Faqe 13
19-vjeçarin e përzënë nga shtëpia, tregoi se ishte gay
Faqe 12
Rezultatet e analizave të ndryshme, faji i pajisjeve
Faqe 15
Artisti Isufi: Buza gabohet, dënimet s’ishin me fjalë
Faqe 11
Tragjedia në Itali, rrëfehet babai shqiptar që humb familjen Faqe 14
Shefqet Vërlaci, si dhuroi 1 mijë ha për gjeneralin italian
Faqe 10
Dhuna në familje, numërohen 100 raste në tetë muaj
Uron të gjithë besimatarët myslimanë që festojnë NR. 3 E diel, 6-11-2011
Lekë 20
KURBAN BAJRAMIN
Prapaskenat e kongresit të djeshëm të PS, Blushi: Rama u kthye majtas. Malaj, kritik
Sms e delegatëve për Ramën: “Vure tradhëtarët në presidium” Kreu i PS flet si kryeministër, merret me Berishën, por asnjë rast nuk përmend Ilir Metën NGA ANILA BASHA
Editorial
E
di Rama do të jetë ndjerë në vështirësi kur në celularin e tij BlackBerry, ndërkohë që Blendi Klosi po thërriste në presidium të gjithë ata që do të dilnin përballë qindra delegatëve të kongresit, i erdhi një mesazh. Dhe pavarësisht se kryetari i PS mendonte se gjithçka do t’i vinte fjollë, punët nuk dukeshin dhe kaq mirë në sallë, aty poshtë, kur njerëzit, përveçse shihnin fasadën, nuk dinin se ç’ndodhte pas kuintave, pra realisht, nuk dinte për përpjekjet e gjithsecilit që punimet e këtij kongresi të ishin në rregull. “Po mirë, gjithçka e kuptoj në përzgjedhjen e njerëzve në presidium, por nuk po kuptoj se pse ke vendosur nga Vlora atë zonjë që në mbledhjen e Këshillit të Qarkut votoi kundër kandidates sonë për të kryesuar qarkun?” Mesazhi vinte nga një prej delegatëve të qarkut të Vlorës, madje, një eksponent shumë i rëndësishëm në parti. Në këtë moment, ndërsa Blendi Klosi vazhdonte të fliste në foltoren e kongresit, Edi Rama, sheh dridhjen në celularin e tij. Vazhdon të lexojë mesazhin dhe e shtyn kurrizin pak më mbrapa si për të parë ç’është shkruar, ndoshta edhe i çuditur nga ajo që po lexonte. Dhe siç duket kthen një përgjigje të zbehtë, që lexohet pak me vështirësi nga vendi ku ndodhemi. Diçka të tipit “nuk e di”. Bëhej fjalë për Mimoza Arapin, e cila në kongresin e PS, ishte në krah të të Gramoz Ruçit në të majtën e tij, një zonjë bjonde, kryetarja e Konispolit, e kap Delvina,
To be continued… N Në foto:
Punimet e kongresit të PS
Intervista
Faqen 5
Pëllumbi: Fjalimi i Ramës, populist NGA
ARBEN RROZHANI
veshur hijshëm e plot sharm, tamam si delegate kongresi për të qenë e tillë në katër vitet e ardhshme. Zonja Arapi, kryetare e Konispolit, ishte në krye të presidiumit, por që për grupin e delegatëve të Vlorës, pothuajse ishte e pakonceptueshme kjo gjë. Kishte probleme. Vetëm një muaj më parë, kur Vlora “tragjikisht”
FORUMI
humbi me rezultat të thellë kreun e Këshillit të Qarkut, ndërsa kandidatja Brunilda Mersini ishte propozim i PS, dhe kryeari i PS të rrethit Vlorë në mënyrë publike me konferencë për shtyp dha dorëheqjen duke akuzuar Edi Ramën për mungesë demokracie të brendshme në parti dhe... Vijon në faqen 2
PROJEKTBUXHETI
Hyn me konsensus dhe pa votim Dritëro Agolli
NATO kërkon nga buxheti 2% të PBB
Zbardhet lista e asamblesë vijnë mbështetësit e Nanos
Qeveria ul me 10% fondet e mbrojtjes, shkelet detyrimi
NGA ANILA BASHA
S
ocialistët po e mbajnë fjalën për bashkimin e madh brenda vetes, atë që u duhet sipas Edi Ramës për të fituar në zgjedhjet e 2013. Lista e të përzgjedhurve për tu votuar për në Asamblenë
NGA ARBEN RROZHANI
e Partisë Socialiste, një proces numërimi që do të duhet të vazhdojë gjithë natën, është e mbushur plot emra, që dikur kanë qenë ish bashkëpunëtorë të Fatos Nanos, e që në një mënyrë apo në një tjetër kanë qenë të mënjanuar nga PS. Emra si Anastas Angjeli, Agron Në faqe 3 Duka...
NGA GENC KONDI
N
ë dokumentin e kaluar dy ditë më parë në mbledhjen e jashtëzakonshme të qeverisë për Projektbuxhetin, Ekzekutivi ka ndërmarrë një hap të guximshëm Në faqe 8 përballë...
Do të rikthehet në botim për lexuesit e saj ditën e martë në datën 8 nëntor 2011
gjyra e kongresit të djeshëm të Partisë Socialiste ishte e zeza, ideale për një funeral, për të përcjellë për në banesën e fundit, përçarjen, mosbesimin e elektoratit për mbrojten e votës popullore, dyshimin se Rama është lideri gjithëpërfshirës dhe pabesueshmërinë e ofertës për një qeverisje ndryshe. Por funerali i PS-së që nuk duam të jetë, nuk e ka groposi “xhenazenë”. Prej sot gjithçka është “To be continued”. Palët brenda Funerali i partisë më të madhe PS-së që të të majtës janë po aq të përçara edhe pas nuk duam të kongresit të radhës. jetë, nuk e “Armiqtë” janë sot po ka groposi aq anti-PS sa ç’ishin “xhenazenë”. dje, do të bëjnë fush- Prej sot atë si dhe më parë, gjithçka do të akuzohen se po është “To be bëjnë lojën e Berishës. continued” Kongresi nuk e siguroi elektoratin e majtë, që voton, se ajo do të mbrohet, se nuk do të bëhet si në 28 qershor 2009, apo si në dorëzimin pa kushte të bashkisë së Tiranës, sepse ky është dorëzim tek ai që realisht nuk ka marrë votën, por që lihet që të qeverisë. Edi Rama nuk guxoi të premtonte se ai do të ishte lideri gjithëpërfshirës që bashkon të gjitha rrymat dhe idetë brenda partisë së vet dhe jashtë saj. Nuk e tha se do të bënte aleancë gjithëpërfshirëse, pse jo edhe me LSI-në. Edi Rama prezantoi dhe foli si menaxheri i qeverisjes së ardhshme qendrore. Duke premtuar gjithçka që u është mohuar apo zhvatur shqiptarëve prej vitit 2005. Por njerëzit që ka afruar, që do të bëjnë ndryshimin e shumëpritur, mos ishin ata që kemi patur deri në shtator 2005, në krye të kleptokracisë “Nano”?. Sot është një ditë e re, por historia e djeshme socialiste “To be continued…”
2
E diel, 6 nëntor 2011
POLITIKE
Pse u largua ambasadori Arvizu pa mbaruar Rama
N
ë sallën e Pallatit të Kongreseve u vu re një prani e madhe e trupit diplomatik të akredituar në Tiranë, por edhe delegacione të huaja, të ftuar nga Italia, Greqia, Austria etj, që do të ndiqnin punimet e kongresit socialist. Vetë Rama iu referua disa herë ambasadorëve kur theksoi angazhimin e PS për
anëtarësim të shpejtë të Shqipërisë në BE, apo kur e garantoi ambasadorin Arvizu se PS edhe në opozitë do të mbështesë qeverinë për të gjitha angazhimet dhe detyrimet për SHBA. Ajo që ra në sy ishte fakti se ambasadori Arvizu la sallën e kongresit, 15 minuta përpara se Edi Rama të mbaronte fjalimin. Në fakt,
sipas informacionit të marrë në zyrën e shtypit në ambasadë kjo ka ndodhur për shkak të angazhimeve të tjera të ambasadorit. Aleksandër Arvizu, ka qëndruar në llozhë që nga ora 11.00. Edi Rama e filloi fjalimin e tij në orën 12.30, ndërkohë që ambasadori u largua në orën 13.45, pra e dëgjon fjalimin e kreut socialist plot për 75 minuta.
Çfarë ndodhi pas kuintave në kongresin e djeshëm të socialistëve
Sms-të e delegatëve për Edi Ramën: “Vure tradhëtarët në presidium” NGA ANILA BASHA
TIRANE
...pas kësaj shpalli kalimin e tij te Lëvizja Socialiste për Integrim, vendosja e Mimoza Arapit në krye të presidiumit, ishte një gjë e pakuptueshme për delegatët socialistë të qarkut të Vlorës kur ata e dinin nga llogaria e votave se ajo, kishte votuar kundër kandidates socialiste dhe pro kandidatit të “Aleancës për Qytetarin”. Mimoza Arapi qëndronte atje e pashqetësuar, madje, shumë më tepër se e vlerësuar, edhe pse nga delegatët e Vlorës cilësohej si një tradhëtare për votën në Këshillin e Qarkut. Delegatët e Vlorës, kishin bërë një tjetër propozim. Në krah të Ruçit e Ramës, duhet të qëndronte kryetarja e Këshillit Bashkiak të qytetit, një pedagoge e nderuar, Etjona Hoxha. Por, për fat të keq të delegatëve, vendin e saj e zuri Mimoza Arapi, një “tradhëtare” sipas delegatëve vlonjatë, të votës socialiste. Gjithkush mund ta mohojë këtë debat sms dhe këtë ndjesi mes vlonjatëve. Por ka dy fakte të pakontestueshme. E para, mesazhet e shkëmbyera nga funksionari i lartë i PS me kryetarin e kësaj partie, Edi Rama dhe habinë e këtij të fundit, dhe largimin e një pjese të mirë të delegatëve të Vlorës nga salla, përpara se Edi Rama të merrte fjalën në kongres, pa u kthyer më pas, në shenjë fyerje për këtë zgjedhje të socialistëve në qendër, pa pritur mendimin e bazës.
PËRZGJEDHJA
Por nuk ishte vetëm kjo. Askush nuk e harronte dot Bardhyl Agasin. Ishte po ashtu në platenë kryesore të socialistëve, njëlloj si "tradhëtarja" e orëve të vona Mimoza Arapi nga Konispoli. Ish deputeti i Partisë Socialiste, prej kohësh ka qenë një ndër njerëzit që ka sulmuar më shumë Edi Ramën. Qëndronte në rreshin e dytë të platesë, në fund. Shumë i lumtur. Me një pamje, shumë të reabilituar. Por, a mund ta harronin të gjithë ata delegatë që ishin në sallë deklaratën e tij për protestën e 21 janarit? Ishte Bardhyl Agasi që doli kundër "demostratës së 21 janarit" dhe "sulmit të demostruesve ndaj forcave të policisë". Gjithkujt i dhembi një deklaratë e tillë kur ndërkohë në shesh kishte katër
EMRA T NË PRESIDIUM EMRAT QË NGJ ALLËN NGJALLËN INTERESIMIN E SALLËS
Edi Rama Lindita Nikolli Blendi Klosi Bardhyl Agasi Valentina Leskaj Qazim Sejdini Ilir Beqaj
Kongresi Në kongres nuk kishte shumë ovacione, mungonin flamujt e Partisë Socialiste apo edhe ato të BE. Në fakt, PS i përdor gjithmonë këto për kongreset elektorale
Felek Kasemi Gramoz Ruçi Harrila Mila
(kryetar i kom. Qendër Fier)
Eriselda Sefa Arta Dade Gjon Petkola Adelina Fariçi
(Bashkia Burrel)
Ulsin Manja (Peshkopi) Gëzim Meshaj
(Kryetar i kom. Lekbibaj)
Irena Kallço (Korçë) Ilir Xhakolli (Pogradec) Mirela Buguri Adriatik Zotkaj Mimoza Arapi (Konispol)
protestues të vrarë. Po ja si ndryshon historia: vetëm pak muaj më vonë, në kongresin e 5 nëntorit, 10 muaj pas kësaj demonstrate të përgjakshme, Bardhyl Agasi ishte atje. Në podiumin
qendror. Si për t'u bërë karshillik shumë delegatëve, të cilët një vit më parë kishin hyrë edhe në grevë urie. Por nuk ishin vetëm këta. Në podiumin kryesor ishte edhe Qa-
Akomodimi
Delegatët me shpenzimet e tyre P
unimet njëditore të kongres it të Partisë Socialiste kanë vënë në vështirësi disa delegatë për qëndrimin e tyre në Tiranë. Më së shumti bëhet fjalë pë rata që kanë ardhur nga zona të largëta, siç mund të jenë Tropoja, Gjirokastra apo edhe Saranda. Sipas organizatorëve të këtij kongresi është vendosur një rradhë që delegatët e rretheve të largëta të votonin të parët për të pasur mundësi të largohen. Ndërsa të tjerët të votonin më vonë. Por edhe një gjë e tillë ka qenë e pamundur, pavarësisht kutive të shumta të votimit që ishin vendosur në sallë. Lista me
emra për të votuar ishte shumë e gjatë. Gjithsesi, disa nga delegatët kanë vendosur që të largohen menjëherë pas votimit të anëtarëve të Asamblesë, ndërsa të tjerë kanë vendosur të qëndrojnë, por të gjithë me shpenzimet e tyre. Kohë më parë, përpara vitit 2005, kur punimet e kongresit të Partisë Socialiste zgjasnin dy ditë, PS merrte përsipër organizimin dhe akomodimin e të gjithë delegatëve të kongresit. Por tani në opozitë, PS për shkak të krizës së financave të partisë, nuk heq asnjë lloj shpenzimi për delegatët.
zim Sejdini. Kryetari i bashkisë së Elbasanit, njihet si mbështetës, madje mik i Fatos Nanos. Ulje ngritjet e tij në marrëdhëniet me Ramën kanë qenë shumë të shpeshta. Edhe pse është një socialist "denbabaden", kurrë nuk ka qenë personazh që i ka shkuar kryetarit Rama pas avazit për çështjet në PS. E kush nuk e mban mend ftohtësinë e tyre pothuajse dy ditë më parë gjatë një "dite vere" me marrëdhënie jo fort të konsoliduara. Por dje, ai ishte në podiumin qendror të Partisë Socialiste, duke treguar apo rrezatuar përballë delegatëve, pikërisht parimin e unitetit që duhet të ekzistonte brenda kësaj force politike, një forcë, që do të çonte PS në fitoren e zgjedhjeve vendore. Dukej se kishte një gjë ndryshe në atë që po ndodhte brenda strukturave të PS. Madje edhe në atë që Rama do ta deklaronte pak më vonë në fjalimin që mbajti për më shumë se 1 orë e gjysëm. Motoja e fjalimit të Ramës ishte: Duhet të bashkoheshin të gjithë, përballë një të keqeje të madhe, që e kishte emrin Sali Berisha.
E diel, 6 nëntor 2011
3
POLITIKE
Rama: Ky ishte kongresi më i bukur për mua
K
ongresi mbaroi, por për Ramën aktiviteti i tij i komunikimit në rrjetet sociale nuk u mbyll. Kështu në orët e pasdites, Edi Rama lëshon këtë mesazh në Tëitter për mënyrën sesi ai ka parë këtë kongres të socialistëve: "Ky është Kongresi më i bukur që kur jam në Partinë Socialiste. Dhe më e bukura është se ky është vetëm fillimi! Fjalimi më i bukur? Spartak Ngjpartak Ngjela. Fjalimi më njerëzor? Pandeli Majko. Fjalimi
Lajmi
më i ndjerë? Erion Braçe". Në fakt, kongresi nuk kishte flamuj të PS, përgjithësisht ishte një dekor i thjeshtë. Nuk kishte as duartrokitje e ovacione të shumta nga salla. Madje edhe në përfundim të fjalës prej 90 minuta të Ramës, salla nuk gjëmoi ashtu sikurse edhe në kongrese të tjera. Vetë Rama, duke pëlqyer këtë kongres, tregon se më shumë ka përjetuar këtë, sesa kongresin e vitit 2005, pas dorëheqjes së Fatos Nanos, kur ai u zgjodh në krye të Partisë Socialiste.
Publikohet lista e plotë e konkurrentëve për Asamblenë
Lista e të përzgjedhurve për në Asamblenë e Partisë Socialiste është e mbushur me emra që prej më shumë se 6 vitesh, duket se i kanë pasur të mbyllura dyert e kësaj force politike. Por, në listë nuk mungojnë as ata që kanë mbështetur Ramën
S
ocialistët po e mbajnë fjalën për bashkimin e madh brenda vetes, atë që u duhet sipas Edi Ramës për të fituar në zgjedhjet e 2013. Lista e të përzgjedhurve për tu votuar për në Asamblenë e Partisë Socialiste, një proces numërimi që do të duhet të vazhdojë gjithë natën, është e mbushur plot emra, që dikur kanë qenë ish bashkëpunëtorë të Fatos Nanos, e që në një mënyrë apo në një tjetër kanë qenë të mënjanuar nga PS. Emra si Anastas Angjeli, Agron Duka, Bukurosh Stafa, Ndriçim Hysi, Besnik Dervishi e Bashkim Zeneli, Ilir Zela, Mezan Malaj e Musa Ulqini, Petrit Ago apo Luan Hajdaraga, Natasha Paço apo Kozeta Fino, etj., kanë qenë bashkëpunëtorë të ish kryetarit të PS. Por që pas vitit 2005, në një mënyrë apo në një tjetër, kanë qenë të distancuar nga PS. Pas 6 vjetësh pa ndonjë aktivitet të dukshëm politik, ata rikthehen në listat për të qenë direkt anëtarë të Asamblesë Kombëtare të Partisë SocialDuket se Delegatët e kongresit iste. reabilitimi i kanë rënë të gjithë madh po ndodh të shmangur dakord që emri i Dritëro për të gjithë sherret Agollit të mos votohet, dhe kontributet kësaj por të jetë ai anëtari i brenda force politike. 101 i Asamblesë Madje, delegatët në kongres, kanë marrë një udhëzim të veçantë nga strukturat drejtuese të kësaj partie, që një pjesë të mirë të këtyre socialistëve, tí votojnë për të marrë votat e duhura për të qenë anëtarë të asamblesë.
Ideja e bashkimit, rikthehen mbështetësit e ish-kreut të PS, Nano Së bashku me të vjetrit do të votohen edhe të rinjtë, Agolli hyn automatikisht të Kongreseve, gjë që nuk mund të arrihet.
TË RINJTË
VOTIMI
Deri në mesnatë delegatët e kongresit kanë vazhduar votimet për të zgjedhur një pjesë të anëtarëve të Asamblesë, sepse pjesa tjetër e tyre, zgjidhen automatikisht. Kështu pa hyrë në provën e konkurrencës në kongres, në Asamble hyjnë deputetët, dhe PS ka 63 të tillë, por edhe ish kryeministra, ish kryetarë
kuvendi dhe funksionarë të lartë publik. Veç tyre, automatikisht në listë hyjnë edhe kryetarët e partive të rretheve të cilët janë organizuesit e punës në bazë. Procesi i numërimit të votave do të vazhdojë përgjatë gjithë natës në ambientet e Partisë Socialiste. Kjo edhe për një arsye financiare, për shkak të marrjes me qira të sallës së Pallatit
Por në listën e atyre që duhet të jenë anëtarë të Asamblesë nuk mungojnë as të rinjtë, të cilët, kanë "bashkëjetuar" me Edi Ramën sidomos në këto vite të vështira pas humbjes së zgjedhjeve të 2009 dhe humbjes së bashkisë së Tiranës në 2011. Kështu, emrat e Erion Veliajt, Arbi Maznikut, Artan Lames apo diplomatit analist Dritan Hila, të profesoreshës Iris Luarasi apo Adelina Farricit e Etjona Hoxhës, janë disa nga prurjet e reja që PS ka sjellë menjëherë pas zgjedhjeve të përgjithshme parlamentare dy vite më parë. Kështu, Edi Rama, ka vendosur të ndërthurë brezat e të vjetërve dhe të rinjve, duke plotësuar idenë e tij për bashkimin e madh në Partinë Socialiste.
LIST A E K ONKURRENTËVE PËR ASAMBLE LISTA KONKURRENTËVE
Abdyl Sarja Adhurim Lika Adriatik Zotka Afrim Bakaj Agron Dibra Agron Duka Alban Ramohitaj Aldrin Dalipi Alfred Lazri Ali Laho Anastas Angjeli Anastas Murati Arben Kacorri Arben Kamami Arben Keshi Arben Xhindi Arber Mazniku Adrian Myslimaj Ardit Demiri Ardit Kaja Arjan Jaupllari Arjan Sula Artan Lame Artan Shkëmbi Artan Loci Artur Bardhi Azis Tahiri Bardhyl Gjyzeli Bashkim Haxhiu
Bashkim Zeneli Besnik Dervishi Besnik Shehu Bledar Doracaj Bledar Skenderi Bledi Çomo Blendi Çuçi Bukurosh Stafa Dritan Bici Dritan Hila Dhimo Kote Edi Bejko Edmond Leka Edvin Lame Endrit Zekaj Enea Zafiri Ergys Hoxha Eridian Salianji Erion Kona Erjon Veliaj Ervin Bushati Fatjon Hasani Fatos Kaja Fatos Tushe Ferdinand Aligjoni Fiqiri Xibri Flamur Çela Florenc Tabaku Florian Hysi
Fredi Kokoneshi Genc Guga Genci Gjonçaj Gent Gazheli Genti Tare Gerti Janaqi Gezim Capo Gëzim Kaçorri Gëzim Meshi Gëzim Spaho Gëzim Topçiu Gëzim Tushi Gilbert Jaçe Gjok Jaku Gjok Vuka Gjon Bardhi Harrilla Mile Hasan Muça Ilir Beqja Ilir Çela Ilir Pendavinji Ilir Zela Indrit Buka Jani Jovani Jorgo Goro Klement Kasa Kiço Londo Klement Ndoni Klevis Muja
Koli Beli Krenar Cenollari Lavdërim Sahitaj Lili Nushi Liman Morina Luan Hajdaraga Lulezim Meçi Lulëzim Mehmetaj Maqo Lakrori Marash Kola Mehmet Hasanlami Meno Besimi Mezan Malaj Musa Ulqini Namik Kopliku Ndre Legisi Ndriçim Hysa Ndue Doda Ndue Ndreca Pelivan Sina Petrit Ago Petrit Ismaili Petrit Malaj Rakip Suli Rexhep Ukperaj Ridvan Kaja Rustem Struga Sadi Vorpsi Shkëlqim Canu
Skënder Ahmeti Sokol Skurraj Sotiraq Vangjeli Spiro Shëngjergji Stefan Çipa Syrja Ormenaj Tërmet Peçi Theodhori Sollaku Uk Todaj Vangjel Ndreko Vasil Arbaçi Viktor Doda (Jane 128 kandidatë meshkuj, duhet të zgjidhen 80) Adelina Farrici Adriana Berberi Alketa Hila Alma Bejtaj Anila Batalli Anila Çobani Anthunilla Trebicka Bardha Barjaba Borana Biturku Brisida Shehaj Brunilda Mersini Dava Gjoka Drita Muça Dhurata Tyli Diana Ndrenika
Doloreza Sinanaj Ejana Xhixha Elida Gjermeni Elisa Spiropali Erieta Allhysa Eriselda Sefa Etiona Hoxha Etleva Bishaj Evisa Llushi Fjoralba Vukatana Gerta Gjuzi Gerta Lubonja Hamdie Beqiri Hasie Zeneli Irena Bime Irena Kallço Iris Luarasi Jeta Seitaj Keti Bazhdari Kozeta Fino Lindita Nikolla Luljeta Arapi Majlinda Bufi Megi Ajtyresa Merita Qato Mimoza Arapi Mimoza Hafizi Mira Shehu Mirela Roshi
Natasha Hodaj Natasha Kuqali Natasha Paço Nevila Lika Pranvera Begolli Rajmonda
Balilaj Rajmonda Gjoni Rovena Bahiti Sulltana Ajçe Suzana Hakrama Teuta Korreshi Valbona Doçi Valbona Zylyftari Violeta Imeraj Violeta Xhekaj Vjollca Ibro Vjollca Sevi (do votohen vetëm 40 gra) VOTIMI PËR KGS Agim Gucaj Alfred Dhuli Alket Hyseni Bekim Murati Erik Skëndaj Kristaq Tile Lili Coli Ndue Kaza Ramiz Treni Sokol Shazi Vangjel Ranxha
4
E diel, 6 nëntor 2011
POLITIKE KODHELI: QEVERIA 20% TAKSË PËR KAFSHATËN
BUSHATI: PROGRAMI, UDHËRRËFYES PËR BE
Mimi Kodheli prezantoi shtyllën ekonomike të programit. "Ne do të heqim taksën e ilaceve. Ne s `mund të pranojmë një Shqipëri ku taksohen njësoj edhe mësuesi edhe Kryeministri. Ne jemi kundër taksës së sheshtë dhe do të vendosim një taksim progresiv. Ne duam një Shqipëri ku kush punon më pak do të taksohet më pak. Gjysma e të rinjve e të rejave shqiptare janë të papunë, kjo është e papranueshme e turpshme për ata që qeverisin.
Ditmir Bushat në fjalën e tij u shpreh se për socialistët procesi i integrimit të Shqipërisë në BE është prioritet. "Ne jemi të përkushtuar të bëjmë çdo lloj reforme për të bërë Shqipërinë anëtare të BE-së. Programi që ne diskutojmë sot e konsideron procesin e integrimit evropian thelbësor dhe të patjetërsueshëm. Ne do ta përshpejtojmë integrimin e Shqipërisë në BE. Programi që kemi në duar është një lloj udhërrëfyesi për rrugën e Shqipërisë drejtë BE-së.
Premtimet nga shtresat në nevojë te taksat, nga pronarët te çështja çame
Edi Rama flet si kryeministër nuk përmend fare Ilir Metën Lajmi
14 PIKA T E PR OGRAMIT PIKAT PROGRAMIT
Partia Socialiste, dy vjet përpara zgjedhjeve parlamentare të 2013 nxjerr në pah emrin e kryeministrit të ardhshëm që do të jetë Edi Rama.
TIRANE
D
eklarata u bë dje nga sekretari or ganizativ i kësaj partie, Blendi Klosi, ndërkohë që vetë Rama, mbajti përpara delegatëve të kongresit një fjalim prej 90 minutash, duke folur, si të ishte kandidat për kryeministër në zgjedhjet që do të zhvilloheshin vetëm një muaj më vonë. "Sot nën drejtimin e Edi Ramës po projektojmë rilindjen e re të Shqipërisë. Programi i ri politik do të dëshmoj diferencat e mëdha që ne kemi me kundërshtarin tonë politikë. Ne do të ndërtojmë një Shqipëri të pastër, ata propozojnë një Shqipëri të refuzuar nga vendet e BE-së. Ne dëshirojmë një Shqipëri të pa ndotur ata dëshirojnë një vend të mbushur me plehra", tha Klosi. Vetë Rama mbajti një fjalim të gjatë prej 90 minutash. Ajo që ra në sy, ishte se veç premtimeve se ç'do të bëjë Partia Socialiste në të ardhmen për të gjithë popullsinë, kreu socialist tha se Berisha i ka vjedhur dy herë zgjedhjet, por nuk mund t'i vjedhë ato për herë të tretë. Por në fjalimin tejet të gjatë, asnjëherë nuk u përmend Lëvizja Socialiste për Integrim dhe emri i Ilir Metës si aleat i kryeministrit Sali Berisha; nuk u përmend çështja e video-skandalit, apo deklaratat e ekspertëve shqiptarë për videon. Një erë e re kërkese për bashkëpunim, duket se po kërkohet nga kreu socialist. "Unë nuk jam i pagabueshëm" filloi fjalën e tij kreu socialist Edi Rama, "por mos bëni me gabimet e mia të mund-
t'i pengojnë psikologjikisht të rikthehen në hapësirën e madhe të opozitës së sotme".
SALI BERISHA
Biseda e Edi Ramës me një delegat
D
ikush më mori nga Mallakastra në telefon par dje e më tha: Dëgjo këtu komandant, ne të duam por, po nuk i kërkove falje Ermelindës ne të zbuam! Kishte lexuar gazetat e oborrit që pasi e lajmëruan nja shtatë herë të thyer këmbën e Gramozit me shqelmin tim, shpikën sherrin me Ermelindën. Po kur e pyeta pse i lexon ato palo gazeta e dini si më tha? Po s'kemi as punë as moshë për filma me lakuriqa o komandant dhe zbavitemi ngapak me shpifjet e larove të Saliut! Po e keqja është se shpifin kaq shumë sa edhe na çorodisin nganjëherë.
shme fajin e madh të shërbimit për kundërshtarin", ishte deklarata e tij, duke fajësuar në një farë mënyre kundërshtarët e tij brenda PS, për të cilët tha se kanë lirinë për të folur dhe për të shprehur gjithçka duan brenda kësaj force politike. "Të bësh ngjasime mes PS dhe kazermës së Saliut në aspektin e lirisë, është njësoj si të thuash se trëndafili dhe kaktusi janë e njëjta gjë" deklaroi Edi Rama. Ky ishte një
Pajisje e fermerëve që punojnë tokën me certifikatë pronësie Krijimi i tregut të tokës Ish të përndjekurit, dëmshpërblim progresiv sipas viteve të burgut Të përndjekurit mbi 75 vjeç marrin gjithë dëmshpërblimin Adresimi i çështjes çame në koherencë të plotë me standardet e të drejtës ndërkombëtare Marrëveshje për kufijtë detarë me Greqinë mbi bazën e reciprocitetit Emigrantët do të votojnë kudo që ata jetojnë Heqje e moratoriumit për bregdetin shqiptar Vendosje moratorium për prerjen e pyejeve dhe grryerjen e lumenjve Heqje e TVSH për bukën, vezën e qumështin Vendosje e TVSH 6 përqind për ilaçet Politikë TVSH që do të shqyrtohet për të tjera mallra e shërbime Taksë progresiste mbi pagën, taksohen më shumë të pasurit e më pak të varfërit Program i ri politik për investimet e huaja
ndër disa atakime që Edi Rama u bëri kundërshtarëve të tij më në zë në parti, më shumë për Kastriot Islamin e Andis Harasanin, e më pak për Arben Malajn. Por ndërkaq, për gabimet Rama tha: Fuqia e gjykimit të një njeriu apo një organizate nuk është të mos gabojë kurrë, po të mos bëjë gabime të përsëritura. E them këtë për vete. E them këtë për ne. E them këtë për të gjithë ata që gabimet e së shkuarës mund
PROGRAMI I RAMËS
90 minutat e fjalimit të Ramës pa letër, por me një prompter përpara, kanë qenë të karakterizuara nga një fjalim populist. Një fjalim, të kuptueshëm për të gjithë qytetarët, por edhe delegatët. Kryefjala e këtij fjalimi, ishin pikërisht shtresat në nevojë, në një fjalim populist të kreut socialist. Ai nuk ngurroi të përmendte rrogën e kryeministrit, të qeveritarëve apo edhe kryetares së parlamentit, për të cilët tha se taksa e sheshtë I barazonte ata me të gjithë qytetarët e tjerë kudo që punojnë. Por sipas kreut socialist, vetë Berisha dhe ministrat e tij, nëpërmjet taksës së sheshtë, kanë ulur taksimin për pagat e tyre, ndërkohë që kanë rritur taksimet për popullin. Një tjetër pikë e rëndësishme e prekur nga
kryesocialisti ishte edhe çështja e TVSH. Duke e konkretizuar këtë me shembuj që i mori nga familjet e thjeshta, Rama u tha delegatëve dhe nëpërmjet ekraneve të televizioneve edhe shqiptarëve, se qeverisja e PS
edhe zgjidhja e çështjes came sipas të drejtës ndërkombëtare. Ndërsa për marrëdhëniet me Greqinë fqinje, Rama tha çështjen e marrëveshjes së sheltit detar do ta zgjidhë në bazë të parimit të reciprocitetit. Për socialistët, si rrallëherë u deklarua nga kryesocialisti se në vëmendjen e tyre do të jenë ish-të përndjekurit. Ata që kanë moshën mbi 75 vjeç do të dëmshpërblehen menjëherë, ndërsa të tjerët në mënyrë progressive. Rama u premtoi fermerëve se do ti pajisë me certifikatë pronësie mbi tokën; ndërsa pronarëve se do të zgjidhë çështjen e tyre të pronësisë. Në fjalimin e kryetarit të PS, një vend të rëndësishëm zunë edhe veteranët e luftës, për të cilët, kryesocialisti tha se do të kenë detyrimisht vendin që u takon në panteonin e vlerave të këtij vendi.
PRANIMI I FAJIT
dhe aleatëve të saj do të heqin TVSH për produktet kryesore si buka, qumështi e veza; do të vendosin një TVSH prej 6 përqind për medikamentet, ndërsa për TVSH për mallra e produkte të tjera tha se do të shihet në muajt në vazhdim nga grupet e punës në partinë socialiste. Një tjetër premtim i rëndësishëm i Ramës, që ka të bëjë me afrimin edhe të partisë çame të Shpëtim Idrizit, është
Kreu i PS tha se kjo parti ka problem me veten kur nënkuptoi se shumë nga drejtuesit e kësaj partie po ikin tek një forcë tjetër politike duke braktisur PS. "Problemi ynë është etika e përfaqësimit në të gjitha nivelet, nga deputetët tek kryetarët e partisë në territore e deri tek kryetarët e organizatave. Gjithkush është i lirë të thotë atë që mendon. Por askush nuk ka të drejtë të përdor mandatin e përfaqësimit në varësi të asaj që përfiton ose nuk përfiton për vete" deklaroi Rama para kongresit. Ai tha se tashmë është koha për një kthesë të madhe etike. "Rasti më i fundit është i kryetarit të rrethit të Vlorës, është turpi i tij, po detyrimi ynë për reflektim e për përgjegjshmëri" tha Rama.
E diel, 6 nëntor 2011
5
POLITIKE LESKAJ: NDIHMË SHTRESAVE NË NEVOJË
TAHIRI: PROGRAMI YNË DREJTËSI DHE DEMOKRACI
"Ne kemi një qasje të re për arsimin profesional. Ne mbështesim autonominë e universiteteve publike. Jemi kundër fabrikave të diplomave që blihen me para. Një milion shqiptarë në moshë pune nuk gëzojnë kujdesin shëndetësor pasi janë të papunë, ne kemi mundësinë dhe vizionin ta ndryshojmë këtë gjendje. Ne do të ndryshojmë rrënjësisht sistemin shëndetësor", tha Leskaj.Ajo deklaroi se heqja e taksës 10% për kujdesin shëndetësor dhe ilaçet janë prioritet i PS-së.
Sajmir Tahiri gjatë fjalës së tij theksoi se gjithçka në këtë qeveri kalon në rrugën e korrupsionit. "Ne do të vendosim konkurrencën e drejtë në shërbim të të gjithëve. Ne socialistët do të ndryshojmë funksionin e administratës publike nëpërmjet aplikimit të përgjegjësisë. Do të krijojmë një administratë publike të aftë, ushtria e "nuk di ç'bëj, por rroftë partia" nuk do të ketë më vend në administratën publike".
Përshdëndetjet në Kogres
Aleatët: "Tani të bashkohemi, të heqim Berishën nga pushteti"
TIRANE
A
leatët e PS-së, të pranishëm në punimet e Kongresit të PS-së, gjatë fjalës së tyre bënë thirrje për bashkim, për të larguar nga pushteti qeverinë e kryeministrit, Berisha. Kreu i PSD Skënder Gjinushi theksoi rëndësinë e bashkimit të forcave të majta, pasi sipas tij: "Nëse të majtët do ishin të bashkuar nuk do humbin" . Ai u shpreh se "Duhet të çmontojmë planin qeverisë më të korruptuar, atë të qeverisë së Berishës. Bashkimi i të majtës për të përballuar qeverinë. Ne si social demokratë na keni në krahun tuaj", vijoi më tej Gjinushi. Ai vuri theksin te fakti se e majta nuk ka humbur kurrë me votën
Lajmi Servet Pëllumbi u shpreh entuziast për Kongresin e PSsë, duke theksuar se ai është një provë e qartë se e majta e meriton te vijë në pushtet pas dy vitesh, me nje qeveri të kryesuar nga Edi Rama
Pëllumbi: Rama u kthye në bazë kundërshtarët të vijnë në PS Profesori socialist: Foli si kryeministër, por ka shumë për të bërë. Programi ekonomik, është i mirë, jemi kthyer te e majta
P
rofesori i PS-së, Server Pëllumbi u shpreh opti mist për të ardhmen e PS-së, pas frymës së shfaqur në kogresin e djeshëm të PSsë. Në një intervistë për "Shqiptarja.com", duke folur si delegat, por edhe si një prej ideologëve të partisë më të madhe të të majtës, Pëllumbi vlerësoi programin e ri të prazantuar nga PS-ja, bashkëpunimin brenda partisë dhe me aleatët e tjerë të të majtës. Ai theksoi se ky program duhet përpunuar dhe diskutuar në elektorat për ta bërë sa më të kuptueshëm për popullin, dhe të votueshëm në zgjedhjet e vitit 2013. Profesor si ju tingëlluan thirrjet për unitet në Kongresin e PS-së? Mua më duket që ka ardhur koha që të mos kemi frikë nga fjala unitet përkundrazi ta dëshirojmë shumë sepse siç thotë edhe populli "Bashkimi bën fuqinë". E kemi provuar që përçarja sjell disfatë dhe sjell humbje në zgjedhje, ndërsa idea e unitetit, nga e cila s'duhet të kemi frikë sjell fitore. Në shtratin e kësaj logjike duhet punuar për bashkim për të gjetur ato pika që i bashkojnë të gjithë pa mohuar
popullore, por është shitur dhe përçarë. "Saliu nuk hyri në derën e kryeministrisë me votën e popullit, por duke përdorur mandatet e majta të LSI-së si çelës kopil. Saliu akuzon të tjerët si komunistë, ndërsa vetë rreshtohet midis Gedafit dhe Mubarakut", theksoi Gjinushi. Nard Ndoka, kryetari i PDK-së deklaroi se: "Sot është koha për një koalicion vullneti, pasi vendi ynë ka nevojë për alternativë zhvillimi, ka nevojë për për opozitë aktive". Petro Koçi kryetar i PSV91 u shpreh se të majtët duhet të bashkohen dhe të lënë mënjanë grindjet e vogla. "Na duhet bashkimi i të majtës për të ardhur në pushtet. T'i japim fund zënkave tona të brendshme, që Berisha të mos vjedhë votat si në 8 maj dhe të mos vjedhë më burrat e politikës", tha ai.
demokracia, ka të drejtë e majta apo e djatha. Janë të djathtët që kërkojnë një qëndrim ndryshe për taskat për të krijuar mundësinë e një tregu sa më të gjerë që të pasurit të vazhdojnë prodhimin dhe fitimin. Nëse do të ndalohet rritja ekonomike kjo s'mund të jetë e sigurt sepse vjen koha që mbetemi pa treg.
Rama duhet të jetë kryeministër. Ky program sado i mirë të jetë s'e çon automatikisht një forcë në fitore. Ai program t'i bëhet i qartë sa më shumë njerëzve. Të bindë sa më shumë shtresa, elektoratin, të bëjë sa më shumë aleatë dhe t'i konkretizojë me tej objektivat, duke e pasuruar edhe
E kemi provuar që përçarja sjell disfatë dhe sjell humbje në zgjedhje, ndërsa idea e unitetit, nga e cila s'duhet të kemi frikë sjell fitore
Servet Pëllumbi mendimin ndryshe dhe dallimet, i cili kur zhvillohet në shtratin e vet e begaton partinë ndërsa, kur del nga ky shtrat e shkatërron. Ne duhet të ndjekim rrugën që të forcojmë partinë. Më duket se kjo ishte. Si ju dukën deklarimet pas kongresit të përfaqësuesve të mendimit ndryshe?
Nëse janë dashamirëse, nëse ato janë të mbështetura dhe të argumentuara, ato e shëndoshin, por nëse gjenden mendime dhe veprime të ndryshme nga ato që thuhen, atëherë vetvetiu ato s'janë të mirëpritura. PS-ja ka një plan të ri taksat. Ju si e shikoni këtë?
Mua më duket që shtrimi për herë të parë pas kaq vjetësh i problemit të taksave nga kreu i PS-së ishte një risi dhe diçka që përputhet plotësisht me logjikën e zhvillimit ekonomik dhe krizat e globalizmit. Edhe në vendet e zhvilluara kapitaliste është lënë mënjanë teza që ka të drejtë liberalizimi apo social-
Teza e sotme nuk është thjesht rritje ekonomike, por zhvillim ekonomik. Teza është që t'i hapë rrugë zhvillimit dhe jo thjesht një rritje e përkohshme dhe e pasigurt që krijon papunësi dhe probleme sociale. Sigurisht ka çështje që duhet të kronkretizohen, por si tezë është shumë e mirë. Si ju duk fjalimi i Ramës? Unë mendoj se kishte populizëm në fjalimin e Ramës, kishte realizëm, kishte synime që PS-ja të fitojë në 2013 dhe në rast të fitores, Edi
me program elektoral dhe me zbërthime të tjera. Pra s'është një program elektoral, sepse zgjedhjet nuk janë nesër dhe për dy vjet do të ndodhin ndryshime dhe do të ketë edhe probleme të reja dhe një parti që dëshiron të fitojë zgjedhjet s'mund t'i injorojë. Si e shihni bashkëpunimin e PS-së me aleatët? Me çfarë kuptova unë nga fjala e Ramës bashkëpunimi duhet të jetë i gjerë dhe i arsyeshëm. Nuk mendoj se në politikë s'thuhet "kurrë mos thuaj kurrë".
6
E diel, 6 nëntor 2011
POLITIKE MALAJ: NË PS NUK KA LLOJE XHAKETASH
FINO: TË JEMI TË BASHKUAR
Në një debat televiziv tre ditë para Kogresit Malaj ishte shprehur se: "Brenda partisë nuk ka xhaketa të vjetra dhe të reja. Ajo që na bën fitues është vlera, përkushtimi, partimet dhe kualifikimet e njerëzve që formojnë këtë forcë. Mosha është vetëm një e dhënë statistikore, një e dhënë kronologjike se kur ke lindur, por në aderimin në PS, nuk duhet të jetë absolutisht një parim. E njëjta vlen edhe për liderin, sepse PS nuk ka lider, është një grup pune që qëndron dhe punon gjithmonë bashkë".
Bashkim Fino ishte shprehur kundër mënyrës se si po vepron LMN në PS, duke u shprehur se: "Është e rëndësishme që të të mendojmë ndryshe, por të veprojmë të gjithë njësoj. Partia Socialiste është e rëndësishme që të jetë e bashkuar. Programi ynë do të jetë i tillë që të ofrojë një alternativë të re, të besueshme. Megjithatë, bëhet fjalë vetëm për një hap të parë, pasi është e qartë që gjithçka do të vazhdojë të shtjellohet deri në ardhjen e zgjedhjeve".
Përfaqësuesit e mendimit ndryshe rëndojnë akuzat
LMN në PS, beteja me Ramën do të vazhdojë Blushi i rikthehet batutës me shoferin e autobuzit, duke u shprehur se ai tani po shkon majtas Lajmi Lëvizja për Mendimin Ndryshe në PS premtoi se do të vazhdojë luftën për "hapjen" dhe "demokratizimin" e partisë, sepse sipas Kastriot Islamit dhe Arben Malajt Kongresi nuk arriti ta përmbushë këtë mision
NGA ARBEN RROZHANI
P
TIRANE
ërfaqësues të Lëvizjes së Men dimit Ndryshe në PS (LMN), nuk ishin në pamje të parë në një qëndrim mbrëmë pas diskutimeve në Kongresin e PS-së. Ndërsa Ben Blushi u shpreh i kënaqur nga fryma e punimeve të kongresit, përfaqësues të tjerë u shprehën më të ashpër duke vijuar me akuzat për drejtimin me dorë të fortë të partisë nga Edi Rama. Duke iu rikthyer batutës së famshme të thënë disa vite më parë me shoferi e autobuzit, dmth Ramës që nuk duhet t'I flitet, I pyetur nga gazetarët nëse mund t'i flitet sot, Blushi duke buzëqeshur deklaroi: "Shoferi, jo nuk është kjo cështja. Kur autobusi futët në rrugën e duhur e të drejtë, rreziku është më i vogël që autobusi të devijojë drejtim". Deputeti Blushi u shpreh i kënaqur nga punimet e Kongresit të PS, sepse sipas tij PS është kthyer totalisht majtas dhe tek idetë. "Jam i kënaqur nga ky kongres. Kam arsye të jem i kënaqur se pas dy vitesh konfliktualë, theksoj dy vitet e fundit kanë qënë kaotike, kishte pak mendim, PS sot është më e majtë se kurrë, nuk është përtej të majtës e së djathtës". Blushi theksoi se vlerëson pozitivisht punimet e Kongresit të sotëm ku sipas tij u shkëmbyen qyrtë ide. "PS po kthehet tek idetë, po kthehet majtas, gjëra për të cilat ne kemi luftuar. Unë kam qejf të shkëmbej ide dhe kur ato shkëmbehen dhe pranohen me vjen mirë".
Por nga ana tjetër Kastriot Islami vijoi të hedhë akuza ndaj liderit të PS-së, Rama. "Rama sot ironizoi Rexhep Mejdani. Pse? Sepse të kundërshtosh mendimet e Ramës t'i sulmohesh menjëherë prej tij. Ai tha sot, z Meidani është hedhur në prehrin e Berishës. Po tani është bërë zakon, në rast se ti bën një kundërshti, ti je hedhur ne prehrin e Berishës. Tezat e
bashkimit janë vetëm fjalë të Ramës". Sipas Islamit në PS tani anëtarët janë ndarë në 3 grupime, mbështetës së Ramës, kritikë të Ramës dhe kundërshtarë të Ramës. Në të njëjtën linjë ishte edhe Arben Malaj, që u shpreh se kreu i PS duhet të lejojë debatet e lira rreth programit, ndërsa vlerësoi se jo të gjithë në sallë e mbështesnin kryesocialistin teksa mbante fjalimin. Më tej, Malaj theksoi se PS i ka të gjitha mundësitë të jetë dy hapa para partive të tjera. Shqetësim i vetëm, tha Malaj, është jo ardhja në pushtet, por qeverisja e mirë. "Unë mendoj se PS i ka të gjitha avantazhet të jetë dy hapa para partive të tjera. Por, kjo kërkon mbështetje maksimale. Kemi një shqetësim jo thjesht të fitojmë, por të qeverisim sa më mirë". Malaj komentoi dhe pyetjen rreth largimit te mundshëm të tij nga PS, por tha se ai vetë nuk e a kërkuar kurrë këtë. "Largimi nga PS nuk është zgjidhje, unë nuk kam kërkuar të largohem nga PS. Në PS ka figura dhe njerëz të besuar. Themeluesit duan mirënjohje, PS nuk duhet te jetë një parti që nuk
ofron mirënjohje. Përmend këtu, kemi ish-presidentin Mejdani, është një nga njerëzit më të besuar, shqiptarët e duan dhe e respektojnë dhe pse ai është larguar nga mandati. Ne jemi këtu që të punojmë në modernizimin e PS. Qëllimi ynë i përbashkët është fitorja e PS". Por nga ana tjetër Malaj, gjatë fjalës në Kongres theksoi se sfida e opozitës është ardhja sa më shpejt në pushtet, për të fituar kohën që Shqipëria ka humbur gjatë qeverisjes së
mazhorancës aktuale. "Kongresi mundësia më e mirë më e drejtpërdrejtë më transparente për të ndarë edhe me opinion publik sfidat për të ardhmen. PS-ja ka misionin histori këtë realizoi sa më parë rotacionin politik të vendit. Duhet të fitojmë kohë e humbur duke bërë reforma të mëdha që të përmirësojmë cilësisht qeverisjen e vendit dhe tu garantojmë shqiptarëve liritë e pakufizuar për një jetë më të mirë", tha Malaj.
Sulmi ndaj opozitës
PD: Kongresi i PS-së, si reality show
P
TIRANE
D-ja sulmoi dje ashpër Kongresin e radhës së PSsë, duke e quajtur atë një shfaqje televizive që u dha drejtpërdrejt përpara shqiptarëve. Në një deklaratë, ku lideri i PS-së krahasohej me ish-liderin e Kubës komuniste, demokratët e cilësuan kongresin socialist si premierën e nje reality show krejtësisht të ri për Shqipërinë dhe shqiptarët, "Terapi Grupi". "Lideri i opozitës është një i ftuar, i cili flet gjatë për të gjitha dështimet që e përndjekin, në praninë e delegatëve të tij të klonuar, duke shpresuar se artikulimi i dështimeve do ta ndihmojë t'i harrojë"-thuhej në deklaratë. PD u shpreh se Rama mund edhe të ketë vendosur një rekord të ri botëror, duke lënë mbrapa edhe vetë Fidel Kastron. "Natyrisht, në përfundim të çdo episodi të këtij reality show, realiteti, i cili është tejet i
zymtë për të ftuarin, zëvendesohet nga elemente të kuptueshëm vetëm prej tij. Sot, Edi Rama nuk përmendi të vetmin akt që ai mund të ndërmarrë për të ndihmuar shqiptarët, votimin e ligjeve me 3/5 të cilat ai i ka bllokuar. Këto ligje mbështeten plotësisht nga komuniteti ndërkombëtar dhe do të japin një ndihmesë të madhe në luftën kundër korrupsionit, pastrimit të parave dhe çdo aktiviteti tjetër që do përmirësonte jetën e qytetarëve", nënvizohet në deklaratë. Partia Demokratike beson se jo retorika boshe, por puna e palodhur përmirëson jetën e qytetarëve nëpërmjet zhvillimit ekonomik, ndërtimit të rrugëve dhe shkollave, si dhe afrimit të vendit me Bashkimin Europian. "Sot Edi Rama foli gjatë mbi axhendën e tij politike. Retorika nuk ka asnjë vlerë, rëndësi ka puna dhe përkushtimi të cilat Partia Demokratike i ka vendosur pa kursim në shërbim të gjithë shqiptarëve", përfundon reagimi PD për kongresin socialist.
E diel, 6 nëntor 2011
7
POLITIKE KODI, TE VOGLAT, NËN TË MËDHATË
ALEATËT, 16 PARTI GATI PA PESHË
Kodi Zgjedhor, sipas PS dhe PD, nuk do të ndryshojë dhe kjo ka si qëllim dhe eliminimin e partive të vogla. Në zgjedhjet e ardhshme partitë aleate të PD-së dhe PS-së do të jenë të detyruara të futen nën siglën e partive të mëdha ose duhet të firmosin falimentimin e tyre. Duke u nisur nga rezultatet e fundit elektorale, gjithë partitë e vogla e kanë shumë të vështirë që të kalojnë pragun për të hyrë në sallën e Kuvendit.
Partia Demokratike ka një varg të gjatë më parti aleate të cilat në zgjedhjet e fundit shkuan në gjashtëmbëdhjetë. Ndërkohë që pas zgjedhjeve në koalicion me të u fut LSI e Ilir Metës. Të gjitha partitë që janë afër PD-së me përjashtim të LSI, janë me peshë të vogël në jetën politike dhe eliminimi i tyre nuk është me domethënie të madhe pasi shumë mirë figurat që militojnë në to mund të futen në strukturat e demokratëve.
Ish-anëtari i kryesisë së LSI-së rrëfen bisedimet me Kastriot Islamin para zgjedhjeve
Fatos Klosi: PS ‘zhduku’ të vegjlit në 2009 Akuza e "profesorit": Edi Rama nuk i do aleatët e vegjël, mendon se fiton vetëm NGA ARBEN RROZHANI
Negocimi
TIRANE
Në vitin 2009, është folur për një darkë mes Kastriot Islamit me Ilir Metën para zgjedhjeve. S’dihet ç’është biseduar, por menjëherë pas kësaj Meta vendosi të dalë vetëm në zgjedhje
G
ati një vit përpara mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare të 28 qershorit 2009, dy partitë kryesore të të majtës shqiptare, PS dhe LSI kërkuan të vazhdonin bashkëpunimin për të maksimalizuar votën e elektoratit të majt. Fatos Klosi, asokohe anëtar I kryesisë së LSI-së, ishte ngarkuar të shprehte dhe mbronte qëndrimet e partisë së drejtuar nga Ilir Meta dhe përballë tij ishte Kastriot islami, I ngarkuar nga partia e drejtuar prej Edi ramës që të gjente një formulë bashkëpunimi, duke patur parasysh rezultatet e mira të arritura nga koalicioni i majtë në zgjedhjet vendore të shkurtit 2007, ku e majta kishte marrë shumicën e bashkive dhe të komunave. Por siç e sqaron edhe z.Klosi, PS-ja kishte për qëllim të hynte dhe të fitonte e vetme, çka e dëshmoi me paktin që bëri me PD-në në prill 2008, me ndryshimet në Kodin Zgjedhor dhe më keq me ndryshimet kushtetuese. "Ai Kod Zgjedhor është sajuar që në Shqipëri të jetojnë vetëm dy partitë e mëdha, PD dhe PS dhe të lënë ndonjë gjë të vogël, që duan të mbajnë ata si parti të vogla"-thotë pas mëse dy vitesh Fatos Klosi. Inicativa për bashkëpunimin mes PS dhe LSI nga kush erdhi? Ishte e të gjithëve, ishte opinion i tillë, se ne do humbim nëse në të majtë nuk do të ketë një kohezion serioz mes dy partive dhe më shumë nayrisht i leverdiste LSI-së. Ndikoi këtu rezultati që ishte arritur gjatë bashkëpunimit për zgjedhjet vendore të shkurtit 2007? Po patjetër, sepse rezultatet e vitit 2007 nuk ishin të këqija. Por një gjë është e sigurtë. PS-ja as sot nuk do që ta ndërrojë Kodin Zgjedhor. Po sikur ka lëvizje për ta ndryshuar? Lëvizje ka, sepse ajo është nga jashtë, por ata nuk duan, madje unë jam i sigurtë që PS-ja është më e vendosur që të mos e ndërrojë Kodin Zgjedhor. PS-ja kështu ka hyrë në zgjedhje, me sigurinë se do të fitojë. Ajo në 2009 hyri në zgjedhje me shumë mendjemadhësi, që të fitonte pa nevojën e aleatëve. Dhe në fakt nuk humbi, sepse e majta dhe e djathta dolën me nga 70 mandate, pa folur për makinacionet paszgjedhore. Por do të ishte mirë që të ishte me LSI-në bashkë që ajo më pas të mos bënte makinacione dhe të bashkohej me PD-në. Sepse edhe mua që isha anëtar i kryesisë së LSI-së më ra si bombë, ngaqë ne ishim ata që
ishim mburrur, se vetëm ne do ta rrëzonim Berishën dhe kjo nuk është politikë, por biznes. Cilat ishin propozimet e PSsë, të paraqitura para jush nga Kastriot Islami? Propozimi ishte për të bërë një proporcional rajonal dhe ishte ideja që të shkohej deri te rrethet. Unë propozova që qarqet të mos ishin qarqet administrativë që janë sot, por të bënim 6 qarqe zgjedhorë, sepse qarku nuk është i ngurtë dhe mund të bënim 6 ose 4. Bile isha kundër qarqeve fare, sepse kjo thekson ndarjen veri-jug. Personalisht unë isha dhe jam për proporcionalin, sepse mendoj se ai është për vendet me demokraci të pastabilizuar, ku votohet më shumë për partinë se për personin. Zgjedhjet vendore janë tjetër gjë, sepse aty votohet për personin dhe them se për zgjedhjet politike është shumë herët që t'i ng-
jajmë Anglisë. Janë shumë vende, si Italia p.sh. që denbabaden aplikojnë proporcional, sepse aq është niveli i votuesit. Për mua, e thashë, më i mirë do të ishte proporcionali. PS-së i interesonte kjo? PS-së jo, sepse asaj i intereson një sistem zgjedhor, që të zhdukte të vegjlit. Mua ma thanë copë fare dhe sistemi që zhduk të vegjlit është ky, d.m.th. është një sistem mazhoritar i pastër, ku asnjë nga partitë e vogla nuk ka marrë asnjë deputet, ose një proporcional që i afrohet mazhoritarit. P.sh. në Kukës praktikisht është maxhoritar. Tre rrethe janë atje dhe tre do të fitojnë, o dy të parët e PD-së, o dy të parët e PS-së, pra katër vetë janë në valle, ndërsa të tjerët janë jashtë loje dhe nga këta të katërt tre do të zgjidhen, o i dyti i PD-së, o i dyti i PS-së.Realisht u zgjodhën dy nga PD-ja dhe një nga PSja. Po të bëhet proporcional ko-
mbëtar, ose rajonal, siç është tani, por i korrigjuar sipas rezultateve në mbarë vendin, është tjetër gjë. Unë do të isha për një proporcional kombëtar, sepse është më i thjeshtë, nuk pyet kush për lista zgjedhësish, sepse ti mund të votosh në të gjithë vendin, por jo dy herë. Ti shkon pa listë, vetëm me kartën e identitetit. A është realisht e menaxhueshme në Shqipëri? Absolutisht, madje është më e kollajshme sepse ti nuk ke nevojë që të zgjedhësh listën, voton ku të duash. Por duke zgjidhur atë që seicili të votojë vetëm një herë, ose në mënyrë elektronike, ose me bojë etj. Pra proporcionali kombëtar është jashtëzakonisht më i thjeshtë. Ka një gjë akoma më të bukur: Unë do të isha për proporcional kombëtar me lista të hapura, siç e ka Kosova. Sepse kështu kryetarët e partive nuk janë të fuqishëm dhe nuk janë ata
Akuzat e vitit 2009
Dështimi i bashkëpunimit, Meta akuzoi "besëprerin" Rama
T
TIRANE
ë vërtetën e dështimit të bash këpunimit mes PS-së dhe LSI-së, mëse dy vite më parë e dinë kryetarët e partive. Zyrtarisht Edi Rama si drejtues i partisë më të madhe të të majtës është shprehur pro bashkëpunimit, por nga ana tjetër nuk e ka fshehur asnjëherë "bezdinë" nga kërkesat e mëdha të partive të vogla të të majtës. Nga ana e tij kryetari i LSI-së Ilir meta ishte shprehur pro bashkëpunimit. Në 15 prill 2009, dy muaj para zgjedhjeve, ai ishte shprehur për radion "Zëri i Amerikës" se "në
rast se LSI dhe koalicioni që ne përfaqësojmë nuk arrin të kenë një shumicë të tyren, që ne do ta dëshironim, atëherë padyshim që ne shohim krejtësisht të mundshme një aleancë me Partinë Socialiste, por zoti Rama nuk ka dëshirë të japë përgjigje pyetjes që në rast se ai nuk arrin të ketë shumicën i vetëm me kë do të bëjë koalicion. Kjo është një çështje e tij, nuk është një problem i yni". Por një muaj para këtin deklarimi ai e kishte etiketuar Ramën si "besëprerë", duke thënë se ai kërkonte të centralizonte çdo gjë, të kishte bashkëpunëtorë anonimë, pa personalitet e dinjitet.
që vendosin se kush duhet të jenë deputetë. Me lista të hapura do të zgjidhej ai që ka marrë më shumë vota nga populli. Por këtu humbet monopoli i kryetarëve? Po humbet monopoli i kryetarëve, por partia fiton njerëzit më të mirë. Me lista të hapura partia konkuron jo vetëm me programin, me kryetarin, por edhe me emrat e tjera, sepse ai do të vendosë emrat që votohen. Çfarë pjese nga "torta" kërkoi LSI-ja nga bashkëpunimi me PS-në për zgjedhjet parlamentare të 28 qershorit 2009. Ka patur spekullime sikur LSI-ja kërkonte shumë nga PS-ja. Sa e vërtetë është? Jo është gabim. LSI-ja kërkon shumë vetëm në zgjedhjet vendore. Kur je bashkë shtrohet problemi: Kush do ta marrë Kuçovën, kush do ta marrë Beratin, kur në zgjedhjet parlamentare, seicili merr sipas votave. P.sh. ne hymë së bashku, fituam 50 deputetë, dhe sipas votave 40 janë të tutë 10 janë të mitë, kjo caktohet nga vota.Pra nëse konkurojmë në Durrës ku dalin 13 deputetë, ne kemi nga 13 kandidatë dhe votojnë njerëyit për ne dhe ata dhe e cakton ligji se sa fitohen. Me këtë Kod elektoral partitë e mëdha kaluan nga 60 për qind e deputetëve, në 99 për qind, sepse ata kishin në dorë. Tani me këtë Kod Elektoral të dy partitë e mëdha janë të blinduara. Nuk mund të bëhet një parti tjetër. Rrezikon me këtë Kod që PSja të vijë në pushtet? Jo, Kodi nuk i zvogëlon shanset, sepse është Kod Proporcional Rajonal. PS dhe PD jnë thuajse "rrotë më rrotë" dhe elektoratin ato do ta ndajnë në mes. Problemi është në rajone ku diku fiton PS, diku PD. Normalisht që duhet të fitojë PS-ja se ka një çikë më shumë elektorat, por bëhen edhe hile. Ky Kod nuk i prish punë PS-së, por vetëm partive të vogla. Unë madje thashë kur isha në kryesinë e LSI-së, thashë se edhe neve na leverdiste se nuk ishim parti fare e vogël. Pavarësisht se ne morën vetëm gjysmat e 130 mijë votive që kishim menduar, pra rreth 7-8 deputetë. Morën 70 mijë ngelëm me 4. Ky ligj zgjedhjesh që është favorizon të mëdhatë, atë që është në mes i prish punë, të voglat i përjashton. Me këtë ide e kërkoi këtë ligj Edi Rama dhe e aprovoi Sali Berisha, që mori edhe gjëra të tjera, siç ishin ndryshimet kushtetuese për tu blinduar. Edi Rama deri më sot ka kërkuar falje për ndryshimet kushtetuese, jo për Kodin Elektoral dhe unë jam i sigurtë se ai nuk e do, sepse ai nuk e do as Skënder Gjinushin, as Paskal Milon. Edi është i bindur se fiton vetë si PS.
8
E diel, 6 nëntor 2011
EKONOMI
Vizat u hoqën, diplomatëve e Integrimit më pak lekë
A
mbasadat e Shqipërisë në botë po shtohen një pas një, me vendime të Këshillit të Ministrave, por ky i fundit i ka akorduar më pak fonde se në 2011-n ministrisë së Punëve të Jashtme në Projektbuxhetin 2012. Në draftin e kaluar të enjten në qeveri, për shpenzime të diplomatëve janë parashikuar të jepen nga arka e shtetit
2.2 miliardë lekë, njëqind milionë më pak se këtë vit. Kjo nuk duket të jetë një shifër e lartë, por në vetvete përbën afro gjashtë për qind të fondeve që janë akorduar sivjet për këtë qëllim. Fiks në të njejtat përmasa ulen edhe fondet për ministrinë e Integrimit. Qëllimi kryesor është të ulet niveli i deficitit buxhetor, i cili po merr përmasa të rrezikshme, por fakti se cilët sektorë do të
goditen nga shkurtimet e cilët do të kursehen flet shumë për politikat qeveritare. Ndërkohë që procesi i ecjes drejt integrimit evropian ka hyrë në një fazë më të rëndësishme, por edhe më të vështirë, shkurtimi i shpenzimeve diplomatike tingëllon si një zbehje e vëmendjes për realizimin e fazave pasardhëse të integrimit, pas arritjes së enulimit të vizave Shengen.
"Gërshëra", edhe mbi sigurinë kombëtare
Projektbuxheti, ulen 10 për qind fondet e mbrojtjes Nuk respektohet detyrimi i NATO-s për dy për qind të PBB-së ushtrisë Lajmi Korrigjimet
Shqipëria nuk e ka respektuar asnjëherë detyrimin e NATO-s për dedikimin e 2 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto shpenzimeve për mbrojtjen. Edhe në Projektbuxhetin e ri 2012, në këtë linjë, shifra do të jetë 10% më e ulët se sivjet
Në rast se Prodhimi i Brendshëm Bruto do të kishte tejkaluar gjatë viteve parashikimet në rritje, gjë që nuk ka ndodhur, i takonte Ekzekutivit të korrigjonte, po në rritje, shifrën e shpenzimeve ushtarake
NGA GENC KONDI
N
ë dokumentin e kalu ar dy ditë më parë në mbledhjen e jashtëzakonshme të qeverisë për Projektbuxhetin, Ekzekutivi ka ndërmarrë një hap të guximshëm përballë komunitetit të vendeve anëtare të NATOs, duke ulur, nga 21.6 miliardë lekë të planifikuara një vit më parë për shpenzime të mbrojtjes, në 19.9 miliardë lekë ato për vitin e ardhshëm. Kjo ulje është në masën 10 për qind. Përqindja e fondeve që i akordohet sektorit të mbrojtjes kombëtare është një postulat, që rrjedh nga anëtarësimi në NATO. Kjo organizatë kërkon një "dysheme" prej 2 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto të një vendi anëtar për shpenzime vjetore me qëllim ushtarak. Deri tani, e kemi ditur se vendi ynë ishte ndër të paktët që, në kohë krize globale, kishte respektuar këtë detyrim. Por, shifrat e reja, që kanë dalë pasi kanë pasqyruar korrigjimet e PBB-së apo saktësuar shpenzimet në këtë sektor pas rregullimeve buxhetore të mesvitit - të publikuara në vite nga vetë administrata shtetërore - flasin
SIGURIA
Ministria e Drejtësisë -10%, shtim minimal Policisë
S
hërbimi Informativ Kombëtar do të ketë vitin e ardhshëm të njejtën vëmendje, nga pikëpamja financiare, si institucion jashtëqeveritar, ndërkohë që Prokurorisë së Përgjithshme fondi buxhetor për shpenzimet i është planidikuar në rritje. Por, ministria e Drejtësisë ka një ulje shumë të ndjeshme në këtë drejtim. Sipas shifrave të Projektbuxhetit të miratuar në qeveri, përkundrejt fondit të përgjithshëm prej 6.5 miliardë lekësh, që i ishte akorduar në varjantin e parë të Buxhetit 2011, vitin e ardhshëm këtij dikasteri do t'i jepen vetëm 5.5 miliardë lekë të reja, me një ulje në masën 15 për qind. Është vështirë të mendohet se si mund të përballohen detyrat në rritje të këtij dikasteri më një fond të rrudhur në këto përmasa. Nga ana tjetër, ministrisë së Brendshme i akordohet një fond afro një për qind më i lartë se ai, që Kuvendi i caktoi një vit më parë për 2011ën. Lëvizje të tilla nuk shprehin siguri më të lartë për shqiptarët vitin e ardhshëm.
krejtësisht ndryshe. Në asnjë vit vendi ynë nuk ka arritur të kapë 2-përqindëshin. Viti më i mirë në këtë drejtim është 2007-a, me 1.87 për qind. Nësë vendi nuk do të ishte në krizë ekonomike, nuk mund të kuptohet se si mund t'ia lejojë ai vetes të bëjë veprime të tilla menjëherë sapo ka hyrë në Aleancën e Atlantikut të Veriut. Në vitin 2010, në buxhetin fillestar ishte parashikuar që 2% e PBB-së të shkonte për mbrojtjen, por me rishikimin e tij në muajin korrik, ministrisë së Mbrojtjes iu shkurtuan pesë miliardë lekë. Kjo çoi në ulje të përqindjes së fondeve të mbrojtjes ndaj PBB-së, nga 2, në 1.61%. Janë tashmë shumë vende, të cilat nuk kanë respektuar vitet e fundit këtë tregues financiar të NATO-s. Këtë e kanë pohuar edhe zyrtarë të lartë të Aleancës. Por, më se një herë, ata kishin deklaruar deri tani se Shqipëria ishte ndër të paktat vende - katër ose pesë syresh - që kishte arritur të zbatonte kërkesën. Me sa duket, ata iu referoheshin shifrave teorike të buxhetit të shtetit shqiptar, të cilat pastaj - sipas traditës qeveritare shqiptare për shumë vite me rradhë - korrigjoheshin në korrik, kryesisht në ulje. Por, opinioni vendas nuk ka dëgjuar, të paktën deri tani, asnjëherë të pranohet se shpenz-
TE DHEN AT DHENA BUXHETI I MINISTRISE SE MBROJTJES NE VITE
2003
9,279,058
2004
10,749,500
2005
11,540,000
2006
14,169,000
2007
18,119,000
2008
18,113,200
2009
21,280,864
2010
19,749,348
2011
21,604,500
2012
19.600.000
SHPENZIMET PER MBROJTJEN NE RAPORT ME PRODHIMIN E BRENDSHEM BRUTO NE VITE
2003
1,34%
2004
1,43%
2005
1,42%
2006
1,61%
2007
1,87%
2008
1,66%
2009
1,86%
2010
1,61%
2011
1,66%
imet për mbrojtjen kanë qenë nën pragun minimal të kërkuar nga Aleanca e Atlantikut të Veriut. Por, janë vetë statistikat e administratës publike në vend ato që tregojnë se këtu kemi të bëjmë me diçka, të cilësuar si "sekret" shtetëror. Në rast se PBB-ja do të kishte tejkaluar parash-
ikimet në rritje, gjë që nuk ka ndodhur, i takonte Ekzekutivit të korrigjonte, po në rritje, shifrën e shpenzimeve ushtarake. Ndërkohë, ulja e planifikuar prej 10 përqindësh e shpenzimeve të tilla, kur supozohet se PBB-ja do të rritet, e çon me ndërgjegje këtë prag edhe më poshtë.
E diel, 6 nëntor 2011
9
EKONOMI KULTURA & ARSIMI
ÇESHTJET SOCIALE
Si edhe vitet e mëparshme, ministria që pëson uljen më drastike të fondeve buxhetore për shpenzime vitin e ardhshëm është ajo e Kulturës dhe Turizmit. Ndonëse sektori i fundit është shpallur prioritar, dikasterit do t'i jepen 48 për qind më pak fonde vitin e ardhëm se sa sivjet. Ndërkohë, 4.4 për qind ulen edhe fondet buxhetore për Arsimin dhe Shkencën
Qeveria ka caktuar një fond shumë më bujar se këtë vit për qëllime sociale. Dikasterit që mbulon sektorin i jepen më 2012 gjashtë për qind më shumë fonde se ato të këtij viti, duke kaluar nga 50.4 miliardë lekë, në 53.5 miliardë lekë ose 380 milionë euro. Nga ana tjetër, ministrisë së Shëndetësisë i njihet gati e njejta shifër shpenzimesh si këtë vit
Bujqësia edhe më pak fonde, sektori i dytë më i goditur
Shegët dhe arrat e Berishës do të mjaftohen me 21% më pak lekë Lajmi Ministria e Bujqësisë do të marrë shumë më pak fonde se një vit më parë në buxhetin e 2012-ës. Në total, ato kalojnë nga 8 miliardë lekë, në 6.3 miliardë, me një ulje në masën 21 për qind, në rast se shkurtimet kalojnë në Kuvend
METE
Energjetika, fondet ulen me 15%
S
hpenzimet buxhetore në favor të ministrisë së Ekonomisë, Tregtoisë dhe Energjetikës, sipas planifikimit qeveritar, do të kalojnë vitin e ardhshëm në një nivel më të ulët nga ajo, çka ishte caktuar për ta fillimisht në vitin 2011. Projektbuxheti i miratuar nga Këshilli i Ministrave cakton për këtë dikaster një shumë prej 2.2 miliardë lekësh, 15 për qind më pak se shifra e këtij viti: 2.6 miliardë lekë. Sektori që mbulon problematikën në rritje të minierave, naftës, burimeve të tjera të energjisë dhe mineraleve, po ashtu edhe procesin e privatizimeve të aseteve të fundit të mbetura në pronësi të shtetit duhet të mjaftohet me një fond më të ulët, i cili vështirë se duhet të ketë gjetur miratimin e drejtuesve të këtij dikasteri. Por, shkurtimet e investimeve do të prekin edhe atë.
Profilizimi Përpjekja për të gjetur produkte të caktuara për të profilizuar bujqësinë e vendit nuk mund të lerë kurrsesi jashtë vëmendjes kulturat e tjera tradicionale, që kanë edhe treg më të siguruar
ZGJIDHJET
TIRANE
V
itet e fundit është vënë re një vëmendje e veçantë e qeverisë për bujqësinë, ku është angazhuar edhe vetë kryeministri, i cili ka shpallur, njeri pas tjetrin, programe për zhvillimin e ullirit, të shegës, arrorrëve, boronicës, etj. Më parë, ai kishte bërë thirrje për t'u dhënë atyre që duan t'i punojnë tokat djerrë, të braktisura nga pronarët e tyre të ligjshëm. Në të njejtën kohë, fondet në mbështetje të këtij sektori po njohin një ulje të pakuptueshme, të paktën në kontekstin e nevojës për nxitje nga shteti të projekteve të tilla, çka kërkon edhe financimet përkatëse.
LOGJIKA
Ky qendrim ndoshta shpreh një logjikë absurde, atë që në Shqipëri banorët e zonave rurale duhet të nxiten që të nxjerrin fitimet e tyre nga shfrytëzimi i "tokave të reja" (të pashfytëzuara), me drufrutorë, që kërkojnë pak punë, në një kohë kur fshati po boshatiset, kur mungojnë makineritë dhe karburanti po shtrenjtohet tej mase. Sipas kësaj ideje, shteti do të mjaftohej në dhënien e kultivarëve me rendiment të lartë, të përshtatshëm për klimën dhe tokën e vendit. Kjo logjikë nuk mban parasysh fakte të tjera, duke filluar nga bllokimi i tregut mesdhetar me vaj ulliri të një cilësie të larta, nga Italia, Spanja apo Greqia, ndërkohë që nuk mund të pritet që arrat, bajamet e shegët e
RRUGET
Transportet e Punët Publike, rënie me 9 për qind
P
as vitesh të tëra duke njohur vetëm rritje të fondeve, ministria e Transportit dhe Punëve Publike, për të dytin vit rradhazi, parashikohet të ketë afro 9 për qind më pak para për të shpenzuar. Koha e artë e ndërtimit të segmentit Durrës-Kukës ka përfunduar dhe tani qeveria nuk është në gjendje të mbarojë arterie të tilla jetike, si aksin Fier-Vlorë, atë Fier-Tepelenë, apo Rrugën e Arbërit, duke u spostuar kryesisht në rrugë rurale, të cilat, gjithashtu, ndërtohen pjesë-pjesë dhe përurohen pak nga pak.
Shqipërisë të nxjerrin nga tregu i kufizuar i tyre produkte të tilla nga vende
tradicionale. Përpjekja për të gjetur mallra për të profilizuar bujqësinë e vendit nuk
mund të lerë kurrsesi jashtë vëmendjes kulturat e tjera. Qeveria nuk thotë asnjë fjalë për patatet, që kalben në Krumë të Hasit, edhe po të dalin në treg me 3 lekë kg, apo për perimet e frutat që vijnë në sasi shumë të lartë nga fqinjët. Pas ndërprerjes së një programi, që bllokonte çmimin e karburantit për bujqësinë dhe agrobiznesin në një kuotë të ulët - që e kishte përkrahur në programin e parë qeveritar - Berisha aktualisht nuk mund të pretendojë që tokat të punohen me makineri që mbushen me naftë afro 200 lekë litri. Po kështu, krijimi i kooperativave kapitaliste u la pas dore, ndonëse ka një angazhim edhe nga BE në këtë drejtim.
Nuk është zgjidhur as çështja kapitale e shitblerjes së tokës bujqësore, që do t'i jepte fund parcelizimit të skajshëm në miniferma të bujqësisë shqiptare. Në këto kushte, nuk mund të pritet që zgjidhjen e prodhimit bujqësor ta japë specializimi në arra, lajthi apo frute të rralla. Nisma e Berishës për të nxitur dhënien e tokave të braktisura atyre që "u hanë duart", është kompletuar nga ana ligjore, por nuk duket se ka sjellë ndonjë rezultat konkret. Fermeri nuk punon një tokë, ku nuk ka rezultat financiar të kënaqshëm. Ai nuk mund të kthejë aktivitetin e tij 100% drejt turizmit malor apo fushor, pavarësisht nga rrugët që po shtrohen për këtë qëllim, pasi kjo kërkon edhe një qendrim të ndryshëm, jotradicional, të fshatarit ndaj turistëve. Sidoqoftë, përzgjedhja e këtij sektori për një ndër uljet më drastike të fondeve buxhetore vitin e ardhshëm duhet të ketë pasoja negative.
Mjedisi
Mediu, përfituesi i madh
M
TIRANE
inistria e Mjedisit ka marrë mira timin nga qeveria për një rritje buxheti në masën 16 për qind. Gati të gjitha ministritë e tjera janë vënën në shënjestrën e "gërshërës" BerishaBode, por nga kjo tendencë përjashtohet drejtuesja e programit "Shqipëria e gjelbër". Që të jepen fonde për të sjellë në nivelin e normalitetit mjedisin e dëmtuar në mënyrë sistematike nga individë e biznese të papërgjegjshme, kjo do të ishte ana e mirë e çështjes. Ashtu sikurse ishte në drejtimin e duhur edhe procesi i demontimit të
masës së madhe të armatimeve të mbetura nga regjimi i mëparshëm, që përbënin një minë me sahat, në kuptimin jo figurativ, por real. Problemi ka,
Lajmi Do të jetë dikasteri i drejtuar nga Fatmir Mediu përfituesi i një rritjeje të ndjeshme të fondeve, në një kohë kur qeveria nuk nguron të shkurtojë edhe fonde, për të cilat është e detyruar t'i shpenzojë nga NATO-ja
veç, edhe anën tjetër. Ajo ka të bëjë me administruesin e këtyre fondeve të shtuara, i cili edhe kur drejtonte Mbrojtjen tregoi se detyrat shtetërore i ngatërronte së tepërmi me përfitime private, duke iu shmangur drejtësisë vetëm me rrëshqitje të karakterit procedurial. Ndërkohë që po bëhet gati hyrja në vend e plehrave nga vendet e tjera, mund të mendohej se dikasteri do të kishte nevojë për më pak fonde, se të huajt do të paguajnë për shërbimin, që pakkush do të pranonte t'ua ofronte lirë. Por, qeveria është e mendjes t'i ofrojë kësaj ministrie të njejtin fond sa edhe asaj të Ekonomisë e Energjetikës.
10
E diel, 6 nëntor 2011
AKTUALITET
Viti 2011 në 8 muaj, 100 vrasje brenda familjes
V
iti 2011, ka shënuar një kurbë të frikëshme të rritjes së krimit në familje si dhe vrasjet për pronat brenda të njëjtit fis, apo edhe si pasojë e grindjeve të çastit. Ndërsa jemi në fillim të muajit nëntor, ajo që evidentohet është se dhuna në familje po kalon në ekstremitet. Janë rregjistruar ende pa u mbyllur viti, rreth 100 i vrasjeve, për të cilat faktikisht policia
e ka pasur të lehtë të gjejë autorët sepse janë rregjistruar, si krim brenda familjes. Shumë prej këtyre krimeve, kanë ardhur si pasojë e gjendjes së rëndë ekonomike, depresionit dhe konflikteve të shumta mes çifteve. Në mjaft prej përfundimeve tragjike, policia ka evidentuar se kontraditat deri në dhunë fizike mes autorit dhe viktimës, kanë qënë të shtrira në një hark të gjatë kohor.
Rreth 70 përqind e viktimave janë gra që dhunohen nga burrat e tyre
Dhuna në familje, Shqipëria “mbytet’’ 1100 raste në 8 muaj gjatë vitit 2011 Lajmi ? Mbi 1100 raste ka rregjistruar policia deri në fillim të muajit tetor të këtij viti, si denoncime për dhunë në familje. Rreth 70 përqind e viktimave janë gra, pastajnë vijnë të moshuarit e fëmijët. Alarmi ka bërë që Ministria e Brendshme, në bashkëpunim me Organizatat jo Qeveritare, të ndërmarë një fushatë sensibilizimi. Por duket se kaq, nuk mjafton.
NGA POLI HOXHA
TIRANE
N
jë epidemi e tmerrshme, ka pushtuar familjen shqiptare. Ajo etiketohet rëndomë: dhunë në familje. Por në fakt është shumë më shumë se kaq. Shqipëria është i vetmi vend në Europë, ku denoncimet e dhunës së burrave ndaj grave, prindërve ndaj fëmijve, e fëmijëve ndaj prindërve, nuk rregjistrohen dhe as nuk ndiqen penalisht. Mjaftohet me një urdhër mbrojtjeje I cili, gati nuk zbatohet asnjëherë nga dhunuesit. Pasojat janë katastrofike: Sipas specialistëve shumë prej historive të gjata të dhunës në familje, përfundojnë në vetëvrasje dhe jo në pak raste në vrasje.
SHIFRA QË VETËM RRITEN
Edhe nëse u referohemi shifrave zyrtare të dala nga policia dhe organizatat për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, të grave apo fëmijëve, vendi ynë është kampion në Europë, përsa i përket kësaj plage të rëndë sociale. Rivalë kemi vetëm sivëllezërit kosovarë. Ndërkohë rastet që denoncohen, mendohet se përbëjnë vetëm 5% të asaj që ndodh në realitet. Frika, mentaliteti partriarkal, pengon shumicën e grave dhe fëmijëve të dhunuar të kërkojnë ndihmë. Ndërkohë besueshmëria te policia ka rënë dhe këtë e tregon fakti që 80 përqind e
grave të cilave u është lëshuar nga gjykata urdhër mbrojtje, vazhdojnë të dhunohen edhe më pas, pa u ndërshkuar autori. Zyrtarisht, një në katër gra në vendin tone, është pre e dhunës në familje, shifër kjo e nxjerrë nga një raport i Amnesty International, organizatë kjo që u referohet edhe shifrave të policisë shqipëtare. Ndërkohë, sipas shifrave zyrtare të Ministrisë së Punës, për vitin 2010, dhuna në familje ka shënuar 900 viktima në të gjithë vendin, ku në krye të listës për numërim më të madh të rasteve, qën-
dron kryeqyteti. Numri i rasteve të dhunës për vitin 2010, në Tiranë shkon në 381 raste brenda familjes, nga të cilat 247 kanë qenë dhunë e ushtruar nga bashkëshorti drejt gruas, 16 raste janë burra të dhunuar nga femrat, 10 raste motra e dhunuar nga i vëllai dhe 31 raste janë fëmijë të dhunuar nga prindër. Por pavarësisht se atë vit, për 16 ditë organizata të ndryshme lobuan dhe protestuan përpara parlamentit për të zgjuar deputetët tanë se ashty si në vendet europiane, më në fund Shqipërisë i duhet një ligj i ashpër për këtë fenomen, viti ku jemi shënon një
rritje të frikëshme të rasteve: plot 1100 dhe nuk dihet, sa do shkojnë deri në fund të mbylljes së 2011-tës. Dhuna në familje, problem personal? Zëvendësministrja Filloreta Kodra, deklaron se ligji "Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare". "Ne do të fillojmë punën që në legjislacionin tonë dhuna të konsiderohet krim pra, të nisin përgatitjet për ndryshime në Kodin Penal, për ta trajtuar dhunën në familje si një krim, siç janë krimet e tjera". Ndërkohë që ky ligj ka kaluar në komisionin për-
katës me votat unanime të dy palëve, ai nuk është ende në veprim konkret dhe policia vazhdon ta konsiderojë dhunën në familje vetëm si kundravajtje civile, duke u mjaftuar vetëm me kërkesën nga gjykata për urdhër mbrojtje ndaj viktimave. Por më e keqja është, sipas raporteve të organizatave të ndryshme, se ne jemi i vetmi vend që dhunën në familje, vazhdojmë ta trajtojmë si problem personal. Kjo plagë e rëndë komplikohet edhe më shumë, po të kemi parasysh se fenomeni ndodh "prapa dyerve të mbyllura", pra konsiderohet si një "problem normal", brenda familjes apo fiseve. Kjo bën që vetëm rreth 5 për qind e grave të dhunuara në gjirin e familjes, denoncojnë dhunën e ushtruar ndaj tyre. I vetmi burim informacioni mbetet në shumicën e rasteve vetë viktima, e cila në raste të rralla është e çliruar nga frika, paragjykimet e komunitetin ku bën pjesë. Numëri i madh i rasteve, çdo vit rriten, duket se ka bërë që edhe policia ta trajtojë këtë fenomen me bezdi, si diçka normale dhe personale. Kjo ka bërë që dhuna në familje vetëm në raste të rralla përcaktohet dhe penalizohet si krim brenda familjes, duke mos u paraqitur njëkohësisht në statistikat zyrtar.
Pasojat
Vetëvrasja, "shpëtimi" që vjen nga dhuna në familje S
hqipëria renditet si një nga vendet me numër shumë të madh vetëvrasjesh, në raport me popullsinë. Sipas statistikave mbi 70 përqind e viktimave që vendosin ti japin fund jetës, janë femra, kryesisht gra të martuara. Për policinë një vetëvrasje, quhet krim i mbyllur. Pra autori dhe viktima, janë një. Por a është në fakt ky realiteti në shumicën e rasteve? Rezulton se shumicës së grave që vetëflijohen, motivi I aktit në kartelën e tyre nga policia, shkruhet vetëm në dy rreshta: U vetëvra, si pasojë e depresionit...dhe kush-
tet e rrënda ekonomike. Dhe me kaq çështja mbyllet përgjithëmon. Por nga vjen ky depresion? Policia nuk heton në asnjë rast, nëse viktima ka qenë e dhunuar apo jo brenda familjes. E vërte-
ta zbulohet zakonisht nga mediat, të cilat u rreferohen dëshmive të të afërmve të viktimës apo gjitonëve. Përgjithësisht ato deklarime, janë të mbushura me fakte të tilla të ngjashme, si: ziheshin, nuk shkonte me burrin, ai e rrihte çdo natë, vinte në shtëpi i dehur etj. Pra në shumicën e rasteve vetëvrasja e ka një autor dhe ai, nuk është vetë viktima por ai që e ka dhunuar sistematikisht fizikisht dhe verbalisht. Por policisë nuk i intereson ky lloj investigimi, i cili ashtu si në çdo vend të europës, duhet të bëhet i detyrueshëm me ligj.
PYETJE PERGJIGJE
Çfarë është dhuna në familje?
Duke u bazuar në vlerat universale të familjes, Organizata e Kombeve të Bashkuara e përkufizon dhunën në familje si një akt që rezulton, ose ka shumë mundësi të rezultojë në dëmtim fizik, seksual ose mendor duke përfshirë kërcënime ose akte të ngjashme, shtrëngimet ose heqjen arbitrare të lirisë
Cilat janë llojet e dhunës në familje?
Më e rënda është ajo fizike e cila përfshin: shtyrje, goditje, gërvishtje, mbylljen në shtëpi, goditje me objekte të forta, kërcënim me thikë ose me armë tjetër, refuzim për ta ndihmuar gruan kur është shtatzënë ose e sëmurë, tentativë për vrasje deri në formën më të rëndë, vrasjen. Forma të dhunës fizike janë edhe përpjekjet për të kontrolluar e monitoruar lëvizjet e gruas. Njëkohësisht dhunë është edhe presioni psikologjik
Cilat janë pasojat te gratë?
Gratë që arrijnë t'i mbijetojnë dhunës së ushtruar nga bashkëshortët, në pjesën më të madhe të rasteve vuajnë nga probleme shëndetësore, psikologjike dhe fizike. Në këto kushte dhuna në familje nuk mund të injorohet si problem social, por as shëndetësor.
Kush janë pasojat zinxhir?
Efektet fizike dhe psikologjike të dhunës përfshijnë çdo fushë të jetës. Ajo mund të çojë në izolim social, sjellje josociale, vështirësi ekonomike. Por një nga pasojat më të rënda është transmetimi i modelit të dhunshëm tek fëmijët tuaj që janë dëshmimtarë të pashmangshëm.
Ku të kërkoni ndihmë?
Nëse dhuna ndaj jush apo fëmijës suaj, është sistematike, duhet të drejtoheni urgjentisht në organizatat për mbrojtjen e grave që kanë edhe jurist e psikologë të specializuar për këto raste. Në situata emergjente, mos nguroni të drejtoheni në rajonin e policisë më të afërt, ose të telefononi
E diel, 6 nëntor 2011
11
AKTUALITET
FIER, humb jetën gjatë frezimit të tokës 56-vjeçari
Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në një fshat të komunës Mbrostar të rrethit të Fierit. Bashkim Buzi, 56 vjeç gjatë, kohës që ka qenë duke punuar arën e tij me një mjet për frezimin e tokës është aksidentuar. Rrethanat e ngjarjes nuk dihen
NE FOTO: Flamur dhe Shpresa Djala me një nga vajzat
Lajmi Shpresa Djala 28 vjeç së bashku me dy vajzat e saj Gioia 1 vjeç dhe Janissa 8 vjeçe, janë tre nga 6 viktimat e tragjedisë së shkaktuar nga përmbytjet e datës 4 nëntor në Gjenovë të Italisë. Familja Djala jetonte prej shumë vitesh si emigrante në periferi të qytetit italian. Shpresa Djala, u godit nga dallga vdekjeprurëse, ndërsa u përpoq të mbrohej me vajzat në hollin e një pallati pranë shkollës së vajzës.
por dyshohet se dëmtimet 56vjeçari mund ti ketë marrë nga që ka qëndruar mbi frezën (praktikë kjo që zbatohet shpesh nga fermerët për të bërë që frezimi i tokës të jetë më i thellë). Gjatë frezimit të tokës ai mund të ketë humbur kontrollin duke bërë që thikat e frezës të prekin
NE FOTO: Pamje nga vendi i ngjarjes
trupin e tij. 56-vjeçari është dërguar në spitalin rajonal të Fierit ku mjekët kanë kryer edhe operacion për shpëtimin e jetës së tij por pa ia arritur qëllimit. Buzi humbi jetën në sallën e operacionit si rezultat i plagëve të rënda të marra në momentin e goditjes që ka marrë nga freza.
NE FOTO: Momenti i nxjerrjes së trupave pa jetë
Tragjedia e Gjenovës ku humbi jetën gruaja shqiptare me dy vajzat e saj të vogla
Sikur Shpresa të mos shkonte ta merrte Janissën nga shkolla
NGA GJENOVA DANIELA GRONDONA
F
erri i ujit, baltës dhe in erteve ka mbetur akoma në sy. Lot që rrjedhin në faqe. "Eshtë vajza jonë, Gioia, vinte në shkollë këtu, ndërsa tani nuk është më", thonë mësueset dhe administrata në hollin e shkollës "Giovanni XXIII", në sheshin "Ferraris", në fund të rrugës Fareggiano, në zemër të tragjedisë. Gioia, tetë vjeç, dje në mëngjes ishte e sigurtë në klasën e saj, e III B, por mamaja, Shpresa Djala, 28 vjeçe, shqiptare, e shqetësuar për gjithë atë rrebesh shiu, vrapoi për ta marrë, me Janissën e vogël, vetëm 1 vjeçe, në krahë. Të treja vdiqën në hollin e një pallati pak metra larg shkollës, të përfshira nga vala e baltës. Në shkollën "Giovanni XXIII" nuk u rehatohet shpirti. "Vinin prindërit të zbehtë nga frika dhe të shqetësuar për fëmijët. U kërkuam që të qëndronin, por shumë prej tyre kishin frikë se mos bllokoheshin këtu - tregon sekretari i shkollës Tommaso Pezzano atëherë, për të mos i lënë të iknin i drejtonim te zjarrëfikësit, aty jashtë, që t'i bindnin ata. Të tjerë qëndruan me ne. Grumbulluam paninet dhe ujin që kishin mbetur në frigoriferë dhe i ndamë bashkë. Një nga prindërit se ku i gjeti tre qirinj dhe me ato u ndriçuam deri në darkë vonë sa erdhën ndihmat dhe i morën. "Një prind - tregon Pezzano - me sytë të mbushur me lot - erdhi në këmbë nga Nervi, disa kilometra
EMIGRANTI
Rrëfimi i Flamur Djalës
D
oja t'i siguroja një të ardhme famil jes time, prandaj erdha në Itali me gruan. Kurse tani, në pak minuta, humba gjithçka; humba vitet e punës këtu, lodhjen për të ngritur familjen". Flamur Djala, babai i Janissa-s dhe Gioia-s, vogëlushet 1 dhe 8 vjeçe që vdiqën dje në hollin e pallatit në rrugën Fareggiano, bashkë me mamanë e tyre Shpresa, gjen forcën për të folur. Nuk ka mundur akoma të kthehet në shtëpinë e tij në rrugën Biga, një rrugicë që del në rrugën Fareggiano. Po qëndron te vëllai më i vogël, Juri. Gjatë gjithë ditës ka pasur vajtje ardhje
NE FOTO: Flamur Djala, pas tragjedisë miqsh, të afërmish, shokësh, njerëz që njohin Flamurin dhe familjen e tij e që nuk duan akoma t'i besojnë kësaj tragjedie. "Bashkia dje nuk lajmëroi që të mos çonim fëmijët në shkollë. Unë nuk e di se çfarë do të ndodhte po të mos I kishim çuar, thotë Juri Djala, kunati i Shpresës, 28 vjeçarja që vdiq dy ditë më parë në përmbytjet në qytetin e Gjenovës, bashkë me dy vajzat e saj të vogla, Gioia 1 vjeç dhe Janissa 8 vjeçe. Unë nuk dua të fajësoj asnjeri, - shton - dhimbja është shumë e madhe për t'u marrë tani me këto gjëra".
TRAGJEDIA Shpresa Djala shkoi në shkollën e vajzës 8 vjeçare për ta shpëtuar, por ne kthim, pak metra larg saj u përfshi nga dallga me baltës dhe vdiq me Gioia-n 1 vjeçe në krahë e Janissen për dore 8 vjeçe
nën shi, më pa me tmerr në sy: po vajza ime? Më pyeti. E qetësova. Vajza ishte me ne, e sigurtë, në katet e sipërme të shkollës. I gjori baba, kishte bërë dy orë rrugë në këmbë për vajzën e tij". Personeli i shkollës është shumë i indinjuar. "Na nisën vetëm një shënim nga Bashkia tregon Pezzano - pak rreshta: gjëndje alarmi meteorologjik, por se çfarë do të thonte? Çdo gjë dhe asgjë. Dhe ne, çfarë duhet të bënim? Askush nuk na jepte një drejtim" Në komunikatën e shkruar të Bashkisë së Gjenovës, tekstualisht shkruhej "ftohen familjet të lidhen shpejt me mjetet publike të komunikimit (Rai Tre, televizione lokale, ëebsite i Bashkisë) për të marrë informata rreth masave në ruajtje të shëndetit publik". "Po, vetëm se në orën 11 dritat, interneti e TV nuk funksiononin. Edhe celularët kishin shumë probleme, prandaj prindërit vrapuan për të marrë fëmijët e tyre në shkollë, për t'i pasur para syve - thotë Pezzano i hidhëruar. Vendosëm vetë për të mbajtur fëmijët që mbetën e për të pritur ata që donin të hynin. Për orë të tëra, askush nuk erdhi për të na pyetur se si ishim e si po shkonin punët. Mendoni, ne ishim në qendër të ferrit. Vetëm në orën 13.00 një police që kishte humbur një kolegun e saj, hyri dhe na tha të shkonim në katet e sipërme për t'u mbrojtur më mirë. Brenda shkollës, fëmijët ishin të sigurtë, por shumë janë të bindur se mbyllja e institutive do të kishte shmangur tragjedinë, "duke i dhënë qytetarëve - thotë një mësues ndjenjën e vërtetë të alarmit dhe të shqetësimit të autoriteteve". (Ansa)
12
E diel, 6 nëntor 2011
SOCIALE PROFESIONALET PA LIBRA
BERISHA TAKON NXËNËSIT E DALLUAR
Nxënësit e shkollave profesinale nuk kanë libra. Kjo pasi duke qenë se në këto shkolla numri i nxënësve që i frekuentojnë është i ulët dhe shtëpitë botuese nuk kanë preferuar që të marrin pjesë në garë për tekstet shkollore të kësaj kategorie. Në këtë situtë ata aktualisht bëjnë mësim me shënime, ndërkohë që MASH i ka kërkuar shtëpisë botuese të librit shkollor që të bëjë gati tekstet për këta nxënës.
Rreth 50 nxënës të dalluar klasave të 9-ta nga Tirana, Kukësi e Vlora pjesëmarrës në projektin "Ndërtimi i një qytetarie aktive", të ndërmarrë nga OSBE në bashkëpunim me MASH-in, janë takuar dje me kryeministrin Berisha, i cili ka folur për reformat në arsim. Në këtë takim, ata shoqëroheshin nga kreu i Prezencës së OSBE-së në Tiranë, ambasadori Eugen Wollfarth dhe ministri i Arsimit, Myqerem Tafaj.
Familja dërgon në Tiranë vëllain që ta rrahë, prej dy netësh strehohet te "Pink"
Prindërit e dëbojnë nga shtëpia, 19-vjeçari u tregoi se është gay Lajmi Vendimi për t'i teguar familjes se është gay, i ka kushtuar 19-vjeçarit A.K nga Vlora dëbimin nga shtëpia. Dhe si të mos mjaftonte kjo, prindërit kanë dërguar vëllain tjetër, që ta gjejë ku ishte strehuar në Tiranë dhe ta rrahë. Dy netët e fundit ai ka fjetur në ambientet që i kanë siguruar administratorët e Ambasadës Pink, të cilët aktualisht po kërkojnë një shtëpi ku ai të strehohet.
NGA ESMERALDA KETA TIRANE
A
.K nuk di si ta përshkrua jë atë që ndien në këtë moment për familjen e tij. Zngënjim, tradhëti, braktisje... të gjitha. Dhe kjo sepse ai vendosi të tregojë një të vërtetë tejet intime dhe që kishte të bënte vetëm e vetëm me të: Jam gay. Kjo ka qenë fjala fatale, e cila është shoqëruar me një sherr të madh në familje, prindërit kanë tejkaluar çdo limit duke e ofenduar dhe kanë marrë edhe vendimin drastik duke e përzënë nga shtëpia duke i thënë të mos shkelë më kurrë në të. Ai thotë se kishte besuar se arsimimi i prindërve dhe liria që ata i kishin dhënë për marrjen e vendimeve, i kishin krijuar iluzionin se ndoshta do ta pranonin edhe këtë sjellje të tij seksuale.
HISTORIA
Gjithçka ka nisur rreth 10 ditë më parë, kur ai ka vendosur që t'u tregojë të vërtetën e prirjeve të tij seksuale. A.K. na tregon se e kishte bindur veten që ishte më mirë që këtë fakt t'ua bënte të ditur edhe familjarëve të tij, pasi, sipas tij, gjatë gjithë jetës së tij i kanë pëlqyer vetëm meshkujt. "Unë jam i bindur për atë që jam dhe ndihem mirë kështu. Fakti që më pëlqejnë djemtë nuk më vë në siklet dhe duke qenë se isha i bindur për këtë, mendova se gjëja më
Ndërhyrja Sipas përfaqësuesve të që mbrojnë të drejtat e LGTB, ka ardhur koha që bashkitë të ndërtojnë strehëza apo shtëpi strehimi edhe për këtë kategori, në mënyrë që ata të mos lihen rrugëve duke u bërë një pre e lehtë për keqbërësit apo të shndërrohen edhe vetë në të tillë.
nuk u kalonte inati për këtë "gjëmë" që u kishte i biri dhe kanë dërguar në Tiranë djalin tjetër që ta gjejë dhe ta rrahë. "Pasi më përzunë nga shtëpia, unë erdha këtu në Tiranë tek disa shokë të mi. Ka një javë që fle tek ata. Ata më treguan se kishin takuar vëllain tim, i cili po më kërkonte mua për të më rrahur sepse prindërit ndiheshin shumë të turpëruar nga ajo që u kisha bërë. Absurde!" - përfundon ai.
STREHIMI
A.HAZIZAJ
"Kanë nevojë për mbështetje, jo të dëbohen nga shtëpia" Altin Hazizaj, një ndër mbrojtësit më të mëdhenj të të drejtave të LGTB, na thotë se është turp që ende prindërit shqiptarë reagojnë në këtë mënyrë. Sipas tij, ata kanë nevojë për mbështetje dhe jo të nxirren në rrugë. "Prindërit e kanë nxjerrë në rrugë të madhe këtë djalë që është vetëm 19 vjeç. Ai nuk ka as ndonjë punë që të sigurojë jetesën dhe sonte nuk ka as edhe një vend ku të flerë. Dhe kjo është çnjerëzore. Se kuptoj se si mund të sillet një prind kështu me fëmijën e tij”, - përfundon Hazizaj. e mirë ishte që të vija në dijeni edhe prindërit, në mënyrë që atyre të mos u vinte e papritur apo ta merrnin vesh nga të
tjerë. Por në momentin që u thashë, u duk sikur u pëmbys bota. Bëmë një sherr të paparë dhe ata më përzunë nga shtëpia.
Madje më kanë nxjerrë me ulërima nga shtëpia dhe më thanë që të mos kthehesha më kurrë atje, pasi unë nuk isha biri i tyre. Nuk di se çfarë ndjeva në ato momente. Ndihem i tradhëtuar. Kisha menduar se të paktën prindërit do të më mirëkuptonin, pasi ka prindër që u janë bërë fëmijët vrasës dhe nuk i kanë mohuar dhe jo unë që në fund të fundit kam vetëm një prirje seksuale të ndryshme nga shumica e njerëzve. Nuk kam fjalë për ta përshkruar atë që ndiej dhe nuk e di nëse ndonjë ditë do t'i mund të fal për këtë gjë. Dua të mos e kujtoj më këtë gjë", - na thotë ai. Por duket se ai e ka të pamundur ta harrojë atë që la në Vlorë vetëm pak ditë më parë. Kjo pasi prindërve
Aktualisht strehimi është kthyer në një çështje emergjence për të, pasi ai nuk ka një vend ku të fusë kokën. Shokët nuk e mbajnë më, pasi ai as nuk punon dhe në një situatë të tillë ai ka kërkuar ndihmë te "Ambasada PINK', një organizatë që merret me mbrojtjen e të drejtave të gay, lezbikeve, transgjinorëve dhe biseksualëve (LGTB). Që prej dy netësh ai ka fjetur në një ambient të rregulluar me vështirësi në një zyrë që i kanë rregulluar administratorët e ambasadës PINK, ndërsa na thonë se tashmë po kërkojnë një shtëpi për të. "Ai nuk ka të flejë dhe kjo ëhstë e tmerrshme. Ne po mundohemi t'i gjejmë një shtëpi, sepse nuk mund ta lëmë jashtë. Ai erdhi dhe na kërkoi ndihmë dhe ne e ndiejmë veten të detyruar. Nuk e kuptoj se si prindërit e kanë lënë në mes të rrugës", - na thotë njëri prej administratorëve të ambasadës PINK, që po kujdeset për të sistemuar të riun.
Denoncimi i Ecovolis
Lë peng biçikletën, për darkën në qebaptore
N
jëzet të rinjtë që qëndrojnë në stacionet e Ecovolis, një nismë që synon të rrisë ecjen me biçikletë, hasen çdo ditë me situata nga më absurde. Sipas tyre duke filluar që nga 25 marsi i këtij viti, kur edhe nisi ky shërbim, nuk u janë kthyer më ose më mirë u janë vjedhur 70 biçikleta, ndërsa në 27 raste të tjera vjedhja ka mbetur në tentativë. "Sa për të qeshur dhe për të ardhur keq ishte është rasti i rasti i Eduardit, i cili e kishte lënë peng biçikletën Ecovolis, në një
Lajmi Absurdi Qytetarët që marrin me të drejtë kthimi biçikletat Ecovolis nuk i kthejnë më, ose i shesin për pak lekë. Ata mashtrojnë me vendbanimin në kartat e identitetit, i cili nuk rezulton të jetë ai që shënohet në ID.
qebaptore të Tiranës pasi nuk mund të paguante darkën. U detyruam të paguanim darkën e tij për të marrë sërish mbrapsht biçikletën", - na thotë Erjola Foto, një nga aktivistet e projektit për promovimin e lëvizjes me biçikleta. Më tej ajo shpjegon se biçikletat Ecovolis mund të merren nëpërmjet kartës së identitetit, (mënyra më e shpeshtë e përdorimit) dhe kartës Ecovolis (mënyra nëpërmjet anëtarësimit).Sipas saj rastet më të mëdha të
vjedhjeve të biçiletave janë ata me kartë identiteti, pasi vendbanimi që kanë në ID nuk rezulton të jetë i vërteti, mgaqë kanë lëvizur prej kohësh. Ajo na shpjegon se denoncimi në polici tashmë është kthyer në një ritual të pashpresë pasi nuk përbën krim "serioz". "Në disa raste arrijmë t'i gjejmë këta persona nëpërmjet facebook dhe të marrim biçikletat mbrapsht nëpërmjet komunikimit apo "kërcënimit" se mund të jenë të kërkuar në facebook", na shpjegon ajo.
E diel, 6 nëntor 2011
13
SOCIALE
Sot Kurban Bajrami, Selim Muça: Më Shumë harmoni e begati
Sot besimatarët myslimanë në të gjithë botën festojnë Kurban Bajramin, një nga festat më të rëndësishme të kalendarit mysliman. Festimet e kësaj dite shënojnë fillimin e sakrificës së njeriut në emër të besimit te Zoti. Pikërisht me këtë rast kreu i komunitetit mysliman shqiptar,
Haxhi Selim Muça uroi dje të gjithë besimtarët shqiptar, për më shumë begati dhe harmoni."Janë momentet ngazëlluese që skaliten në faqen e historisë së çdo shoqërie, duke treguar aq me paqë dhe plot vetëdije bindjen tonë ndaj Krijuesit Mëshirëplotë. Në harkun kohor të çdo viti, Bajramet janë ripërtëritja e vetëdijes sonë të
besimit, vetëdijes sonë myslimane, të mbajtjes vitale të vullnetit tonë kombëtar, të unitetit dhe vëllazërimit, si edhe janë ditët e veçanta të mëshirës dhe begative që dërgon Allahu Dhurues i pashoq", - ka qenë urimi i Selim Muçës. Festa e Kurban Bajramit njihet ndryshe si festa e sakrificës.
Isuf Kalo: I domosdoshëm një laborator reference
Rezultatet e analizave të ndryshme, jo të sigurta aparaturat Për të njëjtat ekzaminime dalin rezultate të ndryshme, i mirëmbajnë vetë firmat
Provim shteti për farmaci, të gjithë nga privati
NGA ESMERALDA KETA TIRANE
F
M
jekët hedhin dyshime se rezultatet e ndryshme të së njëjtës analize nga laboratorë të ndryshëm janë për faj se aparaturat mjekësore në vendin tonë nuk kalibrohen asnjëherë, një proces që zbulon nëse rezultatet e dala prej tyre janë të sakta apo jo. Ekspertët e drejtorisë së Metrologjisë që mund të nbëjnë këtë proces, thonë se asnjë spital apo klinikë nuk ëhstë interesuar për këtë gjë, ndërsa Isuf Kalo, kreu i qendrës kombëtare të akreditimit të institucioneve shëndetësore, thotë se në kushtet kur ligji nuk e parashikon një gjë të tillë, zgjidhja do të ishte një laborator reference.
KALIBRIMI
Majlinda Hoxha, drejtore e sektorit të metrologjisë shkencore dhe industriale, na shpjegon se aparaturat mjekësore janë objekt kalibrimi i Drejtorisë së Përgjithshme të Metrologjisë, por në të vërtetë nuk kanë bërë asnjëherë një proces të tillë. Sipas saj, kjo pasi kalibrimi i aparaturave, nuk është një proces i detyrueshëm dhe si i tillë ata nuk mund të ndërhyjnë. "Ligjërisht, kalibrimi i aparaturave mjekësore është shërbim vullnetar. Si i tillë duhet që spitalet, klinikat private apo laboratorët të na kërkojnë neve për të bërë një shërbim të tillë. Indirekt, deri më tani vetëm një klinikë private na ka kontaktuar në telefon dhe ka kërkuar informacion, por as ajo nuk ka kërkuar që institucioni jonë të bëjë kalibrimin e aparaturave mjekësore", - na shpjegon Majlinda Hoxha. Sipas saj, në parim kjo fushë specifike e mjekësisë duhet të jetë e kontrolluar. "Ta zemë, një peshore, duhet të kalibrohet qoftë nëse përdoret
Universitetet
Siguria Nëse ti ke një makinë, duhet të kalosh në një kontroll teknik çdo vit për të parë se si funksionon. Kjo ka të bëjë dhe me sigurinë e aparaturave, ka të bëjë edhe me saktësinë e tyre
EKSPERTI
"Rezulatet e laboratoreve, varen nga shumë faktorë" Për Isuf Kalon rezultatet e ndryshme që nxjerrin laboratorë të ndryshëm kanë të bëjnë me shumë faktorë. Një nga faktorët është metodologjia që përdoret për matjet. p.sh për të matur sheqerin në gjak ka nja katër apo pesë metoda. Njëri e mat sheqerin në gjak, tjetri në plazëm dhe duket sikur është e njëjta analizë me rezultate të ndryshme. E dyta ka të bëjë me sa respektohet procesi i analizës, a i është lënë koha e mjaftueshme dhe e treta ka të bëjë me ambientin. A është respektuar temperatura e duhur. Sigurisht ka të bëjë edhe me saktësinë e matjes që bën aparatura, por dhe me cilësinë e reagentëve të përdorur. Pra janë një sërë faktorësh që ndikojnë në këtë proces", - na shpjegon ai. për të peshuar një produkt në treg, qoftë nëse përdoret për të peshuar një masë tjetër ne mjekësi, por duke qenë se është në dëshirën e institucioneve mjekësore kjo nuk ndodh", - na ka shpjeguar Hoxha. Ajo thotë se aparaturat duhet të kalibrohen të paktën njëherë në vit, por shton se ky proces në të vërtetë varet edhe nga lloji i aparaturës, sa ekzaminime bën, lloji i re-
agentëve të përdorur, koha e përdorimit, etj. Megjithatë ajo pohon se instituti i Metrologjisë në Shqipëri është relativisht i ri, ndaj pretendimi për të pasur një laborator, që të mund të bëjë kalibrimin e të gjithë pajisjeve mjekësore do të ishte një luks. Ajo na shpjegon se ai është një laborator i thjeshtë, por që për fat të keq, ende nuk po përdoret në fushën e mjekësisë.
armacistët janë të parët që do i nënshtrohen provimit të shtetit, i cili u jep edhe licencën për të ushtruar aktivitetin. Ajo që vihet re, në listën prej 540 kandidatësh, të regjistruar pranë "Urdhrit të Farmacistëve" të Shqipërisë, është se pjesa më e madhe, afërsisht 500 prej tyre, vijnë nga universitetet private, ndërsa vetëm rreth 50 kandidatë janë diplomuar në Universitetin e Tiranës. Ata që merren me organizmin e provimit të shtetit janë optimistë, pasi sipas tyre, për herë të parë do të mund të seleksionohen ata që i kanë merituar notat dhe ata që i kanë marrë notat pa lexuar. "Ne shpresojmë shumë që gjithçka të zhvillohet
INSTITUTI I AKREDITIMIT
Kreu i Agjencisë Kombëtare të Sigurimit të Cilësisë dhe akreditimit të spitaleve, Isuf Kalo, thotë se kalibrimi i aparaturave mjekësore nuk është një kriter i detyrueshëm, por është një problem që rrezikon të bëhet serioz. "Kalibrimi i aparaturave mjekësore nuk është një proces i detyrueshëm, më shumë u është lënë kontratave që ata kanë me firmat përkatëse nga i marrin, të cilat bëjnë edhe kontrollin teknik të tyre. Realisht ministria ka një strategji, si blihen, si menaxhohen, si trajtohen kur dalin jashtë përdorimit aparaturat mjekësore, por nuk ka një lloj sistemi të metrologjisë së funksionimit të tyre të tipit, ta zemë, siç e kanë e kanë makinat. Nëse ti ke një makinë, duhet të kalosh në një kontroll teknik çdo vit për të parë se si funksionon. Kjo ka të bëjë dhe me sigurinë e
sipas rregullave dhe të mos ketë rrjedhje të informacionit për tezën që do të bjerë në fund të nëntorit, kur edhe do të zhvillohet provimi i shtetit për faramcoistët. Për herë do të mund të kemi një filtër, që të seleksionojë ata që nuk kanë prekur libër me dorë dhe ata që ekanë merituar këtë notë. Më shumë në këtë rast i referohem atyre që vijnë nga universitetet private, të cilat janë potjhuajse 90 për qind të aplikimeve për të marrë licencën e farmacistit", - na shpjegojnë ata. Ndërkohë që urdhri i farmacistëve u ka kërkuar kandidatëve që të shikojnë nëse e kanë emrin në listë apo jo për të shmangur ndonjë gabim.
aparaturave, ka të bëjë edhe me saktësinë e tyre", - ka deklaruar Kalo. Sipas tij, çdo standard që propozohet duhet të jetë i matshëm dhe i arritshëm, dhe përderisa ne sot për sot nuk e kemi këtë shërbim, nuk mund të jetë as kusht për akreditimin e spitaleve, megjithatë ai ka deklaruar se kalibrimi i aparaturave mjekësore dhe pajisjeve të ndryshme që përdoren nëpër laboratorët e anlizave do të jetë objekt i kërkesave të tyre. Kjo ka të bëjë me rregullimin e parametrave sa më të drejtë në këtë fushë. Sipas Kalos zgjidhja më e mirë do të ishte një laborator reference, ku rezultatet të ishin të krahasueshme dhe të matshme. Sipas tij në të ardhmen, institucioni që ai drejton do ta shikojë me prioritet edhe çështjen e kalibrimit të aparaturave mjekësore, pasi ky do të ishte një proces që nuk lë vend për pasaktësi në ekzaminimet e ndryshme laboratorike.
14
E diel, 6 nëntor 2011
KULTURE
Profil ndryshe
BO TIMI Fakte të reja historike në librin BOTIMI "Lufta italo-greke, Diktatorë e Kuislingë"
Shefqet Vërlaci që dhuronte Shqipërinë Si ia dhuroi 1000 hektarë në Fier gjeneralit italian. Intrigat dhe planet në ditarin e Cianos NGA ARBEN PUTO
Libri
TIRANE
Kopertina e librit të ri të historianit Arben Puto “”Lufta Italo-Greke Diktatorë e Kuislingë”, botuar nga shtëpia botuese Toena. Libri promovohet ditën e martë me 8 nëntor në Universitetin Mesdhetar të Tiranës
Ç
ifligar me prona të mëdha në Sh qipërinë e Mesme. Politikan i im provizuar me një formim të mangët, personalitet të zbehtë, një pigmé në krahasim me veprimtarët politikë të rangut të tij. Hyri në politikë në fillim të viteve '20, kaloi nga një krah në tjetrin. Iu rritën shpresat për karrierë kur vajza e tij bëri fejesë me Zogun. Por fejesa u prish shpejt dhe Vërlaci humbi shanset për karrierë. U caktua kryeministër vetëm për tre muaj, në prag të fitores së revolucionit të qershorit (mars-maj 1924). Gjatë gjithë periudhës së regjimit zogist pati disa poste: deputet, anëtar i Senatit. Por mbeti në marzh të politikës aktive, ruante gjithsesi njëfarë prezence falë pasurisë, ishte çifligari më i madh. Sipas disa të dhënave, Zogu pas rikthimit të tij në pushtet, kishte dyshime për Vërlacin se Roma mund ta nxiste për ta vrarë, kur mendohej se ishte lidhur përfundimisht me Serbinë. Zogu vendosi t'i dilte përpara duke dërguar njerëzit e tij për ta eliminuar. Sipas këtij burimi atentati u krye por vetëm dy roje të Vërlacit u vranë, kurse ai vetë shpëtoi. Shpëtoi për të bërë karrierën e tij të vërtetë gjatë okupacionit italian. Siç u pa, në Asamblenë Kushtetuese të 12 prillit, që i mbushi radhët me krerët më të lartë të regjimit zogist, u vendos "bashkimi personal" me Italinë. Në këtë Asamble Shefqet Vërlaci doli si figura më e lartë, duke u vënë në krye të qeverisë së parë të regjimit kuisling. Ai kryesoi edhe delegacionin që shkoi në Romë më 16 prill për t'i dorëzuar kurorën Viktor Emanuelit III. Kishte në krye Mëkëmbësin F. Jacomoni, me të cilin pati një bashkëpunim të gjatë, i njihte rregullat e hierarkisë, përgjonte çdo rast për t'u ngjitur pas mbretit, Duce-s dhe sidomos Ciano-s, me të cilin është takuar më shpesh. Vetë Ciano nuk ishte shumë entuziast për emërimin e tij në krye të qeverisë. Në Diario ditën e mbledhjes së Asamblesë, më 12 prill, shkruan: "Vërlacin nuk e njoh dhe, po ta njihja, nuk do ta kisha lehtësuar emërimin e tij, është një njeri i pakëndshëm, nursëz dhe do të na mërzitë". Ajo që e dallon në rastin tonë Vërlacin nga kolegët e tjerë kuislingë është fakti se ai ishte në krye të qeverisë gjatë gjithë luftës italo-greke. Ai ka emrin e tij në të gjitha dekretet për shpalljen e gjendjes së luftës jo vetëm me Greqinë, por edhe me Fuqitë e Koalicionit Antifashist. Viktor Emanueli ka vendosur se "Shqipëria është në luftë me të gjitha shtetet me të cilët Italia është në luftë". Lufta me Greqinë i dha rastin t'i ngrejë himne Duce-s dhe "rendit të ri". Ishte po ashtu një okazion për t'u vënë "në shërbim të kombit" duke e lidhur fatin e tij me atë të Italisë në Luftën II. Del me deklarata të forta kundër armikut grek, i
qëndron në krye detyrës në emër të unitetit kombëtar dhe të lavdisë së Perandorisë. Është kryeministri më fatlum kur përjeton mposhtjen e Greqisë. "Me rastin solemn të kapitullimit të Greqisë më 24 prill 1941" i dërgon një mesazh përgëzimi gjeneralit Cavallero, Komandant Suprem i Forcave të Armatosura, me këto fjalë: "Në këtë çast solemn, në të cilin armët fitimtare të të dy popujve të vllaznuem po ia arrijnë qëllimit lavdiplotë për madhimin e Perandorisë fashiste, Ju dërgoj Juve, Shkëlqesi, zbatues i ndritun i urdhnave gjeniale të Duces, përgëzimet e mija më të përzemërta". Është fitore "e armëve të përbashkëta" që e bën Shqipërinë palë "me kontributin e saj në luftë". Sh. Vërlaci nuk do të mjaftohet me përgëzimet në adresë të gjeneralit Cavallero. Disa muaj më vonë, në fillim të tetorit, bëri një gjest që do të shtjerë në mendime edhe Ciano-n, edhe Duce-n. Ia thotë vetë Ciano-s kur ky vjen në Tiranë,
më 8 tetor. Kur kthehet në Romë Ciano e shkruan ndodhinë në Diario me këto fjalë: "Mungesa e ndjenjave te disa persona kalon çdo kufi. Kur isha në Shqipëri, Vërlaci, në prani të Jacomoni-t, më foli për dëshirën e qeverisë shqiptare për t'i dhuruar gjeneralit Cavallero një tokë në Shqipëri. Kujtova se ishte fjala për një copë tokë dhe nuk bëra fjalë. Por kur mora vesh se oferta nuk ishte edhe aq simbolike, sepse bëhej fjalë për gati njëmijë hektarë në Fier, e refuzova prerazi. Kjo nuk u pëlqeu të interesuarve, të cilët tani përpiqen të marrin krahët me një letër të Vërlacit, i cili tentoi të na vinte përpara faktit të kryer. I fola Cavallero-s dhe çështja u pezullua prapë nga unë. Por ai nuk ma di për nder. Përkundrazi. Nuk kupton se fama e tij si strateg vihet në dyshim nga shumë veta. Kurse të gjithë e quajnë thjesht vetëm të babëzitur; po të pranonte këtë ofertë do të ishte fundi i tij. Nuk është koha për gjëra të tilla, kur njerëzit marrin bukë me triska Cavallero të kremtojë fitoren shumë të dyshimtë mbi Greqinë me një dhuratë që vlen disa miliona". Të nesërmen ia thotë Mussolinit dhe "ky nuk e priti mirë". Me gjithë kundërshtimin që gjen kjo ofertë në nivelin më të lartë, Cavallero proteston: derisa është një vendim i qeverisë shqiptare,
Në foto: Shefqet Vërlaci i veshur me uniformën fashiste
Ajo që e dallon Vërlacin nga kolegët e tjerë kuislingë është fakti se ai ishte në krye të qeverisë gjatë gjithë luftës italo-greke. Ai ka emrin e tij në të gjitha dekretet për shpalljen e gjendjes së luftës
Libri
Spastrimi i Sofi Oksanen në shqip S
pastrimi" është romani i ri i Sofi Oksanen, sh krimtare e dramaturge finlandeze, botuar në shqip këto ditë nga shtëpia botuese Dituria. Ngjarjet e romanit zhvillohen në një fshat të Estonisë Perëndimore. Është viti pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik. Estonia është vetëshpallur e pavarur. Për vite me radhë ajo ka përjetuar një histori të trazuar, duke nisur me pushtimin sovjetik të 1940 e duke vazhduar me përpjekjet e nazistëve gjermanë për të marrë pushtetin, më 1941, me vendosjen e sundimit sovjetik, me epërsinë e Partisë Komuniste, me internimet dhe dënimet e shumta me vdekje. Tashmë, në fillimet e viteve '90, duket se vendi po hyn në një epokë të re, por që jo domosdoshmërish nënk-
upton të qenit i lirë, veçanërisht nëse i përket shtresës së shtypur e të nënshtruar të shoqërisë, siç është Zara, një vajzë e re, të cilën Alida Tru, një grua e moshuar që jeton e vetme, e gjen pa ndjenja në oborrin e saj. Çasti kur dy gratë takohen është edhe pikënisja e ngjarjeve të romanit, të cilat nga njëra faqe në tjetrën hedhin dritë mbi ngjarjet që kanë ndodhur gjatë pesëdhjetë vjetëve të fundit. Spastrimi është një roman i shkruar me kujdes, ku planet kohore bashkëveprojnë, ndërthuren me njëra-tjetrën si zërat e ndryshëm të një kori. Në përfundim të tij kuptojmë se personazhi kryesor i romanit nuk ka qenë as Zara, as Alida, por vetë historia, e sjellë rishtazi dhe me ngjyra të gjalla nëpërmjet individëve, fati i të cilëve e mban lexuesin të mbërthyer deri në faqen e fundit.
nuk sheh arsye t'i mohohet kjo e drejtë. Jo më shumë se një muaj më vonë ndodh ajo që Vërlaci pret më pak. Jacomoni i propozon Ciano-s ndryshimin e qeverisë. Në vend të tij emërohet M. Kruja. Kjo e indinjon Vërlacin dhe me këtë ai zbulon edhe një anë tjetër të personalitetit të tij. Më 19 dhjetor vjen në Romë dhe takohet me Ciano-n. "Vjell vrer kundër Jacomonit." Ciano e quan "të natyrshme derisa atë (Vërlacin) e nxorën te dera". "Duket, - shton Ciano, - se është ofenduar më shumë nga mënyra si është bërë: donte të lajmërohej shumë më parë... Tani thotë se në Shqipëri gjendja është e nderë dhe njerëzit janë të pakënaqur. Ndoshta e ekzagjeron pak, por duhet të ketë diçka të vërtetë. Kur e pyeta a kishte ndonjë recetë për të shëruar të keqen, nuk diti të thoshte asgjë". Për t'u siguruar Ciano flet gjatë me Jacomoni-n, i cili "nuk është pesimist dhe mendon se me disa pak goditje barka do të vihet përsëri në rrugë të drejtë". Ciano qetësohet: "Jacomoni deri tani nuk ka gabuar". Vërlaci nuk bindet. Ciano e shoqëron në takim me Duce-n dhe shkruan: "Nuk u suall mirë. Sulmoi gjatë Jacomoni-n dhe, për më tepër, kërkoi që ai të zëvendësohej me Guzzoni-n", i cili sipas tij, "do të arrinte të gëlltiste jo vetëm Shqipërinë, por gjithë Ballkanin". Ndihet i prekur në ndërgjegjen e tij si bej klasë e lartë, dhe "natyrisht e urren Krujën" me argumente që nuk bindin as Ciano-n. Thotë: "Nuk mund të qeverisë vendin një njeri që është i biri i një shërbëtori, i cili ka servirur kafen në shtëpinë e Esat Pashës". Ciano zbulon se në fund të fundit, Vërlaci "është çifligar dhe për një si ai janë parimet ato që neve mund të na duken paragjykime". Gjatë qeverisjes së M. Krujës Vërlaci shpërfillet prej tij, nuk ka post dhe bie në pasivitet. Megjithatë si shpërblim, menjëherë pas shkarkimit, në nëntor emërohet ministër Shteti i Mbretërisë italiane me funksion dekorativ, jashtë skenës politike aktive. Morali: 1000 hektarë shpërblim gjeneralit të famshëm Cavallero për fitoret e mëdha në frontin grek.
E diel, 6 nëntor 2011
15
KULTURE
Replika/Lidhja NGA ADMIRINA PEÇI
TIRANE
L
idhja ishte paradhoma ku shumë artistë janë gjykuar dhe për pasojë internuar e burgosur. Nuk ishte e vërtetë se artistët dënoheshin për fjalë apo pakënaqësi. Në fillim të viteve '70 tendencat dhe fenomenet e reja që u shfaqën në art u shtypën me forcë. Kjo lëviyje artistike sado në fillesa, pati rezultatet e saj në krijimet artistike, pasi artistët e panë artin me sytë e tyre dhe jo me sytë e Partisë. Në këtë vijë logjike polemizon sot artisti Ardian Isufi, i nxitur nga intervista e Kujtim Buzës, botuar një ditë më parë në "Shqiptarja.com". Ju e kundërshtoni Kujtim Buzën dhe thoni se Maks Velo, Ali Oseku dhe Edison Gjergo, nuk u dënuan nga regjimi për fjalë por për veprat e tyre. Ku bazoheni për këtë? Është qesharake të thuash "sot" që Oseku, Velo dhe Gjergo u penalizuan me "burg"-im vetëm për disa "pakënaqësi". Me këtë formë rrëfimi Kujtim Buza jo vetëm që nuk ndihmon për të zbuluar të vërtetat e mëdha të frymës së re që përfshiu artistët e sipërpërmendur në fillim vitet '70, por me cinizëm tenton të sfumojë kontributin e këtyre artistëve, sepse dihet fort mirë që në atë periudhë u shtypën me forcë të gjitha tendencat dhe fenomenet, "risi" që tentuan të krijojnë debat të mirëfilltë mbi "Artin Modern" dhe kërkesat e reja që duhet të përballeshin artistët në atë kohë. Natyrshëm në atë periudhë, kjo lëvizje sado në fillesat e saj (sepse vigjilenca e "artistëve" pranë Partisë së Punës nuk e la të zhvillohet më shumë se pak vite këtë fryme të re) pati rezultatet e saj në veprat e artit, ku këta artistë krijuan duke "e parë artin me sytë e tyre" dhe jo me sytë e Partisë. Pra ata "guxuan" dhe vunë në diskutim nëpërmjet artit të tyre çështjet kompozicionale që dekonstruktonte parimet skematike të realizmit socialist. Ata ishin për orientimin drejt "individualizmin artistik", që po t'i jepej pak kohë do të kishte padyshim zhvillime të rëndësishme paralelisht me çfarë ndodhte në atë kohë në perëndim… Kam pasur fatin të shoh disa nga veprat e këtyre artistëve të sipërpërmendur të asaj kohe që po flas dhe sinqerisht kam ndjerë brenda krijimeve të tyre Shagallin, Brakun, Pikason e të tjerë "heretikë" të dogmës së realizmit socialist dhe nuk kishte se si të ndodhte kjo nga disa njerëz të përciptë që hidhnin ndonjë fjalë pakënaqësie "andej-ketej" -sipas K. Buzës. Kjo kupton në thelbin e tyre dëshirën e madhe të disa artistëve të lirë (dhe jo të promovuar nga Partia e Punës) për t'u identifikuar me një art tjetër!!! Nga këtu rrjedh edhe pyetja mbi disidencën. Në ç'forma u shfaq ajo, sipas jush ne artin pamor? Për disidencën në artin pamor përgjigjja nuk mund të jetë "një" dhe përfundimtare, sepse duke e parë në këtë formë, bardhë e zi, biem në kurthin e njerëzve që duan t'i sfumojnë ngjarjet, pra disidenca nuk duhet parë thjesht si përkufizim, por si "fenomen" sepse e kam sipërpër-
LËVIZJET E '70 Për të kuptuar më shumë ngjarjet dhe lëvizjet artistike të viteve'70, ka disa përthyerje që gërshetojnë aspekte jo vetëm artistike, por edhe sociale, shoqërore dhe politike sepse në atë kohë janë në diskutim jo vetëm çështjet artistike por edhe liritë dhe të drejtat e individit...
Ardian Isufi: Buza gabohet, dënimet e artistve nuk ndodhnin për fjalë "Në veprat e Gjergos, Osekut e Velos ndjehet Shagalli, Braku, Pikaso e të tjerë "heretikë" të dogmës së realizmit socialist..."
Ardian Isufi mendur, që nuk ju la kohë të rritej dhe të zhvillohej në mënyrë të natyrshme. Për të kuptuar më shumë ngjarjet dhe lëvizjet artistike të viteve'70, ka disa përthyerje që gërshetojnë aspekte jo vetëm artistike, por edhe sociale, shoqërore dhe politike sepse në atë kohë janë në diskutim jo vetëm çështjet artistike por edhe liritë dhe të drejtat e individit për t'u shprehur dhe për të qenë i lirë. Gjithmonë duke dashur t'i referohem atyre që kërkojnë të sfumojnë lëvizjet moderniste në atë kohë ata
justifikohen se nuk ka pasur disidencë të kulluar. Megjithatë ka disa forma dhe mënyra të të bërit disidencë nga ajo më klasikja me anë të manifesteve apo tubimeve kundër një politike të caktuar (gjë që nuk mund të ndodhte në Shqipërinë komuniste për shkak të një centralizimi të paparë, ku asgjësoheshe menjëherë edhe fizikisht) por ka dhe forma të tjera disidence, që metaforikisht po i përkufizoj "të heshtura" që vijnë jo nëpërmjet pjesës spektakolare të komunikimit, nëper media (totalisht e kontrolluar nga regji-
mi komunist) apo sheshe (ku nuk mund ta çoje dot nëpër mend sepse "dara" e hekurt e sistemit komunist ta shtypte kokën). Por kjo disidencë ishte "Gandi"-ane, pa shumë zhurmë në dukje por me përshtjellime intelektuale të jashtëzakonshme që rezonuan tek njëra-tjetra si në art pamor, teatër, muzikë, balet etj, ku në qendër të kësaj vorbulle ishte rrebelimi sado dhe për pak kohë për të qenë dhe për të bërë ndryshe. Ju i përkisni nëj brezi artistësh më të rinj, pra nuk iu desh të përballeshit me Realizmin Socialist. Çfarë dini ju për Lidhjen e Shkrimtarëve, për vijën e partisë në art, për dosjet e artistëve...? … jemi me fat që nuk u përballëm në mënyrë të drejtpërdrejtë me periudhën e Realizmit Socialist por kjo nuk na pengon të analizojmë atë kohë për shumë arsye. Së pari për të analizuar dhe kuptuar çfarë ndodhi në atë periudhë dhe për të nxjerrë konkluzionet e duhura për të ardhmen dhe së dyti për t'ju kundërvënë atij mentaliteti të errët artisik që fatkeqësisht vazhdon të jetojë në segmente të caktuara të shoqërisë tonë edhe sot, pavarësisht që "mitet" kanë rënë dhe arti shqiptar ka hyrë në rrjedhën e integrimit me kulturën perëndimore. Ky mentalitet vazhdon, sepse nuk është bërë një punë e rëndësishme studimore dhe jo sporadike nga institucionet kulturore si Galeria Kombëtare e Arteve (që ka edhe në fondin e saj pjesën më të madhe të veprave të asaj kohe), ku duhet të kishte rolin kryesor, atë të evidentimit dhe analizës profesionale të asaj periudhe me rëndësi në zhvillimet e artit pamor përgjatë viteve të regjimit komunist dhe që fatkeqesisht të mos kemi edhe sot e kësaj dite jehonën e legjendave urbane që shpiku ai regjim me zyrën e tij "Lidhjen e Shkrimtarëve" që nuk ishte vetëm institucion propagandistik (sipas kujtimeve të K.Buzës na dilka se ky institucion thuajse u merrte vetëm me "statistika!?") por ishte paradhoma ku shumë artistë janë gjykuar dhe për pasojë internuar e burgosur pavarësisht që vendimin përfundimtar e
NJË DITË MË PARË...
Kujtim Buza: Artistët u dënuan për agjitacion
K
ujtim Buza sekretari i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë nga 1973-1987, pra për 14 vjet, në një intervistë dhënë dje për "Shqiptarja.com", tha se në Lidhje nuk ka pasur dosje siç mendohet sot. Ishin dosjet e "punonjësve të aparatit të Lidhjes, që vinin nga zyrat e kuadrit, të ish-qendrave të punës dhe rrethet nga vinin si dhe lutjet e aprovuara nga organizatat e Partisë dhe drejtoritë e ndërmarrjeve, ku punonin shkrimtarët dhe artistët. Në Lidhje nuk kishte dosje të tjera që mund të mendohet...". Buza rrëfeu në këtë intervistë edhe mardhëniet e artistëve me Lidhjen, përfitimet e tyre prej saj, dhe mbi atë që quhet disidencë, një çështje, që duket po ngjall shumë reagime vitet e fundit në Shqipëri. "Jo nuk ka patur disidencë. Ka patur artistë që përpiqeshin të zgjeronin gamën e krijimtarisë me motive humane dhe tërësore, të shtynin gardhin e rreptë të metodës zyrtare të Realizmit Socialist, ta pasuronin me motive lirike të folklorit dhe temës patriotike, që ajo i pranonte në raporte të caktuara me temën aktuale", tha ai. Ndërsa sa u takon rasteve të dënimit të artistëve, duke u ndalur në tre prej tyre, Ali Oseku, Edison Gjergo dhe Maks velo, Buza tregoi seicilin rast më vete, duke përmblehdur në fund të intervistës se "për arrestimin e tyre, fjalët, pakënaqësitë që ato shprehnin, kanë qenë shkaku i ndalimit. Nuk u fut njeri në burg për shkak të ngjyrave të përdorura, groteskut figurativ, apo vizatimit ndryshe".
bënte gjykata... "Gjyqin e madh" ta bënin kolegët, shokët, kolektivi që dirigjohej nga "Lidhjen e Shkrimtarëve"!!!...Si përfundim për të kuptuar më mirë "Vijën e Partisë në Art" dhe "Dosjet e Artistëve" i sygjeroj publikut të lexojë librin "Koha Antishenjë" e Maks Velos, ku ka fakte dhe ngjarje reale. Atëherë do të kuptoni më mirë dhunën dhe represionin që i është bërë artistëve të sipërpërmendur (dhe jo vetëm atyre sepse ka dhe shumë e shumë të tjerë në gjitha fushat kulturore).
16
E shtunë, diel, 6 nëntor 2011 E 5 nëntor 2011
LAJMET KRYESORE NE 5 RRESHTA Sot Kurban Bajrami Urimi i Presidentit Sot mijëra besimtarë myslimanë festojnë në Shqipëri, Kosovë e mbarë botën festën e Kurban Bajramit. Presidenti i Republikës, Bamir Topi, nëpërmjet një mesazhi drejtuar Bashkësisë Myslimane Shqiptare dhe Kryegjyshatës Botërore të Bektashinjve tha se “Kjo festë e madhe e mëshirës, faljes, mirëkuptimit, vëllazërimit dhe paqes, i bekon të gjithë besimtarët shqiptarë me më shumë dashuri e respekt për njëri-tjetrin, me më shumë dëshirë e përkushtim për të shfaqur vlerat e mirësisë e të solidaritetit njerëzor, si dhe për të kryer vepra të dobishme në shërbim të vendit dhe të ardhmes së tij”
Merkel: Duhen 10 vjet të dalim nga kriza “Do të duhen dhjetë vjet për t’u ndjerë mirë. Kriza nuk mund të marrë fund nga një ditë në tjetrën”. Ky është mesazhi i videos që kancelarja gjerman Angela Merkel ka shpërndarë përmes faqes së qeverisë. “Eshtë një rrugë shumë e vështirë, e cila duhet përballur hap pas hapi. Eshtë një punë e madhe të cilën duhet ta kryejmëpër të përballuar të ardhmen dhe për ta përgatitur për brezat e ardhshëm”.
Kuvendi Civil fjalë Të ashpra Mediut Të rinjtë e Kuvendit Civil kanë përdorur një gjuhë shumë të ashpër ndaj ministrit të Mjedisit Fatmir Mediu. Në një kom unikatë për shtyp ata thanë: “Zoti Mediu ju lutem mos dilni më para mediave sepse jeni një fytyrë shumë e urryer nga të gjithë Shqiptarët , ju personifikoni vdekjen dhe sëmundjet , servilët dhe njerezit vdekjeprurës. Ju keni vrarë njerëz në Gërdec, ju tashmë keni bërë një ligj antikombëtar dhe vdekjeprurës”. Të rinjtë e Kuvendit Civil po impenjohen në kundërshtimin e importit të plehrave në vend.
Aparaturat mjekësore nuk kalibrohen Aparaturat mjekësore në vendin tonë nuk i janë nënshtruar asnjëherë kalibrimit, një proces që mat saktësinë e ekzaminimve që kryejnë. Mjekët hedhin dyshime se edhe rezultatet e ndryshme për të njëjtën analizë nga laboratorë të ndryshëm kanë të bëjnë pikërisht me këtë proces, ndërkohë që ekspertët e kalibrimit thonë se ky është një proces që duhet të jetë i detyrueshëm së paku një herë në vit. Tek ne nuk ndodh asnjëherë.
Sekuestrohen 1.8 kilogram kanabis Struktura kundër narkotikëve në Durrës bëri arrestimin në flagrancë të dy shtetasve Ismail Kabili, 56 vjeç, banues në Mafsheq Krujë dhe Nuri Ismail Kabili, 27 vjeç, banues në Krujë. Babë e bir u arrestuan pasi gjatë kontrollit të ushtruar nga shërbimet e Policisë në banesat e tyre respektive, në fshatin Mafsheq dhe shtëpinë e marrë me qera në Krujë, iu gjet një sasi lënde me peshë totale 1,8 kg, e cila dyshohet si narkotike e llojit Kanabis Sativa. Materialet proceduriale për veprën penale të prodhimit e shitjes së lëndëve narkotike iu kaluan për ndjekje Prokurorisë së Rrethit Durrës
Alba Malltezi Drejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group
Julia Dhame: Drejtore Marketingu julia.dhame@shqiptarja.com
Investigimi: Poli Hoxha Sociale: Esmeralda Keta Kulturë: Admirina Peçi
Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë - Tiranë redaksia@shqiptarja.com
Anila Basha Drejtore e Shqiptarja.com
Politika: Arben Rrozhani, Ekonomia: Genc Kondi
Design: Altin Aliaj, Tomka Nasi Website: Suela Gera, Antuen Hoxha
Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, rruga 5 maji, Tiranë