POEMAS SOBRE A MONTAÑA
SOBRE O NACEMENTO DA FONSAGRADA
Dise que nun pequeño pobo
e nin á Dona avisou,
xa fai moito tempo,
co paso maino do tempo
vivía un pobre matrimonio
o marido, curou.
onde o marido estaba enfermo. A xente do lugar defende Un día de gran nevarada
que aquel xa sacro feito,
chegou á porta da casa,
foi sen dúbida alguna
unha Señora ferida
causa do milagroso curamento.
buscando refuxio e quen a axudara. Hoxe beben sen parar da auga A Señora pediulle á Dona
que un día a Señora fixo brotar,
se na casa podía quedar,
dende aquela, a Señora é Santa
a Dona sen pensalo un intre, á Señora non dubidou en axudar.
O inverno foi pasando, a neve comezou a derreter, creouse un regueiriño de auga que xamáis se puido deter.
A Señora marchou da casa
e a fonte, Fonte Sagrada.
SOBRE A FONSAGRADA E AS SÚAS PARROQUIAS
1.- A Fonsagrada, alta montaña
3.- A Fonsagrada,
monte sen leña, fonte sen auga,
a Raíña da montaña,
mulleres sen vergoña,
casouse co butelo
homes sen palabra.
para ter moita fama.
Fonsagrada, vila alta,
O Camiño Primitivo
nun petouto está asentada.
pasa por aquí,
Non hai vila máis fermosa
seguiuno o Rei Afonso,
ca vila da Fonsagrada.
para a Santiago ir.
Dicen que é monte sen leña,
Se pasas por aquí
dicen que é fonte sen auga,
quédate a vivir;
e aquel que quixo sabelo,
se pasas por aquí
levou leña para a semana.
visítame a min.
2.- Somos de Piñeira, somos,
4.- Fonsagrada está nun alto
e non temos por que negalo,
e Naraxa nun baixiño,
e en calquera romería
máis arriba Vilabol
somos os que a pintamos.
cun pelexiño de viño.
Dicen que os do outro lado
5.- Din que A Fonsagrada
cantan mellor ca nós,
non aparece nin no mapa,
cantan merdiña para eles,
pero bebendo viño
que mellor cantamos nós. coñécenos ata o Papa.
6.- MIÑA TERRA A FONSAGRADA
7.- NA MONTAÑA
Risoño e paseniño
Na montaña estamos
limpos airiños respiro,
todos moi ledos,
revoan as anduriñas,
cantamos e bailamos,
eu entrementres camino.
xuntos polos prados.
Dos montes da miña terra
Non hai mares nin océanos,
a lúa está namorada,
pero non nos importa,
fontes e carballeiriñas
preferimos a montaña,
miña terra A Fonsagrada.
antes ca costa.
Bule a ledicia dentro,
Ás veces fai frío,
as rulas soñan comigo,
pero non nos importa,
o reiseñor que canta,
estamos acostumados
eu entrementres camino.
á neve na porta.
Dos montes da miña terra
A Fonsagrada é pequeniña,
a lúa está namorada,
pero moi entretida,
soutos, leiriñas e amores
hai moitos nenos
miña terra A Fonsagrada.
para xogar todo o día.
Se me deran a escoller
8.- Puebliño de Maderne
eu non sei que escollería,
non é pueblo nin é vila,
se ver a Lugo de noite
ten o “conde” na entrada
ou A Fonsagrada de día.
e o “alcalde” na saída
9.- Padrón corral de vacas, Carracedo de cabritos, a Puebla de folgazáis, Fonsagrada de señoritos.
10.- Ao chegar á Fonsagrada o primeiro que se ve son as ventás abertas e as camas sen facer.
Ao chegar á Fonsagrada o primeiro que se ve é un pico e unha pala e un porrón para beber.
Ao chegar á Fonsagrada o primeiro que se ve é o posto de bombonas de Pedrito de Peré.
SOBRE LENDAS DO LUGAR 1.- O CUCO DE ARQUIDE Contan hai moito tempo,
os pobres xatiños
que un señor de Arquide,
que en vez de medrar
mandou ós vecinos chamar
a cotío morrían.
para mallar ao día seguinte. A xente pensaba Enviou a seu fillo ás casas,
a ver que pasaba.
que daquela todas tiñan nome,
As vacas minguaban
chamou de porta en porta
e non traballaban.
pedindo por aquel favore. Vixiaron á serpe Saíu á porta o Señor de cuco
de noite e de día,
e por ser un nome de non agradar,
e non acabaron
deixou a pai e fillo
con aquela bruxería.
sen favore e sen mallar.
2.- A SERPE DE MAZAEDA No lugar de Mazaeda debaixo dunha pereira habitaba unha serpe que tomaba moito leite.
As vacas nos prados pacían, a serpe as muxía quedando sen leite
3.- A SEIMEIRA DE QUEIXOIRO
4.- SUSTO Ó SEÑOR CELESTINO
Nunha das Seimeiras de Queixoiro,
Unha noite de verán,
tódalas noites de luar,
noite de lúa chea,
unha fermosa rapaza
tres rapaces hai moitos anos,
pon os seus cabelos peitear.
pensaron unha boa desfeita.
Seus cabelos son dourados,
Viña o señor Celestino
o seu peite tamén,
enchido de valentía
dubidosa da súa beleza
polo camino da aldea
case se pon a enloquecer.
cargado de gran chulería.
Un rapaz quixo vela,
Os tres rapaces esperaron
quixo ver a súa beleza,
para poder asustar
pero quedou totalmente abraiado
ao pobre señor Celestino
do fermoso peite dourado.
antes de a súa casa chegar.
Ela moi enfadada,
Na porta da ansiada casa
tiroulle o peite á perna,
a súa muller esperaba:
quedando coxo para sempre,
-Corre, corre, Celestino,
nunca máis se soupo dela.
é todo unha cangallada!
5.- O LOBO DE LAMAS DE CAMPOS Aconteceulle un día a un home,
Mirou a todos lados
esto que vou a contar,
pero non viu nada,
camiño de Lamas de Campos,
apurou o seu paso
hai moitos anos polo piñeiral.
para chegar axiña á casa.
Camiñaba ao escurecer
Nese intre deuse a volta,
cun sombreiro na cabeza,
puido ver como se afastaban,
caéulle de súpeto ao chan,
dous enormes lobos
levou as mans á testa.
que o seguían e espreitaban.
Continuou camiño da casa,
Entón deuse de conta
sen que o vento soprara,
que todo o que sentira,
volveu sentir algo nas costas,
foran aqueles lobos
vaia medo que levaba.
que famentos o seguiran.
Estas outras tamén se fixeron e recolleron pero non as escollimos para recitar. RELIXIOSAS 1.- A muiñeira na Costa de Meira de día coce e de noite pineira.
A Nosa Señora de Meira sentadiña está na escaleira, coa súa mantiña toda cuberta, aprende o oficio da costureira.
A nosa Señora do Trobo cos carrillos colorados á Virxe da Fonsagrada mándalle un sinfín de recados.
SOBRE A FONSAGRADA 1.- A miña montaña,
As flores decoran
é a da Fonsagrada,
o verde prado,
é a máis alta,
deixándoo alegre
de toda a comarca.
e moi entusiasmado.
A neve pinta
O río corre montaña abaixo,
toda a montaña,
corre e fai moitas curvas,
por toda a zona
corre e non pode parar,
da Fonsagrada.
pois debe chegar ao mar.
2.- A alta montaña
vibra conxelada
a alta montaña
hoxe na montaña,
é A Fonsagrada.
un pequeño pobo, chamado A Fonsagrada.
Mirade, mirade, dende aquí vemos todo,
É a máis alta,
mirade, mirade,
vixía todos os pobos,
paseniño e a modo.
ela en todo momento coida de nós todos.
O temporal é aquí frío,
Cando se vai o sol,
nevada irregular,
todos ledos nos poñemos,
non flúe o río.
porque con certeza sabemos que a amiga neve veremos.
3.- A neve pinta,
4.- No mundo hai moitos lugares
5.- A Fonsagrada é unha vila,
onde podes disfrutar,
a vila máis fermosa,
somos fonsagradinos,
ten as mellores vistas,
na Fonsagrada queremos quedar.
parecen preciosas rosas.
Hai mares e océanos,
Nela se atopa unha fonte,
costas e arquipélagos,
chamada Fonte Sagrada,
pero estar na Fonsagrada,
turistas do mundo enteiro,
é como estar no mundo enteiro.
abraiados quedan ao visitala.
6.- Na montaña da Fonsagrada
9.- A MALA SORTE DOS LOBOS
moitas cousas atoparás,
Un día meu avó oía
dende fentos e carballeiras
as vacas muxir,
ata lobos e toupeiras.
foi ver que pasaba, unha manada de lobos viu.
A fonsagrada é pequeniña, tamén moi divertida,
Foi pola escopeta,
xente moi boa te atoparás
matou un ou dous,
xa que moi ben aquí o pasarás.
pero antes de matar ao terceiro, un mordisco na perna levou.
Fonsagrada está na montaña, aquí está a Fonte Sacra,
Foi ao hospital
que lle dá nome ao noso pobo,
acompañado da miña avoa,
A FONSAGRADA.
que o peor se supoñía xa que tiña a perna mordida.
7.- Na Fonsagrada, pequeña vila, hai nenos e tamén anciáns,
Cinco días no hospital
unha fonte chamada Fonte Sacra,
con mareos sen parar,
aquí nos coidamos como irmáns.
e ao lado miña avoa que non deixou de chorar.
8.- Este sorriso que levo, nesta montaña sempre fría, emprégoo como bandeira, nunca se acaba a alegría.