shqiptarja.com

“ALMEDICUS”

ɽ Faqe 13-20

Intervista

Depresioni, OBSH: Shkaku i dytë i invaliditetit në botë në 2020

Vendimi i gjykatës

Arta Dade: Presidenti, i yni, Berisha s’ka numrat

Tahir Muhedini i çamëve nuk pagoi dritat 2 vjet

ɽ Faqe 4

ɽ Faqe 6

Na ndiqni edhe online LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi ALMEDICUS

www.shqiptarja.com VITI II - NR. 91 E enjte, 19-04-2012

Zv.Kryetari i Akademisë së Shkencave rebelohet: S’duhet monument pavarësie në Tiranë

PAVARESIA, AKADEMIA KUNDER “Qeveria harxhon para për vepra diletante”

Muzafer Korkuti: Si mund t’i jepen lekë “Vatra”-s në SHBA, kur nuk i japin fonde Akademisë së Shkencave. Në Tiranë vetëm busti i Ismail Qemalit. Habi, si mund ta ¿rmosë Joze¿na Topalli aktin e Pavarësisë. Në komunizëm u hoqën ca emra, tani u shtua një emër DJE NE TIRANE

Fazliç në Sheraton, gjermanët: Presim vendimin e OST për energjinë LONDER

ɽ Faqe 10

Vrasja, britanikët në Tiranë për shqiptarin e djegur, Agim Hoxha “FIKS FARE”

ɽ Faqe 21

Milot-Rrëshen, firma vjedh zhavorrin e hekurudhës

Koment

Lajmi

ɽ Faqe 7

Promovimi i Albumit “Ismail Qemali” i Prof. Dr. Kristo Frashërit iu ka dhënë shkas akademikëve të shpërthejnë në pakënaqësi e akuza ndaj politikave që ndjek qeveria dhe shteti shqiptar për organizmin e festës së 100-vjetorit të Pavarësisë.

Nënkryetari i Akademisë së Shkencave, zoti Myzafer Korkuti thotë se qeveria ¿nancon vepra diletante.

Në foto: Myzafer Korkuti dhe Kristo Frashëri

Q

TIRANE

P

Kryeministri Sali Berisha

DEBATET NE KUVEND

Pronat, qeveria rrëmben trojet turistike në bregdet

Tapitë i jep pushteti vendor, pronarët kompensohen në vend tjetër

Nesër dhe të shtunën

datë 20-21 prill 2012 bashkë me gazetën

vjen falas dhe bilettaa EEKSPRES BINGO

TIRANE

FERNADA CENKO

P

PREÇ ZOGAJ

Korrupsioni dhe transparenca

DHURATA HAMZAI

romovimi i librit më të ri të akademikut Kristo Frashëri, albumi “Ismail Qemali” iu ka dhënë shkas akademikëve të shpërthejnë në pakënaqësi e ɽ vijon në faqen 8-9 akuza...

NGA

artia Socialiste e ka cilësuar si politikë projektligjin e sjellë në Kuvend për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore. Deputetët socialistë kanë shprehur shqetësim në... ɽ Faqe 2

everia dixhitale që reklamon kryeministri Berisha është e fundit në Europë dhe nga të fundit në botë përsa i përket transparencës me publikun.

Vlerësimi Botëror i së Drejtës së Informimit për vititn 2011 e ka rënditur Shqipërinë në vendin e 81 nga 89 vende që ka analizuar. Sërbia dhe Kroacia janë shumë më mirë se ne. Madje edhe Kosova është përpara nesh në këtë fushë.

Të dhënat e mësipërme u publikuan këtë javë në Tiranë në një tryezë të rrumbullakët të shoqërisë civile, e cila kishte në fokus zbatimin e Ligjit mbi të Drejtën e Informimit dhe nevojën e ndryshimit të tij. Ky Ligj ka më shumë se dhjetë vjet që ka hyrë në fuqi. Gjatë kësaj kohe Shqipëria ka bërë hapa të konsiderushëm përpara për futjen në përdorim të teknologjisë moderne të informimit.

Në pamje të jashtme ky lloj revolucioni teknologjik do të duhej t’i kishte dhënë një shtytje të fuqishme zbatimit të Ligjit në kuptimin që informacioni i kërkuar nga media apo qytetarët e ndryshëm të merrej në një kohë rekord me postë elektronike. Realisht ka ndodhur e kundërta.

Në kuptimin për të cilin është bërë- piksëpari për të detyruar institucionet publike t’u japin qytetarëve atë informacion të paklasi¿kuar që nuk e gjejnë të publikuar gjëkundi-ligji është bërë pothujse i papërdorshëm. “Informim” ka shumë, por dijeni ka më pak. Ky është kurthi i madh që i është ngrehur së drejtës së publikut shqiptar për trasparencë. Qeveria i bombardon qytetarët orë e çast me lajme propagandistike, duke konfonduar trasparencën me... ɽ vijon në faqe 6

2

E enjte, 19 prill 2012

POLITIKE

Gjiknuri: Në 2013 N numërim elektronik, po dikutojmë për sistemin

ë vitin 2013 fituesit do të shpallen në një kohë rekord duke i dhënë fund numërimit të fletëve, të cilat zgjateshin me ditë. Reforma Zgjedhore ka miratuar ditën e djeshme nenin ku parashikohet numërimi elektronik e votave. Ndryshe nga Reforma Parlamentare ajo e Reformës Zgjedhore pritet të mbyllet me një finale të konsoliduar brenda muajit.

Bashkëkryetari i komisionit të Reformës

Zgjedhore, Damian Gjiknuri shprehet optimist se reforma zgjedhore mund të përfundojë brenda këtij muaji, ndërsa theksoi se po punohet intensivisht që në zgjedhjet e 2013 të përdoret sistemi elektronik i votave. Gjiknuri konfirmoi se Partia Socialiste pret një konsensus më të gjerë për rishikimin e sistemit zgjedhor, të kërkuar nga partitë e vogla. "Është i lidhur me një kapitull tjetër që

ka të bëjë me sistemin elekotronik në qëndrat e votimit. Jemi duke punuar intensivisht, që brenda këtij muaji të mbyllet nga komisioni. Ne e kemi pikëpamjen tonë dhe po presim që të ndërtohet një propozim i gjithëpranuar.

Partitë e vogla preken më shumë dhe në respektim të tyre ne e kemi shprehur këtë qëndrim, cështja e KQZ do diskutohet javën tjetër", tha deklaroi ai.

Opozita kundërshton draftin: Do të ndodhë si në Orikum

Pronat, qeveria gllabëron bregdetin Tapitë në dorë të komunarëve, pronarëve kompensim me truall Lajmi Partia Socialiste e ka cilësuar si politike ligjin e sjellë në Kuvend për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore. Deputetët socialistë kanë shprehur shqetësim në lidhje me pronat bregdetare në Ksamil dhe Orikum.

TIRANE

FERNADA CENKO

P

artia Socialiste kundërsh toi dje ligjin e sjellë nga qeveria për njohjen e titujve të pronësisë. Zona bregdetare e kthyer në tokë buqësore ishte pjesë e debatit të zhvilluar mes opozitës dhe qeverisë. PS akuzoi qeverinë se pronat në bregdet janë marrë nga pronarë

detare po u kthehet të ashtuquajturve pronarë. Them të ashtuquajtur se rezultojnë raste abuzive. A keni marrë raste tipike në shqyrtim si Orikumi, e cila është kthyer në tokë bujqësore, pra nuk ka pasur pronarë por na rezultojnë tashmë disa të tillë.

Pra i kthehet një pronari të rremë dhe nuk fitojnë ata që e kanë pasur në përdorim. Çfarë sjell ky ligj në lidhje me këtë kategori fshatarësh?", u shpreh Shalësi.

KOMPETENCAT Blendi Klosi

të rremë, duke ua marrë fshatarëve që gëzojnë tokën me ligjin 7501. Dy deputetet e PS-së, Eduard Shalësi dhe Blendi Klosi, thanë se projektligjet janë shumë dyshues dhe lënë shteg për abuzime. Në projektligj, pronarëve të bregdetit do t'ju merret prona dhe do t'ju jepet truall brenda zonës së vedhë, pasi zona bregdetare është me përparësi turizmi. "A keni marrë raste tipike në shqyrtim si Orikumi, e cila është kthyer në tokë bujqësore,

pra nuk ka pasur pronarë, por na rezultojnë tashmë disa të tillë.

Pra i kthehet një pronari të rremë dhe nuk fitojnë ata që e kanë pasur në përdorim. Çfarë sjell ky ligj në lidhje me këtë kategori fshatarësh?", është shprehur Shalësi. Më tej Shalësi shtoi se qëllimi i ligjit është abuziv.

"Qëllimi i këtij ligji është vetëm politik. Projektligji nuk merret me problemin e pronësisë të atyre që kanë toka në zonat turistike. Vitet e fundit, zonat breg-

Sipas projekligjit të qeverisë, nëse do të ketë probleme me dokumentet e pronësisë, të cilat nuk i zgjidh dot komisioni i ndarjes së pronave, personi kompetent për t'i dhënë zgjidhje do të jetë kryetari i komunës dhe i bashkisë, në varësi të zonës.

"Ngarkohet kryetari i komunës dhe bashkisë, që, për rastet kur komisioni i ndarjes së tokës nuk ka plotësuar aktet e marrjes së tokës bujqësore në pronësi, në fshatrat e ish-kooperativave bujqësore, t'i plotësojnë ato për familjet bujqësore ose individët që janë subjekte ligjore të tra-

Në foto: Komisioni Parlamentar i Veprimtarive Prodhuese

jtimit me tokë bujqësore në pronësi, sipas ligjit nr.7501, datë 19.7.1991, "Për tokën", dhe që faktikisht e përdorin tokën bujqësore", thuhet në projektligj.

Me këtë ndryshim, deputeti Klosi i është drejtuar përfaqësuesve të qeverisë se çështja e pronave që nuk është zgjidhur në 22 vjet nuk mund të zgjidhet me kryetarë komunash dhe bashkish. Ndërsa shprehu habinë për egzistencën e dy palë dokumentacioneve. "Ju do bëni dy palë dokumentacione, një palë nga komisionet e ndarjes së tokës, dhe një palë nga bashkia apo komuna?", i është drejtuar sërish Klosi.

PROJEKTLIGJI

Sipas projektligjit, të gjithë punonjësit e ish-Ndërmarrjeve

Bujqësore, por dhe ata të kooperativave bujqësore tashmë mund të bëhen pronarë të tokës që kanë pasur në përdorim. Këtë parashikojnë ndryshimet e miratuara parimisht në mbledhjen e djeshme të Komisionit të Veprimtarisë Prodhuese.

Sipas përfaqësuesit të Ministrisë së Bujqësisë dhe sekretariatit Teknik të Komisionit Qeveritar të Tokës, drafti synon të zgjidhë problematikën e krijuar në dy dekadat e fundit me tokën bujqësore. Projektligji parashikon zgjidhje edhe për problemet e ngritura nga banorët në zonën e Orikumit dhe Ksamilit, duke parashikuar kompensim me truall për ta, për tokën që paraqet interes për turizëm.

Parlament

Debatet në Komisionin e Veprimtarisë Prodhuese

TIRANE

Jemin Gjana (Deputet i PD): Për të mos lënë hapësira për të abuzuar veçanërisht për ligjin për kalimin në pronësi pa shpërblim të tokës bujqësore të tokave që janë disponibël shtetëror dhe, jo të fondit të kompensimit dhe për të mos dhënë mundësi që me veprime të autoriteteve lokale të mund të cenohej thelbi i ligjit të ndarjes dhe kalimit në pronësi pa shpëblim të tokës bujqësore, bëhet fjalë për tokat e ish-NB. Dhe e dyta për ta bërë të aplikueshëm në gjithë territorin e vendit. Dhe atje ku komisionet e ndarjes së tokës kanë lëshuar dokumentacion fillestar por nuk është proceduar më tej për të shkaur te titulli i pronësisë, por dhe në ato raste kur komisionet e tokës nuk kanë lëshuar dokumentacion për disa zona të thella malore. Çështja është se duhet mbyllur ky proces që ka 20 vjet që nuk ka marrë zgjidhje. Konsolidimi i titujve të pronësisë është një nga problemet e mëdha që ka vendi dhe në kuadër të integrimit të BE. Irfan Torelli (Përfaqësues i Ministrisë së Bujqësisë): Pas shqyrtimit në këtë komision dhe në komisionin e ligjeve, grupi i punës i ngarkuar për hartimin e këtyre dy projekteve i ka parë me kujdes vërejtjet e bëra me idenë për të precizuar,

Eduart Shalsi

jo vetëm terminologjinë, por dhe rastet e mundshme të interpretimit jo korrekt të ligjit. Janë bërë disa ndryshime pa prekur thelbin te ligji 8053 për ish-punonjësit e ndërmarrjeve bujqësore, por dhe të familjeve fshatare. Mendojmë se pas këtij rishikimi, ka përmirësim dhe në këtë mënyrë gjykojmë se na krijohet mundësia për plotësimin me dokumentacion të poronësisë të këtyre subjekteve. Në të dy ligjet mbahet i njëjti qëndrim dhe për punonjësit e NB dhe për punonjësit e koopetativave bujqësore, në kuptim të njehsimit të një procedure e cila në thelb ngarkon njësitë e qeverisjes vendore për plotësimin e titujve të pronësisë pas marrjes së një vendimi nga Këshil-

li i Komunës ose bashkisë sipas kompetencave që u ka lënë ligji i pushtetit vendor. Këtu jepen trajtimet thelbësore të procedurave por që do pasohet dhe me vendim të KM që do bëhen specifikimet e nevojshme por gjithmonë brenda kësaj fryme të ligjit. Shqetësimi për të mos lënë hapësira abuzimi është marrë seriozisht në konsideratë. Është bërë kujdesi i nevojshëm që procedura e plotësimit të dokumentacionit të jetë transparente. Caktohen disa mekanizma që pas marrjes së vendimit nga këshilli i komunës apo bashkisë ky vendim i komunikohet një sërë instancash nga sekretariati teknik, komisioneve vendore pranë prefektit si dhe drejtorive të adminisitrimit të mbrojtjes së tokës. Pas marrjes së këtij vendimi nuk mund të bëhet asnjë ndryshim i listës së personave përfitues. Përfitues janë jo vetëm për punonjësit e ish-NB, por dhe bashkëthemeluesit.

Mariana Bozgo: Është bërë kujdes në mënyrë të veçnatë në ligjin 8053 për të ruajtur kufizimet që ka ligji bazë, pra toka bujqësore nuk kalon në pronësi në territoret me përparësi turizmin dhe toka bujqësore që ndodhet brenda vijave të verdha. Në këtë kategori përjashtohen për ishthemeluesit e fermave. Janë ajo kategori ish-pronarësh që kanë kontribuar me tokë në formimin e ndërmarrjes bujqësore. Pra kemi mbrojtur

një kategori të veçantë. Këto kritere forcojnë dhe më tepër kategorinë e ish-pronarëve.

Blendi Klosi: Pse nuk paraqitet një ligj integral për të kuptuar realisht problemet. Problemet me tokën, janë shqyrtuar 2000 tituj dhe janë konstatuar 40 % me probleme. Çfarë problematikash zgjidhin projektligjet që vijnë?

Eduart Shalsi: Mendoni se mënyra e draftimit ngjan më shumë me një udhëzim të ministrave se sa një ligj? Por qëllimi i këtij ligji është vetëm politik. Projektligji nuk merret me problemin e pronësisë të atyre që kanë toka në zonat turistike. Vitet e fundit, zonat bregdetare po u kthehet të ashtuquajturve pronarë. Them të ashtuquajtur se rezultojnë raste abuzive. A keni marrë raste tipike në shqyrtim si Orikumi, e cila është kthyer në tokë bujqësore, pra nuk ka pasur pronarë por na rezultojnë tashmë disa të tillë. Pra i kthehet një pronari të rremë dhe nuk fitojnë ata që e kanë pasur në përdorim. Çfarë sjell ky ligj në lidhje me këtë kategori fshatarësh?

Blendi Klosi: Ju do bëni dy palë dokumentacione, një palë nga komisionet e ndarjes së tokës, dhe një palë nga bashkia apo komuna?

Jemin Gjana: Sapo e lexove, atje ku komisionet e tokave nuk kanë plotësuar aktet e marrjes së tokës.

E enjte, 19 prill 2012

3

POLITIKE

PDIU: “Grekët, hakmarrje për dënimin e Dishos”

P

DIU shprehu dje indinjatën për sjelljen e fundit të organeve shtetërore greke që kanë kthyer në kufi gjyqtarët dhe prokurorët e Korçës të cilët gjykuan Naum Dishon. Kjo, sipas PDIU, është një hakmarrje ndaj zyrtarëve të drejtësisë shqiptare. “Ky aleancim me shkelësin e ligjit në arrati z. Disho dhe nëpërkëmbje e përfaqësuesit të organeve të ligjit bie ndesh

jo vetëm me parimet e promovuara nga BEja, por edhe me parimet bazë të funksionimit të një shteti mesatar të lirë e demokratik”, thuhet në deklaratën e PDIU. Sipas saj, ky veprim i ulët është një përshkallëzim i sjelljes aspak dinjitoze të deritanishme të autoriteteve kufitare greke ndaj shtetasve shqiptarë, që kanë lindur në trojet autoktone shqiptare të Çamërisë.

“Flet për një axhendë të qartë shoviniste qe po përvijohet në nivele shtetërore greke që vë në pikëpyetje jo vetëm fqinjësinë e mirë në rajon por edhe nivelin e modernitetit të këtij shteti”, thuhet në deklaratë. I vetmi që i ka shpëtuar këtij penalizmi ka qenë gjyqtari i Apelit Stavri Kallco, i cili duke qenë kryesues në gjykimin e çështjes kërkoi pafajësi për Dishon.

INTER VIST A/ Flet kreu i Agjencisë së Pronave INTERVIST VISTA

Çefa: Si do merren lekët e pronave

TIRANE

GENC KONDI

D

rejtori i përgjithshëm i Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronës, Elvis Çefa, deklaron për Shqiptarja.com se, deri në fund të vitit të ardhshëm, të gjithë ish-pronarët do të kenë një faturë të saktë se sa lekë do të marrin në formë kompensimi financiar. Ky kompensim nuk do të kryhet menjëherë, thekson ai, por e rëndësishme është që të dihet se sa është pjesa e secilit të interesuar dhe qeveria do ta përfundojë një detyrë të tillë për 20 muajt e ardhshëm.

Hipotekat

Hipoteka

Nis regjistrimi në zonën e Kombinatit

K

a filluar afishimi publik i regjistrimit fillestar të pasurive të paluajtshme për zonën kadastrale Nr. 8230 të qytetit të Tiranës në adresën Rruga "Ali Kelmendi", përballë Shkollës "Lasgush Poradeci", Kombinat, Tiranë.

Periudha e afishimit do të vazhdojë për 45 ditë kalendarike. Të gjitha subjektet private dhe shtetërore që kanë të drejta pronësie, ose të drejta të tjera reale mbi pasuritë e paluajtshme në zonën kadastrale, janë të ftuar të verifikojnë regjistrimin fillestar të pasurive të tyre. Në rast se konstatohen mangësi në informacionin e afishuar, duhet të bëjë plotësimet e nevojshme dhe t'i paraqesin vetë ato, brenda afatit të afishimit publik, në ambientin e afishimit.

Zoti Çefa, dje publikut iu bë i ditur prezantimi i ministrit të Drejtësisë, Eduard Halimi, për strategjinë e kthimit dhe kompensimit të pronave. Çfarë të reje mund t'i referojmë lexuesit tonë lidhur me këtë strategji?

Procesi i kthimit dhe kompensimit të pronave vazhdon sipas një programi afatgjatë. Ky është një proces i vështirë në kushtet e Shqipërisë, por pa tjetër do të përfundojë, për t'i dhënë fund një herë e përgjithmonë problematikës që e ka shoqëruar ekonominë shqiptare këto 20 vjetët e fundit.

E reja më e rëndësishme është afati, i vendosur në këtë draftstrategji, e cila dy ditë më parë iu prezantua grupeve të interesit, e që parashikon që, brenda 20 muajve, të gjithë ish-pronarët të kenë një faturë të detajuar se sa lekë do të marrin nga shteti si kompensim, ose do të vihen në dijeni të pronës që do t'u japë shtëti, si kthim fizik.

Para pak vitesh, paraardhësi juaj përgatiti një faturë për kompensimin e pronave, që rezultonte në një total prej 4 miliardë dollarësh. A është më kjo faturë në fuqi?

Jo, kjo faturë nuk ëështë miratuar nga Këshilli i Ministrave për shkak të problemeve që kishte lidhur me metodikën e vlerësimit të pronës.

Po, a ishte vlerësuar prona në këtë dokument në përputhje me vendimet e Këshillit të Ministrave të asaj kohe? Ndërkohë, ish-pronarët paraqesin një tjetër vlerësim globale, në masën 30 miliardë euro, që është shumë larg shifrës së refuzuar nga qeveria...

Në këtë faturë ishin bërë

Faturë e saktë kompensimi brenda 20 muajve kompensimi, ndërkohë që do të jetë përfunduar edhe procesi i sigurimit të një fondi për kthimin fizik.

Kjo do të thotë që ishpronarët pas kësaj date do të marrin paratë?

brenda vitit 2013 ishpronarët do të kenë në duar një faturë se sa do të marrë në lekë njeri dhe tjetri, në formë kompensimi

Elvis Çefa

vlerësime mesatare për qarqet, duke sjellë çmime të rrumbullakosura, që nuk përputheshin me realitetin. Nuk është e drejtë që të paguhen kompensime që lëvizin në çmim deri 50 për qind nga vlerat reale. Për këtë, u pa me vend që kjo faturë të rishikohet.

Por, ndërkohë, çmimet e pasurive të paluajtshme vijnë në rritje apo jo? Nuk

do të ishte më e madhe për buxhetin e shtetit një faturë e rishikuar?

Këtë ja lemë gjykimit të ekspertëve të fushës. Ajo që unë dua t'u siguroj ish-pronarëve dhe personave të interesuar për rregullimin final të çështjes së pronësisë në Shqipëri është fakti që se, brenda vitit 2013 ish-pronarët do të kenë në duar një faturë se sa do të marrë në lekë njeri dhe tjetri, në formë

Procedura e dhënies së parave si kompensim financiar nuk mendoj se do të jetë e menjëhershme, por secili do të njihet me të drejtën mbi një kompensim të caktuar, që do të shprehet në një sasi lekësh. Do të vendosin institucionet përkatëse se si dhe kur do të jepet kjo sasi lekësh. Deri tani, një gjë e tillë nuk është realizuar.

Pronarët do të marrin

100% të pronave të tyre me çmim tregu?

Ligji parashikon kthimin e pronës së vjetër, ose kthim të një prone tjetër, në një zonë tjetër, me kusht që vlera të jetë e njejtë me pronën e parë të tij, kur kjo nuk mund të kthehet për arsye të ndryshme. Në rast se ish-pronari nuk e pranon këtë varjant të fundit, mbetet që ai të presë rradhën e pagesës financiare, që do të bëhet me këste.

Ju jeni emëruar tashmë nga Kuvendi si anëtar i Këshillit të Lartë të Drejtësisë. Do të vazhdoni të mbani njëkohësisht edhe postin e kreut të Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronës?

Në ligj nuk parashikohet ndonjë pengesë për kryerjen e të dy këtyre funksioneve. Anëtari i KLD mund të konsiderohet si një detyrë part-time. Por, në rast se miratohem si nënkryetar i KLD-së, atëhere puna ndryshon. Sipas ligjeve për administratën publike, duhet të largohem nga një funksion, për të ushtruar tjetrin.

Mbeturinat

Qeveria jep OK-in për importim të skrapit të bakrit e aluminit

TIRANE

Q

everia shqiptare miraton një ko mpani private që të sjellë në vend mbetje metalike, të bakrit dhe aluminit, me qëllim përpunimi, me shkrirje.

Këshilli i Ministrave autorizoi dje "AMA RECYCLING" sh.p.k. për importin e mbetjeve metalike të aluminit dhe të bakrit, për qëllime riciklimi. Vendimi ka përcaktuar kodet e mbetjeve që importohen, si dhe sasinë e tyre, në masën 7 mijë tonë. Mbetjet do të importohen nga Italia, Mali i Zi dhe Kosova, sipas vendimit të qeverisë dhe transporti do të bëhet në rrugë tokësore. Ambalazhimi i mbetjeve parashikohet të bëhet në paleta, i presuar ose në thasë plastikë, konform vendimit nr.825, datë 13.10.2010, të Këshillit të Ministrave "Për miratimin e listave të mbetjeve që lejohen të importohen për

qëllime përdorimi, riciklimi dhe përpunimi". Ndërkohë, për çdo transfertë ndërkufitare të mbetjeve, sipas vendimit,"AMA RECYCLING" sh.p.k. do të dorëzojë të plotësuar në Ministrinë e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave dokumentin e

lëvizjes/transfertës ndërkufitare të mbetjeve dhe monitorimi do të kryhet nga strukturat përkatëse të Doganave. Çdo transfertë mbetjesh duhet të jetë e pajisur me raport-analizë, të kryer për aspektin e radioaktivitetit.

Periudha e lejimit të importit të mbetjeve metalike të aluminit dhe të bakrit nga "AMA RECYCLING" sh.p.k. do jetë për një periudhë kohore njëvjeçare, që do të fillojë me hyrjen në fuqi të këtij vendimi, thekson akti i Këshillit të Ministrave. Ndërkohë, vendimi përcakton se do të jetë Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave institucioni që do të marrë masat e nevojshme për kontrollin e procesit të riciklimit të mbetjeve metalike të aluminit dhe të bakrit nga "AMA RECYCLING", pas miratimit të këtij vendimi, për të siguruar mbrojtjen e mjedisit dhe të shëndetit të njeriut.

4

E enjte, 19 prill 2012

AKTUALITET

Kreu i PS, Rama nesër në Romë,takim me Papa Benediktin e XVI

K

ryetari i Partisë Sociliste, Edi Rama ka vendosur të lëvizë këtë fundjavë jashtë vendit, duke shënuar një vizitë të shkurtër në vendin fqinj. Kështu nesër kreu i opozitës do të udhëtojë drejt Romës ku do të marrë pjesë në festimet e 85 vjetorit të lindjes së Papa Benediktit të XVI dhe njëherësh në përvjetorin e shtatë të ngjitjes së tij në krye të kishës katolike

botërore, duke qënë numri një i kishës së Shën Pjetrit në Romë. Mësohet se kreu socialist Edi Rama në këtë vizitë të tij në Papatin e Romës do të jetë i shoqëruar nga bashkëshortja e tij Linda Rama, ndërsa nuk parashikohet ndonjë takim me krerë të të qeverive apo partive që do të marrin pjesë në këto festime. Mësohet se kreu socialist Rama do të takohet me Papa

Benediktin e XVI, por nuk mendohet të ketë ndonjë deklaratë për mediat, përpos marrjes së "bekimit" të Papës së Shenjtë në këtë eveniment të rëndësishëm. Vizita e Ramës në Romë vjen vetëm disa javë përpara se kryeministri Berisha të udhëtojë drejt kryeqytetit italian për të marrë pjesë në një takim të organizuar nga dhoma e tregtisë atje.

Ish-Ministrja e Jashtme: Berisha s'ka numrat në Kuvend

Lajmi Ish-ministrja e jashtme, deputetja aktuale e PS Arta Dade tha se kreu i shtetit duhet të zgjidhet përmes konsensusit dhe të jetë një kandidaturë e ardhur nga opozita. Ajo e cilëson deklaratën e Berishës në lidhje me konsultimet me opozitën, por një kandidat të ardhur nga PD, si një propozim shumë kontradiktor.

TIRANE

JAKIN MARENA

I

sh-ministrja e Jashtme, aktualisht anëtare e kryesisë së Partisë Social iste dhe deputete e kësaj partie, Arta Dade në një intervistë për gazetën "Shqiptarja.com" deklaron se presidenti duhet të zgjidhet përmes një procesi konsensual, ndërkohë që kandidati për kreun e shtetit duhet të jetë vetëm nga opozita. Ajo thotë se një kërkesë të tillë e kanë dhe ndërkombëtarët, duke nënvizuar faktin se Shqipëria e ka një precedent ku Presidenti i zgjedhur në vitin 2002 ka qënë propozim opozitës së atëhershme të drejtuar nga kryeministri aktual Berisha. Ajo thotë se Berisha nuk i ka votat, ndërkohë që ngre pretendimin se as pa Ilir Metën nuk mund të pretendojë të zgjedhë kreun e shtetit.

Si e vlerësoni debatin për Presidentin në këtë situatë...?

Eshtë normale që klasa politike të fillojë debatet mbi mënyrën se so do të zgjidhet Presidenti i Republikës. Aktualisht Presidenti vazhdon të jetë në krye të punëve të shtetit, por koha e mbarimit të mandatit të kreut të shtetit po afron. PS po diskuton rreth kritereve dhe procesit i cili duhet të jetë transparent për mënyrën se si të gjitha forcat poltike duhet të vijnë në një emërues të përbashkët, për ti dhënë vendit presidentin e duhur në një moment kyç të proceseve të integrimit dhe të sfidave të mëdha që vendi ka përpara. Përfshirë këtu reformën në drejtësi por dhe zgjedhjet e ardhshme parlamentare, të cilat janë disa nga kushtet shumë të rëndësishme që Komisioni Evropian ka vënë për politikën shqiptare, në mënyrë që të përfitojnë mbështetjen për integrimin në Bashkimin Evropian, si një vend dinjitoz.

Mendoni se Presidenti duhet të jetë konsensual dhe ...?

Duke qënë që mazhoranca ka akaparuar pothuajse të gjitha institucionet e pavarura Kushtetuese, gjykoj që ata duhet të japin konsensusin për një president të propozuar nga opozita,

Dade: Presidenti të jetë propozim vetëm i opozitës "Ndërkombëtarët kërkojnë konsensus politik" Në foto: Arta Dade

një standart që ne e kemi vendosur që në vitin 2002 kur PS ishte në mazhorancë dhe kjo mazhorancë e tanishme e drejtuar dhe atëherë nga Berisha ishte në opozitë. Është fjala për zgjedhjen e Alfred Moisiut si President i vendit, ku mazhoranca qeverisëse e majtë atëherë ndonëse i kishte 84 vota, pra shumicën e cilësuar, pranoi konsensusin për një kandidaturë të propozuar nga opozita e atëhershme dhe që u bë President, siç ishte Moisiu.

Edhe ndërkombëtarët e kanë kërkuar një president konsensual...?

Kjo është një kërkesë e natyrshme e opozitës që është në të njejtën linjë dhe me sygjerimet e ndërkombëtarëve. Do të ishte në dobi të një bashkëpunimi më të mirë dhe më efikas mes forcave kryesore politike, por dhe i mirëpritur nga segmente të tjera të shoqërisë shqiptare. Dhe deri në këtë moment kulmor për një shtet duhet arritur përmes negociatash transparente dhe konstruktive.

Kryeministri Berisha deklaroi para mediave se do të konsultohet me opozitës për Presidentin, por ai përmendi se kandidatura do të jetë një nga figura e rëndësishme të PS...?

Ka një kontradiksion në vetvete deklarata e kryeministrit Berisha, sepse nëqoftëse do të bisedojë me opozitën për kreun e shtetit nuk ka se si ta imponojë mazhoranca emrin e presidentit. Në momentin që Sali Berisha e thotë këtë gjë nuk mund të ketë negociata, pasi s'ka negociata për një kandidat që propozohet nga Partia Demokratike.

Ku është konsensusi këtu. Ndaj them se është një deklaratë kontradiktore e kryeministrit Sali Berisha dhe nuk përkon aspak me frymën e kërkesave të partnerëve tanë që kërkojnë arritjen e një konsensusi mes mazhorancës dhe opozitës për kreun e shtetit, që do ndihmonte shumë integrimin.

Sipas jush, i ka numrat mazhoranca aktuale bashkë me aleatët e saj për të zgjedhur e

Ditmir Bushati

Vota në zarfe, PS rregullore për presidentin

P

S ka depozituar në Kuvend, një tjetër amendim në rregulloren e kuvendit. Të majtët kërkojnë më tepër siguri në zgjedhjen e presidentit të ri, votimi për të cilin nuk do të jetë më me fletë por me zarfe të pavulosura dh pafirmosura. Ditmir Bushati, një ndër 4 deputet që punoi për rregulloren parlamentar sqaron ndërhyrjet në nenin 109 të saj. "Çdo deputet do të votojë për kandidatin që dëshiron duke futur fletën e votimit në një zarf dhe kjo shmang kontakin e deputetit me stilolapsin, dhe kjo është një garanci më e madhe", tha Bushati. Një ditë më parë Berisha e quajti këtë një variant të pranueshëm, ndërsa për socialistët problemi i vërtetë qëndron tek zbatimi i tij.

vetme Presidentin e Republikës?

Zgjedhja e presidentit nuk duhet të shndërrohet në çështje numrash, ku unë porsonalisht dyshoj nëse kryeministri Sali Berisha i ka kartonat në Kuvend për ta zgjedhur numrin një të shtetit. Për mendimin tim, dhunimi që Sali Berisha i bëri Kuvendit për zgjedhjen e anëtarit të KLD, vend i lënë vakant pas dorëheqjes së nënkryetarit të këtij institucioni Kreshnik Spahiu, tregon qartë dhe është një parathënie e asaj çfarë mund të ndodhë me Sali Berishën në momentet kur zgjidhet presidenti. Njëherazi ajo tregon frikën e Sali Berishës për t'i patur nën komandë dhe për t'ju deformuar vullnetin politik në një votim të caktuar në parlament, anëtarëve të mazhorancës e grupit të vet parlamentar.

Teksa shihet me vëmendje votimi i fundit në Kuvend për anëtarin e ri të KLD, vihet re se LSI ka një distancim nga mazhoranca. Sa real është ky distancim...?

Qqëndrimi i LSI në atë votim për anëtarin e KLD është një sinjal shumë i fortë për kryeministin. Mendoj se është një mesazh që supozoj që Ilir Meta i dha Sali Berishës që PD nuk mund të pretendojë ta zgjedhë presidentin pa votat e LSI dhe të Ilir Metës.

Sinjali ka qënë shumë i qartë dhe i kuptueshëm jo vetëm nga palët politike, por dhe nga qytetarët shqiptarë.

Janë pëmendur shumë emra për të qënë kandidatë për President në Shqipëri. Ka emra nga mazhoranca dhe opozita dhe më konkretisht janë hedhur në tregun politik emra të tillë si kryeparlamentarja Topalli, ministri i Financave Bode, kreu i komisionit të ligjeve Beja, por dhe ish-kryetari i PS Nano madje dhe emri juaj. Si e komentoni faktin e daljes së kaq shumë emrave...?

Eshtë e vërtetë që tashmë po qarkullojnë shumë emra, si kandidatë për të qënë në postin e lartë të kreut të shtetit. Personalisht nuk do të parapëlqeja që të vazhdojë ka gjatë loja me përmendje emrash të caktuar për President të Republikës, sepse jam i bindur që ky proces shumë i rëndësishëm për zgjedhjen e numrit një të shtetit nuk duhet të konsiderohet si një lojë thjeshtë emrash, parë dhe në këndvështrimet personale. Jam e mendimit që emri i kandidatit për të qënë President i Republikës duhet të vijë natyrshëm përmes një procesi të plotë dhe transparent dhe përmes negociatash reale mes forcave politike. Prandaj unë këmbëngul fort se zgjedhja e Presidentit që do pasojë Topin s'është thjeshtë çështje individuale.

Nëse nuk funksionon konsensusi mes palëve për Presidentin, cila mendoni se do të ishte zgjidhja më e pranueshme...?

Unë mendoj se vendi duhej t'i drejtohej zgjidhjes politike, si forma më ideale e zgjidhjes së krizave. Prandaj them se zgjedhjet e parakohshme janë një oposion i hapur.

Ka pasur një debat të fortë të krerëve të partive të vogla të majta me kryetarin e opozitës, Edi Rama. Teksa partitë e vogla po reagojnë ndaj PS, çfarë duhet të bëjë PS për t'i qetësuar...?

Partia Socialiste ashtu sikurse dhe deri më sot është një forcë politike serioze që e ka në praktikat e veta krijimin e koalicioneve, duke u dhënë partive aleate rëndësinë e duhur sipas peshës dhe rolit që ata kanë në jetën politike shqiptare. PS e ka artikuluar kërkesën për një korrektim kombëtar të sistemnit elektoral, sipas kërkesës së partive të vogla aleate. Me sa duket duhet të ushtrojnë më shumë presion dhe partitë aleate të Berishës që ky korrektim të realizohet.

E enjte, 19 prill 2012

5

AKTUALITET

PS, Dade: Shqetësim për situatën në veri të Kosovës e Maqedoni

P

artia Socialiste shpreh shqetësimin e saj për situatën e tencionuar në Maqedoni dhe në veriun e Kosovës ditët e fundit. Nëpërmjet një deklaratë për mediat deputetja e PS Arta Dade bëjnë thirrje opinionit publik kosovar e maqedonas për qetësi dhe të qëndrojnë larg frymës së urrejtjes ndëretnike. "PS e dënon prerë dhe ashpër vrasjen e pesë qytetarëve të

Maqedonisë në afërsi të Shkupit dhe shpreh ngushëllimet e saj familjeve të viktimave. Viktimat e këtij krimi në radhë të parë ishin pesë qytetarë të Maqedonisë ndërsa autorët mbi të gjitha kriminelë. I bëjmë thirrje opinionit publik atje të qëndrojë larg nxitjes së frymës së urrejtjes ndëretnike", theksoi Dade për ngjarjen që ka tronditur Maqedoninë. PS po ashtu ka

dënuar ashpër tensionimin e situatës dhe incidentet në veriun e Kosovës. "PS mbështet reagimin e autoriteteve të qeverisë së Kosovës, si shtet unitar i pavarur dhe demokratik. PS i bën thirrje autoriteteve të Serbisë e faktorit ndërkombëtar të pranishëm atje të bashkëpunojë me qeverinë e Kosovës për sundimin e ligjit dhe për nxitjen", deklaroi Dade.

Ambasadori amerikan të Berisha, në dorën e majtë një shishe verë Lajmi Kryeministri Berisha dhe ambasadori amerikan në Tiranë, Arvizu janë takuar në një drekë pune, vetëm pak ditë përpara se vizitës në SHBA ku kanë diskutuar për situatën politike në Shqipëri.

Ky takim vjen pas takimit të Trojkës me liderin e PS Rama dhe një ditë përpara takimit të Arvizu sot me kryeparlamentaren Topalli.

Berisha-Arvizu, drekë para vizitës në SHBA Në takim u diskutua për situatën politike në vend Takimet Kryediplomati amerikan në Tiranë do të takohet gjatë ditës së sotme edhe me kryetaren e Parlamentit, Jozefina Topalli, ndërsa dy ditë më parë sëbashku me ambasadorët Sequi dhe Uollfarth ai u takua me liderin e opozitës, Edi Rama.

TIRANE

JAKIN MARENA

A

mbasadorët e vendeve më të fuqishme në Sh qipëri nuk po lënë rast pa takuar dy krerët e politikës shqiptare Berisha dhe Rama, në përpjekjen e tyre për të qetësuar sapak situatën politike në vend, vetëm pak muaj para opinionit të pritshëm të Komisionit Evropian për statusin e vendit kandidat për në BE të Shqipërisë dhe vetëm dy muaj përpara zgjedhjes së kreut të shtetit.

Kështu, ka përfunduar pa deklarata takimi në vilën 30 në kryeqytet, mes ambasadorit të SHBA, Aleksandër Arvizu, dhe Kryeministrit Sali Berisha. I pari ka mbërritur rreth orës 14:00 ambasadori amerikan, i cili ka pasur në dorën e majtë një shishe verë dhe më pas kryeministri Berisha ka lenë selinë e qeverisë dhe ka mbërritur në vilën 30, te zona e ishbllokut për të zhvilluar këtë takim. Takimi mes tyre zgjati rreth 1 orë e 30 minuta dhe në përfundim të tij asnjëri prej tyre nuk ndaloi të bisedonte me gazetarët që prisnin jashtë vilës për të dhënë ndonjë detaj në lidhje me temën e bisedës në këtë drekë pune. Takimi mes ambasadorit Arvizu dhe kryeministrit Berisha vjen përpara vizitës që ky i fundit do të zhvillojë në fund të muajt prill në Uashington. Megjithëse, si kryeministri ashtu dhe ambasadori amerikan kanë qenë të shoqëruar nga bashkëshortet e tyre, besohet se gjatë drekës së punës situata aktuale politike në vend dhe zgjedhja e presidentit të ardhshëm kanë qenë çështje të diskutuara mes tyre. Dreka e punës ishte një ftesë e bërë për ambasadorin Arvizu pak ditë më parë nga ana e kreut të qeverisë shqiptare. Ajo përkon edhe me nisjen e kryeministrit Berisha javën e ardhshme në

Kryeministri Berisha dhe ambasadori amerikan në Tiranë, Aleksandër Arvizu

Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ai do të festojë në Nju Jork me shqiptarët e shoqatës "Vatra" 100-vjetorin e themelimit të shtetit shqiptar. Por ndalesa më e rëndësishme do të jetë në Uashington DC, ku nga burimet zyrtare të kryeministrisë thuhet se axhenda e kryeministrit Berisha përmban takime në nivelet më të larta në Departamentin amerikan të Shtetit, senat dhe kongres.

Ndërkohë që javën e ardhshme në Uashington DC do të jetë edhe vetë ambasadori Arvizu, pasi të zhvillojë një takim me

kryetaren e Kuvendit Jozefina Topalli.

Siç ka deklaruar në vijimësi ambasadori Arvizu, këto biseda me drejtuesit kryesorë të politikës e ndihmojnë, që duke dëgjuar pikëpamje të ndryshme, të identifikojnë rrugët e përbashkëta për ecjen përpara. Ndërkohë që dy ditë më parë sëbashku me ambasadorët Sequi dhe Uollfarth ai u takua me liderin e opozitës, Edi Rama. "Po pres që të kem një diskutim po aq të sinqertë me Berishën. Shpresoj gjithashtu të takohem me kryetaren e Kuvendit, para se unë

të iki për në SHBA javën tjetër. Është një mënyrë produktive e kohës sonë për të dëgjuar pikëpamje të sinqerta dhe për të identifikuar idetë e përbashkëta për të ecur përpara", deklaroi ambasadori Arvizu pas takimit me kryetarin e Partisë Socialiste Edi Rama. "Rama vuri në dukje se në procesin e zgjedhjes nga Kuvendi të anëtarit të KLD u shkelën hapur të gjithë Rregullat e Procedurës dhe u kompromentua procesi i votës së fshehtë çka sjell pasoja të rënda për të tashmen dhe të ardhmen e jetës parlamentare, duke dëm-

tuar rëndë institucionet kushtetuese të vendit", thuhej në njoftimin për shtyp të shpërndarë nga selia rozë pas takimit të kreut të PS meTrojkën e ambasadorëve. Kreu socialist gjithashtu shprehu shqetësimin për mungesën e progresit të pritur në çështjet më esenciale të Reformës Parlamentare. Ai theksoi domosdoshmërinë për të punuar më ritme të përshpejtuara për të realizuar Reformën Elektorale brenda afateve për të cilat është rënë dakord si dhe siguroi Trojkën për impenjimin maksimal të PS në realizmin reformave në përgjithësi dhe të ngritjes së Gjykatës Administrative në veçanti. Ky ka qënë dhe bilanci iu vizitave të ambasadorit amerikan Arvizu me aktorët kryesorë të politikës shqiptare.

LAJME SHKURT

MPJ: Klinton viziton Tiranën në vjeshtë

Ministria e Jashtme shqiptare publikon lajmin e vizitës së Sekretares Amerikane të Shtetit, Hilari Klinton në Tiranë. Sipas MPJ-së premtimi është marrë nga ministri i Jashtëm, Edmond Haxhinasto, i cili është takuar me numrin një të diplomacisë amerikane Klinton në Ministerialin e NATO, gjatë vizitës së tij dyditore në Bruksel. Klinton mësohet t'i ketë premtuar atij se do të vizitojë Tiranën në gjysmën e dytë të vitit 2012-të. Çka përkon me vjeshtën e këtij viti, që është dhe pak para dhënies së opinionit të Komisionit Evropian për statusin e vendit kandidat të Shqipërisë në BE, status që është refuzuar 2 herë deri më tani.

Topalli-Yokomichi: Shqipëria, potenciale

Në vijim të vizitës zyrtare në Japoni, Kryetarja e Kuvendit, Topalli u prit në një takim nga homologu i saj, Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Yokomichi.

Ajo vlerësoi mbështetjen e vazhdueshme të Japonisë, e cila përmes projekteve të rëndësishme ka kontribuuar për fuqizimin e kapaciteteve institucionale, sociale dhe ekonomike të Shqipërisë.

"Unë i besoj fort diplomacisë parlamentare dhe rolit të saj për të inkurajuar bashkëpunimin ekonomik. Shqipëria sot ofron shanse dhe potenciale të rëndësishme për investitorët e huaj.

Vizita juaj në Tiranë do të shënojë një ngjarje historike në marrëdhëniet midis dy vendeve" theksoi Topalli.

Tryeza e PS

Rama: Plani Kombëtar, domosdoshmëri jetike

K

TIRANE

ryesocalisti Edi Rama e nisi fjalën e tij në tryezën e PS për planifikimin urban me situatën ekonomike në Shqipëri, duke e vënë theksin tek raporti i fundit i FMN për rritjen ekonomike. Sipas Ramës, shifrat e publikuara nga FMN faktojnë se parashikimet e qeverisë nuk kanë qënë konform realitetit. "Në vitin 2011 në muajin prill FMN parashikoi një rritje 3.4 % dhe më pas në muajin shtator e uli me 2.5% e më pas u ul në 2% si parashikim dhe ndërkohë sot në prill të vitit 2012 FMN deklaron rritjen ekonomike 0.5%. Shqipëria po hyn në projeksionin e parashikuar prej nesh më pak se 2 vite më parë, të një kurbe në rënie. Sot ekonomia shqiptare ka ngecur, sepse

modeli i zgjedhur është një model pa larg pamësi, është modeli i shfrytëzimit të burimeve dhe potencialeve të vendit në mënyrë barbare, duke mos menduar për të nesërmen", u shpreh Rama. Kreu i PS ngriti shqetësimin se ende nuk ka një plan të përgjithshëm kombëtar për zhvillimin në vend. Ai theksoi se me instrumentet që kemi sot në dispozicion është shumë i vështirë realizimi i një plani zhvillimi kombëtar, por kjo do të bëhet e mundur brenda 2 viteve të mandatit socialist.

"Mungesa e planit të përgjithshëm kombëtar është një boshllëk i qëllimshëm për të zhvilluar operacione me kosto të lartë për vendin dhe me përfitime të mëdha për ata që i ekzaurojnë ato operacione", deklaroi Rama. Nga ana e tij, Eduart Shalsi, kreu i grupit

të punës për planifikimin urban, një nga cështjet e trajtuara sot në tryetë, deklaroi se Shqipëria ka nevojë për një marrëdhënie të re me mjedisin. Sipas tij, Shqipëria ka territor të degraduar, lumenj e pyje të prerë në mënyrë barbare, ndërsa nënvizoi se programi i "Rilindjes Shqiptare" i jep zgjidhje problemeve urbane e atyre të mjedisit. Sipas Shalsit, Shqipëria sot është vend i paradokseve, për të cilën thuhet se ka rritje ekonomike, e nga ana tjetër nuk ka vende pune. "Shqipëria në 100 vjetorin e saj si shtet s'ka ende një plan Kombëtar Zhvillimi", tha Shalsi. Ai u shpreh se "PS ofron një model të ri territorial, një transformim të tij". Ai shtoi se ky plan do ketë si qëllim interesat e shqiptarëve dhe jo interesat e ngushta të politikës.

6

E enjte, 19 prill 2012

POLITIKE

Akcizat e rakisë, PS amendament në Parlament

K

uvendi i Shqipërisë do të diskutojë sot projektligjin për akcizat e birrës dhe rakisë. Partia Socialiste ditën e djeshme ka depozituar një amendim për heqjen e akcizës për naftën që do të përdoret për qëllime bujqësore. Diskutimi dhe shqyrtimi i këtij amendamenti është parashikuar të bëhet në momentin kur në Kuvend do të nisë diskutimi për projektligjin e ri të

qeverisë "Për akcizat". Në projektligjin e ri, qeveria ka parashikuar rimbursimin e akcizës së naftës që do të përdoret për anijet e peshkimit dhe të lëndës djegëse që do të përdoret për serat në bujqësi. Ndërsa përsa i përket akcizës së naftës që përdoret në bujqësi, projektligji i ri nuk parashikon ndryshime dhe e lë këtë pikë si në variantin egzistues. Situata e sektorit të bujqësisë në

vend u bë objekt i një debati të gjerë në parlament dy javë më parë, ku u evidentua se shpenzimet e larta për naftën dhe inputet e tjera bujqësore kanë ndikuar në rënien e vullnetit të fermerëve për t'u marrë me bujqësi. Projektligji për akcizat është depatuar shumë në komisionin përgjegjës.

Opozita e ka kundërshtuar ashpër, duke i dhënë në fund edhe votën kundër.

Vendimi i gjykatës kundër presidentit të nderit Lajmi Çamët tashmë janë më të përçarë se kurrë, vetëm pak kohë pas arritjes së marrëveshjes bashkëqeverisëse me kryeministrin Berisha për marrjen e katër vendeve zv.ministrash. Duke mos rënë dakord për emrat, nis konflikti mes Tahirit dhe Idrizit, konflikt që është shtrirë dhe në bazën e PDIU-së.

Tahir Muhedini i çamëve nuk pagoi dritat 2 vjet Tahiri-Idrizi, nisi nga "zv.ministrat"

TIRANE

P

ërçarjet në gjirin e par tisë përfaqësuese të çamëve në Shqipëri, PDIU e drejtuar nga Idrizi nuk po reshtin. Pasi ka nisur një konflikt i madh për çështjen e emërimit të zv.ministrave tashmë debatet janë shtrirë dhe nivelet e tjera të drejtimit të kësaj partie qeverise, por dhe në radhët e shoqatës së çamëve. Të shprehura hapur dhe përmes botimit të disa elementëve kompromentues për njërin ndër themeluesit e kësaj lëvizjeje, dhe pikërisht për Presidentin e nderit të PDIU, Tahir Muhedini. Lëvizja çame poston të plotë në faqen e saj në rrjetin social facebook vendimin e gjykatës së shkallës së parë, sipas të cilës shpallet fajtor presidenti i nderit Tahir Muhedini për moslikujdim të faturave të energjisë për dy vite me radhë. Ndërkohë që përplasjet po përhapen dhe në bazën e partisë dhe në të gjitha zonat ku ka çamë. Por zanafilla e për-

Faksimile e vendimit të Gjykatës për Tahir Muhedinin

plasjeve mes liderëve të PDIU dhe futjes së përçarjes në këtë parti ka qënë pikërisht arritja e marrëveshjes me kryeministrin Berisha për bashkëqeverisje, por e theksuar me emrat për num-

rat dy të dikastereve të lëna për këtë parti bashkëqeverisëse.

Vetëm pak orë pasi qeveria miratoi dy emërimet e reja në dy ministri, përkatësisht Abaz Hado zv.ministër i Turizmit dhe Kul-

turës dhe Ardian Tano zv.ministër i Arsimit, në PDIU janë shfaqur përplasjet të forta, duke sjellë dhe kontestimet e emrave përkatës. Deputeti i kësaj partie, Dashamir Tahiri ka shprehur

LAJME SHKURT

pakënaqësi për emrat, të cilët përfaqësojnë PDIU në ministrinë e Kulturës e atë të Arsimit. "Zyrtarisht s'jam në dijeni për emrat e rinj të zv.ministrave. Gjithçka e mora vesh nëpërmjet medias, pasi partia jonë nuk ka as kryesi e asnjë strukturë tjetër", u shpreh në ato momente Tahiri. Ai ka lëshuar edhe një deklaratë për mediat, ku sipas tij, s'është marrë parasysh, Vlora, Saranda si qytete të një qarku që nxori deputetin e parë të PDIU por nuk u mor parasysh as Fieri e Lushnja që veç për mangësi elektorale e për pak vota partia humbi mandatin e dytë. Përplasjet kanë vijuar më pas dhe me akuza të ndërsjella mes Tahirit dhe Idrizit, ku për Tahirin, deputetin që ka dalë drejtëpërdrejtë nga kjo parti Shpëtim Idrizi nuk ka qënë asnjë ditë në lëvizjen çame. Por përplasjet brenda PDIU, aleate e Berishës në qeverisje pritet të sjellë lëvizje të reja në kampin mazhoritar. Pasi, një lëvizje e mundshme e Tahirit si një deputet i pavarur, mund të krijojë boshllëqe të forta në gjirin e mazhorancës, duke sjellë një rrezik potencial për humbjen e numrave dhe mundësinë e rrezikimit të qeverisë. Për më tepër, duke parë se në korrik votohet për Presidentin, është shumë e vështirë të bëhen 71 vota për një emër të paraqitur nga PD. Ndërkohë që largimi i të vetmit deputet të dalë me votat e çamëve, pasi Idrizi është me votat e PS, sjell dhe një përçarje të fortë brenda kësaj partie, duke rrezikuar ndjeshëm votat e saj, në sfidën parlamentare të vitit 2013, e cila pritet të jenë tepër të vështira pë rmazhorancën e sotme që vuan jo vetëm konsumimin e pushtetit por dhe përçarjet e forta brenda saj. ja.ma

Koment

Korrupsioni dhe transparenca NGA

PREÇ ZOGAJ vijon nga faqja 1

... propagandën. Por kush kërkon të informohet për vendime të Këshillit të Ministrave që nuk i ka parë në fletoren zyrtare apo për udhëzime ministrash e të dhëna të tjera që ka të drejtë ligjore t’i ketë, duhet të përgatitet për një odise të gjatë, pa mbërritje në Itakë, në të shumtën e herës. Studimet dhe monitorimet e shumta të organizatave të shoqërisë civile kanë treguar se zbatimi i Ligjit për Informimin është më keq se zbatimi i Ligjit që ndalon pirjen e duhanit në vende publike. Një projekt i Trasparency Internacional ka monitoruar vitin e kaluar nëntëmbëdhjetë institucione, kryesisht qendrore të ekzekutivit, dhe ka kontstatuar se 58 për-

qind e kërkesave për informacion nuk kanë marrë përgjigje fare. Një tjetër monitorim nga Instituti i Mediave ka treguar se edhe kur janë dhënë përgjigje, me shumë se gjysma kanë qenë të pjesshme, sa për të kaluar radhën. Thyerja e afatit 40 ditor për kthim përgjigjeje, që në vetvete është absurd, është bërë rrugë.

Problemi është madhor. E drejta për informim dhe traparenca janë principe që bëjnë diferencën e demokracisë me diktaturën apo regjimet hibride. Disa opinionistë mendojnë se gjendja e krijuar është pasojë e kulturës parademokratike në vend. Për inerci të kësaj kulture, zyrtarët e sotëm kanë vështirësi të mësohen me idenë se zotëruesi i informacionit që ata kanë nëpër duar është mbarë publiku. Disa të tjerë e venë theksin te defektet e vetë Ligjit që le hapësira për spekullim dhe mbyllje të zyrtarëve. Nuk ka dyshim se problemi është edhe kultur-

or. Nuk ka dyshim gjithashtu se Ligji ka nevojë për amendime. Por shkaku themelor i gjendjes është moszbatimi i tij i vullnetshëm. Qeveria, bashkitë dhe institucionet e tjera fshehin sepse kanë vetëdijën se ajo që kanë bërë është e tillë që nuk duhet të merret vesh as nga publiku i gjerë, as nga personi i interesuar. Rasti më i fundit i skupit që ka shpërthyer në disa media dhe fillimisht në shqiptarja.com, pastaj në gazetën “Zëri” të Kosovës, e mandej te mediat e tjera për tenderin e linjës 400 kilovolt të interkonjeksionit Kosovë-Shqipëri është nga më tipiket e shmagies së qeverisë dhe kryeminsitrit nga parimi i trasparencës me subjektet e interesuara dhe me publikun. Kryeministri e ka ngatërruar edhe më keq lëmshin në daljen e djeshme, duke spërkatur me akuzat e tij pa doganë edhe bankën gjermane KFW, që është ofruar për financimin e këtij projekti

shumë të rëndësishëm. E vërteta për pikat e errëta të kësaj afere, po del në dritë falë betejës së shtypit dhe jo falë vullnetit të qeverisë. Përkudrazi. Qeveria vazhdon ta tërheqë litarin nga terri informativ. Por nuk do t’ja dalë.

Mbyllja “duke u hapur” është ironia që i rezervon qeveria e sotme publikut shqiptar për çështjet madhore të financimeve, borxhit, të ardhurave, pronave, ndotjes, plehrave, kontrollit të territorit, e të tjera. Prandaj jemi në fund edhe në një fushë ku s’duhej të ishim në fund. Jemi të fundit për trasparencën, sepse jemi të parët për korrupsionin. Ky është shpjegimi. Ndryshimi i Ligjit është një mundësi për nxjerrjen me hosten të trasparencës nga tuneli. Por zgjidhja e vertetë, apo automatizimi i trasparencës varet akoma nga vullneti politik i atyre që zgjidhen. Domethënë, varet nga zgjedhësit në analizë të fundit.

Tensionet ndëretnike, Topi në Maqedoni

Presidenti i Shqipërisë Bamir Topi nisi dje një vizitë treditore në Maqedoni. Sipas axhendës, presidenti Topi mbërriti pasdite në Maqedoni, ndërsa sot fillon takimet zyrtare me homologun e tij maqedonas Georgi Ivanov, me kryeministrin Nikolla Gruevski, kryeparlamentarin Trajko Veljanovski, si dhe takime me liderët e partive politike shqiptare. Vizita e presidentit shqiptar po realizohet në një periudhë kur në Maqedoni janë shtuar tensionet ndëretnike pas vrasjes së pesëfishtë në periferi të Shkupit, që çuan në protesta të dhunshme dhe fushatë me ndjekur me akuza ndaj shqiptarëve.

Nishani: Fondet e BE, për sigurinë

Gjatë një takimi të Bordit të palëve të interesuara, të PAMEKA 3, ministri i Brendshëm Bujar Nishani deklaroi se, të gjitha fondet e BE për Shqipërinë janë shpenzuar duke kontribuar në rritjen e sigurisë në vend.

Sipas Nishanit, zbatimi i këtij projekti në rendin e sigurinë publike, krimet e rënda dhe ato të organizuara, menaxhimin e integruar të kufijve si dhe Inspektoriatin e Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive, kanë qenë fushat ku operohet për ta sjellë Policinë e Shtetit në standartet e kërkuara të BE. Nishani vlerësoi punën e Policisë së Shtetit me ILDKP-në, por ai theksoi se duhet një bashkërendim institucional pune më i mirë, duke përdorur praktika të përditësuara.

Ettore Sequi: Të reformohet drejtësia, jo krimit

Shqipëria duhet që të riorganizojë drejtësinë dhe të luftojë krimin e organizuar.

Ky ka qenë mesazhi i ambasadorit Ettore Sequi në takimin e radhës së bordit të drejtuesve të misionit PAMECA 3. "Misioni PAMECA 3 ka rreth 10 vjet në Shqipëri. Por cilat janë rezultatet e arritura deri në këto momente. Është shpejt të japim rezultate konkrete, por nuk është shumë shpejt që të themi se jemi në prag të raportprogresit për në Bashkimin Europian. Por a ekziston një eficensë e duhur për të përmbushur objektivat prej institucioneve përkatëse. Është deklaruar se do të ketë tolerancë 0 ndaj krimit, por për këtë Shqipëria duhet që të riorganizojë drejtësinë dhe të luftoj krimin e organizuar dhe korrupsionin", deklaroi Sequi.

E enjte, 19 prill 2012

7

EKONOMI

Opozita propozon heqjen e akcizës së naftës për bujqësinë

P

artia Socialiste do të propozojë sot në seancë plenare një amendament për heqjen e akcizës për naftën që do të përdoret për qëllime bujqësore. Diskutimi dhe shqyrtimi i këtij amendamenti është parashikuar të bëhet në momentin kur në Kuvend do të nisë diskutimi për projektligjin e ri të qeverisë "Për akcizat".

Në projektligjin e ri, qeveria ka

parashikuar rimbursimin e akcizës së naftës që do të përdoret për anijet e peshkimit dhe të lëndës djegëse që do të përdoret për serat në bujqësi.

Ndërsa, përsa i përket akcizës së naftës që përdoret në punimet bujqësore direkte, projektligji i ri nuk parashikon ndryshime dhe e lë këtë pikë si në variantin ekzistues.

Situata e sektorit të bujqësisë në vend u bë

objekt i një debati në parlament dy javë më parë, ku u sollën prova se shpenzimet e larta për naftën dhe inputet e tjera bujqësore kanë ndikuar në rënien e vullnetit të fermerëve për t'u marrë me bujqësi. Para se të vinte në pushtet, PD kishte premtuar se do të vendoste me ligj një çmim fiks prej 40 lekësh/litër naftë për bujqësinë, pavarësisht nga tregu.

Ambasada dhe KfW, stop qeverisë për linjën Lajmi Ambasada gjermane dhe institucioni gjerman për bashkëpunimin ekonomik me vendet e huaja KfW kanë deklaruar dje për Shqiptarja.com se ato presin që të përfundojë procedura e tenderit të linjës 400 kV Shqipëri-Kosovë, para se të prononcohen lidhur me pasojat e anulimit të tij mbi marrëdhëniet dypalëshe

Gjermanët: Presim vendimin e OST PD: Ramës iu dogjën planet për tenderin Fazlliç Damir Fazlliç është parë dje në Sheraton në Tiranë. I shoqëruar me roje të shumtë dhe me një çantë të mbushur më shumë se normale, ai doli nga hoteli për të hipur në makinën e tij.

TIRANE

GENC KONDI

A

mbasada gjermane në Tiranë dhe institucioni financiar qeveritar i Berlinit KfW ka dhënë dje të njejtën përgjigje përballë interesimit të Shqiptarja.com lidhur me bllokimin e ndërtimit të linjës së interkonieksionit Shqipëri-Kosovë.

Sipas përfaqësuesve të shtetit gjerman, ata nuk mund të japi asnjë prononcim, përsa kohë që procesi i tenderit nuk mund të quhet i përfunduar.

Një përgjigje të tillë e kishte dhënë për median kosovare edhe simotra kosovare e operatorit shqiptar të sistemit të transmetimit KOSTT. Me sa duket nga kjo përgjigje, institucionet zyrtare gjermane në vendin tonë janë të vendosura të presin përgjigjen përfundimtare nga ana e qeverisë dhe enteve shqiptare, të përfshira në prokurimin e linjës së interkonieksionit, para se të prononcohen sërish për fatin e këtij projekti dhe pasojat që do të kishte anulimi i tij në marrëdhëniet midis dy shteteve.

Ndërkohë, një përgjigje e parë mund të konsiderohet një seri letrash, që KfW u ka dërguar tashmë institucioneve shqiptare, ku ka shprehur shqetësimin lidhur me shkeljen e rregullave në tender, që ka kryer pala shqiptare. Sipas këtyre dokumenteve, as rregulloret e KfW-së dhe as ligji shqiptar për prokurimin publik nuk parashikojnë që, pas përfundimit të garës, të mund të ndryshohen rregullat e saj. Në fakt, pasi të gjitha palët organizatore të tenderit kishin vendosur që 70% e pikëve në garë do t'i akordoheshin subjektit që ofronte kushtet më të mira teknike, Operatori sh-

LAJME SHKURT

Damir Fazlliç (në rreth)

qiptar i Sistemit të Transmetimit ka shfaqur synimin për t'ia akorduar financimin, jo kompanisë kroate që rezultonte e para sipas këtyre kushteve, por asaj nga Bosnja, që kishte dhënë një shifër më të ulët financiare.

Ndërkohë, ministria e Energjetikës nuk ka dhënë asnjë prononcim lidhur me situatën e krijuar, por këtë "boshllëk" e ka mbushur Partia Demokratike, e cila, me anë të zëdhënses së saj Silvi Bardhi ka deklaruar dje se PS dhe kreu i saj Edi Rama syn-

ojnë që tenderin ta fitojë një subjekt i caktuar. "Rama derdhi lot para mediave se përse OST në tenderin për ndërtimin e linjës së interkonjeksionit Tiranë-Prishtinë nuk shpalli fituese firmën që kërkoi 36 milionë euro për ndërtimin e saj, por shpalli tjetrën që kërkoi 27 milionë euro apo 30 % më pak se e para, duke kursyer mbi 10 milionë dollarë nga borxhi i taksapaguesve shqiptarë. Ligjet e vendit nuk lejojnë shpalljen fituese të një kompanie me ofertë mbi 10 milionë dol-

larë më të shtrenjtë se kompania tjetër. Insistimi dhe avokatia që i bën cdo ditë këtij problemi sëbashku me 'Zërin e Popullit' dhe simotrat e saj, fakton se është goditur rëndë personalisht nga vendimi i drejtë dhe ligjor i OST-së", tha ajo.

Nga ana e tij, kryetari i opozitës Edi Rama tha se Berisha ka fyer me deklaratat e tij, qeverinë gjermane, median e lirë dhe opozitën. "Berisha foli për klikën e mafias, duke akuzuar si zëdhënës të mafias KfW, gazetën 'Zëri'

dhe natyrisht edhe opozitën.

Nuk di nëse tek mafia ai fut edhe partinë e koalicionit të tij. Kjo është çështje që i takon ta zgjidhin me njëri- tjetrin.

Nuk besoj se ka ndonjë shqiptar që të besojë se banka që përfaqëson shtetin gjerman të jetë mafioze dhe Saliu të jetë qelibar. Ai la nam duke përcaktuar si fitues të konkursit për Kuvendin kompaninë me çmim më të lartë, në kundërshtim të hapur edhe me ministrin e tij të Financave", theksoi Rama.

Në emër të opozitës shqiptare, kryetari i PS në një konferencë për shtyp i bëri thirrje kryeministrit të zhbllokojë projektin.

"Në emër të opozitës shqiptare, i bëj thirrje kryeministrit ta heqë postbllokun e korrupsionit nga projekti dhe të mos damkosë më tej qeverinë me vulë antikombëtare turpi".

Pronarët mosbesues për strategjinë

Pronarët e para viteve '40 janë mosbesues përsa i përket strategjisë së kthimit të pronave, përgatitur nga ministria e Drejtësisë. Në këtë strategji theksohet se fondi fizik i vënë në dispozicion të kompensimit të pronave është 17 mijë hektarë tokë bujqësore dhe 70 mijë hektarë pyje.

Por, ky kompensim ende nuk ka nisur, pasi duhet shoqëruar me një vendim qeverie, ku të përcaktohet qartë vlera e tregut për secilën sipërfaqe, si dhe vlera urbane e tyre.

Ndërkohë, në strategji është parashikuar që procesi i legalizimeve duhet të përfundojë në vitin 2013 dhe në prill të vitit të ardhshëm të përfundojë dhënia e vendimeve për njohje pronësie nga ana e Agjencisë së Kthimit të Pronave. Sipas Agim Toros, kjo është e pamundur, pasi që kur është krijuar, ALUIZNI ka përfunduar vetëm 2 për qind të procesit.

Audi gjerman blen kompaninë Ducati

Pas tratativash të gjata, çështja u mbyll me një njoftim zyrtar. Audi ka blerë Ducati-n nga Investindustrial. Shifra nuk është bërë e ditur por shumë media flasin për 860 milionë euro. Përveç përfitimit ekonomik, gjermanët përmirësojnë edhe imazhin e tyre. Grupi Volkswagen në këtë mënyrë shton edhe dy rrotat në një galaksi që shkon nga "citycar", deri tek ato sportive e te kamionët. Operacioni Ducati është drejtuar nën regjinë e heshtur të Ferdinand Piech, kreu i këshillit vëzhgues të grupit që në moshën 75-vjeçare është protagonist i rilindjes së Volkswagen. I pasionuar pas dy rrotave - ka në pronësi disa Ducati - Piech kishte tentuar më parë të blinte Suzuki-n, i tërhequr edhe nga rezultatet e motorëve japonezë.

Ndërkombëtarët

FMN: Shqipëria, rritje 0.5% në 2012

S

TIRANE

ipas vlerësimit të ekspertëve të Fondit Monetar Ndërkombëtar, ekonomia shqiptare mund të rritet vetëm 0.5 për qind gjatë vitit 2012. Kjo shifër është shumë më e ulët se vlerësimi prej 3-4 përqindësh, i deklaruar prej kryeministrit Berisha dhe ministrit të Financave, Ridvan Bode kohët e fundit. Parashikimi është për një rritje prej 0.5 për qind në vitin 2012, 1.7 për qind në vitin 2013 dhe 2.5 për qind vetëm në vitin 2014. Në të njejtën kohë, mesatarja e rritjes për vendet e rajonit të Evropës Qendrore e Lindore është 1.9% për këtë vit, 2.8 për qind vitin e ardshëm dhe 4 për qind

në vitin 2014. Me sa duket, sipas FMN, Shqipëria po humbet shpejtësi në rritjen ekonomike. Në të njejtin vlerësim, Kosova ka shifra 3.8 për qind për vitin në vazhdim, 4.1 për qind për vitin 2013 dhe 4.6 për qind rritje në vitin 2014.

Ndërkohë, Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim, BERZH, paralajmëroi po dje se rritja ekonomike e Shqipërisë për vitin 2012 do të jetë në vlera minimale. Gjatë prezantimit të Raportit të Tranzicionit për vitin 2011, eksperti Peter Sanfey, tha se, ka shumë të ngjarë që parashikimi i BERZH për rritjen ekonomike mund të ulet më tej nga prognoza aktuale prej 1.2 për qind.

"Deri tani, Shqipëria e ka përballuar krizën më mirë krahasuar me vendet e tjera të rajonit. Por, gjatë vitit 2012 ne presim që kriza të ketë ndikim më të fortë dhe rritmet e rritjes ekonomike do të ulen. Parashikimi ynë është për një rritje 1.2 për qind, por kjo vlerë do të rishikohet gjatë muajve të ardhshëm. Duke parë gjendjen e përgjithshme të ekonomisë europiane, gjasat janë që parashikimi për rritjen ekonomike të Shqipërisë të ulet më tej. Qeveria duhet të marrë masa fiskale, për të garantuar stabilitetin makroekonomik", tha Peter Sanfrey. Rreth 60 për qind e shqiptarëve janë shprehur në anketimin e BERZH se janë prekur nga pasojat e krizës.

8

E enjte, 19 prill 2012

SPECIALE

Promovimi

ALBUMI "Ismail Qemali" i Prof. Dr. Kristo Frashërit ngre akademikët në protestë, jo vetëm për ngritjen e Monumentit të Pavarësisë në Tiranë, por vetë nënkryetari i Akademisë së Shkencave, z.Myzafer Korkuti ka nxjerrë në shesh gabime e shpenzime flagrante të shtetit. Nuk jepen fondet për vepra akademike që rikuperojnë historinë e deformuar në monizëm, etj...

5 bocetet finaliste të përzgjedhura nga juria për Monumentin e 100-vjetorit të Pavarësisë

MUZAFER

KORKUTI: Qeveria financon vepra diletante

Monument për Pavarësinë në Tiranë?

S'duhet, e kemi në Vlorë. Në kryeqytet mungon Ismail Qemali, kur shtatore ka edhe Shopeni

TIRANE

DHURATA HAMZAI vijon nga faqja 1 ...ndaj politikave që ndjek qeveria dhe shteti shqiptar për organizmin e festës së 100-vjetorit të Pavarësisë. Nënkryetari i Akademisë së Shkencave, zoti Myzafer Korkuti ka rreshtuar një varg absurditetesh që nga diletantizmi i konkursit për një monument të Pavarësisë në Tiranë e deri tek milionat që qeveria jep për shoqatën "Vatra" në Amerikë, në një kohë që sipas tij, 'Varta' duhet të financojë botimet në Shqipëri.

Shkak i shpërthimit të nënkryetarit të ASH, z.

Myzafer Korkuti është bërë një nga kujtimet e Ismail Qemalit të hedhura në Album nga akademiku Kristo Frashëri mbi pasionin e Ismail Qemalit për arkeologjinë, në kohën e studimeve në "Zhosimea", ku ai përcaktonte vendin ku është në të vërtetë tempulli i Dodonës Pellazgjike. "Këto që dëgjojmë e shohim sot se do të ngrihet një monument tjetër i pavarësisë në Tiranë më duken si ato dilentanizmat e atyre që Dodonën antike 1500-vjeçare duan ta çojnë në Kalanë e Këlcyrës. Me këtë dua t'ju them se edhe ngritja e Monumentit të Pavarësisë në Ti-

Promovimi

Albumi "Ismail Qemali" i Kristo Frashërit me foto e dokumente të reja "Në gjimnaz Ismail Qemali ishte i dhënë pas antikitetit"

A

lbumi "Ismail Qemali" i prof.dr.

Kristo Frashërit i kushtohet burrit të madh të Kombit që vuri gurin e parë në themelet e pavarësisë së shtetit shqiptar më 12 nëntor 1912. Libri është përgatitur me përkushtim dhe me cilësi. Në dukje është një libër i thjeshtë me 170 faqe, shoqëruar me 94 foto të kohës, dhe me shtatë fotokopje. Janë edhe gjashtë gravura që plotësojnë këtë vepër. Autori në ballinë ka vendosur portretin e Ismail Qemalit si një mendimtar. "Kjo ishte dëshira e tij për treguar lartësinë e figurës së kombit tonë", tha Prof. Dr. Korkuti, duke shtuar se në libër gjendet edhe një fotokopje origjinale e "Himnit të flamurit". Ai tha më tej se "ia vlen ta rikujtojmë dhe le ta mësojë edhe ai që nuk e di e pse jo ta këndojmë himnin. Të mos bëhemi të 'mençur' për të ndryshuar simbolet e kombit", ironizoi Korkuti me nismën e fundit të Avokatit të Popullit për ndërhyrje në tekstin e himnit kombëtar.

Sipas tij ky album ka dy veçori parathënien dhe tekstin e gjerë dhe të plotë që shoqëron fotografitë. Këto tekste nuk janë diçitura të thjeshta, por pjesë të zgjedhur nga shkrimet e

Ismail Qemalit", tha Korkuti, duke shpjeguar se albumi "Ismail Qemali" fillon me dëshmitë e Ismail Qemalit për historinë e familjes Vlora, për vendin, shtëpinë kur lindi, shkollimin në gjimnazin Sozismea të Janinë, ku është i pari nxënës mysliman në atë kohë në këtë gjimnaz. Në mënyrë kronologjike Kristo Frashëri jep tërë veprën e Ismail Qemalit. Korkuti veçoi një dokumente në faqet 22, ku Ismail Qemali shkruan për kulturën antike: "U largova me keqardhje nga

ranë është një dilentatizëm", u shpreh i revoltuar zoti Korkuti. Pas kësaj, në intervistën për Shqiptarja.com, Korkuti shprehu hapur disa nga gabimet fatale të qeverisë në këtë Pse jepen miliona për 100-vjetor të Shpallvatrën, kur "Vatra" duhet të jes së Pavarësisë, si p.sh pse nuk është financojë botimet tona statuja e Ismail Qemalit në Tiranë, kur mes 25 burrave të shtetit është madje edhe muzikanti polak Frederik Shopen.

Myzafer Korkuti

Zoti Korkuti, pse jeni kundër ngritjes së Monumentit të Pavarësinë në Tiranë?

-Kompleksi madhështor që është bashkë me

Janina. Sepse ky qytete kishte interes të dyfishtë, aty kisha mbaruar studimet e mia, dhe ishte një vend ku në çdo hap njihja gjurmët e qytetërimit të lashtë paraeleniko pelazgjik...".

Vlerat këtij albumi ia rrisin edhe gravurat e Ismail Qemalit. Në këtë album Kristo Frashëri ka vendosr edhe disa foto të bashkëpunëtorëve të ngushtë si Isa Boletini etj. Albumi i akademik Kristo Frashërit mbyllet me ceremoninë e sjelljes në atdhe të eshtrave të dhe varrimit të tij në Kaninë. Ky është albumi i katërt i realizuar nga Kristo Frashëri. Në vitin 1972 ai përgatiti albumin "Rilindja kombëtare shqiptare" me 120 faqe, i cili edhe pse u shtyp në 5 mijë kopje u zhduk shumë shpejt nga vitrinat. Po ashtu ndodhi edhe me botimin e albumit për tre vëllezërit Frashëri. Dje në këtë promovim prof.dr. Emil Lafe tha se këto albume të hershme të Frashërit, duhen ribotuar, pasi nuk gjenden më në asnjë librari.

Albumin e pasuron edhe CD-ja me shtatëmbëdhjetë këngë, të kënduara nga populli nga të gjitha krahinat, të cilat i ka zgjedhur me cilësi akademiku Vaso Tole.

varrin Ismail Qemalit dhe vendi ku është ngritur flamuri është i papërsëritshëm në Histori. Ne vazhdojmë të bëjmë festa dhe të bëjmë monumente. Le të bëjmë monumente për ngjarjet e historisë për të gjitha figurat, por nuk mund të themi që do bëjmë një monument të pavarësisë. Ka të tjera gjëra më të rëndësishme: Akademia e Shkencave ka pa botuar disa vepra që lidhen me 100-vjetorin e pavarësisë si "Lidhja Shqiptare e Prizrenit" e akademik Kristo Frashërit; "Shteti i pavarur shqiptar 1912-1939" i Arben Putos; "Popullsia e Kosovës në vitet 18511912", përgatitur nga Kristaq Prifti. Por nuk ka asnjë mundësi financiare për t'i botuar këto vepra.

Për cilat figura konkretisht duhen ngritur monumente?

E enjte, 19 prill 2012

9

SPECIALE

Konkursi

Cili projekt do të fitojë 35 mijë eurot?

Pesë veprat finaliste të Monumentit të Pavarësisë

kombëtare ta nderojnë dhe të vendosim një buqetë me lule tek monumenti i Tij.

-I them qeverisë, institucioneve që të bëjnë vepra të tjera dhe me përmbajtje historike. Le të rreshtohen mbi 25 figura të shquara që i meriton ky vend, por pse të mos ketë dhe një monument për themeluesin e shtetit shqiptar për figurën e Ismail Qemalit?! Kjo është një padrejtësi që i bëhet kësaj figure. Monumenti i Pavarësisë është i ngritur. Ja tek është monumenti.

Ky është madhështor, është një vepër madhështore, ja tek është. (tregon fotografinë e Monumentit të Pavarësisë në Vlorë).

Atje është bërë pavarësia. Atje ngrihet monumenti. Siç përmenda më sipër rastin e tempullit të Dodonës, që disa thonë se është në mal të Tomorit apo në Këlcyrë. Jo. Dodona është atje ku thotë se e ka parë me sytë e tij Ismail Qemali, që është shënuar në albumin e Kristo Frashërit.

Pra, edhe "tempulli" i pavarësisë sonë është në Vlorë. Ç'duhet në Tiranë.

Ndërsa një burri shteti si Ismail Qemali i takon një Kristo Frashëri monument në Tiranë.

Aty ku kemi shtetin shqiptar duhet të kemi edhe themeluesit. Ne nuk do ta vendosim ku duam neve këtë monument. Si mund të bëhet kështu në Histori.

Në tiranë ka 25 monumente të burrave të shquar, Natyrisht është i Skënderbeut, i Faik Konicës, Jeronim de Radës, Faik Konicës, Avni Rustemit, Sulejman Pashës, Qemal Stafës, Myslim Ketës, Zogut të Parë, Ahmet Kazazit, disa monumente të Nënë Terezës, Adem Jasharit, madje edhe Frederik Shopenit e ndonjë tjetri. Më thoni, ju lutem nëse kam të drejtë apo jo të pohoj edhe njëherë atë që kam thënë një vit më parë në prani të Presidentit të Republikës se në Tiranë duhet të ketë një shesh me një monument për Ismail Qemalin ku ne kryeqytetasit të kemi mundësi në raste festash

Ju pohuat se janë gati disa vepra madhore për pavarësinë dhe nuk keni fonde si Akademi...

-Albumi i Kristo Frashërit është financuar nga një fondacion i huaj. Janë tre vepra madhështore të akademikut Kristo Frashërit, "Lidhja shqiptare e Prizrenit" dhe publiku duhet ta dijë se pavarësia e Shqipërisë arriti në saj të ngjarjes së Prizrenit.

Janë ngjarjet më të rëndësishme që çuan në këtë pavarësi. Ai e ka ripunuan veprën e tij, shkruar që pesëdhjetë vjet përpara. E ka ripunuar dhe e ka përshtatur që ta botojë. Është 600 faqe, por nuk ka mjete financiare. Po kështu akademiku Arben Puto ka bërë një vepër po kaq monumentale "Shqipëria '12-'39" të ripunuar dhe gati për botim. Nuk kemi mjete. Kristaq Prifti ka një vepër tjetër për Kosovën. Është pjesë e shtetit shqiptar, pavarësia dhe Lidhja e Prizrenit si mund të kuptohen pa këto vepra.

Pra duhet ta ndryshojmë këtë. Hajde ta botojmë këtë. S'kemi mjete financiare e si do të evokojë shkenca të kuptohet historia e krijimit të shtetit shqiptar dhe rëndësia e memorialëve në shërbim të së vërtetës historike.

Mendoni se mund ta ketë edhe të pamundur shteti shqiptar për të financuar gjithë sa thatë më sipër?

-Nuk ka kuptim kjo.

Sepse unë di që është dhënë një 30 milionësh për "Vatrën" te shqiptarët e Amerikës. Paradoks është. Sigurisht dhe ajo do të festojë 100-vjetorin e Pavarësisë, si shumë nga ata që kanë pasur rolin dhe do ta festojnë këtë 100vjetor, por një mik i imi, Gjon Gjonlekaj, që është studiues në Nju Jork dhe merret me studime për të ndriçuar këtë periudhë sa mori vesh tha: Si është e mundur që ju t'i jepni 30 milionë "Vatrës".

Vatra e Amerikës është në atë gjendje që t'ju jap ju mundësinë për të botuar veprat e për pavarësinë.

Ky paradoks i pranueshëm.

E keni ngritur ju vetë këtë çështje?

-Ja po e ngre. Edhe kryetari ynë i Akademisë është anëtar i Komisionit qeveritar për festimin e 100-vjetorit. Ka marrë pjesë në disa mbledhje, i

K

onkursi për monumentin e 100-vjetorit të Pavarësisë u shpall më 22 dhjetor 2011. Në 22 Mars të këtij u shpallën 5 bocetet finaliste të përzgjedhura nga juria për monumentin e 100-vjetorit të pavarësisë. Mes tyre tre vepra janë të punuara nga artistë shqiptarë: Thoma Thomai, Pjerin Kolnikaj, Blerta Xhomo & Ilirian Shima dhe dy vepra të punuara nga artistët gjermanë: Jörg Plickat, Kai Roman Kiklas&artisti kosovar Visar Obrija.

Ministri i Kulturës, z.

Aldo Bumçi, tha se bocetet e përzgjedhura nga një juri profesioniste janë më të mirat nga 81 bocetet e paraqitura.

Madje ai i injoroi çështjet e shtruara në media nga artistë që më parë të ishte përcaktuar sheshi sepse prishej koncepti i veprës. "Mungesa e një sheshi ku do të vendoset vepra, nuk përbën ndonjë problem", tha ai edhe pse artistët protestuan gjatë në media.

Koha e vendosjes së monumentit pritet të përmbushet deri në datën e inaugurimit 28 nëntor 2012 . Për realizimin e Monumentit MTKRS ka vendosur në dispozicion të artistit fitues një vlerë financiare prej 35 mijë erurosh, të cilën e ka pohuar për Shqiptarja.com drejtori i Galerisë Kombëtare të Arteve, z. Rubens Shima. Nuk bëhet e ditur nga burime të tjera zyrtare sesa do shkojë shuma totale deri në "Realizimin Nr. 2" të Monumentit të "100- vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shtetit Shqiptar më 28 nëntor 1912". Ky nuk është si ai i Vlorës. Artsistët e thirrur në garë kanë dashur ta bëjnë sa më modern. Duke parë bocetet fituese u vu re se konceptet ishin shumë larg asaj që tregon akti historik i Shpalljes së Pavarësisë. Dy arkitektët nga Mynihu janë frymëzuar nga banesa tradicionale shqiptare. Për të shprehur idenë e pavarësisë ata sjellin një ndërtesë të hapur, e cila paraqitet si dy gjysma kubi ku njëra gjysmë mban çatinë dhe tjetra platformën.

Shtrohet pyetja a ka lidhje vërtetë koncepti i tyre me Pavarësinë ndërkohë që janë ndër pesë fituesit. Ka të ngjarë një ditë që të shohim në shesh Kuba në vend të pavarësisë së shpallur nga Ismail Qemali në Vlorë. Thoma Thomai është frymëzuar nga imazhi i flamurit.

Skulptori ka ideuar një flamur të madh në bronz të shkëlqyer. Shtrohet pyetja para faktit historik: Ku u valëvit Flamuri i Pavarësisë? Gjermani Jörg Plickat ka bërë dy hallka të hapura zinxhiri që simbolizojnë çlirimin e popullit shqiptar. Sërish lind pyetja: Ishte Dita e Çlirimit apo Dita e Pavarësisë? Pjerin Kolnikaj ka bërë formën e një obelisku. A duhet vallë një i tillë?! Blerta Xhomo dhe Ilirjan Shima (Shqipëri) kanë bërë shqiponjën dykrerëshe me lloj stilizimesh. Shtrohet pyetja: sa do ta kuptojnë historinë e Shpalljes së Pavarësisë brezat duke parë këtë kompozim tejet të ngarkuar me detaje që nuk tregojnë dot sesi një burrë shteti si Ismail Qemali u bë themeltari i pavarësisë që gëzojmë sot.

kemi paraqitur me shkrim kërkesat tona. Dhe akoma sot po mbaron prilli dhe nuk është dhënë asnjë mjet financiar. Kur do bëhen këto vepra?!

Akademia e Shkencave solli para disa viteve një tjetër botim të vyer të Kristo Frashërit për Pavarësinë. Sa i rëndësishëm është ai?

Bëhet fjalë për librin "Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë", një libër me 280 faqe me 2 pjesë të rëndësishme dhe një vështrim historik përthithëse por edhe një pjesë të dytë me dokument të botuara dhe të pabotuara, duke e ilustruar shumë mirë këtë ngjarje madhështore. Në këtë libër u botua Akti i Shpalljes së Pavarësisë me të gjithë shpjegimet e nevojshme, dokumenti i shkruar në dy faqe, si dhe saktësimi që autori i shkrimit në gjuhën shqipe është Luigj Gurakuqi. Natyrisht aty korrigjon edhe disa shkrime që ishin retushuar në kohën e monizmit ku nuk ishin përfshirë për qëllime politike disa firmëtarë.

Por nga ajo kohë duhet të kujtojmë diçka të rëndësishme.

Me rastin e atij botimi Akti i Pavarësisë u shumëfishua dhe u ekspozua në muret e Kuvendit Shqipërisë. Me sa duket për t'i dhënë vlere u shtua dhe një emër, u firmos nga kryetarja e kuvendit Jozefina Topalli Çobo. Pra në komunizëm i hoqën ca emra, tani i shtuan një emër!!!!

Krejt ndryshe kishte vepruar Lef Nosi, në 1924 kur botoi disa broshura me dokumente të shpalljes së pavarësisë dhe disa vite më vonë në, '37-ën në 25-vjetorin e Pavarësisë kur botoi origjinalin e dokumentit të Pavarësisë, të cilin e shtypi dhe shumëfishoi bile edhe e shiti në një formë simbolike. Kopja që njohim sot, është ajo e botuar nga Lef Nosi.

Pse e lidhët me Dodonën aktin e ngritjes së monumentit?

-"Dodona është në rrënojat e Melemingosë që më vonë u provua se ishte faltorja e famshme e Dodonës". Këto janë thënie të Ismail Qemalit.

Gërmimet që bëri arkeologu Karapanos dhe studiues të tjerë më vonë provuan katërcipërisht se Dodona gjendet rreth 25 km në jugperëndim të Janinës. E përmenda këtë fakt historik, këtë të vërtetë sepse sot në shekullin e 21-të në Tiranë botohen libra dhe shkruhen artikuj në shtypin e përditshëm se Dodona pellazgjike qenka në malin e Tomorit, një tjetër në Ulqin dhe nja një muaj më parë e kanë lëvizur dhe kanë çuar në Këlcyrë të Përmetit.

Cila nga monumente e tjera, siç u shprehët ju në konferencë për konkursin mbi Monumentin e Pavarësisë janë shprehje e "diletantizmit të qeverisë"?

-Unë thashë që çdo ngjarje dhe çdo monument ka domethënien e vet, ka kohën e vetë. Diletantizëm është që të lëvizësh një monument që i takon një fakti historik të njohur dhe ta çosh në një vend tjetër. Është me të vërtetë diletantizëm se shtrembërohet historia. Unë ju thashë një shembull që nuk mund të lëviz tempulli i Dodonës pellazgjike. Është atje. Tek popullsia që ishte, s'ka rëndësi kujt i takon në pikëpamje etnike. Janë të ndara faktet historike nga fantazitë. Atje është monumenti. Është në Vlorë. Nuk e lëvizni dot, nëse ka ndonjë që e thotë këtë. Le të bëhen gjërat për pavarësinë.

Nuk kam kundër, ka plot vepra të parealizuara.

Si duhej organizuar 100-vjetori i pavarësisë sipas jush?

-Festime e nderime janë bërë në çdo përvjetor të shpalljes. Dëshiroj të kujtoj disa prej tyre: Më 28 nëntor 1932 qeveria shqiptare organizoi rivarrimin e trupit të Ismail Qemalit. Nga Sheshin qendror i qytetit u bë pelegrinazhi drejt Kaninës.

Kortezhin e ndiqte banda muzikore "Vatra" me marsh funebër. I dërguari i posaçëm i mbretit, Gjeneral Leon Xheraldi zbuloi Monumentin e Luftëtarit që ishte mbuluar me një napë të zezë, që u zgjidh nga Odise Paskali bashkë me monumentin e Luftëtarit Rilindës që janë sot në Sheshin e Flamurit. Më 28 nëntor 1962 me solemnitet të madh u festua në Vlorë Shpallja e Pavarësisë, veç të tjerave u rindërtua dhe u pasurua Shtëpia e Pavarësisë që më vonë mori emrin Muzeu Kombëtar i Pavarësisë. Me rastin e 70- vjetorit u përurua një monument skulpturor në bronz që përfaqëson një nga arritjet më të shënuara të skulpturës monumentale kushtuar luftës së popullit për pavarësi nga Kristaq Rama, Muntaz Dhrami, Shaban Hadëri. I lartë 17 metra dhe përkrah shtizës së flamurit të luftëtarit krijon një ansambël arkitekturor solemn dhe të papërsëritshëm.

10

E enjte, 19 prill 2012

AKTUALITET

Aksidentet me biçikleta dy të vdekur në Tiranë dhe Lushnje

D

y persona gjetën vdekjen dje Tiranë dhe Lushnje si pasojë e aksidentve rrugore.

Në kryeqytet, tek "Pallati me Shigjeta", një makinë përplasi për vdekje një person, i cili udhëtonte me biçikletë. Forcat e rendit mbërritën në vendngjarje vetëm pak minuta pas aksidentit. Paraprakisht dyshohet se shkak ka qenë shpejtësia e automjetit dhe pakujdesia e personit që udhëtonte me

biçikletë. Ai ka dashur të kalojë nga njëra anë e rrugës në tjetrën, kur është përplasur nga automjeti. Nga aksidenti gjeti vdekjen edhe një 50-vjeçar në Karbunarë, që po ecte në rrugën Lushnje-Berat. Shtetasi Agron Sulo, ka qenë duke udhëtuar me biçikletë në afërsi të fshatit Karbunarë kur është përplasur nga një automjet. Policia filloi hetimet për shkaqet e aksidentit, si dhe identifikimin e

automjetit dhe shoferit. Nga hetimet paraprake dyshohet se shkak i aksidentit mund të ketë qenë shpejtësia e madhe me të cilën udhëtonte mjeti, i favorizuar dhe nga rreshjet e dendura të shiut. Aksi rrugor nga Rotondoja e Lushnjes deri në Karburanë, një gjatësi prej 1.5 kilometrash është bërë shpesh skenë aksidentesh, pasi është rrugë e ngushtë dhe pa ndriçim.

29-vjeçari Agim Hoxha u gjet i vdekur në makinë në Londër Lajmi Hetues britanikë kanë ardhur në Shqipëri për të zbuluar vdekjen tragjike të 29-vjeçarit, Agim Hoxha, i cili u vra dhe më pas u dogj në makinën e tij në një lagje të Londrës, ku ai jetonte dhe punonte prej shumë vitesh

Britanikët në Tiranë për shqiptarin e vrarë Sipas dedektivëve shqiptari vdiq para se ta digjnin

LONDËR

JENNY MAKIN

P

olicë nga Hampshire kanë udhëtuar drejt Sh qipërisë për të mbështetur prindërit e moshuar të një burri të vrarë, trupi i të cilit u gjend në një makinë të djegur.

Tre oficerë nga departamenti i krimeve, që merren me trajtimin e familjarëve, kanë vizituar familjen e Agim Hoxhës, ndërkohë që vazhdon hetimi për të gjetur se kush e ka vrarë atë.

Dje, një javë që kur zjarrëfikësit zbuluan trupin e djegur keqas të 29-vjeçarit Hoxha në mercedesin e tij në Chilworth, policia ka bërë një apel të ri për ndihmë për të rënë në gjurmë të autorëve, por edhe të makinës tjetër të viktimës. Dedektivët nuk janë të sigurt nëse makina gri "Mondeo" mund të ketë njolla të dukshme dhe gjurmë të vrasjes, por kjo makinë po mungon dhe mund të jetë e parkuar në ndonjë rrugë. Ata dje kanë përdorur një makinë të ngjashme, të cilës i kishin vendosur targa false, në një apel mediatik me shpresën që dikush do ta njihte apo të mund ta kishte parë një makinë të tillë. Më shumë se 50 oficerë policie janë duke punuar për vrasjen e Agim Hoxhës. Trupi i tij u gjet në sediljen e pasme të Mer-

Një 35-vjeçar u plagos dje me armë zjarri në Kukës pas një sherri të momentit. Ngjarja ka ndodhur në komunën Bicaj. Sipas policisë shtetasi Flamur Bilali, 35-vjecai është plagosur me armë zjarri nga një bashkëfshatar i tij me mbiemër Kërxhaliu. Ngjarja ka ndodhur pas një zënke mes dy të rinjve, pas të cilit disa persona nga familja Bilali kanë shkuar në shtëpinë e Kërxhaliut dhe kanë goditur me mjete të forta të zotin e shtëpisë. Një nga djemtë e tij ka marrë armën e gjahut duke qëlluar mbi 35-vjeçarin Bilali.

Grabitën me armë, arrestohen dy autorët

Dedektivja britanike me makinën e Hoxhës

Shqiptari i vrarë Agim Hoxha

cedesit, që i ishte vënë flaka në Childëorth në orët e para të mëngjesit të të enjtes së kaluar.

Edhe pse oficerët kanë konkluduar se zoti Hoxha kishte vdekur përpara se t'i vihej zjarri makinës, ata nuk janë ende të sigurt për

mënyrën sesi ai ka vdekur.

Shefi i policisë, inspektori Rachel Farrell thotë se oficerët janë duke punuar rreth qindra deklaratave dhe qëndrimeve, duke ndjekur edhe disa linja kyçe të kërkesave, por ende nuk është përcaktuar një motiv. Dje dede-

ktivja urdhëroi se kush e njihte zotin Hoxha, që kishte jetuar në Southampton gjatë tetë viteve të fundit, të paraqitej për të ndihmuar dhe për të dhënë një panoramë të qartë të jetës së tij. Inspektorja Farrell tha: "Agimi ndoshta ka qenë i njohur - ai dilte në pub dhe klube. Ai ishte një djalë i ri, i cili, sikurse thotë edhe familja e tij, kishte një karakter shumë të gjallë dhe shumë njerëz mund ta njohin.

Ne jemi të interesuar të dimë gjithçka për jetën e tij". Më pas ajo shtoi: "Tre dedektivë kanë udhëtuar drejt Shqipërisë për të mbështetur familjen e Agimit. Prindërit e tij janë të moshuar dhe sigurisht ky lajm ka qenë një shock tragjik për ta.

Sipas BBC dy vetë janë ar-

restuar në lidhje me vdekjen.

Një 23-vjecar i arrestuar javën e kaluar në Birmingham u lirua pa ndonjë akuzë. Një 36 -vjecar u arrestua të shtunën në Southampton. Në një deklaratë, familja e zotit Hoxha tha: "Humbja e tij na la një dhimbje të thellë në familje dhe është një humbje e rëndë".

Agim Hoxha është nga Shqipëria dhe ka jetuar prej 12 vitesh në Britani, duke punuar në ndërtim rreth Londrës dhe Southampton. Ai përshkruhet "si një punëtor i mirë" dhe që pëlqente të luante dhe futboll. Familja e tij thotë: Ai nuk e meritonte një gjë të tillë dhe nuk e kuptojmë pse dikush mund ta bëjë këtë gjë".

(Marrë nga "The dailyecho")

Itali, shkatërrohet banda shqiptaro-italiane 3

Sherr me armë, plagoset 35-vjeçari

Trafiku i drogës

LAJME SHKURT

TIRANE

2 të arrestuar është bilanci i operacionit të organizuar nga policia italiane kundrejt një organizate kriminale shqiptaro-italiane që merrej me trafikimin e drogës dhe të armëve. Mësohet se njëri nga anëtarët e organizatës ngeli i vrarë në Romë në muajin

janar. Si rezultat i hetimeve të cilat kishin nisur 2 vite më parë u bënë arrestimet në radhët e bandës kriminale në qytetet e Toscana, Lazio, Emilia Romagna dhe Marche ndërsa u sekuestruan më shumë se 50 kilogramë kokainë, 600 mijë euro dhe një arsenal i tërë armësh zjarri. Sipas policisë thuhet se kjo organizatë kriminale e cila merrej kryesisht me

trafikun ndërkombëtar të lëndëve narkotike dhe konkretisht të kokainës nga Spanja dhe Shqipëria përbëhet nga shqiptarë e italianë dhe disa elementë romunë. Nga ana e hetimeve rezultoi se kjo organizatë kriminale drejtohej nga një i shumëkërkuar siçilian me iniciale F.S 57 vjeç i përfshirë edhe në rrjete të tjera të tregtisë së drogës në rrjete ndërkombëtare.

Zbulohen nga policia autorët e një grabitje me armë të ndodhur në janar të këtij viti në dëm të dy qytetarëve në Vlorë. Burimet zyrtare kanë thënë se nga Sektori i Krimeve të Rënda në Drejtorinë e Policisë Qarku Vlorë në bashkëpunim me Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Vlorë, është arritur të bëhet identifikimi, kapja dhe ndalimi i shtetasve Ilir Sulejman Alla, vjec 18, lindur në Librazhd e banues në Vlorë dhe Albano Selejmen Latifaj, vjec 19, lindur dhe banues në Vlorë.

Kërcënon me pistoletë, arrestohet 31-vjeçari

Një 31-vjeçar është arrestuar nga policia e Tiranës pasi ka kërcënuar me armë një shtetas për një konflikti të çastit në kryeqytet.

Spealistët e Seksionit Kundër Krimeve ndaj Jetës dhe Shëndetit bënë të mundur arrestimin në flagrancë të shtetasit Altin Xhevat Topalli, 31 vjec, banues në Tiranë. Arrestimi i tij u krye sepse dje në mesditë dyshohet se pas konflikti të castit ka kanosur me armë zjarri pistoletë shtetasin Ervis Asllan Hasanaj, 26 vjec.

Gjatë konfliktit të ndodhur shtetasi Altin Topalli ka plagosur nga pakujdesia në këmbë me armë pistoletë kunatin e tij shtetasin Bledos Bengasi, 34 vjec.

E enjte, 19 prill 2012

11

RUBRIKA

NGA MIRA KAZHANI

Ish-zëdhënësja e qeverisë së Thaçit komenton Vetëvendosjen

N

ëse një personazh është pëlqyer, apo kundërshtuar nga lexuesit unë këtë zakonisht (me të drejtë) e kuptoj nga komentet në fund të blogut. Më ngacmojnë e motivojnë dhe ndonjëherë pse jo edhe më përkëdhelin, por në të shumtën e rasteve shërbejnë si një skaner ku unë kontrolloj balancat e mia. Një nga komentuesit anonim shkruante një ditë: Kjo Mira i vuri në rresht këto burrat që merr!

Nuk u mora gjatë me interpretimin e këtij komenti, por i dhashë të drejtë ndoshta për një nga arsyet që ai mund ta ketë thënë këtë gjë. Kisha vetëm dy gra dhe të gjithë të tjerët ishin burra. U ndjeva e padrejtë dhe kafshova buzën tek ja tregoja këtë një kolegeje. Pastaj u justifikova me cinizëm:- Epo kam faj unë që asnjë grua s'më ka bërë përshtypje?!

...

Sot jam ulur për rastësi në të njëtin vend që kam pirë verë më Albin Kurtin dhe po pres një grua. Ulpiana Lama, të cilën e shohim tek E Diell në Top Channel dhe në fakt e shohim shumë shpesh dhe kudo për tema nga më të ndryshmet gjë që personalisht nuk jam dakord, por kur të kërkon media vetë, atëherë pse jo. Ndërkohë që pres Ulpianën në internet kërkoj duke klikuar emrin e saj dhe më bëjnë përshtypje disa kritika, ndonjëherë sulme mes tyre letra e një nëne të irrituar për një deklaratë për shtyp që Ulpiana ka lexuar gjatë kohës kur ishte zëdhënëse në qeverinë e Kosovës në vitin 2007 dhe ngjarja lidhet me një demonstratë ku mbetën të vrarë dy të rinj nga Vetvendosja. Që aty ndiej se kjo grua nuk ka shumë afërsi me lëvizjen dhe ulja në të njëjtin vend qenka një rastësi ironike.

Ajo erdhi me pak vonesë! Është e veshur me një fustan me ujra dhe flokët të lidhur shpenguar. Duket qartë që ka patur një ditë të zënë dhe shenja të lodhjes ka në ajër por sërish mbetet një grua tërheqëse dhe me sy sa dinak aq edhe të ngrohtë.

- Ulpiana, pse nuk të pranuan në Kosovë?

Nga disa lexime në internet perceptova jo fort simpati për karrierrën tënde atje.

- Nuk besoj se ishte diçka personale. Besoj që mua më kanë pranuar ata por është politika ajo që të ndan. Është ajo që ka të bëjë me vendimarrjen akute dhe sidomos pritshmëria e publikut është aq e madhe sa i kalon mundësitë e realizimit e përmbushjes nga ana e qeverisë. Njerëzit e perceptojnë politikën si një vend magjie dhe politikanët sikur janë magjistarë dhe kanë një shkop në dorë që realizon gjithçka.

Unë nuk kisha asgjë në dorë dhe ndaj besoj që nuk e kanë patur me mua.

- Lexova letrën publike të një gruaje në lidhje me shkurtin e 2007? Ajo ishte e irrituar dhe e nxehur me ty, jo me qeverinë?

- Shiko, asgjë nuk kisha unë në dorë. Në atë kohë Kosova ende nuk ishte shtet.

Atëherë doli në sipërfaqe Vetvendosja, e cila po hyn në politikë, por ende nuk ishte përcaktuar koordinata e aksionit politik të saj.

ULPIANA

LAMA

mes Prishtinës dhe Tiranës, një vajzë e zgjuar "Albini ka ide, Thaçi duhet të ishte menaxher i mirë"

Në foto: Ulpiani Lama, ishzëdhënësja e qeverisë së Hashim Thaçit

Sa për demonstratën, ajo është sqaruar disa herë që qeveria e Kosovës nuk ishte pjesë e organizimit të saj madje edhe dorëheqja në atë kohë e ministrit të brendshëm erdhi si pasojë e anashkalimit që ju bë qeverisë.

- Po tani si të duket Vetvendosja?

- Është më urbane. Në ato vitet e para ka patur shumë më pak ide. Ajo është pasuruar në ide, në njerëz, por sërish mbetet një viktimë e një parakoncepti të atyre që e krijuan dhe që e kanë mbushur me veten e tyre së pari, atë parti. Prurjet e reja janë për t'u vlerësuar por do t'ju duhet kohë.

- Më falni, por mos po sulmoni Kurtin disi?

- Albini është njeri me ide, por politika nuk ka të bëjë me idetë. Ai është një politikan në stazh, si të ta them është stazhier në politikë.

Ndërsa Ulpiana flet dhe heraherës ngre zërin më shumë sesa duhet mendoj se ta pyes sepse e kritikoi Vetvendosjen për mangësi idesh në gjenezë dhe kreun e saj e përshkruan se ka ide, por se nuk është politikan. Ka një kontradiktë në atë që po më thotë por nuk më duket e arsyeshme të analizojmë Vetvendosjen, kur sot dua të flas për shumë gjëra burrash me një grua.

- Ulpiana, po Thaçi? Si mendon për të, si kryeministër?

- Ajo mendohet pak dhe nëpërdhëmb:Po si t'i përgjigjem kësaj pyetje? Do na bësh armiq me gjithë botën! Dhe qesh pak, por pa më parë në sy. Shpesh herë duket sikur shikon fjalët që ka në mendje.

Hashim Thaçi ishte nisur për t'u bërë kryeministër dhe në një kuptim e meritoi, sepse kish investuar për të.

- Në fakt, - e ndërpres unë, atë e dontë Amerika, sidomos zonja Oll-

brajt!

Ajo nuk i jep rëndësi kësaj dhe thotë:- Jo jo veç asaj, ai ish investuar për të arritur aty ku është sot. Por shteti ka nevojë për menaxher të mirë dhe besoj se ai nuk është një Kryeministër i kënaqur. Mendoj që ai e deshi rolin historik por jo këtë lloj pozicioni. Ta thashë të duhet të jesh menaxher i mirë.

- Po Rugovën e ke takuar?

- Ai ishte personazh hermetik, vetëm një herë e kam takuar. Rugova ishte i vetëdijshëm për rolin e tij historik dhe ai duhet analizuar në kontekstin e rrethanave historike në të cilat u gjend. Ai ishte një Moisi për popullin kosovar. Ai kishte arritur një mantra.

- E ka edhe Berisha këtë? Mantra, Moisiu, historinë, rrethanat dhe dashurinë për mitin?

- Jo ai është një tjetër gjë. Po lexoj këto kohë "The manual of dictators" dhe ka gjëra intersante.

Në këtë moment e ndërpres, sepse fjala diktator dhe Berisha nuk më rrinë fare bashkë.

- Më falni por ç'lidhje ka Berisha me këtë libër?

- Jo jo, nuk ka të bëjë me Berishën. Doja të thoja që në këtë manual kam lexuar një shprehje që i shkon atij.

"Qëllimi i një qeverisje nuk është të qeverisë mirë, por të mbaj pushtetin". Besoj që për këtë ai do të mbahet mend.

Kemi porositur ndërkohë nga një lëng portokalli të shtrydhur dhe me pak limon.

Ndonjëherë themi edhe disa gjëra që janë "off the record" të cilat do doja edhe t'i shkruaja, por jo të gjitha gjërat thuhen sepse i bie që bota të dalë nga zinxhirët dhe liria ka kuptim me limitet e saj.

Edhe Ulpiana mendon kështu. Nëse do gjeja një fjalë në shqip që do t'i shkonte do thoja një "sypatrembur". Flet shumë gjatë për një pyetje krejt të shkurtër. Ka një mënyrë të treguari krejt të sajën, por është si një trafik i rënduar fjalësh, frazash, li-

brash, teorish. Është vërtet shumë plot aq sa besoj fshehurazi se do dukej edhe më mirë sikur të dinte më pak. Besoj që në dy orë me Ulpianën ndonjë fjalë tek-tuk e shqipes nuk është artikuluar. Mes tyre 4-tër P-të e komunikimit, sociologji mode e psikologji mode ( për të cilat s'kisha dëgjuar kurrë në jetën time).

- Gjithë këto dije ndonjëherë të kushtëzojnë jetën, apo jo? E pyes.

- Ajo qesh dhe më thotë:- Eh, gjithmonë ka shpikje. Por sociologjinë e modës e kam dhënë edhe në fakultet si lëndë. Është e bukur.

- Atëherë si jam veshur unë sot?

- Ke veshur një bluzë të hollë pak transparente dhe një xhaketë lëkure sipër. Është një kombinim që bëhet në Francë dhe dëshmon përpjekjen tënde të brendshme për të konfirmuar feminilitet.

- Është interesante vërtet dhe do të filloj të vishem gjithmonë duke patur parasysh psikologjinë e modës, shtoj unë.

Biseda jonë është si portokalli me limon. Më pëlqen që ajo flet hapur pa shumë presje dhe pikëçuditëse por është edhe pak ndryshe nga femrat. Ka një vetkënaqësi që e shpreh natyrshëm.

Ajo beson tek Shqipëria natyrale. Prishtina dhe Tirana janë dy qytete ku ajo nuk ikën e nuk rikthehet. Marrëdhënia me miqtë është ndër arkitekturat më të bukura të saj.

-Kemi shum miq në jetë.

Disa raporte janë sipërfaqësore por ato shërbejnë për raportet më të thella sepse falë tyre kuptojmë vlerën e miqësive të forta. Unë kam qënë me fat që në Prishtinë e Tiranë nuk më kanë munguar as të thellët e as sipërfaqësorët.

Në aspektin sociologjik miqësia nuk është vlerë në hierarkinë e lartë morale. Ajo ka diçka që ka të bëjë më homofilinë. Kërkojmë gjithmonë të ngjashmit.

- Çfarë është e vështirë në jetë, ose më saktë më e vështira në jetë?

- Të ruash ekuilibrin Mira. Moderimi është më i vështiri. Gjetja e rrugës së mesme.

- Të duket vetja e mençur?

- E kam bërë edhe këtë analizë. Ne femrat tingëllojmë shumë të mencura në raport me burrat dhe jo në raport me femrat ( ndërsa ajo thotë këtë gjë mua më kujtohet ajo mini-përshtypja ime e fillimit se do më dukej akomë më e mirë po të dinte më pak, çudi me në femrat).

Me një femër nuk e ke të lehtë të shtiresh, të hiqesh sepse ajo të kupton. Ndërsa me një mashkull edhe kur je duke u treguar e sinqertë sërish nuk mjafton. Ata gjithmonë do dyshojnë në ne.

- Dhe ne s'do besojmë kurrë në ta, i them unë. Sepse gjithmonë kam besuar se jemi as më shume e as më pak se njëri-tjetri.

Ajo është e martuar dhe nuk ka fëmijë ende. Madje më thotë se nuk ka provuar as atë ndjesinë e nevojës për përplotësim të jetës në cift me një bebe dhe as rastësia si ka sjellë një gjë të tillë.

Kështu kam besuar gjithmonë se mund të vij një fëmijë në jetën time. Nuk kam provuar asnjërën Mira deri tani ndaj s'di ç'të them më thotë ajo me një indiferencë në paqe.

Më tregon marrëdhënien me nënën e saj për të cilën thotë me krenari se ajo është një mbështetëse e madhe në jetën e saj dhe se një ditë e di që do ta marr malli.

P.S: Deshët një grua, apo deshët të dinit se çfarë thonë gratë për ju? Unë këtë nuk e di. Por si me një grua dhe me një burrë rëndësi ka që të flas njeriu, dhe ne, të mund të lexojmë njerëz, jetë dhe mendime që edhe kur nuk na pëlqejnë të mund t'i pranojmë pasi brenda një njeriu ka shumë porta. Para disa ditësh një grua shumë e mençur që s'pranon të jetë pjesë e rubrikës lunch.com më tha sesa herë ndihet e lodhur, e mbingarkuar, nervoze ajo nxiton të hap dy a tre porta të tjera brenda saj dhe më pas dita rrjedh si lum...

12

E enjte, 19 prill 2012

Abonohu!

Për t'u abonuar ju lutemi kontaktoni me: To Subscribe please contact:

POSTA SHQIPTARE Tel: +355 4 2375598 e-mail: abonime@postashqiptare.al

Agjensia e Abonimeve të Shtypit (TRENOVA)

ADRION Ltd Tel: +355 4 2240018 e-mail: sales@adrionltd.com

Tel: +355 682047825 e-mail: arbentrenova@yahoo.com

Ja si fillohet dita...

origjina e lajmit...

Lindja ‘’pa dhimbje’’ përfitimet dhe rreziqet

Diarre? Ja kura nëpërmjet ushqimeve

A

D

nestezia spinale është një procedurë e kryerjes së anestezisë për të përftuar një analgjezi (mungesë e plotë e dhimbjes) të një pjese të lokalizuar të trupit...

Faqe 18

A

iarreja është dalja jashtë e shpeshtë e feçeve tepër të lëngëta. Shkaqet e diarresë mund të jenë të shumta ku mund të përfshihen: shkaqe infeksioze...

Faqe 20

Botim zyrtar i Fakultetit të Mjekësisë, Universiteti i Tiranës Adresa: Fakulteti i Mjekësisë, Nr371, Cel: 069 63 46688, E-mail: suplementi@almedicus.org

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

Nr.11

LMEDICU BOTIM I PËRJAVSHËM I GAZETËS SHQIPTARJA.COM

FEMRAT PREKEN ME SHPESH SE MESHKUJT

Depresioni, ndërmjet një jete bardh e zi

OBSH: Shkaku i 2-të i invaliditetit në botë, në 2020 ENVER HALILI

T

Drejtor: Taulant MUKA Kryeredaktore: Jana NANO Zv/Kryeredaktore: Fjorda KOROMANI Redaksia: Arminda Avdulaj Besiana Balla Blerta Dollaku Dea Qirjaqi Eralda Asllanaj Erklida Sula Isid Xhura

Menopauza

Faqe 14

A i njihni ndryshimet e shëndetit tuaj?

M

enopauza është pjesë universale dhe e parikthyeshme e procesit të plakjes që përfshin sistemin riprodhues femëror, pas të cilit gruaja nuk do të ketë më menstruacione. Faktorët që ulin moshën fiziologjike të menopauzës janë të pakët dhe përfshijnë: duhanin, histerektomia (heqja e mitrës me vezore), etj. Ndryshimet hormonale mund...

Mjek i përgjithshëm

ë ndihesh i dëshpëru ar herë pas here është pjesë normale e jetës.

Por kur dëshpërimi zgjat gjatë gjithë ditës, për disa javë me radhë, mund të jetë depresion. Ndryshe nga trishtimi normal, depresioni rritet çdo ditë, dëmton aftësinë për punë, studim, për të kryer aktivitete të përditshme si gjumi apo të ngrënit etj. Ndjenjat e të qenit i paaftë, pafuqi apo i pavlerë janë të theksuara dhe nuk përmirësohen. Sot, nga depresioni vuan rreth 8% e popullatës.Sipas OBSH depresioni, i renditur pas sëmundjeve të zemrës, në vitin 2020 do të jetë shkaku i 2-të i invaliditëtit në të gjithë botën. Simptomat e depresionit janë më të theksuara në mëngjes dhe zbeFaqe 16 hen në pjesën...

E ENJTE 19.04.2012

Dietologji

Kledia Dimroci Mirald Gina Këshilli botues: Departamenti i Shëndetit Publik Enver ROSHI Shërbimi i Endrokrinologjisë, QSUT Agron YLLI Shërbimi i Urgjencës, QSUT Edmond ZAIMI Shërbimi i Nefrologjisë, QSUT Arjana STRAKOSHA Shërbimi i Reumatologjisë, QSUT Argjend TAFAJ Shërbimi i Alergologjisë, QSUT

Etleva QIRKO Shërbimi i Kardiologjisë, Spitali Ushtarak Gerta KOÇEKU Shërbimi i Neurologjisë, Spitali Ushtarak Fatos JAHO Shërbimi i Ortopedi-Traumatologjisë, Spitali Ushtarak Gjergj ÇAUSHI Shërbimi i Tokosikologjisë, Spitali Ushtarak Zyhni SULAJ Biokimi Klinike, QSUT Ndok MARKU Farmaci Leonard DEDJA

Faqe 17

Çfarë fshehin tabletat për dobësim?

J

a tableta magjike që ju dobëson; heq dhjamin e tepërt gjatë kohës që ju flini, pa aktivitet fizik stresues ose dieta hipokalorike. Me siguri doni të dini kush është, ku mund ta blini, si ta përdorni.

Epo, përgjigjja e këtyre pyetjeve nuk është ajo që me siguri doni të dëgjoni.

FDA, organizmi më i lartë kontrollues i tregut të barnave dhe ushqimeve...

14

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Shëndeti i gruas

A

LMEDICU

INTERVISTË me mjeken gjinekologe, Kozeta Mustafaraj gjithçka që duhet të dini mbi menopauzën dhe si ta manaxhoni

M

enopauza është pjesë uni versale dhe e parikthye shme e procesit të plakjes që përfshin sistemin riprodhues femëror, pas të cilit gruaja nuk do të ketë më menstruacione. Faktorët që ulin moshën fiziologjike të menopauzës janë të pakët dhe përfshijnë: duhanin, histerektomia (heqja e mitrës me vezore), etj. Ndryshimet hormonale mund të mos jenë përgjegjëse për hemorragjitë e çrregullta të kësaj periudhe, ndaj duhen përjashtuar me kujdes patologjitë më të shpeshta të kësaj periudhe si: fibroidet , polipet e mitrës, hiperplazia e mukozës uterine apo kancerit të mitrës. Gjatë kësaj periudhe ka një rënie të vlerave të testosteronit, duke bërë që gratë të jenë më të ekspozuara ndaj veprimit të estrogjenit të pakundërpeshuar me progresteron për një periudhë kohë të gjatë, çka çon në hiperplazi të endometrit që është paraprirës i kancerit të mitrës.

Si shfaqet menopauza?

Si rezultat i ndryshimeve fiziologjike nën ndikimin e ndryshimeve të niveleve hormonale, gratë do të përjetojnë një numër të madh simptomash të përmbledhura nën termin sindromë klimaterik. Këto simptoma përfshijnë: vale nxehtësie, pagjumësi, shtim në peshë, fryrje, ndryshime të humorit, menstruacione të çrregullta, dhimbje të gjirit, dhimbje koke. Simptomat klimaterike shkaktohen si rezultat i funksionit të çrregullt të vezoreve dhe luhatjeve të mëdha të nivelit të estrogjenit (dhe jo deficitit të tij), prandaj ndalimi i luhatjes hormonale nëpërmjet pilulave dhe zëvendësimit hormonal do të çojë në lehtësimin e këtyre simptomave. Çfarë pasojash sjellin në organizëm këto ndryshime?

Për shumicën e grave të moshuara ka një rënie të tonusit pelvik çka do të manifestohet me prolapsin apo rrëshqitjen e organeve riprodhuese ose urinare. Këto shoqërohen më rëndim vaginal, dhimbje të fundit të shpinës, etj. Shkaku i këtyre simptomave janë cistocela (rënia e fshikëzës urinare) rektocela( rënia e pjesës së fundit të zorrës së trashë ) dhe prolapsi uterin( i mitrës). Cistiti atofik, mund të shfaq shenjat e infeksionit të aparatit urinar, me urinim të shpeshtë, me urgjencë dhe mosmbajtje të saj. Gjatë kësaj periudhe grate janë shumë të ndjeshme ndaj infeksioneve urinare, çka kërkon bërjen e analizave të urinës në të gjitha gratë me ankesa urinare.

Të tjera ndryshime në këtë periudhë janë humbja e elasticiteti të lëkurës, rënia e densitetit mineral të kockave, etj. Arsyeja më e shpeshtë pse gruaja paraqitet tek mjeku është prania valëve të nxehtësisë, këto valë janë të paparashikueshme në shpërthim, mund të përjetohen për disa vite, dhe janë të pranishme në 75 % të grave në periudhën e para dhe pas menopauzës. Valët e nxehtësisë e bezdisin gruan dhe shoqërohen me çrregullime të gjumit, destabilitet

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

veprimit të estrogjenit mbi metabolizmin e yndyrnave duke ulur vlerat e LDL (kolesterolit) dhe rritur HDL. Përdorimi i zëvendësuesve hormonalë sjell një ulje rreth 11% të sëmundjeve kardiovaskulare. Efekti më i mire i estrogjenit duket mbi funksionin endotelial; progresi i arterosklerozës në gratë postmenopauzës është më i ngadaltë .

Menopauza dhe ndryshimet që sjell Osteoporoza, pasojë e drejtpërdrejtë emocional, sidomos nëse janë të shpeshta dhe të forta. Këto episode vazomotore zgjatin pak minuta dhe janë me frekuenca që variojnë nga shfaqja e tyre çdo orë deri në 2-3

kokës dhe trupit. Po ashtu të shpeshta janë dhe palpitacionet, dhimbjet e kokës, marrje mendsh.

Një nga patologjitë që lidhet

thimin e menopauzës, densiteti kockor ulet shumë për shkak se absorbimi kockor është i përshpejtuar ndërkohë që formimi kockor mbetet në raportet e periudhës para

Arsyeja më e shpeshtë pse gruaja paraqitet tek mjeku është prania valëve të nxehtësisë, këto valë janë të paparashikueshme në shpërthim, mund të përjetohen për disa vite menopauzës. Humbja kockore në vitet e para përbën rreth 20% të humbjes totale kockore. Efekti përfundimtar i menopauzës në humbjen kockore është ulja e fortësisë kockore çka çon në rritje të rrezikut për fraktura. Sa më herët të pushojnë se funksionuari vezoret aq më e madhe do të jetë humbja kockore dhe sa më e ulët të jetë masa kockore e gruas kur hyn në menopauzë aq më e rëndë do të jetë osteoporoza. Në zhvillimin e osteoporozës ndikon shumë raca (më e rëndë është në gratë e bardha), konsumimi i duhanit etj. herë në ditë. Valët e nxehtësisë përshkruhen si një ndjenjë ngrohtësie apo nxehtësie që nisin nga pjesa kërthizës dhe zhvendosen për lart drejt kokës, të shoqëruar nga djersitje të

me menopauzën është osteoporoza. Pse ndodh ky fenomen?

Osteoporoza është pasoja e drejtpërdrejtë e menopauzës. Me shpër-

Çfarë pasojash sjell në sistemin kardiovaskular të gruas, menopauza?

Menopauza rrit riskun e grave për sëmundje koronare, pavarësisht nga mosha e gruas dhe kjo nëpërmjet

Po në sistemin nervor, si ndikon menopauza?

Plakja si proces prek dhe disa aftësi njohëse dhe mungesa e estrogjenit mendohet se kontribuon në këtë proces duke ngadalësuar rënien e memories. Perimenopauza është koha e shfaqjes së simptomave depresive të lidhura direkt me efektet hormonale nëpërmjet luhatjes në vlerat e tyre si dhe nëpërmjet efekteve të estrogjenit në çrregullimet e gjumit dhe simptomave vazomotore. Ka mendime se terapia hormonale që përdoret gjatë menopauzës, ndikon në shfaqjen e kancerit të gjirit. Është menduar që terapia hormonale shoqërohet me rritje të riskut për kancer të gjirit në vlerat 1.1 deri 1.3. Ky risk shkon paralel me kohëzgjatjen e përdorimit. Lidhja e estrogjenit me kancerin mendohet për faktin që risku i kancerit të gjirit rritet në gratë me menarkë (cikël) të hershëm dhe menopauzë të vonët, ndërsa lindjet në moshë të re dhe ndërprerja e ndryshimeve hormonale sjellin një ulje të riskut. Është fakt që gratë që kanë përdorur terapi zëvendësuese hormonale estro-progesteronike, kanë patur incidencë për shfaqje të masave tumorale të mire lokalizuara, me përmasa më të vogla, paprekje të gjëndrave limfatike dhe me përqindje mbijetese më të lartë .

TERAPIA HORMONALE Kur duhet të fillohet? Efektet anësore të saj Koha për fillimin e terapisë varet nga gjendja shëndetësore e gruas.

Pavarësisht nëse gruaja është afër ose pas fazës së menopauzës duhet të përshkruhet terapia më e përshtatshme për të, pasi të jetë këshilluar me mjekun gjinekolog dhe t’i jenë shpjeguar të gjitha mundësitë. Ndër faktorët që ndikojnë në zgjedhjen e terapisë janë: gjendja shëndetësore personale dhe familjare, pirja e duhanit, etj.

Efekte të mundshme të terapisë hormonale zëvendësuese mund të jenë: fryrje, dhimbje të gjirit, hemorragji vaginale, dhimbje koke. Terapia mund të merret me tableta nga goja , transdermale (lëkurë) ose lokalisht në formë kremrash, unaza ose tableta. Nuk duhen të merren në rast hemorragjie që nuk i gjendet shkaku, sëmundje të mëlçisë, shtatzani, trombozë venoze etj. Produkte alternative me origjinë bimore dhe suplemente dietetike që përmbajnë përbërës fitoestrogjenik mund të jepen në periudhën e kalimit nga periudha e menopauzës në atë të postmenopauzës.

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

Simptoma

15

VENDOSNI një takim te mjeku nëse lemza zgjat më tepër se 48 orë, ose nëse është aq e fortë sa shkakton probleme me të ngrënit, gjumin apo frymëmarrjen

Lemza, kur duhet të shqetësoheni Manovra efikase për ndërprerjen e saj MIRALD GINA

L

emza shkaktohet nga një tkurrje e pavullnet shme e diafragmës, muskuli që ndan hapësirën e kraharorit nga ajo e barkut.

Diafragma luan një rol të rëndësishëm në frymëmarrje. Çdo tkurrje e saj pasohet nga një mbyllje e papritur e kordave vokale, të cilat prodhojnë tingullin karakteristik gjatë lemzës. Shpesh lemza fillon pa ndonjë shkak të dukshëm dhe zakonisht zhduket pas disa minutash. Lemza është e shpeshtë dhe një dukuri normale te të porsalindurit dhe foshnjat.

Lemzat mund të shkaktohen nga ngrënia e vakteve të rënda, nga pijet alkoolike ose nga emocionet e papritura. Në disa raste, lemza mund të jetë shenjë e një sëmundjeje. Për pjesën më të madhe të njerëzve, një episod lemze zgjat vetëm pak minuta.

Rrallëherë, lemza mund të vazhdojë për ditë, javë apo muaj të tërë. Kjo mund të vijë nga kequshqyerja apo sëmundje të ndryshme.

SIMPTOMAT Tingulli karakteristik i lemzës është shenja e vetme.

Ndonjëherë, simptoma e vetme është një ndjesi e lehtë shtrëngimi në gjoks, bark apo fyt, e cila i paraprin tingullit.

Kur duhet shkuar te mjeku?

Lini një takim te mjeku nëse lemza zgjat më tepër se 48 orë, ose nëse është aq e fortë sa shkakton probleme me të ngrënit, gjumin apo frymëmarrjen.

A ka ndonjë funksion lemza te njerëzit?

E vërteta është që nuk jemi të sigurt për këtë. Për aq sa dimë, lemza nuk ka asnjë funksion në trupin tonë. Disa shkencëtarë mendojnë se është vetëm një lloj keqfunksionimi i nervave që kontrollojnë muskujt e frymëmarrjes dhe glotisin. Megjithatë, mundet që lemza të mos ketë qenë kaq e padobishme për paraardhësit tanë me katër

MANOVRA PËR TË NDALUAR LEMZËN Edhe pse nuk ka një mënyrë të sigurt për të ndaluar lemzën, nëse lemza zgjat më tepër se disa minuta, manovrat e mëposhtme mund t’iu ndihmojnë.

Merrni frymë në një qeskë letre Bëni gargarë me ujë të ftohtë Merrni frymë thellë dhe mbajeni për 20 sekonda Pini ujë të ftohtë me gllënjka të vogla Hani një lugë sheqer Kapeni gjuhën me një napë me gishtin e madh dhe atë tregues dhe tërhiqeni jashtë Mbani një copë akull për rreth 1 minutë pranë mollës së Adamitokuar ndërprerjen e lemzës. këmbë. Mendohet se lemza është zhvilluar si mekanizëm për t’i ndihmuar ata për të

gëlltitur ushqimin që iu ngecte në fyt. Ndërkohë që ne kemi luksin e forcës së

rëndesës, e cila na ndihmon për të çuar ushqimin poshtë, kafshët me katër këmbë duhet ta kalojnë ushqimin horizontalisht për ta dërguar nga goja në stomak. Kjo mund të shpjegojë pse lemza është aq e shpeshtë të qentë, të cilët njihen për padurimin e tyre në konsumimin e ushqimit.

Në rastet e lemzës që zgjat dhe nuk i përgjigjet manovrave të treguara në tabelë, këshillohen disa mjekime, më shpesh klorpromazina (antispastik), metoklopramidi dhe baklofeni (miorelaksant). Nëse as këto nuk e ndërpresin lemzën, mund të tentohet anestezia e nervit frenik përmes një injeksioni. Në rastet e lemzës që zgjat për muaj të tërë, një mënyrë është edhe stimulimi i nervit vag, i cili përdoret edhe për trajtimin e epilepsisë. Ndërhyrja bëhet përmes implementimit në toraks në rrugë kirurgjikale të një dispozitivi me bateri, i cili stimulon me shkarkesa të vogla elektrike nervin vag, duke provokuar ndërprerjen e lemzës.

Rekordi botëror për lemzën që ka zgjatur më shumë është 68 vjet. Fatkeqi ishte Charles Osbourne (nga SHBA), i cili pati lemzë të pandërprerë nga viti 1922 deri në vitin 1990. Praktikisht, gjatë gjithë jetës!

SHKAQET DHE SHKAKTARËT Arsyet më të shpeshta të lemzës që zgjat për pak kohë janë:

Vaktet e rënda të ushqimit Pijet me gaz Konsumimi i sasive të mëdha të alkoolit Ndryshimet e papritura të temperaturës Emocionet e forta Lemza që zgjat më tepër se 48 orë mund të ketë disa shkaqe, të cilat përgjithësisht grupohen në kategoritë e mëposhtme:

Dëmtimi ose irritimi i nervave. Shkaku më i

shpeshtë i lemzës që zgjat për shumë kohë është dëmtimi ose irritimi i nervave vag ose frenikë, të cilët inervojnë diafragmën. Dëmtimi i tyre mund të vijë nga një qime apo diçka tjetër në vesh, e cila prek daullen e veshit, nga një dhimbje fyti ose laringit, nga një tumor, kist, ose nga sëmundja e refluksit gastroezofageal

Çrregullime të sistemit nervor qendror (insult, tumore, skleroza multiple, meningiti, trauma)

Çrregullime metabolike dhe medikamentet

(diabeti, alkoolizmi, perikarditet, insuficienca renale) Ndërlikime

Lemza e zgjatur mund të pengojë të folurit, të

ngrënit, gjumin dhe shërimin e plagëve kirurgjikale.

Shtatzani

Lemza fetale zhvillon mushkëritë L

emza te bebet është shumë e shpeshtë. Madje, duke filluar nga muaji i shtatë i shtatzënisë, fillohet të ndjehen disa lëvizje ritmike të fetusit, të cila dallohen lehtësisht nga lëvizjet e zakonshme. Nuk ka asgjë për t’u shqetësuar, është vetëm një lloj lemze e cila është e shpeshtë në fund të shtatzënisë. Këto “kriza” të lemzës zgjasin pak minuta, ndonjëherë edhe disa orë, por pa e dëmtuar fëmijën. Gjatë tremujorit të fundit të shtatzënisë, diafragma e bebes duhet të stërvitet duke bërë këto lëvizje respiratore. Prandaj, lemza fetale është një lëvizje e rëndësishme për zhvillimin e mushkërive. Në fakt,

është normale që lemza të vazhdojë edhe në javët e para pas lindjes. Me rritjen e fëmijës, lemza rrallohet duke qenë se diafragma dhe muskujt midis brinjëve forcohen dhe sinkronizohen me njëri-tjetrin.

Pjesa më e madhe e bebeve nuk shqetësohen nga lemza. Edhe pse lemza nuk shkaktohet nga mënyra e ushqyerjes, ato janë më të shpeshta kur foshnjat ushqehen. Nuk është e nevojshme të bëni asgjë kur foshnja ka lemzë, zakonisht ndërpritet vetë.

Megjithatë, nëse doni të provoni ta ndaloni lemzën, ja disa veprime që mund t’iu ndihmojnë: Vendoseni fëmijën ulur deri sa

lemza të qetësohet.

Jepini gjirin/shishen/biberonin sërish, duke qenë se gëlltitja mund të ndihmojë për ndërprerjen e lemzës.

Ngrijeni pak kokën e shtratit ose djepit. Kjo parandalon nxjerrjet e qumështit gjatë lemzës. Po ashtu, fëmijën mund ta vendosni në karrocën e tij, me pjesën e kokës gjysmë të ngritur.

MBANI MEND! Shumë foshnja kanë lemzë gjatë gjumit. Kjo nuk i shqetëson ata dhe nuk është arsye për t’i ngritur apo zgjuar.

16

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Shëndeti mendor ENVER HALILI Mjek i përgjithshëm

Çfarë është depresioni?

Të ndihesh i dëshpëruar herë pas here është pjesë normale e jetës. Por kur dëshpërimi zgjat gjatë gjithë ditës, për disa javë me radhë, mund të jetë depresion. Ndryshe nga trishtimi normal, depresioni rritet çdo ditë, dëmton aftësinë për punë, studim, për të kryer aktivitete të përditshme si gjumi apo të ngrënit etj. Ndjenjat e të qenit i paaftë, pafuqi apo i pavlerë janë të theksuara dhe nuk përmirësohen.

Sot, nga depresioni vuan rreth 8% e popullatës.Sipas OBSH depresioni, i renditur pas sëmundjeve të zemrës, në vitin 2020 do të jetë shkaku i 2-të i invaliditëtit në të gjithë botën.

Cilat jane simptomat e tij?

Simptomat e depresionit janë më të theksuara në mëngjes dhe zbehen në pjesën e dytë të ditës. Pacienti ka një gjendje të hidhëruar, të pashpresë, me vlerësim të ulët për veten. Aktivitetet si të ngrënit, aktiviteti seksual, sporti, puna, hobi që dikur paraqisnin interes dhe i jepnin kënaqësi, tani i duken pakuptim. Shpesh herë ka një ankth të pashpjeguar që paraqitet me djersë, puls të shpejtë e palpitacione. Oreksi zakonisht është i turbulluar.

Kjo pasqyrohet tek ndryshimet në peshë. Në mëngjes ata zgjohen shumë herët.

Gjumi që bëjnë nuk është çlodhës. Ata ndihen vazhdi-

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

PACIENTI ka një gjendje të hidhëruar, të pashpresë, me vlerësim të ulët për veten. Aktivitetet që dikur i jepnin kënaqësi, tani i duken pakuptim

Depresioni, ndërmjet një jete bardh e zi Shkaku i 2-të i invaliditetit në botë në 2020 DUHET TË DINI…

Si ndihmojnë barnat në përballimin e sëmundjes Antidepresivët Janë medikamente që përdoren shpesh kundër depresionit. Është e nevojshme të merren rregullisht dhe të bëni durim pasi efekti i tyre fillon pas 2-4 javësh kurse trajtimi zgjat rreth 612 muaj. E rëndësishme është të kryhen vizita të rregullta tek mjeku dhe të mos ndërpritet apo pakësohet mjekimi pa këshillën e tij. Trajtimi duhet vazhduar edhe pas shërimit sepse simptomat shfaqen me lehtësi pas ndërprerjes.

Tek njerëzit që nuk kanë probleme me depresionin, antidepresivët nuk rritin nivelin e humorit, por mund të kenë efekt anksiolitik, dobësues dhe gjumëdhënës.

Anksiolitikët Janë medikamente që pakësojnë ankthin.

Ankthi, jo vetëm predispozon për depresion, por shpesh e bashkëshoqëron. misht të lodhur e pa energji.

Në disa raste mund të flenë gjatë. Gjenden shpesh duke u menduar, përgjigjen e lëvizin ngadalë.Të tjerë në të kundërt mund të jenë të axhituar ose nervozë. Kujtesa dhe përqën-

drimi janë të dobësuara. Kanë një pikëpamje pesimiste per të ardhmen, vështirësi për të kryer edhe detyrat më të vogla përfshi këtu higjenën personale e paraqitjen estetike. Ngritja nga shtrati në mëngjes

si rrugë mbidozimin me medikamente.

Depresioni-jo vetëm një jetë bardh e zi. Rreziqet e depresionit.

Depresioni është shpesh kronik, me episode përmirësimi e rikthimi të simptomave.

Ai mund të japë ndërlikime të ndryshme, por në rastin me të keq mund të çojë drejt një rreziku të madh per jetën, vetvrasja. Kjo është një arsye e fortë pse duhet zbuluar e trajtuar sa më herët.

Depresioni rrit rrezikun për tu prekur nga sëmundjet e zemrës, mbipesha, insulti, Alzhaimer, Parkinsoni e migrena. Pjesë e sëmundjes janë

Mbi 50% e personave me depresion do të kalojnë një episod të dytë gjatë jetës. 70% e atyre që kalojnë dy episode do të kalojnë një të tretë mund të kërkojë orë të tëra.

Mund të hasen edhe mendime për vdekjen e vetvrasjen. Pa patur ndonjë shkak të dukshëm, shpesh ankojnë edhe për simptoma fizike si dhimbja e kokës, muskujve, stomakut, shpinës, të perziera, të vjellat, konstipacion etj.

Femrat, më të prekura nga depresioni Femrat janë 2 herë me të prekura se meshkujt. Ai prek 1 në 10 meshkuj dhe 1 në 5 femra. Kjo pabarazi gjinore ka

disa arsye:së pari femrat janë më të stresuara, së dyti janë më të gatshme për tu konsultuar me mjekun, së treti kanë luhatje të mëdha hormonale si psh gjatë menstruacioneve (sindromi premenstrual) pas lindjes (depresioni pas lindjes) afër menopauses (depresioni perimenopauzal) etj. Ato janë më të ndjeshme ndaj konflikteve familjare e divorcit. Rreziku më i madh i depresionit është vetvrasja. Femrat tentojnë vetvrasjen më shpesh sesa meshkujt duke zgjedhur

edhe çrregullimet e gjumit e të funksionit seksual.

Rikthimi i simptomave, një realitet i hidhur Me shume se 50% e personave me depresion do të kalojnë një episod të dytë gjatë jetës. Rreth 70% e atyre që kalojnë dy episode do të kalojnë një të tretë etj. Recidiva është një spirale e rrezikshme. Mbetet të tregohemi të kujdesshëm në trajtimin dhe parandalimin e episodeve pasardhëse.

Trajtimi

Si të mundim depresionin pa medikamente Aktiviteti fizik,një kurë natyrale kundër depresionit.

Aktiviteti fizik është një ndihmë e madhe në luftën kundër depresionit. Ai jo vetëm pakëson simptomat e depresionit, por parandalon edhe rishfaqjen e tyre. Mekanizmat që shpjegojnë ketë përmirësim janë të lidhur me prodhimin e endorfinave.

Këto neurotransmetues e bëjnë trupin tonë të ndihet më shumë energjik dhe në humor të mirë. Mos të harrojmë që duke luftuar stresin e ankthin,të cilat përbëjnë një pjesë të rëndësishme të depresionit, aktiviteti fizik është një rrugë e shkëlqyer për ta parandaluar atë. Mbi të gjitha,,nuk ju duhet të stërviteni si për një maratonë.

Edhe 30 minuta ecje në ditë

FITOTERAPIA Bimët përdoren në sëmundjen e depresionit në 3 drejtime kryesore: 1- Kundër depresionit: Hypericum perforatum (Procalmil ) është një bimë me efekt të ngjashem me atë të antidepresiveve por pa patur efektet anësore të tyre. E përdorur në trajtimin e formave të lehta të depresionit ajo ka qenë bima që ka dhënë me tepër rezultate.

2- Kundër ankthit e pagjumësisë mund të përdoret valeriana. mund të japin rezultat.

Ekspozimi në diell është i dobishëm. Sigurohuni të dilni në diell çdo ditë. Studimet tregojnë se mungesa e dritës se diellit e përkeqëson depresionin, madje njihet një lloj i veçantë depresioni që quhet depresioni sezonal. Ai shfaqet në sezonin vjeshtë-

dimër dhe shkaktohet nga pakësimi i dritës së diellit.

Gjumi –nuk duhet të jetë as i pakët as i tepërt.. 8 orë gjumë në ditë janë të mjaftueshme.

Pjesëmarrja në aktivitete shoqërore. Është e rëndësishme për të shmangur

3- Kundër çrregullimeve seksuale mund të përdoret gingko biloba. izolimin, pasi ai e keqëson depresionin.

Relaksimi e joga mund të përmirësojnë depresionin, ulin stresin dhe ju bëjnë të ndiheni më mirë.

Pakësoni stresin- Stresi i tepërt e rëndon depresionin. Bëni ndryshime në jetën tuaj për ta pakësuar atë.

Ushqimet

kundër

depresionit Molla, kivi,ananasi, domatja, karrota ,lulelakra, spinaqi, veza, peshku, vaji i ullirit janë disa ushqime që përmirësojnë depresionin.

Alkooli, ushqimet e skuqura ose ato që përmbajne acide yndyrore të ngopura duhen shmangur.

Acidet yndyrore të pangopura, omega 3 përmirësojnë komunikimin midis qelizave nervore dhe kanë efekt antidepresiv e anksiolitik.

Magnezi e vitamina B janë të nevojshme për të luftuar spazmat që shoqërojnë shpesh depresionin Ko-Enzima Q 10 është antioksidante me efekt të shkëlqyer në inflamacionin e trurit që takohet në disa raste me depresion.

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

Dietologji

KËTO PRODUKTE nuk janë integratorë ushqyes të ligjshëm. Janë barna shumë të fuqishme dhe fatkeqësisht nuk janë të pakta rastet që kanë përfunduar me vdekje

Ja çfarë fshehin tabletat për dobësim Kujdes pseudobarnat me ‘’baza bimore’’ EVI HOXHA

AFORISMI

J

Më pak kohë, më pak para!

a tableta magjike që ju dobëson; heq dhjamin e tepërt gjatë kohës që ju flini, pa aktivitet fizik stresues ose dieta hipokalorike. Me siguri doni të dini kush është, ku mund ta blini, si ta përdorni. Epo, përgjigjja e këtyre pyetjeve nuk është ajo që me siguri doni të dëgjoni.

FDA, organizmi më i lartë kontrollues i tregut të barnave dhe ushqimeve në SHBA, nxjerr alarmin dhe shpjegon: Tableta dhe integratorë të tillë nuk ekzistojnë, nuk i duhet

K

Problemi i vërtetë është se këto produkte është shumë vështirë të identifikohen e shiten jo vetëm në dyqane jo të përshtatshme, por edhe në internet besuar publicitetit që premton gjithë këto rezultate, por mbi të gjitha duhet treguar kujdes për përmbajtjen e këtyre çajrave a tabletave, shpesh të reklamuara si ‘bimore’.

FDA shpjegon se këto produkte nuk janë integratorë ushqyes të ligjshëm.

Janë në fakt disa barna shumë të fuqishme të maskuar nga produkte natyrale ose ‘me bazë bimore’ dhe përbëjnë rrezik për shëndetin e konsumatorëve të shumtë: fatkeqësisht nuk janë të pakta rastet që kanë çuar në vdekje. Në disa produkte të tilla, të shitura si integratorë, janë zbuluar substanca të dëmshme të fshehura, përfshi lëndë të ndaluara për ndikimin në presionin e gjakut ose akoma të pa aprovuara nga Shtetet e Bashkuara. Problemi i vërtetë është se këto produkte është shumë vështirë të identifikohen e shiten jo vetëm në dyqane jo të përshtatshme, por edhe në internet. Për këtë FDA u ka bërë një apel konsumatorëve në të gjithë botën që të jenë të kujdesshëm e të zgjedhin produktet e duhura e nën udhëheqjen mjekësore.

Është e rëndësishme të theksohet se jo çdo integrator për dobësim përbën një rrezik, por duhet të mësojmë të bëjmë dallimin e të jemi të sigurt që nuk kanë efekte anësore. Nëse këtë gjë nuk mësojmë ta bëjmë vetë, atëherë këshillohet medoemos të kontaktohet një mjek ose dietolog për të verifikuar elementët përbërës të

17

produktit. Vetëm specialistët mund të dallojnë informacionet e vërteta nga ato të rreme e duhet t’i vini në dijeni për efekte a shqetësime që mendoni se mund të jenë të lidhura me përdorimin e integratorëve. Kuptohet që barnat e mirëfillta për dobësim duhet të përdoren vetëm me përshkrim dhe nën kontroll mjekësor.

ur shkoni për të bërë pazar, bëni gjoja sikur keni pak lekë e kur të jeni në shtëpi (ndonëse shpesh e vërtetë) bëni sikur nuk keni kohë të gatuani. Nëse keni pak lekë do të blini ushqime që kushtojnë pak (perime, fruta, cereali, peshk të vogël) dhe do të evitoni ato që kushtojnë shumë (djathërat e yndyrshëm, ushqimet e thata e të tymosura, konservat).Nëse keni pak kohë për të gatuar do të thotë që do hani të pagatuar çdo gjë që mund të hahet e tillë (për shembull, perimet e pjekura i humbasin thuajse të gjitha vitaminat nga nxehtësia, të pagatuarat përmbajnë çdo vlerë ushqimore.

PYETJET MË TË SHPESHTA

Cilat janë tabletat dobësuese e përdorura më shpesh për të rënë në peshë shpejt?

Ta theksojmë, NUK ekzistojnë barna a tableta të mirëfillta për dobësim; në vend të tyre ekzitojnë produkte që heqin oreksin ( më shpesh janë të grupit të amfetaminës) ose që lehtësojnë largimin e ujit nga indet.

Është e këshillueshme të përdorësh tableta për dobësim pa përshkrim a konsultë mjekësore?

Jo! Është e rrezikshme të përdorësh një produkt që thjesht i ka dhënë efekt një personi tjetër: ai mund t’iu japë efekte të padëshiruara e madje t’iu dëmtojë. Në fakt, janë të shumta shtetet, që si Italia. kanë penguar përdorimin e shumë produkteve të tilla me urdhër të Ministrisë së Shëndetësisë.

Disa medikamente që në kontakt me mukozën e zorrëve pësojnë një zgjerim fizik janë të dobishme për të zvogëluar oreksin?

Po. Barna të tilla japin një efekt ngopjeje çka e zvogëlon oreksin, por as këta të fundit nuk janë pa rreziqe e shpesh shkaktojnë shqetësime të traktit gastro-intestinal. Për këto arsye duhet të përdoren vetëm nën udhëzimin e mjekun e nën kontroll.

Mund të përdoren për kohë të gjatë, por nën kontroll mjekësor?

Po, gjithsesi koha e mënyra gjithmonë nën udhëzimin e mjekut.

Nëse përdoren për kohë të gjatë tentojnë ta humbasin efektin?

Po, trupi ambjentohet lehtë.

A mund të vazhdohet një dietë normale, gjatë kohës që përdoret një medikament cilësor i këtij tipi tillë?Jo, nëse sasia e kalorive që merren gjatë ditës nuk zvogëlohet atëherë rënia në peshë nuk është e mundur. Të gjitha këto substanca ndikojnë në ndjenjën e urisë së individit, pra dobësimin nuk e bën të mundur vetë bari, por thjesht zvogëlimi i sasisë së kalorive.

Si mund të kontrollohet obeziteti?

Zbulimi i substancave dobësuese si fenfluramina, dexfenfluramina dhe phentemina kanë revolucionarizuar konceptin e këtyre tabletave dhe përdorimin e tyre. Pjesa më e madhe e këtyre tabletave vepron duke rritur nivelin e serotoninës në tru. Serotonina është një neurotransmetues (lëndë që realizon ‘komunikimin’ në tru) që lidhet me humorin, urinë dhe ngopjen. Me kalimin e kohës, këto lëndë kanë premisa të përfshihen gjithmonë e më shumë në jetën e njerëzve obezë ose mbipeshë, duke siguruar një dobësim të shpejtë, por gjithmonë në bashkëpunim me ushyerjen e duhur dhe aktivitetin fizik.

Faktori psikologjik

40% më pak ushqim në pjata të kuqe F

aktori psikologjik është themelor kur dëshirojmë të dobësohemi.

Ekzistojnë disa hile që mund t’iu ndihmojnë të humbisni peshë më shpejt. Le të kuptojmë çdo të thotë të ndërmarrrësh veprimet e duhura.

Vetë vendimi për të mbajtur dietë me qëllimin për të riekulibruar regjimin dhe për të rënë në peshë, është një hap shumë i rëndësishëm e delikat. Duhet kuptuar që ky vendim nuk ka të bëjë thjesht me ‘luftën për të mos ngrënë’, është mbi të gjitha një luftë psikologjike.

Sipas psikologëve ekziston një lidhje midis dobësimit dhe psikikës

(gjendjes mendore) së personit që vendos të mbajë dietë për të humbur kilet e tepërta. Realisht, është faktori psikologjik që ndihmon kur duam të dobësohemi në mënyrë korrekte, shpejt e pa pasoja për shëndetin tonë.

Një ekip kërkuesish gjermanë e zviceranë ka realizuar një studim shumë interesant mbi dietat, duke arritur në përfundimin që mund të arrihet një rezultat pozitiv duke shfrytëzuar efektet e ngjyrave në psikën njerëzore. Studimi ka treguar se duke pirë ose ngrënë në gota ose pjata të kuqe i dërgohet trurit një sinjal ‘stop’ në mënyrë të pavetëdijshme e kjo bën që individi të konsumojë 40% më pak ushqim dhe pije. Kjo sepse truri e kodon ngjyrën e kuqe si një sinjal rreziku ose bllokimi.

Të tjera hile psikologjike të pro-

vuara që mund të zvogëlojnë oreksin e të ndalojnë impulsin për të ngrënë më shumë seç duhet janë: të hash me dorën e kundërt që je mësuar zakonisht, pra me të djathtën për ata që janë mëngjarashë dhe anasjelltas.

Të shpërndahet ushqimi në mënyrë të ekuilibruar, duke vendosur të gjitha pjatat në një (pra, të parë, të dytë e antipasta) dhe duke evituar të ngarkohet tavolina me pjata të tepërta e të tejmbushura. Të lahen dhëmbët pas çdo vakti, kryesor ose jo. Të gjitha këto veprime i komunikojnë trurit që jemi të ngopur dhe që duhet të ndalojmë së ngrëni.

18

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Anestezia spinale BORANA LULI PAK HISTORI...

Anestezia spinale është një procedurë e kryerjes së anestezisë për të përftuar një analgjezi (mungesë e plotë e dhimbjes) të një pjese të lokalizuar të trupit. Ajo çfarë e dallon nga anestezia e përgjithshme është fakti se pacienti gjatë kryerjes së ndërhyrjes kirurgjikale qëndron zgjuar, ka vetëdije të ruajtur dhe realizon një frymëmarrje vetjake dhe jo të drejtuar nga aparaturat mjekësore.

Anestezia spinale filloi të zhvillohej në fundin e shek.

XIX dhe u aplikua për herë të parë në vitin 1899 nga dy mjekë gjermanë, Bier dhe Hildebrandt, të cilët injektuan kokainë në lëngun cerebrospinal në shtyllat kurrizore të

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

PACIENTET janë shumë më të kënaqura me këtë procedurë për shkak të mungesës së dhimbjes ndërkohë që marrin pjesë aktivisht në lindjen e fëmijës

Lindja “pa dhimbje’’, përfitimet dhe rreziqet e saj Përjashtohen diabetiket dhe ato me sëmundje të gjakut AVANTAZHET: 1. Reduktim i efekteve anësore në sistemin respirator (të frymëmarrjes). Shmangie e ngushtimit të rrugëve ajrore, veçanërisht e rëndësishme kjo te një nënë astmatike.

2. Pakësim i risqeve gjatë lindjes tek nënat diabetike.

Gjatë operacionit të një nëne diabetike, mund të ndodhë ulja e nivelit të sheqerit në gjak. Kjo mund të shfaqet me disa shenja specifike të cilat mjeku mund t’i evidentojë vetëm nëse pacientja është në gjendje të zgjuar. Gjatë anestezisë së përgjithshme nëna është me vetëdije të humbur, çka bën që këto shenja specifike të maskohen.

3. Mundësimi i një relaksimi muskulor maksimal.

Gjatë procedurës së anestezisë spinale, bari i cili do të mundësojë humbjen e lokalizuar të ndjeshmërisë, injektohet në shtyllën kurrizore të nënës njëri tjetrit. Gjatë kryerjes së këtij eksperimenti ata përjetuan humbje të ndjeshmërisë dhe një sërë efektesh anësore.

Më i rëndësishmi ishte ai i dhimbjes së fortë të kokës, i cili mbetet edhe në ditët e sotme, efekti anësor më i padëshiruar i kësaj procedure. Që prej asaj kohe, aplikimi i anestezisë spinale është rritur ndjeshëm. Kjo është e vërtetë veçanërisht në fushën e operacioneve obstetrikale.

Pse preferohet anestezia spinale gjatë lindjes?

Të shumta janë arsyet pse preferohet anestezia spinale kundrejt asaj të përgjithshme në ndërhyrjet çezariane gjatë aktit të lindjes. Në anestezinë e përgjithshme mjeku anestezist i mundëson nënës gjendjen pa dhimbje dhe pa koshiencë nëpërmjet injektimit në gjakun e saj te disa barnave të caktuara. Meqënëse foshnja ushqehet me gjakun e nënës, kjo shpie drejt ekspozimit të saj ndaj këtyre barnave, gjë që mbart efektet e veta të padëshiruara. Nga ana tjetër gjatë procedurës së anestezisë spinale, bari i cili do të mundësojë humbjen e lokalizuar të ndjeshmërisë, injektohet në shtyllën kurrizore të nënës. Në këtë mënyrë bari nuk qarkullon në gjak, prandaj edhe fëmija nuk ekspozohet ndaj tij. Kjo është edhe arsyeja pse foshnjat e lindura nëpërmjet kësaj lloj anestezie janë më aktive në lindje dhe

A

4. Reduktimi i hemorragjisë. Humbja e gjakut gjatë operacionit nën anestezinë spinale është më e pakët se në anestezinë e përgjithshme.

5. Rifitim i shpejtë i funksionit të sistemit tretës pas aplikimit të anestezisë spinale. më pak të përgjumura. Përveç kësaj, anestezia spinale ka edhe një avantazh tjetër madhor, i cili lidhet me qëndrimin zgjuar të nënës si dhe me zotërimin e një frymëmarrjeje vetjake. Kjo shmang fenomenin e kalimit të përmbajtjes së stomakut në rrugët e frymëmarrjes, gjë që mund të çojë drejt zhvillimit të pneumonisë.

Shumë nëna e mirëpresin të qenurit zgjuar gjatë momentit të lindjes dhe mundësinë e ushqyerjes së foshnjës së porsalindur menjëherë pasi operacioni të ketë përfundu-

Krahasimi Anestezia spinale është një procedurë më e thjeshtë, më e favorshme dhe më pak e rrezikshme se anestezia e përgjithshme. Ndaj ajo e justifikon përdorimin gjithnjë e më në rritje në fushën e obstetrikës

ar. Megjithatë, pavarsisht arritjeve, janë të pranishme edhe disa disavantazhe. Së pari, mitra e mbarsur e detyron shtyllën kurrizore të marrë një harkim më të theksuar,

DISAVANTAZHE: 1. Vështirësi teknike. Shpesh është e vështirë për mjekun të realizojë me saktësinë maksimale.

Eksperienca e mjekut luan rol të rëndësishëm në suksesin e anestezisë spinale.

2. Luhatje të tensionit të gjakut. Në rast injektimi të dozave të mëdha të anestetikëve lokalë, vihet re ulje e rrezikshme e tensionit të gjakut, gjë që përbën urgjencë mjekësore.

3. Problemet psikologjike të pacientes. Pavarësisht mungesës së dhimbjes, pacientja duke qenë zgjuar dhe duke asistuar procedurën kirurgjikale, është nën një presion të madh psikologjik. Kjo vështirëson punën e mjekut.

4. Anestezia spinale ka rezultuar e papërshtatshme për ndërhyrjet kirurgjikale që zgjasin më gjatë se dy orë.

5. Risk për infeksione bakteriale veçanërisht meningitit.

6. Dhimbje e kokës pas procedurës.

gjë që e vështirëson realizimin e kësaj procedure. Së dyti, nëse lindja ka nisur dhe mitra ka filluar të tkurret, nëna e ka të vështirë të qëndrojë e qetë dhe palëvizur, e domosdoshme kjo për të kryer injektimin në zonën e përcaktuar. Për të shmangur sa më shumë të jetë e mundur dhimbjen e madhe të kokës, duhen përdorur age sa më të holla.

Në dallim nga anestezia e përgjithshme, në atë spinale, mitra e ruan aftësinë e saj për tu tkurrur normalisht gjatë aktit të lindjes edhe pse nëna

6. Zvogëlim i rrezikut për të zhvilluar trombe të venave pas operacionit.

7. Kënaqësia e pacienteve. Shumica e pacienteve janë shumë më të kënaqura me këtë procedurë për shkak të mungesës së dhimbjes ndërkohë që marrin pjesë aktivisht dhe janë të ndërgjegjshme gjatë kohës së lindjes së fëmijës. Ka më pak efekte anësore dhe rikuperim shëndetësor brenda një kohe më të shkurtër.

8. Kosto monetare më e ulët. nuk i ndjen këto tkurrje.

Si kryhet një anestezi spinale?

Gjatë kryerjes së anestezisë spinale, pacientja duhet të qëndrojë në pozicionin ulur

NUK KRYHET PROCEDURA NË: 1. Çrregullimet e mpiksjes së gjakut. Asnjë paciente nuk duhet kurrsesi t’i nënshtrohet kësaj procedure nëse ajo zbulohet se ka çrregulime të mpiksjes së gjakut.

2. Pacientet me sëmundje të sistemit kardiovaskular, veçanërisht ato me defekte të valvulave të zemrës.(p.sh: stenozë mitrale) 3. Pacientet e dehidruara. Dehidrimi është ajo gjendje në të cilën organizmi humbet një sai të madhe lëngjesh. Pavarësisht shkakut (gjakderdhje, diarre, të vjella, djersitje e theksuar), këto paciente nuk duhet t’i nënshtrohen anestezisë spinale.

4. Pacientet me imunitet të dobësuar (imunodeficieente). Këtu përfshihen pacientet me tuberkuloz, AIDS dhe diabet.

5. Deformime anatomike të shtyllës kurrizore të nënës.

6. Pacientet me sëmundje të ndryshme neurologjike ose psikiatrike.

ose shtrirë në brinjë. Ajo duhet të përkulet përpara në mënyrë që të zgjerohet hapësira midis rruazave të shtyllës kurrizore. Hapësira e zgjedhur për futjen e ages ndodhet midis rruzave kurrizore të zonës së belit. Pasi kemi depërtuar në kanalin nervor të kolonës, injektojmë medikamentin anestetik. Nervat në brendësi të shtyllës kurrizore janë pjesë e sistemit nervor qendror. Ky i fundit prodhon një lëng i cili qarkullon në brendësi të këtij sistemi. Ky lëng në gjuhën mjekësore quhet lëngu cerebrospinal. Qëllimi i anestezisë spinale arrihet kur bari anestetik tretet në brendësi të këtij lëngu. Kjo mundëson humbjen e ndjeshmërisë.

Si përfundim mund të shprehemi me bindje se anestezia spinale është në tërësi një procedurë më e thjeshtë, më e mirë, më e favorshme dhe më pak e rrezikshme se anestezia e përgjithshme. Për këto arsye ajo e justifikon plotësisht përdorimin gjithnjë e më në rritje në fushën e obstetrikës.

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

Çokollata ARMINDA AVDULAJ

Ç

okollata është një ush qim psikoaktiv. Ajo e ka origjinën te farat e pemës tropikale të kakaos.

Pema e kakaos e ka marrë emrin nga natyralisti suedez Linnaeus në shekullin XVII. Termi grek theobroma do të thotë “ushqim i hyjnive”, ndërkohë që çokollata është quajtur dhe ushqimi i djallit; megjithatë, bazat teologjike të këtyre termave nuk janë qartësuar. Çokollata ashtu siç e njohim sot e ka origjinën në vitin 1879, kur zviceriani Rodolphe Lindt shtoi ingredientin e gjalpit të kakaos. Përparësia e gjalpit të kakaos qëndron në faktin se, pas shtimit të tij ne formulë, çokollata merr formën e shufrës së ngurtë dhe, gjatë ngrënies, shkrihet në gjuhë. Çokollata, koktejli psikoaktiv Çokollata përmban sasi të

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

DËSHIRA e madhe për çokollatë përpara menstruacioneve mund të shpjegohet nga përmbajtja e lartë e magneziumit në të.

Defiçiti i magneziumit përkeqëson sindromën premenstruale

Jo vetëm ëmbëlsirë, por edhe një koktejl psikoaktiv Modulon humorin, ul ankthin, shton kënaqësinë Kaloritë Një çokollatë me 60% kakao është më pak kalorike se sa një çokollatë me 80% kakao. Çokollata, si ajo me qumësht dhe ajo e zezë, përmban rreth 560 kcal për 100 gr. Pra, çokollata e pasur në yndyrna dhe me përmbajtje të lartë sheqernash

Kakao dhe shufrat e çokollatës përmbajnë një grup alkaloidësh neuroaktivë të njohur me emrin tetrahidro-b-karbolina vogla anandamidi, një kanabinoid endogjen i gjendur në tru. Kërkuesit më skeptikë shprehen se duhet të konsumohen sasi të mëdha çokollate në mënyrë që të përftohen efekte psikoaktive.

Megjithatë, vlen të përmendet se N-oleoetanolamina dhe Nlineoleoetanolamina, dy molekula të ngjashme me anadamidin të pranishme në çokollatë, frenojnë metabolizimin e anadamidit. Kështu, nxitet dhe zgjatet gjendja e mirëqenies e induktuar nga andandamidi. Çokollata përmban kafeinë, por sasia e saj është modeste. Teobromina në përbërje të çokollatës gjithashtu mund të kontribuojë në efektet e saj psikoaktive. Hulumtimet e kohëve të fundit kanë arritur në përfundimin se teobromina e purifikuar mund të jetë më efektive se opiatet si medikament për kollën si pasojë e veprimit të saj mbi nervin vagus. Çokollata gjithashtu përmban triptofan, i cili përfaqëson një aminoacid esencial (do të thotë që nuk sintetizohet nga trupi ynë). Triptofani nxit prodhimin e serotoninës, një neurotransmetues që modulon humorin dhe ul ankthin. Gjithsesi, triptofani mund të merret dhe nga burime të tjera dhe jo vetëm

19

nga çokollata.

Ashtu siç ndodh dhe me ushqime të tjera të ëmbla, konsumi i çokollatës nxit çlirimin e endorfinave, të cilat janë opiatet endogjene të trupit. Rritja e endorfinave ul ndjesinë e dhimbjes.

Dëshira e madhe për çokollatë që vërehet te femrat përpara menstruacioneve

mund të shpjegohet pjesërisht nga përmbajtja e lartë e magneziumit në të. Defiçiti i magneziumit përkeqëson sindromën premenstruale.

Kakao dhe shufrat e çokollatës përmbajnë një grup alkaloidësh neuroaktivë të njohur me emrin tetrahidro-bkarbolina, të cilat gjithashtu gjenden edhe te birra, vera

dhe pijet e tjera alkoolike. Është parë një lidhje e këtyre substancave me alkoolizmin, megjithatë ende nuk është konfirmuar roli i tyre në varësinë ndaj çokollatës.

Një studim në Britaninë e Madhe tregoi se era e çokollatës redukton në mënyrë domethënëse aktivitetin e valëve theta të trurit në EEG; kjo do të thotë, rritje e relaksimit.

Ndoshta ingredienti kryesor i çokollatës është “substanca kimike e dashurisë”, feniletilamina. Megjithatë, roli i saj është vënë në diskutim për shkak se pjesa më e madhe e feniletilaminës me prejardhje nga çokollata metabolizohet përpara se të arrijë në sistemin nervor qendror. Disa individë mund të jenë të ndjeshëm ndaj efek-

teve të kësaj substance qoftë dhe kur ajo është në sasi të vogla. Feniletilamina është një aminë që ndeshet natyrshëm në tru. Feniletilamina çliron dopaminën në qendrat e kënaqësisë mezolimbike; piku i kësaj substance takohet gjatë orgazmës. Kjo substancë mund të provokojë migrenë, por gjithsesi, sasia e feniletilaminës është tepër e ulët për të shkaktuar një krizë migrene.

Vetitë ushqyese të çokollatës Sa më shumë kakao të përmbajë çokollata (çokollatë e zezë), aq më e lartë është sasia e yndyrnava në të. Nga ana tjetër, sa më e ulët të jetë sasia e kakaos në çokollatë, aq

më shumë sheqerna ka në të.

Një çokollatë me 60% kakao ka prirje që të jetë më pak kalorike se sa një çokollatë me 80% kakao. Çokollata, si ajo me qumësht dhe ajo e zezë, përmban rreth 560 kcal për 100 gramë. Pra, çokollata është një ushqim kalorik, i pasur në yndyrna dhe me përmbajtje të lartë sheqernash. Megjithatë, studimet tregojnë se personat që vuajnë nga mbipesha dhe nga obeziteti nuk janë konsumatorë të çokollatës.

Për më tepër, çokollata ka përqëndrime të larta mineralesh si kalium, fosfor dhe magnez. Gjithashtu, ka hekur, kalcium, zink, bakër, krom, vitaminë E, B1 dhe B2.

Studime

Çokollata dhe lidhja me jetëgjatësinë G

jatë viteve të fundit, një studim i 8000 meshkujve në Harvard tregoi se ata që ishin të varur ndaj çokollatës kishin jetëgjatësi më të madhe se sa ata që nuk konsumonin çokollatë. Rritja e jetëgjatësisë mund të shpjegohet nga niveli i lartë i polifenoleve në çokollatë. Polifenolet reduktojnë oksidimin e lipoproteinave dhe, si pasojë, mbrojnë karshi sëmundjeve të zemrës. Është gjetur se një pjesë e mirë e individëve me jetëgjatësi më të madhe në botë (për shembull Jeanne Calment, 1875-1997; Sarah Knauss, 1880-1999) ishin ‘’të çmendur’’ pas çokollatës. Këshillohet konsumi i çokollatës së zezë. Pra, çokollata ka veti antioksidante që luftojnë plakjen. Çokollata dhe funksionimi i trurit

Studimet me grupe kontrolli me placebo sugjerojnë se konsumi i çokollatës mund të rrisë lehtësisht perfomancën konjitive. Sipas raportimeve nga Dr. Raudenbush (2006), vërehet përmirësim i rezultateve të testeve për kujtesën pamore dhe verbale si pasojë e konsumit të çokollatës. Gjithashtu përmirësohet kontrolli i impulseve dhe koha e reagimit.

50% e femrave thonë se preferojnë çokollatën karshi seksit, pavarësisht se kjo përgjigje mund të jetë në varësi të karakteristikave të intervistuesit. Një studim në Britaninë e Madhe, i kryer në vitin 2007, sugjeroi se çokollata e zezë jepte më shumë kënaqësi se sa puthja pasionante.

Megjithatë, janë të nevojshme kërkime të mëtejshme për të vërtetuar këtë rezultat. Çokollata e kombinuar me kanabis Në Britaninë e Madhe, shufrat e çokollatës të kombinuara me kanabis janë shumë popullore te personat e prekur nga skleroza multiple.

Megjithatë, kjo lloj çokollate psikoaktive ende nuk është liçensuar. Çokollata për t’u dobësuar Ka lajme të mira për të apasionuarit ndaj çokollatës. Një grup kërkue-

sish në Universitetin e Kalifornisë (San Diego, Shtetet e Bashkuara) kanë botuar një studim i cili ka arritur në përfundimin se personat që konsumojnë më shumë çokollatë kanë tregues të masës trupore (BMI) më të ulët se sa atë që nuk hanë çokollatë. Sipas Beatrice Golomb, drejtuese e grupit të studimit, ky efekt i çokollatës është i pavarur nga ushtrimet e kryera apo nga sasia e kalorive totale të konsumuara. Gjatë këtij studimi u përfshinë 1018 meshkuj dhe femra me moshë nga 20 deri 85 vjeç të cilët u pyetën për konsumin e çokollatës dhe llojeve të tjera të ushqimeve siç janë frutat dhe perimet, si dhe mbi sasinë totale të kalorive të marra. Në të njëjtën kohë, u mor në konsideratë dhe BMI (treguesi i masës trupore) e sa herë në javë kryhej aktivitet fizik.

20

E enjte, 19 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Simptoma

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

DIARREJA mund të zgjasë një ose dy ditë e më pas të ndalojë vet, por ajo mund të zgjasë edhe për një kohë më të gjatë dhe të çojë në shqetësime serioze sidomos tek fëmijët apo te të moshuarit

Diarre? Ja kura nëpërmjet ushqimeve Rimerrni lëngjet dhe elektrolitet e humbura KËSHILLA MBI USHQIMET

ALBA KUQI

D

iarreja është dalja jas htë e shpeshtë e feçeve tepër të lëngëta. Shkaqet e diarresë mund të jenë të shumta ku mund të përfshihen: shkaqe infeksioze, intoksikacione ushqimore, endokrine si pasojë e çrregullimeve të mëlçisë apo pankreasit; ajo mund të jetë edhe funksionale si pasojë e një gjendjeje neurotike.

Diarreja mund të zgjasë një ose dy ditë e më pas të ndalojë vet, por ajo mund të zgjasë edhe për një kohë më të gjatë dhe të çojë në shqetësime serioze sidomos tek fëmijët apo te të moshuarit.

Dehidratimi, i cili mund të shfaqet gjatë diarresë si pasojë e humbjes së lëngjeve të shumta dhe elektolitëve, është shumë i rrezikshëm dhe mund të kërcënojë jetën. Duhet bërë sa me shpejt zëvëndësimi i lëngjeve të humbura dhe elektrolitëvë me anë të pirjes së lëngjeve të shumta, lëngjeve të frutave apo ngrënia e perimeve.

Diarreja kronike mund të

viruse apo parasitë. Kur udhëton jashtë shtetit duhen marrë disa masa si psh.: Duhet shmangur pirja e ujit të pakontrolluar apo përdorimi i kubave të akullit të bërë me këtë ujë. Gjithashtu duhet shmangur larja e dhëmbëve me këtë lloj uji.

Duhet shmangur pirja e qumështit të pasterilizuar Mos konsumoni mish, i cili nuk është i ngrohtë teksa serviret Shmangni ngrënien e të gjithë llojeve të frutave apo perimeve të cilat nuk janë të qëruara më parë Mos hani mish apo peshk të pagatuar Mos blini ushqime që shiten në vënde jot ë përshtatshme

Ushqime që duhen mënjanuar: Qumështi dhe produktet e tij si psh.

Akullorja Djathi.

Ushqime me përmbajtje të lartë yndyrore si psh.

Patate të skuqura. Ëmbëlsirat Ushqime të cilat përmbajnë shumë fibra Lëngu i mollës, lëngu i dardhës.

Pije me përmbajtje kafeine.

Ushqime që duhen përdorur: Banane Oriz Patate të ziera Bukë e thekur Karrota të ziera Pule e pjekur pa lëkurën dhe pjesët yndyrore. zgjasë 2 javë ose më shumë dhe mendohet se mund të shkaktohet nga një intolerance ndaj ushqimit apo nga një alergji ndaj tij. Ju duhet të shmangni ushqime të cilat përmbajnë: Laktozë, e cila gjendet tek produktet e qumështit dhe mund të shkaktojë diarre tek njerëzit të cilët shfaqin intolerancë ndaj laktozës

Karbohidratet Gluteni (nqs mjeku juaj

dyshon se ju mund të keni sëmundjen e celiakisë) Substance të tjera

DIARREJA E UDHËTARIT Kjo lloj diarreje shfaqet kur një person udhëton nga një vend në një vend tjetër si pasojë e kontaminimit të ujit apo ushqimeve nga baktere,

Sëmundja e zorrës së irrituar (SZI) dhe sëmundja e celiakisë Ka një numër sëmundjesh të ndryshme të cilat shkaktojnë diarre. Dy prej këtyre sëmundjeve janë sëmundja e zorrës së irrituar (SZI) dhe sëmundja e celiakisë. Dieta mund të ndihmojë në përmirësimin e simptomave tek pacientët që vuajnë me SZI.

Obeziteti

Aparati në stomak që “të ngop” ISID XHURA

A

bliti, quhet aparatura më e re që ka filluar të testohet për të trajtuar obezitetin. Krijuesit e tij e quajnë Pacemaker-i Gastrik. Pacemaker quhet njësia e një organi që kontrollon ritmin e punës. Në këtë rast është krijuar një aparat që nxit stomakun duke krijuar ndjenjën e ngopjes. Italia, Gjermani, Spanja dhe Mbreteria e Bashkuar janë vendet ku pacemakeri i nënshtrohet testeve klinike. Principi i tij i funksionimit është i thjeshtë. Sensorët e Abiliti-t nxiten kur ushqimi zbret në stomak. Në këtë fazë sensorët dërgojnë impulse tek pacemakeri i vendosur në bark. Kur nxitja arrin një nivel të caktuar (sipas pacientit) pacemakeri dërgon impulse elektrike në murin e stomakut duke krijuar kështu ndjenjën e ngopjes. Ky princip është përdorur edhe më përpara me aparate të

tjerë. Problemi që ka dalë në atë rast ka qenë përshtatja e nervave të stomakut (nervi vag) ndaj impulseve elektrike. Kjo bënte që stomaku të ulte përgjigjen ndaj stimujve elektrike me kalimin e kohës dhe ndjesia e ngopjes nuk krijohej. Krijuesit e Abiliti pretendojnë se pacemakeri i tyre nuk e ka këtë ngërç, pasi ai ka sensorë inteligjentë që sillen ndryshe nga të mëparshmit. Ata llogarisin konsumin e kalorive dhe rregullojnë stimulimin elektrik sipas nevojave të pacientit. Të

dhënat dërgohen edhe në kompjuterin e pacientit dhe të mjekut për të personalizuar dietën drejt një mase trupore më të kënaqshme. Pacientët që synon kompania janë ata me Indeks të masës trupore (BMI) 35 - 40. BMI normal është 20 25. Nëse del me sukses, kjo teknologji premton të zëvendësojë kirurgjinë klasike bariatrike për pacientët të cilëve u përshtatet. Kirurgjia bariatrike është dega e kirurgjisë që trajton problemet e mbipeshës. Procedura klasike bariatrike janë bypass-i i stomakut ose bandazhimi i tij. Këto janë ndërhyrje invazive dhe me traumë të konsiderueshme për pacientin. Megjithatë ato mbeten shtylla të trajtimit kirurgjik të obezitetit. Ndërsa këto ndërhyrje janë invazive, implantimi i pacemakerit bëhet nëpërmjet laparoskopisë dhe shkakton plagë minimale. Kostoja e aparatit llogaritet të jetë rreth 21.000 dollarë.

Onkologji

Një dritare e re për kancerin e fshikëzës urinare HOLTA MEÇANI

N

jë medikament i ri i përdorur tashmë në trajtimin kurimin e tymoreve të veshkave duket të jetë efektiv kur sëmundjakanceroze e kancerit të fshikëzës urinare është në fazë të avancuar. MILANO- Ky medikament, i cili ka si target qeliza molekulare të caktuara, është në gjendje të pengojë formimin e enëve të gjakut që ushqejnë tumorin e fshikëzës, duke bllokuar rritjen e saj dhe në disa raste edhe e zvogëlon masën tumorale. StudimiHulumtuesit kanë treguar se Pazopanib, medikamneti i përdorur tashmë kundër kancerit të veshkave, gjithashtu mund të luftojë edhe kancerin e fshikëzës, gjatë përhapjes së metastazave të tij. Kjo mendohet të jetë një ndër kurat e pakta efikase që mund të luftojë kancerin e fshikëzës së urinës. Këkuesit, duke analizuar mostrat e gjakut të41 pacientëve të përfshirë në studimin 2-vjeçar 2010 dhe 2011, zbuluan se një proteinë specifike që prodhohet nga sistemi imunitar (Interleukina 8), është në gjendje të ”parashikojë” zhvillimin e kancerit dhe efektivitetin e ilaçit: Në fakt, pacientët me nivele

të ulëta të kësaj molekule, kanë treguar rezistencë më të lartë ndaj sëmundjes dhe nën veprimin e medikamentit në fjalë, kura ishte më efektive. “Zakonisht, prognoza e pacientëve që vuajnë nga kanceri i vezikës urinare, refraktarë ndaj terapisë, është negative”shpjegon Andrea Nechi, një ndër mjekët onkolog që ka ndërmarrë studimin. Duhani, armiku kryesor-Është e rëndësishme të theksohet, kanë vënë në dukje studiuesit në Milano,që ky është ende një eksperiment dhe jo një kurë e vërtetë, për të cilën do të ndërmerren studime të mëtejshme konfirmuese që përfshijnë një numër më të madh të pacientëve. Kanceri i fshikëzës urinare, i përhapur sidomos në vitet ’60-’70, renditet i dyti për incidencën e lartë, pas atij të prostatës. Kjo sëmundje prek burrat rreth tre herë më tepër sesa femrat.

E enjte, 19 prill 2012

21

SOCIALE

Varrezat murale, Bashkia: Do e nisim me 5300 varre të '60-ës

B

ashkia e Tiranës ka deklaruar se projekti i varrezave murale, nuk cenon asnjë besim fetar, pasi ata synojnë ta nisin me varrezat e vjetra dhe me fëmijët e vdekur në maternitet që nuk kanë as emër. "Si fillim synojmë ta fillojmë me zhvendosjen e varreve mbi 40 vite të vjetra dhe pa dyshim aty ku ekziston konsensusi edhe për varre të tjera. Kështu, sipas statistikave të shërbimit funeral të

Bashkisë, përllogariten përafërsisht rreth 5300 varre, të zhvendosur në Tufinë, nga ishvarreza e Bamit në vitin 1964. Po kështu rreth 11 parcela në të dy varrezat janë varre të vjetra e shumë të vjetra me të porsalindur. Vetëm në intervalin 1964-1980 janë varrosur përafërsisht 15000 banorë. Shqyrtimi selektiv dhe i kujdesshëm i këtyre rasteve dhe kalimi i tyre në sistemin mural, në një mënyrë shumë

dinjitoze, do të mundësonte çlirimin e sipërfaqeve të konsiderueshme nga varrezat aktuale, të cilat nga bllokimi i plotë do të mund të funksiononin edhe për 10 vitet e ardhshme", - ka deklaruar nënkryetari i bashkisë, Edmond Panariti. Sipas tij, të gjithë të larguarit nga jeta do të vazhdojnë si më parë të varrosen në tokë dhe do të respektohet në çdo rast koha shumëvjeçare e tretjes së trupit të të ndjerit.

Emisioni "Fiks Fare" dokumenton asgjësimin e hekurudhës Lajmi Hekurudha MilotRrëshen- Klos, drejt zhdukjes së indentitetit. Pas marrjes së shinave të trenit dhe traversave, ka nisur edhe "asgjësimi" i shtratit të hekurudhës, duke hequr inertet dhe më pas duke i vendosur në rrugën nacionale që lidh Rrëshenin me Urakën.

Milot-Rrëshen, vidhet zhavori i trenit Banori: E merr firma që po ndërton rrugën nacionale

TIRANE

F

irma që ka fituar ten derin dhe po punon për rikonstruksionin e rrugës nacionale, gërryen gjatë gjithë ditës inertet që janë hedhur mbi shtratin e hekurudhës, duke e shkatërruar plotësisht atë. Ndërsa pas po lë vetëm veprat e artit, të cilat duket se do jenë edhe një pjesë e relikes së historisë së ndërtimit të hekurudhave në vendin tonë. Zhvatja e hekurudhës ka nisur prej kohësh.

Banorët tregojnë për gazetarët investigativë të "Fiks Fare" se hekurudha ka qenë e ndërtuar plotësisht deri tek tuneli i Prosekut. Ndërsa treni i pasagjerëve vinte deri në Rrëshen. Një nga punonjësit e hekurudhës thotë se fillimisht u vodhën vagonat e trenave për skrap më pas shinat e nuk i lanë pa vjedhur edhe binarët që edhe pse ishin prej betoni, janë marrë për t'i hequr 1.5 metër ele e për ta dërguar për skrap. Kamera e "Fiks Fare" ka fiksuar edhe momentet e marrjes nga shtrati i hekurudhës të inerteve, duke e zhveshur plotësisht. Firma vazhdon gjatë gjithë ditës punën, duke transportuar inertet nga fshati Tarazh për në fshatin Prosek të Mirditës, ku po kryente edhe mbushjen e rrugës nacionale Rrëshen-Urakë. Kështu duket se pas marrjes së hekurit për skrap, nuk i ka shpëtuar edhe materiali i shtratit të hekurudhës, i cili edhe pse është pjesë e pasurisë kombëtare, nuk po i reziston dot vjedhjes.

Linja hekurudhore MilotRrëshen-Klos nisi investimet e saj para viteve '80 dhe inagugurimi saj, është kryer nga Ramiz Alia. Në fund të vitit 1980 mbaroi me sukses një pjesë e kësaj linje hekurudhore e gjatë 26 km dhe që kryente lidhjen e Milotit me Rrëshenin. Kjo linjë hekurudhore ka funksionuar deri në vitin 1993.

Ndërsa në fillimet e tij, treni që shkonte dhe vinte dy herë

Pjesa e hekurudhës Milot-Rrëshen-Klos

nga Miloti në Rrëshen dhe anasjelltas, filloi të shkonte vetëm një herë në ditë. Në vitin 1993, kjo linjë hekurudhore u mbyll. Ndërsa goditjen e parë ajo e mori me ndërtimin e një pjese të rrugës së Kombit që lidh Milotin deri në afërsi të Rrëshenit. Në shtratin e kësaj linje hekurudhore nga Miloti në Rrëshen, është vendosur edhe rruga e Kombit. Ndërsa pjesa tjetër, e cila ishte pothuajse në përfundim, nga Rrësheni në Klos, ka nisur të shkatërrohet dhe jo të ndërtohet.

BISEDA ME NJË BANOR

Fiksi - Po këto makina që kalojnë, çfarë janë këto?

Banori - Kanë bazën e tyre këtu.

Fiksi - Po çfarë po ndërtojnë?

Banori - Rruga Burrel Rrëshen.

Fiksi - Ky zhavorr shkon për rrugën ëëëëë?

Banori - Po, ja marrin ishhekurudhës.

Fiksi - Ka qenë hekurudhë këtu lart?

Banori - Ka qenë bërë traseja deri këtu lart.

Fiksi - Po treni erdhi ndonjëherë?

Banori - Deri në Rrëshen ka qenë treni i pasagjerit. Unë kam punuar në hekurudhë.

Fiksi - Po shinat kur i vodhën, shpejt?

Banori - I kanë shit, i kanë bërë skrap. Shinat 1 dhe traversat e drunit.

Fiksi - I morën, ata i morën?

Banori - Atë të betonit.

Fiksi - Janë traversa betoni ato?

Banori - Rrësheni ka pasur traversa betoni. Ka pasur shumë pak druri vetëm stacioni. Unë kam punuar në hekurudhë gjashtë vite.

Fiksi - Çfarë ke punuar në hekurudhë?

Banori - Kam qenë shef kuadri.

Fiksi - Me një fjalë paske punuar në hekurudhë ti?

Banori - Po kam punuar.

Fiksi - Me një fjalë këta që

bëkan rrugën merrkan zhavorr këtu i bikan qylit, paska zhavorr plot aty?

Banori - Kanë qenë gjithë ato mbushje këtu. Është ura gjatë këtu, prej këtu e kushedi sa metra është.

Fiksi - Po ura do të prishet?

Banori - Nuk e di.

Fiksi - Nuk e kanë prishur, hequr?

Banori - Jo, është shumë e lartë shikoje ç'farë gjatësie ka, shihet prej këtu.

Fiksi - Duket që këtu?

Banori - Po nuk shikohet që këtu, një pjesë.

Fiksi - Po Rrësheni ka qenë goxha?

Banori - Iku ajo punë, atëherë të merrnin me zor në punë, sot janë njerzit komplet pa punë. Unë kam punuar shef kuadri, edhe në kooperativë bujqësore edhe në ndërmarrje.

Kooperativa nuk kishte plan punëtorësh.

Fiksi - Tani si është Rrësheni me punë?

Banori - Punë zero, puna zero. D.m.th është ato që kanë qenë me biznese kanë dorëzuar liçensën.

Fiksi - Ashtu ëëë?

Banori - S'e përballojnë dot.

Fiksi - Është bërë keq fare?

Banori - Problem çështja e punësimit.

Vdekja e pacientit

Gjykata një vit burg për mjekun

Ë

TIRANE

shtë ndoshta rasti i parë kur një gjykatë në vendin tonë jep dënimin me një vit burg, për një mjek për neglizhencë të të sëmurit,me pasojë vdekjen e tij. Bëhet fjalë për mjekun e familjes, Ylli Muça, aktualisht edhe drejtor i qendrës shëndetësore në Gjegjanit të Elbasanit. I pandehuri mjek familjeje në komunën e Gjegjanit në rrethin e Elbasanit u vendos nën akuzë nga deklarimet e familjarëve dhe provat e grumbulluara prej prokurorisë. Në konkluzionet përfundimtare të gjykimit të çështjes prokurori Binas Nina kërkoi dënimin e mjekut 45 vjeçar me një vit burg. Pasi ka dëgjuar kërkesën përfun-

dimtare të prokurorit trupi gjykues i kryesuar nga gjyqtari Taulant Tafa ka lënë në fuqi të njëjtën masë dënimi. Si-

Lajmi Mjeku i akuzuar Ylli Muça dhe që tashmë ka marrë edhe dënimin për neglizhencë të të sëmurit si dhe avokati i tij mbrojtës e kanë mohuar akuzën dhe kanë deklaruar se do ta apelojnë çështjen.

Por Muça është ndër të paktët raste ku vërtetohet se humbja e jetës së pacientit ka ardhur si pasojë e neglizhencës së mjekut.

pas trupit gjykues mjeku i familjes Ylli Muça me detyrë në komunën e Gjegjanit, shpallet fajtor për shkak se më 5 shtator 2008 ka vonuar dhe neglizhuar mjekimin e shtetasit Hajri Nasufi 45 vjeç nga fshati Murras i cili ishte paraqitur në gjendje të rëndë fillimisht në qendrën shëndetësore të zonës së Cërrikut, ku edhe mjeku Muça ka qenë mjek roje, pas një aksidenti. Sipas akuzës, mjeku e ka neglizhuar pacientin dhe pas disa orësh gjendja e tij është përkeqësuar.

Hajri Nasufi është transportuar nga familjarët me urgjencë në qendrën spitalore "Nënë Tereza " në kryeqytet mjekët nuk kanë mundur ta shpëtojnë.

Pas vdekjes së tij familja e 45-vjeçarit e denoncoi mjekun e familjes.

LAJME SHKURT

1500 familje pa ndihmë ekonomike

Shërbimi social shtetëror ka shkurtuar listën e familjeve që përfitojnë ndihmë ekonomike duke e çuar atë në 97.341 familje nga 98.930 që ishte në fund të vitit 2011. Drejtori i këtij institucioni, Mihal Naço tha se ky vendim u mor pas një kontrolli në mbarë zyrat rajonale të shërbimit social në periudhën janar-shkurt të këtij viti. Sipas tij largimi i këtyre familjeve nga skema ka shtuar grantin e ndihmës ekonomike çka do të thotë sipas tij më shumë mundësi për përdorimin e tyre nga pushteti vendor.

Kjo ka qenë dhe arsyeja që këtë vit do të nisë të aplikohet një projekt pilot ku ministria e Punës përmes inspektorëve të saj do të jetë përgjegjës i fondeve të akorduara për familjet në nevojë të cilët përveç ndihmës ekonomike në para do të përfitojnë dhe paketë ushqimore çdo muaj.

Fëmijët e dhunuar, 60 mijë lekë gjobë prindërve 28 grupe të mbrojtjes së të drejtave të fëmijëve kanë nisur punë në terren për identifikimin e fëmijëve në rrezik. Të gjithë ata prindër që abuzojnë me fëmijët, apo do t'i rikthejnë fëmijët përsëri në rrugë, do të marrin gjobë. Kur bëhet fjalë për prindërit, ata do të gjobiten me 30-60 mijë lekë, ndërsa kur për fëmijën kujdeset një institucion, ai do të gjobitet me 60-120 mijë lekë.

Sipas Agjencisë për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve, masa më ekstreme është ajo e heqjes së kujdestarisë deri dhe burgim, nëse fëmija dhunohet apo gjymtohet nga prindi.

Rritja në kategori, në test 3 mijë mësues

Mbi 3 mijë mësues nga i gjithë vendi, më datën 21 prill do të japin provimin e kualifikimit në Tiranë.

Krahasuar me vitin e kaluar interesi ka qenë më i lartë, duke u regjistruar 300 mësues më tepër. Dorina Rapti, përgjegjëse e Sektorit të Arsimit Profesional në Ministrinë e Arsimit shpjegon procedurat.

Provimi organizohet nga Instituti i Zhvillimit të Arsimit, IZHA. Mësuesit që e përballojnë këtë testim do të kenë dhe rritje page nga 5 deri 20 për qind sipas vjetërsisë në punë. Pyetjet në testim i përkasin si lëndës, të cilën ata e japin në shkollë, por dhe aftësive pedagogjike të tyre.

22

E enjte, 19 prill 2012

SOCIALE

Ligji i ri i arsimit u rrezikon punën 4500 mësuesve

S

indikatat e arsimit kanë kundërshtuar fort dy nene të ligjit të ri të arsimit të lartë.

Sipas tyre neni që parashikon që i jep të drejtë drejtorit të shkollës të vendosë për largimet nga puna të mësuesve lë vend për abuzime, ndërsa masteri vë në rrezik vendet e punës të 4500 arsimtarëve që janë me shkollë të mesme. Kreu i konfederatës së arsimit, Xhaferr Dobrusha ka deklaruar se formulimi i

nenit për shkarkimin e mësuesit nga drejtori nëse klasa e tij nuk arrin rezultate të mira në mësime në raport me kolegët e tjerë, lë vend për abuzime. Madje ai ka shtuar se ky nen godet rëndë arsimtarët, ndaj ai ka kërkuar që rezultatet të maten nga inspektorati Kombëtar i Arsimit. "Kështu siç është ne jemi të shqetësuar, sepse do të thotë që mësuesi në momente të caktuara mund të jetë pre e një

qëndrimi subjektiv e një drejtori të caktuar, prish karakterin e mësuesit, se më detyron të ngre notat kot", - ka sqaruar qëndrimin e tij, kreu i konfederatës së arsimit Xhaferr Dobrusha. Ai ka shfaqur pakënaqësi edhe për nenin që detyron mësuesit të kenë diplomë universitare, pasi sipas tij ky detyrim do të vërë në rrezik vendet e punës për 4500 mësues të cilët janë më arsim të mesëm profesional

Skandali në Durrës, transferohet mësuesi Lajmi Emërimet dhe largimet e mësuesve në shkollat e arsimit bazë bëhen sipas oreksit të drejtuesve. Këtë e tregon më së miri edhe rasti i transferimit të nëndrejtorit të shkollës së mesme "Olsi Lasku" të Durrësit. Mësuesi urdhërohet "Ik atje ku të themi ne dhe mbyll gojën", ndërsa vetë drejtori thotë që "më kanë tërhequr zvarrë për ta bërë drejtor".

DURRËS

S

kandali është denoncuar pranë gazetës "Tema" nga vetë mësue si i dëmtuar Xhevahir Gradica.

Ai madje ka bërë publike edhe bisedën midis tij dhe kreut të drejtorisë Arsimore të Durrësit, Filip Gjonçi. Tepër të irrituar nga ky skandal nxënësit maturantë të shkollës "Olsi Lasku" nuk kanë pranuar të futen në mësim për një javë rresht duke kërkuar që të rikthehet në detyrë mësuesi Gradica.

Ata i kanë drejtuar një peticion DARit të Durrësit dhe kanë vënë në dijeni Ministrinë e Arsimit, madje kanë njoftuar edhe kryeministrin duke denoncuar këtë rast si dhe duke kërkuar rikthimin e mësuesit të tyre. Rasti i transferimit të mësusit Gradica nuk është i vetmi, por nga kjo bisedë e incizuar mes drejtorit të DAR, Filip Gjonçi, dhe Xhevahir Gradicës me datë 2 prill 2012, kuptohet se një mësues mund të emërohet dhe largohet në bazë të oreksit të drejtorit.

Filipi -Më pëlqeu shkrimi që kishe bërë këtë javë në gazetë.

Xhevahiri -E dini se për kë bëhet fjalë? Është mësues në këtë shkollë.

Quhet Agim Hasani. Ai dhe dy prindërit e tij kanë 98 vite internim në kampet e regjimit komunist pa përfshirë këtu pushkatimin e xhaxhait dhe të gjyshit vetëm për shkak se ishin familje patriotike dhe antikomuniste. Hasani ka mbarur në demokraci shkollën e lartë dhe në diplomë e ka të cilësuar mësues për shkollën e mesme. Mira Bllani, që ti e ke zëvendësuar, e largoi nga puna. Jo pak, por plot një muaj u end për të kërkuar të drejtën e për t'u rikthyer në arsim. Është histori e gjatë. Do i vijë rasti ta mësosh më hollë. Vetëm ultimatumi i Simon Mirakës, kreut të shoqatës së të përndjekurve politik të Shqipërisë, e riktheu në punë. Si ky mësues janë goditur edhe shumë të tjerë. Ishte strategji e Bllanit dhe klanit të saj. Më vjen shumë mirë që ti e paske lexuar shkrimin. Nejse. Një javë para se të botoja këtë shkrim, unë kam përgatitur një material të zgjeruar për arsimin. Besoj se e ke lexuar.

Filipi -Jo, nuk e di se për çfarë bëhet fjalë.

Xhevahiri -Ju e dini shumë mirë. U kanë telefonuar dhe ua kanë bërë të

Kreu i arsimit: Më bënë drejtor me zor Biseda e përgjuar: "Ik atje dhe mbyll gojën" qartë fije për pe shkrimin tim, asokohe të pabotuar, dhe ju, së bashku, keni përpiluar edhe reagimin, reagim që gazeta e ka botuar pa ndryshim. Nuk kishte të bënte asgjë me ty pasi ti kishe vetëm pak muaj që drejtoje arsimin.

Madje në princip as edhe me arsimin në Durrës. Nga halli e kanë bërë personat që kanë nxituar të të tregojnë se sa shumë të duan. Njëri ka gruan mësuese dhe tjetri merr rrogë në arsim. Meqë nuk e ke lexuar po ta jap unë një kopje, e kam në zyrë.

Filipi -Jo, nuk e dua.

Xhevahiri - Pra nuk ke asnjë pikë interesimi për ta parë se ç'është shkruar dhe cili ka qenë reagimi yt. Çdo të thotë kjo?

Filipi -Sot kam ardhur të komunikoj se ne si DAR kemi nisur një reformë. Ti dhe drejtori i shkollës do të lëvizni. Kemi gjetur mirëkuptimin e drejtorit.

Xhevahiri -Kam dhjetë ditë që e dëgjoj gjithandej: në korridorin e shkollës, në autobus mes nxënësve, në lokal, nga prindër. Ngaqë nuk ishte hera e parë që emri im lakohej për lëvizje, mendova se është sajesë e njerëzve të liq. Shteti ka vendosur dispozita, udhëzime e rregulla për raste të tilla. Një ditë të shtunë, teksa kisha përfunduar konsultën me nxënës të klasës së 12, disa nxënës me vinë në zyrë e më thonë se Mira Bllani u kishte thënë "ç'shkoni në konsultë me atë, ne e kemi hequr". Ajo nuk punon në

Nxënësit janë ankuar por përgjigjja që kanë marrë ka qënë presioni për t’u futur në mësim arsim. Iku pasi e katranosi arsimin.

Nxënësit e kishin dëgjuar dhe fjala kishte kaluar gojë më gojë. Reformë ti quan lëvizjen, transferimin dhe këtë ke vendosur ta nisësh këtu, tek shkolla jonë, në Shkozet dhe pikërisht me mua. Ti paske marrë vendimin dhe vjen për të ma komunikuar pa më thërritur fare, pa e diskutuar më parë.

Kam të drejtën time të mësoj së pari se cili është motivi dhe së dyti se ku do të vijoj të punoj.

Filipi -Motivin ua thashë. Kemi nisur reformë, do të largojmë një nga një të gjithë drejtuesit.

Xhevahiri -E kapërcyet reformën në administratën e DAR-së, nuk u ndalët

Shkolla Olsi Lasku në Durrës

as tek ata që kanë vite e vite pa lëvizur. Erdhe e më gjete mua. Jam i sigurt se nuk qe rastësi. Diçka e madhe u mundon.

Filipi -Unë po të tregohem i sinqertë dhe duhet të më besosh.

Xhevahiri -Këtu vetëm sinqeritet nuk ka dhe për këtë jam i bindur. Duhet të tregoni motivin që u ka shtyrë.

Ti nuk ke bërë asnjë kontroll e vëzhgim të punës sime, nuk ke parë as dokumentacionin për të arrirë në bindjen se reforma duhet të nisë tek unë.

Ka diçka më shumë, ka një tjetër shtysë e motiv. Më gjete mua që vij në punë në ora 7.15 dhe largohem në ora 18, 19 të mbrëmjes nga shkolla duke ndjekur procesin në shkollën e ditës, të mbrëmjes dhe korrespondencës.

Erdhe drejt e tek unë që nuk jam pajtuar kurrë me abuzimet, shkeljet, shpërdorimet, vjedhjet, madje i kam denoncuar në DAR dhe MASH. Ti e di shumë mirë që së fundi unë kam bërë një informacion lidhur me problematikën shumë serioze në këtë shkollë dhe ua kam dërguar me e-mail si ju edhe MASH. Ti dhe MASH keni reaguar shumë keq. Më ke tundur ca shkresa para syve për të më frikësuar.

Nuk e pate kurrë kurajon për të ballafaquar ato shkresa që shkruhen tinëzisht. Edhe ata që kanë qenë para teje nuk e kanë marrë kurrë guximin për të bërë qoftë një ballafaqim. Ka ardhur koha të flasim shkoqur. Cilët fshihen pas tendencës për të më detyruar të mbyllë gojën. E di mirë ti.

Filipi -Ta them edhe një herë që gjithçka është e sinqertë dhe nuk ka të bëjë me ndonjë qëllim për të të ndëshkuar ty. Edhe unë nuk doja të bëhesha drejtor në DAR e Durrësit.

Isha shumë mirë në punën private.

Merrja 300-350 euro në ditë Xhevahiri -Ule, ule pak.

Filipi -Jo, kaq merrja. Më morën me zor. Më tërhoqën zvarrë e më sollën në zyrë. Nuk më pyetën fare nëse doja apo jo.

Xhevahiri -Të morën zvarrë e të futën në zyrën e DAR-së në Durrës. Do e besojë njeri këtë? Ti mendon se do i nxjerrësh këto lekë në zyrën e shtetit?

Ku shkoi reforma 20-vjeçare? Drejtori i arsimit emërohet me konkurs, ju thoni që u kanë rrëmbyer dhe pa dashjen tuaj u kanë ulur në karrige duke ua lënë me dhunë çelësat në dorë. Tani ti vjen dhe vlerëson punën e mësuesve që kanë një jetë në arsim.

Pse pikërisht të gjetën ty që ke 18 vite pa parë shkollën me sy?

Filipi -Pyeti ata që më sollën.

Xhevahiri -Mos më thuaj se të ka sjellë Igli Cara. Nuk do e besoj njeri.

Ndoshta dikush pranë tij.

Filipi -Paske informacion të gjerë.

Xhevahiri -Sigurisht kam. Edhe më shumë se kaq. Ti quan reformë lëvizjen e edukatoreve, mësuesve, drejtorëve dhe zëvendësdrejtorëve.

Dhe kaq. Kështu bëri pararendësja jote. Në fund të fundit kjo është strategjia jote dhe e njerëzve që mendojnë si ti. Por duhet të dini se arsimi nuk është parcelë private për ta trajtuar si të doni. Unë kam diplomë dhe atë e kam fituar me djersë. Gjërat që të thashë më sipër janë sa për të të treguar se e ke nisur keq, shumë keq dhe me cinizëm atë që e quan reformë.

Ku më keni transferuar mua se për drejtorin mësova që e keni dërguar drejtor në një shkollë tjetër?

Filipi -Mësues në shkollën 9-vjeçare "Qemal Mici".

Edhe unë nuk doja të bëhesha drejtor në DAR. Tek puna private merrja 300-350 euro në ditë Xhevahiri -Pra, nga zëvendësdrejtor në shkollë të mesme, transferohem mësues në shkollë 9-vjeçare. Dhe ju thoni se gjithçka është e sinqertë. Pa më pyetur, pa më marrë një mendim, pa motivuar asgjë. Që nga viti 1987 nuk jap asnjë orë mësimi në arsimin e detyruar dhe ti më thua se po bën reformë. A do të të besojnë të tjerët, se ti vet nuk e beson. Kam shkallën e parë të kualifikimit dhe të gjitha atestimet i kam kryer për shkollën e mesme. Kjo për ju nuk është asgjë. I keni vënë emrin reformë. Para teje, Mira Bllani bëri ç'është e mundur për të më larguar nga zëvendësdrejtor edhe pse jam emëruar në ketë detyrë në vitin

2006. Këto që po më thua ti, janë të gjitha përpjekje të bëra edhe nga ajo.

Pikërisht dy-tre vite më parë ka bërë të gjitha përçapjet për të më transferuar pikërisht tek Qemal Mici. Dhe më thua se je i sinqertë. Unë e di pse dhe do e them. Kisha informacion që ti e Mira keni punuar në një shkollë dhe se keni shkuar shumë, por që do të arrije deri këtu, nuk e besoja. Juve u lidhin të njëjtat fije. Dalëngadalë do i tregojmë të gjitha.

Filipi -Shiko, bota është 7.2 miliard njerëz. Ti je një materie. Mos të të shkojë mendja se bota rrotullohet rreth teje.

Xhevahiri -Nuk e di me saktësi se sa është popullsia e botës. Faleminderit që më dhe këtë informacion. Me sa kam dijeni, ju keni mbaruar studimet për Matematikë dhe jo për Gjeografi apo Fizikë për të pasur saktësi lidhur me materien apo të dhënat e afruara.

Filipi -Jo, për Biologji.

Xhevahiri -Keni qenë fillimisht në Matematikë.

Filipi -Po, studiova dy vite dhe kalova në Biologji.

Xhevahiri -Kolegët e ty, ata me të cilët shkoje e vije, më kanë bërë të ditur se ti mbete dhe u detyrove të kaloje në Biologji. Këtë duhet ta thuash e ta pranosh. Apo nuk është e vërtetë?

Mbete në fakultet dhe e ndërrove degë. Mund ta mohosh. Është pjesë e asaj që ju thoni se po tregoheni të sinqertë. Nuk e kam menduar kurrë atë për të cilën ti dyshon, se bota u rrotulloka rreth meje. Meqë hyre në lojën e fjalëve po më vjen në mendje thënia e Bismarkut që, sipas tij, Shqipëria qenka shprehje gjeografike. Jo, Shqipëria është e madhe por karriget e mëdha janë zënë e pushtuar nga njerëz të vegjël.

Filipi -E kuptoj krenarinë tënde prej maloku. Nuk e kam me të keq. Edhe unë jam verior.

Xhevahiri -Meqë hyre kaq thellë, deri në deklarime të tilla, po të kujtoj se jam lindur në Sukth të Durrësit. Por ai që më ka ngjizur është malok, është babai im. (Për hir të së vërtetës, fjala "ngjizur" nuk është fjala e përdorur në bisedë dhe zëvendësimi i saj është bërë për arsye etike). Unë ndihem mirë që jam malok, siç më quan ti. E kam dëgjuar edhe nga të tjerët, që nga Papaji e Bllani dhe me radhë. Po ta përsëris, të siguroj se nuk ndihem aspak keq.

Meqë më the se edhe ti je verior të këshilloj të kthesh kokën pas dhe të shikosh pak të kaluarën tënde. Interesohu e pyet nëse je apo jo verior.

Filipi -Kur të shkosh atje, te shkolla "Qemal Mici" të porosis të mbyllësh gojën, të mos flasësh.

Xhevahiri -Dhe kjo është brenda deklarimit tuaj "të sinqertë".

Filipi- Tani duhet të të prezantojmë tek shkolla e re.

Xhevahiri - Kur më transferuat nuk më pyetët. As kur më "këshillove" që të mbyll gojën nuk më more mendim. Këto lloj prezantimesh janë tipike komuniste. Nuk më pëlqejnë. Shkollën e gjej vet.

E enjte, 19 prill 2012

23

HOROSKOPI Një garë burrash me gratë në krahë

Gjykatësi qëllohet me gurë

Kur acaraohesh nga vuvuzela

Ç

K

ju kujtohen vuvuzelat shurdhuese që bënin të padurueshme edhe ndeshjet e futbollit në botërorin e vitit 2010 në Afrikëm e Jugut? E pra pikërisht zhurnma e bezdishme e këtij instrumenti bëri që një pesëdhjetëvjeçar nga Pievebelvicini, në provincën e Vicenzas, në Itali, të humbte durimin dhe ta vendoste qetësinmë më dhunë.

Kështu, i bezdisur në kulm nga zhurma e vuvuzelës që vinte nga lokali Covo Bambù, pranë shtëpisë së tij, mori çiften dhe qëlli disa herë në ajër.

Kur e pa që vuvuzela nuk pushonte, i acaruar në kulm mori makinën dhe iu vërsul lokalit. Tri herë e përshkoi tej e tej lokalin me me makinë deri sa vuvuzela heshti më në fund. Për fat nuk pati asnjë të dëmtuar se klientët ia mbathën metë katra, ndërsa “heroi” që vuri qetësinë u dorëzua vetë në polici

do vit në Newry, të Maine në SHBA zhvillohet një kampionat krejt i veçantë mes popullsisë lokale, i cili quhet ”Kampionati i transportit të gruas”. Pjesëmarrësit ë kësaj gare ta pazakontë duhet të jenë detyrimisht burrë e grua. Në fakt gara u takon burrave, ndërsa gratë u bëhen barrë, për arsye se burrat duhet të vrapojnë duke mbajtur secili gruan e tij në krah, siç shihet edhe në foto. Dhe nuk është aspak e lehtë, sepse gara parashikon shumë pengesa, përfshirë edhe një përrua plot me ujë. Natyrisht që ¿ton ai që distancën e caktuar e përshkon në kohën më të shkurtër. Fituesi, përveç një çmimi në të holla ¿ton edhe një sasi birre që është ekuivalente me peshën e gruas.

A

ur i refuzuan një pension invaliditeti, Gus Otto, një punonjës i hekurudhave gjermane i cili kishte pësuar një aksident në punë, atëherë iu drejtua gjykatës së Essen-it qytetit ku jetonte, duke shpresuar se pikërisht gjykata do të vendoste drejtësinë. Mirëpo kur edhe gjykatësi Wilhelm Goerss ia hodhi poshtë kërkesën e tij, atëherë Gus Otto hapi i qetë valixhen që kishte me vete dhe që e kishte mbushur plot me gurë dhe ¿lloi të godiste me to gjykatësin.

Natyrisht që i zënë në befasi gjykatësi u deturua të strukej poshtë tavolinës, derisa ndërhynë punëjësit e sigurisë që e mbërthyen Otto-n, para se të bënte ndonjë të pabërë tjetër. Pas kësaj Otto kaloi një muaj në qelinë e burgut.

2

3

4

19

5

6

7

8

20

9

21

25

26

33

22

27

23

28

11

49

35

51

52

61

67 73

ɷ HORIZONTAL

63

68

69

74

82

53

54

83

41

56

76

U

A R Y Q

O T A

I

H

M I

M

I

T A L

P

I

T A

D E M M E O S A

A T

I

R E L

G J

M E

K O P E R T I

I

L

R T S T A

I

I

I S

T R

F

N E

I

N A T J

B U R R E

I

L E

I

A K A D E M I

O N

L

P I

E R E T I

I K E T

N E

O

T

F

O T E T

P R O G R A M E

O R

A T

I

G M A L

K O R D

T A M A R O

D

D A

I

S

T

I

N

E N

I

E L

T U R S A R A

A

I

J

A

I

D N

P E L A

A L E S

I R E T

A K E J G M A T I

O T

S

T E T

H T T

A M A R E T A K O P T E

T E R R E N

M U R E T

L

O

I

O H M R

J

I K E

E

E

A F A T E P O L M A R

I

T A H

T E R M E T E M A R

I

59

Peshorja

Në punë mund të nënviëzohen disa fakte të rëndësishme që do t’ju ndihmojnë në marrjen e një vendimi. Dashuria do të konstituojë për ju një elikzir që do t’ju bëjë të harroni çdo kundërshtim.

A N A

80 89

95

I K E T I

79

88

PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM

G J

58

78

9. Dalë në krye.

10. Një pjesë e skuadrave.

11. ... California, sukses i famshëm i Eagles.

12. Janë njerëzit tallës.

13. Një gjuajtës francez.

14. Ente Botuese Elbasan.

15. Gjysmë tatimi.

16. Ndal në kryqëzim.

17. Jetojnë në vetmi.

18. U printe hunëve.

20. Ku¿zojnë një takim.

21. Eshtë për zapping.

22. Pas gati në… start.

23. Konfuzion i madh.

27. Mund të jenë edhe fetare.

28. Mbetet një si… qej¿.

1. Minghi, kantautor italian.

2. Edouard piktor.

3. Pak origjinalitet.

4. Shkroi Bonjour tristesse.

5. Zanore për kilota.

6. Fillon nga fundi.

7. Andy i pop art.

8. Të provuar.

P S

Virgjëresha

Qielli është duke ju ftuar në një s¿ dë që s’duhet ta injoroni. Duhet t’i jepni më shumë mundësi vetes dhe të shihni përtej aparencës së disa fakteve. Zënka të vogëla dashurie.

44

71

94

ɷ VERTIKAL

F

Luani

66

87

91. I famshëm ai i Sizi¿t.

92. Parashtesë për kundër.

93. Kanë të paktën një prind me ngjyrë të tillë.

94. Eshtë ylli i skuadrës.

95. Një transporti është kamioni

32

Evenimente të shkëlqyera mund t’i japin një superioritet imazhit tuaj profesional dhe t’ju sjellë letësime të dëshirueshme.

Të shkëlqyera duket edhe marrdhëniet me miqtë tuaj.

Klima në punë mund të bëhet pak e rëndë si pasojë e Marsit në shenjë. Mos humbni kohë duke kërkuar gabimet tuaja. Mos harroni se këto tensione zgjasin pak. Bëni kujdes me shëndetin.

18

65

93

K A P E L A

43

57

77

86

92

69. Janë mburravecë që përçartin.

71. Një binar.

72. Eva e Isabel Allende.

73. Fillojnën aksionin.

74. Mbyllin krahun.

75. Në hyrje të sallës.

76. Fundi i një heroi.

77. Këndon Ma che freddo fa 78. Ku¿zojnë një metër.

80. Në fund të vitit.

81. Fillojnë drejtimin.

82. Ishin ninfat e ujit.

85. Krasniqi i boksit.

87. Qe strateg dhe irator i famshë athinës.

89. Fillojnë metodën.

90. Pak iniciativë.

42

70

85

17

48

55

76

84

16

37

64

75

91

1. Oz shkrimtar izraelit.

5. Ka kryeqytet Des Moines.

9. Brejnë të pasigurtin.

16. Loja me rokadë.

19. Eshtë gara më e gjatë.

21. Fillojnë temën.

23. Kaluar në krye.

24. Ishin priftërinjë e Cibelës.

25. Ka mbetur mister.

26. Janë zonat periferike.

30. Kanë bërë vepra.

31. Një drithë për pilaf.

33. Mbyllin kënde.

34. Kishte shërbëtor Passepartout.

36. Mund të jetë kuzhine.

37. Perla e zezë e futbollit.

38. Në mes të një deti.

39. Munë të bëjnë sit in.

40. Nuk duhen shkelur.

44. Një pjesë e marrëzisë.

46. Janë gjuhët e provincës.

48. Këndon i pari.

49. Eshtë mbreti.

51. Quhet edhe Grand Boucle.

57. Një hektar në ku¿j.

58. Ku¿zojnë një trup.

60. Qe babai i historisë.

62. Në krye të masave.

63. Eshtë këngë vaji.

64. Eshtë për të ¿tuer setin në tenis.

67. Eshtë lëndë e organizmit.

68. Fillojnë argëtimin.

62

15

36

47

60

90

14

40

50

81

13

31

46

72

12

30

39 45

Binjakët

Kalimi i Marsit në shenjën e Bricjapit mund t’ju sjellë probleme të paparashikuara të karakterit ekonomik.

Gjithashtu probleme do të keni nëse jeni në udhëtim.

24

29

34

38

10

Demi

Jupiteri në shenjë ju këshillon të mos nxitoheni në marrjen e iniciativave të ndryshme.

Mundohuni të kuptoni se ç’ju intereson më shumë.

Kujdes në marrdhëniet me familjen dhe të tjerët.

Gaforrja

SUPER FJALEKRYQ 1

Dashi

Di t a e s o t m e d o t ë karakterizohet nga një qetësi tepër të kërkuar.

Një ditë ideale kjo për të shijuar pak më shumë jetën. Në jetën dashurore do të përjetoni momente me të vërtetë magjike.

29. Teket e një nofke.

30. I kanë tek algat.

32. Ngrihet për të protestuar.

34. Mund të jenë edhe burokratike.

35. Qe piktor i famshëm Italian.

39. Do të verë zjarr.

41. Jeton në ku¿j.

42. Një lidhëz.

43. Eshtë hidrofobi.

45. Gianni këngëtar italian.

46. Një baby siter…e vjetër .

47. Eshtë del¿n lumi.

49. Lista me kus kus.

50. Një sportiste me stil të lirë.

52. Ndërtoi një labirint të famshëm.

53. Pak elegante.

54. Gjysmë felini.

55. Eshtë i pastër në mal.

56. Qyteti me… Croisette.

59. Janë principet.

60. Qahet pa lotë.

61. Inicialet e Asimov.

64. Papavrami violinist.

65. Ishulli i Laertit.

66. Një brinjë në skuadër.

70. Igli te Lazio.

74. Diftongu në duar.

79. Një pije piratësh.

83. Juria pa ura.

84. Andej nga ¿llimi.

86. Inicialet e Moravias.

87. Të parat në pistë.

88. Inicialet e Sepúlveda, shkrimtar.

Akrepi

Shigjetari

Ide, mendime dhe prospektiva të ardhshme profilohen totalisht ndryshe nga ato prezente.

Hidhërimet e vogëla të këtyre kohëve të fundit do të zëvendësohen nga sodisfaksione të merituara.

Me largimin e Marsit nga shenja juaj shumë tensione duhet të zhduken prej jush.

Afërdita u sjell lehtësime atyre që kohët e fundit kanë patur probleme dashurie apo shëndeti.

Bricjapi

Ardhja e planetit të kuq në shenjë mund të sjellë lajme të rëndësishme.

Priten mundësi të mira të premtuara veçanërisht nga Urani. Një telefonatë e largët ju bën të kujtoni miqtë e vjetër.

Ujori

Di t a e s o t m e d o t ë karakterizohet nga një qetësi tepër të kërkuar.

Një ditë ideale kjo për të shijuar pak më shumë jetën. Në jetën dashurore do të përjetoni momente me të vërtetë magjike.

Peshqit

Puna është në qendër të vëmendjes nga Merkuri.

Prospektivat dhe impenjimet në muajt e ardhshëm mund të mos jenë më si tani (gjithnjë në vantazhin tuaj).

Një vizitë shëndetësore ju këshillohet.

24

E enjte, 19 prill 2012

LAJME NGA BOTA ɷ Clinton paralajmëron masa tjera për Asadin Sekretarja amerikane e shtetit Hillary Clinton ka paralajmëruar presidentin sirian Bashar al-Asad se do të përballet me pasoja të ashpra po që se shpenzon kot “shansin e fundit” për të zbatuar planin e paqes të mbështetur nga komuniteti ndërkombëtar.

Clinton duke folur në Bruksel tha se ndërsa monitoruesit ndërkombëtarë po zbarkohen në Siri, nën planin e arritur nga i dërguari ndërkombëtar Ko¿ Annan, regjimi i Asadit po vazhdon represionin kundër opozitës.

Më herët, ministri i jashtëm sirian Ualid Muallem tha se numri prej 250 vëzhguesish të OKB-së që do të mbikëqyrin armëpushimin është i “arsyeshëm dhe logjik”. ɷ Serbët frymëzuan krimet e Breivikut Gjykimi i vrasësit masiv norvegjez, Anders Breivik, ka vazhduar dje me pyetjet e prokurorëve. Breivik ka folur për kontaktet e tij me nacionalistët militantë, ndërkohë që prokuroria u përpoq të dëshmojë nëse vërtet ekziston organizata djathtiste “Kalorësit Tempullarë”. Breivik, i cili në sulmin e tij të përgjakshëm të 22 korrikut të vitit të kaluar vrau 77 njerëz, dha përgjigje të shkurtra, ndërsa në një moment u ndje i ofenduar nga prokurorja, nga e cila kërkoi të mos “tallet”. Gjykatësi e ka paralajmëruar se ka të drejtë të mbetet i heshtur, por edhe se mungesa e përgjigjeve mund të përdoret kundër tij. “Çdokush mund të bëjë atë çfarë kam bërë unë”, u tha Breivik të mbledhurve në sallën e gjyqit. “Jo gjithkush është i lindur me aftësi të tilla, por secili mund t’i zhvillojë ato”. ɷ Premtohen fonde konkrete për Afganistanin Sekretari i përgjithshëm i NATO-s Anders Fogh Rasmussen tha se një numër i vendeve anëtare kanë bërë publike “kontribute konkrete ¿nanciare” për të ndihmuar forcat afgane pas tërheqjes së plani¿kuar të trupave të misionit ndërkombëtar.

Rasmussen që bëri këto komente në takimin e Brukselit, ku po diskutohet strategjia dalëse ushtarake nga Afganistani, nuk ka bërë të ditur se për cilat shtete bëhet fjalë dhe as për shumën e premtuar. Ai tha se megjithatë, “po shfaqet një pajtim” në mes të vendeve anëtare në lidhje me rolin e tyre në Afganistan pasi që të dorëzohen përgjegjësitë për sigurinë.

ɷ Pakistani kërkon bisedime me Indinë She¿ i armatës pakistaneze ka kërkuar negociata me fqinjin rival Indinë, në lidhje me akullnajën e kontestuar të Himalajeve. Gjenerali Ashfak Parvez Kajani ka bërë këto komente para gazetarëve gjatë vizitës në zonën e Kashmirit, përkatësisht afër akullnajës së Siaçenit, ku javën e kaluar orteku zuri të gjallë më shumë se 125 ushtarë pakistanezë. Kajani tha se “koekzistenca paqësore” me Indinë është e rëndësishme kështu që të dy shtete duhet të përqendrohen në mirëqenien e njerëzve. Në vitin 1984 India okupoi lartësitë e akullnajës së Siaçenit.

Pakistani dërgoi trupat dhe të dy shtetet ruajnë një prani ushtarake në akullnajën, që njihet si “fushëbeteja më e lartë botërore”.

datë 20-21 prill 2012 bashkë me gazetën

a t e l i b e h d s a l a f n vje

Ekspres Bingo

Shorteu për të nxjerrë fituesin e kësaj loje do të hidhet në TV kombëtar Klan ditën e martë datë 24 prill ora 18:30 Loja Expres Bingo është lojë fati aritmetike e cila futet në kategorinë bingo 20 nga 75 Në aparaturë do futen goglat nga 1 deri 75 Fondi i fitimit është jo më pak se 50% e fondit të akumuluar Loja do të ketë këto kategori fitimi Super kuti-do te quhet bileta e pare qe ploteson kutine e brendshme qe permban 7 numra te kombinimit . Ne kete raste loja ndalet dhe ne ekran shfaqet bileta fituese per kete kategori fitimi.Fondi per kete kategori eshte 5% i fondit te fitimit Super Unaze –do te quhet bileta e pare qe ploteson pjesen e jashtme rreth kutise

qe permban 13 numra te kombinimit .Loja perseri ndalon dhe ne ekran shfaqet bileta fituese per kete kategori fitimi.Fondi per kete kategori eshte 5%i fondit te fitimit.

Kuti-Behen fituese te gjitha biletat e tjera pervec te pares qe plotesojne kutine e brendshme me 7 numra .Vlera e fitimit per kategori varet nga numri i fituesve per

shorteun perkates.Fondi per kete kategori eshte 12%i fondit te fitimit.

Unaze –Behen fitues te gjitha biletat e tjera pervec te pares qe plotesojne pjesen e jashtme rreth kutise me 13 numra te kombinimit.Vlera e fitimit per kategori varet nga numri i fitues ve per shorteun perkates .Fondi per kete

kategori eshte 6% I fondit te fitimit.

Expres Bingo-Bileta qe ploteson te gjitha goglat ne kombinim (20) nga goglat e hedhura ne shorte fiton cmimin e madh,vlera e te cilit shpallet para hedhjes se shortit.

Fondi per kete kategori eshte 25% i fondit te fitimit.

E RE EKSPRES BINGO

ɷ Miliarderi Buffett diagnostikohet me kancer Miliarderi dhe njëri nga investitorët më të mëdhenj botëror, Warren Buffett, njoftoi aksionarët e kompanisë së tij “Berkshire Hathaway” se është diagnostikuar me kancer të prostatës. Në njoftimin e tij ai u përpoq të zbuste panikun e krijuar në mesin e aksionarëve, duke ua shpjeguar se jeta e tij nuk është në rrezik, sepse mjekët nuk kanë gjetur shenja që kanceri është përhapur edhe në pjesët e tjera të trupit. Fatmirësisht, sëmundja është zbuluar shumë herët dhe pritet kurimi i 81 vjeçarit.

“Ndihem shumë mirë, sikur të isha krejt i shëndoshë. Aksionarët e mi do t’i njoftoj nëse situata ime shëndetësore do të ndryshojë.

Nesër dhe të shtunën

• Alba Malltezi Drejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group

• Anila Basha Drejtore e Shqiptarja.com • Arben Rrozhani Kryeredaktor

Politika: Jakin Marena Sociale: Esmeralda Keta Ekonomia: Genc Kondi Kronika: Elton Qyno

Kulturë: Admirina Peçi

Design: Altin Aliaj Genti Manelli Website: Suela Gera Indrit Maraku

Departamenti i Marketingut: Cel: +355696060419 redaksia@shqiptarja.com

Shpërndarja: Saimir Zenelaj Cel: +355696060418

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: redaksia@shqiptarja.com - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë