Tekstvaardig by Schoolsupport

Tekst tekst Vaardig vaardig

LEESACHTERSTANDEN VERKLEINEN EN WERKEN AAN LEESBEGRIP? TekstVaardig is flexibel en biedt rijke teksten! Alles-in-één voor begrijpend lezen, verdiepend lezen of de leesremediëring, dat biedt TekstVaardig scholen. Met de rijke teksten, met close reading suggesties, met schrijfvaardigheid en met tekstgerichte verwerking, zet je TekstVaardig op allerlei manieren in. En zo heb je een flexibel leesconcept tot je beschikking. Flexibiliteit heb je ook omdat vrijwel elke combinatie Een lieve dikzak Een lieve dikzak

informatieve tekst

In de winter zie je geen hommels. Maar ze zijn er wel. Ze zitten onder het mos of tussen de planten. Daar is het veilig en warm. Er zijn in de winter alleen koninginnen. Dat zijn grote hommelvrouwtjes. Vroeg in de lente zie je ze vliegen. Het is nog fris buiten, maar ze kunnen ertegen. Dat komt door hun dikke jas. Die houdt ze lekker warm.

Hutspot in in dede gymzaal Hutspot gymzaal

van gebruik op papier of online mogelijk is. En teksten

A14

Zes maanden had de koningin geen eten. De hele winter met een lege maag. Nu is ze slap van de honger. Ze gaat meteen eten zoeken. Hommels eten nectar. Dat spul zit diep 4 instructieve tekst in bloemen en het smaak zoet. Met hun roltong zuigen ze nectar op. Die tong is heel lang. Soms net zo lang als hun lijf. Stel dat jouw tong zo lang was. Dan hing hij op je schoenen!

koop je desgewenst ‘per tekst’. TekstVaardig biedt

B17

Hutspot TijlTijl Uilenspiegel enen dede lezende ezel Uilenspiegel lezende ezel

De koningin vliegt naar de wilg. De katjes van de wilg zitten Hommels zijn net minibeertjes. Kleine beertjes met vol stuifmeel. Dat is een geel poedertje. Het blijft aan haar Literaire tekst vleugels. Met hun dikke jas vliegen ze van bloem naar C11 jas hangen. Met haar pootjes borstelt ze het op een hoopje. 2 krijgt een 10 bloem. Je hoort hun hommel is iseen Dit brommm spel speel jevan metver. een De grote groep. Eén de kok en 30 En weet je wat handig is? Ze heeft altijd twee tassen bij 5 goedzak. Ze steektlintje bijnaom. nooit. Maar ga er niet op zitten, Tijl Uilenspiegel kwam eens zonder een cent op zak te zich. Die zitten aan haar achterpootjes. Daar stopt ze het Je speelt want dan zegt ze ‘prik’ . het in de gymzaal. Daar leg je vier matten neer. De Erfurt, waar een even beroemde universiteit stuifmeel in. Vaak zie je die tassen zitten. Het gele stuifmeel matten is steeds groot. De kok staat inwas met een heel 5 afstand tussen de 1 stel zeer geleerde professoren. Die hadden al veel van Tijls puilt eruit. Het is voer voor haar jongen. De koningin zoekthet eenmidden. plek voor haar nest. Ze vliegt laag De andere kinderen worden in drie groepjes verdeeld. slimheid gehoord en besloten eensElkte onderzoeken wat er 15 over de grond en bekijkt elk gaatje. Ha, een leeg muizenhol. 35 Uit de eitjes van de koningin komen larven. Die larven groepje staat5opnu een mat. Er blijft één matvan leeg.die slimmigheid. Zij lieten 1 eigenlijk waar was hem Wat droog gras enDe mos erin en klaar haar nest. Hierelk gaat 3 een naam: juf of meester deisspelleider en geeft inishun vergadering komengroepje en de rector zei: “Men zegt,lijken dat op rupsen. Ze eten en groeien. Elke larf wordt een ze wonen en wil eitjes leggen. Eerst maakt ze een mooi Een werkhommel. Werkhommels zijn vrouwtjes worteltjes en uien. 10 zeaardappelen, jij alles kan; vertel ons nu eens; zie je ook kans een ezelhommel. te rond potje. Het is een potje van was. Die was komt uit haar ze helpen de koningin. Net als de werkmier. Ze maken leren lezen?” “Zeker, mijne heren, maar dat kost tijd. Ikenwil achterste. In het potje legt de eitjes. EenDaarvoor stuk ofheeft tien.hij aardappelen, De kok wilze hutspot maken. 6 het wel op me nemen, mits u ondertussen zorgt dat ik potjes leven voor de eitjes. Ze zorgen voor de larven. Ze halen worteltjes en uien nodig. Die doet hij in de lege pan. Dat is de 40 nectar en stuifmeel. De koningin gaat de deur niet meer uit. lege mat. 10 kan.” “Afgesproken,” zei de rector. Zij legt eitjes, eitjes en nog eens eitjes. 15 De spelleider roept: ‘In de pan gaan de ….’. Zegt de spelleider Op een dag kwam de rector vragen hoever de ezel nu al Menrennen bezorgde Tijl een ezel. grappenmaker stapte met ‘aardappelen’? Dan de aardappelen naarDe de lege pan. De Wie komt daar aangestormd? De das. Hij woelt en wroet. 2 5 gevorderd was. “Hij leert het al aardig,” zei Tijl. “U moet kok probeert zez’n te tikken. Wienaar getikthet wordt is af. Wie op hotel de legevan de stad. HijHij snuffelt en graaft. Alles wat leerling voornaamste los en vast zit, schrokt hij op. morgenmiddag maar eens komen kijken. U zult versteld mat staat is veilig. vroeg voor zichzelf de beste kamer van het hotel en45 voor Zelfs een hommelnest. Hij eet hommels, larven, potjes, alles. staan.” De kok gaat15terug naar heteen midden. De spelleider roept weer: 2 grauwtje afzonderlijke stal; de nu professoren zoudenDe alles werkhommels vallen aan. Zij hebben een angel. Maar de 20 ‘In de pan gaan de ….’. Nu zijn het bijvoorbeeld de uien die 35 betalen. De eigenaar van het hotel ging informeren aandas deheeft een dik vel. Hij voelt weinig van de prik. Behalve moeten rennen. Maar, let op: Een andere mat is nu leeg. Daar Tijl gaf de ezel nu niets meer te eten, zodat het dier helemaal universiteit. De rector zei dat de zaak in orde was. 7 op die ene plek. Zijn neus! Au! Dat doet pijn. moeten de uien naartoe. De kok probeert ze weer te tikken. uitgehongerd was toen de rector weer kwam. Tijl nam hem Met een dikke neus spurt hij weg. mee naar de stal en zette het grote boek, waar nergens een Nou, toen begon er eenzijn. goed voor Tijl. 3Hij kreeg Het spel is voorbij als er twee lege matten De leventje kinderen die 6 korreltje haver in lag, voor de ezel in de kribbe. Dadelijk 20 hebben zoveelgewonnen. te eten en te drinken als hij wilde. De professoren 25 nog over zijn, 40 begon het dier met zijn neus de bladen om te slaan. Het 3 zorgden ook nog voor een zakcentje. De ezel had hij in de hoofdthema 1 vond nergens iets. Dan balkte Tekst het 3erbarmelijk van: ‘i-a, i-a’ Tip: Zijn de matten te vol?een Leg voederbak er nog een extra mat bij. Het stal voor gebonden. Daar zette hij een groot 2 dieren © Schoolsupport – www.schoolsupport.nl 4 en bladerde weer verder.Vaardig groepje datoud daarop staat dan ‘jus’ boek in.heet Tussen de .bladen strooide hij haverkorrels. © iStockphoto/bigmikephoto

Tip: Je kunt het spel ook buiten spelen. Teken dan vakken op de grond.25 Het duurde niet lang of het dier had geleerd met zijn neus

hoofdthema 1

sport en vrije tijd

de bladen van het boek om te slaan en dan de haverkorrels op te likken. Dat was het enige werk dat Tijl deed: het voer tussen de bladen van het boek strooien. Hij zorgde er voor dat de ezel altijd hongerig bleef. Voor de rest deed hij niets dan een lui leventje leiden op kosten van de professoren.

hoofdthema 1

dieren

“U ziet dat hij al aardig is opgeschoten,” zei Tijl. “Maar hij 45 zegt niks anders dan ‘i-a’ Dat is toch geen lezen!” “Het is een begin,” zei Tijl lachend, “hij leest nu al twee letters van Tekst © Schoolsupport – www.schoolsupport.nl 3 Vaardig de zes en twintig, de andere vier en twintig leert hij ook wel, als u me maar de tijd laat.”

hoofdthema 1

school

Tekst Vaardig

deze begrijpend lezen leeroplossingen voor de interesse leeftijden 7-9, 9-10 en 10-14 jaar. Nieuwsgierig of overtuigd? We hebben 100 zichtzendingen klaar staan voor verzending in september. Waar wacht je nog op? Kostbarekoeien koeien Kostbare

zicht zendingen

Informatieve tekst

100

“Alles goed met je koeien?” zeggen de Masai als ze elkaar tegenkomen. Van ‘hoi’ of ‘hallo’ hebben ze nog nooit gehoord, die woorden hebben geen betekenis. Maar koeien wel. Koeien zijn het allerbelangrijkste dat de Masai hebben. Koeien zijn hun lopende bankrekeningen. Als het goed gaat met de kudde, gaat het ook goed met de eigenaar en zijn hele familie.

Masai is de naam van een herdersvolk uit Afrika. Die naam betekent: zij die de Maa-taal spreken. Samen met hun vee trekken ze door het zuiden van Kenia en het noorden van Tanzania. Waar gras en water is, daar wonen ze. De Masai delen de savanne met leeuwen, gnoes, zebra’s, olifanten, hyena’s en gazelles. En tussen al dat wild scharrelen de koeien hun kostje bij elkaar, samen met de schapen, geiten en ezels. Maar van al dat vee zijn de runderen het kostbaarst. “Zonder koeien zijn we geen Masai,” zeggen de Masai.

Eigenlijk zijn alle koeien op aarde van de Masai. Dat zeggen de Masai tenminste zelf. God heeft ze vanuit de hemel naar hen gestuurd. De Masai noemen hun God Nkai. Nkai heeft ooit van de regenboog een navelstreng gemaakt. En via die prachtig gekleurde boog zond hij duizenden koeien naar de aarde.“Allemaal voor jullie en voor niemand anders,” zei Nkai tegen het Masaivolk.

C17

Toen de Masai ontdekten dat er bij naburige stammen ook koeien rondliepen, gingen ze er met een heel leger krijgers op af om die op te eisen. Dat liep natuurlijk op ruzie uit. Er werd wild met speren gevochten. “Stelletje veedieven, mieter op naar je eigen grasvlakte!” zeiden de buren. Maar dat lieten de Masai zich niet zeggen. Ze waren helemaal geen veedieven. Ze kwamen gewoon hun koeien terughalen, want die hadden ze van Nkai gekregen. Allemaal. “Blijf met je klauwen van onze eigendommen af!” riepen de Masai terug en ze vingen gauw nog een paar mooie exemplaren voor ze weer naar huis liepen. Zo ging dat honderden jaren door. De Masai werden een gevreesd volkje. Inmiddels is het stelen of terughalen van vee officieel verboden. Maar het gebeurt nog steeds, want telkens fluistert Nkai uit de oneindige hemel naar beneden dat er best nog wel wat verdwaalde koeien rondlopen die nodig naar hun eigenaars terug moeten. En Nkai kan het weten, want hij heeft daarboven een goed uitzicht. De Masai wonen verspreid over twee verschillende landen: Tanzania en Kenia. Maar de Masai zelf noemen hun rijk gewoon Masailand. Dat anderen er ooit een grens doorheen trokken, moeten die anderen zelf weten. De Masai trekken hun eigen grens. Zolang er water en gras is voor hun vee, hoeven ze niet ver van huis te gaan. Maar als dat niet meer te vinden is, moeten ze ernaar op zoek. In het droge seizoen lopen de herders soms honderden kilometers weg van de plek waar ze wonen, om water te vinden. Vinden ze dat niet, dan is dat het einde van hun kudde. En niet alleen van hun kudde, maar ook van henzelf. Want koeien zijn niet alleen een lopende bankrekening, maar ook een lopend tankstation. 4

Tekst tekst Vaardig vaardig

TekstVaardig met de klas, of liever als remediërende aanpak? Beide kan. TekstVaardig is geen methode begrijpend lezen, maar wel methodisch in te zetten voor begrijpend lezen, naast of als vervanging van je methode. TekstVaardig is geschikt voor interactief, verdiepend lezen, omdat het uitgangspunt rijke, authentieke teksten zijn. Maar TekstVaardig is ook geschikt voor remediërende interventies vanaf groep 4 om leerlingen met achterstanden, liefst begeleid zoals ook geadviseerd in het Nationaal Programma Onderwijs, op een hoger niveau te krijgen. Er zijn teksten voor elk leesniveau, er zijn verschillende tekstsoorten, er is toegang thuis tot de teksten (en verwerking) van school, er is de mogelijkheid om tekstbegrip en schrijfvaardigheid elkaar te laten versterken en er zijn gerichte close reading suggesties voor drie close reading sessies vanuit een interactief en verdiepende leesmethodiek.

TekstVaardig met de aantrekkelijkste teksten voor verdiepend lezen! De kracht van teksten lezen zit in de aantrekkelijkheid van de teksten. Daar scoort TekstVaardig een tien! Hoe gekker de tekst, hoe leuker om te lezen. De 100+ teksten zijn authentieke teksten, van schrijvers met naam, soms bewerkt voor het gebruik op bepaalde leeftijden. Authentieke teksten zijn rijke teksten, kunnen pittig om te lezen zijn, en daarom ook zo geschikt voor vormen van interactief lezen, begeleid lezen derhalve. Goede lezers laat je zelf teksten kiezen.

TekstVaardig

Hoe heet een krokodil met een dikke bips? Welke schat vonden vier jongens in Frankrijk? Wie won het NK Stoepranden? En waarover praten honden als er geen mensen bij zijn?

Tekst tekst Vaardig vaardig

www.schoolsupport.nl/tekstvaardig

De antwoorden vind je in dit vrolijke boek. Dus lezen maar!

tekstenboek A

Hé, psst.

Tekst tekst Vaardig vaardig

Werken met TekstVaardig, per tekst? In het gebruik blijkt dat de combinatie online met papier

C36

een betere combi is dan alles-online. TekstVaardig biedt

Waar zou dat Zuidland zijn?

Waar zou dat Zuidland zijn? door Vibeke Roeper

daarom alle teksten (en de verwerking en de antwoor-

den) ook los per tekst aan, in een uitstekende kwaliteit

geleverd, geschikt voor hergebruik. Zo zijn er flexibele

combinaties van lezen en oefenen online en op papier mogelijk. Om per tekst alles overzichtelijk op te kunnen

Kaartenmakers in de zeventiende eeuw hadden het moeilijk. Al eeuwenlang

bergen gebeurt de levering van de papieren delen per

De kaartenmakers moesten alle nieuwe informatie die ze te pakken konden krijgen, combineren met de dingen die ze al wisten. Ze gebruikten alle informatie door elkaar: gegevens uit duizend jaar oude Griekse boeken, uit honderd jaar oude Portugese kaarten en uit schetskaarten van Nederlandse schippers die net van een reis terugkwamen. Het waren allemaal stukjes van een grote puzzel. Kaartenmakers probeerden al die puzzelstukjes in elkaar te passen en er nieuwe wereldkaarten en globes van te maken. Door nieuwe feiten met oude ideeën te combineren, kwamen ze tot de conclusie dat er ergens een groot Zuidland moest bestaan dat nog niet was ontdekt. De kaartenmakers gingen ervan uit dat de aarde in evenwicht hoort te zijn. In de tweede eeuw na Christus had de Griekse geleerde Claudius Ptolemaeus dat al bedacht. Het leek hem logisch dat er op de bovenste helft van de aarde, het noordelijk halfrond, evenveel land was als op de zuidelijke helft. Want anders was de aarde niet in evenwicht en zou hij niet zo keurig stil blijven hangen. Dat er op het noordelijk halfrond behoorlijk veel land was, wist Ptolemaeus wel. Ten noorden van de evenaar lag Europa, een groot stuk van Afrika en heel Siberië, India en China (en

hoe vonden ze betrouwbare informatie?

Tekst Vaardig

bestond het idee dat er op aarde een groot Zuidland moest bestaan. Maar

tekst in een A4-opbergdoosje. Zo kun je jaarlijks de

Het viel niet mee om in de zeventiende eeuw kaartenmaker te zijn. Er werden zoveel reizen gemaakt dat je wel bezig kon blijven met het verbeteren van verkeerd getekende stukken en het bijtekenen van nieuwe eilanden en kusten. Soms was het lastig om aan goede gegevens te komen. Heel vaak probeerde het ene land zijn ontdekkingen geheim te houden voor het andere land. Van de meeste kaarten bestonden maar een paar exemplaren en maar weinig mensen kregen die te zien.

hoofdthema 1

hoofdthema 2

geschiedenis

wereld

tekst

teksten en de andere losse delen makkelijk terugvinden

Waarzou zoudat datZuidland Zuidlandzijn? zijn? Waar

en hergebruiken. Daarin bewaar je ook geprinte versies

Wat weet je al?

Weet jij wat de woorden betekenen? Verbind!

Kaartenmakers in de zeventiende eeuw hadden het moeilijk. Al eeuwenlang bestond het idee dat er op aarde een groot Zuidland moest bestaan.

van de schrijfopdrachten en de close reading suggesties.

C36

Test jezelf voordat je de tekst leest.

Kern

gegevens 1 •

Maar hoe vonden ze betrouwbare informatie?

Woordweb

• B plotseling tevoorschijn komen • C tekening of beschrijving zonder details

schets 4 •

• D reis om onbekend gebied te verkennen

schipper 5 •

Lees de kern. Waar denk jij aan bij dit onderwerp?

De teksten van TekstVaardig kan je los bestellen op

• A met veel mogelijkheden in de toekomst

exemplaar 2 • combineren 3 •

• E resultaat hebben

globe 6 •

Vul het woordweb aan.

• F handelaren; mensen die voor hun beroep dingen verkopen

conclusie 7 •

• G verschillende dingen bij elkaar brengen

evenwicht 8 •

schoolsupport.nl, in sets 5 stuks.

zeventiende eeuw

evenaar 9 •

• I

dingen die veel waard zijn

veelbelovend 10 •

• J

iemand met een varend beroep

kooplieden 11 •

• K wereldbol

ontdekkingsreis 12 •

• L één ervan

Deze woorden staan in de tekst. Welke ken jij al? Vink aan.

• H wat je besluit na goed nadenken

opleveren 13 •

• M gelijkmatig verdeeld gewicht

opduiken 14 •

• N feiten die bekend zijn

kostbaarheden 15 •

o gegevens

o globe

o veelbelovend

o exemplaar

o conclusie

o kooplieden

o combineren

o evenwicht

o opleveren

o schets

o behoorlijk

o opduiken

o schipper

o evenaar

o kostbaarheden

• O denkbeeldige cirkel tussen de Noordpool en de Zuidpool die de aarde in twee helften verdeelt

Heb je de tekst goed gelezen? Test jezelf opnieuw! Zoek welk woord en welke betekenis bij elkaar horen.

Zoek op TekstVaardig een filmpje over de zeventiende eeuw.

Tekst tekst Vaardig vaardig

10 11 12 13 14 15

hoofdthema 1

geschiedenis

hoofdthema 2

wereld

Tekst Vaardig

voorkennisactivering Waar zou dat Zuidland zijn? Waar zou dat Zuidland zijn?

C36

Begrijpen wat je leest

Waarzou zoudat datZuidland Zuidlandzijn? zijn? Waar

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

Maak de tekst heel. onbewoond

oogsten

eten

drijven

goud

onbewoond

wilde

bewerken

genoeg

nodig

telkens nieuwe eilanden en kusten bijtekenen?

van oude en nieuwe ideeën en gegevens.

2 Lees alinea 1. Het was moeilijk om aan goede gegevens te komen.

b Kooplieden en regeringen wisten niet zeker of ze een

Hoe kwam dat? Noem drie redenen.

reis naar het Onbekende Zuidland wilden betalen. Misschien was het Zuidland wel 1 je de weg 2

. Dat was onhandig als

vragen of 3

wilde kopen, en

je kon in elk geval geen handel 4

online

partijen voor 5

. Een 6

land was natuurlijk

3 Lees alinea 2. Waar haalden kaartenmakers hun informatie

De Portugezen maakten al kaarten.

vandaan?

d Nederlandse schippers kwamen terug van een reis met

, want daar zijn twee

wel aantrekkelijk als je 7 had om het land te 9

4 Lees alinea 6. Waar zou je door een ontdekkingsreis meer over te

nieuwe schetskaarten.

weten kunnen komen?

e Claudius Ptolemaeus bedacht dat er op het zuidelijk

mensen bij 8

5 Lees alinea 7. Een reis was duur. Wie zorgde voor de aanschaf van

halfrond een flink stuk land moest zijn.

, specerijen te 10

schepen en betaalde de bemanning?

Het Onbekende Zuidland werdt ontdekt.

6 Over het Zuidland wist niemand iets. (r. 62, 63) Hoe kwam dat?

uit de goudmijnen te halen.

7 Lees alinea 2 en 3. Kaartenmakers kwamen tot de conclusie dat

Kies het beste antwoord / de beste opmerking.

er ergens een groot Zuidland moest zijn. Door welk oud idee

1 Het waren allemaal stukjes van een grote puzzel. (r. 15, 16)

Wie of wat wordt er bedoeld?

kwamen ze tot die conclusie?

a Om een goede kaartenmaker te zijn, moest je goed

1 die (r. 8)

8 Lees alinea 4. Welk land heeft zijn naam te danken aan

kunnen puzzelen.

2 ze (r. 11)

Ptolemaeus?

b In die tijd bestonden er nog geen puzzels.

3 er (r. 17)

4 dat (r. 20)

9 Lees alinea 5 en pak je atlas. Tot welke twee landen in

De puzzelstukjes klopten niet altijd.

Zuid-Amerika zou, volgens de kaarten die 1500 jaar na Ptolemaeus

d Sommige puzzelstukjes werden geheim gehouden.

5 dat (r. 25) 6 anders (r. 28)

gemaakt werden, het Onbekende Zuidland zich uitstrekken? 10 Lees alinea 7. Waarom hadden regeringen en kooplieden er geen

2 Misschien waren er schatten te vinden. (r. 50)

7 hij (r. 28)

moeite mee een reis naar Azië te financieren?

a Marco Polo had het Zuidland al ontdekt.

8 het (r. 37)

C36

1 Lees alinea 1 en 2. Waarom moesten 17e eeuwse kaartenmakers

a Zeventiende-eeuwse kaartenmakers maakten gebruik

Begrijpen wat je leest

Beantwoord de vragen.

b Een goede reden om op ontdekkingsreis te gaan.

9 dat (r. 52)

10 dat (r. 60)

Hoe konden ze zeker weten dat Marco Polo de waarheid © iStockphoto/victoriya89

sprak? d Helaas was zo’n verre reis erg gevaarlijk.

hoofdthema 1

geschiedenis

hoofdthema 2

wereld

Tekst Vaardig

tekstgerichte oefening

geschiedenis

hoofdthema 2

Tekst Vaardig

wereld

Formuleer altijd eerst het einddoel van de les: wat wil je dat kinderen na drie keer lezen van deze tekst begrijpen? Kijk hiervoor naar bijvoorbeeld de tekststructuur, de taalkenmerken, betekenis en bedoeling van de tekst. Formuleer daarna per sessie je doelen en je vragen.

C36

Waarzou zoudat datZuidland Zuidlandzijn? zijn? Waar

C36

Close reading

ALGEMENE AANPAK

Inmiddels zijn alle landen op de wereld in kaart gebracht. Schrijf een informatieve tekst over hoe dat is gelukt en hoe de moderne techniek daarbij heeft geholpen.

Probeer met de kinderen te komen tot een eindoordeel over de tekst en discussieer over de inhoud. Hoe zag de wereld eruit op een zeventiende-eeuwse kaart? Probeer hem te tekenen, op basis van alinea 3, 4 en 5.

Vibeke Roeper

Informatie verzamelen en ordenen • Tegenwoordig kunnen we de wereld vanuit de lucht en zelfs vanuit de ruimte bekijken. Hoe kan dat? En op welke manier heeft dat geholpen bij het maken van kaarten? Schrijf in steekwoorden op wat je er al over weet. Bedenk daarna welke vragen je nog hebt. • Waar kun je de antwoorden daarop vinden? Aan iemand vragen, opzoeken in een boek of op internet…? • Vul je aantekeningen verder aan. • Orden je aantekeningen op een logische manier. In welke volgorde wil je alles vertellen? Denk ook aan inleiding, kern en slotalinea.

Wat wordt bedoeld met ‘Zuidland’?

Is het in onze tijd gemakkelijker? © iStockphoto/Evgenii Mitroshin en Bobtokyoharris

Op basis waarvan werden kaarten in de zeventiende eeuw gemaakt?

De schrijver legt niet uit wie Marco Polo was. Vind je dat hij dat wel had moeten doen?

Kaartenmakers in de zeventiende eeuw hadden het moeilijk. Al eeuwenlang bestond het idee dat er op aarde een groot Zuidland moest bestaan. Maar hoe vonden ze betrouwbare informatie?

Tekst Vaardig

Tweede sessie: hoe wordt het in de tekst gezegd?

Tips • Gebruik ook de informatie uit de leestekst. Met welke informatie moest de kaartenmaker het vroeger doen en welke informatie is er nu? • Verdeel de kern in alinea’s en zorg voor logische overgangen. Gebruik signaalwoorden.

Vraag naar belangrijke details in de tekst. Besteed daarbij aandacht aan moeilijke woorden, signaalwoorden en verwijswoorden. Moeilijke woorden: ‘kooplieden’, ‘ontdekkingsreis, ‘globe’, ‘opleveren’ en ‘exemplaar’. Naar wie verwijst ‘je’ in regel 2?

Schrijf je wijzer!

C36

2 Bezoek uit de zeventiende eeuw

1 De wereld in kaart

Derde sessie: wat is de diepere betekenis van de tekst en waaruit blijkt dat?

De schrijver zegt dat het niet meeviel om kaartenmaker te zijn in de zeventiende eeuw. Ben jij het met hem eens?

Waar zou dat Zuidland zijn?

Eerste sessie: wat zegt de tekst? Algemene begripsvragen:

Hoe betrouwbaar waren die kaarten?

hoofdthema 1

tekstgerichte oefening

C36 Waar zou Zuidland zijn?

SUGGESTIES BIJ DEZE TEKST

Het vak van kaartenmaker is in de loop der eeuwen nogal veranderd. Stel je voor dat de kaartenmaker uit de zeventiende eeuw een kijkje zou kunnen nemen in onze tijd. Met wie zou hij over zijn vak willen praten en hoe zou dat gesprek verlopen? Schrijf het gesprek uit. Brainstorm • Bedenk met wie de kaartenmaker gaat praten. Met een ‘vakgenoot’, een wereldreiziger, met jouzelf? Wat zou de kaartenmaker van de ander willen weten? • Zoek in de tekst interessante aanknopingspunten voor een gesprek. Denk daarbij vooral aan de verschillen tussen beide leefwerelden. • Leef je in en bedenk hoe de sprekers op de informatie van de ander zouden reageren. Tweegesprek • Schrijf een korte inleiding: wie spreekt met wie en over welk onderwerp? • Geef je personages een eigen karakter mee. Ieder heeft een eigen mening en zijn eigen manier van praten. Laat in wat ze zeggen ook merken dat ze in een andere tijd zijn opgegroeid. • Bedenk hoe het gesprek eindigt. Maken ze bijvoorbeeld plannen om iets met de informatie uit het gesprek te gaan doen? Zijn ze ieder blij met hun eigen tijd of hadden ze graag in de tijd van de ander geleefd of gewerkt?

Een papieren kaart is nu bijna ouderwets: de GPS wijst ons de weg!

Waarnaar verwijst ‘die’ in regel 8? Welke ‘feiten en oude ideeën’ leidden tot de conclusie dat ‘er een groot Zuidland moest bestaan’? (zie alinea 3 en 4)

Signaalwoorden maar daarom bijvoorbeeld hoewel

Wat kun je op basis van de tekst afleiden over ‘Marco Polo’ (regel 50)? Zoek eventueel informatie over hem. Hoe werden de ontdekkingsreizen in de zeventiende eeuw betaald? Waarom aarzelde men om een ontdekkingsreis naar Zuidland te ondernemen?

Waar zie je de mening van de schrijver in de tekst? Arceer met een kleurtje.

close reading suggesties

tekst vaardig

omdat toch zoals eerst, daarna

schrijfvaardigheid

Tekst Vaardig

Tekst tekst Vaardig vaardig

Of werken met TekstVaardig, met niveauboeken! Werk je liever met tekstboeken, werkboeken en antwoordenboeken per interesseleeftijd? Ook dat kan in de combinatie met de handboeken en online. De tekst online gebruiken en de verwerking in een werkboek? De tekst uit het tekstenboek en de verwerking online en in het schrift? Het zijn zomaar wat keuzen die TekstVaardig je biedt.

tekstenboek

TekstVaardig biedt scholen collecties rijke teksten en allerlei soorten verwerking: van voorkennisactivering, oefening gericht op tekstbegrip, hulp bij close reading sessies tot schrijfvaardigheidsopdrachten leesteksten. TekstVaardig biedt bij scholen collecties rijke teksten en allerlei soorten verwerking: van voorkennisactivering, oefening gericht op tekstbegrip, hulp bij close reading sessies tot Dit TekstVaardig handboek biedt een collectie originele, leuke teksten voor de schrijfvaardigheidsopdrachten bij leesteksten. biedt scholen collecties rijke tekstenalle enantwoorden, allerlei soorten verwerking: van interesseleeftijd 10-14TekstVaardig jaar. Bevat ook, per tekst, close reading suggesties, voorkennisactivering, oefening gericht op tekstbegrip, hulp bij close reading sessies tot de instructies opdrachten schrijfvaardigheid een korte handleiding. Dit en TekstVaardig handboek biedteneen collectie originele, leuke teksten voor de schrijfvaardigheidsopdrachten bij leesteksten. interesseleeftijd 9-10 jaar. Bevat ook, per tekst, close reading suggesties, alle antwoorden, Elke tekstde is voorzien van bijbehorende metadata. Zo en zie een je ook welke teksten geschikt instructies en de opdrachten schrijfvaardigheid korte handleiding. Ditgebruik. TekstVaardig eenkoppelen collectieaan originele, teksten voor de En kun jehandboek teksten zo biedt mogelijk thema’s.leuke Bij zijn voor close reading interesseleeftijd 7-9 jaar. Bevatvoor ook,gebruik per tekst, close reading suggesties, alle antwoorden, close reading suggesties tijdens Elke teksten tekst is zijn voorzien van debeschikbaar, bijbehorende metadata. Zo zie jedrie ook verschillende welke teksten geschikt de instructies en opdrachten schrijfvaardigheid en een korte handleiding. CR-sessies. zijn voor close reading gebruik. En kun je teksten zo mogelijk koppelen aan thema’s. Bij close reading teksten zijn suggesties beschikbaar, voor gebruik tijdens drie verschillende Elke tekst is voorzien van de bijbehorende metadata. Zo zie je ook welke teksten geschikt Met een TekstVaardig CR-sessies. Online licentie hebben leerkrachten en leerlingen toegang tot de closeom reading gebruik. En kun jeinteksten zo mogelijk koppelen aan thema’s. Bij zijn hetvoor mogelijk teksten los te bestellen, de aantallen die je nodig teksten digitaal. Ook is close reading teksten een zijn suggesties beschikbaar, voor gebruik tijdens drie verschillende hebt voor Met je klas. worden geleverd opbergdoos, geschikt voor hergebruik. eenDeze TekstVaardig Onlineinlicentie hebben leerkrachten en leerlingen toegang tot de CR-sessies. teksten digitaal. Ook is het mogelijk om teksten los te bestellen, in de aantallen die je nodig Wat weetinjeeen al, opbergdoos, Begrijpen watgeschikt je leest,voor Schrijf je Bij elke tekst verwerking beschikbaar: hebtisvoor je klas. Deze worden geleverd hergebruik. Met een TekstVaardig Online licentie hebben leerkrachten en leerlingen toegang tot de wijzer! Deze verwerking is ook online beschikbaar en apart te bestellen. teksten digitaal. Ook is het mogelijk om teksten los te bestellen, in de aantallen die je nodig Bij elke tekst is verwerking beschikbaar: Wat weet je al, Begrijpen wat je leest, Schrijf je voor je klas. Deze worden geleverd in een opbergdoos, geschikt voor hergebruik. Veel leesplezier methebt de teksten van TekstVaardig! verwerking is ook online beschikbaar en apart te bestellen. wijzer! Deze

werkboek

Bij elke tekst is verwerking beschikbaar: Wat weet je al, Begrijpen wat je leest, Schrijf je Veel leesplezier met de teksten van TekstVaardig! wijzer! Deze verwerking is ook online beschikbaar en apart te bestellen.

TekstVaardig handboek C1 TekstVaardig handboek B1 TekstVaardig

Veel leesplezier met de teksten van TekstVaardig!

handboek A

Artikelcode: SNBTVAKC1

Artikelcode: SNBTVAKB1

7 436956 553599 >

TekstVaardig handboek C1 TekstVaardig handboek B1 TekstVaardig handboek A

Artikelcode: SNBTVAKA1

7 436956 553582 > COV TekstVaardig handboeken.indd 5-6

13/04/2021 16:59

COV TekstVaardig handboeken.indd 3-4

COV TekstVaardig handboeken.indd 1-2

7 436956 553575 >

13/04/2021 16:59

handboek

online

antwoordenboek

Tekst tekst Vaardig vaardig

www.schoolsupport.nl/tekstvaardig

13/04/2021 16:58

Tekst tekst Vaardig vaardig

Onze visie op lezen en leesbegrip: de leescirkel FASE 1: Lezen start met prikkelen en motiveren. Dat doe je met boeiende teksten en boeken. De rijke boekencollectie en vaardigheid van de leerkracht zijn hierbij voorwaardelijk.

FASE 2: Leerlingen stellen zichzelf vragen, die ze gaan oplossen door te lezen. alle leesvaardigheden spelen een rol in deze fase. Geef kinderen genoeg tijd om te lezen.

FASE 3: De instructiebehoeften verschillen sterk tussen lezers van dezelfde leeftijd. Je begeleidt enkel waar nodig. Dat is effectieve differentiatie in je leesonderwijs.

FASE 4: Met lezen en kijken leren je leerlingen veel nieuwe woorden en krijgen antwoord op hun vragen. Delen wat ze gelezen en geleerd hebben hebben is een effectieve leesaanpak.

deze leescirkel is ontwikkeld door Jos Cöp, onderwijskundige en leesspecialist van Leertijd.nl

Kies de rijke leesomgeving die past: Wereldbieb Een rijke leesomgeving is een bieb+, die je hebt zodat leerlingen op school en thuis leeskilometers maken. Waarmee ze elke week een leesboek op de weektaak zetten. Met leesboeken die je thematisch koppelt aan je methode wereldoriëntatie bijvoorbeeld, of die ze zelf kiezen, en waar ze lezende wijzer van worden. Zo ontwikkelen ze hun kennis van de wereld en dat is de belangrijkste voorwaarde voor de ontwikkeling van het tekstbegrip. Schoolsupport biedt keuze uit 3 rijke leesomgevingen: Themaplein, Wereldbieb en Documentatiecentrum. Kies de leesomgeving die bij je nieuwe leesaanpak past.

Tekst tekst Vaardig vaardig

Start met online en handboek en groei mee…

100 zichtzendingen staan vanaf 1 september klaar!

Met je licentie online heb je overzicht over alle onder

Zo beoordeel je de rijke teksten, de verwer-

delen van TekstVaardig, heb je je leerlingendash-

king erbij, de online omgeving én de moge-

board, zet je lees-, schrijf- en onderzoekstaken klaar,

lijkheden voor je remediëring begrijpend

bied je lees ondersteuning aan zwakke lezers en

lezen. Elke zicht zending bestaat uit een

dyslectische lezers met de ingesproken audio, en heb

tekstboek, een losse tekst met verwerking,

je alles op je digibord.

een handboek, close reading suggesties en schrijfopdracht, een tijdelijke licentie online

Daarnaast adviseren we het gebruik van de Hand

en een uitnodiging tot deelname aan een

boeken. Handboeken zijn er per interesseleeftijd en

webinartraining eind juni of begin september.

deze bevatten alle onderdelen van de tekst, overzich-

Een compleet besteloverzicht vind je op

telijk bij elkaar. Geschikt ook om je keuze uit te maken

schoolsupport.nl/tekstvaardig.

als je per tekst wilt aanschaffen.

Daar reserveer je ook één van de 300 zichtzendingen. Wees er op tijd bij!

September 2021 heeft TekstVaardig ca. ruim teksten, verdeeld over drie interesseleeftijden beschik-

Regel je je licentie en de bestelling

baar. Schooljaar 2021-2022 stijgt het aantal teksten

van TekstVaardig-delen liever via je

naar ca. 150 teksten, elke tekst voorzien van tekst-

schoolleverancier?

gerichte verwerking (inclusief voorkennisactivering),

Dat kan!

van schrijfvaardigheidsopdrachten, met audio, en van close reading suggesties, indien de tekst geschikt is voor close reading.

Tekst tekst Vaardig vaardig

www.schoolsupport.nl/tekstvaardig

Wij zijn Schoolsupport THEMAPLEIN

Spiekboekje

DRAAI TAAL 3.0

TOVER S TA P E L S

SBR01 COV spiekboekje rekenen.indd 1

6/12/2019 13:39