“Almedicus”/ Suplementi për mjekësinë Mjekja alergologe: Udhëzime për prindërit kur fëmijët janë me grip ► Faqe 13-20
PERGJIMET
► Faqe 21
Shefi i krimeve, ja skema e rryshfetit 3500 euro
VENDIMI
► Faqe 10
Legalizimi i ndërtesave, tani 2.5 herë në shtrenjtë
PIANISTJA
► Faqe 22
Dorina Komani, fenomeni shqiptar i Norvegjisë së shpejti... TELEVIZIONI MË I RI INFORMATIV NË SHQIPËRI
LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi ALMEDICUS
origjina e lajmit...
VITI II - NR. 127 E enjte, 31-05-2012
EKSKLUZIVE/ Zbulohen dokumentet e notave fiktive të studentit Vip. Një tjetër mashtrim
UNIVERSITETI SHTETEROR PROVIME SI RENZO BOSSI Dhëndërri i rektorit të Universitetit të Sporteve, ishte në Angli ditën që merrte notat nëTiranë. Dokumentet e TIMS në kufi me hyrje-daljet dhe ditët e notat e provimeve. Rektori Vejsel Rizvanolli: Unë nuk bëj presione Editorial Lajmi Hije dyshimi mbi rektorin i Universitetit të Sporteve, Vejsel Rizvanolli, i cili duket se i ka dhënë provimet dhëndrit të tij, student po te Sportet, pavarësisht se ai nuk ka qenë fare në Shqipëri, në ditët kur janë zhvilluar këto teste përfundimtare.
NGA
Gjiri i Lalzit vs Presidenti L
TIRANE
ESMERALDA KETA
R
edi Shijaku, dhëndri i rektorit të Universitetit të Sporteve, Vejsel Rizvanolli, është aktualisht student i vitit të katërt në sistemin part-time te fakulteti i Shkencave të Lëvizjes së këtij institucioni të arsimit të lartë publik. Që do të thotë se ai duhet të jetë i pranishëm çdo të shtunë e të dielë në auditoret e këtij fakulteti, pasi sistemi me kohë të pjesshme zhvillon mësim gjatë fundjavës. Por, sipas të dhënave që ka siguruar gazeta... ► vijon në faqe 8-9
ANILA BASHA
Faksimile e të dhënave të marra nga sistemi TIMS, ku vërtetohen hyrje dhe daljet nga vendi ynë të Redi Shijakut dhe Vejsel Rizvanolli, rektor i universitetit të Sporteve, Tiranë EKSPERTI KSPERTI
► Faqe 11
Taksa e banesës, do të paguajmë sa në Amerikë
MANJOLA PRIFTI
► Faqe 12
Interpoli: Si i pastroi në biznese lekët e herionës
DESHTON RAUNDI I PARE
Fyle: Presidenti, na zhgënjyet
Skepticizmi i komisionerit europian. Çfarë ndodhi dje në Kuvend dhe deklarimet për Zaganjorin TIRANE
FERNADA CENKO
K
onferenca e kryetarëve nuk arriti dje të vendoste një datë konsensuale për raundin e dytë të votimit të presidentit, pasi raundi i parë ishte vendosur që të digjej. Ndërsa kreu i grupit të PS-së, Gramoz Ruçi... ► Faqe 2-7
SI është kthyer forca kryesore politike për momentin, falë aftësisë dhe pragmatizmit të Ilir Metës. Kishte nga ata që menduan fillimisht se do të ishin Berisha dhe Rama ata që do të dirigjonin lojën, por jo. Duket qartë se LSI me katër deputetët e vet në kuvend, ka në dorë fatin e një presidenti. Të djathtët që deri dje thonin se “nuk është ndonjë humbje e madhe nëse LSI ikën nga qeveria”, sot po thonë se “LSI është partere e denjë e këtij koalicioni”. Të majtët që deri dje protestonin me tabela të “bllokut të zi të Ilir Metës në dorë”, sot po thonë se “ai është përfaqësues i maxhorancës, por që po punon për konsensusin”. Politika i ka këto lëvizjet dhe ndryshimet e qëndrimeve nga dje në sot. Psh, kemi parë lëvizjet e Fatos Nanos. Kur doli nga burgu në 1997, tha se “nuk do e burgoste Berishën”. E pasi ky nuk e la rehat në vitin e parë të qeverisjes, duke ia futur plumbat dhe në zyrë e ky vetë iku nga qeveria, në 2007, u takua dhe i dha kredibilitetin që po i humbiste për zgjedhjet vendore. Ndërsa tani, këtë rol duket se e ka vetëm Ilir Meta. Pas këtyre propozimeve, qëndrimeve, zhvillimeve, shtrohet vetëm një pyetje e thjeshtë: Kush ofron më shumë? Çfarë u diskutua në darkën sekrete Meta-Rama në Gjirin e Lalzit, pas të cilës u la të kuptohej se do të kishte një “kërcënim” real të Metës për qeverisjen? Dhe kjo nuk ishte më një tabu, derisa u pa qartë se në një votim kuvendor për “Akcizat” (pas kësaj darke) maxhoranca siguroi vetëm 68 vota, pa votën e kryeministrit... ► vijon në faqe 6
2
E enjte, 31 maj 2012
POLITIKE
Gumi: Nuk kemi firmat për kandidatin Zaganjori
D
je në mëngjes, është mbledhur komisioni i Ligjeve për të të shqyrtuar kandidaturat e ardhura për Presidentin e Shqipërisë. Deputeti i PD, Viktor Gumi ka lexuar raportin e përgatitur për të thënë se raundi i parë ezurohet pa asnjë kandidat për President. Ndaj në këtë konteskst, Gumi e paraqiti këtë dokument në Kuvend, për t'u mbyllur procedurat për votimin e
parë. "Komisioni i ligjeve konstaton se deri në afatin e caktuar nga konferenca e kryetarëve asnjë kandidaturë nuk është depozituar në Kuvend. Në këto kushte komisioni i ligjeve në zbatim të nenit 87 pika 2 e Kushtetutës përcakton se votimi quhet i kryer dhe kur në konkurim nuk paraqitet asnjë kandidat, i paraqet seancës këtë raport me qëllim përmbylljen e
procedurave për votimin e parë të presidentit të ri të repubvlikës", u shpreh Gumi. Në këtë mënyrë votimi i parë për presidentit quhet i dështuar. Procedurat për përzgjedhjen e presidentit nisën në 24 maj. Mbledhja e konferencës së kryetarëve vendosi datën 30 maj për zhvillimin e raundit të parë të votimit, ndërsa pritet një mbledhje tjetër për të përcaktuar një raund të dytë.
Zbardhen një pjesë nga debatet PD-PS-LSI në konferencën e Kryetarëve
Raundi i dytë, Ruçi: Na lini kohë të negociojmë PS dhe PD përplasen për 24 orë, sot vendos Kuvendi Lajmi Konferenca e kryetarëve nuk arriti dje të vendoste një datë konsensuale për raundin e dytë të votimit të presidentit, pasi raundi i parë ishte vendosur që të digjej. Ndërsa kreu i grupit të PSsë, Gramoz Ruçi kërkoi kohë për të negociuar për kandidatin, PD nuk pranoi duke kërkuar një afat të shpejtë.
TIRANE
FERNADA CENKO
D
ështon Konferenca e Kryetarëve për të ven dosur një datë për raundin e dytë për zgjedhjen e Presidentit. Ditën e djeshme, menjëherë pas seancës plenare, kryeparlamentarja j'u ka komunikuar kryetarëve të grupeve dhe atyre të komisionieve parlamentare për mbledhjen e e menjëhershme të konferencës. Në mbledhjen që nuk zgjati më shumë se 30 minuta nuk është gjetur konsensusi për të vendosur mbi datën që do të mbahet raundi i dytë. Burime të gazetës "Shqiptarja.com' bënë me dije se tre forcat politike, me përfaqësuesit e tyre kanë dhënë tre data. Astrit Patozi i Partisë Demokratike ka kërkuar që të hënën që vjen, më datë 4 të zhvillohet raundi i dytë. Ndërsa homologu i tij socialist, Gramoz Ruçi, ka kërkuar ditën e martë me arsyetimin se "ka më shumë kohë në dispozicion për të negociuar në lidhje me kandidaturat". Ndërsa Vangjel Tavo i LSI ka kërkuar që raundi vijues të jetë në orën 10 të ditës së premte, pra nesër. Gazeta "Shqiptarja.com" arriti të zbardhë një pjesë nga debatet e ndodhura në Konferencën e Kryetarëve, i cila u zhvillua me dyer të mbyllura. Pretendohet se PS
Kuvend
Mungojnë Haxhinasto dhe Lefter Koka Konferenca e Kryetarëve
Takim për konsensus
Ruçi: Kandidatura e njëanshme Patozi: Morën urdhër nga Rama
TIRANE
Në Kryesinë e Kuvendit krerët e dy grupeve parlamentare Astrit Patozi, i PD-së dhe Gramoz Ruçi u takuan ditën e djeshme, në orën 09:00 për të biseduar lidhur me emrin e presidentit e Presidentit të ri, ose më saktë për një konsensus për Xhezair Zaganjori. Pas daljes nga takimi, kryetari i grupit kuvendor Gramoz Ruçi ka deklaruar se nuk ka patur asnjë negociatë me PD për propozimin që ajo mbështet për Presidentin e ri të vendit. Në një deklaratë për median pas takimit me kreun e grupit kuvendor demokrat Astrit Patozi, socialistët deklarojnë se ky është një kandidat i njëanshëm, i pakonsultuar me të majtët. "Të presim të shohim nëse do ketë apo nuk do të ketë votim. Nëse do të paraqitet apo jo kandidati, shpresoj ende që mazhoranca t'i bëjë thirrje ndërgjegjes së saj për një proces konsensual me opozitën. Parë në këtë këndvështrim nuk ishte negociatë, nuk është një zgjidhje për ti kërkuar opozitës mendimin, gjykimin dhe vlerësimin sesa për atë proces që kemi kërkuar, kjo është një qëndrim i njëanshëm i pozitës, e cila në vend të bënte dialog dhe të kërkonte konsensus ka zhvilështë larguar më herët se kryeparlamentarja Topalli, drejtuesja e e konferencës, të ketë mbyllur takimin. Në këto kushte, Konferenca gjykoi që (për mungesë konsensusi), zgjedhja e njërës prej këtyre alternativave duhet të bëhet sipas rregullores në seancën
Gramoz Ruçi
luar një monolog me faktorët e vet politik", tha Ruçi. Por, për demokratët refuzimi i socialistëve për emrin e Xhezair Zaganjorin lidhet me vendimin e kryesocialistit Rama për të bllokuar çdo process në Shqipëri. "PS paragjykon duke u bazuar në vendimin e Ramës për të bllokuar cdo proces në vend. Rama na tha: Nuk pranojmë një ofertë të PD. Kur ne ishim terorikë na u tha se duhet të ishim konkretë. Kësaj mazhoranca nuk mund t'i mohohet e drejta e propozimit për presidentin e Republikës. Refuzimi kategorik nuk ishte befasues por më la shije të hidhur. Përgjigja e ashpër e PS e bën të dështuar raundin e parë", tha Patozi pas takimit me të mandatuarit e PS.
e nesërme parlamentare. Faqja zyrtare e Kuvendit të Shqipërisë ka zbardhur edhe datat e propozuara nga Partia Socialsite dhe partia Demokratike. "Sot më dt. 30.05.2012 u mblodh Konferenca e Kryetarëve për të caktuar datën për zhvillimin e
raundit të dytë për zgjedhjen e Presidentit të ri të Republikës së Shqipërisë. Në konferencë u morën në shqyrtim të gjitha opsionet e mundshme që lejon rregullorja dhe në përfundim shumica e anëtarëve të Konferencës mbështetën propozimin që
D
itën e djeshme në se ancën e posaçme paralmentare për të zgjedhur Presidnetin, kanë qenë në radhë të gjithë deputetët dhe ministrat, por sërish kishte mungesa. Deputeti i Lëvizjes Socialsite për Integrim, Lefter Koka nuk është parë as të hynte në seancë dhe as të qëndronte në vendin e ligjvënësit. Si duket Koka e ka konfirmuar edhe më herët që nuk do të kishte nevojë për votën në Kuvend. Ndërsa ministri i Jashtëm, Edmond haxhinasto nuk ka qenë dje në seancë për shkak të axhendës diplomatike, megjithëse ai nuk ka të drejtën e votës, sepse nuk është deputet. Ndërsa me vonesë janë paraqitur në Kuvend, kreu i Lëvizjes Socialsite për Integrim, Ilir Meta, deputeti Vangjel Tavo, si dhe kryeministri Sali Berisha.
raundi i dytë për zgjedhjen e presidentit të Republikës së Shqipërisë të zhvillohet ditën e hënë, dt. 04.06.2012, ora 10:00. Anëtarët që i përkasin grupi politik të Partisë Socialiste nuk dhanë konsensus për këtë datë pasi kërkuan zhvillimin e Seancës ditën e mar-
të, dt. 05.06.2012, ora 10:00. Në këto kushte, Konferenca gjykoi që (për mungesë konsensusi), zgjedhja e njërës prej këtyre alternativave duhet të bëhet sipas rregullores në seancën e nesërme parlamentare",-thuhet në faqen zyrtare të kuvendit. Deri sot qëndron vetëm kandidatura e Partisë Demokratike, e cila ende nuk ka marrë firmat nga 20 deputetët e PD, por edhe të LSI, pasi edhe kjo forcë politike, aleate me Berishën, ka dhënë konsensus.
DEBATET
Astrit Patozi: Mendimi im është që data 4 qershor të jetë si dita e votimit për raundin e dytë të presidentit të republikës. Gramoz Ruçi: Unë mendoj që më e mira është që votimi të bëhet ditën e martë, që i bie data 5 qershor. Unë nuk e kuptoj gjithnjë se përse nguteni. S'ka asnjë arsye, jemi brenda afati Kushtetues të zhvillimit të raundit të dytë, i cili ka afat deri më 6 qershor. Ndaj them që të lëmë një hapësirë edhe për negociata, deri në orën e fundit. Mendoj që votimi për raundin e dytë të bëhet të martën. Jozefina Topalli: Ne po shohim rregulloren, por nuk mendoj se është kundër rregullores dhe Kushtetutës dita e hënë, si ditën e votimit të Presidentit për raundin e dytë. Unë mendoj se për hir të integrimit duhet të shpejtojmë. Konsensusi mund të arrihet dhe për dy orë. Vangjel Tavo: Unë mendoj të jetë ditën e premte! Gramoz Ruçi: Shihni rregulloren, por unë jam për ditën e martë! Jozefina Topalli: Për ditën e hënë, nuk ka diskutim!
E enjte, 31 maj 2012
3
POLITIKE
Sali Berisha: Mund të pranojmë formatimin e KQZ
K
ryeministri Berisha në seancën plenare, ku do të votohej kandidatura për President, duket se ka lëshuar pe edhe për KQZ. Të paktën nga togfjalëshi i tij kjo kuptohej. “Është zgjidhur çështja e KQZ-së, si problem amendamenti. Keni sjellë një propozim që pak a shumë mund ta pranojmë, por çfarë ndodh tani. Tani ndodh ekzekutimi politik i të gjithë anëtarë
e të KQZ-së, pavarësisht nga partia politike edhe Subashi dhe me radhë, po pse kështu bëhet?! Në atë KQZ ka anëtarë komisioni, të cilët absolutisht e njohin procesin zgjedhor, kanë njohuri për procesin zgjedhor dhe praktikën e tij, më shumë se i gjithë ky parlament i marrë sëbashku, sepse kanë qenë aty të besuarit e tre presidentëve më radhë, që prej vitit 1999 apo 2000. Çfarë
keni me këta ju?! Pse ju doni ti dënoni këta?! Kush do të bëjë procesin nëse çojmë shtatë rishtarë të tjerë. Si ka mundësi të ngriheni mbi shkelmimin e eksperiencës së krijuar?! Por mos harroni një gjë, se ju jeni ata që i keni votuar në këtë parlament që të gjithë me unanimitet dhe tani del Ristani, si killer’, është shprehur kryeministri Berisha në seancë.
Ruçi- Berishës: Nuk pranove të negociosh me PS, na ktheve mbrapa
Dështon raundi i parë për President Berisha: Ju doni ta bllokoni me urdhër të Ramës
TIRANE
FERNADA CENKO
Deklarata
R Fjala e kreut të LSI
Ilir Meta: Zaganjori, t'i japim kohë opozitës
TIRANE
I
lir Meta duke përcjellë si shkak negociatat e nisura me vonesë, por edhe ndryshimin me vonesë të pozicionit të Partisë Demokratike për emrin, kërkoi t'i jepej më shumë kohë opozitës për të vendosur për kandidaturën e Zaganjorit. "Ndoshta koha e shkurtër e ka bërë të pamundur për të bërë një vlerësim objektiv dhe më realist të kandidaturës në fjalë. Unë mendoj se ne duhet të çmojmë me seriozitet procesin ku kemi hyrë dhe kjo nuk do të thotë që opozita nuk ka të drejtë të propozojë nga ana e saj, pasi ky është një proces i dyanshëm", deklaroi Meta. Kreu i LSI-së kërkoi që ky moment politik të çmohet, sepse kandidati dhe cilësitë e tij janë tepër serioze për t'u vlerësuar dhe se një zgjidhje e suksesshme për çështjen e presidentit do të ndihmojë edhe në shumë reforma të tjera. "Rrallë si një kandidat tjetër kandidati konkret gërsheton përvojën diplomatike me përfaqësimin ndërkombëtar të vendit, si dhe përvojën në fushën e gjyqësorit dhe kjo është një nga sfidat kryesore, përfshi përvojën aka-
Ilir Meta
demike. Por, mendoj se koha e shkurtër ka bërë të pamundur për të bërë një vlerësim më objektiv dhe më realist të kandidaturës në fjalë", theksoi Meta. Më tej, ka vlerëzuar angazhimin e mazhorancës për të hapur këtë proces: "Vlerësoj angazhimin e maxhorancës, edhe pse të vonuar, për të hapur këtë proces, për të parë përtej vetes, për ta çliruar nga një politizim i tepruar, që kishte nisur prej muajsh dhe për t'i dhënë vendit nje president që bashkon sa më shumë. Është bërë një propozim për një kandidat konkret dhe besoj se maxhoranca ka dhënë një standard për disa nga cilësitë dhe tiparet që mund të kishte presidenti i ri", tha Meta sot në Kuvend, ku u konsumua raundi i parë për zgjedhjen e Kreut të ri të shtetit", tha ai.
aundi i parë për zgjedhjen e Presidentit ka rezultuar nul, duke mos i servirur Kuvendit një kandidaturë për votim. PD duke mos marrë konsensusin e PS për anëtarin e Gjykatës Kushtetuese Xhezair Zaganjori, kandidat i PD për President, ka djegur raundin e parë, ndërsa do të kalojnë në ditët në vijim në një votim tjetër, atë të raundit të dytë me apo pa kandidaturë. Mosgjetja e një konesensusi, dhe e kaluara e z.Zganjori ka sjellë debate të forta me akuza mes kryeministrit Sali Berisha dhe kreut të grupit socialist, Gramoz Ruçi, duke rikthyer edhe një herë pikat e PSsë të lëna në mes. I gjithë debati është bërë nën monitorimin e tre ambasadorëve të akredituar në Tiranë, ai i BE, SHBA dhe ai gjerman. I pari që ka marrë fjalën pas kryeparlamentares Topalli ka qenë Gramoz Ruçi. "Proces nuk bëhet midis vetes, proces bëhet me kundërshtarët, siç nuk e keni bërë ju. Konsensusin ta kërkon Kushtetuta dhe situata politike, nuk kërkohet mes vedi, por me kundërshtarët, siç nuk e keni bërë ju. Ja pse ne i jemi përgjigjur dy herë ftesave tuaja me negociatorët që ju keni caktuar. Në kontaktin e parë ne kërkuam, absolutisht, këto që unë dhe grupi parlamentar që unë përfaqësoj, partia politike që unë përfaqësoj, lidershipi i PS,
Por, për t'ia ndriçuar rrugën zotin Ruçi në takim, për t'i bërë dritë në parlament, doli editoriali, i shkruar nga ish-këshilltari im për çështjet kozmopolite që tani, ju e keni për çështje atdhetarie Edi Rama këtu e një muaj më parë ju ka drejtuar një letër, ku ju kërkon takim, dialog, negociata, proces, ofertë që normalisht duhet ta kishit bërë ju. Një muaj
Proces nuk bëhet midis vetes, proces bëhet me kundërshtarët, siç nuk e keni bërë ju. Konsensusin ta kërkon Kushtetuta dhe situata politike, nuk kërkohet mes vedi, por me kundërshtarët, siç nuk e keni bërë ju
Takimi i Gramoz Ruçit me Astrit Patozin
Imuniteti
BERISHA PËRGJIGJET
Sali Berisha: Keni miliarderë, se heqim dot I ndalur tek 1 nga 4 pikat kushte nga opozita, çështja e heqjes së imuniteteve, Kryeministri Berisha deklaroi në seancë parlamentare se fton opozitën ta diskutojnë dhe heqin që ditën e djeshme imunitetin. "Heqja e imunitetit është interesi më i madhe i çdo qytetari dhe zgjedhësi. Jam gati ta heqim. Të nderuar opozitarë jam gati. Bujrum, të mblidhemi që sot pasdite në parlament ta diskutojmë, ta votojmë heqjen e imunitetit". Berisha, shpesh herë me humor thumbues për deputetët e Partisë Socialiste ka thënë se: "Ja përshembull dikush nga deputetët e PS, më sheh gjithë seriozitet dhe inat dhe po më thotë: 'harroje ta heqësh imunitetin'. Ja kam faj unë, apo keni fajin ju që i keni të gjithë miliarderë në grup. A doni ju ta shndërrojmë këtë seancë, jo në një seancë sherri, por në një seancë të virtytshme, të dobishme, urdhëroni të votojmë këtë pasdite ndryshimin e kushtetutës për heqjen e imunitetit. Këtu nuk e ka fajin Këshilli i të Urtëve, e ka fajin Këshilli i Miliarderëve që rreth kryetarin tuaj, është këshilli i miliarderëve që nuk ju lejon. Se ju keni shumë këshilla. Keni një Këshill të Urtësh, nuk është miliarder, keni këshillin e miliarderëve, ky është super konklavi, ky dikton çdo gjë tek ju. Ja më sheh mua njëri nga atje (salla e parlamentit) dhe çfarë më thotë me sy, harroje se do të hiqet imuniteti. Unë të kuptova qartë Sadri. Nuk jeni të gjithë ju për imunitetin, jo", është shprehur Berisha. rresht patët kohë për shumëçka, por nuk patët asnjë minutë kohë për t'u ulur me opozitën. Të gjithë i takoi opozita, por kreun e mazhoracës jo, se kreu i mazh-
kryeministrin Berisha, Ruçi e ka mbyllur fjalën e tij me ndihmën e ndërkombëtarëve, duke pohuar se "Të cilët më shumë se njëherë, dhe këtu në sallën e parlamentit, në takime më shumë me ju sesa me ne, ju kanë deklaruar 'Ndihmoni veten, që t'ju ndihmojmë ne ju'".
orancës nuk do të ulet me kundërshtarët", ka pohuar Ruçi gjatë seancës plenare. Duke j'u rikthyer sërish negociatave të pambyllura ndonjëherë me
Kryeministri Sali Berisha ka akuzuar Partinë Socialiste se ka bllokuar procesin e Presidentit, duke mos dhënë konsensusin. Kryeministri vlerësoi kandidaturën e Xhezair Zaganjorit dhe siç tha ai, e vetmja arsye për ta kundërshtuar atë është vendosmëria e Edi Ramës për të bllokuar çdo gjë. "Këtu nuk kemi paraqitur zotin Patozi, zonjën Topalli apo zotin Bode. Kemi paraqitur një njeri, që qoftë dhe një ditë të vetme, nuk ka qenë në Partinë Demokratike", u shpreh Berisha. Berisha duke i ftuar socialistët për të dhënë konsensusin ka ironizuar kryesocialistin Edi Rama me editorialin e fundit. "Por, për t'ia ndriçuar rrugën zotin Ruçi në takim, për t'i bërë dritë në parlament, doli editoriali, i shkruar nga ish këshilltari im për çështjet kozmopolite që tani, ju e keni për çështje atdhetarie. Doli editoriali: E tëra ose asgjë! Kjo ishte motoja dhe menduat procesin, sipas editorialit të ish-këshilltarit tim për çështje të kozmopolitizmit dhe vendosët që, nëpërmjet zgjedhjes së Presidentit, t'i "ngrinit themelet" shtetit. Për ta bërë këtë, formuluat ultimatumin me 4 kushte"- u shpreh Berisha. Kryeministri ka pranuar deri diku propozimin e Partisë Socialsite për të riformatuar KQZ-në sipas propozimit të PS-së.
4
E enjte, 31 maj 2012
POLITIKE
Topi-Lyrval: Zgjedhja e presidentit, një proces gjithëpërfshirës
P
residenti i Republikës, Bamir Topi dhe Drejtori Politik i Ministrisë së Jashtme të Mbretërisë së Suedisë, Bjërn Lyrval, gjatë një takimi në Tiranë vlerësuan se zgjedhja e Kreut të ri të shtetit duhet të jetë një proces gjithëpërfshirës, i hapur dhe transparent dhe t’i shërbejë interesave madhore të vendit. Topi, duke vlerësuar nivelin shumë të mirë të marrëdhënieve politike mes dy vendeve, nënvizoi vullnetin
dhe gatishmërinë për rritjen dhe zgjerimin e bashkëpunimit dypalësh në fusha me interes reciprok. Në këtë kuadër, ai vuri në dukje se Suedia është një ndër përkrahëset më të forta të politikës së zgjerimit të BE-së dhe vlerësoi ndihmesën e vazhdueshme që i ka dhënë vendit tonë në konsolidimin e demokracisë dhe shtetit të së drejtës. Nga ana e tij, Lyrval, shprehu mbështetjen e palëkundur të vendit të tij në drejtim të
realizimit të aspiratës integruese të Shqipërisë në familjen e madhe evropiane, me bindjen se vendi ynë dhe institucionet e tij do arrijnë të kryejnë në kohë reformat e ndërmarra pwr përmbushjen standardet e kërkuara. Lyrval vlerësoi rolin konstruktiv të Shqipërisë e faktorit shqiptar me synim integrimin e ardhshëm sa më të shpejtë të të gjitha vendeve të rajonit në strukturat euro-atlantike.
Kreu i opozitës në Top Story: Nuk kemi kushte, duam president konsensual
Edi Rama: Ja ç'u tha në takimin që i referohet Berisha "Në takimin me Lammert nuk u fol asnjë fjalë për Topallin" Lajmi
për të realizuar zgjedhjen e një Presidenti i cili është noteri i tij partiak.
Kreu i opozitës Edi Rama i ftuar në Top Story i jep përgjigje pretendimeve të kryeministrit Berisha ditën e djeshme në sallën e Kuvendit. Ai tha se Berisha është ulur edhe me aleatë të opozitës, por nuk pranon të ulet me PS, për një proces të rëndësishëm.
Z. Berisha në fjalën e tij pavarësisht cinizmit dhe sarkazmës personale ndaj jush në fakt u duk sikur foli për 3 nga pika për të cilat ju keni folur në kërkesat tuaja, kur keni folur për reformën, për çështjen e imuniteteve, Reformën Parlamentare dhe KQZnë, kur ai bëri le të themi një lëshim apo propozim konkret në sallën e Kuvendit... Por, nuk ka absolutisht asnjë lidhje ajo çka ne kërkojmë me atë çka kryeministri dhe qeveria po mundohet të krijojë në perceptimin publik. Ne kemi bërë një propozim të qartë me 4 pika. Ne besojmë se janë çështje që mund të zgjidhen brenda ditës ato tre të parat.
TIRANE
Sokol Balla: Çfarë keni për të thënë pas tiradave të kritikave dhe akuzave që ju erdhën nga kryetari maxhorancës Berisha në sallën e kuvendi pas seancës së votimit të parë për zgjedhjen e Presidentit dhe mesazheve që erdhën nga Ilir Meta? Edi Rama: Besoj që cilësimi juaj është i mjaftueshëm. Ishin vërtet tirada dhe akuza që nuk kanë të bëjnë asgjëkund me procesin që ne duam të ndërtojmë. Nuk kanë të bëjnë asgjëkund me frymën që i duhet një procesi të tillë, nuk kanë të bëjnë asgjëkund me vullnetin për të komunikuar seriozisht me opozitën. Nuk kanë të bëjnë asgjëkund, në fund të fundit, as me ndonjë dëshirë për të realizuar konsensus. Është e qartë, por megjithatë ne vazhdojmë të këmbëngulim se jo për hir të kryeministrit dhe të qeverisë, as për hir të opozitës, por për hir të interesave të vendit dhe për domosdoshmërinë që Shqipëria ta japë provën e cila i kërkohet; Duhet proces, duhet dialog, duhet konsensus. Ka patur kritika se në fakt 4 kërkesat, apo 4 kushtet siç i cilësoi z.Patozi në ditët e fundit, që ju keni vënë, në fakt janë në njëfarë mënyre një lloj skeme për të fshehur qëndrimin tuaj refraktar ndaj procesit të zgjedhjes së Presidentit të Republikës. Pra, në njëfarë mënyre duke kushtëzuar një proces kushtetues me kërkesa të tjera, që sigurisht janë të kërkuara nga ndërkombëtarët, por vijnë në kohën do thoja unë, të padukur, ose jo unë, po thonë kritikët tuaj. Besoj, që nga njëra anë kjo tregon se as kryeministri, as zëdhënësi i tij
Edi Rama
në krye të grupit parlamentar, nuk janë në realitetin ku jetojmë, janë jashtë realitetit. Realiteti ku jetojmë është realiteti i një marrëdhënieje jashtëzakonisht delikate dhe të komplikuar me BE-në për të mundur të realizojmë ato 4 detyrime që nuk janë shpikur nga opozita, nuk janë ultimatume, nuk janë as parakushte për të dialoguar, por janë substanca e asaj çka kërkon prej muajsh komuniteti ndërkombëtar dhe BE. Mjafton të merrni dhe të lexoni adresimin e Komisionerit të Zgjerimit në parlamentin shqiptar dhe ato gjenden aty. Mjafton të merrni dhe të lexoni raportin e DASH dhe ato gjenden ato. Mjafton të merrni dhe të shikoni të gjitha deklarimet e miqve dhe partnerëve ndërkombëtarë në arkivën tuaj dhe ato gjenden ato. Thënë kjo, dëshiroj ta nënvizoj se e gjithë përpjekja për t'i paraqitur këto si kushte të cilat synojnë të pengojnë procesin e dialogut për zgjedhjen e Presidentit, e gjithë përpjekja për ta paraqitur këtë si një paketë bllokuese, është e shëmtuar dhe tërësisht e bazuar mbi nevojën që ka kryeministri dhe shumica për t'ju shmangur dialogut dhe për t'ju shmangur çdo komunikimi që prodhon konsensus. Ne e kemi çuar një propozim në tryezë. Pala tjetër ka të drejtën të thotë, me propozimin tuaj ne biem dakord në parim me këto pika, por jemi për këtë axhendë të kësaj tryeze. Por, këtu s'ka tryezë, këtu s'ka proces. Këtu ka vetëm një komunikim që zhvillohet përmes konferencave të shtypit, që zhvillohet përmes retorikave në tribunën e Kuvendit, që
zhvillohet përmes mediave dhe jo drejtpërdrejtë me të gjitha palët. Pse këmbëngulni ta takoni ka shumë personalisht z.Berisha? Unë nuk këmbëngul fare të takoj kaq shumë personalisht kryeministrin dhe habitem me pyetjen tuaj. Është shumë e thjeshtë. Dialogu kërkon ndërveprim dhe kërkon komunikim mes palëve. Në rast se kryeministri takon të gjithë kryetarët e partive, madje takon edhe kryetarin e partisë aleate me ne në opozitë, për çfarë i takon?! I takon për të pirë kafe? Në qoftë se ata i takon për të pirë kafe dhe për këtë arsye nuk më takon mua s'ka asnjë problem. Unë besoj që arsyeja pse kryeministri i shmanget takimit në një tryezë të të gjithë kryetarëve të par-
Pse s'e ndani në dy tryeza, një për presidentin dhe një për 3 çështjet e tjera, që të gjeni pika të përbashkëta? Sepse kësaj i thonë hedh një budalla një gur në lumë dhe pastaj 100 të mençur nuk e nxjerrin dot. Ju lutem mos kërkoni gurin në lumë. Ajo çka është e qartë është që ne, dhe po e përsëris prapë edhe brenda këtij komunikimi, nuk kemi kushtëzuar axhendën sesi mund të ndahen këto pika, sesi mund të ndërtohet një kalendar për t'i trajtuar këto pika, sesi mund të zgjidhen këto pika brenda harkut të këtij sesioni parlamentar. Shqipëria nuk mund ta rriskojë statusin e kandidatit për marrëzinë e Sali Berishës. Kjo është fare e qartë dhe e thjeshtë. Është marrëzi të konsumosh kohë dhe të djegësh raunde pas raundesh me këtë retorikë e cila nuk çon asgjëkund. Ajo
...nuk ka absolutisht asnjë lidhje ajo çka ne kërkojmë me atë çka kryeministri dhe qeveria po mundohet të krijojë në perceptimin publik. Ne kemi bërë një propozim të qartë me 4 pika. Ne besojmë se janë çështje që mund të zgjidhen brenda ditës ato tre të parat. tive është sepse ai e ka jashtëzakonisht të vështirë që të përballet me argumente në tavolinë për të ndërtuar një proces. E po ashtu, e ka shumë të vështirë pastaj të iki nga një tavolinë ku do të ulet për procesin. Kryeministri sot ishte fare i qartë, dëshiron vetëm të tërheqë zvarrë parlamentin, të humbasë kohën e këtyre raundeve të para me alibinë se po ofron konsensus për të ardhur përsëri në pikënisjen e tij dhe
çka ne kemi nevojë është që të bëjmë atë që bën e gjithë bota e qytetëruar, që bëjnë të gjithë palët në çdo parlament të Europës ku duam të bashkohemi, kur është fjala për të bërë zgjidhje si këto që janë shtruar në tavolinën të cilën Sali Berisha i ikën si djalli temjanit. Pra e keni një propozim konkret apo thjesht do e lini atë të diskutohet në konferencën e
Në foto: Kryeministri Sali Berisha dhe kreu i PS-së Edi Rama
kryetarëve. Do ketë një kundërpropozim konkret nga ana juaj për daljen nga kjo spirale apo... Ne e kemi bërë propozimin tonë. Në tryezë të gjitha palët duhet të ulen dhe secila palë duhet të shprehë pikëpamjen e vet. Ne nuk themi që ja ku i keni katër pikat, o merrini të tëra menjëherë kështu siç themi ne, madje ne nuk themi as që merrini të tëra menjëherë. Ne themi ulemi dhe gjejmë fillin e arsyes për të bashkëpunuar në rast se duam t'i japim vendit një President konsensual, në rast se duam t'i japim vendit reformat pa të cilat nuk na ndihmon dot Familja Europiane ku duam të hymë. 'Na ndihmoni t'ju ndihmojmë' është fraza e përsëritur prej tyre me muaj të tërë. është fjalia që dëgjova edhe dje nga përfaqësuesit e komunitetit ndërkombëtar. E atëherë kush është ndihma që kërkon prej nesh që ata të ndihmojnë Shqipërinë. Ndihma që kërkon prej nesh është që ne të mos fusim kokën si struci në rërë për t'u fshehur. T'i adresojmë këto probleme dhe t'i zgjidhim këto probleme. Janë të gjitha të zgjidhshme, por nuk ka vullnet politik për t'i zgjidhur sepse kryeministri kërkon të mbajë peng Reformën Zgjedhore, pasi nuk mund të qëndrojë në atë karrige në qoftë se nuk garanton atë sistem të korruptuar dhe të korruptueshëm përmes së cilit vjedh zgjedhjet. Kryeministri nuk është i gatshëm që të zgjidhë problemin e Reformës Parlamentare, sepse nuk mund t'i lejojë deputetët e tij që të kenë lirinë për të votuar në mënyrë të fshehtë. Kryeministri nuk është i gatshëm as të zgjedhë një President konsensual për arsye tashmë të njohura publikisht. Në rast se ai do të jetë i gatshëm nuk ka asnjë arsye që ne në raundin e dytë të mos e zgjedhim Presidentin dhe që brenda sesionit të mos i zgjidhim të gjitha nyjet që kanë mbetur në procesin e reformave. Mund të jetë Zaganjori sërish një kandidat apo jo, të cilin mund ta merrni në konsideratë nëse realizohen këto që thoni ju? Ne nuk kemi çfarë të marrim në konsideratë në një situatë kur ka një proces unilaterial, krejtësisht të njëanshëm, në përpjekjen për të krijuar
E enjte, 31 maj 2012
5
POLITIKE
Deputetë gjermanë: Shqipëria të bëjë reformat në financa
K
ryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli në një konferencë të përbashkët me deputetë të Bundestagut gjerman i falenderoi ata për ndihmën që Gjermania i ka dhënë ndër vite Shqipërisë, por edhe Kosovës. “Pata rastin ti falenderoj për mbështetjen që Bundestagu gjerman i ka dhënë Parlamentit dhe administratës së Shqipërisë dhe ndihmën që i ka dhënë gjatë 20 viteve të demokracisë. Por, edhe
për mbështetjen për Kosovën”,- u shpreh Topalli. Deputeti gjerman u shpreh se presin dhe mbështesin integrimin e Shqipërisë në BE. Ndërkohë, duke iu referuar krizës në Europë, deputeti gjerman këshilloi që Shqipëria të bëjë reformat në financa. “Dhe në një situatë të tillë detyra e politikanëve është të mos shkaktonim pasiguri, por të krijonim siguri më të madhe për njerëzit. Ndaj
përpjekjet tona do të shkojnë në mbështetje të vendeve për të krijuar sa më shumë stabilitet”, tha deputeti gjerman. Kryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli priti dje në një takim Kryetarin e Grupit të Miqësisë Gjermani-Shqipëri, Peter Ëeiss, dhe anëtarët Christel Happach-Kasan dhe Andreas Lammel, të cilët ndodhen në Shqipëri në kuadrin e një turi informues mbi vendet e Ballkanit Perëndimor.
Shoqëria civile:
TIRANE
JAKIN MARENA
Z
idenë se këtu ka një hapje, por në fakt duke qëndruar mbyllur brenda gjysmës së parlamentit dhe duke akuzuar dhe duke u ankuar për gjysmën tjetër. Gjysma tjetër e parlamentit është jashtë procesit. Në rast se nuk ka proces ne nuk kemi asnjë arsye që të hyjmë as në emra dhe as në historira këmbimesh të emrave si të ishin robërit që ja dorëzojmë palëve në shkëmbim. Mustafa Nano: Kam një kërshëri gazetareske. Cili është takimi më i rëndësishëm i karrierës tuaj politike dhe çfarë ju kanë thënë për Jozefinën? Mustafai, që më pyet, e njeh mirë këtë teknologji të transformimit të komunikimit politik në një thashethemnajë dhe të shpërdorimit të të gjithë informacioneve dhe fakteve duke deformuar përmbajtjen e tyre për të vazhduar dhe për t'i hedhur hi syve. E përsëris edhe për ty Mustafa një budalla hedh një gur në lumë, por ju lutem shumë mos u bëni si ata 100 të mençurit që zhyten për ta gjetur sepse atë gur e ka marrë lumi njësoj siç merr lumi kaq shumë mundësira dhe kaq shumë kohë në këtë vend për shkak të budallallëkut. Më duket se Berisha i është referuar takimit me z.Lammert, që ju keni patur në Bundestagun gjerman? E po atëherë, në qoftë se do t'i qëndrojmë kësaj sepse po e pyesni ju unë po përgjigjem që në takimin me Presidentin e Bundestagut gjerman është përsëri shprehja 'na ndihmoni t'ju ndihmojmë'. Zgjidhni problemin e Presidentit me konsensus, zgjidhni problemin e Reformës Zgjedhore dhe na garantoni që kur të merrni statusin e kandidatit të mos jeni një vend në pragun e Familjes Europiane që përsëri do turpëroni veten dhe do vini në pozitë të vështirë Europën me zgjedhje si ato që janë bërë deri tani. Zgjidhni problemet, na ndihmoni t'ju ndihmojmë. Pra, kjo ka qenë në përmbajtje, pavarësisht se nuk po e them "adliteram" çka u tha. Ndërkohë që nuk është folur asnjë sekondë dhe për asnjë arsye për kryetaren e Kuvendit.
hvillime të reja në grupin e PS, teksa ka qënë vetë kryetari Rama ai që ka kërkuar nga deputetët e tij propozimin e emrave për kandidatë për presidentin e ri. Element tjetër ka qënë kërkesa e Ramës që asnjë deputet të mos lëvizë jashtë vendit. Kështu, kreu i PS, menjëherë pas takimit të kreut të grupit parlamentar Ruçi me homologun e tij demokrat Patozi pa asnjë rezultat, ka mbledhur deputetët ku ka përcaktuar dhe koordinatat në të cilat do të lëvizë strategjia e PS për Presidentin e ri. Rama u ka kërkuar deputetëve socialistë që secili të sjellë një kandidat për president të vendit, në mënyrë që dhe opozita në rastin e ndonjë kompromisi të mundshëm të jetë gati me një kandiaturë serioze dhe potente në garën presidenciale. "Sillni nga një kandidat, që të jemi të gatshëm për çdo të papritur, sidomos në raundin e katërt", mësohet të ketë thënë Rama në mbledhjen e djeshme të grupit parlamentar socialist. Deklarata që është marrë pak me rezervë nga ana deputetit Malaj, që ka nënvizuar se duhet të ndërmerret një vendim i pjekur dhe të arrihet në disa emra vërtetë që kanë potencial. "Po tallesh me ne më duket. Duhet të fiksohen disa emra, jo të bëhen propozime kështu masive, në mënyrë që të vendosim për kandidatin që do të kemi ne në çdo rast", mësohet të ketë thënë pak a shumë deputeti socialist Malaj në mbledhjen e djeshme të grupit, duke ndarë të njejtin qëndrim dhe me kryetarin e PS por dhe me deputetët e tjerë se kandidatura e opozitës për president duhet të jetë gati në çdo rast, për arësye se konsensusi mund të arrihet në çdo moment. Kryetari socialist nuk ka munguar të kërkojë nga deputetët e grupit parlamentar që deri në përfundim të votimit të kreut të shtetit, pra deri në përfundim të raundit të pesë të votimit, u zgjodh apo nuk u zgjodh Presidenti, nuk duhet të ketë asnjë mungesë për asnjë arësye. Madje ka kërkuar me insistim që gjatë këtij limiti kohor të evitohen kategorikisht të gjitha lëvizjet jashtë vendit për punë apo për çfarëdo arësye tjetër të pranueshme, në mënyrë që të jetë një pjesmarrje masive në seancën e Kuvendit, pasi nuk i dihet si si mund të jetë ecuria e procesit. Rama ka këmbëngulur dhe njëherë në mbledhjen e grupit të PS se është e rëndësishme që procesi i zgjedhjes së presidentit të ketë
"Kandidatë për president, Valdete Sala e Sokol Sadushi, personalitete" N
ë një letër publike të shoqërisë civile është hedhur dhe propozimi më i ri për kreun e ri të shtetit. Ato janë dy kandidatë potencialë, Valdete Sala e Sokol Sadushi, që për përfaqësuesit e shoqërisë civile, të cilët kanë firmosur këtë kërkesë publike, plotësojnë të gjitha kriteret e mundshme për President. "Bazuar mbi vlerat dhe cilësite që shoqëria civile përmblodhi e prezantoi përpara jush, në kuadër të procesit të përzgjedhjes së kandidatëve për President të ardhshëm, gjeni bashkangjitur emrat e dy personave që ne mendojmë se i plotësojnë më së miri
FIRMATARËT
Sokol Sadushi
këto vlera e cilësi. Ata janë Valdete Sala, veprimtare e shquar e shoqërisë civile dhe Dr.Sokol Sadushi, ish anëtari i Gjykatës Kushtetuese, profesionist i shquar i së drejtës", thuhet në deklaratë, të firmosur nga 16 veprimtarë të shoqërisë civile.
Vjollca Mirela Aurela Dritan Iris Mirela Altin Elona Milva Blerta Arlinda Ani Elsa Majlinda "Agritra
Meçaj Arqimandriti Anastasi Shufina Luarasi Muca Hazizaj Gjebrea Ekonomi Cani Duda Ruci Rafaeli Hoxha Vizion"
Lideri socialist në grupin PS: Duhet të jemi gati
Rama-deputetëve: Sillni kandidatë për President "Asnjë mungesë pa përfunduar gara" Të "urtët":
"PD s'mund të diktojë emrin e kandidatit"
P
ara seances se posaçme parlamentare, Edi Rama thirri Keshil lin e të Urtëve në selinë e PS për të diskutuar qëndrimin që do mbajë për Presidentin. Eshtë pritur për një kohë të gjatë derisa të vinte në Këshill kreu i grupit të PS, Ruçi. Pas informimit nga ana e Ruçit, kanë filluar dhe konsultimet e Ramës me anëtarët e këshillit Politik. Ku thirrja e tryezës politike për 4 propozimet e opozitës mbetet kusht i PS-së për zgjedhjen e Presidentit. "PD nuk mund të diktojë emrin e kandidatit për president të ri të Republikës", mësohet të kenë thënë anëtarët e të urtëve.
konsensusin sa më të gjërë të mundshëm dhe për këtë duhet që liderët e partive parlamentare duhet të ulen në një tryezë të përbashkët dhe të bisedojnë për gjetjen e një konsensusi që do të sillte zgjedhjen e një presidenti konsensual e të gjithëpranuar, sikurse e kërkojnë dhe partnerët tanë ndërkombëtarë. Rama ka nënvizuar dhe njëherë se
kandidati Xhezair Zaganjori i propozuar nga mazhoranca është një kandidaturë e njëanshme e qeverisë, e cila kërkon të imponohet. Deklaratat e kreut socialist Rama kanë ardhur pas informimit që kreu i grupit të PS, Ruçi ka bërë në grup për takimin e shkurtër me homologun e tij Patozi në kryesinë e Kuvendit, duke rivlerësuar dhe njëherë që i kishte thënë Pa-
tozit se, nuk ishte një takim për të arritur konsensusin, por për të prezantuar kandidaturën e njëanshme të mazhorancës për kreun e shtetit. Nga ana e deputetëve të PS është shprehur dhe njëherë vendoshmëria që të mos pranohet ansjë kandidat i imponuar nga mazhoranca për Presidentin, por vetëm një kandidat konsensual.
6
E enjte, 31 maj 2012
POLITIKE
Oketa: Jemi për një President konsensual, mundësisht mbi 84 vota
K
ryetari i grupit nismëtar i FRD Gazmend Oketa deklaroi se do ishte mirë që presidenti i ri të zgjidhej me mbi 84 vota. "Jemi për një president konsensual të zgjedhur, mundësisht me më shumë se 84 vota. Vota e cilitdo deputet të Kuvendit të Shqipërisë është e rëndësishme, sidomos në një proces të përzgjedhjes së Presidentit. Por do të ishte tepër herët për t'u përqëndruar në një emër, pavarësisht
qëndrimeve pozitive, dhe aq më tepër për të deklaruar votën", ka qënë deklarata e kreut të FRD, Gazmend Oketa për gazetën. Deklaratë sipas të cilës, ai ka përcaktuar qartë qëndrimin e partisë që përfaqëson, që të mbështesë një kandidaturë të gjithëpranuar për president. Por nga ana tjetër ai ka nënvizuar faktin se ende s'ka një kandidat zyrtar për kreun e shtetit. "S'kemi ende një kandidat zyrtar për presidentin e
ri të vendit. Vëmendja duhet të përqëndrohet në procesin e përzgjedhjes së kandidaturës për president", tha Oketa. I cili ka dhënë dhe një përgjigjie në lidhje me mbështetjen që mund të ketë nga deputetë të PD, duke deklaruar se "në bazë të Kushtetutës votimi për presidentin është i fshehtë". Për të, kreu shtetit duhet të jetë një person që e njeh mirë fushën politike dhe duhet të vijë nga politika.
E shkuara e kandidatit si ambasador dhe anëtar në Kushtetuese
TIRANE
K
andidati i vetëshpallur për president, Fatos Nano ka sulmuar mbrëmë, përmes këshilltarit të tij, kandidatin e shumicës qeverisëse për president, Xhezair Zaganjori. Ilir Kulla, këshilltari politik i z.Nano, duke folur në "Ora Neës" solli disa aspekte të të shkuarës së kandidatit që është zgjedhur deri tani nga maxhoranca qeverisëse, si kandidat për president. Sipas Kullës, z.zaganjori ka shkelur statusin e diplomatit, duke u përfshirë në fushatat elektorale të Berishës, kur ishte president. "Z.Zaganjori gjatë kohës që ka qenë ambasador në RFGJ-së në 1994 përtej statusit të diplomatit ka ardhur për të bërë fushatë për ndryshimet kushtetuese"-tha z.Kulla, duke kujtuar hartimin e Kushtetutës së re, që u rrëzua në referendumin e nëntorit 1994. "Ka qenë diplomat politik, edhe pse ndalohet të bëhet fushatë elektorale"-u shpreh ai. Por sipas tij, Zaganjori ka vijuar shkeljet me statusin e tij. "Ai ka një vit që i ka mbaruar mandati dhe vazhdon të marrë rrogën, të përdorë makinën e shtetit, edhe pse mandati kushtetues thotë 9 vite dhe ai mund të kishte dhënë dorëheqjen siç bëri kolegu Petrit Plloci pak javë më parë"tha këshilltari politik i Nanos. Sipas tij, falë postit të tij si anëtar i Gjykatës Kushtetuese, ai ka ndikuar që familjarët e tij të marrin favore të pamerituara. Ai solli rastin e bashkëshortes së tij, më parë mësuese gjimnani në shkolla "Partizani" e që më pas mori licensën për notere. Sipas këshilltarit të Nanos mjaftojnë këto fakte që z.Zaganjori të mos ketë kurajon publike dhe morale që të kandidojë për postin e presidentit. Sipas Kullës votimi i djeshëm në Kuvend ishte dështim. "Nuk ka kandidim zyrtarisht dhe votimi i djeshëm ishte një nul. Nga profile i lartë politik i z.Nano kanë shkuar në pa profil", tha ai duke u shtuar se do të kishte qenë 1000 herë më mirë zonja Topalli apo z.Bode, sesa Zaganjori. Kulla tha se vetëkandidimi i z.Nano ishte një shans për vendin. "Ai është zgjedhur si një kandidaturë që do të maksimalizojë shanset e Shqipërisë"-tha këshilltari i ishkryeministrit.
VOTIMET
Si pedagog është mbrojtës i zjarrtë i opozitës, por kur
Këshilltari i Nanos sulm Zaganjorit
Në foto: Komisioneri Fyle dhe Kryeministri Berisha
Kulla: Gruaja mësuese, mori licensë për notere Lajmi Ilir Kulla, këshilltari i Fatos Nanos, kandidatit të vetëshpallur për president, deklaroi mbrëmë se kandidati i shumicës qeverisëse, Xhezair Zaganjori ka qenë një ambasador politik dhe se ka përdorur postin e anëtarit të Gjykatës Kushtetuese për përfitime
vjen puna në realitet, atëherë i del kundër asaj. Emisioni Fiks Fare ka denoncuar një vendim skandaloz të gjykatësit Xhezair Zaganjorit, që del kundër mendimit të pedagogut Xhezair Zaganjori. Fiks Fare ka treguar një nga librat e tij për të drejtën, ku Zaganjori me shumë pasion i referohet një vendimi të Gjykatës Kushtetuese në Gjermani, vend me të cilin ka lidhje të forta akademike e diplomatike. Në vendim thuhet se opozita ka të drejtën e pakufizuar për tu ankuar në Gjykatën Kushtetuese për shkeljet që i bëhen ligjit, pasi në njëfarë mënyre është ajo që duhet të jetë gardiane e shkeljeve të ligjit nga qeveria.
Por vetëm para pak ditësh, vetë Zaganjori ka votuar kundër këtij parimi, kur ka vendosur se opozita nuk ka legjitimitet të ankohet për ligjin për ndërtimin e kompleksit të ri parlamentar. Ajo që është edhe më interesante është se në mendimin e pakicës, gjykatësit Sokol Berberi dhe Petri Plloçi citojnë vendimin e Gjykatës Kushtetuese gjermane, të cilin e kishte mbrojtur me shumë pasion Zaganjori kur ishte pedagog.
VENDIMI
Para pak ditësh opozita u alarmua pasi një vendim i Gjykatës Kushtetuese kufizonte mundësitë e tyre për tu ankimuar në këtë gjykatë. Bëhej fjalë për një vendim që
Ilir Kulla
rrëzonte të drejtën e opozitës për tu ankimuar për prishjen e piramidës dhe ndërtimin aty të kompleksit të ri parlamentar. Pesë anëtarë të Kushtetuese votuan kundër opozitës. Ata ishin Bashkim Dedja, Vladimir Kristo, Xhezair Zaganjori, Fatmir Hoxha dhe Admir Thanza. "Nuk është e mjaftueshme për Gjykatën fakti që të dyja palët kundërshtare në procesin e
konfliktit të kompetencave të pretendojnë interpretim ose zbatim të gabuar të ligjit ose Kushtetutës, por midis palëve duhet të ekzistojë një marrëdhënie juridike në kuptimin kushtetues dhe nga kjo marrëdhënie të kenë ardhur pasoja të tilla që të kenë shkaktuar mosmarrëveshjen midis tyre. Gjithashtu, thjesht fakti se dy bartës të kompetencave kushtetuese kanë mendime të ndryshme mbi kushtetutshmërinë e një akti normativ, nuk është shkak i mjaftueshëm për të konkluduar në ekzistencën e një konflikti të kompetencave. Përndryshe, nga çdo rast i kontrollit abstrakt ose konkret do të lindte një konflikt kompetence, çka nuk është e pajtueshme me funksionin e kontrollit kushtetues për këtë qëllim (Vendimi i Mbledhjes së Gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese nr.34/2011). Në këto kushte, Gjykata Kushtetuese vlerëson se kërkuesi nuk legjitimohet në paraqitjen e kërkesës para kësaj Gjykate," thuhej në vendimin e tyre.
Zyra e Kuvendit
Topalli i kujton PS si votoi Zaganjorin P
ak orë pasi Kuvendi i Shqipërisë konsumoi raundin e parë të votimit për presidentin e ri të Republikës, pa asnjë kandidat, zyra e Shtypit e këtij institucioni ka dërguar në e-mailet e të gjithë gazetarëve një procesverbal votimi të datës 24 dhjetor të vitit 2002, kur parlamenti i drejtuar nga të majtët asokohe në pushtet, votonte me 84 vota pro emërimit të Xhezair Zaganjorit si anëtar i Gjykatës Kushtetuese. E-maili përbëhet nga vetëm një foto dhe ka një tekst shpjegues shumë të shkurtër: "Votimi i parlamentit për z.Xhezair Zaganjorin si anëtar i Gjykatës Kushtetuese". Publikimi i procesverbalit nga Kuvendi vjen pas kundërshtimit të PS për kandidaturën e Xhezair Zaganjorit për postin e Presidentit, ndërsa ky i fundit njihet si njëri i afërt i mazhorancës. Duket qartë se Kuvendi kërkon t'u thotë të majtëve se "ju keni votuar 10 vjet më parë të njëjtin person që kundërshtoni sot". Në lojë për
Procesverbal i votimit të Zaganjorit si anetar i Gjykatës Kushtetuese në dhjetor 2002
zgjedhjen e presidentit ka hyrë edhe vetë administrata e Kuvendit? Duke mos u zgjatur në komentet e tepërta, mund të themi se është shumë e rëndësishme që Kuvendi dhe në veçanti ad-
ministrata e saj duhet të tregojnë se qëndrojnë të paanshme në lidhje me një garë presidenciale e cila formalisht ka filluar, por që zyrtarisht, përderisa nuk kemi një kandidat zyrtar me 20 firma të mbledhura, ende nuk ka filluar. Ndaj, një postim i tillë i vetëm këtij procvesverbali që përmban listën shumëemërore të Kuvendit të Shqipërisë së para 10 viteve, kur në mazhorancës ishin të majtë me në krye socialistët, duket qartë një përpjekje për të bërë njëfarë diversioni apo më saktë njëfarë mbyllje goje për deputetët aktualë socialistë. Ndaj dhe agjencia prestixhioze Reuters shkruan se "Parlamenti grindavec shqiptar dështon në zgjedhjen e presidentit". Pikërisht ndoshta se ka parë këto probleme që dhe kjo agjenci shkruan se Parlamenti shqiptar dështoi në zgjedhjen e presidentit në votimin e parë të mërkurën për shkak të rivalitetit për këtë post kryesisht ceremonial.
EDITORIAL NGA
ANILA BASHA
Gjiri i Lalzit vs Presidenti vijon nga faqja 1 ...Por nga ana tjetër, çfarë u diskutua po në Gjirin e Lalzit pas një vizite të Lulzim Bashës dhe një botuesi mediatik pranë qeverisë në fundjavën që kaloi dhe çfarë u premtua për LSI që të shkohej drejt një presidenti konsensual? Sepse u pa qartë që Berisha dhe Meta në takimin publik, thjesht kishin folur për një president konsensual. Ka një ndryshim qëndrimi të LSI nga takimi i Metës me Ramën te Gjiri i Lalzit, në takimin me Lulzim Bashën po te Gjiri i Lalzit. Nuk ka rëndësi procesi e procedurat. E rëndësishme është se presidenti do të na vijë po nga Gjiri i Lalzit. Dhe në fund, nuk është shumë e rëndësishme nëse emri i tij do të jetë Xhezair Zaganjori apo dikush tjetër. Që andej ku do dalë do ketë përfitime, por edhe detyrime. Në këtë moment ngrihet vetëm një pikëpyetje: nëse LSI do të ruajë deri në fund protagonizmin politik të këtyre ditëve deri në afrimin e zgjedhjeve të përgjithshme të 2013. www.shqiptarja.com
E enjte, 31 maj 2012
7
POLITIKE
PetritVasili: Votë Zaganjorit edhe pa konsensusin e PS
L
ëvizja Socialiste për Integrim do të mbështesë kandidaturën e Xhezair Zaganjorit deri në fund. Deklarata u bë dje nga ministri i Shëndetësisë i LSI, Petrit Vasili në studion e emisionit “Fakt”. Pyetjes së gazetarit Peka se cili do të jetë qëndrimi i LSI nëse Rama nuk bie dakord për kandidaturën e Zaganjorit, Vasili iu përgjigj: Çfarë do të thotë kjo? Kjo është një gjë që dihet. Janë katër kryetarë të
cilët kanë bërë propozimin për emrin e Xhezair Zaganjorit dhe do ta mbështesin deri në fund: është zoti Berisha, është zoti Meta, zoti mediu dhe Shpëtim Idrizi. Sot në komisionin e ligjeve kandidatura e zotit Zaganjori nuk u regjistrua sepse ne duam që ti lëmë kohë edhe opozitës që shikojë këtë kandidaturë. Këtë ne e dinim shumë mirë, sepse ky ishte një raund politik. Dhe si një raund politik duhet të konsumohej.
Tashmë kandidati konsensual i maxhorancës është dhënë dhe ne jemi të gatshëm të shohim se çdo të ndodhë” deklaroi dje Petrit Vasili në studion e emisionit Fakt. Përfundimisht, duket se pavarësisht kërkesave të BE apo edhe të opozitës, nuk do të ketë një kandidat konsensual mes palëve për çështjen e presidentit, por ai do të zgjidhet me votat e maxhorancës.
Komisioneri Fyle: M'i premtuan në Tiranë 4 reformat
“Duhen konsultime jam i zhgënjyer” "Do sjell Saninon, marrëveshja është zgjidhja"
B
Zaganjori
“Kundërshtova në fillim, shpresoj të më mbështesin”
TIRANE
P
ara se të fillonte seanca plenare Xhezair Zaganjori ka konsumuar një kafe me kreun e LSI, Ilir Meta. Ndërsa ai vlerëson kandidimin në një prononcim për "Ora News". "E vlerësoj shumë, siç dihet unë jam propozuar nga mazhoranca për të kryer detyrën shumë të nderuar, President i Republikës. Fillimisht e kam kundërshtuar për disa arsye. Unë mendoj që pozita dhe opozita kanë minimalisht dhjetëra persona që mund ta kryejnë këtë detyre shumë mirë. Së dyti, mendoj që është përgjegjësi e madhe. Së treti nuk më ka shkuar asnjëherë në mend të kryej këtë detyrë. Pa dyshim që është një nder shumë i madh dhe unë pranova, me vështirësi por e pranova. Tani fjalën e ka politika ta vlerësojë", ka deklaruar Zaganjori. Sipas tij, nëse do votohet, do përpiqet të bëjë më të mirën për të përmbushur detyrimet ligjore e kushtetuese në mënyrë të veçantë që të meritojë fjalën përfaqësues i unitetit të popullit, të jetë zëdhënës i qytetarëve dhe të ndikojë brenda kuadrit ligjor e kushtetues. "Nëse nuk do miratohem, atëherë do të
Xhezair Zaganjori
bëj atë punë që kam bërë gjithmonë, mandati im ka përfunduar, shpresoj të zëvendësohem sa më parë dhe pastaj do merrem me mësimdhënie, me konferenca, me shkrime që i kam bërë gjithmonë", shprehet ai. I pyetur se sa konsensual ndihet si kandidat duke qenë se është propozuar nga mazhoranca, Zaganjori thotë se "shpresoj që të garantohet një mbështetje sa më e gjerë. Kjo është dëshira ime, pastaj nëse jo, atëherë mund të ketë persona të tjerë ndaj të cilit garantohet konsensus më i madh, po të ketë me kënaqësi do thoja që të zgjidhet ai tjetri që garanton konsensus më të madh".
BRUKSEL
ashkimi Evropian duket se i "vë vulën" çështjes së presidentit me anë të komisionerit për zgjerimin Stefan Fyle duke mos e konsideruar kandidaturën e shpallur dhe duke kërkuar proces konsultimesh. I pyetur nga "Top Channel" dje në Bruksel pas takimit me zv.kryeministrin e Kosovës ndërsa kishin firmosur udhërrëfyesin për liberalizimin e vizave, Fyle u shpreh skeptik për mungesën e konsensusit mes palëve dhe ka deklaruar se do të dërgojë në Tiranë drejtorin e Përgjithshëm të Zgjerimit Stefano Saninon. "Jam duke ndjekur zhvillimet në Shqipëri dhe veçanërisht procesin e zgjedhjes së presidentit. Jam i ndërgjegjshëm për rëndësinë e afatit të 24 majit dhe gjithashtu atë që ç'ndodhi e ç'nuk ndodhi në 30 maj. E mbaj mend shumë mirë se çfarë kam thënë gjatë vizitës sime në Tiranë. Nëse nuk kishte marrëveshje përfundimtare për reformën zgjedhore dhe parlamentare në 24 maj, atëherë marrëveshja e nëntorit mund të kthehej në pjesë të problemit dhe jo të zgjidhjes. I takon forcave politike shqiptare, maxhorancës dhe opozitës, të parandalojnë që kjo çështje të mos bëhet pjesë e problemit dhe që ta zgjidhin çështjen e presidentit në frymën e konsultimeve" tha komisioneri i zgjerimit Fyle për Top Channel. Duket qartë që komisioneri i Brukselit është i zhgënjyer nga premtimet që mori në vizitën e tij të 3 majit në Tiranë dhe atë që po ndodh realisht, ditën kur dështoi edhe raundi i parë i votimit, duke kërkuar me forcë "konsultime" për presidentin mes palëve. E për këtë arsye, Stefan Fyle deklaroi dje në Bruksel se do të sjellë në Tiranë drejtorin e përgjithshëm të zgjerimit Stefano Sanino. "Drejtori Sanino do të vizitojë së shpejti Tiranën, në mënyrë që të shohë nëse ne mund të bëjmë diçka për të arritur këtë kilometër të fundit për zbatimin e mar-
rëveshjes së nëntorit, që përpjekjet të mos digjen dhe të gjendet një zgjidhje" tha komisioneri Fyle. "Kishte angazhime të rëndësishme që u
...jam duke ndjekur zhvillimet në Shqipëri dhe veçanërisht procesin e zgjedhjes së presidentit... morën nga palët gjatë vizitës time në Tiranë për këtë dhe besoj, se palët do të bëjnë të pamundurën për të realizuar angazhimet që kanë marrë. Unë jam i gatshëm t'ju asistoj për këtë me çfarëdolloj ndi-
hme", nënvizoi Fyle.
KUSHTET
Ndërkohë gjatë vizitës së tij në Tiranë në 3 maj, komisioneri Fyle i cili u takua me palët dhe mbajti edhe fjalimin në parlament, kërkoi nga palët politike zbatimin e marrëveshjes së nëntorit të vitit të kaluar. Kusht kryesor i saj ishte reforma zgjedhore, reforma parlamentare, çështja e imunitetit dhe Presidenti, i cili ishte edhe më kryesori në rendin e ditës. Deri në datën 24 maj asnjë nga palët nuk arriti në konsensus për reformat. Partia Socialiste akuzoi Partinë Demokratike se bllokoi reformën zgjedhore dhe u tërhoq në momentin e fundit. Ndërsa PD akuzoi socialistët se ata duan të bllokojnë procesin e
presidentit, duke vendosur kushte siç janë reforma zgjedhore e reforma parlamentare. Asnjë nga këto "kushte të Brukselit" nuk është zbatuar nga politika shqiptare dhe ndërkohë akuza e PD po drejtohet nga socialistët. Nuk dihet se çfarë do të ndodhë në raundin e dytë ndërkohë që pritet ardhja e Saninos në Tiranë.
Braçe:
"Presidenti, Berisha ka dështuar"
N
Stefan Fyle
BERISHA-NEMETH:
“Kemi kandidat shumë të mirë për president të vendit”
K
ryeministri Berisha priti Sekretarin e Shtetit të Ministrisë së Punëve të Jashtme të Hungarisë, Nemeth të cilin e ka garantuar se ka zgjedhur një kandidat të mirë për president. “Kryeministri e njohu Nemeth me procesin e zgjedhjes së Presidentit. Ai u shpreh se mazhoranca ka propozuar kandidaturë me cilësi shumë të larta për arritjen e konsensusit dhe siguroi se procesi do të vazhdojë drejt përmbushjes së qëllimit kushtetues, në përputhje të plotë me frymën dhe germën e Kushtetutës,” thuhet në njoftim.
ënkryetari i grupit të PS, Erjon Braçe tha se ka dështuar mazhoranca në raundin e parë të zgjedhjes së Presidentit. "Dështojnë partitë e Qeverisë së Sali Berishës. Kandidati 'konsensual' Xhezair Zaganjori nuk u paraqit në Kuvend! U dogj apo e dogjën?! Raundi i parë shkon bosh! Por e rëndesishme është që procesi i njëanshëm, në kundërshtim me frymën e Kushtetutës, sipas së cilit Berisha, Meta, Mediu, Idrizi vendosin dhe PS vetëm 'njoftohet' dështoi. Berisha duhet të heqë dorë nga procesi i njëanshëm partiak dhe të ndërtojë proces në frymën e Kushtetutës. Me PS! Për PS negocion vetëm PS, askush tjetër", ka qënë deklarata e djeshme nënkryetarit të grupit parlamentar socialist.
8
E enjte, 31 maj 2012
SOCIALE STUDIMET NË ITALI
KLASAT E 9-TA, NISIN PROVIMET
Ata që dëshirojnë të nisin studimet e larta në Itali, por janë rrëzuar në testin e italishtes në sezonin e parë, tashmë kanë edhe një mundësi tjetër. Instituti Italian i Kulturës ka njoftuar se me datë 20 qershor do të zhvillojë një sesion të jashtëzakonshëm të provimit CELI 3. Kjo është një mundësi për të gjithë ata që u rrëzuan në provimet e para
Provimet e klasës së nëntë do të zhvillohen me të njëjtat rregulla si matura shtetërore. Pikërisht për këtë arsye, MASH i ka udhëzuar të gjitha drejtoritë e 9-vjeçareve që të marrin masa për zhvillimin e tyre. Provimet e Lirimit për klasën IX do të zhvillohen më: 13 qershor Gjuhës Amtare, ndërsa ai i Matematikës do të zhvillohet me datë 22 qershor
Sipas TIMS ditën e provimit ai ka qenë jashtë, ja dokumentet
TIRANE
ESMERALDA KETA vijon nga faqja 1 ... “Shqiptarja.com” vihet re se personi në fjalë, duket se jo vetëm e ka pasur të pamundur prezencën e tij çdo fundjavë për të ndjekur studimet, pasi ai udhëton shumë shpesh jashtë Shqipërisë dhe madje duket se jeton në Angli, shtet nga i cili ka edhe një dokument identifikimi që kalon në çdo pikë kufitare. Por jo vetëm kaq. Ajo që e implikon drejtë për drejt rektorin e këtij universiteti për favorizim të studentit Shijaku me të cilin ka edhe lidhje të ngushta fam8iljare, është fakti se në datat që mbajnë përsipër procesverbalet e lëndëve që ai ka dhënë provim, ku sigurisht ai është vlerësuar edhe me notë, në të vërtetë Redi Shijaku nuk ndodhej fare në Shqipëri, por jashtë vendit.
Universiteti shtetëror provime si Renzo Bossi Dhëndri i rektorit të Sporteve dyshohet për favorizim UDHËTIMET DHE DITËT E PROVIMEVE Data e daljes
TË DHËNAT
Ky fakt dokumentohet nga të dhënat e siguruara nga sistemi TIMS, ku rezulton se personi në fjalë, nuk ka qenë në Shqipëri në këto data. Kështu sipas procesverbalit të datës 09.04.2011 ai rezulton të ketë dhënë provim lëndën "Basketboll", ku është vlerësuar me notën 10-të, por nga të dhënat e TIMS, Redi Shijaku, i cili zotëron një dokument udhëtimi me nr.540280287, të lëshuar nga Britania e Madhe dhe që i skadon në vitin 2015, nuk ka qenë fare në Shqipëri. Kështu sipas të dhënave të siguruara nga ky sistem që regjistron të gjitha hyrje-daljet e një personi, nga të gjitha pikat doganore të vendit, rezulton se Redi Shijaku ka dalë nga Rinasi me datë 24 mars 2011 dhe është futur sërish më 07 maj 2011. Po sipas procesverbaleve që mbahet për çdo lëndë, me datë 18.06.2011 studenti Redi Shijaku është testuar në lëndën "Fiziologji e Aktivitetit Fizik dhe Kontroll Funksional", është vlerësuar me notën gjashtë, por sipas të dhënave të sistemit TIMS ai ka dalë nga Rinasi më 12 maj 2011 dhe është futur sërish më 25 qershor 2011, pra ai nuk ka qenë fare i pranishëm fizikisht në vendin tonë në ditën e dhënies së provimit, vetëm në rast se është futur kontrabandë dhe nuk e ka kaluar pasaportën në pikën e kalimit kufitar. Gjithashtu me datë 10 korrik 2011 ai është
Data e hyrjes
24.03. 2011 07.05. 2011
Faksimile e të dhënave të marra nga sistemi TIMS, ku vërtetohen hyrje dhe daljet nga vendi ynë të Redi Shijakut
Provimi 09.04.2011
12.05. 2011 25.06. 2011
18.06.2011
04.07. 2011 02.08. 2011
10.07. 2011
08.12. 2011 23.02. 2012
09.12. 2011
vlerësuar me tetë në lëndën "Turizëm-Rekreacion", ndërsa sipas të dhënave të TIMS, Redi Shijaku ka dalë nga Shqipëria me datë 4 korrik 2011 dhe është futur sërish nga Rinasi më 2 gusht 2011. E njëjta shkelje dokumentohet edhe për lëndën e "Didaktikës" ku ëhstë vlerësuar me dhjetë, e cila është dhënë provim me datë 9 dhjetor 2011, kur ai ka dalë nga Shqipëria me datë 8 dhjetor 2011 dhe është futur sërish më 23 shkurt 2011. Ndërkohë ajo që bie në sy është fakti se procesverbalet e lëndëve, të cilat i disponon edhe gazeta "Shqiptarja.com" nuk janë firmosur në fund nga pedagogu i lëndës dhe dekani i fakultetit, por mbajnë firmën e dekanit të fakultetit dhe të rektorit Rizvanolli, ndërkohë që pedagogu i lëndës ka shënuar emrin në fillim të procesverbalit dhe ka firmosur karshi çdo note të shënuar në të. Mësohet se shkelje
PRECEDENTI të tilla janë të pranishme thuajse në të gjitha lëndët që ka dhënë provim ky student, madje ka disa lëndë që megjithëse ka dy vite që janë dhënë provimet ende nuk janë dorëzuar procesverbalet. Gjithashtu burime konfidenciale na thonë se madje një shkelje e tillë, është kapur edhe nga organet e drejtësisë dhe këto ditë ka mbërritur pranë këtij universiteti një njësi e antikorrupsionit për të zbuluar të vërtetën. Dhe nëse rezulton se një shkelje e tillë është kryer me të vërtetë, atëherë vihet në dyshim edhe i gjithë sistemi i universiteteve publike, kur në fakt dyshimet më të mëdha deri më tani rëndojnë mbi shkollat e larta private. Ministria e Arsimit në fakt ka deklaruar se një grup kontrolli po monitoron të gjitha universitetet, publike dhe private, dhe rezultatet e këtij monitorimi do të bëhen të ditura në fund të qershorit.
Testi i Toefl
Studentët, vetëm nivel fillestar
TIRANE
S
tudentët e Universitetit të Tiranës kanë fituar të drejtën, që të mund të marrin testin e Toefl-it me nivelin minimal të njohurive atë A1 të gjuhës angleze sipas testeve të njohura ndërkombëtarisht si kërkesë për përfundimin e programeve të studimit të ciklit të dytë dhe të ciklit të tretë, që ofron Universiteti i Tiranës. Koha e kryerjes së këtij testi do të jetë para ose pas përfundimit të nivelit të II, të III studimit. Studentët
kanë të drejtë edhe të futen në diplomë, por do të mund ta marrin këtë dokument të rëndësishëm të përfundimit të kualifikimit të tyre, vetëm nëse dorëzojnë cer-
tifikatën e nivelit të zotërimit të anglishtes. Gjithashtu, senati akademik i UT-së, ka përcaktuar edhe 6 llojet e testeve ndërkombëtare që do të njihen për studimet master e doktoraturë. Bëhet fjalë për testin Cambridge ESOL (University of Cambridge Examinations), testin IELTS (International English Language Testing System), testin TOEFL (Test of English as a Foreing Language), testin TOEIC (Test of English for International Communication), Michigan- Test dhe PTE General (Pearson Test of English General).
Diploma false e Renzo Bossit
V
etëm pak kohë më parë shkollat e larta private në vendin tonë u përfshinë në një skandal për shitjen e diplomave. Prokuroria italiane gjeti një diplomë të lëshuar nga universiteti "Kristal", djalit të themeluesit të Lega Nord, Renzo Bossit. Universiteti pranoi se e kish pasur student këtë person, të regjistruar në vitin akademik 2006-2007 dhe kish përfunduar studimet e larta në vitin 2009-2010, ndërkohë që Renzo Bossi në të vërtetë e kishte marrë diplomën e shkollës së mesme në vitin 2009. Gjithashtu pas verifikimeve në sistemin TIMS dhe pranë ambasadës italiane, rezultoi se ky person nuk ishte futur asnjëherë në vendin tonë. Pak ditë më pas reagoi edhe vetë Renzo Bossi duke deklaruar se ai nuk kishte diplomë të shkollës së lartë, nuk kishte qenë kurrë në Shqipëri dhe as fliste shqip, ndaj distancohej nga ajo diplomë. Ndërkohë që pas verifikimeve, MASH i pezulloi për një vit licencën "Kristalit".
E enjte, 31 maj 2012
SOCIALE
2100 nxënës të shkëlqyer, ende pa bursën vjetore
S
hkollat e kryeqytetit kanë bërë gati listën me 2100 nxënës të shkëlqyer, të cilët i kanë të gjitha notat 10-ta dhe asnjë 9të dhe që duhet të përfitojnë bursë, por ata ende nuk e kanë marrë frytin e mundit të tyre. Mësohet se drejtoria arsimore e Tiranës po i jep dorën e fundit kësaj liste dhe shumë shpejt do të dërgohen për miratim në këshillin bashkiak, që këta 2100
nxënës të mund të marrin 5 mijë lekëshin për çdo muaj të vitit. Gjithashtu mësojmë se shkak për këtë vonesë të madhe, është bërë ndryshimi i sistemit ët shkollimit. Sipas nj vendimi të miratuar nga këshilli bashkiak i Tiranës këtë bursë e fitojnë nxënësit e tetëvjeçares dhe të gjimnazit, por jo të fillores. Por me ndryshimin e sistemit të shkollimit, tashmë fillorja është
bërë 5 vite dhe mësuesit fillimisht e kanë përjashtuar këtë klasë nga përfitimi. Por kjo ka ngjall reagimin e ashpër të prindërve dhe pas diskutimeve të shumta edhe me bashkinë e Tiranës është rënë dakord që në lista të përfshihen edhe 500 nxënës me të gjitha të klasës së pestë, duke e çuar numrin e nxënësve të shkëlqyer nga 1600 që ishte parashikuar në 2100.
Sportet pa zgjedhje, sot gjyqi me senatin akademik për moshën
Reagon rektori: Unë nuk bëj presione Vejsel Rizvanolli: Akuza të tilla janë turp
TIRANE
ESMERALDA KETA Në foto: Universiteti i sporteve në Tiranë
?
PYETJE PERGJIGJE
Çfarë ka ndodhur në universitetin e Sporteve?
Në fakt aktualisht ky universitet ka shumë problematika. Gjithçka është bllokuar për shkak të përplasjes mes rektorit dhe senatit akademik për zgjedhjet e reja, që në këtë universitet nuk janë zhvilluar.
Çfarë problemesh ka në këtë universitet?
Një grup auditi i dërguar nga Ministria e Arsimit ka zbuluar shkelje flagrante që nga shpenzimet për dreka e darka, e deri tek sponsorizimet për të parë ndeshjen e kombëtares jashtë vendit, apo financimi i studimeve vetjake të stafit të këtij universiteti. Gjithashtu shkelje janë kapur edhe për dietat e majme që janë paguar për udhëtimet e pajustifikuara të stafit.
Po tjetër çfarë problemesh ka?
Sipas një dokumenti të zbuluar së fundmi rezulton se rektori Rizvanolli, ka favorizuar dhëndrin e tij të kalojë në të gjitha provimet, megjithëse ai nuk ka qenë fare i pranishëm në Shqipëri në datat kur, sipas procesverbaleve, janë dhënë provimet.
Po rektori çfarë thotë?
Ai shprehen se janë thjesht akuza, pasi ai nuk ka pushtet mbi të gjithë pedagogët, shefat e departamentit apo dekanin, ku është student dhëndërri i tij.
Auditi
R
ektori i universitetit të Sporteve ka reaguar duke i quajtur të turpshme dhe të ulëta akuzat se ai ka ndërhyrë për t'i dhënë provimet dhëndrit të tij, megjithëse nuk ka qenë fare në Shqipëri. Madje ai e ka akuzuar stafin akademik se kanë nënvlerësuar të gjithë procesin mësimor, duke bërë që situata në këtë universitet të jetë kaotike. Ai pranon që dhëndëri i tij është student në këtë universitet, por mohon që të ketë ndërhyrë ndonjëherë për të ndikuar tek pedagogët në favor të të afërmit të tij. "Akuza të tilla janë të turpshme dhe shumë të ulëta. Shiko deri ku kemi arritur, sa të merremi edhe me gjëra të tilla. Unë di të them se në këtë universitetet ka sekretari mësimore, ka pedagogë lënde, shefa departamentesh dhe dekanë për secilin prej tyre. Le të dalë dikush prej tyre dhe të deklarojë se unë i kam kërkuar favore për dhëndrin tim, atëherë po që jam dakord. Këto janë gjëra lehtësisht të verifikueshme. Dhëndërri im është një person si gjithë të
Vetëm pak kohë më parë u bë publik një raport i auditit të Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës të zhvilluar te Sportet, ku ishin kapur nj sërë shkeljesh, por nuk u propozua asnjë masë ndëshkimore.
Vejsel Rizvanolli
tjerët që ka të drejtë të ndjekë cilin fakultet të dojë, apo të mos shkollohet meqë është dhëndërri im?? Unë iu bëj thirrje të vini dhe të shikoni se çfarë bëjnë aktualisht këta pedagogë në universitetin e Sporteve, e kanë braktisur thuajse të gjithë procesin mësimor", - na shpjegon më tej rektori aktual, Vejsel Rizvanolli, i cili na thotë se gjatë ditës së nesërme me një ceremoni të madhe do të inaugurohen punimet e palestrës së re.
PËRPLASJET
Në fakt rektori Vejsel Rizvanolli, nuk mund të kryejë funksionet e veta, përveçse të
mbledhë senatin akademik për të caktuar një datë zgjedhjesh. Kjo pasi, Universiteti i Sporteve është i vetmi universitet në vend që këtë vit nuk iu nënshtrua zgjedhjeve për drejtuesit e rinj. Kjo për shkak të një konflikti mes rektorit, Vejsel Rizvanolli që është kreu i senatit akademik dhe senatit akademik. Senati akademik, i cili ka për detyrë të miratojë rregulloren e zgjedhjeve, vendosi si kriter kandidimi të rektorit edhe moshën, pra nuk kishin të drejtë të kandidonin ata që gjatë kohës së mandatit të dytë mbushnin moshën për të dalë
në pension dhe ndërprerë në mes mandatin e rektorit. Në fakt, kjo rregullore nuk mori firmën e kreut të senatit akademik, Rizvanolli, i cili kërkon një mandat të dytë, megjithëse nuk mund ta çojë atë deri në fund pasi mbush moshën e pensionit. Kjo përplasje bëri që fillimisht të pezulloheshin zgjedhjet, ndërkohë që aktualisht rektori Rizvanolli ka paditur senatin akademik në Gjykatën e Tiranës, për diskriminim për shkak të moshës. Gjatë ditës së sotme do të zhvillohet edhe seanca e parë, por profesorët e senatit akademik pretendojnë se nuk kemi të bëjmë me diskriminim, por me një kriter i cili duhet të respektohet, pasi çdo pozicion drejtues ka kritere të veçanta.
Provimet e maturës
2 mijë mësues do ruajnë 'kopjacët'
TIRANE
P
lot 2 mijë mësues nga i gjithë vendi do të jenë administratorët e provimeve të Maturës Shtetërore. Ata do të monitorojnë procesin e zhvillimit të provimeve të detyrueshme dhe me zgjedhje dhe të kujdesen që askush nga nxënësit të mos kopjojë. Nëse vërtetohet e kundërta, atëherë për ta do të ketë masa penalizuese, deri në largim nga puna. Ndërkohë që është menduar që të shmanget mundësia e ndonjë favorizimi të nxënësve të tyre, administratorët e provimeve do të këmbehen jo vetëm midis shkollave, por edhe midis rretheve. Madje për të ecur në këtë linjë, ku nxënësit të mos kenë asnjë mundësi
për të marrë një notë të pamerituar, në të gjitha rastet kur ka sinjalizime se administratori nuk ka kryer si duhet punën
9
e tij dhe nëse verifikohet një gjë e tillë, për të do të ketë edhe penalizime, deri në largimin nga puna. Por për këtë punë, ata sigurisht që do të marrin edhe pagesë ekstra. Në udhëzimin e fundit të Ministrisë së Arsimit dhe të Shkencës, që u është dërguar të gjitha shkollave të mesme në vend, për masat që duhen marrë për organizimin e Maturës thuhet se "Punonjësit që angazhohen jashtë kohës normale të punës në procesin e administrimit dhe të vlerësimit të provimeve të Maturës Shtetërore 2012, të paguhen sipas akteve nënligjore në fuqi. Shpenzimet e udhëtimit, të hotelit dhe të ushqimit të specialistëve të përfshirë në këtë proces mbulohen nga institucionet përkatëse".
LAJME SHKURT Lëkundje të lehta tërmeti në Tiranë
Lëkundjet e tokës që kanë rrafshuar zona të tëra në Itali, kanë prekur edhe vendin tonë. Sipas ekspertëve të sizmologjisë, një termet i shkallës 3.2 righter është ndjerë dje rreth orës 12:45 në Tirane. Ata shpjegojnë se epiqendra e tij ishte zona e Pezë Helmësit, 12 kilometër larg kryeqytetit, ku lëkundjet kanë qenë me forcë katër balle. Ndërsa ne Tirane tërmeti është ndjerë nga 3-4 ballë. Megjithatë, sipas shërbimit sizmologjik nuk raportohen dëme materiale, por tërmeti u ndje nga banoret e Tiranës sidomos ata që jetojnë në kate të larta të pallateve.
Shkollat e Kukësit pastrojnë liqenin
Duke parë se prej një muaji asnjë institucion shtetëror nuk ka ndërhyrë, nxënësit e shkollave të Kukësit kanë nisur vetë pastrimin e liqenit të tyre të ndotur. Të organizuar nga mësuesit, ata kanë pastruar territorin e Liqenit, në pjesë që i përket qytetit. Sipërfaqja e liqenit të Kukësit u pushtua më shumë se një muaj më parë nga mbetjet që vinin nga lumenjtë që derdheshin në të. Mbetjet ishin urbane, por edhe spitalore, ndërsa më pas edhe me lëndë kimike. Njësitë vendore deklaruan se nuk kishin fonde për pastrimin e tij, duke kërkuar ndërhyrjen e qeverisë qendrore.
Matura, ja shkollat ku do korrigjohen provimet
Këtë vit testet e maturës shtetërore do të korigjohen në plot gjashtë qendra vlerësimi, nga jatër që kanë qenë maturave të kaluara. Sipas Ministrisë së Arsimit, vlerësimi i testeve të maturantëve/ kandidatëve në provimet e Maturës Shtetërore 2011 do të bëhet në qendrat e mëposhtme: dy prej tyre në Tiranë, në godinën e shkollës "Sabaudin Gabrani", ku do të jenë vendosur qendra Nr.1 dhe 2; në Elbasan, në godinën e shkollës "Vasil Kamani"; në Shkodër, në godinën e shkollës "Jordan Misja"; në Fier, në godinën e shkollës "Naim Frashëri"; dhe në Korçë, në godinën e shkollës "Sevasti Qiriazi".
10
E enjte, 31 maj 2012
EKONOMI
CEZ: 98% humbje në zonën e Fushë Krujës nga vjedhjet
P
ër shkak të situatës së rënduar nga lidhjet e paligjshme në rrjet, të cilat dëmtojnë jo vetëm financat e kompanisë, por edhe rrjetin e shpërndarjes së energjisë, CEZ Shpërndarje është duke ndërmarre disa masa për të mbrojtur këtë rrjet nga dëmtimet e mëtejshme në zonën e Fushë Krujës. Këto masa përfshijnë shkëputjen e lidhjeve të paligjshme, ndërprerjen e
furnizimit me energji të debitorëve, si dhe rikthimin e rrjetit në gjendjen e tij normale. Zona në fjalë rezulton debitore në masën mbi 90% dhe ka një numër shumë të lartë të lidhjeve të paligjshme, nëpërmjet të cilave vidhet energjia, duke shkaktuar humbje në masën 70% e duke çuar kështu humbjet totale në masën 98% të energjisë që përçohet në zonë. Duke marre parasysh
këto rrethana, shkëputja e energjisë për lidhjet e paligjshme dhe ndërprerja e energjisë për debitorët janë e vetmja mundësi kundër fenomenit negativ te vjedhjeve ne rrjet. CEZ Shpërndarje ka vënë në dispozicion të klientëve skema lehtësuese për pagesë të detyrimeve me këste, që debitorët të shlyejnë borxhet e të sigurojnë rilidhjen në rrjet.
VKM, fatura të paguhet brenda dhjetë ditëve
Tarifa e legalizimit rritet me 2.5 herë Shtohet pagesa për shpenzime hartografike Lajmi
VENDIMI PËR PAGESËN E TARIFAVE TË LEGALIZIMIT
Me një Vendim të Këshillit të Ministrave, të miratuar dje në mbledhjen e rradhës të qeverisë, detyrohen subjektet në legalizim të paguajnë një faturë më të shtrenjtë se më parë për të mbuluar shpenzimet hartografike
Ishte Tarifa e shërbimit për legalizimin e objekteve pa leje/ shtesave informale në ndërtime me leje, është në vlerën katër mijë lekë, për çdo kat të objektit pa leje/shtesës informale në ndërtime me leje Brenda një muaji nga pajisja me formularin e pagesës së tarifës së shërbimit, subjektet, që do të vazhdojnë procedurat e legalizimit të objekteve pa leje apo shtesave informale në ndërtime me leje, do ta derdhin këtë pagesë në numrin e llogarisë bankare, të hapur për këtë qëllim nga ALUIZNI
TIRANE
GENC KONDI
Q
ytetarët që kanë ap likuar për të legalizuar banesat e tyre do të kenë detyrim më të madh financiar për të paguar, në rast se ende nuk kanë paguar faturat tarifore të ALUIZNI-t. Qeveria ka vendosur dje që tarifës së shërbimit për përditësim, e cila është në vlerën 4.000 lekë për çdo kat të objektit pa leje/shtesës informale në ndërtime me leje, tani e tutje do t’i shtohet edhe një pagesë tjetër, që është ajo
e tarifës së shërbimit për hartimin e dokumentacionit tekniko-ligjor, me vlerë 6.000 lekë. Ndryshe nga pagesa e parë, që ka të bëjë me çdo kat të ndërtesës, kjo e fundit paguhet vetëm një herë për një objekt, pavarësisht se sa kate ka ai. Të ardhurat e mbledhura nga tarifa e shërbimit për përditësimin dhe për hartimin e dokumentacionit tekniko-ligjor do të përdoren nga ALUIZNI dhe do të destinohen respektivisht për përditësimin në terren të gjendjes ndërtimore dhe mbulimin e shpenzimeve për hartimin e dokumentacionit
Bëhet Tarifa e shërbimit për legalizimin e objekteve pa leje, shtesave informale në ndërtime me leje përbëhet nga: Tarifa e shërbimit për përditësim, e cila është në vlerën katër mijë lekë, për çdo kat të objektit pa leje/shtesës informale në ndërtime me leje. 1.2. Tarifa e shërbimit për hartimin e dokumentacionit tekniko ligjor, me vlerë gjashtë mijë) lekë për çdo objekt pa leje/shtesë informale në ndërtim me leje. Subjektet, që përfitojnë legalizimin e objekteve informale, do të shlyejnë brenda 10 ditësh nga data e njoftimit me shkrim mbi pagesat, vlerat e përcaktuara në pikat 1.1 dhe 1.2 të këtij vendimi, në llogarinë e hapur për këtë qëllim
administrativ për legalizimin e objekteve pa leje/shtesave informale në ndërtime me
leje, theksohet më tej në VKM. Deri tani, detyrimi financiar si tarifë shërbimi ka
qenë vetëm 4.000 lekë të reja. Këtu nuk është fjala për pagesën e tjetërsimit të pronës mbi truallin, ku është ndërtuar objekti pa leje. Kjo mbetet e përcaktuar si më parë. Ndërkohë, qeveria ka caktuar edhe një afat shumë të shkurtër për të bërë pagesat e reja. Vendimi përcakton se subjektet, që përfitojnë legalizimin e objekteve informale, duhet të shlyejnë brenda 10 ditësh, nga data e njoftimit me shkrim mbi pagesat, vlerat e sipërpërmendura në llogarinë e hapur për këtë qëllim. Edhe këtu ka një ndryshim nga praktika aktuale. Deri tani, detyrimi ishte që derdhja e detyrimeve të bëhej nga subjektet brenda një periudhe prej një muaji.
Buxheti
Bode: Shkurtohen 180 mln USD fonde
TIRANE
B
uxheti i shtetit do t’i nënshtrohet edhe këtë vit rishikimit, me shkurtimin e një sasie shpenzimesh në masën 20 miliardë lekë. Njoftimi bëhet i ditur nga zyrtarë të ministrisë së Financave, që i referohen vetë kreut të këtij dikasteri, ministrit Ridvan Bode. Kjo shifër, e barabartë me 180 milionë dollarë të konvertuara sipas kursit zyrtar aktual, paraqet një ulje në masën 5.61 për qind të shpenzimeve totale buxhetore. Ndërkohë, duke marrë parasysh një Prodhim të Brendshëm Bruto (PBB) prej 1.390 miliardë lekësh, që përdoret si referencë nga ministria e Fi-
Ridvan Bode ministër i Financave
nancave për PBB-në vjetore aktualisht, fjala është për një reduktim të fondeve buxhetore sa 1.5 për qind e PBB-së. Ndërkohë, ekspertët e Financave publike janë treguar dje skeptikë lidhur me shifrën e përmendur nga ministri. Sipas tyre, shkurtimet mund të shkojnë nga 35 deri në 40 miliardë lekë, po të mbahen parasysh mosrealizimet e të ardhurave në buxhetin e shtetit për këtë vit. Por, nga ana e tij, ministri Bode u shpreh dje për median se gjatë prillit është përmirësuar disi sasia e të ardhurave, ndonëse mbetet poshtë parashikimeve. Në shifrat e fundit të publikuara nga ministria rezulton se investimet e brendshme, të realizuara
nga të ardhurat direkte të arkës së buxhetit, gjatë tremujorit të parë të këtij viti krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar rezultojnë rreth 80 milionë dollarë më të ulta ose rreth 47.1% më pak, ndërkohë që investimet me financim të huaj rezultojnë rreth 4.6 miliardë lekë më të larta ose rreth 162.9% më shumë. Për rrjedhojë, investimet në total, në fund të muajit mars 2012, janë rreth 16.7% më të ulëta ose rreth 3.3 miliardë lekë më pak se në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Kjo situatë është përmirësuar shumë pak gjatë prillit, por nuk ka të dhëna për rritje në të ardhmen të të ardhurave, në kushtet e krizës globale.
LAJME SHKURT
Gjeografia e kursimeve, në Korçë shtohen depozitat
Sipas shifrave të Bankës së Shqipërisë për ecurinë e depozitave sipas rretheve, për tremujorin e parë të vitit 2012, Korça është qyteti që i ka shtuar më shumë depozitat në vlerë absolute në banka gjatë tre muajve të parë të 2012-ës (rritje me 4%, apo rreth 2.2 miliardë lekë) krahasuar me fundin e vitit të kaluar. Me sa duket, këtu kanë ndikuar kthimet e emigrantëve, pasi depozitat janë shtuar edhe ën lekë, edhe në valutë të huaj. Ky rreth është ndjekur nga Elbasani me 1 miliard lekë më shumë depozita. Kursimtarë të mirë kanë rezultuar edhe banorët e Vlorës dhe më pak ata të Durrësit e Shkodrës.
Miratohen 7.5 mln euro hua për rrugën Levan-Vlorë
Qeveria ka vendosur dje miratimin, në parim, të marrëveshjes ndryshuese nr.2 në marrëveshjen e huasë, ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), për financimin e projektit të ndërtimit të rrugës LevanVlorë, me një shtesë financimi 7.5 milionë euro. Ky vendim, që ka hyrë në fuqi menjëherë, shpresohet të zgjidhë bllokimin në ndërtimin e këtij segmenti të rëndësishëm, ku punimet duhej të kishin përfunduar që në vitin 2009.
E enjte, 31 maj 2012
11
EKONOMI
INSTAT: Tremujori i parë 2012, rritet sërish papunësia
G
jatë tre muajve të parë të këtij viti ka vijuar tendenca e rritjes së papunësisë në Shqipëri, që kishte filluar tre muajt e fundit të 2011-ës. Këtë e pohoi dje Instituti i Statistikave, sipas të cilit në fund të marsit shkalla e papunësisë llogaritej në 13.32 për qind. Në fund të dhjetori kjo shifër ishte 13.29 për qind e forcave të afta për punë. Gjatë tremujorit
të parë 2012 forca e punës ishte 1.076.714 persona. Numri mesatar i të papunëve të regjistruar gjatë tremujorit të parë 2012 është 143.421 vetë, ndërsa numri mesatar i të papunëve që përfitojnë pagesë papunësie është vetëm 9.569 vetë. Sipas INSTAT-it, fuqia punëtore në vend është rritur me 1.376 vetë në tre muaj, ndërsa të punësuarit kanë kaluar nga 932.388,
në 933.293 vetë. Niveli mesatar i ndihmës së pjesshme ekonomike është 3.390 lekë në muaj, ndërsa niveli i ndihmës ekonomike të plotë është 4.195 lekë në muaj. Paga minimale me Vendim të Këshillit të Ministrave është 20.000 lekë, ndërkohë që niveli bazë i pagesës së papunësisë është 6.850 lekë në muaj.
INTERVISTA/ Eksperti vlerësues mbi taksat e reja
“Banesat, me taksa sa ato në Amerikë”
TIRANE
GENC KONDI
M
e përgatitjen e një drafti për taksimin vjetor në masën 0.5 për qind të vlerës së një objekti ndërtimor, qeveria shqiptare do të varë nëj “gur të madh në qafë” të qytetarëve të vendit. Por, sipas ekspertit vlerësues të pasurive të paluajtshme Ilir Kenaj, kjo nismë do të përfundojë me një bllof, ose do të zbatohet vetëm në zona të caktuara.
Tregtia
Shtohen shkëmbimet me vendet fqinjë
V
etëm pak pasi filloi zgjerimi i tregtisë së Shqipërisë me vendet e largëta, efekti krizë (me kostot e rritura të transportit) riktheu interesin për tregjet fqinje, kryesisht ato të rajonit të Ballkanit. Sipas të dhënave nga ACIT, në gjashtë vendet e Ballkanit, me të cilat kemi nënshkruar Marrëveshjen e CEFTA-s, janë eksportuar 47% më shumë se në vitin 2010, duke arritur vlerën e 24.6 miliardë lekëve. Krahasuar me eksportet totale të vitit të kaluar, pesha e eksporteve drejt këtij rajoni u rrit me gati 2 pikë përqindje, duke zënë 13% të totalit të eksporteve. Sipas drejtorit të ACIT, Gentian Elezi, “shkalla e mbulimit të importeve nga eksportet vendase mbetet gjithnjë në nivele shumë më të ulëta se në vendet evropiane”. Sipas të dhënave të ACITit, në 2011 u importuan gati 47.7 miliardë lekë karburante, ose 37% më shumë se një vit më parë.
Zoti Kenaj, ju jeni ekspert i licensuar për vlerësime të të patundshmeve. Jeni në dijeni të një projekti qeveritar për taksimin e banesave me 0.5 për qind të vlerës? Po, jam në dijeni. Në zyrat e Hipotekës të gjithë flasin për një projekt të tillë dhe për ne, ekspertët e fushës, do të ishte mirë të na vinin sa më shpejt në dijeni. Dimë vetëm se drafti është përgatitur tashmë dhe pritet të përfundojë procesi i rivlerësimit të banesave, që u shty deri në fund të gushtit, për të proceduar. Ashtu siç e zbuluat edhe ju, në gazetën tuaj një ditë më parë, kjo është një taksë e re, që kryesisht synon të mbushë arkat e boshatisura të bashkive, duke filluar nga Tirana. Si ju duket shifra 0.5 për qind? Në vështrim të parë, është diçka e vogël, apo jo... Vetëm në vështrim të parë është e vogël. Me çmimet referencë që po rriten vit pas viti, një familje që zotëron një apar-
Kenaj: Çmimet referencë, tepër abuzive Tashmë kemi 20 vjet që përjetojmë një situatë të tillë, ku energjinë, ujin, taksat, dikush i paguan shumë më tepër se sa duhet dhe një numër tjetër qytetarësh nuk paguajnë asgjë. Me norma të tilla tarifore, duket se parashikohet që pronarëve që kanë më shumë mundësi pagesë do t’u kërkohet deri më një shkyerja e
Eksperti vlerësues i pasurive të paluajtshme Ilir Kenaj
tament tek ish-Blloku - sa për të bërë një shembull - me sipërfaqe 120 metra katror, do të paguante 1 milion e 140 mijë lekë të vjetra një herë në vit. Në rast se nuk do të rritej më tej vitin e ardhshëm referenca, që ka shumë gjasa të ndodhë. A përdoren ën vende të tjera këto tarifa? Taksa mbi banesën aplikohet kudo. Me këto tarifa, e kam gjetur në shtetet e SHBA. Aty, sipas shteteve të ndryshme,
kalohet nga 0.25%, në 0.5%. Ndërkohë, shumë shtete aplikojnë tarifa fikse dhe, nga ana tjetër, aplikohen shumë shkallë tarifore. Për shembull, është absurde në se të gjitha banesat taksohen njëlloj, Shtëpia ku shqiptari “fut kokën” duhet të taksohet me tarifë shumë herë më të ulët nga një banesë e dytë, në plazh apo në mal, psh. A do të aplikohet një taksë në këto përmasa në vendon tonë?
tuesit ankohen se që prej tre vjetësh shitjet janë gati inekzistente. Në segmentin TiranëDurrës mund të themi se janë 10 mijë apartamente që mbeten pa shitur, ndërkohë që në segmentin tjetër, Vlorë-Sarandë ky numër është 6 mijë. Shifra alarmante, që e bëjnë absurde rritjen e çmimeve referencë nga qeveria.
detyrimit financiar, ndërkohë që në Bathore, bie fjala, as do të aplikohet fare, ashtu sikurse ka ndodhur deri tani. Kur vendosen taksa të rënda, gjithnjë është një prapaskenë e tillë. Shtohet mundësia për evazion.
Gjithandej janë rritur këto çmime referencë? Në caktimin e këtyre çmimeve ka shumë abuzime. Ndër zonat e Tiranës, psh, është futur kthesa e Kamzës, që në fakt i takon komunave dhe jo kryeqytetit. Në këtë zonë çmimet referencë janë më të ulët se sa kushton ndërtimi për një metër katror, ndërkohë që në zonat e lakmuara të kryeqytetit çmimi është tepër i lartë.
Me që po flasim për ndërtimet, ku ju operoni, si ju duket situata e subjekteve që asistoni me ekspertizën tuaj? Nuk jam unë i vetmi që konstatoj bllokim të sektorit. Ndër-
Pse ndodh kjo? Favorizohen zona të caktuara sipas synimeve politike apo premtimeve, në kurriz të buxhetit të shtetit. Vijmë sërish te favorizimi i paligjshëm i banorëve të caktuar.
Shtëpia ku shqiptari “fut kokën” duhet të taksohet me tarifë shumë herë më të ulët nga një banesë e dytë, në plazh apo në mal
Taksimi
Tatim-fitimi, si ndryshojnë pagesat
Q
TIRANE
everia shqiptare ka vendosur të reduktojë numrin e pagesave të biznesit për tatimin mbi fitimin. Kryeministri Berisha tha dje, në mbledhjen e qeverisë, se është duke u përgatitur dhe do të shqyrtohet një paketë e re për nxitjen e rritjes ekonomike. “Paketa ka si ‘alfë’ dhe ‘omega’ mbështetjen e biznesit. Ekonomia shqiptare në pesë vitet e fundit ka realizuar një rritje prej 22%. Funksionimi i kësaj ekonomie ka bërë të mundur rritjen e të ardhurave” tha Berisha. Në mbledhje u njoftua edhe miratim i projektligjit për thjeshtimin e barrës burokratike për biznesin dhe tatim fitimin. “Kjo pagesë deri
më tani bëhet me 13 pagesa dhe i kushton biznesit 125 orë. Qeveria po bën gjithçka që barra burokratike të thjeshtohet në shkallën më maksimale. Me këtë projektligj pagesat e detyrimeve të tatim fitimit nga biznesi zbresin në pesë pagesa”, tha Berisha. Ai u kërkoi ministrave të shqyrtojnë çdo procedurë për të inkurajuar biznesin dhe veprimtarinë e tij. Sipas VKM-së përkatëse, që do të kalojë në shqyrtim të parlamentit, në formën e një projektligji, gjatë periudhës vijuese, tatimore, tatimpaguesi do të parapaguajë, në llogarinë e organeve tatimore, këste tremujore të tatimit mbi fitimin, brenda datës 30 mars për muajt janar, shkurt dhe
mars, brenda datës 30 qershor për muajt prill, maj dhe qershor, brenda datës 30 shtator për muajt korrik, gusht dhe shtator dhe brenda datës 30 dhjetor për muajt tetor, nëntor dhe dhjetor. Këstet mund të paguhen edhe në baza mujore, jo më vonë se data 15 e çdo muaji, theksohet në VKM. Lidhur me parapagimin e taksave, kohët e fundit është zhvilluar debat parlamentar lidhur me nje tjetër taksë, akcizën. Pas protestave të shumta nga biznesi, mazhoranca, pa hequr dorë nga ideja e parapagimit, uli sasinë e shumës që duhet të paguhet nga subjektet tek Dogana, që mbledh tani këtë taksë, duke lënë shumë hapësirë vlerësimi nga administrata.
12
E enjte, 31 maj 2012
AKTUALITET
Përdhunohet e sëmura mendore, lind të vdekur foshnjën
N
jë vajzë e re nga një fshat i Vlorës, e cila vuante nga çrregullime psiqike dhe kishte mbetur shtatzënë pas një abuzimi seksual me të disa muaj më parë, kreu lindje të parakohshme të foshnjës. Fohnja lindi e vdekur në muajin e 6-të të barrës duke bërë që Policia e Vlorës të nisë hetimet për arsyet që çuan në vdekje foshnjen. Me shumë gjasa foshnja duhet të ketë vdekur prej ilaçeve të
forta e qetësuesve që merrte vajza e re për t'u kuruar nga sëmundja mendore. Ngjarja e rëndë ka tronditur të afërmit e saj dhe ata që e kanë mësuar lajmin, ndërsa abuzuesi i vajzës është ende i lirë. Blutë e Vlorës bëjnë me dije se familjarët e vajzës 20-vjeçare me iniciale L.S kishin denoncuar në polici një muaj më parë përdhunimin dhe mbetjen shtatzënë të vajzës së tyre, e cila vuante nga
probleme të shëndetit mendor. Shërbimet e komisariatit të Policisë së Vlorës nisën procedimin penal për veprën penale "Kryerja e marrëdhënieve seksuale ose homoseksuale me persona që janë të pazotë për t'u mbrojtur". Oficerët e policisë së qytetit bregdetar po hetojnë edhe për të identifikuar dhe kapur autorin e kësaj ngjarje.
Paratë e drogës Prifti i transferoi në Shqipëri
Lekët e heroinës u pastruan në biznese Avokati:"Manjola s’di gjë, me letrat u mor Fatmiri" Lajmi Shumat financiare që Manjola Prifti i ka fituar nga aktiviteti kriminal i drogës, i ka transferuar në shqipëri duke i investuar ato në ndërtimin e bizneseve të ndryshme. Për këtë akuzë por edhe për trafikun e drogës, 37-vjeçarja rrezikon të ekstradohet në Itali. Ndërkohë që avokati i saj shprehet se Manjola, nuk ka pasur dijeni rreth këtij vendimi të dhënë nga drejtësia Italiane.
Manjola Prifti
TIRANE
ELTON QYNO
T
rregjistruar asnjë procedim penal.
URDHËR ARRESTI
rafikimi i sasive të kon siderueshme të drogës në drejtim të Italisë, ka sjellë fitime të mëdha financiare për 37-vjeçaren Manjola Prifti. Shuma të konsiderueshme parash që 37vjeçaria i ka fituar në Itali, i ka investuar në Shqipëri, kryesisht në lokale, diskoteka si dhe në ndërtimin e pistës së "Kartodromit" që ndodhet afër fshatit Lundër, dhe që menaxhohej disa vite më parë nga ish-bashkëshorti i saj Fatmir Rama ose siç njihet ndryshe si "Miri i Xhikes". Të gjithë këtë aktivitet Prifti e ka kryer në bashkëpunim me ish-burrin e saj Fatmir Rama, i cili nga sa mësohet është dënuar dhe ai në Itali për trafik droge, por pas vdekjes së tij akuza është pushuar. Ndërkohë që eleminimi fizik i Ramës, ka bërë që e gjithë pasuria kapitale dhe monetare ti kalojë bashkëshortes së tij Manjola Prifti, e cila vitet e fundit ndërtoi në fshatin Vaqarr edhe diskotekën "Doberman Club" në të cilën ishte pronare e vetme e saj. Burime pranë policisë së Tiranës thanë për gazetën "Shqiptarja.com" se avokatia e njohur Manjola Prifti, thuajse të gjitha paratë e fituara në Ita-
Reagimi
Avokati:Manjola dinte se dosja ishte mbyllur
A
vokati i Manjola Priftit, Arben Prifti, ka tentuar të zhvillojë dje një takim në ambjentet e Policisë së Tiranës me të arrestuarën për llogari të drejtësisë italiane. Por për shkak se efektivat e policisë nuk kanë marrë "ok" nga drejtori i Policisë së Shtetit Hysni Burgaj, ai nuk është lejuar të zhvillojë takimin. Në një lidhje telefonike avokati Arben Prifti është shprehur se nga momenti i arrestimit ka zhvilluar vetëm një takim me 37-vjeçaren. Ai pohoi se gjatë bisedës së bërë me të, Manjola i ka treguar se nuk dinte asnjë gjë rreth ekzistencës së vendimit të dënimit, për shkak se me problemet e drejtësisë Italine është marrë ish-burri i saj Fatmir Rama,i cili i ka pohuar se kishte mbyllur çështjen. Pavarësisht kësaj avokati, tha se do i kërkojë gjykatës caktimin e një mase të butë për shkak të kujdestarisë së djalit. li nga trafikimi i lëndës narkotike, kryesisht heroinë i ka transferuar ato në Shqipëri. Për këtë edhe autoritet italine kanë ngritur ndaj saj akuzën e "pastrimit të parave", për shkak se fitimet e nxjera nga aktiviteti kriminal i ka investuar duke ligjëruar ato në biznese të ndryshme. Për këtë vepër penale por edhe për akuzën e trafikut të drogës në dy raste konkrete, drejtësia italiane e ka dënuar me 11 vite burg 37vjeçaren që njihet edhe si vaj-
za e rregjizorit të filmave, Sokrat Prifti. Gjatë këtyre viteve qëndrimi në Shqipëri, Manjola Prifti është marrë kryesisht me biznes si dhe me ushtrimin e profesionit të avokates. Ndërkohë që ende nuk dihet me saktësi nëse prokuroria shqiptare do të fillojë hetimet ndaj kësaj shtetase për verifikimin e pasurisë, por burime pranë akuzës së kryeqytetit i thanë gazetës se deri në këto momente ndaj Manjola Priftit nuk është
Gazeta Shqiptarja.com zbardh urdhër-arrestin e drejtësisë italiane, sipas të cilit 37-vjeçarja dyshohet se ka qenë pjesë e një organizate kriminale në qytetin e Milanos. Aktiviteti i paligjshëm konsistonte në trafikun e drogës dhe pastrimit të parave dhe ka ndodhur shumë kohë më parë. "Kapja e Manjola Priftit u bë sepse Interpol Tirana, me shkresë nr.869kl/1, Prot LA-FKB 474, datë 27 prill 2012, e ka shpallur në kërkim me kartelë të "Kuqe". Ndërkohë që në interpol Roma thuhet se për këtë shtetase autoritetet Gjyqësore të Milanos, Itali, kanë lëshuar Urdhër Arresti me numër 510/04 RES 726/2005 ROE". Sipas saj, vendimi i gjykatës është lëshuar më 11 korrik 2005 për veprat penale të "bashkëpunimit kriminal", "trafik droge" dhe "pastrim parash". Masa e dënimit për këto vepra është deri në 11 vite burg, masë kjo me të cilën është dënuar dhe 37-vjeçaria Manjola Prifti. Ndërkohë që numri personal i saj është 3625, numër ky që e identifikon në listën shumë emërore të personave
Faksimile e skedës së Interpolit për Manjola Priftin
vetëm dhënies e kësaj mase sigurimi. Ndërkohë që e arrestuara Manjola Prifti do të mbrohet nga kolegu i saj Arben Prifti, i cili në seancën e gjyqit do të kërkojë një masë më të butë sigurimi për shkak të kujdestarisë së djalit të saj, të cilin e ka nga martesa me biznesmenin Fatmir Rama. Avokati Prifti pohoi se Manjola nuk kishte dijeni për një çështje të tillë, pasi me letrat është marrë gjithmonë Fatmir Rama.
VRASJA E MIRIT TË XHIKES
Sipas kërkesës për gjykim të prokurorisë, ngjarja e vrasjes së "Mirit të Xhikes" ka ndodhur më 29 mars të vitit 2003, të kompleksi "Kartodrom", në zonën e Lundrës. Mbrëmjen e kësaj dite, Fatmir Rama, i njohur si Miri i Xhikes, ishte nën shoqërinë e katër personave të tjerë në një nga tavolinat e kompleksit. Në këtë kohë, një breshëri arme zjarri është "derdhur" mbi këtë tavolinë. Për pasojë, u vranë tre persona, mes të cilëve edhe "Kapja u bë sepse Interpol Fatmir Rama. Për këtë prokuroria ka Tirana, me shkresë nr.869kl/1, ngjarje akuzuar drejpërdrejt Prot LA-FKB 474, datë 27 prill të arrestuarin Lavdërim Tufa. Anal2012, e ka shpallur në kërkim iza gjenetike krahame kartelë të "Kuqe" suese e ADN-së së Lavdërim Tufës dhe një njolle gjak-pështë shpallur në kërkim nga in- tymë të gjendur në një kapuç pranë vendit të ngjarjes, i ndau terpoli ndërkombëtar. MASA E SIGURISË në dy grupe, me konkluzione të Manjola Prifti, pritet që ndryshme, ekspertët e përcaktuditën e sotme ose nesër të dalë ar nga gjykata. Tre prej tyre arpara gjykatës së Tiranës, ku do ritën në përfundimin se mbetjet të njihet me masën e sigurisë e ADN-së nuk përputhen me që do kërkojë përfaqësuesi i ADN-në e të akuzuarit Tufa. Paprokurorisë së kryeqytetit. varësisht kësaj gjykata e Tiranës, Burime pranë akuzës thanë se pak kohë më parë vendosi të në sallën e gjyqit do kërkojnë dënojë me 20 vite burg Lavdërim masën e arrestit në burg, pasi Tufën. Ky i fundit nga momenti vepra penale për të cilën është i arrestimit ka kundërshtuar, dënuar 37-vjeçaria por dhe duke pretenduar se ai nuk është vetë lloji i çështjes parashikon autor i vrasjes së Fatmir Ramës.
LAJME SHKURT
Vodhën kabullin elektrik, pranga 3 personave
Policia e kryeqytetit ka vënë në pranga autorët e dyshuar për vjedhjen e kabullit nëntokësor të ndriçimit të rrugëve, në pronësi të Bashkisë Tiranë. Pas hetimeve policia bëri të mundur arrestimin e 22 vjeçarit Genci Logu, 21 vjeçarit Erlind Avdia dhe 25 vjeçarit Joni Docaj, pasi në bashkëpunim me njëri tjetrit, dyshohet se kanë realizuar vjedhjen në Unazë të Re në afërsi të Rreth - Rrotullimit të Doganës në Tiranë, të kabullit nëntokësor të ndriçimit të rrugëve. Policia tha se gjatë kontrollit në banesat e tyre u sekuestruan në cilësinë e provës materiale pinca prerëse, kabull, etj.
Vizat Kanadese, arrestohet tre mashtrues
Tre mashtrues u zbuluan nga policia e kryeqytetit pasi dyshohen që me anë të gënjeshtrës i kanë marrë një prindi shumën prej 17 mijë e 200 euro duke i thënë se do i çonin djalin në Kanada. Burime zyrtare nga policia thanë se të ndaluarit identifikuan si vëllezërit Bashkim Koçi 54 vjeç, Shkëlqim Koçi 47 vjeç dhe Skënder Koçi 58 vjeç. Zbulimi i vëllezërve mashtrues erdhi pas denoncimit të një prindi me banim në Greqi, i cili denoncoi të sipërpërmendurit se në bashkëpunim me njëri-tjetrin e kanë mashtruar duke i marrë 17 200 euro, me pretendimin për ti dërguar në Kanada djalin e tij me itinerar udhëtimi GreqiSpanjë-Karaibe-Kanada.
Guida sipas Shoqatës Amerikane të Kancerit
Abstinenca, sfida më e madhe kur lë duhanin
S
A
hpesh duhanpirësit thonë “Mos më thuaj pse duhet ta lë, më thuaj si ta bëj!”. Në fakt, nuk ka ndonjë mënyrë të duhur për të lënë duhanin... Faqe 18-19
A
bstinenca nga nikotina ka 2 anë: atë fizike dhe atë mendore. Simptomat fizike janë të bezdisshme por jo kërcënuese për shëndetin... Faqe 19
Botim zyrtar i Fakultetit të Mjekësisë, Universiteti i Tiranës Adresa: Fakulteti i Mjekësisë, Nr371, Cel: 069 63 46688, E-mail: suplementi@almedicus.org
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
Nr.17
LMEDICU BOTIM I PËRJAVSHËM I GAZETËS SHQIPTARJA.COM
INTERVISTE/ ME MJEKEN ALERGOLOGE ETLEVA QIRKO
Gripi, më të prekur moshat pediatrike
Vaksina
G
ripi është një sëmundje mjaft ngjitëse. Infektueshmëria në fëmijët e shëndetshëm është 10-30% çdo vit. Gripi përhapet nëpërmjet kontaktit person – person duke inhaluar (thithur me anë të hundës) pjesëzat virale në ajrin e infektuar pas kollës apo tështimave nga një person i infektuar ose kontakti direkt me sekrecionet e personit...
G
ripi është një sëmund je e sistemit të frymë marrjes e shkaktuar nga viruset e gripit ( tipi A, B dhe C). Tipi A lidhet me sëmundshmërinë më të rëndë. Gripi është një sëmundje ngjitëse dhe mund të variojë në shfaqjen e tij nga një gjendje e thjeshtë gripale, e mesme, deri në shumë të ashpër. Jo rrallë mund të çojë deri në vdekje. Disa kategori njerëzish si të moshuarit, të rinjtë apo fëmijët si dhe personat me sëmundje të veçanta, janë në rrezik të lartë për të bërë komplikime nga viruset e stinës. Mënyra më e mirë për të parandaluar gripin është të vaksinohesh çdo vit! Në vitin 2009, u shfaq një grup i ri i tipit A të viruseve, i quajtur H1N1. Ai u përhap në të gjithë botën duke shkaktuar... Faqe 14-17
Drejtor: Taulant MUKA Kryeredaktore: Jana NANO Zv/Kryeredaktore: Fjorda KOROMANI Redaksia: Arminda Avdulaj Besiana Balla Blerta Dollaku Dea Qirjaqi Eralda Asllanaj Erklida Sula Isid Xhura
Faqe 16
Çfarë duhet të dini rreth vaksinimit
Udhëzime për prindërit, si të kujdeseni DEA QIRJAQI
E ENJTE 31.05.2012
Temperatura
Kledia Dimroci Mirald Gina Këshilli botues: Departamenti i Shëndetit Publik Enver ROSHI Shërbimi i Endrokrinologjisë, QSUT Agron YLLI Shërbimi i Urgjencës, QSUT Edmond ZAIMI Shërbimi i Nefrologjisë, QSUT Arjana STRAKOSHA Shërbimi i Reumatologjisë, QSUT Argjend TAFAJ Shërbimi i Alergologjisë, QSUT
Etleva QIRKO Shërbimi i Kardiologjisë, Spitali Ushtarak Gerta KOÇEKU Shërbimi i Neurologjisë, Spitali Ushtarak Fatos JAHO Shërbimi i Ortopedi-Traumatologjisë, Spitali Ushtarak Gjergj ÇAUSHI Shërbimi i Tokosikologjisë, Spitali Ushtarak Zyhni SULAJ Biokimi Klinike, QSUT Ndok MARKU Farmaci Leonard DEDJA
Faqe 20
Mjekët: “Jo barna nën 38.50C për fëmijët’’
S
ecili prej nesh ka kaluar një gjëndje jo të mirë shënde tësore të shoqëruar me të dridhura, ethe dhe një temperaturë më të lartë se zakonisht. Në fakt, temperaturë e lartë konsiderohet ajo mbi 38.5 gradë Celsius dhe mund të jetë një pasojë e infeksionit ose inflamacionit në organizëm. Gjithsesi, edhe faktorë të tjerë mund ta shkaktojnë rritje...
14
E enjte, 31 maj 2012
Intervista DEA QIRJAQI
G
ripi është një sëmund je e sistemit të frymë marrjes e shkaktuar nga viruset e gripit ( tipi A, B dhe C). Tipi A lidhet me sëmundshmërinë më të rëndë. Gripi është një sëmundje ngjitëse dhe mund të variojë në shfaqjen e tij nga një gjendje e thjeshtë gripale, e mesme, deri në shumë të ashpër. Jo rrallë mund të çojë deri në vdekje. Disa kategori njerëzish si të moshuarit, të rinjtë apo fëmijët si dhe personat me sëmundje të veçanta, janë në rrezik të lartë për të bërë komplikime nga viruset e stinës. Mënyra më e mirë për të parandaluar gripin është të vaksinohesh çdo vit! Në vitin 2009, u shfaq një grup i ri i tipit A të vi-
Çfarë e shkakton gripin? Gripi shkaktohet nga tre lloj virusesh të quajtur të influencës (gripit). Tipi A dhe B janë përgjegjës për epideminë vjetore ndërsa tipi C shkakton infeksione sporadike. Tipi A ndahet më tej në disa nëntipe të ndryshme, bazuar mbi strukturën kimike të virusit. Gripi është ngjitës. Virusi përhapet ose nëpërmjet spërklave të infektuara të pështymës në ajër (nga kola apo teshtima e një të sëmuri) ose kur kemi kontakt direkt më sekrecionet e personit të infektuar (psh nga puthja, përdorimi i të njëjtës shami, lugës apo pirunit). Cilat janë simptomat e gripit?
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
LMEDICU
FLET Dr.Etleva QIRKO, mjeke pranë Shërbimit të Alergologjisë, Qendra Spitalore ‘’Nënë Tereza’’
Gripi, më të prekurit fëmijët e moshave parashkollore Cili është ndryshimi midis të ftohurës dhe gripit SIPAS OBSH
Gripi është një infeksion akut viral që shpërndahet me lehtësi nga njeriu tek njeriu
Gripi qarkullon në mbarë botën dhe mund të prekë çdo njeri në çdo moshë
Gripi shkakton epidemik gjatë vitit me kulme gjatë dimrit Gripi është një problem serioz për shëndetin publik që
shkakton sëmundje të rënda dhe vdekje për popullatën me risk të lartë
Epidemia ka impakt ekonomik nëpërmjet humbjes së
Sezoni i gripit fillon çdo vit kryesisht në fund të vjeshtës dhe në fillim të dimrit dhe ka shtrirje të gjerë ruseve, i quajtur H1N1. Ai u përhap në të gjithë botën duke shkaktuar pandeminë e pare të gripit pas 40 vjetësh. Përgjatë sezonit të gripit për vitin 2010-2011, pritet që ky virus të jetë shkaktar, sëbashku me viruset e tjerë, i sëmundshmërisë edhe për këtë vit. Vaksina e prodhuar do të ndihmojë në mbrojtjen ndaj virusit të vjetshëm H1N1, por edhe të dy viruseve të tjerë të vitit. Sezoni i gripit fillon çdo vit kryesisht në fund të vjeshtës dhe në fillim të dimrit dhe ka shtrirje të gjerë. Kohëzgjatja e gripit në hemisferën veriore zgjat nga Nëntori në Mars.
A
WWW.SHQIPTARJA.COM
produktivitetit të forcave të punës dhe shërbimeve mjekësore
Rruga më efektive për të parandaluar infeksionin është vaksinimi
Simptomat mund të shfaqen dy deri në tre ditë pas marrjes së virusit. Gripi më pas vjen menjëherë dhe sulmon pjesën e sipërme të sistemit të frymëmarrjes. Simptomat klasike përfshijnë temperaturë të lartë (40°C), të dridhura, dhimbje muskulare, dhimbje koke, dhimbje fyti, kollë të thatë dhe dobësi. Këto simptoma zakonisht zgjasin 3-4 ditë ndërsa kola dhe dobësia mund të vazhdojnë edhe për një apo dy javë pas temperaturës. Në fëmijë, influence
shfaqet me tipikisht si gripi, por mund të duket edhe si një infeksion i rrugëve respiratore, bronkit apo pneumoni. Dhimbjet e barkut, të vjellat dhe diarrea vërehen më shpesh, por të vjellat janë më sinjifikante se diarrea. Temperatura është e lartë dhe fëmija është lehtësisht i irritueshëm. Në foshnje, gripi shpesh kalon pa u vënë re sepse shenjat dhe simptomat janë jo specifike kështu që mund të ngatërrohet me një infeksion bakterial. Influenca në foshnje më pak se 6 muaj haset
pak, ndërkohë që simptomat janë letargji, ushqyerje e pakët dhe qarkullim i ngadaltë i gjakut. Cili është ndryshimi midis të ftohurës dhe gripit? Gripi dhe të ftohurit janë të dyja sëmundje të traktit respirator, por që shkaktohen nga viruse të ndryshme. Meqënëse këto dy sëmundje kanë simptoma të ngjashme, është shumë e vështirë për të përcaktuar shkakun. Në përgjithësi, gripi është më i rëndë sesa një e ftohur e zakonshme. Simptomat si temperatura, dhimbjet e trupit, lodhja e përgjithshme dhe kolla e thatë janë më shumë intense. E ftohura ështe më e lehtë se gripi dhe shoqërohet në më të shumtën e rasteve me rrufë. Ajo nuk çon në komplikime serioze të shëndetit si pneumoni, infeksione bakteriale apo shtrim në spital. Si përhapet gripi? Shumë ekspertë thonë se virusi i gripit përhapet nëpërmjet spërklave kur persona të infektuar flasin, kolliten ose teshtijnë. Këto spërkla mund të arrijnë në gojën ose hundën e njerëzve të tjerë që qëndrojnë afër këtyre të sëmurëve. Më rrallë ndodh që njeriu pas kontaktit direkt me një sipërfaqe ose object që ka virusin, të marrë infeksionin nëpërmjet
SIMPTOMAT
Temperaturë me të dridhura
Kollë Dhimbje fyti Dhimbje muskulare Dhimbje koke Lodhje, dobësi Të vjella, diarre (më e shpeshtë tek fëmijët)
Është me rëndësi të theksohet se jo çdokush që ka grip mund të ketë temperaturë.
prekjes së gojës, hundës ose syrit me dorën e tij. Cila është periudha e infektimit? Kjo periudhë është e variueshme. Ju mund të infektoni njerëzit përreth jush edhe në kohën kur akoma nuk e dini që jeni bartës të virusit apo gjatë periudhës që jeni të sëmurë. Shumë adultë të shëndetshëm mund të jenë burim infeksioni një ditë para se simptomat të jenë shfaqur
apo edhe deri në 5-7 ditë pasi janë sëmurë. Për të tjerë, kryesisht fëmijët dhe personat me sistem imunitar të dobësuar, kjo periudhë mund të zgjasë akoma më shumë. Nëse kam kaluar gripin vitin e kaluar, a jam i imunizuar (mbrojtur) këtë vit? Zakonisht një person i infektuar me virusin e gripit një vit më pare do të mbartë një imunitet ndaj të gjithë virusëve të ngjashëm me këtë të fundit të cilët mund të persistojnë për një apo më shumë vjet. Për shembull, nëse dikush u infektua me gripin e derrit në pandeminë e vitit 2009-2010, ai me siguri ka krijuar një mbrojtje të mirë ndaj viruseve të ngjashëm në sezonin e vitit 2010-2011. Shkalla e mbrojtjes varion nga shëndeti që gëzon individi. Të rinjtë dhe personat e shëndetshëm të cilët kanë një system imunitar normal kanë më shumë shanse të kenë fituar imunitet ndaj një virusi të marrë një vit më parë. Është e rëndësishme të kuptohet që viruset janë në ndryshim të vazhdueshëm. Kjo bën që organizmi ynë t’i përballojë me më shumë vështirësi këto lloj kolonish të reja. Ka tipe të ndryshme virusesh të gripit dhe po brenda këtyre llojeve ka nënkategori të tjera. Kjo bën që jo domososhmërisht i njëtjti tip virusi të qarkullojë çdo vit.
A
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
E enjte, 31 maj 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
LMEDICU
Këshilla
GRIPI paraqitet shumë më i rrezikshëm se një e ftohur e zakonshme tek fëmijët. Ata kërkojnë një vëmendje të veçantë nga kujdesi shëndetësor sidomos para moshës 5 vjeçare
ptomat e gripit duke përfshirë temperature apo kollë, konsultohuni menjëherë me mjekun tuaj dhe sigurohuni që fëmija juaj të pushojë sa më shumë dhe të konsumojë masivisht lëngje. Nëse fëmija juaj është më i vogël se 2 deri në 5 vjeç dhe paraqet probleme të tjera shëndetësore të shoqëruara me simptomat e gripit, ai mund të jetë lehtësisht më i predispozuar për të bërë komplikacione të gripit. Pyesni mjekun nëse fëmija juaj duhet të bëjë ekzaminime të tjera.
ERALDA ASLLANAJ Si mund ta mbroj fëmijën tim nga gripi? Për t’u mbrojtur nga gripi kryesore është të vaksinoheni ju dhe fëmija juaj.Vaksinimi rekomandohet për fëmijët mbi 6 muajsh, megjithëse të gjithë duhet të bëjnë vaksinën e gripit në çdo sezon. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për fëmijët e vegjël dhe ata që vuajnë nga sëmundje të tjera. Gjithashtu duhet të vaksinohen edhe të rriturit që kujdesen për këta fëmijë. Rekomandohet që të gjitha nënat shtatzëna të vaksinohen ende pa lindur . Kërkimet tregojnë që një parapërgatitje e tillë mbron si nënën ashtu edhe fëmijën edhe disa muaj pasi ka ardhur në jetë. Çdo vit prodhohet një vaksinë e re gripi për të mbrojtur kundër tri viruseve që sipas kërkimeve, do të kenë probabilitet më të madh të shkaktojnë sëmundje sezonin e ardhshëm të gripit. Rreziku i gripit tek fëmijët Gripi paraqitet shumë më i rrezikshëm se një e ftohur e zakonshme tek fëmijët. Ata kërkojnë një vëmendje të veçantë nga kujdesi shëndetësor sidomos para moshës 5 vjeçare. Çdo vit shumë fëmijë të kësaj moshe shtrohen në spital për shkak të komplikimeve të ndryshme të gripit. Gjendjet më të rënda i gjejmë tek fëmijët më të vegjël se dy vjeç. Gjithashtu , fëmijët me sëmundje bashkëshoqëruese si astma apo diabeti janë në risk të lartë për të zhvilluar komplikacione të mëtejshme të gripit. Kur duhen vaksinuar fëmijët ? Vaksinimi i fëmijëve duhet bërë sa më shpejt të jetë e mundur duke përfshirë muajt Dhjetor, Janar e në vazhdim. Pavarsisht se kulmi i përhapjes së gripit mund të rezultojë në Tetor, aktiviteti më i theksuar i virozave kulmon në Janar e më tutje. Meqënëse viruset e gripit ndryshojnë po çdo vit, vaksina gjithashtu ndryshon çdo vit. Pra, edhe nëse ju apo fëmija juaj keni bërë vaksinën e gripit vitin që kaloi është shumë e rëndësishme mbroheni nga gripi stinor edhe këtë vit! Çfarë barnash duhet të përdorim kundër gripit? Mund të përdoren barnat antivirale. Ato përmirësojnë shpejt gjendjen dhe mund të parandalojnë komplikacione serioze si pneumonia, e cila
15
Mbroni fëmijën tuaj nga gripi stinor Udhëzime për prindërit dhe kujdesjen ganizma të dëmshëm. Të mbajë përpara një shami kur kollitet apo tështin. Më pas ta hedh atë në kosh. Mësojini fëmijës tuaj të qëndrojë larg njerëzve që janë të sëmurë. Mësoji të lajë shpesh duart me ujë dhe sapun. Nëse nuk u gjendet, mësoji të për-
KUSH RREZIKOHET NGA KOMPLIKACIONET E GRIPIT?
Fëmijët më të vegjël se 5 vjeç, sidomos ata nën moshën 2 vjeçare
Të moshuar mbi 65 vjeç Gratë shtatzëna Persona me gjëndje shëndetësore si më poshtë:
Astmatikë
Fëmija juaj duhet të qëndrojë në shtëpi. Pushimi është shumë i rëndësishëm në trajtim
Me probleme neurologjike (që përfshijnë
çrregullime të trurit, dëmtime të shtyllës kurrizore, të nervave periferike, paraliza muskulare, epilepsi, atake kardiake, prapambetje mendore, distrofi muskulare)
Sëmundje kronike të mushkërive (Fibroza cistike) Sëmundje të zemrës (sëmundje të lindura,
infarkte dhe sëmundje të tjera të arterieve koronare)
Sëmundje të gjakut (drepanocitoza, talasemia) Sëmundje endokrine (Diabeti i sheqerit ) Sëmundje të veshkave dhe të mëlçisë Sistem imunitar i dobësuar nga patologji apo
trajtime të ndryshme medikamentoze (psh. njerëzit me HIV/
AIDS, kancer) Të rinjtë nën 19 vjeç që mjekohen me aspirinë për një kohë të gjatë
mund ta çojë të sëmurin në spital madje të shkaktojë edhe vdekje. Këto barna nuk janë
antibiotikë, siç ngatërrohet shpesh. Ato jepen me rekomandimin e mjekut.
Medikamentet anti-virale japin një efekt më të mire kur merren dy ditët e para të sëmundjes. Në personat të cilët janë të sëmurë rëndë (psh ata që janë të shtruar në spital ) ose ata që kanë risk më të lartë për të pasur komplikacione të gripit është shumë e rëndësishme të nisin shpejt trajtimin me këto barna. Fëmijët dhe gratë shtatzëna , nën mbikqyrjen e mjekut specialist, mund të përdorin këto barna.
dorë një pastrues duarsh me përmbajtje alkooli. Mësoji të shmangë prekjen e syve, hundës dhe gojës pasi mikroorganizmat përhapen në këtë mënyrë. Nëse dikush në shtëpinë tuaj është i sëmurë,mundohuni që fëmija juaj të ketë kontakte të kufizuara me këtë të fundit. Hidhni gjithmonë në kosh shamitë dhe facoletat e përdorura nga personi i sëmurë në shtëpi.
Cilat janë disa nga masat që duhet të marrë për të mbrojtur fëmijën tim kundër gripit? Përveç vaksinimit, ju duhet të edukoni çdo ditë fëmijën tuaj për të mbajtur një higjienë të pasur me qëllimi parandalimin e infektimit me mikroor-
Çfarë duhet të bëj nëse fëmija im sëmuret? Flisni me mjekun tuaj nëse jeni të shqetësuar për sëmundjen e fëmijës tuaj. Nëse fëmija juaj është 5 vjeç ose më i madh si dhe nuk paraqet probleme të tjera shëndetësore, por shfaq sim-
Çfarë duhet të bëjë nëse fëmija im duket shumë i sëmurë? Edhe fëmijët të cilët kanë qënë gjithmonë të shëndetshëm ose ata që e kanë kaluar gripin njëherë mund t’u rikthehet në një formë të re më të rëndë. Drejtohuni menjëherë tek mjeku nëse fëmija juaj paraqet shenjat e mëposhtme: Frymëmarrje e shpejtë ose me probleme Lëkurë me ngjyrë gri ose blu Nuk merr lëngje të mjaftueshme (nuk shkon shpesh në tualet ose nuk urinon normalisht) Ka të vjella të shpeshta që zgjasin Nuk zgjohen dot nga gjumi ose nuk reagojnë Fëmija është shumë i shqetësuar ose i irrituar. Ai nuk qetësohet edhe nëse ju përpiqeni ta mbani në krah Shenjat e gripit përmirësohen për pak kohë dhe më pas rikthehen me temperaturë dhe kollë të përkeqësuar Ka probleme të tjera shëndetësore (si sëmundje zemre ose të mushkërive, diabet apo astmë)që shoqërohen me shenjat e gripit përfshirë kollën apo temperaturën. A mund fëmija im të shkojë në shkollë apo të kryejë aktivitete të tjera nëse është i sëmurë? Jo, fëmija juaj duhet të qëndrojë në shtëpi. Pushimi është shumë i rëndësishëm në trajtimin e gripit. Qëndrimi në shtëpi derisa gjendja e tij shëndetësore të përmirësohet ndihmon edhe në parandalimin e infektimit të fëmijëve të tjerë në ambjente sociale si kopësht apo shkollë. Kur mund të shkojë fëmija im në shkollë pasi ka kaluar gripin? Mbajeni fëmijën tuaj në shtëpi për të paktën 24 orë pasi temperatura është kthyer në vlera normale. Konsiderohet temperature jo normale ajo mbi 37.8°C
16
E enjte, 31 maj 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
Mjekimi
Qëllimi i trajtimit, lehtësimi i simptomave TAULANT MUKA
Sa zgjat gripi? Gripi zakonisht zgjat 3-4 ditë, por simptomat mund të përsistojnë deri në 2 javë. Kolla dhe dobësia mund të zgjasin 1-2 javë. Fëmijët nuk është nevoja të qëndrojnë në shtëpi apo larg shkollës ose qendrave ditore për shkak të kollës. Si diagnostikohet gripi? Diagnoza zakonisht vendoset me anë të të dhënave klinike dhe duke marrë parasysh edhe stinën kur shfaqen simptomat. Ekzaminimet nuk duhen për të vendosur diagnozën, por për qëllime studimi dhe konsiston në ekzaminimin e sekrecioneve respiratore: fytit, sputum dhe zbulimin e antigjeneve viral dhe në matjen e titrit të antikorpeve specifike. Si trajtohet gripi? Qëllimi i trajtimit është lehtësimi i simptomave me anë të medikamenteve. Gripi nuk trajtohet me antibiotikë. Marrja dhe përdorimi i medikamenteve do të behet sipas
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
LMEDICU
EFIKASITETI i vaksinës varet nga mosha, gjendja immune e personit që merr vaksinën si dhe nga shkalla e ngjashmërisë midis viruseve në vaksinë dhe atyre në qarkullim
Çfarë duhet të dimë rreth vaksinimit A është gripi ngjitës dhe si përhapet ai? Po. Gripi është një sëmundje mjaft ngjitëse. Infektueshmëria në fëmijët e shëndetshëm është 10-30% çdo vit. Gripi përhapet nëpërmjet kontaktit person – person duke inhaluar (thithur me anë të hundës) pjesëzat virale në ajrin e infektuar pas kollës apo tështimave nga një person i infektuar ose kontakti direkt me sekrecionet e personit të infektuar duke ndarë objekte të përbashkëta si lugë, pjata, shaminë e dorës apo puthje. Gjithashtu përhapet me anë të objekteve të kontaminuara me sekrecionet e personit të infektuar si bravat e derës etj. Fëmija duhet të qëndrojë në shtëpi, larg nga shkolla apo qendrat e qëndrimit ditor për aq kohë sa ai ka simptoma. Fëmija rikthehet kur simptomat janë larguar dhe fëmija është 24 orë pa temperature apo kur fëmija ndjehet mirë.
A
SI DHE KUR DUHET TË VAKSINOHEMI
Vaksinimi rutinë ndaj gripit rekomandohet për të gjithë personat e moshës 6 muajsh dhe më të mëdhenj.
Vaksina përdoret për kontrollin e shpërthimeve në popullatë.
Vaksinimi çdo vit është strategjia më efektive në parandalimin e gripit.
Vaksinimi është benefit jo vetëm për grupet në
risk të cilët zhvillojnë ndërlikime të lidhura me gripin. Vaksinimi vetëm i grupeve në risk nuk do kishte vlerë pa vaksinuar edhe ata që jane në kontakt me ta.
Rekomandohet vaksinim rutinë çdo vit me
vaksinën e gripit pasi gripi shoqërohet me sëmundshmëri dhe vdekshmëri të konsiderueshme te fëmijët, shoqërohet me një numër të madh vizitash te mjeku pediatër, shtrimesh në spital dhe një numër të madh komplikacionesh dhe rrallë me vdekje.
Vaksina mund të ndihmojë të luftojë disa, por jo të gjitha infeksionet e gripit.
Vaksinimi i grupeve në risk është mënyra më e mirë për të parandaluar sëmundje të rënda të shkaktuar nga virusi i influencës.Vaksina siguron mbrojtje 60-90%
Vaksinimi është mjaft i rëndësishëm në njerëzit në risk të lartë dhe në njerëzit që jetojnë me këtë person.
Nëse një person ka kancer, astmë, diabet, anemi, sëmundje kronike të zemrës, pulmonit, veshkave, sistemit nervor, ai është në risk. Infektimi me grip mund të jetë mjaft i dëmshëm për shëndetin e tyre.
SI ADMINISTROHET VAKSINA ?
Në fëmijë të rritur – në muskulin e krahut Në foshnje dhe fëmijë të vegjël - në muskulin e kofshës
Administrohet gjatë sezonit të dimrit. Rekomandohet për fëmijë më të mëdhenj se 6 muaj
Fëmijë më të mëdhenj se 9 vjeç Vaksinim për here të parë: 2 doza të ndara nga 1 muaj, fëmijë të tjerë dhë adultë 1 dozëf
Rekomandohet vaksinim çdo vit sepse imuniteti
bie gjatë vitit si dhe vetë virusi pëson ndryshime nga viti në vit.
Koha e përshtatshme për vaksinim është tetori dhe nëntori
Nuk duhet të bëhet në personat që njihen se kanë alergji ndaj proteinave të vezës ose komponentëve të tjerë të vaksinës
Prania e sëmundjes së lehtë me ose pa
temperature nuk përbën kundërindikacion për përdorimin e vaksinës
Mund të administrohet me vaksina të tjera e injektuar në muskul
Spraj nazal për fëmijët > 5 vjeç. Fëmijët që nuk
kanë marrë vaksinë në formë spraj duhet të marrin 2 doza çdo 2 muaj
këshillës së mjekut. Trajtimi konsiston në: · Regjim shtrati i cili ndihmon trupin të luftojë infeksionin dhe të lehtësojë simptomat. · Trajtimi i temperaturës, dhimbjes së kokës dhe dhimbjes së fytit bëhet duke përdorur paracetomol, ibrufen bazuar në peshën e fëmijës dhe jo në moshën e tij. Mos përdor aspirinë ose medikamente të ngjashme me të. Fëmijët < 16 vjeç me simptoma të gripit nuk u rekomandohet aspirina sepse shkakton sindromin Reye. · Dietë e bollshme me lëngje të shumta. · Nëse fëmija ka të vjella dhe nuk merr asnjë ushqim nga goja, jepi fëmijës lëngje në sasi të vogël, por të shpeshta si dhe shto ushqimet dhe produktet e qumështit sipas tolerancës. Të vjellat dhe diarrea shkaktojnë dehidrim të cilat kërkojnë solucione orale rehidrues (ORS), por gjithmonë konsultohuni me mjekun. · Hundët e zëna trajtohen në mënyrë të sukseshme me solucion fiziologjik shoqëruar me aspirim të sekrecioneve dhe shfryrje të hundëve. · Kolla dhe kongjestioni trajtohen duke vendosur një lagështues në dhomë dhe medikamente të cilat ndih-
Pothuajse në të gjitha rastet personat në risk duhet të vaksinohen.
Njofto mjekun nëse ndonjë person që jeton në
shtëpinë tuaj është në risk të madh. Çdo person në shtëpi që jeton në shtëpi me një person në risk të madh duhet të vaksionohet për të mbrojtur personin në risk të madh nga infeksioni.
Vaksinimi zakonisht bëhet vonë në vjeshtë. Krahas vaksinës si mjet parandalues mund të
përdoren edhe medikamentet antivirale. Ato ulin gravitetin dhe kohëzgjatjen e sëmundjes veçanërisht kur përdoren brenda 48 orësh nga fillimi i sëmundjes. Megjithatë antiviralët konsiderohen si shtojcë e vaksinës në parandalimin e influencës.
mojnë fëmijën të flejë. Medikamentet meren në farmaci sipas përshkrimit të mjekut. · Dieta: nuk ka dietë specifike · Aktiviteti : rekomandohet regjim shtrati, qetësi. Cili është efikasiteti i vaksinës? Efikasiteti i vaksinës varet nga mosha, gjendja immune e personit që merr vaksinën si dhe nga shkalla e ngjashmërisë midis viruseve në vaksinë dhe atyre në qarkullim. Cila është përbërja e vaksinës ?
Vaksina përbëhet nga shtamet e 3 viruseve: A, B dhe C. Indikacionet e vaksinës Në pacientë me : Sëmundje kardiorespiratore kronike Sëmundje metabolike kronike (diabeti) Sëmundje të veshkës Sëmundje të gjakut Fëmijë me përdorim të gjatë të aspirinës Personeli shëndetsor Kujdestarë të fëmijës Cilët janë grupet me prioritet për vaksinë? Persona të moshës 2-64 vjeç me sëmundje shoqëruese Fëmijë të moshës 6-23 muajsh Kujdestarë të fëmijëve < 6 muajsh
A
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
Kolla BESIANA BALLA
K
olla është një akt reflektor që kryhet nga organizmi për të eliminuar sekrecionet e tepërta, alergenët dhe ngacmuesit ambjentalë. Kolla është një proces që ndodh kur disa qeliza të veçanta për gjatë rrugëve ajrore irritohen dhe shkaktojnë një zinxhir reaksionesh. Rezultati? Ajri në mushkëritë tuaja, i ndodhur para një presioni të lartë, del jashtë. Kolla është një proces që realizohet në mënyrë të vullnetshmë ose në mënyrë të pavullnetshme. Ajo mund të jetë e lehtë deri kërcenuese për jetën. Shkaktarët e kollës mund të jenë infeksiozë, në rastin e infeksioneve virale, bakteriale si dhe joinfeksioze
Të sëmurët nga mushkëritë: Evitoni ambjentet me duhan Disa këshilla për mjekimin shtëpiak të kollës SHENJAT E KOLLËS KRONIKE:
Kur shkaktar i kollës është ekspozimi ndaj kimikateve, duhanit, medikamenteve alergjike do të vëmë re se kola shtohet kur individi ekspozohet ndaj tyre.
Kolla e shkaktuar nga
në rastet e ekspozimit ndaj kimikateve apo pluhurave ambjentale.
Shenjat e kollës: Shenjat dhe simptomat që tregojnë për prezencën e kollës akute me shkaqe infeksioze: · Temperaturë, ethe, lodhje, këputje trupore, dhimbje fyti, dhimbje koke, rrjedhje hundësh, nauze, të vjella, djersitje natën. Shenjat dhe simptomat që tregojnë për kollë akute me shkaqe joinfeksioze: · Karakterizohet nga fillimi i kollës ose marrje fryme kur ekspozoheni ndaj disa lloj kimikatesh, pluhurash apo ndaj poleneve të luleve. Kur duhet te drejtohemi te mjeku? Tek mjeku duhet të drejtohemi në këto raste : · Kur kolla shoqërohet me tem-
17
SHKAKTARËT e kollës mund të jenë infeksiozë, në rastin e infeksioneve virale, bakteriale si dhe joinfeksioze në rastet e ekspozimit ndaj kimikateve apo pluhurave ambjentale
Kur kolla shoqërohet me ftohje të lëhtë rekomandohet të merrni disa ditë pushim nga puna e të qëndroni në të ngrohtë në shtëpi
Në shumë individë kolla mund të zgjasë për një periudhë më të gjatë se 3 javore. Në këto raste themi që pacienti vuan nga një kollë kronike që mund të vijë nga: · Pirja e vazhdueshme e duhanit. · Ekspozimet e vazhdueshme ndaj kimikateve, pluhurave, poleneve. · Sëmundjet e mushkërive si: astma, emfizema, bronkiti kronik. · Kanceri i mushkërive, sarkoidoza. · Sëmundjet e zemrës · Sinuzitet · Ýnfeksionet e fytit. · Sëmundjet e veshit të jashtëm. · Përdorimi i medikamenteve kundër tensionit të lartë si ACE-inhibitorët
E enjte, 31 maj 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
LMEDICU
TRAJTIMI SHTËPIAK 1.Një lugë gjelle me mjalt, e përzier me pak vodka ose raki para gjumit. 2.Gargara me kripë dhe ujë të ngrohtë ndihmon në reduktimin e gëlbazës. 3.Shumë produktive është kombinimi i mjaltit me lëng rrushi. 4.Përzierja e lëngut të qepës me mjalt dhe përdorimi i saj 2- 3 herë në ditë. 5.Përgatisni një filxhan qumështi të nxehtë më një lugë mjaltë. 6.Lyeni kraharorin me vaj ulliri; redukton kollën. 7.Përzieni lëng limoni me mjalt në sasi të barabarta dhe pijeni. 8.Evitoni ushqimet që rrisin prodhimin e sekrecioneve siç janë mishi dhe ushqimet e skuqura.
peraturë dhe gëlbazë. · Kur kolla nuk përmirësohet ndërkohë që simptomat e tjera shoqëruese janë zvogëluar. · Kolla ndryshon në karakter. · Mjekimi nuk tregon shenja të përmiresimit të kollës. · Kur bashkë me kollën nxjerr edhe gjak. · Kur kolla fillon të ndikojë në aktivitetin tënd të përditshëm ose gjatë gjumit. · Kur bashkë me kollën ke edhe vështirësi në frymëmarrje. Mjekimi: Ja disa këshilla që mund të përdorni në shtëpi për mjekimin e kollës: Kur kolla shoqërohet me ftohje të lëhtë rekomandohet të merrni disa ditë pushim nga puna e të qëndroni në të ngrohtë në shtëpi. Konsumoni lëngje në sasi të konsiderueshme. Asnjëherë mos ju largoni të ngrohtave.
medikamentet si ACEinhibitore është kollë e thatë, e cila fillon pas përdorimit të medikamentit; nëse ndërpritet ky i fundit kolla pushon.
Kolla e shkaktuar nga kthimi i përmbatjeve të stomakut në ezofag shoqërohet me një ndjenjë djegieje në fyt. Kjo formë e kollës përkeqësohet kur ju shtriheni ose përkuleni përpara.
Në rastet me kancer të mushkërive, kolla shoqërohet edhe me simptoma të tjera që shoqërojnë kancerin si: rënia në peshë, mungesë oreksi gjak gjatë aktit të kollitjes, etj.
Kujdes!
Kur duhet të trajtuar kolla me barna T
rajtimi i kollës konsiston në mjekimin e shkakut bazë dhe në mjekimin e simptomave. Në rastin kur kolla shkaktohet nga infeksionet bakteriale, përdorimi i antibiotikëve do të sillte shumë rezultate pozitive. Në rastin kur dyshohet për infeksion viral përdorimi i antibiotikëve nuk do sillte rezultat prandaj mjekimi duhet të përqëndrohet vetëm në trajtimin e simptomave. Në rastin e pacientëve të moshuar dhe me sistem të dobët imunitar mund të nevojitet mjekimi i tyre në spital. Në rastin e kollës së shkaktuar
nga substancat irrituese, polenet dhe duhani, evitimi i tyre do të ndihmonte shumë në suksesin e mjekimit. Në sëmundjet e mushkërive mund të nevojitet një trajtim i shumëfishtë. Ndodh që mjekimi të mos ketë rezultate pozitive e kërkon shtrimin në spital të pacientit. Në rastin e refluksit trajtimi konsiston në reduktimin e refluksit acid dhe në ndryshimin e mënyrës së të ushqyerit. Megjithë mjekimin e përdorur, disa raste të kollës kronike mund të kenë nevojë për javë ose muaj
që të largohen. PARANDALIMI I KOLLËS: Duhet evituar përdorimi i duhanit dhe i ambjenteve ku pihet duhan sidomos në pacientët me sëmundje të mushkërive. Në keta pacientë parandalimi më i mirë konsiston në ndjekjen me përpikmëri të udhëzimeve të mjekut specialist. Në rastin e kollës nga kthimi i përmbatjes së stomakut në ezofag, çka shoqërohet edhe me djegie të kraharorit, duhet respektuar mënyra e ushqyerjes, mjekimi si dhe duhet fjetur me kokën e ngritur lart.
18
E enjte, 31 maj 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
Jeto shëndetshëm MIRALD GINA
S
hpesh duhanpirësit thonë “Mos më thuaj pse duhet ta lë, më thuaj si ta bëj!”. Në fakt, nuk ka ndonjë mënyrë të duhur për të lënë duhanin, por ka disa faktorë që ndihmojnë. Këta katër faktorë janë kyç: Marrja e vendimit për ta lënë Zgjedhja e ditës dhe hartimi i një plani Përballja me abstinencën Ruajtja e vazhdimësisë MARRJA E VENDIMIT Vendimin për të lënë duhanin mund ta merrni vetëm ju. Të tjerët mund të dëshirojnë që ju ta merrni këtë vendim, por ama angazhimi juaj është thelbësor. Mendoni për arsyet pse doni ta lini duhanin. Jeni të shqetësuar mos sëmureni nga duhanpirja? Besoni vërtetë se përfitimet nga lënia e duhanit janë më të mëdha se përfitimet nga duhanpirja? Njihni ndokënd që ka probleme shëndetësore nga duhani? Jeni të gatshëm të përpiqeni seriozisht për të lënë duhanin? Nëse po e mendoni vërtetë një gjë të tillë, atëherë përcaktimi i një date dhe ndërtimi i një plani do t’iu ndihmojnë për të kaluar në hapin tjetër. PËRCAKTIMI I DATËS Pse është e rëndësishme zgjedhja e një dite për lënien e duhanit?
Nuk ka një mënyrë të saktë për të lënë duhanin. Pjesa më e madhe e duhanpirësve parapëlqejnë ta ndërpresin menjëherë përdorimin e tij Në momentin që vendosni për të lënë duhanin duhet të jeni të gatshëm për të zgjedhur një ditë. Ky është një hap tejet i rëndësishëm.
LMEDICU
Mos më thuaj pse duhet Guida hap pas hapi sipas Shoqatës Amerikane për Kancerin DISA HAPA QË MUND T’IU NDIHMOJNË PËR T’U PËRGATITUR PËR “DITËN E MADHE”:
Zgjidhni datën dhe shënojeni në kalendar. Thuajuni miqve dhe familjarëve për ditën që zgjodhët. Hiqini të gjitha cigaret dhe tavllat në shtëpi, makinë dhe punë.
Merrni produkte që të zëvendësoni vesin e duhanpirjes: çamçakëzë pa sheqer, karamele të sheqerosura, shkopinj kanelle, kruajtëse dhëmbësh, karrota të prera hollë etj.
Praktikohuni që të thoni “Faleminderit, por nuk e pi.” Krijoni një sistem mbështetjeje. Për shembull, një mik apo familjar që e ka lënë me sukses duhanin dhe është i gatshëm t’iu ndihmojë. Kërkojuni familjarëve dhe miqve që janë duhanpirës të mos pijnë kur janë pranë jush dhe të mos lënë cigare aty ku ju mund t’i shihni.
kalendar dhe premtojini vetes që do të angazhoheni seriozisht atë ditë për të ndërprerë duhanpirjen.
Mendoni për tentativat e kaluara të cilat kanë dështuar. Përpiquni të kuptoni ku ka qenë problemi dhe pse nuk funksionoi.
Lënia e suksesshme e duhanit ka të bëjë me planifikimin dhe angazhimin, jo me fatin.
Zgjidhni një ditë brenda muajit në vijim. Zgjedhja e një dite shumë larg mund të ndikojë që të ndryshoni mendjen, por nga ana tjetër duhet
t’i jepni mjaftueshëm kohë vetes për t’u përgatitur. Mund të zgjidhni një datë të rëndësishme për ju, ose një datë rastësore. Rrethojeni datën në
Plani për medikamentet: Nëse planifikoni të përdorni një medikament që merret me recetë duhet të flisni me mjekun tuaj në mënyrë që ta merrni në kohë, përpara ditës së zgjedhur për lënien. Nëse planifikoni të përdorni bupropion apo vareniklinë duhet të filloni t’i merrni të paktën një javë përpara ditës së zgjedhur. Flisni me mjekun për kohën e saktë kur duhen filluar, mënyrën e përdorimit dhe zbuloni efektet anësore për të cilat duhet të keni kujdes.
Çfarë janë dhe a funksionojnë ato? ë vitin 2004, një kompani kin eze filloi të prodhojë një “cigare” me bateri dhe një qark elektronik. Ajo është e ndërtuar që të duket si cigare. Kur duhanpirësi e thith, sistemi nxjerr një përzerje lëngu, aromash dhe nikotine që ngjason me tymin. Duhanpirësi e thith njëlloj si tymin e cigares dhe nikotina përthithet në mushkëri. Cigaret elektronike shiten në disa lloje e marka të ndryshme me sasi të ndryshme nikotine. Zakonisht shiten si një mënyrë që duhanpirësi të marrë nikotinën në vende ku nuk lejohet duhanpirja, por shiten edhe si mënyrë për të lënë duhanin. Nuk janë publikuar ende stu-
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
NËSE PLANIFIKONI të përdorni një medikament që merret me recetë duhet të flisni me mjekun tuaj në mënyrë që ta merrni në kohë
Cigaret elektronike
N
A
dime klinike që të sugjerojnë se mund të ndihmojnë për lënien e duhanit. Janë ngritur pyetje mbi sigurinë e thithjes së disa substancave që gjenden në avullin e cigares elektronike. Këto produkte nuk i kanë të shënuar përbërësit, ndaj konsumuesi nuk e di çfarë ka brenda tyre. Prodhuesit thonë që janë të sigurta, por nuk është e qartë nëse është kështu edhe kur ato thithen. Edhe substancat që janë të sigurta për t’u ngrënë mund të dëmtojnë indet delikate të mushkërive nëse ato thithen. Informacionet nga FDA sugjerojnë se cigaret elektronike nuk janë gjithmonë të sigurta. Një analizë e vitit 2009 e 18 mostrave nga 2
marka lider në këtë fushë zbuloi substanca që shkaktojnë kancer në gjysmën e mostrave. Gjithashtu u panë dhe ndotje të tjera. Për shembull, në një mostër u gjet dietilen glikol, një përbërës toksik që i lëngut kundër ngrirjes. Tanimë, cigaret elektronike po përdoren në mënyra të ndryshme nga ç’përdoreshin kur dolën në fillim. Disa prodhues ofrojnë lëngje që mund t’iu shtohen sistemeve të cigareve elektronike në mënyrë që të mund të merren edhe substanca të tjera përveç nikotinës. Disa kompani kanë ofruar vitamina dhe preparate të tjera që supozohet se ndryshojnë dëshirën dhe shtysën për të pirë duhan.
Përgatituni për ditën e lënies Nuk ka një mënyrë të saktë për të lënë duhanin. Pjesa më e madhe e duhanpirësve parapëlqejnë ta ndërpresin menjëherë përdorimin, pa marrë medikamente apo nikotinë. Ata tymosin deri ditën e zgjedhur e pastaj e ndërpresin menjëherë. Disa të tjerë mund të pijnë disa cigare për 1-2 javë përpara ditës së zgjedhur. Një mënyrë tjetër është pakësimi i numrit të cigareve gradualisht çdo ditë. Në këtë mënyrë reduktoni gradualisht sasinë e nikotinës në trup. Mund të mos shoqëroni kafen me cigare ose mund të vendosni që të tymosni vetëm në kohë të caktuara gjatë ditës. Lënia e duhanit është pak a shumë si rënia në peshë: duhet një angazhim i fortë për një kohë të gjatë. Zëvendësuesit e nikotinës ndihmojnë për të pakësuar simptomat e abstinencës, por ata funksionojnë më mirë kur përdoren si pjesë e një plani të lënies së duhanit që trajton si përbërësin fizik edhe atë psikologjik. Racionalizimet janë problematike Një mënyrë që të mposhtni shtysën për të tymosur është pikërisht identifikimi i racionalizimeve që në momentin që lindin. Racionalizimet janë mendime të gabuara që duken sikur kanë kuptim në momentin që lindin, por mendimi nuk është i
A
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
LMEDICU
E enjte, 31 maj 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
Jeto shëndetshëm
19
QËNDRONI larg njerëzve dhe vendeve që ju tundojnë të pini duhan. Më vonë do të jeni në gjendje ta menaxhoni tundimin me më tepër besim
ta lë duhanin... më thuaj si! Këshilla
Përballja me abstinencën, sfida më e madhe A
bstinenca nga nikotina ka 2 anë: atë fizike dhe atë mendore. Simptomat fizike janë të bezdisshme por jo kërcënuese për shëndetin. Megjithatë, nëse nuk jeni të përgatitur, ato mund t’iu tundojnë të rifilloni duhanin. Zëvendësimi i nikotinës dhe mjekimet e tjera mund t’iu ndihmojnë për të pakësuar shumë nga këto simptoma. Pjesa më e madhe e duhanpirësve mendojnë se sfida më e madhe është aspekti mendor i lënies së duhanit. Nëse keni pirë duhan për një kohë të gjatë, atëherë ky zakon është lidhur me shumë prej gjërave që ju bëni, si për shembull ecja në mëngjes, të ngrënit, të lexuarit, kur shikoni TV apo pini kafe. Do të duhet kohë në
DITA E LËNIES Në ditën që keni vendosur për të lënë duhanin:
Mos pinin duhan! As edhe një ‘’të thithur’’! Jini aktiv: ecni, bëni ushtrime fizike ose aktivitete të tjera që iu pëlqejnë. Pini shumë ujë dhe lëngje. Filloni të përdorni nikotinë nëse keni zgjedhur kështu. mbështetur në realitet. Nëse zgjidhni ta besoni një mendim të tillë, qoftë për një kohë të shkurtër, ai mund të shërbejë për të justifikuar duhanpirjen. Nëse jeni përpjekur më parë për të lënë duhanin, me siguri shumë prej këtyre racionalizimeve i njihni: “Po pi vetëm një sa për të kaluar këtë moment të vështirë.” “Sot nuk është dita e duhur. Po e lë nesër.” “Sa keq mund të më bëjë duhani? Xhaxhai piu gjithë jetën dhe jetoi më shumë se 90 vjeç.” “Ka mundësi që ndotja e ajrit të jetë po aq e dëmshme sa duhani.” “Epo, nga diçka do vdesësh.” “Jetës i humbet lezeti pa duhanin.” Me siguri mund të shtoni të
Shmangni situatat që iu nxisin të tymosni. Shmangni njerëzit duhanpirës. Pini më pak alkool ose shmangeni plotësisht. Mendoni për mënyra si mund të ndryshoni rutinën tuaj. Shkoni në punë nga një rrugë tjetër, pini çaj në vend të kafes. Hani mëngjes diku tjetër ose ushqime të tjera. tjera në këtë listë. Ndërkohë që kalojnë ditët e para pa pirë duhan, shkruani çdo racionalizim që iu vjen në mendje në mënyrë që të mos bini pre e tyre. Kini kujdes pasi shfaqen gjithmonë kur përpiqeni të hiqni dorë nga duhani. SHMANGNI TUNDIMIN
Qëndroni larg njerëzve dhe vendeve që iu tundojnë të pini duhan. Më vonë do të jeni në gjendje ta menaxhoni tundimin me më tepër besim. NDRYSHONI ZAKONET Pini më tepër ujë dhe lëngje sesa alkool apo kafe. Zgjidhni ush-
qime që nuk iu shtojnë dëshirën për të pirë duhan. Shkoni në punë nga një rrugë tjetër. Më mirë bëni një ecje gjatë pushimit sesa të pini kafe.
Gjeni gjëra të tjera për t’i futur në gojë: çamçakëza, fara, kruajtëse dhëmbësh, karamele etj. Jini aktiv me duart: Bëni diçka për të pakësuar stresin. Kryeni ushtrime apo veprime që iu zënë duart. Merrni frymë thellë: Kur pinit duhan merrnit frymë thellë gjatë kohës që thithnit tymin. Kur iu ndizet dëshira për cigare, merrni frymë thellë dhe imagjinoni mushkëritë që mbushen me ajër të pastër e të freskët. Kujtojini vetes arsyet pse e latë duhanin dhe përfitimet që do të keni. Vonohu: Nëse e ndjeni që jeni gati për të ndezur një cigare, përmbahuni! Thojini vetes që të prisni të paktën 10 minuta. Shpesh kjo ndihmon për të mposhtur dëshirën e fortë për ta ndezur një cigare. SHPËRBLEJENI VETEN Ajo ç’ka po bëni nuk është e lehtë, kështu që meritoni të shpërbleheni. Vendosni mënjanë paratë që do të kishit shpenzuar për cigare çdo ditë dhe në fund të javës blini diçka për veten. Blini ndonjë libër, shkoni për të ngrënë jashtë, filloni një hobi të ri apo futuni në palestër. Ose mund të kurseni para për të blerë
mënyrë që ta “shkëpusni” duhanpirjen nga këto aktivitete normale. Pikërisht për këtë arsye, edhe nëse përdorni nikotinë, do të ndjeni një dëshirë dhe shtysë të madhe për të tymosur.
diçka më të madhe. RUANI VAZHDIMËSINË Ndoshta jeni përpjekur dhe më parë ta lini duhanin. Ndaj, shumë mund ta dinë që hapi përfundimtar, më i gjatë dhe më i rëndësishëm është të qëndrosh pa konsumuar duhan. Mund të përdorni të njëjtat metoda si gjatë përballjes me abstinencën. Mendoni për kohët kur mund të tundoheshit dhe planifikoni mënyra të tjera për t’u përballur me situata të tilla. Ndoshta më e rrezikshme është dëshira e fortë e papritur për të tymosur, e cila mund të vijë pas shumë muajsh apo edhe vitesh pasi e keni lënë duhanin. Edhe në këtë moment mund të shfaqen racionalizimet. Për të kaluar këto momente, provoni: Të kujtoni arsyet pse e latë duhanin dhe mendoni për përfitimet që ka pasur në shëndetin tuaj, financat dhe për familjen tuaj. T’i kujtoni vetes se nuk mund të ndodhë që të pini vetëm një cigare... apo vetëm një të thithur. Kalojeni dëshirën për të tymosur. Ajo do të largohet, thjesht mos u gënjeni se do të pini vetëm një cigare. Shmangni alkoolin. Konsumimi i alkoolit e ul shkallën e suksesit. Nëse jeni të shqetësuar për shtimin në peshë, mendoni për një dietë apo për mënyra të tjera për të qenë më aktivë fizikisht.
20
E enjte, 31 maj 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
Temperatura e lartë
A
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
LMEDICU
MJEKU në varësi të kushteve në të cilat gjendet pacienti do të parcaktojë nëse do trajtohet në spital apo në shtëpi
Shumë lëngje për të shmangur dehidrimin Mjekët : “Jo barna nën 38.50C për fëmijët’’ ALBA
SHKAKTARËT
KUQI
S
ecili prej nesh ka kaluar një gjëndje jo të mirë shënde tësore të shoqëruar me të dridhura, ethe dhe një temperaturë më të lartë se zakonisht. Në fakt, temperaturë e lartë konsiderohet ajo mbi 38.5 gradë Celsius dhe mund të jetë një pasojë e infeksionit ose inflamacionit në organizëm. Gjithsesi, edhe faktorë të tjerë mund ta shkaktojnë rritje të temperaturës si psh. drogërat, helmimet, kanceri, ekspozimi ndaj nxehtësisë apo dëmtime të trurit. Një temperaturë e lartë gjithnjë shoqërohet me simptoma të tjera që mund të ndihmojnë mjekun ekzaminues në vendosjen e diagnozës. Temperatura normale e trupit mund të variojë duke u nisur nga individi, moti dhe momenti gjatë ditës si psh. ndryshon temperatura në mëngjes, drekë dhe darkë. Për pjesën më të madhe të njerëzve një temperature prej 37 gradë Celsius është normale. Temperatura kontrollohet nga një pjesë e trurit e quajtur hipotalamus. Hipotalamusi luan rolin e një termostati. Ai mban një tempera-
Temperatura rritet si rezultat i disa substancave, të quajtura pirogjene, mund prodhohen apo gjenden tek:
Viruset Bakteriet Funget Barnat Toksinat
Barnat Sëmundjet virale trajtohen me medikamente antivirale si psh Herpesi apo viruset e gripit. Pacientët që paraqesin sëmundje të shkaktuara nga bakteriet kanë nevojë për një trajtim me antibiotikë
ture normale të trupit nëpërmjet disa mekanizmave si psh. shkakton ngrohjen e trupit me anë të dridhjeve muskulare dhe aktivizimit të metabolizmit, ndërsa mekanizmat e ftohjes realizohen me anë të djersitjes apo zgjerimit të vazave të enëve. Temperatura e trupit
mund të matet në disa mënyra me anë të pajisjeve specifike. Temperatura mund të matet me anë të një termometri të vendosur poshtë krahut. Mënyra të tjera të matjes së temperatures janë në rektum (anus) ose në vesh. Duhet sqaruar se temperatura orale është rreth 0.5 gradë Celsius më e lartë se ajo e matur në sqetull apo vesh dhe 0.5 gradë Celsius më e ulët se ajo e matur në rektum (anus). Mënyra më e zakonshme e matjes së temperaturës është ajo me një termometer prej mërkuri (zhivë). Kujdesi në shtëpi
Aspirina nuk rekoman-
dohet si një zgjedhje e pare në uljen e temperaturës. Ajo mund të jetë toksike kur përdoret në doza të larta tek të rriturit apo mund të jetë shkaktare e sindromës Reje tek fëmijët. Ibuprofeni, është medikamenti i rekomanduar i cili mund të merret 1 ose 2 tableta çdo 4 orë. Një temperaturë e lartë mund të shkaktojë dehidrim, për këtë arsye rekomandohet marrja e shumë lëngjeve. Tentativat për të freskuar lëkurën me ujë mund të jenë të pavlera pasi kjo mund të shkaktojë një rritje të mëtejshme të temperaaturës si pasojë e një kundërpërgjigjeje të trupit. Trajtimi vijues i kësaj
temperature do të varet nga shkaku dhe simptomat shoqëruese të saj. Trajtimi i temperaturës së lartë ndryshon në varësi të shkakut. Nëse kjo rritje shkaktohet nga qëndrimi në ambjent të nxehtë, pacienti duhet të largohet menjëherë nga ky ekspozim dhe të freskohet trupi me një peshqir të lagur. Trajtimi me medikamente është i paefektshëm në këto raste. Trajtimi me medikamente Sëmundjet virale zakonisht vetshërohen. Disa sëmundje virale mund të trajtohen me medikamente an-
tivirale si psh Herpesi apo viruset e gripit. Pacientët, të cilët paraqesin sëmundje të shkaktuara nga bakteriet kanë nevojë për një trajtim me antibiotikë që do të varet nga lloji i bakterit dhe vendlokalizimi i tij. Mjeku në varësi të kushteve në të cilat gjendet pacienti duhet të parcaktojë nëse pacienti ka nevojë për t’u trajtuar në kushte spitalore apo mund të ndiqet edhe në shtëpi. Kur kemi rritje të temperatures për shkak të një disfunksioni të sistemit endokrin psh. sekretim i shtuar i hormoneve të tiroides, rekomandohet marrja e medikamenteve përkatëse.
Dhimbja e grykëve:
Si mund të kujdesemi në kushte shtëpiake Kur duhet kërkuar ndihma mjekësore? Kur ndihet një dhimbje gryke e pashoqëruar kjo me një kollë shqetësuese. Kur ke një temperature më të lartë se 37.80C Dhimbje koke, dhimbje barku ose të vjella Nëqoftëse një pjesëtar tjetër i familjes është diagnostikuar rishtasi me infeksion streptokoku në fyt Nëqoftëse ndjen tharje goje, një dobësi të madhe, sy që djegin ose urinon më pak se zakonisht Nëse nuk qetësohen dhimbjet nga përdorimi i medikamenteve pa recetë të marra në farmaci ose kur nuk mund të flini dot për shkak të
NËSE SHENJAT ZGJASIN MË SHUMË SE NJË JAVË
Pushim në shtrat Konsumim lëngjesh në sasi të madhe sipas preferencave Mbajeni të ajrosur dhomën e fëmijës në mënyrë që të mund të thithë lirshëm ajrin e thatë që krijohet në të. Tek fëmijët e vegjël përpiquni të pastroni vazhdimisht hundët para ngrënies si dhe paragjumit. Kjo është shumë e rëndësihsme pasi ata marrin frymë me hundë. Duhet patur kujdes në udhëzimin e fëmijës për të shfryrë hundët: Nuk duhet ta bëjnë këtë me force për arsye të mundësisë së zhvendosjes së sekrecioneve në sinuse apo në kanalet e veshëve. Këshillojini të përdorin shami (pambuku apo sintetike) të buta.
dhimbjes KUJDESI SHTËPIAK Gargara me ujë të ngrohtë dhe kripë mund të mund të matet në disa mënyra me anë të pajisjeve specifike. Temperatura mund të matet me anë të një termometri të vendosur poshtë krahut. Mënyra të tjera të matjes së temperatures janë në rektum (anus) jetë e dobishme në disa raste Mund të përdorni ibuprofen apo naproksen. Kujdes! Ato mund të japin irritim të stomakut. Më i efektshëm në qetësimin e dhimbjes është paracetamoli. Duhen konsumuar sa më shumë lëngje Temperatura mund të rrisë nevojat për lëngje ndërkohë gëlltit-
ja e dhimbshme mund ta ulë sasinë e lëngjeve të marra ndaj kini kujdes! Kur e keni të vështirë gëlltitjen edhe gjatë pirjes, e rëndësishme është që të pushoni dhe të ulni si fillim temperaturën Konsumoni supë ( sepse zëvendëson kripën dhe humbjen e ujit) dhe lëngje të ëmbla ( të cilat e ndihmojnë organizmin tuaj që t’i përthithë më shpejt lëngjet ) Evitoni kafen, kakaon dhe substanca të tjera që përmbajnë kafein sepse ndikojnë në humbjen e mëtejshme të lëngjeve Duhet të flini për një kohë më të gjatë se zakonisht sepse gjumi ndihmon organizmin tuaj të shërohet më shpejt.
E enjte, 31 maj 2012
21
AKTUALITET
Trafiku i drogës sekuestrohen 13 banesa në Shkodër
P
olicia e Shtetit bëri me dije se janë sekuestruar 14 pasuri me vlerë rreth 700 mijë euro. Ky sekuestrim erdhi pas vendimit të dhënë nga gjykata ndaj një shkodrani i akuzuar për pastrim, vendim i cili u ekzekutua gjatë ditës së djeshme. Mësohet se pasuritë në fjalë i përkasin Altin Ndërlitës nga Shkodra i cili i kishte fshehur ato duke i regjistruar në emër të
familjarëve. Nga ana e policisë thuhet se në 14 pasuritë e paluajtshme, mes tyre përfshinin 13 apartamente banimi dhe një garazh me sipërfaqe 900 m2, pronë e Altin Ndërlitës dhe familjarëve të tij, konkretisht nënës, Pashke Podgorica dhe tezes Roza Serreqi. Ky hetim erdhi pasi Ndërlita ishte arrestuar në Gjermani për veprën penale të shkeljes së ligjit mbi lëndët narkotike, në
vitin 2009 ndërsa në 2011 kishin nisur hetimet për veprën penale "të pastrimit të produkteve të veprës penale ose veprimtarisë kriminale". Thuhet se një pjesë e parave janë qarkulluar jashtë sistemit bankar duke u deklaruar si të ardhura nga emigracioni ndërsa familjarët janë munduar t'i justifikojnë si para të ligjshme dhe t'i investojnë në apartamente.
Goxho:Lekët janë ndarë, rashë viktimë e të tjerëve Lajmi Pas arrestimit me akuzën e korrupsionit, Fatos Goxho është marrë i pandehur nga prokuroria e Tiranës dhe çështja në ngarkim të tij është dërguar në gjykatë. Në përgjime Goxho, shprehet se lekët janë shpërndarë në disa persona ndërsa gjatë bisedës me Ermal Allën, Goxho shfaq pendesë për marjen e lekëve, duke u shprehur se u bë viktime e personave të tjerë.
Shefi i krimeve, skema e ryshfetit 3500 euro Denoncuesi: Kam paguar për dosje plagosje
TIRANE
M
KËRKIMI I 3500 EUROVE
Më datë 22.11.2011 shtetasi Ramazan Alla, banor i lagjes Selitë Tiranë, në mbrëmje ka qënë duke konsumuar pije alkoolike në banesën e tij së bashku me persona të tjerë. Nën efektin e pijës alkoolike, Ramazani ka qëlluar brenda shtëpisë së tij me një armë tip pistoletë që e mbante pa lejë. Në vendin e ngjarjes kanë shkuar punonjës të policisë së Komisariatit nr.1 të cilët kanë kryer veprimet e para hetimore, duke bërë dhe shoqërimin për në
Durrës, bllokohet në port 27 kg marijuanë
Policia e Durrësit ka bllokuar në port një sasi të konsiderueshme lënde narkotike me destinacion Italinë. Të ndaluar si transportues të saj u identifikuan si 52 vjeçari nga Fieri Agron Budini dhe 33 vjeçarja nga Tirana Kozeta Zaçe. Burime zyrtare nga policia bën me dije se operacioni në fjalë u zhvillua gjatë natës së sotme ku në pjesën e poshtme të automjetit tip Benz me targa AA 875 DS e cila drejtohej nga Agron Budini u gjeten 45 pako të përmasave të ndryshme me përmbajtje lënde të dyshuar si narkotike e llojit kanabis sativa. Nga ana e policisë thuhet se nga peshimi rezultoi se lënda narkotike shkonte 27 kilogramë e 568 gramë lëndë, e cila ishte nisur drejt Italisë.
Idajet Beqiri, mund të ekstradohet në Belgjikë
ELTON QYNO eret i pandehur dhe dërgohet në gjykatë ish-shefi i krimeve të komisariatit nr.1 në Tiranë Fatos Goxho. Nga hetimet e kryera ka rezultuar se Goxho i ka kërkuar djalit të të arrestuarit Ramazan Alla, Ermalit, shumën prej 3500 kundrejt lënies të lirë të Ramazanit, që në muajin nëntor u arrestua me "akuzën e armë mbajtjes pa leje". Në përgjimet e bëra me autorizim të organit procedues del qartë se Fatos Goxho, është penduar për marjen e lekëve, por pendesa e tij ishte tepër vonë për shkak se prokuroria kishte filluar hetimet. Në përgjime Goxho, tregon se lekët e marra janë shpërdarë dhe se nuk kishte mundësi të kthente mbrapsht shumën financiare. Lidhur me këtë çështje Goxho pak kohë më parë u la i lirë nga gjykata e Tiranës, për shkak se depozitoi disa raporte mjekësh, të cilët tregonin se bashkëshortja e të arrestuarit rrezikon foshnjën e saj, për të shkak të shtatzanisë së vështirë.
LAJME SHKURT
Ish-shefi i krimeve Fatos Foxho
ambientet e këtij komisariati të shtetasit Ramazan Alla. Në vendin e ngjarjes ka shkuar dhe shtetasi i dyshuar Fatos Goxho, me detyrë Shef i Krimeve në Komisariatin nr.1 Tiranë. Kallezuesi Ermal Alla, djali i Ramazan Alla, ka takuar personin nën hetim dhe i ka kërkuar këtij të fundit ta ndihmonte për të nxjerrë nga ambientet e komisariatit babain e tij pasi ishte i vjetër në moshë dhe i sëmurë
Goxho ka marë përsipër të kryejë veprimin sipas kërkesës së kallëzuesit në këmbim të shumës prej 3000 euro . Personi nën hetim ka marë përsipër të kryejë veprimin sipas kërkesës së kallëzuesit në këmbim të shumës prej 3000 euro. Personi nën hetim Fatos Goxho ka shkuar në ambientet e komisariatit së bashku me Ermal Alla dhe i ka kërkuar këtij të fundit që ti thotë babait të tij që të shtiret si i sëmurë. Pas kësaj një makinë policie ka bërë shoqërimin e Ramazan Alla për në Spitalin Ushtarak dhe pas qendrimit për një kohë të sh-
Komisariati nr 1 në Tiranë
kurtër aty, Ramazan Alla së bashku me të birin kanë shkuar në shtëpi. Kallëzuesi pas disa ditësh ka takuar personin e dyshuar dhe i ka ofruar dhe shumën prej 300 euro por ky i fundit i ka kërkuar dhe 200 euro të tjera dhe në përfundim i ka dhënë përsonit të dushyar dhe 500 euro të tjera. Personi i dyshuar i ka premtuar se nuk do të kishte më asnjë problem për babain e tij dhe se çështja ishte e mbyllur. Por pas disa muajsh Ramazan Alla është thirrur në Prokurorinë Tiranë për kryerjen e veprimeve hetimore në lidhje me ngjarjen e datës 22.11.2011. Pas shprehjes së vullnetit të kallëzuesit për të përgjuar komunikimet e tij me personin nën hetim, organi procedues ka vendosur me date 12.04.2012 pergjimin e komunikimeve mes personit të autorizuar dhe personit nën hetim.
PËRGJIMI I BISEDAVE
Më datë 12.04.2012 është zhvilluar një takim mes personit të autorizuar dhe personit të dyshuar për kryerjen e veprës penale dhe nga procesverbali i transkriptimit të bisedës rezulton se midis të tjerave Fatos Goxho i drejtohet personit të autorizuar: B: ta shpjegova edhe heren tjeter, kur te thashe ne fillim te thashe ta mbyllim muhabetin qe te mos ta arrestojme... : si c"a te ndihmova , qe s'u
arrestu ate dite... A : c'a eshte gjoba , c'a gjobe , kete gjoben , kete gjobe qe do te jepsha une ty do ta kisha mbajt une dhe jeshpshja une sot gjoben atij B: nuk mi ke dhene mua A: po kujt mor vella ia kam dhene une? B: iksit, kane shku gjetke mor vella,tjeter vend, s'di c'far te them A: po une ti kam dhene ty mor vella, c'fare tjeter vend
Në gjyq, me ato prova që ka ai ti do të jepje dyfishin dhe do e nxirrnin, do të vazhdonte hetimi A: degjo, degjo ketu, gjyqi vazhdon, vazhdon i lire, i bi me pagu leke B: do vinte ne gjendje arresti, ne gjendje burgu A: kush do te vinte, plaku im? B: po do te paguaje dyfishin A: po mir dyfishin, e kishim mbyll tani, ore leket pse mi more , vec mos me e arrestu? B: po! do te kishe paguar dyfishin dhe nuk do ta kishe mbyll A: ore leket perse ti kam
dhene, vetem per mos me ma arrestu B: po ! do te paguaje dyfishin dhe nuk do e mbyllje A: o Toso, kam hudh tremijepeseqind euro ja q... motren, per mos me e arrestu, me vra robt nuk kisha pagu, me plagos, mor burre B: s'eshte faji jot, eshte faji im B: Ermal, po e marrim sic thua ti, ndodhi ngjarja, babai yt u arrestua, do te shkonte diten e trete ne gjyq, kur vete ne gjyq, me ato prova qe ka ai ti do te jepje dyfishin dhe do e nxirrnin, do te vazhdonte hetimi, por ne rastin konkret hetimi ndaj tij do te vazhdonte ne gjendje te lire, atehere do te vazhdonte ne gjendje arresti, por hetimi vazhdon se me cmende morr burre, ore a ke pyetur ndonje avokat qe merre vesh nga ligji A: car thua mor vlla, si nuk shkojshin, e ke gabim mor burre B: ca thu tremije e pese qind euro i q... motren mor vella A: ca thu mor vella B: nuk i kam marre une tremije e peseqind euro A: po kush i ka marre B: shperndahen mor vella A: ca shperndahen B: c'me gjeti mua, faji im eshte, dhe s'dua, dhe s'doja ti merrja ato leke, te behesha viktima e te tjereve, vari k... A: s'eshte pune per viktime or vella...
Kreu i partisë së Unitetit Kombëtar, Idajet Beqiri mund të ekstradohet nga Kosova në Belgjikë. Kështu shkruante në numrin e saj të djeshëm “Koha Ditore”. Avokati Idajet Beqiri, ndodhet në paraburgim në Kosovë, që prej ditës së enjte të javës që shkoi, në pritje të vendimeve të autoriteteve kosovare për ekstradimin ose jo në Belgjikë. Gjasat që të ekstradohet janë të mëdha, pasi sipas medias kosovare Shqipëria nuk ka kërkuar ekstradimin nga autoritetet kosovare. Idajet Beqiri konsiderohet terrorist nga autoritetet belge. Për vepër të tillë, si pjesëtar i së ashtuquajturës Armata Kombëtare Shqiptare, është dënuar me katër vjet burgim nga një gjykatë në Belgjikë.
Trafiku i kokainës në Itali pranga shqiptarit
Policia e Luças në Itali ka bërë të mundur prangosjen e 27 vjeçarit shqiptar Vilson Selimi i njohur ndryshe si Soni. I riu me banim në këtë qytet ishte pikasur nga policia pas denoncimeve të shumta se një shqiptar me karakteristika dhe tipare si të tijat, drejtonte një rrjet për trafikimin e drogës. Në kuadër të lidhjeve në Shqipëri Selimi transportonte nga Shqipëria kokainë të pastër ndërsa ishte pjesë e një bande italo-shqiptare. Mësohet se ai ishte ndaluar për të njëjtën akuzë në vitin 2011, por nuk ishte arritur të provohej fajësia e tij. Selimi u kap me një sasi të konsiderueshme lënde narkotike, ndërsa fillimisht tentoi ti largohej policies.
22
E enjte, 31 maj 2012
KULTURE
Intervista
KONCERTI Pas pesë vjetësh mungesë një nga pianistet më të talentuara shqiptare shpërtheu mbrëmë në Akademinë e Arteve në Tiranë përmes tingujve magjikë. Vjen vetëm për një natë dhe sot nis fluturimin për koncertin e radhës që jepet nesër në Olso të Norvegjisë.
TIRANE
blimet që më jepen në të gjitha drejtimet, unë i kujtoj me mall trofetë që kam marr në Shqipëri. Në përgjithësi kanë qenë rezultat i një pune shumë të madhe, e ajo punë sot më hap çdo rrugë. Nuk harroj as mësueset e mia të përkushtuara Anika Gjikorecin dhe Anita Tartarin. Trofetë i fitova në konkurset pianistike ndërkombëtare në TIranë, ku më dhanë shumë çmime të para. Gjatë periudhës së liceut unë vijoja Master-klas me pianistë të shquar europianë, organizuar nga shoqata "Epta Albania" Association, me presidente Takuina Adamin, vajzën e të madhes Jorgjie Kruja. Takuina më shoqëron në çdo sukses. Është me mua edhe sot.
DHURATA HAMZAI
R
ruga e Dorina Komanit në muzikën pianistike ka nisur mes pasionit dhe surprizave. Gjatë rrëmujës dhe kaosit politik të '97-ës në Shqipëri, familja e Dorinës detyrohet të iki në Itali. Dorina ishte vetëm 8 vjeçe. Me një anije të xhaxhait të saj ajo, motra dhe prindërit përfunduan në një shtëpi pleqsh. Thotë se italianët u dhanë një hyrje të bukur në përdorim. Mbetëm të kënaqur. Dorinën e dërguan në shkollë. Sapo nisi studimet në violinë, mësuesja befasohet: "O Zot, sa e talentuar!". Talenti i Dorinës bëhet shkaku i organizimit të një edicioni për emisionin "I Fatti Vostri" tek RAI DUE që drejtohej nga Massimo Gileti. Gjatë qëndrimit në Romë mediat interesoheshin për vogëlushen që vinte nga Shqipëria. Me humorin që e karakterizon Dorina thotë se "familja ime po llastohej" falë tingujve të pianos. Ajo ka qenë fëmijë çapkën. "Edhe tani jam e hedhur", thotë me sytë plot gaz, ndërsa kur e sheh përtej në piano shfaqet me tjetër imazh. Ka hijeshi dhe klas në lojë. Ndërsa bëhet gati për koncertin, i mban krahët e mbuluar me një triko të hollë. Sapo ndahet nga kamera e një emisioni televiziv, ajo më tregon edhe një sekret profesional. "Nuk duhen zbuluar krahët e një pianisteje në një koncert", thotë duke qeshur dhe ne njohim shenjën e parë të karakterit të saj: absolutisht e çiltër. "Pse?" "PO të vëresh me vëmendje, kur luhet në piano dallohet sforcimi i muskujve. Kjo nuk shkon me muzikën". Vetë Dorina Komani është e zonja të vërë në dukje vetëm tinguj delikat e harmonik, ku as një e mijta e tyre nuk shkon dëm. Është ekspresive në lojë, skrupuloze, por jo e ftohtë. Dorina duket sikur bisedon me tingujt. Karakteri i një vajze dikur çapkëne i përsosur me durimin e talentin, mbrëmë gjatë koncertit transmetoi faktorin gjenetik të shpirtit të saj muzikor. Ky bashkim i muzikës me karakterin e saj e bën Dorinën më të preferuarën mes dhjetëra pianisteve të tjera në botë. Nga mënyra sesi luan nuk mundesh ta vëresh dot kurrë tek gishtat, por je duke besuar se ajo i lëviz tastierat e pianos me frymën e saj, si të ishte një fllad deti. Shumë herë pianistet kanë një profil më klasik. Ju Dorina dukeni ndryshe, shpërthyese si karakter? -Jam natyrë që kur jam në lëvizje mendoj se nuk ka gjë më të bukur. Nuk mendoj ndonjëherë nëse duhet të qetësohem ose të di të pushoj. Ky është fondamenti i karakterit tim: gjithmonë në vrapim. Cili ishte motivi që iu çoi me studime në Oslo? -Fill mbas vitit të katërt të liceut shkova në Olso të Norvegjisë për studime. Vija megjithatë shumë shpesh në Shqipëri. Nuk i shkëputa lidhjet.
DORINA KOMANI
Talenti shqiptar i Norvegjisë Pianistja rrëfen si nisën aventurat dhe surprizat që shoqëruan suksesin e saj Romë-Tiranë-Olso me Shqipërinë, edhe pse nuk studiova këtu. Direkt pas liceut shkova të studioj në Akademinë e Muzikës në Oslo të Norvegjisë.
Dorina Komani
Takoja profesoreshën time të pianos Anita Tartarin, e cila është shefe e Katedrës në Akademi. Mbeta e lidhur
Si u ndjetë atje? -Çdo gjë në fillimet e saj është e veçantë. Çdo gjë e re të tërheq por edhe të bën konfuze dhe kjo të sjell vështirësitë e para. Unë isha përballë aq shumë gjërave të reja dhe duhet të gjeja kohën për çfarë synoja të studioja dhe të ulesha në piano me orë të tëra. Viti i parë ishte shumë i vështirë. Megjithatë ju ishit mësuar me suksese… -Sukseset e para në Olso nisën me opinionet që dëgjoja. Të thoshin ua
sa bukur që luajti dhe suksesi tjetër erdhi duke ardhur në koncertin më shumë veta dhe pastaj erdhën aq shumë veta sa unë duhet të merrja salla më të mëdha për koncertet e radhës. Pastaj nisi: një koncert atje, një këtu. Tani që thuhen duket sikur një vit i tërë kalon në një fjali, por s'ka qenë kështu për gjërat që përjetoja, emocione, punë, etj. Ndërkohë kishit fituar disa kupa dhe trofe gjatë liceut artistik në Shqipëri? -Po faktikisht kam marrë trofe gjatë kohës që studioja në Liceun Artistik në Tiranë. Aty m'u hapën dyert drejt Norvegjisë. Por çfarëdo dyersh që m'u hapën në Olso me koncerte dhe audicione, me shpër-
Libri
Reportazhet e Monika Stafës botohen në librin "Gati për rinisje" G
azetarja e njohur Monika Shoshori Stafa publikon librin e saj të tretë nën titullin "Gati për rinisje" nën siglën e shtëpisë botuese "Naimi". Libri përshin reportazhe të shkruara gjatë shërbimeve të saj profesionale nëpër vise të ndryshme të Shqipërisë dhe gjatë udhëtimeve jashtë vendit. "E titullova "Gati për rinisje", thotë autorja në përcjelljen e librit për lexuesin, sepse ky është rendi në gazetari: gjithnjë duhet të jesh me çantën e udhëtimit gati, gjithnjë të
pret diku autovetura e redaksisë, mikrobusi i konferencave, avioni i udhëtimeve më të largëta. "Gati për rinisje", ashtu si protagonisti i filmit me të njëjtin titull, sepse jeta e një gazetari dhe kërkuesi është aq intensive, sa shpesh duhet të mendosh si ta lehtësosh bagazhin tënd të udhëtimeve - gjërat më të domosdoshme dhe nisu! - e jo e kundërta". Ky libër me reportazhe, përshkrime e mbresa udhëtimi është një enciklopedi historike e bashkëkohore.
Cili ka qenë vlerësimi më i fundit për interpretimin tuaj në piano? Javën e fundit kisha provimin për mbylljen e Universitetit dhe një profesor danez që kur e dëgjuam në piano na ka lënë pa mend dhe pa fjalë, më drejtohet mua e më thotë: "Ka shumë pianistë të mirë, por ti nuk je vetëm pianiste. Ti më bën të këndoj, më bën të qaj, më bën të qesh. Ti mua më jep gjithçka që unë mund të them për artin. Në momentin që ti ulesh në piano, ajo je ti. Pas koncerteve zakonisht më thonë përshtypje të rralla. Unë i dëgjoj me vëmendje këto reagime ose fjalë, por nuk kjo gjë nuk ma jep dot qetësinë para nisjes së koncerteve. Jam shumë nervoze dhe gati më vjen për të vjell nga emocionet. Pas kësaj, kur gjithçka mbaron çlirohem. Them e bëra gjënë e duhur. Po sot në Tiranë, si ndiheni? -Si kudo. E pres me më shumë emocion dhe shqetësim sesa në Olso. Kam kuptuar se Shqipëri është një mund i madh për çdo gjë që mund të bësh. Por nuk e kam nga kjo. Kam frikë se mos jam larguar nga tradita, a do të më pëlqejnë si më parë, a do të më pranojnë me gjithë këto ndryshime të mëdha që kam bërë gjatë studimeve, koncerteve, çfarë do mendojnë për mua, çfarë presim. Megjithëse në datën 1 qershor kam koncert në Norvegji në një kishë, dhe nesër iki nuk mendoj gjë tjetër veç natës së sotme në Tiranë. Në një kishë? -Unë këtë punë kam. Koncerte jap në gjithë Olson, kudo që jam e ftuar. Është një kishë e madhe. Atje do të këndoj arie që nga Moxarti deri te Verdi. Pastaj do të nisem dy javë për turne në Veri të Norvegjisë në festivalet ku jam ftuar. Kam edhe provimet që do t'i shkruaj gjatë turneut. Për koncertet e pafundme që jepni, merrni shpërblime emocionale apo edhe materiale? -Të dyja. Kjo është gjëja me pozitive me Norvegjinë, sepse në çdo gjë, kudo që të luash paguhesh. Tani e them me kokën e lart që jam e pavarur (qesh). Kjo gjë prindërve të mi sikur nuk iu pëlqen, por ata janë mësuar tashmë edhe me surprizat e mia.
E enjte, 31 maj 2012
23
ZBAVITJE
HOROSKOPI Një njoftim frenon vjedhësit
Kur gënjehet i gjithë qyteti
Nxjerr burrin nga burgu për da zhdëpur
S
N
J
humë kohë më parë, në Gjermaninë Perëndimore vjedhjet me thyerje të dyqaneve e të shtëpive të qytetarëve u shtuan shumë, duke shqetësuar seriozisht autoritetet lokale. I shqetësuar shumë nga ky fenomen, një qytetar nga kryeqyteti i atëhershëm i Gjermanisë Perëndimore, Bonn, botoi një njoftim të çuditshëm në gazetat në të mëdha të vendit, ku ndër të tjera shkruhej: “Zotërinj hajdutë, mbani shënim: unë do të shkoj për pushime gjatë vjeshtës, konkretisht nga 30 shtatori deri më 29 tetor. Gjatë kësaj periudhe, shtëpia ime do të jetë gjithmonë pa njeri dhe e paruajtur. Nëse doni ta vizitoni, nuk keni pse thyeni bravën, sepse çelësin po jua le poshtë copës që përdoret për fshirrjen e këpucëve. Ju lutem, të bëni sa më pak dëme dhe, mbi të gjitha, të respektoni portretet e familjes sime”. Dhe funksionoi se askush nuk e hyri në shtëpinë e tij.
ë pranverën e vitit 1997, në kryeqendrën e Ligurit në Itali, Gjenovë, u shpërndanë nëpër shtëpitë e qytetarëve rreth 6 mijë letra me emblemën dhe siglat e bashkisë, me anë të të cilave, Këshilltari gjenovez për trafikun u komunikonte vendimin që kishin marrë për ta hequr taksat e autostradës nga Nervi deri në Voltri. Në letër shkruhej sepas pak ditësh qytetarët mund ta përshkonin me makinat e tyre gratis pjesën e mësipërme të autostradës. Por për të gëzuar këtë privilegj, bashkia i ftonte qytetarët të paraqiteshin para një zyre të “Shoqërisë së Autostradave, për të tërhequr një kartë të posaçme që vërtetonte që ishin qytetarë gjenovezë. Të gëzuar sa më s’thuhet qindra gjenovezë u paraqitën që të nesërmen në adresën e dhënë nga letra e bashkisë, por shumë shpejt mbetën të zhgënjyer, kur mësuan se e gjitha kjo ishte një shaka. Kishin harruar se ishte një prilli
o shumë kohë më parë, amerikania Sallie Jo Walker, nga West Plains, një qendër e vogël banimi në Missouri, u arrestua nga policia lokale, pasi u kap në flagrancë duke e rrahur të shoqin me çfarë t’i zinte dora. Ajo që ishte e pakuptueshme dhe që në një farë mënyre e zuri në befasi policinë lokale ishte se pikërisht gruaja e tij kishte paguar një shumë prej 200 dollarësh për ta nxjerrë të shoqin nga paraburgimi. Në fakt, bëshkëshorti i saj ishte ndaluar për disa orë nga policia, pasi ishte kapur nga agjentët ndërkohë që po mundohej të shihte nga xhami gjysmë i hapur në dhomën e zhveshjes së vajzave të një shkolle të mesme aty pranë. Kjo si duket ishte edhe arsyeja, që e shoqja, me ta marrë vesh shkakun e ndalimit të tij, pagoi menjëherë shumën e mësipërme për të nxjerrë në gjykim të lirë, për t’iu vërsulur pastaj e për ta rrahur paq.
SUPER FJALEKRYQ 1
2
3
4
5
6
7
8
23
24
28
29 35
11
37
38
68
17
40
89
83
58
59
61
A M U R A
70
1. Eshtë ironia e hollë. 2. Para parde për klasi¿kimet diskogra¿ke. 3. Libohova këngëtare. 4. Jennifer këngëtare dhe aktore. 5. Një sahat pa ku¿j. 6. Kështu thirrej Josip Broz. 7. Një kapelë… republike. 9. Ushtrohet edhe me atletikë 10. Një anije e lashtë ilire.
P R O T O T A R R A T R E S H A T T S
A
I
A
S
S
T A R
I
M R E
T E R R
I K
S
L A B
E
I
T E M A
76
77
85
86
93
I
O
L T S O T O
E T U R
N O S
T R E G T A R A
I
I
S
T A P
I I L
R S
K E T I
I
E M A I
K
I M E
T N
I E M I
E
D T P
T E N T E T
T A L G J A L
I
N D E R L
R E N D
A S
M A T E R
M O H U E S W A L T A E
A L E T L E L
R D
P E R R A L L E
O M A R
T A N T E T
I
R A S H O M O N
L R A
V E R N E
T A S
Peshorja
Një lidhje e re sentimebntale e juaja është e dest6inuar jo vetëm të konsolidehet me “bekimin” e Afërditës, por janë të gjitha shenjat që ajo të jetë shumë e gjatë e shumë e fortë.
78
79 87
94
A L A R M A N T E
R R A
U L E S
T O R
E K T O R
A R R
J
M L A N
P R O T E S E D
I
P
M E T A S
A T T N
I
M I
S
Virgjëresha
71
11. Në hyrje të dhomës. 12. As imi, as yti. 13. Lee Curtis aktore 14. Eric Rohmer. 15. Robbins aktor. 16. Nuk trembet nga një i tillë trimi. 17. Një pjesë e abetareve. 18. I famshëm ai i Gjon Buzukut. 19. Ishin gjigantët Oto dhe E¿alti. 20. Janë lëndët si marijuana. 21. Pak diellore. 22. Në fund majtas. 24. Emri i Musorgskijt. 27. Kanë një pjesë për të luajtur. 30. Janë mbiemrat… më të mirë.
ɷ VERTIKAL
T E K
64
98
96. Verga shkrimtar. 97. Eshtë e lehtë në meeting. 98. Janë… mbi tela në një ¿lm shqiptar.
I
63
Afërdita në shenje është një lloj garancie edhe për ju që në planin sentimental gjërat të shkojnë rrjedhshëm. Ekonomia mund të ecë më shumë nëse kontrolloni shpenzimet e tepërta. Ju duket se gjërat nu shkojnë në drejtimin e duhur në fushën sentimentale, por duhet të bëni durim, sepse eshtë një pauze pas së cilës mund të pritet një shpërthim i ri. Mirë ekonomia.
48
62
PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM S
22
54
97
71. Një folje ndihmëse. 72. Marubi I fotogra¿së. 73. Eshtë koha më e mirë. 75. U këndua nga Gilbert Bécaud. 77. Ka tetë këngëtarë. 80. Inicialet e Redford. 81. Janë njerëzit e Hokkaidos. 82. Ente Ekonomike Elbasan. 84. Një tele¿lm. 85. Numër i shkurtër. 86. Një stacion i famshëm irbital. 87. Inicialet e Reitman regjisor. 88. Irlanda në Dublin. 90. Mali ku ngeci Arka. 92. Berté këngëtare. 95. SHBA në SHBA.
Gaforrja
Janëshumë yje në nëj “paradë” e gjitha në favorin tuaj, të paktën përsa i takon fushës sentimentale dhe dashurisë. Urani në shenjë bën që të lëvizni disi me përtesë në punë.
Luani
60
92
21
Binjakët
Edhe të lindurit e kësaj shenje do të jenë nën egidën e sigurtë të Afërditës e të Jupiterit, të cilët do të bëjnë të jeni më të lirshëm në kontaktet me të tjerët dhe më të afrueshëm.
43
47
91
96
20
42
53
84
90
19
Demi
Do të jeni nën ndikimin e një Merkuri i cili do të bëjë të jeni tërheqë më shumë nga inteligjenca se sa nga pamja juaj e jashtme. Eshtë sërish Merkuri ai që favorizon aktivitetet komerciale.
27
41
75
82
18
34
69
74
81
ɷ HORIZONTAL.
33
39
57
73
1. Janë copa mishi. 8. Ente Sociale Lokale. 11. Eshtë eruditi. 17. Lear që këndon Tomorrow 23. Qe perandor japonez. 25. Mban edhe Àakën olimpike. 26. Krijoi Gargantua e Pantagruel. 28. Fitoheh nga çiklistët. 29. Janë tek në racion. 31. Lumë në Siberi. 32. Mbyllin një studim. 33. Janë kartelat e të sëmurëve. 35. Unë dhe ti. 36. Eshtë industri e çelikut. 41. Ente Zyrtare Tiranë. 42. Një pune paguhet. 44. Janë tek në doza. 45. Janë salla force. 46. Salgari i Sandokan. 47. Mario, aktor Italian. 49. Janë tek në shaka. 51. Dikur quhej Kanaan. 53. Gjysmë ekrani. 54. Mund të sjellin shi. 55. Inicialet e Morricone. 56. Janë sportistet si Serena Williams. 57. Një ekip i Gracit. 61. Zanore për terapi. 63. Vihet pa ku¿j. 65. Dashuron Adina-n. 67. Chris që këndon Auberge. 69. Almodovar regjisor. 70. Detar pa çifte.
16
46
67
95
15
52
66
80
14
32
51
72
13
26
31
56 65
12
45
50
55
88
10
25
30
36
44 49
9
Dashi
Orbita harmonike e Afërditës dhe Jupiterit në shenjë janë në një farëm mënyre haraldët që paralajmërojnë fatin e mirë. Edhe në aspektin profesional gjërat shkojnë mjaft mirë.
E
I
T R E
V E R
R
P O E T
O S
E G R E
I
43. Eshtë krifa e kalit. 37. Gruaja e Ben Hur. 38. Janë tek në rrasa. 39. Ku¿zojnë gabimet. 40. Fillojnë ambientimin. 43. Inicialet e Ford aktor. 45. Përhapet me frikë. 48. I pëlqen dembelit. 50. Rivalja eAidas. 51. Një ishte edhe Eoli. 52. Shkruhet në gusht. 56. Amos kantautore dhe pianiste. 57. Qe rivale e Athinës. 58. Eshtë rrugë. 59. Një fjalë tektuk. 60. Gjysma e mollës. 62. Eshtë erë kafeje. 64. Janë princër arabë. 66. … Greco piktor. 68. Në fund të ndeshjes. 70. Bo aktore. 72. Eshtë kapo. 74. James që qe aktor 75. Ndërmarrje Ekonomike Arabe. 76. Një mbishkrim në kryq. 77. Në mes të Nat dhe Cole. 79. Eshtë binary. 81. Atje në ku¿j. 83. Ente Rajonale Ndërtimi. 84. Para Lanka për ish Ceylonin. 89. Fillojnë raportin. 91. Janë në qendër. 93. Fundi i Turandot. 94. Fillojnë daljen.
Akrepi
Shigjetari
Bricjapi
Të lindurit e kësaj shnje do të jenë nën ndikimine saturnit, i cili nuk është në harmoni me Afërditën, prandaj edhe në planin sentimental predominon melankolia. Mirë puna. Me Uranin e sidomos Marsin në një orbitë aspak të favorshme, “një aventurë dashurie” nuk do të kishte shumë fat nëse nuk do ishte mbështetja e Afërditës nga ana tjetër. Vlera dhe aftësitë tuaja në planin profesional do të çmohen dhe për këtë do të keni një sodisfaksion të veçantë. Kujdes, një raport i saponisur në planin sentimental mund të prishet.
Ujori
Jeni disi të lodhur e ndjeheni paksa të përgjumur? Jznë yjet që ju “imponojnë” një plogështi të tillë, nga e cila do të dilni pasi të hyje marsi e t’ju “shkundë”. Më të matur në fjalë.
Peshqit
Në një fazë kaq të turbullt në raportet me partnerin eshtë më mirë të ndiqni moton :tërhiq e mos e këput” derisa gjithçka ët sqarohet përfundimisht. Tensionet në punë krijonë stresse.
24
E enjte, 31 maj 2012
LAJME NGA BOTA ɷ Lista e terroristëve, Obama mbikqyr vrasjet Një artikull i botuar në Shtetet e Bashkuara thotë se Presidenti Barak Obama mbikqyr personalisht një proces sekret për vendosjen e të dyshuarve të al-Kaidës në një listë me objektiva për t’u vrarë. Gazeta The New York Times njoftoi të martën se dhjetëra zyrtarë të lartë dhe ish-këshilltarë amerikanë kanë kon¿rmuar se administrata Obama ka një “listë me persona për t’u vrarë” me emra të të dyshuarve të al-Kaidës të cilët mund të jenë në shënjestër për sulm me avion të telekomanduar. Artikulli thotë se zoti Obama miraton personalisht çdo sulm në Jemen dhe në Somali me avionët pa pilot, dhe veçanërisht sulmet e rrezikshme në Pakistan. ɷ Romney siguron emërimin e Partisë Republikan Ish guvernatori i shtetit Masaçusets, Mitt Romney e siguroi emërimin e Partisë Republikane për president pas ¿tores në zgjedhjet paraprake dje në Teksas. Ky shtet ka më tepër se 150 delegatë. Mit Romni fitoi votat e 88 prej tyre, duke e çuar numrin e delegatëve të siguruar prej tij më tepër se numri i nevojshëm prej 1 mijë e 144 delegatësh për t’u bërë kandidati presidencial i republikanëve. Partia Republikane do ta mbajë kuvendin e saj në Tampa të Floridës në muajin gusht, ku delegatët do të votojnë zyrtartisht për zotin Romney dhe për kandidatin për nënpresident që do të zgjedhë ai. ɷ Kofi Annan përfundon udhëtimin në Siri I dërguari ndërkombëtar Ko¿ Annan përfundoi udhëtimin e tij në Siri, pa siguruar ndonjë premtim për hapa të mëdha nga qeveria siriane lidhur me zbatimin e planit të tij të paqes për vendin. Plani i zotit Anan i bën thirrje qeverisë së Presidentit Assad të tërheqë armët e rënda nga zonat e banuara nga civilët si dhe të zbatojë një armëpushim të nënshkruar me rebelët muajin e kaluar. Zoti Annan u largua dje në mëngjes nga Siria. I dërguari i OKB-së dhe i Lidhjes Arabe u takua me Presidentin Bashar alAsad një ditë më parë dhe pas takimit u tha gazetarëve se ai i bëri thirrje udhëheqësit sirian të ndërmerrte menjëherë “hapa të guximshme” për t’i dhënë shtysë planit të paqes. “Në takimin tim me Presidentin Asad, i përcolla atij në mënyrë të qartë, shqetësimin e madh të bashkësisë ndërkombëtare në lidhje me dhunën në Siri, përfshi edhe ngjarjet e fundit tronditëse në Houla. ɷ Gjykata vendos ekstradimin e Juian Assange Gjykata e Lartë e Britanisë vendosi të ekstradojë në Suedi themeluesin e Wikileaks Julian Assange, ku kërkohet nën akuza për krime seksuale. Vendimi i gjykatës lë në fuqi vendimet e dy gjykatave më të ulta për ekstradimin e 40-vjeçarit me origjinë nga Australia. Në Suedi ai kërkohet nën akuzat për përdhunim në vitin 2010. Avokatët e tij thonë se kërkesa për arrestimin e tij është e pavlefshme, pasi prokurori që e ka lëshsuar atë, nuk ka autoritet ligjor për një gjë të tillë. Assange, i cili i ka mohuar akuzat, ka të drejtë të bëjë një apel të fundit tek Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut. ɷ 50 vjet burgim për Charles Taylor Ish-presidenti i Liberisë Charles Tylor u dënua 50 vjet burgim për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, nga një gjykatë speciale. Gjykata speciale për Sierra Leonen ia dorëzoi dje vendimin e dënimit Gjykatës së Hagës. Në vendim thuhej se Charles Tylor e shfrytëzoi pozitën e tij për të ndihmuar dhe mbështetur forcat rebele, në vend që të nxiste paqen dhe qëndrueshmërinë. Prokurorët kishin kërkuar dënimin me 80 vjet për zotin Tylor. Gjykata zbuloi përmes procesit gjyqësor, se zoti Tylor nuk ka patur komandën dhe kontrollin e rebelëve, të cilët kryen krime gjatë Luftës Civile në Sierra Leone, por se ai ishte i ndërgjegjëm për aktivitetet e tyre dhe u siguroi atyre armatime dhe pajisje të tjera.
• Alba Malltezi Drejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group
• Anila Basha Drejtore e Shqiptarja.com • Arben Rrozhani Kryeredaktor
Politika: Jakin Marena Sociale: Esmeralda Keta Ekonomia: Genc Kondi Kronika: Elton Qyno
Kulturë: Admirina Peçi
Design: Altin Aliaj Genti Manelli Website: Suela Gera Indrit Maraku
Departamenti i Marketingut: Cel: +355696060419 marketing@shqiptarja.com
Shpërndarja: Saimir Zenelaj Cel: +355696060418
Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: redaksia@shqiptarja.com - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë