Knack

WEB MEDIA SD WORX BASIC Ref : 40279

trends.knack.be Date : 27/09/2018

Circulation : ­­

Page : ­­

Audience : 20888

Periodicity : Continuous

Size : ­­

Journalist : ­­ https://trends.knack.be/economie/magazine/zorg­ervoor­dat­je­overeenkomt/article­normal­1226251.html

'Zorg ervoor dat je overeenkomt' De wet op de ondernemingsraden is zeventig jaar oud en aan een opsmuk toe, zegt Jan Vanthournout, expert sociaal overleg bij SD Worx. Al hangt de efficiënte werking meer af van de sfeer in het bedrijf dan van de taken die de raad op zich mag nemen.

JAN VANTHOURNOUT "Een opsmuk van de wet is zeker aan de orde." © Franky Verdickt

1 / 3 © auxipress • +32 2 514 64 91 • info@auxipress.be • www.auxipress.be

WEB MEDIA SD WORX BASIC Ref : 40279

Het opstellen en wijzigen van het arbeidsreglement, het vastleggen van de regels over het tijdskrediet, het ouderschapsverlof en de manier waarop het loon wordt uitbetaald. Het zijn slechts enkele taken van de ondernemingsraad, een vast overlegorgaan van werkgevers en werknemers in alle bedrijven met minstens honderd werknemers.

De taken zijn vastgelegd in een wet die al zeventig jaar bestaat. Is die aan herziening toe? Jan Vanthournout, legal manager bij de hr-dienstverlener SD Worx, heeft daar een dubbel gevoel bij. "Een opsmuk is zeker aan de orde, maar de wet is al bijgestuurd", zegt hij. "Een halve eeuw geleden was het normaal dat in het arbeidsreglement een tuchtregime stond. Maar in welk bedrijf kan je nog een officiële blaam of berisping krijgen? Een bedrijf waar we advies verleenden, werkte nog op basis van een sectorale functieclassificatie uit 1965. Veranderingen zijn welkom."

Mitbestimmung In de discussies over de rol van de ondernemingsraad wordt vaak verwezen naar Duitsland en de Scandinavische landen, waar hun versie van een ondernemingsraad veel meer bevoegdheden heeft. Vanthournout: "Denk maar aan de Duitse Mitbestimmung, waarmee vakbonden betrokken worden bij het dagelijks beheer van het bedrijf. In de noordelijke landen vindt het sociaal overleg plaats in een organisatie die ook betrokken is bij de economische beslissingen. In België zijn het economische en het sociale gescheiden. Ik weet niet wat het beste is."

De ondernemingsraad heeft in ons land een beperkte verantwoordelijkheid. Een voorbeeld: de vakbondsafvaardiging speelt een rol bij de inzet van uitzendarbeid. De ondernemingsraad heeft daarin hoogstens een toezichthoudende rol. Wel krijgt de ondernemingsraad regelmatig informatie over de sociaaleconomische toestand van de onderneming. "Dat is complexe materie", zegt Vanthournout. "Als je de ondernemingsraad daarover beslissingsbevoegdheid geeft, dan moeten zich daar mensen over buigen die er vertrouwd mee zijn. Men kan nu al niet altijd volgen als het over saleand-lease-backoperaties gaat. Ook de impact van de taxshift leidt soms tot rare reacties. 'Wat heb je gedaan met het geld dat je daar hebt gewonnen?' vragen de vakbonden. Terwijl het gewoon over vermeden kosten gaat."

Delen Of een ondernemingsraad goed werkt, hangt niet zozeer af van het wettelijk kader. Wel van de mensen die er zitten, zij moeten vooruit willen

Enkel traditionele bonden Een ander discussiepunt is de representativiteit van de vakbonden. Enkel de drie erkende vakbonden - ACV, ABVV en ACLVB - kunnen vertegenwoordigers afvaardigen in de ondernemingsraad. Daarnaast kan ook de Nationale Centrale voor de Kaderleden kandidaten afvaardigen. Is dat niet in strijd met de vakbondsvrijheid? Er zijn al pogingen ondernomen om dat vakbondsmonopolie te doorbreken, maar dat is nooit gelukt. "Ik wil een lans breken voor de traditionele vakbonden", zegt Vanthournout. "De huidige structuur heeft een matigende invloed. Liever de bekende organisaties dan om het even welke splintergroep. Dan zou het overleg veel stroever zijn."

De representativiteit blijft een centraal thema. Speelt de ondernemingsraad in op het diversere personeelsbestand? In bepaalde bedrijven is er een productieafdeling waar men werkt met vaste uren, terwijl bedienden elders glijdende werktijden hebben. En wat met de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen? "Volgens mij is dat moeilijk door wetgeving op te vangen", waarschuwt Vanthournout. "Welke quota? Hoeveel mannen en vrouwen? Hoeveel allochtonen? Hoeveel bedienden? Eigenlijk zit de verantwoordelijkheid bij de vakbonden die voor de sociale verkiezingen lijsten moeten indienen die divers genoeg zijn. Maar vooral: de vertegenwoordigers moeten capabele mensen zijn. Of een ondernemingsraad goed werkt, hangt niet zozeer af van het wettelijke kader. Wel van de mensen die er zitten, zij moeten vooruit willen. Mijn advies is: zorg ervoor dat je overeenkomt.

Er zijn enkele kantelmomenten. Verkiezingen zorgen voor nieuwe afgevaardigden. Een onervaren onderhandelaar zal zich wat scherper willen profileren.

Zolang het goed gaat in het bedrijf, zullen de gesprekken wellicht soepel verlopen. Al is dat evenmin een garantie. Je zou denken dat royale sociale akkoorden doorsijpelen naar de ondernemingsraad. Maar dat vertaalt zich niet noodzakelijk in een goed overleg. Zelfs in bedrijven in goedbetaalde sectoren hangt soms een negatieve sfeer."

Wat is een ondernemingsraad?

Ondernemingen die honderd werknemers of meer in dienst hebben, moeten in principe een ondernemingsraad oprichten. De werknemersvertegenwoordigers worden via sociale verkiezingen aangewezen door het personeel. De werkgever kiest uit het leidinggevende personeel.

De ondernemingsraad moet minstens een keer per maand vergaderen en wordt voorgezeten door het ondernemingshoofd. Het secretariaat wordt waargenomen door een lid van de werknemersvertegenwoordigers.

De ondernemingsraad heeft verschillende bevoegdheden. De werkgever moet op regelmatige tijdstippen informatie geven aan de ondernemingsraad over de concurrentiepositie, de productiviteit, de personeelskosten, de jaarrekening, de tewerkstellingsvooruitzichten, de structuurwijzigingen, collectief

2 / 3 © auxipress • +32 2 514 64 91 • info@auxipress.be • www.auxipress.be

WEB MEDIA SD WORX BASIC Ref : 40279

ontslag enzovoort.

In een aantal domeinen moet de ondernemingsraad voorafgaand advies geven, zoals over het woon-werkverkeer, het onthaal van nieuwe werknemers, de invoering van thuis- en telewerk. De ondernemingsraad heeft ook beslissingsbevoegdheid in een aantal gevallen: het opstellen en wijzigen van het arbeidsreglement en de criteria voor afdanking en aanwerving.

3 / 3 © auxipress • +32 2 514 64 91 • info@auxipress.be • www.auxipress.be