Chừng nào chúng ta còn đánh giá, đo lường người khác bằng tiêu chuẩn của mình và chừng nào chúng ta còn tự đánh giá mình bằng các tiêu chuẩn của người khác; chừng đó chúng ta sẽ còn LUÔN LUÔN ĐAU KHỔ.
(Sách Cuộc đời là một hành trình tâm linh-Thiền sư Jotika) Lời chia sẻ: 1. Chúng ta thường hay hỏi "tại sao người ta lại thế?", sanh tâm trách cứ và không hài lòng về người ta. Rồi thấy ai có được gì thì so đo. Tại sao người ta lại được như thế, còn mình thì hẩm hiu thế này... Cái tâm so đo hơn thiệt này diễn biến liên tục, hàng ngày hàng giờ trong chúng ta. Nói chung, nhìn ai cũng sinh phiền não cả. Chẳng biết rằng mỗi người mỗi nghiệp, ai cũng có được mất và phước báu riêng. Bởi vậy sự tu tập thật vô cùng quý giá, giúp mình nhìn mọi người theo "tánh" và "nghiệp" và bỏ dần chấp "tướng". An lạc với hiện tại, người ta "chưa được" là do nghiệp lực, người ta "được" là do phước, phước nghiệp mỗi người khác nhau, do tạo tác từ vô lượng kiếp đến nay...
2. Trước đây mỗi lần gặp phiền não, mình đều hay thắc mắc và cũng băn khoăn như mọi người. Sau này mới hiểu một điều, trên đời này không có gì là tự nhiên cả, tất cả do Nhân quả mà ra. Tập quán như sau: (1) Tại sao giữa hàng ngàn người, không ai bị cái phiền não đó hoặc người khác vượt qua được, mà mình lại dính chấu? Quán như vậy để biết Nghiệp mỗi người mỗi khác nhau; (2) Tại sao cũng 1 cách làm đó, cũng 1 môi trường đó, có người lại được nhiều, có người lại được ít, có người để lại tiếng tăm vang dội, có người để lại chỉ là than oán? Quán như vậy để biết Phước đức, đức hạnh mỗi người tạo cũng khác nhau. Lâu nay thế gian đánh giá con người bằng hình tướng, còn khi mình đã tu thì nên nhìn người khác dưới góc nhìn của nghiệp. Vì nhìn như vậy mình mới đồng cảm được với họ, bớt sanh tâm phân biệt. Nếu như cứ nhìn một ai đó và sanh tâm phân biệt hình tướng bên ngoài, lâu ngày bản thân ta sẽ hình thành nên cái tập khí “so đo”, “ngã mạn”...Nên bằng lòng và tu với những gì mình đang có... 3. Ý câu này nhắc chúng ta hãy bớt quan tâm, để ý đến những việc linh tinh không cần thiết. Còn "đánh giá" tức là chúng ta còn mang cái tâm so đo hơn thua, nhỏ nhen, tranh đua hơn kém... từ đó dễ khởi tâm "tham", vô tình kết tập những tội lỗi khác phát sinh mà chúng ta không hay biết. Và chúng ta đang tự áp đặt, trói buộc bản thân bởi những vọng tưởng kiến chấp, cứ mong cầu mà không hay biết nó chỉ là sự giả tạm vô thường. Dẫn đến hệ lụy là chúng ta vẫn chưa thoát ra khỏi cái vòng luẩn quẩn, tự mình làm nô lệ cho cái đau khổ. Mỗi khi đắn đo, suy nghĩ một vấn đề, đều tự vấn và nhắc nhở mình rằng "Hãy quay về an trụ trong cái tâm bản nhiên thanh tịnh trong lúc niệm
Phật, giúp cho ta gỡ các mối ràng buộc một cách nhẹ nhàng, thoải mái nhất. Tự nhiên sẽ có cảm giác thư thái và an lạc hoàn toàn". 4. Lời trí huệ này giúp mình nhìn rõ và có nhiều động lực để tu tập bản thân mình hơn rằng tiêu chuẩn của mình có hoàn hảo đâu mà bảo người khác phải theo và nếu như đánh giá mình bằng các tiêu chuẩn của người khác thì mình sẽ không còn là mình nữa rồi, điều ấy thật không thể nào khi mỗi người đều có nghiệp duyên và Phước Báu khác nhau chỉ an tâm với hiện tại bằng lòng với những gì mình đang có . Kiểu đánh giá so đo chỉ làm cho bản thân thêm vướng mắc và sẽ lẩn quẩn không nhất định không mục đích nào và chẳng mang đến ý nghĩa cho cuộc đời. Vì vậy, bản thân tự mình cố gắng lo tu tập rằng phải chánh niệm từng chút một về cách ứng xử về công việc cũng như mọi hoàn cảnh, tỉnh giác gieo duyên lành nghiệp thiện từ bây giờ mà thôi. 5. Bản thân mỗi người đều tự có chính kiến, suy nghĩ dẫn dắt hành động nên lấy cái thang đo của bản thân áp đặt cho người khác rồi lấy ra đánh giá sanh ra những định kiến, bực bội, tâm không tốt khởi lên thì đối phương và mình kết thêm oan trái đời nay, đời sau. Từ khi nghiệm ra điểm này, mình chấp nhận mọi việc xảy ra xung quanh, tôn trọng suy nghĩ của mọi người. Ai cũng đều cho mình đúng, vậy ai sai?!? Do đó, bản thân tự lắng nghe, suy xét để điều chỉnh dần vì không muốn người xung quanh kết oan trái với mình hoặc khởi sát na khi họ nói áp đặt suy nghĩ của họ về mình. Mỗi ngày tập trải tâm từ dần hoá giải nỗi đau khổ đời.