Ανιχνεύοντας το μονοπάτι του Εθελοντισμού - Πρακτικά διημερίδας by Ελληνικός Προσκοπισμός - Scouts of Greece

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ 29-30.04.2017 Αθήνα - Aμφιθέατρο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών

ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ:

XOΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

ΧΟΡΗΓΟΣ:

Οργανωτική Επιτροπή: Χρήστος Λυγερός Μαριάνα Φράγκου Χρήστος Χατζηδιαμαντής Αθανάσιος Ευσταθίου Μαρία Μπενά ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΑΠΕ

Επιμέλεια και διόρθωση: Παντελής Προμπονάς και Δημήτρης Σαλιάρης Σελιδοποίηση: entypo.eu Γραφιστική επιμέλεια λογοτύπου: Αναστασία Καραμάνου © ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Πτολεμαίων 1, 116 35 Αθήνα ISBN: 978-960-7630-32-2

Περιεχόμενα

Π ρ οσφ ω ν ή σ ε ι ς Επ ι σ ή μ ω ν

Χρήστος Λυγερός, Πρόεδρος Δ.Σ. Σ.Ε.Π.

Προκόπιος Παυλόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας

Παυσανίας Παπαγεωργίου, Γενικός Γραμματέας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς

Ahmad Alhendawi, Γενικός Γραμματέας World Organization of the Scout Movement (WOSM)

Τ ε λ ε τ ή απ ο ν ο μ ή ς M e s s e n g e r s o f P e ac e

David Mc Kee, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Προσκοπικού Γραφείου

Julijana Daskalov, μέλος της Ευρωπαϊκής Προσκοπικής Περιοχής

Α ν ι χ ν εύο ν τα ς το μ ο ν ο π άτ ι του Εθ ε λο ν τ ι σ μ ού Π ΡΑ Κ Τ Ι Κ Α Δ ΙΗ Μ ΕΡΙ Δ Α Σ ΕΘ ΕΛΟΝ Τ ΙΣ Μ ΟΥ 2 9 -3 0.0 4. 2 0 1 7

A ENOTHTA Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

Β’ ΕΝΟΤΗΤΑ Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών = Ποιότητα στον εθελοντισμό

Γ’ ΕΝΟΤΗΤΑ Χτίζοντας σχέσεις αμοιβαίας ωφέλειας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

Δ’ ΕΝΟΤΗΤΑ Διαφάνεια, υπευθυνότητα και σωστή διακυβέρνηση - Το αποτύπωμα του εθελοντισμού

106

στην κοινωνία και στην οικονομία

Προσφωνήσεις Επισήμων

Προσφώνηση Προέδρου Δ.Σ. Σώματος Ελλήνων Προσκόπων κ. Xρήστου Λυγερού

νωσης, λειτουργίας και δράσης των εθελοντικών οργανώσεων στην πατρίδα μας.

ξοχότατε, κ. Πρόεδρε της Δημοκρατίας, κυρίες και κύριοι, είναι τιμή αλλά και ευθύνη για το Ίδρυμα Σώμα Ελλήνων Προσκόπων να σας καλωσορίζει και να σας υποδέχεται στη Διημερίδα με θέμα «Ανιχνεύοντας το μονοπάτι του Εθελοντισμού».

Αυτό μας δίνει μια μεγαλύτερη ευθύνη ως ένας υπερεκατονταετής ιστορικός και μεγάλος οργανισμός, ιδρυτικό μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού της Προσκοπικής Κίνησης, να θέλουμε ο εθελοντισμός να έχει στέρεα βάση, πλαίσιο και δυνατότητες συνεργασίας.

Τιμή, κύριε Πρόεδρε, γιατί δεχθήκατε η εκδήλωση αυτή να τεθεί υπό την αιγίδα σας και να είστε σήμερα παρών. Και ευθύνη, γιατί ως Πρόσκοποι ό,τι αναλαμβάνουμε θέλουμε με συνέπεια να το φέρουμε σεπέρας.

Ευχαριστούμε την Κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα για την παρουσία και τη συμμετοχή τους, καθώς επίσης και την Εκκλησία της Ελλάδος, τον Επίτροπο Εθελοντισμού και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων της Κύπρου, τον Πρόεδρο

Η οικονομική κρίση έδωσε ένα μεγαλύτερο έναυσμα και ενδιαφέρον να δει κανείς πιο προσεκτικά τον τρόπο οργά7

του European Alliance for Volunteering, τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Προσκοπικής Περιοχής, καθώς βεβαίως και τους ομιλητές των τεσσάρων ενοτήτων της διημερίδας μας, μιας διημερίδας που επιχειρεί να συνθέσει μια ξεχωριστή εικόνα των μεγάλων αλλά και των μικρών εθελοντικών πρωτοβουλιών, όλων όμως τόσο σημαντικών, που έχουν αναληφθεί στην πατρίδα μας.

Ονειρευόμαστε και προσβλέπουμε ότι με τη συνδρομή όλων μπορεί να θεσπιστεί ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία, την ασφάλεια και την προστασία των εθελοντών. Ονειρευόμαστε και προσβλέπουμε ότι μπορεί να ενισχυθούν και να αναπτυχθούν σημαντικές συνέργειες μεταξύ των εθελοντικών οργανώσεων μεταξύ τους, αλλά και μεταξύ των εθελοντικών οργανώσεων και της Πολιτείας σε τομείς όπως ο πολιτισμός και η εκπαίδευση, η υγεία και η κοινωνική πρόνοια, η αντιμετώπιση των φτώχειας και η προστασία των ευάλωτων ομάδων, η προστασία της φύσης, του κλίματος και του περιβάλλοντος και βεβαίως η ειρήνη και η δικαιοσύνη.

Αντιλαμβανόμαστε πλήρως ότι κάθε εθελοντική πρωτοβουλία και προσφορά δεν υποκαθιστά θεσμούς και λειτουργίες του κράτους αλλά έρχεται ως αρωγός και συμπαραστάτης στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών και δύσκολων στιγμών ή περιστάσεων.

Προσφωνήσεις Επισήμων

Προσφώνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκοπίου Παυλόπουλου

ύριε Υπουργέ, κύριοι Βουλευτές, κ. εκπρόσωπε του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ. Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, με ιδιαίτερη χαρά κηρύσσω την έναρξη αυτής της διημερίδας του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων με τίτλο «Ανιχνεύοντας το μονοπάτι του Εθελοντισμού» στην Ελλάδα και το κάνω με ιδιαίτερη χαρά, γιατί ξέρετε πολύ καλά πως ήμουν πάντοτε και θα παραμείνω κοντά στην όλη προσπάθεια του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων.

νυμος του εθελοντισμού και μάλιστα του εθελοντισμού στην πιο γνήσια μορφή του, που σημαίνει προσφορά υπό όρους πραγματικής αλληλεγγύης, δηλαδή αλληλεγγύης υπό όρους αλτρουισμού και ανιδιοτέλειας. Αν κάποτε είχε πολύ μεγάλη σημασία ο εθελοντισμός, αυτή η προσφορά του και ιδίως ο εθελοντική του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, στις μέρες μας έχει ακόμη μεγαλύτερη. Θα έλεγα πως η σημασία αυτού του εθελοντισμού και της προσφοράς είναι υπαρξιακή για το κοινωνικό σύνολο. Άλλοτε, σε πιο εύκολες εποχές αυτός ο εθελοντισμός,

Το πράττω δε αυτό διότι πιστεύω βαθιά, και αυτό είναι αποδεδειγμένο άλλωστε, ότι ο Προσκοπισμός είναι συνώ9

αυτή η προσφορά του Προσκοπισμού ήταν σημαντική και σημαδιακή προσφορά στον πάσχοντα συνάνθρωπο, στον συνάνθρωπο που έχει απλώς ανάγκη και που αποτελούσε την εξαίρεση.

Δεν θα πάψω ποτέ να λέω ότι ο πολιτισμός μας, αυτός ο μεγάλος πολιτισμός με παγκόσμιες πλανητικές διαστάσεις, παγκόσμια πλανητική σημασία είναι ένας πολιτισμός ο οποίος στηρίζεται σε τρεις πυλώνες.

Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά μέσα στη βαθειά κρίση που διανύουμε και πλήττει με ιδιαίτερη ένταση τον τόπο και τον λαό μας.

Ο πρώτος είναι η Αρχαία Ελλάδα, το πνεύμα της ελευθερίας και της δημιουργίας. Ο δεύτερος είναι η Αρχαία Ρώμη, το πνεύμα των θεσμών και του Κράτους Δικαίου.

Αυτή η προσφορά του εθελοντισμού σημαίνει προσφορά η οποία αφορά τον ίδιο τον κοινωνικό ιστό. Είναι προσφορά η οποία αποτρέπει τη ρήξη του κοινωνικού ιστού, είναι προσφορά δηλαδή η οποία στηρίζει την ίδια την κοινωνική συνοχή.

Και ο τρίτος είναι η Χριστιανική διδασκαλία, εκείνη που μπόλιασε τον πολιτισμό μας, τον Ευρωπαϊκό μας πολιτισμό με βασικές, θεμελιώδεις αρχές, οι οποίες σχετίζονται με την κοινωνική συνύπαρξη και την κοινωνική συνοχή, δηλαδή τις αρχές του ανθρωπισμού, της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης.

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις ο Προσκοπισμός και η δράση του είναι βοηθοί εκπληρώσεως του κοινωνικού κράτους, της κοινωνικής δικαιοσύνης, και ξέρουμε όλοι μας ότι το κοινωνικό κράτος πάσχει αυτή τη στιγμή. Αυτά που θα έπρεπε να κάνει το κράτος το ίδιο με βάση τις συνταγματικές του υποχρεώσεις δεν μπορεί να τα φέρει σε πέρας, γι’ αυτό αποκτά πολύ μεγαλύτερη σημασία ο εθελοντισμός του Προσκοπισμού και άλλων οργανώσεων, κυρίως όμως του Προσκοπισμού, που γεννήθηκε ακριβώς για να σημαίνει προσφορά, γι’ αυτό είπα ότι είναι συνώνυμος του εθελοντισμού ο Προσκοπισμός.

Μέσα σ’ αυτό το ευρύτερο πλαίσιο εντάσσεται ο εθελοντισμός του Προσκοπισμού και εντάσσεται πολύ περισσότερο στον τόπο μας, γιατί όπως είπα τούτος ο τόπος χειμάζεται αυτή τη στιγμή. Γι’ αυτό ο Προσκοπισμός, το Προσκοπικό κίνημα έχει αυτή τη σημασία, γι’ αυτό βρίσκομαι εδώ, για να ανταποδώσω εκ μέρους της Πολιτείας αυτό που του ανήκει. Κλείνω, λέγοντάς σας συνεχίστε να υπηρετείτε το διαχρονικό σας όραμα και συνεχίστε να προσφέρετε στο κοινωνικό σύνολο με την ίδια ανιδιοτέλεια, με τον ίδιο αλτρουϊσμό.

Εδώ θέλω να σας τονίσω το εξής και μην το υποτιμάμε αυτό καθόλου. Αυτή η δράση, αυτός ο συμβολισμός του Προσκοπισμού δεν αφορά μόνο τον τόπο μας. Αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις. Αυτή η προσφορά είναι σύμφυτη με τον πολιτισμό μας, με τον Ευρωπαϊκό μας πολιτισμό.

Ευχαριστώ θερμά.

Προσφωνήσεις Επισήμων

Προσφώνηση Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, Υπουργείου Παιδείας και εκπρόσωπου του Πρωθυπουργού κ. Παυσανία Παπαγεωργίου

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του σημαδεύτηκαν από την τραγικότητα του πολέμου. Στις δύσκολες αυτές συνθήκες οι Πρόσκοποι ήταν παρόντες για να συνδράμουν τους ανθρώπους που δοκιμάζονταν, στρατιώτες ή και μη.

ξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας, κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να σας μεταφέρω τον χαιρετισμό του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για τον Προσκοπισμό χωρίς να εξάρει την προσφορά του στον εθελοντισμό. Είναι δύο έννοιες που από την αρχή τους ήταν στενά συνδεδεμένες.

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι Πρόσκοποι έχουν κινδυνεύσει προκειμένου πάντοτε να κάνουν αυτό που θεωρούν καθήκον τους. Σε περιόδους δε ειρήνης, η προσφορά τους είναι εξ ίσου μεγάλη.

Από όταν ιδρύθηκαν την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα ως σήμερα, οι Πρόσκοποι ήταν παρόντες και συνέδραμαν αποφασιστικά όπου τους κάλεσαν, στην κοινότητα, την κοινωνία, την πατρίδα, την ανθρωπότητα.

Η παρουσία τους από τότε μέχρι σήμερα είναι έντονη σε κάθε κοινωφελή δραστηριότητα, σε εράνους, σε γιορτές και σε περιβαλλοντικές δράσεις. Και βέβαια δεν θα μπο11

ρούσε να παραλείψει κανείς την παιδαγωγική διάσταση του Προσκοπισμού. Αποτελούν την πρώτη μαζική οργάνωση που η βάση της έχει τη λογική της προσφοράς υπερβαίνοντας τις φυλετικές, θρησκευτικές και κοινωνικές διαφορές. Έμειναν πιστοί σε αυτές τις αρχές παρά τις δύσκολες συγκυρίες της ιστορίας μας.

ως εμπνέοντας την αγάπη σε αυτή και την πεποίθηση ότι η ανθρώπινη ζωή είναι, εφ’ ενός κοινωνική και αφ’ ετέρου αδιαχώριστη από το έμβιο και το άβιο περιβάλλον, με τα οποία πρέπει να μάθουμε να ζούμε σε αρμονία. Με αυτές τις λίγες γραμμές και τη βεβαιότητα ότι η ημερίδα θα αναδείξει όλες τις πολύτιμες πτυχές της προσφοράς του Προσκοπισμού, εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες σας.

Σήμερα επιτελούν και έναν ακόμη ρόλο, σε μια εποχή που η απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση τείνει να γίνει ο κανόνας. Ο Προσκοπισμός αποκαθιστά αυτή τη σχέση εξοικειώνοντας τα παιδιά, τους αυριανούς δηλαδή πολίτες, με τεχνικές επιβίωσης μέσα στη φύση, αλλά κυρί-

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Προσφωνήσεις Επισήμων

Προσφώνηση του Γενικού Γραμματέα World Organization of the Scout Movement (WOSM) κ. Alhendawi Ahmad

our Excellency Mr. Prokopios Pavlopoulos President of the Hellenic Republic, Mr. Christos Lygeros President of the National Board of Soma Hellinon Proskopon, Scouts of Greece, members of the National Scout Organisation and the National Executive Board, Representatives from the Local Governments and Authorities, NGOs, public and private institutions and corporations and to all the volunteers and staff present at this conference for volunteering.

congratulations to the organizers Scouts of Greece, for their incredible efforts in organizing this important event, to discuss the power of voluntarism advancing the cause of peace and development. Scouts in Greece have been demonstrating this power, the power of volunteering, and I would also like to acknowledge the exceptional help, Scouts in Greece has extended the past three years to support refugees and to demonstrate the power of Scouting and offering the response to this humanitarian crisis.

It gives me a great pleasure to send this message to all of you from the World Scout Bureau Global Support Center here in Kuala Lumpur. I extend my whole heart and

I know your work with refugees continues until today 13

of the World award and grants through the Messengers of Peace initiative to support your purpose. Collectively as a movement we are accelerating our outreach to all communities of rounding up our communications and close collaborations with national scout organizations and various partner organizations to enhance a strategic engagements to further promote volunteering and community service among young people and adults.

and being part of a support team and reaching the inflex of almost 200.000 refugees and migrants is no small feat. Last November you have been awarded the Messengers of Peace Hero award and awarded by the Government of Saudi Arabia to recognize scouts, volunteers and professionals as heroes in their communities for the outstanding world towards creating a better world. Globally the scout movement comprising 40 million young members and millions of volunteers around the world. Is a global leader in volunteering doing a good deed helping others, volunteering and being a service and of service to others are values and behaviors that are ingrained in the heart of every scout.

Volunteering is a powerful thing and I just ask you to reflect with me in this one notion. The magic about volunteering is that initially you think that you are giving to others. You are giving your time, sometimes you are giving your money and you are giving over other choices that you might have decided to spend your time doing something else, for example. However, when I reflect in my personal story I realize that while I was giving time and money and trying to spend time to volunteering in supporting causes when I reflect today I realize in fact that I was gaining much more. Most of my friendships, the unique experiences, the places I have been to, were all because of volunteering. So thatâ&#x20AC;&#x2122;s why volunteering is a magical thing, while you are giving in fact all the time you will be gaining more and it is a win-win situation where you win as an individual and the community and the nation will benefit at large.

Today more than ever, volunteers are playing a vital role and a personal development of individuals and nations. The benefits and impact of volunteering is tremendous, our research proves that volunteering enhances social coherence strengthens social communities at lot and the UN has also specified volunteering as a vehicle for sustainable development. The 23rd agenda for sustainable development explicitly recognizing volunteer groups as stakeholders to achieve the 17th sustainable development cost and the scout movement being the leading educational youth movement which also means being the leading movement for volunteers can contribute to achieve sustainable development.

So, I wish to all of you at this conference a productive discussion and session in hope that it will lead to new partnerships being formed and existing ones being strengthened. Letâ&#x20AC;&#x2122;s find ways to work together in creating a better world. We can all play a part and effecting grater positive change, and impact in our society today.

At your conference, I encourage you to discuss ways of attracting more young people, adults and members of the community to drawing or collaborate for the scouts to offer solutions to many longest standing global and local issues and offer a proving solution to you and community development. Be it in Greece or across the world. Please continue to elaborate the leadership and new development programs offered by the movement such as the Scout

Once again I would like to express my deepest appreciation to all of you for your time and energy devoted to volunteering and helping your community. Thank you and have a great conference. 14

ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ “MESSENGERS OF PEACE”

Μαριάνα Φράγκου: Η πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης με τίτλο «Αγγελιοφόροι της Ειρήνης», δεν είναι παρά ένα παγκόσμιο δίκτυο δράσεων που επιτρέπει στους Προσκόπους να συναντιούνται και να μοιράζονται ιδέες, να συζητούν για τα επιτεύγματά τους και να συνεργάζονται για την οικοδόμηση της ειρήνης στον κόσμο.

φασίστηκε να απονεμηθεί στους Προσκόπους της Ελλάδος η διάκριση του Παγκόσμιου Προσκοπικού Οργανισμού Αγγελιοφόροι της Ειρήνης. Για τον λόγο αυτό, καλώ στο βήμα τον Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Προσκοπικού Γραφείου στη Γενεύη, κ. David Mc Kee. Οι Πρόσκοποι της Λέσβου θα παραλάβουν για τους Έλληνες Προσκόπους την τιμητική διάκριση.

Παράλληλα πρόκειται για ένα δίκτυο Προσκόπων από 223 χώρες και περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο, που πραγματοποιούν έργα κοινωνικής προσφοράς στις τοπικές τους κοινότητες, είτε σε περιοχές που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα, είτε σε περιοχές που μαίνονται συγκρούσεις, ή βιώνουν όπως η πατρίδα μας την προσφυγική κρίση. Οι Αγγελιοφόροι της Ειρήνης οργανώνουν και υλοποιούν δράσεις που προάγουν την ειρήνη και την αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων.

David McKee Διευθυντής - Ευρωπαϊκο Προσκοπικο Γραφείο

Your excellency and honored guests and fellow members of the scout family, it gives me great pleasure to be here and to represent in some way the King of Sweden and the King of Saudi Arabia because it is they who conceived this project called Messengers of peace. They received lots of good messages of what scouts could do to change the world. It began in 2007 whenever we celebrated 100 years of the history of scouting with a project called Get’s … every national scout organization was encourage to have a gift for peace to celebrate 100 years of scouting and during that period we minded the next exhibition during the World Scout Jamboree when it showed hundreds of projects that young people had conceived and were delivering as a gift for peace. From that was conceived the idea that this was a good thing.

Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων κάνοντας πράξη την Προσκοπική υπόσχεση «να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση», υλοποίησε κατά τα τελευταία δύο χρόνια σειρά δράσεων, όπως δημιουργικές δραστηριότητες για τα παιδιά πρόσφυγες, εργασίες αποκατάστασης ζημιών στις περιοχές όπου φιλοξενούντο, καθαρισμούς κοινοχρήστων χώρων και παροχή βοήθειας στη λειτουργία κέντρων φιλοξενίας, αποσυμφορώντας τις Τοπικές Αρχές και συντείνοντας στην κοινωνική συνοχή. Συμβολικά να αναφέρουμε το σημαντικό έργο που προσφέρθηκε το περσινό καλοκαίρι στη Λέσβο, όταν έφθαναν κατά χιλιάδες οι πρόσφυγες. Ο λόγος για περισσότερους από 1.000 ενήλικους εθελοντές μέλη του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων από κάθε γωνιά της Ελλάδος, από τη Λέσβο, στη Χίο και την Κω αλλά και στην Αττική στα κέντρα φιλοξενίας και η προσφορά συνεχίζεται ακόμα και σήμερα.

The concept of service which effectively underpins a lot of what your President has already indicated, is something which is engrained and it forms part of the scouting DNA. Messengers of Peace does a number of things but it does begin to recognize their contribution made particularly by young people. In December 2015 we had a big event in the region the European Scout Symposium and during the course of that we had a presentation from one person who

Σήμερα λοιπόν μετράμε περισσότερες από 10.000 ώρες εθελοντικής προσφοράς. Γι’ αυτό τους το έργο απο18

Τελετή Απονομής ”Messengers of Peace”

φορά επίπεδο, είναι αυτή που Προσκόπου του Κόσμου. Η διάκριση απονέμεται σε νέους ηλικίας 15 έως 26 ετών που έχουν επιλέξει κάποιο έργο σχετικό με θέματα ειρήνης, περιβάλλοντος και κοινωνικής ανάπτυξης και αναλαμβάνουν ατομική ή οργανώνουν συλλογική δράση για το θέμα που επέλεξαν.

was intimately involved in the refugee work undertaken by Greek scouts. I have to say that during the course of that people were spellbound they were silent and at the end there was a long, long standing ovation. It recognized the feeling that we all felt, empathy and worked with the Greek scouts and I have to say that I was very glad because I was the person leading the next session and I couldn’t speak so their standing ovation covered the fact that I couldn’t speak because I was so impressed about what the Greek scouts were doing. It’s about our emotional and intellectual participation, it’s about the values of scouting, it’s about solidarity, paternity, help, sometimes help is not a word that people like to use, but actually we and scouts want to help.

Μέσα από το ταξίδι του προγράμματος του Προσκόπου του Κόσμου, οι νέοι μας αναπτύσσουν προσωπικές δεξιότητες και αποκτούν γνώσεις που θα τους επιτρέψουν να αναλάβουν ένα τέτοιο έργο που θα έχει αντίκτυπο στην τοπική, εθνική ή διεθνή κοινότητα. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να καλέσω την Julijana Daskalov, μέλος της Ευρωπαϊκής Προσκοπικής Περιοχής, για να απονείμει τις αναγνωρίσεις των Προσκόπων του Κόσμου στα μέλη μας που ολοκλήρωσαν τις προϋποθέσεις του προγράμματος.

So, this recognition is all about what young people and their leaders have done in Lesvos, but it also recognizes the contribution that the Greek scouts have done by enabling this to happen. So, all of you are recognized in this award. I recognize that there are difficult times, the reality is that scouting stands by its friends in difficult times, it also stands by those who are not necessarily their friends, but people that we see in difficulty. So, the reality is that this is in a word for all of the Greek scouts however it’s personified by what has happened in Lesvos.

Julijana Daskalov μέλος της Ευρωπαϊκής Προσκοπικής Περιοχής

Thank you very much Christos. Your excellency the President of the Hellenic Republic, Distinguished representatives of the Government of the Hellenic Republic, Respected Scouts, dear friends from «Σώμα Ελλήνων Προσκόπων», dear guests and friends, it’s very difficult to have a speech and at the end the row of so many speeches and so many inspirational words, but I would like just to stress from our point, why this award exists. Did you know that the scouts of the World Award has been launched exactly twelve years ago on the 22nd of April 2005. In order to encourage our stronger involvement in young adults in the development of the society by giving them a skill, and opportunities to face the challenges and the problems in the world. Did you know that in 1800 there were one billion

Let me say in conclusion that scouting changes lives and that together we are changing the world, in the words of our founder we are leaving this world a little better that we found it. So, congratulations and on behalf of the two kings, the World Scout Foundation and World Scouting in general. It is my pleasure to award the Messengers of Peace Heroes Award to the Scouts of Greece and the Scouts of Lesvos. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: Μία ακόμα σημαντική αναγνώριση για έναν Πρόσκοπο, σε προσωπικό αυτή τη 21

called educated who has not a willingness and the desire as a trained ability to do his part in the world’s work. Today in this room we gathered to give a tribute to the national scout organization in Greece and especially to nine rovers that includes its volunteers in the creation of modern society nonformal education, and selfish engagement in human work especially during the recent flood of refugees. The Scouts of the World award is not just about ensuring the project meets its deliverables but also about the development of the skills, cultural awareness, knowledge and attitudes of the participants in becoming a global citizen.

human beings on the earth, today there are seven. And 65 million people around the world have been forced from home. Among them nearly 21 million refugees and over half of which under the age of 18. By 2030 is expected that there will be 10 billion. If we bare this in mind we will learn why scouts invest so much in the developing world. Without development there can be neither justice nor peace, but in turn development requires controlling conflicts in war in addition the cost of human lives is a waste of resources in energy. It prohibits or destroys productive investments, blocks development and destroys the environment, but yet the concept of the development has been changed in the past economic road was often presented as the top priority was health, education, human rights and then environment were considered second. Nowadays it is widely believed that his approach focuses on short term priorities and expenses of a long term development of a country. In broader perspective we, scouts and scouting in general are here to prepare young adults to face those challenges. They are very proud to say that we have over 40 million members, but it is not a question about the quantity of scouts around the world, but is the quality of the scout program that matters. The number of young adults entering the scout movement is not the best criteria with which to measure the quality of scout program. The most relevant criteria is rather the number of the adults living the senior section every year after having acquired the skills and the motivation enabled them to play a creative and constructive role in the development of our society.

Today with us we have 9 Rovers that we are proud to call them “A Global Citizen” representing a real inspiration for future generation and motivation of each of us to be actively involved in our own society. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: Θα ήθελα να καλέσω τον Γενικό Έφορο του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων για την απονομή. ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΕΦΑΛΑΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΦΟΡΟΣ - Σώμα Ελλήνων Προσκόπων

Μίνα Γεωργούδη, 9ο Σύστημα Δασοπροσκόπων Βόλου, για την εθελοντική υπηρεσία στην ανθρωπιστική οργάνωση «Γιατροί του Κόσμου», Ελληνική Αντιπροσωπεία. Σταύρος Γκίκας, 8ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Κέρκυρας, για την εθελοντική υπηρεσία στην μη κυβερνητική οργάνωση Equal Society – Κοινωνία Ίσων Ευκαιριών. Αγνή Γλαβά, 9ο Σύστημα Προσκόπων Βόλου, για την εθελοντική υπηρεσία στην ανθρωπιστική οργάνωση «Για-

Once upon a time our chief scout said no man can be 22

Τελετή Απονομής ”Messengers of Peace”

στον κοινωνικό βίο, πέρα από τη δράση του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα, που κατά κύριο λόγο αναλαμβάνουν να καλύψουν τις ανάγκες μιας κοινωνίας.

τροί του Κόσμου» Ελληνική Αντιπροσωπεία. Καλλιόπη Καλαϊτζόγλου, 9ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Καλαμαριάς, για την εθελοντική υπηρεσία στη μη κυβερνητική οργάνωση «Έλληνες Διασώστες» – Resque.Gr.

Ο εθελοντισμός περιλαμβάνει όλες εκείνες τις ενεργές δυνάμεις της κοινωνίας που θέλουν να δράσουν ενισχυτικά για να στηρίξουν έμπρακτα το ενδιαφέρον προς τον άνθρωπο, το περιβάλλον και την κοινωνία επιτελώντας έτσι ένα πολύπλευρο κοινωνικό έργο.

Μαρία Κατέχη, 3η Σύστημα Προσκόπων Κέρκυρας. Απουσιάζει και αντί της Μαρίας θα έρθει ο Γιάννης Δρης για να παραλάβει την πιστοποίηση για την εθελοντική υπηρεσία στο ειδικό Δημοτικό Σχολείο Γαλανόβρυσης Ελασσόνας.

Με αυτή την έννοια ο εθελοντισμός μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια νέα μορφή πολιτικής που εκφράζει το ευγενέστερο νόημά της και δίνει τη δυνατότητα της άμεσης συμμετοχής όλων των πολιτών.

Νίκος Κωνσταντινίδης, 3ο Σύστημα Προσκόπων Δράμας, για την εθελοντική υπηρεσία στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Σπύρος Μπαλανίκας, 3ο Σύστημα Προσκόπων Κέρκυρας, για την εθελοντική υπηρεσία στο ειδικό Δημοτικό σχολείο Γαλανόβρυσης Ελασσόνας.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: Η ενδυνάμωση της κουλτούρας του εθελοντισμού σε μια κοινωνία, απαιτεί πάνω απ’ όλα σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση, ιδίως σε θέματα πολιτισμού και δημοκρατίας, σεβασμού των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών της κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής της κοινωνικής αλληλεγγύης και πρόνοιας, της επικουρικότητας και της ενεργού συμμετοχής των πολιτών.

Δήμητρα Μπαρόνου, 1ο Σύστημα Προσκόπων Ιωαννίνων, για την εθελοντική υπηρεσία στην κοινωνική οργάνωση υποστήριξη νέων ΑΡΣΙΣ. Σταυρούλα Παπαδοπούλου, 6ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Μεγάλου Αλεξάνδρου, για την εθελοντική υπηρεσία στην ανθρωπιστική οργάνωση «Γιατροί του Κόσμου» Ελληνική Αντιπροσωπεία.

Απαιτεί ισχυρή συλλογική συνείδηση και ανθρώπους με ανεπτυγμένο αίσθημα κοινωνικότητας. Πολίτες με ανθρωπιστική παιδεία αντιμετωπίζουν ως μέγιστη αξία τον άνθρωπο και την ανάγκη για ποιότητα ζωής.

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥ: Σήμερα είναι επιτακτική ανάγκη για το εθελοντικό κίνημα να αποτελέσει την υγιή αντίδραση και απάντηση της οργανωμένης κοινωνίας σε φαινόμενα αδράνειας και αναλγησίας, σε φαινόμενα ιδιοτέλειας, αλυτρωτισμού και εθνικισμού.

Ταυτόχρονα απαιτούν μια σοβαρή και αξιόπιστη Πολιτεία με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, που λειτουργεί με δημοκρατικές αρχές, στηρίζεται στους πολίτες και δεν διστάζει καθημερινά να τους τονίζει ότι απαιτείται και η δική τους ενεργός συμμετοχή.

Ο εθελοντισμός αναδεικνύεται ως ένας τρίτος πόλος

Α ν ι χ ν ε ύο ν τα ς το μ ο ν ο π άτ ι του Εθ ε λο ν τ ι σ μ ού | Π ΡΑ ΚΤ Ι Κ Α Δ ΙΗ Μ ΕΡΙ Δ Α Σ ΕΘ ΕΛΟΝ Τ ΙΣ Μ ΟΥ 2 9 -3 0.0 4. 2 01 7

A | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού Μαριάνα Φράγκου: Ξεκινώντας με το πρόγραμμα του συνεδρίου το πρώτο θέμα που θα μας απασχολήσει είναι το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού. Σκοπός μας να εξετάσουμε τί συμβαίνει στην πατρίδα μας, τί στην Ευρώπη και τί σε άλλες χώρες. Για να μας εισάγουν στο θέμα, καλούμε δύο διακεκριμένους ανθρώπους στο βήμα, ως κεντρικούς εισηγητές, που θα μας οδηγήσουν σε μια δημιουργική συζήτηση. Τον Γενικό Γραμματέα διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς κ. Παυσανία Παπαγεωργίου και τον Πρόεδρο του European Alliance for Volunteering κ. Pavel Trantina. Στο panel μας, ώστε να τοποθετηθούν με τις δικές τους σκέψεις, θα έχουμε τον κ. Γιάννη Γιαννάκη, Επίτροπο Εθελοντισμού και ΜΚΟ Κύπρου, την κα Ελένη Αυλωνίτου από το ΣΥΡΙΖΑ, τον κ. Κωστή Χατζηδάκη από τη Νέα Δημοκρατία, τον κ. Τάσο Δαρσινό από τη ΔΗΜΑΡ, τον κ. Δημήτρη Κωνσταντόπουλο από το ΠΑΣΟΚ, τον κ. Χρήστο Πέππα από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, τον κ. Βασίλειο Λεβέντη από την Ένωση Κεντρώων και τον κ. Βασίλη Χαρόπουλο από το ΠΟΤΑΜΙ. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος κ. Μιχάλης Ψύλος, Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Παυσανίας Παπαγεωργίου Γενικός Γραμματέας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς - ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Οι αρχές, οι αξίες και τα ιδεώδη του εθελοντισμού είναι τα στοιχεία που αναβαθμίζουν και προβάλλουν το ανθρώπινο πνεύμα, τον πολιτισμό και τη συνεργασία. Είναι δύσκολο να δώσεις τον ορισμό για την έννοια του εθελοντισμού. Αν ρωτήσει κανείς τους περισσότερους εθελοντές τί είναι γι’ αυτούς ο εθελοντισμός, πώς θα εξηγούσαν τη δράση τους σε κάποιον τρίτο ή πώς θα μπορούσαν να μεταφέρουν τη γνώση τους, οι περισσότεροι θα απαντήσουν ότι πρέπει να το ζήσεις για να μπορέσεις να το καταλάβεις. Και είναι εύλογο κάτι τέτοιο, καθώς ο εθελοντισμός είναι γερά συνδεδεμένος με τις ανάγκες, τα όνειρα, το ήθος του κάθε ανθρώπου που αγωνίζεται για μια καλύτερη ζωή, ένα καλύτερο μέλλον και μια καλύτερη κοινωνία μέσα στην οποία ζει και αναπτύσσεται. Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας προτείνει ως ορισμό της εθελοντικής εργασίας: οποιαδήποτε μη αμειβόμενη και μη υποχρεωτική εργασία που σημαίνει τον χρόνο που αφιερώνουν οι άνθρωποι χωρίς πληρωμή σε δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο ενός οργανισμού ή απ’ 26

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

τις οποίες το παραδοσιακό κοινωνικό κράτος δεν κατόρθωνε να καλύψει. Οι ανάγκες αυτές ευνόησαν τις συνθήκες και επέτρεψαν τη δραστηριοποίηση εθελοντικών οργανώσεων. Ο εθελοντισμός είναι μια προωθημένη μορφή συμμετοχής στα κοινά, καθώς ο εθελοντής υπερβαίνει τα ιδιοτελή, αυτοαναφορικά συμφέροντά του συνήθως και αφοσιώνεται ενεργά σε ζητήματα που αφορούν την κοινωνία και το σύνολο. Ανταλλακτικές αγορές, εθελοντικά μαθήματα σε παιδιά και ενήλικες, σπιτικά γεύματα για τους έχοντες ανάγκη, συλλογή και προσφορά φαρμάκων, κινήματα για την αναβάθμιση συνοικιών, αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι πολιτισμού, κινήματα αλληλεγγύης σε πρόσφυγες και μετανάστες. Οι παραπάνω δραστηριότητες και ακόμα περισσότερες πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό λόγω ή χάρη στην κρίση. Ποιο όμως είναι το θεσμικό πλαίσιο γι’ αυτές τις δραστηριότητες; Τόσο στη χώρα μας όσο και σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλες χώρες φυσικά του κόσμου υπάρχουν πάρα πολλές οργανώσεις εθελοντισμού, το έργο τους όμως πολλές φορές δεν προβάλλεται σωστά και ενώ υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να προσφέρουν, δεν γνωρίζουν πού να απευθυνθούν για κάτι τέτοιο. Και αυτό διότι δεν υπάρχει ακριβής νομικός ορισμός για τις ΜΚΟ και τον εθελοντισμό, όχι μόνο σε Ελληνικό αλλά ούτε και σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, γίνεται αναφορά στους μη κυβερνητικούς οργανισμούς που έχουν αναγνωριστεί από οργανισμό που τους συμβουλεύεται επί των θεμάτων που αυτοί δραστηριοποιούνται. Βέβαια σε Ευρωπαϊκό επίπεδο η κατάσταση στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ένωσης είναι ενθαρρυντική, παρ’ ότι μόλις το 2010 σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής

ευθείας προς άλλους ανθρώπους εκτός του νοικοκυριού τους. Η έννοια της προσφοράς αυτής στον συνάνθρωπο και τη συμμετοχή στα κοινά είναι σύμφυτη με τη ζωή του ανθρώπου και έτσι η ιστορία του εθελοντισμού είναι δύσκολο να αποτυπωθεί με σαφήνεια. Η παράδοση του οργανωμένου εθελοντισμού στην Ελλάδα χρονολογείται από το 1913, όταν εμφανίστηκε ο οδηγισμός και αργότερα το ίδρυμα για παιδιά με ειδικές ανάγκες ΠΙΚΠΑ, που δημιουργήθηκε για ν’ αντιμετωπίσει τις ανάγκες των παιδιών κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, η παράδοση του εθελοντισμού στην Ελλάδα μάλλον χάνεται κάπου πολύ πιο πίσω, πολύ πίσω στον χρόνο, πολύ πριν τις σημαντικές εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες των αρχών του 19ου αιώνα και τους μεγάλους Έλληνες ευεργέτες με τα κληροδοτήματά τους. Η παράδοση της προσφοράς για το κοινό καλό μπορεί επίσης να εντοπιστεί στην άμεση δημοκρατία της Αθήνας των κλασσικών ετών, αλλά ακόμα και μετά, στη θρησκευτική παράδοση της χώρας μας. Οι πολίτες πρόσφεραν και προσφέρουν εθελοντικά σε θέσεις-κλειδιά για την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος ή για την ενίσχυση της αλληλεγγύης. Πιο κοντά στις μέρες μας, περί την δεκαετία του 1970, την εμφάνισή τους έκαναν μορφές κοινωνικής δράσης ατόμων ή ομάδων που δεν συνδέονταν ούτε διοικούνταν από το κράτος. Οι μετέπειτα ανεπάρκειες του ελεύθερου κράτους, τα δημοσιονομικά προβλήματα, η κρίση του κοινωνικού κράτους, η ύφεση, κατέστησαν αυτές τις μορφές της λεγόμενης Κοινωνίας των Πολιτών ολοένα και πιο σημαντικές. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο Antony Giddens, το κράτος έγινε πολύ μικρό για τα μεγάλα, πολύ μεγάλο για τα μικρά. Αποτέλεσμα ήταν να προκύπτουν συνεχώς ανάγκες 27

τους αφ’ ενός με το κράτος, αφ’ ετέρου με τους πολίτες εθελοντές, αναδεικνύει κατά περιόδους τις αντιφάσεις του Ελληνικού κράτους, όπως για παράδειγμα, κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας από τη μία πλευρά το κράτος ζητούσε εθελοντές, από την άλλη δεν προσδιόριζε τί είναι ο εθελοντής ή η εθελοντική οργάνωση. Η ύπαρξη ενός νόμου που να ξεκαθαρίζει όλα τα ζητήματα λειτουργίας αποτέλεσε συχνά κατά το παρελθόν, όχι πολύ μακρινό, το θέμα της συζήτησης μεταξύ των εκπροσώπων των ΜΚΟ και του κράτους. Δημιουργήθηκαν μάλιστα αρκετές φορές προσχέδια βασικών αρχών. Σε αυτό το σημείο δεν είναι άτοπο να τονιστεί, ότι πλέον έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για τη χάραξη μιας εθνικής πολιτικής. Η εθελοντική δραστηριότητα έχει πλέον αποδειχθεί αποτελεσματική και αυτό όχι μόνον πρέπει να αναγνωριστεί, αλλά πλέον και να υποστηριχθεί. Πώς; Με τη δημιουργία σαφούς νομοθετικού πλαισίου που θα καθορίζει από τις ελάχιστες οργανωτικές δομές των εθελοντικών οργανώσεων, τις απαραίτητες διαδικασίες πιστοποίησής τους στους αρμόδιους φορείς και τις διαδικασίες χρηματοδότησής τους, μέχρι και τη δημιουργία ενός εθνικού κέντρου, μιας υπηρεσίας που θα επεξεργάζεται την εθνική πολιτική, θα πιστοποιεί τις οργανώσεις, θα λαμβάνει και θα αξιολογεί τις ετήσιες αναφορές τους και τους οικονομικούς απολογισμούς τους. Μέσα σ’ αυτόν τον σχεδιασμό θα προκύψει και ο ορισμός της εθελοντικής μη κυβερνητικής οργάνωσης, καθώς και του ίδιου του εθελοντή, για να μπορέσει πλέον να διευκρινιστεί ποιος θα είναι ο συνομιλητής του κράτους. Επιπλέον, προσδιορίζοντας τα χαρακτηριστικά των ΜΚΟ θα μπορούσαν να προβλεφθούν και κίνητρα για την εθελοντική προσφορά εργασίας, όπως η αποζημίωση, η αναγνώριση χρόνου εθελοντικής εργασίας, αλλά και η νομική κατοχύρωση της υγιεινής και της ασφάλειάς τους. Στο σημείο αυτό και κοιτάζοντας προς το αύριο του

Επιτροπής, ένα στα πέντε κράτη μέλη δεν έχει σαφές νομικό πλαίσιο ούτε σαφείς κανόνες για τους εθελοντές. Η Ελλάδα έχει συχνά επικριθεί για την έλλειψη συλλογικών διαδικασιών και εθνικών στρατηγικών αναφορικά με τον εθελοντισμό, ενώ έχει τονιστεί παράλληλα η ανάγκη ύπαρξης νομοθετικού πλαισίου. Στη χώρα μας το νομικό πλαίσιο που αφορά τον εθελοντισμό είναι αποσπασματικό, κατακερματισμένο και καθορίζεται από νόμους απαρχαιωμένους που περιλαμβάνουν περισσότερες ή ειδικότερες ρυθμίσεις σε συγκεκριμένους τομείς, ενώ σε πολλά σημεία είναι ελλιπές και ανεπαρκές ως προς τις σύγχρονες πραγματικές ανάγκες για την ανάπτυξη του εθελοντισμού. Επιπροσθέτως οι εθελοντές δεν καλύπτονται από κάποιου είδους νομική προστασία αλλά εφαρμόζονται οι γενικοί κανονισμοί που διέπουν την απασχόληση, τις κοινωνικές παροχές και τις παροχές υγείας. Η λειτουργία των εθελοντικών οργανώσεων στην Ελλάδα στηρίζεται στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι. Είναι το άρθρο 12 του Συντάγματος. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται στον Αστικό Κώδικα η σύσταση και λειτουργία νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που διαθέτουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα υπό τη μορφή σωματείου, ιδρύματος ή κοινωφελούς ιδρύματος, επιτροπής εράνου, αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, ενώσεων προσώπων. Εν τούτοις ο αριθμός των εθελοντικών οργανώσεων και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον Ελλαδικό χώρο δεν είναι γνωστός, εξ αιτίας της απουσίας χαρτογράφησης, επίσημης χαρτογράφησης του τοπίου και ενιαίου καταλόγου για τις οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Η απουσία του θεσμικού πλαισίου που θα αποσαφήνιζε τα θέματα που ανακύπτουν από τη δραστηριότητα των εθελοντικών οργανώσεων, αυτά που αφορούν τις σχέσεις 28

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

Αλλά και διαχρονικά ο ρόλος της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς ήταν να στέκεται δίπλα στον νέο, δίπλα στον άνθρωπο που προσφέρει εθελοντικά τον χρόνο, τις δεξιότητές του για να βοηθήσει τον συνάνθρωπο, για να βοηθήσει την κοινωνία. Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς αποτέλεσε τον εθνικό συντονιστικό φορέα για το Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντισμού 2011 στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 27 Νοεμβρίου του 2009, το έτος 2011 ανακηρύχθηκε Ευρωπαϊκό Έτος Εθελοντικών Δραστηριοτήτων που προωθούν την ενεργό συμμετοχή του πολίτη, βασικός στόχος του οποίου ήταν η ενθάρρυνση, η υποστήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν τόσο η Ένωση όσο και τα κράτη μέλη, τόσο οι τοπικές όσο και οι περιφερειακές Αρχές, για τη δημιουργία συνθηκών κατάλληλων για την κοινωνία των πολιτών, οι οποίες ευνοούν τον εθελοντισμό καθώς και την ενίσχυση και την προβολή των εθελοντικών δραστηριοτήτων. Σήμερα, η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς μέσα σ’ αυτό το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο για τον εθελοντισμό, συνεχίζει με νέες δράσεις όπως η εθνική στρατηγική για την νεολαία, όπως ο ορισμός του εθνικού δικτύου πόλεων νεολαίας, η σύσταση του δομημένου διαλόγου, η δημιουργία δικτύων Ευρωπαϊκών Πόλεων για τη συνεργασία στους νέους και στον εθελοντισμό. Αλλά πολύ πιο σημαντικό ζήτημα, για το θέμα το οποίο μας αφορά, είναι η σύσταση του μητρώου οργανώσεων νεολαίας. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, το εθελοντικό κίνημα μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα κίνημα ανθρώπων που βρίσκονται στην πρωτοπορία μιας κοινής προσπάθειας που υπηρετεί έναν στόχο, να κάνουμε την κοινωνία μας πιο δίκαιη, πιο ανθρώπινη, να την φέρουμε πιο κοντά στις επιθυμίες και στα οράματά μας για τον κόσμο που θέλουμε να ζούμε, ακριβώς δηλαδή για τον τρόπο με τον οποίον σκέπτονται οι νέοι.

εθελοντισμού αλλά και της ίδιας της χώρας θα ήθελα να σας υπογραμμίσω τον διαχρονικό ρόλο της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς στον εθελοντισμό, κάνοντας μια σύντομη χρονική αναδρομή. Σχεδόν από σύστασης του μεταπολιτευτικού κράτους η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς υπήρξε η μοναδική κρατική υπηρεσία που είχε στον ιδρυτικό της νόμο τη λέξη εθελοντισμός. Υπήρξε πρωτοπόρο όργανο. Με πρωτοβουλία και στήριξη της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς δημιουργήθηκαν τα πρώτα θεματικά δίκτυα μη κυβερνητικών οργανώσεων στην Ελλάδα, στη δεκαετία του 1990, η πρώτη διαδικτυακή Τράπεζα Χρόνου τη δεκαετία του 2000, η γέφυρα συνεργασίας για τον εθελοντισμό. Η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς υπήρξε ο πρώτος κρατικός φορέας που προέβη στην πρώτη καταγραφή εθελοντικών ΜΚΟ και παρήγαγε παράλληλα ενημερωτικό εκπαιδευτικό υλικό για την προώθηση του εθελοντισμού και υπάρχει διαχρονικά συνέχεια στη δράση της, είτε μέσα από τα δικά της, είτε μέσα από άλλα, Ευρωπαϊκά κυρίως προγράμματα και συναφείς πρωτοβουλίες. Το πρόγραμμα “εθελοντισμός και διακοπές”, σύμφωνα με το οποίο παρέχονταν σε νέους εθελοντές έξοδα διατροφής, διαμονής, μετακίνησης για να στηρίξουν το έργο των Ελληνικών Ταχυδρομείων κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών τους διακοπών σε διάφορες τουριστικές περιοχές της Ελλάδος. Το εθελοντικό πρόγραμμα “ιατρική βοήθεια για τα ακριτικά νησιά”, το πρόγραμμα “πρώτες βοήθειες και άμεση ιατρική περίθαλψη”, σύμφωνα με το οποίο οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Ιατρικής παρείχαν εθελοντικό έργο στα περιφερειακά κέντρα υγείας της Ηπείρου. Το εκπαιδευτικό εγχειρίδιο “διδάσκοντας τον εθελοντισμό”, που διανεμήθηκε σε έντυπη μορφή σε σχολεία μαζί με CD, του ντοκυμανταίρ “Δράσε θετικά”, που υπήρξε πρωτοπορία της Ελλάδος για το έτος εθελοντισμού, μεταξύ άλλων κρατών μελών, κάτι για το οποίο η χώρα μας έλαβε και έπαινο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 29

Ο εθελοντισμός αποτελεί κορυφαία πράξη ανάδειξης της αγάπης, του σεβασμού προς τον συνάνθρωπο, κινητήρια δύναμη που μας καθιστά ενεργούς πολίτες. Είναι η αισιόδοξη θεώρηση ενός κόσμου και η απάντηση στην κρίση, την απογοήτευση, τη μεμψιμοιρία, που δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό χαρακτηρίζουν πολλές πτυχές της κοινωνίας μας σήμερα. Η Γενική Γραμματεία διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς θα συνεχίσει να πραγματοποιεί το επιτελικό της έργο για να καλύψει τα θεσμικά κενά που υπάρχουν, καταβάλλοντας κάθε προσπάθεια για την επίλυση όλων των δυσχερειών που βάζουν προσκόμματα στην εθελοντική δράση και τη δραστηριοποίηση. Σήμερα, έχουμε μια ιδιαίτερη και εξαιρετική ευκαιρία να θέσουμε, εκ νέου, τη βάση ενός γόνιμου διαλόγου, ο οποίος πρέπει να καταλήξει σε απτά συμπεράσματα ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην πράξη. Περιμένω να ακούσω με μεγάλο ενδιαφέρον τις θέσεις και των υπολοίπων συνομιλητών, κυρίως των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στις ΜΚΟ, ώστε η προσπάθεια την οποίαν έχουμε ξεκινήσει και η οποία είναι γνωστή τουλάχιστον στο Ελληνικό τμήμα του Προσκοπισμού, να μπορέσει να ξεπεράσει όλες τις δυσχέρειες και να προτείνει εφαρμόσιμες λύσεις. Όπως σας τόνισα, είμαι αισιόδοξος ότι οι συνθήκες πλέον έχουν ωριμάσει. Η ίδια η κοινωνία δείχνει τον δρόμο. Όλοι μαζί μπορούμε να προσπαθήσουμε ακόμη περισσότερο, να προσφέρουμε ακόμη περισσότερο, να στηρίξουμε τον εθελοντισμό ακόμη περισσότερο, το επιτάσσουν οι καιροί, το γνωρίζουμε, για να γίνει η χώρα μας πιο φιλόδοξη, πιο φιλική και πιο ανθρώπινη. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Pavel Trantina Πρόεδρος - European Alliance of Volunteering

Ευχαριστώ πολύ. Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί Πρόσκοποι, αγαπητά αδέλφια, σας ευχαριστώ πολύ για την ευγενική σας πρόσκληση να μιλήσω στην διημερίδα σας. Well, O.K.. let’s stop pretending that I know speak Greek and allow me to continue in English. But in order to keep our family tradition, my great grandfather was a highschool professor of ancient Latin and Greek. I promise I will come to Greece this summer for a two weeks long language course, so next time you invite me I will be fluently speaking. I was invited to speak from European or Brussels perspective, this is why I will speak on behalf of the European Lines for Volunteering, which is European network of … including scouts and also on behalf of the European Economical Solution Committee which is an official advisory body to the European Commission, to the European Council and the European Parliament and it gives its opinions on behalf of the organized civil society employers, trade unions and various NGOs such as scouts and other groups. But this picture wouldn’t be complete so let me add one more dimension to that. Because it was volunteering and scouting. I wouldn’t be able to speak on behalf of Brussels today if I didn’t join scouts in 1990. And because 30

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

it was volunteering and scouting which has prepared me for my European engagement and I proudly represent scouts and both of these two institutions. I will do my best to present you the due on the European policies impacting volunteering, also from our joined scout perspective. The defining moment for the European policies regarding volunteering was the year 2011. Scouts and other big NGOs, as you can see there are more than forty of them, were at the very beginning of campaigning for having the year and then we were running the year and we prepared a lasting legacy of this year. A book full of recommendations called the policy agent for volunteering in Europe, which was endorsed by all the European institutions as a set of really good suggestions on how to improve the environment for volunteering across Europe. PEIV, this the abbreviation for the Policy of Volunteering in Europe, you see that actually there is only one letter that is missing to my full satisfaction, so that if it would be called Pavel … PEIV has actually six areas where the recommendations are grouped. The first one is dealing with the quality of volunteering, especially how can we improve our own functioning, legal frameworks, volunteering infrastructure because without the proper infrastructure no volunteering organization can work. Recognition tools, value of volunteering and a very special area which is employee volunteering. Let me start with the legal framework because this is a prerequisite, good legal framework is a prerequisite for good volunteering. As we have heard in Greece but in many other countries there is no unique volunteer law and we always have to be very aware of all the legislation that exists. But in some countries they have volunteer laws that can serve as a good example. For all the others there is a volunteering charter or a draft European charter on the rights and responsibilities of volunteers which can serve as a good

basis for making the legislation which is friendly towards volunteers which doesn’t put much burden on the volunteer organizations but creates an enabling environment. We as scouts have been discussing since may be for two decades already about different regulations for camping across and other problems that the legislation imposes on us across Europe. There are two big directives of the European Union in which can be of your interest at the moment. One is the so called visa directive and it basically governs the arrival of 3rd country nationals into the European Union. We want to put volunteers on an equal footing as the teachers and as students for instance, so that they would have an easier access for coming in the E.U.. The second directive is the very robust financial directive which actually stipulates the conditions for cofunding. Co-funding by the value of the volunteer work. I will get into the subject slightly later but basically it’s louse for co-funding of the projects over the volunteer work but the conditions at a national level must be prepared forward. That leads me to the question of measuring our impact because we can measure the financial impact of volunteering in financial terms. For that methodology which was endorsed by the international labour organization is available. It enables count hours, it enables to count hours according to the different types of work and there are ten types, and in the end it gives you an economic value of what you are doing. It has been tested in several European countries. I myself was very much engaged in testing it in my home country in the Czech Republic and it brings really interesting results. It says for instance in the Czech Republic that an association of volunteers produce the economic value of more than 1 billion Czech crowns which are roughly 30 million euros per year, which is 30 times more than the association receives 31

initiative of the European Commission is dealing with the subject of validation of skills not only through the Europass framework that you probably know and which should include also the volunteer engagement, not only studies and work practice but also through the work on the professional qualifications, European qualification framework, national qualification systems etc. I don’t have much time to deal with that, but I guess you will be discussing it through the conference and I will be available because this a topic very dear to my heart. What we have done and what is for your disposal is the VAPOVO approach which stands for validation policy for volunteering organizations which should guide every interested volunteer involving organization to establish their own validation policy. And, by the way, I found one thing in your folder and I guess it will be presented later, but I am very happy to see this, this is a Greek translation of an original French self evaluation tool, called Valoristo or empower yourself in English and it helps every volunteer to assess, especially in scouting, to assess what he or she knows and how to present it to the future employer. So very well done, congratulations. Let me get into another subject which is using the opportunities. You know that there are several European programs supporting volunteers, there is the EU aid volunteers program, aiming at sending 10.000 Europeans to help in the time of humanitarian crisis abroad, I mean outside of the European Union, there is of course Erasmus plus program, and it’s European Volunteer Service which is again enabling exchanges of volunteers on long term basis between the E.U. countries and there is a new initiative of the European Commission which is called European Solidarity Core. It has been launched very recently, it is a bit rushed but it gives some opportunities to enhance. Let me just quote from the … position about that. The

through the grounds from the state and from the public. So actually we produce 30 times more, just through the value of the volunteer work than the state invests into us. I think that actually this is quite a good investment and good return, isn’t it? According to this we are trying to convince Eurostat to promote this measurement across Europe so that it actually would be comparable within the member states, it will be reliable and it could be used for further development of volunteering across Europe. The second impact that can be measured but in a more difficult way is the social value of what we are doing and of course this a thing that has started on the level of the European Youth Forum. Another thing is how do we validate the skills that we learn through volunteering. I always say that I learnt much more or actually all the things that I need in my life that I learnt through scouting and not through my studies at the University. I know it is slightly exaggerating but all the soft skills that I need to make a presentation here today, for instance, the language abilities, I learnt through my volunteer involvement in scouting and in other youth organizations. And research confirms it. You see the quote from the demos study that was done in the United Kingdom in 2014, called scouting for skills, which says that the ethos and activities of the scouts underpin the acquisition of a broad range of soft skills and the research that we have done suggests that the scouts can assist the development of team working, leadership, resilience and problem solving as well as demonstrate a commitment and resolve. They can also provide access to networks and social opportunities that are valuable for future employability. Employability seems to be a buzzword of today in Europe, employment and employability and it is very much connected to the validation of skills. The new skills for Europe a big 32

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

other stead value what we are doing. The photo that you see is actually one of the twitter messages that appeared during the council members of the European Youth Forum last weekend where Greek scouts and it was Andreas Tsekas and I don’t see him in the room today, he had a great presentation on inspirement refugees actions based on what we have seen today being awarded. And that is your help to the refugees, to the refugee crisis. So with this actually let me conclude my brief presentation. Thank you for the important work you are doing, keep on doing that and you will have our support in that bad Brussels with the scout presence. We can find more information of course on the websites of the European Lines for Volunteering and the European Economic and Social Committee. I am very much looking forward towards discussions during the conference of the best.

consultation has just finished and we are waiting the legal proposal. Of course it has some limits. It is a program which is limited only to transcount volunteering and we need to support the local one and there is two important focus on skills and employability instead on solidarity action, but anyway this can be overcome, hopefully the proposal will be good. Our proposals, are the following. We need to clearly define volunteering and occupational strength. There are two ones and actually they shouldn’t be mixed up. It should be a volunteering proposal which should include free time volunteering which is the most frequent version of volunteering. Local volunteering should be a core element of the European Solidarity Core because the vast majority of volunteering, as I said, is happening on the local level. We need to ensure quality volunteering and here we would link to the PAIV and to the drafts charter on the rights and responsibilities of volunteers. We need to ensure recognition and validation of the learning outcomes again, we are getting back to that, but we see that actually there is a chance to start with a coordinated intra service approach in the European Commission in other European Institutions because there is none at the moment and we need to increase that. And last but not least, funding support should aim at creating a sustainable impact of this kind of volunteering. When we talk about valuing our work, that is another subject of policy … volunteering in Europe. You have national volunteering awards in many countries and there is the European volunteering capital, currently as you can see it is Sligo in Ireland but actually you might consider applying as one of the Greek towns in the future, the process of selection of 2019 European capital for Volunteering is ongoing at the moment and you have the time until I think the 30th of June. But when we talk about valuing our work there are

Μιχάλης ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων για την τιμή που κάνει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για να συντονίσει την συζήτηση μεταξύ των πολύ σημαντικών πολιτικών παραγόντων. Ο κ. Παπαγεωργίου έδωσε το στίγμα. Είναι ελλιπές το πλαίσιο. Ο κ. Trantina έδωσε τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Θα ήθελα να καλέσω όμως για πέντε λεπτά στο βήμα, θα είμαι λίγο αυστηρός με τους χρόνους, τον κ. Γιαννάκη τον Επίτροπο Εθελοντισμού και ΜΚΟ της Κύπρου για να μας πει σε πέντε λεπτά την Κυπριακή εμπειρία. Κύριε Επίτροπε.

επίπεδο και πρέπει και εμείς να προχωρήσουμε άμεσα, ώστε ο τομέας αυτός να παίξει τον ρόλο τον σημαντικό που θέλουμε και ως κοινωνία αλλά και ως Πολιτεία να του δώσουμε. Θα προχωρήσω γρήγορα για να μη χάνουμε τον χρόνο. Έχουμε συγκεκριμένες πολιτικές που ως Κύπρος θέλουμε να αλλάξουμε και να εκσυγχρονίσουμε. Είναι η οικονομική ενίσχυση του κράτους, η αναγνώριση του εθελοντισμού, οι υποδομές για εθελοντικές οργανώσεις, η ενθάρρυνση του ενεργού πολίτη και ειδικότερα των νέων, διότι είναι το βασικό στοιχείο ενίσχυσης του εθελοντισμού και φυσικά η αξιοποίηση και Ευρωπαϊκών κονδυλίων αλλά και καλών πρακτικών. Όμως για να δημιουργήσουμε αυτή την κουλτούρα εθελοντισμού στην κοινωνία μας, χρειάζεται επίσης να κάνουμε συγκεκριμένες πολιτικές και να σας πω παραδείγματα ενθάρρυνσης του ενεργού πολίτη. Θεσμοθετημένο από το Υπουργικό Συμβούλιο η δημόσια διαβούλευση Υπουργών και Προέδρου της Δημοκρατίας με την κοινωνία των πολιτών. Κάναμε δύο δημόσιες διαβουλεύσεις έως τώρα με τον ίδιο τον Πρόεδρο. Τη μία ήταν με μη κυβερνητικές οργανώσεις, την άλλη ήταν με 150 ανένταχτους νέους, το ίδιο έκαναν και οι Υπουργοί με συγκεκριμένες ομάδες στόχου και με συγκεκριμένες θεματικές. Αυτός είναι ο απολογισμός των δύο δημόσιων διαβουλεύσεων και αυτές τις φωτογραφίες τις δείχνω για να δείτε ακόμα και το στήσιμο της όλης διαδικασίας. Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι στο ίδιο επίπεδο με τους συμμετέχοντες, χωρίς ατζέντα και οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ρωτήσουν, να κάνουν κριτική και να εισηγηθούν. Άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο. Για πρώτη φορά το Υπουργικό Συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας άνοιξε τις πόρτες τους σε 200 νέους Λυκείου και φοιτητές. Είχαν την ευκαιρία να δουν πώς παίρνει αποφάσεις το Υπουργικό

Γιάννης Γιαννάκης Επίτροπος Εθελοντισμού και ΜΚΟ - ΚύπρΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Καλημέρα σας. Ευχαριστώ για την πρόσκληση. Κι εγώ Πρόσκοπος είμαι από εννέα ετών και το ότι είμαι Επίτροπος Εθελοντισμού οφείλεται φυσικά και στην εμπλοκή μου με τον εθελοντισμό, οπότε αυτό να το έχουμε υπόψη μας. Για να δημιουργήσουμε ένα θεσμικό πλαίσιο χρειάζονται τρία στοιχεία: το νομοθετικό, η πολιτική βούληση, διότι δεν είναι ένας τομέας που σηκώνει υποσχέσεις και λόγια, και η δημιουργία κουλτούρας. Ως Επίτροπος Εθελοντισμού έχω διοριστεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για πρώτη φορά στην Κυπριακή Δημοκρατία και είμαι υπόλογος κατ’ ευθείαν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οπότε υπάρχει πολιτική βούληση και το πολιτικό πλαίσιο εκσυγχρονισμού του εθελοντισμού, του ρόλου των μη κυβερνητικών οργανώσεων και η ενθάρρυνση του ενεργού πολίτη και ειδικότερα των νέων. Και φυσικά συνδέουμε τις πολιτικές μας με τις Ευρωπαϊκές διότι οι Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα καλάθι καλών πρακτικών και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Τα πράγματα αλλάζουν στον εθελοντισμό, εκσυγχρονίζονται και ο ρόλος του και των οργανώσεων αναβαθμίζεται τόσο σε τοπικό, εθνικό, Ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο 34

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

με την Πολιτεία. Αυτό το έγγραφο, που έχει συγγραφεί και με τη συμβολή του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα είναι ένα έγγραφο πολιτικής η οποία θα καθοδηγεί την Πολιτεία σ’ αυτή τη σχέση, επειδή είναι η Χάρτα του ενεργού πολίτη. Το τί είναι ενεργός πολίτης, πώς μπορεί να γίνει κάποιος, είναι σημαντικό αυτή η πληροφόρηση να πάει στους νέους, διότι αυτοί οι όροι στην Κύπρο δεν είναι κατανοητοί. Σημαντική υποδομή είναι τα σπίτια του εθελοντή. Παρέχουμε σε οργανώσεις βασικό γραφειακό εξοπλισμό, τηλέφωνα, διαδίκτυο, αίθουσα συνεδριάσεων, αίθουσα εκδηλώσεων. Μέχρι σήμερα έχουμε κάνει δύο σπίτια, ένα στη Λάρνακα, το άλλο στη Λευκωσία και θα προχωρήσουμε στη δημιουργία αντίστοιχων υποδομών που δίνονται δωρεάν σε μη κυβερνητικές οργανώσεις οι οποίες δεν έχουν δικά τους κτίρια, ώστε το λειτουργικό κόστος τους να χαμηλώνει και να φέρνουν αυτά τα χρήματα στις δράσεις τους και διάφορες άλλες πολιτικές που έχουμε ως Πολιτεία. Να σας πω ότι έγινε για πρώτη φορά η πρώτη επίσημη έρευνα για θέματα εθελοντισμού στον τόπο μας και έχει αναδείξει ότι 7,16% των πολιτών είναι στον οργανωμένο εθελοντισμό, 2,3% είναι με πρωτοβουλίες δικές τους και το ευχάριστο είναι ότι από τις ηλικίες 16 έως 39 ετών 45% είναι αυτής της ηλικίας, 55% είναι γυναίκες, 55% είναι εργαζόμενοι, ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Είναι πολύ σημαντικό θέμα οι έρευνες, διότι μας αποτυπώνουν την πραγματική εικόνα για να μπορούμε να δούμε τις αδυναμίες και το πώς μπορούμε να βελτιωθούμε και αυτή η έρευνα θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Να σας πω ότι ο εθελοντισμός δεν είναι μόνο φιλανθρωπία, είναι πολύ σημαντικό αυτό που λέω, αφορά όλους τους τομείς της κοινωνίας, φιλοζωικές, θέματα ευημερίας των ζώων, περιβάλλον, ανακύκλωση, φυλετικές διακρίσεις, νεολαία, πολιτισμός, αθλητισμός, όλα. Ο εθελοντισμός και ο ρόλος των οργανώσεων είναι πάρα πολύ σημαντικός. Γι’ αυτό και ως θεσμός είμαστε σε διϋπουργικές Επιτροπές,

Συμβούλιο και μετά, για 45 λεπτά, να ασκήσουν και κριτική αλλά και να εισηγηθούν στους Υπουργούς και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας διάφορα θέματα που τους αφορούσαν. Αυτά τα λέω για να καταδείξω πως μόνο με ουσιαστικά μέτρα μπορούμε ως Πολιτεία, να ενθαρρύνουμε τον ενεργό πολίτη, να έρθουμε κοντά στους πολίτες. . Δημιουργία κουλτούρας. Από πού μπορεί να γίνει; Δύο πυλώνες υπάρχουν, οικογένεια και σχολείο. Το σχολείο μπορούμε να το επηρεάσουμε θετικά. Το εγχειρίδιο για τον εθελοντισμό και τον ενεργό πολίτη, το τί είναι εθελοντισμός και τους σύγχρονους όρους με βιωματικό τρόπο και καλές πρακτικές βιωματικές, δίνει την ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να εφαρμόσουν στα σχολεία δράσεις – και μιλώ για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και τις 800 σχολικές μονάδες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπάρχει εκπαιδευτικός που είναι ορισμένος γι’ αυτά τα θέματα. Αυτό το εγχειρίδιο έχει δοθεί πέρυσι και αυτή τη στιγμή που μιλάμε κάνω συναντήσεις με τους διευθυντές των σχολικών μονάδων για περισσότερη προώθηση του εθελοντισμού στα σχολεία. Πολύ σημαντικό στοιχείο είναι ότι περάσαμε από το Υπουργικό Συμβούλιο, μιλούσαμε προ ολίγου για τα δικαιώματα και τις ευθύνες των εθελοντικών οργανώσεων, τη διακήρυξη ευθυνών και δικαιωμάτων του εθελοντή που καθορίζει ένα πλαίσιο πολιτικό, ποιες είναι οι ευθύνες του εθελοντή και τα δικαιώματά του, ποια είναι τα δικαιώματα της οργάνωσης και οι ευθύνες της και αυτό το πολιτικό πλαίσιο, διότι έχουμε παρατηρήσει ότι πολλές οργανώσεις στον τόπο μας δεν μπορούν καν να διαχειριστούν σωστά τους εθελοντές και ειδικότερα τους νέους. Έχουμε κάνει και άλλα πολιτικά έγγραφα τα οποία θα πάνε σύντομα στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το έγγραφο της κοινωνίας των πολιτών. Πρέπει πλέον να θεσμοθετήσουμε σε πολιτικό επίπεδο τη σχέση της κοινωνίας των πολιτών 35

κάνουν. Δεύτερον, καταργούμε τις λέσχες. Οι λέσχες ήταν βάσει της νομοθεσίας υποστατικά ψυχαγωγίας με έναν γραμματέα και 20 μέλη και τί είχαμε στο τέλος; Λέσχες χαρτοπαικτικές. Βεβαίως. Τις καταργούμε. Σημαντικό επίσης, στοιχεία επικοινωνίας της οργάνωσης. Κάθε χρόνο θα πρέπει να υποβάλλονται στοιχεία του Διοικητικού Συμβουλίου, κάθε χρόνο θα υποβάλλονται τα ονόματα, γιατί τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων έχουν νομική υποχρέωση, και αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο. Επίσης, πολύ σημαντικό, κάτι που στην Ελλάδα θα πρέπει να το αντιμετωπίσετε. Κακώς τα Υπουργεία εγκρίνουν από μόνα τους και δίνουν νομικές οντότητες. Δεν έχει σημασία η δράση της οργάνωσης. Σημασία έχει η νομική οντότητα της οργάνωσης. Άρα πρέπει να γίνει. Στην Κύπρο έχουμε ένα αρχείο, ένα, και όταν πάρουν τη νομική οντότητα και πάνε στα Υπουργεία να επεξεργαστούν για προγράμματα ή για χορηγίες, είναι άλλο θέμα. Ένα αρχείο πρέπει να υπάρχει, διότι η πολυδιάσπαση δημιουργεί πολλά κενά. Δεν θα μιλήσω γι’ αυτά. Θα μιλήσω για το θέμα των ιδιωτικών οργανισμών κοινής ωφελείας και τελειώνω. Στην Κύπρο οι φιλανθρωπικές οργανώσεις, όποιες έχουν αυτό το όνομα, φιλανθρωπική οργάνωση, δικαιούνται φοροαπαλλαγών και άλλων πλεονεκτημάτων. Έως τώρα στην Κύπρο είχαμε κανονισμούς, πολύ γκρίζους, με πολλά προβλήματα. Έχουμε σχεδιάσει συγκεκριμένη νομοθεσία για το τί είναι φιλανθρωπική οργάνωση, που σύντομα θα πάει στο Υπουργικό και μετά στη Βουλή, για να καθορίζεται πλέον με ξεκάθαρο τρόπο ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους όταν πάρουν αυτόν τον τίτλο, διότι πρέπει να καταλάβουμε ότι και σ’ αυτόν τον τομέα πρέπει να ξεκαθαρίσει η διαφάνεια και η χρηστή διοίκηση των οργανώσεων που εκμεταλλεύονται και αξιοποιούν τη φιλανθρωπία για να προσφέρουν. Αυτά τα έχουμε κάνει και με

σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, σε θέματα ατόμων με αναπηρία, θέματα τρομοκρατίας, οποιαδήποτε άλλα θέματα, γιατί ο εθελοντισμός είναι το πιο σημαντικό κομμάτι πρόληψης που υπάρχει στον κόσμο. Όταν κάποιος είναι εθελοντής, ειδικότερα νέος, αποτελεί κατά 97% πρόληψη στα ναρκωτικά, αλκοολισμό, παραβατικότητα. Άρα, πρέπει να μείνουμε σ’ αυτά τα θέματα εθελοντισμού με άλλους όρους πλέον και να βλέπουμε τα οφέλη και της Πολιτείας, που μπορεί να έχει όταν έχει μια κοινωνία η οποία είναι ζωντανή. Και φθάνω στις νομοθεσίες. Πολύ σημαντικό. Στην Κύπρο έχουμε τρεις νομικές οντότητες. Σωματεία, Ιδρύματα και Λέσχες. Αυτό είναι το νομικό πλαίσιο που υπάρχει αυτή τη στιγμή για κάποια οργάνωση για να γίνει Μ.Κ.Ο.. Στην Κύπρο εμείς έχουμε αποτυπώσει τον αριθμό των οργανώσεων, 6.000. Δυστυχώς δεν έχουμε ιδέα τί κάνουν όλες αυτές . Άλλες έκλεισαν, άλλες μπορεί να είναι ένα άτομο, άλλες κάνουν διαπλοκή. Από την άλλη πλευρά, έχουμε οδηγίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση για θέματα τρομοκρατίας, έχουμε ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Φυσικά η κοινωνία τί ζητά; Διαφάνεια στα οικονομικά, τόσο για τα χρήματα που δίνει ως κοινωνία αλλά όσο και για την εθελοντική προσφορά. Τι κάναμε; Σύντομα θα ψηφιστεί από τη Βουλή, μετά από μεγάλη μάχη ώστε να περάσουμε τις πολιτικές μας για τον εκσυγχρονισμό αυτής της νομοθεσίας, που τί θα λέει; Αναγκάζονται όλες οι οργανώσεις οι οποίες έχουν νομική οντότητα στην Κυπριακή Δημοκρατία να υποβάλλουν ελεγμένους λογαριασμούς, εκτός εκείνων που έχουν ένα προϋπολογισμό 30.000 ευρώ και κάτω, δεν είναι ανάγκη να είναι ελεγμένοι οι λογαριασμοί από κάποιο επίσημο γραφείο, αλλά οικονομικούς απολογισμούς θα υποβάλλουν και αν δεν το κάνουν για δύο χρόνια συνέχεια, θα κλείνουν. Δεν μπορούν να χρησιμοποιούν την ευαισθησία των πολιτών ή το όνομα του κοινού οφέλους για οποιονδήποτε άλλον σκοπό, εκτός από εκείνον τον οποίον έχουν ενταχθεί να 36

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

τη συμβολή του Συμβουλίου της Ευρώπης, επισκεφθήκαμε και χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να πάρουμε καλές πρακτικές και φυσικά να ξέρετε ότι και ως θεσμός, ειδικά με την Ελλάδα με τις στενές σχέσεις που έχουμε, θέλω να βοηθήσω και ως άτομο αλλά και ως Κυπριακή Δημοκρατία, να ξεχωρίσουμε αυτό το πλαίσιο διότι ο εθελοντισμός είναι αυτός που πράγματι θα συμβάλει σημαντικά και στον εκσυγχρονισμό του κράτους, διότι να μην ξεχνάμε ότι ο εθελοντισμός δεν είναι μόνο δράσεις, αλλά συμβάλλει και στη χάραξη πολιτικής και πώς κάνει το κράτος να γίνεται καλύτερο. Ευχαριστώ πολύ.

Ελένη Αυλωνίτου Βουλευτής - ΣΥΡΙΖΑ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ τον Επίτροπο της Κύπρου που έδειξε ότι η Κύπρος είναι μάλλον, κύριοι Βουλευτές και κύριοι εκπρόσωποι των κομμάτων, πολύ πιο μπροστά από την Ελλάδα. Δίνω τον λόγο στην κυρία Αυλωνίτου την βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ για πέντε λεπτά αυστηρά. Πρέπει να υπάρξει συζήτηση. Ξέρω ότι οι πολιτικοί έχουν κι άλλες δραστηριότητες σήμερα, άρα να είμαστε επακριβώς στον χρόνο σας παρακαλώ πολύ.

Αγαπητοί Πρόσκοποι, εκλεκτοί προσκεκλημένοι, καλημέρα σας. Δράττομαι της ευκαιρίας από αυτό εδώ το βήμα να εκφράσω ένα θερμό ευχαριστώ, από βάθους καρδίας, και να συγχαρώ το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων για την παρουσία του, τις υπηρεσίες του, τις δράσεις του, μέσα από τις οποίες πραγματικά ο κόσμος γίνεται καλύτερος. Είναι αλήθεια ότι ο εθελοντισμός έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο των προβολέων της δημοσιότητας, τόσο, που θα νόμιζε κανείς ότι πρόκειται για μια καινοτομία που τώρα μόλις ανακάλυψε η ανθρωπότητα. Στην πραγματικότητα όμως ο εθελοντισμός είναι μια από τις αρχαιότερες συνήθειες των ανθρώπων απανταχού της γης. Είναι αυτό που έδωσε στους ανθρώπους την ικανότητα να συγκροτήσουμε πραγματικά οργανωμένες κοινωνίες. Από τότε ο εθελοντισμός ποτέ δεν εξέλιπε, αντίθετα με τα χρόνια ενισχύθηκε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Στις μέρες μας, αυτό που τονίζεται ιδιαίτερα είναι ο οργανωμένος εθελοντισμός με τη μορφή της λεγόμενης μη κυβερνητικής οργάνωσης, που στις μέρες μας προωθεί37

νται όλοι οι πολίτες. Δηλαδή ο εθελοντισμός δεν χρειάζεται ειδικά προνόμια μονοπωλιακής φύσης. Τί μας κάνει όμως στις μέρες μας να χρειάζεται να κάνουμε αυτή τη διάκριση; Δύο πράγματα. Πρώτα είναι το γεγονός ότι σε ορισμένες χώρες – και πρέπει να το γνωρίζουμε αυτό – χρησιμοποιήθηκαν οργανώσεις που παρουσιάστηκαν ως εθελοντικές για την ανατροπή κυβερνήσεων, οπότε στις χώρες αυτές προκλήθηκε μια γενική και μια άδικη, θα έλεγα, αντίδραση εναντίον όλων των εθελοντικών οργανώσεων που είχαν αλλοδαπή συμμετοχή ή χρηματοδότηση. Δεύτερον, είναι το γεγονός ότι σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες προωθείται η εθελοντική δράση ως εναλλακτική πρόταση προς το κοινωνικό κράτος και αυτό προωθείται από πολιτικές δυνάμεις που επιδιώκουν να καταργήσουν το κοινωνικό κράτος. Έτσι, καταλήξαμε σε μερικές περιπτώσεις ο πιο απλός και ο πιο άδολος εθελοντισμός να δημιουργεί καχυποψία. Οπότε στο φως αυτών των διαπιστώσεων, το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού αποκτά ιδιαίτερο νόημα. Θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού πρέπει να είναι η ελευθερία δράσης χωρίς ειδικά προνόμια. Δεν μπορεί να υπάρξει μη κυβερνητική οργάνωση με κρατική χρηματοδότηση. Δεν μπορεί να υπάρξει μη κυβερνητική οργάνωση που να ασκεί κρατική εξουσία. Δεν μπορεί να υπάρξει μη κυβερνητική οργάνωση με κρατικά προνόμια. Δεν μπορεί να υπάρξει μη κυβερνητική οργάνωση που να εκτελεί κρατικές εντολές. Και τέλος, δεν μπορεί να υπάρξει μη κυβερνητική οργάνωση που να έχει ασυλία από τους νόμους που ισχύουν για όλους τους πολίτες. Φίλες και φίλοι, το Σώμα των Ελλήνων Προσκόπων αποτελεί με αυτά τα κριτήρια μια υποδειγματική από κάθε άποψη εθελοντική οργάνωση, αφού για πάνω από έναν αιώνα δρα με εθελοντική προσφορά προς τη νεολαία διδάσκοντάς την, εκτός των άλλων, να ανταποδίδει αυτή την

ται σαν κάτι να επιβάλλεται να λειτουργεί με ορισμένους όρους για να τύχει επίσημης αναγνώρισης και υποστήριξης. Επιβάλλεται και εθελοντισμός. Εδώ έχουμε, φίλες και φίλοι, μια αντίφαση όρων. Αν είναι εθελοντισμός, δεν επιβάλλονται οι όροι του. Αν επιβάλλονται, δεν είναι εθελοντισμός. Ακόμα και ο θεματικός μας τίτλος “θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού” περιέχει μια αντίφαση όρων. Τί σημαίνει ακριβώς ο εθελοντισμός επιτρέπεται μόνο μέσα σε ένα ορισμένο θεσμικό πλαίσιο; Επιτρέψτε μου, ως πολιτικά δρούσα, να συμβάλω σ’ αυτόν τον προβληματισμό του θέματος “θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού”, του πολύ δύσκολου αυτού θέματος, παρατηρώντας όλες τις πλευρές, γιατί πραγματικά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στα επόμενα βήματα, τουλάχιστον να προσέχουμε. Δύο ερμηνείες λοιπόν μπορώ να δώσω στο ερώτημα αυτό, το “θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού”. Η πρώτη, η καλοπροαίρετη, είναι ότι θέλουμε να μην υπάρχουν πραγματικά θεσμικά εμπόδια στον εθελοντισμό. Η δεύτερη όμως, η υποψιασμένη, είναι ότι θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τον εθελοντισμό ως πρόφαση για άλλα πράγματα. Και οι δύο ερμηνείες όμως αφορούν τη σχέση των εθελοντών και των εθελοντικών δράσεων με το κράτος. Στην πρώτη ερμηνεία, πράγματι, δεν πρέπει να μπαίνουν εμπόδια στην εθελοντική δράση. Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να μετέχουν σε εθελοντικές δράσεις, να οργανώνονται σε εθελοντικά σχήματα, να προσφέρουν και να αναζητούν χρηματοδότηση για εθελοντικές δράσεις και να προσφέρουν εθελοντική βοήθεια, όπου αυτοί κρίνουν. Δηλαδή, ο εθελοντισμός χρειάζεται ελευθερία, πράγμα βέβαια που χρειάζονται όλοι οι πολίτες. Στη δεύτερη ερμηνεία, οι εθελοντικές οργανώσεις δεν αποτελούν και δεν πρέπει να γίνουν βραχίονας του κράτους. Δηλαδή δεν πρέπει να ασκούν κρατική εξουσία, δεν υποκαθιστούν το κράτος, δεν απολαμβάνουν κρατικού μονοπωλίου και υπόκεινται στους ίδιους νόμους που υπόκει38

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

εθελοντική προσφορά προς όλη την κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον 20ό αιώνα υπήρξαν στη χώρα μας δύο δικτατορίες που θέλοντας να αποκτήσουν ελεγχόμενες οργανώσεις νεολαίας και μη μπορώντας να υποτάξουν το Σώμα των Ελλήνων Προσκόπων, αναγκάστηκαν να ιδρύσουν τα δικά τους σχήματα, την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας και τους Άλκιμους που εξαφανίστηκαν μαζί με τις δικτατορίες που τις έφτιαξαν, γιατί ο πραγματικός εθελοντισμός έχει ένα ακόμη χαρακτηριστικό, ενώ οι κυβερνήσεις πέφτουν ο εθελοντισμός όπως και η αγάπη μένει. Σας ευχαριστώ.

Κωστής Χατζηδάκης Αντιπρόεδρος - ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Κυρίες και κύριοι, έχει μεγάλη αξία για μένα που είμαι σήμερα εδώ ανάμεσά σας, διότι ο εθελοντισμός αντιπροσωπεύει ένα κίνημα με περίσσευμα καρδιάς, ένα κίνημα που προφανώς δεν είναι σημερινό και απαντάται, ευτυχώς, σε όλο τον κόσμο. Απαντάται και στην πατρίδα μας, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, που τον χρειαζόμαστε διπλά για να αντιμετωπίσουμε τόσο τη μεγάλη, χωρίς προηγούμενο, οικονομική και κοινωνική κρίση, όσο και για να αντιμετωπίσουμε το άλλο θέμα που μας απασχολεί τελευταία, το προσφυγικό δηλαδή. Οι οργανώσεις που σήμερα βρίσκονται εδώ και φυσικά πολλές άλλες σε όλη τη χώρα, ενσαρκώνουν αυτό που δίνει αξία στον άνθρωπο, δηλαδή αυτό που λέει και η ίδια η λέξη, την ανθρωπιά, το να νοιαζόμαστε για τους γύρω μας, να βρίσκουμε στην ουσία της ζωής, το να βοηθάμε τους άλλους με όποιον τρόπο μπορούμε. Να κάνουμε πράξη αυτό που λέει η υπόσχεση των Προσκόπων, να βοηθάμε δηλαδή κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση. Όπως επίσης σωστά έχει ειπωθεί, ο εθελοντισμός αποτελεί την απόλυτη άσκηση στη Δημοκρατία, διότι ενώ με τις εκλογές ψηφίζεις κάθε 4 χρόνια, με τον εθελοντισμό ψηφίζουμε κάθε μέρα για το ποιού είδους κοινωνία

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Ελένη Αυλωνίτου την βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ που μόλις κατά ένα λεπτό υπερέβη τον χρόνο της. Ο κ. Χατζηδάκης, Αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έχει τον λόγο.

οι οποίες πληρούν κάποια συγκεκριμένα κριτήρια, ώστε να χαρτογραφηθεί επί τέλους ο χώρος με ενιαία κριτήρια. Τρίτον. Να υπάρξει ένα ενιαίο και ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, για δωρεές δηλαδή σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, ώστε να πάψει η Ελλάδα να είναι ουραγός στην Ευρώπη στον συγκεκριμένο τομέα. Και μην ξεχνάμε ότι ένα πιο ευνοϊκό καθεστώς θα δώσει δυνατότητα σε πολίτες να σταθούν ενεργότερα δίπλα στο εθελοντικό κίνημα. Και το τελευταίο το οποίο προτείνουμε, είναι η ένταξη του εθελοντικού έργου στο εκπαιδευτικό σύστημα μέσω της ενσωμάτωσης στα προγράμματα σπουδών από μικρή ηλικία. Δεν πρέπει μόνο να μαθαίνουμε να αγαπάμε την πατρίδα μας, να αγαπάμε το περιβάλλον, πρέπει να καταλάβουμε τί σημαίνει το περίσσευμα καρδιάς, ποια είναι η προστιθέμενη αξία του για την κοινωνική συνοχή. Κυρίες και κύριοι, έλεγα πάντα και το επαναλαμβάνω και μπροστά σας, ότι δεν θα αλλάξει η Ελλάδα αν δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς. Όταν λέω εμείς, εννοώ πρωτίστως την ηγεσία, αλλά φυσικά εννοώ και όλους τους Έλληνες πολίτες. Και εσείς με το παράδειγμά σας συμβάλλετε ενεργά στην αλλαγή της νοοτροπίας με την κοινωνική προσφορά, με την ενεργό παρουσία σας. Γι’ αυτό λοιπόν είμαι σήμερα εδώ, για να σας ενθαρρύνω στην προσπάθειά σας, τους Προσκόπους ιδιαίτερα αλλά και όλες τις άλλες εθελοντικές οργανώσεις και η πόρτα της Νέας Δημοκρατίας θα είναι πάντα ανοιχτή, έτσι ώστε να κάνουμε κάτι πραγματικά καλύτερο, το οποίο θα κρατήσει τις μη κυβερνητικές οργανώσεις μακριά από την όποια κυβέρνηση, αλλά θα τις κρατήσει μακριά και από όποια αρνητικά φαινόμενα, έτσι ώστε να μην υπάρχει καμία κηλίδα στον εθελοντισμό και να έχουμε μόνο να υπερηφανευόμαστε για τις εθελοντικές οργανώσεις, για το εθελοντικό κίνημα στην πατρίδα μας. Σας ευχαριστώ πολύ.

θέλουμε. Αυτή νομίζω ότι είναι μια άλλη διάσταση του εθελοντισμού. Τώρα έρχομαι πιο συγκεκριμένα στις δικές μας προτάσεις, τις οποίες ενδεχομένως κάποιοι από εσάς θα ξέρετε ότι τις έχει παρουσιάσει ήδη ο Πρόεδρός μας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που μου ζήτησε σήμερα να είμαι εδώ, για να υπογραμμιστεί διά της παρουσίας του Αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας η σημασία που δίνει η Νέα Δημοκρατία στο εθελοντικό κίνημα. Κυρίες και κύριοι λοιπόν, στόχος μας δεν είναι να διαμορφώσουμε ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο η κυβέρνηση, η όποια κυβέρνηση, θα πατρονάρει τις εθελοντικές οργανώσεις, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις. Θα ήταν ακραία ειρωνεία οι μη κυβερνητικές οργανώσεις να ελέγχονται από την όποια κυβέρνηση. Αλλά από την άλλη πλευρά, και θέλω να κάνω καθαρούς λογαριασμούς, εκείνο το οποίο θέλουμε, είναι να διαμορφωθεί ένα περιβάλλον στο οποίο δεν θα έχουμε φαινόμενα σπατάλης και διαφθοράς, τα οποία ξέρετε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί. Επομένως, λέμε να ακολουθήσουμε τις καλές Ευρωπαϊκές πρακτικές και για να γίνω πιο συγκεκριμένος θα έλεγα να διδαχθούμε από το καλό παράδειγμα της Κύπρου. Ακούσατε προηγουμένως τί γίνεται στην Κύπρο. Έλληνες είναι στην Κύπρο. Αν στην Κύπρο τα καταφέρνουν με αυτόν τον τρόπο, γιατί να μην μπορούμε να τα καταφέρουμε κι εμείς; Δεν είναι ανάγκη λοιπόν να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Τί λέμε: Ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, έτσι ώστε, μεταξύ των άλλων, να συνδεθεί η κρατική χρηματοδότηση με την εποπτεία και τη λογοδοσία των οργανώσεων, ώστε να υπάρχουν σαφείς και ενιαίοι κανόνες και να αποφεύγονται οι αυθαιρεσίες. Δεύτερον. Προτείνουμε να δημιουργηθεί ένα ενιαίο μητρώο, ένα ενιαίο αρχείο είπατε εσείς, εθελοντικών οργανώσεων στο οποίο θα εγγράφονται όλες οι οργανώσεις 40

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ τον Αντιπρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας. Ο λόγος στον κ. Δημήτρη Κωνσταντόπουλο, βουλευτή του ΠΑΣΟΚ.

κό ρόλο στην κοινωνία. Ιδιαίτερος, θα έλεγα εδώ και πολύπλευρος είναι και ο ρόλος της Εκκλησίας μέσα από την οργάνωση, την αλληλεγγύη και μέσα από τις πρωτοβουλίες φωτισμένων ιερέων, το κίνημα προσφοράς ταυτίζεται με το διαχρονικό μήνυμα του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας. Ζήσαμε τη δύναμη του εθελοντισμού στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004. Τότε περισσότερα από 160.000 μέλη εθελοντές συνέβαλαν για την ομαλή διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων. Το ομαδικό πνεύμα και η συνεργασία των Ελλήνων μεγαλούργησε. Μέχρι τότε το επίκεντρο του εθελοντισμού ήταν ο πολιτισμός και η προστασία του περιβάλλοντος. Σήμερα αυτό έχει μετατοπιστεί και έχει γίνει, θα έλεγα ένα κορυφαίο γεγονός. Βέβαια το έλλειμμα των κοινωνικών υπηρεσιών, της κοινωνικής πρόνοιας σε εθνικό επίπεδο αλλά και επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης έρχονται πολλές φορές να καλύψουν οργανωμένες ομάδες ή άτυπες συλλογικότητες. Βλέπουμε να αυξάνονται τα κοινωνικά ιατρεία, τα κοινωνικά παντοπωλεία, οι σύλλογοι καθηγητών που προφέρουν εθελουσίως τις υπηρεσίες τους στην ενισχυτική διδασκαλία, όπως επίσης τα συσσίτια καθώς και οι δομές φιλοξενίας ασθενών και υπηρεσίες φροντίδας αστέγων. Από τα επιτυχημένα αυτά παραδείγματα δεν θα μπορούσα να παραλείψω την εθελοντική προσφορά των κατοίκων των ακριτικών νησιών μας του Αιγαίου, αλλά και των Ελλήνων σε όλη την Ελλάδα που έχουν επιλέξει με περίσσεια αλληλεγγύη και έχουν ενεργό ρόλο στη στήριξη και τη φροντίδα των προσφύγων. Οι συμπολίτες μας καθημερινά βοηθούν στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης διανέμοντας φαγητό, ρούχα, παπούτσια, προσφέροντας δημιουργική απασχόληση σε ασυνόδευτα παιδιά προσφύγων. Σε ευρωπαϊκό ωστόσο επίπεδο, ο εθελοντισμός μέσα από την υλοποίηση ενός προγραμματικού σχεδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάλλει πρώτον, στην κοινωνική ενσωμάτωση και στην κοινωνική συνοχή, δεύτερον στην απα-

Δημήτρης Κωνσταντόπουλος Βουλευτής - ΠΑΣΟΚ

Κυρίες και κύριοι, να συγχαρώ το Σώμα των Ελλήνων Προσκόπων για τη σημερινή διημερίδα και να μεταφέρω τους χαιρετισμούς της κυρίας Φώφης Γεννηματά, της Προέδρου του ΠΑΣΟΚ και επί κεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, για ένα γόνιμο, εποικοδομητικό διάλογο και μια διαβούλευση που θα οδηγήσει πραγματικά σε συμπεράσματα, σε αυτά τα συμπεράσματα για ένα πραγματικό θεσμικό πλαίσιο που η χώρα μας σήμερα έχει ανάγκη γύρω από τον εθελοντισμό. Ο εθελοντισμός είναι δείκτης πολιτισμού. Ο εθελοντισμός είναι το μέσον της βελτίωσης της ποιότητας ζωής μιας κοινωνίας. Ο εθελοντισμός πρεσβεύει διαχρονικές και πανανθρώπινες αξίες. Αξίες όπως η φιλανθρωπία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και η κοινωνική συμμετοχή. Η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο αυτομάτως κάνει το άτομο, τον εθελοντή, να διαδραματίζει έναν δημιουργι41

κράτη μέλη. Οι εθελοντές αποτρέπονται από τη διασυνοριακή εθελοντική δράση. Έβδομον, ανεπαρκή στοιχεία. Χρειάζεται αποτελεσματική συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με τον εθελοντισμό στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να συμβάλλουν καλύτερα αυτά τα στοιχεία στη χάραξη πολιτικής. Κυρίες και κύριοι, πρέπει να προτάξουμε την προστιθέμενη αξία του εθελοντισμού διότι ο εθελοντισμός συμβάλλει άμεσα σε καίριους στόχους των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι η κοινωνική ενσωμάτωση, η κοινωνική συνοχή, η εκπαίδευση, η απασχόληση, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η ιδιότητα του πολίτη. Δίνει αυτό το πλαίσιο νέες μαθησιακές ευκαιρίες σε ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία. Οι εθελοντικές δραστηριότητες μπορούν να βελτιώσουν την κατανόηση μεταξύ των γενεών, αφού οι νέοι και οι μεγαλύτερης ηλικίας συνεργάζονται μεταξύ τους και αλληλοϋποστηρίζονται. Σε ατομικό επίπεδο οι πολίτες αποκτούν μέσω του εθελοντισμού κοινωνικές δεξιότητες. Σε κοινωνικό επίπεδο, ο εθελοντισμός ενισχύει τις δυνατότητες των μειονεκτουσών ομάδων στην κοινωνία. Επίσης θα ήθελα να πω ότι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αξιοποιήσουν αποτελεσματικότερα τις δυνατότητες του εθελοντισμού με τους ακόλουθους τρόπους: 1. Με την διαμόρφωση κατάλληλου νομικού πλαισίου. 2. Με την έρευνα και τη συλλογή στοιχείων για τον εθελοντισμό, στοιχεία που θα συνίστανται στη χρήση εγγράφων οδηγιών της Διεθνούς Οργάνωσης σχετικά με τη μέτρηση της εργασίας σε εθελοντική βάση και του εγχειριδίου των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. 3. Με την αναγνώριση των προσόντων και των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο της εθελοντικής εργασίας ως εμπειρίας ή μιας τυπικής μάθησης. 4. Τα κράτη μέλη επίσης, θα πρέπει να άρουν άμεσα ή

σχόληση, τρίτον στην εκπαίδευση και την διά βίου μάθηση. Παρ’ όλα αυτά πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, δεν έχουν θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του εθελοντισμού. Υπάρχει επίσης μια ανομοιογένεια, ως προς το εύρος και τη δυναμική των εθελοντικών δράσεων και ενώ πραγματοποιούνται αρκετές κοινωνικές δράσεις σε επίπεδο κρατών μελών, αυτές δεν έχουν κανένα συστηματικό χαρακτήρα. Ωστόσο, για να είναι χρήσιμος και εποικοδομητικός ο διάλογος θα ήθελα να καταθέσω και εγώ κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τις εργασίες της διημερίδας σας. Πιθανά εμπόδια στον εθελοντισμό μπορεί να είναι πρώτον, η απουσία σαφούς νομικού πλαισίου. Σχεδόν ένα στα πέντε κράτη μέλη της ΕΟΚ έχει σαφές νομικό πλαίσιο για τον εθελοντισμό. Δεύτερον, η απουσία εθνικών στρατηγικών για την προώθηση των εθελοντικών δραστηριοτήτων. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι χρειάζονται εθνικές στρατηγικές εθελοντισμού για την κατάρτιση, επιδόματα αργιών καθώς και την κοινωνική ασφάλιση των εθελοντών. Τρίτον, χρηματοοικονομικοί περιορισμοί. Οι οργανώσεις οι οποίες στηρίζουν τον εθελοντισμό συχνά αντιμετωπίζουν έλλειψη χρηματοδότησης. Ωστόσο, και εδώ ο ανταγωνισμός για τα διαθέσιμα κονδύλια είναι αδυσώπητος. Τέταρτον, αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Οι νέοι εθελοντές συνήθως είναι διαθέσιμοι για βραχυπρόθεσμα έργα, ενώ οι εθελοντικές οργανώσεις χρειάζονται άτομα πρόθυμα να αναλάβουν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις. Πέμπτον, έλλειψη αναγνώρισης. Τα προσόντα αποκτώνται μέσω εθελοντικών δραστηριοτήτων. Αυτά λοιπόν τα προσόντα θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να επιβραβεύονται επαρκώς. Έκτον, φορολογικά εμπόδια. Διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση των εισοδημάτων των εθελοντών από τα 42

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

Πολιτεία να κάνει, αφ’ ενός για να στείλει σε όλους τους εθελοντές και τις εθελοντικές οργανώσεις ότι σέβεται την προσφορά τους και αφ’ ετέρου για να θωρακίσει με διαφάνεια τις δραστηριότητές τους. Πρέπει να γίνει αντιληπτό στον καθένα μας ότι η αξία της συναναστροφής, της αλληλεγγύης, της συντροφικότητας, της προσφοράς δεν μας κάνει πιο φτωχούς αλλά περισσότερο πλούσιους. Να ευχηθώ λοιπόν καλή επιτυχία στις εργασίες της διημερίδας και να πω ότι τα εξαχθέντα αυτά συμπεράσματα θα αποτελέσουν το μεγαλύτερο μέρος του θεσμικού πλαισίου που η χώρα μας έχει ανάγκη. Σας ευχαριστώ.

έμμεσα τα εμπόδια που παραμένουν στον τομέα του εθελοντισμού γενικά και ειδικότερα, στον τομέα του διασυνοριακού εθελοντισμού. Τα κράτη μέλη καλούνται να καταρτίσουν εθνικά προγράμματα εθελοντισμού για διασυνοριακές εθελοντικές δραστηριότητες, ώστε να συμβάλουν στην ανάπτυξη του εθελοντισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι χρήσιμο λοιπόν να εργαστούμε όλοι μαζί προς αυτή την κατεύθυνση. • Να διαμορφώσουμε αυτό το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για τον εθελοντισμό. • Να ενισχύσουμε τις πρωτοβουλίες διοργάνωσης εθελοντικών δράσεων. • Να δημιουργήσουμε το κατάλληλο πλαίσιο εκπαίδευσης των εθελοντών. • Να αναγνωρίσουμε την εθελοντική δράση και να μπορέσουμε να καταγράψουμε τον αριθμό των Ελλήνων εθελοντών, τις εθελοντικές οργανώσεις και τους τομείς στους οποίους προσφέρουν εθελοντική δράση. Να υπάρξει δηλαδή ένας εθνικός θεματικός διαχωρισμός, κατάλογος εθελοντικών οργανώσεων και εθελοντών. Να φθάσουμε σε ένα επίπεδο που οι εργοδότες θα συνεκτιμούν το ίδιο τα χρόνια προϋπηρεσίας με την εθελοντική δράση του υποψηφίου και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. • Να ευαισθητοποιήσουμε την κοινωνία για την αξία και τη σημασία του εθελοντισμού. Κυρίες και κύριοι, εν κατακλείδι, θέλω να πω ότι η απουσία σαφούς νομικού πλαισίου για τον εθελοντισμό είναι ευρωπαϊκό φαινόμενο, είναι και δικό μας. Είναι και πολύ σημαντικό λοιπόν ότι στη χώρα μας το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο. Χρειάζεται ωστόσο ο χαρακτήρας, η έννοια και ο τρόπος λειτουργίας των εθελοντικών οργανώσεων τα οποία το κράτος θα προσδιορίσει με σαφήνεια, καθώς και νομικά και διοικητικά πλαίσια. Αυτή θα είναι μια κρίσιμη παρέμβαση που οφείλει η

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Κωνσταντόπουλο τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ. Τον λόγο έχει η κυρία Σύλια Λασπίτη η οποία εκπροσωπεί τον Πρόεδρο της Ένωσης Κεντρώων τον κ. Λεβέντη, ο οποίος δεν μπόρεσε για σοβαρούς λόγους να έρθει, όπως θα μας πει και η ίδια.

γκες, οι οποίες, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι λόγω του ζητήματος του προσφυγικού και της βαθιάς οικονομικής κρίσης που περνάει η χώρα μας, μεταβλήθηκαν από έκτακτες ανάγκες σε μόνιμες και διαρκείς. Τον όρο βιώσιμη ανάπτυξη που χρησιμοποιήθηκε πριν, άλλοτε τον χρησιμοποιούσαμε για τις επιχειρήσεις. Σήμερα για τους ανθρώπους και για τις κοινωνίες. Μιλήσαμε για την κοινωνία των πολιτών. Μου ήρθε στο μυαλό η κοινωνία των εθνών. Κάποτε μας ενδιέφερε η ειρήνη μεταξύ των εθνών, και σήμερα εννοείται, αλλά κάποτε ήταν απαραίτητη ανάγκη, σήμερα μας ενδιαφέρει η ειρήνη κυρίως της κοινωνίας, πρώτα απ’ όλα της δικής μας και στη συνέχεια της ευρύτερης Ευρωπαϊκής και παγκόσμιας κοινωνίας. Παρά την ιδιαίτερα σημαντική ανάπτυξη του εθελοντισμού κατά τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ακόμα δρόμος για την εμπέδωση της εθελοντικής συνείδησης στην Ελληνική κοινωνία, ώστε να μην αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα και δυσπιστία. Αρκετοί άνθρωποι τον εκλαμβάνουν ως μια ευκαιριακή ενασχόληση, ως ένα παράλληλο ανθρωπιστικό καθήκον που το εκπληρώνουν όταν τύχει, ευκαιριακά και περιστασιακά, είτε με τον χρόνο τους, είτε με την καταβολή χρημάτων. Ο βασικότερος λόγος αυτής της αντιμετώπισης είναι η έλλειψη πληροφόρησης και παιδείας γύρω από τον εθελοντισμό και φυσικά η έλλειψη ενός θεσμικού πλαισίου το οποίο θα χαρακτηρίζεται από διαφάνεια. Επιβάλλεται λοιπόν αφ’ ενός να συμπεριληφθεί ο εθελοντισμός ως δράση σε σχολεία και στα Πανεπιστήμια της χώρας και κυρίως, να δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο να μην δημιουργεί εμπόδιο στην εμπιστοσύνη που θα δείξει ο πολίτης στις εθελοντικές οργανώσεις. Τα προβλήματα λοιπόν που αντιμετωπίζει η χώρα μας και σχετίζονται με τον εθελοντισμό και τον ρόλο του εθελοντικού τομέα από κοινού με τους περισσότερους Ευρωπαίους εταίρους της, είναι μεταξύ άλλων, η αξιοπιστία και

Σύλια Λασπίτη εκπρόσωπος του Προέδρου - Ένωση Κεντρώων

Καλημέρα σας. Δυστυχώς ο κ. Πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης δεν μπόρεσε να παραστεί σήμερα εδώ. Παρ’ όλα αυτά είμαι εδώ για να σας απευθύνω έναν χαιρετισμό, να σας συγχαρώ για όλη αυτήν την προσπάθεια, για την συνεισφορά σας, για τις δράσεις σας καθώς και για την ιδέα και διοργάνωση της συγκεκριμένης διημερίδας, που ελπίζω ότι θα αποτελέσει ένα έναυσμα για την γένεση νέων ιδεών, νέων πρακτικών που θα προωθήσουν το πνεύμα αλληλεγγύης που όλοι οι Έλληνες έχουμε μέσα μας. Σας ευχαριστούμε για την πρόσκληση. Εθελοντισμός και Προσκοπισμός είναι δύο έννοιες, όπως είπαν και οι προηγούμενοι συνάδελφοι, συνώνυμες, οι οποίες σημαίνουν αλληλεγγύη, προσφορά, αλτρουϊσμό, ανθρωπιά, υποστήριξη στον συνάνθρωπο. Η εθελοντική προσπάθεια των πολιτών είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Πολιτεία, αφού προωθεί τη διασφάλιση των απαραίτητων συνθηκών προόδου και ασφάλειας της χώρας. Μέχρι σήμερα, ο εθελοντισμός λειτουργούσε με σκοπό να καλύψει και να διαχειριστεί κυρίως τις έκτακτες ανά44

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

φέρεται μόνο σε φυσικές καταστροφές και τεχνολογικές καταστροφές. Καλό θα ήταν να γίνει μια διεύρυνση αναφορικά με την γενικότερη αρμοδιότητα. Επίσης, αυτό το ενιαίο θεσμικό πλαίσιο για τον εθελοντισμό σκοπό θα είχε να προβλέπονται με σαφήνεια η λειτουργία και η ενεργοποίηση αυτών των εθελοντικών οργανώσεων, η εκπαίδευση των εθελοντών, η οποία είναι πολύ σημαντική τόσο αναφορικά με τον συντονισμό των δράσεων, την οργάνωση, όσο και την συνέχεια της εκπαίδευσης. Εν συνεχεία, έχει σημασία να δούμε την φορολογική μεταχείριση των δωρεών. Η ασφαλιστική και εργασιακή κάλυψη των εθελοντών, ο τρόπος με τον οποίον θα ενεργοποιήσουμε τον εθελοντισμό, η διασαφήνιση των σχέσεων μεταξύ της Πολιτείας και των εθελοντικών οργανώσεων ή των εθελοντών, η διευκόλυνση της επικοινωνίας και της δικτύωσης όλων με όλους, όλων των συνεργαζόμενων πόλων, κράτους, εθελοντικών οργανώσεων, Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και τέλος, η περαιτέρω ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της κοινής γνώμης, το οποίο είναι ένα καθήκον όλων μας. Ευχαριστώ.

η σωστή δραστηριοποίηση των εθελοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, θέματα ποιοτικής οργάνωσης, λειτουργίας, απόδοσης, η ανάγκη διεύρυνσης του εθελοντικού δυναμικού στις οργανώσεις και η προσέλκυση περισσότερων ατόμων, ο προβληματισμός για την ικανότητα των εθελοντών να παρέχουν σύνθετες και υψηλών απαιτήσεων υπηρεσίες ή και να χειριστούν πολυπολιτισμικές ομάδες, όταν μιλάμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η απειλή αντικατάστασης του έμμισθου εξειδικευμένου προσωπικού με εθελοντικό, σε μια εποχή αλλαγών και οικονομικής κρίσης. Η αναγνώριση της θέσης τους στη λήψη αποφάσεων των εθελοντικών οργανώσεων και η ανεξαρτησία τους από μία υποβόσκουσα κηδεμονία του κράτους. Επίσης, η αξιοποίηση των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούμε να επωφεληθούμε από διάφορα προγράμματα, από διάφορες “στηρίξεις”, τα οποία όμως αποτελούν για εμάς μια βάση η οποία δεν υπάρχει σήμερα. Είναι η ανάγκη ενός θεσμικού πλαισίου που πρέπει να δημιουργηθεί προκειμένου να μπορούμε να έχουμε έναν έλεγχο, όχι έλεγχο στις εθελοντικές οργανώσεις, οι οποίες, όπως πολύ σωστά αναφέρθηκε, πρέπει να έχουν μια ελεύθερη δράση, αλλά όταν μιλάμε για εθελοντικές οργανώσεις οργανωμένες οι οποίες έχουν νομική προσωπικότητα, άρα έχουν και κάποιες νομικές υποχρεώσεις, πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι η λειτουργία τους είναι ορθή και διαφανής. Συνεπώς, θεωρούμε ότι η ίδρυση ενός κεντρικού φορέα εθελοντισμού με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Πολιτείας, των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, θα βοηθούσε προς αυτή την κατεύθυνση με σκοπό να δημιουργηθεί αυτό το αρχείο που αναφέρθηκε ήδη, ένα μητρώο όλων των εθελοντικών οργανώσεων και των εθελοντών. Υπάρχει αυτό το μητρώο εθελοντισμού με βάση κάποιον νόμο του 2002, το οποίο αν δεν κάνω λάθος, ανα-

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Λασπίτη, εκπρόσωπο της Ένωσης Κεντρώων. Τον λόγο έχει ο κ. Πέππας, εκπρόσωπος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων. Αν κάνω κάποιο λάθος στη σειρά των κομμάτων με συγχωρείτε γιατί το τελευταίο διάστημα υπάρχουν διάφορες ανακατατάξεις και με βοηθάει ο Αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας που τα ξέρει καλύτερα. ΚΩΣΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ: Ούτε εγώ είμαι σίγουρος.

χους των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι η κοινωνική ενσωμάτωση, η απασχόληση, η εκπαίδευση και η διά βίου μάθηση και η πολιτειότητα. Υπό αυτή την έννοια, εθελοντικές δράσεις μέσω του προγραμματικού σχεδιασμού προωθούνται σε παρεμβάσεις και προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει κοινό πλαίσιο εφαρμογής ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η απουσία σαφούς νομικού πλαισίου για τον εθελοντισμό αποτελεί τόσο Ελληνικό όσο και Ευρωπαϊκό φαινόμενο. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχεδόν ένα στα πέντε κράτη μέλη δεν έχει σαφές νομικό πλαίσιο, ούτε σαφείς κανόνες για τους εθελοντές και τον εθελοντισμό. Η λειτουργία των εθελοντικών οργανώσεων στην Ελλάδα στηρίζεται στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, άρθρο 12 του Συντάγματος, εφ’ όσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η σύσταση και λειτουργία νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου που διαθέτουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα υπό τις εξής μορφές: σωματεία, ιδρύματα και κοινωφελή ιδρύματα, επιτροπές εράνων, αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες και ενώσεις προσώπων. Παρ’ όλα αυτά ο χαρακτήρας, η έννοια, ο τρόπος λειτουργίας και η σχέση των εθελοντικών οργανώσεων με το κράτος, δεν έχει προσδιοριστεί με σαφήνεια, νομικά ή διοικητικά. Τα Υπουργεία που έχουν προβεί σε σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις και αναπτύσσουν σχέσεις συνεργασίας με εθελοντικές οργανώσεις και εθελοντές, τις αντιμετωπίζουν με διαφορετικό τρόπο και ανάλογα με τις κατά κλάδο αρμοδιότητές τους. Αυτή η κρίση της επταετίας και με το προσφυγικό ανέδειξε πάρα πολύ την έννοια του εθελοντισμού και την αξία του εθελοντισμού. Εμείς, ως Ανεξάρτητοι Έλληνες, υποστηρίζουμε τη δημιουργία ενός οργανισμού, ενός

ΧΡΗΣΤΟΣ Πέππας εκπρόσωπος - ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Καλημέρα σας κυρίες και κύριοι. Συγχαρητήρια και στον Πρόεδρο του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων για τη διημερίδα που πιστεύω να βγάλει αποτελέσματα. Ο εθελοντισμός ως πράξη συμμετοχής σε συλλογικό και κοινωνικό επίπεδο αποτελεί μια εναλλακτική και πλήρως απεξαρτημένη από ιδεολογικά, πολιτικά και ιδιοτελή κριτήρια ενέργεια, η οποία συμβάλλει εξ ολοκλήρου στην αντιμετώπιση πολυδιάστατων κοινωνικών και πολιτικοοικονομικών προβλημάτων. Ο εθελοντισμός συνιστά μια μη αμειβόμενη εθελούσια, ανιδιοτελή και με υψηλό αίσθημα ευθύνης δραστηριοποίηση των πολιτών, η οποία αποβλέπει στην ευημερία και την προσφορά προς τον συνάνθρωπο και στην κοινωνία γενικότερα. Αποτελεί μια κατ’ εξοχήν στάση ζωής η οποία στηρίζεται σε ιδιαίτερες αξίες, όπως είναι η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική συμμετοχή. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εθελοντισμός μεταφράζει σε δράση τις θεμελιώδεις αρχές της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, της ενσωμάτωσης και της ιδιότητας του πολίτη, τις οποίες στηρίζει η Ευρώπη. Ο εθελοντισμός, συμβάλλει άμεσα σε καίριους στό46

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Πέππα και ελπίζουμε τα παιδιά του να τα κάνει Προσκόπους για να ενισχύσουν ακόμα περαιτέρω το αίσθημα του εθελοντισμού. Ο λόγος στον κ. Χαρόπουλο, τον εκπρόσωπο του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, του κ. Θεοδωράκη. Γνωρίζω ότι ο κ. Θεοδωράκης έχει διατελέσει Πρόσκοπος στον παρελθόν, άρα έχετε ένα λόγο παραπάνω.

υπουργείου, ενός ενιαίου θεσμικού πλαισίου για τον εθελοντισμό, το οποίο θα ενώσει τη διάσπαρτη νομοθεσία και θα συντονίσει τις οργανώσεις για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κράτους και των πολιτών. Να πω και κάτι ως εκπρόσωπος των πολυτέκνων, γιατί εγώ είμαι και Αντιπρόεδρος των πολυτέκνων Αθηνών και είμαι και ο ίδιος πολύτεκνος, να ξεφύγουμε λίγο από τα διοικητικά. Ο εθελοντισμός στηρίζεται κατ’ ουσίαν στην αυταπάρνηση του ανθρώπου για το συνάνθρωπο και στην αληθινή θυσία. Γι’ αυτό το λόγο και όλοι οι άγιοι που είχαν αυταπάρνηση απέναντι στον συνάνθρωπο έμειναν στην ιστορία. Η αυταπάρνηση και η θυσία για τον συνάνθρωπό μας δεν μπορεί να διδαχθεί. Είναι προσωπική καρδιακή κατάσταση. Γι’ αυτό δεν μπορεί να μπει στα σχολεία ως μάθημα ο εθελοντισμός, αλλά μπορούν να γίνουν σεμινάρια από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, τα οποία θα καθοδηγήσουν τα παιδιά στη σωστή λειτουργία του εθελοντισμού. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε για τα παιδιά είναι να γίνουμε οι ίδιοι παραδείγματα, ούτως ώστε να γίνουν και αυτά εθελοντές μετά. Δηλαδή, μια πολύτεκνη οικογένεια δουλεύει συνέχεια τον εθελοντισμό μέσα στην καθημερινότητά της. Να πάρω για παράδειγμα τη γυναίκα μου, όταν αυτή πηγαίνει στην εθελοντική διακονία ασθενών, είναι της Αρχιεπισκοπής, και φυλάει παιδάκια στο Παίδων, τα οποία είναι εγκαταλελειμμένα, τα έχουν πάρει με εισαγγελικές εντολές. Όταν αυτή πηγαίνει εκεί, εγώ αναγκάζομαι να κρατήσω όλα τα παιδιά συν τις δουλειές τις δικές μου και αρχίζει ο εθελοντισμός μέσα στο σπίτι. Θα έρθουν τα μικρότερα παιδιά να με βοηθήσουν, το ένα παιδί θα βοηθήσει το άλλο. Δηλαδή ο εθελοντισμός αρχίζει στην πολύ μικρή ηλικία του ανθρώπου και επειδή είναι καρδιακό γεγονός μετά συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής. Αυτά τα λίγα. Σας ευχαριστώ πολύ.

Βασίλης Χαρόπουλος ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ - ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ

Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας. Είναι μεγάλη μου τιμή που βρίσκομαι εδώ ανάμεσά σας έχοντας υπηρετήσει ως Ναυτοπρόσκοπος σε πολύ μικρή ηλικία, αλλά και έχοντας βιώσει τον εθελοντισμό μέσα από τις διάφορες δράσεις και ως ωφελούμενος αλλά και ως προσφέρων. Ο εθελοντισμός είναι λίγο παρεξηγημένος στις μέρες μας, με την καλή έννοια. Θεωρούμε όσους στρατεύονται ανιδιοτελώς σε μια δράση ως ασυνήθιστους ή εξαιρετικούς ανθρώπους, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι παρά παραδείγματα ενεργών πολιτών. Έτσι βλέπουν οι ίδιοι τους εαυτούς τους. Όλοι κρύβουμε δηλαδή μέσα μας ένα δυνητικό εθελοντή. 47

σε βέβαια τον χαρακτήρα τους, αλλά για ενιαίους κανόνες λειτουργίας τους. Διαβάζουμε πολλά στον τύπο για αδιαφάνεια στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος από ΜΚΟ. Ποιες καταγγελίες αληθεύουν; Είναι υπόθεση της δικαιοσύνης αυτό, δεν αφορά εμάς, αλλά έτσι αμαυρώνουν τον εθελοντισμό συνολικά. Όσο δεν διαθέτουμε επαρκές θεσμικό πλαίσιο είναι ανάγκη ακόμα η καταγραφή των ΜΚΟ που αναπτύσσουν δραστηριότητα στη χώρα. Το είχε διαπιστώσει παλαιότερα και η ειδική Επιτροπή της Βουλής σχετικά με το θέμα αυτό. Ο χώρος των ΜΚΟ πρέπει να χαρτογραφηθεί. Πρέπει οι ΜΚΟ να καταγραφούν και να ενταχθούν σε ένα είδος καταλόγου, ας το πούμε ένα ενιαίο μητρώο. Και φυσικά τα λεπτομερή τους στοιχεία να είναι προσβάσιμα από κάθε πολίτη, να υπάρχει μια διαφάνεια και να υπάρχει η ανάρτησή τους στην “Διαύγεια”, όπως και τα οικονομικά τους στοιχεία που θα δημοσιεύονται στον ίδιο ιστότοπο. Τα αναλυτικά οικονομικά τους στοιχεία, όπως και κάθε μορφή “πόθεν έσχες” τους, και αυτό πρέπει να το θεσμοθετήσουμε. Θα υποβάλλονται βέβαια στους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Αυτό θα αποτελεί βέβαια και απαράβατο όρο για να δεχθεί μια ΜΚΟ κρατική χρηματοδότηση. Δεν θα πρωτοτυπήσουμε. Οι λύσεις είναι διαθέσιμες και έχουν εφαρμοστεί και αλλού. Όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει, για παράδειγμα, να θεσμοθετηθεί ένα συγκεκριμένο και σαφές νομικό πλαίσιο χρηματοδότησης και ελέγχου των ΜΚΟ και να συγκροτηθεί ένας φορέας εποπτείας τους. Θέλω να κλείσω με αυτό στο οποίο πρέπει να δώσουμε και τη μεγαλύτερή μας προσοχή. Ο εθελοντισμός από τη φύση του είναι ανεξάρτητος από το κράτος. Οι εθελοντικές δράσεις έρχονται να συμπληρώσουν τις κρατικές, πολλές φορές και να τις υποκαταστήσουν. Άλλο το κράτος, άλλοι οι εθελοντές. Στα βήματα που είναι αναγκαία να υλοποιήσουμε, πρέπει να σεβαστούμε αυτή τη λεπτή γραμμή, να κατοχυρώσουμε δηλαδή τη διαφάνεια και τον ενιαίο τρό-

Η σημασία του εθελοντισμού γνώρισε νέα επικαιρότητα με την ανάδειξη και τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης. Η δράση πολλών ΜΚΟ πρόσφερε πολλά, αλλά ταυτόχρονα υπήρχαν και πολλά ερωτήματα για μερικές από αυτές και τροφοδοτήθηκε μια δημόσια συζήτηση για τους πόρους και τη δραστηριότητα. Αν κάτι αναδείχθηκε περισσότερο από την προσφυγική κρίση, είναι ότι είναι επείγουσα ανάγκη για ένα θεσμικό πλαίσιο για τον εθελοντισμό, όχι μόνο για τις μορφές του που απαντούν σε επείγουσες καταστάσεις όπως η προσφυγική κρίση, αλλά και τον καθημερινό εθελοντισμό. Δεν είναι μόνο Ελληνικό φαινόμενο η απουσία θεσμικού πλαισίου για τον εθελοντισμό. Παρατηρείται και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Σε έρευνά της η Commission είχε διαπιστώσει ότι ένα στα πέντε κράτη μέλη της Ευρώπης δεν διαθέτει επαρκές νομικό πλαίσιο, ενώ μπορεί να γίνει μεγάλη συζήτηση. Δεν είμαι ειδικός ούτε κάποιο είδους τεχνοκράτης σε θέματα εθελοντισμού. Με την παρέμβασή μου θέλω να συμβάλω στον εντοπισμό των κενών και των δυσλειτουργιών και στην αναζήτηση λύσεων. Άλλωστε εκεί στοχεύει και η τόσο σημαντική πρωτοβουλία που πήραν οι Έλληνες Πρόσκοποι. Οι Πρόσκοποι ήταν βέβαια εθελοντές πριν καν επινοήσουμε τον εθελοντισμό. Πρέπει πρώτα να αποσαφηνιστεί νομικά ο χαρακτήρας, η έννοια και ο τρόπος λειτουργίας των εθελοντικών οργανώσεων, αλλά και η σχέση τους με το κράτος. Τα Υπουργεία, το καθένα στον τομέα ευθύνης του, αλλά και οι Δήμοι αντιμετωπίζουν διαφορετικά τον εθελοντισμό. Χρειαζόμαστε μία έννοια ενιαία. Όχι λεπτομερείς διατάξεις, που μπορεί να σταθούν εμπόδιο στην ανάπτυξη των εθελοντικών δράσεων, αλλά μία ενιαία νομική αντιμετώπιση του εθελοντισμού από το κράτος. Επίσης όσο λείπει το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο, είναι πιο εύκολη η αδιαφάνεια. Δεν μιλάμε εδώ για τον ασφυκτικό έλεγχο των εθελοντικών οργανώσεων από το κράτος, κάτι που θα αναιρού48

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

πο λειτουργίας των εθελοντικών οργανώσεων και από εδώ δεν μπορεί να λείπει κάποιου είδους κρατική εποπτεία, αλλά να αποφύγουμε ταυτόχρονα και τον ασφυκτικό έλεγχο και την χειραγώγηση των εθελοντικών οργανώσεων από το κράτος. Είναι μια λεπτή γραμμή που θα πρέπει να την προσέξουμε ιδιαίτερα. Σας ευχαριστώ πολύ.

τις δύσκολες που ζούσαμε εμείς τότε, με πολύ λίγες βοήθειες από την τοπική κοινωνία, από τον Δήμο, από την Πολιτεία γενικότερα και προσπαθούσαμε ανιχνεύοντας, όπως και εσείς γράφετε στην ημερίδα σας, το μονοπάτι του εθελοντισμού μέσα από δράσεις της τοπικής τότε γειτονιάς, της τοπικής κοινωνίας. Η έννοια του εθελοντισμού συνδέεται με την αλληλεγγύη και την ανιδιοτελή προσφορά. Ο εθελοντισμός εκφράζεται με πολλούς τρόπους. Ο καθένας απ’ αυτούς με τη δική του φυσιογνωμία και μέθοδο δράσης. Κοινό χαρακτηριστικό όμως όλων, είναι η συνδρομή τους στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στη σύγχρονη εποχή, ο εθελοντισμός έχει καθιερωθεί ως ο θεσμός εκείνος που συμβάλλει στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων και καλείται να αναπληρώσει τα κενά που δημιουργεί η αδυναμία του κράτους και οι μηχανισμοί της αγοράς. Ιδίως στη σημερινή περίοδο κρίσης, δράσεις που απευθύνονται σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, είναι περισσότερο αναγκαίες και ζητούμενο. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, ο εθελοντισμός θεωρείται χρήσιμος όσο ποτέ άλλοτε για την επίλυση κοινωνικών, πολιτισμικών, ανθρωπιστικών και ειρηνευτικών ζητημάτων και είναι η ατομική συνεισφορά που δεν συσχετίζεται με κέρδος, αμοιβή ή καριέρα, αλλά στοχεύει στην ευημερία των συνανθρώπων ή του συνόλου της κοινωνίας. Ο εθελοντισμός είναι ένα θέμα που μας αγγίζει όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικής τάξης και επαγγελματικής ιδιότητας. Συνιστά μια εξαιρετική επιμορφωτική λειτουργία που ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύει την ενεργό συμμετοχή και τη συνύπαρξη, προσδίδοντας νέο περιεχόμενο στη ζωή μας. Συνδυάζει τον έρωτα του ερασιτέχνη, τη συνέπεια του επαγγελματία, την πειθαρχία του στρατιώτη και την ανιδιοτέλεια του ανώτερου ανθρώπου. Στο πλαίσιο αυτό, στη χώρα μας τα τελευταία

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Χαρόπουλο. Δίνω τον λόγο στο κ. Δαρσινό, ο οποίος έχει μια ιδιαιτερότητα. Έχει διατελέσει Αρχηγός Αγέλης, ήταν Ακέλας, άρα έχει να μας πει και προσωπική εμπειρία από τον εθελοντισμό.

Τάσος Δαρσινός Μέλος της ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ Επιτροπής - ΔΗΜΑΡ

Κυρίες και κύριοι, φίλοι Πρόσκοποι, είναι μεγάλη η συγκίνηση που νοιώθω σήμερα που έρχομαι να μιλήσω σ’ αυτή την διημερίδα ως εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Αριστεράς και του Προέδρου Θανάση Θεοχαρόπουλου, αλλά ιδιαίτερα γιατί ζώντας κι εγώ την προσκοπική οικογένεια, αυτή τη στιγμή ξαναθυμάμαι αυτές τις δράσεις, τις εποχές 49

θηθεί μια οδηγία για ένα περιβάλλον κατάλληλο για την ανάπτυξη του εθελοντισμού. Έγινε και ειδική πρόταση στην Ευρωβουλή τότε. Για πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, δεν υπάρχει ειδικό νομικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα οι τελευταίες να αντιμετωπίζουν σειρά θεσμικών εμποδίων στην ανάπτυξη της κοινωφελούς δράσης τους, όπως δεν υπάρχει νομική πρόβλεψη για ασφάλιση και προστασία των εθελοντών. Δεν υπάρχει πλαίσιο ρυθμίσεων για τη σχέση αμειβομένων και εθελοντών, με αποτέλεσμα οι εθελοντές να πέφτουν συχνά θύματα εκμετάλλευσης ή να υποχρεώνονται να καταλαμβάνουν αμισθί θέσεις εργασίας. Απουσιάζουν ρυθμίσεις για φορολόγηση και χρηματοδότηση των ΜΚΟ, με αποτέλεσμα άλλοτε να αντιμετωπίζονται ως κερδοσκοπικές και άλλοτε να στερούνται πόρων. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρες διαδικασίες για πιστοποίηση των μη κερδοσκοπικών και ανεξάρτητων από το κράτος φορέων και ο διαχωρισμός τους από αυτούς που ασκούν συγκαλυμμένα επάγγελμα και εντάσσονται στο κράτος ή στην αγορά. Επιβάλλεται λοιπόν να θεσμοθετήσουμε και εμείς στη χώρα μας ένα νομικό πλαίσιο που να στηρίζεται στα παραπάνω, προσθέτοντας ακόμα ότι απαιτείται και ένα νομικό πλαίσιο που να κατοχυρώνει ένα ενιαίο μητρώο, αναφέρθηκε και προηγούμενα, των εθελοντικών οργανώσεων, με κριτήρια που είπα προηγουμένως και το δεύτερο και κυριότερο, θα πρέπει να νομοθετήσουμε και να καλύψουμε την εθελοντική συνείδηση μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Υπάρχουν οι δράσεις, ευέλικτες ζώνες στην εκπαίδευση, στη βασική εκπαίδευση, που θα μπορούσαν πραγματικά να βοηθήσουν σ’ αυτή την προσπάθεια, να ευαισθητοποιήσουν τους νέους, τους μαθητές – σας μιλάω και ως εκπαιδευτικός, είμαι καθηγητής σε Λύκειο – που μπορούμε σε κάθε γειτονιά σήμερα, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης να βοηθήσουμε με εθελοντικές ομάδες μαθητών και γονέων στο τρίπτυχο γονέας, μαθητής και καθηγητής/εκπαιδευτικός, να υπάρξουν αυτές οι εθελοντικές

χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις, με πληθώρα εθελοντικών δράσεων και κύρια πεδία εφαρμογής το περιβάλλον, τον πολιτισμό, τις κοινωνικές υπηρεσίες και εσχάτως τον τομέα του προσφυγικού. Σε κάθε πεδίο εφαρμογής οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, είτε έχουν μορφή ιδρύματος, αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, σωματείων ή συλλόγων, στηρίζουν τη δράση τους στη εθελοντική προσφορά και μόνο. Ο εθελοντισμός δεν είναι απλά ένας όρος. Είναι στάση ζωής και δρα εποικοδομητικά στο κοινωνικό στερέωμα, καθώς αφορά όλους, ανεξάρτητα από κοινωνικές και οικονομικές διακρίσεις, προάγει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στην προάσπιση των θεμελιωδών τους δικαιωμάτων και ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη και συνοχή. Ως βασικές ιδέες και αρχές θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την αρχή του αλτρουϊσμού και της ευεργεσίας, την ιδέα της αλληλεγγύης, τις αξίες της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, με βάση την πεποίθηση ότι η ανισότητα και η αδικία είναι ηθικά και κοινωνικά απορριπτέες, οπότε και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ή να εξαλειφθούν. Στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς οι εθελοντές μπορούν να εντοπίσουν τη μορφή των εθελοντικών δράσεων που πλησιάζει τον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία τους. Μέσα από τις μοναδικές εμπειρίες που προσφέρει ο εθελοντισμός, οι εθελοντές ενισχύουν τις καλές πλευρές του χαρακτήρα τους και διαμορφώνουν ένα καλύτερο πρόσωπο. Οι εθελοντές που επιστρέφουν γίνονται πιο ανεξάρτητοι, πιο θαρραλέοι, ανοιχτόμυαλοι και τολμηροί. Ο Προσκοπισμός το έχει δείξει πολλάκις αυτό. Είναι ο πρώτος φορέας του εθελοντισμού παγκοσμίως και στη χώρα μας και έχει δείξει τον δρόμο ακριβώς πώς πρέπει ο άνθρωπος να φτιάχνεται καλύτερος. Το 2011 ήταν Ευρωπαϊκό έτος εθελοντισμού, όπως αναφέρθηκε και από τον Επίτροπο προηγουμένως, και έγινε μια προσπάθεια από πολλούς Ευρωβουλευτές να προω50

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ-ΠΑΛΜΕΡ: Καλησπέρα σας. Λέγομαι Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ. Είμαι εκπρόσωπος της Οικολογικής Οργάνωσης Προστασίας της Καρέτα-Καρέτα «Αρχέλων». Στο εθελοντισμό είμαι από μικρός Πρόσκοπος. Δεν βρίσκομαι εδώ ως Πρόσκοπος, αλλά εκπροσωπώ την οργάνωσή μου, θέλω όμως να σας πω ότι με βαρύνει μια εμπειρία πολλών δεκαετιών. Όλες αυτές τις δεκαετίες, και απευθύνομαι στα πολιτικά κόμματα, ακούω λίγο-πολύ την ίδια ιστορία. Θεσμικό πλαίσιο, θεσμικό πλαίσιο, θεσμικό πλαίσιο. Δεν το ακούμε πρώτα φορά. Το ακούσαμε και πριν από τους Ολυμπιακούς, και μετά από τους Ολυμπιακούς, και πριν από την κρίση, και μετά την κρίση και ήθελα να πω το εξής. Υπάρχουν κράτη και έθνη, φωτεινά παραδείγματα. Ένα είναι ο Καναδάς και άλλο ένα είναι η Αυστραλία, που πέφτει στην αντίληψή μου, χώρες και κράτη που έχουν αναπτύξει πάρα πολύ τα θεσμικά πλαίσια για τους εθελοντές. Δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί τόσες δεκαετίες καμία πολιτική εξουσία δεν έχει προχωρήσει σε κάποια οργάνωση. Τολμώ και διακινδυνεύω να πω ότι φοβάμαι ότι δεν προχωράνε διότι δεν έχουν βρει την ειδική συνταγή διαχείρισης του εθελοντικού κινήματος και την ψάχνουν ακόμη. Ευχαριστώ πάρα πολύ.

ομάδες που να στηρίζουν πραγματικά την κάθε γειτονιά, τον κάθε Δήμο, την κάθε περιοχή περισσότερο. Συμπερασματικά, ο εθελοντισμός στηρίζεται στην ιδέα της κοινωνικής αλληλεγγύης και στις καλές μας προθέσεις, αλλά σαφώς ο εθελοντισμός δεν έρχεται να επιλύσει τα πολυσύνθετα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών. Αποτελεί όμως έναν μοχλό πίεσης προς τις κυβερνήσεις των κρατών, ώστε να αλλάξουν πολιτικές σε ζωτικά θέματα. Για τους πολίτες είναι ένας ενεργός τρόπος παρέμβασης στο κοινωνικό γίγνεσθαι που αναπτύσσεται πέρα από κάθε είδους σκοπιμότητες. Σε μια αισιόδοξη προοπτική θα λέγαμε ότι ενεργεί και ευαισθητοποιημένοι πολίτες αποτελούν την ελπίδα για σημαντικές αλλαγές γύρω μας. Το σύνθημα των Προσκόπων “ Έσο Έτοιμος” παραμένει πάντα ο οδηγός στο μονοπάτι του εθελοντισμού που ανιχνεύουμε σήμερα. Σας ευχαριστώ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε τον εκπρόσωπο της Δημοκρατικής Αριστεράς. Αν υπάρχουν παρεμβάσεις οι ερωτήσεις. Εγώ απλώς να σημειώσω ότι με πολλή χαρά είδα όλους τους εκπροσώπους όλων των πτερύγων της Βουλής να συμφωνούν – και εδώ θα έλεγα ότι είναι το μεγάλο επίτευγμα της σημερινής διημερίδας, της πρώτης ημέρας της διημερίδας, ότι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων φέρνει και τις πολιτικές δυνάμεις όλες πιο κοντά. Μάλιστα, προσκαλούσα να υπήρχε και μια κοινή πρωτοβουλία και μια διακομματική πρωτοβουλία, γιατί από ό,τι ακούσαμε όλοι, κοινές είναι οι θέσεις για το νομικό πλαίσιο και πιστεύω ότι θα είναι μεγάλη τιμή για το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων να έχει βοηθήσει τόσο σημαντικά στο να υπάρξει ενιαία, κοινή, διακομματική πρωτοβουλία για το νέο θεσμικό πλαίσιο εθελοντισμού. Ερωτήσεις, παρεμβάσεις; Ο κύριος. Να δοθεί το μικρόφωνο. Αν θέλετε να λέτε και την ιδιότητά σας.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ. Άλλη παρέμβαση, ερώτηση; Ο κύριος. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΣΣΑΡΑΣ: Γεια σας και από μένα. Λέγομαι Γιώργος Κασσάρας. Είμαι χειρουργός και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου των Γιατρών του Κόσμου και υπεύθυνος για τα Πολυιατρεία. Όταν πήγα στους Γιατρούς του Κόσμου το 2011, έκανα μια αναδιοργάνωση των Πολυιατρείων και θα σας πω τώρα μια λεπτομέρεια και πόσο σημαντικό θεωρώ να γίνει ένα θεσμικό πλαίσιο. Το ξέρετε ότι οι έξω Γιατροί του Κόσμου, 51

Πρόσκοποι παράλληλα. Αξιοποιούμε τους εθελοντές μας σε δράσεις, όπως είναι οι νύχτες χωρίς ατυχήματα, που τα κάνουμε και σε συνεργασία με το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων ή όταν καθαρίζουμε πινακίδες, εκστρατείες ενημέρωσης, αλλά έχουμε πολλά παράπονα, πως δεν μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε σε περιπτώσεις που χρειαζόμαστε να μας βοηθήσουν στο γραφείο για μεταφράσεις, επειδή έχουμε και διεθνή δράση και πρέπει να έχουμε κείμενα στα Αγγλικά και στο site μας και γενικότερα και μας είπαν από την Επιθεώρηση Εργασίας ότι εάν έρθουν και δουν εθελοντή να είναι μπροστά σε υπολογιστή στο γραφείο μας θα έχουμε πρόβλημα και επειδή εμείς είμαστε και πιστοποιημένοι και για τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα, που είναι εγκεκριμένα από τον Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και γίνονται στα σχολεία και γενικότερα ελεγχόμαστε από το ΣΟΛ, το Σώμα Ορκωτών Λογιστών – Ελεγκτών, έχουμε όλες τις διαδικασίες για τα θέματα της διαφάνειας, αλλά αυτό μας στενοχωρεί πάρα πολύ και άκουσα με πολύ ενδιαφέρον τον Γενικό Γραμματέα Νέας Γενιάς του Υπουργείου Παιδείας και όλους τους εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων και σας παρακαλώ θερμά, κάντε κάτι γιατί σε αυτή τη δύσκολη περίοδο που περνάει η χώρα μας, εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε και το κάνουμε. Όλοι οι εκπρόσωποι εδώ γνωρίζουν τον ρόλο του Ινστιτούτου, τα έχουμε πει και στη Βουλή και γενικότερα συνεργαζόμαστε. Πραγματικά μπορούμε να βοηθήσουμε, ειπώθηκε και από σας. Σας παρακαλώ κύριε Γενικέ, από τη θέση σας μπορείτε να συντονίσετε, πρέπει κάτι να γίνει γι’ αυτό το θέμα. Εμάς δεν μας αρέσει να παρατυπούμε, ούτε μας αρέσει να ακούμε παράπονα από τους εθελοντές μας που θέλουν να προσφέρουν και δεν μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε, γιατί αν συμβεί κάτι θα φανούμε ότι δεν κάνουμε σωστά αυτό που πρέπει. Χάρηκα πάρα πολύ, να συγχαρώ το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων που έφερε κοντά όλους τους φορείς.

Γάλλοι, Γερμανοί, είναι πολλοί συνταξιούχοι; Διότι ένας γιατρός, όσο περνάνε τα χρόνια, είναι σαν το παλιό καλό κρασί. Η πείρα δεν αλλάζεται με τίποτα. Εδώ αντιμετωπίζουμε πρόβλημα. Μου έρχονται πολλοί και φοβούνται, διότι υπάρχει νόμος ότι τους κόβεται η σύνταξη από το ΤΣΑΥ. Προχώρησα το 2012, νομίζω ότι ήταν ο κ. Λυκουρέντζος στο Υπουργείο, έκανα ένα αίτημα, το δέχθηκε, πήγα στη Νομική Υπηρεσία του Υπουργείου και μου είπαν να απευθυνθώ στους Ιατρικούς Συλλόγους. Βρήκα τους νόμους που πρέπει να αλλαχθούν και μάλιστα έκανα πρόταση ότι να περνάνε από Επιτροπές του Ιατρικού Συλλόγου, γιατί δραστηριοποιούμαι και στον Ιατρικό Σύλλογο, είμαι μέλος του Πειθαρχικού, και να δίδεται για δύο ή τρία χρόνια, γιατί δεν μπορείς να πάρεις έναν 85 ετών να κάνει εθελοντισμό. Σας πληροφορώ, δεν πέρασε από τα Διοικητικά Συμβούλια. Ο κ. Βλασταράκος ήταν θετικός, αλλά δυστυχώς υπήρχε αντίδραση και από παρατάξεις που δεν θα το περίμενα. Αυτά. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ. Κάποιος άλλος φίλος; Η κυρία. ΒΑΣΩ ΔΑΝΕΛΛΗ-ΜΥΛΩΝΑ: Λέγομαι Δανέλλη-Μυλωνά Βάσω από το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς». Έχουμε μια στενή συνεργασία από το Jamboree στα Καμένα Βούρλα και μαζί με το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων και τους Προσκόπους της Ιρλανδίας, έχουμε κάνει ένα διεθνές πρόγραμμα το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και σ’ αυτό το πλαίσιο έχουμε κάνει εκπαιδεύσεις στο MOOT στον Καναδά, στο Jamboree στην Ιαπωνία, στη Σουηδία, μια εξαιρετική δουλειά με διεθνή απήχηση και αναγνώριση, ένα πραγματικά πολύ σπουδαίο έργο. Είμαστε κι εμείς στο Ινστιτούτο ένας οργανισμός μη κερδοσκοπικός και έχουμε ένα μεγάλο δίκτυο εθελοντών, 3.500 εθελοντές. Πολλοί από τους εθελοντές μας είναι και 52

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

ας των πολιτικών μας να την έχουν δεδομένη, προκειμένου να αποφύγουν τη μιζέρια που αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά όταν τους τίθενται ερωτήματα και έχουν κόμπιασμα να απαντήσουν τί εκπροσωπούν και αυτή τη συναντίληψη να μπορούν να πουν ότι υπάρχει ένα σχέδιο εθνικής στρατηγικής αντιμετώπισης της νεολαίας και των προβλημάτων της, όπως είναι η διαρροή των μυαλών μας στο εξωτερικό, όπως είναι η τεράστια ανεργία την οποίαν αντιμετωπίζουμε, όπως είναι ο πόλεμος για τα ναρκωτικά, για τον αλκοολισμό, για το bulling και ένα σωρό θέματα τα οποία πραγματικά, εάν αξίζει να υποστηριχθεί σε αυτήν εδώ την αίθουσα η πρωτοβουλία του Προσκοπισμού είναι να εστιάσουμε σ’ αυτήν την προσοχή σας. Είπατε ως καλός δημοσιογράφος, γιατί τα πιάσατε τα μηνύματα, ότι καλό θα ήταν να ηγηθεί το Σώμα Προσκόπων σε μια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Θέλω να πω για όσους δεν γνωρίζουν, ότι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων έχει φτιάξει ένα δεσμό παλαιών και νέων εν ενεργεία στη Βουλή πολιτικών, την οποίαν προσπάθει, κοιτάει αυτή τη στιγμή να την επεκτείνει και στο Ευρωκοινοβούλιο, ακριβώς για να κάνει, να το βαφτίσω, ένα λόμπυ καλής θελήσεως προς αυτή την κατεύθυνση, που δεν θα υπάρχουν διαχωρισμοί, ούτε σε κόμματα, ούτε σε πολιτικές αλλά θα είναι προ οφθαλμών μόνο ο κοινωνικός μας στόχος. Ευχαριστώ πολύ.

Εμείς είμαστε πάντα κοντά σας και έχουμε την ανάγκη να βοηθήσετε σ’ αυτόν τον τομέα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ. Ο κύριος. Γιώργος ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Γιώργος Παπαδάκης λέγομαι. Θα μπορούσα να πω την ιδιότητά μου, αφού την φοράω, φαίνεται το τριφυλλάκι, αλλά επειδή ειπώθηκαν πάρα πολύ καλά, ήθελα να μην πω πολλά λόγια για τους Προσκόπους, γιατί είναι σαν να επαινούμε το σπίτι μας. Παρ’ όλα αυτά θέλω να ευχαριστήσω κι εγώ τον Πρόεδρο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ακόμα όμως περισσότερο, θα ήταν παράλειψη, αφού είστε σήμερα εδώ, με τη διαπίστωση, το κατέγραφα, ανά θεματικές ενότητες, ότι όλοι οι εκπρόσωποι των κομμάτων έχετε μια συναντίληψη επάνω στην παραδοχή του εθελοντισμού και των εθελοντικών οργανώσεων, μας αγαπάτε, μας υποστηρίζετε και θα ήθελα αυτή την συναντίληψη, εάν μπορούμε να γυρίσουμε τα ρολόγια μπροστά και δούμε να κατατεθεί ένα νομοσχέδιο, να εξασφαλίζει τις ψήφους μέχρι για αναθεώρηση Συντάγματος για την αντιμετώπιση των ενεργών πολιτών. Αυτό είναι το ένα. Να σας ευχαριστήσω που είστε εδώ μία δύσκολη μέρα που ξέρουμε ότι είναι υποχρέωσή σας βέβαια ανειλημμένη τόσο εντός όσο και εκτός Αθήνας. Το άλλο, υπό την ιδιότητά μου ως Εθνικού Συμβουλίου Οργανώσεων Νεολαίας που ανήκουμε όλες οι μεγάλες οργανώσεις, οι Πρόσκοποι, οι Οδηγοί, η Χριστιανική Αδελφότητα Νέων και η Χριστιανική Ένωση Νεανίδων, θέλω να πω ότι στηρίζονται στο έργο που κάνουν τα νέα παιδιά. Ένα από τα έργα που κάνουν τα νέα μας παιδιά είναι να μας εκπροσωπούν στο εξωτερικό επάξια ως πρεσβευτές της Ελλάδας. Χρειάζονται όμως δύο πράγματα. Πρώτον, αυτή την εκπομπή του σήματος-μηνύματος της ομοψυχί-

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ. Εξαιρετική η παρέμβασή σας. Η κυρία. ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ: Καλημέρα και από μένα. Πρωτίστως να ευχαριστήσω το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων για την πρόσκληση σ’ αυτήν την πολύ ουσιαστική και πολύ σημαντική ημερίδα. Εγώ εκπροσωπώ το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, της πιο παλιάς περιβαλ53

την αντιμετώπιση που τους αξίζει και να μπορούν να απογειωθούν ακόμη περισσότερο για το καλό αυτής της χώρας. Ευχαριστώ πολύ και πάλι.

λοντικής οργάνωσης στην Ελλάδα, πανελλήνιας εμβέλειας βέβαια, το 1951 που συνεστήθη από ανθρώπους των γραμμάτων, των επιστημών, μεγάλα ονόματα της τότε κοινωνίας που τους ένωνε η αγάπη για τη φύση και την ορειβασία. Θέλω πραγματικά, θα μπορούσα να πω περιγράφοντας τον εαυτό μου, που από πολύ νέα, από μαθήτρια, δεν ήμουνα μεν στο Σώμα Ελληνίδων Οδηγών αλλά ένοιωθα τον εθελοντισμό έτσι, χωρίς να τον εκφράζω, αλλά στην πράξη. Γι’ αυτό θεωρώ πάρα πολύ σημαντική την ημερίδα σήμερα, τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων που μας χαροποίησαν ιδιαίτερα δείχνοντας ότι συμφωνούν, άρα μπορεί να υπάρχει μια ελπίδα και να εκφράσω ταυτόχρονα, να συμφωνήσω πάρα πολύ με τον φίλο και συνάδελφο, εντός εισαγωγικών, τον Θεόδωρο Μπένο-Πάλμερ και με την εκπρόσωπο του ιδρύματος Μυλωνάς. Εμείς συνεργαζόμαστε κατά καιρούς μεταξύ μας σε διάφορες ευκαιρίες και να μοιραστώ μαζί σας τη στενοχώρια που περάσαμε πριν μερικά χρόνια που άρχισε εκείνο το κίνημα εναντίον των οργανώσεων, των ΜΚΟ, γύρω από τα οικονομικά και τη διαχείριση και είχε καταλήξει, όπως κάποιος άλλος είπε, αν έλεγε ότι ανήκω σε ΜΚΟ σε κοίταζε στραβά και έλεγε δηλαδή τί γίνεται τώρα εδώ από πίσω. Και εσύ με το Διοικητικό σου Συμβούλιο ή με την Επιτροπή σου την αρμόδια, να αγωνίζεσαι για να βρεις ένα ευρώ να υλοποιήσει τις εθελοντικές σου δράσεις που δεν υλοποιούνται από το κράτος, βέβαια δεν μπορεί να τα κάνει όλα το κράτος. Όταν εμείς, παραδείγματος χάριν, έχουμε πέντε εκπαιδευτικά προγράμματα και δύο μεγάλα προγράμματα ευαισθητοποίησης και εθελοντές, εμάς ο μεγάλος αριθμός εθελοντών μας είναι οι εκπαιδευτικοί, γιατί δουλεύουν όλα αυτά τα προγράμματα εθελοντικά και αγωνίζεσαι να βρεις το ένα ευρώ, και σε κοιτάνε στραβά, λοιπόν, αυτό πρέπει να τελειώσει και να έχουν οι οργανώσεις οι σωστές, γιατί όντως υπάρχουν και πολύ κακά παραδείγματα, να έχουν

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Κι εμείς σας ευχαριστούμε. Ο κ. Μπαλάσκας. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Καλημέρα. Στρατής Μπαλάσκας ονομάζομαι και είμαι Περιφερειακός Έφορος Προσκόπων Λέσβου, είμαι όμως και δημοσιογράφος του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Προέρχομαι από ένα νησί που υποδέχθηκε μέσα σε 18 μήνες 1.000.000 πρόσφυγες. Αν θέλετε να καταλάβετε τί σημαίνει αυτό, αναλογικά είναι σαν η Αθήνα να υποδεχθεί 70.000.000 πρόσφυγες. Θυμηθείτε ότι στο λιμάνι του Πειραιά ήταν 4.000 πρόσφυγες και τα κανάλια νυχθημερόν μιλούσαν για την πολύ κακή κατάσταση που υπάρχει στην πόλη. Στην εστία του 2ου Συστήματος Προσκόπων Μυτιλήνης ζούσαμε μαζί με 10.000-15.000 πρόσφυγες επί δύο μήνες. Υποδεχθήκαμε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Αυτό που θα θυμάμαι όταν θα καθίσει το συναίσθημα, το οποίο δεν είναι μόνο συναίσθημα εθελοντικής προσφοράς, είναι και συναίσθημα θυμού, είναι η εικόνα που έβγαινε στις οθόνες των υπολογιστών σας, οπότε ψηφίζατε να δοθεί το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης στους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου. Όποτε λοιπόν ανοίγατε την οθόνη βλέπατε ένα ξανθό ωραίο κύριο με ανάκατα μαλλιά να βγαίνει μέσα από τη θάλασσα και να εκφράζει αυτός, να είναι αυτός η εικόνα των εθελοντών της Λέσβου, των ανθρώπων, των κατοίκων της Λέσβου εθελοντών ή αυτών που έπεσαν στη θάλασσα και έπρεπε να μάθουν να κολυμπάνε. Λοιπόν αυτός ο κύριος ήταν ένας επαγγελματίας πυ54

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί σε σχέση με τη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος στην Ελλάδα, προέρχεται από αυτήν την πλειονότητα των εθελοντών σε εισαγωγικά, μη κυβερνητικών οργανώσεων οι οποίες ήρθαν από το πουθενά, δεν τους ήξερε ούτε η μάνα τους. Βάσκικες, Ισραηλίτικες που έφυγαν από το Ισραήλ για να σώσουν Άραβες στη Μυτιλήνη, εκπροσώπους δεν ξέρω κι εγώ ποιών οργανισμών οι οποίοι ήρθαν στη Μυτιλήνη, επιχείρησαν, δυσφήμισαν τον εθελοντισμό στην τοπική κοινωνία, έφεραν σε σύγκρουση την τοπική κοινωνία με την προσπάθεια να βοηθηθούν οι πρόσφυγες. Θα τολμήσω ως δημοσιογράφος να εκτιμήσω ότι γέννησαν και το αυγό του φιδιού στο νησί, τον Ιανουάριο του 2015 η Χρυσή Αυγή είχε 1,5%. Τον Σεπτέμβριο του 2015 η Χρυσή Αυγή είχε 9,5%. Κάνω τον σταυρό μου στον Ταξιάρχη που γιορτάζει αύριο να μην είναι ο τρίτος βουλευτής Λέσβου βουλευτής της Χρυσής Αυγής. Αλλά όλα αυτά είναι καμώματα πολιτικά που γέννησαν οι άλλοι εθελοντές, που δυστυχώς ένα πλαίσιο λειτουργίας τους δεν υπήρχε ούτως ώστε να τους μαζέψει. Ευχαριστώ.

ροσβέστης, μέλος μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης Ισπανικής η οποία δρούσε μόνο φορώντας τα κιτρινοκόκκινα μπουφάν, που φορούσε και στη φωτογραφία, και που οι άνθρωποι αυτοί ήταν πασίγνωστοι για το ότι λειτουργούσαν για να κερδίζουν εισφορές, donations. Αν χτυπάγατε εκείνη την εποχή, μέχρι και σήμερα, donations στο Google, θα βλέπατε προσφορές για τη Λέσβο. Αν τα χρήματα που προσεφέρθησαν ως χορηγίες για να βοηθηθούν οι πρόσφυγες της Λέσβου κατευθύνονταν στους πρόσφυγες της Λέσβου, αυτή τη στιγμή έπρεπε να έχουμε δέκα πεντάστερα μεγάλα ξενοδοχεία στη Λέσβο, χτισμένα για να μένουν αυτοί οι άνθρωποι μέσα χωρίς κανένα πρόβλημα. Τί θέλω να πω με όλα αυτά: Υπάρχει μια πολύ μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους εθελοντές και στους εθελοντές. Ανάμεσα στους εθελοντές που έρχονται με μοναδικό εφόδιο την ψυχή τους και ανάμεσα στους εθελοντές, ας τη βάζουμε τη λέξη σε εισαγωγικά, οι οποίοι έρχονται, πολλοί από αυτούς από μεγάλες μη κυβερνητικές οργανώσεις και οργανισμούς, επιτρέψτε μου να επαναλάβω τη λέξη, και οργανισμοί οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί στο νησί και οι οποίοι απλά και μόνο εργάζονται για το 25% ποσοστό για την οργάνωσή τους και για το μεροκάματό τους. Για το μεροκάματό τους. Υπάρχει μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στους κατοίκους του νησιού, στους εθελοντές που έφθασαν από όλη την Ευρώπη, γιατί υπήρξαν τέτοιοι άνθρωποι που έφθασαν από όλη την Ευρώπη και έδωσαν την ψυχή τους, που κοιμήθηκαν στην ακτή περιμένοντας τη βάρκα. Ανάμεσα στα παιδιά, τους είδα και σήμερα κάποιους απ’ αυτούς που έπεσαν στη θάλασσα να βγάλουν παιδιά από τη βουλιαγμένη βάρκα, είναι οι μόνοι μη ενήλικες πραγματικοί εθελοντές που έσωσαν ζωές στην Ευρώπη στο προσφυγικό. Υπάρχει μια τεράστια λοιπόν διαφορά ανάμεσα σ’ αυτούς τους ανθρώπους και στους άλλους. Θα τολμήσω να πω ότι οι άλλοι είναι πλειονότητα. Η μεγάλη πλειονότητα

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε τον κ. Μπαλάσκα. Ο κύριος. ΚΩΣΤΑΣ ΓΚΑΒΕΡΑΣ: Λέγομαι Κώστας Γκαβέρας. Πρόσκοπος είμαι πάνω από μισό αιώνα και κατ’ επάγγελμα δικηγόρος. Δράττομαι της ευκαιρίας από όσα είπε ο κ. Μπαλάσκας αλλά και προηγούμενοι παρεμβαίνοντες, να πω το εξής, ότι αυτή η διημερίδα είναι μια προσφορά του Σώματος Προσκόπων ουσιαστική. Δηλαδή τί είναι: Είναι μια ευκαιρία να συζητηθεί το θέμα των εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσουσών γυναικών, που είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις. Γι’ αυτό έβαλε το θεσμικό πλαίσιο. Για πρώτη φορά 55

μέρους του συλλόγου, για να μπορέσουμε να παράσχουμε δωρεάν νομικές υπηρεσίες. Άρα όλα αυτά θέλουν πάρα πολλή προσοχή. Δεν είναι όλα έτσι απλά. Επίσης, τώρα τί είναι η εθελοντική προσφορά; Και θέλω να μου απαντήσει κάποιος, γιατί εγώ χωρίς να είμαι καχύποπτος, όμως είμαι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος, ποιος, κυρίες και κύριοι, ξεκινάει από την πατρίδα του την Ισπανία για να έρθει εδώ χωρίς το μεροκάματο, κάποιος είπε τη λέξη, δεν θυμάμαι ποιος την είπε, να προσφέρει επί μήνες; Εκτός και αν είναι τίποτα πλούσιοι άνθρωποι, πολύ πλούσιοι, γόνοι οικογενειών πολύ σπουδαίων και πλουσίων, που δεν έχουν ανάγκη από βιοπορισμό και διαθέτουν κανένα εξάμηνο της ζωής τους στις θάλασσες της Μυτιλήνης ή οπουδήποτε αλλού. Επειδή πρέπει λοιπόν να θέτουμε τον δάκτυλον επί των τύπων των ήλων, δεν είναι ο σκοπός μιας διημερίδας ή μιας συζήτησης ο εξωραϊσμός. Είναι το να τεθούν θέματα υπαρκτά, σοβαρά, έστω και μη αρεστά. Ευχαριστώ. Εγώ προβληματισμούς ήθελα να θέσω. Ευχαριστώ πολύ.

ακούγεται αυτό και δημιουργείται επίσημη διημερίδα και δίνει το μπαλάκι στους πολιτικούς και τους λέει, και στους υπόλοιπους παράγοντες της κρατικής διοικήσεως, κοιτάξτε τί θα γίνει με το θέμα αυτό. Ο Προσκοπισμός βέβαια διέπεται από συγκεκριμένη νομοθεσία, έχει νομική προσωπικότητα, δρα εκατό χρόνια στην Ελλάδα και τη δράση του και την οργάνωσή του την διέπει Προεδρικό Διάταγμα και συγκεκριμένοι νόμοι και είναι η πρώτη εθελοντική και η πρώτη οικολογική οργάνωση, η πρώτη, το άρθρο του νόμου των Προσκόπων “ο Πρόσκοπος αγαπά και προστατεύει τα ζώα και τα φυτά”, τα λέει όλα και διετυπώθη πριν εκατό χρόνια. Σε τρεις λέξεις συμπυκνούται όλη η οικολογία. Εν πάση περιπτώσει θα πρέπει να το δουν πολύ σοβαρά. Πράγματι δεν μπορεί να υπάρχει αυτή η πανσπερμία των ύποπτων, μη κυβερνητικές οργανώσεις με τις χρηματοδοτήσεις και τη συλλογή χρημάτων από οποιαδήποτε πηγή. Πρώτα απ’ όλα απαγορεύεται ρητώς και διά ροπάλου η κρατική χρηματοδότηση. Όποιος έχει χρηματοδότηση κρατική οφείλει να υπάγεται στο δημόσιο λογιστικό. Πώς είναι δυνατόν να πάνε χρήματα από τους φορολογουμένους σε οργανώσεις οι οποίες δεν θα διέπονται από το δημόσιο λογιστικό; Αυτό είναι μη νόμιμο και απαράδεκτο. Δεύτερον. Άκουσα τον γιατρό ο οποίος είπε ότι αντιμετώπισαν κάποιες δυσκολίες. Εδώ γεννώνται προβλήματα. Πράγματι είναι οι Γιατροί του Κόσμου. Σε ποιους προσφέρουν εθελοντική εργασία; Εδώ θα υπάρξει και μια μερίδα ιατρών που θα πουν ότι αν δεν παρακολουθηθεί όλη αυτή η δράση, μπορεί να αποτελεί και μια ανταγωνιστική, αντιεπαγγελματική δραστηριότητα από ένα σημείο και μετά. Εμείς οι δικηγόροι έχουμε καταφέρει μέσω των δικηγορικών συλλόγων και έχουμε τον θεσμό του Legalled, που εκεί παρακολουθείται αυστηρά σε ποιον παρέχονται οι υπηρεσίες της δωρεάν νομικής προστασίας και συνηγορίας με συγκεκριμένες απαιτήσεις δικαιολογητικών από

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Και καλά κάνετε. Και ο τελευταίος ομιλητής στο βάθος. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛΕΝΗΣ: Καλησπέρα σας. Ονομάζομαι Δημήτριος Ελένης. Προφανές ότι είμαι Πρόσκοπος, κατ’ επάγγελμα είμαι αξιωματικός εν ενεργεία, ιπτάμενος μηχανικός της Πολεμικής Αεροπορίας. Είναι ένας κρίκος γερός, δυνατός, το καταλαβαίνουν οι Πρόσκοποι αυτό και θα πω γιατί. Βλέπω τον κ. Κασσάρα, ο οποίος με έχει χειρουργήσει, να είστε καλά γιατρέ, ήσασταν εξαιρετικά φιλόζωος, γι’ αυτό με έχετε τώρα εδώ και υπάρχω. Βλέπω τον κ. Καραμανίδη, εξαιρετικές παραισθήσεις. Δεν θέλω να ανακατεύετε τους Προσκόπους με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις γιατί υπάρχει μια τεράστια, θεμελιώδης διαφορά. 56

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

Όμως ένας που ανήκει μόνο στον εξωραϊστικό σύλλογο δεν είναι Πρόσκοπος ή ένας που ανήκει σε έναν αθλητικό σύλλογο δεν είναι και Πρόσκοπος. Εμείς λοιπόν τα συγκεντρώνουμε όλα αυτά. Σκεφθείτε επίσης ότι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις τα Σαββατοκύριακα ξεκουράζονται. Εμείς τα Σαββατοκύριακα είμαστε στην αιχμή της απόδοσης και της δράσης μας. Εμείς είμαστε πάντα και παντού. Εμείς είμαστε αυτοί που έχουμε γνωρίσει τί σημαίνει Προσκοπισμός, έχουμε αποδεχθεί το ότι θα μας κοροϊδεύουν όταν μας βλέπουν με σορτσάκια, αλλά το επιλέγουμε και το κάνουμε. Μας αρέσει να μας κοροϊδεύετε. Και εμάς μας αρέσει να προσφέρουμε. Αυτό είναι ο εθελοντισμός, που ρώτησε προηγουμένως κάποιος, ποιος είναι ο εθελοντισμός. Είναι να προσφέρεις γνωρίζοντας ότι σε κοροϊδεύουν γι’ αυτό που προσφέρεις και εσύ να αδιαφορείς, όχι επειδή δεν μπορείς να κάνεις τίποτε άλλο, αλλά γιατί αυτή είναι η επιλογή σου. Είναι μεγαλείο ψυχής να απαξιώνεις κάτι ενώ έχεις πάρα πολλές άλλες επιλογές και είναι μικροπρέπεια να καμώνεσαι ότι δεν σε νοιάζει, ενώ δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Εμείς λοιπόν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Θα μπορούσαμε να πίνουμε καφέ σε μια καφετέρια, να πηγαίνουμε ένα week-end, που λένε και στο χωριό μου την Άνω Τραχανοπλαγιά, αλλά αντί αυτού επιλέγουμε να μας κοροϊδεύετε και να προσφέρουμε από το ξεχορτάριασμα, το να πάρουμε πιτσιρίκια να τα πάμε μια βόλτα, να δουν, να κάνουν, να προσφέρουν και να μάθουν να μοιράζονται. Είχα γράψει πάρα πολλά εδώ αλλά τελειώνει ο χρόνος.

Εμείς έχουμε παιδιά. Τα παιδιά προσφέρουν. Δείξτε μου μια μη κυβερνητική οργάνωση που τα παιδιά μπαίνουν μπροστά και προσφέρουν. Δεν υπάρχει καμία. Δεν ήθελα να μιλήσω, αλλά με ερέθισε ο κύριος Μπαλάσκας, με εμπνεύσατε θέλω να πω. Μιλήσανε οι προλαλήσαντες για την κορυφή του ζητήματος, για τους γιατρούς, οι νομικοί, εγώ θα σας μιλήσω για τη βάση, τα παιδιά. Τα παιδιά λοιπόν, που είναι ο κύριος κορμός των Προσκόπων είναι μαθητές. Το Υπουργείο Παιδείας όμως δεν είδα ποτέ να επιβραβεύει κάποιο παιδί επειδή ήταν Πρόσκοπος. Τα επιβραβεύει για πολλά άλλα και διάφορα ζητήματα, αλλά όχι γι’ αυτό. Κάθε χρόνο τα επιβραβεύει γιατί έλαβαν μέρος στο 5x5 της τοπικής κοινωνίας και επειδή έβαλαν γκολ και φόραγαν φανέλα που έγραφε “MESSI”. Στις 22 Φεβρουαρίου είναι η Ημέρα Σκέψεως για τους Προσκόπους. Φέτος λοιπόν εμείς στην Ελευσίνα κάναμε κάτι που παραξένεψε πολλούς. Τα παιδιά που ήταν Πρόσκοποι, ήταν μαθητές και φορέσανε το μαντίλι τους και πήγαν στο σχολείο. Όλοι τους αντιμετώπιζαν, από τους δασκάλους μέχρι τους συμμαθητές τους, σαν να ήταν UFO. Φανταστείτε λοιπόν ότι αυτά τα παιδιά αντί να πάρουν κουράγιο γύρισαν στη Λέσχη προβληματισμένα γιατί συνέβη αυτό και έπρεπε εμείς να τους εξηγήσουμε ότι αυτό που κάνουν είναι πολύ ξεχωριστό και ότι θα πρέπει να είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν αντιξοότητες, αντιπαλότητες, χλεύη, αλλά καμία επιβράβευση. Άρα το μεγαλείο του Προσκοπισμού βρίσκεται στο μεγαλείο της ψυχής των παιδιών και όχι σε εμάς που φορέσαμε το κοντό παντελονάκι και θέλουμε να το παίζουμε έφηβοι. Συγκεκριμένα, μπορώ να δώσω παράδειγμα. Μιλάμε για αθλητισμό. Μα ο Πρόσκοπος είναι αθλητής. Για φυσιολατρία, οικολογία; Μα είναι οικολόγος, φυσιολάτρης. Για πολιτιστικούς συλλόγους; Μα είμαστε πολιτιστικοί σύλλογοι. Για εξωραϊστικούς συλλόγους; Μα και αυτό είμαστε.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ. Είναι πολλά τα θέματα. Τελευταία είναι και ο συνάδελφος επάνω. Δύο τελευταίοι, από δύο λεπτά σας παρακαλώ πολύ. Η Πρόεδρος του Σώματος Ελλήνων Οδηγών, αν δεν κάνω λάθος; Έχουμε χρονικό περιορισμό, πρέπει να κλείσουμε 13.30’ η ώρα. Σε ένα λεπτό αν μπορούν να μιλήσουν, για να μιλήσουν 57

και την αναλογία εθελοντών προς επαγγελματικά στελέχη που έχει αυτή η οργάνωση; Διότι στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων μιλάμε για δεκάδες χιλιάδες εθελοντές και δέκα ανθρώπους που δουλεύουν επαγγελματικά. Νομίζω ότι και αυτό θα πρέπει να το δούμε και να δούμε και το φαινόμενο των σφραγίδων-οργανώσεων και τί κάνουν αυτές. Δόξα τω Θεώ, πιστεύω ότι εδώ μέσα δεν υπάρχει καμία τέτοια. Κλείνω. Πριν από κάτι χρόνια περνάγαμε αρκετοί Πρόσκοποι ένα σεμινάριο, λεγόταν PROTECTA, προστατεύω τον εαυτό μου και τους γύρω μου για θέματα πολιτικής προστασίας. Το ακροατήριο από κάτω ήταν Πρόσκοποι κατά κύριο λόγο και ήρθε να μας μιλήσει ένας εθελοντής από μια μη κυβερνητική οργάνωση. Μέσες-άκρες μας είπε ότι στην πραγματικότητα ο εθελοντής πληρώνεται. Και από κάτω οι υπόλοιποι που τον ακούγαμε μανιάσαμε και λέγαμε από πού κι ως πού οι εθελοντές πληρώνονται. Λέει, ρε παιδιά – ο άνθρωπος ήταν γιατρός –, αν εγώ δούλευα έξω στην αγορά εργασίας θα έπαιρνα 2.500 ευρώ, δουλεύω εθελοντικά στην μη κυβερνητική οργάνωση που δουλεύω και παίρνω 700 ευρώ. Και πέσανε όλοι να τον φάνε οι Πρόσκοποι, διότι του εξηγήσανε ότι εμείς είμαστε εργαζόμενοι άνθρωποι και τις δέκα ημέρες που έχουμε άδεια το καλοκαίρι πηγαίνουμε και δίνουμε λεφτά από την τσέπη μας για να πάμε τα παιδιά μας κατασκήνωση. Αυτός είναι ο εθελοντισμός ο δικός μας. Ευχαριστώ πολύ.

όσο γίνεται περισσότεροι. Έχουμε πέντε λεπτά συνολικά. Η Πρόεδρος του Σώματος Ελλήνων Οδηγών; ΛΕΝΑ ΛΕΒΙΔΗ: Χαιρόμαστε πάρα πολύ που είσαστε εδώ σ’ αυτό το τραπέζι. Είμαι η Λένα Λεβίδη από το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού. Πιστεύουμε ότι η Πολιτεία, χωρίς να το θέλει ή χωρίς να μπορεί να κάνει διαφορετικά, έχει αργήσει να υποστηρίξει τον εθελοντισμό με πολύ συγκεκριμένα μέτρα και η παρουσία σας εδώ και ό,τι μας είπατε μας πείθει ότι ήρθε η ώρα να δράσετε. Το περιμένουμε πάρα πολύ γιατί εμείς δεν θα πάψουμε ποτέ να είμαστε εθελονταί και χαίρομαι γι’ αυτό που είπε ο αδελφός Πρόσκοπος, ότι οι δικές μας οργανώσεις πιάνουν από τα παιδιά, συγκεκριμένα το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού από πέντε ετών παιδιά και έτσι ζουν αυτό το κλίμα του εθελοντισμού και δεν χρειάζονται άλλη εκπαίδευση. Αφήστε που έχουμε και εκπαιδευτικά προγράμματα, φυσικά για τους ενήλικες, αλλά περιμένουμε τώρα το βήμα το δικό σας. Ευχαριστούμε πολύ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Ευχαριστούμε για την πολύ μεστή ομιλία σας. Ο συνάδελφος. ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ: Θα μιλήσω πολύ γρήγορα για να μπορέσει να μιλήσει ο κύριος Σταθόπουλος. Λέγομαι Γιάννης Δημητριάδης. Είμαι βοηθός Έφορος Διεθνών Σχέσεων στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Θα σας απευθύνω κάποια προβοκατόρικα ερωτήματα με καλή τέλος πάντων σκέψη. Δεν είναι θλιβερός πλεονασμός λεκτικός να μιλάμε για κοινωνία των πολιτών; Η κοινωνία τί θα έπρεπε να είναι; Μια μη κυβερνητική οργάνωση, μπορεί να είναι μη κυβερνητική με κρατική χρηματοδότηση; Επίσης να δούμε και να βάλουμε ένα όριο. Πότε λέμε ότι είναι μια εθελοντική κίνηση; Μήπως πρέπει να δούμε

ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Τα είπατε όλα. Τελευταίος ομιλητής. Χρήστος ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ: Λέγομαι Χρήστος Σταθόπουλος. Έχω συμμετάσχει σε αρκετές Διοικήσεις του Σώματος. Σας ευχαριστώ κατ’ αρχήν που είσαστε όλοι εδώ. Είναι σημαντικό να ακούσετε παραπάνω πράγματα για το πώς μπορούμε να προχωρήσουμε το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού. 58

Α | Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

Το 2002 του Υπουργείο Εσωτερικών, έχοντας νωπούς τους θεσμούς του 1999, μάζεψε τις εθελοντικές οργανώσεις να φτιάξουμε το περίφημο θεσμικό πλαίσιο. Αυτό έγινε με συμμετοχή όλων των οργανώσεων. Το πόρισμα χάθηκε. Χάθηκε για έναν απλό λόγο. Είχαμε ορίσει το ποσοστό της χρηματοδότησης στο 30%. Άρα για να είσαι ΜΚΟ δεν πρέπει να έχεις κρατική χρηματοδότηση, τουλάχιστον να έχεις ένα ποσοστό. Βλέπετε ότι είναι περισσότερο πολιτικό το θέμα γιατί δεν έχουμε θεσμικό πλαίσιο, όταν στη χώρα μας υπάρχουν ΜΚΟ με 100% χρηματοδότηση και θεωρούνται ΜΚΟ. Άρα από εκεί ξεκινάει το μεγάλο πρόβλημα. Υπήρξε μεγαλύτερη αντίδραση από τους πολιτικούς για το ποιοι θα μπορούσαν να ήταν. Δεν ξέρω, το 30% μπορεί να ήταν

αυθαίρετο, αλλά δεν μπορεί να είναι 51%. Ας είναι 49%. Και μιλάω για μια νομική υπόσταση του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων με έναν ισολογισμό κοντά στα 2.000.000 ευρώ, των οποίων η κρατική επιχορήγηση φθάνει από 10.000 έως 30.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει εθελοντική οργάνωση. ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ. Εδώ τελειώσαμε. Ήταν εξαιρετική η συζήτηση. Φεύγουμε όλοι σοφότεροι και ελπίζουμε η πρόταση που έπεσε για το νομοσχέδιο για τον εθελοντισμό να λάβει γρήγορα σάρκα και οστά. Σας ευχαριστούμε. Σε μισή ώρα είναι η δεύτερη ημερίδα με θέμα: Ποιότητα του εθελοντισμού. Πραγματικά έχουμε να πούμε πολλά.

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

ξηγούν τεκμηριωμένα τον όρο «εθελοντισμός», όμως μια διαφορετική προσέγγιση, λίγο πιο προσκοπική, θα μου επιτρέψετε, περιορίζεται σε τρία ρήματα και τρία ουσιαστικά, αποτελεί μια σύντομη, περιεκτική και κατανοητή σε όλους ανάλυση: Τα ρήματα είναι «θέλω», «μπορώ», «βοηθώ» και τα ουσιαστικά είναι «η διάθεση», «η ικανότητα» και «ο σκοπός». «Να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση» υποσχεθήκαμε όταν ήμασταν παιδιά κι εκείνη η υπόσχεση, μας ακολουθεί, μας καθορίζει, μας ολοκληρώνει. Η αποστολή του Προσκοπισμού είναι να συμβάλλει στη διαπαιδαγώγηση των νέων μέσω ενός συστήματος αξιών, που βασίζεται στην Προσκοπική Υπόσχεση και τον Νόμο, να βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, όπου οι άνθρωποι ολοκληρώνονται ως άτομα και διαδραματίζουν έναν εποικοδομητικό ρόλο στην κοινωνία. Οι Πρόσκοποι αντιλαμβανόμαστε τον εθελοντικό μας ρόλο με διττό τρόπο: Αφ’ ενός, ως παιδαγωγική κίνηση, συμβάλλουμε στην διαπαιδαγώγηση παιδιών και νέων μέσα από μια συγκεκριμένη μέθοδο αγωγής, ώστε με τη σειρά τους να διαδραματίσουν τον ενεργό ρόλο στην κοινωνία του αύριο, στην κοινωνία που θέλουμε και αφ’ ετέρου προσπαθούμε με τις πράξεις και τα έργα μας, με δράσεις κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης, να βοηθούμε και να συνδράμουμε με ουσία και αποτέλεσμα, τον συνάνθρωπο που έχει ανάγκη, τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που χρειάζονται συνεργασία, τις κοινωνικές δομές αλληλεγγύης που ζητούν ανθρώπινο δυναμικό, στην προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως, να εκπέμπουμε το μήνυμα της εθελοντικής προσφοράς και του υπηρετείν στα παιδιά

ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΕΦΑΛΑΣ Γενικός Έφορος - ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ

Αν κάποιος τοποθετήσει τις λέξεις «εθελοντισμός, εθελοντής» σε οποιαδήποτε μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο, θα εμφανιστούν εκατοντάδες χιλιάδες αποτελέσματα και παραπομπές σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο. Ορισμοί, συμμετοχές, δράσεις, πρωτοβουλίες, δημοσιεύματα, κείμενα, δοκίμια, επιβεβαιώνουν το ενδιαφέρον, το επίκαιρο, το σημαντικό του όρου. Ο εθελοντισμός, ως μια μορφή εκούσιας δράσης ενός ατόμου ή μιας ομάδας ανθρώπων, χωρίς υλικά ανταλλάγματα, συνιστά το επίκεντρο και τη συλλογική έκφραση της κοινωνίας των πολιτών. Συνιστά την διαρκή εγρήγορση για την αντίδραση με συνειδητό και οργανωμένο τρόπο, στις προκλήσεις που θέτουν τα κενά και οι πρακτικές αδυναμίες του κοινωνικού κράτους, τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα και οι πολιτικοί μετασχηματισμοί, καθώς και οι διαρκώς αυξανόμενοι φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές. Επιστημονικές και ανθρωπολογικές αναλύσεις επε60

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

Οι Πρόσκοποι για έναν και πλέον αιώνα συνέβαλαν και συνεχίζουν να συμβάλλουν, με τον δικό τους τρόπο, σε όλες τις δυσκολίες, σε όλες τις ανάγκες, συνθέτοντας μια ήρεμη και αποτελεσματική δύναμη καλού, μια δύναμη παρακίνησης, αφού μπορούν τα μικρά παιδιά γιατί όχι κι εγώ; Αφού τα παιδιά είναι εκεί, πήγαινε, σήκω από τον καναπέ σου, σήκωσε τα μανίκια και δούλεψε, προσπάθησε. Τα τελευταία χρόνια τους σεισμούς, τις πλημμύρες και τις φωτιές αντικατέστησαν δυστυχώς άλλες καταστροφές, όχι φυσικές, αλλά ανθρώπινες, από την φρίκη του πολέμου, που ανάγκασε εκατομμύρια συνανθρώπων μας σε προσφυγική φυγή, βίαιες μετακινήσεις, αβεβαιότητα και φόβο για το μέλλον, ζητήματα τροφής και στέγης, ασυνόδευτα παιδιά, προσφυγικούς καταυλισμούς.

και στους εφήβους, στη νέα γενιά. Ο ιδρυτής μας, ο Baden Powell, πίστεψε πως μπορεί να εμφυσήσει στα παιδιά συμπεριφορές, αξιακό κώδικα και ιδεολογία. Πίστεψε πως υπάρχει η δυνατότητα της κοινωνικής αλλαγής μέσα από τη διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς, σε μια εποχή όπου τα δικαιώματα των παιδιών δεν είχαν κατοχυρωθεί, όταν το προνόμιο της εκπαίδευσης δεν είχε διευρυνθεί για όλους. Η Προσκοπική κίνηση αποτελεί παγκοσμίως ένα ανθεκτικό παράδειγμα οργανισμού, φορέα παραγωγής εθελοντών, παραγωγής ενεργών πολιτών, ανθρώπων που εκπαιδεύονται από την παιδική τους ηλικία στην προσφορά, που περιλαμβάνουν στην καθημερινότητα και στο πρόγραμμά τους το «να βοηθώ», που επιλέγουν συνειδητά να θέτουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία κάποιου σκοπού που υπηρετεί το κοινωνικό σύνολο. Εικόνες γνωστές. Τα Λυκόπουλα που τραγουδούν τα κάλαντα των Χριστουγέννων για την ενίσχυση κάποιου ιδρύματος για παιδιά, η καθημερινή καλή πράξη. Πρόσκοποι έξω από μεγάλα καταστήματα τροφίμων για το καλάθι του φτωχού, για το κοινωνικό παντοπωλείο. Ανιχνευτές σε ορεινά χωριά και ακριτικά νησιά, για την συντήρηση του παλαιού κατεστραμμένου μονοπατιού, το ασβέστωμα της εκκλησίας της Παναγιάς, τον καθαρισμό της βορεινής απόμακρης παραλίας. Οι παλαιοί πρόσκοποι στην πλατεία για τα ρούχα των αστέγων της γειτονιάς, τα ενήλικα στελέχη που δίνουν αίμα φορώντας το μπλε μαντήλι τους, ο καφές και τα τραγούδια σε ένα απόγευμα για τους μοναχικούς ηλικιωμένους του Γηροκομείου. Δράσεις, πράξεις, έργα, εικόνες ταυτισμένες με την εθελοντική προσφορά. Οι Πρόσκοποι στους σεισμούς, στις πλημμύρες, στις φωτιές, οι Πρόσκοποι στις δενδροφυτεύσεις, στους καθαρισμούς απρόσιτων ακτών, στις αναπλάσεις πάρκων και αλσυλλίων, οι Πρόσκοποι στη συγκέντρωση φαρμάκων, οι Πρόσκοποι στα παιχνίδια, στα βιβλία.

Οι Πρόσκοποι εκεί, οι Πρόσκοποι παρόντες.

Μια μικρή, πολύ μικρή ιστορία με την φωτογραφία του banner για τον Ξενοφώντα και τον κάθε Ξενοφώντα. Λέσβος, πρωί Σαββάτου, Δεκέμβριος του 2015. Ακτή Κρατήγου στη Μυτιλήνη, εκεί. Άλλη μια βάρκα προσφύγων καταφτάνει με 50 ανθρώπινες ψυχές, 15 μικρά παιδιά με συνεπιβάτες τον πόνο, τη θλίψη, την αγωνία, την προσμονή. Τα παιδιά με τα μπλε μαντήλια, ανιχνευτές, Πρόσκοποι, 15, 16, 17 μόλις χρόνων. Είναι παιδιά. Είναι εκεί για να τρέξουν στα απόνερα της βάρκας, να βοηθήσουν τις μητέρες για να πατήσουν στεριά, να πάρουν στην αγκαλιά τους τα μικρά παιδιά, να προσφέρουν το νερό και το δεκατιανό ψωμί τους. Είναι εκεί για να χαρίσουν τα αντίσκηνα της μεγάλης δράσης του καλοκαιριού, το υπόστρωμα του βραδινού ύπνου, τις μπάλες της κατασκήνωσης. Είναι εκεί για να παίξουν, να τραγουδήσουν με τα παιδιά, να τους χαρίσουν το χαμόγελο που λείπει. Είναι εκεί για δύο καλές κουβέντες χωρίς μετάφραση, για ένα αυθόρμητο χτύπημα στη πλάτη, για ένα καλώς τους, 61

δράση, η συνύπαρξη με διαφορετικούς χαρακτήρες και προσωπικότητες, η παρακολούθηση και υλοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων, η ανάληψη και ολοκλήρωση ενεργειών και δράσεων, η κατανόηση των ευθυνών και απαιτήσεων. Η Προσκοπική Κίνηση έχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα εκπαίδευσης των ενήλικων στελεχών και εθελοντών, που αποτελεί ένα μέσο προσωπικής ανάπτυξης και βελτίωσης. Η θεματολογία του είναι ευρεία και αφορά τομείς όπως η διοίκηση και διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, η επικοινωνία και οι δημόσιες σχέσεις, η ηγεσία, η εκπαίδευση, η παιδαγωγική, το παιχνίδι, ειδικές και τεχνικές γνώσεις μέσων θάλασσας και αέρα, για πολύπλευρο και συναρπαστικό πρόγραμμα για παιδιά και νέους, γνώσεις υπαίθριας διαβίωσης και δράσης, ξύλινες κατασκευές περιπέτειας και άλλων ενδιαφερόντων. Ο Προσκοπισμός, ο εθελοντισμός αποτελεί για τους ενήλικες μια διαρκή άσκηση ηγεσίας με την έννοια του πολλαπλασιαστή, της διάδοσης της εμπειρίας. Αναπτύσσει ικανότητες συμμετοχής, συνεργασίας, δημιουργικότητας, καινοτομίας και λήψης αποφάσεων, σχεδιάζει, οργανώνει, πραγματοποιεί, αξιολογεί, θέτει στόχους και τους πετυχαίνει, συντάσσει πλάνο ενεργειών, αντιλαμβάνεται τον ρόλο του μέσα σε μια ομάδα, μαθαίνει από τα παλαιότερα μέλη της και ενθαρρύνει τα νεότερα, αποκτά διαπροσωπικές δεξιότητες, αναθέτει αρμοδιότητες, λαμβάνει και μεταδίδει γνώση, κατανοεί την νομική ευθύνη, προσαρμόζεται στις αλλαγές των δεδομένων, διαχειρίζεται αποτελεσματικά χρόνο, αλλά και οικονομικούς πόρους. Αυτή η διαρκής άσκηση ηγεσίας και αποδοχής της ευθύνης, δεν διδάσκεται σε κανένα σχολείο, σε κανένα πανεπιστήμιο, αλλά κυρίως διδάσκεται στο πεδίο της προσφοράς, δημιουργεί την αναγκαία σταθερότητα, την συγκράτηση της κρίσιμης μάζας εθελοντών, καθώς ο καθένας δίνει πέρα από την προσπάθεια για το αποτέλεσμα, έμφαση και στη δική του αυτο-εκπαίδευση και αυτογνωσία.

ένα μπορείς, ένα όλα θα πάνε καλά, μη φοβάσαι. Είναι εκεί για το «υπόσχομαι να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση», χωρίς γιατί, πώς, ίσως και πρέπει. Είναι εκεί για να δώσουν, μόνο την εφηβική τους ψυχή. Παράδειγμα, ελπίδα, υπερηφάνεια για τα σημερινά παιδιά, τους ενεργούς πολίτες του αύριο που διεκδικούν να ζήσουν σ’ έναν καλύτερο κόσμο. Τί σημαίνει όμως καλύτερος κόσμος μέσα από ένα εθελοντικό κίνημα, για μία Παγκόσμια Κίνηση Νέων; Τί σημαίνει καλύτερος κόσμος στην Καμπούλ, τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, την Αθήνα, τη Μυτιλήνη, την Κουάλα Λουμπούρ, τη Μάλτα, την Ισλανδία; Τί σημαίνει ένας καλύτερος κόσμος για τον Αντώνη, τον Νικόλα, τη Βασιλική, τον George, τον Κάρλ, την Αμάντα, τον Βάνια, τον Μεχμέτ, την Αϊσέ, τον Μπαράκ ή την Κιμ Γιαν; Η διαφορετικότητα των αναγκών, των προβλημάτων, των συνθηκών, καλύπτεται από την κοινή ιδεολογική βάση του εθελοντισμού, που δεν είναι άλλη από τον ανθρωπισμό. Ο ανθρωπισμός όπως αυτός υιοθετήθηκε ως όρος και έννοια, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην καλλιέργεια της ανεκτικότητας, της κουλτούρας της ειρήνης, της ευημερίας και της προόδου. Ανθρωπισμός και εθελοντισμός ως προς την πράξη, σχεδόν ταυτίζονται, συνεπάγονται, συνυπάρχουν. Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι σήμερα να είσαι εθελοντής; Πόσο κατανοητός είναι ο ρόλος και ποια η δέσμευση; Μια απλή αίτηση εγγραφής, μια οικονομική συνδρομή, ένας τίτλος τιμής, μια ολιγόωρη απασχόληση, μια κοινωνική συναναστροφή, μια ευκαιρία γνωριμιών, μια επίκαιρη, καινούργια συνήθεια; Η απάντηση καθορίζει την ποιότητα του εθελοντή και της εθελοντικής δράσης, ενώ οι δεσμεύσεις που καλείται να πάρει κανείς για τον χαρακτηρισμό εθελοντής, έχουν σημαντικό ρόλο για τη συμμετοχή του. Η αποδοχή των κανόνων, ο απαραίτητος προσωπικός χρόνος ενασχόλησης, οι απαιτήσεις εκπαίδευσης για την 62

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

Στην Προσκοπική Κίνηση ο εθελοντισμός είναι άκρως βιωματικός, είναι συμπεριφορά προς μίμηση. Τα παιδιά και οι έφηβοι μέσα από τα προγράμματα προόδου και τις εβδομαδιαίες συναντήσεις τους, ασκούνται σε καλές πρακτικές οι οποίες συντείνουν στην ηθική, πνευματική, σωματική, νοητική και συναισθηματική αγωγή με τέτοιο τρόπο, που θέλουμε να έχει αποτέλεσμα σε κρίσιμες προσκλήσεις για την κοινωνία. Πρόσκοπος σήμερα στην εκδρομή, στην κατασκήνωση, στη γειτονιά, στο παιχνίδι. Ενήλικο μέλος, εθελοντής, αργότερα, που συνειδητά προσφέρει στα νεότερα παιδιά, γιατί ονειρευόμαστε μια κοινωνία με παιδιά που είναι έτοιμα να συνεχίσουν να περνάνε τη γιαγιά στο απέναντι πεζοδρόμιο, με παιδιά που θέλουν να φυτεύουν ένα δέντρο, με παιδιά που ψάχνουν να βρουν έναν κάδο ανακύκλωσης για τα σκουπίδια τους, με παιδιά που είναι έτοιμα να ρίξουν ένα κουβά νερό σε μια αναζωπύρωση πυρκαγιάς, με παιδιά που θα δώσουν τα παλιά παπούτσια και μπουφάν στον συμμαθητή που τα έχει ανάγκη, με παιδιά που μπορούν να μοιραστούν παιχνίδια και φαγητό με τα παιδιά της δομής των προσφύγων, με παιδιά που κατανοούν και σέβονται την διαφορετικότητα, με παιδιά που το σημερινό χαμόγελό τους δίνει την ελπίδα για το αύριο. Μια κοινωνία με εθελοντές, ανθρώπους που μέσα από την διαδικασία του θέλω, μπορώ, βοηθώ, προσπαθούν για το καλό και γίνονται καλύτεροι. Οι Έλληνες Πρόσκοποι είμαστε. Η ιστορική εθελοντική κίνηση για τα παιδιά και τους νέους του σήμερα, και ελπίζουμε, ελπίζουμε πραγματικά, εγγύηση για τους ενεργούς πολίτες του αύριο. Ευχαριστώ.

Σήμερα, για ακόμη μία φορά, το σύνολο της κοινωνίας βρίσκεται ενώπιον σοβαρών αλλαγών. Η νέα γενιά προδιαγράφεται δυστυχώς να ζήσει με χειρότερους όρους από τους γονείς της, βασικοί φορείς κοινωνικοποίησης αποσυντίθενται ή διέρχονται τη δική τους κρίση, η συνοχή του κοινωνικού ιστού απειλείται. Ο εθελοντισμός, οι υπάρχουσες αλλά και νέες δομές προσφοράς και αλληλεγγύης, οι πρωτοβουλίες των ενεργών πολιτών είναι αναγκαίες περισσότερο από ποτέ, για την κάλυψη των κενών, για τη βοήθεια στην πολιτεία, για την αντιμετώπιση αδυναμιών αλλά και παθογενειών. Για την προσέλκυση των εθελοντών κομβικό ρόλο έχουν το ενδιαφέρον αντικείμενο και περιεχόμενο της εθελοντικής δράσης, η οργανωμένη δομή και λειτουργία, η ιστορία και η παραδοσιακή εθελοντική παρουσία, η αναγνώριση του αποτελέσματος, η φράση «τα κατάφεραν», οι υποδομές, η διασφάλιση των συνθηκών προσφοράς, η υγιεινή, η νομική κατοχύρωση. Παίζουν ρόλο οι άνθρωποι, η κοινωνική αποδοχή, η διαφάνεια, οι ανταποδοτικές γνώσεις και εμπειρίες. Και για τους Προσκόπους, θα προσθέσουμε την μεγάλη αγάπη και την προσήλωση στα παιδιά και τους νέους. Στην προσέλκυση θα προστεθεί και η ποιότητα του εθελοντή και του εθελοντικού έργου όταν εδώ θα προσμετρηθούν τα κίνητρα, ο ξεκάθαρος σκοπός, η οργανωμένη δράση, το ξεκάθαρο αποτέλεσμα, ο κοινωνικός αντίκτυπος, το ανθρώπινο αποτύπωμα, η προσωπική ανάπτυξη. Δεν έχουν ιδιαίτερη αξία τα πρωτοσέλιδα, τα φωναχτά ευχαριστώ, το συμπλήρωμα του βιογραφικού, τα πιθανά ανταποδοτικά οφέλη. Έχει αξία η γαλήνη, η ηρεμία και η ικανοποίηση μετά την δράση, η συνεργασία για τον ίδιο σκοπό, η αυθόρμητη επιθυμία για το επόμενο. Δίνω, προσφέρω απλόχερα, αυθόρμητα, ικανοποιώντας μια εσωτερική παρακίνηση, μια εσωτερική ανάγκη, χωρίς υλικά ανταλλάγματα, χωρίς να περιμένω να πάρω ή να απαιτήσω.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Καλησπέρα σας. Νομίζω ότι μετά από αυτή την εισήγηση του Γενικού Εφόρου λίγα πράγματα έχω να πω εγώ για τον Προσκοπισμό, για την ακρίβεια δεν μπορώ να πω τίποτα, όταν με τόσο περιεκτικό 63

λόγο περιγράφεται η πολύ σημαντική αποστολή. Θα καταθέσω όμως μια κουβέντα που άκουσα στη διάρκεια του διαλείμματος. Μια παρέα δίπλα μου συζητούσε αν θα πρέπει να μείνει ή όχι στην συνέχεια των ομιλιών που έχουμε προγραμματίσει. Ένας από αυτή την παρέα λοιπόν είπε πρέπει να μείνουμε, είναι καλές αυτές οι οργανώσεις. Νομίζω ότι αυτός, όποιος ήταν, δεν έχει σημασία ποιος ή ποια ήταν, μέσα σε τρεις-τέσσερεις λέξεις τα είπε όλα. Άρα εγώ δεν έχω παρά να ζητήσω να ανέβει στο βήμα ο κ. Βασίλειος Μεϊχανετσίδης, ο οποίος εκπροσωπεί μία από τις πιο σημαντικές και με πολύ πλούσια και πλατιά δράση οργανώσεις, την Αποστολή. Ο λόγος σε σας.

μου γεμάτη; Και ο Χριστός του απήντησε με έναν απλό τρόπο: Να αγαπήσεις τον Θεό με όλη σου τη δύναμη, με όλη την ψυχή του, με όλη τη διάνοιά σου και τον άλλον τον άνθρωπο που είναι πλάι σου, όποιος και αν είναι αυτός, αν έχει ανάγκη, το πρόβλημά του, να τον δεις όπως βλέπεις τον εαυτό σου. Η Αποστολή είναι η πορεία με στόχο τον άνθρωπο. Να ανακουφίσει τον κάθε άνθρωπο δοκιμαζόμενο, είτε αυτός είναι Έλληνας, είτε αυτός είναι πρόσφυγας, είτε αυτός είναι μετανάστης, είτε αυτός είναι λευκός, είτε είναι μαύρος, ό,τι και αν είναι, αρκεί να έχει ανάγκη. Θεωρώ ότι είναι, όπως το σκέπτομαι εγώ, μεγάλο δώρο Θεού αυτό που κάνει η Αποστολή. Το έργο της Αποστολής δεν συγκρίνεται με τίποτα άλλο. Έχει σώσει ζωές. Εδώ υπάρχει αλληλεγγύη, υπάρχει ανθρωπιά, υπάρχει σεβασμός, υπάρχει αγάπη για τον συνάνθρωπο. Η λειτουργία της Αποστολής είναι ένα μικρό θαύμα από την πρώτη της ημέρα μέχρι σήμερα. Κανείς δεν πίστευε από όλους εμάς ότι θα μπορούσε να συντελεστεί ένα τόσο μεγάλο έργο.» Είδατε συμπτυγμένη εδώ τη θεολογική βάση επί της οποίας εδράζεται η φιλοσοφική βάση λειτουργίας, σκοπού της Αποστολής γενικότερα και του εθελοντισμού ειδικότερα. Με βάση αυτές εδώ τις αναφορές που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος, επί των αναφορών αυτών εδράζεται η εθελοντική βάση της Αποστολής. Είναι σημαντικό αυτό να το διευκρινίσουμε, γιατί αποτελεί οιονεί απάντηση στο ερώτημα που μου έθεσε η κυρία Μπενά, ποιος είναι ο τρόπος προσέλκυσης των εθελοντών, πώς καταφέρνει η Αποστολή να προσεγγίζει εθελοντές και πώς τους διατηρεί. Πριν όμως εξηγήσω αυτό ειδικότερα θα σας πω λίγα πράγματα για την Αποστολή. Η Αποστολή είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, ένα μη κυβερνητικός οργανισμός ο οποίος ιδρύθηκε το 2010 από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Είναι αληθές ότι η αρχική στοχοθεσία ήταν διαφο-

Δρ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Μεϊχανετσίδης ΥπευθΥΝΟΣ Διεθνούς Συνεργασίας - ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Χριστός Ανέστη, χρόνια πολλά. Επειδή έχω κάποια προβλήματα με τη μέση, θα σας παρακαλέσω να μην στέκομαι όρθιος. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση. Αποτελεί τιμή για μας διότι αναγνωρίζει το έργο το οποίο προσφέρουμε στην Ελλάδα της κρίσης. Πριν πω μερικά πράγματα για την Αποστολή, θα σας δείξω ένα μικρό βίντεο για να έχετε μια εικόνα για την Αποστολή και θα κάνω μετά τη διασύνδεση αυτών των πραγμάτων που θα δείτε, με το θέμα για το οποίο μου έχετε ζητήσει να παρέμβω. [Προβολή βίντεο] «Θυμάμαι μια όμορφη συνάντηση του Χριστού με έναν νέο άνθρωπο, ο οποίος φαίνεται ότι είχε ζήσει τη ζωή του και είχε δυνατότητες και ευκαιρίες πολλές ακόμη. Και τον πλησιάζει και του λέει: Δάσκαλε, για πες μου ποιο είναι το νόημα της ζωής; Τί πρέπει να κάνω για να νοιώσω τη ζωή 64

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

κε, αλλά της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Βέβαια έχει διευρύνει την δράση της και εκτός των ορίων της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ιδιαιτέρως σε απομακρυσμένα νησιά και περιοχές, γιατί εκεί οι τοπικές Μητροπόλεις και οι τοπικές Εκκλησίες δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν, οπότε ανταποκρίνεται η Αποστολή στον βαθμό που μπορεί. Η προσέλκυση λοιπόν εθελοντών, για να απαντήσω και στο ερώτημα της κυρίας Μπενά και στο ερώτημα ασφαλώς του panel, βασίζεται αφ’ ενός μεν σε μια μεταφυσική διάσταση, κλίση που έχει η Εκκλησία και μπορεί με βάση αυτήν να κινητοποιεί πολλούς ανθρώπους από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και από διαφορετικά μετερίζια και ασφαλώς η οργάνωση επίσης που έχει η Εκκλησία. Όπως γνωρίζετε, είναι ένας πολύ παλαιός θεσμός, τουλάχιστον 2.000 χρόνων. Έχει προϋπάρξει τουλάχιστον κατά 1.800 χρόνια του σύγχρονου Ελληνικού κράτους, οπότε ως τέτοιος θεσμός έχει τη δυνατότητα, τη γνώση, την εμπειρία να κινητοποιεί ανθρώπους. Το γεγονός αυτό λοιπόν το μεταφυσικό σε συνδυασμό με την οργάνωση που έχει, Αρχιεπισκοπή, Μητροπόλεις, Ενορίες, Ιδρύματα, Κατηχητικά, ομάδες δράσης, Μοναστήρια κ.λπ., μπορεί να κινητοποιήσει πάρα πολλούς ανθρώπους κατά τρόπο πολύ αποτελεσματικό. Είναι και αυτός ένας λόγος που μπορούμε να προσελκύσουμε εθελοντές. Έχουμε δημιουργήσει ψηφιακές βάσεις δεδομένων για την οργάνωση του εθελοντισμού, ηλεκτρονικά μητρώα καταγραφής αναγκών και εθελοντών. Έχουμε στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών περίπου 6.000 εθελοντές. Είναι προφανές ότι και στην υπόλοιπη Ελλάδα υπάρχουν αντίστοιχες δομές. Όλα αυτά λοιπόν τα στοιχεία μαζί με την αναγνώριση που έχει η Εκκλησία ως θεσμός γενικότερα και η Αποστολή ως φιλανθρωπικός οργανισμός ειδικότερα, καταφέρνουμε να προσελκύουμε ανθρώπους οι οποίοι μας βοηθούν σε ορισμένες πτυχές του έργου μας. Βέβαια θα πρέπει να ειπωθεί το εξής, ότι ο εθελοντισμός είναι πολύ σημαντικός,

ρετική, αλλά η ίδρυση της Αποστολής συνέπεσε χρονικά με την Ελληνική κρίση, οπότε η Αποστολή άλλαξε στοχοθεσία και επικεντρώθηκε στην αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης η οποία ήδη διέρχεται τον έβδομο χρόνο της. Εν τω μεταξύ βέβαια προέκυψε και μια δεύτερη κρίση, προσφυγική και μεταναστευτική, οπότε ασχολήθηκε και με αυτό το θέμα. Εν πάση περιπτώσει συνοπτικά οι άξονες δράσεις της Αποστολής είναι οι εξής: Είναι η παροχή τροφής και σίτισης μέσα από κεντρικά ή ενοριακά συσσίτια σε περίπου 80 σημεία στην Αθήνα, η παροχή δεμάτων σίτισης κατ’ οίκον. Αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα ότι πολλοί άνθρωποι δεν είχαν τη δυνατότητα να έρθουν στα συσσίτια για λόγους κοινωνικούς και συναισθηματικούς, οπότε για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους αυτούς ξεκινήσαμε μια διαδικασία παροχής δεμάτων κατ’ οίκον, παροχή σίτισης επίσης σε παντοπωλεία, ιδρύματα, φυλακές κ.λπ.. Η Αποστολή παρέχει επίσης υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, παρέχει θέρμανση σε ιδρύματα της βορείου Ελλάδος, της Θράκης και της Ηπείρου, διαθέτει δομές δημιουργικής απασχόλησης παιδιών για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κοινωνικής φτώχειας, προγράμματα εργασίας και κοινωνικής ένταξης, συμβάλλει, στον βαθμό που μπορεί, στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, παραδείγματος χάριν σεισμών ή πυρκαγιών. Έχει έναν ολόκληρο τομέα ενεργοποίησης του εθελοντισμού. Τελευταία προσπαθεί να εντάξει στη δράση της και προγράμματα ενίσχυσης Αγροτικών Συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών για να βοηθήσει τους συνεταιρισμούς αυτούς να αναπτυχθούν οικονομικά και έχουν υπάρξει και πάρα πολλές δράσεις στον τομέα της αντιμετώπισης και διαχείρισης του προσφυγικού και μεταναστευτικού προβλήματος. Η ΜΚΟ Αποστολή βέβαια δεν αποτελεί φιλανθρωπικό οργανισμό της Εκκλησίας της Ελλάδος όπως ειπώθη65

σης στο Μοσχάτο. Αυτά εν ολίγοις για την Αποστολή. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

είναι πολύτιμος, δεν αποτελεί όμως πάντοτε λύση. Σε μία χώρα που έχει ένα τόσο υψηλό ποσοστό ανεργίας και δη ανεργίας των νέων, δεν είναι προφανές και εύκολο για πολλούς και διαφόρους λόγους να προσελκύονται εθελοντές. Ο εθελοντισμός μετά έχει και κάποιους περιορισμούς. Παραδείγματος χάριν, ορισμένες από τις δράσεις τις οποίες αναπτύσσουμε δεν μπορούν να βασίζονται αποκλειστικά και μόνο σε εθελοντές γιατί οι δράσεις αυτές πρέπει να έχουν μια σταθερότητα και μια συνέπεια και μια αποτελεσματικότητα, Πολλές από αυτές χρειάζονται και προσωπικό το οποίο να είναι επαρκές σε επίπεδο επαγγελματικό, οπότε εκεί χρειάζονται μαζί με εθελοντές και εργαζόμενοι, για να μπορέσουν να παρουσιάσουν αποτελεσματικά τη συγκεκριμένη δράση. Έπειτα, γνωρίζετε ότι για πολλούς ο εθελοντισμός είναι ο ελεύθερος χρόνος, όποτε θέλουν αυτοί, με τον τρόπο που ενδεχομένως θέλουν αυτοί και με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας που έχουμε, δεν μπορούμε να υποχρεώνουμε εθελοντές που δεν έχουν ακόμη επιλύσει τα βιοποριστικά τους θέματα να ασχολούνται με τον εθελοντισμό, οπότε προσπαθούμε να βρούμε ανθρώπους οι οποίοι να μην παρουσιάζουν θέματα εργασιακής απασχόλησης για να μπορούν να προσφέρουν, και αυτό για τις δράσεις οι οποίες είναι περισσότερο μόνιμες, ενώ για τις δράσεις οι οποίες είναι ad hoc μπορούμε βέβαια εκεί να ζητήσουμε τη βοήθεια οποιουδήποτε θέλει να προσφέρει μία συγκεκριμένη ώρα και μία συγκεκριμένη ημέρα. Αυτά εν ολίγοις για την Αποστολή και για την δράση της στον εθελοντισμό. Απλά να συμπληρώσω επίσης ότι τα κεντρικά συσσίτια χρησιμοποιούν εθελοντές, το ιατρείο κοινωνικής αποστολής και το κοινωνικό φαρμακείο χρησιμοποιεί επίσης μεγάλο αριθμό εθελοντών, τα μαθήματα Ελληνικών, το κοινωνικό φροντιστήριο, τα μαθήματα Αγγλικών. Εθελοντές χρησιμοποιούνται και σε δομές όπως το Καρέλειο Ίδρυμα για το Alzheimer. Ο βρεφονηπιακός σταθμός στο Δήλεσι, το κέντρο δημιουργικής απασχόλη-

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Ευχαριστούμε κι εμείς πάρα πολύ. Από την πολυδιάστατη δράση της Αποστολής που μας παρουσίασε ο κ. Βασίλειος Μεϊχανετσίδης, ας περάσουμε στον επόμενο ομιλητή. Είναι ο κ. Αλέξανδρος Θεοδωρίδης ο οποίος εκπροσωπεί μια οργάνωση που ο τίτλος της έχει πολύ πείσμα, πολλή πίστη. «Μπορούμε», μας λέει και θα θέλαμε να τον ακούσουμε να μας μεταφέρει αυτό το πείσμα και την πίεση.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Θεοδωρίδης Ιδρυτής - ΜΠΟΡΟΥΜΕ

Καλησπέρα. Κατ’ αρχήν έχετε τον σεβασμό και θαυμασμό μου γιατί είστε εδώ μετά από το μεσημεριανό διάλειμμα μιας ημερίδας. Αυτό σημαίνει ότι είστε οι πιο γενναίοι από όλους. Το γεγονός ότι είστε εδώ αξίζει συγχαρητήρια από μόνο του. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο όταν είδα το πρόγραμμα πότε θα μιλήσουμε κατ’ αρχήν είπα «ώχ, θα κοιμούνται όλοι». Το δεύτερο που είπα, που πρότεινα και στον Πρόεδρο, είναι ας το κάνουμε διαδραστικά για να ρωτάνε

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

DNA μας, το οποίο εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να έχουμε. Για να καταλάβετε λίγο το μικρόβιο που έχουμε όλοι μας, και τα τρία ιδρυτικά μέλη ήταν πάντα εθελοντές στη ζωή τους και εγώ τώρα που πλέον δεν είμαι εθελοντής, γιατί εργάζομαι πλέον σ’ αυτό το πράγμα, εδώ και δύο χρόνια είμαι εθελοντής στο Junior Achievement που έχει να κάνει με την προώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας, για τον απλούστατο λόγο ότι ο εθελοντισμός δεν είναι κάτι που απλά όταν το ξεκινήσεις το αφήνεις, είτε το γουστάρεις και το κάνεις σε όλη σου τη ζωή, είτε δεν το κάνεις. Αυτό δεν χρειάζεται να το πω ειδικά σ’ αυτό το πλαίσιο. Εσείς είστε το καλύτερο παράδειγμα στην Ελλάδα σίγουρα. Ο άλλος λόγος που είμαστε το μαύρο πρόβατο εδώ είναι ότι επίσης είμαστε πάρα πολύ μικροί σε σύγκριση με τα μεγαθήρια που κάθονται δίπλα μου, με την καλύτερη έννοια, είμαστε πάρα πολύ μικροί. Δεν έχουμε καμία σχέση ούτε με τον Προσκοπισμό ούτε με την Εκκλησία ούτε καν με τον «Αρχέλων». Ο «Αρχέλων» έχει 800 εθελοντές τον χρόνο, αν θυμάμαι καλά, κάπου εκεί, και για πάρα πολλά χρόνια. Εμείς είμαστε πάρα-πάρα πολύ μικροί, είμαστε 50 άτομα. Αυτό όμως ίσως έχει ενδιαφέρον από την αντίστροφη άποψη του πώς διαχειρίζεσαι εθελοντές όταν έχεις μια πολύ μικρή ομάδα. Δεν έχει άλλο κείμενο επάνω, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να ακούτε εμένα και αυτό να σας διασκεδάζει λίγο. Θα δείτε απλά φωτογραφίες από εθελοντές και πόσο ωραία περνάνε στο γραφείο, τέλος πάντων, και σε άλλες δραστηριότητες. Αυτό που θέλω να πω είναι το εξής: Μας καλέσατε εδώ πέρα να σας πούμε πώς τους προσελκύουμε, πώς τους κρατάμε – δεν μου αρέσει πολύ ο όρος – και πώς αναπτύσσονται σε εμάς. Είναι πολύ απλό. Επειδή εμείς ήμασταν πάντα εθελοντές στη ζωή μας ξέρουμε ένα πράγμα. Πρέπει να τον εμπνεύσεις τον άλλον. Είναι πολύ απλό. Είτε είναι η Εκκλησία, είτε είναι το «Μπορούμε», είτε είναι οτιδήποτε, πρέπει

οι άνθρωποι, γιατί άμα είναι να μιλάνε όλοι επάνω θα κοιμηθούν ακόμα πιο εύκολα, οπότε το τρίτο που σκέφθηκα, αφού αυτό απορρίφθηκε ευτυχώς, ήταν Ο.Κ., δεν θα ετοιμάσω απολύτως τίποτα, θα σας κοιτάω στα μάτια συνεχώς, πρώτον γιατί είστε πάρα πολύ καλοί άνθρωποι ως Πρόσκοποι και θα σας χτυπήσω στο ενοχικό για να με κοιτάτε κι εσείς για να μην κοιμηθείτε, και τέταρτον, αυτό θα μου δημιουργήσει και εμένα μια πίεση να μιλήσω όσο καλύτερα γίνεται για να κερδίσω το ενδιαφέρον σας. Οπότε ξεκινάω λέγοντας ότι εμείς είμαστε λίγο το μαύρο πρόβατο εδώ. Κατ’ αρχήν ζητώ συγνώμη, δεν έχω πάει Πρόσκοπος, μάλλον είμαι ο μόνος από όλους τους ομιλητές σήμερα – ποτέ δεν είναι αργά, αυτό είναι αλήθεια. Αυτό είναι αλήθεια. Και έχω και ένα μικρό γιό, ο οποίος ίσως ενταχθεί στις τάξεις σας. Το «Μπορούμε», μόνο μία πρόταση, για να συγκεντρωθούμε σ’ αυτά που έχουν σημασία σήμερα. Το «Μπορούμε» ξεκίνησε πάρα πολύ απλά επειδή κάποιοι τρελοί άνθρωποι θέλανε να σώζουν το φαγητό που περισσεύει δεξιά κι αριστερά, παντού, γύρω μας και να το δίνουν σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Τόσο απλά. Στον ελεύθερό μας χρόνο, εθελοντικά φυσικά, και από αυτό για κάποιον λόγο προέκυψε μια οργάνωση και για κάποιον λόγο έχει μεγαλώσει και πλέον δίνουμε μετά από 5 χρόνια 20.000 μερίδες φαγητού την ημέρα, που σώζουμε και προσφέρουμε σε όλη την Ελλάδα, από οποιονδήποτε δωρητή μπορείτε να φανταστείτε, από τον ιδιώτη μέχρι τη σημερινή εκδήλωση, μέχρι ζαχαροπλαστεία, μέχρι ένα γάμο, μέχρι τις μεγαλύτερες εταιρείες τροφίμων και τα Super Market και έχουμε δώσει 13.000.000 μερίδες τροφίμων σε 5 χρόνια. Οπότε με λίγη τρέλα και πάθος πραγματικά είναι όλα εφικτά. Θα πετάξω μερικά νούμερα έτσι απλά για να φαίνονται, να σημειώσω κάτι που δεν βάλαμε, δυστυχώς, ότι 90% της ομάδας μας παραμένει εθελοντικό και θα παραμένει για πάντα, γιατί αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για το 67

ντρια του «Μπορούμε», μέχρι σήμερα το μόνο που κάνει και έχει ζήσει σε δύο διαφορετικές χώρες από τότε, το μόνο που κάνει είναι να διαχειρίζεται τις αιτήσεις εθελοντών και αυτό σημαίνει ότι μέσα στην ίδια μέρα απαντάμε με σεβασμό, με ευγένεια, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για το ενδιαφέρον σας στην οργάνωσή μας, είμαστε εδώ πέρα να σας βοηθήσουμε, να σας το κάνουμε όμορφο να έρθετε σε μας. Ένα άλλο πάρα πολύ σημαντικό είναι οι διαδικασίες που έχεις εσωτερικά. Έχουμε κάνει διάφορες διαδικασίες εκπαίδευσης, η πρώτη συνάντηση και τα πάντα. Όταν κάνουμε την πρώτη συνάντηση, κάτι που λέμε από την πρώτη μέρα που ξεκινήσαμε είναι ότι εσύ δεν ήρθες εδώ πέρα για να περάσεις συνέντευξη από το «Μπορούμε» για να έρθεις στην ομάδα μας. Όχι. Όση συνέντευξη περνάς εσύ περνάμε και εμείς, για τον απλούστατο λόγο ότι εμείς πρέπει να το κάνουμε ελκυστικό για σένα, να έρθεις εδώ πέρα και όχι να έρθεις μία φορά, αλλά να έρχεσαι κάθε μέρα και να συνεχίσεις να έρχεσαι. Και πάμε στο δεύτερο κομμάτι που έχει να κάνει με το πώς κρατάς έναν εθελοντή. Εγώ έχω υπάρξει σε πολλές εθελοντικές ομάδες και ειλικρινά νομίζω, σίγουρα ο Θοδωρής μπορεί να το πει πολύ καλύτερα από μένα γιατί έχει πολύ μεγαλύτερο όγκο εθελοντών, αλλά εγώ θα έλεγα ότι ένα 5% με 10% μένει πάνω από μερικούς μήνες. Μετά από ένα χρόνο σίγουρα 5%. Άρα υπάρχει θέμα εκεί πέρα. Πέρα από μια φυσική ροή εθελοντών, που είναι πολύ δυναμικό στοιχείο φυσικά, πέρα από αυτό τί κάνεις εσύ ως οργάνωση για να το κάνεις ενδιαφέρον για τον άλλον να έρθει εκεί πέρα. Δεν έχει καμία υποχρέωση να είναι. Εκτός αν είναι μεταφυσικό, όπως είπε ο Βασίλης. Εκεί είναι διαφορετικό. Νοιώθει μια υποχρέωση προς τον Θεό. Αυτό είναι κάτι διαφορετικό. Εμείς δυστυχώς αυτό δεν μπορούμε να το προσφέρουμε. Άρα πρέπει να κάνουμε κάτι άλλο. Πρέπει να κάνουμε την εμπειρία του πάρα πολύ όμορφη. Αυτό είναι

να τον εμπνεύσεις. Ο άλλος θα έρθει να σου δώσει το δεύτερο πιο πολύτιμο πράγμα στη ζωή του, μετά την υγεία, που είναι ο ελεύθερός του χρόνος. Στον Προσκοπισμό είναι το ίδιο πράγμα. Άμα έρθει ο γιός μου σε μία ομάδα στην Αθήνα κάπου μια μέρα και δεν τον εμπνεύσετε, θα φύγει, είναι πολύ απλό και είμαι σίγουρος ότι συμβαίνει και στους Προσκόπους πολύ συχνά και στην Αποστολή και στον «Αρχέλων» και σε όλους. Άρα πρέπει να τον εμπνεύσεις και δεν τον εμπνέεις μία φορά, πρέπει να τον εμπνέεις συνεχώς. Πώς τον εμπνέεις; Να είσαι ειλικρινής με αυτό που κάνεις και να είσαι πάρα πολύ ξεκάθαρος με αυτό που κάνεις. Είναι πάρα πολύ σημαντικό και επίσης και εσείς το ξέρετε πάρα πολύ καλά αυτό. Μετά, αυτό είναι το πρώτο, το λίγο πιο μεταφυσικό, όπως είπε ο Βασίλης. Το άλλο είναι το πρακτικό. Έχω να σας πω ένα στατιστικό προσωπικό δικό μας. Πιο πριν σας έδειξα ότι είχαμε 1.700 αιτήσεις εδώ πέρα. Είμαστε πάρα πολύ μικρή οργάνωση. Είχαμε 1.700 αιτήσεις σε πέντε χρόνια. Όταν μας καλούν σε τέτοιες ημερίδες για εθελοντισμό στην Ελλάδα και μας λένε α, εθελοντές, δεν υπάρχει εθελοντισμός στην Ελλάδα, λέω κάνετε λάθος. Αυτή είναι η απόδειξη. Εμάς δεν μας ξέρει κανένας και έχουμε πάρει 1.700 αιτήσεις. Τί κάνεις όμως εσύ για να τους εμπνεύσεις; Τί κάνεις εσύ για να τους φέρεις κοντά σου; Τί κάνεις για να τους κρατήσεις; Θα σας πω ένα απλό παράδειγμα γι’ αυτό το point που ήθελα αν κάνω. Οι μισοί που ήρθαν το 2013, 2014, 2015, οι μισοί που ήρθαν στο «Μπορούμε» ξέρετε γιατί ήρθαν; Ούτε επειδή έχουν μια τρέλα να σώζουν φαγητό, ούτε επειδή τους αρέσει η φάτσα μας, ούτε επειδή τους βολεύει επειδή το γραφείο είναι στο Μοναστηράκι και δίπλα είναι η πλατεία Αγίας Ειρήνης και μπορούν να πάνε για καφέ μετά. Ήρθαν γιατί εμείς τους απαντήσαμε ή πρώτοι στο e-mail που μας στείλανε ή επειδή τους απαντήσαμε. Τόσο απλό. Τόσο απλό. Δεν θέλει ούτε διαδικασίες φοβερές ούτε τίποτα. Έχουμε μία εθελόντρια, η πρώτη εθελό68

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

κά, τα οποία τα επικοινωνείς χωρίς καν να χρειάζεται να τα γράψεις. Άρα είναι πάρα πολύ σημαντικά. Επίσης επικοινωνείς και κάποια στοιχεία για τον χαρακτήρα σου και την προσωπικότητά σου. Άρα αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά, οπότε εγώ σε οποιονδήποτε νέο αυτή τη στιγμή ψάχνει για δουλειά, ναι, στέλνε βιογραφικά συνέχεια, αλλά πήγαινε σε εθελοντισμό, κάνε το για ιδιοτελή λόγο άμα θέλεις. Εγώ, ειλικρινά σας το λέω, δεν έχω κανένα πρόβλημα γιατί ο άλλος είναι εθελοντής. Φυσικά το βασικό και το ιδεώδες είναι πάντα να θέλεις να προσφέρεις και εγώ αυτό κάνω στη ζωή μου και οι περισσότεροι γύρω μου. Αλλά, άμα ο άλλος θέλει να έρθει και θα προσφέρει και το αποτέλεσμα αυτό είναι να προσφέρει στην κοινωνία, εγώ δεν έχω κανένα πρόβλημα, σας το λέω ειλικρινά. Θέλω να κλείσω λέγοντας ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να έχεις και συνεχή επικοινωνία. Πέρα από την αρχική επικοινωνία για να τον φέρεις, η συνεχής επικοινωνία, να νοιώθει ότι είναι μέρος μιας ομάδας, μιας οικογένειας. Εμείς είμαστε πάρα πολύ μικροί και εκμεταλλευόμαστε ακριβώς αυτό, γνωριζόμαστε προφανώς όλοι, γνωρίζουμε τα προσωπικά όλων των ανθρώπων, είμαστε πλέον μία οικογένεια. Κάνουμε πάρα πολλές δράσεις ενδυνάμωσης της ομάδας, γιατί ο άλλος έρχεται Δευτέρα, ο άλλος έρχεται Παρασκευή. Υπάρχουν εθελοντές που δεν έχουν βρεθεί για μισό χρόνο καμιά φορά. Άρα κάνουμε κοινωνικές δράσεις, πάμε και μαγειρεύουμε όλοι μαζί, κάνουμε διάφορα άλλα πράγματα για να γνωριστούν όλοι μαζί, για να νοιώσουν ότι είναι μέρος μιας ομάδας, για να νοιώσουν ακόμα πιο όμορφα που ανήκουν σ’ αυτήν την ομάδα. Οπότε είναι σχετικά εύκολο τί μπορείς να κάνεις, πώς μπορείς να τους προσελκύσεις, πώς να τους κρατήσεις και πώς να τους αναπτύξεις μέσα στην ομάδα σου. Θεωρώ ότι καμιά φορά χάνεται λόγω όγκου οργανώσεων, επειδή μπαίνει μια γραφειοκρατία ενδιάμεσα, αλλά άμα θέλεις πραγματικά δεν νομίζω ότι είναι τόσο δύσκολο.

το ένα. Το άλλο είναι να τον ακούσουμε, τί θέλει να κάνει αυτός εδώ σε μας. Φυσικά εμείς του θέτουμε ένα πλαίσιο. Εμείς δεν καθαρίζουμε παραλίες, ούτε πρόκειται ποτέ να το κάνουμε. Ο καταστατικός σκοπός μας είναι η μείωση της σπατάλης φαγητού και η αύξηση της επισιτιστικής προσφοράς στην Ελλάδα. Αυτό. Μέσα σ’ αυτό βέβαια κάνουμε πάρα πολλά πράγματα. Πηγαίνουμε και μιλάμε στα σχολεία, πηγαίνουμε στο Αίγιο και μαζεύουμε ένα τόνο πορτοκάλια. Πηγαίνουμε στις λαϊκές και μαζεύουμε φαγητό. Κάνουμε πάρα πολλά πράγματα. Αλλά αυτό είναι το πλαίσιό μας. Έλα να δούμε σε αυτό το πλαίσιο, τί μπορείς να κάνεις εσύ για να περάσεις όμορφα, να μας βοηθήσεις, να νοιώσεις ότι αναπτύσσονται και οι δεξιότητές σου, είναι πάρα πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος σε μας, και να προχωρήσεις κι εσύ στη ζωή σου. Άκουγα πριν τον Βασίλη που έλεγε συγκεκριμένα για την νεανική ανεργία. Θέλω να σας πω το εξής: Εγώ επειδή δούλευα ως φοιτητής στο εξωτερικό, όταν ήμουνα σε εταιρεία εξεύρεσης προσωπικού, ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία που κοιτούσαμε σε βιογραφικά ήταν τί έχει κάνει ο άλλος πέρα από το πτυχίο του, πέρα από τον βαθμό του. Ούτε καν μας ένοιαζε ο βαθμός του. Εμείς ψάχναμε κομπιουτεράδες, να σας το πω πολύ λαϊκά, για την Microsoft, για αρκετό καιρό στο Μόναχο. Το μόνο που μας ένοιαζε ήταν τί έκανε πέρα από το πτυχίο του. Άμα ερχόταν και μας έλεγε ότι ήταν Πρόσκοπος, ώπ, διαμαντάκι. Έμπαινε ένα διαμαντάκι. Γιατί; Για τον απλούστατο λόγο ότι όταν παίρνεις χιλιάδες βιογραφικά πρέπει γρήγορα να καταλάβεις κάποια πράγματα. Τί μπορείς να καταλάβεις από το αν κάποιος ήταν Πρόσκοπος; Συγκεκριμένα πράγματα. Προσφέρει, έχει μάθει να εργάζεται σε μια ομάδα και αυτό πάει για όλες τις οργανώσεις, όχι μόνο για τους Προσκόπους. Έχει μάθει να εργάζεται σε μια ομάδα, έχει μάθει να ακολουθεί μια διαδικασία. Όλα αυτά είναι πάρα πολύ σημαντι69

ρώτησα λοιπόν: Καλά, δεν κοιμάσαι 5 η ώρα ρε πατέρα; Και μου λέει όχι. Έχω δουλειά. Και πού πας με το ψωμί και το νερό; Ξέρω, μου λέει, μια παραλία που βγαίνουν κάθε μέρα – εννοούσε πρόσφυγες. Αυτοί δεν έχουν πιει νερό. Εγώ εδώ έχω. Αυτός είναι ένας. Αλλά τουλάχιστον μπορεί γιατί θέλει. Γερός να είναι, να το παλεύει. Σας ευχαριστώ για την κατανόησή σας και επιτρέψτε μου να δώσω τον λόγο στον Πρέσβη κ. Κοδέλλα ο οποίος εκπροσωπεί βεβαίως ένα τεράστιο κίνημα, με τεράστια εμπειρία στην προσφορά και φαντάζομαι ότι έχει πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις να μας καταθέσει και πολύ χρήσιμες για το panel. Ο λόγος σε σας.

Ξεχάστηκα με τις ωραίες φωτογραφίες, δεν σας έδειξα και τη λαϊκή εδώ πέρα και τα ψάρια. Εδώ πέρα είναι που μαζεύαμε πορτοκάλια. Αυτός είναι ο Νίκος. Ο Νίκος ήρθε για εννέα μήνες από την Αμερική, από τη Βαλτιμόρη. Ήταν 56 χρόνων. Έστειλε σε 25 οργανώσεις και ήρθε σε μας επειδή εμείς του απαντήσαμε, επειδή εμείς απλά του απαντήσαμε, θέλω να σας πω. Και αυτός ο άνθρωπος, δεν μπορώ να σας περιγράψω τί έχει προσφέρει τα τελευταία τρία χρόνια στην οργάνωσή μας, πέρα από τον ελεύθερό του χρόνο, πέρα από την καλή του ενέργεια που φέρνει κάθε μέρα στην ομάδα, αυτός ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει μόνος του, όταν πήγε πίσω στην Αμερική, μία οργάνωση στην Αμερική που λέγεται Friends of «Μπορούμε» και είναι το όχημά μας με το οποίο εμείς σηκώνουμε χρήματα από την Ελληνική Διασπορά. Ποιοι; Εμείς. Που έχουμε 50 τ.μ. γραφείο στο Μοναστηράκι και είμαστε 10 άτομα. Συνεπώς, όταν κάποιος μου λέει ότι αυτό δεν γίνεται, το άλλο δεν γίνεται, το άλλο δεν γίνεται, καταλαβαίνετε ότι τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά και το μόνο που του λέει είναι: Μπορούμε. Ευχαριστώ πολύ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Από τον πληθυντικό αριθμό του «Μπορούμε» επιτρέψτε μου ένα βήμα πίσω, στο «Μπορώ». Και επιτρέψτε μου να εκμεταλλευτώ λίγο τον χρόνο σας για να σας πω μια ιστορία, γιατί εκτός από δημοσιογράφος είμαι και παραμυθάς. Όταν το προσφυγικό και μεταναστευτικό ήταν σε έξαρση στη Μυτιλήνη, επειδή είμαι από τη Μυτιλήνη και έχω εικόνες πολύ ξεκάθαρες μέσα στα μάτια μου για το τί συμβαίνει εκεί, ξύπνησα ένα πρωί στις 5 η ώρα τα ξημερώματα και είδα έναν άνθρωπο ηλικίας 80 χρόνων, ο οποίος φόρτωνε στην καρότσα ενός αγροτικού, ο Θεός να το κάνει αγροτικό, ψωμί και μπουκάλια με νερό. Μπουκάλια που γέμιζε από τη βρύση νερό και τα έβαζε στο αγροτικό. Τον

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Κοδέλλας Πρόεδρος - SPECIAL OLYMPICS

Καλησπέρα σας. Βλέπω επηρεαστήκατε από τον προλαλήσαντα και μας περιλαμβάνετε στα μεγαθήρια. Λοιπόν, είναι γεγονός ότι είμαστε ένα παγκόσμιο κίνημα το οποίον – θα σας πω δύο λόγια για το Special Olympics, γιατί υπάρχει μια βασική παρεξήγηση. Μας μπερδεύουν με τα Parolympics. Τα Parolympics είναι η σωματική αναπηρία. Τα

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

από τους δικούς μας εθελοντές, οι οποίο πραγματικά είναι αφανείς ήρωες και οι οποίοι πραγματικά αφιερώνουν τον πολύτιμο χρόνο τους, είναι καθηγητές φυσικής αγωγής. Είναι καθηγητές φυσικής αγωγής, οι οποίοι έχουν κάνει ένα βήμα παραπάνω, αξιέπαινοι, και έχουν ειδικευτεί στην ειδική αγωγή και αναλαμβάνουν τα παιδιά αυτά από ηλικίας δύο ετών. Από δύο ετών μέχρι οκτώ τα μαθαίνουν βασικά πράγματα, για να καταλάβουν πώς είναι το σώμα τους και πώς μπορούν να μπουν στον αθλητισμό σιγά-σιγά. Και έτσι αυτή η εισαγωγή στον αθλητισμό γίνεται σε μια περίοδο 6 ετών και μετά από 8 ετών, τα βάζουμε κανονικά στα προπονητικά προγράμματα. Αλλά πού έγκειται εδώ η αξία αυτών των εθελοντών: Είναι ότι επειδή ακριβώς έχουν αυτή την ειδική αγωγή, μπορούν στο διάστημα αυτό των 6 ετών να καταλάβουν τί κλίση έχει το παιδί, γιατί παρά την διανοητική αναπηρία, όλα τα παιδιά έχουν μια κλίση και θα σου πουν υπεύθυνα ότι αυτό το παιδί κάνει για ομαδικό άθλημα, άρα βάλε το στο ποδόσφαιρο, βάλε το στο βόλλεϋ, στο μπάσκετ, το άλλο όχι, κάνει για ατομικό άθλημα, άρα βάλε το στον στίβο. Έτσι λοιπόν, αυτά τα παιδιά σιγά-σιγά αναπτύσσονται και αναπτύσσονται και σωματικά και ψυχικά. Είναι πολύ σημαντικό. Και εδώ έρχεται πάλι ο ρόλος των εθελοντών. Οι εθελοντές έρχονται επειδή ακριβώς θέλουν να προσφέρουν. Πολλοί θα νομίσετε ότι έρχονται κυρίως άτομα τα οποία έχουν στην άμεση ή έμμεση οικογένειά τους ή στο φιλικό τους περιβάλλον κάποιον άνθρωπο ή κάποιο παιδί, το οποίο πάσχει από διανοητική αναπηρία. Είναι λάθος. Έρχονται άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση, δηλαδή εάν σας πω ότι στους 100 εθελοντές οι 5 ή οι 6, όχι παραπάνω, έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με παιδιά με διανοητική αναπηρία, και αυτό ακόμα δίνει άλλη διάσταση σ’ αυτόν τον ρόλο, σ’ αυτό το λειτούργημα που κάνουν. Όπως σας είπα λοιπόν, είναι κυρίως οι καθηγητές φυσικής αγωγής, αλλά υπάρχουν κι άλλοι. Υπάρχουν γιατροί, γιατί υπάρχουν

Special Olympics είναι καθαρά η διανοητική αναπηρία και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Εμείς ξεκινήσαμε, τα Special Olympics ξεκινήσανε από την οικογένεια Κέννεντυ πριν από 50 χρόνια γιατί έτυχε, η οικογένεια Κέννεντυ ήταν πολυμελής και ένα από τα εννέα παιδιά, ένα κορίτσι έτυχε να μη γεννηθεί καλά και εκεί η μεγαλύτερη αδελφή της ανέλαβε και σιγά-σιγά έκανε αυτό το κίνημα, το οποίον είναι αθλητικό και εκπαιδευτικό κίνημα. Ξεκίνησε από μια Πολιτεία, απλώθηκε σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες και σήμερα υπάρχουν Special Olympics προγράμματα σε 180 χώρες, στα οποία συμμετέχουν 5.300.000 και κάτι παραπάνω αθλητές. Από αυτήν την άποψη δέχομαι τον χαρακτηρισμό. Στην Ελλάδα τα Special Olympics ήρθαν πριν από 30 χρόνια και αναπτύχθηκαν σιγά-σιγά. Ήταν μια δύσκολη διαδικασία, για τον λόγο ότι η Ελλάδα πριν από 30 χρόνια και κυρίως στην επαρχία, στις κωμοπόλεις της επαρχίας κρύβανε τα παιδιά. Το παιδί θεωρείτο σαν στίγμα σε μια οικογένεια και έτσι δεν έβγαινε από το σπίτι, ή όταν έβγαινε, έβγαινε για πολύ λίγο χρόνο. Αλλά σιγά-σιγά αναπτύχθηκε και το κίνημα αυτό σε όλη την Ελλάδα και αυτή τη στιγμή, εάν πάρει κανείς από την αρχή, έχουν λάβει μέρος σε ειδικές διοργανώσεις γύρω στους 12.000 αθλητές δικούς μας. Αυτά εδώ και 30 χρόνια. Είναι ένα κίνημα το οποίο είναι καθαρά εθελοντικό. Δεν υπάρχει ούτε ένας, στη μεγάλη αυτή οργάνωση, ο οποίος είναι έμμισθος. Είμαστε όλοι εθελοντές και είναι πολύ σημαντικό αυτό, γιατί όπως είπατε, ο εθελοντής εμπνέει τον εθελοντή. Δηλαδή, όταν ο άλλος δει ότι έρχεσαι και αφιερώνεις τον ελεύθερο χρόνο σου ή μέρος του ελεύθερου χρόνου σου, θα πει ότι κάτι γίνεται εκεί πέρα και είναι αυτό το οποίον προσελκύει τους δικούς μας εθελοντές. Βέβαια εμάς είναι πιο εξειδικευμένοι οι εθελοντές μας, για τον λόγο ότι έχουν να κάνουν με άτομα τα οποία είναι με διανοητική αναπηρία. Άρα, ένας μεγάλος αριθμός 71

Εκεί λοιπόν αυτό το οποίον έχουμε κάνει αυτά τώρα τελευταία, αυτά τα τελευταία δύο χρόνια, έχουμε ανοιχτεί πάρα πολύ στην επαρχία, γιατί όπως σας είπα, η επαρχία ακόμα είναι επιφυλακτική. Υπάρχει αυτή η αντίληψη ότι ένα παιδί που δεν έχει γεννηθεί καλά είναι στίγμα για την οικογένεια. Και μπορώ να πω ότι έχουμε ξεκινήσει από τους νέους. Ίσως το πλέον παρήγορο σημείο που έχω διαπιστώσει εγώ εδώ και δύο χρόνια, είναι πόσο η νέα γενιά ενδιαφέρεται για τα παιδιά με τη διανοητική αναπηρία στο να έρθουν ως εθελοντές. Εγώ, οφείλω να ομολογήσω, στη δική μου γενιά ο εθελοντισμός, δηλαδή τον άκουγες, ξέρω ‘γω, στις τηλεοράσεις ότι υπάρχει αυτό το κίνημα. Ούτε καν. Τώρα είναι ακριβώς ότι όλα αυτά τα νέα παιδιά έρχονται, γι’ αυτό κι εμείς γυρίζουμε ακατάπαυστα, γι’ αυτό ακριβώς πώς μαζεύουμε τους δικούς μας εθελοντές: Πηγαίνουμε σε σχολεία, βλέπεις, περιμένεις να έρθουν 20, 50 παιδιά, βλέπεις το αμφιθέατρο είναι γεμάτο και δεν είναι μόνο αυτό, υπάρχει το follow up, δηλαδή δεν θα έρθουν τα παιδιά να ακούσουν τί ακριβώς θα κάνεις και τί ζητάς από αυτούς, αλλά θα δεις την άλλη μέρα όπου θα σε πάρουν τηλέφωνο πάρα πολλά, οι ομάδες και θα σου πούνε πού μπορούμε να προσφέρουμε; Εμείς είμαστε μια παρέα που είμαστε από τη Γλυφάδα, τί γίνεται στη Γλυφάδα; Έχουμε κολύμβηση στη Γλυφάδα. Άλλοι στα Χανιά. Στα Χανιά τί κάνουν; Κάνουμε κανό καγιάκ. Υπάρχουν λοιπόν σε όλη την Ελλάδα αυτές οι εστίες οι οποίες πολλαπλασιάζονται συνεχώς και είναι, σας λέω, αποκλειστικά νέα παιδιά. Και βέβαια, συμπράττουμε με άλλα μεγάλα κινήματα και εδώ έρχομαι στους σημερινούς Αμφιτρύωνές μας που είναι το Σώμα των Ελλήνων Προσκόπων το οποίον ό,τι και να κάνουμε, όπου και να πάμε, είναι εκεί πέρα. Είτε θα πάμε να τρέξουμε Μαραθώνιο, γιατί οι αθλητές μας τρέχουν Μαραθώνιο, δεν τρέχουν τα 42 χιλιόμετρα, τρέχουν τα 5, τα 2, τα 10 χιλιόμετρα. Εν τούτοις στον μεγάλο Μαραθώνιο της Αθήνας έχουμε ζητήσει από

πάρα πολλά προγράμματα μέσα στα σχολεία, τα οποία δεν είναι της ώρας να σας τα αναπτύξω, υπάρχει το Healthy Athletes, οι υγιείς αθλητές. Εκεί έχουμε ένα μεγάλο αριθμό γιατρών, οι οποίοι έρχονται και οι οποίοι πραγματικά συνεισφέρουν στο θέμα της υγείας των παιδιών. Γίνονται πολλές φορές βέβαια, μέσα στο αθλητικό περιβάλλον, γίνονται εξετάσεις, στήνονται θα έλεγα κινητά μικρά νοσοκομεία, όπου εκεί πέρα εξετάζονται τα παιδιά και μαθαίνουν πώς να περιποιούνται τα δόντια τους, πώς να κάνουν τη βασική γυμναστική τους, πώς γίνονται διάφορες μετρήσεις, γίνεται ποδομετρία, γίνονται ένα σωρό πράγματα τα οποία και αυτά έρχονται αυτοί οι εθελοντές οι γιατροί. Εγώ θέλω να πω το εξής, ότι είμαι Πρόεδρος τα τελευταία δύο χρόνια. Είναι γεγονός ότι όλοι ξέρουμε ότι υπάρχει αυτός ο κόσμος. Εάν δεν μπεις μέσα, δεν μπορείς να το καταλάβεις. Δεν μπορείς να καταλάβεις τη διάσταση, το βάθος αυτού του κόσμου. Είναι ακριβώς αυτό το οποίον σε εμπνέει και όπως βλέπεις τους άλλους να δίνονται ολόψυχα, δίνεσαι και εσύ και οι επόμενοι που θα έρθουν ακριβώς ακολουθούν όλοι το παράδειγμά σου. Και βέβαια, οι εθελοντές μας έχουν και μια μεγάλη ευθύνη, γιατί όπως είπαμε, τα παιδιά αυτά έχουν διανοητική αναπηρία. Δεν είναι, χωρίς να υποτιμώ τους άλλους εθελοντές, ότι θα βρεις να του δώσεις ένα πιάτο φαγητό, που κι αυτός υποφέρει. Εκεί πρέπει να τα χειριστείς εντελώς διαφορετικά, γιατί θα δεις ότι εάν τα βάλεις στο αθλητικό περιβάλλον, εάν τα βάλεις να τρέξουν 100 μέτρα στον στίβο, πρέπει να προσέξεις, να κάνεις την κατηγοριοποίηση, δηλαδή δεν μπορείς να βάλεις ένα παιδί το οποίον θα τερματίσει σε άλφα χρόνο, τη στιγμή που το άλλο παιδί έχει κάνει μόνο 10 ή 15 μέτρα, γιατί αυτό είναι κακό και για το παιδί που τερματίζει πρώτο και για το παιδί που τερματίζει τελευταίο. Γι’ αυτό δεν κάνουμε ποτέ πρωταθλητισμό. Όλα τα παιδιά, όλοι οι αθλητές μας παίρνουν μετάλλια. Οι πάντες. Δεν είναι δηλαδή το βάθρο, ο πρώτος, ο δεύτερος, ο τρίτος. Όλοι θα πάρουν μετάλλια. 72

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

ντές, οι οποίοι επλήρωσαν τα εισιτήριά τους, τα οποία δεν είναι φθηνά και τη διαμονή τους και τη διατροφή τους για δέκα μέρες εις την Αυστρία; Αυτό είναι, νομίζω, το μεγαλύτερο παράδειγμα που μπορεί να δώσει κανείς, για το τί είναι ο εθελοντισμός. Για μένα ήταν πέραν των μεταλλίων που κέρδισαν τα παιδιά, για μένα ήταν η μεγάλη μου χαρά, ο ενθουσιασμός μου, που κι εμένα μου δίνει δύναμη, το ότι 37 άνδρες και γυναίκες, νέοι άνδρες και γυναίκες ήρθαν πληρώνοντας από την τσέπη τους ακριβώς για να βοηθήσουν. Σας ευχαριστώ πολύ.

τον ΣΕΓΑΣ και την οργανωτική επιτροπή και μας έχουν δώσει 1.200 μέτρα. Αυτά τα 1.200 μέτρα είναι από το Σύνταγμα μέχρι το Καλλιμάρμαρο. Τα παιδιά μας μαζεύονται εκεί και έρχονται ένα σωρό σχολεία, μέχρι και ο σύλλογος των Ολυμπιονικών, έρχονται αστυνομικοί, έρχονται οι πάντες και τρέχουν μαζί με τους δικούς μας αθλητές. Δεν ξέρετε πόσο μεγάλη προσφορά είναι αυτή. Και είναι προσφορά η οποία είναι άδολη, γιατί κανείς δεν περιμένει τίποτα. Εδώ πέρα, για να σας δώσω ένα άλλο σημείο – μπορώ να μιλάω επ’ άπειρον γιατί είναι τόσα και τόσα τα παραδείγματα – τα Special Olympics κάνουν κάθε 4 χρόνια παγκόσμιους αγώνες εναλλάξ, πότε χειμερινούς, πότε θερινούς. Οι τελευταίοι θερινοί είχαν γίνει το 2015, τώρα θα γίνουν το 2019 εις το Abu-Dhabi. Οι τελευταίοι χειμερινοί γίνανε το 2017, τον περασμένο μήνα. Έγιναν στην Αυστρία. Εκεί πέρα είχαμε μια ομάδα από 25 παιδιά, τα οποία είχαν έρθει από δύο προπονητικά κέντρα. Το ένα ήταν από την Λιβαδειά, αυτά τα παιδιά τα οποία προπονούνται εις την Αράχοβα και τα άλλα παιδιά ήταν από την Ημαθία, από τη Βέροια και τις άλλες μικρές κωμοπόλεις, όπου προπονούνται στο Σέλι. Λοιπόν ήρθαν αυτά τα παιδιά. Βέβαια εμείς καλύπτουμε από χορηγίες, γιατί κι εμείς χωρίς χορηγίες δεν ζούμε, αλλά πάντως όσες χορηγίες και να βρεις, που τώρα έχουν δυσκολέψει λόγω και της κρίσης, όσες χορηγίες και να βρεις, εάν δεν έχεις εθελοντές δεν κάνεις τίποτα. Δηλαδή τί να κάνεις αν σου δώσει ο Νιάρχος όσα θέλεις, εάν δεν έχεις εθελοντές; Ποιοι θα είναι εκείνοι οι οποίοι θα τρέξουν τα προγράμματα; Γι’ αυτό ακριβώς είναι τόσο πολύτιμοι για μας και τόσο πολύ κοιτάμε να τους κρατήσουμε, με μια συνεχή εκπαίδευση και πώς επίσης να επεκταθούμε παραπάνω. Γυρίζω στην Αυστρία για να τελειώσω. Η αποστολή μας ήταν 25 παιδιά. Κανονικά με τους αθλητές πάει ένας προπονητής κάθε 4 παιδιά. Τους καλύπτουμε βέβαια τις στολές τους, τα εισιτήριά τους, τη διαμονή τους, τη διατροφή τους, όλα αυτά. Ξέρετε ότι μαζευτήκανε 37 εθελο-

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Νομίζω ότι αυτό που πρέπει να κρατήσουμε από την εισήγηση του κ. Κοδέλα είναι τον θαυμασμό του για το πάθος των εθελοντών και την πίστη τους στην νέα γενιά. Σε αυτό το πάθος, επιτρέψτε μου να αναφερθώ, με αφορμή ένα περιστατικό στο οποίο ήμουν παρών σε μιαν άκρη της Λέσβου, την οποία εσχάτως την έμαθε όλος ο κόσμος. Αναφέρομαι στη Σκάλα Συκαμιάς. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ακούσει για τις γιαγιάδες στη Σκάλα Συκαμιάς ή για τους ψαράδες που έσωσαν πολλές εκατοντάδες ανθρώπους στη Σκάλα Συκαμιάς, ανοιχτά από τη Σκάλα. Πριν από χρόνια λοιπόν, πριν ξεσπάσει καν το προσφυγικό πρόβλημα, επειδή αυτός ο τόπος είναι για μένα ιερός και τον επισκέπτομαι όσο μπορώ πιο συχνά, είμαι εκεί και πίνω τον καφέ μου ένα απόγευμα και ακούω θόρυβο πολύ έντονο μέσα στο μικρό λιμανάκι – γιατί η Σκάλα Συκαμιάς είναι ένα μικρό λιμανάκι, πολύ μικρό. Κάτι σαν να είχε μπερδευτεί μέσα στο λιμάνι και προσπαθούσε να βρει τρόπο να βγει. Σηκώθηκα και είδα ότι επρόκειτο για έναν σκούρο όγκο, προφανώς ήταν μια χελώνα, φαινόταν, πεντακάθαρα τα νερά, δεν χρειαζόταν να κάνεις και καμιά μαντεψιά. Έτυχε εκεί μπροστά να είναι ένας ψαράς. Πιθανώς ένας 73

λώνες, τις μάνες που βγαίνουν και γεννάνε, τα μικρά χελωνάκια που βγαίνουν από τις φωλιές, και να προστατεύει και τις φωλιές τους, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Διότι αν δεν προστατευτεί και το περιβάλλον αυτών των ζώων, τα ζώα αυτά κινδυνεύουν. As a part of President Obama’s national ocean policy the United States has created a coordinated science based approach to managing our seas and our coastlines. We all know that along with the wonderful people of Greece, their beautiful sights that you’ll see on land, Greece has beautiful seas and beautiful coastlines and it has turtles that are in danger. They are at risk from fishing practices from pollution, from loss of habitat. But with organizations like «Archelon», citizens, Greeks and Americans and others are taking action to protect these beautiful creatures. But «Archelon» is volunteers. So thank you for coming today in volunteering. Volunteering for “Archelon” is actually an important thing because there is not many people advocating to these turtles and these animals as it is. So having volunteers here especially for a non profit organization, helps them not to have to worry about payment to people to have their jobs done but rather have people that are passionate about their work here and are able to help out and … Ο σύλλογός μας είναι μη κυβερνητική οργάνωση. Είναι μια δύσκολη δουλειά διότι δεν χρηματοδοτείται από κρατικό προϋπολογισμό ή κρατικά κονδύλια, αλλά χρηματοδοτείται από διάφορες ενέργειες, από διάφορες έρευνες, από φίλους, από υποστηρικτές και καμιά φορά από χορηγούς. It’s a wonderful experience you get to meet people of other countries of other backgrounds. It is really a pleasure and the work of “Archelon” is very significant and I am really honored to be able to be a volunteer for the organization. I think young people volunteering is really important because it shows the young people, not just out of work and how great it feels to volunteer, but it shows them what is going on in

απ’ αυτούς τους ψαράδες που λίγα χρόνια μετά έσωζαν ανθρώπους. Και μου λέει, μην πεις κουβέντα, χελώνα είναι. Το ξέρουμε, μέρες έρχεται, αλλά δεν το λέμε για να μην την ενοχλήσουμε. Θα βρει τον τρόπο να φύγει. Λοιπόν, και με αφορμή αυτή την ιστορία θα δώσω τον λόγο τώρα στον κ. Μπένο-Πάλμερ, ο οποίος έχει νομίζω ένα ιδιαίτερο πάθος για τη φύση.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Μπένος-Πάμλερ ΑΡΧΕΛΩΝ

Ευχαριστώ πάρα πολύ. Καλησπέρα σε όλους. Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και την τιμή που κάνετε σε μένα και στον σύλλογο που εκπροσωπώ, να εκθέσω τις απόψεις μου στην ημερίδα. Θα ξεκινήσουμε με ένα τετράλεπτο φιλμάκι που λέει πολλά που θα αποφύγω να ξαναπώ εγώ. [Προβολή βίντεο] Ο «Αρχέλων» ξεκίνησε πριν 32 χρόνια σε μια εποχή που ακόμη και τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος δεν ήταν τόσο σημαντικά ή τόσο αναδεδειγμένα. Η δουλειά του «Αρχέλων» είναι βασικά να προστατεύει τις θαλάσσιες χε74

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

their culture, more than just what they see on a daily basis and when their volunteering in other cultures, that really helps them understand that we are all the same. Today, with the turtles I worked with “Isabelle” which just got hit by a boat and we have got to clean her tank and we also cleaned her shell and we were able to help her feel a lot more like home. So, we usually have morning surveys, you walk down the whole beach section and you look for tracks, If you see a track you follow it and you figure out what the turtle has done. If she has nested, if she hasn’t. Record everything in the books, if there is a nest you mark it out and we start digging. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύουμε τις πιο σημαντικές παραλίες που γεννούν οι χελώνες στην Ελλάδα. Τα προγράμματα πεδίου. Αυτά βρίσκονται στη Ζάκυνθο, στην Πελοπόννησο, στις σημαντικότερες παραλίες που είναι ο Κυπαρισσιακός κόλπος. ο Λακωνικός κόλπος και η Κορώνη και στην Κρήτη στο Ρέθυμνο, στα Χανιά και στον κόλπο της Μεσσαράς. Κλείνοντας, θα ήθελα να δώσω ένα μήνυμα, μια φρασούλα την οποίαν την χρησιμοποιούμε πάρα πολύ στον σύλλογο. Η φράση αυτή λέει: Μπορούμε να ζήσουμε μαζί. [Τέλος βίντεο]

ένας τύπος ο οποίος ήταν και 40 χρόνια Πρόσκοπος και μας μιλάει τί, για μια θαλάσσια χελώνα, καρέτα-καρέτα. Εν τάξει, όλοι την ξέρετε. Και τί μ’ αυτό; Εδώ πεινάνε άνθρωποι, εδώ πνίγονται άνθρωποι, αυτός μαζεύει εθελοντές για να σώσει την καρέτα-καρέτα; Βέβαια μαζί με αυτήν προστατεύουμε και κάτι πολύ σημαντικό, όλες τις Ελληνικές παραλίες που φωλιάζει. Και επίσης προστατεύουμε κάτι επίσης πολύ σημαντικό, που ενδεχομένως όσοι έχουν σπουδάσει βιολογία ή ιατρική το καταλαβαίνουν, προστατεύουμε τη βιοποικιλότητα. Προσπαθούμε να μην κοπεί κάποιος κρίκος αλυσίδας. Οποιοδήποτε ζώο και να χαθεί από αυτά που ζουν γύρω μας, κόβεται ένας κρίκος αλυσίδας και μετά η ανθρωπότητα μπορεί σε κάποια χρόνια μπροστά να έχει ένα μεγάλο πρόβλημα. Ή μπορεί, βάσει αυτού του ζώου, να λύσει ένα μεγάλο ιατρικό πρόβλημα. Επειδή λοιπόν πίσω από κάθε μετερίζι υπάρχουν και κάποιοι, υπάρχουν και πίσω από το μετερίζι της καρέτα-καρέτα ο «Αρχέλων», που αρκετά χρόνια τώρα, εδώ βλέπετε μερικά τυπικά, δεν θα σας τα αναλύσω, αρκετά χρόνια με τους εθελοντές του προσπαθεί να προστατεύσει τις παραλίες. Εμείς από τη μεριά μας πιστεύουμε ότι δεν είναι μόνο κοινωνική προσφορά σε ώρα κρίσης ο εθελοντισμός. Το είπαν και οι προλαλήσαντες. Είναι πολλά ακόμα. Δεν είναι μόνο φιλανθρωπία. Είναι ένας δυναμικός τρόπος κοινωνικής συμμετοχής. Θα σας πω μερικά πράγματα σε αριθμούς, έτσι για να προσπαθήσω να σας εντυπωσιάσω για το τί κάνουμε με τους 820 περίπου εθελοντές που προσελκύουμε κάθε χρόνο. Αν μάλιστα φαίνεται και το διαγραμματάκι στη μέση του χάρτη της Ελλάδος, θα δείτε ότι είναι διεσπαρμένοι σε διάφορες περιοχές και αυτά λοιπόν τα παιδιά, λέω παιδιά γιατί είναι 18 έως 25 χρόνων συνήθως, προσέφεραν το 2016 μόνο, 20.100 εργασιοημέρες. Κάθισαν δηλαδή τόσες μέρες και δούλεψαν. 5.600 φωλιές τις κατέγραψαν, άλλες τις προστάτεψαν, 260.000 χελωνάκια φθάσανε στη

Όπως θα καταλάβατε, από ένα σηματάκι στο τέλος, ο λόγος που είχε δοθεί με έμφαση στο Αμερικανικό στυλ της ταινίας είναι ότι μας την έκανε δώρο η Αμερικανική Πρεσβεία, γιατί για να γυρίσεις ακόμα και ένα ταινιάκι τεσσάρων λεπτών χρειάζεσαι συνεργείο, εξωτερικές λήψεις, στούντιο και όλα αυτά και επειδή ήταν ένα δώρο τους, γι’ αυτό μίλησε και για τον Πρόεδρο Ομπάμα κ.λπ.. Εγώ σήμερα εδώ δεν θα σας μιλήσω για τη θαλάσσια χελώνα καρέτα-καρέτα, αλλά για τους εθελοντές που την προστατεύουν. Σαν τελευταίος στο panel άρχισα να αισθάνομαι καθώς προχωρούσε η ώρα, δύσκολα, γιατί είσαστε όλοι σε ένα περιβάλλον, σε μια αίσθηση φιλανθρωπίας, πεινασμένοι, παιδάκια, πρόσφυγες και ανεβαίνει τώρα 75

παράξουμε σ’ αυτούς τίποτα. Και δεν είναι πλουσιόπαιδα. Αλλά τί γίνεται: Υπάρχει ένα διεθνές status, όπου κυρίως φοιτητές από παρεμφερείς επιστήμες κάνουν τις πρακτικές τους εργασίες, τα μεταπτυχιακά τους και τα λοιπά και από αυτό το status να καταλάβετε ότι συνεργαζόμαστε σταθερά, με 35 ξένα Πανεπιστήμια και έχουμε τουλάχιστον 100 μεταπτυχιακούς φοιτητές, οι οποίοι κάνουν διατεταγμένη εκπαίδευση. Για πάρα πολλούς έρχονται και οι καθηγητές και τους παρακολουθούν. Δηλαδή υπάρχει μια άλλη συνήθεια στον χώρο αυτόν. Υπάρχει μια άλλη συνήθεια. Τί προσφέρει ο εθελοντισμός στον «Αρχέλων» στους νέους αυτούς: Εκτός λοιπόν από τα θεωρητικά προσφέρει και πρακτικά πράγματα. Καλλιέργεια ικανοτήτων, δεξιοτήτων, εξειδίκευση, ανάδειξη, ακαδημαϊκά επιτεύγματα. Είναι γι’ αυτούς πολλούς εφαλτήριο επαγγελματικής ανάδειξης και προϋπηρεσίας. Κάθε χρόνο που γίνεται ένα παγκόσμιο συνέδριο σε διαφορετική χώρα με θέμα τις θαλάσσιες χελώνες, έχετε υπόψη σας ότι παγκοσμίως υπάρχουν επτά είδη που κολυμπούν σε όλους τους ωκεανούς, όταν πηγαίνουμε, συναντάμε πια σε φτασμένες θέσεις διευθυντές σε ιδρύματα, σε Πανεπιστήμια, καθηγητές, βοηθούς σε Ινστιτούτα, σε ενυδρεία κ.λπ., πρώην εθελοντές μας. Ξεκίνησαν από εμάς και βρήκαν τον επαγγελματικό τους δρόμο. Επίσης είναι πολύ σημαντικός για μας ο εθελοντισμός σε σχέση με την τοπική κοινωνία. Είδατε πόσο απλωμένοι είμαστε σε διάφορα μέρη της Ελλάδος. Η επαφή μας με την τοπική κοινωνία γίνεται πολύ πιο εύκολα μέσω των εθελοντών μας και βεβαίως η διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς. Τελειώνοντας δεν θέλω να παραλείψω τις σχέσεις μας που έχουμε και με άλλες οργανώσεις, όπως και με τους Προσκόπους, όχι μόνο τους Έλληνες Προσκόπους. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Είναι μια φοβερή μόδα στους Γάλλους και στους Βέλγους Προσκόπους, οι Ανιχνευτές να έρχονται στον «Αρχέλων» το καλοκαίρι. Έχουμε 15 κοινότητες το κα-

θάλασσα. Μη φοβάστε, δεν θα πνιγούμε από τα χελωνάκια, μόνο ένα στα χίλια επιβιώνει, οπότε 260 θα γυρίσουν μόνο. Διατηρούν νοσοκομείο στη Γλυφάδα για θαλάσσιες χελώνες, το μοναδικό κτηνιατρικό με 90 εισαγωγές τον χρόνο. Ξεναγούν πάρα πολλούς επισκέπτες, εκπαιδεύουν πολλούς μαθητές και διατηρούν και ένα site με πάρα πολλή επισκεψιμότητα. Αλλά κοιτάξτε το εντυπωσιακό. Εκτός από τα ηθικά θέματα, συνεργασία, προσφορά, διαφορετικότητα, φιλία, πολυπολιτισμικότητα, αυτό που επιτυγχάνουμε είναι να φέρνουμε ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Κοιτάξτε αυτή τη διαφάνεια, από πόσες πολλές, πολλές χώρες από όλο τον κόσμο έρχονται εθελοντές. Επειδή γνωρίζω την ορολογία την προσκοπική μπορώ να σας πω ότι κάνουμε ένα μικρό τζαμποράκι κάθε καλοκαίρι, όταν μαζεύουμε 820 άτομα από όλο τον κόσμο, εκ των οποίων, δυστυχώς, μόνο 100 είναι Έλληνες, το λέω το δυστυχώς με την έννοια ότι θα περιμέναμε πολλούς ή θα θέλαμε όλοι να είναι Έλληνες, αλλά δεν έρχονται και έρχονται διάφοροι, κυρίως φοιτητές. Βέβαια πρέπει να καταλάβατε και από τους ανθρώπους που μίλησαν πριν ότι κάθε οργάνωση έχει κάποιες ιδιαιτερότητες. Αυτές οι ιδιαιτερότητες την χαρακτηρίζουν. Είπε στην πρώτη φάση ένας κύριος, δικηγόρος, δεν θυμάμαι το όνομά του, συγνώμην, Πρόσκοπος μάλιστα, μη μου πεις ότι υπάρχουν, λέει, κάποιοι οι οποίοι μπορεί να έρθουν στην Ελλάδα να κάνουν εθελοντισμό και να κάτσουν και πάνω από μία εβδομάδα. Τί είναι, τίποτα πλουσιόπαιδα; Τον δικαιολογώ διότι δεν γνώριζε την σφαιρική κατάσταση, δηλαδή μια παγκόσμια κατάσταση εθελοντισμού. Σκεφθείτε ότι εμάς οι εθελοντές μας δεν είναι πλουσιόπαιδα, έρχονται από 3 έως 6 μήνες, βέβαια το καλοκαίρι και εργάζονται στις παραλίες για την Καρέτα. Δεν τους παρέχουμε τίποτα εκτός από την επιστημονική υποστήριξη και όλα αυτά, και όλα τους τα έξοδα, τη διαμονή τους, τη διατροφή τους, τα πάντα τα αναλαμβάνουν μόνοι τους. Εμείς δεν παρέχουμε, δεν μπορούμε να 76

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Θα ήθελε κάποιος από τους ομιλητές να τοποθετηθεί;

λοκαίρι, Βέλγοι και Γάλλοι, ο ένας με τον άλλον, ξέρετε τον τρόπο. Σας ευχαριστώ και θέλω να διαβάσετε ένα προσωπικό μου σύνθημα που έχω, το λέω και το ξαναλέω γιατί πιστεύω σ’ αυτό: Πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί που βρισκόμαστε, να χρησιμοποιήσουμε αυτό που έχουμε και να κάνουμε αυτό που μπορούμε.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ: Είναι πολύ καλή ερώτηση. Εγώ θέλω να σας πω ότι είναι λίγο περίεργη η σχέση στην Ελλάδα με τον εθελοντισμό και με την κοινωνία των πολιτών κ.λπ. κ.λπ.. Είμαστε ως κράτος ένα κορπορατιστικό κράτος, έτσι λέγεται στην πολιτική επιστήμη, το οποίο σε συνδυασμό με τον πολύ ισχυρό θεσμό της οικογένειας δεν έχει αφήσει καθόλου χώρο να αναπτυχθούν άλλες δραστηριότητες και γι’ αυτό ως κοινωνία των πολιτών υστερούμε πάρα πολύ σε σχέση με άλλες χώρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Έλληνας είναι λιγότερο φιλότιμος ή ότι ο Έλληνας θέλει να βοηθήσει λιγότερο, απλά δεν υπάρχει μια συστηματική οργανωμένη προσπάθεια. Συν τα σκάνδαλα που βγήκαν επειδή προφανώς, να το πούμε αυτό, δεν το είπε κανένας πριν, δυστυχώς, ότι το κράτος δεν έκανε κανέναν έλεγχο στα λεφτά που έδινε στη δεκαετία του 2000 στις διάφορες οργανώσεις. Θέλω να σας πω ότι ήμουνα στο Αφγανιστάν με ανθρωπιστική οργάνωση και Αφγανός στρατηγός στα μέσα της Ασίας με κοιτούσε στα μάτια και μου είπε: Είσαι σαν τους άλλους τους Έλληνες, που βγήκαμε μερικές φωτογραφίες και δεν τους ξαναείδαμε ποτέ. Οπότε οποιοσδήποτε μου λέει ότι αυτά δεν συμβαίνουν στην Ελλάδα, εγώ του λέω εμένα μου συνέβη στην Καμπούλ, ήρθα αντιμέτωπος μ’ αυτή τη διαφορά. Αλλά ξεκινά από το γεγονός ότι δεν έκανε έλεγχο το κράτος. Όταν έδινε λεφτά δεν έκανε έλεγχο. Και είναι δύο διαφορετικά πράγματα, γιατί είναι οι οργανώσεις οι οποίες παίρνουν λεφτά από το κράτος. Εγώ ως φορολογούμενος απαιτώ από την Πολιτεία μου να κάνει έλεγχο. Οι χάρτες, τα μητρώα, όλα αυτά είναι πάρα πολύ ωραία και εγώ είμαι φορολογούμενος Έλληνας, μ’ ενδιαφέρει το χρήμα μου, που δίνω εγώ κάθε μήνα από τις εισφορές μου να μην πηγαίνει χαμένο. Όταν δίνονται κάπου, αυτό μ’ ενδιαφέρει εμένα ως πολίτη. Υπάρχουν οργα-

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ τον κ. Μπένο-Πάλμερ. Θα μου επιτρέψετε να κλείσω κρατώντας από αυτά που μας είπε το σύνθημα «Όλοι μαζί μπορούμε». Είναι εξαιρετικά αισιόδοξο και δίνει μια δυναμική. Νομίζω ότι οι ομιλητές έχουν λίγο χρόνο. Είναι στη διάθεσή σας για να τους θέσετε ερωτήσεις ή για να ακουστούν οι δικές σας απόψεις. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ για τις όμορφες τοποθετήσεις σας. Ένα θέμα που απασχολεί διαχρονικά τον εθελοντισμό είναι βεβαίως, όπως το αναπτύξατε, το θέμα της ενθάρρυνσης, περισσότεροι εθελοντές με καθοδήγηση, εκπαίδευση και έμπνευση να γίνουν συμπαραστάτες του έργου και του σκοπού και της αποστολής που καθένας από εμάς έχει αναλάβει. Θα ήθελα να ρωτήσω, μετά από εκείνο το πρωινό panel όπου ουσιαστικά οι πολιτικοί συνομολογούν την ανάγκη ενός πλαισίου το οποίο να είναι υπερκομματικό, μεταξύ μας, ποιο θα ήταν εκείνο το «πλαίσιο» ή ευκαιρίες, να το πω έτσι, που θα μας έκαναν να είμαστε περισσότερο κοντά και να ανταλλάσσουμε εμπειρίες, ιδιαίτερα σε οργανισμούς όπως είναι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, μη τυπικής εκπαίδευσης, που η καθημερινότητά τους, εκτός από το προσκοπικό πρόγραμμα, την δράση και την απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων χρειάζεται και η καλλιέργεια της προσφοράς; Θα υπήρχε η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένας καταστατικός χάρτης, ας το πω έτσι, μεταξύ μας, ο οποίος να μας δίνει τη δύναμη να δουλεύουμε μαζί; 77

αυτός που πραγματικά κάνει δεν έχει κανένα πρόβλημα να έρθει να τον ελέγξει. Έχει το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού κανένα πρόβλημα να έρθει να το ελέγξει οποιοσδήποτε; Όχι. Γιατί; Διότι ξέρει τί κάνει. Ο Αρχέλων έχει πρόβλημα; Το «Μπορούμε» έχει πρόβλημα; Όχι, κανένας δεν έχει πρόβλημα από αυτούς που πραγματικά κάνουν κάτι. Αυτοί που θα έχουν πρόβλημα είναι αυτοί που δεν κάνουν αυτό που λένε ότι κάνουν. Και πρέπει να προστατεύσουμε όλους εμάς από αυτούς. Γιατί όταν δεξιά κι αριστερά βγαίνουν όλα αυτά τα ρεπορτάζ και βαράνε τις κακές ΜΚΟ και γύρισε ο άλλος, όταν εμείς αρχίσαμε το 2012 και είπαμε ότι είμαστε ΜΚΟ και γύρισε ο άλλος και μου είπε ε, μη λες ότι είσαι ΜΚΟ, είναι κακό στην Ελλάδα. Του λέω γιατί ρε φίλε; Δεν έχω κάνει κακό σε κανέναν. Οπότε πλαίσιο, προστασία και όπως είπε και η Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ελευθερία. Κανένα πρόβλημα. Να έχουμε δημιουργική ελευθερία να βοηθήσουμε όπως μπορούμε ο καθένας. Συγνώμη, αλλά το έχω πολύ στην καρδιά μου αυτό το θέμα.

νώσεις οι οποίες δεν παίρνουν τίποτα από το κράτος. Έτσι είμαστε εμείς, έτσι είναι και ο Αρχέλων και πολλοί άλλοι. Αυτοί σημαίνει ότι είναι σε ένα ελεύθερο πλαίσιο και κινούνται σαν τους μετεωρίτες; Όχι. Εμείς είχαμε μια συζήτηση στο διάλειμμα και είχαμε κοινές εμπειρίες, σε συνομιλίες με την Υπουργό την τωρινή, τέλος πάντων, και είχαμε και την ίδια απάντηση, δεν το ήξερα κιόλας, όταν μας είπε τί θέλετε τώρα εσείς από μας; Μπράβο σας γι’ αυτό που κάνετε. Και της είπαμε και οι δύο μπορείτε να κάνετε πιο αυστηρό έλεγχο στο τί γίνεται εκεί έξω; Εμείς ξέρουμε τί κάνουν. Εμείς όλα αυτά που κάνουμε για να είμαστε διαφανείς τα κάνουμε επειδή εμείς θέλουμε. Γιατί όταν έρχεσαι εσύ στο γραφείο μας, θα σας κοιτάξουμε στα μάτια και θα σας πούμε αυτά κάνουμε, ορίστε. Μην εμπιστεύεστε εμένα, μην εμπιστεύεστε την Αλέξια που είναι ιδρυτικό μέλος, εμπιστευτείτε αυτά, που είναι οι οικονομικοί απολογισμοί όλοι on line, τα καταστατικά όλα στο Internet, οι φάτσες μας στο Internet και οτιδήποτε άλλο μπορούμε να κάνουμε. Μέχρι και ορκωτούς λογιστές έχουμε παρακαλέσει για να μας ελέγξουν. Εμείς τους παρακαλούσαμε δύο χρόνια. Κυνηγούσαμε εταιρείες να μας ελέγξουν και μας λέγανε είστε πολύ μικροί, παιδιά, τί να σας κάνουμε εσάς. Υπάρχουν πάρα πολλά που μπορούν να γίνουν. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο να μας προστατεύει. Όταν ο Τζαννέτος Αντύπας, να είναι καλά εκεί που είναι, τον άκουγα να λέει πριν πέντε χρόνια όταν ξεκινούσαμε, τη στιγμή που θα μπει μέσα ο επιθεωρητής εργασίας θα πληρώσεις 10.000 ευρώ για κάθε εθελοντή, εγώ έπαθα σοκ, γιατί εμείς είχαμε ξεκινήσει, του λέω τί εννοείς; Άμα συμβεί αυτό, γεια σας. Οπότε αρχίσαμε και κάναμε δικά μας τεχνάσματα. Έχουμε δημιουργήσει ένα συμφωνητικό που υπογράφει ο εθελοντής και υπογράφουμε κι εμείς. Είναι αυτοπροστασία; Όχι, δεν είναι. Δημιούργησε ένα νομικό πλαίσιο να μας προστατεύεις. Τουλάχιστον αυτούς που πραγματικά κάνουν κάτι. Και

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Να δώσουμε στον κ. Κοδέλα τον λόγο. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΟΔΕΛΑΣ: Ευχαριστώ. Θέλω να συνεχίσω ακριβώς σ’ αυτή την παρατήρηση γιατί είναι πολύ σημαντικό το θέμα των ΜΚΟ. Ποιών ΜΚΟ; Στα Αγγλικά δεν τις λένε NGO. Υπάρχει NGO, Non Governmental Organization, και υπάρχει η GONGO, η Government Oriented Non Governmental Organization. Αυτές οι ΜΚΟ, δυστυχώς, οι οποίες έχουν σχέση με το κράτος, έχουν κάνει μια πολύ μεγάλη ζημιά. Και εδώ μιλάω ανοιχτά γιατί πλέον δεν είμαι στην καριέρα και έτσι μπορώ να μιλήσω άνετα. Μιλήσατε για τον Αφγανό στρατηγό. Εγώ θα σας πω μια προσωπική εμπειρία που είχα, εντελώς δυσάρεστη σε μία χώρα, δεν θα αναφέρω σε ποια, όπου πήγα να δώσω τα 78

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

καταστάσεων από την εμπλοκή πολλών, κυρίως ξένων ΜΚΟ, οι οποίες είχαν στη διάθεσή τους πάρα πολλά χρήματα, τα οποία έπρεπε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να τα διαθέσουν στην Ελλάδα και τα διέθεταν κατά τρόπο εξαιρετικά αυθαίρετο, υποκειμενικό και με τεράστια σπατάλη. Πέραν αυτού πολλές ξένες ΜΚΟ έχουν σκοπούς, στόχους που δεν είναι προφανείς. Ενίοτε μπορεί αυτοί οι σκοποί και οι στόχοι να αντίκεινται στα καλώς νοούμενα εθνικά συμφέροντα της χώρας, οπότε είναι απαραίτητο το νομοθετικό πλαίσιο να είναι εξαιρετικά αυστηρό, να υπάρχουν έλεγχοι και να μπορεί κάποιος να λειτουργεί στην Ελλάδα μόνο με πιστοποίηση από τις αρμόδιες κρατικές Αρχές. Κατά τη δική μου προσωπική γνώμη είναι απαραίτητο αυτό. Τα θέματα βέβαια που έχουμε στην Ελλάδα έχουν να κάνουν επίσης και με το γεγονός ότι πολλές φορές στη λειτουργία των ΜΚΟ εμπλέκονται σκοπιμότητες πολιτικές και ιδιαιτέρως σκοπιμότητες κομματικές, ιδιαιτέρως όταν υπάρχει διάθεση κρατικών πόρων. Δεν είναι κακή η διάθεση κρατικών πόρων γιατί πολλές δράσεις και πολλά προγράμματα δεν μπορούν να στηριχθούν από πόρους των ΜΚΟ αυτών καθ’ εαυτών. Για παράδειγμα, η Αποστολή έχει προγράμματα που είναι πολύ μεγάλης έκτασης, δηλαδή παρέχει χιλιάδες συσσίτια, είτε καθημερινά, 13.000 δέματα τον μήνα, υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας, χίλια δύο πράγματα, οπότε δεν είναι πάντοτε προφανές ότι μπορεί να υπάρχουν στο εύρος το απαιτούμενο οι πόροι αυτοί εξ ιδίων, οπότε εμπλέκονται και Ευρωπαϊκά προγράμματα. Εκεί εναπόκειται στις δημόσιες αρχές της Ελλάδος να κάνουν τις σωστές επιλογές, να ελέγχουν αν το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το οποίο χρηματοδοτήθηκε η Αποστολή, οι Πρόσκοποι, το Μπορούμε, ή οποιοσδήποτε άλλος, αν αυτό το πρόγραμμα έχει εκτελεστεί όπως θα έπρεπε να εκτελεστεί. Η μπάλα λοιπόν δεν είναι στις ΜΚΟ, η μπάλα είναι στο κράτος. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει το κράτος, για να κάνει σωστά τη δουλειά του και όχι για να διαθέτει τα χρήματα με

διαπιστευτήριά μου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Συνήθως γίνεται μετά μια κουβέντα και του είπα ότι κι εμείς, έχοντας διαβάσει τους φακέλους τί γινόταν στο παρελθόν, λέω και μπορεί να είναι η Ελλάδα με τη δική σας χώρα μακριά, αλλά συναισθηματικά είμαστε κοντά – αυτά που λένε οι διπλωμάτες συνήθως. Και βέβαια, λέω, τα 300.000 δολάρια που σας δώσαμε τότε με τις πλημμύρες είναι ένα δείγμα αυτού. Δεν αντέδρασε. Δεν μου είπε. Όχι, δεν ήταν στο Πακιστάν, είναι από την άλλη μεριά. Δεν αντέδρασε. Το ίδιο βράδυ, κατά τα συνήθη, μου έκανε το τραπέζι ο Υπουργός Εξωτερικών ο οποίος μου λέει, πείτε μου κύριε Πρέσβη, είπατε στον Πρόεδρο για 300.000 δολάρια. Του λέω ναι. Για τις πλημμύρες του τάδε έτους; Λέω μάλιστα. Λέει, όταν γύρισα στο Υπουργείο είπα εκεί στο επιτελείο μου και έψαξε στους φακέλους. Δεν εμφανίζονται πουθενά αυτά τα 300.000 δολάρια. Αυτό μόνο θέλω να σας πω και είναι μια ντροπή αυτό το οποίον έχει γίνει με τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν γίνει κι αυτοί κυβερνητικά κατευθυνόμενοι. Ελπίζω μετά από όλα αυτά τα σκάνδαλα που στο Υπουργείο Εξωτερικών έχουμε δει πολλά, πλέον να μπει κάποιος έλεγχος, γιατί όντως εμείς, και εγώ έχω πάρει χορηγία από την Grand Thornton να έρθουν ορκωτοί λογιστές για να ελέγξουν τα Special Olympics. Αυτά και ευχαριστώ. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Να δώσουμε τον λόγο στον κ. Μεϊχανετσίδη. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΕΪΧΑΝΕΤΣΙΔΗΣ: Συμφωνώ απόλυτα με τους προλαλήσαντες, οπότε δεν θα αναφερθώ στα ζητήματα που αναφέρθηκαν αυτοί. Θα προσπαθήσω να δώσω κάποιες νέες πτυχές στη συζήτηση. Είναι προφανές ότι χρειάζεται αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου και των ελέγχων για όλες τις ΜΚΟ, τις εγχώριες και τις ξένες. Με το προσφυγικό ήμασταν μάρτυρες πολλών και δυσάρεστων 79

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Ευχαριστούμε πολύ. Νομίζω ότι θέλει να τοποθετηθεί και ο κύριος Μπένος-Πάλμερ.

ταπεινές σκοπιμότητες. Τώρα για το θέμα της συνεργασίας των μη κυβερνητικών οργανισμών μεταξύ τους, κοιτάξτε, έχω επιστρέψει στην Ελλάδα το 2012, είχα φύγει το 1993. Είμαι στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια και οφείλω να ομολογήσω ότι είναι δύσκολη η συνεργασία των Ελλήνων μεταξύ τους, τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και σε θεσμικό επίπεδο. Δεν λέω ότι είναι αδύνατη, ότι δεν μπορεί να γίνει. Ο λαός μας χαρακτηρίζεται από μία αίσθηση ατομικότητος πάρα-πάρα πολύ ισχυρή. Στις νεότερες γενιές δεν είναι ίσως έτσι και εκεί έγκειται και η ελπίδα, οπότε θα πρέπει να δουλέψουμε και με αυτό. Βλέπω όμως ότι και ένα δευτεροβάθμιο και ένα τριτοβάθμιο όργανο όλων των αστικών μη κερδοσκοπικών εταιρειών, των μη κυβερνητικών οργανισμών ή των άλλων οργανισμών, που είναι υπό τύπον ιδρυμάτων, είναι πάρα-πάρα πολύ δύσκολο ,γιατί δεν μπορούν να διαχωρίσουν τη δράση από πολιτικές ή κομματικές σκοπιμότητες πάντα, οπότε με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο εμπλέκονται και στο πολιτικό παιχνίδι και εκεί δημιουργούνται εντάσεις, οπότε κάποιοι αποχωρούν και όλα αυτά τα θεσμικά όργανα απαξιώνονται και έτσι δεν υπάρχουν στην Ελλάδα. Έψαχνα κι εγώ από το 2012, από το 2013, να δούμε αν υπάρχει δευτεροβάθμιο ή τριτοβάθμιο όργανο το οποίο να μας εκπροσωπεί, να μπορούμε να κάνουμε συνεργασίες για να αντιμετωπίσουμε και την Ελληνική κρίση και το προσφυγικό και δεν υπάρχει τέτοιο όργανο. Λειτουργούμε λίγο και ανταγωνιστικά καμιά φορά, ιδιαιτέρως ότι υπάρχει το θέμα της κρατικής χρηματοδότησης, οπότε ο καθένας κλείνεται στο καβούκι του. Βλέπω ότι συνεργαζόμαστε, παραδείγματος χάριν, πιο εύκολα με κυβερνητικές οργανώσεις του εξωτερικού παρά με αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες του εσωτερικού. Είναι δηλαδή και θέμα παιδείας, και θέμα κουλτούρας, και θέμα νοοτροπίας που θα πρέπει να αναπτυχθεί προς αυτή την κατεύθυνση.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΠΕΝΟΣ-ΠΑΛΜΕΡ: Ευχαριστώ πολύ. Θα τοποθετηθώ περισσότερο προσωπικά, παρά ως σύλλογος Αρχέλων. Πιστεύω ότι έχω μια μεγάλη εμπειρία, έχω υπηρετήσει μεγάλες οργανώσεις στο παρελθόν, εκτός από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων που σας είπα πριν, για πολλά χρόνια στο Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, έχω συνεργαστεί με την ΧΑΝ, με τον Ερυθρό Σταυρό και με πολλές άλλες οργανώσεις και έτσι πιστεύω ότι έχω καταλήξει σε κάποια πράγματα, τα οποία με σπρώχνουν στη δημιουργία πρώτα ενός ιδιωτικού μεγάλου συνολικού φορέα θα λέγαμε – το μεγάλο, μην πάει το μυαλό σας το μέγεθος – αλλά όσον αφορά τη συγκέντρωση των οργανώσεων. Σκεφθείτε, βάλτε την φαντασία σας να σκεφθεί, να υπήρχε ένα Επιμελητήριο Εθελοντισμού ή Επιμελητήριο Εθελοντών, δηλαδή ένας φορέας που θα συγκέντρωνε κάτω από την ομπρέλα του όλες αυτές τις οργανώσεις. Εκτός ότι θα τις κατέγραφε, εκτός ότι θα έβαζε κάποιες προϋποθέσεις, θα παρείχε και υπηρεσίες και στους εθελοντές, όπως ακριβώς τα Επιμελητήρια παρέχουν υπηρεσίες στα μέλη τους. Θα μπορούσε παραδείγματος χάριν να αναγνωρίζει προϋπηρεσίες, να οργανώσει και να τυποποιήσει κάποιες εργασίες των εθελοντών, αυτές να περνάνε πλέον με κάποια ISO στα βιογραφικά των νέων παιδιών ή των μεγαλύτερων και φανταστείτε όλο αυτό το σύστημα, το οποίο όμως θα χρειαζόταν και χρηματοδότηση. Επειδή είμαι πρακτικός θα πρότεινα μια χρηματοδότηση ενός μεγάλου ιδρύματος. Επιτρέψτε μου, επειδή είμαστε μεταξύ μας, να αναφέρω το ίδρυμα Μποδοσάκη, το οποίο διαχειρίζεται τώρα αποκλειστικά τα χρήματα της Νορβηγίας και όλο αυτό το πακέτο, θα το ξέρετε οι περισσότεροι. Το ίδρυμα Μποδοσάκη κάνει μια προσπάθεια να πρωτοστατήσει σε κάτι συλλογικό στην Ελλάδα και θα μπορούσε να κάνει αυτή την προσπάθεια, 80

Β | Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών, ποιότητα στον εθελοντισμό

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΥΤΖΟΓΛΟΥ: Με δεδομένο ότι έχουμε πλέον υπερβεί τον χρόνο μας, επιτρέψτε μου να διαπιστώσω ότι είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον το panel, αλλιώς δεν θα διαρκούσε τόσο. Τώρα υπάρχει ένα διάλειμμα για καφέ και στη συνέχεια σας καλώ να παρακολουθήσετε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ενότητα με τίτλο «Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις». Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την υπομονή σας και την προσοχή σας.

να ιδρύσει ένα Επιμελητήριο Εθελοντισμού ή Εθελοντών ή Εθελοντικών οργανώσεων. Η ιδέα είναι καλή. Και αυτό πλέον οργανωμένο, θα πιέσει τον κρατικό μηχανισμό, θα πιέσει τις κυβερνήσεις, θα πιέσει τα Υπουργεία ώστε να καταλήξουν στην αναγνώριση, γιατί πραγματικά και εκφράζω και εκ μέρους της οργάνωσής μου ένα παράπονο, είναι κρίμα, το είπε και ο Αλέξανδρος προηγουμένως και άλλοι συνάδελφοι, να αγωνίζεσαι τόσο πολύ, να προσπαθείς τόσο πολύ και να έρχεται ένας επόπτης του ΙΚΑ, που να λέει ότι αυτοί οι άμοιροι εθελοντές σου είναι μαύροι εργαζόμενοι και να σου βάζει πρόστιμα και ένας έλεγχος της Εφορίας που να λέει ότι κρύβεις, κρύβεις, κρύβεις, πολλά βγάζεις και κάπου τα κρύβεις. Αυτά. Ευχαριστώ.

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

στους νέους μας και που η συνδρομή την οποίαν έχει προς τους νέους μας είναι πάρα πολύ σημαντική και πάρα πολύ ωφέλιμη και για τον τίτλο αυτής της συζήτησης. Είναι σίγουρο ότι η οικονομική κρίση της χώρας μας ενδυνάμωσε τους κοινωνικούς δεσμούς, πρόβαλε σημαντικά την αξία της αλληλεγγύης, ενίσχυσε τον ρόλο της εθελοντικής προσφοράς. Ώθησε σημαντικό μέρος συνανθρώπων μας να ενεργοποιηθούν. Η υποχώρηση του κοινωνικού κράτους ανέδειξε νέες μορφές φιλανθρωπικής δράσης με πρωτοπόρο και πρωταγωνιστή την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με την ενθάρρυνση αλλά και την υποστήριξη των Δήμων σε όλη τη χώρα, ομάδες αυτοβοήθειας, οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών, σημαντικοί ιδιωτικοί φορείς αλλά και ΜΚΟ απεδείχθησαν ίσως πιο δραστήριοι και πιο αποτελεσματικοί στην παροχή βοήθειας από ό,τι σε καιρούς ευμάρειας. Ενώ όμως είναι προφανές ότι το κράτος πρόνοιας υποχωρεί, τόσο η Αυτοδιοίκηση όσο και ένα μεγάλο μέρος ιδρυμάτων της κοινωνίας των πολιτών, δηλαδή οι πολίτες, οι ίδιοι οι πολίτες ενεργοποιήθηκαν και θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι το κράτος οφείλει να μην παραιτηθεί από τις θεμελιώδεις υποχρεώσεις του για την πρόνοια, αλλά αυτό είναι μια βοήθεια, μια αυτενέργεια, θα έλεγα, των πολιτών, μέχρι το κράτος να μπορέσει να αναλάβει τις δικές του ευθύνες. Εθελοντισμός είναι μια μη αμειβόμενη αλλά και χωρίς επαγγελματική εξέλιξη δραστηριοποίηση των πολιτών, που αποβλέπει στην ευμάρεια του συνανθρώπου, της κοινότητας αλλά και της κοινωνίας γενικότερα. Ο εθελοντισμός δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή ανιδιοτελούς κοινωνικού έργου, αλλά περισσότερο αφορά μια στάση ζωής με

ΓΙΩΡΓΟΣ Πατούλης Πρόεδρος - ΚΕΔΕ

Καλησπέρα, καλημέρα από το Σικάγο. Κατ’ αρχήν να ζητήσω την κατανόησή σας που δεν μπορούσα να είμαι σήμερα κοντά σας. Η αφορμή είναι ότι είμαι καλεσμένος εδώ στην ομογένεια, όπου θα γίνει μια σχετική εκδήλωση για την παλιγγενεσία της 25ης Μαρτίου 1821 που γίνεται τώρα λόγω των καιρικών συνθηκών, αλλά και για τον ιατρικό τουρισμό, όπου γίνεται μια διημερίδα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, εδώ στην καρδιά της ομογένειας του Σικάγου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για τη δυνατότητα που μας δίνετε μέσα από το κάλεσμα της συμμετοχής μας σε αυτό το τραπέζι και μάλιστα σε έναν τίτλο ο οποίος σχετίζεται σε απόλυτο βαθμό με τις σχέσεις, τις ωφέλειες, την κοινωνία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις. Θα έλεγα ότι ως Δήμαρχος Αμαρουσίου έχω δει από πολύ κοντά την μεγάλη και σημαντική δυνατότητα που έχει κατ’ αρχήν ο Προσκοπισμός μέσα από την αυτοδιοίκηση 82

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

ρυθμιστικές ορμόνες του άγχους, οι οποίες επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση και τη συνολική υγεία του ανθρώπου. Πρόσφατη ανασκόπηση μελετών σε δείγμα ηλικιωμένων ανθρώπων, συμπέραναν ότι ο εθελοντισμός μειώνει τον κίνδυνο της εμφάνισης της άνοιας και τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Pittsburgh υποστήριξε ότι η ευεργετική επίδραση του εθελοντισμού στους ηλικιωμένους ανθρώπους έχει ρίζες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, ενισχύοντας παράλληλα την αυτοεκτίμηση μέσα από την κοινωνική προσφορά. Μία άλλη όμως ενδιαφέρουσα έρευνα που διεξήχθη σε δείγμα 4.500 Αμερικανών ενηλίκων, βρήκε ότι οι άνθρωποι που προσφέρουν εθελοντικά την βοήθειά τους έχουν μειωμένη εμφάνιση διαταραχών ύπνου, βιώνουν λιγότερο άγχος και συναισθήματα απογοήτευσης και κάνουν πιο εύκολες φιλίες συγκριτικά με τους μη εθελοντές. Τέλος, από το Πανεπιστήμιο του Michigan έρευνα που έγινε σε δείγμα ηλικιωμένων εθελοντών και μη εθελοντών σε χρονική περίοδο τεσσάρων ετών, έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι εθελοντές που πρόσφεραν στους συνανθρώπους με αλτρουϊστική πρόθεση είχαν χαμηλή θνησιμότητα συγκριτικά με τους μη εθελοντές. Σε εποχές λοιπόν πολύ δύσκολες, όπως αυτή που διανύει η χώρα μας, λειτουργεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης αλλά και οι οικονομικοί πόροι στερεύουν, αναπτύσσεται μία αλληλέγγυα κοινωνία, ο πολίτης, ο δημότης προσφέρει ανιδιοτελώς βοήθεια με τις δεξιότητες που έχει, τις εμπειρίες μέσα από την προσπάθεια να βοηθήσει τον συνάνθρωπό του. Κάτι που το έχουμε δει να γίνεται πράξη σήμερα σε πολλούς Δήμους στην αυτοδιοίκηση της χώρας με την τράπεζα του χρόνου, τα κοινωνικά φροντιστήρια, τις δομές αλληλεγγύης, τους εθελοντές γιατρούς – εκεί είναι και ο κύριος Κασσάρας και νομίζω ότι θα σας αναπτύξει αυτό το θέμα – τους Προσκόπους, τους εθελοντές δασοπυροσβέστες, αλλά και με πλείστες άλλες μορφές κοινωνικής προσφοράς.

ιδιαίτερες αξίες, όπως είναι η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη καθώς επίσης και η κοινωνική συμμετοχή. Είναι ο πολίτης εκείνος που προσφέρει ανιδιοτελώς τον ελεύθερο χρόνο του, τη γνώση του αλλά και τα άλλα μέσα που διαθέτει για τις χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει ανταλλάγματα και βεβαίως στηρίζοντας τις πρωτοβουλίες και τις προσφορές στο κοινωνικό σύνολο. Στην ίδια λογική κινείται και ο Προσκοπισμός εστιάζοντας και συνεπικουρώντας δεκάδες, εκατοντάδες θα έλεγα εγώ, δράσεις της αυτοδιοίκησης κυρίως στα θέματα περιβάλλοντος αλλά και φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης. Ο Προσκοπισμός είναι μια εθελοντική παιδαγωγική κίνηση για νέους και όχι μόνο ανθρώπους, ανοιχτή σε όλους, χωρίς διάκριση καταγωγής, φύλου ή πίστης σύμφωνα εξ άλλου και με τον σκοπό, τις αρχές και τη μέθοδο που καθόρισε ο ιδρυτής. Σκοπός της Προσκοπικής Κίνησης είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη των νέων ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις σωματικές, διανοητικές, κοινωνικές αλλά και πνευματικές τους ικανότητες, να παραδώσει δηλαδή στην κοινωνία άξιους, χρήσιμους, ηθικούς και υπεύθυνους πολίτες, πολίτες δηλαδή που αγωνίζονται για την βελτίωση του περιβάλλοντος αλλά και την κοινωνική αλληλεγγύη. Αναρίθμητες έρευνες έχουν μελετήσει τις ευεργετικές συνέπειες διαφόρων μορφών γενναιοδωρίας, όπως ο εθελοντισμός, οι φιλανθρωπικές, ο Προσκοπισμός αλλά και η κοινωνική προσφορά. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη, παραδείγματος χάριν, από το Πανεπιστήμιο του Μελόν σε δείγμα ενήλικων εθελοντών άνω των 50 ετών που προσέφεραν βοήθεια κατά μέσον όρο 4 ώρες την εβδομάδα, διαπιστώνει ότι το 40% εξ αυτών παρουσιάζει λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση συγκριτικά με τους μη εθελοντές. Άλλες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι ο εθελοντισμός μειώνει την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό κίνδυνο, διότι βοηθώντας τους άλλους απελευθερώνονται οι 83

τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας έχει επιφέρει εκτός των άλλων και την εσωστρέφεια, τη διάλυση των κοινωνικών ιστών της Ελληνικής κοινωνίας. Είναι ευθύνη όλων και κυρίως των φορέων του κράτους ο εθελοντισμός να απαλλαγεί από τη σύνδεσή του με την απλήρωτη εργασία, να αναχθεί σε αναγκαία στάση ζωής ώστε να μπορέσουμε σε συλλογικό επίπεδο να ενισχύσουμε την ύπαρξη, την παράδοση της ιστορίας μας ως λαός που παρήγαγε τον πολιτισμό αλλά και την δημοκρατία, που ως βασική της αρχή έχει την ενεργό συμμετοχή του πολίτη στα κοινά και την κοινωνική προσφορά. Κυρίες και κύριοι, κατ’ αρχήν θα έλεγα ότι ο τομέας του εθελοντισμού παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή αφού επηρεάζει όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής, από τη στήριξη της οικογένειας και των ατόμων, την υγεία, την παιδεία, το περιβάλλον, την ασφάλεια, τα δικαιώματα του πολίτη, τις υποδομές. Κατ’ αρχήν, σε κάθε πτυχή του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος ο εθελοντισμός δημιουργεί ένα κλίμα αισιοδοξίας, ελπίδας και εμπιστοσύνης και προετοιμάζει κυρίως τα νέα άτομα για να μπουν στην κοινωνική ζωή της χώρας. Οι εθελοντικές δράσεις φέρνουν κοντά τους ανθρώπους που σε άλλη περίπτωση δεν θα είχαν επαφή. Το κοινωνικό κεφάλαιο έχει σημαντική αξία που συνίσταται στην ενδυνάμωση της ζωής μέσα από την κοινότητα, τη συμμετοχή σε εθελοντικές οργανώσεις, στα δημόσια πράγματα, ενδυναμώνει την κοινωνική εμπιστοσύνη, δίνει απλές και καθημερινές λύσεις σε υπηρεσίες ή αγαθά που έχει ανάγκη και δεν μπορεί να αποκτήσει ο συμπολίτης μας. Αλλά ενώ υπάρχει αυτή η προσφορά και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών διευρύνεται με την ενθάρρυνση και την υποστήριξη των φορέων της αυτοδιοίκησης και όταν το κεντρικό κράτος αναπαράγοντας αποτυχημένες γραφειοκρατικές πρακτικές δεν ενισχύει στον βαθμό που θα έπρεπε ή που θα μπορούσε, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις παρεμποδίζει και το έργο του εθελοντισμού, του Προσκοπισμού,

Ο εθελοντισμός όμως δεν είναι μόνο συνυφασμένος με την αντιμετώπιση της φτώχειας αλλά και την βοήθεια στον άπορο πολίτη. Ο εθελοντισμός είναι και δείκτης πολιτισμού και το μέσον βελτίωσης της έννοιας της αλληλένδετης, της συμπληρωματικής, όπως είναι η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως είναι η τέχνη, η παιδεία, ο αθλητισμός, που προωθούνται κυρίως από οργανωμένες ομαδικές ή ατομικές εθελοντικές προσπάθειες που εκφράζουν τη δημιουργική πλευρά του ανθρώπου, διότι ο εθελοντισμός παράγει και πολιτισμό. Σήμερα έχουμε μια αλλαγή και μεταστροφή του πολιτισμού που σχετίζεται με τις κοινωνικές αλλαγές, κυρίως από την επέκταση της διαδικτυακής επικοινωνίας, όπως κάνουμε αυτή τη στιγμή, αλλά και την ευρείας χρήσης νέων εικόνων και συμβόλων που ευρέως χρησιμοποιούνται στη μετάδοση της πληροφορίας. Ο εθελοντισμός δηλαδή, είναι ο μόνος που έχει την ανάλογη δυναμική για να στηρίξει αυτή τη μεταστροφή του πολιτισμού σε υγιή παράγοντα πρόσβασης όλων των ανθρώπων και στη δημιουργία νέων αξιών, όπως είναι η αμοιβαιότητα, η κοινωνική αλληλεγγύη, το κοινωνικό όφελος και γενικότερα η ενίσχυση της συλλογικής συνείδησης. Και ενώ αυξάνεται η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα εθελοντισμού, από την άλλη αυξάνεται και η καχυποψία και η διαστρέβλωση των πραγματικών σκοπών λειτουργίας. Έχουμε το παράδειγμα των Ολυμπιακών αγώνων, εμείς στη χώρα μας, το 2004, με την υποστήριξη της επιτυχίας στη διοργάνωση μέσα από τη μεγάλη κινητοποίηση των εθελοντών, παρακαταθήκη που το κράτος κάποιων εν τοιαύτη περιπτώσει συμφερόντων, αλλά και πελατειακών σχέσεων δεν ενδιαφέρθηκαν να αξιοποιήσουν και να ενδυναμώσουν, όπως παραδείγματος χάριν με τη διεκδίκηση των γλυπτών του Παρθενώνα και έπρεπε να έρθει η οικονομική κρίση, να φτωχοποιήσει σημαντικά στρώματα του πληθυσμού της χώρας, για να γεννηθεί και πάλι ο εθελοντισμός και η κοινωνική προσφορά. Η οικονομική κρίση που μαστίζει 84

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

βλημάτων και καλύπτουν κενά που δημιουργούνται από την αδυναμία του κράτους να λειτουργήσει τις προστατευτικές δομές και τις υπηρεσίες. Οι εθελοντές βοηθάνε άλλους, αλλά παράλληλα βοηθιούνται και οι ίδιοι. Άξιο αναφοράς είναι πώς λειτούργησε η τοπική κοινωνία στην αντιμετώπιση του προσφυγικού, που είναι κάτι πολύ επίκαιρο και που το γνωρίζουμε ως αυτοδιοίκηση αρκετά. Και δεν αναφέρομαι στις επαγγελματικές ΜΚΟ και στις οργανώσεις αυτές με τις παχυλές ενισχύσεις, αλλά μιλώ για τους απλούς πολίτες της κοινωνίας της Σάμου, της Λέρου, για τις γιαγιάδες στη Λέσβο, τους νέους στην Ειδομένη, για τους πολίτες που μέσα από τις δικές τους μεμονωμένες πρωτοβουλίες ή στα πλαίσια πρωτοβουλιών των Δήμων, συνεισέφεραν και διαχειρίστηκαν μια πραγματικά δύσκολη, πρωτόγνωρη για τις τοπικές αλλά και για τη χώρα μας, αλλά και για την Ευρώπη, κοινωνική κατάσταση. Όχι μόνο δεν εναντιώθηκαν στην παρουσία των προσφύγων, αλλά βοήθησαν με τρόφιμα από το υστέρημά τους, βοήθησαν και μοιράστηκαν τη στέγη τους, το σχολείο, αγνοώντας την όποια επιβάρυνση. Τέτοιες πρωτοβουλίες και ομάδες είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουν τη στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την είχαν, γιατί σκοπός μιας υπεύθυνης αυτοδιοίκησης είναι η διαχείριση της προστιθέμενης αξίας που παράγουν οι πολίτες σε κάθε τοπική κοινωνία. Για να γίνει στάση ζωής η κοινωνική προσφορά και ο εθελοντισμός, η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πολιτών σε εθελοντικές δράσεις αξιοποιώντας το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο των εθελοντών προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, χωρίς βέβαια να φιλοδοξεί να υποκαταστήσει τις απαραίτητες δομές της Πολιτείας, που δυστυχώς σήμερα, όπως είπα και προηγουμένως, υπολειτουργούν. Η δεξαμενή των ενεργών πολιτών πρέπει να αποτελέσει την ισχυρή βάση πάνω στην οποίαν μπορεί να δομηθεί μια κοινωνία

της πρωτοβουλίας της κοινωνίας των πολιτών. Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας, οι βασικότερες αδυναμίες του θεσμού του εθελοντισμού εντοπίζονται στην έλλειψη συντονισμένης πολιτικής και στην προσέλκυση για την ενεργοποίηση νέων μελών, στην απουσία ενός πλαισίου ηθικών ανταμοιβών και κινήτρων που θα βοηθούσε στη διατήρηση των εθελοντών στους κόλπους του εθελοντικού κινήματος. Στη δυσκολία των εθελοντικών ομάδων να εξασφαλίσουν τον αναγκαίο επιχειρησιακό εξοπλισμό, αλλά και των μέσων ατομικής προστασίας. Στην ελλειμματική και διασπασμένη εκπαίδευση των εθελοντών, στις αδυναμίες που παρουσιάζονται στην κατηγοριοποίηση των εθελοντικών οργανώσεων και στην πιστοποίηση των ικανοτήτων των εθελοντών και τέλος, στη μη ουσιαστική ένταξη των εθελοντικών οργανώσεων σε έναν ενιαίο και καθετοποιημένο επιχειρησιακό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών. Τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει εμφάνιση πολλές ΜΚΟ αλλά και απλές ομάδες πολιτών με πληθώρα εθελοντικών δράσεων σε πεδία όπως οι κοινωνικές υπηρεσίες, το περιβάλλον, ο πολιτισμός και άλλα. Όλες αυτές στηρίζουν τη δράση τους στην εθελοντική προσφορά των μελών τους. Η έννοια του εθελοντισμού έχει συνδεθεί άρρηκτα με την αλληλεγγύη αλλά και την ανιδιοτελή αυτοτελή προσφορά. Ομάδες πολιτών οργανώνονται χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έρχονται κοντά, αναπτύσσουν σχέσεις και φιλίες, ανταλλάσσουν υπηρεσίες. Μέσα από αυτές τις δράσεις βιώνουμε στην Ελλάδα της κρίσης μια διαφορετική, μια πιο αισιόδοξη προοπτική. Απέναντι στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν, οι πολίτες ενώνουν τις δυνάμεις τους, τη δημιουργικότητά τους, τις γνώσεις τους, τις δυνατότητές τους, τις δεξιότητές τους και τις αντοχές τους και αναδεικνύουν το μεγαλείο του εθελοντισμού. Με τη δράση τους έρχονται και λειτουργούν ως ένα δίχτυ προστασίας, συμβάλλοντας θετικά στην αντιμετώπιση ιδιαίτερων κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών προ85

καν μέσα στις τοπικές κοινωνίες, τα κοινωνικά μαγειρεία, τα κοινωνικά καφενεία, αλλά ο πολιτισμός, η οικολογική συνείδηση, η ανακύκλωση και η επανάχρηση υλικών. Είναι αναγκαίο λοιπόν μέσα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση οι προσπάθειες αυτές ευαισθητοποίησης, αφύπνισης των πολιτών, να έχουν ένα αποτέλεσμα από την ενότητα, τη συγκρότηση αλλά και τη δυνατότητα τελικά να μπορέσουμε να κάνουμε συγκεκριμένη ενέργεια. Τέλος, θα έλεγα ότι η αυτοδιοίκηση μαζί με την κοινωνία των πολιτών, μαζί με την ιδιωτική πρωτοβουλία, πιστεύω ότι έχει αποδείξει πως μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο και δεν το λέω αυτό ως Δήμαρχος Αμαρουσίου, δεν το λέω ως Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, το λέω κυρίως ως Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, όπου μέσα από τις διάφορες γνώσεις και εμπειρίες που έχουμε αποκτήσει, μπορώ να πιστοποιήσω ότι μέσα από την κλιμάκωση των δράσεων κοινωνικής ευθύνης με μαζικές καμπάνιες κοινωνικής αλληλεγγύης, με συστηματική δουλειά στα πεδία της κρίσης σε κάθε γειτονιά της πατρίδας μας, με την αυτοδιοίκηση μαζί, για να ανοίγουμε όλοι μαζί μια ομπρέλα προστασίας που θα καλύπτει με σιγουριά και επάρκεια αγαθών και υπηρεσιών τη δοκιμαζόμενη κοινωνία, και κατόπιν όλοι μαζί, όπως ακριβώς κάνουμε και εδώ σήμερα στο Σικάγο με την δική μας παρουσία και πολλών άλλων επιστημόνων γιατρών για να αναπτύξουμε τον ιατρικό τουρισμό, μπορούμε να πάμε στην επόμενη εποχή, στην επόμενη Ελλάδα που είναι η Ελλάδα της ανάπτυξης, της ελπίδας, αλλά αυτό για να συμβεί πρέπει να έχουμε ένα καλό παρόν ενότητας, αγάπης, αλληλεγγύης και που αυτό θα μας δώσει τη βάση της ανάπτυξης του αύριο. Σας ευχαριστώ. Λυπάμαι που δεν ήμουνα κοντά σας, πιστεύω όμως να μην κούρασα και πολύ περισσότερο να κατάφερα να αναπτύξω και να μεταφέρω τις δικές μας σκέψεις μέσα σ’ αυτό το πολύ σημαντικό panel.

αλληλεγγύης και συμμετοχής. Η θέσπιση νέων μορφών από τη διάδοση της εθελοντικής κουλτούρας, ένα νέο προσανατολισμό, το πέρασμα στις παραδοσιακές μορφές εθελοντισμού, φιλανθρωπίας, στο πεδίο της κοινωνικής οικονομίας με προγραμματισμό, στόχους, θεσμικές υποδομές και μετρήσιμα αποτελέσματα, σ’ αυτό που λέγεται τρίτος τομέας της οικονομίας, γιατί ζητούμενο πέραν της κοινωνικής προστασίας είναι και η πολυπόθητη ανάπτυξη. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση λοιπόν σήμερα μπορεί να αποτελέσει τον κεντρικό άξονα στην αποτελεσματική χάραξη, τόσο κοινωνικής όσο και αναπτυξιακής πολιτικής, και τούτο διότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως επιγραμματικά η πληρέστερη εικόνα και γνώση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων αλλά και των συνθηκών, κατ’ επέκταση μεγαλύτερη δυνατότητα προσαρμογής στις πραγματικές ανάγκες των εκάστοτε τοπικών κοινωνιών, στην παραγωγή άμεσων και ευέλικτων πολιτικών, που μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα και με ευρεία κοινωνική υποδοχή, στη δυνατότητα του σχεδιασμού οριζόντιων δομών κοινωνικής πολιτικής, υπό την αιγίδα ενός φορέα με κάλυψη όλης της περιοχής ευθύνης του κάθε Δήμου, αλλά και στην άμεση ενεργοποίηση σημαντικής μερίδας πολιτών στον αγώνα κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, με τη μορφή του εθελοντισμού. Θα έλεγε κανείς, κλείνοντας, γιατί καταλαβαίνω ότι δεν είναι πολύ εύκολο ούτε σε μένα αλλά ούτε σε σας που παρακολουθείτε τη δική μου παρουσίαση, θα έλεγα λοιπόν ότι μέσα σ’ αυτήν την προσπάθεια, μέσα σε αυτό το γίγνεσθαι, ο εθελοντισμός είναι κάτι το οποίο εμάς μας έχει δημιουργήσει μια μορφή συνήθειας μέσα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Έτσι, θα έλεγε κανείς ότι στο πλαίσιο της αλληλεγγύης βρίσκονται και διάφορες αξίες, διάφορες ενέργειες οι οποίες έχουν σχέση και με την ίδια τη ζωή ενός ανθρώπου και όχι μόνο με την ποιότητά του, όπως είναι η αιμοδοσία, η δωρεά οργάνων σώματος, τα κοινωνικά φαρμακεία, τα οποία δημιουργήθη86

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Καλησπέρα. Αρχίσαμε το πρωί με τους ήρωες της ειρήνης και την ημέρα την κλείνουμε με τους ήρωες που έχουν μείνει στην τελευταία συνεδρία, πόσο μάλλον όταν αυτή είναι Σάββατο απόγευμα. Παρ’ όλα αυτά το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον και νομίζω ότι θα υπάρξει μια πολύ γόνιμη συζήτηση στη συνέχεια. Η κυρία Μαρία Αλεξίου είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρεία Κοινωνικής Ευθύνης και είναι η βασική ομιλήτρια στην συνεδρία μας αυτή. Κυρία Αλεξίου.

στη μετάλλαξη αυτή της κοινωνίας πάρα πολλά και πολύ σημαντικά πράγματα, που βοήθησαν τις κοινωνίες να επαναπροσδιοριστούν μέσα στον αστικό ιστό και μέσα στη βιομηχανική εποχή. Τώρα λοιπόν που ζούμε την περίοδο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, όπως έχει ειπωθεί, και μάλιστα σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται όχι μόνο από τη νέα τεχνολογία, αλλά και από το φαινόμενο που ονομάζουμε παγκοσμιοποίηση, νομίζω ότι η δικιά σας ύπαρξη, όπως και άλλων θεσμών που συμπληρώνουν αυτή τη μορφή της κοινωνικής πρωτοβουλίας και δράσης, είναι τελείως σημαντική και απαραίτητη ως προϋπόθεση για να υποστηρίξουμε τη μετάβαση της κοινωνίας μας σε μια νέα εποχή, που δυστυχώς ακόμα δεν έχει ξεκάθαρα προσδιοριστεί πώς θα μοιάζει. Έτσι λοιπόν, πραγματικά, είναι τιμή μου γιατί θα σας μιλήσω, όχι επί της ουσίας για τον εθελοντισμό, γιατί αυτό είναι κάτι που το ξέρετε πολύ καλύτερα από μένα, αλλά θα σας μιλήσω για τον ρόλο των επιχειρήσεων στην κοινωνία και στην ενίσχυση των συμπράξεων με φορείς, τόσο από την πλευρά της κοινωνίας των πολιτών όπως είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και το Σώμα του Προσκοπισμού, αλλά και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και με τους πολιτικούς θεσμούς, προκειμένου να δώσουμε λύσεις πια σ’ αυτά τα τεράστια κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος μας σήμερα, που είναι προβλήματα που απασχολούν τον κάθε πολίτη ξεχωριστά και τα κοινωνικά σύνολα επίσης. Και επειδή οι επιχειρήσεις είναι κι’ αυτές κάποια κοινωνικά σύνολα, έχουν και επίδραση στο κοινωνικό γίγνεσθαι σημαντική και ευθύνη απέναντι στον τρόπο με τον οποίον επηρεάζουν το κοινωνικό γίγνεσθαι. Αυτό το έχουμε ορίσει σήμερα, στις μέρες μας πια, ως εταιρική κοινωνική ευθύνη. Έτσι λοιπόν είμαι μαζί σας γιατί έχω την τιμή να εκπροσωπώ το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Ελπίζω να μπορέσω να γυρίσω και τις διαφάνειες εν

ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΞΙΟΥ Πρόεδρος - CSR HELLAS

Καλησπέρα. Νομίζω ότι έχουμε μια μικρή παρουσίαση που θα βοηθήσει λίγο την δικιά μου συμμετοχή σ’ αυτή την ωραία εκδήλωση και πραγματικά αισθάνομαι τιμή μου να είμαι ανάμεσά σας, κατ’ αρχήν γιατί θεωρώ ότι το κίνημα του Προσκοπισμού αναδυόμενο σε μια εποχή που η παγκόσμια κοινωνία πέρναγε από την αγροτική εποχή, ουσιαστικά από την αγροτική κοινωνία στη μέση βιομηχανική, ήταν η περίοδος της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης όπως θεωρήθηκε, έδωσε πραγματικά ως θεσμός

δεν μπορεί να είναι κερδοφόρα σε ένα περιβάλλον που είναι υπό κατάρρευση. Η στρατηγική είναι απλή, αλλά πολύ δύσκολη. Να αναδείξουμε ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο συνδυάζει τη μακροπρόθεσμη προοπτική των επιχειρήσεων και τη μακροπρόθεσμη φυσικά προοπτική της κοινωνίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί φυσικά με μια ικανοποιητική κερδοφορία, που θα δώσει τη δυνατότητα η οικονομία να είναι υγιής και βιώσιμη και μαζί με αυτήν την οικονομία η κοινωνία και οι πολίτες να μπορούν να προοδεύουν και να αναπτύσσονται. Έτσι λοιπόν κατανοούμε ότι αυτά είναι δύο πλευρές ενός νομίσματος, που αποτελεί ίσως τον κοινό τόπο, οικονομίας – κοινωνίας, επιχειρήσεων και πολιτών. Μέχρι σήμερα, ως φορέας με τη δύναμη που μας δίνουν τα μέλη μας και ο εθελοντισμός που εκφράζουν οι εταιρείες μέλη του δικτύου μας, έχουμε υποστηρίξει πολλές δράσεις κοινωνικού εθελοντισμού και αλληλεγγύης, αλλά πάντα στο πλαίσιο των συλλογικών συμπράξεων. Εμείς υποστηρίζουμε ότι τίποτα απ’ αυτά που μας απασχολούν πραγματικά, δεν μπορεί να κερδηθεί ή να λυθεί με τη δύναμη του ενός. Πιστεύουμε στη δύναμη των πολλών, γι’ αυτό οι δράσεις που υποστηρίζουμε ως δίκτυο και που ενισχύουμε μέσα από τα μέλη μας ή υποστηρίζουμε τα μέλη μας να αναπτύξουν, είναι δράσεις συλλογικής πρωτοβουλίας. Ενδεικτικά να σας πω ότι το 2007, θυμάστε όλοι τις καταστροφές που είχαμε δει και υποστεί μετά τις πυρκαγιές, αναλάβαμε μια πρωτοβουλία με συμμετοχή από όλα τα μέλη, και εδώ να υποστηρίξω κυρίως με τη συμμετοχή των επιχειρήσεων που είναι μικρομεσαίες και που συνήθως ούτε τις βλέπουμε να διαφημίζονται, ούτε τις βλέπουμε να ακούγονται για πρωτοβουλίες τέτοιου τύπου, αλλά κι αυτές έχουν πολύ σημαντική δύναμη και ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σε συνεργασία με τη ΜΚΟ ΠΡΑΞΙΣ και σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που αφορούσε ένα πρόγραμμα διάρκειας περίπου δύο χρόνων και περιλάμβανε τα εξής: Πα-

τω μεταξύ. Τα κατάφερα. Το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, CSR Hellas, ιδρύθηκε το 2000, με αποστολή να προωθήσει την έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στις Ελληνικές επιχειρήσεις, που όπως ίσως γνωρίζετε, αποτελούνται κυρίως από πολύ μικρές επιχειρήσεις και σήμερα απαρτίζεται συνολικά από 129 μέλη, εκ των οποίων 82 είναι κύρια, 44 απλά και 3 συνδεδεμένα. Από το 2008, ευθύνη του Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στην Ελλάδα είναι και η λειτουργία του δικτύου για ένα οικουμενικό σύμφωνο, το λεγόμενο Global Compact του ΟΗΕ. Όπως στο Ελληνικό δίκτυο υπάρχουν σήμερα στην Ευρώπη δίκτυα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και σε αυτές που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δίκτυα για το οικουμενικό σύμφωνο του ΟΗΕ το Global Compact υπάρχουν σε 90 χώρες του κόσμου. Ποιος είναι ο στόχος μας ως δικτύου. Το όραμά μας είναι να βελτιώσουμε τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων αλλά και της οικονομίας μας, μέσω της ενσωμάτωσης της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και των συναφών με αυτήν αρχών, τόσο στην στρατηγική όσο και στους βασικούς άξονες λειτουργίας των επιχειρήσεων. Η αποστολή μας, να αξιοποιήσουμε τις αρχές που αφορούν τη διαφάνεια, την υπευθυνότητα, την κοινωνική αλληλεγγύη, την κοινωνική συνείδηση και κάποιες ακόμα, όπως είναι η έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη, και να περάσουμε από την ενσωμάτωση των αξιών στην ανάληψη πρωτοβουλιών, που είτε μέσω καινοτομικών προσεγγίσεων, είτε μέσω συμπράξεων με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, να δώσουμε λύσεις σε προβλήματα που όπως είπα εξ αρχής είναι κοινά, αφορούν και τις επιχειρήσεις και την κοινωνία και τους πολίτες, διότι εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι οι επιχειρήσεις, και είναι εμφανές πια στη χώρα μας μετά από επτά χρόνια κρίσης, δεν μπορούν να αναπτυχθούν σε μια κοινωνία που φτωχαίνει και μαραζώνει και καταρρέει. Καμία επιχείρηση 88

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

όχι μόνο τα δίναμε έτσι λίγο απλόχερα, αλλά βγαίναμε και σε δελτία τύπου και σε τηλεοράσεις και διαφημιζόμασταν γι’ αυτά τα ποσά που δίναμε σε μορφή χορηγιών. Επίσης, το 2016 φυσικά ξεκινήσαμε ένα πρόγραμμα υποστήριξης των ομάδων που θεωρούμε από τις πλέον μειονεκτούσες αυτή την περίοδο, τους πρόσφυγες, πάλι σε συνεργασία με μη κυβερνητικές οργανώσεις, με Τοπική Αυτοδιοίκηση, με εθελοντές εργαζόμενους, το οποίο αφορούσε το να συνδέσουμε ανάγκες που κατέγραφαν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις μέσα στα στρατόπεδα υποδοχής ή η Τοπική Αυτοδιοίκηση κατά τόπους, με παροχή προϊόντων και υπηρεσιών από τις επιχειρήσεις μας μέλη και να συντονίσουμε με αυτόν τον τρόπο προσφορά και ζήτηση, διότι επίσης ένα άλλο πρόβλημα που έχουμε σ’ αυτή τη χώρα είναι ότι υπάρχει η διάθεση προσφοράς, υπάρχει η μεγάλη ζήτηση. Πώς θα γίνει το πάντρεμα, πώς θα διαχειριστούμε και πώς θα οργανώσουμε καλύτερα και αποτελεσματικότερα το να πάει αυτό που προσφέρεται σ’ αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη και το ζητάνε, είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Και είναι μεγάλο πρόβλημα γιατί δεν συνεργαζόμαστε μεταξύ μας και δεν έχουμε μάθει να συνεργαζόμαστε. Και για να μην κουράζω παραπάνω, για μας προκειμένου να βοηθούμε τις επιχειρήσεις στη σωστή κατεύθυνση δημιουργήσαμε τον Οδηγό Υπεύθυνης Επιχειρηματικότητας. Δεν θα σας μιλήσω πολύ γι’ αυτόν. Αν θέλετε θα τον βρείτε, διατίθεται δωρεάν. Μέσα σ’ αυτό τον οδηγό που απευθύνεται κυρίως σε επιχειρήσεις, αλλά νομίζω ότι θα ήταν χρήσιμος σε κάθε οργανισμό, υπάρχει ένα κεφάλαιο που αφορά τον εταιρικό εθελοντισμό ειδικότερα. Εκεί το εργαλείο φτιάχτηκε από στελέχη επιχειρήσεων που εφαρμόζουν τέτοιες δράσεις, που έχουν δηλαδή την πείρα και έχουν και τις γνώσεις και έχουν και τα ειδικά εργαλεία του management, όπως λέμε εμείς στον κόσμο μας, και προσπαθούν με τα λεφτά που δίνουν και τους πόρους που

ροχή συμβουλευτικής υποστήριξης στους γονείς και στους δασκάλους που ζούσαν στις πυρόπληκτες περιοχές, αλλά και στους ηλικιωμένους ανθρώπους, για το πώς θ’ αντιμετωπίσουν αφ’ ενός το ψυχολογικό κόστος από αυτή την εμπειρία που είχαν υποστεί, αλλά και πώς θα βοηθήσουν τα παιδιά να ξεπεράσουν αυτά που είχαν ζήσει μέσα σ’ εκείνο το δράμα. Για να σας πω πόσο σημαντικό ήταν αυτό, τουλάχιστον ως μητέρα, ο γιός μου, τεσσάρων ετών εκείνη την εποχή, από αυτά που έβλεπε και μόνο στην τηλεόραση, ζωγράφιζε μόνο μαύρα επί δύο χρόνια στο σχολείο. Η ψυχολόγος μου είπε πρέπει να προσέξετε, κάτι έχει το παιδί σας. Και το πρόβλημα του παιδιού μου ήταν ότι έβλεπε τις εικόνες στην τηλεόραση. Σκεφθείτε τα παιδιά που ζούσαν σ’ αυτές τις περιοχές για το πώς είχαν βιώσει αυτό το τεράστιο τραύμα. Παράλληλα, είχε πρόγραμμα δενδροφύτευσης στις πυρόπληκτες περιοχές και επιτρέψτε μου να πω, ότι έχει σημασία πάντα στους θεσμούς ποια είναι τα πρόσωπα. Εδώ η εμπειρία μας στο ίδιο πρόγραμμα, ήταν ότι κάποιοι Δήμαρχοι από τις πυρόπληκτες περιοχές της Ηλείας δεν ενδιαφέρθηκαν καθόλου για το πρόγραμμα δενδροφύτευσης που τους προσφέραμε δωρεάν, με το εθελοντισμό των εργαζομένων μας και με κόστος που καλύπτανε μόνο οι εταιρείες, και ήταν προς τιμήν των Δήμων στην Εύβοια, που όχι μόνο είπαν ελάτε σε μας και σας παρακαλούμε ελάτε εδώ να φροντίσουμε την δενδροφύτευση, αλλά βοήθησαν με ίδια μέσα τότε να υλοποιηθεί το έργο. Το 2015 επίσης, αναλάβαμε πρωτοβουλία σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, στο πλαίσιο της ομάδας, μάλλον του προγράμματος, που υλοποιείται από το ΚΥΑΔΑ για τις άπορες οικογένειες, για να υιοθετήσουμε οικογένειες που ζούσαν στο κέντρο υποδοχής. Τις υιοθετούσαμε με παροχή σε είδη, όχι με παροχή σε χρήμα, γιατί είχε αρχίσει η κρίση και θυμάστε ότι από το 2007 και μετά οι επιχειρήσεις είχαν περικόψει πάρα πολύ κάποια κονδύλια, που στο παρελθόν 89

αυτός είναι ο στόχος που πραγματικά πιστεύουμε ότι αν η χώρα καταφέρει να τον κατακτήσει, αν δηλαδή καταφέρουμε να εμπνεύσουμε στους πολίτες και στους φορείς αυτής της χώρας την έννοια της συνεργασίας και της σύμπραξης, της συλλογικότητας δηλαδή, τότε η δύναμη που θα αποκτήσουμε για να αντιμετωπίσουμε όλα τα άλλα είναι τεράστια. Άρα, βάζοντας μπροστά τον στόχο 17, που είναι συλλογική δράση, για να αντιμετωπίσουμε τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και λέμε ενώνουμε τις δυνάμεις μας κάτω από αυτή την ομπρέλα με όλους όσους θέλουν και πρεσβεύουν ή επιδιώκουν τα ίδια και από εκεί και πέρα είναι ζήτημα να βάλουμε όσα διαθέτουμε, τη γνώση, το μυαλό, τα χέρια, τις δεξιότητες, την ψυχή, τις αξίες για να φέρουμε ένα καινούργιο αύριο και κυρίως στα παιδιά που είναι παιδιά όλων μας και νομίζουμε ότι τους αξίζει. Και η βάση όλων αυτών είναι πάλι κάτι που μας ενώνει, τα κοινά μας ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμά μας σε ένα καλύτερο μέλλον. Σας ευχαριστώ.

διαθέτουν να πιάσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τόπο, να φέρουν δηλαδή όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αποτέλεσμα. Εδώ λοιπόν θα βρείτε τί σημαίνει εταιρικός εθελοντισμός πραγματικά για τις επιχειρήσεις, πώς εφαρμόζεται, με ποιον τρόπο μπορεί να εφαρμοστεί, πώς μπορούν να έρθουν κοντά επιχειρήσεις και κοινωνία των πολιτών, Τοπική Αυτοδιοίκηση και να κάτσουν στο τραπέζι να σχεδιάσουν σωστά δράσεις, να υλοποιήσουν σωστά δράσεις και να μετρήσουν τα αποτελέσματα ώστε να μπορούμε το επόμενο βήμα να γίνει ακόμα καλύτερα και ακόμα πιο αποτελεσματικά. Και βέβαια περιγράφει αρκετά πράγματα, που πιστεύω ότι ακόμα και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, αν δουλεύανε πάνω σε αυτή τη βάση, θα μπορούσαν πολύ καλύτερα να παραδώσουν τα δικά τους έργα με λιγότερο κόπο και καλύτερο αποτέλεσμα. Πού βρισκόμαστε σήμερα: Σήμερα ανοίγεται μπροστά μας ένας καινούργιος δρόμος και εγώ θέλοντας να είμαι πάντα αισιόδοξη, θα ήθελα να βρω την ευκαιρία σήμερα να σας προσκαλέσω και να σας προκαλέσω να δούμε αυτό που μας συμβαίνει αλλά και αυτό που έρχεται, με ένα θετικό βλέμμα. Μετά από 30 χρόνια που στην παγκόσμια κοινότητα μιλάγαμε για ανθρώπινα δικαιώματα, για βιώσιμη ανάπτυξη, για υπευθυνότητα, καταλήξαμε να δημιουργήσουμε μια κοινή ατζέντα, μια παγκόσμια ατζέντα, γιατί επιτρέψτε μου να σας πω ότι τα προβλήματα είναι παγκόσμια. Και αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που σήμερα πρέπει να αντιμετωπίσουμε, ότι δεν είναι μόνο το τοπικό και πώς θα το αντιμετωπίσω εδώ. Είναι πώς αυτό λειτουργεί στο παγκόσμιο σύστημα και πώς το παγκόσμιο σύστημα και το παγκόσμιο πρόβλημα επηρεάζει και το τοπικό. Έτσι λοιπόν μετά από 30 χρόνια καταφέραμε να έχουμε μια κοινή παγκόσμια ατζέντα με 17 στόχους και θεωρώ ότι αν τους διαβάσετε θα δείτε ότι μας εκφράζουν όλους. Εμείς ως Δίκτυο αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία και λέμε ότι θέλουμε να βγούμε μπροστά με τον στόχο 17, γιατί

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε την κυρία Αλεξίου, ιδιαίτερα για την προτροπή για μια θετική ματιά στα όσα μας συμβαίνουν. Η κυρία Ελένη Φαγογένη είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του αδελφού Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού.

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

είναι σε 95 πόλεις σε όλη την Ελλάδα, σχεδόν σε κάθε γωνιά λοιπόν. Συμμετέχουν σήμερα στον Οδηγισμό περισσότερα από 5.000 παιδιά και 2.500 ενήλικα στελέχη και φυσικά είναι μέλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Οδηγών, που με τη σειρά της η WAGGGS έχει πάνω από 10.000.000 μέλη σε 146 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ξεκινώντας να σας πω μερικά πράγματα για τη συνεργασία μας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Θα ήθελα κατ’ αρχήν να σας πω ότι είναι σχεδόν καθημερινή, ακριβώς επειδή βρισκόμαστε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, συνεργαζόμαστε στενά με τους Δήμους στους οποίους έχουμε ομάδες και βοηθάνε, κατ’ αρχήν εμάς ως σωματείο πάρα πολύ, αλλά και από κοινού κάνουμε δράσεις κοινωνικής προσφοράς και βοηθάμε στον κάθε τόπο. Θα σας δώσω ένα από τα παραδείγματα που μπορώ να σκεφθώ και αυτό είναι οι κατασκηνώσεις κοινοτικής ανάπτυξης, οι οποίες υλοποιούνται κάθε καλοκαίρι από το 1950 από τον Κλάδο Μεγάλων Οδηγών, από εφήβους δηλαδή 14 με 17 ετών. Είναι μία από τις δράσεις μας που μας φέρνει σε πολύ πιο στενή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ακριβώς γιατί έρχεται να καλύψει τις ανάγκες που υπάρχουν σε κάθε τόπο, σε κάθε Δήμο. Τα παιδιά προετοιμάζονται ένα χρόνο πριν, πηγαίνουν σε περιοχές από τη Γαύδο μέχρι τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, από τους Οθωνούς μέχρι το Αγαθονήσι και πραγματικά βοηθούν τους κατοίκους. Άρα, ξεκινάνε να ανακαλύψουν τις ανάγκες και στη συνέχεια να καλύψουν τις ανάγκες αυτές, είτε είναι ανάγκες όπως το να εξωραΐσουμε μια παιδική χαρά μέχρι να εξοπλίσουμε ένα αγροτικό ιατρείο. Έχω κάποια παραδείγματα να σας πω και τα οποία έχουν να κάνουν και με το κομμάτι του τουρισμού που μπορεί να αξιοποιήσει αργότερα ο κάθε τόπος, το κάθε νησί, η κάθε κοινότητα, αλλά και με δημιουργία δανειστικών βιβλιοθηκών, με δημιουργία ιστοσελίδων για τον κάθε τόπο, διάνοιξη μονοπατιών, ακόμα και για την ψυχαγωγία των κα-

Ελένη Φαγογένη Μέλος Δ.Σ. - ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΔΗΓΙΣΜΟΥ

Καλησπέρα. Να συγχαρώ κατ’ αρχήν ξεκινώντας τους αδελφούς μας Προσκόπους για την πολύ ωραία διοργάνωση. Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία και να προβληματιστούμε και να ανιχνεύσουμε προς τα πού θα έπρεπε να κινηθούμε σε ό,τι αφορά τον εθελοντισμό από εδώ και πέρα, όχι μόνο εσείς και εμείς, αλλά όλοι μας. Ξεκινώντας να σας πω λίγα πράγματα για το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, το οποίο είναι ένα σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που στοχεύει στην πραγματικότητα στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών και των νέων. Δίνει την ευκαιρία μέσα από αυτοδιοικούμενες ομάδες τα παιδιά να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους, να προσφέρουν στο κοινωνικό τους σύνολο και να έρθουν σε επαφή με την φύση. Αυτοί είναι οι τρεις πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται το πρόγραμμά μας και σε αυτούς τους τρεις πυλώνες δουλεύουμε. Να σας πω ότι τα παιδιά μας είναι χωρισμένα σε τέσσερεις ομάδες. Είναι κατ’ αρχήν ο Κλάδος Αστεριών που είναι τα πιο μικρά παιδιά. 5-7 ετών, ο Κλάδος Πουλιών, τα αντίστοιχα Λυκόπουλα που είναι 7-11, ο Κλάδος Οδηγών 11 έως 14 και ο Κλάδος Μεγάλων Οδηγών που είναι από 14 έως 17 ετών. Να σας πω ότι σήμερα ο Ελληνικός Οδηγισμός

ναι να προσφέρεις γύρω σου, στον κόσμο που έχει ανάγκη, πώς μπορείς συνέχεια να βοηθάς και να δίνεις χέρι. Ευχαριστώ πολύ.

τοίκων και των παιδιών. Σε ό,τι αφορά το κομμάτι με τις επιχειρήσεις και παρ’ ότι οι επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει να κάνουν πια μόνες τους εθελοντισμό, πολλές από αυτές, υπάρχει ακόμα στενή συνεργασία με τις οργανώσεις, θα ήθελα να σας παρουσιάσω το πρόγραμμα του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, το οποίο πραγματοποιείται τους τελευταίους 6 μήνες και θα πραγματοποιείται με τη βοήθεια του προγράμματος του Ιδρύματος Vodafone, Vodafone world of difference και το οποίο ονομάζεται «Προσφυγικές Ροές, Ανθρώπινα Δικαιώματα και Διαπολιτισμικότητα», το οποίο έχει πάει μέχρι σήμερα περίπου σε 40 σχολεία και έχουν συμμετάσχει σε αυτό 2.060 μαθητές από Νηπιαγωγεία, Δημοτικά και Γυμνάσια και περίπου 430 εκπαιδευτικοί σε εκπαιδευτικά σεμινάρια και στο πρόγραμμα που πραγματοποιείται στα σχολεία. Είναι μια ευκαιρία, μια πολύ σημαντική ευκαιρία για μας να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά γύρω από το προσφυγικό ζήτημα, ενδεχομένως να αλλάξουμε τη στάση και τη γνώμη τους πάνω σε αυτό το θέμα, ειδικά στις περιοχές που όπως είπαμε και νωρίτερα, όπως η Μυτιλήνη, οι άλλες περιοχές που πλήττονται περισσότερο από αυτό και νομίζω ότι ήδη γίνεται πολύ σημαντική δουλειά και έχει βοηθήσει πάρα πολύ τα παιδιά που συμμετέχουν, να δουν το προσφυγικό ζήτημα με τελείως διαφορετικό μάτι. Να σας πω βεβαίως ότι το πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, έχει πάρει την έγκριση από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και επίσης υπό την αιγίδα της ΚΕΔΕ και της Περιφέρειας Αττικής. Αυτές οι σχέσεις κοινής ωφέλειας που χτίζουμε με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις δεν είναι για μας μόνο μια ευκαιρία κοινωνικής προσφοράς, που είναι μέσα στο DNA το δικό μας όπως και το δικό σας, αλλά είναι μια ευκαιρία να υλοποιήσουμε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του παιδαγωγικού προγράμματος, που είναι να δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, να μάθουν από 5 ετών ή από 7 ετών πόσο σημαντικό εί-

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε την κυρία Φαγογένη για τα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα που μας είπε για την δράση του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού. Ο κύριος Γιώργος Κασσάρας είναι στρατιωτικός γιατρός και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου των Γιατρών του Κόσμου. Η εμπειρία του πολύ ενδιαφέρουσα για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων για την ιδιαίτερη εμπλοκή των Γιατρών του Κόσμου στο προσφυγικό πρόβλημα των τελευταίων δύο χρόνων και όχι μόνο. Ακούμε, κύριε Κασσάρα.

Γιώργος Κασσάρας Μέλος Δ.Σ. - ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ευχαριστώ εκ μέρους της οργάνωσης το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Και άλλη φορά έχω ξαναέρθει, κύριε Πρόεδρε, και το αγαπώ πολύ αυτό το Σώμα. Είναι αλήθεια ότι από μικρός ήθελα να μπω στον Προσκοπισμό, αλλά για πολλούς λόγους επαγγελματικούς του πατέρα μου δεν μπόρεσα, αλλά και τα δύο μου τα παιδιά τα έβαλα στον 92

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

ιατρική εδώ στην Ελλάδα και δεν βλέπουμε μόνο μετανάστες, αλλά και Έλληνες. Ξέρετε ότι η οικονομική κρίση έφερε πάρα πολλά προβλήματα και στους Έλληνες ανασφάλιστους. Τα πολυϊατρεία μας είναι στην Αθήνα το πρώτο, στο Πέραμα, μεγάλη ζώνη ανεργίας με πολλούς Έλληνες που βλέπουμε, στον Πειραιά πρόσφατα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Χανιά, Καβάλα και στη Χίο πρόσφατα. Και θέλω να πω κάτι, μίλησε και ο κ. Πατούλης, με τον οποίον είμαστε συνεργάτες, γιατί είμαι εκλεγμένος μέλος του πειθαρχικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, τα δικά μας πολυϊατρεία είναι η μόνη μη κυβερνητική οργάνωση που είναι κανονικά, έχουν άδεια λειτουργίας, έχουν πάρει άδεια από τους κατά τόπους ιατρικούς συλλόγους, δεν το στήσαμε έτσι, να το πω απλά, το μαγαζί. Κινητές μονάδες. Έχουμε μία κινητή οδοντιατρική μονάδα, οφθαλμολογική, γυναικολογική, παιδιατρική και αναλαμβάνουμε προγράμματα και πηγαίνουμε στα νησιά – ένα διάστημα μας είχε χρηματοδοτήσει η Ένωση Εφοπλιστών – τα οποία δεν έχουν βασικές ειδικότητες, σε απομεμακρυσμένα χωριά, και προσφέρουμε πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας. Υπνωτήρια και ξενώνες. Έναν ξενώνα έχουμε στο κτίριο της οργάνωσης για τους αιτούντες άσυλο, δυναμικότητος 50 ατόμων. Ένας άλλος ξενώνας είναι κοντά, δίπλα στην οργάνωση η οποία είναι στην οδό Πειραιώς, στη Δεληγιώργη δυναμικότητος περί τα 70 άτομα και για αιτούντες άσυλο, αλλά και για τις οικογένειες των Σύρων, οι οποίες θα μεταναστεύσουν στο εξωτερικό. Ένας άλλος πολύ καλός ξενώνας που τώρα τελευταία έχει ένα πρόβλημα χρηματοδότησης για τους άστεγους, είναι στην Ακαδημία Πλάτωνος. Δράσεις ευαισθητοποίησης. Ρατσιστική βία. Και εγώ έχω αντιμετωπίσει. Τώρα δεν έχουμε, αλλά πριν από αυτό που έγινε στον Πειραιά με τη δολοφονία του Φύσσα, βλέπετε την εικόνα την οποίαν την είχαμε βάλει στο διαδίκτυο,

Προσκοπισμό. Ο γιός μου δραστηριοποιείται ακόμα και είναι τώρα εδώ στην παρουσίαση. Όπως βλέπετε, είμαι στρατιωτικός γιατρός. Γιατί το λέω αυτό το πράγμα, και μάλιστα συνεργάτης με τον Άγγελο Καραμάνη. Αν δεν υπήρχε σοβαρότητα στην οργάνωση των Γιατρών του Κόσμου δεν θα ήμουνα. Επειδή ειπώθηκαν πάρα πολλά για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, και είναι αλήθεια, και μάλιστα από εσάς, κύριε συντονιστά, γιατί έχουμε ζήσει πολύ έντονο το πρόβλημα στη Μυτιλήνη. Μόνο να σας πω ότι αυτή τη στιγμή δύο ιδρυτικά μέλη των Γιατρών του Κόσμου, ο κ. Ρόζενμπεργκ, ο καθηγητής χειρουργός είναι Πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ και ο συνεργάτης μου ο Γιάννης Μουζάλας που ήμαστε μαζί στο προηγούμενο Διοικητικό Συμβούλιο, μπορεί να είχαμε ορισμένες διαφορετικές απόψεις, αλλά προσφέρει όντως τις πολλές εμπειρίες που έχει από την οργάνωση. Ποιοι είμαστε οι Γιατροί του Κόσμου: Ιδρυθήκαμε το 1990, όπως είπα, από τον κ. Ρόζενμπεργκ, τον καθηγητή και είμαστε μέλη καθαρά εθελοντές, η σπονδυλική στήλη των Γιατρών του Κόσμου, ενός Ευρωπαϊκού θα έλεγα συστήματος. Ξεκίνησε από τη Γαλλία και όπως βλέπετε στη διαφάνεια, κινητήρια αρχή της οργάνωσης είναι ότι κάθε ανθρώπινη ύπαρξη έχει δικαίωμα στην ανθρωπιστική βοήθεια, ανεξάρτητα από το φύλο, την καταγωγή, σεξουαλικό προσανατολισμό, θρησκεία, ιδεολογία και πολιτική πεποίθηση. Όραμά μας, μακροπρόθεσμος στόχος των Γιατρών του Κόσμου είναι να κάνουν την υγεία βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Ποιες είναι οι δράσεις μας: Ανοιχτά πολυϊατρεία. Εγώ, Άγγελε Καραμάνη, όταν έφυγα το 2010 από τον στρατό ήθελα να ασχοληθώ με τον εθελοντισμό, έψαξα στο διαδίκτυο, ξεκίνησα και δραστηριοποιήθηκα στους Γιατρούς του Κόσμου και μάλιστα με τίμησε η οργάνωση, μου ανέθεσε την οργάνωση των ιατρείων και εν συνεχεία στο Διοικητικό Συμβούλιο έχω βγει δύο χρονιές. Μου άρεσε γιατί κάνανε 93

Το υπνωτήριο αστέγων, δυναμικότητος 50 ατόμων. Εδώ να σας πω, μου έκανε εντύπωση όταν τον είχαμε φτιάξει αυτόν τον ξενώνα, μία κυρία 50 χρόνων είχε χάσει τη δουλειά της, μιλούσε απταίστως Γαλλικά, Αγγλικά και ξεναγούσε ένα τηλεοπτικό δίκτυο των Γάλλων που έβγαζε πλάνα, γιατί είχε χάσει τη δουλειά της, δούλευε σε ένα ταξιδιωτικό γραφείο και όπως ξέρετε, λόγω της οικονομικής κρίσης, πάρα πολλά τέτοια γραφεία έχουν κλείσει, και έμενε μέσα στον ξενώνα. Περιοχές παρέμβασης σε δομές φιλοξενίας προσφύγων. Βλέπετε στο Αιγαίο, στη Λέσβο, κύριε συντονιστά, στη Χίο, στη βόρεια Ελλάδα – δεν διαβάζω, τα βλέπετε όλα αυτά τα μέρη στα οποία προσφέρουμε πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας, κεντρική Ελλάδα, Αττική και στη νότια Ελλάδα. Εδώ έχω τον χάρτη όπου φαίνονται με τις σημαίες. Τώρα εδώ θέλω να κάνω και κάτι άλλο, μια άλλη παρέμβαση, γιατί ειπώθηκε στα προηγούμενα panel. Σε όλα αυτά πηγαίνουν εθελοντές; Όχι. Πάνε και άτομα τα οποία τα πληρώνουμε. Εγώ όταν ξεκίνησα στην οργάνωση το 2011, είχαμε γύρω στους 20 υπαλλήλους για τις διοικητικές υπηρεσίες. Και στο πολυϊατρείο μία γιατρό, γιατί εγώ πήγαινα τα μεσημέρια και όχι πάντα, ανάμεσα από το ιδιωτικό μου ιατρείο, όπως και άλλοι συνάδελφοι και η οποία ήταν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τώρα πάνω από 200 άτομα, πολλά δεν τα ξέρω. Αλλά θα μου πείτε απαρτίζονται και όλες αυτές οι αποστολές από εθελοντές. Για τα άλλα τα παιδιά, ναι, μου αρέσει, το χαίρομαι γιατί υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ανεργίας και στους γιατρούς, που το ζούμε στον Ιατρικό Σύλλογο, και ψυχολόγοι έρχονται και προσφέρουν, όσο διαρκεί το πρόγραμμα, δύο χρόνια, όσο διαρκεί. Προσφέρουν και εμπειρίες για τη δουλειά τους και για το βιογραφικό τους και θέσεις εργασίας. Κύριες δράσεις στις δομές φιλοξενίας των προσφύγων είναι ιατρική εξέταση, πρωτοβάθμια περίθαλψη, φάρμακα, έχουμε κοινωνικό φαρμακείο πάρα πολύ καλό, σε

το είχα δει και εγώ, οι εξ Αφρικής, όσοι είναι γιατροί θα ξέρετε, έχουν μια τάση για χειλοειδή και ο συγκεκριμένος, του είχαν γράψει με μαχαίρι «ΧΑ». Ευτυχώς τώρα δεν έχουμε τέτοια. Διεθνείς αποστολές. Και με το διεθνές τμήμα αλλά και οι Γιατροί του Κόσμου Ελλάδος, έχουμε συμμετάσχει σε διεθνείς αποστολές και μέχρι τώρα συντηρούμε ένα ιατρείο με δικά μας έξοδα στην Ουγκάντα, ένα πολυϊατρείο, σε μια περιοχή που είναι κοντά στην Καμπάλα. Διαχείριση κρίσεων. Έχουμε στο παρελθόν συμμετάσχει, καθαρά εθελοντικά. Σε σεισμούς, πλημμύρες και άλλες τέτοιες καταστάσεις. Τώρα βέβαια δραστηριοποιούμεθα πιο πολύ στην Ελλάδα, γιατί όπως ξέρετε είναι μεγάλο το πρόβλημα το μεταναστευτικό. Δράσεις μείωσης βλάβης. Υπάρχει μία κινητή μονάδα η οποία δύο φορές την εβδομάδα καθαρά από εθελοντές, συναδέλφους γιατρούς και όχι μόνο, ψυχολόγους, προσφέρει πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας αλλά και ψυχολογική υποστήριξη στους τοξικομανείς. Και βέβαια οι παρεμβάσεις της οργάνωσης στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση που είναι πάρα πολύ μεγάλη. Οι παρεμβάσεις στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση. Τρεις άξονες: Παροχή υπηρεσιών σε δομές φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, λειτουργία κινητών μονάδων, που σας είπα, πηγαίνουμε στα hot spot κ.λπ., και λειτουργία δομών φιλοξενίας, ξενώνες σε αιτούντες άσυλο, σας είπα προηγουμένως, θα σας δείξω και φωτογραφικό υλικό. Εδώ είναι η τελευταία δομή, η Ελαία, την οποίαν την έχουμε στην Παιανία, για τα ασυνόδευτα παιδιά. Μεγάλο πρόβλημα. Και αρκετά προβληματικά, και μας έχουν δημιουργήσει, και όταν λέμε παιδιά μην περιμένετε, ένα παιδί 15 χρόνων, 13 χρόνων είναι πολύ πιο ώριμο από ένα τριαντάρικο παιδί δικό μας, γιατί έχει ζήσει στο πετσί του τον πόλεμο, πολλά απ’ αυτά κάνουν χρήση ναρκωτικών, δυστυχώς. Αυτός είναι ο ξενώνας φιλοξενίας που έχουμε. 94

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

εμείς σε διάφορες εκδηλώσεις, έχουμε στείλει εθελοντές γιατρούς. Εδώ είναι η κοινή προσπάθεια που κάναμε, κατά βάσιν εσείς που μαζέψατε φάρμακα και εμείς τα διαθέσαμε στα ιατρεία μας αλλά και στα camps που έχουμε τους μετανάστες. Εδώ είναι διάφορες φωτογραφίες, να σας δείξω τις κοινές μας δράσεις. Και τώρα ένα βιντεάκι, το οποίο λέει τί είναι εθελοντισμός, καθαρά από τους εθελοντές της οργάνωσης, δεν ξέρω, το έχω δώσει. Το βιντεάκι. [Προβολή βίντεο] Σ’ αυτό το βίντεο είναι πάρα πολλοί συνάδελφοι γιατροί, καθηγητές Πανεπιστημίου, έθιξα προηγουμένως στο πρώτο panel για το θέμα των συνταξιούχων γιατρών. Το πολέμησα πάρα πολύ, δυστυχώς είναι τέτοια η νομοθεσία στην Ελλάδα, υπήρχαν ορισμένες αντιδράσεις, αλλά στο τέλος μπλέκεις σε τέτοια γραφειοκρατία και δεν μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου, αλλά είναι πάρα πολλοί καθηγητές οι οποίοι έρχονται και εγώ τους έχω στην οργάνωση, εν γνώσει του Ιατρικού Συλλόγου, σε συνεργασία και με τον Γιώργο τον Πατούλη, ως ιατρικούς συμβούλους, και επειδή έχω και πολλά νέα παιδιά γιατρούς που έρχονται, δουλεύουν μαζί. Σ’ αυτό το βίντεο που είδατε είναι και καθηγητής παιδιατρικής και καθηγητής χειρουργικής. Τελειώνοντας θέλω να πω τί είναι εθελοντισμός. Το να προσφέρεις τις υπηρεσίες σου, τις εμπειρίες σου ανάλογα με το επάγγελμά σου χωρίς να αμείβεσαι. Τρία άλφα. Ανθρωπισμός, Αλληλεγγύη και Αδελφοσύνη, όπως είπε και ο Αρχιεπίσκοπος, να βλέπεις τον συνάνθρωπό σου τον πάσχοντα σαν αδελφό σου. Ευχαριστώ πάρα πολύ. Να είστε καλά.

όλα τα ιατρεία μας, ψυχοκινητική υποστήριξη, ταυτοποίηση ευπαθών ομάδων, δηλαδή ποια παιδιά είναι ασυνόδευτα, ποιες γυναίκες έχουν έρθει με το παιδί τους χωρίς τον άντρα τους και τους παραπέμπουμε στις ανάλογες δομές κοινωνικής πρόνοιας, διανομή ειδών πρώτης ανάγκης, τρόφιμα, κουβέρτες και όλα τα υπόλοιπα και διερμηνεία. Εδώ βλέπετε μία εικόνα από την παρέμβασή μας στην Ειδομένη, η οποία έγινε καθαρά από εθελοντές, αλλά ήταν και ξένοι οι οποίοι είχαν έρθει από την οργάνωση, γιατί όπως σας είπα, είμαστε μια οργάνωση πανευρωπαϊκή κατά βάση. Εδώ από το ιατρείο που έχουμε στο Κατσικά Ιωαννίνων. Τα ανοιχτά πολυϊατρεία. Στα ανοιχτά πολυϊατρεία προσφέρουμε πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη από όλες τις ειδικότητες. Το 80%, μη σας πω και 90%, είναι καθαρά εθελοντές στα κοινωνικά ιατρεία τα οποία έχουμε. Φαρμακευτική κάλυψη, κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη. Ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση η νομοθέτηση, τώρα τελευταία έχει υλοποιηθεί και μπορούν οι ανασφάλιστοι με τον ΑΜΚΑ να πηγαίνουν στα νοσοκομεία, αλλά υπάρχει τέτοια συσσώρευση και εξακολουθούν να έρχονται και στα κοινωνικά μας ιατρεία, αλλά ένα διάστημα, μπορώ να σας πω το 40% που έφθανε και το 50%, ήταν Έλληνες ανασφάλιστοι και ειδικά στο Πέραμα, στη Θεσσαλονίκη, αρκετός κόσμος, και σε μένα στο κεντρικό, στην Αθήνα που κατά βάσιν δραστηριοποιούμαι. Αυτό είναι το ανοιχτό πολυϊατρείο που έχουμε στο κέντρο των Αθηνών. Εδώ είναι της Θεσσαλονίκης το οποίο είναι πάρα πολύ καλό. Εθελοντικά το φτιάξανε οι Θεσσαλονικείς, και αρχιτέκτονες, και οικοδόμοι, έχει γίνει ένα καταπληκτικό κτίριο. Τώρα η συνεργασία μας με το Σώμα των Ελλήνων Προσκόπων, έχει ξεκινήσει, κύριε Πρόεδρε, νομίζω το 2013, όλο λέμε να κάνουμε ένα κοινό σύμφωνο, αλλά θα γίνει!! Η δράση μας, και πού δεν έχουν γίνει. Στο μεταναστευτικό μας έχετε βοηθήσει πάρα πολύ, στην Κοζάνη, έχουμε πάει

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε τον κ. Κασσάρα. Πριν από ένα μήνα περίπου, με μια ομάδα δημοσιογράφων, των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, είχαμε πάει στον καταυλισμό του Καράτεπε. Ο καταυλισμός του Καράτεπε εί95

ναι ένας μη καταυλισμός ντροπής, από αυτούς που έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα. Είναι ένας δημοτικός καταυλισμός προσφύγων από αυτούς που αποδεικνύουν ότι μπορούν να υπάρξουν καταυλισμοί προσφύγων με Ευρωπαϊκά πρότυπα. Ένας λοιπόν δημοσιογράφος της Die Welt είχε απομονώσει έναν γιατρό των Γιατρών του Κόσμου, ο οποίος έκανε εμβολιασμό όλου αυτού του παιδομανιού που κυκλοφορούσε μέσα στον καταυλισμό. Ο καταυλισμός απευθύνεται σε οικογένειες αυτός βασικά, οπότε υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά. Εμβολίαζαν λοιπόν από το πρωί και επί μέρες τα παιδιά συνέχεια και κάποια στιγμή από αυτόν έμαθα ότι ίσως να είναι η τελευταία δράση τους γιατί φεύγουν. Αναρωτιόταν λοιπόν ο συνάδελφος αυτός, ο δημοσιογράφος της Die Welt, καλά, άμα φύγουν αυτοί τί θα γίνει; Και βεβαίως εγώ δεν είχα να του πω τίποτα. Θα του στείλω ένα e-mail γιατί ο κ. Κασσάρας πριν από λίγο μου είπε ότι έχει φανεί φως στο βάθος του τούνελ και είναι φως στο βάθος του τούνελ και όχι προέκταση του τούνελ. Λοιπόν, πάμε στην επόμενη ομιλήτριά μας. Είναι η κυρία Σταθοπούλου, διευθύντρια Marketing και Εύρεσης Πόρων στα Παιδικά Χωριά SOS.

Έλσα Σταθοπούλου Διευθύντρια Marketing & Εύρεσης Πόρων - ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ SOS

Καλησπέρα και από μένα. Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να είμαι σήμερα κι εγώ εδώ ανάμεσά σας. Η δική μου παρουσίαση θα εστιάσει αποκλειστικά και μόνο στο χτίσιμο σχέσεων με τις εταιρείες και αυτό γιατί στα Παιδικά Χωριά SOS ένα μεγάλο μέρος των ετήσιων αναγκών μας το καλύπτουμε μέσα από τις συνεργασίες με τις εταιρείες, αλλά και εγώ προσωπικά την εμπειρία που έχω, την έχω αποκομίσει από τα χρόνια προϋπηρεσίας μου στον επιχειρηματικό κόσμο. Πριν όμως από αυτό θα μου επιτρέψετε μια πολύ-πολύ μικρή εισαγωγή για το ποιοι είμαστε, τί είναι τα Παιδικά Χωριά SOS, τί κάνουμε στην Ελλάδα, καθώς είμαστε μέλος της διεθνούς οργάνωσης των Παιδικών Χωριών SOS, που δραστηριοποιείται σε 134 χώρες σε όλο τον κόσμο, με επίκεντρο το παιδί. Όχι οποιοδήποτε παιδί, αλλά το παιδί που έχει χάσει ή που κινδυνεύει να χάσει την οικογενειακή αγάπη και φροντίδα. Αυτό που κάνουμε είναι να δημιουργούμε οικογένειες για παιδιά σε ανάγκη, να τα βοηθάμε να διαμορφώσουν το δικό τους μέλλον, έτσι ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν μόνα τους, αυτόνομα από εδώ και πέρα και παράλληλα βοηθάμε και τις κοινότητες μέσα στις 96

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

Σ’ αυτή τη διαφάνεια έχω απλά σημειώσει κάποιους λόγους για τους οποίους οι εταιρείες επιλέγουν να εστιάσουν στην εταιρική κοινωνική ευθύνη. Δεν είναι μόνο αυτοί. Εγώ θεωρώ ότι αυτοί είναι κάποιοι από τους πιο σημαντικούς. Ένας λόγος είναι για να βελτιώσουν την εταιρική τους φήμη και μια θετική φήμη δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για να πιάσουν τόπο οι ενέργειες επικοινωνίας και Marketing της κάθε εταιρείας. Ένας δεύτερος λόγος, είναι για να αυξήσουν τις πωλήσεις τους. Γι’ αυτό και βλέπουμε όλο και περισσότερο εταιρείες τον τελευταίο καιρό να θέλουν να συνδέουν την επικοινωνία τους με κάποιον καλό σκοπό, για να ενδυναμώσουν το ηθικό των εργαζομένων τους, καθώς έρευνες δείχνουν ότι εργαζόμενοι που εργάζονται σε εταιρείες με έντονη εταιρική υπευθυνότητα είναι πιο υπερήφανοι, έχουν χαμηλότερο turn over και μεγαλύτερη παραγωγικότητα, γιατί οι καταναλωτές έχουν γίνει πια πιο απαιτητικοί, τουλάχιστον αυτό δηλώνουν. Είτε δηλώνουν έτοιμοι να τιμωρήσουν μια εταιρεία γιατί δεν έχει υπεύθυνη συμπεριφορά, είτε δηλώνουν πρόθυμοι να την επιβραβεύσουν αγοράζοντας τα προϊόντα της, ακριβώς επειδή επιδεικνύει σταθερά, συστηματικά, υπεύθυνη συμπεριφορά και γιατί πραγματικά το πιστεύουν. Πιστεύουν ότι αυτό είναι το σωστό πράγμα να κάνουν. Μέσα από τις πολλές συνεργασίες που έχουμε με διάφορες εταιρείες έχω επιλέξει κάποιες καλές πρακτικές που για μας ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους και για την αποτελεσματικότητά τους και θα ξεκινήσω με τα προγράμματα που σχεδιάζονται με διάρκεια στον χρόνο και που μας δίνουν τη δυνατότητα να έχουμε απλά και πολύ σημαντικά οφέλη. Τα τελευταία 12 χρόνια έχουμε την τύχη να μας υποστηρίζει η Vodafone και να λειτουργούμε τα εργαστήρια έκφρασης και δημιουργικής απασχόλησης στα δύο χωριά

οποίες ανήκουν. Στην Ελλάδα λειτουργούμε από το 1975 και πια έχουμε παρουσία σε 9 σημεία, από την Αθήνα μέχρι την Κομοτηνή και την Αλεξανδρούπολη ή μέχρι το Ηράκλειο της Κρήτης. Τα προγράμματά μας καλύπτουν πολλές και διαφορετικές ανάγκες, τόσο στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας παιδιών, όπως για παράδειγμα στα ίδια τα Παιδικά Χωριά SOS, 4 αυτή τη στιγμή, καθώς είναι σχεδόν έτοιμο και το Παιδικό Χωριό SOS του Ηρακλείου, όπου στα χωριά μας ζουν και μεγαλώνουν παιδιά που έχουν απομακρυνθεί από τις βιολογικές τους οικογένειες, για πολλούς σοβαρούς κοινωνικούς λόγους ή στον τομέα της πρόληψης, όπου μέσα από τα 9 κέντρα στήριξης παιδιού και οικογένειας, στηρίζουμε πια οικογένειες που βρίσκονται σε κρίση, φτωχές οικογένειες, να αντιμετωπίσουν με τις δικές τους δυνάμεις τις προκλήσεις της καθημερινότητας, έτσι ώστε να παραμείνουν ενωμένες και να μη χρειαστεί κάποια στιγμή να πάρουμε τα παιδιά τους στα χωριά. Όλο αυτό το έργο όμως βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στις μικρές και μεγάλες δωρεές των υποστηρικτών μας, και οι εταιρείες αποτελούν μια σημαντική μερίδα αυτών των υποστηρικτών. Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία 15 περίπου χρόνια ο τομέας Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης έχει γνωρίσει μια πολύ μεγάλη άνθηση, με τις μεγάλες εταιρείες να κάνουν το πρώτο βήμα αλλά και με μικρότερες, και με μικρές εταιρείες να ακολουθούν και να εντάσσουν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στα στρατηγικά τους πλάνα ή να εφαρμόζουν μεμονωμένες δράσεις. Αυτό μάλιστα δείχνει και το γεγονός ότι υπάρχουν τόσο πολύ διαφορετικοί όροι, άλλοι την ονομάζουν Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, άλλοι Εταιρική Υπευθυνότητα, άλλοι απλά το περιορίζουν στην κοινωνική συνεισφορά. Το γεγονός πάντως είναι ένα, ότι οι εταιρείες μέσα από αυτές τους τις δράσεις βοηθούν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών θεμάτων. 97

δυνατότητα στο κοινό, επιλέγοντας να πληρώσουν 2 ευρώ επί πλέον με την ηλεκτρονική κράτηση των εισιτηρίων τους, να υποστηρίξουν τα Παιδικά Χωριά SOS. Το σημαντικό σ’ αυτήν την ενέργεια, είναι ότι η ίδια η εταιρεία δεσμεύεται να διπλασιάσει το ποσό που συγκεντρώνεται και δεν περιορίζεται απλά και μόνο σ’ αυτό που κάνουν οι καταναλωτές. Η δωρεά σε είδος μπορεί να φαίνεται κάτι πολύ απλό, είναι όμως γεγονός ότι τα τελευταία ιδίως χρόνια, τα χρόνια της κρίσης είναι πολύ σημαντικός τρόπος υποστήριξης για εμάς, γιατί και οι ίδιες οι εταιρείες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επιβίωσή τους και δεν είναι πάντα εύκολο να εξοικονομούν ένα χρηματικό ποσό από τον ετήσιο προϋπολογισμό τους. Εμείς τουλάχιστον στα Παιδικά Χωριά SOS καλύπτουμε ένα πολύ μεγάλο μέρος των ετήσιων αναγκών των παιδιών μας, ένδυσης, υπόδησης, διατροφής, με αυτόν τον τρόπο, που διαφορετικά θα έπρεπε να τα ξοδέψουμε από τον προϋπολογισμό μας. Εκτός όμως από αυτούς τους τρόπους υποστήριξης οι εταιρείες, ιδίως τα τελευταία χρόνια, έχουν αρχίσει να επενδύουν πολύ έντονα στο κομμάτι του εθελοντισμού των εργαζομένων τους, κάτι το οποίο έχει μεγάλα οφέλη και για τις ίδιες. Εμείς στα Παιδικά Χωριά SOS, φιλοξενούμε ομάδες εταιρειών οι οποίες αναλαμβάνουν διάφορες χειρωνακτικές εργασίες, είτε βάψιμο χώρων, είτε τη διαλογή των προϊόντων που συγκεντρώνουμε στην αποθήκη μας και που δίνουμε μετά στις οικογένειές μας. Οι δράσεις αυτές είναι ομαδικές και τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες και ως ένα πολύ καλό μέσον σύσφιξης των σχέσεων των εργαζομένων τους. Μια δεύτερη καλή πρακτική την οποίαν οι εταιρείες έχουν αρχίσει πια να προτιμούν, είναι το να κινητοποιούν τους εργαζομένους τους στο να συγκεντρώνουν είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα, σχολικά είδη. Είναι κάτι απλό, κάτι στο οποίο μπορούν να συμμετέχουν όλοι, καθώς απαιτεί τη minimum δυνατή δέσμευση από την πλευρά του εργαζομέ-

μας, στη Βάρη και στο Πλαγιάρι, τόσο για τα παιδιά των χωριών όσο και για τα παιδιά της ευρύτερης κοινότητας. Το γεγονός ότι αυτά τα εργαστήρια σχεδιάστηκαν εξ αρχής με έναν ορίζοντα τουλάχιστον τριετίας, μας έδωσε και εμάς τη δυνατότητα να επενδύσουμε σ’ αυτά και πια αυτά τα εργαστήρια να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των χωριών και αναπόσπαστο κομμάτι και της παιδαγωγικής μας προσέγγισης προς τα παιδιά, γιατί μέσα από αυτά τα εργαστήρια τα παιδιά μπορούν και αναπτύσσουν δεξιότητες κοινωνικές, έρχονται σε συνεργασία με άλλα παιδιά, κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό, ιδίως για παιδιά σαν τα δικά μας, που κουβαλάνε ένα πολύ βεβαρημένο ιστορικό, και άλλου είδους δεξιότητες, κυρίως όμως στο κομμάτι της κοινωνικοποίησής τους. Η δεύτερη πρακτική που θα ήθελα να αναφέρω έχει να κάνει με τις ενέργειες Cause-related Marketing, αυτό που λέγαμε προηγουμένως, το πώς οι εταιρείες συνδυάζουν την επικοινωνία τους με έναν καλό σκοπό, και θα αναφερθώ πάλι στην Vodafone, η οποία έχει φτιάξει πριν κάποια χρόνια μια υφασμάτινη τσάντα με ζωγραφιές των παιδιών, από τα ίδια τα εργαστήρια που η εταιρεία υποστηρίζει και τα έσοδα από τις πωλήσεις διατέθηκαν όλα στα Παιδικά Χωριά SOS. Το ξεχωριστό σ’ αυτό το παράδειγμα είναι το γεγονός ότι η εταιρεία επέλεξε τον δύσκολο δρόμο, να δημιουργήσει εξ αρχής ένα καινούργιο προϊόν, το οποίο μάλιστα συνδεόταν έτσι κι αλλιώς με την ίδια και όχι να το συνδέσει με ένα κινητό τηλέφωνο που προωθεί. Εξ ίσου σημαντικό, είναι το γεγονός ότι επέλεξε να διαθέσει το 100% των εσόδων στα Παιδικά Χωριά SOS, αναλαμβάνοντας η ίδια τα κόστη της παραγωγής της τσάντας και όχι από αυτό το πολλές φορές σύνηθες, μέρος των εσόδων, που διατίθεται για τον Χ κοινωνικό σκοπό και από εκεί και πέρα ο καθένας καταλαβαίνει ό,τι εκείνος νομίζει για το ύψος της δωρεάς. Η Aegean είναι το τρίτο παράδειγμα, η οποία δίνει τη 98

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

είναι λίγοι οι εργαζόμενοι των εταιρειών, που μετά από μια δράση της ίδιας τους της εταιρείας κινητοποιήθηκαν σε ιδιωτικό επίπεδο και πια αποτελούν μια εναλλακτική πηγή εσόδων για εμάς. Το πιο σημαντικό όμως με το οποίο θα ήθελα να κλείσω, είναι το γεγονός ότι για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των εταιρειών υποχρεωνόμαστε να βελτιώσουμε κι εμείς οι ίδιοι τα εσωτερικά μας συστήματα λειτουργίας και οργάνωσης, να γίνουμε καλύτεροι, να γίνουμε πιο γρήγοροι στην ανταπόκριση, να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι σ’ αυτό που ζητάμε από τους συναδέλφους και πιο συγκεκριμένοι σ’ αυτό που δίνουμε προς τις εταιρείες. Και στο τέλος της ημέρας, αυτό κάνει καλύτερη και τη δική μας τη δουλειά, βελτιώνει την ποιότητά μας και βελτιώνει και τις δεξιότητες των ανθρώπων μας. Σας ευχαριστώ πολύ.

νου. Και υπάρχουν και οι εταιρείες που θέλουν να κάνουν ένα βήμα παραπέρα και που κινητοποιούν τους εργαζομένους τους και τους εμπλέκουν σε όλη τη διαδικασία, από τη συγκέντρωση των ειδών μέχρι τη διαλογή και την παράδοση σε μας και τις οικογένειές μας. Τα Χριστούγεννα και το Πάσχα είναι μία ακόμη καλή αφορμή για τις εταιρείες να κάνουν κάτι καλό, για έναν καλό σκοπό, αλλά και για να κινητοποιήσουν τους εργαζομένους τους, οι οποίοι παράλληλα μπορούν να καλύψουν έτσι και μια βασική τους ανάγκη, το να προμηθευτούν τα δώρα που κάνουμε για τους αγαπημένους μας σ’ αυτή την περίοδο, κάτι εύκολο, απλό και μέσα στον ίδιο τον χώρο των γραφείων τους. Ο αθλητισμός τα τελευταία χρόνια έχει αποτελέσει ένα πολύ γόνιμο έδαφος για εταιρικό εθελοντισμό και όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι εταιρειών, είτε ομαδικά ως εταιρικές ομάδες, είτε μεμονωμένα, λαμβάνουν μέρος σε αθλητικές δράσεις, Μαραθώνιο, τρέξιμο, ποδηλασία και ο σκοπός είναι να συγκεντρώσουν χρηματικά ποσά κινητοποιώντας τον δικό τους κοινωνικό κύκλο. Τέλος, κάτι που για μας είναι εξαιρετικά σημαντικό, είναι η δυνατότητα που μας δίνουν πολλές εταιρείες, το να πάνε παιδιά μας στον χώρο, στα γραφεία τους και να περάσουν μία ολόκληρη μέρα δίπλα στους εργαζόμενους τους και να γνωρίσουν στην πράξη τί σημαίνουν τα διάφορα επαγγέλματα, οι διάφορες θέσεις εργασίας, στα διάφορα τμήματα, έτσι ώστε να έχουν μια πραγματική εικόνα για τα διάφορα επαγγέλματα, πέραν της όποιας θεωρητικής μπορεί να τους δίνουμε εμείς. Τα οφέλη από το χτίσιμο σχέσεων με τις εταιρείες είναι πολλά. Δεν μπορούν να περιοριστούν σε μία διαφάνεια. Εδώ έχουμε σημειώσει μονάχα τα πιο σημαντικά, που πέραν του προφανούς, την κάλυψη των αναγκών και την οικονομική ενίσχυση, μιλάμε και για χτίσιμο φήμης, μιλάμε και για τη διεύρυνση του κύκλου των υποστηρικτών μας και δεν

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ερωτήσεις, τοποθετήσεις επί των όσων ακούσατε. Παρακαλώ το μικρόφωνο. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Μπορώ να απευθυνθώ στην κυρία Σταθοπούλου; Το Παιδικό Χωριό SOS. Είναι μεγάλη μου χαρά, κυρία Σταθοπούλου, που άκουσα την παρουσίαση την οποίαν κάνατε τώρα εδώ, διότι ως τακτικό μέλος του φιλολογικού συλλόγου «Ο Παρνασσός» και πολύ φίλος με τον Γιώργο Πρωτόπαπα, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο των Παιδικών Χωριών SOS και νομικό σύμβουλο επίσης των Παιδικών Χωριών SOS, πραγματικά θέσατε ένα θέμα το οποίο έχει βοηθήσει πάρα-πάρα πολύ, τον εθελοντισμό και έχει βοηθήσει πάρα πολύ και την χώρα γενικότερα. Ήθελα να σας πω ότι στον φιλολογικό σύλλογο «Παρνασσός» έχουμε άμεση υποστήριξη στα Παιδιά Χωριά SOS, κυρίως δύο μέρες πριν την παραμονή των Χριστουγέννων, που διοργανώνουμε τώρα σαν Rotary Ελλάδος, γιατί έχουμε και συνεργασία με τον Rotary, και μία γιορτή στις 12 η ώρα το μεσημέρι, που καλούμε γονείς και παιδιά και το 100% των εισπράξεων 99

δάκης και την άκουγα και ήθελα να γίνω Πρόσκοπος, το είχα κατάλοιπο.

διατίθεται για τα Παιδικά Χωριά SOS. Ένα άλλο βασικό θέμα είναι ότι τα Παιδικά Χωριά SOS έτυχαν της αγάπης και της υποστήριξης του αποβιώσαντος Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου, ο οποίος αγαπούσε ιδιαίτερα τα Παιδικά Χωριά SOS και από την ίδρυσή τους στάθηκε πάρα-πάρα πολύ κοντά στα Παιδικά Χωριά SOS. Ένα δεύτερο θέμα πολύ σημαντικό είναι ότι τα Παιδικά Χωριά SOS τυγχάνουν της αναγνώρισης της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι ένα από τα λίγα ιδρύματα το οποίο αναγνωρίζεται από την Ακαδημία Αθηνών. Ήθελα να σας ευχαριστήσω ιδιαιτέρως για αυτά τα οποία είπατε.

ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Σε στίχους του Γκάτσου. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Ναι, θάλασσα και πεύκο, χώμα και βουνό. Θέλω μία παρέμβαση να κάνω. Έκανε μία πάρα πολύ ωραία ερώτηση στο προηγούμενο panel ο κύριος Πρόεδρος. Κάποιος πρέπει να συντονίζει τον εθελοντισμό και επειδή αυτή η διημερίδα πρέπει να βγάλει μερικά συμπεράσματα και να τα δώσει στην πολιτική ηγεσία και επειδή βλέπω ότι το μεταναστευτικό πολύ δύσκολα θα λυθεί, πιστεύω ότι ένα μεγάλο κομμάτι απ’ αυτούς θα ενσωματωθούν, είναι ένα άλλο θέμα το οποίο μπορούμε να το συζητήσουμε, για το μεταναστευτικό, που εγώ δεν το βλέπω κακό, θα ενσωματωθούν στην Ελληνική κοινωνία αλλά και την οικονομική κρίση, βλέπω να επιδεινώνεται η κατάσταση, Έλληνες άστεγους κ.λπ. κ.λπ., θα πρότεινα στο Υπουργείο Εσωτερικών ή και στο Μεταναστευτικής Πολιτικής που έχει γίνει τώρα, μάλλον το Υπουργείο Εσωτερικών το βλέπω πιο κεντρικό, να γίνει μια Γραμματεία Εθελοντισμού και να κάνει έναν συντονισμό όλων αυτών των οργανώσεων των σοβαρών, γιατί πρέπει να γίνει μια νομοθέτηση στις ΜΚΟ και να βρισκόμαστε, να ανταλλάσσουμε εμπειρίες και να συνεργαζόμαστε. Διότι βλέπω ότι τα προβλήματα αυτά δύσκολα θα τελειώσουν. Αυτά.

ΕΛΣΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ: Εγώ σας ευχαριστώ και σας ευχαριστώ εκ μέρους και του Διοικητικού Συμβουλίου μας και για όλη την υποστήριξη που μας παρέχετε και σε άλλους τομείς που δεν αναφέρατε, και με εκδηλώσεις που κάνουμε στον χώρο σας. Είναι πολύ σημαντική η προσφορά. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Επίσης η παρουσίασή σας έγινε σε ένα χώρο που αγαπώ εδώ και πάρα-πάρα πολλά χρόνια, γιατί ήμουνα Πρόσκοπος και συμμετείχα στο 11ο Jumboree προ αμνημονεύτων χρόνων στον Μαραθώνα και ευχαριστώ ιδιαιτέρως το Σώμα Προσκόπων και Οδηγών. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για όλα.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Κύριε Πρόεδρε.

ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Κύριε συντονιστά, θα μπορούσα να κάνω κι εγώ μια παρέμβαση;

ΧΡΗΣΤΟΣ Λυγερός, Πρόεδρος Δ.Σ. Σ.Ε.Π. Ήταν πολύ ενδιαφέρον το παρόν panel. Να ευχαριστήσω. Εκείνο το οποίο πάντοτε με προβλημάτιζε, και βάζω πάλι την ίδια ερώτηση που έβαλα και στο προηγούμενο panel, είναι πώς μπορούμε εμείς οι οργανισμοί μάθησης, θα λέγαμε, όπως είναι το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, εμείς

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Βεβαίως. Εγώ ήθελα να ρωτήσω ποιοι ήταν άλλοι γεννημένοι από εδώ μέσα στο Jamboree. Εγώ και ο Πρόεδρος ήμασταν ενός έτους. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Και μάλιστα είχε γράψει τη μουσική ο Χατζη100

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

και είναι ο βασικός μας εταίρος στην καθημερινότητα της εφαρμογής του Προσκοπικού προγράμματος, το είπε και η κυρία Φαγογένη, από πλευράς Οδηγισμού. Όμως θα θέλαμε περισσότερο κοντά ακόμα και τις επιχειρήσεις και χάρηκα ιδιαιτέρως για την έναρξη της σχέσης και της συνεργασίας που κάνουμε έτσι ώστε να περάσουμε το μήνυμα: Εμείς δεν θέλουμε χρήματα, θέλουμε ευκαιρίες. Ευχαριστώ.

που έχουμε ανήλικα μέλη τα οποία είναι κατά κύριο λόγο μικροί υποψήφιοι εθελοντές, να αναπτύξουμε ευκαιρίες και ικανότητες, τόσο με την Τοπική Αυτοδιοίκηση που δεν είναι κοντά μας, το κάνουμε αυτό, αλλά με πιο συστηματικό τρόπο έτσι ώστε στην περίοδο αυτής της κρίσης την οποίαν διανύουμε, να μπορεί να υπάρχει προστιθέμενη αξία στη δράση μας, η οποία να ενισχύει την εθελοντική διάθεση, να παρέχει αξίες και όλα αυτά και το ίδιο πράγμα ακριβώς να το πετυχαίνουμε μέσα από συνέργειες με τον επιχειρηματικό κόσμο, διότι όπως πολύ σωστά είπατε, κυρία Αλεξίου, είναι μια αλληλεπίδραση αυτή μεταξύ της κοινωνίας και της οικονομίας, της οικονομίας και της κοινωνίας. Έχοντας κάποια χρήματα στην τσέπη μας μπορούμε να αγοράσουμε αγαθά ή να κάνουμε επενδύσεις, άρα και οι εταιρείες ουσιαστικά να έχουν αντικείμενο και σκοπό. Αυτό λοιπόν είναι ένα θέμα το οποίο μας έχει απασχολήσει. Εμείς, όπως ακούστηκε σε νωρίτερο panel, είμαστε ένας οργανισμός ο οποίος έχει ένα κύκλο περίπου περισσότερο ίσως από 2.000.000 ευρώ τον χρόνο, τα οποία είναι εξ ολοκλήρου χρήματα των μελών μας. Δεν είναι χρήματα τα οποία κερδίζονται μέσα από προγράμματα. Συμμετέχουμε βεβαίως σε προγράμματα και ενισχύουμε την προσπάθειά μας, έτσι ώστε να μπορούμε να παράγουμε εκπαίδευση στους εθελοντές, αλλά και ευκαιρίες οι οποίες μας δίνονται να δίνουμε πληροφόρηση στα ενήλικα μέλη μας, για να μπορούν να εφαρμόζουν το παιδαγωγικό πρόγραμμα, όμως αυτές τις ανάγκες με συστηματικό τρόπο δεν μπορούμε να τις ικανοποιήσουμε, έτσι ώστε να έχουμε καθημερινά τους εθελοντές που θα θέλαμε για να μπορούμε να αυξήσουμε και τη δύναμη του εθελοντισμού, λαμβανομένου υπόψη πάντα, ότι στοχεύουμε στη συμπλήρωση της διαπαιδαγώγησης ή της καλλιέργειας των νέων ανθρώπων. Αυτό το θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικό και πράγματι το λέμε διαρκώς, ότι τουλάχιστον η Τοπική Αυτοδιοίκηση, το είπε και ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, είναι πολύ κοντά μας

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Πάντως είναι σημαντικό, κύριε Πρόεδρε, ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ιδιαίτερα μέσω της δημιουργίας θεσμοθέτησης Ανατιδημαρχιών εθελοντισμού σε πάρα πολλές πόλεις της Ελλάδας, έχει αντιληφθεί τον ρόλο μας και την αξία μας. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ στις περιοχές που ζω επαγγελματικά και κοινωνικά, θεωρώ όμως ότι ήταν υποδειγματική η λειτουργία της Ομάδας Ε, δηλαδή της ομάδας εθελοντισμού της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής της Πάτρας, με ένα πολύ σημαντικό έργο, όπου είχε μαζέψει τους εθελοντές και είχε δουλέψει στην κατεύθυνση της προσφοράς στην τοπική κοινωνία. Έπαψε να υπάρχει βέβαια η Ομάδα Ε γιατί θεωρήθη ότι ο εθελοντισμός είναι κατά κάποιον τρόπο μια σύγχρονη μορφή δουλειάς, δουλείας, που πρέπει να αμείβεται μόνο και να μην λειτουργεί – ένα θέμα συζήτησης ίσως για μια άλλη ημερίδα. ΜΑΡΙΑ Αλεξίου: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για το σχόλιο και ειλικρινά μου δίνετε την ευκαιρία να σας απαντήσω πάλι με μια θετική αναφορά. Το θέμα που θέτετε και κυρίως τον παιδαγωγικό σας ρόλο, όχι μόνο θα έπρεπε να τον υπογραμμίσουμε και να τον τονίσουμε έντονα για την αξία που έχει ιστορικά, αλλά και την αξία που έχει σήμερα και μελλοντικά, πρέπει να τον ενισχύσουμε με κάθε τρόπο, γιατί πραγματικά ίσως έχετε λάβει υπόψη σας, πέρυσι παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η λεγόμενη ατζέντα 101

βάλουμε και τη διάσταση της κοινωνικής συνείδησης και της αντίληψης του τί σημαίνει βιωσιμότητα, διότι πιστέψτε με, έχουμε τεράστιο έλλειμμα παιδείας αυτή τη στιγμή σ’ αυτό. Αυτό που δεν καταλαβαίνουμε καθόλου και δεν το καταλαβαίνουμε ούτε εμείς ως στελέχη επιχειρήσεων, γιατί ποτέ δεν το διδαχθήκαμε στα σχολεία, είναι τί σημαίνει ακριβώς να λειτουργώ ανεύθυνα. Δεν το ξέρουμε. Και αυτό ακόμα που λέμε για το περιβάλλον, το λέμε χωρίς να καταλαβαίνουμε τί σημαίνει στην πράξη το να σέβομαι το περιβάλλον, γιατί η παιδεία μας μέχρι τώρα δεν εμπεριείχε αυτό που είναι το να αποκτήσω μια συνείδηση, ότι είμαι μέρος του περιβάλλοντος. Πώς θα σεβαστώ κάτι που δεν το καταλαβαίνω, δεν έχω τη γνώση, δεν έχω τη συνείδηση να το αντιληφθώ; Λέγοντας αυτό λοιπόν, για μας το European Pact for Youth ήταν η ευκαιρία να επαναδιατυπώσουμε τη σημασία που θα έχει η εκπαίδευση και η ανάδειξη πιο ολιστικών προσόντων. Δεν θέλουμε πια, και όλοι το λένε, δεν θέλουμε να συνεχίσουμε την κάθετη εξειδίκευση, δεν θέλουμε επιστήμονες που να είναι στεγνοί και να μην καταλαβαίνουν την κοινωνική διάσταση της επιστήμης τους. Δεν μπορούμε να έχουμε στελέχη που να μην καταλαβαίνουν την κοινωνική διάσταση που έχει η επιχειρηματικότητα. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεπτόμαστε, και αυτό περνάει μέσα από την παιδεία. Και εσείς που είσαστε κοντά στις νέες γενιές, όπως και η οικογένεια, αλλά μια οικογένεια είναι που σήμερα βρίσκεται πού, και πόσο ασχολείται, ας πούμε η Vodafone έκανε έρευνα για να ανακαλύψουμε κάτι που ξέραμε, ότι έχουμε περίπου 40 λεπτά κάθε μέρα για ν’ ασχοληθούμε με τα παιδιά μας. Και είναι 40 λεπτά αρκετά να τα εμπνεύσουμε, να τα διαπαιδαγωγήσουμε; Να ακούσουμε τα προβλήματά τους; Να τα ακούσουμε; Άρα εμείς ως δίκτυο και ως εταιρείες μέλη του δικτύου και ως υποστηρικτές του Pacts for Youth, ανοίγουμε επίσημα την πρόσκληση σε όλους τους παρευρισκόμενους και

You Care, περί του τεραστίου θέματος της έλλειψης δεξιοτήτων για το παρόν και το μέλλον, ένα τεράστιο πρόβλημα στη σημερινή εποχή και όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλο τον κόσμο, αλλά πρωτίστως για την Ελλάδα, η οποία ούτως ή άλλως είχε μείνει πίσω, επιτρέψτε μου να πω, σε επίπεδο δεξιοτήτων και ικανοτήτων, είτε αυτό αφορά τον επιστημονικό τομέα και κυρίως την εφαρμοσμένη έρευνα, όπως λέμε, είτε αφορά άλλους τομείς της σύγχρονης οικονομίας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Εμείς ως επιχειρήσεις εδώ και δύο χρόνια, από τον Νοέμβριο του 2015 κάποιες επιχειρήσεις όπως και το Ελληνικό δίκτυο, έχουμε συμμετάσχει σε μια καινούργια πρωτοβουλία, ονομάστηκε Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Νεολαίας, European Pact for Youth, το συνυπογράψαμε, τόσο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με μια μεγάλη ομάδα εκπαιδευτικών οργανισμών από όλη την Ευρώπη, μεγάλα Ινστιτούτα, αλλά και φορείς που εκπροσωπούν τόσο τους φοιτητές και τους μαθητές, όσο και άλλες οργανώσεις. Σας προσκαλώ λοιπόν επίσημα να γνωρίσετε από κοντά την πρωτοβουλία αυτή, γιατί αυτό που δουλεύουμε αυτή τη στιγμή και στο οποίο εμείς τουλάχιστον είχαμε πει από την πρώτη στιγμή ότι είμαστε εδώ για να συνυποστηρίξουμε τις κοινές ενέργειες που μπορούν να γίνουν, συζητάμε την εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου δράσης για τη νεολαία που θα στοχεύει ακριβώς στο πώς τόσο οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί όσο και τα ίδια τα παιδιά, θα αρχίσουν να βλέπουν πιο ορατά τί αλλάζει στη σημερινή κατάσταση που βιώνουμε και ποιες είναι αυτές οι νέες δεξιότητες που τα παιδιά τα δικά μας πλέον γεννιούνται κοντά σε αυτές τις δεξιότητες, αλλά πολλές φορές το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα δεν τις καλλιεργεί. Εγώ τουλάχιστον, έχω συμπληρώσει στη δικιά μου θέση ότι αυτό που σήμερα λέμε stem και είναι το νέο ζητούμενο στην ατζέντα για τις νέες δεξιότητες και ικανότητες κάθε ανθρώπου, το έχω ορίσει ως stems. Μέσα σ’ αυτό πρέπει να 102

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

δεν φθάνουν. Κανένας δεν φθάνει μόνος του σήμερα. Ξαναβάζω το ίδιο ερώτημα: Μπορούμε να είμαστε όλοι μαζί, τουλάχιστον αυτοί που πιστεύουμε κάποια ίδια πράγματα και που μπορούμε να ενωθούμε πίσω από μια κοινή αντίληψη και γραμμή, να το κάνουμε μαζί αυτό το έργο για να μπορέσουμε να το κάνουμε καλύτερα;

λέμε ότι είναι μια ευκαιρία. Δεν έπρεπε να περάσουμε την κρίση για να δούμε τις ευκαιρίες μπροστά μας, αλλά είναι μια ευκαιρία και πρέπει μέσα από την ευκαιρία να μάθουμε να αλλάξουμε αυτό που ήταν η αιτία για να φθάσουμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα. Κι ένας λόγος ήταν και η παιδεία μας που φθάσαμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα. Σας ευχαριστώ.

ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Επίσης ήθελα να σας ρωτήσω, με ποιον τρόπο διατίθενται οι οδηγίες, αυτά τα guidelines τα οποία έχετε σε ενδιαφερομένους οργανισμούς, εταιρείες ή δεν ξέρω εάν και σε ατομικό επίπεδο υπάρχει δυνατότης να δοθούν.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Άλλη παρέμβαση υπάρχει; Παρακαλώ. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Κυρία Αλεξίου, ευχαριστώ πάρα πολύ επίσης και εσάς για την παρουσίαση την οποίαν κάνατε. Δεν γνώριζα καθόλου το έργο σας και θερμά συγχαρητήρια. Ήθελα να ρωτήσω, έχετε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Διοικήσεως Επιχειρήσεων;

ΜΑΡΙΑ Αλεξίου: Μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας, είναι www.csrhellas.org, όλο το υλικό που αφορά τη δουλειά μας, τόσο σε επίπεδο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ακόμα και πρωτοβουλίες που αφορούν καλές πρακτικές, αλλά και πρωτοβουλίες που κάνουν τα μέλη μας και θα θέλατε να ενημερωθείτε. Ανεβαίνουν εκεί και ενημερώνουν το site μας γενικότερα, όμως κάνουμε τουλάχιστον 4-5 συναντήσεις τον χρόνο. Οι συναντήσεις αυτές είναι για όλα τα μέλη και είναι ανοιχτές και σ’ αυτές τις συναντήσεις καλούμε φορείς, φιλοξενούμε φορείς σαν αυτούς που είχατε την ευκαιρία να ακούσετε σήμερα. Τους φιλοξενούμε για να πουν το έργο τους και να έρθουν σε άμεση επαφή με τις επιχειρήσεις μέλη μας και εκεί, όπως είπε και η κυρία νωρίτερα, γιατί η κάθε επιχείρηση μπορεί να έχει ένα διαφορετικό τρόπο που αντιλαμβάνεται τις προτεραιότητές της και άλλη επιχείρηση να ενδιαφέρεται πιο πολύ για τα παιδιά, ενώ μια άλλη επιχείρηση να ενδιαφέρεται πιο πολύ να κάνει δράσεις για το περιβάλλον. Κάθε επιχείρηση, σας είπα και νωρίτερα, είναι μια κοινωνική συλλογικότητα, έχει μια ταυτότητα, έχει ένα DNA, έχει έναν τρόπο σκέψης. Είναι λογικό ότι όλοι δεν θέλουν να κάνουν τα ίδια πράγματα. Έτσι οι φορείς που έρχονται σε μας έχουν την ευκαιρία, μετά από μια διαδικασία αξιολόγησης, γιατί κι εμείς πρέ-

ΜΑΡΙΑ Αλεξίου: Έχουμε συνεργασία και είναι ένας από τους φορείς που συνεργαζόμαστε. Σαφέστατα όμως, επιτρέψτε μου να πω ότι ο δικός μας ρόλος είναι να φέρνουμε, όπως είπα από την αρχή, πολλούς φορείς κοντά και θα επιμείνω, ότι σε μεμονωμένο επίπεδο όλοι οι φορείς μπορούν και ειδικά αυτοί οι οποίοι έχουν και μια ιστορική παράδοση μπορούν να επιδείξουν ένα σημαντικό έργο. Σημασία έχει πώς αυτοί οι φορείς θα έρθουν και θα ενώσουν τις δυνάμεις τους. Θα συνεχίσω αυτό που είπε ο συνάδελφος προηγουμένως, πώς θα μπορέσουμε, χρειαζόμαστε άραγε μια Γραμματεία για να μας φέρει κοντά στο να συνεργαστούμε; Εγώ δεν το καταλαβαίνω αυτό. Γιατί θα πρέπει να δημιουργηθεί άλλος ένας παράγοντας κρατικός; Είναι απίστευτο αυτό που συμβαίνει με το Ελληνικό κράτος. Για κάθε τί δημιουργούμε κάτι μέσα στο Ελληνικό κράτος και αυτό δημιουργεί περισσότερη γραφειοκρατία και λιγότερη αποτελεσματικότητα. Η ΕΕΔΕ λοιπόν είναι ένας πραγματικά πολύ αξιόλογος φορέας, αλλά και αυτοί μόνοι τους 103

νει ότι έχω και ένα βαθμό υπευθυνότητας στην κοινωνία, στους επιχειρηματικούς μου συνεργάτες. Η υπευθυνότητα δεν είναι κάτι που το λειτουργείς κατά περίπτωση. Άρα η υπευθυνότητα είναι μια βασική αξία. Υπευθυνότητα σημαίνει και διαφάνεια. Θα πρέπει να εξηγήσω γιατί κάνω, γιατί επιλέγω να χρηματοδοτήσω τα Χωριά SOS και να μη χρηματοδοτήσω το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Πρέπει να υπάρχει ένας λόγος που επιλέγω τον ένα και δεν επιλέγω τον άλλον. Ο λόγος μπορεί να είναι γιατί θεωρώ ότι το έργο που θέλει να κάνει το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων ως προς την εκπαίδευση της ηλικίας από 6 έως 8 χρόνων είναι καθοριστικής σημασίας για να εμφυσήσουμε στις επόμενες γενιές την έννοια που αφορά τη βιωσιμότητα. Και εγώ ως εταιρεία πιστεύω ότι αυτό είναι σημαντικό έργο, άρα θα δώσω προτεραιότητα σ’ αυτό που πιστεύω ότι είναι σημαντικό έργο και μπορεί να υπάρχει και άλλο σημαντικό έργο να γίνει, αλλά δεν μπορώ να τα κάνω όλα. Πρέπει να διαλέξω τί θα κάνω και πρέπει αυτό που θα κάνω να το κάνω με συνέπεια, με υπευθυνότητα, με διαφάνεια και πρέπει να συνεργαστώ και με αυτόν που κάνω το έργο μαζί για να δώσω λόγο. Έπιασε τόπο το έργο; Έγινε κάτι; Λογοδοσία λοιπόν. Ε, αυτά τα τέσσερα πράγματα πρέπει να ζητάει η εταιρεία από τους συνεργάτες της, τις ΜΚΟ, και οι ΜΚΟ φυσικά πρέπει να τα ζητάνε από τον εαυτό τους και να τα ζητάνε και από τις εταιρείες. Διότι θεωρώ ότι και μια ΜΚΟ οφείλει να ρωτήσει μια εταιρεία, γιατί μου τα δίνεις αυτά τα λεφτά, ποιος είναι ο σκοπός σου; Θέλεις μόνο να πεις ότι έχεις ένα καλό όνομα; Και αν αύριο βγει μια δημοσιότητα και πει ότι εσύ ως εταιρεία δεν είσαι σοβαρή και δεν είσαι υπεύθυνη απέναντι στους εργαζομένους σου, εμένα, τη ΜΚΟ δεν θα με στιγματίσει αυτό που τόσα χρόνια έβγαλα μια διαφημιστική καμπάνια και έλεγα ότι εμένα με χρηματοδοτεί η Χ ή η Ψ εταιρεία; Αυτό δεν θα έχει κόστος για μένα που είμαι η ΜΚΟ; Θα έχει. Και για τους δύο θα έχει κόστος.

πει να καταλάβουμε ότι το έργο είναι πραγματικά αξιόλογο, έχουν ευκαιρία σε μια συνάντηση που τις περισσότερες φορές έχει 70-80 εκπροσώπους επιχειρήσεων, να πουν τί κάνουν και να μιλήσουν με πρακτικό και άμεσο τρόπο στις επιχειρήσεις για το τί χρειάζονται. Μέσα από αυτές τις συναντήσεις έχουμε φτιάξει σχέσεις πολύ μακροχρόνιες και πάρα πολύ όμορφες μεταξύ επιχειρήσεων και φορέων κοινωνικής αλληλεγγύης ή εταιρικού εθελοντισμού. ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Κατάλαβα και έχετε απολύτως δίκιο σ’ αυτά τα οποία εκθέσατε. Ήθελα να σας ρωτήσω κάτι άλλο. Πώς διευκρινίζονται ποιοτικά και ποσοτικά τα χαρακτηριστικά ώστε να είναι καταμετρήσιμα, δηλαδή αυτά τα στοιχεία που βγάζετε για το προφίλ των εθελοντών, με ποιον τρόπο; ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΞΙΟΥ: Είναι ένα πολύ δύσκολο ερώτημα αυτό που βάζετε και όπως είπα προηγουμένως, για μας μία από τις βασικές αρχές, και δεν θα συμφωνήσω απόλυτα με τη συνάδελφο από τα Παιδικά Χωριά SOS, μπορεί το αποτέλεσμα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και της εταιρικής κοινωνικής συνεισφοράς να είναι και η καλή φήμη των επιχειρήσεων και η δέσμευση των εργαζομένων, αλλά για μας, επιμένουμε, η ουσία, το σημείο εκκίνησης αυτής της ανάγκης, όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο πιο πολύ και οι επιχειρήσεις το αντιλαμβάνονται, είναι ότι πραγματικά οι επιχειρήσεις έχουν και κοινωνικό αντίκτυπο. Κάθε επιχείρηση έχει κοινωνικό αντίκτυπο. Πώς; Από τον τρόπο που απασχολεί τους ανθρώπους, από το είδος των σχέσεων που δημιουργεί με τους εργαζόμενους και με τους γύρω από αυτήν, είτε αυτοί είναι πελάτες, είτε είναι προμηθευτές. Εάν είμαι συνεπής εργοδότης, σαφέστατα οι εργαζόμενοί μου έχουν πολύ καλύτερες δυνατότητες ως εργαζόμενοι και ως πολίτες, από το αν είμαι ανεύθυνος εργοδότης. Αν είμαι ανεύθυνος εργοδότης δεν μπορεί να είμαι υπεύθυνη επιχείρηση κοινωνικά. Είμαι υπεύθυνος εργοδότης σημαί104

Γ | Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις επιχειρήσεις

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα Το αποτύπωμα του εθελοντισμού στην κοινωνία και στην οικονομία

στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στην αποτελεσματική διακυβέρνηση, δεύτερον, ποιος είναι ο ρόλος των πολιτών μέσα από τον εθελοντισμό, μέσα από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στην ενίσχυση της διακυβέρνησης και τρίτον, τί ακριβώς κάνει η Διεθνής Διαφάνεια, τί ακριβώς κάνει η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στην ενίσχυση της διαφάνειας. Λίγα εισαγωγικά ζητήματα πρώτα απ’ όλα. Τί ακριβώς είναι διαφθορά και ποιες είναι οι διαστάσεις του φαινομένου παγκοσμίως και στη χώρα μας; Η Διεθνής Διαφάνεια ορίζει ως διαφθορά την κατάχρηση εξουσίας για ιδιωτικό όφελος. Αυτός είναι ο ορισμός που δίνουμε και όπως βλέπετε είναι ένας πολύ απλός ορισμός, εύχρηστος, με λίγες λέξεις, τον οποίον χρησιμοποιούμε για να ορίσουμε τη διαφθορά, τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στον δημόσιο τομέα. Να μη μιλάμε μόνο για δημόσιο τομέα. Διαφθορά υπάρχει και στον ιδιωτικό τομέα και δυστυχώς βέβαια, όλοι μας γνωρίζουμε ότι οι συνέπειες της διαφθοράς είναι τεράστιες, τόσο στην οικονομική ζωή μιας χώρας, αλλά και στην πολιτική και στην κοινωνική ζωή μιας χώρας. Συνηθέστερη και ειδικότερη μορφή της διαφθοράς είναι η δωροδοκία, η οποία συχνά ταυτίζεται με το ευρύτερο φαινόμενο της διαφθοράς και μάλιστα δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η δωροδοκία έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές και ακαδημαϊκοί να την θεωρούν πλέον condition humana. Τί ακριβώς εννοώ με αυτό: Η Παγκόσμια Τράπεζα μας δίνει κάποια στοιχεία και μας λέει ότι κάθε χρόνο το μέγεθος της διαφθοράς φθά-

Αναστασία Σωτηροπούλου ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

Νομίζω ότι είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τη συνεδρία. Καλημέρα και από εμένα. Είμαι η Αναστασία Σωτηροπούλου, είμαι δικηγόρος, διδάσκω στο Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδας και συνεργάζομαι με τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος σε διάφορα προγράμματα ερευνητικά και σήμερα θα ήθελα να συζητήσουμε λίγο το θέμα της διακυβέρνησης, της αποτελεσματικής διακυβέρνησης, της διαφθοράς και της διαφάνειας. Κατ’ αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων για την πρόσκληση, την οποία απηύθυνε στη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος να συμμετάσχουμε κι εμείς στην διημερίδα για τον εθελοντισμό και φυσικά να σημειώσω ότι είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα να είμαι ομιλήτρια στην παρούσα συνεδρία και ότι βεβαίως ανυπομονώ να παρακολουθήσω τις εισηγήσεις των ομιλητών. Από πλευράς μου θα ήθελα να θέσω συνοπτικά τρία ζητήματα. Πρώτον, ποια είναι η σημασία της διαφάνειας 106

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

διαφθοράς και φυσικά ενίσχυση της διαφάνειας, που βέβαια είναι και το αντικείμενο της σημερινής συνεδρίας. Τί ακριβώς είναι διαφάνεια; Ποια είναι η σημασία της διαφάνειας στην αποτελεσματική διακυβέρνηση και στην καταπολέμηση της διαφθοράς; Η σημασία της διαφάνειας είναι τεράστια στην καταπολέμηση της διαφθοράς και αυτό γιατί συμβάλλει στην άμβλυνση των κινδύνων που μπορούν να οδηγήσουν στη διαφθορά. Ενδεικτικά αναφέρουμε σε περιπτώσεις όπως είναι οι δημόσιες συμβάσεις. Περιπτώσεις όπως όταν έχουμε να κάνουμε με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, την δημοσιοποίηση περιουσιακών στοιχείων, την κατανομή πόρων. Όλες αυτές είναι περιπτώσεις όπου ο κίνδυνος της διαφθοράς είναι μεγάλος και η ανάγκη διαφάνειας είναι κρίσιμη. Τί είναι διαφάνεια; Διαφάνεια είναι όταν οι δημόσιοι υπάλληλοι – και διαφάνεια στον δημόσιο τομέα, μην παρεξηγηθώ, γιατί έχουμε διαφάνεια και στον ιδιωτικό τομέα – διαφάνεια στον δημόσιο τομέα είναι όταν οι δημόσιοι υπάλληλοι, όταν οι πολιτικοί αξιωματούχοι λειτουργούν με ανοιχτές διαδικασίες, καθαρές διαδικασίες, έτσι όταν υπάρχει μία πράξη της διοίκησης, μια απόφαση που επηρεάζει τους πολίτες, αυτοί να έχουν πρόσβαση στην απόφαση που τους επηρεάζει και να μπορούν να λάβουν γνώση για τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες ελήφθη αυτή η απόφαση. Οπότε η διαφάνεια συνεπάγεται και δημόσια λογοδοσία. Βέβαια απαραίτητο στοιχείο για τη διαφάνεια είναι και η πρόσβαση των πολιτών σε πληροφορίες δημοσίου συμφέροντος και βέβαια ευτυχώς σε μεγάλο βαθμό στη χώρα μας έχουμε και ένα διαδικτυακό τόπο, τη «Διαύγεια» και ο σχετικός νόμος απαιτεί οι δημόσιοι φορείς, οι ρυθμιστικές και τοπικές Αρχές είναι υποχρεωμένες να αναρτούν στο διαδίκτυο οποιαδήποτε απόφαση έχει να κάνει με κατανομή πόρων, με δημόσιες συμβάσεις, διαφορετικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί η απόφαση αυτή. Τί μέτρα λαμβάνουμε κατά της διαφθοράς; Σε γενικές

νει περίπου στα 1 τρισ. δολάρια. Για να αντιληφθούμε λίγο τί σημαίνει αυτό, μιλάμε για 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε δωροδοκίες, χωρίς να συμπεριλαμβάνουμε στο ποσό αυτό απάτη που μπορεί να συμβαίνει σε βάρος του Δημοσίου, υπεξαιρέσεις χρημάτων από τα δημόσια ταμεία, ξέπλυμα χρήματος, οπότε μιλάμε για 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε δωροδοκία, τη στιγμή που, για παράδειγμα, θα χρειαζόμασταν 100 εκατ. δολάρια για τον εμβολιασμό 4.000.000 παιδιών ή θα χρειαζόμασταν επίσης 100 εκατ. δολάρια για να συνδέσουμε 250.000 σπίτια με νερό. Έτσι, λίγο για να έχουμε μια αντίληψη περί τίνος πρόκειται όταν λέμε 1 τρισ. δολάρια. Βλέπουμε λοιπόν ότι οι διαστάσεις του φαινομένου παγκοσμίως είναι τεράστιες, αλλά και οι διαστάσεις του φαινομένου και στη χώρα μας είναι αρκετά μεγάλες και συνηθέστερη μορφή διαφθοράς που αντιμετωπίζουμε στη χώρα μας είναι η δωροδοκία. Μάλιστα σύμφωνα με τον δείκτη αντίληψης της διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας, για το έτος 2016 σε σύνολο 176 χωρών, η Ελλάδα κατέλαβε την 69η θέση με βαθμολογία 44 στα 100. Τί σημαίνει αυτό: Σημαίνει ότι εμείς πήραμε 44, κάτω από τη βάση δηλαδή, στο 100 που είναι το άριστα, οι χώρες που είναι οι πιο καθαρές, χωρίς διαφθορά – βέβαια καμία χώρα δεν έφθασε το 100 – αλλά είμαστε δυστυχώς κάτω από τη βάση. Βέβαια υπάρχουν κριτικές και στον δείκτη αντίληψης της διαφθοράς, καθώς ο δείκτης αντίληψης της διαφθοράς δεν μετράει πραγματικά γεγονότα διαφθοράς, αλλά μετράει μόνο αντιλήψεις διαφθοράς, ωστόσο ξέρουμε και γνωρίζουμε ότι τα κρούσματα διαφθοράς στην Ελλάδα δεν είναι λίγα, αλλά βέβαια στις περισσότερες περιπτώσεις δεν καταγγέλλονται τα περισσότερα περιστατικά και δεν οδηγούνται οι δράστες στη Δικαιοσύνη. Αυτό βέβαια θέτει την καταπολέμηση της διαφθοράς στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας και καθιστά απαραίτητη και αναγκαία την υιοθέτηση μέτρων πρόληψης και καταστολής του φαινομένου της 107

δεν μπορεί να μας κάνει κάτι, δεν μπορεί να εξαλείψει το φαινόμενο της διαφθοράς, παρά μόνο αν λάβει τη μορφή μιας συλλογικής δράσης. Με άλλα λόγια, είναι αναγκαίο οι πολίτες να ασκήσουν μια πίεση προς τους ηγέτες, μια πίεση από τη βάση προς τα πάνω, έτσι ώστε οι ηγέτες να είναι υπόλογοι, να είναι υπεύθυνοι και να λειτουργούν με διαφάνεια. Και γιατί είναι αναγκαία η συμμετοχή των πολιτών στη μάχη κατά της διαφθοράς; Διότι φυσικά υπάρχει ανάγκη για συλλογική δράση, γιατί υπάρχει ανάγκη για λογοδοσία, γιατί οι πολίτες συμμετέχουν ούτως ή άλλως και με διάφορους τρόπους στα κοινά, γιατί ο ίδιος ο αριθμός τους, τους επιτρέπει να επιτηρούν, να επιβλέπουν, ακόμα και να προβαίνουν σε καταγγελίες παραβιάσεων, γιατί φυσικά η διαφθορά είναι υπόθεση όλων μας και γιατί οι πολίτες πρέπει να είναι μέρος της λύσης του προβλήματος και όχι μέρος του προβλήματος. Βέβαια τί σημαίνει αυτό; Εδώ είναι το ερώτημα. Και τί χρειάζεται να κάνουμε; Θα πρέπει να βγάλουμε τους πολίτες στους δρόμους; Σε πορείες; Θα πρέπει να ενισχύσουμε τον εθελοντισμό, τις οργανώσεις κοινωνίας πολιτών; Θα πρέπει να βάλουμε μαθήματα στα Πανεπιστήμια και στα σχολεία για την καταπολέμηση της διαφθοράς; Όλα αυτά είναι νέα ερωτήματα και νέες προκλήσεις για το παγκόσμιο κίνημα κατά της διαφθοράς και φυσικά λαμβάνονται υπ’ όψιν, όμως κατά την άποψή μας η συμμετοχή των πολιτών στη μάχη κατά της διαφθοράς και στην ενίσχυση της διαφάνειας, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το ακόλουθο τρίπτυχο: Οι πολίτες θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους, θα πρέπει να γνωρίζουν τί είναι διαφθορά, πώς μπορούν να προβούν σε κάποια καταγγελία, πώς μπορούν να προστατευτούν, θα πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε οργανώσεις κοινωνίας πολιτών που ασχολούνται με τη μάχη κατά της διαφθοράς και φυσικά θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ένα αποτελεσματικό πλαίσιο προστασίας, ιδίως για εκείνους τους πολίτες που θέλουν να

γραμμές για την αντιμετώπιση του φαινομένου της διαφθοράς οι χώρες λαμβάνουμε μια σειρά από μέτρα. Κυρίως τα μέτρα αυτά επικεντρώνονται στο ότι πρέπει να ενισχύσουμε το νομοθετικό πλαίσιο, κυρώνουμε διεθνείς συμβάσεις, θεσπίζουμε νομοθετήματα. Τί άλλο κάνουμε; Ιδρύουμε όργανα, αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη ή για την καταστολή ή για τη δίωξη της διαφθοράς, ενισχύουμε τη δημόσια διοίκηση με μέτρα πρόληψης, με διάφορους μηχανισμούς και φυσικά και ο ιδιωτικός τομέας συμμετέχει στη μάχη κατά της διαφθοράς, ιδίως τα τελευταία χρόνια με μηχανισμούς πρόληψης του φαινομένου μέσα στην ίδια την επιχείρηση. Για να δούμε, ποιο είναι το αποτέλεσμα όλων αυτών των μέτρων; Δυστυχώς η διαφθορά παραμένει. Δυστυχώς η διαφθορά παραμένει. Γιατί; Είναι το ερώτημα. Πολλοί είναι οι λόγοι που μπορούμε να πούμε γιατί η διαφθορά παραμένει. Ενδεικτικά και μόνο και όχι περιοριστικά, να σας πω ότι ενδεχομένως, όχι μόνο στην χώρα μας, μη στοχοποιούμε μόνο τη χώρα μας, υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης, η δίωξη ενδεχομένως αρκετές φορές να είναι αναποτελεσματική, υπάρχουν φορές που τα αδικήματα παραγράφονται, δεν υπάρχουν πόροι και συνήθως το πλαίσιο προστασίας των προσώπων που θέλουν να καταγγείλουν περιστατικά διαφθοράς δεν είναι επαρκές. Τί μπορούμε να κάνουμε; Έχουμε λάβει όλα τα μέτρα, αλλά είναι κάτι το οποίο ξεχνάμε. Ξεχνάμε τη συμμετοχή των πολιτών. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της διαφθοράς χρειαζόμαστε να ακολουθήσουμε μια συνολική, μια ολιστική προσέγγιση που στη μάχη κατά της διαφθοράς πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τη συμμετοχή των πολιτών. Γιατί το λέω αυτό: Διότι κάθε χρόνο γνωρίζουμε ότι από τα δημόσια ταμεία αφαιρούνται τεράστια ποσά και φυσικά όταν μαθαίνουμε και ενημερωνόμαστε για περιστατικά διαφθοράς θυμώνουμε, ιδίως μάλιστα όταν εμείς είμαστε μάρτυρες, γινόμαστε μάρτυρες σε τέτοιου είδους περιστατικά, αλλά ο θυμός από μόνος του 108

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

προβούν σε καταγγελίες περιστατικών διαφθοράς. Λίγα λόγια και για τη Διεθνή Διαφάνεια. Η Διεθνής Διαφάνεια είναι μια οργάνωση κοινωνίας πολιτών, η οποία ιδρύθηκε το 1993 στο Βερολίνο. Από τότε έχει ιδρύσει περισσότερα από 100 παραρτήματα σε όλες τις χώρες, και στη δική μας, τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος και αυτό που κάνει είναι ότι ηγείται στη μάχη κατά της διαφθοράς. Πώς ακριβώς το κάνουμε αυτό; Συνεργαζόμαστε με κυβερνητικούς φορείς, συνεργαζόμαστε με τον ιδιωτικό τομέα, με άλλες οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών και προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε την κοινωνία, στην περίπτωσή μας την Ελληνική κοινωνία, για τις συνέπειες της διαφθοράς και προς τον σκοπό αυτόν διεξάγουμε έρευνες, συμμετέχουμε σε προγράμματα, προσπαθούμε να μετρήσουμε, αν είναι αυτό δυνατό, τη διαφθορά, προβάλλουμε προτάσεις, συμμετέχουμε σε νομοσχέδια και προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για την ευαισθητοποίηση και να δείξουμε έτσι τη σημασία της διαφάνειας στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Σας ευχαριστώ πολύ.

ΜΑΡΙΟΣ Χρήστου Γενικός Έφορος - ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

Εμείς λέμε Ελλαδίτες και Έλληνες. Υπάρχουν και οι φιλέλληνες όμως. Οι φιλέλληνες όμως είναι εκτός του έθνους!! Κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, τον Πρόεδρο, τον Γενικό Έφορο για την πρόσκληση. Πιστεύω ότι έχει πετύχει κάτι πολύ σημαντικό αυτή η διημερίδα. Να φέρει εδώ σε αυτό το panel τους πολιτικούς. Βλέπω διάφορες συζητήσεις στα κανάλια των Ελλήνων πολιτικών. Δεν θυμάμαι να έχω ξαναδεί τους πολιτικούς να συμφωνούν ότι συμφωνούν. Συνήθως συμφωνούν ότι διαφωνούν. Επομένως αυτό από μόνο του είναι ένα τεράστιο επίτευγμα. Δεν ξέρω κατά πόσον εδώ είμαι ως Πρόσκοπος ή ως ακαδημαϊκός, ή υπό την ιδιότητά μου ως πανεπιστημιακού, γιατί έχουμε, ως Σώμα Προσκόπων Κύπρου και ως Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, κάνει μία μελέτη για την αποτίμηση της οικονομικής αξίας της εθελοντικής προσφοράς στον Προσκοπισμό. Φυσικά τί έχουμε πάρει εμείς; Εμείς δεν έχουμε πάρει να μετρήσουμε την αξία αυτού που προσφέρει ο Προσκοπισμός, αλλά για να έχουμε Προσκοπισμό έχουμε τους βαθμοφόρους μας, οι οποίοι είναι εθελοντές. Για να βγουν τα παιδιά στον δρόμο και να κάνουν την καλή τους πράξη, την

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε την κυρία Σωτηροπούλου για τα πολύ ενδιαφέροντα που μας είπε. Πόσα πράγματα θα μπορούσαμε να την ρωτήσουμε. Ήρθε και ο κ. Πολυχρονόπουλος. Ο κ. Χρήστου, Γενικός Έφορος του Σώματος Κυπρίων Προσκόπων έχει τον λόγο.

109

νοητό ότι και οι τρεις μέθοδοι πιθανόν να έχουν απόκλιση μεταξύ τους και αναμένεται να έχουν απόκλιση. Ακόμα και στην περίπτωση μέτρησης του Α.Ε.Π., οι τρεις μέθοδοι αποκλίνουν αρκετά μεταξύ τους. Η μέθοδος προστιθέμενης αξίας από οικονομική δραστηριότητα ίσως να ήταν η πιο αντιπροσωπευτική. Όμως παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες και απαιτεί παραδοχές οι οποίες πιθανόν να τύχουν αμφισβήτησης. Είναι πιο υποκειμενική μέθοδος – να το πούμε. Η μέθοδος των εσόδων από οικονομική δραστηριότητα, οπωσδήποτε παρουσιάζει αντικειμενικές δυσκολίες, διότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην εθελοντική προσφορά εφ’ όσον δεν υπάρχει η πληρωμή. Άρα αυτή η μέθοδος αποκλείεται. Επομένως η μέθοδος κόστους παραγωγής οικονομικής δραστηριότητας προσομοιάζει καλύτερα με το αντικείμενο της έρευνας το οποίον έχουμε κάνει. Επομένως καταλήξαμε σε αυτήν την μέθοδο. Καταλήξαμε επομένως στην χρήση της μεθόδου του κόστους παραγωγής. Στο επόμενο στάδιο όμως προσπαθήσαμε να διατυπώσουμε με σαφήνεια το συγκεκριμένο αντικείμενο της έρευνας, την οποία στοιχειοθετήσαμε με ένα απλό σενάριο, δηλαδή έπρεπε να κάνουμε την υπόθεσή μας και είπαμε, αν αυτοί οι ενήλικες εθελοντές δεχόντουσαν να πληρωθούν για την υπηρεσία που προσφέρουν και δημιουργούσαν ένα κόστος που κάποιος θα ήταν υποχρεωμένος να καλύψει, ποια θα ήταν η χρηματική αποτίμηση αυτού του κόστους και κατά συνέπειαν αυτής της εθελοντικής προσφοράς. Τί θα πλήρωνε κάποιος αν ο Προσκοπισμός δεν υπήρχε για να το κάνει, να πληρώνει τους βαθμοφόρους να κάνουν αυτή την εργασία; Σημαντικά στοιχεία στην αξιοπιστία της μελέτης αποτελούν ο αντικειμενικός υπολογισμός πρώτον της μονάδας παραγωγής εθελοντικής εργασίας και δεύτερον της αποτίμησης του κόστους της μονάδας. Και η μελέτη χρησιμοποιεί ως μονάδα παραγωγής εθελοντικής εργασίας, την εργατο-

εθελοντική τους προσφορά, χρειάζεται να περάσουν μέσα από μια προσκοπική εκπαίδευση. Χρειάζεται να περάσουν μέσα από τις βιωματικές δραστηριότητες τις οποίες προσφέρει ο Προσκοπισμός. Άρα εμείς ήρθαμε και μετρήσαμε τί είναι αυτή, ποια είναι αυτή η αξία. Αυτή η μελέτη έχει γίνει ενάμισι χρόνο πριν, σε συνεργασία του Κέντρου Μελετών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, το οποίο διευθύνω, και του Σώματος Προσκόπων Κύπρου και έχω χρησιμοποιήσει ως βοηθούς παιδιά τα οποία είναι Πρόσκοποι, είναι φοιτητές και Πρόσκοποι. Γιατί; Διότι χρειαζόταν να μπουν στο πνεύμα του τι έχουμε. Εδώ χρειάστηκε να δούμε το αντικείμενο της μελέτης, το ακριβές αντικείμενο της μελέτης. Και ήταν η διατύπωση μιας υπόθεσης, της έρευνας, η οποία διατύπωση έγινε μετά από αρκετό προβληματισμό. Ποια μεθοδολογία θα ήταν η καλύτερη για να ακολουθήσουμε, για να μπορέσουμε να έχουμε μετρημένα αποτελέσματα. Εδώ είχαμε να αντιμετωπίσουμε τεράστιο ερώτημα. Είναι το εξής: Μπορεί να μετρηθεί ο εθελοντισμός σε χρήμα ή χρηματικές αξίες ή οποιεσδήποτε ταυτόσημες χρηματικές αξίες; Αυτή είναι μια ερώτηση. Δηλαδή ένας εθελοντής αιμοδότης, θα το βάλουμε έτσι, θα δεχόταν να είναι εθελοντής αιμοδότης αν πληρωνόταν; Ή να είναι αιμοδότης αν πληρωνόταν; Αυτό είναι ένα δίλημμα. Θεωρήσαμε επομένως ότι μπορούμε να μετρήσουμε αυτή την αξία, όχι όμως με ακρίβεια. Ίσως πολλοί εθελοντές αν πληρωνόντουσαν να μην ήταν εθελοντές. Βασιστήκαμε στις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στον υπολογισμό του Α.Ε.Π.. Ξέρετε ότι για να υπολογιστεί το Α.Ε.Π. υπάρχουν τρεις μέθοδοι. Η μέθοδος προστιθέμενης αξίας από οικονομική δραστηριότητα, η μέθοδος εσόδων από οικονομική δραστηριότητα και η μέθοδος του κόστους παραγωγής της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτές είναι οι τρεις μέθοδοι οι οποίες χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστων. Και οι τρεις μέθοδοι είναι σημαντικές. Είναι κατα110

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

δραστηριότητες. Εδώ έχουμε υπολογίσει και τον χρόνο εκπαίδευσης των βαθμοφόρων, γιατί ένας βαθμοφόρος για να γίνει βαθμοφόρος πρέπει να περάσει, όπως αντιλαμβάνεστε, από πολλά στάδια εκπαίδευσης. Επιπρόσθετα υπολογίστηκε ο χρόνος διοίκησης και οργάνωσης σε επίπεδο Επαρχιακών Εφοριών και γενικής διοίκησης του Σώματος και που αφορά τους Εφόρους που ασχολούνται στο επίπεδο αυτό. Ο υπολογισμός των ανθρωποωρών εθελοντικής προσφοράς υπολογίστηκε ως μέσος όρος των στοιχείων έρευνας που έγινε ανάμεσα στο 20% των βαθμοφόρων του Σώματος και που προέρχονται από συστήματα και τμήματα μικρού, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους και χρησιμοποιήσαμε την μέθοδο της δομημένης στρωματοποιημένης τυχαίας δειγματοληψίας. Τώρα, το 20% κάποιος μπορεί να πει ότι είναι πολύ μεγάλο, αλλά είμαστε μικρό association, είμαστε μικρό σώμα, δηλαδή έχουμε περίπου 900-1.000 εθελοντές, άρα θα θέλαμε να μην υπάρξει οποιαδήποτε στρέβλωση στα αποτελέσματα. Ποιο είναι το αποτέλεσμα της έρευνας; Αν οι εθελοντές, όπως το έχουμε διατυπώσει, δεχόντουσαν να πληρωθούν για την υπηρεσία που προσφέρουν και δημιουργούσαν ένα κόστος που κάποιος θα ήταν υποχρεωμένος να καλύψει, η αποτίμηση αυτού θα ήταν, ο ακριβής αριθμός που μας βγήκε από την έρευνα, είναι 11.725.230 ευρώ, ετήσιο, ή είναι στο 0,71% ή στο 0,71 τοις χιλίοις του Α.Ε.Π. της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 75%, εν τάξει, ήταν κάτω της κρίσης, είναι πιο πάνω το Α.Ε.Π.. Φυσικά πριν περίπου ένα μήνα ήμασταν με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο γραφείο του, μας είχε δεχθεί, τον Αναστασιάδη, μαζί με τον αδελφό Γιάννη – εδώ να πούμε ότι ο Γιάννης ήταν Αρχηγός Συστήματος, ενός από τα μεγάλα συστήματα στη Λάρνακα και ήταν και κυβερνήτης προσκοπικού σκάφους. Και όταν το παρουσιάσαμε του Προέδρου, η απάντηση, ξέρετε τί μας είπε; Αδικείτε τον εαυτό σας, μας είπε. Αδικείτε τον εαυτό

ώρα εθελοντικής προσφοράς των βαθμοφόρων και για την αποτίμηση της μονάδας κόστους χρησιμοποιήθηκε το 58% της αντίστοιχης μισθοδοσίας δασκάλων, καθηγητών, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης που αποτελούν την αντίστοιχη εκπαιδευτική ομάδα παροχής εκπαίδευσης. Στον Προσκοπισμό παρέχουμε άτυπη εκπαίδευση. Επομένως θεωρήσαμε ότι το πιο κοντινό στοιχείο που έχουμε είναι οι μισθοί των εκπαιδευτικών. Άρα βασιστήκαμε πάνω σε αυτή τη μεθοδολογία. Να πούμε ότι λάβαμε υπόψη μας διάφορα στοιχεία – θα δούμε στη συνέχεια. Υποτίμηση κατά 42% της μισθοδοσίας των διδασκάλων και καθηγητών, χρησιμοποιήθηκε πρώτο ως αντιστάθμισμα του γεγονότος ότι στον Προσκοπισμό παρέχεται άτυπη εκπαίδευση και όχι η επίσημη εκπαίδευση, που παρέχεται μέσω της συγκροτημένης δομής του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος και αποδίδει συντηρητικότητα στους υπολογισμούς της έρευνας και μελέτης, δηλαδή προσπαθήσαμε να αποφύγουμε όσο το δυνατόν την πιθανότητα αμφισβήτησης των μεγεθών που έχουμε χρησιμοποιήσει. Στην έρευνα δεν έχουμε συμπεριλάβει οποιοδήποτε κόστος που αφορά την απασχόληση έμμισθου Προσκοπισμού από το Σώμα Προσκόπων Κύπρου, παρ’ όλο που το προσωπικό αυτό είναι χαμηλόμισθο και πολύ μικρό σε αριθμό, δηλαδή εργοδοτούμε 5 άτομα μόνιμης απασχόλησης και 11 άτομα σε εποχιακή απασχόληση στην περίοδο των κατασκηνώσεων, οι οποίοι ως επί το πλείστον εργοδοτούνται για την παρασκευή φαγητού, για την καθαριότητα των χώρων κ.λπ.. Ο τρόπος υπολογισμού βασίστηκε στο προσκοπικό πρόγραμμα και τις προσκοπικές δραστηριότητες ενός συστήματος και των τμημάτων του, καθώς επίσης και μιας μέσης επαρχιακής Εφορίας – στην Κύπρο οι επαρχικές Εφορίες είναι αντίστοιχες των περιφερειακών Εφοριών – και επίσης έχουν υπολογιστεί και οι Παγκύπριες προσκοπικές 111

σας, γιατί μόνο να καταλάβετε, τώρα θα προσλάβουμε κάποιους μόνιμους οπλίτες στην Εθνική Φρουρά και το κόστος είναι 34.000.000 Ευρώ!! Άρα με αυτό που μας λέτε ουσιαστικά αδικείτε τον εαυτό σας. Φυσικά να πούμε ότι η μελέτη βασίστηκε, όπως έχω πει, σε κάποιες συγκεκριμένες παραδοχές, όμως πιστεύουμε ότι αντιπροσωπεύει με αρκετή ακρίβεια θα έλεγα, αυτήν όλη την προσφορά την οποίαν δίδουν οι βαθμοφόροι προς αυτήν την κίνηση, προς την κίνηση του Προσκοπισμού. Να μην ξεχνάμε ότι διαφέρουμε κάπως από τις άλλες δραστηριότητες. Θέλουμε να έχουμε και ποιότητα στο προσωπικό μας, γιατί χθες άκουγα διάφορες οργανώσεις, να μαζέψουμε μερίδες φαγητού, ναι, να μαζέψουμε πολλές μερίδες φαγητού, αλλά εμείς τί έχουμε, έχουμε τον κόσμο ο οποίος μας φέρει ό,τι πολυτιμότερο έχει, το παιδί του. Επομένως δεν μπορούμε με κανένα τρόπο να πούμε στον οποιονδήποτε έλα να γίνεις εθελοντής. Πρέπει να τον περάσουμε μέσα από διαδικασίες για να βεβαιωθούμε τουλάχιστον εμείς, θα έλεγα πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ικανοί και μπορούμε να τους εμπιστευτούμε να πάρουν τα παιδιά του κόσμου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ευχαριστώ.

Σωτήρης Πετρόπουλος Γενικός Διευθυντής - HIGGS

Καλημέρα και από μένα. Ονομάζομαι Πετρόπουλος Σωτήρης, είμαι Γενικός Διευθυντής του HIGGS. Το HIGGS είναι ένας οργανισμός ο οποίος στοχεύει μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και συμβουλευτική υποστήριξη να ενδυναμώσει συνολικά όλο το οικοσύστημα που ασχολείται με τον εθελοντισμό και είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι και ευχαριστούμε το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων για την πρόσκληση. Ακόμα περισσότερο χαρούμενοι γιατί πραγματικά η διημερίδα εξ αρχής όταν είδαμε το πρόγραμμα, θεωρούμε ότι είναι εκατό τοις εκατό, απόλυτα στοχευμένη στα βασικά προβλήματα και θέματα του τομέα του εθελοντισμού στην Ελλάδα και ακόμα περισσότερο γιατί σήμερα έμαθα ότι θα υπάρχουν και κάποια πρακτικά όλων των συζητήσεων, το οποίο θα είναι πάρα πολύ χρήσιμο τόσο και από ερευνητικής ακαδημαϊκής σκοπιάς, αλλά κυρίως πρακτικής σκοπιάς, θα είναι θεωρώ ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο ώστε να πιέσουμε και να προσπαθήσουμε από κοινού όλοι να προωθήσουμε κάποιες αλλαγές στον τομέα του εθελοντισμού στην Ελλάδα που χρειάζονται. Εγώ θα σας μιλήσω για διάφορα πράγματα. Θα ξεκινήσω με τη διαφάνεια και το ζήτημα της διαφάνειας. Στη χώρα μας, όπως και εν μέρει ο εκπρόσωπος της Διεθνούς

112

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

πολιτών πρέπει να απαρτίζεται από ενεργούς πολίτες και οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και γενικά ο εθελοντικός τομέας, ένα βασικό του μέλημα, ή μια θετική επίπτωση η οποία υπάρχει, ένας θετικός κοινωνικός αντίκτυπος, ασχέτως αν είναι η Διεθνής Διαφάνεια και το ΒΟΥΛΗ Watch και το HIGGS ή ίσως η Κοινωνική Κουζίνα ή αν είναι άλλες οργανώσεις, είτε με τυπική νομική μορφή είτε όχι, στη θεωρία τουλάχιστον ενισχύουν την, μια ωραία λέξη που δημιούργησαν για το «Νοιάζομαι και Δρω», την ενεργό πολιτειότητα, το να είναι ενεργοί πολίτες, διότι με ενεργούς πολίτες, στη θεωρία τουλάχιστον και στον ακαδημαϊκό τουλάχιστον χώρο, σημαίνει ότι έχουμε κάποια βήματα υπέρ της διαφάνειας και κατά της διαφθοράς. Αυτή ήταν η θεωρητική διάσταση. Όμως ειδικά στη χώρα μας, όχι μόνο στη χώρα μας – για να είναι ξεκάθαρο κι αυτό – μετά τη δεκαετία του 1980, οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών που παλαιότερα τις ονομάζαμε The White Knights, ήταν οι Λευκοί Ιππότες, στην διεθνή βιβλιογραφία, δηλαδή αυτοί οι οποίοι τελείως αλληλέγγυα, αλτρουιστικά έρχονται για να βοηθήσουν, χωρίς να έχουν τίποτα πίσω ως κρυφή ατζέντα, και έχοντας μόνο καθαρά βλέμματα και θετική διάθεση να βοηθήσουν, αρχίζει σιγά-σιγά να κλονίζεται. Σε αυτό κυρίως οφείλονται διάφορα σκάνδαλα και ζητούμενα κακοδιαχείρισης, μη συντονισμού, που προκύψανε κυρίως κατά τη διάρκεια του 1990 στο διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα, όπως γνωρίζετε, αυτό έγινε αρκετά έντονο μετά τα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν και διάφορα μικρά ή μεγαλύτερα ζητήματα κακοδιαχείρισης ή κακών χρηματοδοτήσεων, τέλος πάντων κάποια κακώς κείμενα στο τοπίο άρχισαν να δημιουργούν μια εικόνα, μη απόλυτα θετική για τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις. Αυτό παραμένει εν πολλοίς και σήμερα και τελικά βρισκόμαστε, εγώ συναντώ πάρα πολλούς ανθρώπους οι οποίοι, είτε εργάζονται, είτε είναι εθελοντές στον τομέα, στον

Διαφάνειας έκανε σχετική αναφορά, έχουμε κάποια ζητήματα. Κατ’ αρχήν πρέπει να τονίσω ότι εν πρώτοις ο εθελοντισμός, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις για το πιο οργανωμένο κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών, στη θεωρία τουλάχιστον πρέπει να αποτελούν τους πρωτοστάτες, αυτούς οι οποίοι προωθούν την διαφάνεια παντού και αυτή η διάσταση είναι όντως θετική, καταγράφεται. Δεν καταγράφεται στο σύνολο ίσως των απόψεων της Ελληνικής κοινωνίας, όμως είναι πραγματική. Έχω κατ’ αρχήν εδώ στη διαφάνεια κάποιους από τους πολλούς φορείς, δεν είναι μόνο αυτοί, αυτοί απλά είναι κάποιες πρωτοβουλίες ή οργανώσεις, οι οποίες είναι εκατό τοις εκατό σ’ αυτό το κομμάτι, όπως η Διεθνής Διαφάνεια, η οποία με τις έρευνές της και με τις δράσεις της προωθεί το ζήτημα της καταπολέμησης της διαφθοράς και κυρίως της υπερίσχυσης της διαφάνειας στη χώρα μας. Υπάρχει μια άλλη οργάνωση, αν δεν την γνωρίζετε, η Βουλή Watch, η οποία ασχολείται εκατό τοις εκατό και με το κοινοβούλιο και γενικά το πολιτικό σύστημα, διότι σίγουρα και εκεί χρειάζεται αρκετή δουλειά. Υπάρχει μια άλλη δράση και απλά το λέω και δεν αποκλείει κάποιους, δεν είναι η μοναδική, απλά είναι κάποια πρώτα παραδείγματα που μου ήρθαν στο μυαλό όταν ετοίμαζα την παρουσίαση, το «νοιάζομαι και δρω» το οποίο είναι μια πρωτοβουλία του ΔΕΣΜΟΥ με κάποιες άλλες οργανώσεις και με το ίδρυμα Λαμπράκη, με την χρηματοδοτική στήριξη από διάφορα ιδρύματα, το οποίο κάνει μαθήματα εθελοντισμού μέσα στα σχολεία. Αυτό δηλαδή που εν μέρει το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων το κάνει στο πλαίσιο εκτός του σχολείου, κυρίως τα Σαββατοκύριακα και με τις διάφορες δράσεις που κάνετε, προσπαθούν εν μέρει να το κάνουν εντός του σχολείου, και αυτό γιατί το έβαλα το συγκεκριμένο, το έβαλα διότι όπως προείπε και η κυρία Σωτηροπούλου, στην πραγματικότητα η κοινωνία των πολιτών δημιουργείται και η κοινωνία των 113

δεν δίνουν 35% ποτέ βαρύτητα στο ζήτημα της διαφάνειας. Είναι γύρω στο 20-25%, εξαρτάται ποια μεθοδολογία κάποιος πάρει. Εμείς αναγκαστήκαμε, εντός εισαγωγικών, να πάμε με μια αυξημένη βαρύτητα, κυρίως για να αναδείξουμε κατ’ αρχήν ότι οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις δεν είναι οι αδιαφανείς, οι περίεργες οργανώσεις, τουλάχιστον η πλειονότητά τους, αυτές που πολύ συχνά στην Ελληνική κοινωνία θεωρούμε ότι υπάρχουν και εν δευτέροις για να αναδειχθεί ταυτόχρονα και ο ρόλος της διαφάνειας στον τρόπο λειτουργίας των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Διότι ,όχι μόνον πρέπει να αλλάξουμε λίγο το αρνητικό πρόσημο, γενικά για όλους τους φορείς του εθελοντισμού στη χώρα μας, αλλά πρέπει να πάμε και ένα βήμα παρακάτω, όχι μόνο απλά να θεωρούμε ότι είναι διαφανείς, αλλά να είναι οι κοινωνοί της διαφάνειας στην Ελληνική κοινωνία. Γι’ αυτό λοιπόν και το 35%. Απλά να σας πω για χάρη της έρευνας, ότι υπήρχαν οι αξιολογήσεις από 1 έως 4 αστεράκια, όπου στα 4 αστεράκια ήταν η καλύτερη βαθμολογία. Στο κομμάτι της διαφάνειας αρχίσαμε να συζητάμε και για κάποια πράγματα τα οποία είναι πολύ βασικά, όπως το να έχεις τον ισολογισμό σου αναρτημένο στο διαδίκτυο. Δεν το κάνουν πολλές οργανώσεις και αυτό δημιουργεί διάφορα ζητήματα. Πάντα, όταν αρχίζουμε και συζητάμε ποια είναι τα οικονομικά σου, ποιος είναι ο ετήσιος απολογισμός σου, αρκετές οργανώσεις κλείνονται λίγο και δεν είναι τόσο ανοιχτές. Ένα άλλο κομμάτι είναι ότι πολύ συχνά δεν ξέρεις ποιος είναι πού, ποιος είναι πίσω από την κάθε οργάνωση. Υπάρχουν οργανώσεις οι οποίες, είτε δεν έχουν ιστοσελίδα, που είναι αρκετά απλό, είτε έχουν και δεν μπορείς να ανακαλύψεις ποιος είναι ο Γενικός Διευθυντής, ποιος είναι ο υπεύθυνος, ποιον παίρνω τηλέφωνο τελικά αν θέλω κάτι να κάνω, αν θέλω να βρω κάποιον. Και αυτό, ξέρετε, όσο αφήνουμε σκιές, οι οποίες δεν είναι πραγματικές, δεν είναι επειδή κάποιος θέλει να κρυφτεί. Τους μόνους που έχω

χώρο, να διστάζουν να το ονομάσουν. Κατ’ αρχήν ο όρος ΜΚΟ, αυτό το ακρωνύμιο έχει δεχθεί πάρα πολύ αρνητική κριτική και πολύ συχνά τώρα τελευταία ακούω να μιλάμε είτε για μη κερδοσκοπικές, είναι η νέα τάση, είτε για κοινωφελείς οργανισμούς, είτε για εθελοντικές οργανώσεις, ασχέτως τελικά αν πρόκειται για αστικές μη κερδοσκοπικές ή σωματεία, που στην πραγματικότητα είναι το μόνο ουσιαστικό νομικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει λίγο τον χώρο. Τώρα πάνω σ’ αυτό έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει λίγο το τοπίο, γιατί σε οποιονδήποτε τομέα υπάρχουν οι καλοί, υπάρχουν όμως και κάποιοι κακοί. Στο HIGGS συνδεόμαστε άμεσα, κυρίως λόγω των ιδρυτών, συνιδρυτών, ανάμεσα στους οποίους και εγώ, έχουμε μία σχέση, άμεση σύμβαση, με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και την περίοδο 2012 – 2015 είχαμε τρέξει ένα ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο όμως έχει ένα πολύ απτό, πολύ χειροπιαστό αποτέλεσμα, ονομαζόταν πρόγραμμα ΘΑΛΗΣ, η αξιολόγηση των Ελληνικών μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Είχαμε σκεφθεί έτσι και λίγο ότι πολύ εύκολα θα καταφέρουμε να χαρτογραφήσουμε τον χώρο. Αυτό είναι κάτι πάρα, μα πάρα πολύ δύσκολο, εν τη απουσία ενός θεσμικού πλαισίου ή ενός μητρώου και χαίρομαι πάρα πολύ που οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων χθες όλοι συμφώνησαν ότι κάτι πρέπει να έχουμε. Βέβαια από το να συμφωνήσουμε μέχρι να το έχουμε, μπορεί να υπάρχει και ένα τεράστιο, χρονικό τουλάχιστον διάστημα. Από εκεί και πέρα εμείς προσπαθήσαμε να χαρτογραφήσουμε αρκετές οργανώσεις και να προσκαλέσουμε όσους θέλουν εθελοντικά να μπουν, 158 τελικά εισήλθαν, σε μια διαδικασία αξιολόγησης. Είναι σε κόκκινο περίγραμμα η διαφάνεια, γιατί αυτά είναι τα τρία βασικά κριτήρια στα οποία αξιολογήσαμε τις συμμετέχουσες οργανώσεις και το έχω σημειώσει όχι μόνο γιατί είναι ο τίτλος του συγκεκριμένου panel, αλλά επίσης γιατί συνήθως επειδή ερευνήσαμε το τί συμβαίνει διεθνώς, οι διεθνείς βέλτιστες πρακτικές 114

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

και να σημειώσω βέβαια ότι εδώ δεν υπάρχουν και τα εκπληκτικά νούμερα που έχει το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, που δεσμευόμαστε στην επόμενη φορά στην αξιολόγηση να είστε μέσα, εφ’ όσον το επιθυμείτε, γιατί φαντάζομαι ότι θα έδειχναν ακόμα περισσότερα πράγματα. Τέλος, για να κλείσω αυτό το κομμάτι στα 30 δευτερόλεπτα που μου μένουν, όσον αφορά στους εθελοντές να ξέρετε ότι αυξάνεται ο αριθμός. Δείτε λίγο το 14.000, 15.000, 20.000, οι οποίοι καταγράφονται σ’ αυτές μόνο τις 158 οργανώσεις και μέχρι το 2014, που γνωρίζουμε 2015 και 2016 ότι υπήρχε ακόμα περισσότερη ενεργοποίηση ανθρώπων και μη νομίζετε ότι αυτά είναι μικρά νούμερα. Να πάω λίγο πίσω να δείτε, μιλάμε για 5.000 εργαζομένους, μεγάλες πολυεθνικές ή μη εταιρείες στην Ελλάδα, για να μιλήσουμε λίγο και για το οικονομικό αποτύπωμα, έχουν λιγότερους ανθρώπους. Και πρέπει να ξέρετε ότι στην Μεγάλη Βρετανία περίπου 2,1% του εργατικού δυναμικού ασχολείται με τον τομέα του εθελοντισμού, εμείς είμαστε στο 0,0 κάτι ελάχιστο, οπότε υπάρχει αρκετά μεγάλος χώρος για να καταλήξουμε εκεί. Κλείνοντας και χωρίς να θέλω να πω και άλλη μία διάσταση, πλέον έχει αλλάξει και η τεχνογνωσία η οποία υπάρχει εντός των οργανώσεων και άρα και των ανθρώπων οι οποίοι εισέρχονται σ’ αυτές τις οργανώσεις. Πλέον και οι ίδιοι αλλά και οι οργανώσεις κερδίζουν με μια διάδραση, η οποία έχει εισέλθει σε άλλα επίπεδα, εκτός πλέον από τον δάσκαλο και τον άνθρωπο που αναμορφώνει την πλατεία, όπως πολύ όμορφα κάνετε σήμερα εσείς. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ασχολούνται με τα οικονομικά, γιατί πλέον πρέπει να τα έχουν σε καλή τάξη. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι έχουν πάρα πολλή τεχνογνωσία σε ζητήματα που σχετίζονται με την επικοινωνία, με την αναζήτηση πόρων, με το να γίνουν πιο οργανωμένα πράγματα και τελικά όλο και περισσότεροι άνθρωποι ενεργοποιούνται και αυτή η ενεργοποίηση θα πήγαινε χαμένη, αν δεν υπήρχαν οργανώσεις

ακούσει ότι ίσως έχει ένα νόημα να κρυφτούν, είναι από κάποιες περιβαλλοντικές ή περισσότερο ακτιβιστικές οργανώσεις, που λένε ότι δεν θέλω να ξέρουν ποιον πρέπει, αν κάνουμε μια ενέργεια, ποιον να βρουν όταν ακόμα είναι η διαδικασία του αυτόφωρου, που είναι απολύτως κατανοητό. Αλλά πέρα από αυτό δεν μπορώ να φανταστώ γιατί κάποιος δεν μπορεί να βάλει το ποιοι είναι οι βασικοί υπεύθυνοι και πώς μπορούμε να τους βρούμε. Στα θετικά, από τις 158 που συμμετείχαν, οι περισσότερες λάβανε πολύ καλή βαθμολογία. Ανάμεσα σ’ αυτά που περιμέναμε, εμείς περιμέναμε ελάχιστες με 4 αστεράκια, κάποιες με 3, πολλές με 2 και κάποιες με 1, και παρ’ ότι δεν πήραμε το 100% το απόλυτα αυστηρό πλαίσιο, δεν χαρίσαμε όμως, ήμασταν αρκετά προσεκτικοί, έτσι ώστε να είμαστε σε ένα μέσο επίπεδο αυστηρότητας και τα αποτελέσματα ήταν πάρα πολύ θετικά και ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Στην προστιθέμενη αξία αυτού του προγράμματος είναι ότι χαρτογραφήσαμε αρκετές, είδαμε λίγο τομείς που εν μέρει ήταν αναμενόμενο, απλά τώρα έχουμε και κάποια στοιχεία που μπορούμε ως πρώτη βάση να μιλήσουμε και άρα διάφορα πράγματα σ’ αυτά να μπορέσουμε να χτίσουμε διάφορες δράσεις. Από τη μία βλέπετε στον χάρτη, εκεί όπου τοποθετούνται οι περισσότερες οργανώσεις, σημειώνω, αυτές οι οποίες συμμετείχαν στην έρευνα και από την άλλη την τομεακή τους κατανομή. Αντίστοιχα σε μέσο αριθμό προσωπικό από τη μία πλευρά και εθελοντών από τη δεξιά με κόκκινο και ροζ χρώμα και το εξ ίσου πολύ ενδιαφέρον είναι ότι οι εθελοντές δίνουν το «παρών» εκεί που πραγματικά υπάρχει η άμεση ανάγκη κάθε φορά. Και αν δείτε, ενώ η κοινωνική αλληλεγγύη και η κοινωνική ένταξη, υγεία, πρόνοια κ.λπ. έχουν τον μικρότερο αριθμό, μέσο όρο, εργαζομένων, παράλληλα αντιστρέφεται η εικόνα στους εθελοντές και φαίνεται τελικά ότι ως κοινωνία, παρ’ ότι πολύ συχνά έχω ακούσει ότι είμαστε αδιάφοροι, δεν είναι τόσο πραγματικό. Μπορεί να αργούμε λίγο να κινητοποιηθούμε, 115

όπως το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων αλλά και όλο το οικοσύστημα των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, είτε έχουν τυπική μορφή, νομική οντότητα, είτε όχι, όπως η Κοινωνική Κουζίνα και αυτοί οι άνθρωποι αποκτούν εμπειρίες και δεξιότητες οι οποίες επιστρέφουν τελικά στην ίδια την κοινωνία. Εμείς θεωρούμε ότι διαμορφώνουν και μία άλλη στάση ζωής, τους κάνουν πιο ενεργούς και ίσως τους κάνουν και λίγο περισσότερο ενεργούς και στα ζητήματα της διαφάνειας, ίσως όχι απόλυτα ή τουλάχιστον όχι ακόμα, έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε το αύριο με μια πιο θετική διάσταση και θετική προσμονή. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ζώτος Πρόεδρος - BRITISH GRADUATES SOCIETY

Πολύ σωστά όλα αυτά που λέτε. Συμφωνώ. Ευχαριστώ τον Πρόεδρο κ. Χρήστο Λυγερό για την πρόσκληση καθώς και όλους όσους συνέβαλαν να συμμετέχουμε σ’ αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα διημερίδα. Ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων, το BGS όπως είναι γνωστό, όπως και ο Ελληνικός Προσκοπισμός, έχουν ως βασική αρχή την εθελοντική προσφορά για το καλό του κοινωνικού συνόλου. Το BGS από την ίδρυσή του το 1958, τελεί υπό την αιγίδα του εκάστοτε Βρετανού Πρέσβη και συνεχίζει την παράδοση να συμμετέχει στα κοινά, με εθελοντική εργασία και κοινωνική προσφορά. Έχουμε δημιουργήσει διάφορες επιστημονικές ομάδες εργασίας από μέλη μας που στελεχώνονται από τα μέλη που προσφέρουν τις επιστημονικές και επαγγελματικές τους υπηρεσίες. Έτσι οι δραστηριότητές μας πρέπει να πω ότι είναι πολυάριθμες, από οργάνωση μεγάλων συναυλιών στο Μέγαρο Μουσικής και αλλού, για δημιουργία υποτροφιών, μέχρι την πλήρη μελέτη για την περιβαλλοντική ανάπλαση του Κηφισού ποταμού, η οποία και βραβεύτηκε πρόσφατα στο εξωτερικό. Για τη μελέτη του εθελοντισμού εργαστήκαμε αρκετούς μήνες, κάνοντας μια διεθνή έρευνα και ανάλυση,

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ. Ο κ. Ζώτος είναι ο Πρόεδρος του British Graduates Society. Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε με τον προηγούμενο ομιλητή. Ας σημειώσει μονάχα ένα ερώτημα ευθύς εξ αρχής που θέτω εγώ. Τί ορίζουμε με τη λέξη «εθελοντής». Ποιος είναι εθελοντής; Διότι δυστυχώς στις μέρες μας ζούμε πάρα πολλούς εθελοντές που δεν είναι εθελοντές. Η κάλυψη εξόδων, η πλήρης κάλυψη εξόδων της λειτουργίας ενός εθελοντή, η κάλυψη των τιμολογίων που προσκομίζει και τα οποία ουδέποτε ελέγχονται, δεν ορίζουν έναν εθελοντή, δυστυχώς – και με παραδείγματα άμα θέλετε από μεγάλους κοινωφελείς οργανισμούς.

116

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

παγκόσμιους «γκουρού» του εθελοντισμού και οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει μία φανταστική χώρα που την αποκαλούν Volunteer Land, που υπολογίζεται να έχει πληθυσμό 1 δισεκατομμύριο. Με βάση τον πληθυσμό αυτόν, είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Επίσης έχουν μελετήσει πόσο θα ήταν αν πάρουν έναν πληθυσμό από την ηλικία των 15 ετών που θεωρείται η ενεργός ηλικία, τότε έρχεται να είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο από πλευράς πληθυσμού. Συγχρόνως η Volunteer Land είναι η έβδομη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, σήμερα φυσικά είναι η Ινδία, όπως ξέρετε, μετά τη Γαλλία που είναι νούμερο 6. Ο εθελοντισμός στη χώρα μας. Ο πίνακας είναι από τον οργανισμό World Giving Index, Charity’s eight foundation, όπου βλέπουμε στον πίνακα αυτόν που μετράει τον εθελοντικό χρόνο, είναι μόνο τον εθελοντικό χρόνο. Είμαστε στη θέση 132 μεταξύ 145 χωρών. Γενικά είναι λίγο λυπηρό να βλέπουμε τη χώρα μας να είναι στον πάτο, ενώ άλλες χώρες που ήταν μαζί μας ή πιο κάτω από εμάς, να μας έχουν προσπεράσει. Έχουμε σημειώσει σ’ αυτή τη διαφάνεια ότι γίνονται στη χώρα μας, τα πράγματα που γίνονται, και είναι μερικά αξιέπαινα, αλλά μερικές προσπάθειες, αλλά συγχρόνως βλέπουμε και προβλήματα και επιφυλάξεις κ.λπ. κ.λπ.. Οι θετικές επιπτώσεις του εθελοντισμού. Δεν θα σας κουράσω μ’ αυτό. Οι επιπτώσεις στον πολιτισμό και στην κοινωνία, έχουμε κοιτάξει βασικά τις τρεις κατηγορίες, πολιτισμό, κοινωνία και οι επιπτώσεις που έχουν οι δύο αυτές μεγάλες κατηγορίες στην οικονομία της χώρας. Είναι αυτό που είπε και ο Andy Howday που μιλούσαμε μία μέρα, ο Chief Economist της Τράπεζας της Αγγλίας, οι Giving How Much You Receive. Τα οφέλη του εθελοντισμού στην κοινωνία. Οι εθελοντικές δράσεις φέρνουν κοντά ανθρώπους που σε άλλη περίπτωση δεν θα είχαν επαφή. Το κοινωνικό κεφάλαιο έχει σημαντική αξία, που συνίσταται στην ενδυνάμωση της ζωής

ένα desk research που λέμε, επικοινωνήσαμε ηλεκτρονικά και τηλεφωνικά με αρκετούς φορείς του εξωτερικού για να μάθουμε πώς βλέπουν τον εθελοντισμό, πώς λειτουργούν οι διάφορες εθελοντικές οργανώσεις στη χώρα τους, τί οφέλη έχουν από τον εθελοντισμό και πώς αξιολογούν το αποτέλεσμα, δηλαδή ποια πραγματικά είναι η αξία που προκύπτει από τον εθελοντισμό και η οικονομική αξία. Με όλους όσους επικοινωνήσαμε ήσαν αρκετά ενημερωμένοι για την εθελοντική δραστηριότητα στη χώρα μας. Δυστυχώς, γνώριζαν πόσο χαμηλά στην παγκόσμια κλίμακα του εθελοντισμού βρισκόμαστε. Τους ζητήσαμε να μας πουν τί θα μπορούσαν να προτείνουν για την καλύτερη ανάπτυξη και οργάνωση του εθελοντισμού. Είχαμε πολλές δημιουργικές απαντήσεις, που όλα αυτά έχουν συμπεριληφθεί σε μια μεγάλη έκθεση που έχει δημοσιευτεί. Όλα αυτά μας βοήθησαν για να δούμε τις κοινωνικές και πολιτιστικές αξίες και επιδράσεις του εθελοντισμού. Δεν σταματήσαμε όμως εκεί. Επειδή σχεδόν όλα έχουν και ένα οικονομικό αντίκτυπο, έτσι έχουμε επιχειρήσει να προσεγγίσουμε τη δυνητική αξία της εθελοντικής προσφοράς σε οικονομική αξία και από ό,τι ξέρουμε και μας έχουν πει, είμαστε η πρώτη ομάδα στη χώρα μας που προσπαθήσαμε να κάνουμε μία τέτοια οικονομική αποτίμηση. Προσπαθήσαμε έτσι να κάνουμε πιο απτό το τεράστιο όφελος που βρίσκεται κρυμμένο στην εν δυνάμει αξιοποίηση του χρόνου, που μπορούν να διαθέσουν οι πολίτες της χώρας μας, αρκεί φυσικά να το θελήσουν. Η κρυμμένη παγκόσμια δύναμη. Ονομάσαμε όλη τη μελέτη που έχουμε κάνει, εθελοντισμός, η κρυμμένη δύναμη. Και είναι πραγματικά μία δύναμη που κρύβεται, που αν πραγματικά την δημιουργήσουμε και προχωρήσουμε θα έχουμε άλλες εποχές. Βάσει ερευνών που έχουν γίνει και γίνονται στο Πανεπιστήμιο John Hopkins, έχω έρθει προσωπικά σε επαφή και μιλήσαμε πολλές φορές με τον καθηγητή Lester Salamon και την ομάδα του, θεωρείται ένας από τους 117

του εθελοντισμού. Θα πω πολύ σύντομα τις παραδοχές που έχουμε πάρει. Έχουν γίνει και γίνονται παγκοσμίως αρκετές έρευνες και προσπάθειες – δεν θα πω τις χώρες, θα πω όσες έχουμε έρθει σε επαφή – της ποσοτικοποίησης, της δυνητικής αξίας, της εθελοντικής προσφοράς σε οικονομικές αξίες. Διάφοροι μελετητές προσεγγίζουν τα θέματα της οικονομικής αποτίμησης πιο ολιστικά. Θεωρούν δηλαδή ότι πέρα από την απλή εκτίμηση της οικονομικής αξίας, πρέπει να συνυπολογιστεί τόσο η ατομική αξία όσο και η κοινωνική αξία, ούτως ώστε να προσεγγιστεί η συνολική αξία του εθελοντισμού. Η απλουστευμένη – η δική μας προσπάθεια, εδώ είναι απλουστευμένη, είμαστε μόνο στην οικονομική αξία – η απλουστευμένη δική μας προσέγγιση για τον υπολογισμό της οικονομικής αξίας έχει τρεις βασικές αρχές: Ποσοστό – πήραμε τις παραμέτρους – ποσοστό εθελοντών επί του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, νούμερο 1, μέσος διαθέσιμος χρόνος εθελοντικής εργασίας ανά μήνα και αξία ωριαίας παροχής. Με βάση τα στοιχεία του ΕΛΣΤΑΤ, απογραφή 2011, κάναμε μια διαστρωμάτωση του ενεργού πληθυσμού, δηλαδή από 15 ετών έως 74 ετών. Το βάλαμε σε 4 κατηγορίες. Μαθητές και φοιτητές από 15 έως 24 ετών, νέοι εργαζόμενοι από 25 έως 39, ώριμοι εργαζόμενοι με εμπειρία από 40 έως 64 και νέοι συνταξιούχοι από 65 έως 74. Στη συνέχεια, για την παρούσα κατάσταση έγιναν παραδοχές για το ποσοστό εθελοντών και ηλικιακή ομάδα. Δεν θα σας κουράσω, γιατί είναι πάρα πολύ αυτό που έχει γίνει εδώ πέρα. Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά κάθε ομάδας και τη μελέτη – και βασιστήκαμε στη μελέτη Study on volunteering in the European Union 2010. Επίσης κάναμε παραδοχές για τον χρόνο που κάθε μία από τις παραπάνω κατηγορίες, ηλικιακές ομάδες, με βάση τα χαρακτηριστικά της, μπορεί να διαθέσει για εθελοντική εργασία. Η αποτίμηση της αξίας του εθελοντισμού. Χρησιμοποι-

μέσα στην κοινότητα. Με τη συμμετοχή σε εθελοντικές οργανώσεις στα δημόσια και στην κοινωνία αποκτάται και η κοινωνική εμπιστοσύνη. Η κοινωνική επίδραση του εθελοντισμού μπορεί να ενταχθεί σε πέντε κατηγορίες: Ενίσχυση κοινωνικών σχέσεων, χτίσιμο δυνατής και συνεκτικής κοινωνίας, προώθηση της ενασχόλησης με την πολιτική, γιατί μιλούμε όχι πολιτική στην κυβέρνηση, με τα κοινά, προσφορά δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή συμβολή στην ευδοξία των συμμετεχόντων. Τα οφέλη του εθελοντισμού στον πολιτισμό. Ο εθελοντισμός είναι δείκτης πολιτισμού και το μέσον βελτίωσης της ποιότητας ζωής μιας κοινωνίας. Εθελοντισμός και πολιτισμός είναι δύο έννοιες αλληλένδετες και συμπληρωματικές, όπου αξίες της ανθρώπινης ύπαρξης όπως η τέχνη, η παιδεία, ο αθλητισμός, προωθούνται κυρίως από οργανωμένες ομαδικές ή ατομικές εθελοντικές προσπάθειες και εκφράζουν τη δημιουργική πλευρά του εθελοντισμού. Με δύο λόγια ο εθελοντισμός παράγει πολιτισμό. Έχουμε το παράδειγμα των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 με την υποστήριξη της επιτυχίας στη διοργάνωση μέσω της μεγάλης κινητοποίησης των εθελοντών. Παρακαταθήκη που δυστυχώς το κράτος των κομματικών συμφερόντων και των πελατειακών σχέσεων δεν ενδιαφέρθηκε να αξιοποιήσει, με την σύσταση κάποιου φορέα διαχείρισης των εθελοντών αυτών, όπως έγινε με την διεκδίκηση των γλυπτών του Παρθενώνα. Είναι ευθύνη όλων και κυρίως των φορέων του πολιτισμού, ο εθελοντισμός να απαλλαγεί από τη σύνδεσή του με την απλήρωτη εργασία. Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε. Δεν είναι απλήρωτη εργασία. Και να αναχθεί σε αναγκαία στάση ζωής, ώστε να μπορέσουμε, σε συλλογικό επίπεδο, να ενισχύσουμε την ύπαρξη, την παράδοση και την ιστορία μας ως λαού που παρήγαγε τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Αποτίμηση, είναι το πιο σημαντικό, αποτίμηση της αξίας 118

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

Παρά τις αδυναμίες της απλής προσεγγιστικής μεθόδου που έχουμε κάνει, θεωρούμε ότι τα αποτελέσματα είναι πολύ εντυπωσιακά. Πέρα από τα γνωστά οφέλη του εθελοντισμού, αναδεικνύεται και μια πολύ σημαντική εικονική αξία από την εθελοντική προσφορά. Εύχομαι αλλά και πραγματικά το πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Σας ευχαριστούμε. Πρόσφατα ξεκινήσαμε να κάνουμε μια μεγάλη πανελλήνια έρευνα – θα πω αυτό και κλείνω – που έχουμε αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα, αλλά την καταφέραμε, σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού μας για Μουσεία και εθελοντισμό. Εκεί θα είναι η μεγάλη επίδραση του εθελοντισμού στα Μουσεία, με μεγάλη επέκταση και προέκταση που έχει στον πολιτισμό της χώρας μας και στον τουρισμό της χώρας μας, που σημαίνει στην οικονομία της χώρας μας. Ευχαριστώ.

ώντας μία ωριαία αξία 7 ευρώ σε σημερινά δεδομένα για την εθελοντική εργασία, ποσοστό εθελοντών 10% επί του συνόλου του πληθυσμού, 10 ώρες τον μήνα ο κάθε εθελοντής να προσφέρει, έτσι υπολογίστηκε η ετήσια οικονομική αξία της εθελοντικής εργασίας στην χώρα μας σε 0,7 δισ., δηλαδή 700 εκατ. ευρώ, το οποίον στο σημερινό, που είναι δυστυχώς χαμηλό το σημερινό Α.Ε.Π. μας, είναι το 0,4%. Είπαμε να προχωρήσουμε ακόμα πιο πέρα. Πήραμε ένα στόχο μία πενταετία και στην πενταετία βάλαμε ποσοστό εθελοντών 20% και ανεβάσαμε λίγο, γιατί σε 5 χρόνια εύχομαι να ανεβούν οι αμοιβές του κόσμου, την ωριαία αξία σε 8 ευρώ την ώρα. Η ετήσια οικονομική αξία ανέρχεται σε 1,4 δισ., 0,8% του Α.Ε.Π.. Τραβήξαμε λίγο πιο πέρα, πάλι στην πενταετία, λέμε για να δούμε τί γίνεται, με αύξηση του πλήθους των εθελοντών στο 20% και εθελοντικού χρόνου σε 15 ώρες τον μήνα, που δεν είναι πολύ, θα δούμε παρακάτω τα στοιχεία. Η ετήσια οικονομική αξία ανέρχεται σε 2,2 δισ., που είναι το 1,2% του Α.Ε.Π. και κοιτάξαμε τελικά μία δεκαετία, να έχουμε βγει από τα μνημόνια κ.λπ. κ.λπ.. Στόχος δεκαετίας με αύξηση πλήθους εθελοντών 30% και εθελοντικού χρόνου σε 25 ώρες τον μήνα, η ετήσια οικονομική αξία ανέρχεται σε 6,5 δισ. που είναι 3,5% του Α.Ε.Π.. Θα δώσω εδώ μερικά στοιχεία για να δούμε ότι το σενάριο αυτό υιοθετεί παραδοχές που, σήμερα που μιλάμε, ισχύουν σε χώρες με καλές επιδόσεις στον εθελοντισμό και οδηγούν σε οικονομικά μεγέθη παραπλήσια αυτών, όπως το Βέλγιο, δίνουν 22 ώρες τον μήνα ο κάθε εθελοντής. Η γενική κατάταξη για τις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 31% εθελοντές. Το Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό του εθελοντισμού είναι 42%. Κάποια στιγμή θα το πιάσουμε κι εμείς αυτό. Στον Καναδά είναι 50%. Και στο Ηνωμένο Βασίλειο πάλι, στο σημερινό Α.Ε.Π. του Ηνωμένου Βασιλείου, του 2006, για να είμαστε ακριβείς, η αξία του εθελοντισμού έχει αποτιμηθεί στο 7,9%. Τεράστια νούμερα. Στη Γαλλία ο εθελοντισμός είναι ισοδύναμος με 716 ισοδύναμες θέσεις εργασίας.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Από τους απόφοιτους των Βρετανικών Πανεπιστημίων να πάμε στους απόφοιτους των δρόμων. Ο κ. Πολυχρονόπουλος από την Κοινωνική Κουζίνα. Δεν λέω Πρόεδρος, γιατί μπορεί να μαλώσουμε άμα τον πω Πρόεδρο!!

119

Η Κοινωνική Κουζίνα, ο Άλλος Άνθρωπος, δεν έχει νομική μορφή. Και ούτε θα αποκτήσει ποτέ. Όχι ότι διαφωνώ με αυτούς που έχουν νομική μορφή και προσφέρουν, απλά σας είπα προηγουμένως τη διαφορά, ότι για μένα και για την Κοινωνική Κουζίνα ο Άλλος Άνθρωπος, εθελοντισμός σημαίνει το κάνω εγώ γιατί το θέλω. Και κάνω αυτό που μπορώ, όσο μπορώ. Και δεν χρειάζομαι πόρους γι’ αυτό, γιατί αυτό μπορώ να προσφέρω, και αυτό προσφέρω. Θα μου πεις τώρα από την άλλη, ρε φίλε, αν παραδείγματος χάριν, ερχόταν κάποιος και σου έδινε 5 εκατ. ευρώ για να κάνεις αυτό που κάνεις στην Αθήνα, σε όλη την Ελλάδα, τί θα έκανες; Δεν θα το έκανα, γιατί πιστεύω στον εθελοντισμό. Προτιμώ να έρθουν πολλοί άνθρωποι μαζί να το κάνουμε, 5.000.000 άνθρωποι παρά να μου δώσει ένας 5 εκατ. ευρώ. Διότι αλλιώς δεν έχει ουσία. Είναι μπίζνα, είναι εταιρεία, και εγώ έφυγα από τις εταιρείες. Αρκετά ήμουνα σ’ αυτές, 25 χρόνια ήταν αρκετά. Θα μου πεις και πώς ζεις; Έλα ντέ!! Ζω μέσα από τον εθελοντισμό. Να πω ένα παράδειγμα. Το σπίτι στο οποίο μένουμε, μένω εγώ δηλαδή, έχει γίνει σπίτι του Άλλου Ανθρώπου. Εκεί λοιπόν υπάρχει ένα δωμάτιο μικρό 15 τ.μ., στο οποίο κοιμάμαι εγώ. Όλες τις άλλες ώρες εκεί είναι η αποθήκη του Άλλου Ανθρώπου. Αυτό σημαίνει ότι έρχονται άνθρωποι και φέρνουν τρόφιμα. Αυτό σημαίνει βέβαια και άλλα πράγματα, ότι έρχονται άνθρωποι που είτε ζουν στον δρόμο, είτε ζουν σε σπίτια αλλά δεν έχουν τον τρόπο, και έρχονται και πίνουν καφέ, κάνουν μπάνιο, πλένουν ρούχα, συζητάμε, μπαίνουν στο internet. Αυτό όμως εκεί που έρχονται είναι το σπίτι μου, το οποίο δεν το πληρώνω εγώ. Το ενοίκιο αυτού του σπιτιού το πληρώνουν άλλοι άνθρωποι. Επίσης, σ’ αυτό το σπίτι έρχονται δάσκαλοι, πραγματικοί εθελοντές, που δεν πληρώνονται. Μόλις σχολάνε από το σχολείο, από τη δουλειά τους στο Δημοτικό ή στο Γυμνάσιο ή από το Λύκειο, έρχονται και κάνουν δωρεάν φροντιστήριο σε παιδιά που δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε στο

ΚΩΣΤΑΣ Πολυχρονόπουλος ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

Ναι, δεν υπάρχουν Πρόεδροι. Καλημέρα. Τώρα δεν νομίζω ότι είμαι ο κατάλληλος να μιλήσω για την οικονομία. Πιστεύω όμως ότι είμαι ο κατάλληλος να μιλήσω για την αλληλεγγύη, για τον εθελοντισμό. Πολύ ωραία όλα αυτά που ακούμε και είναι τρομακτικά τα νούμερα, τα νούμερα των χρημάτων που έχουν σχέση με τον εθελοντισμό. Να δούμε λοιπόν πώς μπορούμε αυτά τα δύο να τα παντρέψουμε. Κατ’ αρχήν να ξεκαθαρίσουμε τί είναι εθελοντής. Εθελοντής είναι κάτι το οποίο γίνεται κάτι και γίνεται ένα κλικ στην καρδιά σου και θέλεις να πας να προσφέρεις. Το ορίζεις εσύ, ο εαυτός σου. Δεν σου το ορίζει ο άλλος, ούτε σου το επιβάλλει κανένας. Άρα ο εθελοντής γουστάρει, να το πω έτσι λαϊκά, να κάνει αυτό που θέλει να κάνει. Δεν υπάρχουν λόγοι για οικονομικά σε αυτό, γιατί το γουστάρω εγώ να το κάνω. Θυσιάζω. Μπορεί να θυσιάσω τον χρόνο μου, μπορεί να θυσιάσω ένα μεροκάματό μου, μπορεί να θυσιάσω τον χρόνο που θα έπαιζα με το παιδί μου για να παίξω με ένα άλλο παιδί. Μπορεί να θυσιάσω ένα πιάτο φαγητό, που δεν θα το έχω αύριο, για να το δώσω σε κάποιον άλλον που το έχει μεγαλύτερη ανάγκη. Αυτό δεν μου το επιβάλλει κανείς, ούτε πρέπει να πληρώνομαι γι’ αυτό. Διότι είναι επιλογή δικιά μου. 120

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

ελπίδα να σεβαστεί κι αυτός την επιλογή τη δικιά μου. Και γι’ αυτό και έρχομαι και μιλάω παντού. Και χαίρομαι, γιατί το βλέπω σαν να σέβονται οι άνθρωποι που έχουν νομική μορφή, αυτό που εμείς δεν έχουμε. Για μένα είναι πολύ μεγάλος σεβασμός αυτός. Οπότε κι εγώ είμαι υποχρεωμένος, όχι υποχρεωμένος επειδή με αναγκάζει κάποιος αλλά επειδή το θέλω εγώ, να σεβαστώ τις επιλογές αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν το δικό τους σκεπτικό. Από τη στιγμή λοιπόν που κάτι άτυπο και κάτι παράνομο, εντός εισαγωγικών, καταφέραμε και το πήγαμε, μας πήγανε μάλλον, δεν το πήγαμε. Μας πήραν τηλέφωνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από γραφείο τύπου στις Βρυξέλλες και μας είπαν ότι σας βραβεύουμε ως Ευρωπαίο Πολίτη του 2015. Και όταν ρωτήσαμε για ποιον λόγο με βραβεύετε; Λέει για την προσφορά σας στην κοινωνία και όλα αυτά. Δηλαδή γιατί σιτίζετε ανθρώπους, κάνετε, ράνετε. Και όταν τους απαντάω εν τάξει, ευχαριστώ πάρα πολύ, αλλά δεν το θέλω το βραβείο αυτό, γιατί πιστεύω ότι βάσει των στοιχείων που δώσατε εσείς, εσείς επιβάλατε αυτή τη φτώχεια και τη λιτότητα στην Ελλάδα, έχοντας 63,3% Έλληνες που ζουν από μηδέν μέχρι 500 ευρώ τον μήνα, πώς μπορώ εγώ να πάρω βραβείο από εσάς, που το έχετε επιβάλλει αυτό το πράγμα; Πώς μπορώ να πάρω ένα βραβείο, που λέτε ότι κάνετε αλληλεγγύη στην Ελλάδα, δίνοντας χρήματα, τα οποία μετά τα τοκίζετε και αυτά τα χρήματα που ξαναδίνετε τα ξαναπαίρνετε με τους τόκους; Αυτή είναι αλληλεγγύη ή εμπορική πράξη; Δεν ξέρω, προσπαθώ να το καταλάβω. Διότι κι αυτοί έχουν τα δικά τους σκεπτικά. Προσπαθώ όμως. Δεν θέλω να πω πάρα πολλά πράγματα. Μέχρι εδώ είμαι. Κατ’ αρχήν να ζητήσω συγνώμη που άργησα γιατί ήμουνα σε δράση και έπρεπε να φύγω γρήγορα, να αφήσω κάποιον άλλον και να έρθω εδώ. Θέλω πολύ να υπάρχουν ερωτήσεις και να κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε, για να καταλάβω κι εγώ ορισμένα πράγματα, για να καταλάβετε κι εσείς ορισμέ-

φροντιστήριο, για να προχωρήσουν στη ζωή τους. Επίσης, έρχονται άνθρωποι οι οποίοι, είτε μένουν στον δρόμο, είτε είναι άποροι, είτε έχουν δουλειά, είτε έχουν ένα σπίτι, είτε έχουν μια επιχείρηση, η οποία πάει καλά, και έχουν φτιάξει μια εθελοντική ομάδα, οι οποίοι πάλι αφιλοκερδώς το κάνουν. Έτσι ζω λοιπόν εγώ. Από την προσφορά των ανθρώπων. Με τη μόνη διαφορά, που δεν ζω μόνο εγώ σε αυτό. Όσοι περισσότεροι μπορούν ζουν. Και δεν είναι ανάγκη να είσαι κάποιος άπορος ή άστεγος για να έρθεις εκεί να πιεις έναν καφέ και να πούμε μια κουβέντα. Μπορούν όλοι να έρθουν ανεξαιρέτως. Η Κοινωνική Κουζίνα, ακούω πολύ συχνά τη λέξη Κοινωνική Κουζίνα. Η Κοινωνική Κουζίνα είναι ζωή. Άμα σκεφτούμε πώς γίνεται ένα προϊόν, αν πρόκειται για τροφή, το φυτεύουμε, βγαίνει ο σπόρος, βγαίνει το δένδρο, βγαίνει ο καρπός, τον παίρνουμε, τον μαζεύουμε, τον πλένουμε, μεγαλώνει, μεγαλώνει, τον τρώμε και ξαναπάει στη γη. Έτσι δεν γεννιόμαστε κι εμείς, ο άνθρωπος; Για ποιον λόγο λοιπόν να υπάρχουν αυτές οι ανισότητες πάνω στις δομές του εθελοντισμού; Δεν μπορώ να καταλάβω. Αυτό εκεί που βλέπετε πίσω τώρα, χαίρομαι πάρα πολύ γιατί και με τους Προσκόπους και με τους Οδηγούς έχω κάνει πάρα πολλά πράγματα μαζί. Μα πάρα πολλά πράγματα, χωρίς να μου ζητήσουν τίποτα, χωρίς να τους ζητήσω τίποτα, χωρίς κριτήρια και το πιο σημαντικό, είναι ότι αυτοί οι επωφελούμενοι, εντός εισαγωγικών, ήταν και οι ίδιοι εθελοντές. Είναι αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω σε όλες τις οργανωμένες εθελοντικές μη κρατικές ΜΚΟ να το πω, άσχημη λέξη. Γιατί πρέπει να κάνω αίτηση να πάω σε μια ΜΚΟ; Γιατί πρέπει να δώσω το εκκαθαριστικό μου κάπου, για να πάρω ένα πιάτο φαγητό; Για ποιον λόγο; Δεν ξέρω το τί γίνεται, προσπαθώ να το καταλάβω. Για μένα εθελοντής, αλληλεγγύη δηλαδή, σημαίνει να σέβομαι τις επιλογές του άλλου, όποιες και αν είναι αυτές, ακόμα και αν διαφωνώ μαζί του. Αν τις σεβαστώ, πιστεύω ότι θα έχω μεγαλύτερη 121

τα των αστέγων, γιατί όταν με ρωτήσανε, μου λένε τί γίνεται με τους άστεγους; Και πώς τα καταφέρνεις; Λέω εγώ δεν μιλάω μόνο με άστεγους. Για μένα δεν θεωρείται άστεγος κάποιος που μένει στον δρόμο. Για μένα θεωρείται άστεγος και κάποιος που μένει στην Εκάλη και είναι μόνος του, είναι μια ψυχή άστεγη. Αυτός που μένει μόνος του είναι άστεγος. Η ψυχή του. Για μένα την ίδια βαρύτητα έχουν και οι δύο. Όπως και αυτοί που μου φέρνουν τρόφιμα. Την ίδια βαρύτητα έχει ένας άνθρωπος που πάει από το κοινωνικό παντοπωλείο και παίρνει τέσσερα πακέτα μακαρόνια ή δύο και μου δίνει το ένα, την ίδια βαρύτητα θα έχει και ένας επιχειρηματίας που θα έρθει να μου φέρει ένα φορτηγό, γιατί θα έρθει να μου το φέρει ο ίδιος, δεν θα έρθει να μου το φέρει η εταιρεία του, να κάνει τη διαφήμισή της. Δεν το κάνει γιατί το εννοεί, το κάνει γιατί έτσι πρέπει, της το έχουν επιβάλλει, και αυτό για μένα δεν είναι εθελοντισμός. Ευχαριστώ πολύ.

να άλλα. Για εμάς λοιπόν, την Κοινωνική Κουζίνα ο Άλλος Άνθρωπος, η οποία δεν είναι φαγητό, είναι και επανένταξη ανθρώπων οι οποίοι έχουν βγει στο περιθώριο ή τους έχουμε βάλει εμείς οι ίδιοι στο περιθώριο και μπορώ να πω παραδείγματα τέτοια, παραδείγματος χάριν, στον Πειραιά άνθρωπος ο οποίος είχε χάσει τη δουλειά του, ντρεπόταν να πάει σπίτι του – ξέρετε όλες αυτές τις ιστορίες, δεν είναι ανάγκη να τις επαναλάβουμε – έμενε στον δρόμο, γιατί δεν ήθελε να μάθουν τα παιδιά του ότι μένει στον δρόμο. Μετά από τρία χρόνια διαμονή στον δρόμο – όποιος έχει μείνει στον δρόμο τρεις μέρες, καταλαβαίνει τί πάει να πει τρία χρόνια, πόσο παραβατικότητα μπορεί να έχει αισθανθεί ο ίδιος και πόσο ο ίδιος ήταν παραβατικός – μετά από τρία χρόνια λοιπόν ερχόμενος στην Κουζίνα καθημερινά, προσφέροντας αυτό που μπορούσε να προσφέρει, την παρέα του στην αρχή, μετά τη συμμετοχή του, μετά να φεύγει από τον Πειραιά που έμενε – και εδώ θα βάλω μια άνω τελεία να πω ότι ένας άστεγος δύσκολα φεύγει από το μέρος που κοιμάται, πάρα πολύ δύσκολα. Λοιπόν, αυτός ο άνθρωπος ερχόταν κάθε μέρα από τον Πειραιά στην Αθήνα για να μαγειρεύει μαζί μας, να τρώει μαζί μας, να μοιράζει φαγητό και να επικοινωνεί, να μιλάει ξανά με ανθρώπους, που δεν μίλαγε, και τώρα μετά από άλλα τρία χρόνια έχει βρει δουλειά, είναι σε σπίτι πλέον, το οποίο στην αρχή το πληρώναμε μισό-μισό μαζί με την Κοινωνική Κουζίνα ο Άλλος Άνθρωπος, τώρα το πληρώνει μόνος του και εξακολουθεί και κάνει την κουζίνα. Έχει αναλάβει μια κουζίνα, την κουζίνα του Πειραιά, η οποία μαγειρεύει κάθε Κυριακή. Για μένα αυτό είναι ο εθελοντισμός. Η επιμονή σε αυτόν τον στόχο που έχουμε βάλει να βοηθάμε ανθρώπους και βέβαια να βοηθάμε τον εαυτό μας, γιατί για να πάμε να βοηθήσουμε κάποιον άλλον κάτι μας λέει μέσα μας ότι το έχουμε κι εμείς ανάγκη, άρα βοηθάω τον εαυτό μου όταν κάνω αυτό που θέλω να κάνω. Είναι η επανένταξη αυτών των ανθρώπων, η επανένταξη των ανθρώπων, όχι απαραίτη-

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε πολύ. Η κυρία Μπενεσσάια από την οργάνωση Πελίτι. Είναι η τελευταία ομιλήτρια και μετά θα έχουμε συζήτηση.

122

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

μερικά χρόνια, όπου η σοδειά του καλαμποκιού καταστράφηκε και σώθηκαν από την πείνα από ένα παραδοσιακό σπόρο, ο οποίος ήταν ανθεκτικός και στην ξηρασία και στην αρρώστια που είχε πέσει. Το τρίτο σημαντικό σημείο είναι ότι οι αγρότες μπορούν να αναπαράγουν τον σπόρο τους κάθε χρόνο και έτσι να έχουν μια ανεξαρτησία και να μην είναι αναγκασμένοι να αγοράζουν κάθε χρόνο τον σπόρο τους. Και το τέταρτο και όχι τελευταίο, είναι ότι έχουν γεύση, χρώμα, άρωμα και πολλές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, σε μεγαλύτερο βαθμό από τα υβρίδια που έχουν γίνει στα εργαστήρια. Έχει γίνει μια μελέτη από δύο Αμερικανικά Πανεπιστήμια, ένα Καναδέζικο και ένα Βρετανικό, απάνω στην περιεκτικότητα βιταμινών και ιχνοστοιχείων καρπών από το 1950 και σήμερα. Το 1950 οι παραδοσιακοί σπόροι προφανώς καλλιεργούνται πολύ περισσότερο και οι διαφορές στην περιεκτικότητα έφθαναν σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι εκατό φορές περισσότερο. Τέλος, η ελεύθερη διακίνηση των παραδοσιακών σπόρων είναι και θέμα δημοκρατίας. Το δικαίωμά μας στην επιλογή και στην διατροφική αυτάρκεια. Σήμερα στην Ελλάδα πάνω από 90%, γύρω στο 98% των κηπευτικών, είναι σπόροι υβριδίων, τύπου EFN όπως λέγονται, που είναι πατενταρισμένα από εταιρείες. Αυτό έχει σχέση με την ανεξαρτησία των αγροτών που έλεγα και την σχέση με την ελευθερία στην τροφή μας. Η εναλλακτική κοινότητα Πελίτι όπως λέγεται, οι στόχοι του Πελίτι, είναι βασικά η συλλογή, η διατήρηση και η διάθεση των παραδοσιακών σπόρων και ποικιλιών, φυσικά, χωρίς χρήματα. Για μας είναι πολύ σημαντικό. Ανταλλάσσουμε τους σπόρους, δεν τους πουλάμε, δεν τους αγοράζουμε. Τώρα θα κάνω μια μικρή ιστορική διαδρομή για το Πελίτι. Το Πελίτι άρχισε από το πάθος και την ευαισθητοποίηση του Παναγιώτη Σεϊνετούδη για τους παραδοσιακούς σπόρους. Είναι από τη βόρειο Ελλάδα. Όταν ήταν νέος άρχισε να γυρίζει τα χωριά, τα διάφορα χωριά και να μαζεύει σπόρους από τους παππούδες. Μεταξύ του 1995 και του 2001, συγκέ-

Ηρώ Μπενεσσάια Μέλος - ΠΕΛΙΤΙ

Καλημέρα σας. Είμαι η Ηρώ Μπενεσσάια, είμαι μέλος του Πελίτι. Εκπροσωπώ σήμερα τον Παναγιώτη Σαϊνατούδη, ο οποίος δυστυχώς δεν μπόρεσε να έρθει, που είναι και ο ιδρυτής του Πελίτι. Θα σας μιλήσω σήμερα για τους παραδοσιακούς σπόρους, τη σημασία τους, την ιστορία και τις δράσεις του Πελίτι. Η χώρα μας είναι σήμερα ανάμεσα στις 17 χώρες που έχουν μια βιοποικιλότητα παγκόσμιας σημασίας. Από τα 12.000 είδη φυτών που υπάρχουν στην Ευρώπη, τα 5.700 βρίσκονται στην Ελλάδα και πολλά από αυτά είναι ενδημικά. Αυτό δείχνει και την σημασία που έχει η χώρα μας παγκοσμίως, για η βιοποικιλότητά της. Γιατί είναι σημαντικό να κρατήσουμε τις παραδοσιακές ποικιλίες; Το πρώτο είναι ότι αποτελούν μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η διατροφή μας είναι μέρος του πολιτισμού μας. Το δεύτερο είναι ότι έχουν μια πλατιά γενετική βάση και έτσι μπορούν να προσαρμόζονται πιο εύκολα στις κλιματικές αλλαγές και στο περιβάλλον, επομένως σε μια εποχή σαν τη σημερινή, που έχουμε πρόβλημα και πολλές φυσικές καταστροφές, αυτοί οι σπόροι μπορούν να είναι μια λύση και να μας σώσουν από πολλές δύσκολες καταστάσεις. Έχουμε ένα παράδειγμα στο Μεξικό πριν από 123

γασία με πάνω από 30 Ευρωπαϊκές οργανώσεις, για την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και την επεξεργασία προτάσεων για την προστασία των παραδοσιακών σπόρων ή σπόρων ανοιχτής επικονίασης, όπως λέμε. Θέλω να τονίσω ότι δεν αφορά μόνο τους παραδοσιακούς σπόρους, δεν σημαίνει μόνο οι παλιοί, είναι και καινούργιες ποικιλίες που έχουν δημιουργηθεί από αγρότες, αλλά με φυσικό τρόπο και σε ανοιχτό χώρο, στο χωράφι, όπως γινόταν παλιά παραδοσιακά. Αυτοί λέγονται σπόροι ανοιχτής επικονίασης. Επίσης, έγινε σε συνεργασία με την οργάνωση Seed Freedom, ένα καραβάνι που πήγε από την Ελλάδα, ξεκίνησε από το Παρανέστι Δράμας, πέρασε από τη Θεσσαλονίκη, πέρασε από την Ιταλία και μετά κατέληξε στη Γαλλία και έκανε σταθμούς σε διάφορες πόλεις, όπου έκανε ευαισθητοποίηση για το θέμα των σπόρων. Σ’ αυτό το καραβάνι ήταν και η Βαντάνα Σίβα. Το Πελίτι οργάνωσε και την πρώτη Ολυμπιακή Γιορτή των Σπόρων» με διεθνή συμμετοχή πριν από μία εβδομάδα στο Παρανέστι Δράμας, που διήρκεσε δύο ημέρες, αμέσως πριν από την πανελλήνια γιορτή. Εκεί υπήρχαν πολλές ομιλίες, ανταλλαγή απόψεων, ανταλλαγή εμπειριών από πάρα πολλές χώρες του κόσμου και ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση. Εδώ βλέπετε διάφορες φωτογραφίες. Επάνω αριστερά είναι το καραβάνι στη Θεσσαλονίκη που περνάει, κάτω είναι στο Σύνταγμα με την Βαντάνα Σίβα, κάτω δεξιά είναι οι διάφορες συζητήσεις που γίνονται. Τί μπορούμε να κάνουμε ως πολίτες; Το θέμα των σπόρων μας αφορά όλους. Δεν αφορά μόνον τους αγρότες, δεν αφορά μόνον τους ερασιτέχνες καλλιεργητές, αφορά όλους εμάς ως πολίτες και ως καταναλωτές. Μπορούμε να επιλέγουμε τα προϊόντα που τρώμε και να τα ζητάμε από εκεί που ψωνίζουμε. Γιατί ψηφίζουμε με το πιρούνι μας. Μπορούμε να παράγουμε μέρος της τροφής μας και ακόμη στην πόλη υπάρχουν δυνατότητες, στα μπαλκόνια, στις ταράτσες, και εκτός από τη χαρά του ν

ντρωσε πάνω από 1.200 ποικιλίες που κινδύνευαν να εξαφανιστούν και σήμερα είναι στο πιάτο μας. Το 1999 οργάνωσε την πρώτη ανταλλαγή σπόρων, που σήμερα έχει καταλήξει να είναι μια πανελλήνια γιορτή ανταλλαγής σπόρων, που γίνεται στο Παρανέστι Δράμας κάθε χρόνο. Το 2003 έγινε ΜΚΟ. Από μία ατομική πρωτοβουλία έγινε ένα συλλογικό εγχρείρημα. Πολλοί εθελοντές αγκάλιασαν τους σκοπούς του Πελίτι και σήμερα έχει 20 τοπικές και θεματικές ομάδες πανελλήνια και μία στη Βουλγαρία. Ο Παναγιώτης έχει τιμηθεί και διεθνώς ως φύλακας της Μεσογειακής Βιοποικιλότητας. Ποιες είναι οι δράσεις του Πελίτι: Οι δράσεις του Πελίτι είναι ποικίλες και αφορούν διάφορα επίπεδα. Γίνεται κατ’ αρχήν ευαισθητοποίηση και μοίρασμα των σπόρων, χωρίς χρήματα, σε σχολεία και στο πλατύ κοινό, συνεργασία με αγρότες, παρακολούθηση και προτάσεις για τη νομοθεσία την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή, εκδόσεις βιβλίων πάνω πάντα σε καλλιεργητικές συμβουλές κ.λπ.. Το Πελίτι βγάζει κάθε χρόνο ένα βιβλίο που λέγεται «Κατά τόπους αγροκτήματα» και έχει τον κατάλογο όλων των αγροτών που διαθέτουν και ανταλλάσσουν σπόρους με τις διευθύνσεις τους ανά περιοχή. Η πανελλήνια γιορτή ανταλλαγής σπόρων συγκεντρώνει, ανάλογα με τη χρονιά 3.000-4.000 ανθρώπους και προσφέρει φαγητό δωρεάν με προϊόντα που έχουν δωρήσει διάφοροι αγρότες καλλιεργητές, που συνεργάζονται με το Πελίτι. Εδώ κάτω βλέπετε στη φωτογραφία το μαγείρεμα στη γιορτή, με τα μεγάλα καζάνια. Η φετινή γιορτή έγινε πριν από μία εβδομάδα και είχε μεγάλη επιτυχία. Τώρα θα δείτε και φωτογραφίες από τις διάφορες εκδηλώσεις του Πελίτι σε διάφορες περιοχές. Ανταλλάσσουμε σπόρους, ανταλλάσσουμε και σπορόφυτα, δηλαδή κάνουμε και με τα σχολεία και με νέους και με τον κόσμο, φυτεύουμε τα σποράκια και όταν γίνονται μικρά σποροφυτάκια τα μοιράζουμε. Οι διεθνείς δράσεις του Πελίτι αφορούν στη συνερ124

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

τη στρατιωτική μου θητεία στη Μυτιλήνη. Ήταν η πρώτη μου έξοδος που παράτησα τις καφετέριες μαζί με τους άλλους φαντάρους και κατάφερα να θυμηθώ ότι είμαι ένας άνθρωπος μεγάλος, σπουδαγμένος και νοήμων και να βρεθώ στο αμφιθέατρο, στο Δημοτικό Θέατρο, όπου ήταν ένα φεστιβάλ οικολογίας και εκεί πρώτη φορά άκουσα για το Πελίτι. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που κάνει το Πελίτι και άλλες αντίστοιχες οργανώσεις. Σκεφθείτε ότι ένα βασικό και θεμελιώδες δικαίωμα που έχουμε οι άνθρωποι, το να παίρνουμε τον σπόρο μας και να τον φυτεύουμε σε μια γλάστρα και να μπορώ να φάω το μαρουλάκι που εγώ φύτεψα, δεν μας είναι δυνατόν να συμβεί με τις ποικιλίες που αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν στην αγορά. Δεν επιτρέπεται. Ακόμα και αν μπορεί ο σπόρος που παίρνουμε να τον φυτέψουμε, όταν αναπτυχθεί αυτό το φυτό και το φάμε, εάν μας καταγγείλουν πηγαίνουμε στα Δικαστήρια, διότι αυτοί οι σπόροι είναι καλυμμένοι από πατέντες. Άρα, ακόμα και αν πας στο χωράφι σου και φυτέψεις κάποιους από τους σπόρους που ακόμα έχουν αφήσει υβρίδια να μπορούν να δώσουν κι αυτά σπόρους, διώκεσαι και πηγαίνεις στο Δικαστήριο και θα πληρώσεις και πολύ βαριά πρόστιμα. Έτσι, είναι θεμελιώδες δικαίωμα το να μπορείς να φυτεύεις τη γη και να τρως τον καρπό που εσύ φύτεψες. Τώρα, όσον αφορά τα υπόλοιπα του εθελοντισμού, υπάρχουν κάποιες δράσεις οι οποίες εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να λειτουργήσουν, παρά μόνο σε εθελοντικό πλαίσιο. Αυτό το βλέπω πολλές φορές στο σχολείο που προσπαθώ να κάνω πράγματα που κάνουμε στους Προσκόπους και δεν δουλεύουν. Και δεν δουλεύουν για έναν πολύ απλό λόγο, ότι το παιδί που έρχεται στους Προσκόπους έρχεται εθελοντικά, έρχεται με τη θέλησή του, με ανοιχτά αυτιά και ανοιχτά μάτια να κάνει τις δραστηριότητες που του βάζεις εσύ να κάνει. Στο σχολείο δεν μπορεί να βγει από το πλαίσιο ότι αυτό είναι κάτι υποχρεωτικό. Όπως λοιπόν υπάρχει ο εθελοντισμός που γίνεται

τρως κάτι που έχεις δει να μεγαλώνει, μπορούμε να κρατάμε και τον σπόρο μας και ή να τον ανταλλάσσουμε ή να τον ξαναφυτεύουμε. Είναι μια άλλη διαδικασία, που έχει σχέση και με την σχέση μας με την φύση και με την ελευθερία μας. Ας πάρουμε την ευθύνη που μας αναλογεί. Αυτό είναι κάτι που πιστεύουμε στο Πελίτι. Ο Παναγιώτης λέει συχνά, όλες οι δράσεις έγιναν με εθελοντές, ανθρώπους που ξεπέρασαν το εγώ και έγιναν εμείς και έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, για να κάνουμε το όνειρο πραγματικότητα. Με τις επιλογές μας δουλεύουμε για ένα καλύτερο κόσμο. Να προσθέσω από την εμπειρία μου ως εθελόντριας ότι έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία στον εθελοντισμό, και εμείς στο Πελίτι το έχουμε και είναι ίσως κάτι που μας κρατάει, είναι οι προσωπικές σχέσεις που αναπτύσσονται, είναι ένας σεβασμός, αγάπη, αλληλεγγύη που αναπτύσσεται μεταξύ μας και αυτό μας δίνει δύναμη γενικότερα στη ζωή. Επομένως είναι ένα στοιχείο του εθελοντισμού που πρέπει να τονίσουμε. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Κι εμείς ευχαριστούμε. Να προχωρήσουμε. Έχουμε σύμφωνα με το πρόγραμμα τουλάχιστον ένα τέταρτο χρόνο συζήτησης, ερωτήσεων, απαντήσεων. Καυγά δεν έχουμε δύο μέρες τώρα και ανησυχώ πολύ!! Έλα, Γιάννη, ρώτησες; Μικρόφωνο. ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ: Γεια σας και από μένα και πάλι. Γιάννης Δημητριάδης, Βοηθός Έφορος Διεθνών Σχέσεων στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Τυγχάνει να είμαι και εκπαιδευτικός, τυγχάνει να είμαι και βιολόγος και στην ενασχόλησή μου με τη βιολογία, να ασχοληθώ με την οικολογία, να σας πω και στον Άλλον Άνθρωπο και στο Πελίτι πόσο χαρούμενοι είμαστε που είσαστε εδώ σήμερα και είναι πολύ μεγάλη μας τιμή. Το Πελίτι το γνώρισα πρώτη φορά το 2004, όταν έκανα 125

να αναλάβει να παίξει τον ρόλο που θα έπρεπε να παίζει, σου λέει αφού την κάνουν τη δουλειά οι εθελοντές, πού με μπλέκεις εμένα; Ειδικά στο προσφυγικό το είδαμε και το βλέπουμε. Παρακαλώ.

μέσα από τον Προσκοπισμό, που δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, υπάρχουν και άλλες εκφάνσεις του εθελοντισμού που δεν μπορούν να δουλέψουν αλλιώς παρά μόνο μέσα από εθελοντές. Γιατί το λέω αυτό όμως: Το λέω διότι υπάρχει η αντίπερα όχθη, που είναι πολλές φορές εθελοντισμός σε πολλά εισαγωγικά, όπως λέει και ο Στρατής ο Μπαλάσκας, που υποκαθιστά μισθωτή εργασία. Να σας φέρω ένα παράδειγμα. Είμαι και μέλος στην εθελοντική δασοπροστασία του Δήμου Καισαριανής. Το κράτος δεν μπορεί να συντηρεί για τις δασικές πυρκαγιές του καλοκαιριού ένα στρατό 20.000 πυροσβεστών. Είναι σημαντικό να υπάρχουν άνθρωποι εκπαιδευμένοι, όταν θα προκύψει μια μεγάλη πυρκαγιά να μπορούν να βοηθήσουν και όχι να πάνε με τα κοντοβράκια τους και τις σαγιονάρες τους να καούν κι αυτοί. Αλλά από την άλλη μεριά πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι ο εθελοντής δεν υποκαθιστά ούτε κρατικές δομές, ούτε μισθωτή εργασία. Μπορεί να ανακουφίσει. Η δουλειά μας εμάς πρόπερσι στο Γαλάτσι στους πρόσφυγες, δεν ήταν για να υποκαταστήσουμε το κράτος. Ήταν για να δώσουμε χρόνο στο κράτος να μπορέσει να οργανωθεί. Δεν είναι δική μας δουλειά να το κάνουμε αυτό μια ζωή. Άρα πρέπει να δούμε πολύ καλά και πρέπει να το δείτε εσείς που αξιολογείται εθελοντικές οργανώσεις, ποιοι είναι εθελοντές εκατό τοις εκατό, όπως είναι οι εθελοντές του Πελίτι ή ο Άλλος Άνθρωπος, ποιοι είναι εθελοντές σε μονά εισαγωγικά, ποιοι είναι εθελοντές σε διπλά εισαγωγικά και ποιοι είναι εθελοντές σε τριπλά εισαγωγικά, γιατί υπάρχουν διάφορες ταχύτητες και αυτό νομίζω ότι είναι το πιο ουσιαστικό που πρέπει να αξιολογήσετε, όταν αξιολογείτε τον εθελοντισμό. Ευχαριστώ πολύ.

ΕΛΕΝΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ: Γεια σας. Λέγομαι Έλενα Αγγελοπούλου. Είμαι εθελόντρια της Κοινωνικής Κουζίνας Ο Άλλος Άνθρωπος και έχω πολλές ερωτήσεις. Αν και εθελόντρια εδώ και είκοσι χρόνια, σε διάφορες μορφές εθελοντισμού, θέλω να ρωτήσω, και συμφωνώ απόλυτα με τον κύριο που μίλησε προηγουμένως σε πολλά πράγματα, και νομίζω ότι πολλοί το έχετε ως απορία. Τί είναι εθελοντισμός; Ποιος είναι εθελοντής; Εθελοντής είναι αυτός που πηγαίνει κάθε πρωί στο γραφείο του από τις 9 μέχρι τις 5; Και ναι, χρειάζονται. Πολλοί με ρωτάνε, μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας και σίγουρα με τον Άλλο Άνθρωπο, 15 ώρες την ημέρα, επειδή άκουσα 8 ώρες εθελοντισμού τον μήνα, με ρωτάνε και μου λένε και πώς θα γίνει εάν ένας από τους εθελοντές δεν μπορεί να είναι εκείνη την ημέρα στη δράση; Έτσι λοιπόν έχουμε υπαλλήλους που είναι εθελοντές και είναι σίγουρα εκεί, είτε στη λειτουργία μιας συλλογικότητας ή μιας ΜΚΟ, όμως ξέρετε, η εμπειρία μου, μου έχει δείξει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ότι συνήθως ο άνθρωπος που είναι υπάλληλος εθελοντής κάνει τη δουλειά του από τις 9 μέχρι τις 5. Ο εθελοντής είναι εκεί όταν τον χρειάζεσαι ή όταν χρειάζεται, ακόμα και στις 4 τη νύχτα. Και στις 5 το απόγευμα, και στις 10 το πρωί κάνοντας κοπάνα από τη δουλειά του, αν δουλεύει, που δουλεύει. Έτσι λοιπόν τα πολλά εισαγωγικά που είπατε προηγουμένως, θα πρέπει να μπουν όχι ένα εισαγωγικό, όχι δύο, αλλά πενήντα πολλές φορές. Το να ξεκαθαρίσουμε και το λέω συνέχεια, όταν με τον Κωνσταντίνο βρεθήκαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,ήταν μία από τις ερωτήσεις που έκανα σε όλους. Εμείς υποκα-

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε Γιάννη. Η κυρία έχει ζητήσει τον λόγο. Εσείς. Μέχρι να πάει το μικρόφωνο, να πω ότι συμφωνώ πάρα πολύ με τον Γιάννη. Το ερώτημα είναι πόσο το κράτος βολεύεται με τους εθελοντές και αντί 126

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

ος από το καλό προσπαθεί να κάνει το καλύτερο. Αν στη δουλειά του κάνει το καλό, είναι υποχρεωμένος να το κάνει, γι’ αυτό πληρώνεται. Αυτό που κάνει παραπάνω είναι εθελοντής. Και χαίρομαι ιδιαίτερα που άκουσα σήμερα πολύ ωραία πράγματα. Είναι το δεύτερο στοιχείο που θέλω να πω. Όταν σχεδιάζαμε αυτήν την διημερίδα, από τον προβληματισμό που είχαμε γενικά πώς θα συνθέσουμε τις ενότητες, νομίζω ότι η τέταρτη ενότητα είναι αυτή που πραγματικά μας δίνει αυτό που και στο ξεκίνημα της διημερίδας είπαμε, το να μπορούμε να ονειρευόμαστε. Είναι πολύ σημαντικό να αποτυπώνεις την καθημερινότητα κάθε πράξης. Η επαγγελματική μου ιδιότητα, αλλά και οι σπουδές μου είναι στα οικονομικά - κάθε πράξη έχει ένα οικονομικό αποτύπωμα, είτε αν αυτό γίνεται ανταλλακτικά, είτε αν αυτό γίνεται μέσα από έναν τρόπο ο οποίος αποτυπώνεται από μελέτες και από έρευνες με πράξεις οικονομικές, με την μεσολάβηση του χρήματος. Και βεβαίως η μεσολάβηση του χρήματος, επιτρέψτε μου να πω, δημιουργεί όλα εκείνα τα στοιχεία του πώς παρήχθη, πώς διατέθηκε και με ποιον τρόπο ήταν αυτή η ενέργεια, διαφανής ή όχι. Εκείνο το οποίο μας προβλημάτισε και μας προβληματίζει πάντοτε στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, είναι ότι είμαστε ένας μεγάλος οργανισμός, είμαστε υπερκανονικοποιημένος, θα έλεγα, έχουμε κανονισμούς για τα πάντα, για να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας. Δηλαδή τί; Από το καλό να κάνουμε το καλύτερο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το καταλάβουν τα μέλη μας και είναι πολύ σημαντικό που μέσα σ’ αυτό το διήμερο μας δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουμε πολλές τοποθετήσεις σε όλο το φάσμα αυτής της προσπάθειας που επιχειρεί το αυτονόητο, δηλαδή το καλό, γιατί όλοι το αυτονόητο πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, την επικράτηση του καλού. Είναι το να το κάνεις καλύτερο το καλό. Είναι ένας προβληματισμός τον οποίον χρόνια παλεύ-

θιστούμε το κράτος; Είναι αλήθεια ή ψέματα; Και εάν πιστεύουμε αυτό, γιατί είμαστε τόσοι πολλοί εθελοντές σε ολόκληρο τον κόσμο; Εθελοντής για μένα είναι αυτός που θέλει και αυτό λέει και η λέξη, όχι αυτός που πρέπει να είναι στη δουλειά του. Χρειάζονται οι υπάλληλοι σίγουρα στις επιχειρήσεις. Αλλά πολλές φορές παρακαλάω να μην χρησιμοποιείται η λέξη εθελοντισμός όταν υπάρχει αμοιβή. Είπατε προηγουμένως ότι δεν υπάρχουν καυγάδες αυτές τις δύο μέρες. Θα έπρεπε να υπάρχουν. Αυτό ήθελα να πω. Αισθάνομαι λίγο περίεργα που δηλώνω εθελόντρια και το έκανα ακτιβίστρια. Όχι για άλλον λόγο, αλλά γιατί δεν μπορώ να είμαι στο ίδιο κομμάτι και εγώ και πάρα πολλοί άλλοι άνθρωποι, που είμαστε εκεί όλες τις μέρες, όλες τις ώρες – δεν θέλω να χρησιμοποιώ τον ίδιο όρο που χρησιμοποιούν οι υπάλληλοι. Είναι μια χαρά οι υπάλληλοι. Αλλά είναι υπάλληλοι, δεν είναι εθελοντές. Αν έχετε μια άλλη γνώμη θα παρακαλούσα, έστω και αν είμαστε πολύ λίγοι, θα έπρεπε να ήμασταν πάρα πολλοί σήμερα εδώ, πάρα πολλοί όμως, αφού μιλάμε για τον εθελοντισμό, γιατί όλοι κάπου είμαστε εθελοντές, αν έχετε λοιπόν κάποια άλλη γνώμη, κάποιος από εδώ μέσα, θα παρακαλούσα να μου την πείτε. Και αν χρειάζεται να τσακωθούμε, θα το κάνουμε. Ευχαριστώ πολύ. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ο κ. Λυγερός. ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΥΓΕΡΟΣ: Επειδή είμαστε λίγοι μπορούμε να πούμε πολλά, οπότε να γεμίσουμε και τον χρόνο μας αλλά και γενικότερα τις ανησυχίες μας. Εγώ θα ήθελα να δώσω μια απάντηση, τι θεωρώ ότι είναι εθελοντής και γιατί είμαι εθελοντής. Εθελοντής μπορείς να είσαι και στον επαγγελματικό σου χώρο, μπορείς να είσαι και στον οργανισμό που εργάζεσαι, μπορείς να είσαι και σε ατομική πρωτοβουλία την οποίαν κάνεις. Εθελοντής για μένα, είναι αυτός ο οποί127

checker, έτσι ώστε να υπάρχει διαχωρισμός. Είμαστε εξ ολοκλήρου ένας οργανισμός αυτοχρηματοδοτούμενος ως Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Τα τελευταία χρόνια οι χορηγίες ή το κομμάτι που θα μπορούσαμε να πάρουμε είναι πολύ περιορισμένες. Άρα στην πραγματικότητα χρησιμοποιούμε τα χρήματα των ίδιων των μελών μας. Ο καθένας πληρώνει τη δράση του. Αυτή η δράση λοιπόν, πρέπει να είναι διαφανής και ξεκάθαρη. Δεν πρέπει να αφήνει περιθώρια να μπορεί κάποιος από μας, που βρισκόμαστε στα διοικητικά όργανα του Σώματος, γιατί ως οργανισμός είμαστε μεγάλος. Ο ιδρυτής έλεγε στο ξεκίνημα της Προσκοπικής Κίνησης, που ήταν μια ιδέα συμπληρώματος στη νεολαία, ότι είμαστε μια κίνηση, προσέξτε μη γίνουμε οργάνωση. Αυτό ευλαβικά προσπαθούμε να το αποφύγουμε. Μετά χαράς θα θέλαμε να είμαστε στην επόμενη φορά στην αξιολόγηση σας. Ζητήσαμε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό της Προσκοπικής Κίνησης, που έχει βάλει θεσμούς τώρα διακυβέρνησης, εθελοντικά, να αξιολογηθούμε και αξιολογηθήκαμε. Πριν από μερικές μέρες μας ήρθε το πιστοποιητικό, το οποίο καθυστερούσε να έρθει γιατί οι αξιολογητές που ήταν τρίτοι, δεν ήταν μέλη του Προσκοπισμού σε διεθνές επίπεδο, ήταν ένας οίκος από την Ελβετία, θέλανε το πιστοποιητικό των ορκωτών ελεγκτών. Έχουμε λοιπόν πάρει απόφαση πριν δύο χρόνια στη Γενική μας Συνέλευση, ότι εκτός από την Εξελεγκτική Επιτροπή – τί είναι η Εξελεγκτική Επιτροπή; Είναι μέλη της Γενικής μας Συνέλευσης τα οποία εκλέγονται ουσιαστικά για να αξιολογούν τις πράξεις της διοίκησης που γίνονται. Είναι όμως μέλη μας, δεν είναι τρίτοι, δεν ακολουθούν τα ελεγκτικά πρότυπα, δεν είναι υπόλογοι έναντι του νόμου για την αξιολόγηση των πράξεων που κάνουν και που αξιολογούν. Δεχθήκαμε λοιπόν ως οργανισμός, να έχουμε αυτήν την αξιολόγηση. Ήδη λοιπόν, ήρθε η πρώτη αξιολόγηση και πήραμε την πιστοποίηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό της Προσκοπικής Κίνησης και περιμένουμε τώρα τη δεύτερη.

ουμε, λίγο σαν σταυροφόροι, λίγο σαν άνθρωποι οι οποίοι προβληματιζόμαστε και μαλώνουμε με τους διπλανούς μας, γιατί το αυτονόητο καλό δεν μπορεί να είναι το καλύτερο. Για τον κάθε άνθρωπο, για τα σύνολα, τις κοινωνικές ομάδες, για τους οργανισμούς όπως είναι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Εμείς λοιπόν, στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων ως ένας οργανισμός μη τυπικής μάθησης, παιδαγωγικής κίνησης, που η μεγάλη λέξη για μας είναι η συμβολή, προσπαθούμε καθημερινά το καλό να το κάνουμε καλύτερο. Στο εσωτερικό της κίνησης διαπιστώνονται διαχρονικά αδυναμίες και αρρυθμίες, όπως παραδείγματος χάριν στα θέματα της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Επιλέξαμε το καλό να το κάνουμε καλύτερο. Παρ’ όλο ότι, επαναλαμβάνω, είμαστε ένας κανονικοποιημένος οργανισμός, είχαμε γκρίζες ζώνες. Αυτές τις γκρίζες ζώνες τις ξεπερνάμε σταδιακά μέρα με την ημέρα. Έχουμε Εξελεγκτική Επιτροπή, δηλαδή εσωτερικό όργανο το οποίο αξιολογεί, απευθύνομαι στο πρώτο κομμάτι, αξιολογεί τη διαδικασία μας, τις οικονομικές μας πράξεις, ωστόσο όμως υπήρχε χώρος όπου μπορούσαν να γίνονται γκρίζες συναλλαγές. Αυτό το ξεκαθαρίσαμε. Το ξεκαθαρίσαμε με την απλή λογική που χρησιμοποιείται στη σημερινή διακυβέρνηση των οργανισμών, ότι δεν φθάνει ένας αλλά χρειάζονται πολλοί να παίρνονται οι αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα. Δεν φτάνει ένας να αποφασίζει. Κάποιος πρέπει να εγκρίνει αυτήν την απόφαση. Άρα στους επαγγελματίες που έχουμε αυτή τη στιγμή και εργάζονται για ένα μεγάλο οργανισμό 25.000 ατόμων σε 300 σημεία της χώρας, παιδαγωγικός οργανισμός μη τυπικής μάθησης, κάναμε διαχωρισμό ρόλων έτσι ώστε οι ρόλοι των διευθυντών που έχουμε, των στελεχών δηλαδή που καλύπτουν την εφαρμογή του προγράμματος, αλλά και την παρακολούθηση, το back office, να είναι δύο διαφορετικοί. Αυτό που στην τραπεζική, επιτρέψτε μου λόγω ιδιότητας 35 χρόνια, ονομάζεται four eyes principle, η αρχή των τεσσάρων ματιών. Δηλαδή ο ένας είναι ο doer και ο άλλος είναι ο 128

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

τούτην εδώ τη συνάντηση, θα με ενδιέφερε αν έχει γίνει και κάποια έρευνα στο ποιοι από τους σημερινούς εθελοντές έχουν περάσει από τον Προσκοπισμό. Και εννοώ τους εθελοντές των αξιολογημένων οργανώσεων με 3 ή 4 αστέρια ή με υψηλή βαθμολογία κ.λπ.. Σας ευχαριστώ πολύ.

Το λέω αυτό, γιατί όπως έλεγα και νωρίτερα πριν ξεκινήσει η κουβέντα μας, θέλουμε να δημιουργήσουμε στη γλώσσα της πληροφορικής, παρ’ όλο που δεν είμαι από την πληροφορική, firewalls τα οποία να μην αφήνουν να περάσει μέσα οτιδήποτε θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τη διαφάνεια ενός οργανισμού μεγάλου, ενός οργανισμού τον οποίον με σεβασμό ακούσαμε και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά και το μήνυμα του Πρωθυπουργού, η κοινωνία σέβεται σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο. Και να μην σας παίρνω πολύ τον λόγο, μου έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση οι δύο τελευταίοι ομιλητές, οι οποίοι μας έβαλαν στην πραγματικότητα της καθημερινότητας και της ζωής. Εμείς στους Προσκόπους τελειώνουμε κάθε μας δραστηριότητα με αυτό που ονομάζεται το πεντάλεπτο του αρχηγού. Και οι δύο μας κάνατε από ένα πεντάλεπτο αρχηγού. Οι πρόσκοποι καταλαβαίνουν. Ευχαριστώ.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε πολύ. ΓΙΑΝΝΗΣ Γιαννάκης: Γεια σας και από μένα. Δύο μέρες παρακολουθώ αυτό το συνέδριο, που είναι επί τέλους η Ελλάδα αποφάσισε μέσω του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων να βάλει ένα στίγμα πλέον ουσιαστικό στο πώς σχεδιάζεται η πολιτική για τον εθελοντισμό στην Ελλάδα. Στην Κύπρο το έχουμε αρχίσει και ορισμένοι όροι που συζητούμε σήμερα εδώ, νομίζω ότι δεν υπάρχει λόγος να τους συζητούμε διότι είναι ξεκάθαροι. Τί είναι ΜΚΟ; Μη κερδοσκοπική οντότητα, οντότητα βάσει του νόμου στην χώρα που είναι η έδρα της, μη πολιτική, δεν είναι συντεχνία, που βασίζεται στον εθελοντισμό και μπορεί να έχει έμμισθους και η δράση της έχει το κοινό όφελος. Τελεία. Τίποτε άλλο. Τί είναι εθελοντής; Ο πολίτης εκείνος ή εκείνη που με δική του, δική της βούληση, αξιοποιεί τον ελεύθερό του χρόνο για το κοινό όφελος αμισθί, χωρίς αντάλλαγμα. Τελεία. Δεν υπάρχει λόγος να συζητούμε οτιδήποτε άλλο. Το τί λέει ο καθένας, μπορεί να λέει ό,τι θέλει, αλλά οι όροι είναι εκεί και για μας στο έγγραφο δικαιωμάτων και ευθυνών του εθελοντή, καθορίζονται μέσα αυτοί οι όροι, με βάση απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για μένα αυτά είναι ξεκάθαρα. Κι εμείς στην Κύπρο έχουμε διάφορους εθελοντές. Υπάρχει οργάνωση, μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική που έχει επτά ημίσους και κάνουν εθελοντισμό. Ναι. Δεν είναι ΜΚΟ. Αλλά ακριβώς γι’ αυτό κάνουμε ένα πλέον θεσμικό πλαίσιο που θα ξεκαθαρίσει αυτά τα πράγματα διότι να ξέρετε ένα πράγμα, μπορεί

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Παρακαλώ. ΝΙΚΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ: Ευχαριστώ. Λέγομαι Νίκος Σταυρίδης και προέρχομαι από την Ε.Π.Π. Λέσβου στην Αττική. Με όσα ακούσαμε χθες, με όσα ακούσαμε σήμερα και ιδίως προ ολίγου από τον Πρόεδρό μας, αλλά και με όσα γνωρίζουμε από παλιά, όταν γνωρίσαμε τον Προσκοπισμό, βλέπουμε, είδαμε ότι μέσα στις αρχές, μέσα στους σκοπούς του Προσκοπισμού βρίσκεται και ο εθελοντισμός. Δεν είναι μόνον αυτός ο σκοπός μας. Ο σκοπός μας είναι η σωστή διαμόρφωση του παιδικού χαρακτήρα, των παιδιών μας. Αυτά τα ιδανικά που τότε μπορέσαμε και πήραμε εμείς ή δώσαμε στα παιδιά τα δικά μας, αυτά τα χρησιμοποιούν ή τα χρησιμοποίησαν στη ζωή τους από εκεί και πέρα. Θα με ενδιέφερε εμένα ακούγοντας τόσες σπουδαίες μελέτες που έχουν γίνει πάνω στο θέμα του εθελοντισμού κ.λπ. και μάλιστα πανεπιστημιακής στάθμης, να γνώριζα ή να ανακοινωνόταν σε επόμενη ή σε 129

ο Tony Blair, είπε ο ένας τομέας είναι η δημόσια υπηρεσία, ότι αυτός ο τομέας είναι ο ιδιωτικός τομέας και ο τρίτος τομέας είναι ο τομέας της κοινωνίας των πολιτών, ο εθελοντισμός, οι ΜΚΟ, διότι είναι ένας τομέας που έχει και οικονομικό μεγάλο μέρος, το οποίον παρέχεται είτε από ανθρωποώρες, είτε μέσω χορηγών, ενισχύεται μέσω χορηγών είτε, ακόμα και όταν η κοινωνία των πολιτών η ίδια από μόνη της συμβάλλει, είτε με υλικά αγαθά είτε με χρηματικά αγαθά, σε αυτόν τον τομέα. Άρα είναι και χώρες οι οποίες έχουν σωστά ανεπτυγμένο αυτόν τον τομέα, για να ξέρετε, είναι από το 6% ως το 14% του Α.Ε.Π.. Άμα φθάσουμε σ’ αυτά τα επίπεδα σημαίνει ότι είμαστε σε ένα καλό επίπεδο. Οπότε φυσικά έχουμε δρόμο να πάμε, αλλά νομίζω ότι είναι μια καλή αρχή και εγώ και ως Πρόσκοπος έτσι να ξέρω ακόμα ένα κομμάτι, στοιχείο, δεν είναι μόνο το νομοθετικό πλαίσιο των ΜΚΟ ότι είναι εθελοντισμός, είναι η αναγνώριση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης που δυστυχώς δεν είχα χρόνο να το αναλύσω χθες, η μη τυπική και άτυπη μάθηση, δηλαδή η αναγνώριση των δεξιοτήτων που αποκτά κάποιος μέσω του εθελοντισμού, είναι πολύ σημαντικό στοιχείο, είναι θησαυρός για την κοινωνία, είναι θησαυρός για το άτομο και εγώ προσωπικά να ξέρετε, ότι όταν σπούδαζα στην Αμερική μου αναγνωρίσανε 6 credits, 6 ώρες βασικά από τις σπουδές μου, διότι ήμουν Ναυτοπρόσκοπος. 9 ώρες τότε ήταν 110 δολάρια την ώρα, γλίτωσα λεφτά, γλίτωσα χρόνο. Σε άλλες χώρες υπάρχει ως πλεονέκτημα στην εξεύρεση εργασίας, για να ξέρετε, 17% των ατόμων που ασχολούνται με τον , έχουν περισσότερο ποσοστό επιτυχίας στην εξεύρεση εργασίας. Επίσης, σημαντικό είναι ότι είναι πλεονέκτημα εκτός των χωρών των δικών μας, εκτός του Ελλαδικού χώρου, ας το πούμε, υπολογίζεται πάρα πολύ και λαμβάνεται υπόψη στο να σας προλάβει κάποιος. Και το τρίτο στοιχείο, για να ξέρετε, υπάρχουν εταιρείες όπως η εταιρεία Microsoft, η οποία δίνει άδεια με απολαβές, τρεις μέρες τον χρόνο για

να λέει ο καθένας ό,τι θέλει, αλλά και οικονομικώς ελεγμένος απολογισμός μιας οργάνωσης τί δείχνει, τη δράση της, τα λειτουργικά της έξοδα, τα οποία μπορούμε να κρίνουμε καθαρά πλέον, το τί ακριβώς είναι. Άρα, η οικονομική διαφάνεια δεν είναι απλώς θέμα οικονομικής διαφάνειας, το οικονομικό μέρος, αλλά και την πραγματική λειτουργία και δράση της. Και υπάρχει ο αυθόρμητος εθελοντισμός, ατομική ή ομαδική πρωτοβουλία, και είναι πολύ αναγκαίο σε ορισμένες δράσεις της κοινωνίας, αλλά αναγκαστικά υπάρχει και ο οργανωμένος εθελοντισμός. Δεν μπορώ να δω το κίνημα του Προσκοπισμού να μην είναι οργανωμένο. Άρα χρειάζονται όλες αυτές οι τρεις, ατομικός ή ατομικός άτυπος, ομαδικός άτυπος, αλλά και οργανωμένος. Και στον οργανωμένο πρέπει να έχουμε φυσικά εργαλεία ελέγχου. Και επίσης ακόμη μία εμπειρία δική μου. Στην Κύπρο είχαμε, ο φίλος ο Μάριος ο αδελφός το ξέρει, έχουμε συντονιστικό σώμα εθελοντισμού, μη κυβερνητικό, έχουμε διάφορες Ομοσπονδίες οργανώσεων που έχουν την ίδια θεματική και γίνονται Ομοσπονδία, δεν λειτουργούν τα πράγματα. Δεν είναι αυτό που θέλετε. Θέλετε ένα πολιτειακό θεσμό ο οποίος θα έχει την πολιτική βούληση και δύναμη να εφαρμόσει πολιτικές γι’ αυτόν τον τομέα. Τελεία. Τίποτε άλλο. Αυτό είναι το ουσιαστικό πράγμα που πρέπει να κάνετε, διότι όταν γίνουν τα θεσμικά πλαίσια, όταν ξεκαθαρίσουν οι όροι, όταν το κράτος, οι χορηγίες και η στήριξη που δίνει, βασίζονται πάνω σε αυτά τα στοιχεία, τότε δεν θα υπάρχουν αυτά τα προβλήματα. Όσο αφήνουν αυτόν τον τομέα να αναπτύσσεται από μόνος του, θα γίνει και διαπλοκή, θα γίνει και παραγοντισμός, θα γίνει και ανταγωνισμός και αυτά όλα θα δημιουργούσαν και στην Κύπρο και δημιουργούν ως πρόσφατα, πάρα πολλά προβλήματα. Άρα, αυτό που χρειάζεται, πιστεύω ότι είναι αυτά που έχω πει χθες, είναι αυτά που ακούσαμε και σήμερα ως καλές πρακτικές και παραδείγματα και ναι, ο τρίτος τομέας, τον τρίτο τομέα τον είπε 130

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

το μυαλό ενός παιδιού, τί σημαίνει για έναν άνδρα 45 χρόνων να γυρνάει στο σπίτι της μητέρας του και να περιμένει να του δώσει χρήματα. Τέλος πάντων, σε μία από αυτές τις βόλτες που έκανα, σε ένα περιστατικό σε μια λαϊκή αγορά, είδα δύο πιτσιρίκια τα οποία ήταν σε έναν κάδο σκουπιδιών και τσακωνόντουσαν για σάπια πράγματα που είχαν πετάξει οι άνθρωποι της λαϊκής. Δεν με σόκαρε αυτό το γεγονός, με σόκαρε ότι εγώ καθόμουν απέναντι στην άλλη γωνία και τα έβλεπα χωρίς να κάνω τίποτα και ταυτόχρονα έβλεπα και τους ανθρώπους που περνάγανε και δεν κάνανε τίποτα. Αδιαφορία. Το επάγγελμά μου είναι, να μην πω Marketing, να πω ότι εκπαίδευα ανθρώπους να μιλάνε με κόσμο με σκοπό το κέρδος. Επικοινωνία δηλαδή. Αυτό λοιπόν που με πείραξε περισσότερο από όλα, ήταν ότι έβλεπα ότι ούτε εγώ ο ίδιος που έκανα αυτό το πράγμα μια ζωή, δεν επικοινωνούσα με τους ανθρώπους. Είχα κλειστεί στο κουβούκλιό μου και είπα να κάνω κάτι γι’ αυτό. Η απόφαση λοιπόν ήταν με τα 4 ευρώ που είχα, να πάω σε μια λαϊκή αγορά, να ζητήσω ένα είδος από κάθε πάγκο πληρώνοντάς το, όχι να μου το χαρίσουν, πληρώνοντάς το, δηλαδή πήγαινα στις πατάτες και του έλεγα πόσο κάνει μία πατάτα, σε παρακαλώ; Ο άνθρωπος βέβαια με ρώταγε και όταν του εξηγούσα τί θέλω να κάνω, θέλω να μαγειρέψω εδώ για σένα που περπατάς, για μένα, για τον περαστικό που ψωνίζει και για τους ανθρώπους που ψάχνουν τα σκουπίδια για να φάνε, τότε οι άνθρωποι αυτοί αρχίσανε και μου δίνανε τρόφιμα, ό,τι είχαν, πατάτες, κολοκύθια, κρεμμύδια. Όταν κάθισα λοιπόν εγώ και άρχισα και καθάριζα εκεί, οι περαστικοί με βλέπανε. Με ρωτάγανε τί κάνεις; Μαγειρεύω. Για ποιον; Για σένα, για μένα, γι’ αυτόν απέναντι και για τους ανθρώπους που τρώνε από τα σκουπίδια. Ωραία, να βοηθήσω; Έλα. Τί χρειάζεσαι; Αυτό. Έτσι ξεκίνησε «ο Άλλος Άνθρωπος». Και η δεύτερη ερώτηση. Σου απάντησα μέσω της πρώ-

το προσωπικό τους, όταν αυτοί προσφέρουν εθελοντικά σε οργανώσεις. Αυτά όλα τα στοιχεία είναι σημαντικά να τα ξέρουμε, ότι το επόμενο βήμα είναι η αναγνώριση και για την Κύπρο, που το αρχίσαμε ήδη μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, για δημιουργία Υπουργικής Επιτροπής και έρευνας που άρχισε τώρα στην Κύπρο, για την αναγνώριση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης, θα είναι καλό για τους νέους, αλλά επίσης θα δυναμώσει στον τομέα και στην αξία του. Ευχαριστώ πολύ. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Ευχαριστούμε πολύ. Παρακαλώ. ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΟΡΩΝΟΥ: Γεια σας και από μένα. Έρχομαι από το 1ο Σύστημα Προσκόπων Ιωαννίνων, είμαι Μέλος Προσκοπικού Δικτύου. Δήμητρα Μπορώνου λέγομαι. Δεν θέλω να μιλήσω ούτε για ΜΚΟ ούτε τί είναι εθελοντής. Μόνο θέλω να θέσω δύο ερωτήσεις στην Κοινωνική Κουζίνα ο Άλλος Άνθρωπος. Πρώτον. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση; Και δεύτερον, πώς βρίσκετε αυτούς τους πόρους και κάνετε αυτό το έργο; ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ: Χαίρομαι. Την απόφαση την πήρα όταν έχασα τη δουλειά μου το 2009 και προσπαθώντας να βρω δουλειά, για δύο χρόνια που δεν μπορούσα να βρω δουλειά, γιατί ήμουνα μεγάλος, εντός εισαγωγικών, ηλικιακά, ήμουνα 45 ετών τότε, αναγκάστηκα για να μη μείνω στον δρόμο, φοβούμενος να μη μείνω στον δρόμο, να καταπνίξω τη ντροπή μου και να πάω να μείνω στο σπίτι της μητέρας μου, η οποία ζούσε με 500 ευρώ τον μήνα, να με φιλοξενήσει δηλαδή. Εκεί έμεινα για έξι μήνες εντελώς μέσα. Δεν είχα πάθει κατάθλιψη, έβγαινα πού και πού με χρήματα που μου έδινε η μητέρα μου, για να πάρω τσιγάρα, να κάνω καμιά βόλτα στη λαϊκή και τέτοια. Δεν ξέρω αν μπορεί να το χωρέσει 131

we recognize what they are doing and I know that many of us will give personally in relation to that type of thing and is not about having to give, it is about wanting to give, and I think that a lot of Scouting depends upon people wanting to give and not simply having to give. And that is the difference between the social contract that the state provides some services. Before the state was providing services, there were instruments like the Church or the whatever, where the people were able to do things, but collectively we have replaced that and I think the reality is that within Scouting we see that as well. Just a comment in relation to transparency, the reality is that if we are not transparent, people will say we don’t trust them and therefore we do not want to give. I comment heartily that the Greek Scouts on getting the global assessment evaluation GSAT. The reality is that within Scouting, right across the world, the biggest problem we have is about integrity management, because we think everybody has a good motive and not everybody has a good motive and therefore sometimes things get …, sometimes things get forgotten and I think the reality is that Greece along with almost any other association in the world, has the lowest score in relation to integrity management and that is not a value judgment, it is simply taking a look of independent assessments and saying hmm, you are not necessarily totally open and I think that is the element which I would say in relation to the social kitchen. Yes, you do not have to have regulation, but the more open you are, the more transparent you are, the more people will give you, because they trust you and I think that this is the element where part of this regulation will help. And it is not about implying regulation, it is actually about having transparency to be able to meet the expectations that everybody has but I just like to complete saying that my assessment is that there may be difficulties in Greece, but you have huge, huge benefits in relation to how you are approaching volunteering and how you are. Looking

της. Μόνο από τον άνθρωπο. Εμείς δεν βγάζουμε ότι θέλουμε ένα δάνειο για να κάνουμε αυτά. Βγάζουμε ανάγκες. Χρειαζόμαστε πελτέ, χρειαζόμαστε λάδι, χρειαζόμαστε βενζίνη, χρειαζόμαστε γκάζι. Δεν είναι απαραίτητο να μου δώσει χρήματα κάποιος γι’ αυτά όλα. Ακόμα και για βενζίνη μπορείς να πας σε ένα βενζινάδικο, να προπληρώσει ο ίδιος και να πάει το αυτοκίνητο να γεμίσει βενζίνη. Να πάει σε μια εταιρεία, όπως έχει γίνει, να προπληρώσει μπουκάλες γκαζιού και να πηγαίνουμε να τις παίρνουμε εμείς. Να μας βγάλει εισιτήρια, για να πάμε στη Μυτιλήνη ή σε κάποιο άλλο μέρος να μαγειρέψουμε. Να μας κλείσει ξενοδοχείο ο ίδιος. Δεν χρειάζομαι χρήματα γι’ αυτά. Για οτιδήποτε δεν χρειάζομαι χρήματα. ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΟΡΩΝΟΥ: Και δεν έχετε κάπου μία έδρα; ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ: Έχουμε έδρα. Πλαταιών 55. Είναι το σπίτι το δικό μου, που νοικιάζουμε, και εκεί είναι και η αποθήκη μας. Εκεί μπορεί κάποιος να μας βρει από το πρωί μέχρι το βράδυ. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Άλλο ερώτημα; Άποψη; Ορίστε. Yes please. David McKee: Just a general comment. Because I am impressed of what I have seen over the past two days in relation to the … giving from the heart from many people of their time, their talents, their money, their resources etc and I think that – yes, there may be problems in many societies and in Greece the financial crisis is difficult. However, it does bring a lot of good in people and I think that I would want to pay tribute in relation to the diversity of that giving and that sharing of what we have. I think that within Scouting it comes naturally and I think that we saw in the reaction to the social … presentation that people were sustained because 132

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

στο πλάι σας. Ευχαριστώ.

at the example that Cyprus is providing and may be finding a way forward because I think that the reality is that there is strength in working together and you are proving that. So, thank you very much.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Έχουν τελειώσει οι παρεμβάσεις, νομίζω. Ευχαριστούμε πολύ. Α, υπάρχει ακόμη; Με συγχωρείτε.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Νομίζω ότι έχουμε τελειώσει; Ορίστε.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ: Κατ’ αρχήν να δηλώσω τη χαρά μου και την ικανοποίησή μου που παρευρέθηκα σ’ αυτήν την εκδήλωση. Γρηγοράκης Σωτήρης ονομάζομαι. Είμαι Πρόεδρος του συλλόγου ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΕΘΕΑ ΣΤΡΟΦΗ. Όπως γνωρίζετε είναι πρόγραμμα, υπηρεσία που δραστηριοποιείται στον τομέα της απεξάρτησης και αναφέρεται σε εφήβους 13 έως 21 ετών. Θέλω τον προβληματισμό μου να θέσω σε κάποια πράγματα γιατί ακούστηκε η ερώτηση αν βολεύουμε το κράτος, αν λειτουργούμε πλάι του. Εγώ το κράτος δεν το βλέπω μόνο ως ένα γραφειοκρατικό μηχανισμό, δηλαδή έχοντας στο μυαλό μου το Υπουργείο, δέκα γραμματείς και τέλος πάντων τα ανώτερα κλιμάκια. Τυχαίνει αυτή τη στιγμή να είμαι γονιός στο ΚΕΘΕΑ Στροφή, που έχω βιώσει το πρόβλημα των ναρκωτικών άμεσα και να ζω λειτουργούς του κράτους που δεν έχουν ωράρια. Δεν έχουν ωράρια, δηλαδή είναι δίπλα μας ανά πάσα στιγμή, δηλαδή είναι εθελοντές. Οπότε, θέλω να πω από τη δική μου εμπειρία, ότι πολλές φορές δεν αισθάνομαι ότι καλύπτω κενά του κράτους, αισθάνομαι ότι είμαι και αρωγός και συνοδοιπόρος στο κράτος και σε μια πλευρά του κράτους, που πολλοί Έλληνες την αγνοούμε, γιατί κράτος είναι λοιπόν και οι θεραπευτές, οι ψυχολόγοι, είναι οι κοινωνικοί λειτουργοί, είναι οι άνθρωποι που δίνουν τη ζωή τους, και το ξαναλέω, δεν λειτουργούν σε κανένα αυστηρό νομικό πλαίσιο ωραρίων ή πενθημέρων. Να πω ότι στον σύλλογο Οικογένειας στο κτίριο, λειτουργεί ξενώνας φιλοξενίας και αυτή τη στιγμή φιλοξενούμε παιδί το οποίο είναι από δυσλειτουργική οικογένεια και

ΝΑΣΤΑΖΙΑ ΜΠΕΪΚΩΦ: Ο κύριος έχει μεταφραστή; You have a translator? You can speak Greek. Είναι τιμή μου να είμαι κοντά σας απόψε. Ναστάζια Μπέϊκωφ λέγομαι. Δεν ανήκω στο προσκοπικό σώμα, δεν ανήκω όμως ούτε στον εθελοντή τυπικά, παρ’ όλα αυτά ανήκω στους ανθρώπους τους ενεργούς πολίτες και έχω την τιμή να έχω συνεργαστεί και με το προσκοπικό σώμα σε ιδιαίτερες δράσεις και προσπαθώντας να συμπληρώσω τα κοινωνικά κενά ή τα δομικά κενά, να δώσω προσφέροντας, είτε με τη δράση μου, είτε με την οργανωτική μου ικανότητα όπου μπορώ. Θα ήθελα να πω στην όμορφη κοπέλα που μίλησε προηγουμένως ότι μπορεί να φαινόμαστε λίγοι, αλλά ο καθένας εδώ, τουλάχιστον εμένα με έχει συγκινήσει η ιστορία του, έχω δακρύσει τουλάχιστον δύο φορές σήμερα από τις ομιλίες σας, σας θεωρώ και θεωρώ όλους όσους μάχονται σήμερα, ήρωες, σύγχρονους ήρωες και αυτό που μου λείπει είναι η υποδομή προστασίας των ανθρώπων που θυσιάζουν τη ζωή τους, τις ώρες τους, χωρίς να μετράνε τί παίρνουν και τί λαμβάνουν σ’ αυτόν τον τόπο. Είτε τον πείτε εθελοντή, είτε τον πείτε κοινωνικό ενεργό πολίτη, είτε χρησιμοποιήσουμε οποιονδήποτε όρο, όμορφο θα είναι να βλέπουμε τις δομές να ανοίγουν δρόμο γι’ αυτές τις καλόκαρδες δράσεις, ακόμα και αν τους λείπει η τυπική, η τελευταία τυπική κατανόηση – δεν ξέρω πώς να σας το πω. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που συγκινείτε με τις δράσεις σας και σας παρακολουθούμε και είμαστε 133

το βοηθάμε να προετοιμαστεί θεραπευτικά, ώστε να ενταχθεί στην ανοιχτή θεραπευτική κοινότητα της Στροφής. Είναι ένα έργο πολύ σημαντικό. Εγώ πρόσφατα έχω ενταχθεί σ’ αυτό και είναι πρωτόγνωρα τα συναισθήματα, όταν βλέπεις ότι βοηθάς παιδιά για να επανενταχθούν στην όμορφη και καθαρή ζωή. Αυτό.

ΜΑΡΙΑΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥ: Φιλοδοξούμε ότι οι εργασίες της διημερίδας μας δεν είναι παρά μονάχα η αρχή μιας σειράς συναντήσεων και αυτοοργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα μας και ταυτόχρονα ένας μοχλός πίεσης προς τους θεσμικούς φορείς που μπορούν, σε συνεργασία πάντα με τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών, να συνδιαμορφώσουν ένα ολοκληρωμένο και αξιόπιστο μοντέλο εθελοντισμού, ένα μοντέλο που θα αγκαλιάσει την πολυμορφία των συλλογικοτήτων που την αποτελούν. Καλώ στο βήμα τον Γενικό Έφορο του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων κ. Θοδωρή Κεφαλά για να κλείσει τις εργασίες της διημερίδας.

ΣΟΦΙΑ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστούμε πάρα πολύ γι’ αυτήν την ημερίδα. Ονομάζομαι Γουναροπούλου Σοφία, έρχομαι από την Περιφέρεια Ανατολικής Αττικής και είμαι και εκπρόσωπος του συλλόγου γυναικών Λυκόβρυσης – Πεύκης. Σας μεταφέρω λοιπόν τους θερμούς χαιρετισμούς της Προέδρου μας και θα είμαστε στο πλευρό σας για ό,τι χρειαστείτε. Ευχαριστώ.

ΘΟΔΩΡΗΣ Κεφαλάς Γενικός Έφορος - ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Για τους λίγους που δεν είναι Πρόσκοποι στην αίθουσα, να τους πω ότι όταν παίζουμε ένα παιχνίδι στους Προσκόπους βάζουμε έναν κύκλο και μία τελεία στη μέση που σηματοδοτεί το τέλος παιχνιδιού στο δάσος, όταν παίζουμε με τα παιδιά. Κάπου εδώ λοιπόν μένει ο δικός μας κύκλος με την τελεία στη μέση για την διημερίδα αυτή, για την προσπάθεια αυτή, όμως μας αρέσει να λέμε ότι κάθε τέλος είναι μία νέα αρχή. Και αφού τελειώνει αυτή η προσπάθεια, νομίζω ότι από αύριο, από σήμερα ξεκινάει μια νέα προσπάθεια, αυτή η προσπάθεια που ακούστηκε χθες για τον κοινό λόγο, για το κοινό όραμα, για τους πολιτικούς και τα κόμματα, που μπορεί να μας άκουσαν, μπορεί να συμφώνησαν ίσως για πρώτη, ίσως για δεύτερη, δεν ξέρω για πόση φορά συμφώνησαν, όμως συμφώνησαν για την αξία, για την ανάγκη που υπάρχει για το θεσμικό πλαίσιο. Και για μένα ξεκινάει και ένας νέος δρόμος, ένας δρόμος της μεγαλύτερης συνέργειας, όπως είπα και προηγουμένως στον Δήμαρχο, της συνέργειας των ανθρώπων που δρουν εθελοντικά, είτε ατο-

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Η κυρία Μπενεσσάια έχει ζητήσει τον λόγο. Ηρώ Μπενεσσάια: Ήθελα μόνο πολύ γρήγορα να κάνω μια μικρή διευκρίνιση. Δεν θα πάρω τον χρόνο σας πολύ. Επειδή ειπώθηκε ότι όλα έχουν ένα οικονομικό αντίκτυπο, είτε ανταλλακτικά, είτε με χρήματα, θα ήθελα να πω ότι λείπει μία παράμετρος, που εμείς τιμάμε πολύ στο Πελίτι και την τηρούμε, είναι η προσφορά, η αλληλεγγύη. Η ανταλλαγή που κάνουμε εμείς δεν είναι αυστηρά ανταλλακτική. Αν ο άλλος δεν έχει να δώσει σπόρους, δεν δίνει. Θα δώσει όταν έχει. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούμε ότι ο άλλος έχει υπευθυνότητα και συνείδηση και αυτό δημιουργεί μια κοινωνία με υπευθυνότητα και συνείδηση. Αυτό ήθελα να πω. Ευχαριστώ. ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Νομίζω ότι κάπου εδώ έχει τελειώσει η συνεδρία η σημερινή. Να αποχωρήσουμε εμείς και να δώσουμε τον λόγο στην κυρία Φράγκου για το επόμενο κομμάτι και το κλείσιμο της διημερίδας. Ευχαριστούμε. 134

Δ | Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα

μικά, είτε ομαδικά, αλλά δρουν εθελοντικά. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη δυναμική. Νομίζω ότι αυτές τις μέρες καταλάβαμε ότι αν ενώσουμε τις δυνάμεις μας, δεν έχει σημασία ο αριθμός μελών, δεν έχει σημασία ο αριθμός των εθελοντών, αλλά έχει μεγάλη σημασία το τί θέλουμε να κάνουμε. Δεν έχει σημασία αν ασχολείσαι μόνο με την σίτιση, που είναι πάρα πολύ βασικό, να προσφέρεις δηλαδή σίτιση, δεν έχει σημασία αν ασχολείσαι με την Καρέτα-καρέτα, δεν έχει σημασία αν ασχολείσαι με τη διατήρηση των σπόρων, δεν έχει σημασία αν ασχολείσαι μόνο με το παιδί, όπως κάνουμε εμείς από νεαρότερη ηλικία μέχρι τώρα. Έχει σημασία ότι όλο αυτό είναι ένα παζλ το οποίο μπορεί να έχει αριθμούς, μπορεί να έχει πυλώνες, μπορεί να έχει μεθόδους, μπορεί να έχει διαδικασίες, μπορεί να έχει καρδιά, μπορεί να έχει ψυχή, αν αυτό το παζλ κουμπώσει και ολοκληρωθεί, τότε νομίζω ότι θα εμφανιστεί ένας καλύτερος κόσμος, γιατί αυτό είναι η προσπάθεια όλων. Πολλές φορές εμείς οι Πρόσκοποι νομίζουμε ότι το όραμά μας για έναν καλύτερο κόσμο είναι μόνο δικό μας και πολλές φορές ξεφεύγουμε. Πολλές φορές αυτό το διήμερο, είδα τη λέξη καλύτερος κόσμος γραμμένο στις διαφάνειες. Ο καλύτερος κόσμος είναι η προσπάθεια όλων μας, είναι η προσπάθεια που ξεκινάει από μικρά παιδιά, είναι η

προσπάθεια που συνεχίζεται, γιατί νομίζω ότι η αγάπη, και είναι το τέταρτο ρήμα που θα ήθελα να βάλω στα τρία τα χθεσινά, δηλαδή το θέλω, το μπορώ, το βοηθώ και το αγαπώ. Είναι λοιπόν τέσσερα ρήματα που νομίζω ότι μας ενώνουν και αν πραγματικά ξυπνάμε και κοιμόμαστε μ’ αυτά, σε οτιδήποτε κάνουμε, σε οτιδήποτε εθελοντικό κάνουμε, ο κόσμος σίγουρα θα γίνει καλύτερος, σίγουρα θα γίνει μεγαλύτερος και στα μάτια των παιδιών μας. Να ευχαριστήσουμε όλους που ήσασταν εδώ, να ευχαριστήσουμε τους αρκετούς χθεσινούς συμμετέχοντες, τους λιγότερους συμμετέχοντες σήμερα, αφού η χρονική τοποθέτηση της διημερίδας είναι σε ένα τριήμερο όπου υπάρχουν πολλές και ποικίλες υποχρεώσεις. Να ευχαριστήσουμε τους ομιλητές, να ευχαριστήσουμε τους συντονιστές, να ευχαριστήσουμε τους μεταφραστές, να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους που ήρθαν από μακριά και εμείς παίρνουμε πολύ μεγάλη δύναμη, πάντα νοιώθουμε ένα βάρος, ένα πολύ δημιουργικό βάρος ευθύνης στους Προσκόπους. Μακάρι αυτή η διημερίδα να είναι αφετηρία μιας νέας πορείας, μια δειλή αφετηρία, αλλά να είναι αφετηρία ενός διαφορετικού αύριο στον εθελοντικό χάρτης της Ελλάδας. Να είστε καλά. Σας ευχαριστούμε πολύ.

135

136

137

138

139

ΥΠO ΤΗΝ ΑΙΓIΔΑ ΤΗΣ Α.Ε. ΤΟΥ ΠΡΟEΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤIAΣ ΚΥΡIΟΥ ΠΡΟΚΟΠIΟΥ ΠΑΥΛΟΠΟYΛΟΥ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

ΑΜΦΙΘEΑΤΡΟ ΥΠΟΥΡΓEIΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ & ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ (Αναστάσεως & Τσιγάντε, 15669, Παπάγου)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ

ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ 29.4.2017

ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΡΑ 30.4.2017

10:00-10:30 10:30-11:30

10:00-10:30

Αφίξεις

10:30

Έναρξη

10:30-10:40

Αποτελέσματα συζητήσεων 1ης ημέρας

11:30-13:30

13:30-14:00 14:00-15:30

15:30-15:45 15:45-17:15

17:30

Αφίξεις Έναρξη Καλωσόρισμα από την κα Μ. Φράγκου, Σύμβουλο Δημοσίων Σχέσεων Δ.Σ. & τον κ. Χ. Χατζηδιαμαντή, Αναπλ. Σύμβουλο Δημοσίων Σχέσεων Δ.Σ. Προσφώνηση από Πρόεδρο ΔΣ Σ.Ε.Π. κ. Χρήστο Λυγερό Προσφώνηση από την Α.Ε. τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπιο Παυλόπουλο Προσφώνηση από κ. Π. Παπαγεωργίου, εκπρόσωπο του Πρωθυπουργού Μήνυμα από τον Γενικό Γραμματέα του World Organization of the Scout Movement (WOSM) Mr. Ahmad Alhendawi (video) Απονομές παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας: _ Απονομή τιμητικής διάκρισης στο Σ.Ε.Π. για το έργο του στο προσφυγικό (Messengers of Peace Heroes). Η παραλαβή θα γίνει από τους Προσκόπους της Λέσβου. _ Απονομή στους εννέα (9) Έλληνες Προσκόπους που ανακηρύχθηκαν Πρόσκοποι του Κόσμου-Scout of the World, για την εθελοντική τους προσφορά Το θεσμικό πλαίσιο του εθελοντισμού

Keynote speakers Π. Παπαγεωργίου, Γενικός Γραμματέας Δια Βίου Μάθησης & Νέας Γενιάς Υπ. Παιδείας Mr. Pavel Trantina, Πρόεδρος, European Alliance for Volunteering Panel Ομιλητών – συντονιστής: Μ. Ψύλος (δημοσιογράφος) Γ. Γιαννάκης – ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ & ΜΚΟ ΚΥΠΡΟΥ Ε. Αυλωνίτου – ΣΥΡΙΖΑ Κ. Χατζηδάκης – Αντιπρόεδρος, ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Τ. Δαρσινός – Μέλος της Ε. Επιτροπής ΔΗΜΑΡ Δ. Κωνσταντόπουλος – ΠΑΣΟΚ Χ. Πέππας – ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ Β. Λεβέντης – Πρόεδρος ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ B. Χαρόπουλος – ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ Ερωτήσεις - συζήτηση

Lunch Break Προσέλκυση, δέσμευση και ανάπτυξη ικανοτήτων των εθελοντών - Ποιότητα στον εθελοντισμό

Keynote speaker Θ. Κεφαλάς, Γενικός Έφορος ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Panel Ομιλητών – συντονιστής: Χ. Καλουτζόγλου (δημοσιογράφος) Δρ. Β. Μεϊχανετσίδης - ΑΠΟΣΤΟΛΗ Α. Θεοδωρίδης - ΜΠΟΡΟΥΜΕ Δ. Κοδέλλας, Πρόεδρος - SPECIAL OLYMPICS Θ. Μπένος-Πάλμερ, Διευθυντής, ΑΡΧΕΛΩΝ Ερωτήσεις - συζήτηση

Coffee Break Χτίζοντας σχέσεις ωφέλειας για την κοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τις Επιχειρήσεις

Keynote speakers Μ. Αλεξίου, Πρόεδρος CSR HELLAS Γ. Πατούλης, Πρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (τηλεσύνδεση) Panel Ομιλητών – συντονιστής: Σ. Μπαλάσκας (δημοσιογράφος) Ε. Φαγογένη, Μέλος Δ.Σ. - ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΔΗΓΙΣΜΟΥ Γ. Κασσάρας, Μέλος Δ.Σ. ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ E. Σταθοπούλου, Διευθύντρια Marketing & Εύρεσης Πόρων ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ SOS Μ. Ηλιοπούλου, Αντιδήμαρχος για το Παιδί ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ Ερωτήσεις - συζήτηση

Λήξη

10:45-12:45

Διακυβέρνηση με διαφάνεια και υπευθυνότητα Το αποτύπωμα του εθελοντισμού στην κοινωνία και στην οικονομία

Keynote speaker Αναστασία Σωτηροπούλου, Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς Panel Ομιλητών – συντονιστής: Σ. Μπαλάσκας (δημοσιογράφος) Μ. Χρίστου, Γενικός Έφορος, ΣΩΜΑ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Σ. Πετρόπουλος, Director HIGGS Β. Ζώτος, Πρόεδρος BRITISH GRADUATES SOCIETY Κ. Πολυχρονόπουλος ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Η. Μπενεσσάια, ΠΕΛΙΤΙ Αθήνα Ερωτήσεις - συζήτηση

12:45

Κλείσιμο διημερίδας από τον Γενικό Έφορο του Σ.Ε.Π., κ. Θ. Κεφαλά Eυχαριστίες

13:00

Λήξη

Παράλληλα με τις εργασίες της διημερίδας θα εξελίσεται δράση ανάπλασης της Πλατείας Προσκόπων από μέλη της Προσκοπικής Κίνησης σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων. Η ανάπλαση της πλατειας θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 30/4/2017.

Τις εργασίες της διημερίδας παρακολούθησαν περισσότεροι από 220 συμμετέχοντες. Με την ευγενική συνεργασία του ΜΠΟΡΟΥΜΕ τα περισσεύματα του φαγητού της διημερίδας προσφέρθηκαν στο ίδρυμα ΕΣΤΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ «Η ΑΘΗΝΑΙΑ».

Παράλληλα με τις εργασίες της διημερίδας εξελισσόταν δράση ανάπλασης της Πλατείας Προσκόπων από μέλη της Προσκοπικής Κίνησης σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων. Ενήλικα Στελέχη του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, Λυκόπουλα, Πρόσκοποι, Ανιχνευτές και μέλη του Προσκοπικού Δικτύου, μαζί με τα μέλη του 52ου Προσκοπικού Συστήματος Αθηνών-Παγκρατίου, φύτεψαν λουλούδια, έβαλαν χλοοτάπητα, έβαψαν τα παγκάκια, τα πεζούλια και καλλώπισαν το χώρο της πλατείας. Ο Δήμαρχος της Αθήνας κ. Καμίνης ήταν παρόν την Κυριακή 30/4/2017 στην πλατεία κατά τη διάρκεια των εργασιών, συνεχάρη τους Προσκόπους για την πρωτοβουλία τους και απηύθυνε χαιρετισμό μέσω skype στους συνέδρους της διημερίδας.

IS B N : 978 - 96 0 -76 3 0 -3 2 - 2