Sektörüm Dergisi Temmuz 2020 Sayı 114 Online Dergi

YIL: 10 SAYI: 114 TEMMUZ’20

ISSN: 2667-811X E-ISSN: 2667-8128

SEKTORUM

Elek trik , Aydınlatma, Güvenlik ve Otomasyon Sistemleri Dergisi

GOLD FİRMA SAYFASI FİYAT LİSTESİ

ÜRÜN KATALOĞU

TANITIM VİDEOSU

GOLD FİRMA SAYFASI

HALİL BAŞOĞLU RÖPORTAJ

FİYAT LİSTESİ

GOLD FİRMA SAYFASI

FERHAT ELAL RÖPORTAJ

akıllı işler dergisi l haber portalı

TEMMUZ’20

NURŞAH SUNAY

AHMET SOYLU

SEKTÖRÜM DERGİSİ GENEL YAYIN YÖNETMENİ

PHILIPS KAMU İLİŞKİLER MÜDÜRÜ

S.6 TEKNOLOJİ MELEK MİDİR, ŞEYTAN MI?

S.26 AMPULÜN TARİHİ SERÜVENİ

SEMİH ÇALAPKULU

YILMAZ CAYMAZ

MAKİNA MÜHENDİSİ

OPAŞ PAKET ŞALTER GENEL KOORDİNATÖRÜ

S. 70 ENERJİ

S.40 İŞLETMELERDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

KADRİ DEMİR

EKREM KARATAŞ

POLDY İK YAZILIM YÖNETİCİ ORTAĞI

YAZILIM UZMANI

S.32 NORMALLEŞME SÜRECİNDE ÇALIŞAN MOTİVASYONU

S.98 MOBİL HIZIN İŞLETMELERDEKİ DÖNÜŞÜME BÜYÜK ETKİSİ

ÖNCÜ KARAKOÇ

ARMAN AHMET ÖZTAN

AVUKAT

A’REM HUKUK BÜROSU KURUCU ORTAK

S.80 KIDEM TAZMİNATI HAKKINDA GENEL BİLGİLER-1

S.88 BAYİLİK SÖZLEŞMELERİ ÜZERİNE HUKUKİ İNCELEME VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

EVREN YURTTAŞ

GENCO UYSAL

HİKMET BAYDAR

YURTTAŞ HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI

SİGMA ELEKTRİK İHRACAT DİREKTÖRÜ,

EKONOMİST/CEO-3.GÖZ DANIŞMANLIK

S.38 PARATONER VE PARAFUDR FARKI

S.12 GiNE CUMHURİYETİ İLE TİCARET

S.76 KORONA VİRÜSÜ SEKTÖRLERİN ÜRETİM KAPASİTELERİNİ NE KADAR ETKİLEDİ?

18-22. Elektrikli Şarj İstasyonları Sektörüm Dergisi interaktif olarak hazırlanmıştır.

24-25. Maxel Endüstri Ufuk Tekin ile Röportaj 46-61. Ampulden Lazer Teknolojisine Işık ve Aydınlatma Teknolojileri Tarihi 62-63. Salgında Üretim İçin Örnek Fabrika, Fox TV Ana Haber’de 64. Fanuc’un Yeni CNC’si 30i-B Plus

İlgilendiğiniz içeriğe, index üzerinden erişebilir, sayfa altındaki index butonu ile içerik sayfasına tekrar dönebilirsiniz.

66-68. Savunma ve Donanma Kabloları

Tüm sayfalar boyunca yayınlanan ilanlarda, ürün ve üretimini yapan sanayicilerin tanıtım sayfaları, katalogları, tanıtım filmlerini görebilirsiniz..

102-105. Acılar İçinde Bir Hayat ve 30’lu Yaşlarda Gelen Şöhret

86. Evde Hayatı Kolaylaştıran Detaylar; Saat ve Derece Göstergeli Anahtar 90. Muğla’dan İstanbul’a Büyük Projelerin Tercihi Günsan Elektrik Oldu 92-93. Alkan Aydınlatma Yeni Yatırımlarına Devam Ediyor 94-96. Yenilenebilir Enerjiye Almanya Modeli Önerisi 100. Enerjisa Enerji Sektörünün En Değerli Markası Oldu 106-107. Dünyanın Cobot Teknolojileri Sanal Fuar İle Tanıtıldı 108-109. Tam Hedeflemeli Dijital İletişim: Akıllı Müşteri Tanıyan Sistemler 110-111. Havelsan, Türkiye’yi Yerli Yazılımla Konuşturmaya Hazırlanıyor 112-113. Dünya'da İlk Kez Uygulanan Türk Ișını Tedavisi Koronavirüsü Yendi 114-115. Yangınlara Geçit Yok 116-117. Havelsan’dan Whatsapp’ın Yerini Alacak Kriptolu İleti Hattı 118-123. Akıllı Şehirlerde LED Aydınlatma

KÜNYEYE GİT BİZE ULAŞIN

124-125. Aydınlatma İçin Yılda 330 TL Harcıyoruz 126-129. LED Teknolojisinde “Metasurface” Devrimi 130-135. Mckinsey, İklim Değişiminde 1,5 Derece Hedefi İçin Yol Haritası Hazırladı 136-139. Pandemi Fabrikalarda Dijital Dönüşümü Hızlandıracak 140-141. Yeni Yarı İletken Sensör Sayesinde Aracınız Yolunu Kaybetmeyecek 142-143. Atlas Copco’dan Türk Sanayisine Ücretsiz Analiz Hizmeti 144-145. Sarı Sayfalar 146-147. Temmuz Ayı İhaleleri

SEKTORUM

TÜM YAYIN HAKLARI SEKTÖREL YAYINCILIK’A AİTTİR. İZİNSİZ ÇOĞALTILAMAZ, PAYLAŞILAMAZ.

BAŞYAZI

TEKNOLOJİ MELEK MİDİR, ŞEYTAN MI? NURŞAH SUNAY GENEL YAYIN YÖNETMENİ

Canlılar arasında varlığını sürdürebilmek için doğayı

Ben teknolojik deterministelerin aksine, zaman

şekillendirmek zorunda olan tek varlık insandır.. Ya da

zaman tersine şahit olsak da, genel kaide olarak

başka bir ifadeyle, evrendeki canlı formlarına ait bugünkü

insanı ve toplumu şekillendirenin ihtiyaçlar olduğunu

bilgilerimizle böyle olduğunu kabul ediyoruz diyelim..

düşünüyorum.

İnsanın hayatta kalabilme, ihtiyaçlarını karşılayabilme ve

Burada teknoloji kelimesiyle kastettiğimiz kavramı

korunması için elindeki yegane yeteneği olan şey’leri

doğru anlamak için kısa bir tanım yapmakta fayda var.

şekillendirebilme özelliği, diğer canlılarla kıyaslandığında

Antik Yunan’da beceri ve sanat anlamına gelen teknik

oldukça aciz sayılabilecek bir konumdayken; bu en değerli

ile; insanın doğayla mücadelesindeki pratik ve işlevsel

ve kendine has tek yeteneği ile Dünya’yı kontrol edebilen

eylemleri ifade edilirken, teknoloji terimiyle ise; bu

bir varlık olmayı başarması ilginç değil mi?..

eylemlerin araç, süreç gibi tüm katmanlarıyla organize

Doğada insan yavrusu kadar savunmasız ve uzun süre bakıma ihtiyaç duyan bir başka canlı daha yoktur mesela..

Yaşama dair tüm faaliyetlerinde, bu dönüştürücü yeteneğini kullanan insan, tarih boyunca sanat, bilim ve teknolojide kollektif bir gelişim süreci sergiledi.

6

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

olmuş ve üretime dönmüş biçimi kast edilir.

19. yy’ın 2.yarısına kadar ayrı kavramlar olarak ele alınan İletişim Teknolojileri ve Bilgi Teknolojileri kavramları ise bugün BİT (Bilgi-İletişim Teknolojileri) adıyla, iki ana sahanın telekomünikasyon ağları ile entegre çalışan bilgisayarların birlikteliğini ifade ediyor.

GOLD FİRMA SAYFASI ALEX SEYİS RÖPORTAJ TANITIM FİLMİ

BAŞYAZI

Son iki yüzyılda bu ilerleme öylesine hızlı gelişti ki; Endüstri 4.0 kavramından önceki ilk 3’ünün ne olduğunu hatırlayan pek az insan kaldı herhalde. Bu gelişim evrelerini basitçe gruplamak istersek şöyle bir tablo işimizi görecektir.

ŞİMDİ BİRAZ GERÇEKLER..

Saydığım bu birkaç örnek kısa vadede pratiğe dönüşemeyebilir. Teknolojileri hazır olsa da, yaşamımızda direkt olarak rol almaları için 10-15 yıla ihtiyaç var gibi.. Tabi savunma sanayi ve teknolojik silahları kategori dışında

ENDÜSTRİ 1.0

18.YY

Buhar gücü kullanılan mekanik sistemler

ENDÜSTRİ 2.0

19.YY

Elektrikli sistemlerle seri üretime geçilmesi

Bir örnekle açıklamaya çalışayım: Askeri alanda 3. devrim silahın icadıydı) geldiği nokta bugün öyle bir seviyede ki;

ENDÜSTRİ 3.0

20.YY

BT’nin otomasyon sistemlerine etkisi ve artış

ENDÜSTRİ 4.0

BUGÜN

IoT sistemler, yapay zeka otonom sistemler

bırakırsak. Otonom sistemlerin bu kategorideki ilerleyişine göre takvim sorsanız, yıl 2035! derdim..

kabul edilen otonom silahların (ilk ikisi barut ve nükleer kimi öldüreceğine kendi karar verecek olan katil robotlar üzerinde yapılan çalışmalara ilişkin olarak, uluslararası bir grup bilim insanı 2013’te KAIST’i (Kore İleri Bilim ve Teknoloji Enstitüsü) boykot kararı almıştı.

Endüstri’nin Tarihsel Gelişim Süreci

OTONOM SİSTEMLER

Boykot kararı 2018’de KAIST Başkanı Profesör Sung-Çul Şin’in, yapay zekanın silah üretiminde sorumlu (!) biçimde

18.yy’da “İnsanoğlu makinelere hükmedecek”

kullanılacağına dair taahhüdü ile geri çekilse de 5 yıl süren

hayalinden, 20.yy’da, yapay zeka kullanan otonom

boykot boyunca onlarca bilim insanı aynı şeyi söylüyordu:

sistemlerin kendi kararlarını alabilecek seviyeye gelmesi..

Gerçekten baş döndürücü..

Otonom sistemler denince şimdilik aklımıza sadece sürücüsüz otomobiller geliyor olabilir. Zira günlük pratiklerimize yansımayan teknolojik gelişmelerin, doğal olarak bir parça uzağındayız. Ama çok daha fazlası var..

Materyalist felsefede tarihin yönünü belirleyenin “erk” olduğunu zihinde tutarak, etik dokunuşlar (yüksek estetik kaygılara sahip ahlaklı bireyler toplumları ya da ilahi müdahale.. bu dokunuşların altını zihin yapınıza

“Otonom sistemli silahlanma yarışı dünyanın sonu olabilir!”

Bu bilim insanlardan biri de Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Bilgisayar Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Stuart Russell. Bakalım Russell ne diyor; “Yüz tanıma teknolojisinin de yardımıyla yapay zeka silahlar, bir cinsiyeti ya da bir etnik grubu yok edebileceği gibi aynı zamanda sosyal medya hesaplarını tarayarak bir politik görüşe sahip insanları da yok edebilir”

göre doldurabilirsiniz) olmadığı sürece, bu belirleyicinin

Sanırım şimdi yapay zeka ve otonom sistemleri, silah

geleceği akıtacağı seyre pek güvendiğim söylenemez.

sanayii alanında değerlendirirken, neden yıl 2035 dediğimi

Evet, kulağa hoş geliyor; otonom sistemleri ile sürücüsüz otomobillerde güvenli seyahat, birbiriyle haberleşen tanı aletleri sayesinde teşhiste hata payını minimuma indiren doktorsuz hastaneler ya da çocuğun özgün öğrenme

izah edebildim. Sağlık ve eğitim alanındaki ihtiyaçlarımız için yeni nesil teknolojileri biraz daha bekleyeceğiz ama maşallah silah teknolojilerinde 3. nesil devrimin eşiğindeyiz.

biçimine göre kişiye özel eğitim metodu uygulayan

İnsan bazen sormadan edemiyor; Teknoloji melek midir,

öğretmensiz okullar..

şeytan mı?.. Ben “teknoloji” yazdım, siz “insan” okuyun..

Belki de sabah dişlerimizi fırçalarken, tükürük yapımızdan

Geleceğin iyilerin ellerinde şekilleneceği günlere..

bir hastalığı teşhis eden diş fırçalarımız olur..

8

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

RAMAZAN ÇİÇEK RÖPORTAJ

GOLD FİRMA SAYFASI

ÜRÜN KATALOĞU

TANITIM FİLMİ

FİYAT LİSTESİ

ENİS ALKAN RÖPORTAJ GOLD FİRMA SAYFASI FİYAT LİSTESİ

MAKALE

ZENGİNLİĞİN VE YOKSULLUĞUN BİR ARADA OLDUĞU ÜLKE;

GiNE CUMHURİYETİ GENCO UYSAL SİGMA ELEKTRİK İHRACAT DİREKTÖRÜ

Bu sayıda; Afrika’nın yeraltı mineral kaynakları bakımından

çıkmıştır. Gine Hükümeti artan yoksulluğu ve ekonomik

muhtemelen en zengin lakin yoksulluk oranının en

durgunluğu önlemek amacıyla 2016-2020 yılları için 5 yıllık

yüksek olduğu ülkesi GİNE ya da resmi adıyla GİNE

bir kalkınma planı hazırladı.

CUMHURİYETİ’nden bahsedeceğim.

Yaklaşık olarak 13 milyon nüfusa sahip Gine’nin resmi dili

Yeraltı kaynakları bakımından zengin olan Gine, dünyanın boksit rezervlerinin (alüminyum cevheri) yarısından çoğuna

Fransızca olsa da, halkın büyük bir kısmı Fulbelerin dili

sahiptir. Doğal olarak, ihracatının ise %85’ini boksit ve altın

olan Fulanice’yi de konuşmaktadır. Halkın çoğunluğu

oluşturmaktadır. Üst elik Gine Hükümeti, Amerikan iştiraki

müslümandır.

ile dünyanın en büyük boksit üreticisi konumundadır.

Siyasal yapısı, hiçbir zaman iç savaş yaşamamasına

Ayrıca Gine; yaklaşık 5 milyar ton kullanılmamış yüksek

rağmen birçok çalkantılı döneme ev sahipliği yapmıştır.

kaliteli demir cevheri, altın, elmas rezervleri, belirlenmemiş

1958 yılında Fransız sömürgesinden kurtulduktan sonra

miktarda uranyum ve muhtemel off-shore petrol

maalesef bir türlü rahat nefes alamayan Gine, ilk bağımsız

rezervlerine sahiptir.

seçimini 2010 yılında gerçekleştirmiş ve Alpha Conde’yi Cummhurbaşkanı olarak seçmiştir.

2014-2015 yıllarında yaşanan Ebola salgını ülkenin ekonomisini hayli zayıflatmıştır. Nitekim 2012’deki işsizlik oranı yaklaşık %8 iken 2015’te bu oran %16’ya kadar

12

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

İkliminin tarıma elverişli yapısı komşularına; meyve, sebze ve palmiye yağı ihraç etmesine olanak sağlamaktadır.

Ancak tarım sektörü geçmiş yıllarda ihmale uğradığı için ve ebolanın neden olduğu durgunluk en önemli üretim

MAKALE

kalemi olan pirinci bile ithal etmesine neden olmuştur. Bu

Bu bağlamda bakıldığında yapı-inşaat ve elektrik sektörü

sebeple devlet son zamanlarda pirinç üretimine yatırım

önemli bir alanı oluşturuyor.

yapmaktadır.

Ülkenin başkenti Konakri, liman şehri olmasıyla zaten

Son 5 yılda en çok ihracat yapılan ülkeler sırasıyla;

ithalat ve ihracatın kalbi konumunda. Keza elektrik, yapı–

Çin, Hindistan, Belçika, İspanya, İrlanda iken ithalat

inşaat malzemelerinin de toptan ve perakende satış

rakamlarında bu denge Çin, Hindistan, Hollanda, Belçika

merkezi burada.

ve Almanya’ dır.

Madina bölgesinde toptan ve perakende; Matam ve

TÜRKİYE İTHALAT YAPILAN ÜLKE SIRALAMASINDA 8.

Lambany bölgelerinde ise daha çok distribütörler yer

SIRADADIR

alıyor.

Türkiye’den en çok ithalatı yapılan kalemler ise sırasıyla;

ESAS REKABET ÇİN VE TÜRK MALLARI ARASINDA

tuz, sülfür, çimento, demir-çelik ve elektrik malzemeleridir.

Bu sektörlerde pazara, özellikle alçak ve orta gerilim ürünlerinde; General Electric, Schenider, ABB gibi Avrupa markalarının yanı sıra Çin ve Türk markaları da hakim durumda. Yüksek gerilim ürünlerinde ise Siemens çok fazla tercih ediliyor.

Devletin geçtiğimiz aylarda 3 lot halinde açtığı, AlçakOrta Gerilim Dağıtım Hattı İhalesi’ni Türk (14.4 M$), Fas ve Fransız-Gine ortaklı firmalar kazandı.

Yine önümüzdeki ay 6 lot halinde açılacak Mali-Gine Cumhuriyeti ortaklı ‘PAGEM’ adlı Alçak-Orta Gerilim Dağıtım Hattı İhalesi’nde de en az bir Türk firmasının yer alması bekleniyor. Bu ihale kapsamında ise yaklaşık 135.000 km kablo döşenecek.

Genel anlamda toplam 7 Türk inşaat firması Gine’de şu anda aktif olarak konut ve otel inşaatı yapıyor.

Bunların arasında en çok bilinen Albayraklar İnşaat, devlet ihalelerinde ve devlet destekli projelerde son derece göze çarpıyor.

92 adet belediye otobüsünün (bunlardan 52 adedi Gine’ye daha önce hibe edilmişti) tedariğini yapan ve şehir otobüs ağını kuran Albayraklar bu projeye toplam 8M$ yatırım yaptılar. Özellikle 2010 yılı başkanlık seçimleri sonrası kazanılan siyasi istikrar ülkeye yatırımcıları çekerek ofis, otel ve konut projelerinde ciddi artışlara neden olmuştur.

14

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

Ayrıca yatırım bedeli 600 M$ olan liman işletmesini ve Konakri şehrinin 3 ilçesini kapsayan katı atık temizliğini (16 M$) de keza bu firma üstlenmiştir.

MAKALE

TÜRK HASTANESİ PROJESİ YOLDA..

Yakında açılacak olan 15 yatak kapasiteli Türk hastanesi de

Yol inşaatı konusunda da kalkınma planları yapan Gine,

gelecek yatırımları arasındadır.

Conakry’nin eteklerinde, Dabola ile Kankan arasındaki

Gine’de yer yer artan rejim karşıtı protestolar ve döviz kurundaki dalgalanmalar ihracatçıları ürkütse de, Türklerin

ve Beyla’dan N’Zerekore’ya olan yol ağları gibi belirli alanlardaki kara yolları ağını geliştirmeyi planlamaktadır.

piyasada yarattığı olumlu hava ve ülkedeki sıcak para

Bu gibi yatırımlar bilhassa yapı-inşaat ve elektrik sektörleri

beraberinde güzel fırsatlar getiriyor.

için Türk yatırımcılara Gine’yi cazip bir pazar haline

Devletin son 5 yıldır hız verdiği yatırımlar özellikle enerji

getiriyor.

alanında hissediliyor. Elektrik kurumunun yenilenmesi

Afrika’da son zamanlarda Türklerin en çok ilgilendiği

ve yeni güç hatlarının kurulması bu yatırımların başında

pazarların başında Gine geliyor. Nitekim 3 Türk restoranı ve

geliyor.

1 pastane bile açmışlar.

Özellikle 2015 yılında faaliyete geçen Kaleta Barajı

Afrika pazarları her zaman yorucu ve yoğun çabalar

sayesinde elektrik servisinde ciddi gelişmeler sağlandı.

isteyen pazarlar, ama gerçek şu ki meyvesi çoğu

Ayrıca içlerinde Kaleta’nın iki katı büyüklüğünde olan

pazarlardan daha cezbedici.

Souapiti Barajı gibi birkaç baraj inşaatı da devletin diğer gelecek yatırımları arasında.

Görüşmek dileğiyle..

İNDEKSE DÖN Temmuz’ 20 • www.sektorumdergisi.com

15

HALUK KARABULUT RÖPORTAJ GOLD FİRMA SAYFASI BASINDAN

ARAŞTIRMA

ELEKTRİKLİ ŞARJ İSTASYONLARI Fosil yakıtların sınırlı ve yenilenemez olması sebebiyle

Dolayısıyla bugün konu hakkındaki Ar-Ge çalışmaları ve

günümüz teknolojisi, ilerleyişini yenilenebilir enerji

yatırım planlamaları hızını arttırmış durumda. Örneğin,

kaynaklarının kullanılması yönünde sürdürüyor.

dünya çapında üretim bandına sahip olan otomobil

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, kullanıcılara maddi olarak büyük tasarruflar sağlarken, aynı zamanda doğanın korunmasında da büyük rol oynuyor.

Bu durumun otomotiv sektöründeki yansıması olarak

markalarından; Land Rover, üretiminin %30’luk kısmını elektrikli araçlara ayırmış durumda.

Bu rakamların 5 yıl süre sonra tüm otomotiv sektöründeki araç üretiminde %30’dan %70’lere ulaşması bekleniyor.

karşımıza çıkan elektrikli araçların hızla üretilmeye

Otomotiv sektöründeki üreticilerin uzun zamandır

başlanmış olmasıyla, benzinli ve dizel araçların zaman

üzerinde çalıştığı bir alan olsa da elektrikli araçlar

geçtikçe kullanımının azalmasıyla elektrikli araçların

beraberinde yepyeni bir yan sanayii de doğuruyor.

gelecekte çok önem kazanacağı bilim ve sanayi

Oluşacak sektörlere ilişkin aslan payı şüphesiz elektrikli

çevrelerince de kabul ediliyor.

şarj istasyonlarının olacak..

18

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA

PEKİ ELEKTRİKLİ ŞARJ İSTASYONU NEDİR VE NASIL

ana şebekeden gelen 3 faz, şarj istasyonunun dağıtım

ÇALIŞIR?

paneline ulaşır. Dağıtım panelinden şarj ünitelerine

Elektrikli şarj istasyonu; istasyonun özelliğine bağlı olarak değişebilecek sürelerde, elektrikli araçların şarj dolumunu gerçekleştiren bir sistemdir. Şarj istasyonunun hangi akımda elektrik verdiği, sizin istasyonda bekleme sürenizi de doğrudan etkiler.

Elektrikli şarj istasyonlarında 3 fazlı alternatif gerilim tercih

BUSBAR sistemi veya kablo ile aktarım yapılır. Elektrikli aracının şarj dolumunu yapmak için, şarj istasyonuna gelen bir kişinin aracını fişe takması ve şarj dolumu için gerekli olan kartı okutması şarj dolumunun başlamasını sağlar.

ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN CAZİBESİ NEREDEN GELİYOR?

edilmesi aracınıza hızlı bir şarj dolumu sağlar. Aynı anda

Bir otomobil bayisinin ülkemize getirdiği ilk seri üretim

birden çok aracın şarj edilebildiği şarj istasyonlarında alt

ve uzun menzilli elektrikli araç olan Jaguar’ın bataryası

yapının da herhangi bir sıkıntıya mahal vermemesi için iyi

45 dakikada doldurulup, bu bataryanın 400 kilometrelik

olması gerekir.

yol yapabildiği test edildi.

Elektrikli aracın şarj sistemlerindeki tüm parçaları

Bu da benzinli ve dizel araçlarla karşılaştırılacak olursak,

birbirleriyle iç içedir ve tüm parçalar görevlerini sorunsuz

elektrikli araçlarda 4-5 kat bir yakıt tasarrufu elde

bir şekilde yerine getirir. Elektrikli şarj istasyonunda

edeceksiniz demektir.

20

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA

Elektrikli araçların evde şarj edilmesi daha ekonomik

Yaşanan bu gelişme elektrikli araçların tercih edilmesini

olmakla birlikte, elektrik dolumunun uzun zaman alması

de olumlu olarak etkileyecektir. Dünya piyasasında küresel

şimdilik dezavantajları arasında gösterilebilir.

otomobil devi olan şirketlerin elektrikli araç modellerini,

TÜRKİYE’DE ELEKTRİKLİ ŞARJ İSTASYONLARI Ülkemizde hızlı şarj istasyonlarının sayısı yeterli olmadığından buna bağlı olarak elektrikli araç sayısı da ülkemizde oldukça düşüktür. Önümüzdeki yıllarda bu araçlara taleplerin fazla olacağı düşünüldüğünden elektrikli şarj istasyonlarının yaygınlaştırılmasında çalışmalar hızla devam ediyor.

Türkiye’de elektrikli araçların yaygınlaşması için elektrikli araçlara vergi avantajı sağlanıyor. Son zamanlarda faizlerin düşmesiyle beraber araç satışlarının yükselişe geçmiş durumda.

Avrupa pazarına sürmeye başladığı dikkat çekiyor. Ülkemizdeki elektrikli araç piyasasına da doğal olarak bu modeller dahil olacaktır.

Son yıllarda dizel araç kullanımının nasıl hızla yayıldığını gördük. Dizel araçların benzinli araçlara göre bu denli yaygınlaşmasında, yakıt tasarrufunun benzinli araçlara göre düşük olması rol oynamıştı.

Elektrikli araçların yakıt tüketiminin ise dizel araçlara nazaran oldukça düşük maliyette olması kullanıcıların ilerleyen süreçlerde elektrikli araçları tercih etmesini sağlayacak.

Temmuz’ 20 • www.sektorumdergisi.com

21

ARAŞTIRMA

Bundan dolayı da yakın zamanda elektrikli araçlara olan

Ülkede toplam ZES istasyonu sayısı 100’e ulaşmış olmakla

tercihte bir talep patlaması yaşanacağı öngörülüyor.

birlikte bu şekilde Akdeniz ve Ege bölgelerinde kesintisiz

Ülkemizde elektrikli araç sayısının 2030 yılında 2.2 milyona

ulaşım sağlayabilme durumdadır.

ulaşacağı tahmin ediliyor. ŞARJ SÜRESİNDE 15 DAKİKA HEDEFİ Avrupa’da kurulan hızlı şarj istasyonları 350 kw’lık bir kapasite ile hizmet veriyor. Bu istasyonun maliyetinin 300.000 dolar olduğu tahmin ediliyor.

Otomobil iç ürünlerini üreten Alman şirketi olan Sortimo (SME), ülkesinde çok yoğun olan A8 otoyol üzerine en büyük hızlı şarj istasyonu yapmayı planlıyor.

Elektrikli araçların şarj süresinin 15 dakika olduğu bu kapasitedeki istasyonların, Türkiye’de otomotiv şirketleri ile birlikte hayata geçirilebileceğinin müjdesini şimdiden verebiliriz.

YENİ BİR YAN SANAYİ SEKTÖRÜ

Bu istasyon Dünya’nın en büyük elektrikli şarj istasyonu olarak günde 4000’den fazla otomobili şarj edebilme kapasitesine sahip olacak.

Dünyadaki en büyük şarj istasyonu şuan da Zusmarshausen’de bulunuyor. Zorlu Group’da elektrikli araçlar için AR-GE çalışmaları yaparak ve yatırımlarını bu

Elektrikli araçların şarj istasyonlarının bakım ve yönetiminin

yönde ilerleterek bu alanda liderliğe doğru emin adımlarla

yapılacağı bir sektör de iş başında olacak.. Ülkemizde şarj

yoluna devam ediyor.

istasyonu pazarında şimdilik 3 firma bulunuyor. Şu anki pazarın %30’u ZES firmasının elinde. Bu şarj istasyonlarının bakım ve yönetimi de oldukça önemli.

Yakın zamanda; havalimanları, alışveriş merkezleri, otoyollar, iş yerleri ve evlerde yerini alacak olan elektrikli hızlı şarj istasyonlarının göstereceği gelişme sürekli olacak gibi görünüyor ve elektrikli araçlarla beraber dev bir yan sanayi sektörü oluşacağını söylemek mümkün.

TÜRKİYE’DEKİ ELEKTRİKLİ ŞARJ İSTASYONLARINA 10 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM Vestel’in şarj istasyonları, tüm ülkeyi kapsayacak şekilde hızlı bir şekilde kurulmaya başladı. İstanbul, İzmir, Ankara yolu üzerine kurulan 10 hızlı şarj istasyonunu yıl sonuna kadar 25’e çıkaracaklarını belirten Zorlu Enerji Group, Türkiye’nin her tarafına elektrikli araç ile herhangi bir elektrik ihtiyacı yaşanmadan dolaşabilecek şekilde bir

VESTEL-ZES AKDENİZ VE EGE’DE KESİNTİSİZ ULAŞIM

sistem oluşturuyor.

Gelecek günlerde hızlı şarj istasyonları üretmeye

200 ayrı lokasyonda hızlı şarj istasyonları sayesinde 10

başlayacak olan Vestel, bu istasyonlarla gerek Türkiye,

milyar dolarlık güzel bir yatırım hayata geçecek. Zorlu

gerekse Avrupa’ya olan yatırımlarıyla adından çokça söz

Enerji Solutions (ZES) markası altında kurulan hızlı şarj

ettirecek. ZES markasıyla hizmet sağlayan Zorlu Enerji,

istasyonu, seri üretime geçerek hızlı şarj istasyonları

Türkiye’de 24 ilde hızlı şarj istasyonu hizmeti sunuyor.

pazarında yerini alacak.

22

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

DİJİTAL TANITIM SAYFASI

FİYAT LİSTESİ 2020 / 1

FİRMA TANITIM FİLMİ

HASAN ALKAN RÖPORTAJ

RÖPORTAJ

MAXEL ENDÜSTRİ SATIŞ MÜDÜRÜ UFUK TEKİN

BUNDAN SONRAKİ HEDEFİMİZ ORTADOĞU VE AFRİKA PAZARLARI OLACAK Ufuk bey, Maxel Endüstri’nin kuruluş

Maxel Endüstri’nin hedefleri nedir

Elektrik, elektronik ve otomasyon

süreci ve yapılanması hakkında kısa

diye soracak olsak neler söylersiniz?

sektörlerİnde üretim yapan, alanlarında çözüm arayan her

bir bilgi alabilir miyiz? Önceliğimiz Wago markasının Maxell Endüstri 2020 yılının şubat

ürünlerini piyasada kendi çatımız

ayında ticari faaliyetine resmen

altında dağıtımı gerçekleştirmek.

başladı. Yaklaşık 8 yıllık Wago

üreticiyle çalışıyoruz.

ORTADOĞU VE AFRİKA ÜLKELERİNİ ÖNEMSİYORUZ

Türkiye’de çalışma geçmişim

Biraz önce bahsetttiğim gibi, uzun

bulunmakta. Dolayısıyla sektöre uzak

yıllardır sahada Wago bayrağını

Özellikle aynı işi yaptığımızı

değiliz.

taşımanın bir sonucu olan bağlılık ve

düşündüğümüz büyük Avrupa

prensiplerimiz nedeniyle, bu şirket

firmalarını rol model olarak örnek

Uzun yıllar boyunca, uluslararası

var oldukça ya da Wago Türkiye’nin

alıyoruz. Avrupa firmaları, iç

kurumsal bir firmada çalışmanın

yönetiminin değişmesi gibi özel

piyasalarıyla beraber çeşitli ülkelerde

getirdiği tecrübe, standart al-sat

durumlar yaşanmadığı sürece aktif

de ticari faaliyetlerini sürdürüyorlar.

firmalarından ayrışmamızı sağladı.

bayiliğimize devam edeceğiz.

En büyük artıları, kendi ülkelerinde

Üretim yapan tesislerin ihtiyacı

Sektörde birçok uluslararası marka

bulunan üretici sayılarının fazla olması

doğrultusunda elektrik, elektronik

var. Ve birçoğuyla çeşitli anlaşmalar

ve hitap ettikleri sektörlerde etkin rol

ve otomasyon ürünlerinin tedarikini

içerisindeyiz. Resmi faaliyetlerimize

almalarıdır. Hatta kendilerine uzak

gerçekleştiriyoruz.

başladığımız günden bu yana, çok

Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde de

kısa süre içerisinde ürün dağıtım

ciddi adımlar attıklarını görüyoruz.

Bu alanda en önemli husus müşteri

çeşitliliğimiz 500 adeti buldu.

taleplerine yönlendirme yapıyor

Aynı yapıyı Türkiye’de kurmaya

olmak. Bu da firmanın, doğru ürünü

Yıl sonu hedeflerimiz ise minumum

başarabilirsek, partner olduğumuz

doğru fiyata almasıyla pekişiyor. ,

1.000 ürün çeşitliliğidir. Bu da, elektrik

yerli üreticilere ve kendi firmamıza

elektronik ve otomasyon bölümlerinin

ivme kazandırmış oluruz.

Bugün odaklandığımız vizyoner

tüm ürün gamına sahip olmamız

hamleler sayesinde Türkiye’nin en

anlamına gelecek.

büyük firmalarına hizmet veriyoruz.

Bu anlamda belki de, Türkiye’den daha çok Ortadoğu ve Afrika ülkelerine önem veriyoruz.

24

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

Çünkü bu ülkelerin; kurulması gereken alt yapılara ve yeni şehirlere, ciddi projelere ihtiyaçları var.

Sektörde yaşadığınız zorluklar ve bunlara yönelik çözüm önerilerinizi paylaşır mısınız?

Bazı firmaların ürünleri arıza konusunda çok cimridir. Yıllardır en küçük bir arızaya yol açmayan ve sahada aktif çalışan birçok elektronik cihazlarımız bulunuyor.

BİZ, İNANMADIĞIMIZ HİÇBİR MARKAYLA ÇALIŞMIYORUZ.

MAXEL ENDÜSTRİ

Herhangi bir sorun yaşandığında ise direk üreticilerle temasta olduğumuz için çok hızlı aksiyon alabiliyoruz.

Burada 2 farklı faktör var: Birincisi; garanti kapsamı içerisinde bir arıza durumunda ücretsiz

Maxel Endüstri gücünü; bu iki hzimet

Sektörle bir arada olmamızı sağlayan

ürün değişimi yapabilmek, ikincisi

alanındaki başarısından alıyor.

yayınınız için teşekkür ederim. Tüm

ise; kullanıcı hatalarından oluşan

Sektörüm Dergisi okurlarına Maxel

arızalarda teknik servis hizmeti

Ufuk bey içten yanıtlarınız için

veya talebe göre yedek parça ürün

teşekkür ediyor, başarılarınızın

tedariğini gerçekleştirebilmek.

devamını diliyorum..

adına selamlarımı sunuyorum.

İNDEKSE DÖN

MAKALE

ampulün tarihi serüveni

AHMET SOYLU PHILIPS AYDINLATMA KAMU İLİŞKİLER MÜDÜRÜ

Bir maytap, ampulden daha parlak bir ışık verebilir

Ampulün icadı sürecinde, tarihte bilinen 22 bilim insanı

ama onu sokağınızı aydınlatmak için kullanamazsınız.

ismi mevcuttur.

Çünkü yeterince yanmaz. Başarı için; kalıcılık, parlaklıktan daha gereklidir.

Richard Lody Jones

(vakum fiziğinin kurucusu) vakum pompasını bulması ile başladı diyebiliriz. Hemen ardından; pil, batarya ve

IŞIK HAYATTIR

elektrik konusundaki çalışmaların belirli bir seviyeye

Bilimde Edison & Tesla rekabetinin sonucu kadar

parlayan bir tel ile akkor lambalar üzerine çalışır.

merak uyandıran bir başka soru da ampulün icadı sanırım.. Bu önemli buluşta gerçekten sadece Edison’un imzası mı var?

Geçmişe baktığımızda, ampulün dayanılmaz çekim kuvveti bir hayli bilim insanını kendine yöneltmiş fakat tarih önünde Edison, omuz farkıyla öne çımış gibi duruyor.

26

Herşey; 1650‘de Alman mucit Otto von Guericke’nin

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

gelmesi ile ampulün icadına dair çalışmalar başlar.

1800’de Alessandro Volta ilk olarak, basit şekilde

Henry Woodward, Mathew Evans, James Bowman Lindsay, Heinrich Göbel, William Edward Sawyer ve Moses Gerrish Farmer tarafından da elektrikli lambalar üzerine çalışmalar yapılmıştır.

Ancak hiçbiri kendi dinamikleri çerçevesinde, tarihte büyük yankı uyandıramamıştır.

GOLD FİRMA SAYFASI TANITIM FİLMİ LED ÜRÜN KATALOĞU GENEL KATALOG FİYAT LİSTESİ

makale

Farklı bilim dallarında da yetenekli bu biribirinden değerli

Voltaik Pil

bilim insanlarından hepimize ilginç gelebilecek bir kaçı şöyle sıralanıyor : • 1802-HUMPHRY DAVY ( 1778 – 1829 )

Ampul ile ilgili ilk çalışmalar 1802 yılında İngiliz Humprey Davy tarafından, platin ince bir şeritten akım geçirilerek ilk enkandesan ışığının elde edilmesi başlamıştır.

Maalesef ortaya çıkan ışık pek parlak değildi ve fazla uzun süre yanmayı başaramamıştı. Yine de Davy; ampul icadı çalışmalarını başlatmış olup, on yıllarca diğer bilim insanlarına ilham olmayı başardı.

Yine 1809 yılında Davy, 2.000 adet pile bağlı iki karbon çubuk ile ilk ark lambasını yapmıştır. Kimyager Davy 1799’da, tarihe gülme gazı diye geçen azot proksidini bulandır.

1803 yılında Bristol’dan Londra’ya gelerek Royal Society’ye üye, daha sonra da başkan oldu.

Davy, 1807’de önce erimiş külden elektrik akımını geçirdi ve bu yolla önce potasyum adını verdiği elementi, sonra da sodadan sodyum elementini ayırmayı başardı. 1808’de baryum, stronsiyum ve kalsiyumu buldu.

Davy, aynı zamanda elektrik motorlarının mucidi Micheal Faraday’ın asistanlığını da yapmıştır. Bu pencereden baktığımızda Davy, 1800’lü yılların başlarında elektrikten ilk ışığı elde eden kişidir diyebiliriz.

Genç yaşında her konuda meraklı bilim insanı Davy,

onsolalions in Travel or the Last Days of a Philosopher

binlerce voltaik pilini bir araya getirip, o günün teknolojisi

(Gezinin Verdiği Avunma veya Bir Filozofun Son Günleri) adlı

ile çağı aydınlatacak hamleyi gerçekleştirdi.

bir eseri bulunmaktadır.

Aslında elektrikli akkor telle aydınlatma Davy‘nin imzasını

İngiliz mucit Davy’nin ölümünden sonra ampulün icadı

taşıyan, ark ışığı ile 1809’dan beri yanıyor diyebiliriz.

için birçok bilim insanı kolları sıvamıştır. Ancak Thomas Alva Edison; toplam 1.093 patent sahibi olup, 425’i

İngiliz bilim insanı Humphry Davy‘nin hayatına

aydınlatma alanındaydı. Ve tarihe nasıl geçileceğini daha

baktığımızda, kimyager, fizikçi ve mucit özelliklerini

iyi biliyordu..

görüyoruz.

28

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

makale

• 1840-WARREN DE LA RUE

İngiliz bilim insanı Swan, genç yaşında fotoğraf levhaları

İngiliz bilim insanı, vakumlanmış cam bir tüp içine

üreten bir firmada çalışırken, fotoğraf levhalarına ilişkin

bobin sarımlı bir platin tel ( ilament) sarıp yerleştirmiş ve

bir çok buluşa imza attı ve ismi giderek ünlendi. Başarılı

üzerinden akım geçirmiştir.

bir iş adamı olmaya başlayan ve başarıları ile Sir ünvanı

Elde ettiği ışık kaliteli ve verimli olmasına rağmen platinin pahalı olması sebebiyle lambanın kullanılması,

alan Swan; elektrik ile çalışan karbon filamanlı ampulü geliştirmesi ile tarih sahnesinde yerini aldı.

ticari açıdan o tarihler için mümkün değildi. Bu çok

Swan, 1848’de kömürleştirilmiş kağıttan icat ettiği ilk

değerli sonuç tarihin tozlu raflarında kalmıştır. Sonra

filaman ile havası boşaltılmış cam tüpü buluşturdu. Ancak

1880’li yıllarda, Edison için ilham olmuştur.

cam tüp içinde havayı boşaltmak için yeterli vakumu sağlayamaması ve uzun ömürlü pillerin olmaması dolayısıyla elde ettiği ışık zayıftı. Çalışmaları 22 yıl durağan ilerledi. 1870’li yıllarda vakum pompalarının gelişimi ve elektrik üretimi için dinamonun icadı ile çalışmalarına yeniden hız verdi. Swan, 1878’de, karbon filamanlı ampulü, Newcastle Kimya Derneği’nde sergiledi. Bu tarihte bir ilkti..

Edison, Swan'la aynı dönemlerde, deneylerini platin filaman kullanarak sürdürüyordu. Ancak Edison'da kısa sürede karbon filamana geçti ve elektrik direnci yüksek olduğu için daha kullanışlı olan bir ampul geliştirdi.

Edison ile Swan arasında patent konusunda davalar, kavgalar başladı. Nihayetinde iki mucit, 1883’de aralarında anlaşarak Edison-Swan limited şirketini (EDISWAN) kurarak beraber çalışmaya başladılar. Swan 1883’de, flaman yapımı için daha ileri bir yöntem buldu.

• 1848-SIR JOSEPH WILSON SWAN (1828 -1914)

• 1875-SIR ELLIO T THOMAS

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

29

makale

Aydınlatmada ampulün ticari olarak insan hayatına

1879’da New York şehrinde zamanın gökdelenlerinden

dokunuşu Sir Elliot Thomas imzasını taşımaktadır. Bambu

7 katlı Equitable Building binasının ilk elektrik ışıklarını

flamanlı ampul üretip patentini alan Sir Elliot Thomas,

kurup geliştirir.

ticari olan ampulü ortaya çıkarmıştır.

Elektrikli lamba geliştiricisi olarak da bilinen Maxim’in,

Ampul verimliydi ancak bambu filamadan daha verimlisi

toplamda 300’e yakın patenti oldu. Aydınlatma

aynı dönemlerde bir başka bilim insanının (Swan)

konusundaki patentleri; akkor, ark lamba tasarımları ve

labatuvarında olgunlaşıyordu.

üretim yöntemlerinden oluşuyordu.

Bu icat henüz altyapısı hazır olmayan bir dünya için erken

Maxim, 20 Temmuz 1880’de elektrikli akkor lambada

ama ilk olması açısından önemliydi. Sir Elliot, patent

kullandığı M şekilli filament için ABD’de patent aldı.

sahibi olsada, ticari olarak başarılı sonuçlar elde edemedi.

1881’de İngiltere’ye göç etti. 1882’de ticari olarak M şekilli

• 1878 -SIR HIRAM STEVENS MAXIM

filamente sahip lambasını üretmeye başladı.

Maxim; ampulü geliştirerek, New York’ta Building binasına icat ettiği bu elektrik ampullerini takarak, ampulün kendi icadı olduğunu Edison’a göstermeye çalıştı.

Maxim ve Edison arasında patent anlaşmazlıkları aralarında rekabete yol açtı. Tarih, Maxim’in akkor filamentli ampulü ilk bulan kişi olduğunu ispatlasa da, patent kanunlarını iyi bilen Edison ilk patenti üzerine alır.

Herhangi bir hak üstünlüğü alamayan Maxim, Edison’a yenik düşer ve Edison üretime geçer.

1840’da Amerika’da doğdu. Gençlik yıllarında, ilk seyyar otomatik makineli tüfeği icat etti. Bu buluşunu lokomotif farı izledi.

1878’de aydınlatma alanında ilk patentini elektrikli lambalarda iyileştirmeler adında aldı. Bu lambasında filament yoktu.

30

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

M Şekilli Filament

MAKALE

1879 – THOMAS ALVA EDISON

Enkandesan ışığının başarısı Edison’un çok kişi tarafından tanınmasını sağladı. Edison dönemine kadar değişik pencerelerden, farklı yaklaşım ve denemeler ile ampul icadına olgunluklar sağlandı, ticarileşti ve başarı sağlandı.

Tabi yine aynı dönemlerde başka bilim insanlarınca çalışmalarda devam ediyordu. Örneğin; cam ampul ilk olarak Matthew Evans ve Henry Woodward tarafından tasarlandı.

Yine aynı dönemde bilim insanları deşarj lambaları üzerinde çalışıyorlardı. Önce cam tüpün içindeki karbondioksitin daha sonra kripton ve argon soy gazlarının kullanımı sayesinde ampulün verimliliği arttırdılar. İlk akkor lambalarda kullanılan filamanlar çalıştırıldıkça hızla yok olduğu için, en fazla 1 günlük bir çalışma ömrüne sahipti. Cam ampuller vakumlanarak, kararlı gazların da eklenmesi ile performansları artırıldı ve akkor lambaların ömrü 1 yıla çıkarıldı.

1901’de Peter Hewitt, mavimsi beyaz ışık yayan civalı buhar lambasını tanıttı. Sonra sodyum buharı kullanarak daha fazla ışık veren lamba icat edildi. 1906’da Willies Whitney, flamanı yanma ve korlanmadan korumak için metal kaplama ve karbon flaman kullandı.

1910 yılında, William Coolidge, dayanıklı tungsten

Tabii tarihe geçen, enkandesan lambanın ve elektriğin gelişimine yüksek katkıda bulunmuş en önde gelen isim Edison’dur.

Görünen odur ki; Edison, ampulü gerçekten icat eden kişi değildi ancak ampulün gelişiminde önemli rol üstelendi.

1879’da yüksek vakum ve karbonize flaman yardımıyla uzun yanan, yüksek verimli ışığı üretti. Ampulün evlere

filamanı icat etti. Akkor lambada ışımayı sağlaması için platin, bambu, karbon denemeleri üzerine, sonra daha dayanıklı olan tungstene geçilmişti.

Floresan lamba kendini, ilk kez 1937 yılında New York Dünya Fuarı’nda gösterdi. 1940’larla birlikte yumuşak akkor ampüller, 1950’lerle birlikte ise halojen lamba bulundu.

girmesi, pratik hayatta yerini alması konusuna eğildi,

Tüm bu süreçler olgunlaştı, tamamlandı ve şimdi,

ilerleme sağladı.

ilk olarak 1907’de icat edilen LED’ler, yani Işık Yayan

Edison sadece akkor aydınlatmayı oluşturmadı. Ayrıca akkor ışığını daha güvenli, pratik ve ekonomik hale getiren gerekli elementleri bulunduran elektriksel aydınlatma mekanizmasını da geliştirdi.

Diyot’lar günümüzün en popüler ışık kaynakları olarak önümüzdeler. LED teknolojisinin ilerlemesine dair LED ile ilgili tarihçeye başka bir sayıda yer vermeyi planlıyorum.

Sağlık dolu güzel bir Temmuz ayı dilerim.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

31

MAKALE

KADRİ DEMİR POLDY İK YAZILIM YÖNETİCİ ORTAĞI

NORMALLEŞME SÜRECİNDE ÇALIŞAN MOTİVASYONU Şirketler çalışanlarına ekonomik faydalar, kariyer ve

hastalık gibi durumlarda şirketlerin çalışanlarını koruma ve

gelişim olanakları sunmanın haricinde aynı zamanda

destekleme adına aldıkları önlemler ile aksiyonların

çalışanlarının sağlık ve zindeliklerinden de sorumlular.

yeterliliği bundan böyle çok daha fazla mercek altında

Sağlık deyince sadece bedensel değil, zihinsel ve ruhsal

olacak konular olarak yer almaktadır.

boyutları da önemlidir.

Çalışanların iş yerlerinde çalışırken sosyal mesafe uygun

Normalleşme sürecinde iş yerinde çalışanlar için iş sağlığı

çalışmaları, ofis giriş ve çıkışlarda ateşlerinin ölçülmesi

kuralları ve iş yerindeki uygulamalarına uyum süreci en

ve iş yeri ortamının düzenli olarak dezenfekte edilmesi

önemli konuların başında gelmektedir.

çalışanlar için önemlilik arz edecektir.

Çalışanların sağlıkları ile ilgili endişelerinin artması,

Şirketler ulaşım konusunda servis veya araç imkanı yok ise

hatta bazılarında bunun paniğe dönüşmesi çalışanlarda

toplu taşıma ile iş yerine gidip gelmekte ayrıca çalışanların

demotivasyon yaratmakta ve kendilerinden endişe

sokağa çıkmalarında tedirginlik yaratmaktadır.

duymalarına yol açmaktadır. Bu nedenle iş yerlerindeki hijyenik koşullar, iş seyahatlerinin yoğun olduğu mesleklerde buna orantılı olarak artan riskler, salgın

32

Temmuz • www.sektorumdergisi.com

Bu tür dönemlerde şirketlerin çalışanlarına nasıl ve ne kadar destek olabilecekleri; onların yaşayacakları deneyime ve motivasyonlarına bir hayli etki edecektir.

MAKALE

Bu tarz olağanüstü durumlarda kurumlar çalışanlarının

sistemi değişiminin çalışanlara etkisinin benzeri şekilde

morallerini yüksek tutabilme, onlara psikolojik destek

gelişeceğini düşünerek ilk dört basamağı en hızlı şekilde

sunma ve onların deneyimlerini en iyi hale getirebilme

geçmeleri adına şirketler önlem almalı, iletişimlerini

konularında ellerinden gelenin en iyisini yapmalılardır.

güçlendirmeli ve çalışanlarının yanında olduğunu

Çalışanlarına günümüzün “sosyal” şirketleri, bir

hissettirmelidir.

işverenden öte bu destekleyici tutum ve kapsayıcı bakış açısı ile yaklaşmalıdırlar.

Entegrasyon öncesi süreci en olumlu şekilde atlatabilen çalışanlara sahip şirketler belki de ayakta kalabilecek ve devamlılığını koruyabilecektir. Çalışanların motivasyonunun yüksek tutulabilmesi adına da İnsan Kaynakları Birimlerine her zamankinden daha da büyük görev düşmektedir.

Bir yandan sağlığını, bir yandan da işini kaybetme kaygısını eş zamanlı yaşayanlar çalışanlar mutlaka olacaktır. Özellikle finansal olarak zorluk çeken firmaların eksik istihdam sağlama durumlarına göre kısa çalışma ödeneği, işsizlik ücreti gibi çalışanların ücretlerindeki belirsizliğin çalışanlar üzerinde yaratacağı olumsuz etkileri en aza indirebilmek adına şeffaf iletişim her zamankinden çok daha önemli olacaktır. Aksiyonlar ve alınan önlemlerle çalışanlarını gerçekten düşünerek hareket eden şirketler bu süreçte değerlerini daha da çok artıracaktır.

Yaşanılan her değişim sırası ile şok-reddetme-öfkelenmedepresyon-kabul etme ve entegrasyon şeklinde ilerler.

Korona virüs salgını dolayısıyla yaşanılan bu çalışma

34

Temmuz • www.sektorumdergisi.com

İnsan Kaynakları Birimine, sistemlerine ve altyapısına yatırım yapan şirketler burada farklarını ortaya koyacaklardır. Çalışanların motivasyonlarını arttırmak için teknolojiyi iş modeli olarak kullanırken şirket içi verimliliğin artması içinde önemli katkılar sağlayacaklardır. En kısa sürede normalleşme sürecine tam geçmek dileklerimle sağlıklı günler diliyorum.

Görüşmek dileğiyle..

İNDEKSE DÖN

METEHAN KAPLAN RÖPORTAJ

FİYAT LİSTESİ

ÜRÜN KATALOĞU

TANITIM FİLMİ

GOLD FİRMA SAYFASI

GOLD FİRMA SAYFASI FİYAT LİSTESİ ZAFER OBUZ RÖPORTAJ

MAKALE

EVREN YURTTAŞ YURTTAŞ HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI

PARATONER ve PARAFUDR FARKI Parafudrun alçak gerilim sistemlerine uygulamalarının

Parafudr ise, paratonere nazaran çok daha az bilinen,

artmasıyla birlikte, henüz paratoner kelimesi tam olarak

hatta meslekteki birçok kişi tarafından henüz duyulmamış

dilimize alışmadan bir de parafudr geldi.

olan koruma ürünleri olarak; paratonerlerin yapının dışında

Paratoner ve parafudr kelimeleri birbirine çok benzeyen, yıldırımdan korunmak amacıyla sistem ve tesisatlarda uygulamaları yapılan koruma ürünleri olduğu için, ister istemez karıştırılmaları da çok normal aslına bakarsanız.

yaptığı akımın topraklanma işlemini, yapı içindeki elektrik tesisatında yaparlar.

PARAFUDR KONUSUNDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR Paratoner konusunda az da olsa birçok kişi fikir sahibi

Paratoner; yüksek bir yapının dışına konulan özel bir

olmasına rağmen, parafudr konusunda gerçek bilgiye

çubuk ile bulut-toprak arasında meydana gelen elektron

ulaşmak neredeyse imkansızdır.

alışverişine adeta yön veren ve yapının herhangi bir yerinden bu işlemin yapılmasını engelleyerek dış yıldırımlık adı altında uygulaması yapılan bir koruma yöntemidir.

Gerek parafudr ithalatçılarının hatalı tanıtımları, gerekse sadece satış odaklı uygulayıcılar, parafudrun “yüksek voltajı toprağa ilettiği şeklinde” verilen bilgiye hatalı demenin bile lüks sayılacağı yanlış verileri piyasaya sunmuşlardır.

38

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

Terminolojide voltaj ve akımın aynı şeyler olduğu düşünülse de aslında çok farklı şeylerdir. Akım; iletkenin taşıdığı elektron yoğunluğu ise; Voltaj bu elektronların yön almasını sağlayan elektromotor kuvveti olarak tarif edilebilir.

Bu tanımı halk dilinde anlatacak olursak, iletkeni bir su borusu olarak düşündüğümüzde akım borunun içindeki su miktarını, voltaj ise suyun debisini ifade eder.

Yani borunun içindeki su ile duş alabilirken, aynı miktar su daha şiddetli aktığında otomobil yıkayabilir, çok daha şiddetli olursa metali bile kesebiliriz.

YENİ NESİL PARAFUDRLAR Paratoner-parafudr farkını anlattıktan ve parafudrun yüksek voltajı topraklama gibi, teknik olarak yanlış bir ifadeyi açıkladıktan sonra, yeni nesil parafudrlardan bahsetmek doğru olacaktır.

Yeni nesil parafudrlar, alçak gerilim parafudrlarının akım peaklerini topraklaması ile eş zamanlı oluşan voltaj peaklerinin sistemdeki cihazlara zarar vermesini engellemek amacıyla üretilmiş koruma ürünleridir.

Klasik B,C,D sınıfı yada Tip1, Tip2, Tip3 olarak sınıflandırılan parafudrların kabiliyetini bir arada gösteren yeni nesil

Bu özet bilgiler ile düzeltilmesi gereken temel yanlış;

parafudrlar, ayrıca sistemde iyi bir topraklama aramadıkları

“Parafudr yüksek voltajı topraklamaz, sistemde

gibi, topraklama olmasa da koruma sağlayabilmekte

oluşan fazla akımı topraklar.” Yani su borusu örneği

ve faz-faz, faz-nötr aşırı gerilim sönümleme işlevi

ile açıklayacak olursak, boruya fazla suyun girmesini

görmektedirler.

engeller ama borunun içindeki suyun daha hızlı akmasını engellemez.

Görüşmek dileğiyle...

İNDEKSE DÖN Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

39

MAKALE

YILMAZ CAYMAZ OPAŞ PAKET ŞALTER GENEL KOORDİNATÖRÜ

İŞLETMELERDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM Sevgili Sektörüm okurları, değerli dostlarım..

Dijital dönüşümü sade bir ifade ile tanımlamaya çalışırsak;

yaşantımızın da birer parçası olma yolunda hızını sürdürüyor.

geleneksel olan iletişim ve etkileşimin teknolojik

Endüstri 4.0’la birlikte dijitalleşmenin iş yaşamımızda

yeniliklerle yeniden şekillenmesi veya analog

başlattığı değişim rüzgarı, süratle 5.0’a doğru yol alıyor.

uygulamaların dijitale evrimleşmesidir diyebiliriz.

Öyle ki; henüz kavrama alışmadan dünyanın birçok

Yaşadığımız pandemi ile beraber dünyamızda zaten

bölgesinde deneme çalışmaları uygulanmaya başladı.

başlamış olan dijitalleşme dönemine artık tamamen

Dijital dönüşümün ticari alandaki yeni dünyasına bir an

girmiş sayılırız.

önce eklemlenmek, değişen teknolojinin gelişiminden,

Bu sürecin ilk etkilerini; internetin çok yaygın hale gelmesiyle başta cep telefonları ve taşınabilir elektronik

kaynaklarından ve kolaylıklarından yararlanmak durumundayız.

aygıtların, hayatımızın bir parçası olarak kendilerine yer

Dijital etkinliklerden yararlanmanın olumlu geri

bulmalarıyla yaşadık.

dönüşümlerini yaşamaya başlamak zorundayız. Tüm

İletişim kaynaklarının yenilenmesi ve yön bulmasındaki etkilerini fazlasıyla hissettiren bu değişim, iş ve özel

40

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

işletmeler pandemi sürecini bu yenilenmeye odaklanarak en verimli şekilde kullanabilir.

GOLD FİRMA SAYFASI

İNGİLİZCE KATALOG

ENES KARAKUŞ RÖPORTAJ

ÜRÜN KATALOĞU

MAKALE

İşletmeler pazarlama başta olmak üzere tüm faaliyetlerini

yaygın ürünlerini ve uygulamalarının kullanmaya her

yenileme dönemi içinde olduklarını, “bir adım önde”

zamankinden daha çok mecburuz.

olma şartının dijitalleşme ile orantılı olduğunun farkına varmalı ve çok geç kalmadan bu yenilikte kendilerine yer vermelidir.

Dijital dönüşüm içinde yer alma ve aynı zamanda bu yeniliğe uyumlu hale gelmenin kurallarını iyi belirlemek ve iyi uygulamak gerekir.

Aslında dijitalleşme yeni bir süreç değil. İnternetin yaygın kullanımı ortaya çıktıktan sonraki dönem ile beraber tanıştığımız bir teknoloji.

Üretim ve pazarlamanın bu değişimin içinde yeniden şekillenmesi kaçınılmaz olmuş gözükmektedir. Tüm işletmelerin, artık bu gelişmelere adapte olması, hayatımız ve geleceğimiz için yoğun biçimde yer vermesi gerekiyor.

Artık görülüyor ki; işletmeler, dijital dönüşümü en azından sosyal medya hesapları üzerinden kullanmaya başladılar bile. İş görüşmeleri ve toplantıların görüntülü yapılmaya başlaması, basılı evrakların neredeyse tamamen

Eskiden işletmelerde el ile tutulan muhasebe işlemleri

hayatımızdan çıkışı buna güzel birer örnek teşkil

ve kayıtları, verilerin arşivlenmesi, sürekli kağıtlara yazılan

etmektedir.

ve belgelendirmenin yapıldığı iş örnekleri aslında uzun zamandan beri terk ettiğimiz hatta dijital teknolojiyle beraber hiç olmamışçasına unuttuğumuz devirler..

İşletmelerde geleneksel yaklaşımların geride bırakılmasının birtakım sancıları yaşanabilir ama bu dönüşüme herkesin hazır olma hedefindeki bir

Fakat pandemi ile beraber dijital dönüşümde yaşanan

bilinçlenme, inancı geleceğe dönük stratejilerin

değişim ciddi bir sıçrama getirdi. Karşılıklı iletişimin

işletmelerin yaşamsal faaliyetleri içinde yer alması

ve temasın olmadığı alışverişler, sanal pazarlamanın

anlamına gelmektedir.

öne çıkmasına yol açtı. Bugün dijital teknolojinin

42

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

U

OĞ

ÜN

İ

LER

NZ

PA

İ

TES

A

İS TL

MA

GO

L

İR DF

I

FAS

Y SA

FİY

M KO

ON

Y AS

ÇÖ

M ZÜ

ÜR

K

L ATA

MAKALE

Bunların gerçekleşmesi için şirket kültürlerinin de

E- ticaretin yaygınlaşması ticaret hayatına bir farklılık

değişime uygun biçimde dönüşmesi gerekir. Böylesine

kazandırdı.

bir değişim sürecinin zorlukları, elbette ülkemiz işletmelerinde görülecek ve yaşanacak bir durum ama en üstten en alta kadar bütün birimlerde bu değişim anlatılmalı.

Gerekiyorsa eğitimler alınarak desteklenmeli ve yarına hazır hale gelmek için vakit geçmeden çalışmalara başlanması gerekmektedir.

Perakendeden toptan satışa kadar her tür faaliyetteki tüm işletmeler, son zamanlarda dijital dönüşüme daha

Artık iş dünyasının tüm paydaşları, bu değişime doğru zamanda entegre olmaz ve geç kalırsa yaşamalarının zor olacağının farkına vardı. Bunun için dijital teknolojiyi iş yapılarına uygun hale getirmeye başladılar. Şimdi bu uygulamaları verimli hale getirmeye, dijital pazarlama yöntemlerini harekete geçirerek, farklı iletişim etkinliklerine yer vermeye başlıyoruz.

Güçlü datalar oluşturarak ve iletişim kanallarını müşterileri

hızlı girdiler ve çok iyi sosyal medya uygulayıcıları ve

için daha etkin kullanmaya başladık.

kullanıcıları oldular.

Bundan sonra ise, dijitalleşmeyi benimsemek demek;

Bunun geri dönüşlerinin olumlu olarak işletmelere yeni

doğru kararlar almak anlamını taşır. Kısacası dostlarım,

bir heyecan ve beraberinde farkındalık olarak yansıması

dönüşüm başladı ve biz buna hazır mıyız, kendimizi

görülmektedir.

sorgulamak zorundayız.

Ağırlıklı olarak satış ve pazarlamanın da bu değişimden

Geç kalmadan hazırlanmak hedef planlarınızda yer almalı

etkilenmesi ve değişim göstermesi, sanayide üretim

ve hızla harekete geçmelisiniz. Yeni dünya düzeni bundan

proseslerinin uyumlu hale getirilmesi, dijitalleşme

sonraki yaşam biçimimiz olacak, unutmayalım..

sürecinde başta işletmelerimiz olmak üzere ülkemizin

Değişime ayak uyduracağımız günlere.. Saygılarımla..

de diğer ülkeler ile aynı anda aynı dili kullanmaya başlaması, bu dönüşümden geri kalmayacağımız anlamına gelmektedir.

İNDEKSE DÖN 44

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

FİYAT LİSTESİ

GOLD FİRMA SAYFASI

ARAŞTIRMA

AMPULDEN LAZER TEKNOLOJİSİNE IŞIK VE AYDINLATMA TEKNOLOJİLERİ TARİHİ

46

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA

Yıl 1879 Aralık ayı yılbaşı gecesi ve hava çok soğuk…

Ama buna rağmen Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Middlesex bölgesinde bir laboratuvarın önünde insanlar bir dakikalık sihire tanık olmak için birikmiş durumda. Menlo Park büyücüsü ve onun parlak ışığını görmek için bekliyorlar.

Bugün “ışık nedir” ve ampulün ilk olarak nasıl ortaya çıktığını öğrenecek; insanoğlunun ışığın gücünü hiçe saymaya iten sebepleri bilimin kurnazlığında araştıracağız.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

47

ARAŞTIRMA HABER

İNSANOĞLUNUN IŞIKLA İLİŞKİSİ

Ateş, etrafımızdaki her şeyde olduğu gibi küçücük taneciklerden oluşur. Bu tanecikler ne kadar hızlı hareket

İnsanlar çeşitli ışık kaynakları kullanmaya çok erken bir

ederse ortaya çıkan ışık o kadar mükemmel olur.

dönemde başlamıştı. Ancak yine de güneşin batması demek bütün aktivitenin sona ermesi demekti. Suni ışık

Mesela odun, hareket etmeyen taneciklerden oluştuğu

öncesindeki günlerde erkeklerin iki seçeneği bulunuyordu:

için ilk başta çok iyi yanmaz. Ama içindeki tanecikler ısı

Ya karanlıkta oturup dolunay zamanını bekleyeceklerdi ya

sayesinde hareket etmeye başladığı anda enerji fazlası

da bir şeyler yakacaklardı.

açığa çıkarak ışık haline dönüşür.

Tarih boyunca el feneri, gaz lambaları ve mumlar gibi çeşit

Bugün hala asıl dikkat çeken ışık kaynağını spotlu lambalar

çeşit ışık kaynakları kullanılmıştır. İnsanlar titreyerek yanan

olduğunu görürüz. Bütün bunlara rağmen uzun elbiseli

ve loş ışığa çok alışmışlardı.

kadın ve peruklu erkek tiyatro sanatçılarının yanan ateşler içinde bir araya gelmesi ile spot ışıklar biraz unutuldu.

Nihayet 19. Yüzyılda mucitler ışık olayını modernize etmek

Aslında çok şehvetli bir görüntüydü.

için çalışmalara başlamışlardı.1826 yılında spotlu lambalar ortaya çıktı ilk önce. Daha çok tiyatrolarda kullanılıyordu ve

Alevler çok uzun bir süre ışık kaynağı olmaya devam etti.

oksijenle hidrojen alevlerinden elde edilen ısıyla bir kireç

Mesela mumlar binlerce yıldır hayatımızdalar. Ama bir

taşını yakarak çalışıyordu.

ampulün verdiği ışığın sadece %1‘ini verebiliyorlar.

48

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

DAĞITIM KUTULARI

GOLD FİRMA SAYFASI

ARAŞTIRMA

Hem ayrıca yanınızda mum yanarken uyuya kalmak hiç de iyi bir fikir değil. O yüzden daha güvenli ve iyi bir ışık kaynağı olmalıydı.

Bu ihtiyacın birçok sebebi daha vardı. O sıralarda sanayi devrimi gerçekleşiyor dünyayı sayısız konuda değiştiriyordu ve artık kömüre de ihtiyaç vardı. Kömür madenciliği çok tehlikeli ve öldürücü bir iş olarak görülüyordu. İngiltere’deki maden ocaklarında birçok insan ölüyordu. Ölümlerin sebebi genellikle yerin o kadar altında çalışan işçilerin iş yapabilmek için ışığa ihtiyaç duymasıydı. Ama ışık demek ateş veya el lambası demekti.

Metan gibi madenlerin içinde çokça biriken patlayıcı gazların yanında ateş yakmak imkansızdı ve çok tehlikeliydi. Kolay alev alan gazlarla ateş aynı anda güvenli olarak kullanabilir miydi? Sonra ortaya çıkıyor ki evet kullanılabiliyormuş.

50

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

GOLD FİRMA SAYFASI

ÜRÜN KATALOĞU

ARAŞTIRMA

saatlerde de bu yeni icat sayesinde işçilerini çalıştırmaya başlamışlardı. İşte bu yüzden bu lambanın ömrü de uzun olmadı.

Peki ne değişti öyleyse? Sir Humphry Davy değişti. O artık kendi parlak ışığı yerine elektriğin gücünü keşfetmekle ilgilenmeye başlamıştı. İşte ampulün hikayesi de 1901 yılında böyle başladı. Bir dizi platin kabloyu aküye bağlayarak üzerinden elektrik geçirmeyi başardı.

IŞIĞA DOĞRU: DAVY LAMBASI İngiliz kimyager Sir Humphry Davy ve kendi ismini taşıyan

ELEKTRONLARIN AKIŞINDAN IŞIĞA: DAVY’DEN YENİLİKLER

lambasını bunun için minnetle anıyoruz.

Elektrik akımı, yüklü taneciklerin yani elektronların akışı

Davy yanan alevin metal bir tel örgüyle sardığımız zaman

elektronlarla platin içindeki atomlar çarpışmaya başlar.

patlayıcı gazların lambanın içinde hareket ettiğini ve alevi

Aynen nehirdeki taşlar gibi.

beslediğini keşfetti.

anlamına gelmektedir. Flamanın içine girdikleri anda

Platin tanecikleri akıntıya karşı koymaya çalışır. Bu

Gazlar tel örgünün dışına çıkmıyor ve havada

çarpışma aslında akıntının içindeki elektronlarla platinin

patlamıyordu. Ancak tel örgü buna dayanabilecek kadar iyi

içindeki elektronlar arasında gerçekleşir.

yapılmış olmalıydı.

Çarpıştıkları anda elektrik akımındaki elektronların içinde

Bu lamba madencilikte bir çığır açtı ama mantığa aykırı

bulunan enerji platinin içindeki elektronlara transfer olur.

olsa da daha fazla kaza olmasına sebep oldu. Çünkü artık

Bundan rahatsız olan elektronlar enerjilerini ışık yayarak

maden sahipleri eskiden tehlikeli olduğunu düşündükleri

akıtmaya başlarlar.

52

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

GOLD FİRMA SAYFASI ÜRÜN KATALOĞU

TANITIM FİLMİ

METEHAN KAPLAN RÖPORTAJ

ARAŞTIRMA

Bundan rahatsız olan elektronlar enerjilerini ışık yayarak

Bunu küçük bir şimşek gibi düşünebilirsiniz. Sadece

akıtmaya başlarlar. Ne kadar ince olursa o kadar dayanıklı

çubuklar birbirinden yavaşça uzaklaşırken elektrik akımı

olur. Çünkü aynı anda daha az tanecik geçirildi. Kablo ne

aradaki kıvılcımı hareketlendiriyor.

kadar kısa ise o kadar daha çok ışık verecektir. O yüzden flamanlar çok küçük ve kısadır.

Bununla birlikte kömür çubuklar yavaşça yanmaya başlıyordu. Ancak aradaki mesafenin çok iyi ayarlanması

Davy’ nin şansına hem çok parlak değildi hem de çok

gerekiyordu. İşte bu yüzden Davy’ in bu buluşu da başarılı

uzun dayanmıyordu. Üstüne bir de çok kullanılması

olmadı çünkü kullanımı pratik değildi.

gereken platin çok pahalıydı. Bütün bu sebepler Davy’nin vazgeçmesine neden oldu.

Bu tarz ışıklara ark lambası deniliyordu ve bir süre için kullanıldılar. Mesela film stüdyolarında. Ancak bu lambalar

Ama aslında insanları çok heyecanlandıran elektrikle ilgili

o kadar çok ultraviyole ışık veriyordu ki aktörlerle aktrisler

bu yeni buluşun bir gün işe yarayacağını düşünüyordu.

çekim durduğu anda gözlerini korumak için güneş

Aynen öyle oldu ve 8 yıl sonra ark lambasını icat etti.

gözlüğü takmak zorunda kalıyorlardı. Ark lambaları

Davy birbirine değen iki kömür çubuğun üzerinden elektrik akımını geçirerek kömür çubuğun üzerinden kıvılcım çıkmasını sağladı.

54

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

ne kadar güvenli olsalar da can yakıyordu ve oldukça sağlıksızdı.

GOLD FİRMA SAYFASI

TANITIM FİLMİ

YAVUZ CANBAZLAR RÖPORTAJ

ARAŞTIRMA

BÜYÜCÜLERİN ESERİ: AMPUL

THOMAS ALVA EDİSON

Bugün kullanmakta olduğumuz ampul nasıl ortaya çıktı

Edison daha küçücük bir çocukken bile etrafındaki her

o zaman?

şeyin nasıl çalıştığını merak edip dururmuş. Her zaman

Belli ki bir büyücü sayesinde olmuş bu. Doğrusunu isterseniz bir büyücü sayesinde olmuş. Peki kimdir o büyücüler?

NİKOLA TESLA

meraklı olan Edison, öğretmenlerine sürekli sorular sorarmış. Öğretmenlerinin bile cevabını bilmediği sorular sorarmış çoğu zaman.

Sonuç olarak onun merakına cevap vermedikleri için 12 yaşına geldiğinde annesi onu okuldan alıp evde kendi

Günümüzdeki neredeyse her elektrikli cihazın var olmasını

yetiştirmeye karar vermiş. Bu küçük çocuk büyüyünce

sağlayan ünlü bir bilim insanıdır. Hayatını ücretsiz enerji

binden fazla icat yapıp kendi adına patent alarak toplum

dağıtımına adamıştır. Dönemindeki en büyük rakibi olan

üzerine ciddi bir etki bıraktı.

Edison da enerji ve elektrik üstüne çalışmıştır.

Edison bütün bunları tek bir şeyi icat ederek başarır:

Edison ampülü icat etmeye çalışırken Tesla kendi

Modern bilim laboratuvarı. Bütün araştırmalarını ve

laboratuvarında çoktan floresan lamba ile çalışmalarını

testlerini yapmak için fizik ve diğer konulardaki genç

yapıyordu.

yetenekleri yanına alan Edison, hepsini tek bir çatı altında, tüm modern laboratuvarlar için örnek olacak Menlo Park laboratuvarında toplar.

56

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

GOLD FİRMA SAYFASI FİYAT LİSTESİ

ARAŞTIRMA

Bütün bu gelişmelere rağmen ilk ampulü bulması 1,5 yılını

İşte bu da tam ihtiyacı olan şeydi. Ampulün yanması için

aldı. Bütün bu kadar zaman ne yapmıştı acaba?

oksijen gerekmiyordu. Vagun, flamanın yanmasına engel olurken elektrik yanmayı devam ettiriyordu.

O ZAMAN TAM OLARAK NE OLUYORDU? Her maddenin içinde hareket eden atomları hatırlıyor musunuz? Ampulün içindeki vagun oranı ne kadar yüksek olursa orda dolaşan taneciklerde o kadar azalıyordu. Bu nedenle hareket eden taneciklerin verdiği basınç azalıyor ve ışık daha uzun süre yanabiliyordu.

ENKANDESAN SORUNUNA ÇÖZÜM Enkandesan (akkor) ısı sayesinde parlayan demektir Ampul değiştirirken eli yanan kişilerde bunu doğrulayabilir.

Aslında enkandesan ampullerin enerjisinin %95 ‘i ışığa dönmek yerine ışımaya çalışırken ziyan olur.

Bu da ciddi enerji kaybı demektir. Bilim buna nasıl bir çözüm bulacaktır bakalım. Enkandesan ampuller

Edison yaptığı yüzlerce buluşa rağmen hala en çok ampulün icadıyla tanınmaktadır. Aslında ampulü bulan

neredeyse yüz yıldır hayatımızda. Ama artık o kadar ısı vermeyen başka ışık kaynaklarıyla yer değiştiriyorlar.

da Edison değildir. Edison’un yaptığı diğer mucitlerin

Onların da Edison ampul üzerinde çalışırken geliştirilmiş

çalışmalarını tek bir buluş altında zekice birleştirmekti.

olması size de çok ilginç gelmedi mi? Floresan

İlk önce Davy’ nin flama ölçüsünü ve yapıldığı maddeyi

ampullerde daha da fazlası var.. Evet onlar da aynı

değiştirilerek işe başladı.

enkandesan ampuller gibi çalışıyorlar.

Emin olmadığı tek şey; hangi maddeyi kullanması

Bir ampulün ışık üretebilmesi için sıcak olması gerekmiyor

gerektiğiydi. Aşağı yukarı tahmin etmeye başlamıştı. Doğru

aslında. Edison, ilk ampulü bulduktan 10 yıl kadar sonra

flamanı bulmak için 1600’den fazla değişik malzeme

iki Alman farkında olmadan enerji tasarruflu ampul için bir

denedi. Bunların içinde Hindistan cevizi, misina hatta bir

adım attı.

arkadaşının sakalı bile vardı.

Onlar elektrikle gazı test ediyorlardı. O zamanlar için yeterli

O ve ekibi ellerine aldıkları her şeyi test ediyorlardı. 1879

bir miktarda ışık odaları aydınlattı hatta onların gözleri

yılında Edison ve çalışanları flaman için ne kullanacaklarını

kamaştı. O zamanlar ışıl ışıl parlayan geysel tüpleri daha

buldular: Karbonlu bambu.

sonra da neon ışıklarına dönüştü zaten. Ama bu iki Alman

Bu küçük kablo 1200 ile 1500 saat arasında yanabiliyordu. İşte aradıkları şey buydu. Sonra Henry Woodward imzalı patentleri satın aldı. Onlar da flamanla elektrik

nedense buluşlarını ampule dönüştürmediler. Onların cam tüpleri sızıntı yaparak gaz kaçırıyordu ve etkisi çok uzun sürmüyordu.

kullanmışlardı ama onlar çubuğu da camdan yapmışlardı.

Yine de yaptıklarıyla enerji tasarrufu ile ampul dönemini

Yanacak oksijenin bulunmadığı için böyle bir cam çubuk

başlatmış oldular. Zaman içinde gaz lambasının teknolojisi

harlamakta olan nesneyi söndürüyordu.

de gelişmişti çünkü çok daha kolaydı.

58

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

TANITIM FİLMİ GOLD FİRMA SAYFASI ALTAN EZER RÖPORTAJ ÜRÜN KATALOĞU

ARAŞTIRMA

Elektrik akımı içi gaz dolu bir tüp veya ampulün içinden

2005 yılında kazayla ortaya çıkan bir buluş LED ışığı

geçtiği zaman gazlar içindeki taneciklerle flaman görevi

başka bir seviyeye taşıdı. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki

görüyordu.

Wender Bid Üniversitesi’nde yüksek lisans yapan Michael

Elektrik tanecikleri gazın içindeki atomları harekete geçiriyor ve ışık kaymalarını saptıyordu. En ilginç tarafı ise enerji tasarrufu gaz lambaları yani civa buharlı ampullerin

Bowers bir gün kimya profesörü Sandra Rosentha ile nanometre büyüklüğündeki kristal olan kuantum noktaları ile ilgili kum tanecikleri üzerinde deneyler yapıyordu.

içinde bulunan taneciklerin verdiği ışığı göremiyordunuz bile. Buna ultraviyole ışık deniyordu. Onun görülebilir yapmak için içine bir şey daha eklenmesi gerekiyordu.

Fosfor, fosfor olmayınca ona siyah ışık deniyorlardı.

Ultraviyole ışık fosfora değdiği anda fosforun elektronlarını hareketlendirir. Fosfordaki elektronlar normale dönüşünce de görünür bir ışık vermeye başlarlar. Bu sürece ise floor ışıma dendiği için ampullere de floresan ampuller denir.

Floresan ampullerin yanma süresi yaklaşık olarak 20.000 Hrs‘dir. Bu da iki yıl boyunca hiç sönmeden yanmalarına eşittir.

Edison’un sadece birkaç hafta yanabilen enkandesan

Bir grup noktanın üzerinde birdenbire ışık yanınca Michael

ampullerle karşılaştırdığında aslında hiç de fena değil.

yüksek düzeyde ışık çıktığını anlayarak şaşkına döndü.

Diğer yandan LED ampuller onlarca yıl yanabiliyorlar.

LED lambalar beyaz ışık vermiyordu. Mavi ışık vermek için

LED ÇAĞI BAŞLIYOR Işık yayan iyot yani LED ampuller 1962 yılında icat edildi ve şu anda uzaktan kumandalardan televizyonlara, kol saatlerinden trafik ışıklarına kadar her yerdeler. Büyük olasılıkla ilerde tek ışık kaynağımız olacaklar.

ayarlamışlardı.

Mavi soğuk renkli ve gözü rahatsız edebiliyordu. Power’ın bu buluşu sonunda kuantum noktaları kullanarak pırıl pırıl beyaz ışık elde edilebileceği anlaşıldı. Daha da iyisi, kuantum noktaları istenen herşey karıştırılarak her renge boyanabiliyordu. Zaten elektrikle harekete geçerek ışık

LED’LERİ BU KADAR ÖZEL YAPAN NEDİR PEKİ?

veriyorlardı. Bu da sonsuz ışık kaynağı demekti.

Bu küçük lambanın içindeki flaman, yanmayan bir

Modern çağda ışık kaynakları adı altında yapılan

malzemeden yapılıyor, çünkü LED’ler silikon gibi ısıya

çalışmalarda bütün buluşlar olağanüstüydü. Hatta

dayanıklı bir maddenin hareketli taneciklerin sayesinde ışık

bazılarını çıplak gözle bile göremiyoruz. Işık veya

saçabiliyorlar. Silikon aşınmıyor hatta çok ısınmıyor bile.

kümelenmiş ışık lazer ışınları olarak her yerde bulunuyor.

Gayet normal ısıda kalıyor. Ancak ilerde ışık kaynağı olarak

DVD oynatıcısında ve bilgisayarların sabit diskinin içindeler.

lamba veya ampule bile ihtiyaç kalmayabilir. Duvarları,

Hatta tıbbi sebeplerle vücudumuzu bile tarayabiliyorlar.

tavanları hatta çatal bıçakları bile ışık kaynağı olarak

Lazer gerçekten de inanılmaz bir buluş. Ve aslında çıkışı

kullanmaya başlayabiliriz.

1900 yılların başına dayanıyor.

60

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA

Böyle bir şeyin var olabileceğini ilk olarak Albert Einstein

Devletleri’ndeki McCovern Teknoloji Enstitüsü’nden Mark

söylemişti. Ama o sadece bir teoriydi. Einstein, ışığın daha

Ovin Beyin Araştırmaları bölümünde araştırmacılar lazer

fazla güç ile ışınlara odaklanması veya yoğunlaşması

kullanarak insan beyninin anlamanın yollarını araştırıyor.

gerektiğini düşünüyordu.

Beyindeki normal hücreleri sabit bırakarak belirli

Buna da uyarılmış emisyon diyordu. Einstein,

hücrelere “ışık” kullanarak açmak ya da kapamak nörolojik

uygun koşullar altında atomun fazla enerjisini ışığa

problemleri olan hastaların tedavisi için kullanılabilirdi.

dönüştürebileceğine inanıyordu. Einstein bu fikri ortaya attıktan 44 yıl sonra teorisi gerçeğe dönüştü. O zamana kadar bu enerji yayılmasını radyasyonun uyarılmış emisyonuyla ışığın güçlendirilmesi yani lazer adı verilmişti.

Birçok bilim insanı Einstein’ın teorisini uygulayarak lazeri yaratmaya çalıştıysa da uzunca bir süre kimse bu konuda başarılı olamadı ve sadece teori olarak kaldı.

LAZER MUCİZESİ İlk başarılı lazer Theodore H. Maiman’den geldi. Fotoğraf

Gerçek şu ki beyin hücreleri bu teknoloji sayesinde ışığa cevap verebiliyor. Bu da araştırmalar ilerledikçe insan beyninin nasıl çalıştığını daha iyi anlayacağımızı gösteriyor.

Sigmund Freud hastalarına haftalarca, aylarca ve hatta yıllarca psikanaliz yapıyordu. Artık belki de buna hiç gerek kalmayacaktı ve koltuğun üzerinde saatlerce vakit geçirmek yerine sorunlarımızı uzağa doğru ışınlayabiliriz.

Bu da belki ışığı en yakından gördüğümüz zaman olacaktır, ne dersiniz?

makinesinin flaşını bir sentetik yakut taşının üzerinde

Makale: Sektörüm Elektrik Aydınlatma Dijital Dergisi Araştırma

kullanarak içindeki krom atomlarını harekete geçirdi.

Servisi tarafından hazırlanmıştır.

PEKİ AMA NEDEN YAKUT?

Kaynaklar:

Çünkü kristalin emme ve yansıtma konusunda başarılı olduğunu bildiğinden lazerin kalbi görevi göreceğini düşünmüştü. Ve haklı çıktı. 16 Mayıs 1960 tarihinde bir kurşun kalem boyunda olan silindir şeklindeki yakuttan yapılma ilk lazer ışığını üretti.

https://sires.house.gov/media-center/did-you-know/the-wizardof-menlo-park#:~:text=Thomas%20Edison%20eventually%20 moved%20to,an%20early%20motion%20picture%20camera. https://en.wikipedia.org/wiki/Humphry_Davy https://en.wikipedia.org/wiki/Arc_lamp#:~:text=An%20arc%20

Harold D. Wallace ile mikrodalga lazer ortaya çıkana

lamp%20or%20arc,the%20first%20practical%20electric%20light.

kadar bu gerçek olmamıştı aslında. Bütün mühendisler

https://www.biography.com/inventor/thomas-edison

bunu nasıl kullanacaklarını düşünüyor ve araştırıyorlardı.

Eğer kullanacaksak enerji seviyelerini arttırıp ışık haline getirebilecek miydik?

Toplumun ilgisini ilk olarak lazer çekti. Ancak pratik ve kolay uygulamanın geliştirilmesi yıllarca sürdü. Çünkü ne

https://invention.si.edu/thomas-edisons-places-invention https://en.wikipedia.org/wiki/Incandescent_light_ bulb#:~:text=An%20incandescent%20light%20bulb%2C%20 incandescent,wires%20embedded%20in%20the%20glass.

için kullanabileceği bilinemiyordu. Ama artık günümüze

https://en.wikipedia.org/wiki/Ultraviolet

lazer her yerde. Birçok alanda uygulamalar bulunuyor.

https://en.wikipedia.org/wiki/LED_lamp

Teknoloji çağının en önemli tamamlayıcısı olarak görülüyor.

https://en.wikipedia.org/wiki/Theodore_Maiman

Bir gün gelip de lazer ışıkla beyinlerimizin yönetildiğini görürsek hiç şaşırmayacağız. Amerika Birleşik

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

61

HABER

SALGINDA ÜRETİM İÇİN

ÖRNEK FABRİKA, FOX TV ANA HABER’DE Tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs (COVID-19),

• Personel servisleri görev öncesi ve sonrası her gün

gündelik hayatı etkilediği gibi iş hayatında da birçok

düzenli dezenfekte ediliyor, (araç içi dezenfektasyon,

değişime sebep oldu.

koltuklar, tutacaklar, vb.)

Mutlusan Elektrik, salgın sürecinin başlamasıyla birlikte

• Personelin sosyal mesafesi göz önünde bulundurularak

Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan kuralları özenle

servis araçlarının sayısının arttırılmış durumda.

takip ederek bünyesinde hijyen odaklı bir çalışma sistemi oluşturdu. Bu titiz yaklaşımla şirket içinde birçok değişikliğe gidildi.

ALINAN ÖNLEMLERDEN BAZILARI • Mutlusan Elektrik’i ziyaret eden misafirler, binaya giriş yapmadan önce ateş ölçümü ve dezenfektan uygulamasına tâbi tutuluyor ve kendilerine bir maske veriliyor.

• Fabrikamız içerisindeki ofisler, holler, kapı kolları, asansör düğmeleri, merdiven korkulukları ve lavabo bataryaları 2 saatte bir dezenfekte ediliyor.

62

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

• Yemek saatlerinde düzenleme yapılarak farklı zamanlarda yemek servis ediliyor.

• Yemekhanelerde sosyal güvenlik mesafesinin korunması için gerekli düzenleme duyurular yapılıyor.

• Tek kullanımlık bardak ve servis ekipmanlarının tercih edilmeye başlanılması.

Alınan sıkı tedbirler doğrultusunda oluşturulan yeni düzen, normalleşme sürecinde fabrikaların hazır olup olmadığının saha araştırması yapan FOX TV ekibince incelendi ve ana habere konu oldu.

SALGINDA ÜRETİM İÇİN ÖRNEK FABRİKA Sosyal mesafeyi koruyarak gerçekleştirilen fabrika gezisinde, Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Kaçmaz ve personelle kısa röportajlar yapıldı.

Yapılan ziyaret sonrasında FOX TV Ana Haber Bülteninde “Salgında Üretim İçin Örnek Fabrika” başlığı ile yer alan Mutlusan Elektrik, sektördeki örnekliği ve öncü konumunu pandemi sürecinde de devam ettiriyor.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

63

LANSMAN

FANUC’UN YENİ CNC’Sİ 30İ-B PLUS Japon devi FANUC’un yüksek hız, hassasiyet ve kaliteli işleme için geliştirdiği en yeni CNC’si 30i-B Plus serisi, akıllı verimlilik ve otomatikleştirilmiş üretim için sektöre yeni standartlar kazandırıyor. Performansı en üst seviyeye çıkarmak üzere en yeni FANUC kontrol teknolojilerine sahip olan 30i-B Plus’ın Hassas Yüzey Teknolojisi, üzerinde çalışılan parçaların yüzey kalitesini geliştiriyor. Hızlı Döngü Süresi Teknolojisi, parça programlarının çalışma süresini kısaltarak döngü süresini azaltıyor ve imalat makinesi verimliliğini arttırıyor. Japonya merkezli CNC, robot ve makine üreticisi FANUC, yeni ürünü 30i-B Plus ile imalat makinesi üreticilerine makinelerini özelleştirebilmeleri adına yepyeni bir çözüm getiriyor.

FONKSİYONEL YAPI, TAM OTOMATİK ESNEK ÜRETİM, MAKSİMUM VERİM TEK BİR ETHERNET KABLOSUYLA HIZLI VE KOLAY BİRLEŞİM ÖZELLEŞTİRİLMİŞ ÜRETİM DÖNGÜSÜ

64

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

TANITIM FİLMİ GOLD FİRMA SAYFASI SAYGUN KARACA RÖPORTAJ FİYAT LİSTESİ

HABER

SAVUNMA VE

DONANMA KABLOLARI Elektrik ve elektronik sektörünün baş döndürücü bir hızla gelişimi bu sektörlerin ana elemanı olan kablo sanayisinde hızla gelişmesini sağlamıştır. Her iş kolunun ihtiyaç duyduğu enerji, güç, sinyal ve veri ihtiyaçlarını daha verimli taşınıp sorunsuz bir şekilde kullanımı için gerekli olan kablolar ihtiyaca özel olarak üretilmektedir.

Kablolar üretilirken çevresel etkiler göz önüne alınarak üretilir. Sıcaklık farkının çok yüksek olduğu yerlere özel kablo üretilerek zorlu iklim koşulları altında ihtiyaçlara cevap vermektedir.

Yüksek güvenlik gerektiren alanlarda şartların ve kullanım alanlarının zorluğuna göre, hassasiyetlerine göre özel kablolar üretilmektedir. Bunların başında donanmalar gelmektedir. Dolayısıyla donanmalarda kullanılan kablolar ihtiyaça cevap vermesinin ötesinde aynı zamanda dayanıklı olması ile de öne çıkmaktadır.

DONANMA KABLOLARI STANDARTLARI Donanmalarda kullanılan kablolar standartlarını ilk kez Alman Deniz Kuvvetlerinin belirlediği standartlarda almışlardır. Güvenlik ve tedbirlerinn en yoğun olduğu alanlarda kullanılan kablolar diğer kablolardan daha zorlu süreçlerden geçirilerek test edilmektedir.

Donanmalarda kullanılan kablolar her şeyden önce yangına dayanıklı, halojensiz ve alev iletmeme özelliklerinin yanı sıra yangın anında güç, sinyal ve veri iletme görevlerini eksiksiz yapmaları gerekmektedir.

Donanmalarda diğer gemiler göre enerji kullanımı daha fazla olduğu için enerji taşıyan kabloların çok dayanıklı ve güvenilir olmaları gerekmektedir.

DONANMA KABLOLARI TEKNİK ÖZELLİKLERİ Donanmalarda kullanılan kablolar sabit panolarda kullanıldığı gibi aynı zamanda elektrik ve elektronik

Donanma içi haberleşme, iletişim, sinyal ve alarm

aksamların çoğunda kullanılan kablo tipleridir. Bu alanda

tesisatlarının yangın halinde uzun süre dayanmaları

kullanılan kabloların en temel özelliği neme ve ıslaklığa

gerekmektedir.

karşı dirençli olmasıdır.

66

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Donanmalarda kullanılan elektrik ve enerji diğer gemilere göre çok fazla olduğu için burada kullanılan kabloların kalitesi ve işlevselliği diğer alanlara göre daha önemlidir.

bu ortamlarda işlevselliklerine devam edebilmeleri gerekmektedir.

bu yüzden sadece donanmalarda kullanılan kablolar diğer

Yangın anında yüksek derecedeki ısılarda dışarıdan alınan

kablolardan daha zorlu ve kompleks bir süreçte üretilirler.

darbelere dayanıklı olabilmesi bu kabloları üretirken çok

-40 derece ile +90 dereceler arasında özelliklerini ve

sıkı standartlara uyarak üretilmektedir.

fiziki yapılarını bozmadan uzun süre dayanabilmesi ve

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

67

HABER

Tuzlu suya ve neme dayanıklılığı çok ciddi testlerden

Donanmalarda kullanılan kablolar aynı zamanda deniz

geçirilerek test edilmektedir. 3 saat yoğun alev altında

platformlarında, yolcu ve yük gemilerinde de rahatlıkla

kaldığında iletkenlik özelliklerini kaybetmemesi için gerekli

kullanılabilir. Bu donanmaların yüksek standartlarında

izolasyonlarda geçirilerek üretilen kabloların kullanım

üretilen kabloların diğer alanlarda daha rahat ve sorunsuz

ömürleri de uzundur.

kullanılabileceği anlamını taşımaktadır.

Sabit panolarda kullanımlarının yanı sıra donanma içinde

Kablo sektörünün en zorlu ve prejtijli kablosu

hareketli aletlere enerji taşımak içinde kullanılmaktadır.

donanmalarda kullanılan kablolardır. Bu haliyle

Kullanım alanlarına göre çeşitlenen kablolar seyyar

donanmalarda kullanılan kablolar kablo sektörünün amiral

kullanım alanlarında daha hafif ve ergonomik olması

gemisidir denilebilir.

açısından daha yumuşak ve dayanıklı üretilirler.

68

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

Sektörüm Der gisi Araştırma Yazısıdır

İNDEKSE DÖN

DİJİTAL REKLAM SAYFASI

SERHAT GÜNAN RÖPORTAJI

MAKALE

ENERJİ SEMİH ÇALAPKULU MAKİNE MÜHENDİSİ

İş yapabilme kabiliyetine “enerji” denir. Mevcut tanım;

BM’nin (Birleşmiş Milletler) Dünya Nüfus Tahminleri

enerjiyi anlatmanın aslında en güzel ve en sade yoludur.

Raporu’na göre, dünya genelinde 2020 yılında 7,8 milyar

Enerji Kaynakları: 1-Yenilenebilir: Rüzgar, Güneş, Dalga, Gel-Git, Hidro, Jeotermal, Biyokütle vs.

olan nüfus, 2030 yılında 8,6 milyara, 2040 yılında 9,3 milyara, 2050 yılında 9,8 milyara ve 2100 yılında 11,2 milyara ulaşacak.

Mevcut veri bizlere, 20 sene içinde, yani 2040’ta dünyadaki

2-Yenilenemez: Petrol, Kömür, Doğalgaz, Nükleer, vs.

toplam nüfusun 1,5 milyar artacağını, 80 sene sonra yani

Günümüzde enerji ihtiyacını karşılarken yenilenebilir ve

2100 yılında ise 3,4 milyar artacağını haber veriyor.

yenilenemez enerji kaynakları kullanılmaktadır. 21.yüzyılla

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığımız

birlikte; yenilenemez enerji kaynakları tükenmekte olduğundan, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek zorunda kalınmıştır.

Sanayi Devrimi (Endüstri Devrimi), Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime olan etkisi ve buhar gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi doğurması, Avrupa’da ve 19.-20. yy. beraber tüm Dünya’da, enerjiye duyulan ihtiyacı her geçen gün katlayarak artırmıştır. Bugün bu ihtiyaç artık hat safhaya ulaşmıştır.

70

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

hesaplamaya göre, Türkiye nüfusu 2020 yılında bugün, 83 milyon iken, 2040 yılında 100 milyon olacağı ön görülüyor.

Mevcut veriler dünyanın enerji talebinin, önümüzdeki yüzyıllarda yaşanacak nüfus artışıyla birlikte daha da artacağını haber veriyor. Önümüzdeki 20 senede, dünyadaki nüfus artışı ile (%19,23) 1,5 milyar artarak, yaşlı ve yorgun dünyamızın yükünü her anlamda daha da artırmış olacağının açık bir verisi olarak göz önüne seriyor.

MAKALE

Ülkemize gelindiğinde ise; artan nüfus ve kentleşmeye

Ülkemizde 2000 yılı öncesine kadar enerji verimliliği ve

paralel olarak hızla ilerleyen konutlaşma, beraberinde

buna bağlı konularla ilgili herhangi bir yönetmelik ya da

ciddi bir enerji talebi oluşturuyor.

kanun yoktu. 02.05.2007 tarihinde konuyla ilgili ilk kanun

Bu talebin karşılanmasında başı çeken doğalgazdaki dışa

resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

bağımlılık ve arz güvenliği sorunları nedeniyle, tüketimde

Yürüklükte olan kanun ve yönetmelikler hatırlatmak

olduğu kadar üretimdeki enerji verimliliği de önem

gerekirse;

kazanmaktadır.

• ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU;

Türkiye’miz için enerjiyi irdelediğimizde ise;

TBMM tarafından, 18.04.2007 kabul edilmiş olup,

EPDK raporlarına ve sektörel verilerle yapılan

5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Resmi gazetenin

hesaplamaya göre; 2019 yılında net doğalgaz ithalatı

02.05.2007 tarih ve 26510 sayısı ile yayımlanarak yürürlüğe

44,5 milyar m civarında gerçekleşti. Toplam LNG ithalatı

girmiştir. 10 yıllık bir geçiş dönemi sunar. Özellikle;

12 milyar m3 ile toplam ithalatın %27’ini oluştururken, boru

kanunun yayımlandığı tarihten sonraki yapılacak binalarda

gazı ithalat miktarı 32,5 milyar m civarında gerçekleşti.

uygulama zorunluluğu bulunmaktadır.

Doğalgaz tüketiminde dışa bağımlılık oranı,

Kanunun amacı; enerjinin etkin kullanılması, israfının

petroldekinden de yüksek olup, Türkiye gaz talebinin

önlenmesi, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki

%99,3’ü ithalatla karşılanmaktadır.

yükünün hafifletilmesi, çevrenin korunması için kaynakların

3

3

ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılmasıdır.

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

71

MAKALE

Bu kanun; enerjinin üretim, iletim, dağıtım ve tüketim

Bu yönetmeliğin amacı; dış iklim şartlarını, iç mekân

aşamalarında, endüstriyel işletmelerde, binalarda,

gereksinimlerini, mahalli şartları ve maliyet etkinliğini de

elektrik enerjisi üretim tesislerinde, iletim ve dağıtım

dikkate alarak, bir binanın bütün enerji kullanımlarının

şebekeleri ile ulaşımda enerji verimliliğinin artırılmasına

değerlendirilmesini sağlayacak hesaplama kurallarının

ve desteklenmesine, toplum genelinde enerji bilincinin

belirlenmesini, birincil enerji ve karbondioksit (CO2)

geliştirilmesine, yenilenebilir enerji kaynaklarından

emisyonu açısından sınıflandırılmasını, yeni ve önemli

yararlanılmasına yönelik uygulanacak usul ve esasları

oranda tadilat yapılacak mevcut binalar için minimum

kapsar.

enerji performans gereklerinin belirlenmesini,

• BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ;

yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanabilirliğinin değerlendirilmesini, ısıtma ve soğutma sistemlerinin

5627 sayılı Kanuna istinaden Resmi Gazetenin 05.12.2008

kontrolünü, sera gazı emisyonlarının sınırlandırılmasını,

tarih ve 27075 sayısı ile Binalarda Enerji Performansı

binalarda performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının

Yönetmeliği yayımlanmıştır.

belirlenmesini ve çevrenin korunmasını düzenlemektir.

Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’ne göre;

• ENERJİ KİMLİK BELGESİ DÜZENLENMESİ;

binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, enerji israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin azaltılması ve çevrenin korunmasını sağlamak için, asgari olarak binanın enerji ihtiyacı, enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgedir.

72

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

Yeni binalarda; 01.01.2011 tarihinden itibaren zorunlu hale getirilmiştir. Ancak mevcut binalar (Yapı Kullanma izni almış) ve inşaatı devam edip henüz yapı kullanım izni almamış binalar için Enerji Verimliliği Kanununun yayımı tarihinden itibaren on yıl içinde (02.05.2017 tarihine kadar) Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmesi gerekmektedir.

ÜRÜN KATALOĞU

GOLD FİRMA SAYFASI

BUTON ANAHTARLAR

MAKALE

• MERKEZİ ISITMA VE SIHHİ SICAK SU SİSTEMLERİNDE

soğutma sistemlerinin verimi konularında elimizden gelen

ISINMA VE SIHHİ SICAK SU GİDERLERİNİN

tüm gayreti göstermek tüm toplum paydaşlarını görevidir.

PAYLAŞTIRILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK; Resmî Gazete Tarihi: 14.04.2008 Resmî Gazete Sayısı: 26847 (Mükerrer) yayınlandıktan sonra 8 Temmuz 2019 Sayı: 30825 ile değişiklik ve güncelleme yapılmıştır.

Binanın enerji kullanımı azaltmasının nedenlerden birisi de Dünya’daki farklı iklim kuşaklarından yararlanmaktır.

Bizler yaşadığımız binaları, iklim koşullarına göre tasarlamak zorundayız. Aslında, en ince ayrıntısına kadar

Bu yönetmeliğin amacı; mevcut ve yeni yapılacak birden

düşünüp hayata geçirmekle mükellefiz. Binanın enerji

fazla bağımsız bölüme sahip merkezî veya bölgesel ısıtma

sistemini en masrafsız ve tasarruf sağlayacak şekilde

sistemli ve sıhhî sıcak su sistemli binalarda, ısıtma ve

inceleyerek, mimari tasarımlar geliştirip uygulamamız

sıhhî sıcak su giderlerinin, bağımsız bölüm kullanıcılarına

gerekir.

paylaştırılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Özetle; Ürettiğimiz yapılarda, enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, enerji israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin azaltılması ve çevrenin korunmasını sağlamak için; asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya

74

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

Bizden sonra gelecek nesillere yani çocuklarımıza, yaşanabilecek bir dünya bırakmak, onlara borcumuzdur.

Emanetlerine ihanet etmemek adına, hepimizin duyarlı olması gerekmez mi? Asgari enerji tüketimiyle ilgili sorumluluğumuzu; tüm topluma, hatta Dünya’ya karşı bir görev olarak atfetmemiz gerekir.

Görüşmek dileğiyle..

İNDEKSE DÖN

GEMTASONIC

MAKALE

HİKMET BAYDAR EKONOMİST/CEO-3.GÖZ DANIŞMANLIK

KORONA VİRÜSÜ SEKTÖRLERİN ÜRETİM KAPASİTELERİNİ NE KADAR ETKİLEDİ?

Korona virüsünün hızlı yayılma özelliği nedeniyle sınırların

Alınan kamusal tedbirlerin ekonomide tahribata yol

kapatılması, uçuşların yasaklanması, seyahat kısıntıları,

açmaması için bir dizi destek paketleri açıklanmıştır.

dernek ve iş toplantılarının yapılamaması gibi nedenler

Burada amaç firmaların ayakta kalmasına destek

ticarette önemli bir daralmaya sebep olmuştur.

vermektir.

Hızlı bir şekilde alınan tedbirler nedeniyle de hiçbir sektör

Yaşanan sürecin ne zaman biteceği henüz net olarak belli

yeni duruma hazırlık yapamamış ve herkes hazırlıksız bir

olmasa da ekonomide açtığı yara açıklanan verilerle daha

şekilde ciro düşüşü veya faaliyetlerin durması ile yüz yüze

net görünmeye başlamıştır.

kalmıştır.

Bu durum beklenen bir durum olmadığı için çek, maaş, krediler ve kiralar gibi nakit ödeme isteyen giderler birçok

KAPASİTE KULLANIM ORANLARI DA BU VERİLERDEN BİRİDİR

işletme tarafından yapılamamıştır.

TCMB tarafından açıklanan Haziran 2020 ayı kapasite

Öz kaynakları çok güçlü olanlar ayakta kalmayı

kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 3.4 puan

başarabilse de bundan zarar görenler oldukça fazladır.

artarak %66 seviyesine ulaşmıştır.

76

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

kullanım verilerine bir bakalım; İmalat sanayi genelinde

MAKALE

Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı

Kapasite kullanım oranlarında bu kadar ciddi düşüş,

ise 3.1 puan artarak %65,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.

ciroları da olumsuz etkileyecektir. Cirosu düşen firmaların tahsilat hedeflerinin gerçekleşemeyeceği de açıktır.

Söz konusu veriler bir önceki ay verilerine göre oldukça iyidir. Pandemi öncesi kapasite kullanım oranlarının % 75

Verilen destekler, krediler söz konusu sorunu ne

civarında olduğunu düşünürsek henüz yolun başında

kadar çözecek bilmiyoruz. Ancak Pandemi sonrası

olduğumuzu görebilirsiniz. Türkiye’de % 80 civarı kapasite

tüketici davranışlarını dikkate alacak pazarlama politikası

kullanım oranı, her şeyin yolunda olduğu bir seviyedir.

geliştiremeyenler, eskiye göre daha fazla satış zorluğu yaşayabilirler.

Biraz daha detaylara bakalım; Tüketim mallarında kapasite kullanım oranı 56,3 seviyesinden 62,4

Piyasada bollaşan paranın bir yandan enflasyonu artırma

seviyesine, dayanıklı tüketim mallarında 45,3 seviyesinden

riski bulunurken, bu kredilere kolay ulaşamayanları da pek

62,6 seviyesine, dayanıksız tüketim mallarında 58,4

kolay olmayan günler beklemektedir.

seviyesinden 62,4 seviyesine,ara mallarda 64,5 dan 67’ye ve yatırım mallarında 64,6’dan 67’ye yükselmiştir.

Pazarlama ve satış dahil tüm birimlerini verimli bir şekilde kullanabilen firmalar sorunu daha kolay

Söz konusu veriler Mayıs’a göre bir toparlanma sürecine

atlatacaktır. Her şeyi bildiğini sanan tek kişi tarafından

girildiğini işaret etmektedir. Ancak istenen seviye 82’ler

yönetilen firmalar ise fırsatları kaçırma riskiyle karşı karşıya

civarı olduğundan, Kriz öncesi 72 oranları en azından kriz

kalabilirler.

öncesine dönüldüğü izlenimi verecektir.

Görüşmek dileğiyle...

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

77

BİRLEŞTİRİCİLER

KANALLAR

ACT20KK

ACT10KK

ACT10BB

ACT20DB

KONSOLLAR

DÖNÜŞLER

ACT20ID

ACT20BB

ACT20DD

ACT20AD

ACT20TD

ACTDK30

ACT20YD90

REDÜKSİYONLAR

KOD

a (mm)

h (mm)

I (mm)

Ağırlık (g)

ACT10KK

200

50

1500

3800

ACT20KK

100

44

1502

1830

ACT10BB

200

44

180

180

ACT20DB

200

50

200

415

ACT20BB

200

50

180

475

ACT20ID

200

50

269

1080

ACT20DD

200

50

269

1130

ACT20AD

200

50

600

2410

ACT20TD

200

50

500

1530

ACT20YD90

200

50

350

1265

ACT2010PR

209

50

250

590

ACT2010R

200

50

280

475

ACT10KE

100

44

260

275

ACT20KE

209

50

200

630

ACTDK30

110

100

300

900

ACT2010PR

ACT2010R

EKLEMELER

ACT10KE

ACT20KE

KOMPOZİT www.asacomtech.com

satis@asacomtech.com • muhasebe@asacomtech.com

MAKALE

ÖNCÜ KARAKOÇ AVUKAT

KIDEM TAZMİNATI HAKKINDA GENEL BİLGİLER-1 Kıdem Tazminatı hususu ülkemizde bu dönem

6. Madde atfıyla kanuni gerekli koşulların varlığı halinde

güncelliğini korumakta ve yeni esaslara tabi kılınmak

(ki; önemli ön şart 1 yıllık kıdeme sahip olmaktır) işçiye

istenmekte, bir fon kurularak tazminatın fonda toplanması

ödenecek tazminat türüdür. Yargıtay Özel Dairesi bir

gibi ikili bir sistem üzerinde çalışılmaktadır. Bu denli geniş

kararında;

bir kitleyi ilgilendirmesi ve işçiler açısından emek tarihinde önemli bir kazanım olması konuyu hassas bir duruma getirmektedir.

“ İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler

Bu yazı tüm kıdem tazminat hususunu anlatmayacak olup;

ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş

kıdem tazminatının kanuni yeri, şartları, ödenme koşulları,

hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni

yargı kararları vb. hususlar yanında getirilmek istenen

esaslar dahilinde verilen toplu paraya kıdem tazminatı

sistemi de inceleyecek şekilde bir dizi halinde devam

denilmektedir.” şeklinde bu tazminatı adlandırmaktadır.

edecektir.

Yıpranma payı olarak adlandırılabilecek olan Kıdem tazminatı 1475 S. İş Kanunu Madde 14’ün yürürlükte olması dolayısıyla ve bu kanunu 4857 S. İş Kanunu geçici

80

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANACAK OLAN İŞÇİLER: •4857 S. İş Kanunu Madde 24 gereği iş akdini haklı nedenle fesih eden işçi.

MAKALE

• Askerlik sebepli iş akdini fesheden işçi.

• Emekliliğe ayrılan işçi.

ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında

• 1475 S. kanun 14. Madde mucibi 08.09.1999 tarihinden

şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda

önce işe girip, 15 yıl sigortalılık süresi ile birlikte 3.600 prim

bulunursa

gün sayısını doldurmuş bulunan işçi • Vefat halinde işçinin murisleri.

d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa

• Evlilik tarihinden itibaren iş akdini evlilik sebebiyle sonlandıran kadın işçi.

e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya

Uygulamada en sık rastlanılan işçinin iş akdini haklı

ödenmezse

nedenle feshi durumu, 4857 S. Kanun Madde 24 mucibi ‘İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı’ başlığı altında

f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi

şunlardır:

kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı

İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKI Madde 24: Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce

zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa yahut çalışma şartları uygulanmazsa III. Zorlayıcı Sebepler:

veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: “İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile I. Sağlık Sebepleri: a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa II. Ahlak Ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri: a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler

işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa” şeklindedir. Haklı nedenle fesih hallerinde işçinin 1 yıllık kıdeminin varlığı halinde işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanacaktır.

Fakat 4857 S. İş Kanunu Madde 25 mucibi işveren haklı nedenle iş akdini feshettiği durumlarda işçi kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır. İŞVERENİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKI Madde 25: Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: I- Sağlık Sebepleri:

vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa a) İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve

yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak

namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda

bir hastalığa (Değişik ibare : 6462 - 25.4.2013 / m.1/55-a)

bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa

“yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda”,

c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya

bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

81

MAKALE

b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek

II- Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller Ve

nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca

Benzerleri:

bulunduğunun sağlık kurulunca saptanması durumunda.

a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı

(a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık,

noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar

kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş

kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde

sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin

bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan

işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki

bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması

bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar.

b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin

Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki

şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya

sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin

davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve

askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için

haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması

ücret işlemez.

82

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

MAKALE

c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde

f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle

bulunması

cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi

d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine

g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe

yahut işverenin başka işçisine sataşması (Değişik ibare:

dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki

6331 - 20.6.2012 / m.32/b / Yürürlük / m.38/c) “ işyerine

defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir

sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi

ayda üç işgünü işine devam etmemesi

ya da işyerinde bu maddeleri kullanması ” e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık

h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi

yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

83

MAKALE

ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin

işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki

güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya

taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer

malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı

tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten

veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin

ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra

tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba

kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması

uğratması

halinde bir yıllık süre uygulanmaz.

III- Zorlayıcı Sebepler:

Bu haller sebebiyle işçi yahut işverenden iş sözleşmesini

İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması

yukarıdaki fıkrada öngörülen süre içinde feshedenlerin diğer taraftan tazminat hakları saklıdır. şeklinde yazılı olup, haklı nedenle fesih her iki tarafa da kanunda yazılı

IV- İşçinin Gözaltına Alınması Veya Tutuklanması Halinde

davranışları öğrenme tarihinden itibaren 6 iş günü içinde

Devamsızlığın 17 Nci Maddedeki Bildirim Süresini

ve her halükarda fiilin gerçekleşmesinden itibaren de en

Aşması

fazla bir yıllık süre içinde fesih hakkını kullanabileceklerdir.

İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere

Her iki tarafa tanınmış bulunan haklı nedenler fesih halleri

uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde

tahdidi (sınırlayıcı) olarak sayılmamış, işin durumu icabı

hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.

genişletilerek ve olayın icabına uygun olarak düşünülmesi gerekmektedir.

Yargı Kararları ile en çok karşılaşılan haklı nedenle feshe örnekler aşağıda olduğu gibidir: İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE FESİH HALLERİNE DAİR ÖRNEKLER: • İşçinin gerçekte almış olduğu ücretin (prim ödemeden kaçınmak veya herhangi bir sebeple) SGK primlerine yansıtılmaması, eksik yansıtılması veya hiç sigortalı göstermeme hali (tüm bu tutumlar Sigortalılığın Tespiti Davası konusu da olur) • İşçinin ücretinin 20 günden fazla ödenmemesi veya ücret

Kanunda yazılı bu haller gerçekleştiğinde 24. Madde

ödemenin geciktirilmesinin alışkanlık haline getirilmesi.

mucibi işçi derhal fesih hakkını kullanması halinde kıdem

• İşveren tarafından işçiye cinsel taciz, mobbing gibi

tazminatına hak kazanacak, 25. Madde mucibi işveren

rahatsız edici davranışlarda bulunulması.

derhal fesih hakkını kullanması durumunda ise işveren işçinin iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı

•İşverenin işçiye veya aile üyelerine karşı şeref ve

ödemeyecektir. O halde 4857 S. Kanun 26. Madde mucibi

namusunu hedef alır sözler söyler ve davranış veya küfür,

fesih hakkını kullanma süresi:

hakarette bulunması.

DERHAL FESİH HAKKINI KULLANMA SÜRESİ

• İşçinin fazla mesai ücreti, ulusal ve resmi bayramlarda çalışmasına karşılık gelen ücretlerinin ödenmemesi ve

MADDE 26: 24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve

yıllık ücretli izin karşılığının (kullanılmaması) talep edilmesi

iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya

halinde ödenmemesi.

84

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

MAKALE

• İşçinin izin almaksızın veya haklı bir sebep olmaksızın üst üste 2 gün veya 1 ay içerisinde iki kez, herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut 1 ayda 3 iş günü işine devam etmemesi vb. hallerinde ve tahdidi olmayacak şekilde durumun icabına göre işveren iş akdini haklı nedenle süresi içinde feshederek kıdem tazminatı ödemekten sarfı nazar eder.

KIDEM TAZMİNAT HESABI, ZAMAN AŞIMI SORUNU VE ARABULUCULUK Kıdem tazminatı son alınan brüt ücreti (brüt yol ve yemek ücreti, prim ve diğer tüm sosyal ve mali ödemelerin toplam tutarının) her bir yıl için bir aylık brüt ücretinin çarpımı ile elde edilen ücret kıdem tazminatını oluşturur.

Kıdem tazminatından damga vergisi kesintisi sonrası hesaplanan meblağ defaten ödenir fakat anlaşma halinde ödemede taksit yapılabilir ve anlaşma sıhhat açısından yazılı olmalıdır.

Kıdem tazminatı başlangıçtan beri 818 Sayılı Eski Borçlar • İşyerinde bulaşıcı hastalık çıkması hali ve işçi işini

Kanunu 125. Madde ve 6098 Sayılı Yeni Borçlar Kanunu

yaparken sağlık açısından herhangi bir tehlike çıkması.

146. Madde mucibi 10 yıllık zamanaşımı süresine tabii iken

•Talebe rağmen maaş bordrosu ve ücret hesap pusulası verilmemesi vb. hallerde. İŞVERENİN HAKLI NEDENLE FESHİNE DAİR ÖRNEKLER: • İşçinin bulaşıcı veya tiksinti verici bir hastalığa tutulması • İşçinin sadece işyerinde 7 günden fazla hapis ile ertelenmeyen bir ceza alan suç işlemesi.

yapılan kanun değişikliği ile 25.10.2017 tarihinden sonraki iş akdinin feshi hallerinde beş yıllık zamanaşımı süresine tabi tutulmuş ve haliyle 25.10.2017 tarihinden önce ki iş akdinin feshi hallerinde ise 10 yıllık zamanaşımına tabi olması, zaman aşımı sürelerinin geçmişe yürürlü olmaması kaynaklı olup süre ise akdin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

Kıdem tazminatı alacakları için Kanun Koyucu

• İşçinin kasıtlı şekilde mala zarar verme ve güveni kötüye

01.01.2018 tarihinden itibaren zorunlu arabuluculuk şartı

kullanma, hırsızlık, meslek sırlarını ifşa ve paylaşma gibi

getirmiştir. Yani kıdem tazminatı alacağı için dava açacak

etik dışı davranışlarda bulunması.

olan işçi öncelikle yetkili adliye çerçevesinde arabuluculuk bürosuna başvuru yapıp bu sayede alacağına kavuşma

• İşçinin işe girerken vasfı hakkında yalan beyanda

yolunda başlangıç yapacaktır.

bulunup işvereni yanıltması. Şayet arabuluculuk toplantılarından sonuç çıkmazsa bu • İşçinin, işveren ve aile bireylerine karşı ahlak, şeref ve

kerre yetkili mahal mahkemesinde alacağı için dava ikame

namusuna dokunacak söz söylemesi veya davranışlarda

edebilecektir.

bulunması Görüşmek dileğiyle..

İNDEKSE DÖN Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

85

LANSMAN

EVDE HAYATI KOLAYLAŞTIRAN DETAYLAR; SAAT VE DERECE GÖSTERGELİ ANAHTAR Evde ortamın ısısı bebeklerden yaşlılara tüm ev halkı

Yaşam alanlarının ısısı hayat kalitemizi ve sağlığımızı

için önemli. Günsan Elektrik’in tasarladığı saat ve derece

etkileyen faktörlerin başında geliyor. Ortam sıcaklığını

göstergeli anahtarlar, mutfaktan salona, evin her yerinde

kontrol ederek ideal ısıyı ayarlayabilme imkanı sunan

ortamın ısısını ölçmenize ve saati görebilmenize yardımcı

Günsan Eqona Pratik Saatli ve Dereceli Anahtar,

oluyor.

termometre ve saat göstergesiyle adeta bir bilgi ekranına

Değişen ihtiyaçlara yanıt veren ürünler hayatı

dönüşüyor.

kolaylaştırıyor. Günümüz ihtiyaçlarına göre yenilikçi

Mutfaktan yatak odasına evin her yerinde ihtiyaç duyulan

anahtar ve prizler geliştiren Günsan Elektrik, anahtar

ideal sıcaklığı oluşturmanıza yardımcı olan anahtar, beyaz

tasarımlarıyla hem dekorasyona renk katıyor hem de

ve krem renk seçenekleriyle dekorasyona da farklı bir stil

günlük hayata pratik çözümler sunuyor.

katıyor.

86

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

EXPROOF KATALOG GOLD FİRMA SAYFASI CENK AKOVA RÖPORTAJ ÜRÜN KATALOĞU

MAKALE

AV. ARMAN AHMET ÖZTAN A’REM HUKUK BÜROSU KURUCU ORTAK

BAYİLİK SÖZLEŞMELERİ ÜZERİNE HUKUKİ İNCELEME VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Bayilik sözleşmeleri ile üreticiler/sağlayıcılar

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin yorumu ve

farklı bölgelerde işletme yatırımı yapmaksızın

mahkeme kararlarının yorumu ile düzenlenen sözleşme

ve riziko üstlenmeksizin ürünlerinin dağıtımını

türüdür.

gerçekleştirebilmekte, bayi olarak faaliyet gösteren işletme ise piyasada bilinirliği olan bir malı satıp kar ederek risksiz bir şekilde ticari faaliyetlerine başlayabilmektedir.

Bu haliyle baktığımız zaman bayilik, kazan-kazan ilkesinin geçerli olduğu ve ticari pazarlarda oldukça yaygın kullanılan bir sözleşme türüdür.

Markalaşma ve ticari faaliyetler süreklilik arz etmedikten sonra kısa sürede elde edilen ekonomik gelir ve harcanan emek ilerleyen süreçte anlamlı sonuçlar doğuramamaktadır.

Ekonomik kaygıların yanında üretici/sağlayıcı işletmelerin hukuki sorunlarla karşılaşmamak adına genişleme

Bu nedenle de uygulaması ve sözleşmelerin hazırlanması

politikalarında göz önüne alması gereken bir husus

açısından kanuni düzenlemelerin ve mahkeme kararlarının

olarak karşımıza çıkmakta, bayi olarak bir ticari faaliyete

ayrıntılı olarak incelenmesi önem arz etmektedir. Bayilik

başlayacak işletmeler açısından ise tahsilat ve pazar

sözleşmesi Türk Mevzuatı’nda herhangi bir düzenleme

bölgesinde tutunmak için göz önüne alınması gerekiyor.

altına alınmamış olup 6098 Sayılı Borçlar Kanunu ve

88

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

MAKALE

Bayilik sözleşmesinin Franchise Sözleşmeleri, Tek

sözleşmeye göre temin edilen mallarının kalitesinin

Satıcılık Sözleşmeleri, Acentelik Sözleşmeleri gibi farklı

ve pazardaki güven ile istikrarın korunması açısından

adla anılan sözleşmelerden önemli farkları bulunmakla

malların satış fiyatlarında asgari satış fiyatı düzenlemesi

birlikte taraflar açısından olumlu veya olumsuz

yapılabilmektedir.

yorumlanabilecek hükümleri de bulunmaktadır.

3. Bayilik sözleşmesinin bayiye yüklediği bir diğer

Unutulmamalıdır ki; imzalanan bir sözleşmenin başlığının

sorumluluk ise temin edilen malların satışından sonra satış

ne olduğu hukuken hiçbir anlam ifade etmemekte, başlığı

sonrası hizmetleri de vermek olduğunu söyleyebiliriz.

“bayilik sözleşmesi” olan bir sözleşmenin içeriği farklı bir sözleşme hükümlerine atıf yapıyorsa atıf yapılan sözleşme uyarınca taraflar sorumlu olmaktadır.

4. Bayi kendi nam ve hesabına satış yapıyor olsa da sağlayıcının dağıtım ağına dahil olması nedeniyle; basiretli bir tacir gibi hareket etmekle görevli olup bunun yanında

Bu nedenle her ticari ilişkisinin kendi özelinde incelenerek

satış sürümlerini arttırma ve geliştirme yükümlülüğünün

özel sözleşme hazırlanması konusu önem arz etmektedir

de bulunduğunu bu yükümlüdür.

Her şeyden önce bayilik sözleşmesi synallagmatic yani iki tarafa da borç yükleyen sürekli nitelikte bir sözleşmedir.

5. Yukarıda bahsedildiği üzere bağımsız niteliğe sahip olan bayi, kendi işletmesi ile ilgili karar almakta özgür

Aşağıda tarafların karşılıklı borçları ayrıntılı olarak

olup; kendi çalışma koşullarını bayilik sözleşmesi sınırları

incelenecek olup; süreklilikten anlaşılması gereken

içerisinde kendisi belirler.

sözleşme gereği taraf sorumluluklarının belirli edimleri yerine getirmekle son bulmayacağı sözleşme boyunca taraf edim ve sorumluluklarının süreklilik içerdiğidir.

6. Bayinin rekabet etmeme ve sır saklama yükümlülüğü kural olarak bulunmakta olup sözleşmeye bağlı olarak, rakip firmaların benzer ürünlerinin satışının bayi tarafından

BAYİLİK SÖZLEŞMESİ UYARINCA TARAFLARIN BORÇLARI

yapılmaması istenebilmektedir.

1. Karşılıklı borç doğuran sözleşme olmasına sebep olan

SONUÇ

tarafların asli sorumlukları:

Yukarıda sayılan bayilik sözleşmesinin özellikleri genel

Sağlayıcı sürekli ve düzenli şekilde sözleşmeye göre

nitelikte bilgiler içermektedir. Ticari ilişkilerinin karışık

bayiye mal temin etme bayi de sözleşmeye göre alım

yapısı ve sözleşme tarafı olacak işletmelerin ekonomik

yükümlülüğünü gerçekleştirmekle yükümlüdür.

yapısı göz önüne alınarak sözleşme hükümleri farklılık

Bahsi geçen mal temininde sözleşmeye göre asgari

gösterebilecek ve sonuç doğurabilecek niteliktedir.

alım yükümlülüğü var ise bu şartların da göz önünde

Markalaşma ve ticari faaliyetlerini geliştirme amacını

bulundurulması gerekmektedir.

taşıyan firmaların, hukuki sorunlar yaşamadan veya

2. Bayi kendi nam ve hesabına sağlayıcıdan mal satın alarak; sağlayıcıdan bağımsız şekilde hareket ederek bu malların tüketici veya 3. kişilere satışından aradaki farktan kar elde etmektedir.

Bu ürünlerin satışı konusunda bağımsız olarak hareket

tahsilat problemleri yaşamadan ticari ilişkilerini devam ettirebilmeleri açısından temel hususların göz önünde bulundurulması ikinci adım olarak ayrıntılı analizlerin yapılması gerekmektedir.

Görüşmek dileğiyle...

etme yetkisi olsa da, yine taraflar arasında akdedilen

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

89

HABER

MUĞLA’DAN İSTANBUL’A BÜYÜK PROJELERİN TERCİHİ GÜNSAN ELEKTRİK OLDU Anahtar, priz ve elektrik ekipmanları alanında yenilikçi

en önemli unsurların başında geliyor. Türkiye’nin dört bir

ürünleriyle turizm sektörünün de çözüm ortağı olan

yanındaki konut ve inşaat projelerinde ürünleriyle yer

Günsan Elektrik, Antalya, İstanbul ve Muğla’da 5 farklı

alan Günsan, yenilikçi ürünleriyle pek çok otel, konut ve

konut ve otel projesine imza attı.

işletmenin çözüm ortağı oluyor.

Muğla Fethiye’de Letoniaa Otel, İstanbul’da Taksim 360

Son olarak Muğla Fethiye’de Letoniaa Otel, İstanbul’da

Ofis§ Residans Projesi ve Ebruli Ispartakule Konut Projesi,

Taksim 360 Ofis§ Residans Projesi ve Antalya’da Akadia

Antalya’da ise Mylome Luxury Hotel ve Akadia Hotel, iç

Hotel dekorasyonunda Günsan modüler seri ürünlerini;

dizaynında Günsan ürünlerini tercih etti. Otellerde anahtar,

İstanbul’da Ebruli Ispartakule konut projesi ve Antalya’da

priz ve elektrik ekipmanları dekorasyonu tamamlayan

Mylome Luxury Hotel ise Günsan Eqona ve Eqona Cam ürünlerini tercih etti.

90

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

ÜRÜN KATALOĞU

GOLD FİRMA SAYFASI

BEHİYE YUKARIKOZAN RÖPORTAJ

FİYAT LİSTESİ

HABER

ALKAN AYDINLATMA YENİ YATIRIMLARINA DEVAM EDİYOR Alkan Ailesi, 53 yıllık sektörel tecrübesi ve 2010 yılında

faaliyetlerine rağmen, Alkan Aydınlatma yatırımları

kurulan 25.000 m2 kapalı alana sahip üretim tesisi ile

pandemi sürecinde de hız kesmeden devam ediyor.

%100 yerli üretim hedefine yürdüğü yolda 10.yılını tamamladı.

Uzun süredir Dünya gündemini meşgul eden pandemi dolayısıyla yaşanan sürecin, iş dünyasına negatif etkileri, tüm alanlarda olduğu gibi elektrik sektöründe de kendini gösterdi.

“Kalite” ve “Yerli Ürün” denince akla gelen ilk markalardan olan Alkan Aydınlatma, sosyal medya kanaları ve online satış sistemiyle aktif çalışmalarını sürdürüyor.

Yurtiçi ve yurt dışında birçok projenin yanı sıra, özellikle Asya ve Afrika kıtalarında 65 ülkeye yaptığı ihracat ile ön plana çıkan Alkan Aydınlatma, yakaladığı ivme ile yeni

Yaşanan iş kayıpları sebebiyle; yatırım planlarının

dönemde Avrupa pazarında da var olmak üzere yoğun bir

ertelenmesi ya da iptali ve yavaşlayan pazarlama

çalışma içerisinde..

92

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

SON ATAK YERLİ LED AMPUL! Aktif çalışmaları ve yatırımlarını sürdüren Alkan Aydınlatma’nın son atağı Yerli LED Ampul oldu.

2020 yılı başında sektöre yatırım planı açıklanan ALKAN LED Ampul’ler, geçtiğimiz ay satışa sunularak raflarda yerini almaya başladı.

Lansmanla ilgili olarak Alkan Aydınlatma Firma Sahibi Hasan Alkan: “Önümüzdeki dönemde de yeni yatırımlarla, elektrik sektöründe aydınlatma ürün grubunun lokomotifi olmaya ve ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam edeceğiz.” dedi.

İNDEKSE DÖN Temmuz’ 20 • www.sektorumdergisi.com

93

HABER

YENİLENEBİLİR ENERJİYE ALMANYA MODELİ ÖNERİSİ Türk sanayi, yeni dönemde koronavirüsün yaralarını sarmak ve zararlarını telafi etmek için çalışıyor. Sanayide çarklar yeniden dönmeye başlarken yüksek enerji maliyetleri de sanayicinin gündeminde ilk sırada yer almayı sürdürüyor.

PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, elektrik faturalarında astronomik artışa neden olan YEKDEM bedelinin sanayiciye yüklendiği sistemin sürdürülebilir olmadığına dikkat çekerek yenilenebilir enerjinin ihaleler ile desteklendiği Almanya modeline geçişi önerdi.

94

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) teşviklerinin süresi 31Aralık 2020’de doluyor.

Sürekli artan ve öngörülemeyen YEKDEM maliyeti ile rekabetçi bir üretimden uzaklaşıldığını belirten PAGEV Başkanı, “YEKDEM’de döviz bazında yüksek sabit fiyatlı teşvik uygulaması yerine Almanya gibi ihaleler ile yolumuza devam edelim, yenilenebilir enerji yatırımlarını rekabete açalım” dedi.

HABER

Türkiye’nin yerli ve yenilenebilir kaynaklarla elektrik üretimi

SABİT FİYATLI TEŞVİK UYGULAMASI YERİNE ALMANYA

son yıllarda önemli bir artış kaydetti. Yenilenebilir Enerji

GİBİ İHALELERLE DEVAM EDELİM”

Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), 2010 yılında yürürlüğe girdi ve yenilebilir enerji yatırımlarının desteklenmesi amacıyla 10 yıl döviz bazında yüksek

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, yenilenebilir

fiyatlardan devlet alım garantisi verildi.

enerjinin önemli olduğunu ve ülkemizin bu alanda yeni

YEKDEM teşviklerinin süresi 31 Aralık 2020’de sona eriyor.

bulduklarını ancak teşvik bedelinin sanayicilere yüklendiği

Sanayiciler ise elektrik faturalarına yansıyan ve Nisan

bir mekanizmanın bu haliyle sürdürülebilir olmadığını dile

ayından itibaren yüzde 100 artan YEKDEM bedelinin

getirdi.

yükünü daha fazla taşımak istemiyor.

yatırımları teşvik edici stratejiler geliştirilmesini olumlu

YEKDEM’in uygulandığı 10 yılda teknolojinin gelişmesi

Türkiye çapındaki tüm Sanayi Odaları Başkanları, Organize

ve ucuzlaması ile birlikte yenilenebilir enerji yatırımlarının

Sanayi Bölge Başkanları, çatı kuruluş TOBB dahil

maliyetinin de düştüğüne ancak döviz bazında teşvikli

sanayiciler bu yükün artık kaldırılamaz olduğunu uzun

fiyatların sabit kaldığına dikkat çekti.

süredir hep bir ağızdan dile getiriyorlar.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

95

HABER

Yavuz Eroğlu, şunları söyledi: “Dünyada yüksek fiyattan

Bu gelişmelere bakarsak mevcutta YEK’de belirtilen

devletin döviz bazında yıllar süren alım garantisi verdiği

Cetvel 1’de kilovatsaat başına Rüzgâr Enerjisi için verilen

sistem sona eriyor. Ülkeler yenilebilir enerjiyi ihalelerle en

7,3 $ cent iken ihaleyle neredeyse fiyatın yarıya indiği ve

uygun şartlarda teklif veren firmalara veriyorlar.

bu şekilde Yenilebilir Enerji Yatırımcıları yatırım yaparken

Bu sayede sanayicinin üzerine düşen yük de azalıyor.

Sanayide yüksek enerji maliyeti, ihracatı zorlaştırırken

sanayicinin elektrik faturasına eklenecek YEKDEM payının nasıl düşebileceği de test edilmiş oldu” dedi.

bu da işsizliğe sebep olmaktadır. YEKDEM maliyetinin

01 OCAK 2021’DE YENİLENEBİLİR ENERJİDE YENİ BİR

yüksekliğinin sanayimizi ve ülke ekonomisini direkt

SAYFA AÇALIM

etkilediğini hepimiz biliyoruz.

Sanayiciler, Türkiye ve dünya ekonomisinin içinde

Sanayimizin küresel pazarda rekabetçi olabilmesi

bulunduğu zor dönem dikkate alındığında YEKDEM’de

için düşüşte olan bir YEKDEM maliyeti olması gerekir.

sabit fiyatlarla döviz bazında ödemenin devam ettiği ve bu

Mevcut durumda ise bu rakam hep yukarıya çıkıyor ve

maliyetin de sanayiciden alındığı bir sistemin sürdürülebilir

öngörülemiyor.

ve ülke ekonomisinin yararına bir uygulama olmadığı

Almanya’nın 2015 yılında uygulamaya başladığı sistem

noktasında birleşiyorlar.

ülkemize de güzel bir örnek olabilecektir. Bu teşvikler ilk verildiğinde yenilenebilir enerji teknolojileri pahalıydı.

Yıllar içinde gelişen ve ucuzlayan teknoloji sayesinde yatırım maliyetleri kat be kat azaldı ama döviz bazında teşvikli fiyatlar sabit kaldı. Sabit fiyat alım garantisi yerine Hükümetler ihaleler açıp yine özel fiyatla ama yenilenebilir enerjiyi de rekabete açarak yol alıyorlar. Almanya 2015’te ihale bazlı enerji teşvikine başladı ve 2017 yılında tam geçişi sağladı. Dünya çapında enerji ihaleleri artık sabit alım garantili fiyatlamanın yerini alıyor ve teşvik dönemi bitiyor”. İHALE YÖNTEMİ TEST EDİLDİ, BAŞARILI OLDUĞU GÖRÜLDÜ Yenilenebilir enerji çalışmaları ile çok önemli bir örnek

Teşvik sisteminin dünyada da terkedildiği bir ortamda

oluşturan Almanya, uzun zamandır yenilenebilir enerjiyi

Almanya gibi fiyat rekabetine açık ihaleler yöntemi ile

sabit yüksek fiyatlı teşvikler yerine rekabete açık ihaleler

yenilenebilir enerjideki artışın devam ettirilebileceğinin altı

ile veriyor.

çiziliyor.

Eroğlu, Türkiye’de de bu sistemin uygulanabileceğine

PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, “Sabit

dikkat çekerek, “Devletimiz ihale ile alım yapmak

döviz bazlı, yüksek fiyata dayanan teşvikli YEKDEM

konusunda denemeler yaptı ve başarılı da oldu. Örneğin;

sisteminin defterini 31 Aralık 2020’de bir daha açılmamak

geçen yıl Mayıs ayının son gününde Türkiye’nin 4

üzere kapatmalı ve 01 Ocak 2021’de yenilenebilir enerjide

bölgesinde yapılan RES YEKA-2 ihalesinde kilovatsaat

TL bazlı fiyat rekabetine açık yeni bir sayfa açmalıyız”

başına (kWh) 3,53 ile 4,56 $ cent arası fiyatlar verildi.

diyerek sözlerine son verdi.

96

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

MAKALE

EKREM KARATAŞ YAZILIM UZMANI

MOBİL HIZIN İŞLETMELERDEKİ DÖNÜŞÜME BÜYÜK ETKİSİ Bir araştırmaya göre, 0,1 saniyelik bir site hızı artışı

çok doğal bir durumdur. Tabi ki paralelinde mobil kullanıcı

perakende satışları yaklaşık % 10 artırdığı tespit

deneyimi, marka deneyimiyle giderek daha fazla eş

edilmektedir. Site hızı her zaman mobil kullanıcı

anlamlı hale geliyor.

deneyiminin önemli bir özelliği olmuştur.

Diğer yandan mobil kullanıcıların sayısının artmasına

Google, 2018 yılında site hızlarını herkese açık bir sıralama

rağmen dönüşüm sayısı masa üstü kullanan kullanıcılara

faktörleri içine eklediğini açık bir şekilde duyurdu. Hız aynı

bakıldığında daha düşük kaldığı gözlenmektedir. Bunun en

zamanda sayfa deneyimi faktörlerinin de bir bileşenidir.

büyük sebebi ise site hızlarının mobil kullanıcılar için yavaş

Fakat bu araştırma da elde edilen yeni bir rapora göre,

kalmasıdır.

siteleri oluşturan sayfa hızının sektöre göre hem marka

Araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışma, sayfa hızının

dönüşümlerini buna paralel olarak gelir üzerinde önemli

daha yüksek katılım ve dönüşüm verilerinin artması ile

bir etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır.

doğrudan ilişkili olduğunu buldu.

MOBİL HIZ VE DİJİTAL PAZARLAMA

Daha hızlı mobil siteler, ölçülen her sektörde müşteri

Günümüzde dijital dünyanın büyük kısmı mobil kullanıcılardan oluşmaktadır. Mobil cihazların yaşadığımız dünyanın her anını şekillendirdiği düşünüldüğünde bu

98

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

başına daha fazla sayfa görüntüleme, daha yüksek dönüşüm ve daha yüksek ortalama sipariş değeri ile sonuçlandı.

MAKALE

Araştırmacılar elde ettikleri verilere göre şunları söylemektedirler; “Sayfa yeterince hızlı yüklenmezse mobil kullanıcılar sayfadan hemen çıkacaklardır.’’

Mobil uygulama hızlarına baktığımızda halen masaüstü hızlara göre çok geride. Bu konuda Nisan ayında Google sayfa hızı metrikleri üzerine yapılan bir araştırmada 11 sektördeki binlerce site incelendi.

Bu inceleme sonucu mobil hızın masaüstü hız ile kıyaslandığında ortalama %2,6 daha yavaş olduğu, süre olarak bakıldığında ise masa üstü siteye göre 2,9 ile 7.9 saniye daha yavaş olduğu ortaya çıktı.

Bu araştırmada varılan bir başka sonuç ise finansal hizmetler ve teknoloji sitelerinin en hızlı mobil yükleme sürelerine sahip olduğu, inşaat sektöründeki web sitelerinin ise en düşük mobil yükleme sürelerine sahip olduğudur.

Araştırmada test edilen çoğu mobil sitenin ortalama 40,1 mobil hız puanı ve ortalama 7,9 saniyelik hız endeksi ile çok yavaş olduğu ortaya çıktı.

Daha somut olarak, site hızında 0,1 saniyelik bir iyileşme şu sonuçlarla sonuçlandı: • Perakende satış dönüşümleri % 8,4, ortalama sipariş değeri % 9,2 arttı.

• Dönüşüm verileri % 10,1 ve ortalama sipariş değeri % 1,9 arttı.

Sayfaların AMP sürümleri ise arama sonuçlarında diğer sitelere göre daha iyi sıralamalar ve görünürlük elde ettiği bariz şekilde ortaya çıkmıştır. Ayrıca AMP sayfaların AMP olmayan sayfalara göre % 108 daha hızlı yüklendiği gözlenmiştir.

Bu araştırma gösteriyor ki dijital pazarlama ve SEO uzmanlarının mobil deneyimlere ve site hızına daha

• Oturum başına lüks marka sayfa görüntüleme sayısı %

fazla öncelik vermek zorunda ve buna göre gerekli

8,6 arttı.

düzenlemeleri yapmalı.

• Olası satış sayfalarında hemen çıkma oranı % 8,3 azaldı.

PEKİ, MOBİL HIZ NEDEN ÖNEMLİ?

Her sektör için ayrıntılı bir analiz ve inceleme çalışmaları yapılmaktadır. Örneğin, perakende satış siteleri için

Harika mobil deneyimi sağlayan markaların daha fazla dönüşüm elde ettikleri ve gelirlerini arttırdıkları bariz şekilde ortadadır. Peki, sadece hızlı olmak yeterli mi?

Tabi ki değil..

perakendecinin ana sayfasına kıyasla ürün sayfalarının

Markaların ve perakendecilerin dikkat etmesi gereken şey,

hızına odaklanmanın daha önemli olduğunu gözlemledi.

tüketicilere en iyi dijital deneyimi yaşatabilmek olmalıdır.

Çünkü ana sayfanızı ziyaret eden birçok kişiye karşılık doğrudan ürün sayfasına gidenler markalara daha sadık kalıyor.

Site hızları bu deneyimin en önemli unsurudur ama tek başına yeterli değildir.

Görüşmek dileğiyle...

İNDEKSE DÖN Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

99

HABER

ENERJİSA ENERJİ SEKTÖRÜNÜN EN DEĞERLİ MARKASI OLDU Enerjisa Enerji A.Ş. CEO’su Murat PINAR

marka olarak öne çıktı. Rapor marka gücü endeksi, pazarlama yatırımları, markanın göreceli ağırlığı ve faaliyet performansı incelemesinden oluşuyor.

Brand Finance, her yıl en büyük 5000 marka sıralaması yaparak ülke ve sektör bazında yılda yaklaşık 100 rapor yayınlıyor.

MARKAMIZA GÜVENİYORUM Enerjisa Enerji A.Ş. CEO’su Murat Pınar konuya ilişkin yaptığı açıklamada: “Enerjisa Enerji olarak yaptığımız özverili çalışmaların değerinin görülüyor olması bizi onurlandırıyor ve daha da motive ediyor.

Enerjisa markasına yaptığımız yatırımların karşılığında büyük bir marka olarak kabul görmek ve bunu korumanın ne kadar önemli olduğunun farkındalığıyla hareket ediyoruz.

Bizim en büyük hedefimiz, ülkemizde büyüme potansiyeli yüksek olan elektrik dağıtım ve satış sektöründe,

Enerjisa Enerji, Brand Finance tarafından gerçekleştirilen

Türkiye’nin en güçlü gruplarından Sabancı Holding

Türkiye’nin En Değerli Markalar sıralamasında ilk 50’ye

ile köklü geçmişe sahip E.ON ‘un gücünü arkamızda

girerek 34’üncü sırada yer aldı. Türkiye’nin en değerli ve en

hissederek tüm dünyada örnek gösterilecek bir iş modeli,

güçlü markaları arasında marka değeri 175 milyon dolar

başarı hikayesi yaratmaktır.

olarak açıklanan Enerjisa Enerji, raporda elektrik dağıtım sektörünü temsil eden tek marka olarak öne çıkıyor.

Enerjisa Enerji olarak bu vizyonla, hem ana iş alanımız olan elektrik dağıtım ve satışına devam edip süreçlerimizi

Sabancı Holding ve E.ON ortaklığında faaliyet gösteren

mükemmelleştirmeye odaklanırken, aynı zamanda en

elektrik dağıtım ve satış sektörünün lider oyuncusu

yeni teknolojilerden faydalanarak tüm paydaşlara en

Enerjisa Enerji, dünyanın önde gelen bağımsız marka

yüksek faydayı sağlayacak yeni iş modellerini de ilk ve

değerlendirme danışmanlık şirketi Brand Finance’in her

en etkin şekilde ülkemize ve sektörümüze kazandırmayı

yıl yayınladığı En Değerli Markalar Turkey 100 raporuna

amaçlıyoruz.

34’üncü sıradan girme başarısını gösterdi.

Türkiye’nin en değerli markalarının arasında yerini Yapılan değerlendirmede marka değeri 175 Milyon

alan şirketime, çalışanlarımıza ve parlak geleceğimize

ABD Doları olarak açıklanan Enerjisa Enerji, raporda

inanıyorum” dedi.

elektrik dağıtım ve satış sektörünü temsil eden tek

100

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

İNDEKSE DÖN

ARAŞTIRMA

Acılar İçinde Bir Hayat ve 30’lu Yaşlarda Gelen Şöhret

ANDRE MARIA AMPERE Elektrik aydınlatma alanının öncüleri arasında yer alan Andre Maria Ampere, hepimizin bildiği amper terimine ismini veren kişidir. Andre Maria Ampere ve ilginç bir hayat hikayesine dair detayları bu yazıda bulabilirsiniz.

KÜÇÜK YAŞTA FARKEDİLEN YETENEK

çalışmalara girişmiştir. Fakat bu 1 yıl arada bir daha formal eğitim sürecine devam edemediğinden dolayı kendi bulduğu formülleri yeniden hatırlayabilmesi ona birkaç ay kaybettirmiştir. Bu yalnızlıktan kurtulmak için yanında ona destek verecek birisini arayan Ampere 1779 yılında sevgilisi Polemieux ile bir düğün

Elektrik ve manyetizma arasındaki bağlantıları

gerçekleştirerek dünya evine girmiştir.

matematiksel işlemlerle çözümleyen ve bu konuda yüzlerce kitap okuyan Andre Maria Ampere, orta halli

Andre Maria Ampere, tanıdığı olan ve soylu bir aileden

bir tüccarın oğlu olarak 22 Ocak 1775 tarihinde dünyaya

gelen Ecole Centraletie’ye ders vermek maksadıyla

gözlerini açmıştır.

Lyon’a gitti. Ampere ders vermek için çok fazla zaman geçirmeyi budalaca bulmaktaydı. Fakat böyle

Andre Maria Ampere yaşıtlarının güçlük çektiği kimya ve

düşünmesine rağmen orada olanaklar daha müsait

matematik sorularını kendi formülleriyle çözüp buluyordu.

olduğu için bir süre orada kalmayı tercih etti.

Başlarda ailesi bu durumu fark etmese bile öğretmenleri Ampere’nin bu yeteneğinin farkına varmıştı.

Lyon’da geçirdiği iyili kötülü günlerin sonundan 1804’te karısının ölümüyle tekrar sarsıldı. Bunu

Andre Maria Ampere 12 yaşına geldiğinde kendisinden 4 -

öğrenen Andre Maria Ampere, Paris’ e taşındı ve

5 yaş büyüklerin bile zorlanarak çözdükleri ileri matematiği

işlerini burada devam ettirdi.

rahatlıkla çözebiliyordu. 6 yıl içerisinde kendisini başta matematik ve kimya dersleri olmak üzere olabildiğince geliştiren Andre Maria Ampere 18 yaşına geldiğinde Fransa’da tanınan ve bilinen bir matematikçi olmuştu. Bu başarısını yeterli bulmayan hep daha iyisinin olabileceğini savunan Andre Maria Amper kendisini bu doğrultuda geliştirmeye devam etmiştir.

ACILARLA DOLU BİR HAYAT

30’LU YAŞLARDA GELEN ŞÖHRET Ampere 34 yaşına geldiğinde adı dünyaca ün kazanmış ve birçok çalışmada yeri geçen ünlü fizikçi ve matematikçi olarak geçmeye başlamıştı. Andre Maria Ampere, bu kadar çalışmanın meyvelerini yavaş yavaş alıyordu.

Bu başarı ona motivasyon kaynağı oldu. Bu kadar ün

Aradan birkaç ay geçtikten sonra Ampere’nin babası

yaptıktan sonra birçok okuldan iş teklifi gelmesinden

ölmüştür. Andre Maria Ampere bu çöküntüden ve

dolayı Ampere bu okullar arasından bir seçim yaptı

hüsrandan sonra 1 yıl toparlanamamış ve kendisini

ve Polytechnic School of Paris’te görevine profesör

derslerine verememiştir. 1 yıl aradan sonra kendisini

olarak başladı.

yeniden matematik ve kimyaya adayan Ampere yeni

102

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

103

ARAŞTIRMA

Bu okulların imkânlarının çok olmasından dolayı Andre Maria Ampere ilerde ismini çok duyacağımız elektromagnetizma üzerinde ilk çalışmalarına burada başladı. Bu gelişmeden sonra Ampere konusu ile alakalı araştırmalar yapmaya başladı.

104

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA

11 Eylül 1820’de Oersted’in gözlemlerini öğrendiği sabah

inatçıydı ki sağ elinde tebeşir sol elinde silgi, önünde kara

onun çalışmaları için dönüm noktasıydı. Oersted ’un

tahta günlerce gözlemlerini açıklığa kavuşturmak için

kitabındaki küçük notları ve önemli gördüğü ve kendi

matematiksel işlemler yapardı.

çalışmalarında da kullanacağı kenarları kendi kitabına geçirerek aklından yapmak istediği elektromagnetizma modeli tasarladı.

Kendini gözlemlerine o kadar çok verirdi ki bazı durumlarda sabah başladığı gözlemi gece yarılarına kadar devam ettirirdi. Kendi kafasından yeni denklemler

Tasarladığı modelde Oersted’un kitabından da yararlanan

kurduğu ve bunu kimi zaman rüyasında bile gördüğünü

Andre Maria Ampere yeni bir çalışmaya girişmek istedi.

söylemektedir.

Kitabı okuyup araştırmalarını yaptıktan sonra Ampere tellerin iki ayrı yerden geçip birbirlerine bağlayarak bu zıt yönlü elektrik uçlarının birbirine etki edip etmediği deneyler ve araştırmalar sonucunda bulmak istedi.

Hatta uyumadan önce birkaç saat bugün yaptığı gözlemleri düşünür ve eğer gözlemi o gün istediği gibi çıkmamışsa yatağında sabaha kadar nerde eksik yaptığını bulmak ve düzeltmek isterdi.

Bu konuda test ettiği deneyler istediği gibi sonuçlanınca 7 gün sonunda Fransız Bilimler Akademisi’ne yaptığı akıl almaz deneyini sundu. Akım geçebilen iki zıt ya da eş paralel telin akım yönüne doğru dik kuvvet doğrultusunda etki ettiğini gösteriyordu.

Andre Maria Ampere aynı zamanda çalışmalarında Oersted’ın gözlemlediği pusulanın sağa kısım vida kuralına göre dizayn edildiğini de belirtti. Bu kural doğrultusunda çıkan sonuçta sağ elin baş parmağına doğru, telin içerisinden geçen akımın ise diğer parmaklar yönüde hareket ediyordu.

Bu çalışmalarının en büyük amacı elektrik motorlarının geliştirilebilmesini sağlamak ve bu geliştirdiği elektromanyetizmayı elektrik motorlarda kullanmaktı.

Ayrıca Ampere’ nin yapmış olduğu elektromanyetizma deneyi o dönemlerde aynı konu ile uğraşan bilim insanlarının deneylerinden bağımsızdı.

Yani Michael Faraday (yazımıza köprü)(d. 1791, ö. 1867) ve Joseph Henry (d. 1797, ö. 1878) elektromanyetizma alanlarında çalışmalar yapmış fakat çalışmalarını birbirlerinden bağımsız olmasını tercih etmişler.

RÜYADA BİLE GÖZLEM YAPMAK

Ayrıca Ampere işinin yarım bırakılmasını da istemezdi.

Onun düşüncesine göre “ya bir işe başladığında onu yarım bırakmayacaksın ya da o işe hiç başlamayacaksın”. Bu düşüncesinden dolayı gözlemlerinden genellikle büyük oranda verim alıyordu.

Andre Maria Ampere ismi yaptığı önemli çalışmalar neticesinde akım birimine verildi. Bugün hepimizin bildiği amper teriminin kaynağı ünlü bilim adamının ismidir.

Ampere’in son büyük çalışmasında 1825 yılında yaptığı bütün çalışmaları not etmiş ve Amper yasası olarak bir denklemle bütünleştirmiştir. Ardından dinlenmeye

Ampere fazlasıyla inatçı ve istediğini elde edemeden

çekilmiş ve 1836 yılında yılında vefat etmiştir.

o işi bırakmayan bir adamdı. Bu kimi zaman onun işine yararken kimi zaman da işine yaramamıştır. Ama o kadar

Sektörüm Dergisi araştırma yazısıdır

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

105

HABER

DÜNYANIN COBOT TEKNOLOJİLERİ SANAL FUAR İLE TANITILDI Kolaboratif robotlarla ilgili Dünyanın En Büyük Sanal

Fuarda ayrıca ilk uygulama standlarında çapak alma-

Konferans ve Fuarı “WeAreCOBOTS”, 16-18 Haziran 2020

polisaj, makine besleme, kalite kontrol, taşıma, montaj,

tarihleri arasında gerçekleştirildi. Kolaboratif robotlar ve

yapıştırma-dağıtma uygulamalarına yönelik spesifik

endüstriyel otomasyon alanında dünyanın önde gelen

tanıtımlar yapıldı.

uzmanlarının konuşmacı olarak katıldığı ve sanal stantların yer aldığı fuarda, robotik otomasyonda geleceğin teknolojileri masaya yatırıldı.

Dünyanın 50’den fazla ülkesinde 44 bin cobotuyla hizmet veren Danimarkalı cobot lideri Universal Robots (UR), bir ilke imza atarak, Dünyanın En Büyük Sanal Cobot

Üretim süreçlerinde insan ve robotlar arasındaki iş birliği,

Konferans ve Fuarı “WeAreCOBOTS” etkinliğine ev

gelecekte otomasyonda yeni normal, otomasyonda

sahipliği yaptı. 16-18 Haziran 2020 tarihleri arasında üç

uygulama zorlukları ve çözümlerinin ele alındığı fuarda

gün boyunca online gerçekleştirilen ve katılımın ücretsiz

ayrıca üretim dünyasının yeni robot teknolojileri tanıtıldı.

olduğu fuarda, 30’dan fazla stant ve otomasyon alanında dünyanın önde gelen uzman 50 konuşmacısı yer aldı.

106

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

ROBOTİK TEKNOLOJİLERİNE DAİR İPUÇLARI VERİLDİ Tüm sektörlerden yoğun ilgi gören sanal fuarda katılımcılar, sanal stantları gezerek, dünyanın en önemli cobot uzmanlarının gerçekleştirdiği konuşmaları takip etti.

Robotik otomasyonuna dair ipuçlarının da verildiği fuarda

Pazarın maksimum esneklik, ürün kalitesi ve verimlilik gibi beklentilerine karşı üreticilerin de çalışan güvenliği ihtiyaçları artıyor. Tüm bunların yanı sıra üretim alanlarının sınırlı olması sebebiyle sunulan çözümler de bir o kadar basit olmalı.

katılımcılar, kolaboratif otomasyonun sunduğu sayısız

Üretim aşamasındaki mevcut zorluklar Covid-19 salgınıyla

fayda hakkında da bilgi edinme şansı yakaladı.

daha da ağırlaştı. Firmalar bu dönemde kesintiye uğramış

İngilizce, Almanca, İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca olmak üzere beş dilde yayınlanan etkinlikte katılımcılar

tedarik zincirleri, sosyal mesafe, ekonomik ve politik belirsizliklerle karşı karşıya.

ayrıca, otomasyon uzmanlarıyla çevrimiçi birebir görüşerek, montaj, paketleme, makine besleme gibi birçok canlı uygulamaları izleme, ‘Tak-Çalıştır ve Üretime Başla’ kitlerini ve UR+ ekosistemi bileşenlerini keşfetti. Üretimden montaja kadar tüm süreçlerde yer alan robotların tanıtıldığı fuarda, katılımcıların soruları da yanıtlandı.

SIRA DIŞI OLMAYA VE SIRA DIŞI İŞLER YAPMAYA ODAKLANDIK Fuarın açılış konuşmasını yapan Universal Robots Başkanı

Tüm bu belirsizliklerden çıkmak ve üretimde istikrarın

Jürgen von Hollen şunları söyledi, “Universal Robots

sağlanması anlamında üreticilerin yardımına cobotlar

olarak kurulduğumuz ilk andan itibaren sıra dışı olmaya ve

yetişmektedir. Her türlü koşulda esnek ve hızlı üretim,

sıra dışı işler yapmaya odaklandık.

yatırımın en kısa sürede geri alınması anlamına geliyor.

Robotlara virüs bulaşma riski olmadığı için sosyal mesafe

“WeAreCOBOTS” da bu doğrultuda hayata geçirdiğimiz,

gibi kurallara gerek olmamaktadır ve minimum alandan

kolaboratif robotlarla ilgili dünyanın ilk sanal fuarı oldu.

maksimum verim alınabilmektedir.

Pandemiyle birlikte süreçler ve şirketler dijitalleşmek zorunda kaldı.

Biz de bu fuarımızla üreticilere her koşulda nasıl kesintisiz üretim yapabileceklerini anlattık. Fuarımız yoğun ilgi

WeAreCobots da bu anlamda tüm dünyadaki üreticilere

gördü, katılımdan son derece memnunuz. Salgın özellikle

ulaşmamızdaki önemli sanal yol oldu. Sanal fuarımızda

KOBİ’leri yenilikçi üretim teknolojilerini düşünmeye

pandemi dönemimde üretimin kesintisiz devam etmesi

zorladı. Birçoğu şu anda cobotları üretimde kullanmayı

için sunduğumuz birbirinden farklı teknolojileri üreticilere

düşünüyor.”

paylaşma fırsatı yakaladık” dedi.

Etkinlikte, Universal Robots’un; OnRobot, Robotiq, MİNİMUM ALANDA MAKSİMUM VERİM Hollen, sözlerine şöyle devam etti, “Pandemiyle birlikte dünya çapındaki üreticiler pazar taleplerini karşılama ve çalışan sağlığını koruma anlamında baskı altında. Birçok

Sensopart, Schunk, Robatec, Cobotracks, Tantec, Rocketfarm, Gimatec, Photoneo, Asyril, Micropsie, Zimmer, Robominds, Schmalz, Igus, SMC ve Piab gibi dünyanın birçok ülkesinden katılan partnerleri de yer aldı.

ülkede kalifiye işçi sıkıntısı büyük bir sorun olmaya başladı.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

107

HABER

TAM HEDEFLEMELİ DİJİTAL İLETİŞİM:

AKILLI MÜŞTERİ TANIYAN SİSTEMLER Şirketlerin satış stratejileri, artık akıllı müşteri tanıyan

özelleştirilmiş olarak hitap eden ürün/hizmet sunmasının

sistemler üzerine kurgulanmaya başlandı. Dijital

önemini açıkladı. Online tüketici, teslim alımını dahi

platformların sunduğu hizmetler, özellikle son 5 yılda

gerçekleştirdiği ürünlerin kendisine önerilmesinden

yaşanan dijital pazarlama dinamikleriyle evriliyor.

oldukça şikayetçi.

Gelenekselleşmiş ve global karşılıklar sunan dijital

Artık bir kez baktığı veya daha önceden satın aldığı bir

platformların sunduğu hizmetler yeni pazarlama

ürünü ısrarla kendisine göstermeye devam eden yapılar

faaliyetlerini yakalayamıyor. Bu da markaları, daha

yerine, tüketicinin isteğine göre davranabilen ve doğru bir

akıllı sistemlerle doğru hedef kitleye yönelik nokta atışı

çapraz öneri sunan yapılar istiyor.

yapabilecek pazarlama araçlarının arayışına itiyor.

Entegre Dijital Pazarlama araçlarında kişilerin ihtiyaçlarına

Entegre Dijital Pazarlama Platformu Setrow Genel

yönelik ürünlerin marka ve kullanıcı arasında doğru

Müdürü Turgut Taneli; dijital pazarlama çözümlerinde

şekilde iletişiminin sağlanması konusuna öncelik son

şirketlerin tüketicilerine birebir dokunan ve onlara

derece önemli.

108

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Yani; pantolon almış bir kişiye pantolon önerilmemeli.

Bu, pazarlama stratejilerinde aslında ne kadar etkili ve

Pantolon satın almış kişiye ihtiyaçları ve web site gezinme

doğru strateji uygulanırsa geri dönüşün o kadar olumlu

hareketleri göz önüne alınarak t-shirt, gömlek, ayakkabı

olacağı yönünde izlenim veriyor.” diyor.

gibi kombinini tamamlayacağı parçaların önerilmesi gerektiğini söyleyen Turgut Taneli, “Dijital iletişimin yenilikleri de bu noktada devreye giriyor.

KULLANICI KENDİSİNİN “DAHA İYİ ANLAŞILDIĞI” HİSSİNE ULAŞMALI Dijital iletişimde sosyal mecraların yaygın kullanımıyla birlikte kişilerin, alışverişlerini gerçekleştirdikleri veya ziyaretlerde bulunduğu web siteler üzerinde kurulan tüm iletişim kanallarında kendilerine özel içerikler görmek istediklerini söyleyen Taneli; “Herkes ile aynı pop up’ı görmek, kişiye istenilen algı düzeyinde bir yaklaşım sergiletemezken kişiye özel hitap dahi ilgili pop up içeriğinin okunulmasına ve kampanya mesajının karşı tarafa geçmesinde büyük önem taşıyor. Çünkü tüketicinin isteğine göre davranabilen yapılarla kullanıcılar, kendilerini anlayan bir sistem içinde olduklarını hissediyor.” diye ekliyor.

Entegre Dijital Pazarlama Platformu Setrow Genel Müdürü Turgut TANELİ

Karşılaştığımız ve gerçek zamanlı olarak dikkatimizi çekmeyi başaran reklamların veya görsel unsurların bizi tanıyarak bize özel içeriklerle karşımıza çıkmasını istiyoruz.

E-posta pazarlamanın satış dönüşüm oranlarına etkisi Bu iletişimin amacı, kişiyi özel hissettirme boyutundan

kanıksanamazken bu pazarlamayı destekleyecek olan site

ziyade mevcut günlük yaşantılarını olası ihtiyaçlarına veya

üstü araçlar ve akıllı pop up ve bildirim kurguları ile tam

gezdikleri ürünlerden çıkarılan kişiyi anlama stratejisine

hedeflemeli dijital iletişim sağlanabilir. Bu da iletişimin

bağlı olarak kolaylaştırmaktır. Kullanıcılar hayatlarını

360 derece önemini ve yeniliklerin ölçülenebilirliğini,

kolaylaştıran tüm teknolojik ürün ve hizmetlere sadakat

kullanıcıların tepkileri ve satış dönüşüm oranları ile ortaya

göstererek bağlılıklarını ortaya koyuyor.

koymaktadır.”

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

109

HABER

HAVELSAN, TÜRKİYE’Yİ YERLİ YAZILIMLA KONUŞTURMAYA HAZIRLANIYOR Uzaktan çalışma koşullarında yüksek güvenlik sağlayan

dikkate alarak, yerli ve güvenli bir video konferans ürünü

yerli video konferans ürünü HAVELSAN Diyalog, yoğun

geliştirdi.

testlerin tamamlanmasıyla bu ay içinde kullanıma sunulacak.

HAVELSAN Diyalog adıyla gelecek günlerde kullanıma sunulacak ürün, kullanıcı kurumların kendi sunucularında

Türk savunma sanayisinin yazılım tabanlı çözüm

çalışacak mimaride geliştirildiği için özellikle uzaktan

merkezlerinden HAVELSAN, yeni tip Koronavirüs (Covid-19)

çalışma koşullarında yüksek güvenlik sağlıyor.

salgınına karşı alınan tedbirlerle birlikte artan ihtiyacı

110

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

HAVELSAN Diyalog’un altyapısı sayesinde, özellikle kamu kurumları tarafından kısa sürede ilgi görmesi bekleniyor.

“KULLANICI SAYISI VE SÜRE SINIRI YOK” HAVELSAN Diyalog video konferans çözümünün siber

Mobil uyumlu web arayüzü sayesinde iOS ve Android

güvenlik doğrulamasının da yapıldığını vurgulayan Atalay,

telefonlarda da rahatlıkla kullanılabilen HAVELSAN

şu değerlendirmede bulundu:

Diyalog, uçtan uca şifreleme, ekran paylaşımı, güvenli sesli görüşme, güvenli video konferans, güvenli mesajlaşma, HD ve 4K görüntü desteği ve adaptif görüntü kalitesi ayarlama gibi imkanları da sunuyor.

Kullanımı için hiçbir uygulama yükleme ihtiyacı gerektirmeyen HAVELSAN Diyalog ile ekstra donanım olmadan da yüksek kaliteli görüşme yapılabiliyor.

Alanında uzman HAVELSAN siber güvenlik ve test ekipleri tarafından tüm denemeleri yoğun şekilde devam eden HAVELSAN Diyalog gelecek ay içinde kullanıma sunulacak.

KRİTİK KURUMLAR DA SON KULLANICI DA YARARLANABİLECEK HAVELSAN Genel Müdürü Ahmet Hamdi Atalay, yaptığı açıklamada, tamamen özgün bir ürün geliştirdiklerini belirterek, “HAVELSAN Diyalog, kurumların sunucularında çalıştığı gibi bulut ortamında da çalışabiliyor.

“Sivil ve askeri her tip kullanıcı ihtiyacına uygun yetkinlikte ve genişletilebilir Cluster mimaride (kümeleme) bir ürün ortaya çıkardık. Yüksek verimliliği ile toplantı katılımcı sayısı ve süre sınırı olmadan güvenle iletişim kurulabilecek.

HAVELSAN Diyalog, ulusal ve global olarak da yaygınlaştırmaya uygun bir ürün oldu. Yurt dışından alınmış hazır bir ürün veya altyapı olmadığı için özellikle dost ve müttefik ülkelere ihracat potansiyeli de yüksek.”

“EĞİTİM VE YARGIDAKİ GÖREVLERE HAZIR” Atalay, HAVELSAN Diyalog’un kullanımı için herhangi bir uygulama yükleme zorunluluğu olmadığına dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Safari, Chrome, Opera, Firefox, Mozilla, Tizen, Vivaldi gibi web tarayıcılar üzerinden erişim imkanı var. Gelecekteki isterleri karşılayacak esneklikte gelişime açık bir ürün.

Güvenli, verimli ve ölçeklenebilir yapısıyla Milli Eğitim Bakanlığının yeni EBA Projesi’nde lokomotif görevi

Bu da ürünümüzün yüksek güvenlik ihtiyacı duyan

görecek yetkinlikte. Ayrıca Adalet Bakanlığı bünyesindeki

kritik kurumlarda kullanımının önünü açarken, bulutta

UYAP-2’ye entegre çalışarak bu alanda dışa bağımlılığı da

çalışabilmesi de hem kurumlara ve şirketlere hem de son

ortadan kaldıracak nitelikte.”

kullanıcıya hitap etmesini sağlıyor.” dedi.

Ahmet Hamdi Atalay, HAVELSAN Diyalog ürününün,

Video konferans çözümü HAVELSAN Diyalog’un

şirketin IOT (nesnelerin interneti) cihazlar alanındaki

şirketin mesajlaşma, dosya gönderme gibi diğer iletişim

tecrübeleriyle birleşerek tele-medicine (uzaktan sağlık

uygulamaları ile birlikte çalışabilmesinin en önemli

uygulamaları) konseptinin oluşturulmasına temel

artılardan biri olduğunu dile getiren Atalay, şöyle konuştu:

sağlayacak yetkinlikte olduğunu da sözlerine ekledi.

“Kurum, kuruluş, özel şirket veya bireysel kullanıcı fark etmeksizin ülkemizdeki bilgi güvenliği sorununa uçtan uca çözüm getiriyor. Diğer güvenli iletişim uygulamalarımızla birlikte çalışabildiği için HAVELSAN ürünleri bir anlamda bulunduğu kurumların güvenli iletişim köprüsü haline geliyor.”

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

111

HABER

DÜNYADA İLK KEZ UYGULANAN TÜRK IŞIN TEDAVİSİ KORONAVİRÜSÜ YENDİ Yeni tip koronavirüs tedavisinde dünyada bir ilk gerçekleşti. Yeni tip koronavirüs tedavisinde dünyada bir ilk gerçekleşti. Diyarbakır’da yeni tip koronavirüs

DÜNYADA İLK KEZ UYGULANAN TÜRK IŞIN TEDAVİSİ NEDİR?

tanısı konulan bir hastaya Türk ışın tedavisi uygulandı.

Türk Işın Tedavisi Türkiye Koordinatörü Prof. Dr. Hikmet

Dünyada ilk kez uygulanan tedavi yöntemi ile ilgili detaylar

Selçuk Gedik, konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “46

haberimizde.

yaşındaki bu hastamızın öksürük, ateş ve nefes darlığı

Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde M.O. (46)

şikayeti vardı.

isimli bir kişiye yeni tip koronavirüs tanısı konuldu. Yeni

Türk ışın tedavisi 254 nanometre boyundaki dalga

tip koronavirüs nedeni ile yoğun bakıma alınan M.O. isimli

boyunun saflaştırarak, spesifik bir formatla fiber optikle

kişiye Türk bilim insanları tarafından geliştirilen ultra viyole

insan vücuduna sokulmasına dayanan yeni bir inevasyon

ışın tedavisi (Türk ışını) uygulandı.

yöntemiydi.

Başarı ile gerçekleştirilen tedavinin ardından koronavirüs

Burada hem damar içerisinde ki biliyoruz Covid’in yüzde

test sonuçları negatif çıkan M.O. isimli kişinin sağlık

20’e yakını kanda, yüzde 80’i de solunum yollarında.

durumunun iyi olduğu ifade edildi.

112

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

İşte Diyarbakır’daki hastamızda bu şartlarda hem

Prof. Dr. Gedik, sözlerine şu şekilde devam etti: “Aslında biz

damar içine hem de solunum yollarına ultra viyole ışın

bu çalışmayı başından itibaren New York Üniversitesi’nde

tedavisini fiberoptik katedalle uygulayarak bu tedaviyi

de planlamıştık.

gerçekleştirdik.

Ancak biz ilk önce ülkemizde gerçekleştirmeyi isteğimizi söyledik. Bugün geldiğimiz noktada ülkemizde bu çalışmayı başarıyla tamamlanın huzurunu yaşıyoruz.

Bugün çok mutluyuz. İnşallah çalışmanın süreci nihayete erdiğinde tüm dünyanın kabul ettiği bu yöntem, Türk ışını olarak tüm dünyada kabul görecek ve tescillenecek.

BU BİR KLİNİK ARAŞTIRMA AŞAMASINA GELMİŞ BİR ÇALIŞMA. Şüphesiz klinik araştırmaların sonucunda buraya gelene kadar bir çok laboratuvar çalışması ve genetik çalışmalar yapıldı. En sonunda nihayete gelen bu çalışma insanda uygulama noktasına geldi. Çok şükür ki başarılı oldu. Ama çalışmanın tamamı bütün olarak bittiğinde sanırım ki, çokta uzun sürmeyecek bir sürede tamamlanacak” Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Erkan Baysal, “Hastamız 46 yaşında bir erkek.

25 Haziran günü nefes darlığı şikayetiyle hastanemize başvurdu.

Hastamızın tomografisini çektik. Yapılan koronavirüs testi de pozitif çıkınca, hastamızı yoğun bakıma aldık.

Daha sonra yaptığımız istişareyle hastamıza ‘Türk ışını’ tedavisinin uygun olduğunu tespit ettik.

Bugün hastamıza bu işlemi uygulamak için karar verdik.

Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak bu

Hastanın işlem sonrasında gerek akciğerin derin

vesileyle ilklerin merkezi olduğumuz için gurur duyuyoruz”

noktalarında gerek solunum borusunda ve gerekse

dedi.

kanında aldığımız tüm PCR numuneleri 3’ü de birden negatif çıktı.

KORONAVİRÜSTE SON DURUM

Bu sonucu bugün burada elde etmemizin gurunu başta

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından yapılan son

şahsımdan öte Diyarbakır ve Türk milletine armağan

açıklamaya göre ülkemizde 26 Haziran itibarıyla toplam

etmek istiyorum” şeklinde konuştu.

vaka sayısı 194.511 oldu. Ülkemizde yeni tip koronavirüs nedeni ile hayatını kaybeden sayısı 5.065’e yükseldi. İyileşen hasta sayısı ise 167.198 olarak açıklandı.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com 113

HABER

YANGINLARA GEÇİT YOK Bosch Bina Teknolojileri, video tabanlı yangın algılama

video analizlerini kamera üzerinde genişletti. Bu, çözümün

sistemi AVIOTEC IP Starlight 8000’in yeni bir versiyonu ile

yanlış alarmlara karşı sağlamlığından ödün vermeden

düşük aydınlatma koşullarında bile yangınların kameralar

önemli ölçüde geliştirilmiş bir duyarlılığa sahip olduğunu

tarafından erkenden algılanmasını sağlıyor.

gösteriyor.

Bosch Bina Teknolojileri’nin video tabanlı yangın algılama

GECE-GÜNDÜZ İHTİYAÇLARINA GÖRE AYARLAMA

sistemi AVIOTEC IP Starlight 8000’in yeni versiyonu,

İMKANI

sadece 2 lüx’lük bir ortam aydınlatma seviyesinde bile alev ve dumanın güvenilir bir şekilde tespit edilmesine imkân veriyor. Bu amaçla Bosch, 20’den fazla algoritmanın sonuçlarını işleyen ve buna göre bir alarm kararı veren yapay zekayla kanıtlanmış

Yeni yazılım versiyonu 7.61 ile AVIOTEC IP Starlight 8000, depolar ve üretim tesisleri gibi geceleri çok az ışık alan alanlardaki uygulamalar için uygunluk sunuyor.

Değişen çevresel koşullar durumunda, hassasiyet programlanabilir çizelgeler kullanılarak gereksinimlere göre uyarlanabiliyor.

114

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Örneğin, genellikle riskin oldukça yüksek olduğu çok katlı otoparkların operatörlerine fayda sağlıyor.

Burada AVIOTEC IP Starlight 8000, araçları ve elektrikli şarj istasyonlarını korumak için güvenilir bir erken Örneğin, yoğun gündüz saatlerindeki operasyonlar sırasında yanlış alarmlara karşı sağlamlığı optimize etmek mümkün olurken, en hızlı tespitin gerekli olduğu ve kimsenin bulunmadığı binalar, geceleri yüksek hassasiyet özelliğinden yararlanıyor.

KURULUM VE İŞLETME MALİYETLERİNDEN TASARRUF

algılamayı garanti ediyor. Çözüm, tarihi binalarda, fazla kullanılmayan ve küçük pencerelerden çok az ışık alan yan odalara da kurulabiliyor. Tüm ortamlarda kurulu kameralar, yangın algılama ve video gözetimi için aynı anda kullanılabiliyor, bu da kurulum ve işletim maliyetlerini daha da azaltıyor.

Bosch’un yeni çözümü minimum ortam ışığıyla da güvenilir bir şekilde çalıştığından, aydınlatmanın

Video tabanlı yangın algılama AVIOTEC IP Starlight

planlanması, kurulumu ve çalışması için maliyetten

8000 yeni ürün yazılımıyla gelirken, mevcut kurulumlar

tasarruf sağlıyor. Ayrıca, bu düşük ışık koşullarında yüksek

ücretsiz bir ürün yazılımı güncellemesiyle yeni

yangın yükü olan uygulamalar için riskleri önemli ölçüde

teknolojiye yükseltilebiliyor.

azaltıyor.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

115

HABER

HAVELSAN’DAN WHATSAPP’IN YERİNİ ALACAK KRİPTOLU İLETİ HATTI HAVELSAN, başta yurt içi ve dışında operasyonlar yürüten

Türkiye’de milyonlarca kişi ile birlikte kamu kurum ve

güvenlik güçleri olmak üzere kamu için “yüksek gizlilik”

kuruluşları temsilcileri de WhatsApp kullanıyor. Aboneler,

ve “güvenli haberleşme” olanağı sunan “İLETİ” adı verilen

cep telefonuna “ücretsiz” yüklenen WhatsApp’tan sesli

bir sistem geliştirdi.

görüşme yapıyor; mesajlaşıyor.

WhatsApp’ın yerini alacak bu sistem, cep telefonuna

Bu görüşmeye ya da yazışmaya ilişkin veriler, doğal olarak

yüklenecek. Güvenlik güçleri, internet üzerinden sesli

WhatsApp’ı işleten firmanın sisteminde bulunuyor. Bunlar,

görüşebilecek; mesajlaşabilecek.

ne tür veriler? Örneğin arayan kişi, kiminle hangi saatte

Böylece, kritik öneme sahip veri ya da bilgi başka bir

görüştü.

ülkenin kontrol sahasından çıkacak. Sistemin, testleri

Bu görüşme kaç dakika ya da saat sürdü. Mesajlaşma için

tamamlandı. Başarı sağlandı. Tanıtımının kısa süre içinde

de geçerli olan bu tür veriler özellikle güvenlik güçlerini

yapılması bekleniyor.

ilgilendirdiğinde “yüksek” bir nitelik ve stratejik bir önem taşıyor.

116

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

HAVELSAN, bu sakıncayı ortadan kaldıracak bir hamle

yüksek teknolojili güvenlik alt yapısı kullanıldı. Böylece,

yaptı. Başta güvenlik güçleri olmak üzere kamu kurum ve

kritik önemdeki veri ya da bilgi başka bir ülkenin kontrol

kuruluşları için “İLETİ” adı verilen bir haberleşme sistemi

sahasından çıkacak. Türkiye’deki alt yapılarda saklanacak.

geliştirdi.

Sistemin, testleri tamamlandı. Başarı sağlandı. Sistemin,

Sistem, genel olarak kamu için “yüksek gizlilik” ve

önce kamu kurum ve kuruluşlarına açılması bekleniyor.

“güvenli haberleşme” olanağı sunuyor. WhatsApp’ın

Ardından özel kişilerin de kullanımına açılabileceği ifade

yerini alacak bu sistem, cep telefonuna yüklenecek.

ediliyor. Tanıtımın kısa süre içinde yapılması bekleniyor

Güvenlik güçleri, internet üzerinden sesli görüşebilecek ve mesajlaşabilecek.

Sistemde, “beyaz kutu kriptosu” adı verilen ağırlıklı olarak bankacılık sektöründeki işlemlerde tercih edilen

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

117

ARAŞTIRMA

AKILLI ŞEHİRLERDE LED AYDINLATMA

Akıllı şehir, farklı türde üretilen elektronik verileri toplayarak varlık ve kaynakların verimli kullanımını hedefleyen bir kentsel alandır.

AKILLI SİSTEMLERE GENEL BAKIŞ ‘Akıllı’ kavramı her ne kadar sıfat olarak kullanımı yaygın olsa da tam olarak tanımlanmaya muhtaç kavramlardan

Gittikçe popülerliği artırdığı için “akıllı şehir nedir?”

biridir. Akıllı ev, akıllı telefon, akıllı araba tanımlamalarından

sorusunu sıkça yöneltiyoruz. Siz de akıllı şehir nedir merak

sonra şimdilerde akıllı şehir kavramı ortaya çıkmıştır.

ediyorsanız bu alanda farklı bilgiler arayışında olabilirsiniz.

Bu yazıda, akıllı şehirde aydınlatma hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Bir şehrin veya bir evin bir arabanın akıllı olma şartları ya da standartları nelerdir diye sorarsak bu soruya ucu açık cevap verebiliriz. Aslında bunlar henüz kesin olarak tanımlanmamış türden şeylerdir.

118

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

ARAŞTIRMA

’Akıllı’ kavramı teknolojinin gelişmesine bağlı olarak her

gelişmesine bağlı olarak her geçen gün bu standartlar

geçen gün kendine bir şeyler katarak kullanılmaktadır.

değişmektedir. ‘Akıllılık’ özelliği kullanılırken ortaya

Bir eşyanın ya da bir aracın veya bir şehrin akıllı olması

çıkardığı fayda ve maliyet açısından düşünüldüğünde

tamamen insana sunduğu olanaklar ile ilgilidir. İnsanların

özellikle maliyetinin düşüklüğü ya da uygunluğu çok

işlerini ne kadar kolaylaştırıyorsa, iş gücünü ve konforu ne

önemlidir.

kadar çok arttırıyorsa o şey o kadar akıllıdır diyebiliriz.

Akıllı sistemlerin amacı “şimdilik” konforu, iş gücünü sağlarken ne kadar ekonomik oldukları göz önünde tutulan özelliklerdir. “Şimdilik” diyoruz çünkü teknolojinin

AKILLI ŞEHİRLERDE AYDINLATMA Metropollerde hayat gündüz olduğu kadar gece de çok hızlı akmaktadır. Gece ve gündüz arasındaki fark aydınlatma ile aza indirilmeye çalışılmaktadır.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

119

ARAŞTIRMA

Üretim çağında gündüz üretilen mal kadar gece de

Bu yüzden aydınlatma demek hayatın devamı için gerekli

üretilmeye devam etmektedir. Üç vardiya çalışan üretim

olan ışığın var olması demektir. Tüm bunları yaparken

üslerinin var olabilmesi için gecenin gündüzden bir farkı

ekonomik olup olmamalarına bakılır. Şehir enerjisinin

yoktur.

dörtte birini aydınlatmaya harcadığımızı düşünürsek

Şehirler gece de hareketli olduğu için insanlar eğlencenin

sektörün ne kadar büyük ve gerekli olduğunu anlarız.

haricinde zorunlu olarak şehir hayatında olurlar. İnsanların

Akıllı şehir kavramı son zamanlarda her ne kadar tam

hayatını kolaylaştırmak iyi bir şehir aydınlatmasıyla

olarak tanımlanması da imkanların yettiğince kullanılabilir

olmaktadır.

bir tabirdir. Şehirlerdeki sinyalizasyon, ışıklandırma,

Bu açıdan, toplu ulaşım araçlarının çalışma ve duraklarının ışıklandırılması, metroların ve trenlerin iç ışıklandırılması bir mecburiyet haline gelmiştir.

120

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

veri iletimleri ve bu sistemler arasındaki koordinasyon uyumluluğu ile tanımlanan akıllılık kavramı eksik olsa da iyi bir tanımlamadır.

ARAŞTIRMA

AKILLI ŞEHİRLERDE LED AYDINLATMA Akıllı şehir; kaliteli bir aydınlatma ve sinyalizasyon sisteminin varlığı ile olmaktadır. Akıllı şehirlerde LED aydınlatma ise günümüzde artık bir lüks değil bir ihtiyaç halini almıştır. LED kullanılmadan önce harcanan enerji miktarı ile kullanıldıktan sonraki enerji miktarı ölçüldüğünde arada çok büyük kayıpların olduğu rahatlıkla görülmektedir.

LED aydınlatma sistemi sadece şehirlerde değil artık hayatımızın her alanında kullanılmaktadır. evlerimiz de işyerlerimiz de, parklarda bahçelerde devamlı kullanılan türden bir sistemdir.

Akıllı şehirlerde LED aydınlatma genellikle şehir ışıklandırmalarında, karayolları aydınlatılmasında, park ve bahçelerin aydınlatılmasının yanı sıra şehirin gece yaşayabilmesi için gerekli tüm alanlarda kullanılmaktadır.

Akıllı şehirlerde LED aydınlatma şehirlerde güvenlik açısından da hayati bir öneme sahiptir. Güvenlik açısından kullanılan güvenlik kameralarının işlevsel olabilmesi için LED aydınlatmanın önemi büyüktür.

Aydınlatması iyi olmayan yerlerde net, çözünürlüğü yüksek görüntüler alınamamaktadır. Karayollarında meydana gelen kazalara hızlı bir şekilde ulaşabilmesi için yeterli güvenlik kameraları olması gereklidir. Şehirlerde en yüksek enerji maliyeti aydınlatma sistemlerinde kullanılmaktadır. Şehir enerjisi ihtiyacının

Artık her sokak başında hayatımızda yer alan güvenlik

hemen hemen dörtte biri aydınlatma sistemlerine

kameraları hayatımızın olmazsa olmazları arasında

harcanmaktadır. Bu da yüklü bir maliyet ortaya

girmiştir. Bu kameraların verimli çalışabilmesi için LED

çıkarmaktadır.

aydınlatmalı sistemler kullanılmaktadır.

Bu yüzden akıllı şehirlerde LED aydınlatma sistemleri

Akıllı şehirlerde LED aydınlatma sistemlerin kullanılması

gelişmiştir. Harcanan enerji LED aydınlatma sistemleri ile

artık bir zorunluluk halini almıştır. LED sistemi trafik

enerji tasarrufu sağlamasının yanı sıra daha kullanılabilir ve

sinyalizasyonlarında da çok önemlidir. Kavşakların LED

daha kaliteli ışıklandırmaların kullanılmasını sağlamıştır.

ile ışıklandırılması kazaların önüne geçmiş kaza sayılarını azaltmıştır.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

121

HABER

AKILLI ŞEHİRLERDE LED AYDINLATMA AVANTAJLARI Akıllı şehirlerde LED aydınlatma günümüzün imkanlarında en konforlu, en kullanışlı ve en akıllıca sistemidir. Akıllı şehirlerde LED aydınlatma genellikle şehir merkezlerinde kullanılmasının yanı sıra sokak aydınlatılması ve karayollarının aydınlatılmasında da kullanılmaktadır.

Aydınlatmada en çok kullanılan sistem sensörlü yanıp sönen LED lambalardır. Zaman ayarlaması yada ışığa göre kapanıp açılan sistem sensörlere bağlıdır. Sensörlü sokak LED lambaları merkezi yada özel sensörlere bağlıdır.

Enerjinin çok değerli ve çok pahalı olduğu günümüzde LED ışıklar çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Sokak lambalı bazı şehirlerde enerjilerini artık güneş enerji panellerinde alabilmektedir.

Kurulum aşaması çok maliyetli olmasından dolayı çok yaygın olmasa da kullanılmaktadır. Her sokak lambasının bir veya birkaçının bağlı olduğu panel gündüz güneşte depoladığı enerjiyi gece LED lambaları aydınlatmak için kullanır. İleride tam anlamıyla yenilenebilir enerji ile kullanılacak olan aydınlatma sistemleri şimdilik en ekonomik ve en kullanışlı olan LED aydınlatmalarla yapılmaktadır.

Aydınlatmanın olduğu her alanda LED lambalar kullanılmaktadır. Eskiden evlerimizde ve işyerlerimizde kullandığımız yuvarlak ampuller LED ampuller çıktıktan sonra artık çok kullanılmamaktadır.

Altı yedi kat daha az enerji ile daha kaliteli ve beyaz ışık veren LED lambalar hayatımızın her alanında kullanılabilmektedir. Fabrikalarda, ofislerde, otomotiv sektöründe, elektrik ve elektronik sektöründe kullanılan değişik ebatlarda LED ampuller kullanılmaktadır. Hem ekonomik olması ve hem de kullanım ömürlerinin çok uzun

Akıllı şehirlerde LED aydınlatma hem kaliteli ve yeterli ışık için hem de ekonomik olduğu için yaygındır. Eğlence mekanlarında kullanılan ışıklar, fabrikalarda kullanılan ışıklar, ev ve şehir aydınlatılmasındaki kullanılan ışıkların tamamına yakını LED ampulleridir.

olması tercih sebebidir. Her türlü iklim şartlarında rahatlıkla

Akıllı şehir tanımı, sadece aydınlatmanın mükemmel

kullanılmaktadır.

olması ile alakalı değildir. Ama yaşanabilir bir şehir için

Işık kalitesi bakımından diğer ampullere göre daha iyi olması kaliteli aydınlatmayı sağlamıştır. Güneş ışığına en çok benzeyen ışık türü LED lambaların verdiği ışıktır.

122

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

kaliteli bir aydınlatmanın olması gereklidir. İhtiyaçtan öte zorunluluk olan aydınlatmalar teknolojinin sunduğu olanaklarla her geçen gün daha ileriye gitmektedir.

HABER

Aydınlatmanın yanı sıra şehir bilgilerinin aynı anda

Bu ihtiyacı yerine getirirken de maliyet açısından kolayca

kumanda merkezlerine ulaştırılması, verilerin hızlı bir

karşılanabilecek kadar uygun maliyetli olması gereklidir.

şekilde ulaşıp değerlendirilmesi, soruna anında ulaşıp

Akıllı ama pahali bir sistemi kimse kullanmaz. LED

çözüme kavuşturulması, sorunsuz bir ulaşım gibi şehir

aydınlatmalar hem akıllı sisteme uyar hem de gerekli

yönetim bilgileri de akıllı şehir tanımı içinde olması

konforu sağlarkende gayet ekonomik maliyetler ile yapar.

gereken özelliklerdendir.

Ülkemizde LED aydınlatma sistemleri son zamanlarda

Eşyalarda ya da araçlarda akıllı sıfatı tamamen insanlara

hızla gelişme göstermektedir. LED aydınlatma ürünlerinde

sunduğu kolaylıklar ve konforla ilgili bir şeydir. Aydınlatma

önemli olan kalite ve kullanım saatlerinin uzun olmasıdır.

akıllılık kavramı içinde insanların ihtiyacını ne kadar yerine

LED üretim merkezlerinin her geçen gün artması sektörün

getirebiliyor ise o kadar akıllı aydınlatma diyebiliriz.

geleceği açısından ümit vaad etmektedir.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

123

HABER

AYDINLATMA İÇİN YILDA 330 TL HARCIYORUZ Elektrik kullanımının evlerdeki dağılımına bakıldığında ilk sırada beyaz eşyalar, ardından da aydınlatma geliyor.

Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme internet sitesi encazip.com’un derlediği bilgilere göre ortalama bir ev tüketicisi aydınlatma için yılda 330 TL

LÜMEN DEĞERİNE DİKKAT EDİLMELİ Elektriği tasarruflu kullanmak ve aydınlatmadan en iyi verimi alabilmek için ampul seçiminde dikkatli olmak gerekiyor. Ampul seçerken öncelikle ne kadar

harcıyor.

aydınlattığına bakılmalı.

Aydınlatmadan tasarruf etmek için ampul seçiminde

Bunun için de lümen değerine dikkat edilmeli. Lümen

dikkatli olmak gerekiyor. LED ampul kullanmak, geleneksel ampullere kıyasla yılda ampul başına 52 TL

değeri ne kadar yüksek ise aydınlatma o kadar fazla oluyor. Tasarrufun en ideal düzeyde sağlanması için ışıksal

tasarruf ettiriyor.

verim oranına bakılmalı.

Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme

Bu lümen değeri ile Watt cinsinden elektrik tüketiminin

internet sitesi encazip.com’un derlediği bilgilere göre beyaz eşyalar evde tüketilen elektrik enerjisinin yüzde

birbirine oranı. Lümen değerinin daha yüksek ancak elektrik tüketiminin en düşük olduğu ampuller en cazip

47,1’ini kullanıyor.

ampuller olarak öne çıkmaktadır. Bir ampulün ne renk

Beyaz eşyalardan sonra elektrik kullanımı dağılımında

Kelvin beyaz ışık veriyor.

sıralama yüzde 28 ile aydınlatma geliyor. Ortalama bir ev tüketicisi yılda 1.100 TL elektrik faturası öderken bunun yüzde 30’u aydınlatma için kullanılıyor. Yani ortalama bir ev tüketicisi, aydınlatma için yılda 330 TL harcıyor.

olduğu ise sıcaklığı ile anlaşılıyor. Düşük Kelvin sarı, büyük

AMPULÜN ŞEKLİ DE ÖNEMLİ Ampul alırken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu şekli.

Ampul seçerken sadece görsel olarak değil kullanacağınız alana göre de karar verilmesi gerekiyor. Çünkü ampulün şekli ışığı nasıl yansıttığını da etkiliyor.

124

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Watt

Günde kaç saat

Kaç gün

Birim fiyat

Yıllık Maliyet (TL)

Standart Ampule Göre Fark (TL)

Standard

60

4

365

0,710

62

0

Halojen

42

4

365

0,710

44

19

Kompakt floresan

12

4

365

0,710

12

50

LED

10

4

365

0,710

10

52

Örneğin tavandan sarkan bir aydınlatma için çubuk,

LED ampullerin ömürlerinin diğer tüm ampullere kıyasla

spiral gibi çok yönlü ampuller tercih edilebilir. Lambada

çok daha uzun olduğunu hatırlatan Kırım, “Çoğunlukla

kullanmak için geniş mum ampul doğru bir seçenek

LED ampullerin ömürleri 50 bin saate kadar ulaşıyor, bu da

olabilir. Işığı yanlış açıyla yayan bir ampul hem gözler için

günde 8 saatlik bir kullanımla 17 yıl anlamına geliyor.

zararlı olabilir hem de mekanı istenildiği gibi aydınlatmaz.

Bu nedenle ampulün nerede ne amaçla kullanılacağına dikkat edilmesi gerekiyor.

LED ampullerin fiyatı normal ampullerden daha pahalı olsa da standart ampullerden 50 kat, halojen ampullerden 20-25 kat, kompakt floresan ampullerden 8-10 kat daha uzun ömürlüdür.

YILDA AMPUL BAŞINA 52 TL TASARRUF

LED ampullerin maliyeti son yıllarda oldukça düşmüş

encazip.com’un kurucusu Çağada Kırım, LED ampul

olsa da diğer ampullere göre maliyeti biraz daha yüksek

kullanmanın, geleneksel ampullere kıyasla yılda ampul

diyebiliriz. Ancak sadece sağladığı tasarruf bile kendini

başına 52 TL tasarruf anlamına geldiğini söylüyor. Farklı

aylar içinde amorti etmesini sağlarken, ömrünün uzun

ampul çeşitleri ile günde ortalama 4 saat ampul kullanımı

olması da bir diğer faydası oluyor.”

varsayımı ile 365 gün toplam tutarları ile standart ampule göre farka bakmak gerekirse:

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

125

HABER

LED TEKNOLOJİSİNDE “METASURFACE” DEVRİMİ Çok yönlü LED ekran ve aydınlatma teknolojisindeki yeni teknolojik gelişmeler geleceğin aydınlatma dünyasında köklü değişikliklere işaret ediyor.

Yeni yaklaşım, sanal gerçeklik kulaklıklarından otomotiv aydınlatmasına kadar çok çeşitli LED cihazlarının aynı anda daha sofistike ve şık olmasına izin verecek.

126

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

YENİ BİR FOTON MİMARİSİNE DOĞRU Futurity.org haberinde görüşlerine başvurulan Santa Barbara California Üniversitesi elektrik ve bilgisayar mühendisliği profesörü Jonathan Schuller, LED dünyasındaki yenilikleri “yalnızca daha fazla foton çekmenizi değil, aynı zamanda onları istediğiniz yere yönlendirmenizi sağlayan yeni bir fotonik mimarisi” olarak tanımlıyor.

Bu gelişmiş performans, LED’leri yönlendirmek için harici ambalaj bileşenlerine olan mecburiyeti de ortadan kaldırıyor.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

127

HABER

LED’LERDE IŞIK TEKNOLOJİSİ Uyarıldığında LED’lerdeki ışık yarı iletken malzemede üretilir. Negatif yüklü elektronlar, yarı iletken kristal örgü boyunca hareket eder, pozitif yüklü deliklerle karşılaşır ve daha düşük bir enerji durumuna geçer, yol boyunca bir foton salar.

Yeni yapılan çalışmalarda, ölçümleri boyunca araştırmacılar, bu fotonların önemli bir miktarının üretildiğini ancak LED’den çıkarılmadığını keşfetti. Schuller bu gelişmeyle normalde sıkışıp kalmış ışığın yeniden tasarlanabileceğini belirtiyor.

128

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

Proje fikri, doktorasını Schuller laboratuvarında yapan Iyer adlı öğrenciden geldi. Iyer, metasurfler üzerine odaklandı.

Bunlar, ışıkla etkileşen nano ölçekli özelliklere sahip tasarlanmış yüzeylerdi. LED’ler lazerin uyarılmış, tutarlı ışığının aksine kendiliğinden ışık yayabiliyor. Bu da, yeni araştırmalarla birlikte LED teknolojisinin hangi seviyelere ulaşabileceğini gösteriyor.

“Spontan emisyon, fotonun gitmesine izin verilen tüm olası yolları örnekliyor,” diyen Schuller’e göre bu yüzden ışık, olası tüm yönlerde seyahat eden bir “foton spreyi” gibi görünüyor.

HABER

LED tasarımının sınırlarını biraz daha ileriye taşımış oldu. Çalışmaya ilişkin araştırmacıların bağlı bulunduğu Santa Barbara Üniversitesi’nde yayımlanan haber, Iyer ve Schuller’in başarısını farklı yönleriyle açıklıyor.

Üniversiteye bağlı Katı Hal Aydınlatma ve Enerji Elektronik Merkezi’nin (SSLEEC) çalışmaları sayesinde LED teknolojisinde yeni keşiflerin de yolda olduğu belirtiliyor.

SSLEEC uzmanları kampüsün birinci sınıf nanofabrikasyon LED TEKNOLOJİSİNDE YENİ İMKANLAR Araştırmanın öncülerinden Iyer “İnsanlar daha önce

tesisi ile “metasurface” konseptini kendiliğinden ışık emisyonuna uyarlamak için çalışmalarını sürdürüyor.

LED’lerin desenini yapmışlardı, ancak bu çabalar düşük

Benzer çalışmaların artmasıyla yalnızca LED teknolojisi

verimlilikle sürekli olarak birden çok yöne ayrıldı” diyor

değil aydınlanmanın diğer alanlarında da daha etkili ve

ve ekliyor: “Hiç kimse bir LED’den tek bir yönde ışık

daha sağlıklı teknolojik imkanların hayatımıza girmesini

emisyonunu kontrol etmek için bir yol tasarlamamıştı.”

şimdiden bekleyebiliriz.

Schuller ve Iyer’in bu çalışmasıyla LED teknolojisinde tek bir yönde ışık emisyonu sağlamak ve böylece yeni ışık

Kaynaklar

tasarımlarına ulaşmak mümkün olacak.

Pushing Photons,” UC Santa Barbara, 3 Haziran 2020, https://www.news. ucsb.edu/2020/019922/pushing-photons

Araştırmacılar daha verimli ve çok yönlü LED ekran ve

“Methods Gets LEDS to Act More Like Lasers,” 8 Haziran 2020, https://

aydınlatma teknolojisine yol açabilecek yeni bir yöntemle

www.futurity.org/leds-lights-displays-lasers-2381032/

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

129

HABER

MCKINSEY, İKLİM DEĞİŞİMİNDE 1,5 DERECE HEDEFİ İÇİN YOL HARİTASI HAZIRLADI

130

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

McKinsey & Company, Covid-19 salgını sonrası iyileşme

Ancak iklim değişimini durdurmak için bu oran yüzde

dönemini küresel iklim değişikliğini göz ardı etmeden

4’e indirilmeli. Aynı zamanda gıda üretiminin üçte birinin

şekillendirmenin önemini vurguluyor.

kaybına neden olan gıda israfının da önüne geçilmesi

Bu kapsamda şirket, iklim değişiminin yıkıcı etkilerini

gerekiyor.

engelleyecek ‘1,5 derece hedefinin’ beş temel alanda

Tüm bunlarla birlikte küresel karbon emisyonlarının

gerçekleştirilecek kökten dönüşümlerle mümkün

yaklaşık yüzde 15’i ormanların yok olmasından

olduğunu ortaya koyan bir araştırma yayınladı.

kaynaklanıyor. Bunda bir ağacı yok etmek için kullanılan

Yönetim danışmanlığı firması McKinsey & Company, bilimsel veriler ışığında, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini engellemek üzere sıcaklık artışının 1,5°C sınırında tutulması ihtiyacına yönelik yeni bir araştırma çalışması hazırladı. Öncü paydaşlar ‘1,5 derece hedefi’ etrafında kenetlenirken, McKinsey bu devasa dönüşümün nasıl gerçekleşebileceğine dair bütüncül bir çalışmaya imza attı.

Veri ve analizlere dayalı bu rehber, gelecek 10 yılda gıda ve orman alanları, elektrifikasyon, endüstriyel adaptasyon, temiz enerji ve karbon pazarı olmak üzere beş temel alanda emisyonların azaltılması için gerekli eylemleri ortaya koyuyor.

McKinsey uzmanları, Covid-19 küresel salgın döneminin iklim değişimine karşı aksiyona geçmenin önemini de ortaya koyduğunu belirtiyor.

GIDA VE ORMAN ARAZİLERİNİN YÖNETİMİNDE DÖNÜŞÜM

yöntemlerin atmosfere kattığı emisyon ve aynı zamanda o ağacın karbon salınımını engelleme potansiyelinin önüne geçilmesi rol oynuyor.

Ormanların korunması için tüm çabalara rağmen her yıl Yunanistan büyüklüğünde ormanlık alan yok oluyor.

2030 yılında 1,5 derece hedefine ulaşmak için tüm fosil yakıt emisyonları azaltılsa ve tüm endüstrilerde karbonsuzlaşma sağlansa dahi ormansızlaşmanın yaklaşık olarak yüzde 75 azaltılması gerekli.

Bu hedefin daha uzun vadede sağlanması için bile ormansızlaşmanın 2030 yılına dek yarı yarıya azaltılmasına ihtiyaç var. Dolayısıyla bu konuda regülasyon, uygulama ve teşviklerin çoğaltılması önem taşıyor.

ELEKTRİFİKASYON İLE ENERJİ KULLANIMINDA DÖNÜŞÜM Genel olarak petrole dayalı faaliyet gösteren karayolu ulaşımı endüstrisi otobüs, kamyon, binek araç, iki ve üç tekerlekli araçlar her yıl karbon emisyonunun yüzde 15’ini

Metan ve azot oksitle birlikte tarım endüstrisi, her yıl

oluşturuyor. Bu emisyonun önüne geçilmesi içinse daha

küresel sera gazı salınımının yüzde 20’sini tek başına

temiz kaynaklara ihtiyaç var.

yaratıyor. Artan nüfusun da etkisiyle tarım kaynaklı emisyonların, eğer bir dönüşüm gerçekleşmezse, 2050 yılına dek yüzde 15-20 oranında artacağı öngörülüyor.

Gıda endüstrisi içerisinde en yüksek emisyon yaratan (yaklaşık yüzde 70) büyük baş ve küçük baş hayvancılık ise 1,5 derece hedefi için dönüşümün zaruri olduğu alanlardan biri.

Bunun hızlı bir şekilde sağlanabilmesi ve 1,5 derece hedefine ulaşılabilmesi için temiz, yenilenebilir enerji kaynakları ile şarj edilen elektrikli araçlara (EV) geçişin ivedilikle gerçekleştirilmesi gerekiyor.

Böyle bir durumda içten yanmalı araç satışları toplam satışların 2030 yılında yaklaşık yüzde 50’sini, 2050 yılında ise yüzde 100’ünü oluşturacaktır. Ancak burada önemli

Küresel çapta mevcut beslenme alışkanlıklarının

olan EV’lerin enerji kaynaklarının yeni bir emisyon üreticisi

sürdürülmesi halinde 2050 yılında küresel protein

olmamasını sağlayacak elektrik ve hidrojen kaynaklarının

tüketiminde bu tip hayvancılığın yüzde 9 oranında yer

yaratılması.

alacağı öngörülüyor.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

131

HABER

132

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Dolayısıyla otomotiv endüstrisinin şarj üniteleri

Bu faktörü ortadan kaldırmak zorlu olsa da mevcut

teknolojilerini sürdürülebilirlik odaklı geliştirmeleri ve

teknolojiler, ekonomik çözümler sunmaya başladı.

üretim ölçeklerini hızla artırmaları büyük önem taşıyor.

Metan gazının salınımında etkili olan bir diğer sektör ise

Ulaşımda bir diğer önemli etken ise kişisel araçların

madencilik.

kullanımı.

Bu sektörde de metan gazının salınımını engelleyecek

Şehir merkezlerine araçla girişin yasaklanması, özel araç

çözümler mevcut ancak hem tüm madenleri kapsamıyor

vergilerinin artırılması gibi önlemlerle toplu taşıma ve araç

hem de yeterince ekonomik yatırımlar olarak görülmüyor.

paylaşımı gibi alternatiflere olan ilgi artırılabilir. Bu da 2030 yılına dek özel araçların kullanımının yüzde 10 oranında azaltılmasını sağlayacaktır. Öte yandan elektrifikasyon, toplam karbon emisyonlarının yüzde 7’sini oluşturan binalarda da karbonsuzlaşmayı sağlayabilir. Mekan ve su ısıtma ihtiyaçları için kullanılan fosil yakıtlar bu emisyonun başlıca nedeni.

Eğer temiz kaynaklar kullanılarak bu iki ihtiyaç elektrifikasyonla sağlanırsa, 2050 yılında, 2016’ya göre bu emisyon oranı yüzde 20 oranında azaltılabilir. Buna ek

ENERJİ VE YAKIT KULLANIMINDA DÖNÜŞÜM 2030 yılına dek güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin bugünkü seviyenin 7-8 kat üzerine çıkması gerekiyor. Bu, rüzgar türbinleri ve solar panellerin üretiminde yoğun bir artışa ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Öte yandan 1,5 derece hedefine hızla ulaşmak için bugün küresel enerji üretiminin yüzde 40’ını karşılayan kömür kaynaklı elektrik üretiminin 2030 yılına dek yüzde 80 azaltılmasına ihtiyaç var.

olarak merkezi ısıtma yaygınlaştırılır ve ısıtma ve yemek

Kömür ve gaz kaynaklı enerjinin daha uzun süre

pişirme ihtiyaçlarında doğalgaz ile birlikte hidrojen ve

kullanıldığı bir senaryoda dahi 2030 yılına dek yüzde 30-35

biyogaz kullanılırsa, yüzde 40 daha emisyon azaltımı

civarında azalma sağlanması gerekiyor.

gerçekleştirilebilir.

Aynı zamanda doğal gaz kaynaklı elektrik üretiminin de ENDÜSTRİYEL OPERASYONLARDA DÖNÜŞÜM İnşaat, gıda, tekstil, üretim gibi düşük ya da orta ölçekli ısı ihtiyacı olan endüstriyel sektörlerin de hızlı bir şekilde

bu süreçte yüzde 20 ilâ 35 oranında azaltılması gerekecek.

Bugün küresel enerjinin yaklaşık üçte biri doğal gaz kaynaklı.

operasyonlarına elektrifikasyonu entegre etmeleri önem

Tüm bunlarla birlikte yenilenebilir enerjiye hızlı bir geçiş

taşıyor. 2030 yılında bu sektörlerde enerji ihtiyacının temiz

yapmak beraberinde güneş ışığı ya da rüzgarın yeterli

enerji kaynaklarından sağlanması ve 2016 yılında yüzde

olmaması gibi bölgesel bazda zorlukları da getirecek.

28 olan elektrifikasyon oranının 2050’de yüzde 76’ya

Yakın vadede bunu aşmak için mevcut teknolojilerin

yükseltilmesi, 1,5 derece hedefine ulaşmak için gerekli bir

tamamı bir arada kullanılarak ihtiyaç dengelenebilir.

adım.

Ancak 1,5 derece hedefine ulaşmak için bugün gelişim Bununla birlikte endüstride döngüsel ekonomiye geçişe

aşamasında olan hidrojen, karbon yakalama ve depolama

de ihtiyaç var. Böylece verimliliğin artması, sera gazı

ve uzun mesafeye daha verimli iletim teknolojilerinden

salınımlarını azaltacağı gibi maliyetleri de düşürecek ve

yararlanmak gerekecek.

performansı artıracaktır.

Bu süreçte biyoenerji kaynakları havacılık ve deniz Petrol ve gaz şirketlerinin üretim faaliyetleri sonucu açığa

taşımacılığı gibi sektörlerin petrole dayalı yakıt kullanımını

çıkan metan ya da doğal gaz ise bir diğer büyük değişimin

azaltmada çözüm olabilir.

gerekli olduğu alan. Bu şirketler için metan, sera gazı salınımlarında en büyük role sahip faktör.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

133

HABER McKinsey & Company Türkiye Ülke Direktörü Can KENDİ

Yeşil hidrojen ve mavi hidrojen de çelik, kimya, çimento, havacılık, denizcilik, nakliye, bina yönetimi gibi sektörlerde karbondan arınma için önem taşıyor.

KARBON YÖNETİMİNDE DÖNÜŞÜM Tüm bu çabalarla birlikte atmosferdeki karbonun azaltılması ve karbon üretmeye devam eden noktalarda

Bu potansiyeli açığa çıkarmak içinse hidrojen sektöründe

karbonun yakalanması için yenilikçi girişimler yaratılmalı.

altyapı, depolama ve dağıtım gibi alanlarda yeni

Karbon yakalama, kullanma ve depolama endüstrisi bu

teknolojilerin ve güvenlik standartlarının geliştirilmesine

anlamda önemli bir rol üstlenecek.

ihtiyaç var.

134

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Bu endüstri temel olarak karbondioksiti termal santraller

“KÜRESEL SALGIN ŞARTLARI, İKLİM DEĞİŞİMİ İÇİN

ya da tesisler gibi noktalarda, yani kaynağında yakalıyor.

HAREKETE GEÇMENİN ÖNEMİNİ ORTAYA KOYUYOR”

Ardından bunu yer altına depoluyor ya da farklı bir üretim için kullanıma sokuyor.

Koronavirüs döneminin iklim değişimi için harekete geçmeyi kolaylaştıracak deneyime erişilmesine olanak

Yeni gelişen bu endüstrinin yakalayıp dönüştürdüğü

sunduğunu dile getiren McKinsey & Company Türkiye

karbondioksit oranını 2016 seviyesine göre 2050 yılında

Ülke Direktörü Can Kendi: “Covid-19 küresel salgını ile

125 katından fazlasına çıkarması gerekiyor. Böyle güçlü bir

birlikte yaşamın kırılganlığı kadar küresel ölçekte birlikte

gelişim ise ancak inovasyon ve regülasyonlarla sektörün

hareket etmenin gücünü de tecrübe ediyoruz.

desteklenmesi ile mümkün.

Birkaç ay öncesine dek imkansız gibi gözüken uzaktan çalışma ve çevrimiçi eğitim gibi pek çok uygulamanın hızla günlük rutinlerimiz arasına girmesi birlikte neler başarabileceğimizin göstergesi. Öte yandan koronavirüs küresel çapta sosyo-ekonomik yapıda yıkıcı etkilere de neden oluyor. Sonuç olarak bugün çalışma, öğrenme, beslenme gibi yeni yaşamsal alışkanlıklar kazandığımız bir dönemdeyiz.

McKinsey olarak bu dönemi küresel iklim değişimini durdurmak ve çok daha büyük krizleri engellemek için değerlendirmemiz gerektiğine inanıyoruz. Bu kapsamda her bir birey ve kurumun ortak hareketine ihtiyaç duyacağımız bu süreç için mevcut durumu ve 1,5 derece hedefine bizleri ulaştıracak yol haritasını içeren bir çalışma hazırladık.

Karbondan arınma teknolojileri en iyi şekilde uygulansa

Küresel çapta veriler ve analizlerle hazırladığımız bu

dahi büyük ölçekli, doğal arınma yollarına başvurmak şart.

rehber, güçlü ekonomik inisiyatiflerin oluşturulması ile

Bu doğrultuda ağaçlar ve bitkiler karbon emisyonlarının

geniş çaplı karbonsuzlaşma eylemlerini içeriyor. Bu,

dengelenmesi konusunda en güçlü etken.

kurumların alacağı aksiyonlar kadar bireylerin gıda ve

Gelecek 10 yılda 1,5 derece hedefine ulaşmak için yeryüzünü her yıl İzlanda büyüklüğünde yeni ormanlara kavuşturmak için küresel bir harekete ihtiyaç var.

2050 yılına dek ise ormansızlaşmayı engellemek, yangınlarda kaybedilen yerleri yeniden ağaçlandırmak ve böylece ABD’nin üçte birine eşdeğer olan 300 milyon hektarlık bir alanı ormana dönüştürmek gerekiyor.

ulaşım gibi temel alışkanlıklarında kökten değişimler yapmalarını da gerektiriyor.

Elbette tüm bu çabalar, ülkeler bazında politikalar ve teşviklerle de desteklenmeli. Bu doğrultuda McKinsey olarak harekete geçmeyi kolaylaştıracak öneriler ve çözümler geliştirmeyi bir sorumluluk olarak ele alıyoruz.

Biliyoruz ki hep birlikte, yaşamı sürdürülebilir kılma gücüne sahibiz” dedi.

Bu oranların diğer sektörlerde ihtiyaç duyulan karbonsuzlaşmanın sağlanamaması durumunda daha da artması gerekebilir.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

135

HABER

PANDEMİ FABRİKALARDA DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ HIZLANDIRACAK CLPA Türkiye Müdürü Tolga Bizel, yeni dünyada endüstriyel haberleşme ile hızlı ve güvenli veri yönetimi sağlayan dijital işletmelerin hayatta kalacağına dikkat çekti İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde üretim başta olmak üzere hayatın her alanında dijital dönüşümün zorunlu olduğunu çok daha derinden hissettik.

Endüstriyel haberleşme alanında faaliyet gösteren Japonya merkezli bir kuruluş olan CLPA’nın Türkiye Müdürü Tolga Bizel, Covid-19 salgını ile birlikte özellikle fabrikalarda eksikliği anlaşılan dijitalleşmenin önümüzdeki dönemde büyük bir hız kazanacağını vurguladı.

Sanayi 4.0’a uyumlu altyapıya sahip olan ve üretim süreçlerinde dijitalleşmeyi koronavirüs öncesinde gerçekleştiren işletmelerin bu süreçte faaliyetlerini hız kesmeden sürdürdüğüne dikkat çeken Bizel, dijital dönüşüme yatırım yapmayan işletmelerin önümüzdeki dönemde yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalabileceğini söyledi.

Yüksek üretim kabiliyeti olan Türkiye’nin robotlu otomasyon sektöründe büyük bir potansiyeli olduğunu ifade eden Bizel, makinelerin birbiriyle iletişim kurabildiği akıllı fabrikalarda, iletişim verilerinin hızlı ve güvenilir bir şekilde yönetilmesi için endüstriyel haberleşmenin büyük önem taşıdığını belirtti.

çok daha derinden hissettiğimizi söyleyen CLPA (CCLink Partner Association) Türkiye Müdürü Tolga Bizel,

Bizel, bu noktada devreye giren ve Zaman Duyarlı Ağ

önümüzdeki dönemde dijitalleşmeye yatırım yapan ve

teknolojisinden yararlanan dünyanın ilk endüstriyel açık

yeniliklere kolay adapte olan kurumların avantajlı konumda

ağı olarak öne çıkan CC-Link IE TSN’nin sanayicilere

olacağını belirtti.

rekabet gücü sunduğunun altını çizdi.

Dijital dönüşüme mesafeli yaklaşan kurumların yok olma

Koronavirüs salgınıyla birlikte dijitalleşme süreci hız

tehlikesi ile karşı karşıya kalabileceğini vurgulayan Bizel,

kazandı. Üretim başta olmak üzere hayatın her alanında

“Tüm dünyada ve ülkemizde görülen koronavirüs salgınının

dijital dönüşümün zorunlu hale geldiğini bu süreçte

ardından her anlamda yeni bir dünya düzeni bizi bekliyor.

136

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Yaşadığımız bu süreçte dijital dönüşümü benimseyen

Henüz dijital dönüşüme adapte olamamış büyük

kurumların faaliyetlerini hız kesmeden sürdürdüğünü

işletmelerin yanı sıra özellikle KOBİ’lerin bu süreçte

görüyoruz.

daha dikkatli ve doğru adımlar atması gerekiyor. Dijital

Sanayi 4.0’a uyumlu altyapıya sahip olan ve üretim süreçlerinde dijitalleşmeyi pandemi öncesinde

dönüşüme yapılacak yatırımlar sadece üreticiyi değil aynı zamanda ülke ekonomimizi de olumlu yönde etkileyecek.

gerçekleştirmiş olan işletmeler, uzaktan erişimle verimli

Bundan sonraki süreçte de dönüşüme bağlı olarak; Sanayi

bir şekilde fabrikalarını yöneterek ve riski minimize ederek

4.0, yapay zeka, endüstriyel nesnelerin interneti, akıllı

üretmeye devam etti.

fabrika, dijital ikiz ve siber güvenlik kavramlarının çok daha fazla gündeme geleceğini söyleyebiliriz” dedi.

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

137

HABER

YÜKSEK ÜRETİM KABİLİYETİNE SAHİP TÜRKİYE İÇİN

görüyoruz” diyen Tolga Bizel, dolayısıyla yatırımların da

DİJİTALLEŞME ŞART

ağırlıklı bir şekilde robotlar, makinalar ve tüm bu sistemler

“Dünya ekonomisi üzerinde söz sahibi olan güçlerin gelecek vizyonlarına baktığımızda; bilim ve teknolojiye

arasında kesintisiz haberleşme sağlayan açık ağlar üzerine olacağının altını çizdi.

hakim, yeni teknolojiler üretebilen ve bilinçli kullanabilen,

Yüksek üretim kabiliyeti olan Türkiye’nin robotlu

teknolojik gelişmeleri toplumsal ve ekonomik faydaya

otomasyon sektöründe de büyük bir potansiyeli

dönüştürme yeteneği kazanmış ülkeler olduklarını

bulunduğunu ifade eden Bizel, sözlerini şöyle sürdürdü;

138

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

sağlık açısından zararlı ve tehlikeli işler olarak karşımıza çıkıyor. Bu işlerde robotların rol almasıyla birlikte ilgili departmanlarda çalışanlar üretim hattında farklı bir bölüme transfer edilerek yeni bir görev alabiliyor. İşletmeler yetişmiş insan gücünü kaybetmek istemedikleri için birçok fabrikada bu tür uygulamaların yapıldığını görüyoruz. Ayrıca robotların sağladığı kapasite artışı ve hız sayesinde büyüyen işletmelerde farklı fırsatların da ortaya çıkabileceğini söyleyebiliriz.”

AKILLI FABRİKALARDA HIZLI VE GÜVENLİ HABERLEŞME ÇOK ÖNEMLİ Sanayi 4.0 sürecindeki en önemli unsurlardan birinin büyük verinin toplanması, paylaşılması ve işlenmesi olduğunu söyleyen Tolga Bizel, “Akıllı fabrikalarda robotlar dahil üretim hattındaki tüm makine ve sistemlerin birbiriyle çok hızlı bir şekilde haberleşmesi gerekiyor.

Makinelerin birbiriyle iletişim kurabildiği akıllı fabrikalarda, iletişim verilerinin güvenilir bir şekilde yönetilmesi son derece önemli. Dijital fabrikalarda pek çok veri, çok sayıda cihaz tarafından gerçek zamanlı olarak oluşturularak süreçlerin şeffaf bir şekilde görüntülenmesini sağlamak üzere paylaşılıyor.

Bu sürecin başarısında endüstriyel haberleşme sistemlerinin bant genişliği büyük önem taşıyor. CLPA’nın en yeni teknolojisi olarak bu noktada devreye giren CC-Link IE TSN, Zaman Duyarlı Ağ (TSN-Time Sensitive “Bu üretim kabiliyetinin sürdürülebilir olması için rekabet edebilir olmak, rekabet için de üretim kalitesini

Network) teknolojisinden yararlanan dünyanın ilk endüstriyel açık ağı olarak öne çıkıyor.

artırırken maliyetleri düşürmek gerekiyor. İnsanla birlikte

Saniyede 100 megabit ile haberleşebilen endüstriyel

çalışan robotlu sistemler tüm bu gereklilikleri bir arada

haberleşme sistemlerinden 10 kata kadar daha hızlı

sunabilecek ideal çözümlerin başında geliyor.

olan bu yeni nesil teknoloji sayesinde, Sanayi 4.0’ın

Robotları kullandığımız işler genelde insanların bir zaman sonra yapmaktan sıkılabildikleri tekrarlayıcı veya insan eliyle sağlanamayacak hassasiyetlere ihtiyaç olan ya da

gereklerini yerine getirmek çok büyük ölçüde kolaylaşıyor ve sanayicilerin rekabet gücü artıyor” diyerek sözlerini tamamladı.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

139

HABER

YENİ YARI İLETKEN SENSÖR SAYESİNDE ARACINIZ YOLUNU KAYBETMEYECEK Yeni Bosch MEMS sensörü kesintisiz navigasyon sağlıyor

değişiklikleri kaydediyor, bilgileri değerlendiriyor ve

ve araç hareketlerinin gerçekçi bir şekilde tanımlanmasına

navigasyon sistemine iletiyor. Sistem, bilgileri GNSS

yardımcı oluyor. Yarı iletken yonga, araç hareketlerini daha

küresel navigasyon uydu sisteminden gelen pozisyon

hassas ve güvenilir bir şekilde algılıyor. eCall acil durum

verisiyle birleştirerek navigasyon için kullanıyor. Tüneller

çağrı sistemi, alarm sistemleri ve filo yönetimi, sensörlerin

gibi GPS sinyalini kesintiye uğratacak bir durum meydana

diğer uygulama alanları arasında yer alıyor.

geldiğinde yeni Bosch sensörü devreye giriyor.

Tanımadığımız, yeni ve kalabalık bir şehre gelince,

Bosch Otomotiv Elektroniği Bölümü Yönetim Kurulu

navigasyon cihazının tam da en çok ihtiyaç duyulan

Üyesi Jens Fabrowsky, “Navigasyon sisteminin aklı

anda çökmesi, hemen herkesin başına en az bir kere

karıştığında, Bosch yarı iletken sensörleri aracın yolunu

gelmiştir. Yeni SMI 230 Bosch MEMS sensörü sayesinde

kaybetmemesini sağlıyor” diyor. Araç hareketleri hakkında

artık böyle bir durum yaşanmayacak.Yüksek hassasiyetli

sürekli ve güvenilir veri akışı, navigasyon cihazlarındaki

bu sensör, sürekli olarak aracın yönü ve hızındaki

‘takılarak ilerleme’ sorununun artık geçmişte kalacağı anlamına geliyor.

140

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

GPS pozisyon ve sensör verisinin birleşimi sayesinde,

Bunu başarmak için, navigasyon sistemi, Bosch

navigasyon cihazlarının ekranlarında yer alan ok

sensörünün algıladığı şekilde aracın yönü ve hızındaki

göstergesi, ani sıçramalar yapmıyor ve yönünü ani bir

değişiklikleri sürekli analiz ediyor ve aracın konumunu

şekilde değiştirmiyor.

navigasyon haritasına yansıtıyor. Veri toplama o kadar hassas yapılıyor ki, sinyal bir süre kesilse bile aracın

Fabrowsky, “Yarı iletkenler modern çağın mobilitesi

pozisyonu güvenilir kalıyor.

için büyük önem taşıyor. Onlar olmadan, günümüzün arabalarını hayal etmek imkansız.” diyor. Bosch, yakın zamanda SMI230 sensörlerinin üretimine geçti ve şimdiden ilk müşteriler sensörü standart ekipman olarak almaya başladı.

DÜZENSİZ HAREKETLERE SON

TEK SENSÖR, FARKLI KULLANIM ALANLARI Bosch yarı iletken devreleri, öncelikli olarak emniyet ve sürücü destek sistemleri için kullanılıyor. Diğer kullanım alanları arasında multimedya ve bağlanabilirlik uygulamaları ile geleneksel ve elektrikli güç aktarma organları da bulunuyor.

Navigasyon ekranlarında, okun hareketini sabit ve devamlı tutmanın sırrı, yonga formundaki bir sensör teknolojisinde yatıyor. Uzmanlar, bu sensörlere ‘mikro-elektromekanik sistem sensörü’ yani MEMS ismini veriyor.

Bu yüksek hassasiyetli araç hareket verisini üretmek için, Bosch, iki adet ufak ve son derece hassas sensörü (biri aracın hızlanması için diğeri ise onun sapma oranı için) tek bir ünite içinde birleştirdi.

Bu birleşim, SMI230’un gücünün sırrı. İkili sensör, yüksek hassasiyet sağlıyor ve aracın hareketindeki değişiklikleri çok hızlı tespit edebiliyor.

Fabrowsky, “Bosch, otomotiv uygulamaları için yarı iletken devreler geliştirme ve üretme konusunda küresel alanda rakipsiz, kapsamlı bir uzmanlığa sahip. Bu hem yeni araç fonksiyonları geliştirmemize hem de yongayı sürekli geliştirmemize yardımcı oluyor” diyor.

SMI230 sensöründen gelen veri sayesinde, harita aracın hareketlerini akıcı bir şekilde gösteriyor. Aynı durum, uydu sinyalinin azalmasından kaynaklanan yön kaybı olayları için de geçerli.

Bosch Otomotiv Elektroniği Ürün Yöneticisi Michael Rupp, “Bosch’un yeni sensörü, GNSS navigasyonunun kör noktalarını çözüyor. Zayıf bir uydu sinyaliyle bile aracın konumunun kesin olarak belirlenmesine ve rota boyunca doğru yol tariflerinin doğru zamanda sağlanmasına yardımcı oluyor” diyor.

SMI230 MEMS sensörünün imkanları, navigasyonu ilerletmekle kalmayacak; hassas hareket algılama gerektiren filo yönetimi ve gişe geçiş uygulamaları için de ideal bir çözüm olacak. Titreşim ve çarpmaları algılayabilen sensörler, araç alarm sistemleri için de uygun olacak.

Eksi hızlanma değeri (çarpışma) ya da yüksek dönme hareketleri (aracın ters dönmesi) ile algılanan bir kaza olursa sensör verisi otomatik eCall acil durum çağrı sistemini harekete geçirebilecek.

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

141

HABER

ATLAS COPCO’DAN TÜRK SANAYİSİNE ÜCRETSİZ ANALİZ HİZMETİ Atlas Copco, geliştirdiği Kompresör Odası Simülasyonu

ve tasarruf odaklı iyileştirme alanlarını gösteren bir rapor

Airchitect teknolojisi ile enerji verimliği için sanayinin

sunuyor. Firmalara ücretsiz sunulan bu hizmet ile Atlas

fotoğrafını çekiyor. Türkiye’de elektrik tüketiminin ortalama

Copco, firmalara hazırladığı raporlar ile enerji tasarrufu

yüzde 37’si sanayi kuruluşları tarafından kullanılıyor. Bu

konusunda farkındalıkların artmasını ve süreçlerin

nedenle sanayide alınacak enerji tasarrufu önlemleri hem

iyileştirilmesini amaçlıyor.

işletmeler hem de ülke ekonomisi için büyük önem arz ediyor.

Proje sadece Atlas Copco ürünleri kullanan sanayi firmalarını değil, tüm üreticileri kapsıyor. Atlas Copco

Bu doğrudan yola çıkan, dünya endüstrisine yönelik

Kompresör, Airchitect teknolojisi ile işletmelere yıllık yüzde

sunduğu çözümlerle sürdürülebilir sanayi verimliliğini

35’e varan enerji kazanımı sağlamayı hedefliyor.

destekleyen Atlas Copco Kompresör, geliştirdiği “Kompresör Odası Simülasyonu Airchitect” teknolojisi ile sanayinin enerji tasarrufuna destek olacak bir proje hayata geçiriyor.

Dijitalleşen dünyada birçok sektör ve iş alanı, teknolojik gelişmelerle birlikte enerji kaynaklarını daha verimli kullanarak, işletme maliyetlerini ve karbon ayak izi oranlarını en aza indirmeyi hedefliyor. Türkiye’de elektrik

Geliştirdiği özel cihazlarla Kompresör odalarının

tüketiminin ortalama yüzde 37’si sanayi kuruluşları

çalışmalarını analiz eden marka, kompresörlerin enerji

tarafından kullanılıyor.

tüketim profillerini çıkararak mevcut durumu ortaya koyan

142

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

HABER

Firmaların direkt Atlas Copco Türkiye’ye başvuruları sonucunda yapılan bu ölçümler, konusunda uzman satış mühendisleri tarafından firmaları bizzat ziyaret ederek gerçekleştiriliyor.

Atlas Copco, Airchitect teknolojisini sadece Atlas Copco Kompresörlerini kullanan firmalara değil, aynı zamanda farklı marka kompresör kullanan firmalara da ücretsiz olarak sağlıyor. Atlas Copco yaptığı çalışmalar ile firmalara yıllık yüzde 35’e varan enerji kazanımı ve 50.000 Euro’ya varan karlılık miktarları sağlıyor.

Kompresör odasında yapılacak çalışmalar ile verimliliği en üst düzeye çıkartmak mümkün oluyor. Bu hedefle yapılan çalışmalar; • İhtiyaçların doğru tespiti, • Teknoloji seçimlerinin değerlendirilmesi, • Değişken devir ihtiyacı olup olmadığının analiz edilmesi, • Enerji tasarruflu ürünlerin kullanımının ölçümlemesi, • Kompresör odası optimizasyonu, Sanayi sektörünün ihtiyacı olan basınçlı havayı enerji verimliliği sağlayarak elde etmek de öncelikler arasında yer alıyor. Kompresör odalarında yapılacak olan iyileştirmelerin hem ülke ekonomisine hem de işletmelere katacağı değeri önemseyen Atlas Copco, geliştirdiği teknolojiler ile endüstrinin gelişmesine katkı sağlıyor.

• Enerji geri kazanım ünitelerinin analizi, • Hava kaçaklarının tespiti ve onarımı.

Atlas Copco’nun uzman kadrosu tarafından sunulan bu hizmet ile verimli çözümler hedefleniyor. Bunlara ek olarak Atlas Copco’nun, Airchitect adını vermiş olduğu özel bir yazılım ile kompresör odasının fotoğrafı çekiliyor ve

Atlas Copco, Kompresör Odası Simülasyonu Airchitech

mevcut enerji tüketimleri, kompresörlerin ne kadar enerji

ile işletmelere; mevcut durum analizi ve iyileştirme

tükettiği, yük/boş oranları, debi profilleri gösterilerek

alanlarının tespiti konusunda yol gösteriyor.

mevcut durum analizi işletmeye raporlanıyor.

YILLIK YÜZDE 35’E VARAN ENERJİ KAZANIMI VE 50.000

Kompresör odası bu simülasyon programı aracılığı ile

EURO’YA VARAN KARLILIK İMKANI

mevcut kompresörleri daha verimli kompresörler ile

1-2 hafta arasında kompresör üzerinde bağlı kalarak

tankı kapasitesini büyütme, sürücülü kompresör veya

enerji tüketimlerini kayıt altına alan özel cihazlarla ölçüm

turbo kompresör ekleme gibi bir çok varyasyon üzerinden

yapan sistem, kompresörlerin enerji tüketim profillerini

değerlendirerek yeni durum raporları yaratılıyor.

değiştirme, sisteme merkezi kontrolcü ekleme, hava

simülasyon programı üzerine yükleyerek durum analizi çıkarıyor.

İNDEKSE DÖN Temmuz 20 • www.sektorumdergisi.com

143

SARI SAYFALAR ERTEK ELEKTRİK Mikro programını bilen tek düzen hesap planına hakim KDV, muhtasar, geçici beyanları verebilecek, e- fatura, e-arşiv ve e-defter gönderebilecek, genel muhasebe de çalıştırmak üzere özverili ve aktif bayan eleman aramaktayız Erhan İLHAN / 0262 646 06 95

DEMA OTOMASYON Elektrik güvenlik alanlarında çalıştırılmak üzere Endüstri meslek lisesi mezunu veya kalfa düzeyinde eleman alınacak Niyazi GÖRECEK / 0258 242 88 77

ABERUSSA ENERJİ İki yıllık elektrik bölümü mezunu tekniker alınacaktır Ömer Faruk KUZUCA / 0224 452 46 17

MNT MÜHENDİSLİK

EMİ YAPI Mesleki yeterlilik belgesine sahip, Elektrik konusunda en az 3 yıl deneyimli, B sınıfı ehliyete sahip ve aktif araç kullanabilen, Seyahat engeli olmayan. Mağaza, konut, ofis, fabrika hastane, otel gibi büyük ve küçük ölçekli projelerin elektrik tesisatlarını yapabilecek, Tercihen Alçak gerilim, Orta gerilim ve Zayıf akım işlerinde anlayan, Hasan BUDAK / 0224 10 00

MR AYDINLATMA Aydınlatma sektöründe faaliyet gösteren firmamızda görevlendirmek üzere satış temsilcisi arıyoruz.1-2 yıl aktif saha satış tecrübesi olan, Seyahat engeli olmayan, erkek adaylar için askerliğini yapmış, İstanbul Avrupa Yakası’nda ikamet eden, bay-bayan takım arkadaşları aranmaktadır.

Ahmet ALTUN / 0212 245 25 05

İNCİ AVİZE İnşaat elektriğinden anlayan usta veya kalfalar aranmaktadır.

SSK+Yemek+Maaş verilmektedir Gökhan UYSAL / 0332 33 39

ARMONİTEL ELEKTRİK Beylikdüzü Mermerciler Sanayi Sitesinde bulunan firmamıza Ulaşım sorunu olmayan Pres bölümünde çalışacak kalıp bilgisi olan, teknik resim okuyabilen, ölçüm aletlerini kullanabilen sorumluluk sahibi personel alınacaktır.

Mehmet UZMAN / 0212 472 71 05

Elektrik taahhüt şirketimize, Konut, Fabrika, Otel, Hastane, Avm elektrik tesisatında deneyimli , Usta kalfa ve yardımcı pozisyonlarına uygun, Ustalık ve kalfalık belgesi olan elemanlar aranmaktadır.

Not: Yatılı çalışma olanağı vardır.

Aslı EROĞLU / 0212 852 73 27

SERİSTA MÜHENDİSLİK Yetiştirilmek üzere çıraklık okuluna kaydı yaptırılabilecek 18 yaşını geçmemiş bay arkadaşlar alınacaktır...

Muhammed YAZGA / 0332 359 14 14

Bu sayfalarda ücretsiz iş ilanlarınızın yayınlanması için; info@sektorelyayincilik.com adresine mail yollayabilirsiniz..

144

Temmuz ’20 • www.sektorumdergisi.com

SARI SAYFALAR META OTOMASYON

ARS OTOMASYON

Endüstriyel Otomasyon konusunda en az 2 yıl deneyimli saha montaj tecrübesi olan plan proje okuyup yorumlayabilen seyahat engeli olmayan

15 yıldır elektrik/elektronik sektöründe hizmet veren firmamıza kamera/alarm/ diafon/merkezi uydu gibi konularda bilgili ve deneyimli çalışma arkadaşları arıyoruz.

Şahan KLIÇ / 0232 457 76 76

Orçun GÜVEN ŞAHİN / 0322 235 08 35

EMEK ELEKTİRK Firmamız elektrik tesisatı, aydınlatma işleri ,arıza işleri ve hertürlü elektrik işleri konusunda servis hizmeti veren bir firmadır. Devamlı servise çıkacak 23-35 yaşları arası deneyimli usta alınacaktır. şoförlüğü ve B A2 ehliyeti olan, çalışma arkadaşları tercih edilecektir. ilk 1 ay deneme süresine tabii olacaktır. maaşı personelin çalışmasına göre belirlenecektir. İbrahim YAYLACIK / 0342 322 38 23

AYDEM ELEKTRİK Şirketimiz bünyesinde görev yapacak elektrik teknikeri, aranmaktadır. Alanında en az 3 yıl tecrübeliElektrik tesisatı ve proje çizim konusunda deneyimli İyi derecede Autocad programı kullanabilen MS Ofis programlarına hakim Projelere keşif ve teklif hazırlayabilecek personel ihtiyacı bulunmaktadır.

Aliye HANIM / 0212 858 20 27

ÖZEN ELEKTRİK Arifiyede bulunan elektrikçi dukkanimiza uydu montaji elektrik ariza insaat vs vs işlerinden anlayan usta alınacaktır Yunus ÖZEN / 0264 229 12 81

DELTA SAN. TİC. A.Ş Elektrik malzeme satışı ve pazarlaması konusunda tecrübeli Sektöre hakim Ticari Bilgi ve birikime sahip Selehattin engeli olmayan Teknik malzeme tanıtımı yapabilecek yeterlilikte Satış temsilcileri aranmaktadır Umut PORTAKAL / 0232 464 07 01

HARMES ELEKTRİK Ffirmamızda bulunan satış ekibimize destek olabilecek ve satış konusunda yetiştirmek için eleman aramaktayız. ehliyetli olması tercihimizdir.

Sedat GÜLBENLİ / 0236 302 01 40

BAŞARANL ÖZEN ELEKTRİK Arifiyede bulunan elektrikçi dukkanimiza uydu montaji elektrik ariza insaat vs vs işlerinden anlayan usta alınacaktır Yunus ÖZEN / 0264 229 12 81

UZMAN ELEKTRİK Sefaköy civarında oturan tercübeli veya yetiştirilmek üzere tercihen mikro muhasebe programı bilen eleman aranmaktadır.

Mehmet UZMAN / 0212 472 71 05

Bu sayfalarda ücretsiz iş ilanlarınızın yayınlanması için; info@sektorelyayincilik.com adresine mail yollayabilirsiniz..

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

145

İHALE SAYFALARI İHALE ŞEHRİ

İŞİN ŞEHRİ

KURUM ADI

İŞİN MAHİYETİ

TARİH

7. Bölge Müdürlüğü Satın Alma Ve Stok Kontrol Servis Müdürlüğü

Gökçedağ İstasyonuna Peron Ve Aydınlatma Yapılması İşi

8.07.2020 10:30

Diyadin Belediyesi Fen Ve İmar Müdürlüğü

15 Temmuz Şehitleri Caddesinde Refüj,Aydınlatma Ve Peyzaj Yapım İşi

10.07.2020 10:30

A.karahisar

A.karahisar

Ağrı

Ağrı

Ankara

Ankara

Mesleki Ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü Milli Eğitim Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları

Ab Mali Yardımı Ve Kfw İle İşbirliği Kapsamında Güzellik Ve Saç Bakım Hizmetleri Alanı Atölye Ekipmanları

24.07.2020 14:30

Ankara

Ankara

Ankara Ted.blg.bşk Milli Savunma Bakanlığı Msb Bağlıları

Serbest Piyasadan Elektrik Enerjisi Alımı (Ankara Asal Bölge Başkanlığı)

17.07.2020 10:00

Ankara

Ankara

Yükseköğretim Kurulu Hizmetleri

Yükseköğretim Kurulu Kat Aydınlatma Armatürlerin Yenilenmesi Ve BakımOnarım İnşaat İşi

13.07.2020 14:30

Ankara

Ankara

Ankara Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü

Ayaş Gençlik Ve Spor İlçe Müdürlüğü Sentetik Yüzeyli Çim Saha Ve Aydınlatma Yapım İşi

10.07.2020 10:30

Ankara

Ankara

Ankara Ted.blg.bşk Milli Savunma Bakanlığı Msb Bağlıları

Serbest Piyasadan Elektrik Enerjisi Alımı (Ankara Asal Bölge Başkanlığı)

17.07.2020 10:00

Antalya

Antalya

Alanya Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü

Alanya Belediyesi Sınırları İçerisindeki Parklarda Kullanılmak Üzere Elektrik Malzemesi Alımı

17.07.2020 10:00

Antalya

Antalya

Alanya Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü

Alanya Belediyesi Sınırları İçerisindeki Parklarda Kullanılmak Üzere Elektrik Malzemesi Alımı

17.07.2020 10:00

Bilecik

Bilecik

Bilecik Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Elektrik Enerjisi

8.07.2020 14:30

Bursa

Bursa

Nilüfer Belediyesi Destek Hizmetler Müdürlüğü

2020 Yılı Hizmet Binaları Yangın Algılama Ve İhbar, Acil Durum Aydınlatma Sistemlerinin Periyodik Bakımı Ve Onarımı Hizmeti

10.07.2020 10:0

Bursa

Bursa

146 Kalem Genel Hırdavat, Bilgisayar Ve Elektrik Malzemeleri Alımı

Devlet Hastanesi -Mudanya Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları

8.07.2020 10:00

Düzce

Düzce

DÜBAP tarafından destekli 20200601108 4 nolu projeden 4 adet Donanım ürünleri, 1 adet Ağ güvenlik ürünleri

Denizli

Denizli

"Pamukkale ( Akköy) Bilgi İşlem Müdürlüğü

Diyarbakır

Diyarbakır

Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü-Dıyarbakır Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Vakıflar Genel Müdürlüğü

Diyarbakır İli Sur İlçesi Peynirciler Çarşısı 2020 Yılı Proje Hizmet Alım İşi

10.07.2020 10:00

Gaziantep

Gaziantep

Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları

Müdürlüğümüz Donatım Birimi İhtiyacı İçin 6 Kısım Hırdavat (Elektrik-Sıhhi Tesisat-Boya-Çatı-Metal-Klima) Bakım Onarım Malzemeleri Alımı

10.07.2020 10:00

Hatay

Hatay

Hatay Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Ve Spor İl Müdürlüğü

Hatay / Samandağ İlçe Stadyumu Saha Aydınlatma İşi

07.07.2020 10:0

İstanbul

İstanbul

Beylikdüzü Belediye Başkanlığı

Belediyemize Ait Hizmet Binalarının Ve Mevcut Parkların 2020 Yılı Bakım Onarımı İçin Elektrik Malzeme Alımı İşi

20.07.2020 10:00

İstanbul

İstanbul

İdari Ve Mali İşler Daire Başkanlığı Yükseköğretim Kurumları İstanbul Üniversitesi

İstanbul Üniversitesi 2021-2022-2023 Yılları Arası 3 Yıllık Serbest Piyasadan Elektrik Enerjisi Alımı

28.07.2020 11:00

İstanbul

İstanbul

Yapı İşleri Ve Teknik Daire Başkanlığı Yükseköğretim Kurumları İstanbul Medeniyet Üniversitesi

Yapı İşleri Ve Teknik Daire Başkanlığı Yükseköğretim Kurumları İstanbul Medeniyet Üniversitesi

10.07.2020 10:00

146

Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

Özel Kalem (Rektörlük) Yükseköğretim Kurumları Düzce Üniversitesi

Güvenlik Duvarı Lisans Yenileme Ve Ağ Erişimi Kontrol Sistemi

21.07.2020 11:00

20.07.2020 10:00

İHALE SAYFALARI İHALE ŞEHRİ

İŞİN ŞEHRİ

KURUM ADI

İŞİN MAHİYETİ

TARİH

Bornova Belediyesi Park Ve Bahçeler Müdürlüğü

Yapı İşleri Ve Teknik Daire Başkanlığı Yükseköğretim Kurumları İstanbul Medeniyet Üniversitesi

10.07.2020 10:00

Elbistan Belediyesi İhale Servisi

Park Ve Bahçeler Müdürlüğü Parklarında Kullanmak İçin 2020 Yılı Aydınlatma Malzemesi Alımı

09.07.2020 10:0

İzmir

İzmir

K. Maraş

K. Maraş

Kastamonu

Kastamonu

Bölge Müdürlüğü-15.Bölge Kastamonu Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Karayolları Genel Müdürlüğü

Elektrik Tesisat Malzemeleri Alımı

7.07.2020 10:00

Kayseri

Kayseri

İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları

Karayollari 15 Bölge Müdürlüğü Ilgaz 15 Temmuz İstiklal Tünelinin Bakimı

9.07.2020 10:00

Kocaeli

Kocaeli

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İsu Genel Müdürlüğü

18 Kısım 521 Kalem Profil, İnşaat, Boya, Hırdavat, Tesisat, Kompanzasyon, Elektrik Malzemesi, Elektrikli Alet Alımı

20.07.2020 10:00

Kocaeli

Kocaeli

Körfez Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Elektrik Malzemeleri

13.07.2020 10:0

Kocaeli

Kocaeli

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İsu Genel Müdürlüğü

Araç Ve İş Makinesi Elektrik Yedek Parça Alımı

9.07.2020 10:30

Manisa

Manisa

Manisa Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı

Elektrik Malzemeleri

13.07.2020 10:00

Manisa

Manisa

Manisa Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı

Muhtelif Yerlerde Kullanılmak Üzere Elektrik Ve Aydınlatma Malzeme Alımı

22.07.2020 10:00

Manisa

Manisa

Manisa Gençlik Ve Spor İl Mdr. Gençlik Ve Spor Bakanlığı Gençlik Ve Spor İl Mdr."

Muhtelif Yerlerde Kullanılmak Üzere Elektrik Ve Aydınlatma Malzeme Alımı İ

22.07.2020 10:00

Manisa

Manisa

Manisa Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı

Manisa İli Turgutlu İlçesi Çıkrıkçı Mahallesi Sentetik Futbol Sahası, 480 Seyirci Kapasiteli Tribün, Soyunma Odası Ve Saha Aydınlatma Yapım

17.07.2020 11:00

Manisa

Manisa

Manisa Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı

Muhtelif Yerlerde Kullanılmak Üzere Elektrik Ve Aydınlatma Malzeme Alımı İ

22.07.2020 10:0

Tekirdağ

Tekirdağ

Tekirdağ Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı

Muhtelif Yerlerde Kullanılmak Üzere Elektrik Ve Aydınlatma Malzeme Alımı İ

22.07.2020 10:00

Tekirdağ

Tekirdağ

Çorlu Hava Meydan Komutanlığı Milli Savunma Bakanlığı Msb Bağlıları

Tekirdağ Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2020 Yılı 30.525.000 Kilowatt-Saat Elektrik Enerjisi Mal Alımı İşi

24.07.2020 10:00

Tekirdağ

Tekirdağ

Tekirdağ Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı

008 Gmnolu Koğuş Ve Karargah Binası Elektrik Hatları Onarımı

7.07.2020 10:00

Tokat

Tokat

Tokat Belediye Başkanlığı

Tekirdağ Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2020 Yılı 30.525.000 Kilowatt-Saat Elektrik Enerjisi Mal Alımı İşi

24.07.2020 10:00

Tokat

Tokat

Tokat Belediye Başkanlığı

Elektrik Malzemesi Mal Alım İşi

17.07.2020 10:30

Van

Van

Erçiş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü

Elektrik Malzemesi Mal Alım İşi

17.07.2020 10:30

Yozgat

Yozgat

Sorgun Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Ledli Ve Logolu Dekoratif Alüminyum Aydınlatma Direği Alımı

7.07.2020 10:00

Trabzon

Trabzon

Numune Hastanesi-Trabzon Kanuni Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları

Yol Ve Kaldırım Aydınlatma Direği Montajlı Mal Alımı

16.07.2020 11:00

İNDEKSE DÖN Temmuz’20 • www.sektorumdergisi.com

147

TANITIM FİLMİ GOLD FİRMA SAYFASI METEHAN KAPLAN RÖPORTAJ ÜRÜN KATALOĞU

TANITIM FİLMİ GOLD FİRMA SAYFASI ÖZCAN KARS RÖPORTAJ

ERSİN TURGUT RÖPORTAJ