ڕۆژَبيّ‌یّ‌کی ضیبضی ضّ‌رثّ‌ضتی، گػتییَّ ،بَِٔذی ڕاگّ‌یبَذَی پ.ش.ک دِ‌ری دِ‌کبت .ژيبر ِ .0جۆزِ‌رداَی 2708ی کٕردی. ڕۆژنــــــامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی
دیداری نێوان پارتی سوربوستیی و پارتی لیبراڵی ئومریکا لو واشنگتۆن بوڕێوه چوو.
ئّ‌يڕۆ18ی‌ثبَّ‌يّ‌ڕی2708ی‌کٕردی‌ٔثّ‌رايجّ‌ر‌ثّ8ی‌يبی2008ی‌زایُی،ضکرتێری‌گػتی‌پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی‌کٕردضتبٌ‌کبک‌عبرف‌ثبِٔ‌جبَی،نّضّرثبَگٓێػتُێکیڕِضًینّالیٌّپبرتینیجراڵی ئّيریکبِٔضّرداَیَبَِٔذیگػتیپبرتینیجرانینّٔاغُگتۆَیپبیتّختیئّيریکب کرد ،نّالیٌّثّڕێساٌ ئبَذرِٔداڤیصثّرپرضیگػتیکبرٔثبریَێۆَّتِّٔییٔئبٔیطتیٍپێتّرضٍکبرگێریَبَِٔذیگػتی پبرتی‌نیجراڵ‌نّ‌‌ٔاغُگتۆٌ‌ثّ‌‌گّ‌ريی‌پێػٕازی‌نێکرا.
دیداری پێوهندی تولوفونی نێوان جای گارنر و سکرتێری پارتی سوربوستیی کوردستان عارف باوهجانی.
پێَِٕذی تّ‌نّ‌فَٕی َێٕاٌ جبی گبرَر ٔ ضکرتێری پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ عبرف‌ثبِٔ‌جبَی. نّ يیبَّ‌ی ضّ‌فّ‌رِ‌کّ‌ی ثّ‌ڕێس عبرف ثبِٔ‌جبَی ضکرتێری گػتی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثۆ ٔاڵتّ یّ‌کگرتِٕٔ‌کبَی ئّ‌يریکب ،کّ دیذاری نّ‌گّ‌ڵ چَّذیٍ کّ‌ضبیّ‌تی َبٔداری ئّ‌يریکی پێک ْیُبثٕٔ ،یّ‌کێک نّ ٔ کّ‌ضبَّ ثّ‌رێس جبی گبرَّ‌ر ثٕٔ ،کّ ڕۆژی ّْ‌یُی ڕاثٕردٔٔ نّ ضیًیُبری تبیجّ‌ت‌ثّ‌‌کّ‌رکٕک‌ٔ‌يبدِ‌ی 140نّ کۆَگریطی‌ئّ‌يریکی‌ثّ‌‌یّ‌ک‌ئبغُب‌ثٌٕٔ،نّ‌ٔ‌یّ‌ک‌َبضیُّ‌‌کٕرتّ‌دا‌ثّ‌ڕێس‌جبی‌گبرَر‌‌خۆغحبڵی خۆی دِ‌رثڕیجٕٔ نِّٔی کّ دیذارێکی تبیجّ‌تی نّ‌گّ‌ڵ کبک عبرف ّْ‌ثێت نّ پێَِٕذی ثّ زاَیبری نّ‌ضّ‌ر ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ،ثّ‌اڵو ئّ‌ٔ کبتّ‌ی کّ دیبری کراثٕٔ َبٔثرأ ثّ ْۆی ضّ‌فّ‌رێکی نّ َبکبٔثۆیْبتّپێػَِّّٔیتٕاَیثٕٔدیذارِکّیحسٔرینّگّڵکبکعبرفّْثێتّْ،ر‌ثۆیّ‌‌نّ ڕێگّیتّنّفَِّٕٔنّٔاڵیّتیکبنیفۆڕَیبثۆغۆیُیيبَِّٔیکبکعبرفنّٔاغُگتۆٌثۆيبِٔی 15خٕنّ‌ک پێکِّٔ پێَِٕذییبٌ ّْ‌ثٕٔ ،نّ‌ٔ پێَِٕذییّ تّ‌نّ‌فَٕیّ‌دا گّ‌نێک ثبثّ‌تی جۆرأجۆری پێَِٕذیدارثّکٕردِکبَیثُذِضتیئێرأٌئبیُذِیئێراٌْبتّئبرأِٔثۆچَٕٔینّضّردِدرا، ثّڕیسجبیگبرَرْیٕایخٕاضتنّئبیُذِیّکیَسیکذانَّسیکِّٔئّٔدیذارِیبٌپێکِّّْٔثێت، غبیبَی ثبضّ کّ ثّ‌ڕێس جبی گبرَر یّ‌کێک نّ جَّڕانّ َبٔدأرِ‌کبَی ئّ‌يریکبیّ ٔ ئیطتب ثبزَػطتَّ ،بٔثرأ نّ زۆر ٔاڵتذا َۆێُّ‌رایّ‌تی ضّ‌رۆک کۆيبری ئّ‌يریکبی کردِٔ21 .ی ئبپریهی ِٔ 2003ک َۆیُّ‌ری ضّ‌رۆکی ئّ‌يریکب ثۆ کبرٔثبری يّدَِی ْبتّ ئێراقّْ ،رِْٔب پێػتر ضّ‌رۆکی ضتراتیژی ٔ َیرٔی ّْ‌ٔای ٔ ئّ‌رزی ثِٕٔ ،دۆضتێکی َسیکی دۆَبڵ ڕايطفێهذ ٔ ْبٔکبت جێگری َبٔثرأ ثِٕٔ ِٔ‌ک ضّ‌رۆکی ئّ‌رکبَی جێػی ئّ‌يریکی ،نّ ضبڵی 1991ثّ‌رپرضی ثّ‌غێک نّ کبرٔثبری غّ‌ڕی کَّذأ ثّْٕٔ ،رِْٔب ثّ‌رپرضی گّڕأَِّی کٕردِ‌کبَی ثبغٕر ثٕٔ ثۆ ضّ‌ر زێذی خۆیبٌ ٔاتّ نّ ئبٔارِ ثَّٕٔ‌کّ‌ی ضبڵی َ ،1991بٔثرأ کّ نّ ضبڵی 2003کّ ِٔ‌ک َۆێُّ‌ری جۆرج دِ‌ثهیٕ ثۆظ ثۆ يبِٔ‌یّ‌ک نّ ئێراق ثٕٔ ،ثِٕٔ‌تّ دۆضتێکی زۆر َسیکی گّ‌نی کٕرد ٔ‌ثّ‌‌تبیجّ‌ت‌ّْ‌ر‌نّ‌‌یّ‌ک‌نّ‌‌ثّ‌ڕێساٌ‌کبک‌يّ‌ضعٕد‌ثبرزاَی‌ٔيبو‌جّ‌الل‌تبڵّ‌ثبَی. ثّ‌ڕێس جبی گبرَر یّ‌کێکّ نّ‌ٔ کّ‌ضبیّ‌تییّ خبٌِٔ ئّ‌زئَّٕ‌ی ئّ‌يریکب کّ ثّ‌ردِ‌ٔاو ثۆ ّْ‌ر گۆڕاَکبرییّ‌‌ٔ‌پالٌ‌ٔ‌پرۆژِ‌یّ‌کی‌ئّ‌يریکی‌ڕأێژی‌پێ‌دِ‌کرێت.
ضّ‌رِ‌تب‌غبَذی‌َبٔثرأ‌ثّ‌‌خێرْبتُی‌کبک‌عبرف‌ثبِٔ‌جبَی‌یبٌ‌کردٔ‌خۆغحبڵی‌خۆیبٌ‌نّ‌ٔ‌دیذارِ‌‌پێػبَذا،کۆثَِّٕٔٔکّضّرِتبثّ پێػکّظکردَیکٕرتّپێُبضّیّکنّالیٌّغبَذیپبرتینیجراڵِّٔنّضّرپبرتّکّیبٌٔکبرٔچبالکییبٌئبراضتّیکبکعبرفکرا، پبغبٌنّالیٌّثّڕێسکبکعبرفثۆيبِٔی30خٕنّ‌ک‌ثبثّ‌تێکی‌کٕرت‌ٔ‌پٕختّ‌‌نّ‌‌ضّ‌ر‌کٕردضتبٌ‌ثّ‌‌گػتی‌ٔ‌ڕۆژّْ‌اڵتی‌کٕردضتبٌ ثّ‌‌تبیجّ‌ت‌ئبراضتّ‌ی‌َۆێُّ‌راَی‌پبرتی‌نیجراڵ‌کرا،غبَذیَبٔثرأثّچَّذیٍپرضیبرٔپێػُیبرکۆثَِّٕٔٔکّیبٌگّروکرد، نّٔکۆٔثَِّٕٔٔگرَگّیَێٕاٌّْردٔٔپبرتذاگّنێکثبثّتیگرَگٔپێَِٕذیدارثّچبرَِٕٔضیگّنیکٕردِِٔنّالیٌّّْردٔٔ الیَِّّٔغرۆڤّکراَ .ۆیُّ‌راَی‌پبرتی‌نیجراڵی‌کٕردضتبٌ‌نّ‌‌درێژِ‌ی‌دیذارِ‌کّ‌دا‌ْبٔپّ‌یًبَی‌ٔ‌دۆضتبیّ‌تی‌خۆیبٌ‌ثۆ‌پبرتی‌ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌَۆیکردِِٔٔڕایبَگّیبَذکّزۆرگرَگّپێَِٕذییّکبًَبٌثّردِٔاوثێتٔزیبترچبالکٔتَٕٔذٔتۆڵیثکّیٍ. نّالیٌّکبکعبرفثبِٔجبَیزۆرضٕپبضیئّّْٔڵٕیطتّیبٌکرأْبٔکبتپێػُیبریچَّذیٍپرۆژِٔکبریْبٔثّظخرایّثّردِضت ئّٔاَیعثّٔپّڕیخۆغحبڵییِّٔئبيبدِییخۆیبٌثۆئّٔپرۆژاَّکّخسيّتثّيبفیيرۆفدِکبتدِڕثڕی،پبرتی‌نیجراڵی‌ئّ‌يّ‌ریکبِٔ نّیّککبتژيێرَٔیٕغبَذَیپبرتینیجراڵیئّيریکبکبکعبرفثبِٔجبَیثّٔپّڕیڕێسِِٔتبغٕێُیدیبریکرأیخۆیثّڕێکردِِٔ غبیبَیثبضّکّکبکعبرفثبِٔجبَینّٔضّفّرِیثۆئّيریکبچَّذیٍدیذاریدیپهٕيبتیگرَگیدِثێت.
دادهموزرێنرێ . دٔای دٔٔ ضبڵ خّ‌ثبت ٔ تێکۆغبَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ٔ پێػٕازی کردَی خّ‌ڵکی کٕردضتبٌ نّ‌ٔ پبرتّ ،پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثڕیبریذا ڕێکخرأێکی الٔاٌ ثۆ الٔاَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ داثًّ‌زرێُێ .ضّ‌رچبِٔ‌یّ‌کی َسیک نّ دايّ‌زرێُّ‌راَی ڕێکخرأی الٔاَی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ ئّ‌و ّْ‌ٔاڵّ‌یبٌ پػت ڕاضت کردِ‌ِٔ .نّ ژيبرِ‌ی ()1دازاَیبریزیبترثاڵٔدِکّیُِّٔ.
َبَِٔذیڕاگّیبَذَیپبرتیضّرثّضتییکٕردضتبٌ.
http://www.psk2006.org
الپه‌ڕه ()1
سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
وتوێژی ڕۆژناموی سوربوستیی :لوگوڵ بورێز کاک ئویوب ڕهحمانی ئوندامی سورکردایوتی پارتی سوربوستیی کوردستان.
وێنو‌ی‌کاک‌ئو‌یوب‌ڕه‌حمانی
وتوێژی ڕۆژَبيّ‌ی ضّ‌رثّ‌ضتیی :نّ‌گّ‌ڵ ثّ‌ریس کبک ئّ‌یٕة ڕِ‌حًبَی ئَّذايی ضّ‌رکردایّ‌تی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ .پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌِٔ ،ک پبرتێکی َّتِّٔیی ٔ ضّ‌رثّ‌خۆخٕاز نّ ٢ضبڵ پێػِّٔ دايّ‌زراَذَی خۆی ڕاگّیبَذّْ ،ر زۆری َّ‌ثرد کّ‌پۆل پۆل خبٌِٔ ثیراَی ضّ‌رثّ‌خۆیی نَّبٔخۆ ٔ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ٔاڵت ثّ‌يّ‌ثّ‌ضتیی درێژِ‌داٌ ثّ‌ثیر ٔ ثبِٔ‌ڕیبٌ پێَِٕذییبٌ ثّ‌و پبرتّ َّتِّٔییِّٔ گرت ،یّ‌کێک نّ‌ٔ تێکۆغّ‌راَّ‌ثّ‌رێس کبک ئّ‌یٕة ڕِ‌حًبَی ثِٕٔٔ ،ک ڕۆژَبيّ‌ی ضّ‌رثّ‌ضتیی ٔ يبڵپّ‌ڕی ضّ‌رثّ‌خۆ ثّ‌يّ‌ثّ‌ضتیی پێُبضّ‌یّ‌ک نّ‌ضّ‌ر ثیرۆکّ‌ی ضّ‌رثّ‌خۆیی نّ‌ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔ َبضبَذَی کّضبیّتییَّّتِّٔییّکبٌ ،ثڕیبريبٌ دأِ کّ ّْ‌ر ژيبرِ‌‌ٔ‌کّ‌ضبیّ‌تییّ‌کتبٌ‌پێ‌ثُبضێُیٍ،نّیّکّؤتٕێژيبَذاثّڕێسکبک ئّ‌یٕة‌ڕِ‌حًبَی‌يبٌ ّْ‌ڵجژاردِٔ.کّ ثّٔ غێِٕیخٕارِِٔچَّذ پرضیبرێک دَِێریُّخسيّتیبٌ. .1ثّ‌ڕیس کبک ئّ‌یٕة ثب ضّ‌رِ‌تب نِّٔ دِ‌ضت پێ ثکّ‌یٍ کّ ئبیب چی ثِٕٔ ْۆی ئِّٔ کّ پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ دايّ‌زرێت؟ ضّ‌رِ‌تب زۆر ضپبش نّ زِ‌حًّ‌تّ‌کبَی ئێِٕ ْبٔثیراَی خۆغّ‌ٔیطتى دِ‌کّ‌و کّ ئّ‌و ّْ‌نّ‌تبٌ ثۆ ڕِ‌خطبَذو کّ ثتٕاَى ثیر ٔ ثبِٔ‌ڕی خۆو نّيّڕ پرضیبرِ‌کبَتبٌ دِ‌رثجڕو ٔ يبَذَّٔثَٕیتبٌنێدِکّو. نّ ٔاڵيی یّ‌کّ‌و پرضیبرتبَذا پێى ثبغّ نّ پێع دا ئبيبژِ ثّ چَّذ خبڵێک ثکّ‌و ٔ ئّ‌ٔ جبر ٔاڵو ثذِئِّ .دیبرِ ثَٕی پبڕت ٔ ڕێکخرأی جیبٔاز نّ کۆيّ‌ڵگبێکذا َیػبَّ‌ی ّْثَٕیثیرٔثبِٔڕیجیبٔازّْٔثَٕیڕێگّچبرِیجیبٔازٌثۆگّیبَذَیئّٔکۆيّڵگبیّثّئبزادیٔدێًۆکڕاضی،جبّْرڕێکخرأێکثّتبکتیکٔضتڕاتێژیخۆیِّٔ ٔ ڕَِگیػّ ْێُذێکیبٌ چ نّ تبکتیکذا ٔ چ نّ ضتڕاتێژیذا نێک َسیک ثٍ یب خۆ نّ ئبکبيذا ثّ یّک ثگٌّ ٔ ڕَِگیػّ ْێُذێکیبٌ زۆر نێک دٔٔر ثٍ ،کّ ّْ‌يٕ ئّ‌يبَّ ضرٔغتیٍ ٔ نّ ّْ‌يٕ کۆيّ‌ڵگبێکذا ثَٕیبٌ ّْ‌یّ ٔ ئّ‌زقّ‌زا فرِ حیسثی َیػبَّ‌ی ثّ‌رز ثَٕی فّرَّْگی ضیبضی ئّ‌ٔ کۆيّ‌ڵگبیّ‌غٍ ٔ کبتێکیع ئّ‌و ڕێکخرأاَّ يّ‌جبنی ئِّٔیبٌ ّْ‌ثێت کّ نّ کۆيّ‌ڵگبدا ڕِ‌قبثّ‌تێکی ضبنى ٔ ئٕضٕنی پێکِّٔ ثکٌّ یب خۆ پێکِّٔ کبری ْبٔثّ‌ظ ثکٌّ .ئّ‌يّ‌ظ َیػبَّ‌ی ثَٕی دێًۆکڕاضی نّ َبٔ ئّ‌ٔ کۆيّ‌ڵگبیّ‌دایّ .نّ ٔاڵيی پرضیبرِ‌کّ‌دا دِ‌تٕاَى ثڵێى کّ ّْ‌ثَٕی ڕێکخرأێکی َّتِّٔیی چبالکَٕ ،ێ خٕاز ،ضّ‌رثّ‌خۆ ،ثّ غیعبر ٔ تبکتیک ٔ ضتڕاتێژیێکی ڕٌٔٔ ٔ غّفبفِّٔ ،کّ ثّ ثێ ترش ٔ خۆف ٔ غّ‌رو نّ دٔژيُبَی گّ‌نّ‌کّ‌يبٌ ثبضی ضّ‌رثّ‌خۆیی ،کّ ضّ‌رِ‌تبیی تریٍ يبفی ّْ‌ر َّتِّٔێکّ ،ثێُێتّ ئبرأِ ٔ قطّ‌ی دڵی گّ‌نی کٕردضتبٌ ثکبت ،زۆر الزو ٔ زِ‌ڕٔری ثٕٔ .ثۆیّ پبڕتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ِٔ‌ک ثیرێکی َٕێ ٔ غّ‌فبف ٔ َّتِّٔیی نّ دایک ثَٕی خۆی ڕاگّ‌یبَذ.
.2ثۆ چی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ ضّ‌رثّ‌خۆیی نّ درٔٔغًی داَب؟. خۆی ضتراتیژیکی کردِٔ ،ضّ‌رثّ‌خۆیی ضّ‌رِ‌تبیی تریٍ ِٔ‌ک نّ ضّریػِّٔ ئبيبژِ‌و پێ يبفی ّْ‌ر گّ‌ل ٔ َّتِّٔێکّ .ئێًّ ئّ‌گّ‌ر چبٔ نێ ثکّ‌یٍ نّ جیٓبَذا دِ‌یبٌ ٔاڵتی ضّ‌رثّ‌خۆ ٌّْ کّ ڕێژِ‌ی کۆيّ‌ڵگبیبٌ زۆر کّئٍ ،اتّ نّ ّْ 300زار کّضِّٔ ّْ‌يبَّ تب یّک یب دٔ يیهیٌٕ کّ َّتِّٔێکی ضّ‌رثّ‌خۆٌ ٔ َٕێتریُیػیبٌ ٔاڵتی کۆضۆڤۆیّ کّ 3يبَگێک نّ‌يّ پێع ،ضّ‌رثّ‌خۆیی خۆی نّ ضێڕثطتبٌ ڕاگّ‌یبَذ .گّ‌نی کٕردضتبَیع ضّرجّو 42يیهیَّٕ‌‌ٔ‌ڕۆژّْ‌اڵتی‌کٕردضتبَیع‌نّ 15يیهیٌَٕسیک دِثێتِّٔ .ثێجگّ نّ‌يّ يرۆڤّ‌کبٌ نّ ضّ‌رثّ‌خۆییذا ثّ ئبزادی تّ‌ٔأ دِگٌَّّ،کنّژێردِضتّییذأَّکنّٔاڵتێکذاثّغیِٕیفیذڕاڵی یب خٕديٕختبری ِٔ‌ک کّ‌يیُّ‌ێک ثژی .کّ‌يیُّ ثٌٕ ثّ غّ‌رتی حبکى ٔاڵتّ ،يبداو دَِگی زۆریُّ ّْ‌يیػّ ثَٕی دێًۆکڕاتیع نّ‌ٔ دِیجبتِّٔ ،کّ‌ٔاتّ ثۆ ًََّٕ نّ ئێراٌ ،زۆریُّ فبرش ٔ ئبزِ‌ریٍ، کّ‌ٔاتّ کٕرد ٔ ثبقی َّتِّٔکبَیتر کّيیٌُّ .ثۆیّ غبَطی ژیبَێکی ئبزاد ٔ ثّ‌راثّ‌ر نّ داْبتٕی ئێراَی فیذڕاڵ ثۆ گّ‌نی کٕرد زۆر زِ‌حًّ‌تّ .ثۆیّ ضّ‌رثّ‌خۆیی تَّیب ڕێگب چبرِ‌ی گّ‌یػتُی گّ‌نی کٕردضتبٌ ثّ ئبزادی ٔ دێًۆکڕاضیّ ٔ گّ‌غّ ضَّذَی ئبثٕریع کّ نّ داْبتٕدا زۆر گریُگّ ثۆ کٕردضتبٌ ،تَّیب نّ ضّ‌رثّ‌خۆ ثَٕذا گّ‌غّ دِ‌ضتێُێت .کّ‌ٔاتّ ضّ‌رثّ‌خۆیی ئّ‌يڕۆکّ ئیتر ثۆ کٕردیع تبثٕ َّ‌يبِٔ ،ثّ‌ڵکٕ دأاکبریێکی ڕِ‌ٔا ٔ ثّ‌ر حّ‌قی گّ‌نی کٕردضتبَّ. .3نّ رۆژّْ‌التی کٕردضتبٌ چَّذیٍ حیسة ٔ رێکخرأی ضیبضی ثَٕٔیبٌ ّْ‌یّ ،ئبیب تَّٓب ئێِٕ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ خٕازیبری کٕردضتبَێکی ضّ‌رثّ‌خۆٌ یبٌ پبرتّ‌کبَی تری رۆژّْ‌التی ٌّْ؟ خٕاضتّ ئّ‌ٔ خٕازیبری کٕردضتبٌ ثێجگّ نّ پبڕتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ،پبڕتی ثرا ٔ خۆغّ‌ٔیطتی ئێًّ ٔاتّ پبڕتی ضّ‌رثّ‌خۆیی کٕردضتبَیع ِٔ‌ک پبڕتێکی ضّ‌رثّ‌خۆیی خٕاز ثَٕیبٌ ّْ‌یّ ٔ چبالکٍ .تَّیب جیبٔازی ئێًّ نّ گّ‌ڵ ئّ‌ٔاٌ ئِّٔیّ کّ ئێًّ ثّ ْۆی ڕۆژّْ‌اڵتی ثًَٕبٌ تَّیب نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ چبالکیٍ ٔ نّ ّْ‌يٕ جٕاڵَِّٔێکی َّتِّٔیی گّ‌نی کٕردضتبٌ نّ پێُج پبرچّ‌ی کٕردضتبٌ پػتیٕاَی گّ‌رو ٔ گٕڕ دِ‌کّ‌یٍ .ثّ‌اڵو پبڕتی ضّ‌رثّ‌خۆیی کٕردضتبٌ ثبضی پیرۆزی ضّرثّخۆییکٕردضتبَیگّٔرِدِکٌّ.کّّْرنێرِِٔثَّۆثّیخۆو دِ‌ضتخۆغیبٌ نێذِ‌کّ‌و ٔ ْیٕای ِٔ‌دی ْبتُی ئبٔاتّ‌کبَیبٌ ،کّ ثێػک ئبٔاتی ئێًّ‌غٍ ،ثۆ دِخٕازوّْ .رِْٔب حیسثی ڕزگبری کٕردضتبَیع ِٔ‌ک حیسثێکی ضّ‌رثّ‌خۆیی خٕاز نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ چبالکٍ کّ ئبٔاتْٔیٕایضّرثّرزیثۆئّْٔبٔثیرِثّڕێساَّظدِخٕازو.ئێًّ نّ گّ‌ڵ ّْ‌ردٔک پبرت ٔ حیسثی ثرا پّیَِٕذی َسیک ٔ چڕ ٔ پڕيبٌ ّْ‌یّ ٔ نّ داْبتٕغذا ّْ‌ٔڵ دِ‌دِ‌یٍ نێک َسیکتریع ثجیُِّٔ.
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()2
.4پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ نّ چبٔ پبرتّ‌کبَی تری رۆژّْ‌التی َٕیێّ ،ئێِٕ تب چَّذ نّ َبٔ پبرتّ‌کبَی تری کٕردضتبٌ پبرتێکی چۆَّ؟ رۆژّْ‌الت کٕردضتبٌ َبضرأٌ؟ پێَِٕذی ضیبضیتبٌ نّ گّ‌نیبٌ تب کٕٔ ئیطتب دأای ْبٔکبری تبٌ نّ حیسثّ‌کبَی رۆژّْ‌التی کردِٔ‌ٔ؟ ئێًّ ِٔ‌ک پبڕتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ نّ َبٔ کٕردضتبٌ پبڕت ٔ ڕێکخرأِ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ َبضرأیٍ ٔ نّ گّ‌ڵ زۆرثّ‌یبٌ پّیَِٕذیًبٌ ّْ‌یّ ٔ نّ گّ‌ڵ چَّذ داَّ‌یبٌ کبری ْبٔثّ‌غیػًبٌ کردِٔ ٔ نّ داْبتٕدا ّْ‌ٔڵ دِ‌دِ‌یٍ کّ پّیَِٕذی زیبتريبٌ نّ گّ‌ڵ ّْ‌يٕیبٌ ّْ‌ثێت ثّ ثێ جیبٔازی ٔ ثّ ّْ‌ر ثیر ٔ ئبیذۆنۆژیبێکِّٔ ثٍ ،ثّ غّ‌رتێک کّ ثَٕی کٕرد ِٔ‌ک َّتِّٔێک ثُبضٍ .نّ ثبثّ‌ت ْبٔکبری ،ئّ‌ٔاَیع ِٔ‌ک ئێًّ نّ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ڕۆژّْ‌اڵت چبالکٍ ٔ يبداو ّْ‌يٕيبٌ ضٕریٍ نّ‌ضّ‌ر ڕٔخبَی کۆيبری ئیطاليی ٔ ّْ‌يٕيبٌ ئۆپۆزیطیَٕی ئّ‌ٔ ڕژیًّ‌یٍ ،زۆر ضرٔغتیّ کّ ئّ‌گّ‌ر ئێًّ نّ‌ٔاٌ یب خۆ ئّ‌ٔاٌ نّ ئێًّ دأای ْبٔکبری ثکٌّ ٔ پێٕیطتّ کّ ثّ پێی يّ‌جبل ٔ تٕاَیٍ ْبٔکبری یّ‌کتری ثکّ‌یٍ! .5کبک ئّ‌یٕة پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ْیچ پبظ َبٔیکی ِٔ‌ک تٕرکیّ ،یبٌ ضٕریّ ثّ‌دٔای دا َّ‌ْبتِٕٔ ،ئبیب ئیراٌ ،عیراق ، خّ‌ثبتی ئێِٕ ثّ‌ر فرأاَّ ٔ ّْ‌ئٕ پبرچّ‌کبَی تری کٕردضتبٌ دِگرێتِّٔ یبٌ تبییجّ‌تّ ثۆ رۆژّْ‌التی کٕردضتبٌ؟ نّ ثبثّ‌ت پبغُبِِٔٔ ئێًّ ثبِٔ‌ڕيبٌ ثّ ضّ‌رثّ‌خۆییّ ٔ خۆيبٌ ثّ ْیچ جۆرێک ثّ داگیرکّ‌ری ئێراَی یبخۆ ٔاڵتبَی داگیرکّ‌ریتر پێُبضّ کٕردضتبَیٍ. تَّیب ٔ َبکّیٍ پێکردِٔ ،ئێًّ ثّ ْۆی پبغبٌ ِٔ‌ک نّ ضّ‌رِ‌ِٔ‌تریع ئبيبژِ‌و غبرِ‌زایًبٌ نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔ ثَٕی ئَّذايّکًَّبٌ نّ‌و پبرچّ‌ی ڕۆژّْ‌اڵت نّ کٕردضتبَی داگیر کرأ ،چبالکی ئێًّ تبیجّ‌تّ ثّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ،ثّ‌اڵو خۆيبٌ ثّ پێػًّ‌رگّ‌ی کٕردضتبَی گّ‌ٔرِ دِ‌زاَیٍ ٔ نّ ّْ‌ر ثٕارێکذا کّ کٕردضتبَی گّ‌ٔرِ ثکّ‌ٔێتّ يّ‌ترضی ٔ ّْڕِغِّٔ ،ئێًّ ّْ‌ڵٕێطتی غّ‌فبف ٔ ڕۆغًُبٌ نّ ثّ‌راثّ‌ریذا ّْ‌یّ ٔ پػتیٕاَی قٕرش ٔ قبیًی ّْ‌يٕ غۆڕغێکی دژی داگیرکّ‌راَی ٔاڵتّ‌کّ‌يبَیٍ نّ ّْ‌يٕ پبرچّ‌کبَی کٕردضتبٌ. . 6ئێرأٌالتێکیفرَِّتِّٔیَّّ،تِّٔکبَیترِٔکَّتِّٔیکٕرد ئّ‌ٔاَیع ژێردِ‌ضتٍ ئێِٕ تب چَّذ نّ‌گّ‌ڵ ئّ‌ٔ حیسة ٔ رێکخرأاَّ‌ی کّ َٕێُّ‌رایّ‌تی َّتِّٔکبَی تر دِکٌّ پێَِٕذیتبٌ ّْ‌یّ ،ئبیب ئّ‌ٔ پبرت ٔ الیَّبَّی َّتِّٔکبَی ثُذِ‌ضت ْیچیبٌ درٔغًی ضّ‌رثّ‌خۆییبٌ ّْ‌ڵگرتِٕٔ ،یب ثبش نّ جیبثَِّٕٔٔ دِکٌّ نّ پبظ ئێراٌ؟ ئیطتبی ڕێژیًی َّ‌يبَی ثّ‌ڵێ نّ َبٔ َّتِّٔ ثُذِ‌ضتّ‌کبَی َبٔ ئێراَذا چَّذ ڕێکخرأی ضّ‌رثّ‌خۆیی خٕاز ٌّْ کّ دأای ضّ‌رثّ‌خۆیی ثۆ ئّ‌حٕاز یب خۆ ثّ‌نٕچطتبٌ ٔ ئبزِ‌رثبیجبٌ ٔ ْتذ دِ‌کّ‌یٍ .ئێًّ ِٔ‌ک پبڕتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ٔێڕای 3ڕێکخرأی ضّ‌رثّ‌خۆیی خٕازی کٕردضتبَی ْبٔثیريبٌ نّ‌‌گّ‌ڵ‌ئّ‌ٔ‌پبڕتّ‌‌ضّ‌رثّ‌خۆیی‌خٕازاَّ‌ی‌دیکّ ثّرِێکیَّتِّٔثُذِضتّکبَیئێراًَبٌضبزداثٕکّدٔاترثّْۆی
ْێُذێک گرفت نّ الیٌّ کّ‌ضبَێکی ئبزِ‌ری کّ ْێڕغیبٌ دِ‌کردِ ضّ‌ر کٕرد ،ثۆ َیػبَذاَی َبڕِ‌زایّ‌تی ،ئێًّ ّْ‌ر چٕار ڕێکخرأی کٕردضتبَی نّ‌ٔ ثّ‌رِ‌دا َّ‌يبیٍ ٔ ثّ دٔا َّ‌يبَی ئێًّ‌ظ ،ئیتر ئّ‌ٔاَیع‌کبرێکی‌ئّ‌ٔتۆیبٌ‌َّ‌کردِٔ! .7ئێِٕ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ تب ئیطتب نّ ْیچ کردِٔ‌ٔ؟ ئّ‌گّ‌ر ثّ‌رِ‌یّ‌کی ئێراَی یبٌ کٕردضتبَی ثّ‌غذاریتبٌ ثّ‌غذاریتبٌ کردِٔ‌ٔ دِ‌تٕاَی نّ‌ٔ ثب رِیِّٔ تّ‌ٔزیحبتێک ثذِ‌ی؟ ثّ‌ڵێ نّ ٔاڵيی پرضیبری ضّ‌رِ‌ِٔ‌دا ئیػبرِ‌و پێ کردِٔ. .8نّ ضّ‌رِ‌تبی دايّ‌زراَذَی ّْ‌ر پبرتێک خۆی دِ‌خبتّ پبڵ ئیذۆنٕژیکێکی ضیبضی یبٌ يّ‌زّْ‌ثی ،یبٌ پػت دِ‌ثّ‌ضتێت ثّ تیئۆرییّ‌ک ثۆ ئّ‌ٔی ثتٕاَێت پرۆگرايێک داثرێژێت ٔنّ‌ٔ ڕێگّیِّٔ خۆی ثّ ئبيبَجّ‌کبَی ثگّیَّێت ،ئێِٕ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌپێڕِٔیْیچئیذۆنٕژیکێکٌّْ؟ دِ‌ثّ‌ضتٍ؟ تیئۆرییّ‌ک ثّ پػت یبٌ ِٔکئبیذۆنۆژیئێًّپػتًبٌثّْیچَّثّضتِٕٔتَّیبضّرثّخۆیی گّ‌نّ‌کّ‌يبٌ يّ‌ثّ‌ضتًبَّ .دیبرِ نّ َبٔ کۆيّ‌ڵگبی کٕردضتبَذا جۆرِ‌ْب ئبییٍٔئبیذۆنۆژیثبٌِٔٔخّڵکپػتیبٌپێدِثّضتٍ،ئێًّ‌‌ٔێڕای ڕێسگرتٍ نّ ثبِٔ‌ڕِ‌کبَی خّ‌ڵک ،خۆيبٌ ِٔ‌ک پبڕتێکی ضێکٕاڵر پێُبضّ دِکّیٍِٔ .ک تێئۆڕیع ئێًّ خّ‌ریکیٍ نّ‌ضّ‌ر فّ‌نطّ‌فّ ٔ ثیرۆکّ‌ی نیجڕانیطتی کبر دِ‌کّ‌یٍ ٔ ثّ تّ‌يبیٍ ئّ‌و ثبضّ ثّ‌ریُّ َبٔ کۆَگرِییّکّيیپبڕتیضّرثّضتییکٕردضتبَِّٔ.دیبرِ‌‌ئّ‌يّ‌‌ْێػتب ثّٔ يبَبیّ َیّ کّ ئێًّ نیجڕانیسو دِ‌کّ‌یُّ تبکتیکی پبڕتّ‌کّ‌يبٌ، ثّ‌اڵو دٔریع َیّ کّ نّ کۆَگرِ‌دا ئَّذايبٌ دَِگی پێ ثذٌِ ،ثّ ّْ‌ر حبڵ کۆَگرِ دِیجڕێتِّٔ .ئێطتب ئێًّ ثّ‌ش ضتڕاتێژیًبٌ دیبرِ ٔ کٕردضتبَّ. ڕۆژّْ‌اڵتی ضّ‌رثّ‌خۆیی ئّ‌ٔیع ُْ .9ذێک نّ پبرتّ‌کبَی رۆژّْ‌التی کٕردضتبٌ تّيَّێکی درێژیبٌ تێپّراَذُِْٔٔ ،ذێ جبر گٕێ ثیطتی ئِّٔ دِ‌ثیٍ کّ نّ َێٕ ئّ‌ٔ َییّ،يبفی ئبفرِ‌تبٌ ثّ قّ‌دری پبرتبَّ‌دا دیًٕکراضی َێٕخۆی ٔجٕدی پێٕیطت َّ‌درأِ ٔ ڕێ ثّ‌الٔاٌ َبدرێت کّ ثّ‌غذاری نّ ضّ‌رکردایّ‌تی ئّ‌ٔ حیسثبَّ دا ثکٌّ ،یبٌ ثّ ٔاتبیّ‌کی تر ئّ‌ضڵی ضبختبری ئّ‌ٔ کۆَّ ،ئێِٕ ِٔ‌ک پبرتێکی َٕێ کّ ْبتَّٕ َێٕ حیسثبَّ ضبختبرێکی گۆڕِ‌پبَی خّثبتِّٔ چی جیبٔازییّ‌ک نّ َێٕاٌ خۆتبٌ ٔ ئّ‌ٔ پبرتبَّ‌دا دِ‌ثیٍُ؟ ئێًّ ڕێس نّ ّْ‌يٕ پبڕتّ‌کبَی کٕردضتبٌ دِ‌گریٍ ٔ ّْ‌ٔڵ دِ‌دِ‌یٍ نّ گّ‌ڵ ّْ‌يٕیبٌ پّیَِٕذی گّ‌رو ٔ گٕڕيبٌ ّْ‌ثێت ،ثّ غّ‌رتێک کّ دژ َّتِّٔ َّ‌ثٍ! نّ ثبثّ‌ت دێًۆکڕاضی َێٕخۆیِّٔ دِ‌تٕاَى ثڵێى کّ دێًۆکڕاضی فّرَّْگّ ٔ پێٕیطتّ کّ يرۆڤ نّ يُذاڵیِّٔ فێر ثکرێت ٔ نّ َێٕ حیسثّ‌کبَیػذا نّ فێرگِّٔ دِ‌ضت پێ دِ‌گبت ٔ تب دِ‌گبتّ کّ‌ضی یّ‌کّ‌يی حیسثّ‌کّ .پێٕیطتّ نّ َبٔ ّْ‌ر ڕێکخرأێکذا ڕێس نّ ثیری جیب ،کٕنتٕری جیب ٔ ْتذ ثگیرێت ٔ ّْرِْٔب يرۆڤّ‌کبٌ ڕێطپێکت یب حٕريّ‌تی ثیر ٔ ثۆچَٕی یّ‌کتر ثگرٌ ،ئّ‌گّ‌ریع ثۆچَّٕ‌کّ‌ی نّ گّ‌ڵ ئّ‌ضبضُبيّ‌ی حیسثّ‌کّ‌ی نّ پێٕیطتّ کّ‌ضّ ئّ‌ٔ ئّ‌ٔا َّ‌یخٕێُذِ‌ِٔ
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
کۆَگرِ‌دا قطّ ثکبت ٔ تب ئّ‌ٔ کبت ڕأِ‌ضتێت .ئّ‌يّ پڕێُطیپٍ ٔ پێٕیطتّ نّ چبٔ ثگیرێٍّْ .رِْٔب خۆغًبٌ دِ‌ثێت فێر ثیٍ ڕِ‌خُّ ِٔ‌رثگریٍ ٔ ڕِ‌خُّ‌گریع ثیٍ .کبتێک ئّ‌يبَّ ثَّٕ فّرَّْگ نّ کۆيّ‌ڵگبێکذا یب نّ ڕێکخرأێکذا ،دِ‌ردِ‌کّ‌ٔێت کّ ئّ‌ٔ کۆيّ‌ڵگبیّ پێػکّ‌ٔتِٕ ٔ يرۆڤّ‌کبٌ حٕريّ‌تیبٌ ّْ‌و نّ الی یّ‌کتر ٔ ّْ‌و نّ الی یبضب پبڕێسرأِ .نّ‌و حبڵّ‌تّ‌دا ّْ‌ضتی ئیعتیًبد ثّ خۆ یب ثبِٔ‌ڕ ثّ خۆ دِ‌چێتّ ضّ‌رِ‌ِٔ .کّ ئّ‌و کٕنتٕرِ ثِٕ کٕنتٕری زاڵ نّ کۆيّ‌ڵگبدا،ئّٔجبرئّوکێػبَّیکّئێًّنَّبٔڕێکخرأِکۆَّکبَی کٕردضتبٌ غبْیذی ثٕیٍ دٔپبت َبثُِّٔ ٔ غّ‌ڕی دِ‌ضّ‌اڵتیع خۆ ثّ خۆ َبيێُێت ٔ کّ‌ضبَی الٔیع ٔ ژَبَیع دِ‌ثُّ کّ‌ضبَی یّ‌کّ‌يی ڕێکخرأِکبٌیبخۆدِچَُّێٕضّرکردایّتیِّٔ. .10پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ زۆرتر ِٔ‌ک پبرتێکی َّتِّٔی دیبر دِ‌کّ‌ٔێت ،ئبیب ئێِٕ تَّٓب ثّ‌رَبيّ تبٌ ثۆچبرِ‌ضّ‌ر کردَی يٕغکیهی ضیبضی نّ رۆژّْ‌التی کٕردضتبٌ ّْ‌یّ؟ یبٌ ثّ‌رَبيّ‌تبٌ ثۆ ئیذارِ کردٌ ٔ نّ ثّ‌یٍ ثردَی يٕغکیالتی کۆيّ‌اڵیّ‌تیع ّْ‌یّ؟ ّْ‌ر پبڕتێک کّ دِ‌رگیری يّ‌غبکیهی ضیبضی کۆيّ‌ڵگبێک دِ‌ثێت ٔ نّ َبٔ ئّ‌ٔ کۆيّ‌ڵگبیّ‌دا ْێس ِٔ‌ردِ‌گرێت ،خۆ ثّ خۆ َبچبر دِ‌ثێت کّ ثۆ کێػّ کۆيّ‌اڵیّ‌تیّ‌کبَیع ّْ‌ٔڵ ثذاتّْ .ر نّ ٔاڵيی ضّ‌رِ‌ِٔ ثبضی فّرَّْگی دێًۆکڕاضیًبٌ کرد ،کّ‌ٔاتّ ئێًّ َبچبریٍ کّ تێکّ‌ڵ گرفتّ َیّ،ڕادِ‌کێػرێیُّ َبٔ‌ئّ‌ٔ کۆيّ‌اڵیتیّ‌کبَیع‌ثجیٍ،ثّ‌‌دِ‌ضت‌خۆيبٌ گرفتبَّ .ثێػک ّْ‌ر ڕێکخرأێک کّ ثیّٓ‌ٔێت جّ‌يبِٔ‌ری ثجێتِّٔ، خۆی نّ ّْ‌يٕ گرفتّ‌کبَی کۆيّ‌ڵگبکّ‌ی ثّ ثّ‌رپرش دِ‌زاَێت ،گرَگ ئِّٔیّ کّ ٔاڵيی درٔضتی نّ کبتی درٔضتذا ثّ تبکتیکی درٔضت پێ ثێت ٔ کێػّ‌کّ چبرِ‌ضّ‌ر ثکبتَّ ،ک قٕڵتری ثکبتِّٔ ،کّ يٍ ْیٕادارو‌پبڕتی‌ضّ‌رثّ‌ضتیی‌کٕردضتبٌ‌نّ‌ٔ‌ڕێکخرأاَّ‌‌ثێت‌کّ‌‌خّ‌ڵک يتًبَّیتّٔأیپێثکٌّ! .11نّ ثبکٕری رۆژّْ‌التی کٕردضتبٌ ُْذێک َبٔچّ ٌّْ کّ ّْ‌و کٕردی تێ دا َػتّ‌جێٍ ٔ ّْ‌و تٕرکی ئبزِ‌ری ،ئبیب پێتبٌ ٔا َییّ کّ نّ داْبتٕٔ دا يٕغکیالتی گّ‌ٔرِ‌تری نێ ضبز دِ‌ثێت؟ ئێِٕ چ ڕێگّ چبرِ‌یّ‌کتبٌ پێ گَٕجبِٔ ثۆ چبرِ‌ضّ‌ر کردَی يٕغکیالتی ئّ‌ٔ َبٔچبَّ؟ ثێػک نّ‌ٔ َبٔچبَّ پبٔاَخٕازی ئبزِ‌ریّ‌کبٌ زۆر ثّ‌رچبٔ دِ‌کّ‌ٔێت ٔ دِ‌ضّ‌اڵتذاراَی ئێراَیع ضبڵیبَێکی دٔر ٔ درێژِ کّ ئّ‌و پالَّ‌یبٌ داَبِٔ کّ ڕۆژێک نّ ڕۆژِ‌کبٌ کٕرد ٔ ئبزِ‌ری ثکَّّٔ غّ‌ڕ نّ دژی یّ‌کتر .ثّ‌اڵو ئِّٔی گرَگّ ئِّٔیّ کّ ثّ‌غێکی زۆر نّ خبکی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ ثبکٕرِ ٔ کرأَّ‌تّ ئبزِ‌ری َػیٍ ٔ ئّ‌يبَّ حبغبّْ‌ڵُّ‌گرِ .ثۆیّ ئێًّ پێٕیطتّ کّ چ نّ ئّ‌يڕۆدا ٔ چ نّ داْبتٕغذا ّْ‌يٕ ّْ‌ٔڵێک ثذِ‌یٍ کّ ئّ‌و کێػبَّ ثّ ٔتٕٔێژ چبرِ‌ضّ‌ر ثکرێٍ ٔ گّ‌نی کٕردی ڕۆژّْ‌اڵتیع نّ يبفّ‌کبَی خۆی نّ‌ٔ َبٔچبَّ َبگٕزِ‌رێت .ڕێگّ چبرِ‌ی دّْٔ‌و دٔای ٔتٕٔێژ يٍ پێى ٔایّ کّ دِخبڵّتٔحٕزٔریڕێکخرأیَّتِّٔیّکگرتِٕکبٌٔاتّیٕئێُّنّٔ َبٔچبَّ ٔ پێٕیطتّ َّْگبٔ ثّ َّْگبٔ ٔ ثّ ثێ خٕێُڕێژی ئّ‌ٔ گرفتّ‌ظ نّ داْبتٕدا چبرِ‌ضّ‌ر ثکرێت ٔ يّ‌رزِ‌کبَی ّْ‌ردٔکال ثّ غێِٕ‌ێکی يێژٔیی یب خۆ ئٕضٕنی داثُذرێت ٔ دٔاتر ّْ‌ر دٔکال ڕێس نّ ّْ‌رێًی‌یّ‌کتر‌ثگرٌ! ضکٕالرِ؟ .12ئبیب پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ پبرتێکی ثّ‌ڵێ پبڕتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ڕێکخرأێکی ضێکٕاڵرِ کّ ثبِٔ‌ڕی ثّ ّْ‌يٕ پڕَطیپّ دێًۆکڕاتیکّ‌کبٌ ّْ‌یّ ٔ ڕێس نّ ّْ‌يٕ ئبییُّ‌کبَی گّ‌نی کٕردضتبَیع دِ‌گرێت .ئێًّ ئّ‌ٔڕۆ نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ غیعبری ضّ‌رثّ‌خۆییًبٌ ّْ‌ڵکردِٔ ،کّ‌ٔاتّ دَِگ ٔ ئبٔاتی يیهیَٕبٌ کٕردضتبَیًبٌثّّْيٕچیٍٔتٕێژێکِّٔثّرزکردۆتِّٔٔنَّبٔئّٔ يیهیَّْٕب کٕردضتبَیّ‌ظ ّْ‌يٕ جۆرِ ثیر ٔ ثبِٔ‌ڕێک ثَٕیبٌ ّْ‌یّ، ثۆیّ ّْ‌يٕ تٕێژێکیع ثّ ّْ‌يٕ ثیر ٔ ثبِٔڕێکیػِّٔ نّ َبٔ پبڕتی ئێًّ‌دا جێگّ‌یبٌ دِثێتِّٔ ٔ دِ‌تٕاٍَ ئّ‌و ڕێکخرأِ ثکَّّ ضَّگّری ئبزادیخٕازی‌خۆیبٌ،ثبِٔ‌غی‌ئێًّ‌‌ثۆ‌ّْ‌يٕ‌کٕردضتبَیێک‌ئبِٔ‌ڵّ‌یّ.
.13ئێِٕ چۆٌ دِ‌ڕٔاَُّ حیسثّ ئیطاليی یّ‌کبَی کٕردضتبٌ؟ ّْ‌ر ِٔ‌ک پێػتریع ثبضى کرد ،نّ دێًۆکڕاضیذا ّْ‌يٕ ڕێکخرأێک ثۆی ّْ‌یّ ٔ يبفی ثێ ئّ‌و الٔ ئّ‌ٔالی خۆیّ‌تی کّ چبالک ثێت ٔ چبالکی ثکبت .ڕێکخرأِ ئیطاليیّ‌کبَیع ِٔ‌ک ّْ‌يٕ ئبییُّ‌کبَیتر ٔ ئبیذۆنۆژیبکبَیتر ثۆیبٌ ّْ‌یّ ئبییٍ ٔ ثیر ٔ ثبِٔ‌ڕی خۆیبٌ پّ‌رِ پێ ثذٌِ،ثّ‌‌غّ‌رتێک‌کّ‌‌ئّ‌ٔاَیع‌ڕێس‌نّ دێًۆکڕاضی ثگرٌ‌ٔ‌ڕێگر‌َّ‌ثٍ نّ کّ‌ضبَی دیکّّْ .رِْٔب تَٕذ ٔ تیژی ئبییُی ٔ فیرقّ‌یی ٔ فَٕذايیُتبنیسو ثّ ْیچ جۆرێک َبثێ ڕێگبی پێ ثذرێت. .14ثّ ثڕٔای ئێِٕ پبرتّ ئیطاليی یّ‌کبٌ دِ‌تٕاٍَ نّ ژێر چّ‌تری ئیطالو دا يبفّ َّ‌تّ‌ٔایّ‌تی یّ‌کبَی َّتِّٔی کٕرد ِٔ‌دِ‌ضت ثٓێٍُ ؟ ئبییٍ جب فّ‌رق َبکبت کبو ئبییُّ ثێت ،ثۆی َیّ کّ دِ‌ضّ‌اڵتی ثّ دِضتِّٔ ثێت ،یّ‌کێک نّ خبڵّ ضّ‌رِ‌کیّ‌کبٌ کّ دِ‌تٕاَێت کۆيّ‌ڵگبێکی دێًۆکڕات پێُبضّ ثکبت ،جیبیی دیٍ نّ دِٔڵّتّّْ .ر ئبییٍ ٔ ئبیذۆنۆژیبێک کّ ثِٕ دِ‌ضّ‌اڵتذار ،ئبکبيّ‌کّ‌ی دیکتبتۆڕیّ‌تێکی زۆر خّ‌غٍ دێُێتّ ثّ‌ر ٔ حبزر َیّ ئّ‌ٔ دِ‌ضّ‌اڵتّ ثۆ کّ‌ش ثّ‌ر ثبتًََّٕ .يبٌ زۆرِ نّ يێژٔدأِ ،ک ضتبنیُیسو نّ غۆڕِ‌ٔی کۆٌ کّ چۆٌ ئبیذۆنۆژیبکّ‌ی کردِ چّ‌ک ٔ يیهیَّْٕب ثیر جیبٔازی ضّ‌ر ثّ َیطت کرد یب ئِّٔی نّ کٕثبدا ٔ کۆرِ‌ی ثبکٕر دِ‌ثیُرێت.نّکٕثبتبزِئیُتێڕَێتٔکبيپیٕترٔيۆثبیمئبزادکرأٌ ئیجبزِ درا ثّ خّ‌ڵک کّ‌ڵکیبٌ نێ ِٔ‌رگرٌ .یب ثب دٔر َّ‌ڕۆیٍ، حکٕيّ‌تی نّ َبٔ چٕی تبڵّ‌ثبٌ نّ ئّ‌فغبَیطتبٌ ٔ ئێطتبظ کۆيبری ئیطاليی ئێراٌ چبٔ نی ثکّ‌یٍ ،ثّ ثبغی ثۆيبٌ ڕٌٔ دِثێتِّٔ کّ پێٕیطتّ‌‌ئبییٍ‌نّ‌‌حکٕيّ‌ت‌جیب ثێت.کّ‌ٔاتّ‌‌ّْ‌ر‌ڕێکخرأێکی‌ئبییُی یب خۆ ئبیذۆنۆژیکی کّ ّْ‌ٔڵی ثۆ گّ‌یػتٍ ثّ دِ‌ضّ‌اڵت دا ،دِ‌ثێت خێرا غکی نێ ثکرێت کّ ئِّٔ کۆيّ‌ڵگب ثّ‌رِ‌ٔ فّ‌ٔتبٌ ٔ فَٕذايێُتبنیسو دِ‌ثبت ٔ پێٕیطتّ خێرا ڕێگبی نێ ثگیرێت ٔ ئّ‌گّ‌ر ّْڵٕاغێُێتِّٔ! ڕێکخرأِ‌کّ پبڕنّ‌يبٌ ثٕ پێٕیطت .15ئێِٕتبچَّذِثبِٔرتبٌثّ خّ‌ثبتی‌چّ‌ک‌داری ّْ‌یّ؟ئّ‌ی‌چۆٌ جّ‌يبِٔ‌ری؟ خّ‌ثبتی دِ‌رٔاَُّ گّ‌نی کٕردضتبٌ ثّ درێژایی يێژٔ خّ‌ثبتی کردِٔ ثۆ گّ‌یػتٍ ثّ يبفّ‌کبَی ٔ ّْ‌يیػّ‌ظ َبچبر ثّ پبغّ‌کػّ کرأِ .کٕرد ّْ‌رگیس ثّ دڵی خۆی دِ‌ضتی ثۆ چّ‌ک َّ‌ثردِٔ ،ثّ‌ڵکٕ دایًّ َبچبر کرأِ کّ چّ‌ک ّْ‌ڵگرێت ٔ دایًّ نّ حبڵّ‌تی پبغّ‌کػّ ٔ ثّ‌رگری نّ خۆیذا ثِّْٕ.رگیس‌ْیچ‌کۆيّ‌ڵکٕژیێک‌ثّ‌‌دِ‌ضت‌کٕردِ‌ِٔ‌‌ڕٔی‌َّ‌دأِ‌‌ثّ‌ڵکٕ دایًّ ئِّٔ کٕرد ثِٕ کّ ثۆتّ قٕرثبَی ٔ کۆيّ‌ڵکٕژی کرأِ ٔ ئّ‌يّ خۆی ثبغتریٍ ثّ‌ڵگّ‌یّ کّ کٕرد غّ‌ڕ خٕاز َیّ یب خۆ ثّ دڵی خۆی دِ‌ضتی َّ‌دأِ‌تّ چّ‌ک .ئّ‌يڕۆکّ ِٔ‌ک دِ‌ثیُیٍ ڕێکخرأِ ڕۆژّْ‌اڵتیّ‌کبَیع ثّ غێِٕ ٔ فٕڕيی کۆٌ غّ‌ڕی چّ‌کذاری َبکٌّ، خۆی ئّ‌يّ پێًبٌ دِ‌ڵێت کّ زِيَّیع گۆڕأِ .ئّ‌يڕۆکّ تێکُۆنۆژی، ضّ‌تّ‌الیت ،يۆثبیم ٔ ضّرجّو کۆيۆَیکبضیٌٕ یب خۆ ئیرتجبتبت زۆر نّچّکخێراتردِتٕاَێتخّڵکنّيبفّکبَیخۆیئبگبدارکبتِّٔٔ جیٓبَیع ن ّ کێػّ ٔ گرفتّ‌کبَی گّ‌نّ‌کّ‌ی ئبگبدار ثکبتِّّْٔ .رِْٔب ْێسترِ ،ثۆیّ ئێًّ پێٕیطتّ ضیبضّ‌تی دیپهۆيبضی زۆر نّ چّ‌ک ثّ کّ نّ‌و يێتۆدِ َٕێیبَّ ثّ ثبغتریٍ غێِٕ کّ‌ڵک ِٔ‌رثگریٍ ثۆ گّ‌یبَذَی گّ‌نّ‌کّ‌يبٌ ثّ ئبٔات ٔ ئبرِ‌زِٔ‌کبَیبٌ .نّ ثبثّ‌ت خّ‌ثبتی جّ‌يبِٔ‌ری يٍ نّ َٕضرأِ‌کبًَذا زۆر ئبيبژِ‌یبٌ پێ دِ‌کّ‌و ثۆ ئِّٔی کّ ثبِٔ‌ڕو زۆر ثّ خّ‌ثبتی جّ‌يبِٔ‌ری چ ثّ غێِٕ‌ی ئبکتیڤ یب فّ‌عبل ّْ‌یّ ِٔ‌ک خۆپیػبَذاٌ ٔ َبڕِ‌زایّ‌تی جّ‌يبِٔ‌ری ٔ کۆچی جّ‌يبِٔ‌ری ٔ چ ثّ غێِٕ‌ی يَّفیّکّی کّ دِ‌ثێتّ داخطتُی دٔکبَّ‌کبٌ ٔ َّ‌ْبتُّ‌دِ‌ر نّ يبڵ ٔ یب خۆ ثّ غێِٕ‌ی گبَذیسو ٔاتّ ثّ غێِٕ‌ی َبتَٕذ ٔ تیژیّْ .يٕ جۆرِ‌کبٌ ثبغٍ ثّ غّ‌رتێک کّ ثّ کردِ‌ِٔ ثکرێٍَّ،ک‌ثّ‌ش‌تێئۆری‌ثٍ‌ٔ‌ثّ‌ش! .16کۆيبری ئیطاليی ئێراٌ ئّ‌ٔ ڕژیًّ دڕَذِ‌یّ کّ رێس نّ ئیرادِ‌ی گّ‌الَی ثُذِ‌ضتی ئێراٌ َبگرێت ٔ يبفی کّ‌يبیّ‌تی یّ ئبییُی ٔ َّتِّٔیّکبٌ پبیّ‌يبڵ دِ‌کبت ٔ ثبِٔ‌ڕی ثّ ئبزدی ٔ دیًٕکراضی ٔ َییّ ،تب دیت نّ گّ‌ل َبرِ‌زایّ‌تی گّ‌الَی ثُذِ‌ضتی يبفّ‌کبَی يرۆڤ ئێراٌ ثّ گػتی ئّ‌يریکب ٔ یّ‌کێتی ئۆرٔٔپب رٔٔثّ رٔٔ دِثێتِّٔ،
پارتی سوربوستیی کوردستان ،خۆی بو پارتی ىوموو دانیشتووانی ڕۆژىواڵتی کوردستان دهزانێت ،ىووڵ دهدا بۆ بوجێگویاندنی مافوکانیان بوپێێ جاڕناموی مافی مرۆڤ .بێجگو لو گولی کورد ئوم کومینانوش لو کوردستان دهژین بریتین لو ئازهری و ئورمونی .لو پرۆژه و سیاسوتی پارتی سوربوستیی کوردستاندا ئوو کومو نوتووانوی کوردستان بو ىاوواڵتیی کوردستانی دهناسرێن ،مافی ىور کومینویوکی دانیشتووی خاکی کوردستان وهک ىاوواڵتییوکی کوردستان چاوی لێ دهکرێت و دهپارێسرێت. الپه‌ڕه ()3
نّ راضتیذا ضیطتًی دِ‌ضّ‌اڵت داری ئێراٌ ِٔ‌ک ضیطتًێکی کۆٌ دێیتّ ئّ‌ژيبر ٔ ْێذی ْێذی رٔٔثّ رۆخبٌ دِ‌چێت ! پرضیبرِ‌کّ‌ی يٍ نێرِ دایّ کبک ئّ‌یٕة ،ئّ‌گّ‌ر کۆيبری ئیطاليی رۆخبٔ کۆيبرێکی فیذراڵی نّ ئێراَذا جێگیر ثٕٔ ،ئێِٕ ِٔ‌ک حیسثێکی ضّ‌رثّ‌خۆیی خٕاز چ کبت؟ ئّ‌ٔ دِ‌ثێت ّْ‌ڵٕێطتێکتبٌ یّ‌کّ‌و ئِّٔی کّ ْیٕادارو ڕژیًی کۆيبری ئیطاليی نّ ئێراٌ ّْ‌ر چی عبداڵَّ ،ضسای زٔتر ثّ يێژٔ ثطپێردرێت ٔ ڕێجّ‌راَی ثّ پێی دادگبی تبٔاَّ‌کبَیبٌ ِٔ‌رثگرٌ .ئّ‌ٔجبر دیبرِ ئِّٔ ئبٔاتی ئێًّ َیّ کّ کۆيبرێکی فیذڕاڵیخٕاز دٔاێ ڕٔخبَی ڕژیى ثێتّ ضّ‌ر کبر ،ثۆ ئِّٔی کّ ئێًّ يبَِّٔ نّ چٕار چێِٕ‌ی ئێراَذا ثّ زیبٌ دِ‌زاَیٍ تب ثّ قبزاَج ،نّ ثّ‌ر ئِّٔظ کّ ّْ‌و نّ کّ‌يیُّ‌دا يبَِّٔ ٔ ّْ‌و نّ‌گّ‌ڵ َّتِّٔی ثباڵدِ‌ضتی پێػٕ ِٔ‌ک زۆریُّ پێکِّٔ ژیبٌ َّ ،تَّیب گَٕجبَٔبثێتْٔیچئبڵٔگۆڕێکیثُّڕِتیثۆگّنیکٕردضتبٌپێک َبْێُێت،ثّ‌ڵکٕ‌گّ‌نی‌کٕردضتبَیع‌نّ‌‌ضتڕاتێژیّ‌‌ضّ‌رِ‌کیّ‌کّ‌ی‌خۆی کّ يّ‌ثّ‌ضت ٔ ّْ‌دِ‌فی پبڕتی ئێًّ‌غّ ِٔ‌دٔا دِ‌کّ‌ٔێت ٔ ضبڵیبَێکی دٔر‌ٔ‌درێژیتر‌دِ‌يبَخبتّ‌‌دٔأِ.ثّاڵونّثّرئِّٔیکّئێًّپبڕتێکی ضیبضی ٔ َّتِّٔییٍ ،ئّ‌گّ‌ر گریًبٌ ضیطتّ‌يی فیذڕاڵی ثّ ّْ‌ر ْۆێک چّ‌ضپب ٔ ثِٕ ئّ‌يری ٔاقیع نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبَیع ،ئێًّ َّ تَّیب پبغّ‌کػّ نّ خٕاضتّ‌کبَی خۆيبٌ ثۆ گّ‌نی کٕردضتبٌ َبکّیٍ،ثّڵکّْٕيٕ ّْ‌ٔڵێکیع دِدِیٍکِّٔک ْێسێکی ثبِٔ‌ڕپێکرأ ٔ جێگبی يتًبَّ نّ ئبڵ ٔ گۆڕِ‌کبٌ ٔ نّ تّ‌ضًیًگیریّ‌کبَذا نّ دٔاڕۆژی َّتِّٔکّيبَذا ثّ‌غذار ٔ دِ‌خیم ثیٍ ٔ ّْ‌يٕ ّْ‌ٔڵی خۆيبٌ دِدِیٍکّڕِٔتیئبڵٔگۆڕِکبٌثّقبزاَجیگّنّکّيبٌثػکێُیُِّٔ. ُْ .17ذێک کّ‌يبیّ‌تی ئبییُی ٔ َّتِّٔی نّ َێٕ خبکی کٕردضتبٌ دا دِ‌ژیٍ پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ چۆٌ دِ‌رٔاَێتّ ئّ‌ٔاَّ؟ کردِٔ ،ئێًّ ّْ‌يٕ ئّ‌ٔ کّ‌يبیّ‌تیبَّ ثّ ِٔ‌ک پێػتریع ئبيبژِ‌و پێ خّ‌ڵکی کٕردضتبٌ دِ‌زاَیٍ ٔ ڕێسی تبیجّ‌تییبٌ الی ئێًّ ّْ‌یّ .ئّ‌گّ‌ر ضّ‌رَجتبٌ داثێت يٍ دایًّ دِ‌ڵێى گّ‌نی کٕردضتبٌ ٔ َبڵێى گّ‌نی کٕرد ،خۆی ئّ‌يّ نّ‌ٔ ثبِٔ‌ڕِ‌ِٔ ضّ‌رچبِٔ دِ‌گرێت کّ نّ کٕردضتبٌ ثێجگّ نّ کٕرد کّ‌يبیّ‌تیّ‌کبَی تریع ثَٕیبٌ ّْ‌یّ ٔ دِ‌ژیٍ ٔ کٕردضتبٌ يبڵ ٔ کیبَی ّْ‌يٕيبَّ ،ثۆیّ ّْ‌يٕیبٌ ڕێسی خۆیبَیبٌ الی ئێًّ ّْ‌یّ ٔ نّ دٔاڕۆژیػذا پێٕیطتّ کّ یبضب ڕێسیبٌ نێ ثگرێت ٔ‌ثێػک‌ّْ‌ر‌ٔاظ‌دِ‌ثێت. .18ئێٕ ِ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ تب کٕٔ ئیطتب ْیچ کَٕگرِ‌یّ‌کتبٌ َّ‌گرتِٕٔ،کّ چی ضّ‌رۆک ٔ ئَّذايبَی ضّ‌رکردایّ‌تیتبٌ ّْ‌یّ ،ئێِٕ چی ضیطتًێک ثۆ ثّ‌رێِٕ ثردَی دێٍُ؟ کبر ثّ پبرتّ‌کّ‌تبٌ دیبرِ ئێًّ پبڕتێکی َٕێیٍ کّ دٔ ضبڵ ٔ چَّذ يبَگێکّ تێکۆغبٌ ٔ چبالکیی جۆرأجۆريبٌ ّْ‌یّ .تب ئێطتب ثّ‌ش یّک کۆَفڕاَطًبٌ گرتِٕ کّ نّ‌ٔ کۆَفڕاَطّ‌دا ثّ پێی ّْ‌ڵجژاردٌ ضّ‌رکردایّ‌تیًبٌ ّْ‌ڵجژاردِٔ.پێع‌کۆَفڕاَطیع‌ئێًّ‌‌ضّ‌رکردایّ‌تییکی‌کبتیًبٌ‌ّْ‌ثِٕ. ئێطتبظ‌خۆيبٌ‌ئبيبدِ‌‌دِ‌کّ‌یٍ‌ثۆ‌یّ‌کّ‌و‌کۆَگرِ‌ی‌پبڕتی‌ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌِٔ .ک ضیطتّ‌يیع ئێًّ ثبِٔ‌ڕيبٌ ثّ دێًۆکڕاضی َبٔخۆیی ّْ‌یّ ٔ ّْ‌ر ثّ پێی پڕَطیپّ‌کبَی دێًۆکڕاضی ٔ پبڕتێکی يۆدێڕٌ دِچیُّپێػِّٔ. .19پبرتی ژیبَی ئبزادی کٕردضتبٌ َبضرأ ثّ (پژاک*) کّ زۆرثّ‌ی پبرتّ کٕردییّ‌کبَی رۆژّْ‌التی کٕردضتبٌ ِٔ‌ک غبخّ‌یّ‌ک نّ (پ ک ک*) دِ‌یبٌ َبضٍ ،ئیطبتع نّ خّ‌ثبتی چّ‌ک داری داٌ دژی کۆيبری ئیطاليی ،ثّ‌اڵو نّ‌و دٔایبَّ‌دا ثّ‌رێس حبجی ئّ‌حًّ‌دی ضکرتێری ئّ‌ٔ پبرتّ رایگّ‌یبَذ کّ ئّ‌ٔاٌ ثۆ رۆخبَذَی کۆيبری ئیطاليی ئێراٌ ّْ‌ٔڵ َبدٌِ ،ضیبضّ‌تی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ ثّ‌رايجّ‌ر ئّ‌ٔ پبرتّ یّ؟ .ئێًّ ِٔ‌ک نّ ضّ‌رِ‌تبِٔ ثبضى نێ کرد ،دژی ْیچ پبڕت ٔ چی ڕێکخرأێک َیٍ کّ نّ کٕردضتبٌ چبالکٍ ٔ ّْ‌ٔڵ دِ‌دِ‌یٍ ثّ پێی پڕَطیپّ َبٔخۆیی ٔ ئّ‌ضبضُبيّ‌یّ‌کبَی خۆيبٌ نّ گّ‌ڵ پژاکیع پّیَِٕذیًبٌ ّْ‌ثێت .دیبرِ ئّ‌گّ‌ر ڕِ‌خُّ یب خۆ ّْ‌ضتێکی َسیکبیّ‌تیًبٌ نّ گّ‌ڵیبٌ ّْ‌ثێت ثّ فّ‌ريی نّ‌گّ‌ڵیبٌ ثبضی دِ‌کّ‌یٍ ٔ َبثیُیٍ. تبثٕێک ْیچ ثبرِ‌ِٔ نّ‌و
سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
جبرێک نّ ضبڵی پێى ٔاثێت 1514ی زاییُی ثّ پێی پّ‌یًبَی چبڵذراٌ نّ ثّ‌یُی ئێراَیّ ضّ‌فّ‌ٔیّ‌کبٌ ٔ عٕضًبَیّ‌کبٌ داثّ‌ظ کرا ٔ دٔاجبر 85ضبڵ نّئّثّر نّ ڕێکّ‌ٔتی 24.07.1923نّ ثّ‌یُی ٔ 5اڵتذا ثّ پێی ثڕیبری نۆزاٌ داثّ‌غکرأِ .ئّ‌و گّ‌نّ دٔای ئّ‌و داثّ‌ظ کراَبَّ دایًّ ّْ‌ٔڵی دأِ کّ ثّ ئبزادی ثگبت ٔ تب ئێطتب ّْ‌رگیس ،ثێجگّ نّ ثّ‌غێک نّ ثبغٕر ،ثّ ئبزادی َّ‌گّ‌یػتِٕ .کّ‌ٔاتّ يبداو گّ‌نێک نّ‌ٔ َبٔچّ‌‌ّْ‌یّ‌‌ٔ‌دأای‌يبفی‌ئبزادی‌ٔ‌ضّ‌رثّ‌خۆیی‌دِ‌کبت،پیٕیطتّ‌کّ نّ ثبری ژێئۆپۆنیتیکیػِّٔ ئّ‌ٔ َبٔچّ ئبڵ ٔ گۆڕی ثّ ضّ‌ردا ثیت ٔ گّ‌ٔرِ‌تریٍ َّتِّٔی ثێ دِ‌ٔڵّ‌تی ضّ‌ر ئّ‌رزیع پێٕیطتّ کّ دِ‌ٔڵّ‌تی خۆی ّْ‌ثێت ئّ‌يّ الزيّ‌ی گۆڕیُی ژێئۆپۆنیتیکی َبٔچّ‌کّ‌یّ ٔ ثَٕی دِ‌ٔڵّ‌تی ضّ‌رثّ‌خۆی کٕردضتبٌ یب خۆ چٕار ٔاڵتی ثچکۆنّ‌تری کٕردضتبٌ،ثّ‌‌ّْ‌ر‌دٔک‌ال‌دا‌ّْ‌ر‌دِ‌ثێت!ٔ‌خۆغجّ‌ختبَّ‌‌ئێًّ‌‌ڕۆژاَّ غبْیذیٍ کّ ڕِ‌ٔتی ئبڵ ٔ گۆڕِ‌کبٌ ثّ قبزاَجی گّ‌نی کٕردضتبٌ دِ‌ڕۆَّ پێػِّٔ ٔ جیٓبٌ ثّ‌رِ‌ٔ دايّ‌زراَذَی دِ‌ٔڵّ‌ت ثۆ کٕردضتبٌ ّْ‌ڵذێُێت! َّْگبٔ
.20ئێِٕ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ چۆٌ دِ‌رٔاَُّ ئیُػعبثی ئّ‌و دٔایبَّ‌ی َێٕ حیسثّ کٕردی یّ‌کبَی رۆژّْ‌التی ئێًّ ،پێ َبخۆظ ثَٕی کٕردضتبٌ؟ ئَِّٔذِی دِگّڕێتِّٔ ضّ‌ر خۆيبًَبٌنّيّڕئّٔدِضتّڕٔدأَِبخۆغبَّیپبریعٔئّيطبڵیع دِ‌رثڕیِٕ ٔ ئّ‌يّ ثّ زِ‌رِ‌ری یّک پبرچّ‌یی حیسثّ‌کبٌ ٔ گّ‌نی کٕردضتبَیبٌ‌دِ‌زاَیٍ.ثّ‌اڵو‌ئّ‌ٔ‌ڕٔدأاَّ‌‌ْێُذێک‌دِ‌رش‌ٔ‌ٔاَّ‌یػیبٌ تیبثٕ ثۆ ّْ‌يٕيبٌ ٔ ئّ‌ٔیع ئِّٔی کّ یّ‌کّ‌و ،غێِٕ‌ی ضتراکتۆڕ یب چٕارچێِٕ‌ی حیسثّ کۆَّ‌کبَی کٕردضتبٌ ْێػتب ثّ تّ‌ٔأی دێًۆکڕاضیبٌ تێذا جێگیر َّ‌ثٕثٕ ٔ دّْٔ‌يیع ئِّٔی کّ َیػبَیبٌ دا کّ کۆيّ‌ڵّ کّ‌ضبَێک دِ‌یبٌ ّْ‌ٔێت پێ ثّ پێ کۆيّ‌ڵگبی جیٓبَی ثّ‌رِ‌ٔ َٕێ خٕازی َّْگبٔ ّْ‌ڵێٍُ ٔ نّ چٕار چێِٕ‌ی حیسثّ‌کبَی خۆیبَذا ڕێگّ‌یبٌ پێ َّ‌دِ‌درا ٔ ڕٔدأی َبخۆغیبٌ نێ ثِِٕٔ ٔ نّ ئبخریػذا دِ‌تٕاَى ثڵێى کّ ْێُذێک تبثٕ ٔ کبریسيب کّ ضبڵیبَی ضبڵ نَّبٔحیسثّکۆَّکبَذادرٔضتکراثٌَٕٔبغی نّ‌‌غیِٕ‌‌حیسثبیّ‌تی ڕۆژّْ‌اڵتی ٔ ثّ تبیجّ‌ت ڕٔضی ثٌٕ ،ئّ‌ٔاَّ‌ظ تێکػکبٌ ٔ ْێُذێک ئبڵ ٔ گۆڕیبٌ پێک ْێُب کّ کۆيّ‌ڵگب پێٕیطتی ثّٔ ئبڵ ٔ گۆڕاَّ ثٕ، ثۆیّ ئّ‌يبَّ ِٔ‌ک جّ‌رِ‌قّ ثَّٕ ْۆی تّقیُِّٔی ضیبضی نّ َبٔ .22کبک ئّ‌یٕة گّ‌نێک ضٕپبش ثۆ ئِّٔی ئبيبدِ ثٌٕٔ ٔاڵيی پرضیبرِ‌کبًَبٌ ثذَِِّٔ ،يٍ پرضیبری دیکّ‌و َّ‌يبِٔ حّ‌ز دِ‌کّ‌و ثۆ حیسثّ‌‌کۆَّ‌کبَی‌کٕردضتبَذا. ٔٔتّ‌تبٌ. دٔا ثۆ ثفّ‌ريٌٕ خۆتبٌ .21ثّ ثبِٔ‌ری ئێِٕ ّْ‌نٕيّ‌رجی ژئۆپهۆتیکی کٕردضتبٌ ڕێگّ دِ‌دات يُیع ضپبضتبٌ نێ دِ‌کّ‌و ثۆ ئّ‌و دِ‌رفّ‌تّ کّ ثّ يُتبٌ ثّ‌خػی ٔ ثۆ درٔضت کردَی دِ‌ٔڵّ‌تی ضّ‌رثّ‌خۆیی کٕردضتبٌ ،یبٌ ثّ ٔاتبیّ‌کی جبرێکیتریع يبَذٔ َّ‌ثَٕیتبٌ نێ دِ‌کّ‌و ٔ پێٕیطتّ ثڵێى کّ نّ ِْٔب تر ّْ‌نٕيّ‌رجی ژئۆپهۆتیکی کٕردضتبٌ ڕێگر َییّ نّ ثّ‌ردِ‌و درٔضت ٔتٕٔێژێکذا يرۆڤ َبتٕاَێت ّْ‌يٕ غتێک ثبش ثکبت ٔ ثٕاری کٕرتّ ٔ کٕردضتبٌ؟ ّْرِْٔب دِ‌غێت َّْذێک غتیػى نّ ثیر کردثێت کّ ثبضیبٌ ثکّ‌و ٔ ضّ‌رثّ‌خۆیی دِ‌ٔڵّ‌تی کردَی نّ ضّ‌رِ‌تبدا ئِّٔ ثڵێى کّ ئێًّ ثۆخۆيبٌ ِٔ‌ک پبڕتی ضّ‌رثّ‌ضتیی نّ‌و کبتّ‌دا حٕزٔری زێُٓى نّ‌ضّ‌ری َّ‌ثٕثێت ،ثّ‌ّْ‌ر حبڵ ئّ‌گّ‌ر کّ‌و کٕردضتبٌ ْیچ نّ‌يپّ‌رێک نّ ثّ‌ردِ‌و درٔضت ثَٕی دِ‌ٔڵّ‌تی ٔ کٕڕی دِ‌ثیُرێت دأای نێجٕردٌ نّ ّْ‌يٕ الێک دِکّوْ .یٕادارو کّ ضّ‌رثّ‌خۆی کٕردضتبَذا َبثیُیٍ ٔ پێًبٌ ٔایّ نّ ّْ‌يٕ ثٕارێکذا ثّ‌و ٔتٕٔێژِ تٕاَیجێتى َّْذێک ڕَٔکردَِّٔ ٔ زاَیبری ثّ کّ‌ڵکى ثۆ ضّ‌رکّ‌ٔتٕ ثٍ! کردثێت. ثبش خۆغّ‌ٔیطت دِ‌تٕاَیٍ ثّ ثێ کێػّ ٔ ترش ٔ دڵّ‌ڕأکێ ثبَگّ‌غّ‌ی ضّ‌رثّ‌خۆیی ئێِٕ‌ی کٕردضتبٌ ضّ‌رثذِ‌یٍ .ئّ‌گّ‌ر ّْ‌ر ئێطتبکّ ڕێفڕاَذۆيێکی ئبزاد نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثکرێت ،ثێ غک زیبتر نّ 80دِ‌ڕضّ‌د دَِگ ثّ ئبيبدِ‌کردَی‌ْبغى‌يٕحّ‌يّ‌دی ضّ‌رثّ‌خۆیی دِدٌِ ،نّ الێکی ترِ‌ِٔ ضّ‌رثّ‌خۆیی يبفی نّ پطبٌ َّ‌ْبتٕی ّْ‌ر َّتِّٔێکّ کّ ثیّٓ‌ٔێت چبرَِٕضی خۆی ثّ دِ‌ضتی خۆیِّٔ ثگرێت ٔ خۆی ثۆخۆی دیبری ثکبت کّ چۆٌ ٔ نّ‌گّ‌ڵ کێ ٔایّ ،خۆغٕیطتٍ ثژیت .ئّ‌يّ ِٔ‌ک يبفی زیٕاج ٔ ْبٔضّ‌رگیری پێٕیطتّ ثۆ پێکِّٔ ژیبٌَّ ،ک ّْ‌ٔڵی زۆرِ‌يهی ثۆ یّک خطتٍ، چَٕکّئِّٔضّرَبگرێتٔدرَِگیبزٔ ّْڵذِِٔغێتِّٔ.کّ‌ٔاتّ نّ‌و ثبرِ‌ِٔ کێػّ‌يبٌ َیّ .نّ ثبری ئبثٕریػِّٔ کٕردضتبٌ ثّ خۆغیِّٔ دِ‌یبٌ جبر نّ کۆضۆڤۆ ٔ ثۆضُی ٔ زۆر ٔاڵتی ضّ‌رثّ‌خۆی دیکّ دِٔڵّيَّذترِ .نّ ثبری ڕادِ‌ی خٕێُذِٔاریِّٔ کّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثّ ّْ‌زاراٌ دٔکتۆر ٔ ئبکبدێًیکێڕ ٔ ئّ‌دیت ٔ َّْٕريَّذ ٔ ْتذی ّْ‌یّ ٔ نّ ثبری فّرَّْگی حیسثبیّ‌تی ٔ ضیبضی ٔ َیّ،ئّگّریعکّؤکٕڕیێکنّو دیپهۆيبضیػِّٔکّکّؤکٕڕیًبٌ ثبرِِّْٔثێتدٔاترکّدِٔڵّتت ثجێت،ئّيیعچبرِضّردِکرێتٔ، ّْرِْٔب کٕردضتبٌ کۆيّ‌ڵگبێکی الٔیػی ّْ‌یّ ٔ ئّ‌يّ‌ظ خۆی ثّ يبَبی زیُذٔ ثٌٕ ٔ َٕێ ثَٕی کۆيّ‌ڵگبی کٕردضتبَّ .تب ئێرِ ثبضی كۆبونووهی نێوان كۆمیتوی نۆروێژی پارتی سوبوستی َبٔخۆیی ٔ ئبيبدِ‌یی َبٔخۆیی ثٕ ،ثّ‌اڵو نّيّڕ ئبيبدِ ثَٕی دِ‌رِ‌کی كوردستان وحیسبی دێموكڕاتی كوردستان. ِٔ‌ک درأضێکبًَبٌ ،دِ‌تٕاَى ثڵێى کّ دٔژيًُبٌ زٔرٌ ٔ پێیبٌ خۆظ َیّ کّ دِ‌ٔڵّ‌تێکی گّ‌ٔرِ‌ی کٕردضتبَی یب خۆ دِ‌ٔڵّ‌تێکی کٕردضتبَی كبتژيێر ٦ی ئێٕارِ‌ی ڕۆژی ضێ غّ‌يًّ ١٠/٦/٢٠٠٨ی زاییُی دیکّ نّ پبڵ ّْ‌رێًی ثبغٕری کٕردضتبٌ داثًّ‌زرێت .ثّ‌اڵو ئّ‌يّ نّ‌ضّ‌رثبَگٓێػتی كۆيیتّ‌ی َۆرٔێژی حیسثی دێًٕكڕاتی ئبضبییّ ،کۆضۆڤۆظ کّ ضّ‌رثّ‌خۆیی ڕاگّ‌یبَذ چَّذ ٔاڵت نّ دژی كٕردضتبٌِٔ ،ڤذێكی پبرتیًبٌ پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی كٕردضتبٌ كّ ٔێطتبٌٔثّکٕرتیّْئٕاڵتێکثۆضّرثّخۆییخۆیثّْبیدأِٔ پێكٓبتجٕٔ نّ ثّ‌ڕێساٌ قبدرئّ‌حًّ‌دزادِ (ڕێجٕار) ثّ‌رپرضی كۆيیتّ‌ی کٕردضتبَیع ثّ ثێ ثّ‌ْبداٌ َبتٕاَێت ثّ ئبضبَی ضّ‌رثّ‌خۆیی َۆرٔێژی پطك ٔكبك ْێًٍ پّ‌ژٔيبٌ ئَّذايی كۆيیتّ‌ی َۆرٔێژی ِٔ‌رثگرێت ،ثّ‌اڵو نّ ئبکبيذا ئِّٔ ئیرادِ‌ی ئّ‌ٔ َّتِّٔیّ کّ پطك ،ضّ‌رداَی كٕيیتّ‌ی َۆرٔێژی حیسثی دێًٕكڕاتی دِیجبتِّٔ .ئّ‌گّ‌ر 10يیهیَٕیع نّ ضّرجّو 15يیهیٌٕ ڕۆژّْ‌اڵتی كٕردضتبَیبٌ نّ ئۆضهۆی پێتّ‌ختی ِٔ‌اڵتی َۆرٔێژكرد ٔنّالیٌّ کٕردضتبَی ثڵێٍ ئێًّ ضّ‌رثّ‌خۆییًبٌ دِ‌ٔێت ،ئِّٔ ْیچ ْێسێک ثّ‌ڕێسكبك خّ‌ضرِ‌ٔ قبدری ثّ‌رپرضی پّیَِٕذیّكبَی كۆيیتّ‌ی َبتٕاَێت نّ ثّ‌راَجّ‌ر ئّ‌ٔ ئیرادِ‌دا خۆێ ڕاگرێت ،تَّبَّت َۆرٔێژی حیسثی دێًٕكڕاتی كٕردضتبٌ ،ثّ‌گّ‌ريی پێػٕازیبٌ نێ زنٓێسِ‌کبَی جیٓبَیع ،ثۆ ئِّٔی ّْ‌يٕ نّ ڕۆژّْ‌اڵتی َبِٔ‌ڕاضت كرا. ضتبثیهیتێت ٔ ضّ‌قبيگیری ٔ ئبرايع ٔ ئبضبیص ٔ ئبغتیبٌ دِ‌ٔێت ٔ نّ‌ضّ‌رِ‌تبی داَیػتُّ‌كّ‌دا ،پبظ ثّ‌خێرْێُبَی ِٔ‌فذی يیٕاٌ، ئّ‌و غتّ پێک َبێت يّ‌گّ‌ر کٕردضتبَیع ٔاڵتێکی ضّ‌رثّ‌خۆی َّ‌ثێت! ِٔ‌ڤذی پبرتی ضّ‌ثّ‌ضتی كٕردضتبٌ پیرۆزثبیی گرتُی كۆَگرِ‌ی نّ ٔاڵيی پرضیبرِ‌کّ‌تبَذا نّ ثبری ژێئۆپۆنیتیکیِّٔ دیبرِ ئِّٔ چٕاردِ‌یبٌ نّ‌حیسثی َبٔثرأكردٔ ْیٕای ضّ‌ركّ‌ٔتُیبٌ ثۆثّ‌ئبٔات ڕاضتیّ‌کّ کّ َّتِّٔێک نّ ڕۆژّْ‌اڵتی َبِٔ‌ڕاضت ثّ َبٔی کٕرد ثّ خٕاضتٍ. عبو ثَٕیبٌ ّْ‌یّ ٔ ّْ‌يٕ دَیبظ ئّ‌يّ دِ‌زاَێت ٔ نّ ڕاثردٔغذا زۆر پبغبٌ ثبش نّ‌ثبرٔدۆخی تبیجّ‌تی ڕۆژّْ‌اڵتی كٕردضتبٌ ٔ خّ‌ثبتی ّْ‌ٔڵ ثۆ جێُۆضبیذ ٔ کٕژاَذَِّٔی ڕِ‌گّ‌زی ئّ‌و َّتِّٔ نّ الیٌّ ڕزگبری‌خٕازی‌گّ‌نّ‌كّ‌يبٌ‌نّ‌ٔثّ‌غّ‌‌داگیركرأِ‌ی‌كٕردضتبٌ‌داكرا. کرأِ، داگیر کّراَیِّٔ درأِ .کٕردضتبٌ 2جبر نّ يێژٔدا داثّ‌ظ نّتِّٔرێكی دیكّ‌ی ثبضّ‌كّ‌دا ثبش نّ‌زیبتر نێك َسیك ثَِّْٕٔٔٔبٔكبری ثّ كردِ‌ِٔ‌ی ْێسِ‌كبَی ڕۆژّْ‌اڵتی كٕردضتبٌ كرأنّ‌ٔپێُبِٔ‌دا ِٔ‌ڤذِ‌كّ‌ی كۆيیتّ‌ی َۆرٔێژی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی كٕردضتبٌ‌ئبيذِ‌یی‌خۆی‌ثۆّْ‌رچّ‌غُّ‌‌ْبٔكبریّ‌ك‌دِ‌رثڕی.
لو باڵوخانوی ڕهیبێرنی کۆنگرێسی ئومریکا لو واشنگتۆن سیمینارێک لو سور مادهی 140بوڕێوه چوو. ڕۆژی ّْ‌یُی 19ی ثبَّ‌يّ‌ڕی 2708ثّ‌رايجّ‌ر ثّ 9.5.2008نّ الیٌّ ئیُطتیٕۆتی کٕردی نّ ٔاغُگتۆٌ ،ضیًیُبرێکی تبیجّ‌ت ثّ يبدِ‌ی َ ٔ 140بٔچّ داثڕأِ‌کبَی ضّ‌ر ّْ‌رێًی کٕردضتبٌ ثّ غێِٕ‌یّ‌کی زاَطتی ٔ ثّ ثّ‌غذاری چَّذیٍ جَّّراڵ ٔ کّ‌ضبیّ‌تی ڕۆژّْ‌اڵتُبضی‌ئّ‌يریکی‌ٔکٕردی‌ثّ‌ڕێِٕ‌‌چٕٔ. ثّ‌غذارثٕٔاَی کٕردضتبَی ثریتی ثٌٕٔ نّ ّْ‌ر یّک نّ‌ثّ‌ریساٌ دٔکتۆر کّ‌يبل کّ‌رکٕکی جێگری پّ‌رنّ‌يبَی کٕردضتبٌ ٔ کبک دٔکتۆر ٔحّ‌يًّ‌د ئیحطبٌ ِٔ‌زیری كبرٔثبری َبٔچ ّكبَی د ِر ِٔ ِی ْ ّرێى ٔ ثّ‌رێس قٕثبد تبڵّ‌ثبَی َۆێُّ‌ری حکٕيّ‌تی ّْ‌رێى نّ ٔاڵتّ یّ‌کگرتِٕٔ‌کبَی ئّ‌يریکب ّْٔرِْٔب چَّذ کّ‌ضبیّ‌تی َبضرأی کٕردی‌نّ‌‌ئّ‌يریکب‌ِٔ‌ک‌ثّ‌ڕیساٌ‌دٔکتۆر‌َّ‌جًّ‌دیٍ‌کّ‌ریى‌ضّ‌رۆکی ئَّیطیتۆیکٕردنّٔاغُگتۆٌ. نّ‌ٔ کۆثَِّٕٔٔ گرَگّ‌دا گّ‌نێک ثبثّ‌تی زاَطتی ٔ دۆکۆيێُتی َۆی نّ ضّ‌ر ضّ‌نًبَذَی يێژٔٔی کۆٌ ٔ َۆیی کٕردضتبَی ثَٕٔی کّ‌رکٕک نّ الیٌّ کٕردَبضبَی ئّ‌يریکی ٔ کٕردضتبَیبَی ثّ‌غذار پێػکّ‌ظ کرا ،ثّ‌رێس عبرف ثبِٔ‌جبَی ضکرتێری گػتیی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثۆ ئّ‌ٔ کۆَفراَطّ ثّ فّ‌ريی ِٔ‌ک يیٕاٌ ثبَگٓێػتٍ کراثٕٔ ،نّ‌ٔ کۆَفراَطّ‌دا ضکرتێری پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ ئبغُبیّ‌کی ثبغی نّ‌گّ‌ڵ چَّذیٍ کّ‌ضبیّ‌تی ئّ‌يریکی دۆضتی کٕرد پّ‌یذا کرد ،ثّ کٕرتیع ثبضی ئبیُذِ‌ی غبری ئٕرٔيییّ‌ی ثۆ کردٌ ،ئبيبژِ‌ی ثِّٔ کرد کّ ئٕرٔيییّ نّ ئبیُذِ‌دا نّ‌گّ‌ڵ کێػّ‌یّ‌کی زۆر ڕٔٔ ثّ‌ڕٔٔ دِثێتِّٔ ،ثّ‌غێک نّ‌ٔ کّ‌ضبَّ کبتێیبٌ ثۆ کبک عبرف دیبری کرد ٔ دأایبٌ کرد کّ ضّ‌رداَی دِ‌فتّ‌ری کبریبٌ ثکبت ثۆ ئِّٔی زیبتر ثبش نّ‌ضّ‌ر ئٕرٔيیّ ثکرێت .غبیبَی ثبضّ کّ نّ‌ٔ کۆَفراَطّ‌دا ثێجگّ نّ پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی ،حیسثی دیًۆکراتی کٕردضتبَی ئیراَیع ثّ‌غذاریبٌ ّْ‌ثِٕٔ. َبَِٔذیڕاگّیبَذَیپبرتیضّرثّضتییکٕردضتبٌ،
نّ‌ٔ پێَِٕذیّدا ّْردٔٔك ال خۆغحبڵیی خۆیبٌ ثّ‌دايّ‌زراَذَی پّیَِٕذی َێٕاٌ ئّ‌ٔ دٔٔ كٕيیتّ‌یّ دِ‌رثڕی ْٔیٕایبٌ خٕاضت ئّٔپّیَِٕذیبَّزیبترٔثّْێسترثكرێٍ. ضّ‌رداَّ‌كّ َسیكّ‌ی كبت ژيێرێكی خبیبَذ ٔجێی ڕِزايَّذیی ٔخۆغحبڵی ّْردٔٔك الثٕٔ.دٔاترِٔ‌ڤذِ‌كّ‌ی كۆيیتّ‌ی َۆرٔێژی پبرتی‌ضّ‌رثّ‌ضتی‌كٕردضتبٌ‌ثّ‌‌ڕێسِ‌ِٔ‌‌ثّ‌‌ڕێخراٌ.
الپه‌ڕه ()4
سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
وتۆێژی ماڵپوڕی 4ڕۆژىواڵت لوگوڵ سکرتێری گشتیی پارتی سوربوستیی کوردستان کاک عارف باوهجانی .عارف‌باوه‌جانی:حیسبه‌کان‌باسی‌به‌ره‌یان‌له‌گه‌ڵ‌ئێمه‌‌نه‌کردووه.
وێنو‌ی‌کاک‌ئو‌یوب‌ڕه‌حمانی
پتر نّ دٔٔ ضبڵ نِّٔ پێع ،نّ جّ‌رگّ‌ی کێػّ ٔ دٔٔثّ‌رِ‌کیّ‌کبَی َبٔ حیسثی دێًٕکراتی کٕردضتبَی ئێراٌ، پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کٕردضتبٌ ثّ درٔغًی ضّ‌رثّ‌خۆیی ثۆ رۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ الیٌّ کۆيّ‌ڵێک تێکۆغّ‌ری ضیبضیِّٔ دايّ‌زرا کّ ثّ‌غێکیبٌ ئَّذايی حیسثی دێًٕکرات ثٌٕٔ .ثۆ ٔاڵيذأَِّ ثّ کۆيّ‌ڵێک پرضیبر نّ يّ‌ڕ چۆَیّ‌تی دايّ‌زراٌ ٔ ئبضتی پێَِٕذیّکبٌ ٔ پرۆژِ ٔ ثّ‌رَبيّ‌کبَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ نّ ئێطتب ٔ داْبتٕٔدا ،کۆيّ‌ڵێک پرضیبريبٌ رٔٔثّ‌رٔٔی عبرف ثبِٔ‌جبَی کردِ‌ِٔ کّ ّْ‌ر نّ ضّ‌رِ‌تبی دايّ‌زراَی ئّ‌و رێکخرأِِِٔٔککّضییّکّؤدیبرتریٍکّضبیّتی،ثَّبٔیضّرۆکیپبرتیضّرثّضتییکٕردضتبٌتێکۆغبَی پێذِ‌دا. درێژِ خۆی ضیبضی پرضیبر :ثّ‌ضّ‌رَجذاٌ ثِّٔ کّ ثّ‌غێک نّ دايّ‌زرێُّ‌راَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ٔ یّک نّ‌ٔاٌ ثۆخۆغت ثّ‌ر نّ دايّ‌زراَی پبرتّ‌کّ ئَّذايی حیسثی دێًٕکرات ثٌٕٔ ،دايّ‌زراَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ تب چَّذ ثّ‌رّْ‌يی کێػّ َبٔخۆییّ‌کبَی حیسثی دێًٕکرات ثٕٔ؟ ئبیب ضیبضّ‌تی گػتی ٔ جۆری يبيّ‌ڵّ ضیبضیّ‌کبَی رێجّ‌راَی ئّ‌ٔ حیسثّ تّ‌ئطیری نّ ضّ‌ر دايّ‌زراَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثّ درٔغًی ضّ‌رثّ‌خۆیی ّْ‌ثٕٔ؟ کٕردضتبَی رۆژّْ‌اڵتی ٔاڵو :راضتیّ‌کّ‌ی ثّ‌غێک نّ ئَّذايبَی دايّ‌زرێُّ‌ری پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ پێػتر نّ ریسِ‌کبَی حذکب تێکۆغبَیبٌّْثِّْٕٔ،رِْٔبنَّێٕئَّذايبَیدايّزرێُّراَیپبرتیضّرثّضتیذاکّضبَیدیکّظٌّْکّپێػتر ثَّٕٔ ،ثّ‌غی زۆری دايّ‌زرێُّ‌راَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی نّ َبٔخۆی ٔاڵت ئَّذايی پبرتّ‌کبَی دیکّ‌ی کٕردضتبَی دِ‌ژیٍ‌کّ‌ضبَی‌ضّ‌رثّ‌خۆخٕاز‌ٔ‌ڕۆغُجیرٌ،پێػترپێَِٕذیبٌثّْیچڕێکخرأێکیضیبضییَِّّٔثِٕٔ،ثّ‌‌ٔاتبی دیکّ دِ‌کرێت ثهێیٍ درٔضت ثَٕٔی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ئیُػعبة یب جیبثَِّٕٔٔ نّ ْیچ حیسثێک َّ‌ثِٕٔ،ثّڵکَٕبکۆکیٔرکبثّریَێٕالیَّّضیبضیّکبٌکَّبئٕيێذیثّرّْودِْێُبّْ،رِْٔبّْضتکردٌثّ خٕاضتی يێژٔٔیی ثۆ ئبِٔ‌داٌ کردَِّٔی ثیرۆکّ‌ی ضّ‌رثّ‌خۆ‌خٕازی نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ْبَذِ‌ری ضّ‌رِ‌کی دايّ‌زراَذَی‌پبرتی‌ضّ‌رثّ‌ضتی‌ثٌٕٔ. رضیبر :نّ دٔای نێکجیبثَِّٕٔٔی ثبڵّ‌کبَی َبٔ حیسثی دێًٕکراتی کٕردضتبَی ئێراٌ ،پێَِٕذیتبٌ نّ گّ‌ڵ کبيیبٌ پتّ‌ٔترِ یبٌ کبيیبٌ نّ ثبری ضیبضی ٔ ئبضتی پێَِٕذیّکبٌ نێتبٌ َیسیکترِ ،حذکب یبٌ حذک؟ ئێًّ ِٔ‌ک ضیبضّ‌تی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌّْ ،رگیس َبيبَّ‌ٔێ نّ پێُبٔ پّ‌یذا کردَی دۆضت ثۆ دیکّ ،ئێًّ ڕێس نّ ّْ‌ئٕ الیَّێک دِ‌گریٍ کّ خۆیبٌ چۆٌ پبرتّ‌کّ‌يبٌ ثیُّ ضَّگ ثۆ الیَّێک ثّ دژی الیَّێکی پێُبضّدِکٌّ،چ‌نّ‌‌قّ‌یراَی‌داثّ‌ظ‌ثَٕٔی‌کۆيّ‌نّ‌‌یب‌داثّ‌ظ‌ثَٕٔی‌حذکب،
الپه‌ڕه ()5
ضّ‌ثبرِ‌ت ثّٔ 2ثبڵّ ئێًّ حذکب ِٔ‌ک حذکب دَِبضیٍ ٔ ئّ‌ٔاَیع ِٔ‌ک حذکّْٔ ،ڵًبٌ دأِ ْبتِْٕٔ ،یٕاداریٍ نّ نّ‌گّ‌ڵ ّْردٔٔ الیٌّ َسیک ثیٍ ،ثّ‌اڵو زیبتر حذک ثّ پێػٕازی ئێًِّٔ داْبتٕٔدا نّ گّ‌ڵ حذکب پێَِٕذییّکبًَبٌ گّ‌رو ثێت .دِ‌کرێ ثڵێی دايّ‌زرێُّ‌راَی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ کێ ثٌٕٔ ٔ تب چَّذ جۆرأجۆریی جٕگرافیبیی نّ َبٔ ئَّذايبٌ ٔ ّْ‌یّ؟ رَِگی پبرتّ‌کّ‌تبَذا ضّ‌رکردایّ‌تی ٔاڵو ّْ :ر نّ ضبڵی 2003ئّ‌و ثیرۆکّ‌یّ نّ الیٌّ خۆئِّ گّ‌اڵڵّ ثٕٔ ،دٔای نێکذأَِّ ٔ ثّ‌دٔاداچَٕٔێکی زۆر ٔ کبرکردَی ثّ‌ردِ‌ٔاو ثۆ کۆکردَِّٔی ْبٔثیری زیبتر ،نّ‌ٔ يبِٔ‌یّ تب کۆتبیی ضبڵی ،2005تٕاَیى چَّذ ْبٔثیرێکی نێٓبتٕٔ نّ َبٔخۆ ٔ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ٔاڵت ٔ ثبغٕری کٕردضتبٌ ثۆ ئّ‌ٔ پرۆژِ گرَگّ کۆکّئِّ ،پبظ چَّذیٍ کۆثَِّٕٔٔی ئیُتّ‌رَێتی ٔ حسٔری نّ‌گّ‌ڵ ْبٔثیراَی َبٔخۆٔ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ٔاڵتْ ،بتیُّ ضّ‌ر ئّ‌ٔ ثبِٔ‌ڕِ کّ ّْرچَّذ نّ‌ٔاَّ‌یّ نَّّْذێ ثٕاردا کّ‌و ٔ کٕڕیًبٌ ّْ‌ثێ ْٔێػتب تّ‌ٔأ خۆيبٌ ئبيبدِ َّ‌کردثێ ،ثّ‌اڵو َبثێت چی دیکّ دٔای ثخّ‌یٍ ،ثڕیبريبٌ دا يژدِ‌ی دايّ‌زراَذی پبرتی ثّ خّ‌ڵکی کٕردضتبٌ ڕاگّیَّیٍ ،ئِّٔ ثٕ‌نّ ٔ17.2.2006اتّ 28یڕێجَّذاَی 2705ی‌کٕردی‌نّ‌‌ڕاگّ‌یبَذرأێکذا‌دايّ‌زراَذَی‌پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی‌کٕردضتبًَبٌ ثّ‌‌خّ‌ڵکی‌کٕردضتبٌ‌ٔ‌جیٓبٌ‌ڕاگّ‌یبَذ .نّ‌ضّ‌رِ‌تبی‌کبردا‌نّ‌گّ‌ڵ‌زۆر پالٌ ٔ پڕٔپبگَّذِی دِ‌زگبی ئیتالعبت ٔ يخبثٍ ْیُذێک الیَّی کٕردیع ڕٔٔثّ‌ڕٔ ثٕٔیُِّٔ ،ثۆ ًََّٕٔ پڕٔپبگَّذِی ئِّٔیبٌ نّ‌ضّ‌ر دِ‌کردیٍ کّ گٕایب پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ تبیجّ‌تّ َییّ ،ثّ‌اڵو ثّ خۆغییِّٔ پ ثّ َبٔچّ‌ی کريبغبَّ ٔ خّ‌ڵکی ْیچ َبٔچّ‌یّ‌کی دیکّ‌ی نّ‌گّ‌ڵذا کٕردضتبَییّ ،ئَّذايبَی ش ک ّْ‌ر نّ یّ‌کّ‌و ڕۆژی دايّزراَذَییِّٔ ضّ‌نًبَذی کّ پبرتێکی دايّ‌زرێُّ‌ری پێک ْبتجٌٕٔ نّ خّ‌ڵکی َبٔچّ‌کبَی کريبغبٌ ،ضُّ ،جٕاَڕۆ ،يّ‌ریٕاٌ ،ئیالو، يٓبثبد ،ضّردِغتّْ .رِْٔب نّ کۆَفراَطی یّ‌کّ‌يی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ کّ‌نّ 20،1.2008ثّ‌ضترا،ئَّذايبَی ضّ‌رکردایّ‌تی‌َۆیی نّدِرَِِٔٔبٔخۆیٔاڵتّْڵجژێردرا،کّ َبٔی ئَّذايبَی ضّ‌رکردایّ‌تی َۆی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ٔاتّ ئّ‌ٔاَّ‌ی کّ نّ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ دِ‌ژیٍ ئبغکرا کراٌَ ،بٔ ٔێُّ‌ی ثّ‌غێکی زۆریػیبٌ نّ ضبیتّ‌کّ‌يبٌ نّ ثّ‌غی (ضّ‌رکردایّ‌تی پ ش ک) َبٔ ضبیتّ‌کّ َبضێُذرأٌ ،نّ‌ٔێ دِ‌یجیُیٍ خّ‌ڵکی َبٔچّ‌کبَی ئیالو ،يٕکریبٌ ،يٓبثبد ،ثۆکبٌ ،ضّ‌ردِ‌غت .کريبغبٌ ،جٕاَڕۆ ،ضّ‌الضی ثبِٔ‌جبَی، ثبَّ ،يّریٕاٌّْ ،رِْٔب ْبٔثیریػًبٌ نّ ْیُذێک نّ َبٔچّ‌کبَی نٕڕضتبٌ ضُّ ، ّْ‌ٔرايبٌ ، ّْ‌یّ ،ئّ‌يّ‌ظ ثبغتریٍ ثّ‌ڵگّ‌یّ ثۆ کٕردضتبَی ثَٕٔی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی. ثۆ پػت راضت کردَِّٔی قطّ‌کبَیػى ،دِ‌ڵێى :ثّ‌رپرضی گػتیی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ نّ دایک ثٕٔی غبرِ‌کّ‌ی پێػّ‌ٔا قبزی يحّيّدِٔ ،اتّ يّ‌ْبثبدی خۆڕاگر ،ثّ‌رپرضی کۆيیتّ‌ی ئّ‌يریکب خّ‌ڵکی ضّ‌ردِ‌غتّ ،ثّ‌رپرضی پێَِٕذییّکبَی فیُهَّذا خّ‌ڵکی ثبَّ‌یّ ،ثّ‌رپرضی گػتی ئٕرٔپب خّ‌ڵکی ثبَّ‌یّ ،ثّ‌رپرضی کۆيیتّ‌ی َۆرٔیژ خّ‌ڵکی کريبغبَّ. خّ‌ڵکی ضٕیذ کۆيیتّ‌ی ثّ‌رپرضی ضّ‌ردِ‌غتّ، پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثّ کردِ‌ِٔ نّ داْبتٕٔدا زیبتر َّتِّٔیی ثٌٕٔ ٔ کٕردضتبَی ثَٕٔی دِ‌ثێتّ يبیّ‌ی غبَبزی ،ثّ خۆغییِّٔ ڕۆژاَّ نّ ضّ‌رتبضّ‌ری غبرِ‌کبَی کٕردضتبَِّٔ پێَِٕذیثّڕیسِکبًَبَِّٔدِکرێت. راغکبٔاَّ دِ‌ڵێى کّ زۆر پالٌ ٔ ّْ‌ٔڵی ژێرأژێر ّْ‌ثٕٔ ثۆ ئِّٔی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ پێُّ‌گرێت ،ثّ‌اڵو خۆغجّ‌ختبَّ ّْ‌ئٕیبٌ پٕچّڵکرأَِّ ،ئِّٔتب پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ نّ کٕردضتبٌ ٔ نّ زۆر َێَِٕذی جیٓبَی دا ِٔ‌ک پبرتێکی ضیبضی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ َبضرأِ. پرضیبر:ئێِٕ‌کّ‌‌تب‌ئێطتب‌کۆَگرِ‌تبٌ‌َّ‌گرتِٕٔ،کبرٔثبری‌پبرتّ‌کّ‌تبٌ‌چۆٌ‌ثّ‌ڕێِٕ‌‌دِ‌چێ‌ٔ‌کێ تۆیثّضّرۆکّْڵجژاردِٔٔ؟ ٔاڵو :ڕاضتّ ئێًّ تب ئیطتب کۆَگرِ‌يبٌ َّثّضتِْٕٔ ،ۆیّ‌کّ‌غی ئِّٔیّ َبيبَّ‌ٔێ نّ پێکٓێُبَی کۆَگرِ‌دا پّ‌نّ ثکّ‌یٍ ،ثّ‌اڵو نّ 20.1.2008کۆَفراَطی یّ‌کّ‌يبٌ ثّ‌ضتِٕٔ ،ئیطتبظ نّ‌خۆ ئبيبدِ‌کرَیٍ ثۆ ثّ‌ضتُی کۆَگرِ‌ی یّ‌کّ‌و .يٍ نّ ضّ‌رِ‌تبِٔ نّ الیٌّ ئَّذايبَی دايّ‌زرێُّ‌ری پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ِٔ‌ک ضکرتێری کبتی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ دیبری کرأو، نّ کۆَفراَطی یّ‌کّ‌يیع ثّ تێکڕای دَِگ يٍ ِٔ‌ک ضکرتێری پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ تب ثّ‌ضتُی کۆَگرِ‌ی یّ‌کّ‌و دیبری کرائِّ ،کۆَفراَطی یّ‌کّ‌و غێِٕ‌ی داثّ‌ظ کردَی کبرِ‌کبَی کردِٔ‌ٔ ،اتّ تب کۆَگرِ‌ی یّ‌کّ‌و دِ‌ثّ‌ضرێت یبضبکبَی کۆَفراَطی پبرتی کٕردضتبَی دیبری یّ‌کّ‌و پّ‌یڕِ‌ٔی دِ‌کرێت .پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثّ‌رِ‌ٔ کۆَگرِ‌ی یّ‌کّ‌يی خۆی رێگب دِ‌ثڕێ ٔ تب ئێطتبظ ئێِٕ تَّیب نّ ٔاڵتبَی رۆژئبٔادا چبالکٍ .ئبیب ْیچ ثّ‌رَبيّ‌یّ‌کتبٌ ثۆ گّرأَِّ ٔ َیسیکجَِّٕٔٔ نّ ضُٕٔرِ‌کبَی رۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔ ثۆٔێُّ کردَِّٔی ثُکّ ٔ ّْ‌یّ؟ کٕردضتبٌ ثبغٕٔری نّ ثبرِ‌گب
سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
ٔاڵو :راضتّ ئێًّ ثّ‌رِ‌ٔ کۆَگرِ‌ی یّ‌کّ‌و رێگّ دِ‌ثڕیٍ ٔ تب ئێطتبظ پێَِٕذیتبٌ نّ گّ‌ڵ پبرتّ کٕردیّ‌کبَی دیکّ‌ی رۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ چۆَّ؟ نّ کبيیبٌ زۆر َیسیکٍ ٔ نّ گّ‌ڵ کبيیبٌ تب ئێطتب پێَِٕذیتبٌ نّ ٔاڵتبَی رۆژئبٔادا چبالکیّ‌کبًَبٌ ثّ‌رچبٌٔ ،ثّ‌اڵو ّْ‌ٔڵی ئِّٔظ دِ‌دِ‌یٍ نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ ثُکّ‌ٔ ثبرِ‌گبيبٌ ّْ‌ثێ ،ثّ خۆغییِّٔ َّ‌ثِٕٔ،ثۆ؟ دِ‌تٕاَى ثهێى کّ ژيبرِ‌ی ئَّذايبًَبٌ نّ يبِٔ‌ی ئّ‌و 2ضبڵّ‌دا چ نّ َبٔخۆ ٔ چ نّ دِ‌رِ‌ِٔ زۆر زیبدی کردِٔ‌ٔ ڕۆژاَّ‌ظ ثّ‌رِ‌ٔ زیبد ثٌٕٔ ٔاڵو :پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ نّ یّ‌کّ‌يیٍ ڕاگّ‌یبَذرأی خۆیذا کردِٔ ،پێَِٕذیًبٌ دِ‌ڕٔا ،ئیًّ‌نّ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ٔاڵت زۆر کبرٔ چبالکی گرَگًبٌ ّْ‌ثِٕٔ ،ثبَگێػّ‌ی َسیکبیّ‌تی نّ‌گّ‌ڵ ّْ‌ئٕ الیَّێک ًََّٕٔ‌ی ثّ‌رچبٔيبٌ دیذارِ‌کبًَبٌ نّ‌گّ‌ڵ یّ‌کێتی ئٕرٔپب،ئّ‌يریکب نّ‌گّ‌ڵ ّْ‌ئٕیبٌ زۆر ثبغّ ٔ نّ‌گّ‌ڵ ْیچ الیَّێک کێػّ‌يبٌ َییّ. ،کَّّدا ،زۆر ٔاڵتی دیکّ‌ی ئٕرٔپبی ٔ ثّ‌غذاریًبٌ نّ چَّذیٍ ئێًّّْٔڵدِدِیٍنّگّڵّْئٕالیَّّکبٌپێَِٕذیًبٌزۆرثبظٔثّ کۆَفراَطی گرَگی َێۆَّتِّٔیی ،تٕاَیٕيبَّ تب ئبضتێکی ثبظ ْێس ثێت ،چٌٕ ثّرژَِِٔذی گّ‌نّ‌کّ‌يبٌ ئِّٔ دِ‌خٕازێ ،دٔٔری ٔ کردِٔ ،ثّ‌اڵو يخبثٍ دِ‌ثیُیٍ زاَیبری نّ‌ضّ‌ر ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثّٔ غۆێُبَّ ثگّیَّیٍ ،نّ داثڕاَی حیسثّ‌کبٌ خّ‌ڵکی تّ‌ٔأ ثێسار کردِٔ ،ئێًّ ثۆ َبٔخۆی ْیُذێک الیٌّ ثّ‌رايجّ‌ر ثّٔ َّْگبٔاَّی ئێًّ ضبردی َیػبٌ دِدٌِ ٔ پێَِٕذی ثّ َبٔخۆی ٔاڵتیع زۆريبٌ کبر ٔاڵت زیبتر ضّ‌رقبڵی ڕێکخطتٍ ٔ کۆکردَِّٔی خّ‌ڵکیٍ نّ دِ‌ٔری پێیبٌ ٔایّ ئّ‌گّ‌ر نّ‌گّ‌ڵ ئێًّ ِٔ‌ک حیسثێکی تبزِ دايّ‌زرأ َسیک ثّ‌رَبيّ‌ی ضّ‌رثّ‌خۆیی ثۆ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ،ئێًّ ثۆ خۆيبٌ ثّ ثجُِّٔ نّ ئّ‌رزغیبٌ کّ‌و دِثێتِّٔ ،ئیذی ثیرنِّٔ َبکَِّّٔ کّ ْۆی ْیُذێک ْۆکبری تبیجّتییِّٔ ثڕیبری چبالکی ثّ‌رثاڵٔيبٌ نّ خّ‌ڵکی کٕردضتبٌ ثّ َسیکبیّ‌تی الیَّّکبٌ خۆغحبڵ دِ‌ثٍ ،یب َبٔخۆی ٔاڵت َّ‌دأِ ،دَِب ئێًّ‌ظ دِ‌تٕاَیٍ نّ زۆرثّ‌ی غبرِ‌کبَی ئبضبَکبری ثۆ پبراضتُی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ ْبٔکبری ٔ تّ‌ثبیی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ضی دی ٔ َٕٔضرأِ ثاڵٔکّیُِّٔ ،ئّ‌ٔ تٕاَبیّ َێٕاٌ الیَّّکبَذا دِ‌ثێت ،نٕٔت ثّ‌رزی ضیبضی نّ‌و قۆَبخّ‌دا نّ َییّ ،ئبکبيّ‌کّ‌غی ٔای کردِٔ کّ چَّذ ضبڵ پێع نّ خۆيبٌ دا دِ‌ثیُیٍ ،زۆر کّ‌ضی تێکۆغّ‌ر ٔ دڵطۆزيبٌ نّ َبٔخۆی ثّرژَِِٔذی کٕردا ٔاڵت ّْ‌یّ ،ثّ خۆغییِّٔ َفٕزێکی زۆريبٌ کردِٔ‌تّ َبٔ چیُی نّدايّزراَذَیئێًّغِّٔتبئیطتبَّتٕاَرأِنّضّردرٔضتکردَی ثکٌّٔ. رێک کٕردضتبٌ ڕۆژّْ‌اڵتی ثۆ خۆێُذکبر ٔڕۆغُجیراَی َبٔخۆی ٔاڵت ،پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی ضّ‌رقبڵی ثّ‌رِ‌یّ‌ک ثّ دِ‌ضت ْێُبَی دِ‌زگبیّ‌کی ثّ ْێسی ڕاگّ‌یبَذَّ ،ثّ داخِّٔ تب ئیطتب الیَّی دِ‌ضّ‌اڵتذار نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ يٕڵّ‌تیبٌ ثّ ئێًّ پرضیبر :دِ‌کرێ َبٔی ئّ‌ٔ حیسة یبٌ حیسثبَّ ثڵیٍ کّ َبیبَّ‌ٔێ دأِ؟ َّ‌دأِ کّ نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ يّ‌قّ‌ر یب َٕضیُگّ‌یّ ک ثکّیُِّٔ ،نێتبٌَیسیکثجُِّٔ؟ئێِٕچکبرێکتبٌثۆَیسیکجَِّٕٔٔئَّجبو کّ ڕێگبظ َّ‌درێت َبکرێت ثّ َبیبضبیی ئّ‌ٔ کبرِ ثکرێت ،ئێًّ ثّ‌ردِ‌ٔاو نّ ّْ‌ٔڵی کردَِّٔی َٕٔضیُگّ‌ٔ يّ‌قّ‌ڕ دِ‌ثیٍ نّ ثبغٕر ثّ ئێًّ ِٔ‌ک ئّ‌رکێکی َّتِّٔیی ٔ دڵخۆغکّ‌ر دأای َسیکبیّ‌تیًبٌ نّ‌ٔ کردَِّٔ ،ک ئِّٔی دأای ْبٔکبری يبدییبٌ نێجکّ‌یٍ ،پێى غێِٕ‌یّ‌کی یبضبیی ،ئِّٔظ ثّٔ يبَب َییّ کّ ّْ‌ر الیَّێک ئّ‌گّ‌ر نّ الیَّبَّ ّْ‌ٔنێر ٔ ضهێًبَی ثُکّ‌ی َّ‌ثٕٔ ئیتر ئِّٔ حیسثێکی کٕردضتبَی ٔایّ ثّ َبٔ ْێُبَیبٌ ْیچ نّ يّ‌ضّ‌نّ‌کّ َبگۆردرێت ،ثّ‌اڵو ّْ‌ر ئِّٔ داثڕأَِ ،بزاَى ئّ‌ٔاَّ‌ی کّ چَّذ ضبڵّ نّ‌ٔێ دِ‌ڵێى کّ ڕۆژێک دِ‌ثێت ئّ‌ٔاٌ ثۆ خۆیبٌ دأای َسیک ثَِّٕٔٔ نّ َییّ‌ٔ نّ کٕردضتبٌ ٌّْ چ ضّ‌رکّ‌ٔتُێکی يّ‌زَیبٌ ثّ دِ‌ضت ْێُبِٔ ئێًّ نێی دٔٔر ثیٍ ،ئێًّ ثکٌّ ،چٌٕ ئێًّ ضّ‌داقّ‌ت ٔ ڕاضتگۆیی ٔ گّ‌غّ ضَّذَی چ ثطتّ خبکێکی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبَیبٌ ڕزگبر‌کردِٔ ئێًّ ظ َّ‌يبٌ ثّ‌ردِ‌ٔاو نّ خۆيبٌ دِ‌ثیُیٍ ،ثّ زۆر کبر ٔ پرۆژِ‌ی گرَگِّٔ تٕاَی ثێت ثگّیُِّٔ کٕردضتبٌ .ئّ‌ٔ جۆرِ پێَِٕذییّ کّ ثتّ‌ٔێ نّ ضّ‌رقبڵیٍ کّ ّْ‌ئٕ الیَّێک پێی خۆظ دِ‌ثێت ثّ‌غذاری تیذا ثکبت، ثبغٕریکٕردضتبَِّٔنّگّڵَبٔخۆپێکیثێُینّدِرِِٔیٔاڵتزۆر ئێًّ خۆيبٌ ثّ کێػّ‌ی الِٔکییِّٔ ضّ‌ر قبڵ َبکّیٍ، ئبضبَترِ ،يخبثٍ ژیبَی ئۆردٔگب َػیُی ٔ َّ‌ثَٕٔی پرۆژِ‌ی کبر ثۆ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔای نّ زۆرثّ‌ی حیسثّ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵت کردِٔ کّ پرضیبرْ :بٔکبت نّ‌گّ‌ڵ نێکذاثڕاٌ ٔ پچڕ پچڕ ثَٕٔی ریسِ‌کبَیبٌ، ثّ داخِّٔ تٕٔغی قّ‌یراٌ ٔ نّ‌ت ثٌٕٔ ٔ نێکذاثڕاٌ ثجٍ ،ئِّٔظ حیسثّ‌کبَی رۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثۆ ٔیُّ ّْردٔٔ حیسثی دیًٕکرات، ثسِ‌ی غبدی خطتٕٔتّ ضّ‌ر نێٕی داگیرکّ‌راٌ ٔ َبئۆيیذی ٔ کۆيّ‌ڵّ‌کبٌ‌ٔ‌پبرتی‌ئبزادی‌ظ درٔغًی نێکُیسیکجَِّٕٔٔٔدايّزراَی خّ‌يجبریػی خطتِٕٔ‌تّ دِ‌رَٔی خّ‌ڵکی کٕردضتبَِّٔ ،ثّ‌رِ‌یبٌ ثّ‌رز کردۆتِّٔ ،تب چَّذ ئّ‌و درٔغًّ نّ الیٌّ ئّ‌ٔ کرأِ؟ کبو الیٌّ ئّ‌ٔ پرضّ‌ی نّ گّ‌ڵ حیسثبَِّٔ ثّ کردِٔ کبری ثۆ گۆڕێ؟ پرضیبرٔ :تت کّ یّ‌کێتی ٔ پبرتی رێگّ‌یبٌ َّ‌دأِ نّ ثبغٕٔری ئێِْٕێُبِٔتّ کٕردضتبٌ ثُکّ دايّ‌زرێٍُ ،ئبیب ئّ‌و ثّ‌رگرتُّ تَّیب یبريّ‌تی َّ‌داَی دارایی ٔ داثیٍ َّ‌کردَی ثُکّ ٔ ثبرِ‌گب دِگرێتِّٔ یبٌ کێػّ‌یّ‌کی تب ئیطتب ْیچ کبو نّ‌ٔ حیسثبَّ ئّ‌ٔ يّ‌ضّ‌نّ‌یبٌ نّ‌گّ‌ڵ ئیًّ ثبش دایّ؟ َّ‌کردِٔ ،ثڕیب ئّ‌ٔاٌ نّ َێۆ خۆیبَذا قَّبعّتیبٌ ثکردایّ ٔ ثّ‌رِ‌یبٌ ئبرا نّ ضیبضیی یبَّ ،ثّ‌اڵو ثّ ثٓێُبیّ ،ثۆ ئێًّ کێػّ َییّ کّ ثبَگًبٌ ثکٌّ ٔاڵو :ئێًّ دأای یبريّ‌تی ئبثٕریًبٌ َّ‌کردِٔ ،ئێًّ تَّیب دأای پێک يٕڵّ‌تی کردَِّٔی يّ‌قّ‌ڕيبٌ کردِٔ نّ ثبغٕر ،زۆر کّ‌ش پێێبٌ ٔایّ پچر پچر ثَٕٔی ڕیسِ‌کبَیبٌ خَّّٔکبَی ثّ‌رِ‌ی کٕردضتبَی ثۆ ئێًّ ثۆ خۆيبٌ َبيبَّ‌ٔێ نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ يّ‌قّ‌ڕيبٌ ّْ‌ثێت ،چَّذیٍ ضبڵی دیکّ دٔا دِ‌خبت ،چٌٕ ّْ‌ر کبو نّ‌ٔاَّ‌یّ ئبيبدِ َییّ ثّ‌اڵو ئێًّ چَّذ يبَگ پێع دِ‌ضت ثّ کبر ثَٕٔی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی نّ ْێچ ثّ‌رِ‌یّ‌کذا ثێت کّ الیَّی جیبثِٕ‌ی تیذا ثّ‌غذار ثێت، حبڵیى. نێی يٍ کّ َّ‌ثێت ٔا کٕردضتبٌ ،ئّ‌ٔ يّ‌ضّ‌نّ‌يبٌ نّ‌گّ‌ڵ دِ‌ضّ‌اڵتذاراَی ثبغٕری کٕردضتبٌ ْیٕادارو ثبش کردِٔ ٔ تب ئیطتبظ ثّ‌ردِ‌ٔايیٍ ،ئێًّ دأايبٌ نّ حکٕيّ‌تی ّْ‌رێى کردِٔ نّ ثبغٕٔری َیػتًبَّ‌کّ‌يبَذا َٕٔضیُگّ‌يبٌ ّْ‌ثێ ،پرضیبرّْ :ر حیسثێک نّ ّْ‌نٕيّ‌رجی حیسثّ‌کّ‌ی ئێِٕ‌دا چبِٔ‌رٔاَّ تَّیبٔاڵيێککّثّئێًّیبٌدأِتِّٔئِّٔیّکّگٕایبنّثّرْیُذێک دِ‌ضّ‌اڵتی َبَِٔذی ثّ جۆرێک نّ جۆرِ‌کبٌ ثڕٔخێ ٔ ثچێتِّٔ َبٔ ْۆکبری تبیجّ‌تی ثّ ثبغٕری کٕردضتبٌ جبڕێک َبتٕاٍَ ئّ‌ٔ کۆيّ‌ڵگبکّ‌ی خۆی .ئێِٕ نّ ّْ‌نٕيّ‌رجی ئێطتبدا چ ئبيبدِ‌کبریّ‌ک ثۆ يٕڵّ‌تّ‌يبٌ پێ ثذٌِ ،ئّ‌ٔا ئێًّ‌ظ ّْ‌ر چبِٔ‌ڕٔاَیٍ ،دیبرِ ئێًّ کّ‌ڵکِٕ‌رگرتٍ نّ دۆخێکی ئّ‌ٔتۆ ثّ پێٕیطت دِ‌زاٍَ؟ دِ‌رکی ّْ‌ئٕ ئّ‌ٔ ّْ‌ل ٔيّ‌رجّ َبنّ‌ثبرِ دِ‌کّ‌یٍ کّ نّ َبٔچّ‌کّ‌دا ّْ‌یّ ،ئّ‌ٔاَیع ثّ ْۆی چَّذیٍ کێػّ‌ی ٔاڵتبَی درأضێِّٔ ٔاڵو َّ :ک ّْ‌ر ئێًّ ثگرِ ّْ‌ئٕ خّ‌ڵکی کٕردضتبٌ َّٔتِّٔکبَی دِ‌رگیرٌ ،نّ پێَِٕذی ثِّٔی کّ چۆٌ ڕێگب ثّ الیَّی دیکّ درأِ دیکّ‌ی ثُذِ‌ضت ئبٔاتّ خٕازٌ ئّ‌ٔ رێژیًّ ثڕٔخێت ،ئێًّ پێًبٌ ٔایّ نّٔێثٍٔ،اڵيّکّیئِّٔیّکّئّٔالیَّبَّپێػترنّٔێثٌٕٔٔ،اتّ کّ زۆر يّ‌ضّ‌نّ‌ی گرَگ ٔ يّ‌ترضیذار نّ‌ضّ‌ر ئبیُذِ‌ی ڕۆژّْ‌اڵتی پێع راپّ‌ریٍ ٔ پێع ئِّٔی حکٕيّ‌تی ّْ‌رێى ثُکّ‌ٔ ثبرِ‌گبیبٌ کٕردضتبٌ ّْ‌یّ‌ٔ کبری ثۆ َّ‌کرأِ ،ئێًّ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی ّْ‌ثِٕٔ،ثّ‌‌ٔاتبێکی دیکّ‌‌پێػتر ئّ‌ٔ‌يۆڵّ‌تّ‌یبٌ ّْ‌ثِٕٔ .يٍ‌ثۆ‌خۆو کٕردضتبٌ ثِّٔ ضّ‌رقبڵیٍ کّ پرۆژِ‌یّ‌کی پێػُیبری ئبيبدِ ثکّ‌یٍ زۆر جبر ثّ‌رگۆیى کّ‌ٔتِٕٔ کّ ْیُذیك کّ‌ش ٔ الیَّی ضیبضیع ٔثیُێریٍ ثۆ ّْ‌ئٕ الیَّّکبٌ ٔ کّ‌ضبیّ‌تییّ َبٔدارِ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی ٔتٕٔیبَّ کّ چۆٌ حیسة دِ‌ثێت نّ ئٕرٔپب ثێت ،کّ‌ش ڕێگّ‌ی نێ کٕردضتبٌ ،ثۆ دايّ‌زراَذَی پّ‌رنّ‌يبَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ َّ‌گرتٌٕٔ ٔ ئێِٕ ثۆخۆتبٌ َبتٕاٍَ ثێُِّٔ کٕردضتبٌ ،يٍ دأا نّ‌ٔ يَّفب،ثۆئِّٔیثتٕاَیٍیبضبیّکیکبتیثۆيبِٔیچَّذيبَگێکثۆ کّ‌ش ٔ الیَّبَّ دِ‌کّ‌و کّ ئّ‌گّ‌ر نّ تٕاَبیبٌ ّْ‌یّ ْبٔکبریًبٌ ثکٌّ پبراضتُی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ئبيبدِ ثکرێتٔ ،اتّ ثۆ ئّ‌گّ‌ری ٔ دِ‌ضّ‌اڵتی ثبغٕريبٌ ثۆ ڕازی ثکٌّ زۆریبٌ نێ يّ‌يٌُٕ دِ‌ثیٍ ٔ ثب ڕٔخبَی ئّ‌ٔ رێژیًّ کّ ّْ‌ر کبتێک ثێت پێٕیطتّ ئێًّ‌ی کٕرد ثێُّ پێػِّٔ ،دَِب ثبغتر ٔایّ نّ خۆڕا ئّ‌ٔ پڕٔپبگَّذِیّ َّکٌّ ،ئبيبدِ‌ییًبٌ ّْ‌ثێت ،ثۆ ئِّٔی چَّذ يبَگێک کبت ّْ‌ثێت ثۆ ّْڵجژاردَێکیضّرتبضّریٔدیبریکردَییبضبیّکنّالیٌّ
َۆێُّ‌راَی ّْ‌ڵجژێردرأی خّڵکِّٔ ،الَی کّ‌و ِٔ‌ک ئّ‌ٔ یبضبیّ‌ی کّ ثّ‌رِ‌ی‌کٕردضتبَی‌نّ‌‌ثبغٕری‌کٕردضتبٌ‌ّْ‌ثٕٔ‌تب‌ضبڵی ٔ1992کّ ّْ‌ڵجژاردَی ضّ‌رتب ضّ‌ری تٕاَرا ثّ غێِٕ‌یّ‌کی يبيُبَِٔذی ثبغٕری کٕردضتبَی پێ ثپبرێسریت ،ڕَِگّ ْیُذێک کّ‌ش ٔ الیٌّ ئّ‌و پێػُیبرِ‌ی ئێًّ‌یبٌ پێ غتێکی ثبظ َّ‌ثێت یب ثّ پرۆژِ‌یّ‌کی خّ‌یبڵی ثساٍَ ،یب زۆر حیسة ٔ الیٌّ دِ‌ڵێٍ ئّ‌گّ‌ر فاڵٌ حیسة ّْ‌ثێت ئێًّ ثّ‌غذار َبثیٍ ،ثێ ئِّٔی پرضیبرێک نّ خۆیبٌ ثکٌّ کّ ئبیب ْیچ ثیریبٌنِّٔکردِٔتِّٔکّنّپبظَّيبَیدِضتّاڵتیداگیرکبرییچ نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ڕٔٔ دِ‌دا؟ زۆر يّ‌ضّ‌نّ‌ی يّ‌ترضیذار ثّ‌ڕێِٕ‌یّ ٔ کّ الیَّّکبٌ ّْ‌ر ثیری نێُبکَِِّّٔٔ ،ک ڕٔخبَی ِٔ‌زعی ئبثٕری خّ‌ڵک ،دزیٍ ٔ ثڕیُی ئّ‌يٕانی داو ٔ دِ‌زگبکبٌ کّ کبری خّ‌ڵکیبٌ پێ ثّ‌ڕێِٕ دِ‌چێت ،ڕِ‌غّ کٕژی ،زۆرثَٕٔی يٕعتبدِ‌کبٌ کّ پبظ يبِٔ‌ی ضیبضّ‌تی چَّذیٍ ضبڵّ‌ی کۆيبری ئیطاليی ئێراٍَ ،ئّ‌گّ‌ر دزِ‌کردَی الیَّی تَٕذڕِ‌ٔی ئبیُی ٔ دِ‌زگبی يٕخبثّ‌راتی‌ٔاڵتبَی‌داگیرکّ‌ر،زۆر‌ئّ‌گّ‌ری‌دیکّ‌ظ. ئّ‌گّ‌ر دِ‌ضّ‌اڵتی َبَِٔذی ثّ ّْ‌ر ْۆیّ‌ک ضّ‌یتّ‌رِ‌ی ثّ‌ضّ‌ر رۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبَذا َّ‌يب ،ئێِٕ چ ثّ‌رَبيّ‌یّ‌کتبٌ ثۆ کّ‌ڵکِٕ‌رگرتُی ثبغتر نّ دۆخی پێػٓبتٕٔ ثّ ثبظ دِ‌زاٍَ؟ ٔاڵو :ئێًّ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ خۆيبٌ ِٔ‌ک پبرتێکی َبضبَذِْٔ ،ۆکبرِ‌کّ‌غی ئِّٔیّ کّ دِ‌ثێت پبرتێک ثیٍ ثۆ ضَّتراڵ ّْ‌ئٕ چیٍ ٔتۆێژێکی کٕردضتبٌٔ ،اتّ دِ‌ثێ ثّ‌رَبيّ‌ی ثۆ ئیذارِ کردَی کٕردضتبٌ ثّ‌رَبيّ‌یّ‌ک ثێت کّ ثتٕاَێ ّْ‌ئٕ الیّ‌ک ڕازی ثکبتَّ،کتَّیبثۆئبیذٔنۆژیبیّکیتبیجّتیثێت،يٍثۆخۆؤِک عبرف پێى ٔایّ کّ ضیطتّ‌يی نیجراڵ دیًٕکرات ثۆ ئیذارِ‌کبَی کٕردضتبٌ نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔ گػت ثّ‌غّ‌کبَی کٕردضتبٌ گَٕجبِٔ،چٌٕ ٔاقعیّ‌تی کۆيّ‌ڵگبی ئێًّ ثّٔ غێِٕ ثبظ ضیطتّ‌يێکی ئیذارِ دِ‌کرێت ،ئّ‌ٔ پێػُیبرِ‌غى خطتٕٔتّ ثّ‌ر دِ‌ضت ْبٔثیراٌ ٔ دۆضتبًَبٌ نّ پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ،ئّ‌گّ‌ر ثساَیٍ کّ پػت گیری نێ دِ‌کرێت ئِّٔ ئّ‌ٔ ْسرِ دِ‌ثّ‌یُّ َبٔ کۆَگرِ‌ی یّ‌کّ‌يبٌ ٔ غرۆڤّ‌کردٌ، ثۆ ثبش ثّ‌ر دِ‌یخّ‌یُّ نّ يێژضبڵّ گّ‌نی کٕرد ثّ غۆێٍ ْسری ضٕضیبنیطتی ٔ چیُی ّْ‌ژار ٔ کرێکبردا ّْ‌ڵذیت ،ثّ‌اڵو ْیچی ثّ ْیچ َّ‌کرد ،ثب ّْ‌ٔڵ ثذِ‌یٍ ثّرِٔپرۆژِیکٕردضتبَێکیدِٔڵّيَّذٔئبزادٔپبراضتُیيبفیتبک ٔکۆيّ‌ڵ َّْگبٔ ثُێیٍ .ثۆ ّْ‌ڵجژاردَی ثّ‌رَبيّ ثۆ ئیذارِ‌کبَی کٕردضتبٌ ٔێرای ئّ‌ٔ پێػُیبرِ‌ی ئێًّ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتی کّ ثبضى کردْ ،بٔکبت ئێًّ ثبِٔ‌ڕيبٌ ثِّٔیّ کّ ّْ‌ر ضیطتّ‌يێک ثۆ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ دیبری ثکرێت دِ‌ثێت خّ‌ڵک دَِگی ثۆ ثذٌِ، َّکئِّٔیکّالیَّێکیضیبضی خۆی‌ثّ‌‌دِ‌ضّ‌اڵتذار‌ثساَێ‌ٔ‌پرۆژِ‌ٔ فکری‌خۆی‌زاڵ‌ثکبت . ِٔ‌ک دٔا پرضیبر ،داْبتٕٔی ثّ‌رِ‌ی کٕردضتبَی چۆٌ دِ‌ثیُی؟ پێتٕایّ ئّ‌و ِٔ‌زعّ‌ی ئێطتب کۆتبیی دێ ٔ ضّ‌ردِ‌يی نێکُیسیکجَِّٕٔٔ ٔ تَّبَّت یّکگرتُِّٔ دِ‌ضت پێذِ‌کب ،یبٌ َب رۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ دِ‌کب؟ َبٔخۆ تری غّ‌ڕێکی چبِٔ‌رٔاَی ِٔکئِّٔیکّڕۆژاَّ ّْ‌ٔاڵی نّ‌ت‌ثٌٕٔ‌ٔ‌نێکترازاَی پبرتّ‌کبٌ‌ثاڵٔ دِثێتِّٔ ئّ‌يّ دڵخۆغًبٌ َبکبت ثۆ درٔضت ثَٕٔی ثّ‌رِ ،ئّ‌گّ‌ر ئّ‌و قّ‌یراٌ ٔ نێکذاثڕاَّ نّ َێۆ خبکی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثبیّ ثێگۆيبٌ غّ‌ڕی ثراکٕژی زۆر خراثی نێذِکّٔتِّٔ ،چٌٕ ئّ‌زئَّٕ‌کبَی يێژٔٔ پێًبٌ‌دِ‌ضّ‌ڵًێُێت‌کّ‌‌ّْ‌ر‌کبتێک‌دِ‌ضّ‌اڵت‌ثّ‌‌دِ‌ضتی‌حیسثّ‌کبٌ‌ثِٕٔ ثّ زِ‌رثی چّ‌ک ٔاڵيی یّ‌کتریبٌ دأِتِّٔ ،دیبر ئیطتب نّ ثبغٕری کٕردضتبٌ ثّ ْۆی دِ‌ضّ‌اڵتی حکٕيّ‌تی ّْ‌رێى ٔ دِ‌ضّ‌اڵتی حکٕيّ‌تی ئّ‌يریکب َبتٕاٍَ ئّ‌ٔ کبرِ ثکٌّ ،يٍ ِٔ‌ک ثراثچٕٔکی ّْ‌ئٕ الیّ‌ک دِ‌ڵیى ٔ دأا دِ‌کّ‌و کّ ثیرێک نّ‌ٔ ِٔ‌زعّ ثکَِّّٔ ،ثب نّ داْبتٕٔ خّ‌ڵکی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ غبَبزی ثکٌّ ثِّٔی کّ حیسثی ضیبضی ٔ دڵطۆزی خّ‌ڵکیبٌ ّْ‌یّ ،دَِب ئّ‌و کردِ‌ٔاَّ ئیطتبیبٌ ڕاثٕردی دِکبتِّٔ، ثبیّ‌خ کّ‌و ضبڵّ‌غیبٌ چَّذ
پبرتی سَرثَستیی کْردستبى ،خۆی ثَ پبرتی َُهّْ داًیطتّْاًی ڕۆژَُاڵتی کْردستبى دٍزاًێتَُّ ،ڵ دٍدا ثۆ ثَجێگَیبًذًی هبفَکبًیبى ثَپێێ جبڕًبهَی هبفی هرۆڤ .ثێجگَ لَ گَلی کْرد ئَم کَهیٌبًَش لَ کْردستبى دٍژیي ثریتیي لَ ئبزٍری ّ ئَرهًَی .لَ پرۆژٍ ّ سیبسَتی پبرتی سَرثَستیی کْردستبًذا ئَّ کَهَ ًَتَّاًَی کْردستبى ثَ ُبّّاڵتیی کْردستبًی دًٍبسرێي ،هبفی َُر کَهیٌَیَکی داًیطتّْی خبکی کْردستبى ٍّک ُبّّاڵتییَکی کْردستبى چبّی لێ دٍکرێت ّ دٍپبرێسرێت.
الپه‌ڕه ()6
سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
کار و چاالکی پارتی سهربهستیی کوردستان دیداری نێوان سورۆکی پارتی دیداری نێوان کاک عارف باوهجانی و بوڕێز ژۆشا سوربوستی و بوڕێز پارێزهری النیدۆن ڕاوێژکاری سیاسی و لێکۆڵینووهی نێۆنوتووهیی ناوداری ئومریکی جۆی ڕ ڕیدهر .کۆنگریسی ئومریکی.
نّ درێژِ‌ی جبالکییّ دیپهٕيبتییّ‌کبَی ضّ‌رۆکی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ،ثّ‌ڕێس کبک عبرف ثبِٔ‌جبَی ،نّ ڕۆژی 4غّ‌يًّ 24ی ثبَّ‌يّ‌ڕی 2708ی‌کٕردی‌‌ثّ‌رايجّ‌ر‌ثّ 14ی‌يبی ،2008 ضّ‌رداَی الی ثّ‌ڕێس پبرێسِ‌ری َبٔداری ئّ‌يریکی جۆی ڕ ڕیذِ‌ری کرد ،کّ َبٔثرأ نّ ْٕتێهی ثّ َبٔثبَگی (The Ritz –Carlton) . ٔWashington D C.اغُگتۆٌ‌پێػٕازی‌نّ‌‌کبک‌عبرف‌کرد . غبیبَی ثبضّ ئّ‌ٔ دیذارِ‌ی کبک عبرف ثبِٔ‌جبَی ثّ یّ‌کێک نّ دیذارِگرَگّکبَینّضّرداَّکّیئّيریکبّْڵطَّگێُذرا، ثّ‌ڕێس پبرێسِ‌ر جۆی ڕ ڕیذِ‌ر یّ‌کێکّ نّ ڕأێژکبرِ ثّ تٕاَبکبَی ِٔ‌زارِ‌تی دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ئّ‌يریکبیّ ،کّ يبِٔ‌یّ‌کی زۆر ِٔ‌ک رأێژکبری تبیجّ‌تی ثّ‌رێس ثیٍ کهیُتۆٌ ضّ‌رۆک کۆيبری پێػٕٔی ئّ‌يریکب کبری کردِٔ ،ئیطتبظ ِٔ‌ک یّ‌کێک نّ ضیبضّ‌ت داڕێژِ‌راٌ ٔ درٔضت کّ‌راَی پێَِٕذی َێٕاٌ ئّ‌يریکب ٔ ٔاڵتبَی ڕۆژّْ‌اڵتی َبڤیٍ َبضرأِ. َبٔثرأ نّ‌ٔ کۆثَِّٕٔٔدا خۆغحبڵی خۆی نّ دیذاری نّ‌گّ‌ڵ کبک عبرف دِ‌رثڕی ٔڕایگّ‌یبَذ کّ خۆغحبڵّ کٕردِ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ پێُبٔ يبفّ‌ڕِ‌ٔاکبَی خۆیبٌ پێذادِ‌گرٌ ٔ پێَِٕذی ثّ ئّ‌يریکبٔ ڕێکخرأِ‌کبَی دیکّ‌ی جیٓبَییِّٔ دِگرٌَ ،بٔثرأ زۆر پرضیبری نّ ضّ‌ر ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ڕٔٔثّ‌ڕٔی کبک عبرف کرد، خۆغحبڵی‌ثّ‌رايجّ‌ر‌ثّ‌‌ٔاڵيّ‌کبَی‌کبک‌عبرف‌دِ‌رثڕی. نّ‌ٔ دیذارِ گرَگّ‌دا زۆر خبڵ ٔ پرۆژِ‌ی پێػُیبرکرأی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثۆ ٔاڵتی ئّ‌يریکب خرایّ ثّ‌ر دِ‌ضتی َبٔثرأ ،ئّ‌ٔیع ثّٔ پّ‌ڕی خۆغحبڵییِّٔ ثّ‌ڵێُی دا کّ نّ ضّ‌ریبٌ ثکۆڵێتِّّْٔ ،ر ّْ‌يبٌ ڕۆژ َبٔثرأ کبت ٔ غۆێُی ثۆ کۆثَِّٕٔٔی داْبتٕٔی نّ‌گّ‌ڵ کبک عبرف دیبری کرد ،کّ يبَگی جَٕی نّ پبیتّ‌ختی‌یّ‌کێک‌نّ‌‌ٔاڵتبَی‌ئٕرٔپبیی‌دِ‌ثێت.
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()7
نّ درێژِ‌ی دیذار ٔ چبٔپێکّ‌ٔتُّ‌کبَی ثّ‌ڕێس کبک عبرف نّ ٔاڵتّ‌یّ‌کگرتِٕٔ‌کبَی ئّ‌يریکب ،ڕۆژی 4غّ‌يًّ 24ی گٕاڵَی 2708ی کٕردی ثّ‌رايجّ‌ر ثّ 14ی يبی ،2008ثّ‌ڕێس کبک عبرف نّ ضّ‌ر کبتی دیبری کرأی پێػٕٔتر ضّ‌رداَی کۆَگریطی ئّ‌يریکی کرد ٔ چبٔی ثّ ثّ‌ڕێس ژۆغب الَیذۆٌ کّ‌ٔت زۆر ثّ گّ‌ريی نّ الیٌّ ثّڕێسیبَِّٔ پێػٕازی نّ کبک عبرف‌کرا، َبٔثرأ ڕأێژکبری ضیبضی ٔ نێکۆڵیُِّٔی َێۆَّتِّٔیی کۆَگریطی ئّ‌يریکی یّ .ضّ‌رپّ‌رِ‌ضتی الثێکی تبیجّ‌تییّ نّ کۆَگریص ،نّ‌ٔ دیذارِ دۆضتبَّ‌یّ‌دا کّ ثّ‌غێک نّ کۆثَِّٕٔٔکّ داخرأ تبیجّ‌ت ثٕٔ ،ثّ‌اڵو ثّ گػتیی زۆر يّ‌ضهّ‌ٔ ثبثّتیگرَگیپێَِٕذیدارثّئبیُذِیکٕردنّئێراٌثبشکرا، نّ‌‌ثّ‌غی ئبخریکۆثَِّٕٔٔکّنّالیٌّثّرێسژۆغبپێػُیبریئِّٔکراکّپێَِٕذی َێٕاٌ‌کبرٔثبری‌ڕێکخرأی‌ئّ‌ٔ‌ثۆ کۆَگرێص‌نّ‌گّ‌ڵ‌پبرتی‌ضّ‌رثّ‌ضتیی‌کٕردضتبٌ‌ثّ‌ردِ‌ٔاو‌ثێت. ثّ پێی ئّ‌ٔ زاَیبرییبَّ ثّ‌رد دِ‌ضت ضبیتی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ کّ‌ٔتِٕٔ کّ ثۆ چَّذ يبَگی دیکّ دٔٔثبرِ ثّریسکبکعبرفثبَگٓێػتُیٔاغُگتۆٌدِکرێتِّٔ. َبَِٔذیڕاگّیبَذَیپبرتیضّرثّضتییکٕردضتبٌ .
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
وتاری عارف باوهجانی بۆ کۆنفرانسی بیستومی کۆنگرهی نوتووهیی کورد لو واشنگتۆن ئومریکا. کٕردضتبَیبَیٔاڵتذاگیرکرأٔدٔٔرنَّیػتًبٌ،ثّ‌غذاراَی‌ْێژا، خٕغکٔثرایبَیثّڕێسنّکۆَگرِیَّتِّٔییکٕردنّئّيریکب،ثّ‌ڕێساٌ‌َۆێُّ‌راَی‌حکٕيّ‌تی‌ّْ‌رێى‌کبک‌دٔکتۆر‌کّ‌يبل‌کّ‌رکٕکی‌ٔ‌کبک‌دٔکتۆر‌يٕحّ‌يًّ‌د‌ئیحطبٌ. ثّڕێساٌَۆێُّراَیپبرتٔالیَّّکٕردضتبَییّکبٌ!ّْ‌ئٕ‌الیّ‌کتبٌ‌ثّ‌‌خێر‌ثێٍ، ضّ‌رِ‌تب نّ الیٌّ خۆو ٔ ضّرجّو ْبٔثیراَى نّ پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبَِّٔ ،پیرۆزثبیی گّ‌ريی کۆَفراَطی ثیطتّ‌یّ‌و ئبراضتّ‌ی گػت خٕغک ٔثرایبَی ئَّذاو نّ کۆَگرِ‌ی َّتِّٔی کٕرد دِکّیٍْ ،یٕای کۆَفراَطێکی ضّ‌رکّ‌ٔتٕٔ پڕ دِ‌ضتکّ‌ٔتبٌ ثۆ ثّ ئبٔات دِ‌خٕازیٍ ،جێی خۆیّ‌تی کّ ضٕپبضی گّ‌ريتبٌ ئبراضتّ ثکّ‌یٍ کّ نّ َێٕاٌ کۆَفراَطی 18تب ّْ‌ٔ 20ڵێکی زۆرتبٌ دأِ ثۆ نێک َسیک کردَِّٔی پبرتّ‌کبَی ڕۆژّْاڵتیکٕردضتبٌْ،یٕاداراو کّ‌‌نّ‌ٔ ّْ‌ٔڵّ دڵطۆزاَّ‌تبٌ‌ثّ‌ردِ‌ٔاو‌ثٍ‌ٔ زیبترکبرینّضّرثکٌّ،يٍ‌خۆو‌ثّ‌‌خۆغحبڵ‌دِ‌زاَى‌کّ‌‌ثۆ‌جبری‌ضێیّ‌يّ‌‌نّ‌‌کۆَفراَطی کۆَگرِیَّتِّٔییکٕردنّئّيریکبثّغذاری دِکّؤ،اتّنّکۆَفراَطیڕێکخرأێکیَّتِّٔییکٕردضتبَیثّغذاریدِکّوکّنّثٕاریْسریَّتِّٔیِّٔثّْبٔثیریتّٔأیخۆيبٌِٔکپبرتیضّرثّضتییبٌدِزاَى . َبٔی‌ثبثّ‌ت /ئّ‌رکی‌کٕردضتبَیبٌ‌نّ‌‌نّ‌‌دِ‌رِ‌ِٔ‌ی‌ٔاڵت. کٕردضتبَیبَی‌ٔاڵت‌ٔ‌خبک‌داگیرکرأ، يێژٔٔی ڕٔٔدأِکبَی جیٓبٌ نّ کۆٌ ٔ َۆێذا فێريبٌ دِکٌّ کّ چبک ٔ خراپییّ‌کبٌ چی ثٌٕٔ ٔ دِ‌ثێت چ ثکرێت ثۆ ئِّٔی ئّ‌ٔ ڕٔٔدأاَّ َۆی دِثُِّٔ ،زۆر دٔر َّثیُِّٔ نّ يێژٔٔ دِ‌ثیُیٍ ٔاتّ نّ يبِٔ‌ی ئّ‌و 20 پێػٓبتٌٕٔ ،نّ ڕٔخبَی دیٕاری ثّ‌رنیٍ ٔ تێک چَٕی یّ‌کێتی ضۆڤیّ‌تی پێػٕ ٔ ،درٔضت ثَٕٔی چَّذیٍ ٔاڵت نّ‌ٔ یّ‌کێتیّ‌دا ٔ درٔضت ثَٕٔی چَّذیٍ ٔاڵت نّ ضبڵّ‌ی ئبخردا چَّذیٍ گۆڕاَکبری گّ‌ٔرِ‌ی جیٓبَی یٕگطالڤیبی پێػٕٔ ،ڕٔخبَی 2ڕیژیًی دیکتبۆر نّ َبٔچّ‌ی ڕۆژّْ‌اڵتی َبڤیٍ ِٔ‌ک ئّ‌فغبَطتبٌ ٔ ئێراق ٔ چَّذدیٍ گۆڕاَکبری دیکّ ،ئّ‌يبَّ‌ٔ زۆر ڕٔٔدأی دیکّ‌ی گرَگ کّ ڕۆژاَّ دِ‌ثیُیٍ ٔ دِ‌ثیطیٍ ،کّ خبڵّ ضّ‌رکّ‌ٔتِٕٔ‌کبَی ئّ‌ٔ الیََّّبَّ تَّیب نّ ڕێگّ‌ی کبری دیپهٕيبتی ٔ درٔضت کردَی نۆثی تبیجّ‌تی یِّٔ دِ‌ثیُرێٍ،دِ‌ثیُیٍ زۆر نّ‌ٔ َّ‌تّ‌ٔاَّ کّ نّ تبرأگّ‌دا ثّ غێِٕ‌ی جٕرأ جۆر ِٔ‌ک نۆثی َّتِّٔیی تٕاَیٕیبَّ پػتیٕاَێکی ثّ ْێس ثٍ ثۆ ٔاڵت ٔ خّ‌ڵکّ‌کّ‌یبٌ ،کبتێک ئبٔرێک نّ ثیرِ‌ِٔ‌رییّ‌کبَی جیًص ثیکّ‌ر ِٔ‌زیری پێػٕی دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ئّ‌يریکب نّ ضبڵی َِّٔدِکبَِّٔ دِدِیتِّٔ ،نّ‌ٔێذا جیًص ثیکّ‌ر ثبش نّ زیرِ‌کی نۆثی عّرِثیدِکبتنّتبرأگّنّٔاڵتێکیِٔکڕٔضیبداچَّذِچبالکثٌّْٕٔٔ،يیػّنَّێۆ ِٔزارِتیدِرِِٔیڕٔضیبدأّْڵیئِّٔیبٌدأِنّڕێگّیکبریدیهٕيبتییِّٔچَّذیٍجبرٔاڵتیڕٔضیبنّْبٔپّیًبَێتینّگّڵئّيریکبثۆ نێذاَیئێراقٔدِرکردَینّکِٕیتپّغیًبٌثکَِّّٔ ،یب‌ئّ‌گّ‌ر‌ئبٔرێک‌نّ‌‌يێژٔی‌جٕنّ‌کّ‌کبٌ دِدِیُِّٔکّدِیبٌضبڵ پێع‌درٔضت‌ثٌٕٔ دِٔڵّتّکّیبٌٔئیطتبظثّردِٔاوچَّذیٍنۆثیگرَگٔئَّیطتۆییبٌنّجیٓبَذاّْیّ،کّتٕاَیٕیبََّفٕزثکََّّبٔپّرنّيبٌٔپۆضتّ گرَگّ‌کبَی جیٓبَی ثۆ کۆکردَِّٔی پػتیٕاَی جیٓبَی نّ پێَِٕذی ثّ کێػّ‌کبَی تبیجّ‌ت ثۆ ٔاڵتّ‌کّ‌یبٌ ،یب نۆثی ضّ‌رکّ‌ٔتٕٔاَّ‌ی ئّريَّییّکبٌ نّ چَّذیٍ ٔاڵتی جیٓبَِّٔ ،کبرێکی ٔای کرد کّ ّْ‌و ئّ‌يریکب ّْٔ‌و جیٓبٌ قّ‌تڵ ٔ عبيی ئّريَّییّکبَیبٌ ثّ جیُۆضبیذی جیٓبَی ثُبضبَێٍُ ٔ تٕرکیبیبٌ ثّ ئَّجبيذِری ضّ‌رِ‌کی ئّ‌و کردِ‌ِٔ ثُبضێٍُ .ثّ‌اڵو يخبثٍ دِ‌کرێت ثڵێێٍ کّ ئێًّ‌ی کٕرد تب ئیطتب َّ‌يبٌ تٕاَیِٕ نۆثی یّ‌کگرتٕٔيبٌ ّْ‌ثێت ،ئِّٔظ ثۆتّ ْۆکبری ئِّٔ کّ زۆر کێػّ‌ی دێرٌ ٔ َّْٕٔکّیػًبٌ ثّ ّْ‌ڵپطێرأی ثًێُێتِّّْٔ ،ر نّ يبِٔ‌ی 30ضبڵ پێػِّٔ تب ئیطتبظ کۆچی َبچبری کٕرداٌ ثۆ َّْذِراٌ ثّردِٔائّ پۆل پۆڵ نّ‌ٔاڵتبَی جیبٔازی جیٓبٌ دِگیرضێُِّٔ ،ثّ ڕۆغتِٕٔ ،ثّ‌اڵو جبرێکی‌دیکّ‌‌دِ‌کرێ‌ثڵێیٍ‌يخبثٍ تبیجّتنّضبڵیَِّٔدِکبٌثۆضّرِِٔژيبرِیکٕردنَّّْذِراٌثّرِٔزیبدثَٕٔێکیزۆر نّيّڕ پّیَِٕذیی ضبردیپبرتٔالیَّّکٕردییّکبٌ نّ‌گّ‌ڵ‌یّ‌کتری نَّبِِٔٔٔدِرِِٔیکٕردضتبٌتّضیریخۆینّضّرکٕرداَیپّڕیِٕی کردِٔ،ئّ‌يّ‌ظ ثِٕٔتِّٔ ْۆکبری ئِّٔی کّ‌تب ئطیتب نّ دايّ‌زراَذَی نۆثی دٔٔرِ ٔاڵتیع داَبِٔ ٔ ضبردی نّ َێۆ ئّ‌ٔاَیع درٔضت یّ‌کگرتِٕٔ‌ی کٕردینَّّْذِراٌدٔاثکّٔیٍ، ثّ‌اڵو ئِّٔ ثّٔ يبَب َییّ کّ کٕرد نّ تبرأگّ ْیچ کبرێکی َّ‌کردثێت ،ثێگٕيبٌ تێکۆغبَی کٕرداَی َّْذِراٌ زۆر کێػّ‌ی کٕردی گّیبَذِٔٔتّ ثۆکرأِ،نَّێۆ ضّداٌکبریضّرکّٔتٕٔدادِتٕاَیٍئبيبژِثًََّّٕٔی 2کبری‌یّ‌کگرتٕٔی َێۆداؤدِزگبکبَیجیٓبَیٔدأایپػتگیری کٕرداَی دِ‌رِ‌ِٔ ثکّ‌و کّ ضّ‌رکّ‌ٔتٕی ثبغی ثّ‌دِ‌ضتی ْێُبثێت ،یّ‌کێک ئِّٔیّ کّ نّ کبتی دِ‌رکردَی ثڕیبری پّ‌رنّ‌يبَی تٕرکیب ثۆ ْێرظ کردَی حکٕيّ‌تی تٕرکیب ثۆ ضّ‌ر ثبغٕری ثبکٕری کٕردضتبٌ کّ نّ ضّ‌ر ضّ‌رتبضّ‌ری ٔاڵتبَی جیٓبٌ کٕرداٌ ڕاپّ‌ڕیٍ ٔ دأای ثّ دَِگِّٔ ْبتُی‌جیٓبَیبٌ‌کرد‌نّ‌ٔ‌کردِ‌ِٔ‌ی‌ٔاڵتی‌تٕرکیب، دِٔٔو کبتێک کّ کۆيبری ئیطاليی ئێراٌ حٕکًی نّ ضێذارِ‌داَی ثۆ 2ڕۆژَبئّاَی ثێتبٔاَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ،ثّ‌ڕێساٌ کبک عّ‌دَبٌ ثڕیِٕ،ثّّْٔڵٔتٕاَبییکٕردِکبَیدِرِِٔئّٔکێػّیّگّیػتَّێۆگػتٔداؤدِزگبکبَیيیذیبٔڕاگّیبَذَی حّضَّپٕرْٔیٕاثٕتیًبر جیٓبَی‌ٔ‌کبری‌زۆریبٌ‌ثۆ‌کرا،تبئیطتبچَّذیٍخّاڵتیڕێکخرأِکبَیڕۆژَبئّاَیثێطُٕرَٔبَِٔذیڕاگّیبَذَیبٌپێذرأِ. دۆژيُبَی ئێًّ‌ی کٕرد زۆر زِ‌رثّ‌ی گّ‌ٔرِ‌یبٌ نێذأیٍ ٔ ثّ‌ردِ‌ٔايیع ئّ‌ٔ زِ‌رثبَّ‌يبٌ نێذِدٌِ ،ثّ‌اڵو دٔژيُبيبٌ زۆر زیرِ‌کبَّ‌ٔ ثّ جۆرێک ئّ‌ٔ کبراَّ دِکٌّ کّ ثیریع نِّٔ دِکَِّّٔ چۆٌ ثتٕاٍَ نّ ڕێکخرأِ‌کبَی جیٓبَی پبضبٔی ثۆ ثٓێُِّٔ ،ئّ‌يّ‌ظ دِ‌ثێت ثجێتّ ٔاَّ‌یّ‌ک ثۆ ئێًّیکٕردنّتبرأگّکّچۆٌثتٕاَیٍفرتٔفێڵیدٔژيُبٌثّثّڵگّٔفبکبتبِٔثّجیٓبٌثُبضێُیٍّْ،ر‌ئیطتب‌نّ‌‌ڕۆژّْ‌اڵتی‌کٕردضتبٌ‌یب کٕردضتبَی ثُذِ‌ضتی ئێراٌ کّ پێک ْبتّ‌ی 11تب 13يهۆێٍ‌کٕردِ‌ٔ دِٔٔيیٍ ثّ‌غی يّ‌زَی کٕردضتبَی داگیرکرأِ .ثّ دِ‌یبٌ ڕٔٔدأی َبخۆظ ڕۆژاَّ ڕٔٔ ثّ ڕٔٔی ئّ‌ٔ خّ‌ڵکّ دِثێتِّٔ ،کّ یّ‌كێک نّ‌ٔ کردِ‌ِٔ پڕيّ‌ترضیذاراَّ ڕٔٔ ثّ ڕٔٔی کۆيّ‌ڵگبی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ کرأِ يّ‌ضّ‌نّ‌ی ثاڵٔکردَِّٔی ئّادی يٕخّ‌دِ‌راتّ نّ َیۆ الٔاَی ئّ‌و َّتِّٔ ٔاڵتذاگیرکرأِ‌دا ،کّ پیبٔاَی تبیجّ‌ت ثّ کۆيبری ئیطاليی ئێراٌ ثّ ئبغکرا نّ َێۆ ثَّذیخبَّ ٔ غۆیُی کبری ڕۆژاَّ‌ی خّ‌ڵک ثّ خۆرای ْٔیچ يّ‌ثّ‌نّ‌غێکی ثّ‌رايجّ‌ر ئّ‌ٔ ئّادِ پڕ يّ‌ترضییّ نّ َێۆ الٔاَی کٕردداثاڵٔدِکَِّّٔ،نّّْٔڵیغۆردَِّٔیثیرْٔسریئّٔخّڵکّداٌ،نّٔاڵيیْیذَێککٕردییَبٔخۆیئێرأٌچَّذیٍدَِگیَبڕازینّ دِ‌رِ‌ِٔ‌ی ٔاڵت ثۆ ڕاگرتُی ئّ‌ٔ پرۆضّ قڕکردٌ ٔ نّ ثّ‌یُذاَّ‌ی خّ‌ڵک ،پبضبٔیبٌ ئِّٔیّ کّ گٕایب کێػّ‌ی ئّادی يٕخّ‌دِ‌رات کێػّ‌یّ‌کی جیٓبَییِّٔثّئێًِّٔک حکٕيّ‌تی ئێراٌڕیػّکٌّ َبکرێت،یب‌گرتٍ‌ٔ‌کٕغتُی‌کّ‌ضبَی ّْ‌ڵطٕڕ‌نّ‌‌ثٕارِ‌کبَی‌يبفی يرۆڤی‌کٕردِ‌ِٔ‌‌دِ‌کبت دیکّ، ثّ‌‌ثّ‌ْبَّ‌ی‌ثّ‌‌جبضٕش‌ثَٕٔی‌ئّ‌ٔ‌کّ‌ضبَّ‌‌ثۆ‌ٔاڵتبَی دٔژيُبٌٔداگیرکّراَیٔاڵتیئێًّیکٕردڕۆژاَّنّیّکَسیکدِثُِّٔٔثّتّٔأیضّرقبڵیقّتڵٔعبؤئبضیًیالضیۆَیکٕردضتبٍَ، ثّ‌اڵو‌دِ‌کرێت‌جبرێکی‌دیکّ‌‌ثڵێیٍ‌کّ‌‌ثّ‌غێک‌نّ‌‌ئێًّ‌‌کٕردیع‌ثّ‌‌پێچّ‌ٔاَّ‌ی‌دٔژيُبيبٌ‌يبٌ‌ڕۆژاَّ‌‌زیبتر‌نّ‌‌یّ‌ک‌دادِ‌ثڕێٍ‌ٔ‌ضّ‌رقبڵی‌یّ‌کتر غکبَذَِّٔیٍ. زۆرپێٕیطتّکّکٕردضتبَیبَیدِرِِٔیٔاڵتنّّْٔڵیدرٔضتکردَینۆثییّکگرتٕٔیکٕردیثٍٔثۆئِّٔیثتٕاٍَنّکبَبڵیجیبٔازِِٔ خۆیبٌثگّیََّّێۆڕێکخرأِدِضّاڵتذارِکبَیجیٓبَی،زۆرگرَگّثیریكنّخۆيبٌثکّیُِّٔئِّٔثبظثساَیٍکّئِّٔیثّضّرئێًّی کٕردداْبتِْٕٔیچینّڕٔٔدأِکبَیئّريَّیبٔجٕنّکّکبٌکّيترَّثِٕٔ،ثّاڵوثۆدِثێتڕٔٔدأِکبَیئّٔأٌضّداٌَّتِّٔییدیکّثّ جیٓبَیثکرێتثّاڵوڕٔٔدأِکبرِضبتئبِٔرِکبَیئێًّْێػتبثۆکٕردِٔککبرِضبتَبضرأِ،يّگّرڕٔٔدأِکبَیثبغٕریکٕردضتبٌ ِٔکئَّفبلجیُٕضبیذّْٔڵّثجّ ،ڕٔٔدأِکبَیڕۆژّْاڵتیکٕردضتبٌقبڕَێٔقاڵتبٌ،کیًبثبراٌ‌کردَی‌دِ‌یبٌ‌َبٔچّ‌ی‌ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ‌ِٔ‌ک‌ضّ‌ردِ‌غت،کريبغبٌ،ثبَّکٕغتٍٔثَّذیکردَیّْزاراٌيرۆڤیئبزادیخٕازٔزۆرکبرِضبتیدیکّیيێژٔٔیْ،بٔکبت َبٔچّکبَیثبکٕریکٕردضتبٌٔڕۆژئبٔایکٕردضتبٌغبیّتیدِیبٌکبرِضبتیجیُٕضبیذیثَّبٔثبَگٍِٔ،کڕٔٔدأِکبَیَّٔرۆزاَّی قبيیػهۆ‌ٔ‌دیبر‌ثّ‌کر. ثۆدرٔضتثَٕیئّٔنۆثّْٔیٕایّکثۆئّٔئّرکّپیرۆزِجێیخۆیّتیکّحکٕيّتیّْرێًیکٕردضتبٌَبڕاضتّٔخۆپبڵپػتیضّرِکی درٔضت‌ثَٕی‌ئّ‌ٔ‌جۆرِ‌‌نۆة‌ٔ‌ڕێکخرأِ‌‌ضّ‌رتبضّ‌رییّ‌‌کٕردضتبَیبَّ‌‌ثٍ،نّثٕارِکبَیضیبضیٔيبدیپػتگیریثبغیثکٌّٔگرَگیزۆر ثۆدرٔضتثَٕٔییّکگرتٕٔیکٕردنّتبرأگّثذٌِ. کبرکردَیئێًّیکٕردنّتبرأگّنّگّڵداؤدِزگبکبَیجیٓبَیزۆرپێٕیطتّکّدٔرثێتنّثّکبرْێُبَیٔغّیعبتفیٔثّکبرْێُبَی ٔغّ‌ی‌تَٕٔذ‌ٔتیژ‌نّ‌ضّ‌ر‌داگیرکّ‌راٌ .پێیٕیطتّئێًّیکٕردثّغێِٕیّکیزاَطتیٔفبکتبییدأاکبًَبٌثگّیَّیَُّێۆپّرنّيبٌٔداؤ دِزگبکبَیجیٓبَیٔثتٕاَیٍثّفبکتبٔدۆکۆيێُیتیدرٔضتِّٔپػتیٕاَیثۆئّٔڕٔدأَِّٔدِضتثێُیٍ،یبڕٔٔدأِکبَیپێػتريبٌثّ جیٓبَی ثکّیُِّٔ، ًََّٕٔ‌ی‌ثّ‌رچبٔی‌کبری‌ثبظ‌ٔ‌ضّ‌رکّ‌ٔتٕٔی‌َۆی‌کّ‌‌يٍ‌ثۆ‌خۆو‌دۆێُی‌ثّ‌‌چبٔی‌خۆو‌ثیُیى،ضیًیُبری‌دۆێُێ‌تبیجّ‌ت‌ثّ‌‌يبدِ‌ی
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()8
140ی َبٔچّ‌داثڕأِ‌کبَی ضّ‌ر ّْ‌رێًی کّ نّ الیٌّ ثّ‌ڕیساَی ئَّیطتۆی کٕردی نّ ٔاغُگتۆٌ ٔکۆَگرِ‌ی َّتِّٔیی کٕرد ،نّ ْؤڵی کۆَگرێطی ئّ‌يریکب ثّ‌رێِٕ چٕٔ ،ثّ ڕاضتی زۆر جێگّ‌ی خۆغحبڵی ثٕٔ کّ ثّ‌غذاراَی ثّ‌ریس ،چ ئّ‌ٔاَّ‌ی کّ کٕرد َیٍ ٔ چ ثّ ڕیساَی ثّ‌غذار نّ الیٌّ حکٕيّ‌تی ّْرێًِّٔ ثّ غێِٕ‌یّ‌کی زاَطتی ٔ ئبکبدیًی ،تٕاَیبٌ ثّ‌غێِٕ‌یّ‌کی زاَطتی ٔثّ ثّڵگِّٔ کٕردضتبَی ثَٕٔی‌کّ‌رکٕک‌ٔ‌جیُبیّ‌تّ‌کبَی‌داگیرکّ‌راٌ‌ثّ‌‌ثّ‌غذاراٌ‌ثطّ‌نًێٍُ، جب ئِّٔظ دِ‌ثێت ثجێتّ ٔاَّ‌یّ‌ک ثۆ ئبیُذِ‌ی غبرِ‌کبَی دیکّ‌يبٌ کّ نّ‌گّ‌ڵ دِ‌یبٌ کردِ‌ِٔ‌ی پڕ يّ‌ترضی ڕٔٔ ثّ‌ڕٔٔ دِثُِّٔ ،یّ‌کێک نّ‌ٔ غبراَّ ک ّ ّْ‌ر ِٔ‌ک کّ‌رکٕک نّ ئبیُذِ‌دا دٔٔچبری كێػّ‌ی زۆر نِّٔ گّ‌ٔرِ‌تر دِثێتِّٔ يیت ٔ يخبثراتی ٔاڵتبٌ داگیرکّ‌ر دزِ‌ی تێذا دِکٌّ ئٕرٔيییّ ،کّ يخبثٍ ثێجگّ نّ يیذیبی داگیرکّ‌راٌ يیذیبٔ پبرێسگبی الیَّّکبَی کٕردضتبَیع نّ ثبتی ئِّٔی ثّ پبرێسگبی ئٕرٔيیّ‌ی َبٔثجٌّ ثّ‌ئبزِ‌رثبیجبَی َبٔ دِثٌّ ٔئّ‌يّ‌ظ ثێ ئِّٔ ثّ‌خۆيبٌ ثساَیٍگّٔرِتریٍثّڵگّیّدِیذِیٍثَّّیبراًَبٌ،حکٕيّ‌تی‌ثّ‌عطی نّ درێژِ‌ی دِ‌ضّ‌اڵتذارێتی خۆیذا َبٔی کّ‌رکٕکی ثّ تّ‌ئًیى دِ‌ْێُب، ثّ‌اڵو خّ‌ڵکی کٕردضتبٌ ٔڕاگّ‌یبَذَی کٕردی ّْ‌ر َبٔی کّ‌رکٕک یبٌ ثۆ‌ثّ‌‌کبر‌دِ‌ْێُب، ِٔ‌ک ثّ‌غێک نّ ئێِٕ‌ی ثّ‌ریس نِّٔ ئبگبدارٌ کّ نّ نّ َێۆ خبکی ئٕرٔيییّ‌ی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثّ پێی ڕٔٔدأِکبَی يێژٔ ثّ‌غێک نّ داَیػتٕاَی َبٔ غبر تٕرکی ئبزِ‌ریٍ ٔاتّ نّ َێٕاٌ 20تب % 30 داَیػتٕاَیئٕرٔيیّدِثٍّْ،ر‌نّ‌‌ئیطتبِٔ‌‌کّ‌‌ْیچ‌گۆڕاَکبرییّ‌ک‌نّ َبٔچّ‌کّ‌دا َّ‌ثِٕٔ ،يیتی تٕرکیب کبری خۆی کردِٔ‌ٔ دِ‌یبٌ فبکتبٔ کردِٔ، دٔۆکٕيێُتی‌دِ‌ضت‌درٔضتی‌ثۆ‌ئبزِ‌ریّ‌کبٌ‌درٔضت زۆر گرَگّ کّ ئێًّ کٕردیع نّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔ ثّ‌غّ‌کبَی دیکّ‌ظ ثّ خۆيبَذا ثچیُِّٔ ثۆ ئّ‌ٔ غبرِ ٔ چَّذیٍ غبری دیکّ ٔ کێػّ‌ی دیکّ پێٕییطتًبٌ ثّ کۆکردَِّٔی ثّ‌ڵگّ‌ٔ دۆکۆيێُتی يێژٔٔی ّْ‌یّ‌‌ٔ‌دِ‌ثێت‌ّْ‌ٔڵی‌یّ‌کگرتٕٔاَّ‌ی‌ثۆ‌ثذِ‌یٍ. ئّ‌گّ‌ر نێرِ‌دا ئیسَى ثذٌِ کّ دأاکبرییّ‌ک ثخّ‌يّ ثّ‌ردِ‌ضت ئێِٕ‌ی ْێژا ٔ ئَّذايبَی کۆَگرِ‌ی َّتِّٔیی کٕرد ،ضّ‌رۆکبیّ‌تی تبزِ ّْ‌ڵجژێردرأی ئّ‌ٔ کۆَفراَطّ کّ ضجّ‌یُێ ّْ‌ڵذِ‌ثژێردریٍ ئّ‌ٔیع ئِّٔیّ کّ کۆَگرِ‌ی َّتِّٔیی کٕرد ثّ‌رِ‌ٔ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ زیبتر چبالک ثکٌّ ،چٌٕ کێػّ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی َبِٔ‌ڕاضت ئیطتب ئێراَّ ،تکبیّ دڵطۆزاَّ ّْ‌ٔڵ ثذٌِ ثۆ جۆرِ نّ یّک زیبتر ڕٔی نّ َسیک ثَِّٕٔٔیّک نّ َێٕاٌ پبرتّ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ،کّ يخبثٍ ثۆ خۆتبٌ ئبگبدارٌ نّ‌و 2ضبڵّ‌ی ئبخریذا نێکذاثڕاَێکی زۆر ڕٔییذأِ ،ئِّٔظ َبئۆيێذییّ‌کی تب ڕادِ‌یّ‌ک خطتِٕٔ‌تّ َێٕ دڵی خّڵکِّٔ ،ئێًّ ِٔ‌ک پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ئبيبدِ‌ی ّْ‌ر جۆرِپێػُیبرێکیئێِّْٕٔرکٕردێکیدڵطۆزدِثیٍثۆنّیّکَسیک کردَِّٔی پبرتّ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ٔ یّکذَِگی کٕرد نّ جیٓبَذاْ ،بٔکبت ِٔ‌ک پ ش ک پێػُیبری درٔضت ثَٕٔی ثّ‌رِ یب کۆَگرِ‌ی ْبٔکبری یب پّ‌رنّ‌يبَی کبتی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ تبرأگّ جبرێکی دیکّ دِخّیُِّٔ ڕٔٔ ،کّ ثۆ ئِّٔی پبرتّ‌کبَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثتٕاٍَ یبضبیّ‌کی کبتی ثۆ ئیذارِ‌کردَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ثۆ يبِٔ‌یّ‌کی کبتی نّ ئّ‌گّ‌ری ڕٔخبَی کۆيبری ئیطاليی ئێراٌ ئبيبدِ ثکٌّٔ ،اتّ ثۆ ئِّٔگّری ڕٔخبَی ئّ‌ٔ ڕێژیًّ ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ نّ زۆر کردِ‌ِٔ‌ٔ ڕٔٔدأی ترضُبک دٔٔر خرێتِّٔ ٔ ئّ‌ٔ یبضب کبتییّ ثتٕاَێ تب کبتێک زِ‌يئُّ ثۆ ّْ‌ڵجژاردَێکی ضّ‌رتبضّ‌ری درٔضت دِ‌ثێت ،کبرٔثبری کٕردضتبٌ ٔئّ‌يٕال‌ٔ‌ژیبَی‌خّ‌ڵک‌ثجبرێسرێت، ّْ‌ر‌غّ‌کبِٔ‌‌ثێت‌خّ‌ثبت‌ثۆ‌کٕردضتبَێکی‌ضّ‌رثّ‌خٕ‌ٔ‌دیًۆکرات،
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
لیجڕالیسم دّێٌێ ،ئَهڕۆ ّ سجَیٌێ قسَ ّ ثبسێکی خطبیبر دیِیوی(خَضبیبر دٍیَِهی) ٍّرگێڕ :ئَیْة ڕٍحوبًی لَ ژّری ّتّْێژی "هْسسَ هعرفت ّ پژُّص" جێگبی داًیطتي ًَهبثْ .دٍیَِهی چبّێکی ثَ ٍّرٍقَکبًیذا خطبًذ ّ قسَکبًی لَهَڕ لیجڕالیسم دّیٌی ،ئَهڕۆ ّ سجَیٌێ ثَم ضێٍْ دٍست پێکرد. لَم ثبسَدا کَ دٍیجیستي ثَ ضێٍْێکی پطتگیراًَ ثبسی لیجڕالیسم دٍکَم ،دیبرٍ ًَک ثَّ هبًبیَ کَ لیجڕالیسم کۆتبیی َُهْ ئبیذیۆلۆژیبکبى ّ ثیر ّ ثبٍّڕٍکبًَ .ثَّ ُۆیَ پطتگیراًَ ثبسی دٍکَم لَثَر ئٍَّی کَ هي لَسَر ئَّ ثبٍّڕم کَ لیجڕالیسم دٍتْاًێت هَیذاًێک ثۆ ثبٍّڕٍکبى ثکبتٍَّ کَ َُهْهبى درّست تر ثیر ثکَیٌٍَّ ّ ثَرٍّ پیطٍَّ ًَُگبّ َُڵێٌیي. لیجڕالیسهیبى ثَ دّ جۆر پێٌبسَ کردٍّ ،ئَگَر چی ٍّک َُهْ ئبیذیۆلۆژیَکبى تًَیب یَک لیجڕالیسم ثًْی ًیَ ثَڵکْ چًَذ چَهک لَهجبرٍٍّ َُیَ ،ثَاڵم لَ یَک تێڕّاًیٌٍَّ ،لیجڕالیسم ثَ دّ قۆًبخی ڕۆضٌکَرٍٍّ ّ دّاڕۆضٌکَرٍٍّ (رّضٌگری ّ پسبرّضٌگری) داثَش دٍکَى کَ َُر ٍُّب قۆًبخَکبًی لیجڕالیسهی تَّاّ ّکَهبڵ (جبهع) ّ لیجڕالیسهی سیبسی ضیبى پێ دٍکْترێت. پَیذاثًْی لیجڕالیسم ّ ئبسبًکبری َُهْ کَش لَ سَر ئٍَّ کۆکي کَ یَکَهیي جبر ُسری لیجڕالیسم لَ کتێجی "ًبهَێک لَهَڕ ئبسبًکبری" لَ ًْسیٌی جۆى الک ثبسی لێکرا .ئبسبًکبری پبیَ ّ ڕێطَی لیجڕالیسهَ ّ ڕًّکردًٍَّێک لَ ثبرٍی چۆًیَتی ئَّ ئبسبًکبریبًَ ،تب حَدێک خسهَت دٍکبت ثَ لێ حبڵی ثْى لَ لیجڕالیسم .کۆهَڵگبکبًی جیِبًی لَ سَدٍکبًی ًبٍّڕاستذا(قرّى ّسطی) یَک تیکَ ّ یَک جۆر ثْى ّ َُهْیبى ثَ ضێٍْی کۆهَڵ ژیبًیبى دٍثردٍ سَرٍٍّ .ثَاڵم ثَ تێپَڕیٌی کبت زیبد کردًی ُسر ّ ثبٍّڕٍ جۆر ثَجۆرٍکبى ،ئبییٌَکبى درّست ثْى ّ ئَّجبر ڕێگب ثۆ درّست ثًْی ضَڕ ّ ئبژاٍّکبى خۆش ثْى .جۆى الک ڕێگبی حَلی ئَم کێطَ ئبییٌی ّ کۆهَاڵیَتیبًَی لَ ئبسبًکبریذا دٍثیٌی ،ثَّ هبًبیَ کَ هرۆڤَکبى ،کَسبًی غَیری خۆیبى ثَ ثیر ّ ثبٍّڕٍ ئبییٌی ّ ثۆچًَْ جیبّازٍکبًیبًٍَّ ثَ دّژهٌی خۆیبى ًَزاًي. ًَُگبّی دّاتر ئٍَّ ثْ کَ ُسری ئبسبًکبری ثَ ضێٍْێک لَ کۆهَڵگبدا ثبش ثکرێت کَ خَڵک ٍّری ثگرێتٍّ( ،رگێڕ: ئبسبًکبری ثۆ فێرثًْی ضتێک) .لَ هَڕ خبڵی یَکَم کَ جۆى الک پێطکَضی کردثْ ،ثَضێک لَ دٍلیلَکبى لَ سَر ثٌَهبی ئْسْلی ئبییٌی هَسیحییَت ٍّرگیراثْ ّ ئَّ لَ ّاًَکبًی ئیٌجیلٍَّ ثَّ ثبٍّڕٍ ّ ئبکبهَ گَیطتجْ کَ ئبسبًکبری یَکێک یَ .ثَاڵم َُرچی کَ ثَرٍّ لَ ئَسڵَکبًی ئبییٌی هَسیحی پێطتر ًَُگبّ َُڵذٍگریي ،دٍثیٌیي کَ دّاتر دٍلیل ّ ثْرُبًَکبى زۆرتر لَ سَر ثٌَهبی ژیرییَت (ئَقڵیَت) داًذراى ّ ًَک َُڵقْاڵّی ٍّحی ّ ئیلِبم ّ ڕۆح. لیجڕالیسم ّ ژیری تبقیکراٍّ(عقل تجرثی) لَّ کبت ّ سبتبًَدا ،ڕّداّێکی ترَُ ،اڵیسبًی (رضذ) خێرای زاًیبریَ تبقیکراٍّکبى (علْم تجرثی) ّ ثَ دّا ئَّیطذا پێطکَّتٌی تێکٌۆلۆژی ثْ .زاًیبریَ تبقیکراٍّکبى لَ سَر ثٌَهبی ژیری (عقل) تب ئَّ جێگبیَ دٍگَیطتي کَ پَردٍی لَ سَر یبسب سرّضتیَکبًی جیِبًی دٍرٍٍّ َُڵ دٍداٍّ ّ َُر لَم ڕٍٍّّ ثْ کَ ژیریص حْرهَتێکی ثَرزی پَیذا کرد ّ ئَم ُسرٍ درّست ثْ کَ ثۆ ًبتْاًیي لَم ژیریَ لَهَڕ ئَخالق، ڕاهیبری (سیبسَت) ّ َُرٍُّب ڕاثیتَی هرۆڤَکبى کَڵک ٍّرثگیرێت .ثَم پێیَ ژیری ،ثٍْ کَرٍستَی دۆزیٌٍَّی ڕاستیَکبى ّ یبسب سرّضتیَکبًی هرۆڤبیَتیًَ( .ک چَّاضَ کردى (جَعل) ّ پێکِێٌبى) .ثیرهًَذاى ثَم ثْرُبًَ کَ تْاًبییَکبًی ژیری لَ َُهْ کَسذا ٍّک یَک ّاىَُّ ،ڵییبًذا کَ ثَ کۆهَڵَ یبسبێکی حَدی کَم ثگَى کَ َُهْ خَڵکبًی جیِبى ثَ َُر ثیر ّ ثبٍّڕ ّ ثۆچًْێکٍَّ پَسًَذییبى ثکَى ّ ثَم جۆرٍ زۆرثَی ضَڕ ّ ضۆڕٍکبى کۆتبییبى پێ ثێت .خبڵی گریٌگ لێرٍدا ٍّرسْڕاًی لیجڕالَکبًَ .لیجڕاڵَکبى لَ سَرٍتبدا ثَ ثبسی ئبسبًکبری ّ جۆراّجۆر ثًْی ثیرۆکَکبى دٍستیبى پێکرد ثَاڵم دّاتر ثَ خبڵێک گَیطتي کَ َُهْ َُّڵَکبًیبى ثۆ گَیطتي ثَ کۆهَڵ ثْ.
الپه‌ڕه ()9
سَرثَستیی ثۆچْى ّ ڕاستیی ًیِبیی ئَگَر ثبٍّڕهبى ثٍَّ َُیَ کَ ڕاستی ثباڵترٍ لَ َُڵَ ّ خَتب، دٍثب لێیبى گَڕێیي کَ ئَم دّاًَ پێکٍَّ لَ هَیذاًی ّاقیعذا ڕاستیَ. ًَثَرد ثکَى ّ لٍَّ دڵٌیب ثیي کَ ثرٍٍّی هَیذاى جۆى ستْاڕت هیل ثبٍّڕی ّایَ کَ تًَیب کَرٍستَی ئێوَ ثۆ ژیریَ .ژیریێک کَ ًبتَّاّ ّ َُڵَکَرٍ ثَاڵم دۆزیٌٍَّی ڕاستی، قبثیلی فێرثْى ّ پێ گَیطتٌَ .ڕّداّگَلێکیص کَ لَ زاًستی تبقیکراٍّدا ڕّدٍدٍى ئٍَّیَ کَ یبسبێکی زاًستی تب هبٍّێک ّاڵهی َُهْ پرسیبرٍکبًی ئێوَ دٍداتٍَّ ثَاڵم ثَ تێپَڕیٌی کبت تێذٍگَیي کَ زاًیبریَکبًی ئێوَ ًبتَّاّ ثٍْ ّ ئَّجبر دّثبرٍ هْدێلێکی ًْێتر دێٌیٌَ پێص ثۆ ئٍَّی کَ ّاڵهذٍرٍٍّی کێطَکبًوبى ثێت .ئێوَ دٍزاًیي ئَّ یبسبیبًَی کَ ثًْیبى َُیَ َُهْ ڕاستیی سَردٍم ًیي ثَاڵم ًسیکبیَتییبى لَگَڵ ڕاستی َُیَ ّ لَم کبتَضذا گرێ پْچکَی کێطَکبًی ئێوَ دٍکًٍََّ .لَ جیِبًی ڕاثیتَ هرۆڤبیَتیَکبًیطذا دٍڵێیي کَ ژیری ًبتْاًێت َُهْ ڕاستیَکبًوبى ثۆ ثذۆزێتٍَّ ثَاڵم ئبکبهَکبًی گرێ کَرٍٍّى ثۆ ئٍَّی کَ ئێوَ ثَ ضْێٌێک دٍگَێٌێت ّ هَیذاًوبى پێ دٍدات کَ ثَّ ضێٍْی کَ لَّ کبت ّ سبتَدا ڕاستَ ّ ثَ ڕاستی دٍزاًیي ،کێطَکَ چبک ثکَیٌٍَّ ّ ثَ جێگبی پڕژ ّ ثاڵّ ثًٍَّْ ّ لێک َُڵٍْضبًی ُێسٍکبى، َُهْیبى لَ یَک ڕێگبدا ّ پێکٍَّ ثَکَر ثێٌیي .لیجڕاڵَکبى پێیبى ّایَ کَ َُر لَ سَر ئَم ئَسبسَ پێْیستَ کَ ئیسى ثذرێت ثَ تبکَ کَسَکبى تب ئَّ جێگبیَی کَ کردٍٍّکبًی َُڕٍضَئبهێس ًَثێت ،ژیبًی خۆی تبقی ّ تَجرّثَ ثکبتٍَّ. (ٍّرگێڕّ :اتَ ئبزادی تبکَ کَش ثذرێت ،تب تبکَکبى خۆیبى ژیبًێکی ثَ دڵی خۆیبى درّست ثکَى ّ گَضَ ّ پێطکَّتي لَ َُهْ ثْارێکذا ٍّدٍست ثێٌي ّ ئَگَریص گریوبى تبکێک َُڕٍضَیَ ثۆ تبکێکی تر یب ثۆ کۆهَڵگبێک ئَّجبر حکْهَت ّ یبسب دٍکًََّ خۆ ّ ثَری پێ دٍگرى). کێطَ لێرٍدا ثْ ،لَّ ضْێٌبًَی کَ ئبزادی دٍستَثَر دٍکرا ،ثَ جێگبی ئٍَّی کَ لێک ًسیک ثًٍَّْی هرۆڤَکبى ڕّ ثذات ّ َُهگَرایێک پێک ثێت ،دیبردٍی ّاگَرایی ّ لێک دّرکَّتٌٍَّی هرۆڤَکبى لَ یَکتر درّست ثْ ّ َُر ئَّ کێطَی ًب ئَهٌییَی کَ پێطتر َُثْ دّثبرٍ پێک ُبتٍَّ .لَم قۆًبخَدا ثبسی ئَسڵی ّ سَرٍکی َُهْ لیجڕاڵَکبى حکْهَت ّ حَد ّ حذّدی دٍست تێٍْرداًی ئَّ لَ ًبّ ڕاثیتَ کۆهَاڵیَتیَکبًذا ثْ. ئٍَّی کَ حکْهَت لَ کْێذا ئیختیبر ّ ئیسًی دٍست تێٍْرداًی َُثێت کَ هرۆڤَکبى ًبچبر ثَ کردٍٍّێک یب خۆ ًبچبر ثَ خۆپبراستٌێک ثکبت ّ لَ کْێطذا هبفی دٍست تێٍْرداى ّ دٍخبڵَتی ًَثێت .ثێطک لیجڕالیسم ُسرێکی فَردگَرایبًَ یب تبکَکَسییبًَیَ ثَاڵم ًَک ثَّ هبًبیَی کَ ڕاثیتَ ّ ٍّزیفَکبًی ثَراًجَر ثَ یَکی هرۆڤَکبى ًَفی ثکبتٍَّ ّ حْرهَتی تبکَ کَسَکبى ًَگرێت .ڕاثیتَ ّ ٍّزیفَ ثَراًجَر یَکَکبى ،هبفی داّای یبرهَتی کردى لَ یَکتر ّ یب هبفی لیجڕالیسهَ .لیجڕالیسم یبرهَتی داًی یَکتریي لَ ٍّزیفَکبًی لَسَر ئَّ ثبٍّڕٍیَ کَ پێْیستَ ثَ دّر لٍَّی کَ ثبٍّڕ ّ ثیر ّ ثۆچًَْکبًوبى چۆًي ،پێْیستَ کَ یبرهَتی ثَ یَکتر ثگَێٌیي .تب ئێرٍ لیجڕالیسم ٍّکْ ئبیذۆلۆژیبێک یب خۆ کَرٍستَێکی تَّاّ ّ کَهبڵی فکری دًٍبسێٌذرا ثَاڵم ثَ دّا ئَّدا ثْ کَ ئیتر لیجڕالیسهی سیبسی پێٌبسَ کرا .ئَّیص ئٍَّ ثْ کَ ڕًٍگَ کَسَکبًی کۆهَڵگبێک لَ سَر ئبکبهَکبى ّ یبسبکبًی لیجڕالیسم پێذاگری ثکَى ثَاڵم ُیچ ُۆێکی ًیَ کَ فَلسَفَی لیجڕالیسم پَسًَذ ثکَى. جۆى ڕاّڵس گریٌگتریي ثیرهًَذی ئَم قۆًبخَیَ .ئَّ لَ سَرٍتبدا کتێجێکی ثَ ًبّی "ثۆچًْێک لَهَڕ عَداڵَت" ًْسی ّ َُهْ لێکذاًٍَّ ًبدرّستَکبًی لَهَڕ ڕاثیتَی لیجڕالیسم ّ َُرٍُّب عَداڵَت ثبش کرد .جۆى ڕاّڵس ّتی کَ ثَراثَری یب خۆ یَکسبًی پطتَّاًَی ئبزادیَ ّ پێْیستَ کَ َُهْ کَش ثَ چبّی هرۆڤ یب ئیٌسبى چبّ لێ ثکرێي (ٍّرگێڕُ :سری دژی ڕٍگَزپَرٍستی کَ لَ ئْرّپب ّ ڕژیوی ئبپبڕتبیذی ثبضْری ئَفریقب َُثْ) ّ ئَگَر ئَم یَکسبًیَ ًَثێت لَّ حبڵَتَدا ئبزادی یب سَرثَستی ُیچ هبًبێکی ًبثێت ثۆ ئٍَّی کَ ئَگَر یَکسبًی ًَثێت هرۆڤَکبى ًبتْاًي ٍّ دّا ئبّات ّ ئبرٍزٍّکبًیبى کَّى .ڕاّڵس َُر ٍُّب ثڕّای ّا ثْ کَ پێْیستَ ثَ ُیچ جۆرێک لیجڕالیسم ٍّک ئبیذۆلۆژی چبّ لێ ًَکرێت ّ ثَرٍّ ڕّی یبسبگَلێکی هبقْڵ ثڕۆیي کَ هرۆڤَکبى ثَ َُر ثیر ّ ثبٍّڕێکٍَّ کَ َُیبًَ پَسًَذی ثکَى.
ڕاّڵس َُرٍُّب دٍڵێت کَ ثبٍّڕی فَلسَفی ّ ئبیذیۆلۆژیکی حکْهَت ثَ لیجڕالیسمُ ،یچ جیبّازیێکی لَ گَڵ ثبٍّڕ ثَ َُهْ ئبیذیۆلۆژیَکبًیتر ًیَ ّ ثۆیَ پێْیستَ کَ حکْهَت لَ ثَراًجَر ئبیذیۆلۆژیَکبًذا ثێ الیَى ثێتٍّ(.رگێڕ :ئَسڵی جیبیی دیي لَ دٍّڵَت ّ َُرٍُّب جیبیی دٍّڵَت لَ َُهْ جۆرٍ ئبیذیۆلۆژیێک لَّاًَ کْهًْیسهیص) .پێْیستَ لێرٍدا ئبهبژٍ ثٍَّ ثکرێت کَ ئَم ثێ الیًَی ئبیذیۆلۆژیکیَ تًَیب لَ ًبّ دٍسَاڵتذا ڕٍچبّ دٍکرێت ّ ثَّ هبًبیَ ًیَ کَ ًیِبدٍکبًی ًبّ کۆهَڵگبش خًْسب یب ثێ الیَى ثيٍّ( .رگێڕ :ثَڵکْ ئَّ ًیِبداًَی ًبّ کۆهَڵگب ّ تبکَ کَسَکبًی ًبّ کۆهَڵگبش دٍتْاًي ثَّ ضێٍْ ثیر ثکًٍََّ کَ ثۆخۆیبى ثَ درّستی دٍزاًي ،ڕًٍگَ ئبییٌی ثي یب کْهًْیست یب ًیَ). ثێ دیي ،ثَاڵم دٍّڵَت ُیچ دٍخبڵَتی تیبیبًذا لیجڕالیسم ثۆ ئَهڕۆ َُهْ ثبٍّڕ ّ ثۆچًَْ ًْێکبى لَهَڕ لیجڕالیسم لَ ًبّ کۆهَڵگب گَلێک ضبیبًی ثَڕێٍْثردى ّ ثَ ضْێي کَّتٌی َُیَ کَ پێطتر حَدێک لَ لیجڕالیسهییبى تبقی کردثێتٍَّ ّ هێژّێکی پێکٍَّ ژیبًی لیجڕالییبى ثْثێت ّ َُر ثۆیَ لیجڕالیسم لَّ ًبگرێت. کۆهَڵگبیبًَی کَ هێژّی ًیَ ّ تبقی ًَکراٍّتٍَّ جێ ئێوَ ًبتْاًیي ًَُگبّی کۆتبیی لَ سَرٍتبدا َُڵێٌیي .لیجڕالیسم ئبییٌی ژیریَ ّ ثبًگِێطتٌی پَسًَذ کردًی ئبسبًکبری ،ثَّ هبًبیَیَ کَ ُێطتب ئێوَ لَ سَرٍتبکبًی لیجڕالیسهذایي. پێْیستَ کَ ثیرهًَذاًی ئبییٌی لَ ًبّ ئبییٌٍَّ ثڕّاًٌَ ئَم ثبثَتَ ّ لێکۆڵیٌٍَّی لَ سَر ثکَى ّ َُهْهبى دٍثێت کَ ئْسْلێکی کَهی (حذاقل) ثۆ گَیطتي ثَ ئیئتیالفێکی فکری لێ پَسًَذ ثکَیي .دٍتْاًرێت لَ سَر ٍّرٍقَ زۆرثَی قسَکبى ثٌْسرێت ثَاڵم ئبیب تًْذڕٍّی لَ ثَ زۆر سَپبًذًی ئَسڵَکبًی لیجڕالیسم ثَ سَاڵحَ ّ ئَم کبرٍ هْهکیٌَ؟ ّادٍر دٍکَّێت کَ ئَرکی سَر ضبًی سَرٍکی َُهْهبى ئَهَیَ کَ ئێوَ چۆى ثبٍّڕٍکبًی خۆهبى دٍسَپێٌیيً .بثێت گیبى تبڵ ثیي .پێذاگری ّ پَسًَذ کردًی حَدی کَهَکبى ّ یَکگرتي ثَ دٍّریذا یَکَهیي ًَُگبّێکَ کَ دٍتْاًێت لیجڕالیسم ٍّکْ یَکێک لَ ثبٍّڕٍکبًی کَ ثًْی َُیَ لَ ًبّ تبکَ کَسَکبًی کۆهَڵگبدا ضبیبًی پَسًَذ ثْى ثکبت . ................................................................................ کۆهَڵگَی ًْێی جیِبًی سَرهبیَداری
سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
،کرێکبر ّ سَرهبیَدار داثَش کرا .جْتیبراى ّ کڕیکبراًی پیطَسبزی لَ ثَضَ جۆراّجۆرٍکبىٍّ ،ک تْێژێکی زیٌذّّ لَ کۆهَڵگَ َُثًّْی خۆیبى سَلوبًذثّْ ،ثَاڵم لَچبّ خێڵی هلیًْی چیٌی ثَرَُهِێٌَر ّ خبٍّى سَرهبیَ ّ دٍسَاڵتذار ڕێژٍیبى َُم کَهتر ثَُّْ ،م خبًٍّی ئبهرازی گَّرٍی ثَرَُهِێٌبى ًَثّْى ّ لَ قۆًبخَکبًی دّایی هێژّّ زۆرثَیبى ًبچبر ثّْى ثَُۆی تًّْذّتیژثًٍَّّْی کێجڕکێ ّ تبڵجًّْی دۆخی ژیبى ثَ ڕیسٍکبًی چیٌی کرێکبر پَیٍْست ثي .لَ ئبکبهی تَجبرٍت ّ ثبزرگبًی ئبزاد ّ گۆڕیٌٍَّی کباڵ ّ ضتْهَک ،کۆهَڵێک داهَزراٍّ ّ تْێژی دیکَی کۆهَاڵیَتی پێک ُبتي ٍّک ثبًک ّ ًّْسیٌگَی هڵک ّ زٍهیي.
"لیجرالیسم گَّرٍتریي دٍرفَت ثۆ ثَختٍَّری زۆریٌَی کۆهَڵ" (جبى ئێستْارت هیل) ثبقی تبلجْلیعلن ثَدیِبتٌی کۆهَڵگَی ًْێ ّ لیجرال ثَرَُهی ضۆڕضی فَراًسَ ّ ضۆڕضی ًْیی پیطَیی لَ ثریتبًیب ثّْ ،کَ ثّْى ثَ ُۆی داثیي کردًی ڕٍّتێکی ًْێی هێژّّیی لَ جیِبًی ثَ ًێْی سیستَهی سَرهبیَداری یبى کبپیتبلیسم .لَ دۆخی ًْێی جیِبًی هرۆڤ ًَُگبّ دًٍێتَ ًێْ جیِبًێکی ًْێی پڕ لَ گَضَ ّ ئبڵ ّگْر کَ لَ َُهّْ ثْارٍکبًی ژیبى سَریبى َُڵذاثّْ. گۆڕاىی سَدٍی 17ی زاییٌی ّ ،گَضَی پیطَیی ّ ئبثّْری لَ ثریتبًیب ضێْازی ثَرَُهِێٌبًی کۆًی سیستَهی فیْداڵی تّْضی گۆڕاًی گَّرٍ ّ ڕادیکبڵ کردَُ ،رٍُّب گۆڕاًی گَّرٍ لَ ثْارٍکبًی ئبثّْری ،سیبسیی ّ کۆهَاڵیَتی پێک ُبت کَ سیوبی دێوۆگرافی کۆهَڵگبکبًی دًیبی ثَتَّاّی گۆڕی. ثبزاڕی ئبزاد ّ کێجڕکیی ئبزاد ُبتَ ًێْ ضێٍْی ژیبًی ًْێی خَڵک ،چیي ّ تْێژی جۆراّجۆری کۆهَاڵیَتی سَریبى َُڵذا. کۆهَڵگَ چیٌبیَتی کرایٍَّ ّ چیٌَ ًْێیَکبى لَ ضکڵ پێذاى ثَ داُبتّْی ئبثّْری ّ کۆهَاڵیَتی ّ سیبسی دٍّرّ ًَخطی گَّرٍ کَّتَ سَرضبًیبى .سَرهبیَداری ثَ داثیٌکردًی دٍّڵَت ّ ضێْازی ًْێی ثَرَُم ُێٌبىً ،بردى ّ ُێٌبى ّ ثردًی کباڵ ّ ضتّْهَک لَ حبستێکی یَکجبر ثَرفراّاى ّ داثیٌکردًی ُێڵی ئبسي ،گْهرکبت ّ ...تْاًی دٍسَاڵتی کۆًی سیستَهی فیْداڵی ٍّال ثٌێت ّ دٍسَاڵتی یَکالیًََی خۆی ثَسَر َُهّْ دًیب دا ثکێطێت. ًیساهی ًْێ سبهبًی سرّضتی َُرزاى ّ ثَتباڵًجردّّی ٍّاڵتَکبًی دیکَی ثَکبر دٍُێٌب ّ ثَپێچَّاًَش کباڵ ّ ضتّْهَک ّ ثَرَُهَکبًی ثێ داًی گْهرکبت ّ ثێ کێجرکێ دًٍبردٍٍّ ثۆ َُهبى ٍّاڵتبًی تباڵًکراّ ّ ثَ ًڕخی گراى پێطکَضیبًی دٍکردٍٍّ .کۆهَڵگَی جیِبًی پۆالزیرٍ کرا ّ دًیب ئَهجبرٍیبى لَ ًێْ کۆلۆًیبلیستَکبى داثَش کرایٍَّ. تَجبرٍت ّ ثبزرگبًی زۆرثَی ٍّاڵتبًی جیِبًیبى لَ ڕێگَی دٍریب ّ ضَهًَذٍفَر کۆًترۆڵ دٍکرد .دًیبی ًْێ ثَسَر دّّ چیٌی جیبّاز،
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()10
فَردگَرایی: هرۆڤ ّ ثبسی ّیست ّ داخْازیَکبًی ثّْ ثَ ًبًٍّذێکی گَّرٍ لَ کۆهَڵگَی ٍّاڵتبًی دًیب ،دٍیبى سبڵی پێ چّْ َُتب دٍرفَتی گۆڕاى ّ ثبضترکردًی دۆخی ژیبى ّ گۆڕاى ثَ سَر یبسبی کۆهَڵ پێک ُبت ،ثۆ ًوًَّْ قَدٍخَکراًی ئَضکًَجَی زیٌذاًیبى ،ثَڕٍسوی ًبسیٌی هبفی ثیرّڕا ّ ... هرۆڤ ٍّک ّاحیذێکی لۆجیک سَیر کرا کَ دٍتْاًێت پێطکَّتي ّ گۆڕاًی گَّرٍتر ثخْڵقێٌێت .هرۆڤ پێْیستی ثَ ئبزادی َُثّْ ّ گَضَی هْسجَت ّ ثبضترکردًی دۆخَکبى ثَ ثێ داثیي ثًّْی ئبزادی ّ کۆهَڵێک یبسبی هرۆڤبًَ هرۆڤ هْهکیي ًَثّْ .هرۆڤ ثۆ خۆی لََُهّْ کَش ثبضتر تًَگَثَرییَکبًی سَر ڕێگَی ّ ئبهبًجی پێطکَّتي ّ گَیطتي ثَ خۆضجَختی ّ دًٍبسیت .ڕاستَ کۆهَڵگَ لَ تبکی ئًَذاهبى پێک ُبتجّْ ،ثَاڵم ژیبًی ُبّثَش ثَختٍَّری ثۆ کۆهَڵگَ پێک دێٌب .دٍّڵَت لََُهجَر ئَم گَضَ لَهپَر ثّْ .دٍّڵَت پێْیست ثّْ ،ثَاڵم دٍثّْ زۆر ثَکَهی دٍست تێٍْرداًی ئَرک ّ ژیبًی خَڵک ثکبت .دٍّڵَت دٍثّْ لَ پێٌبّ گَیطتٌی تبکی ئًَذاهبًی کۆهَڵ ثَ ئبّات ّ ئبهبًجَکبًیبى ثْایَ ،دٍثّْ پبرێسٍری هبفی تبک لََُهجَر دٍستذرێژی دٍرٍکی ّ ًبٍٍّّ ثْایَ ،ئَرکی دٍّڵَت ثَ کْرتی داثیي کردًی ئَهٌیَت ّ ئبسبیطی ئًَذاهبًی تبکی کۆهَڵگَ ثّْ ّ ًَدٍثّْ دٍست تێٍْرداًی سیبسَتی ئبثّْری ثکبت .دٍّڵَت دٍثّْ َُتب ئَّ جێگَیَی کَ دٍکرا ّ دٍثْایَ لَ دٍست تێٍْرداًی ژیبى ّ گۆزٍراًی خَڵک خۆی ثپبرێسێت .کبر ثَرَُم ُێٌبًی ثٌبخَی گَضَی ئبثّْری ّ ئبسبیص ّ خۆضجَختی کۆهَڵگَیَ ،داثیي کردًی کبر ّ ثَرَُم ُێٌبًی کباڵ ّ ضتّْهَک دٍثّْ ثَ ضێٍْیَک ثێت کَ لَ خسهَت ثَ خَڵک ّ کۆهَڵگَدا ثێت. لیجرالیسهی ئبثّْری: گَضَی پیطَسبزیُ ،ێڵی ئبسي ،ڕێگَ ّ ثبى ّ داثیي کردًی فبثریک ثَئَّ پَڕی خۆی گَیطت .زاًستی هرۆڤیص گَضَی کرد ّ لَ ئبکبهذا سیستَهی کۆًی ًیساهی فیْداڵی ّ دٍسَاڵتی ثَگ ّ خبى ّ هیر ثَ تَّاّی َُڵٍْضبیٍَّ ،ثَاڵم ئبزادی ئبثّْری ّ دٍسَاڵتذاریَتی هَرکبًتبلیسم لَ ًێْاى سَدٍکبًی 1500 -1700ی زاییٌی ،ثّْ ثَ ُۆی گَضَی کۆلۆًیبلیسم ّ دزیي ّ ثَتباڵًجردًی کبًسای سرّضتی ّ رێڕ ّ زیْی ٍّاڵتبًی ژێردٍست .هرکبًتبلیسم دٍیگّْت کَ ًبردًی کباڵ ّ ضتّْهَک ّ ُێٌبًی کَهتری کباڵ دٍثێتَ ُۆی زیبدثًّْی زێڕ ّ زیْ ّ ڕادٍی داُبتی دٍّڵَت ّ پَرٍپێذاى ثَ کۆلۆًیبلیسم ّ َُرٍُّب پَرٍسًَذًی هۆًۆپۆل(دٍسَاڵتی یَک الیًََ)ی دٍّڵَت ثَسَر ئبثّْری ٍّاڵت .دٍست تێٍْرداى لَ سیبسَتی ئبثّْری ّ ضێْازی ثَرَُم ُێٌبى ًَیذٍتْاًی ٍّاڵهذٍری پێذاّیستییَکبًی کۆهَڵ ثێت ،هَترسی َُڵگیرسبًی ضۆڕضی کۆهَاڵیَتی ّ تێکذاًی َُهّْ دٍست کَّتَکبى ثَثبضی َُست پێذٍکرا ،چیي ّ تْێژٍکبًی ًێْ کۆهَڵ خْازیبری ثَضذاری لَدٍسَاڵت ثّْى.
هکبًیسهی ثبزاڕ: پێْیستی ڕۆژاًَی ژیبًی هرۆڤ دٍثّْ ثَ ُۆی داّای هرۆڤ ثَ کباڵ ّ ثبزاڕ داثیي ثکرایَ ،ثَرَُم ُێٌبًی کباڵ ّ پێطکَش کردًی خسهَتگْزاری دٍثّْ ٍّاڵهذٍری ئَّ پێذاّیستییَ ثێت کَ خَڵک کڕیبری ثّْ .ئَگَر ڕێژٍی خْازیبراًی کباڵ ثچێتَ سَر، ڕادٍی ثَرَُم ُێٌبًیص زیبدی دٍکرد .ثَرَُم ُێٌبى ّ کڕیي ّ فرۆضی کباڵ دٍثٍّْ ُۆی گَضَ .پێْیستی سَرهبیَ ّ ُێسی کبر دٍچێتَ سَر ّ کێجڕکێ ثۆ کڕیٌی ثَرَُم ّ کباڵی َُرزاًتر ّ ثبضتر دٍتْاًێت ًڕخی کباڵ دیبری ثکبت .زیبدثًّْی کێجڕکێ دٍثێتَ ُۆی دٍستکَّتٌی کباڵی ثبضترَُ ،رزاًتر ّ گًّْجبّتر. سَرهبیَداراى دٍثێ ئَّ ضتّْهَکَ ثَرَُم ثێٌي کَ زۆریٌَی خَڵک پێْیستیبى پێی دٍثێت .ئَهَ دیوْکراتیکَ لَثَر ئٍَّی خَڵک هَّدا ّ دٍرفَتی َُڵجژاردًی پێ دٍدرێت .لَم ڕێگَ لَّاًَیَ گَضَی ئبثّْری پێک ثێت ،ثَاڵم کێطَ ئٍَّیَ کۆهَڵگَ چۆى ڕّّی ئبسبیص ّ ثَختٍَّری ثَخۆیٍَّ دٍثیٌێت ،کبتێک دٍستێک ثَرَُم دێٌێت ّ دٍثێت ٍّاڵهذٍری پێذاّیستییَکبًی زۆریٌَی خَڵکیص دٍثێت .ئَرکی دٍّڵَت تًَیب دٍستتێٍْرًَداًی ثْارٍکبًی تَجبرٍت ّ ثبزرگبًی ًییَ، لَ :پبراستٌی ئبسبیطی خَڵک ثَڵکْ ئَرکی دٍّڵَت ثریتییَ ّ پبرێسگبری لَّاى لََُهجَر پَالهبر ّ دٍستذرێژی ُێسی ثێگبًَ ّ پێک ُێٌبًی دٍرفَتی خْێٌذى ثۆ خَڵک .ڕاستَ ثَقبزاًجی چیٌی سَرهبیَدار ًییَ کَ دٍّڵَت دٍست تێٍْرداًی ثْاری ئبثّْری ثکبت ،ثَاڵم لێرٍ ثبش لَ سیستَهێک دٍکرێت ،تًَیب لَ پێٌبّ قبزاًج ّ ثَرژًٍٍّذی زۆریٌَی دٍسوبیَداراى ّ تبجراى ّ ثبزرگبًبى ًَثێت ،ثَڵکْ قبزاًج ّ ثَرژًٍّذی زۆریٌَی خَڵک ثپبرێسێت .هَترسی گَّرٍ ئٍَّ ثّْ کَ دٍسوبیَداراى لَ دٍّڵَت ثۆ گَیطتي ثَ دٍسَاڵت ّ پبراستٌی یَک الیًََی قبزاًج ّ ثَرژًٍٍّذیَکبًی خۆیبى کَڵک ٍّرثگرى ّ کردیبى. کبرّحَقذٍستَکبى: لیجرالیسهی کالسیک لَسَر ئَّ ثبٍّڕٍ ثّْ کَ حَقذٍست ّ کبریص دٍثێت ٍّک ئَرکی ثَرَُم ُێٌبى؛ ّ ُێٌبى ّ ثردًی کباڵ ّ ضتّْهَک سَیر ثکرێتُ .ێسی کبر دٍکڕێت ّ دٍفرۆضرێتٍَّ ّ دٍکرێت داًّْستبى ثکرێت لَ سَر داًبًی ًڕخ ّ َُل ّ هَرجَکبًی .فَراّاًی ڕێژٍی کبر ّ َُرزاًجًّْی ُێسی کبر دٍثّْ ثَ ُۆی داثَزیٌی ًڕخَکبى ّ ثَ پێچَّاًَش دٍثٍّْ ُۆی َُڵوبسیي ّ چًَّْسَری ًڕخَکبى ،ثَاڵم ئَگَر دۆخی ژیبًی خَڵک ثبضتر ثکرێت ّ پطّْ ّ دٍرفَتی زیبتر ثۆ کرێکبراى پێک ثێت ،ثۆ ّێٌَ ثۆ پێڕاگَیطتٌی ثبضتر ثَ ژیبًی ضَخسیٍّ ،ک پێک ُێٌبًی خێساى ّ زیبدکردًی ڕێژٍی هٌباڵى ،ئَّکبت دٍکرێت دٍرد هْسیجَتی کبر ّ ژیبًی خَڵک کَم ثکرێتٍَّ .ئَم تَجرٍثَ ثٍّْ ُۆی ئٍَّ کَ لیجرالَکبى ثَّ قًَبعَتَ ثگَى کَ دٍثێ حَقذٍستَکبى هیساى ثَ جۆرێک ثکرێي کَ کرێکبراى تْاًبیی الًی کَهی داثیي کردًی ثژێْی ژیبًیبى َُثێت .لَ قۆًبخَکبًی دّایی داهَزراًی ڕێکخراٍّ کرێکبرییَکبًیبى ثَڕٍسوی ًبسرا ّ ڕێکخراّی سَرهبیَداراى ّ کرێکبراى ثۆ تبّتۆکردًی ڕادٍی حَقذٍستَکبى داًّْستبًیبى دٍکرد. حبستی ثَرپرسبیَتی دٍّڵَت: زۆرکَش کبتێک لَ کۆهَڵگَیَکی پبرێسراّ ّ خبٍّى هبف ّ یبسب کَ خسهَتێک دٍکَى ،چبٍّڕّاًی پبداش ّ چبکَی هْتَقبثیل دٍکَى ،ثَاڵم لَ لیجرالیسهی کالسیک ،کۆهَڵگَ لَ تبکی هرۆڤ پێک ُبتٍّْ ّ تبکی هرۆڤَکبى لَ حبست َُهّْ ئبکبرێکذا ثَرپرسي .لَ کۆهَڵگَیَکی سْسیبل دیوْکراتیک َُهّْ ضتّْهَکێک ثیوَیَکی ئیججبری َُیَ ،ثۆ ّێٌَ یبرهَتی دٍکرێت ثَ کَسبًێک کَ ًیبزهًَذ ّ ثێ داُبتي .گَر کَسێک خسهَتێکی پێ ثکرێت ئٍَّ لَ ثَضی کَسبًی دیکَ پێی خَاڵت دٍکرێت ،ثَاڵم الی لیجرالیسهی کالسیک دیبریکردًی یبسب ّ چۆًییَتی حبستی یبرهَتییَکبى قبثیلی قَثْڵ ًییَ، دیبر ًییَ کَسێک کَ ثژێْی ژیبًی خۆی ثۆ داثیي ًَکرێت ،چی لێ ثَسَر دێت؟ ثَڵێ ئَّاى دٍڵێي تًَیب دٍکرێت لَ یبرهَتی خۆثَخص کَڵک ٍّرثگیرێت ّ ًبثێت کَسی دیکَ ئَرکی خَڵکبًی دیکَ ثکَّێتَ سَرضبًی.
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
لیجرالیسهی سیبسی: خْاست ّ ّیستی ئبزادی لَ سَرٍتبکبًی سَدٍی 18ی زاییٌیُ ،بتَ ًێْ کێطَی سیبسی ثۆ داثیي کردًی دٍسَاڵتێکی دیوْکراتیکتر ّ ٍّاڵهذاًٍَّ ثَ پێْیستییَکیبًی ڕۆژاًَی کۆهَڵگَیَکی هَدًٍی ّ پێطکَّتّْ ،ثَاڵم کۆهَڵێک ڕێگری دٍکرا ،ثۆ ّێٌَ هبفی ئبزادی سیبسی لَثَرچبّ ًَدٍگیراَُ ،هّْ کَش هبفی دًٍگذاى ّ َُڵجژاردًیبى ًَثّْ. تًَیب پیبّاى هبفی دًٍگذاًیبى َُثّْ ،ئَّکَسبًَی کَ خبٍّى هڵک ثّْى یبى ثبج ّ هبڵیبتیبى ثَ دٍّڵَت دٍثَخطی. لیجرالیسهی کالسیک دٍیگّْت ژًبى جێگَ ّ پێگَی دیبریکراّییبى لَ ًێْ کۆهَڵ ،ثَ تبیجَت لَ ثْاری ئبثّْری ًییًََ ،خْێٌذٍّار ّ ًَزاًي ّ لَثْاری ئبثّْری سَرثَخۆ ًیيَُ .رٍُّب دٍیگّْت کَ داًی هبفی دًٍگذاى ثَ ژًبى دٍثێتَ ُۆی ضل ثًٍَّّْی تًْذّتۆڵی دٍسَاڵتی پیبّاى ثَسَر خێساى .سْسیبل لیجرالیسم ثّْ ثَ ئبلترًبتیڤی کَهکردًٍَّی دٍسَاڵتی ضب ّ ّاگْزارکردًی ّردٍ ّردٍی دٍسَاڵت لَ دٍستگبی دٍّڵَتی ثۆ داهَزراٍّ هَدًٍییَکبى .ئبزادی ئبییي ،ئبزادی ثیرّڕا دٍرثڕیي ّ داًی هبفی دًٍگذاًی گطتی ّ چبّدێری ثَسَر دۆخی زیٌذاًَکبى ثّْ ثَ کێطَیَکی کۆهَاڵیَتی ّ دّای دٍیبى سبڵ ثّْى ثَ ثَضێک لَ یبسبی دٍستّْری ثَضێکی زۆر لَ ٍّاڵتبًی ڕۆژئبّا .هبفی ثَڕٍسوی ًبسیٌی تْاًبیی ّ لێِبتّْیی خَڵک ثۆ خْڵقبًذًی ژیبى ّ ثَرَُهی ًْێ ثَڕٍسوی ًبسراى ،ثَاڵم ًَُّْکَ ثبسی یَکسبًی ًَدٍکرا .ثَڕٍسوی ًبسیٌی هبفی الًی کَهی حَقذٍست ّ هبفی سَرٍتبیی خَڵک ّ ضبرۆهًَذاى ثّْ ثَ ثسّّتٌٍَّیَکی کۆهَاڵیَتی ّ جَهبٍّری کَ ئێستبش َُر ثَردٍّاهَ .داثَضکراًی دٍسَاڵت(ًبهَرکَزیکردًٍَّی دٍسَاڵت) ّ ثَڕٍسوی ًبسیٌی هبفی گَلیی پرًسیپی سَرٍکی ًیساهی سیبسی لیجرالیسهی سیبسی پێک دێٌێت ،ثَاڵم لَ کْردستبى ّ ًییَ .پبضبیَتی ٍّاڵتبًی ڕۆژَُاڵت لَهبًَ ُیچ خَثَرێک دٍیتْاًی درێژٍ ثَ هبًی خۆی ثذات ،ثَاڵم پبضب ًَخطێکی لَ دٍسَاڵت سیبسی ًَدٍگێڕا .داثیي کردًی سیستَهێکی سیبسی کَ گْێڕایَڵی دًٍگ ّ ّیستی تبک ثێتَُ ،ڵجژاردًی داهَزراٍّیَکی گَلیی کَ ّیستَکبًی ئًَذاهبًی ثَکۆی کۆهَڵ تبّتْێ ثکبت ،داثیي کردًی دٍستگبیَکی سَرثَخۆی قَزایی ثۆ گۆڕیي ّ داثیي کردًی یبسبی ًْێ ،ئبزادی ثَیبى، ئبییي؛ ّ ُبّکبت ئبزادی لَسَریَکذاًبى ّ کۆکردًٍَّی سَرهبیَ ثّْى ثَ درّضوی لیجسالیسهی سیبسی ّ َُّڵذاى ثۆ داثیي کردًی ئَم ّیستبًَ ،ثَاڵم لَ ڕێگَی ُێوي ّ ئبضتیخْازاًَ ّ ڕٍتکردًٍَّی تًْذّتیژی. لیجرالیسم: لیجرالیسم هبًبیَکی ّاحیذ ّ یَکسبًی ًییَ ،خْێٌذًٍَّ ّ لێکذاًٍَّی جۆراّجۆری لێ دٍکرێت ّ لَ هبٍّی ژیبًیذا گۆڕاًی ُبتٍّْ .هبًبی التیٌی لیجرالیسم "ئبزادی" ّ زۆری ثَسَر یَ .ئبزادی درّضوی سَرٍکی لیجرالیسهی پێک "سَرثَخۆیی" ُێٌبٍّ .لیجرالیسم ثَرَُهی گۆڕاًی هێژّّ؛ ّ لَم هێژّّییَش ُبتٍّْ .هرۆڤ ّ ئبزادییَ سرّضتَکبًی گۆڕاًی زۆری ثَسَر هرۆڤ ژێرخبًی لیجرالیسم پێک دێٌێت .ئبزادی دٍثێتَ ُۆی گَضی هرۆڤ ّ داُێٌبى ّ خْڵقبًذًی ثَرَُهی ًْێ ،ثَاڵم گَر دٍرفَتی گَضَی پێ ًَدرێتً ،بتْاًێت دۆخێکی ثبضتر ًَ ثَ خۆی ّ ًَ ثۆ کۆهَڵگَ ثخْڵقێٌێت .پێطکَّتي لَ ئبکبهی ئبسبیص ّ ثَختٍَّری هرۆڤ پێک دێت ،کبتێک ئبزادی ثۆ هرۆڤ داثیي ًَکرێت ،کۆهَڵگَش َُرگیس ثَختٍَّری ثَخۆیٍَّ ًبثیٌێت .ئبزادی ًبثێت سٌّْردار ثێت ،ثَاڵم ًبثێت ژیبًی خَڵکبًی دیکَش پێطێل ثکبت .هبفی ڕخٌَش َُر لَ سیستَهی لیجرالیسهٍَّ ُبتٍّْ ،یَکێک لَ ڕخٌَکبى ئٍَّیَ کَ دۆخی کبرّژیبى ثَستراٍّیی ثۆ هرۆڤ پێک دێٌێت ،یَکێکی دیکَ لَ ڕخٌَکبى ثَُبداًی گَزاف ثَ تبکی هرۆڤ ّ لَثَرچبًَّگرتٌی کۆهَڵگَ ّ پێذاّیستی ثَکۆی ژیبًی ُبّثَضی خَڵک لَ لیجرالیسهَ.
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()11
سْسیبل لیجرالیسم: کێطَ چبرٍسَرًَکراًی ّ ًێْکۆهَڵ کێطَکبًی کۆهَاڵیَتییَکبى لَ الیبى لیجرالیسهی کالسیک ثّْى ثَ ُۆی سَرَُڵذاًی سْسیبل لیجرالیسم لَ دّای سباڵًی 1860ی زاییٌی َُ.ستی یَکگرتّْیی کۆهَاڵیَتی ّ ُبّپطتی لَگَڵ قْرثبًیبًی ًیساهی تًْذّتیژی هَرکبًتبلیسم لَ َُهّْ ٍّاڵتبًی پێطکَّتّْی ئبثّْری دٍستی پێکرد ،ثَتبیجَت ثَرثَرٍکبًی لَگَڵ هَیٌَتَکبًی ًێْ کۆهَڵ ّ پبرێسگبری لَ هبفی ئَّکَسبًَی تّْضی ثي دٍستی دٍثّْى .کرێکبراى ثَضێک لَ کۆهَڵ ثّْى ّ سیستَهی سیبسیی ًبچبر ثّْ َُستی ثَرپرسبیَتی لَ حبست ّیست ّ داخْازییَکبًیبى لَ خۆی ًیطبى ثذات .الیًَێکی ًیگبتیڤی کۆهَڵگَی لیجرالیسهی کالسیک ثٍّْ ُۆی ئبٍّڵَثًّْی دٍستی سَرهبیَداراى ّ پێک ُبتٌی کبرتێل ّ تراست ،سَرهبیَی ثچْکی دٍتْاًذٍٍّ ّ تبڵی ّ ًبیَکسبًی سێجَر دٍخستَ سَر دٍسکَّتَکبًی دیکَی کۆهَڵ .سْسیبل لیجرالیسم دٍثْایَ لََُهجَر کۆکردًٍَّی سَرهبیَی لَم چَضٌَ ثٍْستبیٍَّ ،ثَاڵم دٍثّْ ئبهرازی سیبسی ثۆ ئَم ثَرثَرٍکبًییَ ثَکبر ثِێٌذرێت .لیجرالیسهی سیبسی لَگَڵ لیجرالیسهی ئبثّْری یَکیبى دٍگرتٍَّ، سیبسَتی ئبثّْری دٍّڵَت ثَ سَر ثْارٍکبًی تَجبرٍت ّ ثبزرگبًی قجْڵ کرا ثَ هَرجێک کَ ًَثێتَ ُۆی ثَرتَسککردًٍَّی سَرهبیَی ضَخسی ،یبًی َُم سَرهبیَی دٍّڵَتی ّ َُم سَرهبیَی ضَخسی َُثًّْیبى پێطێل ًَکرێت .سْسیبل لیجرالیسم ثّْ ڕێگَیَکی سێَِم لَ ًێْاى سْسیبلیستَکبى ّ ئَحساثی ثَپبرێسی کالسیک. سْسیبل لیجرالیسم ًبسیًْبلیسم ثَ دیبردٍیَکی فَردی دٍزاًێت ًییًََ .تٍَّش ٍّک تبکی کَ خبًٍّی ژیبًێکی سَرثَخۆ هرۆڤ ّاحیذێکی لۆجیکَ کَ َُّڵ دٍدات ثۆ هبفی یَکسبى. "ّاحیذێکی یَکگرتّْییَ کَ زهبى ،کَلتْر ،ضێٍْ ژیبى، داهَزراٍّ ّ سیبسَتی ُبّثَضیبى َُیَ .هرۆڤ پێْیستی ُبّثَضیبى ّ ثڕّا ثَ َُستی یَکگرتّْیی ًَتٍَّیی ّ ئَرزش ّ ثَُبی ُبّثَضی هرۆڤبیَتی لَ َُهّْ دًیب دا َُیَ. َُرٍّک ثبش کرا ئَم پرۆسَ دٍیبى سبڵی پێ چّْ َُتب خۆی جێ خست .سَردٍهێک ثّْ کَ َُژاری ّ تًَگذٍستی خَڵکیبى دٍضبردٍٍّ ،تًَبًَت َُثًّْی چیٌی کرێکبر ّ هبفَکبًیبى ئیٌکبر دٍکرا ،ثَاڵم گَضَی ثَرچبّی چیٌی کرێکبر ّ تَثذیل ثًّْی ثَ ُێسێکی کۆهَاڵیَتیًَ ،دٍکرا چی دیکَ ّیست ّ داخْازیَکبًیبى لَثَر چبّ ًَگیرێتُ .بّکبت هَترسی ضۆڕضی کۆهَاڵیَتی چیٌی کرێکبر ّ ثٌذٍستبى ،کۆهَڵگَ پێْیستی ثَ ڕێفۆرم ّ چبکسبزی َُثًّْ .بیَکسبًی ،ثي دٍستیًَ ّ ،داری الیًَێکی دیکَی گَضَی پیطَیی لَ ٍّاڵتبًی دًیب ثّْ ّ چی دیکَ ئیوکبًی ضبردًٍَّ ّ حبضبلێکردًی ًَثّْ .سْسیبل لیجرالَکبى َُم لَ الیَى ثَپبرێسٍکبى ّ َُم لَ الیَى ثَرٍی سْسیبلیستَکبى دٍکَّتٌَ ثَر ڕخٌَ ،لَ ٍّاڵتبًی ئْرّپبیی لَ ًێْاى ثَپبرێس ّ سْسیبل دیوْکراتَکبى قَراریبى دٍگرت. ًیْلیجرالیسم(لیجرتبریبًیسم): لَ سباڵًی 70ی زاییٌی ،ثسّّتٌٍَّیَک سَری َُڵذا کَ خۆی ثَ ًیْلیجرالیسم پێٌبسَ دٍکردً .یْلیجرالیستَکبى لَ الیَک خۆیبى ثَدرێژٍدٍری ڕێجبزی لیجرالیسهی کالسیک دٍزاًی ،ثَاڵم لَ زۆر الیَى جیبّازی تبیجَت ثَ خۆیبى َُثّْ .سَرٍڕای ئٍَّ کَ خۆیبى ثَ الیًَگری لیجرالیسهی کالسیک دٍزاًی ،ثَاڵم ثڕّایبى ثَ ًْێکردًٍَّ ّ سبزگبرکردًی ئبیذیْلۆژی لیجرالیسم لَگَڵ دۆخی سَردٍم َُثّْ .دّّ ئَرزضی سَرٍکی کَ کَلتْری ڕۆژئبّا ثَ گریٌگ دٍزاًرێتَُ :ڵجژاردًی ضێٍْی ژیبى ثَهَرجی پێطێل ًَکردًی هبفی کَسبًی دیکَ ّ قَدٍخَثًّْی دٍست تێٍْرداى لَ ژیبًی ضَخسی خَڵکبًی دیکَ ،ثٌبخَی ًیْلیجرالیسهییَکبى پێک دێٌبَُ .رٍُّب دٍثّْ جَخت لَسَر ئٍَّ ثکرێت کَ ئبزادی فَردی ئَرزضی هْتڵَقی َُیَ ،تًَبًَت هرۆڤ دٍتْاًێت ثۆی َُثێت لَ ژیبًی ضَخسی خۆی ثَ ضێٍْی ًیگبتیڤیص کَڵک ٍّرثگرێت ،ثۆ ّێٌَ لَضی خۆی ثفرۆضێت ،هبددٍی ثێِۆضکَر ثَکبر ثێٌێت، یبى لَش ّ ڕّّحی خۆی ثریٌذار ثکبت .هبفی ثیرّڕا دٍرثڕیي لَ ًیْلیجرالیسم سَرٍکییَ،
ثَاڵم ًبثێت ڕێگری ثکرێت ّ سبًسْر لَ گۆڕێذا ثێت ،تًَبًَت دٍرثڕیٌی َُستی ڕٍگَزپَرٍستبًَ ،یبى ضێْازی دیکَی پێطێل کراًی کَسبیَتی هرۆڤَکبى ثَڕٍسوی دًٍبسرێت، ثَاڵم َُهّْ کَش ثۆی َُیَ لَ َُهجَر ثیرّثبٍّڕی زۆرهلی ّ داسَپبّ ثَرًٍگبری ثکبت .ثۆ ّێٌَ کتێت فرۆضێک ثۆی َُیَ لَ ٍّرگرتٌی کتێجێک کَ ًبیَِّێت ثێتَ ًێْ ثبزاڕ ،خۆی ثپبرێسێت. هبلکیَتی ضَخسی پیرۆزٍ ّ ًبثێت ثَُیچ ضێٍْیَک پێطێل سرّضتییَ .خبٍّى ئیوتیبزی ڕۆژًبهَ ثکرێت ،ئَهَ هبفێکی ّچبپَهًَی ُیچ ئیججبرێکیبى لَ هَڕ ثاڵّکردًٍَّ ،یبى ثاڵًَّکردًٍَّی ّّتبر ّ کتێت لَسَر ًییَ ،ثۆیبى َُیَ ثۆخۆیبى دیبری ثکَى کَ چی ثاڵّ ثکًٍََّ ،یبى ثاڵّ ًَکًٍََّ. ًیْلیجرالیسم لَ پراکتیکذا: لَ ثریتبًیب ّ ئَهریکب لَسَردٍهی دٍسَاڵتی هبگبرێت تبچێر ّ ڕۆًبڵذ ڕێیگبى ًیْلیجرالیسم پراکتیک کرا .تبچێرلَ سبڵی 70ی زاییٌی ،ثّْ ثَ سَرۆک ٍّزیر ّ دٍستجَجێ َُزیٌَی گطتی، ثَتبیجَت َُزیٌَی کبرّثبری کۆهَاڵیَتی کَم کردٍٍّ.، ُبّکبت تبّیَتیکردًٍَّی ضَریکَ ّ ًبًٍّذٍ دٍّڵَتی ّ گطتییَکبى ثَ خێرایی دٍستی پێکرا ،ثَاڵم لَگَڵ ثَرثَرٍکبًی گَّرٍی پبرتی کبر ّ ڕێکخراٍّ پیطییَکبى ثَرٍّڕّّ ثٍّْ ،کَ َُم ثَُێسثّْى ّ َُم دٍسَاڵتێکی یَکجبر زۆریبى َُثّْ .ڕێیگبى لَ سبڵی 1981ی زاییٌی ،ثّْ ثَ سَرۆک کۆهبری ئَهریکب ّ َُهبى سیبسَتی ثَڕێٍْ ثرد. هبڵیبتی ثْارٍکبًی تَجبرٍت ّ ثبزرگبًی کَم کردٍٍّ ،ثَاڵم ڕێیگبًیسم ًَیتْاًی ئبثّْری ًَخۆضی ئَهریکب چبرٍسَر ثکبت ّ َُڵوبسیي ّ قَیراًَکبًی کَم ثکبتٍَّ .سیبسَتی ڕێیگبًیسم لَ ئبکبهذا تًَیب ثَ زیبًی خَڵکی کَهذٍسَاڵت ّکَهذاُبت، ثَتبیجَت خَڵکی َُژار ّ ثێ هبڵ ّحبڵی کًَبر ضبرٍگَّرٍکبى تَّاّ ثّْ .ئبثّْری دٍرٍٍّش تًَیب زیبًی ثَ خَڵکی َُژاری ئَّ ٍّاڵتبًَ گَیبًذ کَ پێًٍْذی تَجبرٍتی ّثبزرگبًیبى لَگَڵ ئَهریکب َُثّْ ّ قَرزداری ئَهریکب ّ ئَّ ٍّاڵتبًَی ثَئَّ پَڕی خۆی گَیبًذ. لیجرالیسهی کْرد: تبیجَت دٍثێت ثَ چیٌی هبم ًبًٍّذی ًێْ کۆهَڵ ،ثَتبیجَت کْڕی جْتیبراًی ّ َُژاراى کَ خْێٌذٍّاری ثَرزیبى ثَدٍست ُێٌبٍّ .سیبسَت ّ َُڵْێستی سیبسی لَدّای ڕاپَڕیٌی 1979ی زاییٌی ،لَ ئێراى جێ گۆڕکێی گَّرٍی تێذا پێک ُبت. کۆتبیی ضَڕی ئێراى ّ عێراق ّ کَهجًٍَّّْی دٍسَاڵت ّ ًفّْزی تبقبًَی ئَحساثی کالسیکی کْرد ُّ ...بتٌی کۆهَڵێکی زۆر لَ خَڵک ثۆ دٍرٍٍّی ٍّاڵت ثّْ ثَ ُۆی سَرَُڵذاًی ثیرۆکَی جۆراّجۆری سیبسی ّ لَّاًَ لیجرالیسم .الیًَگراًی پێطّْی گۆڕاى ثّْى ثَ الیًَگراًی دٍست تێٍْرًَداًی دۆخَکَ ّ ثَضوَیٌَتی کْرد ثَّاى چبرٍسَر ًَکراٍّ.
پارتی سًربًستیی کُردستان ،الیًوگری ئاضتی َ ٌێمىایًتیی جیٍاوً ،لً خًباتی گًالوی بىديست َ چًَساَي بۆ ئازادی َ دیمۆکراسی َلًوێۆبردوی زَڵم َ زۆری َ چًَساوًَي پطتیُاوی ديکات ،بۆ دابیىکردوی مافی مرۆڤ بًگُێريی بًیاوىامًی جیٍاویی مافی مرۆڤ لًگًڵ ٌێسي دیمُکراتًکاوی جیٍان تێديکۆضێ.
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
سوربوستیی پارتی شاندێکی بوشداری کوردستان لوئاىونگی 33ساڵوی یوکێتی نیشتمانی کوردستان.
زامدار
تۆ ئًَ مرۆڤً بً سۆزي،خۆضًَیستً،فیداکاري .ئێطکگريی کً زۆر جاران گري َ لً خًَ ديبًیتًَي َ خًَ لً خًَودا غًرق ديکًیت َ خۆت تا سًحًر بً الیً الیًی ئارام بًخطی پڕ لً سۆز َ جۆضت ،ئازاريکاومان ڕاديژيوی َ ديبیتً دريختی ئێمً. کًسكی گاڵی ئازار ًٌڵگری
لو درێژهی چاالکییوکانی پ.ش.ک ثّغذاریغبَذێکیپبرتیضّرثّضتییکٕردضتبٌنّئبَّْگی33ضبڵّ‌ی‌یّ‌کێتی‌َیػتًبَی‌کٕردضتبٌ ڕۆژی‌غّ‌يًّ‌ڕێكّ‌ٔتی17جۆزِ‌رداَی2708کٕردی٢٠٠٨-٦-٧یزاییُیثّثۆَّیّْ ٣٣يیٍ‌ضبڵِٕ‌گّ‌ڕی دايّ‌زراَی‌یّ‌كێتی‌َیػتیًبَی‌كٕردضتبٌ‌نّ‌ئۆضهۆی‌پبیتّ‌ختی‌ِٔ‌اڵتی‌َۆرٔێژ،ثّ‌ئبيبدِ‌ثَٕی‌حیسة‌ٔ الیَّّضیبضیّكبَیكٕردضتبَیٔعێراقی،ڕێٕڕِ‌ضًێك‌ثّ‌ڕێِٕ‌چٕٔ. نّ‌ضّ‌ر ثبَگٓێػتی‌فّ‌ريی‌كۆيیتّ‌ی‌َۆرٔێژی‌یّ‌كێتی‌َیػتیًبَی‌كٕردضتبٌ،غبَذێكی‌پبرتی‌ضّ‌رثّ‌ضتیی كٕردضتبٌثّضّرۆكبیّتیضكرتێریگػتیثّڕێسکبکعبرفثبِٔجبَیٔثّْبٔڕێیّتیئَّذايبٌ،کبک قبدرئّ‌حًّ‌دزادِ(،ڕێجٕار) ثّ‌رپرضی‌کۆيیتّ‌ی‌َۆرٔێژی‌پطک‌کبک‌حّ‌يّ‌دئّ‌يیٍ‌پژٔيبٌ(ْێًٍ‌ضبثالخی) ٔ کبک‌کبرۆخ‌ثبِٔ‌جبَی‌قبدر‌ئّ‌حًّ‌د‌زادِ. ثّ‌رپرضی‌كۆيیتّ‌ی‌َۆرٔێژی‌پطك،كبك‌يّ‌حّ‌يّ‌دئّ‌يیٍ‌پّ‌ژٔيبٌ(ْێًٍ‌ضبثالخی) ٔكبك‌كبرٔخ‌ثبِٔ‌جبَی، ئَّذايبَیكۆيیتّیَۆرٔێژیپطكٔ كبككیٕيّرشئَّذايیپطك،ثّ‌غذاریبٌ‌نّ‌ٔ‌ضبڵیبدِ‌دا‌کرد. ضّ‌رِ‌تب‌ثّ‌خٕنّ‌كێك‌ِٔ‌ضتبٌ‌ثۆ‌گیبَی‌پبكی‌غّ‌ْیذاٌ‌ثّ‌رَبيّ‌كّ‌‌دِ‌ضتی‌پێكرد،دٔایئِّٔٔتبرٔثرٔضكّی پیرۆزثبییحیسةٔالیَّّضیبضیّكبٌپێػكّظكراٌ .غبیبَی‌ثبضّ ثرٔضكّیپیرۆزثبییپطكنّالیٌّكبك (ڕێجٕار)،ثّرپرضیكۆيیتّیَۆرٔێژیپبرتیضّرثّضتیكٕردضتبٌخٕێُذرایِّٔ.قبدرئّ‌حًّ‌دزادِ دٔاكبتیثّرَبيّكّتّرخبٌكراثّيیسگردێكنّضّرچۆَیّتیكبركردٌٔئّركیڕَِِٔذیكٕردی . نَّۆرٔێژ،نّويیسگردِداثیرٔڕایالیَّّثّغذارثِٕٔكبٌئبڵٔگۆڕكراٌ،کبک‌عبرف‌ثبِٔ‌جبَی‌یّ‌کێک‌نّ‌ٔ کّ‌ضبَّ‌ثٕٔ‌نّ‌ٔ‌يێسگّ‌ردِ‌دا‌ثّ‌ثبثّ‌ت‌ٔ‌پێػُیبری‌ثّ‌كّ‌ڵک‌ثّ‌غذاری‌ّْ‌ثٕٔ .نّ‌كۆتبییذا‌غبَذی‌پبرتیًبٌ ثّگّريینّالیٌّثّڕێسكبكْۆگرثّرپرضیكۆيیتیّیَۆرٔێژییی.ٌ.ك‌ْٔبٔڕێیبَی،ثّ‌ڕێكراٌ. کۆيیتّ‌ی‌َۆرٔیژی‌پبرتی‌ضّ‌رثّ‌ضتیی‌کٕردضتبٌ
الپه‌ڕه ()12
لً ئاست َيسفی تۆی پاك ،تۆی پًری .کً خامً ئًژوۆی دێتً لًرزي َ زاریص لً ديربڕیه ماودََ،چی بگَُترێ َ چًود بىَُسرێ.یًضتا کًمً،تۆ ئًَيودي بًرزیت ئێڤرست بً داَێىت واگات،ئًَيوديش مًزویت کً ،بًًٌضت َا لً ژێر پێتدا. لًم دََری دََری دََريَي‌لً پطت ئًم ًٌمَُ سىَُريَي کً لً ڕێی ٌێڵی بێگیاوی تًلیفُوًَي ئاَازی ديوگت دێتً گُێم، َا ًٌست ديکًم کً جاراوًَ سًرم لً سًر سیىًتدایً، چیرۆکی ضًَاوی بًرئاگرداوم بۆ ديڵێیتًَي َا ديزاوم کً ساَام َ تۆش بً گُرگاوً ضًَێ خًریکی گُرگان ديتارێىی َ بً سۆزيَي ًٌر ديڵێ َ‌ديڵێیتًَي (ساَای مه ژیر َ َریایً‌ئًَيتاوێ لً خًَدایًگُرگً بًسً لَُري لَُر لۆ ؟ ساَام لً خًَ مًکً بڕۆ) ئًی لً چیا بًرزتر ،ئًی لً ئُقیاوَُش بًریىتر زۆر ئًترسم تًمًن مًَدای ئًَيم وًدا بً دیدارت ضاد ببمًَي َ لً کاویاَی پڕ لً سۆز َ خۆضًَیستیت تیىَُیًتیم بً قُمێك ئاَ بڕيتێىم بمبًخطً ئًی مرۆڤً بًخطًوديکً‌دڵىیام کً زۆر جاران لً ویُي ضًَدا بً وَُزيی مه راچڵًکاَی ،ديزاوم کً زۆر جاران بۆ وائارامیم گریاَی، دََر بیت گطت کات لً پًرۆضی،بً ڕََت دا وًیًت واخۆضی َ ڕازاَي بێت ًٌمَُ ڕۆژێکت بً خۆضی، بً کامًراویت ئًسپێرم سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
ئاگاداری لو ناوەندی ڕاگویاندنی پارتی سوربوستیی کوردستانووە لوموڕ بیرۆکوی لیبرالیسم! ئبگبداری نّ َبٔەَذی ڕاگ ّیبَذَی پبرتی ض ّرث ّضتیی کٕردضتبَّ‌ٔە ن ّي ّ‌ڕ ثیرۆک ّی نیجرانیسو! ئ َّذايبٌ ٔ ْبٔثیراٌ ٔ الیُگراَی پبرتی ض ّرث ّضتیی‌کٕردضتبٌ! ٔتبي ّزرۆی ْێژا کٕردضتبَیبَی ض ّرث ّخۆیی ٔض ّرث ّضتیی ی ّکجبری، خۆێُذکبراٌ ٔ ئبکبدیًیکبراٌ ،ک ّضبَی پطپۆڕ ٔ غبرەزا ن ّ ثٕاری تۆێژیُّ‌ٔەی زاَطتی‌ٔ‌ضیبضی! پبرتی ض ّرث ّضتیی کٕردضتبٌ ث ّ َیبزە ثیرۆک ّی نیجرانیسو ثجبت ّ َێۆ کۆَگرەی ی ّک ّيی خۆیِّٔ ،ثۆ ئ ّٔەی ن ّ کۆَگرەدا ث ّ ثبغی غرۆڤ ّی ن ّض ّر ثکرێت ،ک ّ ئبیب دەتٕاَیٍ ٔەک خ ّتی ضیبضی ثۆ پبرتیًبٌ ّْ‌ڵیجژێریٍ‌یبَّ.
ئاگاداری لو ناوەندی ڕاگویاندنی پارتی سوربوستیی ضّ‌رثّ‌خۆخٕازاَی ڕۆژّْ‌اڵتی کٕردضتبٌ ،ڕۆغُجیراٌ ،خۆێُذکبراٌ ،کیژاٌ ٔ کٕڕاَی ٔاڵت داگیرکرأی کٕردضتبٌ ،نّ‌دِ‌ٔری خّ‌ثبتی َۆیی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ کۆثجُِّٔ ،ثب ّْ‌ئٕ پێکِّٔ ثۆ کٕردضتبَێکی‌ئبزاد‌ٔ‌ضّ‌رثّ‌خۆۆ‌ٔ‌دیًؤکرات‌خّ‌ثبت‌ثکّ‌یٍ، ئیمه‌یلی‌پێوه‌ودی‌گرته‌به‌‌ماڵپه‌ڕی‌پارتی‌سه‌ربه‌ستیی‌کوردستان.
ن ّٔ ثٕارەدا ٔەک پریُطیپی ڕأێژکردَی ّْ‌يیػ ّیی پبرتیًبٌ ،دەيبَ ّٔێ ڕأێژ ث ّ ئێِٕ‌ی خۆغّ‌ٔیطتیع ٔەک ک ّضبَی غبرەزا ٔ نێساٌ ثک ّیٍ ک ّ ثیرٔثۆچٌٕٔ ٔ ڕِ‌خُّ ٔ ضکباڵکبَتبٌ نّ‌ٔ ثیرۆکّ ث ّ َٕٔضرأە ثُێرٌ ثۆ ضبیت ٔ ڕۆژَبيّ‌ی پبرتیًبٌٔ ،ات ّ ثۆچَٕٔ ّکبَتبٌ ن ّ ثٕاری نیجرانیسو ٔ ئبیب ثَٕٔی ئ ّٔ ثیرۆک ّی ّ تب چ َّذە دەتٕاَێت خسي ّت ث ّ خ ّڵکی کٕردضتبٌ ثکبت؟ یب ئ ّگ ّر ئ ّٔ ثیرۆک ّی ّتبٌ پێ ثبظ َییّ ،پێًبٌ ثڵێٍ ثۆچی؟ ٔ تکبیّ ث ّ َٕٔضرأە ثۆيبٌ ثُێرٌ. دیبرِ ئێًّ ّْ‌رکبو نّ َٕضرأِ‌کبٌ ن ّ ڕێگ ّی ضبیتی پبرتی ض ّرث ّضتیی کٕردضتبٌ ٔ ڕۆژَبي ّی ض ّرث ّضتی ،ث ّ ئبغکرأ غ ّفبف دِ‌خّ‌یُّ ث ّر دەضت ْبٔثیراًَبٌ ٔ گػت خ ّڵکی کٕردضتبٌ ثۆ خٕێُذَِّٔ. چبٔەڕٔاَی ث ّرْ ّو ٔ ثۆچَٕٔ ّکبَتبٌ دەثیٍ ،تکبی ّ ث ّرْ ّي ّکبَتبٌ ث ّو ئیً ّیالَ ّی‌خٕارۀە‌‌‌ثُیرٌ‌ثۆيبٌ sarbastikurd@gmail.com, kongrei1@gmail.com
sarbastikurd@gmail.com , diilshad@gmail.com واوویشاوی‌پێوه‌ودی‌گرته‌به‌‌سه‌رکردایه‌تی‌پارتی‌سه‌ربه‌ستیی‌کوردستان. PSK: PB158 Nordstrand .1112 Oslo. Norway. parti.serbesti@gmail.com
پارتی سوربوستیی كوردستان:
بۆ تونیا ڕێگوی ڕزگاری و سوربوستیی نیشتمان ،خوبات بکو بۆ سوربوخۆیی و دهوڵوتی کوردستان . بژی شۆڕش بۆ سوربوستیی ،سوربوخۆیی یوكجاری گولی كوردستان.
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()13
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708
ڕۆژَبيّ‌ی ضّ‌رثّ‌ضتی .ثاڵٔکرأِ‌یّ‌کی گػتییَّ ،بَِٔذی ڕاگّ‌یبَذَی ضیبضی پبرتی ضّ‌رثّ‌ضتیی کٕردضتبٌ ثاڵٔی دِکبتِّٔ. ڕۆژَبيّ‌ی ضّرثّضتیِٔ :ک ضّ‌کۆیّ‌کی ڕاگّ‌یبَذَّ ثۆ ثاڵٔ کردَِّٔی ْسری َّتِّٔی ٔ ضّ‌رثّ‌خۆخٕازی‌نّ‌‌کٕردضتبَذا، ِٔ‌ک دِ‌ضتّ‌ی ثّ‌ڕێِٕ‌ثّ‌ری ڕۆژَبيّ‌ی ضّ‌رثّ‌ضتی :دأا نّ ئێِٕ‌ی خۆێُّ‌ر دِ‌کّ‌یٍ کّ نّ ّْ‌ر چّ‌غُّ کّ‌يٕکٕڕی ّْٔ‌ڵّ‌یّ‌ک ثّ‌رچبٔتبٌ دِ‌کّ‌ٔێت ئبگبداريبٌکَِّّٔ،ثۆئِّٔیّْٔڵ
ثذِ‌یٍ نّ ژيبرِ‌ی داْبتٕٔی ڕۆژَبيّ‌کّ‌يبٌ کّ‌و ٔ کٕڕییّ‌کبٌ چبرِ‌ضّ‌ر‌ثکّ‌یٍ. جێی خۆیّ‌تی دأای نێجٕردٌ نّ ژَبَی تێکۆغّ‌ری کٕردضتبٌ ثکّ‌یٍ ،کّ نّ ژيبرِ‌ی ضفر ْیچ ثبثّ‌تیكی پێَِٕذی دارثّکێػّیژَبَِّٔئبيبدَِّکرأِ، ضّ‌ر دِگّڕێتِّٔ ْۆکبرِ‌کّ‌غی ثّ‌رپرضی ئّ‌ٔ ثّ‌غّ ،کّ ثّ‌ْۆی ضّ‌رقبڵی تبقی کردَِّٔی زاَکۆ َّ‌یتٕاَی ئّ‌ٔ ثّ‌غّ ثۆ ئّ‌و ژيبرِ ثکّ ،ثّ‌ڵێٍ دِ‌دِ‌یٍ نّ ئبيبدِ ژيبرِ‌کبَی داْبتٕٔدا ئّ‌ٔ ثّ‌غّ تبیجّ‌تییّ‌‌ثّ‌‌ژَبٌ‌چبالک‌ثێت.
بوڕێوهبوری کاری ىونوری مانگانوی سوربوستی دڵشاد پروان
دهستوی نوسوران
مًولود ئافًوذ ٌاشم موحًممًدی تاڤگً موکریاوی ئًیوب ڕيحمان ئاماوج ڕۆژًٌاڵتی قادر ئًحمًدزادي (ڕێبوار)
بۆ واردوی بابًت و وووسراويکاوتان بۆ ڕۆژوامًی سًربًستی بًم ئیمًیالوًی خواريوي پێويوذیمان لًگًڵ بگرنsarbastikurd@gmail.com, diillshad@gmail.com ،
ًٌرويٌا لً و ماڵپًڕاوًوي ديتواوه ڕۆژوامًی سًربًستی بخۆێىىًوي.
ڕۆژنامه‌ی‌سه‌ربه‌ستی
الپه‌ڕه ()14
جۆزه‌ردانی2708ی‌كوردی سه‌ربه‌ستیی‌ژماره0جۆزه‌ردانی2708