studentenweekblad van de rug
— tweede jaargang 1976-1977
verantw. uitgever : jean-paul van bendegem, korte meer 6, 9000 hoofd redakteur : koen raes, korte meer 6, 9000 gent redaktieadres : korte meer 6, 9000 gent
gent
nummer30
5 JMR WETSMHNEI!
Een blauw geverfd gebouw in de Sleeps t r a a t ,beh a n g e n met allerh a n d e a f f ichkes die een doorn in het oog moeten zijn van r e c htse militanten, was het doel van mijn bezoek. Een o v e r w e g e n d g e kleurde bevol k i n g sc h u i f t langs mij h e e n , t e r w i j l ik a a n b e l . E e n echtpaar blijft even staan en b e s t u d e e r t de affiches. De deur wordt voor mij g e o p e n d . E e n jongedame vraa g t mij wat ik kom doenjik r e p l i k e e r met de vr a a g of Peter W a t e r schoot daar niet i s . ' P e t e r is net gaan eten ,maar het zal niet lang duren vooi hij hier i s . ' Ik wacht dus maar w a t j b l a d e r wat in de G e n t e n a a r , D e Vooruit en enkele a n dere t i j d s c h r i f t e n . 'S c h amper ' zie ik niet liggen. Een halfuur later komt Peter t o e , l o o p t wat heen en w e e r , z e g t dat hij komt en leidt mij v e r v o l g e n s naar een k a n t o o r tje waar niet mag gerookt worden. Pas zijn wi'j gezeten of Peter steekt van w a l : ' H e t prille begin van de Uets4iw i n k e l ' , w a n t daar bevonden wij ons, 'is te situeren in februari '71.Toen werd e n de s t u d i e p r o g r a m m a ' s in de r e c h ten h e r v o r m d ,zo d anig dat de nadruk vooral lag op het £ 0 si t i ef recht ,d w z . de studie van de w e t t e k s t e n ,z o n d e r m e e r . De i n v loed van het recht op de m a a t s c happij werd g e w o o n w e g aan het oog o n t t r o k k e n . D e s i t u a t i e van de r e c h t z o e k e n d e ,zoals wij dat n o e m e n , v a n de gewone mensen dus werd v e r w a a r l o o s d . Vakken zoals 'sociologie van het recht' 'recht s f i l o s o f i e ' kwamen niet op het p r o g r a m m a v o o r . D e 1é lic. van dat jaar, die toen wei tam e l i j k m i l i t a n t w a s , h e b ben toen een s t a k i n g g e o r g a n i s e e r d . D e ze s t a king is wel spaak g e l o p e n , m a a r toch werd heel wat b e r e i k t : n i . ze h e b ben zich g e o r g a n i s e e r d ,ze zijn op de f a k u l t e i t s r a a d gaan p r a t e n , w a t in die tijd r eeds heel wat b e t e k e n d e ,omdat toen s t u d e n t e n daar nog niets mochten z e g g e n .E n f i n ,dat is u i t g e g r o e i d tot een p r a a t g r o e p 'k r i tische j u r i s t e n ' rond prof. Roels. Hij was immers de s'tichter van die ' kritische juristen'. Roels deed natuurlijk, meer b e s c h o u w e n de d ingen,dwz. hij stond niet op de b a r r i k a d e n ,maar hij was wel de eerste die het recht ging b e k i j k e n vanuit de m a a t s c h a p p i j ,op welke manier wordt de u i t b u i t i n g vanu i t de m a a t s c h a p p i j g e o r g a n i s e e r d .HET RECHT is imm e r s DE MAN I E R UAAR0P DE S A M E N L E V I N G IN GOEDE BANEN U 0 R D T GELEID EN U A A R D G 0 R ALLES BLI 3 F T ZOALS HET IS,nl. alles blijft in het v o o r d e e l van DE K A P I T A A L B E Z I T TE R S . D e a d v o k a t e n gaan nu ook vooral hun stiel u i t o e f e n e n voor deze mensen.'
gaan verantwoorden.Het was ook in die tijd dat wij gans het land doorreisden om de Uetsuinkelidee te gaan verdedigen.
S c h a m p e r :Uelke waren de b e l a n g r i j k s t e ideeën? P e t e r : D i e waren 1é Het gratis geven van juri d i s c h advies 2é het k o n t e s t e r e n van de dure a d v o k a t u r e n 3 é . h e t kri t i s c h s t e l len in het m a a t s c h a p p e l i j k s y s teem van elk juridisch advies. S c h a m p e r : H e t l a a t s t e punt s c h ijnt gem a k k e l i j k g e z e g d ;maar hoe kan men het r e c h t , d a t reeds b e s t e n d i g e n d werkt, in een kri t i s c h m a a t s c h a p p e l i j k licht gaan p l a a t s e n ?
Peter:Ui,i willen in de eerste plaats werken voor de a r b e i d e r s . I n alle a d viezen pogen wij het k l a s s e k a r a k t e r van het recht naar voor te brengen. De rol van r e c h t e r s ,n o t a r i s s e n ,ea pro b e r e n wij scberp te s t e l l e n , n e e m bvb. de h u u r.De v e r h u u r d e r ,de k a p i taal b e z i t t e r , die door zijn huis te v e r h u r e n ,daar veel meer geld u i t haalt. dan dat hij er o n kosten aan h e e f t . D a t gaat tam e l i j k v l o t . D e m e n sen zien deze s t r u k t u u r er nogal g e makkelijk i n .
S c h a m p e r :P r o f . Roels scheen eerder de b e s c h o u w e n d e f i l o s o o f . M a a r kwam zijn p r a a t g r o e p wel tot echt barrikadenwerk' P e t e r : 0 a , h u n eerste aktie p l a n d e n zij rond de v e r k i e z i n g e n in de raad van b e h e e r , w a a r er heel wat s t u d e n t e n i n zitten . Vooral de s c h i j n d e m o k r a t i e wordt geh e k e l d met. d e aktie 'PLAK DE S T I K K E R ' . D e b e d o e l i n g was ipv. te stem men. een s t i kker op de s t e m m i n g s b r i e f te p l a k k e n . D e z e aktie k ende heel wat sukses en werd in de r e c h t e n geleid door deze 'kritische juristen'. In d e c e m b e r '71 kregen we dan een m e e ting ,i n g e r i c h t door U i l f r i e d Roels, D ohan E rauw en Erik van H e e s v e l d e , d e lat e r e s t i c h t e r s van de Uetsu i n k e l . De m e e t i n g h a n delde over recht en m a a t s c happij .Deze m e e t i n g gaf a a n l e i d i n g tot een aantal w e r k g r o e p e n , o . a . 'recht; s o c i o l o g i e '.Hier k reeg het idee al vlug de b o v e n h a n d van een Uets w i n k e l . S c h a m p e r : D e g e b o o r t e van de U e t s w i n k e l Hoe v e r l i e p de p r a k t i j k verv o l g e n s . Peter:0a, we moe t e n toe g e v e n dat alles wat vlug van stapel l i e p . T o c h s l aagden we erin van heel wat goede r e s u l t a t e n te ber e i k e n de eerste m a a n d e n . D e b o v e n h a n d had wel de 'm a a t s c h a p p i j k r i t i une studies. V o o r a l : D e u e t s w i n k e l o n t s t a a t , m e n komt in de b e l a n g s t e l l i n g en men moet zich lanqs alle kanten
B i j v o o r b e e l d in het a r b e i d s p r o c e s : u i j zeggen tegen de men s e n ,k i j k,de baas steekt zoveel geld in zijn zakken aan de p r o d u k t e n die gij maa k t . D e mensen zijn daar v a t baar v o o r . D a t is t r o u w e n s het goede van het U etswinkelw e r k , d a t men v e r t r e k k e n d e van een k o n k r e e t p r o b l e e m , d i e die mensen h e b be n , m e n een d i s c u s s i e op w e r p t over de m a a t s c h a p p e l i j k e v e r h o u d i n g e n in o n ze s a m e n l e v i n g . V e e l men s e n zijn zich daar wel van bewust,m^iar dit wordt nooit pol i t i e k g e d u i d . E n de polit i e k e p a r t i j e n die ze toch d u i d e n ,voo r a l de l i n k s e ,heb b e n wei n i g impakt op de m e n sen omdat ze te d o g m a t i s c h z i j n , o m d a t ze een v e r k e e r d e manier van a a n p a k k e n h e b b e n , o f o mdat ze te lui zijn of omdat ze hel e m a a l niet links zijn,en dat kunnen wij hier in de U e t s w i n k e l die men s e n hier wel gev o e l i g maken voor het linkse s t a n d p u n t ; g e geeft ze a d v i e s , d e men s e n zijn blij en zijn teve n s bereid om naar U te l u i s t e r e n en deze die daar niet toe bereid zijn, die stappen wel zo op. S c h a m p e r :Laten we nog éven terug k e ren naar het eerste jaar U e t s w i n k e l uerk.
P e t e r : 0 a , d a t eerste jaar verliep t a mel i j k v l o t . O o k zaten we wel met het p r o b l e e m dat we b e p a a l d e zaken niet a a n k o n d e n . D a a r m e e v e r b o n d e n 'het verbod,' aan de a d v o k a t e n in april 72 om mee te werk e n aan de U etswinkel. T e g e n w o o r d i g is het wel zo dat de U e t s u i n k e l s in B r u s s e l ,Antw e r p e n en Luik met a d v o k a t e n w e r k e n . D i t zal w a a r s c h i j n l i j k wei zijn onder b e p a a l de v o o r w a a r d e n . M a a r die zijn mij niet g e k e n d . U e l hebben we hier in Gent ook enkele o u d - w i n k e l i e r s , d i e nu advokaat zijn en die in dez e l f d e geest van de U e t s u i n k e l b l i jven v o o r twerken.
S c h a m p e r : I n septe m b e r '73 was er een ko n g r e s hier in Gen t , d a t door sommigen heel b e l a n g r i j k genoemd wordt voor de U e t s u i n k e l - G e n t ? P e t e r : 3 a , i n sept. '73 werd er op dat k o n qres voor de eerste maal geopt e e r d voor himrf.MP.rk,fen w ordt op de lange duur g e f r u s t r e e r d door enkel het g e ven van j u ridisch a d v i e s , o m d a t men k o n k r e e t geen resu l t a a t ziet van zijn werk.Kua revolutionaire impakt,kwa bij d r a g e aan de k l a s s e n s t r i j d voe l d e ieder zich wat g e f r u s treerd. Dit is ook wel wat te wijten 1é aan de lak s h e i d van de U e t s u i n k e l i e r s , want het vraagt heel wat m o ed,ten tweede de weinig p o l i t i e k e s c h oling van de U e t s u i n k e l i e r s en ten derde dat de Uetswinkcl' niet alleen verder kan gaan dan het geven van wat p o l i tiek g e k leurd advies. Daa r o m besloot men naar een buurt te t r e k k e n , z i c h daar wat in te burgeren, de mensen te Jeren k e n n e n , d e mensen u te leren kennen en dan georganiseer! b u u r t a k t i e s te d o e n ,bu u r t a k t i e s die door de men s e n zelf worden g e l e id,enz om de me nsen aldus wat mon d i g e r te m aken,mau. naar een soort r a d e n s o c i a l i s m e ,want daar ging het uel naar toe.
viez e n waren t e c h n i s c h niet in orde, de p e r m a n e n t i e s waren niet v erzorgd, (dat moet gezegd w o r d e n ) , k w a a l g e m e ne w e r k i n g was dat toen niet d e n d e r e n d , E n k e l e mens e n zagen het niet al te goed meer zitten ,t r a p t e n het a f ... S c h a m p e r : E e n o r g a n i s a t o r i s c h konflikt, P e t e r : D a t is iets dat wel m e r k b a a r is in de e v o l u t i e van Sojuwee en U e t s w i n kel . I n het b e g i n , m e n is wars van alle o r g a n i s a t i e ,we wil l e n geen v o o r z i t t e r we will e n geen s e k r e t a r i s ,maar men doet alles in gro e p . E r zijn b i j g e v o l g een aantal sterke p e r s o o n l i j k h e d e n die de zaak op hun rug tr e k k e n en die de rest v o o r u i t t r e k k e n ook.' Nu van z odra dit w e g v a l t blijft er geen enkele s t r u k t u u r ,geen enkele o r g a n i s a t i e meer o v e r , m e t het gevolg uel dat men in o n t b i n d i n g geraakt. Van b u u r t w e r k is er in die p e r iode zeker geen sprake m e e r .Bep a a l d e m e n sen zien de n o o d z a a k in van goed ges t r u k t u r e e r d te zijn en ook bep a a l d e die de d i s k u s s i e rond r e c h t s h u l p weer op gang gaan t r e k k e n . M e n p r o b e e r d e dus in die pe r i o d e de r e c h t s h u l p zo goed m o g e l i j k te geven en hier en daar een aktie te voe r e n rond een of ander i d e o l o g i s c h probleem. S c h a m p e r : Z o kwam de U e t s w i n k e l w e r k i n g weer l a n g z a a m op zijn p o o t j e s terecht, P e t e r : 3 a , e n dit v o o r a l o nder i n v loed van een nieuwe g e n e r a t i e die zich a a n b o o d . De a d v i e z e n werd e n beter en bet e r , e r kwa m e n enkele akties los S c h a m p e r : E e n van die akties ,en wel de b e l a n g r i j k s t e was de aktie rond
S c h a m p e r : H e t v o o r s t e l van r a d e n s o c i a lisme is reeds een a a n d u i d e n van een bep a a l d e p o l i t i e k e lij n , d i e ook uel enigs z i n s a f w ijkt van bep a a l d e d o g m a t i s c h e M a r x i s t i s c h e stromingen. Peter:0a, we hebben ons altijd a f g e zet tegen bep a a l d e d o g m a t i s c h e visies op de k l a s s e n s t r i j d -;:- - - - - - - - - - - - - - - Tro u w e n s de U e t s w i n k e l en het Sojuuee ken d e n hun o n t s t a a n als een soort t e — ! tjenhanger van de meer d o g m a t i s c h e p o l i t ieke s t u d e n t e n b e w e g i n g e n , d i e rond die tijd aan onze uniev aan w e z i g was.Nu zijn ze er ook nog , m a a r wel in veel m i n d e r e mate en ook hebb e n ze heel wat minder impakt. Het is een feit dat ieder zijn p e r s o o n l i j k e geda c h t e n h e e f t , z i j n eigen meningen,zi,in eigen p e r s o o n l i j k h e i d die men zo maar niet van de kaart kan v e g e n , a l l e e n maar om een dog m a t i s c h s t a n d p u n t aan te nemen S c h a m p e r r E e n meer l i b e r a a l s t a n d p u n t ? P e t e r : N e e , l i b e r a a l zou ik het niet n o e m e n ;de men s e n komen bij de U e t s u i n kel w e r k e n , n i e t omdat de U e t s u i n k e l links i s , maar meer wegens het m e n s e — lijke a s p e k t , z e z i e n , k i j k die mannen doen k o n k r e e t iets en.wij will e n daar ook aan mee doen en in feite blijft er wel altijd een pol i t i e k b e w u s t z i j n n o d i g . A a n het p o l i t i e k bewust z i j n is daar in de U e t s w i n k e l dit jaar hard aan gewerkt g e w e e s t , d o o r een o p l e i ding te geven aan de mens e n die iets willen doen, d o o r een d i s k u s s i e uit te lokken over a l lerlei punten S c h a m p e r :Hoe is dit b u u r t w e r k dan v e r der v e r l o p e n ? P e t e r : 3 a , m e n o p t e e r d e voor b u urtwerk en het gevolg is dat het boeltje eig e n lijk in elkaar z a k t.De Uet s w i n k e l is b l i jven b e s t a a n , m a a r er is g e d u r e n de twee jaar vrij v e r ward gewerkt, op basis van losse m e d e w e r k e r s ,de a d -
selse a d v o k a t e n d i e nden het v o orstel in om 'het advies te laten m o n o p o l i s e ren „T e g e n w o o r d i g b e s t a a t r eeds een p l e i t m o n o p o l i e ;alleen de a d v o k a a t mag p l e i t e n . D i t voo r s t e l van P i e rson bevatte wel enkele u i t z o n d e r i n g e n , ' maar de U e t s w i n k e l kwam er niet in voor. Uij zijn dan beg i n n e n a g e r e n . D ë U e t s u i n k e l - L e u v e n deed dit meer op het t h e o r e t i s c h e vla k . U i j hier in Gent a g e e r d e n v o o r a l op straat-. Het gevo l g was dat P i e rson zijn v o o r s t e l mocht i n t t r e k k e n .Ook enk e l e p r o g r e s s i e v e a d v o k a t e n deden aan de aktie mee. #VU>0^ °f>
1