Τα Ουσιώδη Χαρακτηριστικά του Προσκοπισμού

ΤΑ ΟΥΣΙΩΔΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

SCOUTING DEVELOPMENT

© World Scout Bureau Inc. Scouting Development November 2019 World Scout Bureau Global Support Centre Kuala Lumpur Suite 3, Level 17 Menara Sentral Vista 150 Jalan Sultan Abdul Samad Brickfields, 50470 Kuala Lumpur MALAYSIA Tel.: + 60 3 2276 9000 Fax: + 60 3 2276 9089 worldbureau@scout.org scout.org © 2019. World Organization of the Scout Movement. All rights reserved. Αυτή η έκδοση προορίζεται για χρήση κυρίως από τις Εθνικές Προσκοπικές Οργανώσεις. Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με τις προσπάθειες της Ομάδας Εργασίας “Τα Ουσιώδη Χαρακτηριστικά του Προσκοπισμού”, του Άξονα Έργου “Εκπαιδευτικές Μέθοδοι”, η δε εργασία εντάσσεται στους στόχους του τριετούς Προγράμματος Δράσης 2017 – 2020 της Παγκόσμιας Προσκοπικής Επιτροπής. Η συνεισφορά των μελών της Ομάδας Εργασίας στη σύνθεση αυτής της εργασίας είναι σπουδαία και έχουν τις ευχαριστίες μας. Η ανατύπωση ή η έκδοση αυτού του έντυπου είναι δυνατή από τις Εθνικές Προσκοπικές Οργανώσεις που είναι μέλη της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης (W.O.S.M./Π.Ο.Π.Κ.) και πρέπει να αναφέρει την αρχική έκδοση: © 2019. World Organization of the Scout Movement. Reprinted with permission.

ΤΑ ΟΥΣΙΩΔΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

Αυτή η έκδοση είναι αναθεώρηση της αρχικής έκδοσης του 1998 με τίτλο «THE ESSENTIAL CHARACTERISTICS OF SCOUTING». Σκοπός της είναι να προσφέρει μια συνοπτική και ολοκληρωμένη επισκόπηση των βασικών στοιχείων που προσδιορίζουν την Κίνησή μας και ταυτόχρονα να διασφαλίσει ότι ο Προσκοπισμός παραμένει επίκαιρος, εναρμονίζοντας την παιδαγωγική του πρόταση με τις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις. Αυτή η ανάλυση λαμβάνει υπόψη τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης από το 1998 και εντεύθεν, ιδιαίτερα σε θέματα πολιτικής, κείμενα και καταστατικές μεταβολές που έχουν ψηφιστεί από τα Παγκόσμια Προσκοπικά Συνέδρια, τα πορίσματα των Παγκόσμιων Προσκοπικών Εκπαιδευτικών Συνεδρίων και τις πλέον σύγχρονες απόψεις σε θέματα εκπαίδευσης, όπως αυτή που περιλαμβάνεται στην τελευταία αναφορά της UNESCO – Rethinking Education (2015), στην Incheon Declaration: Education 2030 (UNESCO & UN System, 2015), στις αρχές σχετικά με τον τρόπο που μαθαίνουν οι άνθρωποι που περιλαμβάνονται στο The Nature of Learning (OECD, 2010) και στο Πρόγραμμα 2030 του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή

Η παιδαγωγική προσέγγιση του Προσκοπισμού

Συμβάλλοντας στην εκπαίδευση/αγωγή των νέων ανθρώπων... 8 μέσω ενός συστήματος προοδευτικής αυτο-εκπαίδευσης...

που βασίζεται σε ένα σύστημα αξιών.

Τα στοιχεία που προσδιορίζουν τον Προσκοπισμό

Μία Κίνηση...

για νέους ανθρώπους...

εθελοντική...

ανοιχτή προς όλους...

μη κομματική...

ανεξάρτητη. Παράρτημα: πρόσθετες πηγές για μελέτη

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

36 38

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Όταν οι νέοι πολίτες, άνδρες και γυναίκες, σε όλες τις χώρες, θα μεγαλώνουν με τρόπο που θα βλέπουν τους γείτονές τους σαν αδελφούς και αδελφές στην ανθρώπινη οικογένεια, που ενώνονται μαζί με τον κοινό σκοπό να υπηρετούν και να συμπαραστέκονται ο ένας στον άλλον, τότε δεν θα χρειάζεται πλέον να σκέφτονται με λογικές πολέμου και επιθετικότητα σαν να είναι αντίπαλοι, όπως γίνεται μέχρι τώρα, αλλά με λογικές ειρήνης και διάθεση καλής θέλησης μεταξύ τους». Robert Baden-Powell, 1922: Education in Love in Place of Fear

Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ Ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ

Από τότε που ιδρύθηκε, ο Προσκοπισμός στηρίζεται στα ιδεώδη ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην αξιοπρέπεια με ίσους όρους, στην απόλυτη και μοναδική αξία που έχει το κάθε κορίτσι και το κάθε αγόρι και στη δυνατότητα που έχουν να δημιουργούν νέες προτάσεις στις προκλήσεις που παρουσιάζει η αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων μεταξύ τους και με τη φύση. Αυτά τα ιδεώδη υπάρχουν σε πολλούς πολιτισμούς. Ο χαιρετισμός των Ζουλού «Sawubona», που σημαίνει «σε βλέπω», είναι ένα σημείο αναγνώρισης μεταξύ των ανθρώπων. Αυτά τα ιδεώδη περιλαμβάνουν μια δέσμευση για συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς, που επίσης εκφράζεται στην Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1948) και στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού (1959).

Το όραμα του Προσκοπισμού για αμοιβαίο σεβασμό και ειλικρίνεια, η αισιοδοξία του για το μέλλον, η εμπιστοσύνη που δείχνει στους νέους ανθρώπους καθώς και η πίστη ότι οι νέοι άνθρωποι και οι ενήλικες μπορούν να μάθουν τόσο μεταξύ τους, όσο και ο ένας από τον άλλο, είναι ενσωματωμένα στις βιωματικές εμπειρίες και στη μετασχηματιστική προσέγγιση που πρεσβεύει για την εκπαίδευση. Η παιδαγωγική προσέγγιση του Προσκοπισμού έχει σκοπό να εφοδιάσει τους νέους ανθρώπους με τις ικανότητες που χρειάζονται για να χτίσουν μια ολοκληρωμένη ζωή και να εργαστούν προς μια βιώσιμη ανάπτυξη. Όλα αυτά συμβάλλουν σε μια κοινή ταυτότητα και παιδαγωγική προσέγγιση, που συνθέτουν τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του Προσκοπισμού και μας ενώνουν ως Κίνηση.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

Συμβάλλοντας στην εκπαίδευση / αγωγή των νέων ανθρώπων… Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ Σκοπός της Προσκοπικής Κίνησης είναι να συμβάλλει στην ανάπτυξη των νέων ανθρώπων, ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις σωματικές, διανοητικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και πνευματικές τους ικανότητες ως άτομα, ως υπεύθυνοι πολίτες και ως μέλη των τοπικών, εθνικών και διεθνών κοινοτήτων. Καταστατικό της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης

ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΟΝΤΑΣ ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

Για τον Προσκοπισμό, οι δύο διαστάσεις – μεγαλώνοντας ως άτομο και ως πολίτης – δεν μπορούν να διαχωριστούν, καθώς η εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη χωρίς την αναζήτηση για την πλήρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων κάθε ατόμου, και δεν μπορεί να υπάρχει εκπαίδευση χωρίς να μαθαίνουμε να συνυπάρχουμε ελεύθερα και υπεύθυνα με τους συνανθρώπους μας και με τη φύση, ως μέλη της τοπικής, εθνικής και παγκόσμιας κοινωνίας. Ο Προσκοπισμός, ως παιδαγωγική κίνηση, πρεσβεύει ότι κάθε νέα γενιά νέων ανθρώπων έχει τη δυνατότητα να απαντά με νέες προτάσεις στις προκλήσεις που προσφέρει το ταξίδι στη ζωή, να της δίνουν νόημα και σκοπό καθώς και την αίσθηση της ισότιμης ελευθερίας και αξιοπρέπειας,

ζώντας με τους συνανθρώπους μας και με τη φύση αρμονικά, βοηθώντας στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Ο Προσκοπισμός πρεσβεύει επίσης πως ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να ενεργοποιεί δυνατότητες, να διαμορφώνει ολοκληρωμένα άτομα με αίσθημα αυτο-ικανοποίησης και να καλλιεργεί ενεργούς πολίτες του κόσμου. Για να μπορέσει να υλοποιηθεί ο σκοπός του Προσκοπισμού και να βοηθήσει τους νέους ανθρώπους να γίνουν ενεργοί πολίτες, κάθε άτομο που συμμετέχει στην Κίνηση έχει την ευθύνη να εξασφαλίζει την ευμάρεια, την υγιή ανάπτυξη και την ασφάλεια των παιδιών και των νέων ανθρώπων με την παροχή ενός ασφαλούς περιβάλλοντος.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΗΜΕΡΑ ΝΕΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΑΣΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

1 2

Το επίπεδο των αλλαγών στην κοινωνία, η πολυπλοκότητα και η αντιφατικότητα που δεν έχουν προηγούμενο χαρακτηρίζουν πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα: •

Πώς να έχουμε παντού αειφόρο ανάπτυξη.

•

Πώς να αντιμετωπίσουμε την ευπάθεια, την ανισότητα, τον αποκλεισμό, τη βία και την έλλειψη πολιτιστικής και θρησκευτικής ανεκτικότητας, που αυξάνονται παρ’ όλη την οικονομική ανάπτυξη.

•

Πώς να σταματήσουμε την ανισότητα και τη βία εναντίον των γυναικών και των κοριτσιών.

•

Πώς να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την έξαρση των φυσικών καταστροφών που

Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (2015) έρχονται να ευαισθητοποιήσουν και να προτείνουν λύσεις σε αυτές τις προκλήσεις. Η εκπαίδευση έχει θεμελιώδη σημασία για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης1, απαιτώντας, όπως αναφέρει η UNESCO, “μια ανοικτή και ευέλικτη προσέγγιση στη μάθηση που είναι ταυτόχρονα δια βίου και αφορά όλες τις πτυχές της ζωής: μία προσέγγιση που δίνει σε όλους την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν τις προσδοκίες τους για ένα αειφόρο μέλλον και μια αξιοπρεπή ζωή”2.

δημιουργούνται από την εφαρμογή μη αειφόρων μοντέλων οικονομικής παραγωγής και κατανάλωσης. •

Πώς να εφαρμόσουμε αποτελεσματικά και να προστατεύσουμε τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα όλων των ανθρώπων και παντού.

•

Πώς να αποτρέψουμε ή επιλύσουμε τις συγκρούσεις, τη σωματική ή συναισθηματική βία και τη διαρθρωτική και συστηματική βία.

•

Πώς να αντιμετωπίσουμε τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της ψηφιακής μετεξέλιξης, σε εποχές αυξανόμενης τεχνολογικής εξέλιξης.

Ο Προσκοπισμός θεωρεί την εκπαίδευση ως τον βασικό τρόπο με τον οποίο η κοινωνία μπορεί να μεταφέρει τις εμπειρίες και τις γνώσεις που έχει από τις προηγούμενες γενεές στο παρόν και να δώσει τη δύναμη στους νέους και στις νέες, μέσω της μάθησης, να ανταποκριθούν στις σημερινές προκλήσεις. Υπό την ευρεία έννοια, η εκπαίδευση είναι μια δια βίου διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα μιας συνεχούς ανάπτυξης των ικανοτήτων του ατόμου, τόσο ως ατόμου, όσο και ως μέλους της κοινωνίας.

Education for the Sustainable Development Goals: Learning Objectives. UNESCO, 2017. Rethinking Education: Towards a Global Common Good? UNESCO, 2015.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Η μάθηση είναι μια συνεχής, δια βίου διαδικασία σφαιρικής ανάπτυξης, που υποστηρίζεται εξίσου από τους τέσσερις πυλώνες της μάθησης, όπως περιγράφονται στην αναφορά Delors της UNESCO3: • Μαθαίνω να είμαι: έτσι ώστε να αναπτύσσεται καλύτερα η προσωπικότητα κάθε ανθρώπου και να ενεργεί με όλο και περισσότερη αυτονομία, κρίση και ατομική ευθύνη.

• Μαθαίνω να κάνω: να αποκτά κανείς όχι μόνο τις δεξιότητες για μια συγκεκριμένη εργασία αλλά και τις ικανότητες να ανταπεξέρχεται σε πληθώρα καταστάσεων και να εργάζεται σε ομάδες.

• Μαθαίνω να γνωρίζω: aσυνδυάζοντας ένα ευρύ φάσμα γνώσεων με τη δυνατότητα της εργασίας σε βάθος πάνω σε συγκεκριμένα θέματα, καθώς επίσης και να μαθαίνει κανείς πώς να μαθαίνει.

• Μαθαίνω να ζω μαζί με άλλους: αναπτύσσοντας την αλληλοκατανόηση, την εκτίμηση της αλληλεξάρτησης και την αφοσίωση στις αξίες της δημοκρατίας, του αμοιβαίου σεβασμού, της ειρήνης και της δικαιοσύνης.

Οι σύγχρονες κοινωνίες τείνουν περισσότερο προς την εκπαίδευση – αγωγή έναντι της παραδοσιακής μάθησης. Προσδοκούν η εκπαίδευση να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και τη γνώση, ένα υψηλό γνωστικό επίπεδο, τις διαπροσωπικές και κοινωνικές ικανότητες καθώς επίσης και να αναπτύσσει ικανότητες που θα παρέχουν στους πολίτες τη δυνατότητα να διάγουν μια γεμάτη και υγιεινή ζωή, να λαμβάνουν αποφάσεις βάση στοιχείων και κριτικής σκέψης και να ανταποκρίνονται σε τοπικές και παγκόσμιες προκλήσεις.4 Γι’ αυτό η εκπαίδευση θεωρείται ότι είναι πολύ ευρύτερη έννοια της τυπικής εκπαίδευσης, τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη διάρκεια. Από τότε που ξεκίνησε ο Προσκοπισμός, κάθε γενεά που ακολούθησε έχει προσπαθήσει να προσδιορίσει και να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της κοινωνίας και του κόσμου μέσω της εκπαίδευσης. Όταν ο Baden – Powell ίδρυσε το Διεθνές Προσκοπικό Γραφείο το 1920 (που μετονομάστηκε σε Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης το 1961), εναρμόνισε τις αρχές του με τις παγκόσμιες αρχές της Κοινωνίας των Εθνών, που αργότερα εξελίχτηκαν και αποτέλεσαν τις θεμελιώδεις αρχές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Σήμερα, οι αρχές αυτές αποτελούν τις αξίες του ενεργού πολίτη του κόσμου. Η συμβολή του Προσκοπισμού στην ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην παγκόσμια αλληλεγγύη και την ανάπτυξη, στο περιβάλλον και στη βιωσιμότητά του, στον διαθρησκευτικό και διαπολιτισμικό διάλογο, αποτελούσε πάντοτε ένα εκπαιδευτικό εργαλείο στην ανάπτυξη της κατανόησης, του σεβασμού και στη συνύπαρξη της μεγάλης ποικιλομορφίας που εκπροσωπεί η Κίνηση. Τα Παγκόσμια Προσκοπικά Τζάμπορη, μια τακτική συνάθροιση χιλιάδων νέων ανθρώπων από κάθε πολιτισμό, καθώς και οι αμέτρητες διεθνείς κατασκηνώσεις ή οι ανταλλαγές μεταξύ των Προσκόπων από όλο τον κόσμο που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο, συμβάλουν σ’ αυτόν τον σκοπό. 3 4

Learning: The Treasure Within. Report to UNESCO of the International Commission on Education for the Twenty-first Century. UNESCO, 1996. Incheon Declaration “Education 2030“. World Education Forum, UNESCO, 2015.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΠΩΣ, ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΧΩΡΑ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Για να ανταποκριθεί η εκπαίδευση στις σύγχρονες προκλήσεις, χρειάζεται ένα ισχυρό εννοιολογικό πλαίσιο (πλαίσιο αρχών) και εμπειρικά στοιχεία για τον τρόπο που μαθαίνουν οι άνθρωποι. Οι επόμενες αρχές συνοψίζουν τις υφιστάμενες γνώσεις σχετικά με τον τρόπο που μαθαίνουν οι άνθρωποι με κάθε μορφή5: 1. Οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να βρίσκονται στο κέντρο της μαθησιακής διαδικασίας.

5. Το κλειδί στη μάθηση είναι η παρακίνηση και η προσπάθεια – όχι η υπερφόρτωση.

2. Η μάθηση είναι μια διαδικασία κοινωνικής μορφής, δηλαδή κυρίως συνεργατική.

6. Τα ουσιαστικά σχόλια, η εποικοδομητική κριτική και οι σαφείς προσδοκίες ευνοούν τη μάθηση.

3. Συναισθήματα και κίνητρα είναι ένα αναπόσπαστο τμήμα της μάθησης. 4. Η μάθηση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαφορές που έχει το κάθε άτομο.

ΓΙΑΤΙ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Ζούμε σε έναν κόσμο που τον χαρακτηρίζει η αλλαγή, η πολυπλοκότητα και το παράδοξο. Η Αναφορά της UNESCO για το 2015 σημειώνει την εμφάνιση ενός νέου πλαισίου για τη μάθηση, με βαθιές επιδράσεις στην εκπαίδευση. Προτείνει την ανάγκη να επανεξετάσουμε τον σκοπό της εκπαίδευσης – γιατί και τι να μάθουμε – και την οργάνωση της μάθησης – πώς μαθαίνουμε και από πού.

ΠΟΥ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Η μάθηση λαμβάνει χώρα με ποικίλες συνθήκες και η UNESCO (ISCED 2011) έχει προσδιορίσει τρία χαρακτηριστικά εκπαιδευτικά – παιδαγωγικά συστήματα.

•

7. Η μάθηση ευνοείται όταν δημιουργούνται οριζόντια κανάλια επικοινωνίας με τους διάφορους τομείς γνώσης στις κοινωνίες και στον ευρύτερο κόσμο.

Τυπική Εκπαίδευση: Eίναι η εκπαίδευση που είναι θεσμοθετημένη, έχει σκοπιμότητα, σχεδιάζεται από δημόσιους οργανισμούς και αναγνωρισμένους ιδιωτικούς φορείς και – στο σύνολο – αποτελούν το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα μιας χώρας (λ.χ. το σχολικό σύστημα και τα πανεπιστήμια – πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια εκπαίδευση). Μη τυπική Εκπαίδευση: είναι η εκπαίδευση που παρέχει μια οργανωμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα, έχει σκοπιμότητα και σχεδιάζεται από έναν εκπαιδευτικό – παιδαγωγικό φορέα, που είναι πρόσθετη, εναλλακτική ή και συμπληρωματική

στην τυπική εκπαίδευση, μέσα από τη διαδικασία της δια βίου μάθησης των ατόμων (λ.χ. Προσκοπισμός, δραστηριότητες για νέους, πρωτοβουλίες για δια βίου μάθηση). •

Άτυπη Εκπαίδευση: Διαδικασίες μάθησης που έχουν σκοπιμότητα ή είναι εκούσιες, αλλά δεν είναι θεσμοθετημένες και δεν αποτελούν οργανωμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα. Μπορεί να συμπεριλαμβάνουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στην οικογένεια, στην εργασία, στην τοπική κοινωνία και στην καθημερινή ζωή και να προέρχονται από το άτομο, την οικογένεια ή την κοινωνία (λ.χ. οικογένεια και κοινότητα).

The Nature of Learning: Using research to inspire practice. OECD, 2010.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

ΤΑ ΑΣΑΦΗ ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Ωστόσο, αυτός ο ξεκάθαρος διαχωρισμός των εκπαιδευτικών συστημάτων είναι ασαφής, γιατί «υπάρχει μια μετακίνηση από τα παραδοσιακά εκπαιδευτικά συστήματα προς τα μικτά, ποικιλόμορφα και σύνθετα μαθησιακά πεδία, όπου η τυπική, μη τυπική και άτυπη μάθηση λαμβάνει χώρα μέσα από μια πληθώρα εκπαιδευτικών συστημάτων.”6 Αυτή η εξέλιξη οδηγεί σε νέες, ενδιαφέρουσες και παραγωγικές συνεργασίες μεταξύ τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης. Παρ’ όλα αυτά, στις περισσότερες χώρες το μοντέλο του σχολείου (τυπική εκπαίδευση) παραμένει να συνδέει την μάθηση κυρίως με τη διδασκαλία στην τάξη, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι αρκετές μαθησιακές διαδικασίες – ακόμα και στην παραδοσιακή εκπαιδευτική μορφή – γίνονται σε άλλους χώρους. Το μοντέλο της διδασκαλίας στην τάξη αμφισβητείται λόγω της διευρυμένης πρόσβασης στη γνώση την εποχή της πληροφορίας και λόγω της ανάδειξης μαθησιακών χώρων πέραν της τάξης καθώς επίσης και από την προσέγγιση που θέλει τον διδασκόμενο στο επίκεντρο της διαδικασίας μάθησης, που πλέον έχει υιοθετηθεί από πολλά σχολεία σήμερα. Ο σκοπός τους Προσκοπισμού αναζητεί συνεχώς νέους τρόπους, με τους οποίους θα συμβάλλει στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη των νέων ανθρώπων, σε αντίθεση με το να διατηρεί πρακτικές που είναι ξεπερασμένες ή να διεκδικεί την αποκλειστικότητα πρακτικών που έχουν υιοθετηθεί με επιτυχία από άλλα εκπαιδευτικά συστήματα.

Rethinking Education: Towards a Global Common Good? UNESCO 2015.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η παιδαγωγική προσέγγιση που κάνει τον Προσκοπισμό να είναι τόσο δημοφιλής και προσιτός στους νέους ανθρώπους θα συνεχίζει να δοκιμάζεται, όσο το κλασσικό σύστημα εκπαίδευσης χρησιμοποιεί όλο και περισσότερες μεθόδους από τη μη τυπική εκπαίδευση. Η επιτυχία του Προσκοπισμού σε αυτόν τον τομέα βασίζεται στο ότι η μάθηση γίνεται μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες, συχνά με παιχνίδια που συνήθως επιλέγουν οι ίδιοι οι νέοι, και πραγματοποιούνται σε μικρές ομάδες συνομηλίκων. Με την αποτελεσματική χρήση των χαρακτηριστικών κάθε ομάδας ηλικιών (κλάδοι), οι νέοι άνθρωποι αναλαμβάνουν ευθύνες, κάνουν κτήμα τους, και έχουν κίνητρο να ερευνήσουν και να αναλάβουν δράση σε θέματα που είναι σημαντικά για αυτούς. Αναλογιζόμενοι αυτές τις ουσιώδεις εμπειρίες, εξακολουθούν να είναι δραστήριοι μαθητές και αποκτούν σιγουριά για να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες προκλήσεις. Αυτό το ήθος ενθαρρύνει τα ενήλικα στελέχη να υποστηρίζουν τους νέους καθώς αυτοί προοδεύουν στην αναζήτησή τους και έτσι όλοι βγαίνουν κερδισμένοι απολαμβάνοντας και μαθαίνοντας από το Προσκοπικό Παιχνίδι.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

Μέσω ενός συστήματος προοδευτικής αυτο-εκπαίδευσης… ΤΟ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΙ ΝΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Ο Προσκοπισμός συμβάλλει στην ενδυνάμωση αυτόνομων ατόμων και στη σφαιρική τους ανάπτυξη ως ενεργοί πολίτες του κόσμου. Ο Προσκοπισμός το κάνει αυτό μέσω του Προσκοπικού Προγράμματος, δηλαδή μέσω των μαθησιακών ευκαιριών από τις οποίες οι νέοι ωφελούνται, στη δημιουργία των οποίων συμμετέχουν και οι ίδιοι για να επιτευχθεί ο σκοπός της Κίνησης, και που βιώνονται μέσα από την Προσκοπική Μέθοδο. Οι νέοι είναι στο επίκεντρο αυτών των εμπειριών, και οι ενήλικες, μέσω του διαλόγου και της συνεργασίας, τους βοηθούν σ’ αυτό το ταξίδι της μάθησης. Από το ταξίδι αυτό επωφελούνται και αναπτύσσονται και οι ενήλικες από τις εμπειρίες που αποκομίζουν και έτσι εμπλουτίζεται ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ νέων και ενηλίκων. Μέσα από το πρόγραμμά του, ο Προσκοπισμός παρέχει τη δυνατότητα στους νέους να ενδυναμώσουν, να παρακινήσουν και να προστατεύσουν τον εαυτό τους, ενισχύοντας το σθένος τους να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πολυπλοκότητα, τους γρήγορους ρυθμούς αλλαγών και αβεβαιότητας και την ασάφεια της σημερινής κοινωνίας. Ο Προσκοπισμός το κάνει αυτό με τη δημιουργία ενός θετικού πλαισίου για διάλογο και συνεργασία γύρω τους. Επίσης, ο Προσκοπισμός παρέχει τη δυνατότητα στους νέους να έχουν ενεργό ρόλο και διάδραση με τις κοινωνίες τους και ενθαρρύνει τη συμμετοχή τους στα κέντρα και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων από μικρή ηλικία. Επιπλέον, εκπαιδεύει τους Προσκόπους να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους και να έχουν επίγνωση για τη βλάβη που μπορεί να προκληθεί ως αποτέλεσμα των πράξεων, των συμπεριφορών και των συναναστροφών τους, βοηθώντας τους να αναπτύξουν ένα ασφαλές περιβάλλον, τόσο για τους νέους ανθρώπους, όσο και για τους ενηλίκους. Ο Προσκοπισμός παρέχει μια διαδικασία δια βίου μάθησης και κάθε νέος και νέα θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να ενταχθεί στην Προσκοπική Κίνηση. Οι Εθνικές Προσκοπικές Οργανώσεις πρέπει να φροντίζουν ώστε η εκπαίδευση που παρέχουν να είναι η πρέπουσα, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες της κοινωνίας που δραστηριοποιούνται και τις αλλαγές που συμβαίνουν στην κοινωνία και επηρεάζουν τους νέους.7

ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΜΟΙΒΑΙΟ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ

Ο Προσκοπισμός είναι αφοσιωμένος στην εκπλήρωση του παιδαγωγικού του σκοπού, να συμβάλλει στην αγωγή των νέων ανθρώπων, ανεξάρτητα από το γένος, ως ίσων, βάσει των αναγκών και προσδοκιών του κάθε ατόμου, αλλά βάσει της αρχής του για ίσες ευκαιρίες, ισότιμη συνεργασία και σχέση μεταξύ των φύλλων, τόσο εντός του Προσκοπισμού όσο και στην κοινωνία. Ο Προσκοπισμός υιοθετεί την συνεκπαίδευση ως μια προσέγγιση που έχει στόχο να αναπτύξει ισότιμα τα δυο φύλα, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου και τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας που ζουν. Αντιμετωπίζει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των αγοριών και των κοριτσιών, των νέων ανδρών και γυναικών και προσαρμόζει το πρόγραμμα σύμφωνα με τις ηλικιακές ομάδες. Η προσέγγιση στη συνεκπαίδευση δεν υπαινίσσεται ότι τα άτομα διαφορετικού φύλου πρέπει να λαμβάνουν μέρος σε όλες τις δραστηριότητες μαζί. Η συνεκπαίδευση είναι μια προσέγγιση που βοηθά την καλλιέργεια του αμοιβαίου σεβασμού και της κατανόησης μεταξύ των φύλων και προετοιμάζει τους νέους ανθρώπους για την ενσωμάτωσή τους στη σημερινή κοινωνία. Έχοντας ζήσει σε ένα περιβάλλον όπου τα δύο φύλα συνυπάρχουν, με τις Αρχές της Κίνησης να βρίσκονται στην καρδιά του Προσκοπικού Προγράμματος, οι νέοι γίνονται παράδειγμα προς μίμηση στην κοινωνία που ζουν και δείχνουν νέους δρόμους, καθιερώνοντας τον σεβασμό και τη δημιουργική συναναστροφή μεταξύ των ανθρώπων από διαφορετικό γένος, φυλή, ηλικία, δόγμα, ταυτότητα, ικανότητες, εμπειρίες ή προέλευση. Στις κοινωνίες όπου οι χωριστές σχέσεις των δυο φύλων είναι ο κανόνας, τίποτε δεν εμποδίζει την Εθνική Προσκοπική Οργάνωση να κάνει Προσκοπισμό που να απευθύνεται και στα δύο φύλα, σε τμήματα μόνο με αγόρια ή κορίτσια.

Refer to the World Safe from Harm Policy, WOSM 2017. ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΥΤΟ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ο Προσκοπισμός χρησιμοποιεί και έχει μια εκπαιδευτική προσέγγιση όπου ο μαθητής βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και προωθεί την έννοια της αυτο-εκπαίδευσης. Αυτό συνεπάγεται ότι κάθε νεαρό μέλος θεωρείται ως ένα μοναδικό άτομο, το οποίο, εκ προοιμίου, έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει όλες τις διαστάσεις της υπόστασής του και να αναλάβει την ευθύνη για τη δική του, ή δική της, ανάπτυξη από τη νεαρή ηλικία: αυτό σημαίνει να μαθαίνω πώς να μαθαίνω, προετοιμασμένος και έτοιμος για μια διαδικασία δια βίου μάθησης. Έμμεσα η αυτο-εκπαίδευση βασίζεται στην ιδέα της «εκπαίδευσης εκ των έσω» σε αντίθεση με «τη διδασκαλία από έξω». Η αυτο-εκπαίδευση είναι επίσης προοδευτική. Η Προσκοπική Μέθοδος, ενώ διατηρεί τα ίδια βασικά στοιχεία, τα προσαρμόζει στα διάφορα στάδια ανάπτυξης των νέων από την παιδική ηλικία μέχρι την εφηβεία και τη νεαρή ηλικία. Λαμβάνει υπόψη τα χαρακτηριστικά κάθε ηλικιακής ομάδας για να ενθαρρύνει την ανακάλυψη και ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων και ενδιαφερόντων και να ανοίξει νέους ορίζοντες, λαμβάνοντας υπόψη το βηματισμό που ταιριάζει στο κάθε άτομο.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Η ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η παιδαγωγική προσέγγιση του Προσκοπισμού εφαρμόζεται μέσω της Προσκοπικής Μεθόδου, ένα πρωτότυπο εκπαιδευτικό – παιδαγωγικό σύστημα που καλλιεργεί την αυτο-εκπαίδευση, την ενδυνάμωση και τη συνεργατική μάθηση. Όπως συμβαίνει με κάθε εκπαιδευτική μέθοδο, η Προσκοπική Μέθοδος είναι το όχημα που φέρνει τους νέους πιο κοντά σε όλα όσα θεωρούμε ότι θα μάθουν και θα αποκτήσουν. Η εφαρμογή της Προσκοπικής Μεθόδου προσφέρει στους νέους μια εμπειρία που είναι εκπαιδευτική, ευχάριστη, διασκεδαστική και όπου οι νέοι είναι ασφαλείς – σωματικά και συναισθηματικά. Αποσκοπεί στο να είναι ευέλικτη και συναφής με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των νέων και της κοινωνίας.

ΟΚΤΩ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΟΥΝ

Η Προσκοπική Μέθοδος περιλαμβάνει οκτώ αλληλοεξαρτώμενα στοιχεία, που συνθέτουν ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο σύνολο. Αυτά τα ισότιμα και σημαντικά στοιχεία τελούν σε συνάρτηση μεταξύ τους ως ένα αδιάσπαστο σύστημα και η εφαρμογή τους, με ένα συνδυαστικό και ισορροπημένο τρόπο, προσαρμοσμένο σε κάθε ηλικιακή ομάδα, είναι αυτό που κάνει τον Προσκοπισμό μοναδικό. Το καθένα από τα οκτώ στοιχεία έχει εκπαιδευτικό ρόλο, συμβάλλει στην εκπαιδευτική διαδικασία με συγκεκριμένο τρόπο και συμπληρώνει την επίδραση των υπολοίπων στοιχείων. Τα στοιχεία της Προσκοπικής Μεθόδου δεν πρέπει να θεωρούνται ως ανεξάρτητα στοιχεία και να λαμβάνονται υπόψη ξεχωριστά. Αλληλεπιδρούν μεταξύ τους ώστε να δημιουργούν ένα δυναμικό εκπαιδευτικό περιβάλλον που απαρτίζεται από:

•

τη δημιουργία θετικής και ευπρόσδεκτης ατμόσφαιρας: διάλογος και υποστήριξη των ενήλικων στελεχών.

•

τις αξίες του Νόμου του Προσκόπου που καθορίζουν πώς αξιολογούμε και εμπλουτίζουμε την καθημερινή μας ζωή.

•

τη δυναμική από το κίνητρο των προσωπικών στόχων.

•

την ατομική δέσμευση που υποκινείται από την Προσκοπική Υπόσχεση.

•

Το πλαίσιο δομής των ομάδων και συμβουλίων που επιτρέπουν τις δημοκρατικές διαδικασίες στη λήψη των αποφάσεων και προβάλλουν την ενδυνάμωση των νέων.

•

την αίσθηση του σκοπού και της ταύτισης σε έναν χώρο που προσφέρει το συμβολικό πλαίσιο.

•

την ελκυστικότητα των δραστηριοτήτων στον προνομιακό χώρο της φύσης

•

την ικανοποίηση της προσφοράς και του υπηρετείν που επιτρέπει στους νέους να βρίσκουν έναν ρόλο στην κοινότητα.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΥΠΟΣΧΕΣΗ & Ο ΝΟΜΟΣ

Η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΚΩΔΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝ ΑΞΙΩΝ

Η Προσκοπική Υπόσχεση είναι μια προσωπική δέσμευση στο Νόμο του Προσκόπου, έναν κώδικα κοινών αξιών που αποτελούν το θεμέλιο όλων όσων πράττει ένας Πρόσκοπος και του πώς αυτός θέλει να είναι. Η Προσκοπική Υπόσχεση και ο Νόμος του Προσκόπου έχουν κεντρικό ρόλο στην Προσκοπική Μέθοδο. Μέσα από την Προσκοπική Υπόσχεση, κάθε Πρόσκοπος λαμβάνει μια συνειδητή και εθελοντική απόφαση να αποδεχτεί τον Νόμο του Προσκόπου δεσμεύοντας τον εαυτό του να προσπαθεί όσο καλύτερα μπορεί, να τον χρησιμοποιεί σαν κώδικα ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς και να αναλάβει την ευθύνη της προσωπικής του ανάπτυξης. Ο Νόμος του Προσκόπου είναι ένας θετικός κώδικας ζωής μέσω του οποίου ο Προσκοπισμός προβάλλει τις πανανθρώπινες αξίες στους νέους, με έναν ουσιαστικό και πρακτικό τρόπο. Οι αξίες που περιλαμβάνονται στο Νόμο του Προσκόπου και υιοθετούνται μέσω της Προσκοπικής Υπόσχεσης διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των νέων και τη ζωή τους στη ομάδα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στον Προσκοπισμό, η κατανόηση της Υπόσχεσης και του Νόμου από κάθε νέο θα περάσει από διάφορα στάδια εξέλιξης και θα σημαίνει συνεχώς περισσότερα για αυτόν. Αυτό το μαθησιακό ταξίδι είναι κεντρικό κομμάτι στην διανοητική, συναισθηματική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη που θα βιώσει ο νέος μέσα στην Κίνηση, με έμφαση στις βασικές Αρχές του Προσκοπισμού.

ΜΑΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

ΜΙΑ ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ο Προσκοπισμός χρησιμοποιεί πρακτικές ενέργειες/δράσεις (πραγματικές εμπειρίες ζωής) και σκέψεις για να διευκολύνει μια συνεχή διαδικασία μάθησης και ανάπτυξης. Η μάθηση στην πράξη αναδεικνύει τη βιωματική προσέγγιση του Προσκοπισμού στην εκπαίδευση, ως αποτέλεσμα της εμπειρίας από πρώτο χέρι, σε αντίθεση από τη θεωρητική διδασκαλία. Βασίζεται στη μάθηση μέσα από τις ευκαιρίες για εμπειρίες που παρουσιάζονται όταν αναζητούμε νέα ενδιαφέροντα ή βιώνουμε την καθημερινότητα της ζωής. Στον Προσκοπισμό η απόκτηση νέων γνώσεων, ικανοτήτων, δεξιοτήτων, συμπεριφορών ή αρχών γίνεται μέσα από την υλοποίηση διαφόρων δραστηριοτήτων που είναι ευχάριστες και συναφείς, που προτρέπουν τους νέους να δράσουν, να κάνουν λάθη, να σκεφτούν, να ανακαλύψουν, και με αυτό τον τρόπο να αναπτύξουν όλους τους τομείς της προσωπικότητας, κρατώντας ό,τι θεωρούν σημαντικό για αυτούς από όλες τις εμπειρίες που έζησαν.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ

ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ο Προσκοπισμός είναι ένα προοδευτικό μαθησιακό ταξίδι που επικεντρώνεται στην ενθάρρυνση και πρόκληση του ατόμου να αναζητά τη συνεχή ανάπτυξη, μέσα από ένα ευρύ πεδίο μαθησιακών ευκαιριών. Αυτή η προσέγγιση δίνει τη δυνατότητα στους νέους να προοδεύσουν στην ανάπτυξή τους, με τον δικό τους τρόπο και τον δικό τους βηματισμό, ικανοποιώντας τους παιδαγωγικούς στόχους που αρμόζουν στην ηλικιακή τους ομάδα, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα αναγνώρισης που τους βοηθά να αποκτούν εμπιστοσύνη και να μεγαλώνουν. Αυτή η προσωπική πρόοδος είναι αυτόνομη, γίνεται με τη βοήθεια των ενηλίκων στελεχών, οι οποίοι ενδυναμώνουν, ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν τους νέους με κατάλληλο τρόπο να ορίσουν τις δικές τους προκλήσεις, να κάνουν ελεύθερα τις επιλογές τους και να κάνουν την αυτο-αξιολόγησή τους. Αυτό το πλαίσιο ισχύει επίσης και για τη ζωή τους εκτός Προσκοπισμού, καθώς η προσέγγιση αυτή τους βοηθά να ορίζουν στόχους στη ζωή τους και να γίνουν ενεργοί πολίτες, προσφέροντας σε κάθε νέο τη δυνατότητα να προσδιορίζει τις προσωπικές του ανάγκες αλλά και τα μέσα να βελτιώσουν τις ικανότητές τους σύμφωνα με τις δικές τους δυνατότητες και συνθήκες.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

ΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Ο Προσκοπισμός χρησιμοποιεί τις μικρές ομάδες, όπως τις ενωμοτίες, ως μέσο για τα άτομα να συμμετέχουν σε μια συνεργατική διαδικασία μάθησης και λήψης αποφάσεων με στόχο την καλλιέργεια αποτελεσματικής ομαδικής εργασίας, την ανάπτυξη διαπροσωπικών δεξιοτήτων, ηγεσίας καθώς και την ανάπτυξη αισθήματος ευθύνης και ταυτότητας. Αυτή η προσέγγιση διευκολύνει και εμπλουτίζει την ομαδική ζωή και είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να εμψυχώνει τους νέους. Τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύσσουν τις προσωπικές και συλλογικές τους ικανότητες με τη συγκέντρωση και ανάπτυξη των δικών τους δεξιοτήτων, ταλέντων και εμπειριών και να αναπτύσσουν πνεύμα αμοιβαίας υποστήριξης και ομαδικού πνεύματος, όπου τα προβλήματα λύνονται συλλογικά. Η βασική οργανωτική δομή, που συχνά χρησιμοποιείται στα τμήματα, αποτελείται από μικρές ομάδες που συνήθως αποτελούνται από έξι έως οκτώ άτομα και βασίζεται στη δική τους τάση να δημιουργούν μικρές ομάδες-παρέες. Αυτό το σύστημα μικρής ομαδοποίησης συναντάται όπου υπάρχουν συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων (λ.χ. συμβούλιο τιμής, συμβούλια κλιμακίων, οργάνωση δράσεων, ομάδες εργασίας κ.λ.π.). Επίσης, εξασφαλίζει ευκαιρίες στους Προσκόπους για ηγεσία, να εκτιμήσουν την ποικιλομορφία, να αναπτύξουν δημιουργικές σχέσεις με άλλους νέους και συνεργασίες με ενήλικες, ενώ, ταυτόχρονα, μαθαίνουν να ζουν σύμφωνα με ένα δημοκρατικό τρόπο αυτοδιοίκησης.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΝΕΩΝ – ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Ο Προσκοπισμός στηρίζεται στους ενηλίκους, οι οποίοι διευκολύνουν και υποστηρίζουν τους νέους να δημιουργούν μαθησιακές ευκαιρίες μέσα σε ένα περιβάλλον συνεργασίας και να μετατρέπουν αυτές τις ευκαιρίες σε ουσιαστικές εμπειρίες. Ο Προσκοπισμός προσφέρει τη δυνατότητα για μια συνεργασία σε πνεύμα ενθουσιασμού και εμπειρίας μεταξύ νέων και ενηλίκων που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, στην εμπιστοσύνη και στην αποδοχή μεταξύ τους ως άτομα. Οι ενήλικες, στην προσπάθεια που κάνουν οι νέοι να αναπτυχθούν, προσφέρουν εκπαιδευτική και συναισθηματική υποστήριξη, πρόσβαση σε πληροφορίες και υποστήριξη στη διαδικασία αξιολόγησης. Η εκπαιδευτική υποστήριξη περιλαμβάνει την παροχή συγκεκριμένης βοήθειας και υπηρεσιών που βοηθά άμεσα την ανάπτυξη των νέων μέσω της αυτοεκπαίδευσης. Η συναισθηματική υποστήριξη έχει σχέση με την ανταλλαγή εμπειριών και βιωμάτων. Περιλαμβάνει τη συναίσθηση, την κατανόηση, την αφοσίωση, την εμπιστοσύνη και τη φροντίδα. Η πρόσβαση σε πληροφορίες αναφέρεται στην παροχή συμβουλών, προτάσεων και πληροφοριών, που οι νέοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να αντιμετωπίσουν τους προβληματισμούς τους. Η υποστήριξη στη διαδικασία αξιολόγησης αναφέρεται στην παροχή πληροφοριών που είναι χρήσιμες για αυτο-αξιολόγηση και συμπεριλαμβάνει την εποικοδομητική ανατροφοδότηση, την επιβεβαίωση της προσωπικότητας και τη συμμόρφωση με τις αρχές του οργανισμού. Η φύση της συνεργασίας μεταξύ των νέων και των ενηλίκων στον Προσκοπισμό διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και τις δυνατότητες των νέων που εμπλέκονται. Όπου είναι δυνατόν, οι νέοι πρέπει να ενθαρρύνονται να λαμβάνουν αποφάσεις, να συμβάλλουν στη διαδικασία της ηγεσίας και να τους επιτρέπεται να κάνουν λάθη μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Γενικά, οι ενήλικες είναι εκεί για να βοηθούν τους νέους, να τους προετοιμάζουν άλλα και να τους υποστηρίζουν και να τους καθοδηγούν, να είναι οι μέντορες και να τους διευκολύνουν στη μαθησιακή τους εμπειρία. Στην ουσία, ο ρόλος των ενηλίκων στον Προσκοπισμό είναι να ενισχύει την «προσανατολισμένη στους νέους και υποστηριζόμενη από τους ενηλίκους» φύση του Προσκοπικού Προγράμματος.

ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΜΙΑ ΔΕΣΜΗ ΑΠΟ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥΣ, ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο Προσκοπισμός χρησιμοποιεί ένα πλαίσιο θεμάτων και συμβολισμών που συνδέονται μεταξύ τους, ώστε να διευκολύνει τη μάθηση και την ανάπτυξη μιας μοναδικής ταυτότητας ως Πρόσκοποι. Στον Προσκοπισμό, το συμβολικό πλαίσιο είναι ένα σύνολο από συμβολισμούς, θέματα και ιστορίες το οποίο αναπτύσσει το αίσθημα του ανήκειν σε ένα σύνολο, βοηθά να μεταφέρεται ένα συγκεκριμένο παιδαγωγικό μήνυμα και ενθαρρύνει τη συνοχή και την αλληλεγγύη μέσα στην ομάδα και στην παγκόσμια Κίνηση. Βοηθά τους νέους να ταυτιστούν με τον σκοπό και τις αρχές του Προσκοπισμού, που εκφράζεται μέσα από τα διάφορα στοιχεία και θέματα. Επίσης, το συμβολικό πλαίσιο αντιπροσωπεύει την παιδαγωγική πρόταση του Προσκοπισμού στην κάθε ηλικιακή ομάδα, σύμφωνα με το επίπεδο ωριμότητας και τις παιδαγωγικές ανάγκες των παιδιών, το οποίο βοηθά στο να διακρίνεται η προσωπική ανάπτυξη μέσα στο Προσκοπικό Πρόγραμμα. Ο σκοπός του συμβολικού πλαισίου είναι να οικοδομήσει στην τάση που έχουν οι νέοι για φαντασία, περιπέτεια, δημιουργικότητα και εφευρετικότητα με έναν τρόπο που διεγείρει την ανάπτυξή τους. ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

ΦΥΣΗ

ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΝΑ ΣΥΝΟΛΟ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ

Ο Προσκοπισμός δημιουργεί μαθησιακές ευκαιρίες - δράσεις στη φύση που ενθαρρύνουν την καλύτερη κατανόηση για τη σχέση μας με το ευρύτερο περιβάλλον. Το φυσικό περιβάλλον παρέχει το ιδανικό σκηνικό για τις προσκοπικές δραστηριότητες, προσφέρει περιπέτεια και μαθησιακές ευκαιρίες για τη σωματική, διανοητική, συναισθηματική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη των νέων. Οι δραστηριότητες μπορεί να περιέχουν ένα σύνολο από θέματα, από κλασσικές υπαίθριες δραστηριότητες όπως πορείες ή κατασκηνώσεις, μέχρι προγράμματα σχετικά με την περιβαλλοντική αγωγή και την εκπαίδευση. Ακόμα και εκεί που το φυσικό περιβάλλον είναι σχεδόν ανύπαρκτο (όπως στο αστικό περιβάλλον), μπορούμε να έχουμε δραστηριότητες εκτός κλειστού χώρου. Αυτές οι εμπειρίες επιτρέπουν στους νέους να έρθουν σε επαφή με τον φυσικό κόσμο στο αστικό περιβάλλον ή στην ύπαιθρο και στην άγρια φύση, και τους δίνουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τη σημαντική σχέση που ενώνει τους ανθρώπους με τον φυσικό κόσμο και να αναπτύξουν μια δημιουργική επαφή με τη φύση. Η χρήση της φύσης όμως, σαν στοιχείο της Προσκοπικής Μεθόδου, περιλαμβάνει ένα ευρύτερο περιεχόμενο από απλές δράσεις στη φύση και δεν αποσκοπεί μόνο στο να αναπτύσσουμε τον δεσμό μας με αυτή, αξιοποιώντας τις μοναδικές μαθησιακές ευκαιρίες που μας παρέχει ο φυσικός κόσμος και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των νέων. Περιλαμβάνει επίσης μια παιδαγωγική πρόκληση σχετικά με την ύπαρξή μας στη φύση, η οποία ενθαρρύνει τους νέους να είναι εφευρετικοί και να προοδεύουν. Περαιτέρω, περιλαμβάνει την έννοια της προώθησης της βιωσιμότητας, η οποία βελτιώνει την επαφή με τη φύση, σέβεται και ενθαρρύνει έναν ατομικό, βιώσιμο τρόπο ζωής. Αν και ο Baden-Powell αναφερόταν στο δάσος, η σκέψη του για τη φύση ως παιδαγωγικού μέσου συνοψίζεται στη φράση του: «Για όσους έχουν μάτια για να βλέπουν και αυτιά για να ακούν, το δάσος είναι ένα εργαστήριο, ένας σύλλογος και ένας ναός ταυτόχρονα”.8

ΔΙΑΔΡΑΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ο Προσκοπισμός παρέχει ευκαιρίες για την ενεργό εξερεύνηση και αφοσίωση στις κοινωνίες και στον ευρύτερο κόσμο, προάγοντας την εκτίμηση και την κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων. Εργαζόμενοι οι νέοι μαζί και μέσα στις κοινότητές τους (σε τοπικό, εθνικό, και παγκόσμιο επίπεδο), τους δίνεται η δυνατότητα να αυξήσουν την αφοσίωση και τη δέσμευσή τους στην κοινωνία σε κάθε επίπεδο, τη διαπολιτισμική τους αντίληψη και την κατανόηση και τη διεθνή τους αλληλεγγύη. Είναι ένα απαραίτητο στοιχείο στη διαδικασία της προσωπικής τους ανάπτυξης και συνδέει κάθε μαθησιακή ευκαιρία με τον τρόπο που αυτή υπηρετεί την κοινωνία. Το υπηρετείν δεν είναι απλά να σε βλέπουν να προσφέρεις στους άλλους, αλλά περνά μέσα από τη διάδραση, που εμπεριέχει την έννοια ότι κάνω πράγματα μαζί με άλλους, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους. Η διάδραση με την κοινωνία περιλαμβάνει την προσπάθεια των Προσκόπων να δημιουργήσουν έναν καλύτερο κόσμο, ένα ταξίδι που οι Πρόσκοποι δεν μπορούν να υλοποιήσουν μόνοι τους, λειτουργώντας έξω από την κοινωνία. Μέσα από τη συμμετοχή των νέων, η διάδραση με την κοινωνία ενισχύει τους νέους να αναλάβουν τη δέσμευση να είναι ενεργοί πολίτες του κόσμου, αρχίζοντας από

“Rovering to Success”, R. Baden-Powell, Herbert Jenkins Ltd., 8th printing, London, 1930. ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

το άμεσο περιβάλλον και τον εσωτερικό τους κόσμο. Επίσης, τους ενθαρρύνει να αναλάβουν προσωπική ευθύνη να κατανοήσουν τον ρόλο τους στην κοινωνία καθώς και να σκεφτούν τον τρόπο με τον οποίο θα συμβάλλουν στην αλλαγή της κοινωνίας προς το καλύτερο. Δίνει έμφαση στην ιδέα της αγωγής του πολίτη από μικρή ηλικία, καθώς δεν χρειάζεται να περιμένουμε να ενηλικιωθούμε για να γίνουμε πολίτες. Αυτό το στοιχείο της Προσκοπικής Μεθόδου αναδεικνύει επίσης την παιδαγωγική αξία της κοινωνίας αυτής καθ’ εαυτής, ως ένα παιδαγωγικό περιβάλλον. Ένα αφρικάνικο γνωμικό λέει: «Χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό για να αναθρέψει ένα παιδί». Στον Προσκοπισμό εκτιμούμε πολύ τον ρόλο της κοινωνίας σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, εξ ου και η απαραίτητη σχέση της με την Προσκοπική Μέθοδο.

ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Αντίθετα με την κλασσική εκπαίδευση στο σχολείο που χωρίζει τα παιδιά με βάση την ίδια ηλικία, ο Προσκοπισμός προσαρμόζει το πρόγραμμά του σε ηλικιακές ομάδες που αντιστοιχούν στα διάφορα στάδια ανάπτυξης ενός νέου: την παιδική ηλικία, την προεφηβική, την εφηβική, τη νεανική, αναγνωρίζοντας ότι τα παιδιά δεν μαθαίνουν όλα με τον ίδιο τρόπο και την ίδια στιγμή. Μέσα στην κάθε ηλικιακή ομάδα, ο Προσκοπισμός δεν προσπαθεί να δημιουργήσει ομοιογενή σύνολα, αλλά

αντίθετα να εκμεταλλευτεί και να παίξει με τις διαφορές. Η διαφορά ηλικίας μεταξύ των νεώτερων και των μεγαλύτερων είναι μικρή. Έτσι, ο Προσκοπισμός φέρνει τους νέους στο ίδιο στάδιο ανάπτυξης, με κοινά χαρακτηριστικά σε σχέση με τα ενδιαφέροντα και την ωριμότητα που έχουν. Αυτό διευκολύνει τη δημιουργία συνομήλικων ομάδων. Την ίδια στιγμή, η όποια διαφορά ηλικίας αρκεί για να έχουμε διαφορετικά επίπεδα εμπειριών και ικανοτήτων μεταξύ των νέων.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

Που βασίζεται σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα αξιών… Η ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΥΠΟΣΧΕΣΗ, ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΟΥ ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΑΝΑΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ

Ο Προσκοπισμός είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας του ιδρυτού του να βελτιώσει την κοινωνία και τη ζωή των μελών της, ένας στόχος που πίστευε ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τη βελτίωση των ατόμων μέσα στην κοινωνία. Στον Προσκοπισμό, η «βελτίωση του ατόμου», δηλαδή η παιδαγωγική διαδικασία, υλοποιείται μέσα από ένα σύστημα προοδευτικής αυτο-εκπαίδευσης, που είναι ενσωματωμένο στην Προσκοπική Μέθοδο. Ένα από τα θεμελιώδη συστατικά της Προσκοπικής Μεθόδου είναι η Προσκοπική Υπόσχεση και ο Νόμος, που είναι μια εθελοντική προσωπική δέσμευση (η Προσκοπική Υπόσχεση), να προσπαθούμε όσο καλύτερα μπορούμε να εφαρμόζουμε ένα κώδικα ηθικής συμπεριφοράς (τον Νόμο του Προσκόπου). Η Προσκοπική Υπόσχεση και ο Νόμος συνοψίζουν, με απλό τρόπο, αυτές τις πανανθρώπινες αξίες που αναγνωρίζουν την ισότητα και τη μοναδική αξία όλων των ανθρώπων και της εσωτερικής τους ζωής, αλλά και τον στόχο τους να ζουν αρμονικά μεταξύ τους και με τη φύση. Αυτές οι αξίες αποτελούν το απαραίτητο ηθικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο κινείται και λειτουργεί ο Προσκοπισμός, άνευ του οποίου η Κίνηση δεν θα μπορούσε να είναι Προσκοπική. Συνεπώς, ένα από τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της Κίνησης είναι ότι από τότε που γεννήθηκε η αρχική ιδέα του Προσκοπισμού, ήταν βασισμένος πάνω σε ένα σύστημα αξιών, ένα αλληλοεξαρτώμενο σύνολο ηθικών κανόνων. Για την Κίνηση ως σύνολο, οι αξίες εκφράζονται στις αρχές της Κίνησης. Οι αρχές είναι τα θεμελιώδη πιστεύω που εκπροσωπούν ένα ιδανικό, το όραμα μιας κοινωνίας και έναν κανόνα σχέσης και συναναστροφής μεταξύ των μελών της. Οι αρχές του Προσκοπισμού και οι αξίες που εκπροσωπεί συνοψίζονται σε τρεις κατηγορίες: •

η σχέση με την πνευματική ζωή

•

η σχέση με τους άλλους, τον κόσμο, και τη φύση,

•

η σχέση με τον εαυτό μας,

οι οποίες εκφράζονται και στο Καταστατικό της Παγκόσμιας Οργάνωσης της Προσκοπικής Κίνησης ως “καθήκον προς τον Θεό, καθήκον προς τους άλλους και καθήκον προς τον εαυτό μας”.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΣΥΝΑΦΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΥΠΗΡΕΤΕΙΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Στην φράση του Baden-Powell «ο δρόμος προς την ευτυχία είναι να δίνεις ευτυχία σε άλλους», βλέπουμε ότι ο Προσκοπισμός ενώνει τις τρεις αρχές μέσα στην πεποίθηση ότι η ατομική ευτυχία και η ουσία της ζωής έρχεται μέσα από την αφοσίωση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που βασίζεται στην αγάπη, στην αλληλεγγύη και στην προσφορά υπηρεσίας, που βελτιώνει την κοινωνία μέσα από την αρμονική ζωή μεταξύ μας και με τη φύση9. Επειδή ο Προσκοπισμός είναι μια παιδαγωγική κίνηση που ενστερνίζεται πολλές και διαφορετικές πολιτιστικές και θρησκευτικές οντότητες, δημιουργεί έναν διάλογο καθώς και μια προσωπική και συλλογική ανάπτυξη μέσα από την υποστήριξη που παρέχει στους νέους στην αναζήτησή τους στα ερωτήματα της ζωής, για τον σκοπό, τη σημασία και την εσωτερική δύναμή της. Ως εκ τούτου, οι αρχές της Κίνησης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να δημιουργούν διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων. Απεναντίας, πρέπει να βασίζονται στο θετικό υπόβαθρο των αξιών του Νόμου του Προσκόπου, πάνω στον οποίον να στηρίζουν την παιδαγωγική προσέγγιση της Κίνησης. Αυτή η προσέγγιση αρμόζει με “τον θεμελιώδη σκοπό της εκπαίδευσης στον 21ο αιώνα” όπως αυτός περιγράφεται από την UNESCO, που στηρίζεται στη “διατήρηση και εμπλουτισμό της αξιοπρέπειας, της ικανότητας και της ευμάρειας του ανθρώπου σε σχέση με τους άλλους και τη φύση” και συμπεριλαμβάνει “τον σεβασμό της ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, τα ίσα δικαιώματα και την κοινωνική δικαιοσύνη, την πολιτιστική και κοινωνική ετερότητα και την αίσθηση της αλληλεγγύης και κοινής ευθύνης για το μέλλον”10. Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο κάθε Εθνική Προσκοπική Οργάνωση συνθέτει τη δική της έκφραση για την Προσκοπική Υπόσχεση και τον Νόμο, με όποιες εναλλακτικές εκφράσεις υπάρχουν όπου κρίνεται ότι χρειάζεται, που αντανακλούν αυτές τις αξίες του Προσκοπισμού στην κάθε κουλτούρα.

Ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ΤΟΝ ΠΡΟΣΗΛΥΤΙΣΜΟ

Οι αξίες έχουν έναν συγκεκριμένο ρόλο στην προσκοπική εκπαίδευση και εμπειρία. Ο Προσκοπισμός απορρίπτει τον προσηλυτισμό, αντίθετα προάγει τη δυνατότητα των νέων να έχουν κριτική σκέψη, να μαθαίνουν να ερευνούν, να εξακριβώνουν τα γεγονότα και να αναλογίζονται τις ενέργειές τους.

«In the Promise I purposely put the ”Duty to God” as a concrete form of active work that a boy can understand. An attitude of mind like ”loving God” is not comprehensible to the average small boy, whereas he can understand that doing his good turn is a form of service to God». (Robert Baden-Powell, 1920). Rethinking Education: Towards a Global Common Good? UNESCO, 2015.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

Μία Κίνηση... © World Scout Bureau Inc. / Enrique Leon

ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΜΕ ΡΙΖΕΣ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Οι Πρόσκοποι σε όλον τον κόσμο θεωρούν ότι ανήκουν σε μία κίνηση. Ο Προσκοπισμός είναι κίνηση, διότι προσδιορίζεται από έναν μεγάλο αριθμό ατόμων που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και που είναι πρόθυμοι να εργαστούν για να υλοποιήσουν έναν κοινό σκοπό. Είναι ριζωμένος σε κάθε τοπική κοινωνία και είναι προσαρμοσμένος στις δικές της συνθήκες και πραγματικότητα. Αυτό που ενισχύει τον σκοπό του Προσκοπισμού είναι ακριβώς το γεγονός ότι έχει την αποδοχή της κοινωνίας, σε κάθε γωνιά του κόσμου, ανεξάρτητα από το γένος, την προέλευση, τη φυλή ή τη θρησκεία.

Ως κίνηση, ο Προσκοπισμός μπορεί να χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα:

ΕΥΕΛΙΚΤΟΣ ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ

Μια κίνηση πρέπει να έχει δυναμική και δεν πρέπει να είναι στατική. Μία κίνηση, εξ ορισμού και λόγω της φύσεως, συνεπάγεται εξέλιξη για να πετύχει τον σκοπό της. Ως κίνηση, ο Προσκοπισμός εξελίσσεται ανάλογα με τις εποχές για να πετύχει τον σκοπό του και να αντιμετωπίζει τις ανάγκες των νέων στη συγκεκριμένη στιγμή και τόπο. Πρέπει πάντα να έχει τη δυνατότητα να αλλάζει την προσέγγιση που έχει σε κάθε επίπεδο, να προσαρμόζεται, να είναι ευέλικτος στον τρόπο που εργάζεται, για να υλοποιεί τον σκοπό του, αφού ο Προσκοπισμός δεν λειτουργεί απομονωμένος, αλλά είναι κομμάτι μιας συνεχώς και με ταχύτητα μεταβαλλόμενης κοινωνίας. Αυτή η διττή υπόσταση – η ανάγκη να υλοποιεί τον σκοπό του και την ίδια στιγμή να είναι ευέλικτος και δυναμικός στον τρόπο εργασίας του – είναι ένα ουσιώδες χαρακτηριστικό του Προσκοπισμού. Η απομάκρυνση από την υλοποίηση του σκοπού του θα οδηγήσει στην απώλεια της ταυτότητας της κίνησης και, επομένως, στο χάος. Ταυτόχρονα, μια αυστηρή και άκαμπτη προσέγγιση στην υλοποίηση του σκοπού θα μπορούσε να είναι εξ ίσου επιβλαβής στην Κίνηση.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΣΩ ΕΝΟΣ ΣΥΝΟΛΟΥ ΚΟΙΝΩΝ ΑΞΙΩΝ

Μια Κίνηση απαιτεί ενότητα. Αυτή η ενότητα προέρχεται από την ύπαρξη ενός κοινού σκοπού, μαζί με το σύνολο κοινών αξιών και μιας κοινής παιδαγωγικής μεθόδου. Όλα αυτά μαζί δημιουργούν την αίσθηση στα μέλη ότι ανήκουν σε ένα σύνολο και τους κάνει να ταυτίζονται με την Κίνηση. Η ενότητα δεν σημαίνει ομοιομορφία και δεν σταματά την ποικιλομορφία που έχουν τα μέλη της. Απεναντίας, η ενότητα απαιτεί ότι όλα τα μέλη της Κίνησης αποδέχονται και εφαρμόζουν αυτά τα ουσιώδη χαρακτηριστικά που έχει προσδιορίσει και θεωρεί ως θεμελιώδη για την ύπαρξής της. Στην περίπτωση του Προσκοπισμού, αυτά τα ουσιώδη χαρακτηριστικά είναι ο σκοπός, οι αρχές και η Προσκοπική Μέθοδος. Είναι καθήκον όλων των μελών να εξασφαλίζουν ότι αυτά τα ουσιώδη χαρακτηριστικά είναι σεβαστά στις δομές και στις διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα, ώστε να διατηρούν την ενότητα της Κίνησης.

ΕΝΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣΚΟΠΟΣ

Η Κίνηση υποστηρίζεται από έναν οργανισμό. Για να εξασφαλιστεί η δυναμική της Κίνησης και η ενότητα μεταξύ των μελών της, είναι απαραίτητο να υπάρχει μια μορφή οργάνωσης και δομής της κίνησης. Είναι σημαντικό όμως να έχουμε υπόψη ότι η ύπαρξη της οργάνωσης ή της δομής, δεν είναι επ’ ουδενί αυτοσκοπός. Η Παγκόσμια Οργάνωση της Προσκοπικής Κίνησης, όλες οι Εθνικές Προσκοπικές Οργανώσεις και όλες οι δομές σε κάθε επίπεδο έχουν δημιουργηθεί με βάση την ίδια σκέψη και ιδέα – να διατηρούν τη δυναμική της υλοποίησης του σκοπού του Προσκοπισμού και να διατηρούν την ενότητα της Κίνησης. Είναι ο ίδιος στόχος σε κάθε δομή και σε κάθε επίπεδο. Η ηγεσία αυτών των δομών πρέπει να βρίσκεται στην υπηρεσία της βάσης, στους Προσκόπους. Ο Baden-Powell έγραψε για τη σπουδαιότητα να φροντίζουμε για την Κίνηση αλλά και να προσέχουμε να μην καταλήξουμε με «μόνο έναν οργανισμό». Δεν κριτίκαρε με αυτό την ύπαρξη ενός οργανισμού επί της αρχής του, αλλά την ύπαρξη «μόνο ενός οργανισμού», δηλαδή μια δομής που υπάρχει μόνο για τον εαυτόν της και όχι για να υπηρετεί την Κίνηση και τον σκοπό της. Είναι ακριβώς αυτά τα στοιχεία που έχουν κάνει τον Προσκοπισμό να αναπτύσσεται σταθερά σε μια μοναδική παγκόσμια κίνηση – τη μεγαλύτερη εθελοντική παιδαγωγική κίνηση νέων στον κόσμο.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

Για νέους ανθρώπους... © World Scout Bureau Inc. / Portugal

ΜΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΝΕΟΥΣ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Ο Προσκοπισμός, ως κίνηση νέων, απευθύνει την παιδαγωγική του πρόταση στους νέους ανθρώπους. Συνοδεύει τους νέους και τις νέες στη μετάβασή τους από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, βοηθώντας τους να αναπτύξουν την ικανότητα, τη διαγωγή, τις αξίες και την συμπεριφορά που αρμόζει σε ένα ενεργό πολίτη μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Είναι μια Κίνηση από νέους και για νέους, με την υποστήριξη των ενηλίκων. Δεν είναι μια Κίνηση για νέους ανθρώπους που διευθύνεται από ενηλίκους για λογαριασμό τους. Ο Προσκοπισμός προσφέρει τη δυνατότητα μιας μαθησιακής κοινότητας νέων και ενηλίκων, που εργάζονται μαζί σε μια σύμπραξη ενθουσιασμού και εμπειριών. Ο Προσκοπισμός υπάρχει για όλους τους νέους και τις νέες, ανεξάρτητα από τη φυλή, το γένος, την ηλικία, τη θρησκεία, την ταυτότητα, τις ικανότητες, την εμπειρία ή την προέλευση, ώστε να συμβάλλει στην ενδυνάμωσή τους, και για αυτόν τον λόγο είναι κίνηση νέων ανθρώπων. Όσο περισσότερο συμμετέχουν νέοι άνθρωποι στη διαμόρφωση των προσκοπικών τους εμπειριών, τόσο περισσότερα έχουν να αποκομίσουν και τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουν να παραμείνουν στον Προσκοπισμό, να προοδεύσουν και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. Αν και υπάρχουν γενικές τάσεις σχετικά για τις ηλικιακές ομάδες των νέων στις οποίες απευθύνεται η προσκοπική παιδαγωγική πρόταση, δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες που να ορίζουν αυτό το θέμα. Κάθε Εθνική Προσκοπική Οργάνωση καθορίζει τις δικές της ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, ως κίνηση για νέους και νέες, θα ήταν αδόκιμο να απευθύνεται το Προσκοπικό Πρόγραμμα πέραν των ηλικιών της εφηβείας και των νεαρών ενηλίκων, που σε αρκετές κοινωνίες προσδιορίζεται στην ηλικία των 20 – 25 ετών. Στο άλλο άκρο και στις νεαρές ηλικίες, η Προσκοπική Μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα νέα παιδιά που βρίσκονται στο κατάλληλο επίπεδο από πλευρά ανάπτυξης. Πρέπει να υπάρχει η κατανόηση της έννοιας της προσωπικής δέσμευσης στον κώδικα δεοντολογίας μέσα από μια κατάλληλη φραστικά διαμορφωμένη Προσκοπική Υπόσχεση και τον Νόμο του Προσκόπου, καθώς και την ικανότητα να ασκούν ηγεσία σε μια μικρή ομάδα.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΓΕΝΕΩΝ

Ο Προσκοπισμός είναι ιδιαίτερα σχετικός με την ηλικιακή ομάδα των εφήβων. Η συμβολή που έχει ο Προσκοπισμός στην ανάπτυξη των νέων διαφέρει ανάλογα με το συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης κάθε νέου. Για τους εφήβους ειδικότερα, η Προσκοπική Μέθοδος παρέχει την ευκαιρία να αναπτύξουν την ικανότητα να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις και να φτάσουν σε ένα υψηλό στάδιο αυτονομίας, περνώντας από την εξάρτηση, μέσω της ανεξαρτησίας, στην αλληλεξάρτηση.

Ο Προσκοπισμός απαιτεί υψηλό επίπεδο διαλόγου μεταξύ των γενεών. Ο Αρχηγός σε ένα τμήμα μπορεί να είναι ο πρώτος ενήλικας με τον οποίο ο νέος διαλέγει να συνεργαστεί. Ο Προσκοπισμός φέρνει τους ανθρώπους κοντά σε δραστηριότητες με ένταση και με όφελος τόσο για τους ανηλίκους όσο και για τους ενήλικες, οι οποίες προάγουν την μεγαλύτερη κατανόηση και τον σεβασμό μεταξύ των γενεών και συμβάλλουν στη δημιουργία κοινωνιών με μεγαλύτερη συνοχή. Η πρακτική που ακολουθεί ο Προσκοπισμός είναι συνεργατική, δεν έχει αποκλεισμούς, χτίζει στις θετικές ικανότητες και δεξιότητες που έχουν να προσφέρουν τόσο οι νέοι όσο και οι ενήλικες μεταξύ τους, αλλά και σε όσους είναι γύρω τους.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΕΞΑΝΑΓΚΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ

Εθελοντική κίνηση σημαίνει ότι εκτελείται, υλοποιείται, λειτουργεί με ελεύθερη βούληση, επιλογή και χωρίς εξαναγκασμό. Ο εθελοντικός χαρακτήρας της Προσκοπικής Κίνησης υπογραμμίζει το γεγονός ότι τα μέλη, με την αποδοχή της παιδαγωγικής πρότασης που τους απευθύνουν οι Εθνικές Προσκοπικές Οργανώσεις, ακολουθούν την Κίνηση με τη δική τους ελεύθερη βούληση. Δεν υπάρχει εξαναγκασμός να ενταχθεί κάποιος ή να παραμείνει στην Προσκοπική Κίνηση, καθώς οι νέοι επιλέγουν μόνοι τους πότε θα ενταχθούν ή πότε θα φύγουν από την Κίνηση. Η ίδια αρχή ισχύει και για τους ενήλικες, που έχουν έναν βασικό ρόλο βοηθώντας τους νέους να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους στο έπακρο ως αυτο-ολοκληρωμένα άτομα και ως ενεργοί πολίτες του κόσμου. Η ένταξη στην Προσκοπική Κίνηση γίνεται με ελεύθερη βούληση. Αυτό που κρατά τους νέους στην Κίνηση σήμερα είναι η συνάφεια και η ελκυστικότητα των δραστηριοτήτων που προσφέρει ο Προσκοπισμός στα μέλη του, μαζί με τη συζήτηση για θέματα που είναι σχετικά και ενδιαφέρουν τους νέους σήμερα. Η Κίνηση πρέπει να είναι – και να φαίνεται πως είναι – δυναμική και ζωντανή.

Η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΥΣΙΩΔΕΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

Με τη σειρά της, η Προσκοπική Κίνηση ζητά τη δέσμευση του ατόμου στις θεμελιώδεις αξίες και τον σκοπό της Κίνησης και να δεσμευτεί ότι θα εργάζεται για μια κοινωνία όπου όλοι θα μπορούν να ζουν ελεύθερα και σε αρμονία μεταξύ τους και με τη φύση. Αυτή η δέσμευση αναλαμβάνεται μέσω της Προσκοπικής Υπόσχεσης, που είναι η δημόσια έκφραση της θέλησης να καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε να ακολουθεί πιστά έναν κώδικα ζωής που στηρίζεται σε αυτά τα ιδανικά. Αυτή η εθελοντική δέσμευση στην Προσκοπική Κίνηση επεκτείνεται και στην υλοποίηση του παιδαγωγικού σκοπού του Προσκοπισμού. Αφορά στα νεαρά μέλη μας, στον βαθμό που αφορά στην προσωπική τους ανάπτυξη. Όντως, αυτή η εθελοντική δέσμευση είναι απαραίτητο στοιχείο στην παιδαγωγική διαδικασία του Προσκοπισμού, με το να έχουν τον έλεγχο της δικής τους προσωπικής ανάπτυξης, να θέτουν τους προσωπικούς τους στόχους, να έχουν θετική επίδραση στην προσωπική συμπεριφορά και θετική επίδραση στην παρότρυνσή τους, στην αυτο-ενέργεια, στην αυτο-παρακίνηση κ.λ.π. Οι δραστηριότητες και οι μαθησιακές ευκαιρίες θα πρέπει να συναποφασίζονται και να συνδημιουργούνται με τους νέους, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι αυτά τους αφορούν και είναι ελκυστικά μέσα σε ένα κόσμο που αλλάζει συνεχώς και με ταχύτητα. Σε μερικές χώρες, ο Προσκοπισμός είναι προσανατολισμένος στο σχολικό σύστημα, σε αντίθεση με άλλες που είναι προσανατολισμένος στην κοινωνία. Η εθελοντική διάσταση του Προσκοπισμού και σε αυτή την περίπτωση προκύπτει από το γεγονός ότι τα μέλη αποδέχονται με δική τους θέληση την Προσκοπική Υπόσχεση και τον Νόμο για να γίνουν ενεργά μέλη του Προσκοπισμού.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΝΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

Οι ενήλικες στον Προσκοπισμό πρέπει να είναι προσηλωμένοι στον σκοπό του Προσκοπισμού, στις αρχές και στην Μέθοδο, μιάς και ο ρόλος τους είναι να βοηθούν τα νεαρά μέλη, άμεσα ή έμμεσα, να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους. Οι ενήλικες, με την αποδοχή τους να γίνουν μέλη της Κίνησης και να εργάζονται για αυτή, δεσμεύονται να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να διευκολύνουν την ανάπτυξη και ενδυνάμωση των νέων. Αυτό οδηγεί σε μια δυνατή αίσθηση αμοιβαίας ευθύνης και συνεργασίας μεταξύ όλων των μελών της Κίνησης, νέων και ενηλίκων, εθελοντών και μονίμων στελεχών/υπαλλήλων. Ένα επιπλέον αποτέλεσμα της εθελοντικής φύσης της Προσκοπικής Κίνησης είναι ότι οι ενήλικες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ως στελέχη το κάνουν με δική τους πρωτοβουλία, ελεύθερα και με δική τους βούληση, χωρίς να αμείβονται για τις υπηρεσίες τους ή τον χρόνο τους. Κάθε ενήλικος σε μια εθελοντική κίνηση συνδράμει με τον δικό του τρόπο, σύμφωνα με τις δεξιότητες, το ταλέντο, την ευχέρεια του χρόνου κ.λ.π., συνεισφέροντας σε κοινούς στόχους.

Ο ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ ΩΦΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΑΜΕΙΒΟΜΕΝΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

Αν και ο Προσκοπισμός είναι εθελοντική κίνηση, επωφελείται από τις υπηρεσίες ανθρώπων που εργάζονται επαγγελματικά, με πλήρη ή μερική απασχόληση, για να υποστηρίξουν το έργο όταν και όπου χρειάζεται. Όπου υπάρχει η ανάγκη και επιτρέπουν οι διαθέσιμοι πόροι, μπορεί να προσληφθούν στελέχη για να αναλάβουν συγκεκριμένες θέσεις και ρόλους, που συμβάλλουν στην αποτελεσματική και ικανοποιητική υλοποίηση του σκοπού του Προσκοπισμού. Η χρήση μονίμων στελεχών και μια ισχυρή σχέση και συνεργασία μεταξύ εθελοντών και μονίμων στελεχών-επαγγελματιών ισχυροποιεί την Κίνηση και αυξάνει την αποτελεσματικότητά της. Μια εθελοντική κίνηση στηρίζεται στη συμμετοχή όλων των μελών της, ανεξάρτητα από τη φυλή, το γένος, την ηλικία, την ταυτότητα, την εμπειρία ή την προέλευση, σε κάθε επίπεδο και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ως συνιδιοκτήτες ή «ενδιαφερόμενοι» στην Κίνηση, όλοι πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στη διοίκηση των υποθέσεων της Κίνησης με έναν δημοκρατικό τρόπο. Ο Προσκοπισμός βασίζεται στον εθελοντισμό, ένα κύριο χαρακτηριστικό της Κίνησης, που την διατηρεί ζωντανή και με θετικό αντίκτυπο στις κοινωνίες μας.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

ΑΠΟΔΕΧΤΑΙ ΟΛΟΥΣ ΟΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΘΥΜΟΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΥ

Ο Προσκοπισμός βασίζεται στην αισιόδοξη άποψη ότι κάθε νέος μπορεί να ενδυναμωθεί με θετικές αξίες και ικανότητες, έτσι ώστε να έχει μια γεμάτη και ουσιαστική ζωή και να συμβάλλει θετικά στην κοινωνία. Αλλά δεν πρέπει να περιμένουμε να επιτευχθεί το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα, πριν ξεκινήσει η παιδαγωγική διαδικασία: αυτός είναι και ο λόγος που ο Προσκοπισμός απευθύνεται προς όλους τους νέους που επιθυμούν να ενστερνιστούν τις αρχές του και να εφαρμόσουν τη μέθοδό του. Αυτή η επιλογή φέρνει την τελική απόφαση – να γίνει ή να μην γίνει μέλος – στην ευχέρεια του νέου ανθρώπου, που είναι και ο μόνος που μπορεί να αποφασίσει αν είναι έτοιμος να αναλάβει μία τέτοια δέσμευση. Δεν εναπόκειται στους ενήλικες να αποφασίσουν αν ο κάθε νέος είναι κατάλληλος να γίνει μέλος της Προσκοπικής Κίνησης ή να περιορίσουν την προσέλκυση σε συγκεκριμένους κύκλους. Ο Προσκοπισμός είναι μια παιδαγωγική κίνηση και σαν τέτοια πρέπει να αποδέχεται όλους όσους επιθυμούν να μάθουν και να αναπτυχθούν μέσω του Προσκοπισμού. Γι’ αυτό, ο Προσκοπισμός πρέπει να είναι ανοικτός προς όλους τους νέους, γκρεμίζοντας τα αόρατα τείχη που βρίσκονται γύρω τους, «δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μεταχειρίζονται τους άλλους με σεβασμό, αποδοχή, ανεκτικότητα και κατανόηση, ανεξάρτητα από την εθνότητα, φυλή, οικονομική ή μεταναστευτική κατάσταση, θρησκεία, αναπηρία, σεξουαλικό προσανατολισμό ή ταυτότητα ή έκφραση του φύλου»11. Αυτό συνάδει με την υποχρέωση ότι οι κοινές, χωρίς αποκλεισμούς αξίες εφαρμόζονται στην πράξη και δεν είναι μόνο πεποίθηση: «Ο Πρόσκοπος είναι ενεργός με το να κάνει το καλό, όχι παθητικός με το να είναι καλός».

ΠΡΟΣΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ

Η δέσμευση του Προσκοπισμού στη συμπερίληψη όλων χωρίς αποκλεισμούς είναι μια ενεργή προσέγγιση: υποδηλώνει την αναγνώριση της ετερότητας των ατόμων, παρέχοντας ίση πρόσβαση και ευκαιρίες προς όλους να συμμετέχουν σε δραστηριότητες στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Επιπλέον, προάγει την προσβασιμότητα, την υποστηρίζει με διάφορες μεθόδους, στρατηγικές, δομές και οικονομική ενίσχυση και την εφαρμόζει με τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς, που σέβεται την ετερότητα, υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε μορφή προκατάληψης και διάκρισης. Ο Προσκοπισμός είναι επίσης μια παιδαγωγική κίνηση ανοικτή σε όλα τα φύλα, που υιοθετεί τη συνεκπαίδευση και εκπαιδεύει κορίτσια και αγόρια στις ίδιες δομές λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες ανάγκες, και υποστηρίζει τα ίσα δικαιώματα όλων των νέων. Με συνέπεια στην εκπαιδευτική προσέγγιση που έχει τον μαθητή στο επίκεντρο της μάθησης, οι προσκοπικές δραστηριότητες πρέπει να συνδιαμορφώνονται ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα όλων των νέων. Επίσης, οι παιδαγωγικοί στόχοι πρέπει να περιέχουν την κατανόηση των βασικών δικαιωμάτων των γυναικών και κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος της απελευθέρωσης από την εκμετάλλευση και τη βία καθώς και των δικαιωμάτων για την αναπαραγωγή και την επίγνωση κάθε μορφής διακρίσεων φύλου, βίας, ανισότητας και να τις καταπολεμούν.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ ΝΕΟΥΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

Ανοικτός προς όλους σημαίνει επίσης ότι ο Προσκοπισμός θα πρέπει να κάνει συνειδητή δέσμευση και με συγκεκριμένες ενέργειες να προσελκύει τους νέους που τον χρειάζονται περισσότερο. Για παράδειγμα, παιδιά και νέοι που έχουν δυσκολίες στην καθημερινή τους ζωή και που ίσως να μην είναι άμεσα αποδεκτοί στην κοινότητά τους, πιθανώς να είναι έτοιμοι και να θέλουν να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια να αποδεχτούν τις αρχές της Κίνησης. Μονολιθικές και στενόμυαλες πρακτικές μπορεί να δυσκολεύουν τις προσπάθειες να προσεγγίσουμε νέους από διαφορετικά κοινωνικά περιβάλλοντα. Κάνοντας τον Προσκοπισμό πραγματικά ανοικτό προς όλους, και ειδικότερα προς όσους τον χρειάζονται πιο πολύ, ενδεχομένως απαιτούνται προσαρμογές, που όμως πρέπει να γίνονται χωρίς συμβιβασμούς στον σκοπό, στις αρχές και στη Μέθοδο της Κίνησης. Αν και ο Προσκοπισμός, ως παιδαγωγική κίνηση, είναι ανοικτός προς όλους τους νέους ανθρώπους, χωρίς προκαταλήψεις, η περίπτωση για τους ενήλικες είναι διαφορετική. Ο Προσκοπισμός πρέπει να καλωσορίζει με ανοικτές αγκάλες όλους όσους επιθυμούν να αναλάβουν παιδαγωγικό ρόλο στην Κίνηση. Ένας υποψήφιος δεν πρέπει να αποκλείεται στη βάση της φυλής, του γένους, της ηλικίας, της θρησκείας, της ταυτότητας και της εμπειρίας ή της προέλευσης. Όμως, η προστασία των νεαρών μελών του από κάθε κακοποίηση ή κίνδυνο είναι πρωταρχικό καθήκον του Προσκοπισμού.

ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΒΑΣΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ

Για όλους όσους θέλουν να αναλάβουν έναν παιδαγωγικό ρόλο, ο Προσκοπισμός πρέπει να πρεσβεύει το ρητό που έχουν οι γιατροί: Primum non nocere – πρωτίστως, μην προξενείς κακό. Η υποχρέωση της προστασίας των νέων δίνει και το πλαίσιο στο οποίο πρέπει να κινείται η διαδικασία προσέλκυσης ενηλίκων. Κάθε υποψήφιος, για να αναλάβει καθήκοντα στελέχους που έχουν σχέση με το παιδαγωγικό έργο στην Κίνηση, πρέπει να προϋποθέτει ότι αυτός ή αυτή έχουν την απαραίτητη ωριμότητα και την ψυχολογική ισορροπία να αναπτύξουν μια ειλικρινή παιδαγωγική σχέση με τους νέους και τους ενήλικες, σεβόμενοι την αξιοπρέπειά τους και να λαμβάνουν κάθε μέτρο που εξασφαλίζει τις απαραίτητες συνθήκες συναισθηματικής και σωματικής ασφάλειας. Όταν ολοκληρωθεί αυτός ο πρώτος έλεγχος, ο υποψήφιος θα πρέπει να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του ώστε να αποκτήσει τις απαιτούμενες δεξιότητες για τα καθήκοντα που θέλει να αναλάβει. Μόνο όταν θα αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες και την εκπαίδευση, θα μπορεί να αναλάβει τα αντίστοιχα καθήκοντα για συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η συνεχής υποστήριξη και αξιολόγηση του έργου για κάθε στέλεχος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση ότι αυτός ή αυτή διαθέτει την κατάλληλη συμπεριφορά και τις απαραίτητες δεξιότητες να σέβεται τους νέους και να τους βοηθά να αναπτυχθούν ως ενήλικες.

11 Universal Declaration of Human Rights, UN, 1948; United Nations Human Rights Council Resolution 32/2, 2016; International technical guidance on sexual education: An evidence-informed approach. UNESCO, UNAIDS, UNFPA, UNICEF, and UN Women, 2018.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

Η ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Ως μια παιδαγωγική Κίνηση, στην προσπάθεια να εξηγήσουμε την μη κομματική φύση του Προσκοπισμού θα πρέπει να κάνουμε τη διάκριση μεταξύ: •

Της Κίνησης και της οργάνωσής της ως κοινωνική δύναμη.

•

Των ατόμων που είναι μέλη της Κίνησης.

Ως μια κοινωνική δύναμη, η Προσκοπική Κίνηση και η οργάνωσή της δεν πρέπει να ταυτίζεται ή σχετίζεται με πολιτικά κόμματα, που είναι συνήθως η έκφραση πολιτικής μέσα στο δημοκρατικό σύστημα μιας κοινωνίας. Ούτε ο οργανισμός μας στις δηλώσεις του, στις εκδόσεις του κ.λ.π., ή κάποιος ή κάποια που τον εκπροσωπεί θα πρέπει να συνδέεται ή ταυτίζεται με κάποιο πολιτικό κόμμα ή άλλη δομημένη πολιτική ομάδα στο δημοκρατικό μας πολίτευμα, μιάς και αυτό θα αποτελούσε παραβίαση της ανεξαρτησίας της Κίνησης. Ο λόγος που ο Προσκοπισμός πρέπει να παραμείνει μια ανεξάρτητη, μη κομματική κίνηση είναι απλός. Ο Baden-Powell έγραψε ότι «ο κίνδυνος βρίσκεται στους ανθρώπους όταν αυτοί συνηθίζουν να τους διαμορφώνουν τη σκέψη άλλοι, χωρίς να ασκούν τη δική τους κριτική ή να αποφασίζουν κατά συνείδηση» και καταλήγει ότι «η ατομική δύναμη και ενέργεια στην κρίση είναι απαραίτητη». Αυτός είναι και ο λόγος που ο Προσκοπισμός είναι μια παιδαγωγική κίνηση που σκοπό έχει να βοηθήσει τους νέους να αναπτυχθούν, ορμώμενοι με τη δική τους θέληση, τις δικές τους δυνατότητες και την αυτονομία τους. Αυτή η προσέγγιση απαιτεί φυσικά απόλυτη ουδετερότητα στην παιδαγωγική διαδικασία, με μόνο περιορισμό τις αρχές ή τις αξίες πάνω στις οποίες στηρίζεται ο Προσκοπισμός. Ο συσχετισμός της Προσκοπικής Κίνησης με οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα αναπόφευκτα διακινδυνεύει την αντικειμενικότητα και την ουδετερότητα, η οποία θα πρέπει πάντοτε να χαρακτηρίζει την ανθρωποκεντρική παιδαγωγική προσέγγιση που πρεσβεύει ο Προσκοπισμός. Αυτό από την άλλη πλευρά δεν σημαίνει πως ο Προσκοπισμός είναι απομακρυσμένος από την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Η Προσκοπική Κίνηση είναι μια κοινωνική πραγματικότητα και ο στόχος της είναι να βοηθά νέους ανθρώπους να αναπτυχθούν ως υπεύθυνα άτομα και ως ενεργά μέλη της κοινωνίας. Αυτή η εκπαίδευση στην αγωγή του πολίτη εξ ορισμού δεν μπορεί να γίνεται σε ένα κενό. Η Κίνηση πρέπει να έχει τη δυνατότητα να υπερασπίζεται και να προωθεί τις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύει και να μπορεί να τις υπερασπίζεται, για να υπάρχουν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες τόσο για το είδος της εκπαίδευσης που παρέχει, όσο και για τους νέους ανθρώπους που υπηρετεί. Συνεπώς, τίποτε δεν εμποδίζει την Προσκοπική Κίνηση από το να έχει άποψη σε συγκεκριμένα θέματα, όπως τα Δικαιώματα των Παιδιών ή πρόσφατα τους Βιώσιμους Στόχους Ανάπτυξης, αρκεί αυτά να έχουν μια ξεκάθαρη διασύνδεση

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

με την παιδαγωγική της αποστολή, να συνάδει με το Καταστατικό και τις αρχές της και να παρουσιάζονται με τον τρόπο αυτό και όχι ως μέρος της πολιτικής ενός κόμματος, από την οποία η Προσκοπική Κίνηση θα πρέπει να διαχωρίζεται. Ταυτόχρονα, η υπεράσπιση των θέσεων θα πρέπει πάντα να αποτελεί ένα παιδαγωγικό εργαλείο και επομένως να δίνει στους νέους τη δυνατότητα να ερευνούν και να αναπτύσσουν κριτική σκέψη. Όσον αφορά στα άτομα που είναι μέλη της Κίνησης, η θέση είναι διαφορετική. Ο Προσκοπισμός συμβάλλει στην ενίσχυση των νέων ώστε να γίνουν αυτόνομα άτομα και ενεργοί πολίτες του κόσμου. Το να είσαι πολίτης του κόσμου σημαίνει ότι έχεις αναλάβει τη δέσμευση να φέρεσαι με αξιοπρέπεια προς όλους τους ανθρώπους και να δημιουργείς κοινωνίες που θα μπορούν αυτοί να ζουν σε αρμονία μεταξύ τους και με τη φύση. Η αποδοχή της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τον Προσκοπισμό σημαίνει ότι, όπως χαρακτηριστικά είπε και ο Baden-Powell, βοηθά τους νέους να χτίζουν «την ατομική δύναμη να κρίνουν» και με βάση τις κοινές αρχές της Κίνησης για συμμετοχή χωρίς αποκλεισμούς, να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη, να μαθαίνουν να ερευνούν, να διερευνούν τα γεγονότα, να υπερασπίζονται την δικαιοσύνη και να μάχονται για μια κοινωνία που ονειρεύονται.

Ο Προσκοπισμός υποστηρίζει τη συμμετοχή των μελών του σε κοινωνικές δράσεις και την ενεργή διάδρασή τους υπηρετώντας τις κοινωνίες τους, γιατί η ενθάρρυνση των νέων να είναι ενεργοί πολίτες του κόσμου συνεπάγεται ότι τους δίνει την δυνατότητα να αναλογιστούν τις δικές τους πράξεις και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και υπεύθυνες θέσεις που διασφαλίζουν την περιβαλλοντική ακεραιότητα, την οικονομική βιωσιμότητα και μια δίκαιη κοινωνία για τις τωρινές και μελλοντικές γενναίες σε τοπικό και παγκόσμιο πλαίσιο13. Επιπλέον, σχετικά με την άσκηση των πολιτικών υποχρεώσεων, τίποτε δεν εμποδίζει ένα μέλος της Κίνησης από το να είναι και ενεργό μέλος ενός πολιτικού κόμματος. Αν ένα μέλος επιλέξει να ανήκει σε ένα πολιτικό κόμμα ως άτομο, αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση με την ιδιότητά του ή της, ως μέλους της Προσκοπικής Κίνησης, με την προϋπόθεση ότι οι βασικές αρχές του κόμματος συνάδουν με αυτές που αυτός ή αυτή πρεσβεύει ως Πρόσκοπος. Όταν ένας Πρόσκοπος προσκολλάται σε ένα πολιτικό κόμμα, αυτός ή αυτή δεν πρέπει με κανένα τρόπο να χρησιμοποιεί τον Προσκοπισμό ως μέσο για την προώθηση του κόμματος που ανήκει και θα πρέπει να έχει επίγνωση του κινδύνου να γίνει εκμετάλλευση του Προσκοπισμού για να προκύψουν πολιτικά ή άλλα οφέλη μέσω αυτού.

12 13

Preventing Violent Extremism Through Education. UNESCO, 2017. Education for the Sustainable Development Goals: Learning Objectives. UNESCO, 2017.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟ

ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΑΣ

Ο Προσκοπισμός, σε κάθε επίπεδο – τοπικό, εθνικό και διεθνές, – έχει μια ιδιαίτερη και συγκεκριμένη ταυτότητα σε σχέση με τον σκοπό, τις αρχές, και τη μέθοδο. Ο Προσκοπισμός μπορεί να υλοποιεί με επιτυχία τον παιδαγωγικό του σκοπό μόνο αν η ιδιαίτερη ταυτότητά του είναι διασφαλισμένη. Κάθε απώλεια ή αλλοίωση και περιορισμός της ταυτότητάς του – με το να είναι για παράδειγμα στενά συνδεδεμένος ή να επηρεάζεται από έναν άλλο οργανισμό ή εξουσία – αυτό θα έχει αναπόφευκτα αρνητικό αντίκτυπο στην Κίνηση. Αυτός είναι ο λόγος που κάθε Εθνική Προσκοπική Οργάνωση πρέπει να έχει την ικανότητα να λαμβάνει τις αποφάσεις της ελεύθερα, βάσει των δικών της διοικητικών οργάνων, δομών και διαδικασιών, χωρίς την επιρροή από δημόσιους, κοινωνικούς ή θρησκευτικούς θεσμικούς παράγοντες. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Προσκοπισμός θα πρέπει να λειτουργεί σε απομόνωση, ούτε να μην δέχεται τη συνεργασία με άλλους οργανισμούς και αρχές. Απεναντίας, ο Προσκοπισμός δεν θα είχε γίνει η παγκόσμια Κίνηση που είναι σήμερα χωρίς την αποδοχή του από την κοινωνία και τους θεσμούς και την υποστήριξη που έχει λάβει κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης ιστορίας του. Κάθε προσφορά ή αποδοχή υποστήριξης ή κάθε μορφή συνεργασίας με άλλον οργανισμό ή κρατική αρχή είναι δικαιολογημένη μόνο αν αυτή εξυπηρετεί την προώθηση των σκοπών του Προσκοπισμού, δηλαδή το παιδαγωγικό του έργο. Η συνεργασία με άλλους οργανισμούς και δημόσιους φορείς για την εξυπηρέτηση του σκοπού της Κίνησης θα πρέπει να ενθαρρύνεται, αλλά χρειάζεται προσοχή σε κάθε επίπεδο της Κίνησης ώστε να διασφαλίζεται ότι ο Προσκοπισμός δεν κινδυνεύει να χάσει την ανεξαρτησία του, την ιδιαίτερη και συγκεκριμένη ταυτότητα και τις αρχές του. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε επίπεδο της Κίνησης πρέπει να φροντίζουμε και να προστατεύουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους φορείς και οντότητες – χορηγούς, συνεργάτες, συναφείς οργανώσεις, κυβερνητικές αρχές κ.λ.π. – και να εξασφαλίζουμε ότι η συγκεκριμένη ιδιαίτερη ταυτότητα και ανεξαρτησία της Κίνησης δεν διακινδυνεύονται ως αποτέλεσμα αυτών των συνεργασιών.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

Για παράδειγμα: •

Η συνεργασία του Προσκοπισμού με άλλες εκπαιδευτικές οργανώσεις δεν πρέπει ποτέ να οδηγεί στην απώλεια ή τη διακινδύνευση της ανεξαρτησίας του και του ιδιαίτερου ρόλου που έχει στην παροχή του παιδαγωγικού έργου στους νέους.

•

Η υποστήριξη ή επιχορήγηση του Προσκοπισμού από θρησκευτικές ή κοινωνικές οργανώσεις και φορείς δεν πρέπει να συνεπάγεται ή να φέρνει οποιαδήποτε Εθνική Προσκοπική Οργάνωση υπό τον έλεγχο αυτών των οργανώσεων ή φορέων, ή να θεωρείται ότι υπάγεται σ’ αυτούς.

•

Οι σχέσεις του Προσκοπισμού με τις τοπικές ή τις εθνικές αρχές δεν πρέπει ποτέ να είναι τέτοιες που να θέτουν σε αμφισβήτηση τον ρόλο του στη μη τυπική μάθηση, ή τον εθελοντικό του χαρακτήρα στην κοινωνία.

•

Η υποστήριξη του Προσκοπισμού σε φορείς ανάπτυξης δεν πρέπει να οδηγεί την Κίνηση να φαίνεται ότι είναι και αυτή ένας φορέας ανάπτυξης και όχι μια κίνηση που έχει να επιδείξει μια συγκεκριμένη συμβολή στην εκπαίδευση των νέων ανθρώπων.

Τέλος, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Κίνηση προστατεύεται από το γεγονός ότι τόσο ο χαρακτήρας της και όσο και η ιδιαίτερη ταυτότητά της είναι διεθνώς προσδιορισμένες και συμφωνημένες από όλες τις Εθνικές Προσκοπικές Οργανώσεις.

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ:

ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΜΕΛΕΤΗ Χρήσιμα και συμπληρωματικά κείμενα σχετικά με θέματα που αναφέρονται σε αυτή την έκδοση:

•

Scouting for Boys, Robert Baden-Powell, [1908] 1944

•

Aids to Scoutmastership: A Handbook for Scoutmasters on the Theory of Scout Training, Robert Baden-Powell, 1919

•

Constitution of the World Organization of the Scout Movement, World Scout Bureau, August 2017

•

World Scout Youth Programme Policy, World Scout Bureau, December 2017

•

The Scout Method, November 2019

•

Adults in Scouting World Policy, World Scout Bureau, September 2017

•

World Scout Youth Involvement Policy, World Scout Bureau, February 2015

•

Diversity and Inclusion in Scouting, WOSM’s Position Paper, World Scout Bureau, May 2017

•

World Safe from Harm Policy, World Scout Bureau, December 2017

•

Scouting: an Educational System, World Scout Bureau, 1998

•

Scouting for What? Scouting for Whom?, World Scout Bureau, 1997

ΤΑ Ο Υ Σ Ι Ω Δ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Τ Ο Υ Π Ρ Ο Σ Κ Ο Π Ι Σ Μ Ο Υ