studentenweekblad van de rug
eerste jaargang
verantw.uitgever: luk naudts st.pietersnleuwstr.45 gent hoofdredakteur : koen raes korte meer 6 gent.
1975-'76
DRIEDAAGSE K3r“ VAN DE STUDENT HOE HET GROEIDE - DUIDING!
Tijdens het student-zijn is het noodzakelijk rondom zich heen te kijken zowel binnen de unief als binnen de maatschappij. Wetenschap en universiteit staan momenteel bloot aan een sterke kritiek, die zich echter voornamelijk richt tegen autoritaire structuren en het misbruik dat van de wetenschap gemaakt wordt, ue wetenschappelijke denkwijze wordt in veel mindere mate ter discussie gesteld. Toch zou het geen overbodige zaak zijn, getuige het fe it dat veel afgestudeerden zodanig gekonditioneerd zijn binnen een bepaald paradigma, dat zij niet meer op een andere wijze kunnen denken en niet meer open. staan voor andere benaderingen. Die analise vind men terug in het boek Alternatieve Wetenschap. De werkgroepen die rond specifieke onderwerpen werken, die voornamelijk betrekking hebben op aspecten van het onderwijs en de stof van de cursus (meestal materie buiten de cursus) en op het latere beroep, doen verdienstelijke pogingen om die andere benaderingen aan de medestudenten aan te bieden. Tevens pogen ze inte pikken op zaken die aan de orde van de dag zijn. Globaal gezien werden tot nu toe haast louter defensieve acties gevoerd. Vandaar dat het Hoog tijd was om een meer offensieve politiek uit te dokteren. Daaraan gaat een bezinning over de huidige toestand en over de perspectieven die we in zicht hebben, vooraf. Gedurende de actie tegen de financieringswet -die de technocratisering verder doorvoert- zijn er bij vele studenten vragen opgerezen betreffende de unief en het huidig onderwijs qua vorm en inhoud. Daarom dachten we aan een centraal iniatief temeer daar verschillende werkgroepen reeds avonden georganiseerd hadden om bepaalde-alternatieven op de voorgrond te brengen. Denk bijvoorbeeld maar aan het Studium Generale over projectonderwijs, eind vorig jaar. Het iniatief "De driedaagse van de Student" ging in eerste instantie uit van het werkgroepenkonvent. De grondmotieven die leidden tot d it in it ia tie f waren twe'érlei. Enerzijds hadden enkele mensen laten opmerken dat het werkgroepenkonvent aan centrale zaken meer tijd en ruimte moest inruimen. Anderzijds moesten we zelf vasstellen dat de acties tot nu toe haast louter van defensieve aard waren en dat veel studenten nood hebben aan mogelijke alternatieven. De driedaagse van de student snijdt het thema 'het universitair onderwijs in al al zijn facetten' aan. Het werkingsstramien dat doorheen alle aktiviteiten op te merken zal zijn, kunnen we samenballen in twee karakteristieken. Ten eerste het doorspelen van informatie over er. het voeren van diskussies rond bepaalde onderwerpen. Ten tweede het opstellen van een (voorlopige) synthese zonder daarom de diskussie definitief af te sluiten. Die synthese kan dan geconcretiseerd worden in een e isenprogramma van de studenten. Dat zou dan het fundament en de richtingswijzer moeten wordpn voor een meer offensieve pol itie k , die de studenten u it de verschillende faculteiten in de toekomst zouden voorstaan. Het universitair onderwijs in al zijn facetten hebben we in drie delen laten u iteenvallen, goed beseffende dat een opdeling en opsplitsing abstract is en dat a l les goed aaneenhangt en niet zonder meer als een som van losstaande, afgeronde stukken te beschouwen is. Het onderwijs in globo, het leefmilieu van de student en tevens de vraag of de unief een eiland in de maatschappij is, worden aangepakt. Gedurende iets meer dan een maand werd er met wisselend resultaat aan de uitbouw van de'Driedaagse' gewerkt. Voor de realisatie konden we op de medewerking rekenen van Kommissie Sosjaal en het Politiek Konyent, terwijl het Fakulteitenkonvent zijn morele steun verleende. Om een breed studentenpubliek te bereiken en er aktief bij te betrekken werd er een hele waslijst van onderwerpen in een eerste diskussietekst opgesomd; die werd later een beetje uitgedund. Na wikken en wegen leken de midweekdagen van de laatste week
van maart het meest geschikt. Dus werden dinsdag 3C maart, woensdag 31 maart en donderdag 1 april voor de “Driedaagse " gereserveerd . DE DRIEDAAGSE VAN DE STUDENT BIEDT DE STUDENT DE MOGELIJKHEID OM ZIJN SCHUBBEN TE LUCHTEN!! Paul Geeraert
▼Ak)
»h.
STUURT PLANNING
De aktiviteiten hebben alle een gemeenschappelijk doel, terwijl er ook een rooie draad doorheen loopt. Dit wil zeggen dat de onderwerpen elkaar raken. Hier gaan we dan van stapel met de concrete uitbouw, per dag bekeken. Alles vindt doorgang in de Blandijn in één of ander auditorium. Ook in de namiddagen gaan er aktiviteiten door. Wij hebben aan de Rektor gevraagd om de lessen en de pr/iktika gedurende die drie namiddagen op te schorten om aldus de spoorstudenten de mogelijkheid te geven deel te nemen aan de sessies. De Rektor is op ons verzoek niet ingegaan, terwijl er wel een vrije namiddag gegeven wordt ter gelegenheid van de Dies Natalis. Wij zullen er ons niet aan storen temeer dat er sommige auditoria toch vrij zijn zowel in de namiddag als in de avond. Iedere dag zijn er twee sessies te beleven, één in de namiddag en de andere in de avond. Dinsdag 30 maart concentreren we ons voornamelijk op het leefmilieu van de student, waaronder de materiële voorzieningen. Vanaf 15u30 bespreken we in aud D de kwesties studiebeurzen en de Sociale Sektor, waaronder de diensten homes, restaurants, kamers en jobs... 's Avonds wordt er verder doorgegaan met als besprekingspunten :
In dat verband heeft het Politiek Konvent een brochure over numerus clausus samengesteld, dat niet alleen cijfermateriaal maar ook de meningen van de verschillende politieke en filosofische groeperingen bevat. Daarin zal natuurlijk een stuk maatschappijvisie vervat liggen. Afspraak om 20u in aud. D. Het wetenschappelijk alsook het administratief en technisch personeel kan daar zeker bij betrokken worden. Over studiebeurzen wordt er nog een tekst riet praktiese info verspreid! woensdag 31 maart worden twee grote onderwerpen aangepakt : het onderwijs en de werkloosheid. In deze Schamper worden enkele teksten over onderwijs afgedrukt. Ze kunnen als basis fungeren voor de diskussies die heel zeker los zullen komen. We nodigen enkele proffen uit, die een inleiding op het onderwerp zullen geven. Enerzijds werd hen gevraagd een analise van de situatie in Gent op te maken en anderzijds werd er gepolst naar de a lte rnatieven die ze voorstellen. Het wordt geenszins een proffenonderonsje. Dit gaat door vanaf 15 u in aud. C. In de debat- en infoavond over Werkloosheid wordt de algemene problematiek geschetst door een lid van de werkgroep Economie. E. Corijn belicht de universitaire werkloosheid. Daarenboven verstrekt het Dopperskomitee Gent praktiese informatie over den dop ; tevens zal het dopperskomitee de typisch Gentse situatie uit de doeken doen. Het Gents Universitair Straattoneel luistert het geheel op met een stuk dat speciaal over de werkloosheid handelt. Allen naar Aud. C om 20u. Wat op dondernamiddag gepland is, kan je verder lezen in deze Schamper. Ik kan je nu al verklappen het pflitiek konvent onder de loepe genomen wordt.Een bandmontage, op basis van interviews afgenomen van studenten vormt de basis voor een diskussie in regel. Op 1 april om 14u kunt ge d it alles horen. Om 20 uur was er eerst een cultuurfestijn geprogrammeerd,maar rekening houdende met allerlei moeilijkheden hebben we daarvan moeten afzien. De kultuurapotheose wordt vervangen door een confrontatieavond tussen enerzijds het publiek in de zaal en anderzijds een panel bestaande uit meerdere proffen. Op dat moment zouden we de conclusies van de voorgaande dagen aan hun critische (?) geest kunnen voorleggen. Zo zouden we rechtstreeks hun mening kunnen te weet komen. Ontwijken aan de opgeworpen meningen kunnen ze geenszins. De eisen zullen ze ook niet ontlopen. Die confrontatie zal zijn verloop kennen in aud D. Niemand mag dat missen.
Naderhand werden er ook nog pamfletten uitgedeeld aan de restaurants, met daarin het tijd stip en het onderwerp, dat dan beter uit de verf zal komen. Kijk dus uit je doppen en woon de Driedaagse van de Student aktief bij. DE DRIEDAAGSE VAN DE STUDENT BIEDT DE STUDENT DE MOGELIJKHEID OM ONDER ZIJN EIGEN SCHUBBEN EEN KIJKJE TE NEMEN!! Tot kijk, Paul Geeraert
nummer 14 Ijdelheid der ijdelheden en SCHAMPER is ijdelheid. Bloemen verwelken en scheepjes vergaan maar SCHAMPER b l i j f t a ltijd bestaan. Wij zijn in een euforistische bui. Sinas VRIJDAG is SCHAMPER het enige blad van behoorlijk allooi dat de veertien (14) nummers haalt. Terwijl rondom ons CAMPUS en DE KRANT ter ziele gegaan zijn, draait SChAMPER rustig verder (van de rotatiepers). Tot daar deze enigszins overmoedige inleiding. Dames en Heren Studenten, om niet nodeloos van Uw zo kostbare tijd gebruik te maken, geven wij hierna een overzicht van onderhavig redaktioneel. Bespreking van het laatst verschenen nummer van het lijfblad aller Takkers, De Taktivist; een nieuwe aflevering van ons vervolgverhaal "Rektor Devreker weigert universitaire lokalen toe te staan"; een noot omtrent de “Driedaagse van de Student" enz. Wie er niet door aangesproken wordt, kruipt weer achter zijn of haar kursussen; wie zijn of haar algemene ontwikkeling wil b i j werken, leest verder. Dames en Heren, laten wij beginnen bij het begin. Onze rechtse broeders van Tak waren zo vriendelijk ons het laatst verschenen i nummer van De Taktivist te laten geworden. Daarin krijgt SCHAMPER warempel een oneervolle vermelding. Waarvoor dank. Tot daar een summier overzicht van wat het laatst verschenen en jongste nummer van De Takt iv i s t ons te vertellen heeft. Voor wie de vorige afleveringen van ons vervolgverhaal "Rektor Devreker weigert universitaire lokalen toe te staan" zou gemist hebben, willen wij de blauwe draad van het verhaal even in herinnering brengen. Op dinsdag 2 maart weigert Devreker universitaire lokalen, gelegen aan de Volderstraat aan het Spanjekomitee toe tè staan voor het inrichten van een Spanjetentoonstelling. Devreker wenst geen politieke tentoonstellingen aan de RUG. Wat b lijk t achteraf ? Dat hij al onmiddellijk een uitzondering maakt voor een tentoonstelling ingericht door KVHV. Daarvoor staat hij met brio de Centrale Biblioteek toe. Daaruit b lijk t dat Devreker de toenemende verrechtsing daadwerkelijk in de hand werkt. In deze aflevering gooit Devreker het over een andere boeg. Hij weigert de mogelijkheid na te gaan de kursussen te schorsen tijdens de namiddagen van 30 maart tot en met 1 april. Namiddagen waarop de "driedaagse van de Student" georganiseerd wordt. De indeling van het akademisch jaar l ig t wettelijk vast en bovendien zal het ons wel bekend zijn dat tijdens het eerste semester van het lopend akademisch jaar meerdere uren kursussen en praktika verloren gegaan zijn. Dat alles staat te lezen in bekendmaakt. Daaruit kan afgeleid worden dat het "wettelijk" niet voorzien is dat de student over zijn situatie informatie opdoet, nadenkt, van gedachten wisselt, tot besluiten komt en eventueel aktie voert (want dat is de uiteindelijke bedoeling van de "Driedaagse"). ^ v e r v o l g op b l z . 2
leefmilieu van de student
ben. En aan de maffia-politiek van He In de driedaagse van de student unief aan de Hoveniersberg wordt ook neemt Kommissie Sosjaal de eerste niet veel gedaan door de studenten. dag op zich, dat wil zeggen de dag (Behalve dan dat de Centenaar af en waarop zal gesproken worden over het toe een artikeltje daarover laat ver"leefmiljeu van de student". Onder dat leefmiljeu verstaan wij schijnen) . onder andere - naast het onderwijs Enfin, het gaat hem allemaal om doodzelf natuurlijk - de struktuur van de konkrete vragen die zich grotendeels undversiteit, en doodgewoon de manier buiten het weten van de studenten afwaarop en de middelen waarmee de stuspelen, en waarin zij helemaal niets dent moet leven. Uit die dingen hebte zeggen hebben. Het zijn nochtans ben wij de sociale sektor, de studiedergelijke kleine zaken (restorantkost, beurzen, de financieringswet en de hoomreglement, inschrijvingsgeld, kosten selektie gepikt, om daar eens dieper van de kursussen) die grotendeels het op in te gaan. dagelijkse leven bepalen van de stuHet moet dus zeker niet blijven bij denten, en hun "levensstandaard". een droge uiteenzetting van wat en En het is dan de bedoeling om tegenover hoe en waarom dit en dat bestaat, de kleine afknabbelingspolitiek van boer zou eens moeten gesproken worden venaf die gericht is tégen de sociale over de politiek die de studenten nu konkrete voorzieningen, een alternatief willen voeren t.o.v. de overheid. te plaatsen van konkrete kleine opbouWat we gaan doen aan onze uniet, wat wende initiatieven (kursusdiensten, gewe hier zouden willen verwezenlijkt meenschapshuizen enz.) zien, enzovoort. We willen dus een Een dergelijk "klein" -aktieplan moet aantal voorstellen over het miljeu toch uit een dergelijke driedaagse komen. van de student uitwerken, en daaraan Wat er ook uit moet komen is een "groot" een aktieplan koppelen, dus eigenlijk aktie- en sensibilizatieplan tegen de eens offensief gaan werken. We weten grotere aantasting van het leefmiljeu nu wel wat we niet willen (het plan van de stuaent: de financieringswet van De Croo bijvoorbeeld), maar het is nu De Croo, de departementalizatieplannen, dat we moeten overdenken wat we eigen- de teloorgang van het studiebeurzenlijk zelf wel willen, en dat dan naar sisteem. buiten brengen en er aktie rond voeMet andere woorden: je aanwezigheid is ren. zeker vereist op deze eerste dag van Op een paar voorstelletjes van Kommis- de diieaaagse van de stuaent (op de ansie Sosjaal zouden wij wel graag dieper der» twee dagen ook trouwens) om ideeën ingaan (studieloon bijvoorbeeld, en en plannen te spuien. Want wij nodigen een uitbreiding en andere werking van geen geleerde sprekers uit: de unief de sociale sektor) maar waarover predie wij willen moeten de studenten zelf cies gaat gesproken worden hangt na"ontwerpen", en er zelf aktie voor tuurlijk grotendeels van de mensen voeren. Het wordt dus een gezellig zelf af. onderonsje (liefst met 11.OOU mensen) dat tot praktiese initiatieven zou moeEr zijn ook nog de plannen voor deten leiden. En we hopen dus op veel partementalisatie van de studierichbelangstelling (zie boven). tingen (en wat dat is vertellen we je pas op de avond zelf, en we hopen dat LEVE KOMMISSIE SOSJAAL ' iedereen zo nieuwsgierig is dat hij WIJ STIKKEN VAN PRETENTIE 1 komt), waarin wij vinden dat de studenten ook wat moeten te zeggen heb-
SPORT
ropievih^ UCLM
de
o
iSIUDUITIN
1 ) A f s c h a f f i n g v a n h e t pk, v rg , k v h v , s.jw, k u c , ml b , de g r i n g o ' s , s o j u w é , g a k k o , pu t , k o e b e l , sowéfté, m o r d i c u s , lv s v , m a t h é - k r i , v n s u , p o l i t e a , vfjk, w e k e n e eg , v e k , de s t u d e n t e n b e h e e r — d e r , R u s t , ad f u n d u m , v k s b , tak, b o o m en w o r t e l , e n z . . . 2) V a n 1‘oteRheni a l s V e r m e e r s c h in de bruft.
r e c t o r , Kruithof' en r a d i o c a b i n e v a n de
'3) A 1 le s t u d e n t e n l e s in d e blandi.jn en d e p l a t e a u , e t e n , k a m p v u u r en bal p o p u l a i r e op h e l s i n t p i e t s p l e i n . V ) l n e e n s t o r t i n R v a n het s t a t i o n en al le s p o o r s t u d e n t e n in d e s i n t p i e t e r s a b d i .i . 5 )IJ i t ^ a a n s ^ e b o d
vanaf
10
uur
s 1a v o n d s .
6)
0veral en ten a l l e n k a n t e a u t o m a t e n met tomaten, vlagden, megafoons, k o n d o o m s , i n f o - f o 1d e r s , v e r o n t r u s t e ouders, s t e n c i l m a c h i e n e s , agitatoren, scampers, pakken friet, g u e r i l l i a handboeken, spandoeken, piano's, valhelmen, eieren, katten, liefmans, p r i n c i e p e s , b a a r d e n , f i e t s e n en molotov coctails.
7)
A u t o v r i j m a k e n v a n de s i n t p i e t e r s straat; opbre k e n van het wegdek, aarde voo r tuintjes en plantsoenen, k a s s e i e n v o o r b a r r i c a d e s e n co.
8)
0 p b l a z e n v a n de O v e r s c h o o t , de v a k i d i o t e n , h e t b o e r e n k o t , de inei-68s t o m e r s , h e t s e n i o r e n k o n v e n t , de ce l , loftos, d e m o r m o n e n e n de f r a n k furtherschüle.
9)
A l l e m a c h t a a n de z o n d e b o k k e n , de m a f k i k k e r s , de b u i z e r s , de k e e t f i losofen, het p e r s o n e e l , balduck, g u s t e n de a n a r c h i s t e n .
1 0 ) U e l v a d i e n s t h o o f d v a n de m o r a a l , H o f f m a n in h e t k i n d e r b e d , D e v r e k e r a l s j o b s t u d e n t , M e r c k x in d e d i e n s t voor psychologische raadgevingen, U o e l a n d s a l s s t u d i e o b j e c t , de l i n k s e n n a a r h e t z w a r t - b r u i n e w ou d , D i n g e s a l s w a a r z e g g e r , de a s t r o l o g e n en u u r w e r k s p e c i a l i s t e n n a a r de v o o r u i t , h e t is v i j f v o o r t w a a l f , de l i n k s e m o l l e n in de p r o n d g e b o o r d , de m e t r o w e r k e n in de br ug , dr.l ’e e r s a i s s t u d e n t e n ö o k t e r , o p richt i n g van een z uilengalerij voor wandelende colleges, Tabula Raesa in le m o n d e e n V e r b i s t op d e s c h o o l b a n k e n v a n z i j n labo.
Lq
wat met het P.K. ? Uit het jaarverslag 1975 van het Bureau voor Psychologische Raadgeving lichten wij het volgende : ‘‘Het Politiek Konvent zou zich misschien wat meer kunnen wijden aan een algemene bewustmaking van de mens als lid van de samenleving buiten de eigen, afgebakende politieke partijopvattingen. Deze mogen wel bestaan (diversiteit is zelfs noodzakelijk) maar hebben toch voor gevolg dat de meerderheid van onze studenten, hierdoor afgeschrikt, helemaal geen sekonde denken aan de eventuele mogelijkheid van verantwoordelijkheid op dit gebied". Over taak, zin of onzin van het Politiek en Filosofisch Konvent wordt tijdens de “Driedaagse" een namiddag georganiseerd en wel op donderdag 1 april om 14 uur in de Blandijnberg. De namiddag valt uiteen in drie luiken : - In een eerste luik wordt enige informatie verschaft: wat is het Politiek en Filosofisch Konvent ? Voorstelling van de verschillende verenigingen die erin zitten. - Een tweede luik laat meteen de studenten zelf aan het woord. Aan de hand van interviews wordt gepeild naar de mening van de studenten over het Politiek Konvent, over de politieke en filosofische verenigingen die erin zitten. Die interviews worden verwerkt tot een bandmontage en
VOORSTELLEN tot
deze laatste wordt tijdens het tweede luik afgedraaid. Daarop en daarrond kan onmiddellijk ingepikt worden door het publiek in de zaal. - In een derde en laatste luik is er een panel voorzien samengesteld uit leden van alle politieke en filosofische ver- . enigingen werkzaam in het Politiek Konvent. Ze krijgen de kans in te spelen op de dingen die gezegd werden tijdens het tweede gedeelte. Ook de interventiesektor wat de werking van de verenigingen betreft, wordt onder de loupe genomen. Als aanlo&p een citaat uit het Leuvens Studentenblad OMTREND (sept.'73) : "Vijf jaar na mei '58 is van de illusie van één grote, homogene studentenbeweging weinig terecht gekomen. De beweging is nooit zo zwak en zo verdeeld geweest. Erger nog, rechtse tendensen steken duidelijk hun kop op. De tegenstelling tussen de naast of tegen elkaar bestaande aktivistenkernen en de amorfe massa die schijnbaar apatisch toekijkt is een realiteit". Wat is die r e a lite it anno 1976 ? Bereiken de verschillende verenigingen de studenten ? Antwoord en afspraak donderdag 1 april om 14 uur. L.N.
1.1. ° K e n n i e u w decroo !
- vervolg
en
nof? vu nzif jer
plan
van
£ ë H c j^
redactioneel
p.l
-
De student is er om de prof de mogelijkheid te geven zijn wetenschap te debiteren. In dat kader is het natuurlijk juist dat tijdens het eerste semester meerdere uren kursussen en praktika verloren gegaan zijn. Het kan natuurlijk ook anders bekeken worden. Wanneer het huidig universitair onderwijs en meteen ook het kapitalistisch bestel dat dat onderwijs organiseert tijdens de aktie tegen De Croo-Humblet en de programmawet in vraag gesteld en veroordeeld werden, kan bezwaarlijk sprake zijn van meerdere uren die verloren gegaan zijn tijdens het eerste semester. Daarvan kan ook geen sprake zijn tijdens een “driedaagse“ waarin dezelfde draad weer opgenomen wordt (en die draad is godverdomme niet blauw !).
de redaktie
Telkens, de zeldzame keren dat ik die nogal verre neef van mij ontmoet, blikt hij me strak in de ogen en profeteert, met een gezicht of in het achtertuintje - tussen de aardappelstruiken die er klandestien geplant zijn - reeds een ve? derfsengel op zijn oordeelsbazuin staat te blazen:"Jongen, ik zie de wereld het jaar tweeduizend niet te halen." Vervolgens drinkt hij zijn borrel in twee teugen leeg. De man heeft mooi praten: hij heeft heden zowat de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, dus wat, kan 't hém nog schelen dat wij tweeduizend niet halen. Nu moet u weten dat ik af en toe naar akademische spreekbeurten ga. Zo had ik verleden jaar het genoegen de eminente lrof. Duimelop in het kader van het Jaar van de Vrouw te horen handelen over "De Kous in het Dramatisch Oeuvre van VondaüJ Groot was echter mijn verbazing toen ik vorige week een causerie aangekondigd zag over het onderwerp:"Haalt de Mensheid het Jaar Tweeduizend?" Ondanks een zekere achterdocht - omdat ik eerst vreesde dat mijn neef er voor iets tussenzat - besloot ik er nochtans heen te gaan, te meer daar de opzet, naar de spreker te oordelen (de kultuurfilosoof ] .C. Zwartkijker), nogal wetenschappelijk aandeed. Ik was dus op weg naar die spreekbeurt, toen ik zo'n instelling met een paar flippers en een kicker passeerde, een studentencafé, zoals men dat in die buurt wel eens noemt. Ik bleef onwillekeurig staan, omdat mij iets opviel: het café zat afgeladen vol en van de spelautomaten kon ik het gebruikelijk geflikker niet waarnemen; zelfs tot op de vensterbank zaten mensen, schier allen jonge mannen, hun achterwerken tegen het glas geplakt - als monsterlijke insekten die aan de andere kant van de ruit een lichtschijnsel bemerkt hebben. Men scheen gespannen naar iets te kijken, of te luisteren, of allebei; dat kon je van de plaats waar ik stond zo direkt niet uitmaken. Het was waarschijnlijk toch kijken wat daar gezamenlijk gedaan werd,gezien alle neuzen dezelfde richting uitwezen. Van mijn standpunt uit kon ik overigens niet zien wat de aandacht gevangen hield. Misschien had de vo-a-rd een knappe dochter, die nu achter de tapkast stond. Na enige overpeinzing moest ik die hypothese toch als te laag verwerpen want ik loop niet zo hoog op met het mensbeeld dat ons als loutere speelballen van de paardrift voorstelt. Het kan ook zijn dat daar een poëzie-avond door-gaat, dacht ik daarna. Had ik niet ergens gelezen dat de jonge belofte Piet Braesem(u weet wel, onlangs een dag in de gevangenis wegens nachtelijk plakken van affiches met verzen aan de voorruit van een bestelwagen die bij nuchter toezien een bemande politiewagen bleek te zijn) - dat Braesem rond deze tijd zijn vijfde bundel zou voorstellen, nl. "Weemoedige Verdorvenheden", die volgde op zijn vierde, nl. "Deemoedige Verworvenheden"? Waarom zou dat niet in dat café plaatsgrijpen? En de mogelijkheid overwegende dat Eddy Wally tussen twee gedichten in optrad, was die grote volkstoeloop best aannemelijk. Plots zag ik echter verschillende personen daarbinnen een vuist ballen. Nog beter, jubelde ik: daar gaat geen poëzie-avond, maar een meeting dooi^ ik heb de cafés hier blijkbaar altijd te laag geschat, hier wordt ook politieke aktie gevoerd door bewuste studenten! Nochtans begon ik weer te twijfelen toen ik een jongmens eensklaps op een trompet zag blazen en met een gestreepte sjaal zag zwaaien. Dit is nl. een geste die in de Linkse Beweging nog niet vaak waargenomen werd. Eindelijk besloot ik de knoop door te hakken en met mijn neus op de feiten te gaan verifiëren wat de kollektieve aandacht daar eigenlijk gaande hield. En dan ontdekte ik het: in de gelagzaal stond een T.V.-toestel, waarop een voetbalmatch vertoond werd. Er was net een doelpunt gescoord, want een hoop peutertjes in korte broek omhelsden dusdanig een klubgenootje, dat het ventje ter aarde stortte. Ontgoocheld stapte ik verderf naar de wel zeer overtuigende spreekbeurt; na afloop waarvan enige toehoorders in de Schelde sprongen. "Dat was nog eens gezellig,gisteravond," hoorde ik des anderendaags op de tram een kerel zeggen."Zo een hele avond voetbal op T.V.,'t gebeurt niet veel. Het was alleen maar kloterig dat ze, tussen de recht streekse-uitzending van F.C. Flurk tegen H.C. Twietenham en de samenvattende reportage van F.C. Kraplak tegen O.C. Nederoverheembeek, weer maar eens een dokumentaire over mentaal gehandikapten moesten uitzenden. Je zou er godverdomme zelf debiel van worden. Maar die Engelsei, geef toe, 't zijn smeerlappen, maar ze hebben techniek hé." Ik zie de wereld het jaar tweeduizend niet te halen. Erwin Penning.
2
FRUSTRATIE AAN DE Inleiding Zaterdag 17 januari kwamen enkele van de onderwijskern samen om te diskussi'éren over de mogelijke oorzaken van de jongste tijd steeds vaker opduikende frustratiegolven die het moreel van het studentenpotenti'éel aan onze fak. "boerekot" onrustwekkend aan het ondergraven is. Uiterst bekommerd om het vrijwaren van de konseptiviteit bij de studenten en aangezien het proffenploegje voortploegde dromend van 'ieder profje zijn l e e rs to e ltje ', hebben wij gemeend zo vrij te mogen zijn onze verantwoordelijkheid op te nemen en een unief-diagnose te plegen. Buiten een voorlopige diagnose kwamen we er nog niet toe een afdoende remedie voor te stellen wegens tot nog toe fundamentele meningsverschillen. Volgende punten, die ik heb proberen in een samenhangend geheel onder te brengen, werden behandeld (in chronologische volgorde) : 1. voorgestruktureerd vast programma 2. akademische vrijheid van de prof 3. encyklopedische kènnisvergaring 4. opgedrongen passiviteit van de student 5. opsplitsing van kennis in onafhankelijk staande vakken : d it verschijnsel werd 'fragmentarizering' genoemd. 6. verplichte aanwezigheid van de student in de kol leges 7. examensysteem 8. levenslange benoeming van profs zonder inspraak van de studenten. Beseffend dat wij ons op voor ons onbevoegd terrein waagden -aangezien wij de daartoe vereiste diploma's ontberen- zijn wij ons wel bewust van de niet ire'éle kans dat er binnen een nog niet te overziene tijdsspanne eveneens bij het professorenkorps een toestand van wrevelige frustratie zal optreden die signifikant gekorreleerd zou kunnen zijn met onze aktiviteiten. Slechts deze hoop rest ons nog om ons boerekot niet irreversibel te laten verworden tot een lethargische perpetuum mobile. Tot slot nog dit : deze tekst is niet definitie f maar dient als basis voor verdere evaluatie en prospektie. Verstrekten hun ten zeerste op prijs gestelde medewerking : marleen, pat, pol, wilfried. I. Het leerprogramma als voorgeprogrammeerde instruktie____________________________ De universiteit is opgesplitst in verschillende fakulteiten die op hun beurt onderverdeeld zijn in specialisatierichtingen. Elke richting heeft een opgelegd pakket van vakgebieden (vb. ekonomie, plantenteelt,bodemkunde enz.) waarvan de doseringen de ver schillende richtingen binnen een fakulteit karakterizeren. Met uitzondering van de kandidaatsjaren die gemeenschappelijk zijn en een basisopleiding moeten geven, differentiëren de richtingen zich van elkaar naarmate men het einde van de studie nadert. Door de fakulteit worden immers gestandaardizeerde onderwijsprogramma's vastgesteld per richting en per jaar. Deze zijn afgestemd op een bepaalde opleiding en zijn dus van toepassing op alle studenten van dezelfde studierichting. Op die wijze ste lt men het universitair onderwijs volledig in funktie van het einddiploma dat de garantie moet zijn voor de betrouwbaarheid van iemands wetenschappelijke kennis in een bepaald vakgebied(vb. landbouwkundig ir.gespecializeerd in veeteeld). Vandaar ook dat de kennis van een bepaald vakgebied -binnen dewelke logischerwijze zich diepergaande specializeringen hebben ontwikkeld^ nog eens in opgesplitste paketten wordt onderwezen naargelang de specializatierichting en het studiejaar. Het gevolg hiervan is dat de kennis opgedeeld - 'gefragmentarizeerd'-wordt in blokjes die als autonome eenheden worden overgedragen, waartussen in het beste geval slechts accedenteel verbanden gelegd worden. De universiteit heeft dan als functie om de vraag van de maatschappij naar hoog gekwalificeerd wetenschappelijke arbeidskrachten te voldoen, naast haar functie van zuiver wetenschappelijk onderzoek. Door de steeds verder evoluerende wetenschappelijke kennis en het snel verouderd zijn van de wetenschap, moet d it universitair systeem -om aan de eveneens evoluerende behoeften van de maatschappij (industrie en akademische beroepen)te blijven voldoen- ofwel haar programma steeds verzwaren binnen een extern "financieel en sociaal"opgelegde tijdspanne ofwel haar studieduur verlengen. Bovendien worden door een dergelijk strak leerprogramma de mogelijkheden tot benutting van buiten de faculteit aanwezige kennis sterk gelimiteerd. Men kan zich de vraag stellen of de universit e i t niet een derde functie verwaarloosd die minstens even belangrijk is. In tegenstelling met het wetenschappelijk onderzoek en vakopleiding wordt er weinig rekening gehouden met de student als individu met eigen aard en aanleg. Het is namelijk de student die zich moet aanpassen aan het universitair systeem. Dit is niet zo uitzonderlijk in onze huidige samenleving waar het een regel is geworden dat de mens zich aan de structuren moet aanpassen. Past hij zich niet aan, dan wordt hij marginaal. Denken we maar aan : 1/ de stedelijke planning, een stad is niet gebouwd voor de mens, maar voor het materieel rendement. Een stad 1s een netwerk van autowegen met auto's, een verzameling kantoorgebouwen, winkels en fabrieken waarin denmens zich moet aanpassen. 2/ arbeid : behalve een kleine minderheid, doet de mens wat hem opgedragen wordt. Hij voert bevelen u it, waarbij het persoonlijk in itia tie f slechts getolereerd wordt, als het de belangen van de opdrachtgever ten goede komt. In de meeste gevallen is de enige prikkel tot arbeiden het loon_. 3/ gezondheidszorg : de gezondheid is een commercieel produkt geworden, waaraan de farmaceutische industrie en genees-
III. Onderwijsmethoden heren rijk worden. In plaats van zïekte-oorzaken te elemineren wordt de behandeling van ziekteAls doel van het leren wordt gesteld dat het verschijnselen nog geïntenficiëerd. in hoofdzaak de ontwikkeling van feitenkennis Zo ook het onderwijs. Men heeft beroepen, die is, en inzicht in de samenhang van de feiten vroeger ontstonden uit het vrij i n it i a t i e f van en technische toepassingsvaardigheden. de mens en uit de behoeften van de gemeenschap, Om aan deze primaire funktie van het onderwijs geïnstitutionaliseerd. Dit wil zeggen dat ie-namelijk verwerving van kennis en inzicht met mand voordat hij een praktijk wil uitoefenen betrekking tot het betreffende vakgebied- te eerst een diploma moet kunnen voorleggen dat bevoldoen, wordt onderwijs gegeven door instruwijst dat hij gedurende zoveel jaren zoveel mentatie : d it is kennisoverdracht die gewettelijk verplichte leerprogramma's heeft geschiedt door verschillende methoden van volgd. Het leerproces, dat een enige en eigene voorgestruktureerde informatietoevoer in van evolutie is in het veranderingsproces van het elkaar geïsoleerde vakken en onderwerpen. individu, wordt nu van bovenaf geprogrammeerd De voornaamste methode van kennisoverdracht en gestandariseerd. Op die manier wordt het op deze universiteit is deze van de kolleges. eigen in it i a t i e f ontnomen en het leerproces dat De verplichte aanwezigheid in de kolleges in zich een persoonlijke aangelegenheid is bewijst trouwens op het enorme belang dat lemmerd of zelfs verhinderd. hieraan gehecht wordt. Van het moment dat men zich aan de' universiteit Hoe verloopt nu zo'n kollege :de docent beheeft ingeschreven, doet men afstand van zijn schikt over een gelimiteerd aantal lesuren beleid over zijn eigen ontwikkeling als leerom de kennis over een bepaald vakonderwerp en veranderingsproces , omdat van dan af anderen over te brengen op de studenten. In de bepalen wat en hoe de student zal leren en zich ontwikkelen. De ingeschrevene heeft zich afhanke- meeste gevallen staat deze kennis le tte rlijk in de kursus, zodat een kollege slechts een lijk verklaard. mondelinge herhaling (aflezing) is, en zelden Het gevolg is dat de universiteitsstudent ook dieper wordt ingegaan op bepaalde prozichzelf niet meer een onderwijs kan voorstellen blemen . zonder verplichte cursussen en programma's, en Wat de praktische toepassing betreft van de vanneer hij kritiek levert op het onderwijs is theoretische kennis : dit wordt beoogd in het dat om beter gegeven lessen of onderwijs te prakticum. Op het prakticum ziet de student op welke manier onderzoek gedaan wordt. De praktica worden echter op een analoge manier gegeven als de theoretische lessen : men doet voor hoe en bepaald probleem praktisch kan benaderd worden, en de student doet dit dan na door de instrukties op te volgen. Evenals in de theoretische lessen denkt de docent of de werkleider, terwijl de student memoriseert of nadoet. Naast de verplichting om een door van bovenaf opgelegd kursussenpakket te volgen, komt er nog bij dat binnën een kursus de student verplicht wordt datgene in te studeren wat een docent hem voorschotelt. De docent bepaalt wat volgens hem interessant en noodzakelijk is om weten voor de student, zodat deze laatste zich beperkt tot passief luisteren. Dikwijls wordt de student deze apathie verweten door de docenten,ondanks het fe it dat : 1/ een ex-cathedra onderwijs niet bepaald bevorderlijk is voor het kreatief benaderen van problemen door de student; 2/ een tussenkomst van de student in het betoog van een docent dikwijls op meewarigheid wordt onthaald. Een docent kan een vraag gemakkelijk ontwijken door te wijzen op de beperkte beschikbare tijd of door de vraag te bestempelen als irrevelant. Van een dialoog is er dus geen sprake omdat de docent zich rooit op hetzelfde nivo als dat van de studenten ste lt.d at wil zeggen dat hij nooit vertrekt van of inspeelt op de konkrete kennis, problemen en verwachtingen van de studenten op een bepaald ogenblik in verband met de door de docent te geven vakkennis. In tegendeel, de prof st e lt zijn kursus op zoals hij denkt dat het goed zal zijn voor de studenten, waarbij de enige motivatie is dat de kursus later nog eens van pas zal komen. . Wat de zin is van het door de prof luidop voorlezen van zijn kursus mag joost weten. Misschien tot daartoe dat de prof het best weet aan welke kennis de student het meest behoefte heeft, maar de student zijn laatste interesse wordt nog eens extra beproefd door deze voorleesuurtjes. Was de docent dan nog een geboren v e rte lle r__ Dit geldt niet voor alle docenten, maar deze onderwijsmethodes vormen geenszins uitzonderingen op de regel ! Wat de praktica betreft kan niet ontkend worden dat het aanleren van technieken het best gebeurt en misschien niet anders kan gebeuren dan door voordoen en instruktie. Alhoewel de kreativiteit en het zelf ontdekken krijgen die noodzakelijk zouden blijken voor van oplossingen door de student hier u ite reen beroepspraktijk. Deze kritiek is gegrond aard meer aan het bod komt dan in de theorieomdat er gewoon slecht les wordt gegeven "aflessen, toch wordt d it nog sterk beperkt dreunen van cursussen" en er vakken gegeven door het autoritaire benaderen van onderworden die beter door meer noodzakelijke en zeekcbjekten en problemen door de werkleider. dus meer zinvolle vervangen moeten worden, Het is namelijk deze laatste die in funktie maar het is een kritiek die aan de essentie van de gegeven theorie bepaalt welke provan heel het probleem voorbijgaat : namelijk blemen zullen behandeld worden en op welke de miskenning van het leerproces als een eigen manier ze moeten benaderd worden. kreatieve verandering naar een toestand van meer weten^dat het individu eigenmachtig leidt. I I I I . Verhouding docent-student II. Selectiesysteem De verhouding tussen docent en studenten is gebaseerd op hiërarchie. In deze hiërOm deze taak te vervullen heeft dit uniarchische verhouding bekleedt de docent de versiteitssysteem naast een zo groot mogelijke hoogste plaats omwille van zijn weten tegenkennisoverdracht -rechtstreeks bepaald door over' het niet weten van de studenten. de functie van het latere beroep- ook een seMen gaat uit van de veronderstelling dat lect iesys teem nodig. Deze selectie wordt gede student nog niets weet en dat de docent concretiseerd in het examensysteem. Alvorens alles weet over een bepaald kennispakket. te mogen opklimmen naar een hoger kennisniveau, Steunend op deze positie heeft de docent een moet men in een examenreeks eerst blijk geven aantal privileges die in d it universitair van een voldoende weten over het in het vorige systeem logisch zijn en algemeen als normaal studiejaar globale pakket gedoceerde kennisaanvaard worden door het akademisch personeel materiaal, dus een onvoldoende op één vak is en door een deel van de studenten. genoeg om een heel jaar te herbeginnen. Omdat Zo beschouwt de prof de 'akademische v rijzowel de uit te reiken diploma's en het leerheid' als een fundamenteel recht. Dit wil programma voor iedereen uniform is, zijn de zeggen dat de prof eigenmachtig beslist wat kriteria voor de selectie ook uniform : de en hoe hij onderwijst aan de studenten, t e r hoeveelheid kennis die men kan reproduceren wijl de student zich beperkt tot het aanuit de collegedictaten of kursussen is de bevaarden hiervan. Een van zijn rechten is langrijkste norm. ook dat hij alleen de bevoegdheid heeft over Dat men aan het examensysteem een selectieve de beoordeling van de student op het examen functie toekent is een zeer logisch gevolg van het leerprogramma. Vermits het programma over het door hem gedoceerde vak. De prof immers niet alleen horizontaal maar ook verheeft het recht om zijn beoordelingsnormen tikaal voorgestructureerd is met bepaalde en kwoteringen geheim te houden (op d it studiefazen die elkaar opvolgen, is het noodlaatste punt is al een verbetering aangebracht zakelijk examens af te leggen over de kennis door het bekend maken van de kwotering onder van de afgelopen studiefaze alvorens te mogen de vorm van een kode). deelnemen aan een hogerstaande studiefaze. Ook Evenmin is er mogelijkheid tot beroep eens het f e it dat omwille van één of meer onvoldoende proklamatie voorbij is, ondanks een mogedes men de hele studiefaze moet herdoen, is een lijke vergissing bij de berekening van de logisch gevolg van het programmaconcept. punten. Dus kan men het examensysteem niet losdenken Ook beschikt de prof als hoofd van zijn dienst van het leerprogramma. vrij over de aanwending van de aan zijn dienst
ter beschikking gestelde gelden, om het te besteden aan een bibliotheek aan onderzoek of aan personeel. De student is dus de leerling die moet trachten zich de kennis en de deskundigheid van de docent als leermeester eigen te maken. De student staat hier volledig afhankelijk van de docent, omdat het leerproces slechts als voltooid wordt beschouwd wanneer de student voldoet aan de maatstaven van kompetentie die door de docent worden gesteld. Deze hiërarchische verhouding komt nog eens extra tot uiting in fakulteitsraden en de Raad van Beheer waar het professorenkorps de absolute meerderheid heeft. Wij betwijfelen de efficiëntie en de rend a b ilite it van voor het leven benoemde proffen, zonder dat er naar pedagogische kwaliteiten wordt gekeken, noch dat er naar de mening van de studenten wordt gevraagd bij deze benoeming. Voorlopig besluit Bij dit alles kan de vraag gesteld worden aan wiens belangen de universiteit voldoet. We laten hier dan nog de belangen van het wetenschappelijk onderzoek, van de samen leving en van de industrie buiten beschouwing. Is de universiteit er om het akademisch personeel toe te laten een beroep uit te oefenen, of om de student mogelijkheden te bieden zijn interessen en kapaciteiten te kunnen ontplooien, hem te helpen bij zijn leerproces naast het verschaffen van kennis waarom hij vraagt ? We zijn geneigd het eerste te denken. In elk geval wordt het streven naar onafhankelijkheid niet met geestdrift bevorderd,veeleer wordt het tegenovergestelde gestimuleerd: namelijk de aanvaarding dat anderen beter weten en het recht hebben om te beslissen wat goed en noodzakelijk is voor de gemeenschap, voor het individu, namelijk de aanvaarding van autoriteit en hiërarchische Strukturen die 'demokratisch' zijn opgericht maar die alles behalve demokratisch funktioneren. Uit dit alles b lijkt dat de toestand aan de unief niet als demokratisch kan beschouwd worden. Zolang er geen interne demokratie bestaat aan de unief, is het demagogisch om 'demokratizering van het onderwijs' te beloven -terwijl met deze slogan dan nog slechts een externe demokratizering beoogd wordt- om de simpele reden dat de meerderheid van de gemeenschap geen kans krijgt in zo'n systeem om te leren en zich te ontplooiën ! Wela-onderwijs.
29
MAART
BEROEPSBESCHERMING ! ! ORDE? VAN PSYCHOLOGEN ordeloos staat netjes. Omdat het toch al te gek zou zijn moest er niet gereageerd worden tegen het lumineuze idee om een orde van psychologen op te richten,hebben een paar studenten dan maar de moeite getroost er zich mee bezig te houden.nl. de onvolprezen werkgroep krapp. Maandag
29 MAART om
20u in de BLAND1JN
De titel van het debat luidt: "bescherming van het beroep van psycholoog".Maar het is duidelijk dat het over de orde zal gaan.Deelnemers zijn: -Mion,A. PMS-direkteur;opsteller van het statuut. -prof. Vermeersch filosoof. -een praktiserend psycholoog -een medewerker van info-jeugd -een lid van het juristencollectief De moderator zal
luc
Naudts zijn.
w aarheen m et ons onderwijs ? ? Onlangs is er in universitaire kringen nogal wat beroering geweest rond het financieringsvoorstel voor de uniefs van onze ministers De Croo en Humblet. Naar aanleiding daarvan wordt het universitair onderwijs zelfi in zijn huidige vorm, door heel wat mensen in vraag gesteld. Eerst en vooral dient er een onderscheid gemaakt te worden tussen onderwijs en opleiding : opleiding is een zeer gespecialiseerde instruktie voor een bepaalde job, onderwijs daarentegen zou het kreëren moeten zijn van een degelijke basis voor die opleiding. Nu is het zo, dat er bvb. voor afgestudeerde studenten-ingenieurs, een zodanig breed spektrum bestaat van a lle rle i, meer of min gespecialiseerde werkterreinen, met als gevolg dat het hier meer in de taak van de univers i t e i t kan liggen te zorgen voor deze, soms totaal verschillende soorten van opleiding. De eigenlijke opleiding gebeurt achteraf in gespecialiseerde kringen, en wordt dikwijls door de werkgever zelf _verzorgd. De taak van de universiteit zou dus op de eerste plaats moeten zijn het verschaffen van onderwijs. Op d it ogenblik worden wij nog steeds volgepropt met een hoop wetenschappelijke en technische kennis, die we na een tijd je dikwijls volkomen vergeten zijn, en waarvan we een groot gedeelte later ook niet meer nodig hebben. Daarom jtou het voornaamste oogmerk van ons onderwijl niet mogen zijn het leren (“kennis"), maar wel het proces van het leren ("de wijze van kennis te verwerven")"] anders gezegd : als we afgestudeerd zijn, moeten we niet van een welbepaalde reeks problemen de oplossing kennen (die we trouwens in onze kursussen terugvinden), maar we moeten weten hoe een willekeurig probleem aan te pakken. Dat moet onze basiservaring zijn voor onze verdere opleiding. Er zijn heel wat afgestudeerden die later heel wat knappe prestaties leveren, maar d it, zo zou ik durven zeggen, niet dankzij maar ondanks hun universitaire vorming. Mits een voldoend sterke motivatie kan men het leerproces wel onder de knie krijgen in het huidige systeem, niettegenstaande het ontbreken van het kader van de bestudeerde problematiek. Die motivatie lig t op d it ogenblik dan ook dikwijls buiten de interesse voor de studie. Wat nu gebeurt is dat de oefeningen de kursussen, die afzonderlijke studieterreinen bestrijken, aanvullen en leren toepassen. Wat we in principe zouden moeten bereiken, is de tegenovergestelde situatie : grote oefeningen met een reële inhoud, met daarbij aansluitend kursussen of delen van kursussen die dan handelen over een onderdeel van de problematiek gesteld in de oefening. Op die manier kan men zeker tot een ernsiger studiemotivatie komen, en krijgt men beslist ervaring in het benaderen van reële problemen. Wel degelijk in principe. Het is immers duidelijk dat een bepaalde hoeveelheid basiskennis vereist wordt, vooraleer men deze onderwijsmethode kan toepassen.
wat m et de inhoud van ons onderwijs ? ? Wat betreft de inhoud van het onderwijs zou ik twee fundamentele punten willen aanraken. Ten eerste krijgen we in de richting toegepaste wetenschappen alleen positieve wetenschappen te slikken, alsook technische kennis. We krijgen niets te horen over menswetenschappen en maatschappijstudie. En ik die dacht dat het onderwijs de mensen vormde als mens om beter te kunnen samenleven in de gemeenschap. Onderwijs is nu gelijk aan maatschappij-ongebonden kennis bijbrengen. En die optie wordt doelbewust gekozen. Waarom? Men probeert ons hier te overtuigen van het gezegde : de wetenschap om de wetenschap, dus wetenschap is waardevrij, los van de maatschappij, cfr kernwapens en kernenergie. Men s t i e t zich zeker geen vragen wat ermee kan gebeuren of wat er effektief mee gebeurt. Maar waartoe dient onze wetenschap in feite? Wetenschap zou toch moeten dienen cm de mensen te bevrijden uit hun onmacht in deze wereld, bvb verlichten van de arbeid. Wat zien wij? Meer dan 60% van de wetenschapsmensen hebben direkt of indirekt te maken met de ontwikkeling van onze bewapening en oorlogsindustrie. Je vindt dat misschien overdreven, maar het is toch een fe it dat de kwaliteit en de kwantiteit van de bewapening de ideale waardemeter is voor de .industriële ontwikkeling van een land of een blok landen. Alle nieuwigheden komen eerst terecht en worden veelal gebruikt (misbruikt) in de wapenindustrie. Waartoe die wapens dienen, dient niet gezegd te worden. OoTc de band uni versiteit-industrie wordt de laatste jaren sterker. Onze privé-ondernemingen eisen goedgevormde technokraten om beter te kunnen konkurreren. De technpkra-
Lische hervormingen van De Croo-Humblet zijn bok een stap in die richting. (De positieve wetenschappen krijgen een duidelijke voorkeur t.o.v. de menswetenschappen). En zoals iedereen wel weet liggen1de belangen van die privé-ondernemingen ver buiten de belangen van de gemeenschap. We mogen dus besluiten dat de wetenschap hoofdzakelijk tegen de mensen gebruikt wordt. Fn dat gaat de Unief ons niet vertellen. Want dan zouden we ons misschien vragen stellen over de rol van de ingenieurs in ons maatschappijsisteem. En dat zou ons sisteem niet ten goede komen. Hoe probeert men ons in de technokratische wegen te krijgen? De stof die we moeten slikken maakt van ons vakidioten. We kunnen alleen nog praten over technieken en machines. De rest, de echt maatschappelijke problemen interesseren ons niet meer. Ze mogen ons zelfs niet meer interesseren.
v’é r S e e /J if lj*
Âe
na. chà
Als schijnoplossing voert men dan bepaalde vakken in, maar hun groot machtsmiddel is namelijk het repetitiesisteem. Vanaf november tot en met mei krijgen we een hele vracht repets en gekwoteerden voorgeschoteld met als doel een betere begeleiding van de studenten. De meeste studenten beelden zich zelfs in dat ze niet meer kunnen zonder repets. Daarbij komen nu nog de semestriTe examens. Dit alles brengt mee dat we van de ene repet naar de andere toe leven. De avond na de repet ontspanning nemen en de volgende dag terug aan ' t blokken. Deze situatie wordt nog gestimuleerd door de konkurrentiestrijd van het puntensisteem. Het is dus duidelijk dat het repetsisteem onze vakidiotie nog verscherpt. Afschaffen van de repets!!! Naast de technokratischec inhoud van onze kursussen, springt een tweede fundamenteel punt in het oog, namelijk het grote onderscheid tussen psychische en fysische arbeid. Hierdoor wordt de mens opgesplitst in geest en lichaam, en wordt vervreemd van zichzelf. De belangrijke waarde van de kreativiteit wordt ons ontnomen. Het wordt ons van langs alle kanten ingepompt dat geestesarbeid het ideale, het menswaardigste is. Hut is dus voor de intellektuele e lite. Handenarbeid is minderwaardig, zelfs vuil en mensonwaardig. Het is dus voor de arbeiders. Wij vinden het gezellig om de arbeiders te bevelen terwijl we zelf geen poot uitstoken. : Belangrijk hierbij is de rol van de KVIV die het elitegevoel propageert. Praktisch alle universiteiten voelen zich opgenomen in die elitaire groep. En de sterkte van ons kapitalistisch sisteem berust op het in stand houden van die intellektuele elite. Maar de laatste tijd begon een deel van de intellektuelen zich kritisch op te stellen, zodat de unief een zwakke schakel werd in het kapitalisme. Dus in plaats van onderwijs voor en door de gemeenschap hebben we nu een onderwijs voor het diploma - dus tegen de gemeenschap - en door de e lite. Voor hoelang nog??? mark
opvangen. Om deze bijkomende informatie te begrijpen zou je dan normaal de vorige lessen reeds moeten verwerkt hebben. Je komt dan ook snel tot de konklusie dat beide partijen hun tijd verliezen. Waarom zorgt de prof dan niet voor een degelijke manier van kennisoverdracht? Maar in hoeverre vindt de prof zijn onderwijstaak belangrijk en is de prof wel in staat zelf voor een goede kennisoverdracht te zorgen? Er bestaan reeds heel wat hulpmiddelen die anderen uitgewerkt hebben. Alleen moet de prof nog bereid gevonden worden andere mensen te laten sleutelen aan zijn eigen stukje kursus. Vermits onze profs op onderwijskundig gebied niet geschoold zijn, laat staan zich voortdurend bijgewerkt hebben, is het noodzakelijk dat zij hiervoor op medewerkers beroep doen. En hier raken we dan wel het grote KNELPUNT. Alleen nog maar door op onderwijskundig gebied de kursussen bij te werken dienen vragen gesteld te worden over de zin van heel wat onderdelen, over de opvatting van de hele kursus, over zijn plaats t.o.v. de andere kursussen en tenslotte vragen over de zin en de bedoeling en de achtergronden van onze, hele opleiding. Op dit ogenblik beslist de prof het volledig zelfstandig over. De kursus heeft zin, al is het maar voor zijn eigen broodwinning. Als de diskussie over een vak op gang komt, dan is de prof wel degelijk verplicht de opvattingen van zijn medewerkers te aanhoren, meer nog hij zal er ook rekening moeten mee houden. En dat zou wel eens een zware klap kunnen zijn. Het is op dit ogenblik reeds verschillende malen gebeurd dat profs het in itia tie f nemen hulp te vragen bij het "verbeteren" van hun kennisoverdracht. Van zodra dan de zin van de leerstof in vraag gesteld wordt springen deze goede bedoelingen vlug stuk. Het is duidelijk dat de' meeste profs erg houden van hun autoritaire positie ten opzichte van zijn studentjes. Dat dit zeer goed tot uiting komt in de soort lessen die we krijgen is wel duidelijk. Als je bedenkt in welke situatie de prof staat als hij aan een vol auditorium les mag geven, als je bedenkt welke macht de prof heeft over die tientallen, soms wel honderden mensen die van hem afhankelijk zijn, dan zal je wel begrijpen dat heel wat profs niet zo vlug bereid zijn deze machtsposities op te geven. De rol die de prof in STUDENTGERICHTE onderwijsvormen nog kan spelen b l i j f t beperkt. De echte rol van een prof zou dan ook niet meer, maar ook niet minder, dan begeleider van studenten zijn. Om voor een echt rendabele kennisoverdracht te zorgen moetn er degelijke uitgewerkte studieteksten of handleidingen genaakt worden door profs, assistenten en studenten. Deze teksten moeten de student de mogelijkheid geven zelfstandig, met behulp van studieboeken eventueel de stof teverwerken en regelmatig te toetsen. Ook wat betreft de evaluatie wordt het hoog tijd dat-de prof uit zijn machtspositie gehaald wordt. Als de prof de rol van begeleider wil opnemen, geholpen door zijn assistenten, kunnen we komen tot een meer objektieve vorm van evaluatie. De proffen naar hun buroo??? naar de« auditoria? naar de labo's? aan de deur? op STRAAT?>
waarheen met de proffen ? ? Wanneer maak je kennis met je proffen als je gewoon student bent? Meestal zie je ze in de les -als je het volhoudt- en zeker op het iksamen -dan moet het wel-. In de relatie prof-student moeten dit dus wel twee zeer belangrijke aspekten zijn. Je kan je dan ook afvragen hoe de verhoudingen liggen op die bewuste ogenblikken; wat de bedoelingen zijn van beide partijen,| en wat de uiteindelijke resultaten zijn. Als je nagaat wat het effekt is van de tijd 1 die een prof besteedt aan het instruktiepro ces, dan zou je wel mogen verwachten dat hij toch op eenof andere manier gemoteveerd is. De prof vertrekt vanuit een situatie waarin hij denkt het te bestuderen onderwerp te beheersen, hij beschikt over verschillende middelen om zijn kinnis over te brengen, en wij veronderstellen dat hij ook effektief de bedoeling heeft zo goed mogelijk een stuk kennisoverdracht te bewerken naar de studenten toe. WAT BLIJFT DAAR VAN OVER? Als die goede bedoelingen bestaan (wel degelijk ALS) dan b l ij f t het ook dikwijls hierbij. Dit om heel wat redenen. Is de student wel bereid in de "les" op die manier de prof te ondergaan, is de student wel in staat op deze manier iets te verwerken? Is dit sisteem van lesvolgen dan niet loutvr verloren tijd en kunnen we dan niet beter dadelijk thuis blijven? In heel wat gevallen niet! Als er geen degelijke tekst bestaat moet ja al zeker vertegenwoordigers sturen, als er teksten bestaan heeft de prof die nogal dikwijls zo goed opgesteld dat de meeste studenten toch wel wat u i t leg kunnen gebruiken om er iets van te verstaan. Die uitleg ga je dan maar in de les
Als je zo, een paar jaar na het verschijnen van het eerste rapport van de Club van Home, eens kijkt wat er allemaal is geschreven om en omtrent het rapport (voorzever je dit kan bijhouden),dan stel je in te eerste plaats vast tat te meeste kritiek inhoudelijk gericht is en quasi geen auteurs hebuen zich te vraag gestelt waarom tit rapport eigenlijk het dag licht heeft gezien en waarom het op zulke grote schaal (zeker voor een wetenschappelijk werk) is verspreit geweest. Ik wil hier tan ook zo pretentieus zijn het in hun plaats te doen. Het is niet mijn bedoeling hier een sluitend model te presenteren van hoe het allemaal gegaan is,( ik ben nog niet zo pretentieus) eerder wil ik hier een schets geven van hoe het mogelijk kon zijn om daaruit te kunnen besluiten tat te kennis van dit proces toch zeer belangrijk is. Een groep groot-industriblen geelt opdracht ann een groep wetenschapslui na te gaan hoe met hun industrie gesteld is. Welke kunnen de mogelijke motivaties geweest zijn voor het in gang zetten van dit proces ? men kan aannemen tat de industrie in een totaal slop zit en dat zij van de wetenschap een antwoord verwacht op haar problemen. In dat geval is het rapport wel de doodsteek gebleken. men kan echter ook een andere hypothese stellen : de laatste jaren is ontzettend veel geld geïnvesteerd in kernenergie en kernreaktoren. De theorie bleek echter mooier dan de praktijk, wamt bij de meeste reaktoren is het rendement lager dan verwacht en de afval is en blijft een probleem. Er is dan ook een ontzettende lading kritiek losgekomen bij zowat alle sociale groepen. In Amerika weigeren zelfs sommige kernfysici nog aan kernreaktorprojekten mee te werken. Het zag er dus niet zo dollarkleurig uit. in deze optiek bekeken hadden de industriëlen er alle belang bij de Wetenschap tot het besluit te doen komen dat de is$ergiebronnen afgedaan hadden en dringend door nieuwe moesten vervangen worden, bvb. door kernenergie. Dit is heel duidelijk in het tweede rapport : de kernenergie krijgt weliswaar niet de hoofdorok, maar wel een aanzienlijk groter aandeel dan nu het geval is. Bovendien worden andere energievormen min of meer van de hfcad gewezen als praktisch niet haalbaar : " Perhaps, somewhere, someone is deveioping an alternative source of energy; but unless he also invents a systern to replace the supporting network designed to service and be serviced by this new source, his better source won't be better at all because it won't be f easible." Dan wordt het rapport op grote schaal verspreid, bvb. door Aula in Nederland en België. Vermoedelijk zag de uitgeverij wel wat zitten in een rampenboek (in die zin kun je het rapport wel vergelijken met "l'owering Inferno", "Jaws",.a.) Een ooek wordt tenslotte maar verspreid als de afzetmarkt min of meer verzekerd is. Bij de "bevolking" ontstond tengevolge hiervan een soort "het-einde-is-nabij"sfeer, dit nog versterkt door de ■machteloosheid waarin de meeste mensen verkeren, want het blijft zo dat de beslissingsmacht in handen van Weinigen is. In deze zin wordt er eigenlijk een heel gunstige sfeer geschapen om de kernenergie op volle toeren te laten draaien, want het is de enige redding die we nog heboen. Dus, grijpen maar, jongens, die kans ! Het blijkt dus nu wel dat deze tweede hypothese tot een gans ander tee» komstbeeld leidt dan het eerste. In het eerste geval zou men trouwen» moeten aannemen dat de massale verspreiding van het rapport bedoeld was om de mensen in te lichten van de werkelijke toestand der zaken ! Ja, kom nou ! Jean Paul Van Bendegem.
( S t u d e n t e n , Univ, t w e e b u i k e n z o n d e r h a n d e n
studenten de helling op
• •
Het ligt niet in mi j n b e d o eling hier • e n sluitende analyse te geven van de p r o b l e m e n rond student.universiteit en m a a t s c h a p p i j . I k wil hier enkel een a a n tal bede n k i n g e n naar voor schuiven,aie h o p e l i j k , o o k op de driedaagse aan de ordo zullen zijn#
xde studenten in de univ.
K o men we tot de g r o e p o n g e m o t i v e e r d e n . Door do e s c a l a t i e v a n (paifcij)p o l i t i s e r i n g aan onze u n i v e r s i t e i t w o r d e n zij v a a k al te v r o e g in een hoe k gedrumd. De student moet de m o g e l i j k h e i d n e b b e n te v e r t r e k k e n v a n u i t het o n g e n o e g e n dat ontstaat uit de onraiddelijke e r v a r i n g v a n de a k a d e m i s c h e insii tut ie s .Die m o g e l i j k h e i d wordt h e m z e l d e n g e g e v e n . U e info r m e r i n g is g e r i n g of o n b e s t a a n d e ,en dit ondanks alle g e r o e m d e v e r t e g e n w o o r dig e r s v a n s t u d e n t e n in tal v a n b e s t u u r lijke organen. Dit is n o c h t a n s des te b e l a n g r i j k e r o m dat de s t udent ge e n a a n l e i d i n g e n tot direkt o n g e n o e g e n v i ndt in zijn f a m i l i a le lee f s i t u a t i e . D e o v e r g r o t e m e e r d e r h e i d der s t u d e n t e n komt immers uit b u r g e r l i j k e mili e u s . H e t b e w u s t z i j n v a n e e n o n r e c h t v a a r d i g e m a a t s c h a p p i j moet hem m a w . w o r den A A N G E L E E R D g e z i e n hij ze niet me e r konkr e e t E R V A A R T . (zoals de o n d e r d r u k t e ) Op u n i v e r s i t a i r v l a k moet m e n v e r t r e k k e n v a n zi j n g e b r e k a a n in v l o e d op i n houd en st r u k t u u r v a n ons o n d e r w i j s m o d e l . Het is pas v a n u i t dit o n g e n o e g e n , b i n n e n de un i v e r s i t e i t dat m e n de link kan m a k e n met de hele m a a t s c h a p p e l i j k e s i t u atie. De student v o elt zi c h b e t e k e n i s l o o s w e gens zijn o n o m s c h r e v e n f u n k t i e ,s o ciaal v e r v r e e m d in een inftellektueel getto, z e l f v e r v r e e m d d o o r g e b r e k aan bi n d i n g tusse n zijn e i g e n d e n k — en le e f w e r e l d •n de g e d o c e e r d e st o f . D e o v e r g a n g s s i t u a tie ,s p e c i f i e k v o o r het s t u d e n t e n l e v e n is da a r niet v r e e m d aan.
Na.ast de socio-ekonomische v e r s c h i l l e n in de studentenpopulatie,het o nderscheid t u s s e n studenten in m e ns-en positieve w e t e n s c h a p p e n , k a n men ook kijken naar de a f wijkende motiv e r i n g welke studenten er o p naho u d e n omtrent hun aanwezigheid •p de universiteit. 1 . 1 . Er zijn de beroepsgerichte studenten d*e er m b t . de tijd die ze tijdens hun student-zijn wensen te vullen, •en pra g m a t i s c h standpunt op nahouden.Zij duiden hun interessen v o o r al in de r i chting van een zo e f f i ciënt en deskundig moge l i j k v e r v u l len van een w e l o m s chreven funktie in de maat s c h a p p i j .Het is du i d e l i j k dat je deze studenten meer aantrelt in de fakulteiten die van oudsher sterk b eroepsgericht zijn ( g eneeskunde ,r e c h t e n , f a r m a c i e ) 1 . 2 . Ue wetensc h a p s g e r i c h t e studenten leggen zich in de periode van h u n studie toe op het v e r z a m e l e n van een zo ruim moge l i j k gamma aan i n f o r m a tie en k e n n i s ,zonder d a a r v o o r direkt opties vo o r de prak t i j k te hebben. Zij gaan er ,terecht mee n ik,van uit dat je de op oen univer s i t e i t a a n w e zige informatie zo veel m o g e l i j k moet v e r g a r e n . A l l e a n wordt ze door hen zelden o p p e r a tioneel gemaakt. Deze studenten zijn vooral te v i n den in stud i e r i c h t i n g e n met minder d u idelijke b e r o e p s o m s c h r i j v i n g (filosofie ) 1 . 3 . De m a a t s c h a p p i j v e r a n d e r i n g s g e r i c h t e s t u d enten wens e n hun universitaire situatie te g e b r uiken om sociale akti* te v o e r e n of i n f o r m a t i e f vo o r te bereiden.Zij zijn gericht op k e n nis omtrent het hic et n u n c , b r u i k baar v o o r het e n g agementZij v e r z e t t e n zich tegen een kennis om de kennis h o u d i n g , m a a r al even z e e r tegen een f unktioneel onderwij s . V a n u i t hun p o l i tieke opties zien zij de u n i v e r siteit als objekt v a n verandering. In ieder geval w e n s e n zij een konkreet onderwijs.Zij zitten vooral in de mor a a l , d e g e s c h i e d e n i s ,sociale a g o g i e k enz. I .U .Dan rest de hele groep n i e t - g e r i c h t e stu d e n t e n die nu eenmaal op de univ zijn geraakt omdat ze goed studeren, h u n ouders dat w e n s t e n enz.Die tref je o v e r a l,maar voo r a l in de k a n d i d a — turen aan. De aard van de m o t i v e r i n g kan uit e r a a r d sterk ve r a n d e r e n in de loop van de stud ie.Niet alleen do o r v e r a n d e r i n g van s t u d i e r i c h t i n g , m a a r e v eneens door v e r a n d e r i n g in de z i enswijze op het ge k o zen s t u d i e g e b i e d . M e r k w a a r d i g is nel dat deze groepen v a a k geirientificeerd w e r d e n met b epaalde andere andere kriteria als links en r e c h t s ,g e i n t e r e s s e r d en n i e t - g e i n t e r e s s e e r d , k r i t i s c h en onk r i t i s c h enz. E r valt op te m e r k e n dat op dit ogenblik de grootste groep linkse studenten toe v a l l i g komt uit de m e e r beroepsgerichte f a k u l t e i t e n s i n g e n i e u r s ,Juristen,ge n e e s h e r e n , z i j het d a n v o o r a l binn e n w e r k g r o e p e n v e r b a n d . " I k stel dit omdat men n ogal snel geneig« ia te m e n e n dat zij die zich wensen toe te l e g g e n op deskundige b e h e e r s i n g van h u n l a t e r beroep niet zelden met de o n k r i t i s c h e n w o r d e n geïdentificeerd, terwijl de m a a t s c h a p p i j v e r a n d e r a a r s z e l d e n in v l o e d h e b b e n bui t e n de u n i v e r siteit .De a d v o k a t e n k o l l e k t i e v e n . p a t i e n t e n r a d e n en de w e r k g r o e p en d a n , g e t u i g e n er in i eder gaval van,dat kennis v a n je v a k g e b i e d de eerste vereiste is •m je e n gagement in je l ater leven door te t r ekken.De g e v o l g e n v a n vi j f jaar m a a t s c h a p p i j v e r a n d e r e n d e •b l a n d i j n •zijn wat dat betreft v e r te zoeken. De w e t e n s c h a p s g e r i c h t e student krijgt al even z e e r k r i t i e k te verdur e n . H i j stèrt zich. o n v o l d o e n d e in de a ktie.In dit v e r b a n d is het inte r e s s a n t een oud fabeltje aan te h a len in de 19 « ee u w leefde een m a n die zich zowat 4 jaar in de b i b l i o t e e k v a n het B r i t i s h Mus e u m heeft o p g e s l o t e n v a n 9.00 in de m o r g e n tot het s l u i t i n g s u u r ■s avonds. O n d a n k s de k r i t i e k v a n zijn v r i e n d Engels wenste hij eerst alle b u r g e r l i j k - l i b e r a l e e k o n o m e n te k e n n e n a lverens i n aktie te s c h i e t e n . Z i j n we r k •Das Kapital' heeft a a n l e i d i n g gegeven tet de grootste m a a t s c h a p p i j v e r a n d e r i n g e n in de 20e eeu w . Z i j n n a a m : K a r l Marx,die nochtans ze gr a a g d o o r d e z e l f d e m a a t schappi jveranderaars als v o o r b e e l d w ordt gezien.
XI
de studentenbeweging
De s t u d e n t e n b e w e g i n g en de hele i nspraékrommel der z e v e n t i g e r jar e n zijn een droev e b e d o e n i n g . D e last v a n de v e r z u i li n g en a p a t h i e rust l o o d z w a a r op de w e ini g e s t u d e n t e n l e i d e r s edie hun e n g a gemen t n o g ni e t v e r k o c h t h e b b e n als v r l j e t i j d s b e s t e d è n g ( j e mo e t toch met iets b e z i g zijn) of als i n o e f e n i n g van een t o e k o m s t i g e b r i l j a n t e karriere, Je kan r u s t i g v a n de s t i g m a t i s e r i n g v a n links g e w a g e n . D e k r e a t i e v e krac h t v a n de linkse k r i t i e k is ge d a a l d tot b e ned e n het v r i e s p u n t . N i e t a l l e e n w e gens g e b r e k aan p e r m a n e n t e en v e r n i e u wende k r i t i e k op student en universi— teit in de z e s amenleving. Veel v a n de o o r z a k e n k u n n e n we vi nd e n in de s t r u k t u u r - z e l f d e r l i nkse g r o e pen uit het g e n t s e . A n d e r e ligg e n in de evo l u t i e v a n de w e s t e r s e w e r e l d in de z e v e n t i g e r Jaren: 1 1 . 1 . De to e n e m e n d e o n z e k e r h e i d vaa de m e este s t u d e n t e n over h u n toek o m s t , n a u w v e r b o n d e n met deze p e riode v a n crisis en w e r l o o s h e i d d r aagt z e k e r niet bij tot het n e m e n v a n r i s i c o ' s (zo wordt k r i tiek l e v e r e n téch g e z i e n )tijdens het s t u d e nt-zijn. 1 1 . 2 . De e x o r b i t a n t e v e r z u i l i n g v a n de linkse k r i t i e k . W a a r in de eerste jaren na *68 de u i t b o u w v a n de o r g a n i satie n o d i g we r d geacht om de linkse k r i t i e k te b e s t e n d i g e n , d o e n vele g r o e pen n o g slechts a a n k r i t i e k , o m de b e s t a a n s z e k e r h e i d v a n h u n o r g a n i s a t i e te beste n d i g e n . Ilol.üe d i s k u s s i e s tuss e n m i l i t a n t e n v a n dive r s p l u i m a g e zi j n v e r w o r den tot p r a g m a t i s c h e muggenzifterij . Weinig s t u d e n t e n o n d e r k e n n e n n o g in de wijz e v a n a k t i e v o e r e n de i d e o l o g i e die aan de o p r i c h t i n g v a n de g r o e p e n ten g r o n d s l a g mo e t h e b b e n g e l e g e n . H o e v e e l lede n v a n die groe p j e s k e n n e n e i g e n lijk wel zélf de i d e o l o g i s c h e v e r s k i l len tussen t r o t s k i s m e , m a o i s m e ,l e n i n i s me ,a n a r c h i s m e ,r a d e n s o c i a i i s m e e n z .Deze d i s k u s s i e is totaal n a a r de a c h t e r g r on d v e r z e i l d . Ik heb v a a k de .indruk dat de m e e s t e l e d e n v a n de g r o e p e r i n gen e e r d e r uit p e r s o o n l i j k e sympati e zi j n t o e g e t r e d e n , d a n wel uit i d e o l o gisc h e o v e r w e g i n g e n .W a a r o m be s t a a n die d i v e r s e s t r e k k i n g e n dan w e l 7?? Niet te v e r w o n d e r e n dat f r o n t v o r m i n g steeds stuk moet gaa n . M e t emoties b o u w je g e e n c o h e r e n t e p o l i t i e k op. De linkse k l i e k j e s z o u d e n zich b e ter ophe f f e n . Z i j m o e t e n niet " n aar de basis t o e w e r k e n " (de s t u d e n t e n ).Er b e staat immers ge e n v e r s c h i l t u s s e n h e n en de b a s i s ,be h a l v e dat zij a a n g e s l o t e n zijn bij een wi n k e l t j e . I I . 4.Het e e n z i j d i g a f s t e m m e n v a n het g r o o t s t e deel d e r a k t i e g r o e p e n op a r b e i d e r s p r o b l e m a t i e k ,kan niet a n ders d a n de v e r v r e e m d i n g v a n het e n g a g e ment v a n de s t u d e n t e n m a s s a in de ta n d w e r k e n . K r i t i s c h d o o r d e n k e n op s p e c i f i e ke u n i v e r s i t a i r e p r o b l e m a t i e k g e beurt n i e t . D a n g r ijpt m e n t e r u g n a a r slogans die het steeds m i n d e r d o e n .D a a r d o o r h e b b e n m a a r w e i n i g s t u d e n t e n e e n inzicht in de u n i v e r s i t a i r e s t r u k t u u r (dat is wel d u i d e l i j k g e b l e k e n t i jdens de aktie rond het w e t s v o o r s t e l D e c r o o — H u m b l e t ) V a nd a a r ae d e s i n t e r e s s e . S l e c h t s K o m i s s i e Sociaal doet e e r l i j k e p o g i n g e n om de m a la i s e te d o o r b r e k e n . G e e n linkse gro e p echt e r , d i e dit de m o e i t e w a a r d acht. Noch t a n s is b v . h e t o p s l a a n v a n de cafeta r i a p r i j z g n een v e e l m i n d e r a l i e n e r e n d p r o b l e e m dan e e n s t a k i n g , e r g e n s in de Ardennen, Slechts e e n o r g a n i s a t i e die z i c h s p e c i fiek t o e s p i t s t op de u n i v e r s i t e i t is nog zinvol. Het P K . k a n r u s t i g w o r d e n opgedoekt. II.5.De d i s k u s s i e s i v m . t e v o e r e n a k ties aan de u n i v e r s i t e i t w o r d e n v o o r a f g e v o e r d in de p o l i t i e k e k l i e k j e s , z o dat m e e t i n g s en v o l k s v e r g a d e r i n g e n h u n karakter van demokratisch beslissingsorg a a n v e r l i e z e n . H e t a u t o r i t a r i s m e vi e r t h o o g t i j . D e a n gst v o o r rechts m aa k t dat m e n de p l e n a i r e d i s k u s s i e niet m e e r a a n d u r f t . D e p o l i t i e k e g r o e -
pen h e b b e n de o b j e k t i e v e o v e r t u i g i n g s k r a c h t v a n links een d e u k gegeven. I I . 6.Het imago v a n A m a d a , d e b e k e n d s t e v a n alle 'l i n k s e ' k l i e k j e s ,heeft de a n t i p a t i e v o o r links n o g in de h a n d gewerkt.De toenemende krisisverschijns e l e n en de o p k o m s t v a n r e c h t s h o u d e n u i t e r a a r d v e r b a n d met e l k a a r . M a a r A m a — da k a n er zi c h a l vast op b e r o e m e n K V H V in de a k t u a l i t e i t te h e b b e n g e b r acht en s t e r k e r d a n t e v o r e n hebben d o e n u i t s c h i j n e n . A l s o f de k w a j o n g e n s bende in L e u v e n de wa r e r e p r e s s i e u i t m a akt. Onze h e l e k u i t u u r v a n r e p r e s s i e v e t o l l e r a n t i e is d a a r v o o r wel wat gevaanl i j k e r , a l moet g e z e g d w o r d e n dat het de v e r d i e n s t e v a n A m a d a is,h e t ware gelaat v a n de ' r echtstaat 1 te h e b b e n l a t e n z i e n . M a a r B a a d e r - M e i n h o f heeft dat ook g e d a a n , e n het g e v o l g zijn een a a n t a l f a s c i s t i s c h e w e t t e n gew e e s t !! Wat er ook v a n z i j , v e e l s t u d e n t e n die o n g e m o t i v e e r d w a r e n zi j n e r d o o r in de a r m e n van rech t s g e v a l l e n . Het b e k l a d d e n v a n m u r e n kan de v e r w a r r i n g t u s s e n r e c h t s en links m a a r in de ha n d w e r k e n . W a n t de ob j e k t i e v e t o e s c h o u w e r ziet echt het v e r s c h i l ni e t meer, w a n n e e r hij slogans l e e s t , h a l f d o o r g e haald,half aangevuld,verbeterd.Dan k r i j g je d i n g e n a l s s K V H V , h a n d e n v a n E u r o p a a f ,Merckx, f a s c i s t , Ral met eai h a k e n k r u i s e n z .De r g e l i j k e spelle t j e s k u n n e n al eens leuk z i j n ( i e t s do e n wat niet m a g ) m a a r b e v o r d e r e n z e k e r niet de g e l o o f w a a r d i g h e i d v a n het links a l t e r natief . De p o l a r i s a t i e w e r d in de hand ge^perkt tjn dat was w e l l i c h t n o d i g . M a a r de grond e n w a a r o p ze zi c h steunt zijn v o o r de d o o s n a e - s t u d e n t op z i j n m i n s t v e r v r e e m dend . De w e r k g r o e p e n k u n n e n als een hoopvol licht w o r d e n g e z i e n (me e r d a a r o v r in de a r t i e k e l - r e e k s v a n w i l l e m d e b e u k e laere 'werkgroep-wekfcroep,in v r o e g e r e s c h a m p e r s )d o c h ook c(aar wor d t v a a k enkel de aktie om de akt i e b e d r e v e n en wor d t bep a a l d e s o c i a l i s t i s c h e maatschapp i j k r i t i e k te snel als 'gegeven' b e s c h o u w d w a a r o v e r i e d e r e e n het wel eens zal ziin. De s t u d e n t e n b e w e g i n g h e eft in feite s c h r i k g e k r e g e n v a n de d i s k u s s i e .D a a r d o o r v i e r e n a m a t e u r i s m e en opportunism« hoogtij. Dan heb ik n o g g e e n w o o r d g e z e g d ov e r de f a k u l t e i t s k r i n g e n .Reeds v r o e g e r stelde ik dat a l t e r n a t i e v e n v a a k d o o r de bur g e r l i j k e s t r u k t u u r - z e l f w o r d e n g e g e v e n . H e t o n t s t a a n v a n het w e r k g r o e p e n k o n v e n t (w a a r alle lirk sen zit t e n)heeft ook de d i s k u s s i e uit het FK g e b a n n e n .V r a a g is of dat wel een g o ede za a k i s .
A c t i o n w i t h o u t t h e o r y wi l l not be e f f i ciënt or of d e e p g o i n g e m a n c i p a t o r y n a ture b e c a u s e y o u canm o t e m a n c i p a t e m a n k i n d u n c o n s c i o u s l y .' E . M a n d e i (The St u d e n t R e v o l u t i o n a r y M o v e m e n t ,T h e o r y a n d Practice) in.
onderwijs en univ.
ik wil me g a a r n e a a n s l u i t e n bij d a t g e n e w a t ree d s in het a r t i k e l ' f r u s tratie a a n de univ' is u i t e e n g e z e t . Een k n a p b o e k ove r a l t e r n a t i e v e n b i n n e n de u n i v e r s i t a i r e s i t u a t i e i * a l vast 'Van r a d e n u n i v e r s i t e i t n a a r op e n arbeidersorganisatie'van P.J.van S t r i e n f u n i v . p e r s R o t t e r d a m ,1970) Een o n d e r z o e k n a a r d a t g e n e wat op een universiteit bestudeerd wordt,maar v o o r a l n a a r d a t g e n e w a t niet b e s t u d e e r d w o r d t is n o o d z a k e l i j k , D e i n a d e k w a t e i n f r a s t r u k t u u r v a n de u n i v e r s i t e i t ( o v e r b e v o l k i n g v a n audito r i a , a u t o r i t a i re s t r u k t u u r , e x a m e n s y s t e e m ) die enkel is i n g e g a a n op de k w a n t i t a t i e v e e i s e n v a n de d e m o k r a t i s e r i n g v a n het o n d e r wijs heeft de v e r v r e e m d i n g v a n de s t udent v o l k o m e n g e maakt.
De d e s i n t e r e s s e v a n de m e e s t e st u d e n * ten v o o r h u n s t u d i e g e b i e d is m e e r dan b e d r o e v e n d .De s t e r k t e v a n de linkse k r i t i e k ligt er i m mers juist in eerst het g e k o z e n v a k t e r r e i n g r o n d i g te k e u ken om v a n d a a r u i t de a r g u m e n t e n v a n de t e g e n s t a n d e r te w e e r l e g g e n , z o n d e r g e b r u i k v a n al te g e m a k k e l i j k e s l o g a n taal. Dit k w a m d u i d e l i j k tot u i t i n g op hét co n g r e s ove r r e c h t s h u l p dat onlangs, te L e u v e n w e r d g e h o u d e n en w a a r de w e t s w i n k e l s en a d v o k a t e n k o l l e k t i e v e n zowat de b o v e n t o o n v o e r d e n .E E n v o u d i g omcfa t ze v e e l d e g e l i j k e r g e d o c u m e n t e e r d w a ren d a n h u n r e c h t s e t e g e n s t a n d e r s . H e t a c c e p t e r e n v a n de e i g e n rol-waarera s t u d e e r je a n d e r s - i n fu n k t i e v a n het g e h e e l , k a n ert o e b i j d r a g e n je i m p a c t op wat je doet te v e r s t e r k e n . De u n i v e r s i t e i t is een u i t d i j e n d u n i v e r s u m g e w o r d e n v a n steeds m i n d e r samenhangende gespecialiseerde deelgeb i e d e n , d i e zi c h autonoomi,met v e g e t a tie v e w e t m a t i g h e i d v o o r t p l a n t e n . A l l e e n d o o r de u i t d a g i n g v a n de b e w u s t m a k i n g te a a n v a a r d e n k a n de u n i v e r s i t a i r de voortdurende vervreemding van zijn obje k t o p h e f f e n en z i c h w a p e n e n t e g e n o n t v r e e m d i n g v a n z i j n e i g e n t a a k ten be h o e v e v a n v o o r h e m o n a a n v a a r d e d o e l s t e l l i n g e n . P o l i t i s e r i n g b e t e k e n t de r e f i e k t i e v a n de w e t e n s c h a p op h a a r e i g e n v o r m g e v e n d e i n v l o e d in de m a a t Ue s t u d e n t e n b e w e g i n g komt bij de b e s c happij . v o l k i n g niet m e e r ov e r als een b e v r i j Er zij n te w e i n i g l i nkse w e t e n s c h a p p e r : den d e k r i t i e k . M e n v e r w i j t de student omdat links z i c h te s p o n t a a n in de a k — z i j n e l i t a r i s m e ,z i j n b e v o o r r e c h t e pot i e , n i e t s d a n de a k t i e h e e f t g e s t o r t . s i t i e , z i j n grote mond. We m o e t e n die a c h t e r s t a n d op w e t e n A r b e i d e r s a r g u m e n t e r e n i v a n d a a g so l i d a s c h a p p e l i j k v l a k w e t e n in te h a l e n riseren studenten met ons,maar morgen De optie tot i n t e r d i s c i p l i n a i r o n d e r zij n ze onze b a z e n . D i t is foutide z o e k is in deze k o n t e k s t n i e t enk e l m e e s t e s t u d e n t e n w o r d e n l a t e r o o k in een w e t e n s c h a p p e l i j k e n o o d z a a k , z e is een band v a n o n d e r g e s c h i k t h e i d t e werkt e vens een l i n k s e eis. ges t e l d . In ied e r g e val is het o u v r i è r i s m e v a n A n d e r m a a l i m m e r s is het p r o b l e e m v h n l i nkse g r o e p e r i n g e n r o n d u i t p a t e r n a de t o e n e m e n d e c o n c e n t r a t i e v a n i n f o r listi s c h . m a t i e en w e t e n s c h a p in de h a n d e n v a n Waar de a r b e i d e r s z i c h h e b b e n lat e n r e c h t s a a n de o r d e . D e s t i j g e n d e k l o o f m e e l o k k e n in de welvaartswed-loop (voot tussen: ' k o m p etente w e t e n s c h a p p e r s en hoe l a n g nog?) z o u d e n het de s t u d e n t e n p r o f f e s i o n e l e n ' e n 'i n c o m p e t e n t e a r b e i m o e t e n zij n , d i e de n i e u w e vin k r a n t e n ders en burgers' i v m . d e te n e m e n b e p a p i e r ,b a n k b i l j e t ten en s t a t i s t i e k e n v e r - l e i d s l i j n e n v o o r d e t o e k o m s t v a n onze pak t e r e p r e s s i e aan' de k a a k stellen. m a a t s c h a p p i j ial d r a o n o v e r k o m e l i j k Wij m o e t e n nie t n a a r de a r b e i d e r s toe z i j n . A l s b o v e n d i e n de u n i v e r s i t a i r e g a a n . W e m o e t e n wei de b e v o l k i n g i n f o r m e o n d e r z o e k s p r o j e k t e n d a l e n te r w i j l dez e r e n ove r de d i n g e n w a a r zij ge e n weet v a n de b e d r i j f s s e k t o r steeds in o m v a n g v a n k u n n e n h e b b e n , o m d a t het hen s t e l s e l t o e n e m e n , d a n is het k l a a r dat de m a a t m a t i g v e r z w e g e n w o r d c d o o r een r e c h t s e schappelijke funktie v a n een u n i v e r s i p e r s .I n f o r m e r e n is e c h t e r n o g iets a n teit nie t k a n w o r d e n v e r w a a r l o o s d , ders dan r o n s e l e n v o o r de p a r t i j . T e o Ipv. een s c h i j n b a a r w a a r d e v r i j e w e t e n r e t i s c h e p r o d u k t i e is onze v o o r n a a m s t e s c hap h e eft e e n u n i v e r s i t e i t tot t a a k funktie. het s c h e p p e n v a n e e n k r i t i s c h e w a a r d e — Het k a p i t a l i s m e in kr i s i s k a n ons mi s s e n . be w u s t e w e t e n s c h a p , m e t m a a t s c h a p p e l i j k e Het k a n de i n t e i l e k t u e e l niet m e e r funtio- d o e l e n . I n p l a a t s v a n het stee d s t e r u g h e e l g e b r u i k e n .R e d e n te m e e r v o o r ons om h a m e r e n op de a u t o n o m i e v a n de w e t e n het s y s t e e m m a s s a a l a a n te v a llen. schap z o u m e n z i c h b e t e r b e z i n n e n p o v e r de f u n k t i e v a n de w e t e n s c h a p Het tijd e l i j k k a r a k t e r v a n het s t u d e n t - z i j n p e l i j k e a r b e i d v o o r de m a a t s c h a p p i j . m a a k t o r g a n i s a t i e n o o d z a k e i i j k . H e t lat e r Da a r u i t v o l g t dat d e z e n i e t m a g w o r b e r o e p s l e v e n kan nie t los w o r d e n g e z i e n d e n o n t k o p p e l d v a n o n d e r w i j s en b e leid. v a n de o p l e i d i n g e r t o e . H e t g e v a a r v o o r Zo m e n het o n d e r w i j s sl e c h t s ziet als v e r l i e s v a n het e n g a g e m e n t w e g e n s het de o v e r d r a c h t v a n k l a a r l i g g e n d e m e t h o m i s s e n v a n een ban d met een g r o e p ering, des en i n f o r m a t i e , m a w . d e o n d e r w i j z e n d e is iets waa r de w e r k g r o e p e n zi c h op fun k t i e zoekt in de m e e s t e f f i c i ë n t e z o u d e n m o e t e n toeleg g e n . m e t h o d e om s t u d e n t e n v o o r g e k a u w d e Zo ook wat be t r e f t de l i nkse a s s i s t e n t e n i n f o r m a t i e te d o e n c o n s u m e r e n , d a n m a g en p r o f f e n die we d a n toch r i j k zijn* m e n er ni e t v e r s t e l d v a n s t a a n een w e i n i g k r e a t i e v e g r o e p te h e b b e n a f g e l e De s t u d e n t e n b e w e g i n g is toe a a n een d r i n - v e r d . gende v e r a n d e r i n g v a n t a k t i e k . D e t a k t i e k De w e t e n s c h a p p e r hoort e e n k e u z e te v a n de g u e r i l l a die c o l l e g e s en v e r g a d e d o e n u i t d e m a a t s c h a p p e l i j k e problemen r i n g e n v e r s t o o r t . p a m f l e t t e n ro n d d e e l t , v a n v a n d a a g . I n die k e u z e m o e t e n alle p e n e t r e e r t ,p o l i t i s e e r t ,m a a r in feite b e langhebbenden worden betrokken. o n g r i j p b a a r b l i j f t . E E n b e w e g i n g die zi c h niet laat i n k a p s e l e n in i n s t i t u t i o - Een u n i v e r s i t e i t h e e f t tot t a a k de v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d te s t i m u l e r e n v a n ne l e v e r b a n d e n en s u b s i d i e r e g e l i n g e n . zij d i e de k e n n i s verwerven,gebruiEen b e w e g i n g die d w i n g t tot p o s i t i e k e u z e k e n e n u i t b r e i d e n . Z i j mo e t e e n p o g i n g b u i t e n de f a k u l t a i r e v e r g a d e r z a l e n . doen m a a t s c h a p p e l i j k e d o e l s t e l l i n g e n in Een b e w e g i n g die v a n p l e n a i r e v e r g a d e r — haar organisatie integreren r i n g e n en z e l f b e h e r e n d e p r o j e k t g r o e p e n 1. De m o g e l i j k h e i d v a n een d o e l g e r i c n t t e r u g h a a r d y n a m i s c h e k r a c h t haar. wetenschapsbeleid,mét inspraak van Een b e w e g i n g d i e v a n het k r i t i e k l o o s de hele u n i v e r s i t a i r e g e m e e n s c h a p k o n s u m e r e n v a n k e n n i s ,o v e r s t a p t n a a r het 2. HJet b e v o r d e r e n v a n de b e t r o k k e n h e i d produceren van informatie die de s t r u k — d e r p a r t i c i p a n t e n in de r e a l i s e r i n g , t u ren op de h e l l i n g zet. 3. Het l e v e r e n van; e e n deskymdlige i n M a n d e i 'w a a r s c h u w d e r e eds in '68 tegen b r e n g bij de v o o r b e r e i d i n g , b e p a l i n g een al te u i t b u n d i g a c t i v i s m e en s p o n t a en u i t v o e r i n g v a n o n d e r z o e k s p r o j e k — n e i s m e . V a n de a k t i e in de a k t i e v e r ten. v a l l e n fnuikt je g e l o o f w a a r d i g h e i d . v o o r - 4. Het o p e n t r e k k e n v a n i n f o r m a t i e n a a r al je o v e r t u i g i n g s k r a c h t . b u i t e n t o e ,o p e n b a a r m a k e n v a n o n t d e k Het w o rdt ti j d dat we v a n het 'dit is k i n g e n n a a r de rest v a n de m a a t s c h a p het b e g i n ' - i d e e a f s t a p p e n , e n v e r d e r b o u pij toe ( d m v . i n f o r m a t i e b l a d , e i g e n d r u k p e r s enz . ) w e n op d a t g e n e wat de m a a t s c h a p p i j o n d e r tussen aan nieuwe situaties.problemen, De v r i j e w e t e n s c h a p m o e t n i e t v e r l a ten w o r d e n , z i j h e e f t n o o i t b e s t a a n . alternatieven heeft gecreëerd? K o e n Kaes
5
hoe word je homosexueel ?
MISBRUIK
interview met Bob CAR1IER VW werkgroepen homofilie, zoals Sappho en Gswh, die zich inzetten om vrijenmet-iemand-van-je-eigen-geslacht als net-zo-goed-mogelijk te doen aanvoelen, verwacht je allerminst een diskri^inerende vraag als "Hoe word je homoseksueel ?". Zoeken naar oorzaken van een zogenaamd "afwijkend" gedrag veronderstelt inderdaad de bedoeling om, met de kennis hiervan onder de arm, de afwijkers om te turnen of waar het mogelijk is, dit non-konformisme te voorkomen. Toch was dat de vraag waar het vorige week woensdag allemaal om leek te gaan : met die vraag als thema hield Bob Carlier een voordracht, op uitnodiging van de voomoemde werkgroepen homofilie, Schamper was er en ging nadien even met hem praten. 3.C.: Ja, hoewel men gewoonlijk heel wat meer weet over de onderdrukten dan over de onderdrukkers. Zo bestaat REAKTIE_OP_HET_ETIKET er in verband met het negerprobleem heel veel literatuur over de zwarten, B,C.; De titel is natuurlijk ironisch zgn. "black studies", maar zeer weinig bedoeld, om een beetje de gek te houover de diskrimineerders zelf : wie ze den met mensen die zich (nog) druk zijn, hoe ze onderdrukken en met welk maken om "oorzaken" van homoseksueel recht ze bepaalde re- els opleggen. gedrag, en alleen daardoor reeds disZo is er ook weinig bekend over onze krimineren. Maar eigenlijk steekt er huidige "morele kruisvaarders" die de ook meer in : je kan je namelijk afseksualiteitsregel van onze samenlevragen hoe iemand ertoe komt om zichving bepalen, nl. : uitsluitende hetezelf als een aparte soort mens te roseksualiteit, liefst monogaam en in gaan beschouwen alleen omdat hij zich het huwelijk. Als je zou nagaan wie af en toe, of vaker, of meestal niet dat zijn, zou je merken dat je tot een konform gedraagt met bepaalde regels. kleine numerieke minderheid komt. .,ant Dat is namelijk een ifle evolutie die wie wil”Ir”nü-zêlf per se volgens deze begint bij de "afwijkende" daad zelf, en alléén deze regel leven? Wie zou zo hier bvb. vrijen met iemand van hetleven als er géén sociale afkeuring zelfde geslacht. Dit kan "aan het voor andere levensvormen bestond? licht komen" en van een etiket "homoseksueel" voorzien worden. Daardoor Werkelijk een numerieke minderheid die zal de omgeving het hele gedrag van hier en nu nochtans een machtsmeerderdie persoon interpreteren vanuit dat heid is en daardoor de gangSarë”rëgëIs etiket (:"Ha ja, want 't is een homoïn”stand houdt. seksueel"). In een volgende stap kan Nu durf ik in verband met seksualiteit ook die persoon zélf zich daadwerkeniet zeggen hoeveel mensen zich (ook) lijk gaan gedragen naar het etiket homoseksueel gedragen, maar in een sadat hij opgeplakt kreeg. Hij gaat dus menleving waar dit gedrag toch met zoleven als "homoseksueel", d.w.z. : veel afkeuring bekeken wordt komt het de kenmerken navolgen die door de eigenlijk toch veel voor. Ik weet niet volksmond aan "één van dat soort" worden toegeschreven ; om zich tenslot- of men tot een numerieke meerderheid zou komen, maar het is erg waarschijnte met zgn. "gelijkvoelenden" te gaan lijk dat, zonder de bestaande sanktioafsluiten in een groep (rghetto). nering van de afkeuring, heel veel menOp dat ogenblik is hij (of zij)"EEN sen zich óók homoseksueel zouden gedrahomoseksueel" geworden, enkel en algen. Ik zëg“wel "ook", zeker niet eksleen als gevolg van de dwingende maatklusief. schappelijke reaktie op zijn niet-konSch: Eigenlijk zuivere Konditionering : form gedrag. Nu hoeft men dat ongunstig proces niet men schikt zich naar de verwachtingen helemaal door te maken. Als het afwij- van de omgeving. kend gedrag bvb. niet als afwijkend B;C.: Wel inderdaad : de vijandigheid erkend of herkend wordt, dan wordt die t.o.v. (homo)seksualiteit, wat men daar persoon niet in die richting geduwd. ook onder verstaat, maakt dat velen zich afgewezen voelen, maar ook dat de Dat gebeurt wanneer seksueel gedrag met iémand van hetzelfde geslacht niet meeste mensen de indruk hebben te moeals dusdanig geëtiketterd wordt ; bvb. ten kiezen tussen het éne óf het andere. DaarSm“EëB ik vanavond zo erg de klem"'t Zijn nog kinderen, dat gaat wel toon gelegd op het kontinuum dat beover", of "Ze was wat bedronken", of staat tussen uitsluitend homo- en uitnog "'t Was eigenlijk uit nood...". sluitend heteroseksueel gedrag. Er is duidelijk een hele reeks mogelijkheden, ZUS_OF_ZO_? die ik alle even aanvaardbaar vind. Het gaat dus helemaal niet om de aanvaarSch: Iemand kan dus een etiket opge^___ _ _„ plakt krijgen, maar wat zijn de krite- ding of emancipatie van alleen 1 èksria om iemand'in één bepaalde kategorie klusieve gedragsvorm (:de homoseksuele) onder te verdelen ? B.C.: Als kriterium wordt in dit geval het seksueel gedrag genomen, wat een zeer on' ,xukkige maatstaf is. Welke hand''^ngen "seksueel" moeten heten en wel^e niet is niet scherp aflijnbaar, voor zover er trouwens een onderscheid kan en hoeft gemaakt te worden. Een vaag kriterium dus. Afgezien daarvan, blijken mensen bij het onderverdelen gewoonlijk maar twee kategorieën te hanteren : ja OF-nëI, zwart OF wit. Nu, dat klopt niet met de werkelijkheid, want die is veel meer genuanceerd dan dat. Ook seksueel gedrag, wat dat ook moge zijn, is niet opsplitsbaar in 2 soorten. 25 jaar geleden maakte Kinsey (VSA) al uit dat Alle schakeringen bestaan tussen uitsluitend homo- en uitsluitend heteroseksueel gedrag. Waar seksueel gedrag op zichzelf dus al een vaag kriterium is om mensen in te delen, zitten we helemaal verkeerd als we hier met twee groepen willen werken: homoseksuelen en heteroseksuelen. Sch: Nochtans spreekt men wel vaker over de integratie van "de homofielen"? B.C.: Spijtig genoeg wel. Tot nu toe heeft de emancipatiebeweging inderdaad hoofdzakelijk gezocht naar aanvaarding, medelijden of integratie van een bepaald "type" persoon, waarvan ik niet geloof dat het”bêltaat. Volgens mij moet er een bepaald gedrag kunnen geaccepteerd worden - hier : homoseksueel gedrag - van wie dan ook.
B|PERKING_x _2 B.C.: Als men alleen streeft naar de aanvaarding van personen, zgn. homo's, dan laat men een groot aantal mensen in de kou staan. Ik ken inderdaad heel wat mensen die zeker niet willen als homofiel geëtiketteerd te worden, niet uit een soort burgerlijke schrik yoor het etiketje, maar gewoon omdat dit niet past op hen. Omdat zij ook met mensen van het andere geslacht graag seksualiteit beleven. Aan de emancipatie, zoals die nu wordt bedreven, hebben al die mensen helemaal niets. Ten tweede : als men zich inzet voor de integratie van personen, dan schijnt men toch wel te geloven in een homofiele persoonlijkheid : de homofielen als afzonderlijke soort mensen. Zo'n "emancipatie" helpt mee aan het in stand houden van een aparte, homogene groep, die ontstaat door de etikettering. ? 9 ü 5 ïT ï9 5 flillli _§ine_§ua ... non_? Sch: Je hadt het vanavond ook over de ëiilcetteerders zelf, degenen die diskrimineren..
AXLE_MOGELIJKHEDEN_OPEN LATEN
Herken je jezelf ? Heb je ook het gevoel dat je het kontakt met het natuurlijke levensritme verloren hebt, en voel je je er ook zo rottig mee?
PSYCHOLOGIE De s t r a f r e c h t s p l e g i n g hee f t in onze maatschappij gedurende eeuwen geb r uik ge m a a k t van m o d e l l e n . Deze m o d e l l e n zijn: 1) in de 13 ° eeuw: h e t k e t t e r w o d e l (de I n q u i s i t i e ) . De s t r a f r e c h t e r lijke v e r v o l g d e w o r d t g e l i j k g e s t e l d met een k e tter. Dit a l l e m a a l v o l gens de m o r a a l v a n de k a t h o l i e k e kerk. 2 ) in de 15 ° eeuw: het g r i e z e l m o d e l met de h e k s e n v e r v m l g i n g . 3 ) °in de 1 7 ° eeuw: de c o r r e c t i o n e l e v e r v o l g i n g (A'dam r a s p h u i s ). b) in de 1 9 ° eeuw: het i m m o r a i i s t i s c h m o d e 1 met c e l g e v a n g e n i s , w a a r b i j geoogt w e r d dat m e n d o o r a f z o n d e r i n g tot inl^eer zou k o m e n (= a d a p t a t i e aan de b u r g e r l i j k e m o r a a l ) . Dit m o d e l w e r d in het k a d e r v a n het fasc i s m e eerst in Du i t s l a n d , d a a r n a in Italië verdedigd. (cfr. 'sociaal v e rweer' van Grammatica, procureur gpneraal van M u s s o l i n i ). 5 ) t e g e n w o o r d i g w o rdt g e b r u i k g e maakt v a n het m e d i s c h m o d e l . Hie r b i j wordt de ^ v e r v o l ^ d ^ ^ p a t i ë n t g e noemd, m . a.w, hij mo e t als zieke b e h a n d e l d w o rden. Dit m o d e l w e r d a a n g e p r e z e n als p r o g r e s s i e f t.o.v. het i m m o r a i i s t i s c h mo d e 1 . M e n moe t e c h t e r tot de v a s t s t e l l i n g k o m e n dat het h i e r ni e t om een f u n d a m e n t e l e v e r a n d e r i n g gaat met betrekkingl tot de b e h a n d e l i n g m a a r dat het h i e r enkel een n a a m v e r a n d e r i n g betreft. Het komt er h i e r w e e r op n e e r dat de v e r v o l g d e n h o o f d z a k e l i j k d i e g e n e n zij n die z i c h nie t k u n n a n g e d r a g e n v o l g e n s de b u r g e r l i j k e m o r a a l . Het m e d i s c h m o d e l h e e f t a a n de enen kant v e r b e t e r i n g g e b r a c h t d o o r g r o t e r e a a n d a c h t v o o r de i n d i v i d u e l e p r o b l e m e n v a n de v e r v o l g d e n m a a r h e ef t aan de a n d e r e kant de s i t u a t i e v a n de v e r v o l g dé n o g s l e c h t e r g e m a a k t d o o r de v e r s t e r k t e s t i g m a t i s e r i n g ( m i s d a d i g e r EN z i eke). Een d e r g e l i j k d u b b e l s t i g m a kan nooit meer ongedaan worden gemaakt en lei d t tot l e v e n s l a n g e u i t s t o t i n g (B i a n c i ). Het h u i d i g e s t r a f r e c h t is e f f i c i ë n t om b e p a a l d e m i s d a a d d e f i n i t i e s te handhaven] en ande r e te v o o r k o m e n . An d e r s gezegd:] de s t r a f r e c h t s p l e g i n g is d i e n a r e s v a n b e p a a l d e m a c h t s g r o e p e n in de s a m e n l e v i ng. Deze h o u d t z i c h niet b e z i g met het o p s p o r e n v a n de k r i m i n a l i t e i t , doch( zij wil de r e c h t s p l e g i n g b e v e s t i g e n en de b e s t a a n d e m a c h t s g r o e p e n in stand houden, Het g e b r u i k v a n het m e d i s c h m o d e l komt n e e r op e e n v e r s l u i e r i n g v a n de w e r k e lij k e p r o b l e m e n w a a r het bij de s t r a f r e c h t s p l e g i n g om gaat. De s t r a f r e c h t s p l e g i n g zit zo in e l k a a r dat de z w a k s t e n in onze s a m e n l e i n g m e e r g e p e r c i p i e e r d w o r d e n om m i s d r i j v e n te b e g aan. De o n g e s c h o o l d e n d r a g e n de zware tol v a n de s t r a f r e c h t s pleging. Het b e t r e f t h i e r dus een sel | lectie, n l . de k l a s s e v e r s c h i l l e n en 3 de g e n e r a t i e v e r s c h i l l e n (cfr. h o u d i n g w v a n de r i j k s w a c h t t e g e n o v e r z e v e n t i e n j a r i g e en v i j f t i g j a r i g e m e n s e n op t straat). v De laa t s t e tijd ziet m e n in E u r o p a een rj1 te n d e n s g r o e i e n om a f te s t a p p e n v a n 3 het m e d i s c h m o d e l . M e n let h i e r b i j <s ni e t op de e f f i c i ë n t i e , m a a r op het k maken van betere k r i minaliteitsdefiF nities. De v r a a g is o f het s t r a f r e c h t 3 w e e r een n i e u w m o d e l zal k r i j g e n ? Het | zou d a n v o l g e n s de d i v e r s e i n f o r m a t i e k een s o c i o l o g i s c h m o d e l m o e t e n zijn. F Het p r o b l e e m h i e r b i j is dat m e n w e e r $ in het oude d e n k s c h e m a valt. B e d e n k i n g e n d a a r b i j zijn: fc (1) k a n de m a a t s c h a p p i j niet z o n d e r V? strafrechtspleging? i (2 ) m o r a l i t e i t s o o r d e l e n m o e t e n g e g e v e n ) worden, d o c h m e n m a g g e e n a g r e s s i e m o - fa, d e l l e n a a n b i e d e n wa n t d a n v e r l i e s t m e n jr de m o r a l i t e i t . j) (3) m e n mo e t v e r v o l g e n wat v e r v o l g d m o e t w o rden. (b) e e n g o e d e k r i m i n o l o g i e is e e n poli t i eke k r i m i n o l o g i e . E e n m o d e r n krimin o l o o g moet p o l i t i e t ' d e n k e n .
B .C .: Ik vind het integendeel belangrijk om zoveel mogelijk mogelijkheden open te laten, om je niet vooraf van een aantal ervaringen af te sluiten. Dat geldt dan net zo goed voor mensen die zichzelf heteroseksueel noemen. Je moest mensen kunnen aanzetten : leer nu ook eens iemand van je eigen geslacht lief of aantrekkelijk te vinden, en leer nu ook eens te denken van "tiens, 't zou misschien prettig kunnen zijn om die ook eens aan te raken en zo ...". llaar enfin, 't is misschien niet zo verstandig om dat te schrijven. Nee, 't zou te uitdagend klinken of als"reklame" overkomen. Maar hoe dan ook, het is beslist nodig om zoveel mogelijk gedragsvormen open te stellen voor iedereen. Om iedereen alle kansen te geven. Die keuze kan je voor jezelf maken en heb ik voor mezelf inderdaad gemaakt: steeds blijven openstaan voor nieuwe ervaringen. De deur openzetten naar een waaier van mogelijkheden, wars van welke zelf-beperking dan ook. Patje *
C l a u d i n e en M a u r e e n .
Zo tussen je 6 en 18 jaar ging je leventje wellicht dag in dag uit ongeveer zo: vroeg opstaan, eten, naar school, eten naar school, eten, spelen werken, op tijd slapen, want je moet morgen vroeg opstaan, e— ten, naar school,....(métro-boulot-dodo). Dan ben je aan de unief gekomen...waah! niet meer vroeg opstaan. Die lessen bijwonen hoeft niet altijd. Je bent vrij. Een pintje 's avonds, en de nacht doorbomen na de volksvergadering, dat is pas leven. En de Vogeltjes 's morgens in het park vóór de eerste bus...fantastisch. Als je dan nog het geluk hebt te bissen, dan hoeven die lessen zeker niet meer. Ze zijn ronduit saai, zelfs de moppen zijn onveranderd gebleven. Enfin, zeker geen reden om uit je bed te komen. Bovendien regent het en het is koud, en er hangt nog wat rook van gisteravond in je achterhoofd. Hmmmmm lekker verder soezen de gordijnen dicht... Zo tegen de middag kruip je eruit met een geeuw, zo van "dein toch maar..." De gedachte aan soep en frieten, en aan aanschuivende, duwende, wringende mensen, met het bonnetje in de hand, ongeduldig klaar staande om het voedsel tot zich te nemen, om niet te laat te komen in de les. Ja deze gedachte doet je gruwelen. Een bakje zelfgemaakte pikzwarte Tanzania-maar eerst nog een sigaret- alleen dat kan je dag nog goedmaken. Daarna toch maar naar buiten, naar de les, bij die prof die je vorig jaar zo diep gebuisd heeft, en je te goed kent, en je denkt dat zijn uitleg levensnoodzakenjk is. Daar zie je dan die muffe blokkers, druipend van ijver maar te onnozel om wat dan ook te doen. Diploma halen, werken (enfin stempelen troaiwen, kindjes (little boxes weetje wel.) Ze weten niet waar het om gaat. Ze zitten op een andere golflengte. Je voelt er je** zelf vreemd bij worden, en na de les verdwijn je maar onmiddellijk. Vanavond ? ...De skoop natuurlijk. L a mamam et la putain. Ja, steengoed, schijnt het. En zo gaat het maar door. Je wordt er wat moe van. Je tijdsbesef raakt in de war. Die rook in je hoofd....en verdomme, dat partieel eksamen, en dat semenariewerk.... en daarna al je nota's samen krijgen vóór Pasen...Je moet er echt gaan aan beginnen of het is weer te laat. Maar..er is opeens zoveel. Het is zo moeilijk, en het minste wat je moet doen, lijkt onoverkomelijk; een boodschap een telefoontje, papieren laten invullen (de pedel is er natuurlijk weer niet). Hoe zal dat allemaal verder gaan? Je voelt je stokoud, en vooral doodmoe, een pepmiddel bij de hand als je een onaangenaam klusje moet gaan doen. Moet het wel zo verder? De cirkel kan je inderdaad zelf doorbreken. Het zal weliswaar niet van van vandaag op morgen veranderen. Doe het geleidelijk, maar zet door. Bepaal voor jezelf een vast uur van op~„ staan, een flink aantal uren na je vast uur van slapengaan ( het laatste bepaal je best in funktie van het eerste, wat je dan systematisch kan vervroegen.) De wereld zal echt niet vergaan als je er een paar keer niet bij bent in de film of in het café. Er zijn tevens lieus nog wel andere middelen om je mens en maatschappij-visie verder uit te bouwen. Denk na over enkele aktiviteiten, die zinvol kunnen zijn, voor je studie of voor jezelf. Programmeer elke morgen een dergelijke aktiviteit.: een boek of een les (wie weet), eventueel na een ochtendwandeling er is nog een beetje park in Gent. Zeker je ontbijt niet vergeten; vers brood halen is een goede aanleiding om je benen te strek-* ken, en je hoeft er echt niet voor geschoren of geverfd te zijn. Gaat dit moeilijk op je eentje, dan kan je afspreken met mensen van je kot of anderen om samen op een bepa ld uur te gaan middagmalen. Als je zalf kookt, doe gezamelijk de afwas, onmiddellijk na het eten. Misschien kan je met een paar mensen afspreken om samen een kursus of een boek door te nemen. Besteed dan alvast drie uur per namiddag (driemaal één uur) aan de voorbereiding hiervan. Bepaal een vast uur voor het avondeten. En vooral: vergeet je bedtijd niet. De kans bestaat dat zinvolle aktiviteiten worden gevonden, je geest wat klaarder wordt, en dat je fysiek wat beter wordt. Dan kan je misschien nog iets "doen". Er is nog zoveel: de maatschappij, jezelf..of niet soms?..
6