ًاهَ‌ی بــــاوٍ‌جاًی
.
ســـــکـــرتـێــری‌گــــشتـی‌پـــارتــــــــــی ســــــــَ‌ربَ‌ستیی‌کوردستــــــــاى،
بـــــۆ‌بــَ‌رێـس‌کــاک‌ُــــــــــــــاشـــــن هـــــوحـــــَ‌هــَ‌دی‌و‌‌گــــشت
ُــــَ‌ڤااڵًی‌ڕێـــکخـــراوی الواًـی‌ســــــَ‌ربَ‌ستــــیی کـــــــــــــــــــــــــــــــوردستـاى.
الپٗ‌ڕٖ()٣
ڕۆژوــــــامً‌ی‌سً‌ربً‌ستی
وتوێژی‌ڕۆژًاهَ‌ی
پووشپً‌ڕی ٢٧٠٨ی‌كوردی
سَ‌ربَ‌ستی
لــَ‌گـَ‌ڵ‌بـَ‌ڕێــس‌کـاک‌ُــاشــن هــوحـَ‌هَ‌دی،سکرتێری‌گشتی ڕێــکخراوی‌الواًـی‌سَ‌ربَ‌ستی.
٘ٗٚڵزەزەیٓکٗ٘ێسیالٚاْ ٌٗ‌‌زەرە- ٚەیکٛرزضتبْیٗکثرٗیٓتبثتٛأیٓ تٗ‌ئطیرێــکی‌‌‌ثبغّبْ‌٘ــٗ‌ثـێـت‌ٌٗ‌ضٗ‌ر الٚأـیکــٛرزثٗگػتیٌٗٚرۆژ٘ـٗاڵتـی کٛرزضتبْثٗتبییجٗتیٚٗ٘،ڵ‌زەزەیٓ‌کٗ ضیبضٗتٗگاڵٚەکبٔیکـۆِبریئیطالِیئێراٌْٗ زژیالٚأیکٛرزٌٗرۆژ٘ٗاڵتیکٛرزضتبٌْٗلبٚثسەیٓ ٚالٚأیکٛرز٘ۆغیبرثکٗیٕٗٚە،کٗ "فریٛی” ئٗٚجۆرەضیبضٗتبٔٗیکۆِبری ئیطالِیٔٗذۆْکٗزەیٚٗٙێتالٚأیکٛرزیپێٌٗثٗیٓثٗرێ،تبثتٛأێت ”فٗ‌زای ذٗ‌فٗ‌لبْ” ثٗضٗرکۆِٗڵگبیرۆژ٘ٗاڵتیکٛرزضتبْزاثطٗپێٕێتٗ٘،رٚە٘بٌَٗ لۆٔبغٗزا٘ٗٚڵزەزەیٓکِٗٛغکیالت ٚزاذٛازییٗکبٔیالٚأیکٛرزٌٗرۆژ٘ٗاڵتی کٛرزضتبْثٗگٛێیثٔٛیبزۀێٗٔٛتٗٚەیییٗکبْثگٗیٗٔیٓ،ثۆئٗٚەیئٗٚأیع فػبرێکیزیبترثۆضٗرکۆِبریئیطالیئێراْثٙێٕٓتبکٛکۆِبریئیطالِیٌٗٚە زیبترزرێژەثٗٚجۆرەضیبضٗتبٔٗٔٗزات.
الپٗ‌ڕٖ()٣
ژماري‌ی()٢
لَ
ژماري‌ی()٢
الیَ‌ى‌دادگای‌بااڵی‌کۆهاری
ئیسالهی‌ئێراى‌سسای‌لَ‌‌سێذارٍ‌داى‌بَ‌‌سَ‌ر‌هاهۆستا‌فــَ‌رزاد‌کَ‌هاًگَ‌ر(سیاهًَذ)پَسًَذکرا.
فٗرزازیکِٗبٔگٗرِبِۆضتبییٗکێکٌٗلٛتبثربٔٗکبٔیکبِیبرأیڕۆژ٘ٗاڵتیکٛرزضتبْث،ٖٚٛ ٌٗضبڵیٌٗ٢٧٠٥الیْٗزٖزگبیزاپڵۆضێٕٗریکۆِبریئیطالِیئێراْ(ئیتالعبت) زٖ‌ضت‌ثٗ‌‌ضٗ‌ر زٖکرێتٚڕاپێچیثٗٔسیربٔٗکبْزٖکرێت،ثٗتبٚأیئٖٗٚیگٛایبٔبٚثراٚئبضبیػیٚاڵت تێک‌زٖ‌زا. الپٗ‌ڕٖ ()٢
ســـــــــسای ڕۆژَُ‌اڵتی
لَ‌‌سێذارٍ‌داى‌بۆ‌کوردێکی‌دیکَ‌ی
کوردستاىبًَاویئًَوٍرحسێيپًَاُیبڕایَوٍ.
زازگبیکۆِبریئیطالِیئێراٌْــٗغـبری ضٕـٗیڕۆژ٘ـٗاڵتـیکـٛرزضتبْضسایٌٗ ضێسارٖزأیثۆئٖٗٔٛرحٗضْٗپٗٔب٘ی ذٗڵکیٔبٚچٗیٌٗیالذیضٕٗثڕیٗ!ٖٚ
ڕێـكـخـراوى‌پَ‌ياهٌێراًــي
بێسٌووربًَذكردًيســـــذيقكَبودٍوًذ بـــَ‌تـوًــذى‌هــَ‌حــكــوم‌دٍ‌كـــــــــــــــــــــــــــات.
ئـَٗجبرٖظ٘ێسٖکبٔی ئێراٌْٗ گٔٛسی ثـــێـٍــۆٌــٗ ضٗ‌رثـٗ‌‌ٔبحیـٗ‌ی‌ِـٗ‌یساْ زٖ‌ضتـیـبْ‌ثـٗ‌‌پێػێٍکـبری کـرزٖٖٚٚ ضٕٛری٘ٗرێّی کٛرزضیبٔیبْثٗزأس، ٘ـێسٖ‌کـبٔی‌کۆِبری ئیطالِی ئـێـراٌْٗڕٚی ئَٗزیــٛی ثـٕبریثـِٗۆٚ ٌٗگٔٛس- ی‌ثێٍ-ٌٗٛ ی ضٗ‌ر- ثٗ‌‌ٔبحیٗ- ی‌ِٗ‌یساْ ٘١١ب-ٚ اڵتیکٛرزی ثبغٛریبْ زٖ‌ضگیرکرز،ٖٚ ٘ٗرٖ٘ٚب٣٥٠ضٗ‌ر‌ئبژٖ‌ڵ‌ثٗ ثیبٔٚٛی٘بتٕٗٔێۆذبکیئیرأٌٖٗٗٚالیْٗپبضگبی ضٗرضٕٚٛرزٖضتیثٗضٗرزا گیرأٚ ٖٚبیسٖٖٔٗٚثٗذبٖٗٔٚکبٔیبْ .ثٗ‌‌گۆێرٖ‌ی ٌیسٚأێکٌٗالیْٗثٗڕێسزٌێر عٗثسٚاڵثٗڕێٖٛثٗریٔبحیٗیِٗیساْ،کٗٗٔ٤فٗ‌ر ٌٗ٘ٚبٚاڵتیبٔٗیکٗذبٖٔٚی ئبژٖڵٗکبٔٓثِٗٗثٗضتیضٗرزأیپبضگبیضٕٛرثۆ ٖٚرگرتٕٖٗٚیئبژٖڵٗکبٔیبْ زٖ‌چٓ،زٖضتثٗجێٌٗالیْٗپبضسارأیئٗٚ پبضگبیٗ....ٖٚ
الپٗ‌ڕٖ()٤
رێىرراٜٚپٗ٠بِٕێرأٝثێ ضٕٚٛرثٗٔسورزٔٝضس٠ك وـٗثــٛزٖٔٚسثــٗتـٔٛــسِٜــٗحــىـَٛزٖوبت ئِٗرۆ الپٗ‌ڕٖ ()٥ چٛارغِّٗٗ،٢٥/٦/٢٠٠٨ڕێـىرــراٜٚپٗ٠ـبِٕێرأٝ ثێطٕٚٛروٗٗ٠وێهٌٗرێىرراٖٚوبٔٝثــٗرگــر٠ــىرزٌْـٗ ِبفٗوبِٔٝرۆڤٗ ٚثبرٖگبوٌٜٗٗپبر٠طٟپب٠تٗذتٝفٗرٖٔطب،ٗ٠ثٗتٔٛسٜثرٜٖٕٚٗ٠ضسا)١١(ٜضبڵثٗٔسورزْ ثٗضٗرِحِٗٗزضس٠كوٗثٛزٖٔٚسضٗرۆوٝرێىرراِٜٚبفِٟرۆڤٌٗوٛرزضتبِْٗحىَٚٛغٗرِٗزارورز.
لَ‌ئۆسلۆی
پایتَ‌ختی‌ًۆروێژ‌یادی
کیویاباراًی‌سَ‌ردٍ‌شت‌کرایَ‌وٍ. ڕۆژییـٗکػِّٗٗ١٥،یپــٚٛغــپـٗڕی ٢٧٠٨یکٛرزیثٗراِجٗرثٗ،٦/٧/٢٠٠٨ ثٗضٗرپٗرٖضتیڕێکرـراٚیچـبک یـــــبزی ١٩ضبڵــٗ‌ی‌کــبرٖ‌ضــــــبتـــی کـــــیـّـیبثــبرأی ضٗ‌رزٖ‌غت‌ٌٗ‌‌غبری ئۆضڵۆیپبیتٗذتیٔـۆرٚیـژکـرایـٗ.ٖٚ ثـٗرێسکبککبرٚاْضٗرزٖغتـــیٖٚک ثــــــٗڕێـــٖٛثـــٗری ثٗ‌رٔبِٗ‌کٗ‌‌ئٗ‌رکی کۆڕٖکـٗیثٗڕێٖٛزٖثرز .پـبغـبْ‌٘ــٗ‌ر یٗکٌٗٗٚثٗرێساِْٗریٛاْ٘ٗڵٗثجٗیی ٔٚٛضٗر ٚکــبکفٗر٘بزڕٖحیّیٖٚک کٗضێکیغبیٗتحبڵیئٗٚڕٚٚزاٖٚ ثٗڕێٖٛثٗریئٗٚکۆڕٖث.ْٚٛ
الپٗ‌ڕٖ()٥
١٩ساڵَ‌ی
لَ‌‌الیَ‌ى
دادگای‌بااڵی‌کۆهاری‌ئیسالهی‌ئێراى‌سسای‌لَ
سێذارٍ‌داى‌بَ‌‌سَ‌ر‌هاهۆستا‌فــَ‌رزاد‌کَ‌هاًگَ‌ر(سیاهًَذ)پَسًَذکرا. زازگبی‌ثباڵی‌کۆِبری ئیطالِی‌ئێراْ،ڕایگٗ‌یبٔس کٌٗٗزٚای پێساچٖٚٗٔٚٛ ثٗ‌‌ضسای‌ٌٗ‌‌ضێسارٖ‌زأی فٗرزازکِٗبٔگٗر،زٚثبرٖ ضسای‌ٌٗ‌‌ضێسارٖ‌زأٗ‌کٗ‌یبْ پٗ‌ضٗ‌ٔس‌کــــرزۆ‌تـــٗ.ٖٚ فٗرزازیکِٗبٔگٗرِبِۆضتبی یٗکێکٌٗلٛتبثربٔٗکبٔی کبِیبرأی‌ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْثٌٗ،ٖٚٛ ضبڵیٌٗ٢٧٠٥الیْٗ زٖ‌زگبی‌زاپڵۆضێٕٗ‌ری کۆِبری‌ئیطالِی
ڕۆشٌبیراًی‌کاهیاراى ثٗ زٚای ثیطتٕی ٘ٗٚاڵی پٗضٗٔس کرزٔی ضسای ٌٗ ضێسارٖ‌زأی ِبِۆضتبی کٛرز فٗ‌رزاز کِٗبٔگٗر ٌٗ الیْٗ کۆِبری ثباڵی زازگبی ئیطالِی ئێراِْ ،بِۆضتبیبْ ٚڕۆغٕجیراْ ٗ٘ ٚڤباڵٔی فٗ‌رزاز کِٗبٔگٗر ٌٗ غبری کبِیبراْ ٌٗ ،ڕۆژی ٢٣ پٛغپٗڕٖ ٖٚثڕیبریبْ زا ٖٚکٗ ِ٘ٗ ٚٛغٗٚێک ٌٗ کبتژِێر ١٠ی غِٗ ٌٗ ٚبڵی زایکی ِبِۆضتب فٗ‌رزاز کِٗبٔگٗر کۆثجٕٖٗٗ٘ٚٚرٖ٘ٚـــــــــــــب
ئێراْ (ئیتالعبت) زٖ‌ضت ثٗ ضٗ‌ر زٖ‌کرێت ٚڕاپێچی ثٗ‌ٔسیربٔٗ‌کبْ زٖ‌کرێت ،ثٗ تبٚأی ئٖٗٚی کٗ گٛایب ٔبٚثرا ٚئبضبیػی ٚاڵت تێک زٖ‌زا .زٚای ِبٖٚیٗکی ٌٗ ژێر ئٗ‌غکٗ‌ٔجٗ‌ی زۆر ِٗ‌‌ترضیسار کٗ ٢٠٩ ثٗ‌ٔسی ٌٗ ثٗٔبٚثبٔگتریٓ ٚپڕ ِٗ‌ترضی تریٓ ثٗ‌غی ثٗ‌ٔسیربٔٗ‌ی ئێرأٗ، ثٗٔبٚثبٔگی ئٗٚیٕی ٘ٗرٖ٘ٚب ٌٗ ثٗ‌ٔسیربٔٗ‌کبٔی ئیتالعبتی ضٕٗ ٚکرِبغبٔیع زۆر ئٗ‌غکٕجٗ زراث ،ٚٛزٚای ئِٗٚٛٗ٘ٚ
ٔبٚثرا ئبزارزأٗ‌ی پٗرٖٚرزٖکٗیبْ ٔبرزٖ زازگب، ٌٗ زازگبظ ضسای ٌٗ ضێسارٖ‌زأیبْ ثۆ ثڕییٗ،ٖٚ فٗ‌رزازی کِٗبٔگٗر ٚێرای ئٖٗٚی کٗ ِبِۆضتب ثٌٗ ٚٛ کۆڕی پٗرٚرزٖ ٚفێرکرزٔی کبِیبراْ٘ ،بٚکبت ئٗ‌ٔساِی کۆِیتٗ‌ی ضٕفی ِبِۆضتبیبٔی کبِیبراْ ٚئٗٔساِی زٖ‌ضتٗ‌ی ِبٔگٗ‌ٔبِٗ‌ی ٔٛضٗرأی پٗرٖٚرزٖ ٚفێرکرزٔی کبِیبراْ‌ث.ٖٚٛ
ثٗ زٚای ثڕیٕٖٗٚی ضسای ٌٗ ضێسارٖ‌زاْ ثۆ ئِٗ ٚبِۆضتب کٛرزٖ ،زٖ‌یبْ کِٗپیٕی جیٙبْ ٚکٛرزضتبٔی ثٗڕێٖٛچ،ٚٛثٗزٖیبْ٘ٗزار ٚاژۆ کۆکرایٗ ،ٖٚچٗٔسیٓ ڕێکرراٚی گٗٚرٖی جیٙبٔی ضٗ‌ٔسیکبی ٖٚک جیٙبٔی ِبِۆضتبیبٔی زاٚایبْ ٌٗ ئێراْ کرز ضسای ٌٗ ضێسارٖ‌زاْ ثٗ‌ضٗ‌ر فٗ‌رزاز کِٗبٔگٗر٘ٗڵگرێتٚ،ا
چبٖٚڕٚاْ زٖ‌کرا کٗ ضسای ٔبٚثرا ٚکَٗ کرێتٗ ،ٖٚثٗاڵَ ثٗ پێچٗٚأٗ ٖٚکۆِبری ئیطالِی ئیراْ ٘یچ ٚاڵِی زاٚاکبری ٚکِٗپیٕٗکبٔی جیٙبٔیٔٗزایٌٗٗ.ٖٚزازگبی ٌٗ ضسای ثباڵ ی )٢پٗضٗٔس ٗ ک ٗ زأ ٖ ضێسار ژماري‌ی( کرزٖ.ٖٚ
لَ‌بَ‌راهبَ‌ر‌بَ‌‌سسای‌لَ‌‌سێذارٍ‌داًی‌فَ‌رزادی‌کَ‌هاًگَ‌ر‌َُ‌هوو‌شَ‌وێک‌لَ‌‌هاڵی‌دایکی‌فَ‌رزاد‌کۆ‌دٍ‌بٌَ‌وٍ! ثێساری ذۆیبْ ثٗ‌راِجٗ‌ر ثٗٚ ضسأبعبزاڵٔٗیٗزٖرثجڕْ. ٘ٗرٖ٘ٚب ٚا چبٖٚڕٚاْ زٖ‌کرێت ٌٗ ٚزأیػتٕبٔٗزا ثٗ‌رٔبِٗ ڕیسی ثکْٗ ثۆ چٗ‌ٔسیٓ چبالکی ٔێۆٔٗتٖٗٚیی ثۆ ثٗ‌رگری کرزْ ٌٗ ثٗڕێٖٛثرزٔی ضسای ٌٗ ضێسارٖ‌زاْ ثۆ ضٗ‌ر ِبِۆضتب فٗرزازکِٗبٔگٗر.
سسای‌لَ‌‌سێذارٍ‌داى
بۆ‌کوردێکی
دیکَیڕۆژَُاڵتیکوردستاىبًَاویئًَوٍرحسێيپًَاُیبڕایَوٍ. ٌٗ زرێژٖ‌ی غٗ‌پۆٌی گرتٓ ٚ ضسزاْ ٌٗ ٚضێسارٖزأی چبالکٛأبْ ٚتێکۆغٗرأی ثٛاری ِبفی ِرۆڤ ٌٗ ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ،ئَٗ جبرٖ‌ظ زازگبی کۆِبری ئیطالِی ئێراْ ٌٗ غبری ضٕٗ‌ی ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ضسای ٌٗ ضێسارٖ‌زأی ثۆ ئٖٗٔٛر حٗضْٗ پٗ‌ٔب٘ی ذٗڵکیٔبٚچٗیٌٗیالذیضٕٗ ثڕییٗ.ٖٚ
ٔبٚثرا ٚپێػٗی ِبِۆضتبیی ث ٌٗ ،ٖٚٛپبیسی ضبڵی ڕاثٛرز ٚث ٗ ثیبٔٚٛی تێکسأی ئبضبیػیٚاڵت،ئٗٚیعٖٚک ٘ٗ‌زاراْ الٚی زیکٗ ڕاپێچی کۆِبری ثٗ‌ٔسیربٔٗ‌کبٔی ئیطالِی ئێراْ ٌٗ غبرٖ‌کبٔی لر ٚ ٖٚضٕٗ زٖ‌کرێت ،تب ٌٗ ضسای ضٗ‌رئٗ‌ٔجبَ ضێسارٖ‌زأی‌ثۆ‌زٖ‌ثرێتٗ.ٖٚ
دووًووسَروچاالکیفَرًَُگیلَبۆكاىدٍستگیركراى زٚٛٔ ٚٚضٗر ٚچبالکی فٗ‌ر٘ٗ‌ٔگی ٌٗ غبری ثۆوبْ زٖ‌ضتگیر وراْ .ئِٗجٗز غٛالِی ٔٚٛضٗر ٚرٖذٕٗگری ئٗ‌زٖ‌ثی ٚضٌٛێّبْ غٗ‌ریفی غبعیر ٖٚ ٚرگێڕ ٌٗ ئٗ‌ٔساِبٔی چبالوی ئٗٔجِٔٗٛی ئٗ‌زٖ‌ثی فٗ‌ر٘ٗ‌ٔگی غبری ثۆوبْ‌زٖ‌ضگیر‌وراْ. ٘ٗٚاڵٕێری ذۆڕ٘ٗ‌اڵت ٔیٛز ٌٗ ثۆوبٔٗ ٖٚئبگبزاری ورزیٓ غٗٚیراثرزٚٚغٌِّٗٗٗضٗر
یٗوػِّٗٗ ٘ێسٖ‌وبٔی زٖ‌زگبی ٘ٗٚاڵگری ئێراْ (ئیتالعبت) ڕژاٗٔٚتِٗبڵیئَٗزٚٚکٛرزٖ چبالکٗٚپبظپػىٕیٕیِبڵٚ غت ِٗ ٚوی تبیجٗ‌تی ٔبٚثراٚاْ ،ثۆ غۆێٕێىی ٔبزیبرگۆازاراٗٔٚتٗ.ٖٚ تب ثاڵ ٚورزٖٔٗٚی ئَٗ ٘ٗٚاڵٗ ٘یچ زأیبریٗ‌ن ٌٗ ِٗ‌ڕ چبرٖٔٛش ٚغٛێٕی ڕاگرتٕی ئِٗجٗز غٛاڵِی ٚضٌٛێّبْ غٗریفیٌٗثٗرزٖضتسأییٗ. غٛاڵِی ئِٗجٗز گۆڤبری ضٗرٔٚٛضٗری ذۆێٕسوبری "ِبٔب”
ثاڵٚوراٖٚی زأىۆی "ثٛعٌٗی” ِ٘ٗٗزاْ ٚیٗن ٌٗ چبالوبٔی ذۆێٕسوبری ٌٗ زأىۆی ِ٘ٗٗزاْث.ٚٛ غٛاڵِی ٘ٗرٖ٘ٚب یٗ‌ن ٌٗ زاٖٚرأی فطتیڤبڵی ضباڵٔٗ‌ی چیرۆن ٌٗ ڕۆژئبٚای ئێراْ ٚ یٗ‌وێه ٌٗ ڕٖ‌ذٕٗ‌گراْ ٚ چیرۆن ٔٚٛضبٔی ٔبضراٚی وٛرزضتبْزێتٗ٘ٗژِبر. (ذۆر٘ٗاڵتٔیٛز)
ًاهَ‌ی
عارف‌باوٍ‌جاًی،ســـــکرتێری‌گشتی‌پارتی‌سَ‌ربَ‌ستیی
کوردستاى،بۆ‌بَ‌ڕێس‌کاک‌ُاشن‌هوحَ‌هَ‌دی‌و‌گشت‌َُ‌ڤااڵًی‌ڕێکخراوی‌الواًی‌سَ‌ربَ‌ستیی‌کوردستاى. ثٗ‌رێس کبک ٘بغُ ِٛحِٗٗزی ضکرتێری گػتیی رێکرراٚی الٚأیضٗرثٗضتییکــٛرزضتبْ، ثٗ‌ریساْ :الٚأی ذۆێٕگٗ‌رَ ٚ ذِٗرۆری کٛرزضتبْ ،کیژاْ ٚ کٛڕأیٚاڵتزاگیرکرا.ٚ زۆر ذۆغحبڵُ ثٗٔٗ٘ ٚگبٖٚ پیرۆزٖ‌تبْ ثۆ زاِٗ‌زرأسٔی ڕێکرراٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ،ثٗ ٔبٚی ضٗرجَٗ ٘بٚثیرأُ ٌٗ ضٗ‌رکرزایٗ‌تی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ٚ گػت ئٗ‌ٔساِبْ ٚرێکرراٖٚکبٔی پبرتیّبْ ،پیرۆزثبیی گٗ‌رَ ٚ زٖ‌ضترۆغبٔٗ‌تــــبْ ئـــبراضــتٗ زٖکٗیٓ٘ .یٛاذٛازیــٓ کــ ٗ ثـٗٚ پــــٗڕیضــــــٗرکــــٗٚتٚٛیــی کبرٖکبٔتبْثٗرٖٚپێػٖٗٚثجْٗ . ثێگۆِبْ زاِٗ‌زرأسٔی ئَٗ ڕێکررا ٌٗ ٖٚکبتێکی زۆر گٔٛجبٚٚپێٛیطتساث،ٚٛ
ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ثٗ گػتی ٚالٚأی کٛرز ثٗ تبیجٗ‌تی ٌَٗ ژێر ٌٗ ٚ ضٗرزِٖٗزا زٖ‌ضٗ‌اڵتسارێتی کۆِبری ئیطالِی ئێراْ ٌٗ ٚپٗڕی ثێ ِبفیسا زٖژیٓٚ ٌٗ ،اڵِی ٘ٗ‌رچٗ‌غٕٗ زاٚاکبریٗک ٌٗ پێٕبِ ٚبفٗ ڕٖٚاکبٔیبْ ٌٗ‌گٗ‌ڵ ِٗ‌رگ ٚ ِٔٗبْ ٚثٗٔسیربٔٗ ڕٚٚثٗڕٚٚ زٖ‌ثٕٗ.ٖٚ ٖٚک ڕێکرراٚیکی ثٔٚٛی ڕێکرراٚی الٚاْ ٌَٗ ،کبتٗ‌زا ئٗ‌رکی زۆر گرٔگی زٖکٗٚێتٗ ضٗرغبْٖٚ ،ک ٘ٗٔگبٚی ثٗ پٌٗٗ ٚذێرا ثۆ ثٗ جیٙبٔی کێػٗ‌ی کٛرز ٌٗ کرزٔی ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ،کێػٗ‌ی ثێ ِبفی ٘ٗٔ ٚبِٗتییٗکبٔی الٚأی کٛرز ٚڕۆزا ٖٚپڕ ِٗ‌ترضییٗ‌کبٔی ڕۆژأٗ ٌٗ ڕۆژ٘ٗاڵتیکٛرزضتبْ. ٘ێژایبْ:ثٗغیکیزیکٌٗٗ
وتوێژی
ڕۆژًاهَ‌ی‌سَ‌ربَ‌ستی
ٌٗ گرِٗ‌ی کبرٖ‌ضبت ٚڕٚٚزاٖٚ ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی ٔبذۆغٗ‌کبٔی کٛرزضتبْٚٗ٘ ،اڵی گیراْ ٌٗ ٚ ضێسارٖ‌زأی ثٗرزٖٚاِی الٚأی ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْٚٗ٘ ،اڵی زاِٗ‌زرأسٔی ڕێکرراٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ثاڵٚ ،ٖٚثۆ ئَٗ ِٗ‌ثٗ‌ضتٗ ثۆ ڕۆژٔبِٗ‌ی ضٗ‌رثٗ‌ضتی چٗ‌ٔس پرضیبرێکی ئبراضتٗ‌ی ثٗ‌ڕێس کبک ٘بغُ ِٛحّٗزی ڕاٚێژکبری ضٗ‌رکرزایٗ‌تی‌پبرتی‌ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ثۆ کبرٚثبری الٚاْ، ٘ٗرٖ٘ٚب زاِٗ‌زرێٕٗ‌ر ٚضکرتێری ڕێکرراٖٚیکرز، گػتیئَٗ پ .ضٗ‌رثٗ‌ضتی :ضٗ‌رٖ‌تب ثب ثٗ ٖٚزٖضت پێ ثکٗ‌یٓ کٗ کبک کێیٗ؟ ٘بغُِٛحِّٗٗزی ٚاڵَِٔٓ:بَ٘ٚبغُِٛحّّٗزی، ٌٗ زایک ثٚٛی ٌٗ ١٩٨٦گٔٛسی زۆڵٗ‌تب ثٗ‌ذػی ثبیٕگبْ ٌٗ غبرضتبٔی پبٚە ،ذٛێٕسٔی ضٗ‌رەتبیُ ٌٗ گٔٛسی ذۆِبْ کۆتبیی پێ ٘ێٕب ،ثۆ زرێژٖ‌زاْ ثٗ ذٛێٕسٔی ٔبٚۀسی ٚزٚا ٔبٚۀسی ڕ َٚٚکرزە ثٗ‌ذػی ثبیٕگبْ ٚغبرضتبٔی پبٚەٗ٘ ،ر ٌٗ ٢ ٚغبرەزا کۆتبیُ ثٗ ذٛێٕسٔی زٚأبٚۀسی ٘ێٕب ٚ زیطبْ ثۆ زرێژەزاْ ثٗ ذٛێٕسْ ٌٗثٛاری "زِیٓ‌غٕبضی"ثٗٚاتب زەٚی ٔبضی ڕ َٚٚکرزە چٗ‌ٔس غبریکی تری ئێراْ ،پبغبْ ثٗ ٘ۆی ٕ٘سێک کێػٗ‌ی ضیبضی ڕ َٚٚکرزە ثبغٛری کٛرزضتبْ، چٗ‌ٔسضبڵێک کبری ضیبضی ٚ پێػّٗرگبیەتیُکرزٚە.
پبظ ئٗٚە ڕ َٚٚکرزە ٚاڵتبٔی ئٛرٚٚپبیی ٚ ٌٗ ٚاڵتی ٔۆرٚێژ گیرضبِٗٚە .ئیطتبظ ٌٗ ٚاڵتی ٔۆرٚێژژیبْثٗضٗرزەثَٗ. پبغبْ پێٛۀسیُ کرز ثٗ پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ٚثَٚٛ پبرتٌٗٗ ، ثٗ ئٗ‌ٔساِی ئٗ ٚ کۆٔفرأطی ١یٗکِٗی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ٚەک راٚێژکبری ئٗ‌ٔساِی ضٗ‌رکرزایٗ‌تی ثۆ کبرٚثبری الٚاْ ٘ٗ‌ڵجژێرزراَ. پ .ضٗ‌رثٗ‌ضتی ٌٗ :پبظ کۆٔفرأطی یٗکِٗی پبرتی کٛرزضتبْ، ضٗ‌رثٗ‌ضتیی ئٗ‌ٔساِی ٖٚک جٗ‌ٔبثتبْ ڕاٚێژکبری ضٗ‌رکرزایٗ‌تی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتی ثۆ کبرٚثبری الٚاْ ٘ٗ‌ڵجژێرزراْ ،ئبیب کۆٔفرأص ئٗ ٚئٗرکٗی پێ ضپبرزْ کٗ ذٗ‌ریکی زرٚضت کرزٔی ئَٗ ڕێکرراٖٚثٓ. ٚاڵَٚ :ەک ئبِبژەتبْ پێی کرز ٌٗ کۆٔفرأطی یٗکِٗی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ِٓ ٚەک ڕاٚێژکبری ضٗ‌رکرزایٗ‌تی ثۆ کبرٚثبری الٚاْ زیبری کراَ ٚ ئٗ ٚئٗرکٗ ثٗ ِٓ ضپێرزرا، ِٕیع ثٗ غبٔبزی یٗٚە ئٗٚ ئٗرکَٗ لجٛڵ کرز ٚثڕیبرَ زا ئٗٚەی ٌٗ تٛأبی ِٕسا ثێت ٌٗٚ پێٛۀسییٗزا ثیرِٗٗگٗر ،پبغبْ ٌٗ گٗ‌ڵ ثٗ‌ڕێس کبک عبرف ثبٚەجبٔی ضکرتێری گػتی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ثیرٚڕاِبْ ئبڵٛگۆڕکرز ،پبظ ٚەرگرتٕی ٔٛکتٗٔٗزەراتی کبک عبرف ثریبرِبْ زا ڕێکرراٚێک ثۆالٚاْزاِٗزرێٕیٓ،
ئٗرکیئێٖٛئٖٗٚیٗکٗکۆِٗڵێک کٗ‌ضبیٗ‌تی زأطتی ئبکبزیّی ٚ ٌێساْ ثۆ ئبیٕسٖ‌ی کٛرزضتبْ ثبرثێٕٓ ،کٗ ٌٗ ئبیٕسٖ‌زا ٚ کٛرزضتبٔێکی پێػکٗٚتٛ ِۆزێڕْ ثٗ‌ڕێ ٖٛثٗرْ ،ثۆ ئَٗ ئٗ‌رکٗ پیرۆزٖ‌ظ پێٛیطتٗ ئێٖٛی ثٗ‌ڕێس ٌٗ ذۆتبٔٗ ٖٚزٖضت پێ ثکْٗ ،ثٗ ٚپٗڕی زڵطۆزییٖٗٚ ٌٗ‌گٗ‌ڵ ئَٗ پرۆژٖ ٔٗتٖٗٚییٗ پیرۆزٖ‌زا کبرثکْٗ ٌٗ ِٓ .رێگٗ‌ی ئَٗ پیرۆزثبیی ٔبِٗ ٖٚئبِبزٖی ذۆَ زٖ‌رزٖ‌ثڕَ ثۆ ٘ٗ‌ر چٗ‌غٕٗ ٘بٚکبرییٗک کٗ ٌٗ زٖ‌ضتی ئێّٗ‌زا ثیت ٚثتٛأیٓ ذسِٗ‌تی الٚأی کٛرزضتبْ ثکٗ‌یٓ، ٘بٚکبت ٌٗ ڕێگٗ‌ی ئَٗ ٔبِٗیٖٗٚ چٗ‌ٔس پێػٕیبرێک زٖ‌ٔێریٕٗ ذسِٗ‌تتبْ. .١پێٛیطتٗکٗثٗزٚٚتریٓکبت ڕێکرطتٕٗ‌کبٔتبْ ٌٗ ٔبٚذۆ ٚ زٖرٖٖٚیٚاڵتثٗغێٖٛیٗکی
ثبظ ڕێکجرْٗ ٌٗ ٚچٛارچیٖٛی کۆِیتٗ‌ی ٔبٚچٗٚ ٚاڵتسا زایبْ ِٗ‌زرێٕٓ. ٚ‌ٗ٘ .٢ڵ ثسْٖ ٌٗ‌گٗ‌ڵ گػت ڕێکرراٚأی تبیجٗ‌ت ثٗ الٚأی کٛرز پێٖٔٛسی ثگرْ ٚثٕبذٗی زۆضتبیٗ‌تی ٚپرۆژٖی پێکٖٗٚ کبرکرزٔیبٌْٗگٗڵساثجٗضتٓ، .٣پێٛیطتٗ ثٗ زٚٚتریٓ کبت ذۆتبْ ثٗ ڕێکرراٖٚکبٔی جیٙبٔی الٚاْ ثٕبضێٕٓ ،ثۆ ئٖٗٚی ثتٛأٓ ٌٗ ڕێگٗ‌ی ئٗٚأٗ ٖٚکێػٗکبٔی گٌٗی کٛرز ٌٗ ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ثٗ ِیسیبی ٚذٌٗىی جیٙبْ ثگٗ‌یٗ‌ٔٓ. ٘ٗرغبزٚضٗرکٗٚتٚٛثٓ.
ژماري‌ی()٢ ٘بٚثیرتبْ :عبرفثبٖٚجــبٔی ضـــکرتـێـریگـػتـیپبرتیضٗرثٗضتییکٛرزضتبْ ١٦یپٚٛغپٗڕی٢٧٠٨یکٛرزی .
غٗ‌کب ٖٚثێت ذٗ‌ثبتی گػت ٚ چیٓ ٚتۆێژٖکبٔی کٛرزضتبْ، ٌٗ پێٕب ٚکٛرزضتبٔێکی ئبزاز ٚ زیّۆکرات ٚضٗرثٗذۆزا.
لــَ‌گـَ‌ڵ‌بـَ‌ڕێــس‌کـاک‌ُــاشــن‌هــوحـَ‌هَ‌دی،سکرتێری‌گشتی‌ڕێــکخراوی‌الواًـی‌سَ‌ربَ‌ستی. ٌٗ پبظ ئٗٚەی کٗ کبری فٗ‌ٔی ڕێکرراٚەکٗ کۆتبیی پێٙبت ثڕیبری ڕاگٗ‌یبٔسٔی (ڕێکرراٚی الٚأیضٗرثٗضتییکٛرزضتبْ)َ‌زا. ضٗ‌رثٗ‌ضتی :تب چٗ‌ٔس ئَٗ ڕێکررا ٖٚزٖتٛأێ زڵرۆغکٗ‌ر ثێت ثۆ الٚأی ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ؟ الٚأی ڕێکرراٚی ٚاڵَ: کٛرزضتبْ ضٗ‌رثٗ‌ضتیی ٔٛێیٗ ،کٗ ٌٗ ڕێکرراٚێکی ضٗ‌رزەِێکی ٔٛێ زا ٚثٗ ئیسەیٗ‌کی ٔٛێع ٘بتٛەتٗ گۆرەپبٔی ذٗ‌ثبتی ضیٕفی ٚ رۆژ٘ٗ‌التی ٌٗ ضیبضی ئٗ‌رکێکی کٛرزضتبْ ،ئٗٚە لٛرضّبْ زەذبتٗ ئٗضتۆٌٚٗ ، پێٛۀسییٗزا ئێّٗ ٘ٗٚڵ زەزەیٓ کٗ ثۆچبرەضٗ‌رکرزٔی ِٛغکیالتی الٚاْ ٌٗ رۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ئیٕترٔبتێڤێکی ثبظ ثیٓ ٚ ثتٛأیٓ ِٛغکیالتی الٚاْ ثٗرەٚ چبرەضٗ‌ری یٗ‌کی ثٕٗ‌ڕەتی ثجٗیٓٗ٘ ،ررٚە٘ب ٘ٗٚڵ زەزەیٓ کٗ ٘ێسی الٚاْ ٌٗ زەرەٚەی کٛرزضتبْ یٗ‌ک ثرٗ‌یٓ تب ثتٛأیٓ تٗ‌ئطیرێکی ثبغّبْ ٘ٗ‌ثێت ٌٗ ضٗ‌ر الٚأی کٛرز ثٗ گػتی ٌٗ ٚرۆژ٘ٗاڵتی کٛرزضتبْ ثٗ تبییجٗتیٚٗ٘ ،ڵ زەزەیٓ کٗ ضیبضٗ‌تٗ گاڵٚەکبٔی کۆِبری ئیطالِی ئێراْ ٌٗ زژی الٚأی کٛرز ٌٗ رۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ٌٗلبٚثسەیٓ ٚالٚأی کٛرز ٘ۆغیبر ثکٗیٕٗٚە ،کٗ جۆرە ئٗٚ "فریٛی” ضیبضٗ‌تبٔٗ‌ی کۆِبری ئیطالِی ٔٗ‌ذۆْ کٗ زەیٚٗٙێت الٚأی کٛرزیپێٌٗثٗیٓثٗرێ،
تب ثتٛأێت ”فٗ‌زای ذٗ‌فٗ‌لبْ” ثٗ ضٗ‌ر کۆِٗ‌ڵگبی ڕۆژ٘ٗ اڵتی کٛرزضتبْ زا ثطٗپێٕێتٗ٘،رٚە٘بٌَٗلۆٔبغٗزا٘ٗٚڵ زەزەیٓ کٗ ِٛغکیالت ٚزاذٛازییٗکبٔی الٚأی کٛرز ٌٗ‌رۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ثٗ ٔێٗٔٛتٗٚەییٗکبْ ثٔٛیبزە گٛێی ثگٗ‌یٗ‌ٔیٓ ،ثۆ ئٗٚەی ئٗٚأیع فػبرێکی زیبتر ثۆ ضٗ‌ر کۆِبری ئیطالی ئێراْ ثٙێٕٓتبکٛکۆِبریئیطالِیٌٗٚەزیبتر زرێژە ثٗ ٚجۆرە ضیبضٗ‌تبٔٗ ٔٗ‌زات، ئٗٚەغّبْ ٌٗ ثیرٔٗ‌چێت ئێّٗ ٌٗ ڕۆژی زاِٗزرأسٔٗٚە تب ئٗٚڕۆ تِٗٗٔێکی زۆر کٛرتّبْ تێ پٗرأسٚە ،ثٗ‌اڵَ ثٗ ذۆغی یٗٚە ذبٖٔٚی "ئیسە "ٚفکریێٗتێکی پێػکٗٚتٚٛیٓٗ٘ ،رٚە٘ب ثٗ‌غێکی ٘ٗ‌رە زۆری الٚاْ ٌٗ ٔبٚەٚە ٚزەرەٚەی کٛرزضتبْ پێٛۀسیبْ پێٖٛکرزٚیٓ ٚ زەضت ذۆغی ئبِبزەیی ذۆیبْ ثۆ ٘ٗ‌ر جۆرەیبرِٗتی٘ ٚبٚکبرییٗکزەرثڕیٛە.
٘ٗٚڵ زەزەیٓ کٗ ٌٗ زا٘بتٚٛیٗکی ٔسیکیػسا کۆِیتٗ ٌٗ ِ٘ٗٚ ٚٛاڵتبٔی ئٛرٚپبیی زاِٗ‌زرێٕیٓ ئٗٚەظ ئٗٚەِبْ ثۆ زەر زەذبت کٗ تٛأیِٛبٔٗ ثٗ‌غێکی زۆر ٌٗ الٚأی کٛرز ثۆ الی ذۆِبْ ڕاثکێػیٓ ،ضٗرکٗٚتٚٛیع ثٚٛیٓ ٌٗ زاڕغتٕی ثٗ‌رٔبِٗ ٚپڕۆگراِێکی ثبظ ثۆ الٚأی کٛرز ٌٗ رۆژ٘ٗ‌التی کٛرزضتبْ ئٗٚەظ ئۆِێس ٘ێٕٗ‌ر ٚزڵ ذۆغکٗ‌رێکی ثبظ ثٚٛە ثۆ الٚأی کٛرز ،ئِٗٗ ڕێگٗ‌یٗ‌کی ضٗ‌رەتبیی ٗ ٌٗ ذٗ‌ثبت ٚ الٚأی (ڕێکرراٚی تێکۆغبٔی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ) زا٘بتٚٛێکی زۆریػّبْ ٌٗ پێػٗ ثۆ ثٗ جێ گٗ‌یبٔسٔی ثٗ‌رٔبِٗ‌کبٔی ترِبْٗ٘ ،رٚە٘ب ٌٗ پبظ ئٗ ِٚٛ‌ٗ٘ ٚثۆغبیی ٌٗ ٚیٗک ترازأٗ‌ی کٌٗٗٔبٚالٚأیکٛرز
ٌٗ رۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ثٗ‌زی زەکٗ‌را زڵرۆغکٗ‌ر ٚئۆِیس ثٗ‌ذع ثٚٛیٓ زا٘بتٚٛظ زەرذٗریئٗٚراضتییٗزەثێت. پ .ضٗ‌رثٗ‌ضتی :ثٗ‌رٔبِٗ ٚ پرۆگراِی ئَٗ ڕێکررا ٖٚچۆْ چ ثجیٕرێت، زٖتٛأرێت زٖ‌زگبیٗ‌کی‌ڕاگٗ‌یبٔسٔێکتبْ‌٘ٗ‌یٗ؟ ٚاڵَ :ئێّٗ ٘ٗٚڵ زەزەیٓ کٗ ثٗ ٘ۆیی ئٗ‌ٔساِبْ ٚالیٗٔگرأی رێکرراٚەکِٗبْ ٌٗ زەرەٚە ٚ کٛرزضتبْ ٔبٚەٚەی ضیبضٗ‌تٗ‌کبٔی ڕێکرراٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتی کٛرزضتبْ ٌٗ ٔێٛ الٚأی کٛرز ثاڵ ٚثکٗیٕٗٚەٌٗ ، زا٘بتٚٛێکی ٔسیکیع زا ٚێت ضبیتی ٔبٚۀسی ڕێکرراٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ زەکٗٚێتٗ کبر ،ثۆ ثیٕیجی ڕێکرراٚی ثٗرٔبِٗٚپێڕەٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتی ٌٗ ضٗ‌ر تۆرەکبٔی جیٙبٔی ئٗ‌ٔتٗ‌رٔێت زەتٛأٓ ضٗ‌رزأی ئَٗ ِٗ‌ڵپٗ‌رە ثکْٗ! )(http://www.rlsk.org
٘ٗرٚە٘ب ٘ٗٚڵ زەزەیٓ کٗ ٌٗ ِبڵپٗ‌ڕی کبتسا ٔسیکتریٓ کۆِیتٗ‌کبٔی ترِبْ ٌٗ ٚاڵتبٔی زی ثکٗیٕٗٚە ،ثٗ کٛرتی زەِبٔٙەٚێ ٌٗ ئیطتبزا ٌَٗ ڕێگبٔٗٚە ڕێکرراٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتی ٚضیبضٗتٗکبٔی ئَٗ ڕێکرراٚەیٗ ثٗ الٚأی کٛرز ٌٗ کٛرزضتبْثٕبضێٕیٓ. پ .ضٗ‌رثٗ‌ضتی :چ کٗ‌ضێک ٌٗ ٔێۆ پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی زۆر ٘بٔسٖ‌ر ٚپػتیٛأی ئێ ٖٛثۆ ضٗرکٗٚتٕیڕێکرراٖٚکٗتبْ؟ ٚاڵَٗ٘ :ر ٌٗ ضٗ‌رەتبیی زاِٗ‌زرأسٔی رێکرراٚی الٚأی کٛرزضتبْ ضٗ‌رثٗ‌ضتیی "غرصی" ثٗ‌رێس کبک عبرف ثبٚەجبٔی ضکرتێری گػتی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ، پػتیٛأی ٚ‌ٗ٘ ٚڵ تێکۆغبٔی ذۆی ثۆ ڕێکررا ٖٚکِٗبْ ثٗ الٚأی رێکرراٚی ٚاتب ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ زٚٚپبت کرزەٚە ،ثڵێٕی ِ٘ٗ ٚٛپػتیٛأی یٗ‌کی پێسایٓ ،جێی ذۆیٗ‌تی ٌێرەٚەضپبضیثکٗێٓٚڕۆڵ
پػتیٛأی ثٗ‌رز ڕۆڵ ٚ ثٕرذێٕیٓٗ٘ ،رٚە٘ب ضپبضی ثٗ‌رێس کبک زڵػبز پٗرٚأٗ ئٗ‌ٔساِی ضٗ‌رکرزایٗ‌تی پبرتی کٛرزضتبٔیع ضٗ‌رثٗ‌ضتیی زەکٗ‌یٓ‌کٗ‌‌کبرەکبٔی‌ثٗ‌غی‌فٗ‌ٔی ڕێکرراٚەکِٗبٔیڕاپٗڕأس. ضٗ‌رثٗ‌ضتی :چ ٚتٗیٗکتبْ ثۆ الٚأی ڕۆژ٘ٗ‌اڵتی کٛرزضتبْ ٘ٗ‌یٗ؟ : ٚاڵَ :کٌٗتٛری گٌٗٛثبٌیسضیۆْ زۆرثٗ‌ی ٘ٗ‌رە زۆری ٚاڵتبٔی گرتٚٛەتٗٚە زٔٚٚیبیی غٗ‌پۆٌٗ‌کٗ‌غی گٗیػتٚٛەتٗ ئێّٗ ،ثٗ‌اڵَ ِ٘ٗیػٗ ٢ ٚاڵتی ٚ کۆْ ضیطتّی زٚٚ ٔێٛضٗزەکبٔی زٚٚاکٗٚتٛی ٔێٛەراضت زژایٗ‌تی ٚ ثٗرثٗرەکبٔێیٌٗگٗڵیزازەکْٗ، ئٗ ٚز ٚٚضیطتّیػٗ ضیطتُ گٌٗێکٓ کۆٔٓ کٗ پێڕەٚی ٌٗ ئیسۆٌۆژیٗ کۆٔٗ‌کبْ زەکْٗ، یٗ‌کێکیبْ پێڕەٚی ٌٗ ئیسۆٌۆژی ِٗ‌ز٘ٗ‌ثییٗ ٚەک ئیطالَ ،رژیّی کۆِبری ئیطالِیٗ٘ ،رٚە٘ب ئٗٚیتریػبْئیسۆٌۆژی
کۆِٔٛیسِٗئٖٗٚیکٗکبتیذۆیِبرکصٚ ئیٕگٍیص ٘ێٕبیبٔٗگۆڕٌِٗ،بٔیفیطتٗ‌کٗ‌یبْ زاٚەکرژیّٗکبٔیکٛثب ٚکۆریبیی ثبکٚٛر. ئٗٚەیکِٗٗثٗضتیِٕٗ ٌێرە‌ئیسۆٌۆژیٗ ِٗز٘ەثییٗکٗٚاڵتی ئێّٗیزاگیرکرزٚٚە، ئَٗ ئیسۆٌۆژییٌِٗٗ٘ٗٚٛئیسۆٌۆژییٗکبٔی تر‌پڕ‌ِٗ‌ترضیسار ترە،چٔٛکٗپبیٗکبٔیٌٗ ضٗ‌ر ٘ٗ‌ضت ٚئیحطبضبتیکۆِٗڵگبزأراٚە، جــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــبِ٘ٗٚٛ کبتێکٌٗالیْٗئٗٚٚاڵتبٔٗٚەکٗکٌٗتٛری ثٗجیٙبٔی ثٚ ْٚٛەک "فرکبٔص" زۀێرْ ثۆ ٔبٚچٗکبٔی ئێّٗ ٌٗ ،الیْٗ ئٗٚ ضیطتّبٔٗٚە ثٗ تٔٛسی زژایٗ‌تی زەکرێت٘ ،ۆکٗ‌غی ئٗٚەیٗ کٗ ئٗ ٚضیطتّبٔٗ ضیطتُ ٘بیٗ‌کی‌‌کۆٔٓ‌کٗ ٌٗگٗڵزٔٚٚیبییِٛزێڕْٚپێػکٗٚتٛیئِٗڕۆزأبگٔٛجێٓ.چٔٛکٗ ئٗٚکٌٗتٛرەزەیٚٗٙێت ٌٗ‌‌کۆِٗ‌ڵگبزا‌گۆڕاْ‌کبری‌ثکبت ٚڕێفۆرَچبکطبزیثٙێٕێتٗ کبیٗٚە ،کۆِٗ‌ڵگب ثٗ‌رە ٚزیّٛکراتیسەکرزْ ثجبت ،جب ِٓ زەِٚٗٙێت ٌێرەزا ئٗٚە ثٗ الٚأی کٛرزٌٗرۆژ٘ٗالتیکٛرزضتبْثڵێُکٗٔبثێت ٘ێچکبتزژایٗتیئٗٚکٌٗتٛرە ثکٗ‌یٓ،ثٗڵکٛئٗٚەئٗٚکٌٗتٛرەیٗکٗئێّٗیکٛرزثٗ ئبِبٔجٗکبّٔبْزەگٗیٗٔێتٌٗ . ِ٘ٗ ٚٛثٗغٗکبٔی کٛرزضتبْ زاذٛازی ِبف ٚئبززی ئێّٗ ٌٗ زیّٛکراتیسەکرزٔی کۆِٗ‌ڵگب زایٗ ٔبثێت "ثێ تٗفبٚت" یبْ ثێ الیْٗ ثیٓ ،ضٗ‌ثبرەت ثٗ ٚگۆڕأکبرییٗی کٗ ٌٗ کۆِٗڵگبکِٗبْ رٚٚزەزات زەثێت ٘ٗ‌ر ِِ٘ٗٚٛبْ پێکٗٚە زەضتی یٗ‌کتر ثگریٓ ثٗ غبرضتبٔییبٔٗ ٚ ،ثٗ ثٗ‌غساری کرزْ ٌٗ ڕێپێٛأی ٘ێّٕبٔٗ ث ٗ ٔٚٛئٗٔساَ غێٛەیٗکی ٌٗ ڕێکرراٚەکبٔی کۆِٗ‌ڵگبی ِٗ‌زٖ‌ٔی ٚەک ڕێکرراٚە ضیٕفی یٗ کبٔی الٚاْ ،ژٔبْ، ذٛێٕسکبراْ ،کرێکبراْ ِ ٚبِۆضتبیبْ ٘ٗ‌رچی زۆرتر زژایٗ‌تی ذۆِبْ ثٗ‌راِجٗ‌ر ثٗٚ ڕژیّٗ زٚاکٗٚت ٚ ٛتٛتبٌیتٗرأٗ ڕاثگٗ‌یٗ‌ٔیٓ تب ک ٛثٗ ٘بٚکبری ٚپػتیٛأی ٚاڵتبٔی پێػکٗٚت ٛثتٛأیٓ ٚاڵتٗکِٗبْ ٌٗ ژێر چٕگی زاگیرکٗ‌راْ ٚئٗ ٚڕژیّٗ زٚاکٗٚتٛأٗ رزگبرکٗ‌یٓ ٚ ،کٛرزضتبٔێکی ضٗ‌رثٗ‌ضت ٚئبززای ٌێ"ثٔٛێبز” ثٕێٓ ٗ٘ ٚرٚە٘ب کۆِٗ‌ڵگبیٗ‌کی ِٛزێڕْ ٚپێػکٗٚت ٛثۆ حٗ‌ز ٚئبرەزٚٚەکبٔی الٚأی کٛرز زرٚضت ثکٗ‌یٓ.
ُـــــَ
جوی‌کاکَ‌یی
ئٗٚأٗی٘ۆٔراٖٚکبٔی٘ۆٔٗری ٔبضراٚیکٛرزِ،بِٖٛضتبغێدرٖزاتبڵٗثبٔییبْذٛێٕسثێتٗ،ٖٚثبظزٖزأٓکٗ٘ٗڵجٗضتٗکبٔیغێد رٖ‌زا ٌٗ ٚپٗڕیرێکٚپێکیکێع،لبفیٗ،ضٗرٚاٚٚرزٖکبریزیکٗیٚێژٖییزاِْ .بِٖٛضتبغێدرٖزاثٗپێیٔێٖٛرۆکیزیٛأٗ٘ۆٔراٖٚکٗی،کٗ‌‌زۆر چبپ‌ث، ٖٛثٗضێزِبٔیکٛرزی،تٛرکیٚعبرٖثی٘ۆٔراٖٚیٚتٖٚٛزٚرثٗیذٗڵکیکٛرز،زۆرٌٗ٘ٗڵجٗضتٗکبٔیِبِٖٛضتبیبٌْٗثٗرٖ .ثٗ ٌِٗێژٖ تبیجٗتٌٗرٚأگٗی٘ۆٔراٖٚیگبڵتٗ( ضبتیر= جٗ‌فٗ‌ٔگ= گِٗٗ= غۆذی= گٗ‌پ= رٖ‌ذٕٗ)ٖ،ٖٚغێدرٖزاٌٗکٛێطتبٔیزٖٔٛێریئٗزٖثیضبتیری کالضیکیکٛرزیزاٖٚ،کٌٛتکٗیچیبیئێڤرێطتثٗرزٖ ٚرٖٔگٗ٘بٚتبیٔٗثێ. ٌٗگٗڵئِٗٗظزا،کِٗٓٔبِٗٚێزۆرثچّٗٔبذی٘ۆٔراٖٚگِٗٗٚگبڵتٗکبٔیِبِٖٛضتبضێدرٖزاٖٚٚزٖڵێُرٖٔگٗئٗٚضٗرزِٖٗ،ئَٗ چٗغٕٗ٘ۆٔراٚأٗتۆزێکثبٚث،ْٚٛثٗاڵَلطٌَٗٗضٗر٘ۆٔراٖٚی( ٘ٗجٛیکبکٗی) .ٖ ...ٚ ئێطتبئیسیزٚرثٗیئێّٗزٖزأیٓ،رٖٔگٌٗٗ٘ٗرزٖٔٗفٗرکٛرز،یٗ‌کێکیبْ‌کبکٗ‌یی( یبرضبْ) ثٌٓٗٚالیٗکیزیکٗ،ٖٚچ| ْٛ فٗر٘ٗٔگیعبرٖةِٚبرٖةٚفاڵْٚفیطبر ،زۆرکَٗکبریٌٗضٗرکرز،ْٚٚذبٖٔٚیزاة،کرزار،رٖفتبرٗ٘ٚڵص ٚکٗٚتیزۆر کٛرزأٗ،جٛاْ،غبزٚغیب،ْٚئٗٚچٗٔسِیٍیۆْکٛرزٖرٖضٗٔٗٗ٘،ڵگری٘ۆٔراٖٚیگٗپٚگبڵتٗیٚأیٓ،کٗ‌‌٘ێٕسێکی‌زۆر ٌٗٚالیغۆذی،ضٛعجٗتٚجٗفٗٔگٖٗٚیٗ .ثٗتبیجٗتچْٛئٗٚذۆغٗٚیطتبٔٗ،ئبییٕێکیرٖضٗٔیکٛرزیبْ٘ٗیٗ،غتێکیالٖٚکی ٔیٗٚتٗٔبٔٗتئبییٕٗکٗچٖٛتٗٔێٛگبالٔیزیکٗغٖٗٚٚزِبٔیکٛرزیػیٌٗگٗڵذۆیثرزٖٚتٗزٖرٖٖٚیکٛرزضتبٔیگٗٚرٖ،زٖ‌ثێ‌ثٗ ٘ٗرئبییٓٚثڕٚایٗکٖٗٚکِٗ٘ٗبٔٗ،رێسیبٌْێثگریٓ .پێُ‌ذۆغٗ‌‌ثسأُ،ضٗرٖٚرضٛڵتبْضب٘بک،چیٌٗعٛزٖیرپێغِٗجٗر کِٗترث -ٖٛثێجگٌٗٗکٛرزث !!!ْٚٛئٗگٗرزٖثێٗ٘١٢٤زارپێغِٗجٗرثٚٛثێ،زٖثێچٗٔسزأٗغیبْکٛرزثٚٛثٓ– ِٗگٗرئٖٗٚظ ٘ٗڵ٘بٚازرْ،پػتگٛێذطتٓ،کالکرزْٚکبریضٗرکٛتکرزٔیراِیبریکٛرزٖ؟لٛرثبْگیبْ! ِٗگٗرٔبڵێٓذٛزازازگٗرٖ؟
ح .س .سۆران
ِٖٓٚککٗضێککٌٗٗٔسیکٗ، ٖٚیٗکجبرزۆرٌٗضٗرزاة،رٖفتبرٚکرزاریکبکٗییٗکبٌْێکۆڵیٕٖٗٚیِٗیسأیُکرز،ٖٚکڕٔۆظثۆ ئٗٚثٗغٌٗٗگٌٗیکٛرززٖثَٗ،رێسیبٌْێزٖگرَٚثٗ٘یٛاَرۆژثٗرۆژٗ٘،رٚاضٗرثٗرزٚزرٚغّیئبغتیِ،رۆڤبیٗتیٚ ذٗثبتیرزگبریذٛازیٚفٗر٘ٗٔگیکٛرزایٗتیثٓ .لطٗ٘ٗزارٖٚزٚأیثٗکبرٖ: ِٓئَٗ٘ۆٔراٖٚیِبِٖٛضتبغێدرٖزاثٗلطٗیثۆظٖٚ،اڵغُ،غۆذیثێثٕٗڕٖتٚضٛعجٗتیرٚٚتٔٚبپێٛیطتزٖزأُٚزۆر ٚأیٗ؟ زِٖێىٗڵٗزٖیٕیذۆَزا،ثٗٚایتێکصغۆرزِٗٚٚتٗ .ٖٚگٌٗۆ! کۆِبری ئیطالِی ئێراْ ٖٚک پێػٗ‌ی ِ٘ٗیػٗیی ضٕٛری ٘ٗ‌رێّی کٛرزضتبٔی ثٗ‌زأس )١١( ،کٗ‌ضی گرت ٖٚٛضٗزاْ ضٗ‌ر ِٗ‌ڕ ِٚباڵتی ذٗ‌ڵکی‌زاگیرکرز.ٖٚ غٗٚثۆ عٗ‌زیس ،ثِٗۆ ضٗ‌رتٗ‌ک تبیجٗ‌ت‌ثٗ‌‌ڕۆژٔبِٗ‌ی‌ضٗ‌رثٗ‌ضتیی، ئَٗ جبرٖ‌ظ ٘ێسٖ‌کبٔی ئێراْ ٌٗ ٌٗگٔٛسی ثێٍۆٌٗ‌ی ضٗ‌رثٗ ٔبحیٗ‌ی ِٗ‌یساْ زٖ‌ضتیبْ ثٗ پێػێٍکبری ضٕٛری ٘ٗ‌رێّی کرزٖٚ ٖٚ کٛرزضیبٔیبْ ثٗزأس٘ ،ێسٖ‌کبٔی کۆِبری ئیطالِی ئێراْ ٌٗ ڕٚی ئَٗ زیٛی ثٕبری ثِٗۆ ٌٗ ٚگٔٛسی ثێٌٍٗٛیضٗرثٗ
ٔبحیٗ‌ی ِٗ‌یساْ (٘ )١١بٚاڵتی کٛرزی ثبغٛریبْ زٖ‌ضگیرکرز.ٖٚٚ ٘ٗرٖ٘ٚب ( )٣٥٠ضٗ‌ر ئبژٖ‌ڵ ثٗ ثیبٔٚٛی ٘بتٕٗ ٔێۆ ذبکی ئیرأٖٗٚ ٌٗ الیْٗ پبضگبی ضٗرضٕٚٛر زٖ‌ضتی ثٗ ضٗ‌رزا گیراٚ ٖٚ ٔبیسٖٖٔٗٚثٗذبٖٗٔٚکبٔیبْ. ثٗ گۆێرٖ‌ی ٌیسٚأێک ٌٗ الیْٗ ثٗ‌ڕێس زٌێر عٗثسٚاڵ ثٗڕێٖٛثٗری ٔبحیٗ‌ی ِٗ‌یساْ ،کٗ (ٗٔ )٤فٗ‌ر ٌٗٚ ذبٖٔٚی کٗ ٘بٚاڵتیبٔٗی ئبژٖ‌ڵٗ‌کبٔٓ ثٗ ِٗ‌ثٗ‌ضتی ،ضٗ‌رزأی پبضگبی ضٕٛر ثۆ ٖٚرگرتٕٖٗٚی ئبژٖ‌ڵٗ‌کبٔیبْ‌زٖ‌چٓ،
زٖ‌ضت ثٗ جێ ٌٗ الیْٗ پبضسارأی ئٗٚ پبضگبیٖٗٚزٖگیرێٓٗ٘ٚرثٗئٛتۆِجێٍی تبیجٗ‌تی ذۆیبْ چٗ‌ٔس کیٍۆِیترێک زێٕٗ ٔب ٚذبکی ٘ٗ‌رێّی کٛرزضتبْ )٧( ٚ ٘بٚاڵتی زیکٗ‌ظ زٖ‌گرْ ٚثٗرٖ ٚپبضگبی ذۆیبْ‌زٖ‌گٗ‌ڕێٕٗ.ٖٚ ٘ێسٖ‌کبٔی پێػّٗ‌رگٗ‌ی ضٗ‌ر ضٕٛر ٚ ئبضبیػی ٘ٗ‌رێُ کٗ ثَٗ کرزٖٖٚی کۆِبری ئیطالِی ئبگبزار زٖ‌ثٓ ٖٚذۆ زٖ‌کٗ ٚ ْٚذۆیبْ ٔسیکی پبضگبکٗ زٖ‌کٗ‌ٔٗ .ٖٚثٗاڵَ ٌٗ ضٗ‌ر ڕێّٕبیی ضٗرٖٖٚتری حکِٗٛتی ٘ٗ‌رێُ ٌٗ ٔسیکی ئٗ ٚپبضگبیٗ زٖکػێٕٖٗٚٗٔ ٖٚک کۆِبری ئیطالِی ثٗ ٚثٗ٘بٔٗیٗ تۆپجبرأی ٔبٖٚچٗکبْثکبت.
لَ‌ئۆسلۆی
پایتَ‌ختی‌ًۆروێژ‌یادی ١٩
ڕۆژی یٗکػِّٗٗ ١٥ ،ی پٛغپٗڕی ٢٧٠٨ی کٛرزی ثٗ‌راِجٗ‌ر ثٗ ،٦/٧/٢٠٠٨ثٗ ضٗ‌رپٗ‌رٖ‌ضتی ڕێکرراٚی چبک یبزی ١٩ضبڵٗ‌ی کبرٖ‌ضبتی کیّیبثبرأی ضٗ‌رزٖ‌غت ٌٗ غبری ئۆضڵۆی پبیتٗ‌ذتی ٔۆرٚیژ کرایٗ.ٖٚ ثٗ‌رێس کبک کبرٚاْ ضٗ‌رزٖ‌غتی ٖٚک ثٗڕێٖٛثٗری ثٗ‌رٔبِٗ‌کٗ ئٗ‌رکی کۆڕٖ‌کٗ‌ی ثٗڕێٖٛزٖثرز، پبغبْ ٘ٗ‌ر یٗ‌کٗ ٌٗ ٚثٗرێساْ ِٗریٛاْ ٘ٗ‌ڵٗ‌ثجٗ‌یی ٔٚٛضٗر ٚ کبک فٗ‌ر٘بز ڕٖ‌حیّی ٖٚک کٗضێکیغبیٗتحبڵیئٗٚ
ڕٚٚزا ٖٚثٗڕێٖٛثٗری ئٗ ٚکۆڕٖ ث ،ْٚٛثٗرٔبِٗکٗ ضٗ‌رٖ‌تب ثٗ یٗ‌ک ذٌٗٛک ثێسٖ‌ٔگی ثۆ گیبٔی کیّیبثبرأی لٛرثبٔیبٔی ضٗ‌رزٖ‌غت ٚگػت غٗ‌٘یساْ کٛرزضتبْ ڕاگٗ‌یبٔسرا ،پبغبْ پٗ‌یبِی ٔبٖٔٚسی چبک ثٗٚ ثۆٖٔٗٚذۆێٕرایٗ،ٖٚپبغبْ٘ٗر یٗ‌کٗ ٌٗ ٚفٗر٘بز ڕٖ‌حیّی ٚ ِٗریٛاْ ٔطتبٔی ٚکبرٚاْ چٗ‌ٔس ٚ ضٗ‌رزٖ‌غتی ثٗ‌غسارێکیع ٖٚک غبیٗ‌ت حبڵی ئٗ ٚکبرٖضبتٗ ٚتبر ٚثبثٗتی ذۆیبْ‌پێػکٗ‌ظ‌کرز.
ثٗ زٚای ١٠ذٌٗٛک پػٚٛ فیٍّێکی زٚکۆِێٕتی ٌٗ‌ضٗ‌ر ضٗ‌رزٖ‌غت کیّیبثبرأی پێػبٔسرا. غبٔسێکی پبرتی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ کٗ پێک ٘بتجٌٗ ْٚٛ ثٗ‌ڕێساْ کبک ڕێجٛار ئٗ‌حّٗ‌ز زازٖ ثٗ‌رپرضی گػتی کۆِیتٗ‌ی ٔۆرٚیژ ٚکبک کبرٚخ ئٗ‌حّٗ‌زی ئٗٔساِیضٗرکرزایٗتیڕێکرراٚی الٚأی ضٗ‌رثٗ‌ضتیی کٛرزضتبْ ٌٗٚکۆڕٖزاثٗغساریبْکرز.
ڕۆژًاهًَوساًيبێسٌورى
كوردستاى
ٌٗ الیْٗ رۆژٔبِٗٔٛضبٔ ٝثێ ضٕٛرٜوٛرزضتبْ ثۆ را ٜگػتٔ ٚ ٝبٖٔٚسٖوبٔٝ گػت ثۆ راگٗ٠بٔسْ رێىرــــــراِٖٚرۆڤسۆضتٗوبْ ثۆ ذبچ ٝضٚٛرٔ ٜێٛزٖٚڵٗتٝ جٙ١بٔـــٝ الٗٔٗ٠ ٚ پبرت ثۆ ض١بضٗ١وٛرز٠ــــٗ‌وبْ، ِ٘ٗٚٛتبْ الٜ ٘ٗرٖٚوٛ ئبغىرا ٗ٠وٗ وۆِبر ٜئ١طالِٝ ئێراْ ثۆتٗ زٕ٠سأێى ٝگٗٚرٖٜ وٗ‌ضبٔ ٝئبزاز٠رٛاز ٚزاوۆو١ىبر ٌِٗبفِ ٝرۆڤ ٚجگٗ ٌٖٗٚظ ِبِٖٚبٖٚٗ٘ٚاڵٝضسازأٝ
وٗ‌ضبٔ ٝئبزاز٠رٛاز زٖ‌ث١طتٓ١ وبرثٗ‌زٖ‌ضتٗ ٌٗالْٗ٠ وٗ ٔٗ‌ژازپٗ‌رضت ٚوۆٔٗپٗرضتٗوبٔٝ ئێرأٗ ٖٚضسا ٜجۆرا ٚجۆر٠بْ ثۆ زٖ‌ثرزرێتٗ ٖٚوٗ تبٚأٗ٘ ٝرٖ ضٗ‌رٖ‌و ٝئٗٚأٗ تٗ‌ٔ١ب ئٗٗ٠ٖٚ گرٚپٝ وٛرزْ وٗ رۆژٔبِٗٔٛضبٔ ٝثێ ضٕٛرٜ وٛرزضتبْ زاٚا ٌِٗ٘ٗ ٚٛئٗٚ وٗ‌ش ٚالٔٗ٠بٔٗ زٖ‌وبت وٗ ٌٗ ضٗ‌رٖ‌تب ٜثٗ٠بٕٔبِٗ‌وٗ‌زا ٔب٠ٚبْ ٘بت ٖٚٛوٗچ١تر ثێسٖٔگٝ ٘ٗ‌ڵٕٗ‌ثژێرْ ٌٗ ثٗ‌راِجٗ‌ر ئٗٚ وبرٖ ٖٚح١ػگٗ‌ر ٜ‌ٗ٠وۆِبرٜ ئ١طالِ ٝئێراْ چٔٛىٗ ،ئٗ‌گٗ‌ر ئّ١رۆ
ساڵَ‌ی‌کیواباراًی‌سَ‌ردٍ‌شت‌کرایَ‌وٍ.
ثٗ‌رێس وٗثٖٔٛس ثٗ ( )١١ضبڵ زٕ٠سأ ٝضسا زرا ٖٚئٗٚا ٔس٠ىٗ ضجٕٗ٠ێ ٘ٗرٗ٠وٗ ٌٗ‌ئێّٗ‌ظ وٗ ثۆ چٗ‌ٔس زٖ‌ل١مٗٗ٠ن ثىٕٗٗ٠ٚ ژێرزٖ‌ضٗ‌الت ٝئٗ ٚرژێّٗ ثٗ ژِبرٖ ٜضبڵ ٝجۆرا ٚجۆر ضساِبْ ثسات زٖ‌ی وٗٚاتٗ گرٚپٝ ثێطٕٛرٜ رۆژٔبِٗٔٛضبٔٝ وٛرزضتبْ زٖ‌ٔگ ٝذۆ ٜثٗرز زٖ‌وبتٗ ٚ ٖٚثبٔگٗ٘ ٝر وٗ‌ش ٚ الٔٗ٠ێى ٝذێرذٛاز ٜزٖوبت وٗ٘بٚوبرٜثٗرێسوٗثٖٔٛسثىبت گرٚپٝرۆژٔبِٗٔٛضبٔٝثێطٕٛرٜ وٛرزضتبْ، ئبزازٜثۆوٗثٖٔٛسزٖٚێت ٚضٗرثٗذۆ ٝ٠ثۆ وٛرزضتبْ زٖٚێت.
بًَذكردًيسذيقكَبودٍوًذ بَ‌توًذى‌هَ‌حكوم‌کرا! رێىررا ٜٚپٗ٠بِٕێرأ ٝثێ ضٕٚٛر ثٗ‌ٔسورزٔ ٝضس٠ك وٗثٛزٖٔٚس ثٗتٔٛسِٜٗحىَٛزٖوبت. ئِٗرۆ چٛارغِّٗٗ ،٢٥/٦/٢٠٠٨ رێىررا ٜٚپٗ٠بِٕێرأ ٝثێطٕٚٛر وٗ رێىرراٖٚوبٔٝ ٌٗ ٗ٠وێه ثٗ‌رگر٠ىرزْ ٌٗ ِبفٗوبِٔ ٝرۆڤٗ ٚ ثبرٖ‌گبوٗ ٌٗ ٜپبر٠ط ٟپب٠تٗذتٝ فٗ‌رٖ‌ٔطب ،ٗ٠ثٗتٔٛس ٜثرٜٖٕٚٗ٠ ضسا ١١ ٜضبڵ ثٗ‌ٔسورزْ ثٗ‌ضٗ‌ر ِحِٗٗز ضس٠ك وٗثٛزٖٔٚس ضٗرۆوٝ رێىرراِ ٜٚبفِ ٟرۆڤ ٌٗ وٛرزضتبْ ِٗ‌حى ٚ َٛغٗرِٗزار ورز.
ِحِٗٗز ضٗ‌ز٠م ٟوٗثٛزٖٔٚس وٗ ئێطتب ٖٚن ٘ێّب ٜذٗثبتِٗ ٝزٖٔٝ ٌٗ ذۆر٘ٗ٢ت ٝوٛرزضتبٔسا چبٜٚ ٌێسٖ‌ورێت ،چٗ‌ٔس رۆژ ٌِٗٗٚثٗر ٌٗ ال ْ‌ٗ٠زازگب ٜغۆڕغی ئ١طالِٝ تۆِٗتٝ ثٗ ئێرأٗ،ٖٚ ٘بٚوبر٠ىرزٔ ٝپبرتٗ وٛرزٗ٠وبٔٝ ذۆر٘ٗ٢ت ٝوٛرزضتبْ ٚغێٛأسٔٝ ئبضب٠ػٗٔ ٟتٗ ٟ٠ٖٚئێراْ ،ضساٜ ١١ضبڵ ثٗ‌ٔسورزٔ ٝثٗضٗرزا ضٗ‌پێٕسرا ،ئٖٗٚظ غٗ‌پۆٌێه ٔبرٖ‌زا ٟ٠رێىرراٖٚوبٔ ٝثٗرگ١ىرزْ ٌٗ ِبفٗوبِٔ ٝرۆڤ ٌٗ ،ئبضتٝ ٔێٛزٖٚڵٗتٝ ٚ ٔبٚذۆٟ٠ ٌێىٗٚتۆتٗ.ٖٚ (ئبژأطی٘ٗٚاڵی ضٗ‌رثٗ‌ذۆ)
پڕۆسَ‌ی‌خۆڕزگارکردًی ثٗ‌غی‌ز.َ‌ٖٚٚ ِٗرزٖجٛأّٗرز. ٍِّالٔی‌ٔٗ‌فطی‌ثٗ‌ر‌ٌٗ‌‌ثڕیبرزاْ ثڕیبری ِبِٔٗٗٔ ٚ ٖٚبٖٔٗٚی ژٔی ٌێسرا ٚالی ِێرزی ٌێسٖ‌ر تێکٗاڵٚی چٗ‌ٔسیٓ پێکٙبتٗی ٔێٛذۆیی ٚزٖرٖکییٗ ،ٚ ٘بٚکبت کٗ ئَٗ ٘ۆ ٚپێکٙبتبٔٗ الی ٘ٗ‌ر ژٔێک زۆر کٗ‌ضییٓ، زٖ‌کرێ ثگٚٛترێ گػتیػٓ. پێکٙبتٗکبٔی زٖ‌رٖ‌کی زٖتٛأێ ثۆ ثریبرزأی ِبِٔٗٗٔ ٚ ٖٚبٖٔٗٚی ژٔٗ ٌٗ پێٖٔٛسییٗکٗزا َ٘ٗ ٌِٗپٗر َ‌ٗ٘ ٚڕێگبذۆغکٗر ثٓ. پێکٙبتٗکبٔی زٖ‌رٖ‌کی ٌٗ کۆِٗ‌ڵگب تبک ٚٛکۆِٗڵگب جیبٚازٖ ،ٚ جیبٚازییٗکٗ زٖ‌گٗ‌رێتٗ ٖٚضٗر زۆخ ٚپێگٗی ژْ ٌٗ ٔێ ٛئٗٚ کۆِٗ‌ڵگبیٗ‌ی تێیسا زٖژیٖٚ ،ک زۆذی کۆِٗ‌اڵیٗ‌تی ،زاثٗٔٛریت، ئبییٓٚئبثٛری. "٘ۆٌّجٗ‌ری" " ٚئێٕبٔسێر"ٌٗ ، کتێجی "ثۆ ئٗ ٚزٖڕاٚ؟" ،زٖ‌ڵێٓ ثۆ تێگٗ‌یػتٓ ٌٗ پرۆضٗ‌ی ذۆڕزگبرکرزٔی ژٔی ٌێسراٌٗ ٚ زٖ‌ضت ِێرزی ٌێسٖ‌ر ،زٖ‌ثێ ثێجگٌٌٗٗٗثٗرچبٚگرتٕیپێگٗی ژْ ٌٗ کۆِٗ‌ڵگب ،پێٖٔٛسییٗ ئیحطبضییٗ‌کبٔیع ٌٗ‌ثیرٔٗ‌کٗ‌یٓ کٗ ٔٗ‌ذع ٚڕۆڵێکی گریٕگیبْ ٌٗ پرۆضٗ‌ی ذۆڕزگبرکرزٔی ژٔٗ‌زا ٘ٗ‌یٗ .زۆر ئبضبییٗ کٗ ژْ ٌٗ پرۆضٗ‌ی ٚازٌێٙێٕبْ ٚ ثبری ٌٗ ذۆڕزگبرکرزْ فیسیکییٗ ٖٚذۆی ڕزگبرکرزثێ ثٗاڵٌَٗ ،ثبری ٔٗ‌فطییٗ ٖٚڕزگبر ٔٗثٚٛثێ.ژٔیٌێسراٚزٖثێذۆی ٌٗٔێٛذۆیساٌٗچٗٔسیٓلۆٔبذی ٔٗ‌فطی تێپٗ‌ڕێ تبک ٚٛثتٛأێ ثٗ تٗٚاٚی ڕزگبری ثێ .ثبری ٔٗ‌فطی زٖرٔٚٚی ژٔی ٌێسرا ٚکٗ ثٗ پێٖٔٛسییٗ ئێحطبضییٗ‌کبْ ٔبٚزٖثرزرێ ،ثبثٗ‌تێکٗ کٗ ثٗ‌زاذٗ ٖٚزٖٚرٚٚثٗر ٚکۆِٗڵگب تیگٗ‌ێػتٓ ٔ ٚبضیٕێکی ئٗٚتۆیبْ ٌٗ‌ضٗ‌ر ٔییٗٗ٘ ،رثۆیٗ ٌَٗ لۆٔبذٗ‌زا ژٔٗ ٖٚثٗر تیرٚتٛأج زٖزْٖ ٌٗ جیبت ئٖٗٚی کٗ ٌێی تێجگْٗ یبْ پػتیٛأی ٌێجکْٗ. ئٍِّٗ ٚالٔٗ ٔٗ‌فطییبٔٗ‌ی کٗ ثٗ‌ر ٌٗ ثٗ‌ریبرزاْ ٚ ٚاز٘ێٕبْ الی ٌٗ؛ ژٔٗ گٗ‌غٗ زٖ‌کب ثریتیٓ ذۆغٗٚیطتی ،ترش ،ڕک، ٘بٚزٖرزی ،لٗ‌رززاری ٘ ٚیٛا. ٘ۆڵّجٗ‌ری ٚئێٕبٔسێر ،ثَٗ پێٖٔٛسییٗ چٗ‌غٕٗ ئێحطبضییٗ‌کبٔیبْ‌غیکرزۆتٗ.ٖٚ ذۆغٗٚیطتی :پیبٚی تٔٛسٚتیژ کبتێک ٌٗ ذۆغٗٚیطتی ژٔٗ‌کٗ‌ی ضٗ‌ثبرٖ‌ت ثٗ ذۆی ٘ٗ‌ضتیبر ٖٚزٖضتٙێٕبٔی ثۆ زٖ‌ثێ، ِٗ‌ثٗ‌ضتٗ‌کبٔی ذۆی ثٗ ٘بضبٔی زٖتٛأێ کٌٗکی ئبٖٚژٌٗ ٚٚ ٖٚرگرێ. ژٔٗ ٘ٗ‌ضتی ذۆغٗٚیطتی ٘ٗ‌ضتێکی پبک ٚ ثٗ‌اڵَ ئیٕطبٔییٗ پیرۆزی ثٗزاذٌٗ ،ٖٚێرٖزا ئَٗ ٘ٗ‌ضتٗ ثۆ ژٔٗ زٖ‌ثێتٗ ذبڵێکی الٚاز کٗ کٌٗکی ذۆی زژی ثٗ ٌێٖٛرزٖگیرێ
٘ٗرٖ٘ٚب ئٗ‌گٗ‌ر ثێت ٚٛژْ ٚ ذۆغٗٚیطت ِێرزێکی ٔبٚثٗزٖرٖٖٚی ٘ٗ‌ثێ ِ ٚێرزٖ ٌٗ ثبری کۆِٗ‌اڵیٗ‌تی ،ئبثٛری، ٘ٗٔٛرییٖٗٚ یبْ ضیبضی ٚ ٔبضراٚ کٗ‌ضبیٗ‌تێکی ذۆغٗٚیطت ثێٗ٘ ،ضتێکی تبیجٗ‌ت ٌٗ الی پٗ‌یسا زٖ‌ثێ کٗ، زۆر جبر ئَٗ ٘ٗ‌ضتٗ کبتی ثڕیبرزاْ ٌٗ‌تٗ‌ک ٌۆژیکی ژٔسا زٖکٗٚێتٗ ٔبکۆکییٗ .ٖٚئٗٚیع ئٖٗٚیٗ ژٔٗ ٔبیٚٗٙێ زڵی ئَٗ ٚاتب ِێرزٖ‌کٗ‌ی ذۆغٗٚیطتٗی ذٗ‌ڵکی ٌێ ثرٖ‌ٔجێ ٚ‌ٗ٘ ٚڵسٖزا ثٗ ٘ٗ‌ر ٔرذێک‌ثێ‌ٌٗ‌‌الی‌ذۆی‌رایجگرێ زٖ‌ضتی تر ئٗٚأی ٚ ئَٗ ژٔٗ ثٗ‌ضٗ‌رزأٗ‌گرْ. ڕاگرتٕٗ‌ی ثٗ ضٗرکٗٚتٕی ذۆی زازٖ‌ٔێ ٌٗ ثٗ‌راِجٗ‌ر ذٗ‌ڵکسا ،ثێ ئٖٗٚی ثڕٚأێتٗ پێٖٔٛسی ٔێٛاْ ذۆیٚئٗ.ٚ ئَٗ حبڵٗ‌تٗ زٖتٛأێ ثٗ پێچٗٚأٗظ ثێ ،ثۆ ٚێٕٗ کبثرا ثێ کٗ‌ش ٚتٗٔیب ثێ .ژٔٗ ٔبڕٚأێتٗ ئٗ ٚزۆذٗ ٔبٌٗ‌ثبرٖ‌ی کٗ ذۆی ٌٗ ضٛێٕگٗی ٘ٗڵطٚٛکٗٚتی تٔٛسٚتیژأٗی ِێرزٖ‌کٗ‌یسا تێیسا زٖ‌ژی ،ثٗڵکٚٛ زێ ٚپرضٗکٗ ٌٗ ثبری ئێحطبضییٌٗ ٖٚێکسٖتبتٗٚ ٖٚ زٖ‌ڵێ؛ ٌٗ ِٓ زیبتر کٗ‌ش ٔییٗ ٚ ِٓ‌زٖ‌ثێ‌ئبگبَ‌ڵێجێ. ٘ٗ‌ضتی ذۆغٗٚیطتی ثٗ گػتی ژْ زٚٚرزٖذبتٗ ٌٗ ٌێکسأٗ،ٖٚ ثڕیبرزأی زرٚٚضت ٌٗ‌ضٗ‌ر حبڵ ٖٚ ٚزعی ذۆی ،گٚٛتٕی ٔب ثٗ پیب ٚ ٖٚزٖرکرزٔی ثریبری ذۆڕزگبرکرزٔی ٌێ چٗتْٚٛ زٖ‌کب. ترش :زٖ‌ڵێٓ ترش ٘ٗ‌ر ٖٚک ذۆغٗٚیطتی ثٗ‌٘ێسٖ ٌٗ ٚتٗک یٗ‌ک ٘بٚزٖضتٓ .ثٗ زأپێسأبٔی ژِبرٖ‌یٗ‌کی زۆر ٌٗ ژٔبٔی ٌێسراٚ زۆر جبر ترش ٘ٗ‌ر ٖٚک ٌٗ‌ضٗ‌رٖ‌تبکبٔی ذۆغٗٚیطتی ٘ٗ‌ضتی ٘بٚثٗظ ژیبٔی پێسٖ‌‌کرێ .ئبضبییٗ ٌٗ پێٖٔٛسی تٔٛسٚتیژأٗزا ڕۆژ ثٗ ڕۆژ ترش ٌٗ زیبزی ثسا ٚذۆغٗٚیطتی ٌٗ کِٗی ثسا .ترش ٌٗ تٗ‌ٔیبیی، ترش ٌٗ گیبٔی ذۆی یبْ ترش ٌٗ گیبٔی ئٗ‌زیساْ ،ژٔی ٌٗ جێگبی ذۆی ٔیػتٗ‌جێ زٖ‌کب .ژْ ٌٗ ٘ٗ‌رٖ‌غٗ‌کبٔی ِێرز زٖ‌ترضێ ٚ ثٗجیسیبْٖٚرزٖگرێٔٚبیٚٗٙێ ٌٗ ضٛێٕگٗی ذۆڕزگبرکرزٔی کٗ‌ضێکی زیکٗ ٌٗ ٔێٛثچی ،یبْ زٖرٖرِٗٔسثێٗ٘ ،رثۆیٗ ثیری ڕٚێػتٓ ٚثٗجێٙێػتٓ ٌٗ ِێػکیسا‌زٖ‌ضڕێتٗ.ٖٚ ٘ٗ‌رچٗ‌ٔس ترش زٖتٛأێ ثجێتٗ گٛریطێکی لبیُ ثۆ ثٗضتٕٖٗٚی ژْ ثٗ پیب ٖٖٚٚثٗاڵَٔ ،بتٛأێ ٘ٗ‌تب٘ٗ‌تبیی ثٗضتٕٖٗٚیٗکی ضٗرکٗٚتٚٛثێ ٌٗ .کۆتبییسا ژْ ثٗ ِرزٔی ذۆی ڕازی ثٚ ٖٚٛ ڕٚێػت .ٖٚٛزٖثیٕسرێ ڕێژٖ‌یٗ‌کی ثٗرچب ٌٗ ٚژٔبٔی ٌێسرا ٚزٚای جٛزاث ٗٔٚٛثٗ زٖ‌ضتی کۆٔٗ ِێرزٌٖێسٖرٖکبٔیبْزٖکٚٛژرێٓ.
ژًی‌لێذراو‌لَ‌‌دٍ‌ست‌هێردی‌لێذٍ‌ر
ڕکڵێج :ْٚٛڕکٍێجٖٚ ْٚٛک ذۆغٗٚیطتی یبْ ترش ثٗ‌٘ێس ٚ ڕاضتٗٚذۆ ٔییٗ .ڕکٍێجْٚٛ زیبتر کبتییٗ ٚکِٗتر ِبٖٚکٗی زٚٚرٚزرێژٖ .کبتێک ژٔٗ ئَٗ ٘ٗ‌ضتٗ الی کٗ‌ضێک ثٗ ئبغکرا ثبش زٖ‌کب ،زٚایی ز ٌٗ ٚٚلطٗی ذۆی پٗژیٛاْ زٖثێتٖٗٚی، چٔٚٛکٌٗٛڕاضتیساتبکٚٛئێطتب ِێرزٖکٗیذۆی٘ٗرذۆغسٖٚێ. ٘ٗ‌ضتی ٘بٚزٖرزی :کبتێک ِێرزٖ ٌٗ الی ژٔٗ ٘ۆی ئبکبری تٔٚٛسٚتیژأٗی ذۆی زٖ‌ذبتٗ پبڵ ٘ٗ‌ضتی ٔبثٗذتٖٗٚری ٚ ٌێمِٗٚبٚیی ذۆیٗٔ ،ک ثٗ‌غێک ٌٗ کٗ‌ضبیٗ‌تی ذۆی ،زٖتٛأێ ٚ ضکپێطٚٛتبْ ٘ٗ‌ضتی ٘بٚزٖرزی ٌٗ الی ژٔٗ ثرٌٛمێٕێ ٌٚٗ .کبتٗ‌یسا کٗ ٘ٗ‌ضتی ذۆغٗٚیطتی ڕٚٚی ٌٗ کسی ثسا ،زۆرتر ٘ٗ‌ضتی ٘بٚزٖرزی ٚاتب ثبری ئیٕطبٔی ٚ یبرِٗتیساْپێٖٔٛسییکٗڕازٖگرێ. لٗ‌رززاری :ئَٗ حبڵٗ‌تٗ زیبتر الی ئٗ ٚژٔبٔٗ زٖذٌٛمێ کٗ ثٗ‌ر ٌٗ غٚٛپێکرزْ ثٗ ِێرزٖ‌کٗ‌یبْ ثبغیبْ ئٗٚتۆ ژیبٔێکی ٔٗثٚٛثێٗ٘ .ڵجٗ‌ت فٗ‌رق ٔبکب کٗ ژٔٗ ٌٗ چ ثبرێکٗ ٖٚژیبٔی پێػٚٛی ثبظ ٔٗثٚٛثێ .ژٔٗ ذبڵٗ ئٗ‌رێٕێکبٔی ِێرزٖ‌ی ٌٗ الی ذۆیگٗٚرٖزٖکبتٖٗٚٚذۆیثٗ تبٚأجبری ٚ ثٗ‌غسار تٔٛسٚتیژأٗی ٘ٗڵطٛکٗٚتی ذۆی زازٖ‌ٔێ، پیبٖٚکٗ ضٗ‌رزٖ‌ٔیػت زٖ‌کب ذۆی ثٗ لٗ‌رززاری‌زٖ‌زأێ. ثٗ٘یٛاث :ْٚٛژٔٗ ضٗ‌رٖ‌ڕای ِ٘ٗ ٚٛتٔٚٛسٚتیژێکی پیبٖٚکٗ، ثٗ ٘یٛایٗ کٗ پێٖٔٛسییٗکٗیبْ ثبظ ثێ ٌٗ ٚئبراِیع ٚ ذۆغیسا زرێژی ثٗ ژیبٔٗ ٘بٚثٗغیبْ ثٗزْٖ ِٚٛ‌ٗ٘ ٚ غتێک ثٗرٖٚثبغی ثڕٚاٗ٘ .ر ثۆیٗ ،پێٛایٗ ئٗ‌گٗ‌ر ثێتٚٛ چبٚپۆغی ثکب ِٗ‌ترضی ٌٗ ذۆی زٚٚر زٖ‌کبتٗ ِٚٛ‌ٗ٘ ٚ ٖٚغتێک ثۆی ٘بضبٔتر زٖثێتٌٗٗ .ٖٚ ثۆ چبٚٛٔٚلبٔسْ ٚأٗیٗ ِبٖٚیٗکی کٛرت حبڵی ثبغتر ثکب ثٗ‌اڵَ ،زٚایی ئٖٗٔٚسٖی تر ثێسار زٖ‌ثێ ٚزٖثیٕێ ثٗ ثبغترثٔ ْٚٛبگب ٚتٗٔبٔٗت ثٗ پێچٗٚأٗ پێٖٔٛسییٗکٗیبْ ثٗڕٖٚ ذراٚترزٖچی٘،ێٛایزٖثڕێ. پڕۆضٗیثڕیبرزاْ٘ٚبتٕٗزٖر ژٔٗ ٘ٗ‌ضتیبرٖ زرٖ‌ٔگ یبْ زٚٚ ٌٗضٛێٕگٗیئٗٚپێٖٔٛسییٗیکٗ ٌٗ‌ضٗ‌ر تٔٛسٚتیژی زٖضٚٛڕێ ٚ ئٗ ٚتێسا زٖ‌ژی ثٗ‌اڵیٗ‌کی ثٗ‌ضٗ‌رزێ.ثٗاڵَئٗٚتٛأبییٌٗٗ ذٛێسا ٘ٗ‌ضت ٔبکب ذۆی ٔٗ‌جبت ثسا .زۆر جبر ئیٕطبْ ٌٗ ٘ٗ‌راضبٔی ٌٗ ٚثێساریسا ٚزٖ ٚ ٚرٖی ٖٚثٗر زێتٗ .ٖٚژٔیع کبتێک ثٗٚپٗڕی ٔبرٖ‌حٗ‌تی زٖ‌گب ٌٗ‌پڕ تٛأبیی ٚثٛێری ثۆ زٖ‌گٗ‌رێتٗ ٚ ٖٚثریبرزٖزا ٚاز ٌٗ ِ٘ٗ ٚٛغتێک ثٙێٕێ ٌٗ ٚ پێٖٔٛسییٗکٗزا ثێتٗزٖرٗ٘ .ضتی ثریبرزأی کۆتبیی الی گٗ‌غٗ زٖ‌کب.
Helen Rose Fuchs Ebaugh پرۆفطۆر ٌٗ ضٛضێۆٌۆژیسا ثۆ ٚازٌیٙێٕبْ پرۆضٗ‌ی ئٖٗٚی غیجکبتٗ ٖٚچِٗکی " exitprocess "ی ٘ێٕبٖٚتٗئبرا" ٌٗ .ٖٚپرۆضٗی ٘بتٕٗ‌زٖ‌ر"زا" ،فبچص" جٗ‌ذت ٌٗ‌ضٗ‌ر ئٗ ٖٚزٖکب کٗ ئٗ‌گٗ‌ر کٗ‌ضێک ثیٚٗٙێ ٌٗ ڕۆڵ ٚثبرزۆذی پێػٚٛیذۆیث ٗتٗٚاٚییثێتٗزٖر، گریٕگٗ ٚزٖثێ ٌٗ‌ضٗ‌ڕڕا ٖٚذۆی ٔۆی ثکبتٗ٘ ،ٖٚیچ پێٖٔٛسێکی ٔٗ‌فطی ٚجٗضتٗیی ثٗ پێٖٔٛسی پێػٚٛی ِٔٗێٕێ .فبچص ٌٗ‌تٗ‌ک ١٨٥کٗ‌ش کٗ پێػتر ڕا٘یجٗ، ئبڵکٌٛیطت ٚزیٕسأی ثْٚٛ کرز ،ٖٚٚکٗ ئێطتب ٚتٚٛێژی ٘یچکبَ ٌٗ ئٗ ٚکٗضبٔٗ ڕۆڵ ٚ ٔٗ‌ذػی پێػٚٛیبْ ِٔٗبٌٗ ،ٖٚ غێٖٛی ژیبٔی پێػٚٛیبْ تٗٚاٚ زٚٚرکٗت .ٖٚٗٔٚٛفبچص ٌٗ ڕٚٚی ٚتٚٚٛێژٖکبٔٗ ٖٚثَٗ ئبکبِٗ زٖ‌گب ٚ زٖ‌ڵێ؛٘ٗرچٗٔسئٗٚکٗضبٌٔٗٗیٗک تبلُ ٚگرٚپ ٔٗ‌ث ،ْٚٛپێػتر ڕۆڵ ٗٔ ٚذػی جیبٚاز ٌٗ‌یٗ‌کتریبْ ٘ٗ‌ث ٖٚٛثٗاڵَ ٌٗ ،پرۆضٗ‌ی ٘بتٕٗ‌زٖ‌ری ِ٘ٗٚٛیبٔسا زۆرذبڵ ٚ تبیجٗ‌تّٗ‌ٔسی ٘بٚثٗظ ٖٚثٗرچبٚ زٖکٗٚێ کٗ زٚٚپبتکراٗٔٚتٗ .ٖٚثۆ ٚێٕٗ فبچص ثبش ٌٗ حبڵٗ‌تی " ثۆغبیی" ٌٗ ،الی ئٗ ٚکٗضبٔٗ زٖ‌کب کٗ ِ٘ٗٚٛیبْ ثٗ غێٖٛیٗک ٌٗ غێٖٛکبْ گرفتبر ٚگیرۆزْٖ، زٖیبٔٚٗٙێ ذۆیبْ ٌَٗ زۆذٗ‌ی کٗ تێیسا زٖ‌ژیٓ ڕزگبر ثکْٗ٘ .ۆٌّجٗ‌ری ٚئێٕبٔسێر ،زٖ‌ڵێٓ ئَٗ حبڵٗ‌تٗ ٔٗ‌فطێ ٚاتب ٘ٗ‌ضت ثٗ ثۆغبیی کرزْ ثٗ ڕٔٚٚی ٌٗ ٔێ ٛژٔبٔی ٌێسراٚیػسا ئبضبییٗ .ئٗ ٚژٔبٔٗ ٘ٗ‌ضت ثٗ ثۆغبیی ٚثێ ٔٗ‌رخ ثٔٚٛی ذۆیبْ زٖکْٗ ،ئَٗ حبڵٗ‌تٗ ٌٗ ٔیگٗ‌رأی ٚپٗژیٛأێیٖٗٚ ضٗ‌رچب ٖٚزٖگرێ ٚزیبتر ٌٗ ضٗرزَٖ ِ ٌٗ ٚبٖٚی پرۆضٗ‌ی ٘بتٕٗ‌زٖ‌رێسا تٚٛغی زٖ‌ثٓ .ژٔٗ ٘ٗ‌ضت زٖ‌کب ٌٗ ٔێ ٛئٗرز ٚ ذۆی ِبٖٚتٗ،ٖٚ ئبضّبٔسا ضٗ‌رگٗ‌رزاْ‌زٖ‌ثیٕێ.ئٗگٗرثێتٚٛژْ ٌَٗحباڵتٗزایبرِٗتیٖٚرٔٗگرێکٗ ثتٛأێ ٌَٗ ثبرٖ ڕٚٚحییٗ ثێتٗ‌زٖ‌ر، ٌٗٚأٗیٗ ٘ٗ‌ر ٌٗ پێٖٔٛسییٗکٗزا ٚ ٌَٗ حبڵٗ ٔبذۆغٗ‌زا ثّێٕێتٗ،ٚ ٖٚ تٚٛغی ذِٗۆکیٗٔ ،ذۆغی ٚ ِرزٔی ٌٗ ٔٗ‌کب ٚثێ .فبش پرۆضٗ‌ی ٘بتٕٗ‌زٖ‌ری ٌٗ ڕۆڵی پێػٚٛی ثٗ چٛارلۆٔبخزاثٗغسٖکب: -١گِٛبْ -٢زۆزیٕٖٗٚی جێگر "ئبٌترٔبتیڤ" -٣ذبڵی ٖٚرچٗرذبْ -٤ذٌٛمبٔسٖٔٗٚیڕۆڵیپێػ.ٚٛ ٘ۆٌّجٗ‌ری ٚئێٕبٔسێر ٌٗ‌ضٗ‌ر ئَٗ ثبٖٚڕ ْٖ کٗ پرۆضٗ ٘بتٕٗ‌زٖ‌ر ثٗ چٛارلۆٔبذٗکٗیٗ ٖٚژٔی ٌێسراٚیع زٖ‌گرێتٗ ٖٚکٗ ثریبر زٖ‌زا ٚاز ٌٗ ِێرزی ٌێسٖ‌ر ثٙێٕێ ٚذۆی ٌٗ زٖ‌ضتبٔی‌ڕزگبر‌ثکب. لۆٔبذی ٢،١گِٚٛبٔکرزْ ،ٚ زۆزیٕٖٗٚیئبٌترٔبتیڤ؛
زٖ‌کرێ ثگٚٛترێ لۆٔبذی گۆِبْ ٚ زۆزیٕٖٗٚیئبٌترٔبتیڤلۆٔبذیثٗر ،ثیریٖٚرچٗرذبٔی ٚازٌێٙێٕبٔٗ ٌٗ تێسا فرچکی زٖگرێٔ .بثێ ئِٗٗظ ٌٗ ثیرثکٗ‌یٓ زۆر جبر ٘ٗڵسٖکٗٚێ کٗ‌ش ٘ٗ‌ر ٌٗ لۆٔبذی یٗکِٗسا لٗ‌تیص ثّێٕێتٌٗ .ٖٚێرٖزا یبرِٗ‌تی ٚپػتیٛأی ٌٗ ئٗ ٚکٗضبٔ ٗ زۆر پێٛیطتٗ تبک ٚٛثتٛأٓ ثٗ لۆٔبذٗ‌کبٔی زیکٗ‌ظ ثگْٗ ٚ تێپٗ‌ڕێٕٓ .فبچص زٖ‌ڵێ؛ کبتێک کٗ‌ضێک ٌَٗ زۆذٗ‌زا لٗ‌تیص زِٖێێتٗ ٌٗ،ٖٚثٗرچبٚیذٗڵکثٗ ٔٗ‌زاْ ٚالٚاز زٖ‌ٔبضرێ .تٗ‌ٔبٔٗ‌ت کٗضٗکٗظ٘ٗرثَٗ چبٖٚزٖڕٚأێتٗ ذۆی .زۆر جبر ژٔٗ کبثرای ثٗ‌جێسٖ‌٘ێڵیێ ثٗ‌اڵَ زٖ‌گٗ‌رێتٗ،ٖٚ یبْ کٗ‌ضی گیرۆزٖ ِبزٖ‌کٗ‌ی ٖٚالزٖٔێ ثٗ‌اڵَ ٘ٗ‌ڵیسٖ‌گرێتٗ،ٖٚ ئِٗٗظٔیػبٔٗیئٖٗٚیٗثٗکرزٖٖٚ ئَٗ تٛأبییٗی ٔییٗ ٘ٗٔگبٚی ٚازٌێٙێٕبْ٘ٗڵێٕێتٗ.ٖٚ لۆٔبذی ٣؛ذبڵیٖٚرچٗرذبْ ٌٗ ذبڵی ٖٚرچٗرذبٔسا کٗ‌ضٗ‌کٗ زٖگبتٗئَٗثبرٚثبٖٚڕٖکٗکۆتبیی ثٗ ٚزۆذٗ ثٙێٕێ کٗ تێسایٗ .ذبڵی ٖٚرچٗرذبْ ٘ٗ‌ڵگری زٌٖیٍێکی ثٗ ٘ێسٖ ثۆ تٗ‌رککرزْ ٚ ٚازٌێٙێٕبْ، ٌٗ ِ٘ٗبْ کبتسا ثٔٚٛی زۆر پێٛیطتٗ .فبچص ئبِبژٖ ثٗ ٘ۆی جۆراٚجۆری ضٗ‌رٖ‌کی زٖ‌کب کٗ ٖٚرچٗرذبْ ذبڵی زٖتٛأێ ثرٌٛمێٕێ؛ لِٗٚبٔی ڕٚٚزاٚیکی تبیجٗ‌ت کٗثۆکٗضٗکٗزۆرگریٕگثێ. ثێسارثٌِْٗٚٛبٌَٖٔٗٗٚزۆذٗیکٗ تێیسا زٖ‌ژی ٌٗ ،ئبکبِسا ٚرزٖ ٚرزٖ ٘ٗ‌ضتی ٖٚرچٗرذبٔی تێسا ثٗ ٘ێس‌زٖ‌کب. پرضی ِبْ ِ‌ٗٔ ٚبْ ٌٗ گۆڕێزاثێ. ثڕیبری‌ٌٗ‌پڕ.کبتێک ژْ ئبزار ٚگٛغبر ثٗ ئێطمبٔی زٖ‌گب ٚذۆی ٌٗ ٚپٗڕی ٔبڕٖ‌حٗ‌تی ٗٔ ٚزِیسا زٖثیٕێتٗٚ ٖٚ ترضی گیبٔی ٚثێساری تٗٚاٚی ٚجٛزی زازٖ‌گرێ ثٗ گٚٛتٗی ٘ۆٌّجٗ‌ری ٘ ٚێسێِٓ ،ێػکی ٖٚذٗثٗر زێ ٚتیٓ ٚتٛأب ٚ غیرٖ‌تی زێتٗ ٖٚثٗر ٚثڕیبرزٖزا کٗ زٖ‌ثێ ٘ٗ‌ر ئێطتب ٚثٗ یٗ‌کجبری ذۆی‌ڕزگبرثکب. ٘ٗڵسٖکٗٚێ ذبڵی ٖٚرچٗرذبْ ٌٗ الی ژٔی ٌێسراٗ٘ ٚر ئبٚا ٔٗ‌ثێ کٗ ِێرزٖ‌ی ثٗجێجٙێڵێ ٚثڕٚا ،ثٗڵکٚٛ حبڵٗ‌تێک ثٗ‌ضٗ‌ری زاثێ کٗ تۆڵٗ‌ی ذۆی ثکبتٗ ٚ ٖٚکبثرای ثکٚٛژی. ٖٚک زٖ‌ثیٕیٓ ژْ ْ٘ٗ کٗ ِێرزی ذۆیبْ کٛغت ٖٚٛیبْ زۆر پیبٚ ْ٘ٗ ٌٗ ترضی ژٔٗ‌کبٔیبْ ٌٗ ئِٕٗی ذبٔٗ‌ی پیبٚأسا غبرزراٗٔٚتٗ ٚ ٖٚثٗ ٔٗ‌٘ێٕی‌زٖ‌ژیٓ. لۆٔبذی ٤؛ ذٌٛمبٔسٔی ڕۆڵیپێػٚٛ
ٌَٗ لۆٔبذٗ‌زا کٗ‌ضٗ‌کٗ زٖیٚٗٙی ثٗ تٗٚاٚیی ٌٗ ٚکۆضتٗی کٗ تێکٗٚتجٚٛ ثػٚٛرێتٗ ،ٚ ٖٚثگٗرێتٗ ٖٚضٗر ِ٘ٗبْ ئیسێتیتێتٗٔ ،ذع ٚڕۆڵی پێػٚٛی ذۆی کٗ ٘ٗێجِٗ٘ ٌٗ ٚٛبْ کبتسا کٗ‌ضبیٗ‌تی زٚاڕۆژی ذۆی ٌٗضٗرڕاٖٚ ضبزثکبتٗ.ٖٚ ڕزگبرثْٚٛ پرۆضٗ‌ی ڕزگبرثٗ٘ ْٚٛرٖٚک پرۆضٗ‌ی ثڕیبرزاْ٘ ٚبتٕٗزٖر،لۆٔبذٗ‌کبٔی‌ذۆی ٘ٗ‌یٗ .غبرٖ‌زایبْ ٌ ٚێکۆڵێٕٗراْ ثٗ گریٕگی زٖ‌زأٓ الی یبرِٗ‌تیسٖ‌راْ ٚ کٗ‌ضبٔی زٖٚرٚٚثٗری ژٔی ٌێسرا ٚزٖثێ ئَٗ تێگٗ‌یػتٕٗ ٘ٗ‌ثێ ،ئٖٗٚی ثسأٓ کٗ رٖٚتی ٚازٌێٙێٕبْ ٚزاپچراْ ٌٗ ٚ کۆتبییسا ڕزگبرث ْٚٛژٔی ٌێسراٌٗ ٚ زٖ‌ضتی ِێرزی ٌێسٖ‌ر تٗ‌ٔیب ثڕیبرزأێکی ضبکبر ٔییٗ ثٗ‌ڵک ،ٚٛچٗٔسیٓ پرۆضٗ‌ی لٚٛڵ ٚلٚٛرضٗ .ذۆزی پرۆضٗ‌ی ڕزگبرث ْٚٛذۆی ٌٗ ذۆیسا ضێ پرۆضٗ‌ی چبالکٗکٗثرییتیٌٓٗ: (چٛار ڕزگبریٙبتٓ ثٗجێٙێػتٓ، لۆٔبذٗ)ٚ،تێگٗ‌ێػتٓ. ثٗجێٙێػتٓ؛ ژٔٗغٛێٕی ژیبٔی‌زٖ‌گۆڕێ، ٚاتب فیسیکْٗ ِێرزٖ‌ی ثٗ‌جێیسٖ‌٘ێڵێ .زۆر جبر ضٗ‌رٖ‌ڕای ئٖٗٚی کٗ ژٔٗ پػتیٛاْ ٚ غٛێٕێکی ئٗٚتۆ ٖٚزی ٔبکب ثٗاڵَٗ٘ ،ر ٌِٗبڵزێتٗزٖر. ڕزگبرثْٚٛ؛ ِٗ‌ثٗ‌ضت ئبزاز ث ٌٗ ْٚٛئٗٚ ٘ٗ‌ضتبٔٗ‌یٗ کٗ ژٔٗ ضٗ‌ثبرٖ‌ت ثٗ کبثرا ٘ٗیجٗ٘.ٖٚٛرکبتژٔٗ٘ٗضتیکرزکٗٔٗ ثٗ‌‌ثبظ ٗٔ ٚثٗ ذرا٘ ٚیچ پێٖٔٛسییٗکی ئیحطبضی ضٗ‌ثبرٖ‌ت ثٗ ِێرزٖ‌کٗ‌ی یبْ کۆِٔٗێرزٖکٗی ِٔٗب ،ٖٚئٗ ٚکبتٗ ڕزگبری‌٘بت.ٖٚٛ ٚازٌێٙێٕبْ ٚڕزگبرث ْٚٛز ٚٚپرۆضٗی جیبٚازْ ،ٚپێٛیطت ٔبکب ثٗ یٗکٗٚ ٖٚ ٌٗ یٗ‌ک کبتسا ثمِٗٚێٓ .کبتێک ژْ ٘ٗ‌ڵسٖ‌ضتێ ٚزٖڕٚا ٚ ٚاز ٌٗ کبثرا زٖ٘ێٕێِٗ٘ ،بْ غت ٔییٗ کٗ پێٖٔٛسییٗ ئێحطبضییٗ‌کٗ‌ی ضٗثبرٖتثٗٚپطبٔسثێ. جبر ٘ٗ‌یٗ کٗ ژْ ئٗ ٚزٖرفٗتٗی ٔییٗ فیسیکْٗ ٌٗ کبثڕای زٚٚر ثێتٗٚ ٖٚ غٛێٕێکی تر ثۆ ژیبْ ٘ٗ‌ڵجژێرێ ثٗ‌اڵَ، ٌٗ ثبری ئێحطبضییٗ ٖٚذۆی ڕزگبرکرز .ٖٚٚڕزگبرث ْٚٛپرۆضٗیٗکی ئبڵۆزٚکٗضییِٗ،ٚبٖٚیتێپٗڕیٕیالی کٗ‌ش تبک ٚٛکٗش جیبٚازٖ .ثٗ‌گػتی ثَٗ زأیبْ ٌێسراٚ ژٔبٔی لۆٔبذبٔٗ‌زا٘ێٕبٔٗ ٖٚکٗ ثٗ‌ر ٌٗ ڕزگبرث ْٚٛپێیسا تێپٗ‌ڕی .ْٛزٖرکٗٚتٖٚٛ کٗ "ٔٗ‌جبتج "ْٚٛیبْ "ئبزازث ٚ "ْٚٛیبْ "ڕزگبرثٌٗ"ْٚٛچٛارلۆٔبخپێکسێ. لۆٔبذٗ‌کبٔی پرۆضٗ‌ی ڕزگبرثْٚٛ ٘ٗرٖٚک لۆٔبذٗ‌کبٔی ثٗ‌رٌٗ ثڕیبرزاْ، ٍِّالٔییٗکیٔٗفطیٓکٗژٔیٌێسراٚپێیسا تێسٖ‌پٗ‌ڕێ ثٗ‌اڵَ ٌٗ ،پرۆضٗ ٚزۆذی ٔٗ‌فطی جیبٚاززا ئٗ ٚزٍِّ ٚٚالٔییٗ زٖلِٗٚێ .ژٔی ٌێسرا ٚذۆی ٘ٗ‌ضت ثٗ جیبٚازی ٔێٛاْ ٍِّالٔی ٔٗ‌فطی پرۆضٗ‌ی ثٗ‌رٌٗ ثڕیبرزاْ ،ٚپرۆضٗی ڕزگبرثْٚٛ زٖ‌کب ،ثۆٚێٕٗ ٌٗ ٍِّالٔی ٔٗ‌فطی پرۆضٗ‌ی ڕزگبرثٔٚٛسا ثڕیبری ِٔٗبٖٔٗٚ ٌٗپێٖٔٛسییٗکٗزازرا.ٖٚ پرۆضٗ‌ی ڕزگبریٙبتٓ ٌٗ چٛار لۆٔبذی؛ ذۆغُ زٖٚێ ،ڕکُ ٌێیٗ‌تی ،ضکُ پێسٖضٚٛتێ ٘ٚیچ ٘ٗ‌ضتێکُ ثۆی ٔییٗ، پێکسێئٗٗ٘ٚضتٚئێحطبضبٔٗزٖتٛأٓ ثٗ یٗ‌کٗ ٖٚثٓ ،تێکٗ‌اڵ ٚثٓ یبْ ثٗزٚای یٗ‌کترزاثٓ.
ذۆغُ زٖٚێ ٌَٗ :حبڵٗ‌تٗ‌زا ضٗ‌رٖ‌ڕای ثڕیبر ٔ‌ٗ٘ ٚگبٖٚکبٔی زیکٗ ٘یچ زاپچرأێکی ئێحطبضی ثٗ‌زی ٔبکرێ ،ٚ ذۆغٗٚیطتییٗکٗ لۆرضبییٗ‌کی زۆر ٌٗ‌ضٗ‌ر ژٔٗ زٖکبٗ٘ .ر ثۆیٗ ٘ٗ‌رچٗ‌ٔس ژٔٗ ثڕیبری زاِ ٚ ٖٚێرزٖی ثٗ‌جێسٖ‌٘ێڵێ ثٗ‌اڵَ ،زۆر ٔبذبیٕێ زٖ‌گٗ‌ڕێتٗ ٖٚالی. ئٗ‌لٍی ڕیگبی ڕٚێػتٕی ٖٚثٗرزٖٔێی ثٗ‌اڵَ ،زڵی زٖ‌یگٗ‌رێٕێتٗ .ٖٚئٗلڵی ترضی ٖٚثٗرزٖٔێ ،تبضٗ ٚئبرزٖٚٚکبٔی ثۆ ِێرزٖ‌ی زٖ‌یگٗ‌ڕێٕێتٗ .ٖٚئَٗ لۆٔبذٗ، لۆٔبذێکٗ ژْ ٌٗ ِ٘ٗ ٚٛکبتێک زیبتر ٖٚثٗر ٌۆِٗ‌ی زٖٚرٚٚثٗری زٖکٗٚێ .ئَٗ لۆٔبذٗ تٗ‌ٔبٔٗ‌ت لۆٔبذێکی پڕ ٌٗ ِٗ‌ترضیػٗ،زۆرجبرثٗکبرٖضبتتٗٚاٚ زٖ‌ثێ .ثٗ گٛێرٖی ٌێکۆڵیٕٖٗٚکبْ ئبضبییٗ ژٔی ٌێسرأ ٌٗ ٚێٛاْ ٥-٣جبر کبثرای ثٗجێجٙێڵێ ،ٚثگٗڕێتٗ ٖٚتبکٚٛ ثتٛأێ ثٗ یٗ‌کجبری ثڕٚا ٗٔ ٚگٗڕیتٗ.ٖٚ کبتێک ٔٗ‌گٗ‌ڕا ٖٚذۆغٗٚیطتییٗکٗغی ٌٗ کسی‌زٖ‌زا. ڕکُ ٌێیٗ‌تی ٌَٗ :لۆٔبذٗ‌زا ئبٚاتی زٚٚرث ٌٗ ٖٚٗٔٚٛذٛزی ِێرزٖ ٌٗ ،ٚ ِێرزٖ ،ژٔٗ‌ی زازٖ‌گرێ. ئبکبر ٚڕٖفتبری ثٗرزٖٚاَ ٘ٗڵطٛکٗٚتٗکبٔی ٖٚثیرزێتٖٗٚ ،ٚڕکئٗضتٚٛرتر زٖ‌ثێ ،تٗ‌ٔبٔٗ‌ت پێیرۆغٗ کبثرا ثٗ‌اڵیٗ‌کی ثٗ‌ضٗ‌رثێ ٚ ٔٗ‌یجیٕێتٗ.ٖٚ ضکُ پێسٖضٚٛتێ :ضێِٗٙیٓ لۆٔبذی ئیحطبضی ثٗ ضکپێطٚٛتبْ یبْ ثٗ گٚٛتٗی تر ٘بٚزٖرزیکرزْ ٔب ٚزٖثرزرێ. ِبٖٚی ئَٗ لۆٔبذٗ ٌٗ ز ٚٚلۆٔبذٗکبٔی پێػ ٚٛزرێژذبیْٗ ترٖ .جبر ٘ٗ‌یٗ ژٔٗ الی کبثرا ِٔٗب ٖٚثٗاڵَ ٘ٗ‌ر زیطبْ ٌٗ‌ضٗ‌ر زاٚای کبثرا ٌٗ کبتی پێٛیطت یبرِٗ‌تی زٖ‌زا .زٖرٕٔٚٚبضبْ ئٗ ٖٚثٗ غێٖٛیٗک ٌٗ زٖ‌ضٗ‌اڵتی پیبٖٚی زازٖ‌ٔٓ کٗ ثٗ‌رضٗ‌ر ژٔٗ‌زا ِبٚێتیٗ٘ .ضتی "ضکُ ٗ٘ ،ضتێکی ئیٕطبٔییٗ کٗ پێسٖضٚٛتێ" ژٔٗ ثۆ کبثرا ٘ٗ‌یٗ‌تی ٖٚک ثۆ کٗ‌ضێکی گٛێرٖی ثٗ ٘ٗ‌ثێ. ثێگبٔٗ‌ی ٌێکۆڵیٕٖٗٚکبْ کَٗ ٘ٗڵسٖکٗٚێ ٘ٗ‌ضتی ٘بٚزٖرزی ِ ٚێٙرٔیػبٔساْ ثۆ ژٔٗ ثجێتٗ ٘ٗ‌ضتێکی ٘بٔسٖ‌ر ٖٚ ٚجۆغرٗر کٗ ثۆ الی‌کبثرا‌ثگرێتٗ.ٖٚ ٔییٗ؛ لۆٔبذی ٘یچ ٘ٗ‌ضتێکُ ثۆی کۆتبیی ٘بتٕٗ ،ٚثٗ ِبٔبی ثٗ یٗ‌کجبری ٘ٗ‌ضتٗ‌کبْ ٌێرٖ‌زا ثٗجێٙێػتٕٗ. ضٗ‌ثبرٖ‌ت ثٗ کبثرا تٗٚاٚزٖثٓ ،ٚژٔٗ زٖ‌ر‌گبی زٔیبی تبزٖ ٌٗ ذۆی زٖ‌کبتٗ.ٖٚ زۆر جبر ٌَٗ لۆٔبذٗ‌زا پیب ٚثٗ غێٚ ٖٛ ٘ٗٚڵسٖزا جۆراٚجۆرٖٚ ڕێگبی ضٗرٖٚذتی ژٔٗ ثێ ،ٚزٖضٗاڵتی ذۆی ثٗژٔٗٔیػبٔجساتٖٗٚثٗاڵَ،چٔٚٛکٛژٔٗ ٘یچ ٘ٗ‌ضتێکی ثۆی ِٔٗب ٖٚکبثرا ٌٗ ٘ٗٚڵٗکبٔیذۆیساضٗرکٗٚتٔٚٛبثێ. ٌٗ لۆٔبذی چٛار َٚزا ٚاتب "٘یچ ٘ٗ‌ضتێکُ‌ثۆی‌ٔییٗ"ثێتٗفبٖٚتیزاڵٗٚ ئٗ‌گٗ‌ر تبک ٚٛئَٗ ضبتٗ ژٔٗ کبثرای ثٗ‌جێٕٗ‌٘ێػتجێ ئٗٚضب ثٗ جێی زٖ‌٘ێڵێ ثێ ئٖٗٚی ئبٖٚڕ ثساتٗ .ٖٚچٔٚٛکٗ٘ ٛر ٌٗ الی کبثرای لۆٔبذٗ ئێحطبضییٗ‌کبٔی تێپٗ‌ڕأس.ٖٚٚ تێگٗ‌ێػتٓ ضێِٗٙیٓ پرۆضٗ کٗ ثٗ‌ذۆڕزگبرکرزٔی ٔبٚی گرێسرا،ٖٚ ٌێسراٚ ژٔی "تێگٗ‌یػتٓ"ی‌ٌٗ‌ضٗ‌رزأسرا.ٖٚ
ضٗ‌ڕٖ‌ڕای ئٖٗٚیکٗ ژٔٗ ثٗتٗٚاٚیی ٌٗ ثبری پێٖٔٛسی ئێحطبضییٗ ٌٗ ٖٚکبثرا زاثڕاثێ ،تٗ‌ٔبٔٗ‌ت ٘ٗ‌ضت ثٗ ئبزازیع ثکب ،ئٗ ٖٚزۆر گریٕگٗ ٘یچ ٚرزٖگۆِبٔێک ٔٗتٛأێ پٗژیٛأی الی ثرٌٛمێٕی ثۆ ئٗ ٚپێٖٔٛسییٗی تێیسا ثٗ‌ضٗ‌ری ثرز .ٖٚٚژٔٗ زٖ‌ثێ ذۆی ثٗ چبٚی ذۆی ثجیٕێ کٗ ژٔێکی ٌێسراٚ ث ٌٗ ،ٖٚٛژیبٔی ژِٔٛێرزایٗتیسا ڕٚٚثٗڕٚٚی تٔٚٛسٚتیژی ثٖٚٛتٗ،ٖٚ ِبفی ذۆی ث ٖٚٛکٗ زاکۆکی ٌٗ ذۆی کرز ٌٗ ٚ ٖٚپێٖٔٛسییٗکٗزا ٘بتٖٚٛتٗ زٖ‌ر .ژٔٗ ذۆی ٌٗ ژٔبٔی تر کٗ ڕٚٚثٗڕٚٚی یبْ جیبٔٗثٖٚٗٔٚٛ تٔٛسٚتیژی ٔٗثٗٔٚٛتٗ ٖٚکِٗتر ٔٗ‌زأێ ٘ ٚتس .ثٗ گػتی ِٗ‌ثٗ‌ضت ٌٗ تێگٗ‌یػتٓ ئِٗٗیٗ ثٗ ٔٗ‌زِی ٔٗڕٚأێتٗ ذۆی ،ٚ ثبٖٚڕی ضٗ‌ثبرٖ‌ت ثٗ‌ذۆی ٌٗ‌ضٗ‌ر تێڕٚأیٕی زاثٗٔٛریتی زٚاکٗٚتٚٛی پیبٚضبالریذٌٕٗٛذٛا. کبتێک ژْ ذۆی ٖٚک ژٔێکی ٌێسراٚ زٖ‌ثیٕێ ٚزاْ ثِٗٗ زازٖ‌٘ێٕێ کٗ ٌٗ ژیبٔێکسا ثٗ‌ضٗ‌ر زٖ‌ثب ،ٚیبْ ثٗ‌ضٗ‌ری ثرز ٖٚٚکٗ ٌٗ ٌێیسٖ‌زرێ یبْ ٌێسرا،ٖٚ ئٗ ٚکبت ٖٚک ٌێسراٚێک ٌٗ ذۆی "تێسٖ‌گب" ،یبْ ذۆی "زٖ‌ٔبضێ". ٌێکۆڵێٕٗ‌راْ ٚێڕای ئٖٗٚیکٗ پرۆضٗ‌ی تێگٗ‌ێػتٓ ثۆ ژٔی ٌێسرا ٚثٗ ئبزار٘ێٕٗ‌ر زٖ‌زأٓ ثٗ‌اڵَ ،ثۆ ڕزگبرث ْٚٛثٗ پێٛیطتیػی زازٖ‌ٔێٓ ،چٔٚٛک ٚٛزٚای تێگٗ‌ێػتٓ ٘یچ گِٛبٔێک ٌٗ ٘یچ کبت ٚ زۆذێکسا الی ژٔٗ ضٗ‌ثبرٖ‌ت ثٗ پێٖٔٛسییٗکٗضبزٔبثێ. ٘ٗرٖٚک ثبضکرا ٌٗ تێگٗ‌یػتٕسا تٗ‌ٔیب ِٗ‌ثٗ‌ضت ذۆ ٔبضیٕی ژٔٗ ٌٗ الیْٗ ذۆیٗتیٗٔ .ک ٘ٗ‌ر پیب ،ٚژٔیع ٘ٗ‌یٗ کٗ ٔٗلٛرچێک یبْ ِطتێک ٖٚک ٌێساْ یبْ تٔٚٛسٚٚتیژی ٔبثیٕٓ ٌٗ ،کبتێکسا ئٗ ٚضٚٛکٗ ٌێسأبٔٗ‌ظ کبریگٗ‌ری ٔٗ‌رێٕی ذۆی ٌٗ‌ضٗ‌ر ژْ زرٖ‌ٔگ یبْ زٚٚ ثٗ جێسٖ‌٘ێڵێ .یبْ کبتێک ثبش ٌٗ ٌێساْ زٖ‌کرێ یٗ‌کڕاضت گرێ زٖزرێتٖٗٚ ثٗ ٌیسأی جٗ‌ضتٗ‌یی ٚاتب فیسیکی ،زۆر ژْ ٘ٗ‌رچٗ‌ٔس ثٗ زٖٚاَ ڕٚٚحیبْ ٌٗ کٌٗٚٛکٗ زایٗ ثٗ‌اڵَ ،ذۆیبْ ثٗ ٌێسراٚ ٔبثیٕٓٚ ،ازٖ‌زأٓ غٗ‌پ ٚزٌٗ ٚ تێکٚٛتبْ ٌێساْ ٔییٗ ،چٔٚٛکٔ ٛبٚێکیبْ ٌٌٗێسأیڕٚٚحیٔٗثیطت.ٖٚٛثٗ ٌێسأی ڕٚٚحی ژْ ثبٖٚڕثٗذۆثٔٚٛی تێسا کَٗ زٖثێتٗٔ ٚ ٖٚبِێٕێ ٖ٘ٚ ٚبی ٌێسێ کٗ زێتٗ ضٗ‌ر ئَٗ ثبٖٚڕٖ کٗ ئٗ ٖٚذۆیٗتی ثٗرزٖٚاَ ٘ٗ‌ڵٗ زٖکبٔ ،بتٛأێ ٔٚبزأێ زرٚٚضت ثجٛڵێتٌٗ .ٖٚێرزٖا ثٗ ٚغٗیٗکی تر کبثرا ِێػکی ژٔٗ‌ی ٌٗ ٘ٗ‌رثۆیٗ ، زٖغٛاتٗ ٖٚ تٛأبکبٔی زٖرٕٔٚٚبضبْ کبریگٗ‌ری ٌێسأی ڕٚٚحی ٌٗ کبریگٗ‌ری ٌێسأی جٗ‌ضتٗ‌یی ثٗ ثٗ‌٘ێستر‌زٖ‌زأٓ. Ferraro &Johnsonزٖ‌ڵێٓ گریٕگی ئٖٗٚی کٗ ژْ ذۆی ٖٚک ٌێسرا ٚثٕبضێ ٚپرۆضٗی تێگٗ‌یػتٓ تێپٗ‌ڕێٕێ، ٌٖٗٚزایٗ کٗ ژٔٗ زٚٚتر ثَٗ لۆٔبذٗ زٖ‌کب کٗ ٘یچ ثیبٔٚٛیٗک ثۆ ٘ٗڵطٛکٗٚتی تٔٛسٚتیژی پیبٚکٗ ٔٗ‌ثیٕێتٗ .ٖٚئٗٚاْ ٌٗ‌ضٗ‌ر ئَٗ ثبٖٚڕْٖ کٗ تێپٗ‌ڕأسٔی پرۆضٗ تێگٗ‌یػتٓ ،ژْ چبالک زٖ‌کب ،ژیبٔێکی تر ثٗ ٘ٗ‌ڵطٗ‌ٔگبٔسٔێکی تر ثۆ ذۆی ثرٌٛمێٕێ ٌٗ ٚثبرٚزۆذی ژیبٔی ذۆی َ٘ٗ ٌٗ ثبری ژیبٔی کٗ‌ضێتی ٌٗ َ‌ٗ٘ ٚثبری ژیبٔی کۆِٗ‌اڵیٗ‌تی ٘ٗ‌ضتیبرتر زٖ‌ثێ. ٘ٗرٖ٘ٚب ئبضبٔتر ٌٗ زیٕسأی تراِٚبی ژیبٔیبْ‌زێٕٗ‌زٖ‌ر،
ثِٗٗ زٖ‌گب کٗ ثِٗٗ ِٗحکٗٔ َٚٛکراٖٚ ٌٗ زٚا ڕۆژیػسا ٌٗ‌ضٗ‌ر ئٖٗٚی ثٗ‌ضٗ‌ری ٘بت ٖٚٛزٖثێ ئبزار ثکیػی .ذۆ ثٗ تٗ‌ٔیب ٔبثیٕێ زٖ‌زأێ کٗ‌ضی زیکٗ‌ظ ٘ٗ‌یٗ ئَٗ ئبزارٖ‌یبْ کێػب ،ٖٚذۆیبْ ڕزگبر کرز .ٖٚٚفێرارۆ ،ٚیٔٛطۆْ زٖ‌ڵێٓ؛ ٌٗ ڕێگبی پرۆضٗ‌ی تێگٗ‌یػتٕی پێٖٔٛسییٗی ئێحطبضییٗ‌کبْ ،ذۆغٗٚیطتی ،ڕکٚ ، ٘بٚزٖرزی یٗ‌ک ثٗ زٚای یٗ‌کسا ٌٗٔێٛزٖچٓ. کۆتبیی :زٖ‌رئٗ‌ٔجبِێکی حبغب٘ٗ‌ڵٕٗ‌گر کٗ تٗٚاٚیی غبرٖ‌زایبْ ٌ ٚێکۆڵیٕٗرأی تٔٚٛسٚتیژی ٌٗ پێٖٔٛسی ژِٔٛێرزایٗتیسا ٌٗضٗریکۆکٓزٚٚذبڵٗ: یٗ‌ک ،زۆر ثٗ زٖگّْٗ ٘ٗڵسٖکٗٚێ کٗ پیبٚێک ثٗ ٘ۆی ٔبرٖ‌حٗ‌تی ٔٗ‌فطی ژٔٗ‌کٗ‌ی ٖٚثٗر ٌێساْ ٚکٛتبْ ثسا. ذبڵی زَٗ٘ٚٚ؛ ٚێڕای ئٖٗٚیکٗ ژْ ٌٗ پێٖٔٛسییٗکسا کٗ ٌٗ‌ضٗ‌ر تٔٛسٚتیژی ٔییٗ، ثطٛرێ ثّێٕێتٗ ٖٚئبضبْ ٘ٗرٖ٘ٚب ذۆڕزگبرکرزْ ٌٗ پێٖٔٛسییٗکی ئبٚازا ئبضبْ ٔییٗ .ژْ ٘ٗ‌یٗ کٗ ٘ٗ‌تب ِرزْ ٌٗ پێٖٔٛسی تٔٛسٚتیژیسا زِێٕێٕتٗ ،ٚ ٖٚژٔیع ٘ٗ‌یٗ ثٗ‌ر ٌٗ ِرزْ ذۆی‌ڕزگبر‌زٖ‌کب. گریٕگێکی تر کٗ زٖ‌ثێ ئبِبژٖ‌ی پێجکرێ کٗ٘ ،یچ ِٗ‌رج ٔییٗ ئَٗ ضێ ئٖٗٚی پرۆضٗ‌یٗ ثَٗ تٗ‌رتیجٗ‌ی کٗ ثبضکرا تێپٗ‌ڕْ ٚثمِٗٚێٓ ثٗ‌اڵَ ،ثٗ تٗٚاٚیی یٗکترپیٕٗزٖکْٗ. ِٗرزٖجٗٚأّٗرز. ٢٠٠٨/٦/١٩
ٖٚرگێڕ :غٕۆِٙرپٗرٖٚر
خَتًََكردًیكچاىلَ كوردستاى‌و‌قورباًييَ‌كاًيی
ٌَٗ ِبٗ٠ٖٚزا (ئٗٔجِٟٔٗٛ ژٔبٟٔئبزٖرِێٙرٞ وٛرزضتبْ) ٌٗ‌‌ثٗ٠بٕٔب- ِــــــــٗ٠ـٗوساٚێراٞپػتٛ١أٌٟٗذٛاضتٚزاٚاوبرٗ١٠ گػتٗ١١وـبٔـٟثـسٚٚتـٕـٖٗٞٚژٔـبٌْــٗثٛارٞپێ٠ٛطتی گۆرأىبری‌ٌٗ٠بضبوبٔی‌تب٠جٗ‌ت‌ثٗ‌‌ژٔبْ ٌٗ ئێراْ ،ت١ػى ٟذطتٖٚٛتٗ ضٗ‌ر ٘ٗ‌ٔسێ تب٠جٗتّٗٔسٞ زٖ‌رثبرٖ ٞپرض ٟژٔبْ ٚئبفرٖتبْ ٌٗ وٛرزضتبٔ ٟئێراْ ،وٗ ٗ٠نٌٗٚتب٠جٗتّٗٔٗٔس١٠بٔٗذٗتٗٔٗورزٟٔوچبٔٗ. ثٗپێ ٟزٚا ٓ١٠راپۆرت ٟڕێىرراٚی ٔٗتٗٗ٠ٖٚوگرتٖٚٛوبْ، ضباڵٔٗ ٔس٠ىٗ‌ی ضێ ٍِ١ۆْ وچ ٌٗ و١ػٖٛری ئٗ‌فر٠م١ب زٖوٗٗٔٚ ثٗ‌ر‌ِٗ‌ترض١ی‌ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔٗ.ٖٚراپۆرت١ٔٛ٠ٟطێف ٌٗ‌‌راپۆرتی ضبڵ)٢٠٠٣( ٟزا ئٗ ٖٚزٖرزٖذبت وٗ ٞ%٩٧ژٔبْ ٚوچبٔی ِ١طری ثٗ ٚپرۆضٗٗ٠زا تێپٗرێٕسراٗ٘ .ْٚرٖ٘ٚب ضٚٛزاْ، ِٗ ،ِْٗٗ٠غر٠ت ٚضۆِبڵ ٌٗٚ ٚاڵتبٔٗی ز٠ىْٗ وٗ رێژٖٗ٠وی زۆرٞذٗتٗٔٗورزٔیوچبٟٔتێساتۆِبرورا.ٖٚ ٌٗ ٚاڵتی ئێرأ١ع ثٗگٛێرٖی ٘ٗ‌ٔسێ راپۆرتی ٔبفٗ‌رِی ٚ ضٗ‌رثٗ‌ذۆ ،ئٗ ٚورزٖٔٗ٘ ٌٗ ٗ٠ٖٚسێ ٔبٚچٗ ٞپبرێسگبوبٟٔ ذٛزضتبْ ٚوٛرزضتبْ زٖثٕ١رێت ٌٚٗ .ثٗ٠بٕٔبِٗٗ٠زا (ٔگٓ١ غێرٌٛئ١طالِٖٚ )ٟن رۆژٔبِٗٔٚٛش ٚچبالوٛأێى ٟثٛاری ژٔبْ ٌٗ وٛرزضتبٔی ئێراْ ٚثٗرپرضی ئٗ ٚئٗٔجٌٗ ،ِٗٔٗٛ ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔی وچبْ ٖٚن تٔٛسٚت١ژٗ١٠وی غبرا ٖٚزٖرٚأێت ٚ ژٔبْثٗلٛرثبٔ١بٔیئَٗوبرٖضبتٗزٖزأێت. ٔبٚثرا ٚوٗ پێػتر ٌٗ ٚثرٚاٗ٠زا ٔٗ‌ث ٚٛذٗتٗٔٗورزٔ ٟوچبْ ٌٗ وٛرزضتبٔسا ٘ٗ‌ثێ ٌٗ ،ئٗٔجبٌِ ٟێىۆٌٗ٠ٖٕٚٗ١وی وۆِٗ‌ڵٕبضی تب٠جٗ‌ت ثٗ ئبفرٖ‌تبْ ٌٗ ٔبٚچٗ ج١بج١بوبٔی وٛرزضتبْ ئٗٚ راضتٗ١١ی ثۆ زٖروٗٚت ،ثٗتب٠جٗ‌ت ٌٗ ضٕٚٛری ٘ٗٚراِبْ وٗ ِێژ ٚ ٚٚفٗر٘ٗٔگێى ٟج١بٚازتری ٘ٗٚٗ٘ ٌٗ .ٗ٠راِبْ ٖٚن ٔبٚچٗٗ٠وی ِٗ‌ز٘ٗ‌ثی ذٗ‌ڵىٗ‌وٗ‌ی ٌٗ ٚثرٚاٗ٠زاْ وٗ ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزْ ضٕٗٔٛتی (عب٠ػٗ) ( ٚفبت ٚ ٗ٠)ّٗ١زٖ‌ثێ ِ٘ٗٚٛ وچێه ذٗ‌تٗ‌ٔٗ ثىرێت ،ثٗ ثێ ئٖٗٚی ثسأٓ ئٗ ٚوبرٖ ٌٗ زا٘بت ٞٚٛوچٗوٗزا چ وبرزأٗٗ٠ٖٚوی زٖ‌ثێت .ئٗ ٚوبرٖ ثٗ زۆری ٌٗ رێگٙی ٔبتٗٔسرٚضت ٌٗ ٚالِ ْ‌ٗ٠بِبٔٗوبٖٔٗٚ جێجٗ‌جێ زٖ‌ورێت ،تٗ‌ٔبٔٗ‌ت ئِٗ ٚبِبٔبٔٗظ ثێ ئبگبْ ٌٖٗٚی وٗ چ ٔٗذۆغٗ١١ن رٚٚثٗرٚٚی ئٗ ٚوچبٔٗ زٖ‌ثێتٗ ٖٚوٗ زٖ‌وٗ ٗٔٚثٗر ت١غ ٟئٗٚاِْ .بِبٔٗ‌وبْ زٖ٠بٔگٛت وٗ ئَٗ وبرٖ (ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزْ) ثۆ وچبْ پێ٠ٛطت ٚثبغٗ ٚثٗگٛێرٖی لطٗ‌ی ٘ٗ‌ٔسێ پ١ب٠ٚع وٗ ٘بٚاثٌٗ ْٚٛگٗڵ ِبِبٔٗ‌وبْ، "ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزْ زٖ‌ثێتٗ ٘ۆی ئٖٗٚی وٗ وچٗ‌وبٔ١بْ ضرٚغتی پ١بٚاْ ثگرْ ئٗ ٚچبالوٛأٗی ثٛاری ژٔبْ ثبش ٌٗ ژِبرٖٗ٠ن پ١بٚی ز٠ىٗ‌ی ٔبٚچٗوٗ زٖ‌وبت وٗ ثۆچٔٚٛی پێچٗٚأٗ٠بْ ٘ٗ‌ث ٚٛثٖٗٚی وٗ ذۆ٠بْ ٌٗ ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔ ٟوچٗوبٔ١بْ ثٛارز ٚ ٖٚٚئٖٗٚظ ثٖٚٛتٗ ٘ۆی ئٖٗٚی وٗ ضبرزی ثىٗٚێتٗ ٔێٛاْ ٘بتٛچۆی ثِٕٗبڵٗ٠ی ٌٗ‌گٗ‌ڵ ِبڵٗ ذٗزرٚٚأ١بْ ،ثٗ ث١بٔٚٛیئٖٗٚیوٗ "ِبڵیئێٖٛپبنٔ.ٗ١١
ضٗ‌رٖ‌را ٞث ٟٔٚٛوٗضبٔێه وٗ زٖ‌ضت زٖ‌زٖ‌ٔٗ ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔ ٟوچبْٔٗ٘ ،سێ ٌٗ ژٔبْ ٚئٗ ٚوچٗ گٗ‌ٔجبٔٗ ٞوٗ ورزارٞ زرا،ٖٚ ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔ١بْ ٌٗ‌ضٗ‌ر ئٗ‌ٔجبَ ئبضت ٟتێگٗ٠ػتٕ١بْ گٗ٠ػتٖٚٛتٗ رازٖٗ٠ن وٗ ئبِبزٖ ٟ٠ذۆ٠بْ ثۆ وۆورزٔٗ ٖٞٚزأ١بر ٚ ٞثٗڵگٗٔبِٗ ٌٗ‌ضٗ‌ر ئٗ ٚوبرٖ زٖرثرٚٗ٘ .ٖٛ٠راِبْ ٔبٚچٗٗ٠وٗ وٗ ت١ب٠سا تِٗٗٔ ٟغٚٛورزْ ئٗٚ ٚ ذٛارێٗ١ ٌٗ زۆر رۆژٔبِٗٔٚٛضٗظ ثبش ٌٗ ز٠سار ٚ چبٚپێىٗٚتٓ ٌٗ‌گٗ‌ڵ وچێى ٟتِْٗٗ ١٧ ضب ْ٢زٖ‌وبت وٗ ت١ب٠سا ٌٗ ٚورزارٖ زٖزٚێ وٗ الٔ١ىَٗ پێٕج تب غٗ‌ظ ضبڵ پێػترٌٗضٗرٞئٗٔجبَزرا.ٖٚ زاِٗزراٖٚی راپۆرتی ثٗگٛێرٖی رێىرراٚی حٗغّٗ١تی ٔٗتٗٗ٠ٖٚوگرتٖٚٛوبْ ،ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔی وچبْ جگٗ ٌٗ ٚئێع ٚئبزارٖی وٗ رٚٚثٗر٠ٚٚبْ زٖ‌ثێتٗ ،ٖٚزٖثێتٗ ٘ۆی ذٛێٓ ثٗ‌رث ٚ ْٚٛئٍ١تٙ١بة ٚ ٘ٗ‌ٔسێجبر٠ع ئٗ ٚوچٗ زٚای غٚٛورزْ ٌٗ ٔٗ‌عّٗ‌تی ِٕساڵج ْٚٛثێجٗظ زٖ‌وبت ٚ حبڵٗ‌تی ٚاظ ٘ٗ‌ث ٖٚٛوٗ ِرزٔی وچٗوٌٗٞێىٗٚت.ٖٖٚٚٛ رێىرراٚی تٗٔسرٚضت١ی جٙ١بٔی ٌٗ ()٢٠٠٦ی ذۆ٠سا راپۆرتی ضبڵی وٗ ژٔبٔٗ‌ی "ئٗٚ را٠گٗ٠بٔس: ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورا ٌٗ ْٚزرێژذبٔٗ٠سا ٌٗ‌گٗ‌ڵ گرفت ثٗرٖٚر ٚٚزٖثٓ ٌٚٗ ٚأٗٗ٠ ٌٗ‌وبتی ِٕساڵجٔٚٛسا ذۆی ٠بْ ِٕساڵٗ‌وٗ‌ی گ١بْ ٌٗ زٖ‌ضت ثسْٖ ٚ ٘ٗرٖ٘ٚب ئبرٖزٚٚی جٕ١ط١بْ ثۆ ٘ٗتب٘ٗتبٌٔٗٗ٠بٚزٖچێت". ٔگ ٓ١ئبِبژٖ ثٗ گرٔگ١ی رۆڵی حىِٗٛت زٖ‌وبت ٌٗ پێػگرتٓ ٌٗ ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔی "ٌٗ رێگٗٞ ژٔبْ ٚزٖڵێت: زٖ‌ضتٗ‌ثٗ‌رورٔی ِبفٗ وۆِٗاڵٗ٠تٗ١١وبْ ٚ رٖ‌ذطبٔسٔی وٗغٚٗ٘ٛاٗ٠وی ئبزاز ثٗٚ ٚاتبٗ٠ی وٗ ِ٘ٗ ٚٛئٗ ٚغتبٔٗ وٗ ٌٗ وۆِٗ‌ڵگٗ‌زا رٚٚزٖزْٖ ض١بضی ٔ،ٓ١ زٖتٛأ ٌٗ ٓ١رێی پٖٗٔٛ٠سٗ١٠ وۆِٗاڵٗ٠ت ٗ١١تب٠جٗ‌تٗ‌وبْ ٚذٌٛی ٘ٛغ١بری ٚفێرورزٔٗ ،ٖٚوێػٗوبْ چبرٖ‌ضٗ‌ر‌ثىٗ".ٓ٠ ثٗپێ ٟلطٗی پطپۆراْ ٌ ٚێىۆڵٗرٖٚاْ، "ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌ورزٔ ٟوچبْ ثٗضتراٖٚتٗ ٖٚثٗ ثرٚا ٞضٕٗٔٛت ٚ ٟئب ٟٕ١٠ذٗڵىٗٚ ٖٚ ضرٖٕٚٗ٠ی ئٗ ٚز٠برزأٗ چبالوی فر٘ٗ‌ٔگ ٚ ٟتٗٔسرٚضت١ی ز٠بتر زٖذٛازێت". ئبِبرٖ‌وبٔی رێىرراٚی تٗٔسرٚضت١ی جٙ١بٔ ٚ ٟزاِٗزرا ٖٞٚحٗغّٗ١تٟ ٔٗتٗٗ٠ٖٚوگرتٖٚٛوبْ ئٗ ٖٚزٖرزٖذْٗ وٗ ٌٗ ٚاڵتبٔێىٖٚ ٟن ضٚٛزاْ ِْٗٗ٠ ٚ وٗ ئٗ ٚورزارٖ ثٗ ئبغىرا ئٗ‌ٔجبَ زٖ‌زرێت ،وِٗتر ٌٗ %٣ی ذٗ‌تٗ‌ٔٗ‌وبْ ٌٗ‌ال ْ‌ٗ٠پس٠ػه ٗٔ ٌٗ ٚذۆغربٔٗ ٚ ثٕىٗ تٗٔسرٚضتٗ١١وبْ ئٗ‌ٔجبَ زٖ‌زرێت ٚ زۆرثٗ٠بْ ٌٗ زٖرٖٖٚی ئٗ ٚثٕىبٔٗ ٚ ٌٗ‌ضٗ‌ر زٖ‌ضتی ِبِبٔٗ‌وبْ ٚئٗ ٚژٔبٔٗ زٖورێٓوٗضبڵۆٔیجٛأىبر١٠بْ‌٘ٗ.ٗ٠
کۆیلَ‌کردًي‌ئافرٍ‌ت ِٓ ٖٚک ئٗ ٜٖٚتۆ یبضبزارێژٖ‌ریت ٌٗ‌گٗ‌ڵت زٖزٚێُ ،ثیٙێٕٗ پێع چبٚت کبتێک پیبٚاْ تێجکۆغٓ ٌٗ پێٕبٜٚ ضٗ‌رثٗ‌ضت ٝذۆیبٔسا ٚرێگٗیبْ پێجسرێت ذۆیبْ ثڕیبرثسْٖ ٌٗثبرٖٜ ثٗ‌ذتیبری ٝذۆز ٜذۆیبٔٗ ،ٖٚئبیب ٔبغیبٔ ٚ ٚبڕٖٚا ٔبثێت ئبفرٖ‌ت ثٗ‌کۆیٍٗ ثکرێت ،تٗ‌ٔبٔٗ‌ت ئٗ‌گٗ‌ر ثٗ تٗٚاٖٚتیع ثبٖٚڕت ثٗٗ٘ ٖٚثێت کٗ تۆ ثٗغێٖٛیٗک رٖ‌فتبرت کرز ٖٚکٗ ثبغتریٓ ٘ٗٚڵتسا ٖٚثۆ ثرٖٚزاْ ثٗ ثٗذتیبرٜئٗٚاْ؟ کێ پیب ٜٚکرزٖ تبلٗ زازٖٚر، ٌٗ‌کبتێکسا ئبفرٖ‌ت غٗ‌ریکٗ ثٗغییٗتٝ ٌٗ‌‌ژیریسا؟. زٖ‌ثب ٘ێسٍِ ٜپێکٗچکرزْ ٌٗ‌کۆِٗ‌ڵگبزا ِٔٗێٕێت ٚیبضب ٜثب٘ ٜٚێسٜ ئبِێساْ ثباڵزٖ‌ضت ثێت ،ئٗٚکبت رٖ‌گٗ‌زٖ‌کبْ غٛێٕ ٝغیب ٜٚذۆیبْ زٖ‌ثێت. ٌٗ ئێطتبغسا کٗ یبضب ٜگٔٛجبٚتر رێکٗزٖذْٗ، ٘بٚاڵتییٗکبٔت غتێکٝ زٖ‌ثێتٗ ٘بٚضٗرگیرٜ پیرۆز :پیب ٖٚالٖٚکبٔت زٖتٛأٓ ثِٕٗبٜ ٌٗ‌ضٗ‌ر ژٔٗ‌کبٔیبْ ضۆززارٗ٘ ٜڵجژێرْ ٚ ،عب‌غمٗ‌کبٔتبْ ٚازٖکْٗ ذۆغٗٚیطت ٝثجێتٗ ٘ۆٜ ریػٗ‌کێػکرزٔ ٝپڕٚپٛچ. ٝ ئٗ ٚئبرگیِٛێٕتٗ ٜکٗ تبیجٗ‌تٗ ثٗ ٘ێػتٕٜٖٗٚکۆیٍٗیٗتٝرٖگٗز،ثٗ‌ضٗ‌ر زٖ‌غکێتٗ.ٖٚ پیبٚزا زۆریٕٗ ِ٘ٗیػٗ ژێرزٖ‌ضتٗ ٜکِٗیٕٗ ث .ٖٚٛئٗ ٚجبٖٔٗٚرأٗغ ٝکٗ ثٗ ثبغیبْ حٛکّٝ زٖگّْٗ کرزٌٗ ٖٚثبرٖ ٜپڕثبغیِ ٝرۆڤٗ،ٖٚ ثِ ٗٔٛبیٗ ٜضٗرکٛتکرزٔٗ٘ ٝزاراْ ٌٗ ٘بٖٚڵٗکبٔیبْ .ثۆچ ٝپیبٚأ ٝذبْٖٚ ثیرٚڕا ٜثباڵ ٍِکٗ‌چ ٝئَٗ جۆرٖ ٌٗ ضٛکبیٗتکرزْثْٚٛ؟ ئبیب غتێک ٝزأرأ ٚییٗ کٗ پبغبکبْ ثٗغێٖٛیٗک ٝگػت ٝپبیٗٔسِترْ ٌٗ ر ٜٚتٛأب ٚچبکٗ ٖٚثٗ ثٗراٚرز ٌٗ‌گٗ‌ڵ پیب ٖٚئبضبییٗکبٔٔ ٝبٚ کۆِٗڵگبٌٗ ،گٗ‌ڵ ئٖٗٚغسا ٌٗ ئێطتب ٚ ٌٗ جۆرێک ثٗ راثرزٚغسا پیرۆز ٚ ٜپبیٗثٗرزِ ٜبِٗڵٗکرا،ْٚ ئبیبئِٗٗ ضٛکبیٗتیکرزْٔییٗثٗ٘سر؟ چیٓ تبلٗ ٚاڵت ٔییٗ کٗ تێیسا ِرۆڤێکٝ زیٕسٚٚکراٖٚثٗذٛزا.پیبٚاٍِْکٗچٝ ٘ێس ٜپبیٗثٗرزث ٌٗ ْٚٛپێٕبٜٚ چێژٖٚرگرتٓ ٌٗ چێژٖ ثێطساکبٔٝ ٘ٗٔٛکٗ .ژٔبٔیع ِ٘ٗبْ غتیبْ پێیٗ‌ظ ثٗٚ کرز،ٖٚ ٔبکرێت ثطٌّٗێٕرێت کٗ ژٔبْ ثٗغێٖٛیٗک ٝثٕٗڕٖت ٝپٍٗٔسِتریٓ ٌٗ پیبٌٗ ٚثٗر ئِٗٗ٘ ٜٖٚیػٗ کۆیٍٗث٘ .ْٚٛێس ٜزڵڕٖق تبئێطتبظ کرز ٚ ،ٖٚراضتٝ حٛکّ ٝجیٙبٔ ٝ ئٗ ٜٖٚکٗ زأطت ٝضیبضٌٗ ٝ ٌٖٗٚزا ضبٚاییسایٗ لۆٔبغٝ زٖرزٖکٗٚێت کٗ فٗیٍٗضٛفٗکبْ ٌٗ ٘ٗٚڵ ٝئٖٗٚزاْ ئٗ ٚزأیٕبٔٗ ثجٗ‌ذػٓ کٗ زۆر پێٛیطتٓ ثۆ ِرۆڤ کٗ ئٗٚ جیبکبرییٗ زیبریسٖ‌کبت.
ٚاچبکٗ زیبتر زرێژٖ ثَٗ ئبرگیِٛێٕتٗ ٔٗزَٖ زیبتر ٌٗ ٜٖٚکٗ زٖرئٗٔجبِێکٝ ئبغکرا ثچٗ‌ضپێُٕ ،ئٗٚیعئٗٚکبتٜٗ ضیبضٗ‌ت ٝزرٚضت ئبزاز ٜپٗذع زٖکبتِ ،رۆڤبیٗ‌تی ،ثٗ ژٔبٔیػٗ،ٖٚ زأبترٚپڕ چبکٗ‌تر‌زٖ‌ثٓ. ئبفرٖ‌ت ،ثِٗ٘ٗبْ غێ ٜٖٛپیب ،ٚالٚاز ٚذۆغگٛزٖراْ زٖ‌ثٓ ٌٗ‌ئٗ‌ٔجبِ ٝئٗٚ چێژٖ ٘ێٛرکٗرٖٚأٗ ٌٗ ٜئٗٔجبِٝ ضٗرٖٚت ٚضبِبٔٗ ٖٚزٖکٗ.ٖٚ‌ٗٔٚ ئٗٚاْ ئِٗبٔٗغٗ،ٖٚ ٌٗضٗرٚٚ زٖ‌کرێٕٗ کۆیٍٗ ٜذۆیبْ ٚ ،ثٖٗٚظ زڵ ٝذۆیبْ ذۆظ زٖکْٗ کٗ رٖ‌ٔگٗ پیب ٚژیری ٝذۆیبْ پێججٗ‌ذػێت ٚ تێکٗ‌ڵ ٘ٗٔگبٖٚ تبٖٚکٛ پێکٗ‌ڵٗ‌کبٔیبْ راضتجکبتٗ .ٖٚیبذٛز ئٗ‌گٗ‌ر تِٗبح ٝزیبتریبْ ٘ٗ‌ثێت، زٖتٛأٓ ضٗرکٛتکٗرٖکبٔیبْ ثرٗ‌ٔٗ ژێر زٖ‌ضت ٝذۆیبْ ٌٗڕێگٜٗ فرتٛفێڵٌٗٗ ،ٖٚثٗر ئٗ ٜٖٚثٗثِ ٝبف ٘یچ ئٗ‌رکێک ٝضٗپێٕراٚیع ٔبکرێت ثٗ٘ٝٔٛثێت. ئٗ ٚیبضبیبٜٔٗکٗتبیجٗتٓثٗژٔبْ، کٗ ِٗ‌ثٗ‌ضتّٗ ٌٗ ثٗ‌غێک ٝزیکٗزا ثٗ زرێژ ٜثبضیبْثکَٗ ،یٗکٗیٗکٝثێّبٔب ٌٗ ٔێٛاْ پیب ٚ ٚژٔٗکٗیسا زرٚضتسٖکبت ،پبغبْ ٌٗ ،رێگٜٗ گۆڕیٕێکٝئبضبٔٗ ٖٚپیبٖٚکٗزٖکبتثٗ ثٗ‌رپرضیبر ٚژٔٗظ ثچٛک زٖکرێتٖٗٚ ثۆ کٗضێکٝپڕٚپٚٛچٚثێجبیٗخ. تبڵٗ ،ثٗ‌اڵَ ٌٗ‌گٗ‌ڵ راضتییٗ‌ک ٝ زٖرئٗٔجبِٝ ئِٗٗ ئٖٗٚغسا غبرضتبٔیٗ‌تٗ! غکۆِٗٔسٜ رێسزارتریٓ ئبفرٖتضٗرکٛتکراٚتریٕٗ. ٘ٗتبٖٚک ٛتێگٗیػتٕێکیػیبْ ٔٗ‌ثیت کٗ زۆر ثباڵترثێت ٌٗ تێگٗ‌یػتٕ ٝثبٌٗ ،ٚ ٘ٗ‌رز ٚٚرٖگٗزٖکٗ ،زٖ‌رئٗ‌ٔجبَ ٌٗ ٜٖٚکٗ ٖٚک ثٖٚٗٔٛر ٜثێمیّٗت ِبِٗ‌ڵٗ‌یبْ زٖ‌کرێت ذۆیبْ ثێمیّٗ‌ت زٖ‌ثٓ .چٗ‌ٔسێک ژْ ثٗ ٚغێٖٛیٗ ژیبٔیبْ ثٗ‌فیڕۆ زا ٚ ٖٚکرزٚیبٔٗتٗ کٗ ٔبرٖ‌زایی. ٔێچیرٜ زٖ‌کرا ثجٔٛبیٗتٗ پیػٖٗٚرٖٚ ٜک پسیػک ،یبْ کیڵگٗ‌یٗ‌کیبْ ثٗڕێٖٛ ثجرزایٗ ،یبْ زٚکبٔێک ،یبْ ثٗ لٕجٛلیت ٝراثٖٛضتبٔبیٗ ،ثٗپػتیٛأٝ ئٜٖٗٚ ٌٗثرٜ پیػٗ‌کٗ‌یبْ، ضٗ‌ریبْ زیبتر ٔٛل ِٝٛغّٗٝٔٚ ٘ٗ‌ضتیبر ٜثکْٗ .کٗ زٖ‌ثێتٗ ِبیٜٗ ثٗکبرثرزْٚفٗٚتبٔسٔ ٝئٗٚجٛأییٜٗ ثریمٜٗ ضٗ‌رٖ‌تبزا ٌٗ کٗ پێجٗذػیجٗٔ .ْٚٛذێر ،گِٛبُٔ ٌٖٗٚ ٘ٗ‌یٗ ثٗ‌زٖ‌ی ٚ ٝذۆغٗٚیطت٘ ٝێٕسٖ ٘بٖٚڵ ٝیٗکتر ثٓ ٘ٗ‌ر ٖٚک غیعر ثٗ‌ذٗ‌یبڵ ٚێٕب ٜزٖکبتٌٗ .ثٗرئٜٖٗٚ زۆر ثٗ زٖگّْٗ ضٛزَ ثیٕی ٖٛکٗ ٔبذٝ ٘ٗڵمٛاڵٜٚ ِێییٕٗ ثێسٖ‌ضتٗ‌اڵتٗ‌کبْ ثێتِٗ .گٗ‌ر ئٗ ٚغبعیرأٗ عبزیً ثٛثێتٓ، ئٗٚکبت ،رٖ‌ٔگٗ ،ثٗ‌زٖ‌ی ٝزٖضتکرزێکٝ ٔبضک ٝذۆغٗٚێت ٝثێت یبذٛز ٘ێّبٜ غٖٗ٘ٛت.
نا!!بۆ خوتونوی ژنان!!!!
بژی شۆڕش بۆ سهربهستیی ،سهربهخۆیی یهكجاری گهلی كوردستان.
چرای‌ئبزازی chiraiazadi.org
ڕێــىــرــراٚیتٗٔسرٚضتٟ١جٙ١بٌٟٔٗ راپۆرتٟضبڵٞ)٢٠٠٦(ٟذۆ٠سا را٠گٗ٠بٔس :ئــــٗٚژٔبٔٗی وــــٗذــٗتٗٔٗوراٌْٗٚ زرێژذبٔٗ٠سا‌ٌٗ‌گٗ‌ڵ‌گرفت ثٗرٖٚرٚٚزٖثٌٓٚٗٚأٗٗ٠ ٌٗوبتــِٕٟساڵجٔٚٛساذۆٞ ٠ـــبِْـٕـساڵـٗوـٗیگ١بٌْٗ زٖضـتثـسْٖ٘ٚــٗرٖ٘ٚـــــب ئــــبرٖزٞٚٚجـ١ـٕـط١ــبْ‌ثــۆ ٘ـــــــٗتب٘ٗتبٌٔٗٗ٠بٚزٖچێت.
بۆ تهنیا ڕێگهی ڕزگاری و سهربهستیی نیشتمان ،خهبات بکه بۆ سهربهخۆیی و دهوڵهتی کوردستان .
* ثیرٚڕایٗک ٝثبٗ٘ ٚیٗ کٗ زۆرثٗ ٜپبغبکبْ ٌٗ ِێژٚٚزا کٗضبٔٗ٘ ٝرٖزأب ٚغبرٖزاٜ کۆِٗ‌ڵگب ٔٗ‌ث ٚ ْٚٛثٗڵک ٛثٗ٘ۆٜ پۆضتٗ‌یبْ ئٗٚ ذێرأٖٗٚ ٘ٗٚڵٛ ٔٗ‌ک ثۆِبٖٚتٖٗٚ کۆغی ٝذۆیبْ.
منداڵوکانتان خوتونو موکون!!!!
پارتی سهربهستیی كوردستان:
کێ ٌٗ ٚئبفرٖتٗ ثٗ‌ڕێسترٖ کٗ ذۆٔ ٜبٔ ٝذۆ ٜپٗیسازٖکبت ٌٗ رێگٗ ٜڕاپٗڕأسٔ ٝئٗرکٗکبٔییٗ،ٖٚ ٌٗ ٚجٛأییٗغ ٝکٗ زیبتریٕٝ ثٗزٖضتٙێٕبٚ !ٖٚتُ جٛأٝ؟ چٗ‌ٔسٖ ٘ٗ‌ضتیبرَ ثٗ‌راِجٗ‌ر ثٗ جٛأ ٝغیریٕ ٝئبکبریی ،یبْ ٘برِۆٔییٜٗ ِٛڵکٗ ئٗٚ کٗ ٘بٚضٗٔگ ٝضۆزِ ٜێػکێکٝ رێکٛپێک زٖ‌کبت ،کبتێک ئٗ ٚثٗراٚرزٖ زٖکْٗ ،رٚذطبرَ ٌٗ‌گٗ‌ڵ ضٛر٘ٗڵسٖگٗڕێت. ئٖٗٚغسا ،ئبخ ثۆ ئٖٗٚ ٘ٗ‌ڵسٖ‌کێػُ کبتێک ثیرزٖکِٖٗٗٚ چٗ‌ٔس کِٗٓ ئٗ ٚئبفرٖتبٜٔٗ ٘ٗٚڵ ٝئٖٗٚزٖزْٖ ئَٗ جۆرٖ ٌٗ ثٗزٖضتجٙێٕٓ رێس ٌٗٚ زٚرکٗٚتٕٖٗٚیبْ ثٗ تێٖٛگالٔٗ ٌٗ ضٛڕٌٗ ٜزٖت. یبذٛز ئٗ‌ٔ ٚبکبراییٗ ٜکٗ زٖ‌ثێتٗ ِبیٗ ٜزٖثٗٔگکرزٔ ٝئٗٚ جۆرٖ ثبغٗ ٜئبفرٖتبْ کٗ زٖکٗٔ ٗٔٚب.ٜٚ غبٔبزْ ثٗ الٚازییبٌْٗ ،گٗ‌ڵ ئٖٗٚغسا ،پێٛیطتٗ ِ٘ٗیػٗ پبرێسراٚثٓ ،پبضٗٚأ ٝثکرێٓ ٌٗ‌‌ثبیٗ‌ذساْ ِٚٛٗ٘ٚئٗٚپیػٗ رٖ‌لبٔٗ ٜکٗ کٗ‌راِٗ‌ت زٖ‌ثٗ‌ذػٕٗ ئِٗٗظ ئٗ‌گٗ‌ر ِێػک. زٖضتٗاڵتِٗ ٝزٔ ٝلٗزٖر ثێت، ئٗ‌گٗ‌ر ثێت ذۆیبْ ثێجبیٗ‌خ ٚ ثێجٗ‌٘ب ثکْٗ ،ثٗغێٖٛیٗکٝ جٛاْ ژیبْ ثٗ‌فێڕۆ ثسْٖ، ثب چبٖٚڕٚأ ٝئٖٗٚظ ٔٗکْٗ ثٗ‌٘بیبْ ثۆ زاثٕرێت کبتێک زٖڕٖٚێتٗ.ٖٚ جٛأییٗکٗیبْ لٗزٖرٜ ئٖٗٚ چٔٛکٗ کٗ گٛڵٗ لٗ‌غٗ‌ٔگتریٓ ذۆغسٖٚیطترێت پبغبْ زٖ‌کرێت ثٗ چٗ‌ٔسیٓ پبرچٗ ٖٚثٗٚ ثێجبکٜٗ زٖ‌ضتٗ کٗ ٌێیکرزۆتٗ.ٖٚ ثٗ ٘ٗٚڵ ٝچبکٗکرزْ ٚ یبرِٗ‌تیسأٗ ،ٖٚئبیب ذٛازیبرَ زیکٗ رێگبٜ ثٗ‌چٗ‌ٔس راضتییٗ ئَٗ ثگٗیّٗٔٗ رٖگٗزٖکٌَٗٗ .گٗ‌ڵ ئٖٗٚغسا ِٗ‌ترض ٝئٗٗ٘ َٖٚیٗ گٛێٕٗگرْ ٌٗ ٚراضتییٗ ٜکٗ ئٗ‌زِ ٝٔٛئبزیس ثۆ چٗٔسیسیٕٝ عٗزاةچێژٜ٘ێٕب.ٖٚ ثٗ‌ڕا ِٓ ٜئٗٛٔ ٚضٗرأٗ ثٗغێٖٛیٗک ٝتبیجٗت ثٗضٛزْ کٗ ٚازٖکْٗ پیبٗ٘ ٚضت ثٗ پیبٚ ثکبت ،ثٗ ضٗرثٗذۆیٌٚٗ ٝ پێگٗ‌یٗ ٜکٗ ٘ٗ‌یٗ‌ت ،ٝیبذٛز پٗرزٖٗ٘ ٜضت ٚضۆزٖ زٖ‌ضتکرزٖ‌کبْ.
ئٗٚکبت ثٗ ٚیطت ٝذۆَ ٚ ثٗ زڵرۆغییٗٚ ٖٚا ٌ ٗ پیبٖٚ ِٗعمٌٗٛکبْ زٖکَٗ ثڕٚاثٙێٕٓ ثٗ گرٔگٔٗ٘ ٝسێک ٌٗ ضٗ‌رٔجٗ‌کبُٔ. ٘ٗرٖ٘ٚب زاٚاغیبْ ٌێسٖکَٗ کٗ ضٗرجِٗٝ عبتیفٗ ثٗثٝ ضٗ‌رٔجٗ‌کبُٔ ٘ٗ‌ڵجطٗ‌ٔگێٕٓ .ئٗٚ کبت پٗ‌ٔب ثۆ تێگٗ‌یػتٕیبْ ٖٚک پبغبْ، زٖثَٗ. ٘بٚثٖٚٗٔٛرێک، ثٗٔب ٜٚرٖگٗزٖکِٗٗ ،ٖٚزاْ ثٖٗٚزا زٖ‌ٔێُ کٗ ٘ٗ‌ٔسێک ِٗ‌یٍُ ٘ٗیٗثۆٔبخٚزڵیبْ. ئٗٚکبت زاٚایبْ ٌێسٖکَٗ کٗ رزگبرکرزٔٝ ٌٗ ٘بٚکبرثٓ ٚایبْ ٘بٖٚڵٗکبٔیبٔسا، ٌێجکْٗ ثجٕٗپػتیٛاْ ثۆیبْ! ئٗ‌گٗ‌ر ثێت ٛپیبٚاْ تٗٔٙب کۆتٛثٗٔسٖکبّٔبْ ثٗ‌ذػٕسأٗ رازیجٓ ٚ تێجػکێٕٓ، ٌٗ ٘بٖٚڵیکرزٔێک ٝعٗلاڵٔیبٔٗ ٌٗثرٍِ ٜکٗچییٗک ٝکۆیٍٗییبٔٗ. ئٗ ٚکبت ئێّٗ کچ ٝپڕضٗرٔجتر ٚ ذٛغک ٝپڕضۆزتر ٘ ٚبٚضٗرٜ زڵطۆزتر ٚزایکبِٔٗ ٝعمٌٛتر زٖ‌ثیٓ .ثٗ کٛرتییٗکٗ٘ ،ٜبٚاڵتٝ ثبغتر‌زٖ‌ثیٓ. ئٗٚکبت پێٛیطتٗ ٌٗ‌ضٗ‌رِبْ ثٗ راضتٗلیٕٖٗٚ ضٛزێکٝ ٌٗ‌ثٗ‌ر ذۆغّبٔجٛێٓ، ئٗ ٜٖٚفێرزٖثیٓ رێس ٜذۆِبْ ثگریٓٗ٘ .رٖ٘ٚب ئبراِ ٝثیر ٚ پیبٚێکٝ زٖرٝٔٚ غبیطتٗ ٔبژاکێٕرێت ثٗ٘ۆٜ ثێجٗرِ٘ٗٝ ٚ تِٗجٗڵٝ کبت ئٗٚ ژٔٗ‌کٗ‌یٗ.ٖٚ کۆرپٗ‌کبٔیع ٔبکٗ ٗٔٚثبٖٚغٝ غٗ‌ریجٗ ،ٖٚپبظ ئٗ ٜٖٚکٗ ٘ٗ‌رگیس ئٗ ٚضۆزٖیبْ ٌٗثبٖٚغٝ ٔٗزۆزیٖٛتٗ.ٖٚ زایکیبٔسا
بۆ ئووهی تووشی گیروگرف نوبن،
ُێسی
عَ‌دالــــــــــــــــــــَ‌ت‌یاى‌ُێسی‌جٌایَ‌ت
ضبڵیبٔی ضبڵٗ وٗ ٘ٗ‌ٔسێه ٌٗ وٗ‌ضبیٗ‌تیٗ ضیبضی ٚڕٔٚبوجیر ٚڕۆژٔبِٗٔٛضٗوبْ زٚای ٘ٗ‌ر ڕٚٚزا ٚ ٚپێػٙبتێه ٌٗ‌ئێراْ ،ثیر ٌٗ ٘ۆوبر ٚچۆٔیٗتی ڕٚٚزأٗوبٔیبْ زٖوٗٔٗٚ ٖٚ ثبثٗتگٌٗی جۆراٚجۆری ٌٗ‌ثبرٖ ٖٚزٖٔٚٛضٓ ٚ ثٗ غێٖٛگٌٗی جۆراٚجۆرٚا ٌٗ ذٌٗه زٖ‌گٗ‌یٗ‌ٔٓ وٗ ئٗٚاْ زژی ئٗ ٚڕٚٚزاٚ ٚ ثٗرٔبِبْٔٗ ثٗ‌الَ ثٗ غێٖٛیٗوی ڕاغىبٚأٗ ٚ ثٗ ئبغىرا ئٗ ٚثۆ چٗٔٛی ذۆیبْ ڕأبگٗ‌یٗ‌ٔٓ. چٔٛىٗ ئێطتبظ ٘ٗ‌ضت ثٗ پێٛیطتی پٗیٖٔٛسیی٘ٗثٌْٗٚٛگٗيِبفیبوبٔیزٖضٗالت زٖوْٗ .ئٗ ٚوۆٔٗوبرٖ ضیبضیبٔٗ وٗ ثٗ غێٖٛیٗوی گػتی ٌٗ ڕٚٚزاٖٚوبٔی ضٗ‌رٖ‌تبی غۆڕغی ضبٌی ١٣٥٧ی ٘ٗتبٚی ٚپالْ زأبْ ثۆ زرێژٖ‌زاْ ثٗ‌ز ٚ ٌُٚجٗٚر ٚزاِٗزرأسٔی ضیطتِٗی ثِٗٗالورزٔی زٖ‌ضٗ‌الت ٚثبٔسٖوبٔی ِبفیبی‌ضٗ‌رثبزی ٚئبثٛریزٖضتیبْ ٘ٗ‌ث،ٖٚٛ ثٗ جۆرێه ٌ٘ٗص ٚوٗٚت زٖوْٗ وٗ گۆیب ٌٗ ڕٚزاٖٚوبٔی ڕاثرز ٚٚثێ ذٗ‌ثٗ‌رْ ٔ ٚیگٗرأی ذۆیبْ ٌِٗ٘ٗجٗر ثبرٚزۆذٗ پێػٙبتٖٛوبْ زٖ‌رزٖ‌ثڕْ ٌٗ .ذٛارٖ ٖٚئبِبژٖ ثٗ ٘ٗ‌ٔسێه ڕٚٚزا ٚزٖوٗییٓ ثۆئٖٗٚی ثجیٕیٓ ٚثسأیٓ وٗ ٌٗضٗرٖٖٚی ئٗ ٚڕزاٚٚپێػٙبتبٔٗ چ وٗ‌ضبٔێه ْ٘ٗ ٚچیبْ ورز ٚ ٖٚٚئێطتب ٌٗ وٛێٓ ٚ چىبرْٖ؟ ئٗ‌گٗ‌ر ضٗ‌رٔج ثٗ‌٘ٗ‌ٔسێه ٌٗ ڕٚٚزاٖٚوبٔیذٛارٖٖٚثسرێ ٚثٗزٚازا چْٚٚٛ ثىرێ ،ثۆِبْ ٌێىۆٌیٕٖٗٚیبْ ٌٗ‌ضٗ‌ر زٖرزٖوٗٚێ وٗ چ وٗ ضبٔێه زٖ‌ضتیبْ ثٗ ذٛێٓ ضٚٛرٖ ٚوۆٌِٗگبی ئێرأیبْ گٗیبٔسۆتٗئِٗڕۆ. ٌٗ ضێسارٖ‌زأٗ‌وبٔی ضٗ‌رٖ‌تبی غۆڕغی ضبٌی١٣٥٧ی٘ٗتبٚیی. تێىٌٗٙچٔ ٗٔٛبٚذۆییٗوبْ ٚوٛغت ٚوٛغتبر ٌٗ وٛرزضتبْٚتٛروِْٗٗضٗحرا. تیرۆری وٗ‌ضبیٗ‌تیٗ ضیبضیٗ‌وبْ ٌٗ فٗ‌رأطٗ ٚئٛتریع ٚئبٌّبْ ٚتیرۆری ڕێجٗ‌رأی وٛرز ٚججٗٙیِیٍٍی.ٚ ثٗ‌ثبرِتٗ‌گرتٓ.پێػگرتٓ ٌٗ وۆتبیی ٘ێٕبْ ثٗ غٗ‌ڕی ئێراْعێراق ٚڕێ ذۆظ ورزْ ثۆ زرێژٖ پێسأی تبضبٌی ١٣٦٧ی٘ٗتبٚی. وٛزٖتبیضبٌیغٗضتٌٗ ضێسارٖ‌زأٗ‌وبٔی ضبٌٗ‌وبٔی ٌٗ ٦١-٦٠الیْٗ زازٖٚرٖ گٗ‌ٔجٗ‌وبْ ٚحبوّبٔی غٗ‌رعی ئٗٚوبت ٚوٗضبٔی پٍٗ‌ثٗ‌رزی ٘ێسی جٕبیت (لٖٛلضبئیٗ)ٖٚ ٚزارٖتی ئیتالعبت ٖٚ ٚزارٖتی ٔبٚذۆٌٗ،ئێطتبزا. ڕێ ذۆظ ورزْ ثۆ ثێ زٖ‌ٔگ ورزْ ٘ ٚێرظورزٔٗ ضٗ‌ر ِبٌی ئبیٗتٌٛال غٗ‌ریعٗ‌تّٗ‌زاری ٚ زۆریورزٌْێیثۆٖٚرگرتٕیزأپێسأبْ. ٌٗ ضێسارٖ‌زأی ثٗوۆٌِٗی ذٌٗه ٌٗ ضبٌی١٣٦٧ی ٘ٗتبٚی ٌٗ،زیٕسأٗ‌وبٔی ٖٚالتساٚ ٌٗالیْٗ ئٗ ٚزازٖٚر ٚحبوُ غٗ‌رع ٚ ٖٚزیرٖوبٔی ٖٚزارٖتی ئیتالعبت ٔ ٚبٚذۆ ٚ جێگرٖ‌وبٔیبْ. تیرۆرٖ ضیبضیٗ‌وبٔی ٔبٚذۆ ٚزٖرٖٖٚیٖٚالت. تیرۆرورزٔی فرٗ٘ٚرٖوبْ ِٛ ٚذتبری ٚپٛیٕسٖ ٚغٗریف ٚزاٌسازٖ ٚپیر ٚززٚأی ٚ ٔسیىٗ‌ی ١٠٠وٗ‌ضی‌تر. تٗلبٔسٖٔٗٚی ثۆِت ٌٗ‌ضٗ‌ر گۆڕی ئیّبَ ڕٖ‌زا ٚگۆڕٖپبٔی ثٗ‌رلی ِٗغٗٙز ِ ٚسگٗٚتی ضٕٔٛیٗوبٔیزا٘یساْ. الزاْ ٘ ٚێرظ ورزٔٗ ضٗ‌ر ِبٌی ئبیٗتٌٛالِٕتظری. زٖ‌ضگیرورزْ ٚغىٗٔجٗزأی غبرٖٚأٗوبٔیتبراْ٘ .ێرظ‌ورزٔٗ‌‌ضٗ‌ر زأىۆی‌تبراْ. زاذطتٕی‌ڕۆژٔبِٗ ٚثالٚوراٖٚوبْ.-تیرۆر ورزٔی‌ضٗ‌عیس حجبریبْ.
غىٗ‌ٔجٗ‌ی زیٕسأیبٔی ضیبضی ثٗ تبیجٗتئٗوجٗر گٗ‌ٔجی ٚثرایبٔی ِحّسی ٚثبطجی ٚ زرافػبْ ٚئبغبجبری ٚعجساٌٍٗ ٔٛری ٚوٗثٛزٖٔٚس.ٚ تٗلیٕٖٗٚی زٖ‌یبْ ثۆِت ٌٗ‌ضٗ‌ر ٚثٗٔسی"ٌ٘ٗجژارزْ"ی ٔۆِ٘ٗیٓ زٖٚرٖی ضٗ‌رۆن وۆِبری ٌٗ تبراْ ٚغبرٖوبٔسا وٗ تب ئێطتب تٗ‌ٔبٔٗ‌ت یٗ‌ن وٗ‌ضیع ٌٗ ٚپێٖٔٛسیٗزا ٔٗ‌گیرا.ٖٚ وٛغتٕیڕۆژٔبِٗٔٛشز٘راوبظّیزرٚضتورزْ ٚفٗرِبْزاْثۆضبذتٗچیٗتیورزٔی ثٗ‌رثال ٚ ٚثٗپێی فٗتٛا ٌٗ‌وبتی ثٗڕێٖٛچٔٛی ٔۆِ٘ٗیٓ زٖٚرٖی ضٗ‌رۆن وۆِبری ٚزأبٔیئٗحّٗزیٔٗژاززا. لٗ‌یراْ زرٚضت ورزْ ٌٗ ثٗ‌رٔبِٗ‌ی ٔبٖٚویئێراْ ٚزرێژٖپێسأیی تب وبتی ٘بتٕٗ‌ضٗ‌روبری ئٗٚثبٔسٖ. ڕێ ذۆظ ورزْ ثۆضبذتٗ‌یی ورزٔی ثٗرثالٌٚٗ ٌ٘ٗجژارزٔٗوبٔیزا٘بتٛیٖٚالتسا. وٛغتٕی ئٗ‌وجٗ‌ر ِٗحِّٗٗزی ٚزٖیبْڕٚزاٚی تروٗ ٌٗ ٚثبثٗتٗزا ثبضیبْ ٌێٖٗٔٛورا.ٖٚ ثٗ‌زٖ‌ضت پێىرزٔی غۆڕظ ٚزرٚضت ورزٔی ٘ێسێه ثٗٔبٚی ٘ێسی زازٖٚری (لٖٛلضبئیٗ) وٗ زٖ‌ثێ ٌٗ ڕاضتیسا ثٗ‌زٖ‌یی ِ ٚێٙرٖثبٔی ٚ ثٗ‌ذػیٗ‌ٔسٖ‌یی ٌٗٚزا ثجتٕسرێٔ ٌٗ،بوبٌٗ ٚگٗي پێػٙبتٗیٗن ثٗ ٔبٚی تٔٛسٚتیژی ٚویٕٗ تۆزی ٚتۆٌٗ ئٗ‌ضتبٔسٔٗ ٖٚثٗرٖٚڕ ٚٚثٚٛییٓ وٗ ڕٖ‌گ ٚڕیػٗی ٌٗ ثیرورزٖٔٗٚوبٔی ذِٗٛیٕی ِٗ ٚالزٖرچٖٚٛوبٔی حٗٚزٖی عٍّیٗ‌ی ل َٛزا٘ٗث .ٛئٗٚویٕٗ ٗٔ ٚفرٖتی ئٗٚاْ ٌٗذٌٗه ٚالٖٚوبْ ثٗ‌٘ۆی ئٖٗٚثٛوٗ ئٗٚاْ ٌٗالیْٗ ذٌٗىٖٗٚ ٖٚن وٗ‌ضبٔێىی ڕاضتگۆ ٚغیبٗٔ ٚئٗژِێرزراْ ٚئٗٚأیبْ لٗثٛي ٔٗ‌ث ٚ ،ٛثٗثبغی زٖ‌یبْ زأی وٗ ئٗٚ وٗ‌ضبٔٗ‌ی وٗ پٍٗ ٚپبیٗیبْ پێ زراٌٗ ٖٚ جێگٗ‌ی غیبٚی ذۆیبٔسا ٔیٓ ٚثۆٖٚی ٔبثٓ ثجٕٗ فٗرِبٔڕٖٚای ئٗ ٚذٌٗىٗ .ثٗ٘ ٚۆیٖٗٚ ڕٚی ذۆغیبْ ٔیػبٔی ئٗٚاْ ٔٗزٖزاٚ ، ِٗ‌الوبٔیع ئٖٗٚیبْ ثٗ‌ثبغی زٖ‌زأی وٗ ئٗٚ پۆضت ِٗ ٚلبِٗی ٖٚزٖضتیبْ ٘ێٕبٌٗ ٖٚ ثٗرئٗٔ ٖٚیٗ وٗ ئٗٚاْ غیبٚی ثٓ، ثٌٗىٌٗٛثٗر ضبزٖ ٚضبوبری ذٌٗه ثٚ ٖٚٛ ثٗزٚیی ٔۆثٗ‌ی ٌٗ زٖ‌ضت زأی ئٗ ٚپۆضت ٚ ِٗ‌لبِبٔٗ‌‌زێت ٚثۆ ٌٗزٖضتٔٗزأیئٗ٘ ٚێس ٚ زٖ‌ضٗ‌التبٔٗ ٔبچبر ث ْٚٛثٗ ٘ٗ‌ر جۆرێه وٗ زٖتٛأٓ ئٗ ٚپۆضت ٚزٖضٗالتٗ ڕاثگرْ ٚ ،ثۆ ئِٗٗ ٚثٗضتٗظ ٌٗ ِ٘ٗبْڕۆژی ٌٌٖٖ٘ٗٗٚٗٚ ثٗ‌راِجٗ‌ری ثیرورزٖٔٗٚوبْ ٌٚ‌ٗ٘ ٚی ئبزازی ذٛازأٗی ذٌٗىبٔی ئێراْ غّػێریبْ ٌٗ‌وبالْ ٘ێٕبیٗ‌‌زٖ‌رێ. ئٗٚاْ ثٗ‌پێی ڕای ذِٗٛیٕی وٗ زٖیگٛت ِٗ‌الیٗ‌تی یٗ‌وطبٔٗ ٌٗ‌گٗ‌ي ئیطالَ ٚئٗ ٖٚوٗ زأبی ئبییٕی ٌٗ‌ثبری زازٖٚری ورزٔسا ٌٗ‌پێع ِ٘ٗٛأٓ ٚپٍٗٚپبیٗی ِٗ‌الوبْ ٌٗثٛاری ِٗعٕٗٚییٗ ٌٗ ٖٚضٗرٚی ذٌٗىبٔیترٖ ،پێیبْ ٚاث ٛوٗ زازٖٚری ٍِىی ئٗٚأٗ ٚئٗٚأٓ وٗ زٖتٛأٓ ئیجتیٙبز ٚفٗتٛا ثسْٖ ٚزازٖٚری ثىْٗ .ئٗٚاْ ثٗ‌ثبغی زٖ‌یبْ زأی وٗ‌ئٗ‌گٗ‌ر ٌٗ ثبر ٚزۆذێىی ئبزاززا ٌٗ ثٗ‌راِجٗ‌ر ذٌٗىسا ڕاثٖٛضتٓ ٘یچ ڕێگبیٗ‌ویبْ ٔیٗ جگٗ ٌٗ ڕۆییػتٓ ثۆ گۆغٗ ٚوٗٔبرٖوبٔی حٗٚزٖ عیٍّییٗ‌وبْ ٚزٚٚروٗٚتٕٗ ٌٗ ٖٚزٖضٗالتٚ ، ئٖٗٚظ غتێه ث ٛوٗ٘یچ ِٗ‌الیٗ‌ن تٗ‌ٔبٔٗ‌ت ٔٗ‌ی زٖتٛأی ٘ٗ‌ر ثیریع ٌٗ گٗڕأٖٗٚی ضٗرٌٗٔٛێی ثىبتٗٗ٘ ٖٚرٖٚن ذِٗٛیٕی ٔٗیتٛأی زٚری ٌٗ‌زٖ‌ضٗ‌الت ،زٚای غۆڕظ ٚ ڕۆییػتٓ ثۆ ل،َٛتٗحِّٗٛي ثىبٚگٗڕایٖٗٚ تبراْ تبثٗ٘بٚوبری وٛزٖتبچیٗوبْ زٖ‌ضٗ‌التی تٗٚا ٚثىبتٗ ٍِه ٚپبٚأی ذۆیی ٚئبذٔٛسٖ ٘بٚثیرٖوبٔی. وٛغتٚوٛغتبرٖوبْ
ثٗحٛوُ ٚفٗرِبٔی ذِٗٛیٕی وٗ زاثٛی ثٗذٌٗربٌی زٖ‌ضتی پێ ورز .ذٌٗربٌی ثٗ فٗ‌رِبٔی ڕاضتٗٚذۆی ذِٗٛیٕی ِٗحىِٗٗوبٔی ثٗ‌ثێ پبرێسٖ‌ر ئٗ‌ٔجبَ زاْ ٚ ثٗ‌ثێ پێىٙێٕبٔی زازگب ٚتٗٔیبٌٗضٗر لطٗ‌ی غب٘یس زٖ‌ضتی ورز ثٗوٛغتٕی ضٗ‌رأی ڕٖ‌ژیّی‌پێػ،ٚٛثٗثٗ٘بٔٗیئٖٗٚیوٗئٗٚاْ ٌٗ‌وبتی ڕٖ‌ژیّی غبزا ٌٗ ثٗرژٖٖٔٚسی ورز،ٖٚٚذِٗٛیٕیع گٛتی حىِٗٛتسا وبریبْ وٗ ئٗٚأٗ زازگبیی ورزٔیبْ پێٛیطت ٔٗ‌ث.ٛ زٚای ئٖٗٚذٌٗربٌی وٗٚتٗ ئیعساَ ورزٔی" لبچبذچیٗ‌وبْ "ٌٚٗ ٚوبرٖیسا ثٗ‌ڕاززٖ‌یٗ‌ن چٛثۆپێع وٗ زۆرجبراْ ذۆغی پێی ٚاثٛ وٗ‌ضبٔی ثێ تبٚأی ئیعساَ ورز ،ْٚٚئٗٚوبت زٖیگٛت وێػٗ ٔیٗ ئٗ‌گٗ‌ر ئٗٚأٗثێ تبٚاْ ثٛثٓئٗ ٖٚثٗپٍٗیغٗ٘یسیزٖگْٗ! جۆرٖ ثیرورزٖٔٗٚی ذٌٗربٌی ئٗٚ وٗ ٌٗالیْٗ ڕێجٗرٖوٗیٗٚ ٖٚاتٗ ذِٗٛیٕی فێریوراثٛثٗجێگبیٗنگٗییػت ٘ٗ‌رجۆرێه وٗ ذۆی پێی ذۆغجب ئبٚا ذٌٗىی زازگبیی زٖ‌ورز ٌٗ ٚثٗراِجٗر تٗٚاٚی ئٗ ٚوٗضبٔٗی وٗ زژی ئٗٚێطتبْ ،ئٗٚێطتب ٚزاوۆوی ٌٗ وبرٖ‌وبٔی ذۆی زٖ‌ورز .وبری ئٗ ٚثٗ جێگبیٗ‌ن گٗ‌ییػتج ٛوٗ ٌٗ‌جێگبی ذٛاظ ثڕیبری زٖزاٚپٍٗی غٗ‌٘یسی ثٗ‌ئیعساِیٗ ثێتبٚأٗوبْ زٖ‌ثٗ‌ذػی .زٚای ئٖٗٚی وٗ ذٌٗربٌی ٘بتٗ ٔب ٚضیبضٗت ٚوٛغتٓ ٚ ثڕیٓ ٌٗ ٚوٛرزضتبْ ٚتٛروِْٗٗ ضٗ‌حراجٕبیبتی ثێ ئٗ‌ژِبری ذٌٛمبٔسْ، ثٗ‌ثێ ٘یچ زازگبیی ورزٔێه وبرثٗ‌زٖ‌ضتبٔی پێػٛی ٌٗ زارضتبٔٗ‌وبٔی ثبوٛر(غیّبي) ٚ ٌٗ ضٗ‌رزٖ‌ضتی ِٛحطیٓ ڕٖفیمسٚضت ٌٗالیْٗ ضپبی پبضسارأٗ ٖٚگٌٍٗٛثبراْ ورزْ .ضپبی پبضساراْ ئٗٚوبت زٖ‌ضتێىی ثبالی ٘ٗثٛ ٌٗ ذٌٛمبٔسٔی ئٗ ٚجٕبیٗتبٔٗزاٗ٘ .ر ٌٗ ڕٚٚزاٖٚوبٔی تٛروِْٗٗ ضٗ‌حراث ٛوٗ ثۆ یٗوَٗ جبر گۆڕی ثٗ وۆٌِٗی ئیعساِیٗ زازگبیی ٔٗوراٖٚوبْ زۆزرایٗٔ ،ٖٚسیىٗی ٢٥ وٗ‌ش ث ٌٗ ْٛثیبثبٔٗوبٔی ٔبٚچٗی تٛروِْٗٗ ضٗ‌حرا زۆزرأٗ ٖٚوٗ ٌٗ الی پێػٖٗٚڕا گٌٍٗٛثبراْ وراث ٚ ْٚٛثٗ یٗوٖٗٚ ٌٗ گۆڕٔراث .ْٚٛئٗ ٚوبتیع ضپبی پبضساراْ ٚیبرأی ئیّبِی زِٖبْ ٖٚن ئێطتبوٗ ثٗ چبپ ورزٔی ثالٚوراٖٚیٗن ٌٗ‌ضٗ‌ر زِبٔی گرٚپێىی ؤِٛٛیطتیٚ ،یطتیبْ ذٌٗه ٘ٗ‌ي ثرٌٗٗتێٕٓ ٚئٗ ٚتبٚأٗ زٍِٖی ئٗٚاْ پٗضتێٗ٘ .ْٛرٖٚن تٗلیٕٖٗٚوٗی گۆڕی ئیّبَ ڕٖ‌زا ٚوٛغتٕی ضیبضیٗ‌وبْ ٌٗ‌ضبٌی ١٣٧٦زا. ثٗ ٘ٗ‌ر حبي پیالٔٗ‌وٗ‌ثٗ وػبٔٗ زٚاٖٚی ذٌٗربٌی ٚزرێژٖ پێسأی ٌٗالیْٗ ئبغبیبْ رثبٔی ئبٍِػی ٚزٚوتۆر ثٗ‌٘ٗ‌غتی زرێژٖ‌ی وێػب .وبری ئَٗ زٚٚأٗ ثٗ جۆرێه ثٛوٗ ِ٘ٗٛوٗش زٖیگٛت ضٗ‌ت ڕٖ‌حّٗ‌ت ٌٗ ثبٚوی ذٌٗربٌی .ئٗٚاْ (رثبٔی ٚثٙػتی) ثٗ پێىٙێٕبٔی ئٗٔجِٔٗٛی ثٗ‌رزی زازٖٚری ٚ ڕێگٗ ذۆظ ورزْ ٘ ٚێٕبٔٗ ثٗ‌رثبضی تۆٌٗ ضتبٔسٔٗ( ٖٚلصبؼ) ،ڕێگبیبْ ثۆ جٕبیٗ‌تىبرٖ‌وبْ ذۆظ ورز ثۆٌٗ ضێسارٖ‌زأی الٚاْ ٚئٗٚاْ ث ْٛوٗ ثۆیٗوَٗ جبر فٗ‌رِبٔی زاذطتٕی‌ڕۆژٔبِٗ‌وبٔیبْ‌زٖ‌رورز. ئێطتب ٘ٗ‌ٔسێه ٌٗ ٚزۆضتبٔٗی وٗ ڕٖ‌ذٕٗ ٌٗ ثبثٗ‌تٗ‌وبٔی ٘ێسی زازٖٚری (لٖٛلضبئیٗ) زٖ‌گرْ ِٗ ٚحىِٛی زٖوْٗٚ ،ا ثبغٗ وٗ چبٚێه ثٗ وبرٚورزٖٖٚوبٔی ذۆغیبٔسا ثرػێٕٓ ٚثسأٓ وٗ ئبیب ئٗٚاْ ِ٘ٗبْ ئٗٚ وٗ‌ضبٔٗ ٔٗ‌ث ْٛوٗ ڕێگب ذۆغىٗ‌رث ْٚٛثۆ ذٌٛمبٔسٔیئٗ ٚجٕبیٗتبٔٗ؟
؟
ٚزرێژٖپێساْ ٚڕیػٗزاوٛتبٔی زیىتبتۆری، ضٗ‌یر ئٖٗٚیٗ ئێطتب وٗ ٌٗ زٖ‌ضٗ‌الت ٖٚزٖر ٔرا ْٚٚٚزٚرذراٗٔٚتٖٗٚڕٖذٕٗیٌێزٖگرْ ثٗ‌الَ ٘ٗ‌رگیس ٔبیبْ ٘ٗٚێ ٚڕٚٚیبْ ٔیٗ ث ٗ ذۆیبْ وٗ ثٍێٓ ذٌٗه ٌٗ ٘ۆوبرٖ‌ضٗ‌رٖ‌ویٗ‌وبٔی ٘بتٕٗ‌وبیٗ‌ی ئٗٚ زیىبتٛریٗتٗث.ْٚٛ ِٗ‌گٗ‌ر ئٗٚوبت زیٕسأٗ‌وبْ ٌٗ الیْٗ ٘ێسی زٖ‌ضٗ‌الت ثٗ‌زٖ‌ضت وٗ ٌٗ ثبٔسی ئٗٚاْ (چبوطبزیی ذٛازٖوبٔی ئێطتب) ث ،ْٛثٗڕێٖ ٛ ٔٗزٖچْٚٛ؟ ٌ٘ٗجٗتٗ ئٗٚوبت ٘ێسٖ‌وبٔی ضبزِبٔی ِٛجب٘یسیٕی ئیٕمالثی ئیطالِی،ظ ٘ێسٖ‌وبٔی یبرِٗ‌تی ئٗٚأیبْ زٖزاٚ چبوطبزیی ذٛازیی ئێطتب ئبگر ذۆغىٗ‌ر ٚ ٚئِٕٗیٗتی ئیتالعبت ٘ێسٖ‌وبٔی ٌٗ‌تٗ‌ٔیػتیبْ‌ث ْٚٛئٗیبْپبراضتٓ .ئٗٚوبت ئبغبی ثٗ‌ٔی ضٗ‌زر گٛتی ٌٗ زیٕساْ ذٌٗه غىٗ‌ٔجٗ زٖ‌ورێ،ثۆ ٌێىۆٌیٕٗ ٌٚٗ ٖٚثبثٗت ٗ وٗررٚثی ٚفٗ٘یُ ورِبٔی ضٗ‌رزأی زیٕسأٗ‌وبٔیبْ ورز .وٗررٚثی ٘ٗثٔٚٛی غىٗ‌ٔجٗ‌ی ٖٚزرۆ ذطتٗ ٖٚثٗالَ فٗ‌٘یُ ورِبٔی پٗ‌ضٗ‌ٔسی ورز .ثۆئٖٗٚی وٖٗٚثیر ِٛحتٗغِٗی ٚ وٗررٚثی ئبغبی ثٙێٕسرێتٗ ٖٚوٗ ٌٗ وبَ زیٕسأبٔٗ ٌێ وۆٌیٕٖٗٚیبْ ورز ،ئٖٗٔٚسٖ ثٗ‌ضٗ وٗ ئبِبژ ٖ ثٗ‌زیٕسأٗ‌وبٔی حّبِی ٚضٌٗٛیی ٚأجبری ثىٗ‌یٓ وٗ ئٗٚاْ ٌٗ ضبٌی ١٣٦٠زا ضٗ‌رزأیبْ جۆراٚجۆری غێٖٛگٌٗی ورزثْٚٛ غىٗ‌ٔجٗ‌یبْ زیتج ٚ ٛثیطتج ،ٛثٗالَ وٗ ٘بتٕٗ ٖٚالی ذِٗٛیٕیٗ٘ ،ثٔٛی غىٗ‌ٔجٗ‌یبْ ٖٚزرۆذطتٗ ٌٗ ٚ ٖٚپۆضت ٚ ِٗ‌لبِی ذۆیبٔسا ِبٔٗ .ٖٚثٗالَ ئبغبی فٗ‌٘یُ ورِبٔی ضٗ‌رٖ‌ڕای ئٖٗٚی وٗ ٌٗ ضٗ‌رٖ‌تبی غۆڕغی ضبٌی ٥٧زا ٘بٚزٖضت ٘ ٚبٚوبری حٛوّی چٗ‌ٔس ٚ ثٚٛ ذۆیبْ ٌٗ ضێسارٖ‌زأیػی زٖ‌رورزث ،ْٛثٗالَ ٌٗ ثٗرئٖٗٚی وٗ گٛتی ٌٗ زیٕسأٗ‌وبٔسا ئٗٚ ثۆ ٘ٗیٗٚ غىٗ‌ٔجٗ ِٗ‌ثٗ‌ضتٗ‌ظ الجٖٛرزی ٌٗ‌گٗ‌ي ذِٗٛیٕی ثٗٚ ورز،وٗ‌چی ثٗرٖٚڕٚٚ حبٌٗ غٌٗٗ ٖٚضٗروبر ٖٚالٔراِٗ .گٗ‌ر‌ئبغبی ثٗ‌ٔی ضٗ‌زر ئٗٚزَٖ ٔسیىٗ‌ی ٚ ١٥٠ێٕٗ‌ی ٌ ٗ ثٗڕێىرراٚی ٔٗ‌زا غىٗٔجٗوراٖٚوبْ ٌێجٛرزٔیی ٔێٗٔٛتٖٗٚیی ٗٔ ٚیگٛت ٌٗ ئێراْ زیٕسأیٗ‌وبْ غىٗ‌ٔجٗ زٖ‌ورێٓ؟ ئبغبیبٔی چبوطبزیی ذٛاز ئبیب ئێ ٚ ٖٛزٌٖٗٚتی ِٗ‌جٍیطٗ‌وٗ‌غی ئبغبی ذبتِٗی ٚ وٗ زٖ‌ضٗ‌التتبْ ثٗ زٖضتٖٗٚث ٛثۆ ئبزازی ٚ غىٗ‌ٔجٗ‌ٔٗ‌ورأی زۆضت ٚالیٗٔگرٖوبٔتبْ چتبْ ورز؟ ئبیب ئٗ‌وجٗ‌ر گٗ‌ٔجی ثٗ‌٘ۆی یبرِٗ‌تی زأی ئێٗٔ ٖٛچۆ زیٕساْ؟ ٚ ٌٗلبٚزأٗوبٔی ئٗٗٔ ٚث٘ ٗٔٛۆی ئٖٗٚی وٗ ذٌٗىێىی زۆر ڕٚتبْ تێ ثىبت؟ ثٗ‌الَ وبتێه ئٗ ٚ ٚذٛێٕسوبرٖوبْ وٗ ثٗپػتیٛأی ٌٗ زٌٖٗٚتیئێٌٖٗٛزأىۆ ٘ٗ‌ڕٖ‌غٗ‌یبْ
ٌێىرا ٚذرأٗٔب ٚزیٕساْ،ثٗزاذٖٗٚثچٛوتریٌٓ٘ٗٚتبْٔٗزا ثۆ پػتیٛأیورزْ ٚئبزازورزٔیبْ .ثۆ ئٖٗٚی ثبظ‌ثسأٓ‌وٗ ئٗ ٚجٕبیٗتبٌٔٗٗ وٛێٖٛضٗرچبٖٚیبْگرتٚ،ٖٚٛا ثبغٗ وِٗێهثۆ زٚا ٖٚٚثۆضبٌٗوبٔی-٥٩ ٦٠وٗ ئٗ ٚگرٚپٗ جیٕبیٗ‌ت‌پیػٗ زرٚضتث،ٛثگٗڕێیٕٗ،ٖٚضبٌی٦٠ثۆ ئٖٗٚیوٛزٖتبچیٗوبْثٗضٗر ضٗ‌رۆن وۆِبریئٗٚوبتسا ضٗ‌رثىٗ،ْٚڕێىرطتٕێىیتبیجٗتیبْپێىٙێٕب ٚثٗ وٌٗهٖٚرگرتٌٓٗئٗ ٚڕێىرطتٕٗیٗ وٛزٖتبوٗیبْئٗٔجبَزا ٚزٚایئٖٗٚظ٘ٗر ئٗ ٚڕێىرطتٕبٔٗزٖضٗالتیٖٚالتیبْگرتٗزٖضت ٚتب ئِٗڕۆ وٗ‌ظ ئٗ ٚگرٚپٗزرٚضتوراٚأٗزرێژٖثٗ وبرٖوبٔیذۆیبْزٖزْٖ .تٗٔٙب وبتێه‌وٗ ذبتِٗیثجۆ ضٗ‌رۆن‌‌کۆِبر ئٗ ٚگرٚپٗزیبر ِٔٗب ٚزٚایئٖٗٚزٚثبرٖ ٘بتِٕٗٗ ٖٚیساٌْٗ٘ .جٗ‌تٗ‌ئٗ ٚگرٚپبٌٔٗٗ ضٗرزِٖیذبتِٗیغسا ثێ‌وبرٔٗ‌ث .ْٛئٗ ٚگرٚپبٔٗ ئٗٚوبتیع٘ٗر وبرێه‌وٗ پێیبْ‌ذۆظ‌ث ٛورزیبْثٗالَٔٗنڕاضتٗٚذۆ ٚثٗ ئبغکرا،ثٌٗىٌٗ ٛژێر پٗ‌رزٖ‌زا ٚجً ٚثٗرگیچبوطبزییذٛازییبٌْٗثٗرورز ٚپێیبْٚاثٌٗ ٛثٗر ئٖٗٚی ذٌٗهڕاثرزٚٚیبْٔبزأێزٖتٛأٓئٗزایچبوطبزییذٛازییزٖرثێٕٓ. زٖتٛأیٓئبِبژٖثٗوٗضبٔیٖٚنِٛ :ضٗٚیئٗرزٖثیٍیِٛٚضٗٚیذٛئیٕیٙبِٚیرحٛضێِٓٛضٗٚیٚحٛضێٓ ِٛضٗٚی ٚثێٙساز ٔٗثٗٚیِٗ ٚحِٗٗزضٗالِٗتی ٚتبجزازٖ ٚضٗعیس حٗ‌جبریبْ ٚزٚوتۆر ضرٚظ٘ ٚبزی غٗففبریِٛٚحطیٓئبرِیِٓٛٚحطیٓضبزگبراٚوٗڕڕٚثیِٛٚعیٓ ...ٚثىٗییٓوٗئٗٚوبتٌٗٔب ٚئٗٚ گرٚپبٔٗزا ث،ْٚٛثٗالٌَٗثٗر ئٖٗٚیٌٗ وبر زٚٚر ذرأٖٗٚثٗٔٛتٗ چبوطبزییذٛاز،ثٗالَ٘ٗرگیسٔبتٛأٓ ڕاثرزٚٚیپڕغٕگساریبْثۆذٌٗهثبشثىْٗ .زرێژٖ‌ی‌٘ٗ‌یٗ لبزرئٗ‌حّٗ‌ززازٖ (ڕێجٛار) ٔ -ۆرٚێژ
جاڕًاهَ‌ی‌سَ‌ربَ‌خۆیی کبتێک ٌٗ ِٗ‌جرای رٚزاِ ٖٚرۆییٗکبٔسا پێٛیطتی ئٗ ٖٚضٗر٘ٗڵسٖزات گٌٗێکی زیبریکرا ٚئٗ ٚگرێجٗٔسٖ ضیبضیبٔٗ ثٗ‌یٗ‌کێکی کٗ ٘ٗڵجٖٛغێٕێتٖٗٚ زێکٖٗٚی زٖثٗضتێتٗ٘ ،رٖ٘ٚب ٌٗ ٔێٛ زٖ‌ضٗ‌اڵتٗ‌کبٔی ضٗ‌ر زِٖیٕسا ثٗزٚای ئٗ ٚپێگٗ ٌێکجٛزا ٚیٗکطبٔٗزا ثگٗ‌ڕێت کٗ یبضبکبٔی ضرٚغت ٚذٛزای ضرٚغت ٖٚک ِبف پێیجٗ‌ذػی ،ْٛرێسگرتٕێکی غبیطتٗ ثٗ ئٗ‌رکٗ ئٗٚ ِرۆڤبیٗ‌تی ثیرٚڕای زٖ‌ذبتٗ ئٗ‌ضتۆیبْ کٗ ئٗ٘ ٚۆکبرأٗ ثٗ‌یبْ ثکْٗکٗٔبچبریکرزْٚجیبثجٕٗ.ٖٚ ئێّٗ ئٗ ٚراضتییٗ ثٗ ثٗڵگٗٔٗٚیطت زٖ‌زأیٓ ثٗ ِرۆڤٗ‌کبْ ِ٘ٗٚٛ کٗ ذٌٛمێٕرا ،ْٚکٗ ٌٗالیْٗ یٗ‌کطبٔی ذٌٛمێٕٗرٖکٗیبٔٗٔٗ٘ ٖٚسێک ِبفیبْ پێسراٖٚ کٗ ٔبکرێت ٌێیبْ جٛزا ثکرێٌٕٗٚٗ ،ٖٚ ِبفبٔٗ‌ظ ِبفی ژیبْ ٚئبزازی ٚ ثٗزٖضتٙێٕبٔیثٗذتٖٗٚریٗ. ثۆ پبراضتٕی ئِٗ ٚبفبٔٗظ ،حکِٗٛت کٗ ذٗ‌ڵکسا، ٌٗٔێٛ زازِٖٗزرێت رٖ‌زاِٗ‌ٔسی ٌٗ رٖٚای زٖ‌ضٗ‌اڵتی حٛکّکراٖٚکبٔییٖٖٗٚٚرزٖگرێت. ٘ٗ‌رکبتێکیع ٘ٗ‌ر غێٛازێک ٌٗ حکِٗٛت ثٚٛ ئبِبٔجبٔٗ، ثٗ ِبیٗ‌ی ٚێرأکرزٔی ئٗ ٚ ئٗ ٚکبت ِبفی گٌٗٗ کٗ ثیگۆڕێت یبذٛز جێگٗ‌ی ٌٗ ٚ ٘ٗڵیجٖٛغێٕێتٗ،ٖٚ حکِٗٛتێکی ٔٛێ زاثّٗ‌زرێٕێت کٗ ثٕبغٗ‌کٗ‌ی ثٗ‌ٔسثێت ٌٗ‌ضٗ‌ر پرٖ‌ٔطیپ ٚرێکرطتٕی زٖ‌ضٗ‌اڵتٗ‌کبٔی ثٗغێٖٛیٗک کٗ ٌٗ‌الی ذٗ‌ڵکٗ‌کٗ ئٗ‌گٗ‌ری زیبتری ئٖٗٚی ٌێجکرێت کٗ کبریگٗ‌ری زٖ‌ثێت ٌٗ‌ضٗ‌ر ضٗ‌الِٗ‌تی ٚ ثٗذتٖٗٚرییبْ. ٌٗ‌راضتیسا ،تێڕٚأیٕی ژیرأٗ ئِٖٗٚبْ پێسٖ‌ڵێت کٗ ئٗ‌گٗ‌ر حکِٗٛتێک کٗ ثۆ ِبٖٚیٗکی زرێژثێت زاِٗ‌زراثێت ،پێٛیطت ٔیٗ ثگۆڕزرێت ٌٗ‌ثٗ‌ر ٘ۆکبری ضٗ‌رپێی ٚثچٛکٌٗ .ضٗ‌ر ِ٘ٗبْ رێڕٖٚیع، ضٗرجِٗی ئٗزِٗٔٛکبْ ئٖٗٚیبْ پیػبٔساٚیٓ کٗ ِرۆڤبیٗ‌تی ِٗ‌یٍی چێػتٕی ِٗ‌یٕٗ‌تی زیبترزٖکبتٌٗکبتێکساغٗرأگێسیتٗحِٗٛي کراٖٚ ،ٖٚک ٌٖٗٚی ٘ٗٚڵی گۆڕیٕی ئٗ ٚغێٛازٖثساتکٌٗٗضٗریرا٘بت.ٖٚٛ
ثٗ‌اڵَ کبتێک کٗ رضتێک ٌٗ زٖٚتکرزْ ٚ ثٗ‌زکرزاری ٌٗ ئبرازا ثێت ،کٗ ثێجیبٚازی ٌٗ‌ضٗ‌ر ِ٘ٗبْ رێڕٖ ٚثێت کٗ ثٗ‌ڵگٗ‌ی ئٗ ٚپالٔٗیٗ کٗ زٖیٗٚێت ثیبٔربتٗ ژێر فٗرِبٔڕٖٚایی رٖ‌٘ب ،ٖٚئٗ ٚکبت ئٖٗٚ ِبفی ئٗٚأٗ ،ئٗ ٚکبت ئٗ ٖٚئٗرکی ئٗٚأٗ کٗ حکِٗٛتێکێ ئبٖ٘ٚب تٛڕ٘ٗڵجسْٖ ٚ پبضٗٚأی ٔٛێ ثٙێٕٕٗ ِٗ‌یساْ ٌٗپێٕبٚی ئبضبیػی زا٘بتٛیبٔسا .ئِٗٗ ِٗ‌یٕٗ‌تی ئَٗ کۆڵۆٔییبٔٗ‌ث ،ٖٚٛئێطتبظ ئِٗٗ ئٗٚ پێٛیطتییٗیٗ کٗ ٔبچبریبْ زٖ‌کبت ضیطتِٗی پێػٛیحکِٗٛتٗکٗیبْثگۆڕْ. ِێژٚٚی پبغبی ئێطتبی ثٗ‌ریتبٔیبی ِٗ‌زْ ِێژٚٚیٗکٗ پڕیٗ‌تی ٌٗ زٖ‌رٖ‌گٗ‌یبٔسْ ٚثٗزکرزاری ،کٗ ِ٘ٗٚٛیبْ ثٗ ئبراضتٗ‌ی رٖ‌٘ب ضتِٗکبرییٗکی زاِٗ‌زرأسٔی ٌَٗ ٚیالیٗتبٔٗزا گٛزٖر زٖکْٗ .ثۆ ضٌّٗبٔسٔیػی ،ثب راضتییٗ‌کبْ ٌٗثٗرزَٖ جیٙبٔساثسٚێٓ. ئٗ ٚئٖٗٚی ڕٖ‌تکرزٖ ٖٚکٗ پبثٗ‌ٔسی یبضب ثێت ،کٗ ثٗضٛزتریٓ ٚگرٔگتریٓ غتٗ ثۆ چبکٗ‌ی‌گػتی. ئٗ ٚرێگٗی ٌٗ فٗرِبٔڕٖٚاکبٔی ذۆی گرتٖٛ ٚ ٘ٗٔٛکٗیی یبضب ٌٖٗٚی ٘ٗ‌رٖ‌گرٔگٗ‌کبْ زٖرثکْٗ ،زٚایبْ ثربت تب ئٗ ٚکبتٗی ئَٗ رٖ‌زاِٗ‌ٔسیبْ ٌٗ‌ضٗ‌ر زٖ‌زات، کبتێکیع زٚازٖذرێٓ ،ئَٗ ثٗتٗٚاٚی پػتگٛێیبْزٖذبت. ئٗ ٚئٖٗٚی رٖ‌تکرزۆتٗ ٖٚیبضبی زیکٗ زٖ‌رثکبت کٗ تبیجٗ‌تجٓ ثٗ ٔبٚچٗی فراٚأی زأیػتٛاْٗ٘ ،تبک ٛئٗ ٚذٗڵکبٔٗ ٚاز ٌٗ ِبفی ٔٛێٕٗرایٗتیکرزٔیبْ زٖ‌٘ێٕٓ ٌٗ زٖ‌ضتٗ‌ی یبضبزأبٔسا ،ئِٗ ٚبفٗی کٗ ثۆ ئٗٚاْ پڕ ثٗ‌٘بیٗ ٚثٗتٗٔٙب ثۆ ضتِٗکبر ِبیٗ‌ی‌ٔیگٗ‌رأییٗ. ئٗ ٚزٖضتٗی یبضبزأٗ‌رأی ٌٗ غٛێٕی ٚا کۆکرزۆتٗ ٖٚکٗ ٔٗغیبٔ ٚبثب ٚ ٚزٚٚرٖ ٌٗ زٖ‌ضتڕاگٗ‌یػتٕیبْ ثٗ‌‌تۆِبرٖ‌‌گػتییٗ‌کبْ، تٗٔٙبٌٗثٗرئٖٗٚیتبلٗتیبْ ٌٗ‌ثٗ‌ر‌ثجڕێت ٚ ٔبچبریبْثکبتگٛێڕایٗڵیپێٖٛرٖکبٔیثٓ. ئٗ ٚثٗرزٖٚاَ ئٗٔجِٗٔٗٛکبٔی ٔٛێٕٗرأی ٘ٗڵٖٛغبٔسۆتٌٗٗ،ٖٚثٗرئٖٗٚی
ثٗ ذۆراگرییٗ‌کی پیبٚأٗ ٖٚثٗرٖٔگبری زاگیرکبرییٗ‌کبٔی ئٗ ٚثٗٔٛتٗ ٖٚثۆ ضٗ‌ر ِبفٗ‌کبٔی‌ذٗ‌ڵک. ئٗ ٚثۆِبٖٚیٗکی زرێژذبیْٗ ،زٚای ئٗٚ ٔٗ‌زا رێگٗ‌ی ٘ٗڵٖٛغبٔسٔٗٚأٗ، کٗ‌ضبٔی زیکٗ‌‌٘ٗ‌ڵججژێرزرێٓ. زٖ‌رئٗ‌ٔجبَ زٖ‌ضٗ‌اڵتی یبضبزأبْ ،کٗ ٔبکرێت ٘ٗڵجٖٛغێٕرێتٗ ،ٖٚگٗڕایٗ ٖٚثۆ ذٗ‌ڵک ثۆ ئٖٗٚی پٗیڕٖٚیبْ ثکْٗ ٌٚٗ .کبتٗ‌زا ثبرٖ‌کٗ ٌٗثٗرزَٖ ِٗ‌ترضی زاگیرکبریی زٖ‌رٖ‌کی ٚ گرژییٔبٚذۆییسا ث.ٚٛ ئٗٚٗ٘ ٚڵی ئٖٗٚی زا ڕێگٗ ٌٗ زأیػتٛأی ئَٗ ٚیالیٗتبٔٗ ثگرێت ،ثۆ ئَٗ ِٗ‌ثٗ‌ضتٗ‌ظ ئبضتٕٗ‌گی ذطتٕٗ ثٗرزَٖ یبضبکبٔیثٗ٘بٚاڵتیجٔٚٛیثیبٔییٗکبْ،رازی ٔٗ‌ث ٚٛیبضبی زیکٗ‌ظ زٖ‌رثکبت ثۆ ٘بٔی کۆچکرزٔیبْ ثٗ ٚئبلبرٖزاٗ٘ ،رٖ٘ٚب ثۆ ٔٛێ ِٗ‌رجی زیبزکرزٔی تٗ‌رذبٔکرزٔی زٖٚی . ئٗ ٚڕێگری کرز ٌٗثٗرزَٖ ثٗڕێٖٛثرزٔی ڕێگٗ‌ی ٌٗ زازپٗرٖٚریسا، ڕٖ‌زاِٗ‌ٔسی زٖرٔٗثڕیٕییٌٗٗ ٖٚضٗر یبضبکبْ ثۆزاِٗزرأسٔیزٖضٗاڵتٗزازٖٚرییٗکبْ. ئٗ ٚکبرێکی ٖ٘ٚبی کرز زازٖٚرٖکبْ ثٗتٗٔٙب پبثٗ‌ٔسی ئیرازٖ‌ی ذۆی ثٓ ٌٗ ،ثٗڕێٖٛثرزٔی ٔٛضیٕٗگٗکبٔیبْ ٚثڕ ٚ ٚپێسأی ِٛچٗکبٔیبْ. ئٗ ٚچٗٔسیٓ ٔٛضیٕٗگٗی لٛت کرزٖ،ٖٚ ٌٗ پۆٌی چٗ‌ٔسیٓ ٘ٗرٖ٘ٚب فٗ‌رِبٔجٗ‌راْ رٖٚأٗ کرز ثۆ ثێسراکرزٔی ذٗڵکٗکِٗبِْ ٚ ،بغیٕٖٗٚی ئٖٗٚی ٘ٗ‌یبٔج.ٚٛ ئٗ ٌٗ ٚکبتی ئبغتیسا ضٛپب ئبِبزٖ‌کبٔی ثٗ‌ثێ ٘ێػتٖٗٚ ئێّٗ‌زا ٌٗٔێٛ ٖٚرگرتٕی رٖ‌زاِٗ‌ٔسی‌یبضبزارێژٖ‌رأّبْ. ئٗ ٚکبرێکی ٚای کرز کٗ ضٛپب ثگۆڕێت ثۆ ٌٗ ثێت ضٗ‌رثٗ‌ذۆ کٗ غتێک زٖ‌ضٗ‌اڵتی ِٗزٖٔیٚثباڵتریعثێتٌێی. ئٗ٘ ٚبٚثٗظ ٌٗ‌گٗ‌ڵ کٗ‌ضبٔی زیکٗ‌زا ئێّٗ‌ی ذطتٗ ثٗ‌ر رٖ‌حّٗ‌تی یبضبگٛزاریٗک ئێّٗٚ ، کٗ ثێگبٔٗ‌یٗ ثٗ پیکٙبتٗ ٚحٛکّی ٌٗالیْٗ یبضبکبٔی ئێّٗ ٖٚزأپیسا ٔٗ‌ٔرا،ْٚ رٖ‌زاِٗ‌ٔسی ذۆی ثٗ‌ذػیٗ کرزارٖ ذۆثٗ‌یبضبزارێژٖ‌ر‌زأٗ‌رٖ‌کبٔیبْ.
ٌٗ‌ثٗ‌ر جێگیرکرزٔی زٖ‌ضتٗ‌ی زۆری ٘ێسی چٗکساریٌٗٔێِٛبٔسا: ٌٗ‌ثٗ‌ر پبراضتٕیبٌْٗ ،ڕێگٗ‌ی زازاگبییکرزٔی گبڵتٗ‌جبرییٗ ٌٗ ،ٖٚضسزاْ ٌٗ پبی ٘ٗ‌ر پیبٚکٛژییٗک کٗ ثٗ‌راِجٗ‌ر زأیػتٛأی ئٗٚٚیالیٗتبٔٗئٗٔجبِیبْثسأبیٗ: ٌٗ‌ثٗ‌ر ثڕیٕی ثبزرگبٔیکرزٔٗ‌کبّٔبْ ٌٗ‌گٗ‌ڵ ِ٘ٗٚٛثٗغٗکبٔیزیکٗی جیٙبٔسا: ٌٗ‌ثٗ‌ر ضٗ‌پبٔسٔی ثبج ثٗ‌ضٗ‌رِبٔسا ثٗ‌ثێ رٖ‌زاِٗ‌ٔسیّبْ: ٌٗ‌ثٗ‌ر ثێجٗ‌غکرزّٔبْ ٌٗ زۆر ثبرزا ٌٗ ضٛزٖکبٔی زازگبیی ٌٗ‌ڕێگٗ‌ی زٖ‌ضتٗ‌ی زازٖٚرأٗ:ٖٚ ٌٗ‌ثٗ‌ر گٛاضتِٕٖٗٚبْ ثۆ کیػٖٛرٖکبٔی زیکٗ ٌٗ‌ضٗ‌ر زازگبییکرزّٔبْ ثۆ پێػێٍکبری زرٚضتکرا:ٚ ٌٗ‌ثٗ‌ر ٘ٗڵٖٛغبٔسٖٔٗٚی ضیطتِٗی ئبزازی یبضبی ئیٕگٍیسی ٌٗ ٘ٗ‌رێّێکی زراٚضێّبْ، ٌٗ ٚجێگٗی ئٗ ٚزاِٗزرأسٔی حکِٗٛتێکی ٘ٗڕِٖٗکی ٚ،ثٗرفراٚأکرزٔیضٕٛرٖکبٔیثٗ رازٖ‌یٗ‌ک کٗ ثیبْ کبتٗ ّٔٗٔٛیٗک ٚ ئبِرازێکی‌غیب ٚثۆضٗپبٔسٔیِ٘ٗبْحٛکّی رٖ٘بثٗضٗرئَٗکۆٌۆٔیبٔٗغسا: کۆیبضبکبّٔبْ، زٖٚتکرزٔی ٌٗ‌ثٗ‌ر پڕثٗ‌٘بتریٕی ٘ٗڵٖٛغبٔسٖٔٗٚی گۆڕیٕی ٘ٗرٖ٘ٚب یبضبکبّٔبْ، ثٕٗڕٖتییبٔٗیغێٖٛیحکِٗٛتٗکبّٔبْ: ٌٗ‌ثٗ‌ر ٘ٗ‌ڵپٗ‌ضبرزٔی ئٗٔجِٔٗٛی یبضبزأبٔی ذۆِبْٖ٘ٚ ٚ ،ب ذۆیبْ ثٗ‌یبٔکرز کٗ زٖ‌ضٗ‌اڵتیبْ پێسرا ٖٚیبضبِبْ ثۆ زاثڕێژْ ٌٗ٘ٗرثبرٚزۆذێکساثێت: ئٗٚٚازیٌٗحکِٗٛتیئێرٖ٘ێٕبٌٖٗٚڕێگٗی ئێّٗ کٗ ئٖٗٚی راگٗ‌یبٔسٔی ٌٗ‌ژێر پبرێسگبریی ئٗٚزا ِٔٗبٚیٓ ٚ ثٗ‌رپبکرزٔی‌غٗ‌ری‌ٌٗ‌‌زژِبْ: ئٗ ٚزٖریبکبٔی تباڵْ کرزٚیٓ ٚکٗٔبرٖکبٔی تێکٛپێکساٚیٓ ،غبرٖ‌کبٔی ضٛتبٔسٚیٓ ٗ٘ ٚرٖ٘ٚبژیبٔیگٌٗٗکِٗبٔیٚێراْ کرز.ٖٚ ئٗ ٌَٗ ٚضبتٗزا ذٗ‌ریکی گٛاضتٕٖٗٚی ضٛپبی گٗٚرٖی ثٗ‌کرێگیرا ٖٚثیبٔییٗکبٔٗ ثۆ تٗٚا ٚکرزٔی کبرٖ‌کبٔی ِٗ‌رگ ٚذبپٛر کرزْ ٚضتِٗکبری .ثٗ ثبرٚزۆذی زڵرٖ‌لی ٚذیبٔٗتکبری زٖ‌ضتی پێ کرز ٖٚکٗ ثٗ زٖگّْٗ٘بٚغێٖٛی٘ٗثٌٖٗٚٛثٗرثٗڕیتریٕی ضٗرزِٖٗکبٔسا ٚ ،ثٗ‌٘یچ غێٖٛیٗک ئٗٚ غبیطتٗ‌ی ضٗ‌رۆکی زٖٚڵٗتێکی غبرضتبْ ٔییٗ.ئٗ٘ٚبٔٚیػتّبٔییبّٔبٔی،کٌٗٗزٖریب کٗ کرزٖ ٚ ٔبچبر زٖ‌ضتگیرکرا،ْٚ چٗ‌ک ٘ٗ‌ڵجگرْ ٌٗ‌زژی ٚاڵتٗکٗیبْ ،ثۆ ئٖٗٚی ثجٕٗ جٗ‌الزی ٘بٚڕێ ٚثراکبٔیبْ، یبذٛز ذۆیبْثٗزٖضتیئٗٚاْثکٛژرێٓ.
ئٗ ٚیبذیجٔٚٛی ٔبٚذۆیی ٌٗٔێِٛبٔسا ٚرٚژأسٚٗ٘ ٚ ،ٖٚڵیسا ٖٚئٗ٘ ٚیٕسیٗ زڕٔسٖ ثێجٗ‌زٖ‌ییبٔٗ ثٙێٕێتٗ ضٗ‌ر جێٕػیٕبٔی ئٗٚپٗڕی ٚاڵت ،ئٗ٘ ٚیٕسیبٔٗی کٗ رێطبی زأراٚیبْ ٌٗ غٗ‌ڕزا ثریتیٗ ٌٗ ذبپٛر کرزٔی ثێجیبٚازی ضٗرجَٗ تِْٗٗ ٚرٖگٗز ٚ زۆذٗ‌کبْ ِٚٛ‌ٗ٘ ٌٗ .لۆٔبغٗ‌کبٔی ئَٗ یبزاغتی ئێّٗ ضٗرکٛتکرزٔبٔٗزا، ٔبرٖ‌زاییّبْ ثٗ‌رز کرزۆتٗ ٖٚثٗ ثێ فیستریٓ غێ :ٖٛیبزاغتٗ یٗ‌ک ٌٗزٚای یٗ‌کٗ‌کبّٔبْ تٗٔٙب ثٗ ئبزار ٚزٖرٖری زیبتر ٖٚاڵِسراٗٔٚتِٗ .ٖٚیرێک ،کٗ کٗ‌ضبیٗ‌تیی ِ٘ٗ ٚٛئٗ ٚذٛضڵٗتبٔٗی تێسا ثێت کٗ ضتِٗکبرێکی پێسٖ‌ٔبضرێتٗ ،ٖٚغبیبٔی ئٖٗٚ ٔیی ٗفٗرِبٔڕٖٚاٚیگٗڵێکی ئبزاز‌ثێت. ٔٗ ئٖٗٚتبظ ثٛیٕٗتٗ جێگٗ‌ی ضٗ‌رٔجی ثرا ثٗ‌ریتبٔیٗ‌کبّٔبْ .ئێّٗ چٗ‌ٔسیٓ جبر ٘ٗٚاڵٔٗی ٌٗٚ ئبگبزارِبٔکرزٗٔٚتٖٗٚ یبضبزأٗ‌رأیبْ زاٚیبٔٗ ثۆ فراٚأکرزٔی زٖ‌ضٗ‌اڵتی ٔبڕٖٚای فٗرِبٔڕٖٚاییبْ ثٗ‌ضٗ‌ر ٚ کۆچکرزْ ثبرٚزۆذی ئێّٗ‌زا. ئێرٖ ثۆ ٔیػتٗجێجّٔٚٛبْ ٖٚثیر٘ێٕبٗٔٚتٗ٘ .ٖٚبٔبِبْ ثرزۆتٗ ثٗ‌ر زازٖٚری ٚجٛاِێریی ذۆرضکیبْ ٚ ،ثٗ ثرایٗ‌تی ٔێٛأّبْ ضٛێٕسِبٔسا ْٚٚکٗ ذۆیبْ ٌٗ ٚتٗعٗزایبٔٗی کٗ ثێجٗریجکْٗ پچرأسٔی ِبیٗ‌ی زٖ‌ثٕٗ ثێگِٛبْ گفتٛگۆکبّٔبْ. ٚ پٗیٖٔٛسییٗکبّٔبْ ئٗٚأیع ثِٗ٘ٗبْ غێ ٖٛگٛێی ذۆیبْ ٌٗ ئبضتزازپٗرٖٚریٚثرایٗتیساکٗڕ کرز.ٖٚ ئێّٖٗٚ ،ک ٍِساْ ثۆ ٌٗ‌ثٗ‌ر ئٗ ٖٚپێٛیطتٗ زٖرٚرٖت ،کٗ جیبثِٖٚٗٔٛبْ رازٖ‌گٗ‌یٗ‌ٔێت، ٚئٗٚاْٖٚ ،ک ضٗرجَٗ ِرۆڤبیٗ‌تی ،ثٗ زٚژِٓ ٌٗ کبتی جٗ‌ٔگسا ٚثٗ زۆضتیع ٌٗ ئبغتیسا ،تِٗبغبثکٗیٓ. ئێّٗٛٔ ،ێٕٗ‌رأی ٚیالیٗتٗ ثۆیٗ یٗکگرتٖٛکبٔی ئِٗٗریکب ،کٗ ٌٗ پٗرٌِٗبٔی گػتیسا کۆثٛیٕٗتٗ ،ٖٚپٗٔب ثۆ زازٖٚری ثباڵی جیٙبْ زٖ‌ثٗ‌یٓ ٌٗ‌ثبرٖ‌ی رٖٚایی ٔیٗتٗکبّٔبٔٗٚ ٖٚثٗٔبٚٚزٖضٗاڵتیذٗڵکٗ ثٗ کۆڵۆٔیبٔٗ،ٖٚ ئَٗ ثبغٗ‌کبٔی رایسٖ‌گٗ‌یٗ‌ٔیٓ ٚثاڵٚی کٗراِٗتٖٗٚ زٖ‌کٗ‌یٕٗ ٖٚکٗ ئَٗ کۆڵۆٔییٗ یٗکگرتٚٛأٗ ضٗ‌رثٗ‌ضتٓ ِ ٚبفی ئٖٗٚیبْ ٘ٗ‌یٗ کٗ زٖٚڵٗتی ضٗ‌رثٗ‌ضت ٚضٗرثٗذۆثٌٓٗ ٚ . ِ٘ٗ٘ ٚٛبٚپٗیّبٔییٗک ٌٗ‌گٗ‌ڵ کۆغکی غب٘بٔٗ‌ی ثٗ‌ریتبٔیب ضپێرزراٗ٘ ،ْٚرٖ٘ٚب ِ٘ٗ ٚٛپٗیٖٛضتییٗکی ضیبضی ٌٗٔێٛأیبْ ٚ زٖٚڵٗتی ثٗ‌ریتبٔیبی ِٗ‌زٔسا پێٛیطتٗ ٚثٗتٗٚاٖٚتی ٘ٗڵٖٛغبٗٔٚتٗٗ٘ .ٖٚرٖ٘ٚب ٖٚک ٚیالیبتی ضٗ‌رثٗ‌ضت ٚضٗرثٗذۆ، زٖ‌ضٗ‌اڵتی تٗٚاٚیبْ ٘ٗ‌یٗ ثۆ ثٗ‌رپبکرزٔی جٗٔگٖٚ ،زٖضتٙێٕبٔی ئبغتی ،ثٗ‌ضتٕی ثبزرگبٔی، ٘بٚپٗیّبٔێتی ،زاِٗ‌زرازٔی ٘ٗرٖ٘ٚب کرزٔی ِ٘ٗ ٚٛئٗ ٚکرزٖٚ ٖٚ غتبٔٗ‌ی کٗ زٖٚڵٗتبٔی ضٗ‌رثٗ‌ذۆ ِبفی کرزٔیبٔیبْ ٘ٗیٗٗ٘ .رٖ٘ٚب ثۆ پػتگیریکرزٔی ئَٗ راگٗ‌یبٔسٔٗ ،ثٗ پػتجٗ‌ضتٕێکی پتٗ ٚثٗ پبرێسگبریکرزٔی ئیال٘ی ،ئێّٗ ثٗ‌کۆِٗ‌ڵ ثٗ‌ڵێٕی ثٗ‌ذتکرزٔی ژیبْ ٚضٗرِٚبڵ ٚغٗرفی پیرۆزِبْ ثٗ یٗ‌کترزٖ‌زٖ‌یٓ. -١کۆڵۆٔیٗ‌کبْ ثریتیٓ ٌٗٚ ١٣ ٚیالیٗتٗی ئِٗٗریکب کٗ زٖ‌کٗ ٗٔٚثبکٛری ذٛر٘ٗاڵت ٚ یٗکِٗیٓ ٚیالیٗت ث ْٚٛضٗرثٗذۆییبْ راگٗ‌یبٔس ٚپبغبْ ث ٗٔٛثٕبغٗی زاِٗ‌زرأسٔی ئٖٗٚی ئێطتب ثٗ ٚیالیٗتٗ یٗکگرتٖٛکبٔی ئِٗٗریکبٔبضرا.ٚ ِٗ-٢ثٗ‌ضت‌ٌٗ‌‌ئٗ،ٚجۆرجیضێ-١٧٣٨( َ‌ٗٙ )١٨٢٠پبزغبی ثٗ‌ریتبٔیبی ِٗ‌زْ ٚپبغبی ئێرٌٗ‌ٔسایٗ. ِٗ -٣ثٗ‌ضت ٘ٗ‌رێّی کٛثێکٗ ٌٗ کٗ‌ٔٗ‌زای ئێطتب. -٤کۆیبضبٚاتٗچبرتٗر ()charter ضٗرچبِ: ٖٚبڵپٗڕیchiraiazadi.org ،
سَ‌ربَ‌خۆیی‌ديووكراسي‌ليبرالي. ) . (polyarchyزّٛ٠وراض١ٌٟجراٌٟ
ثٗغٟضێ.َٗٙئبضۆِٗٔگٛر. ئٗ‌گٗ‌ر ضٗ٠رِ ٞێژ ٞٚٚگٗغٗضٗٔسٟٔ زّٛ٠وراضٚٗ٘ ٚ ٟڵساْ ثۆ زاث ٓ١ورزٟٔ ِبفٗوبٟٔزۆرٕٞٗ٠ذٗڵهثىٗٓ٠زٖثٌٗٓ١ٕ١ ضٗرزِٖ ٟئٗغر٠مٗ١وبٔٗ ٖٚٚثێ گِٛبْ ٌٗ ئێپۆوٗ‌وبٔ ٟپێع ئِٗ ٚێژٖٚظ تٗلٗالٌٚٗ ٞ رٖٚغٗٔج١رٚ الْٗ٠ ٌٗ جۆرٖ فٍٗٗ٠ضٛفٗوبٔٗٗ٘ ٖٚث , ٖٛثٗپێٟٔٗ٘سٌٗٞ ِێژٛٔٚضبْ ٌٗ ضٗ‌زٖ ٞغٗغِٗ ٟپێع زآ٠ ٌٗ ٕ٘١سزاچٗٔسزٖٚڵٗتێه٘ٗث ٖٛوٗغێٖٞٛ ض١طتِٟٗثٗرێٖٛثرزْ (وۆِبر) ٞثٌٖٚٗٛأٗ (ثٙ١بر) ٌٗ ,رٖ‌گٗ‌ز٠ػسا زّٛ٠ورات١سٖ ورزٟٔ زٖ‌ضگب ٞزٖٚڵٗت ٚوۆِٗڵگب غێٗ٠ٖٛن ثٖٛ ٌٗ غێٖٛوبٔ ٟذٗثبت ثۆ رزگبر ورزٟٔ ِرۆڤ ٌٗ چٗضبٔٗٗ٘ ٖٚرچٗٔس رٖ‌ٔگٗ ٌٗ غێ ٖٚٛفۆرِسا وبڵ ٛورچ ثٛثێت ,چٔٛىٗ پێىٙبتٗ ٞوۆِٗالٗ٠ت ٚ ٟغێٖٛوبٟٔ ثٗرِ٘ٗٙێٕبْ ٚوٗغّٗوٗغ ٟچٕٗ١وبْ ضٗ‌رٖ‌تب ٟ٠ث ,ٖٛغێٖٛوبٔ ٟذبٖٔٚسارێتٟ فبوتٗ‌رێى ٟگرٔگ ث ٖٛوٗ ثٗ ثبرتٗ‌لب ٞذۆٞ رٖٔگسأٗٗ٘ ٖٞٚث ٌٗ ٖٛضٗر ئبضتٚ ٟغ١برٞ ذٗ‌ڵه ٚچ ٕٛ١تٛێژٖوبٔ ٟوۆِٗڵ ,ئٗ‌گٗ‌ر زّٛ٠وراض ٟثر٠ت ٟثێت ٌٗ وۆِٗ‌ڵ١ه ثِٕٗبٞ فٌٗطٗف ٚ ٟض١بض ٟثۆ رێىرطتٕ ٟوۆِٗي ٚ چبالو ٟوۆِٗڵ ٚزٖضتٗثٗرورزٟٔ زازپٗرٖٚر ٞثٗ پێ٠ ٟبضب ٞثبثٗتٚ ٟ گٔٛجب ٞٚئٗٚتۆ وٗ ِ٘ٗ ٚٛتبوێى ٟوۆِٗڵ ثگرێتٗ , ٖٚئٗٚا رٖ‌گ ٛر٠ػٗ ٞزّٛ٠وراضٟ ئٗٚرٚثب زٖ‌گٗ‌رێتٗ ٖٚثۆ ضٗرزِٖ٠ ٟۆٔبْ ٚ ئٗضٕ١ب ٞوۆْ ٘ٗ‌رچٗ‌ٔس ئٗ ٚزّٛ٠وراضٗ١تٗ ٌٗ فۆرَ ٔ ٚبٖٚرۆوسا ضٗ‌رٖ‌تب ٟ٠ث ٚٛثٗالَ ئٗ ٌٗ ٖٚثٗ٘بِ ٞێژ ٚ ٟ٠ٚفٌٗطٗف ٟوَٗ ٔبوبتٌٗ , ٖٚێ ٌٗ وۆ ٞگػت ٟژِبرٖٞ زأ١ػتٛأ ٟئٗضٕ١ب تٗٔٙب ِ %١٠بفٟ زٖٔگسأٟٗ٘ثٚٛ (ت١ت ٌ١ڤ٥٩ _ Titus Livius ٟپ)َ ١٧- َ. وٗ ِێژٛٔ ٚٚضێى ٟثٗ ٔبڤ ٚزٖٔگ ٟر ُ٠ثٚٛ ٌٗ وتێج١ِ( ٟژ ٞٚٚر ٌٗ ُ٠زاِٗ‌زأسٔ ٟغبرٖ) ٖٚ پێٟٚاٗ٠ئبزازٚٞزّٛ٠وراضٌٟٗئٗٔجبِٟ وٗ‌غّٗ‌وٗ‌ظ ٍِ ٚـّالٔێ ٟچٕٗ١وبْ ٌٗ زا٠ه زٖ‌ثێت ,چٕٗ١وبٌْٗرّٟ٠وۆٔسا‌ثر٠تٟثْٚٛ ٌٗ:- ٗ٠وَٗ_ چ ٕٗ١ثٗ‌رزٖ‌وبْ ,ز٘ _َٗ٘ٚبٚالتٟ ئبزاز,ضێ_ َٗٙوۆٍٗ٠وبْ زاثٗغىرزٟٔوبر٠ع ثٗ ٚغێ ٗ ٠ٖٛث _:ٚٛچ ٕٗ١ثبال زٖ‌ضتٗ‌وبْ_ وبر ٞزٖٚڵٗت ٚث١ر ورزٔٗ٘ ,ٖٚبٚالتٟ ئبزاز_ وبرٚثبر ٞضٗرثبزِ ٚ ٞبفٟ ِڵىــسار٠ػ١بْ ٘ٗثِ ٖٚ ٚٛبف ٟئٖٗٚغ١بْ ٘ٗ‌ث ٚٛوٗ وٍٗ٠ٛوبْ ثرٗ‌ٔٗ وبر ٞرا٘ێٕبٟٔ زٖ ,ٞٚوۆٍٗ٠وبْ_ وبر ٞذسِٗت ٚوبرٞ زٖ ٚ ٞٚزار ٚثٛارٖوبٔ ٟپ١ػٗضبزٗ٠ ضٗرٖتبٗ١٠وبْٚ ,اتٗ وۆِٗ‌ڵگب وۆِٗڵگبٗ٠ن ث ٚٛوٗ ٌٗ ضٗ‌ر ج١بٚاز ٞچٕ١بٗ٠ت ٟثٕ١بت ٔراث ٖٚ ,ٚٛال ٟٔ‌ٗ٠ئبثٛر ٞئٗ ٚوۆِٗڵگبٗ٠ ثر٠ت ٟث ٌٗ ٚٛثٗوبر٘ێٕبِٔ ٟبزز ٞئٗٚ ج١بٚاز ٗ٠چٕ١بٗ٠ت ٌٗ ,ٗ١فۆرِێى ٟچرٞ چٗٚضبٖٔٗٞٚچٕ١بٗ٠ت١سازٖرزٖوٗٚتٌٗ,گٗ‌ڵ ئٖٗٚزا وٗ وۆٍٗ٠وبْ زۆراٗ٠ت ٟوۆِٗڵ١بْ پێه زٖ‌٘ێٕب ,ثۆ ّٔ ٗٔٚٛتێىرا ٞژِبرٖٞ زأ١ػتٛأ٠ ٟۆٔبٔ ٟئٗٚوبت ٤٠٠.٠٠٠چٛار ضٗ‌ز ٘ٗ‌زار وٗ‌ش ث ٚٛوٗ تٗٔٙب ٔس٠ىٗٞ ٤٠,٠٠٠چً ٘ٗ‌زار وٗض٘ ٟبٚٚالت ٟئبزاز ث,ْٛ ثبل ٟذٗڵـىٗوٗ ٞزۆرثٗ ٞوۆ ٍٗ٠ث,ٚٛ ٘بٚالت ٗ١ئبزازٖ‌وبْ ِبف ٟتٗٚا٠ٚبْ ٘ٗ‌ث,ٚٛ وۆٍٗ٠وبٌِْٗٚبفبٔٗثێثٗظثْٚٛ
تٗ‌ٔبٔٗ‌ت ِبف ٟزٖٔگسأ١ع ,ثبر ٞوۆٍٗ٠وبْ ضٗ‌ذت ٔ ٚبِ٘ٗٛار ث , ٚٛثۆ ّٔ ٗٔٛت١ىراٞ تِٗٗٔ ٟوۆٍٗ٠وبْ ١٧,٥ضبڵ ثٌٗ , ٖٛوبتێىسا ٘بٚالتٗ١ئبزازٖ‌وبْ ٣٦,٢ضبڵ ٚثبال زٖ‌ضتٗ‌وبْ ٥٨,٦ضبڵ. راپٗ‌ر٠ ٓ٠بْ غۆرظ ِ٘ٗ١ػٗ وبرزأٖٗٞٚ پبڵٗ‌پٗ‌ضتۆ ٞزٖضٗالتٗ ثٗ‌ضٗ‌ر ذٗ‌ڵـــىسا ٌٗ, وبتێىسا وٗ وٗ‌رٖ‌ضٗ ٞزّٛ٠وراض ٚ ٟعٗلالٟٔ زٖضتٗٚضتبْ ثێت ٌٗ ثٗرزَٖ غێىبرٞ رٚزاٖٚوبٔسا ثٗ غێٗ٠ٖٛو ٟئبغت١بٔٗ ٠بْ زّٛ٠وراض١بٔٗ ٌٚٗ ,رٚأگٗ ٖٚوۆٍٗ٠وبْ زۆر ٘ٗٚڵ١بْ زا ٖٚثۆ ذۆزٖ‌رثبز ورزْ ٚگۆرٟٕ٠ ئٗ ٚئٗروٗ ضٗ‌ذتٗ ٞوٗ ر ٚٚثٗ ر٠ٚبْ ثٖٛتٗٗ٘ ٖٚر ئٖٗٚظ ث ٚٛثٗ ٘ۆٞ ضٗ‌ر٘ٗ‌ڵسأ ٟجۆرٖ٘ب راپٗ‌ر ٚ ٓ٠غۆرظ , ٘ٗ‌رچٗ‌ٔس زٖضىٗٚتێىِ ٟبز ٞئٗٚتۆ٠بْ ثٗ‌زٖ‌ضت ٔٗ‌٘ێٕب ٖٚثٗالَ گرٔگ١ِ ٟژ ٟ٠ٚئٗٚ ,وٗ غۆرغبٔٗ ٗ٠وجبر ثبٗ٠ذسارٖ راضتٗٚذۆ تبٚزأێى ٟتبزٖ ٞثٗ ر٠فۆرِٟ ذٗ‌ثبت ٟچٕٗ١وبْ زا ٌٗ ٖٚپێٕبٞٚ ثٗرزورزٖٔٗٞٚئبضتٟژ٠بْٚئبزازِٚٞبفٟ ذۆ٠بْ . ٌٗ ٚغۆرغبٔٗ غۆرغ ( ٟضپبرتبوۆش ) وٗ تٛأ ٟضٗرورزاٗ٠ت ٟزٖ٠بْ ٘ٗ‌زار وۆٍٗ٠ ثىبت ٚزٖضت ثٗ ضٗ‌ر ثبغٛر ٞئ١تبٌ١بزا ثگرێت ( ٧٣پ , )َ.راپٗرٕٗ٠وٗ ز ٚٚضبڵٟ ذب٠بٔس ٚثٗالَ ٌٗ وۆتب١٠سا ضٗروٛت وراٚ ز٠بتر ٌٗ ٦٠٠٠وۆ ٍٗ٠وٛژرا ٗ٘ ,رٖ٘ٚب راپٗ‌ر ٌٗ ( EUNOOS) ٟٕ٠ض١ط١ٍ١ب ضبڵٟ ١٣٣_١٣٥پٖٚ, َ.چٗٔسراپٗرٕ٠ێىٟتر٠ع ٌٗ‌‌ضبڵ١٠٣ ٟپ( ٌَٗ.وِٗج١ٕ١بٚضٗلٌٗٗ١ ِبرن ئٗ‌ڤر(Marcus Aurelius _ ٍٟ٠ ) ٌٗ ٔٛضٕٗ١وبٔ١سا ثبضٟ َ١٨٠_َ١٢١ زٌٖٗٚت زٖ‌وبت(ٌٗ زٖٚڵٗت٠ ٟبضبزا زٖ‌ثێ ِ٘ٗٚٛذٗڵهِبف١بْٗ٠وطبْ ثێت ,زٖٚڵٗت زٖ‌ثێت ِبف ٟرازٖرثر١ٕ٠ع گٗ‌رٖ‌ٔت ٟثىبت ) ِبف ٟرازٖرثرٗ٘ ٓ٠ر ثر٠تِ ٌٗ ٗ١بفٟ ٘بٚٚالت ٟوٗ ٌٗ ثٕٗ‌رٖ‌تسا زٖتٛأرێت ٖٚوٛ ِبف ٟتبو ٟوۆِٗڵ زٖ‌ضتٕ١ػبْ ثىرێت ٚ ٌێىجسرێتٗ.ٖٚ (جۆْ ٌۆوه فٍٗٗ٠ضٛف ٟئٕ١گٍ١سٞ )١٧٠٤_١٦٣٢وٗ ثٗ (ثبٚو١ٌ ٟجراٌ١سَ) ٔبٚ زٖ‌ثرێت ,زٚاتر٠ع فٍٗٗ٠ضٛفٗوبٟٔ لۆٔبذ ٟرٖٚغٗٔگٗرا ٟ٠فٗرٖٔطٚ ٟ ئٗٚرٚپبٖٚ ٟ٠ن (جبْ جبن رۆضۆ ( ٚ) ١٧١٢_١٧٧٨جۆْضتٛ١ارز )١٨٧٣_١٨٠٠ ٌٗ ٚثٛار ٞئبثٛر٠ػسا (ئبزَٖ ضّ١ت ) ١٧٩٠_١٧٢٣گٌٗێى ٟتر٠ع غٗلٍێىٟ تبزٖ٠بْ ثٗ تێگٗ‌غتٕ ٟزّٛ٠وراض١ٌ ٟجراٌٟ زا ٌٗ ٖٚجٗذتورزٌٖٔٗٗٚضٗرِبفِ ٟرۆڤ ِ ,بفِ ٟرۆڤ ٖٚو ٛذۆ رزگبر ورزْ ٌٗ چٗٚضبٔٗٗ٠_ ٖٞٚوٗوبٔ ٟوۆِٗڵ ِ ,رۆڤ ‹‹ٖٚو ٛتبوێه ٌٗ وۆ ٔب ‹‹ ثٗڵىٖٚ ٛن _ئٕ١س٠ڤ١س _ ,تٗ‌ٔبٔٗ‌ت ٌ١جراٌ١سَ ٌٗ ِٗ‌ثسٖ‌ئٗ ضٗروٗ١وبٔ ٟغۆرغ ٟفٗرٖٔط ٟثٚٛ ,غۆرغ ٟفٗرٖٔط ١٧٨٩ ٟثبٔگٗغٗٞ زّٛ٠وراضِ ( ٚ ٟبفِ ٟرۆڤ ٘ ٚبٚٚالت) ٟ ورز ثۆ ِ٘ٗٛاْ ثێ ج١بٚاز , ٞوٗ ئٖٗٚظ راضتٗٚذۆ وۆتب٘ ٟ٠ێٕبْ ث ٚٛثٗ غٗرعٗ١تٟ وٗ‌ٔ١طٗ وٗ تب ئٗٚوبت ِِ٘ٗ ٚٛبفٗوبٟٔ لۆرذٗ ورزث ٖٚ ٚٛتێرٚأ ٟٕ١ثۆ زٖ‌ضٗ‌الت تێرٚإٔ١ێىٟئب٠س٠بٌ١طتٟضتِٗىبرث. ٚٛ
ٌٗ ئِٗر٠ىبظ ٌٗ ضبالٔ ٟجٗٔگ ٌٗ پێٕبٞٚ ضٗ‌رثٗ‌ذۆ٠سا ( ٌٗ ٚ ) ١٧٨٣ _١٧٧٥وبتٟ تب ٚٚتٛێ ورزٔٗ ٖٞٚزٖضتٛرزا فٌٗطٗفٗٞ زّٛ٠وراض١ٌ ٟجراٌ ٟفٗراِۆظ ٔٗوراٖ ٚ , ٖٚ ٌٗ ِێژ ٞٚٚضٗرزِٖسا ٌٗٚأٗ ٗ٠وۆِبرٞ ئِٗر٠ى ٟوٗ ضبٌ ١٧٨٨ ٟزاِٗزرا ٗ٠وَٗ ئٗ‌زِ ٟٔٛزّٛ٠وراض١ٌ ٟجراٌ ٟثێت ,و ٗ جٗ‌ذت ٌٗ ضٗ‌ر (ئبزازِ ٚ ٞبفِ ٟرۆڤ . ِبف ٟزٖٔگساْ ِ ٚبف٘ ٟبٚٚالت ٟثٗ ٌ)ْٛ ٗ ٌ ,. پرٕ٠ط١پٗ ضٗرٖوٗ١وبٔ ٟثٚٛ زٖضتٛر ٞئِٗر٠ىب١٠سا ٘بت ( ٖٛزٖٚڵٗت ٚالت ثٗرٖٛ٠زٖثبتثٗگٛێرٖٞذٛاضتٟزۆراٗ٠تٟ ذٗ‌ڵه – زۆراٗ٠ت ٟثٗ ِبٔب ٞزۆرٕٞٗ٠ ِ٘ٗٚٛ ثٗ جِٗبٖٚر ثٗرفراٚأٟ تٛێژٖوبٔ , ) ٖٚ‌ٗ١ثٗٚجۆرٖ ٌٗ وۆتبٗ١٠وبٟٔ ضٗ‌زٖ XVIII ٞزّٛ٠وراض١ٌ ٟجراٌ٠ ٟبْ (زّٛ٠وراض١ٌ ٚ ٟجراٌٖٚ )ٟو ٛض١طتِٟٗ ثٗ‌ر ٖٛ٠ثرزٔ ٟزٌٖٗٚت ث ٚٛثٗ غێٗ٠ٖٛوٟ رٖ‌تٕٗ‌ورا ٖٚثۆ ذٗ‌ثبت ٟض١بض ٟچٚ ٓ١ تٛێژٖوبْ ٌٗ پێٕب ٞٚوۆتب٘ ٟ٠ێٕبْ ث ٗ چٗٚضبِٔٗ ٖٞٚرۆڤ ٌٗ الِ ْ‌ٗ٠رۆڤٖٗٚٚ ثٕ١بتٕبٔ ٟوۆِٗڵگبٗ٠و ٟئبزازِٗ ٚزٖٔ ٟو ٗ زازپٗرٖٚر٠ ٚ ٞبضب ثٗ‌رلٗ‌رار ثێت ٚ پٗ٠رٖٚورزٔ ٟض١طتِٗ ٟزّٛ٠وراض١ٔ ٟطجٗت ثٗ وبت ٚزٖٚرٚثٗر ٚلٔٛبذ ٟئێطتبٞ ِ١ژ ( ٚٚچٔٛىٗ زّٛ٠وراض١سَ ٠بْ ٌ١جراٌ١سَ پرۆضێطٗ ٔبتٛأرێت ضٕٛرێى ٟثۆ زاثٕرێت ٚ ٔب ٞٚثٕرێت زّٛ٠وراض , ٟثٗڵى ٛئٗٚ پرۆضێطٗ ٌٗ ژێر وبر٠گٗ‌ر ٞزۆر فبوتٗرٞ ترزاوبرزٖوبتٌٖٗٚگٗڵٔٛێثٖٞٚٗٔٛئٗٚ فبوتٗ‌رأٗ‌غسا زٖ‌گۆرێت ٛٔ ٚێ زٖثێتٗٗ ٌ ٖٚ ِ٘ٗٛغ١بْ گرٔگتر فبوتٗ‌رٖ ئبثٛرٗ٠وبٔٓ). ثٗ ٚغێ ٗ٠ٖٛزّٛ٠وراض١ٌ ٟجراٌ ٌٗ ٟئٗٚرۆ ث ٖٛثٗ ئب٠س٠ۆٌۆژ٠بٗ٠و ٟض١بض ٟثۆ ضٕٛر زأبْثۆزاَٚزٖضگبٞزٖٚڵٗتٌ ٗالٗ٠نٚ ئبزازٗ٠گػتٗ١وبٌْٗالٗ٠وٟترٖ, ٖٚوٗئٗٚ زٚأٗظ ٘ۆوبرێىٟضٗرٖوٓ١ثۆگٛاضتٕٖٗٞٚ وۆِٗڵگبثٗرٖٚوۆِٗڵگبٗ٠وِٟٗزٖٔ ٟئبزازٚ ٗ٠وطبْ. زٖٚڵٗت ثٗ ِ٘ٗ ٚٛزاَ ٚزٖزگبٚ ضتراوتٛر ٞثٗرٖٛ٠ثرزٔ ٖٚ‌ٗ١ثٗ ٘١چ غێٗ٠ٖٛن ٔبتٛأرێت ِٗ‌زٖ‌ٔ ٚ ٟزٖضتٛرٞ ثێت ثٗ ث ٟضٗرٖتب ثٕٗرٖتٗ١وبٟٔ زّٛ٠ورات١ٌ ٟجراٌ ٟئٗگٗر ثٗ ِبٔب ٞزأطتٟ ثبشٌٗوۆِٗڵگبِٗٞزٖٟٔثىرێتٔٗنٖٚوٛ چِٗى ٟچٗٚاغٗ ورزْ ٚرٚوٗظ ورزٟٔ ض١طتِٗێى ٟتر ثٗٔ ٚب , ٖٖٚٚزّ٠ۆورضٟ ٌ١جراٌ ٟثر٠ت ٌٗ ٗ١ٔ ٟئبٚات ٚئبرٖزٞٚٚ ذێڵ ٚثِٕٗبڵٗ ٚتٗو ٗ١ثٌٗى ٛثر٠تٗ ١ ضٗرجَٗ ض١طتِٗێى ( ٟوۆِٗالٗ٠ت_ٟ ض١بض_ٟئبثٛر) ٞوِٗ٘ٗ٠ٛبْثٗ ٗ٠وٖٗ ٚ ٌٗ ضترٚوتٛر ٚئٕ١فراضترٚوتٛر ٞئبثٛرٞ ٚثٗرٖٛ٠ثرزٔ ٟض١بض١سا وبر زٖوْٗ ثۆ ثٗ‌رجٗ‌ضتٗ ورزٔ ٟتب ثىرێ ز٠بترٞ ذٛاضتٗوبٔ ٟجِٗبٖٚر ٌٗٚأٗظ ثێگِٛبْ ئبزاز ٞتبو ٟوۆِٗڵ ٌٗ ,وبتێىسا ئٗٚ جِٗبٖٚرٖ ذۆ ٞزرٚضت وٗ‌ر ٚثٗرَ٘ٗ ٘ێٕٗ‌ر ٞزٖضتٛر٠ ٚبضب ٚزٖضٗالتێىٗ و ٗ ثٗ‌٘ب وٗضبٗ٠تٗ١وبْ ٚثٗ٘ب گػتٗ١وبٟٔ تبن ٚوۆ ٞوۆِٗڵ تێ١سا ثٗ‌رجٗ‌ضت ٗ ثىرێت ٌٗ.ض١طتِٗ١ى ٟئبٚازا ٘ٗ‌ر ضێ زٖ‌ضٗ‌الت٠ ( ٟبضب ٚ ٟ٠لٗ‌زا ٚ ٟ٠جێ ثٗ جێ وٗ‌ر ) تٗٔٙب رۆٌێ پبراضتِٕ ٟبف ٗ ثٕٗرٖتٗ١وبٟٔجِٗبٖٚرٌٖٗٚأٗظ ئبضب٠عٚ
ئبراِ ٟوۆٌِٗگب چٔٛىٗ ثێ زٖ‌ضتٗ‌ثٗ‌ر ورزٔ ٟئٗٚ ٚرزٖوبر٠بٔٗ وۆٌِٗگب ٞئبزاز زرٚضت ٔبثێت ثٗ ٚجۆرٖظ تبو ٟوۆِٗڵ ٔبتٛأێت ٘ٗ‌رگ١س ئبزاز ثێت ,جب چ ٌٗ ثٗ‌راِجٗ‌ر ٘ۆوبر ٞزٖرٖو٠ ٟبْ ٔبٖٚوٖٚ ٟوٛ ثێ ضٗ‌ر ٚثٗر ٌٗ ٞثٗرێ ٖٛثرزٔ ٟئ١سارٚ ٞ ئبثٛر , ٞئٗ ٖٚئٗرو ٟضٗرٖو ٟزٖضٗالتٗ وٗ ثٗ ٚوبرٖ ٘ٗ‌ڵطێ ِ..بف٘ ٟبٚالت ٟث, ْٛ ِبف ٟزٖٔگساْ ٌٗ٘ٚجژارزْ ِ,بف ٟوٗضبٗ٠تٟ ٚتب٠جٗتِ , ٟبف ٟوبر ِ ,بف ٟژ٠بٔێىٟ ئبزاز ِ ,بف ٟثٗرگرٌٗ ٞذۆ ورزْ ِ , ٚبفٟ ٌ٘ٗجژارزٔ ٟث١ر ٚثۆچ ٚ ْٛزۆگّبٚ ئب٠س٠ۆٌۆژ٠ب ٚزٖرثر ٟٕ٠ث١ر ٚثبٖٚر٠ع ٘ٗ‌ر ثٗ ٚغ , ٗ٠ٖٛ١ر ْٚٚتر ٌٗ ض١طتِٟٗ زّٛ٠ورات١ٌ ٟجراٌ١سا ذٌٗه ذۆٞ ضٗ‌رچب٠ ٖٞٚبضب , ٗ٠زٖضتٛر گٗٚرٖترٓ٠ زٖ‌ضٗ‌إلتٗ ١٘ ,چ رێگبٗ٠ن ٔبگرێتٗ ثٗ‌ر ثۆ تٗ‌ضه ورزٔٗ ٖٞٚئبزاز٘ ٞبٚإلت١بْ ِٗ,ثٗ‌ضت ٌٗ ٚئبزاز٠بٔٗ ٗ٠وٗ ثٗ پێٟ زٖضتٛر٠ ٚبضب گٗ‌رٖ‌ٔت ٟورا, ٖٚ ج١بورزٔٗ ٖٞٚزٖضٗإلت٠ ٟبضبزأبْ ٚ زازپٗرٖٚر ٌٗ ٞزٖضٗإلت ٟجێ ثٗ جێ ورزْ ,ئبزازِ ٞێس٠ب ٚر٠ىررا ٞٚجِٗبٖٚرٚ ٞ ضٗ‌ٔس٠ىب ٚرێىررأ ٖٚبحىٗ١ِٛوبْ ثٗ ِٗ‌رجێ ٌٗ چٛار چێ ٖٞٛئٗرن ِ ٚبفٟ ٠بضب ٟ٠زاثٓ ,ئٗ ٚئٗرن ِ ٚبفٗ وٗ زٖضتٛر زٖ‌ضت ٔ١ػبٔ ٟورز ,ٖٚپرٕ٠ط١پٗوبٟٔ ‹‹پرۆراٌ١سَ›› ٌٗ ض١بضٗ‌ت ٚثٛار ٞترٞ ٖٚن ِبف ٟتبوٗوبْ ٌٗ زۆزٖٕٞٚٗ٠ وٗضبٗ٠ت ٟذۆ ٞجب چ ز ٚ ٟٕ٠رٖٚغٗٔج١رٞ ٚوۆِٗإلٗ٠ت٠ ٟبْ ض١بضی ثێت ٗ٘ ,رٖ٘ٚب ٌٗ ٌ٘ٗطٛوٗٚت ثٗ‌راِجٗ‌ر ِٕ١ۆر٠تێتٟ وۆِٗالٗ٠ت٠ ٟبْ ٔٗ‌تٗ ٚ ٟ٠ٖٚئبٕ٠ی وٗ ثٗ زٖٚر ٞذۆ ٞثِٕٗبٗ٠و ٟگرٔگٗ ثۆ زرٚضت ورزٔ‹‹ ٟوٗضبٗ٠ت١ٔ ٟػتّبْ پٗرٖٚر ٞئبزاز ›› ...ئٖٗٚظ گرٔگٗ چٔٛىٗ ِرۆڤ چٗ‌ٔس ٘ٗ‌ضت ثٗ ئبزاز ٞوٗضبٗ٠ت ٟذۆ ٞثىبت ئٖٗٔٚسٖ ٘ٗ‌ظ ٘ٗ‌ضت ثٗ ثٗ٘بِ ٞرۆڤبٗ٠تٟ ذۆ ٞزٖوبت ....چبٖٚرٚأ ٟثٗغ ٟچٛارَٖ ثٓوٗزٚاثٗغٗ. . ثٗغٟچٛارَٖ گۆرأٗ‌وبْ ٌٗ ئٗٚرٚپبِ ٞۆزێرٔسا ثٗرٖٚ زرٚضت ورزٔ ٟوۆٌِٗگبٗ٠وِٗ ٟزٖٟٔ زّٛ٠وراض١ٌ ٚ ٟجراٌ ٟثٗ زۆر لۆٔبذٟ ضٗ‌ذت ٚج١بٚاززا تێ پٗرٌٗ , ْٛ٠ (زّٛ٠وراضٟ غبرٖٖٚ زّٛ٠وراضٗ١تٟ راضتٗٚذۆ) ٞئٗضٕ١ب ٖٚزٖضت پێ زٖ‌وبت ٚ ثٗ غۆرغ ٟرٖٚغٗٔگٗر ٚ ٞغۆرغٟ فٗرٖٔطٟٚغۆرغٟپ١ػٗضبزٞئٕ١گٍ١سٞزا زٖرٚاتٚتبئٗٚرۆئٗٚپرۆضێطٌٗٗثٗرٖٚ پێع چٔٚٛسا ٗ٠ئٗٚرۆ ٌٗ غێ ٖٚٛفۆرِٟ جٙ١بٔگ١ر٠سا ئٗ ٚپرۆضێطٗ ذۆ ٞزٖرزٖذبت ٗ٘ .رچٗ‌ٔس جٙ١بٔگ١ر ٌٗ ٞئٗٚرٚپبزا وبر٠ىتٗ‌ر٠ىٟئبثٛرٚٞض١بضٟٚوٌٛتٛرٚٞ تٗوٌٕٗۆژ ٞثٗذۆ ٖٚ‌ٗ٠زٖ‌گرێت ثٗ‌الَ ٖٚوٛ پرۆض١ص رٖ‌ٔگسأٗ ٌٗ ٖٞٚضٗر ض١طتِٟٗ زٖ‌ضٗ‌الت ٌٗ ٚالتبٔ ٟثٗ تب٠جٗ‌ت ٟرۆژ٘ٗالتسا ثٗ غێٗ٠ٖٛو ٟپۆز٠ت١ڤ زێتٗ ذِٗالٔسْ ٌ ,ێ زٖ‌ضٗ‌الت ٟز٠طپۆت١ى ٟرۆژ٘ٗالت چۆْ زٖضتٗٚضتبٔٗ ٌٗ ثٗرزَٖ زّٛ٠ورات١سٖورزٟٔ وۆِٗ‌ڵگبزا ئبٚاظ زٖضتٗٚضتبٔٗ ٌٗ ثٗرزَٖ ذۆ گٔٛجبٔسٔسا ٌٗ‌گٗ‌ڵ ض١طتِٗ ٟتبزٖٞ جٙ١بٔگ١ر٠سا ئبوبِٗ‌وٗ‌غ ٌٗ ٟثٗرژٖٖٔٚسٞ ٌٗ ,گٗ‌ڵ ئٖٗٚغسا ذٗ‌ڵه تٗٚا ٚزٖثێت ض١طتِٗ ٟتبزٖ ٖٚو ِٚٛ‌ٗ٘ ٛثرگٗٗ٠وٟ ِێژ ٚ ٟ٠ٚٚگۆرأىبر وۆٌِٗێه ز٠برزٖ ٞززٛ٠ ٌٗ ذٛز ٞوۆِٗڵگبزا زرٚضت زٖ‌وبت ٌٗ ٚ ال ْ‌ٗ٠تبر٠ه پٗ‌رضت ٚوۆٔٗپٗرضت ٚ زۆگّب ٌٚٗ ٞجۆرٖغٗ ٖٚثٗرٌ٘ٗطت ٟزٖورێت ,چٔٛىٗ زّٛ٠ورات١سٖ‌ورزٔ ٟوۆِٗڵ ٚ زٖ‌ضگبوبٔ ٟزٖضٗالت ِ٘ٗ١ػٗ زۆذ ٟئٗٚتۆ زٕ٠ێتٗئبراوٌٗٗثٗرژٖٖٔٚسٞ
٘ٗ‌ٔس ٌٗ ٞگرٚپ ٚرێىررأ ٖٞٚبٖٔٚسٞ زٖ‌ضٗ‌التسا ٗ٠وٕبگرێتٗ ٖٚثٗ تب٠جٗ‌ت ٟوبتێ زٖضٗالتٔ ٟبٖٔٚس٠ ٞبضبٗٔ ٟ٠ثێت ٌٗ ٚ ال ْ‌ٗ٠جِٗبٖٚرٖ ٖٚغٗرعٗ١ت ٟثٗرٖٛ٠ثرزٟٔ پێ ٔٗ‌زراثێت ٌ ,ێرٖ‌غٗ ٖٚز٠برزٖ ٞگٗٔسٖڵٟ ٚتٔٛس ٚت١ژ ٚ ٞث١رۆورات ٚ ٟت١ۆوراضٟ ثبغتر ٓ٠زِٖ ٕٞٗ١گٗ‌غٗ ورزْ زٖزۆزێتٖٗٚ ثۆ ٘ٗٚڵساْ ثۆ تب ثڵێ ٟز٠بتر ِبٔٗ٠ ٖٞٚبْ زرێژٖ پێسأ ٟثٔٛگٗرا ٟ٠ذۆ ٞثٗالَ ٌٗ وۆتب١٠سا ٘ٗ‌ر ًِ وٗ‌چ زٖ‌ثێت ثۆ ذٛاضتٟ ذٗ‌ڵه چٔٛىٗ گۆرأٗوبٔٔ ٟب ٚذٛز ٞوۆِٗڵ پٖٗٛ٠ضتٗ ثٗ وۆِٗ‌ڵێه ٠بضب ٞثبثٗت ٟوٗ غب ٟٔ‌ٗ٠پێع ٌێگرتٓ ٔ ٓ١ئٗ‌گٗ‌ر ثۆ ِبٗ٠ٖٚوٟوبت١ع‌ضطت‌ثىرێٕٗ...ٖٚ ئٗ‌گٗ‌ر غۆرغ ٟفٗرٖٔط٠ ٟبْ غۆرغٟ ئۆوتۆثٗ‌ر ٠بْ غۆرغ ٟئِٗر٠ى ٟوبر٠گٗرٞ راضتٗٚذۆٗ٘ ٞثٛثێت ثٗ‌ضٗ‌ر و١ػٖٛرێىٖٗٚ ئٗٚا جٙ١بٔگ١ر ٞوبر٠گٗرٗ٘ ٞث ٖٛثٗ ضٗ‌ر تٗٚاِ ٞٚرۆڤبٗ٠ت ٖٚ‌ٗ١پرۆضێطٗ‌وٗ‌ظ ثٗرزٖٚاَ زٖ‌ثێت تب ِرۆڤ ٘ٗ‌ثێت .چٔٛىٗ ٌٗ‌گٗ‌ي ئٗ ٚگۆرأبٔٗزا رٚٚزا ٞٚتبزٖٚ ٌ٘ٗٛێطت ٟتبزٖ٘ ٚسر ٞتبزٖ زێتٗ وب, ٖٚ‌ٗ٠ چٔٛىٗ غێٖٛوبٔ ٟژ٠بْ گۆرأ ٟثٗ ضٗ‌ر زا زێت ٚزاٚاوبرٗ٠وبٔ ٟذٌٗه گۆرأىبر ٞتبزٖ زٖذٛازێت ,غۆرغ ٟرٖٚغٗٔگٗر ٞتٛأٟ ذٌٗه ٚغ١بر ثىبتٗ ٖٚوٗ ث١ر ٌٗ غٛ١ازٞ تبزٖ ٞذٗثبت ٚژ٠بْ ثىِٗٔٗ , ٖٚێتۆزٖوبٟٔ چٗٚضبٔٗ ٖٞٚوۆٌِٗگب ٚاال ثىٗ‌ٔٗ , ٖٚفػبر ثرٗ‌ٔٗ ضٗ‌ر چ ٕٗ١ثبال زٖ‌ضتٗ‌وبْ ٚجٗذت ٌٗ ضٗ‌ر زاٚاوبرٗ٠وبٔ١بْ ثىٗ‌ٔ ٛزاٚاِ ٞبفٗ رٖٚاوبٔ١بْ ثىْٗ ,ئٗٚا غۆرغ ٟپ١ػٗضبزٞ ِۆزێٍێى ٟتبزٖ٘ ٞێٕب ٗ٠گۆرٖ‌پبٔ ٟژ٠بٖٔٗٚ وٗ ٔٗفِ ٟۆزێٍ ٟغێٖٛوبٔ ٟثٗرِ٘ٗٙێٕبٟٔ ف١ۆزاٌ١طت ٟث , ٚٛغۆرغ ٟپ١ػٗضبزٚ ٞ غێ ٖٞٛثٗرَ٘ٗ ٘ێٕبٔ ٟتبزٖ تٛأ ٟثبزارێىٟ تر ٞوبر زرٚضت ثىبت وٗ ثێىبر ٞوَٗ ثىبتٗ ٖٚٚزٖٚر ٞتبزٖ ثۆ غبر ٚرۆڵ ٟالزٞ ثرٌٛمێٕێت ثٗ غێٗ٠ٖٛو ٟئٗٚتۆ وٗ ٌٗ ٘بٚوێػٗٗ٠و ٟئۆرگبٔ١سا ثتٛأٓ وبر٠گٗ‌ر٠بْ ٌٗ ضٗ‌ر ثٛژأسٔٗ ٖٞٚئبثٚٛر٠سا ٘ٗ‌ثێت (, ئٛرثبٔ١طێرٖ ) ث ٟٔٚٛغبر ٚرۆٌ ٟغبر ٌٗ غێٖٛوبٔ ٟثٗرِ٘ٗٙێٕبٔ ٟتبزٖزا گرٔگٟ ِێژٗ٘ ٟ٠ٚٚث ٚٛچٔٛىٗ ثٗ پێچٗٚأٗٞ ئێپۆو ٟف١ۆزاٌ١طت ٟچٗل ٟثٗرَ٘ٗ ٌٗ الزێٖٛ گٛازرا ٖٚ‌ٗ٠ثۆ غبرٖ‌وبْ ئٖٗٚظ ٗ٠وێه ٌٗ ٘ۆٗ٠وبٔ ٟتٗٚا ٚث ٟٔٚٛرۆڵِ ٟێژٟ٠ٚٚ ف١ۆزاٌ١سَ ث . ٚٛغۆرغ ٟرٖٚغٗٔگٗر٠ع ٌٗ ئٗٚرٚپبزا ثٗ ز ٚٚلۆٔبذسا تێپٗ‌ر ٖٛ٠لۆٔبذٟ ٗ٠وَٗ ٌٗ ِبثٗ ٟٕ٠ضٗزٌٖٗ ١٦ ٚ ١٤ ٞ رٚذبٔ ٟلٛضتٗٔت ٖٕٚٗ١ضبٌ ١٤٥٣ ٟزٖضت پێ زٖ‌وبت ,ثٗ تب٠جٗ‌ت ٟئٗ ٚضٗرٖتبٗ٠ ژِبرٖٗ٠و ٟزۆر ٌٗ زأب ٚرۆغٗٔج١راْ ر٠ٚبْ ورزٖ ئ١تبٌ١ب وٗ ضبِبٔێىِٗ ٟعٕٗ ٞٚزأطتٟ ٚوٌٗٗپٛر ٞوٌٛتٛر ٚ ٞفٌٗطٗف ٚ ٟئٗزٖثٟ ٠ۆٔبْ ٚرۆِب٠بْ ٌٗ گٗ‌ي ذۆ٠بٔسا گٗ٠بٔسٖ ئٗٚێ ٌٗ ,ژێر وبر٠گٗ‌ر ٞئٗ ٚغٗلڵٗزا ثٖٛتٗ ٘ۆ ٞپٗ٠سا ث ٟٔٚٛجۆرٖ٘ب ثسٚتٕٗ ٖٞٚف١ىر ٚ ٞفٌٗطٗف ٚ ٟئٗزٖثٌٗ ٟ ئ١تبٌ١بزا ٌٗٚێػٗ ٖٚثٗرٖٚ ٚالتبٔ ٟئبٚرٚپب گٛازراٖٚ ٖٚ‌ٗ٠ن فٗ‌رٖ‌ٔطب ٚئٌّٗبٔ١بٚ ئ١طپبٔ١ب٘ ٚۆٌٗٔسا ٚئٕ١گٍتٗ‌را ٚغٛێٕٗوبٟٔ تر ٞئٗٚرٚپب وٗ ئبوبِٗ‌وٗ‌غ ٟغۆرغٟ فٗ‌رٖ‌ٔط ٚ ٟئِٗر٠ى ٚ ٟغۆرغ ٟپ١ػٗضبزٞ ئٕ١گٍتٗ‌رٖ ث , ٚٛضٗرزِٖ ٟگٗغبٖٔٗٞٚ ئ١تبٌ ٚ ٟثٗ تب٠جٗ‌ت ٟوۆتبٗ١٠وبٔ ٟضٗزٖٞ غبززٖ وٗضبٗ٠تٗٔٛ٘ ٟر ٚ ٞزأطتٖٚ ٟن ‹‹‹ زاڤٕ١ػِ _ ٟب٠ىڵ ئٗٔجٍ١ۆ _ ِ١ى١بفٍٍٟ١ ››› ٘ێٕب ٗ٠وب ٗ٠وٗ گبر٠گٗ‌ر١٠بْ ٌٗ‌ضٗ‌ر پٗ٠سا ث٘ ٟٔٚٛسر ٞذٌٗه ٚر٠جبزٞ فٌٗطٗفِ ٚ ٟێٕتبٌ١تێت ٟذٌٗه ثٗ جۆر٠ه ث, ٚٛ
تٛأ١بْ ٔٗفٔٗ٘ ٟس ٞغێٛاز ٞوالض١ىٟ زۆگّب ثىٗ‌ٔٗ ٌٗ ٖٚذٛێٕسِٔٗ( ٖٞٚێژ_ٚٚ ضرٚغت _ زأطت – وۆِٗ‌ڵ) زا ٚغێٛازٞ تبزٖ‌گٗ‌ر ٞثرٗٔٗ لبڵــــجٗوبٔٛٔ ٟێ ورزٔٗ ٖٚٚغێ ورزٔٗ ٖٞٚئٗ ٚغتبٔٗ ٞوٗ تب ئٗ ٚضٗرزِٖٗ ٌٗ رٚأگٗ ٞعٗلٍ ٟرٚت ٚ ثۆچ ٟٔٚٛئۆتۆپٌٗ٘ ٖٚ‌ٗ١سٖ‌ضٗ‌ٔگێٕراْ ٖٚو ٛغێ ورزٔٗ ٖٞٚئب٠س٠بٌ١طت١بٔٗٞ ِێژ ٚٚوۆِٗي ,زٖ‌ضٗ‌الت ,ضب٠ىۆٌۆژ٠بٞ فٌٗطٗف ٚ ٟزأطت٠ , ٟبضب ٚئبزازٗ٠ ثٕٗرٖتٗ١وبْ ِ ,رۆڤ ٚزٖٚرٚثٗر ِبززٖٚ ٘سر ٘..تس..... لۆٔبذ ٟز.َٗ٘ٚوٗ لۆٔبذ ٟرٖٚغٗٔگٗراٚ ٟ٠ ثٗ غێٗ٠ٖٛو ٟگػتٔ ٌٗ ٟبٖٚراضتٗوبٟٔ ضٗزٖٚ ١٧ ٞضٗزٖٗ٘ٞژزَٖ٘ٗزارٞٚزاٌٗ ئٗٚرٚپبئٗٚلٔٛبذٗز٠بتر ٘ٗٚڵـــٟزاٖٚثۆ زاِٗ‌زرأسٔ ٟزٖزگب٠ ٞبضب ٚ ٟ٠عٗلالٔٚ ٟ ِٗ‌عر٠ف ٌٗ ٟج١بت ٟئب ٚ ٓ٠فٔٛسإِ١تبٌ١طتٟ لٗ‌غٗ‌وبْ ,پێػٗٚا٠بٔ ٟئٗ ٚثسٚتٕٗ( ٖٚ رٖٚغٗٔج١ر_ٗ٠ض١بض_ٗ١وۆِٗ‌ال٠ت)ٗ١ ٘ٗ١ٌٚبْ زٖ‌زا وٗ وٌِٗٛگب ثٗرٖٛٔ ٚێىبرٞ ثٗ‌رْ ٌٗ ٚرزگبر ٞثىْٗ ٌٗ ث١ر ٚثۆچٟٔٛ وۆٔٗپٗرضتٗٔ ٚ ٟر٠ت ٟوۆْ ٚث١رٔ ٞب عٗ‌لالٔ ٟوۆْ ٚتبر٠ىگٗراٚ ٟ٠ فٔٛسإِ١تبٌ١طتِٗ ٟض١ح ٟوٗ ئٗ ٚوبتٗ تٗ‌ٔگٗ ٞثٗ ِ٘ٗ ٚٛجۆرٖ ٔٛێرٛازٗ٠ن ٘ێٕبث ٌٗ ٚٛئٗٚرٚپبزا ١ٌ ,رٖ‌غٗ ٖٚذۆ ئبِبزٖ ورزْ ثۆ غۆرغِٗ ٟزٔ ٟفٗرٖٔطٚ ٟ غۆرغ ٟئِٗر٠ىب ٖٚ , ٟ٠زۆرثٗ ٞث١روبرٖ ثٗ ٔبٚثبٔگٗوبٔ ٟئٗ ٚرێجبزٖ ٖٚو( ٛرۆضۆ , ِٔٛتطى١ۆ ,فۆٌت١ر ,زێڤ١س ٘١ۆَ ,رۆثطپ١ر ) ذٗ‌ثبتێى ٟضٗذت ٚثێ ٚچبٔ١بْ ٌٗ گٗ‌ي وٗ‌ٔ١طٗ‌زا ورز ٖٚوٗ ئٗ ٚضٗرزِٖ ٗ ذبٟٖٔٚ لٗ‌رار ث ٚٛغٗرعٗ١ت ٟزٖضٗالت ٟثٗ ِڵىٟ ذۆ ٞزازٖٔب ٚپ١رۆز ٞچٗلجٗضتٟ٠ٛ زٖ‌گٗ‌رأسٖ ٖٚثۆ غێٛاز ٞضتبت١طت١ىٚ ٟ ثٗ‌زٖ‌ر ٌٗ تٛأِ ٟرۆڤ ٚوۆِٗڵ ثۆِٚٛٗ٘ ٗ٠ ٔٛێگٗراٗ١٠و١بْ رٖ‌ت زٖ‌ورزٖ ٖٚچٔٛىٗ ٌٗ ٔبٖٚرۆوٗ٘ ٟر گۆرأێى ٌٚٗ ٟثبثٗتٗ الٚازثٌٗ ٚ ْٛزٖضتسأ ٟئٗٚتٗر٠تێتٟ ذۆ٠بٔ١بْ ت١بزا زٖ‌ث ٟٕ١ثٗ‌الَ ٌٗ وۆتب١٠سا ٔبچبر ث ًِ ْٛثۆ جِٗبٖٚر وٗ‌چ ثىْٗ ٚ ذۆ٠بْ ٌٗ زٖ‌ضٗ‌الت ٚض١طتِٗ ٟض١بضٟ زٚرٖ پٗ‌رێس ثگرْ ,ثێگِٛبْ ثٗ ٠ٚطتٟ ذۆ٠بْ ٔب ثٗ‌ڵى ٛئٗ ٚگۆرأبٔٗ ٞوٗ ٌٗ ثٛارٖوبٔ ٟزأطت ٚ ٟوۆِٗڵٕبض ٚ ٟئبثٛرٞ ٚفٌٗطٗف ٚ ٟض١بض٘ ٟبتٗوب ٖٚ‌ٗ٠ئٗٚأٟ ذطتٗ ذبٔٗ ٞپٗراٚێسورزٔٗ , ٖٚچٔٛىٗ زٖضتٗٚضتبْ ث ٌٗ ْٚٛغێىبر ٞزۆذٗ تبزٖ‌وبْ ٌٗ رٚأگٗ ٞزۆگّب ٞوۆٔرٛازٚ ٞ چٗلجٗضتٞٛذۆ٠بٔٗ....ٖٚ ئٌٗ١ىط١ص ز ٞتۆوڤ( ; Aleksis de ً١ ) ١٨٥٩-٨٠٥ Tokvillوٗ ٗ٠وێه ثٌٗ ٚٛ ض١بضٗ‌تّٗ‌زارأ ٟفٗرٖٔطب ٚالٔٗ٠گر ٞث١رٚ ثۆچ١ٌ ٟٔٛجراٌ١طت ٟث ٚٛزٚا ٞگٗغتٗوٗٞ ثۆ ئِٗر٠ىب ضبڵ ١٨٣١ ٟث١ر ٚثۆچ ٟٔٛذۆٞ ٌٗ وتێجٗ‌وٗ ٞثٗ ٔب( ٞٚزّٛ٠وراتٌٗ ٟ ئِٗر٠ىبزا )١٨٣٥-ذطتٗ ر , ٚٚئٖٗٚ پێچسأٗٗ٠ٖٚوِ ٟێژ ٟ٠ٚٚگرٔگ ثٌٗ ٚٛ ٘ٗ‌ڵىػبٔ ٟپٗ٠رٖٚورزٔ ٟت١ئۆر٠ب١ٌ ٞجراٌٟ ٖٚن تٗٚاٚوٗر ٞئٗ ٚوٌٗٗثٗرأٗ ٞوٗ پرۆضٗ ٞزّٛ٠وراضٔ ٟبتٛأێت گٗرٖٔتٟ ِبفٗوبٔ٘ ٟبٚٚالت ٟثىبت ٠ ,بْ ٘ٗٔسٌٗ ٞ ئبزاز ٗ٠ثٕچٗ٠ٕٗ١وبٔ ٟتبن ٕ١ِ ٚۆر٠تێتٟ وۆِٗ‌ڵگب زٖ‌ثێتٗ لٛرثبِٔ ٟب٠ۆر٠تێتٟ زٖ‌ضٗ‌الت وٗ ثٗ پێِٗ ٟثسٖئٗوبٟٔ زّٛ٠وراض ٟثبال زٖ‌ضت ث , ٖٛچٔٛىٗ ٌٗ ضٗ‌رٖ‌تبزا‌ٌ١جراٌ١سَٖٚوٛت١ئۆر٠بٗ٠وٟزژثٗ زّٛ٠وراضٗ٘ ٟڵسٖضٗٔگٕ١را ,تۆوڤ _ً١پێٟ ٚاث ٛوٗ ئبزاز ٞوٗضبٗ٠ت ٚ ٟوٗضبٗ٠تٟ ئبزاز ٌِٛ ٚىسارێت١٘ ٟچ ٔبوۆن ٌٔٗ ٗ١گٗ‌ڵ رٖٚت ٟزّٛ٠وراض ٟورزٔسا ثٗ پێچٗٚأٖٗٚ زٖثێتٗپبڵپػتێىٟثٗ٘ێسٚ
تٗٚاٚوٗر ٌٗ ٞثٛار ٞپراوت١ى ٚ ٟت١ئۆر٠سا , ٌێرٖ‌زا زٖتٛأرێت گٗٚرٖتر ٚ ٓ٠زۆرترٓ٠ ئبزاز ٞزٖضتٗثٗر ثىرێت (ثێگِٛبْ ِ٘ٗ١ػٗ ئٗ ٚئبزاز٠بٔٗ غت١ٔ ٟطج ٌٗ ٓ١چب ٚوبت ٚ زٖٚرٚثٗرزا) ,ئبزاز ٞتبن ٚئبزاز ٞوۆِٗڵ ٌٗ ِ١بٔ ٟپراوت١سٖ ورزٔ ٟپرۆضێطٟ زّٛ٠وراض١ٌٟٚجراٌ١سا‌زٖ‌ثێت‌زۆر‌زأطت١بٔٗ ٌ٘ٗطٛوٗٚتٌٗ ٟگٗڵ ثىرێت ( چٔٛىٗ ضٕٛرٖوبٔ ٟئبزاز ٞز٠برٔ ٞبورێت ثٗڵىٛ ئبضت ٟئبثٛر ٞوۆِٗڵ_ ئبضتٚ ٟغ١برٞ وۆِٗ‌ڵ_ئبضت ٟوٌٛتٛر ٞوۆِٗڵ _ئبضتٟ ئ١طتێت١ىب ٞتێرٚإٔٗ١وبٔ ٟوۆِٗڵ_ئبضتٟ گٗغٗٞئٕ١فراضترٚوتٛرٞوۆِٗڵٚزۆرغتٟ تر ئٗ ٚضٕٛرٖ ز٠بر ٞزٖوبت ِٚٛ‌ٗ٘ ,ئٗٚ فبوتٗ‌رأٗ‌ظ غت ٟزٕ٠بِ١ى ٚ ٟز٠بٌێىت١ىٓ١ ٚ..اتٌٗٗگٗڵوبتٚزٖٚرٚثٗرزاگۆرأ١بْ‌ثٗ ضٗ‌رزا زێت ,وٗٚاتٗ ضٕٛر ٞئبزازٗ٠وبٔ١ع ثٗ ِ٘ٗبْ غێ ٖٛغب ٟٔ‌ٗ٠گۆرأٓ ) ,ئٌٗٚٗ ٚ ثبٖٚرٖزاث ٚٛوٗ زّٛ٠وراض ٟپرۆضێطێىٗٚ وۆِٗڵ٘ٗرزٖگبپێ٘, ٟبٚوبتپێٟٚاثٚٛوٗ ذٛز ٞپرۆضێطٗوٗ ٌٗ گٗ‌ڵ ٘ٗ‌ڵىػبٔ١سا تٛغٟلٗ٠رأٟثٗرٖٛ٠ثرزْ‌زٖ‌ثێت ,ئٗ٠ٚع ٌٗ ٚرٚأگٗ ٖٚوٗ ِٗ‌ثسٖ‌ئ ٟزۆراٗ٠تٟ زٖ‌ضٗ‌التسار ٚ ٚوِٗبٗ٠ت ٟفۆرِێىٟ چٗٚضبٔٗ ٖٚزرٚضت زٖ‌وبت تێ١سا تبوٗ‌وبْ ٔبتٛأٓثٗغسارٞپرۆضٗٞثٗرێٖٛثرزْثىٗ. رٖ‌ٔگٗ ثۆچ ٟٔٛتۆوڤ ً١ز٠بتر ثۆ ثٗ‌ر پٗ‌رچسأٗ ٖٞٚثۆچٔٗ٘ ٟٔٛسٌٗ ٞ رٖٚغٗٔج١راْ ثێت ثۆ ّٔ _ ٗٔٛئ١سِۆٔس ثۆرن _ ثرٚا ٞثٗ گۆرأٗ زّٛ٠وراضٗ١وبْ ٘ٗ‌ث ٚٛثٗالَ ٌٗ ِ٘ٗبْ وبتسا پێٚ ٟاث ٚٛوٗ تٗٔٙب چ ٚ ٓ١تٛێژێى ٟز٠بر٠ىرا ٞٚوۆِٗڵ ِبف ٟزٖٔگسأٗ٘ ٟثێت ,ئٗ٠ٚع چٕٗ١ ئٗ‌ر٠طتۆورات ٚئێٍ١ت ٚتێىٕۆوراتٗوبٟٔ ِٗ‌ثٗ‌ضت ثٗٔ ٚٛن چ ٕٗ١وَٗ زراِٗ‌ت ٚ ٔٗذٛێٕسٖٚارٖوبْ. تۆوڤ ً١ثبغتر ٓ٠زِٖ ٕٞٗ١زازپٗرٖٚرٌٗ ٞ ٌٗ وراٚزا ز٠برٞ وۆِٗڵگبٗ٠وٟ ِۆزێٍ(ٟزّٛ٠وراض١ٌ ٟجراٌ)ٟزا زٖثٖٚ ٟٕ١ پێٟٚاثٚٛزٖٚڵٗتٔبثێوۆٔترۆٌٟٗ٘ثێتثٗ ضٗ‌ر رٖٚت ٟئبثٛر , ٖٚ‌ٗ٠چٔٛىٗ ئٖٗٚ گٗٚرٖتر ٓ٠وبرزأٗٔ ٖٞٚێگٗت١ڤ ٟزٖثێت ثۆ ثٗ‌رثٗ‌ضت ورزٔ ٟئبزازٗ٠وبْ ِ ٚبفٟ ذبٖٔٚسارێتٖٚ ٟو ٛضٗرٖتبٗ٠و ٟپ١رۆزٚ گرٔگ ٟثٕ١بت ٔبٔ ٟلٗٚارٖٗ٠و ٟزّٛ٠وراضٟ ٌ١جراٌ. ٟپرۆضێطٟزّٛ٠وراضٟوۆِٗڵپێع ِ٘ٗ ٚٛغتێ ثر٠ت ٌٗ ٗ١غێىرزٔٗٗ٠ٖٚوٟ وێػٗ‌وبْ ثٗ غێٗ٠ٖٛو ٟثبثٗت١بٔٗ ٞئٗٚتۆ وٗ ت١ب٠سا ال ٗٔ‌ٗ٠زژٖوبٔٔ ٟب ٚوۆِٗڵ ثتٛأٓ ٌ٘ٗطٛوٗٚتٌٗگٗڵٗ٠وتر٠ساثىْٗثێپٗٔب ثرزٔٗ ثٗ‌ر تٔٛس ٚت١ژ ٖٚ , ٞزٖضتٗثٗر ورزٔ ٟئبزاز ٗ٠ثٗ‌ڵگٗ‌ٔٗ٠ٚطتٗوبْ ثۆ زۆراٗ٠ت ٟوۆِٗڵ ,چٔٛىٗ ئ ّٗ١وٗ ثبضٟ زّٛ٠وراضٖٚ ٟو ٛفۆرِێى ٟثٗرێٖٛثرزْ زٖوِٗٗ٘ ٌٗ ٓ٠بْ وبتسا ثبض ٟغێٗ٠ٖٛن ٌٗ ئبزازٞزٖوٖٗٚٓ٠وٛض١طتِٗێى ٟپێچٗٚأٗٞ ٠ Absolutismبْ ئبزازیٗ‌کبْ Autoritarismثۆ‌ّٔ) ٗٔٚٛ چ ٚ ٓ١ضٕٛرٖوبٔ١بْ ٌٗ وٛێ زٖ‌ضت پێ زٖ‌وبت ٌٗ ٚو ٞٛوۆتب ٟ٠زێت ئٗ ٖٚرٖٔگٗ پرض١برێى ٟزژٚار ٚضٗذت ثێت چٔٛىٗ ٌٖٗٚتبِ ٞرۆڤ پٗ٠سا ثٚٗ٘ ٖٛڵ ٟزا ٖٚثۆ ذۆزٖرثبزورزٌْٗغٛ١ازٖوبٟٔچٗٚضبٖٔٗٚ , چٗٚضبٔٗ ٖٞٚوۆِٗالٗ٠ت ٚ ٟض١بضٛ١ ئبثٛر ٚ ٞعٗلٍ ٚ ٟگٗرا ٖٚثٗ زٚاٞ ثٗوبر٘ێٕبٔ٘ ٟسر ٚغٗر٠سٖ ٞذ٠ٛسا ٌٗ ,گٗ‌ي ئٖٗٚغسا غٗ‌ر٠سٖ ِ٘ٗ١ػٗ ضٕٛرزار ثٌٗ ٖٛ ثۆتٗ‌لٗ ٞوۆِٗڵ١ه ٠بضبزا تٛاٖٚتٗ, ٖٚ ِرۆڤ ٚضرٚغت ثٔٛگٗرا ٟ٠ذۆٌٗ ٞ وۆٌِٗێه٠بضبٞضرٚغت١سا‌پٗ٠رٖٚورز, ٖٚ
٠بضب زٖ‌ضتىرزٖ‌وبْ وٗ ٌٗ ثٕٗ‌چٗ‌زا ثۆ ئٖٗٚ زا٘ێٕرا ْٚتب ثٗرژٖٖٔٚس ٞچٕ١ێه ٠بْ وۆٌِٗێىی ز٠بر٠ىراٚی وۆِٗ‌ڵ ثپبرێسْ ٘ٗ‌رچٗ‌ٔسٖ وۆِٗ‌ڵ ٚئبضتی ٘سری وۆِٗ‌ڵ ٌٗ ٘ٗ‌ڵىػبٔساثێت ئٗ٠ ٚبضب٠بٔٗ ز٠بتر غٛ١ازی عٗ‌لالٔی زٖ‌گرٔٗ ذۆ ثٗ‌الَ ٘١چ وبتێ ثێ ضٕٛر ٔبثٓ ٌٗ ئبضتی ئبزازٗ٠ وٗضبٗ٠تٗ١وبٔسا(( ,رۆغۆ زٖڵێِٚٛٗ٘ -: غتێ ٌٗ زٖٚرٚ ٞاتب٠ ٞبضب رێىسٖ‌ذرێت, ٠بضبظ ثر٠ت ٌٗ ٗ١زٖ‌رثر ٌٗ ٓ٠ئ١رازٖٗ٠وٟ گػتی ,ئٗ ٚئ١رازٖٗ٠ظ وبتێه گػت ٟزٖثێت وٗ عٗ‌لالٔ١بٔٗ ثێتٚ ,اتٗ وبتێه وٗ ثبثٗ‌تٗ‌وٗ‌ی گػتی ثێت )) ,ئبزازٗ٠ وٗضبٗ٠تٗ١وبْ وٗ ثٗ زٖٚر ٞذۆ ًِ ٞوٗچٗ ثۆ ٠بضب گػتٗ١وبْ ٖٚن ٔٗ‌ر٠ت ٚئبضتٟ گٗ‌غٗ‌ی ژێرذبْ ٚضٗرذبٔیٗ وبْ ٘ٗ‌رچٗ‌ٔس ئٗ ٚئبضتبٔٗ راگٛزٖر ٌٗ ٚ ٓ٠گۆرأی ِ٘ٗ١ػٗ٠ی زاْ .ث١ر ٚرای ث١روبرأی رۆژ٘ٗ‌الت ٚرۆژئبٚا زٖ‌رثبر٘ی ئبزازٗ٠وبْ زۆر ٗ٠وٕبگرێتٗ٘ ٖٚۆٗ٠وٗ‌غی ذٛزی تێگٗ‌غتٕی ٚاتب ئبزازی ٔ ٗ١ثٗ‌ڵى ٛئبضتی ٘سر ٚ ٞئبضتی گٗ‌غٗ‌ی وۆِٗ‌ڵٗ چٔٛىٗ ئبضتی گٗ‌غٗ‌ی ثٔٛگٗرا٠ی ِبززی وۆِٗ‌ڵ زٖ‌ثێتٗ وٗ‌رٖ‌ضٗ‌ی ث١رورزٔٗ ٖٚٚت١رٚأٚ ٓ١ ثۆچ,ْٛثٗالیرۆژئبٚاٗ١٠وبٖٔٗٚئبزازیٚاتٗ الثرزٔی ئٗ ٚوۆضپبٔٗی وٗ ئبزازٗ٠وبْ لۆرخ زٖوْٗ تێگٗ‌غتٕێىی تر ثٗ الی ٘ٗرٗ٠ن ٌٗ (ئٗ‌رٖ‌ضتۆ _رۆضۆ _ ٘١گً)ِٖ ٖٚرۆڤ ئٗٚوبت ئبزاز زٖ‌ثێت وٗ ئبزازٖ ٌٗ ئٗ‌ٔجبِسأی ئٗ ٚئٗروٗی وٗ زٖوٗٚێتٗ ضٗ‌ر غبٔی ٖٚثٗپێی ئٕ١ج ً١ئبزازی ٚاتٗ ذٛا پٗ‌رضتی ٚثٗ غێٗ٠ٖٛوی گػتی ثٗ پێی ٚتبری زٕ٠ی ئبزازی ٚاتٗ ئبزاز ورزٔی رۆح ٌٗ وۆت ٛپی ٖٔٚسی جٗ‌ضٗ‌ز ,وۆت ٛپێٖٔٛسی جٗ‌ضٗ‌ز٠ع ٚاتبی غٗ‌ر٠سٖ زٖ‌گرێتٗ٠ ٖٚبْ ئبزازی رۆح ٌٗ عبتفٗ ,ئٗ‌گٗ‌ر ضٗ٠ری ٘ٗرٗ٠ن ٌٗ ٚثۆچٔٛبٔٗ ثىٗ ٓ٠زٖ‌ثٓ١ٕ١ وٗ‌غّٗ‌وٗ‌غێىی ٔبٖٚوی زرٚضت زٖ‌ثێت ٌٗ ذٛزِ ٞرۆڤسا ٔٗ‌ن زٖٚرٚثٗر ئٖٗٚظ ز٠بتر ٌٗ ٛ٠تۆپ١بی ئب٠س٠بٌ١طت ٖٚ‌ٗ١ضٗرچبٖٚ زٖ‌گرێت‌ٔٗ‌ن‌زأطتی. ثۆ ٔٛضٕ١ی ئٗٚ ٚتبرأٗ ثٗ غێٗ٠ٖٛوی ضٗرٖویضٛزٌٗٚضٗرچبٚأٖٗٚرگ١را.ٖٚ .١پّٗ٠بٟٔوۆِٗالٗ٠ت...ٟجبْجبنرۆضۆ .٢لٛأٓ١اٌتگٛراالجتّبع.... ٟغٍسرِبْ ّٔ .٣بژجاٌسّ٠مراگ.......ٗ١ز٠ف١سٍ٘١س .٤گٌٗێٚتبرٞرۆژٔبِٗٚضب٠تٗ‌وبْ
١
١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦
دڵشاد پروان
هاشم موحهممهدی تاڤگه بۆکانی ئهیوب ڕهحمانی ئامانج ڕۆژههاڵتی قادر ئهحمهدزاده (ڕێبوار) دڵشاد پروان
ڕۆژوامً‌ی سً‌ربً‌ستی ،باڵوکراوي‌یً‌کی‌سیاسی‌گشتییً،واوي‌وذی ڕاگً‌یاوذوی پارتی‌سً‌ربً‌ستیی‌کوردستان‌باڵوی‌دي‌کاتً‌وي .ڕۆژوامً‌ی‌سً‌ربً‌ستی :وي‌ک سً‌کۆیً‌کی‌ڕاگً‌یاوذوً‌‌بۆ‌باڵو‌کردوً‌وي‌ی‌ٌسری‌وً‌تً‌وي‌ی‌و‌سً‌ربً‌خۆخوازی. دي‌تواوه‌لً‌‌ڕێگً‌ی‌ئً‌م‌ماڵپً‌ڕاوً‌وي‌‌لً‌‌ئیىتً‌روێت‌ڕۆژوامً‌ی سً‌ربً‌ستی بخۆێىىً‌ويwww.psk2006.org & www.serbexo.com ، بۆ‌واردوی‌بابً‌ت‌و‌وووسراوي‌کاوتان‌بۆ‌ڕۆژوامً‌ی‌سً‌ربً‌ستی‌بً‌م‌ئیمً‌یالوً‌ی خواري‌وي‌‌پێوي‌وذیمان‌لً‌گً‌ڵ‌بگرن، sarbastikurd@gmail.com & diilshad@gmail.com
جه‌مال‌نه‌جاری
IS A KURDISH NEWSPAPER. Serbestî Newspaper is a political and cultural paper published by Serbestí (Independent) Party of Kurdistan. Number (2) : July 2008 For more information, please visit our website at www.psk2006.org