5.2.2. Ανεργία Το φαινόμενο της ανεργίας τείνει να προσλάβει τη μορφή μάστιγας στις σύγχρονες αναπτυγμένες κοινωνίες. Η εργασία δεν αποτελεί μόνο ένα κατοχυρωμένο δικαίωμα που προσφέρει στο άτομο την οικονομική του διασφάλιση. Όπως επισημαίνει ο Μπέβεριτζ το1944, το άτομο που δεν μπορεί να διαθέσει την εργασία του αισθάνεται –και θεωρείται από τους άλλους– ότι είναι άχρηστο. Η απώλεια της θέσης εργασίας ή η αδυναμία εξεύρεσης εργασίας δε σημαίνει μόνο απώλεια ενός μισθού. Στην ουσία σημαίνει απώλεια της ψυχολογικής ασφάλειας, της κοινωνικής αποδοχής, της ίδιας της ταυτότητας του ατόμου, γιατί η εργασία αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς κοινωνικούς δεσμούς. Το 1999 το μέσο ποσοστό ανεργίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπερβαίνει το 12% και φτάνει στα 20.000.000 ανέργους. Από αυτούς το 25% παραμένουν επί μεγάλο διάστημα άνεργοι και είναι πολύ δύσκολο να ξαναβρούν εργασία και κοινωνική ασφάλιση. Το άλλο 25% είναι νέοι άνεργοι κάτω των 25 χρόνων, ένα τμήμα των οποίων επιδοτείται προσωρινά και ζει με πλήρη αβεβαιότητα για το επαγγελματικό του μέλλον. Όμως και η προοπτική του υπόλοιπου 50% δεν είναι καθόλου ευνοϊκή. Οι τάσεις που διαμορφώνονται ιστορικά οδηγούν σε μείωση των επιδομάτων και των παροχών ανεργίας, ενώ οι δυσχέρειες εξεύρεσης νέας εργασίας παραμένουν αξεπέραστες. Η μετάβαση από το προηγούμενο πρότυπο της μισθωτής και διά βίου απασχόλησης προς ένα καθεστώς αβέβαιης, διακοπτόμενης και μισθολογικά άνισης εργασίας προκαλεί σημαντικές αλλαγές όχι μόνο στις οικονομικές αλλά και στις κοινωνικές σχέσεις. Καταρχάς, στο νέο πρότυπο αλλάζουν οι παραγωγικές δραστηριότητες. Το εργατικό δυναμικό που απασχολείται σ πρωτογενή και στο 189
22-0116-02.indd 189
27/4/2017 6:08:02 µµ