ÖĞRENCİ PROJELERİ SEÇKİSİ
SUNUŞ Türkiye’de pek çok kentin bugünkü mekânsal görünümlerinin temelleri 1950’li yıllarda başlayan endüstrileşme sürecinin bir sonucudur. Endüstrileşme ile başlayan süreçte, yatırımların belli basli büyük kentlerde konumlanması, kırsal kesimde makineleşme ile tarımda üretim yöntemlerinin değişimi, insan gücüne ihtiyaç duyulması değişimlerde itici güç olmuştur. Bu gücün plansız bir göçle kentsel alanda istihdamı, özellikle erkek işgücünün büyük kentlerde kurulan fabrikalarda istihdamı ve bunun plansız göç dalgaları ile yapılması fiziksel, sosyal, kültürel değişim ve dönüşümlere sebep olmuştur. 1950’lerde başlayan ve hızı giderek artan bu göç dalgası İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana gibi dört büyük kente yönelmişti. İstanbul’da 1950’de %25 olan kentsel nüfus artışı, 1990 lara gelindiğinde %60’a ulaşmıştı. İç göçün farklı evreleri, farklı barınma olanakları-çözümleri getirmiş ve bunun sonucunda kentte farklı konut tipolojileri ve buna bağlı farklı üretim yöntemleri ortaya çıkmıştır. Kentin mevcut konut tipleri yanı sıra göç sonucu ortaya çıkan yeni tipler, zaman içinde dönüşerek İstanbul’da tek kattan çok kata, tekli üretimden çoklu üretime (toplu konut) uzanan bir ölçekte farklı edinme biçimlerini de kapsayacak şekilde evrilmiştir. Kentleşmenin sonuçları olarak günümüze uzayan bir dizgede 20.yüzyılda en önemli sorunlar barınma, ulaşım ve güvenliktir. Odağında birey olan bu soruna insan merkezli tasarım anlayışı içinde yaklaşmak gerekmektedir. Nitekim, sosyo - kültürel ve fiziksel bozulmanın önlenmesinde konut niteliği ve birey (kullanıcı) ilişkisi belirleyicidir. Özellikle metropollerde barınma sorunu doğrudan sunulan konut niteliği ile ilgilidir. Değişen ve dönüşen gerek yönetsel ve gerekse toplumsal dinamikler ve ekonomik öncelemelere karşın her ülke/yönetim halkının barınma ihtiyacını karşılamalıdır. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümünün kuruluşuna koşut olarak çalışmalarını gerek akademik ve gerekse pratik alanda sürdüren Yapı Üretimi Kürsüsü*, kuruluşundan itibaren hiç ara vermeden barınma konusuna katkılarını geliştirerek sadece İstanbul’da değil, Türkiye’nin değişik bölgelerinde yere özgü sorunlara çözümler planlayarak, üreterek, tasarlayarak devam ettirmektedir. Bu kitapçık, birimin Kadıköy-İbrahimağa’da ileri yaş grubuna yönelik üretilen Mimari Tasarım 5 dersinin bir sonucudur. Üretimlerini bir yayına dönüştürerek paylaşımı geniş bir platforma taşıyan ekibi tebrik ederken, kendilerine yol açan çok sevgili hocalarımız Prof. Maruf Önal, Öğr. Gör. Radi Birol, Prof. Hakkı Önel ve Prof. Dr. İhsan Bilgin’e teşekkürü bir borç bilirim. Prof. Dr. ÇİĞDEM POLATOĞLU Mimarlık Bölüm Başkanı
*Prof. Maruf Önal hocamız, kendisiyle yapılan bir söyleşide bu şeklinde ifade etmiştir. Bu tanımlama, birimin geçirdiği sürec ifade olduğu için kullanılmıştır (65.Yıl Kitabı, YTÜ Mimarlık Fakültesi).
ÖNSÖZ Mimari Tasarım 5 Dersi uzun yıllardır mimari tasarımın tekrar, çoğaltma ve çeşitlendirme problemlerini inceleme; tekrar, çoğaltma ve çeşitlendirme problemlerine sistematik olarak yaklaşmanın yöntemlerini geliştirme; norm ve standart oluşturma; normlar ve standartlar üzerinde işlem yapma, barınma ve konut sorununun ekonomik ve teknik, kültürel ve ontolojik boyutlarını değerlendirme; üretim teknikleri; yapı malzemeleri ve niceliklerini ele alma; yaşama biçimleri ve alışkanlıklarını inceleme; varoluş, bellek gibi konuları ele alma; kent içi ve çeperindeki sorunlu alanları iyileştirme konularına öncelikli olarak toplu konut (barınma) işlevi üzerinden değerlendirmektedir. Geniş kapsamlı bu içerik ile öncelikli olarak mimarlık öğrencilerine dersin içeriğinde sorun edinilen tekrar, çoğaltma, çeşitlendirme problemlerini mimari bir gramer içerisinde çözümleme becerisini kazandırmak hedeflenmektedir. Kentlerdeki toplam yapı stokunun en büyük dilimini barınma işlevini karşılayan konutlar oluşturmaktadır. Dolayısıyla dersin norm ve standart oluşturma, mevcut norm ve standartları yorumlama boyutu konut üzerinden ön plana çıkmaktadır. Bu da öncelikle yapım teknikleri ve teknolojileri, yapı malzemeleri ve bileşenlerini bu derste gündeme getirmektedir. Ancak norm ve standart oluşturma / yorumlama aynı zamanda da toplumsal uzlaşımları ilgilendiren bir alan olması nedeniyle de nicelik, malzeme, teknoloji gibi maddi boyutların yanı sıra, yaşama alışkanlıkları, bellek, varoluş gibi açılımları da olan bir konudur. Bu nedenle MT5 dersi teknik olduğu kadar sosyoekonomik boyutları da içermektedir. MT5 dersinde, gerek yer seçimi gerekse konu seçimi toplu konut işlevi üzerinden yorumlanmaktadır. Yer seçimi iki dönemde bir kent merkezi dışı ve kent merkezi olarak değişmektedir. Kent merkezi dışında genellikle kentsel saçaklanma alanları tercih edilmektedir ve öncelikli olarak üst ölçek plan kararlarına, donatı yüklerine bağlı kalınarak birden fazla parselde toplu konut ve yerleşke tasarımı konusu ele alınmaktadır. Sonraki iki dönemde ise kent merkezinde, toplu ulaşıma yakın, yüksek yoğunluklu, genellikle ticaret, ofis ve konut işlevi bir arada karma işlevli bir yapı programı çalışılmaktadır. Son yıllarda ise yer seçimi kararlarına ek olarak yaşlılar, dar gelirliler, öğrenciler gibi dezavantajlı gruplar için barınma olanakları da bina programına dâhil edilmiştir. Var olan bir çevreye ait kentsel ve mimari verileri okuyabilmek, algılayabilmek bunlar arasında bağlam (senaryo/ konsept) geliştirerek konut yerleşimi tasarlama becerisi, yerleşime ait üst ölçekte verilmiş kararları mimari ölçeğe indirgeyebilme becerisi, tekrar, çoğaltma, çeşitlendirme problemlerini mekânsal, strüktürel, yapısal konulardaki ilgili yönetmelik (imar, yangın, deprem, otopark, sığınak, erişilebilirlik) kapsamında çözümleme becerisi, mimari fikrin grafiksel anlatımında teknik yeterliliğin kazanılmasının yanı sıra konuya özgü programın geliştirebilme ve uyarlanabilme becerisi, alanın arazi yapısı, bitki örtüsü, su kaynakları gibi fiziksel ve çevre özelliklerini içeren 2 ve 3 boyutlu ifade tekniklerinin geliştirilmesi dersin öğrenim çıktılarıdır. Bu dönemde kurgulanan ders içeriği ile Kadıköy, İbrahimağa alanı çevresine ileri yaş grubuna yönelik yapılaşma ve kullanım yorumları getiriliyor olması öne çıkmaktadır. Tasarım konusunun başlıca özelliği, tüm Dünya’da 65 yaş üzeri nüfusun artması ile bu gruba yönelik konut/barınma ihtiyacının mimari açıdan yorumlanması ve çağdaş toplu yaşam alanlarının tasarlanması, ürün ve süreçlerinin tartışılmasıdır. Doç. Dr. Serhat BAŞDOĞAN Mimari Tasarım 5 Dersi Koordinatörü
PROJE KONUSU VE PROBLEMİN TANIMI Türkiye'de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus son 5 yılda yüzde 17 artarak, 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi olmuştur. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2013'te yüzde 7,7 iken geçen yıl önemli bir artış göstererek yüzde 9 ‘lara ulaşmıştır. Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %11, 2030 yılında yaklaşık %13 olacağı tahmin edilmektedir. Tüm bu veriler göz önüne alındığında özellikle 65 yaş üzeri nüfusa yönelik planlama ve mimarlık açısından yapılı çevrenin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi anlamında önemli bir sorunun bizleri beklediği anlaşılmaktadır. Yaşlanma yalnızca sağlık alanında bir sorunu değil çok boyutlu, multidisipliner bir alanı tariflemektedir. Mimarlık ise bu alanda çözüm bekleyen birçok konuda çözüm üretebilme olanağı sunmaktadır.
Bu nedenle proje konusu, söz konusu alan üzerinde 65 ve üzeri yaş grubu için üretilmesi düşünülen karma işlevli “İleri Yaşam Merkezi” tasarımı olarak belirlenmiştir. Proje konusu “bina” tasarımı değil, “yerleşme” tasarımıdır. Proje bir yandan yerleşme ölçeğinden birim ölçeğine kadar giden bir yapılaşma tasarımını, öte yandan da cadde-yaya yoluotopark-rekreasyon gibi açık alan düzenlemelerini içerecek biçimde geniş kapsamlı olarak ele alınacaktır. Ayrıca mekansal planlama ile birlikte üretim teknolojisinin ve organizasyonunun tasarımı da proje çalışmasının kapsamı içinde olacaktır. Tasarlanacak alanlarda ileri yaş grubuna yönelik mülk konutlar, ticaret ve destek hizmet fonksiyonları yer alacaktır. Yaşa bağlı fizyolojik ve metabolik değişiklikler yaşlılığa bağlı özel ihtiyaçları da beraberinde getirmektedir. Bu ihtiyaçların en başında barınma (konut) ve barınma ile ilişkili mekansal ve sosyal çözümler gelmektedir. Her geçen yıla göre yaşlı nüfus oranının hızla arttığı ülkemizde yaşlı nüfusa özel barınma ihtiyacı artmakta, yaşam kalitesinin iyileştirilmesine ve işlevsel bağımsızlığın devamlılığının sağlanmasına yönelik araştırmalara ve mekansal, sosyal çözümlere destek verilmesi gerekmektedir. Doğumda beklenen yaşam süresi, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, erken tanı ve tedavi yöntemlerinin gelişmesi gibi bir çok olumlu gelişme ile uzamaktadır ancak ortalama ömrün uzuyor olması yaşam kalitesinin de arttırılmasını gerekli kılmaktadır. Sağlıklı ve kaliteli bir yaşam insanın fizyolojik, metabolik ve bilişsel durumunun da sağlıklı olmasını ifade etmektedir. Bu koşulları var eden en temel unsurlardan biri ise sağlıklı ve kaliteli yapılı çevrelerdir.
PROJE KONUSU VE PROBLEMİN TANIMI Yaşam boyu sağlık; sağlıklı yaşam davranışlarının öğrenilmesi ve geliştirilmesini sağlayacak kentleşme modellerine ve yapılara, uygun sosyoekonomik çevre koşullarının sağlanmasına ve yaşlı bireyler açısından güvenli ortamların olduğu bu grubu kentli hayattan dışlamayan yapılı çevre ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle projenin en temel konusu kentli hayat ile ilişki kuran, 65 yaş üzeri nüfusa yönelik, ticaret, yönetim, destek hizmetler ve barınma işlevlerini bir arada ele alan evrensel tasarım kriterlerine uygun, karma işlevli yapı tasarımıdır. Proje konusunun ikinci boyutu, mimari tasarımın tekrar, çoğaltma ve çeşitlendirme problemlerine sistematik olarak yanıt aranmasıdır. Kentlerdeki toplam yapı stoğunun en büyük dilimi barınma işlevini karşılayan yapılardan oluşmaktadır. Dolayısıyla konunun norm ve standart oluşturma, mevcut norm ve standartları yorumlama boyutu ön plana çıkmaktadır. Bu da öncelikle yapım teknikleri ve teknolojileri, yapı malzemeleri ve bileşenlerini gündeme getirmektedir. Ancak norm ve standart oluşturma / yorumlama aynı zamanda da toplumsal konvansiyonları (uzlaşımları) ilgilendiren bir alandır. Dolayısıyla da nicelik, malzeme, teknoloji gibi maddi boyutların yanı sıra, yaşama alışkanlıkları, bellek, varoluş gibi açılımları da olan bir konudur. Dolayısıyla teknik olduğu kadar kültürel ve ontolojik boyutları da içermektedir. Sonuç olarak yapılacak tasarım ile Kadıköy-İbrahimağa’da ileri yaş grubuna yönelik konut, yönetim ve ticaret işlevli yapılaşma ve kullanım yorumları getirilecektir. Yorum getirilecek alanın başlıca özelliği, kent merkezinde toplu taşımaya yakın, ileri yaş grubu için konut/barınma ihtiyacına çağdaş çözümler arayışıdır. Bu nedenle yapılacak projelerde; "yaşlanma ve ileri yaşam" kavramının tartışılması ve sorgulanması, 65 yaş üzeri grubun fiziksel ve sosyal olarak sağlıklı yaşam çevrelerinin ve yaşam kalitelerinin devamlılığını sağlayacak mekânsal projelerin oluşturulması önem kazanmaktadır. Üzerinde çalışılacak alan bir bütün olarak kabul edilecek, belirlenen parsel üzerinde barınma işlevi ile birlikte yakın çevresi ile araç ve yaya ilişkileri ile birlikte öneri geliştirilecektir. Her grup yerleşme alanı ile ilgili ayrımları, sınırları ve konut dışı ihtiyaçların belirlenmesinde farklı işlevlerin (sosyal donatı, destek hizmetler, gelir getirici alanlar, otopark) proje içindeki konumlarını kendi içinde belirleyecektir. Bölgedeki yaya hareketiyle, kentsel hizmetlerle ve aktivitelerle bütünleşme, onları çeşitlendirme ve zenginleştirme gibi boyutlar da proje kapsamı içinde olacaktır.
PROJENİN YERİ
Proje alanı Kadıköy-İbrahimağa Mahallesinde Tepe Nautilus ve Marmaray Ayrılık Çeşmesi İstasyonunun hemen kuzeyinde yer alan, 9200m2 lik alanda yer almaktadır.
Proje Alanın İstanbul İçindeki Konumu
Proje Alanı
Proje Alanı Yakın Çevresi
PROJENİN YERİ
Spor tesis i Proj e Alan ı ArkeoPa rk Park
Proje Alanı Yakın Çevresi ve Donatı Alanları İlişkisi
Proje Alanı 9200m2
PROJENİN YERİ
PROJENİN YERİ
PROJENİN YERİ
İHTİYAÇ PROGRAMI
Proje alanı için verilen 1,50 KAKS ve 0,40 TAKS, yapı en çok yükseklik H. en yüksek: 21.50 metre olmak
kaydı ile yapı adası çekme sınırlarına uyulacaktır. Barınma işlevi ile alanda ikamet edecek kişi sayısı yaklaşık 377 kişi olarak belirlenmiştir.
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
Destek birimlerin konumları ve alan dağılımları her projenin kendi dinamiği içinde oluşturulacaktır.
Konut Tiplerinin % dağılımlarında ±% 10 oranında kaymalar olabilir.
Ticaret birimlerinin konumları ve alan dağılımları her projenin kendi dinamiği içinde oluşturulacaktır.
Toplam 4 ana işlevden oluşan yapıda işlevler arası dağılım %70 yaşlı barınma, %20 ticaret, %10 destek birimler ve zemin altı emsal harici alanlar olarak belirlenmiştir. Yüzde dağılımlar arasında projenin bağlamına göre %5 değişiklikler olabilir.
%10
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
DESTEK BİRİMLER
%20 TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
%70 BARINMA
%10
ÇOK AMAÇ LI SALO N
DESTEK BİRİMLER
SAĞ LIK BİRİ Mİ
ATÖLYE LER
FİTNESS
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
YÖNETİ M
3+1 KONUTL AR %10
SİRKÜKASYO N
MARKE T
SİRKÜLASYON KREŞ
SİRKÜKASYO N
2+1 KONUTLAR %50
DİĞER PERAKEN DE RESTORA N KAFE
%20
RESTORA N KAFE
1+1 KONUTLAR %40
TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
%70 BARINMA
%10
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
ÇOK AMAÇ LI SALO N
DESTEK BİRİMLER
SAĞ LIK BİRİ Mİ
ATÖLYE LER
FİTNESS
YÖNETİ M
SİRKÜKASYO N
MARKE T
2+1 KONUTLAR %50 SİRKÜLASYON
SİRKÜKASYO N
KREŞ DİĞER PERAKEN DE
RESTORA N KAFE
%20
1+1 KONUTLAR %50
RESTORA N KAFE
TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
%70 BARINMA
%10
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
ÇOK AMAÇ LI SALO N
DESTEK BİRİMLER
SAĞ LIK BİRİ Mİ
ATÖLYE LER
FİTNESS
YÖNETİ M
SİRKÜKASYO N
MARKE T
2+1 KONUTLAR %40 SİRKÜLASYON
KREŞ
SİRKÜKASYO N
DİĞER PERAKEN DE RESTORA N KAFE
%20
RESTORA N KAFE
1+1 KONUTLAR %60
TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
%70 BARINMA
DESTEK BİRİMLER
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
%15
%65
%20 TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
BARINMA
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI DESTEK BİRİMLER
%10
%15
%75
TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
BARINMA
DESTEK BİRİMLER
İLERİ YAŞAM MERKEZİ BİNA PROGRAMI
%5
%30
%65
TİCARET – GELİR GETİRİCİ BİRİMLER
BARINMA
KARMA İŞLEVLİ YAPI
YAŞLILIĞIN DEMOGRAFİK BOYUTU TÜM DÜNYA YAŞLANIYOR….
Tüm dünyada yaşlı nüfusun toplam nüfusa oranı her yıl hızla artıyor...
1950 lerde tüm dünyada 80 yaş ve üzeri insan sayısı 14 milyon kişi, 2050 yılında yalnızca Çin’de 100 milyon insan, tüm dünya da ise 400 milyon insan 80 yaş üzerinde olacak….
Orta ve az gelişmiş ülkelerde dünyadaki yaşlı nüfusun %80’i yaşayacak….
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
60 yaş üzeri nüfusun toplam nüfus içindeki yüzde dağılımları (2012)
60 yaş üzeri ve üzeri
60 yaş üzeri nüfusun toplam nüfus içindeki yüzde dağılımları (2050)
60 yaş üzeri ve üzeri
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
65 yaş ve üzeri nüfusun yüzde oranı
Farklı ülkelerden yaşlanma hızları. 65 yaş ve üzeri yaşlanma hızları %7 den %14 e çıkacak
2000 li yıllardan sonra gelişmekte olan ülkelerde hızlı bir artış söz konusu
Türkiye’de Yaşlılığın Demografik Boyutu Türkiye'de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus son 5 yılda %17 artarak, 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi olmuştur. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2013'te %7,7 iken geçen yıl önemli bir artış göstererek %9 lara ulaşmıştır. Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %11, 2030 yılında yaklaşık %13 olacağı tahmin edilmektedir. Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı ise, 2013 yılında yaklaşık %11 iken, geçen yıl %13'e yükselmiş, nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2023'te % 15, 2030'da yaklaşık %20, 2040'ta %26, 2060'ta %38 ve 2080'de %44 olacağı tahmin edilmektedir. (TUIK)
Yaşlı nüfusun toplum içindeki oranı; -
çevresel koşulların iyileşmesi, eğitim düzeyinin yükselmesi, gelir düzeyinin artması, bireylerin dengeli ve yeterli beslenmesi, barınma ve hijyen koşullarının iyileşmesi, sağlık hizmetlerinin gelişmesi ve kolay ulaşılabilmesi, anne ve bebek ölümlerinin azalması, bulaşıcı hastalıkların görülme sıklığının azalması, bilim ve teknolojinin erken tanı ve tedavi yöntemlerinin gelişmesine katkı sağlaması, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazanılması
gibi birçok nedene bağlı olarak artış göstermektedir.
1960 dan bu yana Türkiye’nin nüfusu 3 kat arttı…. 65 yaş nüfusun oranı ise 7 kat arttı….. 2018 yılında toplam nüfusun %9 u 65 yaş ve üzeri, 2023 yılında %10,2, 2050 yılında %20,8 Olacak…..
Kaynak: TUIK
Türkiye Nüfus Piramidi (TUİK,2013-2050)
PİRAMİT --ARMUT’A…
İstanbul’da yaşayan Yaşlı Nüfus (TUİK,2018)
İlçelere göre İstanbul’da yaşayan Yaşlı Nüfus (TUİK,2018)
Kadıköy İlçesine Ait Nüfus Piramidi (TUİK,2015)
Proje alanının yer aldığı Kadıköy ilçesinin nüfusu 2018 yılında yaş gruplarına göre incelendiğinde ilçe nüfusunun %12’sini 0-14 yaş aralığında, %10’u 15-24 yaş aralığında, %32’si 25-44 yaş aralığında, %27’i 45-64 yaş aralığında ve %18’ininde 65 yaş üstü olduğu görülmektedir. 65 yaş üstü nüfusun İstanbul ilçe belediyeleri arasında en fazla Kadıköy’de yaşamaktadır. Kadıköy genç nüfus miktarında ise en son sırada yer almaktadır. 2015 yılı TÜİK verileri dikkate alınarak hazırlanan tablo ve nüfus piramidi aşağıda yer almaktadır.
65 YAŞ VE ÜZERİ TOPLAM: 71.839 KİŞİ
Doğumda beklenen yaşam ömrü (2009) DHÖ BÖLGESİ
ERKEK (YAŞ)
KADIN (YAŞ)
60 yaşında beklenen yaşam ömrü ERKEK (YAŞ) 2009
YILLIK ORTALAMA DEĞİŞİM 2000-2009 ARASI (%)
KADIN (YAŞ) 2009
YILLIK ORTALAMA DEĞİŞİM 2000-2009 ARASI (%)
DÜNYA AFRİKA AMERİKA DOĞU AKDENİZ AVRUPA GÜNEY DOĞU ASYA BATI PASİFİK
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
60 YAŞ ve ÜZERİNDE BAŞLICA ÖLÜM NEDENLERİ
Gelişmiş ülkeler Gelişmekte olan ülkeler Az gelişmiş ülkeler
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
60 YAŞ VE ÜZERİ GRUPTA ERİŞEBİLİRLİK SORUNU YARATAN RAHATSIZLIKLARIN GÖRÜLME SIKLIĞI
GELİŞMİŞ ÜLKELER
AZ ve ORTA GELİŞMİŞ ÜLKELER
GÖRMEYE BAĞLI BOZUKLUKLAR DUYMA KAYIPLARI OSTEOARTRİT (KİREÇLENME) İSKEMİK KALP RAHATSIZLIKLARI (DAMAR SERTLİĞİ) DEMANS KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER RAHATSIZLIĞI SEREBROVASKÜLER HASTALIK (FELÇ İNMESİ) DEPRESYON ROMATOİD ARTRİT (EKLEM İLTİHABI)
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
YAŞLILIĞIN SOSYOLOJİK BOYUTU
BİREYSELLEŞEN GÜNÜMÜZ TOPLUMUNDA; BİRLİKTE YAŞAMAYA OLAN TALEP AZALIYOR… ÖZEL ALAN TALEBİ ARTIYOR…
BİRLİKTE YAŞAMAK SOSYAL İŞLEVİNİ YİTİRİYOR…
F. V. Wijngaarden, 2008
]
Hayatın Değişen Aşamaları ve Barınma İlişkisi - Endüstri Toplumu
Hayatın Değişen Aşamaları ve Barınma İlişkisi - Endüstri Sonrası Toplumu
Michelangelo, 88 yaşında Santa Maria degli Angeli
John Glenn, 77 yaşında Uzaya giden en yaşlı insan
Mimar Sinan, 80 yaşında Selimiye Camii
Galilei, 68 yaşında ‘İki Kainat Sistemi Üzerine Konuşmalar’ kitabını yazdı
65 YAŞ VE ÜZERİ GRUBUN %6 sı KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALIYOR. BU İSE YAŞLILIĞA BAĞLI PSİKOLOJİK SORUNLARA VE GÜNCEL HAYATTAN UZAKLAŞMAYA , DEPRESYONA NEDEN OLUYOR.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
SOSYAL DIŞLANMA, İZOLASYON VE YALNIZLIK YAŞLILARDA EN ÖNEMLİ SORUNLARDAN BİRİ… GELİŞMİŞ ÜLKELERDE BU ORAN DAHA YÜKSEK. AVRUPA’DA YAŞLI NÜFUSUN NEREDEYSE %40 ı YALNIZ YAŞIYOR…
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
YAŞLILIK ve YAPILI ÇEVRE İLİŞKİSİ
65 YAŞ ÜZERİ GRUBUN KENTLİ HAYATA KATILIMI:
BARINMA ULAŞIM KENTSEL ALT YAPI
PARKLAR, SOKAKLAR, YAYA BÖLGELERİ, MEYDANLAR V.B.
TÜRKİYE’DE 65 YAŞ ÜZERİ GRUP İÇİN BARINMA TERCİHLERİ
EVLİ VEYA BEKAR ÇOCUKLARININ YANINA YERLEŞMEK YAZLIK BÖLGELERDE YAŞAMAK
YALNIZ YAŞAMAK
BİR KURUMA GİDİP ÇOĞUNLUKLA PAYLAŞIMLI ODALARDAN OLUŞAN HASTANE HAYATINA GEÇİŞ
65 YAŞ ÜZERİ BARINMA MODELLERİ
YAŞLI HASTANESİ
YÖNETİM EKİP HEMŞİRE DOKTOR EV DESTEKLİ YAŞAM EVDE BAKIM
BAKIMEVİ YAŞLI APARTMAN YÖNETİMLİ
KURUM YÖNETİM EKİP
YÖNETİM EKİP HEMŞİRE
YAŞLILAR GELENEKSEL ANLAMIYLA ENGELLİ OLARAK GÖRÜLMESELER DE KAPASİTELERİNDE ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER NEDENİYLE YAŞADIKLARI KENTLERDE, MAHALLELERDE, KONUTLARDA, KULLANDIKLARI ARAÇ GEREÇLERDE BAZI ZORLUKLARLA KARŞILAŞABİLMEKTEDİRLER.
SORUNLARIN BİR ÇOĞU YAŞLILARIN YAŞADIKLARI KONUTLARIN, MAHALLELERİN, FİZİKİ ÇEVRELERİNİN DÜZENLENİŞİ İLE İLİŞKİLİDİR.
KAMUSAL ALANLAR SOSYAL YAŞANTIMIZI SÜRDÜRDÜĞÜMÜZ, ETKİNLİKLERE KATILDIĞIMIZ ALANLARDIR.
KAMUSAL ALANLARDA YAPILACAK DÜZENLEMELERİN YAŞLILARIN HAREKETLERİNİ KOLAYLAŞTIRACAK VE HAREKETE TEŞVİK EDECEK NİTELİKTE TASARLANMASI VE DÜZENLENMESİ, YAŞLI BİREYLERİN YANI SIRA TÜM KULLANICI GRUPLARINA (KADIN, ÇOCUK, DEZAVANTAJLI VB.) UYGUN DÜZENLEMELERİN YAPILMASI ANLAMINA GELMEKTEDİR.
KAMUSAL MEKANLARIN EVRENSEL TASARIMLARA UYGUN DÜZENLENMESİ, TOPLUMDAKİ YAŞLILARIN VE DİĞER TÜM KULLANICILARIN SOSYAL YAŞAMA DAHA FAZLA KATILMASINI KOLAYLAŞTIRIRKEN, YAŞAM KALİTESİNİ DE ARTTIRICI BİR ROL OYNAMAKTADIR. SAĞLIKLI BİR FİZİKİ ÇEVRE, DAHA SAĞLIKLI BİR SOSYAL ÇEVRENİN YARATILMASINI DA KOLAYLAŞTIRIR. KAMUSAL MEKANLARIN NİTELİKLERİNİN ARTTIRILMASI, KENTSEL SOSYAL YAŞAMI CANLANDIRACAĞI GİBİ, YAŞLILARIN DA KAMUSAL YAŞAMA KATILIMINI OLUMLU YÖNDEN ETKİLER.
65 YAŞ VE ÜZERİNDE GÖRÜLEN SAKATLANMA VE ÖLÜM NEDENLERİNİN DİĞER EN ÖNEMLİ NEDENİ İSE DÜŞME KAZALARI OLARAK KAYDA GEÇİYOR…. HER YIL 65 YAŞ VE ÜZERİ GRUPTA ORTALAMA %28-%35 ORANINDA DÜŞME KAZASI YAŞANIYOR. BU ORAN 70 YAŞ VE ÜZERİNDE %45 LERE KADAR ÇIKIYOR… BU KAZALARIN YAKLAŞIK %20 si ÖLÜMLE SONUÇLANIYOR…. ALINACAK ÖNLEM İSE AKTİF YAŞAMIN DESTEKLENMESİ VE UYGUN YAPILI ÇEVRELERİN SAĞLANMASI
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü
ÖĞRENCİ PROJELERİ SEÇKİSİ
PROJE EKİBİ Proje Koordinatörü Doç. Dr. Serhat Başdoğan Koordinasyon Asistanları Arş. Gör. Mehmet Yavuzhan Erpay Bengü Özmutlu Grupları Yöneticileri Doç. Dr. Serhat Başdoğan Dr. Öğr. Üyesi Güven Şener Doç. Dr. Kunter Manisa Dr. Öğr. Üyesi Füsun Çizmeci Dr. Öğretim Üyesi Tuğçe Ercan Öğr. Görevlisi Talha Haksever Öğr. Görevlisi Zeki Şerifoğlu Öğr. Görevlisi Burak Pekoğlu
Proje Seçkisi - Öğrenciler Ahmet Baylan Hicret Kadriye Yılmaz Hüseyin Karameşe M. İkbal Yalçın Muhammed Bars Şevval Miray Görmüş Rümeysa Yazıcı Selen Mirioğlu Vladimir Calmic
2
3
4
5
6
7
8
9