t r av e l
De
verleden van tijd
Namibië T e k st Ba rt-Ja n Brou w er Fotogr a f i e Joh n va n H e lv ert m et da n k a a n a l l ov er tou r s
Italië, Griekenland, Israël: landen waar de geschiedenis aan de oppervlakte ligt. Maar bijna nergens ter wereld vind je zo veel relikwieën uit een zo ver verleden als in Namibië. Onze tocht leidt langs de oudste woestijn ter wereld, rotstekeningen, verlaten diamantmijnen en primitieven in een geitenvachtje. “Ik kan me daar helemaal niets bij voorstellen.” 113
t r av e l
“H
et is alsof je doof bent: je hoort niets meer.” Fotograaf John van Helvert schrikt ervan wanneer mijn stem de stilte verbreekt. Ook luxe: even niets te hoeven horen. We staan in Sestiem Canyon, een veertig meter nauwe kloof in Namib Naukluft Park. De zon staat hoog aan de hemel en heeft vrij spel. Met striemende stralen geselt hij onze winterbleke lijven. “Je wordt al rood in je nek”, waarschuwt John. Tegen deze zon is geen factor bestand. Ik probeer zo veel mogelijk in de schaduw te lopen, terwijl ik het pad bewandel dat dertig miljoen jaar geleden door erosie is ontstaan. Klinkt als een hele poos, maar de geschiedenis van Namibië gaat nog veel verder terug. Hier vind je drie miljard jaar oude stenen (ik ben niet thuis in aardkorstkunde en mineralen, maar het schijnt bijzonder te zijn) en de oudste woestijn op aarde: de Namib, die ook nog eens kan bogen op de hoogste duinen ter wereld, met uitschieters tot 388 meter. “Ik kan me daar helemaal niets bij voorstellen”, zegt John. Maar vanaf morgen wel: dan gaan we in alle vroegte naar de Sossusvlei, een vallei die is ingesloten door zulke ‘wolkenkrabbers van zand’.
Flintstones De nacht brengen we door in Little Kulala, in Kulala Wilderness Reserve. De stijl van het resort laat zich omschrijven als ‘Flintstones meets Gaudí’. Primitief surrealisme. Veel hout en riet en oer, maar dan met een bijna futuristische twist. De elf huisjes bevatten allemaal airco, minipool, zonneterras en buitendouche. En een rooftop skybed, want het is hier optimaal sterren spotten. Nee, er is geen televisie of internet – dat hadden ze dertig miljoen jaar geleden ook niet. En televisie is bovendien niet nodig: je hoeft maar uit het raam te kijken voor een live uitzending van National Geographic, met jakhalzen, springbokken, aardwolven, struisvogels, hyena’s 114
Uitzicht vanaf de veranda van resort Little Kulala.
116
t r av e l
118
t r av e l
en een bonte stoet aan vogels. Daaronder de republikeinwever, een sociale zangvogel die gezellig met familie en aangetrouwden hetzelfde nest betrekt, soms met honderden tegelijk. In een boom voor het restaurant van Little Kulala hangt er eentje ter grote van een tweepersoonszitzak. Als John en ik na afloop van een stuk gebraden wild en twee flessen rode wijn aanstalten maken om onze villa op te zoeken, waarschuwt gastvrouw Bona: “Er zijn hier slangen en schorpioenen, dus ga niet van het pad af.” Maar dat valt nog niet mee, na al die wijn. Gelukkig is de enige schorpioen die ik die avond zie het gelijknamige sterrenteken, vlak voordat ik in mijn skybed in een diepe slaap val.
Big Daddy De koplampen van onze Land Rover Defender wijzen ons in alle vroegte de weg door de donkerte naar de Sossusvlei. We hobbelen tussen duinen door, waarvan de contouren langzaam zichtbaar worden door de opkomende zon. Hoog zijn ze inderdaad. ‘Big Daddy’ heet ook niet voor niets zo: dit duin reikt liefst 220 meter hoog. Maar hij is vooral bekend omdat hij uitkijkt over de Dodevlei, de Namibische variant van Death Valley. Ooit stroomde hier een rivier,
groeiden er bomen. Maar de steeds hoger opwaaiende zandmuren vormden geleidelijk een dam. Wat overbleef was een meer, dat uiteindelijk verdampte. In de Dodevlei staan nog steeds bomen, alleen zijn die zeshonderd jaar geleden gestopt met ruisen. Versteende silhouetten die met hun takken hoog in de lucht gestoken om hulp lijken te gebaren. Voor eeuwig met de wortels gevangen in de hardgebakken kleigrond. Er wonen zelfs geen insecten onder het schors: zo morsdood zijn de bomen. De Dodevlei vormt een van de grote attracties hier. Tip: zorg dat u er om half zeven bent, als de eerste zonnestralen boven Big Daddy uitkomen en lange schaduwen achter de bomen tekenen. Bovendien is het dan nog een privévoorstelling. Om acht uur verschijnen de eerste toeristen puffend en sjokkend op de rand van het duin, camera in de ene, flesje water in de andere hand. Zittend op een omgevallen boom smeren twee Duitse vakantiegangers hun vlezige armen in met zonneolie, onderwijl pratend over de overvolle borden die ze de avond ervoor geserveerd kregen. Het leven van alledag overstemt de stille schreeuw van de dode bomen. Ongewild neem ik een souvenir mee: een zeshonderd jaar oude splinter, in mijn duim.
In de Dodevlei staan nog steeds bomen, alleen zijn die zeshonderd jaar geleden gestopt met ruisen
119
t r av e l
Met een quad door de ruige natuur van Hartmann Valley in Noord-NamibiĂŤ.
120
t r av e l
LXRY’s Bart-Jan Brouwer beklimt een van de hoogste duinen ter wereld.
121
t r av e l
Himbavrouw, met de vlechten ingepakt in een zelfgemaakte kleiachtige crème.
122
t r av e l
DIAMANTMIJNEN Een etmaal later zien we de bomen weer, maar dan vanuit de lucht, vanachter het raam van een eenmotorig vliegtuigje. Het lijken nu net afgebrande luciferhoutjes. De tocht naar Swakopmund, een belangrijke havenplaats ten tijde van de Duitse kolonisatie, is ronduit spectaculair. “Ik heb al heel wat vlieguren gemaakt”, zegt onze piloot, “maar mooier dan dit krijg je het niet.” We vliegen over de bruisende scheidslijn tussen de zeeën van zand en water, over kolonies zeeleeuwen, verlaten diamantmijnen, scheepswrakken, tapijten van roze flamingo’s en de kleurrijke zoutvelden bij Walvisbaai. Wat verder opvalt: de onmetelijke leegte en uitgestrektheid van Namibië, dat na Mongolië het dunst bevolkte land ter wereld is. Het telt gemiddeld tweeënhalve inwoners per vierkante kilometer en dik twee miljoen op een oppervlakte van, grofweg, Frankrijk en Duitsland bij elkaar. Het dertigduizend zielen tellende Swakopmund had overigens net zo goed in de Heimat kunnen liggen: bars heten hier Kneipe, winkels Geschäft en als dagmenu kan je er Schweinshaxe mit Kartoffeln bestellen – und ein Mass Bier! Maar wat je niet in de Heimat kan en wel hier: op een mooie dag je fourwheeldrive tegen de branding aan parkeren en de braai aansteken, sandboarden, parasailen of – wat wij doen – met de Land Rover de woestijn in. Spannend, om vol gas tegen zo’n zandmuur op te rijden zonder te weten wat er achter de kim wacht: een zacht glooiende babyafdaling of een tientallen meters diep gat? Niet verwonderlijk dat de crew van Mad Max, inclusief Charlize Theron, hier is neergestreken voor de opnames van deel vier.
toch ogen ze gelukkiger dan menig vermogend westerling. Hun witte lach is oprecht. En ze dansen dat het een feest is. Hakuna matata ademt elke vezel van hun lichaam: no problems, no worries. Misschien zijn zij pas echt ‘rijk’.
sJamaNeN Even verderop, in Twyfelfontein, vinden we rotstekeningen van hun verre voorvaderen. Het voelt heel bijzonder om op de plek te staan waar zesduizend jaar geleden de Bosjesmannen met kwartssteen nijlpaarden, giraffen, pinguïns, antilopen en ander wild in het zachte zandsteen kerfden. “Op die manier gaven ze vroeger les aan hun kinderen”, onderwijst onze gids. “Zo lieten ze zien welke dieren gevaarlijk waren en hoe hun sporen eruitzagen.” Ze wijst op een rots met daarop de tekeningen van twee neushoorns: de ene wit met een brede bek, de andere zwart met een spitser profiel. “Dan leerden de kinderen dat ze vooral voor die zwarte moesten uitkijken.” Ook vormen sommige tekeningen, zoals die van een leeuw met een staartpunt in de vorm van een hand, een weergave van sjamanen die in dieren veranderden. Olifanten zien we ook, maar niet gekerfd in zandsteen: op weg terug naar het resort stuiten we op een familie die
‘hakuna maTaTa’ ademT elke vezel van hun liChaam. miSSCHien zijn zij PaS eCHt ‘Rijk’
taKKeNHUtteN Mocht Steven Spielberg nog een volgende dinosaurusfilm willen maken, dan moet hij eens op locatiebezoek gaan in Damaraland, in het noordwesten van Namibië. Ruiger krijg je het niet. Wij verblijven in Doro Nawas, een kamp dat hoog op een rots ligt, met rondom uitzicht op de omringende desolaatheid. De zestien villa’s – opgetrokken uit canvas, riet, hout en steen – zijn ruim en hebben een veranda waar je first row zit bij zonsondergang. Okay, de minibar is hier nog niet doorgedrongen en conciërge service ontbreekt, maar dit is de ultieme luxe vergeleken bij de onderkomens van de locals. Die wonen in takkenhutten, lopen halfbloot rond, dragen sieraden van pitten en struisvogeleierschalen, en roken pijp uit een stuk hout met een gat erin. Ze hebben niets, hoeven niets – ze azen niet op onze dollars en zijn niet geïnteresseerd in de Samsung Galaxy waarmee ik ze in high definition film. En 123
t r av e l
Sfeervolle verlichting in de lobby van Little Kulala.
124
t r av e l
Een van de ruime villa’s van resort Doro Nawas.
125
in de schaduw van een boom verkoeling heeft gezocht. Woestijnolifanten zijn het. Uiterlijk zie ik geen enkel verschil met onze grijze vrienden uit Artis, maar die zijn er wel, weet onze ranger. “De woestijnolifant heeft hardere zolen, die bestand zijn tegen de rotsen en het hete zand. Hij heeft een groter uithoudingsvermogen, zodat hij het redt tot de volgende schaarse waterpoel. En zijn huid is meer gerimpeld, zodat hij na een modderbad langer vocht vasthoudt. Kortom: hij heeft zich aangepast aan zijn omgeving.” Dat doe ik ook als we terug zijn in Doro Nawas: ik leun achterover in een schaduwplekje op mijn veranda en breng een koel glas Zuid-Afrikaanse Chardonnay naar de lippen.
Koperen lampen “Het is de mooiste plek op aarde. Daar zou ik mijn vriendin nog wel eens mee naartoe willen nemen”, had een bevriende fotograaf die de hele wereld heeft gezien, mij verteld. Hij had het over Hartmann Valley in het hoge noorden van Namibië. De weg van de air strip naar ons resort is al overweldigend: die kronkelt langs einde126
loze velden, majestueuze bergpartijen en adembenemende vergezichten – een hoogstandje van Moeder Natuur. Na een steile afdaling openbaart zich, uit het niets, een oase: een rivier omzoomd met het groenste groen. Daar ligt Serra Cafema, een van de meest afgelegen resorts van Afrika. “Zelfs de slangen weten het niet te vinden”, lacht manager Natasha, terwijl ze een rondleiding geeft. Het design van de acht paalhutten en de Ozonganda, de main area, is een mix van Duits kolonialisme (hutkoffers, stoffige boeken met lederen kaft, koperen lampen) en handwerk van Himba’s, een nomadenstam die in dit onherbergzame gebied leeft. En ook van puur natuur en sobere luxe. Mijn riante suite ligt verscholen tussen riet en bomen. Vanaf mijn al even riante veranda speur ik de Kunene-rivier – de natuurlijke grens met Angola – af naar krokodillen. De grootste, drieënhalve meter lang, noemen ze hier Colgate. Maar ik zie alleen wat schaalmodellen. Langzaam valt de avond en kleurt de hemel rood. Het geruis van de watervallen verderop wordt overstemd door het geluid van kwakende kikkers en sjirpende krekels. Geluk-
kig niet van zoemende muskieten. Hangend in een loungebank zien we toe hoe de maan boven de bergen van Angola opkomt
Ansichtkaart Volop vergezichten in Hartmann Valley. Maar het wordt pas echt leuk wanneer je die vergezichten betreedt. Bijvoorbeeld per boot over de Kunene: spannend om tussen de krokodillen te varen. Maar het is nog spannender om met een quad op pad te gaan: vol gas die ansichtkaart in! Bij elke bocht openbaart zich een ander panorama, terwijl kuddes antilopen en zebra’s wegstuiven voor die vreemde ronkende snuiter. De woestijn, die een afstand van zestig kilometer tot de oceaan beslaat, is de ultieme playground. We racen duinen op en af, maken pirouettes in het mulle zand en – ook dat – komen vaak vast te zitten. Maar een lol! We voelen ons als een kind in de zandbak. En wat smaakt een biertje lékker na een day at the desert. Door de brandende zon zijn we nu net zo rood als Himbavrouwen: die smeren zich elke dag in met een okerrode substantie, otjize, een mengsel van geitenvet, krui-
den en gemalen steen: hun zelfgemaakte zonneolie. Wij hadden ook wel een toefje kunnen gebruiken… De volgende dag gaan we op zoek naar Himba’s. Ze zijn maar met weinigen en een vast postadres hebben ze niet; het kost ons dan ook de nodige moeite ze te vinden. Uiteindelijk stuiten we op een kleine nederzetting: een cirkel hutjes van takken, modder en mest, waarbinnen koeien, geiten en pluimvee kriskras rondlopen. De meeste mannen zijn met hun kuddes de bergen in, de vrouwen (inderdaad van top tot teen okerrood) lopen met een kind op de arm, koken maïspap op een houtvuur of verfraaien hun haardracht, vlechten ingepakt in een dikke laag crème – alsof ze klei boetseren. De Himba’s hebben geen kalender en klok: zij zien de tijd als een stromende rivier. De toekomst moet nog langs stromen en ligt dus achter ze, het zichtbare verleden ligt voor ze. Wij stromen snel voorbij, want ons vliegtuig wacht. Ik koop wat zelfgemaakte sieraden van de Himba’s voor thuis. Voor mezelf hoef ik niets. Als aandenken heb ik nog steeds die zeshonderd jaar oude splinter in mijn duim. w
De Himba’s hebben geen kalender en klok: zij zien de tijd als een stromende rivier
127
Een nest waarin zeker driehonderd republikeinwevers huizen.
128
r e ISAA N B IE D I N G
De bruidssuite van Serra Cafema.
Ontdek verrassend Namibië Reis op maat Voor de lezers van LXRY stelde All Over Tours deze veertiendaagse ‘fly-in’ reis samen naar de hoogtepunten van dit diverse land. U overnacht hierbij in zeer bijzondere accommodaties en verplaatst zich per vliegtuig. Deze voorbeeldreis kan uiteraard worden aangepast naar uw wensen.
• Dag 9: Kunene rivier, Serra Cafema, op basis van volpension, inclusief lokale drankjes en activiteiten. •D ag 11: Etosha National Park, Little Ongava Lodge, op basis van volpension, inclusief lokale drankjes en activiteiten. • Dag 13: Windhoek - Amsterdam. • Dag 14: Aankomst Amsterdam Schiphol.
Reisprogramma
Reissom
• Dag 1: Amsterdam - Windhoek. • Dag 2: Windhoek, Olive Grove, op basis van halfpension. • Dag 3: Sossusvlei zandduinen, Little Kulala, op basis van volpension, inclusief lokale drankjes en activiteiten, inclusief een ballonsafari. • Dag 5: Swakopmund, Swakopmund Boutique Hotel, op basis van logies en ontbijt, inclusief dolfijnexcursie. • Dag 7: Damaraland, Twyfelfontein Werelderfgoed, Doro Nawas Camp, op basis van volpension en inclusief activiteiten.
Vanaf € 9.463 per persoon in de periode tot eind juni 2012 en vanaf € 11.571 per persoon in de periode juli t/m oktober 2012. Deze reis valt onder de garantie van SGR en Calamiteitenfonds en wordt u aangeboden op basis van beschikbaarheid. De hoogte van de reissom hangt af van de reisperiode en de beschikbare vliegtarieven. Inbegrepen •A lle genoemde vluchten in de economy class met Air Namibia (meerprijs business class vanaf € 1.677 per persoon).
• Luchthavenbelasting (onder voorbehoud van wijzigingen). • Genoemde transfers en alle binnenlandse vluchten. • Verblijf in een tweepersoonskamer en verzorging zoals omschreven. Niet inbegrepen • Calamiteitenfonds (€ 2,50). • Reis- en/of annuleringsverzekering. • Fooien en uitgaven van persoonlijke aard.
Informatie en reserveringen All Over Tours Noordplein 23 2371 DA Roelofarendsveen T +31-71-3319034 F +31-71-3319156 E info@allovertours.nl I www.allovertours.com
129