Yo cuido mi cuerpo Ă‘uqa ukhuyta waqaychani 1
Ñawpaq Tantana Siq’ita qhaway
Imatataq chaypi qhawanki Pikunataq kashanku Imatataq ruwashanku
2
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
Imatataq ruwayta atiyman ukhuyta qhawanaypaq kusisqa kanaypaq
Kaypi uj ruwayta siq’iy
mayqinchus kusichikusqanta
3
1Ñiqi Tantana Ukhuyta riqsini 1
Imaynataq ukhuyki
Imatachus ukhuykimanta astawan munanki chayta siq’iy (simiykita chukchaykita ñawi millmaykita chankakunaykita mama ruk’anaykita waqkunatawan) Yachaqaywasi masikunaykiman willay chanmantataq paykunata
2
Ukhuyninchiqta riqsiyqa waqaychayta yanapan Imapaqtaq kasqankuta yachankichu Tullukuna
4
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
Sinchi aycha
Sunqu
Ñuqtu
3
Sumaqta qhaway Imakunataq ukhuykiman allinta ruwanku
4
Imamantaq masikunaykiwan pujllayta munanki
Uj muyupi wisq’ay imakunataq sumaqta ruwasunku chaymantataq uj 7 wan suñay imakunataq mana sumaqtachu ruwasunku
Kaypi astawan munasqa pujllanayniykita siq’iy
5
2Ñiqi Tantana Ukhuyta wasiypi yachaywasipis waqaychani 1
Qhaway kay wawakunata imakunatataq ukhunkuta waqaychanankupaq ruwanku. Uj llimp’iyuq qillqanawan suñay imakunatataq wasiykipipis yachaywasipipis ruwankipuni waqaykunaykipaq uj X wantaq suñay imakunataq mana allintachu ruwasusqankuta
6
Mikhunapaqqa ñawpaqta sumaqta makiyta mayllakuni
Kallipi chimpaman rinaypaqqa mayniqtachus purinay tiyan chayniqta purini
Llank’anayta ruwani munasqa mayt’ukunayta ñawirini
Sapa p’unchay yachaywasiman thiqtisqa papata apani
Yachaywasipi kashaqtiy raphikunata q’upanapi wijch’uni
Masikunaywan kanchapi pujllani mamay qhawawanankama
Waqanitaq qaparinitaq munasqayta quwawanankupaq
Sapatuyta watakuni mana urmanaypaq
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
2
Uj raphipi waqjina layata ukhuykita allillakaykita qhawanapaq siq’iy waqjinata waq siq’ikunapi qhawarisqankuta
4 5
Mimikaykichiqta yachanaman qhawachiychiq imamantataq kasqanta imasmarinankupaq Qharichus warmichus yachachiqniykichiqman yanapayninta mañaychiq
3
Tiyanamanta masiykiwan sapa ujpa siq’iykichiqta kikinchaychiq Ima ruwaykunatataq ukhuta qhawanapaq siq’inkichiq
Astawan munasqaykichiq ruwayta aqllaychiq Imaynatataq ukhuykichiqta qhawanaykichiq aqllasqaykichiqmanta uj mimikata wakichiychiq
7
3 Ñiqi Tantana Yawar masiytaq ukhuypa qhawaynintaq 1
8
Siq’iy Yuraq jatun raphipi
uj kusisqa uyata siq’iy
ruwaykuna thañita wiñayta
yanapaqkunapaq
uj phutisqa uyatataq
mana allinta wiñayta saqisuqkunapaq
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
2
Kunanqa kay waq siq’ikunata qhaway Uj
3
suñay
ukhuykita allillakayki ruwaykunata qhawaq yanapasqanta
Ñawpa tawa k’uchupitaq qillqay ima ruwaykunataq sapa ukhuq phatmanta qhawaq yanapan Munaqtiykiqa yachachiqniykiman yanapayta mañay Astawan sumaqta qhawakunanpaq Ukhuqpa phatmakunan
Imakunataq kunan ruwakunqa
Makikuna chakikuna chujcha ima Sinchi aycha sunqu qhusu ima Simi wisa ima Ñuqtu 9
4 Ñiqi Tantana Allillakayniyta wasiypitaq yachaywasipitaq waqaychani 1
Tukuy uj yawar masiyuq kanchiq Kay siq’ikunata qhaway Imaynataq kay yawar masikuna kanku
2
Imaynataq yawar masiyki
Kaypi siq’iy Sapa uj yawar masiykiq sutinta qillqay
10
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
3
Tiyanamanta masiykiwan parlariy
Imaynataq masiykiq yawar masin Qanpaq yawar masiyki ashkha jinallataqchu kanku Imapitaq kikin kanku Imapitaq waqjina kanku
Kaypi masiykiwan rimasqaykimanta qillqay Yawar masiyqa ajina
Masiypaq yawar masinqa ajina
4
Kinsa ruwaykunata masiykimanta yachaqasqaykita qillqay kikinta yawar masiykipi ruwakunanta munasqaykita
5
Pitaq kay yachasqata wasiykipi ruwayta yanapasunkiman
Warmi qhari yachachiqniyki yanapayninwan uj willachiyta qillqay yawar masiykiman ma単aspa chay yachasqata wasiykipi ruwakunanpa:
6
Yachanamanta masikunaykiwan chay willachiykunata riqsichinakuychiq chaymantataq aqllaychiq mayqinkunatataq riqsichinkichiqman uj qhawachichiypi yawar masikunaykichiqta kallpachanaykichiqpaq. 11
Wisq’ay Tantana Yachaqakusqanta chaninchaspa 1 2
Imakunatataq kay yanapaq mayt’upi yachaqarqanki Kunanqa qan ruway
Wasiykipi imachus ukhuykita unquykunamanta jark’asqanta tinkuy waqtataq ukhuykita waqllisqanta Kaypi siq’iy Ukhuykita unquymanta jark’asqanta
Ukhuykita waqllisqanta
Yachachiqniykiman willariy imatataq ruwayta atinkiman kayta waqjinayanapaq
Yachaywaysikipi imachus ukhuykita imamantapis jark’asqanta tinkuy waqtataq ukhuykita waqllisqanta Kaypi siq’iy Ukhuykita unquymanta jark’asqanta
12
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
Ukhuykita waqllisqanta
Yachachiqniykiman willariy imatataq ruwayta atinkiman kayta waqjinayanapaq
1
Sesión Preliminar Mira la ilustración
¿Qué ves en ella? ¿Quiénes están? ¿Qué están haciendo?
2
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
¿Qué puedo hacer para cuidar mi cuerpo y ser feliz?
Dibuja aquí una actividad que te haga muy feliz
3
Sesión 1 Conozco mi cuerpo 1
¿Cómo es tu cuerpo?
Dibuja lo que más te gusta de tu cuerpo (tu boca, tu pelo, tus pestañas, tus piernas, tu dedo gordo, etc.) Cuéntale a tu curso y escucha también a tus compañeros.
Cuido mi cuerpo en mi casa y en la escuela
2
Conocer el cuerpo permite cuidarlo ¿sabes para que te sirven? Los huesos:
4
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
Los músculos:
El corazón:
El cerebro:
3
Mira con atención ¿Qué cosas le hacen bien a tu cuerpo?
4
¿A qué te gusta jugar con tus amigos?
Encierra en un círculo las cosas que te hacen bien y marca con una X las cosas que te hacen daño:
Dibuja aquí tu juego favorito:
5
Sesión 2 Cuido mi cuerpo en mi casa y en la escuela 1
Observa las cosas que hacen estos niños para cuidarse. Marca con un lápiz de color las acciones que siempre realizas en tu casa o en la escuela para cuidarte, raya con una x las acciones que te hacen daño:
6
Antes de comer me lavo muy bien las manos.
Cuando cruzo la calle lo hago por donde corresponde.
Hago mis tareas y leo mis libros favoritos.
Llevo papas fritas de colación a la escuela casi todos los días.
Cuando estoy en la escuela boto los papeles en el basurero.
Juego en la plaza con mis amigos, mientras mi mamá me cuida.
Grito y lloro para que me den lo que quiero.
Amarro mis zapatos para no caerme.
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
2
En una hoja dibuja otra manera de cuidar tu cuerpo y tu salud distinta a las que aparecen en los dibujos.
3
Con tu compañero de banco compara los dibujos de cada uno, ¿qué acciones para cuidar el cuerpo dibujaron? 4 5
Muestren su mímica al curso para que ellos adivinen de qué se trata. Pídanle ayuda a su profesor o profesora.
Escojan la acción que más les guste. Preparen una mímica sobre la manera de cuidarse que escogieron.
7
Sesión 3 Mi familia y el cuidado de mi cuerpo 1
Dibuja En el espacio en blanco, una carita alegre para las actividades que en las actividades que protegen y ayudan a crecer sano y una carita triste pienses que te hacen daño.
8
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
2
Ahora mira estas otras imágenes Marca con un X las acciones que te ayudan a cuidar tu cuerpo y cuidar tu salud.
3
Escribe en la tabla siguiente la acción de la imagen que te ayuda a cuidar cada parte del cuerpo. Pídele ayuda a tu profesora si la necesitas. Para cuidarse mejor
Partes del cuerpo
Acción que corresponde
Manos, pies y cabello
Músculos, corazón y pulmón
Boca y estómago
Cerebro 9
Sesión 4 Cuido mi salud en mi casa y en la escuela 1
Todos tenemos una familia Mira estas imágenes, ¿cómo son estas familias?
2
¿Cómo es tu familia?
Dibújala aquí. Pon los nombres de las personas que forman parte de ella:
10
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
3
Conversa con tu compañero de banco
¿Cómo es la familia de tu compañero de banco? ¿Está formada por la misma cantidad de personas? ¿Qué tienen de parecido? ¿Qué tienen de diferente?
Escribe aquí lo que conversaste con tu compañero: Mi familia es:
La familia de mi compañero es:
4
Anota tres hábitos que aprendiste con tu compañero y que te gustaría que se practicaran en tu casa.
5
¿Quién en tu casa puede ayudarte a practicar estos hábitos?
Con la ayuda de tu profesor o profesora, escribe un mensaje para pedirle a tu familia que adopte el hábito que te gustaría practicar:
6
Comparte tus mensajes con tus compañeros de curso y seleccionen los que usarían en una exposición para motivar a sus familias. 11
Sesión de cierre Evaluando lo aprendido 1 2
¿Qué cosas aprendiste en este módulo? Ahora te toca a ti:
Identifica una situación en tu casa que protege tu cuerpo y otra que daña tu cuerpo. Dibújalas aquí: Situación que protege tu cuerpo
Situación que daña tu cuerpo
Coméntale a tu profesora qué se te ocurre para que esta situación cambie.
Identifica una situación en tu escuela que protege tu cuerpo y otra que daña tu cuerpo. Dibújalas aquí: Situación que protege tu cuerpo
12
PRIMERO BÁSICO ALUMNO
Situación que daña tu cuerpo
Coméntale a tu profesora qué se te ocurre para que esta situación cambie.