Zomer 2015
Ryan Gattis Zes dagen
Inhoud Hannelore Grünberg-Klein Zolang er nog tranen zijn
N AW O O R D ARNON GRUNBERG
Hannelore Grünberg-Klein Zolang er nog tranen zijn
Roz Chast
“Reading Roz Chast has always had the quality of eavesdropping on a person’s private mutterings to herself. In this memoir of a most wretched time in her life, Chast is at the top of her candid form, delivering often funny, trenchant, and frequently painful revelations—about human behavior, about herself—on every page.”
3
“Roz Chast squeezes more existential pain out of baffled people in cheap clothing sitting around on living room sofas with antimacassar doilies in crummy apartments than Dostoevsky got out of all of Russia’s dark despair. This is a great book in the annals of human suffering, cleverly disguised as fun.”
Kunnen we het niet over iets leukers hebben?
“After I read this brilliant book, I urged all my friends to read it. Now I have moved on to strangers. So take this book to the cash register this instant. You won’t regret it.”
“If you’ve ever wondered about the origins of Roz Chast’s quavery, quietly desperate, antimacassar-bestrewn universe, look no further. This grim, sidesplitting memoir about the slow decline of her meek father and overpowering mother explains it all. Bedsores, dementia, broken hips—no details are spared, and never has the abyss of dread and grief been plumbed to such incandescently hilarious effect. The lines between laughter and hysteria, despair and rage, love and guilt, are quavery indeed, and no one draws them more honestly, more . . . unscrimpingly, than Roz Chast.”
Roz Chast and her parents were practitioners of denial: if you don’t ever think about death, it will never happen. Can’t We Talk About Something More Pleasant? is the story of an only child watching her parents age well into their nineties and die. In this account, longtime New Yorker cartoonist Chast combines drawings with family photos and documents, chronicling that “long good-bye.” grew up in Brooklyn. She has illustrated many books and her cartoons have appeared in the New Yorker since 1978. www.rozchast.com
U.S. $28.00/CAN. $33.00
28
www.bloomsbury.com
Cover design and illustration: Roz Chast
BLOOMSBURY
PLC
Kunnen wij het niet over iets leukers hebben?_oms.indd 1
10-02-15 13:36
NIJGH & VAN DITMAR
Robbert Welagen In goede handen
Ronald Hoeben en Roselie Kommers
8
Primeurs en delicatessen
32
Hoe Nederland leerde eten Hoe Nederland in één eeuw leerde eten Ronald Hoeben en Roselie Kommers Ronald Hoeben en Rosalie Kommers
Nijgh & Van Ditmar
N I J G H & VA N D I T M A R
Zelfs ChristUs aan het krUis had het beter dan ik thUis De kunst van het lijden door
hans dorrestijn (75 jaar ervaring)
R O M A N
N I J G H
R E N S K E
&
V A N
D I T M A R
Hans Dorrestijn
Gerard Termorshuizen
Zelfs Christus aan het kruis had het beter dan ik thuis. De kunst van het lijden door Hans 12 Dorrestijn (75 jaar ervaring)
Renske Jonkman Gibraltar
14
Ryan Gattis Zes dagen
18
fiEen humaan koloniaal Leven en werk van Herman Salomonson alias Melis Stoke
Gerard Termorshuizen Een humaan koloniaal. Leven en werk van Herman Salomonson
34
Henk Hofstede Hallelujah. Liedjes en gedichten van Leonard Cohen
36
J O N K M A N
RYAN GATTIS
ZES DAG E N
Kees ’t Hart & John Schoorl
[ A L L I N VO LV E D]
Als een zwerfkei. Dichters over Dylan
38
Arnon Grunberg Tirza
39
ROMAN
NIJGH & VAN DITMAR
Barbara van Erp & Femke Sterken Dit is het boek voor ouders met een leven. Me to we
DE BESTE ROMAN VAN DE JAREN NUL
22 Nijgh & Va n Ditmar
Arnon Grunberg ARNON GRUNBERG dE dAGEN VAN LEOPOLd MANGELMANN HET VROEGE WERK
De dagen van Leopold Mangelmann. 26 Het vroege werk
N ij g h & V a n d i t m a r
2 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
TIRZA9
C ,99
© EIGEN COLLECTIE
De oorlogsmemoires van de moeder van Arnon Grunberg
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 3
Hannelore Grünberg-Klein Zolang er nog tranen zijn
H
© PASCALLE BONNIER
amburg, 13 mei 1939. Negenhonderd en dertig Duitse joden, onder wie Hannelore Klein en haar ouders, schepen zich in aan boord van de St. Louis. Ze hebben duur betaald voor wat wellicht de laatste kans is om te ontkomen aan de pogroms van het naziregime. Twee weken later, in de vroege ochtend van 27 mei, bereikt het schip Havana, de gedroomde asielhaven – maar de Cubaanse regering weigert de passagiers toe te laten. Er volgen eindeloze onderhandelingen, waar de hele wereld zich mee bemoeit, zonder resultaat. Het schip keert terug en Hannelore zal haar twaalfde verjaardag op zee moeten vieren.
Hannelore Klein (Berlijn, 1927-Amsterdam, 2015) kreeg in 1956 de Nederlandse nationaliteit, elf jaar na haar aankomst in Amsterdam. Uit haar huwelijk met Hermann Grünberg kreeg zij twee kinderen, Maniou-Louise en Arnon. Omstreeks 1990 schreef zij haar memoires over haar jeugd in Berlijn en de daaropvolgende oorlogsjaren
Uiteindelijk verklaren België, Frankrijk, Nederland en Engeland zich bereid de vluchtelingen op hun grondgebied toe te laten. De familie Klein treft het slecht, zij belandt in Nederland en krijgt onderdak in het Amsterdamse Lloyd Hotel. Het is slechts een tussenstap in een noodlottige reis die zal voeren langs o.a. Westerbork, Theresienstadt, Auschwitz en Mauthausen. Alleen Hannelore overleeft. Na een maandenlange terugreis, helemaal alleen door Duitsland en Frankrijk, belandt ze ten slotte in haar ‘thuishaven’ Amsterdam.
in een onopgesmukte stijl, alleen voor zichzelf ‘om er vanaf te zijn’. Bij de voorbereiding van de Arnon Grunberg-tentoonstelling kwam een kopie van haar typoscript boven water. Zolang er nog tranen zijn wordt nu uitgegeven naar het oorspronkelijke manuscript met de foto’s uit het familiearchief.
• De oorlogsmemoires van de moeder van Arnon Grunberg • Op 3 en 6 mei wordt de televisiedocumentaire over Arnon en Hannelore uitgezonden
4 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
Met een nawoord van Arnon Grunberg FICTIE
Hannelore Grünberg-Klein Zolang er nog tranen zijn
PROMOTIE • Buitenreclame • Advertentiecampagne • Leesclubmailing • P.O.S.-materiaal • Première documentaire in EYE op 22 april
N AW O O R D
ARNON GRUNBERG
9 789038 800530
Hannelore Grünberg-Klein Zolang er nog tranen zijn PRIJS ¤ 18,50 OMSLAG STUDIO RON VAN ROON OMSLAGBEELD ARCHIEF FAMILIE GRÜNBERG-KLEIN GEBONDEN 12,5 X 20 CM OMVANG 176 BLADZIJDEN
NIJGH & VAN DITMAR
ISBN 978 90 388 0053 0 NUR 320 VERSCHIJNT APRIL 2015
-book ISBN 978 90 388 0054 7 ADVIESPRIJS ¤ 12,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 5
Hannelore Grünberg-Klein Zolang er nog tranen zijn
Westerbork Zo verstreek de tijd... en wij kinderen van de Schülerkreis* leidden ons eigen leven, met onze eigen kinderlijke zorgen en vreugdes. Natuurlijk drukten de wekelijkse transporten op de dinsdagen ook op ons leven een trieste stempel. Maar de oorlogsgebeurtenissen, die onze ouders via de jpa (de Jüdische Presse Agentur, de kampgeruchten) ontvingen, gleden grotendeels langs ons heen. De jpa was het enige nieuwsbulletin voor de kampbewoners. Er waren noch kranten, noch radio’s. Wij hadden iedere sjabbatmiddag onze bijeenkomsten, waar we zongen en spelletjes speelden, waar het laatst geschreven hoofdstuk uit de Chronik werd voorgelezen, en waar Leo verder vertelde over het zelfbedachte verhaal van Chanan en David. En het jaar 1944 naderde… Begin januari was al bekend geworden dat op 18 januari een heel groot transport naar Theresienstadt zou gaan met de mensen die op de lijst van de tot nu toe gesperrte Frontkämpfer stonden. Dit keer betrof het een heel groot aantal van de oude Schülerkreis-mensen. Ook Leo Blumensohn en zijn ouders en zuster zouden gaan. Op sjabbatavond hielden wij een afscheidsfeest, waarbij dr. Goslar een lange en goede afscheidstoespraak hield. De heer Fink zou de leiding van de Schülerkreis overnemen van Leo en verder werden Margot Goldberg, Paul de Vries, Sigi Samson, Jaques Finkel en Doris Moses leiders. Mee op transport gingen: Jo Seelmann, Isabelle Wachenheimer, Trudi Stein, Regina Stein, Ruth met tante Rosi, opa en oma en wij, Alfred Walter met zijn oude moeder en nog vele anderen. Tante Rosi en Ruth hadden papieren voor Argentinië, omdat oom Illy al in Buenos Aires zat en opa ook Frontkämpfer was geweest. Theresienstadt was een zogenaamd Vorzugslager. Maar mama vertrouwde deze voorrang niet erg en ging nog naar de heer Kurt Schlesinger, onze barakkengenoot. Hij had altijd erg vriendschappelijk tegen papa en mama gedaan. Mama kwam echter met behuilde ogen van hem vandaan. Hij was keihard en onverbiddelijk tegen haar geweest, en toonde daarmee zijn blijkbaar ware aard. Mama was volledig de kluts kwijt. Ze moest voor ons allemaal inpakken. Wij kinderen waren zeer nieuwsgierig naar het nieuwe dat ons te wachten stond, niet vermoedend dat het alleen maar ellende zou betekenen. Ik vroeg * jeugdvereniging
6 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
FRAGMENT aan mama wat voor kleding ik voor de reis moest kiezen. Mama adviseerde mij donkere kleuren aan te trekken, opdat mijn kleren op de reis niet vuil zouden worden. Ik koos een donkerblauwe, niet al te warme jurk, die mij natuurlijk in de onverwarmde trein niet voldoende zou beschermen tegen de ijzige kou van januari 1944. Ook een aantal van de cabaretiers van de werkgroep Bühne verdwenen in de loop van het jaar 1944 van het Westerborker ‘toneel’. In september 1944 werden alle kunstenaars op transport gesteld, als dank voor het vermaak dat zij Obersturmführer Gemmeker hadden geboden. Geen van hen is uit de hel van de Holocaustkampen teruggekeerd. Cabaretier Willy Rosen dichtte zijn afscheid van Westerbork zo: ‘Abschied von Westerbork Mein liebes Westerbork; ich muss nun von Dir scheiden, Eine kleine Träne lässt sich dabei nicht vermeiden. Warst Du auch öfter hart und ungemütlich, Du bliebst doch letzten Endes immer friedlich... Nun sage ich leise Servus, liebes Kesselhaus, Ein letzter Flötenton und dann ist’s aus. Leb wohl mein Hinterzimmer mit dem kleinen Teppich, Ich flüstre heute selber zu mir leise: nebbich... Adieu mein lieber ‘Stamppot’ und mein ‘Vuilnisbak’, Ich gehe auf die Wanderschaft mit Sack und Pack... Manchen Transport sah ich von hier verreisen, Und jetzt – jetzt wirft man selber mich zum alten Eisen... In Westerbork kann mir nichts mehr passieren, Ich gehe woanders Tsores organisieren.’ En dan zit hij in de trein: ‘Nun sitz ich im Coupé, gleich wird es pfeifen Noch einmal lass ich meinen Blick über die Gegend schweifen. Nun weiss ich doch, ich leide Qualen, Adieu mein Westerbork, Post Hooghalen.’ Rosen sprak ook uit ons hart – wij waren vier jaar in Westerbork geweest, vier betekenisvolle jaren van mijn kindertijd!
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 7
Robbert Welagen In goede handen
© KOOS BREUKEL
V
Robbert Welagen (1981) schreef vijf boeken, waaronder Lipari (Selexyz debuutprijs, longlist Libris Literatuurprijs) en zijn laatste roman, Het verdwijnen van Robbert (shortlist Libris Literatuurprijs 2014).
ader worden of geen vader worden? Met deze vraag worstelt Erik Bergmans, illustrator en al vier jaar gelukkig samen met zijn vriendin. Het moment is daar. Maar zal een kind bij hem in goede handen zijn? Was hijzelf als kind in goede handen? Deze vragen komen op scherp te staan als hij op station Amstel tijdens het spitsuur een man ziet lopen die als twee druppels water op hem lijkt. Met zijn fiere tred, dure stropdas en aktetas is de man een andere, ‘betere’ versie van hemzelf. Is de gelijkenis maar optisch bedrog of is er meer? Om daar achter te komen, besluit hij de man te volgen. In goede handen is een spannend en ontroerend verhaal over familie, herinnering en identiteit.
‘De lichtheid in Welagens werk is niet ondraaglijk. Het zijn boeken waarbij je geregeld een zucht slaakt, van inzicht, ontroering, herkenning.’ – Peter Terrin in De Standaard ‘Een even groot als jong talent.’ – NRC Handelsblad ‘De stille kracht in het land van de letteren.’ – Tzum
• Over scheiding, bindingsangst en kinderwens • Het verdwijnen van Robbert stond op de shortlist van de Libris Literatuurlijst
8 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
De Modiano van de Lage Landen FICTIE PROMOTIE • Interviews • Advertentiecampagne • Vooruitexemplaren pers en boekhandels
9 789038 800554
Robbert Welagen In goede handen PRIJS ¤ 17,50 OMSLAG STUDIO RON VAN ROON OMSLAGBEELD PHILIP PROVILY GEBONDEN 13,5 X 21,5 CM OMVANG 160 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0055 4 NUR 301 VERSCHIJNT AUGUSTUS 2015
-book ISBN 978 90 388 0056 1 ADVIESPRIJS ¤ 11,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 9
Robbert Welagen In goede handen
Verdomd, daar loop ik. Op perron 4 van station Amstel. Ik ben het, geen twijfel mogelijk. Ik zit in de trein op weg naar Amsterdam Centraal en we staan stil, pal naast de roltrappen. Het is zes uur ’s avonds. Ik kijk door het raam naar buiten en tussen de mensen op het perron – bellend, etend, in de weer met hun ov-pas, uitgeblust voor zich uit starend – zie ik mezelf. Ik stap de roltrap op. Althans, ik sluit eerst netjes aan bij de mensenmassa en glijd daarna langzaam naar beneden. Ik kijk anders uit mijn ogen en draag kleding die ikzelf nooit zou dragen, maar toch ben ik het: hetzelfde gezicht, ongeveer één meter negentig lang, begin dertig, licht gebogen. Onder een bijpassende jas draag ik een pak met stropdas. Ik heb mijn haar iets korter geknipt dan ik het zelf meestal heb. Met een ongewoon gezonde teint in het gezicht lijkt het alsof ik onlangs op wintersportvakantie ben geweest. In mijn hand draag ik een leren aktetas. Ikzelf zou nooit een leren aktetas dragen, of naar de wintersport gaan. Ik wil beslist weten wie ik ben en waar ik naartoe ga. Ik moet mezelf volgen. Ik stap snel uit de trein, net nadat de conducteur op zijn fluitje blaast; de deuren knarsen pal achter me dicht. Eigenlijk ben ik op weg naar de kunstacademie waar ik elke donderdagavond van zeven tot tien uur een cursus geef. Dat is een van de losse baantjes die ik heb omdat mijn illustraties en tekeningen niet erg goed verkopen. Lesgeven op de academie waar ik zelf les heb gehad geeft me een gemengd gevoel van vooruitgang en stilstand. We zullen vanavond het lijnperspectief behandelen. ‘Het is een misverstand dat het perspectief een uitvinding is uit de vijftiende eeuw. Het werd toen herontdekt. Nieuw is relatief…’ Negen cursisten zullen in het lokaal op me zitten te wachten en naar de lege leraarstoel kijken. Als ik mezelf snel inhaal, kan ik nog net op tijd zijn. Het is niet druk meer op de roltrap. Ik loop met de neerwaartse beweging mee naar beneden, wat me een wankel gevoel geeft, alsof ik harder ga dan mijn lichaam begrijpt en ik elk moment mijn evenwicht kan verliezen. Beneden kijk ik eerst naar rechts en dan naar links: daar sta ik, rustig in de rij om uit te checken met mijn ov-kaart. Ik heb mezelf al snel ingehaald, maar dan bedenk ik dat ik enige afstand moet houden, zodat ik niet oog in oog met mezelf kom te staan. Misschien ontstaat er dan kortsluiting in onze breinen.
10 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
FRAGMENT Ik loop achter mezelf aan. Ik zie mezelf op een vertrouwde en bekende manier bewegen, alsof ik in een spiegel kijk, en tegelijkertijd is die andere ik me volledig nieuw en onbekend. We lopen in de richting van de trams. Buiten is het donker, een paar lantaarns schijnen licht op de wachtende mensen. Hij voegt zich tussen hen, voor het tramhokje, en ik ga even verderop staan, iets naar achteren. Ik lijk advocaat of arts of beoefenaar van een ander traditioneel beroep. Na een vijfdaagse werkweek heb ik bijna een vrij weekend. Nog een dag werken. En in tegenstelling tot mezelf heb ik werkelijk weekend. Bovendien heb ik een vrouw en twee kinderen. Ja, ik stel me voor dat die andere ik niet alleen een vriendin heeft, zoals ikzelf, maar een echt gezin, waarmee hij een regelmatig, behaaglijk leven leidt.
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 11
Hans Dorrestijn
Zelfs Christus aan het kruis had het beter dan ik thuis
D
riekwart eeuw reeds voert Hans Dorrestijn een strijd op leven en dood tegen zijn demonen. Zijn jeugd werd gedomineerd door een boze stiefvader. Zijn adolescentie stond in het teken van de lelijkheid. Tijdens zijn studiejaren regeerde koning alcohol:
© KOOS DANSEN
Wie in het café naar binnen kijkt Ziet door het raam gezelligheid Vergis u niet, het is maar schijn Neem dat maar aan van Dorrestijn.
Hans Dorrestijn (1940) is schrijver van verhalen, liedteksten en poëzie. Daarnaast heeft hij zich ontpopt als Nederlands bekendste vogelaar. Recent verschenen van hem Dudeljo!, De Italiaanse chauffeuse en Het dierlijkste van Dorrestijn.
Maar een Dorrestijn laat zich niet zomaar kisten. Als leraar overwon hij de wanorde. Uit zijn ongelukkige liefdes haalde hij de inspiratie voor zijn bitterzoete balladen en liedjes – die hij vervolgens zelf op het podium uitvoerde, zijn faalangst ten spijt. In de liefde bleef hij gedesillusioneerd achter, maar hij kreeg er veel voor terug. De vogels werden zijn nieuwe vrienden, de Wielewaal voorop. Sindsdien trekt Dorrestijn zingend en fluitend door de Lage Landen. In dit boek bundelt Dorrestijn zijn beste stukken over zijn leven en zijn lijden. Zijn 75-jarige ervaring staat garant voor een boek vol wijsheid, zelfspot en mededogen.
• Verschijnt op 16 juni, Dorrestijns 75ste verjaardag • Het beste van Dorrestijn, door hemzelf uitgekozen
12 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
De kunst van het lijden door Hans Dorrestijn (75 jaar ervaring) FICTIE PROMOTIE N I J G H & VA N D I T M A R
Zelfs ChristUs aan het krUis had het beter dan ik thUis
• Feestelijke presentatie • Media-aandacht • Lezingen • Interviews • Ludiek etalagemateriaal • Documentaire AVRO en tentoonstelling ‘De kunst van het lijden’ in september
De kunst van het lijden door
hans dorrestijn (75 jaar ervaring)
9 789038 800578
Hans Dorrestijn Zelfs Christus aan het kruis had het beter dan ik thuis PRIJS ¤ 20,00 OMSLAG STUDIO RON VAN ROON OMSLAGBEELD ISTOCK PAPERBACK 16 X 21 CM OMVANG 300 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0057 8 NUR 301 VERSCHIJNT JUNI 2015
-book ISBN 978 90 388 0058 5 ADVIESPRIJS ¤ 13,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 13
Renske Jonkman Gibraltar
© KOOS BREUKEL
T
Renske Jonkman (1982) schrijft onder meer voor de Volkskrant, Vogue, CJP, Cineville,
wee geliefden, Tobias en Ezra, leiden een tamelijk volmaakt bestaan: ze zijn slim, beloftevol, aantrekkelijk en wonen in een ruim appartement midden in de stad. Terwijl de vrijgevochten filmmaker Tobias werkt aan zijn grote doorbraak, klimt Ezra als creatief directeur omhoog binnen de harde reclamewereld. Maar het dagelijks leven kent ook een andere werkelijkheid. Tobias verhult dat er niets uit zijn handen komt, terwijl Ezra er afwijkende ideeën over de liefde en het leven op nahoudt. Ezra besluit de veilige cirkel te doorbreken en haar vader op te gaan zoeken in Essaouira, Marokko. Tegen Tobias’ zin in laten ze zomaar alles achter zich en trekken naar het zuiden. Samen maken ze een reis die zowel vooruit als achterwaarts door de tijd beweegt. Terwijl Tobias vlucht in zijn verbeelding en droomt van thuiskomen, slaat bij Ezra de werkelijkheid steeds harder in. In Gibraltar scheren geliefden langs elkaar heen, al lijken ze elkaar zo nabij. Zoals Afrika en Europa bij Gibraltar bijna samenkomen. Bijna.
Lowlands en De God van Nederland. Haar debuutroman Zo gaan we niet met elkaar om (2011) werd genomineerd voor de Academica Debutantenprijs 2012 en de Vrouw & Proza Debuutprijs 2010-2012.
Over Zo gaan we niet met elkaar om: ‘Een eigentijdse versie van Remco Camperts klassieker Het leven is vurrukkulluk.’ – Jaap Goedegebuure in Trouw ‘Een nieuwe schrijver met talent en lef.’ – Leon Verdonschot
• Een eigentijds liefdesdrama met eeuwigheidswaarde, dat doet denken aan de filmtrilogie Before Sunrise, Before Sunset en Before Midnight • Tweede roman van een groot literair talent
14 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
Een genadeloze liefdesgeschiedenis
FICTIE R O M A N
N I J G H
&
V A N
D I T M A R
PROMOTIE • Interviews • Optredens op festivals • Voorpublicatie • Crosspromotie
9 789038 800592
Renske Jonkman Gibraltar PRIJS ¤ 18,50 OMSLAG NICO RICHTER OMSLAGBEELD ROYAL PHOTOGRAPHIC SOCIETY / NATIONAL
R E N S K E
J O N K M A N
MEDIA MUSEUM / SCIENCE & SOCIETY PICTURE LIBRARY PAPERBACK 13,5 X 21,5 CM OMVANG 304 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0059 2 NUR 301 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
-book ISBN 978 90 388 0060 8 ADVIESPRIJS ¤ 12,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 15
Renske Jonkman Gibraltar
[Ezra] Ik werd gewiegd door de cadans van de golven. Alleen al door die beweging, als er geen weg meer terug was en ik me moest overgeven aan de verplaatsing en snelheid van auto’s, van veerboten, bussen, de tegendruk van vliegtuigen en de stroming van het water, ja, pas dan viel er een kalmte over me heen die nog het beste viel te vergelijken met dat korte moment voordat ik in slaap viel, wanneer de zwaarte van mijn lichaam overging in een heerlijke lichtheid en mijn gedachten niet langer vol waren van praktische zaken, maar ongecontroleerd en in vreemde beelden uiteen waaierden, meestal in zwart-wit, als een soort ruis dat toenam in sterkte en afzwakte, totdat mijn lichaam nog een laatste schok gaf en ik er niet meer was, niet Êcht tenminste. Ik inhaleerde de dieseldampen. Ik voelde de wind op mijn gezicht, in mijn haren, de levant uit noordoostelijke richting. Ik wist niet beter dan dat ik me goed voelde zodra ik hier bovenop het dek stond en deze oversteek tussen Algeciras en Tanger maakte, als klein meisje al, en ik net als toen de wind voelde aantrekken naarmate het land achter ons verdween en we toegang kregen tot open zee; dat heerlijke beuken van het schip tegen de golven die stuksloegen tegen de voorplecht, en de vrachtschepen en jachten met hun witte zeilen die vanuit de verte opdoemden, als miniatuurboten, en de dolfijnen die hier overal boven water opdoken, zich verzamelden in deze nauwe straat van Gibraltar, in dat helderblauwe water tussen de twee steile wanden van Afrika en Europa, die twee stukken vasteland, die allebei als heersers van een continent boven zee uittorenden, maar met voldoende afstand om elkaar niet te raken en evengoed dichtbij genoeg om elkaar in de gaten te houden, hoewel dat ooit zou gaan veranderen, dat wist ik, want diep onder zee naderden de Afrikaanse en Europese platen elkaar, elk jaar schoven ze vier centimeter naar elkaar toe, en zouden ze dan niet over miljoenen jaren weer als oude bekenden in elkaar schuiven?
16 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
FRAGMENT [Tobias] Ik had die wagens wel gezien die allemaal de grens over moesten, de veel te luxe Mercedessen die alleen voor deze vakantieperiode waren gehuurd om een beetje mee te showen in hun geboortedorp, en de enorme bulten met bagage bovenop de daken, wachtend als een rij van logge dromedarissen, zuchtend en steunend achter elkaar. Het zou uren in beslag nemen als ze die wagens moesten doorzoeken, en al die tijd zou ik hier in mijn eentje liggen wachten, in het donker, ver weg van de wereld, het met mijzelf uit moeten zoeken. Temidden van het regelmatige gebrom dat aanzwol en weer wegebde. Ik herinnerde me een kerel die in de wagen vóór ons instapte. Hij droeg een sweatshirt van de Carrefour en had zo’n wijvig tasje overdwars op zijn buik hangen en voordat hij ging zitten gaf hij me een allemachtig vuile blik, alsof hij precies wist wat ik van plan was. Wist hij dat? Kon hij dat weten? Ik kon de situatie op geen enkele manier controleren. En terwijl ik daar lag was ik me meer dan ooit bewust van mijn lichaam. Het ruisen van mijn bloed, resonerend in mijn oor. De regelmatige klop van mijn hart. Do-donk. Do-donk. Do-donk. Het opkomend en dalend gerommel van mijn ingewanden. Mijn maag, mijn lever, mijn darmen. Het koude zweet kleefde op mijn rug. Zelfs het knipperen van mijn wimpers leek van belang. Ik vroeg me af hoeveel zuurstof er nog over was, in die dubbele bodem van de achterbank. Hoelang kon je het hier uithouden zonder bewusteloos te raken? Mijn benen raakten al min of meer verkrampt. Ik had last van tintelingen, een dof gevoel in handen en voeten. Als ik een hartinfarct kreeg, welke arm werd dan gevoelloos, was dat de linker of juist de rechter? Nee, ik had vast niks. Ik moest geen voorbarige conclusies trekken. Maar wat was dat toch, waardoor mijn gedachten als kleine lichtflitsen over en weer schoten? Ik werd door elke gedachte opgeslokt, alles leek van belang en ik verdween in elke stomme gedachte als een alcoholist, een drugsverslaafde, waarna er weer een nieuwe gedachte volgde, die al net zo belangrijk leek te zijn als de voorlaatste. De toekomst, het verleden, het huidige moment, alles liep hopeloos door elkaar heen, alsof ik daar in een tijdmachine lag.
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 17
Ryan Gattis Zes dagen ‘Zes dagen is een monumentale prestatie. Ryan Gattis leidt zijn lezers het gebroken, razende hart in van LA tijdens de rellen van ’92 – en hij knippert niet een keer met zijn ogen bij wat hij aantreft.’ – Dennis Lehane
‘Actueel, bijtend en levendig verhaal van een schrijver die weet waar hij het over heeft: de onderwereld van Los Angeles in de vroege jaren negentig.’ – Joyce Carol Oates
‘Zes dagen is een loepzuivere symfonie, een buitencategorie roman die me geheel verzwolgen heeft.’ – David Mitchell
18 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
DE FEITEN
© CORBIS/TED SOQUI
Op 29 april 1992 om 15.15 uur verklaarde een jury de agenten Theodore Briseno en Timothy Wind en brigadier Stacey Koon van de politie van Los Angeles niet schuldig aan buitensporig geweld bij de arrestatie van Rodney King. De jury kwam niet tot een eensluidend oordeel over dezelfde aanklacht tegen agent Laurence Powell. Om ongeveer 17:00 uur die middag braken er rellen uit. Pas zes dagen later, op maandag 4 mei, kwam daar een eind aan, na 10.904 arrestaties, meer dan 2383 gewonden, 11.113 branden en meer dan een miljard dollar schade aan onroerend goed. Daarnaast vielen er 60 dodelijke slachtoffers die aan de rellen werden toegeschreven, maar daarbij zijn de moordslachtoffers niet meegerekend die los van de rellen elders in de stad zijn gevallen tijdens die zes dagen dat er een avondklok was ingesteld en weinig tot geen noodhulp beschikbaar was. Zoals hoofdcommissaris Daryl Gates de eerste avond zei: ‘Er zullen zich situaties voordoen waarin mensen vergeefs op hulp moeten wachten. Het is nu eenmaal niet anders. We kunnen niet overal tegelijk zijn, daar hebben we de mankracht niet voor.’ Het is mogelijk, zelfs waarschijnlijk, dat sommige niet aan de rellen gerelateerde slachtoffers eigenlijk het doelwit waren van een noodlottige combinatie van gelegenheid en omstandigheden. Die 121 uur van wetteloosheid in een stad met bijna 3,6 miljoen inwoners in een provincie met een bevolkingsaantal van 9.150.000 boden ruimschoots gelegenheid voor afrekeningen. Dit verhaal gaat over een paar van hen.
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 19
Ryan Gattis Zes dagen
© SAM TENNEY
O
Ryan Gattis woont en werkt in Los Angeles.
p 29 april 1992 om 15.15 uur spreekt een jury in Los Angeles twee agenten vrij van de aanklacht van excessief geweld tegen Rodney King. Minder dan twee uur later staat de stad, toch al een kruidvat van rassenhaat, in brand. Wat volgt is een orgie van rellen en geweld die zes dagen aanhoudt. Er vallen zestig doden. Maar wat weinigen weten is dat terwijl de stad brandt, gangs hun kans schoon zien om elkaar ongestoord te lijf te gaan. Daarbij wordt een onbekend aantal mensen vermoord. In deze adembenemende en filmische literaire meesterproef zoomt Ryan Gattis in op zes levens die met elkaar verbonden zijn in deze gruwelijke en angstaanjagende omstandigheden. Twee gangsters, een tacoverkoper, een verpleegster, een graffiti-artiest, een brandweerman: samen tonen ze ons het wild kloppende hart van LA. Een complexe en fascinerende stad die even warmbloedig is als dreigend. Gattis is een groot nieuw talent. Voor deze ambitieuze roman drong hij diep door tot de gang scene in LA – een relevant, wreed en betoverend epos over misdaad, ras, wraak, loyaliteit en liefde in de chaos van South Central LA.
• Voor liefhebbers van The Wire en van Los Angeles • Vertaalrechten wereldwijd verkocht
20 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
LA 1992: Zes dagen. Een stad.
FICTIE PROMOTIE • Auteursbezoek o.v. • Interviews • Voorpublicatie • Advertenties • Affiches • Vooruitexemplaren • Promotieboekjes voor de boekhandel
9 789038 800615
Ryan Gattis Zes dagen VERTALING GERDA BAARDMAN OORSPRONKELIJKE TITEL ALL INVOLVED PRIJS ¤ 19,99 OMSLAG STUDIO RON VAN ROON OMSLAGBEELD ZUMA PRESS, INC / ALAMY PAPERBACK 15 X 23 CM OMVANG 432 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0061 5 NUR 302 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
-book ISBN 978 90 388 0062 2 ADVIESPRIJS ¤ 13,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 21
Barbara van Erp & Femke Sterken
Dit is het boek voor ouders met een leven. Me to we
© AN-SOFIE KESTELEYN
I
Barbara van Erp (1969) is journalist en bladenmaker. Ze werkte bij onder meer Volkskrant Magazine, Vrij Nederland, Libelle en
n 2013 startten Barbara van Erp en Femke Sterken het inmiddels razend succesvolle me-to-we.nl, een online magazine voor ouders met een leven. En nu is er het boek: voor alle jonge en misschien iets oudere ouders die snakken naar een realistische kijk op het ouderschap. Soms is dat immers een roze wolk, soms een enorm grijze donderwolk. Soms vertedering en geluk, soms gekrijs, gevloek en doorwaakte nachten. En als je dan ook nog op het honderdste stukje lego staat van die week, lijkt de emmer soms wel heel erg vol. Journalisten en bloggers Van Erp en Sterken schreven dit boek voor al die ouders-die-het soms-ook-even-niet-weten-maar heel-graagaf-en-toe-tja-het-is-misschien-egoïstischeen-eigen-leven-leiden. Met hun herkenbare, geestige en licht cynische columns, lijstjes, foto’s, brieven en tegelwijsheden steken ze medeploeteraars een hart onder de riem. Maar vooral laten ze moeders (en vaders) lachen om hun nieuwe leven, waarin opeens niet meer zijzelf maar de kinderen centraal staan. (Plus: uitjes die leuk zijn voor ouder én kind!)
Hollands Diep. Als freelancer schrijft ze voor linda., jan,
Het Parool en de Volkskrant. Ze is
moeder van twee zoons. Femke Sterken (1979) werkte een aantal jaar voor Libelle. Inmiddels is ze freelancejournalist en columnist. Ze schrijft o.a. voor Libelle, linda. en jan. Femke heeft een zoon.
• De site me-to-we.nl wordt maandelijks door zo’n 300 000 jonge ouders bezocht • Zwangerschap, gezondheid, lifestyle, relatie, psyche, opvoeden, recepten, vakantie, uitjes • Prachtig vormgegeven: een topcadeau
22 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
Roze wolk/donderwolk
NON-FICTIE PROMOTIE • Kind- en oudervriendelijke presentatie • Online campagne met filmpjes • Prijsvraag • Crosspromotie met Me-towe en online magazines (o.a. Famme, Culy, NSMBL) • Aandacht in o.a. de Volkskrant, Het Parool, NRC, De Telegraaf, Flair, Kek mama, LINDA., VIVA mama • Affiches
9 789038 800639
Barbara van Erp & Femke Sterken Dit is het boek voor ouders met een leven. Me to we PRIJS ¤ 22,50 OMSLAG SCHERP ONTWERP GEBONDEN 16 X 24 CM OMVANG 386 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0063 9 NUR 320 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
-book ISBN 978 90 388 0064 6 ADVIESPRIJS ¤ 14,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 23
24 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 25
Arnon Grunberg
De dagen van Leopold Mangelmann. Het vroege werk
© KOOS BREUKEL
Z
Arnon Grunberg (1971) is een gevierde en veelvuldig bekroonde romanschrijver. Voor Tirza ontving hij zowel de Gouden Uil als de Libris Literatuurprijs. Met De man zonder ziekte (2012) werd hij genomineerd voor de ako
Literatuurprijs, de Libris Literatuurprijs
elden zal een debuutroman zozeer zijn ingeslagen als Arnon Grunbergs Blauwe maandagen in de meimaand van 1994. ‘Eindelijk weer eens een schrijver die zijn generatie een stem geeft’, ‘Een groteske komedie, een zeldzaamheid in de Nederlandse literatuur’, juichten HP/De Tijd en NRC Handelsblad. Wat bijna niemand toen nog wist, was dat Grunberg zijn entree in de literatuur al jaren had voorbereid: als elfjarige debutant in Vrij Nederland, vanaf zijn zeventiende als acteur en toneelschrijver en in de jaren daarna als schrijver van gedichten en korte verhalen. Zijn eerste teksten gaf hij uit in eigen beheer, zoals zovele grote schrijvers voor hem deden. Maar in februari 1993, een jaar vóór zijn officiële debuut, publiceerde Uitgeverij Rothschild & Bach een kleine bundel van Arnon Grunberg: De dagen van Leopold Mangelmann, Brief aan M. en Schoonheid en bier. Het boekje, dat allerlei voorstudies bevat voor zijn roman Blauwe maandagen, werd nauwelijks verkocht. Nu verschijnt het opnieuw, geheel herzien en uitgebreid met verhalen en teksten die Grunberg bij de voorbereiding van de tentoonstelling Ich will doch nur dass ihr mich liebt terugvond in de garage van zijn moeder.
en De Gouden Boekenuil. In februari 2015 verscheen zijn nieuwste novelle Het bestand. Grunbergs werk is inmiddels in zeventwintig talen vertaald.
• Het vroege werk van Arnon Grunberg • De teksten vóór Blauwe maandagen
26 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
De vlegeljaren van Arnon Grunberg
FICTIE PROMOTIE • Media-aandacht • Advertentie-campagne • Boekhandelsactie: Win een koffer vol Grunberg
ARNON GRUNBERG dE dAGEN VAN LEOPOLd MANGELMANN HET VROEGE WERK
9 789038 800653
N ij g h & V a n d i t m a r Arnon Grunberg De dagen van Leopold Mangelmann. Het vroege werk PRIJS ¤ 17,50 OMSLAG STUDIO RON VAN ROON OMSLAGBEELD ISTOCK PAPERBACK 13,5 X 21,5 CM OMVANG 300 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0065 3 NUR 301 VERSCHIJNT AUGUSTUS 2015
-book ISBN 978 90 388 0066 0 ADVIESPRIJS ¤ 11,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 27
Roz Chast Kunnen we het niet over iets leukers hebben?
© ROZ CHAST
R
Rosalind ‘Roz’ Chast (1954) groeide op in
oz Chast en haar ouders waren lange tijd aanhangers van de ontkenningstheorie: als je maar niet nadenkt over de dood, zal die ook nooit komen. Hun hele getrouwde leven woonden Chasts ouders in Brooklyn, New York en ze waren vastbesloten er te blijven – tot het echt niet meer ging. Kunnen we het niet over iets leukers hebben? is Chasts eerste autobiografische boek. Full colour strips, familiefoto’s, tekst en documenten combineert ze tot het verhaal van een enig kind dat haar beide ouders ruim boven de negentig ziet worden, tot ze ten slotte écht oud worden. Op haar karakteristieke ironische, maar ook eerlijke manier laat Chast de universele problemen zien die zij en haar ouders tegenkomen: hoe je als kind de ouderrol zo goed en kwaad als het gaat moet overnemen, het moment dat een verhuizing naar een instelling in zicht komt, en hoe om te gaan met gênante fysieke complicaties, en met vreemden die de meest intieme zorg verlenen.
Brooklyn als enig kind van een onderdirectrice van een lagere school en een leraar. Ze illustreerde vele boeken en haar cartoons verschijnen sinds 1978 in de New Yorker. Ook publiceert ze in Scientific American en Harvard Business Review. www.rozchast.com.
Kunnen we het niet over iets leukers hebben? werd in de VS genomineerd voor vele prijzen en haalde de bestsellerlijst van The New York Times. Geestig en verdrietig, fantastisch verteld en getekend, een troost en een komische noot voor iedereen die met een vergelijkbare situatie te maken heeft.
• #1 The New York Times Bestseller • Finalist National Book Award 2014 • Longlist National Book Critics Circle Award • Kirkus Prize voor non-fictie
28 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
Een geestig en herkenbaar relaas van ‘the long goodbye’
GRAPHIC MEMOIR PROMOTIE • Auteursbezoek o.v. • Interviews • Media-aandacht in o.a. Harper’s Bazaar en De Groene Amsterdammer • Inkijkexemplaar voor boekhandels
9 789038 800677 OOMSBURY
Roz Chast Kunnen we het niet over iets leukers hebben?
‘Dit is het beste, meest bijzondere werk dat Chast ooit gemaakt heeft, en iedereen moet meteen naar de winkel om het te kopen. Dit is ons aller voorland.’ – Rachel Cooke, Observer
10-02-15 13:36
VERTALING TOON DOHMEN PRIJS ¤ 24,50 OMSLAG ROZ CHAST GEBONDEN 19 X 23,5 CM OMVANG 232 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0067 7 NUR 320 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
-book ISBN 978 90 388 0068 4 ADVIESPRIJS ¤ 14,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 29
Roz Chast Kunnen we het niet over iets leukers hebben?
Job no: 84076 Title: Can we Talk About Something More Pleasant Client: BB_16601-1 02_CantWeTalkAboutSomethingMorePleasant.indd 2 Scn: #175 Size: 190.5(w)234.95(h)mm Co: M5 (All To Spot) Dept: DTP D/O: 00.00.13
30 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
23/11/13 9:36 AM
QC Preflight Point
5 5
2nd
QC Preflight Point
‘Roz Chast herinnert ons eraan hoe een mix van cartoons en foto’s en tekst een familieportret kan creëren met alle intimiteit en emotionele kracht van prozamemoires. De gecompliceerde, conflictueuze relatie tussen ouder wordende ouders en hun artistiek begaafde kind doet de lezer denken aan Patrimonium van Philip Roth of Experience van Martin Amis. Tegelijk zal het portret van dochterlijke liefde en plichtsgevoel resoneren bij alle babyboomers die met hun eigen ouders te maken hebben.’ – Michiko Kakutani, New York Times
GRAPHIC MEMOIR
‘De grenzen tussen lachen en hysterie, wanhoop en woede, liefde en schuldgevoel zijn inderdaad vaag, maar niemand trekt ze eerlijker dan Roz Chast.’ – Alison Bechdel, auteur van Fun Home ‘Op een oergeestige manier hartverscheurend. Een instant classic, voor ouderen, en voor degenen die om hen geven en voor hen zorgen.’ – Boston Globe ‘Een ongelooflijk dynamische combinatie waardoor je alles hoort en ziet zoals Roz Chast het ervaren heeft. […] Een geweldige prestatie. De hoogste aanbeveling.’ – Evening Standard ‘Een schouwspel waar je de mond van openvalt.’ – de Volkskrant
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 31
Ronald Hoeben en Roselie Kommers Primeurs en delicatessen
H Ronald Hoeben is culinair journalist, fotograaf en eigenaar van het succesvolle FoodTube. Roselie Kommers is neerlandica en deed de redactie van dit boek.
et restaurant is een Parijse vinding uit de achttiende eeuw. Pas een eeuw later verschijnen er ook restaurants in Nederland. Het duurt dan nog een eeuw voordat de restaurants zichzelf op de kaart hebben gezet en als in 1957 de eerste Michelinsterren worden uitgereikt, komen de sperziebonen en de schildpaddensoep nog uit blik. Kiwi, kwartel en broccoli laten nog decennia op zich wachten. Bij de ontwikkeling van de Hollandse haute cuisine is een belangrijke rol weggelegd voor Dikker & Thijs, een unieke combinatie van een restaurant en een delicatessewinkel. Henri Thijs, een discipel van de beroemde Franse chef-kok Auguste Escoffier, brengt het gedachtegoed van deze grootste vernieuwer van de Franse keuken naar ons land. Dan zijn voor het eerst truffels te koop, koks halen er ganzenleverpaté, voorbijgangers drukken hun neus tegen de etalageruit om een verse ananas te zien. Dikker & Thijs wordt een broedplaats waar menig jonge kok en gastheer het vak leert; Cees Helder, later de eerste Nederlandse driesterrenchef, leert er lammeren uitbenen en Joop Braakhekke kon er voor het eerst met grandeur aan de gang. Aan de hand van koksverhalen, krantenknipsels en kelnerconfessies vertelt Primeurs en delicatessen hoe Nederland in een eeuw leerde eten en van de Escoffier-keuken via de nouvelle cuisine in de ruige keuken belandde.
• Verrukkelijke culinaire geschiedenis • Fraai geïllustreerd
32 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
Hoe Nederland leerde eten
NON-FICTIE PROMOTIE • Presentatie bij honderdjarig bestaan Dikker & Thijs • Interviews • Lezersacties • Mailing naar specialinterestbladen
9 789038 800691
Hoe Nederland leerde eten
Ronald Hoeben en Roselie Kommers Primeurs en delicatessen PRIJS ¤ 17,50
Hoe Nederland in één eeuw leerde eten
OMSLAG MYMAP CONCEPT EN CREATIE PAPERBACK 13,5 X 21,5 CM OMVANG 160 BLADZIJDEN
Ronald Hoeben en Roselie Kommers Ronald Hoeben en Rosalie Kommers
Nijgh & Van Ditmar
ISBN 978 90 388 0069 1 NUR 320 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
-book ISBN 978 90 388 0070 7 ADVIESPRIJS ¤ 11,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 33
Gerard Termorshuizen Een humaan koloniaal
© COLLECTIE AUTEUR
H
Gerard Termorshuizen (1935) kon bij het schrijven van Een humaan koloniaal gebruikmaken van Salomonsons persoonlijke archief, dat in het bezit is van diens dochter
erman Salomonson (1892-1942), afkomstig uit een gegoed Joods-Indisch milieu, verruilde al snel zijn studie aan de Technische Hogeschool in Delft voor een carrière in de journalistiek en de literatuur. Voor De Groene Amsterdammer schreef hij over de Grote Oorlog van 1914-1918. In de jaren twintig nam hij het hoofdredacteurschap op zich van een van de oudste Indische kranten, de Java-Bode. Literair actief was hij onder het pseudoniem Melis Stoke. Zijn Rijmkronieken, waarin hij zich zeer persoonlijk uitliet over maatschappelijke en politieke onderwerpen, waren bij vele lezers populair en zijn nog steeds een bijzondere bron voor onze kennis van het leven in Nederlands-Indië. Na zijn terugkeer in Nederland bleef hij als directeur van het persbureau Aneta de contacten met de kolonie onderhouden. Tijdens de meidagen van 1940 fungeerde Salomonson als verbindingsofficier in het Nederlandse leger en was hij medeverantwoordelijk voor de omroepberichten. Dat laatste werd hem fataal. Na een heroïsch gedragen periode van gevangenschap was zijn laatste gang naar het concentratiekamp Mauthausen.
Netje. Al eerder publiceerde hij de biografie P.A. Daum, journalist en romancier van tempo doeloe en het tweedelige standaardwerk over de Indische persgeschiedenis: Journalisten en heethoofden en Realisten en reactionairen. Zijn meest recente boek is Niemand zorgde voor
Ter-Salomonson-bw-opzet5 21-01-15 15:54 Pagina 20
Gemeente te Amsterdam onderwijs in de geschiedenis en beteekenis van het Christendom gehad, waaraan ik dankbaar blijf terugdenken.’ Duidelijk is in ieder geval dat Herman opgroeide in een christelijke traditie, zij het in vrijzinnig verband. Wat in die versjes in dat poëziealbum eveneens opvalt, is de keer op keer betoonde aanhankelijkheid ten opzichte van zijn moeder. Die gehechtheid aan haar blijkt ook in zijn latere leven. Zij was een luisterende en in alles met hem meelevende vrouw, een vertrouwensfiguur. Het komt onder meer tot uiting in zijn brieven aan haar tijdens de vooral aanvankelijk zware en tumultueuze periode in Indië. Aan haar waren ook zijn laatste woorden gewijd, toen hij begin augustus 1942 zijn verschrikkelijke lot tegemoetging.
mijn ziel – Marietje van Oordt, een leven aan de Indische zelfkant. Herman en broer Jan (dertien en elf jaar oud) met hun moeder
• Een Joods-Indische oorlogsgeschiedenis
34 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
De zevenjarige Herman schrijft een briefje op rijm aan zijn grootmoeder
20
Herman en broer Jan hadden, beschermd en gekoesterd door hun moeder en grootouders van moeders kant, een onbekommerde jeugd: ‘In de omgeving van mijn kinderjaren, die er een was van verstilde traditie en reminiscentie [...] drongen geen ruwe realiteiten door,’ merkte Herman in Aan Nieuw Nederland erover op.4 We vinden het bevestigd in de bewaard gebleven brie∆es die Herman richtte tot familieleden, zijn grootmoeder in het bijzonder. Ze brengen verslag uit van de alledaagse dingen op school, op straat en in huis, over een konijn en ‘een klein zwart poesje’ die hij als verjaardagscadeaus heeft gekregen. Maar soms is daar toch ook de ruwe realiteit, wanneer ze vertellen over uit de krant opgediepte ongelukken: dat met
21
Leven en werk van Herman Salomonson
NON-FICTIE PROMOTIE • Besloten boekpresentatie bij Mendesganz • Voorpublicatie in Indische Letteren • Optreden op Tong Tong Fair
9 789038 800714
Gerard Termorshuizen Een humaan koloniaal. Leven en werk van Herman Salomonson PRIJS ¤ 24,99 OMSLAG MARJO STARINK OMSLAGBEELD ARCHIEF FAMILIE SALOMONSON PAPERBACK MET FLAPPEN 13,5 X 21,5 CM OMVANG 240 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0071 4 NUR 320 VERSCHIJNT MEI 2015
-book ISBN 978 90 388 0072 1 ADVIESPRIJS ¤ 14,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 35
Hallelujah. Liedjes en gedichten van Leonard Cohen Samengesteld door Henk Hofstede
© PIM KOPS
M
Leonard Cohen (Montreal, 1934) is een van de belangrijkste en invloedrijkste artiesten van de afgelopen vijftig jaar. De dichter, schrijver en singer-songwriter is vooral bekend van hits als ‘Suzanne’, ‘Hallelujah’ en ‘So long, Marianne’, nummers die opnieuw opgenomen werden door een nieuwe generatie van artiesten zoals
eteen na het uitkomen van The Songs of Leonard Cohen in 1967 werd hij bejubeld als de nieuwe dichter van het lied. Cohens melodieën waren pakkend in al hun eenvoud; zijn songteksten waren volstrekt eigen en uniek – romantisch, mysterieus en met een donkere humor. ‘Suzanne’ werd een wereldhit. Als snel volgden nieuwe albums, Songs From a Room en Songs of Love and Hate, met nieuwe hoogtepunten als ‘Bird On The Wire’, ‘The Partisan’ en ‘Famous Blue Raincoat’. Ook in Nederland werd Leonard Cohen een grote ster, en hij is dat na het uitkomen van zijn laatste album Popular Problems meer dan ooit. Zijn concerten zijn steevast uitverkocht en zijn biografie, geschreven door Sylvie Simmons, werd een groot succes. Hallelujah is de eerste Nederlandse collectie van meer dan vijftig songteksten en gedichten van de Canadese bard. In dit fraai uitgevoerde collector’s item staan de originele teksten van zijn klassiekers naast de vertalingen door o.a. Rick de Leeuw, Yasmine en Kris de Bruyn. Als toegift is er een herdruk van de 44 gedichten van Leonard Cohen die Remco Campert in 1971 al vertaalde, waaronder een selectie uit de nooit officieel gepubliceerde bundel Songs of Disobedience.
U2, John Cale, Nick Cave, Rufus Wainwright en Teddy Thompson. Eerder verscheen zijn veelbesproken en succesvolle biografie I’m your man. Het leven van Leonard Cohen van Sylvie Simmons bij Nijgh & Van Ditmar. Henk Hofstede (Amsterdam, 1951) is zanger en tekstschrijver van de Nits. Met het Avalanche Quartet bracht hij twee cd’s uit met repertoire van Leonard Cohen, waarmee hij regelmatig door Nederland en België toert.
36 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
• Meer dan 10 000 verkocht!
De mooiste woorden van een legendarische artiest
NON-FICTIE PROMOTIE • Online-campagne • Media-aandacht • Vertaalwedstrijd met Hallelujah
9 789038 800738
Hallelujah Liedjes en gedichten van Leonard Cohen PRIJS ¤ 19,99 OMSLAG PAUL POLLMANN OMSLAGBEELD JACK ROBINSON/ GETTY IMAGES PAPERBACK 13,5 X 21,5 CM OMVANG 192 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0073 8 NUR 306 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
-book ISBN 978 90 388 0074 5 ADVIESPRIJS ¤ 13,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 37
Kees ’t Hart & John Schoorl Als een zwerfkei. Dichters over Dylan
‘L
ike a Rolling Stone’, in 1965 voor het eerst door Bob Dylan gezongen op zijn lp Highway 61 Revisited, is nog altijd een mijlpaal in zijn oeuvre. En niet voor niets duikt de naam van Dylan elk jaar weer op als kanshebber op de Nobelprijs voor de Literatuur. De vijftigste verjaardag van ‘Als een zwerfkei’ was aanleiding voor Kees ’t Hart en John Schoorl om Nederlandse dichters te vragen naar hun visie op Dylan. Een bont gezelschap van meer dan veertig dichters liet zich inspireren, onder wie Gustaaf Peek, Erik Bindervoet, Ellen Deckwitz, Wim Brands, Bart Chabot, F. Starik, Alex Boogers, Jan Rot en Rick de Leeuw.
PROMOTIE
NON-FICTIE
• Muzikale presentatie
9 789038 800752
Kees ’t Hart & John Schoorl Als een zwerfkei. Dichters over Dylan PRIJS ¤ 15,00 OMSLAG PAUL POLLMANN OMSLAGBEELD MICHAEL OCHS ARCHIVES/GETTY IMAGES PAPERBACK 12,5 X 20 CM OMVANG 144 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0075 2 NUR 306 VERSCHIJNT JUNI 2015
-book ISBN 978 90 388 0076 9 ADVIESPRIJS ¤ 9,99
38 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
Genomineerd voor de Nobelprijs!
Arnon Grunberg Tirza Bekroond met De Gouden Uil en de Libris Literatuurprijs 2007
MIDPRICE ‘Tirza doet pijn, Tirza is niet neer te leggen, Tirza is ver-bij-ste-rend.’ – Tubantia ‘De auteur op zijn best [...] een knap boek waar veel om te lachen valt.’ – HP/de Tijd ‘Een alleskunner.’ – Trouw ‘De roman is zonder twijfel de meest precieze en complete die Grunberg schreef.’ – NRC Handelsblad ‘Een schouwspel waar je de mond van openvalt.’ – de Volkskrant
9 789038 800776
Arnon Grunberg Tirza PRIJS ¤ 9,99 OMSLAG STUDIO RON VAN ROON PAPERBACK 12,5 X 20 CM OMVANG 432 BLADZIJDEN ISBN 978 90 388 0077 6 NUR 301 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2015
• De belangrijkste roman van de jaren nul • Bekroond met de vijfjaarlijkse KANTL-prijs
-book ISBN 978 90 388 9151 4 ADVIESPRIJS ¤ 7,99
NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015 39
Verschijningsoverzicht APRIL Stella Braam – Ik heb Alzheimer* Robert van Eijden – Boek (256 blz.)* Hannelore Grünberg-Klein – Zolang er nog tranen zijn De Jeugd van Tegenwoordig – De Jeugd van Tegenwoordig. Ook maar mensen* Barbara Stok – De omslag* Rutger Vahl – Wally Tax. Leven en lijden van een outsider* Sylvia Witteman – Plastic rozen* MEI Wim Huijser – Dichter bij Dordt. Biografie van C. Buddingh’* Jacques Klöters – Voorleesgedichten uit De Sandwich* Rebecca Lee – Lynx en andere verhalen* Nicolien Mizee – De halfbroer* Lykele Muus – Eland* Gerard Termorshuizen – Een humaan koloniaal. Leven en werk van Herman Salomonson Dubravka Ugrešić – Europa in sepia* JUNI Hans Dorrestijn – Zelfs Christus aan het kruis had het beter dan ik thuis Erik Jan Harmens – Sjembek zonder clout* Kees ’t Hart & John Schoorl – Als een zwerfkei. Dichters over Dylan Katja Meertens – De kamer van mijn zoon*
AUGUSTUS Arnon Grunberg – De dagen van Leopold Mangelmann. Het vroege werk Robbert Welagen – In goede handen SEPTEMBER Roz Chast – Kunnen we het niet over iets leukers hebben? Barbara van Erp & Femke Sterken – Dit is het boek voor ouders met een leven. Me to we Ryan Gattis – Zes dagen Arnon Grunberg – Tirza Ronald Hoeben & Roselie Kommers – Primeurs en delicatessen Henk Hofstede – Hallelujah. Liedjes en gedichten van Leonard Cohen Renske Jonkman – Gibraltar * Reeds aangeboden 40 NIJGH & VAN DITMAR • ZOMER 2015
maakt onderdeel uit van
Spui 10 1012 WZ Amsterdam info@nijghenvanditmar.nl www.nijghenvanditmar.nl SALESMANAGER Nathalie Doruijter 020-76 07 223 n.doruijter@singeluitgeverijen.nl
PUBLICITEIT Greta Le Blansch 020-76 07 210 g.leblansch@singeluitgeverijen.nl
VERTEGENWOORDIGERS Nandi Penning 06 15 23 95 60 n.penning@singeluitgeverijen.nl
AANVRAGEN RECENSIE-EXEMPLAREN & BEELDMATERIAAL 020-76 07 225 publiciteit@nijghenvanditmar.nl
Oda Ritsema van Eck 06 14 36 27 40 o.ritsema.van.eck@singeluitgeverijen.nl VERKOOP BINNENDIENST 020-76 07 222 verkoop@singeluitgeverijen.nl
MARKETING Martijn Ouburg 020-76 07 228 m.ouburg@singeluitgeverijen.nl
VERKOOP EN MARKETING VLAANDEREN Tot 1 juni 2015:
Vanaf 1 juni 2015:
WPG UITGEVERS - BELGIË Mechelsesteenweg 203 2018 Antwerpen Telefoon +32 3 285 72 00 Fax +32 3 285 72 99
L&M BOOKS Elfenbankdreef 2 2900 Schoten www.lmbooks.be
VERKOOP BINNENDIENST pascale.smout@wpg.be +32 3 285 7283 rita.wets@wpg.be +32 3 285 7317 SALESMANAGER katrien.peenen@wpg.be +32 499 94 27 66 ACCOUNTMANAGERS yves.debrauwer@wpg.be +32 479 80 00 10 oswald.mollet@wpg.be +32 479 29 1327 Sven.robeyns@wpg.be + 32 491 86 08 67 PUBLICITEIT Annabel Kindekens annabel.kindekens@wpg.be + 32 285 73 46
Marc Grossen marc@lmbooks.be +32 472 98 01 02 Isabelle Bouckaert isabelle@lmbooks.be +32 498 10 41 39 Ilse Schollaert ilse@lmbooks.be +32 474 34 81 07 PERS EN PROMOTIE VLAANDEREN L&M Books bvba Inge Janssens inge@lmbooks.be +32 497 42 14 42 Caroline Mariën caroline@lmbooks.be +32 497 42 14 42
Ontwerp en vormgeving Paul Pollmann, Amsterdam Omslagbeeld ZUMA Press, Inc. / Alamy