ros rnaart
.... .... .... +oJ
nr.28
rostra
redakt ione el
73
blad van de ekonorn ische fakulteit
••
In dit februarienummer artikelen over de achter~ronden van de ( afselopen) ont wikkelin~en in Chili en Vietnam . Beide weli swaar uit de krnntekoppen verdwenen, maar waarover nos lang ni e t het laatste .. oord Gezeed is. Zie arti kelen .
74
redakti e
Vanwegc het afscheid van Prof .Hennipman heeft Prof.Heertje voor dit nummer een artikel gesc hreven, wsari n vooral ook de 5tudiejaren van Prof.Hccrtje aan de orde komen .
redaktie: Gerard Bottc her Anneke Brouwer Johan Con ijn Ekko van Ierland
Inmiddels is de redaktiesamenstelline weer gewijzigd . Jan van Dijk heeft ons ,
Jeroen Sm it
verlaten . Ekko van Terland is in zij n plaats de redakti e komen v~rster k en . Jan bedankt en Ekko we l kom .
weeens drukke werkzaamheden elders,
L.J. Zimmerman
Kort nadat dit nummer in de bus zal zijn beland, zal een Rostra volcen uie
redaktie ad res
c;eheel over de komende fu.kulteitsraa.tls-
verkic zi neen z,al eaan .
Jodenbreestraat 23 Amsterdam 1001 Kamer 2167 Tel. 5254120
De reduktie .
Bedankt voor het typen
verwijzingen illu st raties
blz.l Unternehmer-lnitiatieve George Grosz
IIB(OJUJOJ
.. ::J
blz.6 Vietnam inc. van Eelco Bos blz.9 Ruckkehr geordneter Zustande George Grosz uit Gesicht der herrschenden Klasse
"
Rostra zoekt een illustrator Heb je hiervoor belangstelling leg dan een briefje bij de SEF neer of benader een van de redaktieleden.
Vietnam: Ekonomische achtergronden
Richard Hengeveld
blz.3,4,
5,6
Prof. Hennipman :Een geleerde in de werkelijke zin van het woord Prof . Heertje
blz.8,9
Mededelingen
blz.9 S .Sideri
Brief ui t Chil i
blz.8,9
Stichting Economisch Onderzoek : 25 jaar J. :' onout
blz .IO,II
Struktuur sociale ekonomie erdoor
bIz. II
Ferd Crone
Kopij voor het komende verkie zings-"l nummer graag zo spoedig mogelijk •• inleveren.
j
2
V lET N A M
• •
ekonomische CLchterg ronden
Vervoig
De kwestie-Vietnam is alweer enige tijd door andere zaken van de voorpagina's verdrongen, maar heeft daarom nog niet haar aktualite it verloren. In ROSTRA 28 ben ik begonnen op zoek te g aan naar het bestaan van ekonomische achtergronden achter de amerikaanse bemoeiingen met ZO Azie, wat neerkomt op een poging de Indochinaoorlog in het Kader te plaatsen van de ekonomische imperialismetheorie. In dit verband kwam in nr.2'8 reeds de rol van de grondstoffen ter sprake.
? •
Afzetmarkten en investeringen zijn twee verdere belangrijke thema's in de imperialismetheorie. Ik schreef echter al dat deze hele theorie doorgaans nogal wat twijfels oproept, en dit geldt ook tav. deze elementen. Zo hebben de al eerder aangehaalde Miller c.s. becijferd dat de uitvoe~ van de US in '68 niet aIleen slechts 4% van het BNP bedroeg, maar dat 2/3 daarvan naar andere rijke landen ging, dwz. naar "rijke konkurrenten en niet (naar) zwakke vazallen." Bovendien blijkt het aandeel van de arme landen in de uitvoer ook neg af te nemen. H'etzelfde geldt voor de direkte buitenlandse investeringen: die vormen slechts een zeer laag percentage van de totale jaarlijkse investeringen, en zijnook weer v~~r het grootste deel en in toenemende mate gericht op de rijke landen . Maar vooral hier blijkt de beperktheid van een dergelijke beschouwingswijze (zie nr.28 p.6): dat het amerikaanse kapitaal zich steeds meer richt op W-Europa en
Gratis boekenlii c;t met 400 titels over bedriifseconomie,
acco~ntancy,
organisatie, management, commerciele economie, marketing, handelsrecht en fiscaal recht, personeelsbeleid, bedrijfspsychologie en informatica. U kunt deze lij st afhalen op Grimburgwal 11 of op Jodenbreestraat 80. Indien u t e lefonis ch uw "dres opgeett, zenden wij u de lijst gratis toe.
ACADEMISCHE BOEKHANDEL Schelterna Holkerna &
afdeling economie Grimburr,wal 11 en J od enbreestraat 80, tel. 226777.
Vermeulen 3
klasse van investeerders zou vormen. De resultaten wa ren heel anders: er werden veel meer konsumpti e - 路en luksegoederen ingevoerd, de Saigonregering gebruikte het onder haar beheer staande f~nds voornamelijk om haar leger te financieren, en de inkomens van de importeurs kwamen op_ bankrek6ningen in Zwitserland terecht. Door het overvloedige aanbod van goedkope konsuw~ tieg oederen werd de eigen nijverheid doodgekonkurreerd, terwijl de fa~ade van welstand de dwang tot investeren schijnbaar ophief. Aan de Ene kant raakten US-ondernemingen mbv. uit de belastingen gefinancierde hulp hun overschotten kwijt, aan de andere kant maakten groeiende tekorten op de handelsbalans de ek onomie steeds meer afhankelijk van de USA. Nog meer middelen, ook weer deels met de hulp als ingang, zijn toegepast om de nationale ekonomieen van Indochina afhankelijker te maken van import en uit de USA. Een klausule in de hUlpwetgeving sc hreef voor dat 50% (sinds '61 100%) van de hulpgoederen door USrederijen verscheept moeten worden: betaling van de goed eren moet plaatsvinden via US-banken: de l anden waar goederen mochten worden ingekoc ht mbv. hulpdollars werden vastgesteld door de USA (sinds '60: de US plus enkele daarmee nauw verbonden landen; bij import uit de US co lden daarbij weer de gunstigste koersen) - een middel in de strijd tegen zijn g rootste konkurrenten op de markt van Z-Vietnam: Frankrijk en Japan. Bedenkt men dat deze ekonomisohe hulp tussen '5 6 en 'S5 gem.65% van de jaarlijkse invoer van Z-Vietnam bestrijkt, en dat in '65 sot van elke hulpcollar in de USA be steed werd, dai is de invl oed ervan op de afzetmogelijkheden van de US duidelijk (loskoppeling van de piaster van de franc, preferentiele importtarieven voor US-goederen sinds '55, en reeksen ekonomische verdragen met de US deden de rest). De houdin r van de US tov. industrialisatie van het land spe elde ook een rol. Aan staatsondernemingen in de basisindustrie (gesticht uit nationalisti sche motieven - aIleen Chine zen of Fransen waren indertijd in staat dergelijke industrieen op te zett e n) werd geen kapitaalgoederenhulp verstrekt: de US hield vast aan de 'free enterprise' en ontmoedigde zo de nationale produktie die het land onafha nkelij ker van invoer had kunnen maken. Overigens betekent dit alles nog niet zove el in termen van omvang' enkele jaren terug werd v~~r ZO ' Azie een aandeel van 3% in de USeksport genoemd. ~el is de groei van deze markten aanzienlijk, en gaat er naar ZO Azie een sti;gend aandeel van de US-uitvoer naar de 3e wer eld , en vooral het potent ieel wordt groot genoemd - zie verderop de 'post war'-plannen.
Investeringen De amerikaanse investeringen waren verwaarloosbaar klein aan het begin va n de inmenging. Diem begon evenweI de grenze n open te stellen v~~r buitenlands kapit~al' verzekering
4
tegen onteigening enz., ~'llasting颅 voordelen, garanties inz~ke repatr ie ring van winsten. Door ettelljke verdragen verkreeg de USA bovendien een gepriviligieerde positie. US- en UNO-missies ondernamen in de jaren '50 studies over de eksploitatiemogelijkheden van het land, en langzaam maar zeker breidden de investeringen zich uit. Meestal werd in US-zuidvietnamese joint enterprises geinvesteerd: ondanks het vaak gerin ge aandeel van het amerikaanse kapitaal kon kontrole toch worden uitgeoefend via andere wegen: het amerikaanse monopolie in het verhandelen van aIle (ook bv. frans-zuidvietnamese) produkten, het leveren van materialen en krediet uit de US-hulpfondsen (g~~n hulp aan staatsondernemingen of aan bedrijfstakken met veel frans of westduits kapitaal). Desondanks blijven de amerikaanse invester ingen nog laag gedurende de jaren '60, en ze worden aIleen in de veiligste en meest winstgevende sektoren gedaan; dit wordt toegeschreven aan onzekerheid over het verdere verloop van de oorlog, en aan de toch nog onvoldoende wet ge ving, m.n. wat het terugvloeien van winsten naar het moederland betreft (inmiddels heef t Thieu deze wetgeving geliberaliseerd). S ind s 1970 groeit de belangstelling weer, hoeweI nog aarzelend. Chomsky schreef in '72: "de moeilijkheid is natuurlijk dat '" de US-regering de investeringen nodig heeft om weer een gehoorzame samenleving op te bouwen, maar de investeeFder s zouden liever willen dat de gehoorzaamheid eerst komt."
.Japan Een hoofdstuk apart wordt gevormd door de rol van Japan als 'junior partner' in deze kwestie. Japans positie was in het begin van de jaren '50 een der bela ngrij kste faktoren in het amerikaanse denken over ZO Azie, zoals blijkt uit de toen ontwikkelde 'dominotheorie': ZO Azie moest opengehouden worden als bron van grondstoffen en markt v~~r Japan, wilde men niet het gevaar l open dat dat laatste zich tot zijn traditionele markt China zou rich ten (Dulles '50,Nixon '53,Eisenhower '54). Het motief hierachter zou weer zijn verklaring vinden in de wens Japan (na Canada de grootste markt v~~r US-goederen, en een belangrijk veld voor toekomstige investeringen) open te houden voor de US.
postwar planning De eerste officiele amerikaanse plannenmakers die zich hebben gebogen over de naoorlogse ontwikkeling van Vietnam gingen er nog vanuit, dat de US een snelle militaire ove rwinnin g zou behalen, en da t pro-US-regeringen aan de macht zouden blijven in Z-Vietnam . Het eer5te rapport, dat van Lilienthal ('69), was geestdriftig over de we-
deropbouwmogelijkheden: de oorlog mag dan veel verwoestingen hebben gebracht, de aangelegde havens en vliegvelden zijn ook in vredestijd uitstekend bruikbaar, en bovendien zijn er toch vele Vietnamezen die in het leger waardevolle vaardigheden hebben verworven. Van de $2,5 mId hulp, nodig voor het herstel van de infrastruktuur, zou SOO mIn terugvIoeien naar amerikaanse aannemers. Een 'groene revolutie' , ontketend mbv. door buitenlanders aangelegde irrigatiewerken en met kredieten van buitenlandse banken en investeerders ter aanschaffing van de nodige Iandbouwwerktuigen en kunstmest, zou Z-Vietnam moeten herscheppen in een groot rijstIeverancier. De zuidvietnamese overheid zou vooral de partikuliere onderneming moeten steunen, en afzien van elke staatsdeelneming. Zelfs zou de grondwet van Z-Vietnam moeten worden aangevuld, want een artikel,dat bepaalt dat "arbeiders ( .. ) het recht (hebben) vertegenwoordigers te kiezen die deelnemen in het beheer van de ondernemingen, speciaal in zaken betreffende lonen en arbeidsomstandigheden ", schept "vanuit het . . gezichtspunt van potentiele bui- ,.., tenlandse investeerders ( .. ) een hoogst ongewenste verhouding tussen management en arbeid"; om nu "buitenlandse ( .. ) investeringen niet af te schrikken" zou bepaald moeten worden dat aIleen kollektief onderhandelen en niet direkte participatie toegestaan is. De oorlog verliep niet zoals Lilienthal had verwacht, en er zijn verschillende revisies van zijn plannen ondernomen. Een rapport van ~AND achtte een militaire overwinning zeer onwaarschijnlijk, maar ook een politieke oplossing dmv. onderhandelingen zou niet zeker leiden tot handha ving van een proUS-regime en een gunstig k limaat v~~r ekonomische ontwikkeling (= buitenlandse investeringen). Dit betekent dat er een groot Saigonleger moet blijven, hetgeen de benodigde amerikaanse hulp sterk zal doen stijgen. Columbia-ekonoom Benoit verwachtte ook iet s dergeIijks en schreef dat niet aIleen hulp, maar ook buitenlandse investeringen Z-Vietnam op de been moesten houde'in de kr itieke fase van de wegval-"" lende hestedingen door de terugtrekkende amerikaanse troepen: de beroepsbevolking is beter geschoold dan de vooroorlogse agrarische bevolking, en kan tewerkgesteld worden in assemblageb edr ijven waar ingevoerde onderd elen samengesteld worden tot weer door multinationale ondernemingen te eksporteren produkten. ZO Azie zal vooral moeten dienen als bron van grondstoffen, ter aanvulling van de in Japan gekoncentreerde industriele ekonomie van niet-kommunistis ch Oost-Azie. Loonkosten moe ten la ag worden geh oude n, l okaal kapitalisme dient - op Kleine schaal - aangemoedigd te worden. Een rapport van Harvard-ekonoom en CIA-adviseur Smithies tens lotte zegt dat de hulp nog weer hor,er zou moeten liggen, maar daar Jaoan "een belan grijk begunstigde van de verrichtingen" van de USA in Vietnam is geweest, "z ou (het) een groot deel van de hulplast moe ten dragen in de toekomst." Ook Smithies kan zich"moeilijk welke inmenging dan ook in het marktsys-
buitenlands de mate zo'n ook de kenis
u/p
Sinds '54 is de centrale midde 1 dochinese markt open te voor amerikaanse produkten. van de eksport van binnen de US een onderzoek naar de vormen en sche en sociale verbongoederen. De jaarlijk- effekten van en uit de uitden met de omvorming van .deze lanin de vorm van spraken van 11ende ameriden tot grondstoffen- en voedselledan geringkaanse leiders {m.n. een citaat veranciers voor de 'metropolen'. in het van eks-I.S-president Black is VerdeI' het toch, gezien de inklassiek af te leiden wat vaak ke motieven (en zijn voor ,. niet zozeer de ontwikkeling van een land, maar de omvorming van de ekonomie in westerse zin en de binding ervan aan de US-ekonomie. De verschil stijgt nog. verschaft een onmiddellijke te aan de multinationals met voor goederen en diensten {gebonvan kolonien, het USin de US ca. 25% van de den hulp! Een staal-ondernemer door investeringen in van aIle artikelen. heeft eens verklaard dat de uit tevens maken van de Ten 4e: licenties AID-gelden uitvoer centra enz. inkornsten uit 24,4% van in '65 en hun uit de van handelswaar, de staal-sektor , stihistorie van de oliesektor - het ciele muleert verdeI' de sukses van in raffide relaties van nieuwe markten, en en distributie Europa hangt met het buitenland kwa bilisatie van d e Ai van de tot de grondstof stijgen boven aIleen nomie, om een 'goed ~in d~ 3e.were en omgekeerd leidt vate investeringen. klimaat' te bevorderen. het 1n elgen houden van de De buitenlandse ekonomische aktivi- op zich onrendabele van de verwerking weer tot winsten teiten van de US hebben bovendien infrastruktuur wordt uit de de ametov. de ekonomie als , die hulpgelden betaald Ook hier is er met rijke land en laatste decennia een van de weer geen strikte grens te trek ken niet zijn te is01eren van die met groeivoet ondervond, een ief tussen militaire en ekonomische de 3e wereld. snelle groei laten zien (dit hulp. Thailand dat fungeert als Doordat Miller c.s. dat laatste weI zowel voor de buitenlandse militair van de USA hun ciifers een verteals de overzeese investeringen en in ZO Azie, biedt een . valt op een de winsten daaruit): zo dienen de beeld: a1 sinds er in van de kwes buitenlandse markten als tegenrechtse we 1 wat aan te wicht stagnatietendenzen in wordt het met USis de de markt. , deels van militaire zich Tot slot de motieven van individuvan gemengd militaire geinvest erinen : een en weest voor wat de buitenlandse pobetere toestuwdamrnen werden aange voor afliciek . Het bij het militair vervoer en voor grondbepalen van van een sekstoffenwinning (tin, rubber) setor del' ekonomie niet om prokundaire wegen en irrigatie werden centuele aan het echter vergeten .... maar om zlJn of niet De eerste amerikaanse hulp aan sche vo.or de ekonomie. Vietnam was 1 1 milibv. de - het be lang tail', en de 3% en ekovan wat daar gebeurt overtreft vernomis6he projekten waren ook weer re haar minieme 'statistische' bijvooral van militair be lang ( drage aan het BNP. Of zie het betastruktuurl. Ook na '54 (maar lingsbalanstekort dat speelt, de oprichting van het NSF in '60!) hoewel Magdoff "de statiswe I'd de hulp vooral be steed aan de Aitiese de meting van het van Diem's en poli~BNP aIleen ( •. ) zeker en vei (is)", in het het herstel van het een kruciale rol; en slechts enkele procenten sommen die de terecht in de landbouwsektor.Zelfs voor haar datstuitte echter op overal tel' wereld, voor kaanse bezwaren: voor ekonomische en militaire worden dat de aziatische en door buitenlandse Ik schreef al dat in het koloniale de amerikaanse markt zou (allemaal aktiviteiten die bij tijdperk Frankrijk de kurreren, en een verbod tot aangen tot de amerikaanse welvaart), importeur was in Vietnam; wending van de hulp voor de vergroontstaan enorme tekorten; deze kun- waren Fransen ook eigenaars van het van O.a. de rijstproduktie nen echter bestaan doordat dan ook in de hulpwetgeving grootste deel del' aanwezige indusze meestal worden trie. Deze rol werd echter na WO II (op wapenhulp kwam zo'n door een de lopende overgenomen door de , natuurlijk niet: de inderbv. daad ontbrande oorlog heeft tot sinds '56 meer naarVietnam uitvoert dan welk ander land oak. De dat Z-Vietnam in '65 van zijn hoofdprodukt eigendom van de industrie daarentegen na het vertrek van uit de USA moest invoesen in het noorden over in ren! De ekonomische hulp werd verleend ke handen, en kwam in via een systeem, het zg. vooral in handen van daar wonende fund financing". DesChinezen. in dit kundigen verwachtten daarvan dat agrarische aanvankelijk verwaarlozen, maar o.m. het de opbouw van de ekonomie de zou zetten enerzijds door een Pentagon-dokument uit '49 Ten 2e: het makro-cijfer veer de tot gesubsidieerde spreekt al over het be ervan uitvoer is 4% voor een aparte beinvoer van kapitaalgoederen en anals bron van investdrijfstak dat vaak veel haderzijds doordat zodoende uit de ~ringen en markt voor gel'. Nu itll in licht van het vietnamese importeurs zich een de westerse
5
te e m in Vietnam voorstellen die niet als een hinderpaal v~~r de o nrwikkeling kan worden be~ s chouwd." Er is een o vervloedig arbeidsaanbod, maar het is van belang de druk van de zijde van de arbeid om te hoge " reele l o nen tot stand te brengen te weerstaan. ~elzijn8~eieid ' (minimumloon, aan~oedigen van de vakbeweging) kan ook de arbeidskosten doen stijgen en zo het land het voordeel van de goedkope arbeid doen verlieze'n. "Teveel na d ruk op gelijkheid kan de bes par i ngen en de prikkel tot investeringen verminderen." An g loamerikaanse opvattingen ov er bedriif sor gani s atie moeten tens lotte word e n bevorderd ter vervanging van vietnamese, franse of chinese trad ities. lI e t b elangrijkste pluspunt van ZVietnam \~ordt in al deze ' plannen het ov e rvloedige aanbod van goedkop e , b etrouwbare arbeiders ge noemd . Deels is dit het ekon omische ~evolg van de in principe polit iek -militaire strategie van de 'fo r c ed urbanisation' . Samuel Hunting t on he~ft deze ontworpen, inda c htig de ma o lstische regel van de g uerrillastrijder die als 'vis i n het water' onder de bevolking leeft: neemt men h et water we g ( ver d rijft men, door mbv . bo mtapijten e.d. de dorpen te vern i etigen, de b e v o lking naar de steden), dan ko ~ t de vis op het droge te liggen, en wo rdt de basis aan het NSF ontnomen, ~ldus deze ~itte Huis-adviseur. De strategie had in zoverre sukses dat in enkele iaren het aandeel van de stedelijke bevolking steeg van 15 tot 60% van het to taal. De ekonomische planner s hopen nu deze ontheemde boeren tot industriearbe i ders te ma ken. I.t.t. de"franse indertijd - in het kolon iale beleid paste geen inaustrialisatie van het land - maakt de US -re p-erinr. n~ reklame met dit gr o te arbeidsaanbod - want niet alleen pro fiteren investeerders van de inspanningen van de overheid om Vietnam binnen de amerikaanse invlo~ds sfeer te houden, de overheid he eft ook de koncerns nodig om met hun investeringen het wankele Saigonre g ime op de been te houden, een a s pe k t van de zaak waarop verschill e nde van de plannenmakers hebben gewe zen. ge investeringen zijn wat dat betreft op een lijn te plaatsen met de hulpverle n ing. Ook na het bestand gaat de militaire en financiele hulp door, allereerst om het Sa igo n-bewind niet van v a ndaag op mor g en te doen instorten, maar ook om vo or de toek o mst een steviger basi s onder dat bewind te bouwen . Zo zou ook N-Vietnam $2,5 mId van een door de US J~n d e wederopbouw te be s teden bedrap, van $7,5 mld kunnen ~r ij gen, mits de vr~de s rege ling zou overe~nstemmen met ' de wensen van de US - een aanbod ' dat niet aIl een door ' N-Vietnam als 'omkoping' wordt r,ezien : ook de amerikaanse ODs t e l le rs ervan han{~erden ars uit-' gan g s puni dat de US een ~ ersla~en natie ", a.s d ie probeerde ek o nomi sc he v o orwaarden o p te leggen aan de o verwinnaars,en ze verwachtten dan ook " dat het samenga an van politiek e doeleinden en naoorlogse e konomische hu~p iets was wat N~Vietnam niet z o u ~anvaarden . " Een streven naar vermiJdin[ van dit, soort kritiek ' op ' de ' h~lpverlening spreekt ui t d'e' recente trend 1:ot 'internatio nali s ering' van ' de kwestie-Viet-
6
INC.
ren. nam. De US-regering hoopt, door het aantrekken van hulp en inves terinf,en uit andere landen en van de Asian Development Bank (waarin de US overigens grote invloed heeft) e.a . internationale organisaties, de Kosten van het instandhouden van de zuidvietnamese ekonomie te spreiden, en wat weI genoemd is "een multilaterale dekmantel v~~r de voortgaande USkontrole over Z- Vietl)am" te scheppen . ' Het aantrekken van andere dan amerikaanse hulp gaat echter tot nog toe zeer moeizaam, en de enige aangeboden bedragen (door ~rankrijk en Japan) blijken natuurlijk gepaar~ te gaan met binding aan aank o op 1n het donor land en met de verplichting om projekten te laten uitvoeren door franse aannemers .. . Het voortduren van de oorlogstoestand en de onzekere positie van 't Saigo~-regime betekenen ook een nog maar zeer beperkte g roei in de belangstelling bij inve s teerders. WeI blijkt het US-ingrijpen het vertrouwen juist te versterken, zoals al jaren te beluisteren valt bij US-bankpresidenten en -zakenbladen . Het , eaat er niet alleen om of er een eind komt aan de oorlog, maar ook wie de overwinnaar zal zijn (Fortune ih '6~:riZ-Vietnam, behoed voor het kommunis'me, bezit het potentieel om een van , de rijkste naties van ZO "Azie te worden.") En ook nu kan men telkenmale ondernemers uit ~e VS, Frankrijk, Japan enz. horen uiteenzetten wat zij van n lanzijn ~m de in aIle 'post war"~plannen 'e;eschetste opbouw op we s terse leest en inpa s sinp, van ZVietnam ~n de kapitalistischewe- ' reldekonomie vorm 'te geven, als ' die naoorlogs~ periode werkelijk is aangebroken. Een begin is gemaakt in de oliesektoi, en velen , verwachten dat het ~ukses van deze
Natuurlijk heb ik vele aspekten (ook ekonomische) buiten beschouwing gelaten in deze twee stukken. Er zijn voor de verklaring van de oorlog veel meer faktoren van belang, maar ik heb me bewust willen beperken tot de ekonomische ach tergronden van de inmenging door de USA. Drie dingen hoop ik een beetje duideIijk gemaakt te hebben. Allereerst d at 'imperialisme' niet een overleefd verschijnsel uit een vorige eeuw is; daarnaast dat de tot dit imperialisme behorende ekonomische ' motieven achter de buitenlandse politiek van de USA ook terug te vinden zijn in het amerikaanse ZO Azie-beleid; en tens lotte dat men deze interpretatie van de Indochina-oorlog niet mag afwijzen op grond van een 'kosten-baten-analyse' v~~r dit afzonderlijke gebied: de kwe s tie moet beoordeeld worden in het gehele Kader van de amerikaanse ekonomie en de amerikaanse buiten landse betrekkingen. Richard Hengeveld. Gebruikte literatuur o.m.: R.R.Eijbersen e . a.,De kwestieVietnam. J.Horlemann en P.G~, Vietnam. Vo Nhan Tri en Nguyen Xuan Lai, Glim~s es of UÂŁ -Neo-Colonialism, vol. I en II. P . Wiley,Vietnam and the Pacific R~m Strategy. B.Garrett,Pos~-~ar Planning f o r South Vietnam. Ramparts, Nesbic Bulletin, e.a . Zie ook ROSTRA 28 . ' NB: in de SEF-kamer is verkrijg baar':'de recente, af levering van he-t Vietnam Bu'lletin, eeheel gewijd aan de zuidoostaziatische olie (t Olienummer', f 2,50) .
~ ,..,
PROF. DR. P. HENNIPMAN J EEN
G ELEERDE
iN
DE
WERKELi
j KE
zi N
VA N
HET
WOORD
beseffen dat economie de weten schap Het vertrek van Professor Dr. P. ~nnipman betekent dat een bijzonder ~ns de economische faculteit van de Universiteit van Amsterdam verlaat . Als een zo bekwaam man, een geleerde in de werkelijke zin van het woord,
de academische bedrijvigheid gedwongen vroegtijdig vaarwel zegt, is er ergens iets mis met de huidige universitaire str~cturen. Als ik aan Hennipman denk, kan dat niet zander gevoelens van grete dankbaarheid voar het vele dat hij als mens en als econoom van formaat biedt. In deze zin
zijn deze regels subje c tief gel aden en ontbreekt wellicht het gevoel VDor evenwicht, dat zo karakteristiek is voar Hennipman zelf.
De omstandigheid dat mij in de loop van de jaren in gesprekken met anderen nooit van enig negatief sentiment jegens Hennipman is gebleken, wijst er echter op, dat men een in ruime
kring levend besef vertolkt door aan deze subjectieve impressies uiting te geven. Telkens wanneer de naam van Hennipman in kringen van studenten of docenten ter sprake kamt wardt met ote waardering over hem gespr,oken.
e
ttemin kan met niet altijd het oel onderdrukken dat de weten-
schappelijke activiteit van Hennipman voar sommig en de illustratie vormt van het spreekwoord: "paarlen voar de zwijnen werpenlT.
Dat begon al in de jaren 1951-1956 toen ik als student aan de economische faculteit stond ingeschreven. In mijn eerste jaar gaf Hennipman nog een
inleidend college over object en methode en geshiedenis van de econarnie. Samen met enkele vrienden had
ik een (geheim) werkgroepje gevormd, dat een alternatieve bedrijfseconomische theorie ontwikkelde als reaetie op de, naar onze mening, ver~
starde beoefening van de b,edrijfseconomie, door wat toen nog de
Arnsterdamse School heette. De meeste l eden van deze groep waren onder de
ind ruk van de colleges van Hennipmao, maar zelfs in deze blijkbaar kritische kriog waren er enkelen die moeite hadden met het abstractie niveau van Hennipman. AIle ee~st e jaars volgden met intens plezier de
inleidende colleges van Van der Schroeff over het object van de bedrijfseconomie. Deze colleges leken
is van de spanning
zoveel meer houvast te bieden dan de wikkende en wegende beschouwingen van Re.n nipman. De bedrijfseconomie leverde to en nog normen op en wanneer je volgens die normen leefd e, kwam ·je door het tentamen en door het
· tusse~
subjectieve
behoeften en schaarse middelen en dat derhalve het opstellen van beslissende conclusies afstuit op wat Hennipman later zo fraai zou noemen "het sub-
jectieve karakter dat de doelstellingen van het economisch handelen
leven.
eigen i s" 1), nam zich voor Hennipman groot te doen. Een groot tentamen
Hoe anders ging het bij Hennipman toe.
bij Hennipman hield een veel inten-
Er werd uiting gegeven aan de onzekerheid, de twijfel en aan het niet-normatieve karakter van de theoretische economie. Nauwgezet werd gezocht naar
siever contact met hem in, dan hij met de andere studen ten onderhield. Er kwamen suggesties voor andere
de kern van juisthe id in de verscheidenheid van besproken opvattingen. Later bleek dat Hennipman met deze
literatuur, dan die welke op de lijst stond . En verder volgde men het werkcollege. Allerwegen zag men in het actief deelnemen aan het werkcollege
wijze van beoefening van de economische wetenschap in feite dichter bij het
van Hennipman een wending naar de zuivere wetenschap, die slechts voor
werkelijke leven stond . Thans zit
enkelen weggelegd werd geacht. Te weinigen hebb en gedurende hun studietijd deze kans gegrepen.
er a[lang niemand meer in de hoogste
klas van de Amsterdamse School.
Het gecombineerd volgen van dit werkDeze imp ressie g~ef ik weer wegens het vermoeden dat het monumentale proefschri£t van Hennipman over IrEconomisch motief en economisch princ ipe ll waarop
college en de colleges van Professor De Wolff voor wiskundige economie en statistische analyse werd dan ook in
het algemeen niet als een paradox gezien. Persoonlijk bewaac ik' aan het werkcollege van Hennipman de her-
hij in 1941 bij Professor Frijda promoveerde en dat in 1945 in druk ver-
hij zich in de jaren dat hij zelf
innering aan blicistische de economie. referaat van
aan de economische faculteit studeer-
nopoliegraden, maakte ik enkele kri-
de, van 1929 -1 934 eigen moest maken. Tevens blijkt hi e ruit dat Hennipman al jaren feitelijk erg kritisch moet
tische opmerkingen over de monopoliegraad van Lerner . Hennipman spoorde mij toen aan de ze op
hebben gestaan tegenover de toenmalige Amsterdamse bedrijfseconomie, maar tot een uitdrukkelijke confrontatie
schrift te stellen . Hieruit is een artikel voor De Economist gegroeid
scheen, ten dele een reactie vormt op de obj ectivistische en normatieve opvattingen van Professor Limperg, die
het begin van mijn pu werk op het terre in van Naar aanleiding van een A.P. Barten over de mo-
dat voor mi'jn doctoraal examen in
heeft dat nooit geleid. Als student
1956 verscheen en vooral de aandacht
begreep men dat niet, omdat ooze waarde ring voor de bedrijfsecortomische hoogleraren niet het inzicht verhinderde, dat Hennipman een geleerde van groter formaat was. Later heb ik zijn
trok door de discussies die het uit-
lokte ' met Prof. Dr. F.J. de Jong en Dr. J.E. Andriessen. Inmiddels was de kennismaking met het optreden van
terughoudendheid vooral verklaard uit
Hennipman als redacteur van De Economist een bijzondere ervaring. Zijn
een te grate mate va·n bescheidenheid en uit een .velativeren van· de bet;ekenis van de twistpunt'en:.
o'efening van de economie in Nederland van onschatbare waarde en de velen die
redactionele arbeid is voor de beer de vruchten van hebben mogen pluk-
Na het kandidaats-exameri volgden wij de indrukwekkende co lle'ges over wel-, vaartstheorie
~n
ken, voelen zich zeer bevoorrecht.
Voor mij zelf geldt dat er vrijwel gaen publicatieop h et terre in van de
economische orde · en
d e prijstheorie. Bij de anderen
~aak -
,
theoretische economi e is verschenen, die niet . de positieve invloed van de
te je aantekeningen~ bij Hennipman : schreef je op wat hij zei. Conclusies
w~;tens chappel ij k, d idakiis che en
werden elke week uLtgesteld. Ied-er-' ' een die aan her
~inpe
van
h~t
taalkundige kritiek van Hennipman heeft ondergaan. Waarschijnlijk ben
jaar
nog geen concl us Les had gehootid ,en' Jaarom ongelukkig was, deed een klein tentamen. Het geringe aantal dat ging
.
~ ,
ik de enige promovendus van Profes-
sor De Wolff geweest, waarbij Professor Hennipman als co-refer e nt is op-
7
getreden. Deze unieke combinatie ervaar ik nog dagelijks als een ~eer vruchtbare. Over Hennipman maar
veer meer te
RI F
merkt.e in
Gray reeds in "The Economic JOUInal H op: HIt is imposto do more than a hint of abundance that is Dr. man". Hij heef t schi uerande caties op het opstel over de reeds geciteerde over de theorie van de economische politick uit 1962 en het onlangs veraan Prof. bundel over de nutsvergelijking. In literatuur trekt zijn door E.H. Chamberlin conferentie Competition and Their onder de titel:"Monopoly, Impediment or Stimulus to Economic steeds teracht de aanvan zijn medewerkars en vrienden leeft de gedachte am op de een of andere wijze de geschriften van Hennipman ook buiten hat nederlandse taalgebied makkelijker toegankelijk te maken. Daarbij is een van de te ovetwinnen struikelblokkeo dat de subtiliteit van zijn deokbeelden zodanige mate van vertoont dat zelfs de beste omzetting
t1IT the demand countries eVolution
COuntries.
in ruimer
en
nauwkeurigheid steeds en zonder aarzelen wetenschappelijke ge-
voor wat weten hem VQorschrijft. Eerbied voor houding staat iliet'het gevoelen in de wag dat . aan vele belangstellenvan denkbee1den en cen rijke keenis van de literatuur wordt onthouden.
van hun hij no contrapresWij spreken de wens uit dat de stumedewerkers en docenten van de faculteit de geschriften Hennipman zullen lezen en herlezen. daardoor niet aIleen hun begrip van de maar maken zomet een wijze leermeester) wiens inspirerende wetenwerk zowel op het terrein als het onderzoek jaren aan de meesten van ans ten voorbeeld kan strekken.
A. Heertje
I) P. , Doeleinden en criteria economiache politiek in Theorie van de economische onder redaktie van J. enM.A.G. van Meerhaege, Leiden blz.66
socio-economic
systems- reforms then an attempt to harmonize domestic class interests, whose cost has also wholly or partially passed on to underdeveloped countries- the by, to, of the same demand struc~ure did not only create, on foster, lnternal class interests, but still constitutes the most crucial element of !:heir the
met een
CHILI
Dear Prof. Zimmerman, While you can find in most of the Western "liberal" press the description of the effects of the Chi'lean restoration, I shall concentrate on the causes which have not always been spelled out referred to above. be due to the fact that such an would the illusion we nature of and some Broads" to development ..
monstrate
aHade of the s p,rogramme Christian Democratic relative to the introduction of structural and institutional changes meant to reduce the s economic dependence from , and consequently initiate a real development cess. Yet, such an approach the acceptance of the structure, i.e. the set of determing the utilization resources and so the nature and direction of economic production. The small shift of resources from the satisfaction of a very limited part of the s private needs to that of s public needs -a shift more than realized the UP- it not :eally affect demand structure, Just as the social-democratic reforms undertaken in most of the Western Countries have not meant foundamental revision of the set priorities determining our demand pattern. Here rests the main controdiction of when applied by an country. While in fact
very essence development plicitly or not, structure as a given, cannot result in the perpetuation of underdevelopment, as the satisfaction of such an imported demand must remain limited to a relatively small minority of the population. Those economies are only apparently "dualistic fl , in reality, their various are well integrated for the of underdevelopment and for the a small minority. Any satisfaction to either reinforce pendance -See the ness resulting from forms- or ec'onomic chaos our ethnocentric
fine so). The latter the case in the last year of Allende's mandate, when the small income redistribution and the land reform the first part of his to disrupt the fragile In fact, as the second measure agricultural production, the first one spurred industrial prOduction but also affected the balance of payments the increased need not only for foodstuff but also for raw materials and' spare parts crucial to the manufacturing sector. When the latter unused capacity was utilized, the possibility to foster new investment -to enlarge existing production or to create other types of production- remained hypothetical as the monetary reserves had already been spent. The low copper price (possibly so by foreign interests) and the foreign financing, made the Chilean economic situation even more while the internal cott were
have increasingly Ironically the main the low domestic prices for industrial products, especially cars and household , maintained so for politireasons (against costs a result of the income an the price rise of the imported inputs, constituting the latter such a large component of that production) were those strata of the middle-class, and the military, that the Allende government in this way wanted to con-
upon the military, whose precarious internal equilibrium is broken in favo r of the most extremist positions.
The then prevailing the sis of the gradual return to the ChristianDemocratic order is replaced by that of direc t military rule and fascist order. The military action becomes the logi c continuation of the economic
blockade, with a vengeage. However, the large support that the Allende government derived from large sectors of the Chilean society and the profound effects created by the reforms and change s initiated during his mandate, are visible in the most
diffused and best organized resi5tence that a IIgol pe " has ever produced in La tin America.
It shall be a very long struggle, in which our task could be to force our governments to make the Junta cope with the effects of economic isola tion.
In this process some of the military people might find out the need to recuperate the values of Allende's presidency, and carry them further on .
All the best and see you soon.
wg
s. sideri
000000000000
Riickkehr geordneter Zustande
ning that may explain Allende's quer to it s cause . In otner word s, the
tollerance for the domestic opposition
poorest part of the population, and largely the supporter of the UP, was made to finance the consumpt ion of those social groups which were most
and his relentless efforts to break the economic blockade of his country. Those efforts started finall y to give fruit during July-August of last year
aggressively against the former
when few European countries conceded
~programme
and government.
" I t seems then that the inherent "duality" of dependent eco nomies, i.e. their inability to accomodate a larger demand, demonstrates their instabili-
ty and fragility and does reveal an in-built mechanism to prote c t themselves even from gradual changes,
through the working of George scuRoegen's "structural lockll, and the
negative impact that the fear of the latter produce on the electorate. Consequently con trol over the means of production is not a sufficient condition to change the country's econo-
mic relations, if the very pattern of production is not altered, which requires time ... , and mor e power than
Allende's government ever had. It is also clear that for the perfect
substantial credits to Chile (see "Le Monde Diplomatique", September '73), Now this last is not c6ntradictory to what I believe is the present tendency toward s the verticalization of the relations be~een each Cen t~e and its Periphery, a verticalization which once comp lited would even worsen the
position of the Periphery. It only shows that the necessary prin c iple of non-interference in the other spheres of influence is not yet a
well established part of the new rules of the game governing the relations among the variou s Centres. Furthermore, One should not exclude the relevance that domestic pressure excercised by vocal minorities in favor of the Chilean Government
De avondop1eiding ekonomie voor extranei gaat per septemberI974 van start met de eerste twee vakken.
• Enkele vergaderdata: Kandidaatsraad 21-3-'74 14.15 uur Zaal 1195 Onderwijskommissie 28-3-'74 14.00 uur Zaal 236 3 Propedeuseraad 18- 3- '74 9.00 uur 6aa1 2363
countries' policy.
Yet, the moment Allende seems to be
the internal one. Th e slackening of the develop ed countries' front against
able to utilize to his country's benefit the existing tensions among
the government of an underdeveloped
the
one attempting policies undesirable for the interests of the former, would
verticalization process aod not yet
to reorganize its economy in a more independent manner. It is thi s reaso-
•
might have had upon these European
working of this me chanism the external pres su re results more vital, than
certainly lengthen the survival of such a governement and so give it time
De fakulteitsraad heeft bes1oten dat voor doktoraa1ten tame ns in het vervolg onbeperkte herha1ingsmoge1ijkheden dienen te worden geboden.
Cent~es
(created also by the same
resolced by it) and when he seems close to prove the workability of his approach, then the rapid elimination of his government becomes nece ssary .
• De onderwijskommissie heeft een kommissie vrije studierichting ingesteld.
Fresh pressure is brought to bear
9
s
•
E
•
o
Op 14 februari j.l. was het 25 jaar gel eden dat onze faculteit beviel van een stevige jonge dochter die zij Stichting voor Economisch Onderzoek der Universiteit van Amsterdam liet dopen. Met nauwelijks ingehouden tranen van emotie merkten enige trotse vaders
gegroepeerd aan de voet van de wieg op dat met de geboorte van de SE~: HEen lang gekoesterde wens van allen
die de faculteit een goed hart toedra gen in vervulling was gegaan". Toch was er niet louter vreugde.
Oprechte bezorgdheid bestond er over de gevaren die een aantrekkelijk jong ding bedreigen dat zich dienstbaar wi! maken aan de wetenschap, de overheid
en het bedrijfsleven. In het grote bos van het grommige economiesprookje
loert achter elke boom weI een boze wolf en het stikt van kwade stiefmoeders met rotte appels om maar te zwij-
gen van heks NEI uit Rotterdam, van wie evenmin veel goeds viel te ver-
wachten. Besloten werd daarom de SEO een goede fee, een engelbewaarder en
een beschermhei1ige mee te geven om haar voar onheil te besparen.
Goede fee, Het bestuur, kreeg a1s taak het fimnciele beheer van de stichting te voeren. De gelden die zijn te beher en kamen van begunstigers, van opdrachtgevers en uit subsidies. Wanneer
we zien dat (cory)feeen als Dr.MoW. Holtrop en Prof.Mr.Dr. G.M. Verrijn Stuart resp. de eerste voor z itter en de eerste penningmeesttrr waren, zal
het duidelijk zijn dat het beheer van haar .akgeld de kleine weinig problemen opleverde. De engelbewaarder, Curatorium genaamd.
is er vooral om d~ SEO te behoeden voor miss tappen op wetenschappe1ijk terrein. Directorium heet de schutspatroon aan
wie de algemene leiding van het onderzoek en de overige werkzaamheden van
de SE~ zijn opgedragen. Voornamelijk hoog1eraren hebben hierin zitting. Nu moet U niet denken dat de SE~ wil~ 100s aan de hand van al deze figuren aIle kanten uit laat voeren. Zij heeft ook nog een eigen willetje waarvoor
Prof.Dr. J.S.Cramer: timmeren
•
2 5
een directeur en een adjunct directeur
garant staan. Al met al: kinderen zijn kinderen maar aan leiding geen gebrek. In 1951 ~erscheen de eerste publicatie van de stichting "De Nederlandse converteerbare Obliga'tie" waarmee de Se-
rie SE~ werd gestart. Hierin kwamen tot 1963 nog achttien studies over zeer uiteenlopende onderwerpen als Het Neder1andse luchthavenvraagstuk (1952) dat hoewel het ' b oek is uitverkocht, nog'steeds niet opgelost 1ijkt. Ook Bouwkosten en Woninghuren (1959) is een onderwerp waarover het laatste ~oord nog niet is gesproken. Gelukkig ' is de voorraad van dit werk nog niet
, uitgeput. Een ander rapport dat niet ongenoemd mag blijven, is Het Amsterdamse Taxi-vraagstuk (1952) dat overigeos het hete hangijzer van het gebruik van de vrije trambanen door ~axis
IAAR (1967)" was onderwerp van een van de eerste structuuronderzoeken van de
stichting. Later volgden dergelijke onderzoeken in de houtkoperij (1971), de groothandel in plaatmateriaal (1973) en de groothandel in kruidenierswaren.
Een onderzoek naar het schildersbedrijf staat op stapel . Verder wordt er momenteel gewerkt aan rapporten over de meerjarenbegroting van gemeenten, de kos tenstructuur in de groothandel in . plaatmateriaal, de historie van financiele instellingen in Nederland,
het wijnverbruik in onS land en de verrekening van rechten bij het maken van fotocopieen van door de
auteurswet beschermde
publicaties.
Bovendien zijn er drie medewerkers bezig met het voorbereiden van hun dissertatie.
niet behande1t. De buidige directeur van het NEI, die naar de SEO kijkt zoa1s Broz van Fijenoord naar Ajax heeft dit den volke eens voorgehouden als een goed voorbeeld
Omdat de stichting in haar banier niet
van een onjuis t .aaDg~pakt o,nderzoek Zo zie je maar da~ de concurrenti:
gaan wat dat heeft opgeleverd. Studenten met belangstelling voor
ook de seo heeft behoed voor het 1nslapen op de eigen lauweren .
onderzoek kunnen gedurende een jaar
aIleen het verrichten van onderzoek
schrijft, maar ook het opleiden van
~
jonge economen en economiestudenten, is het interessant om ook eens OB te
~
bij de stichting komen werken. Zij worden dan meestal bij een van de
Een andere serie van de stichting
waarin duidelijk de belangstelling
00-
derzoeksteams ingedeeld en krijgen na een korte inwerkperiode de opdracht
en het vakgebied van haar eerste
een tamelijk klein deelgebied van het
directeur, de betreurde Prof Dr. J.F. Haccou doorklinken, was ge-
onderzoek te exploreren . Daarvan wordt
titeld: "De grossiersfuDctie in de groothandei ll • Van de ander~ in druk verschenen public ati es van het eerste
jectleider van het onderzoek,meestal een jonge doctorandus, wordt besproken. Op grond van onder meer een aantal van
uur valt op, dat een groot deel heeft
dergelijke verslagen wordt door het
bestaan uit hijdragen aan binnen- en
team een analyse van het gestelde probleem uitgewerkt, die aan de weten-
buitenlandse tijdschrifteo en bundels. In stencilvorm verschenen bovendien enkele publicaties van niemand minder
dan H. Theil, die inmiddels zijn uitverkocht. Opmerkelijk i s ook dat er nogal wat onderzoek is gedaan in op-
dracht van de gemeente Amsterdam, dat o.a. leidde tot een publikatie onder
een verslag gemaakt dat met de pro-
schappe1ijke leiding (Prof. Dr. J.1. Klant en Drs. A.J . Butter) ter discussie wordt voorgelegd. Al naar bevinden Loven zij de jonge onderzoekers of wijzen zij hun terecht. Op deze, misschien niet a1 te efficiente, maar weI leerzame manier word je geconfron-
de . intrigerende titel "De Nieuwen-
teerd met heel wat praktische struikel-
dijk, verleden en toekomst (1966)".
blokken over het bestaan waarvan je in een studieboek meestal weinig leest,
Niet die in het verleden, maar "0e
en strijk je het niet te versmaden
melkbezorging in heden en toekomst
Dr. W.Driehuis als jong onderzoeker
Drs. D.Woudhuysen: Vrij onbesu1sd
~
salaris van een kandidaat-assistent op.
en muziek. Wanneer wij dan zien dat
Pas afgestudeerde economen door lop en in feite dezelfde procedure, zij het
hij in 1964 ook nog i 路n dienst van de s tichting treedt, en bovend ien nog
dat zij geen twintig uur per week werken, maar veertig en dat hun dienpt-
gaat doceren, wekt het ni e.t veel ver-
verband meestal een paar jaar langer duurt. Bovendien wordt hen de mogelijkheid geboden een deel van hun werktijd aan hun dissertatie te wijden.
bazing dat hij in 1966 van de SE~ moet afhaken en zich geheel aan zijn hobbies en het onderwijs gaat wijden. Inmiddels is Drs. Morre au opnieuw
voor economet rie" had, wat hem ken-
ne lijk nogal kwalijk werd genomeo. Gezien het ontbreken van opmerkingen over hem moet Prof. Dr. J. Cramer
als s tudent reed s een voorbeeldig
Dat er economen zijn met een meer
spirituele belangstelling blijkt
teit te noemen, a1 was het aIleen
nag contanten te beuren schi joen te
hebben. Het Parool, weleen s Nee rland s beste economi sch journalist genoemd, was SE~.
Evenals Drs. D.
Woudhuysen van wiens foto je naar mijn idee toc h niet een, twee, drie de karakteristiek "Aa rdi ge jongen, vrij onbesuisd, weI entho usias til,
zou aflezen. Zelf s de voor zi tter
~Drs.
van de Universiteitsraad Dr . N. Har-
Hij houdt zich bezig met filatelie,
..geneologie,
grafologie, astrologie .. ..
debo l is begonnen bij de SED . Hij schijnt destijds een brief aan het Directorium te hebb en geschreven
st ru ktuu r
Na maanden kommissiewerk, vakgroep en faculteit s raadvergaderingen is de eerste stap gezet in het vervullen van een aantal va ca tures. Het s tructuur-
rapport Sociale Economie is klaar en we weten nu wat voer nieuwe hoogle ra~en/l ecto ren we moet en aantrekken. Er zijn bij de sociaal-economen de va catures Duisenberg, Hennipman en Van
diens foto, zo nder snor, t e kunnen etaleren . De harteweos van her merendeel van
het huidige personeel van de SED was om "hun" zilveren jubileum te gedenke n door het houden van een voetbaltoernoo i tuSSen alle wetensch app elijke ins ti tute n in Nederland die zich met economie bezig houden, om de enkele Duit sers , die een voe tbaltoernooi in de zomer schijnen voor te bereiden, i s daarvan afgezien. Dit
neemt niet weg dat de SE~ een voetbalte am op de been kan brengen da t niets li ever doet dan zi ch met economen te meten. Geinteresseerden van andere i nstitu ten (zelf s de redactie va n Rostra i s welkom) ste l le zich met cns in verbinding .
J. Honout
so
e ko no m i e
maar om een aanleiding t e hebben om
Adam Smith Cup. Op aandringen van
Ook Drs. Jan Bei s huizen, thaos van
~wannee r
we de liefhebberijen van Jean Gerard Morreau naast het timmeren van Prof. Cramer plaatsen.
aanwinsten van de
wetenschappelijke staf va n de facul-
Buitengewoon lovend is het oordeel over Drs. Jhr. (of is het Jhr. Drs. ) Van der Does de Willebois, eens kandidaatasistent van de Stichting, thans penningmeester van de WISO, waarvan een lange blonde Noordhollander genaamd A. Schenk en een kleine s limme Puttershoeker, K. Verkerk,
eens van de
ledige ,rijtje moet worden be slo ten, van de laatste
onderzoeker zijn geweest. Eventuele
twijfels daarover zullen bij het bekijken van de hierbij afgedrukte pasfoto wel verdwijnen. Ook de hobby: timmeren wij s t op een helde re geest voor wie eikehout is .
in de tijd van de stichting zi j n proefsch rift te schrijven. Hij moet te vroeg geboren zijn, gelet op het feit dat die mogelijkheid er t egenwoordig wel is. Wanneer dit,onvolis het aardig om Dr. W. Driehuis een
onder de vleugels van de s tichting beland om zijn dissertatie te volt oo ien.
De lij st van grote jongens die bij de SE~ hebb e n gewerkt, wordt aangevoerd door Prof. Henri Th e il. Over hem treffen wij in de aonalen de opmerking aan, dat hij "zeer zelfingenomen ll wa s , en Uuitsluitend inte resse
waarin hij vraagt om toestemming om
C I
a
e
e rdoo r
dacht te besteden aan de ce ntraal ge-
Henniprnan : welvaart s theorie en organi sa t ie van de markte conomie. De min-
leide economien. Dit re sulteer de in
der omvangrijke vakken theorie van de
het besluit de opvolger van Van Broekhoven dit vak te laten geven. Terecht heeft men ingezien dat, wil dit vak goed gegeven worde n, he t noodzake lijk is da t de betreffe nde lector niet te veel andere vakken geeft. Er komt
economis che politiek en ec onomische orde zullen worden "onderge schoven"
denten reeds lang leeft, om meer aan-
d.w.z. ter sprake komen bij andere vakken (bv. macro-economie, openbare financien, etc.).
dus nu een lector economie centraal
Concluderend kunnen we tevreden z i j n
Broekhoven. Kortheidshalve zal ik nu alleen de resultaten geven die in
geleide volkshuishoudingen.
met dit resultaat. Oude wens en (zoa l s ECGV) worden vervuld. Helaas was
twee vergaderingen van de facult ei tsr aad naar voren kwamen en sl echt s hier
De tweede belangrijke afsp lit s ing van de oude leerstoel Hennipman wordt gevormd door methodologie en geschiede-
marxisti sc he economie als apart vak no g niet hBalbaar en zal de theori e van
en daar een ~anttekeoing plaatse n: 1 . he t minste probleem leverde de vacature Duisenberg op. Voor een vrijwe l ongewijzigde taakopdracht zal een ni euwe
nis van het economisch denken ").
Zoals bekend zijn deze twee vakken ge-
Marx bij be s taan de vakken (in de vorm van literatuurstudie) een plaats krijgen.
legen b i nnen de int eresses feer van
man moeten worden gevonden. 2. de vacature Hennipman leverde meer
Prof. Klant, die zich dao ook bere i d verklaard heeft beide vakken te doce-
Ten slo tte nog iet s over de ve rkiezingen.
problemen op. Allereerst was er de
ren o
verkiezingen worde n gehouden voor de
vraag of er we I iemand te vinden zou zijn die de enorme taak van Rennipman Zou kunnen overnemen. De conclusie was
Nog te verdelen zijn nu de resten van
gauw getrokken. I e dereen was het erover eens dat de methodologie ge schiedeni s van het economisch denken, welvaart s theorie, organisatie van de markteconomie, economische orde (incl. economie van de centraal geleide
volkshuishoudingen) en theo rie van de
de leerstoel Hennipman en de taak van Van Broekhoven (prij st heorie in de propedeuse en het kandidaa t s). Besloten werd dat dr. Pais het werk van Van Broekhoven in het kandidaats
Uiteiodelijk is besloten dat er nieuwe faculteitsraad voor ai le geledingen. Dit zal gebe uren in april. De nieuwe raad zal per 1 mei gelnstalleerd wo rden. Dus maak je borst maar nat. Ferd Crone
zou overnemen (oaast zijo taak in het
doktoraal: voortgezette pri js theo rie )
economische politiek te veel is voor een man.
en dat de nieuwe lector ECGV de coo rdina tie van het propedeuse microonderwijs op zich zou moeten nemen.
In de voorbereidende kommissie deed 7.ich nu de wens voelen die bij de stu-
De vakken die overblijven zullen ten deel vallen aan de opvolger van Prof.
") incl. marx is tisch e economie. Een
aparte leerstoel voor dit vak zou Den Haag ons niet willen geven
II
EKONOMEN ONDER U\N
EEN
DAK MET
instituut/collegezalen
vindt u een grote sortering boeken op ekonornisch gebied
BRINKMAN'S boekhandel
8
2 ETAGE kan1er
238 6
2388
Burg. Tellegenhuis
.J odenbreestraat Tel.
525
4024
23