‘De Vakman Centraal’.nl Het transformeren van leegstaande kantoor- en bedrijfsgebouwen, het hergebruik van woongebouwen en industrieel erfgoed, het creëren van diversiteit in woonwijken en het stimuleren van de wijkeconomie ten behoeve van bewoners, wijk en stad. Daar gaat het momenteel over! Ons project ‘De Vakman Centraal’ haalde vorig jaar een eerste prijs bij de prijsvraag ‘Zo Wil Ik Wonen’ (BNA / Neprom / Nederland Wordt Anders). Een derde prijs bij de ‘Holland-Ontwerp Award’ volgde in 2011 (Innovatieplatform bestaande woningbouw / BouwhulpGroep). In 2011 gaan we door met het project ‘De Vakman Centraal’! Het ontwikkelen en testen van het transitie-model ‘De Vakman Tool’ is een van onze doelen voor dit jaar. Dit kunnen we niet alleen! Wilt u meedenken, heeft u gebouwvoorraad beschikbaar voor transformatie of bent u gewoon geïnteresseerd? Ook in 2011 dagen wij u uit!
Onderzoek en ontwerp ‘De Vakman Centraal’. De visie en strategie van het onderzoek ‘De Vakman Centraal’, zet in op het stimuleren van de economische vitaliteit van binnenstedelijke woongebieden. De focus ligt hierbij op bestaand, verouderd en / of leegstaand vastgoed in woonwijken en richt zich op de functiemenging in de bestaande woonomgeving, ten behoeve van de huidige en nieuwe bewoner en gebruiker van de wijk. De mix van de functies (wonen / werken / (wijk)voorzieningen) binnen bestaande gebouwstructuren kunnen de oplossing zijn voor verouderde en leegstaande gebouwen en bieden een impuls voor de vitaliteit van woonwijken.
+ wonen
werkplaats / atelier / etalage (wijk)voorzieningen
>
invulling
schakeling
Vervlechting van de functies wonen, werken en (wijk)functies © januari 2011_
Door middel van het combineren van woonprogramma’s met functies die aansluiten op de vraag en behoefte uit de wijk, wordt er gestreefd naar multifunctionaliteit in woonwijken, waarbij de kwaliteit van de woonomgeving wordt versterkt door diversiteit. Met als doel het leven, wonen, werken, vermaken, studeren, wandelen, genieten, lachen en oud worden in de eigen woonwijk en woonomgeving gemakkelijk te maken! Ontwikkeling van het transitie-model ‘De Vakman Tool’. Het transitie-model ‘De Vakman Tool’ is een instrumentarium voor de implementatie van de visie en de strategie van het onderzoek ‘De Vakman Centraal’ in bestaand verouderd en / of leegstaand vastgoed en wordt in 2011 verder ontwikkeld en getoetst.
+
> faciliteitenzone / gedeelde voorzieningen / ontsluiting
=
Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
3 // 12
Innovatie in en gebruik van de bestaande gebouwvoorraad. Bestaand casco, kolomstructuur en / of de gevels van bestaande gebouwen worden gebruikt, waardoor het karakter, de architectonische kwaliteit en hiermee de herkenbaarheid van de gebouwen behouden blijft voor de woonwijk. Het vergroten en toevoegen van nieuwe verdiepingen is ook mogelijk. Binnen de bestaande gebouwstructuur wordt de mix van de functies (bijv. wonen met werken en (wijk)voorzieningen) op zodanige flexibele manier ingezet, opgetuigd en ingericht dat er relatief eenvoudig aanpassingen te realiseren zijn voor nu en in de toekomst. Ontwerpstudie: het transformeren en herinrichten van het ‘Gouwblok’ in de woonwijk Oud Charlois, Rotterdam-Zuid. Casus waarbij het woongebouw middels het transitie-model ‘De Vakman Tool’ is getransformeerd. Het technisch en functioneel verouderde woonblok in de woonwijk Oud Charlois werd getransformeerd naar een open woon- werkgebied met werkplaatsen Impressie doorgang naar werkhof met werkplaatsen / ateliers en trap naar woondek
© januari 2011_
en ateliers binnen de kleinschalige stedelijke bedrijvigheid. Hierdoor ontstaat er een bepaalde levendigheid die de wijk momenteel nog mist. Etalages en deuren naar de werkplaatsen / ateliers zorgen voor het openen van het gevelbeeld en interactie met de directe woonomgeving. Doorgangen openen het gesloten bouwblok en geven toegang tot het binnenterrein. Werkplaatsen strekken zich uit tot de binnenhoven in het binnenterrein. Er ontstaan informele routes door het bouwblok en in de binnenhoven. Hier staat het ensceneren van ontmoetingen centraal. Wonen gebeurt op het woondek aan het binnenhof. Er ontstaat er een beter gebruik van het bouwblok, de wijk en de woonomgeving. Door de functiemenging, de doorgangen en de hoven wordt het bouwblok weer onderdeel van de openbare ruimte en wordt het verankerd met de omliggende straten en de andere binnenhoven en pleinen in de wijk. Impressie werkplaats van een instrumentenmaker
Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
5 // 12
Š januari 2011_
Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
7 // 12
Stedenbouwkundige transformatie en ingrepen middels het transitie-model ‘De Vakman Tool’ in het ‘Gouwblok’ Ingrepen: transformatie bouwblok en woonomgeving ° creëren doorgangen met toegang tot binnengebied ° schakeling door verschillende binnenhoven ° verdichten met functies werkplaatsen / ateliers
Vervlechten functies wonen met werken: ° werkplaatsen aan binnenhoven
° ateliers / werkplaatsen met etalages aan straatzijde ° clustering van kleinschalige bedrijvigheid in hoven ° wonen aan het woondek
Openbare ruimte ° aaneenschakeling van hoven ° ° ° °
creëren informele routes door het bouwblok stedenbouwkundige verankering van het bouwblok met omliggende straten en andere binnenhoven beter gebruik openbare ruimte kwaliteit van de woonomgeving wordt versterkt door diversiteit
© januari 2011_
1
Gesloten gevelbeeld en volgebouwd en ontoegankelijk binnenterrein
Schakeling van binnenhoven > stedenbouwkundige verakering in de wijk > relatie openbare ruimte Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
legenda
bestaand groen
3
straten
CreĂŤren van doorgangen naar binnenhoven en etalages aan de staatzijde
bestaande binnenterreinen nieuwe groene binnenhoven
bestaande bebouwing werkplaatsen / ateliers
2
9 // 16 12
Š januari 2011_
Invulling van de mix van de functies wonen / werken / (wijk)functies binnen zowel bestaand casco van bestaande woonvoorraad als (kantoor)gebouwen
Binnen bestaand casco (woon)gebouw
Binnen stramien- / kolomstructuur (kantoor)gebouwen
Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
11 // 16 12
Flexibiliteit in het gebruik en de invulling van het programma. De mix van de functies wordt op een zodanige wijze ingepast, dat er relatief eenvoudig aanpassingen en uitbreidingen te realiseren zijn in de toekomst. Hierdoor wordt het makkelijk om veranderingen in gebruik of samenstelling van woningen en andere functies in de loop van de tijd eenvoudig te realiseren. Om de flexibiliteit te waarborgen, moeten de bouwdelen en installaties aanpasbaar, vervangbaar en naar gewenst uitbreidbaar zijn.
1 stramien woonof kantoorgebouw
Principe gebouwinvulling binnen het casco van de bestaande verouderde woningvoorraad of inpassing binnen kolomstramienen van leegstaande (kantoor)gebouwen
2 faciliteitenzone
Introduceren van een faciliteitenzone ten behoeve van de vervlechting van de functies en mogelijk maken van flexibiliteit in invulling
Flexibiliteit en invulling (functies wonen met werken en (wijk)functies) Š januari 2011_
Hierdoor komt er per 2 of 3 woon- (werk)units een faciliteitenzone met hierin 2, onafhankelijk van elkaar functionerende trappen. Dit zorgt voor relatief veel, vrij indeelbare, vloervelden rondom deze kernen, waarbij functies in de toekomst makkelijk inwisselbaar zijn. De vloeren bestaan uit een Flex-vloersysteem, waarin leidingen makkelijk bereikbaar, aanpasbaar en uitbreidbaar zijn. Hiermee wordt het gebruik van het woon- werkcomplex zeer elastisch, waarbij de levensvatbaarheid wordt vergroot.
3 trappenhuis of liftschacht als kern
In de faciliteitenzone twee onafhankelijk van elkaar functionerende trappen in 1 trappenhuis voor flexibele ontsluiting van de mix van de functies
4 totale flexibiliteit
Het trappenhuis / liftschacht als stabiliteitskern met rondom vrije vloervelden maakt het mogelijk om de functies geheel flexibel in te delen (mogelijkheid tot optoppen en aanbouwen) Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
13 // 16 12
Begane grond variant 1
Fragment begane grond - basis
1e verdieping variant 1
Fragment 1e verdieping - basis
2e verdieping variant 1
Fragment 2e verdieping - basis
Varianten woon- werktypologieĂŤn binnen bestaand casco (woon)gebouwen of tussen de kolomstramienen van bedrijfs- kantoorgebouwen.
Š januari 2011_
+
Lateien of kolommen > open vloervelden
Trappenhuis of liftschacht als kern
Constructieprincipe > flexibele vloeren binnen bestaand casco of kolomstramienen van bedrijfs- en kantoorgebouwen.
Overspanning vloeren > bestaand of Flex-vloersysteem
+
Lees alles over het onderzoek en het ontwerp op www.devakmancentraal.nl
Fragment totaalbeeld met optopping verdiepingen
=
15 // 16 12
Begane grond variant 3
Begane grond variant 2
1e verdieping variant 3
1e verdieping variant 2
2e verdieping variant 3
2e verdieping variant 2
Sander Smoes // architect Smoes Ontwerpen // architectuur & stadsontwerpen Professor Poelslaan 3c 3028 EP Rotterdam T +(31) (0)10 – 75 264 75 M +(31) (0)6 – 222 877 69 info@sandersmoes.nl www.sandersmoes.nl www.devakmancentraal.nl