bik

nr 12 (434) ROK XXXVIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x cena 2,10 zł (5% VAT)

grudzień 2012

Leon Wyczółkowski, Autoportret, ok. 1913, pastel, tusz, tektura, nie sygn. © Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy fot. Wojciech Woźniak

Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego

Pat r o n at m e d i a l n y

spis treści Ślady, Hanna Strychalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 To naprawdę jest „inna sytuacja”, z Andrzejem Stróżem rozmawia Ewa Stołowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Mówi się o takich składach: supergrupa, Tomasz Kaźmierski . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Księżyc w kształcie trójkąta, z muzykami z zespołu 3moonboys rozmawiał Łukasz Jędrzejczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Jeszcze więce szaleństwa i energii. 8th Mózg Festival, Tomasz Kaźmierski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Wyedukować wszystkich zainteresowanych jego sztuką, ze Sławkiem Janickim rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Bydgoszcz to nie San Francisco, Z Tomaszem Maliszewskim rozmawia Maciej Federowicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 „Ciuchcia” znad Kanału, Adam Gajewski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Zdzisław Pruss, Bydgoski Insynuator Kulturalny (105). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Opowieści wigilijne, Maciej Federowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 wydawca: Miejskie Centrum Kultury dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mok.bydgoszcz.pl www.mok.bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mok.bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak współpraca: Maciej Federowicz, Adam Gajewski, Monika Grabarek, Marcin Szymczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel,

druk i oprawa: Abedik, www.abedik.pl redakcja: tel. 523 255 553 bik@mok.bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

BIK 12/2012 (434) Objętość dotowana: 50 stron.

Rok XXXVIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Akademia Muzyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Klub „Odnowa”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Galeria Brda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Teatr Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Makroconcert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Towarzystwo Salezjańskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Klub ARKA BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Kościół pw. Świętych Polskich Braci Męczenników. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Rok Leona Wyczółkowskiego w placówkach oświatowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Stowarzyszenie Artystyczne Mózg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Dwór Artusa w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Miejskie Centrum Kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Stowarzyszenie Koloroffon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Leon Wyczółkowski o sobie (9). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

F o t . Z b yZ i e l

2 |

| Listopad 2012

Ostatni BIK w tym roku i ostatni taki BIK. Nie ustajemy w pracy nad pismem, zmieniamy je nieustannie. Nowy rok przyniesie jednak zmiany bardziej zasadnicze. Pojawią się nowi autorzy, pojawią się nowe, stałe działy, odświeżymy szatę graficzną.

Planujemy zmiany, chociaż nie planujemy rewolucji – wszystko to, co jest marką BIK-u zostaje.

Niecierpliwie będziemy czekać na Nowy Rok, by się Państwu w nowej formie pokazać!

Koniec roku to pora sprzecznych nastrojów (jak różnica temperatur pomiędzy ciepłym i przytulnym domem, a mroźnym światem na zewnątrz): z jednej strony spokój i nastrój świąt, z drugiej – szaleństwo przełomu roku i stanowczość noworocznych postanowień. W osiąganiu zarówno jednego (spokoju), jak i drugiego (szaleństwo) nastroju życzymy wszystkim najznakomitszych sukcesów!

Grudzień 2012 |

| 3

plastyka

Z n a l e z i s k o X I V – s t o p a – s t u p y, c z y ż b y…?, 2 011, p r i n t . F o t . R y s z a r d W i e t e c k i

4 |

| Grudzień 2012

plastyka

Ślady W dniach 9.11.-8.12.2012 roku, w Galerii Miejskiej bwa – Galerii Kantorek w Bydgoszczy, można zobaczyć wystawę prac Ryszarda Wieteckiego, „Znaleziska z przyszłości”.

Obiekty widniejące na rysunkach i printach Ryszarda Wieteckiego, powstałe w latach 2009-2012, to osobne, niewiadome formy zawieszone w pustej przestrzeni.

Masywne, kamienne, płaskorzeźbione i ze śladami nieznanego pisma, przypominają jakąś starożytną cywilizację. Pozostała ona w teraźniejszości we fragmentach ruin – wyrazistych dowodach dawnej świetności.

Technika prac jest połączeniem tradycji ze współczesnością. Rysunki o wymiarach 32×32 cm, wykonane są miękkim grafitem na akwarelowym papierze. Takie zestawienie narzędzia z podłożem sprzyja ujawnieniu faktury i zachowaniu precyzji. Artyście zależy na oddaniu szczegółów. Printy o wymiarach 125×165 cm, są powiększoną wersją prac rysunkowych, do których dodano kolor. To nowoczesna forma druku na płótnie malarskim, przy wykorzystaniu techniki cyfrowej.

Czy znajomość techniki i charakteru tych prac może być pomocna przy identyfikacji tajemniczych obiektów i określeniu ich znaczenia? Widzimy więc rysunek, sporządzony przez uważnego i nieco sentymentalnego obserwatora, ukazujący fragment większej i nieznanej nam całości. Być może, zaprezentowany tu obiekt istnieje już tylko na tym skromnym wymiarowo przedstawieniu. Ten rysunek więc go ocala, jakby przenosi w czasie. Tak jawnie tradycyjny rysunek, oprawiony zostaje w białe, eleganckie passe-partout. A jego autentyczność potwierdza czytelna, a zarazem dekoracyjna

Znalezisko XII – z dalekich, obcych stron, 2 011, r y s u n e k . F o t . Ta d e u s z Cy t u l s k i

Hanna Strychalska

sygnatura wraz z tytułem, wykonane ołówkiem. To kreacja. Nie mamy przecież do czynienia z XIX-wieczną ryciną. A mimo to ulegamy sugestii. Patrzymy spokojnie, nieco pochyleni, na tę szczególną pracę. W wyjątkowo przychylnych okolicznościach bierzemy ją delikatnie do ręki, traktując prawie jak cenny dokument.

Ten rysunek, o wymiarach sztambucha, zostaje powiększony na miarę współczesnej techniki i estetyki.

Chcemy przecież wszystko dobrze widzieć. Teraz, aby objąć wzrokiem całość przedstawienia, musimy się odsunąć. Wiemy, że to nowoczesne, zmonumentalizowane ujęcie, może być punktem wyjścia dla licznych rzutów i przekrojów w multimedialnej przestrzeni. Zaraz to ważne dla nas znalezisko zanalizuje jakiś specjalista.

Z rodzaju nacięć na kamieniu, wywnioskuje o użytym narzędziu. Inny, z mozołem odczyta inskrypcję.

W zaprezentowanych przez Ryszarda Wieteckiego pracach nie ma przypadkowości czy elementów niepotrzebnych. Ich temat, technika, forma, a także sposób wyeksponowania, składają się na przemyślaną, konceptualną całość. Właśnie, całość. I kameralne wnętrze galerii nie jest tu bez znaczenia.

Skłonić widza do rozważań nad upływającym czasem i zmianami jakie niesie, poprzez sztukę realistyczną w charakterze, a symboliczną w znaczeniu. Skupić jego uwagę na niezauważalnej, a nieustannie przekraczanej granicy pomiędzy „teraz” a „było” – w czym oglądający tę wystawę, w sposób skondensowany, uczestniczy. To jest wyzwanie, któremu udało się artystycznie sprostać.

Gdzie więc jest „przyszłość”? W „Znaleziskach z przyszłości” jej nie ma. Gdy wydaje nam się, że jej dotykamy, okazuje się, że patrzymy już tylko na własne ślady.

Z n a l e z i s k o X I X – a n t y c z n e j a k b y…, 2 011, r y s u n e k . F o t . Ta d e u s z Cy t u l s k i

Z n a l e z i s k o X I V – s t o p a – s t u p y, c z y ż b y…?, 2 011, r y s u n e k . F o t . Ta d e u s z Cy t u l s k i

Grudzień 2012 |

| 5

teatr Poszerzyć spektrum widzenia teatru, zaskoczyć widza czymś odległym od codzienności, pokazać, jak człowieczy może być teatr – takie cele wyznaczają sobie organizatorzy Festiwalu Inne Sytuacje. Z jego dyrektorem artystycznym Andrzejem Stróżem rozmawia Ewa Stołowska.

To naprawdę jest „inna sytuacja” Jaka jest idea festiwalu? Według jakiego klucza tworzyliście program?

Idea jest prosta: zapraszać to, co uznajemy za wartościowe. Poszukiwaliśmy przedstawień „o czymś” i „po coś”, nie takich, których dziś mnóstwo, kalkujących rzeczywistość. Chcemy pokazywać teatry, których ścieżka jest kontynuacją drogi wyznaczonej przez Jerzego Grotowskiego, bez zbyt wielkich odskoczni. Podstawowym pierwiastkiem na scenie ma być człowiek-aktor; widać go na scenie – działa niewspomagany przez multum technicznych nowinek. Niektórzy pewnie będą marudzić, że wracamy do czegoś, co już było, ale my twierdzimy, że warto wracać do tego, co źródłowe, bo to pozwala utrzymać poziom teatru w ogóle.

Ubiegłoroczna, majowa edycja Festiwalu Inne Sytuacje zwana była pilotem. Skoro mamy drugą edycję, co prawda dopiero półtora roku później, to chyba znaczy, że się udało?

To skomplikowane pytanie. Pierwszy festiwal nazwaliśmy pilotem, próbą. Sądziliśmy, że cały nasz trud zbudowania festiwalu na poziomie, który sobie ambitnie wyznaczyliśmy, pozwolił na stworzenie jakiejś tzw. marki. Sprowadziliśmy teatry ważne, ze spektaklami istotnymi dla widzów. Chcieliśmy utrzymać ten poziom, ale by to zrobić, potrzebowaliśmy pewnych okoliczności, które nie zaistniały. Mieliśmy nadzieję, że dodatkowy czas pozwoli nam zbudować wymarzony program, nie udało się jednak zgromadzić wystarczających finansów. Sponsorzy nie są dziś zainteresowani tego typu wydarzeniami. Pozostało nam uratować poziom, organizując mniej spektakli. Festiwal zamiast się rozwijać, naszym zdaniem po raz drugi jest pilotem, choć to bardzo abstrakcyjne stwierdzenie.

Ale nie oznacza to chyba, że program to „prowizorka”?

Oczywiście, że nie. Mając taki, a nie inny budżet, postaraliśmy się o atrakcyjny program. Spodziewam się, że podobnie ocenią go widzowie. Zaproszone spektakle legitymują się wysoką wartością artystyczną, jak np. spektakl Teatru ZAR, niedawno nagrodzony na prestiżowym festiwalu w Edynburgu, czy Bóg Niżyński Teatru Wierszalin, który zebrał mnóstwo ważnych nagród i dobrych recenzji – to tylko przykłady. Poziom jest wysoki 6 |

| Grudzień 2012

i ubolewamy nad tym, że program jest taki, a nie inny w sensie ilościowym, nie jakościowym.

Skąd pomysł na partnerstwo MCK? W ubiegłym roku tylko Teatr Polski spełnił oczekiwania techniczne i organizacyjne zaproszonych teatrów.

W tym roku możemy pozwolić sobie na pokazanie trzech przedstawień w MCK. Trzeba wykorzystywać tę przestrzeń, jest ona dobra, a przy odrobienie starań może być jeszcze lepsza. Zależy nam na stworzeniu innej sytuacji, nowej w Bydgoszczy, by bydgoszczanom nie tylko ta jedna przestrzeń TPB kojarzyła się z teatrem „na poziomie”.

Czy to nie grozi pewnym zaszufladkowaniem spektakli? Czy widzowie nie uznają tego co w Teatrze Polskim za bardziej „teatralne”?

Zaznaczam, że bilety na spektakle Teatru ZAR w TPB są droższe ze względu na fakt, że jest to tryptyk, ponadto przedsięwzięcie jest znacznie bardziej absorbujące organizacyjnie i technicznie. Jest to więc kwestia warunków, nie wartości. Zapraszamy jednakowo mocno i do TPB, i do MCK. Wszystkie spektakle Innych Sytuacji są dla nas równie ważne. Poza tym cieszymy się, że pani dyrektor Marzena Matowska otworzyła MCK na takie działania i mamy nadzieję, że ta współpraca zawiąże się na dłużej i przyniesie znakomite efekty.

W programie pierwszej edycji IS znalazł się monodram Iben Rasmussen z Odin Teatret. Czy jest szansa, że cały zespół pojawi się w przyszłości na festiwalu?

Bardzo byśmy tego chcieli. Zaczynem pomysłu na festiwal była moja fascynacja tym, co w teatrze robi i co o teatrze mówi Barba, a nazwa festiwalu wzięła się z jednej z wypowiedzi Barby. Byliśmy we Wrocławiu na przedstawieniu Odin Teatret, jesteśmy w stałym kontakcie z zespołem. Nie trzeba chyba mówić, że zaproszenie go to przedsięwzięcie z wysokiej półki pod względem logistyki. Sposób, w jaki spróbujemy przyjąć ten teatr będzie świadczyć o nas, o mieście, o naszym postrzeganiu teatru i o festiwalu. Chcemy w przyszłości zorganizować cykl spotkań z zespołem, pokazać fragmenty pracy warsztatowej, nie ograniczać się do pokazu, ale musimy się do tego przygotować. Mamy nadzieje, że od wizyty Barby w Bydgoszczy zaczniemy

teatr poszerzać formułę festiwalu. Bydgoskiemu widzowi brakuje kontaktu z otoczką teatru, wglądu w krąg zależności kształtujący przedstawienie, świadomości możliwych ścieżek postrzegania teatru.

moc. Zawsze, kiedy patrzę na taki teatr, widzę i ogrom pracy, i człowieka z całym bagażem sytuacji, które w sobie nosi. A po reakcji widza widać, jakie efekty przynosi ten rodzaj profesjonalizmu.

Poprzednia edycja Innych Sytuacji promowana była jako nawiązanie do Festiwalu OFF-Prezentacje Teatralne (odbywał się w latach 1991-2000 w Bydgoszczy, również pod dyrekcją Andrzeja Stróża – przyp. red.). Czy faktycznie festiwale te mają „wspólnego ducha”?

Cieszę się, że ludzie pamiętają o OFF-Prezentacjach, to znak, że warto było nad nimi pracować. Jakiś ślad pozostał – i to w świadomości ludzi, nie na papierach w urzędach. W dużym stopniu to naprawdę jest „inna sytuacja”, teatry się zmieniły, my także, być może inny mają stosunek do świata ludzie, którzy przed laty też tworzyli, jak Odin Teatret czy Jacek Zawadzki z Teatru Kana. Inne Sytuacje są wyrazem tęsknoty za czymś, czego w naszym odczuciu od lat w Bydgoszczy nie ma: szerszego spojrzenia na teatr. Jak to ma się do tamtych „Offów”, którym przyświecały podobne cele? Czas pokaże. „Off” to moje pierwsze dziecko, tu narodziło się następne, jak każdy szanujący się ojciec nie będę ich różnicował, są dla mnie jednakowo ważne.

Dla kogo są Inne Sytuacje? Dla widzów Teatru Polskiego czy wręcz przeciwnie?

Dla wszystkich, którzy chcą oglądać spektakle, nie tylko TPB czy Prapremiery, poszerzać swoje horyzonty teatralne. Eugenio Barba mówi o „innych sytuacjach” w teatrze, a ja rozumiem to po swojemu: wszystko już było, ale możemy dziś zmieniać konteksty, podejście, środki, w przeróżny sposób mówić o tym samym. Najprawdopodobniej nie będzie to nowy teatr, ale to co w nim nowe i inne, to właśnie sytuacja. Spektakle dobieramy tak, by widz zobaczył w teatrze coś odległego od codzienności, co go zaskoczy i niekoniecznie musi być dla niego czytelne. Inna sytuacja przejawia się przy tym festiwalu także w innych aspektach: w tym, że w organizację włączył się MCK, że tworzy go wąska grupa osób, że nie próbujemy polemizować z Teatrem Polskim, ale współpracujemy z nim. Ta sytuacja ma być sprzyjająca dla teatru, ma go hołubić, podnosić jego wartość jako czynnika wzbogacającego widzenie i przeżywanie rzeczywiści.

Fot. Ewa Sto łowska

W programie pierwszej edycji festiwalu znalazła się młoda grupa Brama, która dopiero wkracza na pewną ścieżkę postrzegania teatru. Czy w tym roku zobaczymy odpowiednik Bramy?

Tak, jest to teatr Krzyk. W sposób istotny zaznaczył się on w przestrzeni teatru offowego, niszowego czy niezależnego. Przedstawienie może być ważne szczególnie dla młodej widowni. Członkowie Krzyku próbują określić siebie: kim są, co ich kształtuje, co jest dla nich ważne, jaki mają stosunek do przeszłości, miłości, przyjaźni , patriotyzmu. Co ważne, poetyka przedstawienia odwołuje się do teatru Jerzego Grotowskiego.

Jak pracują takie teatry? Mam wrażenie, że są profesjonalne w specyficzny sposób, np. „montują się” na scenie kilka dni.

Jeśli uznalibyśmy, że profesjonalizm to jakiś algorytm liczby dni na montaż, liczby prób, czasu trwania spektaklu, to nie uchwycilibyśmy tego, co najistotniejsze.

Teatry z szacunku dla widza i dla samych siebie perfekcyjnie przygotowują się do spotkania z widzem, by „dialog” nie został zakłócony. Zawodowstwo widzę jednak w czym innym: w nieustannym eliminowaniu w sobie błędów, co się przekłada na wartość artystyczną przedstawień. To nieustanna kontrola swojej gotowości intelektualnej, a także kontaktu z widzem. Organiczna wręcz chęć wyrzucenia z siebie wszystkiego, co jest „gwiazdorskie”; człowiek jest skomplikowaną maszyną, często nawet nie wie, że zaczyna „wyskakiwać ponad”, a jeśli coś takiego wystąpi, partnerzy pomogą zlikwidować to w zarodku. Kolejny znak profesjonalizmu to zespołowość, partnerstwo – nie tylko w przygotowaniu przedstawienia, ale rozumiane jako szeroko pojęta poGrudzień 2012 |

| 7

muzyka Mówi się o takich składach: supergrupa

Tomasz Kaźmierski Muzyka Spoza Układu

W różnych publikatorach (taki cykl jest również w BIK-u) znajdujemy sporo tekstów które jakoś odnoszą się do relacji bydgosko-toruńskich czy, żeby nikogo nie urazić, toruńsko-bydgoskich. Pomińmy powód, dla którego takie artykuły powstają i skupmy się na pewnym porozumieniu muzycznym. Nie było jakoś szczególnie planowane, nikt teraz, wstecznie, nie dopowiada jakichś koncepcji, nikt nie sili się na manifesty programowe, nawet w wymiarze artystycznym. Powstała świetna płyta, dzięki temu, że kilku osobom było muzycznie po drodze. Mówi się o takich składach supergrupa – jednak rzeczywiście to sformułowanie tutaj pasuje, gdyż każdy z muzyków to osobowość, która ma za sobą solidną porcję dokonań. Krępujące jest opisywanie każdego z uczestniczących w projekcie, bo jeśli ktoś choć trochę siedzi w muzycznym świecie, to wie, że to ludzie, z których od lat jesteśmy dumni. Wspomnę tylko, że członków kolektywu kojarzyć można z takimi zjawiskami jak: Something Like Elvis, George Dorn Screams, Ed Wood, Hati, Sing Sing Penelope czy Blimp oraz wieloma innymi, powstałymi również całkiem niedawno. Są też goście spoza regionu (Poznań), ale tylko geograficznie spoza, bo mentalnie żyją we wspólnej przestrzeni, a ta wydała owoc w postaci grupy Innercity Ensemble.

Komunikat został odebrany natychmiast, bo organizatorzy cenionego krakowskiego festiwalu Unsound zaprosili grupę na ostatnią edycję wydarzenia. Najpierw w maju pojawiła się epka, a ostatnio w październiku tzw. duża płyta Katahdin. Tytuł to nazwa szczytu w stanie Main. Może to banalne skojarzenie, ale w tej muzyce rzeczywiście jest sporo ze „zmierzania do celu”, mozolnego wspinania się, podążania, „przeżywania drogi”, „zawieszenia” w podróży. Gdyby posłużyć się najszyb8 |

| Grudzień 2012

szym skojarzeniem, stają przed oczami sceny z filmu Jodorowskiego, także ze szczytem w tytule. Nie chciałbym Innercity Ensemble stawiać w kontekście konkretnych wykonawców, czy rodzajów scen, wolałbym raczej opisać brzmienie grupy odwołując się do katalogu gatunkowych pierwiastków jakie możemy na Katahdin odnaleźć. Mamy tu niby ambientowe tła, jednak często kojarzące się muzyką dalekiego wschodu, przestrzenią, może to przez instrumenty, które nieco tybetańsko pobrzmiewają. Sporo tu transu, ale i kojarzących się z free zagrywek. Znajdziemy też bardziej elektroniczno-industrialne odgłosy, które z kolei przytłaczają mroczną, miejską atmosferą. W opozycji do spontanicznych porywów free, stoją całkiem zgrabne melodie. Ważnym pojęciem dla tego materiału jest też dron. Krótko: to taka muzyka, że jeśli ktoś obraca się w takich klimatach, będzie zachwycony, natomiast, osoby, którym te rejony są obce, wzruszą tylko ramionami.

Staram się ukryć, za tymi pojęciami i opisami mój entuzjazm, czy wręcz dziką radość, gdy w maju na youtubie znalazłem pierwszą próbkę możliwości tego składu, ale jak widać nie do końca mi się to udaje. Nerwowo dzwoniłem przecież do osób, które znam z tego kolektywu pytając o szczegóły. Okazało się, że była sobie sesja i taka petarda powstała ot tak. Po pewnym czasie słuchania, na nowo odżyła we mnie chęć odszukania starych płyt z wytwórni Nefryt Jareckiego i podobnych. Najlepszy utwór? Chyba Mecanique Celeste, nieco mroczny, jakby zwiastujący, zapowiadający coś istotnego, porywa mnie natychmiast. Mrok zawsze lubiłem, zważywszy na moją metalową młodość, trans przyszedł później. Zresztą tą płytą powinien się cieszyć zarówno ktoś, kto kocha koncert Pink Floyd w Pompejach (zwłaszcza co bardziej abstrakcyjne momenty), jak i wspólne tripy Billa Laswella i Micka Harrisa (Somnic Flux). Czas wreszcie napisać, kto w tej supergrupie gra: Radek Dzióbek – laptop i pady, Rafał Iwański – gongi i instrumenty perkusyjne, Wojtek Jacha – trąbka i flugelhorn, Rafał Kołacki – gongi i instrumenty perkusyjne, Artur Maćkowiak – gitara i syntezator, Tomek Popowski – perkusja, Kuba Ziołek – gitara, sampler i głos.

Cieszy mnie zwłaszcza udział tych dwóch ostatnich czyli składu grupy Ed Wood – gdyż jak już gdzieś kiedyś napisałem pokładam duże nadzieje w Kubie i Tomku, są wspaniałym dopełnieniem tego, co powstało w Mózgu czy słynnym studiu w Szubinie. Mam nadzieję, że ich projekt Alameda Trio też zrobi trochę zamieszania na krajowej scenie. A na razie: wieczór, Katahdin do odtwarzacza, poziom wzmocnienia bez empatii sąsiedzkiej, pozycja kwiatu lotosu, światło wyłączone i wyruszam w podróż, by znów „nie dotrzeć do celu”, ale bardzo cieszyć się podążaniem.

Księżyc w kształcie trójkąta O nowej płycie, figurach geometrycznych i Facebooku, z muzykami z zespołu 3moonboys rozmawiał Łukasz Jędrzejczak W sieci od jakiegoś czasu dostępny jest wasz nowy singiel A Knee. Kiedy wychodzi płyta?

Marcin Karnowski: Premiera jest 12 grudnia.

Jak długo powstawał materiał, który na niej usłyszymy?

Marcin: Wymagało to trochę czasu. Niektóre rzeczy mają już kilka lat, inne są bardzo świeże.

Wojtek Kotwicki: Utwór Baptist ma około czterech lat.

Powstał zaraz po nagraniu poprzedniego krążka, czyli 16. Najstarszy kawałek z sesji do Skakankan ma około ośmiu lat. Powstał, zanim Radek powiedział magiczne słowo „odchodzę” (śmiech) (Radek Drwęcki odszedł z zespołu w 2004 roku po nagraniu debiutanckiej płyty 3moonboys 3moonboys – przyp. autora). Potem porzuciliśmy ten kawałek, by do niego teraz wrócić. Jak dla mnie, jest najlepszy na płycie.

Który to numer?

Wojtek: A tego nie mogę powiedzieć (śmiech).

Piotr Michalski: Czasami jest tak, że zrobi się numer i dochodzi się do wniosku, że jest za trudny do np. nagrania albo zaśpiewania, albo z jeszcze innego powodu. Niby kawałek brzmi fajnie, ale pojawia się myśl, żeby go odłożyć na później, bo to jeszcze nie to, że do tego tematu można wrócić za jakiś czas. I taka sytuacja zaistniała teraz.

Jak się słucha tego materiału, to nie czuć, że numery są z różnych okresów. Mam wrażenie, że wszystko jest spójne.

Piotr: Selekcja kawałków była dość spora. Wybraliśmy takie utwory, które by ze sobą najlepiej pasowały.

Spośród ilu numerów wybraliście tych dziewięć, które ostatecznie trafiły na Skakankan?

Grudzień 2012 |

| 9

muzyka Marcin: Było ich kilkanaście. Około 15, 16 numerów.

Jest szansa, że wydacie jakiś dodatkowy materiał?

Płytę z b-side’ami?

Wojtek: Coś z tego materiału na pewno chcielibyśmy wydać, bo jest tam kilka rzeczy, które warto przemycić dalej. Niektóre wymagają jeszcze dopieszczenia.

Marcin: Spośród rzeczy, które odrzuciliśmy jest kilka fajnych numerów, więc szkoda byłoby ten potencjał zmarnować.

Gdzie nagrywaliście?

Wojtek: Wszystko odbyło się tutaj, w studiu pod Mózgiem.

Kto realizował ten materiał?

Marcin: Nagrania i miksy zrobił Wojtek. Za mastering odpowiada Kuba Pacanowski.

Czyli zdecydowaliście się na tzw. „self made”. Wasze wcześniejsze płyty też były tak realizowane?

Wojtek: Raczej tak. 16 była nagrywana w dużej mierze też tutaj. Miksy robiliśmy wtedy też samodzielnie.

Odnoszę wrażenie, że te nowe kawałki ciągną jakby w dwie strony. Czuć, że jest bardzo dynamicznie, wręcz tanecznie czy nawet karnawałowo, głównie dzięki sekcji rytmicznej. Z drugiej strony jest melancholia i smutek, głównie za sprawą wokali i gitar. Wydaję mi się, że wcześniej wasza muzyka była bardziej mroczna. Teraz jest trochę inaczej. Czy to świadomy plan?

Marcin: Takie rzeczy wychodzą w trakcie grania, próbowania i powstawania numerów. Niekiedy dobrze jest, kiedy w kawałku znajdzie się jakiś kontrapunkt.

Sekcja rytmiczna gra wtedy nieco inaczej w stosunku do np. gitar. Chodzi o to, żeby całość nie była nużąca.

Może stąd takie wrażenie. Wyszło to jednak spontanicznie. Nie ma w tym jakiegoś zamysłu.

Na płycie są też fragmenty rozmów, w których słychać, że się spieracie, dyskutujecie nad różnymi koncepcjami i pomysłami. Znamienna dla mnie jest kwestia Piotra, który mówi, że zespół to nie jest organizm ludzki, gdzie wszystkie narządy pracują równolegle. Tak to zinterpretowałem, że wasza muzyka jest wyrazem zderzania się różnych osobowości, charakterów i temperamentów. Płyta ma być podkreśleniem, że nagrywali ją różni ludzie z różnymi pomysłami, którzy nie zawsze muszą ze sobą współgrać.

Piotr: Tak, z tych rozmów rzeczywiście trochę to wynika. Słychać w tym, że czasem mamy ze sobą problemy, że nie zawsze coś wychodzi nam w piątkę.

Dlatego spotykamy się w jakichś duetach, trójkątach.

Dopiero po jakimś czasie uświadomiłem sobie, że taka ilustracja odzwierciedla to nasze borykanie się ze sobą.

10 |

| Grudzień 2012

Jak się Wam współpracuje w nowym składzie. Zmieniło się coś w momencie, kiedy wrócił Radek?

Marcin: Powrót króla (śmiech).

Wojtek: Radek, mimo, iż odszedł z zespołu, to cały czas był z nami. Jak nie grał, to pomagał nam np. przy wizualizacjach.

Piotr: Włożył także dużo pracy w powstanie 16. A jeśli chodzi o naszą współpracę, to jest to ciężki temat (śmiech).

Wojtek: Szczerze mówiąc, to były ciężkie lata pracy nad tym, żeby ten materiał nabrał kształtu.

Marcin: Słychać to też w tej muzyce, która jest formą jakby pamiętnika, gdzie widać to ścieranie się koncepcji, osobowości muzycznych, temperamentów, emocji. Być może jest to słabość tej płyty, ale może jest to także jej siła.

Raczej siła. Prowadzicie ten wątek konsekwentnie od początku do końca, więc nie ma mowy o jakiejś przypadkowości. Na albumie odnajduję też inną warstwę. Część kawałków to klasyczne piosenki, z wokalem, tekstem, a część to numery instrumentalne, które brzmią trochę jak quasi-improwizacje.

Raz jest piosenka, raz jest kawałek instrumentalny.

Piotr: Taki jest nasz koncept tej płyty.

Wojtek: Dużo do tego wnosi także okładka, która bardzo mocno nawiązuje do całości. W przypadku utworów instrumentalnych jest tak, że one też mają teksty, które nie są wyśpiewane. Można je znaleźć w okładce i czytać w dowolny sposób.

Marcin: Ten pomysł wpisuje się w to, co robiliśmy wcześniej. Muzyka jest tylko jednym z elementów. Plastyczna forma, czyli okładka, a także teksty, to dwie kolejne części, które są równie ważne jak muzyka. Razem te części jakoś współgrają.

Wojtek: Albo się zwalczają (śmiech).

Opowiedzcie trochę o warstwie tekstowej albumu w kontekście tego konceptu.

Marcin: Punktem wyjścia do tworzenia słów był sam tytuł, czyli Skakankan, który odnosi się trochę do Gry w klasy Cortazara. Na początku te teksty miały być prawie adaptacją książki, ale później to się oczywiście zaczęło zmieniać, pojawiły się kawałki instrumentalne. Doszliśmy do momentu, w którym zdecydowaliśmy, że teksty niewyśpiewane wyświetlą się w piśmie jako integralna część okładki. Dzięki temu płyta bardzo się otworzyła.

Wojtek: Z kolei teksty piosenek, które zostały wyśpiewane, odnoszą się do tekstów Marcina. Niektóre są dopisane do moich linii melodycznych, które początkowo śpiewałem po „fińsku”. Radek zinterpretował teksty Marcina i dopisał swój tekst do mojego fonetycznego bełkotu.

Marcin: Pomimo, że płyta jest koncepcyjna i bardzo skrupulatnie poskładana, na końcu wydaje się być bardzo otwarta.

Zaciekawiło mnie wasze instrumentarium. Macie dwa zestawy klawiszowe.

muzyka Wojtek: Tak, ale słuchając tych utworów, które są na płycie, mało jest takich sytuacji, że nagle wszyscy grają. Każdy utwór stworzony jest przez inną konfigurację muzyków. Tak jak mówił Piotr, są duety, są trójkąty i są czworokąty. Kawałkiem, w którym grają wszyscy muzycy, jest chyba tylko Baptist, z tym, że Radek gra tam tylko na tamburynie (śmiech). Nie chcieliśmy, żeby płyta była przeładowana, raczej poszliśmy w stronę minimalizmu, czyli trochę inaczej niż na 16, gdzie było dużo gości i dużo różnych dźwięków.

Rzeczywiście, nie ma w tej muzyce nadmiaru. Jest selektywnie. Łatwo wychwycić każde brzmienie i każdą z partii. Jednak na koncertach gracie wszyscy razem. Kawałki z płyty aranżujecie wtedy inaczej?

Wojtek: Te kawałki są już ograne koncertowo. Kiedy gramy na koncertach np. takie „duetowe” kawałki, to staramy się je wzbogacić, coś do nich dobudować.

Piotr: Numery, które są na płycie, są już sprawdzone w boju. Świetnie bronią na koncertach, mają swoje nowe życie, a płyta to przecież nie koncert.

nie trójmiejskie w instrumentach, gitarach etc., być może jest też tak z kapelami z Bydgoszczy. Ale jako, że jesteśmy tutaj, to nie odbieramy tego tak, jak osoba z zewnątrz.

Marcin: Fajnie, jeśli pojawia się coś takiego jak „szkoła” albo „scena”, zjawiska jak „gdańskie granie” albo „bydgoskie granie”. Jednak każdy z nas inaczej opowiada swoje historie, przez co zespoły takie jak Variété, George Dorn Screams, czy 3moonboys różnią się od siebie.

Wojtek: Może jesteśmy podobni do George Dorn Screams, bo i tu i tam jest ten sam perkusista (śmiech).

Jest taka kwestia, z którą boryka się coraz więcej kapel. Chodzi o promocję, szczególnie w internecie i na Facebooku. Jak odnajdujecie się w tej rzeczywistości?

A teraz trochę z innej beczki. Chodzi o fragment, który przeczytałem w jednej z recenzji 16, gdzie autor pisze, że „jest coś mrocznego w Bydgoszczy obdrapanej, pachnącej ziemią, dziką wodą Brdy i starymi tynkami sypiącymi się z poniemieckich budynków, że łatwo powstają w niej niepokojące transowe dźwięki”. Czy przestrzeń, w której żyjecie, jakoś wpływa na waszą muzykę?

Piotr: A na Ciebie wpływa?

Myślę, że tak.

Marcin: To jest oczywiste. Tam, gdzie jesteś, nie ma takiej możliwości, żeby ludzie jakich spotykasz i przestrzeń w której żyjesz, nie miały wpływu na to, co robisz i jak to robisz. Na to, co chcesz powiedzieć.

Wojtek: Trudno wskazać kamienicę, która nas inspiruje (śmiech).

Okładka singla A Knee

Spotkałem się też z porównaniami do Variété, czy do sceny zimnofalowej. Wkurzają was takie zestawienia?

Marcin: To są raczej klisze, które się powiela w recenzjach.

Wojtek: Nie czuję, żeby nas kojarzono z Variété. Częściej spotykam się z porównaniami do George Dorn Screams.

Radek: Mnie to nie wkurza.

Piotr: Być może chodzi tu o coś takiego, jak podtrzymanie pewnych muzycznych tradycji.

Wojtek: Tradycji? Sugerujesz się czymś?

Radek: Przecież ty masz tradycje hardcore’owo - punkowe. Jakie tradycje?

Piotr: Nie chodzi o konkretne kapele. Chodzi o pewien klimat. Kiedy np. słuchasz zespołów z Trójmiasta, to często od pierwszych dźwięków wiadomo, że jest to zespół z Trójmiasta. Tak samo, jak słyszysz brzmie-

Wojtek: To jest dla nas dość drażliwy temat. Mamy różne wizje promocji. Najlepiej byłoby, gdybyśmy nagrali płytę i puścili ją dalej, a ona żyłaby własnym życiem. Niestety tak nie jest i nie będzie. Teraz promujesz płytę na Facebooku i ona może żyć tak długo w świadomości odbiorców, aż nie spadnie z „tablicy”.

Dla mnie to jest dziwny temat do ugryzienia. Jesteśmy pierwszy raz w takim momencie, że praktycznie wszystko dzieje się za pośrednictwem Facebooka. Na Myspace już nikt nie zagląda, a kiedyś to był główny kanał promocji. Teraz jest znacznie więcej informacji. Ludzie piszą o wszystkim i o niczym. Dla mnie to jest totalny śmietnik. Minusem promocji na Facebooku jest to, że zespół jest często zmuszony sam sobie słodzić. Być może jest łatwiej, kiedy jest osoba z zewnątrz, która robi to za ciebie. Takie kadzenie sobie jest może wtedy mniej bolesne (śmiech). Do tego Grudzień 2012 |

| 11

muzyka dochodzi też to, że każdy z nas ma swoją wizję takiej promocji. Z drugiej strony, nie mamy takiego ciśnienia, żeby się na siłę promować. Nigdy nie mieliśmy. Pewne rzeczy, takie jak np. propozycje koncertowe pojawiały się z rozpędu.

Marcin: Facebook jest narzędziem i to od ciebie zależy, jak go użyjesz.

Wojtek: Kiedyś dużą promocją były recenzje ukazujące się w gazetach, czy zinach. Teraz to już chyba nie ma znaczenia, od kiedy prasa drukowana nie ma już takiej siły rażenia.

Nie czujecie, że jest taka presja, żeby teraz wszystko odbywało się przez Facebooka? Że nie ma innej alternatywy?

Radek: No właśnie, trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy chce się być sędzią w swojej sprawie.

Dobrą kontrą wobec tego zjawiska jest to, co się dzieje w środowisku skupionym wokół wytwórni LADO ABC. Tam jest masa przyjaciół i znajomych, ale przede wszystkim bardzo wielu czynnych muzyków, którzy cały czas coś robią i którzy są dobrze zorganizowani.

Oczywiście, używają oni takich narzędzi jak Facebook, ale nie martwią się o takie sprawy, jak promowanie siebie na siłę.

Wojtek: To jest prężna ekipa muzyków, którzy dużo grają, dużo improwizują. Robią wokół siebie dużo szumu. Taka duża ilość projektów i konfiguracji daje duże

12 |

| Grudzień 2012

możliwości promocyjne. Nie muszą pisać nic na siłę na Facebooku, dużo rzeczy dzieje się samych.

LADO ABC to duża cześć warszawskiej sceny muzycznej. Czujecie, że w Bydgoszczy jest scena? Czujecie się jej częścią? Uważacie, że muzycy współpracują tu ze sobą?

Piotr: Chyba nie, nie czuję tego.

Wojtek: Znamy się i lubimy się i to chyba jest już duży plus. Muzycznie nie mamy się czego wstydzić.

Zawsze lubiłem bydgoskich muzykantów. To, co robili i robią. Wydaje mi się, że jest jakieś przenikanie się osób, niezależnie od gatunku muzycznego.

Radek: Kiedyś takim słowem, czy kluczem określającym bydgoskie środowisko muzyczne mógł być np.

Mózg. Teraz tym słowem może być Wet Music i ludzie, którzy to tworzą, którzy są z tym związani. W tym przypadku, pewnie podobnie jak w przypadku LADO ABC, jest to poparte normalnymi, zdrowymi relacjami, chęcią zrobienia czegoś ciekawego. Dlatego w tej kwestii jestem optymistą. Coraz mocniej zaczyna się to wszystko bujać.

Działacie już na bydgoskiej scenie dość długo. Czujecie się spełnieni?

Piotr: Nie, no przestań. Gdyby tak było, to przestalibyśmy grać, ubralibyśmy kapcie i zaczęli patrzeć w telewizor. Sukcesem tej kapeli jest to, że wychodzi kolejna płyta. A co będzie dalej? Zobaczymy.

muzyka 8th Mózg Festival

Tomasz Kaźmierski

Jeszcze więcej szaleństwa i energii Bisem zakończył się 8th Mózg Festival. Już na początku podsumowania przyznaję, że był to najlepszy w którym uczestniczyłem. W tym roku organizator czyli Stowarzyszenie Artystyczne Mózg przygotowało obchody Roku Johna Cage’a. Festiwal, a zwłaszcza pierwszy dzień, miał także wpisać się w te obchody.

Koncertem inauguracyjnym był występ Bydgoskiej Orkiestry Muzyki Współczesnej. Wykładowcy oraz studenci Akademii Muzycznej w Bydgoszczy zaprezentowali kilka kompozycji Johna Cage’a. Użyto gazet, filiżanek, misek i różnych innych przedmiotów codziennego użytku. Wyszło zgrabnie, choć czuć było, że to dla wykonawców spotkanie okazjonalne, przygotowane specjalnie na festiwal.

Jednym z najlepszych koncertów festiwalu był natomiast występ Iwony Mironiuk i Szablocsa Esztenyi. Perfekcja, elegancja, poczucie humoru – te sformułowania najlepiej opisują, jaki był to występ. W duchu Cage’a było operowanie ciszą i szukanie zagubionego dźwięku, gdzieś pod fortepianem. Wielka klasa.

Kolejny koncert to przemyślany scenograficznie i świetnie przygotowany prawie-spektakl Tomasza Pawlickiego. Autorem mobilnej scenografii był Zbyziel, a Tomasz Pawlicki pokazał, że ma naprawdę dużo do zaproponowania jako kompozytor. Jego utwór składał się z kilku części, a muzyk na końcu zniknął ze sceny, choć w pewnym sensie na niej pozostał. Kto był, ten wie, jak to ciekawie zaplanowano.

Finałowy koncert pierwszego dnia to wieczór mistrza polskiej muzyki elektronicznej, czyli Krzysztofa Knittla, który wystąpił z kwintetem. Knittel obstawiony technologią i gadżetami udanie kierował zespołem żonglując nastrojami. Pojawiały się elementy free w wykonaniu ukraińskiego saksofonisty i klarnecisty Jurija Jaremczuka. Bardzo ciekawie grał fiński gitarzysta Timo Kamarainen. Choć elektronika Knittla ma swój specyficzny styl kojarzący się lekko z przeszłością: całość zabrzmiała ciekawie i świeżo.

Drugi dzień rozpoczął się też elektronicznie, ale jakże inaczej. Słychać, że członkowie grupy Tirvyous Wagon rodzili się już w erze internetu i komputerów, bo elektroniką posługują się jak językiem naturalnym.

Zabrzmieli ultra-nowocześnie, ambitnie, z wyobraźnią.

Trzeba ich mocno promować, bo to jest bardzo ciekawe podejście do grania. Może gdyby ich występ był nieco krótszy, byłby jeszcze lepszy.

Na kolana nie rzuciła mnie natomiast grupa Subtle Lip Can. Występ był zbyt monotonny, grali cały czas jakby na jednym i tym samym natężeniu, brakowało mi różnorodności doznań. Problem mam też z występem Nicka Didkovsky’ego. Pamiętam go z bydgoskiego koncertu sprzed siedemnastu lat jako członka Fred Frith Guitar Quartet i chyba spodziewałem się trochę innego repertuaru, a gość wychodzi na scenę i gra kawałki Decapitated, Black Sabbath i Motorhead, zresztą kawałek Lemmy’ego chyba najbardziej zapadł mi w pamięci.

Nick miał bardzo dobry kontakt z publicznością, przypominając zaskakujące wydarzenia, które spotkały go podczas pierwszego pobytu w Bydgoszczy.

Czas na trzeci, finałowy dzień. Rozpoczyna Marc Ribot – solo. Małe „Cześć” rzucone do publiczności i zaczynają się brudne czary na gitarze. Rozpadające się kompozycje, perfekcyjne wyczucie momentu kulminacyjnego, pot na skroni, skarpetki nie do pary czyli Geniusz w akcji. Rewelacja. Następni na scenie są półnadzy młodzieńcy o pomalowanych twarzach. To grupa Owls Are Not. Już kiedyś mnie zainteresowali tworząc Artybishops, obecne wcielenie również frapujące. W miarę spójne granie gitarowo-elektroniczne, najciekawiej się robiło gdy trochę hałasowali, byli wtedy choć przez chwilę nieprzewidywalni. Dobre granie – kupuję. Kupił też podobno Marc Ribot i polecił przekazać im swojego maila „by napisali, może coś zrobimy”.

Ostatni koncert festiwalu. Geniusz wraca na scenę z projektem Ceramic Dog. Po występie solo jest już rozgrzany. Ma chyba lepszy nastrój. Zagaja do publiczności i rozpoczyna się piekło. Piekło w którym chciałbym bywać częściej. Tym razem kompozycje, dzięki świetnej sekcji, jakby bardziej zwarte, ale dużo mocniejsze. Wlano w to jeszcze więcej szaleństwa i energii. To wcielenie Ribota odpowiada mi chyba jeszcze bardziej. Marc śpiewa, wrzeszczy między akcentami, nerwowo odtrąca statyw, publiczność rozsadzana przez energię ledwo wytrzymuje na siedząco. Koncert godny finału, powtórzę zatem: geniusz znów w akcji. Udaje się jeszcze wyprosić bis i na do widzenia Ribot rzuca: Bydgoszcz rocks!

Na koniec jeszcze jedna chyba ważna uwaga, ale dotycząca spraw organizacyjnych. Bardzo dobrze czułem się na tym festiwalu w siedzibie MCK. Teatr swoimi przestrzeniami pożerał publiczność, a w Emceku, przy kawiarence Szpulka, pojawiła się atmosfera festiwalowa – a to jest na tego typu imprezach bardzo ważne.

Grudzień 2012 |

| 13

muzyka O kończącym się właśnie Roku Johna Cage’a ze Sławkiem Janickim rozmawia Monika Grabarek.

Wyedukować wszystkich zainteresowanych jego sztuką Skąd pomysł na rok Johna Cage’a?

Pomysł wziął się stąd, że cały świat obchodzi ten rok jak rok Johna Cage’a. Szukając kolejnego tematu na 2012 rok pomyślałem o projekcie związanym z Johnem Cage’em.

Napisałem wniosek, który został przyjęty i postanowiłem wziąć się do roboty. Prawda jest taka, że wszyscy wiedzą kto to jest John Cage, ale większość z nas nie zagłębia się w jego twórczość, a przecież jest ona inspiracją dla bardzo wielu artystów. Pomyślałem więc, że to dobry pomysł przybliżyć postać tego artysty i przy okazji wyedukować wszystkich zainteresowanych jego sztuką. Dlatego ten projekt różnił się od innych, właśnie swoim edukacyjnym charakterem. Bardzo ważna jest tu strona internetowa, która nie jest tylko stroną dokumentacyjną naszych działań, ale właśnie edukacyjną i bardzo dużo można się z niej dowiedzieć. Strona internetowa będzie dostępna przez lata i często będzie można do niej zaglądać. W internetowej wyszukiwarce jesteśmy na drugim miejscu zaraz po Lublinie, który miał całoroczny projekt.

Co zaczęło obchody roku Cage’a?

Pierwsze wydarzenie to był koncert na cztery kontrabasy, który odbył się 11 sierpnia przed Drukarnią.

Dla mnie był to bardzo wzruszający koncert, ponieważ nie był on łatwy, a frekwencja naprawdę dopisała.

Przez całą godzinę w skupieniu słuchał nas naprawdę duży tłum i nie była to tylko publiczność „mózgowa”, ale wielu zwykłych przechodniów dołączyło do publiczności i wytrwali do końca. Byłem tą reak14 |

| Grudzień 2012

cją pozytywnie zaskoczony, ale było to bardzo fajne.

Następnie wystąpiły Audrey Chan i Andrea Parkins. Warsztaty Parkins były bardzo ciekawe przyszli ludzie, których się nie spodziewałem, natomiast koncert Audrey Chan mnie rozczarował. Audrey zaproszona była, aby zrobić coś w kontekście Cage’a, tymczasem, jako osoba która znana bydgoskiej publiczności, zagrała koncert w swoim stylu, zachowując swoją klasę, ale niczym nas nie zaskakując.

Potem pojawiło się Karbido.

Oni występowali jakiś czas temu w MCK-u. Był wtedy na tym koncercie i czułem taki lekki niedosyt, bo spodziewałem się czegoś żywszego, w sensie: powstającego w większym stopniu w czasie koncertu.

Jestem muzykiem improwizującym i wyczuwałem, że cała sytuacja na scenie jest zainscenizowana do najdrobniejszego szczegółu, że to wszystko jest odgrywane na pamięć. Jak się później okazało, nie myliłem się. Oni od lat z tym, oczywiście efektownym, projektem jeżdżą po całym świecie i wszystko mają dogranie w najmniejszym szczególe. Zespół po tym koncercie był w Mózgu i to chyba Albertina podpowiedziała mi, że warto by ich zaprosić do projektu, żeby zrobili coś Cage’a. Zaproponowałem to członkom Karbido, a oni propozycję przydjęli. Kilka miesięcy później przyjechali na tydzień do Mózgu, zrobili nowy „cage’owski” program.

Premierowy koncert wypadł świetnie. Powstały godziny nagrań audio i wideo, i z pewnością wyprodukujemy o tym wydarzeniu film.

Kolejna odsłona Cage’a to warsztaty z dziećmi. Tutaj inspirowaliśmy się filmem On The Edge, który jest o improwizacji, pojawia się w nim taki fragment, w którym pewien Afrykańczyk prowadzi warsztaty z dziećmi. Wielu naszych znajomych tu w okolicy ma dzieci i bardzo się interesują wszystkim, co dla nich robimy i zawsze bardzo chętnie na wszelkie wydarzenia przychodzą. To się bardzo wiąże z rozszerzeniem naszej działalności jako stowarzyszenia, chcielibyśmy się w przyszłości zając edukacją stricte artystyczną. Nie jest tajemnicą, że w szkołach muzycznych na różnych szczeblach, nie tylko w Polsce, ale na całym świecie, nie uczy się młodzieży bycia artystami, uczy się ich po prostu grać. Ta edukacja odbywa się w ściśle określonych ramach i tylko wybitne indywidualności są w stanie przetrwać szkołę, nie zatracić siebie i zostać artystą.

Jest naszą ambicją, by w przyszłości stworzyć szkołę artystyczną i te warsztaty cage’owskie są takim krokiem do realizacji tego planu. Te warsztaty prowadzili Quba z Danielem Mackiewiczem i mimo że nie są to zawodowi wykładowcy, zrobili to bardzo ciekawie. Jak zwykle przy pracy z dziećmi okazało się, że są one bardzo otwarte, chłoną wszystko jak gąbka i potrafią tworzyć natychmiast. To była doskonała zabawa, pokazywaliśmy dzieciakom, że instrument można zrobić ze wszystkiego, że wszystko może być muzyką. Dzieciaki były w dużym rozstrzale wiekowym od 6 miesięcy do 15 lat i to było niezłe wyzwanie. W drugiej części warsz-

muzyka tatów dzieciaki prowadziła Albertina, która jest absolwentką University of New South Wales College of Fine Arts. Tu były tworzone obiekty z gliny i błota, i to dopiero była zabawa, ubaw był ogromny. Ściany były wyłożone dużymi kartonami i dzieciaki mogły malować tym błotem to wszystko odbywało się przy muzyce Mozarta.

Zakończenie roku Cage’a to cały pierwszy dzień Festiwalu. Festiwal rozpoczęła Bydgoska Orkiestra Muzyki Współczesnej, w której skład weszli w tym roku profesorowie i studenci bydgoskiej Akademii Muzycznej. Zagrali w sposób bardzo interesujący serię kompozycji JC. Następnie na scenie zobaczyliśmy takie postaci jak: Krzysztof Knittel, wybitny polski kompozytor, jeden z najbardziej rozpoznawalnych w świecie polskich współczesnych muzyków, Szabolcs Esztenyl – jeden z najlepszych interpretatorów muzyki John Cage’a; rewelacyjny kon-

cert! Towarzyszyła mu jego była studentka Iwona Mironiuk – olbrzymia ekspresja. Wystąpił również Tomasz Pawlicki, który w mieście jest niedoceniany, a jest genialnym kompozytorem i muzykiem.

Podsumowując, jesteś zadowolony z tego roku pod względem artystycznym, a czy publiczność dopisała? Czy ten projekt miał wielu odbiorców?

Frekwencja na koncertach to sprawa, która nieustannie mnie drażni i w wielu dyskusjach bardzo często ją podnoszę. Z frekwencją w naszym mieście jest marnie. Od ponad dwóch lat wspólnie walczymy o to, by działy się tu ciekawe i wartościowe rzeczy i dzieją się, tylko ciągle problemem jest publiczność, a konkretnie jej brak. Dużym sukcesem frekwencyjnym cieszy się nasz teatr, ponieważ stał się bardzo słynny w Polsce. Tu niestety wychodzi małomiasteczkowość bydgosz-

czan, którzy nie mogą uwierzyć, że coś dobrego dzieje się w ich mieście, że muszą to usłyszeć z Polski, z Warszawy, z zewnątrz. Bardzo chciałbym to zmienić. Bydgoszcz zmienia się na dobre, mieszkam tu bo chcę, a nie z przymusu i chcę robić coś fajnego dla tego miasta.

Są tu ludzie, z którymi można robić bardzo fajne rzeczy i te rzeczy się dzieją, więc tym bardziej jest przykro, że bydgoszczanie tego nie doceniają. Jestem jednak przekonany, że jeżeli będziemy działać wspólnie, to i z tym sobie poradzimy. Myślę, że bardzo pomocne będą media, które będą się bardziej skupiać na kulturze i sztuce w Bydgoszczy, i będą poświęcać więcej miejsca na promocję interesujących wydarzeń, których w Bydgoszczy nie brakuje. Teraz, po festiwalu, mogę powiedzieć, że na tegorocznej edycji publiczność nie zawiodła. Była obecna, była skupiona. Festiwal wypadł świetnie pod każdym względem.

„ Z a k o ń c z e n i e r o k u C a g e ’a t o c a ł y p i e r w s z y d z i e ń F e s t i w a l u…” f o t . D a r i u s z G a c k o w s k i

Grudzień 2012 |

| 15

muzyka Z Tomaszem Maliszewskim, byłym dyrektorem regionalnym Radia Eska Bydgoszcz, a obecnie członkiem zarządu agencji promocyjnej PTR Events o mijającym roku w regionalnej muzyce rozmawia Maciej Federowicz

Bydgoszcz to nie San Francisco Grudzień to tradycyjnie już czas podsumowań.

W jakim nastroju żegna pan muzyczny 2012 rok?

Zdarzyło się coś wyjątkowo ciekawego w regionalnej muzyce?

Cały 2012 rok uważam za wyjątkowo nudny w muzyce. Nie miał on żadnych szaleństw po stronie popowej, a także muzyce środka czy rockowej lub hardrockowej.

Nie było niczego, co mogłoby być naprawdę godne zauważenia, ale w tym wszystkim paradoksalnie nasz region wypadł całkiem przyzwoicie. Pojawiła się (wydana co prawda w końcówce 2011, ale rozegrana w 2012) świetna płyta George Dorn Screams Go Cry On Somebody Else’s Shoulder, która dla mnie jest pewnym światełkiem nadziei na powtórzenie sukcesu z dokonań Snow Lovers Are Dancing, gdyż zespół wrócił nią do swoich korzeni. Ich nowy krążek jest powrotem do fajnej psychodelii, ale jednocześnie popartej dużą piosenkowością i to świadczy o ciągłym rozwoju zespołu. Ta płyta była zresztą niesamowicie wysoko oceniana w pismach branżowych, co postawiło kapelę w bardzo dobrej pozycji na przyszłość. Świetną płytę wydała także nasza Ania Rusowicz.

Z premedytacją mówię „nasza”, gdyż tak naprawdę rozpoczęła ona swoją karierę muzyczną w Bydgoszczy w zespole Dezire. Wielokrotnie rozmawiając z nią miałem świadomość, że ona nigdy nie odcina się od tego, co ją spotkało w naszym mieście. Teraz wydała znakomitą płytę, za którą zdobyła wiele Fryderyków i wszystko, co było do zgarnięcia w tym roku. Jej sukces jest także w miarę komercyjny, gdyż wystąpiła na festiwalu TOPtrendy czy w Opolu. To wszystko świadczy, że ten rok należy do niej i jeśli będzie się trzymała tego postbigbitowego klimatu, który sobie obrała, to ma szansę dalej mieszać na scenie muzycznej.

Zarówno George Dorn Screams oraz Ania Rusowicz istnieją już od jakiegoś czasu na muzycznym rynku.

Czy zdarzyło się coś nowego, co przykuło pańską uwagę?

Anię Rusowicz ja bym jednak potraktował w kategoriach nowości, bo jej dotychczasowe osiągnięcia 16 |

| Grudzień 2012

były zawsze bardzo w tle działań zespołów, w których występowała. Wcześniej kryła się trochę za projektami typu Dezire czy IKA, w których nie grała pierwszoplanowej roli, a w tym roku zrobiła wreszcie coś samodzielnie.

Dla mnie jest to swego rodzaju novum, bo zaprezentowała nowe spojrzenie na muzykę. Jest to oczywiście powrót do korzeni bigbitowych, ale jednocześnie coś zupełnie nowego i świeżego na rynku.

Ponadto słuchałem ostatnio kilku projektów muzyków trochę niszowych, balladowych. Świetną płytę koncertową, ale z dwoma nowymi utworami wydał Leonard Luther. Jest to realizacja jego koncertu, który odbył się w Węgliszku i nagle zauważyłem, że popyt na tego typu muzykę zaczął być coraz większy. Do łask

muzyka wraca muzyka balladowa, która kiedyś nazywana była ogniskową.

Jednak trudno mi wskazać coś zupełnie nowego, co byłoby godne polecenia. Raczej nic takiego się nie pojawiło.

Co natomiast muzycznie się nie udało w naszym regionie? Co było ewidentną porażką?

Kompletnie nie powiodła się próba powrotu na scenę pop-rockową grupie Manchester, która w Toruniu wydała nową płytę. To nie tylko nieudana chęć przypomnienia o sobie, ale przede wszystkim wtórna. Zespół nagrywał pod wpływem takich kapel z list przebojów jak Sunrise Avenue czy The Rasmus. Niestety okazało się to nietrafione.

Jak ocenia pan bydgoską ofertę festiwalową? Mamy Muszlę Fest, Mózg Festival czy Bydgoski Festiwal Muzyczny. To wystarcza?

Nam się wydaje, że te festiwale prezentują coś nowego. Natomiast w swoich kręgach ta muzyka jest wyjątkowo popularna i oczywiście będzie gromadziła pewną rzeszę uczestników festiwali, ale np. przy całym szacunku dla działań Mózgu, to nie możemy mówić o jego wielkim sukcesie frekwencyjnym. Jest to jednak pewna nisza i zamknięcie się w dosyć hermetycznym świecie muzycznym. Tam też wielkich nowości nie było.

Natomiast mówiąc o Muszli Fest, to ja za każdym razem mam wrażenie pewnej wtórności. Było tam coś, co pana w tym roku jakoś zafascynowało?

Na pewno godna zauważenia była premiera nowej płyty kapeli Upside Down.

Upside Down moim zdaniem od dawna gra ten sam rodzaj muzyki i nawet nie za bardzo eksperymentuje. Pewien mój znajomy – muzyk rockowy, któremu puściłem materiał z Aperitif, powiedział mi, że jemu kojarzy się on ze „smutnym punkiem”. Dla mnie to są klimaty, które już od dawna były i są cały czas powielane. Okay – ktoś powie – „taki jest punk rock, gra się na power chords”, ale ten zespół nie wnosi żadnego powiewu świeżości i może dlatego największym jego osiągnięciem jest granie „u boku” takich grup, jak: Armia, Dezerter… dlatego przepraszam, ale wolę wziąć do odtwarzacza nowe CD Billy Talent (polecam Viking Death March).

A co w takim razie z George Dorn Screams, o którym swego czasu Artur Rojek powiedział, że to obecnie najciekawszy gitarowy zespół w Polsce. Dlaczego ciągle nie może się przebić?

Moim zdaniem oni się ciągle przebijają. Dlatego wcześniej wspomniałem o ich nowej płycie, bo została zauważona na rynku muzycznym w całej Polsce i tego nikt nie kwestionuje. To jest grupa, która ma pewien potencjał ogólnopolski, ale gra bardzo specyficzny rodzaj muzyki, bo nie jest ona lekka, łatwa

i przyjemna. To jest naprawdę dobre indie-rockowe granie. Dla mnie to jest przykład zespołu, który w swojej bardzo wąskiej i hermetycznej działalności odniósł sukces. Dla nich nie jest problemem zgromadzić na klubowym koncercie we Wrocławiu 200 osób. Znam natomiast różne zespoły o bardzo znanych markach, które nie są w stanie zgromadzić tych 200 osób w klubie. I to są kapele mające swego czasu wielkie przeboje hulające po listach przebojów, które zna i nuci cała Polska, ale mało kto wie, że te składy jeszcze istnieją, więc na ich koncerty prawie nikt nie przychodzi. Natomiast koncerty GDS gromadzą te osoby, które wiedzą, na czym ich muzyka polega. To jest pewna specyficzna nisza.

Brak kolejnej edycji ArtPop Festival był dla pana zaskoczeniem?

W czasie trwania Smooth Festival, który potem zmienił nazwę na ArtPop Festival, ja realizowałem projekty totalnie komercyjne, m.in. Hity na Czasie czy Bydgoszcz Hit Festiwal. Były to bardzo popowe, ludyczne i komercyjne produkcje. Zawsze uważałem, że w Bydgoszczy jest miejsce zarówno na tego typu muzykę, czyli ludyczne klimaty, jak i na bardziej wysublimowane rzeczy, czyli np. Smooth Festival czy realizowany wcześniej m.in. przeze mnie Low Fi Festival.

Natomiast w tym momencie nie jestem tego pewien, bo nie uważam, że nasze miasto może przyciągnąć na niszowe projekty tłumy ludzi. Bydgoszcz to nie San Francisco, a nawet nie Warszawa czy Trójmiasto, czyli miejsca, które mają wyjątkową pozycję na mapie uniwersytetów czy szkół wyższych. To w nich gromadzą się ludzie z bardzo różnych środowisk i są one w stanie przyciągnąć dużą publiczność. Myślę o takim poziomie, który chciał osiągnąć ArtPop, czyli od 10 do 20 tys. osób z całej Polski. Ja w to po prostu nie wierzę w Bydgoszczy. Jednak gdyby ktoś dalej szedł w klimacie, który był realizowany na Wyspie Młyńskiej przy okazji Smooth Festival, to mogłoby się udać. Liczenie na publiczność rzędu 3 – 5 tys. jest realne.

Co jest dla pana miarą sukcesu regionalnego wykonawcy?

Dla mnie miarą sukcesu wykonawcy z naszego regionu jest jego postrzeganie na rynku ogólnopolskim. Nawet jeśli patrzymy na grupy takie jak Upside Down, to trzeba niestety powiedzieć, że nie święcą one triumfów na niszowych nawet scenach w całej Polsce. Moim zdaniem dzieje się tak właśnie dlatego, że to jest wtórne i to wszystko było. Wiem, że lubimy słuchać czegoś, co znamy, ale z drugiej strony to oznacza, że bardzo mocno ograniczyliśmy się do naszego rynku. Nie mamy w Bydgoszczy grup, które grałyby podobnie jak m.in. Muchy, niestety nieistniejące już The Car Is On Fire czy Plateau. W naszym mieście póki co nie odnajdujemy zespołów „konsumujących” tego typu sukcesy.

Grudzień 2012 |

| 17

historia Gna nasz „Pociąg do wspomnień”

„Ciuchcia” znad Kanału Etos kolejki

Dwa miesiące, dwa numery wstecz, apelowaliśmy do Państwa o pomoc w gromadzeniu i popularyzacji wspomnień dotyczących bydgoskiego oraz lokalnego kolejnictwa. Pomysł chwycił; między innymi pan Marek Napierała dał się odkryć jako autor krótkich opowiadań kolejowych, odezwali się poeci, a Rada Osiedla Smukała chce pomóc w sentymentalnym powrocie do fenomenu kolejki wąskotorowej łączącej Bydgoszcz z Koronowem. O tamtej „ciuchci” napisał też Marek Badtke.

W ramach prac „Archiwum B.” prezentujemy opracowany wyimek z większej pracy pana Marka, książki „Nasz Kanał”. Autora zainteresowały sprawy „dotyczące środowiska kolejarzy i etosu „małej kolejki”, a więc nieodłącznego komponentu Okola.”

Zapraszamy do lektury i przypominamy, że materiały o kolejnictwie interesują „Archiwum B.” nieprzerwanie.

Adam Gajewski

Kolejowa historia Okola Kolejarze

Począwszy od połowy XIX wieku w pejzażu dzielnicy Okole stałe miejsce zyskała infrastruktura kolejowa.

W 1851 r. dzisiejsza ulica Grunwaldzka podzielona została linią Kolei Wschodniej. Ożywione związki dawnego Okollo z środowiskiem kolejowym narastały przez dziesięciolecia. Niedaleko wiaduktu z czasem wyrosło osiedle kolejarzy. Po prawej stronie Grunwaldzkiej powstały charakterystyczne dwupiętrowe budynki kryte dwuspadowymi dachami. Osiedle zaistniało w 1904 r.

Mieszkali tu maszyniści, zwrotnicowi, personel pomocniczy oraz niżsi rangą urzędnicy kolejowi.

Kolejarze mają poważny udział w wypracowaniu specyfiki znamienitej dzielnicy. Pracownicy „żelaznych szlaków” wydeptali ścieżkę do dworca kolejowego.

Przez całą dobę kolejarze wędrowali do roboty wzdłuż nasypu, przez wiadukt z panoramicznym widokiem na zakole Brdy, park przy placu Petersona, do dworca głównego. Po powrocie z trasy lub roboty, kusiła kolejarską brać knajpa na rogu Jasnej i Śląskiej. Z „ kolejowego ogrodnictwa Reka” przy Czarnej Drodze pochodziły kwiaty na najważniejsze okolskie uroczystości, dla kościoła pw. św. Wojciecha i śródmiejskich domów miasta Bydgoszcz.

18 |

| Grudzień 2012

Od przełomu XIX i XX wieku stulecia więź z regionem kanałowym umacniała także „mała kolejka”. Baza „ciuchci” zaistniała na południu Okola. Za tzw. szlabanem, infrastrukturę „małej kolejki” tworzyły budynek stacyjny, dwa perony i spedycja.

Legenda tej trzeciorzędnej kolei o podstawowym znaczeniu dla gospodarki nad Kanałem Bydgoskim zapoczątkowana została w sercu Okola.

Budowę połączeń Bydgoszczy z północnymi rejonami rozpoczęto w 1893 r. Pierwszy odcinek Bydgoskiej Kolei Powiatowej( Bromberger Kreisbahnen) otwarto 12 maja 1895 r. Skład inaugurujący eksploatację sieci, ruszył z zajezdni stacji Okole na północ, do Koronowa. Żelazna droga długości 12 km, połączyła najpierw stacje „wąskotorówki” w Maksymilianowie i Gądeczu. Tydzień później otwarto dwudziestoczterokilometrową linię od stacji normalnotorowej w Bydgoszczy do Koronowa.

Z każdym rokiem przybywało rozgałęzień „wąskotorówki”. Gęstniała sieć „ciuchci” w okolicach Bydgoszczy.

Najpierw odbiły szlaki od Morzewca do Kasprowa. Budowa wszystkich linii bydgoskich Kolei Powiatowych trwała 14 lat. Łączna długość torów wynosiła w tym czasie 105,31 km.

Wybudowano bocznice do „odkrywki” węgla brunatnego w miejscowości Kopalnia, cegielni w Stopce, Wojnowie, Koronowie i stacji Okole.

Systematycznie powiększała się infrastruktura „ciuchci”. Za przykład europejskiej sztuki inżynierskiej uchodził wybudowany w 1894 r. most kolejowy na Brdzie pod Koronowem. Obiekt składał się z trzech parabolicznych przęseł kratowych odwróconych ku dołowi i był oparty na wysokich stalowych podporach.

Najwyższy most w okolicy zaistniał zimą 1895 r.

Bujny rozkwit sieci przypadł na lata 1906-1907.

Postępy regionalnej gospodarki wymusiły rozbudowę infrastruktury „wąskotorówek”. Większe majątki ziemskie, tartaki, cegielnie, młyny, gorzelnie, a nawet porty nad kanałem zostały skomunikowane. Trasy „ciuchci” wyłożono cięższymi szynami. Zmodernizowano stację okolską i obiekty kolejki w Kasprowie oraz Wierzchucinie Królewskim. Nowoczesna parowozownia powstała w Koronowie. Zmieniono układ torów w Czyżkówku a linia kolejki poprowadzona została przez most nad Kanałem. Cała sieć trzeciorzędnej kolei zyskała większą rangę w regionalnej ekonomice. W latach 1914-1918 przeprowadzono militaryzację „ciuchci”.

Tam, gdzie zbierało się poziomki

Od 1920 r. rozpoczęła się polonizacja Bydgoskich Kolei Powiatowych. Pierwszy skład Bydgoskich Kolei

historia Powiatowych poprowadził parowóz nr 1, lokomotywka zbudowana w szczecińskiej Fabryce Vulcana.

Główna trasa do Koronowa liczyła 25 km, zaś jazda trwała godzinę i 25 minut. Obok funkcji transportowych rosnące znaczenie zyskiwał ruch pasażerski. Bilety oferowały stacje kolejowe, pasażerowie zbierani „po trasie” legalizowali podróż u konduktora. Ludzie żartowali, że w czasie jazdy można było wyskoczyć na poziomki i jeszcze wskoczyć do ostatniego wagoniku „ciuchci”.

W 1922 r. bydgoskiego Okola na codziennie kursowały do Koronowa trzy pary pociągów osobowych, zaś niedziele i święta dwie. Szczególną popularność zyskały wśród bydgoszczan wyjazdy „ciuchcią” do Opławca, Smukały Górnej i Dolnej, Maksymilianowa czy Grabina w Koronowie.

Bydgoska trasa „małej kolejki”. trasa wiodła wzdłuż ul. Grunwaldzkiej. Następnie „ciuchcia” skręcała w ul.

Wiejską, przecinając Koronowską na wysokości przystanku Czyżkówko–Las. Wszyscy oddychali z ulgą kiedy kolejka wreszcie wynurzała się z lasu, maszyna hamowała i wtaczała się na most nad Brdą. Ciuchcia posuwała się wolno wałem nad jazem, który spiętrzał rzekę dla potrzeb małej hydroelektrowni. Zbiornik wodny był ulubionym miejscem kąpieli najwytrawniejszych pływaków, nie przerażonych obecnością prądów, wirów.

Dalej, skrajem doliny rzecznej prowadziła droga do Smukały. Przy prędkości nie przekraczającej 10 km/ godz., pasażerowie przeżywali istną podróż do krainy „Starej baśni”. Ludzie podziwiali malownicze widoki, mijali tajemnicze uroczyska, jary i urwiste brzegi Brdy.

Elektryczny „luksus” i wagony do przewozu kajaków

Mała kolejka” przeżywała krótkotrwały kryzys na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych. Później konkurencję ułatwiła „ciuchci” trakcja spalinowa, którą

Oto i fotograf iczne, „sochaczewskie” wspomnienie imponuj ą c e j i n ż y n i e r i i n a s z e j l o k a l n e j „w ą s k o t o r ó w k i ”…

wprowadzono od 1934 r. Rok później zaczęły kursować na trasie do Koronowa „luksusowe” wagony motorowe. Na świąteczne wyprawy do koronowskiej Grabiny, Opławca czy Smukały wprowadzono do eksploatacji specjalne wagony do przewozu kajaków. Piętrowe platformy doczepiano do składów osobowych. Specjalnie dla wodniaków „ciuchcia” zatrzymywała się pod Koronowem opodal mostu przez Brdę.

Do wybuchu II wojny światowej „ciuchcia” miewała się świetnie. Jeszcze przed wojną tabor „ciuchci” stanowiło 10 miniaturowych lokomotyw, 300 wagoników, dwa wagony pocztowe.

Od 1933 r. papiernia w Bydgoszczy, cukrownia w Nakle, cegielnie, gorzelnie oraz inne mniejsze firmy, potrzebowały transportu surowców, produktów i towarów. „Małą kolejką” dojeżdżano do pracy, a wiejskie kobiety dowoziły wiktuały na okolski Kozi Targ…

Marek Badtke

Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie – między innymi tutaj powinniśmy szukać pamiątek po bydgoskiej „ciuchci”…

Grudzień 2012 |

| 19

F o t . Z b yZ i e l

20 |

| Grudzień 2012

bydgoski insynuator kulturalny mało odpowiedzialny organ Dominacja pałkarzy Dotychczasowy pogląd, że muzyczna Bydgoszcz pianistami stoi, został tej jesieni poważnie zachwiany. A to za sprawą perkusistów, którzy przy okazji inauguracji festiwalu Camera Obscura urządzili wielkie i gromadne bębnienie przed Drukarnią. A potem jeszcze dołożyli co trzeba w Drums Fuzjach 2012. Ogłuszeni tym pianiści zapowiadają, że jak dojdą do siebie, to wyjdą na prowadzenie w rankingu najlepszych bydgoskich instrumentalistów.

Skala trudności Ryszard Wietecki wystawił w Galerii Kantorek „Znaleziska z przyszłości”. Ceniony artysta opatrzył swoje rysunki i printy tak malowniczymi i metaforycznymi tytułami, że oglądający jego dzieła musieli niekiedy wypić co najmniej dwie lampki wernisażowego wina, żeby prawidłowo zrozumieć zawarte w tytułach przesłania. Na szczęście p. Ryszard służył wszystkim merytoryczną pomocą, a p. Ela dbała o rozjaśnianie wyobraźni serwując szlachetne napoje.

Żal po Kaskadzie W dokumentalnym filmie (świetnym zresztą) Dariusza Gackowskiego o śp. „Kaskadzie” ów jakże przez lata popularny obiekt gastronomiczno-rozrywkowy wspominali wdzięczni konsumenci. Wśród nich także Andrzej Maziec który, jak na artystę przystało, skupił się nie tyle na karcie dań, co na urokach personelu. Zwłaszcza jedna pani z zaplecza wpadła p. Andrzejowi w oko, a potem zraniła go w serce, bo ni stąd ni zowąd za mąż wyszła.

Zdzisława Prussa (105)

chą szopkę nie zmiecie z powierzchni krajobrazu – finansowy kryzys.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (grudzień 1987) Teatr Polski zapraszał na „Zmowę świętoszków” M. Bułhakowa w reżyserii Alojzego Nowaka i z wiodącymi rolami Z. Szpechta, T. Leśniak, i R. Gramzińskiego.

Filharmonia Pomorska zapowiadała koncerty sylwestrowe sygnowane głośnym nazwiskiem Henryka Debicha.

W Małym Salonie Sztuki TPS i BWA jeden z pionierów bydgoskiej telewizji Karol Alchimowicz wystawiał swoje plastyczne miniatury.

Popularny konferansjer i autor książek o tematyce muzycznej Lucjan Kydryński bawił w Klubie Dziennikarza Na Sielance opowiadając o historii musicalu.

Dyrektor artystyczny Filharmonii Pomorskiej Mieczysław Nowakowski zapowiadał, iż w maju przyszłego roku wybierze się z bydgoskimi filharmonikami na turnée po Hiszpanii.

Szczególny bis Na memorialnym koncercie dedykowanym Andrzejowi Szwalbemu wirtuoz skrzypiec Krzysztof Jakowicz dał się uprosić bydgoskim melomanom na kilka bisów. Jeden z nich zadedykował pani dyr.

FP Eleonorze Harendarskiej, która kontynuuje dzieło swojego wielkiego poprzednika. Publiczność przyjęła ów bis ze szczególną serdecznością.

Do trzech razy sztuka Znana z satyrycznych talentów i ekscentrycznych poglądów Maria Czubaszek już po raz drugi w ostatnim czasie odwiedziła gród nad Brdą. Tym razem zaszczyciła swoją obecnością Bohemę.

Gminna wieść niesie, że ozdoba „Szkła kontaktowego” ma zamiar pojawić się w „Szopce Bydgoskiej” pod warunkiem, że ową, z natury lekką i kru-

Grudzień 2012 |

| 21

film Maciej Federowicz

Opowieści wigilijne Każdego roku nadchodzi wreszcie bardzo wyczekiwany dzień świątecznych uciech i przyjemności. Za oknem pada śnieg, a w domu świerkiem pachnie sztuczna choinka. Tego dnia ubieramy się elegancko i stroimy dokładnie dom w stertę przypominających narodziny Chrystusa lampek i plastikowych krasnali w czerwonych czapkach, bo czekamy na tego jednego, specjalnego gościa. I nie jest nim wcale osoba samotna czy potrzebująca, której zawsze spodziewamy się najmniej chętnie. W końcu puste miejsce dla niespodziewanego gościa powinno pozostać puste – inaczej byłoby bez sensu. W pośpiechu zjadamy przepyszną kolację wigilijną, nad którą mama męczyła się cały tydzień, aby zobaczyć czy już nadszedł.

Tryska dziecięcym urokiem, a jego policzki okraszone są czerwonym rumieńcem.

Ten gość nigdy nas nie zawodzi, zatem my jak co roku spodziewamy się go równie chętnie. Jest nim Kevin. Podczas każdego Bożego Narodzenia przychodzi do naszych domów, by dać nam najcenniejszy prezent – solidną porcję hollywoodzkiego kina. Szkoda tylko, że spośród wielu znakomitych świątecznych filmów najbardziej znany jest właśnie ten.

W zeszłym roku Marcin Szymczak polecał Wam mniej popularne piosenki świąteczne, które wcale nie są gorsze od tych najbardziej znanych. W tym roku ja zaproponuję Wam kilka „alternatywnych” pozycji filmowych, które również warto znać. W końcu nie tylko Kevin, który został sam w domu może w znakomity sposób umilić wszystkim ten piękny bożonarodzeniowy czas.

22 |

| Grudzień 2012

To wspaniałe życie (1946), reż. Frank Capra

Zestawienie zacząć należy od absolutnego arcydzieła w swojej kategorii. Nie będę tutaj wiele opowiadał o samej fabule, gdyż o tym filmie nie należy mówić – trzeba go po prostu obejrzeć! Dlaczego jest taki oryginalny? Umieściłem ten najlepszy w dorobku Capry film na tej liście, gdyż w Polsce jest nieco zapomniany, a to poważny błąd. Wzruszającą historię George’a, który w Wigilię Bożego Narodzenia traci sens życia i próbuje je odzyskać za pomocą tajemniczego gościa, ogląda się wyśmienicie! Z pozoru to dzieło o ponadczasowej sile przyjaźni, ale tak naprawdę można w nim odnaleźć odpowiedzi na wiele trudnych pytań, a wszystko okraszone jest magią Świąt Bożego Narodzenia. Od pierwszej minuty film łapie nas mocnym uściskiem emocji i nie puszcza aż do końca. Każdy znajdzie tu coś dla siebie – mamy romans, komedię, dramat czy elementy fantasy, ale najważniejsze, że widz po seansie doświadczy pewnego rodzaju katharsis.

Zły Mikołaj (2003), reż.

Terry Zwigoff

Jeśli alternatywne spojrzenie na Boże Narodzenie, to tylko z Williem, który Mikołajem jest nieco ekscentrycznym, żeby nie powiedzieć złym.

Pije, pali, nienawidzi dzieci i każdego roku w święta Bożego Narodzenia w przebraniu Mikołaja okrada centra handlowe. Ostatecznie jednak za sprawą pewnego chłopca zaczyna nieco inaczej postrzegać świat i relacje międzyludzkie. Film ten nie jest naiwny, gdyż bazuje na świetnie napisanym scenariuszu i doskonałych kreacjach aktorskich. Billy Bob Thornton jako Willie spisuje się rewelacyjnie. Jest cyniczny, złośliwy, ale przede wszystkim jest człowiekiem z krwi i kości. Udowadnia nam, że w tym zabieganym świecie, w którym króluje konsump-

film

cjonizm, najważniejsze jest postępować w zgodzie z samym sobą. Nawet na przekór normom społecznym. Zły Mikołaj pokazuje, że nie trzeba tony lukru i naiwnego sentymentalizmu, aby zrobić bożonarodzeniowy film.

Nie jest on grzeczny jak większość produkcji o podobnej tematyce. Jest natomiast brutalnie i gorzko prawdziwy, a to jego ogromna siła.

Noc świętego Mikołaja (2000), reż. Janusz Kondratiuk

W tym zestawieniu nie mogło zabraknąć także polskiej produkcji.

Dzieło Kondratiuka jest przykładem filmu, w którym zagrało wszystko: scenariusz, aktorzy, reżyseria, zdjęcia, muzyka. Mamy tu jednak przede wszystkim bardzo wzruszający, prawdziwy, ale nie naiwny (co bardzo ważne!) scenariusz o dwóch więźniach, którzy dostają jednodniową przepustkę, by w przebraniach św. Mikołaja i anioła wręczyć prezenty dzieciom z domu dziecka. Nie wszystko jednak idzie zgodnie z planem, ale Jędruś i Lucjan zderzając się z brutalną rzeczywistością robią wszystko, żeby wykonać swoje zadanie. Zbigniew Buczkowski i Leszek Zduń są w swoich rolach niezwykle autentyczni, ludzcy, a Kondratiuk w umiejętny sposób żongluje komedią i dramatem. Film ten jest bardzo nostalgiczny i posiada pewną poruszającą serce magię, która nie przekracza cienkiej granicy śmieszności i ckliwości.

Wigilijny Show (1988), reż. Richard Donner

Skąpy Scrooge w różnych wariacjach filmowych pojawiał się już wielokrotnie. Każdego roku bowiem w samym Hollywood powstaje kilka produkcji z tym bohaterem w roli głównej. Nieczęsto jednak spotyka się jego w wersji ironicznej i tragikomicznej, gdyż najczęściej twórcy podchodzą do tej Dickensowskiej postaci w sposób bardzo oczywisty i mało ciekawy. W filmie Wigilijny Show jednak genialny Bill Murray, który w latach 80. był u szczytu swojej kariery aktorskiej, zaprezentował całe spektrum swoich komediowych zdolności. Scrooge w jego wykonaniu jest skorumpowanym szefem sieci

telewizyjnej, dla którego liczą się tylko oglądalność i pieniądze. (Znane?) Robi to jednak z ogromną dawką rozbrajającego cynizmu i ironii. Jak zwykle nagle pojawiają się duchy, które są tutaj bardzo przerysowane i komediowe. Całość jest zatem nowoczesną odpowiedzią na Opowieść Wigilijną, która opowiedziana została w bardzo energetyczny i dynamiczny sposób przez niezwykle sprawnego reżysera – Richarda Donnera, który stworzył kultową już serię Zabójczej broni.

Hania (2007), reż. Janusz Kamiński

Zastanawiacie się pewnie co w tym znakomitym gronie robi infantylny, naiwny i lukrowany do granic przyzwoitości film Janusza Kamińskiego. Już spieszę z odpowiedzią. Historia jest prosta jak drut. Jest oto młoda para, która z pozoru wiedzie szczęśliwe życie w wielkim mieście. Czegoś im jednak brakuje, a chłopiec z domu dziecka, który nagle pojawia się w ich życiu w okresie Bożego Narodzenia zmieni relacje tej młodej pary na dobre. Nie o prostym scenariuszu warto tu zatem powiedzieć. Nawet nie o przyzwoitym aktorstwie Agnieszki Grochowskiej oraz Łukasza Simlata. Wybrałem ten film natomiast ze względu na znakomite zdjęcia, które sprawiły, że Warszawa wygląda absolutnie światowo, zjawiskowo i bajkowo, niczym Nowy Jork w świątecznych filmach rodem z USA. W końcu reżyserem i autorem zdjęć jest tu sam Janusz Kamiński, który ma na koncie dwa Oscary za zdjęcia do Szeregowca Ryana i Listy Schindlera, a na co dzień pracuje z samym Stevenem Spielbergiem. Jeśli po świątecznej krzątaninie nie chcecie spotkać się z intelektualnie wygórowaną rozrywką, a zwyczajnie marzycie, aby odpłynąć w piękny i nieco odrealniony niczym bożonarodzeniowa kartka świat, to ten film jest idealny.

Grudzień 2012 |

| 23

wydarzenia Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ KULTURALNA – APK, przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14. Galeria Nad Brdą, Muzeum Fotografii, Galeria DEBIUT. 2

G

Izba Pamięci

Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26. 18

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a,

ALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222. 17

aleria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8

ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Gdańska 42, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 3

Galeria DEBIUT przy APK, Marta Rosenthal-Sikora

Autorska Galeria Sztuki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl.

Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587. 11

B

ydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Galeria GRAFFITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: annaosinska49@o2.pl, tel. 525 153 295, 604 313 266 9

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz.

GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski.

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15. 6

D

om Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska.

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura.

FILHARMONIA POMORSKA

dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

24 |

Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10 GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 GALERIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt.

10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30 w niedzielę wstęp wolny. Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12 GALERIA NAD BRDĄ przy APK, Karolina Prus.

GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13 GALERIA NON FERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym.

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887. 16 GALERIE PRYWATNE: Galeria-Kawiarnia COLOMBINA, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 228 023, Katarzyna Delert-Kalisz oraz Anita Gadzińska-Spiczonek. 14

| Grudzień 2012

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15. 19 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura.

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak.

KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH, ul. Sułkowskiego 52 a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan.

Biblioteka Klubu IWsp SZ, tel. 523 783 668, kierownik Zdzisława Gajownik, czynna: pn. 10-15, wt., czw., pt. 13-18, sob. 10-15.

Klub Miłośników Kaktusów, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/ KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl. 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail:klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska.

KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak. 21 KLUB ŚWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella. 22 KOŁO FILMOWE przy Klubie POW, ul. Sułkowskiego 52a. Projekcje odbywają się w Kinoteatrze przy ul. Dwernickiego 1, tel. 523 783 550.

Miejskie Centrum Kultury,

ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, sekretariat@mok.bydgoszcz.pl, www.mok.bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, Fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska. 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl.

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł. 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM FOTOGRAFII – przy APK, Arkadiusz Blachowski. 2 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075.

Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15, e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916.

Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek – piątek 9.00-16.00 sobota, niedziela 10.00-16.00 poniedziałki – nieczynne Soboty – wstęp bezpłatny Godziny zwiedzania Exploseum: wtorek – niedziela 9.00-17.00 poniedziałki – nieczynne, tel. 883 366 056 26 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590.

wydarzenia

MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl.

O

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac. 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz.

Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl. 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739.

TEATR PANTOMIMY „DAR”

www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub bilety@teatrpolski.pl, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: tmmb@neostrada.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda.

Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała. 32

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, prezes Felicja Gwincińska. 33 TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska. 27 TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca. 34 TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074.

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti. 35

TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKOFRANCUSKIEJ, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11 URZĄD MIASTA, ul. Sielanka 8a, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Biuro Kultury Bydgoskiej 36 Dyrektor Magdalena Zdończyk WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635.

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35 Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, wok@wok.bydgoszcz. com, tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, galeria@wok.bydgoszcz.com, www.wok.bydgoszcz.com 37

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mok.bydgoszcz.pl Grudzień 2012 |

| 25

wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy 4.12.2012, godz. 19.00

GRUBE RYBY komedia Michala Bałuckiego Gościnny spektakl Teatru Polonia z Warszawy Reżyseria Krystyna Janda Scenografia Maciej Maria Putowski Kostiumy Magdalena Tesławska Choreografia Zofia Rudnicka Występują: Ignacy Gogolewski, Wiesława Mazurkiewicz, Małgorzata Kocik, Krzysztof Kiersznowski, Justyna Schneider, Sławomir Orzechowski/Cezary Żak, Piotr Bajtlik, Artur Barciś, Witold Bieliński. „Grube ryby” gładko wpisują się w formułę teatru dla każdego. W zapomnianej niemal sztuczce Bałuckiego widzą szansę na powrót do teatru w najbardziej tra-

Tytanii i Oberona, tu psoci, dwoi się i troi wszędobylski Puk – kropi na oczy śpiących sok czarodziejskiego ziela.

I każdy przestaje być panem swego losu a pragnie tylko podążać i łaczyć się z pierwszą ujrzaną po przebudzeniu istotą.

Uczucia ludzi i elfów splatają się ( czasem ku ich wielkiemu zdziwieniu!), każda z istot szuka miłości i poddaje się jej władzy. Podobnie jak w literackim pierwowzorze Szekspira nie braknie nutki melancholii oraz momentów czysto komediowych. Szczęśliwy koniec baletu do romantycznej muzyki Feliksa Mendelssohna, przynosi śluby trzech par przy dźwiękach słynnego marsza, bez którego nie może obyć się żadne wesele. Inscenizator i choreograf, Karol Urbański wykorzystał znakomicie możliwości całego zespołu baletowego Opery Nova, którego znakomitą kondycję artystyczną potwierdził niedawny występ na scenie stołecznego Teatru Wielkiego.

14, 15 grudnia 2012, godz. 19.00

NAPÓJ MIŁOSNY opera komiczna Gaetana Donizettiego Reżyseria i inscenizacja Krzysztof Nazar Kierownictwo muzyczne Iwona Sowińska Scenografia Stephan Dietrich

dycyjnym stylu. Z kostiumami z epoki podrasowanymi przez współczesny smak i poczucie humoru oraz bogatą charakteryzacją, która sprawia, że na scenie trudno rozpoznać popularnych aktorów. Im właśnie daje szansę ukrycia się za rysowanymi grubą kreską postaciami po to, by bawić się konwencją komediowej ramoty, punktować najzabawniejsze repliki, wreszcie naprawdę ze sobą dialogować. Wystarczy spojrzeć, jak role Wistowskiego i Pagatowicza prowadzą Cezary Żak i Artur Barciś. Jak noszą paradne kostiumy, jak ogrywają peruki i karykaturalne bokobrody. Jak wreszcie swe postaci definiują samym ruchem, bez słów. Majstersztyk nienachalnego komizmu.

Nareszcie bel canto: arcydzieło Gaetana Donizettiego „Napój miłosny”.

Wyreżyserowana przez Krzysztofa Nazara opera komiczna zachwyca pięknem muzyki i wiarygodnymi, ciekawymi aktorsko postaciami : wrażliwy i nieśmiały Nemorino irytuje swą miłością pewną siebie , piękną Adinę. O względy tej bogatej panny ubiega się także prawdziwy zdobywca serc niewieścich, sierżant Belcore.

Na scenę wjeżdża antyczny citroën a w nim hultajska trójka: dottore Dulcamara, jego podejrzany szofer i – jako ozdoba uwiarygodniająca doktora – pielęgniarka.

Katalizatorem akcji scenicznej jest cudowny (rzekomo) napój miłosny, sprzedawany przez obrotnego szarlatana. Najciekawsze, że ten specyfik działa!

8.12.2012, godz. 19.00 9.12.2012, godz. 17.00 10.12.2012, godz. 19.00

SEN NOCY LETNIEJ balet do muzyki Feliksa Mendelssohna Inscenizacja i choreografia Karol Urbański Kierownictwo muzyczne Jerzy Wołosiuk Kostiumy Tijana Tyski Scenografia Wacław T. Ostrowski Leśne królestwo elfów spowija mgła i gra zielonych cieni. To rozegra się kłótnia i pojednanie królewskiej pary: 26 |

| Grudzień 2012

Napój Miłosny. Victoria Vatutina jako Adina i Chór. Fot. Marek Chełminiak

wydarzenia Nad wartką i dowcipną historią unosi się cudowna muzyka Donizettiego. Nie wiadomo, kto lepiej bawi się: wykonawcy, czy publiczność.

29.12.2012, godz. 16.00 i 20.00 30.12.2012, godz. 16.00 i 20.00 31.12.2012, godz. 16.30 i 20.00

KONCERTY SYLWESTROWE Reżyseria Sebastian Gonciarz Kierownictwo muzyczne Maciej Figas Scenografia Mariusz Napierała Choreografia Iwona Runowska Przygotowanie chóru Henryk Wierzchom Prowadzący Artur Andrus Te nadzwyczajne koncerty wymagają tyleż przygotowań, ile prawdziwa premiera. Angażują wszystkie siły wykonawcze: solistów, chór, balet, orkiestrę i realizacyjne: nowe układy choreograficzne, nowe kostiumy, elementy scenografii wykorzystywane w zaskakujących ustawieniach, specjalne światła i projekcje. Charakter koncertu wymaga wartkiego tempa, sprawnych zmian dekoracji (i błyskawicznych zmian kostiumów!), uwzględnia „wejścia” prowadzącego. Czego już na scenie było: pojedynki gangów, góralskie kuligi, songi na bananowych wyspach, dekadenckie zabawy w kabaretach, akrobacje na szarfach, wspaniałe piosenki francu-

Koncer t sylwestrow y w Operze Nova. Fot. Marek Che łminiak

skie, meksykańskie fiesty, piłkarskie zagrywki i – zawsze spektakularne – finały.

Aktualnie aranżacje dla Orkiestry Opery Nova piszą Krzysztof Herdzin, Przemysław Zych, Tomasz Szymuś, Dawid i Tomasz Lubowicz.

Po raz kolejny nad kształtem scenicznym koncertów pracuje ta sama, zgrana i „sprawdzona w boju” grupa realizatorów. inf. Ewa Chałat

Akademia Muzyczna 4.12.2012, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Wielkie Cykle – Polska Pieśń Artystyczna Ingrida Gápová, sopran Wojciech Dyngosz, baryton Adam Zaremba, baryton Justyna Jakubowska, fortepian 6.12.2012, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

XCVIII Koncert Organowy Sławomir Kamiński, organy Kamila Kułakowska, sopran Tomasz Gust, fortepian 11.12.2012, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CCXL Bydgoski Wtorek Muzyczny Katarzyna Bąkowska, skrzypce Dorota Zimna, klawesyn Franciszek Jasionowski, fortepian

16.12.2012, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CLI Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Witamy Świętego Mikołaja 16.12.2012, niedziela, godz. 17.00, Pałac w Lubostroniu

CXXVIII Koncert Pałacowy Magdalena Krzyńska, sopran Maria Murawska, fortepian

18.12.2012, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Koncert Wigilijny Orkiestra Kameralna Accademia dell’arco Paweł Radziński, dyrygent Bilety można nabywać: • na Poranki Muzyczne dla dzieci – w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją, • na Koncerty Pałacowe – w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem.

• Na pozostałe imprezy wstęp bezpłatny. inf. Anna Cudo

Grudzień 2012 |

| 27

wydarzenia Filharmonia Pomorska 2.12.2012, niedziela, godz. 16.00

Poznajemy różne kultury

KONCERT DLA MŁODYCH MELOMANÓW Na fali morskiego folku Paweł Lipnicki, prowadzenie WIKINGOWIE, Zespół muzyki żeglarskiej SETANTA, Zespół tańca irlandzkiego DUAN, Zespół muzyki celtyckiej International School of Bydgoszcz Pierwszy koncert z nowego cyklu „Poznajemy różne kultury” poniesie publiczność w świat muzyki i pieśni powiązanej z kulturą morską. Zatem zabrzmią szanty w wykonaniu Zespołu WIKINGOWIE, którego intencją jest prezentacja znanych, ale także tych zapomnianych, oryginalnych „pieśni morza” w tradycyjnych brzmieniach. Ponadto usłyszymy tradycyjną muzykę irlandzką w wykonaniu zespołu DUAN, jednego z najlepszych tego typu zespołów w Polsce, a towarzyszyć mu będzie SETANTA, legendarna, warszawska grupa tańca irlandzkiego. Przed koncertem zapraszamy na Warsztaty Tańca Irlandzkiego, które poprowadzi Maria Nowak oraz na Bajkę Kolorowych Mórz i Dalekich Lądów.

Wiecej: www.edukacja.filharmonia.bydgoszcz.pl 7.12.2012, piątek, godz. 19.00 Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Tadeusz Wojciechowski, dyrygent Wojciech Waleczek, fortepian Ihor Lomaha, cymbały (Ukraina) Liszt – Koncert fortepianowy A-dur Liszt – Totentanz Kodály – Suita orkiestrowa z opery „Háry János” Wojciech Waleczek to 32-letni uznany polski pianista, ceniony za bezkompromisowe podejście do sztuki wykonawczej. Od kilku lat prowadzi szeroko zakrojoną działalność koncertową wykonując koncerty symfoniczne oraz recitale solowe i kameralne w wielu krajach świata. Absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach oraz Academy of Music w Vancouver w Kanadzie, na swym koncie ma wiele osiągnięć konkursowych, m.in. jest laureatem III nagrody w II Międzynarodowym Konkursie dla Młodych Pianistów „Artur Rubinstein in memoriam” w Bydgoszczy (1996) i Konkursu im. F. Liszta we Wrocławiu (2005). Dokonał nagrań radiowych i telewizyjnych, a także nagrał płytę z transkrypcjami i parafrazami Liszta.

14.12.2012, piątek, godz. 19.00

Chorał sarmacki

czyli muzyka Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego jako wkład Rzeczypospolitej Obojga Narodów w tradycję Europy Oświeconej 28 |

| Grudzień 2012

BORNUS CONSORT KWARTET WOKALNY TEMPUS CHÓR SARMACKI im. G. G. Gorczyckiego ZESPÓŁ INSTRUMENTÓW DAWNYCH Robert Pożarski, kierownictwo artystyczne Gorczycki – Missa Rorate, Completorium, Salve Regina Projekt muzyczny oparty na twórczości Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego – księdza, kapelmistrza, a nade wszystko wybitnego kompozytora epoki baroku, zwanego „polskim Händlem”, udział w którym biorą artyści specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnych wieków. Gorczycki urodził się (około 1665-1667) w rodzinie zamożnych wolnych kmieci – Gorczyców – ze wsi Rozbark (dziś dzielnica Bytomia). Studiował w Pradze i Wiedniu filozofię, nauki wyzwolone i teologię. Po przyjęciu święceń kapłańskich został wysłany na dwa lata (1692-1694) do Chełmna, gdzie reorganizowano wówczas tzw. Akademię Chełmińską. Prowadził tam wykłady z retoryki i poezji oraz kierował kapelą kościoła prezbiterialnego. W 1698 Grzegorz Gorczycki został mianowany kapelmistrzem katedry na Wawelu, funkcję tę sprawował przez 36 lat, aż do swojej śmierci w 1734. Gorczycki był kompozytorem muzyki kościelnej. Wiele rękopisów jego wybitnych dzieł zostało odkrytych dopiero w XX wieku. Wśród kompozycji Gorczyckiego na wyróżnienie zasługuje Completorium, olbrzymi, 600-taktowy religijny koncert wokalno-instrumentalny, który wykazuje już znamiona takiej techniki, jaką wkrótce zabłysnąć miały wielkie oratoria Georga Friedricha Händla.

19.12.2012, środa, godz. 19.00

Koncert kolęd – Bóg się rodzi

Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Sylwester Matczak, dyrygent Michał Wachowiak, organy

W Polsce najstarsze ślady kolędy pochodzą sprzed XV wieku, i te z kraju nad Wisłą uznawane są za najpiękniejsze. Kolęda (od łacińskiej nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca „calendae”), to pieśń bożonarodzeniowa, o ścisłej tematyce religijnej – początkowo wywodząca się z tradycji ludowej, potem komponowana również przez wielu wybitnych kompozytorów. Według tradycji autorem pierwszej kolędy jest Franciszek z Asyżu. Oczekując na radosne Święta Bożego Narodzenia, zapraszamy do wspólnego kolędowania z rozśpiewaną bracią studencką UKW. 21.12.2012, piątek, godz. 19.00

Świąteczny Koncert dla Młodego Melomana Zespół Pieśni i Tańca „PŁOMIENIE” z MDK nr 4 w Bydgoszczy Izabela Grochowska, kierownik artystyczny Paulina Sobowiec, choreograf Katarzyna Chmara, przygotowanie wokalne

wydarzenia Kapela ludowa w składzie: Łukasz Malinowski, skrzypce Aleksandra Makulska, klarnet Stanisław Miłek, akordeon Radosław Manthey, kontrabas Wieczór w ramach cyklu Koncert dla młodego melomana, który wprowadzi słuchaczy w barwne, pełne radości ludowe obrzędy świąteczne. Specjalnym gościem koncertu będzie Zespół Pieśni i Tańca „Płomienie”, który powstał w 1980 przy Komendzie Hufca ZHP w Bydgoszczy. Był on ściśle związany z harcerstwem, stąd jego ówczesna nazwa brzmiała Reprezentacyjny Zespół Bydgoskiego Harcerstwa. To była taka „mała Gawęda” ówczesnego województwa bydgoskiego.

W 1987 zaczęto myśleć o opracowaniu repertuaru typowo polskiego. Region krakowski stał się początkiem

ich wielkiej przygody z folklorem polskim, czyli kaszubskim, warmińsko-mazurskim, kujawskim, lubelskim, łowickim, rzeszowskim, śląskim, mieszczan żywieckich, górali żywieckich a także z tańcem szlacheckim.

30.12.2012, niedziela, godz. 17.00 i 20.00 31.12.2012, poniedziałek, godz. 17.00 i 20.00

Koncerty sylwestrowe Przeboje świata Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Bohdan Jarmołowicz, dyrygent Ewa Olszewska, sopran Jacek Laszczkowski, tenor Natalia Kaczorowska, śpiew Roman Kogut, śpiew Katarzyna Marcysiak, Dariusz Bereski, prowadzenie w programie m.in. przeboje muzyki filmowej, operetkowej, musicalowej oraz hity z repertuaru zespołu The Beatles, Queen i Michaela Jacksona

Z e s p ó ł P i e ś n i i Ta ń c a „ P ł o m i e n i e ”

Dla wielu osób chlubnym już zwyczajem stało się spędzanie ostatnich godzin starego roku w szacownych murach bydgoskiej Filharmonii przy dźwiękach wyborowej muzyki. Gościmy słuchaczy, którzy nie raz pokonują wiele kilometrów, aby uczestniczyć w Koncertach Sylwestrowych, cieszących się najlepszą i najdłuższą tradycją w Regionie. Tegoroczne zapewniają, jak zawsze, urozmaicony i bogaty repertuar, udział grona znakomitych wykonawców, co niewątpliwie przyniesie niezapomniany, pełen miłych wrażeń sylwestrowy wieczór, trafiając w gusta nawet bardzo wybrednego słuchacza. inf. Mariola Grochowina

Klub „ODNOWA” 6.12.2012, wtorek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

7.12.2012, piątek, godz. 13.00 „GIMNASTYKA dla pań 50+” 7.12.2012, piątek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza na spotkanie autorskie: „Słowo zatrzymane w czasie” w twórczości Kazimierza Rinka. Na skrzypcach zagra Małgorzata Mówińska-Zyśk. Prowadzenie Jolanta Kowalska.

13.12.2012, wtorek, godz. 16.15 TEATRZYK DLA DZIECI „Pinokio” zaprasza na gry i zabawy teatralne.

14.12.2012, piątek, godz. 13.00 „GIMNASTYKA dla pań 50+”

18.12.2012, wtorek, godz. 15.30 Spotkanie wigilijne w Klubie Seniora „Kalina”.

20.12.2012, czwartek, godz. 17.00 Uroczyste spotkanie z okazji Świąt Bożego Narodzenia połączone z koncertem kolęd i pastorałek w wykonaniu dzieci i młodzieży z Klubu Odnowa. inf. Grażyna Salemska

Grudzień 2012 |

| 29

wydarzenia Galeria Miejska bwa Tomasz Dobiszewski. Fiksacje Wystawa czynna do 16.12.2012 Od 3 listopada 2012 w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy czynna jest wystawa prac Tomasza Dobiszewskiego pt. „Fiksacje”.

D a v i d Ly n c h , I F i x M y H e a d , 2 010 , l i t g r a f i a , 6 4× 8 6 c m (d z i ę k i u p r z e j m o ś c i I t e m E d i t i o n s)

O t w a r c i e w y s t a w y, f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

Od 25 listopada 2012.

Wystawa czynna do 30.12.2012

David Lynch – Litografie Organizatorami wystawy jest Festiwal Plus Camerimage oraz Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. Wystawa zrealizowana została dzięki uprzejmości studia „Item Éditions” w Paryżu.

Na wystawie w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy zobaczyć można kilkadziesiąt prac litograficznych Davida Lyncha – światowej sławy reżysera („Miasteczko Twin Peaks”, „Dzikość serca”, „Prosta historia”). David Lynch swoją artystyczną przygodę zaczynał od malarstwa, zajmuje się również litografią, stworzył już ponad 160 prac w tej technice w paryskiej drukarni Idem Publishers. To nie jedyne dziedziny sztuki jakimi się zajmuje. David Lynch maluje, fotografuje i tworzy muzykę.

W ramach ekspozycji zaprezentowane zostaną również dwa krótkometrażowe animowane filmy Lyncha: „Six Figures Gettin Sick” (1966) oraz „The Alphabet” (1968).

W trakcie XX edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych PLUS CAMERIMAGE David Lynch zostanie uhonorowany Nagrodą za Całokształt Twórczości dla Reżysera. Z tej okazji wydany D a v i d Ly n c h , P a r y ż 2 011, (d z i ę k i u p r z e j m o ś c i I t e m E d i t i o n s)

30 |

| Grudzień 2012

zostanie album poświęcony życiu i twórczości Davida Lyncha. Ekskluzywną publikację, zawierającą bogatą kolekcję zdjęć z archiwum prywatnego reżysera, zdjęcia z planów jego filmów oraz reprodukcje rozmaitych dzieł pozafilmowych, będzie można nabyć w Centrum Festiwalowym – Opera Nova podczas Festiwalu oraz do końca trwania wystawy w Galerii Miejskiej bwa.

3.12.2012, godz. 18.00, wystawa czynna do 16.12.2012.

Marek Noniewicz „Spojrzenie zza grobu” W związku z ustanowieniem przez Radę Miasta Bydgoszczy roku 2012 – Rokiem Wyczółkowskiego, podjąłem wyzwanie rzucone przez dyrektora Galerii Miejskiej

wydarzenia bwa Wacława Kuczmę i postanowiłem zrealizować projekt upamiętniający sylwetkę artysty, czy też będący rodzajem dialogu z jego dziełem.

Jako twórca poruszam się w obszarze sztuk wizualnych, często wykorzystując fotografię analogową.

W pracy Spojrzenie zza grobu wykorzystuję camera obscura, czyli ciemnię optyczną – najprostszą i pierwotną zarazem formę aparatu fotograficznego. Elementem aranżacji zbudowanej w tym celu z kartonu kamery stało się miejsce pochówku malarza, nagrobek na cmentarzu we Wtelnie. […] Finalnym efektem projektu prezentowanego od 3 grudnia w Galerii miejskiej bwa będzie obraz negatywu papierowego z naświetloną martwą naturą, oraz wideo dokumentujące: budowę i instalowanie kamery, aranżacja martwej natury i etap naświetlania. Kluczem do odbioru pracy są konotacje pojęcia negatywu funkcjonujące w obrębie fotografii i szerszym kontekście kultury współczesnej. (Marek Noniewicz)

tem, charakterystycznym znakiem, szybko narysowanym na murze, groteską, która choć trochę, w ostry, ironiczny sposób uderzała we wroga.

Anna Kroplewska-Gajewska – ur. 1963 r. historyk sztuki (KUL), muzealnik – kustosz zbioru polskiej sztuki nowoczesnej w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Autorka wielu wystaw, tekstów o sztuce i katalogów. Zajmuje się środowiskiem artystycznym Torunia w XX wieku, szczególnie lat 1920-1939. Członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Klubu Krytyków POKAZ w Warszawie.

ZAPRASZAMY! WSTĘP WOLNY!

AKADEMIA SZTUKI

Od 7 listopada 2012 w Galerii Brda, działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy czynna jest wystawa malarstwa Agnieszki Krawiec (Stańczyk).

W październiku rusza po raz kolejny Akademia Sztuki w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Wykłady poświęcone polskiej sztuce XX i XXI wieku odbywają się dwa razy w miesiącu, do czerwca 2013.

W grudniu 2012 w Galerii Miejskiej bwa odbędą się 2 wykłady w ramach Akademii Sztuki: 5.12.2012 – Polska sztuka w dwudziestoleciu międzywojennym (Anna Kroplewska-Gajewska) oraz 19.12.2012 – Wojenne drogi sztuki polskiej (1939-1945) (Agnieszka Wysocka).

Wojenne drogi sztuki polskiej (1939-1945) – Agnieszka Wysocka O ile czas I wojny światowej dawał Polakom nadzieję na odzyskanie upragnionej niepodległości i artyści z optymizmem malowali Polonię zrzucającą kajdany czy „chłopców malowanych” – uroczych ułanów, o tyle czas II wojny stał się koszmarem, czasem nieludzkim.

Dyskusje prowadzone przez twórców okresu międzywojennego – czy malować abstrakcyjnie, czy budować modernistycznie, czy rzeźbić realistycznie we wrześniu 1939 roku okazały się zupełnie nieważne. Naród, a tym samym artyści musieli zaangażować się w walkę o wyzwolenie Polski. Sztuka konspiracyjna szukała swojego miejsca w okupowanej ojczyźnie posługując się plaka-

inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Brda

Agnieszka Krawiec (Stańczyk). Malarstwo ul. Dworcowa 94 (budynek Hotelu BRDA).

Wystawa czynna do 7 lutego 2013

inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek

Ryszard Wietecki Znaleziska z przyszłości rysunki i printy wystawa czynna do 8 grudnia Od 18 grudnia prezentacja twórczości artystów bydgoskich z zakresu malarstwa, rysunku, grafiki i fotografii. To wystawa pokonkursowa pt. „Inspirowane Wyczółkowskim”. Konkurs ogłosiło Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych w Bydgoszczy. To już czwarty konkurs TIK-u. Tematy poprzednich: „Podwórko – Dworcowa 62”, „Podwórko”, „Mosty”. Laureatami nagród i wyróżnień byli: Ryszard Czajkowski, Bogdan Dąbrowski, Dariusz Gackowski, Leszek Goldyszewicz, Jan Gordon, Marek Iwiński, Henryk Kłosiński, Janusz Maciej Kochanowski, Tomasz Kucharski, Krzysztof Kunca, Piotr Matuszek, Andrzej Maziec, Maryla Rakowska-Molenda, Stanisław Stasiulewicz, Adam Strzałkowski, ZbyZiel. inf. Elżbieta Kantorek

D.K. Orion BSM 5.12.2012, środa, godz. 17.00

„MIĘDZY LIRYKĄ A SATYRĄ” – wieczór autorski Zdzisława Prussa 6.12.2012, czwartek, godz. 18.00

„PRZY MUZYCE O ZDROWIU – wieczór autorski wiersze Zbigniewa Szymczaka przy muzyce Wojciecha Stefanowicza” – spotkanie Grupy Aktywnego Wypoczynku.

19.12.2012, środa, godz. 17.00

Klub Miłośników Sztuki zaprasza na „FESTIWAL SMAKÓW” 21.12.2012, piątek, godz. 16.00

„GWIAZDKA 2012”

konkurs na najciekawszą kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Ponadto zapraszamy codziennie w godzinach: 13.0019.00 do „KAWIARENKI SENIORA” inf. Aleksandra Mariańska

Grudzień 2012 |

| 31

wydarzenia Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego 1.12.2012, godz. 10.00-14.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a

Prezentacja procesu powstawania akwaforty oraz warsztaty graficzne prowadzone przez artystę grafika Jarosława Nowaka Warsztaty towarzyszą wystawie „Wielość w jedności.

Techniki wklęsłodruku w Polsce po 1900 roku”. Zajęcia skierowane są do osób powyżej 10 roku życia. Zapisy prowadzimy pod numerem telefonu: 525 859 910 lub adresem e-mail: promocja@muzeum.bydgoszcz.pl 5 grudnia 2012 r., godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, wystawa czynna do 30 grudnia 2012 roku

Otwarcie wystawy Fotografa Dzikiej Przyrody 2011 (Wildlife Photographer of the Year 2011) Wystawę tworzą zwycięskie prace z konkursu fotograficznego Wildlife Photographer of the Year 2011, organizowanego przez BBC Wildlife Magazine oraz Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.

Konkurs odbywa się rokrocznie od 1965 r. i w miarę swojego rozwoju stał się najbardziej cenionym i największym w świecie przedsięwzięciem z zakresu fotografii dzikiej przyrody. Każdorazowo jego efektem jest wystawa, pokazywana w kilkudziesięciu krajach

na wszystkich kontynentach – po raz dziesiąty z rzędu w Polsce, a w Bydgoszczy po raz siódmy. Na tegoroczną edycję wystawy składają się zdjęcia wybrane w 15 kategoriach oraz uhonorowane 2 nagrodami specjalnymi.

Zwycięskie prace wyselekcjonowano spośród ponad 40 tys. fotogramów, wykonanych przez ponad 4,3 tys. autorów z 96 krajów.

Organizatorzy konkursu i wystawy pragną inspirować coraz to nowe pokolenia fotografów do tworzenia wizjonerskich i ekspresyjnych interpretacji dzikiej przyrody, a także przedstawiać zgromadzone zdjęcia widzom na całym świecie, aby ukazać wspaniałość, dramatyzm i różnorodność życia na Ziemi i wzbudzić w nich troskę o jej przyszłość. Dzięki coraz bardziej udanej realizacji tych celów, przyświecających organizatorom konkursu, coraz lepsze zdjęcia oglądane są przez coraz większą ilość widzów. (…)

Po raz kolejny w historii wystawy, znajdują się na niej zdjęcia – dwa – wykonane przez polskich fotografów, w tym fotografia, która uznana została za najlepszą w kategoriach młodzieżowych. Wystawa w 2012 roku pokazywana jest w 12 miastach. Ekspozycje miały już miejsce m.in. w Szczecinie, Łodzi, Bytomiu, Olsztynie, Wrocławiu i Warszawie. Bydgoskie Muzeum jest w tym łańcuchu ostatnim ogniwem. Patronat Honorowy nad wystawą w Polsce objęli: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Minister Środowiska.

Więcej na www.FotografiaDzikiejPrzyrody.pl Agencja Zegart

9.12.2012, godz. 12.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Spotkanie z cyklu Niedziela w Muzeum pt. „W świątecznym nastroju” W programie, m.in.: 11.00-12.30 – Choinkowe cuda – rodzinne warsztaty plastyczne tworzenia ozdób choinkowych (zapisy pod numerami telefonów: 525 859 911 lub 525 859 914) 12.30-13.15 – Anielskie śpiewy – koncert mikołajkowy w wykonaniu muzyków z Fundacji Kreatywnej Edukacji w Bydgoszczy 13.12.2012, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a

Sesja naukowa „W kręgu Wyczóła”

organizowana w ramach obchodów Roku Leona Wyczółkowskiego.

T h o m a s P. P e s c h a k , N i e m c y/ R PA , N o c n e r e k i n y

32 |

| Grudzień 2012

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy organizuje sesję naukową „W kręgu Wyczóła”, podejmującą problematykę życia oraz twórczości malarza i grafika na tle sztuk plastycznych jego czasów, a także wskazującą jej inspirującą rolę dla kolejnych pokoleń artystów. Sesja skierowana jest do historyków i krytyków sztuki, konserwatorów dzieł sztuki oraz artystów malarzy i grafików związanych z

wydarzenia muzeami oraz środowiskami akademickimi – zarówno powiązanymi programowo z muzealnictwem (instytuty historii sztuki oraz kulturoznawstwa), jak i artystycznymi (ukierunkowanymi na sztuki plastyczne). Sesja zostanie zorganizowana w ramach obchodów Roku Leona Wyczółkowskiego, nad którego wydarzeniami Honorowy Patronat objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski.

Udział w sesji jest bezpłatny. Z uwagi na ograniczoną ilość miejsc słuchaczy prosimy o rejestrację do dnia 4.12.2012 r. pod numerem telefonu: 52 58 59 922 lub adresem e-mail: monika.grajek@muzeum.bydgoszcz.pl 18.12.2012, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a, wystawa czynna do 24 lutego 2013 roku

Otwarcie wystawy „Leon Wyczółkowski, artysta – profesor”

Na ekspozycji zostaną pokazane dzieła twórców trzech różnych generacji współczesnych Leonowi Wyczółkowskiemu: jego nauczycieli, kolegów profesorów oraz uczniów. Na wystawie zobaczymy prace autorstwa m.in.: Leona Wyczółkowskiego, Józefa Brandta, Józefa Chełmońskiego, Wojciecha Gersona, Aleksandra Gierymskiego, Juliana Fałata, Jacka Malczewskiego, Jana Matejki, Włodzimierza Tetmajera, Witolda Wojtkiewicza oraz Stanisława Wyspiańskiego.

Prezentowane dzieła zostały wypożyczone ze zbiorów: Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Mu-

L e o n W y c z ó ł k o w s k i , B ra m a Fl o r i a ń s k a , 19 0 6 , o l e j , p ł ó t n o , wł. Muzeum Okręgowe w Bydgoszcz y

zeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Archiwum Fotograficznego Muzeum Historii Miasta Krakowa. Na ekspozycji znajda się również dzieła ze zbiorów Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy oraz z kolekcji prywatnych.

Wystawy czasowe: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a oraz Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Wielość w jedności. Techniki wklęsłodruku w Polsce po 1900 roku”. Wystawa czynna do 2 grudnia 2012 r.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Pieniądz PRL”. Wystawa czynna do dnia 30 listopada 2013 r.

Wystawy stałe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” ul. Dąbrowa „EXPLOSEUM – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic” Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7 „Leon Wyczółkowski (1852-1936), malarstwo, rysunek, grafika” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

A l e k s a n d e r G i e r y m s k i , C h ł o p i e c n i o s ą c y s n o p , o k . 18 9 5 , o l e j na p łótnie, wł. Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Bydgoszcz – okruchy miasta”

Inf. Mateusz Soliński

Grudzień 2012 |

| 33

wydarzenia Teatr Polski V MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL TEATRALNY INNE SYTUACJE

Międzynarodowy Festiwal Teatralny INNE SYTUACJE prezentuje dokonania najistotniejszych teatrów sceny offowej, alternatywnej, niezależnej, eksperymentalnej itd.

Nazwa festiwalu nie jest przypadkowa, pochodzi z wypowiedzi jednego z najważniejszych twórców współczesnego teatru, Eugenio Barby, założyciela Odin Teatret, ucznia Jerzego Grotowskiego. Mówi on: „ujęcie tradycyjnych treści teatru zajmują nie nowe treści, lecz nowe relacje… To co się rodzi, to nie żaden inny teatr, to tylko inne sytuacje zaczynają nazywać się teatrem”.

W tym roku podczas festiwalu będzie można zobaczyć m.in.:

TRYPTYK. Ewangelie dzieciństwa (TEATR ZAR z Wrocławia)

1 i 2 grudnia 2012, godz. 19.00, Duża scena TPB

5, 6.12.2012, godz. 10.00 i 12.30 9.12.2012, godz. 17.00 11.12.2012, godz. 11.00 12.12.2012, godz. 10.00 i 12.30 czas trwania 90 min. bez przerwy

OPOWIEŚCI ZIMOWE wg Hansa Christiana Andersena

na podstawie baśni: Choinka, Królowa śniegu, Śniegowy bałwan przekład: Bogusława Sochańska; scenariusz i reżyseria: Iga Gańczarczyk; scenografia, reżyseria światła, video: LATALAdesign (Dagmara Latała, Jacek Paździor); muzyka: Daniel Pigoński; choreografia: Dominika Knapik; kostiumy: Agata Skwarczyńska; występują: Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Anita Sokołowska, Marta Ścisłowicz, Małgorzata Trofimiuk, Grzegorz Twaróg (gościnnie), Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński patronat: Duński Instytut Kultury premiera 13 stycznia 2012

Opowieści zimowe, fot. Magda Hueckel

34 |

| Grudzień 2012

Spektakl familijny dla dzieci i rodziców na podstawie trzech wspaniałych baśni Hansa Christiana Andersena: Królowej śniegu, Śniegowego bałwana i Choinki.

Opowieści zimowe to sceniczna baśń o poszukiwaniu siebie, o trudnej do spełnienia misji, o przemijaniu, o podróży przez rozmaite pory roku i niezwykłe krajobrazy. Dla małych i dużych, zbuntowanych i wrażliwych, dla tych, którzy czekają na kolejną zimę, choć tegoroczny śnieg jeszcze nie stopniał, dla marzycieli i fantastów, którzy co jakiś czas szukają pretekstu, by wyruszyć na koniec świata, choćby tylko w wyobraźni.

Dla wszystkich, którzy lubią się śmiać, słuchając smutnych opowieści.

8.12.2012, godz. 19.00 V Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia w Krakowie

Burza wg Williama Shakespeare’a 8.12.2012, godz. 18.00, czas trwania: 90 minut bez przerwy V Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia w Krakowie

KOMORNICKA. BIOGRAFIA POZORNA 11, 12.12.2012, godz. 19.00 16.12.2012, godz. 18.00

Wojciech Faruga/Jarosław Jakubowski Wszyscy święci

Sztuka pisana na zamówienie Teatru Polskiego w Bydgoszczy. reżyseria: Wojciech Faruga; scenografia, kostiumy, reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; muzyka: Igor Nikiforow; występują: Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz prapremiera 13 kwietnia 2012, Mała Scena Święci czy chorzy psychicznie? Asceci czy głupcy, chcący zwrócić na siebie uwagę otoczenia? Dla wielu średniowiecznych ascetów chrześcijańskich normą stały się długotrwałe posty o chlebie i wodzie, noszenie włosiennicy, codzienne biczowanie ciała oraz nocne modlitwy, czyli to, co psychologia uznaje za patologię.

Spektakl „Wszyscy święci” staje się próbą diagnozy fanatyzmu i opowieścią o męczennikach codzienności.

Reżyser zadaje pytanie: gdzie kończy się głęboka wiara, religia, a gdzie zaczyna szaleństwo w imię Boga? W jaki sposób odróżnić ideologię od rzeczywistości, w którą wpisują się współcześni męczennicy? Czym dla zmęczonych życiem bohaterów jest męczeństwo? Ile nieudanych prób samobójczych można znieść? Jak długo można wytrzymać opiekę na chora matką i marudzenie gderliwego ojca? Współczesne formy stygmatów to niekoniecznie rany fizyczne.

wydarzenia

B IK -u L N IK Ó W A C Z Y TE L D T w cenie ILE TAN I B erem BIK-u m u n ym w zł!

Z grudnio ty na spek takl: ance bile rm o rf e : P nie z. Dziady. t e r mi 0 MickiewicZ a p r a s z a m y w o godz. 19.0 12 0 .2 2 .1 15 : ie nie in al m rm sy y w te zakupu mak Zapraszam rawnia do

15

14, 15.12.2012, godz. 19.00, czas trwania: 190 minut z przerwą

Mickiewicz. Dziady. Performance.

reżyseria, scenografia: Paweł Wodziński; muzyka: Stefan Węgłowski; kostiumy, reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; kierownictwo wokalne: Agnieszka Sowa; video: Remigiusz Zawadzki; muzyka w wykonaniu: Adam Kośmieja (fortepian), Artur Lawrens (perkusja), Aleksander Porakh (realizacja dźwięku), Stefan Węgłowski (gitara); asystent reżysera: Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Beata Bandurska (gościnnie), Michał Czachor, Mieczysław Franaszek, Paweł L. Gilewski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Michał Jarmicki, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Malgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński; gościnnie: Zofia Zoń, Piotr Żurawski premiera 22 kwietnia 2011

D z i a d y, f o t . M a g d a H u e c k e l

Mickiewicz. Dziady. Performance w reżyserii Pawła Wodzińskiego jest ostatnim ogniwem projektu romantycznego. Spektakl jest próbą „odzyskania” i racjonalizacji narracji romantycznej, przez wiele dziesięcioleci manipulowanej i wulgaryzowanej, wykorzystywanej do dziś doraźnie przez polityków, kościół katolicki, a także przez rynek i media, środowiska tworzące na jej bazie nowe wersje starych mitologii.

19, 20.12.2012, godz. 19.00 21 grudnia godz. 17.00 i 20.00, spektakl dla widzów dorosłych, czas trwania: 70 minut bez przerwy

Sarah Kane Łaknąć

Crave, w nowym tłumaczeniu Jerzego Korpantego reżyseria: Łukasz Chotkowski; scenografia: Justyna Łagowska; muzyka na żywo: Piotr Bukowski; video: Michał Januszaniec; rysunki: Agnieszka Pasierska; koordynator projektu: Anna Włodarska; występują: Dominika Biernat, Anita Sokołowska, Michał Czachor, Mateusz Łasowski oraz statystki i statyści Sarah Kane to jedna z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych autorek dramatycznych końca XX wieku. Hanna Krall mówiła o niej, że traktuje swoich bohaterów z takim samym okrucieństwem, jak siebie.

W wieku 29 lat, w chwili, kiedy teatry na całym świecie

Jeden egze

u up mplarz BIK- promoc yjnej cenie.

4 biletów w

zabijały się o jej teksty, popełniła samobójstwo. Łaknąć to poetycki, bezwzględny, bezkompromisowy w formie i treści portret współczesnego człowieka, którego tylko miłość może ocalić, a miłość go zniszczyła.

29, 30.12.2012, godz. 19.00 31.12.2012, godz. 20.00 (spektakl sylwestrowy), czas trwania: 110 min. z przerwą

Klub kawalerów Michał Bałucki reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; akordeon: Kacper Chabrowski; reżyseria światła: Robert Łosicki; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Karolina Adamczyk, Michał Czachor, Paweł Gilewski, Marian Jaskulski, Magdalena Łaska, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński premiera 18 grudnia 2010 „Jesteśmy na wczasach w tych góralskich lasach w promieniach słonecznych opalamy się orkiestra przygrywa skocznego begina to nie twoja wina, że podrywam cię A panna Krysia, panna Krysia królowała na turnusach nie od dzisiaj, a każdego roku właśnie o tej porze przyjeżdżała tu, do pensjonatu „Orzeł”.

Kuracjuszy rozmarzony wzrok śledził wciąż jej każdy gest i krok.”

Wojciech Młynarski, Jesteśmy Na Wczasach

Wojna trwa…

Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybiera różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędziami. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub Kawalerów z napisanej w XIX wieku komedii M. Błauckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby kawalerskie w puch rozbite” były.

WŁADYSŁAW – Więc to tutaj jest ten wasz klub kawalerski?

WYGODNICKI – Tak. W tamtym pokoju. Gospodarz oddał nam go do wyłącznego użytku, jako stałym gościom – bo trzeba ci wiedzieć, że jeden z naszych członków będzie niezadługo obchodził dwudziestopięcioletni jubileusz stołowania się w tej restauracji. Uważasz, 25 lat i nie dostał jeszcze kataru żołądka. Co to za reklama dla zakładu. Otóż z tego powodu mamy tutaj pewne prerogatywy, najlepsze potrawy, najniższe ceny i najszybszą obsługę.”

Michał Bałucki, Sąsiedzi: Klub kawalerów inf. Paulina Wenderlich Grudzień 2012 |

| 35

wydarzenia Makroconcert 22.12.2012, godz. 20.00, Filharmonia Pomorska

HARLEM GOSPEL CHOIR „Remembering Whitney” Najbardziej utalentowani śpiewacy z Nowego Jorku ruszają w kolejne tournée z nowym repertuarem, który powstał ku czci Whitney Houston.

Tegoroczne występy będą więc wyjątkowe – po raz pierwszy będziemy mieli okazję, usłyszeć największe hity jednej z najlepszych wokalistek świata w gospelowych aranżacjach. Nie da się opowiedzieć jak brzmią I Will Always Love You, Saving All My Love for You czy I Wanna Dance with Somebody w wykonaniu czołowego chóru gospel świata – Harlem Gospel Choir. To trzeba usłyszeć na żywo! Zapraszamy!!!

Występy w hołdzie Whitney Houston to zapadające w pamięć, niesamowite przedstawienie, które mieli okazję podziwiać już obywatele USA i Kanady. Dla polskiej publiczności chór przygotował doskonałą aranżację największych hitów Whitney Houston, a także tradycyjne i nowoczesne utwory gospelowe, jazzowe i bluesowe tak wielkich gwiazd jak Billie Holiday, Louis Armstrong, Ella Fitzgerald, czy Stevie Wonder. Koncert na pewno będzie wielkim przeżyciem zarówno dla fanów Whitney Houston, jak i dla miłośników muzyki gospel.

Pasja i miłość członków Harlem Gospel Choir do muzyki elektryzują słuchaczy. Żaden widz, nawet ten najbardziej uparty, nie zdoła wysiedzieć w fotelu podczas występu. Prędzej, czy później zacznie tańczyć, klaskać

i śpiewać. Artyści sprawiają, że każdy może poczuć w sobie czarną duszę gospel. Muzycy przekazują ze sceny mnóstwo nadziei, energii i dobroci. Ich magnetycznym głosom nie sposób się oprzeć. „Radosna muzyka, która rozprzestrzenia zakaźną i nieodpartą celebrację ludzkiego ducha wśród publiczności”. („West Australian”) „Już sam repertuar powodował, że nogi zrywały się do tańca, a kto miał opory, szybko o nich zapominał, bo chórzyści żywiołowo nakłaniali do takich spontanicznych zachowań.” (Gazeta Wyborcza, 8.12.2005) „Oni są lepsi od prozacu – rzekła jedna pani w filharmonii, jak już jej ręce omdlały od klaskania.” (Gazeta Wyborcza)

11.12.2012, godz. 19.00, Hala Łuczniczka

SMOKIE z orkiestrą symfoniczną Wielka trasa SMOKIE po Polsce!

Już w grudniu w dziewięciu miastach usłyszymy największe przeboje legendy brytyjskiego rocka, zespołu który nieprzerwanie od 40 lat obecny jest w muzycznym świecie i który nazywany jest „machiną do tworzenia hitów”. Tym razem polską publiczność oczarują nowe brzmienia, zaskakujące aranżacje i rewelacyjne muzyczne doznania, jakie postanowili zagwarantować nam członkowie Smokie, zapraszając do wspólnego występu orkiestrę symfoniczną. Dzięki tej współpracy znane utwory nabrały nowej wartości. Ich aranżacja z pewnością przypadnie do gustu wszystkim fanom tego ponadczasowego zespołu! Jeżeli chcecie usłyszeć Have You Ever Seen The Rain, I’ll Meet You At Midnight, czy nieśmiertelne Living next door to Alice w niecodziennym wydaniu, odświeżonym i pełnym energii dzięki symfonicznym dźwiękom – nie może Was zabraknąć na grudniowych koncertach Smokie!

Po dziś dzień występują wspólnie na całym świecie, wciąż entuzjastyczni, totalnie oddani sprawie i zako36 |

| Grudzień 2012

chani w muzyce, tak jak na początku ich kariery, wykonując największe przeboje z całej, niemal 40-letniej działalności grupy. Już w grudniu w dziewięciu polskich miastach usłyszymy muzykę zespołu Smokie, jednak w niecodziennym wydaniu – wypełnioną symfonicznymi dźwiękami i w zupełnie nowych aranżacjach! inf. Makroconcert

wydarzenia Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki 6 grudnia 2012, godz. 17.00 – wernisaż, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18 w Bydgoszczy, wystawa do 13 stycznia 2013

Pająki – tradycyjna ozdoba domu na Pałukach i Kujawach Pająki pojawiają się w tradycji większości ludów świata i ich historia sięga czasów dużo wcześniejszych niż wycinanek. W Polsce są symbolem urodzaju i ozdobą izby, pełnią funkcję magiczno-obrzędową. W wiejskich domach zawieszaPająk kujawski

Pająk pałucki

ne pod powałą, jesienią, przy okazji ważnych świąt, co roku wymieniane na nowe. Od początku XX w. pająki w Polsce wykonywane są ze słomy i bibuły, w różnych kształtach: krystaliczne, od bardzo prostych graniastosłupów, po skomplikowane konstrukcje, w kształcie kuli, w kształcie cztero-, sześcio- i ośmiobocznych tarcz.

Na wystawie zaprezentujemy pająki z naszego regionu, Kujaw i Pałuk.

Pająki kujawskie to dzieła Aleksandry Zawackiej i Wandy Okupskiej. Panie zajmują się plastyką zdobniczą i obrzędową. Wykonują kwiaty z bibuły, rózgi, bukiety, pisanki, pająki. Aleksandra Zawacka jest prezesem Stowarzyszenia Twór-

ców Ludowych oddział Włocławek.

Tworzy od 1992 roku. Jest szczęśliwą babcią Wiktorii, Patrycji i Zuzi i ma nadzieją, że to będą jej następczynie.

Pająki pałuckie powstały w Kole rękodzieła działającym przy Szubińskim Domu Kultury, którego inicjatorką jest Jadwiga Bołka a instruktorką Małgorzata Bołka. Główną dziedziną sztuki jaką się Koło zajmuje jest zdobnictwo wnętrz.

Dzieci i młodzież uczą się jak zrobić pająki różnego kształtu, bukiety kwiatowe, żniwne, wianki, rózgi i kropidła pałuckie. Już jako osoby dorosłe biorą udział w Konkursach Sztuki Ludowej, na rękodzieło, między innymi w Szubinie, otrzymują nagrody i wyróżnienia, są kontynuatorami lokalnej tradycji. Szubin jest największym ośrodkiem zdobnictwa regionu Pałuk.

20 grudnia, godz. 17.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18 w Bydgoszczy.

Wigilijne Spotkanie z Poezją Spotkanie odbędzie się w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona”. Zapraszają Wojewódzki Ośrodek w Bydgoszczy i Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Bydgoszczy. (Krystyna Wulert) inf. Jędrzej Kubiak

Towarzystwo Salezjańskie 9.12.2012, niedziela, godz. 11.00, Opera Nova

„Kochamy cię Św. Mikołaju”

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży w Bydgoszczy po raz dziesiąty organizuje koncert charytatywny „Kochamy cię Św. Mikołaju”.

Obok zespół góralskiego Tekla Klebetnica wystąpi m.in. zespół Wojownicy Pana wraz z Przyjaciółmi oraz grupa taneczna Iskierki ze Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego.

Podczas koncertu będzie prowadzona zbiórka publiczna. W foyer Opery Nova sprzedawane także będą świąteczne upominki. Cały dochód z tego specjalnego wydarzenia przeznaczony jest na obóz integracyjny

dzieci leczonych w bydgoskiej Klinice Pediatrii Hematologii i Onkologii Collegium Medicum w Bydgoszczy, wychowanków Domu Dziecka oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Bilety na koncert, w cenie 30 zł, są do nabycia w w Operze Nova przy ul. Marszałka Focha, Księgarni Ojca Pio (ul. Gdańska 2), Oratorium Dominiczek (ul. Pod Reglami 1).

Wszyscy ludzie gorącego serca, którzy dodatkowo chcą wspomóc dzieci z kliniki mogą także wpłacać pieniądze na konto: ALIOR BANK 19 2490 0005 0000 4500 3194 9896 z dopiskiem ”koncert”.

One także wspomogą ich letni wypoczynek. inf. Grażyna Borakiewicz

Grudzień 2012 |

| 37

wydarzenia Akademicka Przestrzeń Kulturalna Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy 6-7.12.2012, Bydgoszcz – Ostromecko

III konferencja naukowa – Architektura miast. Historia i współczesność.

„Architektura malowana, architektura rzeczywista.

Miasto z epoki Leona Wyczółkowskiego”. „Architektura malowana, architektura rzeczywista. Miasto z epoki Leona Wyczółkowskiego”, która

REGIONAL PRESS PHOTO 2012

odbędzie się w dniach 6-7 grudnia 2012 r.

I część – 6 grudnia od godz. 14.00 w sali MCK przy ul.

Marcinkowskiego w Bydgoszczy.

II część – 7 grudnia od godz. 10.00 w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku koło Bydgoszczy.

Założenia programowe konferencji oscylują wokół sylwetki Leona Wyczółkowskiego (1852-1936) oraz epoki, w której artysta żył i tworzył. Dotyczą szeroko rozumianych problemów związanych z miastem, zarówno w kontekście historycznym, jak i artystycznym.

Więcej szczegółów oraz program konferencji na stronach www.fundacja.wsg.byd.pl oraz www.kultura.byd.pl.

7.12.2012, Sala widowiskowa APK WSG

„Kultura, historia, konflikt. Filozoficzne, antropologiczne i polityczne aspekty myśli Panajotisa Kondylisa” – konferencja naukowa

Fot. Tymon Markowski – Marcel Jarosławski ze Zduńskiej Woli podczas konkursu skoku wz w yż Mistrzostw Polski Osób Nie pełnosprawnych w Lekkiej Atlet yce, 3.07.2010 Bydgoszcz

Tematem spotkania będą główne idee i problemy analizowane przez Panajotisa Kondylisa (1943-1998), greckiego filozofa piszącego po niemiecku i grecku, naukowo związanego z Uniwersytetem w Heidelbergu.

Więcej szczegółów oraz program konferencji na stronie www.ik.wsg.byd.pl.

13.12.2012, godz. 18.00, Muzeum Fotografii WSG w Bydgoszczy, ul. Królowej Jadwigi 14

„REGIONAL PRESS PHOTO 2012”

F o t . Ty m o n M a r k o w s k i – P o ż a r t r a w i l a s ó w w F o r d o n i e .

Mieszkańc y domu prz y ulic y Suchej sami rusz yli walcz yć z o g n i e m , 2 8 . 0 3 . 2 012 B y d g o s z c z

– Przegląd Fotografii Reportażowej Regionu Kujawsko-Pomorskiego Otwarcie Przeglądu i wręczenie nagród Głównym celem naszego przedsięwzięcia jest ukazanie wyjątkowości i bogactwa naszego regionu poprzez prezentację dorobku fotoreporterów, zajmujących się dokumentacją wydarzeń kulturalnych, sportowych, politycznych oraz życia codziennego na przestrzeni ostatnich lat. W Przeglądzie i konkursie wzięło udział 28 fotografików z całego regionu. Jury, w skład którego weszli znani fotoreporterzy: Damian Kramski, Wojciech Szabelski oraz Wojciech Wieszok, oceniło 375 zdjęć w kategoriach: Kultura, Życie codzienne, Wydarzenia, Sport oraz Historia.

Więcej na stronie www.muzeumfoto.byd.pl.

14.12.2012, godz. 13.00, Sala widowiskowa APK WSG w Bydgoszczy. Wstęp wolny.

Wigilijne Biesiadowanie – trzecia edycja

Fot. Rober t Sawicki – Keanu Reeves gościem honorow ym P l u s C a m e r i m a g e 2 011

38 |

| Grudzień 2012

Wigilijne Biesiadowanie to już trzecia edycja spotkania literacko-muzycznego, traktującego o polskich tradycjach bożonarodzeniowych. W programie m.in. inscenizacja, dotycząca Wigilii, wspólne śpiewanie kolęd i pastorałek oraz mnóstwo innych niespodzianek.

Więcej szczegółów oraz program spotkania na stronie www.apk.wsg.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

wydarzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 3.12.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Pawłem Smoleńskim

– reporterem, publicystą, od 1989 r. dziennikarzem Gazety Wyborczej, wcześniej współpracownikiem pism drugiego obiegu (pseudonim Tomasz Jerz). Kilkanaście jego reportaży opublikowała paryska Kultura. Ma na swoim koncie książki o tematyce politologicznej: Pokolenie kryzysu, Salon patriotów, Pochówek dla rezuna (Nagroda Pojednania Polsko-Ukraińskiego), Irak. Piekło w raju (Nagroda im. Kurta Schorka), Izrael już nie frunie (Nagroda im. Beaty Pawlak), Balagan. Alfabet izraelski.

Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją jego najnowszej książki zatytułowanej Arab strzela, Żyd się cieszy, która miała swoją premierę we wrześniu tego roku. Wstęp wolny! inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne: 1.12.2012, godz. 13.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych ul. Brzęczkowskiego 2) Emocje wyrażane różnymi technikami plastycznymi – spotkanie prezentujące prace młodzieży w ramach zajęć arteterapii.

6.12.2012, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dorosłych ul. K. Ujejskiego 58) Wigilia w moim domu – spotkanie z seniorami, na którym opowiedzą oni o obrzędach, zwyczajach i przepisach kulinarnych.

7.12.2012, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Turniej gry w bingo dla seniorów.

7.12.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży ul. Bohaterów Kragujewca 11) Bożonarodzeniowy stroik – wykonywanie ozdób świątecznych metodą decoupage.

7.12.2012, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosłych i dla dzieci ul. Łanowa 2) Tworzenie aniołów z masy solnej – zajęcia plastyczne z okazji Dnia Anioła.

10.12.2012, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11) Ilustrowanie bajki St. Jachowicza pt. „Pan kotek był chory” – zajęcia plastyczne z okazji 155-tej rocznicy śmierci pisarza.

11.12.2012, godz. 10.30, WiMBP (Filia nr 17 dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Zajęcia muzyczno-ruchowe ph. „Sopelki grają na dzwoneczkach”.

18.12.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci ul. Jeżewska 6) Cała Polska czyta dzieciom – głośne czytanie książki E. Jarmołkiewicz pt. „Wielka Świąteczna Księga” połączone ze wspólnym strojeniem choinki.

20.12.2012, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59) Skarbiec sztuki: tworzę jak Hendricks Avercamp – cykliczne zajęcia plastyczne.

21.12.2012, godz. 15.30 (Filia nr 31 dla dorosłych i dla dzieci ul. Wielorybia 99) Pierwszy dzień zimy, czyli najkrótszy dzień w roku w bibliotece – zajęcia edukacyjne.

Klub „Arka” B.S.M. 3.12.2012, poniedziałek, godz. 17.00

„CZŁOWIEK I GÓRY” – spotkanie z lekarzem i podróżnikiem Maciejem Rewakowiczem 3.12.2012, poniedziałek, godz. 18.00

„PAN TADEUSZ”

cykliczne, wspólne czytanie epopei narodowej z okazji 200-setnej rocznicy ostatniego zajazdu na Litwie 10.12.2012, poniedziałek, godz. 17.00

Klub Seniora zaprasza na „WSPÓLNE ŚPIEWANIE KOLĘD”

20.12.2012, czwartek, godz. 16.00

„GWIAZDKA 2012”

konkurs plastyczny dla dzieci na najciekawszą kartkę świąteczną W każdą środę od godziny 11 do 13 na swój dyżur zaprasza Koło Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w: poniedziałki godz. 10.00-14.00; wtorki i środy godz. 14.00-19.00. inf. Aleksandra Mariańska

Grudzień 2012 |

| 39

wydarzenia Kościół pw. Świętych Polskich Braci Męczenników 16.12.2012, godz. 15.30, Kościół pw. Świętych Polskich Braci Męczenników (kościół Nawiedzenia), Bydgoszcz ul. ks. J. Popiełuszki 3.

Ekspozycja czynna do 15.01.2013

„Droga do Betlejem” – spotkanie poetyckie z ks. Franciszkiem Kameckim połączone z otwarciem wystawy obrazów Jana Kaji.

Czytanie tekstów Mieczysław Franaszek.

(…) Kaja nawet tam, gdzie samo przedstawienie wydaje się zakorzenione w empirii, stara się pomieścić sugestie metafizyczne. Ich symbolem jest tu światło, które wyróżnia poszczególne elementy, rozświetla je, wydobywa z mroku, porządkuje, stwarza. W owych obrazach wyróżnia zwłaszcza twarze i dłonie. Twarze, ponieważ ich wejrzenia kierują uwagę odbiorcy w stronę świetlnego źródła, w stronę tego, co istnieje POZA, dłonie, ponieważ w nich właśnie kumuluje się żywa ekspresja (…)

Piotr Siemaszko (…) lepiej pozostawić to tak jak jest – jako tajemnicę, której Kaja nie chce lub nie może pokazać inaczej. Skoro jednak Fot. Jacek Soliński ją pokazuje, to znaczy, że ceni tajemnicę i z niej buduje swoje obrazy-pytania. Kto zaś jest ciekaw, niech odpowie sobie sam.

Henryk Waniek

Jan Kaja, W drodze, akr yl, 2009

Franciszek Kamecki, ur. 1940 ks. proboszcz w Grucznie, wykładowca, rekolekcjonista, organizator wyjazdów, obozowisk, rekreacji, medytacji, dni kultury, biesiad. Publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym” (debiut 1960). Wydał tomy poezji: Parabole Syzyfa (1974), Sanczo i ocean (1981), Epilogi Jakuba (1986), Borowiackie językowanie (1989), Ten, co umywa nogi (2001), Skarga księdza (2002), Podsłuchiwanie siebie (2006), Tam, gdzie pędraki, zielsko i cisza (2006, II wyd.2008), Lustro (2006, II wyd. 2008), Narek knele – Skarga księdza (wyd. czesko-polskie tłum. Lenka Danhelova, 2007), Drabiną do nieba (felietony, 1997). Współautor albumów, scenariuszy i materiałów kościelnych. inf. Jacek Soliński

Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne 5.12.2012 roku, środa, godz. 17.00, Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12

Spotkanie z Tomaszem Kowalskim Tomasz Kowalski (lat 21) jest studentem III roku Wydziału Sztuk Pięknych (Ochrona Dóbr Kultury) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od kilku lat interesuje się historią regionalną i dziedzictwem kulturowym Mazowsza Płockiego i Ziemi Dobrzyńskiej.

Zorganizował działającą w Sierpcu i okolicach młodzieżową grupę historyczną „Ultima Thule” współpracującą ze Stowarzyszeniem „Tradytor” z Płocka oraz z grupą „Tak trzeba” z UMK w Toruniu między innymi przy renowacji dawnych cmentarzy. Interesuje się genealogią oraz dziejami osadnictwa protestanckiego na Mazow40 |

| Grudzień 2012

szu i w Ziemi Dobrzyńskiej. Jest członkiem Konfraterni Sierpeckiej w Bydgoszczy. Współpracuje z Bydgoskim Towarzystwem Heraldyczno-Genealogicznym. Jest autorem strony internetowej „Stary Sierpc”. Od 2009 roku współpracuje z czasopismem „Sierpeckie Rozmaitości”, gdzie opublikował wielu artykułów. Jest współautorem publikacji „Milczący świadkowie mijających lat”, Sierpc 2011 oraz współautorem i redaktorem publikacji „Przyszłość – przeszłości. Renowacja cmentarza ewangelickiego w Białasach – etap II”, Sierpc 2012. Ostatnio ukazała się jego interesująca książka „Święci mazowieckich dróg”, która zostanie zaprezentowana podczas najbliższego spotkania BTHG. inf. Paweł Gąsiorowski

wydarzenia Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 13.12.2012, godz. 18.00, ekspozycja czynna do 6 stycznia 2013 r.

Otwarcie wystawy fotografii Mieczysława Franaszka pt. „Poszukiwanie równowagi”. Czytanie wybranych fragmentów tekstów do prac autor.

Mieczysław Franaszek, aktor, podróżnik i fotograf. Absolwent Wydziału Aktorskiego PWST Kraków, 1968. Debiut – 1966 w Teatrze „STU”. Teatry: Nowa Huta, Kraków, Sosnowiec, Opole, Koszalin, Szczecin, Poznań, Bydgoszcz. Ważniejsze role: Popryszczyn – „Pamiętnik wariata” M. Gogola; Asesor Kowalew – „Nos” wg M. Gogola; Jimmy – „Szklana menażeria” fot. Kajetan Soliński T. Williamsa; Sindbad Żeglarz – „Sny Sindbada Żeglarza” wg B. Leśmiana; Leon – „Sen srebrny Salomei” J. Słowackiego; Car – „Kordian” J. Słowackiego; von Kostryn, Papkin – „Zemsta” A. Fredry; Albin – „Śluby panieńskie” A. Fredry; Hrabia Henryk – „Nie-boska komedia” Z. Krasińskiego; Kola Brynion – „Lęki poranne” S. Grochowiaka; Mackie Majcher – „Opera za 3 grosze” B. Brechta; Majster – „Terminator” P. Handke; Kuźma – „Czapa” J. Krasińskiego; Bohater – „Kartoteka” T. Różewicza; Reżyser – „Nasze miasto” T. Wildera; Clarin – „Życie snem” P. Calderona de la Barca; Feuerbach –„Ja, Feuerbach” T. Dorsta. Współpracował w latach 60. z ośrodkiem TVP Kraków. Od czterdziestu lat współpracuje z redakcjami radiowymi wielu miast.

W 1986 zagrał główną rolę w filmie „Bohater roku” F. Falka. Brał udział w krajowych i międzynarodowych festiwalach teatralnych, na których otrzymywał nagrody aktorskie, m.in. w Enlangen (Niemcy), Zagrzebiu (Jugosławia), Szczecinie, Krakowie.

Zajmuje się fotografią, reportażową dokumentując swoje podróże: Europa, Afryka (Egipt, Maroko, Tunezja), Azja (Chiny, Indie, Iran, Izrael, Jemen, Jordania, Liban, Nepal, Syria, Turcja, Uzbekistan) i Ameryka Południowa(Boliwia, Peru).

kujące. Człowiek mieszka w Anglii, a nie był w Londynie!

Nie myśli, żeby zobaczyć na przykład National Gallery?

O fotografowaniu ludzi Jak to mówią w kulturach plemiennych – fotografując kogoś, zabiera mu się duszę. Więc nie chcę zabierać tej duszy. Poza tym człowiek, który ma świadomość, że jest obiektem zainteresowania, albo się odwraca, bo jest „na nie”, albo robi z siebie innego człowieka. To znaczy – chce być lepszy niż jest. Uśmiecha się, jest dobry, jest serdeczny. A nie zawsze taki właśnie jest. A mnie chodzi o prawdziwą twarz człowieka. Taką „złapaną na prawdzie”. wypowiedzi Mieczysława Franaszka spisała Hanna Strychalska inf. Jacek Soliński

Mieczysław Franaszek, Kaszmir, fotografie, 2012

O POSZUKIWANIU RÓWNOWAGI (refleksje podróżnego) O tożsamości Mnie zdziwiła jedna sprawa. Młody, dwudziestoparoletni człowiek – Polak, który teraz studiuje w Anglii…

Ja zaczynałem oglądanie świata od Europy. Chciałem poznać kontynent, na którym żyję, skąd „się biorę”. Jest tu kwestia całej kultury śródziemnomorskiej, chrześcijańskiej. To jest nasze dziedzictwo, nasze miejsce urodzenia, nasz dom. I nagle słyszę, młody człowiek mówi: Aaa, Londyn mnie nie interesuje. Nie byłem w Londynie.

W ogóle Europa mnie nie ciekawi. To dla mnie było szoGrudzień 2012 |

| 41

wydarzenia Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA 31.12.2012, godz. 20.00

W sylwestrową noc przenieś się w czasie…

Galeria Fotografii Artystycznej FARBIARNIA (ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz) zaprasza na niebanalnego Sylwestra! Impreza, w stylu szalonych lat 20-tych i 30-tych, okraszona niezapomnianymi muzycznymi i kinowymi smaczkami, połączy grono wielbicieli tego okresu! Oryginalność doboru strojów, rodem z czasów prohibicji, zostanie doceniona. Nie zabraknie przysmaków oraz trunków - prosto z winiarni Marka Kondrata!

Przed imprezą sylwestrowe wcielenia będą uwieczniane w profesjonalnych kadrach retro w farbiarnianym studio fotografii!

Zwariowana sylwestrowa podróż w czasie rozpocznie się 31 grudnia o godz. 20.00. Bilety już w sprzedaży (120 złotych/ osoba). Więcej informacji na www.farbiarnia.org, telefonicznie: 508 732 871 lub mailowo: sylwester@farbiarnia.org

Rok Leona Wyczółkowskiego w placówkach oświatowych 5.12.2012, godz. 10.00, ZSG Bydgoszcz ul. Konarskiego 5 II Forum Samorządów Uczniowskich szkół zawodowych w Bydgoszczy, pt.: „Młodzież czuła na »Wyczóła«”. Podsumowanie obchodów roku L. Wyczółkowskiego. Szkoły zawodowe zaprezentują swoje osiągnięcia związane z obchodami roku Leona Wyczółkowskiego (prezentacje, zdjęcia, utwory literackie, plastyczne, muzyczne).

6.12.2012, godz. 11.30, siedziba IX LO, ul. Z. Nałkowskiej 9 Warsztaty i konkurs na małą formę literacką w j. polskim, angielskim, niemieckim lub francuskim. Uroczysta gala konkursu „Leon Wyczółkowski i ja”.

14.12.2012, godz. 17.00, Szkoła Podstawowa nr 20 w Bydgoszczy Konkurs historyczno-literacki „O Bydgoszczy na teatralnej scenie” IV edycja. „Herkules o gołębim sercu – życie i twórczość artystyczna Leona Wyczółkowskiego”.

Impreza artystyczna z udziałem twórców scenariuszy, nauczycieli oraz zaproszonych gości

14.12.2012, Zespół Szkół nr 32 (hol) Przedszkole nr 24 zaprasza na wystawę połączoną z koncertem „Obrazy mistrza inspiracją naszych prac”. Różnorodne prace malarskie w pracach inspirowanych twórczością L. Wyczółkowskiego 14.12.2012, godz. 11.00, Sala widowiskowa Pałacu Młodzieży Młodzi w integracji. Spotkania z elementami warsztatów twórczych „Śladami twórczości Leona Wyczółkowskiego”. Świąteczne spotkanie integracyjne dla uczniów szkół podstawowych, w ramach którego odbędzie się pokaz prezentacji multimedialnej poświęcony L. Wyczółkowskiemu.

5.01.2013, Miejskie Centrum Kultury Przedszkole nr 80 „Królestwo Maciusia” Przedszkole niepubliczne „Tęcza” Przedszkole Niepubliczne „Ludzikowo”, Przedszkole nr 61 Integracyjne, Przedszkole nr 43 – Świąteczny Koncert z udziałem zaproszonych gości, rodziców i uczestników projektu. Podsumowanie działalności przedszkoli i instytucji w ramach projektu edukacyjnego dla przedszkoli „Przedszkole z kulturą” (L. Wyczółkowski). Wręczenie nagród i certyfikatów dla „Przedszkoli z kulturą”. inf. Hanna Paprocka

42 |

| Grudzień 2012

wydarzenia Stowarzyszenie Artystyczne „Mózg” 7.12.2012

Jafia Namuel – koncert

Jafia Namuel powstała w Pile w 1994 roku a zadebiutowała na rynku wydawniczym dwa lata później za sprawą albumu „Roots & Culture”. Grupa została wtedy okrzyknięta najbardziej „jamajskim” zespołem w Polsce. Muzycy postawili bowiem na korzenne jamajskie reggae, przez kilka lat pracując nad oryginalnym brzmieniem a charyzmatyczny wokalista zespołu – Dawid Portasz – używał nawet w swoich tekstach jamajskiego dialektu. Wszystko to sprawiało, że ludzie, którzy słyszeli muzykę Jafii po raz pierwszy, dziwili się, że jest to zespół z Polski…

Na przełomie maja i czerwca 2008 Dawid Portasz razem z Krystianem „K-Jah” Walczakiem i Mateuszem Pospieszalskim wyjechał na Jamajkę do legendarnego studia „Tuff Gong” Boba Marley’a. Tam został zarejestrowany materiał polskiego projektu Rastasize. Na płycie tej zagrała ścisła światowa czołówka muzyków reggae z najlepszą reggae-ową sekcją rytmiczną świata, duetem Sly & Robbie na czele. W ten sposób Dawid Portasz stał się pierwszym polskim wokalistą, który nagrał płytę na Jamajce i to w dodatku współpracując z muzykami i producentami płyt Boba Marleya, Shagy’ego, Ziggy Marleya i wielu wielu innych światowych gwiazd muzyki reggae i nie tylko. Płyta Rastasize „Day by Day” ukazała się w sierpniu 2009 roku zbierając świetne recenzje krytyków i publiczności.

Obecnie Jafia Namuel pracuje nad repertuarem na nową płytę…

15.12.2012, godz. 12.00-16.00, wstęp wolny

PCHLI TARG

Wyroby własne, płyty, kasety, ceramika, kulinaria, ubrania, zabawki, książki, meble, naczynia itp. kupić będzie można lub sprzedać w Mózgu podczas trzeciego

pchlego targu organizowanego przez „Mózg”. W założeniu to projekt, który ma sprowokować lokalną społeczność do spotkania na nieuprawianym w Bydgoszczy od lat międzypokoleniowym gruncie towarzyskim.

Grudniowa edycja skupia się na motywie świątecznym. Mile widziane będą ozdoby, wypieki oraz drobiazgi świąteczne.

Czekamy na Wasze zgłoszenia: fleamarketmozg@gmail.com 21.12.2012, godz. 21.00, wstęp 15/20

Bromberg Calling vol. IV

Kolejna, już czwarta, edycja Bromberg Calling odbędzie się 21 grudnia czyli dokładnie w dzień końca świata. Zapraszamy Was zatem na ostatnią imprezę na tym świecie, abyście wspólnie mogli spędzić przedświąteczne chwile zanim wszystko przestanie istnieć. 21 grudnia to także pierwsza i, w związku ze zbliżającym się unicestwieniem wszystkiego co nas otacza, niestety ostatnia rocznica pierwszej imprezy z cyklu Bromberg Calling.

Scena LIVE ACT (MÓZG): – Tomasz Sroczyński/Ewa Prus LIVE – Bartłomiej Chmara LIVE – Michał Wolski LIVE – Qba Janicki LIVE – Pufffa Scena DJ (korytarz kina Pomorzanin): – Eltron John – Mateusz Nóż – Daniel Zachodni 31.12.2012

Sylwester w MÓZGu – dzień jak codzień

Zapraszamy na Sylwestra w MÓZGu. Tego wieczora nie oczekujcie niczego niezwykłego, w końcu 31 grudnia to dzień jak każdy inny… inf. Marta Stańczyk

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 4.12.2012, wtorek, godz. 14.00, sala nr 5 „Czarne złoto – co to?” – historia i tradycje barbórkowe – spotkanie tematyczne dla dzieci w wieku szkolnym

12.12.2012, wtorek, godz. 14.00, sala nr 5 „Magiczne pudełeczka” – zajęcia manualne dla dzieci w wieku szkolnym

5.12.2012, środa, godz. 15.00, sala nr 5 „Kim był św. Mikołaj” – zgadywanka z niespodziankami spotkanie dla dzieci b/o wieku

19.12.2012, środa, godz. 16.00, Sala klubowa Eliminacje do konkursu kolęd

7.12.2012, piątek, godz. 13.00, 16.00, sala nr 5 „Ozdoby na choinkę” – spotkanie manualne dla każdego

21.12.2012, piątek, godz. 16.00, Sala klubowa „Kolęda twoją szansą na sukces” – miejski konkurs wokalny dla dzieci i mlodzieży inf. Ł. Malinowski, A. Merder, S. Pacewicz

Grudzień 2012 |

| 43

wydarzenia Pałac Młodzieży 1.12.2012, godz. 9.00, sala 83.

Konkurs recytatorski dla uczniów szkół podstawowych „Mój czas, moje miejsce” – eliminacje.

3.12.2012, godz. 11.00 Konferencja dla nauczycieli pt. „Uczeń zdolny”. Sala widowiskowa.

5-6.2012. godz. 9.30

Kino szkolne

„Felix, Net i Nika oraz Teoretycznie Możliwa Katastrofa”. Polska 2012, 102 min.

Dla chętnych po filmie dyskusja – „Swojskie czy słabe?

Polskie kino dla młodzieży”. Koszt biletu – 5 zł (opiekunowie wchodzą na seans bezpłatnie) Kontakt w sprawie rezerwacji miejsc: Dominik Wierski, Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, tel. 523 210 081, wew. 359.

7.12.2012, godz. 17.00, Sala widowiskowa Spektakl Dziecięcej Akademii Sztuki „Fabryka Św.

Mikołaja” 8.12.2012, godz. 12.00 Mikołaj zaprasza – impreza dla najmłodszych (gry i zabawy z Mikołajem).

11.12.2012, godz. 11.00 Magia Teatru. Sala widowiskowa. Kontakt w sprawie rezerwacji miejsc: Luiza Kubowicz-Dorosz, Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, tel. 523 210 081, wew. 339.

12.12.2012, godz. 11.00 Magia Teatru. Spektakl „Ach, ta Mysia” w wykonaniu Bydgoskiego Teatru Lalek „Buratino”. Sala widowiskowa. Kontakt w sprawie rezerwacji miejsc: Luiza Kubowicz-Dorosz, Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, tel. 523 210 081, wew. 339.

12-13.12.2012, godz. 15.00-18.00 Kiermasz świąteczny.

14.12.2012, godz. 11.00 Młodzi w integracji – „Śladami twórczości Leona Wyczółkowskiego”. Spotkanie integracyjne z elementami warsztatów twórczych.

17.12.2012, godz. 11.00 „Forum olimpijczyków”. Konferencję poprowadzą laureaci oraz finaliści konkursów przedmiotowych, olimpiad ogólnopolskich wiodących szkół województwa kujawsko-pomorskiego. Uczniowie wygłoszą krótki wykład na dowolnie wybrany przez siebie temat, opowiedzą o swoich pasjach i osiągnięciach. Impreza dla szkół ponadgimnazjalnych. Zgłoszenia grup prosimy nadsyłać do 30 listopada na adres e.sawoszczuk@ palac.bydgoszcz.pl. Impreza dla szkół ponadgimnazjalnych. Sala widowiskowa.

19.12.2012, godz. 10.00 Świąteczna audycja muzyczna. Impreza dla szkół podstawowych i gimnazjalnych.

19.12.2012, godz. 17.00 „Listy do św. Mikołaja” – spektakl Klubu Rozwijania Aktywności Dziecięcej „Promyczek”. Sala widowiskowa.

20.12.2012, godz. 9.30 Kino szkolne dla szkół podstawowych i gimnazjów.

20.12.2012, godz. 17.00 Koncert kolęd. Sala widowiskowa.

30.12.2012, godz. 11.00 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Kino dla dzieci od 2 roku życia. Polska animacja, po filmach zabawa dla dzieci.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na kinowe seanse w grudniu czwartek, 6 grudnia, godz. 19.30 Chińczyk na wynos (Un Cuento chino), reż. Sebastian Borensztein, Argentyna/Hiszpania 2011, 93 min.

Kolejny ciekawy film młodej kinematografii Ameryki Łacińskiej, którego atutem jest słodko-gorzkie poczucie humoru. czwartek, 13 grudnia, godz. 19.30 Raj: miłość (Paradies: Liebe), reż. Ulrich Seidl, Austria/Francja/Niemcy 2012, 120 min.

Tytułowy „raj” to okolice nadmorskich kurortów w Kenii, gdzie Europejki w średnim wieku udają się na poszukiwanie młodych Afrykańczyków, którzy za pieniądze spełniają ich seksualne fantazje. czwartek, 20 grudnia, godz. 19.30 Jesteś Bogiem, reż. Leszek Dawid, Polska 2012, 110 min.

Jedna z najważniejszych i najpopularniejszych premier kinowych 2012 roku. Długo oczekiwany film o grupie 44 |

| Grudzień 2012

Paktofonika, która wywarła bardzo znaczący wpływ na polską scenę muzyczną, a jednocześnie portret lidera zespołu – Magika, który popełnił samobójstwo w 2000 roku. czwartek, 27 grudnia, godz. 19.30 Zakochana bez pamięci (La vie d’une autre), reż. Sylvie Testud, Belgia/Francja/Luksemburg 2012, 96 min.

W krótkim czasie w życiu Marie zachodzą ważne zmiany: dostaje nową pracę i wpada w oko Paulowi, przystojnemu synowi szefa. Jej 29. urodziny kończą się dokładnie tak, jak sobie wymarzyła: płomienną nocą w jego ramionach. Kiedy budzi się następnego ranka, doznaje ogromnego zaskoczenia…

CENA KARNETU: 24 zł CENA POJEDYNCZEGO BILETU NORMALNEGO: 8 zł CENA KARNETU ULGOWEGO: 15 zł CENA BILETU ULGOWEGO (MŁODZIEŻ PONADGIMNAZJALNA, STUDENCI): 5 zł inf. Dominika Kosińska

wydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 3.12.2012, godz. 17.00, Arthol Galeria

„Barwny Świat Majów”

– wystawa pokonkursowa w ramach projektu „Nie święci garnki lepią” 6.12.2012, godz. 17.00, Arthol Galeria

Koncert Mikołajkowy 8-15 grudnia 2012, godz. 11.00, Arthol Galeria Wystawa najciekawszych prac uczestników projektu

„Sztuka łącząca pokolenia” 11.12.2012, godz. 18.00-20.00, Klub

Mikołajkowy Turniej Oyama Karate 12.12.2012, godz. 17.00, Arthol Galeria Przedstawienie teatralno-muzyczne w ramach sekcji „Teatrzyku pod tęczą” i „Kółka Małego Muzyka” 17-21 grudnia 2012, od godz. 16.30

„ŚWIĄTECZNY TYDZIEŃ”

Zajęcia wprowadzające w atmosferę Świąt Bożego Narodzenia. Popołudniami (od godz. 16.30 do 18.00) będzie można między innymi wykonać ozdoby świąteczne, dekorować pierniki i śpiewać kolędy. Grupy teatralne przedstawią „Jasełka”, a zespoły wokalne i instrumentalne zaprezentują kolędy i pastorałki. Za-

jęciom towarzyszyć będzie kiermasz ozdób, kartek i wszelkich świątecznych różności. Zapraszamy!

15.12.2012, godz. 13.00

„Gwiazda, gwiazdka, gwiazdeczka” – świąteczne klimaty w Arthol Galerii Zajęcia otwarte 1.12.2012, godz. 10.30, Arthol Galeria

Motywy ludowe w nowej organizacji graficznej – warsztat graficzny w ramach projektu „Sztuka łącząca pokolenia” 5-7.12.2012, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, ARTMUZA 5

„Na gałązce choinkowej”

– koncerty dla dzieci i młodzieży w ramach cyklu Muzyczna scena miejska 8.12.2012, godz. 10.30, Arthol Galeria

„Mikołaj mały i duży”

– spotkanie integracyjne z rodzicami połączone z warsztatami ceramicznymi 20.12.2012, godz. 17.00-18.00, Arthol Galeria

Wspólne muzyczne kolędowanie – keyboard i flety

Dom Kultury MODRACZEK 5.12.2012, środa, godz. 15.00

Mikołajkowe Spotkanie w Klubie Seniora 6.12.2012, czwartek, godz. 18.00

Spotkanie z cyklu „Indianie Ameryki Północnej” – „Apacze – Orły Południowego Zachodu”.

Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski

10.12.2012, poniedziałek, godz. 17.30

Czytamy bajki dzieciom: „Opowiadania wigilijne” 11.12.2012, wtorek, godz. 9.00-12.00

Bożonarodzeniowy Przegląd Jasełek Przedszkolnych 13.12.2012, czwartek, godz. 18.00

Kawiarnia Literacka – gość: Małgorzata Nowak – poetka z Inowrocławia.

Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska

P r z e g l ą d j a s e ł e k (2 011)

17.12.2012, poniedziałek, godz. 17.30

Warsztaty dla rodziców – „Histeria, klaps, wyrzuty sumienia – jak zapobiegać negatywnym emocjom dzieci i rodziców” 29.12.2012, sobota, godz. 16.00-22.00

Sylwestrowa Zabawa w Klubie Seniora

inf. Izabela Kaczyńska

Grudzień 2012 |

| 45

wydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 1.12.2012, godz. 16.30, sala 2 Bożonarodzeniowa Kartka Świąteczna 1 i 6 grudnia 2012, godz. 16.30, sala 22 Premiera spektaklu „Dziewczynka z zapałkami” 7.12.2012, godz. 10.00-14.30, sala sportowa Drużynowe Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Gimnazjalnych w Szachach 7.12.2012, godz. 16.00-20.00 8.12.2012, godz. 9.00-13.30, sala sportowa Drużynowe Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Podstawowych w Szachach

XIV Wojewódzki Konkurs Kolęd i Pastorałek „Graj dudka, graj Panu” 15.12.2012, godz. 16.00, sala 2 – koncert kolęd „Zaśpiewaj z nami kolędę” 16.12.2012, godz. 11.00, sala 2 – konkurs – kategoria I – Soliści (SP, GIM., SZ. Ponadgimn.)

5.01.2013, godz. 11.00, sala 2 – konkurs – kategoria II – Zespoły wokalne, wokalno-instrumentalne (SP, GIM., SZ. Ponadgimn.) oraz finał konkursu i KONCERT GALOWY 16.12.2012, godz. 16.00, sala 2 – KONCERT GALOWY „Graj dudka, graj Panu”

9.12.2012, godz. 15.00-20.00, sala 2, 9 XII Wieczór z MASKONEM – „Dni, które nadejdą”

27-28.12.2012, godz. 10.00, sala 6 i 9 Drużynowe Mistrzostwa Grup Naborowych w Szachach

11.12.2012 godz. 17.00, Dom Serca ul. Polna Integracyjny Koncert Gwiazdkowy zespołu muzycznego TEENEGERS oraz MAGIC GROUP na rzecz Wspólnoty Duchowej ISKIERKI

27-28.12.2012, godz. 10.00-14.00 Zimowe igraszki, czyli gry i zabawy dla dzieci – zajęcia otwarte

12.12.2012, godz. 9.30, sala sportowa Bydgoskie Indywidualne Zawody w Tenisie Stołowym

28.12.2012, godz. 16.00, sala 2 Sylwestrowe Party – zabawa taneczna dla dzieci z niespodzianką

MŁODZI POD LUPĄ

ŚPIEWAM BO MUSZĘ Śpiewam i gram, bo dzięki temu jestem, bo widzę świat oczami poetów, bo muzyka koi mój smutek, bo czerpię radość z kontaktów z publicznością, bo po prostu nie umiem i nie chcę inaczej, śpiewam bo muszę.

W tych krótkich słowach mieści się cały świat Adama Walentowicza. Los – Adam nie widzi od dziecka – w jakimś zakresie dał mu rekompensatę w postaci umiejętności i pasji muzycznej. Muzyką i piosenką Adam interesuje się od dziecka. W szkole podstawowej rozpoczął naukę gry na organach a od 3 lat uczy się także gry na gitarze, śpiewa również w chórze mieszanym „Cantu Cortus” przy parafii p.w. Królowej Jadwigi.

Nie wie jeszcze, która miłość jest dla niego najważniejsza czy TA do klawiszy, do strun, czy do głosu. Jak sam twierdzi kocha wszystkie, bo są jego.

Ceni sobie twórczość M. Grechuty, Cz. Niemena, E. Stachury, czy też T. Woźniaka, ale dla odprężenia i zabawy lubi sobie pośpiewać utwory z repertuaru rozrywkowego.

Od 2001 do dnia dzisiejszego jest aktywnym uczestnikiem zajęć instrumentalno-wokalnych MDK 2. Ćwiczy i rozwija swoje pasje pod okiem Pni Ilony Chojnackiej.

Adam nie boi się publiczności, Chętnie występuje na koncertach, festynach, ale również bierze udział w konkursach wokalnych. Ma na swym koncie sukcesy. W roku 2009 zajął I miejsce w Konkursie Pieśni Religijnej w Wąbrzeźnie, w 2011 wyróżnienia na Konkursie pn. „Piosenka jest wieczna (Białe Błota) oraz na V Wojewódzkim Przeglądzie Piosenki Żeglarskiej (Bydgoszcz).

Adam wie, że wielu rzeczy by nie dokonał, nie mógłby się realizować, gdyby nie opieka, oddanie i miłość rodziców p. Barbary i Marka Walentowiczów, którzy są przy nim zawsze.

Między jednym a drugi swoim śpiewaniem zostaje trochę czasu na spacery z psem i turystykę.

46 |

| Grudzień 2012

inf. Bogna Blachowska

wydarzenia Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 1.12.2012

III Ogólnopolski konkurs rozwiązywania zadań szachowych DAJ MATA

pod honorowym patronatem Mistrza świata w solvingu am Piotra Murdzi.

Celem zawodów jest popularyzacja solvingu wśród młodych adeptów królewskiej gry oraz ukazanie przydatności umiejętności rozwiązywania różnego typu zadań szachowych w grze praktycznej (turniejowej).

Konkurs przeznaczony jest dla młodych szachistów w wieku 7-18 lat posiadających minimum trzecią kategorię wiekową.

8.12.2012

Szachowy Turniej Mikołajkowy

to wewnętrzna impreza Działu szachowego MDK1, rozgrywki odbywają się w różnych grupach zaawansowania.

12.12.2012, godz. 10.30

Impreza Mikołajkowa w Klubie Przedszkolaka

– spotkanie dzieci z Mikołajem, poprzedzone prezentacją umiejętności recytatorskich dzieci.

12-21.12.2012

Wystawa pocztówek i ozdób bożonarodzeniowych wykonanych przez dzieci uczęszczające na zajęcia do MDK 1.

21.12.2012, godz. 16.30

Koncert świąteczny

– nastrojowy, wieczorny koncert kolęd i piosenek bożonarodzeniowych zorganizowany przez pracownię muzyczną MDK1. Wstęp wolny!

6.12.2012, godz. 9.00

XV Muzyczna Jesień Przedszkolaka – FINAŁ

Festiwal piosenki skierowany do dzieci 5-6 letnich z bydgoskich przedszkoli, którego celem jest promocja dziecięcej twórczości muzycznej oraz wyłonienie najlepszych zespołów, solistów, utalentowanych wykonawców, poprzez stworzenie możliwości wszechstronnego zaprezentowania ich uzdolnień. Finał jubileuszowej XV Muzycznej Jesieni Przedszkolaka odbędzie się w Family Parku.

7.12.2012, godz. 16.00

Konkurs artystyczny – „Śpiewam i…”

– interdyscyplinarny konkurs muzyczny, podczas którego dzieci śpiewają, a także prezentują inne swoje talenty: recytują wiersze, tańczą, rysują, grają na różnych instrumentach. Celem konkursu jest promowanie różnych form aktywności artystycznej dzieci.

27-29.12.2012

Mistrzostwa UKS MDK 1

– wewnętrzna impreza MDK 1; turniej szachów błyskawicznych. inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dziękuje partnerom „Projektu Lato”:

Grudzień 2012 |

| 47

wydarzenia Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu

1 grudnia 2012, godz. 11.00, ACKiS „Od Nowa”, ul. Gagarina 37 a, wstęp wolny!

Przegląd Teatr w ramach XXI Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu

Teatr wieńczy dzieło Ostatnim akordem tegorocznych Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu będzie przegląd finałowy Teatr, który odbędzie się w sobotę, 1 grudnia w toruńskiej „Od Nowie”. Początek przeglądu o godzinie 11.00. Organizatorem Konfrontacji jest Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu.

Na podstawie nadesłanych nagrań zaproszono osiem najlepszych przedstawień teatru amatorskiego zrealizowanych w województwie kujawsko-pomorskim w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy.

Spotkanie otworzy Eryka teatru DoSkutku z Młodzieżowego Domu Kultury w Toruniu. Reżyser spektaklu – Tadeusz Misiaszek poprzez odniesienia historyczne dotyka jak najbardziej współczesnych problemów.

Dziewczyna, która odkrywa swoje żydowskie pochodzenie coraz częściej zadaje sobie pytania o swoją tożsamość i kulturowe korzenie.

Złodziej czasu to z kolei propozycja Młodzieżowego Teatru Kant z MDK nr 5 z Bydgoszczy wyreżyserowana przez Annę Filipiak. Przewrotna historia o złodzieju, który okrada nas z czegoś, co – jak się okazuje w spektaklu – sami z często nieroztropnie trwonimy – czasu zmusza widzów do przyjrzenia się własnym nawykom i czasochłonnym natręctwom.

Z MDK nr 5 w Bydgoszczy i Fordońską Piwnicą Artmuza 5 związany jest Teatr Agnieszki Bień. Jej spektakl 4 x kobieta to komedia ukazująca uwikłanie współczesnych ludzi w stereotypy dotyczące płci i płciowości.

Czwartym wykonawcą tegorocznych Konfrontacji będzie Mateusz Iwiński z Inowrocławskiego Teatru Otwartego. W monodramie Wór według tureckiego pisarza Obena Güneya udowadnia on jak łatwo stać się marionetką w rękach ideologii, karmiąc się poczuciem misji i doniosłości podejmowanych działań.

Po raz kolejny zaprezentuje się w Od Nowie toruński Teatr Pimpa, czyli rodzinne przedsięwzięcie sióstr Marii i Marty Cynk-Mikołajewskich, które przygotowały tym razem własną interpretację Złotej paproci Jan Drdy. Wykorzystując różnorodne środki artystyczne i łącząc różne techniki teatralne, nastolatki stworzyły spektakl, w którym każde pokolenie może odnaleźć coś dla siebie.

48 |

| Grudzień 2012

W podobnej konwencji utrzymane jest przedstawienie Czarno na białym debiutującego na Konfrontacjach Teatru Agrafka z Chełmińskiego Domu Kultury.

To pogodna historia o zwierzętach, szukających przyjaźni zrealizowana głównie w konwencji teatru lalek, a wielkim atutem przedstawienia są śpiewane na żywo piosenki.

Po raz pierwszy publiczność przeglądu będzie miała okazję obejrzeć najbardziej zasłużony toruński teatr amatorski – Scenę Młodych Studio P z MDK. Przedstawienie Drzazgi według dramatu Szymona Bogacza w reżyserii Lucyny Sowińskiej to muzyczna opowieść o poszukiwaniu akceptacji w oczach najbliższych, o dążeniu do perfekcjonizmu kosztem rezygnacji z własnych pragnień i tęsknot, a nawet z dzieciństwa.

Tegoroczny przegląd zamknie spektakl Nie ja Przedsiębiorstwa Indywidualnej Groteski z o.o. to kolejna udana próba przełamania zmowy milczenia wokół problemów istotnych dla dzisiejszej młodzieży. Tym razem Hana Sierdzińska z zespołem rozprawia się z tabu otaczającym konsekwencje niechcianej ciąży nastolatek.

Wstęp wolny!!!

2 grudnia 2012, godz. 17.00, Brodnicki Dom Kultury, ul. Przykop 43, Brodnica. Wstęp wolny

Otwarcie poplenerowej wystawy fotograficznej Ziemia Michałowska Ziemia Michałowska pokazana w Brodnicy W 2012 roku odbywał się Plener Fotograficzny Ziemia Michałowska, którego organizatorem był Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. Stolicą tego historycznego obszaru jest Brodnica. Właśnie tu, w Brodnickim Domu Kultury można będzie w grudniu oglądać plon pleneru. Wernisaż poplenerowej wystawy fotograficznej Ziemia Michałowska odbędzie się 2 grudnia o godz. 1700 w BDK.

Najbliższe warsztaty i szkolenia:

7-9 grudnia – Jak wzbogacić warsztat pracy z dziećmi i młodzieżą, aby wzbudzić ich zainteresowanie i aktywność.

8-9 grudnia – Muzykoterapia 8-9 grudnia – Teatr jako plac zabaw. Wykorzystanie dramy w przygotowaniu spektaklu teatralnego.pl.

15-16 grudnia – Jak Cię widzą, jak Cię słyszą – trening skutecznej komunikacji.

Inf. Kamil Hoffmann

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu ul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 56 6522027, 56 6522028, 56 6522755, 56 6570290, 56 6570291 www.woak.torun.pl; e-mail: woak@woak.torun.pl

wydarzenia Dwór Artusa w Toruniu 1 grudnia (sobota), godz. 19.00, Kafeteria Struna światła. Wstęp wolny

Spotkanie z Maxem Cegielskim

Radosław Rzeszotek – prowadzenie Autor należy do grona najciekawszych polskich reporterów młodego pokolenia.

Pracował jako prezenter telewizji Canal+, współprowadził audycję Masala w Radiostacji.

Po podróży do Indii napisał pierwszą powieść pt. Masala (2002), a w późniejszym okresie: Apokalipso (2004), Pijani bogiem (2007), Oko świata. Od Konstantynopola do Stambułu (2009). W Toruniu opowie o swojej ostatniej książce Mozaika. Śladami Rechowiczów.

rze Artusa wysłuchamy utworów z płyty Chwyć mnie za rękę. Artysta zaprezentuje autorskie kompozycje, których charakterystyczną cechą jest umiejętne ujęcie w poetyckim słowie zjawisk na pozór prostych i oczywistych. Przed koncertem rozstrzygnięty zostanie Plebiscyt Kulturalne Krawaty organizowany przez portal www.kulturalnytorun.pl.

12 grudnia (środa), godz 18.30, Sala Wielka, bilety – 2 zł (uczniowie, studenci, emeryci: wstęp wolny)

Świat i okolice – Pierwsza Polska Kobieca Zimowa Ekspedycja Newtontoppen 2012

W ramach cyklu Świat i okolice przeniesiemy się na mroźny Spitsbergen. Bohaterką spotkania będzie Agnieszka Siejka, która wraz z Katarzyną Siekierzyńską i Ewą Grewling zimą bieżącego roku wyruszyły zdobyć najwyższy szczyt Spitsbergenu, mierzący 1713 m n.p.m., Newtontoppen.

2 grudnia (niedziela), godz. 17.00, Kafeteria Struna światła. Bilety – 10 zł

„Alienacje” – promocja tomiku poetyckiego Dariusza Bereskiego 4 grudnia (wtorek), godz. 18.00, Kafeteria Struna światła, wstęp wolny

Dariusz Zaleśny zaprasza – SAXMANIA 2012

Podczas koncertu usłyszymy utwory z repertuaru klasycznej muzyki saksofonowej oraz transkrypcje muzyki barokowej i rozrywkowej takich kompozytorów jak: J.F. Telemann, J.F. Haendel, E. Bozza, J.B. Singelee, H. Ackerman, czy Ch. Collin. Saksofonistom rekrutującym się ze Szkoły Muzycznej w Toruniu z klasy Leszka Orłowskiego i Dariusza Zaleśnego towarzyszyć będzie przy fortepianie Marek Kamola.

5 grudnia (środa), godz. 16.30, Sień Dworu Artusa, bilety – 6 zł (normalny), 4 zł (ulgowy)

Oprowadzanie po Dworze Artusa

Dwór Artusa to siedziba dwóch instytucji kultury, ale także zabytek historyczny i architektoniczny. Raz w miesiącu, pod okiem przewodnika, wszyscy chętni mogą obejrzeć niedostępne zakamarki budynku.

11 grudnia (wtorek), godz 19.00, Sala Wielka, bilety – 25 zł (normalny), 20 zł (ulgowy)

Kamil Wasicki – koncert poezji śpiewanej

Poetycki koncert Kamila Wasickiego – barda, kompozytora i laureata wielu prestiżowych nagród. W Dwo-

15 grudnia (sobota), godz. 18.00, Sala Wielka, bilety – 30 zł (normalny), 25 zł (ulgowy)

Kameralny Chór Kaliningradzki – Koncert kolęd i pastorałek

Kameralny Chór Kaliningradzki wystąpi z programem prezentującym tradycyjne rosyjskie pieśni oraz bożonarodzeniowe kolędy. Koncert będzie nie tylko przeżyciem muzycznym, ale także swoistą podróżą w świat nieznanej w naszym kręgu kulturowym wrażliwości.

17 grudnia (poniedziałek), godz. 19.00, Sala Wielka, bilety – 20/25 zł

„Śpiewnik” – recital Janusza Szroma

Inspiracją do powstania programu stały się niezapomniane przeboje polskiej muzyki rozrywkowej z lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w niezwykłych jazzowych aranżacjach. Janusz Szrom wraz ze swoimi muzykami zaprezentuje takie tytuły jak „Wspomnienie”, „Płonąca stodoła” Czesława Niemena, „Byłaś serca biciem” Andrzeja Zauchy, „Historia jednej znajomości” Czerwonych Gitar i wiele innych. inf. Łukasz Wudarski

Grudzień 2012 |

| 49

wydarzenia

13.12.2012, godz. 18.00, Galeria Wspólna

Wystawa studentów z UTP podsumowująca rok Leona Wyczółkowskiego Hommage à Leon Wyczółkowski – studenci Architektury Wnętrz i Architektury Krajobrazu UTP Leonowi Wyczółkowskiemu.

Rok 2012 ogłoszony został przez Radę Miasta Bydgoszczy „Rokiem Leona Wyczółkowskiego”. Okazją ku temu była 160 rocznica urodzin Leona Wyczółkowskiego oraz 75-lecie przekazania legatu muzeum w Bydgoszczy przez żonę artysty Franciszkę. W ramach jubileuszu organizowane są wystawy, sesje naukowe, wykłady poświęcone życiu i twórczości artysty oraz szereg wydarzeń edukacyjno-kulturalnych, w tym plenerów malarskich i konkursów. W „Rok Leona Wyczółkowskiego” postanowili też wpisać się studenci Architektury Wnętrz i Architektury Krajobrazu UTP. Wiosną tego roku grupa studentów I roku przez kilka dni studiowało dzieła Leona Wyczółkowskiego z kolekcji Muzeum Okręgowego w Bydgosz-

czy, eksponowane w tak zwanym „Domku Leona Wyczołkowskiego” na Wyspie Młyńskiej. Kontakt z dziełami mistrza okazał się bezcenny i co bardzo ważne szalenie inspirujący. Odkrywanie „graficznego pisma” artysty, śledzenie duktu jego pędzla, kresek wycinanych żmudnie w kamieniu litograficznym stało się dla studentów impulsem dla stworzenia wspólnego, wielkoformatowego obrazu złożonego z wielu fragmentów. Za każdy odpowiadał jeden autor, zestawione zestroiły się w pracę: „Hommage à Leon Wyczółkowski”. Studenci dla swoich płócien wybrali przede wszystkim grafiki i rysunki, głównie te z motywami krajobrazowymi i „portretami” drzew. Nic lepiej nie pozwala na poznanie artysty niż analiza jego twórczości bezpośrednio w muzeum. – tak mówił Józef Czapski, gdy oprowadzał swojego profesora Józefa Pankiewicza po zbiorach paryskiego Luwru. Tak też pracował Vincent van Gogh śledząc malarstwo Milleta. Analizując i poznając „pismo” patrona bydgoskiego muzeum zawarte w różnych stosowanych przez niego

Księgarnia Jolanta

technikach, studenci ze zdziwieniem zauważyli, jak współczesny jest to język. Wyczółkowski pewnie też byłby zadowolony, widząc młodych ludzi interpretujących jego dzieła – wszak przez część swojego pracowitego życia był profesorem – najpierw Szkoły, a później Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (18951911) oraz od 1934 roku profesorem honorowym ASP w Warszawie. Jaki jest efekt tych zajęć będzie się można przekonać 13 grudnia (w czwartek) o godzinie 18.00 podczas wernisażu w Galerii Wspólnej MCK przy ul. Batorego 1/3, na którym zestawione w całość płótna zostaną zaprezentowane i poddane pod życzliwy, miejmy nadzieję, osąd publiczności.

Jakub Fajtanowski

(„Hommage à Leon Wyczółkowski” 2011/2012, akryl na płótnie, 200×1600, wykonali studenci Architektury Wnętrz, Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska i Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii pod kierunkiem wykładowców).

księgarnia internetowa www.jolanta.osdw.pl i stacjonarna ul. M. Konopnickiej 30 tel. 52 373 26 81

czynna:

os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska; MZK 64, 66, 69, 79 50 |

| Grudzień 2012

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00

wydarzenia Kino Orzeł Bydgoska Tożsamość Filmowa Kino Orzeł, 21 grudnia

„Wśród nocnej ciszy” reż. T Chmielewski, wystę-

pują: Jerzy Bończak, Tadeusz Zaliwski, Piotr Łysak.

21 grudnia uruchamiamy nowy cykl filmowy w Kinie Orzeł pod wspólnym tytułem „Bydgoska Tożsamość Filmowa”. Cykl będzie poświęcony filmom związanym z Bydgoszczą poprzez plenery, lokacje albo poprzez twórców, którzy wywodzą się z naszego miasta. Poprzez ten cykl, jak sama nazwa wskazuje, będziemy starali się odzyskać Filmową Tożsamość Bydgoszczy.

Pierwszy film to mało znany obraz Tadeusza Chmielewskiego (reżysera m.in. trylogii „Jak rozpętałem II wojnę światową”, „Gdzie jest generał?”) „Wśród nocnej ciszy”, którego akcja dzieje się w przedwojennej Bydgoszczy.

Film kręcony był niemal w całości w naszym mieście i ma swoją nieocenioną wartość historyczną. Można np. zobaczyć, jak miasto wyglądało w latach 70. poprzez lokacje na Wyspie Młyńskiej czy w Starym Porcie. Film jest też świetnym kinem gatunkowym, genialnie oddającym klimat noirowych kryminałów z tamtej epoki. Dodatkową ciekawostką jest fakt że główną rolę dziecięcą odtwarza Piotr Łysak, brat dyrektora Teatru Polskiego Pawła Łysaka.

Opis filmu: Mieszkańcy Bydgoszczy są wstrząśnięci okrutnymi morderstwami, których ofiarami padają kilkuletni chłopcy. Narzędziem zbrodni jest zawsze ten sam pistolet, a wizytówką mordercy – mała zabawka z wizerunkiem kota. Śledztwo prowadzi, bez widocznych rezultatów, komisarz Teofil Herman. Nie udaje mu się odnaleźć przestępcy, czym naraża się opinii publicznej i zwierzchnikom. Gdy w końcu wpada na trop mordercy, dokonuje dramatycznego odkrycia.

Poza tym w grudniu istne zatrzęsienie tytułów.

Debiut braci Skolimowskich (synów Jerzego) „IXjana”, thriller ze stajni Against Gravity „Biała noc”, fascynujący i wzruszający film „Bestie z południowych krain”, będzie tez coś dla kobiet w postaci „Take this Waltz” oraz crème de la crème nagrodzono Złotą Palmą w Cannes film „Miłość” Michalea Haneke.

1 grudnia sobota 2 grudnia niedziela 6 grudnia czwartek 7 grudnia piątek 9 grudnia niedziela

18.00 „Miłość” M. Haneke „Strajk”, film niemy z muzyką na żywo 20.30 Marcina Pukaluka 18.00 „Fuck for forest” 20.15 „Miłość” „Miłość” 20.15 18.00 „Biała noc” 20.15 „Miłość” 18.00 „Biała noc” 20.15 „Miłość”

10 grudnia 18.00 „Biała noc” poniedziałek 20.15 „Miłość” „Miłość” – pokaz specjalny dla seniorów 11 grudnia 16.00 – bilety: 8 zł wtorek 20.15 „Biała noc” 12 grudnia 18.00 „Biała noc” środa 20.15 „Miłość” 13 grudnia 18.00 „Biała noc” czwartek 20.15 „Miłość” 14 grudnia „Bestie z południowych krain” 17.00 piątek 16 grudnia „IXjana. Z piekła rodem” 20.15 niedziela 17 grudnia 18.00 „Bestie z południowych krain” poniedziałek 20.15 „IXjana. Z piekła rodem” 18 grudnia 18.00 „Bestie z południowych krain” wtorek 20.15 „IXjana. Z piekła rodem” 20 grudnia 18.00 „Bestie z południowych krain” czwartek 20.15 „IXjana. Z piekła rodem” 18.00 „Take this Waltz” „Wśród nocnej ciszy” reż. Tadeusz 21 grudnia Chmielewski, rok 1978. Po seansie spotkanie piątek 20.15 z Piotrem Łysakiem, odtwórcą jednej z głównych ról.

22 grudnia 18.00 „Take this Waltz” sobota 20.15 „Niech żyją antypody” 23 grudnia 18.00 „Take this Waltz” niedziela 20.15 „Niech żyją antypody” „Władca pierścieni”, wersja animowa15.00 na z 1977 roku, wstęp wolny 27 grudnia czwartek 18.00 „Take this Waltz” 20.15 „Niech żyją antypody” 28 grudnia 18.00 „Take this Waltz” piątek 20.15 „Niech żyją antypody” 29 grudnia 18.00 „Take this Waltz” sobota 20.15 „Niech żyją antypody” 30 grudnia 18.00 „Take this Waltz” niedziela 20.15 „Niech żyją antypody” Bilety na seans: 11/14 zł Kino Orzeł zastrzega sobie możliwość zmian w repertuarze.

Grudzień 2012 |

| 51

wydarzenia Miejskie Centrum Kultury 1.12.2012, sobota, godz. 14.00, Informacje: dominika.kiss-orska@mok.bydgoszcz.pl

Spacerownik bydgoski.

Z wizytą u Marty Lutrzykowskiej Spotykamy się o 14.00 w MCK i następnie ruszamy na spacer alejami Mickiewicza do pracowni bydgoskiej altowiolistki. Marta Lutrzykowska, altowiolistka, absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, solistka w Operze Nova, założycielka kwartetu smyczkowego Prestige, finalistka YouTube Symphony Orchestra. Spełnia się również koncertując i nagrywając z muzykami spoza klasycznego świata (MTV Wilki Unplugged, Perfect, Pawlicki/Maćkowiak, Upside Down, NoNe). Bydgoszczanka z podróżniczą duszą (rajd „Bydgoski Dakar”, wyprawy do Indii, Afryki i Ekwadoru).

1.12.2012, sobota, godz. 19.00, Teatr Polski, bilety: normalny 50 zł, ulgowy 35 zł, wejściówka 25 zł

Festiwal Teatralny Inne Sytuacje, Teatr Zar – Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk.

Teatr ZAR jest międzynarodową grupą, założoną we Wrocławiu przez stażystów Instytutu Grotowskiego i formułowaną w trakcie cyklicznych wypraw badawczych do Gruzji w latach 1999-2003. Podczas tych podróży grupa poznała tradycje muzyczne, esencją których jest grupa wielowiekowych pieśni polifonicznych, stanowiących prawdopodobnie najstarszą formę wielogłosu. Nazwa grupy „ZAR” zaczerpnięta została od tytułu pieśni pogrzebowych, które w tradycji kaukaskiej, między innymi w odwiedzanej przez grupę Swanetii, są esencją śpiewu rozumianego jako „kolumna dźwięku”.

Tryptyk Ewangelie dzieciństwa jest kulminacją trwającej ponad dziesięć lat pracy grupy ze starymi pieśniami sakralnymi. W 2009 roku trzyczęściowe dzieło miało swoją premierę w Barbican Centre w Londynie, następnie było prezentowane w Los Angeles, we Wrocławiu, Florencji, w San Francisco, Chicago i w Sybinie w Rumunii. Poszczególne części tryptyku były pokazywane między innymi w Atenach, Edynburgu, Madrycie, Belgradzie, Paryżu, Kairze, Seulu i Nowym Delhi.

2.12.2012, niedziela, godz. 9.00-19.55,dworzec główny PKP. Wycieczka piesza, informacje: dominika.kiss-orska@mok.bydgoszcz.pl

Kultura na świeżym: Cekcyn – Piła Młyn – Łyskowo

Trasa na grudzień to przejście wzdłuż jezior i w poprzek rzek. To będzie ostatnia okazja aby zastać rzeki i jeziora niezamarznięte. Zalecamy więc skorzystanie z tej wyjątkowej okazji, w końcu 21 grudnia konieć świata…

Trasa to nie lada gratka, slalom między jeziorami: Wielkim Cekcyńskim, Drzycimskim, Gwiazdą, Dziutki oraz Miały. START – PKP Bydgoszcz Główna godz. 9.10 jedziemy do: PKP Cekcyn – 10.29 – koszt biletu normal52 |

| Grudzień 2012

nego 13,50 zł. Trasa piesza o długości 18 km. Powrót z Łyskowa – PKS o godzinie 15.23 lub 18.30 (w zależności od tempa przejścia). W Bydgoszczy będziemy o 17.03 lub 19.55 – koszt biletu 14 zł 2.12.2012, niedziela, godz. 19.00, Teatr Polski, bilety: normalny 50 zł, ulgowy 35 zł, wejściówka 25 zł

Festiwal Teatralny Inne Sytuacje, Teatr Zar – Ewangelie dzieciństwa. Tryptyk.

3.12.2012, poniedziałek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: normalny 30 zł, ulgowy 20 zł

Festiwal Teatralny Inne Sytuacje, Jacek Zawadzki – „Moskwa – Pietuszki”

Monodram w wykonaniu Jacka Zawadzkiego (Teatr Kana) – Wizja teatralna poematu Wieniedikta Jerofiejewa. Jeden z najważniejszych spektakli wyreżyserowanych przez Zygmunta Duczyńskiego, pokazywane było w języku polskim i angielskim na najważniejszych festiwalach oraz ośrodkach sztuki w Polsce, a także w Moskwie, Berlinie, Amsterdamie, Londynie, Edynburgu, Los Angeles, San Diego, Orange Country, San Francisco wszędzie spotykając się ze znakomitymi recenzjami i entuzjastycznym odbiorem. „Patrzyłem z zafascynowaniem i nie mogłem uwierzyć – po raz pierwszy zobaczyłem przedstawienie we-

wydarzenia dług utworów Jerofiejewa, które nie było apologią picia wódki – pisał Janusz R. Kowalczyk (‘Rzeczpospolita’, 30 listopada 1994).

4.12.2012, wtorek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: normalny 30 zł, ulgowy 20 zł

Festiwal Teatralny Inne Sytuacje, Teatr Wierszalin – „Bóg Niżyński”,

Diagilew nie żyje… Tymi słowami zaczyna się „Bóg Niżyński”. W opuszczonej kaplicy szpitala dla obłąkanych w Kreutzlingen zaczyna się przedziwna panichida.

Nabożeństwo żałobne za swego promotora i kochanka odprawia Wacław Niżyński. Dowiedział się, że słynny twórca Baletów Rosyjskich, Sergiusz Diagilew zmarł w Wenecji. Kiedyś obiecał mu: „Serioża, zatańczę na twoim grobie”. I tańczy, błogosławiąc swym wyznawcom tj. grupce pacjentów uczestnicząch razem z nim w zadziwiającym obrzędzie.

Sztuka inspirowana jest wstrząsającymi „Dziennikami” Niżyńskiego spisanymi w ciągu sześciu tygodni dzielących ostatni występ publiczny tancerza od zamknięcia go w szpitalu psychiatrycznym. „Bóg Niżyński” nie pozostawia widza obojętnym. Jest świetnie zagraną historią tragicznej i wielkiej postaci.

Scenariusz i reżyseria: Piotr Tomaszuk, scenografia: Eva Farkasova, Jano Zavarski, muzyka: Piotr Nazaruk.

Występują: Rafał Gąsowski, Katarzyna Siergiej, Ewa Gajewska-Jasińska/Paula Czarnecka, Dariusz Matys, Miłosz Pietruski 5.12.2012, środa, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: normalny 30 zł, ulgowy 20 zł

Festiwal Teatralny Inne Sytuacje, Teatr Krzyk – „eksPLoracja”

Każdy zespół chcący istnieć i współtworzyć swoją rzeczywistość razem wkracza w czas najtrudniejszych wyborów. Okres próby porównać można do badania nieznanych dziedzin i obszarów, w których chce się przebywać całą grupą.

Niepokój zespołowości to nasza obecna partytura, z którą chcemy się podzielić z widzami. Najnowszy spektakl można też nazwać szkicem na temat wyborów, przed którymi stajemy, albo iluzji, że takowych dokonujemy. Jako inspirację potraktowaliśmy wydarzenia z historii Polski przed rokiem 1989. Nie traktujemy ich jednak jako zbioru popkulturowych gadżetów, ani jako wydumanego mitu założycielskiego współczesnej Polski i Europy. Dzielimy się naszą refleksją szukając przez pryzmat przeżyć naszych ojców i matek.

Reżyseria: Marek Kościółek, scenariusz: zespół. Występują: Anna Giniewska, Marcin Pławski, Mateusz Zadala oraz Marek Kościółek.

W Miejskim Centrum Kultury działa klub festiwalowy (Kawiarnia Szpulka), punkt informacyjny i baza wolontariuszy.

6.12.2012, czwartek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 16 zł, kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl; czeslaw_sienko@o2.pl; www. teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino „Brzydkie Kaczątko”

6.12.2012, czwartek, godz. 14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

III konferencja naukowa – Architektura miast. Historia i współczesność.

Architektura malowana, architektura rzeczywista. Miasto z epoki Leona Wyczółkowskiego Założenia programowe konferencji oscylują wokół postaci Leona Wyczółkowskiego (1852-1936) oraz epoki, w której artysta żył i tworzył. Dotyczą szeroko rozumianych problemów związanych z miastem, zarówno w kontekście historycznym, jak i artystycznym.

6.12.2012, czwartek, godz. 17.00, informacje i zapisy: dominika.kiss-orska@mok.bydgoszcz.pl, wstęp 10 zł

Koło Gospodyń Miejskich. Wizyta w pracowni witraży Justyny Żywieckiej przy ul. Dworcowej 10

W pracowni witrażu Justyny Żywieckiej. Pod okiem profesjonalistki przygotujemy świeczniki metodą witrażową.

Grudzień 2012 |

| 53

wydarzenia 8.12.2012, sobota, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Bydgoskie Biesiady Czytelnicze – spotkanie autorskie z Barbarą Kosmowską 8.12.2012, sobota, godz. 11.00, foyer MCK, informacje i zapisy: dagmara.wroblewska@ mok.bydgoszcz.pl, wstęp wolny

Zatańcz ze mną, mamo!

– warsztaty taneczne utrzymane w stylistyce flamenco-jazz dla mam z dziećmi od lat 5.

Na zajęciach poznajemy popularne we flamenco palo takie jak rumba czy tangos. Prowadzenie Dorota Dzięcioł. Prosimy zaopatrzyć się w wygodny strój i sportowe obuwie.

8.12.2012, sobota, godz. 20.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe – Innercity Ensemble: „Katahdin”

Artur Maćkowiak, muzyk, performer, animator kultury alternatywnej. Działa na rynku muzycznym od ponad 15 lat. Muzyk zespołów SOMETHING LIKE ELVIS i POTTY UMBRELLA, z którymi nagrał pięć płyt. Koncertował niemal we wszystkich państwach Europy oraz w Kanadzie i USA. Od trzech lat rozwija się też indywidualnie, komponując własną muzykę z pogranicza eksperymentu i improwizacji, z elementami słowiańskiej melodyki i wrażliwości. Do wspólnego grania zaprasza muzyków z odmiennych stylistyk muzycznych, a czasami nawet „niemuzyków”. W 2011 r. ukazały się dwa wydawnictwa z jego udziałem: płyta „POT ONE TEA” nagrana przez Maćkowiaka z artystami wizualnymi – Ann Noel i Grzegorzem Pleszyńskim oraz „THE DULUOZ LEGEND” nagrana w duecie z Tomaszem Pawlickim (m.in. Ecstasy Project, Maestro Trytony).

Maćkowiakowi zdarza się również komponować mu-

Partnerzy kultury 54 |

| Grudzień 2012

zykę filmową. Ma na swoim koncie skomponowanie muzyki do pięciu filmów. „Płyta TAKE AWAY jest najbardziej osobistą płytą, jaką udało mi się nagrać. Jest wynikiem spotkania z samym sobą. Muzyka w ramach wszystkich wcześniejszych projektów była rezultatem współpracy z osobami, z którymi w danym czasie miałem okazję grać. Wspólne tworzenie muzyki to duża przyjemność.

Chciałem jednak sprawdzić, jak działa sytuacja, w której tego wzajemnego oddziaływania nie ma.”

9.12.2012, niedziela, godz. 18.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Występ Teatru Improwizacji WymyWammy – mecz improwizacji teatralnej

Teatr improwizowany (znany także jako impro) jest formą teatru, w którym aktorzy grają spontanicznie, bez scenariusza. Improwizacja jako technika teatralna, została zainicjowana na gruncie angielskim i amerykańskim w latach 60-tych XX w. Buduje przedstawienie teatralne na oczach widza, który ma wielki wpływ na to, co dzieje się na scenie.

Grupa Teatru Improwizacji wymyWammy to jedyna grupa improwizacyjna w Bydgoszczy. Zależy nam na tym, by wypełnić lukę w mieście istniejącą na tym polu.

Dajemy Wam wyjątkową okazję by powpuszczać się wzajemnie w maliny!

10.12.2012, poniedziałek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 16 zł Kontakt w sprawie rezerwacji biletów: 609 047 117; 695 599 271; 523 255 545; teatrlalek.buratino@o2.pl ; czeslaw_sienko@o2.pl www.teatrburatino.pl

Bydgoski Teatr Lalek Buratino, „Koziołek Matołek” 11.12.2012, wtorek, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Miejskie spotkanie artystyczne seniorów 12.12.2012, środa, godz. 18.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Centrum Kultury Fantastycznej Niebezpieczne wizje Harlana Ellisona. Fantastyka i awan­garda, prowadzenie Tadeusz Krajewski

wydarzenia 13.12.2012, czwartek, godz. 18.00, Galeria Wspólna, wstęp wolny

Wystawa studentów z UTP podsumowująca rok Leona Wyczółkowskiego

Projekt symbolicznie podsumowujący plastyczne działania związane z obchodami Roku Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Obiekt malarski składający się z interpretacji obrazów mistrza, powstały na zajęciach z malarstwa w pracowni prof. Aleksandry Simińskiej.

13.12.2012, czwartek, godz. 17.00, informacje i zapisy: dominika.kiss-orska@mok.bydgoszcz.pl, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp 10 zł

Koło Gospodyń Miejskich, warsztaty

Anna Tomasik proponuje zabawę z filcowymi formami. – Wykorzystamy również guziki, piórka i różne wstążeczki – opowiada Tomasik. – Wszystko po to by nasz uduchowiony aniołek fruwał na choince.

W czas nieświąteczny filcowy dekor może zawisnąć na drzwiach i witać naszych gości.

14.12.2012, piątek, godz. 21.00 sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 20 zł

Nowe Tendencje – Contemporary Noise Sextet

Contemporary Noise Sextet – formacja założona przez braci Kapsa, wcześniej współtworzących Something Like Elvis. Zespół wcześniej znany też jako Contemporary Noise Quintet, aktualnie związany z niemiecką firmą wydawniczą Denovali Records.

Muzykę zespołu można określić jako energetyczny jazz, z elementami muzyki filmowej, jednak różnorodność dźwięków nie pozwala jednoznacznie zaszufladkować wypracowanego przez muzyków stylu.

Jesienią 2006 ukazała się debiutancka płyta zespołu „Pig Inside The Gentleman”, która zebrała bardzo pozytywne recenzje i została jedną z płyt roku w plebiscycie Programu Trzeciego Polskiego Radia. Kolejne płyty to „Theatre Play Music” – zapis ilustracyjnej muzyki do przedstawienia teatralnego, “Unaffected Thought Flow” – pierwszy album nagrany jako sekstet oraz najnowsza płyta pod tytułem „Ghostwriter’s Joke”.

Najnowszy album przynosi kompozycje, które stanowią dźwiękowe opowieści, historie czy też komentarze

do życia konkretnych osób, czasem znanych, istniejących w masowej świadomości, a czasem nie znanych nikomu. Są to utwory napisane na zamówienie tych osób, większość z nich pragnęła zachować anonimowość.

Niektóre z nich zniknęły w niewyjaśnionych okolicznościach i słuch o nich zaginął. Do dzisiaj nie wiadomo co się z nimi dzieje, nikt ich już więcej nie widział… ale została muzyka.

Contemporary Noise Sextet w składzie: Kuba Kapsa – piano; Wojtek Jachna – trąbka; Tomek Glazik – saksofon tenorowy, barytonowy; Kamil Pater – gitara; Antoni Olszewski – kontrabas; Bartek Kapsa – perkusja 15.12.2012, sobota, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe: 3moonboys „Skakankan”

Czyli 3 płyty na jednym krążku. W ramach albumu, w którym liczba 3 oraz jej permutacje odgrywają kluczową rolę, następuje zmiksowanie (w specjalnie do tego przeznaczonym pojemniku o nadestetycznych walorach) księżycowego dźwięku z julio cortazarem w postaci skakankowatej. Album należy traktować jako katalizator doznań, którego efektywność uzależniona jest od współczynnika dobrej woli danego odbiorcy.

Składa się z kompozycji muzycznych, obrazków plastycznych, zapisów słownych i nielinearnej wędrówki wyglądającej trochę jak taniec.

16.12.2012, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 10 zł od osoby, Rezerwacje i sprzedaż biletów: tel. 602 466 347, info@fundacjakreatywnejedukacji.org

Rodzinne Improwizowane, tworzone i tańczone Spotkanie z Kulturką dla Rodzin z Dziećmi.

Projekt Rodzinne Spotkania z Kulturką jest skierowany do Rodziców z małymi Dziećmi i proponuje twórcze formy ekspresji sztuki, osadzonej w wielokulturowości.

Grudzień 2012 |

| 55

wydarzenia Zakłada comiesięczne koncerty i warsztaty w przestrzeni Zespołu Parkowo-Pałacowego Ostromecko.

16.12.2012, niedziela, godz. 18.00, Kino Orzeł, wstęp wolny

DOC – NOWA FALA – Filmowa Bydgoszcz, pokaz bydgoskich filmów krótkometrażowych life is SHORTS in Bydgoszcz

Organizator pokazu: Stowarzyszenie koloroOFFon. Szczegóły na stronie 57 17.12.2012, poniedziałek, godz. 10.00 i 11.30, rezerwacje i sprzedaż biletów: tel. 602 466 347, info@fundacjakreatywnejedukacji.org, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 10 zł od osoby

Spektakle dla młodzieży szkolnej – finał projektu: Improwizuj, twórz i tańcz

Projekt Improwizuj, twórz i tańcz jest propozycją dla różnych środowisk, łącząca pokolenie dzieci oraz seniorów,niepełnosprawnych i pełnosprawnych. Realizuje aspekt pogłębienia świadomości ciała oraz realizacji siebie poprzez ruch, taniec, muzykę, ale przede wszystkim tworzenie i improwizację. Będziemy świadkami procesu przełamywania barier: osoby niewidome będą się wyrażać poprzez ruch – efekt finalny zobaczy widz, wrażliwsi słuchowo niewidzący z większą łatwością niż widomi komunikować się będą muzycznie, seniorzy opowiadać będą o swojej przeszłości, które to opowieści, często zupełnie odmienne od fabuł współczesnych, przedstawiać będą młodzi.

Występuje młodzież bydgoskich szkół oraz Arturo Martinez (śpiew, instr. perkusyjne, taniec), Maciej Mustafa Giżejewski (śpiew, instr. perkusyjne, taniec), Miłosz Gawryłkiewicz ( trąbka, śpiew, instr. perkusyjne), Emilia Kubik (taniec), Jadwiga Szymańska (śpiew, taniec), Jolanta Gawryłkiewicz (śpiew, taniec, instr. perkusyjne, instr. klawiszowe), Joanna Dłuska (śpiew, taniec), Dorota Chorobińska (śpiew, taniec).

cję? Zgłoś się do naszej grupy: ewa.stolowska@mok. bydgoszcz.pl 18.12.2012, wtorek, godz. 10.00 i 11.30, Rezerwacje i sprzedaż biletów: tel. 602466347, info@ fundacjakreatywnejedukacji.org, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 10 zł od osoby

Spektakle dla młodzieży szkolnej – finał projektu: Improwizuj, twórz i tańcz.

18.12.2012, wtorek, godz. 18.00, Szpulka MCK, wstęp wolny

„Patronowanie miasta – spotkanie z…” prowadzenie Adam Gajewski, Kawiarnia

19.12.2012, środa, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

„Eightsperience” – spektakl Grupy Teatralnej RABAN

Eksperymentalna Grupa Teatralna Raban to pierwsza grupa działająca przy Pracowni Teatru i Tańca MCK. Raban jest ekipą młodych zapaleńców kochających teatr, dzikusów lubiących wyzwania i gotowych na eksperymenty artystyczne.

Autorem sztuki „Eightsperience” jest poznański pisarz Konrad Komorniczak, sztukę wyreżyserował Mateusz Stebliński. „Eightsperience” to opowieść o mentalności dzisiejszych neurotycznych dwudziestolatków wchodzących w dorosłe życie, to groteskowa historia ósemki znajomych, którzy swoją relację określają jako przyjaźń. Jak daleko im do tego stanu oceni sam widz.

17.12.2012, poniedziałek, godz. 15.00, centrum miasta, Focus Mall

Happening – Dzień bez Przekleństw

Klniecie? To nie klnijcie! Znajdźcie bardziej pomysłowe zastępniki wulgaryzmów. Na ulicach Bydgoszczy spotkacie dziś grupę happeningową, która podpowie Wam, jak inaczej wyrazić zdziwienie, złość, czy inne odbierające piękną ojczystą mowę emocje!

Uwaga! Poszukiwane osoby do grupy happeningowej Miejskiego Centrum Kultury!

Lubisz siać „artystyczny zamęt”, uwielbiasz wystąpienia publiczne albo po prostu masz coś do powiedzenia i chcesz powiedzieć to jak najszybciej? Zależy Ci na nagłaśnianiu wydarzeń kulturalnych w naszym mieście, chcesz zdobyć doświadczenie z zakresu nowoczesnych środków promocji takich jak happening albo spożytkować zdolności plastyczne, poczucie humoru, inteligen56 |

| Grudzień 2012

Raban – Eightsperience, fot. Jakub Ziółkowski

31.12.2012, poniedziałek, godz. 17.00 i 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 75 zł

„Sylwester Szlagierów” – muzyka, taniec, film

Przeboje muzyki filmowej, pokaz mistrzowskiej pary tanecznej ( m.in. walc angielski, wal wiedeński, tango, fokstrot), szlagierowe piosenki – to tylko niektóre z atrakcji koncertów sylwestrowych 31 grudnia 2012 w Miejskim Centrum Kultury.

Najlepszy band jazzu tradycyjnego w Polsce – „Dixie Company” wprowadzi gości „Sylwestra Szlagierów” w klimaty z filmów: „Ojciec Chrzestny”, „Casablanca”, „Śniadanie u Tiffany’iego”, „Vabank”

wydarzenia Stowarzyszenie Koloroffon 16.12.2012, godz. 18.00, Kino Orzeł – MCK Bydgoszcz, wstęp wolny

DOC – nowa fala FILMOWA BYDGOSZCZ

pokaz bydgoskich filmów krótkometrażowych life is SHORTS in Bydgoszcz po pokazie spotkanie z twórcami Organizator pokazu: Stowarzyszenie Koloroffon Partner pokazu: MCK Bydgoszcz Filmowa Bydgoszcz tętni życiem i zdobywa uznanie w kraju i zagranicą. Młodzi, bydgoscy twórcy otrzymują nagrody na festiwalach filmowych opowiadając dokumentalne historie związane z naszym miastem. Żużlową „Czarną niedzielę”, nagrany nad Brdyujściu „List z rzeki”, sentymentalną „Kaskadę”, międzykulturowy „Homestay” oraz inne bydgoskie produkcje będzie można obejrzeć w niedzielę 16 grudnia w Kinie Orzeł w MCK. Otwierający projekcję „Sportowiec”, tak jak zamykający pokaz „Homestay” to filmy, które mogła obejrzeć międzynarodowa widownia festiwalu Camerimage. Film Pawła Słomkowskiego był prezentowany w sekcji dokumentów o sporcie i subtelnie za pomocą czarno-białych zdjęć operatorskich opowiada historię Piotra Truszkowskiego, doświadczonego przez życie twardziela o gołębim sercu, który jest reprezentantem Polski w hokeju na lodzie oraz siatkówce. Zrealizowany przez Krzysztofa Nowickiego „Homestay” to nagrany w Bydgoszczy podczas dwóch ostatnich edycji Camerimage zapis spotkań bydgoszczan przyjmujących do domów zagranicznych gości festiwalu. Przypadkowe międzykulturowe spotkanie prowadzi do głębszej relacji, nawiązania trwałych więzi osób pochodzących z różnych zakątków świata. Kamera w tym filmie stara się być blisko bohaterów tak jak w debiucie Magdaleny Lubończyk „Lustro”, opowiadającym trudną historię kilku dziewczyn z ośrodka wychowawczego w Samostrzelu. Reżyserka będąc opiekunką w ośrodku kieruje kamerę na swoje podopieczne i prawdziwie obrazuje ich zawiłą drogę wejścia w dorosłe życie. Sztuka operatorska to także bardzo mocna strona dwóch najczęściej nagradzanych bydgoskich filmów ostatnich miesięcy: „Czarnej niedzieli” oraz „Listu z rzeki”. Maciej Jasiński oraz Jarosław Piskozub zdobywają nagrody na prawie każdym festiwalu w Polsce zarówno za żużlową etiudę utrzymana w konwencji cinema verite czyli „Czarną niedzielę”, jak i nagrany na bydgoskiej barce na Brdyujściu osobisty portret pod tytułem „List rzeki”. Pozostałe dwa filmy projekcji pokazują Bydgoszcz w sentymentalnym ujęciu przeszłości. Zarówno „Kaskada” Darka Gackowskiego opowiadająca historię kultowego baru mlecznego jak i „Spółdzielna” Ani Paprzyckiej przedstawiająca zakład fryzjerski na Gdańskiej to powrót „starych, dobrych czasów” wspominanych przez bohaterów filmów.

Lista filmów: „Sportowiec” – 15 min, reż. Paweł Słomkowski nominacja w konkursie polskich filmów krótkometrażowych na festiwalu Nowe Horyzonty we Wrocławiu, nagroda na festiwalu Ogień w głowie „Lustro” – 20 min, reż. Magdalena Lubeńczuk nominacja w konkursie filmów krótkometrażowych na międzynarodowym festiwalu Tranzyt w Poznaniu, 2012 „List z rzeki” – 5 min, reż. Jarosław Piskozub, Maciej Jasiński I miejsce na OKFA 2012 Konin; I miejsce na festiwalu „5 minut z życia codziennego” w Wągrowcu 2012; wyróżnienie, XV Międzynarodowy Festiwal Filmowy ZOOM Zbliżenia Jelenia Góra 2012 „Czarna niedziela” – 6 min, reż. Jarosław Piskozub, Maciej Jasiński Grand Prix na OKFA 2012 Konin; Grand Prix Opolskie Lamy 2012; I nagroda, międzynarodowy festiwal Żubroffka Białystok 2011; I nagroda na International Short Film Festival Bermuda SHORTS w Mannheim 2012 „Spółdzielnia” – 6 min, reż. Anna Paprzycka – premiera „Kaskada” – 20 min, reż. Dariusz Gackowski nominacja w konkursie filmów międzynarodowych na festiwalu Camera Obscura w Bydgoszczy 2012 „Homestay” – 30 min, reż. Krzysztof Nowicki premiera podczas festiwalu Plus Camerimage 2012

Grudzień 2012 |

| 57

wydarzenia

Fortepiany… fot. Andrzej Gawroński

C

zęsto zastanawiam się, co by powiedziały nam te wszystkie fortepiany i pianina, które mamy zgromadzone w Starym Pałacu. Każde z nich ma swoją historię - jacy ludzie na nich grali, w czyich mieszkaniach, a może dworkach stały? A może na jednym z nich jacyś zakochani w sobie młodzi ludzie zaglądali sobie w oczy grając jednocześnie „Dla Elizy” na cztery ręce? Czy Was także ciekawi jakie były koleje losu tych rzeźbionych kolosów stojących w Pałacu? Przyjrzyjmy się przez chwilę jednemu z ich. Na pierwszym piętrze stoi piękny fortepian wyprodukowany ok. roku 1840 w Warszawie, w fabryce Kaspra Zdrodowskiego. Zdrodowski, na wystawie przemysłowej w Warszawie w 1838 roku, prezentował fortepian fornirowany Machoniem z mechaniką wiedeńską, 7 wspornikami metalowymi, ramami i płytą rezonansową, zwróconą ku spodowi skrzyni. W roku 1851 zwiedził z kolei wystawę w Londynie, aby zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami w budownictwie fortepianów i ewentualnie zatrudnić kilku pracowników zagranicznych. Na jego – ocenianych bardzo wysoko – instrumentach grali m.in. F. Liszt, A. Rubinstein, R. Schumann. Po śmierci Zdrodowskiego zakład prowadził przez pewien czas jego szwagier Walenty Bączkowski.

Na pokrywie klawiatury ozdobiona ornamentem roślinnym, inkrustowana cyną tabliczka: K. ZDRODOWSKI W WARSZAWIE. Kto grał na naszym instrumencie? Czyje dłonie dotykały klawiatury wykonanej z kości słoniowej i hebanu? Nasz egzemplarz został kupiony w 1978 roku od pani Teresy Jelinek z Żyrardowa. W jaki sposób stał się jej własnością? Gdyby mógł nam opowiedzieć swoją historię – może grał na nim Rubinstein? Szkoda, że instrumenty nie potrafią mówić… Czasami, chodząc wieczorami po pustym Pałacu Starym w Ostromecku, wsłuchuje się w ciszę i wyobrażam sobie, czyją historię by mi opowiedziały?

Tak dużo pytań, a tak mało odpowiedzi…

Odwiedzajcie nasze instrumenty – może wam uda się usłyszeć opowiadane przez nie historie… W grudniu kolejny jarmark w Pałacu. Zapraszamy 8 i 9 od godziny 11.00. Już wiemy, że przyjadą do nas przedstawiciele Warsztatów Terapii Zajęciowej, rękodzielnicy, artyści, producenci biżuterii. Będą z nami, mam nadzieję, producentów miodu, wędlin etc.

Zapraszamy na drugi już Jarmark w Pałacu. Mam nadzieję, że Państwa nie zabraknie!

Andrzej Gawroński

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 7.12.2012, piątek, godz. 10.00, ZPP Ostromecko – Pałac Nowy, wstęp wolny

III konferencja naukowa – Architektura miast. Historia i współczesność.

Architektura malowana, architektura rzeczywista.

Miasto z epoki Leona Wyczółkowskiego.

Konferencji towarzyszy wystawa posterowa z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy 8.12.2012, sobota, godz. 11.00, ZPP Ostromecko – Pałac Nowy

Kiermasz Przedświąteczny w Ostromecku

W dniach 8-9.12.2012 (godz. 11.00-17.00) w Pałacu Nowym w Ostromecku odbędzie się Kiermasz Przedświąteczny. Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników najstarszej formy wolnego handlu. Zarówno w sobotę, jak i niedzielę przewidziany jest dla gości Jarmarku specjalny program artystyczny. Wśród wystawców znajdą się m.in. producenci ozdób choinkowych, wyrobów regionalnych, artyści sztuki ludowej, fotograficy. Zapraszamy wszystkich mieszkańców Ostromecka, 58 |

| Grudzień 2012

Bydgoszczy i okolic do współtworzenia tego wyjątkowego przedsięwzięcia. To znakomita okazja na kupno bożonarodzeniowych prezentów!

8.12.2012, sobota, godz. 16.00, ZPP Ostromecko – Pałac Stary, wstęp wolny

Wykład Grzegorza Pleszyńskiego z elementami performance z cyklu ANTYDEPRESYJNA HISTORIA SZTUKI:

Rozwój świadomości i tożsamości europejskiej od Michała Anioła do Andy Worhola

Zapraszamy na performance przygotowany przez jednego z najbardziej rozpoznawalnych bydgoskich plastyków. Grzegorz Pleszyński zajmuje się malarstwem, rysunkiem, grafiką, projektowaniem okładek i plakatów, fotografią, videoartem, performance, happeningiem. Jego przekonanie o ważnej misji sztuki we współczesnym świecie, zdominowanym przez racjonalne myślenie, utwierdzają liczne podróże i kontakty ar-

wydarzenia 15.12.2012, sobota, godz. 11.00, ZPP Ostromecko – Pałac Stary, wstęp wolny

Otwarte Warsztaty Plastyczne Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku oraz Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy serdecznie zapraszają na warsztaty plastyczne wszystkich, którzy malują, rysują lub dopiero pragną zacząć tworzyć.

W zależności od pogody zajęcia odbędą się we wnętrzu Pałacu Starego, bądź w parku. Prosimy o przywiezienie ze sobą materiałów plastycznych, ze swojej strony oferujemy zaś sztalugi oraz pomoc instruktorską. tystyczne. Sztuka, jego zdaniem, wywodząc się z magii, ma w sobie siłę, która jest w stanie przeciwstawić się dewiacjom i wynaturzeniom cywilizacji technicznej oraz przywrócić poczucie harmonii z naturą, wszechświatem i drugim człowiekiem. Grzegorz Pleszyński jest autorem m.in. projektu edukacyjno-artystycznego „Antydepresyjna Szkoła”. Działa do ok. 20 lat w Bydgoskim Areszcie Śledczym i innych placówkach penitencjarnych. Jego projekty to akcje mające na celu poszukiwanie, poprzez sztukę, własnej tożsamości i przywróceniu ludziom poczucia przynależności do społeczeństwa.

16.12.2012, niedziela, godz. 16.00, ZPP Ostromecko – Pałac Nowy, bilety: 10 zł

Koncert bydgoskiego chóru Camerata Zespół Camerata powstał w 1985 roku w bydgoskim Pałacu Młodzieży. Pierwszym i jedynym do dziś dyrygentem jest Iwona Szubarga – absolwentka bydgoskiej Akademii Muzycznej i Podyplomowego Studium Chórmistrzowskiego w Warszawie. Chór od początku prowadził aktywną działalność koncertową w Polsce i za granicą. Uczestniczył w licznych konkursach i festiwalach zdobywając nagrody, wyróżnienia.

9.12.2012, niedziela, godz. 11.00, ZPP Ostromecko – Pałac Nowy

Kiermasz Przedświąteczny w Ostromecku 12.12.2012, środa, godz. 17.00, ZPP Ostromecko, zapisy: teatr@mok.bydgoszcz.pl, wstęp wolny

Przedpokój Teatralny – warsztaty z teatrem niebopiekło

Teatr niebopiekło zaprasza na warsztaty poświęcone budowaniu podstawy aktorstwa – świadomości ciała. W programie podstawowy trening fizyczny aktora, poszukiwanie alternatywnego języka ciała, trening niebanalnych sposobów ekspresji, autoobserwacja bez lustra, a także praca nad kontaktem niewerbalnym między partnerami i koncentracją jako podstawami pracy zespołu na próbach i na scenie.

Należy przynieść wygodny dres, najlepiej ćwiczyć boso. Warsztaty będą odbywać się raz w miesiącu, a dla szczególnie zainteresowanych może powstać grupa teatralna, która po przejściu cyklu zajęć pod okiem prowadzących podejmie pracę nad własnym spektaklem.

13.12.2012, czwartek, godz. 18.00, ZPP Ostromecko – Pałac Stary, wstęp wolny

Kino w Starym 14.12.2012, piątek, godz. 18.00, ZPP Ostromecko – Pałac Stary, wstęp wolny

Spotkanie z historią. Wieczór trzeci

Formacja koncentrowała w Szwajcarii, Włoszech, Finlandii, Gruzji, Francji, Luksemburgu, Niemczech, Holandii, Belgii. Nagrywa także płyty (ostatnio z kolędami).

Repertuar zespołu obejmuje muzykę dawną, od chorału gregoriańskiego, muzykę kompozytorów polskich, obcych, religijną i świecką, ludową, Negro spirituals, po muzykę rozrywkową. Dziś Camerata funkcjonuje w kilku formach: zespół dziecięcy, żeński i mieszany.

16.12.2012, niedziela, godz. 17.30, ZPP Ostromecko – Pałac Stary, wstęp wolny

Spotkania z historią – Belle epoque Opowieść o „pięknej epoce” w bydgoskiej architekturze.

Grudzień 2012 |

| 59

Leon Wyczółkowski o sobie (9) Z wypowiedzi zanotowanych przez Adama Kleczkowskiego w Notatach z rozmów z Leonem Wyczółkowskim, pomieszczonych w publikacji Leon Wyczółkowski. Listy i wspomnienia, opracowanych przez Marię Twarowską, Wrocław 1960.

Grzymała-Siedlecki pisał, żeby mu sprzedać jako całość wszystkie szkice z Pomorza. Nie mogę tego uczynić, ponieważ wszystko to potrzebne mi do albumu litograficznego. Mnóstwo rzeczy wyrzuciłem. Teka pomorska moja mimo wszelkich wysiłków nie udała się. Zniechęcenie; mam sentyment dla Kuglina za dobre chęci.

Lato 1932 w Gościeradzu. Świętą Tereskę przemalowuję, bo jest za ciemna. Łąki we Wierzchlesie, łódka, jezioro Mukrz, stada saren. Jeżeli coś zrobiłem, to przez Szulisławskiego… Całą Tekę pomorską zawdzięczam Szulisławskiemu. Gaj Święty w Wierzchlesie – coś odrębnego; ciemne cisy, jasne sosny, topole. Jesienią orgia kolorów.

Z Gościeradza do Bydgoszczy jedzie się 11 minut autem.

Malarz, dawniej temperament, teraz muszę sobie pomagać rozumowaniem, logiką. Zmechanizować środki, wyprowadzać logicznie ze swego plenerowego założenia.

Claude Lorrain albo Poussin, drganie światła, plener.

Do olejnego malowania nie mogę wrócić. Tylko przez czarne rzeczy chcę dojść do celu. Dwa dęby kolorowe zamienię na czarny kolor. Świerk. Trzeba się spieszyć, bo efekt oświetlenia mija. Grunt to rysunek. Ucieranie tuszu z kredy litograficznej, przygotowana woda, narządka. Tu trzeba dobrze studiować, bo to nie żarty. Siatka ogromnie miękka, gdzieniegdzie strzelają gałęzie. Te miękkie rzeczy wydobywa się żyletką. Tylko cierpliwość.

Z Mukrza najbardziej mi się podobają cisy. Można tu 30 lat malować. Rano: łąka z koronami sosen dwa razy.

W nocy przy oświetleniu księżycowym. Co za przepyszny motyw, ciemność, groza. Ciemne cisy na tle zieleni i na tle jeziora. Noga, skrzep, katastrofa! Najważniejsze, czy są dobre woale. Z Żołędowa do Wisły szosą, w dół serpentyną i widok na tle lasu. Kolano, skręca się; lasem obszyte, drzewami zagajone. Motyw cudny. Zabrać się do roboty, nie forsować. Nie malować żadnych kwiatów.

[1 II 1933]. W zimie robię sobie wiosnę i kwitnące drzewa, w lecie śnieg, okiście. Teraz bez zobowiązań, nie teka, lecz poszczególne plansze, nie 40 egzemplarzy, lecz przeważnie mniej, zależnie od tego, jak kamień się trzyma…

Jutro nowy kamień. U Kuglina kwasić przed nadaniem farbą, żeby opanować mocnym tonem, żeby przeszedł rysunek monumentalnie. Jak mi to młody Kuglin zerżnie, to się z nim rozstanę.

[Pracownia Wyczółkowskiego w Poznaniu 1 X 1933].

Nowe rzeczy, subtelne, delikatne… W kolorze bardzo ciekawe. Nieba pastelami, ale tak wcieranymi, że robią wrażenie akwareli, drzewa woskowymi ołówkami, chropowaty ton naumyślnie. Jak – to tajemnica. Te rzeczy, które teraz robiłem, przeznaczone na litografię. Nowa technika. Jak stary sztych rolkowy, angielski, kolorowy.

Skróty, uproszczenia. Czasem ma się wrażenie akwareli. Pryskane niebo na polu robiłem, czarny ton i żółty…

Wypowiedzenie w skrótach ryzykowne, ale nie nudne.

60 |

| Grudzień 2012

[Lato 1935]. Udar słoneczny pod Koronowem. Upał. [Pobyt u sióstr elżbietanek w Poznaniu, powrót do Gościeradza]. Wellisch da auto, jedziemy! Gdzie moje palto, laska kapelusz? Nie chcę tego rajtroka, to brudne.

[I ostatnia „herbatka” w Gościeradzu – 1936, zapalenie płuc, artysta tęsknił za Warszawą z uwagi na swoją pracę; w 1934 Wyczółkowski objął katedrę grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, pojechał…]

Do Józefa Pieniążka: Kostucha mnie bierze za czuprynę, ale jej się nie uda, bo – pokazuje na łysinę.

[Przez ostatnie dni nic nie jadł i nie pił, żegnał się ze wszystkimi, stracił mowę, serce biło coraz słabiej…]

Kalendarium, ważniejsze wydarzenia z życia Artysty (9): W marcu 1935 r. Leon Wyczółkowski eksponował grafiki na Wystawie Sztuki Polskiej w Berlinie, w maju wystawa została przeniesiona do Monachium, a w czerwcu do Frankfurtu nad Menem.

Artysta czynnie uczestniczył w budowie nowego murowanego dworku w Gościeradzu.

Latem artysta doznał udaru słonecznego malując dęby pod Koronowem i został przewieziony do szpitala elżbietanek w Poznaniu.

8 listopada – za wybitne zasługi dla polskiej sztuki – otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki.

Cały czas malował – Sosny w gaju cisowym, Dąb w Nowym Jasieńcu.

W 1936 r. dzieła Leona Wyczółkowskiego były eksponowane na wystawach krajowych i zagranicznych.

Artysta niewiele już tworzył, powstała jeszcze Wisła na Pomorzu oraz ostatnia praca – niedokończona – Kwiaty w dwuotworowym wazonie, akwarela. W 1936 r. otrzymał dyplom honorowy – jako patron – na wystawie nowej grupy plastyków „Czerń i Biel”, Jesienią wyjechał do Warszawy, gdzie przechodził silne przeziębienie, na początku grudnia jednak powrócił na uczelnię. Zachorował na zapalenie płuc, zmarł 27 grudnia.

Zgodnie ze swoją wolą został pochowany 30 grudnia na cmentarzu we Wtelnie koło Bydgoszczy. Uroczystości pogrzebowe odbyły się najpierw w Warszawie w kościele św. Krzyża, następnie przewieziono trumnę z ciałem do Bydgoszczy. Msza pożegnalna odbyła się w bydgoskiej farze. Trumnę wystawiono na Rynku Starego Miasta w Bydgoszczy, gdzie przedstawiciele władz państwowych wygłosili przemówienia. Następnie kondukt pogrzebowy pojechał do Wtelna, okolicznościowe przemówienie wygłosił ks. proboszcz Hamerski.

8 kwietnia 1937 r. nastąpiło przekazanie przez Franciszkę Wyczółkowską daru męża Muzeum Miejskiemu w Bydgoszczy.

Leon Wyczółkowski, Okiść – Las zimą – Z teki Tatry, 1906, akwaforta, akwatinta, papier, sygn. ld. L. Wyczół

Okiść lub Las zimą – inne określenie tej pracy – prezentuje widok góry porośniętej lasem. Artysta podzielił kadr na dwa plany. Pierwszy miękki i malarski, drzewa pokryte są tu grubą warstwą śniegu, natomiast drugi plan ukazuje linearne suche pnie drzew piętrzące się w górę. Światło rozjaśnia śniegowe czopy dodając pracy uroku i tajemniczości.

Najlepszy baNd jazzu tradycyjNego w polsce

Dixie Company

przeboje muzyki filmowej:

„Ojciec Chrzestny”, „Casablanca”, W „Śniadanie u Tiffany’ego”, przerwie „Żądło”, „Vabank” koncertu „New York, New York”, magiczna „Stranger in the Night”, niespodzianka! „What a Wonderful World”, „Hello Dolly”. mistrzowski pokaz tańców:

walc wiedeński, walc angielski, quick step, Najnowsza sala fokstrot, tango. kinowa w Bydgoszczy!

Miejskie Centrum Kultury, Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12, sala Kina Orzeł

31 grudnia, godz. 17.00 lub 20.00

Cena biletu: 75 zł. Od 6 listopada w kasie Miejskiego Centrum Kultury, w godzinach pn.-pt. 8.00-20.00, sb.-nd. 17.30-20.00, tel. 523 255 540

Organizatorzy: