SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
THE SHORTSIGHTED ARCHITECT TEAM
(DUT CH UP DAT E B E L O W ) El Rama, 21-03-2014 Hola! It has been almost a month that we arrived in El Rama and it starts to feel like home. About a week ago our team was completed with the arrival of three amazing women, Jezabel (Canarian Islands), Diana (Colombia) and Karin (Brazil). They arrived after a journey through Central America and they will join us for the rest of the project. During the trip they met a couple of bamboo experts and collected answers for some of the still unsolved questions that we have. All of them are graduated architects, which brings knowledge and expertise, but also an objective point of view combined with lot of enthusiasm and energy. In the past two weeks we started executing surveys in several neighbourhoods of El Rama, which gives an insight in the current housing conditions and challenges. These surveys help in obtaining essential information for getting more aware and framing a good local concept of social housing. Besides that it is an oppertunity to inform people about the project. The openness and hospitality of the inhabitants of Rama is amazing and very different to Dutch standards, still the living conditions are often confronting but therefore all the more motivating. During these short interviews it is easy to determine basic improvements of houses, people also often mention water quality and quantity to be a problem. We would like to continue executing these surveys throughout the whole project. An unexpected encounter with the corrupt practices of the Nicaraguan Custom Services caused quite a delay and extra payment for our shipment from Miami (believe it or not, the main reason was an ‘unregistered’ tube of toothpaste!). After the tools and machines finally arrived in El Rama, we immediately organised a first open workshop from our working place. The basic principles and applications of bamboo were explained during a Saturday morning lecture, and the people could practice simple construction techniques (e.g. splitting the bamboo). Afterwards, we started to work on a big panel with the name of the project ‘Bambu Social’, using bamboo. Meanwhile a second group worked on preparing the garden for planting different species of trees and plants.
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
HOUSING SURVEY, COLLECTING LOCAL INFORMATION INTERVIEWS MET DE LOKALE BEVOLKING
After a couple of hours the groups shifted their practices. We met new people during this workshop, received new registrations and some ladies of the municipality prepared a delicious lunch. At the moment the façade of the building is decorated with the name, showing everyone in El Rama why Shortsighted Architecture is ‘squatting’ a building in the centre. The harvesting of the first batch of bamboo at the Magnolia plantation made us understand why bamboo is not yet so used here as we thing it could be. All the process still requires a lot of effort and still it does not guarantee a consistent result. Part of the bamboo got damaged during the transportation, just by the way of managing it. Luckily the major part could still be treated and will be used for construction. The second lection that we learned was to keep re-confirming the agreements with the actors involved, because by the time we reached the harbour with all the bamboo, the support team of the municipality was not there to help carrying it. We end up that we carrying all by ourselves, which took so much time that we will make sure that we improve this process for the next time. The pila (used for the soaking treatment) turned out to be leaking. It took several days to repair it, but actually it continued leaking after being completely loaded with bamboo and the solvent. We spend quite some time adding water and borax to secure a constant volume and concentration. We should make a lot of improvements for the next bamboo harvest. Hopefully we can also apply the ‘Boucherie treatment’ technique (treatment using pressure) for the first time, after several adaptations and improvements of this self-build system we hope to get the last piece of this difficult puzzle today: the rubber sleeves for connecting the tubes with the bamboo. Applying the Boucherie technique will ease and accelerate the process, it makes us less dependent on transport, we can directly treat the bamboo on-site after harvesting. We perceive all these surprises to be lessons learned in the further development of using bamboo for more sustainable construction. We recently visited the plot for the second time with Mr. Rafael Acevedo, the director of the BICU, in order to exchange ideas and arrange some agreements. An investigation of the soil gives an insight about the preconditions for making the foundation, thus, we discussed the potential of using an existing roof for catching rainwater. There is a building there that we might use for drying the bamboo, making a working space and hanging our hammocks for staying over the night. This construction site has a lot of potential! It is situated on the top of a hill with a breath-taking view surrounded by lots of trees and plants.
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
PREPARATION OF THE BAMBOOS FOR THE PILA VOORBEREIDEN VAN DE BAMBOE VOOR DE BORAX BEHANDELING
The first batch of charcoal has been gasified using discarded bamboo; the self-build gasifier generates high enough temperatures for the pyrolysis process, but it does not yet reached the result with high yields of charcoal. We assume that it is either because of the too high temperatures or even due to a delayed shutting down of the process, which burned the charcoal. This charcoal will be used in the filter for the model house, purifying water to potable quality. Furthermore, we got into contact with The Blue Energy Group in Bluefields, a NGO that has a lot of experience in constructing and distributing BSF (biosand)-filters and dry latrines. They also provide educational programs on WASH principles. During this first meeting we talked about the opportunities of an eventual collaboration and a follow-up meeting will be held soon. There is potential to start a pilot project to distribute several BSF-filters in El Rama, as an answer to the real local necessities. The design of a new prototype dry latrine includes bamboo construction that reduces the costs significantly and workshops to emphasize the importance of good sanitation, hygiene and clean drinking water. The Blue Energy Group was very interested in the ambitions of the project and soon we are going to look into this potential collaboration. Last but not least, we celebrated the birthday of Floor last weekend! Floor turned eighteen and we celebrated in the rainforest of El Recreo. A horse ride followed by a barbecue as the surprise present to her and to all of us! We had a good time. Actually, during our free time we take the opportunity to explore and enjoy a bit more of the local culture. Last weekend we attended the local miss-tourism election, we went to a rodeo - which showed us the real “cowboys� of Nicaragua, and we went to the inauguration of the new educational year of the BICU. Above all, we just rest a lot to recover from a week of hard work. Everyone in Rama spends their Sundays swimming at the river, something we learned to appreciate very quickly!
HA S TA L A P R OXI M A! SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
B A M B OO CH A R COA L
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
MANUFACTURING THE WOODEN CONNECTION TO CONNECT THE BAMBOO WITH THE FOUNDATION HET MAKEN VAN EEN HOUTEN CONNECTIE VOOR HET KOPPELEN VAN DE BAMBOE MET DE FUNDERING
El Rama, 21-03-2014 Hola! Allereerst onze welgemeende excuses voor de vertraging van een nieuw bericht, we werken hard en er gebeurd hier zoveel dat we niet bij machten waren een eerdere update te geven. Inmiddels zijn we ruim een maand in El Rama en begint het als een thuis te voelen. Sinds anderhalve week hebben we versterking gekregen binnen ons team van drie geweldige dames! Jezabel (Canarische eilanden), Diana (Colombia) en Karin (Brazilië) zijn na een reis door Midden-Amerika neergestreken in El Rama om de rest van de periode mee te werken aan het project, tijdens hun reis hebben ze ook met enkele bamboe deskundigen gesproken om antwoorden te vinden voor nog openstaande vragen. We merken vanaf het begin dat dit een geweldige toevoeging is voor het project, alle drie zijn afgestudeerd architect wat veel kennis en inzicht meebrengt, tevens een welkome objectieve blik en veel enthousiasme. In de afgelopen weken zijn we begonnen met het afnemen van interviews in de verschillende wijken van El Rama, om zo een goed inzicht te krijgen in de woonomstandigheden. Deze interviews geven veel informatie over de wensen en vereisten van een goed passende sociale woningbouw en zijn de sleutel tot de beoogde continuïteit. De openheid en gastvrijheid tijdens deze interviews zijn fijn en een openbaring vergeleken met Nederlandse begrippen, daarentegen zijn de omstandigheden vaak confronterend maar daardoor ook motiverend. Basisverbeteringen aan de woningen zijn zichtbaar nodig en er worden vooral ook veel problemen rondom waterkwaliteit en kwantiteit genoemd. Wij zijn van plan deze interviews te blijven afnemen, hoe meer van deze informatie hoe beter. Na een ongewenste kennismaking met de corrupte praktijken van de Nicaraguaanse douane die voor extra betalingen en een flinke vertraging zorgden van onze verscheping (geloof het of niet maar een ‘niet geregistreerde’ tube tandpasta zou de boosdoener zijn), werden de gereedschappen en apparatuur eindelijk vrijgegeven en kon een eerste open workshop gegeven worden vanuit onze werkplaats. Op een zaterdagmorgen anderhalve week geleden zijn de basisprincipes en diverse toepassingsmogelijkheden van bamboe uitgelegd en is er geoefend met basistechnieken (e.g. splijten van bamboe), het hoofddoel was het maken van een groot bord die de gevel van het gebouw zou sieren met de naam (Bambu Social). Tegelijkertijd heeft een tweede groep in de tuin gewerkt om deze klaar te maken voor het planten van de eerste bomen en bloemen. Na enkele uren werd er gewisseld zodat beide groepen een wisselend
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
CO NN E CT IO N S SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
SPLITTING BAMBOO DURING THE WORKSHOP ‘‘SPLITTEN’’ VAN BAMBOE TIJDENS EEN WORKSHOP
programma hadden. Er zijn tijdens de bijeenkomst nieuwe mensen ontmoet, nieuwe inschrijvingen voor de cursus vergaard en is er ook lekker gekookt door de dames van de gemeente. Inmiddels hangt het bord aan de voorgevel van het gebouw en kan heel El Rama zien waarom Shortsighted Architecture een pand in het centrum ‘kraakt’. Sinds de eerste lading bamboe gekapt is bij Magnolia hebben wij tevens ervaren dat het materiaal bamboe nog niet de volle waardering krijgt die het verdient (onkruid, armeluis timmerhout, etc.). Gedurende de verscheping is een deel van de bamboe beschadigd geraakt. Gelukkig is de bamboe niet onbruikbaar en kan het nog prima behandeld worden. De tweede tegenvaller bleek dat de gemeente het liet afweten in het verdere vervoer van de bamboe vanaf de haven naar plaats van behandeling. Toch wel enigszins verassend, aangezien deze eerste lading bamboe hoofdzakelijk de bamboe is die gebruikt zal worden in de door de gemeente geïnitieerde meubelcursus. Uiteindelijk hebben wij zelf een volle dag gesjouwd, wat voldoende tijd innam om te besluiten het de volgende keer anders te doen en dit proces te verbeteren. Daarnaast bleek de pila (reservoir voor behandeling) lek op het moment dat de bamboe behandeld zou moeten worden, de gemeente had in eerste instantie bevestigd dat deze gebruiksklaar was. Het onderdompelen van de bamboe liep hierdoor wat dagen vertraging op en de reparatie is vervolgens niet goed uitgevoerd waardoor deze lek bleef. Daardoor moesten we water en borax oplossing blijven toevoegen om het volume en de concentratie constant te houden. Genoeg lessen geleerd om toe te passen bij het volgende moment van kappen aankomend weekend. Er zal dan ook voor het eerst behandeld worden door middel van de Boucherie techniek, na veel aanpassingen van de installatie moeten de rubberen verbindingskoppen deze week klaar zijn en het laatste stukje vormen van een moeilijke puzzel. Met de Boucherie installatie zijn we mobieler in de behandeling en direct vervoer is hiermee minder cruciaal, er kan direct na het kappen behandeld worden en het behandelingsproces is sneller. Wij beschouwen alle gebeurtenissen als een leerzame les en zeer essentiële informatie naar verder gebruik en inpassing van bamboe voor duurzamere sociale woningbouw. Inmiddels zijn wij tweemaal op de bouwlocatie geweest. De eerste keer op eigen initiatief om een goede indruk te krijgen van de plek en landmetingen te doen. Twee dagen geleden zijn wij samen met Don Rafael, de directeur van de BICU El Rama, op locatie geweest om ideeën uit te wisselen. Er is onder andere gekeken naar het bodemprofiel met zicht op het storten van de fundering en gepraat over de eventuele mogelijkheden voor het gebruiken van een bestaand dak voor regenwateropvang. Wij kunnen op locatie gebruik maken van een overkapping om de bamboe te laten drogen, een werkplaats in te richten en er
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
BIRTHDAY SURPRISE - FLOOR’S RIDING THE HORSE IN EL RECREO VERJAARDAGSVERASSING - PAARDRIJDEN MET FLOOR IN EL RECREO
is genoeg plek voor enkele hangmatten. De locatie heeft veel potentie! Het ligt op een heuvel met een prachtig uitzicht en veel bomen en planten. Hier kan iets heel moois en functioneels gebouw worden. De eerste lading houtskool van bamboe restmateriaal is vergast, de zelfgebouwde vergasser creëert meer dan voldoende hoge temperaturen maar de opbrengst is echter te laag door of te hoge temperaturen dan wel het te laat stoppen van het pyrolyseproces waardoor ook de houtskool verder brand. De houtskool zal dienen als filtermateriaal voor o.a. de waterfilter op de locatie, een tweede poging zal snel volgen. Verder is er contact gelegd met de Blue Energy Group in Bluefields, een NGO die al veel werk verricht heeft in het bouwen van droogtoiletten, BSF(biosand)-filters en educatieprogramma’s rondom de WASH principes. Deze eerste bijeenkomst was verkennend, maar er zal er snel nog een volgen om te kijken naar een vorm van samenwerking. Denk hierbij aan het opzetten van een pilot voor de bouw van enkele BSFfilters voor de gezinnen waar de nood het hoogste is, het ontwerpen van een nieuw prototype droogtoilet met gebruik van een bamboeconstructie wat de productiekosten sterk moet doen verminderen , één of twee bijeenkomsten in El Rama voor het onderwijzen van het belang van goede sanitatie, hygiëne en schoon drinkwater. De Blue Energy Group was zeer geïnteresseerd in de ambities van het project en we gaan samen kijken of er een eventuele samenwerking mogelijk is. Verder hadden we vorige week een jarige in ons midden! Floor vierde haar achttiende verjaardag in de jungle van El Recreo. Een rit ter paard werd afgesloten met een verassingsbarbecue, naar eigen zeggen kan men zich geen betere verjaardag wensen. Verder geven onze vrije zondagen de mogelijkheid om de omgeving te verkennen en wat lokale cultuur te leren kennen. Een lokale miss-verkiezing gaf ons inzicht in het schoonheidsideaal van El Rama, de machocultuur werd ervaren tijdens een rodeo evenement hier vlakbij El Rama en een inauguratie van het nieuwe studiejaar op de BICU gaf ons de kans om meer te integreren in het Ramanese studentenleven. Daarnaast rusten we op de zondag ook vooral uit van een week hard werken, heel El Rama zwemt op zondag in de prachtige rivier hier en wij doen niet anders.
HA S TA L A P R OXI M A! SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
DIGGING TEST FOR FOUNDATION BODEMTEST VOOR DE DIEPTE VAN DE FUNDERING
G E S P O N S O R D D O OR / / S P O N S O R E D BY
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
L O C A L PA R T N E R S
G E S T E UN D D OO R // S U P P O R T E D BY
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
GRACI AS POR SU CONTRIBUCIĂ“N! Jack Chen David Kung Roletta Lee Rogier Verhoeven Frank Verhoeven Ardienne Verhoeven Annemarie van Eijden Jaap van Eijden Rita van Wetering Carla Mollink Wieger van der Wal Therese Oroschin Linnemore Nefdt Mieke Damsma H Hazel C Hoefnagels Jochem en Anouk Sheila Oroschin Sherman Tam Brigitte Dreezens Sandra Figueroa Duarte M den Otter Frank Jurgen Wijlens J van Tintelen Rosan Pallada Danielle Pesch Simon de Leeuw JP Boon Robbert Berendsen Veronique Loven MC den Heijer Mikos Pieters Margarita Moreno Rachel Jongen Gloria Elena Moreno Remi op de Woert Jurgo Mouthaan
Kamiel Zeegers Charlotte Meerstadt Jaap Overal Sofia Caycedo Thomas & Lena K Jaeger Tim Prins Andy van den Dobbelsteen Matthias Kroezen M Bakkers-van Dijk Jeanette Oostijen Rico Disco Cees Broos Marion en Toon Kuhne-Prince RT Janissen Glenn Jr. Weisz P van Dongen R Sitton J Mycke Rick Muijen Eva van der Zand Willem Drenth Andrea Fitskie Nicholas Emmerson Maya van der Lande Joris de Fiane Jack Lelieveld Bob VisserJezabel C Bakker M Milo Bo Hu M van Esch Marij Deltrap W Voorhoeve Shira Raber Sara Quesada Suzanne van Heerde
Jill Jongen K.C. Hobbelman Anne van Stijn Nikki Nijsten Renee Schouten Emanuela Voorwinden Arnout Aarts Jasmijn Kok Matourbah Deltrap Annabeth Hidding E van der Kooij Bo van Niekerk E van Dijk C de Mol J de Jong JF Chang J Braun J Mommers A Stovers W Bos S Groenewoud V Trees Mama Eva Jolanda van Wijck Edelman Luisa Maria Gaviria Moreno Marie Seck Maria Provovska Rosa van der Kaaij Roxanne Doyen Belma Hernandez Frances Bart Scheeren Koen Fraijman Logan Brecklin M. van Appeven Martine Duyvis Ingrid Hoeben R shizen
SHORTSIGHTED EL RAMA // UPDATE 02 // 21-03-2014 // INFO@SHORTSIGHTEDARCHITECTURE.COM
Marleen van der Wurff Erik van der Wurff Inge van der Wurff Bart van der Wurff Frans van der Wurff Zac Coleman D van Staveren Guido Bik Remco van Schadewijk David Ramirez Floortje van Sandick Roy Meijer Rosan Pallada Rob Spreekenbrink Jacco Vos Hanna Rusticus Minke Kiers Lizzy Janssen Sophia Wijnekus Gusta Wachter Ravi Mouthaan Koen Hobelman Lourens Aalders Angeline Oei Charlotte Ros Eline Stubert F de Vries Boukje Vastbinder Myrthe Talsma Ivo Joore Jet ten Voorde Felipe Cunha Shira Raber Rinske Hutten