HĂŠt onafhankelijke studentenblad van de Universiteit Gent
Jaargang 42 // #573 // 21 november 201ďż˝// tweeweekelijks tijdens het academiejaar
COLOFON Oplage 5000 exemplaren op gerecycleerd papier, gratis verspreid in alle faculteiten, resto’s en homes van de UGent. Verschijnt tweewekelijks tijdens het academiejaar. VU Laura Massa Hoveniersberg 24, 9000 Gent Druk Geers Offset Eekhoutdriestraat 67, 9041 Gent Hoofdredacteur Laura Massa
Chef Eindredactie Emilie Devreese
Coördinator Pieterjan Schepens
Chef Cultuur Shauni De Gussem
Chef Reclame & PR Selin Bakistanli
Chef Wetenschap Nicolas Van Laere
Chef Lay-out Elisabeth Goethals
Chef IT Maxim Lippeveld
Redacteurs Selin ‘Krabby’ Bakistanli, Timme ‘Butterfree’ Craeye, Andries ‘Machoke’ Rosseau, Laura ‘Eevee’ Massa, Lieselot ‘Starmie’ Le Comte, Shauni ‘Mr. Mime’ De Gussem, Arthur
PIETENPACT ‘t Is weer die tijd van het jaar. De
Afrika. Dat ik, blanke vrouw, daar geen
intrede van Sinterklaas en zijn pieten
aanstoot aan nam als kind, bevestigt net
gaat
zonder
dat de hele raciale stereotypering ons
kleerscheuren voorbij. Om relletjes
onder de huid is gaan zitten. En die
te vermijden lanceerde DeBuren
gewenning zou ik er graag afschrapen.
een
Want waarom mag een traditie niet
tegenwoordig
heus
diversiteit
Pietenpact, van
waarin
de
de
pieten aangepakt moet worden. Dat hebben de Gezinsbond, de onderwijsnetten, jeugdtheaters
niet
veranderen "Waarom mag een traditie niet veranderen als ze door anderen als beledigend wordt ervaren?"
en
door
als
ze
anderen
als
beledigend
wordt
ervaren? ‘Omdat het altijd al zo was!’ is daarbij wel een heel
-zenders samen bedisseld. De traditi-
engzinnig en lui argument, waarmee
onele hulpjes van de Sint moeten
je evengoed stierengevechten kan
‘Ghastly’ Van Parys, Pieterjan ‘Weedle’ Schepens, Elise
daarmee veel diverser worden: rood
verdedigen.
‘Ninetails’ Bovendeur, Loïs ‘Seel’ Savat, Suzanne ‘Lapras’
krullend haar, een gouden gezicht met
Het spreekt dan ook voor zich dat het
een paar roetvegen, glitters, alles kan.
Minderhedenforum niet tevreden is.
Op zich een enorme vooruitgang,
Alsof je met een handtekening voor
ware het niet dat sommige blanke
meer diversiteit ook die diversiteit
‘Cubone’ Joos, Wouter ‘Farfetch’d’ De Rycke, Kasper
Grootveld, Nicolas ‘Jynx’ Van Laere, Elisabeth ‘Ditto’ Goethals, Laetitia ‘Oddish’ Mouton, Martijn ‘Bulbasaur’ Vermeersch, Suzanne ‘Snorlax’ Grootveld
Medewerkers
mensen bij het idee ineens in een
an sich verkrijgt; dat is wel heel kort
Joline ‘Goldeen’ Vermeulen, Silke ‘Abra’ Heusequin, Eline
pop-upkramp schieten. Traditie is
door de bocht. Toch zou toegeven
‘Pidgeot’ Valk, Tom ‘Hitmonchan’ Antonissen
blijkbaar iets dat koste wat het kost in
aan alle wensen van het Minderhe-
ere gehouden moet worden, ook met
denforum de weerstand tegen transitie
haar talrijke gebreken.
bemoeilijken. Politieke correctheid valt
Ook in mijn thuisstad, Sint-Niklaas, is
niet op een papiertje af te dwingen.
dat zo. Mede door haar naam ligt het
Sint en Piet moeten helemaal niet
daar extra gevoelig. Maar de grootste
afgeschaft worden. Dat mag Wouter
weerstand ligt natuurlijk bij haar
Van Bellingen, voorzitter van het
bestuur, in handen van de N-VA. Ook
Minderhedenforum, ook wel eens
Illustraties Paulien ‘Jigglypuf’ van der Wel, Sophie ‘Caterpie’ Staquet
Foto’s Arthur Joos, Nicolas Van Laere, Shauni De Gussem
Eindredactie
volgens de tsjeven is heel de discussie
beseffen. Toch is zijn stem in het
Timme Craeye, Laura Massa, Aaricia ‘Chansey’ Lambrigts,
overdreven. De Piet is volgens hen
debat rond de plaats van traditie en
Elise Bovendeur, Elisabeth Goethals, Emilie ‘Muk’
helemaal geen ‘raciale stereotypering’.
normbevestigende
Wel, kijkt u eens op verkleedpagina’s,
in onze samenleving waardevol. Hij
folders, winkels allerhande. Gouden
laat ons beseffen dat de machtsver-
oorbellen. Een dwaze blik. Zo zwart
deling noch evident noch neutraal
als pek. Nog net niet geketend aan
is. Laat de Sint er ook eens uitzien
een kogelbal. Het beeld is net zo
als een gebruinde rentenier - hij
onthutsend als dat van Kuifje in
komt tenslotte toch uit Myra?
Sofie ‘Pikachu’ Schietecatte, Arthur Joos, Lieselot Le Comte,
Devreese, Shauni De Gussem, Wouter De Rycke, Nicolas Van Laere, Olivier ‘Meowth’ Vander Bauwede
Cover Arthur Joos
rollenpatronen
ONDERWIJS 4 5 6
Kort en 200 jaar UGent On The Origin Of: de Timichegtunnel Dubbelinterview Marc De Clercq en Patrick van Kenhove
“De veranderingen waren noodzakelijk”
06 10
9 10 13 14 17 18 22 24
Avonturen in de Faculteit Economie Praktisch rijexamen verandert Achterklap Dagelijks Bestuur onder vuur Column NMB$ Internationaal Middenpagina
WETENSCHAP Wetenschapskort 26 Extreem stemgedrag verklaard 27 Seks met iedereen 30 Schamperlab 32 Interview met Johan Braeckman 34
27
Extreem stemdrag
36 Cultuuragenda
CULTUUR
37 Strippen! 41 Het Lijstje 43 Gat in uw Cultuur 44 Recensies
Strippen in Brussel
37
SATIRE 46 De Liegende Reporter 47
Strip
KORT
DOOR PIETERJAN SCHEPENS
Mynen beminden kleyn-soon – ’t Verloop der Tyd en
neken begeert, geeft gy een brood aen haer vaeder ende
heeft ons niet toe-gestaen elkander betaemelyck te kennen,
speelt gy even met haer in het hooi. Gy en gaet niet op
ende ‘t en soude my niet verbaezen soo mocht gy selfs
eenen “speed-date” met haer. Ende dan hebt gy u den
mynen naem niet en kennen. Edoch, ic slae u al lange
volgenden dag vertoont op het Pael-danschen, Verkeerd
gaede van-uyt ’t heemelryck. Schenckt gy daerom uwen
Geparkeerd, 24/11. Myn kleyn-soon, soo-als den Romeyn
ouden voor-vaeder eenige oogenblicken van uwen dag,
Marcus Antonius seyde, ’t en maeckt niet uyt waer ende
die hy soude willen wyden aen uwe instructie? Want ick
in wie gy recht-comt, maer so gy eenen cnaep begeert, en
heb lange geswegen, maer myn goed geweeten en laet my
doet gy dat niet door en public aen eenen pael te swieren.
niet langer toe uwe geestelycke perditie sonder handelen
Maer ’t bovenstaende can u nog door jeugdige onbeson-
gaede te slaen.
neheyt syn in-gegeven. Maer wat deed gy op den
Ick hadde nog hoop voor u toen ick sag dat gy naer d’
Internshipfair, Vlaemsche Technische Kring, 29/11?
Algemeene Vergaedering der Gentschen Studen-
Wilt gy dan de hand-werklieden hunne loop-knegtjongens
ten-raed, 22/11 ging. Daer en comt sulckx geurend
ontneemen? ’t En betaemt niet, myn kleyn-soon, ’t en
canaille niet binnen. Dien Raed doet my peynzen aen
betaemt niet. Ende wat sal men seggen van UGent Quizt
de schoone verhaelen die mynen groot-nonckel van den
2016, 31/11? Is dat hoe philosophes tegen-woordig hunne
Pauselycken Hove in Rome heeft meede-gebracht. Soo gy
insichten deelen? Alle studenten der Universiteyt conden
wilt sal ick u laeter daer-over meerdere schryven, soo gy
daer aen-wesig syn, ende gy weet beter dan uwen dooden
leeren cont, hoe men syne maistresse ende neeven goed
groot-vader dat sy beter souden weder-keeren naer de
behandelen sal.
velden hunner voor-vaederen.
Maer ick en sal niet blyven dwaelen in myne memoires.
Myn kleyn-soon, onthoudt immer de woorden van myn
Want wat deedt gy den volgenden dag? Gy syt gegaen
groot-vader: Koemest en is geen parfum. Overpeynst gy
naer eenen Professioneelen Speed-date, Vlaemsche
dat eensch?
Levens-technische Kring, 23/11. So gy een boerin-
200 JAAR MEISJES!
JAAR 1890
UNIVERSITEIT GENT ONDERWIJSHERVORMINGEN
1882 1826 ‘T ZAL WEL GAAN
DOOR SELIN BAKISTANLI
Onderwijshervormingen zijn een hot topic van alle tijden. In 1890 en
1891 voerde de Belgische Regering de Organisatiewetten in. Ongeveer vijftien jaar daarvoor werden de inschrijvingsproeven aan de hogere onderwijsinstellingen afgeschaft, wat leidde tot een exponentiële groei van studenten. Er waren zelfs studenten die hun middelbare school niet afmaakten en linea recta aan de unief kwamen studeren. Dat leidde tot een heuse diplomadiarree, en niet Imodium maar de Organisatiewetten waren hier het antwoord op. Voortaan was de enige voorwaarde om aan de universiteit te mogen studeren het bezit van een middelbaar diploma. Behalve voor de meisjes, die weer moeizaam binnenraakten op universiteiten aangezien er voor hen op dat moment nog geen goed humanioraonderwijs voorzien was. This is a man's world ...
4
www.schamper.be
- ON THE ORIGIN OF -
DOOR ELISE BOVENDEUR
DE TIMICHEGTUNNEL Indien je eens buiten je comfortzone van de Gouden Saté komt en köttbullar - die ballekes - gaat gaan boefen in de Ikea, kan het zijn dat je door de Timichegtunnel fietst. Deze tunnel, die onder ’t Sint-Pieters loopt, is vernoemd naar de indiaan Timicheg die het leven liet bij de Gentse Wereldexpo van 1913. Een passage uit één van mijn favoriete boeken, 'Oorlog
wordt neergeplant, daardoor minder een boerendorp is.
en Terpentijn', dreef me ertoe deze ‘On the Origin of’ te schrijven. Schrijver Stefan Hertmans zet hierin de tragische
MENGELPRODUCT
dood van de Filipijnse Igorot-indiaan Timicheg uiteen, die ter ons plezier tentoongesteld werd op de Wereldtentoonstelling van 1913 in Gent. In 2011, een kleine honderd jaar
Naast deze bouwwerken, was er ook een zoo humain te bezichtigen. Ter habitatie werden er zo’n 126 Sengalezen
later, excuseerde burgemeester
en
Daniël
Termont
60
Filipijnse
Igorot-in-
zich
dianen naar ons koude Belgen-
tegenover zijn nabestaanden
landje verscheept. Ze krijgen
en die van de andere bewoners
de opdracht hun natuurlijke
van de zoo humain. Hierin
habitat – of ook wel dorp -
kaderde o.a. de inhuldiging
na te bouwen en dagdage-
van de Timichegtunnel.
lijkse niches op te voeren. De toeschouwers beschouwen de Sengalezen nog enigszins als
FANCY BOERENDORPKES
beschaafd. Ze hebben immers kennis van het elitaire Frans
We schrijven het jaar 1913.
en zijn nog min of meer
De ambitieuze stad Gent doet
aangekleed. De Igorot-indianen
er alles aan om de wereldexpo
zijn daarentegen praktisch naakt
van Brussel te overtreffen.
en bij het uitvoeren van hun
Hierbij willen de organisa-
oorlogsdansen,
toren zowel het rijke verleden
naakte borstjes alle kanten op.
van Vlaanderen als de toekomst
Zo barbaars! Niemand lijkt iets
in het licht zetten. Er worden
goeds te kunnen zeggen over de
verschillende sites opgericht,
zwiepen
hun
Filippino’s, ook schrijver Cyriel
waaronder “Oud Vlaenderen” en het “Modern dorp”. De
Buysse niet. Hij vergelijkt ze immers met een mengelproduct
eerstgenoemde herbergt reconstructies van de mooiste 16de
van apen en Mongolen.
en 17de-eeuwse gebouwen van Vlaanderen en daarbuiten.
Het gaat de Igorot-indianen niet voor de wind. Ze worden
Deze bouwwerken staan in schril contrast met het “Modern
belaagd door heimwee, koude en aanpassingsproblemen.
dorp”, dat stadmensen moet overtuigen van de schoonheid en
Dat brengt desastreuze gevolgen met zich mee. Toch voor
functionaliteit van het platteland. Het stratenplan was er strak
Timicheg, hij overlijdt immers vier maand na aankomst aan de
en er werden verschillende gebouwen opgericht die zelfs nu
gevolgen van tuberculose. Daarbovenop laat hun impresario
nog hun sporen achterlaten. Zo vormt het gemeentehuis de
hen in de steek. Ze brengen niet voldoende op. Na afloop van
basis van dat van de gemeente Zomergem. Al kan ik er me niet
de expo worden ze meermaals al bedelend in de Gentse straten
over uitspreken of een boerendorp waarin een fancy gebouw
gespot. En neen, dat zijn niet die met hun panfluiten!
onderwijs
5
"BIJ LEVEN EN WELZIJN DUBBELINTERVIEW MET MARC DE CLERCQ EN PATRICK VAN KENHOVEN Prof Marc De Clercq zwaait af als decaan van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) en geeft de fakkel door aan prof Patrick Van Kenhove. Wij konden beide heren strikken voor een aangename babbel. DOOR SELIN BAKISTANLI
Sinds oktober is professor Patrick Van
Ook De Clercq is vol lof over zijn collega:
Kenhove de nieuwe decaan op de Faculteit
“Prof Van Kenhove was voorzitter van
Economie. Hij heeft grote schoenen te
de Vakgroep Marketing. Onder de
De proffen zijn vol lof over de studenten
vullen, want zijn voorganger prof Marc
leiding van hem en zijn voorgangers
aan hun faculteit, meermaals worden de
De Clercq is bijna een wandelende
is die vakgroep uitgegroeid tot een
studentenverenigingen en de studenten-
legende. Toch zien ze de toekomst allebei
grote vakgroep waar niet enkel wordt
vertegenwoordiging aangehaald tijdens
meer dan rooskleurig in.
lesgegeven, maar waar ook onderzoek
het gesprek. Prof Van Kenhove geeft
wordt gedaan. Hij doet qua gedrevenheid
toe dat hij fysiek niet in staat is om even
niet onder voor mij, hij was de facto al
veel met de studenten op zwier te gaan
PRIJSDUIVEN
EEN HART VOOR STUDENTEN
vicedecaan. Hij is een zeer begenadigd
als prof De Clercq, maar hij is wel van
Op de vraag of ze elkaar kort even
lesgever, kijk maar naar die awards voor
plan om dat af en toe te doen. Zo is hij
kunnen voorstellen moeten beide proffen
‘beste lesgever van het jaar’. Dat heb ik
dit academiejaar wel al gaan tappen in de
lachen. “Heb je een uurtje?” vraagt Van
zelfs niet gekregen. Ik denk dat hij nog
Yucca, het café van de VEK. “Toen heb ik
Kenhove. “Prof Marc De Clercq is dus
moet leren om uit te gaan met studenten,
mij gerealiseerd dat de VEK wel een heel
de vorige decaan van de faculteit. Hij is
maar dat komt wel in orde. Hij zal een zeer
winstgevende organisatie moet zijn”, zegt
een zeer gedreven lesgever en een zeer
goede ambassadeur zijn voor de faculteit.”
hij. “Van onze studenten kunnen we niet
goede onderhandelaar. Hij staat ook heel
Het is duidelijk, de FEB stelt hoge eisen
beter verwachten. Het zijn natuurlijk die
dicht bij de studenten, hij is bijvoor-
aan haar decanen.
van de Rechten die een café hadden met
beeld erevoorzitter van
te grote vaste kosten”, vult De Clercq aan
de VEK (Vlaamse
met een sneer naar het Hof van Beroep,
Economische
het café van het Vlaams Rechtsgenoot-
Kring,
schap dat failliet ging. “Die gasten
red.).”
zijn zeer professioneel. Actief op zowel het ludieke als het actieve niveau”, gaat Van Kenhove verder. Marc De Clercq beaamt dit,
ze
hebben
volgens hem in de loop van de jaren een grote weg afgelegd: hij heeft ze immers n
6
o
g
www.schamper.be
N"
meegemaakt als bende die eigenlijk alleen
hij. Hij ontkracht ook de perceptie van
wordt dit proces omgekeerd en wordt er
uitging en dronk. Ook over Stuveco,
De Clercq als onderwijsgericht: “Prof
de studentenraad van de faculteit, wordt
De Clercq heeft hier serieuze Europese
zonder reden gespeeld met een toolbox. Je
geen slecht woord gerept. “Toen ik nog
onderzoeksprojecten binnengehaald, wat
zonder digitalisering. In mijn ogen zal
assistent was, heerste het conflictmodel:
men dikwijls niet weet.” Ook De Clercq
het in de toekomst veel meer gaan over
studenten zetten zich af tegen proffen.
verklaart zijn label met het verleden. Toen
competenties, namelijk dingen goed doen
Geleidelijk aan is die sfeer omgedraaid
hij vicerector was, kreeg hij de portefeuille
en excelleren, dan diploma’s. Vergelijk het
en kregen studenten meer verantwoor-
‘onderwijs’. Rector De Leenheer wilde de
delijkheid”, legt De Clercq uit. Van
portefeuille voor onderzoek zelf beheren,
met gamification. In een game ga je, na het
Kenhove doet er een schepje bovenop:
zoals daarvoor. Na zijn tijd als vicerector
geen jaar wachten tot je naar level twee
“Die gasten van Stuveco zijn ongelooflijk
had De Clercq, bij het terugkeren naar
mag? Bij ons is dat wel zo. Digitalisering
betrokken. Gemotiveerde studentenver-
de faculteit, geen zin om alles opnieuw
zal hier een rol spelen. Je zal je kunnen
tegenwoordigers zijn een zegen voor de
op te bouwen. Hij had immers geen
verdiepen in iets, bijvoorbeeld met online
faculteit.”
mensen meer op onderzoek en zou van
lespaketten, en zo kan je op verschillende
nul moeten beginnen.
levels werken.”
kan perfect onderwijsvernieuwing doen
behalen van een bepaalde level, toch ook
ONDERWIJS VS. ONDERZOEK DIGITALISERING
FUCK BUREAUCRATIE
Marc De Clercq wordt vaak gezien als een onderwijsgerichte prof, terwijl Van
De digitalisering van ons onderwijs is het
Hoewel de proffen natuurlijk elk hun
Kenhove het label onderzoeksgericht soms
grote gespreksonderwerp van deze tijd.
kijk op dingen hebben, zijn ze het over
op zich gekleefd krijgt. Die onderzoeks-
Iedereen lijkt te zeggen dat we er meer op
een
gerichte sticker kan de prof verklaren door
moeten inzetten. Van Kenhove probeert
eens: ze hekelen allebei de bureaucratie
zijn verleden op de Vakgroep Marketing,
dit te nuanceren: “Don’t put all your eggs
en zijn allebei ongeduldig. “Eén van
waar vroeger geen onderzoek gebeurde,
bepaald
onderwerp
volmondig
in one basket. Je moet niet alles inzetten
mijn frustraties is dat ondernemend zijn
op één kanaal. Eerst moet je je afvragen
binnen een universiteit niet makkelijk
consulting ging. In 2000 heeft hij hier als
wát je wil bereiken, en afhankelijk van de
is. Het systeem zegt eigenlijk dat je niet
voorzitter radicaal mee gebroken: er moest
doelstellingen kijk je naar je toolbox. Vaak
ondernemend moet zijn”, zegt De Clercq.
maar waar alles naar bedrijfsprojecten en
meer onderzoek gebeuren. De vakgroep is uitgegroeid van twee proffen en drie assistenten naar een vakgroep van 45 mensen. “Aan de univer-
“Als decaan zit je tussen twee vuren. Je wil nieuwe dingen realiseren, maar
je
siteit zijn er slingers. Soms wordt toond,
beklemen
als
onderwijs dan in het gedrang komt er
is een
tegenreactie”, zegt
onderwijs
je
reglement.
onderzoek
meer
moet
houden aan het
7
"Het systeem is te veel gericht op individuele concurrentie" - De Clercq
De definitie van een bureaucraat is iemand
De helft had ruzie met elkaar en sprak
die voor elke oplossing ook een probleem
hem een algemeen probleem aan heel de
niet. Het is een belangrijke gedachte die
weet.” In een ideale wereld bestaat
universiteit. “Wij kennen onze alumni te
we moeten beklemtonen aan de univer-
bureaucratie niet, we vragen de kersverse
weinig. De wisselwerking ontbreekt. Wij
siteit: niet individuele prestaties, maar
decaan wat er op zijn wishlist staat mocht
kunnen iets voor hen betekenen, maar zij
de groepen tellen. Het systeem is te veel
dit inderdaad zo zijn. Nog voor de vraag
ook voor ons.” De Clercq, die communi-
gericht op individuele concurrentie.”
gesteld is komt hij op de proppen met
catie ook ongelooflijk belangrijk vindt,
een aantal zaken. “Op onderzoeksvlak
verwijst
moeten we werk maken van een ander
vicerector was: “Toen communiceerden
type docoraat. We moeten veel sneller
we helemaal niet. Iedereen zou ons vanzelf
De leukste avonturen die er beleefd
durven gaan over onderwijsvernieuwing.
ontdekken, omdat we zo goed zijn. Ook
werden aan de Faculteit Economie en
Opnamemogelijkheden zijn er nu in
interne communicatie is heel belangrijk.
Bedrijfskunde kan je hiernaast lezen, over
bepaalde auditoria, voor mij mag dat in
Hoe groter een instelling is, hoe belang-
hun mooiste herinnering zijn de proffen
alle auditoria. We moeten durven spelen
rijker het wordt. In een kleine entiteit
evenwel minder terughoudend. Voor prof
met de indeling van het academiejaar.
kent iedereen elkaar. De faculteit krijgt
Marc De Clercq is de mooiste realisatie
Durven experimenteren.” De FEB is altijd
omvang, waardoor het voor de decaan
die hij heeft meegemaakt de creatie
al een van de voortrekkers geweest, claimt
onmogelijk is om al het personeel en de
van de richting Handelsingenieur. “De
De Clercq, volgens hem ligt het in de aard
studenten te kennen. Interne communi-
faculteit zou er helemaal anders uitzien als
van de economen om dynamischer en
catie werkt in twee richtingen. Van boven
we geen Handelsingenieur hadden. Dan
meer naar innovatie gericht te zijn.
kan de decaan zeggen wat zijn gedachten
zouden we een tweederangsfaculteit zijn.
zijn, en van onder kunnen de ideeën hem
De andere universiteiten gunden het ons
EUH AFTER WORK DRINK EN PERSO-
bereiken. In informele settingen hoor je
niet, we hebben echt moeten vechten.”
NEELSFEESTJES OF ZOIETS
zaken die je niet zou weten als je enkel naar
Prof Patrick Van Kenhove wordt dan
het officiële luistert, daarom doen we ook
weer warm vanbinnen als hij terugdenkt
afterwork drinks met de medewerkers. We
aan de Vakgroep Marketing. “Die groep
organiseren jaarlijks een personeelsfeest.
zien groeien en bloeien, zien dat het een
hij bijvoorbeeld dat de communicatie naar
Vroeger kwamen de proffen enkel samen
team is. Je voelt dat het een groep is die
alumni toe veel beter kan, dit is volgens
als iemand met pensioen ging. Dat was
aan elkaar hangt en dat gevoel is ongelo-
de saaiste avond die je je kan inbeelden.
felijk leuk.”
De kersverse decaan wil inspelen op zowel interne als externe communicatie. Zo vindt
8
naar
de
periode
voor
hij
TRIP DOWN MEMORY LANE
www.schamper.be
AVONTUREN IN DE FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE
De Clercq: “Ik nam vroeger assistenten mee naar buitenlandse
Van Kenhove: “Ik moest ooit eens een examen afnemen. Dat
congressen, zodat ze zouden zien hoe zo’n dingen verlopen. ’s
begon om 8u30. Om 9u komt er een student binnen, te laat. Hij
Avonds gingen we dan stevig uit. Nu, op het congres moest ik
was verbaasd en dacht echt dat het examen om 9u was. Nu, geen
’s ochtends wel weer spreken en alert zijn. De assistenten waren
probleem, ik geef hem zijn examen en zeg dat hij zijn hand maar
solidair en stonden ook vroeg op, maar die zaten in de zaal
moet opsteken als er vragen zijn. Hij blijft tien minuten kijken
meer te slapen dan te luisteren. Ik herinner me dat we eens in
naar dat examen en zegt dan dat hij niet juist is. ‘Bent u niet
Bangkok uitgingen met een aantal professoren en assistenten.
professor De Clercq?’ vroeg hij toen.”
Opeens waren er twee assistenten
De Clercq: “Toen ik nog
verdwenen. Uiteindelijk bleek
assistent was, was er een decaan
dat ze in een travestietenbar
die de gewoonte had om zijn
zaten. Ik ging die daar halen,
huisvuil in plastic zakken mee
omdat ik me verantwoordelijk
te nemen naar de universiteit.
voelde. Resultaat: ik lag pas om
Hij
vier uur in bed omdat die twee
tens-Latem en de burgemeester
niet weg wilden. Toen deed ik
daar had besloten om mensen te
dat nog. Nu zou ik zeggen ‘foert,
laten betalen voor hun huisvuil.
dat ze hun plan trekken’.”
Die man wilde dat niet en nam
Van Kenhove: “Er was ooit eens
het mee in zijn auto om bij het
een heel serieuze decaan. Op de
huisvuil van de universiteit te
Vakgroep Marketing was er op
zetten. Op een keer had hij de
dat moment een speciale gast, en
vuilniszakken per ongeluk laten
de toenmalige decaan was om de
woonde
in
Sint-Mar-
staan en was hij weggereden in
een of andere reden een tegenpool van hem. De decaan kon
plaats van ze weg te smijten. Dat was in de periode van CCC
hem niet verdragen. Alles wat fout ging, kwam door ‘die van de
(terreurdreiging, red.). Iemand had dat natuurlijk gezien en had de
Marketing’. Er stond hier toen een fax, die van het decanaat was.
politie gebeld, waarop heel het gebouw werd ontruimd. De man
Op een gegeven moment zag men dat er midden in de nacht
die er woonde moest ergens anders slapen die nacht. Wij wisten
gefaxt werd. Natuurlijk had ‘die van de Marketing’ dat gedaan.
natuurlijk waar het over ging, maar ik denk dat de politie het nog
De decaan kwam woedend bij ons over de vloer, maar hij
altijd niet weet.”
ontkende. De techniekers hebben toen een houten kot met een
Van Kenhove: “Volgens mij was er ook ooit een decaan die
slot op rond het faxapparaat gezet. Probleem was dat dat kot niet
toiletpapier van de faculteit mee naar huis nam. Hoe gênant is
heel hoog was. De eerstvolgende nacht is er weer gefaxt. Het
dat? Dan sta je daar met je pallet toiletpapier. Als decaan doe je
decanaat was in alle staten: ‘die van de Marketing’ was over het
dat toch niet?”
kot gekropen om te faxen. Toen kwam iemand tot de conclusie
De Clercq: “Je kan op YouTube nog zien dat ik ooit eens tien
dat het uurwerk van het faxapparaat gewoon verkeerd stond.”
zatte studenten in mijn les had op vrijdagmorgen. Ik ben er
De Clercq: “Ik zat ooit met een assistent in Finland. We waren
trouwens van overtuigd dat het geen economen waren, want ik
uitgenodigd door de Minister van Buitenlandse Zaken om te
heb nog zicht in mijn fiches en kon ze niet terugvinden. Het
varen op een boot. Die Minister wilde om één uur ’s nachts
kostte veel moeite om ze buiten te krijgen. De eerste zeven
liedjes zingen. Ik moest een Vlaams volkslied zingen, maar
gingen nog, maar die laatste drie ... Tot in de Verenigde Staten
ik had geen codex bij en kende de teksten niet. Uiteindelijk
werd dat filmpje bekeken. Toen ik daar was vroegen ze me ‘Do
hebben we de ‘Schele Vanderlinden’ gezongen en dat laten
you often have drunk students in your class?’, precies alsof ik iedere
doorgaan voor een volkslied. De diplomatieke betrekkingen
week zatte studenten in mijn les had.”
met Finland hebben er niet onder geleden.”
onderwijs
9
OVER HET HERVORMDE RI
LIJDEN ONDER RIJDE Afgelopen zomer besliste onze regering om het rijexamen helemaal te hervormen. Strengere theoretische examens, meer manoeuvres tijdens het praktijkexamen en een risicoperceptietest. 'Hoe meer rijervaring, hoe minder risico’s' klonk het, maar is dat wel zo? DOOR ROXANNA DELEERSNYDER, TIMME CRAEYE
10
www.schamper.be
"In onzen tijd hadden wij nog geen GPS op ons examen", hoort u uzelf ook al
nemen omtrent de route (desnoods met
zeggen tegen uw toekomstige kinderen
behulp van een GPS). Als kers op de taart
terwijl zij ijverig proberen voor de
moeten we voor deze hoop miserie nog
vierde maal hun praktisch rijexamen af
eens drie euro extra betalen: de prijs stijgt
te leggen. Of bent u het zelf tegen wie
dus van 36 naar 39 euro!
op dit moment gezaagd wordt? Wat het geval ook is, een rijbewijs halen zal nooit
EXTRA PROEVEN EN SIMULATIES
meer zijn als voorheen. Wij vertellen u de grootste veranderingen en steken ons licht
Alsof dat allemaal nog niet genoeg is,
op bij studenten en rij-instructeurs.
voeren ze nu ook twee extra proeven in:
MANOEUVRES IN THE DARK
een
risicoperceptietest
terugkomdag.
De
en
een
risicopercetietest
gebeurt op de computer en het is de Zij die hun rijbewijs al hebben, zullen
bedoeling dat de aandachtige rijschool-
het nog goed weten: voor het theoretisch
student
examen moest je minimum 41/50 halen.
goed kan inschatten. De terugkomdag
Nu blijft dat nog altijd zo, maar er wordt
is dan nog iets anders: ook al ben je
wel een onderscheid gemaakt tussen lichte
geslaagd voor het praktijkexamen, word
en
zware
via
simulaties
gevaarsituaties
fouten.
Terwijl het vroeger niet
uitmaakte
welke
antwoorden
je fout had, moet je
nu
bepaalde
antwoorden sowieso juist hebben. Als je
"Als kers op de taart moeten we voor deze hoop miserie nog eens drie euro extra betalen"
meer dan één zware fout maakt, bijvoorbeeld een snelheids-
IJEXAMEN
EN
overtreding of een rood licht, dan ben je
je na zes maanden nog eens uitgenodigd
er niet door. FAIL, zoals er op de punten-
voor een tweede proef. Als u niet komt
briefjes van de Universiteit Gent staat.
opdagen, verliest u uw rijbewijs. Voor
Ook voor het praktijkexamen verandert
deze buitengewoon leuke ervaring op de
er heel wat. Terwijl je vroeger je praktij-
terugkomdag, moet je slechts 100 euro
kexamen al na drie maanden mocht
extra betalen! Een koopje, toch?
afleggen, moet je er nu minimum negen
Het enige wat een voordeel kan bieden
maanden voor wachten. De bedoeling
voor de aspirant-weggebruikers is de
is om je meer te doen oefenen. En
nieuwe regeling omtrent het voorlopige
oefenen zal het geblazen zijn, want op
rijbewijs. U zult het waarschijnlijk nog
het praktisch rijexamen zal je niet alleen
weten: na het behalen van uw theoretisch
de twee klassieke manoeuvres moeten
examen kreeg u een voorlopig rijbewijs
doen, maar daar lappen ze nog eens
waarmee u al met mama of papa mocht
vier andere bij. Vanaf nu zal je dus zes
cruisen door de straten van uw dorp.
manoeuvres moeten oefenen en op het
Daarna kreeg u drie jaar de tijd om te
examen worden er dan twee van geloot.
oefenen voor uw praktijkexamen. Velen
Daarenboven zal je vanaf nu ook moeten
konden niet wachten, andere wachtten te
bewijzen dat je zélf beslissingen kunt
onderwijs
11
RIJSCHOOL IS VRAGENDE PARTIJ In de passagierszetels van rijschoolauto’s bevinden zich steevast de instructeurs. En ook zij hebben een mening over de veranderingen in het examen. Frank Baeyens van rijschool Lust, begrijpt
de
verstrengingsmaatregelen:
“Deze veranderingen waren zeker en vast noodzakelijk. Je ziet dat genoeg aan de vele ongelukken die in de weekends lang en lieten zo hun voorlopig rijbewijs
oefenen!”Ze heeft ook nog niet direct
gebeuren met jonge chauffeurs achter het
verlopen. Helaas moesten ze dan niet
plannen om het examen af te leggen: “Ik
stuur. Die ongevallen gebeuren vooral
alleen verplicht zes uur rijles volgen, maar
zal waarschijnlijk nooit mijn rijbewijs
door een gebrek aan ervaring.”
ook nog eens drie jaar wachten tot ze
halen.
opnieuw een voorlopig rijbewijs konden
bijvoorbeeld
behalen (tot grote ergernis van deze
extra maneuvers die
uitstellers). Nu zal het voorlopig rijbewijs
ze hebben ingevoerd
nog altijd na drie jaar vervallen, en zal u
… Dat is alleen om
nog steeds zes uur rijles moeten volgen,
te pushen om extra
maar zal u wel na het opnieuw afleggen
rijlessen te volgen!
van het theorie-examen meteen een
En het is zo al duur
voorlopig rijbewijs kunnen halen. Gedaan
genoeg!”
dus met drie jaar wachten op Godot!
Volgens
CONFESSIE VAN EEN RIJBEWIJSLOZE
Neem
nu die
“Deze veranderingen waren zeker en vast noodzakelijk” - Frank Baeyens
Justine
schrikken die nieuwe regels wel af, zeker
Baeyens gaat zelfs een stapje verder en
omdat het strenger en moeilijker wordt.
pleit ervoor om ouders niet langer te laten
“Ik ben al wat onzeker in het verkeer en
instaan voor de opleiding van zoon- of
ik vind het sowieso niet leuk om te rijden (in
tegenstelling
tot veel van mijn
“De meeste jonge chauffeurs die ik ken, zijn veel verantwoordelijker dan oude chauffeurs” - JC
leeftijdsgenoten). Door die nieuwe regels zal ik het alleen nog meer uitstellen. Ik vind het echt een slecht idee! jonge
De
meeste
chauffeurs
die ik ken, zijn veel Justine is 21, binnenkort ingenieur, maar
verantwoordelijker dan oudere chauffeurs!
nog altijd rijbewijsloos. Ze blijft liever
Natuurlijk hebben oudere mensen meer
anoniem, want ze wordt er naar eigen
ervaring, maar die kan je ook alleen
zeggen “al genoeg mee gepest”. “Ik heb
opbouwen door veel rond te rijden. Elke
rijlessen gevolgd, maar ik vind dat ik nog
dag naar je werk rijden is bijvoorbeeld een
niet goed genoeg kan rijden. In de week zit
goede oefening. Maar hoe kun je dat doen
ik op kot en in het weekend heb ik het door
als het zo moeilijk wordt om te slagen
mijn schoolwerk veel te druk om nog te
voor dat rijexamen?”
12
www.schamper.be
dochterlief: “Veel mensen nemen zes uur rijles om de basistechnieken onder de knie te krijgen. Daarna nemen ze de gewoontes over van hun ouders, maar die zijn meestal al misvormd.” Ook voor de rijscholen zal er heel wat
BAKOUNA MATAARTA
veranderen. Zo is er bijvoorbeeld de
Bakou Mertens is
verhoging van twee naar zes manoeuvres.
naast een gepassioneerde studentenvertegenwoor-
Daarover weet Frank Baeyens te zeggen
diger in de Sociale Raad ook nog eens een goede
dat hij “nog niet weet hoe dat in de
econoom in spe! In de les van prof Stijn Baert worden
rijscholen zal ingepland worden. Als we
studenten soms extra gemotiveerd om te antwoorden.
gaan rijden is dat meestal voor twee uren
Tijdens de oefenles Micro-Economie kregen de
en focussen we vooral op behendigheid.
studenten tien minuten om een oude examenvraag te
Wanneer die nieuwe manoeuvres daar
beantwoorden. De eerste die het antwoord vond, kreeg
nog eens tussenkomen, vraagt dat allemaal
een taart en laat dat nu net Bakou geweest zijn. Dit
weer meer tijd, en rijschool is al zo duur.
was overigens de eerste les economie die hij ooit heeft
Het is wel goed dat er nu negen maanden
gevolgd. Fun fact: deze taart was zijn avondeten tijdens het
moet gewacht worden in plaats van
volgen van de verkiezingen in de VS.
drie voordat het examen mag afgelegd worden.” Baeyens beklemtoont nog dat
ZORG MAAR DAT GE NIET PIST
een auto een moordwapen is dat gezinnen
Studenten, de Dienst Studentenactiviteiten (DSA) walgt van
kan verwoesten. Hij vindt het daarom ook
jullie! Oké, niet van jullie allemaal, maar er zitten toch een
uiterst belangrijk dat jongeren een auto goed leren beheersen.
aantal vetzakjes tussen jullie rangen. De Turbinezaal van de
Therminal rook al enkele dagen onfris, maar de bron van de stank bleef onbekend. Tot Jasper De Pauw, schoonmaker in het gebouw, een vuilnisbak aantrof waar iemand in had geürineerd. Gelukkig heeft de DSA vorige week een berg schoonmaakgerief aangekocht: in elke zaal zal er materiaal liggen om na een activiteit alles proper achter te laten. De DSA is veel te goedgelovig, studenten, maar ze zijn toch zo lief. Dus doe volgende keer maar een efforke, het is slechts een peulschil vergeleken met wat zij voor jullie doen.
'T IS EEN THEORIE De UGent-delegatie zakte onlangs af naar Groningen voor U4, een samenwerking tussen universiteiten in Gent, Göttingen, Groningen en Uppsala. Deze editie draaide rond duurzaamheid en daarom vertrokken de studenten flink met de trein richting Nederland. Ze konden aanbevelingen doen aan de instellingen om de duurzaamheid naar een hoger niveau te tillen. Natuurlijk werd er ook gedronken. Tijdens een bierestafette tussen de verschillende delegaties wonnen de studenten uit Duitsland. Shame on you, UGent'ers. Op de terugweg naar Gent irriteerde
onze delegatie overigens haar medetreinrezigers mateloos door heel de tijd 'Het Gras van het Noorderplantsoen' te zingen. DOOR SELIN BAKISTANLI
onderwijs
13
DAGELIJKS BESTUUR ONDER VUUR GENTSE STUDENTENRAAD IN WURGGREEP DOOR VERMEEND STATUTAIR LAARSGELAP? Het bestuur van de Gentse Studentenraad wordt een gebrek aan openbaarheid verweten, maar ook geruchten van nepotisme en belangenvermenging doen de ronde. Heeft de voorzitter zijn vriendin echt een betaalde functie gegeven? DOOR ARTHUR JOOS
“Wat is die Gentse Studentenraad, en wat
Voor de vergadering van 21 oktober 2016
E-MAILGATE
kan ons dat schelen”, vraagt u? Het orgaan
werd deze uitnodiging niet verstuurd. Wel
beheert jaarlijks € 250.000. Een kwart
“Het belangrijkste van die statutaire
werd er een groepsgesprek aangemaakt
miljoen euro, dat leest u goed. Volgens
bepalingen heeft te maken met de
op Facebook, maar dat gebeurde niet
bronnen binnen de studentenvertegen-
openbaarheid van de zittingen van de
binnen de vastgelegde termijn van zeven
woordiging lapte het bestuur van de Gentse
Algemene Vergadering (AV) van de
dagen. Bovendien werd niet iedereen
Studentenraad de afgelopen maanden
Studentenraad”, meent een anonieme
daaraan toegevoegd, althans niet in eerste
minstens vier statutaire bepalingen aan
bron
studentenvertegen-
instantie. Stemgerechtigd lid Lennert
zijn laars, maar ook een zwakke Algemene
woordiging. “Deze vergaderingen zijn
Noppe (voormalig voorzitter van de
Vergadering blijft niet buiten schot en
toegankelijk voor alle studenten van
Gentse Studentenraad en lid van het
wordt als medeverantwoordelijke gezien.
de Universiteit Gent. Leden van de
Bestuurscollege van de UGent), werd net
Volgens de voorzitter van de Studen-
Algemene Vergadering moeten volgens
als heel wat niet-stemgerechtigde leden
tenraad, Johannes Weytjens, werd enkel
het huishoudelijk reglement bovendien
aanvankelijk niet uitgenodigd. Noppe,
een huisreglement geschonden.
zeven dagen op voorhand via e-mail
die nochtans in het hoogste operati-
worden uitgenodigd voor een zitting.”
onele orgaan van de UGent zetelt, werd
14
binnen
de
www.schamper.be
pas na eigen verzoek toegevoegd aan het gesprek. Volgens interne bestanden van de Studentenraad, die Schamper kon inkijken, werd een mailinglijst pas op 2 november aangemaakt. “Ik heb Lennert nooit bewust uit het
"Het is problematisch dat de meerderheid van de leden ofwel bestuurslid ofwel betaald medewerker is"
gesprek geweerd, het was veeleer een geval van vergetelheid”, meent Weytjens. “We hebben leden van elke facultaire studentenraad en de centrale stuvers uitgenodigd. Iedereen die niet uitgenodigd was, was uiteraard ook welkom. Die selectie was niet doelbewust”, vervolgde hij. Daarnaast zouden ook de termijnen van het doorsturen van de agenda en de nodige documenten, hetgeen ook bepaald is in het huishoudelijk reglement van de Studentenraad, niet gerespecteerd zijn. Weytjens bevestigt dit, maar wijst erop dat dit ook in eerdere jaren wel vaker voorkwam.
QUID QUORUM? Bij het verloop van de vergadering op 21 oktober zelf liep bovendien ook niet alles op rolletjes. Op deze vergadering werd de verkiezing van twee kersverse leden van het Dagelijks Bestuur (DB) van de Gentse Studentenraad beklonken. Voor de verkiezing van gewone DB-leden geldt, zoals statutair bepaald, een gewone meerderheid van ½ van de stemgerechtigde leden, bij een quorum van ½. Het quorum werd door de afwezigheid van enkele centrale stuvers verlaagd. De manier waarop het quorum uiteindelijk bereikt werd, is echter op zijn minst opmerkelijk te noemen. Zo vermeldde Weytjens, volgens het verslag van de vergadering in kwestie althans, niet wat het te bereiken quorum was, noch of dit quorum behaald werd. Daarnaast werden in een eerdere versie van het verslag van de vergadering in kwestie twee stemgerechtigde leden bij niet-stemgerechtigde
onderwijs
leden
opgelijst.
15
“Een foutje”, aldus de voorzitter. Beide
Na een ludiek artikel in Schamper 571,
te zijn.
dat de gebrekkige openbaarheid van
Is het echt nodig om een sterke AV te
Dagelijks Bestuur van de Gentse Studen-
de eerste AV aanklaagde, werd op 2
hebben, die het Dagelijks Bestuur van
tenraad, wat bij verschillende AV-leden
november een nieuwe zitting van de
de Studentenraad in toom kan houden?
vragen opriep. Van een totaal van tien
Algemene Vergadering ingepland. Op
Blijkbaar wel, want alles wijst erop dat de
aanwezige stemgerechtigde leden waren
deze vergadering werd voorgesteld om de
voorzitter van de Raad, Johannes Weytjens,
daarenboven
niet-statutaire vergadering van 21 oktober
een goede vriend en zijn eigen vriendin
medewerkers van de Studentenraad.
ongeldig te verklaren, maar de op die dag
aanstelde voor betaalde inhoudelijke en
DB-leden en betaalde medewerkers die
verkozen bestuursleden wel te aanvaarden.
administratieve functies, dezelfde betaalde
hun stemrecht alsnog opnemen, het is
“Het goedkeuren van een niet-statutaire
medewerkers die hem bovendien op de
een praktijk die niet ongezien is, en het
Algemene Vergadering is een gevaarlijk
eerder vermelde Algemene Vergadering
is evenmin statutair verboden. Ook in
precedent”, klinkt het bij een AV-lid, “dan
hielpen om het quorum te bereiken. “De
vorige jaren werd dit soms gehanteerd om
kan je vanaf nu evengoed je AV onaange-
vacatures stonden open voor iedereen, alle
het quorum te bereiken. “Het wordt echter
kondigd op een zatte avond
problematisch als de meerderheid van de
in de Overpoort houden, en
aanwezige stemgerechtigde leden ofwel
die vervolgens nadien gewoon
bestuurslid, ofwel betaalde medewerker
laten goedkeuren.”
is”, meent een AV-lid, “bovendien is het
“Voor de vergadering van 2
zelfs niet duidelijk wie betaald is, en wie
november stond een vertrou-
niet.” Volgens Weytjens is het zeker niet
wensstemming en het bepalen
de bedoeling om deze informatie binnens-
van de rechtsgeldigheid van de
kamers te houden, maar is het hiervoor
Algemene Vergadering van 21
wachten tot de website van de Studen-
oktober geagendeerd”, luidt de repliek van
kandidaten werden op dezelfde manier
tenraad opgefrist is.
Weytjens, “De stemming over het nietig
behandeld. De gesprekken gingen altijd
Ook over het stemrecht voor DB-leden
verklaren van de eerdere AV werd niet door
door met minstens drie mensen van de
en betaalde medewerkers is de voorzitter
een meerderheid onthaald, waardoor deze
Gentse Studentenraad, en de uiteinde-
duidelijk: “Momenteel verhinderen de
bleef bestaan.” Volgens bronnen binnen
lijke beslissing werd genomen door het
statuten dat inderdaad niet. We zijn ons
de Algemene Vergadering werd het deel
voltallige bestuur”, verdedigt voorzitter
bewust van het feit dat dit voor problemen
van het voorstel om de vergadering van
Weytjens zich, maar bij een studenten-
kan zorgen en dat mensen zouden kunnen
21 oktober ongeldig te verklaren onder de
vertegenwoordiger klinkt het tot slot nog
spreken van belangenvermenging. We
mat geveegd, waardoor sommige mensen
kritisch: “Het gaat in principe over een
zijn dan ook van plan om onze statuten
in de overtuiging waren dat de stemming
openbare aanbesteding. Wat er met geld
te herbekijken, om discussies hierover uit
over dit agendapunt er op gericht was de
van de universiteit gebeurt, moet toch
te klaren.”
goedgekeurde DB-leden af te keuren. Het
transparant zijn?”
AV-lid dat het voorstel deed, werd door
leden zetelden echter tegelijk ook in het
vier
personen
betaalde
"De selectie was niet doelbewust" - Johannes Weytjens
een bestuurslid verweten een onruststoker
ACADEMISCHE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP CVBA ACCO Blijde Inkomststraat 22, 3000 LEUVEN Ondernemingsnummer 0403 547 615 Bijzondere Algemene vergadering ter zetel op 01/12/2016 om 18u. Agenda: (Her)Benoemingen en ontslagen. Aanwezigheid bevestigen via algemenevergadering@acco.be
16
www.schamper.be
column
DOOR SELIN BAKISTANLI
"Fietsers wanen zich
Eenmaal hij in de auto stapte, veranderde mijn
tegenwoordig de
vader in een boze en ongeduldige
koningen van de weg."
chauffeur,
inclusief geroep en gevloek.
ZONDER HANDEN, ZONDER TANDEN
Dat ik zijn road rage zou erven
wist ik wel, maar dat dat al het geval
'fietsen'. Door zo'n stoten uit te halen breng je jezelf
zou zijn nog voor ik een rijbewijs zou halen, is voor
in gevaar, maar ook je medemens. Als je je handen
mij ook een verrassing. Het verkeer maakt van mij
in je zakken steekt omdat je het anders te koud hebt,
een enorm agressieve persoon, ook al zit ik er niet
koop je maar een extra paar handschoenen. Als je
middenin met mijn auto. Trage voetgangers doen
wil antwoorden op een sms'je of een telefoontje
mijn bloed koken, en als ik daarbovenop moet
doe je dit maar wanneer je bent aangekomen op je
wijken voor mensen die in het midden van het
bestemming. Als je jezelf te belangrijk acht en het
voetpad stilstaan is het hek helemaal van dam. Hele
sms'je niet kan wachten, beantwoord die dan aan
tirades vol met de ergste scheldwoorden en verwen-
de kant van de weg. Er zijn letterlijk geen excuusjes
singen die ik me kan bedenken spelen zich op zo'n
om zonder handen te rijden. Tenzij je geen handen
moment af in mijn hoofd. Helaas ben ik niet zo'n
hebt natuurlijk, maar dan hoor je uberhaupt niet op
stoere chick in het echte leven, want het stoutste dat
een fiets te zitten. Doe dus maar gewoon normaal
ik durf doen, is dit soort individuen met een diepe
en hou je beide handen op je stuur, zoals het hoort.
zucht voorbijlopen.
Willen we dat afspreken?
Naast voetgangers is er nog een andere categorie van
Het Circulatieplan moet onder andere zorgen voor
mensen waaraan ik me groen en geel kan ergeren in
meer ruimte voor voetgangers en fietsers, mensen die
het verkeer: fietsers. "Je mag me gerust interviewen
in het verleden niet voldoende aandacht gekregen
voor je column", zegt een fietserhatende rijbewijs-
hebben. Begrijp me niet 'verkeer'd - ebdem? -,
bezittende vriend me. De haat zit diep, en kennelijk
alhoewel ik me er nog niet heel hard in heb verdiept
niet alleen bij mij. Fietsers wanen zich tegenwoordig
sta ik wel enigszins achter dit initiatief. Toch maak
de koning van de weg. Ze zigzaggen tussen auto's,
ik me zorgen om mijn eigen gemoedsrust. Kunnen
ze fietsen op plaatsen waar dat niet mag, dwingen
we in plaats van te bitchen tegen Filip Watteeuw
auto's en bussen om hun tempootje aan te houden
niet onze haat richten tegen irritante mensen in het
omdat ze naast elkaar rijden. En als het onvermij-
verkeer die nu nog meer vrij spel krijgen om irritant
delijke gebeurt en hen uiteindelijk iets overkomt,
te zijn? Voor zo'n protest wil ik wel uitzonderlijk
schreeuwen ze maar al te graag dat zij de zwakke
een spandoek bovenhalen en gaan betogen. Of
weggebruikers zijn. Iets wat ik tegenwoordig vaak
belemmer ik dan ook het verkeer?Â
zie zijn fietsers die zonder handen rijden. Waarom?! Zelfs de bezorgers van Deliveroo heb ik hier al op betrapt, en hun jobomschrijving is toch min of meer
onderwijs
17
NMB$ ONTSPOORDE TARIEVEN De campuskaart wordt vanaf 1 februari fors duurder, met een prijsstijging van 3,38%. De reden van de NMBS? Het behalen van de stiptheidsdoelstellingen en een stijgende inflatie. #ThanksObama DOOR TIMME CRAEYE, ELINE VALK
De NMBS gaat haar tarieven behoorlijk verhogen. Niet enkel
2016) gehaald. Een zeer "makkelijke" doelstelling overigens,
studenten zijn de dupe, maar dit keer moeten álle reizigers
aangezien TreinTramBus pleit voor een stiptheid van 95%. Dat
de prijsstijgingen ondergaan:
er een prijsstijging komt, is
gemiddeld stijgen de prijzen
geen verrassing. Trouwe
met
Standaardbil-
reizigers zullen misschien
jetten worden 2,6% duurder
2,93%.
weten dat het sinds kort
en de Go Pass 10 kost
een jaarlijkse NMBS-tra-
volgend jaar één euro extra.
ditie is om in februari
De prijs van de campuskaart
prijzen aan te passen (gek
wordt het meest verhoogd,
genoeg altijd in het nadeel
dus vooral studenten moeten
van de reiziger).
meer geld neertellen. Na de recente verhoging van het inschrijvingsgeld is het niet
CREATIEF MET GETALLEN
gek dat dit in het verkeerde keelgat schiet bij sommige
Bij die stiptheid zijn wel
studenten. Wat krijgen we in
wat nuances te plaatsen. De
de plaats voor dat extra geld?
NMBS gebruikt de mooist beschikbare cijfers om de
DOELEN EN TRADITIES
prijsstijgingen te verantwoorden. Deze cijfers zijn
De NMBS baseert zich voor
dus niet fout maar geven
de
komende
toch een licht vertekend
op
het
prijsstijging
behalen
van
de
beeld van de dienstver-
stiptheidsdoelstelling en de
lening, iets wat de meeste
inflatie van 2,38%, die weer
treinreizigers wellicht al
is gebaseerd op de gezond-
konden
heidsindex (de consumen-
stiptheid is dik in orde:
tenprijsindex
95,6%
zonder
de
prijsstijging van aardoliepro-
aanvoelen. van
de
De
treinen
waren stipt, gemeten tot
ducten meegerekend). De stiptheidsdoelstelling zelf is gekoppeld
aan september 2016. Dat cijfer is echter ‘na neutralisatie’, wat
aan de prijs. Doelstelling behaald? Dan wordt de prijs extra
betekent dat vertragingen veroorzaakt door grote werken niet
verhoogd. De doelstelling van 85,63% werd met 88,41% (juni
worden meegerekend. Rekenen we ze wel mee, dan is het een
18
www.schamper.be
zijn hard nodig, de NMBS en Infrabel stuk minder ambitieus cijfer: een stiptheid
in vergelijking met het buitenland, nog
zijn immers staatsbedrijven. België met
van 89,9%. Volgens Infrabel moeten
steeds ‘ridicuul laag’ zijn. De NMBS zit
zijn dichte spoornetwerk investeert, in
we juist naar dat tweede, slechtere cijfer
al een tijd in de
kijken, om het beste algemene beeld van
schulden, met eind
de stiptheid te krijgen. Ook werden door
juni 2016 een schuld
de NMBS een tijd geleden de traject-
van
tijden verlengd waardoor een trein langer
euro. Deze zomer
over hetzelfde traject doet, maar dus geen
besliste de regering-
vertraging heeft. Het feit dat een trein 5
Michel
om
minuten en 59 seconden te laat mag zijn
NMBS
tegemoet
en toch als ‘’op tijd’’ wordt bestempeld, is
te komen en volgend
ook iets om bij stil te staan (pun intended).
jaar zal ze 1 miljard
PRIJS/KWALITEITVERHOUDING
2,54
miljard
“Ze weten dat wij op onze bestemming moeten raken, dus ze
de
kunnen de prijs flink opdrijven” - Charlotte
euro extra pompen in de het overheidsbedrijf, wat de NMBS de facto toestemming
tegenstelling tot bijvoorbeeld de wegen,
Ontslagnemend spoorbaas Jo Cornu ziet
geeft om haar schuldenberg toe te laten
zeer veel in spoorinfrastructuur: bijna
in de prijsstijgingen geen probleem. Vorig
nemen. Investeringen van de federale
dubbel zoveel als in onze buurlanden.
jaar claimde hij dat de Belgische tarieven,
regering in de Belgische infrastructuur
Deze relatief hoge investeringen leiden
onderwijs
19
prijsstijging: “Campuskaarten zijn sowieso spotgoedkoop. Ik vind het helemaal niet erg dat ze drie procent duurder worden, want dat is ook niet veel.”
WERPT NMBS ZICHZELF VOOR DE TREIN? De grote vraag die nu onbeantwoord echter niet tot een vergelijkbare kwaliteit,
wordt duurder. Ik ben onlangs een nieuwe
blijft, is of NMBS weg zal komen met
integendeel. Wanneer we kijken naar
campuskaart gaan halen en die kost nu
een nieuwe prijsstijging. Met de reguliere
recente kwaliteitsbeoordelingen zien we
€ 9,10 in plaats van € 8. De stijgingen
stakingen nog vers in het geheugen houdt
dat de Belgische sporen duidelijk slechter
zorgen ervoor dat mensen minder de
het spoorwegbedrijf er momenteel geen
presteren dan de buurlanden. De relatief
trein zullen nemen. Ik doe een paper rond
al te positief imago op na. Verder maken
lage prijzen voor de trein in België
mobiliteit en er zou juist meer openbaar
de bekreunde vertragingen de trein
hebben dus een achterliggende filosofie,
vervoer moeten zijn, maar door prijsstij-
allerminst populair. Of de firma zonder
namelijk dat deze in verhouding staat met
gingen
de kwaliteit.
het juist. Ik pak zelf
vermindert
al drie maanden de trein
WHAT’S IN IT FOR US?
bijna
nooit
meer omdat het zo
''De NMBS gebruikt de mooiste beschikbare cijfers om de prijsstijgingen
Constante prijsverhogingen, en dit jaar
duur geworden is.”
dus een ongeziene stijging in een keer
Charlotte Dekete-
voor alle reizigers, lijken geen adequaat
laere is bereid om
antwoord op de problemen, zolang de
maximaal tien euro
NMBS de kwaliteit van de dienst niet
te
verbetert. Daar is de NMBS druk mee
haar kaart. Volgens
bezig. Ze probeert de reizigers tegemoet
haar zijn studenten wel een gemakkelijk
veel tegenwind zal slagen in haar opzet,
te komen door vooral meer in te zetten
slachtoffer: “Ze weten dat wij op onze
is op dit moment alvast nog moeilijk te
op de gebieden rond Gent, Antwerpen,
bestemming moeten raken, dus ze kunnen
voorspellen. Maar hé, niet gevreesd, rond
Brussel, Luik en Charleroi. In december
de prijs flink opdrijven.” Aan de overkant
de tijd van de volgende stakingen wordt
2017 wil de NMBS een volledig nieuwe
in het debat, staan studenten Elke
dit onderwerp vast opnieuw een heet
dienstregeling
Voets
hangijzer.
invoeren,
waarin
de
reistijden korter zijn, de stiptheid hoger is
betalen
en
te verantwoorden.''
voor
Valerie
Boogaerts.
Zij
nemen helemaal geen aanstoot aan de
en waarin overstappen vlotter gaat.
AAN HET PERRON VAN HET PROBLEEM Aangezien
de
prijsstijgingen
vooral
studenten treffen, gingen wij reacties polsen aan de perrons van station Gent Sint-Pieters, dé broeihaard van campuskaarthouders. De meningen zijn verdeeld. Bij Jef Van Den Driessche, Schamperfan en student Geografie, stoot het initiatief alvast op afkeuring: “Het is kut, maar alles
20
www.schamper.be
DE GLEUF PRESIDENT TRUMP MADE POSSIBLE BY CLINTON & CO. De nachtmerrie is uitgekomen. De nieuwe president van de Verenigde Staten is de racistische en nationa-
de ‘Derde Weg’, de op neoliberale leest geschoeide
listische miljardair Donald Trump. Hoe is dat kunnen
hervorming van de sociaaldemocratie. “Breaking up the
gebeuren? In heel het land gingen minder Democraten stemmen
banks won’t end racism or sexism” zei Bill Clinton. En
hij dereguleerde de banken en leidde met NAFTA het
dan normaal. Het enthousiasme voor Hillary Clinton
tijdperk van de vrijhandel in (en racisme en seksisme
ontbrak. Opmerkelijk: Trump (“grab ‘em by the pussy”)
bleven bestaan). De grieven van gewone, werkende
won méér stemmen bij blanke vrouwen dan Clinton.
Amerikanen werden niet meer gehoord, terwijl de
Trump (“they’re rapists”) won méér stemmen bij latino’s
industrie vertrok naar Mexico of China. Met de crisis
dan de vorige Republikeinse presidentskandidaat,
van 2008 zochten miljoenen gezinnen die hun huis en
terwijl Clinton daar minder goed scoorde dan Obama.
inkomen verloren soelaas in het verzoenende betoog
In Michigan gingen zes keer meer Democraten wel
van Barack Obama. Maar alweer veranderde er niets.
stemmen voor de lokale of regionale verkiezingen
En dus koos een groot deel van hen voor de ‘fuck
zonder te stemmen voor de presidentsverkiezing, dan
you’-kandidaat, hoewel bijna de helft van zijn kiezers
het aantal kiezers dat Trump er uiteindelijk meer haalde
aangeeft reservaties (sic.) te hebben over de persoon
dan Clinton. Dat eigenaardige fenomeen kwam ook in
Trump zelf.
andere traditionele blue states voor. Michigan, Wisconsin
Hillary Clinton was de enige kandidaat die kón
en Pennsylvania kozen zelfs voor het eerst in decennia in
verliezen van Trump. Symbool van het establishment,
meerderheid voor de Republikeinen, waardoor Trump
lid van een machtige politieke dynastie, gesteund door
tegen alle verwachtingen in de verkiezingen won.
Wall Street en goedgekeurd door de traditionele media.
Dit zijn geen staten waar vrouwen compleet ontbreken
Zelfs wie voor haar stemde, deed dat vaker uit vrees
of minder minderheden wonen dan elders (in Michigan
voor Trump dan uit sympathie voor haar. Natuurlijk
wonen bijvoorbeeld meer Afro-Amerikanen dan
kunnen we niet goedkeuren dat mensen om een
gemiddeld in de VS). Wel liggen deze staten in de
statement te maken gaan stemmen voor extreemrechts,
zogenaamde Rust Belt, de regio in het noordoosten
maar we moeten het wel kunnen begrijpen en een
die ooit befaamd was voor haar maakindustrie -denk
gepast antwoord vinden. Uit alle peilingen in de VS
aan de automobielindustrie in Detroit- waar sinds de
bleek bijvoorbeeld dat het linkse anti-establishment
jaren ’80 en ’90 spectaculair veel jobs zijn verdwenen.
kandidaat Bernie Sanders met gemiddeld 10,2% (!)
Hele dorpen en stadswijken liggen er al jaren verlaten
voorsprong had kunnen winnen van Trump - zou
en verroest bij. Sommige ex-arbeiders hebben het geluk
hij niet gesaboteerd zijn geweest door de top van de
om voor een derde van hun voormalige loon achter
Democratische partij. Zijn programma keerde de afkeer
de balie van een hotel te werken, de meesten leven in
van het status quo niet tegen migranten, maar tegen
werkloosheid omdat de verdwenen jobs simpelweg
de top 1% die sinds de crisis haar fortuin spectaculair
nooit zijn teruggekomen.
zag toenemen. Laat het een les zijn voor wie in Europa
Al dertig jaar tellen de eisen van deze working class niet
geconfronteerd wordt met de opgang van extreem-
meer in het Amerikaanse politieke toneel. In de jaren ‘90 herschikten de Clintons de Democratische partij volgens
rechtse demagogie.
DOOR OLIVIER GOESSENS
Zelf een lezersbrief schrijven? Stuur dan een mail met als onderwerp “lezersbrief” naar schamper@ schamper.ugent.be of een brief naar Schamper.
onderwijs
21
INTERNATIONAAL
A REPUBLICAN IN D.C. TRUMPSTEMMERS, WAT DRIJFT HEN? In een bar in het hartje van Washington D.C., waar tot voor kort niemand echt oog had voor de verkiezingsuitslagen op het grote scherm, was elk gesprek stilgevallen. Het nieuwsanker kon zijn ongeloof nauwelijks verbergen: “Ladies and gentlemen, Donald Trump wordt president.”
DOOR MARTIJN VERMEERSCH, LAETITIA MOUTON
die de toon zouden zetten voor wat volgde.
tieve denktank, werd uiteengezet hoe
Op 9 november werd Washington D.C.
Trump’s economisch plan ondernemer-
wakker met een gruwelijke kater, wat zich
schap zou stimuleren en de middenklasse
al gauw vertaalde in protesten, afwezig-
zou versterken."
heden op werk en universiteit, afgewisseld met verhitte discussies op internetfora over hoe impeachment precies in elkaar zit. De realisten probeerden ondertussen zichzelf en anderen te overtuigen dat de
Wat denk je van zijn controversiële uitspraken over bepaalde bevolkingsgroepen, religies, vrouwen?
president-elect misschien nog niet zo’n
"Ik las een artikel waarin een Cubaanse
slechte zaak was voor de VS en de wereld.
vrouw uitlegde waarom ze voor Trump
Zijn overwinningsspeech was tenslotte
heeft gestemd. Ze schreef dat als Trump
ongewoon sober en respectvol. Toch?
inderdaad gezegd zou hebben dat alle Mexicanen,
"IF I'M PRESIDENT WE'LL WIN SO MUCH, YOU'LL GET BORED WITH WINNING"
papieren,
of
alle
mensen
verkrachters
onvergeeflijke
zijn,
belediging
zonder dat
is.
een Zelfs
professor Alberto Martinez, een Bernie Sanders-supporter afkomstig van Puerto
Een minderheid in D.C. haalde echter
Rico, heeft er echter verschillende keren
Voor veel inwoners van Washington
opgelucht adem. Na 595 dagen verkie-
op gewezen dat Trump die uitspraak
D.C., traditioneel een liberaal bastion, was
zingsstrijd
het
nooit heeft gedaan en de liberale media op
de uitslag van de Amerikaanse presidents-
ondenkbare gedaan. Uit de schaduw
een onjuiste manier over Trump rappor-
verkiezingen een onverteerbaar bittere pil.
treedt aldus Johnny Luna, student, Puerto
teert."
Toen in de vroege avond van 8 november
Ricaan én Trump-supporter, om ons zijn
de eerste tellingen werden aangekondigd,
kijk te geven op de VS, de wereld en zijn
weerklonk nog overal de mantra “Ach
toekomstige president: Donald Trump.
ja, het is nog te vroeg om te oordelen.” Dat werd al snel vervangen door het al even populaire “Wel, het was natuurlijk
had
hun
kandidaat
Waarom heb je voor Trump gestemd?
Waren er volgens jou opmerkingen die te ver gingen? "Beweren
dat
John
McCain
geen
oorlogsheld is, omdat hij gevangen werd genomen, ging volgens mij te ver. Na
te verwachten dat Georgia Republikeins
"Bijna nergens ter wereld is de vennoot-
zijn ontmoeting met President Obama
zou stemmen.” Rond 22 uur plaatselijke
schapsbelasting zo hoog als in Puerto Rico.
heeft Trump zijn discours wel wat
tijd keerden de optimisten (“Néé jongens,
Als gevolg van de hoge belastingdruk zijn
afgezwakt. We mogen niet vergeten dat
het kan nog!”) al huiswaarts, niet zelden
verschillende private ondernemingen over
hij voordien in een campagne verwikkeld
onder massale druk van vrienden en
de kop gegaan. Ik wil niet dat hetzelfde
was, en mensen moest zien aan te spreken.
omstaanders.
gebeurt in de VS. Op een evenement van
Natuurlijk valt een uitspraak als “Grab
Het waren echter de fatalisten en realisten
de Heritage Foundation, een conserva-
them by the pussy” niet goed te praten,
22
www.schamper.be
maar hij zei dat jaren geleden. Wellicht zei ik tien à vijftien jaar geleden ook dingen waar ik vandaag niet trots op zou zijn."
"THE POINT IS, YOU CAN NEVER BE TOO GREEDY" Wat betekent “Make America Great Again” voor jou? "Sommige mensen denken dat hij het daarmee terug naar de tijd van de slavernij wil, maar het was de Republikeinse Partij die slavernij wist af te schaffen. We moeten terug naar de periode van
de belastingen, niet nakomt, zal ik de
Ronald Reagan. Een periode waarin
eerste zijn om te zeggen dat we hem niet
we geloofden in private ondernemingen
opnieuw moeten verkiezen. Veel mensen
en een sterke middenklasse. Ik voel de
gedragen zich alsof de verkiezing van
trots die de Verenigde Staten vroeger
Trump het einde van de wereld betekent.
had niet meer. Ik denk dat veel mensen
Ik denk dat we hem de tijd moeten geven,
ons niet meer zien als dat lichtje aan de
pas dan kunnen we een oordeel vellen.
donkere horizon. Trump haalde aan dat
Trump heeft een groot ego, en hij gaat
“we niet meer winnen uit handel”, en dat
er volgens mij alles aan doen om niet
"Ik denk dat een muur noodzakelijk is.
klopt volgens mij. Ik wil terug naar een
als slechtste president van de Verenigde
Ons huidig immigratiebeleid werkt niet.
tijd waarin Amerika won, dat heb ik de
Staten bestempeld te worden."
Sommige mensen denken dat Trump
afgelopen acht jaar niet gevoeld. Er wordt
zaken grondig te veranderen."
"I WILL BUILD A GREAT WALL" Wat denk je over zijn uitspraak dat er een muur gebouwd moet worden tussen Noord-Amerika en Mexico?
Trump keerde terug op zijn uitspraak over Obamacare, en een deel van zijn campagne was opgebouwd rond de slogan “Drain the swamp”. Nu blijkt dat hij zich omringt met mensen die quasi geboren zijn in dat moeras. Wat vind je daarvan?
geen immigranten wil, maar dat klopt
"Obamacare bestaat al, dus je kan het
we kunnen gebruiken om de Mexicanen
"Ik denk van wel. Elke dag vervul je je
enkel vervangen of aanpassen, niet zomaar
onder druk te zetten om te betalen. We
plichten, maar soms heb je behoefte aan
afschaffen. Reagan zei ooit: “Geen enkele
zullen er uiteindelijk wel iets voor moeten
een leider die je inspireert, iemand waarop
overheid zal zichzelf vrijwillig verkleinen.
betalen, maar wie weet verrast Trump
je trots kan zijn. Toen Obama verkozen
Eens een overheidsprogramma gelanceerd
ons. Dat zou niet de eerste keer zijn."
werd, vond ik zijn plannen best goed
is, zal het nooit verdwijnen. Een overheids-
klinken en ik was benieuwd hoe hij het
instelling is de entiteit die het dichtst bij
ervan af zou brengen. Al snel zag ik dat hij
eeuwig leven staat.” Wat “Draining the
een goed spreker was, maar geen goede
Swamp” betreft, zei Trump onlangs dat
president."
je altijd een aantal insiders nodig hebt.
"Er
Kan Donald Trump volgens jou die voorbeeldfunctie vervullen?
Je moet bepaalde regels volgen. Obama
bewegingen, wereldwijd. Mensen zijn
wilde Washington D.C. veranderen toen
het systeem en het status quo beu. Ook
hij verkozen werd, maar Washington
in Europa zullen er leiders komen die
"Volgens mij wel. We zullen zien, en als
D.C. veranderde hem. Ik geloof dat
mensen die zich in de steek gelaten voelen
hij zijn beloftes, zoals het verlagen van
Donald Trump wel een kans heeft om de
aanspreken."
gezegd dat we de afgelopen acht jaar minder werkloosheid hebben, maar dat heb ik alleszins niet ervaren. Het kan wel zijn dat er meer jobs zijn, maar dat wil niet zeggen dat ze goed betaald zijn."
Speelt de president volgens jou een belangrijke rol om de trots van het land te verdedigen?
onderwijs
niet. Hij wil geen illegale immigranten. De VS is een rechtsstaat en regels zijn er om gevolgd te worden."
Gaan de Mexicanen volgens jou voor die muur laten betalen? "Dat is volgens mij wishful thinking. Er zijn natuurlijk handelsovereenkomsten die
Denk je dat verkiezing van een Trump een precedent zal zijn voor de verkiezingen in Europa? zijn
heel
wat
23
populistische
inquizitie
Faculteit politieke en sociale wetenschappen
Deze editie teisterde ons InQuizitie-team de pol-en soc'ers aan de Universiteit Gent. Prof Hendrik Vos, onder andere actief bij het Centrum voor EU-studies, kruist de degens met Lennert Noppe, studentenvertegenwoordiger in het Bestuurscollege van de universiteit. Over politiek weten ze meer dan voldoende, maar hoe zit het met hun algemene kennis?
door Selin Bakistanli en Kasper Van Parys lay-out door Selin Bakistanli
door Selin Bakistanli cartoon door Sophie Staquet
24
www.schamper.be
Waarvoor staat de 'J' in Donald J. Trump? "Johann? Omdat hij van Duitse afkomst is, hé."
"Ik heb dat natuurlijk gelezen hé. Joseph."
Tot welke islamitsche stroming behoort Assad? Wees specifiek. "Ik versta niks van islamitische stromingen. De Soennieten?"
"Soennieten, sjiieten ... Wahabisme?"
Waarvoor staat de afkorting NB in de auditoria NBI, NBII, NBIII? "Nieuwbouw."
"Nieuwbouw? Oef, dat was het beste dat ik kon bedenken." Wie is de tekenaar van Nero?
"Marc Sleen en in het echt heet hij Marcel Neels."
"Marc Sleen."
Hoe heet de bondscoach van de Rode Duivels? "Martinez."
"Martinez." Welk boek van Khaled Hosseini werd onlangs verkozen tot favoriete boek van de afgelopen 80 jaar? "De Vliegeraar."
"The Kite Runner. De Vliegeraar."
Waar heeft Caesar de woorden 'alea iacta est' vermoedelijk uitgesproken? "Bij het oversteken van de Rubicon."
"Bij het oversteken van de Rubicon." Wie is de componist van de Vier Seizoenen?
"Vivaldi."
"Händel? Neen. Fuck. Mijn opa doet mij dood. Allez, hij is al dood, dus dat kan niet, maar toch." Wie is de vrouw van Prince Charles?
"Op dit moment is dat Camilla Parker Bowles."
"Camilla."
Met welke woorden begint Genesis 1:1? "'Er was eens'? Als misdienaar had ik dit moeten weten"
onderwijs
"Shit, nooit godsdienst gevolgd. 'Er was niets buiten God'?"
25
WETENSCHAPSKORT
DOOR SUZANNE GROOTVELD
GIECHELENDE RATTEN Gekieteld worden is niet altijd een
ratten negatief op kietelen als ze in een
pretje. In vroegere tijden werd het zelfs
stressvolle situatie zitten. Door de stress
als marteltechniek gebruikt. Maar tot op
worden de gebieden in de hersenen die
een bepaalde hoogte blijft het een leuke
oplichten tijdens het kietelen onderdrukt
bezigheid. Nieuw onderzoek toont aan er
- dit gebied staat trouwens naast het
ook bij ratten een gelijkaardige respons
analyseren van druk en pijn ook in voor
plaatsvindt als een onderzoeker het beestje
lachen. Kietelen blijft voor een groot deel
kietelt. De ratten giechelen zelfs, al is
een mysterie, hopelijk vormt het vrolijke
dit enkel met een speciale microfoon te
gegiechel van de ratten een antwoord op
horen. En net zoals bij ons reageren de
deze gekke bezigheid.
“SIEGFRIED BRACKE”
GOED NIEUWS, PINOKKIO
“I KNOW THE BEST LIES”
“Dat Duitse pornofilmpje is zeker niet
kunst’. Gestuurd vanuit de amygdala, een
van mij, geen idee hoe het op mijn laptop
neuronencentrum in het midden van de
terecht is gekomen”, iedereen maakt wel
hersenen, kan je gewend raken aan jokken.
eens gebruik van een leugentje. Of het nu
Door vaak te liegen zullen de zenuwen
gaat om een leugen in de relatie, tegen
in de amygdala die gepaard gaan bij het
vrienden of om je politieke voorkeur, de
vertellen van onwaarheden onderdrukt
mens is er niet vies van. Goed nieuws
worden, een neutralere leugen is het
voor de personen waarbij de neus direct
gevolg. Deze emotionele adaptatie kan
begint te groeien als ze maar denken aan
ervoor zorgen dat onschuldige leugentjes
het vertellen van een leugen, want hier
kunnen omslaan naar bedrog.
geldt het aloude gezegde ‘oefening baart
WINTER IS HERE Nu de koude maanden er weer zijn,
is dan ook afhankelijk van bijvoorbeeld
wil de gemiddelde student zich het liefst
welke ziekte er bekeken wordt. Maar ook
in zoveel mogelijk dekens wikkelen. Veel
andere factoren spelen een rol, zo is er een
beter dan de kou trotseren voor de les.
onderscheid te maken tussen mannen en
Een dagje schoolziek. Hoe zit het met
vrouwen. Ook het vetpercentage maakt
de griep, die tijdens de winter velen van
een verschil. Verder zijn leeftijd of de
ons gedwongen in bed houdt? Voor een
gezondheid van het bacteriële bioom in de
aanzienlijk deel van de mensen ligt dit aan
darmen van belang. In de toekomst hopen
de genen, geluk hebben dus. De genen
de wetenschappers meer afweerpatronen
bepalen voor ongeveer 25 tot 75 procent
in kaart te kunnen brengen, bijvoorbeeld
in hoeverre iemand gevoelig is voor een
voor gezonde mensen met een andere
ziekte. Dit lijkt een grote marge, maar het
afkomst.
26
“THE FREEZING”
www.schamper.be
OP ZOEK NAAR DE MECHANISMEN VAN HET WAAROM INTERVIEW MET SOCIAAL PSYCHOLOOG ARNE ROETS OVER EXTREEM KIESGEDRAG Terwijl Trump druk in de weer is de deuren van Witte Huis van zijn monogram te voorzien, schudt een groot deel van de wereld nog steeds ongelovig het hoofd. Wij gingen met een bang hartje op de sofa van sociaal psycholoog Arne Roets liggen. DOOR LIESELOT LE COMTE, NICOLAS VAN LAERE, ELISABETH GOETHALS
Vanop de sofa komen we vanzelf bij emoties terecht. Maar welke
VS is daar een mooi voorbeeld van. Voor een jonge, hoogop-
emoties zijn volgens Roets bepalend geweest om voor Donald
geleide persoon in Silicon Valley of in de metropolen aan de
Trump te stemmen? “Meestal angst en dreiging. Als alles goed
Oostkust is openheid, globalisatie en innovatie zonder het juk
gaat, is het niet zo moeilijk om open en progressief naar de wereld
van tradities aantrekkelijk. Maar voor een oudere, laagopgeleide
te kijken. Maar als mensen veel economische of politieke dreiging
in de Rust Belt of in rurale gebieden wordt het leven slechter.
ervaren dan verkiezen ze een meer autocratische en gesloten
Althans, zo voelen ze het toch aan. Ze profiteren niet van de
maatschappij. Ik zou dat niet wanhopig noemen, je moet er
vooruitgang, omdat ze niet in hetzelfde tempo mee-evolueren
rekening mee houden dat de behoeftes van mensen niet allemaal
als de rest van de maatschappij. Dan is het niet onbegrijpelijk dat
gelijk zijn. Niet iedereen denkt hetzelfde in een democratie. De
ze voor personen als Trump stemmen, die beloven alles beter te
wetenschap
27
maken.”
RELATIEVE DEPRIVATIE
en de groei van partijen zoals het Front
zin voor nuance of zelfs waarheidsge-
National in Frankrijk kunnen we er niet
trouwheid. Oxford Dictionaries heeft net
meer omheen: ook Europa is vatbaar voor
de term ‘post-truth’ uitgeroepen tot woord
gelijkaardige processen."
van het jaar. De term betekent zoveel als
Roets nuanceert de reële situatie van de so-called deplorables. "Het is zelfs niet
omstandigheden waarin objectieve feiten minder invloed uitoefenen op de publieke
POST-TRUTH
belangrijk dat ze het effectief minder
opinie
dan
emoties
en
persoonlijke
goed hebben dan vroeger, wel hoe ze het
Mechanismen die uiteraard ook door de
overtuigingen. Dat vat de politieke en
aanvoelen. Relatieve deprivatie speelt een
media uitvergroot worden. Roets vindt dat
maatschappelijke tijdsgeest mooi samen,
belangrijke rol. Het gevoel benadeeld te
de media in de VS zich nog nooit met zoveel
denk ik."
zijn ten opzichte van anderen is belang-
eensgezindheid tegen een presidentskan-
Of Roets een verklaring heeft voor de
rijker dan de feitelijke situatie. De mensen
didaat hebben uitgesproken als tijdens de
minderheden die op Trump stemden?
maken zich zorgen over hun toekomst
afgelopen verkiezingen. "Veel media die
"Veel hing natuurlijk af van het alternatief.
en het is niet absurd dat die voor lager
nog nooit een kandidaat hadden gesteund,
Als er nu één persoon de liberale politieke
opgeleiden er minder rooskleurig uitziet
verlieten nu hun neutraliteit", stelt hij.
elite belichaamde, dan was het wel
door globalisering en automatisering. Wie
"Zelfs Fox News, dat normaal gezien
Hillary Clinton. Je moet er ook rekening
vroeger een stabiele job had in een fabriek
conservatief republikeins is, koos nu niet
mee houden dat maar de helft van de
beseft dat er een grote kans is dat die job
ten volle voor Trump." Roets gebruikt
bevolking een stem uitbracht. Misschien
er morgen niet meer zal zijn. Comfor-
daarvoor het beeld van een echokamer:
zijn veel van de mensen die vroeger nooit
tabel leven en een gezin onderhouden
"Mensen
met één loon zoals dat vroeger kon, is nu
effectief op zoek naar
onmogelijk. Bij zo'n onzeker toekomst-
media die hun eigen
perspectief komt al snel een conservatieve
ideeën beamen. Dat
reflex kijken, zeker als een autocratisch
mechanisme
leider Trump opstaat en een gevoel van
Trump
dreiging cultiveert. Hij presenteert zich
uitgebuit. De linkse elite was tegen hem,
in het stemhokje kwamen, nu toch gaan
als een groot leider en wijst een zondebok
en had geen voeling met de gewone man.
stemmen, maar dan zeker niet voor de
aan: de immigranten en de linkse elite.
Sociale media hebben dat effect enkel
elite." Voor wat de minderheden betreft,
Het is heel verleidelijk om op zo’n figuur
nog maar uitvergroot", vertelt Roets. "En
wil Roets benadrukken dat bijvoor-
te stemmen. Niet enkel in de VS, maar
sociale media zijn vaak heel polariserend.
beeld de Hispanics niet alleen Mexicanen
in vele landen is de samenleving er niet
Je kunt er de grootste linkse of rechtse
zijn, maar ook Cubanen die juist het
echt opener op geworden. Na de brexit
onzin lezen, ongehinderd door enige
linkse Cuba ontvluchtten en erg rechtse
gaan
ook
"Zeggen dat het bij ons niet zo'n vaart zal lopen, is gevaarlijk en kortzichtig"
heeft slim
hardliner zijn. "Volgens mij denken wij te veel dat enkel de etnische minderheden zich onderdrukt voelen in de VS. Maar de Afro-Amerikanen hadden acht jaar lang een zwarte president, iemand naar wie ze konden opkijken. Die blanke, werkende klasse niet, en zij voelden zich niet
vertegenwoordigd. Met
Bernie
Sanders was het misschien wel anders geweest, maar dat is pure hypothese. De oplossingen waren anders en de retoriek was verschillend, maar Sanders teerde voor een stuk op dezelfde onvrede, namelijk dat de elite niet meer omkeek naar de kleine man. Daarnaast speelt partij-affirmatie natuurlijk ook een belangrijke rol. Veel
28
www.schamper.be
"Mensen gaan effectief op zoek naar media die hun eigen ideeën beamen"
mensen stemmen sowieso Republikeins,
"Focus niet op het doembeeld. We moeten
wereld af tussen landen, maar ze neemt
ongeacht de kandidaat", besluit hij.
op zoek naar de oorzaken en mechanismen
toe binnen andere landen, omdat globali-
van het waarom. Het is een teken dat
sering en arm en rijk minder door
er iets groters aan de hand is. Zeggen
landsgrenzen wordt bepaald. Daardoor
INTERPERSOONLIJK CONTACT
dat het bij ons niet kan gebeuren omdat
gaan in landen zoals de VS sommige
Om een verzoening te bewerkstelligen,
er genoeg tegenwind is, is gevaarlijk
groepen er inderdaad relatief op achteruit
is interpersoonlijk contact met elkaar
en kortzichtig. De sociale psychologie
- en hun aantal groeit. Het protectionisme
heel
misschien
heeft als wetenschap een enorme boost
dat Trump aanhaalt speelt daar ook op in.
vinden dat Trump-stemmers 'racistische
gekregen na de Tweede Wereldoorlog,
'Mochten we alle jobs bij ons houden en de
idioten' zijn, maar die ingesteldheid helpt
net omdat men verder wou kijken naar
deur sluiten voor anderen, dan kunnen we
niets. Het is belangrijk om te luisteren
de toen populaire, simplistische verkla-
net zoals in de goede ouwe tijd de welvaart
naar de verzuchtingen van mensen."
ringen zoals 'alle Duitsers zjin racistische
binnen ons land houden', is de denkwijze.
Clintons
In de slogan 'Make America Great Again'
belangrijk.
"Je
kunt
‘deplorables’
onmensen'. De beruchte experimenten van
vermijdt natuurlijk iedere mogelijkheid
retoriek over
Stanley Milgram toonden dat het gedrag
tot communicatie. Wat we na de Brexit
van mensen afhankelijk is van situatie en
en de Amerikaanse verkiezingen weten,
context. Iedereen is vatbaar voor extreme
alles beter was. Trump biedt eenvoudige
is dat er een massa mensen zijn die
handeling, in welbepaalde omstandig-
recepten om terug naar die glorietijd van
geen gehoor vinden. Wanneer die in
heden. Het is belangrijk om te erkennen
weleer te keren. De realiteit is natuurlijk
de mogelijkheid zijn om hun stem te
dat de omstandigheden niet voor iedereen
veel complexer, maar het is blijkbaar
laten horen, kunnen ze onverwacht en
ideaal zijn en dat er in een globalise-
toch een aantrekkelijke boodschap voor
stevig uit de hoek komen. Veel mensen
rende wereld bepaalde groepen sterker
velen."
tonen een enorm onbegrip tegenover
getroffen worden. Het is belangrijk om te
"Wanneer mensen zich bedreigd voelen,
Trump-stemmers, maar voor veel blanke
kijken naar welke groepen zich benadeeld
plooien ze terug op zichzelf. Het zal een
mensen is het heel moeilijk om te snappen
voelen, los van het feit of deze mensen
grote uitdaging worden om weer een
wat racisme is. De enige manier om de
daadwerkelijk benadeeld zijn."
alternatief te bieden dat die dreiging en
onenigheid in de Verenigde Staten op te lossen is door mensen samen te brengen,
wetenschap
woord verwijst naar een verleden waarin
onzekerheid wegneemt, zonder dat we
MET DE NADRUK OP 'AGAIN'
niet door strijd te voeren onderling. Of de professor tips heeft voor de media?
staat niet voor niets het woord 'again'. Dat
daarvoor een uiterst bedenkelijke figuur zoals Donald Trump nodig hebben",
"Bovendien neemt ongelijkheid in de
besluit professor Roets in vrede.
29
WAT ALS ... CUPIDO ME OVER HET LEVEN ALS POLYAMORIST
"Monogamie is iets dat aangeleerd is" - Annabelle Standaert
Voor polyamoristen is er geen prins op het witte paard. Eentje is immers geentje. Zij verwerpen het idee van 'de ene ware liefde' en kiezen resoluut voor meerdere relaties. Hoe doen ze dat toch?
DOOR JOLINE VERMEULEN
Annabelle Standaert, medeoprichtster
Andere wel, maar zij kiezen er bewust
"Voor een bepaald aantal leden is dat wel
van de organisatie Polyamory Belgium,
voor om dat niet te zijn. Ik heb op een
het geval, maar bindingsangst is niet de
hielp me graag van mijn NOOB-gehalte
bepaald moment in mijn leven heel veel
hoofdreden. Wel komt polyamorie vaak
af.
vrijheid voor mezelf gecreëerd. Die wou
voort uit een gefaalde monogame relatie.
In onze westerse maatschappij is monogamie nog steeds de norm. Als leden van Polyamory Belgium breken jullie hier echter mee. Waarom werkt de mainstream relatie niet voor jullie?
ik niet meer afgeven. Het is ook toen dat
Enerzijds zijn er mensen die zich in zo’n
ik interesse gekregen heb in polyamorie.
relatie doodongelukkig voelen omdat ze
Als ik nu een relatie opbouw, dan kan ik
een bepaald deel van hun persoonlijkheid
mijn gevoelens hun natuurlijke gang laten
geen plaats kunnen geven, anderzijds
gaan. Er worden geen restricties opgelegd
merken sommigen dat ze niet monogaam
omwille van het feit dat ik al een partner
kunnen zijn omdat ze steeds weer
heb."
vreemdgaan."
"Dat is voor iedereen anders. Sommige
Hangt de keuze voor polyamorie vaak samen met bindingsangst?
leden kunnen niet monogaam zijn.
30
Maakt men dan geen misbruik van de identificatie als polyamo-
www.schamper.be
EERMAALS RAAK SCHIET? rist om vreemd te mogen gaan? "Oh ja, absoluut. Je hebt altijd mensen die vreemdgaan en zeggen: “Ja, ik ben polyamoreus, maar mijn vrouw weet da nie.” Da’s bullshit. Onze definitie van
polyamorie is het openstaan voor meer
volgt een proces waarin je ermee leert
kinderen krijgen die je samen opvoedt.
omgaan."
Dat is geweldig! Het moeilijkere aspect is
Het is waarschijnlijk ook een heel proces om vandaag de dag voor polyamorie uit te komen.
dat het aan de schoolpoort nog niet echt aanvaard wordt. Ook treden er problemen op met het erfrecht en het voogdijschap. Maar voor de rest …"
dan één intieme band tegelijkertijd, op
"Inderdaad. Ik ben bijvoorbeeld biseksueel
een ethische manier en mits toestemming
én polyamoreus. Als mensen over de beide
van alle betrokken partijen. Dat is in het
horen, dan doet die biseksualiteit er niet
geval van vreemdgaan niet zo. Ook draait
meer toe. Ook als ik mensen op café
het bij ons niet gewoon om de seks. Wij
ontmoet krijg ik vaak de vraag: “En, doet
"Als je terugblikt op de geschiedenis, zie
focussen vooral op romantische relaties."
ge nog iets vanavond?” Zij denken dat ik
je dat monogamie pas de norm werd toen
met jan en alleman in bed kruip, wat niet
het erfrecht werd doorgedreven. Toen
het geval is. Het is gewoon iets dat heel
kon men namelijk enkel weten wie de
snel over ons gedacht wordt. Onze relaties
vader was als de moeder slechts met één
worden vaak niet als serieus of toegewijd
man seks had. Daarvoor was er maar
"Daarvoor zijn er tal van manieren.
beschouwd. Maar in feite zijn ze even
weinig sprake van monogamie. Het is
De hiërarchische is er één van: je hebt
belangrijk als eender welke monogame
iets dat aangeleerd is, wat natuurlijk niet
zowel een primaire partner als secundaire
relatie. Wij hebben er gewoon meer."
betekent dat iedereen nood heeft aan
Hoe kan je een evenwicht vinden tussen die verschillende romantische relaties?
partners met wie je geen “huisje-tuintje-boompjedingen”
doet.
Anderen
kiezen dan weer voor egaliteit en willen hun partners op hetzelfde niveau houden.
Maar als je meerdere relaties hebt, moet je je liefde toch verdelen over je partners?
Probeert Polyamory Belgium iets te veranderen aan deze wettelijk bepaalde beperkingen?
polyamorie."
Ten slotte: waar kunnen polyamoristen elkaar vinden?
Natuurlijk hebben degenen met wie je
"Dat is een vooroordeel dat in de media
"Eerst en vooral hebben wij een forum
een relatie hebt ook nog inspraak. Het valt
sterk gepromoot wordt. Daar heerst het
op Facebook. Deelnemen kan via www.
te vergelijken met Knex: je geeft vorm aan
idee dat liefde iets schaars is: je hebt er een
facebook.com/polyamorybelgium
je relaties zoals je wil en kan deze vorm
bepaalde hoeveelheid van en hoe meer
www.bit.ly/polyletter. Daarnaast organi-
steeds aanpassen aan de persoon met wie
je ervan weggeeft, hoe minder je voor
seren we maandelijkse baravondjes in
je bezig bent."
anderen overhoudt. Ik heb zelf echter
Gent, Antwerpen en Brussel. Elke drie
gemerkt dat hoe meer liefde ik geef en
maanden vindt er een iets formeler event
Ontstaat er dan geen jaloezie tussen de partners?
krijg, hoe meer ik er heb. Ons aandeel aan
of
plaats, een discussieavond waar steeds
liefde is in principe oneindig, maar onze
op een bepaald aspect van polyamorie
"Ik merk dat jaloezie door de media op
tijd en energie natuurlijk niet. Als je een
wordt ingezet. Nieuwsbrieven hebben we
een zeer rare manier wordt voorgesteld:
voltijdse job hebt, heb je weliswaar minder
ook en binnenkort wordt onze website
als een groen, onoverwinnelijk monster
tijd die je in je relaties kan steken."
gelanceerd."
dat mensen dingen laat doen die ze niet willen en dat zelfs aandoenlijk is omdat het getuigt van de liefde voor een ander. Die dingen zijn niet waar! Jaloezie is een
Een voltijdse job en meerdere partners; is het nog haalbaar om een gezin te stichten?
Annabelle
Standaert
en
vele
anderen spreken op het I-Brain
secundair gevoel dat meestal uit angst of
"Eigenlijk doe je wat je wil. Als je een
festival, met dit jaar als thema Lust
onzekerheid voortkomt. Zodra je weet
relatie hebt met drie mensen die elkaar ook
en Liefde op 27/11. Meer info op
wat er precies onder die jaloezie zit,
graag zien, kan je met hen samenwonen
www.breinwijzer.be/i-brain
in een huis dat groot genoeg is en
wetenschap
31
SCHAMPER
VERSLAFELOOSHEID
Onderzoek heeft aangetoond dat kaas even verslavend kan werken als bepaalde harddrugs. Op zich niet verrassend. Kaas is neukend lekker. Maar hoe werken verslavingen? Een exploratie van (on)vrijwillig middelengebruik.
DOOR NICOLAS VAN LAERE
KAAS Wanneer je aan verslaving denkt, denk je niet meteen aan kaas. Kaas is nochtans een baas. Kaas eten terwijl je luistert naar ‘Boss Ass Bitch’ van de meesterlijk feministische musici P.T.A.F. (een acronym voor het veelzeggende Pretty Taking All Fades) is niet ver verwijderd van een religieuze ervaring. Jezus wie? Geef mij maar Kandi, K'Duce, Alizée en een driehoekje brie. Maar waarom werkt deze oude melk - want kaas is toch gewoon oude melk, niet? Ik ben geen kaasboer, wel een kaashoer - zo verslavend? In kaas zit het eiwit caseïne, en caseïne en morfine vertonen moleculair een sterke gelijkenis. Net als morfine werkt caseïne, wanneer het afgebroken wordt, in op de opiaatreceptoren in het brein. Deze receptoren ontketenen dan een reactie die je een goed gevoel geeft. En een goed gevoel is verslavend. Behalve als je masochistisch bent ingesteld. Maar dan zorgt pijn voor een goed gevoel, veronderstel ik. Dus eigenlijk komt het op hetzelfde neer, maar met een omweg. Waarom makkelijk, als moeilijk ook kan? Gelukkig is kaas niet zo schadelijk als morfine. Behalve voor het milieu, maar de opwarming van de aarde is toch een uitvinding van de Chinezen, zo heb ik onlangs ergens gehoord. Bij wijze van
32
www.schamper.be
wetenschappelijk
experiment
hielden
we in ons redactielokaal een kaasavond. Waren alle experimenten maar zo lekker. En stinkend genoeg zodat je je niet meer zelfbewust hoeft te voelen over die zweetgeur die constant rond je hangt.
DRUGS Er zijn heel veel soorten drugs. Uppers, downers, hallucinogenen, noem maar op. Er is een factor die al deze drugs met elkaar verbindt: een lichamelijke afhankelijkheid, gepaard met ontwenningsverschijnselen wanneer je ermee ophoudt.
dan bij het gebruik van het genots-
is nicotine het verslavende bestandsdeel
Behalve voor lsd, die drug is lichamelijk
middel. Bij het afkicken van marihuana
in tabak. Nicotine stimuleert voorna-
niet verslavend. Wat niet wil zeggen dat
kan slapeloosheid en agitatie optreden,
melijk het adrenerge systeem en dopami-
je er niet verslaafd aan kan raken. Het
waardoor gebruikers snel teruggrijpen
nereceptoren.
gaat bij lsd echter om een psychologische
naar
Ontwenningsver-
systeem verstaan we het systeem dat
verslaving. Geen ontwenningsverschijn-
schijnselen voor marihuana duren echter
geactiveerd wordt door adrenaline, met
selen dus, maar je psyche verlangt er wel
maar drie tot vijf dagen, dus niet te veel
als resultaat een verhoogde hartslag en
naar. Net als naar frietjes eigenlijk. Maar
neuten. Voor harddrugs zoals heroïne
bloeddruk en een verminderd honger-
dan wat intenser, waarschijnlijk. En
zijn ontwenningsverschijnselen vaak veel
gevoel. Eten is namelijk geen prioriteit
ook met occasionele random flashbacks.
intenser, zoals pijn, grieperig gevoel en
wanneer je in levensgevaar bent (en
Hoewel ik soms ook wel een flashback
intense craving. Ook na vijf dagen ben je
op dat moment wordt adrenaline dus
bij heroïne van het ergste af, maar daarna
vrijgesteld). Dopamine is betrokken bij het ‘reward system’ in de hersenen. Dit
heb naar een lekker pak friet. Ontwenningsverschijnselen.
het
middel.
Onder
het
adrenerge
Afkicken.
is het eerder psychologisch moeilijk.
Abstinentie. We horen er veel over (They
Zo'n psychologische verslaving is het
tried to make me go to rehab, but I said no, no,
zwaarst om aan te pakken, en dat is wat ze
iets bereikt hebt waar je trots op mag zijn.
in afkickcentra proberen te doen.
Dus eigenlijk is het gewoon instant gratifi-
no), maar wat houdt het in? De oorzaak
ligt bij up- of downregulaties van hersenreceptoren. Waneer je een substantie lang
ROKEN
gebruikt, zullen de hersenen de receptoren
systeem wordt geactiveerd wanneer je
cation, zo’n sigaret. Je voelt je geslaagd in
het leven, zonder er iets voor te doen. Dit systeem wordt trouwens bij alcohol ook
die langdurig gesitmuleerd worden omdat
Stokjes die je in brand steekt, waar je aan
geactiveerd. Het leven kan toch schoon
zij een positief effect teweeg brengen,
zuigt en inademt. Lijkt wel leuk, niet? Nee,
zijn, zonder er iets van moeite voor te
extra aanmaken. En omgekeerd zal het
eigenlijk niet. Hoe dachten mensen ooit
moeten doen. Niet moeilijk dat roken
brein de recepetoren die geblokkeerd
dat dat gezond was? Ah ja, advertenties
en drinken verslavend werken. Ik zou er
worden om negatieve emoties te blokeren,
waarin dokters zeiden dat het gezond was.
hetzelfde gevoel van krijgen als wanneer
minder aanmaken. Wanneer je stopt met
Juist ja. Totaal niet moreel corrupt. Vijftig
ik dit artikel afgewerkt heb. Dus waarom
het innemen van dit genotsmiddel, zal
jaar later, na talloze pogingen om lelijke
ben ik hier mijn tijd in aan het steken?
het aantal actieve receptoren uit balans
(doch interessante) foto’s op sigaretten-
Waarom doen we het allemaal? Voor de
zijn. Te veel ‘negatieve’ receptoren of
pakjes te zetten en waarschuwingen over
roem? De eer? Nee, hier valt geen eer mee
te weinig ‘positieve’ receptoren zullen
uw onvermijdelijke dood, leeft de sigaret
te winnen. Misschien moet ik gewoon
zorgen voor onaangename gevoelens,
nog steeds verder (in tegenstelling tot uw
vaak
longen). Zoals iedereen hopelijk wel weet,
een sigaret gaan roken. Fuck dis shit.
het
tegenovergestelde
wetenschap
gevoel
33
INTERVIEW MET PROFESSOR JOHAN BRAECKMAN
NACHT VAN DE VRIJDEN Als u deze zaterdagavond dan toch niets zinvols te doen hebt, dan raden we u aan een kijkje te nemen op de Nacht van de Vrijdenker op 26 november. Ook de eminente professor Wijsbegeerte Johan Braeckman zal daar als halve stand-upcomedian ongetwijfeld het publiek innemen.
Braeckman lichte voor ons al even een tipje van de sluier op over zijn uiteenzetting van het ‘kritisch denken’. Het werd een gesprek over bullshitdetectors, artificiële intelligentie en kritische interdiscipliniteit op de universiteit.
nogal te verzetten tegen de waarheid, net
DOOR ANDRIES ROSSEAU
of hoeveel universa er zijn.
om zichzelf te beschermen. Een moeder zal bijvoorbeeld de laatste zijn om toe te
“Wel, dat heeft zeker zin, als het tenminste
geven dat haar kind niet deugt, ze zal dat
over reële kwesties gaat. Mensen zijn soms
zelfs blijven volhouden wanneer haar kind
geneigd om te zeggen dat wetenschap niet
in de gevangenis zit. Een ander voorbeeld
alles kan verklaren en daarom geloven ze
is dat van mensen die terminaal ziek zijn.
in telepathie of dergelijke onzin. Dus als
Zij blijven dat vaak tot op het einde van
je het daarop toepast, heeft het natuurlijk
hun leven ontkennen. Het leven in die
geen zin. Als telepathie niet bestaat, dan
illusie kan voor jou persoonlijk nuttig
hebben we ook het probleem niet dat we
zijn, maar ook voor een volk of cultuur.
het niet kunnen snappen. Maar natuurlijk
Wanneer een volk het gevoel krijgt
zijn er vragen die ons op dit moment
dat ze beter zijn dan anderen, bijvoor-
nog serieuze kopzorgen bezorgen en
beeld. Of een volk dat zich misschien
waar we nog niet veel over kunnen
bedreigd voelt en gezamenlijk beslist
zeggen. Onderwerpen zoals bewustzijn,
dat er maatregelen moeten komen. Ook
kosmologie en de fundamentele structuur
al hoeven zulke zaken helemaal niet te
van materie bijvoorbeeld. We mogen niet
“Of er grenzen zijn weet ik niet, maar het is
kloppen, toch kunnen ze een boost geven
in de valkuil van het pessimisme trappen.
in elk geval niet gemakkelijk. Er zijn nogal
aan de identiteit van dat volk. Daar zijn
De afgelopen eeuwen alleen al hebben we
wat belemmeringen en we worden snel
natuurlijk voor de hand liggende nadelen
enorme vooruitgangen gemaakt, ondanks
misleid door onze eigen zintuigen en door
aan, zoals de kans op burgeroorlogen of
het aanwezige pessimisme. Er waren
onze eigen manier van denken. Hierdoor
andere conflicten. Maar dankzij deze
mensen die dachten dat we nooit zouden
komen we bijvoorbeeld te makkelijk tot
schijnbare directe voordelen voor het volk
weten wat er zich in het binnenste van een
valse veralgemeningen. We maken te snel
raken zulke irrationele denkpatronen zo
ster bevindt. Het was net toen veel mensen
conclusies, we worden door vooroordelen
gemakkelijk verspreid. Daar komt nog
die mening deelden dat wetenschappers
geleid en we hebben het moeilijk om
eens bij dat in ons tijdperk alles nog eens
de roodverschuiving ontdekten waarmee
foute opvattingen te corrigeren. Kritisch
exponentieel sneller de ronde doet dankzij
men de chemische elementen in een ster
denken is niet onmogelijk, maar we
de sociale media.”
kon gaan bepalen. Ook werd er geopperd
NUTTIGE ILLUSIES In hoeverre is het volgens u mogelijk om altijd kritisch te zijn? Met andere woorden, hoe geschikt is de menselijke geest om kritisch te denken - of zijn er grenzen aan?
worden als het ware tegengewerkt door onze eigen vermogens.”
Zijn er ook voordelen aan irrationele denkpatronen? “Wel, wanneer je de waarheid niet aankunt, kan het nuttig zijn om jezelf een illusie voor te houden. Mensen blijken zich
34
Heeft het zin om antwoorden te zoeken op vragen aan de rand van onze kennis, waar de wetenschap of ons kritisch denkvermogen helemaal niet of nog niet bij kunnen? Ik denk maar aan de vraag of de Big Bang toevallig was of niet,
dat we nooit zouden weten wat leven is of waar de mens vandaan komt. Ondertussen hebben we moleculaire genetica, paleontologie en evolutietheorie en weten we al heel wat meer wat leven nu precies inhoudt en waar we vandaan komen. Het is gewoon hard werken. Je moet methodes bedenken en je hebt natuurlijk bepaalde
www.schamper.be
NKER
"Wanneer je de waarheid niet aankunt, kan het nuttig zijn om jezelf een illusie voor te houden" - Johan Braeckman
doorbraken nodig. We kunnen niet voorspellen wat we in de toekomst zullen ontdekken, maar we moeten de handdoek daarom niet zomaar in de ring gooien.”
ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE Ziet u de opkomst van artificiële intelligentie als een pluspunt voor het kritisch denken? Kan artificiële intelligentie op den duur onze rationele beslissingen doen voor ons, of moet er dan nog altijd een menselijk element aan te pas komen? “Ik denk niet dat dat moet, maar de kunstmatige intelligentie van dit moment is eigenlijk niet op dit soort zaken gericht; ze is eigenlijk zeer praktisch. Ze zit in smartphones en allerlei computers om het complexe leven van nu gemakkelijker te maken. Er zijn natuurlijk al verbluffende resultaten geboekt door artificiële intelligentie, kijk maar naar de computers die wereldkampioenen
dat je dat al in de lagere school kunt
Voor bijna elke student is dat een nobele
versloegen in complexe spelletjes zoals
aanbieden. Het doorprikken van drogre-
onbekende, maar zijn inzichten zouden
Go en schaken. Waarom zouden we dan
denen, het leren omgaan met pseudo-
even belangrijk geacht moeten worden
op den duur geen andere zaken kunnen
wetenschappen, bijgeloof etc. Het zou
als die van de grootste wetenschappers
aanpakken? Computers hebben een veel
natuurlijk heel nuttig zijn dat kinderen,
aller tijden. Iedereen heeft wel al eens van
grotere denkkracht dan wij en zijn een pak
tieners en volwassenen allemaal feit en
Sigmund Freud gehoord, maar Freud
sneller. We kunnen hen ook zo program-
fictie kunnen onderscheiden. Zo zouden
heeft niets verteld waar we iets aan hebben.
meren dat ze niet dezelfde fouten zoals wij
ze bijvoorbeeld een bullshitdetector kunnen
Toch kent iedereen Freud, maar bijna
aankweken op het internet. De Univer-
niemand kent Kahneman. Kahnemans
geven ons resultaten die we vroeger nooit
siteit Gent zegt ons: ‘Durf denken’, maar
inzichten zijn niet alleen handig voor
voor mogelijk achtten.”
zo’n houding zit helaas niet bij iedereen
psychologen, maar ook voor ingenieurs,
systematisch ingebakken. Het komt wel
dokters enzoverder, maar doordat we
voor in veel vakken, maar een overkoe-
allemaal in vakjes en faculteiten zitten,
pelend geheel, zoals dat in de Angelsak-
wordt kennis amper overgedragen van
sische wereld bestaat, is er niet. Neem
vakgebied tot vakgebied. Daar moeten we
nu de inzichten van iemand als Daniel
iets aan veranderen.”
maken. Voorbeelden zoals data-analyse
Zou er meer aandacht moeten zijn voor het kritisch denkvermogen in de maatschappij? Zou er bijvoorbeeld een vak over logisch redeneren moeten zijn op school? “Wel, ik pleit daar al lang voor. Ik denk
wetenschap
Kahneman. Dat is iemand die nog steeds leeft. Hij toont aan hoe slecht we zijn in het omgaan met toeval en waarschijnlijkheid.
Tickets en info op www. nachtvandevrijdenker.be
35
CULTUURAGENDA
DOOR SILKE HEUSEQUIN
FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID
MODERN ART
1. 2 en 3 december
24 november
FESTIVAL – Het Festival van de Gelijkheid op 1, 2 en 3 december
CONCERT - Op donderdag 24 november organiseert Trefpunt
organiseert een hele resem activiteiten die allemaal gelijkheid
vzw opnieuw een concert in de reeks ‘De Nieuwelingen’. De
steunen. Er zijn concerten, theaterstukken, maar ook debatten en
groep die deze editie aan de beurt is, heet Modern Art en brengt
lezingen. Verschillende bekende koppen komen er spreken over
een meerstemmige variant van poprock. De vijfkoppige band
hun ervaring met gelijkheid en de wereld. Zo kan je horen wat
komt uit Gent en speelde de laatste maanden al op Boomtown,
Eva Daeleman te zeggen heeft en komt Kristel Verbeke (OMG,
Crammerock en Dranouter aan Zee. Nóg een te ontdekken talent
de zwarte van de échte K3) praten over hoe zij streeft naar gelijke
dat het tot de finale van ‘De Nieuwe Lichting 2016’ schopte. Het
kansen voor elk kind. Je kan je online gratis inschrijven voor de
concert is volledig gratis. De uitgelezen kans om een beginnende
lezingen of tickets kopen voor de concerten. Check het volledige
band te ontdekken!
programma op www.festivalgelijkheid.be.
DE GOUDEN DRAAK
KATARINA SERULUS
21. 22. 23. 24 november, Minard Schouwburg
22 november, Designmuseum
THEATER – Het Antwerps theatergezelschap De Roovers pakt
LEZING – Heb je een zwak voor design en wil je een kenner
met haar theaterstuk ‘De Gouden Draak’ een zeer actueel thema
aan het woord horen? Dan is Katarina Serulus jouw vrouw! Op
aan. De groep met onder andere Luc Nuyens brengt een stuk
dinsdag 22 november geeft Serulus een lezing in het Design-
over zes mensen zonder papieren die samen proberen te overleven
museum in Gent. Daar zal ze haar inzichten over Belgisch design
in de keuken van het Chinese restaurant ‘De Gouden Draak’ in
en meer specifiek over het Design Centre in Brussel uit de doeken
een Europese grootstad. Het stuk toont hoe mensen met een
doen. Het zal onder meer gaan over de designers, maar ook over
verschillende achtergrond in tijden van nood op elkaar kunnen
de ambachtslui die alles praktisch mogelijk maken. De lezing kost
rekenen. ‘De Gouden Draak’ speelt vier opeenvolgende dagen in
vijf euro, maar voor studenten is ze helemaal gratis! Inschrijven is
de Minard Schouwburg in Gent. Op 21, 22, 23 en 24 november
verplicht. Vanaf 18u kan je gratis het Designmuseum bezoeken
kan je, telkens om 20 uur genieten van dit unieke stuk.
en aansluitend begint de lezing.
36
www.schamper.be
ALWAYS JUDGE A COMIC BY THE COVER
HOE LANG IS HET GELEDEN DAT JIJ EEN STRIP VAST HAD? BRUSSEL - In het prachtige gebouw van Victor Horta zetelt sinds 1989 het Stripmuseum, één van de oudste ter wereld. Is de strip na Nero ten dode opgeschreven, of kan het medium zichzelf heruitvinden? DOOR LAURA MASSA, LIESELOT LE COMTE, SHAUNI DE GUSSEM
We hadden niet verwacht in een zijstraatje
strips die telt, zoals de Kuifjes en de
tweede pijler die belangrijk is voor het
zo’n mooi museum te vinden. Jolly
Jommekes. We hebben een erg sterke
tot stand komen van de strip in België, is
Jumper in de gang lacht ons vriendelijk
beeldtraditie, iedereen heeft thuis wel
volgens Tine de taal. “In België hadden we
toe. Tijd om de stripkenner en gids Tine
een stripplankje staan. Dat is bijvoor-
lang een taalkundig vacuüm: Vlaams en
Anthoni eens aan de tand te voelen.
beeld niet zo in Engeland, waar er meer
Waals werden gezien als dialecten, waar
een orale cultuur heerst. Zelfs Nederland
de literaire traditie niet interessant was.
- met een protestantse traditie - hinkt
Dus toen de moderne strip uit Amerika
HERGÉ ALS KATALYSATOR
achterop. In het katholieke Vlaanderen
overwaaide, konden beelden de lege plaats
“België heeft echt een enorm rijke
zijn we al eeuwen de barokke taferelen
opvullen en het verhaal vervolledigen.”
stripcultuur. Het zijn niet enkel de kinder-
van Breughel en Bosch gewoon.” De
Daarbij is Hergé cruciaal geweest als
cultuur
37
katalysator. Hij was de eerste die zoveel
chocolade en strips. Zeker 80% van de
succes had. Door zijn werk, eerst alleen en
bezoekers zijn buitenlanders. In die zin
daarna in zijn studio, heeft zich een rijke
zijn wij eerder een toeristische attractie
traditie kunnen ontwikkelen. Een hele
dan een cultuurhuis. Bovendien trekken
industrie ontstond: tijdschriften, maar ook
wij voor een museum een vrij jong
uitgeverijen en drukkers gespecialiseerd
publiek aan: veel backpackers, gezinnen
in druktechnieken voor strips."
en schoolgroepen.” Voor vele tekenaars zijn de eenvoudige
TOERISTEN PLEASEN
"Belgische stripauteurs drijven graag de spot met zichzelf"
lijnen van Kuifje nog steeds een inspiratiebron.
Is
die
heldere
lijn
dan
specifiek te noemen voor de Belgische beeldtaal? “Bij Hergé is de klare lijn vooral uit gebrek ontstaan.
stripfestival, dan kan er gelachen worden.
Hij werkte op die
Wij drijven graag de spot met onszelf,
manier
evenals met de maatschappij.”
omdat
de
Waarom komen mensen van over de
druktechnieken hem niet toelieten om
hele wereld naar Brussel om strips te
met schaduwen te werken. De kranten
lezen? “Er zijn een aantal vaandeldragers:
waren van slechte kwaliteit, de lijnen
Kuifje is echt ongelooflijk bekend, net
bewogen al eens. Je kon geen grijsnu-
Het literaire veld keek lang neerbuigend
als De Smurfen. Het zijn iconen van het
ances aanbrengen; het was zwart of wit.
naar strips. “Kijk eens goed naar de
beeldverhaal, en de (teken)filmadaptaties
Daarom heeft hij ervoor gekozen heel
boekentoptien: er staat tussen haakjes
versterken dat nog. Toeristen willen de
eenvoudige lijnen te zetten.” De humor is
altijd ‘zonder strips’, want ze mogen niet
zaken die specifiek zijn voor een plaats
wel iets waar buitenlanders ons vaak mee
meegeteld worden. De weerzin is dus
leren kennen, en in België zijn dat bier,
complimenteren. “Vanaf het moment dat
nog niet helemaal verdwenen. Ook in het
GRAPHIC NOVEL
er Belgische auteurs aankomen op een
38
www.schamper.be
onderwijs is er nog heel veel werk aan de
evolueert: in oorsprong werd het medium
het geval is.” Als favoriete tekenares haalt
winkel. In plaats van een auteur uit de jaren
vooral voor jongens gemaakt, vandaag
ze Judith van Istendael aan. De graphic
50 zoals Harry Mulisch, waar leerlingen
bereikt de strip een heel ruim publiek. “In
novel trekt een nieuw vrouwelijk publiek
moeilijk aansluiting bij vinden, kan je ze
de jaren 60 hebben ze alle registers openge-
aan dat op zich niet geïnteresseerd is in
een graphic novel laten lezen. Strips lezen
trokken: geweld, erotiek, underground …
superhelden, maar wel in goede, authen-
kan ook uitdagend en moeilijk zijn, zeker
Vanaf dat moment waren er ineens veel
tieke verhalen. Als laatste belangrijke
om alles grafisch te ontcijferen. Beelden
meer mogelijkheden en genres. In de
trend ziet Tine dat uitgevers vandaag
leren lezen is zo belangrijk, en zit nog veel
jaren 80 werd er heel veel naar de cinema
meer naar onontgonnen materiaal zoeken.
te weinig in het curriculum. Nochtans
gekeken: de detective, de film noir … Ook
“Wij lezen nu strips van Persepolis, een
zijn we omringd door beelden en moeten
de graphic novel kent daar zijn voorloper:
Iraanse auteur, en de laatste 25 jaar is er
we ons bewust zijn van de kracht ervan.”
men wou in plaats van reeksen met steeds
enorm veel manga. Het aanbod is nog
Geen wonder dat de booming stripbusiness
dezelfde personages een boek maken
veel diverser geworden.“
dat op zichzelf staat, zoals dat bij literatuur
TENTOONSTELLING COVERART (NOG TOT 25 MEI) In het Stripmuseum Brussel loopt nog tot 25 mei de tijdelijke tentoonstelling ‘Coverart’. Met een grote verzameling aan zowel bekende als minder bekende stripcovers vertelt de expositie over de wereld waar het filmische verhaal en de grafische kunst samenkomen tot één beeld. Bekende striptekenaars vertellen in videoboodschappen over hun ideeën wat een goeie covertekening maakt en voor de (oud-)stripfans onder het publiek wordt een bezoek een kleine nostalgische tijdreis. Hoewel de expositie zelf magertjes is opgebouwd, is er nog een fijne leesbibliotheek en enkele levensgroot nagebouwde stripiconen zoals de Kuifjeraket, het hoofddeksel van Robbedoes en de auto van Billy en Bolly. Oh, en Lucky Luke op Jolly Jumper natuurlijk. Perfect geplaceerd om Instagramworthy foto's te maken. Een fotootje van de art nouveau-architectuur zal ook schoon staan op je aesthetic blog. En een Brussel-geofilter voor Snapchat. Sommigen gaan ook gewoon omdat ze fan zijn van strips. Rare mensen.
cultuur
39
40
www.schamper.be
HET LIJSTJE MET SCHIJNBAAR WILLEKEURIGE ONDERWERPEN DIE TOCH EEN RODE DRAAD HEBBEN CREATIEVE DECONSTRUCTIE Kunst kan knap vervelend zijn. Zo vervelend dat je er van colère een steen naar zou willen smijten. Of iets creatievers. Hieronder de meest vindingrijke vandalen. DOOR LAURA MASSA
Alle redenen om de Mona Lisa te haten. Denk maar aan die ogen die je blijven volgen, je zou er paranoïde van worden. Het werk kende om die reden bijzonder veel aanvallen:
1
zuur, terracotta … In 1974 sprayde een vrouw rode graffiti op het werk om aan te klagen dat gehandicapten moeilijk toegang hadden. Om wat juist mee te bewijzen?
In de categorie 'friends without benefits': Robert Rauschenberg ging in 1950 langs bij Willem De Kooning om een werk van hem te vernietigen. Minutieus verwijderde hij alle sporen van de hand van De Kooning, tot hij een wit tableau over hield. Jaloezie iemand?
2
Een voormalige kok probeerde met een mes De Nachtwacht van Rembrandt in stukjes te
3
snijden. Of hij daarbij zijn jullienne-snijtechniek wou oefenen, is tot nog toe onbekend.
Een jongeman vond het nodig om een van de duurste werken van Mark Rothko 'Black on Maroon' te bekrassen met zwarte inkt. Met zijn ‘Yellowism’-tag wou hij de kleur geel emanciperen.
4
Rindy Sam mocht in 2007 een flinke boete betalen omdat ze ‘onophoudelijk’ het
5 cultuur
witte triptiek van Cy Twombly kuste met knalrode lippenstift. Haar uitleg? Ze was ‘bedwelmd door passie’ en dacht dat de kunstenaar dat wel zou begrijpen. Niet dus.
41
ONZE PASSIE IS
FOTO
THE LIGHT BETWEEN OCEANS Derek Cianfrance
OMDAT
5 CINEMA’S + FILMCAFÉ Auteurs- en wereldfilms in de beste omstandigheden. Digitale cinema in een uniek kader en een gezellig filmcafé met ‘coole’ drank en muziek.
Studio Skoop | Sint-Annaplein 63, 9000 Gent | Tel: 09 225 08 45 42
info@studioskoop.be | www.studioskoop.be | volg ons op
en
www.schamper.be
GAT
IN UW
De gustibus et coloribus non disputandum est. Maar een goede raad op tijd en stond kan nooit kwaad. Deze week helpen Marieken en Pieter het gat in uw cultuur dicht te metselen. DOOR SHAUNI DE GUSSEM
PIETER ROGGE< 18 JAAR< STUDENT< GESCHIEDENIS
>MARIEKEN DEWITTE >34 JAAR >VORMINGSCOACH
Marieken ontdekt graag nieuwe dingen in haar
“Ik weet nog toen ik een jaar of zeven was
leven en ze gaat daarom soms alleen op ontdek-
en ik de openingsscène van 'Star Wars: A
kingstocht naar de cinema. Zo heeft ze de film 'The
New Hope' zag. Ik was direct verkocht", zegt
Art of Being' (2001, Pan Nalin) leren kennen,
Pieter, een rasechte Star Wars-fan. Ondanks
een documentaire over het gelijknamige boek van
de slechte kritieken en het feit dat de film door
Erich Fromm. “Dat is toch al tien jaar geleden,
veel mensen verafschuwd wordt, vindt hij toch
maar het is me bijgebleven. In de film eet een man
dat Episode III, Revenge of the Sith, onderge-
een bolletje kwik om te laten zien hoe iets wat als
waardeerd wordt. “Niet echt verwonderlijk na
giftig wordt aanzien dat niet altijd is en omgekeerd.
die twee eerste films. Revenge of the Sith komt
Ik vind het fijn wanneer cultuur me iets bijleert en
dankzij
inzichten geeft over werelden die ik niet ken. Dat
santere personages en enkele zeer onverwachte
zijn stukjes waardevolle informatie die ik anders
plotwendingen toch iets echter en geloofwaar-
nooit zou te weten zijn gekomen. Die documen-
diger over. Dat is Star Wars in zijn essentie:
taire vertelt over hoe we door supermarkten,
een perfecte mix tussen fantasie en realiteit. Het
wegwerpmicrogolfeten en YouTube-tutorials onze
is een wereld waarin alles kan maar dat toch
voeling met voeding zijn kwijt geraakt. De kennis
begrensd is door noties van werkelijkheid. Het
en het gezonde verstand van onze voorouders is
gaat op in zowel escapisme, maar evengoed trekt
naar verloop van tijd verloren gegaan en door de
het parallellen met de echte wereld.”
verbeterde
acteerprestaties,
interes-
ayurvediaanse kennis krijgen we dat terug. Dankzij The Art of Being heb ik Ayurveda leren kennen en ik kan mensen alleen maar hetzelfde aanraden.”
cultuur
43 www.schamper.be
FILM
FANTASTIC BEAST AND WHERE TO FIND THEM DOOR SHAUNI DE GUSSEM
In navolging van Peter Jackson en zijn 'The Hobbit'
vier volgende Fantastic Beast-films te vinden.
besliste de creatieve ploeg achter Harry Potter om
Ondanks dit is de film een zeer entertainende trip
ook aan de slag te gaan met een flinterdun prequel-
met veel nostalgische knipoogjes naar de Harry
boekje om een verhaal van een zestigtal jaar vóór
Potterreeks en de terugkeer naar de magische
de originele fantasysaga te brengen. Maar daar waar
wereld is warm en aangenaam. Hoewel de CGI,
'The Hobbit' niet helemaal in overtuigde, nemen
en vooral die van de New Yorkomgeving in de
regisseur David Yates en scenarist J.K. Rowling het
jaren 20, niet altijd even overtuigend was, werd
publiek moeiteloos mee in een dolle tocht doorheen
dit goedgemaakt met de complete schattigheid
Roaring Twenties Manhattan. De film begint op een
van Newts Niffler, een kleptomane platypus.
bekend beeld: neen, niet de gebrilde Potterpukkel,
Fantastic Beasts heeft zijn fouten, maar slaagt er in
maar het donkere Warner Bros-logo op de eerste
om het publiek dit te laten vergeten door de goed
noten van het 'Hedwig Theme', dat dan subtiel
gedoseerde humor, de sfeer, de oprechtheid en de
veranderen in de splinternieuwe maar toch bekend
snelle montage. Welkom terug, verzucht de film.
aanvoelende 'Fantastic Beasts' themesong door James
Eindelijk. J.K. Rowling, our queen.
Newton
Howard.
Newt
Scamander
(Eddie
Redmayne) arriveert met een koffer vol fabeldieren in New York en door een zeer Hitchcockiaanse vergissing wordt de koffer geopend en zetten enkele ontsnapte magische dieren de stad op zijn kop. Maar the Big Apple wordt tegelijk geteisterd door een meer duistere kracht die vooral de neurotische Clerence (Ezra Miller) en de arrogante Mr Graves (Colin Farrell) naar het scherm brengen. Ook de zaden voor een groot sociaal conflict tussen de tovenaars en de niet-magische burgers (die geen muggles maar No-Maj heten, want Amerikanen moeten altijd de gesimplificeerde versie van iets
voorgeschoteld krijgen) worden netjes geplant. Het verhaal zelf zal geen potten breken. Daarvoor is Newt als hoofdpersonage te ongelaagd. Hij is geen Uitverkorene, geen antiheld, maar gewoon een aimabel kereltje dat op het verkeerde moment op de verkeerde plaats is. De gebeurtenissen overkomen hem gewoon en het verhaal schakelt regelmatig naar andere personages die duidelijk meer diepte vertonen. Hoewel de film die diepte niet gaat exploreren, is daar wel het begin van de
44
www.schamper.be
MUZIEK
WE GOT IT FROM HERE... THANK YOU 4 YOUR SERVICE Driewerf
hoera:
A
Tribe
DOOR TOM ANTONISSEN
Called
Service' is de zesde en laatste lp van de
tiesten genoeg trouwens: Kanye West
Quest heeft achttien jaar na 'The Love
hiphoppioniers uit New York. Q-Tip,
werd opgetrommeld om in The Killing
Ali Shaheed Muhammad, Jarobi White en Phife Dawg hadden er na de breuk in 1998 duidelijk opnieuw zin in. Al is het wel verrassend dat er uiteindelijk nog een plaat gekomen is: Phife overleed namelijk
liggen en dat is een reden tot vieren. 'We Got It From Here… Thank You 4 Your
mag in het slot van Lost Somebody een
gitaarsolo brengen en wanneer Anderson. Paak in Movin Backwards vraagt of we ons
soms niet verloren voelen, kún je bijna
in maart aan de complicaties van diabetes.
niet anders dan heftig instemmen en een
Desalniettemin deden de overige leden
zakdoek bovenhalen. Toch zijn het de
voort met de al bestaande blauwdruk en
Tribe-leden die de plaat maken tot wat
leverden ze alsnog een dijk van een album
ze is. De narratieve flow van Phife Dawg,
af, met nummers die niet zelden een
de meer berekende manier van rappen die
politieke en sociale boodschap bevatten.
Q-Typ typeert, de zinnige teksten en de
In We The People ligt het er het dikste
fraai geproducete beats vormen de kern
naar Trump. Op Conrad Tokyo, waarop
ego hopes that you felt us” geeft Q-Tip ons
op, met sneren naar zowel de media als Movement' een nieuw album in de rekken
Season een refrein te zingen, Jack White
ook Kendrick Lamar zijn gal spuwt, gaat Phife door op dat elan. Gastar-
van het album. “This is the last Tribe and our in het in het voorlaatste nummer Ego nog mee. Het zal wel zijn.
MUZIEK LONG LIVE THE ANGELS DOOR LOÏS SAVAT
Vier jaar na haar debuutalbum brengt
het nummer haar eigen echtscheiding is,
Emeli Sandé met ' Long Live the Angels'
maar wel bijzonder mooi. Deze keer liet
een
nieuwe
verzameling
muzikale
nummer Tenderly waarop ook haar vader en neven te horen zijn. Every Single Little Piece is zo’n nummer dat meer zaagt dan
verhaaltjes uit. De nummers zijn deze keer
dat het echt iets vertelt en dus mag het
helaas niet altijd zo boeiend. Het eerste
snel over zijn. Met Highs and Lows wordt
wat ietwat noemenswaardig is, is Breathing
het weer beter. De tekst over een relatie
Underwater, een zacht nummer over een
die forever lijkt te zijn is niet meteen de
brengt Sandé voor het eerst het fragiele en
klinkt muzikaal wel vernieuwend en redt
krachtige terug samen, waar ze blijkbaar
het einde van het album. Met 'Long Live
nog steeds goed in is. Hurts zou de grote
the Angels' brengt Sandé dus wel enkele
hit van dit album moeten worden, maar
mooie nummers, maar vele andere zijn het
slaagt er niet in de verwachtingen in te
vermelden niet echt waard. In the end is het
bevrijdend gevoel. In het nummer Happen
meest diepgaande ooit, maar het nummer
lossen. Het nummer probeert krachtig
album toch wel wat saai, braaf en minder
te zijn, maar blijft toch wat leeg. Iets verder op het album staat Lonely, een
beetje zielig aangezien de inspiratie voor
cultuur
de Schotse zich ook inspireren door haar Zambiaanse roots, vooral dan voor het
sterk dan Our Version of Events. Ze kan
nog steeds zingen, maar daar blijft het dan ook bij.
45
DE LIEGENDE REPORTER
GENERATIE GISTEREN
Elke maand werpt een oud-hoogleraar van de universiteit zijn of haar licht op de meest beloftevolle jonge Vlaamse leeuwen uit het culturele veld. Want jong geweld en de oude garde hebben vaak meer gemeen dan ze zouden toegeven. Deze week: Lize Spit. DOOR WOUTER DE RYCKE
De reputatie van buitengewoon hoogleraar Vroegmoderne
Engelse
Letterkunde
een perfect acceptabel boek geweest zou lichaam. Kortom, van kunst, godverdomme.
zijn, maar dankzij de onmetelijke domheid
‘k Heb gans mijn carrière aan kunst gewijd.
van onze tijd verheven wordt tot de
Aan alle vormen ervan, want alsof een man
grootste romansensatie van het jaar. Quod
de man nooit geweest. De veelbesproken
houden. Een man houdt van alles totdat de
zeggen. Wat ik mis, is de polemiek. Waar
professor is namelijk ook een bekende
rechter zegt dat het niet mag. Maar probeer
figuur in hedendaagse literaire kringen. Dat
dat eens aan a woman scorned uit te leggen.
Herman Vincke berust grotendeels op zijn inzichten in de letteren van de vroege zeventiende eeuw, maar een vakidioot is
heeft de man te danken aan de ene roman
niet van verschillende dingen tegelijk kan
non, om het eens niet op kleuterniveau te is de modder? Het boelzoeken? De tijd van Mulisch die Reve een achterlijke aap
Een zeer wijze vent, die Shakespeare. Want
noemde? Waarom schrijft niemand dat
begrip tonen, ziet ge, is het belangrijkste
haar boek vol met typefouten staat? Dat de
dat je kan doen als mens voor de ander.
zinnen vaak stroever zijn opgebouwd dan
Onthoud dat, jongen. (steekt sigaret op) Als
mijn erectie? Dat de taal noch overtuigend
dus een stagiaire van NTGent vraagt om mij
Vlaams,
Kom, we gaan een druppel pakken. Storm
te interviewen, en het was net uit met haar
plotwending op het einde van plastiek is?
op zee, vliegt de blauwvoet, gelijk dat de
vriendje, wie was ik dan om neen te zeggen?
Toen ik net mijn roman uithad, was het dik
klakskes zeggen. (geluid van bord dat tegen de
(vaas vliegt met een luide bons tegen het venster;
spel met een oude studiemaat, Jean-Marie
Weet ge, het is geen geheim dat ik een groot
gaan best eens voor dat druppelke kijken.”
eloquent stuk van twintig pagina’s waarin
die hij schreef begin jaren zeventig. Die eeuwige bevlogenheid blijkt wanneer de deur openvliegt net als we willen aanbellen: “Ah, maat! Ge hebt uw vest al aan. Ideaal.
deur uit elkaar kletst) Niet op letten, maatje.
gedempt schreien achter de gevel) Bon. We
liefhebber ben van het theater. Van taal. Van tekst. Van het kunnen van het menselijk
noch
Hollands
is?
Dat
de
Berckmans. Ik schreef in De Gids een ik middels allerhande literaire, ethische en
MULISCH EN REVE
esthetische argumenten zijn nieuwste werk besprak, om op het einde te concluderen
“Een koffie? Allez maat, hebt ge nu nog
dat het allemaal dikke kak was van een nog
niks geleerd? Al die cafeïne is niet goed.
dikkere marginaal. En als ik Berckmans
Hah. Ziet uw gezicht. Ik ben u maar aan het
dan op straat tegenkwam, repliceerde hij
kloten, ventje. (steekt sigaret op) Maar serieus.
door een blik Carapils naar mijn hoofd
‘k Ben nog content dat ge een gewone
te smijten. En zo was het goed. Maar ik
koffie hebt besteld. Zie de rest hier zitten.
begrijp ze wel, hoor, die jonge schrijvers.
Achter hun witte computers, met een latte
Die Lize Spit. Een zeer knappe trees in
of een mokka of een andere chocomelk. Aan
beide betekenissen van het woord. Ik zou
hun debuut aan het werken, ongetwijfeld.
ook op haar afstappen en zeggen hoe goed
’t Is hun gegund. Ik was vroeger ook een
ik haar boek vond, ook al had ik de helft
grote dommekloot vol pretentie. Wat ons
overgeslagen. (nipt van pint) Neen, het
meteen bij Lize Spit brengt. Begrijp me niet verkeerd. Ze is niet slecht. Ze heeft het soort
komt wel goed met die letteren, jongen. Het komt wel goed.
roman geschreven dat in een betere wereld
46
www.schamper.be
DOOR LORENZ KEMPENEERS
satire
47
Foto © Tim Tronckoe
Info & tickets: kinepolis.be/alexagnew of alexagnew.be