ANT. IOSEPI-II CAVANILLES ICONES ET DESCRIPTIONES PLANTARUM,
QUÆ A U T S P O N T E I N H I S P A N I A C R E S C U N T ,
A U T IN H O R T I S H O S P I T A N T U R .
VOLUMEN 11.
MATRITI
EX R E G I A T Y P O G R A P H I A EIUS O P E R A S D I R I G E N T E L A Z A R 0 G A T G U E R .
I793.
P R Æ F A T I O.
HISPANIX plantas et quæ sponte proveniunt et qua: ex novo orbe advectæ in nostris hor-
tis hospitantur elucidandas assumsi. Lente id factum iri, immo difficulter , vel a principio novi, nisi peregrinationes accederent , quarum ope magna haberetur plantarum copia, plantæque hucusque tanquam varietates confusæ, suis distinctæ speciebus describerentur, observatis in proprio solo characteribus. Quare operæ pretium duxi , Hispania: provincias attente ac sedulo perscrutari, ut inceptum OPUS novis plantis, novisque observationibus auctum darem. Placuit id piissimo nostro Regi, cuius iussu et impensis biennium consunisi in Valentini regni niontibus , agris , lacubus, atque maritimis. Magnani inde supellectilem reportavi, plantas scilicet Botanicis ignotas, aut incuriose descriptas , alias etiam, quarum nulla: habebantiir icones, aut certe iiifideles, et parum accurata:; ex quibus hoc volumen composui, nonnullis adiectis ex Mexicano imperio. Ferax est ubique solum Valentini regni , mira k e t montium frequentia exasperatum : fontes passim hique copiosi fliiunt , si Idubedæ finitima excipias. Moritium natura fere calcaria est, quorum strata horizonti ut plurimum parallela, mari olim immersa fuisse, in eiusque fundo efformata lwculenter ostendunt ; eo maxime , quod magna eorum pars ostreis abundat per quadraginta et amplius pedum profunditatem, niinc integris iiitidisque , nunc frequentius trituratione ac sæculorum lapsu deformatis : piscium etiam forma: insculptæ intra lapides reperiuntur omnino similes archetypis quæ hodie in Mediterraneo vivunt. Exsistunt etiam gypsosi colles, iique passini vel sub terris diversorum colorum reconditi, vel marmora nigra ut plurinium sustinentes. Arenacei lapides montes efformant , et varios colles versus septentrionem in quorum stratis crassioribus aut tenuioribus nunquam horizonti parallelis, quarzum et spathum ponderosum inveniuntur. Granites rarum est in regno Valentino terque dumtaxat vidi in colle, scilicet Oriolet, prope Orcellitanam urbem , angustias occupaiis quas marmorei montes relinquunt ,et iuxta oppida Ayodar et Toras, ibique gypso contiguum. Valles amoenissimæ reperiuntur , quarum solum margaceum ,plerumque albicans, interdum rubri coloris. Plantæ pullulant ingenti numero , lzte vigent, orniintque totam regni superficiem , cuiusvis naturæ ista sit, saxosa, terrea, arenosa , gypsea. Delectantur autem præ cæteris quædam illarum familia:, quarum genera et species passim crescunt. Laveiidulz species omnes reperias; Salsolæ, Teucri, Antirrhini , et Cisti plurimas, adeo ut huius generis triginta offenderim in siccis et moiitosis. Graminum atque umbellatarum magnus ibi numerus ; maior etiam illarum, quas Linnæus in Didynamia, Diadelphia , et Syngenesia collocavit. Una Cryptogamia infrequens est in Valentino regno , cuius perpaucas species vidi, easque in humidis et umbrosis , nullam novam. Phoenix Linnæi, Chamzrops, Ceratonia , et Cytinus sponte vegetant, in quibus characteres reperi ab ips0 prætermissos. Cytinus in primis monoica planta est flores mares proferens a feminis distinctos : Ceratonia nunc mas , nunc femina, raro hermaphrodita offenditur , cuius stamina semper quinque : Palmz fructificatione conveniunt, quæ proinde sub eodem genere collocandæ sunt in Hexandria triginia. D e his ergo dissertationes adiunxi , in quibus naturam , usus, atque culturam explicavi. Ad singularum descriptionuni calcem plantas indicavi, qua: cum descripta vivunt , quo Valentinæ Flor% index magna ex parte habebitur. Gratas denique reputans lectoribus montium et tractuum descriptiones physicas , nonnullas sparsi , illorum præcipue , qui novas plantas alunt; reliquas prætermissi ne volumen in immensum excresceret. Innumera sunt enim , eaque scitu digna , quæ Valentia: regiium offert, sive natura inspiciatur , sive hominum industria 9 atque indefessus labor : quæ omiiia coniplectar alio opere, quod iam paro, scilicet Regni Y d e n t z ' n i historàd naturalis atque rci agrari& observationes , in quibus Floram eiusdeni regni dabo; montium omnium si$
j
tum et naturam, ibique de marmoribus reliquisque lapidibus tractatum ; terrarum species; fontium originem ; fluminum cursum ; agriculturam tandem et re1iqi:a , qua pretiosissimam hanc provinciam commendant. Hæc soli et cali amoenitate optimas Europæ adæquat , ne dicam superat. Collium pulchritudo , agrorum foecunditas , perpetui fructus , limpidissimi fontes ,aëris salwbritas , rerum omnium ad vitam et oblectamentum copia advcnas ita afficit, ut surninis laudibws laude dignam provinciam extollant. Nomiliare unum sufficiat Ioaniieiii Talbot Dillon, qui peragrata Hispaiiin, ut eiusdem iter typis daret, ubi de Valentia verba facit, nullam in terrarum orbe parem ipsi reputans, Miltoilis paradiso comparavit his versibus. A hdppy rural Seat of various view; Groves whose rich trees wept odorous gunas nnd balm, Others wltose fruit burnishV with golden rind Hwg amiable ! Heyerian fables true, If true, here onIy , and of delicioics taste.
Matriti Calendis Ianiiarii
I 79 3.
DESCRIPTIONES PLANTARUM. CAUCALIS MARITIMA Bauhini. Tub. 1 O I . I I O.
CAUCALIS caule prostrato pubescente : foliis tripinnatis villosis : acdeis fructuum
compressis luteis. Caucalis pumila maritima. Bauh.pin. 153. Bauh. hist. 3.part. 2 .pag. RI. Caucalis humilis pubescens , laciniis foliorum obtusiusculis , umbellis involucratis, fructibus ovatis crassis, aculeis inæqualibus et flavescentibus donatis. Lam. Dict. tom. I.p . 457. Radix teres , albicans fibrillis aliquot , ex qua caulis prodit prostratiis , sulcatiis, pubescens, ramosus, semipedalis. Folia alterna, tripinnats; pinnulis obovatis villosis , quarum color 1æte virens; petioli basi incrassati, semiamplexicaules. Flores umbellati : pedunculiis comrnuiiis oppositifolius erectus, 3 -4-pollices longus, &arns, pubescens : radii sæpe quatuor inæquales , quorum longior pollicaris : involucrum universale ex quatuor plus minusve foliolis laiiceolatis brevibus , villosis : partide brevius, universali simile. Corollæ rubentes minimæ , villis albicantibus obvallatæ ,quarum petala bifida. Stamina quinque albicantia : antheræ ovatæ , didymæ. Germen in aliquibus floribus effoetum aut potius obsoletum; in reliquis ovatum cum spinularum rudimeiitis. Fructus ovatus, striatus , tres lineas longus ,luteus , aculeis compressis acutissimis inæqualibus armatus. Habitat in arena maritima Sucronensi ,et in agris prope Montan. Appellatur vulgo COT;. 0 Floret atque fructiticat mense Maio. Ibidem reperi Cheiranthum littoreum , Convolvulum soldanela, Schoennuin mucronatum, Buniam cakde ,Tridem spatulatham, Euphorbias paralias, peplidem, et pilosam &C. Evlic. tab. a Flos aiictÙs. b Fructus magnitudine naturali. c Hiiius pars interne spettata. Obs. D e hac planta egit Linnæus vol. I . pag. 669 , eamque dixit Dauci muricati varietatem. De Iussieus in Reg. hort. Parisiensi ad verum genus Caucalis eam revocavit, quem postea secutus fuit D. de Lamarck in Dictionario Encyclopedico.
PHYSALIS SUBEROSA. Tab. i o g .
PHYSALIS caule fruticoso decumbente I tis , nitidis , integerrimis.
I I I.
3-4-pedali ,cortice suberoso: foliis orbicula-
Caulis fruticosus, ramosus, decumbens 9 cuius cortex tener viridis, vetustate vero incrassatur , suberis formam induit , atque fissuris variegatus apparet : ad tres quatuorve pedes exsu rgi t , tuncque ramorum fructuumque pondere decumbi t. Folia alterna > petiolis multoties longiora , orbiculato-acuta, utrimque nitida , limbo subcilia to. Flores solitarii , axillares , pedunculis petiolo subæqualibus. Calix subtomentosus monophyllus , campanulatus, quinquedentatus, qui sensim inflatur ,ore patulo, vel quum baccarn continet, tuncque laciniæ aut dentes in setulam capillarem elongantur. Corolla herbaceo-lu tea , calice triplo longior , campanulata ,semiquinquefida ; laciniis linearibus revolutis, intus glabris , extus tomentosis. Staminum filamenta quinque, subulata , brevia, imæ corollæ circa germen adfixa I conniventia : antheræ ovato-acutæ , erecta, conniventes.
Germen supenirn sphzriciim : sty lus simplex , subulatus, antheris longior per earurn quasi ceiltrum transieiis : stigma villosuni , subdidymum. Fructus in fundo calicis aucti , estque bacca globosa unilocularis. Semina quinque , dura, compressa ,reniforma. Habitat in radice montis in quo arcis vestigia SUperSUnt prope Orcelitanarn urbem. vulgo &tur Paternostreral, Y Florebant ibidem mense Iulio Lavendula multifida, Atractylis cancellata, Aizoon hispanicum , Melissa fruticosa &C. Explic. tab. n Flos integer. b Calix. /E Stamen. e Germen. f cdix früctifer. g Bacca. h Semen,
PHYSALIS SOMNIFERA Limai.
Tub.103.
PHYSALIS caule fruticoso; ramis rectis; floribus confertis. Lin. y.81.t br , p . 5 0 6 . Màll. DZcf.num. 6 . Solanum soniniferum verticillaturn. Bauh.pin. I 66. Solanum somniferum. Clus. hist. 2.p g . 85. Caulis fruticosus , erectus , 3 -+pedalis , ramosus , tomentosus. Folia alterna, petiolis loiigiora , ovata , integerrima, siibtomentosa et veluti farinosa. Flores axillares , subquinque , conferti , pedunculis propriis ,brevibus , tomentosis. Calix ovatus, tomentosus , apice quinquefidus , fructifer inflatus , costis quinque przcipuis, aliisque quinque intermediis. Corolia luteo-virens , calice paulo longior , campanulata ,semiquinquefida, laciniis revolutis. Staminum filamenta quinque, brevia imæ corollæ inserta : antheræ ovatæ conniventes. Germen superum ,ovatum : sty11.1~simplex apice incrassato. Fructus bacca globosa, rubra, vix pisi magnitudine, semina continens plurima , ovato-compressa. Habitat passim in regno Valentiiiob q Floret a Maio ad Septembrem. Vidi mense Maio ad radices montis Saguntini ciim Urtica pilulifera Cacto opuntja , Melica iiutante, POlygala amara, Rhamno lycoide &c. Mense vero Augusti altissiniarn atque læte virentem prope Castelló de la Plana in initio canalis subterranei una cum Polycnemo arvellse, Telephio racemoso , Cynosuro aureo, Cenchro racemoso &c. ExpZZ;..tdb, cz Calix. b Corolla expalisa cum staminibus. c Calix expansus extus spettatus. d Germen. e Anthera aucta. /Bacca. g Huius sectio. h Semen. Obs. Corolla przcedenti similis. I I 2.
y
9
SISYRINCHIUM SPICATUM.
Tab.104.
I I 3. SISYRINCHIUM caule compresso : spathis multifloris alternis, in spicam adprox-inlatis. Caulis articulatus, compressus , bipedalis. Folia ensiformia , enervia , arcte plicata , atque inferne per internodum vaginantia caulem, per quem excurrunt in alam simpliceni. Flores in spicam semipedalem interruptam congesti, ad singula foliola spathiformia axillares, numerosi , propriisque pedunculis sustentati : inter pedunculos membrana: totidem lanceolatæ, diaphanæ. Calix nullus. Corolla supera ,1utea , sexpetala, petalis ovato-oblongis , emarginatis , ibique auctis lacinia brevi acuta. Vetalorum tria exteriora sunt basi viridia et latiora ; interiora angustiora ; omnia tamen notantur liiieis longitudinalibus , quæ inferile rubent ; ungues tandem punctulis ornantur. S t a m h ~ mfilamenta tria htea , in corpus coalita , superne libera : antherz ovatæ iiicumbentes, Germen inferum , trigonum: stylus simplex : stigmata tria setacea.
Capsula trigona 9 ovats , torulosa , apice circumscissa , triloclilaris , trivalvis , polysperma. Semina exasperata , globosa , altera parte acuta. Habitat in Mexico. Vidi floridum mense Maio in horto botanico Archiepiscopi Valentiiii in oppido Puzol tertio a Valentia lapide. Pulcherrima: atque rariores p l m z i bidem hospitantur ex utraque India atque Canariis insulis idque nullo iiivernaciilo. Viget ibi sub dio atque fructus præbet Annona squamosa, Laurus persea et Datura floripo11dio cum aliis benemultis. Huius ultimae fructum vidi mense Septembri fere similen1 fructui Datura: Stramonio , aculeis scilicet armatum. Quare aut diversarn ab hac pinxit atque descripsit CI. Fevrdleiis pagina 7 6 I , tabula 46, aut fructuum aculeos przterrnisit. I n Regio horto Matritensi quotannis floret , nunquam hucusque fruc tificavit.
SALVIA INVOLUCRATA. Tub.105. I: I 4.
SALVIAfoliis ovat0 lanceolatis serratis :floribus spicatis terminalibus, bracteis rnaximis
coloratis. Caules tetragoni, glabri 3 -+-pedales 3 ramis oppositis* Folia opt>osita, petiolis longiora, ovato-lanceolata 9 serrata, glabra. Flores verticilla ti 9 verticillis sexflorum , adproximatis in spicam semipedalem terminalem : sub verticil10 bracteæ dua: oppositz 9 sessiles 9 subrotundo-acuta: 9 concava: , rosea:, deciduæ. Calix rubeseris , Larxipaiiul.aLus 9 SLliafuS 7 ore bilabiat0 : labium superius unidentatum ,i&rius bidentatum. Corolla sexquipollicaris 9 saturate rosea ; pars tubi intra c a h e m contenta gracilis, alba ; quæ vero extra calicem colorata, ventricosa, compressa , pollicem longa : faux pervia, bilabiata t labium superius fornicatuni , compressuni 9 tomentosum : inferius trifidum , laciniis lateralibus ovatis brevibus, media latiore coiicava , orbiculata, crenata. Staminum filamelita duo, alba 9 compressa, pedicello adfixa ad labiorum divisionem : autherz lutea. I n tubi base colorata denticuli duo inferne coaliti. Germen ac reliqua ut in congeneribus. Habitat in Mexico. 7c Vidi floridam in Regio horto Matritense mense Novembri. Obs. Planta pulcherrima numero atque florum magnitudine , quarum spica terminatur bracteis in strobilum dilute rcrseuni complicatis. A reliquis differt I bractearum magnitudine. 2.O ' rubo longo compresso. 3 .O Spica densa terminali grandiflora. Explic. tab. a Calix. b Corolla. c Eadem expansa. d Calix sectus. 9
.O
BUPLEVRUM FRUTICESCENS Linnái. Tab. 106. II
5 . BUPLEVRUM frutescens; foliis linearibus ; involucro universali, partialibusque. LZnn. sp. pl. tomo I.pag. 65 9. Lamarck Dict. tomo I.p g . 5 I 9 .
Buplevrum hispanicum arborescens 9 gramineo folio. Tournef. inst. 31 0 * Buplevrum fruticans , angustifolium hispanicum. Barrel. tab. I 255. Caulis fruticosus , semipedalis, &ber ut et tota planta, ex quo rami prodeunt virgati pedales, graciles , annui. Folia alterna, sessilia 9 linearia szpe glauca, quandoque saturate viridia in umbrosis et humidis. Flores umbellati , umbellis alternis 9 axillaribus , et ultima terminali :radii tres, vel quinque breves : involucra universalia et partialia brevia , ex quatuor aut quinque foliolis acutis reflexis. Corolla: minuta: luteæ : reliqua ut in congeneribus. Habitat passim in montibus et collibus regni Valentini; præcipue tamen in Bunol. fi Flo-
ret Iunio, Iulio, Augusto et Septembri. F k e b a t ibidem Buplevrum fruticosum , rigidum et semicompositum : Catananche coerulea : Euphorbia spinosa : Dictamus fraxinella: Fraxinus ornus : Conyzæ sordida , saxatilis , et rupestris : Linum suffruticoswn : T q p pogon picr ioides. EyZic. tab. d Corolla aucta. b Semen.
IPOMÆA SAGITTATA. ?ab.
107.
z I 6 . IPOMÆA caule volubili : foliis sagittatis : floribus solitariis. Ex radice perenni caules prodeunt teretes , volubiles , longissimi , glabri, ramosi. Folia alterna, sagittata , glabra , petiolis longiora. Flores axillares , solitarii ,pedunculis inverse coni& ad florem usque incrassatis , prope medium bistipulatis ; stipulæ sunt rubræ ,marcescentes. Calix persistens ex quinque foliolis coriaceis ,ovatis , duobus interioribus longioribus, quam m omnium limbus ruber. Corolla tubuloso- campanulata ,violaceo-rubens , magna , limbo quinquecrenato. Staminum filamenta quinque , longitudine tubi ; adnata imæ huius parieti , postea libera, et glabra, basi vero tomentosa : antheræ albicantes , sagittatæ. Germen globosum : stilus a h d a t u s : stigma incrassatum , mamillare, album. Capsula globosa , ciceris magnitudine ,bilocularis quadrivalvis, valvulis ovato-acutis , concavis : dissepimentum ovdto-acutum # ~ O C U ~dispermis. ~S Semina extus ovata et lanata, intus acuta. Habitat in hiimidis et arenosis prope mare', piscatorum tuguria d g o barracas ornans :vidi primo iuxta lacum Albufera, deinde copiose in Castulonis ditione maritima. y Floret =state; eodemque tempore Polygonun1 maritimum , Paserina glabra, Crucianella maritima, Lotus creticus , Senecio doria , Gentiana spicata , Agrostis pungens , Epheha distachia, Salicornia herbacea , et fruticosa , Salsola tragus aliæque innumeræ. ExfZc. tab. rz Flos integer. b Calix. c Stamina cum tubi secti parte cui adhzrent. d Germen. e Stigma auctum. f Fructus intra calicern. g Capsula dehiscens. h Dissepimentum cum seminibus. i Semen parte convexa. k Idem acuta. Obs. Character certus quo Ipomæa a Convolvulo distinguitur in stigmate consistit; capitato scilicet in Ipomæa, bipartit0 in lacinias lineares in Convolvulo. Quare plures Convolvuli species ad Ipomæas transferendæ. Consdantur accurata: observationes botanicz &rissimi Iacquini pag. 3 o 3 vol. 3. Collect. 9
o
CASTULONIS DESCRIPTIO NATURALIS. Idubedæ ('1 atque finitimorum montium superato tractu a septentrionibus et solis occasu venientibus maxima occurrit planities , cuius termini fugiunt oculos , quæque intuentium animos tanta voluptate afficit , ut eos consistere tantisper cogat , quousque lustrent saltem illa naturæ, atque artis portenta. Tota enim regio amoenitatis ornamento nunquam spoliata ,inmensum viridarium apparet. Virent arbores vel sub ipsam brumam, rident agri plantarum varietate et coloribus , cælum liquidum observatur nebulis nullatenus obnoxium ,mare demum aspectui gratissimum sese offert , ade0 ut nulli terrarum parti pulchritudine planities hæc cedat nisi Valentino tractui. Ferax ubique solum ,terra scilicet rubella, quæ accidorum superfussione fervet, aqua vero solvitur in tenuissimas pinguesque particulas. Planitiei pars montibus subiecta irrigari nequit , quia flumine altior, reliqua versus mare depressior perniultis canalibus fecundatur. Plura ibi numerantur nobilia oppida , quorum primarium Castdo (*I, et hominum numero, et reïum omnium copia : sesquileuca a mori(a) Mons est inter septentrionales Regni Vaientini altissimus vulgo Peñagolosa.
(b) Vulgo Costelld de la Plaau ut ab aliis oppidic eiusdem nominis distinguatur.
tium radicibüs, leuca integra a mare distat. Eius tota ditio sex circiter quadratas leucas complectitur , quarum una cum dimidia Castulonenses irrigant. Przbet ipsis aquas Ldube& flumen MìZZares vulgo, quæ decem mille pedum spatio per canaleni subterraneum fluunt in saxis durissimis excavatum, aut in terra arenosa lapidibus immixta : qui lapides figura plerumque ovali, semperque polits torrentem ibi aut flumen olim exstitisse iiinuere videntur. Ubi vero canalis ad agros irrigandos pervenit in canaliculos subinde partitur, quibus irrigati0 facilis. Agri omnes ut receptam aquam continere valeant ad horizontem aptantur : quare plures in hoc tractii gradus, quibus a mare ad oppidum ascenditur. Mira iii omnibus fructuum copia et varietas, qua: agricolarum industria: ac diligentiæ tribuenda magis, quam soli fertilitati. M n q u a m hoc vacuum : mori atque fructifera: arbores agrorum limites occupant, areas Cannabis , Z a a , Triticuni , Ilordeum , Medicago sativa, cateraque q u z in so10 crescunt consiniili. EX uno Cannabino cortice tredecim mille talenta (vulgo quintales ) quotannis colligunt Castulonis accolz. Irriguam parteni occupant Ceratonix, olea, viiiea:, tantaque illarum copin est, ut triginta et octo mille talenta fructuum quotannis proveniant. Quanta reliquorum summa ! At quanto maior plantaruin copia atque varietas, quæ Botanicorum aiiimos oblectant ! Vel id unum evincet, quod summo gaudio vidi, Pharmacopolarn scilicet , qui nunquam hortos viderat, qui libris et Botanicorum commercio destitutus , sexdecim annorum spatio OPUS perfecit , quatuor iustis voluminibus constans. U1tra papiliones indigenas et aves , plusquam septingentas plantas pinxit , quarum investigavit vires, notans inflorescentiæ tempora et loca ubi sponte crescunt. Mare, montes, arva, rivulos iterum iterumque examinando Floram conficere aggressus est, quam si Linnaeus vidisset haud certe Hispanos dormire scripsisset in florum , atque delitiarum centro. Vir hic memoria dignus Castulone est natus anno I 73 o : eius nomen Ioseph Ximenes , hodieque in plantarum examine solo earum amore ductus insudat tametsi inglorius, nec ullis przmiorum stimwlis illectus.
LINUM SUFFRUTICOSUM Linnei. Tab. 108. LINUM foliis linearibus, acutis, scabris; caulibus suffruticosis. Lìm. y.pZ. tom. I. paga 763. Linum angustifolium Valentinum , fruticosum , foliis rigìdis ,et aculeatis, Tourn. inst. 340. I I 7.
Caiilis fruticosus , semipedalis et amplius , ramosus, ramis sparsis. Folia sparsa, numerosa , sessilia , lineari-acutissima, rigida , carinata , scabra : scabrities provenit ex setulis innumeris rigidis , qua: oculum fupiunt. Flores corymbosi , magni. Calix glaber , pentaphyllus , foliolis ovato-acutissimis , limbo infra cuspidem glanduloso, glandulis utrimque subseptem albicantibus 9 pedicellatis. Corolla alba , calice quadruplo longior , petalis quinque, pollicaribus, supra ovatis , sensimque in unguem roseam angustatis. Staminum filamenta quinque, brevia , basi coalita: antheræ versatiles , sagittatz. Germen ovato-acuminatum : styli quinque, filamentis longiores : stigmata globosa. Fructus ut in congeneribus. Habitat in collibus siccis prope oppida Gilet, Bufiol, et alibi in regno Valentino. E FIOret Maio et Iunio una cum Convulvulis limato et capitato, Coniza saxatili, Centaureis conifera et aspera, Stipa iuticea , Astragalis hamoso ,incano &C. ExpZic. tab. d Calix. b Huius foliolum auctum cum glandulis. c Stamiiia. d Germen cum stylis. e Petalum. f Stamen auctum. F Folium auctum. Obs. Valde sinlile Lino tenuifolio a CI. Iacquino descripto et picto tabula 2 I 5 Florae Austriac= : nihilhominus differre videtur caule fruticoso , foliis undique scabris iiedum limbo; et floribus multo amplioribus.
STATICE ALLIACEA. Tab. iog. I
18. STATIC& scapo iunceo capitato : foliis lineari-acutis , inferne angustatis.
Radix paennis, fusca , teres, ramosa , superne squamata. &api radicales, iunciformes ,pedales , erecti, glaberrimi , teretes , terminati vagina duarum linearum, et floribus. Folia radicalia ,lineari-acuta ,versus basim sensim angustiora ,superne latiora ,lineata , glaberrima. Flores capitati, basi cincti squamulis ovatis, scariosis , pallidis , inferioribus brevioribus. Calix nionophyllus , turbinatus , apice dilatatus , scariosus , diaphanus , quinquedentatus, denti bus subulatis. Corolla candida , patens, petalis quinque ovatis, integerrimis 9 basi acutis. Staminum filamenta quinque, imis unguibus petalorum adfixa 9 ipsisque breviora, alba : antheræ ovatæ. Germen turbinatum : styli quinque, subulati , divergentes , basi tomentosi : stigmata simplicia. Fructus intra calicem corolla tectus , ovatus , glaber , apice acutus, cuius transversalis sectio tres sistit partes: media lutea , laterales sunt alba. Habitat ad radices meridionales montis Montduber in Valldigna, et in monte Orospeda, copiose vero in Engueræ montibus , et in tractu vulgo Santìclz; floret Maio. 7c Crescebant hic Serratula mollis , Carduus pinnatifidus,Buplevrum odontites ,Carthamus tingitaiius, Pinus sylvestris , Cistique plures noti. Explic. tab. LZ Flos postice spectatus. b Idem antice. c Calix. d Petalum. e Germen. f Stylus auctus , cuius basis tomentosa. g Semen. G Idem auctum. i Huiiis sectio. .iCOroUa contracta , semen continens. J
PANICUM REPENS Limai raó. i io. I I 9. PANICUM panicula virgatri : foliis divaricatis. Lz'nn. y.pl. tom. I,pag. i 60. Radix fibrosa, ex qua culmi prodeunt sesquipedales, ut plurinium omnino erecti, aliquando inferne prostrati, articulis rubris distincti. Folia alterna ,vaginantia caulem , vagina striata , sæpe villosa , ex qua folia excurrunt tripollicaria, angusta, acutissima , patula. Flores paniculati, panicula erecta , ramosa, nunc contracta , nunc divaricata ; in ramis locantur flores ovati , alterni , solitarii , aut bini, pedicellis brevissiniis. Calix est gluma uniflora trivalvis 9 valvulis duabus ovato-concavis æqualibus ,tertia minima obtusa : omnibus viridi-purpurascentibus. Corolla bivalvis , valvulis ovatk æqualibus , muticis , intra calicem. Staniinum filamenta tria , capillaria , brevia : antheræ ovatz , croccez. Germen ovatum : styli duo : stigniata plumosa , saturate violacea. Semen unicum , ovatum. Habitat copiose in humidis regni Valentini, Orcellis , Bufiol, præcipue vero in suburbiis Valentia:, et in tractu vulgo Dehesa. Floret Maio et Iu& cum Cynosuro aureo, Poa eragrostidi , Geraniis malacoideo , murcico , disecto , et molli, Cistis salviæfolio , crispo, alhido s Lavendula stæchas pedunculis foliosis , Ipomæa sagittata &c. E~pZic.tab. LZ Flos integer magnitudine naturali. b Idem auctus. c Corolla. d Semen. Obs. Si dicta descriptio cum descriptionibus conferatur, quas Linnæus dedit de Panicis colorato et repente , aut parum ista ab invitem differre patebit, aut potius unam eamdemque plantam ab illo diversis nominibus designatarn fuisse. Flos ipsis iden1 : huius situs, et genitalium color , in quo differentiam specificam possuit , nullatenus diversus : foliorum va-
gin8 vi llos^. Restat ergo culmorum figura ran?osa aut repens.
Ali
ita semper? an solidum
fiinda rnenturn ad specierurn numerum augendum ? C1. Iacquirius tabula I 2 , vol. I . Iconiini, plantam dedit ab hac nostra aliquando diversam cui nomen imposuit Pmicuin coloraturn. Al? eadem cum Liniiæana ?
AGROSTIS PUXGENS Pourrct. l a b .
i i I.
AGROSTIS radice repente : foliis subulatis, rigidis , suboppositis. Agrostis pungens. Lamarck. Dict. VOZ. I . pag. 5 9. I 2 o.
Radix teres , luteo-albida 9 reptans , geniculata; e geniculis radiculas capillares demitens, et culmos proferens vix pedales, erectos , sape ramosos. Folia disticha , adproximata et quasi opposita , subulaca , rigida 9 fere polliceni loriga, vagina longiora , ultimo excepto ,quod brevissimum est, vagina gaudens omnium longiore. Flores paniculati, panicula densa , terminali. Calix bivalvis uaifloriis , valvulis acutis , inæqualibus , albicantióus ,corolla brevioribus. Corolla bivalvis, valvulis coiicavis , acutis , muticis. Staniiniim filamenta tria 9 capillaria : antheræ violaceæ , oblongæ. Germen ovatum : styli duo : stigmata longitudinaliter hispida. Semen unicum. Habitat in arena mobili maris Mediterranei. q Vulgatissima per septendecim leucas a Castulone usque ad Sucronem et ultra. Floret Augusto, commitata in littore Valentino Crithmo et Eryngio maritiniis, Echinophora spinosa &c. Ex~Zic.tab. a Calix et corolla. b Calix. c Corolla cum genitalibus. d Germen; omnia aucta.
BOERHAVIA PLUMBAGINEA. I 2r
.
Tab.i i 2.
BOERHAVIA foliis subcordatis , orbiculato-acutis : germinibus glandulosis.
Caules teretes ,glaberrimi , ramosi , et nonnihil geniculati, partim erecti partimque procumbentes , bipedales et amplius, quorum cortex initio viridis ,vetustate albidus, et fere suberosu s. Folia opposita , distantia , subcordata , orbiculato-acuta , inferne subvillosa, petiolis longiora. Flores umbellati , umbellis alternis , solitariis , axillaribus : pedunculus communis bipollicaris : partiales breves ilunierosi. Calix nullus : corolla supera , monopetala , infundibiliformis , tubo externe notato maculis quinque lanceolatis : limbus est quinquepartitus , patulus , laciniis orbiculatis bifidis : color roseus ad albuni accedens. Stamina tria, capillaria, recurva, corolla longiora , summo germini inserta : antheræ violaceæ, didyma. Germen turbiiiatum , striatum , cinctum apice tuberculis pedicellatis : stylus simplex , albus , staminum longitudine , ex germinis apice nonnihil cava prodiens : stigma yeltaturn, violaceo-rubrum. Fructus turbinatus , striatus , coronatus apice tuberculis pedicellatis ; qui vero per strias sunt disseminati, sessiles. Semen unicum , oblongum , tectum pelle coriacea. Habitat ad radices Orcellitani montis, in quo fundatum est Seminarium conciliare. 3t Crescunt ibi Thymus piperella, Teucria capitatuni et libanitis , Nepeta violacea, Marrubium hispaniciim , Viola cenisia &C. ExpZZc. tab. d Flos integer. b Genitalia. c Germen 9 stylus, stigma. d Fructus paulo maior magnitudine naturali. e Semen.
Obs. H z c planta affinis videtur Hervæ purgationis Fevillé tab. I 8 ,et Boerhaviæ scandenti Iacq. hort. tomo
I
tab. 4.
CERATONIA SILIQUA Linnai. rab. i 13. I 2 2.
CERATONIA foliis alternis , pinnatis , quinqueiugis ; foliolis ovatis.
Ceratonia siliqua. Linn. y.pZ. tom. 4.pag. 364 , ubi videndi auctores reliqui. Arbor 2 o-3 o-pedes alta , cuius rami robusti sæpe horizontales in quindecim pedum longitiidinem excrescunt : lignum durissimum rubescens : cortex tener cinereus , teniporum lapsu fuscus , fissurisque variegatus. Folia fere pedalia , semper virentia 9 alterna ,pinnata ,quinqueiuga 9 foliolis ovatis, nitidis, coriaceis , apice sæpe emarginatis. Flores racemosi , racemis numerosis , qui semper focantur in vetustioribus ramis : racemi sunt masculi, feminæ , aut hermaphroditi in diversis arboribus; ade0 ut si diversorum sexuum flores in eadem arbore reperiantur, non id natura: sed arti ,insertioni scilicet ,tribuendum est. Calix brevis ,rubescens , quinquedentatus , patens ,coriaceus : corolla nulla. Staminum filamenta in mare et in hermaphrodito quinque , subulata, patentia, calice quadruplo longiora , inserta calicis denticulis inter harum superficiem et corpus callosum, germen hermaphroditi , aut illius in mare rudimeiitum cingens : antheræ incumberites, biloculares, quarum epidermis fusco-rubra ,pollen vero sulphureum. I n femina filamenta nulla : antherarum rudimentsi quinque, sessilia , et incarcerata in calicis dentibus, in quibus pollen nullum. Germen in mare nullum : in femina et hermaphrodito superum, arcuatum ,lineare ,tomentosum : stylus vix ullus : stigma peltatum bilobum. Frwctus : legumen non dehiscens , semipedale et quandoque longius , compressum ,rectum, aut recurvum ,initio viride, dehin flavum atque tandem castaneæ coloris : intus carnosum , multiloculare, isthmis scilicet divisum , in quibus locantur semina solitaria, dura, nitida, compressa ,ovata , altera parte angustiora ,qua filo capiuari adhærent receptaculo longitudinali. Habitat in collibus temperatis, atque in agris contiguis aridis regni Valentini. i4: Bis floret autiimno scilicet et hiberno tempore; copiosius tamen Augusto et Septembri, quam Februario mense. Germina foecundata , parum crescunt usque ad Aprilem , postea vero integro vere augentur, quousque tandem ultimo Augusto et Septembri colorem induunt castaneum, tuncque maturi sunt fructus. Quare in eodem mense arbores onustz conspiciuntur fructibus floribusque innumeris. Explic. tab. A Racemus mascuhum. B Flos separatus magnitudine naturali. C Stamen auctum. D Feniinarum racemus. E Flos auctus in quo aiitherarum rudimenta. F Fructus. G Semen. E f Folium. I Flos hermaphroditus magnitudine naturali.
O 23 S E R V AT I O N E S. Phres in regno Valentino excoluntur arbores maximo incolarum beneficio. Primatum obtinet Morus alba, quæ irriguos agros fere occupat, noniiullos etiam tractus phviis dumtaxat irrigandos 3 valles scilicet Benasal, Pego aliorumque oppidorum in quibiis læta vivit, minus obnoxis morbis yuam in Sucronis +is. Post niorum commendanda O h europea, quæ soluni amat terreum et temperatuni : quodsi iii siccis crescat, fructus edit sapidiores. Sequitur Ceratonia siliqua, frigoris impatiens, longzva , cui solum convenit saxosum et siccum 9 colles præcipue et montium radices. Amigdallis communis præstat czteris , supradictis cxceptis : crescit præcipue in terra sicca et albicante iuxta montium radices et depres9
siora loca per tractus longissirnos Fora scilicet de Castalh, et maritima omnia Dianii , Xixonæ, Lucenti &C. : ferrum potius, quam frigora timet: eius vita brevis si cum Ceratonia comparctur. Ficus tandem Carica et Quercus illcx montes ornant atque superiores valles ut plurimuni frigidas. Ex quibus arbori bus unan1 in præseiitiaruni seligo elucidaadam Ceratoniam. Ab occasu venientibiis, supercito monte vulgo Puerto de Almansa, quo Murciz et Valentili: regna separantur, vallis occwrrit gratissima duplici montium tractu contenta, querum qui dexterani tenet i l i S m b i m tendit, qui sinistram vero in Carceris saltus. Iacent ad priores radices Fuente de la higuera, Moxente, Vallada; ad alterius autem contra dicta oppida Montesa , arx o h fortissima ,.qua: tærremotibus funditus eversa fuit anno I 748, et pau10 longius Llanera et Roglá. I n hac bitur valle, quæ tredecini lapidibus a mare distat, ? Ceratonia: conspiciuntur , nunc oleis immixtæ in agris qui rigari nequeunt , nunc montiun1 radices occupantes: ade0 ut sive recta in Sztabiln tzndas, hincque iii Valldigiinm atque Orospedg radices ;sive in Carceris saltus , e quibus i~ hmensarn planitiem descendas nofam vulgo Llano de Qunrte nomine, Ceratonia: ubique videntur , ole3 aut vites, tractu ex-. cepto qui rigari potest. Nunc vero si a Catalaunia: finibus Valentici: maritima Iustrentur per triginta et amplius lapides Ceratoniz passim observantur, quarum nunierus supputari vix potest a Pefiiscola ad Saguntum usque. Grata sunt ipsis saxa et terra illa quæ s~culorum lapsu ab aquis in planities adspostata fuit ,dummodo calore gaudeat , qui gelu nunquam perniittat. Vidi enim inter oppida Trahiguera et Vallibona Ceratoniæ radices, quarum arbores destruxit hiems horrida anni I 788 ,quin vicinas oleas vulnerasset. Vidi etiam vallem integram Barig ,vix leuca a mari seiunctam , in qua aulla crescit Ceratonia, quaniquam in inferiori Valldigna, ipsi subiecta , innumerz crescant sponte ibi nascentes iiiter saxa nuda vix terram continentia. Calor ergo liuic arbori necessarius est et montosa loca, aut terra sicca. Multiplicantur facillime seminibus , quæ terra: commissa germinant , sive casu id fiat, sive dedita opera. Atque iiotandum quod q w m boves, aut niuli ventrem exonerantes semina cum stercore deponunt, citius ista germinare , quam qua: ex fructu eruta seminantur. Leiite crescit arbor pcrinde ac illa: omnes quarum vita longa et lignum durissimum: secundo tamen ætatis anno orgialis est atque digitum crassa, ramulis alternis ornata, tuncque ipsi cortex virido-ruber , qui annorum tractu induratur , crescit atque finditur. Si nulla homi num cura accederet , cresceret ulterius caudex , ramisque iterum iterunique ramosis obduceretur : attameii ut fructus suo tempore commode colligantur , illorumque paretur magna copia, tum etiam ut et niorbi quoad fieri possit arceantur , caudex non ultra quiilque pedes crescere permittitur ,conservatis tribus aut quatuor divergentibus ramis ad dictam altitudinem , amputatis oblique cateris et perpendiculari : illis ut arboris substantia in superiores adscendat, hoc ut aëri pateat in interiora aditus. Si e loco natali aut seminario il1 alium transplantanda sit , mense Februario parentur fossæ sexaginta pedes ab invicem distantes, in quarum singulas arbor inimitatur cum radicibus , quæ iii fundo expaiisæ terr;i teguiitur. Debet h z c esse sicca atque sensini disseminari super illas ,qux interim commoventur, elevata tantisper arbore , et alternando demissa iterum : quo fit ut terra undique radices contingat, nulla relicta cavitate. Fossa ita repleta ,pedibns comprimitur, tum continuo irrigatur, idque iterandiini bis aut ter in mense, si aquæ copia adsit, ut radices succo intumescant. Descendunt hæ haiid multum in terra, et ad horizontem ferme parallelæ quaquaversus excurrunt ; indurantur tempore e t femoris crassitiem acquirunt ; quibus arbor firmatur ventis resistens, qui quando validissimi, ramos ad summum findunt atqtie confringunt , arborem vero nunquani eradicare possunt. Ceratonia: ut dixi omnes aut masculi sunt , aut feminæ aut hermaphroditi :quum vero sine SeXUUm concursu fructus in natura obtineri non possit , curandum est u t et mares et femin% conserventur in agris, aut in diversis arboribus u t natura monstrare videtur ; aut insertione in una eadenique arbore si id utilius aut commodius videatur. Vix agricolam in regno Valentino repeiias , quem hæc duo fugiant , scilicet feminani propriorem masculo plus fructus afferre , et masculini sexus præsentiam necessariam esse. Nihilhominus tantum
his hominibus valet parentum consuetud0 u t novam arborem insertione feminam consti. tuant, nihil a u t parum de niarito curantes. Probe m u n t 9 naturam providani ad magnas
ili
distantias masculorun1 auram per aerem transmittere in feminas , hacque d e causa niares negligunt : perficeret illa quidem intentum finem , si masculorum inimici nulli essent, hoc est si agricol= niasculos conservarent qui ex seminibus proveniunt; a t quum istos videant infructuosos, feminas vero fructiferas , male sibi consulentes extirpant in illis sexL:m, femineum sufficientes, qui fwcundatur uno alterove ramulo casu prodeunte , in yuibiis niasculus co11servatur, qui ludio bort vernacule nominatur. Fatendum est tamen, non ubique inCLiriosos esse agricolas, Sagunti præsertim. H i c enim Dianii , e t in Raspeig yerplures ne dicarn Omnes Ceratoniæ ramo ornantur masculo , quo foecundantur femiiia. Experimentis ~11terius compertum est, non herinaphroditum , sed vere masculum inseri oportere in unaquaque femina ; quia hermaphroditus perpaucos fructus , bosque graciles atqiie breves pro&cit; pollinis item in istis minor copia est quam in masculis. Compertum id fuit cuidam agricola, qui nullum in masculis fructum videns, aliquos vero in hermaphroditis arboribiis , u t omnes arborum ramos fructiferos haberet, amputavit masculos, in quorum loco ramulos inseruit hermaphroditos : verumtamen paucoriim aniiorum intervallo paucitate fructuuni de errore admonitus in pristinum statum reposuit omnia, singulis nenipe arboribus ramum masculum denuo inserens, Linde magna fructuum copia ap. paruit. Utinam huius exemplo czteri prudentiores fierent ! Res certe eorum faniiliaris niagniim incrementum caperet eisdem impensis * V d e a n t quanta diligentia palmarum Ilicis . . .. cultores masculos in feminarum v1clnlis multiplicent : atqui quamqurim unus trigifita femilias, easque dissitas fecundare v a h t , nihilhominus tertia palniarun1 pars masculini est sexus. Itaque Ceratoniæ cultores optime sibi m w h t , si singulis arboribus ramum unum niasculum attribuant, sive iiisertione id fiat, sive &I natura, reliquos feminas. Atque id quad ad sexuin attinet. Est tamen aliud quod curandum in primis est, quodque neglectum vidi per universun r e p u m , raniorum scilicet putatio , cum erosi si 9 vetusti, fatiscentes aut inmundi sunt. Peccare se in naturam credunt isti homiiies, si securim Ceratoiiiis admovere przsiimant, quia a parentibus hanc incuriosam praxim acceperunt, et quia falso credulit ramorum multitudine fructum augeri, eo quod flores non in novis rarnulis, sed in vetustis proveniant : attamen certissime errant, suayue paruni curant , dum maxime curare videntur. Observentur enini Augusto et Septembri vetustiores arbores , eæ præsertiin quarum altitudo e t latitudo est circiter vigintiquinque peduni , quzque ramis undique o b r i m solis radiis e t aeri vix aditum permittunt; illarum interiora f l o r m racemis inniimeris ornata, ne dicam tecta conspicientur : veruntamen si mense Novernbri iterum examinentur , quando scilicet faculldata germina dumtaxat remanent, multum horum numerum ab infinita florum copia distare patebit. Duplici id causa: tribuendum est, mascdorum scilicet exiguo numero, e t ramoruni multitudini : horuni plerique semimortui sunt, phres crusta pollicari tecti , quæ ex induratis exsurgit tuberculis , e quibus pependerunt fructus; alii demum ita vicinis adpro. xiniati u t se invicem iioceant. Accedit quod in tanta ramorum multitudine insumatur tota pane arboris substaiitia , quæ czteroqui il1 f n m u u m copiam , et perfectionem abiret. Itaque Ceratoniæ cultores maximam utilitatem reportabunt si in unaquayue ramum niasculum conservent; si vetustos fatiscentes et mundos amputeiit ; si l z t e vigentiuni denique eos conserverit, qui fructibus ferelidis magis idonei sint ,nec vicinos numero offendmt. Oportune id fiet quando fructus maturi sunt Augusto scilicet. Neque florum copia, q u z tunc apparere incipit , deterrere debet agricolas quominus inutilibus ramis securim admoveant quaniquam in ipsis flores videant; uberiorem enim hac methodo parabunt sibi niessem. Ceratonias szpe videas tanta fructuum copia, u t unaquaque octingentas libras sustentet. Eorum collectio facilis : ubi primum legumina castaneum colorem induunt, aiit cadunt sponte, aut levi percussioiii cedunt. Robustiores ad id seliguiitur arundines (a) sexdecim aut 9
(u)
Arundo Donax Linnai, q u s vuigatissima est ad íìuniinum et canaíium ripas.
vigiliti pedes longz, in quibus iiicurvx radices conservantiir, ut facilius atque commodius 1egLimiiia pendeiitia comniotione aut ictu ab arbore separentur , quæ exsiccata iii horreis rcpcnuntur. lilorum pondus augetur si pluat maturationis tempore ; utilissima etiam pluvia eisbciii vcl ab arbore seiunctis et in terra iacentibus. Leguniinum color sapor atque niagnitudo non eadem in omnibus arboribus : harum tres varietates cultcres numerant vernacule dictas JieZars, LZidars et Ccstelhts. Huic sunt folia maiora, atque saturatius viridia; leguniina sxpe pedalin; attamen minus solida ininusque gustui grata : illi vero sunt folia breviora, pariterque leguniina , qua: solidiora sunt atque dulcissima. Nominantur JIdars quasi dicas MeZZtns , p i a guttulas mellis fructus continet, cuius mellis quandoque tanta copia ut in terram stilet, atque apibus alinientum przbeat. Visitant istæ Ceratoniæ flores et masculorum polleii ad feminas adsportant ; adeo u t si iiectaria furentur inopia coactz, debita persolvaiit foecundando feminas, fructusque praparantes. Ceratoniæ leguniiiia saluberrimuni yrabent aliinentum equis , mulis, caterisqiie ailimalibus ; adeo u t in regno Valentino fere neque hordeo , neque avena utantur, sed unico Ceratonia fructu, q110, palea , atque medicaniine sativa robusta conseïvantur animalia. Legumina matura dulcia sunt , a t mense Maio et Iunio cum viridia adhuc conspiciuntur, valde StYptiC3: quare si casu animal masticet illa , aut quod peius est deglutiat, fere semper perit : esophngo enini hærent legumina ,nec facile in stomachum descendunt. Optimum in& Valentini Medici, duce D. Micó, contra lieiiteriam hauserunt remedium ,quod quia præsentissimurn certumque est in Pharmacopea Matritensi reperitur hoc titulo : Iusculurn pulii gallzizacei Valentzhum. Ceratoniæ folia ad coria perficienda utilia sunt : ligiium denique caminis alendis, aut carboni conficiendo.
ANTIRRHINUM CRASSIFOLIUAL
Tab.i 14.
ANTIRRHINUM foliis oppositis, ovatis, crassiusculis ,limbo reflex0 : floribus laxe spicatis : fauce pervia. Orontiuni saxatile thymifolio, flore rribello. Bmr. Zc. 1313. Antirrhinuin saxatile, foliis serpilli. Bauh. pin. 2 12. Radix sublignosa, brevis, fusca, petrarum fissuris arcte adhærens. Caules herbacei, spithamæi, teretes, versus apicem villosi præsertim teneri. Folia opposita , floralia alterna ,breviter petiolata, ovata, crassa, limbo revoluto, saturate viridia, parva. Flores racemosi , racemis laxis terminalibus, in quibus flores alterni, peduiiculati , pedunculis ad bracteam axillaribus. Calicis foliola quinque, lanceolata , quorum superius longius. Corolla albido-purpurea : tubus inverse conicus , compressus, sulcatus, terminatus inferne calcari brevi obtuso : limbus bilabiatus patens; labium superius bifidum, erectum , laciniis rotundatis emarginatis ; inferius latius , profundiusque trifiduni , laciniis oïbiculatis emarginatis : faux denique pervia. Staminuin filamenta brevissinia , quorum duo altiora, omniaque imæ tubi parti adfixa : antheræ ovatix. Germen ovatuni : stylus capillaris : stignia simplex. Capsula globosa , parva , calice contenta, bilocularis, bivalvis. Semina numerosa, minutissima , nigra, ovata. Habitat passim iii montibus Sagunti, Sætabis , Sucronis , Valldignæ , et Engueræ. 0 Floret tota æstate. 111 umbrosis crescunt Aspleiiium cetarach , Iungermania complanata , qux colorem incarnatum induit , et Adianthum æthiopicum , qtïod fortasse varietas est Adiaiithi capillus-veiieris : alibi vigent Sedum villosum ,Cotyledon umbilicus, Arum arisarum, Trifolia stellatum , lapaceum , angustifolium , Myagrum hispanicum 9 Chrysanthemum corymbosum ,et moiitanum , Campanula erinoides &C. I 2 3.
~t Flos integer. b Corolla. c Huius dimidia pars expansa, labiurn scilicet SLIperius, ubi genitalia observantur. d Labium inferiu calcare terminaturn. e Genitalia aucta. fcapsula. s Semina. S Semen auctum. Obs. Inter Barrelierii Orontia quæ ad Antirrhinum reduxit Linnæus quatuor notantur designata tabulis 5 9 8 , I I o 2 , I I O 3 , I 3 I 3 , qüæ in unum hic coniunxit , nominavitque Antirrhinum oràganfollum addens plantam esse polymorpham, variantem fori& ovatis e t lanceolatis, atque fortasse filiarn Antirrlzini minoris. An huius celeberrimi Botanici probanda: semper sunt et opiniones et coniecturæ, quando de plantis præsertim agitur in Hispania crescentibus , quæ foliis discrepare videntur nunc crassis glabris ovatis liniboque revoluto , nunc lanceolatis et glutinosis ?
E ~ ~ l itab. c.
j
P H O E N I X. C H A R A C T E R G E N E R I C U S.
Masculip r e s .
Spatha universalis , compressa , altero latere dehiscens : spadix ramosus. Calix monophyllus ,urceolatus , semitrifidus ,persistens. Corolla monopetala , coriacea , triloba 9 persisteiis. Staminum filamenta sex, brevia: antheræ ovatæ adnatæ interiori parieti filamentorum : germen nullum. Femina in distincta plantct. Spatha, spadix, calix et corolla ut in mare. Staminum antheræ effætæ , steriles. Germina tria, basi coalita : s t y h vix ü h s : stigmata tria brevia , fissa. FrLictus : drupa ovata ,unilocularis : semina solitaria, ossea. Obs. I .a Eadem est omnino fructificati0 palmarum in Hispania crescentium , quas Linnzus cæterique Botanici evulgarunt u t diversa genera constituentes : sunt hæc Chamærops, et Phoenix ex quibus unicum dumtaxat conservari oportet. 2.a I n Linnai Phoeiiice duo cuiusque floris germina abortum patiuntur, tertio in fructwm abeunte; illorum remanent rudimenta, qua: sunt puncta duo fusca in iilterrla corollæ superficie. I n Chamærope vero non ita semper: aliquando enim tria, sape duo, sæpius unicum remanet. 3: Stamina Ui Phoenice libera sunt, in Clianiærope monadelpha. j
PI-IOENIX HUMILIS. Tab. I 2 4.
i
15.
PHCENIX frondibus palmatis, petiolis spinosis.
Palma humilis , vel chamæriphes. Bauh. Jtist. x. pag. 368. Chamariphes tricarpos spinosa : folio flaveliformi. Ponted. antk.pag. 147.tab. 8. Chrimærops frondibus palmatis : stipitibus spinosis. Llizn. q.pl. ton20 4. p a ! . 632. Radices filiformes, teretes , coronatæ substantia albicante, suberoso-fungosa, cduli : cui imbricantur sub terra petiolorum bases, sublignosæ , luteo rubentes , sensim acL1ta, iriferne latæ ,quarum limbus augetur substaiitia sicca, fibrosa, intertcxta, tegente tunicas inferiores. Petioli longi sæpe pedales , compressi 9 su blignosi ,armati spinis alternis, sursurn adpressis ad latera angustiora : dilatantur hi versus apicem atque terminantiir folio palmato , laciniis fere viginti octo ,lineari-acutis ,basi coalitis, pedem longis. Flores axillares : spatha ovato-oblonga ,compressa, intra petioli basim recondita, tuncque edulis: huius limbus lanatus, lana iiiitio alba, postea rufescente. Spathæ apex inflorescentia: tempore, Maio scilicet, elongatur, prodiitque per axillas, tu11cque finditur altero latere 9 qua spadix apyaret ramosus , ramis alternis , multifloris, in quibus flores sedent alterni.
Calix et corolla luteo-albicantes. Filamentorum u r c e o h in femina præsertim germina cingit , atque ternlinatur sex dentibus, totidem antheras effaetris sustinentibus , interne adnatas. Germina in femiiia in globuni adproximata :stigmata longi tudiiialiter fissa in vulva: formam. Fructus ovatus, pelle rubenti glabra tectus , in centro continens os durissimum , similiter ova., tum, inter quod et pellem caro exsistit filamentosa, succulenta, dulcis, ossi intime adhærens. Habitat in regno Valentino 9 passimque in maritimis. jZ Floret Aprili e t Maio, fructus perficit Octobri. Exflic. tab. A Spatha cum spadice femineo. B Idem spadix extra spatham. C Spadix niasculus. d Calix expansus. b Corolla situ naturali. c Eadeni expailsa. d Filamentorum Lirceolus expansus. e Germina. E Germen auctum in quo stigma apparet. F F r u ctus. g Huius sectio. h Seniinis ossei sectio. i Stamina in niare. k Starnen et antliera aucta. Obs. I . H ~ a c species fere semper acaulis est in regno Valentino; nihiloniinus in tractu illo vernacule dicto Desierto de Ids Palmas nonnullas vidi, in qiiibiis caudex erat bipedalis, qLlatiior pollices crassus , coronatus foliis , quorum nullum nisi vetustiorum vestigia in dicti caudicis longitudine. I n Sicilia, Pontedera teste, altius erigitur ad octo nempe cubitos; foliis idem per integram longitudinem ornatur, si figura supra citata plantam sistat naturali proyortione : in Xabeæ denique ditione prope Dianium in miram cres& altitudineme Vidi plures quatuordecim pedes altas, et unam triginta. O,$$, 2 .a Planta hæc perutilis est Valentiae regno. Magna enitii illius pars, ea scilicet terra: infossa, quæque radicibus incumbit, est edulis; substantia scilicet firma, albicans, dui&, pollicem est amplius crassa, ac triuni pollicuni plerumque diametri; flores item dum teneri sunt et spathis semipedalibus inclusi, saporis sunt haud iniucundi : sed folia sunt præcipue q u z utilitatem siippeditant. H z c enim materia sunt copliinis p storeis, scopis , funiculis, qliibiis conficiendis occupantur pueri , muheres ipsi etiani viri hibernis noctibus. ohs. 3 .a Hanc Valentini vernacule nominant Margallonera; Margallons: fructus vero Datiis de rabosa, id est Vulpis dactyli.
PHOENIX EXCELSIOR. I25.
PHCESIX frondibus pinnatis, foliis complicatis eiisiformibus. Phoenix. Linn. tomo 4 . p g . 634. Lamarck Dict. tomo 2. pag. 2 6 I . aliique ibi videndi.
Quamquam in pluribus Hisyaniæ provinciis crescat Palma Phoenix , nullibi quod sciam colitur nisi Illice. nobilissimo regni Valentini oppido, quod Lucentum inter et Dianium iacet. Numerantur ibi plusquam sexagin ta palmarum millia quæ non casu hic illic disseniinatæ siint ut in variis eiusdem regni oppidis, sed in hortis muro circumdatis. Horum soluin ad horizontem aptatiir, ut commodius irrigari valeat : tum in quadratas areas dividitur centum passuum et amplius, qua: fossis ab iliviceni separantur, quarum profunditas sesquipedalis est, latitudo orgialis : utramque fossarum ripam palmæ occupant recta positæ, sex circiter pedum intervallo distantes ; areas Gossypium peruvianum , Medicago sativa , oleraceæ planta: aut gramineæ. Sponte germinant illarum fructus, dactyli scilicet quando maturi in terram decidunt ; atque plantulæ inde provenientes , ibidem conservantur tribus sesve annis, transferendæ alio, cum OPUS fuerit. A d hoc paratitur fossa in loco debito tres pedes profun&, tuncque eradicantur novæ prilniæ , conservata radice, quæ truiico crassior est, ovata, atque radiculis teretibus stipata. Palmulæ in paratas fossas iinmissæ , terra teguiitur ea methodo , quam supra inuimus de Ceratonia agentes, e t continuo irrigantur, quod singulis hebdomadis iterandum est. Plantam in iiova terra vivere signa sunt, si viridis ea conservetur, si nova folia prodeant. Crescit lente utpote longæva: truncus illi erectus est et solitarius , sexaginta quandoque pedes altus, ut plurimum brevior. Dum orgialis est debitnm
crassitiem adquisivit , sesquipedalem scilicet , tuncque foliis ornattir a basi ad apicem , quæ postea aut a cultoribus aniputantur , aut tractu teniporis fatiscuiit et decidunt. Sunt folia decempedalia , alata : eorum foliola duobus ordinibus oppositis sedent, ensiforniia , plicata, acuta ; petiolo sustentata commuiii crasso, versus basim aculeat0 , sensimque ampliato , et caulem amplexaiite. I n palmis vetustioribus caulis apparet nudw per integram longi tudinem ,exasperatum foliorum veterum cicatricibus, quæ mutuo sese excipiunt , ita ut inter duas inferiores tertia semper exsistat superior : apex tandem coronatur f o k circiter quadraginta, quorum.. quæ centrum occupant erecta sunt et breviora; qua: externe locantur , patula atque deorsun1 recurva ; reliquis a centro divergentibus. Raro florent palma: ante decimum atatis annun1. Vidi aliquas infloresceiitiz tempore Maio scilicet, quarum spathæ quatuor dumtaXat pedibus a terra distabant. Mares sunt aut feminæ in distinctis arboribus, nunquam hermaphroditz. Spathæ sunt durissima:, bipedales, compressa:, axillares et solitarix, qua: versus apicem finduntur , qua spadix prodit fere tripedalis ,ramosus , ramis flexuosis, in scopa formam primo adproximatis , postea divergentibus. Flores sedent distantes in rarnulis : constant calice atque corolla coriaceis tripartitis , quorum laciniæ erecta: et adproximatæ sunt : horum color dilute luteus ad album accedens. In masculo numerantur stamina sex brevia, et antheræ totideni oblongiusculæ ; germen nullum. I n femina vero tria germina basi coalita, quæ totidem stigmatibus terminantur. Botanicorum plures, reterum præsertim ,credidere feminas minime masculis fœcundari, negantes horum pollen per aërem ad illas transniitti ; quare palmarum alias steriles , alias fructiferas dixerunt : at cultores hodie, ne dicam Botanici , de masculorum munere et necessitate certi, ut feminæ foecundeiitur , fructusque edant , masculos inter feminas multiplicant adeo, ut tertia palmarum pars mascuhi sit sexus. Palmæ omnes quaniquam habitu convenire videaiitur, nec fructificatione inter se differant ,duas tameii præcipuas distinguunt varietates illarum cultores ; unarn scilicet cuius fructus dulcissimi sunt , quique in arbore nonnihil corrugantur , Candits vernacule hac de causa nominati ; et alteram, quæ fructus fert stypticos. Edules hi sapidique redduntur levi aceti vulgaris aspersione , qua peracta, biduo eos conservari oportet undique tectos, ut ibi mascerentur. Veruntamen notari oportet diu illos conservari posse , hos vero post macerationem intra quinque dies consumendos esse, quippe qui iis elapsis corrumpuiitur. L a t e vivit atque delectatur palma iii solo humedo, haud procul ab oris maritimis seiuncto: quam ob rem palmarum hortos bis in mense irrigant cultores, terque etiam si astus ingraveicat. Aqua utitur Illice ex fontibus salsis fluente in Eldæ finibus, qui ili rivulum abeuntes , Noveldam præterfluunt , atque in Illicis ditionem intrant irrigandis agris. Utinam cunctis sufficeret , quorum maxima pars, cateroqui frugifera ).nihil aiit paruni utilitatis adfert pluviaruni defectu. Palmarum cultus difficilis est et plenus aleæ :arboris in primis altitudo ;ventorum deinde vis, qua illa undulationes satis amplas peragit; acuti atque frequentes petioloriim aculei; hominum tandem exempla qui ex alto cecidere abunde probant haud satis securum esse ad ipsas ascensum. Nihilhominus tanta est Illicentium peritia, audacia tanta u t impavidi ,Iætique etiam ad altissimam quamque consceridant unico contenti fune, quo arbore et se ipsos laxe cingunt. Itaque altero pede hocque nudo trunco innitentes, atque manibus eodem tempore funem altius elevaiites, dici non potest quam brevi ad fastigium perveniant, quanta ibi facilitate arboris comain integram circumeant ,fructiis visitent , folia amputent, cæteraque perficiaiit necessaria. Triplici de causa ad palmas conscendunt ; prima u t fructus colligant ; secunda ut post foecuiidationem Iulio mense feniinarum spadices funiciilis ligent ad foliorum petiolos, ne ventorum impetu teneri fructus damni quidquam accipiant, aut penitus separentur; tertia denique ut masculorum folia, et feniinarum etiam quct: fructum ferre recusant in conum erectum colligant , quem arcte ligant paleisque tegunt. Fiet hoc opportune ab Aprili ad Iunium; curandumque est ut spadices maneant liberi, quo masculorum flores munere fungentur a natura præscripto. Coni apex tunc temporis apertus relinquitur, ut interiora folia qua: præstantiora sunt, ulterius crescant ; Augusto tamen conus absolvitur,
incarceratis undique foliis , qui non nisi Quadragesimæ tempore ligamentis liberatur. Solis luce q u e atmosphzrz varietatibus per id tempus privantur folia, qua: proinde viridem exuunt colorem ,et lutea apparent, quando in Palmartim Dominica per uiiiversam I3ispaniam et Jtalix parteni distrahuntur. Incommoda ista atque foliorum spoliatio noil nisi trienio peracto eidem arbori recurrit. Si in adscensu periculuni exsistit; et si hoc in firman& feminarum spadicibus augetur, quantum illud erit in formando et absolvendo cono? Animus oculique reformidant spettaci-llum , honiinis scilicet in e0 discrimine constituti, qui postquam in summam arboris altitudinem pervenit, scdam debilem incepto cono aligat duodecim pedes altarn, et ad huius superiorem gradum ascendit, ut coni apicem formet, tegat, funibusque contineat. Mortem ipsi minitantem comtemni diceres, nisi peritiani hominis, audaciam, consuetudinem cogllosceres. Non enim quæstu aut. lucro dLtcitiir quod conteniiii debet si cum discrimine collferatur ; sed facilitate, sed consuetudine. Vix duodecim folia ex unoyuoque cono proveniunt, quæ vili prætio venduntur. Feminæ vero iiberiorem messem præbent : earum noiiliulla: ducentas fructuum libras ; maxima vero pars vix octoginta suppeditat ; ade0 ut singulis fruttiferis octoginta dactyloruni libras quotannis assipari possit. Folia quorum magnus numerus amputatur singulis annis exsiccata sole , camiiiis alendis destinantur. Dactyli vero, dulces præsertim in deliciis habentur : pectorales sunt ; stomachum atque intestina debilitats robo.. .. rant; dissenteriz quæ ex fibrarum debilitate provenit inimici sunt. Honiinem tamen novi roboris plenum, qui neque dulcissinios impune comedebat : ubi enim primum dactylos, aniygdala, aut nuces masticabat, eius labra hinc inde intumebant, neque prius tumor evanescebat, quam pustulæ prodirent. Obs. I n palmarum liortis sponte crescunt , florentque Iulio niense Cynanchum monspeliacum, Chenopodium botrys , Frankenia levis : haec ab I k i t a n i s ut prastans habetur ili mitigan& symtomati bus calculosis. Veruntamen Asplenitim ceterach ,Rosæ canina: fructus, et qua: potentissima est Arbutus uva-ursi calculum non solvit, sed sabulum e t calculos ycnales p&t ,illosque abire fdcit cum faditate 9 dicente Bergio Mat. med. pag. 3 8 o :quare idem fortasse dicendum de Frankenia.
USTERIA, (a) C H A R A C T E R G E N E R I C U S.
Calix quinque partitus, laciniis acutis , persistentibus. Corolla monopetala, campanulata : tubus patens deorsum ventricosus : limbus quinquepartitus, laciniis emarginatis ;quarum d u x superiores erecta: , inferiores patulæ. Staminum filamenta quatuor, quorum basis callosa, ovata et crassior; apex curvus : longitudo per paria inæqualis : antheræ ovata: , sessiles. Germina duo coalita, qua: corpus efficiunt ovatum sulcatum : stylus subulatus longitudine staminum : stigma simplex. Fructus capsulæ duæ coalita: ; quarum quzlibet apice dehiscit valvulis quinque brevibus, reflexis : loculamentiim simplex. Receptaculum carnosum , planiini qua parte alteri adhæret; convexum ubi sunt semina semifixa: hac denique sunt ovata , granulosa. Obs. I .a Planta scandens , glabra, foliis alternis hastatis, floribusque solitariis axillaribus. Obs. 2 .a A Chelone, cui caeteroqui affine, hoc genus differt fructu bicapsulari ,atque quinti staminis deffectu.
USTERIA SCANDENS. I 2 6 . USTERIA
Tab.116.
caule scandente : foliis hastatis alternis i floribus axillaribus solitariis, (U)
,
In honorem Pauli Usteri Helvetici Turici Botanicae professoris.
Caulis glaber , ramosüs , scandens , longissimus. Folia alterna , hastata, breviora petiolis : hi cirrhi vices gerunt ; contorquentür enim atqiie vicina corpora arcte complectuntur , quo fit ut caulis ramique scandere possint. Calix campanulatus, profundissime quinquepar titus. Corolla dilute violacea , aliquando rubescens : per labium inferim et tubi huic respondentis partem lineæ duæ protuberantes excurrunt albicantes , latæ. Staminum basis ovata , villoso-tomentosa. Capsulæ conipressz vix ciceris magnitudine. Semina nigricantia ovata : quæ si lente vitrea examiiientur , undique exasperata apparent , et quasi composita ex granulis superimpositis , fulcro longiore laterali sus tentatis. Habitat in Mexico. q Floret tota æstate. Vidi vivam in horto Botanico Exc. Archiepiscopi Valentini in oppido Puzol, et in Regio horto Matiitensi. Ex-Zic. tab. a Corolla secta et expansa , ubi staminum situs atque bases callosa: conspiciuntur. b Germen. c Filamentum. d Fructus. e Huius sectio ut capsularum interiora pateaiit, per quarum medium transit stylus veluti vaginatus.f Idem dehiscens. g Senien. G Idem aiictum. h Capsulæ pars cuni receptaculo.
TEUCRIUM AUREURI. raó.
i i
7.
I 2 7.
TEUCRIUM foliis ovatis, crenatis, tomentosis, limbo revoluto : florum spicis terminali bus, ovatis , foliosis.
Teucrium aureum coryrnbis terminalibus pilosis , foliis ovatis serratis, caulibusque dense lanatis, summitatibus luteis nitidis. Schreb. und. 43. Polium liiteum spicis oblongis ; foliis obtusis crenatis tomentosis ? MiZZ. Dict. Hum. 2 . Radix lignosa, fibrillis tereti bus ramosis stipata. Caules erecti , teretes, fruticosi , vix pedales , raniosi, ramis erectis, tomento brevissinio denso vestiti, cuius color varius ut plurinium h e u s , quandoque aureus. Folia opposita , sessilia , ovata , crenata y limbo revoluto, tomentosa, superiora prasertim et floralia aurei coloris. Flores terminales, spica ovata , foliosa , densa. Calix valde tonientosus , quinquedentatus. Corolla lutea, calice niaior. Stamina atque reliqua ut in congeneribus. Pulcherrimam varietateni oninino aurei COHabitat passim in collibus regni Valeiitini. loris vidi in Carrasca1 de Alcoy, i n Moxente et Engueræ collibus. Floret Maio, Iunio et Iulio. Florent ibi Thlaspi saxatile , Ononis aragonensis, Alyssum spiiiosum , vernacule BnfaZaga vera , altera ex quatuor plantis, qua: in pulverem reductæ viperarum venenum destruunt. Explic. tab. a Flos integer. b Calix expansus. c Germen. d Semina. Obs. I .a Vidit Liiinaus, Teucri species plurimas esse ulterius examinandas, quarum phres in uiiam coniunxit Polii nomine: quani ob rem quas vivas vidi describam, atque iconibus reprzsentabo. Obs. 2.a Planta hac distinguitur a Polio niontano I11 &sii pag. 3 6 I , et a l’olio montano luteo suyiiio, capitulo oblongo Barrelierii tab. I OS 2, quia florum spicis gaudek ovatis 9 foliosis, inferiie cinctis folioruni involucro. Horiim vero auctorum planta quæ LLIcemi atque Sxtabis colles habitat, partim procumbens est et florum t e m i n a t u r spicis aphyllis , liec solitariis. Hzc eridem est Teucrium flavicans D. Lamarck Dict. encycl. vol. 2. p. 700, quai-e a niea diversa. Diffcrt etiam a Polio niontali0 v purpiirco flore; qüod sat bene deh e a v i t elusius liist. I . pag. 3 6 2. Caules eiiim in Clusiana suiit prostrati, atqiie tota planta tomento alba : rarnuli plures siiberecti vix biyollicares , niagna floruni copia terminati, qui conglonierantur in spicani breveni ; horum corolla puryurea aut Tosea est. Vernacille no-
v
minatur Zamarzïla crescitqtie in collibus Aranjuez , Chinchillæ, Engueræ , et alibi mense Maio. O h . 3.' Capitula , aut florum spicæ fere semper solitaria: sunt: nihilominus plantam reperi, cuius ramuli tribus spicis pedicellatis terminabantur ; totaque erat coloris saturate suífurei. Obs. 4.' Varietas crescit in Valldignæ collibus foliis vix coloratis, quæ vernacule no. minatur Tomello mascle, qua incolz U t valde carminante utuntur.
TEUCRIUM LIBANITIS. I 2 S.
Tab.i 18.
TEUCRIUM foliis linearibus , limbo revolu to : spicis ovatis foliosis.
Polium hispanicum montanum pumilum , rosmarinifolio , flore rubro. Tournef. inst. 2 07. Polium montanum maius erectiim rosniarinifolio. Barr. tab. I O 9 O . Polium montanum pumiluni angustifolium , caule incano. Idem tab, I O 9 2, I o 93. Teutrium libanitis spicis subrotundis ,foliis confertis liiiearibiis ,revolutis, integerrimis, cauœ leqiie tomentosis. Schreb. unil. 48. nume 5 2 . Radix ramosa, dura , fibrosa , ex qua cauliculi eriguntur spithamai , filiformes, candido-tonientosi, ita ut calce iiniti appareant. Folia opposita , sessilia erecta , linearia (omnino rosmarini, sed breviora) limbo revoluto, siiperne viridia, inferne canescentia. Flores spicati , spicis ovatis, terminalibus, foliosis. Calix turbinatus, glaber , monophyllus , apice quinquefido; lacinia superiore longiore ,ovata ; denticiilis diiobiis iiiferioribus brevissimis ,lateralibus paulo maioribus. Corolla dilute lutea , aliquando rubescens : labium inferius tripartitum , lacinia media mata, concava ; lateralibiis brevibus acutis , supra quas utrimque lacinula ovata. Stamiiia exerta, deorsum arcuata : antheræ rubentes. Germen ut in congeneribus : stylus simplex , per filamentorum paria exsurgens : stigma bifidum. Semina quatuor, in fundo calicis , nigra, ovata , punctulis excavata. Habitat copiose in monte Urchillo prope Orcellim, in collibus maritimis inter Villajoyosa et Lucentum, tum etiam in Illicitanis et Enguerinis. 7 Floret Iunio et Augusto. ExpZic. tab. a Flos iiiteger. b Calix auctus et expansus. c Corolla expansa. d Germen, stylus, stigma. F Folium auctum , pagina inferiore spectatum. 9
TEUCRIUM CAPITATUM Linngi. I 2 9.
Tub.i i g.
TEUCRIUM capitulis pedunculatis : foliis ovatis crenatis , tomentosis, limbo revoluto.
Teucrium capitulis pedunculatis : foliis lanceolatis crenatis, tomentosis : caule erecto. Linn. sp-pl. tomo3.pag. 24. Lamarck. Dict. encycl. tomo 2.pdg. 693. T e u c r i m belion capitulis subrotundis breviter pedunculatis ; foliis lanceolatis , crenatis , tomentosis 9 niveis, caule erecto. Schreb. unil. 47. num. 4 9 . Polium valentiinun fruticosum , angustifolium, flore albo. Barr. tab. I 048. Polium montanum , album , serratum. Barr. tab. I 0 7 8 , I 079. Radix iignosa descendens s ex qua radiculæ teretes disseniinantur. Caules ylures teretes , tomentosi , eretti , palmares aut pedales. Folia opposita , s e d i a , ovata 9 crenata , tomentosa, limbo ita revoluto, ut teretia aut cylindracea aypareant tuncque angustissima. Flores capitati ; capitulis pedunculatis lateralibus et terminalibus : hzc non sunt basi cincta foliorum involiicro, ut in præcedeiitibus. calix quinquedentatus , externe tomentosus.
Corolla rosea, quandoque albicans , eiusdem omnino formæ cum præcedenti. Semina ovats, nigra, insculpta punctulis profundis: laterditer et inferne qua placen& adhærent alba. Habitat in collibus regni Valentini, floret IUniO et hlio. Y ~ x p ~ itab. c . d Flos integer. b Calix auctus. c Idem expansus. d Germen. e Semen. E Idem auctum. F Folium auctum. Obs. Mira in hac specie varietas. Per tractum vulgo San Fernando e t p h 1 de Riba$ plusquam pedalis est, omniiio alba, atque capitulis terminatur pedicellatis oppositis per quatuor pollicum longitudinem : in collibus Engueræ , Moxente , Novelda: semipedalis, et quamquam semper tomentosa non ita albicans ;huius cauliculi terminantur capi tulo unico, sub quo duo paria ad totidem foliorum oppositiones: in BuÍiol caules sunt longiores et debiliores per integram fere longitudinem instructi pedicellis oppositis sesquipollicari bus florum capitulo terminatis: in viciniis aridis oppidi Alberique foliorum linibus non est ita revolutus, florumque capitula non globosa sed ovato-oblonga sunt. I n Valldignæ collibus florebant eodem tempore Panicum paradoxum , Festuca ciliata, Datura stramonium , Gnaphalium luteo-album , Filago pyramidata , Aira canescens , Femla tingitana, Dianthus virgineus et superbus , Campanula erinoides , Chrysanthemum montanum : in Moxente vero Convolvulus cneoruni , Ononis fruticosa et aragonensis quam cum Ononide crispa coniunxit Liniiæus : Atractylis cancellata, Andryala integri folia , Silene eretica et buplevroides , Astragalus incanus et monspeliensis, Althæa hirsuta, Malva mauritiana ,Hypocrepis multisiliquosa , Coronilla iuncea et minima &c.
TEUCRIUM IVA Linnai. 7 a b .
120.
TEUCRIUM foliis sublanceolatis ,utrimque bidentatis : floribus axillaribus solitariis sessilibus. Teucrium foliis subtricuspidatis linearibus : floribus sessilibus , lateralibus, solitariis. Ljnn. sp.pl. tomo 3.pug. 13. Teucrium villosum , foliis ligulatis bidentatis , s q e etiam serratis, floribus axillaribus , SOlitariis , sessilibus. Lamarck Dict. encycl. tomo 2.pdg. 6 9 8 . Chaniæpitys moschata , foliis serratis. Tournef. 2 08. Authyllis altera. CZudi hist. 2 .pag. I 86. figura mala. Radix teres fibrillis stipata, ex cuius summitate caules prodeunt sæpius prostrati, raro erecti, tripollicares et amplius , villosi. Folia opposita , sessilia, adproximata , lanceolato-linearia , apice tridentata, duobus sæpius dentibus utrimque versus apicem aucta , villosa , grave olentia. Flores axillares , solitarii , foliis breviores. Calix villosus quinquedentatus. Corolla purpureombens , folio brevior, lacinia media maxima ,patula, emarginata ;lateralibus brevibus linearibus. Stamina exerta , quorum duo breviora : stigma bifidiim. Semina nigricantia , maiora quam in præcedentibus , punctisque excavata. Habitat prope Castulonis oppidum , frequentiiis vero in Valldigna collibus hiimidis et in agris. 0 Floret a Maio ad Octobrem : hoc mense copiose floret Scilla maritima et autuninalis , Narcissus serotinus, Asparagus acutifolius. Expzic. taba a Calix et corolla. b Calix expansus. c Fructus. d Semen rnagnitudille naturali- D Idem auctum postice spectatum. E Idem qua placentæ adhaxt. oh-Crescit copiose cum hac planta Teucrium pseudo-chamæpitys Liiinæi ,cuius caules ere& et flores solitari, albi et pedunculati. Utuntur hoc rrgricolz colma febrim interrnitentem t pari succesw quo alibi Parisiis præsertim Gentiana centaurio. I 3 o.
9
TEUCRIUM SAXATILE.
Tab.i 7 i .fig. i .
3 I . TEUCRIUM fruticosum , foliis obovatis , crenatis , subtus incanis : floribus capitatis terminalibus. Polium saxatile , purpureum chamædryoidis ,ampla coma. Barr. #ab.I 0 86. Polium hispanicum , chamædryos folio ,purpurascente flore. Tourn. 2 o 6. Teucrium foliis ovato-rhomboidibus ,crenatis ,petblatis ,subtus tonientoso-incanis, caulibus fruticulosis, floribus subracemosis. Lamarck Dict. tomo 2. pag. 699. Ubi ad suam plantan1 reffert Polium saxatile chamadryoides rotundo folio, supinum minus. Barr, tab. I
I095-
Radix lignosa ex qua cauliculi prodeunt fruticosi , tripollicares ,incani, sæpe ramosi. Folia opposita , breviter petiolata, obovata , crenata , limbo nonnihil reflex0 ,superiori pagina glabra, inferiore candida, tomento brevi obdwcta. Flores capitati, terminales , sessiles. C&x glaber , obscure purpureus ,quinquedentatusCorolla albicans, sæpius rubescens , villosa : labii inferioris lacinia media concava, candida : lateralibus lanceolatis , subviolaceis. Filamenta rubra quorum duo breviora , omniaque tubo corollæ inserta, apice arcuata : an&era: nigricantes. Germen tetragonum : stylus mber ;stigma bifidum. Habitat in saxorum fissuris et foraminibus SiCCis. Y Vulgatissinium in montibus Sucronis, Orcellis, Sætabis , Sagunti : crescit ibidem Buphtalmuni maritimum, Hypericum ericoides, Thymus piperella ,Viola cenisia , Avena fragilis &c. Exflic. tab. s Flos integer. b Calix expansus. c Corolla. d Eadem aliter spectata. e Genitalia. Obs. I ? Linnæus de Teucrio pyrenaico agens , deíñnitionem atque figuram plantæ ad&dit quam Barrelierius dedit tabula I o 8 6 ,dictitansfolia male. Male certe, si Barrelierius ibi Teucrium pyrenaicum sisteret ;optime vero si aliarn plantam delineavit Linnæo incognitam, quod re vera fecit. Obs. 2: Planta hac si in locis contra meridiem crescat durior atque brevior est, in umbrosis vero, quod rarius evenit , ad sex pollices extenditur 9 foliisque instruitur remotioribus , in quibus limbus vix revolutus est, parceque crenatws. Ita delineavit Barrelierius tab. 1094. Obs. 3: I n Valldigna collibus crescit planta, qua: D. de Lamarck est Teucriurn saxatile, Diction. encycl. tomo 2. pag. 6 9 9 , quamque Barrelierius expressit tabula I o y 5 . Habitu quidem diversa videtur ab illa quam supra descripsi : caulis enim vix erigitur; folia sunt late ovata, et duplo maiora, atque magis tomentosa, in reliquis omnino eadem.
SCORZONERA PUMILA. l a b .
12 i
.Jig.
2.
3 2. SCORZONERA acaulis, foliis pinnatis, pinnulis linearibus glabris , apicibus albis. Radix brevis , teres , vix fibrosa. Folia radicalia numerosa , saturate viridia, carnosa, pinnata, pinnulis linearibus, acutis ,termiiiatis corpusculo candidissimo , in setulam abeunte. Scapi radicales, uniflori ,duos tresve pollices alti, in quibus squamulæ sparsæ, breves, acuta. Flores solitarii terminales , magni , lutei. Calix communis subcylindraceus ,longus, squamis imbricatus lanceolatis, acutis ,mfescentiviridibus. Corollæ ligulatrt:, exterioribus longioribus , omnibus quinquedentatis. Receptaculum nudum : papus sessilis pilosus : reliqua ut in congeneribus. I
Habitat prope Sucronis oppidum ad montis radices contra mare, et in incúltis Novel& di&&. 0 Floret Maio et Iunio. E x f l j c . tab. fFlosculus. g Semen papo coronaturn. 7L Folii apex auctus ut corpuscula candida appareant.
HYPERICUM ERICOIDES Linngi. raó.
123.
I 3 3. HYPERICUM fruticosum , foliis subulatis , verticillatis, verticillis quadrifoliis. Hypericum floribus trigynis , foliis linearibus imbricatis. Linfi. q.pl. tomo 3.pdg. 594, Hypericum ericoides minimum ,foliis cinereis. Phk. alm. I 89.tab. 93.j'. 5 . pauperrima. Radix crassa, lignosa , ramulis, fibrisque iiistmcta ,ex qua caules adsurgunt ramosi, tortuosi, vix semipedem longi ; quorum cortex cinereus ,foliorum lapsu cicatricibus notatus. Folia verticillata, verticillis adproximatis quadrifoliis : sunt illa cinerea , subulata, vix lineam loriga ,limbo reflexo, punctisque nigris variegato : petiolus brevissimus glandula notatus. Flores corymbosi terminales. Calix quinquephyllus , foliolis basi coalitis ,ovato-acutis , striatis , quorlim margines punctis ornantur nigris. Corolla saturate lutea , ex quinque petalis ovato oblongis, patentibus. Staminum filamenta viginti septem circiter , luteo-alba , corolla breviora , in tria corpora basi coalita : antheræ luteæ , reniformes. Germen pyriforme , albidum : styli tres , acuti , divaricati : stigmata rubentia. Capsula parva, trilocularis 9 trivalvis , polysperma :semina minuta. Habitat passim in saxis aridis Orospedz , Sagunti 9 Sætabis, Sucronis, Engueræ , Bocayrente &c. 6 Floret Iulio et Augusto, una cum Teucrio lucido, Sedo villoso, et Ammi coptico Linnæi , quod est Daucus coptica Lamarck figurata a Iacquino tab. I 96 horti Vindobonesis : veruntamen semina in planta hispanica sunt vere pilis bispida, caulis scaber, et involucri universalis folia trifida. E s p h . tab. a Floris capitulum magnitudine naturali. A Idem auctlim. b Calicis folium auctum. c Flos expansus. d Petalum. e Germen cum stylis. f Filamenta. g Capsiila. h Folium auctum postice syectatum , in quo observantur puncta marginalia, et gland& petiolaris. i Ramuli pars aucta.
.
CONVOLVULUS PENTAPETA LOIDES Linnei. Tab. i 23 fig.
1
.
CONVOLVULUS foliis lanceolatis, obtusis , niidis , lineatis : ramis declinatis : floribus solitariis, semiquinquefidis. Linn. p e c . pl. tomo I.p g . 444.
I 3 4.
Radix fusiformis ,alba , fibrosa. Caules basi prostrati, postea erecti , tripollicares. Folia lanceolata , obtusa , alternatim imbricats ,sesdia , subcanaliculata ;dum tenera villosa. Flores axillares , solitarii , subsessiles. Calix profunde quinquepartitus ; laciniis ovato-acutis villosis 9 in tubum approximatis, persistentibus : ad basini bracteola evanescens. Corolla campanulata, semiquinquefida , laciniis dilute violaceis, limbo subvilloso : fmx h e a . Staminurn filamenta quinque, immæ corollæ adfixa ; quorum duo nonnihil longiora : antheræ erecto-incumbentes , apice acutæ , basi emarginatæ. &rmen superum, villosum , ovato-acutum : st+s simplex albiis, seniibifidus: dgmatibus cornuum instar divaricatis. Capsula globosa, lateribus oppositis nonnibil compressa, bilocularis ;loculis monospermis. Semina globosa.
Habitat in Cerro negro prope Matritum. 0 Floret Maio una cum Convolvulo lineato et althzoide : horum magna copia in regno Valentino. Expiic. tab. a Flos integer. b Corolla expansa. t Germen. d Calix auctus ad cuius basim bracteola. c Corolla aucta cum genitalibus. f Fructus. g Capsulæ sec&. h Semen,
ANAGALLIS TENELLA Linnai Tub. I35.
123. fig. 2.
ANAGALLIS foliis orbiculatis planis : floribus axillaribus, solitariis, longe peduncu-
latis. Numularia minor, purpurasceiite flore. Bauh. pitt. 31o . prod. 139. Lysimachia tenella , in Linnei prioribus editionibus , in ultima tamen anni I 779 Anagallis tenella foliis ovatis, acutiusculis , caule repente. Tomo z.pag. 424. Lysimachia foliis subrotundis , floribus solitariis , longe pedunculatis. Gwt. stampa 2. pag. z I 9. Lysimachia foliis orbiculatis planis ; floribus solitariis ,rubellis, caule repente. Sauv. m o n y , 135. Radices capillares breves , ex quibus caulis prodiit solitarius , glaber ,filiformis, raro ramis instructus ,vix quatuor pollices altus, basi prostratus et subrepens, postea erectus inflorescentiæ tempore. Folia opposita , brevissime petiolata , orbiculata ,glabra. Flores axillares , ad folium solitarii ,pedunculati , pedunculis internodo longioribws. Calix profunde quinquepartitus, laciniis x u t i s , carinatis. Corolla rubella , laciniis quinque oblongis , basi angustioribus, vix connexis. Staminum filamenta quinque, basi hirsuta : antheræ ovatæ. Germen globosuni, superum : stylus filiformis. Capsula globosa , circuniscissa,unilocularis, polysperma. Semina minima. Habitat in humidis cultis oppidi Buñol, et in valle vulgo Sirer del rad prope Orospedæ saltus, necnon in humidis circa oppida Cortes de Pallas et Sumacarcel. 0 Floret Maio et Iulio. Florebant ibi Genista tinctoria , Vinca maior, Tribulus terrestris, Coronilla minima, Scrophuhria canina , Avena bromoides, Bromus squarrosus, Geraiiium pulverulentum &c. Explic. tab. R Corolla lacinia. I Stamina. m Capsula. n Eadem aucta, et dehiscens. o Semen.
PLANTAGO ALBICANS Linnei. ZÚb. I 3 6.
124.
PLANTAGO foliis lanceolatis, obliquis , villosis : spica cylindrica erecta : scapo tereti.
Linn. sp.pl. tomo r.pag.322. Plantago foliis lanceolato-liriearibus: scapo foliis duplo longiore : spica oblonga. Sauv. monsp. 26. Holosteum hirsutum albicans maius. Bauh.pin. z 9 O . Holosteum salmanticense maius. CZus. hist. 2 . pag. I z o Radix fusiformis, semipedalis9 teres, fusca. Folia omnia radicalia , lanceolata-linearia , versus apicem nonnihil latiora s tandem acuta, candidissima , valde pilosa. Scapus teres, erectus, foliis duplo longior , tomentosus , candidus. Flores spicati, spica tereti terminali , inferne interrupta , suffulti bractea coacava ovatoacuta. Calix profunde quadrifidus. Corolia albicans ,limbo quadrifido reflex0 laciniis ovato-acutis.
,
,
Stamina flore longiora : antheræ ovatæ , compressa:. Germen superum ovatum : stylus staniinibus longior villosus : stigma simplex , xutus, Fruct-s :capsula ovata , circumscisa, bilocularis, loculis monospermis. Semina ovata , e x a s convexa, iiitus concava, tuberculo oblongo notata. ! Florebat ultimo h l i o . Habitat in vineis prope Lucentiim. & Ex~Zic.tab. a Floris bractea. b Flos integer. c Corolla semina fovens. d Calix. ecapsula. f Eadem absque operculo. g 12 Semina.
PLANTAGO AMPIXXICAULIS. Tab. I
i 25.
3 7. PLANTAGO caule brevi : foliis lanceolatis , amplexicaulibus, pilosis : floribus spicatis :
pedunculis axillaribus elongatis. Radix brevis, teres, sensim versus basim angustior , fibrosa. Caulis siniplex , bipollicaris , erectus. Folia alternatim sparsa, adproximata , amplexicaulia, lanceolata , pilis adspersa. Flores spicati, spica ovata , qua: sustentatur pedunculo communi semipedali, solitario, a d lari : flos quilibet subsessilis, bractea suEultus ovato -acuta , concava. Calix et corolla u t in przcedenti, at paulo breviores. Capsula maior quam in przcedenti , ovata , bilocularis, loculis monospermis. Semiiia oblongo-elliptica , extus convexa , glabra, nitida , et lutescentia ;iiitus concava atque tuberculo oblongo unibilicali notata. Habitat in Saguntina: arcis vetustissimo muro. Floret Maio; una cum Teucrio lucido et capitato, Thymo vulgari et piperella , Ononide parviflora D. de Laniarck, Sniilace aspera, Ruta montana, Lavathera maritima , Urtica pilulifera &c. Explzi.. tab. a Floris bractea extus visa. b Eadem parte conccava. c Flos integer. d Idem a calice e seiunctus. f Corolla vestiens capsulam. g Calix. 12 Capsula. i Eadem operculo destituta. k Dissepimentum planum, sculptum. K Idem auctum. I Semen parte concava, ili cuius centro exsistit tuberculum oblongurn. m Idem parte coiivexa.
D E SAGUNTINO M O N T E . Iacet Sagunti oppiduni ad montis radices, quo ab austri et occasus flatibus defenditur: purissimis Euri atque maritimis ventis recreatur, tum amoenissima valle , quain Palentia rivulus ab occasu in ortum przterfluit. Pau10 altius et iiixta suburbia oppidi exsistit adhuc Saguntinum teatrum , quod Clarissimus Emmanuel Martinus ex oblivionis tenebris ediixit, quodque alii post ipsum illustrarunt. Montis cacumen coronatur arce muris turribusque permultis munita: qua: omnia vetustate et incuria ruunt, utpote quz nec yrzsidio in præsentiarum utilia sunt , nec oppugnatu digna. Nihil hic de veterum Saguntinorum gloria, nihil de monumentis dicam qua: passim prostant , sed ea dumtaxat delibabo, qua: ad naturalem historiam pertinent. Totius montis substantia calcaria est in massas coalita, quarum durities eo maior quo particulie tenuiores sunt atque duriores , arctiusque copulatz. Massx ista: strata forniant marmorea inter se parallela, atque horizonti parumper inclinata, quorum profunditas varia quatuor pedum et amplius. Separantur ab iiiviceni sedimento margaceo, ;iut ex laniellis tenuissimis composito, aut ex crusta crassiore , coloribus variegata rubente, fiisco , luteo , pro diversa scilicet aiit metallorum calce, aut vegetabilium residuis, quibiis sedinientuni commixtuni fuit. Huius durities item varia, at semper niarmorea ininor. EX marnioribus quit: montem conipoiiunt copiosius est griseum, quad fortasse fuerit niai’rnor unicolor venetum Vallerii; quod quuin frangitur puncta sistit micantia et aliquando liiieas rubras. I n huius stratis sæpe lainilici: perpendiculariter descendunt tres pollices lata ex marmore albo, cuius
particula: sunt subtilissimæ e t dura: , quodque perfectani politionem recipit : alteriiant cum illo et sape coinmixta: sunt alabastri massz, iii quibus undulationes apparent; illarum aliq m observantur homogenea: , zonisque ckularibus , quiz marmori adhærent cas tanei coloris, venis saturatioribus variegato, cum qrio commixta sunt crystala spathi calcari; ; ciiiusmodi spathum videtiir pellucidum albicans Vallerii. Alia denique strata reperiulitur perfettissimi, atque durissimi marmoris, cuius color niger venulis sanguineis variega tus ;fractio q"asi squaniosa, et grana compacta, quad Vallerius ita definivit, marmor variegatus nger. 1)lures ulterius in hoc inonte marmorum species b e n i r e n t u r , si excavationes profunda: fierent ,quia in d e m strato variare illas constat. Terra haud frequeiis in cacumine przsertim; versus radices vero copiosior , q u x rubra est et calcario-argillacea , illi similis quan1 i i ~Castiilone descripsinius. Nullus fons , nulla scaturigo in monte aut in oppido exsistit; nihilominus planta: innumeræ ubique crescunt. I n Sagunti viciniis passim prostant Aiiacyclus valentinus , Anagyris f a t i d a , Physalis somnifera, Punica granatmi, Nerium oleaiider , Scorpiurus sulcata, Poa rigida, Cynosurus aureus. Montis radices ornant Pistacia lentiscus , Phoenix humilis , Rhamnus alternus et ly&ides, Marrubium hisyanicum 9 alyssun1, et pseudo-dictamus ,Lavathera maritima, Urtica PiIulifera, Silene nocturna 9 et quinquevulnera Melica nutaiis ,Trifolium stellatum , e t C a 4 Ctus opuntia : huius magna copia, C U ~ U Sf r u c m edules et dulces suiit : folia atque caudicis fragnienta sæpe observantur 9 o h a Planta separata , qua: pluviarum atque solis actione niacerata, nihil amplius quam duriores fibras conservant : forniant ista: lamellas sibi invitem parallelas ;ramificationibus innumeris nunc confluentibus , nunc miro modo divergentibus or.. natas, suntque illa: ita tenuissima: u t s e p m sæpe numerari atque ab invicem separari possint, quoriim omnium crassities vix lineam superat : idque miraiidum, quod si alteram alteri iterum subii&, ventila: respondentes venas perfecte tegaiit , foraminibus iisdeni interiectis , qua: ante illarum separationem exsistebant. Planta liæc ex Anierica olim in Hispaniam ijivecta l a t e crescit in monte Saguntino, in quo Aloëm perfoliatam etiam vidi. Agavem americanarn in nostro solo crescere atque fructus perficere notum est Botanicis (a) ;verunitamen Aloen1 perfoliatani in regno Valentino delectari , nullus quod sciam dixit ; neqwe ullibi unquam ipsam reperi, nisi in Saguntini montis parte , quæ-meridiem spectat, illius altitudiiie a septentrionalibus et maritimis ventis defensa. N o n unam aut alteram plantan1 ibi vidi, sed iiinumeras; atque ob oppidanis didici, solere olim Aloëm hepaticam parari e x earum foliis, viscosarn Iiorum substantiam inspisando, qua folia turgent. Superiora montis tegunt Polygala amara, Thymus vulgaris e t piperella , Hypericum ericoides, Cistiis fiimana , numularius, crispus, albidus et racemosus, Caparis spiiiosa , Asparagus horridus , Plantago amplexicaulis , albicans et lusitanica , Ononis capitata, Melissa fruticosa , a b q u e innumeræ stirpes Botanicis nota:. Ceratonia siliqua frepiiens ubique est. Primum hic arborem hermaphroditam vidi, quam frustra quzsieram per universum regniim. Flores onmes in ea iiistructos observavi utroque sexu ; at fructus qui turic adhuc exsistebant , erant numero pauci , graciles, tortuosi e t fere inutiles. Quani ob rem male sibi consulet qui ex huiusniodi arboribus ramum sumat, feminis inserendum. j
POA MARITIMA. 7 0 b . 126. 3 8. POAculmo ramoso : spica ovata : spiculis compressis, glomeratis. An Gramen caninum rnaritirnum spicatum Phk. dlm. tab. 33.f.3? I
Radix teres, albicans, profunde in arena fixa, ex qua caules prodeuiit subrepentes, postea erecti , ramosi, vix 5emipedales. Folia vaginantia, adproximata, brevia, acutissima , carinata , glabra. (U)
pag.
D. de Lamarck in Dictionario encycl. dixit condonandurn est homini qui Hispaniam nunquam
52.
vol.
I.
I l Peuvit rarement en Europe: quod vidit.
Florec spicati , spica ovato-oblonga , ex spiculis pluribus composita ovatis , compressis, glomeratis subduodecimflsris. Calix bivalvis , valvulis carinatis ,acutis ; inferiore breviore. Corolla bivalvis : valvulk æqualibus ,exteriore concava acuta ;interiore lineari plana. Staminum filamenta tria, corolla longiora , capillaria : anthera oblongæ , emarginat& Gernien breve ovatum : styli duo : stigmata villosa. Semen ovatum , parvum. Habitat in arena iuxta mare per tactum integrum inter Lucentum et Santapola. Florebat I&; una cum Eryngio maritimo , Euphorbiis peplide et paralias t Arenaria maritima, Crucianella maritima , et Salsolis trago , sativa &c. ExpZic. tab. a Spicula. b Eadem aucta. c Corolla. d Calix. B Genitalia.
ECHINOPHORA SPINOSA Linnai. l a b .
127
.
ECHINOPHORA foliis pinnatis ; pinnis subtriquetris , cuspide spinoso terminatis. Echinophora foliis subulato-spinosis integerrimis. Linn. 9.pZ. tomo I. pag. 6 6 o. Lamarck Dict. tomo 2.pbg. 338. MiUer Dict. num. L I 3 9.
Echinophora foliis decompositis. Wach. d t . 2 o o. Crithmum maritimum spinosum. Bauh. pin. 288. Dod. pempt. 705. Radix teres , albicans , ramosa ,loiigissime descendens , Pastinacæ sativz odore, colore atque gustu similis 9 quamquam nonnihil salsedine affecta. Caulis pedalis et ultra, angulosus, sulcatus, valde ramosus, ramis alternis ad folium a d laribus. Folia glabra , alterna , pinnata et bipiniiata ,pinnis subtriquetris , 3 I 3 , per paria oppositis, terminatis cuspide spinoso. Flores unibellati : umbella universalis radiis pluribus inæqualibus , quorum qui centrum occupant breviores ; partialis multiflora ,flosculis subsessilibus,centrali unico femina ,sessili. Involucrum universale polyphyllum , foliis inæqualibus , ovato-acutis , patentibus ; partiale pariter polyphyllum , foliolis exterioribus maioribus, in mucronem terminatis. Calix proprius superus , dentatus , dentibus acutis, inæqualibus. Corollæ petala quinque, inæqualia, orbiculata cum acumine intus inflexo et plicato, ade0 ut bifida appareant ,initio dilute violacea , postea alba. Staminum filameiita quinque , corolla triplo longiora , erecta, alba: antheræ siibrotundæ, sulcatæ. Germen inferum, in flore femina inmersum in pedunculo incrassato, in reliquis qui sunt masciili , oblongum , inferum , effztum : styli in femina duo divaricati : stigmata simplicia. Semina duo ovato-acuta , inclusa in pellicula , atque iiimersa in pedunculi incrassati substantia : aliquando etiam semen est solitarium. Habitat copiose in Valentini maris littore, præcipue vero contra oppidum vulgo Almasera : floret Septembri , ibique etiam Agrostis pungens, Chrithmum maritimum , Polygonum maritimum , a l i a n t h e croccata , Euphorbiæ peplis , paralias et pilosa, aliæque stirpes maritimæ. Eqdic. tab. a Flosculus. b. Germen calice terminatum. ccc Petalum diverso modo spectatum. d Umbella partialis fructifera. e Pedunculi incrassati se&, in qua locws observatur ubi semenf erat incarceratum. g Senien denudatiim pellicula.
-
CARTIIAMUS TINGITANUS Linnai I 40.
Tab.128-
CARTHAMUS foliis radicalibus pinnatis : caulinis pinnatifidis : caule unifloro. Lànn.
sgtcies plante tomo 5-p g . 699. Mìll. Dict. num. 4.
.
Cnicus hispanicus coeruleus , calcitrapa: folio. Tournef. inst. rei herbar. Garidtl. tab. 1 x 2 Radix teres, fusca , fibris stipata. Caulis solitarius , teres , erectus , glaber , sulcatus , semipedalis, uniflorus. Folia radicalia pinnata , pinnulis inæqualibus, decurrentibus, dentato-spinosis, quarum inferiores breviores sunt : c a u h a alterna , s e d a , pinnatifida ; omnia glabra, et nonnihil glauca. Flos unicus , terminalis. Calix communis ovato-oblongus , imbricatus squamulis lanceolatis, apice rotundato foliaceis, foliolis brevibus scariosis , denticulatis : obvallatus basi bracteis foliformibus; harum interiores suiit semper breviores , exteriores vero longiores, et patulæ. Corolla composita uniformis , corollulis iafundi bulirormibus , quarum tubus gracilis , albicans , pollicaris ; limbus profundissime quinquepartitus , laciniis æqualibus , linearibus , coeruleis. Staminum filamenta quinque, capillaria, brevissiiiia , alba , tubi apice inserta : anthera cylindrica ,apice quinquedentata , violaceo-nigra. Germen ovatum : stylus flore longior , violaceus : stigma obscure bifidum. Receptacultim alveolare, alveolis pilorum alborum corona ornatis. Papus plumosus, pilis brevissimis , ade0 u t pilosus appareat. Semen ovato-triquetrum , altera parte convexum 9 siiperne truncatum , inferne obtusum. Habitat in incultis Noveldæ et Valldignæ, quandoque etiani in agris cultis. 0 Floret Maio et Iunio. I n collibus Engueræ, et przcipue in tractu vulgo Santich, florebant cum isto, Carduus pinnatifidus, Serratula mollis , Statice alliacea , Melissa cahmintha , Carduus monspessulanus, Sideritis hirsuta, incana et hyssopifolia , Scabiosa stellata , Brassica vesicaria, Gallium montanuni , Heriiiariæ glabra, hirsuta et polygonoides &c. E x ~ Z i c tab. . a Flosculus integer. b Stylus aiictus et anthera expansa. c Squamula calicina. d Semen coronatum papo. e Idem papo destitutum. f Plumula aucta.
QüEKCUS VALENTINA. 7 a b .
129.
I 4 I. QUEBCUS foliis ovato-lanceolatis , serratis, serraturis spinosis ,subtus subpubescentibus. a Robur 1111. Clusz'i hist. I.p q . 18.et Quercus lusitanica. Lamarck Dict. t. I . P . 7x9.
Arbor quercu illice altior, minus ramosa, saturate viridis. Folia alterna, petiolis brevibus siistentata, ovato-lanceolata , serrata, serraturis spinosis, superiori pagina glabra atque saturate viridia, inferi01i sabpubescentia. Fructus axillaris, subsessilis, ovato-oblongus, calice duplo et amplius longior : calicis squamulæ virent, e t terminantur acumine rubescenti. Habitat copiose in montibus vulgo del Maestrazgo de Montes&,passim etiam prope oppidum Serra de Engarceran, apellatiir Roure. fi Fructiferam vidi. Gallas d i t globosas glabras , quarum magnitudo sistit figura B , aliquando etiam maiores , tribus punctis protuberantibus exasperatas. Fructus sunt amari. Obs. Clusii figura supra citata nostrz arbori quadrat; fortasse varietas huius erit, p u m ille scribat in arborem pussillam excrescere stirpem ab ips0 delineatam. Domiiius item de Lamarck Clusii auctoritate , eadem scripsit scilicet : cette espece comprend plusieurs variet è e s , qui ne sont que des arbrisseaux fort bas, sujets d' poster des galfes. Veriintamen u t clarius cognoscatur hæc arbor sciendum est 1 . O foliis ipsam quotaiinis expoliari eodem niodo et tempore, quo Quercus robur. 2.0 Fructus, quibus abundat hæc species, maturos esse mense integro priusquam Illicis fructus ; quamquam ambæ iii eodem monte crescant: unde valde utilis hær: arbor , quia diutius saginantur porci 9 horumque maior copia; quod minime posset fieri, si et Illicfs, et nostra: arboris fructus eodem tempore maturi exsisterent. 3 ." Denique, quod supra iam innui , proceriorem hanc arboren1 esse Illice, paucioribus orn a i ramis, atque colore saturare viridi gaiidere.
Plures in hoc monte crescunt arbores Pinus scilicet pinea , et sylvestris rubra : Quercus roure supra descripta : Quercus coccifera cascoll roge vulgo ,quæ humilis semper persistit ; hac, tenera potissinium, delectantur capræ, quaruin ibi magna copia : Quercus ægylops foliis iiitegerrimis , quæ vulgo dicitur Carrasca cZafoZZzda , a calicis magnitudine qui vernacule CZafoZZ nominatur : Quercus illex Carrasca dicta , cuius tres sunt præcipuæ varietates ;prima foliis gaudet ovatis integerrimis duos pollices longis, quæ parum fructus præbet: secunda cuius folia sunt lanceolato-ovata, absque dentibus et parva, quæ plus fructus adfert : tertia denique foliis parvis, ovatis , dentatis, cuius fructus dulcis magna copia. Omnium lignum præstantissimum est sive carboni conficiendo, sive cqminis alendis. Arbustis etiam pluribus ornatur mons iste : prostant passim Iuniperus communis et oxycedrus , Rhamnus alaternus, Erica vulgaris et purpurascens ,Anthyllis cytisoides ,Rosmarinus officinalis, Arbutus unedo et uva-ursi, et aliæ permultæ stirpes. Fontes haud multi sunt in hac ditione, quæ aquarum penuria laborat: hominum tamen atque iumentorum potui sufficiunt , minime vero irrigandis agris. Hiberno tempore nives pluviæque frequentes sunt, quarum nihil fluit ad montium radices. Tali etenim modo compagiiiatæ sunt calcariæ m m æ , terraque montis, ut rivuli , qui saxa haud mediocria suo impetu pellant et volvant , ictu oculi pereant, montis interiora permeantes ,non amplius conspiciendi, nisi in maris litore, postquam scilicet per plures leucas sub terra fluxere. Aer ibi purissimus, situsque saliiberrimus. Homines passim videas octogenarios, valetudinem perfectani et robur in cæteris. Lucem in hoc oppido Serra de Engarceran vidit Excelentissimus D. Philippus Bertrandus , Valentina: academia: decus atque ornamentum , Salmanticensis Episcopus, et universa: Hispaniæ supremus Inquisitor , vir doctrina atque moribus przstan tissimus.
MEDICAGO MARINA Linnei. Tab. 130. I 4 2.
MEDICAGO caule humifusso tomentoso : pedunculis racernoso-capitatis : leguniinibus
cochleatis , tomentosis. Medicago pedunculis racemosis , leguminibus cochleatis , spinosis ; caule procumbente , to. tomo 3.pag. 5 75.MiIl. Dict. num. 1. aliipe apud Linnaum. mentoso. Làm. s ~ plant. Trifolium cochleatum , maritimum, tomentosum. Bauh. pin. 3 2 9 . Medica marina. Clus. hist. 2 . pag. 243. Lamarck Flor. Franc. pag. 584. Radix teres, albicans, ramosa, in arena movili profunde fixa. Caules plures, ramosi , quatuor pollices longi ,humifussi, tomento candido copiosoque obducti , quemadmodum tota plantula. Folia ternata , foliolis cuneato-obtusis 9 petiolo communi ipsis breviore sustentata : stipulæ acutæ. Flores racemoso-capitati ,pedunculo communi sustentati axillari , solitario , foliis longiore. Calix turbinatus, quinquedentatus ;dentibus subulatis ,quorum duo superiores longiores. Corolla calice longior saturate h t e a : vexillum ovatum plicatum ;alæ breviores ovatz , basi falcatæ , unguibusque capillaribus innitentes : carina adhuc brevior ovata ,plicata ,inferne bipartita. Stamina decem, alba, quorum unum liberum: antheræ ovatæ, luteæ. Germen ovatuni ,villosum : stylus brevis : stigma niinimum. Legumen in spiram contortum , cuius striz fere tres, adpressæ , estque valde tomentosun:, minime vero spinosum ,ut Linnæo placuit: semina ovata. Habitat passim in maris littore prope Castulonem, Valentiam ,Sucronem ,Lucentum et alibi. Y Floret Maio et Junio. Habitant ibi etiam Convolvulus soldanella 9 Ononis maritima, Eryngium , Pancratium , Euphorbiæ alizque plantz maritima: supra notat%, una cum Anetho graveolente. Explic. figuræ. ~t Flos integer. b Calix auctus. c Corolla expansa item aucta quemadmo-
modum d staminum corpus. e Genitalia. f Fructus absque tomento conspiciantur. g Idem extensus. h Semen. Obs. Ciusii figura plantæ habitum sistit ; tomento caret.
út
figura et stria=
HERNIARIA POLYGONOIDES. Tub. 13 1. HERNIARIA caule suffruticoso: foliis ovato-acutis, apice setosis, glaberrimis. Paronychia hispanica fruticosa myrti folio? Tournef. inst. 508. Illecebrum suffruticosum. tz'nn. yec.pZ. VOZ. I .pag. 5 81. I 4 3.
Radix teres, ramosa, ex qua caulis prodiit nunc erectus, nunc repens semipedalis: ex isto ramuli eriguntur spithamæi , teretes , iterum ramosi, articulati, polygona æmulantes, et ad nodos iiiter folia stipulati; stipula diaphana , lanceolata, apice acuto setoso. Folia opposita subsessilia , floralia solitaria ; oniniaque subcarnosa , enervia , ovato-acuta, apice terminata setula brevi. Flores axillares et terminales : axillaris solitarius , sessilis : versus apicem bini, terni , aut quaterni : capitula sunt minima , turbinata , apice retusa. Calix monophyllus , persistens Y semiquinquepartitus ,laciniis concavk, adproximatis. Corolla nulla. Stamina : annulus germen cingens, brevissimus , in c u b limbo superiore sunt filamenta decem subulata, alba , brevia : horum quinque ,cum laciniis calicis alternantia, antheris carent ; reliqua vero dictis laciniis respondentia , fertilia sunt et longiora : antheræ ovata: luteæ. Germen superum, minimum, ovatum, apice acutum: stylus vix ullus: stigmata tria brevissima. Fructus : semen unicum globosum , minimum , tectum pellicula rubente. Habitat copiose in collibus Valldignæ , Bocayrente, Lucenti, Sætabis regni Valentini. q Floret Maio et Iunio. E x p k tab. a Capitulum valde auctum. b Flos postice spectatiis c Idem antice. d Annulius filamentorum. e Idem expansus. f Germen. g Fructus magnitudine naturali. ?ìIdem aiictus. Obs. Planta observatu difficilis , quæ nonnisi viva definiri potest: fructificationis partes adeo minuta: sunt u t non nisi lente vitrea distinguantur et numerentur. Archetypum quo Liiinzus fuit usus pro construendo Illecebro suffruticoso, nunquam vidi : ignoro etiam num ille plantam vivam viderit; veruntamen tanta est affinitas , dicam verius idemtitas inter meam Herniariam et plantam illam a Linnæo et a D. de Lamarck descriptam Illecebri suffruticosi nomine, ut minime dubitem quin una eademque sit planta. Ad hæc Tournefortii definitio, quam ad Illecebrum suffruticosum trahunt auctores Linnæo duce, huic Herniari% convenit. Si ergo stabilitis characteribus standum est , quibus Illecebriim ab Herniaria distinguitur , filamentis videlicet quirique sterilibus , quæ cuin totidem loiigioribus alternant in Herniaria ; dicendum erit , posita plantarum idemtitate, Liniiæi Illecebrum suffruticosum nullum esse , utpote quod Herniariis consociandum.
RHUS LUCIDUM Limai.
Tab.132.
RHUSfoliis ternatis ; foliolis sessilibus, cuneiformibus, lævibus. Lìnn. y. pZ. tomo 1. page 731. Rhus africanum trifoliatum minus , glabrum splendente folio subrotundo integro. P/&t. 1 44.
#
alm.319. tab. 218.f. 9 . Rhus arboreum trifoliatum , latifolium. Burm. aJ 25 2 tab. 9 I .fg. 2 . v i t e x trifoliata minor, indica rotundifolia. Comm, hort. I.pag. I ISr .Jg. 93.
.
Caules fruticosi , cortice fusco striato vestiti, valde ramosi, tripedales (hic in hibernaculo Ma tr it ensi ). Folia sparsa, adproximata, ternata , coriacea, utrimque lucida 9 cuneiformia , rotundata atque emarginata apice ; lateralia breviora, omniaque s e d a in extremitate petioli brevis, communis , canaliculati. Flores dioici , parvi, racemosi ; racemis axillaribus folio longioribus. Calix inferus , minimus , quinquepartitus. Corolla luteo-viridis , rotata, cuius quinque petala sunt ovato-acuta , calici infra germen inserta, atque curn illius laciniis alteriiantia. Stamina in masculo quinque , albicantia , subulata , arcuato-erecta ,petalis paulo breviora : aiitheræ lutez incumbentes : germen nullum. I n femina stamina nulla 9 germen superum globosum : styli tres virides, divaricati : s t i p a t a incrassata rubra. Fructus : bacca globosa , rubens ,monosperma. Semen globoso-subcompressum , basi acutum. Habitat in Mexicano Imperio. 6 Vulgo Lenguamora. Vidi vivam in Regio horto Matri tensi. Esphc. tab. R Flos masculinus. b Idem auctus antice spectatus. c Idem postice. d Stamina corporis fungosi margini inserta. e Flos femineus. f Idem auctus. g Germen. h Fructuum racemus magnitudine naturali. i Bacca. R Semen.
ASTRAGALUS MACRORHIZUS. Tab. 133. I45
. ASTRAGALUS foliis radicalibus pinnatis , pinniilis lato-ovatis , incanis : scapis radicali-
bus : leguminibus ovatis. Radix descendens, sesquipedalis , crassa , cortice nigricante tecta , intus alba, fibrosa, succulenta, dulcis , apice ramosa , unde scapi et folia prodeunt. Folia supra terrani expansa , sesquipollicaria , pinnata ,pinnulis fere septemdecim orbiculat is, incanis uti tota planta; in harwni apice setula brevis, et sustentantur petiolo communi inferne nudo. Scapi foliis paulo longiores , crassiusculi, florentes erecti ; fructiferi declinati. Flores spicati , terminales, floribus sessilibus, bractea lanceolata suffultis. Calix tubuloso-gibbus , rubescens 9 striatus , apice quinquedentatus , denticulis brevibus, æquali bus. Corolla rubra : vexillum longum , lateribus reflexum , emarginatum , suberectum : ala: oblongæ , basi callosa:, unguibus capillaribus , albis : carina alis subæqualis, emargiliata , biun guiculata. Stamina diadelpha, quorum novem in unum corpus coalita, germen vaginans : decimum liberum : antheræ ovatæ sulphureæ. Germbn ovato-oblongum : stylus subulatus , apice adscendens : stigma obtusum. Legumen sphæroidale ,ante exsiccatioiiem rubescens ,subtomentosuni ,biloculare ;loculis POlyspermis. Semina reniformia fere septem in unoquoque loculamento. Habitat in Cerro negro prope Matritum , et in collibus Moxente regni Valentini. Floret Aprili et Maio. % Crescebant hic Coronilla iuncea et minima; Spatiuni patens et spinosum ; Convolvulus lineatus, capitatus et althæoides; Sideritis romana hyssopifolia et hirsuta ; Ornithopus compressus ; Hippocrepis comosa ; Colutea arborescens ; Olionis tridentata fruticosa et viscosa; Scabiosa stellata &c. Explic. tab. a Flos magnitudine naturali. b Calix expansus. c Vexillum postice spectatuni. dd A h . e Carina. fGe1litalia. g Germen. /z Stamina aucta. i Legumen dehiscelis. k Huius alteruin loculamentum. j
9
Oh. Hæc planta afinis est Astragalo montano Linnæi , quem Iacquinus
deliiieavit tab. I 67 Aust. et Astragalo incano Liniiæi; a quibus inter alia differt leguminibus ovatis, ut nihil de radice dicam , quæ bipedalis aliquaiido est et pollicem crassa, plantulam sustinens bipolli careni.
SAPONARIA OCYMOIDES Linnei. Tab. 13 4. I 46.
SAPONARIA calicibus cylindricis villosis ;caulibus dichotomis, procumbentibus Linit. sp.pI. tomo 2 p a - .330 8
Saponaria caulibus decumbemtibus , nodosis : foliis ovato-lanceolatis : calicibus tiibulosis, hirsutis. HaZZ. helv. num. 9 o 9 . Saponaria minor quibusdam. Bauh. hist. 3.pag.3 4 4 . mala. Lychnis vel Ocymoides repens, montanum. Bauh. pin. 2 o 6 . Schez.uk alp. 7.pag. 5 I+. Ocymoides repens, polygoni folio. Lib.ic.pag. 3 4 I. apud. Linn. Radix crassa, bipedalis, ramosa, tenera , cortice atro-rubente tecta. Caules villosi, horum qui non florent repentes , pedales ; florentes vero erecti , tripokares. Folia apposita , sessilia , nonnihil connata , ovata , glabra , subcilinta , et basi postice villosa: in caulibus sterilibus fere pollicem loliga; in floridis brevia , et aliquando acuta, seaperque villosa. Flores subcarymbosi , in caulium dichotomiis 9 pedicellati. Calix cylindricus , villoso-glutinosus , apice quinquedentatus. Corolla carneo-rubra , pentapetala ; petalorum unguibus albis longitudine calicis , deinde ovata , patentia , emargiiiata : in faucis centro corona observatur ex decem lacinulis, qwrum binæ in unoquoque petalo. Staminun filamenta decem immo germini inserta , quorum alterna profundiora : antherz ovatæ, versatiles fulvæ : filamenta aliqua observantur castrata. Germen cylindricum : styli duo divaricati : stigmata siniplicia. Capsula ovato-acuminata , unilocularis , quadrivalvis. Semina plura , ovata , nitida: receptaculum coniciim. Habitat in umbrosis humidis oppidi Bufiol , præcipue ad margines fontis Sancti Ludovici rivulum efformantis. Florebat Iunio. q I n collibus prope fontem crescunt Pistacia leiitiscus et therebintus; Fraxinus ornus ; Lonicera caprifolium ; Buplevrum fruticosum ; Saponaria vaccaria ; Lotus hirsutus , siliquosus , erectus ,corniculatus ;Linum narbonense, suffru ticosum et gallicum ; Aphyllantes monspeliensis; et Coris monspeliensis ; Fumaria eneaphylla et spicata ; Teucrium lucidum , pseudo-chamæpitis , iva et capitatum; Osyris alba ; Iasmiiium fruticans &c. ExpZZc. tab. a Flos integer. b Petalum. c Germen. d Stamina. e Fructus. f Idem dehiscens. g Semina. i Alterum separatum. Gratissimus situs atque oppidi circumscriptio : ex collium cacumine versus septemtrionem montium multitudo observatur miræ altitudinis , quos ali; excipiunt nuiic altiores, nunc depressiores, quorum acervus Cabrillas vulgo audit. Non steriles putes, ut alibi per Hispaniam observatur , sed arboribus , fructicibus , atque plantis ornatos. Fontes passim fluunt , iique copiosi, qui ruunt præcipites irrigandis collibus et agris profundioribus. Aquæ sæpius per montium rimiilas iiitrantes ,antrorum superiora occulte permaneant i quarum stillz tractu temporis stalactitas efformarunt alabastri pulcherrinii : columnas istæ , conos, aliasque formas sistunt ; quæ quia fundum premunt quandoque terreum, post imbres sæpe ruunt cum pavimenti tectique parte. Sciant hoc viatores atque curiosi, ne periculo se commitaiit , cavernas intrantes observandi gratia.
MALVA ALTH,EOIDES. 7ub. 135. I 47.
MALVA caule prostrato: foliis inferioribus lobatis : superioribus yuinquefidis ,floribus
soli tariis longe pedunculatis. Radix fussiformis, fibrilis stipata, ex qua caules prodeunt bipedales aut breviores prostrati, teretes, pilosi. Folia radicalia orbiculata , cordata, crenata : inferiora quinquelobata ; reliqua subpalmata, lobis scilicet quinque lanceolatis , serratis , medio productiore : petioli radicales longi , cateri folio subæquales : stipula lanceolatæ. Flores axillares , solitarii ,pedunculis erectis , elongatis. Calix duplex hispidus : exterior ex tribus foliolis lanceolatis, ciliatis : interior profunde semiquinquepartitus, laciniis acutis ciliatis : ciliorum basis tuberculo brevi insistit. Corolla patens, magna , roseo-albicans , ex quinque petalis apice mucronatis , basi nonnihil connexis. Staminum tubus albicans , corolla brevior, versus apicem filamentosus : antheræ ovatæ. Germen orbiculato-conipressum : stylus simplex in I 2- I 6 lacinias violaceas partitus : stip a t a simplicia. Friictus figura germinis , ex tot capsulis monospermis compositus ,quot fuerunt stigmata. Semina reniformia , parva , fusca. Habitat copiose prope Engueræ oppidum in tractu vulgo Lloruz. 0 Floret Maio et Iunio. ExpZic. tab. a Calices. b Petalum. c Genitalia. d Germen, stylus , stigmata. e Fructus. f Capsula. g Semen. Obs. Malvacearum species paucas alit Hispania. I n regno Valentino præter hanc speciem, quam Valldigna: etiam vidi vulgo MalvàZla ;seme1 dumtaxat reperi Malvam tournefortianam , ad viam scilicet qua versus Alciram a Sucrone veniebani : Malvam mauritianam et parvifloram prope Moxente una cum Althaa hirsuta; rotundifoliam passim in agris, et incultis humidis : reliquas in Hispania crescentes descripsi in Monadelpha : nuperrime copiose vidi Hibiscum trionum in agris prope oppidum Villanueva de Alcolea.
ASPARAGUS HORRIDUS Linnaa'. raó. 1.36. fruticosus , pentagonus; aculeis tetragonis , compressis, striatis. Linn. y.plunt. tomo 2 , pug. 70.Lumurck Dict. tomo I.pag. 296. ubi spinas pro foliis habendas dixit. Stet pro ratione voluntas. Asparagus hispanicus , aculeis crassioribus horridus. Tournef. inst. 3 0 o. Radix tuberosa, tuberculis elongatis, sæpe ovalibus. Caulis pedalis et amplius , striatus , erectus , durus, obscure pentagonus, glaber , ramosus; ramis sparsis , patulis, adproximatis. Folia nulla nisi aciileos dicas : aculei solitarii , sparsi , adproximati , pollicem sæpe loiigi , compressi, spina terminati acutissima, dura, glauca. Ad istorum basim exsistit bractea albicans , lanceolata. Flores bini ad utriimque aculei latus, quorum pedunculi breves, articulati. Corolla sexpetala , persistens ; petalis ovatis, quorum tria inferiora paulo angustiora : omnibus patentibus , superne luteis , inferne macula longitudinali rubente notatis. Calix nullus. Stamhum filamenta sex , subulata, brevia, basi crassa, inter germen et petala inserta: antheræ ovat= Iute%, incumbentes. Germen s u ~ e r u m ovato-trigonum : styli tres coaliti : stigmata simplicia. Bacca globosa 3 trilocularis, loculis dispermis. Semina globosa. Habitat copiose in Monte Saguntino et in collibus Valldignæ, Sucronis, Sætabis, et alibi. ?t Vidi floridum et fructiferum niense Maio. I 48.
ASPARAGUS aphyllus,
9
9
E x p k tab. a Flos antica superficie. G Idem postica. e Stameil. f Bacca. g Huius sectio. 12 Semen.
c
Floc auctus. d Germen auctum.
Oh. Fructu maturo styli videntur separati.
CISTUS SALVIFOLIUS Linnm'. Tob. 137 . CISTUS friiticosüs, exstipulatus; foliis petiolatis , ovatis, rugosis, subhirsutis : pedunculis longis , unifloris. Lamarck. Dict. tomo 2. pag. 15. Cistus arborescens, exstipulatus : foliis ovatis , petioiatis , utrimque hirsutis. Linn. y.pZant. tomo 2.pag. 592. h q . coll. vol. 2.pag. 120. tab. 8 . I 49.
Cistus friiticosus , foliis petiolatis , ovatis, rugosis , serratis. Hall. IzeZv. num. I 031. Cistus femiiia. Clus. hist. I. pag. 70. BauJz. p h . 474. Caules fruticosi, durissimi, pedales et amplius : horum cortex cinereo-ruber ; rami oppositi, divaricati. Folia apposita, petiolis brevibus sustentata , o m a , rugosa , utrimque scabra, præsertim vetustiora, subtiliter denticulata , denticulis fasciculo pilorum terminatis, qui lente conspiciuntur vitrea : stipula: nullæFlores terminales, solitarii , peduiiculis elongatis , articulatis. Calix pentaphylh, folioh tribus exterioribus ovatis , basique cordatis ; duobus interioribus acutis. Corolla candida, unguibus luteis , petalis emarginatis. Stamina numerosa lutea : antheræ ovatæ. Germen superum , globosum ,coronatum stigmate hemisphærico, subsessili. Capsula ovata , quinquelocularis , quinquevalvis, polysperma. Semina parva. Habitat in collibus Bufiol, Valldignz et passim in tractu vulgo Pla de Quart scilicet in planitie qua: a quarto Romanorum lapide (a) a Valentia versus septentrionem protenditur. Frequens etiam in Dehesa valentina, et alibi. Floret Maio. E ~ p l ifiguræ. ~. a Calix. b Germen. c d Petala. e Capsula. f Eadem dehiscens. Oh. I .I Variat aliquando petalorum numero 5 , 6 , 7. Obs. 2 .a Plures Cistorum species Hispaiiia a h : in regnovalentino triginta vidi floridas. Huiusmodi sunt populifolius , laurifolius , monspeliensis , salvifolius, albidus, crispus , halimifolius, libaiiotis, umbellatus , lævipes , fumana , marifolius , tuberaria, gutatus , lzdifolius, salicifolius , squamatus , numularius , hirtus , glutinosus , thymifolius , racemosus, helianthemum , ericoides , lævis , cinereus , violaceus , serratus, linearis, glaucus. Genus certe specierum numero, plurium etiam affinitate difficile. D e hoc copiose egit in secundo Encyclopediæ volumine D. de Lamarck , ubi sexaginta species descripsit : harum aliquæ a czteris facile distinguuntur iiispectis archetypis : plures tamen iconum defectu vix recognosci possunt. Quare in scienciæ profectum, et ut Botanicis, qui huius generis monographiam dessiderant , morem aliquo modo geram ,Hispaniæ indigenas species iconibus reprasentabo in operis decursu.
z
CISTUS HALIMIFOLIUS Linnei. Tab. 138. I
5 o. CISTUSfruticosus , exstipulatus, foliis oblongo-ovatis: pedunculis ramosis, subpaniculatis. Lamarck DÌct. tomo 2 . pag. 19. addens foliis subacutis , in petàolum atenuatis, zctrimque incanis.
Romanorum lapide mille passus intelliguntur, lapidibus. Consulatur itiner. Ant. ubi Saguntum inter aut pedes quinquemille : Hispanorum vero lapides qui- et Valentiam sexdecim numerantur lapides : Hispani bus hodie utimur constant quatuor Romanorum hodie quatuor ponunt. (a)
,
Cistus arborescens ,exstipulatus , foliis duobus calicinis hearibus. Lìnn. y. p l a n f . tomo 2, pag. 5 9 4 . MZII. Dict. num. 17. Snuv. monsp. 147. Cistus femiiia portulacz marinæ folio latiore, obtuso. Bauh. pìn. 465. Caulis fruticosus , pedalis , aliqualido etiam bipedalis , ramosus , ramis teretibus, teneris scabriusculis, quorum scabrities provenit ex innumeris pilis brevissimis glomeratis. Folia ovato-oblonga, integerrima , glauco-albida ut et tota planta , basi in petiolos atenuata et subconnata, inferiora opposita; floralia solitaria, sessilia, nervo unico longitudinali prominente, duobusque lateralibus vix conspicuis : stipulæ nullæ. Flores subpanidati, in rarnulis alterni , pedunculis pollicaribus , unifloris. Calicis foliola duo exteriora linearia , breviora ; tria reliqua ovato acuminata , crassiuscula. Corolla dilute lutea ; petalis quinque orbiculatis, subcrenatis. Stamina numerosa ,lutea : antherz saturatiores. Germen globosuni, superum: s t y h vix U ~ U :S stigma germine maiiis., albicans , mamillare. Capsula trilocularis, trivalvis , polysperma. Habitat copiose prope mare Mediterraneum in Sucronensi monte, et in tractu vulgo Dehesa. fi Floret Maio. Explic. fig. a Calix. A Flos integer. b Germen auctum cum stigmate. c Idem magnitudine naturali. d Capsula dehiscens. Obs. Probari nequit Linnæi sententia 9 quando caules fruticosos et humiles, arborescentes posuit , quod sæpius scripsit , tum præcipue in hac et in præcedenti specie. Neque plus arridet opinio D. de Lamarck , quia Millerii et Clusii plantas cum Cisto halimifolio confundit. Millerii enim tab. 2 9 0 planta repræsentatur floribus oppositis, non alternis : Clusii figura cap. 47. hist. I . floribus orbata difficile nostræ aptari potest.
CISTUS SQUAMATUS Lz’nnaì. Tab. 139. I
5 I . CISTUS suffruticosüs , stipulams; foliis obtectis squamulis orbiculatis. Lìnn. y e c . pZ. tomo 2.pag. 6 0 1 . Lamarck Dict. tomo 2.pag. 23.
Cistus humilis, conipactis in verticillos minoris halimifoliis. Barr. ic. 327.e t Bocc. mus. 2 . pug. 7 6 . tab. 64. Caules lignosi , semipedales ! erecti , ramosi , ramis oppositis , inferne subtetragonis: atque stipularum exsiccatarum residuis scabris. Folia glauca u t et tota planta , opposita , lanceolata , integerrima , crassiuscula, obtecta squamulis orbiculatis minimis , centro depressis : stipulæ subulata:, utrimque binæ, non racemosæ, ut dixit Linnæus : petioli breves. Flores racemosi , terminales , quorum pedunculi partiales lineam longi sunt atque erecti, dum florem sustinent , cernui vero quando fructum. Calicis tria foliola ovato-acuta : quartum et quintum breviora, subulata, externe posita. Corolla patens , saturate lutea , C U ~ U Sdiameter vix trium linearum ; petalis integris, ovatis. Stamina lutea , brevia , numerosa , siti1 congenerum : antheræ luteæ , parræ. Germen superum 9 obovatum ,minimum : stylus staminibus longior : stigma capitatum , globosum. Fructus calice connivente tectus : estque capsula ovato-oblonga trilocularis, trivalvis , valvulis ovatis, concavis ; dissepimenta valvulis opposita : semina globosa, basi acuta , d e scentia , duo aut plura in quolibet locularnento. Habitat copiose in Eldæ atque Novelda: collibus aridis. 6 Floret ultimo Maio , I u & et Iulio. Florebant ibidem Thymus cephalotos, Frankenia Iævis et pulverulents 9 Lygeum spartium Atriplex glauca et laciiiiata, Phmilix excelsior et humilis , Passerina glabra, Statice limonium &c. ExpZic. tab. a Flos magnitudine naturali. b Calix. c Capsula. (iEadem aucta, dehiscens. d Semen. D Idem auctum. F F o l i u m auctum. s Squamula valde aucta. 9
Oh. I ? Cistorum species aliquæ stylo gaudent staminibus longiore, alia: vero stylo sunt penitus destituta:, tuncque stigma maius, et subsessile. Obs. 2 *a I n Linnæi loco citato, ubi Barrelierii verba transcribuntur, per errorem legiturjoribus in ~trti~illos tom pacti^; flores enim racemosi sunt , et non verticillati. CISTUS RACEMOSUS Linnai. 7 a b . i 40. I
5 2. CISTUS suffruticosus ,stipulatus ;foliis lanceolato -1inearibus, subtus tomentosis. LiHn. y.pl. tomo 2 pa& 6 0 3 . L a m a r c k Dict. tomo 2 .pag. 25.
Cistus lavandiilæ folio thyrsoides. Barr. 2 93. Fruticulus erectus , glaucus , pedalis , cuius radices lignosæ , tortuosæ , fibris stipatæ : caulis a basi etiam ramosus, ramis oppositis: cortex in vetustioribus glaber , ruber ; in teneris albicans , subtomentosus. Folia opposita , breviter petiolata, lanceolato linearia , margine revoluto , inferiori pagina tomento brevi cana: stipulæ utrimque binæ , lanceolatæ , erectæ. Flores raceniosi, racemis terminalibus , sæpe binis : illorum pedunculi partiales breves , alterni, ere& durn florent, cernui vero quum fructum sustinent. Calix glaber , albicans , pentaphyllus , cuius tria foliola interiora ovato-acuta , ciliata; exteriera vero brevia, sublanceolata , angusta. Corolla lu tea , cuius diameter pollicaris ; ex quinque petalis orbiculatis, integris : in quorum unguibus puncta rubra notantur. Stamiiia numerosa , brevia , h e a : antheræ ovatæ, eiusdemque coloris. Germen ovatum : stylus filiformis , erectus , staminibus longior : stigma viride, capitatum. Capsula intra calicem , ovato oblonga, trilocularis, trivalvis, polysperma. Semina orbiculato-compressa. Habitat passim per universum regnum Valentinum in siccis montosis. fi Floret a Maio ad Octobrem. Nulla species ista frequentior. ExpZz'c. tab. a Flos integer. ti Germen. c Calix. d Idem expansus fructum sustinens. e Capsula dehiscens aucta. f Semen. Oh. Crescit etiam in Africa unde adsportatus fuit a D. Desfoiitaines.
CISTUS CINEREUS. I
Tub.1 4 1 .
5 3. CISTUS exstipulatus , suffruticosus : foliis oppositis , subtomentosis ,ovato-acutis: flo-
tibus racemosis ; racemis subternis terminalibus. Radix lignosa , fusca, ramosa , ex qua caules prodeunt spithamæi , erecti , valde ramosi, ramis oppositis , albido-cinereis , uti tota planta ex tomento scilicet brevissimo. Folia opposita , ovato acuta , integerrima , petiolis connatis multoties longiora : stipulz nulla. Flores racemosi , racemis plerumque tribus aut quatuor, terminalibus ; pedicellis propriis brevi bus alternis sustenta ti. Calix ovatus ,rubescens , pilis albis coopertus ,pentaphyllus :foliola tria *interioraovata, duo exteriors minima , setaces. Corolla patens, lutea , immaculata ,figura et magnitudine Cisti squamati. Stamina lutea : antherz ovat=. Germen superum ovatum : stylus brevis : stigma incrassatum. Capsula intra calicem , ovato-acuta , glabra ,trivalvis, trilocularis ,polysperma , &sepiniento in valvularum medio, valvulis scilicet opposito. Habitat in tractu montoso et collibus regni Valentini inter Villenam , Eldam , Noveldam. Crescit etiam in monte Palomera Ayoræ ditionis. fi Floret et fructificat mense Maio.
Vivunt ibi Cistus sqiiamatus ,racemosus , thymifolius , helianthemum ; Stipa tenacissima et iuncea ; Avena bromoides ; Ononis tridentata ; Statice pruinosa ; Thy mus cephalotus ; Festuca ciliata, Millium lendigerum. Ex~lZ'c.tab. f i Calix. b Flos integer antice spectatus. c Germen. d Capsula. e Eadem dehiscens.
CISTUS NUMULARIUS Linnai. 7 a b . 142. I
5 4. CISTUS suffruticosus stipulatus ; foliis inferioribus orbiculatis , superioribus ovatis. Linn. sp.pI. tomo 2. pag. 6 0 I . LumarcR Dict. tomo 2 . pag. 24.
Cistus hiimilis, vel Chamæcistus numulariæ folio. Hugn. monsp. 2 93. Helianthemum numularium. MZller. Dàct. num. I 2 . Bauh. hist. 2 . pag. 2 o. Radix lignosa, ramosa, fibris aliquot, ex qua caules prodeunt pro soli natura vel tripollicares, vel semipedem longi , circa radicem prostrati , postea erecti ,florentes præsertim : tomentum ipsis est, vix nudo oculo conspicuum. Folia omnia opposita , breviter petiolata , quorum inferiora, ea potissimum quæ super terram expansa sunt , orbiculata cum acumine , superiora ovata ; pagina inferiore albido-tomentosa, superiore viridia , nitida : stipulæ ovatæ , breves, marcescentes , deciduæ. Flores racemosi , racemis terminalibus , sæpe binis. Calix villosus , parvus ,ovatus, cuius tria foliola maiora ovata, duo reliqua exteriora minima, subulata. Corolla l u tea, patens, vix trium linearum diametri ,petalis orbiculatis. Stamina brevia , numerosa ,lutea : antheræ ovatæ. Germen ovatum , superum ,minimum : stylus brevis :stigma capitatum. Capsula brevis , trivalvis. Habitat passim in collibus regni Valentini, et in Castellæ consimili solo. fi Floret Maio et Iunio. ExpZàc. tab. f i Capitulurn. b Calix auctus et expansus. d Germen. Obs. I n solo arido rubescit tota planta, ibique pygmaa est.
CISTUS MARIFOLIUS Linnai. Tab. i 43. 5 5 . CISTUS suffruticosus ,exstipulatus; foliis oppositis , oblongis , petiolatis , planis, subtus incanis. Làm. s p p l . tomo 2.pag. 597. Helianthemum luteum, thymi durioris folio. Barr. tab. 441. I
Radix lignosa ,teres , ramosa , ex qua caules prodeunt lignosi, prostrati, ramosi, ramis divaricatis ,oppositis : apice floridis erectis ,et subtomentosis. Folia oyposita ,ovato-acuta , magis minusve elongata; superne viridia et pilosa, inferne tomento albicantia : petioli breves : stipulæ nulla:. Flores racemosi, terminales , pedicellis propriis brevibus tomentosis sustentati. Calix ovato-conicus , tomentosus cuius foliola tria ovato-acuta concava , duo reliqua exteriora setacea , brevia. Corolla lutea , petalis orbiculatis , immaculatis, calice paulo maioribus. Stamina numerosa ,lutea : antherz ovatæ , versatiles. Germen globosum : stylus brevis :stigma globosum ,niamillare. Capsula trivalvis. Habitat in regno Valentino prope oppidum Betera. fi Floret Iunio. EXfliC- tab* a Capitulurn. b Calix expansus, 4 Corolla. d Germen. c Idem auctumOh.H u i planta: ~ folia simillima sunt Teacri mari foliis : qua de causa h n ~ u aFpOs site eam C z h m marfoliurn nominavit. Probarunt hoc nomen Botanici, quad minime arrisit Domino de Idamarck, qui ex hac planta et Cisto cano Linnzi tum et etiam ex alia nonj
dum incìssa speciem puasi novam descripsit titulo Myrtqolz'i. Encycl. tomo 2. pag. 20. num. 3 I . Nihilorninus taliti viri pace liceat mihi et nomina et species L i m a i conservare marfolìum et canum scilicet; quia et diversa: plantæ sunt et nominibus gaudent a foliorum natura mutuatis. Observetur etiam , dictum Encyclopediz auctorem ex Cistis funiana et calicino Linnæi , speciem unicam compoiiere , quamvis calicis folioriiri1 numero discrepare conste t.
CISTUS SALICIFOLIUS Linnai. I
Tub.i 44.
5 6. CISTUS herbaceus, patulus , villosus, stipulatus : floribus racemosis, erectis; pedicellis horizontalibus. Lìnn. y . p l . tomo 2.pag.6 0 0 . Lamarck Dict. tomo 2.pag. 27.
Helianthemum sakifolium , et fugacium. AïilZ. Dict. num. 2 I . Helianthemum annuum humile, foliis ovatis, flore fugaci. 3egu. ver. 3.pag.297. tab. 6.
A-3-
Cistus annuus I. CZus. Irist. z.pag. 7 6 . Radix brevis, teres , fibrosa , dura , ex qua caules prodeunt, basi prostrati , deinde erecti, teretes , scabriusculi , aliquando ramosi , semipedales. Folia opposita , floralia solitaria , breviter petiolata, ovato-oblonga , integra, obtusa, subrugosa , subvillosa : stipulæ ovato-oblongæ. Flores solitarii , foliis oppositi 9 pedunculis basi horizontalibus , postea erectis , calice paulo longiori bus. Calicis foliola tria interiora ovato-acuta , striis tribus villosis notata : duo reliqua exteriora breviora, lanceolata. Corolla lutea , cito decidua , ideoque fugax; petalis calice longioribiis , ovatis. Stamina lutea : antheræ ovatz. Germen globosum : stylus erectus : stigma globosum , mamillare. Capsula vix calice maior , glabra ovata , apice trigona , trivalvis polysperma. Habitat Sagunti, copiose autem in collibus Aranjuez , et in prædio rustico vulgo Casa del Campo prope Matritum. Floret Maio. 0 Florebant liic Biserrula pelecinus, Ortegia hispanica , Loëflingia hispanica, Cistus ledifolius et gutatus, Aristolochia longa , Thymus mastichina, Andryala lanata , Lythrum hyssopifolium : in Aranjuez vero inter alias benemultas stirpes Malva trifida , et Malva ægyptia caule prostrato, Æchinops ritro, Hiatinthus serotinus Ornitogalum luteum, Asphodelus ramosus , Stipa tenacissima, Iberis nudicaulis, Lysimachia hum-stcllatum , Biscutella lyrata , Lepidium subulatum et iberis, Cheiranthus tristis, Lithospermum dispermum. ExpZìc. tab. rt Calix postice spectatus. b Germen. c Capsula. d Eadem dehiscens. e Semina. f Semen auctum quod est rufum , ovato-compressum altera parte acutum. f
9
CISTUS LÆVIS. Tab. i45.jig. i . I
5 7. CISTUS suffruticosus , stipulatus , lævis : foliis linearibus , brevibus , oppositis , margi-
ne revoluto. An Chamæcistus hteus thymifolio polianthes seu maior ? Barr. z'con. 443. Radix lignosa , fibris duriusculis. Caulis fruticosus brevis , cuius rami oppositi, erecti ,semipedales, teretes , glaberrimi quemadmodum tota planta, si summitates excipiantur in quibus villi brevissimi. Folia sessilia, angusta, brevia , linearia, margine utrimque revoluto; floralia solitaria , bistipulata ; caulina et ramea opposita ; stipula: quatuor s lanceolatæ. Flores racemosi , racemis terminalibus , quatuor aut quinque flores sustinentibus ;pedunculi uniflori , floribus longiores : capitula conica. Calicis foliola tria, ovato-acuta, concava, striis quinque; duo reliqua exteriora brevia, lineari-setacea.
Corolla calice maior, saturate lutea ,petalis orbiculatis , integris , immaculatis. Stamina numerosa , corolla breviora : anthera subreniformes ,dilutiores. Germen ovatun1 : stylus staminibus 1OngiOr. Capsula calice brevior , trilocularis, trivalvis , loculis submonospermis. Semina ovato-acuta , externe convexa ,intus acuta , apiceque setula instructa, qua: dissepimento adhærent. Habitat in collibus Engueræ et in Collado de Bocayrente. fi Floret ab ultimo Maio usque ad Augustum. Ezplic. tab. a Calix. b Germen. c Capsula. d Eadeni expansa cum seminibus. e Semen. E Jdem auctum , parte acuta spectatum. f Idem lateraliter visum. F F o l i u m auctum. Obs. Plantam siccam possideo qua: in Betica crescit, quacque media videtur inter Cistum lavem et glutinosum: color illi viridis, at capitula et ramoruni summitates valde villosa : fructu caret, quo species determinari posset , loculamentorum nenipe numero ,atque seminum.
CISTUS GLUTINOSUS Linnei. “ab. I
I
45.fig. 2.
5 8. CISTUS suffruticosus , stipiilatus , foliis minimis obovatis limbo revoluto : pedunculis
villosis glutinosis : capsulis dehiscendo patulis. Cistus suffruticosus , stipulatus : foliis linearibus oppositis , alternisque ; pedunculis villosis, glutinosis. Linn. sp.pZ. tomo 2 . pag. 6 0 2 . Lamarck Dict. forno 2.pag. 25. Cistus thymifolius suffruticosus , stipulatus ,prociimbens , foliis hearibus oppositis , brevissimis , congestis. Linn. sp.pl. àbidem. Sauvag. monsp. 148. Chamæcistus luteus , thymifolio oliganthes. Barr. Zc. 444. satis accurata. Helianthemum folio thymi incano. I.B. 2 .pag. I 9 . Radix lignosa , durissima, fibris stipata duris. Caules Iignosi , inferne ramosi et prostrati , postea erecti , tres aut quatuor pollices longi, cortice tecti fusco, scabro ex foliorum et stipularum reliquiis : superiore parte glutinosis et ferrugineis pilis tecti. Folia omnium Cistorum brevissinía , obovata , limbo revoluto, virido-cinerea , subpubescentia : omnia opposita , floralibus exceptis , quæ sunt longiora et linearia : stipulæ pro singulis foliis binæ , ovatæ, terminata setula vix conspicua. Flores racemosi , racemis brevibus , terminalibus , glutinosis. Calix pentaphyllus , valde glutinosus , tener præsertini ; foliolis tribus interioribus ovato-acutis concavis striatis; duobus exterioribus brevissiniis. Corolla lutea, calice brevior , petalis integris. Stamina numerosa, lutea: anthera ovatæ. Germen globosum. Capsula calice brevior , ovata , trilocularis , trivalvis ,loculis dispermis. Semina ut in præcedente. Habitat in aridis prope oppidum Gilet, leuca a Sagunt0 seiunctum. E Floret Maio. Explic. tab. g Pars caulis cum foliis aucta. h Corolla. i Capsula intra calicem nondum matura. R Eadem matura situ naturali. I Semen. m Idem auctum parte acuta spectatum. n Idem lateraliter visum. Obs. I n iinum coniungo Cistos glutinosum et thymifolium Linnzi, quod iam fecit D. de Lamarck in suo Dictionario. Fruticulus foliorum figura varius, qui tamen corollk brevissin~is9 capsularum valvulis expansis natura ipsa in figurani trigonam , foliorum 0 ~ ~ sitorum frequelitia atque racemis glutinosis, pilisque rufescentibus vestitis, facile a reliquis distinguitur. Barrelieri figura 415 , huic meæ $ant% nullatenus convenit ; quare denti0 eam prætermissi etiamsi ad Cistum glutinosum tractam a D. de Lanlmk. 9
0 -
CISTUS HIRTUS Limai. Tab. 146. I
5 9. CISTUS suffruticosus stipulatus , foliis ovatis , calicibus hispidis. Linn. p. plant. vol. 2. pag. 604.
Radix lignosa, ex qua caules assurgunt trium aut quatuor pollicum , teretes, ramosi. Rami oppositi, erecti , plusquam semipedales , hispido-albicantes , racemo florum terminati. Folia ovata , opposita , breviter petiolata , limbo revoluto , superne viridia , pilisque brevibus subtomentosis hirta ; inferne albicantia , tomentosa : floralia solitaria, linearia, sessilia , absque stipulis : exsistunt istæ in reliquis quaterna:, oblonga:, acuta. Florum racemi tripokares , pedicellis et capitulis cernuis, candidis pilorum multitudine. Calix pentaphyllus ; c u b tria foliola interiora ovato-acuta , striata ;duo exteriors breviora. Corolla calice maior, saturate lutea , petalorum unguibus fulvo colore maculatis, Staniinum filamenta lutea , numerosa , brevia : antherx ovatæ. Germm ovatum : styllis staminibus longior , versus apicem crassior: stigma crassiusculurn. Capsula parva intra calicem , trilocularis , trivalvis , semiiiibus paucis orbiculatis fæta. Habitat prope oppidum Llanera ad viam regiarn in regno Valentino. fi Florebat Maio, ibique Borrago officinalis, Echium vulgare, Cyperus longus &c. Expljc. tab. a Calix. b Germen. c Petalum. f Folium. Obs. I .a Silentio pressi Chisii Ledon VIII. hist. I . pag. 8 o. in qiio flores non sunt racemosi, sed axillares , oppositi , foliaque linearia et oblonga , quæ minime conveniunt mea: planta. Diversum etiam ab hac reputo Cistum angusto-serpillifolio Barrel. tab. 48 8. quad nuuus inficiabitur iconibus comparatis. Obs. 2.' Cistus hispidus D. de Lamarck ab hoc nostro hirto vix alio quam corolla differt, lutea scilicet in hirto , alba i i i hispido. Neque a colore dumtaxat differentias specificas deSLinisit laudatus Encyclopediæ auctor , sed a calicum etiam hirsutie aut lievitate. Hunc &racterem sprevit Linnæus, nihil aut parum curans de calicum habitii; qui quidem minime hdsindus videtiir, quando pro Cisto piloso calices læves exigit, cui postea in s ~ nonimia plantas adiungi t calicibus tomentosis , et valde hirsutis. Discrepantes characteres inconsulto copulat, u t ego quidem arbitror, qui plantas hic in patria vidi certe diversas, tametsi afines foliorum atque stipularum figura. Gerardus item parvi pendit corollarum colorem, utpote qui ad Cistum pilosum refert species omnes parvas albo flore , quarum certe plures ab invicem differre n u h s iiificiabitur, qui in solo natali obssrvet ipsas atque comparet. I n tanta ergo plantarum copia, nihil contemnendum arbitror, ut omnes in bona luce collocentur. Separari ergo primuni oportct Cistos onines in duas phalanges , exstipulatos scilicet et stipulatos , quod Botanici Linnæus et Lamarck iure merito fecerunt. Numerentur &in& in utrisque capsulariim loculamenta atque in istis semina, ut in sectiunculas separentur. Observetur ulterius foliorum figura , horumque limbus num revolutus sit aut planus. Veniat postea florum color atque petalorum macula: si adsint, tuni etiam figura et iiitegritas: calices demum examinentur si læves sint , si pilosi, si hirsuti. Aliquas observavi plantas, fruticosas omnes, Thymi vulgaris habitu; plures etiam , eoque difficiles Teucrium polium et capitatum æmulantes foliorum figura, qiiæ semper integra sunt, et apparent linearia limbo revoluto. I n re itaque diíficili , quam alii difficiliorem iiominibus rediderunt , condonandum mihi erit , nuiic primo monographiam agredienti , si ab ipsorum sententia et nomenclatione aliquando recedarn. Icones omnes dabo e plantis vivis et in patria crescentibus muruatas, quibus in posterum alii utentur ad proprios , aut meos fortasse errores corrigendos. Itaque propter calices lzves , colorisque purpurei sequentem plantam describani, diversarn ab Apenino Linnzi, et a Cisto splendente D. de Lamarck.
CIS'ïUS VIOLACEUS.
Tab. 147.
CISTUS suffruticosus, stipulatus : foliis oppositis , linearibus , subtomentosis : calicibus Iævibus violaceis. Radix lignosa, et caules suffmticosi , declinati, unde rami prodeunt erecti , semipedales, oppositi, tenuissinio tomeiito subalbi , inferne foliosi, superiore parte nudi. Folia opposita subsessilia, liiiearia, limbo revoluto, subtomentosa , brevia : stipula: quateriiz, subulatæ. Flores racemosi , terminales, pedicellati , pedicellis basi stipulatis. Calix violaceo-ruber , glaber , pentaphyllus : cuius tria foliola interiora ovato-acuta, striis protuberantibus : duo reliqua exteriora brevia , ova ta. Corolla calice maior, alba, petalis integris, quorum ungues saturate lutei. Stamina numerosa, brevia, lutea : antheræ saturatiores , obovatæ. Germen superum globosum : stylus staminibus duplo longior : stigma capitatum. Capsula ovata, trivalvis, .*..... Habitat in collibus aridis regni Valentini, Sagunti, Valldignæ. fi Florebat Maio. Explic. tab. LZ Calix. b Germen. Obs. Diversus videtur a Cisto splendente D. de Lamarck foliis minimis, rieque viridibus et splendentibus, quo ab Apenino Liiinæi etiam differt. Calices colore et habitu characterem haud contemnendum suppeditant. I 6 O.
IASIONE FOLIOSA. I 6 I.
Tab. i48,jg. i .
IASIONEradice crassa perenni: foliis ovato-oblongis ,sessilibus, sparsis : caulibus stria-
tis , omnino foliosis. Radix alba, crassa, fussiformis, cortice lutescente vestita, ex qua plures exsurgunt caules vix semipedales, basi prostrati, postea erecti, striati, lævissimi , a basi ad apicem valde foliosi. Folia radicalia numerosa, in rosam expansa ; exteriora pollicaria, angusta et veluti spatulata, raro dentata : interiora dimidio et amplius breviora, integerrima , omnia glaberrima : caulina sparsa, valde adproximata , sessilia , sublinearia , obtusa , inferne angustiora , uninervia. Flores capitati terminales , quorum involucrum commune polyphyllum , compositum , ex duodecim fere foliolis ovato-oblongis, sessilibus, duobus ordinibus : flos quilibet pedicellatus. Calix superus, persistens , profunde quinquepartitus ; laciniis acutis , viridibus. Corollæ petala quinque, calice duplo longiora, aligustissima, saturate violacea , basi angustiora, albicantia et subconnexa. Staminum filamenta quinque, alba, subulata , incurvo-conniventia : antheræ albicantes , oblongæ , basi subconnexæ. Germen inferum ovato-turbinatum : stylus corolla longior , albicans : stigma violaceum , clavatum, apice emarginatum. Fructus deerat. Habitat copiose prope cacumen montis Orospedz vulgo Marzòla in tractu Alt de M&cabrer contra septentrionem in saxorum fissuris. 7~ Floret Augusto. Vidi ibidem Erinhm alPinLlm 9 Anthyllidem ericaceam , Potentillam albarn foliis viridioribus , magisque pilosis quam in planta figurata a D. Iacquino Aust. tal>. I I 5 . Geranium saxatile , C r a t q p m rotundifoliam et ariarn, Drabam alpinam , Sileneni saxifragam, Arenarim iuniperinam. Ex~IZC. tab. a Calix. b Flos integer auctus. c Petalum. d Stamina a l m i . Obs. Differt hac species a Iasione montana Linnæi (quam D. de Lamarck undulatam
nominavit) foliis glaberrimis minime undatis, et radice pereiini : a Iasione perenni supplementi caulibus omnino foliolis. Omnes in Hispania crescunt , undata scilicet in Mentridx . . .. viclnlls ; perennis in Aragoniæ montibus ;foliosa in Orospedæ et Idiibedæ cacuminibus,
LOËFLINGIA PENTANDRA. Tub.
148. f i g . 2.
I 6 2. LOËFLINGIAfoliis oppositis, subulatis, connatis, utrimque unidentatis : floribus trigynis. Radix sesquipollicaris , duriuscula , parce fibrosa , ex qua cauliculi prodeunt vix bipollicares, ramosi, teretes, prostrati , villosi. Folia ad nodos apposita, connata , brevia, subulata, basi ampliata, limboque unidentata, denticulo ili setani abeunte. Flores fasciculati , ad axillas solitarii , sessiles. Calix persistens, ex quinque foliolis ovato-acutis, quorum tria exteriora versus mediani longitudinem bidentata. Corolla alba, calice brevior, petalis quinque ovato-oblongis , adproximatis. Stamiiium filamenta quinque , brevia , vix longitudine corollæ : antheræ ovatæ. Germen superum , ovatum : styli tres breves : stigmata simplicia. Capsula ovato-acuta , trivalvis, unilocularis , polysperma , calice clausa. Semina ovlita, albicantia , puncto rufo notata, qua receptaculo brevi sunt affixa. Habitat in arena inter mare Mediterraneum, et lacum vulgo Albufeva secundo a Valentia lapide. 0 Floret Maio, una cum Ephedra distachia, Polycaryo diphillo , Salicorniis herbacea et fruticosa, Salsolis rosea, trago, kali &c. Expl. tab. A Folium. B Calix. C Corolla. D Germen. E Capsula. F Semen :omnia aucta. Obs. Hiiius plantæ habitus est omnino idem cum Loëílingia hispanica; genitalia diversa. An rectius inter alsines utræque colocandæ , quemadmodum et Minuartia montana? Loëflingia hispanica ab alsiiie differt stylorum atque staminum numero; hæc vero Pefitan dra non nisi calicis foliolis basi denticulatis ,quæ certe parvifacienda sunt.
-
LEONTODON HISPIDUM Linnai. I 6 3.
LEONTODON foliis oblongis,
Tab. i 49.
dentatis, hispidis : calicibus erectis hispidis. Leontodon calice toto erecto : foliis dentatis, integerrimis , hispidis, pilis furcatis. Lim. y e c . plant. tomo 3.pag. 634. apud quem videantur synonima. Radix brevis, stipata fibris , ex qua folia prodeunt numerosa , radicalia , et caules : isti sunt teretes, semipedales, erecti , uniflori , prope florem incrassati , nunc squamulis brevibiis lanceolatis; nuiic foliis, idque rarius , lanceolatis integris aut dentatis ornati , pilis numerosis albis, aliquando furcatis , hispidi. Folia oblonga, versus basim angustiora, dentata, dentibus oppositis , qui quandoqiie ade0 magni profundique sunt, ut illa subpinnata appareant , qua: tecta sunt etiam supra dictis pilis. Flores terminales , solitarii , dilute lutei. Calix communis imbricatus, oblongus, squamulis lineari-acutis ,valde hispidis , exterioribus brevioribus erectis. Corolla composita, imbricata , uniformis : propria monopetala , ligulata , truncata , quinqueden tata. Stamina quinque, brevissima : anthera cylindracea, fusca. Germen ovatum : stylus corolla brevior : stigmata duo reflexa. Semina oblonga, nigra, insculpta , coronata papo sessili , candido , plumoco. Receptaculu ni punctatum et suba1veolare. Habitat copiose ili tractu vulgo Pinar del Provenzo , et prope Almansa ad viam regiam ;in
collibus etiam contra conventum Sanctæ Anna de Alb~~yrEa. 0 Floret initio Maii. Fiorebant ibi Cistus rosmarinifolius , librinotis , helianthemum , umbellatus : Antirrhinum pelisserianum et hirtum , Adonis vernalis , Onosma echioides , et Anthericum ramosuni. Explico tab. a Calix. b Flosculus iiiteger. c Semen. d PlumLila aucta. e Semen auctuni. ff Pili, quorum alter simplex , furcatus alter. Obs. Species certe difficilis auctorum numero , qui de plantis tractarunt , quas in unicam speciem coniunxit Linnaus : pilos apice furcatos hic postulat inter characteres specificos, quos ego simplicissimos fere semper vidi. Leontodon ulterius iuxta Lamarck (Flore fran$oise, pag. I I 2 .) scapo gaudet foliis squamulisque destituto, cuius opinio si seme1 admitatur, eliminandæ ab hoc genere erunt species aliquz. A fructificatione ergo quam Linnæus dedit, probavitque Iussieus , aliique Botanici plantas determinare malui quan1 ab habitli. Quam ob rem supra descripta planta Leontodon proculdubio est; ab hirsuto diversum , quia calice gaudet valde hirto, et semina prebet paposa , papo sessili plumoso , numquam caliculo terminata : ergo a calice toto erecto, aliisque characteribus Leontodon hispidum dici debet. Folia fateor polymorpha sunt in hac planta, dentibus scilicet nunc brevibus , nunc profundissimis, ade0 ut pinnata aliquando videantur.
ANTHYLLIS ONOBRYCHIOIDES. Tab. 150. I 64. ANTHYLLIS caule fruticoso brevi : ramis erectis: foliis pinnatis, pinnulis sublinearibus. Radix lignosa , ex qua caulis exsurgit fruticosus, brevis , crassiusculus, cortice obductus fusco : rami plurimi sesquipedales: magna parte nudi , teretes , glabri, versus apicem dumtaxat subvillosi. Folia alterna, impari-pinnata, pinnulis 9- I I -sæpe alternis , aliquando oppositis sublinearibus: stipularum loco observantur tuberculi duo rubentes , acuti. Flores umbellato-capitati , quorum pedunculus communis solitarius, axillaris ad folium profunde trifidum , aut potius ternatum laciniis linearibus :capitula globosa ex duodecim fere floribus subsessilibus, siiffultis folio unico præcedenti simile. Calix tubulosus , villosus , apice quinquedentatus , dentibus superioribus paulo longioribus. Corolla lutea , minima , papilionacea : vexillum ovatum ,erecto-reflexum : alæ breves, falcatæ, carina ovata , paulo breviores. Stamina decem, connexa : antheræ ovatæ. Germen teres : stylus adscendens: stigma incrassatum. Legumen ovatum cum acumine arcuato 9 breve , monospermum. Semen ovatum. Habitat in saxosis versus superiora montium Valldignæ , qua adscendimus ad fontem vulgo del Abadejo, in barranc del Sirer , et alibi in dictis montibus. q Floret Maio stipata Cistis racemoso , albido, crispo, Thalictro tuberoso &c. Explic. tab. d Flos magnitudine naturali. b Idem auctus. c Calix. d Corolla: partes, e Staminum tubus expansus. f Germen. g Legumen. h Semen,
POLYCARPON DIPHYLLUM. Tub. 15 1. f i g .
1.
I 6 5 . POLPCARPON foliis oppositis , orbiculatis. Radix albicans , fibrosa , bipollicaris , ex qua cauliculi exurgunt herbacei , teretes, bi-tripollicares , basi prostrati, postea erecti , glabri. Folia apposita , numquam quaterna, orbiculata , integerrima , petiolis brevibus sustentata : stipula: utrimque binæ, scariosæ , ovato-acutæ , marcescentes. Flores racemosa-corymbosi , terminales. Calix pentaphyllus , foliolis concavis, apice fornica tis , cuspidatis.
Corollæ petala quinque , alba , süblinearia , basi acuta, apice bifida. Staminum filamenta tria , corolla breviora, erecto-incurva : antheræ ovatx. Germen globosum : styli tres : stigmata simplicia. Capsula globosa ,uiiilocularis , trivalvis , po!ysperma. Habitat copiose prope oppidum Puig , et in tractu vulgo Dehesa iuxta Saler. 0 Maio floret, simulque Rumex spinosus 9 Arenaria rubra , Ononis pinguis , Asparagus horridus. ExpZic. tab. ~t Calix auctus. b Huius foliohm. c Corolla. d Genitalia. e Germen: omnia aucta. f Stipulæ. g Istæ auctæ. Obs. Fortasse hæc planta pro varietate habenda erit Polycarpi tetraphylli Linnæi ,cum idem sit utriusque habitus; veriimtamen notanduni est , inter innumeras plantulas quas passim vidi, nullam me reperiise foliis quaternis : quare si eadem est cum Liiin~anaspecie, nomen specificum tetraphyZZum iniproprium.
LEPIDIUM GRAMINIFOLIUM Linwi. Tub.15 1 .fig.2. LEPIDIUM foliis hearibus : superioribus integerrimis , caule paniculato, virgato : floribus hexandris. Lhn. $37. pl. tomo 3.pag. 2 I 9 . Radix perennis, fussiformis , descendens, tripollicaris et amplius, stipata fibris : ex cuius summitate incrassata et subramosa , caules exsurgunt pedales, glaberrimi , teretes; rami nulli. Folia radicalia numerosa supra terram expansa ,basi angustiora, versus apicem sensim arnpliora , ibique 3 - 5 -dentata : caiilina integerriina , s e d a , sparsa , omnia glabra. Flores spicati , spicis terminalibus sensim elongatis, sæpe solitariis , aliquando ternis :in quibus flores adproximati , alterni, pedicellati. Calix purpurascens, tetraphyllus , foliolis obovatis , deciduis. Corolla alba, petalis calice paulo longioribus ,rotundatis, basi angustis. Staminum filamenta sex ,lutea , tetradynama : antheræ ovatæ. Germen ovato-acutum , compressum : stylus brevissimus : stigma obtiisum. Silicula brevis , compressa , ovato-acuta , stylo terminata, bilocularis, bivalvis : dissepimento diaphano , valvulis carinatis parallelo. Semina solitaria, ovata ,dissepimenti apice hinc inde adfixa , valvulis deciduis. Habitat in monte vulgo Nollet ditionis Villafamés. Florebat Sepiembri. Y ExpZZc. tab. A Flos. B Petalum. C Geiiitalia. D Corolla et calix. E Siliqua. F Valvula semen fovens. G Semen: omiiia aucta. O ~ SI.n plantis quiz ibi crescunt , numquam vidi folia radicalia pinnato-&ata 9 qualia Linnæus attribuit Lepidi0 graminifolio. I 66 .
ONONIS TRIDENTATA Linnei. Tab.
152.
OXONIS fruticosa ; foliis ternatis, carnosis, sublinearibus , tridentatis : pedunculis biñoris. Linn. sp.pl. tomo 3.pdg. 431. LamarcR Dìct. tomo r.pag. 5 08. MiiI. Dict. num. 4* Anonis hispanica frutescens, folio trideiitato, carnoso. Tournef. inst. 408. Robert. tab. 3 6 . Caulis fruticosus , sesquipedalis, valde raniosus , ramis erectis: horum cortex albicalis tomento brevi, minime glutinosus. Folia ternata, glauca, crassa, linearia , apice mucronata , raro tridentata, breviter petiolata. Stipulæ imo petiolo adnatæ, breves , basi latæ , apice acutæ. Flores racemosi , terminales ; pedunculis axillaribus ,articulatis , villosis 9 uni-bifloris, quorum longitud0 vix trium linearum. Calix campanulatus, villosus, profunde quinquepartinis ,laciniis crassis ,subulatis ,patulis. I 67.
Corolla papilionacea ,rosea, basi albicans : vexillum ovattim ,reflexum ,longitudinaliter sulcatum ibique saturate roseuiii : alæ adproximatæ , basi auriculat= , et prope aiiriculam interne corniculo aiictæ : carina brevior , dilutior , et fere alba , basi biLda , unpibus brevibus. Stamina decem, albicantia , quorum novem in vaginam coalita t decimum liberum 9 omniaque intra carinam alasque recondita : antheræ ovatæ, luteæ , versatiles. Germen ovato-acutum : stylus staminibus longior : stigma simplex. Fructus legumen polyspermum , subpollicare ,pendulum, compressum ,villosum , terminatuni stylo. Semina reniformia 2 -4. Habitat copiose prope Llanera in montibus vulgo Port de Carctr : crescit etiam inter DomeÍio et Chelva ;Xixona et Tibi; Ialance et Cofrentes; Eldam et Noveldam. fi Floret Iunio , hicque Cistus squamatus, Statice pruinosa et 1imonium ,Thymus cephalotus, Anthyllk cytisoides, Festuca phoenicoides, Lygæum spartiiim, Stipa tenacissima et iuncea &C. ExpZic. tab. a Calix. b Petala expansa , ubi I vexillum, 2 a h , 3 carina. c Gellitdia, d Legumen. e Semen. Obs. Nihil nitidius, nihil accuratius dari potest Robertiana tabula supra laudata. Plantam sistit habitu atque foliis a mea nonnihil diversam: in Valentinis plantis unum aut alterum folium observatur apice tridentatum ; sunt enim fere omnia integerrima. Ramulum ergo pinxi ut huius speciei varietas cognoscatur. ~
ONONIS BARBATA.
Tab. 153.
ONONIS foliis ternatis , ovatis , serratis , glabris , superioribus solitariis : calicis laciniis subulato setosis : corolla longioribus : florum spiculis terminalibus. Radix teres , fibrosa , ex qua cades prodeunt +(i-pollicares, basi reclinati, postea erecti, glabri ut et tota planta. Folia alterna , caulina ternata , foliolis ovatis , serratis, basi angustioribus : floralia simplicia, longiora : stipula petiolo adnata 9 striata , bifida , laciniis subulatis ,vix dentata. Flores in caulium summitate subspicati , ad folium axillares, subsessiles: spica pollicaris. Calix profunde quinquepartitus , laciniis subulato-setaceis, corolla longiori bus. Corolla lutea , striata : vexillum ovatum plicatum : alæ breves ovatæ , basi auriculatæ, setaque instructæ : carina alis longior , vexillo brevior. Stamina decem, connexa in tubwm germen vaginans, apice libera: antheræ luteæ, globosæ. Germen oblongum : s t y h simplex ,filiformis, adsurgens : stigma obtusum. Legumen ovatum ,fere glabrum 9 intra calicem auctum ;bivalve , trispermum. Semina reniforniia. Habitat in Sucronis , Sagunti , Sætabis, et Valldigiis montibus. Y Floret Maio, tina cum Stipis capillata , tenacissima et contorta ,Bromis squarroso , molli ,rubeiite &c. Explz'c. tab. a Flos integer. b Idem aliter spectatus. c Petala. d Genitalia. e Calix fructifer. f Legumen. g Idem apertum. h Semen. S Folium cum stipulis. Obs. Planta affinis Ononidi saxatili Lamarck Dict. a qua &@ert calicibus corolla Iongioribus , et foliis superioribus simplicibus. Diversa est etiam ab eiusdem auctoris Onorlide parviflora, mox describenda , quia corolla gaudet magna, habita ratione ad plantam , foliis superioribus duplo longioribus ,floribus in ramulorum summitate ,stipulisque subulatis* I 68.
ONONIS PARVIFLORA Lamarck. 7 a b . 154.fi5-1. I 6 9.
ONONIS floribus sessilibus, axillaribus : foliis inferioribus ternatis, ovatis 9 dentatis; superioribus simplicibus ; calicibus corolla longioribus.
Ononis floribus sessilibus , lateralibiis ; foliis inferioribus ternatis , superioribus simplicibus, longe petiolatis; calicibus basi scariosis ,corolla longioribus. Lamartk Dict. tomo z. ~ . I5o. Caules teretes , ramosi 9 prostrati, pubescentes, vix semipedales. Folia ovata , dentata , striata , inferiora ternata , petiolis subzqualia, medio petiolato ; st1periora simplicia, sustentata petiolis duplo longiori bus : stipula semiamplexicaulis, peti010 adnata, dentata, bifida , minime in laciniam subulatarn termiiiata. Flores axillares , solitarii 9 per caulium atque raniulorum longi tudinem sessiles, Calix profunde quinquepartitus , laciniis subulatis, corolla duplo longioribus. Corolla lutea ,calice multo brevior , raro conspicua, minima : vexilluni ovatum plicatum : alæ breves, ovatæ, basi falcatæ: carina alis paulo maior, Stamina ut in præcedente. Germen miiiimum : stylus capillaris. Legumen intra calicem subglobosum : vix villosum ,terminatum stylo arcuato : semina tria, reniformia. Habitat iuxta oppidum Sierra de Engarceran. Floret Augusto. Expllc. tab. rt Flos integer. b Corolla. c Eadem exyansa. e Legumen. f Semina intra valvulani. g Semen solitarium. S Stipula.
ONONIS CAPITATA. Tab. 1 5 4 . j g . 2. I 70. ONONIS caulibus prostratis , ramosis 9 filiforniibus : foliis ternatis : floribus capitatis. Radix teres, fibrosa , ex qua caules prodeunt filiformes, teretes , ramosi, glabri, 6- I o -pollices longi, prostrati. Folia alterna , ternata , ovato-oblonga , basi acuta , dentata , glabra. Flores in summitate caulium atque ramorum alterni et axillares ;verumtamen ade0 adproximati ut capitulum referant. Calix profunde quinquepartitus , laciniis subulatis, corolla brevioribus. Corolla lutea , figura præcedentis. Stamina decem ,omnia connexa in vaginam elongatam; postea libera : antheræ luteæ. Germen ovatum minimum : stylus filiformis longus , apice adsurgens : stigma incrasatum. Legumen glabrum, ovatum ,nigricans ut in præcedenti. Semina quatuor , parva ,reniformia. Habitat cum præcedenti; copiose etiam in montibus Saguntinis , Satabinis &c. Floret a Iunio ad Augustum. ExpZìc. tab. A Flos integer. B Calix. C Petala. .D Genitalia. E Germen. F Fructus. G Valvula cum seminibiis. H Semen. Obs. Præter species supra descriptas vidi in montibus Orospedæ, Carrasca1 d'e Alcoy, et Morellæ Ononidem aragonensem, quorum folia eadem vi diuretica gaudent cum Arbuto uva-ursi : in collibus iuxta oppidum Moxente Ononidem fruticosam : ad viarum margines et passim per regnum Valentinum Ononidem arvensem et pinguem : prope oppidum Quesæ, Bolbayte et Navarres Ononidem viscosam, quæ omnes florent Maio et Iunio. In eodeni regno Valentino crescit Ononis rotundifolia et aleopecuroides.
CORONILLA SQUAMATA. Tab. I 7I
. CORONILLA caule herbaceo ,erecto: foliolis uiidenis ,ovatis
i 9
55. subtomentosis: legumi-
nibus pendulis , squamatis. Ex eadem radice crassa ,caules plurimi prodeunt herbacei , erecti , spithamæi , sulcati , ramesi , subtomentosi. Folia impari-pinnata, pinnulis ovatis I subtomentosis 9 æqualibus sustentatis petiolo crassiu j
-
SCUIO , inferne nudo : stipula: petioli basi adnatæ , breves , ovatæ , scariosæ, minime ab illo distinctæ ut Iussieus possuit inter generis notas. Flores umbellati , sex ut plurimum , subsessiles.
Calix brevis , campanulatus, bifidus , nonnihil tomentosus , dentibus tribus inferioribus brevioribus, superioribus duobus coalitis. Corolla papilionacea , lutea : vexillum ovatum 9 reflexum , h e i s saturatioribus , alis pado longius ,cuius unguis calice longior : alæ ovatæ ,sursum conniventes ,deorsum dehiscentes : carina compressa , acuminata, adscendens , alis brevior. Stamina decem, quorum unum liberum ,reliqua in vaginam connexa : anthera ovatæ. Germen oblongum, teres: stylus setaceus, adscendens, basi quasi bisquamatus: stigma obtusum. Legumina pendula , nonnihil sinuata , tecta squamulis furfuraceis. Habitat ad viam regiam prope oppidum Lamota del Cuervo. Florebat ultimo Aprili. Explàc. tab. cz Flos integer. b Calix auctus. c Petala. d Vexillum. e Genitalia. f Stamina aucta. g Germen. h Legumen auctum. Obs. Ab squamulis quæ legumen undique vestiunt nomen dedi. Sunt istz transparentes, nunc hktæ , nunc deprxssæ.
LOTUS CRETICUS Lannai. 7 h b . 156. LOTUSleguminibus subternatis ;caule suffrutescente ; foliis sericeis nitidis. Linn. 9 pl. vol. 3.pag. 5 67. Lotus argentea cretica. PIUA.alm. 226.fab.43.j'ig. I. I 72.
Radix alte in arena defossa , filiformis, fibrosa. Caules prostrati, semipedales , ramosi , tomento brevi argentati. Folia ternata , ovata , incana , argentea , minima , subsessilia , sustentata petiolo communi brevi , plano : stipula foliis similes, attamen nonnihil acuminatæ. Flores terminales , capitulis dimidiatis , subquadrifloris , ad cuius basim folium ternatum absque stipulis. Calix tubulosus , semiquinquepartitus ,laciniis superioribus subæqualibus ,longioribus : inferiorum media productiore. Corolla papilionacea lutea : vexillum ovatum , emarginatum , lineis notatum rubentibus : alæ breviores subauriculatæ : carina brevissima acuta ,basi bisetosa. Stamina decem, quorum alteruni liberum , reliqua in vaginam connexa : apicibus liberis, alternis brevioribus s clavatis : antheræ ovatæ , quasi clavis implantatæ. Germen oblongum : stylus capillaris , adsurgens : stigma simplex. Legumen teres ,ru bescens ,rectum ,polyspermum. Semina fusca ,obovata. Habitat in arena mobili iuxta mare Valentinum, copiose tamen in Sucronense littore. Floret Maio et Iunio. Ezplic. tab. cz Flos. b Calix auctus. c Petala. d Germen. e Stamina. f Apex valde auctus. g Legumen. k Semen. 23 Idem auctum. Obs. I ? Diversus a Loto cytisoide Linnæi si Barrelieri tabulæ I o 3 I standum est, quam ad suum cytisoidem ille refert. Conferantur icones. Obs. 2 .O Ubique prostratum vidi 9 nisi in littore maris prope Castulonem, ubi durior est foliisque instruitur duplo longioribus.
LOTUS EDULIS Linnczi. Tab. 157-
LOTUS lepminibus sübsolitariis gibbis incurviS. Linn. y e c . plant. tomo 3.pag. .5 65. Mill. Dict. num. I I.
I 73
Pentaphyllos siliqiia cornuta. Bauh. pin. 332. Caulis prostratus , ramosus , semipedalis, tener villosus. Folia ternata , petiolo communi brevi plano sustentata , ovata , ciliata : stipulæ cordatæ , acutæ. Flores solitarii , suffulti folio ternato absque stipulis , sustentati pedunculo axillari , pollicari. Calix basi tubulosus, termiiiatus in quinque lacinias longas lineares. Corolla lutea , venis saturatioribus variegatu in vexillo quod est integmm alisque longius : apex carinz iiiger: reliqua ut in præcedente. Legumen sesquipollicare , a r c u m m t subcylindraceum ,polyspermum. Semina globosa ,hinc inde ad valvularum parietes declinata, sutura: affixa. Habitat in Sucronense monte, præcipue tamen in atrio Sanctuarii, quod est in montis cacumine. Floret Maio et Iunio. Explic. tab. a Flos integer. b Calix. c Vexillum. d Ala. e Carina. f Germen. g Sta= mina. h Stamina aucta. i Apex cum anthera. k Legumen. 2 Idem aliter observaturn. m Idem dehiscens. Obs. Iuxta Liiiiiæum loco citato sutura dorsalis recta est: incurvam ego vidi,
ASCLEPIAS FOETIDA. ?ab. 158.
ASCLEPIAS caule tereti volubili : floribus racemosis : foliis oppositis, cordatis, acuminatis. Caulis geniculatus teres, contra solis motum volubilis , fruticosus , ramosiis, ramis alternis. Folia opposita , cordata , ovato-acuta , acumine producto , supra viridia ,inferne glauca : petioli teretes, arcuati, foliis paulo breviores. Flores fœtidi , racemosi , racemis lateralibus , solitariis. Calix parvus , profunde quinquepartitus, laciniis acutis 9 rubescentibus. Corolla herbaceo-lutescens ,laciniis quinque linearibus, canaliculatis, revolutis : corniculi albicantes erecti , genitalia cingentes. I n horum centro locatur theca brevis , cui sacculi penduli sunt adpressi, ut in congeneribus (Videatur tom. I . yag. 5 ) . Antherarum radices quinque ,minimæ , rubræ , in totidem angulis corporis fungosi pentagoni locata:, ex quarum basi filamenta duo oriuntur tenuissima , brevia ,in clavas terminata, quæ in sacculis absconduntur. Germina duo in fundo thecæ adproximata , in stylos subulatos desinentia : stigma simplex, pentagonum, albicans in cuius angulis ut dixi antherarum radices implantatæ sunt. Fructus.. ... Habitat in Mexicano imperio. Hospitatur in Regio horto Matritensi : floret Octobri et Novembri : nondum fructificavit. Expfic. tab. a Calix auctus. b Flos integer. c Genitalia corniculis cincta. d Corniculum interne spectatum. e Genitalia. f Eadem sacculis orbata, g Sacculi postice spectati. h Idem antice. I 74.
.
v
CYNANCHUM NIGRUM. Tab. 159. I 75 . CYNANCHUM caule glabro volubili : foliis cordatis , ovato-cuspidatis : corollis nigris. Caulis glaber, uti tota planta, teres , volubilis , geniculatus, ad genicula incrassatus ,sexpedalis et amplius in caldario. Folia apposita , petiolis longiora , cordata , ovato-cuspidata , uiiinervia , nervo ramoso, Flores racemosi : peduiiculus communis solitarius crassus, inter foliorum petiolos : flores alternatim bini, pedicellis semiuncialibus, ad insertionem suífultis squamula acuta. Calix monophyilus ,brevis laciniis quinque s acutis. 9
J
Corolla lligra, primum expansa 9 deinde contra pedicellurn reflexa , monopetala, laciniis acu tis. Corolla: centrum occupant genitalia hoc modo : germina duo ovats adproximata localltur in fiindo corporis crateriformis , ips0 undique tecta : excurrunt illa in totitem stylus conicos contra stigma commune, qüod est corpus fungosum pentagonum. I n huius angulis implantatæ sunt antherarum radices prominent es. EX unaquaque radice filametita duo subtil]issima oriuntur divaricata, in clavas aucta situ horizontali : teguntur h z c omnia pellicula pentagona in cuius centro puncta duo prominent : lateribus vero quinque adpressz sunt squamulæ totidem , quæ descendunt usque ad corpus crateriforme , arcubus quinque tircumscriptum , in quo foveæ quinque luteæ continentur. H;ibitat in Mexico. Y Nondum fructificavit h a c nova species biennio iam in hortum Regium Matritensem introducta , quæ flores protulit mense Octobri. Ea..Zic. tab. a Capitulum. b Flos integer magnitudine naturali. c Stigma cum antheris. d Antheræ duæ cum radice. e Corpus crateriforme. f Germina. g Flos: omnia aucta. Oh.H a c species ade0 similis est Cynancho grandifloro, Ut pro eodem habebatur quoad usque flores protulit.
OPHRYS LUTEA.
Tab.160.
OPHRYS bulbis ovatis : foliis ovato-acutis , caulinis amplexicaulibus, canaliculatis : corollæ petalo maiore tripartit0 luteo. Bulbi duo, albicantes, ovati , in fundo stirpis , supra quos radiculæ filiformes. Caulis teres, foliosus, vix pedalis. Folia xadicalia, amplexicaulia , ovato-acuta p h e a t a ,superne viridia , iiiferne argentea : caulina canaliculata, sensim breviora. Flores versus caulis apicem alternatim positi , axillares ad foliolum oblongurn. Calix viridis ex foliolis tribus ovatis, superiore concavo. Corolla tripetala in crucem expansa : petala superiora brevia, lutea , cum calicis foliolis alterna; tertium magnum , superne carinatum , carina fusca , brevi tomento lucida : limbus luteus expansus tripartitus, lacinia media emarginata. I n centro floris fovea exstat cucullata, genitalia fovens, cuius fundum punctis est exasperatum. Antheræ duæ oblonga sub cucullo locata: , quarum apex inferior terminatur globulo diaphano supra foveam pendulo. Germen oblongum inferum : stylus adnatus basi foveæ : stigma obsoletum. Fructus ut in congeneribiis. Habitat passim in humidis umbrosis prope Albaydæ oppidum , præsertim ad collis radicem iuxta fontis originem. Floret Martio et Aprili. Vulgo AbelZttes grogues id est apes luteæ. Ez-Zic. tab. 1c Flos integer magnitudine naturali. b Calix, cui suffulta bracrea aut foliolum. c Petalum minus. d Germen auctum cum geilitalibus foveæque asperitatibus. e Anthera inferne globulo terminata. I 76.
OPHRYS SCOLOPAX.
Tab.161.
177. OPHRYS bulbis ovatis; caule tereti; foliis lanceolatis : cuculli rostro prolongato. Bulbi duo ovati , aliquando oblongi , albicantes , duriusculi, solidi : supra p o s radiculx filiformes, teretes , diaphanæ , sarpius horizontales. C a d i s teres , foliosus, pedalis et amplius. Folia lamolata, vaginantia, line;ita, pagina superiore viridia, inferiore nonnihil argentea 9 quad tribuendum est protuberantibus globulis, aut vesiculis, oculos fugientibus. Flores alterni versus caulis superiora, et subsessiles ad bracteam acutam cucullatarn.
Calix dilute violaceus , ex tribus foliolis ovato-acutis, Corolla: petala tria , quorum duo superiora, minima, acuta, dilute violacea ;tertium magnum dependens, trilobum; lobo medio maiori, liniboque utrimque ita revoluto u t tubuni vetitricosum efformet , extremitate antice in caiidæ formam prominente : lobi duo laterales antice eriguntur limba reflexo. I n floris centro fovea exstat , absque asperitatibus , cucullata, cucullo in rostrum producto quemadmodum in Scolopace videtur. Antheræ duæ, oblonga: , sessiles , sub c u d o locatæ, terminatæ inferne totidem globulis diaphanis , supra foveani pendulis. Germen ac reliqua u t in præcedenti. Habitat floretque cum præcedenti. Vulgo Abelles; id est apes. .EX-&. tabulz , quiz plantam sistit magnitudine iiaturali , et flores diverso modo positos. a Flos auctus. b Antheræ.
HIBISCUS SPIRALTS. Tab.162. I 7 8. HIBISCUS caule fruticoso : foliis ovato-acutis p serratis : corollis convolutis. Caulis orgialis , ramosus, ramis alternis. Folia alterna, ovato-acuta , inæqualiter serrata , petioh longiora: stipulz subulat%, erecta:, trindem marcescentes. Flores axillares , solitarii , pedunculis geniculatis. Calices glabri : exterior subnoveniphyllus , foliolis basi coalitis , linearibus , acutis : interior tubulosus, paulo longior , semiquinquefidus. Corolla tubulosa ex luteo et incarnato variegata , C U ~ U Slaciniæ quinque, profundissimz, basi connexa:, ovato-oblongz , in tubum spiraliter c o i i v o h t ~ . EX harum centro exsurgit staminum tubus, unum idemque corpus cum corolla efformans: hic est corolla longior, inferne albicans, superne rubens et ad funis instar contortus , filamenta innumera versus apiceni sustinens capillo graciliora : antheræ reniformes , fusco-rubentes. Germen ovato-oblongun1 , subvillosuni : s t y h simplex , apice quinquepartitus : stigmata quinque globosa 9 pilosa. Fructus (si ex germine coniiciendus) est capsula quinquevalvis, quinquelocularis, loculis polyspermis. Habitat in Mexico, unde in Regium hortiim introductus nomine Rosce sinensiJ. fi Florebat Novembr i. Explic. tab. a Flos integer. b Petalum. c Genitalia ante foecundationem. d Eadem íoecundato germine. e Germen, stylus , stigmata. Miror equideni Liiinaum de petalorum nu mero in malvaceis a Tournefortio dissentire, postquam ipse in Philosophia botanica b) dixit : t o t petala numerdmus, in p o t rcsolvitur Jaos decidaas. Etenim malvacei flores foecundato germine in terram decidunt, non in partes resoluti, sed corpus unicum efformantes, corolla constans et stamiiiiim tubo. Vidi semper idipsum in malvis, sidis , et hibiscis, ideoque in Monadelphia scripsi pagina 44 , corollam et staminuni tubum, unum idemque corpus efformare , quia illius laciniæ numquam syonte
Paginis 5 8 et 72 edit. Matritensis anni 1792. Hoc idem OPUS recudendum curaverat Berolini anno 1790 Carolus Ludovicus Willdenow q u i i n scientiæ profectum, quip nova, quæque utiliora post celeberrimi Linnæi mortem detecta fuere tyronibus obtuìit Hanc novissimam editionem viderat D. Ortega qiiando suam dedit, diversam sane ut in præfatione ipse confitetur, etenim religioni pene habens textum irivertere aut intercipere ; haud sibi proposuit Linnæi doctrinam amplificare 3 aut textum im(a)
,
mutare. In quo quidem Ortega noster minime laudandus videtur. Professoris enim est aliorum dicta et opiniones numquam recudere nisi criterio’castigatas, nisi nova luce perfusas: iodignum vero, religionis nomine oscitantias tegere atque velare. Consultius egisset D. Ortega si sua potius quam aliena curans ,crassissimum fasciculi errorem castigasset ubi ex Crassula, planta Botanicis nota atque in Dictionario Encyclopedico descripta, Sedum fecit reluctante charactere generico. Ex Ungue leonem.
,
,
,
sua separantur. Hæc opinio, Linnæi dicta lege atque perpetua experientia suffulta, displicuit D. Casimiro Gomez Ortega, qui in annotationibus ad laudatum Linnæi OPUS ita loquitur ; etsj pr&Udato D.Cavanilles assentientes putemus t h m et p a l a malvarum eiusdern csst SubstanticR, shulgue deciddnt, diversa tamen corfora constituere videntur (pag , 4 0 5). Novas observationes a professore factas sperabam , quibus mez infirmarentur, aut novam legem Linnzanæ contrariarn; a t momentorum loco frigida verba , ne dicam amplius reperi , quorum h z c summa ; secus monopetaliyores existimandi essent ,prdsertim p u m &dem stamzjra inserantur. Sed petah vere dt'nstincta sunt. Quasi diceret : etjamsi in malvis flos deciduus integer persistat, qüod experientia constat ; et tot sint petala dicente Linnzo in quot sponte sua flos deciduus resolvatur i nihilorninus diversa corpora , au t petala in malvarum floribus numeranda sunt , secus enim&cs essent mívzopetalt'. Professor hic utitur nova logica; difficultas enim in eo tota versatur z num malvarum flores ex unico an ex pluribus petalis componantur, quam certe minime solvit responso illo quod ipsa quæstio est. Nec validiora sunt verba, quibus annotationem claudit, sciket : unguibus a se invicem remot js tubo (petala) attexuntur: hæc enim post cassum floris unita tubo permanent, ade0 ut nullis rimis corpus illud fissile videatur : unguesque ab invicem externe dumtaxat separantur fissuris qubque , qua: minime in interiora penetrant.
LOTUS ORNITHOPODIOIDES Linntzi. Tab. i 63. I 79.
LOTUSleguminibus
subternatis , arcuatis , compressis i caulibus diffusis. Lifin. y e c .
plant. vol. 3.pag. 5 66. Lotus ornithopodii. Bauh. pin. 332.Tournef. 403.Lawaarck Flor.fran. p. 629 . B . 6 13. Radix fibrosa , tuberculis minimis per fibras disseminatis, Caules herbacei , diîfùsi , teretes , villosi præsertim teneri, pedales. Folia ternata, cuneiformia ,villosa ,petido communi longiora: stipulæ cordato-acutæ , foliis breviores. Flores capitati , capitulis subtrifloris, suffùltis folio ternato absque stipulis : illorum pedunculus communis bipollicaris , axillaris. Calix turbinatus, semiquinquepartitus, villosus ,laciniis diiabus superioribus æqualibus , inferiorum media productiore. Corolla papilionacea , h t e a : vexillum ovatum , emarginatum , basi acutum : alæ breviores, auriculatæ : carilla brevissima , basi bisetosa. Genitalia ut in congeneribus (Consulantur nn. 172, 173). Legumen pollicare , compressum , elongatum ,aliquando arcuatum ,poly spermum. Semina subgloboso-compressa. Habitat copiose in humidis Albaydæ. 0 Florebat fructumque gerebat Aprili. Exflic. tab. d Flos integer. b Corolla expansa. c Germen. d Calix auctus. f Fructus. g Semen.
A L B A Y D Æ VALLIS DESCRIPTIO PHYSICA. Montium frequentia , quibus Valentia: regnum exasperatum diximiis in causa est , ut perpaucis locis in illud expedite ingrediaris. Omnium gratissimus aditus ille est qui a Murcia in Orcellitanam urbem patet : plaiiities scilicet immensa, Segura: aquis irrigata , quam incolarum cura et industria in viridarium perpetuum transformavit. Secundus iuxta Villenam exsistit * =que facilis certe atque ille Orcellitanus , at arborum defectu , solo afel10~0, atque aq"arum inopia semper iniucundus, quousque vallim intres de Byar et Benijama, terram frugiferam # ornatarn arboribus, atque hominibus habitatarn agraria: artis peritissimis. Tertius deiiique occurrit sesquileuca: itinere a Villena versus septentrionem. Ubi primum
hinc ad orientem declines , tractus sese offert AlforMs nomine, partim ad Murciz, partim ad Valentiæ regnum pertinens , cui contigua est dives, saluberrima atque populosa Albaydæ vallis, de qua nonnihil dicere in præsentiarum constitui. A b ortu in occdsüm , ubi dumtaxat pervia, protenditur hzc vallis septem leucarum spatio: obvallatur duplici montium serie eadem directione , sesquileuca ab invitem distantium, quæ vallis latitudo est. Australem seriem constituunt montes de Benicadell et AgUllent , qui nostram vallem separant a Comkatu Consentainæ et ;1 valle de Byar ; septentrionalem vero unicus mons ,nempe Serragrosa ,quo Sætabis, Vallada , Moxente, tractusque ipsis subiectus ab hac Albaydæ valle disterminutur. Utraque series orientali parte illis adharet montibus , qui a Valldigna proveniuiit , quique producti usque ili nioiitem Azafor, Ducatum Gandiæ ab hac valle seiungunt : tractus hic vulgo nominatur Cull de Llautó. Non eadem ubique est montium basis: ut plurinium vix dimidiam leucam superat, aliquando sesquileuca maior. Omnium natura calcaria, per strata disposita; nunc marmorea, u t in orientalibus observatur ; nunc rudioris substaiitiæ , præsertim lapidum calci murisque conficien& aptorum , quod frequentius. Triginta duo exsistunt oppida in hac valle , tredecimque diversorum ordinum nionasteria. Illorum octo abundant populo ; quorum priniatum &tinet Ontiniente et hominum numero et divitiarum copia. Iacet hoc in vallis profundiore parte versus occasum , agris irriguis undique cinctum , excepta australi plaga, qua rivus Glarianus fluir. Oppidi vicina versus montes in amphiteatrum sunt disposita. In inferiori.. bus utpote irriguis Zæa , Phaceolus , aliique fructus Tr i ticum excipiunt eodem anno : numqua" terra vacua. I n superioribus Vineæ, Oleæ, Ceratoniæ; ade0 ut tota regio semper amoena conspiciatur plantarum copia, vere præsertim quum rident omnia mira florum varietate, aC frequentia. Huius oppidi ditioni continuantur orientem versus illæ de Ayel0 et Olleria : qua: oppida radices occupant Serragrosæ , latioris hic quam uspiam alibi : in horum conspectu, e regione tamen et leucæ intervallo sita sunt Agullent, Benisoda et Albayda, oppidum a quo vallis integra nomen mutuatur. si Ontinientem excipias vix u h m cum isto certare potest sive hominum industria et indefesso labore, sive soli fertilitate, cæli puritate, aquarum copia, aëris denique salubritate. Nihil certe iucundiiis quam fluminis Albayda: vicina et cursus, quod præceps iuxta oppidum fluens vitam plantis et hilaritatem fanerat. Videas ibi Ulmum campestrem in octoginta et amplius peduni altitudinem exsurgere; Celtim australem, Iuglandem regiam , aliasque arbores luxuriare; Vires, Llematidem viticellarn, Humulum, Tamum Bryoniam scandere , snisque intertextis caulibus et ramis tentoria fingere solis radiis imper via. Sequuntur postea in iitraque ripa frequentes gradus sensim altiores, in quibus excollitur Morus alba, aliæque arbores fructiferæ , areas implent Triticum, &a, oleraceæ planta: atque fructus illi, qui in consimili solo delectantur. Si Ulterius versus orientem progrediaris , disseminata oppida passim conspiciuntur , quorum præcipua sunt, ut alia silentio premam, Montaberner, Belgida , la Pobla, Quatretonda, Beniganim et Luchent quod orientalius est. Vallis solum margaceum est et albicans ab Ontiniente versus ortum; versus occasum Vero ruber , sensimque arenis inimixtum , quæ copiosa: sunt Valentini regni limitibus prætergressis. Ferax ubique est, feracius tamen ubi aquis abundat. Perpauci sunt fontes ultra Ontiiiientem Villenam versus ; sed ab Oiitiniente in ortum tendentibus occurrunt magno numero, qui erumpunt in montium radicibus septentrionalibus , fere numquam in oppositis, quz austri flatibus expositæ sicciores sunt. Rivulorum alii ab ortu, ab occasu alii descendunt: eomm aquæ , uti et il12 fontium qui per universam vallim erumpunt in flumen confluunt Mbayda: nomine, quod per Serragrosa: angustias (vulgo Estrets) magno inipetu excurrit ad Sztabinos agros irrigandos Oryzæ præsertim , donec tandem Sucronem intret prope oppidum Alcozer , funditus novissime deletum horrenda alluvione. Rivulus Clarianus prope On tinientem fluit i u t a massam margaceam ad perpendiculum excavatarn centum ferme pedibus : tota oppidi orientalis ditio eiusdem margæ est, LZacoreZZa vulgo dicta. Strata iii ea conspiciuntur octo fere pedes alta, lineis fuscis distincta , sibique superimposita. Profundiora , qua aquæ fluunt ,durissima sunt colorisque cærulei ;quæ j
,
ab aquis remota, cinerea minusque dura; superiora tandem albicantia , quomm extima
sb.
perficies friabilis es solis atque imbrium alternis impressionibus. I n montium radicibus, qua: valle altiores sunt , terra est rubra, illi similis quæ reperitur in tractu vulgo Alforins; in quo &ni profunde excavatur, marga offenditur Llacolha dicta. Explicari phmnomenon istud poterit mea quidem sententia, si montiiim origo in memoriani revocetur, Nimiruni montes olim in maris fundo efforniati , diuque i l h s aquis immersi , separabantur ab invitem profundissimis sulcis , qua aquz validius movebantur. Quod si tractu temporis eiusmodi aquarum cursus ob quamcumque demum causam cessaverint , illis stagnantibus liecesse fuit, U t innatantes graviorum corporun1 particulæ in imum peterent, ac subinde strata efficerent horizonti parallela, eoque altiora quo maior aderat materiæ copia, donec tandem depressiora loca nulla remanerent, impleta valle margacea materia , quæ sensim indurata fuerit. POnamus etiam annorum serie diversæ conditionis terras adsportari (aut potius terrarum elementa) non ita niargaceas neque eiusdem cum antiquis coloris , sed rubras, arenisque permixtas: et has oportuit eisdem naturæ legibus fundo margaceo superponi , novasque massas constituere. Post hæc maris aquæ præfinito tempore alio transmigrantes reliquerunt vallim diversis terra: stratis compositam , solumque horizonti parallelurn. Manarunt deinde fontes, fluxerunt rivuli , ceciderunt imbres , quæ omnia sæculorum lapsu vallis superficiem deiormarunt, adeo ut terra rubra vix ulla supersit ab Ontiniente versus ortum ,et in albicante marga profundæ excavationes exsistant , unde colles enati. Vallis omiiis potest dividi in partes tres, quarum mediam incolunt viginti millia hominum ab Ontiniente usque ad oppiduni Montaberner ; orientalem reliquorum oppidorum accolæ ;occidentalem denique bis mille et amplius homines per Alíorins dispersi. Irrigari nequit h z c ultima aquarum defectu ; ideoque minus deformata , altior est cæteris : i i i ea Vinez vix folia promunt Aprili mense , quando in depressioribus locis florent. Hordeo, Tritico et Vineis destinantur plaiiities et colles trium leucarum spatio , quorum fructuum magna quotannis copia, nisi forte grando vites contuderit. Nulla ibi Ceratonia; paucæ Oleæ. Huius ditioiiis montes Pino sylvestri abundant et arbustorum multitudine, quando contigua iUis Murciani regni pars depopulata apparet incuria proculdu bio incolarum. Pars vallis, quam mediam diximus, reliyuas superat et naturæ donis et hominum industria. Duabus leucis in longitudinem extenditur , per quam totam rivulis irrigatur Llariano et Albayda. Originem trahit ille ex aquis, quæ Bocayrente, finitimisque oppidis sunt inutiles , quæque per montium tortuosas et angustissimas fauces ruunt versus Oiitinientem. In harum fundo puteus exsistit miræ profunditatis in saxis a natura excavatus, qua limpidissimz aquæ saliunt tanta copia, ut qui ante ipsum vix rivulus apparebat , flumen postea sit. Albaydæ vero flumen ex oppido cognomine initium habet , sensim fontibus augetur, tandem iuxta Montaberner cum Clariano confluit , novis deinceps aquis diversisque rivulis augendum. Toto hoc tractu Oleæ perpetuo virent et Ceratonia: tanto numero, ut colles et montiiim radices lucos densissimos credas. Irriguos agros ornant Morus alba atque fructiferæ arbores, areas relinquentes Tritico, Cannabi , Zææ , reliquisque plantis , quæ perutiles sunt. Dici nequit qiiam gratum atque niirandum conspectum præbeat tota regio eam conspicienti ex finitimis montibus. Quacumqiie oculos vertas naturæ divitias et hominum artem, solertiam atque rei agrariæ peritiam miraberis. Eminet hæc yræsertim in Oleæ cultura, qua: copiosum atque sapidissimum fructum præbet. I n unaquaque Olea tres diimtaxat conservalitur rami præcipui, cæteris amputatis ut soli et aëri pateat aditus : siint isti divergentes , initio nudi, innunieris postea ramulis onusti , qui ut plurimum pendent, nonnullis erectis. Quotariliis purgatur arbor ut novos ramos proferat intra annuni floriferos. Etenim ex~erientia constat, Oleam in novis ramis dumtaxat dare fructum, huncque non ramorum multitudini respondere ,sed determinato numero, quem &litia agraria posuit pro soli et atmosphærz conditione. Utinam Valentini omnes utilem banc methodum reciperent , quorum Oleas sæpe vidi tanta ramorum multitudine fatigatas, u t parum aut nihil fructus ex ipsis haberetur. His ferrum adhibendum est p o d novas fructificandi vires dabit novam formam. Tertia et orientalior vallis pars medi8 dignitate cedit, quia et minori gaudet aquarum 9
copia, et a septentrionalibus flatibus vexatur. Veiiiunt hi magno impctu per Serragrosa angustias, qua flumen excurrit: nullus i k aditus nisi prælonga et angusta montium fidux, U t ex ampla Satabina ditione vallim intrent: quo fit u t tanta vi arbores petant, ut aut ipsarum ramos confringant ; aut quod frequentius est hiberno tempore eas omnilio destruant. Vidi ego superiore anno Oleas , Ceratonias , Neria partim enecta, partiniqiie vulnerats a frigidis ventis septentrionalibus , quibus tribuelida est minor arborum frequeiitia in hac vallis parte , qua alicubi oninibus destituta est ,in tractu przsertirn angustiis opposito : in cæteris Olez recurrunt , Ceratonia:, reliquæque arbores, q u z sapidissimos fructus præbent ; frequentius vero Vineæ quarum tantus est numerus in universa valle, ut vinum inde proveniens sexcentum mille taba pondo quotaniiis tribuat. Huius vallis Oleum magni habetur, nullique Hispaniz cedit: eius summa quotannis vigiiiti mille talentorum est. Mitto nunc prætiosissimos fructus Ceratonia: , Zææ , Tritici, Hordei , Olosericei , Caiinabis, Mellis, Cera: , cæteros ; mitto etiam manufacta ex syaito, lana, lino, oleo, pannisque attritis; mitto reliqua quæ vallim comniendant, qua: hominum virtutem prædicant ,hominum inquam , qui otio bellum indixere perpetuum. Transeo nunc ad indigenas plantas, quarum nonndlas hic indigitabo. I n montosis et SiCCis Cisti occurruiit mira varietate i monspeliensis scilicet , salviafolius, albidus , crispus, furnana, numularius, glutinosus, racemosus ,helianthemum , liirtus , lævis et libaiiotis. &udet hic calice triphyllo, quemadmodum et Cistris unibellatus , a quo differt capsula quinqueloculari, cæteroqui simillimus. Habitant &dem Pinus sylvestris ,Rhamiius alaternus et +oides , Quercus coccifera , Thymus pi perella , cephalotus et vulgaris ; Ulex europeus, Coris monspeliensis, Rosmarinus officinalis, Antirrhiniim orontium et maius ; Mercurialis tomentosa ; Linum monspeliense , sufhticosiim , gallicum et tenuifolium ; Meliza nutans; Cynosurus echinatirs et lima : Poa rigida et eragrostris; Aira canescens et cariophyllza; Festiica myurus , bromoides et phoenicoides ;Bromus squarrosus ,mollis, sterilis et tectorum ,et llit reliquas gramineas silentio premam 9 Stipa contorta , capillata et tenacissima. H z c ultima utilissima est agricolis ,qui. storeas 9 funes , cophiiios , calceos ex ipsa construunt , idque tanta copia storearum præsertim ut Adsanetæ incolae auri unciam quotidie ex huiusniodi manufactis reporteiit, quin ullum inde res agraria detrirnentum capiat. Si altiora montium conscendas, diversas ibi plantas offendes. I n monte Cova alta Biscutella crescit coronopifolia , et altera nova , Montana nomine, postea describenda; Antirrhinum triphyllum et crassifohm quod variat flore albo rubro et violaceo, quodque imniixtum hic Hieraciis pilosellæ et murorum tum et Geo repenti; Fumarix illic eneaphyllz, Ranunculo graminifolio et Alysso spinoso saxa ornat florum varietate et multitudine. Alyssum hoc pulverizatum præsentissimum est contra viperarum mol sus remedium : crescunt &m Cotyledon umbilicus ; Arum arisarum ; Asplenium ceterach ; l’olypodium vulgare; Adianthum capillus ;Iberis umbellata , et Lepidiuin saxatile. I n depressioribus locis haud minor est plantarum copia in quibus Iæte vivunt Gerania malacoides, moschatum, ciconium, chium , rotundifolium et cicutarium; Lotus rectus, hirsutus, ornithopodioides et dorycnium; Anthyllis tetraphylla et vulneraria ; Astragalus hamosus, incanus , epiglotis et monspesulanus ; Dianthus superbus et prolifer ; Medicago echinata et cochleata ; Psoralea bituminosa; Asclepias nigra ;Trifolium angustifolium ;Plantago albicans, hitanica et coronopifolia ;Nerium oleander ; Teucrium aureum , iva et capitatuin ; Convolvulus lineatus , capitatus et althæoides ; Lysimachia ephemerum. Syngenesiæ item magnus in hac valle numerus ; Micropus crectus, BLiphtalmum spinosum et maritimum ; Anacyclus valentinus, Centaurea crupina , @nata, nigra, pullata , conifera, sonchifolia , aspera, calcitrapa, solstialis , collina, rupestris , tingitana, galactites; Atractylis humilis et cancellata ; Carthamus lanatus, cretiCUS et tingitanus; Carduus monspesulanus , pinnatifidus, nutans , et aliæ innumeræ diversorum generum stirpes , quas ne lucubratio hæc in immensum crescat , prætermitto, per occasionem nominandas in operis decursu.
LOTUS PEDUNCULATUS. Tub. 164. LOTUS caule herbaceo : foliolis lanceolatis , medio petiolato : floribus longe pedunculatis. Caulis herbaceus, teres, tripedalis , glaberrimus ut et tota planta. Folia lanceolats, apice acuta ,non ita ternata, ut tria foliola in apice sedeant petioli cornmunis ;sed quemmadmodum in melilotis medium gaudeat proprb petiolo ad cuius basim sedent reliqua : stipulæ ovato-acuminatæ foliis latiores et breviores. Flores umbellato-capitati , sustentati pedunculo axillari , solitario, fere semipedali : in huius apice folium ternatum sessile absque stipulis exsistit , quod involucri vices gerit. Calix turbinatus, oblongus, semiquinqueparti tus , laciniis subulatis , subaequalibus. Corolla papilionacea lutea : vexillum ovatum alis pau10 longius : istæ sunt oblong8 basique lunatz : carina brevior , basi bisetosa. Genitalia ut in coiigeneribus. Fructus deerat. Habitat copiose iuxta oppidum Mentrida in tractu vulgo Arroyo de Ya2dtgoter.a. Floret I&, ibique etiani Eryngium ametistinum ,Anthyllis lotoides et corniculata, Ornithopus compressus, Lonicera peryclimenum , Elymus caput medusæ ,Rosa eglanteria , Osyris alba, Biserrula pelecinus ,Reseda glauca , Ornithogalum pyrenaicum , Lapsana stellata, Scrophularia canina ,Scorzonera laciniata et angustifolis &c. ExpZjc. tab. d Flos integer. b Calix. c Petala expansa. d Germen. e Stamina. I 8 o.
CARDUUS LEUCANTHOS.
Tab. 165.
CARDUUS foliis lanceolatis ,denticulatis , glabris , sessilibus: caule tinifloro : calicis spinis reflexis. Caulis vix pedalis, sulcatus , sulcis ex foliorum nervis decurrentibus. Folia lato-lanceolata , denticulata , denticulis setosis i glabra, s e d a , nervo unico candido per caulem decurrente. Flores terminales , solitarii. Calix cylindraceus , cuius squamulæ sunt imbricatæ , lineares , adpressæ: interioribus longioribus , muticis , apice scariosis: exteriores terminantur spinula inermi ,acutissima, reflexa. Corolla alba. Reliqua ut in Carduo flavescente vol. I. pag. 3 5 . Habitat ad margines agrorum inter oppidum Bicorp et fontem salsum. 0 Florebat ultimo Junio. Ibidem et in vicinis collibus crescunt Tapsia villosa , Coris monspeliensis, Linum suffruticosum, narbonense et rigidum ;Smilax aspera ; Coronilla iuncea; Celtis australis ; Fraxinus ornus ;Pistacia terebinthus et lentiscus; Colutea arbarescens ; Ononis fruticosa et tridentata ; Anthyllis citisoides; cistus thymifolius , racemosus , albidus , helianthemum , lævis ; Centaurea sonchifolia , scabra , calcitrapa ; Tamarix germanica ; Nerium oleander; Salix viminea &c. Explic. tab. ct Flos magnitudine naturali. b, c , d, e, Squamtilæ. f Semen. Obs. H z c species differt a Carduo flavescente I calice breviore, 2 squamulanim spin i s reflexis, 3 squamulis interioribus mut& 4 flore albo, 5 denique foliis. I 8 I.
SALVIA PURPUREA.
Tab. 166.
I 8 2 - SALVIA foliis ovdto-acUtis , serratis, glabris : calicibus tomentosis, coloratis* Caules orgiales 9 ramosi 9 tetragoni, glaberrimi ut et tota planta. Folia apposita, petiolis sæpius longiora, ovato-acuta , serrata : in petiolorum basi externe glandula: duz minima:.
Flores spicati , spicis terminalibus brevibus , ex innúmeris floribus verticillatis : verticillis decem-floris : bracte8 breves , acutæ, deciduæ. Calix tomentosus nunc violaceus , nunc albidus, bilabiatus; labio superiore integro acuto; inferiore bifido. Corolla violacea, calice multoties longior, cuius labium superius fornicatum, pl'icatum, emarginatum , villosum : inferim trifidum , laciniis rotundatis, media paulo maiore. Reliqua ut in supra descriptis numeris 2 I , ad 2 5 et I I 4. Habitat in Mexico unde introducta in Regium hortum Matritensem. 7t Vidi floridani mense Decenibri. Ex~Eic.tab. a Flos integer. b Corolla expansa. c Germen cum stylo. d Germen auctum.
BUPHTALMUM SCABRUM. Tab. 167. I 8 3.
BUPHTALMUM foliis oppositis , scabris , ovatis, utrimque acutis , serratis : floribus
SO-
litariis. Caules herbacei, teretes, tripedales ,iuniores præsertim villosi, ramis plriribus, decumbentibus. Folia apposita, subconnata ,utrimque acuta , scabra, serrata, serraturis in crenulas quandoque mutatis : nervus longitudinalis trifidus. Flores solitarii terminales , pedunculo sesquipollicari. Calix ovatus, squamulis oblongis ,duplici serie imbricatis. Corolla composita , lutea. Hermaphroditæ plures in disco , monopetalæ, infundibuliformes, limbo quinquefido, patulo. Feminæ subtredecim in radio, lineares, emarginatæ, obscure tridentatæ , lineis aut sulcis duobus parallelis. Stamina hermaphroditis filamenta quinque brevissima : anthera cylindracea tubulosa , fusca. Germen subteres in omiiibus floscuh : stylus filiformis : stigmata duo reflexa in hermaphroditis, vix divaricata in feminis. Semina nigricantia , subtetragona , basi acuta , apice coronata caliculo quinquedentato , lateribus membranacea ; membranis vix ullis in hermaphroditis. Receptaculum paleaceum ,paleis hearibus, purpureis, convolutis apice laceris ,cuspide fusca. Habitat in imperio Mexicano. Florebat fructusque gerebat mense Decembri in Regio horto Ma tri tense. ExpZjc. tab. a Calix. b Radius. c Idem aiictus. d Flos hermaphroditus. e Idem auctus. f Palea aucta. g Eadem expansa. h Semen. i Idem auctum, membranis cinctuni. R Idem iii quo membranz vix ullæ.
ASTER GLUTXNOSUS Tab. 168. I 8 4.
ASTERcaule fruticoso: foliis ovatis, serratis , sessilibus , glutinosis.
Caulis fruticosus , bipedalis , ramosus, ramis alternis, unifloris , glutinosus u t et tota planta. Folia ovata , apice acuto, serrata, sessilia , alterna, uninervia 9 noiinihil glauca , utraque pagina tecta punctis , quæ sunt squamulæ minima:, lente vitrea distinguendæ. Flores terminales , magni 9 lutei. Calix imbricatus, squamis lineari-acutis , subæqualibus ; inferioribus laxioribus. Corolla composita radiata. Hermaphroditæ plures in disco luteæ , infundibuliformes , limbo quinquefido. Feminæ subtriginta item luteæ, ligulatæ , lineares, fere pollicares, apice brevissime emarginatæ , ibique trifidæ , quod nonnisi lente vitrea conspicitur. Stamina in hermaphroditis filamenta quinque brevia, lutea , integerrima : anthera tubulosa, apice quinquedentata. Germen subtetragonum , apice veluti circumscissum : S v h s simplex : s t i p a t a duo adproximata e t villosa in niare, divaricata in femina. j
Semina solitaria , ovata , cinerea , coronata papo sessili, quad pilis constat erectis , pabcis, subplumosis. Receptaculun1 m~dum. Habitat in Mexica. Y Vulgo Incz’enso, hoc est Thus. Vidi floridum in Regio hort0 Matritense mense Decembri. E ~ P J ~tab. C . d Flos integer postice spectatus. b F l o s c u h hermaphroditus. c Anthera aucta, d Flos femina. e Radii apex auctus, ut conspiciantur denticuli tres. f Germen auctum. g Pilus valde auctus. h Semen. Obs. Nullos inter Asterem et Inulam limites naturam posuisse crediderunt Hallerius , Scopolius et Allionius, utpote qui unicum ex illis genus efformarunt. Linnæus Inulam nedum ab Astere, sed a reliquis etiam Syngenesiæ generibus differre dixit, quia i h s a n t & - = sunt inferne bisetosæ , quod ultro Botanici confitentur. Nihilominus characterem hunc ut inutilem respuit D. de Lamarck, quia eumdem observavit in pluribus aliis syngenesiæ platis, aliumque illi suffecit non a fructificationis partibus desumtum , sed a radiorum colore, qui luteus semper, ips0 auctore, sit in Inulis, numquam in Asteribus. Si colores sufficerent ad distinguenda genera, libentissime assentirer Lamarckiæ sententia: ; attamen quum plures UIterius characteres ipse reqiiirat, qui non semper coloribus respondent , et quum novæ quotidie detegantur plaiitæ quarum color nihil commune habeat cum fructificatioiiis partibus, L i m a i sententiam cæteris anteposui: aliter enim h z c nova planta et ab Asteris genere separanda foret propter colorem luteum, et ab Inulis quia antliera gaudet unica cylindracea quinque dumtaxat filamentis sustentata , non antheris quinque inferiie in setas decem desinenti bus.
TAGETES TENUIFOLIA. Tab. 169. I 8 5 . TAGETES caule ramoso: floribus patulis , subcorymbosis : pedunculis foliosis. Caules teretes , nonnihil sukati, ramosissimi, ramis patulis subrubentibns glabris, ut et tota planta quæ in trium pedum altitudinem crescit hic in caldario. Folia inferiora subopposita , superiora alterna , pinnata , pinnulis lineari-lanceolatis , serratis , alternis. Flores subcorymbosi ,numerosi , pedunculis sesquipollicaribus foliosis ,foliorum pinnulis setaceis. Calix comniunis simplicissimus , monophyllus , tubulosus, oblongus, pentagonus , quinquedentatus. Corolla composita, saturate lutea absque maculis. Hermaphroditæ plures in disco fertiles tubulosæ , limbo quinque fido, laciniis acutis ,reflexis, villosis. Feminæ quinque in radio rotundatæ, emarginatæ, fertiles. Stamina iii feminis nulla ;in hermaphroditis quinque, brevissima : anthera lu tea, cylindracea. Germen omnibus oblongum : stylus filiformis: stigmata reflexa. Semina omnium linearia, compressa, calice paulo breviora. Papus: aristæ luteæ quinque, acut æ , aliquando coalitæ. Recep t aculum nudum. Habitat in Peru. 0 Vulgo dicta Chinchimali. Vidi floridam in Regio horto Matritense mense Decembri. ExpZic. tab. a Calix. b Ldem expansus. c Radius. d Flos herniaphroditus. e Huius corolla aucta. f Semen.
COTYLEDON COCCINEA. Tub. i 7 0 . 186 - COTYLEDON foliis subspatulatis acutis , carnosis: floribus spicatis , sessilibus= Caulis teres , C ~ ~ S S U Sfruticosus , humilis, ex guo rami exsiirguiit bipeddes , tomento brevi obducti uti tota planta. 9
Folia sparsa, sessilia , carnosa, basi teretia, postea planiuscula aut canaliculata, ovato-acuta virido-fusca. Flores spicati , sessiles , spica longa terminali, foliosa, cuius folia lineari acuta, deflexa. Calix profundissime ydr titus in quinqiie lacinias carnosas, lineari-acutas , corolla pau10 )onl giores , patentes. Corolla coccinea , monopetala , campanulata , basi pentagona , limbo erecto, quinque-partito, laciniis lanceolatis : harum quælibet basi foveam continet e cuius fundo stamen exsurgit adnatum, postea liberum. Staminum filamenta decem, lutea, corolla diniidio breviora, quorum quinque Ut dixi e fovearum fundo, quiiique alia ex germinum basi cum quibus alternant : aiitheræ decem lutea, sagittatæ , erectæ. Germina quinque lutescentia in conuni adproxiinata , desinentia ili totidem stylos subulatos, staminibus pau10 longiores : stigmata rubra simplicia : ad basim exteriorem uniuscuiusque germinis squamula exstat brevis , cicatricem amulans. Colitur in Regio horto Matritense. fi Patria ignoratur. ExpZz'c.tab. a Flos integer postice spectatus. b Corolla clausa. c Eadem expansa. d Huius lacinia aucta in cuius basi exsistit fovea. e Filamenturn. fGermina. g Alteruin separaturn.
CYTINUS HYPOCISTIS Linnm'. I 87.
Tab. i 7 i .
CYTINUS scapo squamato, cistis parasitico.
Cytinus hypocistis. Linndus spec. plant. vol. ptlg'. 65.Mut. med. pag. 197. Larnarck Flor. fran. num. 972. Asarum (Hypocistis) foliis sessilibus imbricatis, floribus quadrifidis. Linn. y e c . plant. 633. +e
Glediq. verm. Ablzandl. tab. I. 2 2 6. tub. 2. Asarum aphyllum, squamosum. Sauv. mony. 4. Hypocistis omnino lutea, vel ochrz colore. Clus. hìsf. 143. Hypocistis. Bauh.pin. 465. Duham. arb. r.pug. 170.tab. 68. Planta parasitica hæreiis radicibus cistorum libanotis et raceniosi , ex quibus scapus exsurgit
sensim crassior, 3 -6-pollices altus , imbricatus squamulis ovatis, luteis, apice rubris , cucullatis : folia nulla, nisi sqwamulas dicas, Flores aggregati, breviter pedunculati , in sumniitate scapi ; quorum pars masculini sexus , pars feminei in eadem planta. Calix diphyllus , foliolis oblongis, compressis , coloratis 9 marcescentibus. Corolla dilute lutea ,monopetala, campanulato-patula , quadrifida, laciniis ovatis, superiore paulo latiore. Stamina in mare monadelpha : anthera scilicet sexdecim, in stipitis apice sessiles, in globum adproximata:, e quarum singulis paribus setula brevis prodit convergens : pollen album: germen nullum. In femiiiis, masculis immixtis , stamina nulla : germen in fuiido corollæ turgidum : stylus teres : stigmatu octo in orbem posita , nialvaruni fructum amulantia. Fructus bacca globosa, coriacea , octolocularis, polysperma. Seiiiiiia minuta. Habitat copiose in collibus regni Valentini; floret Martio et Aprili. Vulgo Fz'Zosa, id est c&s. Observabam passim prope oppidum Moricada ibique crescunt etiam Salvia clandestiiia, Cistus marifolius, libanotis, racemosus, glutinosus , incanus et ericoides; Passexina glabra ; Asphodelus f i s t u h s ; Astragalus incanus ; Leontodon taraxacum et hispidum &c. Expli~.tab. a Squama. b Flos femina. 6 Idem in statu perfecto. d Idem absque calice. e Stigmata aucta. f Flos masculus. g Stamina. h Antheræ auctæ et expatis~. Obs. Nullus quod sciam plantam hanc dixit Monoicarn : Linnæus inter Gynandras collocavit 9 quem sequti sunt cateri : florum calicem prætermissit ,cuius loco veram corollam suffe-
cit; banc denique dixit superam, in quibus humani qiiidquam passus ftiit. Pars enim illa quan1 calicem noniinavit Linnæus, eiusdem coloris est cum germinis tegumento, iiullaque ibi interruptio observatur , ade0 ut membrana germen tegens , apice angustetur in tubum, qui sensim ampliatur limbo quadrifido: germine locato in fundo globoso et ampliori.
CISTUS ERICOIDES. I 8 8.
Tab.172.
CISTUS exstipulatus ,caule fruticoso erecto : foliis alternis imbricatis, semicylindricis,
brevibus. Radix lignosa descendens ,fusca , ramosa. Caules erecti , pedales, teretes, ramosi ;ramis alternis ,fasciculatis. Folia alterna, conf'erta, imbricata , glabra semiteretia , intw nonnihil canaliculata : stipulæ nullæ. Flores solitarii terminales aut agillares, pedunculis semipollicaribus, rubris. Caiix rubescens , cuius tria foliola ovata , striis fuscis : duo reliqua multoties breviora. Corolla saturate lutea, fere pollicaris, petalis ovatis, immaculatis. Staminum filamenta lutea ,. corolla breviora , quorum exteriors graciliora, castrata : anthera: lutescentes. Germen globosum : stylus filiformis, staminibus pau10 longior : stigma globosum , villosurn. Capsula globosa, trilocularis, trivalvis , loculis polyspermis : semina rufa subtriquetra. Habitat copiase ultra oppidum Moncada in collibus; ad montium etiam radices inter Saguntum et Almenara. & Floret omnium primus ultimo scilicet Februario et Martic,. Expl. tab. a Germen auctum cum staminibus. b Capsula, quæ aperta conspicitur in c et d. Obs. Valde affinis Cisto fumana , a quo distinguitur habitu, ramis et caule semper erectis , foliisque glabris, Priusquam flores proferat, Erica videtur. j
CISTUS LÆVIPES Linnk. Tab. 173. CISTUS suffruticosus , exstipulatus ; foliis alternis , fasciculatis, filiformibus , glabris, pedunculis .racemosis. LZnn. spec. plant. tomo 2 . pag. 595. Larnard Dict. tomo 2. pag. 22. Iacq. hort. tab. 158. Cistus suffruticosus procumbens , foliis alternis , confertis , inaqualibus , setaceis. Ger. prou. 394. tab. 14. cistus humilis massiliotica , camphoratæ tenuissimis foliis glabris. Plukenet. a h . I 07. tab.184.f. 6 . Radix lignosa ramosa; ex qua caules prodeunt' lignosi, prostrati , semipedales, cinerei, ramosi , ramis alternis, filiforinibus, ad flores villosi. Folia alterna, setacea ,adproximata , et in ramis teneris valde conferta , glauca : fasciculi fod liorum szpe axillares , quandoque duo dumtaxat foliola ad axillas foliorum principalium, stipularum more. Flores racemosi , pedunculis declinatis , semipollicaribus. Calix villosus, iii quo foliola tria maiora ovato-concava , striata ;duo reliqua brevissima. Corolla dilute lutea ,petalis ovatis, sesquihearibus, patentibus. Starninum filamenta subtriginta lutea, corolla breviora : antheræ eiusdem coloris. Germen ovatum virescens : stylus staminibus longior paritex virescens : stigma xm~&il ilicrassaturn. Capsula trilocularis , trivalvis ; valvulis fructu mamro in stellam expansis 9 dispermis. Semina ut in Cisto glutinoso. Habitat copiose in montibus a Sagunt0 in Almenaram excurretitibus przcipue prope oppidum Quart de les Valletes. fi Floret Aprili ibique simul Digitalis obscura, Anthyllis I 89,
cy tisoides , Convolvulus althæoides ,Anagyris foetida, Cratægus oxyacantha , Anethum fmniculum , Mercurialis tomentosa , Psoralea bituminosa, Euphorbia esula et characias, Cistorumque permultæ species iam descriptæ. ~ x p Z i c tab. . a Capitulurn. b Flos. c Germen. d Capsula. e Eadem expansa. Obs. Linnæiis caulem dixit adscendentem , qualiter numquam vidi, sed prostraturn. Iacquinus plantam delineavit et pinxit fortasse in hortis cultam, ego in montis ellatarn, un4 de aliqua in tabulis differentia. Mea accedit habitu partim ad Antirrhinum multicaule partim ad Caniphorosmam.
CISTUS CRISPUS. rab. 174. CISTUS fruticosus , exstipulatus : foliis lanceolatis, undulutis, trinerviis, pubesceiitibus : floribus subsessilibus. Cistus crispus. Linn. sp. pZ. vol. 2.pag. 5 9 3 . Lamarck. Dict. vol. 2 . p g . 14. Cistus mas, foliis undulatis et crispis. Tournef. 2 5 9 . Clus. hjst. ~ . p & g69. . Caulis fruticosus, ramosus , vix pedalis , molli lanugine tectus , cuius pars expoliata foliis quasi nodosa apparet ex foliorum cicatricibus. Folia apposita , basi connata, lanceohta , trinervia, rugosa , limbo undulato , tomentoso-vilIosa : stipulz nullæ. Flores in summitate ramorum fere semper tres , propriis pedunculis brevibus sustentati. Calix ex quinque foliolis, ovato-lanceolatis , apice acutissimis. Corolla violaceo-rubens , calice maior, petalis orhiculatis , rugosis. Staminum filamenta numerosa , h a : aiitheræ parvæ , ovata , eiusdemque coloris. Germen ovatum : stylus longitudine staminum : stigma luteum globosum. Capsula intra caiicem clausum , ovato-pentagona , quinquelocularis , quinquevalvis , loculis pol y spermis. Semina rufa, minuta, globosa. Habitat copiose in siccis regni Valentini , præcipue tamen prope oppidum Alchilet , et in collibus Marchuquera et Barig iuxta Valldignam. fi Cognoscitur hic vernacula voce Achocasdpos. Habitant ibidem Phlomis lichnytis , purpurea et altior, Myrtus communis, Clematis viticella, Ornithopus compressus , Briza maior , Andropogon distachyum, Arenaria tetraquetra , Pteris aquilina ,vulgo herba-fahguera,Ægylops triuncialis, Stahelina dubia Linnai , aliæque innumera. EzpIjc. tab. a Flos integer postice spectatus. b Petaliini. c Genitalia. dGermen. e Capsula. f Eadem aucta et secta. g Eadem expaiisa. h Senien. i Idem auctum. Obs. Haud probo Linnæi nomen arborescens , quia supra descripta planta humilis semper remanet ,pedalem longitudinem vix superans. I 9 o.
CISTUS SERRATUS. Tab. 175. f i g . I 9I.
i.
CISTUS herbaceus exstipulatus : foliis oppositis , lanceolato-ovatis , trinerviis : petalis
serratis. Caulis herbaceus, erectus ,vix pedalis , ramis aliquot , pilis brevibus , glutinosis coopertus. Folia apposita , distantia ,lanceolato-ovata , trinervia ,glutinosa; radicalia obtusiora et latiora : stipulz nullæ. Flores racemosi , terminales : pedunculi capillares, deflorati cernui. Calix villoso-glutiiiosus, pentaphyllus , foliolis duobus exterioribus ovatis, brevibus. Corolla lutea, petalis serratis ,maculaque nigra lata prope unguem notatis, non pumto Tubicundo ut in Cisto guttato. Staminum filamenta lutea, corolla breviora : anthera breves.
Germen globosum : s t y h vix Ullus : stigma globosum ,album , subsessile. Capsula intra calicem trilocularis, trivalvis 9 polysperma. Habitat in montibus Segard et Naquera. Q Florebat initio Aprilis una cum Cistis marifoli0 , glutinoso, racemoso; Scorpiuro muricats ,Medicagine echinata ; Astragalo incano et hamoso. ExpZi..tab. a Petalum auctum. b Germen et stigma aucta. c Fructus. Obs. I .i) Planta valde affinis Cisto guttato, a quo nonnisi petalis serrat is , et macula nigra circulari distinguitur. Obs. 2: Montes isti prætiosissima marmora et alabastra continent, quorum præcipua vidi in Metropolitana Valentina Ecclesia , in Cartusiana Portæ-cadi ,et in iiuperrime constructa Montesiani Ordinis.
MELICA NUTANS Lìnneì. Tab. 175.fig. 2. 19 2.
MELICA foliis setaceis :racemis terminalibus :petalis imberbibus : spiculis secundis nu-
tanti bus. Melica nutans , pedunculis simplicibus : spiculis nutantibus , secundis, glabris. Scy. carniol.
I.pag. 192.
Melica nutans , petalis imberbibus , panicula nutante Simplici. Linn. sp.pZ. vol. I. 9.182, Culmi filiformes , erecti , vix pedales , conferti ,numquam ramosi, obtecti foliorum vaginis. Folia setacea , longa ,angustissima , basi piitula, ibique , in vagina: scilicet fine, squamula scariosa alba , culmum amplexante aucta : vaginæ imbricatæ , semipollicales. Flores secundi in racemis terminalibus : isti sunt capillares, fere sem per simplices. Calix corollis paulo brevior, bivalvis , valvulis ovatis, concavis, muticis, extus subviolaceis. Corollarum valvula exterior, concava : interior brevior ,plana. Staminum filamenta tria capillaria : antheræ oblonga:, utrimqiie emarginat=. Germen ovatum : styli duo setacei : stigmata villosa. Semen ovatum. Habitat in monte Saguntino, et in pluribus aliis regni Valentlni. Floret Aprili. Explic. tab. d Flos integer auctus. e Idem calice deflexo. f Flos alter fertilis. g Germen. h Semen. Obs. I .a Flosculi sunt oblongi mutici : inter duos fertiles 9 quorum alter sessilis, alter breviter pedicellatus, corpusculum erigitur stipitatum , terminatum globulo albicante. Obs. 2 .a Si huius planta: culmi essent ramosi, ad Melicam minutam referenda potius esset, quam ad nutantem. An species inter istas media? minutam ignoro.
SPARTIUM PATENS Linnei. Tab. i 7 6. I 9 3.
SPARTIUMramis virgatis ,striatis : foliis ternatis : floribus lateralibus et terminalibus.
Spartium foliis ternatis ; ramis virgatis; floribus lateralibus, geminis, cernuis. Linn. p p l . VOZ. 3.pag. 40 2. Cytisus patens , floribus pedunculatis , subbinatis , lateralibus, nutantibus. LZnn. s p c . pl. vol 3.pag. 4 8 2 .
Cytisus hitanicus , medicæ folio, floribus in foliorum alis. Tourn. inst. 648. An Cytisus pendulinus Linn.Jilii suppl.pag. 3 2 8 ? Caulis fruticosus octo pedes altus, ramis alternis , virgatis , patulis, striatis , glabrise Folia omnia ternata parva , foliolis obovatis, medio longiore, subtüs subpubescentibus. Flores axillares et terminales, sapius quattuor, pedunculis incrassatis subvillosis9 squamula setacea brevi ornatis. 9
9
Calix CampanulatLis, bilabiatus , subvillosus, labio superiore profunde bifido, laciniis acutissimis ; inferiore , apice trifido setoso. Corolla lutea , magna , papilionacea : vexillwm orbiculatum reflexum , dorso villosum , maculatumque macula f u h a : ala: vexillo breviores ovato-oblonga:, conniventes, basi Prope unguem lunatæ. Carina alis brevior , profunde fissa inferiore parte. Stamina decem, in vaginam connata : antherz globosæ. Germen lineare : stylus adsurgens : stigma globosum. Legumen lineare ,nonnihil compressum , 3-6 -spernium. Semina glabra , globosa. Habitat in orientali parte vallis de Gallinera, copiose tamen prope oppidum Albaydu , et in Moxente montoso tractu Bosquet vulgo. Floret Aprili. 6 Una cum plaiitis supradictis in Albaydæ vallis descriptione naturali. ~ q . d i c tab. . LZ Calix. A Idem aliter spectatus. b Petala. c Germen. d Stamina. e Ea&m expansa et aucta. f Legumen. g Idem expansum. Obs. Cytisum Genistam et Spartium eiusdem generis naturalis sectiones potius esse quam diversa genera, dixit in Dictionari0 encyclopedico D. de Lamarck, vol. 2. pag. 2 5 2 ; quæ nihilorninus in duo separavit tyronum gratia Genistam sciket et Cytisum. Fecit hoc non solidis fundamentis sed plantarum habitu , ade0 u t Cytisis adiiumeret illas , quibus omnia folia ternata sint , Genistis reliqua. Fructificationis characteres, quos Linriæus posuit , in pau& tantummodo speciebus , hisque passim obviis , reperit; in cæteris omnino aut partim eos evanescere confussis signis. Suam inde sententiam firmat, quod Linnaus ipse eamdem Tournefortii plantam Spartium simul et Cytisum dixerit , quamque postea filius tamquani novam Cytisi speciem descripserit in supplemento. Vereor equidem Liiinæum hic huniaiii quidquam passum: veruntamen non inde damnandum est illius systema , sed errores dumtaxat castigandi : non inde revocanda est empyrica methodus in scientiz pernitiem , sed bene provisa et diligenter explorata principia ponenda sunt , quibus iiinixi tyrones vera proprio marte inquirant et inveniant. Numquani isti ne dicam Botanici meam plantam ad debitum genus revocabunt , seme1 admissa auctoris encyclopedici sententia. Ad Cytisum enim et reducenda erit, quia nullum est ipsi folium solitarium sed omnia ternata, et ab eodem genere simul expungenda ,quia stamina sunt ipsi Monadelpha. Mitto reliqua q u a quoniam íructificationis partes sunt ,rectius dicam , quoniam Linnai inventa, nauci duxit auctor cæteroqui doctissimus. Suo abundet sensu ;interea tamen sciat Millerii iconem I 3 8 ,nullatenus nostrae plaiitæ convenire, hancque eamdem esse credimus cum illa lusitanica , quam Tournefortius descripsit his verbis : Cytz'sus lusitanicus 3 mediu folio ,JEorZlus Zn foliorum alis.
BISCUTELLA MONTANA.
Tab.i 7 7 .
I 94. BISCUTELLA siliculis glabris : foliis ovatis, dentatis , tomentosis. Radix perennis, teres, saxorum fissuris fixa, ex qua et inter folia radicalia caules prodeunt pedales, tomento decidu0 obducti ,ade0 ut decursu temporis glabri viridesque appareant, superiore præsertim parte. Folia radicalia numerosa , supra solum exparisa , crassiuscula ,valde tomentosa ,ovata ,dentata, dentibus sat magnis et profundis : caulina alterna, sessilia , et veluti auriculata 3 quorum suprema integra et minuta. Flores racemoso-corymbosi , terminales , pedicellati ; pedicellis erectis , capillaribus. Calix lutescens, deciduus, ex quattuor foliolis ovatis, concavis. Corollz petala quattuor , ovata, dilute lutea. Stamina sex ,ut in congeneribus : glandulæ quattuor ,quarum duæ externe inter totidem stamiiium paria, reliquæ interne inter stamen et germen. Germen compressum , emarginatum : stylus simplex, subulatus3 persistens :stigma obtusum.
Silicula glabra, brevis 9 erecta , bilocularis , compresso-p1ana , semibifida 9 lobis sübrotundis, monospermis. Semina orbiculata , compressa ,in loculamenti meditulio posita. Habitat in altioribus montibus regni Valentini , præcipue tamen in Cabe& qui Lucentum inter et Saxosam iacet, et in Cova alta prope Conventum Sanctz Annæ. Florebant hic Aprili mense Antirrhinum triphyllum et crassifolium ,Ranunculus gramineus ,Arum arisarum , Campanula alpina, Geum reptans, Fumaria eneaphylla , Cotyledon umbillicus, et inter alias stirpes Alyssum spinosum. ExpZ. tab. a Corolla expansa. b Calix. c Genitalia aucta. d Silicula. c Semen.
XIMENESIA.
(al
C H A R A C T E R G E N E R I CUS.
Calix communìs polyphyllus , laciniis triplici ordine dispositis , interioribus brevioribus. Corolla composita ,radiata : corollulæ hermaphroditæ numerosa: in disco :femineæ subvigiiiti in radio. Propria hermaphroditis tubulosa 9 quinquefida 7 pedicellata : radiorum vero ligulata 9 trifida. Stamina hermaphroditis quinque , capillaria : anthera cylindracea. Germen ovato-compressum , basi acutum : stylus simplex : stigmata reflexa. Semina solitaria :in radio figura germinis : in hermaphroditis ala circulari aucta; hzc est apice emarginata : papus nullus. Receptaculum paleaceum. Oh. Genus Enceliæ affine ; a quo distinguitur radiis fertilibus trifidis ; seminibus radiorum nudis, in centro alatis ;et calice polyphyllo triplici ordine.
XIMENESIA ENCELIODES. Tab. i 78. I 9 5.
XIMENESIA foliis trinervis , ovato-acutis 7 serratis : petiolis alatis.
Caulis teres, tripedalis , ramosus ,subtomentosiis in ramis teneris. Folia ut plurimum alterna, præsertim superiora, ovato-acuta , basi cordato-cuneata , serrata , petiolo longiora ;pagina superiore viridia ,inferiore villis numerosis incana; petiolus alatus, alis dentatis , versus caulem latioribus , eumque subamplexicantibus. Flores corymbosi :flos quilibet solitarius, pedunculo sustentatus prælongo ,axillari ad folium sessile angustum acutissimum. Calicis laciniæ lineari-acutæ. Corolla magna, lu tea ;radioruni laciniis obtusis ,media breviore. Receptaculi paleæ acutæ. Semina nigricantia ; ala albicans , composita ex innumeris pilis sibimet parallelis, adpressis non liberis. Reliqua ut supra in charactere generico. Habitat in Mexico, unde introducta in Regium hortum Matritensem. Floruit prima vice mense Novembri : videtur perennis. ExpZic. tab. LZ Flos integer antice spectatus. b Idem postice. c Radius. dFloscu1us hermaphroditus. e Idem auctus. f Huius semen. g Idem auctum. h Semen r a d i
(0)
h honorem Iosephi Ximenes Pharmacopolæ, voluminibus, in quibus plusquam septingentas plantas
qui Castulonis iìoram conficere aggressus est quattuor pinxit > ultra papiiiones indigenas et aves.
ANTIRRHINUM TRIPHYLLUM Linnai.
Tab.i 79.
1 9 6. ANTIRRHINUK foliis ternis ovatis. Linn. y.pl.’vol.3.pa--.I 27. Linaria sicula, latifolis, triphylla. Bocc. sic. .++tub. 22. Linaria hispanica. Clus. hist. I.pag. 3 2 o. Caules pedales, erecti , teretes , villosi , ut et tota planta, superne ramosi, ramis axillaribiis. Folia terna et quaterna ,internodis longiora , sessilia , ovata , integerrima, mollia ,trinervia, nervis vix conspicuis : superiora infra flores ut plurimum solitaria, aut opposita. Flores racemosi terminales. Calix pentaphylh , laciniis subspatulatis , quarum superior longior. Corolla calcarata , calcare antico , corollæ subæquali ,dilute luteo : faux saturatior, impervia, limbo tripartit0 : galea bifida, laciniis erectis ,in cristam conniventibus, albicantibiis , lineis fuscis. ~ . Stamina quattuor , didyma , fundo corollæ adfixa : aiitheræ l Germen globosum : stylus longitudine staminum : stigma incrassatum. Fructus globosus, apice bilobus , lobo altero erectiore : capsula bilocularis, polysperrna. Semina minima, receptaculo carnoso affixa. Habitat in umbrosis montium de la Cova alta prope Albaydam, et Palomera in Ayora di&ne. Floret ab Aprili ad Iulium. Ibique Globularia alypum , vulgaris et cordifolia, Campanula alpina, Gallium saxatile , Rubia peregrina &c. EZ-PZZ~ tab. ~tFlos integer magnitudine naturali. b Stamina. c Germen intra calicern. d Fructus. e Sectio capsulæ.
ANTIRRHINUM TENELLUM. I 97.
Tab. 180. j i g .
i.
ANTIRRHINUM caulibus procumbentibus , tenuissimis : floribus axillaribus solit ariis
pedunculis folio longioribus. Radix crassiuscula, fusca ,fibrosa , ex qua cauliculi prodeunt vix semipedales, procumbentes, èt prostrati, tenuissimi ,ramosi , valdeque villosi, ut et tota plantula. Folia rotundato-acuta ,glauca, m o l h et viuosa; inferiora opposita ;floralia alterna, petiolis: paulo maiora. Flores axillares , solitarii , pedunculis capillaribus ,folio duplo longioribus. Calicis lacinia: quinque, profundissimæ , lineares, subæquales. Corolla alba, calcarata , calcari subaqualis : faux pervia : limbus bilabiatus, labio superiore bifido, antice producto ,minime vero erecto : inferiore dependente, trifido. Reliqua ut in congeneribus; at omnia valde minuta. Habitat prope culmen montis Ayoræ vulgo Cueva horadada, id est Caverna perforata, in umbrosis et humidis, et fere semper aliis plantis tectum. Floret Iunio. Vivunt ibidem Anemone hepatica, Campanula alpina, Anthyllis erinacea et vulneraria, Polypodium vulgare, Adiantum capillus-veneris , Thalictrum minus ,Lavandula spica ,Asclepias nigra et vincetoxicum , Inula montana &c. ExfZic. tab. a Calix auctus. G Germen. c Corolla. d Flos integer auctus.
DE MONTIBUS ENGUERINIS. Fertiles hucusque , popUlosos atque amoenissimos tractus perhtravimus. Desertun nunc aggredimur ubi perpetui montes sese excipiunt , et saxa durissima, nunc profundis excavata sulcis , nunc sæculorum lapsu deformata. Nimirum Enguerinos montes, quorum nomine ilios omnes intelìigo, qui ab Enguera oppido usque ad Cofrentes eacurrunt octo leucarum spatio,
quosque septentrionali plaga Sucro flumen separat ab i l h æque aridis ,magisque desertis, qui inter Aumina iacent Sucronem et Turiamo Sexaginta circiter quadratas leucas complectitur tota regio, quæ frequentibus pinetis consita est, in quibus degunt sat magno numero dama:, caprea:, vulpesque et lupi : profundissimis etiam SUlCiS (Vulgo Barraficos) interrupta est et angustis vallibus. Frustra in ea rivulos et fontes per integras leucas quzras, si c0frentes vallim excipias, atque tractum illum Canal de Navarrés, in quibus tanta aquarum copia, ut rivuli tres inde oriantur Reconque scilicet, Escalona et Sellent, qui Sucronem intrant. Illa aquarum inopia in causa est, ut solum incultum maneat magna parte, qua armenta et errantes greges passim videas ;paucos homines habita ad terræ spatium rationen Vix enim vigintiquattuor millia hominum numerantur ,quorum tredecimmillia inter Gofrentes et Ayoram, termillia et amplius in Canal de Navarrés, quinque millia in E n p e r a oppido; reliqui vicos incolunt Vicorp e t Quesa in montium meditulio sitos, Millares et Cortes de Pallás ad Sucronis dexteram. N o n hic in explicanda natura montium immorabor, quia eadem est atque præcedentium Valentini regni , calcaria scilicet aut gypsea; sed illorum situm ,figuram et reliqua delibabo , quæ ad iiaturalem historiam pertinent. Perlustranti montium culmina, qui ab occasu in ortum semper depressiores sunt , plura sese offerunt scitu digna. Et primo quidem planities immensa per illorum fastigium excurrens, quæ licet profundis fossis interrupta , unam eamdemque olim massam videtur efformasse. Probant hoc strata eiusdem naturæ, coloris et profunditatis, quæ ad eamdem altitudinem posita sunt in utraque fossarum ripa.: tum et anguli sinubus respondentes, qua hodic fluunt inibrium aquæ. Secundo , facilis est ad montes ascensus septentrionali plaga : difficilis aut nullus omnino australi et occidentali p ubi horrida præcipitia exsistunt. Quod innuere videtur maris aquas quondam magno impetu ab austro in septentrionem et ortum motas fuisse, earumque vi atque iteratis ictibus montium partes contra meridiem et occasum abruptas et deformatas. Eodem pariter elementorum conflictu excavatæ videntur .fossæ atque valles, ibi præsertim ubi materia mollior , ubi nullum gluten , ubi denique terra: magna copia exstitit. Montium situs atque plaiiities illæ , qua: in ipsorum fastigio conspiciuntur ,difficile mutationem patientur , quia durissimis constant saxis et perpauca marga rubente ubi plantæ crescut: at illorum radices, ibi potissimum ubi marga abundat et humiditas, tractu temporum deformantur et pereunt; uiide superposha ipsis massa proprio pondere ruit basi destituta. Videre hoc licet ixi oppidi Cortes viciniis. Ex magna planitie, qua: montis fastigiiim est per horam integram descenditur usque ad memoratum oppidum in medio clivo situm atque in eminente loco, si cum Sucronis alveo comparetur, cuius fluminis vicina horrida, nedum obscura profunditate ,sed et saxorum multitudine quæ ex montibus ceciderunt. Mons ibi passim observatur quasi ad lineam sectus per centum sæpe pedum altitudinem, ubi strata patent. Quo profundius descendas , nova strata observes margacea , quæ cum lapideis alternant, donec tandem tanta est margæ copia, ut mons integer hac unica base inniti videatur. Hic et in immensa fossa, quæ oppidum circumdat plures sunt fontes et aquarum scaturigines, quæ terras lambunt et exportant , quibus saxa denudantur : cavernæ inde proveniunt horridæ quarum tecta post imbres præsertim commoventur et decidunt : itinera fragmentis obruunt totumque clivum usque ad Sucronis fundum , cuius aquæ perpetua obstacula aut mentes, aut superantes raucuni edunt sonitum. Naturam hic videas nulla hominum arte deformatam : non quod oppidani in otio vivant , sed quia numero pauci omnem fere ditionem incultam relinquunt , clivosa eaque irrigua parte contenti , quæ inter oppidum et niontes iacet. Fuere olim duo oppida in Cortes viciniis Buguete scilicet et Rugaya qua: cum k h m u m expulsione periere. Murorum adhuc restant fragmenta et agrorum limites, qui *aiorem tunc temporis terræ culturam fuisse luculenter ostendunt. Agricola: sæpe terram excavantes sepulcra offendunt, in quibus humana ossa reperiuntur nostris maiora. Hodie vero S i supradictos agros excipias , omnia inculta sunt montes præsertim ,qui gregibus et armentis abundant. Magna in illis plantarum copia. Pinus sylvestris, Pistacia therebintus et lentiscus 9 IUniperus sabina , communis et oxyce&us, Oleaster, Rosmarinus officinalis, R h a m n ~ salater-
nus et lycioides ,Genista hispanica ,Ulex europeus ,Daphne gnidium ,Cistus albidus, monspeliensis, racemosus aliique humiles passim prostrant. I n umbrosis et humidis frequens est Trachelium coeruleum ,Campanula rotundifolia ,Arum arisarum, Anthyllis tetraphylla et vulneraria ,Saponaria ocymoides ,Euphorbia spinosa, serrata et canescens, Condrilla iuncea, Myrtxls communis , Scirpus acicularis et palustris , atque Cryptoganiæ i11æ alibi memoratæ. In c h o crescunt Biscutella coronopifolia, Sideritis incana , romana e t hyssopifolia , Galeo& tetrahit , Marrubium supinum et hispanicum , Diaiithus filiformis, quem Linnzus Gypsophyllam dixit saxifragam , Scabiosa stellata et altera nova tomentosa nomine postea describenda , Coronilla minima et iuncea , Ononis fruticosa, Smilax aspera, Viburnum &us, Stahelina dubia , Mercurialis tomentosa, Thymus piperella, Psoralea vituminosa, Teucrium saxatile, aureum, capitatum et lucidum ,Buplevrum rigidum ,odontites , rotundifolium , fruticosum et fruticescens ;innumeræ tandem ex graminum et unibellatarum familiis;ex Syngenesiæ , Didynamiæ, Pentandriæ et Diadelphiæ classibus , quas silentio prætermittam unica excepta Genista , quæ frequens est in oppidi viciniis. Ea quattuordecim quandoque pedes assurgit ,trunco glaberrimo, tereti, duos pollices crasso , octo sæpe pedes alto, postea ramosissimo ,ramis erectis , striatis : foliis gaudet solitariis, sparsis, minimis, lanceolatis, subvillosis. Flores lutei ramos terminant in r m m u m dispositi , qui brevibus pedunculis sustentantur bistipulatis : stipula: (aut si mavis bracteoh) sunt minimæ , acutæ ,lutescentes. Legumina sequuntur subtrisperma ,compressiuscula , quæ argentea apparent villis numerosis albicantibus. u n i s videtur hæc species Genistæ floridæ Liniiæi ; verumtamen comparatis arbustis, quæ apud nos vivunt , diversa reputo foliis ,florum situ ,et toto plantarum habitu. Delibatis quæ ad montes pertinent; in valles descendamus et primo quidem in illam angustissimam nominatam , vulgo Canal de Navarrés , quæ per duas leucas in longitudinem excurrit. Quattuor in illa numerantur oppida parum ab invicem seiuncta Anna scgicet, Chella, Bolbayte et Navarrés , quorum ditiones marga constant rubeiite, frugifera in priore, in aliis feraciore. Inter Navarrés et Bolbayte collis occurrit humilis, qui sensim versus alistmm et septentrionem depressior, aquarum cursus in opposita cogit. Harum inopiam vidimUS per universam regionem; in valle vero tanta copia est ut passim fontes eosque copiosissimos offendas. Quattuor erumpunt in erectiore loco et quintus in fundo oppidi Navarrés: rivulum illi formant, quo in varios candiculos partito plusquam trecenta terræ iuga Navarresii irrigant, quorum tanta sollertia est ,U t collem bismille pedes ampium perforaverint , guo inutiles aquas alio transmitterent ad agros irrigandos, in quibus uberrimi fmctus Zæa scilicet ,Triticum ,Olosericeum , Cannabis ,aliique quin in solo consimili delectantur. Aqua: illa: postquam terram irrigarunt a meridie in septentrionem , versus ortum declinant ut rivulum intrent Escalona, qui a Vicorp et Quesa descendit ;fluitque deinceps per montium præruptas fauces, ut cum Sucrone confluat. Neque confundi debet rivulus Escalona cum altero Sellent, de quo postea dicam: occidentalior enim est et sesquileuca ab hoc seiunctus. Irrepsit hic error in cartam geographicam Matriti editam, quæ , si recudenda umquam , purgar; &et non paucis erroribus quibus scatet. Atque hæc de septentrionali vallis parte. Meridionalis a Bolbayte incipit ac sensim descendit usque ad Annani , ubi aniplior est. Fontes et aquarum scaturigines, qui nunc e terra, nunc e saxis erunipunt frequentiores sunt versus meridiem et ortum ,ubi Albufera exsistit , lacus scilicet piscibus abundans, e cuius fundo aquarum columna: tanto impetu saliunt, ut aliquas szpe videas semipedalis diametri qua: sursum eriguntur , superato obstaculo quod fundus offert et aquarum profuiiditas. Magnum incrementum hæ tribuunt rivulo de Sellent, cuius initium est iuxta Bolbayte oppidum : przceps ille ruit ab Anna ; prxterfluit postea cogiiomen oppidum in collis culmine locatum, aC tandem inter Carcerem et Cotes Sucronem intrat. Vix autem divinari potest unde proveniat tanta aquarum copia, eæ etiam quas folites aut POtius r i d i dels Sants . . .. et Safita suppeditant. Colles enim et montes , in quorum vic~niisscaturigines istæ conspiciuntur, humiles sunt et sicci : imbres iteni et nives hiberno tempore haud multum frrequentes. Alibi ergo quærenda est aquarum summa in occidentali fortasse regionis parte, ubi montes frequentes sunt et alti, ubi copiosæ nives eæque diuturnæ, ubi fontes rarissimi. j
Quad ad terra: culturam attinet, nihil hic vidi quad non iam observaverim in septentrionali parte. I n utraque fructus omnino similes ,eademque hominum in laborem proclivitas , quarum industria maxime conunendanda , præterquam in Olearum cultura : eas enim passim videre est ramis inutilibus obrutas , unde fructuum defectus. Veniat nunc occidentalior illa vallis ,Cofrentes nomine , quæ a septentrione in austrum protenditur, collibus efformata gypseis , qui a Cofrentes (‘I oppido ad Ayoram usque excurrunt, non recta sed aut sinubus ab invicem remoti , aut c h i s interrupti. Supereminent morites ad occasum et ortuni, e quorum fastigio vallis observatur, cuius conspectus gratissimus collium amoenitate , aquarum et fructuum copia; gratiorque etiam apparet quia post Ionp i , sterile, atque PericulosUm iter sese offerto Superatis enim tot montibus , et profiindissiniis fossis, semper sterilibus semperque disertis ;quando prærupta et depopulata regio creo ditur offendenda , præter opinionem occurrit vallis. Quinque in ea sunt oppida, nimirum &frentes, Xalance ,Xarafuel, Teresa et 2 h - a , et sextum versus meridiem nobilissimum Ayora, quondam arce fortissima munitum 9 nunc diruta post successionis belluin nostro ineunte sæculo. Sita suiit illa omnia in c o h m culminibus. Fontes non solum in profundis lo&, verum et in altioribus natura posuit, quos oppidani per declivia dirigunt ad agres irrigan& in aniphiteatrum dispositos: quo fit u t quum ex inferiori vallis parte in superiores ascendas, murmurantes ubique lapsu aquas audias et intuearis ; agros etiam mira arte cultos, in quibus arbores et frugiferæ planta: crescunt quæ in consimili solo uberes seniper fructus suppeditant. Uniim hic vidi quad præter alia hominum sollertiam ostendit, agrorum scilicet margines, qui nudi sæpius alibi conspiciuntur , Ulmo campestre et Celte australi consitos. Ita huiusmodi arbores illi dirigunt , ut truncus n u h s , rami plures subradicales exsistant, p o s septeni fere pedibus crescere permittunt ut furcas inde , bacillos , baculosque conficiant, ex quibus quotannis sexcentas auri uncias reportant, quin ullam proinde agri iacturam patiantur. Vites etiam cum iis arboribus intertextas intuearis, sed non tanta copia, neque mirabili illa arte uti apud Chelvanos et Xixonenses, qui clivosos tractus in pulcherrima viridaria disponuiit. Cofrentes oppidum præterfluunt diio flumina Cabriel et Sucro, quæ ab occasu descendunt , confluuntque in orientali plaga , Sucronis nomine retento. Hoc vero procurrit fere recta inter altissimos montes octo leucarum spatio usque ad Antellam, in qua canalis incipit, regius iuremerito cognomhatus, ab auctore magno i110 Aragoniæ rege Iacoho I; pergit deinde per amplani planitiem , cuius niagiiam partem sæpenumero inundare solet: prope Alciram bifidriam partitur ut populosum oppidum quasi duobus brachiis complectatur et cingat ;quibus iterum in unum coalitis versus Culleram tendit ut in Mediterraneum mare sese exoneret. Flumen hoc princeps est inter omnia quæ Valentiiium regnum irrigant, cuique commoda debentur atque opes ,quibus abundat prætiosissimus ille tractus Riberas nomine, quod r$as significat. Vallim versus austrum excipit Ayoræ ditio , cuius montes plantis abundant rarioribus, præsertini illi quos vulgus nominat Palomera, Unde et Meca. Iii hoc limites exsistunt Ayoræ atque Almansæ ditionum , regnorum etiam Valentia: et Murciæ, Supersunt adhuc in ips0 remontissimæ antiquitatis monumenta * cisternæ nimirum plusquam quinquaginta in saxis excavatæ, quæ fastigium montis occupaiit : fossa etiam duodecim pedes lata totidemque profunda quæ a montis radice usque ad urbem nunc dirutam protendebatur. I n eiusdem septentrionali plaga conspiciuntur ostrearum strata , quadraginta et amplius pedes profunda 9 quarum plures in pulverem albicantem margaceum fatiscunt ,aliquæ formam, nonnullæ et nitorem primigenium conservant. Vitibus abundat ea regio, quas apprime excolunt Ayorenses. o h nuperrime introductæ, quarum viginti annorum spatio tanta copia , ut plusquam e n tum et quinquaginta mille videas in locis antea incultis aut parum frugiferis. Oporteret hos homines illas contemplari , quæ in Castallæ et Albaydz vallibus crescunt , ut culturam ipsis (u) LOCUS ille ubi flumina coniiuunt hispano ser- hac ergo voce nonnihil deformata et vallis et oppidi mone Cotguencia > latino Conjiuetrs nominatur. Ab nomen originem ducit.
convenientem perdiscerent. Peccant enim in eo quod plures quam oportet in solo plantant, qua= procedente tempore sibi invicem offendant , nec adeo debitam magnitudinem umquam attiiigant : ramos etiam et truncos iniitiles conservant. Sero medicina paratur, nisi principiis obstes, quando teneras arbores ad libituni regas, atque ita disponas, ut ipsis et rei familiari consulens uberrinios fructus percipias.
CONVOLVULUS VALENTINUS. î a b . 180.fig. 2. CONVOLVULUS foliis linearibus, acutis , plicatis, extus pilosis: floribus axillaribus solitariis. Caules erecti , semipedales , sæpius ramosi, pilis albis obducti uti tota planta, si foliorum superiorem paginam excipias. Folia sparsa , breviter petiolata, linearia, acuta, ylicata. Flores axillares , solitarii , quorum pedunculi , foliis longiores ,stipulas duas sustinent lineares prope calicem. Calix profuiidissime quinquepartitus 9 laciniis ovato-acutis , intus glabris , extus pilosis, Corolla monopetala, violaceo-rubra 9 limbo decemcrenat0 , crenulis alternis brevioribus. Staminum filamenta quinque , subulata , corolla dimidio breviora, huius fundo inserta : antheræ oblonga: , compressa:, basi emarginatæ. Germen globosum : stylus filiformis : stigmata duo oblonga, filiformia. Capsula calice obvoluta , bilocularis. Habitat in collibus prope Benitachell. Floret Maio. ExpZic. tab. e Calix expansus. f Genitalia. F Folium auctiim. Obs. Planta media inter Convolvulos dorycnium et cantabrica. I 98.
RHAMNUS PUMILUS Linnei. I 9 9.
Tab.1 8 1 .
RHAMNUS einermis repens : floribus hermaphroditis : foliis serratis. Linn. spec. plant. v o l . I . pag. 543. Iacg. Collect. v o l . 2. pag. 141.tab. 11 , qui folia dixit petiolata, ovata , crenata. Frangula montana, pumila , saxatilis , folio subrotundo. Tounz. iwt. 61’2. S e p . verofi. v o l . 2. pag. 2 9 6 . Radix lignosa rupibus calcareis adfixa, ex qua caulis prodit numquam erectus sed repeiis siiper nuda saxa; valde ramosus ramis tortuosis: lignum est ipsi lentum, durum albicans ; cortex fusco-rubescens , glaber , tuberculis exasperatus et fissuris. Folia in novis ramis sparsa et adproximata , brevissime petiolata, ovata , vix serrata, serraturis distantibus et sæpe nullis : superne sunt viridia et nitida, inferiori pagina pallidiora: stipulz breves, deciduæ. Flores axillares numerosi, pedunculis capillaribus suffulti , tandem cernuis ;hique sunt folio breviores , gaudentque bracteola rubente , deciduu. C;ilix herbaceo-lutescens , infundibuliformis, limbo quadrifido, laciniis acutis : ex harum divisionibus lacinulæ totidem prodeunt brevissimæ , et paulo inferim stamina. Corolla nulla, nisi calicem dicas. Staminum filamenta quattuor calice breviora , subulata ,albicantia : antheræ ovat8 , lutea:, didymæ. Germen in fundo calicis ovatum : styli tres : stigmata incrassata. Fructus est capsula ovata , trigona , trisperma : semina triquetra , solitaria in tertia capsula: parte, efformata in sacculum interne fissum. Habitat in montibus Meca et Palomera ditionis Ayorz. fi Floret Maio; fructus perficit Iulio, Crescwnt ibidem Rhamnus lycioides et alaternus , Mespilus anielanchier , Acer
campestris, Arbutüs unedo et uva-ursi , Globularia cordifolia , Potentilla alba , Statice alliacea, Antirrhinum triphyllum et saxatile, Saxifraga petræa , Arenaria tetraquetra, Seseli saxifragum ,Inula montana ,Rubia peregrina 9 Gallium saxatile , Scabiosa tomentosa, Cuscuta europæa ,Illecebrum cymosum , Tordilium antriscus Linnzi , Buplevrum odontites , rigidum et frutkescens, Cistus glaucus aliique iam memorati. E X P ~ tab. ~ C . /t Flos integer. b Calicis limbus. c Flos expansus. d Fructus. e Huius tertia pars interne spectata. f Semen. Obs. I ? Differentias sat notabiles reperi inter Clar. Iacquini plaiitam et nostram Valentinam. Huius truncus et rami sunt seniper saxis adpressi numquam erecti : corollæ quadrifidæ : stamina qiiattuor : flores numquam racemosi; et folia adproximata , vix serrata. Obs. 2: Huius planta: fructus vera est capsula , quia determinate deh-iscit : adeoque similis Euphorbiæ fructui , quod ad formam et dehiscendi modum spectat , ut tricoccus iure merito nomiliari possit.
RHAMNUS LYCIOIDES Linnei. Tab. 181. RHAMNUS spinis terminalibus : foliis linearibus. Linn. y e c . plant. vol. 1.pug. 540. Pal!. Flora Rossicapag. 26 . tab. 6 3 . Rhamnus tertius flore herbaceo ,baccis nigris. Bauh. pin. 477. Rhamnus tertius forte niger. Clus. hist. I pag. I I o Caulis fruticosus , triyedalis , valde ramosus, ramis patulis , spina terminatis: cortex fustocinereus , lævis. Folia sublinearia, obtusa , basi angustiora , glaberrirna , sessilia 9 f asciculata , fasciculis alternatim sparsis: pori transparentes disseminati per integram superficiem. Flores ex foliorum fasciculis solitarii , bini aut terni , sustentati pedunculis capillaribus ,folio brevioribus. Calix luteus , urceolatus , semiquadrifidus , aliquando trifidus , raro quinquefidus , laciniis patulis acutis : ex harum divisionibus lascinulæ, aut si mavis, squamulz prodeunt minutissima: rubicundæ , setaceæ , munieiites stamina. Corolla nulla nisi calicem dicas. Staniinum filamenta tot quot squamulz, capillaria, recurvato-erecta , calici iuxta germen inserta : antheræ globosæ. Germen globosum , rubens : styli duo, sæpe tres nonnihil recurvi : stigmata incrassata rubra. Capsula nigra, turbinata , bisulcata , quandoque trigona , bi-trifariam dehiscens. Semina duo aut tria, subtriquetra , pallida. Floret Aprili, fructificat Maio. Habitat copiose in montibus calcareis regni Valentini. ExpZic. tab. d Calix magnitudine naturali. b Idem auctus. c Idem expansus. d Germen. e Stamen cum squamula. f Fructus bisulcatus magnitudine naturali. g Idem trigonus. h Huius pars intus spectata. i Semen. Oh.I n Claris. Pallasii tabula 9 cæteroqui nitida , folia video serrata, fructusque globulosos quod minime observatur in Valentinis plantis :calcographi aut delineatoris viti0 tribuendum id est, a u t fruticem dicendum ludere nunc foliis iiitegerrimis, nunc serratis. 2 OO.
.
z
SCABIOSA TOMENTOSA. Tub. 183. SCABIOSA corollulis quinquefidis , inæqualibus : foliis tomentosis , radicalibus pinnatifi& 9 reliquis pinnatis, pinnulis hearibus. Radix Perennis ex qua caulis prodit fere pedalis, teres, glaber , subaphyllus. Folia tomentosa albido-cinerea ; radicalia numerosa , supra terram expansa , ut plurimum pinnatifida, pinnulis nunc integris obtusis , nunc crenulatis : c a u h a ( quz duo sæpius, 2 01
9
9
aliquando quattuor dumtaxat exsistunt , eaque in infima caulium parte) opposita , ses silia , connata , pilinata , pinnulis linearibus, ultima productiore. Flores aggregati in caulium apice. Calix communis polyphyllus , duplici serie, laciniis duodecim , exterioribus longioribus, linearibüs : proprius duplex uterque superus, horum exterior membranaceus, striatus, limbo crenulat0 ; interior setaceus , laciniis quinque, subulato-capillaceis, nigris. Corolla dilute violacea ,monopetala, tubo elongato, limbo quinquefido ; laciniis inæqualibus rotundatis. Staminum filamenta quattuor exserta : antheræ violaceæ. Germen inferum : stylus corolla brevior : stigma clavaturn. Semina solitaria , calicibus coronata, tectaque involucro striato, glabro. Receptaculum paleaceum , paleis linearibus. Habitat in montibus regni Valentini, præsertim iuxta Cortes de Pallas et in przrruptis elivis Orospedæ , Mariola vulgo. ExyZic. tab. a Flos integer. b Calix. c Flos auctus et expansus. d Germen. e f Fructus.
4
DE OROSPEDA, AYTANA E T IDUBEDA. Valentinorum montium altissimi sunt Idubeda , Aytana et Orospeda. Iacet ille versus septentrionem innumeris collibus et montibus circumdatus, quorum alii Dertosam versus excurrunt , alii in Aragoniæ regnum penetrant, reliqui per Valeiitinum disseminantur. Ay.tana et Orospeda, haud longo ab invicem intervallo seiuncti , australem plagam occupant, quibus plures adhzrent hinc ad Sætabim, illinc ad Althaam usque protracti. Orospeda vulgo creditur altior cæteris ; sed nemo quod sciam utriusque altitudinem commensuravit. Mihi autem eorum cacumina perlustranti, Aytanæ mons primatum obtinere videbatur: atque haiic mihi opinionem confirniavit, quod hiberno tempore primus hic oninium, licet mari proprior, nivibus obducatur , quæ tardius quam in Orospeda liquescunt. Omnium substantia calcaria est per strata disposita , nuiic marmorea, Idubedæ præsertim ; nunc rudioris materia:, quod frequens est in Aytana et Orospeda: saxa in hoc firmiora sunt; in illo fragilia atque duriora. H o r d a præcipitia in omnibus exsistunt australi plaga : in Aytanæ fastigio voragines profun& , in quas si saxa coniiciàs, ictuum sonitus diuturnos audies, sensim debiliores, qui tandem propter immensam profunditatem evanescunt. Huius montis olim magna pars periit terræmotibus, illa scilicet , cui subiecta est vallis de Guadalest contra oppidum Benimantell. Ruina, hodie conspiciuntur per tractum vulgo Cantalar , ubi nullo ordine disiecta saxa supersunt nunc in minuta fragmenta, iiunc ili gravissimas separata moles, yuarum plurimæ versus vallim ceciderunt in clivo disseminatæ. Idubedæ culmen, quod altius quondam proculdubio fuit , tricuspidem formam induit ab illo tempore, quo nostri montes fuerunt deformati. Cupides illæ , nebulis fere semper obductæ, e longe conspiciuntur cælo sereno. Si ex harum fastigio versus austrum prospicias, fossa: tibi sese offerunt ad lineam ferme excavatæ, quarum imma profunditas fugit oculos: versus septentrionem vero clivus ade0 mollis u t equo quomode cuspides ascendas. Stratorum ibi altitudo atque ipsoruni ad horizontem inclinati0 dare patent: buccinorum nucleos reperias marmoris nigri. Frustra ibi Cistos et Daphnes quæras , cuius loco Potentillam albarn et suberectam, Anthyllidem erinaceam, Drabam alpinam et C eranium saxatile reperies : plantas scilicet quæ calores sustinere nequeunt. Easdeni offendes in Orospedæ culmiiie vulgo Jfontcabrtr plus quam triginta leucis ab Idubeda seiuncto. Montcabrer figura conoidæa est et basis ampla, altissimo monti superposita. Ad niemoratam usque basim ascensus sat facilis, UItra ipsam difficilis : saxa etenim quibus constat nunc a natura ad h e a m secta sunt nunc sulcis interrupta. Voragines nullas, præcipitia passim videas. Fontes rari sunt in Idubeda; frequentissimi in Aytana et Orospeda, iique purissimi et saluberrimi 9 qui vitam hilaritatem et opes tribuunt finitimorum populorum ditionibus ,Alcoy przsertim oppidi omnium nobilissi9
mi, sive textori= artis manufacta observes, sive agrorum culturam, síve machinarum numerum, Magna est in dictis montibus plantarum copia. I n altioribus et frigidis locis præter supra memoratas stirpes saxoriim fissuras occupant Iasione foliosa , Campanula alpina , Glabula& cordifolia, Arenaria iuniperiiia et laricifolia , Silene saxifraga , Erinus alpinus, Geum repens, Mespilus amelanchier , Solidago virga-aurea. Pau10 inferius crescunt Taxus baccata, Acer campestre, Cratægus aria, Fraxinus ornus , Erica vulgaris , Teucrium saxatile, Antirrhinum crassifolium , Lavandula spica , Salvia officinalis, Statice alliacea , Carduus pinnatifidus, Scabiosa tomentosa, et alia item nova sasatzïzs nomine describenda , quæ nullibi nisi in prærruptis et nudis crescit. Habitant ibidem in Aytana præcipue Saxifraga cotyledon, Aspleiiiiim scolopendrium et ceterach , Valeriana calcitrapa , et rubræ varietas, illa scilicet cui caules bipedales sunt , ere& , duri; et folia prælonga , h e a r i a , integerrima. Hic et in clivo vegetant Gnaphalium stoechas , Ononis aragonensis et fruticosa, plurimæ Cistorum species , quarum frequentiores libanotis , et albidus : Teucria etiam capitatum , aureum, iva, et pseudo-chamæpithys , Scrophularia canina et peregrina s Iberis saxatilis et umbellata , Spartium spinosum, Dictamus albus ,aliaque innumeræ, quas longum esset in præsentiarum recensere.
SCABIOSA SAXATILIS.
Tab. 184.
2 O 2. SCABIOSA foliis lanceolatis , integerrimis , inferne tomentosis; caulinis basi connatis. Radix teres, perennis, ex qua cauliculi annui prodeunt pedales et amplius, teretes, glaberrimi, læte virentes, fragiles , duobus foliorum paribus ornati. Folia lanceolata , integerrima , basi in petiolum atenuata , pagina superiore viridia, inferiore glauco-albida et tomentosa :radicalia numerosa in rosam expansa; reliqua opposita et basi connata Flores aggregati, capitati. Calix communis polyphyllus , duplici serie ;laciniæ duodecim , ovato-acutæ : proprius , duplex , uterque superus : horum exterior membranaceus ,albidus , limbo fimbriat0 : interior setaceus, laciniis quinque capillaceis , basi albis , postea purpureis. Corolla supera, subtomentosa , alba , monopetala , limbo 4 '5 -partito, laciniis ovatis, subæqualibus. Stamiiia filamenta quattuor , corolla duplo longiora : antheræ violaceæ , sulcatæ , basi emare ginats. Germen inferum , turbinatum ,pilis scabrum : styhs staminibus brevior : stigma incrassatum , emarginatum. Semina solitaria, calicibus coronata , tecta involucro pilis scabro. Habitat copiose in saxorum fissuris regni Valentini, præsertim in umbrosis montium Cabesó, Cova-alta, Aytanæ et Valldigna. Y Floret Maio. ExpZic. tab. u Flos integer. b Huius corolla expansa quadripartita. c Eadem quinquefida. d Germen. e Stamen auctum. f Fructus. F Florum capitulum postice spectatum. Obs. Foliorum figura accedit hæc species ad Scabiosam creticam Linnæi, a qua differt foliis integerrimis ,caule herbaceo annuo , et corollæ lobis subæqualibus.
SIDERITIS GLAUCA 2 03
Tab.185.
SIDERITIS radice perenni : foliis ovato-linearibus ,patulis, glaucis, subvillosis.
Radix durissima , lignosa, saxis nudis calcareis inhærens, multicaulis. Caules annui s semipedales, tetragoni, basi prostrati et ramosi, postea eretti 9 glauci ut et tota planta. Folia radicalia ovato-oblonga : caulina apposita, sessifia et subconnata ,sublinearia 8 brevia , patula.
Flores verticillati , verticillis sexfloris : horum quodlibet fulci tum bracteis duabus ,ovatis, tri quinquedentatis. Calix tubulosus , quinquedentatus ,dentibus æqualibus. Corolla dilute rosea; tubus nonnihil recurvus , calice longior : labium superius lineare, erectum , emarginatum ; inferius tripar tituni 9 lacinia media magna, orbiculata , concava ;lateralibus acutis ,brevibus. Stamina brevissima : antheræ fuscæ. Germina quattuor in fundo calicis : s t y h filiformis : stigmati duo, quorum exterius vaginat alterum. Semina quattuor ,ovata , nigra. Habitat in montibus Orcellitanis. Y Floret Iulio , eodem tempore quo Physalis suberosa, Lavandula multifida, Teucrium libanitis, Carduus syriacus , Nepeta violacea , Melissa fruticosa , aliæque pluriniæ. ExpZic. tab. a Calix clausus. b Idem expansus. c Corolla postice spectata. d &dem antjce. e Germiiia stylus stigmata, omnia aucta. f Stamina aucta. g Semen auctum. h Bractea.
SIDERITIS INCANA Linnai. 2 04.
Tab.186.
SIDERITIS suffiuticosa, tomentosa, foliis lanceolato-linearibus ; inferioribus spatulato-
ovatis; bracteis dentatis. Sideritis incana. Linn. y.pl. vol.3.pago3 9 Hyssopus montana verticillata maior. Barr. tab. 239. Radix perenliis : caulis suffruticosus , brevis , e quo rami prodeunt pedales, tetragoni, tomentosi, albi. Folia inferiora conferta 9 opposita , connata , h e a t a et nonnihil rugosa, ovata et versus basim atenuata; ramea linearia oblonga 9 omniaque tomento albicantia. Flores verticillati verticillis quattuor m e quinque i flores in unoquoque sex sessiles : bracteæ dentata: floribus breviores. Calix monophyllus , turbinatus , apice quinquedentatus. Corolla alba, cuius tubus cylindricus longitudine calicis : faux bilabiata; labium superius planum, lineare, bifidum , erectum; inferius trifidum, lacinia media productiore, orbiculata; lateralibus acutis reflexis. Staminum filamenta minima 9 intra tubum : antheræ nigricantes, ovatæ. Germina quattuor in fundo calicis: stylus simplex: stigmata duo, ut in præcedente. Semina quattuor , ovato-compressa , glabra. Habitat in collibus prope Bunol, et iuxta oppidum Quesa. Florebát Iunio una cum Carduo mariano , Achillea ageratum , Coniza saxatile et sordida , Lino monspeliense , EUphorbia spinosa, Malva althæoide , Convolvulo capitato, &c. ExpZic. tab. a Calix. b Corolla antice spectata. c Flos integer. d Labium inferius. e Germen. f Idem auctum. g Semina. h Alterum separatum. B Bractea. Oh.Ludit hæc species in regno Valentiiio. Iuxta opyidum Quesa est valde tomentosa et candida, gaudens foliis integerrimis , inferne aiigustis , sensinique versus apicem latioribus; corolla nunc lutea, nunc dilute violacea. I n collibus Orcellitanis et BuRol est minus tomentosa, foliisque interdum dentatis, superioribus linearibus ; corollisque dbicantibus. I n omnibus labium superius erectum bifidum ; inferioris lacinia media quadruplo latior : verticilli sexflori , aliquando distantes, szpius adproximati : bracteæ cordatæ , dentata:, subspinosæ : calix tomen tosus, quinquedentatus, dentibus subspinosis,æqualibus. 9
SIDERITIS ROMANA Linnei. Tab. 187 5 SIDERITIS herbacea , decumbens , ebracteata : calicibus spinosis , labio superiore ovato. Linn. y.PI. VOI. 3.pago3 9 . LamarckJEor franc.pag. 377.
2o
Cunila calicum lacinia superiore latiori , ovata , trinervi. Hort, CJ$ 313, Radix conica, brevis , fibrosa 3 ex qua cades prodeunt semipedales, basi depressi, postea eretti, tetragoni , valde ill lo si. Folia ovats, inferne angustata , sessilia , dentata, nonnihil rugosa, et pilosa u t et tota planta. Flores axillares ,sessiles 9 verticillis sexfloris : bracteæ nullæ. Calix striatus , parum ventricosus , apice quinquedentatus 9 lacinia superiore orbiculato-acuta ,trinervi, cæteris latiore atque longiore. Corolla alba, cuius tubus gracilis calice brevior : limbus bilabiatus , labio superiore integerrimo, recondito sub calicis lacinia maiore , hacque breviori ; inferiore quadripartito, maiore, laciniis orbiculatis. Stamina brevia : antherz rufæ, ovata. Germina quattuor in fundo calicis : s t y h brevis : stigmata duo, quorum interius globosum. Semina quattuor ovata. Habitat passim in collibus regni Valentini Sætabis ,Valldignæ ,Buñol ,Crevillente &C. FIOret Maio et Iunio. 0 Ibique etiam Valantia muralis, hispida et cruciata, Thesium linophyllum , Galium saxatile , Briza maxima Linnæi , Canipanula erinus et rotundifolia, Coriandrum testiculatum , Buplevrum semicompositum &c. Exph. tab. a Calix. b Idem aliter spectatus. c Corolla. d Eadem paulo aucta et fissa. 8 Germina , stylus , s t i p a t a . Obs. A reliquis speciebus distinguitur calicis labio superiore latiore, quod apposite notavit I,innæus : vidit hic corollæ labium superius emarginatum , quod integrum ego reperi in regno Valentino : in quo præter descriptas species , vulgatissimas vidi Sideritem hy ssopifoliam, linearem D. de Lamarck, et scordioidem.
ASTRAGALUS PENTAGLOTTIS Linnei. Tab. 188. 6. ASTRAGALUS cristatus , caule difiso : leguminibus capitatis, hirsutis, squamoso-strigosis, ova to- triquetris. Gouan Zllust.pag. 5 o. Astragalus caulescens , procumbens : leguminibus capitatis, replicatis, compressis, conniventibiis, cristatis ; acumine reflexo. Lzn. y.pl. VOZ. 3.p . 532. Caules diffussi, pedales , ramosi , pubescentes ut et tota planta. Folia impari-pinnata , pinnulis fere I 9 , ovato-oblongis, emarginatis, siibtus pubescentibus: stipula: ovato- lanceolatæ. Flores capitati , sustentati pedunculo communi axillari solitario, foliis iiunc breviore , nlinc longiore : ños quilibet sessilis,bractea suffultus minima, Calix nonnihil ventricosus ; ore quinquedentato dentibus æqualibus. Corolla dilute cærulea; cuius vexillum oblongum alis longius : ea= sunt liiieares, apice obtusz, basi lunatæ ,unglibus capillaribus : carina integra brevior. Stamina decem in vaginam connata : antheræ totidem croceæ. Germen ovatum : stylus subulatus , adsurgens : stigma simplex. Legumina subseptem, ovata, in acumen reflexum terminata, extus sulcata, et exasperata squamulis furfuraceis, pilisque albicantibws rigidis tecta. Loculamenta duo, monosperma. Semina reniformia. Habitat in gypsosis Carceris saltus. 0 Floret Iunio. Explic. tab. a Flos integer squamula sufftiltus, b Calix auctus et expansus. c Petala. d Staminum vagina. e Germen. f Fructuum capitulurn. g Legumen. h Idem aperturn. i Semen. Ohs. Plures huius generis species in Hispania crescunt, quarum illas indigitare hic YOlui quas aut vivas vidi aut desicatas possideo. 1 Astragalus alopecuroides caulescens , spicis cylindricis subsessilibus , calicibus leguminibusque lanatis. Lz'nn. y.pl. Zoco cit. Bum. 1. Milley. Dict. tab. 58. Astragalus alpinus procerior alopecuroides. &obert.. #ab. 6 o. Habitat in regno Aragoniæ, Mancha , et prope Matritum. 2O
2
. Astragalus austriaclis caulescens , erectus : caule pentagono glabro, racemis erectis : le-
guminibus utrimque a m i s nudis; foliis sublinearibus. Linn. n. 1. Jacg. aust. tab. 19'5. Crantz. aust.fasc. 5 . tab. 2.Jig. z. Habitat in Boeturia. 3. Astragalus onobrychis erectus pubescens : floribus spicatis , vexillis duplo longioribus : stipulis solitariis. Linn. num. 8. Jacq. aust. tab. 38. Frequens in regni Valentini collibus prope Xixonam, Tibi et alibi. Obs. Stipulai bina: ad singula folia a petiolo distincta:, qua: vix coëunt antica basi. Floret Maio. 4. Astragalus glycyphyllos ,prostratus : leguminibus subtriquetris , arcuatis ; foliis ovalibus, pedunculo longioribus. Lànn. num. 14. Habitat in Asturiæ nemoribus, et in Vistabella regni Valentini. 5 . Astragalus hamosus , caulescens procumbens ;leguminibus subulatis, recurvatis, glabris : foliolis subcordatis 9 subtus villosis. Linn.num. 1 5 . Astragalus monspelianus. CZHS. h i S t . z.pag. 234. Vulgatissimus in sic& Hispania:. Floret Aprili. 6. Astragalus boeticus , caulescens, procumbens : spicis pedunculatis : leguminibus prismaticis , rectis, triquetris, apice unciiiatis. Linlz. m m . 17.ch. ubi suprapag. 234. Habitat in Boetica et Boeturia. 7.Astragalus stella, caulescens, diff~sus,capitulis pedunculatis lateralibus : leguminibus rectis subulatis mucronatis. Linn. num. 18. Habitat prope oppidum Tobarra in Murciæ regno. Floret Maio. Plukenetii figura 4 tabulæ 79 nauciducenda est, utpote quæ a natura recedit. 8. Astragalus sesameus 9 capitulis subsessilibus , lateralibus : leguminibus erectis , subulatis, acumine reflexis. Linn. nurn. I 9 . Garidel. tab. I 2 (adhuc perficienda). Habitat in collibus Saetabinis, Valldigna: , Novelda:, Bufiol. Floret Maio. g. Astragalus pentaglottis , supra descriptus. Linn.num. 20. I o. Astragalus macrorhizus num. I 4 5 huius voluminis. x I . Astragalus epiglottis , caulescens procumbens : leguminibus capitatis, sessilibus, cernuis, cordatis, mucronatis, replicatis ,nudis. Linn. nurn. 2 I . Astragalus pumilus , Siliqua epiglottidis forma. Robert. tab. 6 2 . Habitat prope urbem Malacitanam. Obs. Robertiana tabula plantam sistit proculdubio cultam, ideoque iusto maiorem. I 2. Astragalus glaux , caulescens diffussus : capitulis pedunculatis, imbricatis , ovatis : floribus erectis : leguminibus ovatis , callosis , inflatis. Linn. num. 2 3 Clus. h i d . 2 . pa& 240. tab. 241. Habitat prope oppiduin I b i in regno Valentino, et in collibus Aranjuez. Floret Aprili. Obs. Clussii tabula plantan sistit nondum perfectam. Capitula plura tractu temporis profert axillaria ,pedunculata. I 3. Astragalus montalius, subacaulos : scapis folio longioribus : floribus laxe spicatis erectis : leguminibus ovatis, acumine inflexo. Linn. num. 30 lacq. aust. tab. z67. Habitat in Aragoniæ montibus Moncayo præsertim : floret Maio. I 4. Astragalus monspesulanus acaulis : scapis declinatis longitudine foliorum : leguminibus subulatis, teïetibus , subarcuatis, glabris ~ i n n num. . 35. Habitat in Moxente collibus. Floret Aprili. I 5 . Astragalus incanus, acaulis : scapis declinatis : foliolis tomentosis : leguminibus subulatis , subarcuatis incanis, apice incurvis. Linn. num. 3 6 . Frequentissimus in siccis et montosis regni Valentini. I 6 . A s t q a l u s excapus, acaulis : leguminibus lanatis : foliis villosis. LZnn. nurn. 40 Iac+ Icone yol. 2.fasc. I . D. Michaël Barnades reperit prope Tobarra. Obs. Planta humilior et magis villosa quam Iacquiniana tabula : florum color magnitudo et situs idem : folia breviora : radix multo tenuior. I 7. Astragalus tragacantha , caudice arborescente : petiolis spinescentibus. Em. num. 4 2 , Garidel. tab. z04. Habitat copiose in Idubeda moiite regni Valentini, et in Provincia Mancha. Floret Maio.
x 8. Astragatus saxatilis subacaulis : xapis folio longioribus : piiinulis orbiculatis glaberrimis. Habitat in monte Cabezó ptope Xixonam. Floret Maio. Obs. Accedit ad Astragalum rnonspessulanum : flores sunt h t e i ;pinnulæ orbiculatæ, numeros= ,minimæ: scapi semipedales et amplius : legumina erecta ,teretia, conniventia in fasciculum acuminata , sesquipollicaria. Duas ulterius ex Aragonia species certe novas possideo alteram floridam , früctiferam aliam, de quibus quando vivas offendam.
CONVOLVULUS CAPITATUS. Tab. 189. 207. CONVOLVULUS foliis linearibus, argenteis 9 villoso-tomentosis: floribus capitatis : caule erecto. Convolvulus saxatilis , erectus 9 villosus ,perennis. Barr. tab. 470. Radix lignosa perennis, ex qua caules assurgunt annui ,semipedales,numerosi, erecti , superiore parte nudi , tecti villis nurnerosis ,candidìs,uti tota planta ,quæ argentea apparet. Folia linearia ,sparsa ,obtusa , splendentia. Flores capitati sessiles in caulis fastigio ,cincti quasi involucro pentaphyllo ,cuius foliola sunt lanceolato acuta inæqualia. Calix ex quinque foliolis lanceolato-acutis ,valde villosis , ad cuius b a s h bracte& duz SUbulatæ. Corolla alba, limbo obsolete quinquepartito ,extus villosa lineis quinque. Stamina ut in congeneribus, quinque alba : antheræ sagittatæ. Germen globosum : stylus filiformis : stigmata duo elongata. Capsula sphærica , glabra, intra cahem bilocularis. Semina nigra , globoso-triquetra , sæpius quattuor. Habitat in collibus regni Valentini ,passimque in Moxente ,Bocayrente ,et Valldigna. Floret Aprili. ExfZic. tab. a Flos integer. b Calix expansus cum germine. c Stamina. d Capsula. e Semina. Obs. Affinis videtur hæc planta C o n v o l d o cneorum Linnæi, a quo differt floribus capitatis sessilibus, et calicum laciniis apice subulatis. Calix in Convolvulo cneorum obtusus est, floresque umbellati et pedunculati. j
LASERPITIUM SCABRUM. Tab. 190. 8. LASERPITIUM foliis bipinnatis ,scabris ,glaucis : caule striato. Caulis herbaceus ,erectus ,striatus ,parce ramosus ,bipedalis ,glaucus ut et tota planta. Folia radicalia quasi imbricata , pedalia; caulina breviora, omniaque bipinnata , quandoque tripìnnata , pinnulis linearibus 9 acutis ; petiolus teres , scaber , striatus , basi in bursam ampliatus. Flores umbellati , regulares : umbella universalis radiorum subviginti ; partialis brevior pari fere radiorum numero. Involucra polyphy lla foliolis lanceolatis, acuminibus in setulam terminatis. Calix proprius minimus, superus, denticulis quinque. Corolla:petala quinque 9 alba, integra, ovato-acuta , inflexa , pagina inferiore villosa, limboque violaceo. Staminum filamenta quinque, setosa, corolla pau10 loligiora : antheræ ovatæ , sulcatzGerme11 inferurn ovatum tomentosum : styli duo arcuati : stigmata obtusa. Fructus oblongus alis octo membranaceis , longitudinalibus orriatus bipartibilisHabitat in collibus prope Cati, copiose vero in viciniis Villafames. 0 Floret Augusto: fructus perficit intra mensem. Vivunt ibi Quercus coccifera et illex, T i h europæa, quz 2o
j
9
frequentior adhuc est versus septentrioneni regni : in triciniis vero Villafames Arbutus unedo et uva-ursi , Phillyrea angustifolia , Ononis fruticosa, Erica purpurascens , Daphne cneorum et thymelæa , Asparagus acutifolius et horridus, Inula montana, Andropo gon hirtum e t ischæmum, Momordica elaterium, Croton tinctorium , Xantiuni strumarium , Cytinus hypocistis, Clematis viticella. ExpIZc. tab. U Flosculus auctus. b Calix proprius. c Germen auctum. d Inem fecundatiim. e Fructus. f Huius sectio. g Semen unicum. F. Foliorum inferiorum pinnula magni tudine naturali.
GALIUM CAPILLARE. r a b . 2 09
191.
J'.
1.
GALIUM caule tenui tetragono : foliis octonis : fructu minimo tomento candido.
Caules herbacei , erecti , vix semipedales, tetragoni , dichotomi , subglabri. Folia octo in unoquoque verticil10 , fere capillaria ,vix pubescentia. Flores axillares, subramosi, pedunculis bifloris. Calix superus, adeoque minimus , ut lente vitrea dumtaxat videri possit. Corolla obscure rubens ,monopetala , plana , quadrifida , lobis ovato-acutis. Staminum filamenta quattuor brevia : antlieræ simplices. Germen didymum, ovatum, pilis innumeris albis barbatuni : stylus semibifidus : s t i p a t a globosa. Baccæ duæ , siccæ, nigræ , reniformes, valde tomentosz. Habitat in monte S. Michaëlis iuxta Orcellitanarn urbem, copiosius vero in colle vulgo Montah Verda prope oppidum Pego. 0 Floret Maio, hicque etiam Teucrium botrys ,Anagallis tenella, Cistus lzvipes , Cactus opuntia ,Lavandula multifida : ad radicem vero collis in humidis Ipomæa sagitata , Caucalis nodiflora , Nepeta tuberosa et cataria, Daucus bisnaga, Sium nodiflorum &C. Expìie. tab. u Corolla. b Flos integer valde auctus. c Fructus. d Bacca altera.
ULVA PAVONIA Lìnnei. Tab. 191. fig. 2. 2 I o. ULVA cucullata, decussatim striata. Fucus maritimus galloyavonis peiinas referens. Ellis. cor.pug. I 0 3 . tab. 33.Jg. c. Alga marina, gallopavonis plumas referens. Bauh. prod. 155. Moris. Itist. 3. pag. 645. $. 15. tdb. 8.Jig.7. Fucus pavonius fronde sessili reniformi decussatim striata. Gmel.fue. I 69. Ulva plana reniforniis sessilis decussatini striata. Lin. y.P I . tomo 4 pctg. 582. Huius plaiitæ membrana si extendatur est reniformis, inferne sensim angustior, pediculi instar, quo inhæret saxis, aquæ maris immersis : situ tamen naturali erecta limboque utrimque in cucullum involuto : altitudo vix sesquipollicaris, zonisque arcuatis parallelis distincta :quæ sibimet impositae striis longitudiiialibus ,interruptis , in innumera quadrilatera secantur : sunt h a c quadrilatera interna superficie albicantia , ubi locantur semina minutissiina orbiculata : superficies vero exterior variegata apparet coloribus rubro , albicante, et cæruleo. Radix vix ulla, nisi minutæ fibræ, quas semper vidi Corallina officiiiali obductas, quæ COpiose ibi crescit. Habitat in saxis undatis inter Calpe et Hifac, observara mense Maio, ibique etiam Zostera abies marina Grnelini tab. 2 f. 2. Frequens etiam oceanica, Ulva intestinalis, et FUCUS Tilbularia acetabulum, cuius stipes teres albicans , et umbraculum dilute cæruleum , in cuius centro punctum exsistit elevatum a qüo radii inmuneri versus peripheriam excurruiit. Explic. tab. Figura 2.' Ulvam sistit magnitudine et situ naturali, in cuius basi iacent Coral-
linz oficinalis fracmenta : e Quadrilateri partem valde auctam , in cüius cellulis semina nidulata sunt. Littera T reprarsentatur Tdmlaria acetabulum magnitudine naturali, quam Tournefortius dedit in institutionibus tab. 3 3 8
.
ONONIS ORNITHOPODIOIDES Linnei. Tab.
193.
ONONIS pedunculis bifloris aristatis ; leguminibus linearibus cernuis. Lin. v.pjant. tomo 3.pag. 4 . 0 .Lamarck Dict. tomo I . pag. 5 o 9 .
2 I I.
Fmnum græcum siculum ,siliquiis ornithopodii. Tournef. inst. ,+o 9 . Radix teres, albicans , capillis stipata. Caulis semipedalis, erectus ,teres ,villosus ,nonnihil g1uthosus, saturate viridis : rami alterni, fasciculati. Folia alterna, ternata, dentata 9 ovata 9 medio maiore, quandoque orbiculato : stipulæ basi petioli adnatæ, bifidæ 9 semi amplexicaules. Flores axillares , pedunculati ; pedunculis erectis ,petiolo brevioribus , setula terminatis, ubi flores prodeunt bini aut simpkes. Calix profunde partitus in quinque setulas villosas 9 corolla longiores. Corolla dilute lutea : vexillum ovatum plicatum : ala: breves ovatæ ; carina dipetala alis longior ,vexillo paulo brevior. Stamina omnia connexa : anthera croceo-rubentes. Germen lineare villosuni : stylus arcuatus : stigma incrassatum. Legumen oblongum ,compressum , torulosum , cernuurn. Semina ovato-compressa fere undecim. Habitat in montibus Porta-Cæli quarto a Valentia lapide. 0 Floret Maio, ibique Cistus umbellatus , populifolius , ericoides , tuberaria , albidus ; Tragopogon picrioides ; Andropogon distachium ; Viburnum tinus ; Centaurea crupina ; Talictrum tuberosum ; Astragalus sesameus et stella; Spartium scorpius &c. ExpZic. tab. a Flos integer. b Calix. c Lacinia aucta. d Petala. e Germen. f Stamie num tubus expansus. g Germen auctum. h Legumen. i Semen.
IRIS SISYRINCHIUM Linnei. Tab. 193
IRIScorollis imberbibus ; foliis canaliculatis recurvis ; bulbis geminis superimpositis. Lin. y.plant. tomo I . pag. I I o b. Lamarck Dict. tomo 3.pag.305 P.
2 I 2.
Sisyrinchium mirius. Clusius hz’st. I . pag. 2 I 6 . Radix bulbosa : bulbus albicans , alteri superimpositus sensim perituro, tectus tunica filamentosa intertexta ,fusca , ex cuius base radiculæ excurrunt breves. Ex bulbi apice cauliculus exsurgit eo longior qUo bulbus profundius in terra defixus : ubi superficiem terræ extimam attingit folia duo profert semipedalia,striata, subulato canaliculata , striata, recurva. Ex foliorum centro quæ duo fere semper sunt, flores prodeunt in syicam digesti : spicæ sunt binæ, ternsi:, quandoque solitaria,, in quibus spathæ reperiuntur imbricatæ flores distinguentes, non simul sed succesive aperiendos. Spathæ sunt sesquipollicares, monophyllæ, striatæ ,scariosæ , altero latere versus apicem fissæ, qua corolla prodit, capsulas demum foventes. Corollz! petala sex , quorum tria interiora sunt erecta, cærulea ,lineari-ovata, reliquis dimidio breviora : tria exteriora sunt oblongo-ovata, reflexa, diliite czrulea , iniberbia : loco barb= macula conspicitur variegata claviformis, cuius apex crassior et luteus , reliqua crocata ex punctulis minimis. Staminum filamenta fusca : antheræ albido-lutee, oblongæ , subulatæ, inter petala maiora et stigmata collocatæ.
Germen iliferum oblongum , subtrigonum : stylus Hiformis : stigmata petaloidea, erecta, bifida, cærulea. Capsula trigona ,oblonga ,trilocularis , trivalvis , polysperma. Habitat in siccis Algemesi, Corvera et alibi per tractum vulgo Ribera. Vulgatissima præsertim ubi candis vere regius terram intrat ,post quatercentos pedes iterum proditurus, ut rivuli Iuanes aluvionibus liberetur , qui supra canalem fluit. Floret Aprili. ?t Explic. tab. LZ Stamina et stipata. b Stamen. c Petala exteriora. d Interius. e Capsularum spicula spathis orbata. f Capsula. g Huius sectio. h Semen. i Bulbi sectio.
LWPIA UMBELLATA. Tab. 194. 3. LIPPIAcaule fructicoso , tetragono : foliis ovatis, serratis, rugosis : floribus umbellatis. Caulis fruticosus , quattuor pedes altus , cuius cortex cinereus et lignum albicans, medula fungosa per centrum excurrente : rami oppositi, tetragoni, subvillosi. Folia opposita ,ovata , uninervia , nervo utrimque ramoso, serrata , rugosa, pagina superiore saturate viridia, inferiore albicantia ,subtomentosa : petioli vix pollicares, teretes, connati. Flores umbellati ,u r n b e k pluribus axillaribus in ramorum summitatibus. Pedunculus communis sesquipollicaris : radii subquinque, in quorum basi foliola duo minima. I n radiorum apice flores sedent in capitulum congesti , bractea suffulti floribus triplo maiore : hæc est cordata, inferne latior, apice in acumen carinata. Calix globosus, tomentosus , moriophyllus semibifidus,laciniis hemisphæricis persistentibus. Corolla saturate lutea , vetustate albicans , bilabiats : tubus conicus longitudine calicis : faux pervia : limbus quadripartitus laciniis rotundatis, subæqualibus , revolutis. Stamina capillaria ,brevia , quattuor ,quorum duo paulo longiora : antheræ ovatæ ,rubentes, Germen ovatum : stylus simplex : stigma globosum, tomentosum, non in styli apice emarginato, sed paulo infra locatum. Fructus est capsula minima, glabra, calice tecta ,bilocularis : loculamentis monospermis. Semina ovata. Habitat in Imperio Mexicano, unde biennio iam introducta in regium hortum Matritensem floruit et fructificavit ultimo Decembri. fi BxpZil, tab. a Flos integer in fundo bracteæ. b Calix multoties auctus. c Corolla. d Eadem expansa. e Germen , stylus , stigma. f Fructus. g Capsula aucta. h Huius se&. i Eadem seminibus orbata. Obs. Linnæus de Lippia disserens calicem dixit superum, quem Gærtner novissime inferum delineavit tabula 5 6 ubi Lippiæ americanæ fructum descripsit , qui plantæ nostræ fmctui quadrat, seminibus exceptis quæ minime nuda sunt sed capsula biloculari contenta. Linnzus diversi generis plantas cgnsociavit Lippiæ nomiiie , quas Gærtner reduxit ad Daleam et Lippiam ;ex Lippia ovata illud, istud ex Americana. Huic ergo fructicem adiungo Phrymæ nomine in laudatum hortuni introductum. 2I
9
RUBIA ACALICULATA. Tub. 195. 2 I 4. RUBIA caule hexagono : foliis verticillatis, nitidis, limborum aculeis reflexis. Caules hexagoni initio herbacei, postea indurati et persistentes , ramosi , erecti , bipedales, glaberrimi ut et tota planta. Folia verticillata ; in robustiorioribus ramis et caule septena et novena 9 in alis terna 9 inzqualia, alternis brevioribus : omnia sunt ovato-acuta, nervo et limbo aculeata , acdeis brevibus ,hamosis , reflexis. Flores umbellati, umbellis axillaribus ,sæpe ternis in unoquoque verticil10 : pedunculus communis 3-4 fineuis : radii plures, capillares, ad quorum basim foliola duo falcata. Calix nullus.
Corolla supera, herbaceo-lutescens ,monopetala 9 fere rotata , quinquepartita, laciniis acutiS. Staminum filamenta quinque p divergentia , coïollz inserta , brevissima, cUm illius laciniis alterna : antheræ reniformes, incumbentes. Germen inferum, turbinatuni, didymum 9 coronatum corpusculo annulari , per cuius ceritrum prodeunt styli duo, connati, terminati stigmatibus duobus globosis. Fructus :::: Habitat in Madras. q Appellatur vulgo Tasaygo. Floret hic in hibernaculis mense Decembri .Ex~&c. tab. a Flos integer auctus. b Germen auctum. c Caulis sectio.
.
MILLA.
(a)
CHARACTER GENERICUS.
Calia, nullus. Corolla monopetala , infundibuliformis : tubus oblongus, rectus : limbus patens, sexpartitus, laciniis ovatis t alternis angustioribus , appendiculo uncinato brevi notatis. Filamenta vix ulla : antheræ sex, oblongæ, erecto-conniventes, subsessiles, laciniis oppositæ, tubo superne insertæ. Germen superum , trigonum , tubo iiiclusum : stylus filiformis , exertus : stigmata tria, globulosa, pilis crassis tecta. Capsula oblongo-triangularis , trilocularis, trivalvis , loculis polyspermis. Semina ovato-acuta, in foliculi fotmani compressa. Oh. Germen siiperum, tubus elongatus et rectus, antheræ subsessiles et conniventes, calicis atque nectarii defectus distingunt hoc gelius a Pancratio , Amaryllide , Crino et Agapan tho.
MILLA BIFLORA. Tab. 196. 2 I 5 . MILLA radice tuberosa : scapo biflor0 : foliis subulato-canaliculatis. Radix tuberosa, pelicullis rufis tecta , e cuius basi tubera descendunt oblonga fasciculata, fibrillis stipata. Folia radicalia , pedalia et amplius, subulata 9 interne nonnihil canaliculata, scapis sæpius longiora ,glabra. Scapi vix pedales, teretes, duriusculi , fere semper furcati et biflori : ad bifurcationem bracteolz tres , breves, acutæ , marcescentes. Florum pedunculi , magna parte corollæ tubo vestiti , siint tripollicares ,sensimque crassiores. Corolla candida : tubus sensim amplior : faux pervia : limbus patentissimus : laciniæ inferne linea viridi notatæ Peracta fecundatione marcescit corolla , erectis laciniis sibimet adpressis. Germen viride : stylus sensim incrassatus : stigmatum pili numerosi breves albicantes. Capsula oblongo-triangularis, apice acuta. Semina numerosa ,nigra, inæqualiter pressa. Habitat in Imperio Mexicano. q Vidi floridam et fructiferam mense Octobris in regio hort0 Matritensi. Explàc*tab. R Flos integer situ naturali. b Idem marcescens. c Idem expansus. d Capsula. e HU~US sectio. f Semen.
.
(U)
In honorem D. Iuliani Milla Regii horti matritensis primarii hortulani.
SALVIA CHAMÆDRYOIDES. 2 I 6.
Tab. 197.
SALVIAcaule decumbente : foliis ovatis, crenatis, subtus tomentosis.
Caules tetragoni ,brevissimo tomento albicantes, sesquipedales, decumbentes : rami oppositi. Folia opposita ,breviter petiolata , ovata, rugosa, crenata, inferne tomento albicantia 7 brevia ut in Teucrio chamædryoide. Flores verticillis sexfloris , adproximatis 9 ramulos terminantes. Stipulæ ovato-acutæ , deciduæ. Calix oblongus, striatus, bilabiatus ; labio superiore integro, ovatodmucronato : inferiore apice bifido. Corolla saturate cærulea : tubus dilutior , sensim amplior, longitudine calicis : labium superius breve , integrum , fornicatuni : inferius trifidum, laciiliis lateralibus obtusis brevibus, media maxima rotundata emarginata. Reliqua ut in coiigeneribus in hoc opere descriptis. Habitat in imperio Mexicano. % Vidi floridam et fructiferam mense Septembri cum yraecedente. ExpZic. tab. a Calix expansus. b Idem situ naturali. c Corolla. d Filamenta. e Semina.
TEUCRIUM VERTICILLATUM. Tab. 1 9 8 . 2 I 7. TEUCRIUM foliis verticillatis 7 hearibus, limbo revoluto : caule erecto. Radix lignosa ex qua caules prodeunt teretes , erecti , vix pedales, ramosi, toniento obducti brevissimo albo. Folia sessilia, verticillata, verticillis adproximatis : in his folia sunt sæpe sex, frequentius quattuor , sublinearia, ghuco-albida, limbo arcte contra nervum revoluto. Flores capitati, capitulis terniinalibus , basi foliolis. Calix turbinatus, striatus , tomentosus, quinque-crenatus , crenula altera latiore. Corolla lutescens cuius labium trilobum , lobo medio ovato, concavo, auriculis utrimque aucto : lateralibus brevioribus. Reliqua u t in congeneribus. Habitat iuxta Illicitanam lamam, sive aquarum collectionem arte peractam ; copiose vero in Crevillente moiitibus præsertim prope Sanctum Caietanu m. 3t Vidi floridum mense I u li0 iiinumeris stipatum plantis quarum præcipua illa est qiiam vulgus Cluigidd nominat Buplevrum scilicet in regio horto Parisiensi cultum Gibraltarici nomine, quod postea Jacquinus Buplevrum arboreum dixit volumine I1 collect. fasciculo 3. secundi iconum volurninis; ac tandem D. L'heritierius coriaceum appellavit tab. 67. fasciculi 6. Horum icones nitida: et perfectæ sunt. I n Valentino regno haud videtur fruticosa hac planta quamquani quattuor et amplius pedes alta neque caulis ita crassus ut in Buplevro coriaceo. Folia citrum redolent. Expiic. tab. a Flos magnitudine naturali, b Idem auctus. c Huius calix. d Folium exyansum. e Idem situ naturali, limbo scilicet revoluto.
IUSTICIA COCCINEA. Tub. 1 9 9 . 2I
8. IUSTICIAfoliis lineari-lanceolatis ; floribus subsolitariis , sessilibus , tubuloso-quadri-
fidis. Caulis fruticosus, teres, bipedalis , cuius rami virgati , adproximati , decumbentes # glaberrimi, uti tota planta. Folia opposita , su bsesilia , lineari-lanceolata , uninervia. Flores axillares fere semper solitarii : stipula: aut bracteae niillæ.
Calix oblongus , profundissime quinque-parti tus, laciniis silbulatis , ere& ,persistentibus. Corolla coccinea , tubulosa , limbo quadrifido ; laciniæ lineares , revolutæ, æquales , quarum una profiindius fissa : tubus pollicaris , angustus , basi ventricosus. Staminum filamenta duo, coccinea, inserta basi laciniæ ,profuiidiori oppositæ : antheræ versatiles, sagittatæ. Germen ovatum , in fundo calicis : stylus filiformis ,staminibus p a d o longior : stigma simplex. Capsula basi angustata ,bilocularis ,bivalvis , dissepimento valvulis opposito 9 fenestrato : 10culamenta disperma. Semina reniformia , intus plana 9 extus parum convexa. Habitat in nova Hispania. Vidi floridam et frwctiferam in regio hort0 Matritensi mensibus Septembris et Octobris. Y ExpZic. tab. a Calix expansus. b Corolla. c Germen. d Capsula decorticata u t semina conspiciantur quorum alterum alteri super impositum. e Semina duo. f Capsula dehi+ cens in qua dissepimenti lunullæ observantu. g Quarta pars capsula: cum dissepimenti parte ipsi respondente. Obs. In Iusticiæ fructificatione quædam vidi notatu digna. Corolla primum in quibusdam speciebus quadrifida est et tubus oblongus calice multoties longior ; in aliis bilabiata, labio superiore bifido inferiore trifido : calix deinde simplex , sæpius duplex :capsula demum nunc perfecte bilocularis , nunc imperfecte dumtaxat , quod a dissepimenti forma pendet. Hoc in pluribus speciebus fenestram relinquit inter loculamenta, quod in hac specie observatur, tum et in Iusticia sexangulari postea describenda in tertio volumine tabula 203.
FRANSERIA. (4 CHARACTXR GENERICUS.
8 masculi flores compositi. Calix communis monophyllns , planus, flosculorum longitudine. Corolla composita , uniformis, tubulosa , æqualis , in hemisphærium digesta :partialis monopetala, infundibuliformis , erecta, quinquefida. Stamina quinque minima : antheræ erectæ , parallela:, sulcatæ. Germen effetum : stylus filiformis : stigma peltatum.
g Feminei flores infra masculos in eadem planta. Calix : involucrum uniflorum 9 polyphyllum , foliolis ovatis. Corolla nulla. Germen superum, ovatum , muricatum : styli quattuor : stigmata octo. Fructus : drupa sicca, setis rigidis uncinatis tecta, quadrilocularis ; loculis monospermis. Semina oblonga. Oh. Genus medium inter Ambrosiam et Xanthium. Linnæi filius in supplemento ad Xanthium , D. Lamarck in dictionario ad Ambrosiam retulit banc plantan1 cuius fructun1 neu ter viderat. ( a ) In honorem D. Antonii Fraeseri medicinz doctoris, qui Valentiæ natus Matriti summa laude artem e x m e t . c1. Andreæ Piquerii doctrina atque maxima familiarhate usus, scientiam, quam ab hoc limpidissimo fonte ausit, varia postmodum lectione,
assidua meditatione, atque felici praxi mirum in modum auxit. Huic ergo, quo ab incunabulis familiari+ sime utor, cuiusqiie amor in me quadraginta annorum spatio immutatus perinansit > plantam dico in perpetuum gratitudinis atquc amiciti= monumenturn.
FRANSERIA AMBROSIOIDES. Tab. zoo. FRANSERIA foliis oblongis , acuminatis , sinuatis, scabris , subglutiiiosis : caule erecto fru tescente. Xanthium fruticosum foliis pinnatifidis; laciniis incisis ; caule fruticoso. Li#.sup.pag. 42 8. Ambrosie arborescente. Lamarck. Dict. encyclop. tomo I . pag. I 28. Caulis teres ,obscurus , scaber , quattuor et aniplius pedes altus, parce ramosus, sensim induratus. Folia alterna , scabra , subglutinosa , oblonga, acumine producto et acuto, inæqualiter serrata : iiiferiora sinuata et subpinnatifida ;superiora, floralia praesertim indivisa : petioli pollicares , teretes, pinnulis duabus ovatis. Flores spicati 9 terminales. Masculorum spica siipereminet, semipedem longa : feminarum spicæ breviores axillares. Masculorum calix conimunis monophyllus 7 planus, inferne sukatus et scaber , sulcis duodecim a pedunculi centro ortis , totidemque dentibus incurvis terminatis. Flosculorum corolla propria albido-lutescens, pediculata 9 glutinosa , bracteolacapillari brevi suffulta. Antheræ luteæ, corolla longiores. Germen ovatum : stigmatis limbus fimbriatus. Feminæ calix constat ex duobus, tribus, aut quattuor foliolis ovatis integerrimis. Germen ovato-acuminatum , setis uncinatis hispidum : styli quattiior in germinis summitate, ad quorum basim totidem exsistunt squamulæ lanceolato-lineares : stigmata pro singu lis stylis duo, oblonga , linearia, divaricata. Drupa vix pisi magnitudine, ovata, apice acuta, aculeis undique uncinatis tecta 7 quadrilocularis. Semina fusca oblonga. Habitat in Mexicano imperio unde in regium hortum Matritensem introducta. Ii: Floriiit mense Ianuario ; fructus perfecit in horto pharmaceutico. ExpZic. tab. a Flos compositus mascuhi sexus postice spectatus. b Idem antica fa&. c Flosculi corolla aucta. d Flosculus integer. e Filanienta. f Germen. g Flos femineus. h Idem auctus, calice orbatus. i Germen, styli, stigmata aucta. R Fructus. I Idem denudatum aculeis. rn Huius sectio. n Semen. 2 I 9.
F I N I S SECUNDI VOLUMINIS.
PLANTARUM Q U Æ I N HOC V O L U M I N E C O N T I N E N T U R
TABULA SYSTEMATICA. CLASSIS
BOBRHAAVIA plumbaginea
I.
.......Numero CLASSIS
2.
IUSTICIA coccinea. .................. n.
MONANDRIA. I 2 I..
............. Tabula. I I 2 .
DIANDRIA.
..................Tab. I 99. ................. Tab. I o 5 . 182. ................. Tab. 166. 2 I 6 . ................. Tab. I 98. OPHRYS lutea. ..................... n. 177 ................. Tab. 1 6 1 . scolopax. .................. n. 178.. ................Tab. 1 6 2 .
SALVIA involucrata. ................. n. purpurea.. ................ n. chamædryoides.. ............ n.
2 I 8.
I I 4.
CLASSIS 3. TRIANDRIA. Monogynia.
IRISsisyrinchium. LOËFLINGIA
..................n.
pentrandra.
............. n.
2 I 2.
I 62.
.................. Tab. I 93. ................. Tab. I 48.
fig. 2.
Digynia.
PANICUM repens. ................... n. AGROSTIS pungens. ................. n. . . POAmaritima. ..................... n. MELICAnutans.. ................... n.
19. ................. Tab. I I o. Tab. I I I . I 38 ................. Tab, I 2 6. 1 9 2 . . ................ Tab. 175. fig.
J
I 2 o.
.................
2.
Trigynia.
POLYCARPON diphyllum.
.............n.
i 6j
...................Tab. i 5 I .
fig. z .
* Boerhaavìa ptumbagìnea. CLASSIS 4. TETRANDRIA.
...............n. . . saxatilis. ................... n.
................ Tab. I 8 3. 2 0 2 . ................. Tab. I S4. GALIUM capillare.. ................. n. 2 0 9 . ................. Tab. 1 9 1 . fig. RUBIAacaliculata. ..................n. 2 1 4 . ................. Tab. I 9 5 . PLANTAGO albicaiis. ................ n. I 36. .................Tab. I 24. amplexicaulis.. ............. n. I 37. ................. Tab, I. 2 5 . * R hamnux purnilux, et lyciodes. SCABIOSA tomentosa..
2o I .
2.
CLASSIS 5 . P E N T A N D R I A , Monogynia.
ANAGALLIS tenella.. ............... n. I 3 5 . ................. Tab. I 2 3 . fig. 2. CONVOLVULUS pentapetaloides. ........ n. I 34.................. Tab. I 2 3. fig. I . valentinus.. ........... n. I 9 8 . .................. Tab. I 80. fig. 2 . capitatus.. ............ n. 207.................. Tab. I 8 9 . IPOMÆA sagittata. ................... n. I I 6 . . ................. Tab. I 07.
PHYSALIS suberosa.................. n .
III
somnifera RHAMNUS pumilus lycioides CERATONIA siliqua FRANSERIA ambrosioides .............
2I9
..................Tab. 1 0 2.
.................. n. 1 1 2.................. Tab . 1 0 3. ...................n. 199..................Tab. 181. ................. n . 200 .................. T a b. 182. .................. n. I 2 2 ..................Tab. i I 3 . n.
.................. T a b. 2 00.
Digynia
.
HERNIARIA polygonoides ............. n . I 43............. ,..... Tab . 1 3 1 . BUPLEVRUM fruticescens .............. n . I I 5 ................. Tab. 1 0 6 E ~ H I N ~ P H ~spinosa R A ............... n . I 39 .................. Tab . 1 2 7 CAUCALIS maritima .................. n . I I o .................. Tab. 1 0 1. LASERPITIUM scabrum ............... n . 20s ................. T a b. 190.
. .
Trigynia
.
RHUSlucidum., ................... n . 144.................. Tab. 1 3 2.
.
Pentagynìu
STATICE alliacea ............,...... n . I I 8.................. Tab . 109. LINUM suffruticosum................. n . I 17.................. Tab . 1 o 8 .
* Loipingia pentandra.
.
HE X A N D R I A.
CLASSIS 6
.
Monogynia
ASPARAGUS horridus ................. n . I 4 8 ..................Tab . 136. MILLA biflora...................... n . 2 I 5 .................. Tab. 196.
* Phœnìx excelzior. CLASSIS p ENNEANDRIA
.
QUERCUS valentina ................. n. 141.................. Tab. 129. CLASSIS
IO
DECANDRIA.
.
Digynia
C Y N A N C H U M nigrurn ................ n . I 7 5 .................. Tab . 159. ASCLEPIAS foetida................... n . 174................. Tab. 158. SAPONARIA ocymoides ............... n . 146.................. Tab. 134.
.
Pentagynia
COTYLEDON coccinea ................ n . 186.................. Tab. 170. CLASSIS I 3
. POLTANDRIA.
.
Monogynia
CISTUS salvifolius ................ n . 149. . . . . . . . . . . . . . . Tab. 137. halimifolius. . . . . . . . . . . . . . n . I 50 . . . . . . . . . . . . . . . Tab; I 38 . squamatus . . . . . . . . . . . . . . . n . 1 5 1 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 139. racemosus . . . . . . . . . . . . . . . n . 1 5 2............... Tab . 140. Tab . ILCI. cinereus................. n . 1 5 3 numularius . . . . . . . . . . . . . . n 154............... Tab . 142.
.
...............
................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................... ............... . ............... . ................. . . ................. . . CLASSIS 14. DIDTNAMIA. Gymnospermia. TEUCRIUM aureum . . . . . . . . . . . . . . . n . I 27. . . . . . . . . . . . . . . Tab . 117. libanitis . . . . . . . . . . . . . . . n . I 28. . . . . . . . . . . . . . .T a b . 1 15 . capitatum . . . . . . . . . . . . . n . I 2 9 . . . . . . . . . . . . . . . T a b . 119 . iva . . . . . . . . . . . . . . . . . . n . 130 . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 2 0 .
marifolius n 155 Tab . 143 1 5 6 . . . . . . . . . . . . . . . T a b . 144 salicifolius. . . . . . . . . . . . . . . n . lzvis n . 157. . . . . . . . . . . . . . . Tab . 145 . fig. glutinosiis n. 158. . . . . . . . . . . . . . . T a b . 145 . fig. hirtus . . . . . . . . . . . . . . . . . . n . 159 . . . . . . . . . . . . . . . T a b. 146 . violaceus . . . . . . . . . . . . . . . . n 160 Tab. 1 4 7 ericoides n . 188. . . . . . . . . . . . . . . Tab . 172. lzvipes. . . . . . . . . . . . . . . . . n. 189 . . . . . . . . . . . . . . . T a b 173. crispus .................. n 190 . . . . . . . . . . . . . . . Trib. 174. serratus n 191 . . . . . . . . . . . . . . . T a b 175. fig.
saxatile . . . . . . . . . . . . . . . n . 131. . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 2 1 . fig. verticillatum ............ n . 2 I 7 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 196. SIDERITIS glauca . . . . . . . . . . . . . . . . .n . 203 . . . . . . . . . . . . . . . T a b . 155 incana . . . . . . . . . . . . . . . . . n 204 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 186 romana . . . . . . . . . . . . . . . . n . 2 0 5 . . . . . . . . . . . . . . . . T a b . 157.
I.
.
2
.
1
.
1
. .
.
. ANTIRRHINUM crassifolium . . . . . . . . . . n . I 2 3 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 114. triphyllum . . . . . . . . . . . n . I 96 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 179 . tenellum ............. n . 197. . . . . . . . . . . . . . . Tab . 180. fig. 1. LIPPIA umbellata ................. n . 2 I 3 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 194. USTERIA scandens................ n . I 26 . . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 116. Ang iosper mia
CLASSE
TETRADTNAMIA.
I5
.
siziculosœ
LEPIDIUK graminifolium . . . . . . . . . . . n . I 66 . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 1 5 1. fig . BISCUTELLA montana . . . . . . . . . . . . . n . 194. . . . . . . . . . . . . . . . T a b. 177.
.
.
CLASSIS 16 MONADELPHIA
.
Triandrìa STSYRINCHIUMspicaturn
............. n .
I
1 3. . . . . . . . . . . . . . . . Tab . 1 o+ .
Hexand rìa .
. . . . . . . . . . . . . . . . . n . I 2 4. . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 115 . excelsior .................. n . 1 2 5 ........................ Icosandrìa. CYTINUS hypocistis ...............n . I 8 7. . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 171.
~ C E N I X humilis
Polyandria
H1~1scusspiralk
.................. n.
.
178 . . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 162.
MALVAalthzoides ................ n . I 4 7. . . . . . . . . . . . . . . . Tab . I 3 5
2
.
. DIADELPHIÆ . Decatia ria.
CLASSIS I 7
patens. . . . . . . . . . . . . . . . . n . I 9 3 . . . . . . . . . . . . . . . Tab. I 7 6 . ONONIS tridentata n I 67 Tab SPARTIUM
...............
................ .
. . . . . . . . . . . . . . . Tab. 154. fig. 1. . 170. . . . . . . . . . . . . . . Trib. 154. fig. 2 . 2 I I . . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 9 2 . . I 6 4 . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 5 0 . . 171. . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 5 5 . . 172. . . . . . . . . . . . . . . Tab. 156 . . 173. . . . . . . . . . . . . . . . Tsib. 157. I 79 . . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 163 . I So . . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 6 4 . I . 4 2 ................. Tab. 1 3 0 . . I 45 ................ Tab. 1 3 3 . 206. . . . . . . . . . . . . . . Tab. 188 .
parviflora. . . . . . . . . . . . . . . . n . capitata . . . . . . . . . . . . . . . . . . n ornithopodioides n. ANTHYLLIS onobrychioides n CORONILLA squamata. . . . . . . . . . . . . . n LOTUScreticus. . . . . . . . . . . . . . . . . . n edulis n ornithopodioides. . . . . . . . . . . . . n . pediinculatus . . . . . . . . . . . . . . . n. MEDICAGO marina. . . . . . . . . . . . . . . . n ASTRAGALUS macrorhizus n pentaglottis . . . . . . . . . . . . . n .
............ ..........
....................
............ CLASSIS I 8
.
.
I 69
POLTADELPHIA.
. HYPERICUM ericoides. . . . . . . . . . . . . . . n . I 3 3 . . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 2 2 . CLASSIS rg. STNGENESIA. Polygatnia q u a l i s . S C ~ R Z ~ Npurnila E R A............... ll . I 3 2 ................. Tab . 1 2 1 . fig. 2 . LEONTODON hisyidum .............. n. I 6 3 ................. Tab. 1 4 9. CARDUUS leucanthos ............... n . I 8 I ................. Tab. I 65 . CARTHAMUS tingitanus.............. n . 140. . . . . . . . . . . . . . . . Trib. 128 . Polynndria
.
PoZygdmia superflua
ASTERglutinosus . . . . . . . . . . . . . . . . .n . 1 8 4. . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 6 8. TAGETES tenuifolia. . . . . . . . . . . . . . . .n . 1 8 5. . . . . . . . . . . . . . . . Tsib. 169 . BUPHTHALMUM sccibrum............ n . 1 8 3. . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 6 7. XIMENESIA encelioides . . . . . . . . . . . . . . n . 1 9 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . Tab. 1 7 8. Moorrogamia JACIONE
................... n .
foliosa
CLASSIS
.
161................. Tab. 1 4 8. fig.. I .
. CRYPTOGAMIA.
20
.
AIgLe
ULVApavonia....................n.
210
..................Tab. 1 9 1. fig. 2 .