1978 - Nummer 62 - juni 1978

~UNI

I

non

; sata-

! riem I

I

IIIII

1978

nr62

ROSTRA blad van de ekonomische iakulteit jaa .. gang , 77 -' 78 redaktie Kees de Boer Noor de Bruin Tj a lling Ha isma He rma n va n Oo r s chot Auke Uilkema Piet de Vrije Ing rid We ste rma n

adres Jod enbre e st r aa t 23

Deze maal een Rostra die zich niet zo een twee drie laat classifiseren.

De redactie heeft de laatste tijd de zomer, nou ja de zome r, in het hoofd.

Als lezer merkt U alleen dat er wat meer belegen stukken in Uw lijfblad ve rachijnen en dat wat minder actuele zaken a an de orde kunnen komen.

Zoals daa r zijn, een nagekeomen bericht uit een voormalig overzees gebiededeel, een vervolg op "de Le s brief", toch weer aandacht voor de actualiteit binnen onze faculteit wat zich manifesteerde in een arti kel over deherstruc turering.

Verder vraagt de redactie zich toch af wann e er Heertje we er z ijn intrede zal doen aan onze faculteit.

Een geheel nieuw initia tief va n de redactie ia om een wat groter lezera publiek aan te boren ten behoeve va n de vele ha rd werkende, weinig gelezen acriptieschrijvers. Wat meer wa a rdering voor路 deze me mr en dus .

Be staat de Amst erdam s e school da n to c h? Van den Do el ze gt va n wel, hi j heeft hem per slot van rekening zelf opgericht. Er zijn 0 ok men s en die e r anders over denken.

De redactie is, door stom to e va l, gewe zen op he t feit dat Rostra, (vroeger Rostra Economic a ) reeds vi j fentwintig jaa r bes taat. Wij zijn va n mening dat dit gevierd di e nt te worde n. Hope li j k meer hierover in het volgende numm e r.

Wilt U nog eens e e n brief inzende n dan ka n dat nog. Na dit nummer nog e e n Rostra voor de va kantie.

ka mer 1339 te l. 525 . 2497 Ams terdam kop i j z en den na ar : Faku l teit s b uro kame r 21 41 Adre s wi jz i gi ngen: Studente nadmi ni stra ti e Jode nb r eest r. 23

voorpagina Bet teke de Gruyt er He rm a n Schaa p

drukkerij Kaa l Nieuwe He re ng r ach t 6 1

2

Pag .

Pe.g .

Pa!> .

Pag .

Pag .

Pag .

Pag .

3: J an Bl om en de IEB volwa ssen.

4 : Appels en Peren ; een vervol g op d e l es brief do or Tjal lin l}.

5: In Ilnze kookrubriek; 路 Kip met toebehoren.

6: Johan Conijn over lone n e n winsten.

7: De Am s terdam s e School.

8: Su rina me te gen de an ti-ap a rthe i d in Zuid-Afr i ka .

9: Rond Ui t De Raa d.

" IEB·~ ¥OI;WASSEN " Het yak I.E.B. krijgt in het ni~uwe programma 350 uren, evenals de andere verplichte vakken in de voortgezette basisopleiding. Op welke wijze dit yak opnieuw zou kunnen worden ingevuld wordt in dit artikel in grote lijnen behandeld~

In het herstruktureringsrapportbeter gezegd in de daarbij behorende no'ta van wijziging d.d. 25 jan.

1977 - staat geschreven:"De fakul, teitsraad heeft besloten om het onder-, deel Iaternationaal Ekonomische betrekkingen ale afzonderlijk ver plicht yak in de baeisopleiding in te voeren".

Vervolgens schrijft men dat over de ir.houd van het yak nog nadere besluitvorming zal plaatsvinden.

Terecht krijgt dit yak in de nieuwe ouzet meer aandacht dan voorheen.

N~derland heeft een uitgesproken open ekonomie - meer dan vijftig pro cent van ons bruto nationaal produkt wordt in- en uitgevoerd -, zodat van elke Nederlandse ekonoom mag'worden verwacbt op welke wijze het internationale bandelsverkeer vanuit de theorie wordt beschouwd. Ook toekometige b"l h ·',i.j r. sekonomen zijn geba at met deze kennis, omdat grote bedrijven steeds meer internatior.aal gaan opereren en in toenemende mate belangstelling vertonen voor konjuktuurbewegingen in verschillende l.anden.

nieuwe opzet Het nieuwe yak I.E.B. zr.l 350 uren vergen van elke student. In de oude opzet is sprake van een half yak gedurenae 11 weken. Het nieuwe progremma heeft ruimte voor een heel vak gedu'rende 16 weken. Dit betekent een aanmerkeliike uitbreiding van het aante,l uret';. en de vraag ia dan ook op welke wijz. het nieuwe vak za l ','!orden ingevuld,. In het volgende stuk zullen we eerst kort ingaan op het huidige programma en vervolgen8 eer. a ant ol ""derwerpen aangeven die n/!-= onze mening in een nieuw kandidaatsvak I. E .R. thu i s~oren.

In het helve blok r .E.B. k,omen de vol~ ende onderwernen "an de ortle: enkele handelstheorie;n(Ricardo, HeckscherOhlin), handelstarieven en kwantitatieve restrikties, ekonomische integratie, E.E.G., G.A.T.T., Unctad en het internationaal monetaire systeem.

- In <lit programma wordt weinig aandacht be steed aan betalingsbalanstheorie. Gezien de ontwikkelingen op dit terrein sedert de jaren dertig kan deze omissie aIleen worden verklaard uit het feit dat te wainig tijd beschikbaar was. Daarnaast is in dit programma ook slechts marginale belangstelling voor de verhouding rijke en arme landen. Dit is te be grijpen vanuit het gegeven dat hier voor in de theorie (modellenbouw) geen belangstelling is; van machtsverhoudingen wordt gemakshalve en meestal impliciet geabstraheerd.

Niettemin zou dit gemis in de nieuwe opzet verholpen moe ten worden.

- Hoe zou het nieuwe programma eruit kunnen zien? Uiteraard zullen ook in de nieuwe opzet een aantal handelstheorieen worden behandeld. Ook een

uiteenzettin g van de ontwikkeling en werkin g van het interna tionale geldstelsel als~ede enige kennis van de F. .F..G. en G.A.T.T. hoort ook in dit pro g ram~ a thuis. Tenslotte zal er ruimt~ moe ten zijn voor een beschouwing van onze positie t.o.v. de ontwikkelingslanden.

handelstheorie De ontwikkeling van de h andelsth eorieen kan va nuit historisch persnektief worden behandeld. Het las t ste boek van H. A.A.M. Thoben, Exacte EconQmie Interna tionaal (zie Rostre van jan. '78) is vQror dit doel zeer geschikt als leerboek, omdilt hierin een aanta l handelstheorieen worden ben a ndeld te gen hun historische achter grond. Theorieen Yen Ricardo, M a r~n Heckscher-Ohlin worden na ast elkaa r gezet Vlll ardoor de nadruk on de ver Rchillen in vooronderstel.iingen, die tot geheel an dere konklusies leiden, valt. qet boek verdi ent ook de voorkeur boven het huidige boek, dat yah Sodersten. Thoben houdt bij zijn behandelin g van de komparatieve kostentheorie va n Ric a rdo rekenlng met een winstvoet, waardo or arbeidswaarde-verhoudingen niet lan ger automatisch gelijk zijn a an prijsverhoudingen. Hierdoor wordt de situatie welke in het boek van Sodersten wordt behandeld bij Thoben een bijzonde C' geval in een algemener model.

Daar naast is er nog een ar gument om het boek van Thoben in het nieuwe programma op te nemen. Zoals a1 eerde r op gemerkt, is de aandacht in de ekonomische theorie van de internationale handel verschoven van een prijsen waardeleer nasr een theorie van de betalingsbalans (Robinson, Meade, Mundell, Johnson). In het boek van Thoben wordt ook een 'gedeelte van de ,betalingsbalanstheorieen weergegeven en wel zodanig dat ten eerste het verband met eerdere ontwikkelingen op dit gebied (Hume) wordt duidelijk gema akt en ten tw eede z eer '.'Te l ac.nsl a i t bij de Jr. ac!'o-eko -

nOffii zchc theorie ui t het kandidaats.

Naast het boek van Thoben zou nog een syllabus van beperkte omvang (25 pagina's) moeten ve~schijnen om enige opvattingen over de monetaire benadering van de betalingsbalans aan d,e studenten bekend te maken.

De ontwikkeling en de werking Van het internationsle ~oneta1re stelsel kan,

Er rest dan nog een behandeling van de rijke westerse landenten opzich'te van de arme derde wereld landen.

Er kunnen zOVlel prs gmatiese (vestiging van mUltinationals ,in de derde wereld) als ethische (op welke wijze kunnen deze landen worden geholpen?) argumenten worde n aangevoerd om dit onderwerp, uitvoeriger dan tot nu toe is gebeurd, in dit college te behandelen.

Waar het hier echter om gaat is de vd.jze v:a a rop inhoud kan worden geseven a an dit onderdeel. We kunnen daarvoor a ansluiting zoeken bij de verschillende UNCTAD-konferenties en de Noord-Zuid dialoog. Met naMe zullen de vol Eende vr a~ en mo e ten worden ges t eld :Welke problemen zi.in er? Wear door worden die veroorzaakt?

Welke onlossin gen worden vooreesteld?

We t z~n de resultaten e ewe e st?

Naast of in plaa ts va n deze institutionele benaderin g van de prob1ematiek Van de ontwikkelingslanden kan oak e ekozen worden voor een meer

theoretische aan pak door behandeling van de theorie van het imperialisme.

On dit terrein is veel literatuur bes;hikbaar, voorbeelden daerven zijn: Wat is Imperielisme van 14a gdoff, Baran, r';andel e .a.; Imperialisme en Onderon twikkeling 'T an S. Amin, T. Szentes, R. Marinini e.a •• Kortom voldoende om dit onderwerp eens kritisch te belichten en eens een ander geluid tie laten horen dim het oude liedje dat internationale handel voordelig is voor elle daarbij betrokken landen.

Jan Blom

'imperialisme evenals dat nu gebeurt, worden bestudeerd aan de hand van de syllabus van VoF.M.Wesseling. In die zelfde syllab~s komt de GATT aan de orde.

Ook de EEG ken ongewijzigd behandeld worden middels het boekje van Dennis Swann, "The economics of the Common Market".

3

APPELS EN PEREN,

sen van 'het eindexamen, niet "verkopen" aan hun leerlingen. De verplichte stof sluit' niet aan bij de belvings.ereld van de leerlingen.Integendeel de stof os juist helemaal abstract, Het zou aanbeveling verdienen veel meer uit t. gaan van de sociaal-econimische positie van de leerlingen.

Traditiegetrou. verschijnt ook dit jaar .eer een artikel in Rostra over het economieonderwijs op de middelbare' school. Ook traditiegetrou• •ordt in dit

actualiteit

art1Ke.1 'a andacht besteed aan de acti vi tei ten van het LWEO, de Lsndelijke

De inhoudelij~e kritiek richt zich vooral tegen de eenzijdig Neo-klassieke theorie zoals die de boventoon voert in de meeste leerboekjes, zoals die op het eindexamen gevraagd .ordt en zoals die ook in het meest gebruikte leerboekje staat dat van prof.

Heertje: de kern van de Economie, .aaraan ook . deze brochure zijl naam ontleend (vanwege het voorbeeld dat Heertje gebruikt om het consumentengedrag te illustreren) • Deze Neo-klassieke theorie vormt op zich een volstrekt onvoldoende beschrijving van de actuele of ,historische ontwikkeling. Zo is er steeds sprake van alle mogelijke evenwichten die

.erkgroep Economie Onder.ijs. Achtereenvolgens zullen aan de orde komen: Het huidige economieonder.ijs in de practijk, de kritiek hierop van het LWEO, Voorstellen voor verbeteringen in het onder.ijs en tot slot de activiteiten van het LWEO en de mogelijkheden om daar aan mee te doen.

f

mammoe1;

Het laat zich raden dat de voorbereiding op het eindexamen ontaard in een • are 80mmendress~ur. Het zicht op de sociaal-economische werkelijkheid .ordt dan echter helemaal verduisterd door een .iskundige beschrijving van verschijselen die bovendien zijn gebouwd op niet realistische vooronderstellingen.

In Rostra 61 verscheen een inleidend artikeltje over de activiteiten van het LWEO, de La~delijke Werkgroep Economie Onderwijs, in het bijzonder over h.t initi'atief de Lesbrief.

In onderstaand artikel zal nader ingegaan worden op de activiteiten van het LWEO en de toestand van het economieonder.ijs op de middelbare scholen.

Het LWEO publiceerd een brochure In de 'brochure Apnels en Peren, die "Appels en Peren" .aar een en ander een bijdrage wil zijn in de discussie aan de kaak gesteld .ordt en .aarvan over het economie onderwi.ds kan de in onderstaand artikel in ruime mate kritiek, zoals die wordt geleverd gebruik van is gemaakt. op de huidige situatie in het middelBij het invoeren van de mammoet.et bare economie onderwijs, i~wee onderin 1968 .erd economie een keuzevak delen gesplitst worden: de didactische voor het HAVO en Atheneum B, en een problematiek en de meer inhoudelijke veplicht yak voor Atheneum A. HAVO aspecten van het onder.ijs. en Atheneum vervingen hierbij de oude ·HBS. Op het Atheneum, ook .el Voorbereidend Wetenschappelijk onder.ijs genoemd (VWO), .erd het economieonder.ijs gesplitst in Sociale Economie en Bedrijfseconomie, respectievelijk Economische Wetenschappen I en II ge-noemd.OP het HAVO k.am ook.een dergelijke spitsing tot stand.Hier in economie en handels.etenschappen.

Met de invoering van de Mammoet.et .erd ook het onderwijs inhoudelijk veranderd. Er .erden keuzepakketten ingevoerd na een bepaald aantal jeren waardoor het strikte klasseverband verbroken .erd. Wel k.am er hierdoor. :; meer tijd per yak beschikbaar, maar / ..r.....~ hierdoor gingen ook weI de exameneisen .eer omhoog.

lweo

4

,lesplan Voor · studenten in de economie kunnen dergelijke theoretische konstruktles uit didactisch en .etenschappelijk oogpunt dan wel interessant zijn, ' voor een middelbare scholier die niet van plan is om economie te gaan studeren heeft dergelijk onderwijs geen enkele zin.

Echter aan het feit dat de bakker op. de hoek een geheel ander geaarde producent is dan Philips wordt voorbijgegaan in de leerboekjes, Er .ordt in dit verband alleen de xiadruk gelegd op het fei·t dat beiden uiteindelijk zullen streven naar een maximale winst. Hiertoe zouden zij dan hun marchinale opbrengsten aan hun marchinale kosten gelijk moet~n maken. Het mag duid~ijk zijn dat een dergelijke vooretelling van za~en de economische werkelijkheid versluiert.

theorie Voor het yak Economie betekende dit op het VWO, dat er een lesplan .erd ingevoerd met een duidelijk voorbereidend wetehschappelijk karakter, in plaats van het vroegere Staat ' kunde wat een veel meer beschrijvend I karakter had.

Het onderwijsprogramma wat toen tot stand kwam .as in hoge mate abstract en v 'ronderstelde een beho.o rlijke mate van .iskundig inzicht die juist bij de Atheneum A leerlingen voor wie ' Economie verplicht is, ver te zoeken is'.

De opzet van dit nieuwe lesplan werd verdedigd met verwijzing naar een , .aardevrije wetenschapsopvatting die een meer modelmatige aanpak in het onderwijs nodig zou maken. Bovendien koos men v'o or vooral ,wiskundig opgez~tte m6dellen. De .iskundige ~anpak zou de .etenschappelijke status van het yak economie aanmerkelijk kunnen verhogen.

Verder speelde bij de keuze voor .iskundige modellen mee dat ze gemakkelijk opvraagbaar waren voor het centraal-schriftelijke eindexamen.

er nooit zijn, van volkomen concurren-tie die nooit bestaan heeft, van marktdoorzichtigheid ter.ijl er geen over·zichteli.ike markten bestaan.

Het lijkt niet onreali~tisch t~ zeggen dat het merendeel van de leerlingen na enkele maanden alle formules en theorien al lang weer vergeten zijn.

Het onder.ijs zou zo moe ten zijn ingericht dat een afgerond begrip .ordt gevormd voor de sociaal-economische .erkelijkheid.

C1idaktiek

eindonclerwijs

'O ver de .•didactische problematiek het volgende.

De leraren kunnen de stof, .elke ze zouden. moe ten doceren volgens de ei-

Het .ecOlfomie onderwijs dient nl. geen mini-propedeuse te zijn, maar eindonderwijs. Eindonderwijs wil zeggen, dat ' ook leerlingen die niet verder gaan in dat yak er nog wat aan hebben.

Vervolg op pag. 5

"an de werkgroep. Zij. wil juist een leerplanontwikkeling van boven af.

Het LWEO heeft daarom een experimeat In de brochure Appels en Peren worden aanvr ge gedaan bij de Stichting voorstellen gedaan om tot een ander Leerplan Ontwikkeling (SLO) die hie.r onderwijsprogramma te komen. verantwoordel'i jk voor is.

Zo zou er meer nadruk gelegd moe ten Dit experiment houdt ook in dat voor worden op de actualiteit, op vraagde leerlingen die onder dit experiment stukken van arbeidsverhoudingen, de vallen eenafwijkend eindexamen zal vakbeweging, h,e t stakingsrecht, de gelden. Hoewel het aanvankelijk in de derde wereld problematiek en inkomens- bedoeling lag 'in augustus 1978 met het (verdelings)vraagstukken" Verder wordt wegens gebrek aan prioriteit- bij de er gepleit voor het ontwikkelen van ' huidige bewindslieden een jaar vereen vakdidactiek voor het economisch schoven. Inmiddels gaan de voorbeonderwijs.' Ee'n dergelijke vakdidactie1c reidingen gewoon door. is er nu nog niet. De herstructurering die nu in volle gang is zal in dezeltde tijd ook hier het een en ander dienen te regelen.

Er is binnen de experimenten veel ruimte voor een inleidend thema waarin de leerlingen langzamerhand de economische probleemstelling Over het initiatief"de lesbrief" werd' zullen verkennen zonder zich in ' in Rostra 61 al gewag gemaakt zodat het geheel te v~rliezen.

Vervolg van pag.

4

experiment

experiment op een aantal middelbare scholen te starten is deze datum nu,

meedoen Het is ook mogelijk om aan de activiteiten mee te doen. De LWEO wil het economie-onderwijs vernieuwen. Ze wil de sommendressur afscheffen en maatscappelijke weerbaarheid te vergroten.

Deelnemen aan de activiteiten van het LWEO is mogelijk op de volgende wijzen' Regionale vergaderingen bezoeken; meedoen aan experimenten; helpen ontwikkelen van lesmateriaal; experimenteren met het vervaardigde lesmateriaal. .

Inlichtingen zijn te verkrijgen bij: Secretariaat LWEO Olympiaplein , 13 Amsterdam

020-712638.

TH

nu Wat doet het LWEO nu?

Het LWEO is een werkgroep van actieve lereren economie in het middelbaar' onderwijs. De basis van de werkgroep wordt gevormd door de regionale werkgroepen die bestaan uit 10 a 15 mensen die een of twee keer per maand samenkomen. Deze groepen houden zich bezig met alles wa* , binnen het kader van de' vernieuwing van het economie onderwijs aan de orde is of moet komen.

Zoals elke zich zeIt respecterende groep belegt het LWEO cont~Fenties waarop een meer algemeen oel.id .ordt uitgestippeld.

Op de laatste conferentie- de derde- ' is het de bedoeling gezamenlijk gebruikt lesmateriaal te evaluaren.

Het gaat hierbij om de ervaringen met de lesbrieven.

lesbrief

(

Behalve met lesbrieven is het LWEO bezig met een expe;iment, ten aanzien van leerplanontwikkeling.

Bij de gebruikelijke leerboeken gaan de 8chrijvers uit van de kopjes van het zogenaamde interne programma, een samenvatting van het leerplan wat in de praktijk functioneert als eindexamenprogramma~ De schrijvers van de leerboeken vullen dit in met hun eigen tekst. De decenten moeten er zeIt dan maar een geschikte lesvorm bij bedenken. ' Het LINEO wil deze volgorde omdraaien.

De werkwijze is daarbij als voIgt. De groep leden die het materiaal gaat maken probeert bet eens te worden over wat zij wil bereiken en over de methode. Daarna wordt voor het doel een geschikt thema gekozen. Dan wordt een globaal idee voor een lessenreeks ontwikkeld, w,o rden didactische werkvormen bespro'k en en pas , in laatste i , , instantie wordt er lesmateriaal gesc schreven. Zo ontstaan lesbrieven die vergezeld gaan van docenten handlei. ding die vergezeld gaan met 8uggesties voor leeractiviteiten, geschikte l~­ teratuur en verwijzing naar andere leermiddelen over dat thema.

Deze wijze van leerplanontwikkeling in te kenschetsen als een "van onder'op" benadering.Lereren geven in dialoog met hun leerlingen vorm aan het onder- I wijs.

Er is ook een officiele commissie bezig met de modernise ring van het leerplan. De werkwijze van deze commis ~ ie is juist geheel anders dan die

.. .•.• k'i~Sli~" ".

.

'Qn U()/IIk~ .' • .:. : .

•

.~

..

iii

•

KIP MET TOEBEHOREN. ~len neme: 1 (verse) kip, de grootte is afEr wordt gedacht aan tnema's als de hank e lijk van het a a ntal me e prOblemen van de ontwikkelingslanden, ! eters. historische aspecten van de economi~ flinke ui sche theorie en economische verschijn tomaten, gekookte worteltJes en selen, economische orde. gekookte aardappels Wanneer het experiment na twee jaar 1 glas rode wijn beeindigd zou zijn ligt er natuurlijk 1/4 ons ontbijtspek geen kant en klaar alternatief op tadiverse kruiden fel. Het zal nodig zijn ook na die tijd door te gaan met het ontwikkelen Snij de kip in stukken en braad van economie onderwijs en om te komen tot een continue leerplanontwikkeling. deze in ongeveer drie kwartier gaar in boter of oli.jfolie, saOm dit te bereiken zul l en we aandacht men met de ui en wat peper', zout, moeten besteden aan de opleiding van nootmuskaat en krui~nagel. De kip eerste graads leraren in deze rich tin is gaar als het vlees gemakkelijk Het experiment dat nu eenzijdig geloslaat van het bot. richt is op het VWO zal dan hopelijk Haal dan de kip uit de pan en haaI OOk gevolgen hebben voor het econohet vlees van de ' botjes af. Ondermie onderwijs aan andere schooltypen. tussen wat water aan de braadjus toev:'oeg,!n" samen met de gro.enten, Wat betreft de uitvoering; het is de de aardappels, (in blokjes) en het bedoeling het te geven onderwijs te spek. Doe indien aanwezig nog wat concentreren rond een aantal thema's. peterselie, kerrie en piment erHet is de bedoeling ruime thema's te bij, dan de stukken kip er weer ' nemen zodat er samengewerkt kanworden in. Laat dit alles nog een tien met .andere vakken: een multi-discipli minuten sudderen, haal de pan naire aanpak dus • van het vuur en doe dan pas de De opbouw van de onderdelen zal gewijn erbij (als dat eerder geschieden volgens het princiepe van beurt, breekt het vet de zuren nivo verhogend onderwijs, waarbij van de wijn af, zodat je . er weimen begint met een zo laag mogelijk nig meer van proeft). Eet de kip abstractieniveau begint in te bouwen met rijst en eventueel sla. waar wel een zekere herkenning in zit N.B. Sla wordt ook erg lekker, om dan pas uiteindelijk terecht te als er wat kerrie door de slakomen bij de economische theorie. saus gemengd wordt.

Het is voaral in de eerste fase van Smakelijk eten! beleng dat de leerlingen vanuit hun eigen ervaring de mogelijkheid hebben een inbreng in het onderwijs te hebben.

5

LONEN ZIJN GEEN WINSTEN VOlgens Kaleckiaanse en post-Keynesiaanse

theorie~n

biedt loonmati-

ging geen enkel perspektief. Er bestaat geen direkt verband tussen de omvang van de loons om en de totale winstsom. Uit hun winsttheorie blijkt daarentegen een verband ttissen investeringen en wins ten.

Pas als de investeringen stijgen, zullen er meer wins ten ontstaan.

Een beleid van loonmatiging zal volgens deze theorieen de werkloosheid eerder doen toenemen.

cpb Het bezuinigings beleid van de 0 verheid is in theoreties opzicht gebaseerd op het jaargangenmodel van Den Hartog en Tjan, twee medewerkers van het C.P.B. Zoals bekend leggen zij hierin verband tussen d e reele 'arbeiaskosten (brutoloonvoet路 gedeeld door produktiepri 路js) en d a omvang van de werkgelegenheid. Sinds 196 11 zou een versnelde stijging van de reele lonen hebben plaatsgevonden, waardoor steeds meer kapitaa1goederen onrendabel zijn gewordev Dit model is sinds zijn publikakatie in 1974 fel bestreden.

Mensen van onze fakulteit, Drieh u is, De Klerk en Thio hebben hierbij een belapgrijke -01 gespeeld. Driehuis en Van der Z"an hebben onlangs hun kritiek op .de C.P.B.-analyse weer uitvoerig uiteen gezet in E.S.B., nadat een eerdere versie aangevallen was

door voorstanders v~n het matigingsbeleid. Ook De Klerk heeff in he't nieuwste nummer van 'Tijdschrift voor Politieke Ekonomie' de gebreken Van het model weer op een rij gezet.

reele In de gevoerde discussie staat de 'kernrelatie' tussen reele arbeidskosten en werkgelegenheid . centraal. Naast de vraag of de st{jging van de reele arbeidskostenniet een statistische kunstgr e ep is, trekken velen in twijfel of de kernrelatie een rol speelt, zoals dat in het jaargangenmodel uiteengezet is.

De problemen beginnen al bij het begrip 'reele arbeidskosten'.

De definitie (lv/p) suggereert een micro-ekonomische achtergrond.Bij nader inzien is het een macro-ekonomische grootheid want het is afgeleid van de arbeidsinkomensquote. Als deze quote (lv "Arbeiders:jp T~ namelijk vermenigvLlldigd "ordt met de gemiddelde arbeidsprod uktiviteit (Y/A), dan levert dat de reele arbeidskosten op.

Zo bezien kan de technische v.oor~ uitgang, waardoor de arbeidsproduktiviteit stijgt, mede verantwoordelijk zijn voor een stijging van de reele arbeidskosten.

Daarnaa*t gaan achter de macroekonomische cijfers zeer uiteen10pende sectorale ontwikkelingen sch ~ il. Dit impliceert dat een

6

globaa1 beleid, zoals een matigingsbeleid is, onvoldoende effectief zal zijn.

nominaal Deze punten yen kri~iek relativeren een fixatie op het loonbeleid. Het verband tussen reele arbeidskosten en "erkgelegenheid is echter hiermee niet afdoende weerlegd. Watdat betreft staat het C.P.B. ook sterk. IIet ligt voor de. hand om aan te nemen dat naarmate een groter deel van de prijs als arbeidskosten uitbetaald "ordt, de ondernemingen meer machines buiten gebruik moeten stellen.

Maar de clou is dat het daar niet om gaat. Een loonmatigingsbeleid moet tevens ~ ebaseerd zijn op een verband tussen nominale en reele lonen. Er "ordt we1 een positief verband gesuggereerd, maar het is zeer de vraag of dat het cr eval. i s zoals men zich dat voorstelt.Anders gezegd: is het zo dat de nominale loonstijgingen uit het verleden de oorzaak zijn van de stijging ih de reele brutolonen en is het zo, dat via een daling van de nominale stijgingen het reele loon omlaag gebracht kan worden, zonder dat tevens de nominale produktie vermindert?

Deze vraag wordt in de Ka1eckiaanse en post~Keynesiaanse theorieen ontkennend beantwoord.

Deze theorieen bestaan in feite uit drie onderdelen, die ik achtereen volgens kort zal bespreken. Wie zich er verder in wil verdiepen, wordt verwezen naar de literatuur.

Johan Conijn Jan Conijn studeert sinds september '69 ekonomie aan de UvA. Hij studeert dit jaar af, met . als hoofc vakken macro en welvaart, de rest sociaal-ekenomische vakken. Hij is voorzitter van d e Raad van Beheer van Rostra, heeft zelf ook 2 jaar in de redaktievan Rostra gezeten.

Tevens gaf hij tijdens zijn studie jaar les.

Zijn afstudeerskriptie gaat over de theorieen van Malecki, het bijgaand artike1 is een toepassing op de discussie die een tijdje geleden in E.S.B. is gevoerd over het jaargangenmodel.

2t

winsten In de discussie heeft men het over de reele lonen die te hoog zijn, maar men bedoelt dat de winsten te 1aag zijn. Dit kan, omdat de arbeidsinkomensquote en de winstquote elkaars komplement vormen. Kalecki nu heeft een winsttheo~ie ontwikkeld, waaruit blijkt dat de nominale lonengeen invloect hebben op de totale winst. som Van een ekonomje.

Hij maaktgebruik van een macroekoncmisch krin ~ loopmodel met on dernemingen en arbeiders. De arbeiders bestedeh hun 100ninkomen aan consLimptiegoederen, zodat loonkosten en bestediagen elkaar compenseren. De wins ten ontstaan pas als de ondernemingen gaa~ in vesteren.

In dat geval ontvangt de consumptiesektor meer loon dan ze uitgegeven heeft. Deze sektor ontvangt via de bestedingen niet alleen het zelf uitbetaald e loon te rug, maar tevens het loon dat van de investeringssektor afkomstig is. De I-s~ktor maakt wi n st als de C-sektor daar investeringsorders plaatst die de loonkosten , van de I-sektor - in waarde overtreffen. Dit laatste zal het geval zijn als er ekonomische groem is.

Stagneren de investeringen echter, dan zullen de ondernemingen hun gezamelijke wins ten achteruit zien iopen. De I-sektor ontvangt Minder orders, de C-sektor vervol gens Minder inkomsten, omda路t het looninkomen uit de I-sektor af~ neemt.

Vervolg op pag. 7

I

vervolg van pag.

6

investeri.ngen Investeringen leiden tot wins ten.

De mate waarin onderneddngen i~_ vesteren is echter weer erg a£hankelijk van de bestaande winst_ gevendheid. Zoals Kalecki al in 1933 aangetoond heeft, leidt deze wederzij d se beinvloeding van investeringen en winsten ertoe dat beide ste rk kunnen fluktueren Een periode van stijgende investeringen kent stijgende--winsten, waardoor d e o~ernemingen nog meer investeringsplannen gaan voorbereiden. Dit leidt gemakkelijk tot overcapaciteit op veel markten. Hierdoor worden investeringen a£geremd en me_ de daardoo~ ook de wins ten.

De daling van de wins ten, die het gevolg is van de vermindering in de investerineen, komt tot uiting in een dalende winstquote.

Omdat winstquote en arbeidsinkomensquote samen gelijk aan ~~n zijn, stijgt de arbeidsinkomensquote.

Volgens genoemde theorieUn is het dus gezichtsbes~g te denken dat de lonen hier iets me e te maken hebben. De oorsprong van het probleem ligt bij de investeringen.

AIleen als de investeringen weer aantrekken, zal de .winstquote toenemen en ee. arbeidsinkomensquote vanzelf afnemen.

prijzen Het gevaar is groot dat een loonmatigingsbeleid juist averechts wer\<t doordat koopkracht verJ.oren gaat. De genoemde theorieUn maken in dit verband het belangrijkste onderscheid tussen de totale winstsom in een ekonomie en de gemiddelde winst per produkt. Als de totale winstsom ~aalt, zal er een tend e ns aanwezig zijn bij de ondernemingen om zich hiertegen te verweren door te proberen de winst per produkt op peil te houden.

Dit heeft kans van slagen in by. oligopolistische markstrukturen d o or middel van prijsafspraken.

Ook een loonmatigingsbeleid versterkt deze tendens om de winst' per produkt op peil te houden.

Hiermee is de werkgelegenheid niet gediend. De totale winstsom neemt pas toe als de investeringen toenemen. Dit betekent dat een hoge winst per produkt een lage koopkracht oplevert, waardoor de totale produktie v e rder onder druk komt te staan.

De enige uitweg is een aktief investeringsbeleid van de overheid omdat dan de totale wins ten kunnen toenemen. Driehuis en Van der Zwan hebben dit al meer dan Gens bepleit.

Johan Conijn.

Lit'

M. I(alecki: The dynamics o£ a capitalist economy (1973) J. Kregel: The reconstruction of political economy An introduction to postKeynesian economics (1975) J. Robinson: The accumulation of capital (1~71)

AMSTERDAMSE SCHOOL ~!§_£!~l_~~~~~~!~!

Neoklassieken, Monetaristen, NeoKeynesianen en - Marxisten: dat waren ze. Althans we dachten tot voor kort dat dat ZQ waren, de "scholen" in de economische wetenschap. En dat was een rustig en"tot tevredenheid stemmend gevoel. Immers, wat erin zat stond erop en alleen al door de auteur van een boek of artikel te determineren kon men weten uit welke hoek de wind waaide en het eigen oordeel bepalen. Nu is het eigenlijk \ii-o als Schu.mpeter het eens heeft gezegd: "Er bestaan geen scholen in de economische wetenschap; er zijn maar twee soorten emonomie , goede en slechte'~ Di t echter Mocht geen beletsel zijn om het internationale mamoutsysteem van scholen met een Nederlan: ~e tak uit te breiden.

Welke van de twee bovengenoemde soorten economie men ondervertegenwoordigd achtte is nog niet geheel duidelijk, maar zij is er dan toch: de "Amsterdamse School" (AS) in de economie.

Het is op zich een goede zaak dat de hoofdstad zo tot de verbeelding blij~t te epreken. Na de schiiders en architekten (en na de bedrijfseconomen) blijken nu ook sociaaleconomen de hoofdstad tot jnepiratiebron te hebben gekozen. En al leen al de voorliefde voor het oude Amsterdam rechtvaardigt op z'n minst het noemen van deze nieuwe (kleuter)school in het economishe denken.

Nu is het met deze school echter enigzins vreemd gesteld als wij haar vergelijken met de overige scholen. Wij zullen dat proberen puntsgewijs te doen.

_l!_~~~_~~~~~~~~!

De Neoklassieken, Neokeynesianen, etc., kortom de traditionele scholen in het ekon omisch denken kregen hun etiket opgeplakt ter aanduidin g van iets gemeenschappelijks in de bena derine va n problemen die bleek uit op zijn minst enkele tientalleR jaren v a n intern a tionale publikaties. De AS daarentegen lijkt in ieder geval naar buiten toe niet zozeer te zijn ontstaan alswel aangekondigd (en da ar is dan niet eens de Groene Amsterda mmer, maar de Haagse Post voor gekozen, uit oogpunt van public relations en st~ategie op zijn minst een omissie te noemen).

Dit gemis aan een solide kwantitatieve basis za l waa rschijnlijk aanleideig geven to . t veel gekrakeel 0 - ver ,va t weI en wat niet Amsterdams is.

~!_~~~_1!~~~~~£h~e!

Dit is een pijnlijke kwestie. Waar immers het lidmaatschap van de traditionele scholen wordt bepaald door het internationa a k-forum van wet enschapsbeoefenaren, eeschiedt dit bij de AS via afroep in de Haaese Post.

Daar zit gelukkig weI wat beweging in. Zo werden in een tijdsbstek van nog geen maand de hoogleraren Drieh uis, de Jong, van der ZYlan en Klant toegevoegd aan de kennelijke as van de AS (met name vaa ~en Doel).

Di~ afroepmechanisme van leden is echter gedoemd te mislukken. Het is nl. voor velen een frustreren~e bezigheid om j_e rl ere week weer met trillende vin ~ erR in de H.P. n~ te slean of men ~l tot lid gebombar~ deerd is. Gelukkig is weI dat het kriterium dat aanvankelijk v~~r toe~ l s ting leek te gelden (nl. het lidmaatschap van de P.v.d.A.l niet is doorgezet. Dit mogen wij Althaus afl:eid_en uit de voetnoot bij het a rtikel De Economenstrijd III(HP) waarin in tegenstp.llinp: tot andere berich ten werd "e n,r;ekondigd , da t niet alTA ,,;·:.i: :>!~\ !.~1 laden "an de j\.[} ook l elen ""(.in (.~~ .l Pvc.,·.. :c.~. jl1.

3.

Dt"! ','1, 'C h~ (~ r'.. er _.. _---'*-----_ _--•

:oc.::.' "-":' 0.JC. :1,' -0. t

zO zijn eigen kernproblemen. De neoklassieken houden zich bezig met evenwichtige groeipaden., de neokeynesianen met Macht en inkomensverdeling, de monetaristen met geld en inflatie, de marxisten met klassenstrijd en crisis.

De Amsterdamse School met ••••• ?

Dat ligt enigszins moeilijk en moet waarschijnlijk bepaald worden de problemen waarmee de individuele (tot nu toe genoemde -leden) zich bezighouden , op te tellen. Dat zou echter te ver voeren.(methodologie, geschiedenis van de ekonomie, commerci~le ekonomie, bedrijfstakkenstruk~uur etc). Als gemeenschappelijk thema kan toch echter weI genoemd worden de analyse van de huidi ge werkloosheid. Daarbij doet zich overigens een probleem voor.

De vertegenwoordige r van de school naar buiten kan op di -t gebied n:\.. niet of nauwelijks op ei ge n onderzoek bogen (stel je voor l1arx zonder zijn Xapital, Joan Robinson zonder haar Accumulation, Samuelson zander zijn Foundations).

Deze zeer summiere schets kan nauwelijks jot konklusies leiden.

Toch lijkt de stelling gewettigd, dat het er vooralsno g niet naar uitziet dat de nieuwe Amsterdamse School haar voor ganger in populariteit en bekendheid zal evena ren.

In deze richting wijst ook het feit -dat de school geen 'jong' kader heeft: zij bestaat alleen uit hoogleraren (als wij althans op het officiele orgaan afgaan).

RdK

7

De verschillende anti-apartheidsacties gevoerd door een aantal groeperingen in de Nederlaadse samenleving doen uiterst s,mpathiek aan.

In onze eigen studentenkringen worden de s,mpathien (als vanouds) niet onder stoelen of collegebanken gestoken.

LAAT GOVAN MBEKI VRIJ II EREDOCTORAAT II enz.

De vraag begint echter te rijzen hoe ver de draagwijdte van deze inspanningen zal ZijD. Bereiken zij Donker Afrika of halen ze Het Binaenhof niet eens?

In plaats van de acties met een private-teneur, waarvan het pract1sch effect soms reeds vooraf op nihil geschat kan worden, moe ten we ongetwijfeld gaan uitzien naar een ~- . heids-terreur. Alleen van acties die uitgaan van de Overheid mogen we nu nog iets verwachten.

RET MOEDERLAND ItAN, VOORGAAN Ao. 1960 No. 38

I

AD VERT~NTIE;BLAD Vcrschijocode OINSDA(; ell VRUU,-\t;.

econ. vraagstuk

PrI,Io do...u

__ :

Bij yoorullbetallug In un. : V""r partieulie",,n per kolomregei l>Ij leden piatol.ol t O.2li Waarschijnlijk kan het vraagstuk van .. Gcrccbtelijk. p"r kolomrcs'oJ btj ledcro plaatol.ol .. 0.211 Voor _ geheoI jaar • de Apartheid in belangrijke mate' een t 12.50 Adv8rtentien gelieve men daage te voreo v66r economisch vraagstuk genoemd worden. .. elk Dummer atOOllderl\ik • ..

O.1lI twee uur dee namldda.ga In t. saDden.

Een regiem, zoals dat gevoerd wordt in Zuid-Afrika, schudt de wereldopinie van zich af waardoor economische sancties gerechtvaardigd zoniet gebodiDj~1lg l~i.t,Jei den lijken.

OFFIClEEL GEOEELTE De opeenvolgende Nederlandse Regeringen hebben ' zich op het standpunt gesteld dat economische sancties niet door landen individueel moeten worDEPARTE.~1ENT VAN ALGKmi:NE ZAKEN. den genomen, maar op basis van een in groter verband(UNO) genomen beslissing. Het was zo ••••••• DEPARTEME~T VAN Het zij zo! Achttien jaar geleden dacht Suriname ALGEMENE :GAKEN. daar ,anders "over.

Paramaribo. 25 april 1960.

No, 2510

sharpville

Na het bloedbad te Sharpville (i.Afr.) werden door dit toenmalige Rijksdeel op 25 april 1960 de eco~omische betrekkingen met Zuid-Afrika opgezegd(zie: officiale bekendmaking in het Gouvernements Advertentieblad d.d. 10 mei 1960).

Lopende contracten mochten worden afgewikkeld~ daarna, punt er achter!

Spoedig volgden verschillende caralbische landen dit voorbeeld, w.o. Demerara,Jaaaica,Trinidad en Bar.bados. De Surinaamse Regering achtte het gegrond de rechtsregelen van het Statuut, welke de gevolgde ' procedure niet toestond, ter zijde te mogen schuivl!n.

Dat de gevolge. in economisch opzichtin het grote geheel nog niet veel gewicht in ue schaal legden, neemt niet weg dat ·hier vooral ook van een principiale en moedige daad gesproken kon (kan) worden. Inmiddels wacht de Nederlandse Regering, ' na 18 jaar, nog steeds op een te nemen beslissing in groter verband.

Dat de Postcheque-en Girodienst , recentelijk heeft besloten haar diensten in Zuid-Afrika niet meer uit te voeren, duidt wellicht op een begin van economische sancties. .

Een straffer beleid jegens Zuid-Afrika lijkt niet alleen in het belang van de 'Zwarte aeerderheid, maar ook in dat van de welwillende - hetzij uit overtuiging, hetzij uit welbegrepen eigenbelang - Blanken. ' Nu de Neutronenbom inmiddels met ruim 1 milj'oen handtekeningen in het ronde dossler(lees:prullemand)op het Binnenhof is gedeponeerd, zouden we met deze handtekeningen alvast een begin kunnen maken, om er vervolgens nog 12 miljoen bij te . halen voor de vrijheid in Zuid-Afrika.

Hopelijk zullen we binnenkort eens merken hoe de Nederlandse Regering zich zal gaan uitspreken. . , Als er mensen zidn die hierop voorui~opend zelf een economische boycot , willen ,beginaen tegen Zuid-Afrika, mag ik er misschien nog op wijzen dat bijv. tandpasta met "AMIN-fluoride" , en ,"SMITH-chips" niet uit Zuid-Afrika afkoms~ig , zijn. pieter beemsterboer

8

Db: MINISTER VAN

ALG!i:MESE BKEN.

GeJet op: de motie van de Staten van Suriname van 28 maarl1960 betreffende , bOlt beleid van de Zaid-o\frilcunse Regerin,,'tegen niet blanken. mee,r bekend al~ de 0\ parthei:ispolltiek ; 2. de beslissing van de Raad van Mini3ters van 8 april 1960 ' '(brief van de wad. Minister,PrJsid.nt dd. 19 april 1960 no.

1,'

2251) ;

Overwegende:

dat de Regering van Suriname zich uitdrllk:,eiijk en zon· derrestrictie verklaart tegdn elh vorm van rasdiscrilllinatie; ciat in verbaod met de io~g9te gJb~urtenisgen in Zuid-Afti· ka en de Bchending van meoselijke rechten in dat La,nd. gebaseerd op de E.g, apartheidspoiitiek. waarlegen met klem ge' protesteerd dient Ie worden ; dat de Surinaamse Rggering uit protest te~en de bedoelde apartbeidspoluiek h2t h\ndelsverkeer tussen Suriname e,a (Ie UDie van Zaid·Afrlka wenst stop te zetten ; dat dd uit.oering van deze W~IU kan worden overgelaten aan de Minister van Economisch~ Zaken ; BEEF'r GOEDGEVONDEN

I. Het Hancielsverkesr 'uSl ~ n Suriname e~ de Unie van Zuid-Afrika slop te zellen , II. Te bepalen dat : a de' Minister V.ln Eeonomiseh. Za~en de nodige voorzieningen zal treffen ter uitvoermg van dezd beslissing, waarbij een overgangstermijn Van 3 (drie) maanden lUll worden in aeht genomen VOOl de af",ikkeling V:ln lopende transaeties ; b. afsehrifl van deze be.ehikking za! wQrden gCplaat8t in het GODvernement9 Advertentieblad en verder zal worden tOQ' gezonden aan Z E dd Gouverneur van SurlOamd. de oVeril{e Mini~ter8. de Stat.m van Suriname. de Raad van Advi~s en de Kamer van Koophandel eo, Fabriekdn.

De Minister van Aigemene Zaken a i. .A. J . MORPURGO. Gezien: De Minister van Economische Zaken.

P. A. M. VIAN PHIDlPS. De Minister van Justitio en Politie, IH. SHRIEMISIER.

rotldluit de raad ben sanders

In de vergadering van de fakulteitsraad d.d. 17 april j.l. heeft de 'raad tenslotte het voorstel van de Aktiegroep VOQr het opnemen van studenten in de ~akgroepen en vakgroepsbesturen over genom en. Dezelfde raad had twee maanden daarvoor een aantal techniese onvolkomenheden in het voorstel van de Aktiegroep aangegrepen om de zgn '. regeling Verburg aan te nemen. Vol gens deze regeling Verburg zouden aIleen studenten die zich voorbereiden op een doktoraal groot tentamen of doktoraalL skriptie in aanmerking kunnen komen voor het lidmall>tschap van een vakgroepl van een vertegenwoor4iging van studenten in de vakgroepen zou dan geen aprake kunnen zijn.

Pvde De Aktiegroep heeft op dat moment alle studenten opgeroepen niet mee te werken aan de regeling Verburg. Aan deze .... r 'o ep werd algemeen gehoor gegeven.

Voor de negen vak'g roepen gaven zich in totaal acht studenten op. Intusaen de PvdE (partij van de Ekonomisten)

menteeraanvraag zou doen. Zo'n experimenteeraanvraag is een escapemogel ijkheid die de wet biedt om regelingen die eigenlijk bui ten de kaders van de wet vallen, alsnog wettig te doen verklaren door het departement.

Voor de PvdE was voor deze aanvraag 66n argument voldoendel angst. Angst voor mensen die zich niet zouden houden aan besluiten van het vakgroepsbestuur en daarmee een bestuurlijke chaos creeeren. In feite komt dat dus neer op het bij voorbaat afsluiten van compromissen met eventuele anti-demokratie aan onze fakulteit.

De studentenfraktie in de raad was fel gekant tegen het doen van een experim~teeraanvraag. omdat zij van mening was dat de voorgestelde regeling weI degelijk binn~n het kader van de wet viel en er geen enkel argument geleverd was om aan te tonen dat dat niet zo zou zijn. Daarnaast is er nog een belangrijk bezwaar tegen experimenteer-aanvragenl er gaat minstens een vol jaer heen voordat zo'n aanvraag is afgehandeld. Voor de tussenliggende periode zal een over gangsregeling gevonden moeten worden.

Dat de raad daervoar de regeling Verburg heeft voorgesteld geeft geen blijk van een demokratiese gezindheid.

- de fraktie van Prof. Klant - weI enigszins geschrokken van het feit, dat zij hadden meegewerkt aan het aanvaarden van de regeling Verburg.

De Aktiegroep zal alles in het werk De PvdE bleek dan ook al snel bereid stellen om in 6,3n van de volgende om samen met de Aktiegroep het oorraadsvergadering een overgangsregeling spronkelijke voorstel van de AGE technies zo bij te BehaveD dat het aanvaard- aanvaard te krij gen die weI recht doet aan ons uitgangspunt vertegenwoordiging baar zou moe ten zijn voor een meer, van studenten in de vakgroepen. dsrheid van de raad. Zoals gezegd, dat lukte'.

Ben Sanders, van de AktieGroep Ekonomen (AGE of Aktiegroep), is lid van het Dageli j ks Bestuur van de Fakulteit. Samen met de Heer Verburg en de Heer Koenders draagt hij zorg voor de bestuurlijke gang van zaken aan de Fakulteit, Hi j is te bereiken op kamer 2193, tel. 4289

doen om de bestaande sitJ.latie te mogen handhaven.

Het college van Bestuur was echter van mening dat de subfakulteiten in de tussentijd hun vakgroepen moesten ontdemokratiseren, in tegenetelling tot de Universiteitsraad die vond dat de vakgroepen gewoon moesten blijven werken zoals ze al die tijd gedaan hadden. Toen het CvR geen mogelijkheid meer zag om haar wil door te drijven besioot ze een brief aan Pais te sturen met een regelrechte uitnodiging om in te grijpen in de demokratiese bestuursstrukturen.

clemonstrat ie

De Universiteitsraad, het hoogst gekozen orgaan van onze universiteit werd in ee r ste inetantie niet gekend in deze brief. Daarop is besloten de hal van het Maagdenhuis te bezetten om het evB te dwingen wel overleg te plegen met de U.R. Bijna 5000 studenteh en meer dan 400 , stafleden ondersteunden de eisen van de bezetters en meer dan 2500 studenten liepen mee in ' de demonstratie onder , de leus "Geen student de vakgroep uit" een Grandiaos sukses. En •••• het CvB 'kan niet anders dan de gekozen bestuursorganen van de univereiteit te betrekken in de besluitvorming en de brief aan Pais zodanig te wijzigen dat zijzelf uitspreken achter de argumenten te staan tegen een tus, sentijdse ontdemokratisering.

Hoe wel de studenten aan onze fakul "'e1te De nu door de fakulteitsra a d aange, teiten vanuit een geheel verschillende nomen regeling komt er in essen tie op achtergrond hun akteis voere~ is volgen near: vol gens mij , uit de akties in het Terwijl wij aan onze ' fakulteit aktie - dat alle studenten kunnen opteren Maa gdenhuis gebleken dat gezamenlijke voor het lidmaatschap van een vakgroep voerden voor het verkrijgen van zeggen- strijd vooruitbouw en behoud van de schap van studenten op het nivo Van de waa,r van ze onderwijs ontvangen demokratie voorwaarde is voor het bevakgroepen, werd aan andere subfakul- dat alle kandidaatsstudenten lid balen van resultaten. kunnen worden van het vakgroepsbestuur teiten ( Soc~ale en Letterenfakulteit) aktie gevoerd voor het behoud va n die van een vakgroep, waarvan ze zowel in ze ggenschap. De bezetting van het Ben' Sanders. de propedeuse als in het kandidaats Maa gdenhuis en de demonstra tie in de onderwijs krijgen , laatste week van april maakte deel - dat alle doktoraal studenten lid kunnen worden van een vakgroepsbestuur. ' uit van die akties.

Wat is er precies aan de hand in die subfakul tei ten.

Sinds jaren wordt daar gewerkt met gedemokratiseerde vakeroepen. De vorig jaar gewijzigde WOB sta at ecnter de Echter ook nu maakte de PvdE op het gekozen vorm van demokratiese vak:-: laatste moment " n vreemde draai. De groepen niet ~eer toe. Men heeft toen PvdE ..nst de raad zo ver te krijgen besloten experimenteeraanvragen te dat ze voor de regeling een experi-

be zetting

angst

9

Een idee voor de andere vakgroepen: lIicrol . bokswedstrijd bedrijfsl lIodeshow macro: bierestafette

. EN TOEN HI DIE ANDER:

De Vakgroep Wiskunde/Statistiek gaat binnenkort gezellig een dagje fietsen

Peiser, Hamelberg, Van Til & Co. is een middelgrote maatschap van registeraccountants waarbij in 13 Nederlandse vestigingen en in Brussel samen ca. 500 personen werkzaam zijn.

In verband met uitbreiding van de activiteiten van de stafgroep die zich bezighoudt met de controle van geautomatiseerde informatiesystemen (C.A.S.), zoeken wij contact met een (bijna) afgestudeerde

bedrijfseconoom met keuzerichting bedrijfsinformatica, die de post-doctoralestudie voor accountancy voIgt of gaat volgen.

In de geboden functie wordt in een gevarieerde controle- eri adviespraktijk nauw met andere disciplines samengewerkt.

De verdere praktische en theoretische vorming, waarvoor voldoende mogelijkheid aanwezig is, wordt in overleg met de kandidaat bepaald.Wilt u nadere informatie, dan kunt u schriftelijk of telefonisch contact opnemen met de heer C. Iprenburg, Dijsselhofplantsoen r8, Amsterdam, telefoon: 020 - 76 r6 66.

PeIser. Ham....n......vaitid Bt~tI' maatschap van registeraccQuntants

10

Amsterdam-Arnhem-Breda-BrusselDrachten-Eindhoven-路s-GravenhageHaarlem-Heerlen-路s-HertogenboschNljmegen-Rotterdam-Utrecht

ACCDuntanb

Aanjonge doctorandi economle ter overweging Jonge doctorandi economie (bedrijfseconomische richting) die erover denken hun carriere in het accountantsberoep op te bouwen en daar met hun keuzevakken al rekening mee gehouden hebben, wijzen wij op de mogelijkheden die ons kantoor biedt.

Door expansie en de ontwikkeling van het dienstenpakket bestrijken onze activiteiten een steeds breder terrei n: controle, automatiserings,management- en andere bedrijfseconomische adviezen. Door eigen research en veranderde behoeften van onze clienten worden in onze nederlandse en in onze internationale praktijk nieuwe methodieken toegepast.

Hierdoorontstaan nieuwe functies en worden aan de bezetting steeds hogere eisen gesteld.

Van Dien + Co staat open voor contacten met doctorandi economie die zich aangesproken voelen door de uitdaging, die het voorgaande inhoudt.

Die hun intelligentie en creatieve vermogens gemotiveerd willen gebruiken ... het een pre vinden dat de aard en omvang van ons kantoor enerzijds de mogelijkheid bieden om op een ruim terrein van activiteiten ervaringen op te doen, terwijl anderzijds de organisatie overzichtelijk blijft.

Specifieke eisen zijn: het vermogen snel en scherp te kunnen analyseren en formuleren en een goede kennis van de engelse taa!. Leeftijd tot 25 jaar.

Plaatsing op een der kantoren in overleg.

Na het behalen van het accountantsdiploma is een tijdelijke detachering op een buitenlands kantoor niet onmogelijk.

Uw reactie, met relevante gegevens, gelieve u te richten aan ons Hoofd Personeelszaken; u ontvangt daarna een uitnodiging voor een persoonlijk gesprek.

VAN DIEN+CO - Post bus 4200 - 1009 AE Amsterdam - Tel. 020-910111 AMSTERDAM APELDOORN ARNHEM BREDA EINDHOVEN

ENSCHEDE 'S-GRAVENHAGE-RIJSWIJK GRONINGEN-HAREN HAARLEM 'S-HERTOGENBOSCH

HOOGEVEEN LEEUWARDEN LELYSTAD LOCHEM MAASTRICHT

ROTTERDAM TILBURG UTRECHT VENLO ZAANDAM

ZWOLLE ANTWERPEN BRUSSEL WILLEMSTAD-CURACAO

ORANJESTAD-ARUBA PHILIPSBURG-ST. MAARTEN CARACAS-VENEZUELA

brink boekhandel

Jodenbreestraat 23 kamer 2386 Amsterdam Tel.: 020 - 525 4024

Ouni~llW

le verb~~~ :

-~----------------'R:"'fJ,!"ort !i'OfSt:r 9 - Tnf1.3.tip.nelJ. tr·? '

€I!

hAl

::;O!'it.i.~C'he ff:i ~C.

St:->!)tstd t~p.verj j 1978

~~!~~~: ~! _~~_~~_C~_~~~~_~~~_~~~~ Jn~rvers)ag v on de Neder).an~Re Bank

prijB CR f

30,on

f

10,00

~~~~~~ ~~~ _£ ~ -~~!~-~~!~ C""ntr'~!ll

e ~onom;_5ch p1 2 r.

1978 st"" t.sll it geverij 1978 prijs co; f 20.00

~~~~~~_R·_!~!~~_:_~~!~!~~~_£2~~E£!_2!_!~~_~~~~~~~ Sharp analysis and astute obaervRtions lead to an eye-openin G

view of the imuf:!.ct of nolitical life on the nRtional economy

of Americ';~ a nd- other c~pitalist demoC':rasies'o

Princeton Univ p.rsi ty PreAS 1978

C8

f

35.-

As n~tinnR mnkinc up economic systems hAve Sll~h ~iverG~ tdeolOl!i.c<:!J, cltl tural :.?nd economj r. r.!1ere.c-terj st.i.es t thp.y c~n be clRssified only lossely as ~~pitg' . j~tt eoc1eli.Rt or communjst, or ~8 ~~ve l . oped Bnd d~v~ l o~ in~ countries. Tn thifi second ~di­ tion ::>ttention is rl ire cterl to\'larrl a number of "!)roblems th At hl;ive bp.come mo re important throll~holJt the World since tp e ':lFJr t~r centyry of post - Wor ld ~Br II pros~eri . ty ~Ame to ~n enrt in the early 1970a.

Houe hton Mifflin 1978 prija

C9

f

Tow?rdlS fuJl empJoyment ~nd :rri.ce st.nbil:i.ty DeeD, 1977 )'rijR "9 f 35,?0

Q~~!~~~-!~~~~~:~~~ Aler Nove - m~e Sovjet

Er.onomi~

GEOGRAFIE

51,40

§~~~~~!j~-~~~~!~~~~:~~~ Mr;Cr(l("ker-re~ort:

EKONOMIE

Sy~tem

.'.11e'1 & lImdnn 1978 prijl> co f' ,' 7,05

PLANOLOGIE SOCIOLOG IE