Shqiptarja.com

“Almedicus” Suplementi për mjekësinë Variçet, si mund të parandalohen.

Qëndrimi i gjatë në këmbë, dëmton ɽ Faqe 13-20

SHERRI

ɽ Faqe 3

Gjana-Shalësi, sharjet e kërcënimet në Kuvend

KRYESIA

ɽ Faqe 5

Edi Rama asnjë fjalë për presidentin: Kemi 3 kushte

PROKURORIA

ɽ Faqe 8-9

21 janari, ja akuza për vrasësit. Deda: presim drejtësi

Na ndiqni edhe online LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi ALMEDICUS

VITI II - NR. 103 E enjte, 03-05-2012

www.shqiptarja.com

EKSKLUZIVE/ Zbulohet drafti i paraqitur në Komisionin për Reformën Zgjedhore

ZGJEDHJET, DOKUMENTI SEKRET

Si ndahen zonat dhe mandatet Propozimet për korrektimin kombëtar: 4 variantet për ndarjen e mandateve. Listë kandidatësh për çdo zonë zgjedhore, shpërndarje e 110 ose 115 mandateve në proporcion me numrin e zgjedhësve, ose aplikim i Modelit Bullgar Koment Lajmi Drafti i paraqitur nga partitë e vogla në komisionin për reformën Zgjedhore parashikon katër variante se si mund të arrihet korrektimi kombëtar i sistemit zgjedhor.

Sipas hartuesve, kjo do të barazonte votën e qytetarëve dhe do të favorizonte futjen e partive të vogla në Kuvend.

NGA

Viti 2012 mundësi europiane për Shqipërinë N

TIRANE

FERNADA CENKO

Z

bulohet drafti që në 25 prill 2012, kryetari i PDS-së, Paskal Milo dhe nëkryetari i PR-së, Arjan Madhi dorëzuan në Komisionin për reformën Zgjedhore në Kuvend dhe që propozon korrektimin kombëtar të sistemit zgjedhor.

Drafti i paraqitur nga Milo dhe Madhi, dhe që u ¿rmos edhe nga dy krerët kryesorë të politikës,... ɽ vijon në faqe 6

STEFAN FYLE*

INTERVISTA

ɽ Faqe 4

Selami Xhepa: Unë jo te partia e Topit, e uroj për profilin

ATENTATI

ɽ Faqe 10

Pronari i tavernës “San Marco” u vra në pritë

DOKUMENTI I BASHKISE HIMARE

Bregdeti, abuzimet me ligjin 7501 Lista e ndarjes j së tokës në fshatrat e bregut. Tokë edhe pa qenë banor TIRANE

P

rej 21 vitesh toka në bregdet është ndarë në mënyrë abuzive, duke ua dhënë pronën e ligjshme zaptuesve në mënyrë antiligjore. Një listë e hartuar nga bashkia Himarë në vitin tetor 2011, tregon se si është ndarë toka në fshatrat e bregut ɽ Faqe 2-3 dhe se aty...

ëse viti i kaluar nuk ishte shumë i mirë për Shqipërinë në disa aspekte që lidhen me rrugëtimin drejt Bashkimit Evropian, viti 2012 ofron shumë më tepër mundësi. Gjatë muajve të fundit kemi parë progres në një sërë fushash dhe unë do t’i diskutoj ato me kolegët e mi shqiptarë gjatë vizitës sime në Tiranë këtë të enjte. Gjatë bisedave, unë do të inkurajoj qeverinë, opozitën dhe popullin shqiptar që të vazhdojnë përpjekjet e tyre për të arritur progres të mëtejshëm në zbatimin e reformave. Gjithashtu, dëshiroj të inkurajoj të gjithë aktorët që të vazhdojnë bashkëpunimin e tyre dhe punën mbi reformat duke u bazuar në konsensus për të arritur rezultatet e nevojshme kritike, të cilat janë të domosdoshme që Shqipëria të ecë përpara. Kjo është e nevojshme jo vetëm për procesin e integrimit në Bashkimin Evropian, por edhe për të përmirësuar jetën e përditshme të popullit shqiptar.

Pas marrëveshjes politike të nëntorit 2011 mes qeverisë dhe opozitës, unë shoh se nga të dyja palët politike janë bërë përpjekje reale për të çuar përpara reformat.

Tashmë ka disa arritje solide si zgjedhja transparente e Avokatit të Popullit, miratimi i disa ligjeve që kërkojnë shumicën e cilësuar prej 3/5, dhe progresin serioz në punën për reformën zgjedhore dhe reformën për Rregulloren e Parlamentit.

Rezultatet e para konkrete që rrjedhin nga zbatimi i Planit të Veprimit për të adresuar prioritetet kyçe të Opinionit të Komisionit Evropian, të miratuar nga qeveria në mars, pas konsultimeve me ɽ vijon në faqe 7 Parlamentin dhe...

2

E enjte, 3 maj 2012

POLITIKE

Holokausti, Topalli: P Jemi krenarë me gjyshërit tanë

arlamenti shqiptar u mblodh pasditen e djeshme në një seancë plenare "për të kujtuar aftësinë e njeriut për të bërë keq", siç tha kryetarja Jozefina Topalli duke iu referuar Holokaustit. Por, "sot do të dëgjoni edhe historinë e së kundërtës, aftësinë e njeriut për të bërë mirë", tha ajo.

"Pakkush në botë di që në Shqipëri numri i hebrenjve pas luftës së dytë botërore ishte më i madh se para luftës. Pakush e di që

jemi i vetmi vend që nuk lejuam atë barbari", tha Topalli. Ne shqiptarët më shumë se kushdo tjetër në botë kemi arsye të krenohemi me prindërit dhe gjyshërit tanë", tha kryetarja e Parlamentit. Ndërsa Kryeministri Berisha tha se "Holokausti është akti më barbar në historinë e njerëzimit. Javën e pata rastin të vizitoj muzeun e Holokaustit. E para gjë që mund të më vinte ndërmend mua ishte se

diktaturat janë të këqiat më të mëdha të kësaj toke. Holokausti, kjo barbari që filloi në vitin '33 e vazhdoi deri në '45, vërtetë pati në bazë doktrinën monstruoze të epërsisë racore ariane, por nuk do të mund të ishte kurrë i këtyre përmasave pa një indiferencë të madhe të pafalshme të burrave të grave që mbase edhe në shpirtin e tyre, jo që s'e donin, por e urrenin ndoshta nazizmin", tha Kryeministri.

Zbulohet lista e ndarjes së tokës në bashkinë Himarë

Tokat e bregdetit, ja abuzimet me ligjin 7501 Debatet dje në Kuvend, pronarët: Krim kombëtar Lajmi Prej 21 vitesh toka në bregdet është ndarë në mënyrë abuzive, duke ua dhënë pronën e ligjshme zaptuesve në mënyrë antiligjore. Një listë e hartuar nga bashkia Himarë në vitin tetor 2011, tregon se si është ndarë toka në fshatrat e bregut dhe se aty kanë përfituar edhe shumë banorë që nuk kanë qenë fare banorë aty.

TIRANE

FERNADA CENKO

L

igji 7501 i zbatuar në vitin 1993 kur ka hyrë në fuqi, duket se po përdoret edhe tani në mënyrë abuzive. Të paktën këtë e konfirmojnë edhe përfaqësuesit e shoqatës së Bregdetit. Në një listë të fshatrave në bregdetit, e siguruar nga gazeta "Shqiptarja.com" është vënë re se edhe ligji 7501 nuk është zbatuar në mënyrën e duhur, por ka shfaqur abuzime me familjet që kanë marrë pronat. Duke bërë një kalkulim mbi këto situata, vihet re se një pjesë e përfituesve të tokës nuk kanë qenë fare me gjendje civile në këto vende, dhe kjo është një anë e abuzimit me pronat në bregdet. Por nga sa ka konkluduar Bashkia e Himarës vihet re se ligji 7501 nuk është zbatuar,

duke sjellë shumë çrregullime, abuzime si dhe konflikte të mëdha në bashki. E vetmja zgjidhje është krijimi i komisioneve të reja vendore në fshatra në drejtimin e komisionit qendror të bashkisë për një rindarje të re ligjore. Këto të dhëna do t'i paraqiten edhe Komisionit të Ligjeve, kur ligji për kthimin dhe kompensimin e pronave dhe ligji për titujt e pronësisë të shqyrtohet nen për nen.

LIGJI 7501

Komisioni i Ligjeve ka shqyrtuar ditën e djeshme ligjet për kthimin e kompensimin e pronave. Grupet e interesit, si "Shoqata e Bregdetit" dhe Shoqata "Pronësi me Drejtësi" kanë kundështuar në themel ligjin, duke pohuar se ka shumë probleme dhe nuk zgjidh thelbin e ngërçit 22vjeçar. Duke e quajtur antikushtetues ligjin e ri të "kthimit dhe kompensimit të pronave", pronarët kërkojnë hetimin e asaj që ata e konsiderojnë

Gëzim Boçari

si një krim kombëtar me tokat gjatë këtyre 20 viteve. "Kërkesa ime është që ju t'i kërkoni drejtorisë së krimeve të rënda ta hetojë dhe ta raportojë.

Përsa kohë që prona nuk shkon tek i zoti, vrasjet do të shtohen", u shpreh Gëzim Boçari nga shoqata e pronarëve. Pronarët janë shprehur kundër metodikës së përdorur në ligj. "Në konstatimin e parë që i bëmë këtyre amendamenteve kostatojmë se janë tre ndryshimet kryesore, një ka të bëjë me metodikën e ndryshimit të pronës që do të kompensohet dhe të pronës shtetërore që do të përdoret për kompensim, e dyta me ndryshimin e afatit të administratës shtetërore të AKKP për të dhënë ven-

dime lidhur me njohjen e të drejtës së pronësisë të kthimit dhe kompensimit të pronës për dosjet të cilat nuk kanë akoma një vendimmarrje, dhe e treta krijimin e një strukture të re administrative për të menaxhuar të gjithë procesin e të drejtës së pronësisë në Shqipëri", është shprehur Toro. Projektligjet kaluan në parim, ndërsa deputetja e PS, Shegushe Ligori apstenoi. Kjo e fundit ka qenë shumë kritike për mënyrën e konceptimit të ligjit. Ndërkohë ditën e hënë pritet që të diskutohen amendamentet e Fatmir Mediut, i cili do të jetë vetë i pranishëm, si dhe reagimin e ministrisë së Drejtësisë për propozimet e Enkelejd Alibeajt. Ministria e Bujqësisë pranoi se ekziston një kaos me titujt e pronësisë të kësaj lloj toke të krijuar nga ligjet paraardhëse.

DEBATET

Gëzim Boçari: Jemi futur në një rrugë të gabuar prej 20 vjetësh. Nuk është gabim i rastit, por tani ka marrë tiparet e një krimi kombëtar. Shqiptarët po vrasin njëri- tjetri. Janë publikuar të dhëna nga shoqata e faljes së gjakrave. Mbi 6 mijë të vrarë vetëm nga problem i pronave dhe mbi 5 mijë familje të ngujuara.

Hoxha: Nuk është tema aty?

Gëzim Boçari: Keni përgjegjësinë patriotike. Kërkesa ime është që ti

Në foto: Komisioni i Ligjive dhe faksimile e raportit të pronave për Bashkinë e Himarës

kërkoni kësja drejtorisë së krimeve të rënda ta hetojë dhe ta raportojë. Ka kohë që prona nuk shkon tek i zoti, vrasjet do të shtohen. Hyrje në Europë nuk ka, sepse jemi në kontakt me të huajt. Problemi i parë që duhet të bini dakort është: Do të zbatohet Kushtetuta neni 181, neni 41.

Ky projekltligj është jashtë normave të Kushtetutës. Pse? Derisa është jashtë neve në këtë rrugë po bëjmë disa përmirësime.

Rusmali: Metodika?

Boçari: Jemi në përmirësim të një gabimi, por nuk shkojmë në Europë me të. Unë kam kundërshtimin që i gjithë ligji nuk qëndron. I këtij ligji dhe i dy të tjerave.

Rusmali: Ju jeni kundër ligjit bazë.

Me projektligjin bazë keni gjë?

Boçari: Nuk qëndron, është i gabuar.

Ku i shikon parregullsitë në ligj, pse mendoni se nuk është i saktë? Ky ligj është i papranueshëm për ne.

JA SI JANË NDARË PRONAT ME LIGJIN 7501 NË FSHATRAT E BREGDETIT me 7501, po 212 ha

DHËRMI

Tokë buqësore 253 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

PALASË

Palasa posedom si fshat një siëprfaqe bujqësore 135 ha 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Tokë are 50 ha Pemtore 6 ha Ullishte 124 ha Janë ndarë për frymë 3700 m2 Familje 126 Banorë 397 Të pa trajtuar me ligj 7501 janë 56 familje

8. Numri i familjeve me më shumë tokë 76 familje 9. Numri i familjeve me më pak tokë 7 Nga 135 ha janë ndarë në bazë të ligjit 7501, 150 ha, dmth 15 ha më shumë

GJILIK

Tokë bujqësore 212 ha 1. Tokë are 12 ha 2. Pemtore 20 ha

3.

4.

5.

6.

7.

Ullishte 12 ha Sipërfaqe për frym 3000m2 Familje 222 Banorë 870 Të pa trajtuar me ligjin 7501 janë 118 familje 8. Numri i familjeve me më shumë tokë, 31 familje 9. Numri i familjeve me më pak tokë, 53 familje 10. Nga 212 ha janë ndarë

Tokë are 23 ha Pemtore 26 ha Ullishte 204 ha Sipërfaqe për frym 3000m2 Familje 173 Banorë 587 Të pa trajtuar me ligjin 7501 janë 112 familje 8. Numri i familjeve me më shumë tokë 37 familje 9. Numri i familjeve me më pak tokë 35 familje Në zbatim të ligjit 7501 janë ndarë po 223 ha, kemi një diferencë të pa ndarë 30 ha

ILIAS

Toka bujqësore 42 ha

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Pemëtore 2 ha Ullishte 40 ha Sipërfaqe për frymë 3400 m2 Banorë 100 Familje 42 Të pa trajtuar me ligj 7501 janë 20 familje 7. Numri i familjeve me më shumë toka 16 numri i familjeve me më pak tokë 1 Nga zbatimi i ligjit 7501 janë ndarë 42 ha

VUNO

Tokë bujqësore 1961.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Pemëtore 11 ha Vreshta 8 ha Ullishte 177 ha Sipërfaqe për frymë 3600 m2 Banorë 457 Familje 162 Të pa trajtuar me ligjin

E enjte, 3 maj 2012

3

POLITIKE

Parlament, kalon sot Gjykata Administrative

K

fuqi menjëherë. Pritet që të ketë pesë gjykata të Shkallës së Parë, një Gjykatë Apeli Administrative dhe një Gjykatë të Lartë Administrative. Mazhoranca qeverisëse ka shprehur gatishmërinë për t'u hapur sa më parë kjo gjykatë, duke përdorur edhe ambientet e gjykatave aktuale, por PS-ja e ka kundërshtuar.

Relatori i këtij drafti, deputeti sociaslit

uvendi i Shqipërisë do të miratojë sot me votat e mazhorancës dhe të opozitës projektligjin për ngritjen e Gjykatës Administrative. Kjo gjykatë do t'i japë fund zvarritjeve të proceseve gjyqësore mes biznesit dhe shtetit, apo edhe qytetarit dhe shtetit. Sapo të përfundojë infrastruktura për gjykatat respektive në Tiranë dhe në vend, ky ligj do të hyjë në

Armando Subashi ka shprehur entuziazëm në lidhje me bashkëpunimin për mbylljen me sukses të këtij ligji të rëndësishëm.

Shqipëria është vendi i fundit në rajon që nuk e ka një gjykatë të tillë. Përfunimi i këtij projektligji që kërkonte 84 vota, i ka hapur rrugën edhe shqyrtimit të ligjit për Shërbimin Civil, i cili pritet që të vijë në Kuvendin e Shqipërisë brenda muajit maj.

?

Shalësi: Ruaj etikën, Gjana: Palaço

Mungesë etike dhe grushta në Kuvend

Ligji i Pëshkimit, kthen komisionin në arenë "lufte" TIRANE

FERNADA CENKO

Ligji Jemi futur në një rrugë të gabuar prej 20 vjetësh.

Nuk është gabim i rastit, por tani ka marrë tiparet e një krimi kombëtar.

Shqiptarët po vrasin njëri- tjetri.

Janë publikuar të dhëna nga shoqata e faljes së gjakrave. Mbi 6 mijë të vrarë vetëm nga problem i pronave dhe mbi 5 mijë familje të ngujuara.

L

igji i peshkimit është kthyer në një mollë shërri mes nënkryetari të komisionit të Veprimtarisë Prodhuese, Eduard Shalësit dhe kryetarit Jemin Gjana. Pyetjet e gjata dhe jashtë rendit të ditës kanë sjellë shqetësim për kryetarin Gjana. Sapo Shalësi, referuar 25 pyetjeve të kolegut të tij Osman Metalla, i ka kërkuar llogari për 24 pyetjet e Alpetrolit, Ngjana ka reagur negativisht.

"Pse atëhere pyetjet e mija tu dukën shumë dhe tani nuk të bën përshtypje. Vepron me dy standarte dhe nuk më bën përshtypje injoranca në të drejtuarit e komisionit, por as arrogance e injorancës nuk e duroj dot", është shprehur Shalësi. Po debati dhe fjalori jo etik, i ka kapërxyer ambjentet e komisionit, duke vijuar në korridorin e Kuvendit.

Pasi Shalësi është tërhequr nga deputetët demokrat për të mos u konfortuar me deputetin Gjana, ai mundi të gjente kohën për ta qëlluar kryetarin Gjana tek

Gjana dhe Shalsi gjatë sherrit në komisionin të Veprimtarisë Prodhuese

dera e zyrës së tij.

DEBATET NË KOMISION

Gjana: O koleg, unë të lashë të flisje dhe të jap përsëri të drejtën të flasësh, po ç’ke që nervozohesh. Duhet të matesh mirë kur flet.

Shalsi: Injoranca më nervozon Gjana: Dëgjo, duhet të matesh

mirë kur flet, mos guxo ta bësh më këtë, palaco, i pafytyrë Shalsi: Jo vetëm do ta bëj, por do të them mos e bëj më ti këtë veprim. Kur unë flas, mos më bëj mua ashtu Gjana: Dil përjashta, palaco i pafyturë Shalsi: Mos ta bëjë më, jo mos ta bëjë, por do të them. Dhe mos e bëjë më ti këtë veprim, dako-

rd, dakord? kur unë flas mos bëj më ashtu.

Gjana: Dil përjashta. Dil përjashta po të them Shalsi: Jam ndërprrë 100 herë në këtë komision, jo mua dil përjashta. Dëgjove apo jo? Dil ti përjashta, kush je ti mo?

Gjana: Dil jashtë! (duke drejtuar gishtin nga dera) Shalsi: Mos më thuaj mua ashtu, jo mua ashtu, dëgjove apo jo, unë dal kur të dua unë. Ti dil përjashta, kush je ti që më thua mua dil përjashta. Unë kam dërguar 24 pyetje, edhe nuk kam marrë një përgjigje për Albpetrolin Gjana: Mos më flisni mua me këtë gjuhë, dilni përjashta. Dilni jashtë mos më tregoni mua këtu injorancën mua.

Shalësi: Kë ofendon ti more, kë ofendon ti?

Gjana: Mos më fol mua me këtë gjuhë, more vesh Shalsi: Mos më drego mua që nuk kam bërë pyetje të mira, more vesh? Unë që të kam toleruar kaq të kam toleruar për shkak të moshës.

Gjana: Zoti Shalsi mos bëj si i fort këtu në komision, mësohu të sillesh, mos dil më përpara në komision

PYETJE PERGJIGJE

Çfarë është ligji 7501?

Me Ligji 7501, janë ndarë tokat mbi bazën e kontributit të dhënë në kooperativat bujqësore.

Kush ka punuar në Kooperativat Buqësore dhe në ferma kanë përfituar pronë mbi numrin e pjestarëve të familjes. Dy dylum për persona kanë marrë familjet kooperativiste.

Çfarë ndodh me këtë ligj?

Sot lufta është fokusuar tek kthimi i tokës tek pronari i vërtetë. Por me ligji 7501 marrin të drejtë pronësi dy pronarë. Ai që e ka të trashëguar pronën,a po të blerë dhe ai që e ka marrë mbi bazë kontributi. Por nëpërmjet këtij ligji, shumë të ardhur në zona bregdetare apo jo kanë përfituar tokë në mënyrë të jashtëligjshme, çka e ka rënduar situatën mbi pronarin e vërtetë.

Po sot?

E ndodhur në këtë situatë, qeveria ka sjellë ligje të reja në Kuvend për të kompensuar pronarët. Por metodika e përdorur nga qeveria është hedhur poshtë nga Partia Sociaslite dhe nga grupet e interesit.

Shalsi-Gjanës: U bëre ti të më thuash dil përjashta, ik se smë ka përzënë njeri në komision.

Ardian Turku (PD): O Shals, po ik tani mos na bëj kështu se s’ka lezet, mos na ban si gangster Bedri Hoxha (PD): O Ed mos bëj si i fortë se e dimë se sa i fortë je.

TABELA PËRFUNDIMTARE 7501 hanë 45 familje 8. Numri I familjeve me më shumë tokë 56 9. Numri I familjeve me më pak tokë 3 Nga këto në zbatim të ligjit 7501 janë ndarë po 196 ha

HIMARË

Tokë buqësore 715 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Tokë are 26 ha Pemtore 121 ha Vreshta 34 ha Ulliste 532 ha Sipërfaqe për frym 1500m2 Banorë 4800 Familje 1396 Të pa trajtuar me ligjin 7501 janë 266 familje 9. Numri u familjeve me më shumë tokë 320 10. Numri i familjeve me

më pak tokë 367 Na këto në zbatim me ligjin 7501 janë nadrë 714, deferenca 1 ha

PILUR

Tokë bujqësore 178 ha 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Tokë are 67 ha Pemtore 3 ha Vreshta 83 ha Ullishte 25 ha Sipërfaqe për frymë 2900 m2 Banorë 467 Familje 120 Të pa trajtuar me ligj 7501 janë 62 familje 9. Numri i familjeve me më shumë tokë 70 10. Numri i familjeve me më pak tokë 2 Në zbatim të ligjit 7501 janë ndarë po 178 ha

Ng av erif ikimi që disponon D .M.M.T rre ezulton se Nga verif erifikimi D.M.M.T

KUSHËS

r regjistrimi në Gjendjen Ci vile deri në da tën Civile datën 01.08.1991 janë gjithësej 2649 ffamilje amilje të cila t: cilat:

Tokë buqësore 160 ha 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Tokë are 14 ha Pemtore 6 ha Vreshta 10 ha Ullishte 130 ha Sipërfaqe për frymë 2000m2 Banorë 830 Familje 238 Të pa trajtuar me ligj 7501 janë 84 familje 9. Numri i familjeve me më shumë tokë 63 10. Numri i familjeve me më pak tokë 39 Në zbatim të ligjit 7501 janë ndarë po 160 ha

QEPARO

Tokë buqësore 280 ha 1. Tokë are 21 ha

a) b) c) d) e) f) g) h)

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Të trajtuara në bazë të ligjit 7501 janë 2281 familje Të pa trajtuara me ligjin 7501 janë 902 familje Janë trajtuar 534 familje që nuk kanë pasur Gjendje Civile në këtë zonë Kanë marrë më pak sipërfaqe toke 569 familje Janë të pa volusura 1230 formularë nr.6 Janë të pa firmosura 641 formularë nr.6 Pa numër akti në përpilim 1316 formular Janë trajtuar si tokë bujqësore kullota dhe prona publike 106 familje në kundërshtim me ligjin 7501.

Pemtore 27 ha Vreshta 8 ha Ullishte 224 ha Sipërfaqe për frymë 2200 ha Banorë 1430 Familje 401 Të pa trajtuar me

ligjin 7501 janë 139 familje 9. Numri i familjeve me më pak tokë 81 10. Numri i familjeve me më shumë tokë 76 Në zbatim të ligjit 7501 janë ndarë 280 ha

4

E enjte, 3 maj 2012

POLITIKE

Akuzat e dik Marty Berisha: Hetimi me ligj, por ai trillon

Q

everia miratoi një ligji të veçantë që i hap rrugë Bashkimit Europian të hetojë mbi akuzat e Dick Marty-t për trafik organesh me robërit serbë luftës. "Ne jemi me te interesuar se kushdo tjetër që keto akuza shumë të rënda që bëhen për udhëheqjen politike të Kosovës, por dhe për Shqipërinë, të zbardhen me vërtetësinë më të madhe. Ndaj ne i propozojmë Parlamentit

një ligj të veçantë për t'i njohur çdo autoritet, që ka nevojë ky grup hetimor, për të bërë hetimin më të plotë në Republikën e Shqipërisë, në çdo skaj", tha Berisha. Ai e cilësoi raportin si një trillim pa fakte të shkruar nga ish-prokurori i Milosheviçit, që qëllimin e vetëm kishte përbaltjen e shqiptarëve me akuza për trafik organesh e varreza masive. "Aty ku është pretenduar fill

pas lufte kanë ardhur ekipet e kanë gjetur fshatarë lumjanë, në shtëpitë e tyre. Kanë hapur stallën, kanë gjetur lopët e familjes dhe nuk kanë gjetur asnjë gjurmë të vetme, të një varreze masive, ku pretendohet të jenë varrosur qindra serbë, paçka se s'japim as dhe një emër të vetëm, në një kohë kur janë mbi dy mijë shqiptarë me emër që nuk ua dorëzojnë trupat, por i mbajnë", tha Berisha.

Deputeti i PD: Jo te partia e Topit, e uroj të krijojë profilin e saj

Lajmi Deputeti demokrat Selami Xhepa është shprehur se me LSI ka një marrëveshje bashkëqeverisëse deri në vitin 2013, ndërkohë që për çështje të tjera, përfshirë dhe zgjedhjen e Presidentit konsensusi duhet të kalojë përtej koalicionit, deri tek opozita.

Presidenti, Xhepa: Konsensus me PS "Prezantim i 'kabineteve hije' qeverisëse"

TIRANE

mëshirën e asnjë force politike.

JAKIN MARENA

D

eputeti i PD Selami Xhepa në një intervistë për gazetën "Shqiptarja.com" flet për taksat, të përndjekurit, pronat, partinë e Topit, aleancën me LSI e zgjedhjen e Presidentit.

Ka një debat, PS kërkon taksën progresive si kundërvënie ndaj taksës së sheshtë të aplikuar nga kjo qeveri. Komenti juaj?

Pika nisëse e këtij debati duhet të jetë se cili është shqetësimi madhor, prioritar i ekonomisë në momentet aktuale: Është krijimi i pasurisë, rritja e eficiencës së ekonomisë e krijimi i nxitjeve të nevojshme për të rritur investimet dhe modernizuar ekonominë nëpërmjet zëvendësimit teknologjik, apo është ndarja e pasurisë, krijimi i një shoqërie egalitare në pasuri dhe burime. Nëse shqetësimi i ekonomisë sot është të prodhojë më shumë, s'ka dyshim se taksa e sheshtë është zgjidhja, nëse dëshirojmë ti kthehemi virtutit, rishpërndarjes së pasurisë, sigurisht që taksat progresive janë një alternativë më e mirë. Çështja e dytë që ndikon në zgjedhjen e sistemit të taksimit është niveli i administrimit të taksave.

Që do të thotë...?

Nëse administrata s'është në gjendje të vjelë taksat në mënyrën e duhur ligjore sërish më të pasurit s'do paguajnë më shumë se sa do të paguanin me një nivel taksimi nominal më të ulët. Kjo ka qenë arsyeja themelore se përse taksa e sheshtë u adoptua kryesisht në ekonomitë në tranzicion, një shoqëri që krijoi pabarazi të jashtëzakonshme në pasuri menjëherë më fillimin e tranzicionit, dhe ku pabarazia është një realitet më i dhimbshëm se sa në ekonomitë e zhvilluara të perëndimit. Jam i mendimit se dhe për arsye parimore, taksimi njënivelor është zgjedhja e duhur dhe më e drejtë.

Edhe në kushtet e taksimit progresiv që u zbatua deri në vitin 2007, vendi ka patur pabarazi sociale.

Eshtë kthyer projektligji për pronat...?

Në lidhje me çështjen e pronave dhe kthimin e së drejtës pronarëve legjitimë, fatkeqësisht "mëkati fillestar" është kryer. Reforma

Pronat "Padyshim që zgjidhja e çështjes së pronave do e afronte më shumë vendin drejt BEsë. Çështja e pronës është çështje e së drejtës dhe BE-ja është familja e kombeve ku respekti për të drejtat e pronës kanë qenë dhe mbeten vlerat themelore të tyre".

Deputeti i PD Selami Xhepa

agrare e kryer në fillim të viteve '90, bashkë me lëvizjet demografike të pakontrolluara, krijuan një situatë kaotike në çështjet e pronësisë mbi tokën. Duhet thënë se ritmet e punës së administratës së ngarkuar me çështjet e pronësisë, që nga ish-Komiteti Shtetëror i kthimit dhe kompensimit të pronave i transformuar në Agjensinë e Kthimit dhe kompensimit të pronave, kanë qenë shumë të ngadalta dhe zgjidhja mbetet akoma shumë larg.

Po debati...?

Debati që u krijua së fundmi për ndryshimet ligjore i referohet mënyrës së vlerësimit të çmimeve për efekt kompensimi, ose krijimi i hartës së vlerës, i cili në këtë projektligj theksohet se bëhet sipas metodikave ndërkombëtare të llogaritjes së vlerës dhe e drejta e miratimit të tyre i kalon Këshillit të Ministrave, pasi Agjensia është në varësi të tij.

Meqë vetë KM është përgjegjës për kthimin dhe kompensimin e pronave, nga një pjesë e deputetëve është gjykuar se ka një konflik interesi dhe prandaj kjo kompetencë ti kaloj Kuvendit. Sidoqoftë, në gjykimin tim personal, çështja themelore mbetet shtimi i fondeve buxhetore për qëllimet e kompen-

simit, arkëtimi i shpejtë i të ardhurave të legalizimit dhe kalimi tyre në fondin e kompensimit dhe bërja funksionale e fondit fizik të kompensimit.

Si e konsideroni zgjidhjen e kësaj çështjeje, ndërkohë që dhe PS është kthyer nga pronarët dhe ish-të përndjekurit?

Mendoj se si forca politike, PD ka qenë gjithnjë më pranë këtyre shtresave dhe ka bërë përpjekje për t'i vendosur ato në rrugën e zgjidhjes, megjithëse përpjekjet

Konkretisht, Shqipëria ka krizë dhe si mendoni se mund të shmanget ndikimi i fqinjëve...?

Eshtë fakt që ritmi i rritjes së ekonomisë ka rënë në këto dy vitet e fundit, veçanërisht. Duke i shtuar këtij faktori edhe rënien e dërgesave të emigrantëve dhe rritjet që kanë pësuar çmimet e mallrave në tregjet ushqimore dhe mallrat energjitike, kanë bërë që të ardhurat e qytetarëve të bien dhe pasojat e krizës të ndjehen më fuqishëm. Gjëja e parë që qeveritë bëjnë në raste të tilla është "vënë rregull në shtëpinë e tyre", domethënë të vazhdojnë të ruajnë disiplinën fiskale, të shmangen politikat populsite të përdorimit të borxheve për të krijuar nxitje artificiale të rritjes ekonomike, që do rezultonin dëshpëruese në një kohë të mëvonshme, siç ndodhi në rastin e Greqisë etj.

Po afrojnë zgjedhjet, mendoni se me këtë kabinet qeveritar mazhoranca mund të realizojë një mandat të tretë qeverisës?

Personalisht besoj se mjaft gjëra pozitive janë kryer në këto shtatë vjet, ashtu sikurse ka dhe mangësi, të cilat shpeshherë nuk mund të justifikohen për arsye objektive më tepër se sa subjektive. Besoj se qytetarët janë gjakftohtë në gjykim dhe do të dinë të bëjnë zgjedhjet e duhura dhe në raport me programet dhe alternativat që do ballafaqohen në zgjedhje. Procesi i përzgjedhjes do të bëhej edhe më interesant dhe sfidues nëse ballafaqimi i programeve do të shoqërohej dhe me prezantimet e "kabineteve hije" qeverisëse, siç është praktikë e konsoliduar demoktratike në shumë vende perëndimore.

"Mirëqeverisja konsiderohet si faktori themelor në zgjerimin e hapsirave të lirisë ekonomike dhe inkurajimin e sipërmarrjes private"

Po afron gara presidenciale, janë deklaruar disa kandidatura. Ju nëse vendos grupi i PD do ta votonit Nanon president?

Personalisht kam respektuar dhe do të respektoj në çdo rast vendimet e forumeve drejtuese të Partisë.

vlerësohen sërish modeste. PS ka qeverisur për dy mandate dhe e ka vërtetuar me shifrat e buxhetit në këto 8 vite se sa e përkushtuar ka qenë ndaj këtyre shtresave, bashkë me deklarimet e bëra publike nga vetë shefi i opozitës se këto shtresa s'janë në axhendën e PS. Mesa duket opozita ka patur kohë të reflektojë në ndërgjegjen e vet dhe të kuptojë se këto shtresa nuk kanë nevojën për

Sa e sigurtë është PD me koalicionin me Metën dhe duhet të kërkojë aleatë të rinj?

Deklarimet publike të z.Meta kanë qenë se LSI do të jetë forcë aleate deri në fund të mandatit, ndërsa zgjedhjet e titullarëve e funksionarëve të lartë, qoftë në KLD apo dhe vetë Presidentit, s'janë pjesë e axhendës qeverisëse. Çdo forcë politike mund të ketë qëndrimet e veta për çështje të veçanta, e

Në foto: Ish-kreu i PS-së Fatos Nano dhe ai aktual, Edi Rama

prandaj besoj se konsensusi për çështje të tilla duhet të kërkohet përtej vetëm forcave në koalicionin qeverisës, duke shkuar dhe më gjerë, deri tek opozita.

Partia e re e quajtur e Topit u deklarua nga Oketa. Sa mendoni qe e rrezikon PD kjo parti që deklarohet e qendrës së djathtë?

Ne në Dibër themi që "secili ka kësmetin e vet". Personalisht, duke parë strukturën e elektoratit në zgjedhje dhe rezultatet e tyre, kam krijuar bindjen se forcat politike të mëdha kanë një elektorat solid, të palëkundshëm e rezultatet e zgjedhjeve janë përcaktuar duke kërkuar në "zonën gri", te pjesa e elektoratit të lëkundur. Pastaj, kur bëhet fjalë për ndërtime koalicionesh qeverisëse, është provuar se politika ndjek një linjë pragmatiste më shumë se sa parimore.

Eshtë folur shumë se do ketë veç zotit Oketa dhe largime të tjera drejt kësaj partie. Mendoni se FRD mund të jetë LSI e djathtë?

Nëqoftë se kurioziteti juaj është për personin tim, po ju them se s'ka asnjë bazë të së vërtetës për ndonjë largim të mundshëm. Për aq ditë apo kohë që do jem pjesë e politikës, do të jem në këto struktura e në këtë parti. Të thuash mendimin tënd brenda forcës politike ku bën pjesë dhe të zgjedhësh opsionin e largimit janë dy gjëra të ndryshme. Opsionin e largimit e lidh vetëm me një drejtim-kalimin në jetën civile. Sa i takon vendit që mund të zërë dhe rolit që mund të luajë FRD në spektrin e së djathtës, s'do të lëndoja ndjenjat e asaj pjese të së djathtës që s'ndjehet e përfaqësuar për momentin, prandaj uroj që kjo forcë e re politike të jetë e denjë të ndërtojë e të ruajë profilin e vet të dallueshëm politik. Siç e thashë, kur bëhet fjalë për qeverisjen, çështjet e koalicioneve i tejkalojnë retorikat politike të ditës e ndjekin ligje që dikur janë konsideruar jashtë çdo përfytyrimi.

E enjte, 3 maj 2012

5

POLITIKE

Rama në tryezën e PS për median: Fund presionit qeveritar

T

ryeza e rradhës së Partisë Socialiste ka qenë ajo mbi mediat. Sipas Ramës, qeveria socialiste do t'i japë fund presionit të qeverisë ndaj medias. "Dhënia fund e çfarëdo presioni qeveritar nga çdo tribunë, do të jetë guri i themelit të programit tonë në raport me botën e medias shqiptare dhe do të vendoset në themel të punës sonë qysh në ditën e parë të qeverisjes sonë", deklaroi

kryesocialisti. Kreu socialist u shpreh se tre janë çështjet që duhet të ndryshohen dhe që janë në qendër të programit socialist.

Krijimi i një Radio Televizioni publik sipas standarteve, kuadër ligjor transparent në lidhje me reklamat dhe akses të plotë të mediave në çdo informacion zyrtar.

Ndërkohë që kryetarja e grupit të punës për mediat pranë Asamblesë Kombëtare të PS,

Iris Luarasi ka folur në lidhje me pavarësinë e mediave, duke renditur në mënyrë krahasimore të gjithë elementët bazë që bëjnë një media të pavarur dhe duke evidentuar faktin se si në televizionin publik shqiptar pjesën më të madhe të hapësirës kohore e zënë vetëm aktivitetet e kryeministrit Berisha dhe kryeparlamentares Topalli.

Takimi

Idrizi pas takimit me Nanon: Ka profilin e duhur për President

TIRANE

I

sh-kreu i PS është takuar dje në mes ditë me kryetarin e PDIU Shpëtim Idrizi në funksion të garës presidenciale.

Idrizi, beson se profili i Fatos Nanos i përmbush kriteret që PDIU beson se duhet të ketë presidenti i ardhshëm.

"Vlerësojmë faktin se presidenti jo vetëm duhet të jetë konsensual, por duhet të ketë profil të lartë e publik e politik. Në këtë kuptim vlerësojmë dhe kontributin e zotit Nano, platformën e tij.

Zoti Nano është një person publik, një person që ka eksperiencë në jetën publike shqiptare dhe besoj që e përmbush këtë profil", tha Idrizi. I shoqëruar nga deputeti Dashamir Tahiri ai s'ka deklaruar hapur mbështetjen për Nanon

Fatos Nano dhe Shpëtim Idrizi

President. "Ky është një proces që nuk mund të zgjidhet në mënyrë të njëanshme. Ne donim të jepnim një kontribut që t'i japim Shqipërisë një president mbi

palet, të mirëpranuar nga të gjithë. Figura e zotit Nano e dëshira që të kemi një proces konsensual do të kalojë në një proces negociatash me të gjithë forcat politike shqiptare, brenda dhe jashtë mazhorancës", tha Idrizi. Vetë Nano s'pranon të bëjë në publik llogari numrash apo të masë forcat me kandidatë të tjerë. "Besoj se në tërësi jemi në rrugën e duhur për të zgjeruar dialogun dhe mirëkuptimin mes drejtuesve të politikës aktuale, parlamentare sidomos, jo vetëm në funksion të zgjidhjes me përgjegjësi të çështjes presidenciale, por dhe me këtë klimë të nevojshme që të gjitha kontributet të konvergojnë në këtë çështje, në çështjen e integrimin kombëtar e europian të Shqipërisë e shqiptarëve", tha Nano. "

Kryetari i PS në grup: Përshpejtim të reformës zgjedhore, propozim për heqjen e imunitetit

Rama: Presidenti, 3 kushtet e PS Kreu i PS e ka cilësuar politike vrasjen e ish-deputetit Xhindi. Në kryesi janë përzgjedhur 6 kandidatë për garën në krye të FRESSH, fillon më 5 maj. Diskutime për Kodin. Asnjë fjalë për Presidentin

TIRANE

JAKIN MARENA

K

reu socialist Edi Rama në mbledhjen e grupit parlamentar të PS ka

folur për presidentin, vrasjen politike të deputetit socialist Xhindi dhe reformën në drejtësi, reformën zgjedhore dhe heqjen e imunitetit për deputetët dhe zyrtarët e lartë.

Shtytja që duhet ti japë procesit të integrimit, garant i Kush-

Njoftim punësimi Grupi Mediatik "Free and Fair Media Group"

kërkon: Menaxher shitjesh në fushën e reklamave Kërkesa të nevojshme për aplikuesin: √

Të jetë i pajisur me Diplomë Universitare. Përparësi do të kenë kandidatët të cilët janë të lidhur me fushën e marketingut.

√

Të ketë eksperiencë pune në pozicione të ngjashme në fushën e medias.

√

Të ketë aftësi shitëse dhe menaxheriale të larta

√

Të jetë i komunikueshëm, të dijë të punojë në grup dhe të menaxhojë me efikasitet rrjetin e klientëve të kompnanise.

√

Preferohet të kete njohuri në gjuhën angleze dhe italiane.

√

Të njohë programet bazë office dhe njohuri mbi internetin.

Të interesuarit janë të lutur të dërgojnë kërkesën dhe C.V në adresën e e-mailit: marketing@shqiptarja.com

tetutës dhe faktor sigurie dhe mbi palët janë renditur sipas radhës kushtet që sipas Ramës duhet të plotësojë pasuesi i Topit. "Shqipërisë i duhet një President që t'i japë një shtysë vendimtare procesit të marrjes së statusit të kandidatit duke u zgjedhur përmes një procesi politik e jo përmes një procedure mekanike të bazuar tek numrat. Të jetë garant i Kushtetutës e posaçërisht i pavarësisë së institucioneve të drejtësisë nga shumica e sotme apo e nesërme qeverisëse. Të përbëjë një faktor sigurie e paanësie për palët në zgjedhjet e ardhshme parlamentare", deklaroi Rama. Ai tha se bazuar në logjikën e angazhimit të PS për të ndërtuar proces mes palëve, por dhe në mesazhet krejt të qarta të miqve e partnerëve ndërkombëtarë është e udhës që hapja e procesit për zgjedhjen e Presidentit të përkojë me mbylljen e të gjitha angazhimeve të këtij sesioni parlamentar në përpjekje për t'i siguruar vendit statusin e kandidatit. Rama tha se tashmë është hyrë në periudhën kohore që do përcaktojë nëse do ketë apo s'do ketë proces politik për zgjedhjen e Presidentit të ri. "Për ne kjo është një çështje përcaktuese për fatin e statusit të kandidatit për BE

dhe ne do derdhim të gjitha energjitë tona pozitive që të ndërtohet një proces sa më gjithëpërfshirës mes palëve për t'i dhënë vendit një President në frymën e Kushtetutës dhe jo një noter partiak", tha Rama. I cili tha se në emër të PS ka kërkuar publikisht takime me liderët e palëve parlamentare. "Është shumë herët të flitet për emra dhe jo vetëm është herët, por është edhe kundërproduktive në këtë fazë që duhet të jetë përgatitore për një proces. Por

është padyshim koha për të folur për identikitin e Presidentit të ri", ka Rama. Ai foli dhe për përfundimin e draftit konsensual për Gjykatën Administrative për ta votuar sa më shpejt si dhe të mos lejojnë e as mos bëhen shkak për asnjë shtyrje të mëtejshme të Reformës Zgjedhore, e cila sipas Ramës duhet të mbyllet në gjysmën e parë të majit. "Tre vjet më parë nga sot u vra deputeti ynë Fatmir Xhindi. 3 vjet më pas vrasja e tij është ende e

pazbardhur. Lejomëni t'ju them se moszbardhja e vrasjeve të bujshme në një vend kaq të vogël sa i yni, është karakteristikë e vrasjeve të nxitura në mos edhe të organizuara politikisht", tha Rama.

Njëherësh është folur për propozimin e PS për heqjen e imunitetit për deputetët, zyrtarëve, gjyqtarëve dhe përfundimin e reformës parlamentare. Në mbledhjen e grupit është diskutuar për interpelancën e ministrit të Mbrojtjes Imami, për të cilën Braçe ka thënë se deputeti Lutaj e ka bërë gati. Nga ana tjetër në mbledhjen e kryesisë së PS, katër orë më vonë s'është diskutuar për presidentin, por temë qëndrore ka qënë reformimi i FRESSH dhe FGS. Për kreun e FRESSH, pas seleksionimit të 22 kandidaturave, janë përzgjedhur gjashtë të tilla, përkatësisht Elisa Spiropali, Artur Micko, Erlis Hoxha, Joleza Koka, Juxhin Çela dhe Maria Myridinas të cilët do fillojnë garën pikërisht më 5 maj.

Ndërkohë që kongresi i gruas bëhet më 20 tetor. Në kryesi është votuar për disa kandidatë për krerët e PS në komuna e bashki, u diskutua për përmirësimet në Kod për të evituar vjedhjet në zgjedhje. Diskutim i bërë pas raportit të Gjiknurit.

6

E enjte, 3 maj 2012

POLITIKE

Debatet për reformën Vëzhguesit, LSI kundër PS dhe PD

D

uket se komisioni për Reformën Zgjedhore është ngritur vetëm për dy forcat e mëdha parlamentare. Të paktën kështu konfirmohet edhe nga debatet me dyer të mbyllura në këtë komision. Partia Demokratike dhe ajo Socialiste kishte rënë dakord që të vendoseshin dy vëshgues nga PS-ja dhe dy nga PD-ja për të qenë sa më pranë numërimit elektronik të votave. Por

kjo nuk i është dukur e drejtë përfaqësuesit të LSI-së, Vangjel Tavo, i cili ka i ka kundërshtuar, duke kërkuar vetëm vëzhgues tenikë dhe jo politikë. Por Partia Socialiste e ka kundërshtuar, pasi ajo kërkon medoemos vëzhgues në numërimin elektronik. Duke mos rënë dakord, Tavo ju ka dhënë kohë të reflektojnë. "Përfaqësuesit e subjektit nuk

kryejnë numërim apo vlerësim votash por vetëm mbikqyrin nga afër procesin e numërimit elektronik, nënshkruajnë tabelat e rezultateve të QV-së dhe kryejnë detyra të tjera sipas përcaktimeve në këtë Kod dhe/ose në aktin normativ të KQZsë", thuhet në kod. Por kjo mënyrë përfaqësimi nuk u ka pëlqyer të vegjëlve, të cilët kanë kërkuar vëzhguesit e tyre.

Zbulohet drafti i dorëzuar nga partitë e vogla në Kuvend

Reforma Zgjedhore ja katër variantet "Korrektimi kombëtar barazon votën e zgjedhësve”

TIRANE

FERNADA CENKO vijon nga faqja 1 ...Edi Rama dhe Sali Berisha, parashikon katër variante për korrektimin kombëtar, duke u dhënë një shans mbijetese partive të vogla, që shohin se janë kërcënuar nga sistemi aktual zgjedhor bipartisan PD-PS. Drafti propozon korrektimin kombëtar të sistemit zgjedhor, çka sipas kërkesës së vazhdueshme të partive të vogla do të bënte që të barazohej vota e qytetarëve shqiptarë dhe do të favorizonte partitë e vogla të futen në Kuvend. Sipas hartuesve të draftit.

isht midis partive përfituese në raport me sasinë e votave të mbetura në rang vendi sipas mbetjes më të madhe ose formulës së përdorur në nenin 163.

4.Çdo parti fiton në total shumën e mandateve të fituara sipas pikave 2 dhe 3. Lista e deputeteve për çdo parti përcaktohet sipas renditjes në listat zonale për mandatet e fituara në zonën përkatëse dhe sipas renditjes në listën qendrore për mandatet e fituara sipas pikës 3.

Shënim: Lista qendrore mund të lihet fakultative ose pa kushtëzuar numrin e kandidateve në të. Në këtë rast

pas ezaurimit të listës qendrore mandatohen sipas radhës kandidatët pasues të zonave që kanë mbetjen më të madhe të votave për partinë përkatëse.

VARIANTI DYTE

Në 12 zonat zgjedhore shpërndahen 110 a 115 mandate në proporcion me numrin e zgjedhësve. 25 deri 30 mandate përdoren për korrektim kombëtar. Çdo parti a subjekt zgjedhor krahas listave zonale paraqet dhe një listë qendrore.

1.Me daljen e rezultatit final të zgjedhjeve përcaktohet numri i mandateve të fituara

VARIANTI I PARE

Çdo parti, koalicion, krahas listës së kandidatëve për çdo zonë zgjedhore paraqet dhe një listë qendrore në nivel kombëtar. Në listën kombëtare lejohen të përfshihen edhe kandidatë të listave zonale.

1.Me daljen e rezultateve përfundimtare nga KQZ ndahen mandatet midis subjekteve zgjedhore, partive të veçanta a koalicioneve, për çdo zonë zgjedhore sipas nenit 162 ekzistues.

2.Për çdo zonë nxirret numri i votave të vlefshme për çdo deputet, duke pjesëtuar shumën e votave të subjekteve që përfitojnë mandat në zonë me numrin e mandateve për atë zonë. Për çdo parti të veçantë a perbërëse e subjekteve përfituese sipas 1, përcaktohet numri i mandateve të fituara në zonë, që është numri i plotë që del nga pjestimi i votave të partisë me herësin e mëparshëm, si dhe votat e mbetura nga ky pjestim. Më tej për çdo parti përcaktohet sasia e votave të mbetura në rang vendi si shumë e tërë votave të mbetura në 12 zonat.

3.Mandatet e mbetura të pashpërndara sipas pikës 2 shpërndahen proporcional-

nga cdo koalicion e parti sipas mënyrës së parashikuar në nenet 162,163 ekzistues.

2.Përcaktohet herësi që del nga pjestimi i votave të vlefshme gjithsej i partive përfituese me 140. Per çdo parti përcaktohet sasia e votave të mbetura që del si diferencë midis votave të fituara në rang vendi me numrin e mandateve të fituara sipas 1. shumëzuar me herësin pararendës. 25 a 30 mandatet plotësuese shpërndahen në përpjestim me sasinë e votave të mbetura për çdo parti.

3.Çdo parti fiton në total shumën e mandateve të fituara sipas pikave 1 dhe 2. Lista e deputetëve përcaktohet si në variantin e parë.

Shënim:Në pikën 2 përfshihen vetëm partitë që kanë përfituar me vehte apo si pjesë koalicioni mandate sipas 162,163 ose mund të shtohen edhe partitë e veçanta a pjestarë e koalicioneve që s'kanë përfituar sipas 162,163, por kanë kaluar pragun e parashikuar në nivel kombëtar. Pragu mund të jetë 2 dhe 4 për qind.

VARIANTI I TRETE

DJE NË KUVEND

Komisioni injoron draftin

K

omisioni për reformën zgjedhore ka injoru ar dje draftin e dorëzuar nga partitë e vogla për llogaritjen e mandatit të deputetëve. Pavarësisht se dy partitë më mëdha në vend kishin premtuar se do të merrnin në konsideratë kërkesat e partive të vogla, gjatë mbledhjes së djeshme kjo u harrua dhe askush nuk ka marrë fare në dorë draftin me propozimet. Disa ditë më parë 26 parti politike shqiptare kërkuan korrektimin kombëtar të sistemit zgjedhor në Shqipëri. Propozimi ishte pjesë e draftit që ishte firmosur edhe nga Kryeministri Berisha dhe përfaqësues të tjerë të partive të djathta. Një ditë para Berishës, drafti në fjalë u firmos edhe nga kryesocialisti Rama dhe të gjithë aleatët e PS.

Aplikimi i Modelit Bullgar Ky sistem është një sistem ''proporcional'' ku; Përllogaritja e mandateve për çdo subjekt bëhet mbi bazë kombëtare, por konkurimi për çdo subjekt bëhet me lista rajonale: a)Në këtë rast ndarja e mandateve siguron një proporcionalitet të lartë, b)Përfaqëson një model të përshtatshëm në kuptimin e marrjes në kosideratë të kushtetutës, realitetit politik dhe zhvillimin e partive politike në fazën aktuale.

Elementët kryesore për zbatimin e tij janë: 1.Subjektet konkurrojnë me lista rajonale (në nivel qarku) me rend të fiksuar, 2.Mandatet për çdo qark caktohen me formulën d'Hondt, sipas numrit të zgjedhësve, 3.Të drejtën për të përfituar nga llogaritja e mandateve e kanë vetëm partitë politike

?

PYETJE PERGJIGJE

Çfarë parashikon drafti?

Partitë e vogla kanë propozuar uljen e pragut elektoral në 2% të partive që konkurrojnë më vete dhe 4% për koalicionet. Partitë e vogla e kanë cilësuar penalizues pragun elektoral aktual, i cili, sipas tyre, përjashton partitë e vogla apo partitë e reja që hyjnë në zgjedhje. Aktualisht pragu për një parti është 2.5% dhe për koalicionet 4% që të marrin mandate deputetësh.

Si llogariten mandatet e deputetëve?

Aleatët e dy partive të mëdha, PD dhe PS, nuk kërkojnë ndryshimin e sistemit zgjedhor, i cili është i përcaktuar në Kushtetutë, por korrektimin e tij. Për këtë ata kanë propozuar një formulë që do të bëjë të mundur llogaritjen dhe shpërndarjen e mandateve me qëllim korrektim proporcionalisht të votave për çdo subjekt zgjedhor si dhe aplikim i një formule që realizon një ndarje të plotë proporcionale brenda koalicionit në nivel rajonal.

Aleatët, në dokumentin që kanë përgatitur nuk kanë përcaktuar elementin teknik duke ia lënë Komisionit të Reformës Zgjedhore ta përcaktojë atë.

që kalojnë pragun 2% dhe koalicionet 4% në shkallë kombëtare, 4.Llogaritja e rezultatit ko-

mbëtar për efekt të pragut elektoral, për një parti apo koalicion bëhet si shumatore e votave të vlefshme të fituara prej tyre në të gjitha qarqet ku ai/ajo ka konkuruar, 5.Llogaritja e mandateve të fituara në shkallë kombëtare nga një parti/koalicion bëhet mbi bazen e formulës d'Hondt mbi totalin e votave të vlefshme, për subjektet të cilat përmbushin kushtin e pragut elektoral, 6.Llogaritja e mandateve të fituara nga partitë brenda koalicionit bëhet mbi bazën e formulës d'Hondt ose me kuotë, 7.Numri i mandateve të fituara nga çdo parti ndahet me pas midis listave rajonale te asaj partie mbi bazen e votave që ka siguruar secila listë e partisë në rajonet përkatëses me formulën d'Hondt.

Mesazhi i këtij modeli është konsolidimi i sistemit tonë politik dhe përfaqësimi i drejtë i partive politike në parlament duke eleminuar dukuritë negative të disproporcionalitetit në vlerën e votës si dhe se garanton lidhjet e arsyeshme deputë-votues.

VARIANTI KATER

Parashikon: a)Ruajtjen e përcaktimeve të dispozitave aktuale të Kodit Zgjedhor mbi përllogaritjen dhe shpërndarjen e mandateve ndërmjet partive dhe koalicioneve, b)Ndryshimin e llogaritjes së mandateve për partitë brenda një koalicioni.

Në këtë rast: a)Llogaritja dhe shpërndarja e mandateve për partitë e një koalicioni bëhet mbi bazën e metodës Daneze me seri pjestuesish 1,4,7,10…etj, b)Gjithçka tjetër mbetet e njëjtë siç është parashikuar në Kodin Zgjedhor.

E enjte, 3 maj 2012

7

POLITIKE

Eurokomisioneri Fule sot vizitë zyrtare në Tiranë, ja takimet

K

omisioneri për Zgjerimin në Bashkimin Europian, Stefan Fule zhvillon sot një vizitë zyrtare në Tiranë, e shoqëruar kjo me një axhendë të ngjeshur takimesh me autoritetet më të larta të shtetit. Programi i vizitës së tij parashikon takime me Presidentin e Republikës, Bamir Topi, me kryeministrin Sali Berisha, Ministrin e Jashtëm, Edmond

Haxhinasto, kryetaren e Kuvendit, Jozefina Topalli, si dhe me kryetarin e Partisë Socialiste, Edi Rama. Axhenda e takimeve do të nisë në orët e paradites, ndërkohë që pas takimit me kryeministrin Berisha komisioneri Fule do të dalë në një konferencë të përbashkët për shtyp. Bëhet e ditur se Fule do të jetë i pranishëm edhe në seancën e radhës së Kuvendit, ku pritet

t'i drejtohet deputetëve me një fjalë përshëndetëse. Një ndër kërkesat kryesore të komisionerit për zgjerimin në BE do të jetë ajo e përshpejtimit të reformave në vend, dhe në veçanti të reformës zgjedhore dhe parlamentare. Ndërkohë që do të diskutohet dhe për zgjedhjen e kreut të shtetit, ku Fule ka deklaruar se vendit i duhet një president konsensual.

Kreu i FRD flet për presidentin, tryezën e Ramës e Topin

Oketa: Për Selamin e Meksin, dera e hapur "Presidenti konsensual, një detyrim për në BE" Lajmi Kryetari i FRD, Gazmend Oketa ka deklaruar se një ndër kushtet e BE është presidenti konsensual dhe për këtë ai do të shkojë dhe në tryezën e kërkuar nga Rama si dhe do votojë një kandidat të rënë dakort nga palët. Ai foli dhe për partinë e re dhe figurat që mund të bëhen pjesë e saj.

K

TIRANE

ryetari i FRD Gazmend Oketa në "Ora e Inter vistës" në Vizion Plus me gazetarin Alfred Peza foli për partinë e re, Presidentin.

Për të dera është e hapur për ish-kryetarin e PD, Eduard Selami dhe ish-kryeministrin Aleksandër Meksi.

Çfarë do ta dallojë këtë parti nga të tjerat?

Nga pikëpamja statutore është ajo ç'ka ne kemi rënë dakord deri tani është se do të ketë kufizim mandatesh për kryetarin e partisë. Pra do të jetë dy herë dhe pa të drejtë rizgjedhjeje. Kryetari do zgjidhet sipas parimit 'një anëtar një votë'. Statuti që do ndërtohet do bëhet me gjithë

kontributin e atyre që do të angazhohen në grupin nismëtar.

kohë që qëndron në SHBA. Por për Selamin dera është gjithnjë e hapur.

Kush është aktiviteti më i afërt që do të zhvilloni?

Ka një proces zyrtar, mbledhjesh firmash, anëtarësimi. Janë 3000 anëtarë themelues. Kanë filluar përgatitjet për degët në qarqet e ndryshme të vendit. Ndërkohë që Presidenti Topi është në detyrë.

Po Meksi...?

Meksi është një figurë, me të cilin mund të diskutohet e mund të përfitohet shumë nga eksperinca e tij. Ai është i mirëprirur, një gërshëtim i eksperiencës dhe vitalitetit të rinisë.

Selami do të vijë në FRD..?

Selami me ardhjen e tij të fundit ka dhënë dy intervista dhe ka bërë fare të qartë pozicionin e tij. Në dhjetor të 2010 kemi kontaktuar. Eshtë një vemdimarrje personale, ai ka

BALKANS’ INTERNATIONAL EDUCATION FAIR Ne daten 5 Maj 2012, organizohet Panairi Nderkombetar i Edukimit per Ballkanin, (BIEF) ne Tirane, Shqiperi prane Hotel Rogner-Europapark ne Bulevardin ‘Deshmoret e Kombit’.

Ky panair perqendrohet ne prezantimin e programeve per Edukimin jashte vendit ofruar talenteve te Shqiperise dhe gjithe Ballkanit. Jane te ftuar te gjithe nxenesit dhe studentet e cdo moshe nga Shqiperia, Kosova, Mal i Zi dhe Maqedonia. Aty ju presin dhe shume surpriza te tjera FALAS. Pjesemarres do te jene vetem shkollat dhe institucionet e huaja te cilat per nje dite do te ofrojne mundesi aplikimi te drejtperdrejt apo thjesht intervistim e takim me aplikante te interesuar per: Kolegje, Universitete, pre-Master, Master, PhD, Internships, Work Experience, Summer Schools, programe specifike dhe bursa studimi.

Do te keni mundesi te kontaktoni me Rrjetet e Shkollave per aplikime ne: UK, USA, Canada, Australia, New Zealand, Singapore, Malaysia, Greece, Malta, Germany, Austria, France, Spain, Italy, Turkey etj.

Te gjitha shkollat do te kene perfaqesuesin ekzekutiv per regjistrimin e aplikimeve te cilat fillojne me: 9:30 deri me 19:00.

Ofrohen mbi 2000 profile akademike dhe rreth 15.000 programe te dedikuara, ne 21 gjuhe te ndryshme.

Hyrja eshte falas, veshja ‘si per te Shtune gjuhen Shqipe.

(

Ju ftojme te shpenzoni nje te shtune ne shoqerine tone ne kete event unik, organizuar per here te pare ne Tirane, Shqiperi. e thjeshte. Do te asistoheni ne perkthim ne

Cdo koment mund t’a botoni ne: events@ande-lm.com.al JU PRESIM TE PANUMERT. JU FALENDEROJME PARAPRAKISHT!

Po për presidentin?

Jemi në një fazë ku të gjitha kandidaturat janë hipotetike. Procesi akoma nuk ka filluar. Nuk kemi asnjë kandidat zyrtar, përveç zotit Nano që është vetëshpallur.

Parë nga ky këndvështrim gjykoj se është ende herët për t'u shprehur. Aq më tepër që dhe PD po shkon drejt formulës konsensuale.

Ju jeni për një President konsensual? Është një detyrim, aq më tepër kur flasim për mundësinë e tretë për të marrë statusin e vendit kandidat për në BE. Një nga kushtet fatëkeqësisht është zgjedhja e Presidentit. E them fatëkeqësisht pasi të zgjedhësh Predidentin sipas Kushtetutës është një detyrim, të cilin po e diskutojmë pas 20 vitesh tashmë.

Je për një pakt kombëtar...?

Normalisht po pasi s'do kishte kuptim që individi që do shkonte atje, të shkonte e të nesërmen të etiketohej si përfaqësues i njërës palë apo i një pale tjetër. Ky konsensus duhet të krijojë kushtet që gjatë këtij viti, forcat politike të shkojnë drejt zgjedhjeve në 2013 me një besim e respekt reciprok.

E keni marrë ftesën e Ramës?

Po e kam marrë dhe unë atë letër.

Do të merrni pjesë në tryezë?

Në rast se tryeza do të organizohet me gjithë pjesmarrjen e forcave politike, sigurisht që do të marr pjesë.

Gazmend Oketa

EDITORIAL NGA

STEFAN FYLE*

Viti 2012 mundësi europiane për Shqipërinë vijon nga faqja 1 ...aktorët kryesorë janë inkurajuese, duke përfshirë rezultatet në fushat e sundimit të ligjit dhe të drejtave themelore. Plani i Veprimit është një bazë e mirë për zbatimin e reformave kyçe, sepse përmban rezultate konkrete të pritshme në një kohë konkrete.

Edhe pse presioni për reforma mbi aktorët politikë është i lartë, gjërat tani janë vërtet duke shkuar në drejtimin e duhur. Por ka ende punë të konsiderueshme për t’u bërë në lidhje me reformat kyçe të BE-së.

Mesazhi ynë është i qartë. Tani është koha që Shqipëria të tregojë progres të besueshëm e të qëndrueshëm në reformat e BE-së. Viti 2012 është një vit kritik për progresin e Shqipërisë në rrugën drejt Bashkimit Evropian. Në mënyrë që të ecet përpara, aktorët politikë të vendit duhet të përqëndrohen në punën e tyre dhe të ndërtojnë një masë kritike reformash dhe rezultatesh konkrete. Kjo kërkon angazhim të vazhdueshëm dhe një dialog stabël dhe të qëndrueshëm politik mes qeverisë dhe opozitës. Që Shqipëria të përparojë në rrugën drejt Bashkimit Evropian, është e nevojshme që procesi i integrimit në BE të bëhet pika kryesore dhe më e rëndësishme e agjendës tuaj kombëtare. Integrimit në BE duhet të jetë një proces gjithëpërfshirës.

Organizmi i qetë dhe pa problem i zgjedhjeve presidenciale, në përputhje me frymën e Kushtetutës, është gjithashtu një faktor i rëndësishëm për stabilitetin e dialogut politik.

Përveç zgjedhjeve dhe parlamentit, një fokus kryesor i punës duhet të jetë edhe respektimi i sundimit të ligjit, duke përfshirë krijimin e një historiku në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Një procedurë gjyqësore e besueshme për të hedhur dritë të plotë mbi ngjarjet e 21 janarit 2011 është gjithashtu e nevojshëm. Autoriteti gjyqësor duhet të jetë në gjendje të punojë i pavarur, pa ndërhyrje politike. Dhe le të mos harrojmë nevojën për të marrë masa konkrete për të siguruar një standard të lartë të mbrojtjes së të drejtave të njeriut, përfshirë të drejtat e grupeve të cënuara dhe të pakicave.

Komisioni ndjek nga afër dhe mbështet Shqipërinë në zbatimin e Planit të Veprimit të vendit për të përmbushur 12 prioritetet kyçe. Konsultime të rregullta dhe takime janë mbajtur dhe Komisioni siguron ndihmë të konsiderueshme financiare për të mbështetur punën për reformën. Këto kontakte do të vazhdojnë dhe do të intensifikohen në të ardhmen. Unë besoj se Shqipëria ka një mundësi të vërtetë këtë vit për të ecur më pranë BE-së. Kjo mundësi duhet të kapet, në interes të qytetarëve, në interes të të gjithë Shqipërisë. *Komisioneri për Zgjerimin Evropian dhe Politikën e Fqinjësisë . Artikull i shkruar për Shqiptarja.com www.shqiptarja.com

8

E enjte, 3 maj 2012

AKTUALITET

E rrëmbejnë në Vlorë, më pas e hedhin në greminë

N

ga shërbimet e Komisariatit të Policisë është bërë kapja dhe ndalimi i shtetasve Emiljano Lamkollari 21 vjeç banues në fshatin Qaf Dardhë në Delvinë dhe Xhevahir Deda, 22 vjeç banues në fshatin Zejmen në Lezhë. Kapja dhe ndalimi i këtyre shtetasve u bë për arsye se në bashkëpunim me njëri-tjetrin në datë 4 Prill 2012 në Sarandë kanë vjedhur me

dhunë shtetasin me iniciale A.H. banues në Vlorë të cilit i kanë marrë sendet personale (telefon dhe lekë) dhe e kanë hedhur në një greminë duke i shkaktuar dëmtime të rënda në trup. Në ngarkim të shtetasit Emiljano Lamkollari Gjykata e Rrethit Gjyqësor Sarandë ka caktuar masën e sigurisë "Arrest në burg".

Kallëzimi për këtë ngjarje është bërë nga

vetë i dëmtuari, i cili aktualisht është nën trajtimin e mjekësve të spitalit, pasi nga hedhja në greminë ka pësuar dëme fizike.

Ndërkohë që aktualisht materialet procedurale i janë referuar Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Sarandë për veprën penale "Vjedhje me dhunë" e kryer në bashkëpunim parashikuar nga nenet 139 dhe 25 i Kodit Penal.

Kërkesa e plotë e prokurorisë së Tiranës për 21 janarin

Akuza: Në 10 minuta u vranë tre persona Prendi e Llupo, kanë qëlluar në të njëjtën kohë Lajmi Drejtori i Policisë Rrugore, pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Policisë së Shtetit, Vullnet Topalli, ka sqaruar dje në një intervistë ndëshkimet e reja që do të bëhen ndaj kundravajtësve të Kodit Rrugor, pas ndryshimeve që hynë dje në fuqi.

TIRANE

ELTON QYNO

I

sh-komandanti i Gardës së Republikës Ndrea Prendi dhe efektivi i njësisë nr.2 Agim Llupo, kanë qëlluar në të njëtën kohë duke sjellë dhe vrasjen e shtetasve Zivër Veizi, Hekuran Deda dhe Faik Myrtaj si dhe plagosjen e katër personave të tjerë. Sipas kërkesës për gjykim vrasjet kanë ndodhur në rrafshin kohor prej 10 minuta, duke u rregjistruar nga ora 16:00 deri në orën 16:10. Pikërisht në këtë kohë, grupi i zjarit që ishte pozicionuar në hyerjen veriore të kryeministrisë, ka qëlluar me breshëri. Mes personave që kanë qëlluar janë dhe dy të pandehurit Ndrea Prendi dhe Agim Llupo, të cilët kanë qëlluar në drejtim të turmës duke sjellë vrasjen e tre personave dhe rezikuar jetën e dhjetërave të tjerëve. Për faktimin e vrasjeve prokuroria ka renditur një sërë provash shkresore si dhe plot 91 persona që do pyeten si dëshmitarë. Për gjatë hetimeve 15 mujore prokuroria nuk ka arritur të zbardhë personin që dhënë urdhër për vrasjet.

PAISJA ME ARMË ZJARI

Në zbardhjen këkesës për gjykim prokuroria i referohet urdhrit të dhënë nga Ndrea Prendi me NR 228/1 datë 19.01.2011,ku urdhërrohen të gjitha njësitë e Gardës së Republikës, që të bënin forcimin e

Ish-komandanti i Gardës, Ndrea Prendi

SHORTI NË GJYKATË

Gjyqtari i 21 janarit që dënoi Mero Bazen

D

osja me katër të pandehurit e 21 janarit do të gjykohet nga dy trupa gjyqtarësh, pasi i pandehuri Armando Kasaj është hetuar veçmas dhe për pasojë dhe gjykimi do kryhet i ndarë. Dje në mesditë në gjykatën e Tiranës është hedhur shorti elektronik, ku për gjykimin e të pandehurve Ndrea Prendi, Agim Llupo dhe Margarit Kume janë caktuar gjyqtarët Arjana Paço, Ardiana Bera dhe kryesues gjyqtari Besnik Hoxha. Ky i fundit njihet si një nga gjyqtarët që ka dënuar gazetarin Mero Baze, pas padisë të bërë nga Aleksandër Frangaj. Ndërkohë që gjyqtari që do gjykojë Armando Kasaj është caktuar Ibrahim Hoxha.

masave të gadishmërisë për sigurinë, ruajtjen dhe mbrojtjen e institucioneve. Sipas këtij dokumenti urdhërohej Garda e Republikës që nga ora 11:00 data 21.01.2011, deri në përfundim të demonstratës së organizuar nga opozita në Tiranë dhe përpara institucioneve të larta shtetërore, të kalojë në shkallën e shërbimit të përforcuar. Urdhri në fjalë detyronte gjithë efektivët e këtyre njësive të pajiseshin me armë zjarri automatik model 56, fishekë manover dhe fishekë luftarak helmetë, jelek shërbimi e kundragaz.

Ndërkohë që pas detajimit të

planit të masave janë përcaktuar detyra konkrete për të gjitha strutkurat për rinjohjen e trupave me ligjin për përdorimin e armëve të zjarrit, situatat e pritshme dhe mënyrat e reagimit të trupave në varësi të situatave.

Pas kësaj s'qarohet në kërkesën për gjykim të prokurorisë është bërë pajisja e trupave me armatimin e nevojshëm dhe rreth orës 11:00-13:00 ata janë afruar objektit në fjalë dhe më pas kanë marrë në kontroll zonat e caktuara.

MASHTRIMI I NDREA PRENDIT

Në kërkesën për gjykim të

zbardhur nga prokuroria rezulton se Ndrea Prendi ish komandant I Gardës së Republikës ka bërë deklarime kontradiktore në prokurori. Ai ka spjeguar fillimisht para hetuesve se …nuk ka qëlluar fare me armë zjarri, si dhe nuk është dhënë urdhër prej tij, as Komandantëve të Njësive mbështetëse, apo Njësisë Speciale, për të qëlluar me armë, në drejtim të protestuesve...".

Por kjo deklaratë është rrëzuar prej vetë Prendit në një tjetër deklarim që mban datën 23 janar ku Prendi është shprehur se …ka qitur me armën e tij, por jo në drejtim të turmës por në ajër…. Por nga provat që disponon organi i akuzës rezulton se ish-komandanti Prendi ka qitur me pistoletën e tij "Beretta" me numër P52796 Z, 11 (njëmbëdhjetë) fishekë luftarakë, të kal.9mm (9X19mm), në drejtimin perëndimor, në një zonë ku qëndronte viktima Faik Myrto, personi i plagosur Artës Dybeli, viktima Aleksandër (Aleks) Nika, e shumë persona të tjerë nga radhët e protestuesve. Nga krahasimi i këtyre 11 gëzhojave, sipas aktit të ekspertimit përkatës, ka rezultuar përputhje e gjurmës së kokës së shulit dhe jashtëqitësit tek të gjitha këto gëzhoja. Një nga 11(njëmbëdhjetë) predhat e qitura nga pistoleta "Beretta" me numër P52796 Z, pra pistoleta e të pandehurit Ndrea Prendi, ka goditur shtetasin Faik Myrtaj në pjesën e gjoksit, duke i shkaktuar vdekjen e menjëhershme, një predhë tjetër ka mbetur brenda drurit të një peme dekorative, pothuaj në të njëjtin drejtim me vendin ku ishte viktima Faik, dhe 3(tre) predha të tjera të qitura nga pistoleta "Beretta", me numër P52796 Z, janë gjetur në ambjentet e brendshme të zyrave të UNHCR-së, në katin e dytë, të cilat ndodhen në të njëjtin drejtim, me pozicionin e të pandehurit Ndrea në vendin e ngjarjes. Pas ngjarjes duke qënë koshient për veprimet e tij Ndrea Prendi, ka ndërruar tytën e pistoletës së tij, me atë të pistoletës së të pandehurit Margarit Kume si

dhe ka dëmtuar mekanikisht gjilpërën goditëse të pistoletës së tij, për të humbur çdo gjurmë se nga ajo gjilpërë janë qitur gëzhoja.

I PANDEHURI AGIM LLUPO

I akuzuar për kryerjen e veprës penale të "Vrasjes në rrethana të tjera të cilësuara" parashikuar nga neni 79 gërma "dh" e K.Penal, Agim Llupo ka shpjeguar se ..ka qëlluar me armën e tij por në asnjë rast nuk e ka drejtuar atë drejtë turmës….

Deklarimi i tij pikërisht për këtë moment është tërësisht i

E kemi provuar që përçarja sjell disfatë dhe sjell humbje në zgjedhje, ndërsa idea e unitetit, nga e cila s'duhet të kemi frikë pavërtetë pasi nga të gjitha provat të cilat janë administruar gjatë hetimit të kësaj çështje si ato shkencore,shkresore dhe me dëshmitarë rezulton se e gjithë veprimtaria e tij në momentin kur dhe kanë filluar qitjet mbi turmqn ka qqnq nq kundqrshtim tq plotq me ligjin, pasi pavarqsisht pretendimeve, qitjet e realizuara prej tyre kanë qënë të drejtpërdrejta, në lartësi të rrezikshme për jetën e protestuesve, të cilët duhet thënë se vërtetë një pjesë e tyre kanë qënë të dhunshëm si ndaj shërbimeve policore ashtu dhe ndaj efektivave të Gardës apo dhe institucionit, por pikërisht viktimat konkre-

tisht Ziver Veizi, ka qenë në trotuar, Hekuran Deda, ka qenë së bashku me deklaruesit Fatos Mahmutaj, Hysni Peposhi pranë një pishe, të hipur në dy tavolina, Faik Myrtaj, ka qenë, në afërsi të dy "Kullave Binjake" pra ndonjëri dhe në distancë të afërt por saktësisht se asnjëri prej tyre nuk rezulton të ketë kryer më parë dhe gjatë gjithë tubimit veprime dhune. I pandehuri Agim Llupo, provohet se ka qenë i armatosur me një automatik Mp-5 "A2", kal.9mm, me numër shuli "244" dhe 90(nëntëdhjetë) fishekë luftarakë, një pistoletë "Bereta", kal.9mm, me 15 (pesëmbëdhjetë) fishekë luftarakë, si dhe dy krehëra rezervë me nga 15 (pesëmbëdhjetë) fishekë luftarakë. Gjithashtu ka qenë i paisur me jelek antiplumb, mbrojtëse, skafandër dhe shkop gome. Ai i pozicionuar në dritaren e dytë, ana veriore, në pjesën e poshtme të bordurës së ndërtesës së Kryeministrisë, fillimisht ka ecur dy hapa para, ka qëlluar me automatik me breshëri me 4-5 fishek në ajër në drejtimin veriperëndimor, e mandej ka ulur automatikun duke e drejtuar tek vendi ku qëndronin viktima Hekuran Deda, së bashku me deklaruesit Fatos Mahmutaj, Hysni Peposhi, Erald Bisha, Sokrat Gode, etj dhe ka filluar të qëllojë tek e tek dhe me breshëri ndaj tyre. Më pas ai ka ndryshuar vijën e shënjimit drejt "Portës Nr.1" duke qitur ndaj protestuesve tashmë në distancë në drejtim të vendit ku qëndronte viktima Ziver Veizi dhe persona të tjerë. Të cilët i ka qëlluar në mënyrë të drejtpërdrejtë duke sjellë dhe pasojat të cilat tashmë janë të njohura.

E enjte, 3 maj 2012

AKTUALITET

9

DHUNA, GRUAJA PADIT BURRIN

TENTOI TË VRASË, ARRESTOHET

Drejtoria e Policisë së Korçës ka regjistruar një kallëzim nga shtetasja e identifikuar si V.Hyseni e cila ka denoncuar bashkëshortin e saj Novruz Hyseni. Siç bëhet e ditur gruaja ka deklaruar se prej një periudhe katër muajore bashkëshorti ka ushtruar dhunë dhe veprime të turpshme me vajzën e saj 13 vjeçare me inicialet A.H. të cilën ajo e ka nga martesa e parë.

Pas kësaj policia ka arrestuar shtetasin Hyseni.

Një i kërkuar nga policia nën akuzën e tentativës së vrasjes është vënë në prangat e Policisë së Krujës. 41-vjeçari Imer Kameri, banues në fshatin Bruz Zall Krujë u arrestua pasi ai dyshohet se është autor i vrasjes me dashje të mbetur në tentativë të një 18-vjeçari. Sipas policisë, Imer Kameri më 19 mars 2012 tentoi të vrasë me armë 18vjeçarin A.C.

Vëllai i Hekuran Dedës, Zabiti: U lehtësuam nga një brengë Lajmi Vëllai i Hekuran Dedës, Zabit Deda paralajmëron se në rast se gjykata nuk jep drejtësi, atëherë ai do shkojë në vetëgjyqësi ndaj gardistit Agim Llupo që vrau vëllain e tij. Deda, shpreh keqardhje për mos zbardhjen e vrasjes së Aleks Nikës, duke shtuar se autor të kësaj vrasje është njëri nga dy të pandehurit.

TIRANE

ELTON QYNO Në foto: Demonstrata e 21 janarit 2011 (në rreth) dy nga viktimat

Z

abit Deda, njëri nga vllezërit e demostruesit të vrarë në 21 janar Hekuran Deda, tregon se pas dërgimit të dosjes në gjykatë

Deda: Presim drejtësi ose bëjmë vetëgjyqësi "Keqardhje për Aleks Nikën, Prendi ose Llupo e qëlloi" nga prokuroria, ai dhe familja e tij janë lehtësuar dhe qartësuar lidhur me emrin e gardistit që vrau të afërmin e tyre.

Tashmë, ai pret që drejtësia të japë verdiktin e saj për këtë ngjarje tejet të rëndë, pasi në të kundërt ai paralajmëron për një vetëgjyqësi. Në një intervistë për gazetën "Shqiptarja.com" Zabit Deda tregon problemet familjare që ka pasur pas vdekjes së të vëllait dhe kthimin e

Zbardhet dëshmia

Kasaj, fshiu pamjet filmike rregjistruan vrasjen e Ziverit

TIRANE

I

nxhnieri i IT-së në kryeministri fillimisht ka kopjuar pamjet filmike të dy kamerave që rregjistruan vrasjen e Zivër Veizit dhe më pas ka formatuar njësinë kompjuterike, duke fshirë prej andej të gjitha pamjet e rregjistruara nga kamerat e instaluara në godinën e kryeministrisë. Ky është konkluzjoni i prokurorisë së Tiranës, e cila pas 15 muaj hetime në këtë drejtim ka identifikuar Kasajn si personin e vetëm që ka fshirë pamjet filmike, por pa mundur të zbardhë emrin e personit që i ka dhënë urdhërin. Nga hetimet e zhvilluara ka rezultuar se i pandehuri Armando Kasaj ka qëndruar në ambientet e Këshillit të Ministrave deri pas orës 23:30 dhe ka qënë personi i vetëm që ka patur dijeni për funksionimin e sistemit të survejimit të Këshillit të Ministrave. Ka qënë pikërisht Armando Kasaj që në orën 00:51:52 ka bërë formatimin e sistemit duke fshirë gjithë pamjet filmike të të gjitha kamerave që kanë qënë funksionale më datë 21 janar. Në dëshminë e dhënë para prokurorit Ndini Tavani, i pandehuri Kasaj shprehet se "Në momentin kur kam futur USB-në në kompiuterin tim, kam vënë re se u shfaqën dy foldera me emërtime teknike të vetë sistemit. Këtu pashë se njëri kishte kapacitet më të madh dhe tjetri më të vogël. Unë zgjodha atë me kapacitetin më të madh dhe e hodha në një CD-DVD, të cilën ja dorëzova një punonjëseje të Gardës, femër të cilën e thërisnin Vina. Folderin me kapacitet më të vogel e hodha në një CD-DVD tjetër dhe e lashë në zyrë". I pyetur si person ndaj të cilit zhvillohen hetimet me datë 09 mars 2012, i pandehuri Armando Kasaj ka deklaru-

Armand Kasaj

ar midis tq tjerave se: "Kam hequr USB-në dhe kam shkuar te zyra ime të kompiuteri im i zyrës kam futur USB-në në portën përkatëse kam marë një DVD nga të mijat që ishte bosh e kam futur në kompiuter dhe me auto play e USB-së janë shfaqur dy foldera. I pari ishte shumë i madh mbi 2 gb dhe një tjetër më i vogël, se sa nuk e mbaj mënd. Kam bërë procesin e kopjimit për folderin më të madh dhe e kam kopjuar në DVD-ja që kisha futur në kompiuter. Pasi mbaroi procesi për rreth 20 minuta maksimumi, ia kam dorëzuar këtë DVD një punonjësi të Gardës që nuk e mbaj mend. Pas kësaj kam vazhduar me punë të tjera. Jam rikthyer në zyrë duke u marë përsëri me gjëra rutinë, dhe ndërkohë USBja qëndronte e hapur dhe mendova që para se të largohesha në shtepi mendova që pjesën tjetër ta hidhja në një cd dhe mesa mbaj mend e kam hedhur në një cd jo dvd, pasi nuk kishte përmasa shumë të mëdha. E kam lënë në sirtar, dhe rreh orës 23:00, nuk e mbaj mënd orën fiks pasi kam komunikuar të më sillnin makinën, jam larguar në shtëpi".

përgjigjes nga ana e Ambasadorit Amerikan Alexander Arvizu, pas letrës së dërguar këtij të fundit nga katër familjet, të cilave në 21 janar ju vranë të afërmit e tyre. Zabit Deda, shprehet se pas dërgimit të dosjes në gjyq dhe ngritjes zyrtarisht të akuzës së vrasjes së Hekuran Dedës, nga gardisti Agim Llupo, ai është qartësuar plotësisht se kush është personi që i ka vrarë vëllain. Ndërkohë që gjatë intervistës Deda shpreh keqardhje maksimale për pamundësinë e zbardhjes së autorëve të vrasjes së demostruesit nga Lezha Aleks Nikaj, ku sipas tij autorë të vrasjes janë ose ish-komandanti i Gardës së Republikës Ndrea Prendi ose efektivi i njësisë nr.2 Agim Llupo. Deda shpreh gadishmërinë e tij për të dëshmuar në procesin gjyqësor si dhe tregon se është në pritje të fletëthirjes së prokurorisë për tu ballafaquar me gardistin Fatos Skeja, ndaj të cilit ka bërë një kallëzim penal për akuzën e "Mos kallëzimit të krimit" dhe "Veprimeve që pengojnë zbulimin e të vërtetës". Vëllai i Hekuran Dedës, pohon se tashmë familja e tij vuan gjëndjen e vështirë ekonomike dhe se të gjithë anëtarët janë të papunë.

Zoti Deda, besoj jeni njohur me vendimin e prokurorisë për dërgimin e dosjes në gjykatë. Në të thuhet se gardisti Agim Llupo është autor i të ndjerit vëllait tuaj Hekuran Deda. Keni juve një koment ndaj këtij konkluzjoni?

Sigurisht që jam njohur me këtë vendim pasi e ndjekim hap pas hapi veprimtarinë e prokurorisë për hetimin e katër vrasjeve në 21 janar, pasi në njërën ndër to është dhe njeriu jonë. Vendimi i prokurorisë për dërgimin e dosjes në gjykatë dhe ngritjen e akuzës së vrasjes ndaj Agim Llupos si autor të vrasjes së vëllait tonë, na ka lehtësuar dhe qartësuar. Në media dhe shkrime gazetash kishim lexuar se Llupo ishte i dyshuar për vrasjen e Hekuranit, por

vëllanë tonë. Ne tashmë e dimë kush është ky person dhe në rast se nuk dënohet nga drejtësia, çështja do zgjidhet me vetëgjyqësi.

Zabit Deda

kur interesoheshim në prokurori s'mernin dot një përgjigje konkrete, pasi hetimet ende vazhdonin.

Po tashmë që jeni njohur me emrin e gardistit që qëlloi ndaj vëllait tuaj, jeni dakort me këtë përfundim dhe a keni besim tek gjykata?

Po unë besoj se Hekurani është vrarë nga Agim Llupo për të cilin prokuroria ka ngritur dhe akuzën. Unë jam i gatshëm të dëshmoj rreth kësaj çështje në gjykatë, dhe të them ato gjëra që di rreth kësaj çështje.

Për sa i përket gjykatës, unë pres që ajo të japë drejtësis për të gjitha vrasjet, pasi në të

Gjatë kësaj kohe keni pasur ju ndonjë takim me familjarë apo njerëz të afërm të gardisti Agim Llupo?

Jo, me ata s'jam takuar asnjëherë. S'kam pasur arsye të takohem. Nuk kanë ardhur fare as për të kërkuar falje dhe as kanë dërguar njerës. Por tani që e mësova zyrtarisht se Llupo me ka vrarë vëllain, s'më duhen takimet me ta, pasi dhe zakoni nuk na i lejon një takim, në këto kushte.

Keqardhje maksimale më vjen për familjen e Aleks Nikës, autorët e vrasjes së të cilit nuk u arritën të zbardhen, por vrasësit tani dihen që janë ose Ndrea Prendi ose Agim Llupo.

Po me gardistin Fatos Skeja jeni ballafaqur në prokurori lidhur me kallëzimin që ju keni bërë?

Jo me të s'jam ballafaqur për shkak se nuk jam thirur nga prokuroria. Unë jam i gatshëm tia them në sy të prokurorëve, takimin mes meje dhe gardistit Skeja. Me të jam përballur vetëm në gjykatë, ku vashdojmë ato gjyqet tona për shpifje dhe asnjë herë se tjetër.

Në media dhe shkrime gazetash kishim lexuar Llupo ishte i dyshuar për vrasjen e Hekuranit, por kur interesoheshim në prokurori kundërt ne do na çojnë në vetëgjyqësi. Premtimin për drejtësi na i ka dhënë nëpërmjet një letre dhe ambasadori amerikan Arvizu, i cili na u përgjigj, pas letrës të dërguar nga ana jonë, si përfaqësues të katër viktimave të 21 janarit 2011. Etiketimi i gardistit Llupo si autor të vrasjes së vëllait tim, jo vetëm që na liroi nga kjo brengë por dhe na orientoi se kush është personi që na vrau

Si është sot gjëndja ekonomike e familjes tuaj, ju keni filluar punë në ndonjë vend?

Jo, unë jam papunë dhe të gjithë vllezërit.

Vetëm rrimë, s'kemi ku të shkojmë, pasi na kanë rënë dhe hallet. Gjëndja jonë ekonomike është e vështirë, njëri nga vllezërit që punonte në Greqi, është detyruar të kthet herë pas here në Shqipëri pasi e thërasin në gjykatë. S'të mban në punë njeri, kur shkëputesh vazhdimisht. Në këto momente jemi të gjithë pa punë dhe pa asnjë përkrahje sociale.

10

E enjte, 3 maj 2012

AKTUALITET

Kamëz, qëllojnë policinë arrestohen 19 persona

A

rrestohen në Kamëz 19 persona, pasi qëlluan me armë zjari në drejtim të Forcave të Ndërhyrjes së Shpejtë. Burimet zyrtare thanë se policia ka ndërhyrë pas marrjes së një informacioni duke e vlerësuar në kohë, për të parandaluar konfliktet e konkurencës përmes drejtuesve të linjave të furgonëve dhe autobuzëve.

Gjatë aksionit blic, për të kapur të dyshuarit

dhe parandaluar ndonjë përplasje me armë midis tyre, punonjësit e policisë kanë gjetur pas kontrolleve të ushtruara një sërë armësh si pistoleta shotgun 3 copë, automatik kallashnikov, 2 copë pistoleta minibloë, pistoleta imituese, shkopinj bejzbolli e etj sende të dhunshme si dhe pistoleta të kalibrave të ndryshëm si TT, makarov etj. Të shoqëruarit pasi janë marë në pyetje, është

vendosur që për 19 prej tyre të meret masa e arrestit në flagracë. Personat e ndaluar janë shtetasit Lim Osmani, Zef Leka, Vladimir Pjetri, Rrok Paluca, Alban Nikolli, Gervin Osmani,Altin Palushi,Albert Osmani,Jetmir Prenga,Arlind Mara,Eduart Sokoli,Erjon Mëhilli,Bardhok Osmani,Hysni Vukaj,Kujtim Kola,Ferit Ndreu,Dritan Osmani,Petrit Abazi,Tonin Zefi.

Autorët i qëlluan me kallash sapo dolën nga taverna Lajmi Një person është vrarë dhe tre të tjerë janë plagosur si rezultat i një atentati me armë të ndodhur në zonën e “Brakës” në kryeqytet. Nikoll Doda pronari i një taverne ka marë pesë plumba në trup duke gjetur vdekjen menjëherë, ndërkohë që u plagos rëndë punonjësi i SHKB Uran Doda.

Vritet në pritë Doda pronari i San Marcos Plagoset rëndë oficeri i SHKB, hetime në 2 pista

TIRANE

ELTON QYNO

NGJARJA NË MESNATË

Ka qënë pikërisht ora

Vdes duke u hedhur nga ballkoni i moshuari

I moshuari 70-vjeçar gjen vdekjen pas rënies nga ballkoni në Tiranë.

Viktima është 70 vjeçari i cili humbi jetën dje në mbrëmje në kryeqytet.

Ngjarja ka ndodhur në një pallat në rrugën Jordan Misja, ku Adem Buzi është hedhur nga ballkoni duke gjetur vdekjen.

Ende nuk dihen shkaqet e kësaj ngjarje, ndërkohë mendohet se 70 vjeçari ishte i verbër dhe mund të ketë rënë aksidentalisht nga ballkoni. Aktualisht policia e Tiranës po heton për të zbardhur rrethanat e ndodhjes së kësaj ngjarjeje.

Sher mes të rinjve, plagoset në këmbë 20 vjeçari

V

ritet në pritë pronari i tavernës “San Marco” që ndodhet përballë prokurorisë së Tiranës. Nikoll Doda, është qëlluar me pesë plumba kallashnikovi teksa ishte duke dalë nga taverna së bashku edhe me tre persona të tjerë të cilët nga breshëria e automatikut kanë mbetur të plagosur. Njëri prej tyre Uran Doda, punonjës i Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në ministri ka marë disa plumba në bark duke qëndruar i shtruar në Spiatalin Ushtarak në gjëndje kritike për jetën.

Mjekët japin shpresa për përmirësimin e shëndetit, ndërkohë që përgjatë ditës së djeshme Uran Doda i është nënshtruar disa ndërhyrjeve kirurgjikale. E vështirë për mjekët ka qënë ndërhyrja në pjesën e shtyllës korrizore, pasi shumë afër saj ka mbetur njëri nga plumbat. Aktualisht 42 vjeçari Uran Doda, vashdon të mbahet nën trajtimin mjekësor të bluzave të bardha të Spitalit Ushtarak.

Ndërkohë që dy të plagosurit e tjerë Agron Doçi dhe Ilmi Meta kanë marë plagë të lehta dhe ndodhen jashtë rrezikut për jetën. Policia dhe prokuroria e Tiranës po hetojnë në dy drejtime, pasi mendohet se vrasja e Nikoll Dodës është kryer për shkaqe hakmarje dhe pista e dytë lidhet me ndonjë konflikt të mundshëm për femrat që Nikoll Doda mbante në tavernën e tij. Nikoll Doda, në vitin 1997 ka tentuar të vrasë me armë zjari një shtetas, ndërkohë që në 2006 është dënuar me 600 mijë lekë të vjetra për akuzën e “Mbajtjes pa lejë të municioneve luftarake”

LAJME SHKURT

Në foto: (Majtas) Taverna “San Marco” ku ndodhi vrasja (sipër) shenjat e plumbave që hynë në bilardon ngjitur me tavernën

01:30 e natës, kur në zonën e Brakës, përballë prokurorisë së Tiranës janë dëgjuar breshëri kallashnikovi. Pikërisht në këtë orë, pronari i tavernës “San Marco” i shoqëruar dhe nga tre të plagosurit, punonjësi i SHKB Uran Doda, dhe shtetasit Agron Doçi e Ilmi Meta kanë dalë nga ambjentet e brendshme të tavernës, dhe po qëndronin në trotuar. Në këtë moment pranë tyre është afruar një

automjet tip “Golf 4”, ku prej andej për rreth 10 sekonda është qëlluar me armë zjari tip kallashnikov. Si pasojë e kësaj goditje ka mbetur i vdekur 42 vjeçari Nikoll Doda dhe është plagosur rëndë punonjësi i SHKB-së Uran Doda, si dhe dëme të lehta kanë marë dhe dy personat e tjerë. Pas kësaj autorët e krimit janë larguar me shpejtësi duke mos mundur të ndalohen nga efektivat e ko-

misaritit nr. 3 që ndodhet shumë afër vendit të krimit.

POLICI I PROKURORISË

Punonjësi i sigurisë pranë prokurorisë së Tiranës ka parë me detaje skenën e krimit. Në fakt ai ka qënë dhe personi që ka njoftuar shoqërinë e sigurisë “Octapos”, salla operative e së cilës më pas ka njoftuar policinë për ngjarjen e rëndë. Polici privat, ka qënë shumë afër vendit të ngjarjes,

por pasi ka dëgjuar të shtënat është shtrirë barkas dhe më pas ka shkuar në vendrojen e tij, duke njoftuar me radio rreth ngjarjes. Ai është marë në pyetje nga policia për gjatë disa orëve dhe më pas është lënë i lirë. Ndërkohë janë pyetur dhe 6 femra që kanë qënë në tavernë. Lidhur me këtë ngjarje hetimet vijojnë, por deri dje policia ska mundur të arrestojë asnjë person si të dyshuar.

Një konflikt mes dy të rinjve ka degjeneruar në të shtëna armësh dhe një të plagosur mesditën e së mërkurës në Tiranë.

Burimet nga policia e kryeqytetit deklaruan për median se ngjarja ndodhi në afërsi të zonës së njohur si ish-stacioni i autobusëve. Mësohet se shtetasi Fatjon Kushova i moshës 20 vjeç është konfliktuar me shtetasin Laert Kurti i moshës 22 vjeç. Në debat e sipër Kurti ka nxjerrë armën e zjarrit dhe ka qëlluar në këmbë Kushovën duke e plagosur. Policia ka mbërritur brenda pak minutash në vendin e ngjarjes dhe ka kryer arrestimin e autorit ndërsa i plagosuri është dërguar në spital.

Skandali i pedofilisë

Amerikani, abuzim me fëmijë

S

TIRANE

htatë vjet pasi vendi u trondit nga skandali seksual në qendrën “Fëmijët e Tij” në kryeqytet, ku rezultoi se tre shtetas Anglez kishin abuzuar me të mitur të pastrehë, një tjetër skandal pedofilie pritet të përfundojë në gjykatë këto ditë dhe të trondisë sërish opinionin në vend. Shtetasi amerikan Carl Stephan Kaminski, sot 70 vjeç, i prezantuar në Shqipëri me emrin e rremë David Gerard Golderstein, i cili në përfundim të hetimeve tepër sekrete do të gjykohet në mungesë për pedofili me pasoja të rënda ndaj tre fëmijëve gjatë viteve 2003-2006. Njëri prej djemve të abuzuar, sipas prokurorisë, aktualisht po kurohet për

probleme të rënda psikiatrike, si invalid i plotë për diagnozën “skizofreni me forma refrektare” dhe nuk është në gjendje të komunikojë. Këto probleme i janë shfaqur të miturit pas abuzimeve ndaj tij, thotë prokuroria. 70-vjeçari Kaminski ka hyrë në Shqipëri si turist dhe ka qëndruar kryesisht në qytetin e Durrësit, kohë në të cilën ka abuzuar me fëmijët në një banesë të marrë prej tij me qëra.

“Në kohën që ai jetonte me qëra ka abuzuar me tre djem të mitur. Njëkohësisht i pandehuri i zhvishte fëmijët dhe u bënte fotografi nudo duke u premtuar se do t’i fshinte ato”-thuhet në dosjen e prokurorisë. Zbulimi i pedofilit që abuzoi me tre djem të mitur në Shqipëri është njoftuar

në fund të vitit 2011 nga autoritetet amerikane. Sipas dokumentave rezulton se pasi ka abuzuar me fëmijët, ai është larguar jashtë vendit në kulmin e skandalit tjetër, atij të sapobërë publik në atë kohë ndaj shtetasve britanikë David Broën, Dino Kristodulu dhe Robin Arnold. Por Kaminski është kapur nga policia gjermane në afërsi të Rosenheimit dhe është arrestuar sepse po udhëtonte me gjeneralitetin e rremë David Gerard Golderstein si shtetas belg. Në këtë vend ai është dënuar me një vit e katër muaj burgim për falsifikim dokumentash. Aktualisht 70 vjeçari ndodhet në Amerikë, ndërsa prokuroria shqiptare ka kërkuar ekstradimin e tij në Shqipëri.

E enjte, 3 maj 2012

11

EKONOMI

Obligacionet nesër ankandi për 5.5 miliardë lekë

M

inistria e Financave njoftoi se ditën e premte, më datë 4 maj, do të zhvillohen ankandet e letrave me vlerë të qeverisë me afat pesëvjeçar maturimi, të ndara në obligacione me kupon fiks dhe obligacione me kupon të ndryshueshëm, në Bankën e Shqipërisë. Obligacionet 5vjeçare me normë fikse interesi do të kenë si datë të emetimit 8 majin, datë të

maturimit 8 majin e vitit 2017 dhe shuma e përgjithshme e shpallur në ankand do të jetë 1 miliard lekë. Interesi i parashikuar si kupon vjetor fiks i ofruar nga ministria e Financave do të jetë 8.80% dhe do të paguhet çdo gjashtë muaj, përkatësisht në datat 8 nëntor dhe 8 maj për pesë vjet rresht. Sa u përket obligacioneve me afat 5-vjeçar me interes të ndryshueshëm,

data e emetimit të tyre është 8 maji, data e maturimit 8 maji i vitit 2017 dhe shuma e përgjithshme e shpallur është 4.5 miliardë lekë. Kuponi do të paguhet nga ministria e Financave çdo gjashtë muaj, përkatësisht në datat 8 nëntor dhe 8 maj.

Në ankandin e fundit, obligacionet fikse 5-vjeçare u shitën me interes vjetor 9.5 për qind.

Kosto 12 mln euro për TVSH, mbulohet nga taksat Lajmi Pas dy vjetësh e gjysmë, në vend nuk do të ketë më transmetime televizive analoge. Dje, Këshilli i Ministrave ka miratuar strategjinë e KKRT, që parashikon një kosto prej 11-12 milionë eurosh nga buxheti për transformimin e televizionit shtetëror me teknologjinë e re

Qeveria: TV dixhital deri në vitin 2015 Kalon strategjia për sistemin numerik Vendimet

Burimet e reja të energjisë, trojet 1 euro

TIRANE

GENC KONDI

K

a marrë OK e qeverisë dje strategjia, e përgat itur nga ana e Këshillit Kombëtar të Radiotelevizionit, sipas të cilës, afati i fundit për lejimin e transmetimeve analoge në televizionet e vendit do të jetë viti 2015. Pas këtij afati, të gjitha TV duhet të kalojnë në transmetime dixhitale. Kryeministri Berisha ka përgëzuar dje mediat që kanë filluar transmetimin dixhital falas, duke shtuar se është informuar që media të tjera do të ndjekin këtë rrugë. "Ndërkohë, brenda vitit 2015, ne duhet të garantojmë transmetim dixhital në shkallë vendi"; tha ai, duke shtuar se strategjia ka edhe koston përkatëse për Televizionin Publik, pasi detyrimi i qeverisë është për Televizionin Publik. "Por, ne jemi jashtëzakonisht vlerësues e mirënjohës ndaj rrjeteve private, të cilat, në interesin më të mirë të teleshikuesve, kanë avancuar dhe, faktikisht, kanë tejkaluar sektorin publik, me fillimin e transmetimeve në HD dhe ky është një zhvillim shumë pozitiv", deklaroi Berisha.

Problemi kryesor në këtë mes mbetet ai i kostos. Kalimi është shumë i kushtueshëm. Duhen rreth 11-12 milionë euro për ndërtimin e një rrjeti kombëtar për TV publik, ndërkohë që kosto më vete, mjaft të lartë, ka përgatitja e programacionit.

TV publik do kishte programe të veçantë për fëmijë, kulturor, sportive, etj, të gjitha në numerik, ndërkohë që edhe blerja nga jashtë ka koston e vet.

Sa u përket privatëve, aktualisht ka disa subjekte numerikë tokësorë. Parashikohet që të ndiqen dy varjante për të dixhitalizuar gjithë sek-

LAJME SHKURT

P

torin televiziv: mund të bëhet një konkurrim i hapur i operatorëve të ndryshëm për të ndërtuar rrjete private ose do të vendoset rregull për të legalizuar ekzistueset.

Shteti do të vendosë edhe se si do të bëhet subvencionimi i dekoderëve për qytetarët, pasi pa të nuk do të mund të shihet asgjë. Është pranuar nga të gjithë që ky është një detyrim i shtetit për të realizuar të drejtën e qytetarit për

t'u informuar.

Në këtë mbledhje, Berisha ka thënë se, krahasuar me vitin 2005, është rritur 180 për qind përdorimi i celularëve dhe janë ulur 2-4 herë çmimet e telefonisë mobile.

Posta Shqiptare do të hapë 1.200 pika të tjera në mbarë vendin, krahas 510 ekzistueseve, në total 1.710 pika, ku interneti do të ofrohet falas, sipas tij, për të rritur shërbimet në telekomunikacione.

ronat e paluajtshme të shtetit do të mund t'u jepen në përdorim, kundrejt tarifës simbolike 1 euro kontrata, koncensionarëve në fushën e ndërtimit të burimeve të reja energjetike. Në raste të tilla, nuk do të zbatohet procedurë konkurruese. Ka vendosur kështu dje Këshilli i Ministrave, me një masë që synon në mënyrë të dukshme për të shtuar fuqinë tërheqëse ndaj investitorëve të mundshëm, që nuk janë aq të shumtë së mendohej. Sipas vendimit, me kërkesë të koncensionarit, METE kryen procedurat për ndryshimin e përgjegjësisë së administrimit të këtyre pronave dhe transferimin e tyre Ministrisë së Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, me vendim të Këshilli i Ministrave, kur nuk është regjistruar titulli i pronësisë. Dje u vendos

gjithashtu dhënia me koncension e ish-Uzinës së Rafinimit të Bakrit në Rubik, me një bonus prej 3.5 % të pikëve shoqërisë "A.M.G. Group Albania", sh.p.k. Me një vendim tjetër, është përcaktuar autoriteti kontraktues për kryerjen e procedurave ligjore për dhënien me koncesion të hidrocentraleve "Shkopeti 2" dhe "Shkopeti 3", që është Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës. Është dhënë bonus prej dy për qind të pikëve për shoqërinë "SHKOPETI", sh.p.k.

Papunësia në eurozonë, nivel rekord me 10.9%

Përqindja e papunësisë arriti në muajin mars nivelin më të lartë në zonën euro, që prej krijimit të Bashkimit Monetar, me 10.9 për qind të popullsisë aktive dhe po i afrohet nivelit 11 për qind, një prag që nuk është arritur kurrë më parë. Sipas të dhënave të publikuara dje nga Zyra evropiane e Statistikave, Eurostat, 17.4 milionë persona ishin të papunë në muajin mars në zonën euro, rreth 169.000 më shumë se muaji i mëparshëm. Tashmë u bënë 11 muaj radhazi, gjatë të cilëve papunësia ka kaluar pragun 10 për qind në eurozonë, sipas statistikave.

Mblidhen ministrat evropianë të Financave

Ministrat europiane të Financave janë mbledhur për të përfunduar marrëveshjen në lidhje me kapitalin mbështetës të bankave dhe synohet që të gjejnë një formë për të imponuar vendimin për sistemin bankar të rajonit.

Por, 27 ministrat në BE ende nuk janë në një mendjeje se cila është sasia e kapitalit mbështetës. Ky kapital konsiderohet i domosdoshëm, 5 vite pas krizës së kreditimit në Shtetet e Bashkuara, që ndikoi në falimentin e shumë bankave tregtare në Amerikë dhe në Evropë.

Londra është shumë skeptike për regjimin e ri për bankat dhe nuk do nënshkruajë një marrëveshje që shfuqizon kontrollin kombëtar mbi bankat e saj.

Lëvizja Shqipëria e Re

Imuniteti, firmat për referendum

TIRANE

E

dmond Vlashaj, Kryetar i Lëvizjes Shqipëria e Re në një deklaratë për mediat dhënë dje paradite shpalli nismën e kësaj lëvizje për mbledhjen e 50 mijë firmave për heqjen e imunitetit të deputetëve, prokurorëve e gjykatësve.

Ai deklaroi se: "Lëvizja Shqipëria e Re, duke vënë re se imuniteti i funksionarëve e nëpunësve të Sistemit të Drejtësisë, i deputetëve të Kuvendit të Shqipërisë si dhe funksionarëve të tjerë të administratës publike, është shndërruar në burim korrupsioni dhe abuzimi, si dhe një pengesë e madhe në luftën kundër korrupsionit në vend, e po ashtu në përputhje me qëndrimet e vazh-

Edmond Vlashaj

dueshme të Bashkimit Evropian dhe SHBA-së kërkon heqjen sa më parë të imunitetit. Lëvizja Shqipëria e Re, shpreh indinjatën më të madhe për zvarritjen e gjatë të kësaj çështjeje nga politika, duke treguar mungesë të theksuar vullneti nga ana e saj për të bërë të mundur këtë zgjidhje. Lëvizja “Shqiperia e Re” do t'i drejtohet popullit për të nxitur një zgjidhje konkrete dhe të shpejtë nëpërmjet referendumit. Ndërkohë që dispozitat kushtetutese kanë bllokuar të drejtën e popullit për të propozuar një referenduam për ndryshimin e Kushtetutës, ne do të kërkojmë ndryshimin e ligjeve përkatëse që imuniteti i deputetëve, prokurorëve dhe gjykatësve të hiqet vetëm me një procedurë. Në këtë

kontekst “Lëvizja Shqipëria e Re”, inicion mbledhjen e 50 mijë firmave për miratimin e një ligji të posaccëm, për të hequr imunitetin e zyrtarëve, në mënyrë që të gjithë të jenë të barabartë para ligjit dhe askush të mos mbrohet pas guackës së imunitetit. 50 mijë firmat që do të mblidhen për këtë referendum do të shërbejnë gjithashtu për ngritjen e vetëdijes së çdo shqiptari se zgjidhja e problemeve në demokraci varet prej angazhimit te seicilit prej nesh. Përfaqësuesit tanë në institucionet ligjvënëse e ligjzbatuese në momentin që nuk janë më përfaqësues të të drejtave dhe interesave tona, tashme jemi te obliguar të veprojmë në të drejtën tonë referendare".

12

E enjte, 3 maj 2012

SOCIALE

Spitali Amerikan bën synet falas fëmijët e myslimanëve

K

omuniteti Mysliman i Shqipërisë në bashkëpunim me Spitalin Amerikan ka finalizuar me sukses fushatën e bërjes synet falas të fëmijëve myslimanë. Drejtori i Burimeve Njerëzore në KMSH, Dorian Demetja, i pyetur për detajet e këtij bashkëpunimi tregon se projekti në fjalë ka bërë pjesë të tij fëmijët e familjeve myslimane në mbarë vendin. "Me synimin për të pasur një

pjesëmarrje të gjerë kemi njoftuar të gjithë besimtarët dhe i kemi ftuar të regjistrojnë emrat e fëmijëve pranë myftinjve të qyteteve të tyre ose në Komunitetin Mysliman. Pas kësaj faze që ka zgjatur afërsisht një muaj, sipas një shpërndarjeje rrethesh, prindërit e fëmijëve janë njoftuar për datën dhe orën e kryerjes së ndërhyrjes nga autoritetet e spitalit Amerikan në Tiranë", - ka shpjeguar Demetja. Mësohet se

shumë prindër e kanë pritur me entuziazëm ofertën e mundësuar nga KMSH - Spitali Amerikan, nisur nga fakti se një ndërhyrje e tillë është e vështirë të kryhet në ambiente familjare, por duke theksuar edhe se kryerja e një ndërhyrjeje të tillë merr një dimension të veçantë kur realizohet në të tilla përmasa, në kushte tepër komode dhe nën kujdesin e veçantë të kirurgëve të specializuar.

Shoqatat pa lekë, ndërpresin aktivitetet për të prekurit Lajmi Personat e prekur nga HIV/AIDS nuk ka kush t'i mbështesë psikologjikisht. Kjo pasi, shoqatat e HIV/ AIDS kanë ndërprerë të gjithë aktivitetet mbështetëse që bënin me personat e infektuar, pasi nuk ka se kush i financon.

Të sëmurët me AIDS s'ka kite për analizat Në QSUT mungojnë, bëhet vetëm në ISHP

TIRANE

TË DHËNAT

ESMERALDA KETA

ISHP: Në vendin tonë janë 478 të infektuar me HIV

T

ë gjitha shoqatat që ofrojnë këshillim, mbështetje psikologjike, por edhe organizojnë seminare trajnuese jo vetëm për stafin spitalor, por edhe vetë familjarët e të prekurve nga HIV/AIDS nuk kanë më fonde. Si rrjedhim ata nuk ofrojnë më asnjë lloj ndihme të kësaj natyre mbështetëse për t'u qëndruar sa më pranë këtyre personave. Kjo për faktin se duke filluar që nga muaji mars janë ndërprerë edhe financimet që "Global Fund" u jepte këtyre shoqatave për mbështetjen e rëndësishme që ofronin. Shoqatat na shpjegojnë se ata i kanë drejtuar disa herë kërkesa për mbështetje ministrisë së Shëndetësisë, por nuk kanë marrë asnjë përgjigje. "Si rrjedhim, aktualisht të gjitha shoqatat nuk u ofrojnë këtyre personave asnjë lloj shërbimi, sigurisht nuk bëhet fjalë për pjesën shtetërore ku përfshihet mnbështetja me medikamente, por e kam fjalën për të gjithë atë mbështetje të madhe që jepej nga shoqatat duke i këshilluar ata, duke i mbështetur psikologjikisht, duke u shkuar në shtëpi dhe biseduar me ta për çdo lloj problemi që kanë dhe në mjaft raste duke ndërhyrë që gjërat të futen në rrugën e duhur.

Ndërkohë që ministria e Shëndetësisë nuk ka as ndonjë plan se si mund të na mbështesë në të ardhmen apo se si mund ta plotësojë vetë këtë handikap të lënë bosh nga shoqatat", - na shpjegojnë përfaqësuesit e disa prej shoqatave që në fakt e paralajmëruan këtë gjë që në fillim të muajit dhjetor, ku i dërguan një letër të hapur të gjithë institucioneve dhe u kërkohej që masat të merreshin në kohë. Në fakt të njëjtin fat kanë pasur edhe shoqatat që e ushtrojnë aktivitetin e tyre duke ndihmuar personat që kanë varë-

S

ipas të dhënave të një raporti më të fundit të kryer nga Instituti i Shëndetit Publik për vitin 2011 janë diagnostikuar me AIDS, 65 raste të reja ndërsa numri total i personave të diagnostikuar me sëmundjen e shekullit ka mbërritur në shifrën 478 persona. ISHP, bën me dije se ndër këta, 335 janë meshkuj dhe 143 janë femra. S pecialistët e Institutit të Shëndetit Publik japin alarmin se virusi tashmë qarkullon brenda territorit. Të diagnostikuarit nuk janë më emigrantë ose që kanë jetuar jashtë vendit. Specialistët sqarojnë se gjeografikisht sëmundja ekziston në të gjithë territorin e vendit dhe grupmosha me numrin më të madh të të prekurve është ajo nga 30-39 vjeç.

si nga substancat narkotike, të cilat që në fillim të muajit prill nuk shpërndajnë më metadon, një substancë që lufton efektin e narkotikëve, duke rrezikuar kështu që ata që e kanë nisur këtë terapi t'i rikthehen sërish drogës. Global Fund ishte i pranishëm në vendin tonë që prej disa vitesh me një mbështetje mjaft të madhe nëpërmjet donacioneve, por këtë vit vendosi të ndërpresë finan-

cimet për shkak të krizës ekonomike që e ka prekur.

PA ANALIZA

Por jo vetëm mungesa për shkak të mungesës së fondeve nga donatorët e huaj. Të sëmurët e prekur nga HIV/ AIDS-i kanë edhe mungesa të pjesës që mbulon shteti.

Kështu nëse ke dyshime që mund të jesh infektuar me HIV dhe paraqitesh pranë qendrës ambulatore, që ndodhet te infektivi në QSUT,

për të bërë analizat e gjakut, rruga të ka shkuar dëm. Kjo pasi në këtë qendër, ku çdo ditë mblidhen ata që janë të infektuar me HIV, jo vetëm për të marrë medikamentet, por edhe për çdo problem tjetër, mungojnë kitet e gjakut që bëjnë të mundur analizën e testit të thjeshtë të HIV. Mjekët të japin një rekomandim dhe të sugjerojnë që këtë analizë të thjeshtë të shkosh ta bësh pranë Institutit të Shën-

detit Publik, për shkak të mungesave që ka në këtë shërbim.

"Nuk kemi kite, kështu që do të shkosh tek ISHP-ja ta bësh analizën", - thotë specialistja teksa përshkruan edhe rekomandimin përkatës për tek ISHP. Në fakt kitet e analizës së gjakut mungojnë që prej disa kohësh, por mjekët shprehen optimistë se ata mund të mbërrijnë shumë shpejt duke zgjidhur kështu mungesën e tejzgjatur.

LAJME SHKURT Punonjës socialë edhe në shtëpi

Për herë të parë në Shqipëri do të ketë punonjës social në shtëpi të trajnuar për t'u ardhur në ndihmë personave me aftësi të kufizuara për t'u kujdesur për veten. Do të jetë një kontribut i qeverisë Italiane në bashkëpunim me ministritë e linjës atë të Shëndetësisë dhe të Cështjeve Sociale. "Ky komunitet nga qeveria italiane është krijuar për t`i ardhur në ndihmë dhe për t'i dhënë zhvillim personave që kanë qenë problematik në jetë dhe është një mase në të cilën trajtohen të sëmurët. Ajo që ofrojmë sot është një kurs që do të ofrojë një fytyrë të re për Shqipërinë. Kjo ndihmon familjet të cilët kanë të sëmurë mendorë dhe gjithashtu afron më tej Shqipërinë në standardet evropiane" - ka deklaruar ambasadori italian,

MASH, shkëmbim shkencor me Austrinë

Ministria e Arsimit dhe Shkencës ka nënshkruar një marrëveshje me Austrinë për bashkëpunimin shkencor e teknologjik.

Marrëveshja erdhi në kuadër të vizitës së ministrit të Arsimit Myqerem Tafaj në Austri.

Gjatë vizitës Tafaj ka realizuar disa takime si me ministrin e Arsimit të Lartë e Shkencës në Austri, Karlheinc Tochterle, me të cilin nënshkroi dhe marrëveshjen për bashkëpunimin në fushën e arsimit si dhe me Ministren Federale për Arsimin dhe Kulturën, Claudia Schmied.

Këshilli bashkiak

Shkarkimi i Gjonaj, PS braktis mbledhjen

M

TIRANE

bledhja e djeshme e këshillit bash kiak është shoqëruar me debate të forta, madje këshilltarët socialistë kanë braktisur sallën për rreth 1 orë. Shkak për këtë është bërë propozimi i kreut të Këshillit Bashkiak, Njazi Kosovrasti, për futjen në rendin e ditës edhe të kërkesës së bërë nga 20 këshilltarë të djathtë për shkarkimin e sekretarit të këtij këshilli, Vladimir Gjonaj. Ka qenë kjo arsyeja që ka ndezur debatet e forta mes këshilltarëve të majtë dhe të djathtë. Kreu i këshilltarëve të majtë, Aldrin Dalipi ka kërkuar arsyen e shkarkimit të Gjonajt.

"Ju doni të prisni koka dhe pastaj emëroni ndonjë njeri, emrin e të cilit ne se dimë

ende", - ka deklaruar Dalipi. Përplasjet kanë vijuar mes dy palëve dhe kreu i këshillit bashkiak, Kosovrasti, i ka hequr

Lajmi Në mbledhjen e djeshme të këshillit bashkiak kanë kaluar 5 projektvendime të rëndësishme, por kreu i bashkisë, Lulzim Basha ka deklaruar se brenda këtij muaji do të mbahet edhe një mbledhje tjetër. Sipas tij janë edhe shumë projekte të rëndësishme që duhet të marrin votën e këshilltarëve të bashkisë për të nisur zbatimin.

zërin mikrofonit të Dalipit. Pikërisht në këtë moment këshilltarët scialistë kanë braktisur sallën. Megjithëse kreu i bash-

kisë, Lulzim Basha ka bërë një paraqitje të shkurtër të projekteve që do të kalonin në këtë këshill, sërish ai u ka bërë thirrje këshilltarëve socialistë që të kthehen. Votimi nuk ka vijuar pasi Tahir Muhedini ka sugjeruar që të bëhet një pushim, të takohen krytarët e grupeve dhe të binden këshilltarët e majtë që të kthehen, pasi nuk është mirë që kjo mbledhje të vazhdonte vetëm me këshilltarët e djathtë. Mbledhja është ndërprerë për rreth 40 minuta dhe më pas ajo ka rifilluar duke i rikthyer edhe këshilltarët socialistë që nuk kanë qenë kundër projektvendimeve, por kundër futjes në rendin e ditës kërkesës për shkarkimin e sekretarit Gjonaj, i cili ka më shumë se një mandat që e mban këtë post.

Të njohim frutat tropikale, ja sekretet

Celiakia, jeta me një dietë pa gluten

T

S

ë fusim në dietën tonë shije të reja dhe lëndë ushqyese të vyera për organizmin. Frutat tropikale nuk janë dhe aq të çuditshme në rast se...

Faqe 18

A

ëmundja celiake është një patologji që shkakton inflamacion në lumenin e zorrës së hollë. Sëmundja celiake nuk vjen si rezultat i një alergjie...

Faqe 15

Botim zyrtar i Fakultetit të Mjekësisë, Universiteti i Tiranës Adresa: Fakulteti i Mjekësisë, Nr371, Cel: 069 63 46688, E-mail: suplementi@almedicus.org

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

Nr.13

LMEDICU BOTIM I PËRJAVSHËM I GAZETËS SHQIPTARJA.COM

FORTËSISHT I KËSHILLUESHËM AKTIVITETI FIZIK

Variçet, si mund të parandalohen

Shtatzania

N

ë ditët e sotme, gjithnjë e më shumë, gratë e nisin jetën e tyre familjare pas mesit të dekadës së tretë ose në një moshë më të madhe. Në perëndim, 1 në 5 gra sjellin në jetë fëmijën e tyre të parë pas moshës 35 vjeçare.

Lajmi i mirë është se shumica prej tyre kalojnë një shtatzani të qetë dhe foshnjat gëzojnë shëndet të plotë gjatë...

V

enat varikoze janë vena të zgjeruara dhe të për dredhura. Çdo venë mund të bëhet varikoze, por ato që preken më shpesh janë venat e gjymtyrëve të poshtme. Kjo, për shkak të qëndrimit të gjatë në këmbë i cili rrit presionin në venat e këmbëve. Për shumë njerëz, venat varikoze dhe venat merimangë (një lloj i zakonshëm dhe më i lehtë i venave varikoze ) janë thjesht një shqetësim kozmetik, por për të tjerë mund të jenë një shqetësim i mirfilltë me ndjesinë e dhimbjes dhe parehatisë.

Veç kësaj, venat varikoze mund të çojnë në shqetësime akoma më serioze. Ato gjithashtu sinjalizojnë një risk të lartë për probleme të qarkullimit. Trajtimi konsiston nga kujdesi vetjak deri tek trajtimi nga...

Faqe 14

Drejtor: Taulant MUKA Kryeredaktore: Jana NANO Zv/Kryeredaktore: Fjorda KOROMANI Redaksia: Arminda Avdulaj Besiana Balla Blerta Dollaku Dea Qirjaqi Eralda Asllanaj Erklida Sula Isid Xhura

Faqe 17

Mbi 35 vjeç rriten rreziqet për anomali

Qëndrimi i gjatë në këmbë , “armiku’’ kryesor ODESA DYLGJERI

E ENJTE 03.05.2012

Farmaci

Kledia Dimroci Mirald Gina Këshilli botues: Departamenti i Shëndetit Publik Enver ROSHI Shërbimi i Endrokrinologjisë, QSUT Agron YLLI Shërbimi i Urgjencës, QSUT Edmond ZAIMI Shërbimi i Nefrologjisë, QSUT Arjana STRAKOSHA Shërbimi i Reumatologjisë, QSUT Argjend TAFAJ Shërbimi i Alergologjisë, QSUT

Etleva QIRKO Shërbimi i Kardiologjisë, Spitali Ushtarak Gerta KOÇEKU Shërbimi i Neurologjisë, Spitali Ushtarak Fatos JAHO Shërbimi i Ortopedi-Traumatologjisë, Spitali Ushtarak Gjergj ÇAUSHI Shërbimi i Tokosikologjisë, Spitali Ushtarak Zyhni SULAJ Biokimi Klinike, QSUT Ndok MARKU Farmaci Leonard DEDJA

Faqe 16

Barnat pa recetë, çfarë duhet të dini

J

o rrallë i drejtohemi farmacisë, si zgjidhja e shpejtë e problemeve tona shëndetësore duke evituar vizitën mjekësore, shpesh të sikletshme. Kështu farmacia paraqitet si një zgjidhje e mirë, e shpejtë e efikase ndaj shqetësimeve momentale që na orienton drejt barnave ‘mbi banak’ që mund të blihen pa recetën e mjekut apo të quajtura...

14

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Jo vetëm estetikë…

V

CILAT JANË KOMPLIKACIONET një problem serioz, por shpesh mund të çojnë në ndërlikime.

Gjakderdhja nga një venë varikoze që mund të vijë

pas një dëmtimi të lëkurës së hollë mbi venën varikoze, por edhe pa një dëmtim të mirfilltë (si pasojë e lëkurës shumë të hollë mbi venë). Gjakderdhja mund të jetë e madhe, por mund të kontrollohet duke ngritur këmbën lart dhe duke ushtruar presion mbi zonën e çarë.

Tromboza ose inflamacioni ( tromboflebit

sipërfaqësor), zhvillohet kur koagula e gjakut dhe inflamacioni ndodhin në një venë të vogël afër sipërfaqes së lëkurës.

plagë të thella.

Evidentimi i ndryshimeve në vena dhe trajtimi në kohë i tyre, ka mundësi të mira për të parandaluar infeksione të rënda. Variçet duan muaj dhe vite të formohen.

Si mund të dallojmë ndryshimet e venave që predispozojnë për variçe?

Vazat e holla nën lëkurë - këto janë variçe shumë të vog-

Ndryshe nga trombozat e venave të thella, këto të

fundit nuk zhvendosen për në zemër ose mushkëri ku mund të shkaktonin bllokime të rrezikshme për jetën.

Lëkurë të thatë,e tendosur, enjtur që kruhet Lëkurë e hollë, e brishtë, lehtësisht e dëmtueshmë te kyçi i këmbës ose afër tij.

Plagë të hapura -Ulçerat e dhimbshme formohen në lëkurën afër venave varikoze, veçanërisht afër kyçeve.

Ato formohen nga qendrimi për një kohë të gjatë të lëngut që përbën këto inde, duke shkaktuar rritjen e presionit të gjakut në venat e prekura. Fillimi i ulçerës zakonisht paraprihet nga formimi në lëkurë i një njolle pa ngjyrë. Konsultohuni menjëherë me mjekun në rast se dyshoni se po ju formohet një ulçer.

Tregues i sigurt i sëmundjes së venave janë variçet që shoqërohen me enjtje të dukshme, dhimbje, ndyshime të ngjyrës së lëkurës la në shtresën më sipërfaqsore të lëkurës (dermës) dhe shpesh paraqesin vetëm një problem estetik. Ato nuk bëhen problematike kur përhapen në pjesën e jashtme të kofshës në formë degëzimesh.

Lokalizimi - Nëse ato shfaqen në rrjedhën e venës së madhe, në zonën e kyçit të këmbës apo në zonën e pasme të gjurit, atëhere kemi të bëjmë me shenja të një sëmundjeje të sistemit të ve-

LMEDICU

Pjesa më e madhe e venave varikoze nuk përbëjnë

Evitoni takat dhe qëndrimin në këmbë enat varikoze janë vena të zgjeruara dhe të për dredhura. Çdo venë mund të bëhet varikoze, por ato që preken më shpesh janë venat e gjymtyrëve të poshtme. Kjo, për shkak të qëndrimit të gjatë në këmbë i cili rrit presionin në venat e këmbëve. Për shumë njerëz, venat varikoze dhe venat merimangë (një lloj i zakonshëm dhe më i lehtë i venave varikoze ) janë thjesht një shqetësim kozmetik, por për të tjerë mund të jenë një shqetësim i mirfilltë me ndjesinë e dhimbjes dhe parehatisë.

Veç kësaj, venat varikoze mund të çojnë në shqetësime akoma më serioze. Ato gjithashtu sinjalizojnë një risk të lartë për probleme të qarkullimit. Trajtimi konsiston nga kujdesi vetjak deri tek trajtimi nga mjeku specialist, i cili mund të mbyllë apo heqë venat varikoze.

Si dhe pse formohen?

Arteriet transportojnë gjak nga zemra në indet e tjera. Venat e kthejnë gjakun nga trupi për në zemër në mënyrë që gjaku të riqarkullojë. Për të kthyer gjakun në zemër, venat e këmbës duhet të pompojnë kundër gravitetit. Kontraktimet e muskujve të kërcirit funksionojnë si pompa dhe muret elastike të venave ndihmojnë në kthimin e gjakut në zemër. Valvula të vogla në vena hapen kur gjaku rrjedh për në zemër dhe mbyllen për të evituar rrjedhjen e gjakut mbrapsht. 90% e të rriturve kanë vaza të holla nën lekurë ose siç i njohim ndryshe, variçe. Shkak është një defekt në sistemin e venave. Ndërhyrja në kohën e duhur parandalon komplikacione të rënda.Një dëmtim i trashëguar i indit lidhor, i kombinuar me një mënyrë jetese të pafavorshme, dëmton muret e enëvë të gjakut dhe bën të pamundur zgjerimin e vazave të këmbëve duke krijuar kështu variçet. Në pjesën më të madhe të rasteve ato janë shqetësuese vetëm estetikisht, por ndonjëherë kanë ndikime të rënda mbi shëndetin tonë të tilla si prirje për tromboza apo

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

RRETH 90% të të gjitha sëmundjeve të venave prekin sistemin sipërfaqësor të venave që do të thotë venat në indin dhjamor të nën lëkurës.

Variçet, si mund të parandalohen ODESA DYLGJERI

A

Ndryshime të ngjyrës së lëkurës ( pigmentimi nga staza e gjakut) rreth kyçeve dhe kërcirit.

nave.

Tregues i shpeshtë për sëmundje venash: variçe të dukshme në kërci dhe në kofshën e sipërme janë gjithmonë një arsye për një vizitë te mjeku. Ato formohen kryesisht në sistemin sipërfaqësor të venave në indin dhjamor të nënlëkurës. Pikënisje është shpesh një valvul e dëmtuar e venave në pjesën e sipërme të kofshës.

Nëse nuk trajtohet ajo e zhvendos defektin nga lart poshtë në

drejtim të shputave.

Tregues i sigurt i sëmundjes së venave janë variçet që shoqërohen me enjtje të dukshme, dhimbje, ndyshime të ngjyrës së lëkurës apo ekzema përreth kyçeve. Me rritjen e presionit në vena, enët bëhen më të përshkueshme.

Uji dhe lëndët proteinike dalin nga vazat e gjakut duke formuar edema. Presioni në rritje dëmton metabolizmin e indit rrethues dhe si pasojë ndodhin

Infeksione fungale dhe bakteriale, të cilat vijnë si

pasojë e problemeve të lëkurës duke dhënë edemë në këmbë dhe risk të lartë për infeksion të indit (celulit).

dëmtime të lëkurës deri në plagë të thella. Rreth 90% të të gjitha sëmundjeve të venave prekin sistemin sipërfaqësor të venave që do të thotë venat në indin dhjamor të nën lëkurës. Këtu formohen variçet që shpesh janë të dukshme si linja ngjyrë blu, gjarpëruese dhe të trasha. Në shu-

micën e rasteve preket një nga të dyja vazat kryesore, valvulat e të cilave pak nga pak dalin nga funksioni. Variçet janë vena defektoze që nuk e përmbushin më funksionin e tyre të transportimit të gjakut . Trajtimi ka si qëllim të korrigjojë venën e dëmtuar për të lehtësuar qarkullimin e gjakut.

Rekomandime

Venat, sport dhe ushqim të shëndetshëm Sporti dhe ushqimi i shëndetshëm ndihmojnë funksionimin e venave madje edhe kur variçet janë aty.

Nëse dikush zhvillon apo jo variçe kjo varet ekskluzivisht nga gjenet. Vetëm një mënyrë jetese e papërshtatshme nuk është shkak i vetëm për zhvillimin e tyre. Nëse prindër apo gjyshër kanë vuajtur nga një problem i tillë, mundësia që të trashëgohet edhe në pasardhësit e tjerë të familjes është e madhe.

Indi i dobët lidhor është arsyeja kryesore për një zgjerim të mureve të venave. Ato lëshohen dhe kështu valvulat venoze, të cilat bëjnë të mundur kanalizimin e gjakut për në zemër, nuk mbyllen. Si pasojë gjaku grumbullohet në këmbë.

Hormonet femërore dhe mbi të gjitha estrogjeni e lëshojnë më tej indin lidhor. Kjo është arsyeja pse gratë janë më të rrezikuara se burrat.

Veçanërisht kur ato përdorin pilulat kontraceptive apo janë shtatzënë (pra kur niveli i estrogjenit në organizëm është i rritur).

Si të luftojme pushtetin e gjeneve?

Për shkak se sëmundjet e venave varikoze më shpesh vijnë si pasojë e një trashëgimie, duhet të shfrytëzohen të gjitha masat parandaluese për të pakësuar mundësinë e shfaqjes së sëmundjes.

Normalizimi i peshës, humbja e indit dhjamor, lëvizja (aktivizimi i muskulaturës së këmbëve) janë metoda efektive që ndihmojnë në parandalim. Nëse muskujt e pulpave tendosen gjatë ushtrimeve fizike bëhet e mundur rritja e presionit të gjakut në muret e venave dhe gjaku e ka më të lehtë të ngjitet sipër. Sporte

të këshillueshme janë ecja e lirë, vrapi, biçikleta, kërcimi ,noti madje dhe vetëm shëtitja ndihmon. Gjatë këtyre lëvizjeve në këmbë vihet në punë pompa e muskujve të kërcirit. Këmba nuk duhet të qëndrojë e ngjeshur në këpucë, madje dhe takat e larta janë armike të venave. Më pak të përshtatshme janë sporte si futbolli dhe tenisi sepse bëjne një shtim të menjëhershëm të presionit në vena që nuk është shumë favorizues.

Sportet që kërkojnë frymëmarrje të sforcuar kanë efekte negative.

Presioni i rritur menjëherë në hapësirën e gjoksit ndalon kthimin e gjakut nga venat në zemër, prandaj nuk rekomandohen sportet e vështira. Nëse ju duhet që gjatë ditës të rri-

ni ulur për një kohë të gjatë, ngrihuni herë pas here dhe bëni lëvizje të thjeshta dhe mundohuni të evitoni qëndrimet këmbë mbi këmbë sepse shtypni enët e gjakut dhe pengoni qarkullimin. Nuk ju këshillohet çdo veprim që pasohet me zgjerim të venave si banjot e nxehta, qëndrimi i gjatë në diell dhe sauna, ndërsa i ftohti ndihmon që vena të tkurret lehtë. Masazhi i kofshëve dhe pulpave me ujë të ftohtë i ndihmojnë venat.

Pijet alkoolike të kufizuara dhe pijet e pasura me natrium bëjnë që të mbahet uji në trup dhe të rritet vëllimi i gjakut. Ushqimi nuk duhet të përmbajë sasi të madhe kripërash, por sasi të madhe fibrash. Në rast diagnostikimi me vena varikoze në ndihmë vjen mbajtja e çorapeve. Ato duhen veshur në mëngjes kur këmbët janë më pak të fryra dhe duhen mbajtur veshur deri në mbrëmje.

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

Sëmundja celiake DEA QIRJAQI Çfarë është sëmundja celiake?

Sëmundja celiake është një patologji që shkakton inflamacion në lumenin e zorrës së hollë.

Sëmundja celiake nuk vjen si rezultat i një alergjie apo intolerance ushqimore. Ajo është sëmundje autoimune që do të thotë se sistemi imun (që normalisht mbron organizmin nga infeksionet) gabimisht sulmon vetë organzimin. Sëmundje të tjera autoimune janë diabeti tipi I, artriti reumatoid (AR) dhe disa patologji të gjendrës tiroide.

Lumeni i zorrës së hollë përmban miliona struktura tubulare mikroskopike që quhen vile. Ato ndihmojnë ushqimin dhe përbërësit e tij të treten shumë mirë.

Në sëmundjen celiake, këto vile sheshohen për shkak të inflamacionit të lumenit duke bërë që ushqimi të mos përpunohet aq mirë.

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

15

PERSONAT me celiaki prodhojnë antitrupa ndaj glutenit. Zorrët e njohin glutenin si të dëmshëm dhe reagojnë ndaj tij duke e luftuar sikur të ishte bakter

Trajtimi, një dietë pa gluten për gjithë jetën Rreth 1 në 4 raste diagnostikohen pas moshës 60 vjeç

Kush preket nga sëmundja celiake?

Zakonisht haset tek fëmijët e vegjël. Gjithsesi diagnostikohet në moshë të rritur, sidomos në dekadën

DIETA PA GLUTEN

Ushqimet nuk përthithen tamam, feçet mund të jenë të zbehta. Kanë diarre të ujshme me erë të keqe. Barku fryhet dhe ndodhin episode të përsëritura vjelljeje e 4-5 të jetës. Rreth 1 në 4 raste diagnostikohen pas moshës 60 vjeç.

Sëmundja celiake shpesh trashëgohet nga brezi në brez. Pra, nëqoftëse në familje keni një person më këtë sëmundje (vëlla, motër, prind apo fëmijë) keni probabilitet 10% për ta zhvilluar. Gjithashtu takohet edhe në persona me sëmundje të tjera autoimune – patologji të tiroideve, AR dhe diabet tipi I. Cilat janë shkaqet e sëmundjes celiake?

Shkaku është ndjeshmëria ndaj glutenit. Gluteni ndodhet në ushqime që përmbajnë grurë, elb dhe thekër, si edhe në ushqime të tilla si buka, brumërat dhe biskotat. Disa persona me sëmundje celiake mund të jenë të ndjeshëm edhe ndaj tërshërës.

Personat me celiaki prodhojnë antitrupa ndaj glutenit. Antitrupat janë proteina të sistemit imun që normalisht sulmojnë bakteriet, viruset dhe mikrobe të tjera. Zorrët e njohin glutenin si të dëmshëm dhe reagojnë ndaj tij duke e luftuar sikur të ishte bakter. Kështu në lumenin e zorrës zhvillohet inflamacion.

Sëmundja celiake zhvillohet edhe në bebe. Edhe fëmijët apo adultët që nuk kanë patur më parë celiaki mund të bëhen të ndjeshëm ndaj glutenit. Nuk njihet arsyeja pse disa

Cili është trajtimi i sëmundjes?

TRAJTIME TË TJERA

Përveç eleminimit të glutenit mund t’iu këshillojnë që të

merrni vitamina, kalcium dhe hekur, të paktën për 6 muaj që nga momenti i diagnozës. Kjo bëhet për të kompensuar çdo defiçit të krijuar.

Sëmundja celiake mund të prekë edhe funksionin normal të shpretkës duke ju bërë edhë më të brishtë ndaj infeksioneve nga disa baktere.

Do t’iu duhet të imunizoheni ndaj: 1.Virusit të influences 2.Haemophilus influenzae tip b (Hib) – që ju mbron nga toksikimi i gjakut, pneumonia dhe nga meningiti me Hib. 3.Virusit të pneumokokut – ju mbron nga infeksionet e shkaktuara nga bakteri Streptococcus pneumoniae.

njerëz bëhen të ndjeshëm ndaj tij.

Cilat janë simptomat e sëmundjes celiake?

Inflamacioni në lumenin e zorrës së hollë shkakton keqpërthithje të ushqimit. Duke mos thithur nutrientët e duhur shkaktohen simptoma të ndryshme.

Bebet Shenjat mund të zhvillohen direkt, kur fëmija fillon të hajë ushqime që përmbajnë gluten. Ai mund të mos shtojë në peshë. Ush-

qimet nuk përthithen tamam, feçet mund të jenë të zbehta. Kanë diarre të ujshme me erë të keqe. Barku fryhet dhe ndodhin episode të përsëritura vjelljeje.

Fëmijët Simptomat e fëmijëve me celiaki janë të njëjta me ato të bebeve.

Keqpërthithje i nutrientëve shkakton defiçit vitaminash, hekuri dhe elementësh të tjerë. Si rrjedhojë shkaktohet anemi apo shqetësime të tjera. Duke qenë se yndyrnat nuk përthithen mirë feçet mund të jenë

T

rajtimi kryesor për sëmundjen celiake është të mos konsumosh më asnjë ushqim që përmban gluten. Simptomat zhduken brenda pak javëve. Ushqimet që nuk duhen ngrënë janë ato që kanë grurë, elb dhe thekër. Këto ndodhen në ushqime të tilla si buka, brumrat, ëmbëlsirat, etj. Ushqimet si patatet, orizi, misri, frutat, bulmeti dhe ato me bazë soje nuk përbëjnë rrezik.

Gjithsesi duhet të këshilloheni më një dietolog. Gluteni duhet të shmanget për tërë jetën, nëse e konsumoni një herë simptomat do të rikthehen. Edhe sasi të vogla gluteni janë në gjendje t’i sensibilizojnë zorrët.

të zbehta dhe me erë. Zhvillohet diarrea. Gjithsesi, simptomat nuk janë shumë tipike dhe të dukshme.

Nëse simptomat në zorrë janë të lehta gjëja e parë që vihet re është rritja e kufizuar dhe e vonuar.

Të rriturit Keqpërthithja shkakton defiç-

encë në vitamina, hekur dhe nutrientë të tjerë. Anemia nga mungesa e hekurit ndodh shpesh. Simptoma të tjera përfshijnë: dhimbje barku që ikën dhe vjen, fryrje barku, distendim, diarre dhe lodhje ose këputje. Mund të ketë ulçër në gojë.

Ka humbje peshe edhe pse jo te të gjithë.

Ka raste që lëkura irritohet, ka kruarje, quhet dermatit herpetiformis.

Nëse zhvillohen simptomat e mësipërme, celiakia diagnostikohet shpejt. Gjithsesi, jo gjithmonë zhvillohen simptomat tipike.

Si konfirmohet diagnoza?

Nëse dyshohet për sëmundje celiake duhet bërë analiza e gjakut për të parë praninë e një antitrupi të caktuar. Duhet që të konsumoni ushqim që përmbanë gluten për të paktën 6 javë përpara analizës.

Nëse analiza e gjakut është pozitive duhet t’i drejtoheni një specialisti për të kryer biopsi. Biopsia konsiston në marrjen e qelizave apo indeve nga lumeni i zorrës së hollë.

Më pas ato vëzhgohen në mikroskop ku vihet re prania ose jo e ndryshimeve tipike të celiakisë. Biopsia zakonisht kryhet me një tub të hollë fleksibël (endoskop) i cili kalohet përmes ezofagut, arrin në stomak e deri në zorrën e hollë.

Nevojiten edhe teste të tjera për të kontrolluar gjendjen tuaj të përgjithshme si rrjedhojë e malnutricionit. Për shembull, analiza e gjakut bëhet edhe për aneminë dhe për nivelin e vitaminave, hekurit, proteinave, etj. Mjeku gjithashtu mund t’iu këshillojë për të bëre skaner të kockave për të parë nëse kockat janë prekur nga keq thithja e kalciumit dhe vitaminës D.

16

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Farmaci EVI HOXHA

J

o rrallë i drejtohemi far macisë, si zgjidhja e shpejtë e problemeve tona shëndetësore duke evituar vizitën mjekësore, shpesh të sikletshme. Kështu farmacia paraqitet si një zgjidhje e mirë, e shpejtë e efikase ndaj shqetësimeve momentale që na orienton drejt barnave ‘mbi banak’ që mund të blihen pa recetën e mjekut apo të quajtura ndryshe barna OTC (over-the-counter). Kështu fillojmë të marrim më shumë përgjegjësi, përdorim një medikament pa bërë vizitën, lexojmë fletën përshkruese e mund të përdorim të tjera barna njëkohësisht. Por cilët janë kufijtë? Kur duhet t’i drejtohemi mjekut dhe çfarë duhet të dimë për barnat?

Të gjithë në një moment të caktuar kemi pasur nevojën të përdorim një bar që mund të merret pa përshkrimin e mjekut që shërbejnë për eliminimin ose zvogëlimin e një problemi shëndetësor të momentit. Këto barna përdoren gjerësisht për dhimbjen e kokës, hundët e zëna, kollën, kapsllëkun etj. Në vendin tonë mund të blihen në farmaci pa recetën e mjekut e në parafarmacitë e supermarketet jashtë vendit.

TË KUPTOJMË BARNAT Megjithëse këto barna mund të merren pa recetën e mjekut, nuk duhen nënvlerësuar. Nuk duhet t’i mendojmë si të padëmshme apo t’i përdorim kur, si e sa duam pasi rezultoi të ketë efekt. Çdo medikament i tillë përmban (ashtu si çdo bar) një princip aktiv, pra substancën kimike që është përgjegjëse për veprimin. Kjo lëndë: Ka indikimin, pra simptomat mbi të cilat ka efekt Ka kundërindikimin, që përbën situatën apo kushtet e trupit në të cilat nuk duhet përdorur bari Mund të shfaqë ndërveprime me barna të tjerë që po përdorim njëkohësisht.

Këshillohuni me farmacistin që të mos përdorni kurrë dy barna me të njëjtin princip aktiv. Është e domosdoshme që kur marrim këto lloj barnash të këshillohemi gjatë me farmacistin pasi nuk i jemi nënshtruar vizitës mjekësore, çka lë vend për gabime. Një metodë e mirë është plotësimi i tabelës së paraqitur, shumë efikase sidomos për pacientë të moshës së mesme. Plotësojeni e tregojani farmacistit ose mjekut tuaj kur i drejtoheni për të zgjidhur një

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

BARNAT PA RECETË kanë vetëm një qëllim: zhdukjen e shqetësimit të momentit, nuk mund të përdoren për kohë të gjatë. Nëse nuk arrijmë të marrim rezultatin që duam, duhet të konsultohemi me mjekun.

Barnat pa recetë, çfarë duhet të kemi kujdes Nëse nuk kanë efekt, konsultohuni me mjekun TË KUPTOJMË TERMAT Në rastin e barnave pa recetë, rëndësia e fletës përshkruese të barit, megjithëse asnjëherë nuk nënvlerësohet, merr një kuptim tjetër. Duhet medoemos t’i drejtoheni e ta lexoni me kujdes, meqënëse nuk keni folur paraprakisht me mjekun.

Për ta kuptuar më mirë këtë fletë informuese, po japim disa shpjegime të shkurtra për pjesët përbërëse kryesore të saj.

Emri i lëndës vepruese, përgjegjëse për efektin e barit.

Për çfarë përdoret bari.

Kur nuk duhet përdorur (kundërindikacioni)?

Rastet në të cilat nuk duhet të përdoret bari.

Masa për përdorimin e duhur.

Veprime ose sjellje të nevojshme që mund të parandalojnë ose kontrollojnë efektet e padëshiruara.

(mbidozimi)? Çfarë efektesh mund të shfaqen nëse e tejkalojmë dozën dhe çfarë veprimesh duhen bërë.

Efekte të padëshirura.

Çfarë problemesh mund të shkaktojë përdorimi i barit.

Këtu duhet t’i drejtohemi në rast paqartësie apo harrese, fletës përshkruese. Në to paraqitet një sasi minimale (sasia nën të cilën bari nuk vepron ose vepron shumë pak) dhe maksimale (sasia mbi të cilën bari mund të përbëjë rrezik. Mos e tejkaloni!).

Referojuni fletës për sasinë e duhur.

Për sa kohë?

Si t’i përdorim?

A mund të kem probleme?

Tabela për përdorimin i njëkohshëm të disa barnave

Çfarë të bëjmë nëse kemi tejkaluar dozën

Si përdoren këto barna? Si dhe sa të përdorim?

Në këtë rast nuk mund të bëjmë përgjithësime, çdo bar ka udhëzimet e tij që mund t’i gjeni në fletën përshkruese ose mund të pyesni farmacistin. Për shembull, barnat kundër dhimbjeve këshillohet të përdoren pas ngrënies për të evituar probleme me stomakun.

Përse përdoret (indikacioni)?

Si dhe sa medikament duhet të marrim gjatë ditës në bazë të moshës apo peshës.

PYETJE PERGJIGJE

Barnat pa recetë kanë vetëm një qëllim: zhdukjen e shqetësimit të momentit, nuk mund të përdoren për kohë të gjatë. Nëse nuk arrijmë të marrim rezultatin që duam, duhet të konsultohemi me mjekun.

Çfarë është (principi aktiv)?

Si ta përdorim barin (dozimi)?

?

shqetësim tuajin.

BARNAT PATENTË (MARKA) OSE XHENERIKË Principet aktive të barnave “mbi banak’’ mund të blihen në formën e barnave patentë ose xhenerikë. Praktikisht ata përmbajnë të njëjtën substancë vepruese, në të njëjtën

sasi, me të njëjtat karakteristika dhe veprim, por ndryshimi më i dukshëm për pacientin është çmimi. Barnat xhenerikë kushtojnë më pak pasi fabrika e prodhimit nuk ka shpenzuar për të zbuluar formulën e lëndës vepruese, por e ka marrë të gatshme nga fabrika, që ka patentën e barit.

Fakti që blihen pa recetë, siç shpjeguam, nuk do të thotë që këto barna nuk kanë efekte të padëshiruara apo anësore.

Kur nuk kemi probleme shëndetësore dhe nuk përdorim barna të tjerë njëkohësisht, mundësitë për këto efekte janë shumë të pakta, por gjithsesi nuk duhen nënvlerësuar. Në rast problemi, drejtohuni te farmacisti ose mjeku.

Barnat “mbi banak”

Shqetësimet që kërkojnë barna pa recetë S

zgjat 5-7 ditë), nga alergji, infeksione të përsëritura, tymi i duhanit, ndotja e ajrit në mjediset e punës e të tjera.

Duhet patur shumë kujdes me barnat për hundën, ndalohet rreptësisht përdorimi për një kohë të gjatë pasi më shpesh do jenë ato përgjegjëse për problemin, në vend që ta kurojnë.

hqetësimet më të shpeshta që na drejtojnë tek farmacisti e rrjedhimisht barnat OTC janë shpesh shenjat e para të një patologjie më të rëndë. Le të mësojmë pak më shumë rreth tyre e të kuptojmë kur duhet t’i drejtohemi mjekut e të mos vet-kurohemi.

DHIMBJA E KOKËS Është një dhimbje që pak njerëz nuk e kanë provuar në jetën e tyre.

Mund të ketë origjinë shumë të ndryshme. Nëse bëhet fjalë për një shqetësim të rastit, jo alarmues që zgjat pak dhe shkalla e dhimbjes nuk bëhet e padurueshme, zgjidhja gjendet lehtë në farmaci. Në këto raste si shkak mund të jetë lodhja, cikli menstrual, ftohja, tretja jo e mirë (mund të jetë e mjaftueshme thjesht të qetësohemi për pak duke ndenjur të sh-

tirë në një krah që të ndihmojmë zbrazjen e stomakut).Nëse vazhdon e nuk zvogëlohet dhimbja, është koha kur duhet të këshillohemi me mjekun për të përcaktuar arsyen e vërtetë të dhimbjes, pasi këto barna nuk duhen përdorur shumë gjatë.

RRUFA Në këtë rast duhet patur parasysh sa shpesh na shqetëson ky problem. Rasti më tipik është shfaqja gjatë një ftohjeje të zakonshme (që

VËSHTIRËSI NË JASHTËQITJE (KAPSLLËKU) Shqetësim shumë i përhapur në vendin tonë kryesisht i lidhur me dietën ushqimore dhe mungesën e aktivitetit fizik. Si masë paraprake këshillohet të hahen sa më shumë fruta, perime, drithëra integrale, të pihet shumë ujë e të kryhet aktivitet fizik. Laksativët duhet të përdoren vetëm për pak ditë (nga 1 në 3), pasi trupi mund të krijojë varësi prej tyre.

Zorrët fillojnë ‘’të dembelosen’’ dhe arrijnë të punojnë normalisht vetëm nën veprimin e dozave gjithmonë e më të mëdha të këtyre barnave.

KOLLA Kur i drejtohemi farmacistit për këtë shqetësim, pyetja e parë është ‘Si e keni kollën?’ Kolla ka 2 forma: me sekrecione, kur përfshin pjesët e sipërme të traktit respirator dhe të thatë, kur problemi qëndron me pjesën e poshtme të traktit (kryesisht bronket). Në rastin e parë mund të përdoren shirupët sedativë, në rastin e dytë duhet të përdoren shirupët ekspektorantë dhe mukolitikë, që shërbejnë për shpërbërjen dhe nxjerrjen e sekrecioneve. Është i nevojshëm pushimi dhe të evitohen ndryshimet e forta të temperaturës.

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Obstetrikë

NËSE pas 6 muaj përpjekjesh, nuk ka ndodhur koncepsioni, një grua mbi 35 vjeç duhet të konsultohet me mjekun. 1 ne 3 gra të moshës 35-39 vjeç dhe 1 në 2 gra mbi 40 vjeç hasin në probleme të pjellorisë

Shtatzania pas moshës 35 vjeç Anomalitë gjenetike risk për abort spontan

8 KËSHILLA TË VLEFSHME

Merrni mjaftueshëm acid folik (Vitamina B9). Ai

është një acid i rëndësishëm organik i cili kujdeset për një ndarje të shpejtë qelizore dhe rritjen e organizmit.

Ai gjithashtu luan rol në prodhimin e rruazave të kuqe të gjakut të shëndetshme. Mungesa e tij çon në anemi dhe në keqzhvillim nervor. Sasia ditore e domosdoshme e acidit folik është 0.4 mg. Disa nga ushqimet që përmbajnë këtë acid janë: sallata jeshile, spinaqi, brokoli, rradhiqet, lulelakra, bizelet, mëlçitë, drithërat dhe agrumet.

Kufizoni konsumimin e kafeinës. Nuk duhet t’i kaloni 300 mg në ditë. Bëni kujdes me çokollatën, çajin e zi dhe kafenë (jo më shumë se 2 të tilla në ditë).

BORANA LULI

Sigurohuni të ndiqni një dietë të shëndetshme e të

N

ë ditët e sotme, gjith një e më shumë, gratë e nisin jetën e tyre familjare pas mesit të dekadës së tretë ose në një moshë më të madhe. Në perëndim, 1 në 5 gra sjellin në jetë fëmijën e tyre të parë pas moshës 35 vjeçare. Lajmi i mirë është se shumica prej tyre kalojnë një shtatzani të qetë dhe foshnjat gëzojnë shëndet të plotë gjatë dhe pas gravidancës. Pavarësisht kësaj, studimet tregojnë se gratë në mesin apo fundin e të tridhjetave mund të përballen me rreziqe të veçanta.

Për këtë arsye, ato duhet të jenë në dijeni të këtyre problematikave dhe të ndërgjegjësohen për të marrë vendimet e duhura mbi shtatzanitë e tyre. Nga ana tjetër nuk duhet harruar se edhe burrat fillojnë të shfaqin problemet e para të fertilitetit pas moshës 30-vjeçare. Këto përfshijnë ndryshime si në sasinë ashtu edhe në cilësinë e spermatozoidëve.

Si ndikon mosha në pjellori (fertilitet)?

Teksa mbërrijnë në të tridhjetat e tyre, gratë pësojnë një rënie të pjellorisë. Për më tepër ndërlikimet janë më të zakoshme pasi ato arrijnë moshën 35-vjeçare. Sa më shumë kalojnë vitet, aq më tepër kohë i nevojitet një gruaje për të mbetur shtatzënë.

Kjo rënie e fertilitetit e lidhur me moshën i dedikohet pjesërisht shkaqeve të mëposhtme: Reduktim i numrit dhe cilësisë së vezëve që kanë mbetur për tu ovuluar (Ovulimi është proçesi i lëshimit të vezës nga vezorja).

Ndryshimet hormonale të cilat çojnë në çrregullime të ovulimit.

Prania e një numri të vogël vezësh në vezore.

Pakësim i përqendrimit të spermës (numri i spermatozoidëve për çdo njësi vëllimi të ejakulacionit) tek partnerët e tyre.

Ulje e shpeshtësisë së marrëdhënieve intime në çift.

Prania e gjendjeve të tjera gjinekologjike ose mjekësore të cilat pengojnë koncepsion-

17

mirëbalancuar. Konsumoni një shumëllojshmëri produktesh që të furnizoni organizmin tuaj me të gjitha lëndët ushqimore thelbësore. Zgjidhni ushqime të pasura në karbohidrate dhe fibra; vitamina (Vitaminat A, B dhe C) dhe minerale ditore; produktet e qumështit të pasura në Kalcium dhe Vitaminë D. Për të hartuar një dietë sa më specifike dhe të përshtatshme për çdo grua shtatzënë, drejtohuni mjekut dietolog.

Nënshtrojuni një aktiviteti fizik të rregullt. Kryeni

ushtrime specifike sipas një programi të paracaktuar në këshillim me mjekun specialist.

Shmangni rreptësisht alkoolin dhe duhanin.

Qëndroni larg ambienteve ku konsumohet duhani dhe me ajër të ndotur.

Mos përdorni asnjë medikament pa rekomandimin e mjekut.

Mos konsumoni mish të pagatuar mirë (të pazier) TESTET PËR NJË GRUA SHTATZËNË

EKO- një ekzaminim imazherik në të cilin valët me

frekuencë shumë të lartë shfrytëzohen për të vizualizuar foshnjën. Ajo përdoret herët në shtatzani për të përcaktuar nëse foshnja ndodhet ose jo në mitër apo nëse zemra e tij ka nisur të rrahë; praninë e më shumë se një foshnjeje dhe parashikimin e datës së lindjes. Më vonë në shtatzani, EKO-ja përdoret për të ndjekur ecurinë e zhvillimit të fëmijës.

Testi Squad Marker, është një ekzaminim biokimik i gjakut që kryhet për të diagnostikuar probleme në zhvillimin e trurit të fëmijës, të palcës së tij kurrizore dhe të sistemit të tij nervor në tërësi. Ky test mundet gjithashtu të diagnostikojë edhe çrregullime gjenetike si Sindromën Down apo anomalitë kromozomike. Ky test mund të realizohet ndërmjet javës së 15-të dhe 20-të të shtatzanisë.

Amniocenteza, është një procedurë në të cilën një sasi e vogël e lëngut amniotik (lëngu në të cilin qëndron e zhytur foshnja gjatë gjithë shtatzanisë e që shërben për ta mbrojtur dhe ushqyer atë) merret përmes një shiringe për të diagnostikuar defekte të ndryshme të lindjes. Ky test shoqërohet me një rrezik të ulët për dështim. Periudha e duhur për t’iu nënshtruar amniocentezës është nga java e 15-të deri në të 18-ën. Saktësia e saj shkon deri në 99.4%.

Testet imunologjike për rubeolën dhe linë e dhenve para mbetjes shtatzënë dhe vaksinimi në rastin kur gruaja nuk ka fituar imunitet ndaj tyre. Pas vaksinimit, asaj i duhet të presë të paktën 1 muaj për të mbetur shtatzënë. in (bashkimi i qelizës seksulale mashkullore me atë femërore). Shembuj të tillë janë: Endometrioza (është prania e indit të mitrës në zona ku ajo normalisht nuk

gjendet si psh. në vezore ose në tubat e Fallopit).

Bllokimi i tubujve të Fallopit (janë kanalet apo gypat që lidhin vezoret me mitrën.

Nëpër këto tuba veza kalon nga vezorja drejt mitrës).

Shpesh herë është pasojë e infeksioneve të kaluara të këtyre rrugëve riprodhuese Fibroza (shumëzim qelizor, por me natyrë jo kanceroze në mitër).

Nëqoftëse pas 6 muaj përpjekjesh, nuk ka mundur të ndodhë koncepsioni, një grua mbi 35 vjeç duhet të konsultohet me mjekun specialist. 1 ne 3 gra të moshës 35-39 vjeç dhe 1 në 2 gra mbi 40 vjeç hasin në probleme të pjellorisë.

Fatmirësisht, shumë prej këtyre vështirësive mund të trajtohen sot me sukses.

Shtatzania mbi 35, a rritet rreziku për defekte të lindura?

Nga studimet është vënë re se ka një rritje të rëndësishme të shpeshtësisë së sëmundjeve gjenetike tek foshnjat e lindura nga nënat mbi 35 vjeç. Kjo shifër e bazuar në të dhëna statistikore, mbështetet edhe në fakte mjekësore.

Këto të fundit akuzojnë si shkaktarë të anomalive të lindura çrregullimet në proçesin e ndarjes qelizore të vezës. Nga ndarja normale qelizore prej një qelize vezë paraardhëse (qeliza mëmë) burojnë dy qeliza pasardhëse të reja (dy qeliza bija), të cilat kanë numër të barabartë kromozomesh (janë struktura të përbëra nga materiali gjenetik-ADN dhe proteinat. Ato gjenden në të gjitha qelizat me bërthamë të trupit të njeriut). Nëse nuk

dhe shmangni kontaktin me macen dhe enët e saj (nëse strehoni një të tillë). Të dyja këto përbejnë burimin kryesor të toksoplazmozës, një infeksion që shkakton defekte të lindjes.

8 javët e para të shtatzanisë janë veçanërisht

kritike për zhvillimin e foshnjës. Kontrollet e hershme dhe të rregullta rrisin mundësitë e sjelljes në jetë të një fëmije të shëndetshëm.

ndodh një ndarje korrekte qelizore, këto qeliza bija nuk trashëgojnë më secila nga një numër të barabartë dhe të duhur të kromozomeve. Ato do të karakterizohen nga tepria ose mangësia e këtyre strukturave gjenetike. Nëse një qelizë e tillë fekondohet ( bashkohet me spermatozoidin) për të dhënë një individ të ri atëherë edhe foshnja do të trashëgojë të njëjtat anomali të numrit të kromozomeve si të qelizave seksuale prindërore, qofshin të nënës apo të babait.

Sindroma Down përbën anomalinë kromozomike më të shpeshtë ndër defektet e lindura. Fëmijët e prekur nga ky sindrom vuajnë vonesë mendore të shkallëve të ndryshme dhe defekte fizike në lindje.

Një tjetër problem është edhe ai i abortit spontan (dështim i rastësishëm),

humbja e fëmijës (fetusit) përpara javës së 20-të shtatzanisë. Për këtë arsye të gjitha gratë shtatzëna duhet të tregojnë kujdes maksimal veçanërisht në tremujorin e parë të barrës së tyre. Prezenca e anomalive gjenetike (kromozomale) kontribuon në shtimin e rrezikut për aborte spontane te gratë në moshë të madhe.

Karakteristikat e patologjive në këtë grupmoshë.

Sëmundje kronike si diabeti, presioni i lartë i gjakut ( Hipertensioni), sëmundje të veshkave apo të zemrës janë më të zakonshme në gratë e moshës 30 apo 40 vjeçare. Të tilla gjendje shëndetësore shfaqin ndërlikime të cilat dëmtojnë si nënën ashtu edhe fëmijën. Ndër këto përmendim: abort spontan dhe defekte të lindjes nga diabeti ose ngadalësim i zhvillimit të fetusit nga hipertensioni.

18

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Dietologji

Në perëndim pushtojnë tregjet ushqimore ARMINDA AVDULAJ

ARRË KOKOSI

T

Rol në sëmundjet e kockave

ë fusim në dietën tonë shije të reja dhe lëndë ushqyese të vyera për organizmin. Frutat tropikale nuk janë dhe aq të çuditshme në rast se i përdorim në mënyrën e duhur. Çdo herë e më shumë

O

Lëndët ushqyese kryesore në përmbajtje të tyre janë vitaminat A, B dhe C, kalciumi, hekuri dhe kaliumi Këto fruta ekzotike shpesh janë plotësisht natyrale dhe ekologjike. Ngjyrat dhe aromat e panjohura e kanë origjinën nga vende si Kolumbia, Porto Riko, Malajzia, Brazili, El Salvadori apo Ekuadori. Zakonisht këto fruta vijnë te konsumatori në formën e frutave të freskëta apo si fruta të dehidratuara (të thata). Ende ka pak njohuri për sa i përket mënyrës së përdorimit të frutave tropikale, ç’ka mund të çojë në mospranimin e tyre. Frutat ekzotike janë ideale për përgatitjen e lëngjeve të frutave,

PAPAJA (PAPAYA) NDIHMON TRETJEN

Është një frut i butë, me lëng dhe me konsistencë të gjalptë. Rritet në zonat tropikale të Afrikës dhe Amerikës së Jugut, pavarësisht se kultivohet në të gjitha vendet tropikale. Forma e papajës të kujton dardhën dhe ka ngjyrë jeshile ose të verdhë. Nga brenda, pjesa e tultë ka ngjyrë portokalli.

Ky frut zë vendin e parë në botë në eksport.

Ka shumë vitaminë A, B dhe C, prandaj rekomandohet në dietat me përmbajtje të lartë natriumi. Përveç kësaj, është një frut shumë digjestiv dhe ndihmon në zbërthimin e yndyrnave në organizëm. Në rast se konsumohet kur është ende jeshile dhe të zier, ndihmon në lehtësimin e dhimbjes së stomakut.

Shembuj gatimi Zakonisht fruti i papajës konsumohet i freskët. Kur është ende jeshil mund të gatuhet. Farat e zeza të papajës janë të ngrënshme. Në Amerikën e Jugut përdoren si zëvendësues të piperit të zi. Papaja mund të kalohet në mikser dhe të konsumohet si pije.

Përveç kësaj, papaja është ideale për të përgatitur antipasta, duke u mbushur qoftë me mish ashtu dhe me fruta deti, apo mund të jetë pjesë e sallatave.

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

TË FUSIM në dietën tonë shije të reja dhe lëndë ushqyese të vyera për organizmin. Frutat tropikale nuk janë dhe aq të çuditshme në rast se i përdorim në mënyrën e duhur

Të njohim dhe të shijojmë frutat tropikale

takojmë një llojshmëri të madhe frutash tropikale, të cilat me përjashtim të bananes, deri para pak kohësh ishin të panjohura për pjesën më të madhe të njerëzve.

Këto fruta na tërheqin vëmendjen dhe na habisin me format e tyre ekzotike, ngjyrat e ndezura, aromat e veçanta dhe... në rast se vendosim t’i blejmë, me shijen e tyre. Kohët e fundit, frutat tropikale kanë filluar të hasen shpesh në tregjet e vendeve perëndimore, ku deri tani ishin kanë qenë të panjohura për shumë nga ne.

A

të përziera me qumësht apo të kombinuara me fruta të tjera, të akulloreve dhe ëmbëlsirave.

Lëndët ushqyese kryesore në përmbajtje të tyre janë vitaminat A, B dhe C, kalciumi, hekuri, kaliumi dhe magnezi; prandaj janë ideale për sistemin nervor dhe atë imun, për të luftuar stresin dhe përfaqësojnë një armë të fuqishme kundër plakjes. Për më tepër, këto fruta rekomandohen veçanërisht për ata persona që mbajnë dietë për të rënë në peshë, pasi me përjashtim të avokados dhe bananes, frutat e tjera kanë shumë pak kalori.

rigjinën kjo palmë e ka në ishujt tropikalë dhe subtropikalë të oqeanit Paqësor. Ky frut përmban ujë dhe yndyrna.

Acidet yndyrore janë të ngopura, prandaj dhe vlera kalorike e arrës së kokosit është më e larta krahasuar me frutat e tjera. Sasia e karbohidrateve dhe proteinave është e ulët. Arra e kokosit përmban shumë kripëra minerale që marrin pjesë në mineralizimin e kockave (magnez, fosfor, kalcium) si dhe kalium. Për sa i përket lëndëve të tjera ushqyese, bie në sy sasia e lartë e fibrave, e cila përmirëson kalimin e masës ushqimore në zorrë dhe kontribuon në reduktimin e rrezikut për sëmundje të zorrës.

ANANASI, VETI ANTI-INFLAMATORE

Pavarësisht se e ka

origjinën në Amerikën e Jugut, sot kultivohet gati në të gjitha vendet tropikale dhe subtropikale. Është i pasur me vitamina C, B1 dhe B2, fosfor, kalcium, hekur dhe fibra. Ka karakteristika të fuqishme diuretike dhe antiinflamatore. Ideale do të ishte të konsumohej i freskët, sidomos pas një vakti të rëndë pasi ndihmon në zbërthimin e yndyrnave dhe albuminave.

Shembuj gatimi

Ananasi mund të konsumohet i freskët, i prerë

në feta. Duhet pasur kujdes, pasi trungu i mesit nuk është i ngrënshëm. Përveçse i freskët, ananasi mund të përdoret në ëmbëlsira, në sallata dhe si shoqërues i pjatave me mish pule.

Sallatë me ananas dhe mollë

Ingredientët e kësaj sallate përfshijnë 4 mollë golden, 200 g ananas, 125 g djathë, sallatë jeshile, lëng limoni, vaj dhe kripë. Presim mollët dhe ananasin në copa të vogla, e më pas i përziejmë me pjesën tjetër të ingredientëve.

Mango

Fruti që parandalon kancerin e qafës së mitrës K

y frut i mishtë, i shijshëm dhe freskues, njihet dhe si “pjeshka e zonës tropikale”. Mango përmban sasi të mëdha karbohidratesh prandaj dhe ka kalorazh të lartë. Është e pasur me magnez dhe me provitaminë A dhe vitaminë C (200 gramë mango mbulojnë nevojat e një individi për këto vitamina). Ka veti të mira antioksiduese. Këto vitamina, së bashku me flavonoidet (kercetina dhe kamferol), kanë një funksion antikancerogjen shumë efektiv. Disa studime kanë treguar se antioksidanti beta-kriptoksantinë që gjendet te mango ndihmon në parandalimin e kancerit të qafës së mitrës te gratë. Përveç vitaminave A dhe C, mango është e pasur edhe me vitamina B3 e B6, të nevojshme për funksionimin e sistemit nervor, për metabolizmin e yndyrnave dhe kujdesin e lëkurës. Ky frut përmban enzima proteolitike (enzima që janë të afta të tresin proteinat) të cilat ndihmojnë në përdorimin më të mirë të lëndëve ushqyese. Këto enzima e bëjnë mishin më lehtësisht të tretshëm,

prandaj dhe në vendet aziatike mango përdoret për të marinuar dhe ruajtur peshkun ose mishin.

SHEMBUJ GATIMI Mangoja mund të konsumohet si frut i freskët, në përbërje të salcave, në sallatë apo në ëmbëlsira.

MOUSSE ME MANGO Për të përgatitur një mousse me mango nevojitet qumësht i kondensuar, vezë, lëng limoni, mango, fletë xhelatine dhe ujë. Në mikser hidhet qumështi i kondensuar, të verdhat e vezës, lëngu i limonit dhe tuli i mangos. Në një enë në zjarr të ngadaltë përgatiten fletët e xhelatinës me ujë e më pas hidhet përzierja e mësipërme. Rrihen të bardhat e vezëve dhe përzihen ngadalë me pjesën tjetër të ingredientëve. Lihet të pakën 3 orë në frigorifer.

AVOKADO, VONON PROCESIN E PLAKJES

E ka origjinën në Amerikën Qendrore, pavarësisht se kultivohet dhe në vendet tropikale dhe subtropikale. Ka dy varietete, njëri me lëkurë të errët dhe me rrudha, ndërsa tjetri me lëkurë jeshile dhe të lëmuar. Avokado është i pasur me kripëra minerale dhe vitaminë B dhe E, ç’ka e shndërron në një ushqim antistres, ideal për personat nervozë. Për më tepër, përmban 30% yndyrna të pangopura, pra yndyrna bimore pa kolesterol (acide yndyrore esenciale); pra, ka efekte shumë të mira për zemrën tonë. Avokado është një frut shumë energjetik dhe ka rol aktiv në vonimin e procesit të plakjes. Përfaqëson ushqimin ideal për zëvendësimin e proteinave që ndodhen te mishi, vezët dhe djathi me proteina bimore.

Shembuj gatimi Avokado mund të konsumohet i freskët në sallata, apo mund të gatuhet si salcë apo si avokado të mbushura.

Sallatë me avokado Janë të shumta recetat e sallatave që përmbajnë avokado. Njëra prej tyre do të ishte me domate, qepë të kuqe, kastavec dhe avokado e shoqëruar me lëng limoni, uthull molle, vaj ulliri, kripë, piper dhe majdanoz.

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

Ortopedi ISID XHURA

S

indromi i tunelit karpal është një grup shqetësimesh neuromuskulare të dorës që shkaktohen nga shtypja e nervit median. Karpos në greqisht do të thotë kyç. Kyçi i dorës në pjesën e brendshme mbështillet nga një shirit fibroz i cili ka funksion mbështetës. Midis këtij shiriti dhe kockave të kyçit ka një hapësirë të ngushtë e cila quhet tuneli karpal. Në këtë hapësirë kalojnë 9 tendinë muskujsh dhe nervi median.

Nervi median është elementi që sjell shqetësimet. Ky nerv kalon në tunelin karpal dhe përcjell impulset e ndjeshmërisë dhe lëvizjes së gishtit

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

19

SINDROMI i tunelit karpal mund të vetëshërohet ose të përparojë.

Rënia e forcës kapëse të dorës tregon për sëmundje të përparuar.

Trajtimi i sindromit varet nga shkalla e dëmtimit dhe shkaktari.

Mpirje dhe fryrje e gishtave ja shkaqet e mundshme Kujdes qëndrimin e gabuar para kompjuterit PARANDALIMI E TRAJTIM I SINDROMIT

Ndryshimi i stilit të punës është mjaft i rëndësishëm.

Nëse punoni në kompjuter, mos mbështetni kyçet

në tavolinë kur shkruani në tastierë (për këtë rregulloni lartësinë e karriges dhe posturën e shpinës).

Bëni rregullisht pushime nga 5-10 minuta.

Evitoni presionin dhe shtypjen mbi kyç.

Profesione të cilat kërkojnë lëvizje të shpejta e të përsëritura të duarve konsiderohen si faktorë favorizues për sindromin të madh, tregues, të mesit dhe gjysmës së gishtit të katërt.

Sindromi i tunelit karpal prek rreth 5% të njerëzve. Më të prekura janë femrat (3 herë më shumë se meshkujt).

Mosha e të prekurve është zakonisht 45-60 vjeç.

Pse shkaktohet sindromi?

Shtypja dhe irritimi i nervit median, janë përgjegjës për sindrmonin e tunelit karpal. Mund të shkaktohet nga trauma (frakturë e kyçit), nga një tumor i kockave të kyçit (karpet) ose i indeve përreth, nga infeksioni i cili shkakton fryrjen e zonës (edema) dhe shtyp nervin. Favorizohet nga shtatzania, obeziteti, diabeti, artiriti reumatoid.

Shkaktarë të tjerë që akuzohen për sindromin e tunelit karpal janë kushtet e punës.

Profesione të cilat kërkojnë lëvizje të shpejta e të përsëritura të duarve, puna me vegla dridhëse (matrapik, trapano), ushtrimi i një force të madhe mbi kyç për një kohë të gjatë, konsiderohen si faktorë favorizues për zhvillimin e sindromit. Megjithëse ende ka debat nëse sindromi është sëmundje e lidhur me profesionin ose jo, kushte të veçanta të punës është parë të favorizojnë shfaqjen e sindromit.

Si shfaqet sindromi?

Mpirja e gishtave dhe ndjesia therëse në to jane shenjat kryesore të sindromit. Këto shfaqen më

Mos mbani ora ose byzylykë të ngushtë.

Mos përdorni vegla sforcuese për dorën (si p.sh. gërshërët e lulishtarit) Nëse e keni të pamundur mundohuni të gjeni modele sa më të lehta në përdorim.

tepër natën dhe në mëngjes pacienti zgjohet me duar të mpira, i paaftë për të mbajtur objekte në dorë. Mpirja e gishtave krijon tek pacienti ndjesinë e “duarve të fryra”.

Për shkak se nervi është i domosdoshëm për të ruajtur integritetin e muskulit, shtypja e tij shkakton atrofi të muskulit që ky e inervon. Për pasojë muskujt e dorës me kalimin e kohës atrofizohen (dobësohen, ‘shkrihen’) dhe forca kapëse e dorës bie gradualisht derisa humbet. Tipike për këtë është ‘zhdukja’ e em-

Klinika Mpirja e gishtave dhe ndjesia therëse në to jane shenjat kryesore të sindromit. Këto shfaqen më tepër natën dhe në mëngjes pacienti zgjohet me duar të mpira, i paaftë për të mbajtur objekte në dorë

inencës tenare (pjesa e fryrë nën gishtin e madh). Shenja të tjera janë dhimbja në kyç dhe ‘djegia’ e duarve.

Sindromi i tunelit karpal mund të vetëshërohet ose të përparojë. Rënia e forcës kapëse të dorës tregon për sëmundje të përparuar.

Trajtimi i sindromit varet nga shkalla e dëmtimit dhe shkaktari.

Si fillim rekomandohet që dora të pushojë. Më tej mund të përdoren kortikosteroide nga goja ose të injektohen në kyç.

Vitamina B6 (piridoksina) rekomandohet si suplement, pasi është e domosdoshme për funksionimin e nervave.

Evitoni ujin e ftohtë nëse lani enë ose rroba me duar. (I ftohti keqëson punëne e muskujve dhe nervave)

Masazhoni vazhdimisht zonën e dhimbshme.

Përdorni doreza të posaçme që mbajnë kyçin drejt.

Vendosni kyçet mbi akull, kjo qetëson dhimbjen, vetëm kur ju duhet të kryeni një punë medoemos.

Veshja e dorezave imobilizuese për të shmangur tensionimin e nervit nga lëvizjet është një tjetër mundësi.

Nëse metodat e më-

sipërme nuk funksionojnë, kirurgjia është alternativa tjetër me anë të së cilës këllëfi fibroz pritet për të çliruar nervin nga shtypja.

Shfaqja në këmbë

Alternativë trajtimi edhe kirurgjia S

indromi i tunelit tar sal është analog me sindromin e tunelit karpal, por ky shfaqet në këmbë. Ky sindrom është shumë më i rrallë.

Tuneli tarsal është një hapësirë e ngushtë në pjesën e brendshme të kyçit të këmbës. Mbulohet nga një ligament që mbron strukturat brenda tunelit - arterie, vena, tendinë muskujsh dhe nervi tibial. Sindroma në fjalë ndodh kur nervi tibial ‘kapet kurth’ – shtypet, tensionohet e për pasojë nuk furnizohet me gjak. Ky nerv ndjek një

SHKAQET

Lodhja e këmbës nga përdorimi i tepërt (në punë ose stërvitje)

TRAJTIMI Qëllimi i trajtimit është pakësimi i dhimbjes dhe rikthimi i funksionit të këmbës.

Këmba dystaban (pes planus) dhe deformime të tjera të këmbëve

Ftohja me akull ne pjesën e

Obeziteti - Mbipesha dhe diabeti

Masazh dhe fizioterapi e pjesës së

dhimbshme

brenshme të këmbës

Veshja e këpucëve me taka ose shumë të ngushta dhe trauma

rrugë me dredha përgjatë pjesës së brendshme të kyçit të këmbës. Shtypja e tij mund të ndodhë kudo gjatë kësaj rruge duke dhënë shenjat e sindromit.

Nëse nuk trajtohet, ky sindrom mund të japë deformime të rënda të këmbës, humbje të ndjeshmërisë (mpirje e përhershme) dhe paaftësi për të lëvizur të këmbës.

Barna anti-inflamatore si Ibuprofeni

që mund të aplikohen në formë pomade

Veshje ortopedike për këmbën Nëse të gjitha metodat e mësipërme nuk funksionojnë, zgjidhja tjetër është kirurgjia me qëllim çlirimin e nervit nga shtypja.

20

E enjte, 3 maj 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Tatuazhet & Piercing

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

TRE JANË TEKNIKAT kryesore të heqjes së tatuazheve: prerja dhe heqja e lëkurës së tatuazhuar, dermoabrazioni ose heqja me laser

Përpara se të vendosni mendohuni dy herë!

Ndërlikimet e mundshme që duhet të dini MIRALD GINA

HEQJA E TATUAZHEVE

N

dërkohë që gjithmonë e më shumë njerëz bëjnë tatuazhe dhe piercing, mjekët dhe pacientët duhet të njohin ndërlikimet që mund të shfaqen.

Aktualisht, afërsisht 25% e personave të moshës 18-30 vjeç kanë një ose më tepër tatuazhe. Në vitet në vijim, do të jenë 40% e personave të kësaj grupmoshe që do të kenë një tatuazh. Tatuazhet nuk i bëjnë vetëm meshkujt.

Përkundrazi, 65% e personave që kanë tatuazhe janë femra. Por përpara se të vendosni të ngjyrosni trupin tuaj, mësoni më tepër për tatuazhet, llojet e tyre dhe rreziqet që përmbajnë.

Nga ana tjetër, piercing janë më të shpeshtë te 16-20 vjeçarët, 47% e të cilëve kanë unaza apo objekte të tjera metalike që shpojnë pjesë të ndryshme të trupit.

JA CILAT JANË PROBLEMET E MUNDSHME Pigmentet e tatuazheve mund të përmbajnë metale të rënda dhe hekur, të cilat krijojnë problemeve gjatë kryerjes së rezonancës magnetike. Rezonanca magnetike mund të shkaktojë një ndjesi

Laseri, teknika më e preferuar nga mjekët

T

atuazhet mund të hiqen. Ndonjëherë, sido mos kur është përdorur vetëm bojë e zezë, rezultatet janë të shkëlqyera. Por ndodh shpesh që lëkura nuk mund të kthehet në ngjyrën apo cilësinë fillestare. Janë tre teknikat kryesore të heqjes së tatuazheve: prerja dhe heqja e lëkurës së tatuazhuar, dermoabrazioni (fërkimi i lëkurës së tatuazhuar me një pajisje gërryese), ose heqja me laser. Pjesa më e madhe e mjekëve parapëlqejnë përdorimin e laserit. Disa bojëra janë më të vështira për t’u hequr sesa disa të tjera dhe nevojiten disa seanca; tatuazhet e përhershme mund të mos largohen asnjëherë plotësisht. Federata Amerikane për Ushqimet dhe Medikamentet i paralajmëron njerëzit të mos përdorin asnjë prej tatuazheve të përkohshme që shiten dhe mund t’i vendosësh vetë, pasi përmbajnë acide dhe mund të shkaktojnë reaksione të rrezikshme në lëkurë. djegieje dhe dhimbje të forta.

Ka disa raportime djegiesh të lidhura me tatuazhet dhe rezonancën magnetike. Nëse shfaqet ky ndërlikim, përdorni kompresa të ftohta.

Nuk është e lehtë të merrni vesh nëse tatuazhi juaj ka pigment apo jo. Nuk ka rregullore për pigmentet e tatuazheve apo studiot që kryejnë tatuazhe dhe furnizuesit e

pigmenteve rrallëherë i tregojnë përbërësit.

Kryqi i Kuq e ndalon dhurimin e gjakut nga çdokush që ka kryer një tatuazh apo piercing gjatë 12 muajve të fundit, përveçse kur tatuazhi është kryer në një studio të çertifikuar.

Infeksioni është një tjetër problem i shpeshtë. Një studim i 766 studentëve zbu-

loi se tatuazhet shoqëroheshin me infeksione në 45% të rasteve, me reaksione kutane lokale në 39% të rasteve dhe me hepatit në 2 raste. Infeksionet nga virusi i hepatiti B dhe C, nga HIV, Pseudomonas, Stafilokoku, tetanozi, dhe sifilizi janë lidhur me kryerjen e tatuazheve.

Tatuazhet nga artistë të palicensuar janë shoqëruar me shpërthime të infeksioneve nga stafilokoku i artë në zona të ndryshme.

Infeksionet e marra nga kryerja e tatuazheve mund të jenë vdekjeprurëse. Nëse keni temperaturë pak kohë pas kryerjes së një tatuazhi dhe nuk keni burim tjetër infeksioni, njoftoni menjëherë mjekun tuaj.

Gjithashtu kryerja e piercing mbart riskun për infeksione. Një studim i 225 adoleshentëve me piercing, të cilët ishin vizituar në një spital urban, zbuloi infeksione nga piercing në 74% të rasteve, hemorragji në 30%, reaksione alergjike në 26% dhe cikatrice keloide në 19%.

Pjesa e sipërme e kërcit të veshit është pak e furnizuar me gjak, ndaj vendosja e piercing në këtë zonë ka tendencë të lartë për shfaqjen e infeksioneve dhe mbylljen e vonuar të plagës.

KËSHILLA

Mos pini pije alkoolike apo medikamente

(veçanërisht aspirinë) natën përpara, apo gjatë kohës që kryeni tatuazhin.

Mos bëni tatuazh nëse jeni të sëmurë.

Sigurohuni që të gjitha gjilpërat të nxirren nga pako sterile njëpërdorimshe përpara se të përdoren mbi trupin tuaj.

Sigurohuni që studioja ka pajisje sterilizimi për të pastruar instrumentet pas çdo përdorimi.

Sigurohuni që artisti t’i lajë duart dhe të përdorë doreza sterile.

Sigurohuni që vendi i punës të jetë i pastër dhe pa objekte josterile (shishe uji, çanta, etj.)

Merrni një listë të pigmenteve të përdorura, duke përfshirë ngjyrën, emrin e prodhuesit dhe numrin e serisë.

Pas kryerjes së tatuazhit, ndiqni me kujdes

udhëzimet për shërimin, duke përfshirë pomadat me antibiotikë.

Piercing

Më thuaj ku e do, të të them çfarë rrezikon!

M

ë mirë në kërthizë apo në buzë? Në vetull apo në gjuhë?

Specialistët thonë se më e rëndësishme se lokalizimi i këtij aksesori në trup, është rreziku që mbart kjo procedurë dhe fakti nëse lokalizime të caktuara mbartin më tepër rreziqe se disa të tjera. Një studim i publikuar në revistën amerikane të dermatologjisë zbulon se 20% e rasteve shoqërohen me ndërlikime si infeksionet dhe hemorragjia lokale.

Përveç këtyre ndërlikimeve të shpeshta, mund të shfaqen edhe ndërlikime të rralla, por tepër të rrezikshme, si hepatiti, endokarditi (infeksioni i endokardit të zemrës) dhe absceset (qeska me qelb) në tru.

Gjithashtu janë parë dermatiti nga

kontakti, formimi i cikatriceve dhe dëmtimi i nervave. Problemet, të cilat mund të shfaqen ose jo, varen nga materialet e përdorura, përvoja e personit që kryen procedurën, nga kujdesi i mëpasshëm e padyshim nga lokalizimi në trup.

Goja, vend infeksioni Sipas revistës amerikane të dermatologjise klinike, kryerja e piercing në gojë shkakton shumë lezione pas vendosjes: inflamacion, dhimbje, vështirësi në të folur dhe përtypje, ndryshime në shijim, hemorragji, shtim të prodhimit të pështymës, infeksione dhe reaksione alergjike ndaj materialit. Sidomos kur objektet vendosen në gjuhë, ka një

risk të shtuar për hemorragji, duke qenë se ky organ ka shumë enë gjaku. Me kalimin e kohës, shpimet e bëra në gjuhë dhe buzë shkaktojnë dëmtime të tjera, si çarje, abrazione, pigmentime, ulcera, formim të cika-

triceve apo humbje të trekëndëshit të mishtë mes dhëmbëve. Sipas një studimi, të paktën 35% e personave me piercing në gjuhë apo buzë kanë recesion të gingivave, e cila nëse nuk trajtohet mund të shkaktojë humbjen e dhëmbit. Specialistët theksojnë se goja është një burim i rëndësishëm infeksioni, pasi në të gjenden me miliona baktere. Madje, shpimi në gojë rrit riskun edhe për infeksione në vende të tjera të trupit, si për shembull formimi i absceseve në tru.

Organet gjenitale, thithat e gjoksit dhe kërthiza Përsa i përket shpimit të organeve gjenitale, studimi thotë se mund

të shkaktohet bllokim i uretrës dhe infeksione që shkaktojnë infertilitet.

Këto objekte favorizojnë transmetimin e disa infeksioneve dhe sëmundjeve si hepatiti, sifilizi, HIV etj. pasi mund të dëmtojnë mukozën duke hapur një portë për kalimin e infeksionit. Kur shpimi bëhet në thithat e gjoksit, rritet mundësia për shfaqjen e galaktorresë, e cila është sekretimi spontan i qumështit. Nëse zgjidhet që shpimi të bëhet në kërthizë, kërkuesit shpjegojnë se duhet një vit që plaga të shërohet. Kjo zonë është tepër e prirur për infeksione, duke qenë se është një zonë pak e ajrosur dhe me lagështirë, faktorë që favorizojnë rritjen e kërpudhave dhe baktereve.

E enjte, 3 maj 2012

21

ZBAVITJE

HOROSKOPI Një zonjë pijanece në… vetrinë

Një kundravajtës shekullor

Gjumë për kafshët që perishin qetësinë

V

N

T

eronica Chimler, një zonjë gjermane nga Shtutgarti që sapo i ka mbushur të gjashtëdhjetepestat, nuk do t’ia dijë shumë për vitet që shkojnë dhe aq më pak t’ia prishë qejfin vetes, sidomos kur është fjala për pijen e saj të preferuar, birrën. Një mbrëmje, ndërsa po kthehej si zakonisht zurxull në shtëpi, tërhoqi vëmendjen e një patrulle të policisë rrugore sepse nga që ishte bërë tapë, ishte futur në autostradë në krah të kundërt duke shkaktuar irritimin e shumë automobilstëve të tjerë që të gjithë mllefin e tyre e nxirrnin duke i rënë papushim borive. Meqenëse policëve u rezutoi të ishte përsëritëse në këtë kundravajtje, ia hoqën patentën përgjithmonë. Mirëpo “sarhoshja” nuk zuri mend. Por një javë më pas nuk e ndali policia por vetrina e një dyqani ku u përlas, por kësaj radhe ishte me një traktor të vogël. dyqani.

ë një nga lagjet e Los Angeles, policia lokale u detyrua të ndërhynte menjëherë për të ndaluar pensionistin Larry Durkin, i cili, ngaqë ishte bërë xurxull ecte duke kënduar, bërtitur e ulëritur me sa kishte në kokë. Menjëherë agjentët e policisë e mbërthyen, por “plakushi” as që donte t’ia dinte për duart e tyre që e shtrëngoni dhe vazhdonte të këndonte me sa kishte në kokë. Vetëm kur e çuan në stacionin më të afërt të policisë, duket se Larry Durkin u tremb dhe e kuptoi se e kishte tepruar, prandaj e mbylli gojën. Por ficeri që e mori në pyetje, pasi i verifikoi mirë edhe dokumentet që i gjeti, për çudinë e agjentëve të policisë, nuk e mbajti dot veten por ia plasi edhe ai gazit dhe vendosi, jo vetëm që t’a falte aty për aty, por edhe t’i ofronte një kafe. E më pas, e shoqëroi me makinën e tij në shtëpi. Dhe kishte të drejtë, sepse plaku atë ditë kishte ditëlindjen.

Dhe nuk mbushte pak, por plot 100 vjet...

om Higgins, një i moshuar nga Detroit në SHBA, i cili banon prej kohësh në një vilë pranë një kopshti zoologjik. Por duke qenë se vila e tij është fare pranë kafazit të luanëve, i gjori Higgins ka gjetur belanë sepse luanët nuk pushojnë së ulërituri gjithë natën dhe e lenë pa gjumë. Por, pasi e vrau mendjen, Higgins e gjeti edhe mënyrën për të shpëtuar nga kjo. Kështu, çdo ditë, pasi bënte shëtitjen e pasdrekes, ai merrte me vete copa mishi brenda të cilave fuste sasi të konsiderueshme ilaçesh gjumësjellëse. Dhe ra rehat se luanët i këpuste gjumi dhe nuk ndjeheshin më der në mëngjes.

Por qetësia e Higgins zgjati fare pak, sepse e zbuluan dhe ky marifet për pak sa s’i kushtoi shumë shtrenjt. I vunë një gjobë si fillim dhe i thanë që gjumësjellësat që përdorte për luanët t’i pinte vetë, ndryshe, rrezikonte të denoncohe edhe për “bezdisje ndaj kafshëve”.

SUPER FJALEKRYQ 1

2 17

25

3

4

5

6

7

18

8

9

19

26

20

27

33

21

35

36

51

57 65

58

42

73

74

75

82

1. Fillojnë pushimet.

3. Chagall piktor.

7. Marple e Agatha Christie.

10. Fillojë bukur.

11. Reeves aktor.

16. Binjaket në klasa.

17. Ishin kryengritësit që donin të përmbysnin carin.

20. Janë tek në tablet.

23. Aktorja e Vertigo.

25. Janë melodrama.

27. Ente Kombëtare Humanitare.

28. Patricia këngëtare.

29. Eshtë defekt në bord.

31.Teket e Ritës.

33. U thye nga Narsesi.

34. Kështu janë rastet... që duken sheshit.

37. I përkasin pakicës kombëtare.

39. Del nga zjarri.

40. Qe perandor romak.

42. Ka programin Shuttle.

43. Mbledh baskët e Batasuna-s.

44. Plaku... i Dritëro Agollit.

45. Kështu thirrej Fausto Coppi.

47. Gishti kur s’ka shi.

48. Teket e rërës.

50. I famshëm ai i Sizi¿t.

52. U kompozua nga Schönberg.

54. Merren me të bukurën.

57. Njëmijë metra për... shkurt.

58. Muzika e Eminem.

76

83

89

HORIZONTAL

48 54

62 69

70

77 85

86

55

63

79 87

1. Një fjalë e… mbushur.

2. Janë produkte bujqësore.

3. Hari spiune.

4. Inicialet e Berg kompozitor.

5. Tregohet në... konfesional.

6. Kishin vetëm njën sy..

7. Ku¿zojnë mbetjet.

8. Doftonh në dietë.

9. Emër mbretërish polakë.

PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM R R

A A R

U R A G A N

I

T O P A Z O D

I

N

I

K E

I

O N

T E

A R T

I

I

G J

I M E

E R A T

P A R A N O R M A L E

B U E S R T

T

I

R

A

T E T T

R A G T

R E E V E S

A T

I I

K A N T E T I

S

A

I

T E

E M P

N U R

R

I

I

R E U

T E K N

T U N D

S

K

A M A D O A N E M I

R U A

A L E K O

P T A P

I M I

A U D R E Y

A S

A T H O S I

R R E T H

O R A T O R E T

K A N A V A C E

K U A L

H

K T H E S

M U B A R A K

T T

R

I M A N G A T

M U Z

V A L K

C H A R L E S I

M E R

P O P U L

R O I

T

Peshorja

Me Hënën në kundërshtim dhe një sjellje kritike dhe me pretendime nuk është se do t’ju lehtësojë dhe nuk do të favorizojë situatën në familje.

Mundohuni të jeni më tolerantë.

81

Akrepi

Qielli në thelb duket pozitiv, ju ofron shumë raste për tu njohur dhe dëfryer. Era e ngrohtë e Jupiterit do t’ju fryjë pas krahëve, prandaj do ta keni të lehtë të arrini objektivat.

Shigjetari

Duhet të tregoni kujdes, pasi qielli sot pritet të jetë i ngrysur, për shkak të kontrasteve të Marsit, Saturnit dhe Afërditës në orbitat përkatëse. Duhet të tregoheni shumë vigjilentë.

Bricjapi

Edhe për të lindurit e kësaj shenje, situata planetare duket disi e turbullt, ndoshta për shkak të Merkurit në një pozicion jo shumë të favorshëm.

Sidoqoftë edhe këtë radhë do ia dilni mbanë.

Ujori

Në aspektin ekonomi ka të ngjarë që sot të jeni pasivë, ngaqë do t’i keni duart e lidhura nga Jupiteri apatik. Krejt ndryshe pritet të jetë fusha sentimentale, e stimuluar nga Afërdita.

Peshqit

Hyrja në shenjë e Jupiterit, që i “fryn” zjarrit të ambicieve, do të bëjë që edhe ju të rigjallëroheni dhe të shkundeni nga plogështia që iu ze shpesh ën fundjavë. Intersante ana erotike.

92

10. Stoker që shkroi Dracula.

11. Centauri që edukoi Akilin.

12. Janë vendet si Katari 13. Nin shkrimtare.

14. Në krye të noterëve.

15. Janë në guvë.

16. Janë pjesë të operas.

17. Janë tatime.

18. I famshëm edhe ai Pegaso.

19. Këndon Whenever, Wherever.

21. Herri i ETA-s baske 22. Sergej, liriku i poezisë ruse.

23. Një pjesë e kandidatëve.

24. Janë ndalime që të çojnë në qeli.

26. Koracata e … Ejsenstejn.

28. Jnë lopata... për hi.

VERTIKAL

K O M P L E K S

56

88

88. Endet pa binjake.

89. Film i Edëard Dmytryk.

90. Janë shkronjat... pasuri.

91. Eshtë bota jashtë ëndrrës.

92. Rastisin në krye.

A

Virgjëresha

Me Hënën e favorshme dhe me një vullnet të hekurt që ju karakterizon do të arrini të ¿toni atë që dëshironi, për të cilën jeni impenjuar shumë.

Do të ndjeni nevojën për tu dëfryer dhe frekuentuar ambiente të ndryshme.

49

80

91

O

32

72

90

60. Një pjesë e tailandezëve.

61. Ente Autonome Ndërkombëtare.

62. Ente Ndërtimi Rajonale.

64. U këndon kobrave.

65. Giambattista, piktor i famshëm italian.

67. Inicialet e Gide.

69. Mund të jetë teknik për trainerin.

72. E ka simbolin Cr. 73. Ishte zona e ferrit ku ishin dënuar tradhtarët e vendit.

76. Mbetur në fund.

78. De Saint-Exupery i famshëm.

80. Papas aktore.

82. Ishin 12 ato të Herkulit.

87. Salgari i Sandokan.

Luani

Do arrini t’ia dilni mbanë në një çështje që lidhet edhe me një person tjetër e që nuk është shumë të lehtë dhe kjo ju ndihmon për të ecur përpara. Nëse jeni të dashuruar, mos harroni se keni një partner.

16

64

71

78

84

Gaforrja

Gjithçka që është e thjeshtë e lehtë për të arritur nuk do t’ju pëlqejë aspak dhe kështu do të ngatërroheni në gjëra që nuk ju përkasin dhe që janë të rëndomta. Merreni me qetësi.

43

47

61 68

Binjakët

Mos u nervozoni dhe mos u nxitoni për të dalë nga situata për shkak të disa të papriturave. Kjo gjë nuk do të ndikojë aspak në jetën tuaj profesionale e cila vazhdon të jetë e sukseshme.

24

53

67

Demi

Yjet ju premtojnë shumë gjëra të reja të cilat do të ishin shumë positive për të ardhmen tuaj. Mund të jetë një moment shumë i mirë për të udhëtuar por edhe për të ndërmarrë iniciativa.

38

52 60

15

31

46

59

14

30

41

66

13

37

45 50

12

23 29

40

44

11

22

28

34 39

10

Dashi

Me Hënën që është në anën tuaj të kundërt do të jetë shumë e vështirë që të ruani qetësinë dhe të veproni pa u nervozuar. Duket disi e ndërlikuar situata në sektorin ku operoni, por duhet të ruani gjakftohtësinë.

I

I

D A

I M

N

K

I

T A L O

A N A

N E R

K E

P E M E

R R O T A T I

V E L E T

30. Një mund të jetë kalendarik.

32. Eshtë vend nisjeje.

35. Gaynor kngëtare.

36. Jean i... Leon.

38. Mburraveci i Taraskonës.

40. Massimo aktor italian.

41. U këndua nga Elton John.

46. Bisht palloi.

47. Claudio, që qe mbrojtës i Juventus.

49. Thyhet me kohën më të mirë.

51. Mund të jetë e hollë dhe therëse.

53. Piktori i Familja Sisley.

55. Seksion Furnizimi Korçë.

56. Brockovich e interpretuar nga Julia Roberts.

59. Një thirrje në celular.

63. Kujtohet me nostalgji në pleqëri.

65. Njoftonte nga Moska.

66. Inicialet e Eluard.

68. Eshtë edhe ai i provës.

70. Në radhë të parë.

71. Atmosferë e shkurtër.

74. Mbylli një sirtar.

75. Temat pa ku¿j.

77. Një mund të jetë fetar.

79. Gjysmë eolike.

81. Kant e Diabolik.

83. Diku në qendër.

84. Elvis Presley.

85. Fillojnë tatëpjetën.

86. Artikull spanjoll.

22

E enjte, 3 maj 2012

KULTURE

Profil

KARRIERA E la Tiranën gjatë trazirave të vitit 1997 dhe u vendos në Milano për të realizuar ëndrrën e tij të madhe, të kërcente në një nga teatrot më të rëndësishme të botës në La Scala...dhe Erisi ia doli mbanë...

Intervista

TIRANE

DHURATA HAMZAI

P

ERIS NEZHA

Nga plumbat qorr të '97-ës, balerin i parë i Teatrit Scala Rrëfimi për sakrificat/ Për provimin e parë mora borxh puantet

TIRANE

Balerin i parë

NICOLA VAGLIA

Por hapi i madh i karrierës ka qenë gjatë turneut në Teatrin Bolshoi, dhjetorin e shkuar. Me rolin e Skllavit në Excelsior fitoi edhe postin e balerinit të parë në teatrin Scala.

O

rë e orë të tëra pune e kanë shpërblyer. Eris Nezha është sot balerin i parë i teatrit të famshëm Scala të Milanos. La Tiranën gjatë trazirave të vitit 1997 dhe u vendos në Milano për të realizuar ëndrrën e tij të madhe, të kërcente në një nga teatrot më të rëndësishme të botës. Erisi ia doli mbanë. Sonte, më 3 maj, debuton me Roberto Bolle dhe Svetlana Zakharova, dy étoile të Skalës, në Marguerite & Armand - Koncert DSCH (dy balete, njëri klasik e tjetri modern që përmbledhin frymën e sezonit). Erisi do të ketë rolin e protagonistit në Koncertin DSCH bashkë me Zakharovën.

Njëzet minuta spektakël i mirëfilltë. Eris Nezha, shtatlartë, me fizik të bukur, ka nisur shkollën e baletit në Shqipëri. Ka kaluar me sukses seleksionimin për në trupën e Teatrit të Operës dhe të Baletit në Tiranë. Por në vitin 1997 la Tiranën për të ardhur në Milano; ikte nga breshëritë e plumbave që ndiheshin asokohe edhe në kryeqytetin shqiptar. "Njerëzit vdisnin të vrarë nga plumbat qorr që shtiheshin në ajër nga civilë të armatosur" kujton sot Erisi.

Një krizë e thellë ekonomike kishte goditur vendin e tij duke e çuar në kaos të plotë. Ishte fillimi i një lufte civile dhe e një dallge të dytë emigrimi drejt Italisë. E mes njerëzve në arrati edhe Erisi, asokohe vetëm 15 vjeç, me një ëndërr të madhe, atë që të kërcente në një nga teatrot më të rëndësishme të botës. Vendos të vijë në Itali, pranë të atit (sot në Brescia bashkë me të shoqen) që kishte ardhur këtu më parë. Erisi tregon se në fund të fundit, sakrificat më të mëdha i kanë

bërë prindërit e tij, që i kanë paguar edhe shpenzimet e qiranë e apartamentit në Milano. "Nuk donin që të bëja poshtë e përpjetë - thotë ai - e të ngrihesha çdo ditë në 4 të mëngjesit".

Kush bën balet klasik ushtrohet shumë, të paktën dhjetë orë në ditë. Nis me ushtrimet në hekur dhe vazhdon me mësimin e hapave të baletit që duhen përsëritur dy,tre, njëqind herë, deri sa i bën në mënyrë të përkryer. E megjithatë testi i para në shkollën e baletit të te-

Republika e Shqipërisë Uzina e Gozhdë - Bullonave Kavajë

Njoftim Njoftohen të gjithë aksioneret e Gozhde - Bullonave SH.A Kavajë se me dt 24. 05.

2012 diten e enjte ora 15 00 bëhet mbledheja e asambles me këtë rend dite 1. Miratimi i bilancit për vitin 2011 2. Zgjedhjet e organeve drejtuese 3. Të tjera Mbledheja zhvillohte në selin e shoqërisë Adresa: L.4, Pranë stacionit të ternit Kavajë

atrit Scala për Erisin ka qenë një zhgënjim. "Nuk isha në formë fizike të mirë - rrëfen Nuk ushtrohesha prej muajsh.

Për provimin e parë m'u desh të merrja borxh edhe puantet.

Sot që jam balerin i parë shpjegon ai - atë episod e kujtojmë akoma dhe na kap gazi".

Më 27 prill Erisi ka mbushur 30 vjeç. Që ky djalë me kaq talent po ngjit shkallët e karrierës nuk është vetëm një përshtypje. Në kurrikulumin e tij numëron pjesëmarrje prestigjioze: ka qenë një nga interpretuesit e Pink Floyd Ballet të Roland Petit në turneun në Stamboll, në sezonin 20102011 ka debutuar në rolin e princit Siegfried në Liqenin e Mjellmave të Rudolf Nureyev.

Por hapi i madh i karrierës ka qenë gjatë turneut në Teatrin Bolshoi, dhjetorin e shkuar. Me rolin e Skllavit në Excelsior fitoi edhe postin e balerinit të parë në teatrin Scala.

Edhe sot e kësaj dite, pas shumë vitesh në skenë Erisi rrëfen me çiltërsi: "Para se të ngjitem në skenë më dridhen këmbët". Scala është shtëpia e tij e dytë. Këtu ka njohur edhe të fejuarën e tij, Petra Conti. Me të këtë vit ka interpretuar role të rëndësishme në Giselle dhe Altra metà del cielo. "Kur nuk vallëzojmë bashkë, tjetri rri dhe e shikon pas kuintave. Unë për të e ajo për mua. Dhe të betohem - buzëqesh Erisi - vuan më shumë ai që shikon" Blogu "la Citta Nuova" i të përditshmes Corriere della Sera

iktori i njohur Gjovalin Paci pasi ka lexuar librin "Jetë e humbun" të Ejëll Çobës, ku rrëfehen kujtime dhe histori të diktaturës komuniste i ka "përkthyer" ato në gjuhën e pikturës. Historitë dhe personazhet kanë përshkruar fantazinë e tij dhe pas dy viteve punë janë shndërruar në 100 vepra arti, të cilat do të prezantohen në Muzeun Historik Kombëtar më datën 10 maj. "Ekspozita do të qëndroj e hapur për pesë ditë", pohon piktori, ndërsa vërejmë se mënyra e pikturimit të kësaj radhe është një risi tjetër në karrierën e tij artistike. Bëhet fjalë për 100 punë të bëra në teknika të ndryshme, me koncepte moderne të të shprehurit, dhe me një frymë origjinale në prezantimin e detajeve, figurave dhe simboleve. Edhe libri që ka zgjedhur për ta interpretuar në vepër arti, Pacit i duket origjinal. I frymëzuar nga fakti se ndër librat që ka lexuar me letërsi ose kujtime burgu, Ejëll Çoba nuk vendos veten si hero, por rrëfen për heronjtë, fillon të kuptojë sesa ngjashmëri kanë këto kujtime me rrëfimet që ka dëgjuar në Shkodçr. Ai thotë se ka lexuar edhe Librin e At Zef Pllumbit "Rrno me tregue", e shumë autorë të tjerë, por Ejëll Çoba iu duk më i vërtetë. Për këtë fakt ai punon që ky libër të transmetohet për publikun me gjuhën simbolike të pikturës së tij. "Pas viteve '90 në përgjithësi janë bërë libra familjarë ose libra që shkruajnë për vetveten, ose heronjtë. Ndryshimi I madh I këtij libri është se u shkrua në të njëjtën kohë, në mesin e diktaturës, rreth viteve 7579.", thotë piktori duke komentuar se "janë të vërteta dhe përshkruhen në mënyrën më juridike, nëse flasim me shprehjen ligjore". Por porsa i përket këtij libri mendimi i tij nuk është i vetëm.

Poeti dhe shkrimtari Agron Tufa është shprehur kohë mç parç se "libri memuaristik "Jetë e humbun" i Ejëll Çobës bën një përjashtim të veçantë e fatlumë: ai u shkrua atëherë kur dorëshkrimet paguheshin me kokë. U shkrua si dëshmi, si testament, pa e pasë të sigurt dritën e botimit, apo më saktë, pa e shpresuar atë. Autori nuk kishte aspak lakminë se si do të bëhej i lavdishëm, tërheqës apo interesant në sytë aksh shtrese apo të aksh politikani. Si i tilli, libri është pastrue nga "mëkatet e të gjallëve", fantazitë apo ekzagjerimet.".

Gjovalin Paci jeton në Tiranë. Ka nisur të pikturë që para 30 vjetësh në qytetin e tij të lindjes Shkodçr. Njihet si njç zç origjinal në pikturë. Prej tri dekadash ka punuar pandërprerë duke sjelle krijime në të gjitha gjinitë e artit, të kompozimit, të portretit, por edhe ne disa lloj teknikash si akrilik, vaj, tempera, guashe dhe teknika të tjera grafike, bardh e zi. Në këto tri dekada Paci numëron rreth 5 mijë punime. Ai është prezantuar me rreth 50 ekspozita të hapura si brenda ashtu dhe jashtë vendit.

Ju jeni duke u përgatitur për një ekspozitë me 100 vepra, të cilat ia kushtoni vetëm një libri "Jetë e humbun" e Ejëll Çobës. Pse? -U jam inspiruar prej këtij libri dhe

ia di për nder atij njeriu që nëpërmjet rrëfimit më krijoi një përfytyrim të vërtetë për ngjarjet e viteve të kaluara të diktaturës ose fill pas diktaturës në Shqipëri. Në fakt ekspozita është ndërtuar në mënyrë simbolike. Nuk është se ekspozita merret me personazhe fikse të historisë, por nga ky libër merret filozofia. Pra, është marrë ajo simbolikë që vjen nga komunizmi. Përfytyrimi mund të rrjedhë herë simbolikisht si një kafshë e stërmadhe që vjen nga stepat e Rusisë, herë në formën e një simbolike tjetër, e një tipi të shëndoshë në formë tatuazhesh, ku instalimi dhe figura të ndryshme tërheqin nga prapa diku derrin, diku lopën. Simbolika arrin deri atje sa në kollaren e një udhëheqësi kinez është i varur në një intelektual shqiptar. Pra simbolika është përdorur në kuptimin filozofik, ose artistik dhe jo në kuptimin e një fotografie reale.

Pse pikërisht nga ky libër e jo një tjetër?

-E veçanta e këtij libri është se: në qoftë se librat pas viteve '90 në përgjithësi janë bërë si libra familjarë ose libra që shkruajnë për vetveten, ose heronjtë, te libri i Ejëll Çobës shohim se ngjarjet janë shkruar në mesin e diktaturës, rreth viteve '75-'79 dhe ndryshimi tjetër është se të vërtetat dhe ngjarjet përshkruhen në mënyrën më juridike, nëse flasim me shprehjen ligjore, ose me një lloj vërtetësie e thjeshtësie, ku ai nuk vë në qendër të veprës vetveten si hero, por rrëfen për heronj të tjerë të asaj periudhe, ku ata vendosen në momente të ndryshme dhe të jashtëzakonshme, por edhe të papritura.

Pra, janë heronj kompleks në situate komplekse, përfshi dhe autorin?

-Po dhe ata prezantohen me veçantinë e të rrëfyemit, si vetë ngjarja që ka jetuar Ejëll Çoba, duke rrëfyer për njerëz që detyrohen të vetëvriten, për njerëz që detyrohen të hidhen nga lart dhe për njerëz që detyrohen të zhduken komplet si familje. Është një situatë kaq e trazuar dhe tragjike sa nuk di ç'të thuash. Çfarë të veçanta të kanë bërë përshtypje në shprehjen e këtyre situatave?

-Ka të veçanta të shumta, ku në një dhomë janë 100 burra. Janë 100 burra që i burgosën për kryengritjen e Postribës, dhe mendo në katër metra katrore dhomë, atyre 100 burrave s'u bie që të qëndrojnë dot as në këmbë. Ka situata kur një djalosh i ri vdes në dritare.

Kjo është një simbolikë e jashtëzakonshme dhe po t'i shikosh që janë të gjithë një lloj Prometeu që nuk dinë se për çfarë janë Prometej, sepse ai në vetvete bëri një faj, e dinte për çfarë ishte dënuar. Këta ishin thjesht intelektualë, ishin njerëz thjesht të ditur, ishin njerëz që nuk mund t'u pëlqente ky lloj sistemi dhe u përballën me këto lloj konsekuencash dhe kështu sakrifikimi i tyre heraherës duket kaq banal dhe kaq qesharak, saqë herë duket groteske dhe herë duket dramë. Në të gjitha situate që ai krijon, ose në situatat që ai rrëfen ua adreson të tjerëve dhe rrëfimi kalon thjeshtë në memorien e tij. Unë nuk është se kam bërë ilustrimin e thjeshtë të

E enjte, 3 maj 2012

23

KULTURE EKSPOZITA Ejëll Çoba "Jetë e Humbun". Pse piktori i njohur Gjovalin Paci frymëzohet nga libri i Ejëll Çobës dhe si arriti të krijonte me personazhet dhe historitë e burgut komunist 100 vepra arti. Në intervistën për Shqiptarja.com ai rrëfen se cili është ndryshimi nga librat e tjerë që kanë shkruar të ish-burgosurit politikë....

GJOVALIN PACI: Ejëll Çoba, histori burgu në 100 tablo Rrëfimet drithëruese: 100 të burgosur të Postribës i mbanin në një dhomë 4 metra katror atij librit, unë jam ngacmuar nga ai libër. Kështu nisi dëshira që të punojë një cikël me këtë temë. Ai ishte një libër që më vuri para fakteve interesante.

Figurat letrare që krijoheshin në koshiencën e mençme ishin vetinstiktive dhe nuk ishin synim për trillime letrare.

M'u shfaq dëshira ta ritregoja në mënyrë vizive. Kjo dhe për mua ishte një ngarkesë e jashtëzakonshme emocionale dhe mendore. Është një punë që është mbajtur në dorë përreth dy vjet, absolutisht që nga koha që ka dalë libri edhe sot kam punuar me dhjetëra punë. Ndjeva detyrim ndaj atij njeriu prej vetvetes që t'ia përmbush me këtë vepër. E shkruar ishte, m'u bç e nevojshme

përmbushja simbolike vizuale.

sekuencën që të mos dëmtohej familja e tij?

Në bisedën e mëparshme ju thatë se tek ky njeri ndikoi trysnia psikologjike e disa kthesave historike të njëpasnjëshme në vendin tonë. Si ndikoi?

-Tek ai ishte interesante edhe si ndikoi historia. Ishte një person i kulturuar, i shkolluar në shkolla si La Sapienca që kishte një emër të jashtëzakonshëm edhe në atë kohë. Ishin me kokrra njerëzit që mbaronin ato lloj shkollash.

Ejlli ishte intelektual i kompletuar. Ai ishte bërë pjesë e drejtimit të shtetit. Nuk e harrojë burrninë e tij që me ndërgjegje të plotë vetëdorëzohet për të pasur kon-

Si, kur u vetëdorëzua?

-U dorëzua në atë kohë që kërkohej, sepse ishte në listën e të dënuarve nga regjimi komunist. Ai u dorëzua vetë. Çfarë dini për qëndrimet e Ejëll Çobës mes dy luftërave botërore?

-Ai nuk ishte një intelektual që merrej me luftë. Ai ishte një intelektual në poste drejtuese në Ministrinë e Jashtme, në Ministrinë e Brendshme në vende shumë të rëndësishme në periudhat e paraçlirimit dhe pas çlirimit ky paguante reston e kësaj periudhe. Ishte arrestuar, ishte vënë përpara. Pasi unë realizova një

Në foto: Dy tablo të Gjovalin Pacit kushtuar rrëfimeve të Ejëll Çobës dhe kopertina e librit të tij "Jetë e Humbun"

Kinema

Rikthehet pas 6 vjetësh Festivali i Filmit Shqiptar QKK lëvron 7 milionë lekë. Festivali bëhet në tetor. Marrin pjesë shqiptarët e Kosoëvs e të Maqedonisë

Q

TIRANE

endra Kinematografike ka lëvruar një fond prej 7 milionë lekësh të reja për realizimin e këtij festivali, jashtë vjetësh mungese, Festivali i Filmit Shqiptar do të rikthehet në edicionin e tij të 13-të, në muajin tetor të këtij viti. Qendra Kombëtare Kinematografike ka çelur aplikimet, afati i të cilave është deri në fund të prillit e më pas një komision do të shqyrtojë projektet e dorëzuara për të përzgjedhur filmat që do të konkurrojnë. Festivali do të zhvillohet në datat 7 - 13 tetor, ka njoftuar ditë më parë më parë stafi organizator.

Seksioni i filmave artistikë do të përfshijë periudhën 2007-2012, ndërkohë që më të shumta prurjet janë në seksionin e filmave dokumentarë dhe me metrazh të shkurtër. Festivali do të ketë katër seksione në konkurrim: filmin artistik, dokumentarin, filmin e shkurtër, atë të animuar, si dhe dy seksione të tjera promovuese.

Edhe artistët shqiptarë nga Kosova dhe Maqedonia mund të dorëzojnë prodhimet e tyre filmike e të fitojnë më pas të drejtën për të marrë pjesë në Festivalin e Filmit.

Të gjithë filmat e festivalit do të jenë në garë për çmimin e filmit më të mirë, ndërkohë që për çdo seksion do të ketë edhe çmim për realizimin më të mirë. Ndërkohë pritet edhe mbështetja nga Komisioni Shtetëror i Festimeve për Festivalin, që do të quhet "Festivali XIII i Filmit Shqiptar në 100 Vjet

Pavarësi", pohojnë organizatorët.

Festivali mendohet të sjell edhe premiera, ndërkohë që po shqyrtohen mundësitë që të jenë të ftuar edhe artistë të kinematografisë botërore. Edicioni i fundit i Festivalit të Filmit Shqiptar u organizua në datat 2-9 tetor 2006, ku

filmi më i mirë artistik u shpall "Kukumi" i regjisorit kosovar Isa Qosja. Festivali ka filluar në vitin 1976, ndërkohë që çmimin e parë e kanë fituar ndër vite filmat si "Lulëkuqe mbi mure", "Gjeneral Gramafoni" , "Dora e ngrohtë", "Zemra e nënës" etj.

Përvjetori

Estrada e Tiranës, 60-vjet më pas

TIRANE

Dhjetëra artistë e punonjës të dikurshëm të saj, emra të zëshëm të artit shqiptar me kontribut të çmuar kanë festuar sëbashku në mjediset e ish-estradës tiranë, e cila aktualisht është kthyer në një qendër multi-kulturore për kryeqytetin. Ishin të pranishëm Artistja e Popullit Melpomeni Çobani, këngëtarja Anita Take, Artistin i Popullit Skënder Sallaku dhe i mirënjohuri Skënder Plasari. Ata kujtuan sfaqjen e parë që ka çelur aktivitetin e Estradës "Estrada nr.1", ku kanë interpretuar Ramazan Zyberi, Melpomeni Çobani, Enver Dauti, Ana Kçira, Lin Ndoka, Tonin Konçi, Luçie Miloti, Hajrie Harapi, këngëtar, Xhana Xheluçi, dirigjent Zef Gruda, orkestrant Muharrem Xhediku,etj. Pas kësaj shfaqje u dhanë dhe shumë të tjera me titujt "Estrada nr2", "Estrada nr 3",

"Estrada nr 4" e më pas vijuan numrat. Ishin këta artistë që ecën të sigurtë përpara duke i dhënë institucionit suksesin e vazhdueshëm. "Populli e deshi aq shumë këtë art të ri sa shfaqjet ktheheshin në festa masive.", pohojnë artistët. E qeshura buronte nga tema e ditës, buronte nga fjala, mimika, plastika, kënga e kupleti, djalogu e monologu. Vite më pas, pjesë të Estradës së Tiranës u bënë aktorë të rinj si Vegim Xhani, Xhemal Myftiu, Kujtim Shehu, Enver Bukri, Vilson Gjoça, këngëtarë të talentuar ku spikasin zëra të mrekullueshem si "Nderi i Kombit" si Vaçe Zela, Fitnete Rexha, Pavlina Nika, Pjetër Gjergji, Rudolf Stambolli e më pas Luan Zhegu, Ema Qazimi, Liljana Kondakçi, Kozma Dushi e Irma Libohova. Pjesë tjetër e kësaj Estrade ishin dhe dirigjentët e orkestrantët Nesti Uçi, Kristo Kote e Alqi Kareco, libretistë e kompozitorë si Agim Prodani e Ale-

ksandër Lalo, Kin Dushi, Aleksandër Banushi, Koço Devole e Tonin Miloti, regjisorë Besim Levoja, Mihal Luarasi, Bujar Kapexhiu, Rifat Poga e shumë të tjerë. Gjatë viteve 1980 -1990, Estrada e Tiranës numëroi një trupë prej 65 punonjësish. Gjatë viteve 1980-2000, u dhanë mbi 320 shfaqje në vit ku spikatën, komeditë, vodevilët, recitalet e këngëve, koncertet në pallate sporti, stadiume etj. Ndërkohë gjatë një vitit jepeshin 80 shfaqje përfshi këtu fshatra, ndërmarrje e pika kufitare, reparte ushtarake, etj. Trupa u rinovua me aktorë të rinj të dalë nga "Akademia e Arteve të Bukura" sot "Universiteti i Arteve" si Vasillaq Vangjeli, Maxhide Pici, Kosta Kamberi, Besnik Kasa, Veli Rada, Agim Bajko, Shpresa Bërdëllima, Rabije Hyka, Rita Lati, Marjana Kondi, Xhevahir Zeneli e shumë të tjerë që erdhën pas viteve '90 si: Behar Mera, Pranvera Veizi e Met Bega.

pjesë të ekspozitës, mësova se ky ishte njëri prej personazheve që u kishte shpërndarë qindra mijëra pasaporta çifutëve në periudhën kur përndiqej prej nazistëve. Më bëri përshtypje se përshkrimet në libër i kishte mbi baza të vërteta, jo mbi baza të sajuara siç mund të jenë dëshmitë e tjera të disa autorëve që kana konsumuar pjesën artistike duke hiperbolizuar ose duke e mbivlerësuar veten ose duke e heroizuar ose dehorizuar personin. Ky i shkruan ashtu siç janë me të vërtetat e tyre, me ngjarjet e tyre, ku ai përballet gjithmonë me një polic që, ose një kapter që ai ishte me krahun e Ballit dhe për përfitime kishte kaluar në krahun e fituesit. I gjithë problemi i tij nuk është problemi i marrëdhënieve me shtetin, është me makinën shtetit që vë në lëvizje njerëzit e paditur, të pashkolluar, njerëzit me mungesë inteligjence, njerëzit që nuk dinë çfarë bëjnë dhe që përpiqen të mbrojnë pushtetin për të qenë ata që janë. Janë njerëz që grabisin, janë njerëz që ushqehen nga inteligjenca e njerëzve e tregtareve që vunë pasurinë me djersë. Ai tregon për priftërinjtë, hoxhallarët, intelektualët, tregon për figura historike, për figura politike të kohës, për figura artistike. Ai është kaq gjithëpërfshirës në atë periudhë që e ka jetuar, saqë vetvetiu ti ke mundësi ke mundësi të krijosh në mënyrë figurative dhe të përjetosh, kompozime, portrete, figura.

Në cilin kompozim është përfshirë vetë ai?

-Unë kam përdorur figura reale ku është personazhi vetë autori, por pjesa tjetër ndahet në cikle të familjes të heronjve në thonjëza që ai nuk i quan kurrë heronj, por njerëz të zakonshëm që s'dinë për çfarë përballen. Janë heronj, por nuk është se kanë ndonjë titull heroi.

Janë një pjesë me kujtime të humbura në arkiva, që janë me fotografi por nuk dihet se kush janë.

Sa të rëndësishme janë polemikat që ngrihen me media për personalitetin e tij?

-Nuk di sa e kam tagrin të flas për të.

Kur arrin në pikat më të larta të një njeriu human ai, arrin në pikat më të larta të inteligjencës. Ai rrjedh nga një familje tregtare shkodrane, ku gjyshi i tij Ndoç Çoba ishte firmëtar i pavarësisë dhe deputet i parë i shtetit shqiptar. Vetë Çobaj edhe si familje njihen si njerëz të inteligjencës ose të kulturës shkodrane.

24

E enjte, 3 maj 2012

LAJME NGA BOTA ɷ Lokalizohet trupi i Bin Laden?

Bill Warren, i njohur si “gjahtari kalifornian i thesareve të zhdukura në det”, pretendon se ka lokalizuar trupin e pajetë të Osama Bin Laden. Warren njoftoi nisjen e fushatës kërkimore për trupin e pajetë të Bin Laden menjëherë pasi autoritetet amerikane thanë se e hodhën atë në det, në qershorin e vitit të kaluar. Në një intervistë për gazetën spanjolle “El Mundo”, ai thotë se nuk ka asnjë dyshim; ka lokalizuar se ku ndodhet trupi i themeluesit të Al Kaedas dhe personit më të kërkuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës përgjatë 10 viteve. “Kam lokalizuar vendndodhjen se ku e kanë hedhur trupin e tij. Unë jam i vetmi që kam këtë informacion. ɷ Rritet numri i të vrarëve në Kajro Ka shkuar në të paktën 20 numri i personave të vrarë para Ministrisë së Mbrojtjes në Kajro. Përleshjet janë zhvilluar ndërmjet sulmuesve të paidenti¿kuar dhe protestuesve, të cilët ndodheshin para ministrisë për ditë të tëra, duke kërkuar fundin e sundimit ushtarak. Shumë nga protestuesit thuhet të jenë mbështetës të një ultranacionalisti islamik, i cili është skuali¿kuar nga gara për president, pasi nëna e tij ka dy shtetësi – egjiptiane dhe amerikane. Dy kandidatë presidencialë kanë pezulluar fushatën për shkak të përleshjeve. Raundi i parë i zgjedhjeve presidenciale në Egjipt është caktuar për 23 dhe 24 maj. ɷ Kina “kërcënon” gruan e Çenit Disidenti i verbër kinez, Çen Guançeng, ka thënë se ka braktisur ambasadën e Shteteve të Bashkuara në Pekin, pasi autoritetet kineze kanë kërcënuar me vdekje familjen e tij. Çen, i cili ka kërkuar strehim në ambasadë, i ka thënë AP-së përmes telefonit se zyrtarët kanë kërcënuar gruan e tij se do ta rrahin deri në vdekje.

Kritiku i politikës kineze tha se zyrtarët amerikanë ia kanë transmetuar kërcënimet e Pekinit. Një zyrtar i SHBA-së ka mohuar të jetë në dijeni për kërcënimet. Sekretarja amerikane e Shtetit, Hillary Clinton, e cila ndodhet në Pekin për bisedime të nivelit të lartë, ka thënë se Uashingtoni do të mbetet i përkushtuar ndaj Çenit “në ditët, javët dhe vitet në vazhdim”. ɷ Talibanët shqetësohen nga vizita e Obamas Presidenti amerikan, Barack Obama dhe homologu i tij afgan, Hamid Karzai, kanë nënshkruar marrëveshjen për partneritet strategjik, e cila qartëson raportet e mëtutjeshme ndërmjet dy vendeve pas përfundimit të misionit të NATO-s në vitin 2014. Obama, i cili gjendej në një vizitë të paparalajmëruar në Kabul pranoi se Afganistani do të ketë ditë të vështira, por populli afgan duhet të marrë kontrollin e të ardhmen së tij. Obama përmendi viktimat e përbashkëta të të dyja vendeve dhe u shpreh se pret një të ardhme më të mirë. ”S’dua t’i sjell amerikanët në rrezik asnjë ditë më shumë sesa është e domosdoshme për sigurinë tonë kombëtare. Ne duhet ta përfundojmë punën që nisëm në Afganistan dhe t’i japim fund luftës”, tha Obama. ɷ Austria bojkoton Euro 2012-ën në Ukrainë Qeveria e Austrisë ka bërë të ditur se do të bojkotojë ndeshjet e futbollit të Euro 2012-së në Ukrainë, për të protestuar trajtimin që i bëhet në burg ish-kryeministres ukrainase, Julia Timoshenko. Ministri i Jashtëm, Mihael Shpindeleger, tha se asnjë zyrtar i qeverisë austriake nuk do të ndjekë ndeshjet që do të zhvillohen në këtë vend. Timoshenko, e cila po vuan dënimin prej shtatë vjetësh burgim, për shkak të “shpërdorimeve të detyrës zyrtare”, ka thënë se është rrahur nga rojet e burgut dhe ka nisur grevën e urisë.

Redaksia & Marketing

Rruga: “Dervish Hima”, Tre kullat, kulla e dytë, Tiranë mobile: +355 69 60 60 421 marketing: +355 69 60 60 419

Së shpejti...

Studiot e prodhimit A1 Rruga: “Aleksandër Moisiu” ish-Kinostudio Shqipëria Sot

televizioni më i ri informativ në Shqipëri

origjina e lajmit...

Jemi Jeminjë njëgrup grupmediatik mediatiki i pavarur pavarurnga ngaçdo çdoparti partinënëtëtë cilin cilinrregullat rregullatprofesionele profesionele tëtëinformacionit informacionitmbizotërojnë mbizotërojnë mbi mbiluftërat luftëratpolitike politike

Lajmi në High Definition

Mund ta ndiqni A1-Report në këto televizione kabllore: NE SHQIPERI Televizoni MRM Intel Media Inkusat TVM Devolli Vjosa Toshkez Bradsat Erzeni Luna Mariuxho Permeti Irla Policani Elbasan North & South Kombi

Qyteti Korçë Fier Pogradec Devoll Vlore Lushnje Elbasan Shijak Kavaje Bulqize Permet Berat Berat Elbasan Fier

• Alba Malltezi Drejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group

Lushnja Prrenjas Alfa Kabell Cakran Kucova Lapardhaja Brado Orikumi Asparag Mati Kukesi Orexh Maqellara Multivizion Tata Junior Divjaka M&G Ura Vajgurore Saranda Digital

Lushnje Prrenjas Tirane Fier Kucove Berat Elbasan Vlore Rrogozhine Mat Kukes Fier Diber Kavaje B.Curri Lushnje Elbasan Berat Sarande

Pupa Roskovec HB-CA Eri A&A Iliria Reci KGM S3 Ju-al Mamurras Manastiri Belshi ARD&NET

VALË UHF NË PREFEKTURAT: TIRANE-DURRES-LEZHE-FIER

NE MAQEDONI Multimedia Maqedoni Telenet Maqedoni Skupi Cable Maqedoni

• Anila Basha Drejtore e Shqiptarja.com • Arben Rrozhani Kryeredaktor

Lushnje Fier Peshkopi Ballsh Berat Lezhe Tirane Kruje Lac Fier Elbasan Fier

KANALI 158

Politika: Jakin Marena Sociale: Esmeralda Keta Ekonomia: Genc Kondi Kronika: Elton Qyno

Kulturë: Admirina Peçi

KANALI 50

Do na ndiqni në të gjithë Shqipërinë, Maqedoni, Kosovë, Itali, Greqi dhe në pjesën tjetër të Europës

Design: Altin Aliaj Genti Manelli Website: Suela Gera Indrit Maraku

Departamenti i Marketingut: Cel: +355696060419 marketing@shqiptarja.com

Shpërndarja: Saimir Zenelaj Cel: +355696060418

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: redaksia@shqiptarja.com - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë