Właściwość sądu pracy w postępowaniach dotyczących wypadków przy pracy W treści pouczenia dla poszkodowanego pracownika właściwym adresem sądu będzie sąd odpowiadający jego miejscu pracy. Jeżeli zapisy dokonane w protokole powypadkowym nie będą dla pracownika korzystne, zgodnie z § 11 rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 r., może on lub w przypadku jego śmierci – jego rodzina, zgłosić do sądu uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym. W kwestii właściwości sądu specjaliści ds. bhp są zgodni, że powinien to być sąd przypisany do miejsca zamieszkania poszkodowanego. Takie twierdzenie nie znajduje jednak podstawy prawnej. Art. 461 § 1 k.p.c. stanowi, że powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone bądź przed sąd właściwości ogólnej pozwanego, bądź przed sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy. Pomocą w wyjaśnieniu problemu nie będzie również orzecznictwo. Jak można wyczytać z wyroku Sądu Najwyższego (II PK 240/08) w sprawach o ustalenie, że określone zdarzenie było wypadkiem przy pracy, właściwy rzeczowo jest albo sąd rejonowy (art. 16 k.p.c.), albo sąd okręgowy (art. 17 pkt 4 k.p.c.), a zależy to od wartości przedmiotu sporu. Z powyższych powodów uprawnione jest twierdzenie, że umieszczenie adresu sądu właściwego ze względu np. siedzibę pracodawcy poszkodowanego nie powinno być traktowane jako błąd.
Uprawnienia związków zawodowych Organizacje związkowe posiadają istotne uprawnienia dotyczące sprawowania kontroli nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a w wąskim zakresie także do uczestniczenia w nadzorze nad przestrzeganiem tych wymogów. Uprawnienia te wynikają z art. 23 ustawy o związkach zawodowych (dalej: ustawa o zz), jednak należy pamiętać, że są one ograniczone głównie do funkcji kontrolnych – nie rozszerzają się na uprawnienia władcze. Oznacza to, że związki zawodowe w praktyce nie posiadają ogólnych uprawnień umożliwiających im bezpośrednie przeciwdziałanie naruszeniom zasad bhp. Organizacje związkowe mają prawo do występowania zarówno do organu administracji państwowej i samorządu terytorialnego, jak i do pracodawcy z żądaniem zaprzestania naruszania przepisów prawa pracy oraz zasad bhp. Ponadto, w sytuacji, gdy pracodawca zaniecha rzetelnego rozpatrywania żądań, organizacje związkowe mogą złożyć do Państwowej Inspekcji Pracy skargę na działanie pracodawcy. Takie postępowanie spowoduje wszczęcie procedury kontrolnej u pracodawcy w zakresie prawa pracy. Pamiętać należy, że organizacje związkowe posiadają uprawnienie do złożenia skargi w Państwowej Inspekcji Pracy także przed zgłoszeniem żądania pracodawcy. Ponadto, w razie uzasadnionego podejrzenia, że w zakładzie pracy występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników, organizacje związkowe mogą wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przeprowadzenie odpowiednich badań, równocześnie zawiadamiając o tym właściwego okręgowego inspektora pracy.
Nowe obowiązki w transporcie towarów „wrażliwych” Opublikowana 3 kwietnia br. ustawa o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów (Dz. U. 2017, poz. 708) nakłada na podmioty wysyłające, odbierające i transportujące obowiązek rejestracji i monitorowania transportu tzw. towarów „wrażliwych”. Powyższe przepisy obowiązują od 17 kwietnia, natomiast od 1 maja 2017 r. weszły w życie przepisy dot. kar nałożonych na podmioty za niewykonywanie obowiązków nałożonych Ustawą. Towary objęte obowiązkiem rejestracji są wymienione w art. 3 ww. ustawy. System monitorowania drogowego dotyczy również towarów nabywanych na własne potrzeby przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą (tj. towarów, które nie podlegają dalszej odsprzedaży przez nabywcę). Wypełnianie obowiązków wynikających z nowych przepisów wymaga rejestracji w systemie SENT (System Ewidencjonowania i Nadzoru Transportu) uruchomionym na Platformie Usług elektronicznych Służby Celnej (PUESC) (https://puesc.gov.pl/). W systemie należy zgłosić: nadanie ww. towarów np.: oleju odpadowego przez właściciela (m.in.: rodzaj i ilość), przewóz przez firmę transportującą, odbiór przez jego odbiorcę. Ustawa wprowadza również system kar finansowych za niewykonywanie obowiązków, które sięgają kwot nawet 20 000 zł.
Walka z przepracowaniem Polacy pracują zbyt wiele. W raporcie z 2016 roku przygotowanym przez Hays Poland wynika, że (niezależnie od formy umowy) aż 75 proc. Polaków doświadcza nadgodzin. Przepracowanie może prowadzić nawet do śmierci. Taki przypadek miał miejsce w sierpniu 2016 r. w Białogardzie. 44-letnia anestezjolog pracowała bez przerwy w szpitalu przez cztery doby. Tak wyczerpujący „ostry dyżur” zakończył się jej śmiercią. Co może zrobić pracodawca, by poprawić pracującym samopoczucie? W tym zakresie można wskazać kilka reguł:
przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i szerzej – prawa pracy, w szczególności w zakresie czasu pracy i wypoczynku, podnosić świadomość dotyczącą higieny fizycznej i psychicznej, wprowadzić dofinansowanie aktywności fizycznej pracowników, wyważać obciążenie pracą w ciągu dnia, regulować jej natężenie.
Pracodawca musi być świadomy, że im więcej obowiązków dla pracownika, tym gorzej są one realizowane. Pracoholicy obawiają się o utratę pracy, co sprawia, że jej wykonywanie jest powodowane zazwyczaj motywacją zewnętrzną. Jej przeciwieństwem jest motywacja wewnętrzna, czyli wykonywanie pracy z racji zainteresowania, możliwości samorozwoju. Ich poprawie sprzyja zwiększanie autonomii pracownika.
I’m ECO Co możemy zrobić, by powiedzieć, że jako firma jesteśmy proekologiczni i dbamy o środowisko? Przedstawiamy kilka przykładowych rozwiązań. Jednym ze sposobów jest zaopatrzenie firmy w energooszczędne urządzenia, m.in drukarki i kserokopiarki z certyfikatem Energy Star. Przyczyniają się one do obniżenia emisji dwutlenku węgla, produkują mniej ciepła podczas pracy, przez co pozwalają aż o 30 proc. obniżyć zużycie energii wynikające ze stosowania klimatyzacji. Kolejnym rozwiązaniem jest używanie papieru z recyklingu, zarówno tego do drukarek jak i do użytku osobistego (ręczniki, serwetki, papier toaletowy). Zazwyczaj większość papieru w biurach pochodzi z leśnych drzew, a do jego wybielania stosowany jest chlor, co powoduje powstanie trujących dioksyn. Recykling odpadów celulozowych oszczędza energię, redukuje zanieczyszczenie powietrza i wód oraz chroni lasy przed nadmierną wycinką. Inne sposoby to: regeneracja kartridżów oraz używanie baterii alkalicznych, oszczędzanie prądu i wody, zakup zastawy trwałej lub z tworzywa przyjaznego dla środowiska, wprowadzenie ruchomego czasu pracy lub wykonywanie pracy w domu, co pozwala oszczędzać zarówno czas jak i energię oraz redukować emisję spalin związaną z pokonywaniem drogi do i z pracy. Najważniejszą jednak kwestią w dbaniu o środowisko jest postawa proekologiczna. Należy ją promować i wspierać.
Uwaga na firmy podszywające się pod UDT Urząd Dozoru Technicznego opublikował ważny komunikat dotyczący oszustów podszywających się pod „Akademię UDT”, który brzmi: „W związku z zaobserwowanymi przypadkami podszywania się pod markę „Akademia UDT”, polegającymi m.in. na rozsyłaniu drogą elektroniczną ofert szkoleń w zakresie niezbędnym do uzyskania certyfikatu dla personelu, informujemy, że firma posługująca się mylącymi i wprowadzającymi w błąd nazwami „Akademia UDT Sp. z o.o.” oraz „UDT Sp. z o.o.” w żaden sposób nie jest powiązania z Urzędem Dozoru Technicznego i nie jest uprawniona do przeprowadzenia szkoleń i egzaminów w zakresie SZWO i F-gazowych oraz posługiwania się znakami i oznaczeniami UDT”. Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz. U. z 2015 r. poz. 881), szkolenia w zakresie wiedzy niezbędnej do uzyskania certyfikatu dla personelu mogą prowadzić podmioty, które uzyskały wpis do rejestru jednostek prowadzących szkolenia. Przy okazji przypominamy, że SEKA S.A. również prowadzi szkolenia zawodowe z zakresu UDT. Więcej informacji można znaleźć pod tym linkiem: https://goo.gl/kVOacZ
28 kwietnia – Światowy Dzień BHP 28 kwietnia w wielu krajach obchodzony jest Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, promowany i współorganizowany przez Międzynarodową Organizację Pracy – MOP (International Labour Organization – ILO) oraz Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych koordynowany przez organizacje związków zawodowych. Dzień ma przypominać o pracownikach, którzy ulegli wypadkom w pracy, zapadli na choroby zawodowe albo zginęli podczas wykonywania swych zadań w pracy, a także promować i upowszechniać problematykę bhp, formy i sposoby unikania zagrożeń, ochronę pracowników w procesie pracy. Warto pamiętać, że tylko w Polsce każdego dnia podczas pracy 1 osoba traci życie, a 240 osób ulega wypadkom. Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy został oficjalnie uznany przez MOP w 2001 r., a w 2003 r. proklamowany pod obecną nazwą. W tym roku głównym tematem proponowanym przez MOP było: Lepsze gromadzenie i wykorzystanie danych BHP. W wielu krajach statystyki dotyczące wypadków przy pracy i chorób zawodowych są niedoszacowane, niespójne i niedostatecznie szczegółowe. Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych obchodzony jest od 1989 r. W tym roku wiodącym tematem ustalonym przez ITUC było: Niebezpieczne i nieuczciwe – dyskryminacja w pracy dotyka nas wszystkich. Wielu organizatorów obchodów kieruje się także corocznym hasłem: „Pamiętajmy o zmarłych, ale walczmy o żyjących”.
Kobiety w ciąży mogą dłużej pracować przy monitorze Od 1 maja br. weszły w życie nowe zasady dotyczące pracy kobiet w ciąży przy monitorach ekranowych, zgodnie z którymi ich czas pracy nie musi już być skracany do czterech godzin. Jak wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 03.04.2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U. poz. 796) dniówka kobiet w ciąży przy monitorze ekranowym została wydłużona maksymalnie do 50 minut w ciągu każdej godziny, z zapewnieniem co najmniej 10-minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy, przy nieprzekraczaniu 8 godzin łącznego czasu pracy w ciągu doby. Dotychczasowo kobiety w ciąży nie mogły obsługiwać monitorów ekranowych powyżej 4 godzin na dobę. Według Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – PIB, dla zmniejszenia obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego podczas pracy przy obsłudze monitorów ekranowych (wykonywanej w niezmiennej pozycji ciała) lepsze efekty daje wprowadzenie częstszych przerw, niż skrócenie całkowitego czasu pracy w ciągu zmiany roboczej.
Ruszyła trzecia edycja Mistrzostw Kadry BHP 24 kwietnia rozpoczęła się III edycja ogólnopolskiego konkursu skierowanego do specjalistów BHP oraz wszystkich zainteresowanych tematyką z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Na laureatów czekają atrakcyjne nagrody rzeczowe, szkolenia i vouchery na wydarzenia branżowe. Mistrzostwa Kadry BHP są największym konkursem w Polsce popularyzującym tematykę BHP, w którym wzięło już udział ponad 1200 osób. Konkurs skierowany jest do specjalistów BHP, studentów studiów związanych z bezpieczeństwem i higieną w pracy, a także wszystkich innych osób zainteresowanych tą tematyką. Konkursowi patronują najważniejsze instytucje państwowe i media branżowe związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Wśród nich znajduje się Urząd Dozoru Technicznego, Państwowa Inspekcja Pracy, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Pracodawcy RP i Konfederacja Lewiatan. Przewodniczącym komisji konkursowej jest dyrektor Działu Nadzoru Seka S.A. Aby wziąć udział w konkursie należy wejść na stronę: http://bezpieczniwpracy.pl/mistrzostwa-kadry-bhp-2017/. Celem konkursu jest popularyzacja zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy oraz integracja środowiska specjalistów BHP w Polsce, a także utworzenie prestiżowego rankingu specjalistów BHP. Pierwszy etap trwa od 24 kwietnia do 12 maja 2017. Najlepsi uczestnicy z pierwszego etapu będą rywalizować w drugiej turze w dniach 18-21 maja 2017. 9 czerwca 2017 roku na specjalnej Gali Mistrzostw Kadry BHP poznamy zwycięzców. Laureaci otrzymają m.in. nagrody rzeczowe, takie jak Iphone, tablet, kamerka GoPro.
Pierwsze wyniki kontroli PIP Od stycznia br. obowiązuje nowa minimalna stawka godzinowa przy umowach zlecenia, która wynosi 13 zł brutto. Jednak już w lutym Państwowa Inspekcja Pracy zapowiedziała, że w związku z tym, iż nie wszyscy pracodawcy wywiązują się z aktualnych przepisów, rozpocznie masowe kontrole. 26 kwietnia w ośrodku szkoleniowym PIP we Wrocławiu podsumowano pierwsze trzy miesiące akcji „13 zł… i nie kombinuj”. – Od początku wiedzieliśmy, że nowe, pozytywne rozwiązania dla pracowników, takie jak 13 zł dla umów zleceń, a także minimalne wynagrodzenie na poziomie 2 tys. zł, do tego 20 proc. dodatku za pracę w godzinach nocnych, które nie wchodzą w skład wynagrodzenia minimalnego, spowodują, że pracodawcy będą „kombinować”– powiedział podczas konferencji przewodniczący związku Piotr Duda. Inspektorzy PIP przeprowadzili ponad 3,5 tys. kontroli, z których w 28 proc. stwierdzono nieprawidłowości. Wydali 1100 wniosków pisemnych i 133 poleceń ustnych. Trzymając się zasady, że pierwsza kontrola jest bez kary, nałożono 43 mandaty karne na kwotę ponad 55 tys. zł. Skierowanych zostało 14 wniosków do sądów oraz zastosowano 42 środki oddziaływania wychowawczego. Kontrole wykazały, że 9 proc. firm zaniżało stawki godzinowe wobec 4 tys. osób, dla których PIP odzyskał ponad 15 tys. niewypłaconych kwot. Do tej pory wpłynęło blisko 600 zgłoszeń, które zostały przekazane do PIP. Do końca roku PIP planuje przeprowadzenie przynajmniej 20 tys. kontroli w tej sprawie.