Elektriciteit Aantal kinderen: 2 Niveau: 2, 3
Benodigdheden:
• elektriciteitsdraadjes met klem = geleiddraden met krokodillenklem om makkelijk de verschillende onderdelen (lamp, schakelaar, batterij) met elkaar te verbinden • batterij • lampjes • schakelaars • oranje of geel potlood Verrijking: • elektriciteitsdraad • elektriciteitstang • paperclips • kleine voorwerpen die wel of niet geleiden. • (eventueel) platte batterijen, oude fietslamp, zaklampen of andere materialen die al dan niet licht kunnen geven • kleine apparaten die batterijen bevatten.
Gebruikte kaarten:
Ontdekkaart 1/ Kijkkaart 1: Maak een stroomkring. Ontdekkaart 2/ Kijkkaart 2: Maak een stroomkring met een schakelaar. Ontdekkaart 3/ Kijkkaart 3: Maak een stroomkring met geleiders of isolatoren. Ontdekkaart 4/ Kijkkaart 4: Maak een serie-stroomkring met 2 lampjes. Ontdekkaart 5/ Kijkkaart 5: Maak een stroomkring met tussenverbindingen. Ontdekkaart 6/ Kijkkaart 6: Geleider of isolator?
Opgelet: waarschuw de kinderen even vooraleer je de ontdekdoos aanbiedt: Als ze aan de batterij met een draad het ene lipje met het andere zouden verbinden, verbrandt de draad en gaat de batterij kapot!
Abimo Uitgeverij
61
Elektriciteit
Werkwijze: Niveau 2:
Je kunt de kinderen verschillende apparaten aanbieden die batterijen bevatten, bijvoorbeeld een elektrospel, zaklamp, oude gsm, mp3, enzovoort. Hierbij proberen ze de batterijen eruit te halen en weer terug te plaatsen.
Pas wel op dat er geen giftige stoffen vrij kunnen komen, bv. een batterij die leegloopt.
De kinderen vinden het fijn om met een “geleidings-detector” in de klas rond te stappen.
Ze testen zo uit of een voorwerp wel of geen geleider is.
Hiervoor heb ik een lieveheersbeestje van een kaasdoosje gemaakt. De batterij in het doosje heb ik met een elektriciteitsdraadje verbonden aan de lampjes. Als de kinderen met de geleiddraden met krokodillenklemmen aan ijzeren voorwerpen (geleiders) komen, branden de lampjes.
Abimo Uitgeverij
62
Elektriciteit
Niveau 3:
 De kinderen experimenteren met de materialen. Ze zullen al vlug met vragen naar je toe komen.
Hier kun je ze de ontdek- en kijkkaarten aanbieden.
 Ontdekkaart/Kijkkaart 1: Je kunt ze
zelf een stroomkring met de elektriciteitsdraden laten maken. Ze controleren of het lampje al dan niet brandt. Ze geven dit ook weer door het lampje onderaan aan het blad te kleuren als het brandt of door te strepen als het niet brandt.
Abimo Uitgeverij
63
Elektriciteit
Ontdekkaart/Kijkkaart 2: Moeilijker maak je het door er een schakelaar tussen te plaatsen. Ontdekkaart/Kijkkaart 3: Laat de kinderen onderzoeken of de verschillende materialen die
worden aangeboden, isolatoren of geleiders zijn. Dit kunnen ze weergeven op Ontdekkaart/Kijkkaart 6.
Ontdekkaart/Kijkkaart 4 en 5: De kinderen die goed kunnen planlezen kun je een moeilijker elektriciteitskring laten maken en er over laten vertellen wanneer bijvoorbeeld de lampjes fel branden, en wanneer heel zwak.
Variatie:
Je kunt de kinderen platte batterijen, fietslampen,zoemers, propellors, enzovoort aanbieden. Ook hiermee kunnen ze experimenteren.
Abimo Uitgeverij
64
Elektriciteit
Creatieve verwerking:
Laat de kinderen een schimmenspel spelen met een felle lamp achter een laken. Een oude overheadprojector kan ook zijn dienst bewijzen. De kinderen maken op een doorzichtig stuk plastic (bijvoorbeeld van een A4-mapje) een tekening met een stift, leggen dit op de overheadprojector en zien dat de tekening op de muur wordt geprojecteerd. Ze kunnen dan een groot blad nemen, dit op de muur hangen en hun tekening in het groot natekenen op dat blad.
Als de kinderen schoendozen aan elkaar lijmen en van elke doos een kamertje maken, zit de mogelijkheid erin om in elke kamer een lichtje te laten branden, dit doen ze met een schakelketting.
Op de website van Technopolis staan nog leuke ideetjes om na te maken bv.: een bibberspiraal,… Ook uit oude dvd-spelers kun je verschillende bruikbare materialen halen die je helemaal niets kosten, bv. draden, ventilator, …
Abimo Uitgeverij
65
Elektriciteit
 Je kunt de kleuters een nachtlampje laten maken. Hiervoor heb je een witte lampenkap, een lamp, schroeven en een snoer nodig. Als voet kunnen ze een dikke tak van een boom gebruiken en onderaan een plank als steun.
 Een schakelaar is eenvoudig te maken, hiervoor heb je een stukje karton, een splitpen en een paperclip nodig.
Abimo Uitgeverij
66
Elektriciteit
Ontwikkelingsdoelen
de kinderen (kunnen)
Nederlands - Taalbeschouwing 5.1 duidelijke vormen van mondelinge communicatie herkennen. 5.2 beseffen dat boodschappen visueel kunnen worden bewaard en daardoor opnieuw kunnen worden opgeroepen. 5.4 beseffen dat bepaalde symbolen (pictogrammen, lettertekens, ...) dienen om boodschappen over te dragen.
Wereldoriëntatie - Techniek - Kerncomponenten van techniek 2.2 van een eenvoudig technisch systeem uit hun omgeving aantonen dat verschillende onderdelen ervan in relatie staan tot elkaar in functie van een vooropgesteld doel. Wereldoriëntatie - Techniek - Techniek als menselijke activiteit 2.5 geschikt materiaal en gereedschap kiezen voor het realiseren van een eenvoudig technisch systeem. 2.6 een eenvoudig technisch systeem maken, al dan niet aan de hand van een stappenplan. 2.7 nagaan of het doel werd bereikt met een zelfgemaakt technisch systeem. 2.9 tonen een experimentele en explorerende aanpak om meer te weten te komen over techniek. Wereldoriëntatie - Techniek - Techniek en samenleving 2.10 aangeven dat een technisch systeem dat ze gebruiken nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kan zijn.
Abimo Uitgeverij
67
Hoe naai je een knoop aan? Inhoud:
Abimo Uitgeverij
Maak een stroomkring.
1
2
? 3
Abimo Uitgeverij
?
?
?
? ?
Maak een stroomkring met een schakelaar.
1
2
3
4
?
Abimo Uitgeverij
?
?
? ?
?
Maak een stroomkring met geleiders of isolatoren.
1
2
3
4
?
Abimo Uitgeverij
?
?
? ?
?