goes_samenspel_sept2011

1

Samenspel

September 2011

Magazine over Goes Beste Binnenstad? | Een verrassend mooi buitengebied

Jaargang 42 | Nummer 2 | www.goes.nl

2

Samenspel

Inhoud Artikelen

8 Het buitengebied | Verrassend mooi en verre van saai’ 16 De brandweer zoekt vrijwilligers | Laat u besmetten door ‘het virus’ 24 Beste Binnenstad? | ‘De bonus: mensen zeggen elkaar hier gedag’ Rubrieken

3 11 18 19 33 34

Om te beginnen | Stad en land(-schap) In een Goes’ blaadje staan Wat vindt uw partij hiervan? | Opgraven Slot Oostende De opdracht | Pieter over woonservicegebieden Een wandeling in de 18e eeuw | Het Goese zout Goes en ik | Raimond van Soest

En verder

Ruilwinkel is weer open / Onder het spoor door / Meer samen in de Goese Polder / Zelf uw droomhuis bouwen / Wat vindt u zelf van Goes? / Veranderingen bij de Regiotaxi / Laadpunten voor elektrische auto’s / En nog veel meer

13

Schrijf het alvast in uw agenda: 10 november Dag van de Mantelzorg

12

34

23

32

3

Om te beginnen Stad en land(-schap) Gaat Goes nu alweer voor een prijs? Die vraag kreeg ik de afgelopen tijd een paar keer. Meest Mkb-vriendelijke Gemeente van Zeeland, Gemeente van het Jaar en nu weer genomineerd voor Beste Binnenstad 2011-2013. Wel, voor de meeste van die prijzen geven we ons niet op en het is ook geen doel op zich. Maar eerlijk is eerlijk, we gaan vol voor Beste Binnenstad, en dat samen met onze ondernemers. Bergen op Zoom droeg die titel eerder en dat heeft veel extra bezoekers opgeleverd.

Mocht u denken: ‘Alweer die binnenstad…’, dan kunt in deze Samenspel genoeg over de dorpen en het buitengebied vinden. Mijn voorganger Dick van der Zaag neemt u mee naar het landschap ten westen van de stad.

En in de fraaie uitgave Van Peperbuzze tot Planketent vindt u van alles over de dorpen. Daar komt nog eens bij dat ‘s-Heer Arendskerke deze zomer even landelijk nieuws was. Het programma Premtime op Radio 1 besteedde uitgebreid aandacht aan de plannen om daar het aantal verkeersborden terug te brengen. Juist omdat het van de bewoners zelf kwam, wilde men dat met eigen ogen aanschouwen.

En in ’s-Heer Hendrikskinderen wordt hard gewerkt aan een zogenoemd woonservicegebied. Wat dat nu precies is, kunt u verderop lezen. Het klinkt ingewikkelder dan het is; wat wij willen is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, maar dan horen daar wel bepaalde voorzieningen bij.

René Verhulst BURGEMEESTER VAN GOES

En omdat we vinden dat we u altijd een gevarieerd aanbod aan informatie moeten bieden, leest u ook nog over de plannen met Slot Oostende (Jacoba van Beieren hoort bij de stad, maar ook bij de dorpen!), activiteiten in de Goese Polder, de structuurvisie van onze gemeente en over het spoor. En ook het geld mag niet ontbreken, zoals het persoonsgebonden budget en het gemeentelijke huishoudboekje ofwel de jaarrekening. Kortom, in deze Samenspel weer voor elk wat wils.

Van de redactie Uitgewandeld?

Zijn eerste ‘Wandeling in de 18e eeuw’ schreef Joost Adriaanse voor Samenspel van oktober 2001. Directe aanleiding was de vernieuwde aandacht voor de Goese historie vanwege het ingrijpende Masterplan Binnenstad, dat toen werd bedacht. Het bleef niet bij die ene aflevering; Joost wandelde door en schreef uiteindelijk een serie van 33 afleveringen, die goed werden gelezen en gewaardeerd. Nu, bijna tien jaar na zijn eersteling, vindt u op de op een na laatste bladzijde van deze Samenspel zijn laatste wandeling.

Is Joost daarmee uitgewandeld?

Dat is niet aannemelijk, want hij is druk bezig met zijn tweede boek, dat de achttiende- en negentiende-eeuwse historie van de stad Goes zal beschrijven.

Namens de lezers van Samenspel dankt de redactie Joost voor al zijn bijdragen!

Openingstijden afdeling Publiekszaken Maandag t/m vrijdag: 09.00 - 12.30 uur Donderdagavond: 17.00 - 20.00 uur Zaterdagmorgen: 10.00 - 12.00 uur Op maandag- t/m donderdagmiddag kunt u alleen na telefonische afspraak geholpen worden. Op vrijdagmiddag zijn alle gemeentelijke diensten gesloten.

Colofon

Gemeenteraad De vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar en worden aangekondigd op de voorlichtingspagina in de Bevelandse Bode en op www.goes.nl. Bij de receptie in het Stadskantoor zijn de vergaderstukken in te zien. Voorafgaand aan de vergadering kunt u zich melden en vervolgens meepraten over een specifiek onderwerp in ‘Met de raad aan tafel’. Zowel individuen als belangenverenigingen zijn welkom. De raadsvergaderingen zijn live te volgen via goes.raadsinformatie.nl.

REDACTIE Joke Boel, Rutger Fokke, Jacco Goedegebuure (eindredactie a.i.), Heidi de Jager, Guusta van Loo (hoofdredactie), Marjan van de Vreugde, Yvonne van der Weele en Arend van der Wel CONTACT REDACTIE (0113) 249 878, samenspel@goes.nl DESIGN MANAGEMENT Designagain BNO, Middelburg FOTOGRAFIE Afd. Communicatie, afd. Economische Zaken, Brandweer Goes, Mechteld Jansen (cover, pag. 24-26), Jeroen Moerdijk (pag. 19 en 36), Huib Boogert (pag. 11,1), Willem Mieras (pag. 11,2), Mattanja Hiensch (pag. 11,3) en anderen OPLAGE 18.500 ex.

Stadskantoor M.A. de Ruijterlaan 2 4461 GE Goes

Postadres Postbus 2118 4460 MC Goes

T (0113) 249 600 (bij calamiteiten buiten kantooruren: 06-5329 8184)

Samenspel is een uitgave van de gemeente Goes (afdeling Communicatie) en wordt viermaal per jaar huis-aan-huis in de gemeente verspreid.

Samenspel biedt zo juist mogelijke informatie; er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Overname van teksten en foto’s is alleen toegestaan na overleg met de eindredactie en met bronvermelding.

E stadskantoor@goes.nl I www.goes.nl

4

Samenspel

Nieuwsgierig naar de allerlaatste informatie over de drie projecten die onderdeel zijn van de ontwikkeling van de oostrand van Goes? Download dan de speciale nieuwsbrief hierover via www.goes.nl. Hierin staat precies beschreven hoe het nu staat met het vernieuwen van de sportvoorzieningen op De Weitjes, het realiseren van het project Natuur & Gezondheid en het nieuwe gebouw voor het Goese Lyceum. U kunt ook een papieren versie aanvragen bij de afdeling Samenleving: telefoon 249 729 of e-mail f.mangroe@goes.nl.

Goese Polder Expressief bestaat vijf jaar Goese Polder Expressief is een openhuisroute waarbij de diversiteit aan expressie en kunstzinnigheid een spoor van plezier achterlaat en dat nu al voor de vijfde keer.

En nog steeds groeit het aantal deelnemers en sponsors. Deze keer speelt voor het eerst ‘het boerengoed’ een rol, maar wat dat betekent is nog een verrassing. De route leidt polderbewoners en natuurlijk ook butendiekers dwars door de woonwijk Goese Polder. Dit jaar zijn de data 10/11 en 17/18 september; de opening werd op 9 september door burgemeester Verhulst verricht. De ‘voorexpositie’ is tot en met 19 september te bekijken in de bibliotheek aan de Oostwal. www.goesepolderexpressief.nl

>>

Info uit het oosten

Een beeld van de openhuisroute van vorig jaar.

DE KLEINE MEDIA BV

De gemeentegids gemist?

OFFICIĂ‹LE GEMEENTEGIDS GOES 2011-2012

Halverwege juli is in Goes, de dorpen en het buitengebied de jaarlijkse informatiegids Wie wat waar in Goes verspreid. Mocht u dit handige boekje onverhoopt niet ontvangen hebben, dan kunt u dit (samen met uw postcode en huisnummer) doorgeven aan uitgeverij De Kleine Media via e-mail annelies@dekleinemedia.nl of telefoon (0224) 210 990.

De gemeentegids wordt dan zo snel mogelijk bij u nabezorgd.

Een digitale versie van de gids kunt u vinden aan de rechterkant van de startpagina van www.goes.nl.

www.goes.nl

*RHV RPVODJ LQGG

Website CJG in de lucht Bent u op zoek naar informatie over opvoeden en opgroeien? Kijk dan eens op de gloednieuwe website van het Centrum voor Jeugd en Gezin: www.cjggoes.nl. Naast de antwoorden op al uw vragen over deze thema’s vindt u op deze website ook de contactgegevens van instellingen zoals de GGD, het SMWO en AllÊvo, informatie over cursussen en is het

mogelijk anoniem een vraag te stellen aan de medewerkers van het CJG. Uiteraard is het ook nog steeds mogelijk het centrum (dat gehuisvest is in de brede school in de Goese Polder) binnen te lopen. Op de website van het CJG vindt u de openingstijden en natuurlijk ook het telefoonnummer en e-mailadres. Een afspraak maken is trouwens niet per se nodig!

5

Exposities in het Stadskantoor 1

2

In de publieksruimte van het Stadskantoor is ruimte voor tentoonstellingen. Hier ziet u welke exposities in de komende maanden te bekijken zijn.

September British countryside Aquarellen van Dick de Kok De aquareltechniek leent er zich uitstekend voor om ‘buiten’ én snel te werken. Het is niet zo moeilijk om als kampeerder ergens ‘in the middle of nowhere’ in de buitenlucht een aquarel op te zetten. Zo verging het Dick de Kok uit Goes, al meer dan dertig jaar kamperend in Groot-Brittannië (afb. 1).

Oktober en november De Bevelanden in oorlog De Tweede Wereldoorlog op Zuid- en Noord-Beveland Het gemeentearchief Goes besteedt uitgebreid visuele aandacht aan het verloop van de Tweede Wereldoorlog op de Bevelanden. Aan de hand van thema’s zoals schaarste en distributie, de ordedienst, oorlogsschade, dwangarbeid en krijgsgevangenschap krijgt u een beeld van het dagelijkse leven in oorlogstijd (afb. 2).

Wilt u ook exposeren in het Stadskantoor, vraag dan informatie aan bij het gemeentearchief (Mirjam Louisse, e-mail m.louisse@goes.nl).

De voorwaarden vindt u op www.goes.nl > Gemeentearchief > Tentoonstellingen.

Laadpunten voor elektrische auto’s - voorlopig gratis - groene stroom kan worden afgenomen. Het gaat om het Molenplein, het Hollandiaplein en het Stationspark. Daarnaast is er een e-laadpunt aanwezig bij het kantoor van Delta Netwerkbedrijf. Tijdens het laden mogen elektrische auto’s altijd gratis parkeren. Parkeren door andere auto’s is op de e-laadpunten verboden. Een andere ontwikkeling speelt zich af op bedrijventerrein De Poel II. Op de parkeerplaats aan de Amundsenweg komt in samenwerking met

autobedrijf Sturm een zogeheten snellaadpunt. Hier kunnen twee auto’s in circa 25 minuten hun accu laden. Dat is snel, want bij een normaal punt duurt dat ongeveer zes uur. Dit snellaadpunt is het eerste in Zeeland en maakt onderdeel uit van een landelijk netwerk van 25 snellaadpunten dat eind 2011 gereed moet zijn. www.goes.nl/laadpunt www.e-laad.nl

>>

Elektrisch rijden is de afgelopen jaren sterk in opkomst. Iedereen kent inmiddels wel de hybride auto, die de voordelen van een elektromotor combineert met die van een verbrandingsmotor. Maar het kan nog aanzienlijk beter voor het milieu. Vrijwel elke autofabrikant experimenteert tegenwoordig met een auto die volledig wordt aangedreven door één of meer elektromotoren. De vooroplopende bedrijven hebben inmiddels al hun eerste modellen op de markt gebracht.

Deze auto’s maken veel minder lawaai en stoten geen schadelijke stoffen uit. Wanneer er groene stroom wordt gebruikt om de accu op te laden, is er nagenoeg geen uitstoot van broeikasgassen. Maar ook zonder het gebruik van groene stroom is de uitstoot van dergelijk gas substantieel lager dan bij het gebruik van een verbrandingsmotor. Vanwege deze voordelen wil de gemeente het gebruik van de elektrische auto stimuleren. Het is dan wel van belang dat er een infrastructuur met laadpunten komt, zodat er ook buitenshuis opgeladen kan worden. De gemeente doet daarom tot medio 2014 mee aan een landelijke pilot van de stichting e-laad.nl. Op drie parkeerplaatsen rond de binnenstad van Goes zijn laadpunten geplaatst waar door pashouders

Een elektrische auto laadt de accu op aan het Hollandiaplein.

6

Samenspel

U kunt nog steeds meepraten

#Goes2040 Goes heeft dringend een tweede Hollandsche Hoeve nodig, het liefst in het Poelbos!

Ondanks het feit dat in de afgelopen weken en tijdens de speciaal georganiseerde werkbijeenkomst en informatiemarkt in het oude Goese postkantoor al z贸veel is gereageerd op de plannen van de gemeente voor Goes in 2040, kunt u hierover nog steeds op verschillende manieren meepraten. Doe dit nog!

Laat hier uw reactie achter:

>>

Goes zou wel gek zijn als ze stopt met Goese Schans!

In het Goese buitengebied is natuurlijk plek voor windmolens!

Laat hier uw reactie achter:

Goes moet koste wat kost een directe aansluiting op de A58 realiseren!

Laat hier uw reactie achter:

Dorpen zijn ook prima leefbaar zonder voorzieningen!

www.goes.nl

Laat hier uw reactie achter:

Liever een supermarkt aan de oostrand van Goes, dan in de Goese Schans!

Laat hier uw reactie achter:

Laat hier uw reactie achter:

www.goes.nl

www.goes.nl

In het voormalige postkantoor aan de Grote Markt kon begin juli iedereen met suggesties komen.

7

Goes is immers van ons allemaal, dus als er plannen worden gemaakt voor de toekomst van onze gemeente, dan doet de gemeente dat ook het liefste met u samen.

Op die manier willen we er zeker van zijn dat er draagvlak is voor de initiatieven die worden ontwikkeld. Daarnaast is het natuurlijk zo dat u uw eigen woonomgeving als geen ander kent. U weet dus bijvoorbeeld het beste waar het verkeer beter zou kunnen doorstromen, waar er een winkelcentrum of een parkeergarage zou moeten komen, welke dorpen leuk zijn om te wonen en in welke wijken er nog wel iets te verbeteren valt.

Wonen én leven Het opstellen van een structuurvisie voor het hele grondgebied van de gemeente is een verplichting vanuit de Wet ruimtelijke ordening en biedt kaders voor toekomstige, ruimtelijke ontwikkelingen. In het toekomstscenario voor Goes worden dit keer echter ook uitgangspunten opgenomen over zorg, welzijn, onderwijs en cultuur. Zwaartepunt van deze visie is namelijk de kwaliteit van wonen én leven.

Hoe kunt u reageren?

Reageren en ideeën opperen kan op verschillende manieren - website www.goes.nl/2040 - twitter @gemeentegoes > #Goes2040 - e-mail goes2040@goes.nl - afspraak met afdeling Stadsontwikkeling, tel. 249 686 - spreekuur van de wethouders (donderdag van 18.30 tot 19.30 uur, niet in schoolvakanties) - bellen met afdeling Stadsontwikkeling, tel. 249 686 - schrijven aan Gemeente Goes, Postbus 2118, 4460 MC Goes Reageren kan nog tot en met vrijdag 14 oktober aanstaande. Daarna worden al uw tips, adviezen, kritieken en ideeën zorgvuldig bekeken en waar mogelijk meegenomen bij het opstellen van een definitieve toekomstvisie. Een formele inspraakronde hiervoor volgt begin volgend jaar.

8

Samenspel

‘Verrassend mooi en verre van saai’ Voorzitter Het Zeeuwse Landschap over het buitengebied van Goes Dick van der Zaag, de fietsende ex-burgemeester van Goes, is sinds 2009 nauw betrokken bij het natuurbeheer in Zeeland. Met een nieuw wandel- en fietsboekje in de hand kiest hij zijn twee favoriete plekken in het Goese buitengebied.

“Een stad kan alleen stad zijn dankzij het buitengebied,” zegt Dick van der Zaag, tot eind vorig jaar burgemeester van Goes.

“Stedelingen hebben de rust en de ruimte van het platteland nodig. Wat mij betreft mogen de Goese stedelingen nog veel meer van de dorpen en de polders genieten!” Hier spreekt ook de voorzitter van de Raad van Toezicht van

>>

Dick van der Zaag bij De Weel ten zuiden van Wolphaartsdijk.

Stichting Het Zeeuwse Landschap, want die functie bekleedt Van der Zaag vanaf oktober 2009 bij deze stichting, die natuurgebieden zoals het Land van Saeftinghe en Oranjezon op Walcheren beheert. “We stoppen mooie landschappen niet weg achter hekken, maar stimuleren dat de mensen ervan genieten, zonder dat de natuur verstoord wordt.”

9

Historie en natuur “Een goed initiatief,” zegt Van der Zaag al bladerend in Van Peperbuzze tot Planketent, de deze zomer verschenen gids voor wandelen fietstochten in en rond de dorpen aan de westkant van Goes, met veel oog voor historie en landschap. “Het laat mooi zien dat de gemeente Goes veel en veel meer is dan alleen de stad Goes. De dorpen zijn het bekijken meer dan waard en het buitengebied verdient ook veel meer aandacht. Dat is namelijk verrassend mooi en verre van saai.” Van der Zaag mag zijn loftuiting direct concreet maken door voor Samenspel twee sprekende voorbeelden te noemen. En vast niet helemaal toevallig zijn dat twee plekken waar Het Zeeuwse Landschap volop mee te maken heeft.

Authentiek landschap Aan de Heerenweg ten zuiden van Wolphaartsdijk ligt het natuurgebied De Weel, met in het midden de naamgever ervan, een waterpartij die strikt genomen helemaal geen weel is. De Weel ontstond namelijk niet als gevolg van een dijkdoorbraak, maar is

een geul die bij de inpoldering in 1649 bleef bestaan. Het is een favoriete plek van Van der Zaag, vooral ook omdat er veel vogels zijn te bekijken. “Een authentiek stuk Zeeland; zo zag onze provincie er eeuwen geleden uit.

Kijk, er grazen koeien. Ze zijn van een boer hier verderop; ze worden door Het Zeeuwse Landschap ingeschaard, zoals dat heet.

We maaien niet en we bemesten niet, zodat de vegetatie gevarieerder is. Het noodzakelijke onderhoud gebeurt in feite door grazende schapen en runderen.”

Zwaar weer Stichting Het Zeeuwse Landschap is gevestigd in het voormalig proefstation te Wilhelminadorp. Van hieruit beheert de stichting de bijna negenduizend hectare, verspreid over de provincie. Dit werk wordt mogelijk gemaakt door de ruim elfduizend donateurs, maar ook door sponsoring (onder andere de Postcodeloterij) en overheidssubsidie. Wat dat laatste betreft verwacht Van der Zaag zwaar weer vanwege de ingrijpende bezuinigingen van het Rijk op natuur- en landschapsbeheer:

1

“Die geldstroom gaat in ons geval via de provincie; het is nog niet bekend in welke mate deze bezuiniging ons werk gaat treffen.”

Wandelnetwerk Van der Zaag is een fervent fietser, ook op de racefiets, maar hij wandelt ook heel wat af. Lyrisch is hij over het Kiekendiefpad, een wandelnetwerk van pakweg 75 kilometer rond Oud-Sabbinge, Wolphaartsdijk en Wilhelminadorp. Als hij over die vaak onverharde paadjes loopt, komt hij geen mens tegen. “Dat is aan de ene kant natuurlijk lekker rustig, maar ik vind het ook wel vreemd. Wordt er wel genoeg gebruik gemaakt van dit unieke wandelnetwerk, vraag ik mij dan af.” Van der Zaags ‘kennis der natuur’ is flink gegroeid sinds zijn bestuursfunctie bij Het Zeeuwse Landschap. “Maar ik wist al veel door mijn zoon, die een enthousiast vogelaar is. Ik ga nog steeds veel met hem op stap, ook hier rond Goes.”

2

1 Auteur Frank de Klerk zocht en vond de koeienjongens van een archieffoto uit de jaren ’60 terug.

2 Busongeluk in een bocht van de Oude Rijksweg te ’s-Heer Arendskerke in 1961.

3 De kleine karekiet broedt in de rietkragen van Ooster- en Westerschenge.

4 Gezicht op ’s-Heer Hendrikskinderen rond 1950.

3 4

10

die plek goed te vinden. De Oosterschenge zal uitgebreid in het vervolgdeel dat volgend jaar verschijnt aan de orde komen, heb ik begrepen. Maar tot die tijd kunnen de Goesenaren dit westelijke deel van hun gemeente nog ontdekken!”

Van Peperbuzze tot Planketent Fietsen naar en wandelen door ‘s-Heer Hendrikskinderen | ‘s-Heer Arendskerke Eindewege | Oud-Sabbinge | Wolphaartsdijk

Arend van der Wel

Van Peperbuzze tot Planketent Allie Barth | Frank de Klerk | Arend van der Wel

N.a.v.: Van Peperbuzze tot Planketent – Fietsen naar en wandelen door ’s-Heer Hendrikskinderen, ’s-Heer Arendskerke, Eindewege, Oud-Sabbinge en Wolphaartsdijk door Allie Barth, Frank de Klerk en Arend van der Wel. Uitg. Het Paard van Troje in samenwerking met redactie Samenspel, 96 pag. ingenaaid, € 12,95.

De afbeeldingen op pagina 9 zijn afkomstig uit dit boekje.

>>

TEKST

Goes Bekeken!

Harmonisch omgeven Van der Zaag kiest zijn tweede favoriete plek in het Goese buitengebied: de dijk bij gemaal De Piet met zicht op de Westerschenge en de tv-toren van Goes aan de verre einder. “Wat een plek, wat een historie en wat een combinatie ook hier weer van cultuur en natuur!

Het gemaal en de sluis zijn vorig jaar prachtig opgeknapt. Binnen staat een geweldige dieselmotor van ruim tachtig jaar oud, waarvan ik hoop dat hij bewaard blijft en niet naar het schroot gaat. Hij is namelijk niet meer nodig en als het gemaal binnenkort wordt uitgebreid vanwege de peilverhoging van het Veerse Meer, staat dat gevaarte in de weg…”

De Westerschenge en de Oosterschenge zijn de overblijfselen van de zeearm Schenge die in de 19e eeuw ophield te bestaan.

Deze unieke natuurgebieden zijn harmonisch omgeven door agrarische gronden en zijn in beheer van Het Zeeuwse Landschap en Natuurmonumenten. Van der Zaag: “Hier zie je de Westerschenge het beste. En de Oosterschenge is prachtig te bekijken vanaf de onverharde Oude Zeedijk tussen Planketent en de Deltaweg. De echte liefhebbers weten

Samenspel

“Wat een plek, wat een historie en wat een combinatie van cultuur en natuur!” Dick van der Zaag bij de Westerschenge en gemaal De Piet.

11

In een Goes’ blaadje staan Het is langer dan gebruikelijk geleden sinds dit Goes’ blaadje verscheen, en dat valt te merken aan het aanzienlijke aanbod van bijzondere prestaties!

We gaan dan ook snel van start met de vrijwilligerslegpenning van mevrouw Van den Hondel-Telders (1). Deze kreeg zij op 19 maart bij haar afscheid als voorzitter van de Christelijke Oratorium Vereniging Goes, wat ze was sinds het voorjaar van 2000.

Al een hele tijd, maar niet zo lang als het huwelijk van de heer en mevrouw DuvekotTraas. Op 22 maart bracht burgemeester Verhulst dit Goese echtpaar een bezoek in hun woning aan de Bergweg ter ere van hun 65-jarig huwelijksjubileum van de dag ervoor. Iets korter maar zeker ook bijzonder zijn de 60-jarige huwelijken van de echtparen Van Zweden-van der Hart op 12 april, De Regt-Harinck op 21 juni, Kodde-Sturm op 18 juli en Phernambucq-van de Vrie op 16 augustus. Al deze echtparen kregen op hun bijzondere dag visite van de (loco-) burgemeester. Van heel andere aard waren de feestelijkheden rondom de jaarlijkse lintjesregen. Al op 28 april reikte burgemeester Verhulst een Koninklijke Onderscheiding uit aan de heer Grimminck tijdens zijn afscheid van Postzegelvereniging De Bevelanden Goes. Een dag later gaf de burgemeester deze onderscheiding ook aan de dames DankerSchouwenaar, De Klerck-Etienne, Hamerlinck en De Jong-Bertina, en de heren Zuurveld en Valkier tijdens een officiële bijeenkomst in het Stadhuis (2). Zij werden gedecoreerd voor hun inzet als vrijwilliger op allerlei gebied.

Net zoals de heer Den Engelsman. Hij ontving zijn Koninklijke Onderscheiding uit handen van loco-burgemeester De Bat op 3 juni, in verband met zijn verdiensten voor visserijen hengelsportvereniging De Zandkreek te

4

1

3

2

5

Tips voor deze rubriek?

Mail naar: goesblaadje@goes.nl

Wolphaartsdijk. Tenslotte kreeg de heer Jooss een lintje van burgemeester Verhulst op 30 juni (3). Deze uitreiking vond plaats tijdens zijn afscheid van De Kring, een school voor onder andere kinderen met spraaktaalproblemen. Naast directeur van deze school was hij ook vrijwilliger logopedie. Mogen de gedecoreerden hun lintjes houden, de onderscheiding van montessorischool De Basis is van tijdelijke aard. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het winnen van de wisselbeker voor het Praktisch Verkeersexamen een prima prestatie is. De school mocht deze beker op 15 juni ontvangen uit de handen van wethouder Meeuwisse. De collegeleden hadden het druk deze periode, want op 2 juli mocht mevrouw Schotel-Rath burgemeester Verhulst ontvangen in zorgcentrum Ter Valcke. Zij bereikte die dag de bijzondere leeftijd van honderd jaar.

Tenslotte maken we graag vermelding van twee Goese helden. De eerste is wielrenner Joannathan Duinkerke (4). Op 6 juli hebben burgemeester Verhulst en wethouder De Bat hem gehuldigd in het Stadhuis. Dit omdat hij na zijn deelname aan de Special Olympics in Athene thuiskwam met twee gouden en één zilveren medaille. En de tweede is de 84-jarige mevrouw Van Kalmthout (5). Onlangs werd haar tabakswinkeltje voor de zesde keer overvallen. Deze keer kwam ze ook nog onfortuinlijk ten val. Desondanks heeft ze haar winkeltje dezelfde dag weer opengedaan.

Voor deze bijzondere prestatie werd de straffe Zeeuwse op 18 augustus in de populaire ochtendshow van Giel Beelen op radio 3fm uitgeroepen tot heldin van de dag!

12

Samenspel

Zelf uw droomhuis bouwen Voor nadere informatie over de genoemde bouwkavels kunt u contact opnemen met Pieter Wielhouwer (tel. 249 951, e-mail p.wielhouwer@goes.nl) of met Yolanda van der Waal (tel. 249 954, e-mail y.vander.waal@goes.nl).

Mannee In de nieuwe wijk Mannee aan de noordzijde van Goes, nabij de golfbaan aan de Kattendijksedijk, staan al mooie voorbeelden van huizen die door de bewoners zelf bedacht en gebouwd zijn.

In deze wijk geeft de gemeente 145 kavels uit aan particuliere bouwers. In Mannee mag welstandsvrij gebouwd worden. Dat betekent dat elk huis er uit mag zien zoals u vindt dat het eruit moet zien. De huizen worden verwarmd en gekoeld via een warmtepomp. Hierdoor kan worden voldaan aan de eisen gesteld aan het bouwbesluit energiezuinigheid. De kavels variëren in grootte van ongeveer 420 m² tot 1080 m². De grondprijs is van € 276,-- tot € 306,-- p/m² incl.

19% btw (prijspeil 2011). Samen met iemand anders een tweeonder-één-kap bouwen kan ook.

>> Mannee biedt volop ruimte voor ‘zelfbedachte’ huizen.

In Goes en in de dorpen rondom is het fijn wonen en werken. Het is er mooi en rustig met alles wat je nodig hebt om de hoek: leuke winkels, horecagelegenheden, scholen, theater, bioscoop, sportpunt Zeeland, fitnesscentra en diverse voorzieningen op het gebied van de gezondheid. Op verschillende locaties wordt nieuwbouw gerealiseerd. Op sommige plaatsen is het zelfs mogelijk om zelf uw droomhuis te bouwen.

Aria Aan de zuidzijde van Goes is de bouw gestart van de wijk Aria.

De ontwerpers van Aria hebben zich laten inspireren door de Bevelandse dorpen. Aria komt te liggen tegenover het Admiraal de Ruijter Ziekenhuis. In deze wijk zijn tien bouwkavels beschikbaar voor het (zelf) bouwen van een vrijstaande woning. Voor deze kavels hanteert de gemeente een wachtlijst. U kunt zich hiervoor inschrijven.

Wilhelminadorp In het jongste dorp van onze gemeente is het de bedoeling dat op termijn op de locatie van het voormalige proefstation voor de Fruitteelt vijftien kavels worden uitgegeven aan particuliere bouwers. U kunt zich hiervoor aanmelden bij de gemeente.

>> De dorpachtige uitstraling van Aria.

Wolphaartsdijk In het dorp Wolphaartsdijk, op tien minuten fietsen van het Veerse Meer, geeft de gemeente twintig kavels uit voor het zelf (laten) bouwen van een vrijstaande woning. De kavels liggen temidden van volkstuinen wat het geheel een informeel, groen karakter geeft. Een landhuis bouwen kan ook.

Hiervoor zijn drie kavels van ca.

1000 en ca. 2000 m² beschikbaar. De grondprijs is van € 262,-- tot € 276,-- p/m² incl.

19% btw (prijspeil 2011).

13

Hart onder de riem voor mantelzorgers

>>

Houd de media en de website www.goes.nl in de gaten om te zien hoe u zich straks kunt opgeven. Schrijf de datum alvast in uw agenda en maak een (collega-)mantelzorger in uw omgeving erop attent.

Op donderdag 10 november is het de Dag van de Mantelzorg. Op allerlei manieren worden dan mensen in het zonnetje gezet die ‘meer dan normaal’ voor een zieke, oude of gehandicapte naaste zorgen, langdurig en vaak dag in, dag uit. De gemeente Goes doet dit door alle mantelzorgers in de gemeente – dat zijn er duizenden! – uit te nodigen voor een feestelijke middag in theater De Mythe. Vanaf 1 uur is er van alles te beleven: muziek, film, theater Mantelzorgers krijgen op 10 november een feestelijke ‘vrije middag’ in De Mythe.

en creatieve en wellness workshops. Er zijn informatiekraampjes en er is volop gelegenheid om met elkaar aan de praat te raken.

En iedereen gaat met een klinkende verrassing naar huis. Bent u verhinderd, dan wordt die verrassing bij u thuisbezorgd.

Op deze ‘vrije middag’ wordt de zorgtaak van de mantelzorger overgenomen door deskundige vrijwilligers; dat wordt allemaal geregeld. De Goese Dag van de Mantelzorger wordt inhoudelijk georganiseerd door de gemeente, het SMWO (Steunpunt Mantelzorg en Vrijwilligerswerk) en de Mantelzorggids.

Veilig mobiel blijven op uw fiets Het wordt een leerzame en gezellige dag die u als fietser niet mag missen. De dag wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de provincie Zeeland. Als deelnemer betaalt u inclusief lunch en koffie een eigen bijdrage van € 15,--.

Om aan te melden of voor meer informatie kunt u terecht bij Koos in den Bosch, tel. (0113) 220 958, e-mail boschhaak@zonnet.nl

De fietsvaardigheidsdag is bedoeld om – qua leeftijd – zo lang mogelijk te blijven fietsen.

>>

Veilig Verkeer Nederland organiseert op 22 september van 9.00 tot 17.00 uur in Sportpunt Zeeland in Goes een fietsvaardigheidsdag voor senioren (vanaf ongeveer 60 jaar). Op de dag is er speciale aandacht voor veranderde verkeersregels en -tekens en voor het voorkomen van vallen. Verder krijgt u allerlei tips, is er een ogen- en orentest en maakt u een praktijkrit.

Ondersteuning voor houders van een pgb De gemeente Goes werkt per 1 juli samen met Menzis Wmo Cliëntondersteuning voor de ondersteuning van inwoners die een persoonsgebonden budget (pgb) voor hulp bij het huishouden hebben. Dit betekent dat u als pgb-houder voor alle vragen over arbeidsrecht en werkgeversverplichtingen die bij een pgb komen kijken, terecht kunt bij Menzis. Ook bent u verzekerd voor gemaakte schade tijdens de

werkzaamheden en/of ziekte van de zorgverlener. Verder bent u als budgethouder ook verzekerd van rechtsbijstand wanneer er bijvoorbeeld een conflict ontstaat met de zorgverlener.

Daarnaast biedt Menzis tegen een kleine vergoeding (door uzelf te betalen) ook administratieve ondersteuning. Zo hoeft u zich geen zorgen te maken over de verantwoording, de loonbetaling,

het juridisch in orde maken van papieren en kunt u via internet alle gegevens en betalingen inzien.

Voor meer informatie over de ondersteuning voor pgb-houders kunt u contact opnemen met Menzis: tel. (088) 222 9020, e-mail cliëntondersteuning@ menzis.nl. www.menzis.nl/ clientondersteuning

14

Samenspel

Gebruikers zijn blij met Tafeltje Dekje In alle kernen van de gemeente Goes verzorgt het Nijverheidscentrum de warme maaltijdvoorziening onder de naam Tafeltje Dekje Goes. Dagelijks worden de diepvriesmaaltijden op de nieuwe locatie in De Poel op de juiste temperatuur gebracht en vervolgens door vrijwilligers van het UVV bij de mensen thuisgebracht.

Dit voorjaar konden gebruikers van Tafeltje Dekje via een enquĂŞte hun mening geven over de leverancier en over de maaltijdvoorziening in het algemeen. Van de circa 180 klanten hebben er 129 een enquĂŞteformulier ingevuld, waardoor sprake is van een zeer goede respons (ruim 70%). Op een aantal onderdelen is de klanttevredenheid ten opzichte van 2009 toegenomen, terwijl dit op de overige onderdelen min of meer gelijk is gebleven. Het contact met de vrijwilligers wordt door ruim 80% van de ondervraagden nog steeds als goed ervaren. Verder is men zeer tevreden over de hoeveelheden en de keuzemogelijkheden. Driekwart van de ondervraagden vindt de maaltijden goed op smaak. De andere gebruikers

vinden de maaltijden over het algemeen te flauw. De leverancier van de maaltijden heeft echter aangegeven dat dit een bewuste keuze is, omdat elke gebruiker naar eigen behoefte zout of andere smaakversterkers toe kan voegen. De inwoners van Goes en de omliggende dorpen geven Tafeltje Dekje het rapportcijfer 7,5 (in 2009 was dit 7,4). De inwoners van de dorpen ’s Heer Arendskerke, ’s-Heer Hendrikskinderen en Wolphaartsdijk waarderen Tafeltje Dekje zelfs met een 7,7. Al met al blijkt uit de resultaten dat de gebruikers tevreden zijn over Tafeltje Dekje Goes.

Ook gebruik maken van Tafeltje Dekje?

Bent u zelf niet meer in staat om een warme maaltijd te bereiden en wilt u daarom gebruikmaken van Tafeltje Dekje Goes? Neem dan contact op met een van de volgende contactpersonen: s VOOR 'OES EN OMSTREKEN 0IET VAN :UNDEREN TEL of Jan Houberg, tel. 220 569; s VOOR 7OLPHAARTSDIJK 0IET DE 7ILD TEL s VOOR S (EER !RENDSKERKE EN S (EER (ENDRIKSKINDEREN Piet Goedegebure, tel. (0113) 561 453.

www.goes.nl > Inwoner > Zorg en welzijn > Maaltijdvoorziening

Twee veranderingen bij de Regiotaxi De laatste jaren zijn de kosten van de Regiotaxi Oosterschelde gestegen. Om de Regiotaxi ook in de toekomst betaalbaar te houden, hebben de gemeenten in de Oosterschelderegio twee maatregelen genomen die allebei ingaan op 1 januari 2012.

De eerste maatregel houdt in dat er een inkomensgrens wordt ingevoerd om van het gesubsidieerde tarief van de Regiotaxi gebruik te kunnen maken. Dit betekent dat gebruikers met een inkomen dat hoger is dan

anderhalf keer het bijstands- of AOW-niveau geen gebruik meer kunnen maken van de Regiotaxi tegen het lage tarief. Bij een inkomen boven de inkomensgrens kan overigens nog wel gebruik worden gemaakt van de Regiotaxi, maar dan moet een hoger tarief worden betaald. Dit tarief is echter altijd nog lager dan het commerciĂŤle tarief van een straattaxi.

De tweede maatregel houdt in dat niet meer onbeperkt gebruik kan worden gemaakt van de Regiotaxi. Vanaf 2012 kan er nog maximaal tweeduizend kilometer per jaar met de Regiotaxi worden gereisd tegen het lage tarief.

Alle inwoners van Goes die in het bezit zijn van een pas voor de Regiotaxi zijn begin juli over dit nieuwe beleid geĂŻnformeerd. Nieuwe aanvragers worden tot 1 januari 2012 volgens de oude regels beoordeeld en vanaf deze datum volgens het nieuwe beleid. Nieuwe aanvragers zullen daarom bij de aanvraag gegevens over hun inkomen moeten verstrekken.

15

Leren rijden met de scootmobiel Heeft u via de wmo een scootmobiel toegewezen gekregen, dan is het mogelijk om een cursus of instructie te volgen om veilig met dit vervoermiddel te leren rijden.

Op initiatief van de Ouderenbonden, de ANWB en Veilig Verkeer Nederland is een cursus samengesteld. Deze landelijke cursus zorgt voor meer uniformiteit en daardoor ook voor meer kwaliteit, zodat de veiligheid van het rijden met een scootmobiel vergroot wordt. In juni heeft Goes als eerste Zeeuwse gemeente deelgenomen aan een proef als aanzet voor de landelijke cursus.

De cursus wordt eenmaal per jaar herhaald.

Het is ook mogelijk om tussen de cursussen door een instructie te krijgen van een vrijwilliger van de SMWO. Hiervoor en voor de cursus zelf kunt u contact opnemen met ouderenwerker Jan Priem van het SMWO, tel. 277 111. www.smwo.nl

>> Tijdens de praktijkles is ondermeer de Goese binnenstad het ‘oefenterrein’.

Oktober: actiemaand valpreventie

Kalender Maandag 10 t/m tot vrijdag 14 oktober In de Openbare Bibliotheek aan de Oostwal kunt u de tentoonstelling Het Zesde Zintuig bezoeken. Op een ludieke manier kunt u uw zintuigen testen. Uit onderzoek blijkt dat deze bij het ouder worden achteruit gaan. Hierdoor neemt het risico op valongevallen sterk toe.

Gelukkig beschikken we nog over een extra aanvullend ‘zesde zintuig’: ons verstand.

Gebruik je zesde zintuig, verander je gedrag en schaf hulpmiddelen aan, als dat nodig is.

Deskundige vrijwilligers begeleiden en informeren u bij het testen van uw zintuigen.

>>

Donderdag 13 oktober Om 14.15 uur is er een informatiebijeenkomst/workshop in zorgcentrum ’t Gasthuis (Kievitlaan 64, Goes). Op een ontspannen manier wordt ingegaan op valrisico’s en oplossingen.

Dit gaat een keer fout! Bel even met 249 770 en u voorkomt een valpartij.

Als ouderen ten val komen, heeft dat vaak ernstige gevolgen. Velen van hen hebben daarna langdurig of zelfs blijvend ondersteuning nodig. Dagelijks belanden bijna honderd ouderen na een valongeval in het ziekenhuis.

Het voorkomen van zo’n val ofwel ‘valpreventie’ is dan ook hard nodig en daar kunt u zelf heel wat aan doen. In heel Nederland zullen in de maand oktober activiteiten worden georganiseerd met als doel het aantal valongevallen te verminderen. In de gemeente Goes hebben SMWO en Zorggroep Ter Weel een programma samengesteld. Door deel te nemen aan de activiteiten kunt u het risico verkleinen om slachtoffer te worden van een valpartij.

Meer weten? Bel met SMWO Ouderenwerk, tel.

277 179 of 277 111. De meeste valongevallen gebeuren in en om de eigen woning. Het is dan ook verstandig om eens kritisch te kijken naar de inrichting van uw woning. Is de badkamer veilig, zijn de snoeren goed weggewerkt, heeft u losliggende kleedjes? Buitenshuis kunnen losliggende tegels, ongelijke bestrating of overhangend groen de kans op een val vergroten. Neem voor dit soort zaken contact op met de meldtelefoon van de gemeente (afd.

Openbare Ruimte), tel. 249 770.

Donderdag 20 oktober U kunt uw rollator laten keuren en afstellen.

De firma Jeremiasse is vanaf 14.15 uur aanwezig in de hal van zorgcentrum ‘t Gasthuis.

Ook is er een presentatie van allerlei handige hulpmiddelen. Loop gerust binnen.

Donderdag 27 oktober Start van de cursus In Balans, ook weer in zorgcentrum ‘t Gasthuis. In drie lessen kunt u leren hoe u zelf veel kunt doen om een ongeval te voorkomen. In de cursus wordt onder andere aandacht besteed aan medicijngebruik, lichaamsbeweging en aanpassingen in de woning.

16

Samenspel

De brandweer zoekt vrijwilligers Laat u besmetten door ‘het virus’ Als er ergens brand uitbreekt, een ongeluk gebeurt, of een tankauto met gevaarlijke stoffen kantelt, dan belt u de brandweer. Ook als dieren in nood zijn of er is sprake van ernstige stormschade door bijvoorbeeld omgevallen bomen staat de brandweer voor u klaar.

>> Brandweervrijwilligers laten hun dagelijks werk liggen en zijn in no-time ter plekke.

De vrijwillige brandweer Goes bestaat inmiddels uit zeventig man verdeeld in vijf groepen. De Goese brandweer heeft een post in Goes, in Wolphaartsdijk en in ’s-Heer Arendskerke. Voor dit interview treffen we enkele mannen van de vrijwillige brandweer op hun vrije dag op de post in Goes. Wat opvalt is het enthousiasme waarmee gepraat wordt. Met noemt het ook wel het ‘brandweervirus’.

Lees verder en laat u besmetten!

Post ’s-Heer Arendskerke Michiel Lausberg en Ferde Best zijn twee vrijwilligers die beiden nog bezig zijn met hun opleiding. Michiel wilde al van jongs af aan bij de brandweer. Hij kreeg al de kriebels in zijn buik als er zo’n grote rode brandweerwagen voorbij kwam. Uiteindelijk viel er een flyer in de brievenbus.

Net als nu, hield de brandweer een wervingsactie. Hij heeft zich aangemeld en mocht op gesprek komen. Achteraf gezien snapt Michiel niet eens waarom hij er zolang mee gewacht heeft. ‘Het virus’ had hem al snel te pakken.

Ook Ferde raakte geïnteresseerd door een wervingsactie en is inmiddels vrijwilliger bij de post ’s-Heer Arendskerke.

Opleiding en training Wie denkt dat vrijwilligers bij de brandweer amateurs zijn, zit fout. Ze krijgen dezelfde opleiding en training als de fulltime brandweerman of -vrouw. Daarom spreken ze bij de brandweer vaak van parttimers. De vrijwilliger is tegenwoordig zo goed opgeleid en getraind dat er eigenlijk sprake is van parttime hulpverleners. Het blijft natuurlijk niet alleen bij blussen. De vrijwilligers zijn net zo bekwaam

17

Word parttime hulpverlener

>>

Werken bij de brandweer is teamwork.

Het brandweerkorps is eigenlijk één grote vriendengroep; nieuwe vrijwilligers worden snel in de groep opgenomen en iedereen staat voor elkaar klaar. Alleen werken is niet aan de orde, gezelligheid speelt een grote rol en de ouwe rotten staan open voor nieuwelingen.

Dus laat u aansteken door ‘het virus’!

Maak een afspraak voor meer informatie of ga eens kijken bij een oefening. Voor alle informatie kunt u terecht op www.brandweergoes.nl.

De vrijwilligers Michiel Lausberg (links) en Ferde Best zijn allebei nog bezig met hun opleiding.

in bijvoorbeeld duiken en omgaan met gevaarlijke stoffen. En voor andere klussen zijn er juist behoorlijk wat technische vaardigheden nodig, welke de toekomstige brandweerman leert tijdens de opleiding.

Deze duurt twee jaar lang en is één keer in de week. Tot de opleiding met succes is afgerond, gaan de vrijwilligers wel mee tijdens een uitruk.

Ter plaatse blijven ze op de achtergrond en assisteren ze de collega’s.

Op deze manier doen ze gelijk wat ervaring op en nemen ze de anderen werk uit de handen. Het kost je niks om je aan te melden voor de vrijwillige brandweer, de gemeente betaalt je opleiding en voor de uren die je maakt krijg je zelfs een kleine vergoeding. Je kunt ook zelf beslissen hoeveel tijd je erin steekt, hoe vaak je snipperdagen opneemt voor bijvoorbeeld een uitruk of oefenavonden.

Balans tussen brandweer en werk De meeste brandweermensen zijn gewoon aan het werk of hebben andere bezigheden op het moment dat zij gealarmeerd worden. Zodra zij een signaal krijgen op het oproepapparaat dat ze bij zich dragen, zorgen zij ervoor dat ze binnen enkele minuten ter plaatse zijn. Bij Michiel is dat ook zo. En dat hij in ploegendienst werkt komt natuurlijk ook goed uit. Hij is vaak vrij overdag en op verschillende tijdstippen

beschikbaar. De werkgever van Ferde houdt rekening met het uitrukken van de brandweer, dus als het nodig is kan hij gelijk weg. En als hij een hele nacht in de weer is geweest, is het geen probleem als hij wat later komt. Je moet de goede balans zien te vinden tussen de brandweer en je eigen werk. Fulltime spuitgast worden ziet Ferde nog niet zitten, hij heeft het prima naar zijn zin op zijn huidige werk en wil het de komende tijd in ieder geval nog zo houden.

Zelfs de buurvrouw Bij Arjo Zoutewelle leek vrijwilliger worden bij de brandweer op het eerste gezicht eigenlijk niet zo aantrekkelijk, maar uiteindelijk is het een soort hobby van hem geworden. Wel een hobby waar het hele gezin mee te maken krijgt, want natuurlijk komt het wel eens voor dat hij onverwacht weg moet. Daarom moet er thuis altijd wat geregeld zijn, zodat hij zijn dochters bijvoorbeeld niet alleen hoeft te laten. Gelukkig is dit geen probleem, zelfs de buurvrouw schiet wel eens te hulp!

Dankbaarheid is groot Johan Molenaar is een mooi voorbeeld van een vrijwilliger die is begonnen bij de jeugd, om jaren later als vaste kracht te worden aangenomen.

Hij zegt: “Je doet het uiteindelijk voor de samenleving, om wat te betekenen voor de burgers.” Dat vindt commandant André Willemstein ook. André werd door zijn zwager besmet met ‘het virus’ en is sindsdien niet meer weggeweest. Ooit begonnen in Vlissingen en Veere, en nu al ruim vijf jaar werkzaam in Goes. Het is vooral de uitdaging die hem aanspreekt. “Je maakt zoveel verschillende dingen mee aangezien we veel verschillende taken hebben. De dankbaarheid van de burgers is groot. Daar doe je het voor!”

TEKST

Joke Boel en Debby Lavooy

18

Samenspel

Wat vindt uw partij hiervan?

‘Slot Oostende “opgraven” is zonde van het geld, zeker in deze tijd’ Opgraven is zeker zonde van het geld als er daarna niets meer mee gedaan zou worden, zoals bijvoorbeeld de muurtjes naast de Grote Kerk.

In dit geval zouden de ‘gerestaureerde restanten’ van het Slot wel eens invulling kunnen krijgen met een restaurantje, uitbreiding van het museum of iets dergelijks. Een historisch gebouw dat de identiteit van Goes in zich draagt en ook weer functioneel gemaakt wordt, is best de moeite waard om in te investeren.

Dick van der Velde, FRACTIEVOORZITTER VVD

In oktober 2009 stemde de raad in met het plan om Slot Oostende op te graven. Alleen GroenLinks stemde toen tegen. Ook wij zijn ons bewust van de archeologische waarde van het slot. Ook wij zijn nieuwsgierig wat er onder de grond op ons ligt te wachten.

We zijn inhoudelijk dan ook niet tegen het plan. Maar al in 2009 zagen we enorme bezuinigingen op ons af komen. We vonden toen en we vinden nu dat de resten van het Slot, goed beschermd, nog maar even verborgen moeten blijven. We hebben alle vertrouwen in de archeologen van nu, maar ook in die van de toekomst.

Carel Bruring, FRACTIEVOORZITTER GROENLINKS

Op vakanties bezoeken veel mensen historische plaatsen. Vaak uit nieuwsgierigheid, maar ook vanwege de sfeer.

Oude gebouwen, soms slechts ruïnes, spreken ons aan en daarom moeten we er zuinig op zijn. De plaats van Slot Oostende was wel bekend, maar er was nog nooit diepgaand onderzoek naar gedaan. De bioscoop en het restaurant zijn nu verwijderd en eindelijk kunnen de restanten van het Slot eens goed worden bekeken. Natuurlijk kost dat geld, maar daardoor komen we wel iets meer te weten over een belangrijk gebouw uit de beginperiode van de stad Goes. D66 vindt de ‘opgraving’ daarom zeker de moeite waard.

Pieter Romijn, FRACTIEVOORZITTER D66

Slot Oostende is in cultuurhistorisch opzicht van bijzondere waarde voor Goes.

Het is het oudste monument.

Heel goed dat er nu een start is gemaakt met archeologisch onderzoek. Van het oorspronkelijke slot zijn de toren en de gewelven nog intact. Wie weet kunnen we daar meer sporen vinden van Jacoba van Beieren.

Het opgraven en zichtbaar maken van het kasteel draagt ook bij aan de verdere ontwikkeling van het Masterplan Binnenstad: een mooie en aantrekkelijke binnenstad met een eigen historisch karakter. Van belang voor zowel inwoners van Goes als voor bezoekers. Opgraven dus!

Voor het CDA Goes is een aantrekkelijk binnenstad al meer dan tien jaar speerpunt van beleid.

Het masterplan heeft hieraan een enorme impuls gegeven, maar we moeten blijven investeren in ons historisch centrum. Zeker in deze tijd, waarbij minder winkelruimte nodig is, omdat steeds meer mensen winkelen via internet.

Maar ook vanwege de groeiende interesse van veel mensen in de geschiedenis van de eigen streek.

Slot Oostende, verblijfplaats van Jacoba van Beieren, markeert hoogtijdagen van Goes in onze rijke historie. Opgraven dus en mensen laten weten dat er een extra reden is om hier naar toe te komen.

Marlize Laport,

Ellemijn van Waveren,

RAADSLID PVDA

FRACTIEVOORZITTER CDA

Het van vóór 1300 daterende Slot is historisch buitengewoon interessant. Het is het eerste begin van Goes. Waar mogelijk moeten we ons cultuurhistorisch erfgoed zichtbaar maken. Opgraving is een stimulans voor de binnenstad. Het verhoogt de aantrekkelijkheid van Goes als cultuur- en winkelstad.

Te denken is aan samenwerking tussen Grote Kerk, Museum, Slot Oostende en Stoomtrein.

Ook schept het de mogelijkheid van een aantrekkelijke verbinding tussen Kolveniershof en Singelstraat. Rondom het Slot zien wij nieuwe kansen voor horeca en winkels. We moeten creatief op zoek naar financiële middelen om dit project verder vorm te geven.

Wat onze fractie betreft: creatief doorgaan op de ingeslagen weg!

Johnny Lukasse, FRACTIEVOORZITTER SGP-CHRISTENUNIE

De geschiedenis van Goes en cultureel erfgoed vindt de SP de moeite waard. Bovendien kunnen de blootgelegde resten van het slot op de mooie locatie in de binnenstad een trekker zijn voor dagjesmensen naar Goes.

Zo kan het Slot behalve cultureel ook economisch van betekenis worden. Maar het opgraven is ook weer niet dé topprioriteit.

In tijden van financieel zwaar weer kunnen we ons voorstellen dat het ontwikkelen van het gebied naar achteren wordt geschoven.

Floor van Lamoen, FRACTIEVOORZITTER SP

19

De Opdracht van Pieter >>

Wie? Pieter Paardekooper, programmacoördinator Zorg bij de afdeling Samenleving van de gemeente Goes.

Wat? Het project woonservicegebieden: in een dorp of wijk het aanbod van wonen, welzijn en zorg zo goed mogelijk afstemmen op de behoefte van de bewoners. Voor de dorpen krijgt dit eerst vorm in een dorpsplan per dorp. We zijn begonnen met ’s-Heer Hendrikskinderen (zie ook pag. 30) en op een andere manier in de wijk Goese Polder (zie ook pag. 34).

Waarom? Omdat we meer samenhang willen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. De aanwezigheid van voorzieningen mag niet van toeval afhangen.

Uitgaande van alle geledingen van de bevolking wil de gemeente vaststellen welke zorg en voorzieningen in een wijk en een dorp gewenst zijn.

Voor wie? Voor alle inwoners van een dorp of wijk, dus niet alleen ouderen.

Hoe? Per wijk en dorp gaan we, uitgaande van wat er nu al is, met de inwoners op zoek naar verbeteringen en nieuwe verbindingen in het aanbod.

Dat kan in de vorm van werkgroepen van inwoners die een onderwerp bij de kop pakken, maar ook door eenmalige medewerking aan een ‘themacafé’. In ’s-Heer Hendrikskinderen bijvoorbeeld staan nu vier werkgroepen op stapel rond gezondheid en zorg, leefbaarheid en wonen.

Met wie? Allereerst natuurlijk met de bewoners zelf. Zij zijn de ervaringsdeskundigen van hun woonomgeving.

Verder werken we nauw met de bewonersorganisatie van de wijk of het dorp samen, en ook met organisaties zoals SMWO, Thuiszorg en de woningcorporatie.

Wanneer klaar? Dit langlopende project kent heel veel mijlpalen en is nog lang niet klaar. De bedoeling is dat de eerste concrete plannen, voor ’s-Heer Hendrikskinderen en voor de Goese Polder dus, begin 2012 klaar zijn.

20

Samenspel

Creatief en competitief met zonne-energie Op 24 juni stond zonne-energie centraal op de Grote Markt in Goes. Tijdens de Mini Zonneboot Race namen basisscholen het tegen elkaar op; leerlingen van groep 7 en 8 hadden zelf een zonnebootje gebouwd. De Solar Olympics is een ontwerpwedstrijd voor scholieren van het voortgezet onderwijs, zes teams van vier scholen deden hier aan mee door een bewegend voorwerp te maken, werkend op zonne-energie. Wethouder JoAnnes de Bat en voorzitter van Delta Zeeland Fonds Cees van Liere (rechts op de foto), reikten samen de prijzen uit.

De Bloempaden: nieuwe huizen in Goes-West Aan het begin van de nog te realiseren groene zone, het verbindende element in de wijk Goes-West, komt momenteel het woningbouwproject de Bloempaden van de grond. Met een kanonschot zette wethouder De Bat symbolisch de bouwwerkzaamheden een paar maanden geleden in gang. Aan het Boterbloempad, het Kamillepad, de Korenbloemstraat en de Klaproostraat in Goes-West is de bouw, bestaande uit vier bouwblokken met in totaal 34 grondgebonden eengezinswoningen, inmiddels in volle gang.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Westeinde Makelaardij (tel. 223 320, www.makelaardijwesteinde.nl) of Marsaki (tel. 273 055, www.marsaki.nl).

Woningcorporatie RWS verhuurt 26 woningen, waarvoor tot nu toe veel belangstelling is. De overige acht zijn riante koopwoningen van verschillende types (van â‚Ź 217.500,- tot â‚Ź 240.000,- vrij op naam).

Naar verwachting zullen de 34 woningen medio december opgeleverd worden.

21

Goes beter bereikbaar De minister is aan zet Automobilisten die in de ochtendspits Goes inrijden en tijdens de avondspits de stad weer verlaten, zullen het beamen: Goes moet beter bereikbaar worden. Om het verkeer aan de zuidkant van Goes probleemloos de stad in en uit te laten vloeien moet er dus echt iets gebeuren. De gemeente Goes wil daarom langs de A58 een nieuwe afslag naar Goes. Dit is niet alleen goed voor de bereikbaarheid, maar ook voor de verkeersveiligheid, de leefbaarheid en de economische ontwikkeling van Goes.

Om de afslag te kunnen betalen wordt een bijdrage van het Rijk gevraagd. De gemeente hoopt dat de minister van Infrastructuur & Milieu dit najaar toezegt dat het Rijk meebetaalt aan de afslag. Om goed beslagen ten ijs te komen bij de minister, zijn er ontwerpen voor de afslag gemaakt op twee verschillende plekken. Of de afslag er echt komt, is dus pas zeker als de minister heeft gezegd dat het Rijk eraan meebetaalt. Na studie is een oostelijke en een westelijke variant voor de afslag ontworpen. Welke van deze twee uiteindelijk gemaakt wordt, hangt af van het oordeel van

Rijkswaterstaat. Die bekijkt welke variant het beste voldoet aan de regels over verkeersveiligheid en verkeersdoorstroming.

Als de nieuwe afslag vanaf de A58 richting Goes wordt gemaakt, dan moet er ook een verbindingsweg worden aangelegd tussen de A58 en het centrum van Goes. Hiervoor zijn vier mogelijkheden bekeken. Om een goede keuze te kunnen maken zijn er klankbordgroepen ingesteld. Iedereen kon zich hiervoor aanmelden en zevenentwintig bewoners hebben, verdeeld over vijf sessies, meegedacht over de verbindingsweg. Er is gepraat

De ontwerpen van de varianten voor de afslag en de zuidelijke verbindingsweg zijn te bekijken op www.goes.nl > Inwoner > Verkeer en vervoer > Goes beter bereikbaar.

over de exacte routes, de groene invulling, veiligheid voor fietsers en voetgangers en de inrichting van kruisingen en rotondes. Bij de klankbordgroepen was een voorkeur voor het ‘bostracé’. Dit tracé loopt vanaf het Poelplein via de Nansenbaan naar de A58.

De Van Hertumweg wordt in dit ontwerp verlegd naar het westen, waardoor het bestaande bos een directe relatie krijgt met de wijk.

Het college van B&W besluit in het najaar welke variant wordt aangelegd als de afslag er komt. Zaken die het college meeneemt in deze keuze zijn onder andere het effect op de verkeersveiligheid, de verkeersdoorstroming en natuurlijk ook de kosten.

Nijverheidscentrum heeft nieuwe plek Door de brand in februari was het Nijverheidscentrum aan de Houtkade genoodzaakt een nieuwe plek te zoeken. Die werd gevonden en sinds juni is het Nijverheidscentrum gevestigd in een ruime loods aan de Dirk Dronkersweg in De Poel III. Mensen die een uitkering aanvragen, werken hier eerst zes weken met hout, metaal, fietsen of textiel, of ze gaan aan de slag in de schoonmaak of productie. Gedurende die periode worden deze werkzoekenden naast hun werk ook door de gemeente begeleid en getraind om zo snel mogelijk (weer) betaald werk te vinden.

22

Samenspel

Een blik in het huishoudboekje van de gemeente Alle inwoners van Goes hebben recht op voorzieningen, veilige wegen, goed verzorgde openbare ruimte en nog veel meer. De gemeente moet er voor zorgen dat al deze zaken in orde zijn.

Dit kost natuurlijk veel geld. Elk jaar moet het college van burgemeester en wethouders verantwoording afleggen aan de gemeenteraad over hoe het geld precies besteed is. Dit gebeurt in de jaarrekening waarin wordt teruggekeken op de inkomsten en uitgaven van het voorgaande jaar.

De volledige jaarrekening vindt u op www.goes.nl > Bestuur en organisatie > Gemeenteraad > via de kalender of agenda gaat u naar 16 juni 2011 waar u de jaarrekening en bijbehorende stukken kunt downloaden.

Tijdens de raadsvergadering van donderdag 16 juni heeft de gemeenteraad van de jaarrekening over 2010 vastgesteld. Het jaar 2010 is afgesloten met een positief resultaat van € 3,9 miljoen. Dit geld heeft de gemeente na 2010 dus 'over'. Dit bedrag is het verschil tussen geld dat de gemeente heeft ontvangen en uitgegeven in 2010.

De belangrijkste redenen voor het positieve resultaat zijn: ò ,QYHVWHULQJHQ GLH JHSODQG ZDUHQ YRRU ]LMQ QLHW RI niet volledig uitgevoerd. In totaal is dit 1,8 miljoen euro, waarvan 1,2 miljoen euro nog niet is besteed aan het Actieplan Jeugdwerkloosheid Zeeland. ò 'H DIVFKULMYLQJHQ RYHU LQYHVWHULQJHQ LQ ZDUHQ ODJHU dan van te voren was ingeschat. ò 2PGDW HU PHHU JURWH ERXZYHUJXQQLQJHQ ]LMQ aangevraagd, heeft de gemeente meer inkomsten gekregen vanuit leges bouwkosten. ò (U LV HHQ YRRUGHHO EHKDDOG PHW RP]HWEHODVWLQJ HU LV EWZ terugontvangen over de jaren 2004 t/m 2010.

Er wordt € 1 miljoen toegevoegd aan de reserve ‘majeure projecten’ en € 1,1 miljoen aan de algemene reserve.

Er zijn verschillende redenen om zo'n reserve op te bouwen. Zo is de gemeente verplicht om een buffer te hebben waaruit tegenvallers en risico's opgevangen kunnen worden. Daarnaast heeft de gemeente bestemmingsreserves voor bijzondere projecten.

Herbestemde gebouwen bekijken In de periode dat deze Samenspel wordt bezorgd, is het Open Monumentendag: zaterdag 10 september. Leest u dit voor die datum, dan heeft u nog de gelegenheid een leuke zaterdag te beleven. Goes doet voor de vijfentwintigste keer mee aan de Open Monumentendag. Dit jaar is het landelijke thema ‘Nieuw gebruik, Oud gebouw’ en gaat over herbestemming. De gemeente geeft aan

dit thema invulling door aandacht te besteden aan monumentale gebouwen die in de loop der tijd een nieuwe bestemming hebben gekregen. Daarnaast is er ook extra aandacht voor het varend erfgoed. Ook tal van andere monumenten zijn op deze dag geopend. De Villa (foto) is een voorbeeld van een monumentaal gebouw dat al meerdere functies heeft gehad.

Het volledige programma staat vermeld in de speciale Open Monumentendagfolder Nieuw gebruik, Oud gebouw en in de folder Varend Erfgoed. Beide zijn te downloaden via www.goes.nl of op zaterdag 10 september te vinden bij de kraam van het comité Open Monumentendag.

23

Onder het spoor door Spoortunnel maakt straks einde aan lang en vaak wachten voor spoorbomen Van Hertumweg

Met de aanleg van een tunnel en alles wat erbij komt, zijn vele miljoenen euro’s gemoeid. Het gemeentebestuur zal een beslissing om dergelijke voorzieningen te realiseren dan ook alleen maar nemen als dit onderdeel is van een plan waarmee de gemeente Goes vele tientallen jaren uit de voeten kan. Het kiezen van de juiste plaats en het ontwerpen van de juiste tunnel is daarom een ingewikkeld en langdurig proces. Het plan is om in 2014 met de aanleg van de tunnel te starten.

Dat lijkt nog ver weg, maar er moet nog veel worden voorbereid, ondermeer in overleg met ProRail en NS, omdat deze instanties een belangrijke rol spelen in de totstandkoming van de plannen. De toekomstige situatie is voor hun bedrijfsvoering van groot belang en de gemeente is daarom verplicht om rekening te houden met hun voorwaarden en uitgangspunten. De verwachting is dat komend najaar een eerste, globaal plan gepresenteerd kan worden.

De Nacht van de Nacht De Stichting Natuur & Milieu organiseert op zaterdagavond 29 oktober voor de zevende keer de Nacht van de Nacht.

Dit gebeurt in samenwerking met milieufederaties uit alle provincies. Overal in het land vinden nachtelijke activiteiten plaats die het publiek ‘de schoonheid van echte duisternis’ laten zien en bewust maken van lichtvervuiling. Ook de gemeente Goes doet dit jaar mee aan de Nacht van de Nacht en wel door de aanschijnverlichting van de Grote of Maria Magdalenakerk, het Stadhuis en de Stenen Brug op deze avond niet te laten www.nachtvandenacht.nl

>>

De spoorkruising in de Van Hertumweg is zo’n situatie waar de gemeente zo snel mogelijk verandering in wil brengen. Het plan hiervoor bestaat niet alleen uit de aanleg van de tunnel zelf, maar houdt ook in dat er in de

directe omgeving veel infrastructuur moet worden aangepast. Ook de bereikbaarheid van bestaande gebouwen en voorzieningen zoals parkeerterreinen en bushaltes moet opnieuw worden bekeken. Bovendien wil de gemeente ‘de onderdoorgang Van Hertumweg’, gelegen in het Stationsgebied, meer kwaliteit geven dan alleen maar een weg in een betonnen bak onderdoor het spoor.

Een ‘artist-impression’ van een mogelijke uitvoeringsvorm.

>>

Een gelijkvloerse kruising van een spoorweg met een weg voor autoverkeer, fietsers en voetgangers is altijd een ‘potentieel conflictpunt’, zoals verkeerskundigen het noemen. Ondanks alle voorzorgsmaatregelen om ongelukken te voorkomen is het toch altijd goed opletten geblazen. En op zo’n gelijkvloerse spoorwegovergang voelt geen enkele weggebruiker zich echt veilig. De slagbomen gaan meestal dicht op het moment dat we haast hebben en juist geen oponthoud kunnen gebruiken. Als dan bovendien het aantal treinen steeds groter wordt en de goederentreinen steeds langer worden (in de toekomst tot wel 750 meter!), wordt de spoorwegovergang een belemmering voor een goede verkeersdoorstroming.

Bij het uitrukken van brandweer, ambulance en politie kan dit zelfs van groot belang zijn voor het redden van mensenlevens. Ook het treinverkeer zelf is gebaat met het opheffen van gelijkvloerse kruisingen en het aanleggen van tunnels op deze plaatsen. We kennen allemaal de verhalen van treinmachinisten die geconfronteerd worden met onoplettende of roekeloze weggebruikers die plotseling nog net vóór hun trein proberen het spoor over te steken.

Nog even wachten voor de spoorwegovergang aan de Van Hertumweg.

24

Samenspel

‘De bonus: mensen zeggen elkaar hier gedag!’

Goes genomineerd voor Beste Binnenstad 2011-2013 Met Gouda en Hoogeveen is Goes in de race om op 6 oktober de titel Beste Binnenstad 2011-2013 in de categorie middelgrote steden in de wacht te slepen. Samenspel wandelde met twee insiders door de straten en praatte met ze over de titelkansen en of het misschien nóg beter kan.

Ronald Saaman is eigenaar van koffiehuis ’t Geveltje aan de Kreukelmarkt en bestuurslid van de Ondernemersorganisatie Goes (OOG).

Hij is nauw betrokken geweest bij de metamorfose die de binnenstad de laatste jaren heeft ondergaan. “Toen wethouder Linssen zo’n tien jaar geleden met dit plan kwam, zei bijna iedereen: ‘Kansloos!’ En kijk nu eens om je heen!” Saaman staat dan ook vierkant achter de kandidatuur van Goes: “Die titel hoort gewoon hier.

Het is toch niet voor te stellen dat het in andere steden nóg mooier en leuker is dan in Goes!?” Zijn gesprekspartner Tonny Hoogerheide moet wel een beetje lachen om het enthousiasme van de horecaondernemer, maar ook hij geniet als ‘gebruiker’ met volle teugen van het Goese centrum. Hij is gepensioneerd, woont in Goes-Zuid en komt elke dag wel een keer ‘in de stad’ voor een boodschapje en een bakkie thee. Voor die versnapering heeft hij drie vaste adressen, die hij afwisselend bezoekt: ’t Geveltje, De Bult aan de Oostwal en Brazee aan het Kolveniershof. “Ik zie de stad dus dagelijks en zo’n beetje van alle kanten. En ik kom met de fiets, de auto of de scooter.”

25

1

Samenspel

September 2011

Magazine over Goes Beste Binnenstad? | Een verrassend mooi buitengebied

De doorslag Het sterke punt van de Goese binnenstad vindt Hoogerheide de prachtige leigrijze bestrating, de ruimte in de winkelstraten en de logische loopstructuur: “Er zijn veel mooie rondjes te lopen; je bent geen energie kwijt aan heen-en-weer.” Saaman prijst daarbij vooral het winkelaanbod: “Er is een goede afwisseling van grote winkels van de ketens en kleine, meer aparte winkels. Er zijn bijvoorbeeld altijd weer nieuwe ondernemers, ook allochtonen, die een winkel openen. Dat maakt het winkelaanbod heel verrassend en dat moeten we blijven stimuleren.”

Uiteraard komt de verantwoorde mix van oud en nieuw in de binnenstad ook als sterk punt naar voren; moderne panden detoneren over het algemeen niet tussen de puien uit voorbije eeuwen.

Maar de bonus die de jury tijdens het bezoek in september hopelijk aan den lijven zal ervaren, is volgens beide heren de prima sfeer, de Goese gemoedelijkheid: “De vriendelijkheid van de Goesenaren gaat zeker weten de doorslag geven. Mensen zeggen elkaar gedag hier!”

Ronald Saaman (links) en Tonny Hoogerheide

Jaargang 42 | Nummer 2 | www.goes.nl

>>

Streekfunctie Dat brengt ons bij wat lange tijd als een bottleneck is ervaren: het parkeren in Goes. Hoogerheide kan z’n fiets en scooter al langere tijd goed kwijt en sinds een half jaar ook z’n auto in de parkeergarage Westwal.

“De mensen moeten nog wel wennen aan die nieuwe mogelijkheid,” zegt hij. “Logisch dat het transferium nu weg is. Dat was ook makkelijk, maar in feite nu overbodig.” Beide heren zijn blij met de parkeergarage.

Saaman blijft wel een groot voorstander van nog een parkeergarage, aan de Oostwal: “Dan is het voor iedereen makkelijk en aantrekkelijk om naar de binnenstad te komen. Niet alleen voor de mensen uit onze eigen dorpen en wijken, want laten we niet vergeten dat Goes ook een enorme streekfunctie heeft!”

Wat vindt u van de binnenstad?

De online-enquête ‘Wat is uw Goes gevoel’ die in mei en juni is gehouden, leverde over de Goese binnenstad het volgende op: 83% vindt het een mooie binnenstad is; 87% winkelt er aangenaam; 80% eet er graag.

Een greep uit uw suggesties: Grote Markt autovrij en meer koopzondagen, pinautomaten, parkeer-gelegenheid, rustbankjes in de lange winkelstraten en vertier in de winkelstraten.

26

Bankenplan Maar heren, het is toch niet alleen maar geweldig? Wat kan er nog beter? Waar zou de jury over kunnen vallen? “Misschien is Goes net wat te kleinschalig voor de titel,” peinst Saaman, “maar aan de andere kant: we passen wel prachtig in de middencategorie van dertig- tot zeventigduizend inwoners. Ik heb ook geen idee of zo’n wandelende jury zal merken dat hier systematisch het kauwgum van de bestrating wordt verwijderd. Dat moeten we ze dan inderdaad dan maar zelf vertellen.” Hoogerheide vindt het knap lastig om zwakke punten te bedenken: “Tja. De toegankelijkheid voor mensen met beperkingen is ook sterk verbeterd de laatste tijd; dat zit wel goed.” En de rustbankjes in de twee lange winkelstraten… “Nu je het zo zegt, dat mogen er inderdaad wel meer zijn en ook wat breder, zodat een ouder winkelend echtpaar even samen kan pauzeren.” Hoogerheide vertolkt hier onbewust een veelgehoorde suggestie in de enquête ‘Wat is uw Goes gevoel’ (zie kader en pag. 33). “Daar moet de gemeente nog maar ’s goed naar kijken. Dat zullen ze dan wel een Bankenplan noemen...”

Samenspel

Weelderige pot petunia’s We kuieren door de winkelstraten en zien Ben Verberk van de Betho zwerfvuil verzamelen. “De Betho doet goed werk in de binnenstad, maar Ben toch wel in het bijzonder. Hij doet wat extra’s, hij ziet zijn werk als een missie.” Een paar winkelpanden staan leeg, helaas.

“Dat oogt niet leuk,” zegt Saaman, “dus hebben we er als OOG voor gezorgd dat er grote fotopanelen voor de ramen komen.” Wat vinden de heren ervan dat je nu niet kunt pinnen in de binnenstad? “Jammer natuurlijk,” beaamt Saaman, “maar daar komt zeer waarschijnlijk verbetering in: een pinautomaat bij Imha op de Kreukelmarkt en over eentje in het oude postkantoor wordt ook ernstig nagedacht. Met die op de Dam erbij zou je dan op drie komen en dat is niet slecht.” We lopen door de Gasthuisstraat, een van de winkelstraten waar zowel gelopen als gefietst mag worden. “Ook typisch Goes: dat gaat gewoon goed. Heeft ook met de gemoedelijke sfeer te maken,” zegt Saaman.

Nog even over die sfeer: zou meer en gevarieerdere straatmuziek - dus niet alleen het draaiorgel - niet welkom zijn? Hoogerheide: “Ja, dat zou leuk zijn, al heb je dan natuurlijk wel met verschil van smaak te maken.

Maar het zou toch prachtig zijn als de Goese muziekverenigingen vaker in de open lucht spelen, bij wijze van repeteren. De Grote Markt is er bijvoorbeeld groot genoeg voor.” We besluiten de rondwandeling in de Zusterstraat, onder een lantaarnpaal met een weelderige pot perkplanten eraan. Hoogerheide wijst omhoog: “Fleurig hé!?” Laat de jury straks ook af en toe naar boven kijken, na gegroet te zijn door de Goesenaren!

TEKST

Arend van der Wel

27

De Ruilwinkel is weer open Sinds kort is het weer mogelijk om de Ruilwinkel in de Couwervestraat te bezoeken. Hier kun je punten verdienen wanneer je spullen komt brengen of een dienst uitvoert voor iemand anders en met die punten andere artikelen of diensten ‘kopen’. Na de brand van dit voorjaar was de ruilwinkel een aantal maanden gesloten. Erg jammer vonden de vrijwilligers, buurtbewoners en bezoekers, want de ruilwinkel voorziet in een sociale functie. De Ruilwinkel is op maandag tot en met vrijdag van 13.00 tot 17.00 uur open.

>> Er wordt weer volop geruild.

Minder verkeersborden in ’s-Heer Arendskerke Het gemeentelijk verkeersbeleid is onder meer gericht op het daar waar mogelijk inperken van verkeersregels, -borden en -tekens. Dit is niet alleen vanuit de wens onnodige beperkingen terug te dringen, maar vooral ook om daardoor de attentiewaarde van de belangrijkere verkeersborden te verhogen.

Onderzoek heeft uitgewezen dat in de kern ’s-Heer Arendskerke het verwijderen van een aantal borden gewenst is. Het gaat daarbij om verkeersborden die geen toegevoegde waarde hebben, omdat op die plek de situatie overzichtelijk genoeg is. Het weghalen van de overbodige borden, dat binnenkort gaat gebeuren, zal daarom niet ten koste gaan van de verkeersveiligheid.

De dorpsvereniging is nauw betrokken geweest bij de verkeersbordensanering.

>> Een van de verkeersborden die binnenkort verdwenen zal zijn.

28

Samenspel

De rijke geschiedenis van Slot Oostende Heeft u nog oude foto’s of tekeningen van Slot Oostende en wilt u helpen bij het onderzoek naar dit bijzondere stukje geschiedenis van Goes? Neem contact op met het gemeentearchief, tel. 249 600.

Het besluit van de gemeente om de historische locatie Slot Oostende bloot te leggen is deels tot uitvoer gebracht. De oude bioscoop is inmiddels gesloopt.

Hierdoor zijn de funderingen van het oude slot zichtbaar geworden.

Ook het strippen van het voormalig Grieks restaurant heeft verschillende elementen van weleer zichtbaar gemaakt. Na de zomer zal archeologisch onderzoek hopelijk meer leren over de geschiedenis van het slot. Dat die geschiedenis een hele rijke is, staat buiten kijf. Het oudste gebouw van Goes is sinds de bouw in de 12e eeuw eigendom geweest van veel adelen en andere notabelen en het decor van verschillende historische gebeurtenissen in de stad Goes.

Bewoners Het slot is vernoemd naar Jan van Oostende. Hij wordt echter pas eind van de 15e eeuw eigenaar. Vóór die periode heet het gebouw Torenburg en is het onder andere in handen van de heren van Schenge, van Borsele en later baljuw Wolfert van de Maalstede. Deze laatste gaat failliet en verwaarloost vervolgens het kasteel. Van Oostende laat het gebouw herstellen en breidt het uit. Ook laat hij een deel van de slotgracht dempen, waardoor er huizen aan de Sint-Adriaanstraat gebouwd kunnen worden. Verschillende eigenaren volgen, waarbij het gebouw onder andere dienst doet als schuilplaats voor vluchtende nonnen tijdens de Reformatie in 1577, als feestlocatie voor het kolveniersgilde in 1618 en als hospitaal in 1747. Er is zelfs nog een tabaksfabriek in de periode rond 1800. Kenmerkend in deze jaren is dat het slot steeds verder ingebouwd raakt.

Na 1850 krijgt het pand een horecabestemming die het in de 20e eeuw blijft houden. In 1928 wordt de bioscoop achter het slot gebouwd.

Proefsleuf Na de zomer gaat het archeologisch onderzoek van start.

Een onderdeel hiervan is het aanbrengen van een proefsleuf van drie meter diep. Hiermee kijkt men bijvoorbeeld naar de structuur van de bodem. Uiteraard hoopt men nog meer vondsten te doen die informatie bevatten over de geschiedenis van het slot en het omliggende terrein. Wat nu bijvoorbeeld al uit de oude fundering blijkt, is dat het slot vroeger ronde muren had. Aangezien dat later niet meer zo was, valt aan te nemen dat de oprukkende stad het terrein rechthoekig heeft gemaakt. De verschillende onderzoeken worden afgesloten met een rapport. Dit rapport vormt de basis voor de verdere ontwikkeling van het gebied. Tot het onderzoek wordt hervat, zijn de locatie en de vondsten volledig afgeschermd. Dit gebeurt niet alleen ter bescherming van de verschillende elementen, maar ook van de mensen die een kijkje willen nemen op het inmiddels slecht begaanbare terrein. Dit laatste kan overigens wél onder begeleiding op Open Monumentendag.

Geïnteresseerden kunnen zich die dag aanmelden bij de kraam van de organisatie op de Grote Markt.

29

Hoe ver zijn we met de millenniumdoelen? (3) Goes is in 2010 uitgeroepen tot meest Inspirerende Millennium Gemeente van Nederland. Onze gemeente ondersteunt de acht doelen die de Verenigde Naties zich tijdens het millennium gesteld hebben. Goes levert een concrete bijdrage aan de doelen 7 en 8: duurzaam leefmilieu en eerlijke handel. Maar het is de moeite waard om voor alle doelen te bekijken of we er wat mee kunnen, als gemeente, maar ook als individu of als vereniging, instelling of bedrijf.

Daarom bespreken we in Samenspel de acht doelen die in 2015 moeten zijn bereikt. de basisschool gaat, is tussen 1999 en 2009 gestegen van 89 naar 96. Wereldwijd is de politieke vertegenwoordiging van vrouwen tussen 2000 en 2011 toegenomen. Toch spelen mannen nog steeds een dominante rol. Het aandeel vrouwen in het parlement in ontwikkelingslanden steeg van 12% in 2000 tot 18% in 2011. In de ‘ontwikkelde’ landen steeg het percentage van 16 naar 23.

Traditioneel werken veel vrouwen in ontwikkelingslanden in de landbouwsector en zijn zij ondervertegenwoordigd in andere sectoren.

Het maakt ze kwetsbaar, omdat het werk in de landbouwsector meestal onbetaald is. De vrouwen missen zo bovendien de zekerheid en sociale bescherming van loonarbeid. Tussen 1990 en 2009 steeg het aandeel vrouwen dat buiten de landbouwsector werkt in alle ontwikkelingsregio’s tot gemiddeld 29%. Dit overigens met grote verschillen tussen de continenten. Ter vergelijking: in de ontwikkelde landen ligt dit percentage op 48%.

www.millenniumdoelen.nl

>>

Doel 3: Gelijkheid mannen en vrouwen Mannen en vrouwen hebben formeel dezelfde rechten. De praktijk is echter anders. Zo gaan er in veel arme landen minder meisjes naar school dan jongens. Meisjes worden vaak thuis gehouden omdat de ouders er vanuit gaan dat ze later toch zullen trouwen en kinderen krijgen. Dan kunnen ze meteen mee helpen in en om het huis. De doelstelling is dat er in 2015 net zoveel meisjes als jongens naar school gaan in het basisonderwijs en in het middelbaar en hoger onderwijs. De trend is positief. Het percentage meisjes dat naar

Heeft u of uw organisatie projecten die direct met Millenniumdoel 3 te maken hebben? Laat het ons weten door een mailtje te sturen naar fairtradegemeente@goes.nl.

Een klas vol leergierige meisjes in Kamuli, Oeganda.

30

Samenspel

Het eerste dorpsplan komt uit ’s-Heer Hendrikskinderen Onder aanvoering van de dorpsraad, officieel de Vereniging Bewonersbelangen ’s-Heer Hendrikskinderen geheten, zijn de inwoners van dit dorp aan de slag gegaan om een dorpsplan te schrijven.

Hierin komen alle wensen en ideeën te staan die de leefbaarheid van het dorp in de meest brede zin van het woord zullen vergroten. Mede op basis van dit dorpsplan beslist de gemeente later welke verbeteringen uitgevoerd zullen worden en wanneer (zie ook pag. 19).

Het proces dat leidt tot het dorpsplan is begonnen op 22 juni toen zo’n veertig inwoners tijdens een bijeenkomst in het Heer Hendrikhuis hun eerste bijdrage aan de toekomst van het dorp konden leveren. Zo kon er gereageerd worden op de cijfers over ’s-Heer Hendrikskinderen uit het onderzoek ‘De Sociale Staat van Zeeland’ van Scoop/Provincie Zeeland.

Eerder is al een werkgroepje aan de slag gegaan over de speelvoorzieningen in het dorp. Nu staan drie andere werkgroepen klaar om te beginnen: over leefbaarheid/wonen/vrije tijd, over verkeer/mobiliteit en over gezondheid/zorg. De gemeente ondersteunt het proces dat zal leiden tot het eerste dorpsplan binnen de gemeente, maar de werkgroepen hebben een ‘dorpseigen’ gespreksleider en notulist. Bij de tweede bijeenkomst van de werkgroepen komen er enkele ‘specialisten’ van de gemeente en andere organisaties bijzitten om de ideeën te kunnen toetsen op haalbaarheid en plannen te maken hoe dit uit te voeren.

Rond de jaarwisseling zijn het dorpsplan en uitvoeringsplan klaar.

>>

Onderzoek naar veiligheid en leefbaarheid In mei is een enquêteonderzoek afgerond naar de veiligheid en leefbaarheid in de wijk Goese Polder en in het dorp ’s-Heer Hendrikskinderen. In het onderzoek worden de uitkomsten vergeleken met een vergelijkbaar onderzoek van de Veiligheidsmonitor twee jaar geleden.

Niet alleen is er in het onderzoek ingegaan op de fysieke leefomgeving, maar ook op de kwaliteit van de sociale woonomgeving en de veiligheid. De Goese Polder scoort over het algemeen iets minder op de indicatoren van de Veiligheidsmonitor. ’s-Heer Hendrikskinderen scoort over het algemeen positiever. De resultaten van het praktijkonderzoek hebben geleid tot een aantal aanbevelingen. Bekijk deze aanbevelingen en alle uitkomsten op: www.goes.nl/onderzoek.

Dorpsbewoners met elkaar aan de praat over de toekomst van ’s-Heer Hendrikskinderen.

De juiste omgangsvormen Medewerkers van de gemeente Goes hebben gelukkig maar weinig te maken met agressie en geweld. Komt het voor, dan is het over het algemeen in de vorm van agressief taalgebruik en intimiderend gedrag. Vaak is het een afreageren van onmacht en/of frustratie over de situatie waarin men zich bevindt, of omdat bepaalde regels nu eenmaal moeten worden nageleefd. Maar soms gaat het veel verder en wordt agressie een bewuste daad om iets geregeld te krijgen. Wat deze gedragingen gemeen hebben, is dat ze allemaal in meer of mindere mate een uitwerking hebben op medewerkers, medebezoekers en de organisatie. De gemeente is daarom als werkgever verplicht

om beleid te maken tegen agressie en geweld. Vandaar dat een veiligheidsprotocol voor de medewerkers en huisregels voor bezoekers zijn vastgesteld.

Deze huisregels gaan ervan uit dat iedereen zich respectvol gedraagt, zowel naar gemeentemedewerkers als naar overige bezoekers en daarbij de algemeen maatschappelijk geaccepteerde omgangsvormen in acht neemt.

Uiteraard kan iedereen rekenen op dezelfde respectvolle behandeling van de kant van de gemeente. Toch kan het zijn dat u ontevreden bent over hoe de gemeente u heeft behandeld.

Als dat zo is, kunt u een klacht indienen.

De huisregels zijn te lezen in het Stadskantoor.

Over het indienen van een klacht leest u op pag. 31 en kunt u alles vinden op www. goes.nl > Contact.

31

Ontevreden?

Kom met uw klacht eerst naar ons!

De gemeente doet haar best om u zo goed mogelijk van dienst te zijn. Toch kan het zijn dat u ontevreden bent over hoe de gemeente u heeft behandeld.

Voelt u zich onbehoorlijk behandeld door een bestuurder, een afdeling of een van de medewerkers? Daar mag u over klagen.

Iedereen heeft daar recht op.

Hoe dient u een klacht in?

Dat kan schriftelijk (met een brief of een klachtenformulier), per e-mail of mondeling. Meer informatie over de klachtenregeling, de behandeling van uw klacht en het klachtenformulier vindt u op www.goes.nl > Contact of u belt met de klachtencoördinator, Annemarie Vleugel, tel. 249 612.

Culifair smaakt naar meer

Het was gezellig druk en de maaltijden waren niet aan te slepen tijdens de Culifair op donderdag 28 juli op de Grote Markt. Koks van vijf Goese toprestaurants hadden deze dag de handen ineen geslagen om in een gemeenschappelijke keuken maaltijden te serveren met ‘eerlijke’ ingrediënten, begeleid door een glas fairtrade wijn. Naast het geïmproviseerde

marktrestaurant stonden er acht stands met voorbeelden van en informatie over fairtrade producten.

De centrale boodschap was dat de leveranciers van de grondstoffen een eerlijke prijs verdienen voor hun harde werken. Het heeft er alle schijn van dat Culifair een waardige, ‘mondiale’ opvolger is van de Smaak van Zeeland.

32

Samenspel

Evenementen in de nazomer Afgelopen zomer heeft u kunnen genieten van uiteenlopende evenementen: het multiculturele festival Kleurrijk Goes, het kinderconcert Concert4Kids, de Nostalgische Dag, CuliFair, Dancetour, Goes Kinderstad en MuziKade in de prachtige haven van Goes. En het is nog niet op!

Zaterdag 17 september, 19.30 uur: Confetti Taptoe Na het grote succes van vorig jaar houdt Jeugdkorps Confetti, samen met andere korpsen, dit jaar voor de tweede keer een taptoe op de Grote Markt. Toegang vrij!

Zaterdag 24 september: drie ‘eerlijke’ modeshows.

>>

>>

Weekend 23 t/m 25 september: Modeweekend Het laatste weekend van september is het Modeweekend in Goes. Op vrijdag natuurlijk het bekende Fashion Event in de Grote Kerk. Hier laten modezaken de nieuwste wintercollectie zien en na afloop zijn er muzikale optredens. Kaarten kosten € 25,- (inclusief welkomstdrankje, hapjes en een goodiebag) en zijn te koop bij de deelnemende winkels. Zaterdag is er in de Grote Kerk de gratis te bezoeken Fairwear Fashion Show: drie modeshows

(13.30, 14.30 en 15.30 uur) waar de modellen gekleed gaan in modern vormgegeven kleding, gemaakt van ‘eerlijke’ stoffen.

Verder is er een fair markt. Op de zondag is het koopzondag in de binnenstad. ’s Avonds kunt u genieten van het prachtige Stenenbrug Concert Autumna.

14 oktober: Bluesroute In vijftien horecazaken is het weer genieten geblazen met heel wat bluesbandjes.

En verder Om alvast te noteren: de intocht van Sinterklaas (19 november), de Scaldis Fair (23 t/m 26 november) en de Sinterklaas koopzondag (27 november). www.goespromotie.nl

Het Fashion Event ten voeten uit.

33

Wat vinden we zelf van Goes?

‘Wat is uw Goes gevoel?’ Onder deze titel startte op 11 mei een online enquête. Een kleine drie weken later hadden meer dan duizend mensen de enquête ingevuld. Bewoners van Goes, ondernemers en werknemers en natuurlijk bezoekers gaven hun mening. De enquête is gehouden om in de komende jaren te kunnen beoordelen of de kwaliteit van het wonen en werken naar het oordeel van de bewoners en bezoekers is toegenomen. Verder bieden de uitkomsten aanknopingspunten om aan bepaalde zaken in Goes extra aandacht te besteden. Hierbij ziet u als voorbeeld enkele cijfers uit de uitslag. Op pag. 25 kunt u lezen wat u vindt van de Goese binnenstad. Meer resultaten van het onderzoek zijn te vinden op de website van de gemeente.

In Goes is het fijn wonen.

Dat onderschrijft maar liefst 86% van de respondenten.

Daarnaast worden de medische voorzieningen (74% mee eens) en veiligheid (75% mee eens) gewaardeerd. Positief, maar iets minder uitgesproken, scoort Goes als het gaat om:

>>

www.goes.nl > Nieuws > Uitslag onderzoek ‘Wat is uw Goes gevoel?’

Een paar cijfers

Naar uw mening zijn er genoeg mogelijkheden om te sporten in Goes.

De Poel II is in trek Na een relatief rustige periode zijn er weer ontwikkelingen op bedrijventerrein De Poel. Op de Poel II is Autoteam vergevorderd met Carvillage II, direct naast Carvillage I aan de Pearyweg. Bij de bouw is gelet op energiebesparing, waaronder duurzame verlichting. Aan de Diazweg gaat Bluekens Truck en Bus bouwen op de kop van het schiereiland met zicht op en vanaf de A58. De nieuwbouw zal ongeveer 1.800 m2 beslaan en begin 2012 klaar zijn. Directeur Jan de Roover:

s het aanbod van dienstverleners (71% is daar tevreden over); s de bereikbaarheid van de stad met auto en openbaar vervoer (59% en 67%); s het aanbod aan sportfaciliteiten (71%); s de kwaliteit van het onderwijs (60%).

‘’We hebben vertrouwen in de Zeeuwse economie. Om dat te onderstrepen investeren we in nieuwbouw. Voor onze Zeeuwse klanten betekent dat een betere efficiency en bereikbaarheid.’’ Dahab Auto’s gaat begin 2012 bouwen aan de Cookweg en hoopt daar in te trekken in het najaar van 2012.

De Poel III weer up to date

>>

De Poel III is klaar voor de 21e eeuw. Het kleine, uit de jaren ’60 daterende bedrijventerrein, heeft een ware gedaantewisseling ondergaan.

De klinkers zijn vervangen door asfalt. Er is een verbinding gemaakt naar De Poel II door de tot voort kort doodlopende Livingstoneweg te verbinden met de Dirk Dronkersweg, waardoor het gebied van twee kanten bereikbaar is. Ook technisch zijn er verbeteringen aangebracht.

Het verouderde rioleringssysteem is vervangen. Voortaan wordt het hemelwater dat van de daken komt afgevoerd via een schoonwaterriool. En er zijn nieuwe lichtmasten geplaatst. De revitalisering van De Poel III heeft 1,6 miljoen euro gekost. Vanwege een forse subsidie van de provincie Zeeland was het mogelijk om de verbinding met De Poel II te maken, wat ook de noodzaak met zich meebracht voor een nieuwe spoorwegovergang. Om de verbinding tussen de Poel III en De Poel II te kunnen realiseren, is een bedrijfsgebouw dat in gebruik was bij Alpha Finishing aangekocht en gesloopt. Het bedrijf dat voorheen in twee loodsen was gehuisvest kon blijven zitten omdat er ruimte beschikbaar kwam in het bedrijfspand van de buren.

De Poel III met de nieuwe spoorwegovergang.

34

Samenspel

Meer samen in de Goese Polder Van WIJK naar DIJK Wat Is Je Kracht?

Wijsheid, kennis of macht, dat je niet bang bent in de nacht?

Wat is kracht?

Je naam en faam, je mooie lijf of roem om wat jij durft te doen?

Is kracht bezitting, is het pracht of wanneer men om je lacht?

>>

Dát Is Je Kracht: samen leven als een dijk in de Goese Polder of een andere wijk.

Samen doen wat bij jou past, inspirerend onaangepast.

Dat is kracht: Interesse en aandacht voor je talent of gewoon om wie je bent.

Een van de vele hoogstandjes op de WIJK-dag in de Goese Polder.

Onder het motto WIJK, de afkorting van de hamvraag Wat Is Je Kracht?, gaan de bewoners van de woonwijk Goese Polder meer met elkaar aan en in de slag om hun wijk nog leefbaarder, veiliger en gezelliger te maken.

Het belangrijkste antwoord op de vraag ‘Wat is je kracht?’ is namelijk dat je niet alleen bent en er niet alleen voor staat.

Als start van dit WIJK-proces werd eind juni in en rond de brede school en het wijkgebouw de WIJK-dag gehouden. Hier kon iedereen die iets met de Goese Polder te maken heeft en er als club of organisatie een bijdrage aan levert zich presenteren. Voor jong en oud waren er bovendien leuke dingen te doen. Bij de gemeentestand werden heel wat ideeën en wensen opgeschreven en ook ontstonden direct al discussies tussen bewoners over actuele wijkonderwerpen zoals activiteiten voor de jeugd, hondenpoep en vernielingen. Die discussies zullen vanaf dit najaar vermoedelijk voortgezet worden in het WIJK-café, waar per keer een onderwerp dat voor de wijk belangrijk is, met elkaar wordt besproken. Iedereen uit de wijk kan daaraan meedoen en met de uitkomsten

Is kracht het gewone leven van alledag, genieten onder de zon, verlicht door de maan?

Waar we komen, Waar we gaan?

daarvan gaan organisaties zoals de gemeente, SMWO, Stichting Buurtwerk, Werkgroep Bewonersbelangen i.o. en woningcorporatie RWS aan de slag, ook weer samen met de bewoners. Zo zal in ieder geval ook bekeken worden hoe de brede school en het Erasmuspark een grotere rol kunnen gaan spelen in de wijk, dus niet alleen voor kinderen en ouderen van belang zijn. Op de WIJK-dag werd door Helma Kosten het gedicht voorgedragen dat hierbij staat. Het geeft mooi weer waar WIJK voor staat. www.goesepolder.nl

35

Een wandeling in de 18e eeuw (33 – slot) De Goese zoutraffinaderij Dit is de laatste aflevering van mijn wandelingen door het achttiende-eeuwse Goes.

Op verzoek van de redactie van Samenspel begon ik najaar 2001 met de eerste wandeling tussen de Koepoort en de Grote Markt.

Met veel genoegen heb ik deze rubriek de afgelopen tien jaar verzorgd. Dit slotartikel sluit de wandelingen af bij de zoutketen tussen de oude en nieuwe haven richting Westerschans.

>> Gezicht op Goes vanuit de haven.

Belang van zoutnering Goes heeft het begin van haar welvaart te danken aan de zoutnering.

In de 15e/16e eeuw was deze van zo grote betekenis, dat Goes voor een kwart voorzag in de behoefte aan zout in de Nederlanden. Een archiefstuk uit 1554 vermeldt ‘dat die stede van der Goes gefundeert was op die neringen van den zoutkethen ende van zoudt te zieden’.

De zoutnijverheid was de belangrijkste nering binnen de stad. Volgens historici heeft de Goese zoutindustrie de achteruitgaande lakennijverheid in de 15e eeuw opgevolgd. Zeeland was in de 15e en 16e eeuw hèt zoutcentrum van Europa en het belangrijkste raffinagegebied van zout in de Nederlanden. Niet alleen door de zouthandel, maar ook door de productie van wit zout. Goes, Reimerswaal, Zierikzee en Arnemuiden waren de belangrijkste zoutraffinadeurs van West-Europa. Daarnaast fungeerde Arnemuiden als centrum voor de aanvoer van het baaizout.

Op de rede van Arnemuiden, destijds het centrum van internationale handel, kwamen in de 16e eeuw jaarlijks gemiddeld tweehonderd schepen met grof zout aan uit Bretagne, Spanje en Portugal.

De zoutketen van Goes De zoutketen van Goes stonden op de zogenoemde oostzelke (het schor tussen de havengeul en de Oosthavendijk) en de westzelke (het schor tussen de havengeul en de Westhavendijk, de huidige J.A. van der Goeskade en haar verlengde). ‘Zelken’ waren de terreinen waar de as lag als afval van de zoutindustrie uit de tijd dat ‘darink’ daarvoor de grondstof leverde. In 1493 telde Goes 54 zoutketen, waarvan 40 op de westzelke en 14 op de oostzelke. In de jaren 1558-1565 telde de stad 81 zoutketen (met 91 zoutpannen), waarvan 64 op de westzelke en 17 op de oostzelke. In 1569 was de zoutnering op haar hoogtepunt. Niet minder dan honderd zoutpannen waren in bedrijf in zo’n 85 zoutketen.

De honderd zoutpannen produceerden per jaar 120.000 tot 200.000 vaten zout. In de zoutketen ontstond op 18 mei 1554 een afgrijselijke brand, die door een zware stormwind uit het noordoosten naar de stad oversloeg. Niet alleen de meeste zoutketen, maar ook driekwart van de stad werd in de as gelegd. Na 1625 verliep de Zeeuwse zoutnering naar Holland. Geheel Zeeland telde in 1626 nog slechts vijftig zoutketen.

De raffinage van het zout In de vroegste eeuwen van Goes werd het zout gewonnen uit het onder de kleilagen verborgen zouthoudend veen. De hollebollige weilanden in de Poel zijn hier nog een getuige van. Dit veen (‘darink’ genoemd) werd als turf uitgestoken en in de zoutketen tot zout geraffineerd.

Na verbranding van de turf werd de as vermengd met zeewater en in zoutpannen tot zout gekristalliseerd. In later eeuwen werd ruw baaizout aangevoerd uit de baai van Bourgneuf in Bretagne, Brouage bij La Rochelle, Portugal en Spanje. De aanvoer gebeurde door de Berthoenen en door schepen van de Hanzesteden. Elke zoutkeet bevatte een of twee ondiepe zoutpannen met een doorsnee van 5 á 6 meter, geplaatst op gemetselde muurtjes van 1,3 meter.

De zoutnering van Goes in de 18e eeuw Nu, tijdens onze wandeling in de 18e eeuw, is er in Zeeland een opleving van de zoutnering. In 1743 telt de stad nog 27 zoutpannen. In 1787 zijn dit er nog 23. Dit is een gevolg van een grotere afzet naar de zuidelijke Nederlanden. De zoutketen staan alle, behalve één, aan de oostzijde van de haven, op het afgegraven stuk land tussen de oude en nieuwe haven. In 1808 is het echter gedaan met de zoutnering in Goes. Slechts zes keten zijn dan nog in bedrijf. Uit de archiefgegevens blijkt dat er gedurende de 18e eeuw volop sprake is van nieuwbouw, uitbreiding en modernisering van de zoutketen. Doorgaans worden de zoutketen geëxploiteerd door de notabele families uit de stad.

TEKST

Joost Adriaanse

36

Samenspel

Goes en ik Wat heb je met Goes?

“Heel veel! Oorspronkelijk kom ik uit Gorinchem, maar ben twaalf jaar geleden naar Goes verhuisd voor mijn vriendin en Zeeuws Meisje Jessica. Vrienden zagen me ooit nog wel eens naar Amsterdam verhuizen, dus dit was een behoorlijke verrassing. Maar het is mij ontzettend goed bevallen. Ik vind Goes een van de fijnste plaatsen in Zeeland. Het is een mooie stad. Er heerst een gezellige en gemoedelijke sfeer. En ik prijs me gelukkig met de vele Zeeuwse vrienden en bekenden die ik hier heb opgedaan.”

Vier vaste vragen aan een ‘onbekende bekende’ Goesenaar, gefotografeerd op zijn favoriete plek in de gemeente. Raimond van Soest (41) is eigenaar van Cartoon & ID Unlimited. Vanuit zijn bedrijf maakt hij storyboards voor Nederlandse films en tvcommercials en is hij art director voor events en reclamecampagnes. Hij was medeorganisator van het Fashion Event in Goes.

Waarom is de binnenhaven van Goes je favoriete plek?

“Toen ik in Goes kwam wonen, was ik op slag verliefd op de binnenhaven. Bij mooi weer, als de haven vol ligt met alle jachten, is het hier een idyllische plek. Dit ademt Zeeland in volle teugen! Niets liever zit ik dan ook op een boot met goede vrienden, een glaasje rosé, een pannetje mosselen of een Zeeuwse oester.”

Wat is je Goese hartenwens?

“Een autoloze binnenhaven. Ik begrijp dat dit problemen veroorzaakt voor de infrastructuur, maar de rust die hier kan heersen wordt behoorlijk verstoord door rondrijdend verkeer!

Het gaat ten koste van de ultieme beleving van de binnenhaven.”

Welke ‘onbekende bekende’ Goesenaar prijkt volgende keer op deze plek?

“Jan-Kees de Bruine, tot binnenkort de voorzitter van de Stichting Vrienden van Kloetinge.

Deze stichting heeft als doel het financieel ondersteunen en waar nodig adviseren van V.V. Kloetinge. Hij vervulde die voorzittersrol met verve!”

Magazine over Goes Stadskantoor M.A. de Ruijterlaan 2 4461 GE Goes

Postadres Postbus 2118 4460 MC Goes

T (0113) 249 600 E stadskantoor@goes.nl www.goes.nl