samenspel_dec2012

1

Samenspel

December 2012

Magazine over Goes Goese voornemens | Riolering in Goes, een wereld onder de grond

Jaargang 43 | Nummer 4 | www.goes.nl

2

Samenspel

Inhoud Artikelen

5 Wat zijn uw Goese voornemens?

10 De riolering in Goes | Een wereld onder de grond 18 Themajaar | Latijns-Amerika Rubrieken

3 17 23 24 34 36

Om te beginnen | Terug en vooruit Wat vindt uw partij hiervan?

Klemmende kwestie De Opdracht Millenniumdoelen Goes en ik

En verder

Gloednieuw kasteel in ’s-Heer Arendskerke / Goese winkels in digitaal warenhuis / Grote vraag naar hulpen in de huishouding / Website over Goes in de 18e eeuw / Gemeenteraad stelt begroting vast voor 2013 / Evenementen in Goes / En nog veel meer

mijn Goese voornemen

30

35

25

6

16

10

3

Om te beginnen

Van de redactie

Terug en vooruit Is het mogelijk om iets leuks over de riolering te schrijven. Dat is lastig, de associaties zijn niet echt positief. Misschien helpt het om terug te gaan naar 1858 in Londen. In de zomer van dat jaar voltrok zich een ramp in de stad, die de geschiedenis in zou gaan als ‘the Great Stink.’ Londen was enorm gegroeid en tientallen dorpjes zoals Chelsea en Islington werden aan het centrum vast gebouwd. Helaas vergat men de riolen te koppelen zodat behalve de toch al onwelriekende rivier de Thames, die als open riool diende, ook alle nieuwe dorpen de volle laag kregen. Het moet verschrikkelijk geweest zijn, de cholera sloeg nog heviger toe en de Londenaren kwamen in opstand. In deze Samenspel gaat het hoofdartikel over de riolering, zoals u nu weet een belangrijke voorziening voor ons allemaal.

Ook gaan we terug in de geschiedenis. Niet die van Londen, maar die van Goes en vooral die van de mensen in en rond de stad in de achttiende eeuw. Hoe leefden ze, wat deed men voor werk en hoe was het sociale en kerkelijke leven. Ook voor wie niet handig is met internet is www.goes18e-eeuw.nl een zeer overzichtelijke website. Zelfs voor het komende themajaar Goes-Latijns-Amerika kijken we achteruit. Wat heeft Goes daar eigenlijk mee. Er zijn Goesenaren die daar ooit rijk zijn geworden, daar hoort u volgend jaar meer over.

RenĂŠ Verhulst BURGEMEESTER VAN GOES

Namens raad en college nodig ik u van harte uit voor onze nieuwjaarsreceptie op 1 januari om 15.00 uur in Theater De Mythe, met alvast een voorproefje op het themajaar. Ik wens u veel leesplezier met deze Samenspel en wellicht treffen wij elkaar op 1 januari.

RenĂŠ Verhulst Burgemeester van Goes

Openingstijden afdeling Publiekszaken Maandag t/m vrijdag: 09.00 - 12.30 uur Donderdagavond: 17.00 - 20.00 uur Zaterdagmorgen: 10.00 - 12.00 uur Op maandag- t/m donderdagmiddag kunt u alleen na afspraak (telefonisch of via website) geholpen worden. Op vrijdagmiddag zijn alle gemeentelijke diensten gesloten.

Gemeenteraad De vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar en worden aangekondigd op de voorlichtingspagina in de Bevelandse Bode en op www.goes.nl. Bij de receptie in het Stadskantoor zijn de vergaderstukken in te zien. De raadsvergaderingen zijn live te volgen via goes.raadsinformatie.nl.

Stadskantoor M.A. de Ruijterlaan 2 4461 GE Goes

Postadres Postbus 2118 4460 MC Goes

T (0113) 249 600 (bij calamiteiten buiten kantooruren: 06-5329 8141)

Colofon

Voor u ligt alweer de laatste editie van Samenspel van 2012. De donkere wintermaanden komen er weer aan, maar het is ook een tijd van gezelligheid.

Omdat het nieuwe jaar in zicht is, hebben we op straat inwoners gevraagd naar hun Goese voornemens. U vindt deze terug door heel Samenspel. Om samen het nieuwe jaar in te luiden, bent u op 1 januari van harte welkom in theater de Mythe in Goes. We zullen dan proosten op een mooi 2013!

Voor wie nog inkopen moet doen, er zijn twee extra koopavonden en een extra koopzondag in de binnenstad.

Op pagina 35 leest u alles over de evenementen in Goes.

De redactie wenst u hele fijne feestdagen!

Samenspel is een uitgave van de gemeente Goes (afdeling Communicatie) en wordt viermaal per jaar huis-aan-huis in de gemeente verspreid.

Samenspel biedt zo juist mogelijke informatie; er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Overname van teksten en foto’s is alleen toegestaan na overleg met de eindredactie en met bronvermelding.

REDACTIE Anne van den Hemel, Arend van der Wel, Guusta van Loo (hoofdredactie) Heidi de Jager, Indra Paasse, Joke Boel, Marjan van de Vreugde, Rutger Fokke, Yvonne van der Weele CONTACT REDACTIE (0113) 249 878, samenspel@goes.nl ONTWERP GEMEENTESTIJL Designagain BNO, Middelburg FOTOGRAFIE Marcelle Davidse (cover, 10,11,12,13), Felice Bounadonna (5) voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl, Co Coppoolse (9) (GLWK YDQ (LMN +DQV 1LMV /LPLW )RWRJUDÄąH

OPLAGE 19.000 ex.

E stadskantoor@goes.nl I www.goes.nl

4

Samenspel

Uw parkeerkaartje pinnen, het kan!

Parkeren in Goes, maar geen kleingeld op zak voor in een parkeerautomaat? Geen nood, dit is vanaf nu geen probleem meer.

In november zijn in Goes in totaal 69 parkeerautomaten vervangen.

De oude parkeerautomaten waren aan vervanging toe, na tien jaar op straat te hebben gestaan. De nieuwe automaten bieden uitkomst voor het kleingeld probleem, naast chippen en betalen met muntgeld kunt u uw parkeerkaartje namelijk ook pinnen.

De huidige automaten worden door zonnecellen voorzien van energie en zijn voor meer dan 90%

recyclebaar. Op minder zonnige dagen, schakelen de automaten in op hun accu.

Nieuwe parkeerzones Vanaf 1 januari worden de parkeerzones opnieuw ingedeeld en is meer ruimte gecreëerd voor vergunninghouders in zone Oost, Zuid en Centrum. De auto naast de deur parkeren is nog steeds niet voor iedereen mogelijk, maar er zijn nu meer parkeerlocaties en hiermee verdwijnen de wachtlijsten.

Bij het versturen van de nieuwe vergunningen heeft iedereen de vergunning voor de juiste parkeerzone ontvangen.

Meer weten?

Kijk op www.goes.nl/parkeren.

Nostalgie met Rondje Goes Goese herinneringen ophalen, oude foto’s bekijken en zelf foto’s posten. Het kan sinds een tijdje op de Facebookpagina van Rondje Goes. Op de pagina zijn nieuwtjes, wetenswaardigheden en vooral foto’s te vinden over de geschiedenis van Goes en de omliggende dorpen. Dagelijks worden er nieuwe foto’s gepubliceerd. Rondje Goes volgen kan via www.facebook.com/rondjegoes èn via www.twitter.com/rondjegoes.

>> Één van de foto’s op Rondje Goes met de Lange Kerkstraat uit 1960 met winkels als Albert Heijn, Simon de Wit en Bata.

5

Laat u niet verrassen door gladheid.

De periode van winterse temperaturen is weer aangebroken. Een temperatuur van enkele graden boven nul kan al leiden tot ijsvorming en gladheid.

Voor een kaart met strooiroutes in de gemeente Goes kijk op www.goes.nl/verkeer.

De gouden regel op de weg is: een natte weg is twee keer zo glad als een droge weg, een besneeuwde weg is twee keer zo glad als een natte weg en een bevroren weg is twee keer zo glad als een besneeuwde weg. Bereid uzelf dus goed voor als u met winterse temperaturen de weg op gaat.

Voor strooiroutes in aangrenzende gemeenten zie: www.borsele.nl www.noord-beveland.nl www.kapelle.nl www.scheldestromen.nl

Wat kunt u zelf doen? · Luister naar het weerbericht · Wees altijd bedacht op gladheid · Toon veilig verkeersgedrag · Let op uw verlichting · Meld gevaarlijke situaties via telefoonnr. 249 770 De gemeente strooit preventief op: hoofdverkeersroutes, aan- en afvoerroutes, routes voor openbaar vervoer, doorgaande woonstraten en doorgaande fietsroutes.

Wat zijn uw Goese voornemens voor 2013?

De feestdagen staan weer voor de deur. Met lekker eten, gezelligheid, vrienden en familie het nieuwe jaar in! En daar horen natuurlijk, zoals ieder jaar, goede voornemens bij. We gingen de straat op en vroegen Goesenaren naar hun goede voornemens. U treft ze verspreid in deze Samenspel.

Wie bent u?

Yline uit Goes.

mijn Goese voornemen

Wat zijn uw goede voornemens?

‘Eigenlijk heb ik geen goede voornemens. Als ik iets wil veranderen aan mezelf, probeer ik daar gelijk wat aan te doen. Daar wacht ik dan niet mee tot het volgende jaar.’

Wat wenst u Goes?

‘Goes is een geweldige stad. De winkels, architectuur en het internationale karakter spreken me aan. Ik hoop voor Goes dat de stad zich blijft ontwikkelen. Zelf heb ik op veel plekken over de wereld gewoond en verdraagzaamheid is dan ook belangrijk voor mij. Het maakt niet uit wie je bent, ik ben van mening dat iedereen hetzelfde behandeld moet worden.’

6

Samenspel

Exposities in het Stadskantoor In de hal van het Stadskantoor zijn de komende tijd de volgende exposities te bekijken.

1

3

Wilt u ook exposeren in het Stadskantoor?

Vraag dan informatie aan bij het Gemeentearchief via Mirjam Louisse, e-mail m.louisse@goes.nl.

De voorwaarden vindt u op www.goes.nl/tentoonstellingen.

2

Januari (1) Helden en Heldinnen, over landmijnen en lef In ongeveer veertig landen, vooral in de Derde Wereld, blijft oorlogstuig liggen na een conflict: landmijnen, clusterbommen, niet-ontplofte munitie, wapen- en munitievoorraden.

De stichting Actiefonds Mijnen Ruimen helpt dit oplossen. De tentoonstelling geeft weer hoe groot en uitgebreid de gevolgen zijn als er gevaarlijk materiaal overblijft. Meer informatie op www.actiefondsmijnenruimen.nl.

Februari (2) Foto’s Martijn Westhuis Martijn Westhuis toont foto’s die genomen zijn langs het oude spoor van Goes naar Baarland.

In deze serie zijn stations en details van het spoor te zien, maar ook mooie Zeeuwse landschappen. Examenwerk voor de opleiding Fotografie aan het Grafisch Lyceum te Rotterdam.

Maart (3) 365 dagen Zeeuwse Missjes Op de website www.365dagenproject.nl stellen mensen zich ten doel elke dag een foto te maken, iets te schrijven, knutselen of schilderen. Bijvoorbeeld: 365 zonsondergangen. Een paar dagen van dit project van de ‘Zeeuwse Missjes’ van grafisch ontwerpbureau Illigraphics uit Goes wordt tentoongesteld.

7

Wie bent u?

Bernard Ruijsink met kleindochter uit Goes

mijn Goese voornemen

Wat zijn uw goede voornemens?

‘Betrokken blijven. Ieder jaar ga ik samen met mijn vrouw naar Uganda om daar als gastouder kinderen met aids op te vangen. Dat hoop ik nog heel lang te doen. Mijn goede voornemen is dan ook mensen te blijven helpen waar ik dat kan.’

Wat wenst u Goes?

‘Ik hoop voor Goes dat het LatijnsAmerika jaar volgend jaar doorgaat.

Het Afrikajaar vond ik geslaagd en ik voelde me daarbij erg betrokken, vanwege ons vrijwilligerswerk in Uganda. Mijn zoon woont in Belo Horizonte (Brazilië) en werkt met straatkinderen dus we hopen daar met het Latijns-Amerikajaar geld voor in te zamelen.’

Proost!

Heel binnenkort krijgen het Odyzee College en De Vliedberg, twee middelbare scholen in Goes, het predikaat ‘alcoholvrije school’ uitgereikt. Beide onderwijsinstellingen beloven na het verkrijgen van deze titel onder andere dat hun schoolfeesten voortaan zonder alcohol worden gevierd (net als de werkweken, excursies en de borrels voor het personeel) en roepen hierover regels en handhavingsafspraken in het leven. Verder worden er over de risico’s van het gebruiken van drank ook lessen gegeven en worden de ouders bij het nieuwe beleid betrokken. Alcoholpreventie is ook op de andere middelbare scholen in Goes een punt van aandacht. Door deze instellingen wordt momenteel bekeken welke van bovenstaande uitgangspunten door hen kunnen worden ingevoerd.

Zeeuwse campagne De ‘alcoholvrije school’ is onderdeel van de campagne ‘Laat ze niet (ver)zuipen!’, een initiatief van alle 13 Zeeuwse gemeenten, GGD Zeeland, Indigo Preventie, Politie Zeeland en andere maatschappelijke partners om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan.

Eerder zijn in het kader hiervan ook al de stapavonden voor ouders georganiseerd.

a

Kijk voor meer info op: www.laatzenietverzuipen.nl

8

Samenspel

Wie bent u?

Jan Walraven uit Kloetinge.

mijn Goese voornemen

Wat zijn uw goede voornemens?

‘Ik heb elke dag een goed voornemen, namelijk zoveel mogelijk genieten van het leven! Verder doe ik eigenlijk niet aan goede voornemens. Ik probeer zo positief mogelijk in het leven te staan, want ik besef me maar al te goed dat ik een goed leven heb.’

Wat wenst u Goes?

‘Ik woon nu 45 jaar in Kloetinge, wat ik ook wel het ‘Wassenaar’ van Goes noem. Kloetinge is een mooi rustig dorp waar ik me thuis voel. Ik heb veel gereisd, maar in Kloetinge is het voor mij thuiskomen. Wat ik Goes wens en wil meegeven, is dat we ons moeten realiseren dat we het hier in Nederland goed voor elkaar hebben.’

70 jaar lief en leed De heer en mevrouw Goovers-Bink vierden maandag 5 november een bijzondere mijlpaal. Zij waren op deze dag maar liefst 70 jaar getrouwd, een platina huwelijk dus!

Leuk weetje: platina is een zeer buigbaar en kneedbaar materiaal dat moeilijk kapot te krijgen is. Dit symboliseert dan ook het 70-jarige huwelijk dat niet kapot te krijgen is.

Begin 1940 leerden ze elkaar kennen bij korfbalvereniging Togo in Goes.

Mevrouw Goovers-Bink noemde haar toekomstige echtgenoot gekscherend ‘de lange’ omdat hij zo opviel bij het korfballen. Al snel werd duidelijk dat ze elkaar leuk vonden en op 5 november 1942, midden in de oorlog, stapten ze in het huwelijksbootje.

De heer Goovers begon met werken bij de gebroeders De Jongh, eerst in de graanschuur, later op kantoor.

Daarna werkte hij bij Almekinders, schildersbedrijf Franse en ten slotte bij Sloopbedrijf Westdorp. Mevrouw heeft, naast haar taken in het gezin, thuiswerk gedaan voor Van de Reepe en werkte ook als gezinshulp. ‘Tijdens 70 jaar huwelijk deel je lief en leed, dat hoort nu eenmaal bij het leven.

Ik ben blij dat die ‘lange’ na al die jaren nog steeds naast me zit’, vertelt mevrouw Goovers-Bink aan burgemeester René Verhulst.

Het echtpaar heeft drie kinderen, vier kleinkinderen en vier achterkleinkinderen. Ze wonen nog zelfstandig en hopen dat nog lang te doen.

9

Goes-West vernieuwt!

De gemeente werkt samen met woningcorporatie RWS èn wijkbewoners aan de vernieuwing van Goes-West. In 2008 is een masterplan opgesteld. In dit plan staat in grote lijnen hoe de wijk er na de vernieuwing uit komt te zien. De vernieuwing in GoesWest bestaat uit renovatie, sloop, nieuwbouw van huurwoningen (RWS), aanpak van de bestrating, riolering en het openbaar groen.

Op de planning Volgend jaar staat de nieuwbouw van eengezins- en seniorenwoningen aan de J.P. Coenstraat en Abel Tasmanstraat op het programma, hier wordt ook de riolering vernieuwd. Er wordt geprobeerd de werkzaamheden zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten, zodat bewoners in Goes-West er zo min mogelijk last van hebben.

De vernieuwing van Goes-West is een proces dat nog vele jaren in beslag neemt en dus een lange adem vergt. Volgens de huidige planning zal het laatste nieuwbouwproject in 2030 worden opgeleverd.

Dat is natuurlijk nog erg ver weg, maar omdat er continu in de wijk wordt gewerkt is de vernieuwing nu al zichtbaar!

Er is al veel gebeurd in de wijk. In 2009 is het Landbouwcentrum prachtig gerenoveerd en in 2010 is het eerste nieuwbouwproject opgeleverd, het Zevenbladhof met 28 appartementen en 16 eengezinswoningen.

Vorig jaar zijn de Bloempaden opgeleverd met 34 eengezinswoningen. Mevrouw Roosdorp uit de Klaproosstraat nam eind vorig jaar haar sleutel in ontvangst. ‘Oorspronkelijk kom ik uit Zeeland, maar heb lange tijd in Rotterdam gewoond. Ik wist altijd al dat ik terug wilde naar Zeeland en toen ben ik in Goes-West terechtgekomen. Er wonen hier veel

alleenstaanden en jonge gezinnen. Allemaal leuke mensen en erg gezellig. Ik woon samen met mijn partner en we hebben ruimte zat met onze drie slaapkamers!’

Vooruitlopend op de te realiseren groene zone van west naar oost, dwars door de wijk, is het gebied voor de appartementengebouwen aan het Zevenbladhof opnieuw ingericht. Kinderen kunnen spelen op het nieuwe speelplekje, er is gras gezaaid, er zijn paden aangelegd en bankjes geplaatst.

Bewoners van Goes-West worden erg betrokken bij de plannen voor de wijk. Zo kwamen ze destijds met het idee om de groenstrook voor de woningen alvast tijdelijk in te richten, een leuke manier om de eenheid van de vernieuwde straten er alvast in te krijgen.

Naast het openbaar groen is de riolering en de bestrating vorig jaar ook vernieuwd in de Schelde-, Schenge-, en Rommerswalestraat.

Op pagina 24 een interview over GoesWest met Marjolein Witteveen, senior beleidsadviseur gebiedsontwikkeling bij de gemeente Goes.

10

Samenspel

Riolering in Goes Een wereld onder de grond!

>> Werk aan de riolering in Wolphaartsdijk.

Naar de wc gaan, douchen of je vieze borden afwassen in de gootsteen. Het zijn doodgewone handelingen. Maar wat nu als u een verstopping krijgt? En wat gebeurt er met het regenwater na een flinke regenbui? De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de riolering in Goes. Wat komt er allemaal kijken bij deze taak?

Vieze handen ‘Of we vaak vieze dingen tegenkomen in het riool? Hout, bakstenen, handdoeken, vlaggen, ratten, je kan het eigenlijk zo gek niet bedenken. Ik kijk nergens meer van op, maar onze grootste ergernis is toch wel maandverband, dat vissen we dagelijks uit het riool,’ vertelt

René Tonglet, medewerker beheer rioolgemalen bij de gemeente. René is niet bang om vieze handen te krijgen en dat is maar goed ook als je dit werk uitoefent. Samen met een team van vijf collega’s is hij verantwoordelijk voor het onderhoud van de riolering binnen de gemeente.

11

In de gemeente Goes vindt u: qª

Ongeveer 300 km vrijverval riolering Vrijverval riolering maakt gebruik van zwaartekracht. Rioolbuizen worden onder een kleine helling aangelegd, waardoor het regen- en afvalwater via natuurlijke stroming de juiste kant opgaat.

qª

Ongeveer 65 km drukriolering Bij drukriolering worden relatief kleine hoeveelheden afvalwater over grotere afstand getransporteerd, alleen bedoeld voor huishoudelijken bedrijfsafvalwater.

qª

278 pompputten Een pompput is een gesloten betonnen bak met daarin een pomp, eigenlijk een kleine versie van een gemaal.

Ze staan vooral in het buitengebied om afvalwater van bebouwing af te voeren.

qª

7.200 inspectieputten Een inspectieput is een rioolput en hierin worden inspecties in het rioolstelsel uitgevoerd.

qª

18.000 huisaansluitingen Een huisaansluiting is een verbinding tussen bijvoorbeeld een woning en de stadsriolering.

Eigen erf is eigen verantwoording Dit uitvoerende team wordt aangestuurd door Jacco Houmes, opzichter verkeer en riolering bij de gemeente. ‘Ik ben de spin in het web.

Mijn werk bestaat vooral uit coördineren, contact onderhouden met aannemers en particulieren en leiding geven aan het uitvoerende team. We krijgen op onze afdeling dagelijks meldingen binnen over het riool. Dat kan een inwoner zijn die belt over een verstopping, een put die overloopt of bijvoorbeeld wateroverlast op straat. Als meldingen binnen het takenpakket van de gemeente vallen, gaan we altijd zo snel mogelijk kijken. Maar als iemand last heeft van een verstopping in eigen huis, kunnen we als gemeente vaak niks betekenen omdat het dan eigen erf betreft. In dit soort lastige situaties proberen we dan alsnog te

>> Jacco Houmes, opzichter verkeer en riolering bij de gemeente, samen met collega René Tonglet van de buitendienst.

helpen door bijvoorbeeld door te verwijzen naar de juiste personen of bedrijven.

Begin januari 2013 krijgt de gemeente een goed hulpmiddel, want iedereen die vragen heeft over bijvoorbeeld wateroverlast of riolering kan vanaf dan terecht bij het Waterloket op www.goes.nl/waterloket. Hier wordt alle informatie over het riool in de gemeente Goes gebundeld. Dit gaat ons veel tijd besparen, omdat we vaak dezelfde vragen moeten beantwoorden.'

Naast het oplossen van de dagelijkse meldingen houdt de gemeente zich ook bezig met het aansluiten van nieuwbouw op het riool, preventief onderhoud aan huisaansluitingen, kolken, gemalen en het hoofdriool.

12

Samenspel

1

2

1

René werkt aan een verstopping bij het riool.

2

Verstoppingen ontstaan vooral omdat mensen verkeerd afval door het toilet of de gootsteen spoelen.

3

Een vies klusje voor de buitendienst: het verwijderen van afval zodat de riolering schoon blijft.

3

Wist u dat? qª

qª

qª

qª

qª

Het woord riool is afgeleid van het Latijnse woord rivulus, dat beekje betekent.

De Nederlander Anthonie van Leeuwenhoek in 1861 het verband ontdekte tussen gezondheidsklachten en het voorkomen van micro-organismen in drinkwater.

De kindersterfte in die tijd gemiddeld 30% bedroeg en de gemiddelde levensverwachting slechts 35 jaar was!

Kinderen die nu in Nederland worden geboren, hebben een levensverwachting van 80 jaar en de kindersterfte is 0,03%.

Per jaar 2 miljard euro wordt uitgegeven aan drinkwatervoorziening en riolering, ofwel zo’n 150 euro per Nederlander.

In Nederland in totaal zo’n 110.000 kilometer ligt aan buizen, nog net geen 7 meter rioolbuis per inwoner.

Spoel niet alles door het toilet Om de riolering in Goes in de gaten te houden werkt de gemeente met verschillende beheersystemen. In deze systemen zijn de locaties van leidingen, de meeste huisaansluitingen en de putten te vinden. Ook kan het verpompen van rioolwater vanaf de pompputten richting de waterzuivering nauwkeurig worden gevolgd. Als er wat afwijkends in het systeem te zien is, verschijnt een melding.

René en zijn collega’s van de buitendienst krijgen deze melding op hun beurt weer binnen per SMS. En dat is niet alleen handig, maar ook belangrijk. René: ‘we moeten snel in kunnen spelen op calamiteiten.

Als er wat misgaat, staat de telefoon meteen roodgloeiend. Als er niks aan de hand is en alles verloopt prima, hoor je niemand.

Mensen spoelen soms de gekste dingen door

het toilet en kijken dan raar op als de boel verstopt raakt. Het zou mooi zijn als iedereen wat beter nadenkt voordat ze allerlei dingen door het toilet spoelen. Het riool is uiteindelijk voor iedereen en ook de verantwoording van iedereen.’

Al het afvalwater en een deel van het regenwater uit Goes komt uiteindelijk via pompen en persleidingen bij de rioolwaterzuivering in ’s-Gravenpolder terecht. Hier wordt het water gezuiverd door het Waterschap en komt het uiteindelijk in de Westerschelde terecht.

Waterloket geeft antwoord Omdat er bij de gemeente dagelijks veel vragen binnenkomen over wateroverlast en verstoppingen, wordt begin januari

13

Belangrijke informatie over het riool: qª

qª qª

qª

Alles wat u in de gootsteen of door de wc spoelt, komt in het riool terecht.

Gebruik een toilet dus alleen waar deze voor bedoeld is.

Spoel dus geen frituurvet, verf of maandverband door het toilet.

Als bewoner bent u zelf verantwoordelijk voor de riolering en de huisaansluiting van uw woning binnen de erfgrens.

Buiten de erfgrens valt de huisaansluiting onder de verantwoording van de gemeente. Als een bewoner door onjuist gebruik last krijgt van een verstopping van het gemeentedeel, is de bewoner aansprakelijk.

Twee keer per jaar worden alle straatkolken in de gemeente schoongemaakt, dit zijn er in totaal maar liefst 16.500.

qª

qª

Wateroverlast ontstaat vooral in het najaar, vanwege de herfstbladeren die in de straatkolken belanden.

Deze bladeren worden dan ook regelmatig door de gemeente opgeveegd.

Ook bij nieuwbouw krijgt een inwoner te maken met riolering. Om nieuwbouw aan te laten sluiten op de riolering dient een verzoek bij de gemeente te worden ingediend. De gemeente kijkt dan waar en hoe er aangesloten kan worden.

Wat kan er nu wel en absoluut niet door de gootsteen of het toilet?

Wat kunt u doen aan een verstopping of wateroverlast? Via www.goes.nl/ waterloket krijgt u antwoord op al uw vragen.

>>

het Waterloket in het leven geroepen. Op www.goes.nl/waterloket is allerlei informatie te vinden over water en de riolering in Goes. Hoe ontstaat wateroverlast in huis, hoe voorkomt u dit, hoe werkt het grondwatersysteem, wat is het risico op overstroming en welk beleid heeft Goes? Het Waterloket geeft antwoord op al uw vragen.

Werk aan de riolering Vanaf 2013 gaat de gemeente jaarlijks 2,5 kilometer riool vervangen en renoveren, voornamelijk in Goes-West, -Oost, -Zuid en de Goese Polder. Dit is onderdeel van het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) dat de gemeente heeft vastgesteld voor de periode 2013 tot 2020. Thijs Gilde, coördinator riolering en stedelijk water bij de gemeente, legt

uit wat in het plan staat: ‘Het laat zien welke verbeteringen, vervangingen en onderhoud er voor de riolering in Goes nodig zijn. De term verbreed heeft te maken met de uitbreiding van de drie wettelijke zorgplichten van de gemeente: inzameling en transport van stedelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater en het voorkomen van structureel nadelige gevolgen van grondwater. Riolering gaat zo'n 65 jaar mee voordat vervanging en of groot onderhoud nodig is. Goes is na de oorlog snel gegroeid, daarom groeit de komende jaren ook het aantal aangelegde kilometers riolering dat aan vervanging toe is.’

Om het plan uit te voeren is jaarlijks 2,5 miljoen euro nodig in de periode 2013 tot 2020.

Een flinke investering dus. Tot nu toe werd het

Spoel niet alles zomaar door de gootsteen of het toilet. Door het verkeerde afval ontstaan ‘proppen’ en verstoppingen in het riool.

onderhoud en beheer van de riolering betaald uit een combinatie van rioolheffing aangevuld met een deel van de onroerende zaakbelasting. Vanaf 2013 gaat de gemeente in vier jaar over naar een kostendekkende rioolheffing, zodat de uitgaven aan de rioleringszorg transparant zijn. Dit houdt in dat de prijzen voor rioolheffing gaan veranderen. Eind december wordt dit in de raad besproken.

Houd www.goes.nl in de gaten voor de laatste ontwikkelingen.

Voor meer informatie over het riool, aanvragen, meldingen en klachten kunt u mailen naar openbareruimte@goes.nl of bel naar telefoonnr. 249 770.

Voor meer informatie over het Waterloket ga naar: www.goes.nl/waterloket.

14

Samenspel

Van ballonnetjes oplaten tot een dorpsplan schrijven Zowel in ’s-Heer Arendskerke als in Kloetinge zijn in de afgelopen maanden door de bewoners heel wat ballonnetjes opgelaten over de toekomst van hun dorp.

In ’s-Heer Arendskerke gebeurde dit in het afgelopen voorjaar, waarna vijf werkgroepen aan de gang zijn gegaan om alle ideeën uit te werken tot een realis-

tisch dorpsplan. Dit plan wordt geschreven om het komend voorjaar te kunnen presenteren.

In Kloetinge (inclusief Oostmolenpark en Riethoek) is dit proces in oktober gestart met een ideeënrijke bewonersavond en een druk bezocht jongerendebat. Daarna zijn zeven werkgroepen aan de slag gegaan. Deze werkgroepen van enthousiaste bewoners worden af en toe bijgestaan door beroepsmensen die advies geven over de levensvatbaarheid van de opgelaten ballonnetjes.

Een gloednieuw kasteel in ’s-Heer Arendskerke Rond het jaar 1200 stond er een mottekasteel op de Kasteelberg in ’s-Heer Arendskerke. Wie er in 2012 langsfietst, droomt niet, maar ziet weer een kasteel herrijzen! Een werkgroep van bewoners heeft de gemeente enthousiast gekregen en verwierf zelfs subsidie van Jantje Beton. Vrijwilligers bouwen sinds september op de berg hard aan een natuurspeelplek, gebaseerd op hoe het er vroeger uitzag.

De architect, Jootje Vaas uit Wilhelminadorp, heeft rekening gehouden met de kinderen uit het dorp. Zij hebben het hier op school uitgebreid over gehad. Doordat de locatie een rijksmonument is golden er strenge regels, waardoor het project enige vertraging opliep.

De werkgroep Kasteelberg, die bestaat uit bewoners uit Bewestenwege, ziet het vervolg van de bouw echter rooskleurig tegemoet: ‘Vanaf de start op Burendag, 22 september van dit jaar, zijn vele vrijwilligers uit de wijk bezig het plan van de architect uit te voeren.

Ze werken bijna iedere zaterdag keihard om in het voorjaar het speelterrein helemaal af te hebben. Maar dan moet het natuurlijk wel een beetje meezitten in de winter. Er wonen hier

veel kinderen in Bewestenwege, het zou daarom mooi zijn als ze in het voorjaar op hun eigen speelterrein kunnen spelen. Hier gaan we voor!’

Er komen naast een kasteel o.a. ook plaggenhutten, een glijbaan en een zandbak op

de Kasteelberg. In de volgende Samenspellen is de bouw van de Kasteelberg te volgen.

Nieuwsgierig? De vrijwilligers zijn bijna iedere zaterdag aan het werk. Neem gerust een kijkje.

15

De Rode Kruisbus blijft rijden >> De pendelrit Erasmuspark dinsdagmarkt wordt voortaan om de veertien dagen gemaakt.

Net voor de zomer is de gemeente in samenwerking met het Rode Kruis gestart met een proef voor het organiseren van korte reisjes voor personen met beperkingen. Voor deze ritten maakt het Rode Kruis gebruik van een eigen bus (voor maximaal 8 passagiers), die ook is ingericht voor het vervoer van personen met een beperking, inclusief rolstoelvervoer.

Bij alle ritten van het Rode Kruis is naast de chauffeur ook een gediplomeerde EHBO-begeleider aanwezig.

De afgelopen vijf maanden is de bus vooral ingezet voor het vervoer van bewoners van het Erasmuspark en de directe omgeving naar de tijdelijke locatie van supermarkt Lidl.

Daarnaast zijn regelmatig ritten verzorgd tussen het Erasmuspark en de markt op dinsdag.

Verder is er ook een rondrit georganiseerd door Zuid-Beveland voor inwoners van Goes en Kloetinge, die door hun beperkingen niet veel meer buiten de deur komen. Van de deelnemers zijn veel positieve reacties ontvangen en ook de medewerkers van het Rode Kruis waren zeer tevreden over het resultaat.

De gemeente heeft dan ook besloten door

te gaan met het project. Naast een kleine financiĂŤle bijdrage helpt de gemeente ook bij de organisatie. De overige kosten worden gedragen door het Rode Kruis en door de deelnemers, die een kleine bijdrage per rit betalen.

De proef zal in een iets andere vorm worden voortgezet, want eind november 2012 is de Lidl in De Spinne heropend. De bus zal nu vooral worden ingezet voor recreatieve ritten.

Verder is het de bedoeling de ritten tussen het Erasmuspark en de dinsdagmarkt eens per twee weken voort te zetten. In de andere week worden rondritten gemaakt of kan er

bijvoorbeeld een bezoekje worden gebracht aan een kerstmarkt. Deelnemers kunnen hiervoor zelf suggesties aandragen.

IdeeĂŤn hiervoor kunnen worden ingediend bij John Duinkerke van de afdeling Zorg van de gemeente (e-mail: j.duinkerke@goes.nl).

Per kwartaal wordt een planning opgesteld van de ritten en de bestemmingen. Dit overzicht vindt u op de infopagina van de gemeente Goes in de Bevelandse Bode. Daar staat ook bij waar geĂŻnteresseerden zich kunnen opgeven.

16

Samenspel

Goese winkels in digitaal warenhuis Winkelen met een smartphone, fotootjes van het winkelaanbod mailen en dan online de beschikbaarheid controleren.

Voor met name jongeren is dit tegenwoordig een normale manier van winkelen. Het aantal webwinkels is gigantisch en u heeft zelf waarschijnlijk ook wel eens iets via internet besteld.

De laatste jaren is het koop- en winkelgedrag ingrijpend veranderd.

Tijdens het kopen maakt de consument steeds meer gebruik van internet en mobiele telefoon. Goese ondernemers uit de binnenstad gaan de concurrentie aan met webwinkels en zijn daarom gestart met ‘Het Nieuwe Winkelen’. Het Nieuwe Winkelen is een traject van een jaar waarin ondernemers nieuwe marketingtechnieken leren en klaargestoomd worden voor het online tijdperk.

Door nieuwe technologieën zoals QR-codes en Foursquare te koppelen aan de voordelen die de binnenstad heeft (zoals voelen, proeven, ruiken, passen en iets unieks ontdekken), biedt Het Nieuwe Winkelen geweldige kansen en mogelijkheden voor de ondernemers in de binnenstad van Goes. Naast gebruik leren maken van nieuwe instrumenten, staat bij Het Nieuwe Winkelen het samen bouwen van een ‘digitaal warenhuis’ centraal. Consumenten kunnen straks op deze website in één oogopslag alle winkels, producten en merken vinden die Goes te bieden heeft.

In Goes is eind oktober een koplopersgroep van ongeveer 40 ondernemers uit de detailhandel en horeca gestart met dit project. In een jaar tijd volgen deze koplopers o.a. workshops en krijgen ze praktische tips om zich klaar te maken voor de toekomst.

Doe mee!

Meer weten over de voorwaarden over deelname aan de koplopersgroep?

Mail dan naar goes@ik-onderneem.nl of hetnieuwewinkelen@goes.nl.

Met een QR-code komt u snel en gemakkelijk op een mobiele website.

>>

Voor meer informatie over Het Nieuwe Winkelen, kijk op: www.goes.nl/hetnieuwewinkelen of www.hetnieuwewinkelen.org

17

Wat vindt uw partij hiervan?

‘De gemeentelijke organisatie moet inkrimpen.’

Het Rijk en de Provincie dragen steeds meer taken over aan de gemeente. Daarnaast is de behoefte aan service de afgelopen jaren gegroeid. Dat vereist een organisatie die kan inspelen op veranderingen. Nieuwe mensen erbij halen lijkt dan de aangewezen oplossing, maar er zijn ook andere mogelijkheden.

Het college moet meer op resultaat gaan sturen en vaker verbeteringen stimuleren, zodat de werkzaamheden effectiever worden uitgevoerd.

Ofwel: meer bereiken met minder inspanning. Voor D66 is ‘minder ambtenaren’ dus geen doel op zich, maar een mogelijk gevolg van een servicegerichte organisatie met zelfbewuste mensen, die hun werk samen en slim - steeds beter doen.

Pieter Romijn FRACTIEVOORZITTER

D66

Het vooroordeel dat ambtenaren de hele dag maar een beetje niksen klopt niet. Ook ambtenaren zijn hardwerkende mensen. Zij voeren taken uit die de gemeente of ‘Den Haag’ van ze vraagt, zoals kijken of u in aanmerking komt voor een rollator, of het ophalen van uw huisvuil. Het aantal ambtenaren is dan ook vooral gevolg van die vele taken. Wanneer moet worden bezuinigd moet eerst naar het takenpakket worden gekeken. Welke zaken kunnen misschien anders, of nóg efficiënter? Of kiezen wij ervoor bepaalde taken te schrappen? Pas daarna kun je naar de personele invulling kijken.

Mensen ontslaan mag van GroenLinks nooit een doel op zichzelf zijn!

Carel Bruring FRACTIEVORZITTER GROENLINKS

Als Goes minder geld binnen krijgt en te kort gaat komen, moet er niet eenzijdig een lastenverhoging bij de burger worden gelegd, maar ook gekeken worden binnen de gemeente zelf. Inkrimpen van taken en daarmee omvang van de gemeentelijk organisatie hoort daarbij. Het college stelde een eenmalige bezuiniging voor. Als CDA-fractie hebben we samen met andere fracties opgeroepen om dit niet eenmalig te doen, maar de komende jaren te blijven bekijken hoe de gemeente haar taken efficiënter kan uitvoeren en zo kan bezuinigen op haar eigen organisatie. Voor de CDA-fractie staat echter vast dat de inwoners van Goes recht hebben op goede dienstverlening en niet de rekening van de bezuinigingen moeten betalen.

Hester van Rees CDA-RAADSLID

De SGP-ChristenUnie fractie heeft veel waardering voor het werk dat in het Stadskantoor wordt verzet.

Dit ondanks de onzekere tijden, zoals ook blijkt uit de memo ‘Goes op maat’, die beschrijft hoe de gemeente de toekomst tegemoet ziet. De impact van een heldere visie op de toekomst is groot en ook zeer nodig, de organisatie zal aangepast moeten worden op de huidige omstandigheden. De gemeenteraad van Goes zal moeten kijken welke taken er wel en welke taken er niet meer uitgevoerd kunnen worden als de organisatie krimpt. Naast inkrimpen is het ook van belang om te werken aan de efficiency. Ook daar valt veel winst te behalen. Het aanbieden van digitale diensten en services is hier een voorbeeld van. Want met het inkrimpen van de gemeentelijke organisatie moet de service aan de inwoners voorop blijven staan!

Johnny Lukasse

FRACTIEVOORZITTER SGP-CHRISTENUNIE

Moet de gemeentelijke organisatie inkrimpen? Ja, ook, net als iedereen. Om minder geld uit te geven, zodat we andere dingen kunnen doen die hard nodig zijn. Dat is niet leuk voor medewerkers, niet leuk voor wethouders, die daardoor soms de uitvoering van activiteiten zien stagneren, maar wel nodig. We krijgen namelijk meer taken en minder geld. We kunnen niet anders. Hoe? Door te bekijken welke van de taken die je nu uitvoert je per sé moet uitvoeren en welke niet. Die laatste stoot je af. Een takendiscussie heet dat. Vervolgens vraag je je af of alles efficiënter kan. Dan kom je tot een helder plaatje. Zo valt voor de PvdA voordeel te behalen.

Daarmee leggen we de gevolgen van de crisis ook bij de eigen organisatie en niet alleen bij de burger!

Hans de Jonge RAADSLID PVDA

Het is belangrijk dat het overheidsgeld, het belastinggeld dat we met zijn allen opbrengen, zo goed mogelijk wordt besteed. Daarom is het ook goed dat altijd kritisch wordt gekeken naar de gemeente als organisatie. Efficiënt en niet te groot. De SP juicht het dus toe dat de organisatie kritisch kijkt naar zichzelf en gaat inkrimpen. Wij denken dat het best efficiënter kan. Ook het inkrimpen van het management vindt de SP een goede zaak. De SP vindt dat het nog een stapje verder kan door middel van zelfsturende teams. Die blijken productiever te zijn dan hiërarchische teams.

Floor van Lamoen, FRACTIEVOORZITTER SP

De VVD is van mening dat het onder de huidige economische conjunctuur, waarin een ieder de broekriem moet aanhalen, het logisch is dat er ook heel serieus gekeken wordt op welke wijze de gemeentelijke organisatie ook kan inkrimpen.

Dick van der Velde FRACTIEVOORZITTER VVD

18

Samenspel

Latijns Amerikajaar 2013 Beste Goesenaren, Nog heel even wachten en dan is het zover: in 2013 staat Goes in het teken van Latijns-Amerika. De vlaggen in de stad zijn dan in bonte kleuren, dansgezelschappen oefenen druk de salsa en filmtheaters bereiden zich voor op de Latijns-Amerikaanse film. Op 1 januari 2013 luiden we het jaar feestelijk in met een nieuwjaarsreceptie in Latijns-Amerikaanse stijl.

U kunt uiteenlopende evenementen tegemoet zien op het gebied van kunst, cultuur, sport, historie en educatie. Ook als het gaat om de millenniumdoelen, zoals armoede en onderwijs, verdient Latijns-Amerika onze aandacht. De gemeente heeft de ambitie om van alle Goesenaren wereldburgers te maken. Ik weet zeker dat al die mooie evenementen ook onze saamhorigheid gaan versterken: niet alleen tussen mede-Goesenaren, maar ook met de Latijns-Amerikaanse burger en bedrijven. Een completer beeld van Latijns-Amerika krijgen we op de koop toe.

We willen samen dingen doen én samen onze doelen bereiken. Daarom organiseert de gemeente Goes iedere vier jaar een themajaar. Iedereen moet kunnen genieten van kunst en cultuur, zonder uitzondering. En dat ondanks het feit dat ook de gemeente dit jaar en de komende jaren de broekriem nog wat steviger moet aantrekken. Dit jaar hebben we minder uit te geven dan in vorige themajaren. We doen er alles aan om mooie activiteiten te organiseren en zijn verheugd dat sponsors toch kunnen bijdragen, daarom bij voorbaat hartelijk dank aan hen en alle vrijwilligers.

Wilt u ook uw steentje bijdragen? Kijk dan eens op onze website www.goesLA.nl.

Op de website vindt u een overzicht van alle evenementen, nieuwtjes en informatie over Goes Latijns-Amerika 2013. Wilt u vrijwilliger worden, heeft u een leuk idee of wilt u graag de e-mail nieuwsbrief ontvangen? Mail dan naar la@goes.nl.

Ik wens iedereen veel plezier in het Latijns-Amerikajaar!

De burgemeester van Goes en voorzitter stuurgroep Goes Latijns-Amerika, René Verhulst

Het is de derde keer dat Goes een themajaar organiseert, het Afrikajaar in 2009 ligt bij menigeen nog vers in het geheugen. Op 24 april 2012 is er een ideeënavond gehouden voor het Latijns-Amerikajaar.

Heel wat enthousiastelingen hebben ideeën ingediend voor uiteenlopende verschillende activiteiten.

Een aantal van hen is nu bezig om een mooie invulling te geven aan het programma van 2013.

19

Uitnodiging start Latijns Amerikajaar 1 januari, 15.00 uur: Theater de Mythe Op dinsdag 1 januari 2013 is de start van het Latijns-Amerikajaar in theater de Mythe. U bent van harte welkom om aanwezig te zijn bij deze nieuwjaarsvoorstelling die meteen de aftrap is van het Latijns-Amerikajaar in Theater de Mythe.

De toegang is gratis. De voorstelling begint om 15.30 uur, inloop vanaf 15.00 uur.

Burgemeester René Verhulst opent het themajaar, waarna verschillende artiesten een voorproefje geven op evenementen later in het jaar. Muziekgroep Son Así zorgt tijdens de voorstelling en naderhand in de foyer voor Caribische muziek.

2013 wordt een kleurrijk jaar, boordevol activiteiten voor en door Goesenaren met dans en muziek, bijzondere films en natuurlijk kennismaking met de LatijnsAmerikaanse cultuur. Net als in de beide voorgaande themajaren is er een openluchtspektakel op een verrassende plek in Goes.

Januari Nieuwjaarsconcert, 12 januari 20.00 uur: Theater De Mythe Het Zeeuws Orkest geeft een heel bijzondere invulling aan het jaarlijkse nieuwjaarsconcert.

Zij spelen Latijns-Amerikaanse muziek van onder meer Bernstein en Villa-Lobos.

Concert Raìces Cubanas, 13 januari, 20.00 uur: Theater De Mythe Swingende, dansbare muziek, vol passie en emotie. Dat brengt Raìces Cubanas ten gehore, met een mix van wereldberoemde Cubaanse nummers.

Maart Vriendinnendag, 24 maart: binnenstad Een dag vol gezellige activiteiten in de binnenstad. Modeshows, workshops en optredens met een Latijns-Amerikaans sausje.

Fototentoonstelling Solutions, 14 maart t/m 1 april: Grote of Maria Magdalena Kerk Bij de internationale fototentoonstelling Solutions

by Noor staat de verandering van het klimaat in menselijke verhalen centraal, met onder andere foto’s uit Latijns-Amerika. Op 13 maart is de feestelijke opening in Latin stijl.

April Maya-carnaval balletstudio Free, 18 t/m 21 april: Theater De Mythe Twee Maya’s zijn na een natuurramp als enigen overgebleven.

Bij hun zoektocht naar andere overlevenden ontmoeten zij de eerste blanken. Dan ontdekken ze dat ze in het moderne en bruisende Latijns-Amerika zijn beland van 2013.

Mei Stripverhaal door burgemeester René Verhulst en Danker Jan Oreel Feestelijke presentatie op locatie in de binnenstad van een spannend stripverhaal over een Zeeuwse man die, nadat hij zijn geluk heeft beproefd in Tobago, terug komt naar Goes.

Het verhaal, waarvan de hoofdpersonen echt hebben bestaan, speelt zich af in de tijd van de slavenhandel en kolonisatie.

Openluchtbioscoop: het Bleekveld Als voorproefje op het Latijns-Amerikaanse filmfestival is er in mei alvast een filmvoorstelling in de openlucht te bezoeken.

Tangoconcert, 5 mei: Grote of Maria Magdalena Kerk Het Zeeuwse Kamerorkest Ty verzorgt een bijzonder tangoconcert.

De klanken van de verschillende strijkinstrumenten zorgen voor een intense beleving van deze romantische dansmuziek.

Concert ‘Alle kinderen naar school’, 31 mei: Grote of Maria Magdalena Kerk De stichting ‘Alle kinderen naar school’ organiseert een groot concert.

20

Juni GoesC met Openluchtbioscoop, 31 mei t/m 2 juni: Bleekveld Cultureel weekend met Latijns-Amerikaanse invloeden. Het filmfestival gaat bijna van start. Nog één opwarmertje vooraf met een bijzondere Latijns-Amerikaanse film in de openlucht.

Juli

Salsafestival: Grote Markt Een spectaculair evenement met swingende muziek.

Culifair: Grote Markt Voor de derde keer staat de Grote Markt in Goes in het teken van CuliFair. Bezoekers kunnen genieten van culinaire fairtrade gerechten met een Latijns-Amerikaans randje.

Samenspel

Augustus Latijns-Amerikaans Openlucht muziektheaterspektakel Een spetterend spektakel met een mix van dans, toneel, muziek en acrobatiek. De swingende tonen en het adembenemende verhaal nemen je mee naar een andere wereld.

Goes Kinderstad, 17 augustus: Binnenstad Diverse gratis attracties voor de jeugd met Latijns-Amerikaanse invloeden.

Heel wat organisatoren geven hun evenement in 2013 een Latijns-Amerikaans tintje. Doet u dat ook met uw evenement? Geef dit door via LA@goes.nl.

Op www.GoesLA.nl wordt het programma voortdurend vernieuwd.

September Theatervoorstelling Bastard!

3 tot 7 september: Emergis De Braziliaanse Duda Paiva heeft een nieuwe theatershow ontwikkeld: Bastard! Hij combineert dans met objecten en poppenspel tot een originele vorm van hedendaags danstheater en staat in het programma van het Zeeland Nazomerfestival.

Taptoe, open monumentendag 14 september: Binnenstad Goes Op monumentendag verandert Goes in één grote muziekstad. Op de verschillende pleinen in de binnenstad geven vooraanstaande muziekkorpsen ‘Platzconcerten’. De top van de Nederlandse (en Belgische) korpsen verzorgt ’s avonds een adembenemende show op de Grote Markt.

Filmfestival: DaVinci Cinema en filmhuis ’t Beest Tijdens het filmfestival heeft u de keuze uit ruim twintig verschillende films van LatijnsAmerikaanse makelij. Laat uzelf verrassen door een spannende, romantische, grappige of ontroerende film.

Fairwear modeshow, 26 september: Grote of Maria Magdalena Kerk Tijdens deze show tonen mannequins de laatste mode. De nieuwe creaties zijn gemaakt van ‘eerlijke’ stoffen. Daarnaast is er ook een fairtrade informatiemarkt.

Oktober Danza Cuba, 25 oktober: Theater de Mythe Eén van de meest vernieuwende dansgezelschappen uit Cuba komt naar Goes. Het gezelschap bestaat uitsluitend uit vrouwen.

De duizelingwekkende choreografie is een gevarieerde combinatie van diverse Cubaanse en Spaanse dansstijlen en tradities.

Overige evenementen Schrijversavonden, Markt van Hoop, Basisscholenproject, Beachballtoernooi en nog meer!

L I E S H O U T

H O L L A N D

S t icht i ng M a at sc happeli jke B elange n

S t icht ing to t b ehoud en o nder steuning van M onum ent en t e G o es

21

Wie zijn jullie?

Blerina Nimanaj & Demi Holleman uit Goes.

Wat zijn jullie goede voornemens?

Demi: Mijn goede voornemen, en ik denk ook dat van Blerina, is overgaan naar vwo5.

mijn Goese voornemen

Blerina: Jazeker en meer eten! Op school halen we samen vaak wat lekkers als we pauze hebben. Dat is hartstikke gezellig, dus volgend jaar doen we dat nog meer!

Wat wensen jullie Goes?

Demi: Goes vind ik een gezellige stad, er is voor jongeren veel te beleven. Alleen als ik geen huiswerk heb op zondag verveel ik me wel eens omdat er dan niet veel te doen is. Kunnen we de markt niet naar zondag verplaatsen?

Blerina: Ik sluit me aan bij Demi, en de MacDonalds mag ook wel wat dichterbij het centrum komen! Kunnen we gelijk beginnen aan onze goede voornemens, haha!

Toch sporten dankzij het Jeugdsportfonds Het is belangrijk dat ook kinderen uit gezinnen met lagere inkomens geregeld aan sport doen. Om dat te stimuleren heeft de gemeente Goes het Declaratiefonds beschikbaar, waaruit bijvoorbeeld de kosten van het lidmaatschap van een sportvereniging en zwemmen vergoed kunnen worden. Sinds begin dit jaar kunnen

de ouders van kinderen uit zo’n gezin kiezen voor deelname aan het Jeugdsportfonds. Dit fonds is bedoeld voor kinderen van 4 t/m 18 jaar uit gezinnen met een laag inkomen (maximaal 110% van de geldende bijstandsnorm).

Het Jeugdsportfonds betaalt de volledige contributie rechtstreeks aan de sportvereniging.

Daarnaast is er, afhankelijk van de hoogte van de contributie, ook geld beschikbaar voor sportkleding en sportmaterialen die u kunt aanschaffen met de waardebonnen die u van het Jeugdsportfonds krijgt. De maximumbijdrage is € 225,- per jaar per kind. Daarnaast kan nog gebruik gemaakt worden van het Declaratiefonds voor activiteiten die niet met sport te maken hebben. Hiervoor wordt het maximumbedrag van € 200,- wel gehalveerd tot een vergoeding van € 100,- en blijven de regels van het Declaratiefonds gelden.

>> Het Jeugdsportfonds brengt meer kinderen in beweging.

Hoe maakt u gebruik van het Jeugdsportfonds?

Een aanvraag kan alleen ingediend worden door een tussenpersoon die professioneel betrokken is bij uw kind, bijvoorbeeld een leerkracht of een hulpverlener.

Hierover kunt u overleggen met de Stichting Leergeld (telefoonnr. 764 148 of 06-3893 0371). Om de aanvraag in te kunnen dienen heeft de tussenpersoon onder meer gegevens over uw kind en de besteding nodig, maar ook een duidelijk omschreven motivatie waarom u als ouder de contributie en/of de aanschaf van sportspullen niet voor uw kind kunt betalen, eventueel aangevuld met uw inkomensgegevens. Kijk ook op www.jeugdsportfonds.nl.

Over de mogelijkheden en voorwaarden leest u meer op www.goes.nl > Inwoner > Werk en inkomen > Ondersteuning inkomen.

22

Samenspel

Wie bent u?

Jeffrey van Oosterhout uit Goes.

mijn Goese voornemen

Wat zijn uw goede voornemens?

‘Het is een beetje cliché, maar meer sporten en bewegen is wel een goed voornemen van me.’

Wat wenst u Goes?

‘Er gebeurt veel in Goes en dat vind ik top. Dancetour, Racoon op de markt, er wordt veel georganiseerd. Goes moet dit soort evenementen in de toekomst zeker blijven organiseren.

Verder hoop ik dat de huizenmarkt wat meer aantrekt in Goes. Mijn appartement stond twee jaar te koop, maar deze heb ik kunnen inruilen tegen een andere woning. Ik realiseer me dat dit natuurlijk niet bij iedereen kan, daarom hoop ik ook voor anderen dat de huizenmarkt weer aantrekt.’

Samen proosten op het nieuwe jaar!

Samen met u willen we op dinsdag 1 januari 2013 graag proosten op het nieuwe jaar tijdens onze nieuwjaarsreceptie in Theater de Mythe.

Vanaf 15.00 uur bent u van harte welkom om de goede wensen voor het nieuwe jaar uit te wisselen. Ook zullen we deze middag het Latijns-Amerikajaar feestelijk inluiden en krijgt u alvast een voorproefje van wat er in 2013 op de planning staat. Alles over het LatijnsAmerikajaar vindt u op pagina 18, 19 en 20.

Het gemeentebestuur wenst u fijne feestdagen en een gelukkig en gezond 2013.

Graag tot ziens in de Mythe!

23

René Verhulst burgemeester, o.a. openbare orde en veiligheid, personeels-zaken, vergunningen en handhaving, samenwerking op de Bevelanden

Jo-Annes de Bat wethouder, o.a. ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, jeugd, onderwijs, sport, cultureel erfgoed, milieu, landschap en natuur; dorpen en wijken: ’s-Heer Arendskerke/Eindewege, Kloetinge, Noordhoek/Mannee, Goes-Zuid, Overzuid, Ouverture/Aria en Goes-West

Klemmende kwestie

Jan de Pooter wethouder, o.a. sociale zaken/Wmo, welzijn en zorg, cultuur, communicatie, dienstverlening; dorpen en wijken: Kattendijke, Wilhelminadorp, Goese Polder en Goes-Oost

Ook op de foto (helemaal links) gemeentesecretaris Carool Maas.

>>

Loes Meeuwisse wethouder, o.a. verkeer en vervoer, openbare ruimte en reiniging, binnenstad, economische zaken, recreatie en toerisme; dorpen en wijken: Wolphaartsdijk/OudSabbinge, ’s-Heer Hendrikskinderen, Goes-Centrum en Goese Meer

Asielzoekerscentrum sluit deuren Op 1 april 2013 sluit het asielzoekerscentrum aan de Albert Plesmanweg in Goes. Het centrum gaat dicht omdat het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt sterk is gedaald en de procedures om een verblijfsvergunning te krijgen zijn versneld. Drie vragen hierover aan burgemeester René Verhulst.

Wat zijn de gevolgen voor Goes als het AZC sluit?

‘Het is een feit dat het AZC verdwijnt omdat het aantal asielzoekers terugloopt en dat is een goed teken. Op dit moment zijn er ook minder ‘brandhaarden’ in de wereld.

Joegoslavië destijds was dichtbij, NoordAfrikaanse vluchtelingen (Libië, Egypte, Tunesië) en nu Syrië komen nauwelijks naar Nederland. Op dit moment worden alle gevolgen in beeld gebracht. De Goese gemeenschap en diverse Goese maatschappelijke organisaties hebben de afgelopen anderhalf jaar een uitstekende band opgebouwd met het AZC. Het is jammer dat hier een einde aan komt, omdat er door iedereen veel is geïnvesteerd om de bewoners goed op te nemen in de Goese samenleving. Ook voor medewerkers en vrijwilligers van het AZC heeft de sluiting gevolgen, met veel enthousiasme hebben zij

hun werk verricht en zij moeten nu op zoek naar eventueel ander werk of vrijwilligersactiviteiten. Bovendien is fors geïnvesteerd door het Goese onderwijs om de kinderen van het AZC goed onderwijs te geven en de Nederlandse taal en cultuur eigen te maken.

We moeten nog samen met het onderwijs bekijken wat de financiële gevolgen zijn van het voortijdig vertrek voor de scholen.’

Wat wordt de bestemming van het AZC? ‘De gebouwen zijn eigendom van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en zullen via het COA vermoedelijk een andere bestemming krijgen, want ze zijn opnieuw te gebruiken. Het COA weet op dit moment ook nog niet waar de gebouwen naar toe gaan. Het perceel is bestemd voor verkeersdoeleinden.

Er kan voor een beperkte termijn ontheffing worden verleend. Nu is ontheffing verleend

voor een termijn van maximaal 5 jaar, voor de tijdelijke opvang van asielzoekers. De termijn van vijf jaar loopt af op 18 november 2014.

Na afloop van deze termijn krijgt het terrein weer de bestemming verkeersdoeleinden. De ontheffing destijds is specifiek verleend voor de opvang van asielzoekers en is niet om te zetten naar andere doelgroepen. Momenteel wordt de toekomstige invulling van het terrein onderzocht.’

Betekent dit asielzoekers nu niet meer in Goes komen wonen?

‘Los van het AZC hebben alle gemeenten in Nederland de verplichting om een aantal asielzoekers die in Nederland mogen blijven, huisvesting te geven binnen de gemeente.

Dit geldt dus ook voor de gemeente Goes.

Goes voldoet graag aan deze verplichting en iedereen is hier welkom.’

24

Samenspel

De opdracht van Marjolein Wie? Marjolein Witteveen, senior beleidsadviseur gebiedsontwikkeling bij de afdeling Stadsontwikkeling van de gemeente Goes.

Wat? De herstructurering van Goes-West.

We zijn daar bezig met renovatie, sloop en nieuwbouw van huurwoningen en vernieuwing van bestrating, riolering en openbaar groen.

Waarom? Er waren meerdere redenen om te starten met de vernieuwing van Goes-West.

De huurwoningen waren verouderd en het buitengebied wilden we ook graag aanpakken. Dit is tot nu toe al aardig gelukt. Samen met woningcorporatie RWS hebben we in 2008 een masterplan opgesteld. Bij dit plan zijn de bewoners nauw betrokken. We vinden het belangrijk dat bewoners meedenken en zij zijn erg enthousiast.

Voor wie? Op de eerste plaats voor de huidige bewoners van Goes-West. Wanneer zij in een te slopen woning wonen, krijgen zij voorrang bij de verhuur van nieuwbouwwoningen. Maar we hopen met de vernieuwing van Goes-West de wijk ook aantrekkelijk te maken voor nieuwe bewoners.

Hoe? Goes-West is in het masterplan opgedeeld in verschillende gebieden die na elkaar ontwikkeld worden. Zo kunnen we elk gebied evenveel aandacht geven. Tijdens vergaderingen en informatiebijeenkomsten gaan we met bewoners in gesprek over verschillende ideeĂŤn. Als het idee uitvoerbaar is en vergunningen goedgekeurd worden, wordt gestart met de uitvoering.

Met wie? We werken vanaf het begin samen met RWS. Zij zijn verantwoordelijk voor de woningen en de gemeente is verantwoordelijk voor het openbaar gebied.

Wanneer klaar? De vernieuwing van GoesWest gaat vele jaren duren. In 2008 zijn we gestart met het eerste renovatieproject. Als alles volgens plan verloopt, moet de hele wijk in 2030 klaar zijn.

Voor meer informatie over de ontwikkelingen in Goes-West zie pagina 9

25

Wie ben je?

Sanne Eversdijk uit Goes.

Wat zijn je goede voornemens?

‘Ik heb niet veel goede voornemens, want ik ben helemaal happy! Ik heb een leuke baan, geweldige familie en goede vrienden. Wat wil je nog meer? Het enige wat ik in 2013 graag zou willen is een eigen huisje, maar ik blijf wel in Goes natuurlijk!’

mijn Goese voornemen

Wat wens je Goes?

‘Ik heb weinig te wensen, Goes is een leuke stad! Iedereen kent elkaar en daar houd ik wel van.

In het weekend werk ik in café Lambik en dat is supergezellig.

Wat ik wel jammer vind, is dat het café geen grote buitenfeesten mag houden van de gemeente.

Bijvoorbeeld met oud & nieuw, omdat er dan te weinig politieagenten zijn. Om het stappen gezelliger te maken voor jongeren in Goes mag hier van mij wel iets aan veranderen.’

Kinderboerderij Hollandsche Hoeve gaat duurzaam Bij de kinderboerderij en het Milieu Educatie Centrum op de Hollandsche Hoeve wordt goed nagedacht over duurzaamheid. Vorig jaar al werden zonnepanelen geplaatst en werd onnodige verlichting en verwarming verwijderd. Ook zijn de tropische aquaria weggehaald en wordt er niet meer verwarmd in de winter, alleen als het vriest. Afgelopen maand is de bestaande tl-verlichting vervangen door LEDverlichting. De nieuwe lampen zijn erg zuinig in gebruik en geven prettig licht. In 2015 wil de gemeentelijke organisatie CO2-neutraal zijn. Alle kleine beetjes helpen, zo werken we samen aan duurzaamheid!

>> De zonnepanelen op een dak bij de Hollandsche Hoeve.

26

Samenspel

Grote vraag naar hulpen in de huishouding Helpen als (bij)baan Ouderen, chronisch zieken en mensen met beperkingen hebben vaak een hulp in de huishouding. Op die manier zijn ze in staat zo lang mogelijk thuis te wonen. Aan mensen die dit huishoudelijke werk doen, is een groeiende behoefte.

Dit artikel beschrijft de hulp in de huishouding als ‘kleine zelfstandige’ en portretteert drie Goesenaren die dit dankbare werk al doen.

Inwoners van Goes kunnen in aanmerking komen voor huishoudelijke hulp als zij door fysieke beperkingen niet meer in staat zijn hun eigen woning schoon te houden. Afhankelijk van hun beperkingen kunnen zij dan per week een aantal uren hulp krijgen. De mensen die deze huishoudelijke hulp ontvangen, kunnen nog wel zelf het huishouden organiseren. Dit betekent dat

zij zelf met de hulp afspreken op welke dagen en tijden deze komt en wat de hulp precies voor werk doet. Het werk kan dus flexibel worden ingevuld. Tussen klant en hulp kan bijvoorbeeld worden afgesproken dat er uren worden ingehaald als de hulp door ziekte of vakantie is verhinderd.

27

De hulp als kleine zelfstandige De huishoudelijke hulp werkt op basis van de fiscale regeling ‘Dienstverlening aan huis’. Dit betekent in de praktijk dat de hulp wordt aangestuurd door de klant en dat de hulp werkt als een soort kleine zelfstandige.

Afspraken over de inhoud van het werk en het tijdstip waarop dit wordt uitgevoerd, worden in onderling overleg gemaakt. De huishoudelijke hulp ontvangt een bruto uurloon van ongeveer € 12,50. De hulp krijgt dit uurloon bruto uitbetaald en moet daar, afhankelijk van de omstandigheden, via de belastingaangifte nog belasting over afdragen. Bij ziekte kan de hulp maximaal zes weken lang doorbetaald krijgen, tenzij wordt afgesproken dat de gemiste uren worden ingehaald.

Meer informatie over deze regeling is terug te vinden op www.belastingdienst.nl.

Rol van de zorgaanbieder De klant hoeft alleen de hulp aan te sturen en afspraken te maken. Alle administratieve zaken en betalingen worden uit handen genomen door de zorgaanbieder die door de klant is gekozen. Op deze manier is de hulp er ook van verzekerd dat de uren correct en op tijd worden uitbetaald. Verder wordt het eerste contact tussen een klant en een hulp gelegd door de zorgaanbieder. De klant hoeft dus niet zelf naar een hulp te zoeken en een hulp hoeft niet op zoek te gaan naar klanten.

Zorgaanbieders zijn eigenlijk altijd wel op zoek naar goede huishoudelijke hulpen.

Voor- en nadelen Het werken als huishoudelijke hulp biedt veel flexibiliteit en het uurloon is goed voor dit werk. Daarnaast is het heel dankbaar werk.

Natuurlijk zijn er ook wel een paar nadelen, zoals het niet opbouwen van pensioen en geen recht op WW bij ontslag. Afhankelijk van de omstandigheden kan het werk toch heel goed bij iemand passen die een beperkt aantal uren werk zoekt. Het kan ook een prima opstapje naar een baan in de zorg zijn. Om een indruk te geven waarom mensen ervoor kiezen om als huishoudelijke hulp te werken, staan op deze pagina’s drie Goese huishoudelijke hulpen geportretteerd.

‘Liefst ga ik door tot m’n zeventigste’ Wim Pama (68 jaar) uit Goes-Oost werkt per week elf uur als hulp in de huishouding op drie verschillende adressen. Drie jaar geleden ging hij met pensioen, maar hij was daar eigenlijk niet aan toe. ‘Ik had nog helemaal geen zin om te stoppen, om thuis te gaan zitten.’ Dus ging hij als zelfstandige hulp door met hetzelfde werk dat hij al vijftien jaar bij Allévo in loondienst deed, maar wel wat minder uren. ‘Het is een leuke aanvulling op mijn pensioen,’ zegt hij, ‘en zolang ik me goed voel, wil ik dit werk toch wel tot m’n zeventigste blijven doen.’

Wim beseft dat hij als mannelijke hulp in de huishouding tamelijk uniek is, maar hij ziet geen speciale voor- of nadelen. Hij wordt ook niet meer dan andere hulpen ingezet voor ‘zwaar werk’. ‘Ik heb hetzelfde programma van zemen, poetsen, stofzuigen en dweilen als andere hulpen.

En tussendoor doe ik een bakkie met mijn cliënten en praten we over van alles. Ik ben kind aan huis, zeg maar.’

28

Samenspel

‘Iemand helpen is leuk werk’ Rowan Broekmeijer (17 jaar) uit Goes-West zit in haar examenjaar van de havo. Als vakantiebaan werkte ze afgelopen zomervakantie als invalhulp in de huishouding op verschillende adressen. Dat beviel goed, dus nu is het haar vaste bijbaan. Ze werkt via Iriz Thuiszorg elke zaterdagochtend drie uur op een vast adres bij een chronisch zieke.

‘Het is leuk werk,’ zegt Rowan, ‘want je helpt iemand. Ik had eerder een bijbaantje op een kantoor, maar dit doe ik liever. Veel klasgenoten werken in een winkel of in de horeca, en dat zijn vaak onregelmatige werktijden. Dit werk heeft vaste tijden en het verdient goed.‘ Aan het einde van elke vier weken krijgt Rowan haar salaris overgemaakt; ze heeft er verder geen omkijken naar en ze hoeft geen ingewikkelde belastingformulieren in te vullen. Ook met het aantal uren is Rowan tevreden, al weet ze dat ze zó meer uren kan krijgen, maar ja: school gaat voor!

‘Als de kinderen uit school komen, ben ik weer thuis’ Gertrude Otte (25 jaar) uit Krabbendijke heeft twee kinderen van vier en zes jaar oud. Haar man werkt fulltime en zelf wil ze graag wat ochtenden in de week werken.

Sinds twee jaar is ze daarom zelfstandige hulp in de huishouding. Ze werkt in totaal tien uur, verdeeld over drie adressen in Kruiningen, Yerseke en Goes. ‘Ideaal werk om het te kunnen combineren met mijn gezin,’ zegt ze, ‘want als de kinderen uit school komen, ben ik weer thuis.’In vakanties en bij ziekte van de kinderen is er altijd wel een mouw aan te passen: ‘Ik werk dan na overleg op een ander moment of we slaan een week over. Als dat bij mijn cliënt niet uitkomt, meld ik dat bij Iriz Thuiszorg en dan wordt er voor vervanging gezorgd. Maar meestal vinden mijn klanten overslaan of inhalen prima, want ze hebben graag dezelfde persoon over de vloer.’ Dat Gertrude voor dit werk koos en niet voor een baan in de productie of fruitteelt heeft ook met dit sociale aspect te maken: ‘Ik vind het belangrijk om het samen met de cliënt gezellig te hebben en tussen de bedrijven door over van alles te praten.

Mijn drie klanten vinden dat overigens ook. Er ontstaat door dit werk een band en als ik mijn cliënten ergens mee kan helpen doe ik dat graag.’

Belangstelling?

Bent u geïnteresseerd in vast werk als hulp in de huishouding? Mail dan uw persoonlijke gegevens (naam, adres, telefoon) naar wmo@goes.nl.

De gemeente stuurt u vervolgens informatie over de zorgaanbieders

in de gemeente Goes die werken met huishoudelijke hulpen. U kunt dan kiezen met welke zorgaanbieder u contact opneemt. Geen internet?

Neem dan contact op met de gemeente via telefoonnr. 249 600.

29

Volg de gemeente via Twitter Via www.twitter.com/gemeentegoes is al het nieuws te volgen van de gemeente. Maar er zijn ook wethouders, politieke partijen en raadsleden actief op Twitter!

Jo-Annes de Bat

twitter.com/ PvdA_Goes

Gemeenteraad Goes twitter.com/RaadGoes Jongerenraad Goes twitter.com/Jongerengoes

twitter.com/CDAGoes

wethouder twitter.com/JoAnnesdeBat

Henk Hoogerland

Loes Meeuwisse

fractievoorzitter twitter.com/hwhoog

Derk Alssema fractielid twitter.com/derkalssema

wethouder twitter.com/LoesMeeuwisse

Ad de Wit twitter.com/D66Goes

fractielid twitter.com/addewit

Hans Scherpenzeel griffier twitter.com/HansScherp

Dick van der Velde fractievoorzitter twitter.com/dickvandervelde

Floor van Lamoen fractievoorzitter twitter.com/FloorvanLamoen

twitter.com/GLGoes

Carel Bruring fractievoorzitter twitter.com/CarelBruring

Ad Schuurbiers fractielid twitter.com/AdSchuurbiers twitter.com/sgp_cu_goes

Dorith van Ewijk fractielid twitter.com/DorithvanEwijk

Rino Gelok fractielid twitter.com/RinoGelok

Johnny Lukasse fractievoorzitter twitter.com/JohnnyLukasse

30

Samenspel

Website over Goes in de 18e eeuw Heel veel gegevens over de 18e eeuw zijn bijeengebracht op een nieuwe website, die op 29 oktober door wethouder Jo-Annes de Bat gelanceerd werd. Bij die gelegenheid kreeg Joost Adriaanse tevens de Goessche Diep Fonds Prijs uitgereikt.

Aanvankelijk met de bedoeling een boek uit te geven, deed voormalig griffier en wethouder Joost Adriaanse jarenlang onderzoek in de collectie van het Gemeentearchief naar het Goes van de 18e eeuw. Hij onderzocht vooral de notulen, rekeningen en correspondentie van het stadsbestuur en de kerkeraad. Onderweg ontstond het idee om geen boek maar een website te maken: een dynamisch document waarin later nog nieuwe feiten en inzichten opgenomen kunnen worden en dat bovendien voor iedere geïnteresseerde eenvoudig en gratis te raadplegen is.

Het is een website geworden met tal van feiten én sappige verhalen. Over het kroegleven bijvoorbeeld en over de oprukkende Fransen.

Hieronder enkele willekeurig gekozen citaten van ongeveer driehonderd jaar geleden.

Kroegleven In de 18e eeuw waren er in Goes wel veertig kroegen. En dat terwijl Goes toen nog maar 3.500 inwoners had. In maart 1711 meldt de baljuw dat 'Cornelis Cornelisse van de Velde, zijnde van een ongebonden levensgedrag, ten huize van Gillis Spelting, weerd in de kroeg

>> De website is verdeeld in zeventien tijdvakken. Per tijdvak worden de thema’s algemene toestand, stadsbestuur, kerkelijke situatie, orde en veiligheid, zorg, onderwijs, economische bedrijvigheid, gilden en openbare voorzieningen behandeld.

De website is een coproductie van het Gemeentearchief Goes en de stichting Musea De Bevelanden. In samenwerking van Joost Adriaanse met het Gemeentearchief kwam de website tot stand. Het beeldmateriaal op de website is afkomstig van het Gemeentearchief Goes en Historisch Museum De Bevelanden.

De website werd mede mogelijk gemaakt door Publicatiefonds Zeeland, JawinoFonds, Goessche Diepfonds en Prins Bernhard Cultuurfonds Zeeland.

Kijk op www.goes18e-eeuw.nl

31

'Saaftinge' bij de Blauwe Steen, had gepleegd grove moedwil en geweldenarij, de glazen aldaar uitgeslagen, Spelting bij de haren getrokken en des selfs vrouw met de vuist in 't aangesigt geslagen en gevaarlijk aan haar oog gekwetst. Dat bovendien 's Heeren Dienaar op het gerucht aldaar komende toeschieten, met hulp van zijn vader had genoodzaakt te retireren'. Het stadsbestuur ontslaat hem uit het arbeidersgilde en verbant hem uit de stad en jurisdictie.

Geïnfecteerd water In 1711 vernemen we iets over de brouwerij 'de Gans' aan de Wijngaardstraat.

Hoofdman en dekenen van de schutterij van de kolveniers beklagen zich erover 'dat Pieter de Bakker, bleyker op den Bleijk aan de Wijngaardstraat, verwittigt dat zij uit de gemeenschappelijke sloot, leggende tussen de schutterij en de bleijk, aan de brouwer in de Gans hadden verkocht enig brouwwater.

Daarover zeer misnoegd heeft de bleyker het boosaardiglijk bestaan daar in te hangen een stuk vleijs van een dood paard en tselve op order van gemelde brouwer uitgesleept sijnde,

1

3

in denselve sloot, ter plaatse daar twater soude worden uitgepompt, wederom af te wassen. Dreygende voorts dat hij den sloot soude vergeven. En also gemelde schutterij door deze insolentiën niet alleen van haar bedongen baten wierde ontset, en verscheidene ingesetenen die sig van dit water in hare menage quamen te bedienen, seer ontrijfd, maar gemelde brouwerij ook allerwegen van geïnfecteerd water te gebruiken verdagt gemaakt'. Het stadsbestuur besluit de bleker aan te zeggen dat hij op zijn kosten al het water uit de sloot door een te delven kanaal of greppel dient af te laten en geheel te ruimen.

Slechte manieren bij het ontbijt In 1715 passen de buitenregenten van het oude mannen- en vrouwenhuis het reglement aan vanwege de 'grove en onverdragelijke excessen tijdens het ontbijt: het nemen van brood en boter in soo groote quantiteit als haar goeddunkt en hetselve niet in de gemeene eetplaats consumerende, maar brengende na hare particuliere vertrekken, waardoor niet alleenlijk gelegenheid werd gegeven om die onmatiglijk te verquisten,

2

maar aan baatsuchtigen om die aan hare kinderen, vrienden ofte andere persoonen, buiten 't voornoemde huis wonende, over te geven'.

Parijse mode Het is ook de tijd van de oprukkende Fransen.

Bij Axel en Terneuzen waren in 1711 vijandelijkheden geweest en een jaar later is Tholen aan de beurt. In september 1712 toont het stadsbestuur zich 'seer gevoelig aangedaan door den deplorabelen toestand van de beroofde ingesetenen der Stad Tholen' en laat een collecte houden.

Het duurt ook niet lang meer voordat er een Franse school gevestigd wordt: in 1719. En met de invloed van de Fransen kwam de Parijse mode Goes binnen. Mannen die het zich maar even konden veroorloven, gingen pruiken dragen. En in de etalages in de Lange Kerkstraat veroorzaakten de Parijse hoepelrokken veel opwinding.

De 18e eeuw was ook de eeuw waarin er veel ‘gemelioreerd’ (verbeterd) werd. De trouwzaal in het Stadhuis op de Grote Markt bijvoorbeeld, kreeg toen zijn huidige interieur.

1

Zo zag Goes er in 1750 uit. De website beslaat nu de eerste helft van de 18e eeuw, in december volgt de tweede helft.

2

In de 18e eeuw was het in Zeeland een gewoonte om het sluiten van een contract te onderstrepen met het breken van een pijpje. Dit gebeurde vooral bij de verkoop van een huis en had de betekenis dat het onherroepelijk was. Zo gebeurde met de lancering van de website. Joost Adriaanse heft een 18e eeuws ‘geslingerd’ glas. Rechts van hem Jo-Annes de Bat.

3

De lancering van de website was in de 18e-eeuwse ambiance van de trouwzaal in het Stadhuis. Vroeger vond hier de rechtspraak plaats (Vierschaar) en de vergaderingen van het stadsbestuur.

4

De Blaauwe Steen in 1924.

4

32

Samenspel

Gemeenteraad stelt begroting vast voor 2013 Net als thuis: geld uitgeven is keuzes maken Een euro kun je maar één keer uitgeven. Het is (helaas) een waarheid als een koe die ook voor de gemeente geldt. Een andere waarheid is, dat als er minder euro’s binnen komen, je er minder uit kunt geven. Het opstellen van een begroting in tijden van bezuinigingen en teruglopende inkomsten is dan ook een kwestie van -soms lastige- keuzes maken. De euro die wordt besteed aan het verbeteren van een kruispunt kan immers niet meer worden uitgegeven aan bijvoorbeeld maatschappelijke ondersteuning.

De gemeenteraad heeft in november de begroting voor 2013 vastgesteld. Op negen beleidsterreinen (programma’s) staat beschreven wat we in 2013 willen bereiken en hoeveel geld we hiervoor kunnen uitgeven.

De begroting heeft een positief saldo van 40.000 euro. Dit betekent dat we dat bedrag ‘over’ hebben. Dit is natuurlijk veel geld, maar als je bedenkt dat de begroting zelf ongeveer honderd miljoen euro verdeelt, is het een bescheiden resultaat.

Rekening houden met onzekerheden Het vervullen van Goese ambities lukt nog steeds, maar vraagt nog meer inspanning dan andere jaren. De economische situatie blijft een onzekere factor; er is nog geen zicht op spoedig herstel. We hebben te maken met lagere inkomsten aan de ene kant en hogere uitgaven aan de andere kant. In de programmabegroting 2013 hebben we zoveel mogelijk rekening gehouden met te verwachten onzekerheden. Zo wil het rijk dat gemeenten meer

taken van haar overneemt. Dit heet decentralisatie. Tegelijkertijd wordt er ook bezuinigd op het geld dat hiervoor nodig is. Decentralisatie naar gemeenten van de Jeugdzorg, delen van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en de Wet werken naar vermogen, gaat gemeenten dus geld kosten. Er wordt door inwoners vaker een beroep gedaan op sociale uitkeringen als gevolg van de economische crisis. Daarnaast zorgt de vergrijzing ervoor dat mensen vaker voorzieningen aanvragen. Om onze financiele veerkracht op deze terreinen te vergroten is hiervoor een bedrag van 750.000 euro gereserveerd.

Goes bezuinigt eerst op zichzelf De gevolgen van de lagere inkomsten en hogere uitgaven worden –hoewel soms onvermijdelijk- zo min mogelijk afgewenteld op inwoners. Vorig jaar heeft de organisatie zichzelf een bezuiniging van ruim 1 miljoen euro opgelegd; door efficiënter te werken en kritisch naar het takenpakket te kijken

33

bereiken we dit. Daarnaast staat er een structurele personeelsbezuiniging van een half miljoen euro voor de deur.

Niet alleen kommer en kwel Bij vooruit kijken hoort niet alleen omgaan met onzekerheden en tegenvallende financiën. Bij vooruit kijken hoort ook vasthouden aan ambities. Doordacht investeren en bouwen aan Goes is nodig voor de toekomst van onze gemeente. Daarom wil Goes het

Uitgaven totaal 2013: € 106.948.000

voorzieningenniveau in stand houden en als het kan ook verbeteren. Gelukkig zijn hier mooie voorbeelden van te noemen zoals de nieuwbouw van scholengemeenschap Pontes aan De Weitjes bij Kloetinge en het vervangen van het wegdek van de Ringbrug. Geld uitgeven is keuzes maken met gezond verstand, net als thuis!

De complete begroting is te downloaden via www.goes.nl/begroting.

Legenda Welzijn Werk, inkomen en zorg Milieu Bouwen aan ruimte Algemene dekkingsmiddelen

Bestuur Openbare orde en veiligheid Vervoer en openbare ruimte Economische zaken en toerisme Onderwijs

Inkomsten totaal 2013: € 106.988.000

3%

5%

17%

1% 6%

3%

2%

1%

15% 18% Wat geeft de gemeente uit in 2013?

8%

1% 8%

52%

Wat krijgt de gemeente in 2013?

5% 11% 29%

15%

Inkomsten lager dan 1% worden niet genoemd.

34

Samenspel

De Millenniumdoelen (8) Wat willen we in 2015 hebben bereikt en waar staan we nu? armste landen hebben hieraan bijgedragen. In 2012 besteedden alleen Denemarken, Luxemburg, Nederland, Noorwegen en Zweden het door de VN aanbevolen percentage (0,7 %) van het bruto nationaal product uit aan ontwikkelingshulp. Nederland zal overigens snel uit dit rijtje verdwijnen: in het nieuwe regeerakkoord is de ontwikkelingshulp teruggebracht naar 0,55 %. Toch is de omvang van ontwikkelingshulp wereldwijd meer dan verdubbeld: van 54 miljard dollar in 2000 tot 128,7 miljard in 2010.

Medicijnen De toegang tot een aantal belangrijke medicijnen is de afgelopen jaren flink verbeterd. Steeds meer mensen krijgen medicijnen ter behandeling van HIV/aids of krijgen een behandeling tegen malaria. Ook is de prijs van veel medicijnen gedaald. Toch zijn er wereldwijd nog steeds miljoenen mensen die het zonder deze medicatie moeten stellen, omdat ze te duur zijn of onvoldoende voorradig. Daarom is afgesproken dat in samenwerking met de farmaceutische industrie er meer betaalbare medicijnen beschikbaar moeten worden gesteld.

Goes is in 2010 uitgeroepen tot meest Inspirerende Millennium Gemeente van Nederland. Onze gemeente ondersteunt de acht doelen die de VN zich tijdens het millennium gesteld hebben. Goes levert een concrete bijdrage aan de doelen 7 en 8, duurzaam leefmilieu en eerlijke handel. Maar het is de moeite waard om voor alle doelen te bekijken of we er wat mee kunnen: als gemeente, maar ook als individu of als vereniging, instelling of bedrijf. Daarom bespreken we in Samenspel de acht doelen die in 2015 moeten zijn bereikt en hun voortgang. In dit nummer komt het laatste millenniumdoel aan bod.

Millenniumdoel 8: Er is meer eerlijke handel, schuldverlichting en hulp Op de goede weg In 1990 berekende de VN dat ontwikkelingslanden in 1990 ongeveer 700 miljard dollar misliepen vanwege oneerlijke handelssystemen, wat destijds de vooruitgang behoorlijk in de weg stond. Inmiddels is dat sterk verbeterd. In 1996 kwam ongeveer de helft van de export uit ontwikkelingslanden belastingvrij de westerse landen binnen.

Nu is dat ruim 80 procent, waardoor de schuldenlast minder werd.

Ook een beter schuldmanagement en schuldkwijtschelding voor de

ICT Het aantal mobiele telefoons en internetaansluitingen in de ontwikkelingslanden is toegenomen, maar de kloof is nog groot. In 2010 lag het aantal internetgebruikers in de ontwikkelingslanden op 21 per 100 inwoners in de minst ontwikkelde landen slechts 3 per 100 tegen 72 op de 100 inwoners in de rijke landen. Mobiele telefonie en internet zijn van groot belang voor de ontwikkeling in arme landen. Hiermee kunnen mensen eenvoudiger aansluiting vinden op de wereldeconomie. In samenwerking met het bedrijfsleven moet dan ook worden gewerkt aan een betere beschikbaarheid van deze middelen.

Fairtrade Goes is actief met millenniumdoel 8. Met uiteenlopende acties probeert Goes inwoners, winkeliers en bedrijven ertoe te zetten vaker voor fairtrade te kiezen. Dat gebeurt onder andere met grote publieksacties zoals Culifair en Fairwear. Maar ook in de fairtradeweek konden inwoners kennis maken met fairtradekoffie en -chocolade (gemaakt door het onlangs fairtrade gecerfificeerde bedrijf Caringe Chocoladewerken uit Goes), dit werd geserveerd op het Stadskantoor.

www.millenniumdoelen.nl

35

Evenementen in Goes

Stichting Goes Marketing presenteert iedere Samenspel een selectie van de evenementen in onze gemeente. Komt u ook gezellig?

Goes Marketing presenteert Goes Winterstad Tijdens Goes Winterstad is er van alles te beleven. Een schitterend verlichte binnenstad, waar het sfeervol winkelen, verblijven en genieten is voor jong en oud. Winkelen krijgt een andere dimensie door de winterse elementen.

Ook de (extra) koopzondagen en -avonden zorgen voor een onvergetelijk avondje of middagje winkelen. Daarnaast kunt u nog naar het kerstcircus en het schaatsfestijn. We zetten de activiteiten voor u op een rijtje:

Rabo Schaatsfestijn Woensdag 19 december tot en met 6 januari 2013 van 11.00-22.00 uur, Grote Markt, Goes.

Kom gezellig een rondje schaatsen op de schaatsbaan op de Grote Markt.

Nieuwe website Stichting Goes Marketing Donderdag 20 november.

Op deze dag krijgt www.goesmarketing.nl een metamorfose. Een vernieuwde website met alle evenementen in Goes op een rij!

Kerst koopavond Donderdag 20 & vrijdag 21 december tot 21.00 uur, binnenstad.

Een koopavond door de hele binnenstad speciaal voor de kerstinkopen.

Kerstcircus Zaterdag 22 december tot en met 6 januari van 14.00-17.30 uur, Zeelandhallen.

Het eerste kerstcircus in Goes, een internationale circusproductie, staat bij de Zeelandhallen in een verwarmde circustent. Tijdens een twee uur durende show staan de paarden centraal en treden er achttien internationale artiesten op en natuurlijk niet te vergeten, de clowns!

Kerstmarkt Vrijdag 21 december van 12.00- 21.00 uur, Grote Markt, Goes.

Op de kerstmarkt kunt u cadeautjes kopen of genieten van een glaasje gl端hwein of kop erwtensoep.

Kerst koopzondag Zondag 23 december 13.00 tot 17.00 uur, binnenstad.

Uw allerlaatste kans om cadeautjes aan te schaffen voor de kerstdagen.

Kerstmannenloop Zondag 23 december start 15.00 uur Grote Markt, Goes.

Doe mee aan de kerstmannenloop, rondom de Goes Vesten zijn routes van 1,5 / 3 / 4,5 en 6 km uitgezet. De opbrengst gaat naar Stichting FunCare4Kids. Zij zetten zich in voor kinderen die een moeilijke thuissituatie kennen.

Volg ons op: Twitter @Goesmarketing Facebook.com/Goesmarketing Meer informatie op www.goeswinterstad.nl

36

Samenspel

Goes en ik Vier vaste vragen aan een ´onbekende bekende´ Goesenaar, gefotografeerd op zijn favoriete plek in de gemeente. Barre Verkerke (28 jaar) is een bezige bij. Hij speelt in een band, is decoratieschilder èn organisator van FunFest, een creatief en multidisciplinair festival.

Wat heb je met Goes?

‘Toen ik ongeveer 12 jaar was ben ik met mijn ouders vanuit Yerseke naar de binnenstad van Goes verhuisd. Wat ik altijd mooi vond, was de grote loods naast ons huis. Hier werkte mijn vader, want hij is ook kunstenaar. Nu woon ik nog steeds in de binnenstad en zie Goes als één groot dorp. Iedereen kent elkaar.

Ik vind Goes gezellig om te stappen en ga er graag op uit met vrienden.’

Waarom is het Raadhuis in ‘s-Heer Arendskerke je favoriete plek?

‘Dit atelier was vroeger het oude gemeentehuis en dient nu als één groot broednest. We zitten hier met vijf kunstenaars die allemaal hun eigen ruimte hebben en hun eigen ding doen. Omdat je veel bij elkaar binnenloopt, inspireer je elkaar ook. Ik ben hier bijna elke dag om te werken. Al zie ik het niet als werken want creatief bezig zijn is wat ik het liefste doe. Sinds een paar maanden werk ik aan interieurdecoratie voor grote jachten in het binnen- en buitenland, wat geweldig is om te doen. Daarnaast maak ik in het atelier vaak muziek met mijn band. Er gebeurt hier van alles en dat is heel mooi om te zien.’

Wat is je Goese hartenwens?

‘Het succes van FunFest voortzetten!

Begonnen als een klein feestje in mijn eigen huis en uitgegroeid tot een festival in ’t Beest.

Volgend jaar zomer hopen we een meerdaags FunFest evenement neer te zetten. Een soort mini-Lowlands met onder andere kunst, dans, muziek, film, theater en workshops. Onze stichting is daar nu al druk mee bezig.

Met FunFest willen we graag een platform bieden aan nieuw talent.’

Welke ‘onbekende bekende’ Goesenaar prijkt volgende keer op deze plek?

‘Graag zou ik Reynier de Muynck, beeldend kunstenaar en schilder, de volgende keer op deze plek willen zien. Het is voor mij een eer om hem voor te dragen, hij is een grote inspiratiebron voor mij. Reynier is de beste vriend van mijn vader en ik ken hem al mijn hele leven. Hij staat zo positief in het leven en hij ademt echt kunst.’

Magazine over Goes Stadskantoor M.A. de Ruijterlaan 2 4461 GE Goes

Postadres Postbus 2118 4460 MC Goes

T (0113) 249 600 E stadskantoor@goes.nl www.goes.nl