Zimne napoje dla pracowników Jakie warunki muszą być spełnione, by powstał obowiązek zapewnienia pracownikom zimnych napojów? W upalne dni, jeżeli temperatura w pomieszczeniach pracy sięga powyżej 28°C pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom zimnych napojów. Natomiast pracownicy pracujący na dworze, dostęp do takich napojów powinni mieć, gdy temperatura jest wyższa niż 25°C. Zimne napoje przysługują pracownikom wyłącznie ze względu na temperaturę panującą w pomieszczeniu lub na otwartej przestrzeni. Nie ma przy tym znaczenia pora roku, w jakiej ta temperatura wystąpiła. Nie ma też konieczności ustalania wydatku energetycznego pracowników, gdyż wyłącznym kryterium jest wysokość temperatury zmierzonej na stanowisku pracy pracownika. Napoje profilaktyczne powinny być zapewnione pracownikom w ciągu całej zmiany roboczej w ilości niezbędnej każdemu z pracowników. Pracodawca nie może limitować wody dla pracowników wykonujących pracę w upalne dni na otwartej przestrzeni. Powinien im dostarczyć tyle wody, ile jest konieczne do zaspokojenia pragnienia w ciągu całej zmiany roboczej. Pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za napoje, a pracodawca jest zawsze zobowiązany do dostarczania napojów w naturze. Wypłacanie pracownikom ekwiwalentu w zamian za napoje nie zwalnia pracodawcy z obowiązku ich dostarczenia, a także nie wyłącza odpowiedzialności pracodawcy w związku z niewypełnieniem tego obowiązku.
Udowodnienie nietrzeźwości pracownika nie wymaga podania konkretnego stężenia alkoholu we krwi Przepisy bhp jasno stanowią, że przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. Jednym z nich jest bez wątpienia trzeźwość oraz niespożywanie alkoholu w pracy. Art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 487) stanowi, że kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. W związku z tym zasadne może być przeprowadzanie przez pracodawcę badań alkomatem. Jeszcze kilka lat temu pracownik mógł nie wyrazić zgody na poddanie się badaniu, natomiast zgodnie z aktualnym orzecznictwem dowiedzenie nietrzeźwości pracownika nie wymaga wskazania konkretnego stężenia alkoholu we krwi lub wydychanym powietrzu, a stan nietrzeźwości może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi. Potwierdzenie podejrzeń o nietrzeźwości pracownika może być podstawą do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Pracodawca natomiast powinien pamiętać o postanowieniach art. 111 k.p., tj. szanowaniu godności i innych dóbr osobistych pracownika. Bezpodstawne prewencyjne badanie trzeźwości pracownika może być przez niego odebrane jako naruszenie godności i przejaw dyskryminacji.
Bezpieczna eksploatacja podestów ruchomych Podesty ruchome służą do przemieszczania osób na stanowiska robocze, szczególne zastosowanie mają w budownictwie. By zapewnić pracownikom bezpieczne warunki pracy muszą być sprawne technicznie oraz posiadać aktualny „przegląd” wydany przez Urząd Dozoru Technicznego. Każdy podest ruchomy, by mógł być dopuszczony do użytku musi posiadać aktualną decyzję zezwalającą na eksploatację. Po badaniu technicznym i wykonaniu czynności sprawdzających z wynikiem pozytywnym, decyzję taką wydaje inspektor UDT. By uzyskać zezwolenie, należy złożyć we właściwym Oddziale UDT pisemne zgłoszenie urządzenia do badania technicznego. W wielu zakładach pracy użytkuje się urządzenia stare, wyprodukowane zgodnie z nieaktualnymi już wymaganiami z zakresu bezpieczeństwa. Z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. nr 191, poz. 1596, ze zm.) wynika, że obowiązkiem pracodawcy jest dostosowanie urządzeń udostępnianych pracownikom w pracy do minimalnych wymogów bhp. Osoby obsługujące i konserwujące podesty ruchome powinny posiadać odpowiednie kwalifikacje, które uzyskują poprzez zdanie egzaminu złożonego z części teoretycznej i praktycznej przed komisją UD. Bardzo ważną kwestią jest też instrukcja eksploatacji podestu ruchomego przejezdnego, którą pracodawca powinien przechowywać w miejscu użytkowania podestu, w zasięgu ręki obsługującego. Brak instrukcji na stanowisku pracy jest jednym z najpoważniejszych wykroczeń przeciw bezpieczeństwu pracowników. Pracodawca powinien wyposażyć pracownika w odpowiednie środki ochrony osobistej, w zależności od rodzaju wykonywanej pracy. W przypadku braku światła dziennego należy zapewnić dostateczne oświetlenie miejsca pracy. Przed podjęciem pracy sam obsługujący musi dokonać oceny ogólnego stanu technicznego podestu w oparciu o jego instrukcję eksploatacji.
Wypadki przy pracy w 2015 r. Z opublikowanych przez Urząd Statystyczny danych wynika, że w roku 2015 wypadków przy pracy było mniej niż w roku ubiegłym. Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy, zgłoszonych na formularzu Z-KW Statystyczna karta wypadku, wyniosła ogółem 87 622 osoby i była mniejsza o 1,1% niż w 2014 r. Z zarejestrowanych danych wynika, że 86 824 osoby uległy wypadkom przy pracy ze skutkiem lekkim (o 1,2% mniej niż w 2014 r.), 495 osób — wypadkom z ciężkimi obrażeniami ciała (o 6,6% mniej niż przed rokiem), wypadkom śmiertelnym — 303 osoby (o 15,2% więcej niż w ub. roku).
Jak dobrać środki ochrony indywidualnej, by zapewnić pracownikowi realne bezpieczeństwo? Pracodawca nie może dopuścić pracownika do stanowiska pracy bez odpowiedniego wyposażenia go w środki ochrony indywidualnej. Dlatego nadrzędna wartością przy wyborze zabezpieczeń powinno być życie i zdrowie pracownika, a nie cena. Jak twierdzi Elżbieta Rogowska, dyrektor handlowy, PW Krystian Sp. z o. o. większość pracodawców przy wyborze środków ochrony indywidualnej kieruje się przede wszystkim ceną, a nie okresem użytkowania czy jakością. Co ciekawe, aż 14% badanych w instytucjach, w których według ankietowanych zagrożenie życia i zdrowia jest średnie i poważne, uważa, że nie potrzebuje używać żadnych zabezpieczeń. Dla zapewnienia realnej ochrony ważny jest dobór środków, które spełniają wszystkie odpowiednie do zagrożeń normy, wykonane są z najlepszej jakości materiałów i posiadają najwyższe parametry. To wpływa na jakość produktu, a tylko takie zapewniają realną ochronę.
Prawie 48 mln zł na dofinansowanie bezpieczeństwa w pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych już w połowie czerwca rozdysponował przeznaczone środki pieniężne na projekty dotyczące utrzymania zdolności pracowników do pracy w 2016 r. Cieszy fakt, że przedsiębiorcy gremialnie chcą poprawiać bezpieczeństwo w pracy i złożone przez nich projekty już wyczerpały pulę 48 mln zł. ZUS nie zaprzestaje jednak przyjmowania wniosków. Jak informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych już w czerwcu została zarezerwowana cała pula pieniędzy przeznaczona dla przedsiębiorców na 2016 rok na dofinansowanie poprawy bezpieczeństwa w pracy. Kwota wyniosła w tym roku 47,7 mln zł i była wyższa od puli środków z 2015 r. aż o 11 mln zł. Wpłynęło już ponad 3 tys. wniosków, prawie tyle co w całym 2015 r. Zawarto już 315 umów, a kolejne 120 przeszło pozytywną ocenę ekspertów. Sytuacja ta nie oznacza wstrzymania przyjmowania wniosków o dofinansowanie projektów poprawiających bezpieczeństwo w pracy, jednak finansowanie kolejnych wniosków będzie możliwe dopiero w przyszłym roku. Natomiast sama liczba możliwych do realizacji w przyszłym roku projektów zależy od puli środków jaką na poprawę bezpieczeństwa w pracy, w budżecie ZUS, uwzględni Parlament.
Co trzeba wiedzieć o wstrząsie anafilaktycznym? Wstrząs anafilaktyczny, to ciężka postać choroby alergicznej, która występuje rzadko, ale zdarza się tak, że pierwszy wstrząs anafilaktyczny niekiedy może się okazać śmiertelny. Niestety nie ma takich badań, które mogłyby przewidzieć wystąpienie wstrząsu. Istotnym problemem, jest również to, że anafilaksja jest wciąż niewystarczająco dobrze rozpoznawana przez pogotowie ratunkowe. Wiąże się z tym fakt, że mniej niż połowa pacjentów opuszczających szpitalne oddziały ratunkowe, na które trafili z powodu anafilaksji, ma przepisywaną adrenalinę do samodzielnego podania w celu zabezpieczenia na wypadek kolejnego wstrząsu. Tymczasem, zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Alergii (WAO) w razie wystąpienia reakcji anafilaktycznej szybkie wstrzyknięcie adrenaliny jest podstawowym postępowaniem mającym ratować życie pacjenta. Skuteczną metodą ochrony przez wstrząsem jest profilaktyka. Osoby uczulone na jady owadów błonkoskrzydłych powinny udać się do specjalistycznych ośrodków zajmujących się odczulaniem. Po pięciu latach leczenia można całkowicie uwolnić się od „choroby”.
Palarnie w zakładach pracy Palarnia musi być odpowiednio oznaczonym pomieszczeniem, wyodrębnionym konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych, służącym wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych. Już kilka lat temu wprowadzono całkowity zakaz palenia tytoniu w zakładach pracy. Mimo to pracodawcy mają wybór:
na mocy ustawy mają prawo wydzielić specjalne miejsce dla palących, tzw. palarnie, albo w regulaminie pracy wprowadzić całkowity zakaz palenia wyrobów tytoniowych na całej przestrzeni zakładu pracy wraz z całym terenem przylegającym do budynku.
Właściciel lub zarządzający obiektem lub środkiem transportu, w którym obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych, jest zobowiązany do umieszczenia w widocznych miejscach odpowiednich oznaczeń słownych i graficznych informujących o zakazie palenia wyrobów tytoniowych na danym terenie lub środku transportu. Karą za nie umieszczanie informacji o zakazie palenia tytoniu jest kara grzywny do 2.000 zł, natomiast palenie wyrobów tytoniowych w miejscach objętych zakazem może grozić grzywną do 500 zł. Pracownik wykonując pracę przez co najmniej 6 godzin ma prawo do 15 minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy. Ponadto pracodawca może wprowadzić w zakładzie pracy jedną przerwę niewliczaną do czasu pracy, nieprzekraczającą 60 minut przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Pracownikom przysługuje 5 minut przerwy po każdej godzinie pracy wykonywanej przed monitorem ekranowym. Osobom niepełnosprawnym dodatkowo przysługuje 15 minut dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Każda z tych przerw może zostać wykorzystania przez pracownika w celu palenia tytoniu, pod warunkiem, że na terenie zakładu pracy nie obowiązuje całkowity zakaz palenia tytoniu.
Dlaczego podejmujemy ryzyko w pracy? Pracownicy służby BHP analizując wypadki wynikające z łamania przez pracowników zasad bezpieczeństwa często zadają sobie pytanie: dlaczego pracownicy to robią? Czy jest to uzależnienie od adrenaliny, potrzeba uznania, a może brak umiejętności dokonania prawidłowej oceny ryzyka? W jakimś stopniu wszyscy podejmujemy ryzyko: jadąc szybko samochodem, przebiegając przez drogę w niedozwolonym miejscu. Jeśli takie działania kończą się dobrze, chętnie je powtarzamy. Jednak takie zachowanie w pracy odbija się na bezpieczeństwie wszystkich pracowników. Podejmowanie ryzyka często związane jest z chęcią poczucia adrenaliny i przyjemności. Istotne przy tym jest samo działanie, a nie jego cel. Uzależnienie od tego uczucia powoduje często, iż "ryzykanci" coraz wyżej zawieszają sobie poprzeczkę. Zagrożenie stanowi bowiem uzależniającą, ekscytującą rozrywkę, sprawia przyjemność, umożliwia sprawdzenie siebie, swoich możliwości, a nawet dowartościowanie się. Osoby te oczywiście odczuwają lęk, jednak jak długo poziom lęku nie przewyższa poziomu stymulacji, nie zrezygnują ze swoich działań. Chyba każdy z nas słyszał o wyścigach wózkami widłowymi, przeskakiwaniu barier ochronnych czy pracy na wysokości bez zabezpieczeń. Na poczynania pracowników w ich prywatnym czasie nie mamy wpływu, jednak w pracy na takie zachowania kierownictwo musi bezwzględnie reagować. Wiele badań pokazuje, że mężczyźni częściej podejmują ryzyko niż kobiety. Większą skłonność do ryzyka wykazują również osoby młode. Związane jest z tym zmieniające się postrzegania zagrożeń: z wiekiem dostrzegamy więcej niebezpieczeństw związanych ze zdrowiem, stajemy się bowiem wrażliwsi na te kwestie. Warto te informacje wykorzystać w codziennej pracy nad bezpieczeństwem. Mieszane grupy pracowników (tzn. składające się z osób różniących się wiekiem, płcią i doświadczeniem) mogą nie tylko efektywnie pracować, ale również rozwinąć wysoką kulturę bezpieczeństwa. Kultura bezpieczeństwa pracy jest częścią ogólnej kultury firmy. Stanowią ją zarówno postawy pracowników wobec bezpieczeństwa, ustalone i wdrożone zasady postępowania, jak i wartości przypisywane bezpieczeństwu, ochronie zdrowia i ryzyku.
Ustawa o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku weszła w życie Wprowadzenie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. 2016 r. poz. 542) jest podyktowane koniecznością zapewnienia spójności polskich regulacji z systemem europejskim określonym w Nowych Ramach Prawnych. 20 kwietnia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia br. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. 2016 r. poz. 542). Celem ustawy jest zapewnienie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, eliminowanie zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa stwarzanych przez wyroby, w tym w miejscu pracy, ochrona konsumentów, mienia, środowiska i bezpieczeństwa publicznego, a także znoszenie barier technicznych w handlu i ułatwianie obrotu towarowego. Zgodnie z nowymi przepisami oznakowanie CE umieszcza się na wyrobie, który podlega obowiązkowi oceny zgodności po potwierdzeniu zgodności wyrobu z wymaganiami, a przed wprowadzeniem go do obrotu lub oddaniem do użytku. Przepisy nie dotyczą określonych kategorii wyrobów, m.in. wyrobów budowlanych czy medycznych, z pewnymi zastrzeżeniami określonymi przepisami prawa. Ustawa przewiduje, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie prowadził rejestr wyrobów niezgodnych z wymaganiami lub stwarzających zagrożenie. Organy nadzoru rynku mają przeprowadzać kontrole wyrobów spełniających wymagania lub kontrole w zakresie stwarzania przez wyroby zagrożenia. Takie kontrole mają być prowadzone u podmiotów gospodarczych oraz przedsiębiorców będących użytkownikami wyrobów. Zgodnie z przepisami nawet do 100 000 zł kary może otrzymać przedsiębiorca wprowadzający do obrotu lub oddający do użytku wyrób niezgodny z wymaganiami. Warto zwrócić uwagę, że zdecydowano o pozostawieniu w mocy ustawy o systemie oceny zgodności z 2002 r. przy ograniczeniu jej zakresu przedmiotowego i uchyleniu w niej tych przepisów, które nie będą już miały zastosowania (chodzi głównie o przepisy dotyczące akredytacji i Polskiego Centrum Akredytacji).