1998 - Nummer 225 - mei 1998

Op zoek naar een zee van afwisseling?

laarLijks kiezen ongeveer vijftien academici voor de zee 'lJan afwisseling bij McKinsey. In pLaats van een strak omLijnde eerste "baan" doorLop en zij het FeLLows-programma van McKinsey. Dit twee tot drie jam' durende programma biedt een sneLLe persoonlijke groei en eenveelzijdige carrieres tart.

Woor kies je voor?

ve ranrwoordeliJkheid, Je wordr da a rbij viln dag rot d ag

Voortdurende variatie. Als Fell ow we rk je steeds zo' n drie

bege leid en opgeleid doorerv aren co ll ega's. Iederproject

maa nd e n na uw sa men met JC team e n opd rac htgever om

draagt zo bii aa n de ve rd e re untplooi ing en o ntwikkeling

to r de beste o ploss i ng van manage me nt vraags tukke n te

va nje talenten.

ko men. Als her project "fgerund is, wissel je va n clie nt e n tea m. Zo o ntwikkel je in korte tijd een brede erva riti Q.

Wie zoe ken wij?

McKinse y LOckt veclziJ d igc e n ni cllwsg ie rigc te amspders

Training op maat. BiJ tvkYill . ey volg j-: een tra inin<.: 路 路

die niet aileen uitblinken in hun st udie , maa r daa rnaast ook

prugramm;l dat

insl'ee lt op je sp ec ifiekr .' ludi e-

inspirerende, sre rke pe rsoonliikh cdc n zljn, Mense n die er

ac hte rgw nll. Sall1en met and e l'e Fel lows doo r\ uup je

plezier in hebben om in tea mve rband prob le men uit e lbar

versch dlende interne trainingen e n kunje, aflull1kelijk

te rafelen en creati eve up loss ingen te ontw ikkelen,

va n jc vllllropleiding, een externe MBA -op le idin g aan Wi! je meer wete n o ve r h e t Fe lluws- programma, vraag

lNSEAD volgen.

d,m onze brochure aa n bij : Karin de Kip of Clara Vrielink, lntcnsicvc coaching. V~Il1~lf de eerste dag heh jc ,lis Fellow

McKinsey & Comp,my, Amsrci )44, 1017 AS Amsrerdam,

in je team ten volwaardige ro l met di rec te inbreng e n

tel.: 020-5513700, E-ma il: AM-Recruiring@iVIcKinsey.com.

McKinsey&Company

Juist als ik wat loop te mijmeren over de column voor ROSTRA cheltje is absoiuUI onvoldoende om er een aangename tempeen over de onvermijdelijke deadline, die akelig dichtbij komt, ratuur te krijge:l Vandaar dat aile studenten meestal met loop ik op het vliegveld van (bont)m antels en jassen aan de Budapest een coli ega van de colleges volgden. Aileen het faculteit tegen het lijf. De FEE grote kopieerapparaat liep lekker spreidt kennelijk haar vleugels warm. Wegens gebrek aan finanuit. Mocht je dus denken dat de ciele middelen om boeken aan te ,,'..; '-.~ faculteit aileen in Amsterdam en schaffen voor de studenten, werd omgeving actief is, dan vergis je de meeste literatuur gekopieerd . je. Er zijn vele activiteiten elders.

Door dit soort belevenissen waarMet een zekere zendingsdrang deer je des te meer je dragen heel wat collega's hun Amsterdamse werkplek waar kennis uit. Zoiets verhoogt de a"es beschikbaar is. ledere werkvreugde. docent en student zou zo' n De gastcolleges, die ikzelf regelmaand mee moeten maken. matig in Budapest geef, vormen daar een voorbeeld van. Mijn Wat de machtsstructuren betreft externe staat van dienst in de lijken wij juist de weg terug te afgelopen tijd mag er wezen: bewandelen. Onder de nieuw driemaal naar Azerbaijan, tweeingevoerde MUB wordt de macht maal naar de Ukraine en zelfs de van de decaan tot bovendemoworkshops in Oostduinkerke in cratische proporties verheven . Wij Belgie mogen tot de internatiokrijgen nu, net als in de nale activiteiten gerekend worOosteuropese situatie een almachtige decaan. De student den. ~ Omdat iedereen op weg is van ~ wordt behoorlijk de mond vandaag naar morgen, letterlijk ~ gesnoerd. Ais faculteit hebben we of figuurlijk, worden bijna auto- ~ vaak geprofiteerd van de positie~ matisch situaties en momenten 2 ve inbreng van studenten, bijvoorbeeld in de faculteitsraad. De vergeleken. Zo merk je dan dat JAN WESSELING de universiteiten in Hongarije zich studenten waren betrokken bij de behoorlijk hebben opgetrokken aan ons westerse peil. De faculteit en voelden zich voor een aantal zaken verantwoordebeschikbare middelen zijn daar wat minder, het geklaag is wat lijk. In de nieuwe situatie verlang je echt weer terug naar die meer, maar medelijden hoef je niet met ze te hebben . Ze red"goede oude tijd". Maar we moeten nu eenmaal vooruit: op den het weI. weg naar morgen.

Hopelijk kan, nee sterker nog, moet een mooie creatieve vorm Maar als je een maand in Baku doorbrengt, de hoofdstad van gevonden worden om studenten actief bij het hele proces aan Azerbaijan, om er nieuwe door ons ontwikkelde masterprode faculteit te blijven betrekken . gramma's op te starten en te doceren, dan begrijp je dat hun mogelijkheden in de nabije toekomst nog in geen velden of Als uit dit stuk enige zorg spreekt, moet ik misschien voorwegen onze mogelijkheden van" gisteren" kunnen benadezichtiger in mijn bewoordingen zijn . Wat ik wil zeggen: alles is ren. In Amsterdam sleep ik meestal mijn laptop mee naar de relatief, noem het maar een relativiteitstheorie. De Volkskrant co"egezaal en met behulp van een beamer projecteer ik de maakt er anders waarschijnlijk meteen weer een zorgelijkgedachtekronkels die ik wil overbrengen . In Baku bediende ik heidsverklaring van en voor je het weet maken de roddelme met meer eenvoudige hulpmiddelen. Het stapeltje kleubladen er een overlijdensakte van. rensheets, dat ik bij de repro had laten maken, lOuden eenzelfde effect moeten hebben. Dankzij ens project was er een Ik sluit maar met de spreuk van Sonja Barend: "voor vandaag overheadprojector. Maar op het college bleek het inpandige lekker slapen en morgen gelOnd weer op."

II) zaaltje met slechts een stopcontact, meestal lOnder stroom te zitten . Zoiets betekent dat er behoorlijk ge'improviseerd moet Jon \/Vesseling wordenl Koud was het ook in de zalen . Een enkel radiatorka Universitair docent BIK aan de FEE

Opweg naar morgen '.

MEl J99R

3

REDACTIONEEL

ROSTRA ECONOMI CA MEl

1998 jAARGANG

43

NR.225

Er zijn verscheidene hoogleraren aan de Faculteit der Economische wetenschappen en Econometrie (FEE) die heel wat in hun mars hebben. Een Nobelprijs in de economie voor de UvA ligt misschien nog niet binnen handbereik, je zou toch echter op zijn minst verwachten dat de UvA intern haar 'heiden' eert. Wat gebeurt er echter tot menigeens stomme verbazing: Anton Dreesmann siert de ontvangsthal van het E-gebouw. Ais een ware mentor kijkt hij neer op de passerende studenten en hoogleraren. De faculteit houdt hierdoor indirect het clichebeeld in stand dat er al bestaat over economen: het zijn entrepreneurs, wiens voornaamste doel het in het leven is om snel geld te verdienen. De redactie van de Rostra wil daarom unaniem een dringend verzoek uitbrengen aan het bestuur van de FEE: Het plaatsen van borstbeelden op ware grootte in de ontvangsthal van het Egebouw van bijvoorbeeld Arnold Heertje, Arnoud Boot, Wout Buitelaar, Henriette Maassen van den Brink, en van iedereen, die hoe financieel onaantrekkelijk hij of zij ook is, een duidelijke bijdrage heeft geleverd aan de economische wetenschap zoals die wordt uitgeoefend binnen de FEE . Het is te belachelijk voor woorden, dat de studenten aan de FEE hun eigen ontvangsthal niet in kunnen, omdat er een feestje wordt gegeven ter ere van een instituut, waar zij waarschijnlijk nauwelijks mee te maken zullen krijgen. Het gaat ons zeker niet om de persoon Anton Dreesmann, maar om het feit dat er wei eens vergeten kon worden dat een un iversiteit geen cursuscentrum is voor een aantal grote multinationals, maar een plaats waar wetenschap wordt beoefend .

Paul Rosenmuller heeft veel zetels binnen weten te halen bij de afgelopen kamerverkiezingen . Hieruit blijkt eens te meer dat het voor veel mensen steeds belangrijker wordt dat er 'groen' wordt nagedacht over een aantal aandachtspunten.

Bedrijven laat dit natuurlijk ook niet onbewogen, en zij doen er dan ook alles aan om ervoor te zorgen dat het publiek een 'groene' indruk van hen behoudt of krijgt. In deze Rostra wordt aandacht besteed aan de manier waarop bedrijven met betrekking tot dit onderwerp hun standpunten proberen duidelijk te maken op het internet in het coverartikel surfen op de groene golven . Verder wordt er ingegaan op alternatieve vormen van personen- en goederentransport, die het milieu minder belasten, maar daardoor niet noodzakelijkerwijs meer hoeven te kosten dan de huidige vormen van transport.

Zijn de huidige econornische De eeonomie houdt zieh bezig met mensen, zeer veel wensen en kunnen deze vervullen economisehe theorie is voor honderd proeenr steeds meer eeonomen en dan met name eec /I

Reineke Poll

De rna

De eapaeiteit van ons huidige verkeers- en vervoerssysteem komt in zieht van het wegennet stuit op groot verzet, maar verdere filevorming verl l waardoor werkgelegenheid en welvaart zullen dalen. Om de leefbaa . wordt het openbaar vervoer en het intermodale vervoer gestimuleerd. DE zullen de toekomstige verkeersgl

prof A./.J.A-

Surfen op de groene golven~ Het milieu heeft een steeds grotere aandac bedrijf communieeren? Ans Kolk wijst op d hierdoor ook voor het onderwijs mogelijkhE stap op weg naar integratie van het internE Ans Kolk

EN VERDER ...

Column: Opweg naar morgen

3

Jan Wesselin g

Redactioneel

4

Pieken & Dalen

5

Het midden- en kleinbedrijf Containerbegrip of bruikbaar concept?

8

Bernard van den Berg

Facts & Figures

10

Arthur Schram

Goederentransport in l\Iederland Weg van de Snelweg

16

Pe ter Leijgraaff

Deze uitgave van de Rostra is zo groen als gras. Laat hem daarom niet slingeren in het Vondelpark, want je zult hem nooit meer terugzien.

De Redactie

4

ROSTRA I,CONO M ICA

VOORPAGINA

PIEKEN 8r DALEN

MARIJ E BLO EMER

.... orieen niet meer van deze tijd? on

acht of ze man, vrouw, jong of oud zijn. Deze mensen hebben ze over middelen beschikken, beperkte middelen weliswaar. De '[ sekseneutraal". Dit is de stelling van veel economen. Toch zijn er )nomen uit de feministische hoek, die met tegenargumenten komen.

'Igneettrein, de file voorbij !

. of is inmiddels overschreden . Uitbreiding Imindert de efficientie van onze economie, rheid en de bereikbaarheid te bevorderen ~ effecten hiervan zijn echter minimaal en roei niet verantwoord kunnen afwikkelen .

1. van der Hoorn & Martin van Overbeeke

?8edrijven en milieu op Internet ht van het management van bedrijven. Hoe moet je deze aandacht als Ie steeds grotere rol die het internet hierbij speelt. Dit medium biedt ~den om het milieubewustzijn van bedrijven te toetsen. Een volgende ~t in het onderwijs?

Voor het eerst sinds tientallen jaren heeft het Gemeentevervoerbedrijf een minimale winst geboekt. ~ De directie verwacht dat de accountant voor het eerst sinds 1986 weer goedkeuring aan de jaarrekening wil geven. Het opmerkelijke was dat voor 1997 nog een verlies van 8 miljoen was begroot. Het verschil van de werkelijke winst van twintigduizend gulden en het begrote verlies van 8 miljoen is volgens de directie te verklaren door een forse kostenbesparing en extra inkomsten door onder meer een afname van zwartrijden in de metro. De winst is met name te danken aan de extra nevenactiviteiten, zoals reclame, werk voor derden en extra commercieel vervoer. Directeur A. Testa hoopt dat de winst een structureel verschijnsel zal worden, maar een grote belemmering is vol gens hem een te starre houding van de ondernemingsraad en vakbond. Deze houding staat een structurele sanering van het bedrijf in de weg. Uit de concept-begroting van het GVB bleek al in mei dat het bedrijf voor het komende jaar een kleine winst van tweehonderdduizend gulden zou boeken. De ondernemingsraad reageerde hierop fel, omdat de directie meevallers het resultaat ten goede heeft laten komen in plaats van het voorzieningenniveau. Ais voorbeeld werd genoemd de inkrimping van lijn 6. De heer Testa heeft laten wet en het hier niet mee eens te zijn en dat er voor komend jaar voldoende gei'nvesteerd zal worden in verschillende projecten.

Z

-

Bron: Parool, 7 mei 1998

De invloed van studenten is groter dan je denkt!

22

Sanna Keljzers

Het zware studentenleven

24

Mark Schilstra

Seta pagina

27

Associaties

28

Facnieuws

31

Roetersstraat 11

35

-

De nieuwe koploper omtrent de omstreden optieregelingen is de verzekeraar Aegon. De vier bestuurders van dit bedrijf kregen vorig jaar in totaal 200.000 opties ter waarde van 24,7 miljoen gulden in handen. Met de 550.000 opties uit de afgelopen jaren erbij hebben zij inmiddels naar schatting 145 miljoen te goed. Aegon heeft hiermee de koppositie van Philips overgenomen.

De zes bestuurders van Philips kregen vorig jaar ter waarde van 5,8 miljoen aan opties uitgekeerd. Oat is vier ton minder dan bij Aegon. Aegon zelf vindt de beloning niet overdreven. Wat zo zeggen zij: flOp het moment van strekking zijn de opties niets waard en moet je er zelfs belasting over beta len. Pas als de beleggers het bedrijf hoger waarderen, wordt er geprofiteerd." Niet aileen de Aegon-en Philipsbestuurders vallen in de prijzen. Ook de top van lNG, Ahold en Unilever kunnen rekenen op een leuke tegemoetkoming voor hun diensten.

Bron: Volkskrant, 25 april 1998

MEl 1998

5

Zijn de huidige economische theorieen

nog van deze tijd?

Van 2 tot en met 5 juni wordt aan onze economische faculteit de groots opgezette internationale conferentie 'Out of the Margin2 / IAFFE Conference 1998, Feminist approaches to economics' georganiseerd . Het is inmiddels vijf jaren geleden dot de eerste conferentie over feministische economi~ ,rlaatsvond.. ~:n uiteenzetting van de stand van zaken en een interview met een van de .Inltlotiefneemsters: Edith Kuiper (Ieerstoel Vergelijkende Bevolkings- en Emanclpatleeconomie).

menrarie hi ervoo r is her feir dar de v rouwen nog sreeds her lee uwe ndeel van de onbetaalde al'beid ve rri chren ee n gevolg is van de manier waarop ome maa rschappij is ingerichr. Dir kan de eco nomi sche rheorie ni er kwalijk worden genomen. Zoals ook nier uit de cconomisch e th eo ri e is af re leiden dar juist vrouwen her onberaa lde werk

dee! van de onbetaa lde arbeid voor hun

REINEKE POLL

rckenin g en rn 3n nen her groorsrc dccl van de beraa lde arbeid . Vo lge ns Bruyn-Hlindt

He r is nog gee n 5 jaren geleden dat er ce n

moe ren doen in plaars va n mann en .

Hc[zclfdc ge ldr voor tal va n andere maatschappelijke problemen .

is de economische rheori e ind erdaad sekse-

leve ndige discllssie plaarsvond in her NRC

nellrraal wa nnee r in de boeken evc nveel

H andelsblad (Ussen econom en over her wel

aand acht wo rdt geschonken dan hetaald e

De eersre inrcrnationale con ferenti e over sekse en economic ligr nu vijf jaren achter

of nier seksenellrraal zijn va n de economi -

als aan ollberaa lde arbeid. Dir is niet het

sc he werenschap. De aallleiding va n dele

geval. De oo rzaa k li gr in her feir dat eco-

di se ussie

Rolf

nomen graag aU es Illet<: n in geld. Toch zou

Sehondorf, geschreven naar aanl eidin g van

het probleem va n de onge lijke maarschap-

een aa nkondiging van de incern ati onale

men d ie de economische rh eo ri e als sekse-

peliJke posiri es van vro uINcn nier opgelosr

co nferenrie over sekse en econ om ic. Rolf

neurraa l zien en femini sri sch eco no men, al

zijn wa nn ee r de onberaalde arbeid ZOli

Scholldorf bc[()ogr dar de eeo nomische

krij gen de laarsren sreeds mcer aandachr.

worden opge nomen in de Illaa rsraf voo r

rheor ie honderd procenr seksenclirraal is (

Naa r aa nleiding hiervan een inrerview mer

het natio nale inkomen . Oo k de srelling dar

NRC, 18 jllni 1992). De economi c houdr

Edirh Kuip er, een vall de twee iniriarief-

mensc n vrij zijn in hu n riJdsbesreding is volgens Bruyn-Hu ndr onjuisr. De indivi-

neemsrers van 'Our of rhe

was

cen

artikel va n

zieh bezig mer mensen , ongeachr of zc

ons en nu staan we aan de voo ravond van de rweede conferentie. Er is nog sreeds een gwre scheiding russen mainsrrc:1 m-econo-

Margin I ' .

Kuip er zir revens in de organi sa ri e van ' Our

man, vro uw, jong of oud zij n. Dae me n-

dllele vrijheid om te kieze n rllssen beraald

se n hebbcn zeer' veel wensen en kunnen

of rh e Margin2'. Kuiper, AIO bij de lee r-

en onberaald werk is minder groor dan de

deze ve rvull en omdat ze over' middelen

s(Oe l

meestc mensen den ken. Voo r veel mensen

beschikken, beperkre middel en weliswaa r.

Bij midd elen moct er nicr ail ee n gcdac hr

is het nog steeds vanze lfs prekend dar bij her luijge n va n kind eren de vrou w her

wo rd en aan ge ld, maar

Vergelrjkende

Bevo lki ngs-

en

Emanc ipatie-ccon omie, onrm oerre tiJd ens haa r srudi e AIO Jolande Sap,

IlU

we rkzaam

bij her Mini sreri e van Soc ia Ie La ken.

bij voOl"beeld

groorsre gedeelre va n de o nberaa ldt" arbeid

aan rij d . Volge ns Schondorf 7.ijn er v r-

T ijdens hun gezalllenlijke srudi e stuirren ze

voor haa r rekenin g ncc mr, rcrw ijl de man

schillende beh oefren , maJ r houdr de cco-

op srceds me

full -ri me hlij fr we rken en af en toe eens

IJass ieke rheori e, In 1990 namen ze her

00 1<

T

beperkin gen van de neo-

nomische rheo rie zich niel mer de inhoud

meehclpt. Dc vrou w hcc路fl minder keuze-

va n di e hehoefren bezig. fe n felle rea ri c

initi ati ef tor een driedaags congres over

vrijheid dan de man. Wan n<.: cr zij onder

kwa m hi erop vall de onlangs ()ve rl eden

s 路路ksc en eco nomie. Het doe! van deze eer-

doclfdc voorwaarden voo r oeraaldc arbeid

Marga I3ruyn-Hundt. Zij onckrac hrre dt"

zal kiezen als de man da n wordt her stich-

srelling dar tijd in de economisch e rheo ri e

ten van cen gain we i erg moe ilijk. Een

sre co nFe rerni e was her kri risch onderzocke n en ve r'bredcn van her eco nomi sche den ken va nuir een feminisrisch perspec ri ef.

evell belangrijk is als geld. Tot in de jarel1

aantal vrage n waar economen l ieh volgens

zesrig ging de belangrijkste stromin g in de eco llornische rh eo rie erva n uit dar rn ensen

J3ruyn-Hundt (NRC, 8 juli 1992) meer

hUll riJd moesrell verdelen russen bera ald werk en vrij e rijd . Pas larer we rd <::r reke-

waa rde IKeft de o nbera<l lde arheid, hoc kan

nin g mee geho uden dar ook onbc raa ld

nen- en vrollwenberoe pen en waarom ver-

werk moet wo rd en mcegerekelld en dat de

richren veel mind er vro uwen beraalde

schaarse rijd moer worden verd eeld over

rerni e was om een dag over femi nistische

arbeid dan mann en. Rolf Sc hbndorf sloor

econo mie in Nederland re orga nise ren.

Her bleek dar er in Nederland vrij weinig

mee bC7.i g moeren houden zijn : Welke her dat cr cen stcrke schcidlJ1g is van man-

her beraa l.de werk, vrije tijd en hllishoud e-

deze discussie mer de opm erking dar hij

lijk werk in plaars van aileen vrije tijd en

nog sreeds vindt dar de economische

beraald wu k. Vrouwen nemen her groo rsrc

we renschap sekse neurraa l is. Zijn argu-

6

Kuiper : " Over her geheel ge nomen blij kt da r all es wa r mer vwuwen re maken heefr in de cco nornischc rhcorie nadr de Illargcs IS

ged uwd en re weinig aandachr krij gr. D e

oo rspro nktlijke opzer van de eersre con fe-

mensen mee bezig waren , dus ginge n we buiren de grenze n kijken. D at was een

ROSTRA ECO N() MI CA

sc hor in d e roos. Her bleek dar er wereld-

geven d ar d e FENN d e vCt'l'ni g ing is die dit

wijd

soort di scussies op gang brengt en rred e n

weh ved

mcnse n aeri e f Illee bezig

waren. Om die dag toch te kunn en orga ni-

wc ook Ill ec r naar buite n".

se ren hebbe n we bcs loren OIll cr ee n in re rnarionalc eonfe re nri e van re Illaken. H er

Kuip er: "Her is !eul< om rc 7. ien dat met

werd vecl grocer dan we ooir ued achr had-

name in verkiezingsrijd de diseussic ove r

d e n". De eonferenr ie 'Out of the Marginl'

dit soo rt ond e rwe rpen , zoa ls deeltiJdar-

duurd e uitcind e lij k cli-ie dagen en ongeveer

beid, kostcn va n d e zorg, de vergrij z ing, de

250 wete nsehappers ui r de he le wereld

hele verand e ring di e g:l :mde is binne n de

hebbcn e r aan deelgen omen. Deze co nfe-

verhoudingcn binncn h er gezin en veel

rentie dro eg be langrijk bij aan d e srarr van

Maar oak daar buite n: Ho e cOIllb in cer je

belangrijke onrwikleling was d e opriehring

carriere mer kind ercn, zo rg, o f met ce ll

van he r inrernarionaal nerwe rk va n femi-

zie ke moeder of vad er. Het zij n a llemaal

nisti sc he eco nOIll cn (IAFFE). Kuiper: "Tn

vraagsrukken die nu tach

de argclop en vijf jare n is er vee! gcbeurd.

komen rc sraan. Zo wordt er op vrijdag 5

H e t inrcrnarionaal nc(wcrk van fc mini sri-

juni in het d ee I 'T he Dutc h Deba tes' ingc-

sc hc ceonome n is sterk gegroeid, we zitte n

gaan op d e srellin g van Chicago-eco nom en

aan de GOO !eden. Teve ns is er ce n vak-

dat kinderopvang voor iedereen in effi cient

11 u

heel

tijdsch ri fr

nie uw

o nd erzoeksveld.

m ee r aandachr krijg t dan vijf jaar geled e n.

Een

c ..:n

opge rich t:

' Femin isr

op de agenda

Economics'. Dir is hcoordeeld als her bes te

bcliehr

andere

Jann e ke

ni eu",e rijd sehrift van de afgclopen drie

Plamenga en Susa n van Ve lzen.

Dir n aa r

jaar. Het is ce n wetensehappcl ijk tijd-

aanleiding van de Zweedse emancipatie-

schrifr, maar dat ondcrwerp en aa npakt di e

strateg ie. D eze strateg ic werd nee rge haald

do o r?,aa ns in de economische wetenschap

door Sh erw in Rosen, die sreld e dar de stra-

niet zo aa n de orde ges teld worden. Het

tegie neerkwam op ee n grote mate va n eco-

Fe minist

Economics

c twork in

d oo r

ond e r

the

nomische in efficiemi e. De femini sti \c he

N etherlall.d s (FENN ) is ontstaan uit ee n

reac tie hie rop was vc'ronrwaardigd. H er is

g roc p Nederl a nd sc d ecln c mc rs va n her eer-

e rg belan"rijk

src cong res. Het F ENN bes taat nu uit zo' n

waal'in kinderopva ng ee n be langrijk i[': 111

70 m ense n. H e t is bcgonne n met cen

ward t tijd e ns d e kabincts form a tie, dat

groep va kgcnoten dar elbar kenr en dat

feminisris ch econom e n een dllidelijk

g roeir dan lang/aarn aa n. 1'v1ct her dee!

woord h cbben tege n deze ste llin gname".

in deze verkiezing -_ tijd,

\-vc:l'[-

'The Dutch D ebates', een oll.derd eel va n d e aa nkornende confere nti e, willen we aan-

EDITH KUIPER, EEN VAN DE INITIATIEFNEEMSTERS VAN OUT OF THE MARGIN2

en dus ongewe nsr is. Dit onderwe rp wordt

ongcveer twee Illaal zo groOt word e n als de vorigc confe rentie. Er wo rd en zo' n 350 deelll.cmers

uit

35

land e n

verwacht.

Kuipe r: "Dc im et van d e vorige confe rentie was voorn<1 mclijk kritisch in d e ricluing van de eco nomische were llsch a p. We z ijn flU

vijf jaren verder, nu vinden we dar de

fe ministische economie z ich dusdani g mo c: t hebben onrvvikkeld dar feminisrisc h 'COllo me n duidelijk m el' een ni euwe [heoric vo rIll in g moeten kllnne n komen".

Ii: nslotte op

de vraag of 7.<: als femini s tisc h

eco nomen in ee n bepaald hoekje worden gcdrukr reagee rr Edith Kuiper: "Wannee r

D e 'Out of [he Margin2' co nferentic ta l

je m er ee n ni euw onder7.oeksve ld komt, ben je altijd met een klein clubje. Daar

'The Dutch Debates' Op vrijdag 5 jun i vindt in het kader van deze conferentie 'The Dutch Debates ' plaats, Het bestuur van de stichting 'Out of the Margin' en de FENN wi llen met de 'Dutch Debates' aansluiten bij de herdenking van de Nationale Tentoonstelli ng Vrouwenarbeid 1998. Dit wil het bestuur van 'Out of the Margin' doen door aan de ene kant de vraagstell ingen en resultaten van de 'Out of the Margin2' conferentie te vertalen naar de Nederlandse situatie en aan de andere kant vragen, kennis en ervaring uit de Nederlandse praktijk voor te leggen aan het aanwezige internationale gezelschap van feministische economen . De dag zal geopend worden met een probleemstellende discussie tussen weten schappers. De parallelsessies geven ru imte voor het verder uitwerken van di lemma 's en controverses in discussies tussen wetenschappers, beleidsmakers , bedrijfsleven, vakbonden en vertegenwoordigers van NGO's. Het slotdebat zal gaan over femi nistische strategieen voor een optimale 'productie van zorg ' in de 21 e eeuw. ( De toega ng tot de Dutch Debates is f50,-. Voor studenten en leden van de FENN is de toegang f40,-. Opgeven bij; Stichting Brekend Vaatwerk. Tel. 020-6247743).

Tevens zal er op donderdagavond 4 juni in de Balie een discussie-avond plaatsvinden .

Deze avond is getiteld: 'Feminist Perspectives on Global isation ' met onder andere Prof. dr Lourdes Beneria (Cornell University, USA) en Ms Nolien Heyzer (Dir. UNIFEM, USA). Deze avond is ook voor iedereen toegankelijk

MEl 1')<),

daal- hoe f je jc nier voor rc gcncre n, als er maar een behoorlijke groe i in zit en dat sreeds meer mense n vind cn da t er wei war in

zit, dan is dar een gocde zaak. Er is

naruurlij k alr ijd een risieo dat je

in de

marge wordr geplaatsr. Wij villde n het bebngrijk d ar de disc uss ic wordr ope ngchoudcn. OIll d eze reden is 11er heel belangrijk o m er aandKhr aan (e besreden dat mense n, zoals Ri ck va n der Ploeg een wi hebben in dezc eonfe re ntie e n dar je h et gesprek aangaat met grote inrcrnationale insti turies".

[J

Lireraruur Sc ho ndo rt, R. !CCO IlO (m lv) ie. NRC Iftl/ide/.sb/f/d, I R jllni 1992. fl myn -H u nd t, M . Economi c nogen t o nbetaald wcrk en is dus gec nszin s scbe- Ilelltraal. N Ne'

/-!(lIIdeLsblfld. 8 ju li 19 92.

7

Het midden- en kleinbedrijf 'Containerbegrip of bruikbaar concept? dat de meesre werkgelegen heid te vinden is in de detailhandel, de zakelijke diensrverlening en de horeca. In het middenbedrijf zijn de indusrri e, de groor- en tussenhandel en de bouw voor wat berreft de werkgelege nheid het meest dominant.

Nog geen drie decennia geleden speelden gezinnen in de intieme huiskamersfeer '5 avonds no een lange werkdag vaak een familiespel, zoals monopolie .

Dit spel was tussen 9.00 uur en 18.00 uur gekocht bij een detailhandel in het buurtwinkelcentrum. Ais er tegenwoordig familiespellen worden gespeeld dan zijn ze meestal een analogie op een televisieprogramma. Triviant, in deze tijd van het jaor gedomineerd door de voetbalsport, staat hoog in de top tien van favorieten. Tijdens dit spel zou de volgende vraag gesteld kunnen worden : "Wie is de grootste werkgever van Nederland?" Het antwoord dot iedere econoom op zal dreunen is het midden- en kleinbedrijf (MKB) . Wat goat er nu eigenlijk schuil achter de wereld die MKB heel?

BERNARD VAN DEN BERG Her CBS legr bij een analyse va n de werkgelegenheid de grens russen kJein- en middenbedrijf en midden- en groorbedrijf bij res pec rievelijk rien en honderd werknemers.

In 1996 waren er ci rca 2,3 miljoen personen in her MKB werkzaam die samen 1.995,9 arbeidsjaren maakren. Bij de overheid en de overheidsbedrijven waren ook lO'n 2,3 miljoen mensen werkzaam. Deze maakren echrer minder arbeidsjaren, namelijk 1.887,0 arbeidsjaren. In het groorbedrijf waren deze aanrallen respectievelijk

veel. Her is inreressanrer om onderscheid re maken russen verschi ll ende secroren.

In her groorbedrijf zijn de meesre mensen we rkzaam in de industrie en de zake.lijke diensrverlening. Her MKB laar een veel

Op 1 janllari 1997 waren er in Nederland 641 dllizend bedrijven acrief. Hiervan hoort 91 procent tot het kleinbedrijf, acht procenr tor her middenbedrijf en slechrs een procenr tor her groorbedrijf. Bij her grootbedrijf is het aantal bedrijven in de indusuie en in de flnanciele en zakelijke

grotere spreiding zien. In absolute zin winr her gworbedrijf 11er qua werkge legenheid in personen van her MKB in de indusrrie,

diensrverlening het groom. Bij het middenbedrijf is de indllmie koploper. Het kleinbedrijf heeft naas r veel bedrij ve n in de

transport en commllnicatie en zakelijke dienstverlening. H er aandeel van her MKB in her toraal vel'schilr behoorlijk als we kij ken naar de verschillende secroren. In de repararie is 95 procenr van de mensen werkzaam in het MKB, terwij l dit in de za-

flnanciele en zake lijke diensrveriening veel bedrijven in de derailhandel.

aantal (x 1.000)

kleinbednll

I ,ndustne

I I

__

MKB

midden-bedritf

119.1

272.1

I

mldden-bednjf

391 .2

bouw

101 .5

groot- en tussenhBndel

126,21

179.9

detailhandel

253,2

101.5

horeca

159.6

54.5

214.1

53,3

41,0

94.3

repa,atie

-

r

~-~~~. zakehtke dienstver1ening

186.6

153.3

89.3

71.7

1.142.1

1. 148.4

overige dienslver1ening

lOt.al

102.1

24

17

8

15

12

: .: I

16

13

354,6 1

9

15

11

22

14 1

t-5=_ 339,8

I

5 4

5_ L

9 1

-

16

8 1 100

wens en her llirgroeien van een hobby zijn bel angri jke motieven. Hierdoor wordt het karakter van een MKB-onderneming vaak bepaa ld. Er wordt hard gewcrkt.

Sysremarisch werken ombeerr vaal<, omdat men geneigd is impulsief re handelen. De ondernemer is vaal< erg gericht op zijn product. Hij is rrors op z'n bedrijf. Strategische discllss ies over omgevingsfactoren , ecollomische onrwikkelingen of over scl10l ing van zijn personee! zal hij nier snel voe ren en afservere n als veel gepraar en weinig wol.

-1

5

DE WERKGELEGENHEID BINNEN HET MKB NAAR GROOTTEKLASSE EN SECTOR, 1996

8

Belangrijke kenmerken va n het M KB worden gevo rmd door de motieven van starrende ondernemers. Onafhankelijkheid, de vrijheid om je eigen werkzaamheden re kunnen kiezen, de llirdaging, familietradirie, het in vervll il ing gaan van een ollde

M~

10

172,3 1

53,5

Menraliteit

kelijke dienstverlening 39 procenr is.

Binnen het MKB is de werkgelegenheid ongeveer gelijk verdeeld over het klein- en middenbedrijf. In her kleinbedrijf zien we

1,8 mi lj oen personen en 1. 543,8 arbeidsjaar. Dergelijke getallen zeggen niet al te

sector

Bedrijven

13

81 100 r

7

~z 7

,00

I ::;

j

Rllwweg is her mogelijk om een aanta! globale srerke en zwakke punren van her MKB weer re geven. Her is belangrijk om op re merken dar deze pumen per sector van meer of minder beteken is kunnen zijn .

De sterke punren zijn morivatie en slag-

ROSTRA ECONOMI CA

vaardigheid . H er managemenr, eigend o lll

Beleid

bureaus en MKB -e rs worden gesrim uleerd

en uirvoere nd e arbeid gaan m ces ral samen

sa men re we rken. D ir naar aan leid ing van

in een persoon. Er is veela l sprake van per-

Her MKB krijgr aandacht. Dankzij de

her droommod el van he t Amerikaanse

soo nlijk e rclaries. Daarom is d e morivarie

lobby voor het MKB door lobby-organisa-

innovati eparadijs Si li co n Valley.

vaak groor.

kennen

ries als MKB N ede rland e.d. zal ee n eco-

Hi erbi j zijn cl e maalregelcn vaa k dllscl anig

mees ral ce n snelle besluir vorm in g a ls

noom direct roepen dar he r MKB de

absrra cr dar ze voor veel MKB-ers in de rra-

gevo lg va n o nafh anke lijkh eiJ , de ahvezig-

groorsre werkgever van N ede rland is. In

ditionel e scerOl'en concreer weinig bieden .

heid van complexe commllnicariesrruc[U -

poliriek Den Haag horen we rcgc lm at ig

Soms wcrken de maarregelen zelf~ aver-

rcn en hcr ombreke n van formele procedu-

d ezel fd e gellliden . Her minisrerie van

echrs.

res . Een derde sre rke pum is dar klein e

Economische Zaken bes reedr veel aan-

Winkelsluiringsrijdenwer stuir op vecl ide-

bedrijven vaak goed op resrmarkren van

dachr aa n her MKB. Her gaar hie r voorna-

o logische weersrand. Los daarvan is her

Kleine bedrijven

De

d e reg llicri ng

van

de

beperkre omvang kunnen opereren.

onmiskc nba ar dar deze beleidswijziging

Belangrij ke zwak ke pumen van her

eno rm e problemen e n co ncllrre nrien a-

MKB zijn her lage scholingsniveau.

delen re n aanlic n va n her groo tbedrijf

voo r veel kJ eine rradirionele deraillisren

N aasr her hoge scholingsniveau van veel srarrers in d e zakel ijke en fin a ncicl e diensrve rl e nin g, is in de a nde re secro ren sprake van een relarief laag scholin gsniveau. Dir Icidr vaal< (Or een gebrek aan

De lobby van het MKB heeft op de UvA kennelijk geen invloed

oplevcr r.

H et MKB omvat veel. In die zin is her een conraine rbegrip in de caregorie flexibili se ring, g lobalisering en dllu r-

kennis van rec hnische mogel ijkh eden,

zaa mheid. Dar wil echter nier zegge n

markren

dar he r cen lege huls is. Bij concrer ise-

en

overheidsrege lin gen.

rin g van beleidsvoorsrellen is her nood-

Eenzijdi ge ge richrheid op vakm anschap leidr vaal< ro r een beperkre exrerne orienra-

melijk om algem e ne maarrege len die (Ot

zake lijk om afs rand te doen van her begrip

rie en commercie\e gerichrheid. Door rijd -

doel hebben m eer werk re sc heppen door

MKB e n gewoo n te srell en waa r het op

gebrek komr de ondernemer vaak nauwe-

de ruimre voor onderne merschap in het

sraa t. Concreer benoemen om welke secro r

li jks roe aa n her vooruirlopen op organisa -

aige meen en die v~~r srarte rs en doorsrar-

of om weJk dee l van de beroeps bevo lkin g

rorisc he problemen e n her onrwikkelen

rers in her bijzonder re vergroten. Her gaat

her gaat. Dir voorkomt onnodige spraak-

van ee n efficieme o rga ni sa ries rruc[Uur en

o m fi scale maarregclen zeals bijvoorbeeld

verwarring en discussies die zewel all es als

organisatiemethoden. In her MKB is vaal<.

de ve rhogi ng va n de invesrcringsaftrek en

nlers omvarren.

sprake

producrie.

de verhogin g van de ondergre ns van de

Inh erenr hieraan zijn de kostenn adelen die

BTW-vrij srellin g. Ve rmind e ring van de

Aan een aa nral Nederlandse universireiren

o nrsraan door minder specialisa ri e, lage re

regel dru k. H ierbij ku nnen we denken aan

is ee n lee rsroel ren behoeve van her M KB.

bezerrin gsg raad

van

kleinschalige

de moderni sering van de Ves ri gingswe r en

D e FEE moet ee n dergelijke leersroel Ont-

inkoopkosren en hogere kosren van di srri -

van

machin es,

hoge re

de

de

bere n . D e lobby va n he r MKB heefr op de

butie e n m arkrbewerkin g. fen MKB-er is

Winkelslui ri ngstijdenwer.

Maarregel en

UvA kennelijk gee n in vloed. Zou dir re

vaak e rg kwetsbaar en is mindel' in staar (Or

rond arbeid zea ls de Wigverkleining en fis-

maken hebben mer een desinre resse va n

het spreid en va n risico's dan her grootbe-

cale

her leerlingwezen.

VvA-stu denten voo r h er MKB, we ren -

d rijf. Door deze grorere kwcrsbaarh eid zijn

Proj ecten rond financiering als technosrar-

schappers die het MKB als ee n laos

kleinere bedrijven vaak moeilijker in sraa r

dereguler ing

facilirciren

in

van

re I's. H e r srim ule rcn van de kwaliteit van

onwe rkbaar conrainerbegrip karakreriseren

om financiele middelen re ver kr ijge n.

o ndern e me rsch ap e n de bundeli ng van

of de polirieke rraditie di e grore invloed

D aa rn aast is er minder ruimre v~~ r finan-

krachren ren behoeve va n innova ties door

heeft gehad op deze univers irei t en haar

cierin g van investeringen uir ingehouden

middel van all e rl ei alli a nri es russe n kennis-

srraregische keuzen b6nvloed)

wins ren.

cenrra waarin universireiren, onderzoeks-

KLEINE TRADITIONELE DETAILLISTEN ZlJN NIH ALLEMAAL EVEN GELUKKIG MET DE DEREGULERING VAN DE WINKELSLUITINGSTIJDENWET.

MEl 191)H

9

FactS & Figures Arthur Schram is bestuurslid van CREED en sinds kort hoogleraar in de Experimentele Economie. De meeste studenten hebben direct of indirect wei eens met CREED (Center for Research in Experimental Economics and Political Decicionmaking) te maken gehad. In de mensa is menigeen wei eens aangesproken of hij of zij wil deelnemen aan een experiment. Tevens staan er aankondigingen op prikborden, folders en worden er mededelingen gedaan in de verschillende universiteitsbladen. Binnen CREED worden experimentele onderzoeken en andere methoden gebruikt om politiek-economisch gedrag te bestuderen. De deelnemers aan een experiment krijgen een financiele vergoeding, hetgeen veel studenten aanspreekt. Hoeveel de deelnemers aan een experiment gaan verdienen staat van te voren echter niet vast. De verdiensten zijn afhankelijk van de keuzes van de deelnemers. Het maken van foutieve beslissingen voelen de deelnemers dus direct in hun portemonnee. Op het moment is Schram bezig met een onderzoek naar de individuele motivaties van mensen.

Door middel van experimenten probeert hij aan te tonen dat mensen onder bepaalde omstandigh eden niet aileen aan hun eigen belang denken.

Arthur Schram beantwoordt niet aan het typische beeld van een hoogleraar, al bestaat lO'n beeld natuurlijk aileen maar in gedachte. Hij komt over als een student die zich ontwikkeld heeft tot hoogleraar, maar nag

GEBOORTEPLAATS/DATUM 15 juli 1960 te Nieuwegein

HUIDIGE FUNCTIE Hoogleraar Experimentele Economie en bestuurslid CREED

FAVORIETE ECONOOM Reinhard Selten

KAN ME WAKKER MAKEN VOOR American Football

GROOTSTE ERGERNIS Mensen die hun werk niet goed doen

GROOTSTEANGST Op het moment van het interview: dat Bolkenstein premier wordt

MUZIKALE VOORKEUR Op het moment draait hij vooral Cake en Nirvana

FAVORIETE KUNSTENAARS Bertil Neijts en Harold Schouten

FAVORIETE FILM

steeds niet lOU opvallen tussen de studenten in de kantine. In zijn kamer op de zesde verdieping van het E-gebouw draait hij muziek van Cake en Nirvana, hetgeen het voorgaande nog eens bevestigt. Experimentele Economie is voor hem vooral een uitdaging, niet 'gewoon' zijn werk. Zijn grootste uitdaging is zijn volgende paper. Je hebt aan een oogopslag voldoende om in te zien, dat het hier iemand betreft, die duidelijk plezier heeft in zijn werk. Dit is dan oak de belangrijkste reden voor hem om te werken aan de UvA: "Zolang ik het werk leuk vind, blijf ik hier".

Deze jonge uitstraling is oak terug te vinden in zijn gedrevenheid. Op de vraag welke baan hij lOU ambieren als hiJ zowel fysiek als mentaal zijn eigen potenties voor het uitkiezen had, antwoordde hij kort en stellig met:" De baan die ik nu heb. Ik ben een tevreden mens". Hij heeft een no-nonsense uitstraling en de antwoorden die hij geeft op de aan hem gestelde vragen komen heel duidelijk overeen met hetgeen later ook zijn belangrijkste overtuiging blijkt te zijn: eerlijkheid duurt het langst.

Over het algemeen hebben hoogleraren nogal eens kritiek op studenten .

Ze zouden ongemotiveerd zijn en dit maakt het voor de hoogleraar natuurlijk moeilijk om zijn of haar geliefkoosde vakgebied aan hen over te brengen. Schram heeft echter geen problemen van dien aard met studenten . Hij ziet het als een taak van de docent am aan de studenten duidelijk te maken waarom het vakgebied we.. keliJk interessa nt is. De motivatie voigt dan over het algemeen vanzelf. Er bestaat echter volgens hem onder studenten wei een duidelijke misvatting over het vakgebied Algemene Economie. Studenten den ken te vaak dat het niet mogelijk is am een leuke baan te vinden in deze richting, hetgeen volgens hem een grove misvatting is. Studenten menen dat het met Aigemene Economie aileen maar mogelijk is om een baan bij de overheid te krijgen. In de realiteit blijken algemene economen echter ook een keur aan functies te vervullen binnen het bedrijfsleven.

Ten tijde van het interview zaten we in het midden van het 'zieltjes winnen' door '5 lands politici. Schram merkte in eerste instantie op dat hij over het algemeen weinig angsten kent, hoogsten misschien at en toe een

HOE LANG BLIJFT UHlER

paar zorgen. Uiteindelijk bleek hij echter toch een echt grote angst te hebben. Ondertussen weten wij echter dat hij met een gerust hart weer aan het werk kan gaan. Zijn grootste angst, dat Bolkenstein minister president zou worden, is immers geen werkelijkheid geworden.

[J

Zolang het leuk blijft

HAN JANSSEN

One Flew Over the Cuckoo's Nest

10

ROSTRA ECONOMI CA

Als je bij Cap Gemini gaat werken , kun j e maar li cfs t 250 op le idingen vo lgen. Sc hrik nict, cr 1V0rd ( niet verwac- hl" dat j e zc a llemaal gaa l doen . J e moe( hel zien als een lOolbox, waaruit jij het gcrecdsehap pakt dat j e nociig hebt a m je als young professional \Vaar te kunncn make n.

YOUNG PROFESSIONAlS Als you ng profess ional zul jc ni c t ail ee n s tuci(:'rcn , maar oak ingeze t worden op allerlei sooncn projecten. 13ij klante n die, volkomcn tcrecht , ver.vae h tcn da t ze de bes te mcnse n op

"IEDEREEN IS BEREID OM KENNIS MET .JE TE DELEN" BOB SMIT, INTRANETCONSULTANT

het gebied van business- e n IT-services in huis lu lie n. Wij bieden jt daarbij dc facilitcitcn en ondcrstcuning 0 111 ' Mas ter of your own dest in y' te kunnen zijn. Ell ui[ [e grocien

[01

een top-Irer. Hoc s ncl dar gaa[ , hangt van je eigen capacitciten en l110tivatic af. Daarom zeggc n a mbitie. analytisc he en pcrsoon lijkc vaardigh eden e n

int c n:sS t~

in info rmalie-

tcchn ologic o ns Ill en dan d e riehting waarin j t ben t afgcstudcerd aan univcrsil e it of hbo.

Cap Gemini Gro up hceft kantorcn in l11en dan 20 landen , 30.000 meelewe rkcrs en aniviteiten in ell' hel l' wereltl. \Ve zijn marktlciclcr in de

J:knclux. AClicf bij Ol li e denkbare

bedrij vcn . ins rellingen en overhe ielsdicns ten.

Van organisatie- e n IT-ad vie

tot realisatie ,

implcmcl1[atie e n bc hee r.

FREEDOM TO BE OUTSTANDING

Wil jc meer ove r o ns wcren . clan kun je onze website bczoeken o p www.capgc mini .n l o f bcllen mct 0800 1676 .

Je klint oo k de ondcrstaande coupo n invu ll en en in ee n o nge frankecrde enveloppe o ps turcn naar Cap Gcmini, Persllnele Zaken . antwoo rdnumiller 4313 , 3500 VE U trecht.

---- - ---------- - --- -- ------- -~ UN

JA, IK Wil MEER WHEN OVER DE YOUNG PROFESSIONAlS BlJ CAP GEM IN I Naam _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ __

Geboortcclalum _ _ __ _ _ _ ___ I1l/v AL-,tudce rclatllm/-richting _ _ _ _ __ __ _ _ _ _ _ _ __ _ __ _ _ _ hbo/ wo Straat _ _ _ _ _ _ _ _ _ __

~

_ __

Pc/ plaats _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ Telefoon _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _--.,--,UUO

De magneettrein,

de ile voo bij Niemand is de discussie over Schiphol ontgaan de laatste tijd! Dit jaor mogen de geluidsgrenzen nog overschreden word en. Maar volgend jaor? Gaan we dan echt minder vliegen in een maatschappij waar de vraag naor vliegreizen met procenten per jaor stijgt? Schiphol is natuurlijk altijd al een blikvanger geweest wat betreft millieuproblematieken. Er valt echter te verwachten dat de 'emoties rond andere verkeerssystemen ook steed s verder zullen oplopen. Hoe lang duurt het nog voordat er beperkende grenzen worden gesteld aan ons huishoudelijk stroomgebruik en de uitstoot van het wagenpork?

I

â&#x20AC;˘

inrramodaal sys reem nodig. Her voordecl van een inrramodaal sys recm is dar her pe rsonenvervoer en her goederenvervoer bunddt. Deze grore verkee rssrroom maakr een hoge frequenrie mogelijk. Samen zorge n zc voor een enorme exp loirJt ieopbrengsr.

Dc mate waarin her SYSlCCIl1 bijdraagr aan ccn verbererde bercikbaarheid en leefbaar-

PROF AI.J.M . VAN DER HOORN EN MARTIN VAN OVERBEEKE

sysreem ges leurel d worden. De aansluiringen moeren n<ladloos zijn. Her vervoermiddel moer zowel personen als goederen kun-

De maximale capacireir van ons huidige verkee rs- e n vervoerssysree m komr in 7.ich r of is inmiddeJs overschred e n . Uirb reiding van hcr wcgcJlner sruir op groor verze r, maar verdere filevorming verminderr de efficienrie va n o nl.e economie, waardoor werkgelegenh eid en we lvaarr w il en dalen.

Om de leefbaarheid e n de be reikbaarhe id

nen VC [VOeren . Deze rwee criteria vereisen cen intramodaal systeem. Dar wil zeggen: ee n inrermodaal sys reem waarin de vervoermiddelen (aura's, bussen en vrachtwagens) over lange en middellange (>50 km ) afsranden door een h oogvvaardiger vervoe rmiddel worden gc rran sponeerd. Het groo rsre voord eel va n eell inrramodaal sys reern is dar her

muleerd. Dc effecren hiervan -z ijn echrer minimaal en zullen d e raekomsr ige verkeersgroei niee veranrwoord kun nen aFwikkelen.

inrramodaal

magnecrrrelll

sys reem.

Leefbaarheid; exrern,' kosren worden vermindcrd door ondertunneling (geluidsoverlasrbeperki ng), schone energie (ui rsroorverm ind ering), hoge capacireir (verminderde filekosrcn). Bereikbaarheid; bussen en vrachrwagens kunnen via aparre infrastrllctLIur van sne lweg, srar ions en vliegvelden zeer snel !laar een magneetrreinsrJrion (verbc rerde inregratie) en op eige n krachr plaars nemen in de rnag-

rc bevorderen wo rdr her openbaar ve rvoer en her inrermodale vervoer gesri-

heid hangr af van de inrichring van ee n

Het huidige spoorsysteem is echter nog geen goed alternatief.

neerrre in (naad lo ze aansluiting, verhoogde gemidde lde snelhe id ).

D e magnel'trrein moer inrcrmodaal z ijn, Vrachrauw's, bussen en personenwagcns moeren in de rre in een plaars kunnen vi nd en . Dir vergr ee n complex logisriek

Om de mobilireirsgroei we I veranrwoord op re kunnen vangen moer her huidi ge sysreem dus uirgcbreid worden mer ee n rnodalireir di e e n de bereikbaarheid en de leefbaarheid weer re verbereren. Vanwege de beperk re milieubelasring, de hoge snel-

voor- en nacransporr alrijd aanwezig is, omdar dir de lading is. De magneenrein komr op grond van bovengcnoernde, en andere, cisen als besrt vervoermiddel naar voren.

modalireir. Her hu idi ge spoorsys reem is echrer nog gecn goed alrernaricf. De inregrarie in her rara le verkeerssyreem is re bcpcrkr. De aura en vrachrwagen zijn ideaa l voor buiren de srad, de rrein is voornamelijk geric hr op de sradscc ntra. De uirwi sselin g van lad in g e n personen russcn wegverkeer en rreinverkeer vergr giga nrische invesreringen. Daarnaasr is her resul[aar van vele studies dar dczc ve rkeerssys remen geen comm uni cercnde vaten zijn.

Om die communicarie e n uirw isse\ing na rc sn'even mocr er cen hoop aa n her rrein-

MEl ll)'-)S

baan van formaar. De ha lres va n de magneerrre in worde n aangelegd in de buurr van verkee rs- e n vervoersknoopp unren.

Om de rei srijd zo laag mogelijk re houden word e n busbanen aangelegd , waardoor

heden die behaald kunnen worden en de veiligheid lijkr de lrein hierroe een goede

sysreem en een magneerrrein e n magncer-

Waarom veri iep de discussie over de Transrapid magnecnrein in Duirsbnd dan lo

moei zaa m? Her blijkr dar de kosren ee

hoog zijn en de opbrengsren re la ag. De Transrapid in Duirsland

lOU

ruim derrig

miljard invesreringsge ld kosren. Om de

vanuir srations en vliegvelden bussen binnen enkele minuren de magneerrein in kunnen rijden. De snelheid van de magneemein ligr rand de 500 kilomerer per uur, maar her is

rcchnisch mogelijk o m

800 km/u re halen.

kosten te drukken werd besloren een magneetbaan aan te leggen mer een enke le baan. Er

'lOU

dan eens in de drie uur een

trein van Berlijn naar Hamburg kunnen rei-zen. Mer een dergelijke frequenrie is naruurlijk gee n enkel infrasrrucrureel projecr rendabel. Om de magneenrcin rendabeler re kunnen exp loireren is du s een

Een dergelijk projecr sraat of valr uireraard mer cen KBA-analyse. Her studierrajecr besraar uir d e lijn Amsterdam, Rorrerdam, Nijmegen, Dusseldorf, Bcrlijn, omdar zich hier vtle facerren van vervoer manifesreren (v liegrlligpassagiers, vrachrvervoer, spoorwegtransport,

etc).

De

KBA-analyse

13

bestaat Ult ee n lnre r::tCtlef re ken pragra m -

zijn nog ve le grate w ins ten re boeken

vliegtlli ge n in te ze rre n, hoge re freque ncies

ma, waarln d e gebrulker naa r e igen im icht

(m ilieuw insr, ex pl o ita ti ew insr, bereikbaar-

te bereikell. Goedkope r, sne ller e n mind e r

data ka n vera nd e ren e n he t e ffeCt daarva n

he idsw inst) a thanke lijk va n d e we rkelijke

mili e llbelasrend .

op d e baten/koste n-rati o ka n bek ijke n. De

inri chring va n ee n m agnee tbaan. Het sys-

De auto besraat al ruim 100 jaar, de rrein

conclusle va n d eze a nalyse lS d at d e ro ta le

ree m !<an ee n ex tra impuls geve n aan onder

nog langer, he t vlicgtuig vli egt al d ece nnia ,

baten (ex pl o ita ti eo pbl'e ngs t, re isr ijd- e n

a nde re d e in ze t van road tra ins, containe ri-

dc boor vaarr al eeuwen. Voor vel en is he t

effl cie ncywinste n , fll ekos te n-, reiskos ten-

se rin g e n redu cti e va n het <lanta l vliegtuig-

ongeloof\vaardig dar e r ruimte w u z ijn

en ex rern e kosrcnbes pa ring) hoge r zijn d a n

kil o m ete rs. D aa rbij ka n d e aanl eg va ll een

voor een nicuw vervocrssys teem met ee n

de

eigen infrastructuur. Vele vervoersplanno-

met

magnee ttre insysreem het startsein bete ke-

opbre ngs tm ax im a lisa ti e i.p. v. w instm axi-

ko s te n.

ne n voo r ee n gehee l ni euwe industrie,

logen dragen als direcce kritiek op dit voor-

malisati e. D e tran sponkoste n voo r a ile

waarbij ke nni s ka n wo rde n geex porree rd

stel een non argument aan. "Een nieuw

nee mt toe. D a t

naa r he t buire nl a nd. AJ s a nd ere la nd e n de r-

vervoerssyteem !<all nooit rendabel zijn,

is ee n uni eke uitkomst. E r zijn vrij we l gee n

gclijke sys tc me n ove rn e men zo u N L het

laae staan winstgevend, omdar het altijd in

infras rruc[Ureie projecren be ke nd die w inst

ha rr van ee n magn ee tba a nn etwe rk kunn e n

een nerwerk van, in dir geval, magneetba-

modi nemen

Daarbij

is

at, d e snelhe id

ge we rkt

kunnen maken. N ict mind e r bel a ng rijk is

wo rde n (iers wat bij d e TGV nooit m ee r

nen moet operercn." Deze magnccrtrein

dar een sneilere ve rvoe rswij ze mees ra l,

za l lukken ) .

!<an ook wnder net\'1crk. \Vant je rijdr cr

kent; ee n win- ve rlies situ ati e. Dit m agneet-

Tor slot

Voor- en natransport is nooit een pro-

treinsys tee m le ve rt ee n w in-win situati e o p.

D e e no rm e s nelhe id va ll de m ag neectrelll

bleem. Een magneettrein kan zonder een

m aak t her m ogelijk om ee ll non- stop

netwerk volledig opereren.

rnen kos te n e n men rnilie ubel as tin g be te-

De netro co ntanre waard e van d e inves te-

bij het ene starion in, bij her andel' uit.

V Cl"-

bin d in g te creeren ru sse n Ams re rdam e n

ringskosten in guldens va n \ 997 bedraa gr

Be rlij n m e t cen reistijd va n 1 Ullr m er ee n

een kleine 12 miljard guld e n voor he r

vertrek eens in het halve llUr. Wi e wil e r

to

Nederlandse trajectd ee l (ongevee r 1GO

d an nog me t her vli egrui g' H ogere fre-

kilometer). Zelfs na verdisconrering m et

qu e nci es, ko rre re reistijd , m ee r bce nruimre,

file voorbij; leefbaarheid ell bereikbaarheid hand in hand. Lang leve de magneettrein l

een b/k-ratio van ongeveer 25% lijke d e

lage re kos ten. Op het be rre ffe nd e rt'aject

magneemein bedrijfseconomisch renda-

ka n d e m agn ce m ein het vli eg rui g voJledig

bel.

de

verb ann e n. Z o is h et mogel ijk ce ll 'vlieg-

Bc[Uweiijn in mindning worden gebracht

tuigvrije zone ' tot sta nd re latc n kom e n ,

Als

da<ubij

de

kosten

van

(die is dan overbodig) zal geen enkele

waa rbij ill tema tiona le vlu chren verd ee ld

belcgger

wOl"d e ll

aandelen

Hollandsche

Magneetbaan N.V willen ontberen.

de

rwee

v liegvclde n.

Bijvoorbeeld , Berli jn a il e viu c hre n naa r 00 5 [ ,

Eij cen beschrcven nieuw verkcerssystee m

o ve r

A ms terd am a il e vlu c h te n

naa r

Schiphol Mainport, Rocterdam Gateway Europe, Nederland Disrributieland, de

Deze scrip tie iJ heLoond mtt de Economie- en Mohiliteitsprijs 1997 {)fin Ti>lilsport en Logistirk Nederland N J Nederland /Ji"trihutie/alld Voo r vragc ll e n reacliL'S:

Straw berr y New MeJia Prod.

Tel : 0204270539 Fax: 020 625 1479 De scripti e (inclllsief CD-rom Iller rekc nprogrJlllm ~I ) is J.lIl wezig ill

de Pierso nbihliorh eelc

Amerika . Z o is het mogelij k o m gro re re

EC'ONOM ICA

Ruimte voor initiatief?

Voor informatie over een start als Commercieel Management Trainee bij Cargill bel je (020) 580 19 11.

Vanzelfsprekend bij Cargill.

Goederentransport in Nederland

De uitvoering van het proj ect is in h,wden

de belan g rijkstc. Het is vcrstandig dat cm

vo o rraadbehcct wo rd en in het o nd er:wc k

van dc EVa,

de ondernemersorganisa[ie

verlad e r I.ich daarom nll al voorbereidt op

betrokken. "

voor Logistick en Transport. ARCADIS

alrc rnarieven om de eigcn aan- of afVoer

Heidemij Achics en Buck (:onsulranrs

betel' te garandcrcn en het bercik van hun

Inrernarional assisrcren de EVa bij het

afzetmarkr tc waarborgc n", aid LIS Tjalma.

Her belang tijkstc dee I van het onderzoek is her inventarisc:rc n van maximaal drie goederenstromen binnen het bedrijf.

project. Het doel is om de Nederlandse

Voor

deze beperktc opzcr is bewust gekozen om

verladers - bedrijven die hun goederen

Als een verlader intcresse roont in het pro-

laten vervoeren - te stimuleren om alter-

ject, vindr er een intake-gesprek plaats.

het onder7.0ek overziehtelijk te houden en

natieven voor her wegvervoer re gebrlliken,

Hierin zal naar voren mocten komen of her

omdar de analyse slcchts als voorbeeld

zoals bijvoorbeeld spoorvervoer, binnen-

nuttig is voor de verlader om deel te nemen

dient voor de vcrlader. Belangrijksre plln-

vaart of j'hortsea (zeetransport over korte

aan het project. Als blijkt dar dit zo is, dan

ten van aandachr zijn de lcvcringsvoorwaal'den, ordergrootre, tmnsit-tijden cn

afsrand). De dagelijkse leiding van her pro-

zal de verlader een intenrie-verklaring moe-

ject Modal Shift is in hand en van dts. ].

ten ondertekenen. Daarin staar dar de ver-

verpakkingsvoorschrifren. Ais aile benodig-

Tjalma. Hij zegt over de opzet van het pro-

lader de benodigde informarie zal aanleve-

de gegevens in kaart zijn gebrachr, wordr er

ject: " Her Minisrerie van Verkeer en

ren en dar hij het project daadwerkelijk

samen met de verlader gekeken naar een

Warersraar wil bij honderd verladers de

se riells zal nem en. De EVa verwacht niet

moge! ij k al tcrnaticf. Er worden offertes

goederenstromen analyseren op de moge-

vall de ve rl ader dat hij het advies zal lIit-

aangevraagd bij logistiekc dicnsrvcrlcners.

lijkheid om een decl van her goederenver-

voercn, maar dat hij wei een draagvlak in

Met aile informatie die dan is verzamcld,

voer over te brengen van de 'Neg naar een

zijn onderncming 'lal cree rcil voor cen

ontsraar er een (flnanciccl) ovcr/.icht op

andere modaliteir.

De achtergrond is

goede onrvangsr van een evenrueel advies

basis waarvan een eonceptadvies wordt

nawlIrlijk de roenemende congesrie op de

om ook andel'c modaliteiten in tc zcrten.

gegeven. Tjalma: "We zijn bij 15 bedrijven

wcgcn en de noodzaak om naar alrernarie-

De kosren van dit onderzock worden

zover dat we de advi ezen in eonceptvorm

ve vervoerswijzen re zoeken en die re sri-

gedrage n door het Ministerie van Verkeer

hebben. Bij die vijftien bedrijven hebben

mulcren. De honderd bedrijven die deelne-

en Watc rsraat. De enige investering aan de

we een derrigral goederenstromen onder-

men aan her onderzoek dienen als voor-

kant van de vcrlader is dc rijd die her vergr

zoehr. Daarvan zijn veertien goederenstro-

beeld

om de benodigde informarie op re zoeken

men van spoorvervoer met zeven posltleve

voor

de

resr

van

veri ad end

Nederland. "

adviezen, elf goederensr[Qmen van binncn-

en aan te leveren.

vaal'r met negen posirieve adviezen en vijf goederenstromen van shortsea met drie

De motieven van een verlader om deel te

Her lIitgangspunt van een advies is dat de

nemen aan ModaL Shift zijn de bereikbaar-

kosten van transport niet mogen rocne-

positieve adviezen. Dat heeft ons posirief

heid van klanren en een verdere behecrsing

men. Tevens mag de dagelijkse bedrijfsvoe-

verrasr. De uirvoering van de adviezen is

van de logisrieke kosten. "Wanneer je iets

ring van de verlader er niet onder lijden.

na[ulIrlijk de volgende stap. Twcc deelne-

verder kijkt dan de prakrijk van vandaag of

"We geven aileen positicf advies, wanneer

mende bcdrijven, Fuji en Polaroid, zijn in

morgen, dan wordr duidelijk dat die con-

wij de indruk hebben dat de verlader er

ieder geval van plan een gevolg te geven

gesrie nog al wat conseguenties hee fr voor

war mee kan vcrdicnen. Het gaat hierbij

aan ons advies."

de verlader. De afnemende renrabilitcit van

niet aileen om de vervoerskosren. Ook

het goederenvervoer op de weg is hiervan

zaken als planning, doorlooprijden en

Maak

de journalist in jezelf wakker

Wordt nu redacteur bij Interesse?

MEl

de Rostra.

• • •

17

De veranderingen bij Shell komen voon

van het werk en bn milieuvervuiling ver-

uitgebreid; dat is bij ongeveer 50 bedrijven

uit

minderen, bijvoorbeeld door relewerken,

her geval. Op hun website geven zij bij-

de

aanhoudende kritiek vanwege

Nigeria en de Brent Spar, waarbij nier

her gebruik van e-mail en electronisch ver-

voorbeel.d aan wat het belang is van milieu-

aileen de milieubewcging zich rocrde maar

gaderen. Afgewacht moct worden in welke

aspecten voor de bed rij fsdoelstell i ngen, wie

ook de eigen aandeelhouders. Incernet

mate dit daadwerkelijk bijdraagt tot min-

er verantwoordelijk is voor milieu, en op

vormr als informariebron en als communi-

der

welk

catiemiddel een belangrijke schakel in de

papierfabrikanren hcbben gcmcrkt dat de

beschrijven zij de organisatorische en tech-

niemve opstelling. Onder het kopje "The

papierconsumptie

dan

nische maatregelen die zijn genomen om

reizen

en

minder

papiergebruik:

Ender

stijgr

niveau

in de organisatie. Soms

moral maze - rell Shell" worden de lelers

afneemt en het kennismaken met nieuwe

schadel.ijke emissies te verminderen, inci-

met een aantal morele dilemma's gecon-

mensen en oOl-den blijkr de r-eislust op te

denten te voorkomen en te 'Lorgen dat op

fronteerd en uitgcnodigd hun mening te

wekken.

aile niveaus met het milieu rekening wordt gehouden bij planning en uirvoering. Deze

geven. [n onderwijs en onderzoek op het gebied milicumanagement

besteedt

aspecten worden in her algemeen opgeno-

Niet ieder-een ziet de wegevoegde waarde

van

her

men in een milieuzorgsysreem, dat verge-

van Interner, zo blijkt ook uit de verschil-

WIMM speciale aandacht aan de grootste

lijkbaar is met het systecm dat bedrijvcn

len tussen Jacobs en Herksrriiter. De opti-

IIldustriele

invoer-en om de kwaliteit van hun produc-

mistischc voorsreilingen over- her <lantal

(handcls)conglomcraten, zowel internatio-

wekomstige aansluitingen en de daarmee

nale ab :.Iederlandse. Van de 200 grootste

ondememingen

en

ten te waarborgen.

samenhangende commerciele mogelijk-

Het meest gebnlikte communicatie-

heden moeten sreeds naar benedcn wor-

mid del op milieugebied is het jaarver-

den bijgesreld. Uit een inventarisatie blijkt dat 59% van de direcreuren en

73% van de voorzirters van raden van besruur gebruik maakr van Internee Wat dat "gebruiken" in de prakrijk inhoudr, is natuurlijk de vraag. Her versrmen en

Van de 200 grootste multinationals verwijst bijna de helft naar milieuaspecten op de website

onrvangen van elekrronische posr, her meedoen aan een spellerje of een babbel-

slag. Dit kan een apart milieuverslag zijn of cen onderdeel van het financiele jaal-verslag. De inhoud van deze verslagen, die bedrijven sreeds vaker op hun website zetten, verschilt sterk: soms zijn ze vooral gloss)!, soms heel gedctailleerd met cij fers over de bereikte besparin-

Illultinarionals zijn overigens de meeste

gen, de hoogte van milieu-investeringen en

box, en her opzoeken van een relefoon-

Amcl-i bans of Japans (respectievelij k 6 I en

milieukosten. Het 3amal bedriJven dat een

nummer vallen daar ook onder.

60, in totaal 121 van de 200). Er komen

mi Iieujaarverslag ui tbrengt stijgt ieder jaar.

slechts drie volledig Nederlandse bedrijven

Vanae L999 wordt dit in N ed erland voor

in voor (Philips, Ahold en SHV) en twee

de 300 mcest vervuilende bedrijven zelfs

mer een Brirs-Nederlands nationaliteir

een wettelijke verplichting.

Internet

III

het wetenschappelijk onder-

WIJS

(Shell en Unilever). Het vinden van de websites van bedrijven is betrekkelijk een-

Kunnen we uit de diversiteit aan milieu-

schappelijk onderwijs verloopt tergend

Integratie van

voudig: de mccste adressen eindigen

uitingen op Interner algerncnc conclusics

langzaam. Soms wordt de toegevoegde

com

http:/www.unilever

trekken) Welke bedrijven zijn het Illeest

waarde betwiJfeld. Die kan inderdaad per

.com) of op cen landcode. Zo heeh

aetief en waarom) En wat zegt het ejgenlijk

vakgebied verschillen. Mijn ervaring is dat

Nederland als bndcodc nl (http://I.vwvv.

over wat 'Le daadwerkelijk aan milieu doen)

je Internet h<;; d gued kunt gelxuike n voor

d s m.nl), Duitsbnd de (h ttp ://www.sie-

zowel

her i!Herner in her weten-

onderwijs-

en

onderzoeks -

d oelein den . Oat WOldt ook toegepast op

(bjjvo(JI"beeld

Of)

m ens.de) en Japan jp, m er co als toevoe-

het tcnein van rnilieurnanagcmcnr, een vak dar

word t

verzorgd

vanun

het

Soorten milieurnanagelllent

ging (h tQ1://wwvv. panasonic.co.J p).

Bedrijven gaan verschillend om met de Internet en milieulllallagelllent

maa rsc happelijke (huk

Management (zie her bder voor meer

War valt er te leren ovel- milieumanage-

vooral op wetgevin g en nemen aileen de

informatie over het WIMM). Er is veel

ment als je websites van bedrijven vanuir

rechnische Illaatregelcn die nodig zijn om

bedrijfsinformarie

het

het perspectief van milieu management

aan de gestelde nornlen te voldoen. Zo'n

Internet, en rnisschicn nog wei meer over

bekijkt? Van de 200 grootste multinatio-

reactieve benadering richr zieh op het ver-

milieu.

nals verwijst bijna de helft naar milieu-

minderen van de ontsrane schade, bijvoor-

Wetenschappelijk Instituut voor Milieu-

re

vinden

op

Olll

hun milieuef-

fecren re beperken. Sommigc reagercn

aspecten op de website. Soms doen zij dit

beeld door her filteren van lucht en water.

Het internet is volgens sommigen voor het

heel kort, door het te vermelden in de mis-

Andere bedrijven anticiperen op de ont-

milieu zeer relevant omdat zij dir als mid-

sic of strategic van de onderneming, of

wikkelingen door in het producticproces

del beschouwen om een verantwoorder

implicier, door milieusymbolen re gebrui-

voorzieningen te treffen om emissies te

wijze van produceren en consurneren te

ken (de welbekende mooie landschappen,

beperken, en daarrnee ook her risico op

bevorderen. Het veranden de organisatie

wilde dieren of vogels). Het bn ook heel

incidenten en schandalen te minimalise-

MEl 199X

19

ren. Ec n dcrdc carcgoric, rcns lone, kiesr

kan dir een srerk uirsrrJlingscffccr hcbben

inmiddels s[andaardprakrijk bij d e prijsbe-

ce n offensicve bcnadcring en loopr voorop

naar anclere bedrijven.

paling voor overnames en fusi es.

do o r d e ge hck levenscyclus van he t product te bekijkcn op mili eueffccten. Doc

Milieuprestaties

Bchalve deze inclicarorcn geldr narllllrlijk

bedrijven benadrukken de economischc

in her algemeen dar bedrijven aan rc spre-

voordelen van acrief beleid, wals efficien-

Hoe weten we nu of een bedrijf daadwer-

ken zijn op war ze aankondigen. Sreeds

ti eve rhogi ng en kosten bespari ng, imag-

kelijk doer wat het zo keurig beloofr op de

meer bedrijven zien net als Shell de waarde

overberering en winsrbnsen. Bij dczc laar-

website, of dar het window-dressing is?

van openheicl, soms daarroe aangc-ze r door

sre bedrijven is milieu van srrategisch

Narllurlijk is "papier" gedllidig en berekenr

aandeelhollders of werknemers. En zo is

belang en wordr het gere lareerd aan inno-

her ontbreken vall rnilieugegevens op ncr

Inrernet nier aileen een lcuke manier om

vatic, concurrenriepositie en marketing.

[nrerner geenszins dat bedrijven niers

veel inFormarie re vergaren, maar ook een

doen. Er zijn er echter wel manieren om de

communicariemiddel voor bedrijven

\X/at voor aanpak bedrijven volgen, hangt

hardheid vall net aangekondigde beleid re

een instrument om bedrijven tc wijzen op

sterk af van de risico's. Als het productie-

bepalen.

hun maarschappclijke veranrwoordelijk-

proces veel vervuiling veroorzaakr in de

en

heid.

vorm van uitsroot van schadelijkc ,toffen,

Er kan bijvombeeld worden gekeken in

stank en geluidsoverlast, wilen bedrijven

hoeverre het milieumanagemcnr vooral

\X/il je zelf eens proberen vast te stellen wat een gram profiel waard is) Kijk bijvoor-

acticver

gerichr is op end-ofpipe maarregclen, of

opstellen. Daarnaas( maakt het vcrschil

dat er ook aanpassingen in h er productie-

beeld eens naar de webs ire van IBM

waar het bedrij f gevestigd is en in wei ke

proces of her product zelF worden beoogd.

(hrrp://wvvw.ibm.com, weken onder com-

mate het opvalt. [n een dunbevolkr gcbied

Hoe meer producrgericht (vanaf eerstc onr-

muniry

speelt geluidshinder bijvoorbeeld nauwe-

werp

hoe

(hrrp:/ /www.ici.com) of Elecrrolux (http://

lijks een rol. De zichtbaarheid van bedrij-

versrrekkender de gcvolgen zijn voor her

www.elecrrolllx.se). Bewek een van de

z ich

(d eds

noodgedwongen)

rot

en

mer

recycling),

relations),

chemiegiganr

[eI

yen verschilt srerk: grore mulrinarionals

bedrijf zelf, de coclcvcrancicrs en de afne-

hierboven genoemde websitcs. Of wek uir

met bekende producren zijn in die zin

mers. Daarnaasr kunnen bedrijven exrerne

of her bedrijf waarvoor je werkt of wilr

kwersbaarder. Vanwege deze facroren heb-

deskllndigen vragen hun milieuwrgsys-

gaan werken een websire heefr en war daar-

ben veel bedrijven in de (pcrro-)chemie en

teem aan inrcrnationale standaards re roet-

op over milieu staar.

de auro-indusrrie een duidelijk milieube-

sen. Hetzelfde geldt vom de gcgcvens in

leid; dit zijn secroren waarin veel multina-

milieujaarverslagen, de naleving van inrer-

rionals acrief zijn. Op zich zet dit andere

ne gedragscodes of van milieuvoorwaardcn

bedrijven ook weer aan COt activitcit,

aan roeleveranciers. Als bedrijven milieu-

omdat zij niet het risico willen lopen ach-

kosren en -baren berekenen, vergroor dar

rer re blijven bij invloedrijke concurrenren.

de kans dar milieu wordr opgenO[1len in de

Zo staat Shell's beslissing niet langer te

gewone financiele sysremariek. Een calcu-

opponeren regen klimaarl11aatregelen nier

!arie van de milieurisico's is overigens

Dr: Ans KoLk is senior-onderzoeker bij het Wetenschappefijk Instituut voor MiLieuManagement.

los van de omslag die Brirish Perroleum al een

par eerder

maakre

(hrrp:! /www.

bp.com).

Ht't Wetenschappelijlr Instituut voor Milit'u-M,mngemmt (WIMM) De inscharring van de risico's russen bedrijyen in een seccor kan verschillen. Dar ver-

Her WIMM, een srichring vcrbonden aan de bedrijf.~economische afdeling van de FEE. ver-

klaan ten dele waarom bepaalde chemie-

zorgr her docmraalonderwijs milieumanagement. Hierbij wordr de wijze waarop bedrijven

of auromobielbed rijvcn meer aan milieu

mer her milieuvraagsruk omgaan besrudeerd vanuir srraregisch, o rganisarorisch en flnancieel

doen of een andere invulling geven aan ver-

perspecrief. Her WIMM geefr ook posr-docrorale oplcidingen op her gebied van milieu-

gelijkbaar beleid. Maar ook de kanscn zijn

accountancy, srraregisch milieumanagemenr. milieumarketing, en milieuhandhaving en

van belang: als managers den ken dar een

administratieve organisatie.

offcnsieve opsrelling voordelen oplevert,

Het onderzoek beslaat inhoudclijk herzelfde palet aan onderwerpen, maar er ligt een srerke

houden zij er rekening mee bij product-

. nadruk op de srrategische aspecten van milieumanagemenr. Dit is vooral in het wetenschap-

onrwikkeling, R&D, marketing en invcste-

pelijke onderLOek her geval - de grootste tak van her WIMM die deels door NWO wordt

ringsbeslissingen. Ais er sprake is van srra-

geflnancierd. Daarnaasr wordr er conrracronderzoek gedaan, onder andere in opdrachr van

tegisch milieubeleid, wilen zij ernaar srre-

de Europese Unie. Er werken 12 mensen bij her WIMM. Ongeveer de helfr heeft een parr-

ven het sneller en beter te doen dan andere

time aansrelling en is de resr van de week werkzaam als accounrant of consultant. Een uirge-

bedrijven. Door aan coeleveranciers S[!'enge

breid nerwerk biedr srudenren mogclijkheden tor srages. desgewensr in combinarie met her

milieu-eisen rc srellen, zoals bijvoorbeeld

..;thrijven van ecn scripric.

Volvo doer, kan een bedrijf zich onderscheiden; vooral bij grore mulrinationals

20

ROSTRA ECONOMICI-\

Imagine DSM

De Stanylkorrel. Zo op het oog een

ook product ie, logistiek, research en contrOlling moeten goed

product zond e r appeal. In werkelijk-

worden aangestuurd . Dat is het leven van een industrial marke-

heid echter d e uni e k e uitkom s t van jare n R&D . Van uitputtend

teer bij DSM. Die verlegt grenzen op een heel breed terrein.

marktonderzoek. Van klanten die extreme kwaliteitseisen stellen .

Professionele en persoonlijke. En schroomt daarbij niet om ook

Het resultaat: een hoogwaardige kunststof die inmiddels wereld-

landgrenzen te overschrijden. Imagine DSM . Studeer je binnen-

wijd verkocht wordt. Voor toepassingen in motoronderdelen,

kort af in een economische, technische of chemische richting ,

printplaten en sensors. Een succes in een complexe markt. M e t

bel dan voor de broc hure met de

miljoenenorders. Waar je in persoonlijke contacten hard en

carrieremogelijkheden: (045) 578 27 98 .

DSM

meestal lang voor moet knokken , zowel e xtern als intern . Want

Of kijk op Internet: http ://www.dsm.nl.

Chemicals & Materials

De invloed van studenten

5

groter da je denk

Elke student aan de UvA heeft wei eens een Uvalon-enquete ingevuld. Sommige studenten aan de FEE hebben deelgenomen aan een panelgesprek. Toch zijn er nog steeds studenten die helemaal niets weten van het evaluatiebeleid aan de FEE. Dit is jammer, want studenten kunnen meer bereiken dan ze zelf vaak weten. Bovendien stellen de docenlen het zeer op prijs als de studenten hun mening laten horen. Maar dan wei op de juiste tijd en plaats. Dat is dus het panelgesprek .

SANNA KEUZERS Aan de FEr worden rwee evaluatie-insrrumenten gebruikt om de kwaliteir van een yak te meten: Uvalon en panelgesprekken.

Uvalon is een signaleringsinstrumenr, bedoeld om srerke en zwakke punten van een vak op re sporen. £en signaleringsinstrumenr als Uvalon is zinvol omdat het kwanritatieve gegevens oplevert over de kwa.lireir van het onderwijs. Hierdoor kan er een logboek worden bijgehouden hoe het over de jaren heen mer een yak gaat. De aanwijzingen die Uvalon geeft zijn echrer niet altijd duidelijk genoeg om tor concrete verbereringen in het onderwijs te komen.

Daarom is her faculreirsbureau in 1996 begonnen met her organiseren van panelgesprekken. Dir is een gesprek waar docenten en studcnrcn aanwczig zijn en waar wordr gediscussieerd over hoe een yak is verlopen. Her gaat hierbij voora.l om de mening van de studenten. Er wordt dus heel direcr aan studenten gevraagd wat zij vinden van een bepaald yak. De docenren hebben de mogelijkheid om te reageren en bepaalde opmerkingen te nuanceren, maar veruir her groorste deel van her gesprek wordr door de studenren gevoerd.

Nu is de vraag naruurlijk: war wordr er verder mer deze meningen gedaan? Heel veel.

• •

22

Er wordr een verslag gemaakr van her gesprek. Dir wordt gestuurd naar de docenren van het geevalueerde yak en de hoogleraar onder wiens veranrwoordelijkheid het yak is gegeven. Dir gebeurr rrouwens ook mer de uirslagen van de Uvalonenqueres. Her belangrijksre onderdeel van zo'n verslag zijn de acriepunten. Dir zijn de dingen die moeten gebeuren om ervoor re zorgen dat de volgende keer nier weer dezelfde dingen four gaan. Deze actiepunten worden samen mer de Uvalon-gegeyens gestuurd naar de decaan, de rector van het onderwijs instituur, de opleidingsdirecteuren en de opleidingscommissies. Naar aanleiding van zo'n evaluatierapport nodigr de rector van het onderwijs ins rituur de verantwoordelijke hoogleraar uirvan de vakken die reden tor ongerusrheid geven.

Gezamenlijk wordr er dan nagedachr over verbeteringen.

De invloed van de srudenren is dus heel direct. Naar aanleiding van de meningen van de studenten die rijdens een panelgesprek naar voren komen, worden docenten aangesproken op hun veranrwoordelijkheden. Her is op deze manier dus nier meer mogelijk dat docenren jarenlang dezelfde fouten maken.

Een aantal acriepunten di e dir jaar naar voren gekomen zijn :

- bege leiding bij een computerpracticum ve rbercrcn.

- mee r reprcscnta tievc oefcnopgaven vcr schaffen.

- werkcolleges en/of hoorcoIlcges anders inrichten omdar dczc niers tocvoege n.

- srudcnten de gebruikre sheers gevell, als hand-out.

- berere informarievoorziening naar de Stu demen toe m .b.t. punrenregeling, vrijsrel ling en programma.

- her ni vea u van een remamen verbeteren (verhogen of verlagen) .

- doo rgaan mer een goede cursus of een goed boek . lk hoop dar iedereen nu in ieder geval ongeveer weer war er aJlemaal gebeurt mer berrekking tor evaluaries. Volgend studiejaar worden aile nieuwe srijl vakken geevalueerd. £ens in de drie jaar worden aile vakken geevalueerd. Je kan altijd mee doen aan een panelgesprek als je her yak hebt gevolgd dat wordt geevalueerd. Aanmelden kan bij mij via e-mail ofrelefonisch.De dara van de gesprekken van her derde trimester wIlen weer tijdig in de folia staan en op de monitoren in de hal van het £7.gebouw.

[J studenrlid onderwijs insrituur e-mail: srudbest@fee.uva.nl tel: 020-5254384 kamer: E1.31

.of zoek je gewoon een podium voor je gedachten. De Rostra Economica ...

ROSTRA ECONOMICA

OPEN EEN NIEUWE VESTICiINCi IN HET BUITENLAND (vliegveld is over 2 jaar gereed) De samenstelling van de wereldbevolking is aan het veranderen

Unilever en schrijft investeringsvoorstellen voor nieuwe fabriek en.

opengegaan . Een f ocus op nieuwe

Het produktieproces wordt door jou geoptimaliseerd en de nieuw-

groeimarkten is daarom noodzakelijk om marktleider te kunnen

ste technologieen worden gelmplementeerd. Niet eenvoudig, maar

zijn en blijven. Wekelijk s is Unilever actief met de acquisitie of het

je kunt gebruik maken van de mensen en de expertise va n een

opstarten van ondernemingen . Overal ter we reld . Ais manager bij

wereldwijd opererende onderneming. Als je als manager

en nieuwe

markten

zijn

Unilever zoek je de optimale combinatie van lokale marktkennis en

in lO'n omgeving wilt bouwen aan je eigen carriere, geven

internationale Unilever-e rvaring . Van het evalueren van plaatselijke

we je graag meer informatie. Schrijf of bel Unilever

u un?

merken tot het introduceren van global brands. Je ontwik-

Management Development, Antwoordnummer 5004, 3000 VB Rotterdam. Telefoon: 010 - 2174261

kelt de organisatiestructuur en regelt opleidingen voor het personeel. Je introduceert de financiele systemen van

of e-mail: Recruit.UnileverNL@Unilever.com

THE WILL TO LEAD ~4 IN A WORLD OF CHANGE

/

Welk leven is er na de studie?

en relaas van ee

ex-s u

e t

Het studentenleven is een zwaar leven, bedenk ik me terwijl ik no een afgeronde studie bedrijfseconomie en econometrie van achter mijn Ray Ban zonnebril, het strand van de Playa des Ingles op Gran Conaria overzie. Om een korte periode van mentale bezinning in te bouwen no jaren van geestelijke inspanning, zo heb ik het mijn toekomstige werkgever uit weten te leggen. En intussen denk ik terug aan mijn zes jaar durende studententijd.

MARK SCHILSTRA De zes jaar waarin minisrer Rirzen de sru dieduur in rap rempo heefr weren re rug re dringen ror 4 jaar, de rijd waarin de OVjaarkaarr nier aileen gedeelrelijk is a fgeschafr en de stud iebeurs werd rerllggebrachr ror een fooi waarmee zelfs in Erhiopie geen droog bard rijsr mecr kan worde n gekocht.

Daarn aasr wordr de

hedendaagse studenr geconfronreerd mer bcgrippen als rcmponorm en bindcnd srud icadvies en als gevolg hiervan allerlei soo rren HI30-achrige menrorsysrem en, mer als gemeenschappelijk doel de scudenren zo snd en efFrcienr mogelijk door hun scudie heen te sleuren, of, indien dir nier mogelijk is, hun renminsre vroegrijdi g re lare n inzien dar de ingeslagen weg voor hun een dood spoor oplevert en, indien z ij de Frnancide schade beperkr willen houd en -z ij berer zo snelmogelijk dienen op re sra ppen naar een eenvoudiger univers ira ire srudie of hcr HBO. In de period e d ar ik gescudecrd heb, heeft Rirzen er dus nicr alleen voor gezorgd dar de srudenren harder en sneller dienen re srud eren om binnen de (slcchr) beraalde 4 jaar klaar re zijn of renminsre hun remponorm re halen, maar revens dar zij, gezien de sreeds kleinere srudicbeurs , gedwongen worden enkel e dagen per week re werken. Bij ee n gemiddelde van 14 srudi epllnre n per rrim es rer levcn dir gezicn d e len g re van ee n rrim esrer roch gewoon een 40-urige werkweek op. Indi en je echrer beslore n heb r o m of -zelfsrandig re gaa n wonen of om zo af en roe ergens op jouw rekening iers aa n re bieden en je je

•••

24

nicr in de (gelukkige >1) siru arie bevi ndr dal

mee dar studenren leven, zo lijkr het. Maar

een rijke pa je srud ic gehecl bekosrigd (

laren we nu eens reeel zijn en de zaak ook

zoda r je na een srudi c econom ic nag srceds

ecns van de andere kant bekijken. Uir

de waarde va n gel d nie r in zie r) , wI je naasr

diverse [ecenre onderzocken en enqueres

dC'ze 40 uur nag c rge ns ee n baanrje dienen

blijkr dat de gemiddelde srude nr nog gee n

re "LOeke n. Aangaien N ed e rland slechrs

25 uur per week aan zijn srudi e besteedr.

384.000 werklof.cn heefr, za l her vinden

Ook is bekend dar he r merendeel van de

va n ee n ruimberaalde berrckking naruur-

Duders roch nog gedurcnde lange periode

lijk geen enkel probleem zijn . Ee n d ag of

d e kinderen maand elijks iers rocsroppen

[Wee per wee k leve n per maand al snel een

om de lasren re veriichren. Daarnaasr zijn

kJeine duizend gulden ex rra o p, zodar we

er naruurlijk m ense n di e gewoon behoor-

nier voo rrd m end ieder dubbeltje 2 keer om

lijk kunnen leren of m e nse n die d e diverse

hoevcn re draaien. Coed, onze werkweek is

doelen weren re combineren, door bijvoor-

dus inrussen gcgroeid ror een uurrje of

beeld een sr ud emJss is re ntsc hap of ee n

zesrig. Verder dienr natllurlijk, mer her oog

beraalde besruursfuncr ie. En la ren we nu

op de roekomst, ome CV een beetje opge-

eerlijk zijn, bij hoeveel werkgevers zu l je je

poersr re wo rd e n. Van omt, volgcns boven-

werkrijd volledig ze lf mogen inp lan nen

sraande berekening al behoorlijk schaarse

zodat je na ee n feesrje, de volgende oc h-

vrije rijd zal dus nog enkele uurrjes re wor-

tend maar even overslaat, of je werk feire-

den besteed aan de divnse op de taculrcit

lijk keer op keer ged llrende 10 \veken laar

besraande rad en en commissies, of, indien

versloffen, om dan d e 3 volgende weken

we o ns in vergaderland niet zo rhuis voe-

dag en nachr re werken om

"ZO

len, kunnen we ome rijd renminsre nog

gesrclde eisen re voldoen.

Nee, na mijn

gebruiken voor her schrijven van war

eersrc werkwckcn van 8 ro r 18.30 za l ik

ner aan de

publiceerbaar leesvoe r. Her wekelijks aan-

nog weI eens rerug d e nken aan mijn zes

ra l men loopt hiermee al gauw op ror 65-

srlldiejaren. De zes jare n die waarschijnlijk

70 uur. \X'ann ecr je echlcr de kapirale four

de meesr luie jaren van mijn I.evcn zijn

maakt langer dan 4 jaar over je srudie re

geweesr. De zes jare n waarin ik aIle rijd had

doen,

echt.

voor vele lan ge vakanries, maar ik vaak re

Co ll egegeld van f3300 dit jaar, wat waar-

weinig geld had, wilen spoedig overgaan in

sch ijnlijk vo lge nd jaar weer min stc ns hon-

een periode waarin ik vo ldoe nd e finan ciele

beginr

de

ellende

pas

d erd gulden hoge r za l 7.ijn, geen stud ie-

middelen heb om aIle reizen re maken die

beurs meer en geen OV meer. War je dan

ik wil, maar er geen tijd voor heb. De

moe r dae n? Nog meer werken , zodar de

vakanrie die ik nu vier, en waarvoor ik

kans op he r succcsvol afronden van je sru-

e igenlijk ook geen geld had , besc houw ik

die nog kleiner wardr? fe n dikkc lening

dan ook maar als een rijd elijke discrepanrie

aangaan. Nee, langer dan 4 jaar mocr je

russe n uirga ve n e n inkomsren.

IJ

helem aa l nie r aan denken. Her va lr niet

bel, schrijf, mail, fax of bezoek de Rostra Economica.

ROSTRA r.CONOMIC'A

TOP TIEN MANACiEMENTBOEKEN

o

1. Vossestein DEALING WITH THE DUTCH f 25,00

f}

M. Salzman TRENDS VOOR DE TOEKOMST f 39,90

C)

KLUWER SOLLICITATIESCHIJF 1998

(»

T. Uzermans BEREN OP DE WEG, SPINSELS IN JE HOOFD

f

f

29,50

33,50

o

B. Schafer BEREIK UW EERSTE MILJOEN f 39,90

o

A. Reekers OPTIES VOOR IEDEREEN f 19,50

&

G. Reuten DE PRIJS VAN DE EURO f 34,90

o

R.S. Kaplan OP KOP MET DE BALANCED SCORECARD

o

f

79,00

T. Gevers PRAKTISCH PROJECTMANAGEMENT f 34,50

W R.M. Belbin MANAGEMENT TEAMS

f

39,50

*

Scheltellla Holkellla Verllleulen Brinlanan's Educatieve Boekhandel Sarphatistraat 135 Amsterdam telefoon (020) 420 53 67 fax (020) 420 64 27

â&#x20AC;˘

e(\

e(Oleuwil)

0<:'IV

Zaden. ze hebben alles in zich om uir re groeien tot iets groots.

Maar potenrie aileen is niet voldoende. Zonder vruchtbare bodem en een frisse wind, die zorgt voor transport, gebellrt er niets. Wat voor zaden geldt, geldt ook voor her bedrijf. Binnen Philips staat frisse wind voor rtllmre voor iniriarief, ondernemerschap en niellwe ideeen.

Onmisbaar om III een zeer concurrerende markr succesvol te zijn. Een vruchrbare bodem voor jonge academid en HBO'ers mer het lef om af en toe een storm re vetoorzaken.

Neem voor meer informatie conract op met:

Philips Permneelzaken, postbltS 80003, 5600 jZ Eindhoven.

Way

PHILIPS

Terugblik H oewel her jaar nog nier ren einde is, kijke de Sera mer veel genoegen rer ug op war zij her afgelopen srudiejaar allemaal voor mooi e verschill ende acri vireircn hetfr georganiseerd. Ondanks her feir dar er veel anivireiren oo k in voorgaande jaren werden georga niseerd , heefr dar nier geleid (Or minder enrhousiasme onder swdenren aan de FEE. D ir enrhousias me blijkr aileen al uir de acrieve houding die de deelnemers Jan her SefJ congres "Srrengrh in Innovari on' aannamen. Doordar er zee r krirische vraaen ges rc ld wCl路den aan de sp re-

~

kers, kwam cr ee n inrcracrie op g:lng en her \vas leuk om re zien dar

:i ~

:z:

her publi ek her soms absoluur nicr cens was mer bekende sprekers als Drs. M. de Hond (Di recreur N ieuwe Media en IT bij Wege ner Arcade), DI路s.

J. F.

van Duyne (Voorzirrer Raad van Beswur

Koninklijke Hoogovens) en Drs. D. van del' Laan (Vice DirecreurGeneraal Minisrerie van Ecollomische Zaken). De congrcsco ml11i ssic had een zee r divel's dagprogramma samengesteld waa rdoor her onderwerp, innovari e, vanu it vcrschillende invalshoeken we rd belichr. Dat de dag ce n groo t succes was, bleek niet aileen uir her feir dat de dagv oo rzitrer Pror. dr

J. Terlouw al na het ochtendprogram-

IIIII_. . . . ~ HET BEGIN VAN EEN AVONTUURLlJKE REIS DOOR ZUID-OOST AZIE .

E ' n geheel andere acriviteir die va nuie de Sera wordr georganiseerd is her inrern atio nale afs tudeerprojccc, dit jaar genaamd Search'98.

Momenteel bev ind en l6 studenten van de FEE zich in Vietnam, na een ve rblijf van een aanral weken in Thail and. Zij verrichren daar onderwek voor di verse bedrijven, zoals vestigingso ndcrzoekcn of onderweken op financieel gebied. In rot<1al wilen zij zes weken in

ma de congrescommissie bedankre voor de ve rscheidenheid aa n

Aziio' verblijven. Dit projecr wordt afgesloren mer een se minar in

bedrijven en sprekers, maa r ook uir her feit dar veel bezoekCl's tijd ens

se ptember, waal' ook her boek mer daal'in diverse onderzoeksrap-

de afs luirende borrel in de Beiaa rd ent housiast wa ren over her COll gres.

H er Sera co ngres was echrer nier de enige grote, <11 beslaand e, acriviteit waar zovce l mensen enthousiast voor waren. Ook de Amsterdamse Ca lTiere D:wen we rden dir jaar weer door meer dan

pOl'ren geprese nreerd zal worden. Indien je nieuwsgierig benr naa r dit projecr, kun JC de groep "live" volgen op inrern er:hrrp: lls ruden r. ree. uva. n II seEaI seHch'98.

Dar srudenren

<Jan de FEE echter nicr aileen afkomen op al

bestaa nde acrivirei ten , blijkr uir her feir dar velen nieuwsgierig op de

450 srudenrell bezochr. H et aama l bcdrijven dat op due dri e dagen

In tcrnariona le Sragevoo rlichringsdag lan gskwame n. Vier grore

aanwezig was, steeg van bijna 30 vorig Jaar tor bijna 50 dit jaa r, waardoor iedere dee lnemer zich nog beter kon ol'i,,;nlnm op de

inrernarionale bedrijve n en Bureau Buircnland gaven aan wat de

arbeidsmarkr. Naasr de pl" cscm<l ries, workshops en cases rncldd en velen zich aan voor de pcrsoo nlijke gesprekken met reCl'uirers van de verschil.lende bedrijven. Her was IUlk om re horen dar de persoon-

mogelijkheden voor srud emen bij hun zijn. Zeer fanatiek werden de aa nmeldingsforl11ulieren voor ce ll internationale stage in onrvangst gc nomen . En er we rd en vee l vragcn over de selectieprocedure bij de ve rschillend e bedrijvcn ges rcJd. Door het grote cnthousiasme onder

lijke gesp rekken so mmige stud enren cen stapje verder in de sclectie-

de studenrcn, za l deze acr ivireir volgend par dan ook zeker rerugke-

procedu re voor bij voorhcc ld een srage or een baan brachtcll.

r n.

H et moge duidelijk zijn dat de enrhousiasre houding van srudenten zeer gewaardeerd wordr en steeds van invloed lS op de ac tivireireD die ill ee n vo lgend srudieja;u georganiseerd worden. Dc S .fa wil iederc cn dan ook bedanken voor zijn of' haar Fanrasrische manier van de eln ame ;ran een of rneerdere van haar acriviteireJ1 en hoop r juliie in de rockomsr op dezclrde manier weer re mogen ve rwelkomen.

L ijk r het je cen lIitdaging om zclr her congres, de Amstc rdamsc Ca rriere Dagen, de Inrernarionaie Stagevoorlichtingsdag, het inrernationalc af.stlldeerproject or ecn andere activiteit re organiseren, ncem dan con tact op met Jen nckc Segers (besruurslid Interne Zak<.:n). Tel. 020-6279653 of kom langs op de SeFa kam er.

MEl IlJ9R

27

associaties omsrn~dcn

M&O Linking Pin

o rgani satie doorgcli chr. De rollen word en omgedraaid.

Nu krijg jij de kans om Alumni-avond Ook dit jaar wordt cr cen alumni-acr ivire ir georga niseerd, waarbij samengewcrkr wordt met de vakgroep Stratcgisc h Managemem en

Hoofdcommissaris j. Kuiper van het politiecorps Amsterdam Amstelland

Marlmhcorie (SMM). Deze activireit wordt in tegenstelling rot her voorgaan d jaar 's avonds gehouden . Op deze avond staat her rhema

aa n ee n kruisve rhoor re onderwcrpen. Wan nee r jullie de indruk heb-

" Koersmanagemem; het VOC-onder7.0ek naar srrategievorming"

ben dar Managemenr & Organisa ri c en het politiecorps ni er sa men

cenrraal. War dit inhoudr, word r hiero nder roegelicht.

gaan dan bewijst deze lezing met rechr het tegcndeel. Zake n als organisarieclilrullr, assorrim entsui tbreiding, corpsvis ie en de lerende

Elke onderneming worsrelt me t her managen van haar koers.

organisatie zullen aan her li cht komcn. De zaak van de lIerdlUenen

Traditionele vo rm en van srrategische planning lij ken plaars re moe-

fiets kan na de lezing onder her geno r van een bicrtje met de heel路

ren maken voo r nieuwe co ncepren di e gebasee rd zijn op globale re

Kuiper bchandeld worden.

visies op ambities, markromwikkelingen , innovaties en comperen ties. Sreeds meer ondernemingen zijn zich bewusr van her feir dar

Financiele Studievereniging Amsrerdam (FSA)

hun succcs enerzijds afhankel ijk is van de efficiemie en doelgcrichrheid van hun hun primaire processe n, en anderzijds van hun ver-

De FSA is een srudi evereniging voor srudenren van de UvA en VU

mogcn om de inzet, professsionalireir en her ondern emerschap van

en richr zich op de vakgcbiedcn Accountancy, Bdegg ingsleer,

hun mcdcwerkers in nieuwe richringen te kanali se ren. Er moer du s

Financiering en Con trolling. Onze ve reni ging heefr meer dan 750

m.3.W. een balans gevonden worden russen her werken aan effec ri c-

Icdcn en GO ac ri eve leden die vccbl Financieel Management of

ve bedrijfsprocessen voor vandaag, morgen en innovaties voor de

Accountancy sruderen. De FSA organiscert ondcr ande re de

ve rd ere toekomst.

Beleggersdag, een Congres en de Informariedag Financii.'lc Bcroepen.

Daarnaasr heefr de FSA zijn eigen beleggingsfonds, her AMF.

Vanuir deze filosofie is de afgelopcn jaren door de leers roel Bedrijfsorganisaries en Arbeidsvcrhoudingen (BOAV) onderzoek

Gezocht: besruursleden '98/'99. Een jaar lang leiding gcvcn aa n de

gedaan naar de daadwerkelijke processen van srrareg ievorming bin-

grootste financide srudicvereniging van Nederland. lets voor jou)

nen ondernemingen. In her onderzoek is gewerkr mer her zoge-

We zoeken enrhou sias re, ambit ie uze en creatieve mensen di e ce n jaa r

naamde VOC-m odel van srra tegievorming, waarbij VOC sraat

lang deze uitd aging aan durven. Onze vereni gin g biedr je de !<ans om

voor: Visie, Ondernemerschap en Consol idati e. Door middel van

je organisatieral ent verder te onrplooien en om bes tllurlijke erva ring

een groor aanral case srud ies zijn voor verschillende rypen o rga ni sa-

op re doen in een grote veren iging. Bij voorkeur zir je in je derde of

ries parronen van srraregievormi ng vastgesteld. Er is hierbij onde r-

vierdc srudiejaar en studeer je accountan cy of financi eel manage-

scheid gemaakt russe n:

ment. Ge"interessee rden kunnen conract opnemen mer Marrijn Hagman.

- organisaries mer prodllct-acrivirciten, - organisaries mer project-activiteiten, en

Daarnaasr hebben wij altijd plaars voor niellwe actieve leden. Wil je

- organisanes mer inspannlngsactiviteiren.

bijvoorbeeld een congres, een research project of ce n beleggersdag organise rcn , dan kun je conract opnemen met her bestuur van de

M&O Linking Pin organiseerr op donderdagavond 4 juni de jaar-

FSA die je graag te woord sraan over jouw 11l0gelijkheden binncn

lijkse al umni- avo nd. Plaars van hand eling is de

on ze veren iging. We vinden hierbij motivari e en inzet belangrijker

Marinus

Behrenszaal (EO .20), Roerersstraar II. Aanvang om 20.00uur.

dan ervaring. Ben je ge"inrercs,ccrd) Aarzel dan nier en neem conrac r

Her rhema va n deze avo nd is " Koersman agement; her VOC-onder-

m er om op.

wek naar straregievormi ng". Op deze avond worden de onderzoeksresulraren

van

de

lee rsroe l

Bedrijfsorganisaries

en

FSA

Arbeidsverhoudingen (BOAV) roegelichr. Zij hebben onderwek

Kamer EO.12

gcdaan naa r de processen van srraregievorming, waarbij ze gewerkr

Telefoon / Fax: 020-6220816

ht:hben mer her Vis ie, ondernemerschap en consolidariemodel

Kijk ook op onze nieuwe homepage: hrrp://www.rsa.nl

(VUC) van straregievo rming . Door middel van een groor aantal case srudies zijn voor verschillende rypen organisaries patrone n van

VIAE

srrategievorm ing vastgesteld.

Arbeidsmarkrdag: 27 m ei 1998

Managemenr Cafe, " Van smeris naar dienstverlener "

Stlld eer jij Algemene Economie, Inrernationaal FinancieJe Economie

M & 0 Linking Pin Amsrerdam verzorgr ook dir derde trimester

of een andere studierichting, en wil jij meer weren over jouw moge-

weer een specraclilair Management Cafe. Dit za l wederom in cafe

lijkh eden op de arbeidsmarkt ) Ben jij benieuwd welke bedrijven eco-

"de Schutte/' plaarsvinden op dinsdag 2 juni om 20.00 uur. Om her

nomen in jouw studierichring nodig hebben? En wil jij weren of deze

jaar goed af te sluiren wordr in dir laarsre Management Cafe een

bedrijven bij jou passen? Kom dan naar de Arbeidsmarkrdag 1998!

28

ROSTRA ECONOMICA

Als student ben je op weg naar de top.

Waarvind je de snelste route?

Zodra je bent afgestudeerd kun je overal aan de

nisatie je ook nog de grootst mogelijke zekerheid over

slag, Leg daarom nu al de mogelijkheden van verschil-

perspectieven die verder reiken dan je eerste jaar,

lende financiele dienstverleners naast elkaar.

Kom daarover praten. Bel drs Martine van Beusekom,

Dan zal het je opvallen dat je bij Deloitte & Touche

Hoofd Personeelszaken : 020 - 606 11 00 .

al direct zelfstandig gaat werken, Je krijgt het snelste

Zij maakt dan binnen onze organisatie graag een

contact met cJienten . En je kunt diverse opleidings-

afspraak voor een helder gesprek over de manier

programma 's volgen,

waarop je bij Deloitte & Touche aan de slag kan :

Daarnaast geeIt oDze accountants- en adviesorga-

Ondernemend & Alert.

ACCOUNTANTS¡ BELASTINGADV/SEURS â&#x20AC;˘ CONSULTANTS Meer dan 70 vesti gingen in Nederland , Int ernet: www.deloitte .nl

Deloitte& Touche

associaties Op woensdag 27 mei 1998 orga ni seerr de VIAE, de Vcrcniging

VSAE

voor Inrernarionale en Algemene Economie, de Arbeidsmarktdag op de economischc faculreir van de Un iversire ir van Amsrerdam,

[nrorrn arie Tech no logic in de 21 e eeUl-V,

Tijdens de Arbeidsmad<rdag kun je kennismaken mer een <lancal

Als derd ej:lars econometrist kun je mer ecn jaar werkcn aan het rnil-

minisrerics, de grare banken, onderzoeksbureaus en an dere inceres-

Icnium ongeveer raehrigdllizend g uld en verdienen , Vee l bedrijvcn

sa nce insreJlingen en bedrijven, Zij zullen prese nraries en workshops

wi ll en hun boekhouding in ee n moeirc zowe l 'miilenn ium-besrcll-

verzorgen die nader voorlichren over hun werklaamheden en die jou

dig' als gesc hik t voor invo ering van de euro maken, Dit legr een

inzichr geven in de beraepsmogelijkheden van een pas afgesrudeer-

grore druk op de IT -seeror. Zo groor zdfs dar

de econoom, Tijdens de workshops maak je kennis mer een aanca l

gelokt worden om

eCl1

ja3l' hun studie

lc'

IlU

dus ldfs srudenren

ond erbreken. Na 2000 is

prakrische aspecren van zaken die je als pas afgesrudeerd econoom

her miileniumfHoblee m hi sto ric ell na 2002 is d e guld en definirief

op je weg naar je eersre baan regenkomr. De workshops ziJn o,a, een

verledt' n rijd , War re [' e r dan nag va n de Inforrn a rie Technologie-

Assesmenc Cencer-rraining en ee n solicirarierraining.

seeror in Nederland?

De Vereniging voor Stud enten Actuariaar, Econometrie e n OR1\1

Een dag later, op donde rdag 28 mei, wil en de persoonlijke gesp rek-

organisecrt kort na de zeme l' een symposium over 'de IT-secror in d e

ken plaatsvinden. T ij dens dezc oriencc rend c gcsprekke n kunnen jij

21 e eeuw', Wa r zijn de nieuwe werkte rreinen, wa r zijn de nieuwe

en her bedrijf dieper ingaan op zaken als werkomgeving, sragemo-

uirdaginge n? Een aancal

ge lijkheden, sollicit3 ri e- en sclectieprocedurcs ,

d eze VSAE-acrivireir een prese ntatie over deze vragen,

IT-bedrijven va n naam ve rwrgen tijdens

Ook v()o r de zome r zit de VSAE nicr sr il. Srudenten Actllariaa t kllnDe kosten van de Arbe idsma rktdag (presencaties, workshops e n per-

nen

soonlijke gesprekke n) zijn voor nier-Ieden fl5 ,OO en voor leden

Waarschijnlijk warde daarbij ook de assuranriebeurs in Am sre rdam

fI2,50 (hiervan is f5,- borg). Deze pcijzen zijn inclusief een lekke re

bezoch t. Leden van de VSAE lC7.c n hierovcr rneer in Suire 13, her

lunch en een gczell ige borre l. Als je Ill ee r inforrnatie wilr over de

Iedenb bd van de VSAL Als jij Suite 13 w il ontvangen en ook wi l

dee ln eme n

aan

cen

bedrijfsbezoek

aa n

De lra

Lloyd,

Arbeidsmarktdag, of je wi lr je inschrijven, le r dan op de stand met

profircren van goedkope re renr:lI11cnbundcls, \ovord dan ga uw lid, Jc

flyers en p osters in de centrale hal van her E-gebouw, Je kunt ook

kunc elke dag even bij ons langs lope n, We zi n e n in kam e r EO.13,

langs kome n bij de Sefa-balie of even belle n naar 020-5254024.

No more bananas?

Wordt vormgever op de Apple van de Rostra.

30

ROSTRA EC ON O~ II C"

fac nieuws Marketing Associatie Am sterdam De MM is druk bezig om ten gedaanceverwisseling te ond ergaa n.

We wa re n altijd de inter[)l edi air o p marketinggebied tussen hee bedrijfsleven en de srud enr. Zoa ls vele andere srudie- en fac ulteitsve renigingen proberen ook wij de srud enc hee naar zijn of haar zin re maken. Dit hebben we alrijd ge probeerd [)let worksho ps, stages, La tij ns Amerika Proj ecce n, etc.

Oit pa kken we nu nog beter aa n door ervoor zorge n dar we nict ail ee n deze projecten aanbiede n. \'lIe gaa n proberen een rotaa lpa kker aa n te biede n tijdens de studie va n elke Marketin g-sr ud enr.

M;lt'ketin g betekenc in deze co nrex t marketing in de groorst [)l ogelij ke bcrckcnis van hee woo rd . War we precies willen bereiken is da t de student naasr de rhcori e V;lJl zijn studi e ook het prakrijkgcdce lte lee rr. Hi erdoor zal deze stud ent ee n groor voordccl hebben op de overi ge stude nten.

Hogeschool va n Am sterdam, het Nederlands Insticuut voor 11et Bank en Effecrenbedrijf (NIBE) en de Hogcschool Braln nr. Aan de Mastersopleiding is de titel Master in Financial Pl an nin g ve rbonden.

De samenwerkin g va n de UvA mer de ve rschillende hogeronderwijsinrstellinge n bij deze Mas eerso pleiding slui t aa n bij de wensen van hee CvB o m de samenwerking met hogescholen uit te breiden om de positie in de (regionale) opleidingsmarkr ec versrer ken. V~~r ve rdere inlichringen over de o pl eiding kUllt u contact opnemen met dr P. Konijn, Ext ra-curri cul air onderwijs, bereikbaar op dinsdag tim donderdag, roes tel 4077 .

Student wint AXA Leven Studieprijs

Je krij gt n iet aileen vier keer per jaa r o ns blad in huis, maar !<an ook G RATIS en vooral vrljblijvend meedoen aan onz.e talrijke cvenemenren.

D.E va n Ingcn heeft mer zijn scripri e ' Markestructuur en prese nterell van bedrij ve n in de Nederl andse financiele secror' de AXA Leve n Studieprijs gewonnen , ee n 'su mmer-co urse' rer waa rde va n f 7.500 ,-. Van [nge n, di e zijn scr ipti e schreefbiJ prof. dr M.M. G . Fase (AE) , onderzocht of schaa lvergro ting en concentrati e van hanca ire o rganisaties een positieve in vloed hebbcll op de banken ze lf of op hun clienren. [n deze tijd van fu sies van veel bancaire ins tellin ge n is her moeilijk inzicht te krij ge n in de bijbehorend e marktstru ctuur, maar de seriptie hee ft roch ee n aa ntal vraags tellinge n kunn en bea ntwoo rden

D us als je toekomst je Iicf is)I)1

Student wint Economie- en Mobiliteiesprijs 1997

KOIl) langs: Roctersrraat I I Mail : markcting@frw. uva.nl Kamer EO.OG , tel : 020-5 254 I 54, 10 18 WB Amsterdam

Marrin van O verbee ke heeFt de Eco no mie- en Mobilitcitsprijs 1997 van f 5.000,- gewonn en d ie we rd uitgeIoofd door Transpo rt en ["ogistick Nederland en Nede rl and Oistributicland. De scrip tie met als titel: 'De magneettrein , de fil e voorbij', schreef Van O ve rb eeke onder begeleiding van prof. Va n der Hoorn. De enorille snelheid va n de magneerrrein lOll ee n no n-sto p verbindin g mogelijk maken tussc n steden. De aFstand Amsrerdam-Berlijn zou bij voo rbeeld met ee n reisrijd van I uur en met ee n hoge frequ entie (2x per ullr) aF te legge n 1.ijn . Uit anal yses va n de srudellt lijkt de mag nee rrrein ccono misch rendabel. Waarschijnlijk lIniek is dat de sniprie is verschenen op ed-rom (teksr, iJILI strari cs en l'ekenpl"Ogramma), draa iend on der microsoft 97, en aan te vrage n bij Srrawberry New Medi a Prod. , tel. 020 4 270') 39 , Fax 020 6251479, E-ma il : srr bcrry@xs4all.nl.

WA f" W E PR ECIES l:Il-J)OEU.'; .v I ET DI.i'Y M EDLDI".II NG ZAL JE !\l.I.ITN W ETEN !\ LS JE. VOO R MAAR FL 2'; ,: . UD WURDT VAN DE MAA.

Amsrerdams Instituut voor Arbeidssrudies (AlAS) opgericht Her Ams terdams Insricuur voor Arbcid ss rudi es (AlAS), een inrerdisciplinair kennisccnrrum voo r arb eid, is on langs o pgericht va lluit de wens va n be tro kken wctcll schappers cn ncr CvB om de inrerdisc ipli na ire sd menwer kin g rond arheid te stimul eren en uit re bo uwe ll . In her AlAS brenge n econ omen, sociologen , luristcn, psychol ogen en medi ci elie werk"Laam "Lijll o p het terrein v:t n arbeid hun ex pertise samen. Namens de f EE zitten in de stll urgroe p : prof. d r W. I..

BuirciJa r, proC dr J. Harrog, prof. el r 8 .1...,1. S. van Praag, prof dr ] .] .M. T hccuwcs . T hec uwes is als wetellschappelijk dircctcur van het AlAS en tevens lid van het cbgcli jks hcstllur.

De oFrlciele prcsc lllaLie van A lAS za l na ele Wll1t:r plaa tw ind en. O f) 1 juli 7.al de cerstc conFerenri e pl .1Jtsv in dcn over het rhem;; ' EMU en arbe idsver ho udin ge n'. Ve rder za l her AlAS regcl mati g co nferenties, seminars, le7.l ngell cyc li o rga lliseren, cen postel ocro raa l studi c-aa nbod o ntwikkelen, en in se ptember sca rten met het geven van ee n lOge here n 'min o r' arb cid hinncn h<.:r nieuwe mino rl major-traj ec r va n de UvA. Her adres vall AT /\S: Pos tbus 1030, 1000 BA Ams terdam, w estel 34001532S, fax 3476. [- mail: meiJ(,7)juLuva.nl.

Mastersopleiding Financial Planning In se ptember gaa t een ni euwe Mas terso pl eiding va n srarr dall de fac ulteir. De UvA ve rzorgt de o plciding in Il auwe samen we rkin g met de H ogesc hool voor Econo mische Studi es te Amsterdam en de

MEl

NAK E naar Groningen Het ;\1erwe rk AI gcmcne & Kwa nrjtari cve Eco nomic (NAKE ) is vcrhui sd naa r C ronin gc n. H et nieuwe adres is; NAKE, r. a.v. Jan na Mes ker, Rijksuni ve rsiteit Gro nin ge n, Postbus 800 , 970 0 AV G ro nin ge n.

Agenda mel l4 "Alles is economie", In augurelc rede mw prof dr H. lVb asscn va n de n Brink, benoemd CO t hoogleraa r 'Economic van bet huisho u den' aa n de Landboll wuni ve rsieeir Wageningen.

Pl aaes: Aula, Gen. Foulkeswcg l a, Wage ningen. Aanva ng: 16.00 Ulll" preeles .

14 Avond voorliehting H EAO-doorstroo mprogramma.

27 Promorie N.P.A. va n Gi ersberge n. Promotor: prof. dr J. E

31

How do you earn a profit in

Management Trainees

an industry whose goal is to

a market facing a structural pressure on yield? A marke t

provide se rvices. Which is why we believe investment

which is increasingly price-driven and complex, where

is crucial, especially in people.

partnerships between airlines are intensifying, sparking fierce competitio n and an explosion in scale?

There is only one answer: by involving all the people at KLM. Afterall, they are the most decisive factor in

Above all, we want to ensure that KLMers continue to develop . Only result-oriented professionals can help us build a winning organization, today and in the future .

We have a clear message for our future leaders:

Such graduates can requ es t the Management

Earn respect by ach ieving (he best results as a people-

Trainees Brochure. Write to KLM Roya l Dutch Air-

oriented ma nage r. No one else will offer you this

lines, Corporate Management Deve lopment SPL/GO,

opportunity to lead sooner than we do.

PO Box 7700, 1117 ZL Schipho l. Or phone

That requires outstanding capaci ties in the very

(+31) 2064983 14/6495051. Internet: www.klm.nl

born leaders.

-LM

••+••

best university graduates. Men and wo men who are

The Reliable Airline

fac nieuws Kiviet. Aanva ng: I I.DO UUI". prof~ dr H.M. Amman. hooglcraar Computational

28 Ora ri e

Eco nomics. Aanvang: 15.00 UUI".

29 Promotie ].P. Kooiman . Promorores: prof. dr F. van der Ploeg en prof. dr S.C. van Wijnbergc n. Aanvang: 9.00 UUI".

29 Oratie prof. dr A.j.H.C. Schram, hoogleraar Experimentele ceo nomic. Aanvang: 15.00 UUI".

Accountancy & Milieu Dc opleiding Accountancy & . M ilieu gec[l account a nrs (AA en RA) inz ich r in de gevo lgc n vall her l11 aa rsd nppclijk miliclI vraagstuk voor d e accounranlspraktijk. D e o p lciding duu rr ee n jaar; de co lleges wo rden gcgev en op vrijdagmiddag.

Strategisch Milieumanagement

Junl

In de parr-rime MBA-op lc id ing Srratcg isc h Milieumanagemenr wo r-

4-6 Confcrenric 'European Society for Population Economics'.

den milieuproblcmen van bedl'ijven bedrijfskundig bClude rd. De

Plaars: Roeterseiland.

5

Voorlichtingsdag op Locatic.

opleiding duurr anderhalf jaa!'; de colleges worden gcge ven op donderdagmiddag en -avond.

25 Avondvoorlichting HEAO-doorsrroomprogramma.

Controllersopleiding Universiteit van Amsterdam

De Postdocrorale Opleiding rot Conrroller (PD O C) leidr op voor fl nan c iccI-eco nomische ropfun cr ies. Het is een rwcejari g programma

Verkorte drs-opleidingen

waarbij een dag per week co llege wordr gegevc n. De opl eicling wordt

D e Facul re ir der Eco no ll1ische \X/ere nsc happen en Eco nomcrric

afge slote n mer een summer路cours e aan een gcrc n Cl l11lll eerd e

(FEE) biedr vier docroraalopl eid ingen aan (drs-titcl) met circa twin-

Amcrikaanse Business School. Dc PDO C is voora l gcschikr voor aca-

ri g verschillende opleidings varianten.

demi ci met enkele jaren ervaring in ecn Conrrollerso m gcving.

De FEE heeft zich de laarsre jaren srerk onrwikkcld op het gebied van de bedrijfseconomie. E r zijn aan de FEE zes postdocrorale oplei-

Informatiemanagement

dinge n.

De posrdo c rorale opleiding Inro rmariemanagemenr benadrukt de srratcgi sc he dimensie van informatiemanagement. De opleiding

De FEE is srcrk inrernarionaal gco rienree rd. Dir komr ror uiring in de aanwezi gheid van buirenlandse (gast)docenren en uirwisselingsprog ramma's voor studenren in de docroraalfase.

duurr 10 maanden (part-time). Na afloop wordt het postdocroraa l diploma Informatiemanagcmenr uitgereikt. Dit diploma gee fr d esgewensr roegang to( de vervolgsrudie van een jaar die wordr afgerond

HEAO-doorstroomprogramma Voor HEAO'ers besraan er aan de I:LE interessante doorstroompro-

met de ritel 'Execurive Masrer in Information Managemenr (E:vlIlv1)', roegekend door de Universiteit van Amsrerdam.

gramma's voor de bedrijfseconomische opleidingsvarianren. Een brochure met besduijving van de vrijsrellingen is op aanvraag

Vastgoedkunde

beschikbaal". Ccmiddeld neemr een dergelijk programma voor

De posrdocroralc opleiding Vastgoedkundc verschafr een breed en diep inzicht in her oncwikkelen van en beleggen in commercieel vast-

HEN )'ers ruim [Wee jaar in beslag. Her is mogelijk rijdens deze periode over re Slappen van de dagopleiding naar de avondopleiding en de srudie zo re combineren Illet een baan.

goed. Tot de opleiding worden rol'gelaten academici en HBO'ers die in de prakrijk met commercieel onroerend gocd in aanraking komen.

Afgestudeerden onrvangen de rirel Master of Real I.slare (MRE).

Voor afges tudeerde Regisreraccountants die geen acadclllische vooropleiding hebben, bestaar de mogclijkhcid om een aansluircnd e een-

Master in International Finance

jarige opleiding re volgen (Vcrkorrc Opleiding Bedrijfscconomie, VOBA), die (Or de docroraalbul Economie en de drs-rirelleidr.

A world class one-year Master in Internarional Finane,c'., developed in cooperation with leading inrernational financial institutions and

POST DOCTORALE OPLEIDINGEN

ly innovative and prestigio us progra m com b ines p m fessional and

Als in gangseis voor de zes postdoc (Orale opleidingen ge ld r in princi-

skills not easily acquired elsew here. The Taught in English by an internationally diverse and renowned Faculty. Vi siting professo rs and

focusin g on international banking and em e rging mark ers. T his hi ghacademic exce llence, granring partic ip ants direcr access pe cen afgesloren rclevante docroraJlopleiding. In enkele gevallen

((l

financial

worden ook HBO-abiturienten rocgelatcn. Al deze oplcidingen zijn

professionals play an acrive role in rhe curriculurn.

nJUW gelieerd aan de vakgroepen van de faculteit en onderhoudcn structurcle externe contacten. In de besruren en curatoria zincn (Op-

Morc informarion: rei: 020 525 4764, fax : 020 525 4333 , email: mil((!)[cc.lIvJ.nl

mensen uir her bedrijfsleven en uit maarschappclijkc organisdries.

Naasr hooglcraren en universitaire docenren, vcr7.0 rgen gc kwalificccrde personen uit de praktijk de cursusprogramma's.

Voor verdere informatie en aanvragen specifleke brochures: Faculteit der Economische Wetenschappen en Econometrie Roetersstraat 11

Accountancy

1018 WE Amsterdam

De Posrdocrorale Oplciding Accountancy (PDOA) leidr op ror registcraccountant (RA). Als roelaringseis is van krachr een afgcron-

Postdoctorale opleidingen

de docroraalopleiding Economic mer cen specifiek vakkenpakker,

mw drs Brecht van Beers

dan wei een afgeronde studie NIVRA eersre fase of HEAO variant

tel. 020 - 525 4286

AC/RA. De opleiding kan in rwee jaar worden afgcrond. De colle-

Verkorte drs-opleidingen

ges worden gegeven op vrijdag (hell' dag).

mw Marianne Sterens tel. 020 - 525 5221

34

ROSTRA ~: C() !" OJYlI C A

ROETER ยงTRAAT

COLOFON

De zondag

Periodiek von de Foculieit der Economische Welenschoppen en Econornetrie oon de Universiteit von Amslerdam, uitgegeven door de Sela.

Doordewecks vcrl oop t alles vol ge ns ce n vast

Hoofdredactie

b Ii kvcl d aan all c bnre n wo rdr a fgeslorcn

pa croon, \vaari n er \v<.: inig rUln1(c is voor pcr-

Peter leiigraaff

doo r hogc ba ks re nen hui ze n . In regc ns rd li ng

soo nli jke vri jhede n. DJIl rcali sce r ik nle , hoe

Redadie

ro r d e huidige repcririearchircc ruLll hcbben

w ini g d e zo ndag cige nl ij k voor m ij voo rstclt.

deLe h uiLen echrer iers f" sci ncrcnds. Do c f.lS-

D e zo nd ag is voo r mij a il een maa r onge mak.

c in aric hcreikr mijns im.iens ccn hoogrcpllllt,

D e w inkels zijn cli cht e n ik heb regdmat ig

Bernard von den Berg Kim von den Berg Han Janssen

In Am stc rdam Wcs r hch jc str:trc n waar jc

wann ccr Je midd en o p de Ho o fd wcg

he r

eel) behoo rl iJ kc bte r. Voo r m ij m o ge n d e

Folografie

hee l

w inkels o p zon dag gewoo n open , o m d ue

Mariie Bloerner

Amsrerdam in deze stijl gcbollwd ZOll zij n ,

dag ccn doordcwecks ka rakte r re geve n. D e

lOll je bi J binnenko msr he r neva I hehhe n lh r

'~c ve n

srad sd ccl

de

Baarsjes

sr;t ar.

A is

III

dage n per wcek'-econo mi e

7 01l

voor

JC ce n labyrint inri jdL waa r je sk chts mer ved

mij perfecr Lij n. Ik reali , cer me clan echter

mocite weer uit zou kun n cn kOll1 cn. Ecn

wa r dit voor m ijn buurnun en m et he m voo r

nadccl van veel van deLe h uize n is cchre r dar

duizenden :lIlcleren zou bctekc nen. D e zo n-

lIIuslralies Vormgeving Jeroen Buter

Adreswijzigingen

niet meer aansilliren bij de

Siudenienadminisirolie Binnengaslhuisslraat 9 10 12 ZA Amslerdam

hcwo ners. Ik woon ;;elf in cell hui s, waa r jc ;co nde r veel m oei-

Jaarabonnemenl

re d e ve rrichti ngc n vall je

6 nummers voor 130,-

b ure n kan vo lge n. De o m a di e

Voor readies, brieven en open sollicitaties is de reda(lie bereikbaar op

onder mij woo nt h ec ft ee n

Roetersslrool1 1, karner EO.OS 10 18 WB Amslerdam Tel. Roslra (020) 525 42 97 01 Sela (020) 627 96 53 (vraog noor Reineke Poll) E-mallodres ROSTRA@EOUFEE.FEE.UVA. l

koekocksk lok je aan d e muur ha ngen. Als d e koekoek laat we ten dar er

Wl \'r

ee n uur

voorbi) is, kent d e tijd voor mi) oak gccn geheim en m ee r. Ve rgdijkbare

d ag ZO ll voo r hem zijn special > ka rakrer ve r-

bijzonderheden bn ik verrellen ove r de \11en-

li eLe n en her iaarste becrje v lijh e id ZO ll incl i-

sen die boven mij wOllen. Dc m cnsc n di e

rect va n hem worden afgenom e n. Hij is ec h-

naasr mij wallen h oar je echrer bijna nooir.

ter niet degene die richting geefr aa n cle Ont-

De gehele week han g t c r ee n akc li ge stilre in

wikkeling van d e eco nomic. D ie is sprekend

hun apparre rn ent. Aan d eLe sti lte komt cc h-

voor veel hcs li ssingen die hed e n ten dage

rer bijna elke zondagmiddag :lbrupr cen

worden genomen. Wat voor cit: ce n pe rfec t is,

einde. Rand rwaalf uur bcginncll de bewo-

kan voor ie mand anders he l legc novergesrel-

ners muziek te drnicn met cen hoog hans

de bere kc ne n. De eco nomi c zwa lkr sreeds

Baue r geh:dte . De volum ck nop wordt ge l i-

m ee r in de richting van hcs li " ingc n die door

delijk hoge r gedraaid en he t gehed be re-ik t

menscn worden genornen die 'wete n' dar ze

een cl im ax a ls d e hele b m ilie beg int tC zin-

gel ijk hcb bcn. Dit gclijk is c(hter nier voor

Niets uit deze uitgove mog zondel toestemming vIm de ledoctie of de exteme ouieul ovelgenomen WOlden. De redoctie is niet velOntwooldelijl VOOI de IIlhoud von ingezonden stukken en behoudt zich het lecht voor dele ill te kOitell.

Oplage 4500

Adverlenlies Torieven op oonvroog verkrijgbooL Opdrochlen schrifJeliik lei ottentie von ocquisiteur Sela, Mochteld Roos.

Adverlenties in deze uitgove Akzo Nobel

KlJA

Cop Gemini

M(Kinsey I'hllips

gen . Ik ken mijn bllre llllic l. rna;l r her argclo-

icdcrce n gel ijk. Z ij di e ri c h ring geven aan cle

( 01 9111

pe n halfJ aar be n ik mij een meJ1trt/ picturr

econo mie zo ud e n ee ns wa t m ee r in he t hoofd

DSM

gJa n vo rm en bij dit wndagmidd agtafe rccl. Tn

V ;ln

llliJ)) hoofd zie ik het ra fe reel voo r me, dar

s peciueke sirua ri e probe ren te bcgrijpen . J)an

lel- en drukwerk

zich moet afspe len in h un a pparrem c nr : mijn

lO uden Lij veel min d e r sne! gevo lg geve n aa n

Mebo Prinl BV, Amslerdom

bllllrman sraat sa m en mer zijn vrouw re dan-

hun 'waar hed e n' Mi jn bl.lurman is wel iswa ar een h eel a nd e rc man dan ik , m aa r oo k hij kan

want papa doer ge k. De 7.011dag i.) voor hen

op zijn eigen manier op ee n bcpaa ld mo mc nr

de enige da g in d e week d at er ruimre is voor

gelijk hebb en, re rwij l anderen a l he bben

variarie. De resr van d e week we rkt papa vall

besJist dar hiJ onge lijk heeft.

zev'n rot zeven, en daarna wordr er gegeren

MEl

1997

HJ

DcloiHc

Schettem" Unllever

ING Gloep

andere m el)se n mocrCll kijkc n, c n hun

sen in d e woonkaln e r en d e kin dere n lachen,

en va lr papa na her acht uur jOl.l rnaal in sldap.

Stefan Koornen Moril von Sandwiik Bert Scholtens

Annerniek Steinmetz

de \vonin gcn die zij verbe rge n

wensen van de Ileden d aagse

Reineke Poll

Sefa-besluur Joris de Riik (voorzitter) Sjoerd van Weele (vice-voorzitter) Mark Millenburg (secretaris) Wouter von der Heiiden (eerste penningmeesler) Noor Berkhoul (lweede penningrneester) Mochteld Roos (commerciele zaken) Jenneke Segers (interne zoken)

35

Wat heet, internationaal vverkveld ...

-

-

11~G

lING

Argentinie

Brazilie

lING

Groot Brittannie

Japan

Mexico

•

lING

liNG

lING Nederland

Levensv erzeker ing en verkopen in

•

IIN~ Polen

•

lING

Spanje

Singapore

Frankrijk

lING

Indonesie

•

-

lIN,

II;I«)

Ho ng Kong

III"G

IbG

•

•

•

-

China

IIl\'-

Hongarij e

~

lING

•

•

lING

-

lING

Au strali e

•

-

-

lING Vene zuela

Tsjechie

aan de ande re kant van de wereld.

Italie

•

I

INC.

Russische Federatie

-

lIN'>

Verenigde Staten

lijke ontwikkeling van aankome nd e

Roemenie. Int roduc tie van telebank-

Dat is een va n de aantrekkeliJke

ing in Ca na da. Een toonaangevend e

punten van werke n bij ING Groep .

Daarbij kun je kic zcn uit dri e

ba nk kopen in EngeJand . Een ver-

Want ni et a il ee n de functi es en tak e n

in s troomtraj ecten; als management

zekeri ngsmaat schappij ove rncm e n in

varicren e norm , maar ook het int e r-

trainee , commercieel trainee, Of je

de Verc nigde Staten . Debt conver-

nati onaa l kader. De sociale e n maat-

sio n toepassen in Brazilie. Emergin g m arkets

stimuler<:n

In

Thailand,

Oekraine, Arge ntlnie ...

m anagers.

ki es t voor een ontwikke ling in ee n vakgebied als professional trainee.

academici

vIm

Spreekt dit je aan, he b je affiniteit met finan cie le dicn s tvcrl e ning en

LNG Groep heeft eigen ves ti g in-

s tudeer je binn e nkort af? Be z oe k dan

gen in ma a r liefst 58 la ncl c n . Nu.

schappelijke

Want morgen kunn en dat e r meer

De economisc he omstandigheden. De

in g.n l. Je kunt ook a l me tcc n ce n

z ijn . Onderne mers c hap kent nauwe-

manier van zak en doen .

sollicitaticbricf met cv sturen naar ING

lijks nog g ren z e n. En het is onze overtuiging

dat

jc

als

Wcrken

sitllatie

in

in een

la nd.

het buitenland bin

onze inter net si te: www.rccruitmcnt.

Groep, Mana geme n t Development!

finan c ie le

zel fs al dee! uitm akcn van je trai-

Rec ruitment , mr. A.M.T van O ss ,

dien s tver lencr zo dicht mogelijk biJ

nee s hip. Wan t ING G roep inve Slcert

(WT 16.32) , Po Stbli S 81 0, 1000 AV

je m ark t moet zitten . Ook a l is he t

fors in de pro fe s s ionel e en pe rsoon-

Ams terdam , te lefoo n: (020 ) 541 65 18 .

... dat heet:

ING

GROEP