On beş by Sivil Düşün

onbeş ‫خمس عشرة‬

Dilek GÜL

Onbeş / Fifteen GÖÇMEN KADINLARIN BAŞARI ÖYKÜLERİ SUCCESS STORIES OF REFUGEE WOMEN

Dilek GÜL

CİNSEL ŞİDDETE KARŞI HUKUKİ YARDIM DERNEĞİ DVV INTERNATIONAL TURKEY

ÖNSÖZ

PREFACE

Küçük Macide, yolda ateşlenmişti. Zar zor yer buldukları trenden inmek zorunda kalmışlardı. Soludukları havayı, sabahlarının güneşini ve toprağına gömdükleri ölülerini, vatan dedikleri o dünya parçasını terk etmek zorunda kalanlar, yanlarında taşıyabildikleri en değerli eşyaları ve yüreklerinde sakladıkları hafızalarıyla doldurmuştu vagonları. Ateşler içinde kıvranan bir çocuğa yer yoktu, kim bilir, hastalığı bulaşıcı olabilirdi. Yol üstünde küçük bir köyde inmişlerdi, kuşaklardır şehirli, köy hayatını bilmeyen aile, kendilerine uzak, düşman olup olmadığını bilmediği bir haneye sığınmış, en küçük çocuklarının iyileşmesini bekliyorlardı. Ateşli rüyalarında küçük Macide, geride bıraktığı kedisi Ponpon’un açlıktan öldüğünü görüyordu. Aylar sonra İstanbul’a vardıklarında, büyük bir sevinçle karşılanmışlardı: İndikleri trene bomba atılmıştı, kimse kurtulamamıştı. Onları da öldü bilen aile boş mezar bile hazırlamıştı. Bir sevinçle, bunca ölüm arasında hala sağ olmanın verdiği buruk sevinçle başlamışlardı artık hayatları olan büyük bilinmeze. Hiç bir zaman unutmayacaklardı bıraktıkları toprakları, bir kere olsun Selanik’e gitmek, torunlarına kadar uzanan bir arzu olacaktı, torunlardan giden olacaktı, ama onların çoğu cesaret edemeyecekti. Başka bir zaman, başka bir göç… Macide Teyze bana İstanbul’a gelişlerini anlattığında, ateşler içinde kedisi Ponpon’u sayıklayan küçük kız çoktan geride kalmıştı, karşımda başarılı bir kadın, emekli bir profesör oturuyordu. Büyük teyzelerimiz, ninelerimiz bize göç hikayelerinin tümünü anlatmadı, biliyorum. Anlatamazlıkları içlerine gömdüler – Rabia Nine, o göç yollarında nelere razı gelmişti çocuklarını korumak için? Biraz deli diye bilinen Fatma Teyze, neden istemezdi erkek elinin kendisine değmesini, neden evlenmemişti? Macide Teyze, kedi besleyemedi bir daha. Ve Macide Teyze’nin kızı, neden hala ürker yolculuklardan? Savaş, ölüm demek, zorunlu göç demek. Yurtsuzlaşma demek, hikayenin kopması, muazzam bir kayıp, hiçbir zaman unutamayacağın, kabul edemeyeceğin bir yokluk, içine gömdüğün bir yara. Ve herşeye rağmen yaşamak, yeniden bir hayat inşa etmek, usulca yeni toprağa değdirdiğin etinin kök salması, sana yabancı olan havanın dost olması demek. Bu topraklarda hepimizin bir göç hikayesi vardır. Dağılan bir imparatorluğun artıkları, tehcir edilen ve çöllerde öldürülenlerin ruhları, yakılan köylerini bırakanlar, şehirde medet umanlar… Şimdi de, komşu bir toprağı bırakmak zorunda olanlar, o toprağın kokusunu, orada başlamış hikayelerini yüreklerinde saklayıp katıldılar aramıza, yeni renklerle, yeni tınılarla. Yaralarını saramayacağız, ama acılarını dindirebiliriz belki. Yaşadıkları muazzam kayıptan sonra, yeni hayatlarını kurmalarında birazcık destek olabiliriz belki. Unutmayalım diyebiliriz, biz de yabancıydık bu diyarlarda bir zamanlar.

Little Macide had a fever on the way. They had to get off the train which they could barely find a seat. The ones who had to leave the land called as motherland,the sun which is the sun of their mornings,the deads which are buried under this land and the air that they breathe crowded the carriages of the train with the possessions which are the most precious and the memories in their hearts. There was no place for an ill child,who knew,her illness may be infectious. They got off in a little village on the way. The family who has been urban for generations,did not know anything about country life. They took a shelter at a country home,whether it was hostile. They were waiting their youngest daughter to recover. Little Macide,in her fevered dreams,saw her cat Ponpon dying because of hunger. When they arrived in İstanbul after months,they were welcomed with great pleasure because the train was attacked and no one saved. The family thinking that they died,even dug graves for them. They began the great unknown called as life with pleasure,despite all these deaths. They would never forget the land that they left behind,going to Selanik just for once would be a wish from them to their descendants. There would be descendants going there,but they would never do. Another time,another immigration… When Aunt Macide was telling me the story about coming to İstanbul,the little fevered girl dreaming about her cat Ponpon was already left behind. There was sitting an old,strong,retired and successful professor. I know that our grand aunts,grandmothers never told the immigration stories completely. They buried inside what they couldn’t tell. What kind of difficulties did Mother Rabia face with for the sake of protecting her sons and daughters? Why did Aunt Fatma known as half-insane never want to get married? Aunt Macide couldn’t feed a cat anymore. And the daughter of Aunt Macide,why is she still scared of travelling? War and death mean deportation. It means deterritorialization. It means a huge lost,a wound that you buried inside,a loss that you will never concede. And it means living despite everything that happened, building a new life, rooting of the flesh that is touched to the land silently,being kind of the air that is completely strange to you. In this land,all of us have a story about immigration. Remaining of the fallen emperors,the souls of the ones killed at the deserts,the ones leaving their ruined villages,seeking hope in the cities… Now,the ones who have to leave a nearby land,attend between us with the smell of that land,with the hidden stories that began in the land. With brand new colours and new sounds… We may not be able to bond with their wounds,but we may lighten them. After the great loss which they have to face with,maybe we can help them about creating a new life for themselves. We should not forget, we were once strangers in this land,as well. These women come from Syria.

Di rê de bi tayê ketibû Macîdeya biçûk*. Neçar mabûn ji wê trêna ku bi zorê cî tê de peyda kiribûn dakevin. Neçar mabûn ku wî parçeyê cîhanê yê jê re welat dibêjin, tava xwe ya sibehê û xaka xwe ya ku miriyên xwe binaxdikirin terk bikin. Bi kelûpelên xwe yên herî binirx ên karibûn hilgirin û bi bîrên xwe yên ku di dilên xwe de veşartin, vagon tijî kiribûn. Li ser rê, li gundekî biçûk peya bûbûn, malbata ku bajarî bû û jiyana gundan nizanîbû xwe spartibûn malekê ku ev mal dûrî jiyana wan bû û nizanîbûn ku dost e an dijmin e. Li vir li bende bûn ku zaroka wan a herî biçûk baş bibe. Macîdeyê pisîka xwe ya bi navê Ponponê li dû xwe hiştibû û di xewnên xwe yên di nava nexweşiyê de, didît ku pisîka wê ji birçîna dimir. Piştî çend mehan, dema gihiştin Stenbolê, bi coşeke mezin hatibûn pêşwazîkirin; ji ber ku ew trêna neçar mabûn jê peya bibin di rê de rastî êrîşeke bombeyî hatibû. Kes ji wê êrîşê ne filitîbû. Ji ber vê rewşê xizmên wan digotin ku ew jî mirine û ji bo wan gor amade kiribûn. Bi coşeke ku xemgînî di nava xwe de dihewîne dest bi jiyanê kiribûn. Ew xaka ku li dû xwe hiştine ti carî ji bîr nakin, ji wan heta neviyên wan çûna Selanîkê bûbû daxwaza wan a herî xurt. Hinek ji neviyên wan çûbûn Selanîkê lê gelekan ji wan cesaret nekiribû. Demeke din, koçberiyeke din… Dema Xaltîka Macîdeyê behsa hatina xwe ya Stenbolê dikir, ew zaroka keç a biçûk ji zû de ye li rabirdûyê mabû ku di dema tayê de behsa pisîka xwe Ponponê dikir. Jineke serkeftî, profesoreke teqawidbûyî li hemberî min rûniştibû. Xaltîkên me, dapîrên me ji me re behsa hemû çîrokên koçberiyê nekirin, em dizanin. Nekarîbûn wan vebêjin û ev dinava dilê xwe de veşartin.– Dapîra Rabîa, di rêyên koçberiyê de ji bo ku zarokên xwe biparêze çi qebûl kiribû û çi nekiribû? Xaltîka Fatmayê ya ku weke dîn dihat binavkirin, çima nedixwest destê mêran bigihêje destê wê, gelo çima nezewicî bû? Xaltîka Macîdeye nema pisîk xwedî kirin. Çima keçka Xaltîka Macîdeyê hîna ji rêwitiyê ditirse? Şer, tê wateya mirin ê, tê wateya koçberiya bi darê zorê. Tê wateya bêwelatîbûnê, qutbûna çîrokê ye, windahiyeke gelekî mezin e, tunebûneke wisa ye ku tu nikarî qet ji bîr bikî, qebûl bikî, birîneke ku dixî dilê xwe û li wir binax dikî. Û digel her tiştî jîn tê wateya ku jinûve avakirina jiyanekê ye. Dema goştê de hêdî hêdî digihêje xakê koka xwe berdide, ev e jîn û ew hewaya ji te re biyanî ye dibe dostê te. Li ser vê xakê her yek ji me çîrokeke wî/wê ya koçberiyê heye. Bermayiyên împaratoriyeke belavbûyî û giyanên kesên li çolan hatine kuştin û tehcîrkirin. Kesên ku gundên xwe yên hatine şewitandin li du xwe hiştine, kesên ku hewara xwe avêtine bajaran… Niha jî ew kesên ku neçar mane xakeke cîran bihêlin, bêhna wê xakê, çîrokên xwe yên li wê xakê dest pê kirine di dilên xwe de veşartin û beşdarî nava me bûn, bi reng û dengên nû…

Hoş gelmişler.

They are always welcomed.

Ayşe Oktem

Ayşe Öktem

*İsimler değiştirilmiştir, ama hikaye gerçek, S. Teyze’min anlattığı hikayedir. Bazı detaylar, yine gerçek olan başka hikayelerden alınmadır.

The names are changed,but the story is real. The one that Aunt S. told me. Some details were taken from other real stories.

Suriye’den gelmiş bu kadınlar.

Em ê nikaribin birînên wan derman bikin lê dibe ku em karibin bikewînin. Dibe ku piştî vê windahiya wan a mezin em karibin ji bo jinûve avakirina jiyanê piştgiriya wan bikin. Em dikarin bibêjin ku ji bîr nekin, demekê em jî biyaniyê van waran bûn.

Ev jinên ku ji Sûriyeyê hatine. Bi xêr hatine

‫ ﺍﺿﻄﺮﻭﺍ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻨﺰﻭﻝ ﻋﻦ ﺍﻟﻘﻄﺎﺭ ﺍﻟﺬﻱ ﺑﺎﻟﻜﺎﺩ‬.‫* ﺍﺭﺗﻔﻌﺖ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎ ﻓﻲ ﺍﻟﻄﺮﻳﻖ‬،‫ﻣﺎﺟﺪﺓ ﺍﻟﺼﻐﻴﺮﺓ‬ ‫ ﻫﺆﻻء ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺍﺿﻄﺮﻭﺍ ﺇﻟﻰ ﺗﺮﻙ ﺍﻟﻬﻮﺍء ﺍﻟﺬﻱ ﻳﺴﺘﻨﺸﻘﻮﻧﻪ ﻭﺷﻤﺲ ﺻﺒﺎﺣﻬﻢ‬.‫ﻭﺟﺪﻭﺍ ﻣﻜﺎﻥ ﻓﻴﻪ‬ ‫ ﺍﻣﺘﻸﺕ ﺍﻟﻌﺮﺑﺎﺕ‬،‫ﻭﻣﻮﺗﺎﻫﻢ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺩﻓﻨﻮﻫﻢ ﻓﻲ ﺃﺭﺿﻬﻢ ﻭﺍﻟﻘﻄﻌﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﺎﻟﻢ ﺍﻟﺘﻲ ﻳﺴﻤﻮﻧﻬﺎ ﺑﺎﻟﻮﻁﻦ‬ ‫ ﻭﻟﻢ ﻳﻜﻦ ﻣﻜﺎﻧﺎ ﻟﻄﻔﻠﺔ‬.‫ﺑﺄﻫﻢ ﺃﻏﺮﺍﺿﻬﻢ ﺍﻟﺘﻲ ﻳﻤﻜﻨﻬﻢ ﻧﻘﻠﻬﺎ ﻭﺫﻛﺮﻳﺎﺗﻬﻢ ﺍﻟﺘﻲ ﻳﺤﺘﻔﻈﻮﻥ ﺑﻬﺎ ﻓﻲ ﻗﻠﻮﺑﻬﻢ‬ .‫ ﻗﺪ ﻳﻜﻮﻥ ﻣﺮﺿﻬﺎ ﻣﻌﺪﻳﺎ‬،‫ ﻭﻣﻦ ﻳﺪﺭﻱ‬،‫ﺗﻠﺘﻮﻱ ﻓﻲ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎ ﺍﻟﻤﺮﺗﻔﻌﺔ‬ ‫ ﻭﺇﻥ ﺍﻷﺳﺮﺓ ﺍﻟﺘﻲ ﺍﻋﺘﺎﺩﺕ ﻋﻠﻰ ﺣﻴﺎﺓ ﺍﻟﻤﺪﻳﻨﺔ ﻣﻨﺬ‬.‫ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻗﺪ ﻧﺰﻟﻮﺍ ﻓﻲ ﻗﺮﻳﺔ ﺻﻐﻴﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻄﺮﻳﻖ‬ ،‫ﺃﺟﻴﺎﻝ ﻭﻻ ﺗﺪﺭﻙ ﺣﻴﺎﺓ ﺍﻟﻘﺮﻳﺔ‬ .‫ﻟﺠﺄﺕ ﺇﻟﻰ ﻣﻨﺰﻝ ﻻ ﺗﺪﺭﻙ ﺃﻫﻮ ﺻﺪﻳﻖ ﺃﻭ ﻋﺪﻭ ﻟﻬﻢ ﻭﻳﻨﺘﻈﺮﻭﻥ ﺗﺤﺴﻦ ﺃﺻﻐﺮ ﺃﻁﻔﺎﻟﻬﻢ‬ .‫ﺗﺮﻯ ﻣﺎﺟﺪﺓ ﺍﻟﺼﻐﻴﺮﺓ ﻓﻲ ﺃﺣﻼﻣﻬﺎ ﺍﻟﻤﻠﺘﻬﺒﺔ ﺃﻥ ﻗﻄﺘﻬﺎ ﺑﻮﻧﺒﻮﻥ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺎﺕ ﺟﻮﻋﺎ‬ ‫ ﻓﻘﺪ ﺗﻢ ﺭﻣﻲ ﻗﻨﺒﻠﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﻄﺎﺭ‬.‫ﺍﺳﺘﻘﺒﻠﻮﻫﻢ ﺑﻔﺮﺣﺔ ﻛﺒﻴﺮﺓ ﻋﻨﺪﻣﺎ ﻭﺻﻠﻮﺍ ﺇﻟﻰ ﺍﺳﻄﻨﺒﻮﻝ ﺑﻌﺪ ﺃﺷﻬﺮ‬ ‫ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻗﺪ ﺟﻬﺰﻭﺍ‬،‫ ﻭﺇﻥ ﺍﻷﺳﺮﺓ ﺍﻟﺘﻲ ﻅﻨﺖ ﺃﻧﻬﻢ ﻣﺎﺗﻮﺍ ﻫﻢ ﺍﻵﺧﺮ‬.‫ﺍﻟﺬﻱ ﻧﺰﻟﻮﺍ ﻋﻨﻪ ﻭﻟﻢ ﻳﻨﺠﻮ ﺃﺣﺪ‬ ‫ ﻭﺑﺪءﻭﺍ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﺠﻬﻮﻝ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮ ﺍﻟﺬﻱ ﻫﻮ ﺣﻴﺎﺗﻬﻢ ﺑﻔﺮﺣﺔ ﻣﻨﻜﺴﺮﺓ ﻟﻜﻮﻧﻬﻢ ﻋﻠﻰ ﻗﻴﺪ‬.‫ﻗﺒﻮﺭﺍ ﻓﺎﺭﻏﺔ ﺃﻳﻀﺎ‬ ‫ ﻭﺳﺘﻤﺘﺪ ﺭﻏﺒﺔ ﺍﻟﺬﻫﺎﺏ ﺇﻟﻰ‬.‫ ﻟﻦ ﻳﻨﺴﻮﺍ ﺃﺭﺿﻬﻢ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺮﻛﻮﻫﺎ ﺃﺑﺪﺍ‬.‫ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻴﻊ ﻫﺆﻻء ﺍﻟﻤﻮﺗﻰ‬ ‫ ﻟﻜﻦ ﻣﻌﻈﻤﻬﻢ ﻟﻦ ﻳﺠﺮﺅ ﻋﻠﻰ ﺫﻟﻚ‬،‫ ﺳﻴﺬﻫﺐ ﺑﻌﺾ ﺃﺣﻔﺎﺩﻫﻢ ﺇﻟﻰ ﻫﻨﺎﻙ‬.‫"ﺳﻴﻼﻧﻴﻚ" ﺣﺘﻰ ﺃﺣﻔﺎﺩﻫﻢ‬ .‫ﺃﺑﺪﺍ‬ ‫ ﻛﺎﻧﺖ ﺍﻟﻄﻔﻠﺔ ﺍﻟﺼﻐﻴﺮﺓ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺮﺩﺩ ﺍﺳﻢ ﻗﻄﺘﻬﺎ ﺑﻮﻧﺒﻮﻥ ﻓﻲ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎ‬...‫ﻫﺠﺮﺓ ﺃﺧﺮﻯ ﻓﻲ ﻭﻗﺖ ﺁﺧﺮ‬ ‫ ﻛﻨﺖ ﺃﺭﻯ‬،‫ﺍﻟﻤﺮﺗﻔﻌﺔ ﺑﻘﻴﺖ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﺎﺿﻲ ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺭﻭﺕ ﻟﻲ ﺍﻟﺨﺎﻟﺔ ﻣﺎﺟﺪﺓ ﻣﺠﻴﺌﻬﻢ ﺇﻟﻰ ﺍﺳﻄﻨﺒﻮﻝ‬ .‫ﺃﻣﺎﻣﻲ ﺍﻣﺮﺃﺓ ﻧﺎﺟﺤﺔ ﻭﺑﺮﻭﻓﻴﺴﻮﺭﺓ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﺓ‬ ‫ ﺩﻓﻨﻮﺍ ﻣﺎ ﻛﺎﻥ ﻻ ﻳﺴﺘﻄﻴﻌﻮﻥ‬.‫ ﺃﻋﻠﻢ ﺫﻟﻚ‬،‫ﺧﺎﻻﺗﻨﺎ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮﺍﺕ ﻭﺟﺪﺍﺗﻨﺎ ﻟﻢ ﻳﺮﻭﻭﺍ ﻟﻨﺎ ﺟﻤﻴﻊ ﺣﻜﺎﻳﺎ ﺍﻟﻬﺠﺮﺓ‬ ‫ ﻣﺎ ﺍﻟﺬﻱ ﺭﺿﻴﺖ ﺑﻪ ﺍﻟﺠﺪﺓ ﺭﺍﺑﻌﺔ ﻣﻦ ﺃﺟﻞ ﺣﻤﺎﻳﺔ ﺃﻁﻔﺎﻟﻬﺎ ﻓﻲ ﻁﺮﻕ ﺍﻟﻬﺠﺮﺓ ﺗﻠﻚ؟‬.‫ﺣﻜﻴﻪ ﺩﺍﺧﻠﻬﻢ‬ ‫ ﻟﻤﺎﺫﺍ ﻟﻢ‬،‫ﻟﻤﺎﺫﺍ ﻛﺎﻧﺖ ﺍﻟﺨﺎﻟﺔ ﻓﺎﻁﻤﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﻌﺮﻑ ﺑﺎﻟﺠﻨﻮﻥ ﻗﻠﻴﻼ ﻻ ﺗﺮﻳﺪ ﻟﻤﺲ ﻳﺪﻫﺎ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺃﻱ ﺭﺟﻞ‬ ‫ ﻭﺑﻨﺖ ﺍﻟﺨﺎﻟﺔ ﻣﺎﺟﺪﺓ ﻟﻤﺎﺫﺍ ﻻ ﺗﺰﺍﻝ‬.‫ﺗﺘﺰﻭﺝ؟ ﻭﺍﻟﺨﺎﻟﺔ ﻣﺎﺟﺪﺓ ﻟﻢ ﺗﺴﺘﻄﻊ ﺍﻻﻋﺘﻨﺎء ﺑﻘﻄﺔ ﻣﺮﺓ ﺃﺧﺮﻯ‬ ‫ﺧﺎﺋﻔﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﺴﻔﺮ؟‬ ‫ ﻭﺍﻟﺨﺴﺎﺭﺓ‬،‫ ﻭﺍﻧﻘﻄﺎﻉ ﺍﻟﻘﺼﺔ‬،‫ ﻭﻳﻌﻨﻲ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺍﻟﻮﻁﻦ‬.‫ﺍﻟﺤﺮﺏ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻟﻤﻮﺕ ﻭﺍﻟﻬﺠﺮﺓ ﺍﻹﺟﺒﺎﺭﻳﺔ‬ ‫ ﻭﻳﻌﻨﻲ ﺍﻻﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺑﺎﻟﺤﻴﺎﺓ‬.‫ ﻭﺟﺮﺡ ﺗﺪﻓﻨﻪ ﺩﺍﺧﻠﻚ‬،‫ ﻭﻓﻨﺎء ﻻ ﺗﺴﺘﻄﻴﻊ ﻧﺴﻴﺎﻧﻪ ﺃﻭ ﻗﺒﻮﻟﻪ ﺃﺑﺪﺍ‬،‫ﺍﻟﻜﺒﻴﺮﺓ‬ ،‫ ﻭﺍﻧﺒﻌﺎﺙ ﺟﺬﻭﺭ ﺟﺪﻳﺪﺓ ﻟﻠﺤﻤﻚ ﺍﻟﺬﻱ ﺗﻀﻌﻪ ﻋﻠﻰ ﺃﺭﺽ ﺟﺪﻳﺪﺓ‬،‫ ﻭﺇﻧﺸﺎء ﺣﻴﺎﺓ ﻣﻦ ﺟﺪﻳﺪ‬،‫ﻣﻬﻤﺎ ﻳﻜﻦ‬ .‫ﻭﺃﻥ ﺗﺘﺼﺎﺩﻕ ﻣﻊ ﺍﻟﻬﻮﺍء ﺍﻟﻐﺮﻳﺐ ﻟﻚ‬ ‫ ﺑﻘﺎﻳﺎ ﺍﻹﻣﺒﺮﺍﻁﻮﺭﻳﺔ ﺍﻟﻤﺘﺸﺘﺘﺔ ﻭﺃﺭﻭﺍﺡ ﺍﻟﻤﻬﺠﺮﻳﻦ‬.‫ﺟﻤﻴﻌﻜﻢ ﻟﻪ ﻗﺼﺔ ﻫﺠﺮﺓ ﻓﻲ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﺭﺍﺿﻲ‬ ‫ ﻭﺍﻵﻥ ﺍﻟﺬﻳﻦ‬...‫ﻭﺍﻟﻤﻘﺘﻮﻟﻴﻦ ﻓﻲ ﺍﻟﺼﺤﺮﺍء ﻭﺍﻟﺘﺎﺭﻛﻴﻦ ﻗﺮﺍﻫﻢ ﺍﻟﻤﺤﺘﺮﻗﺔ ﻭﻁﺎﻟﺒﻲ ﺍﻟﻨﺠﺪﺓ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﺪﻥ‬ ‫ ﺍﺣﺘﻔﻈﻮﺍ ﺑﺮﺍﺋﺤﺔ ﺗﻠﻚ ﺍﻷﺭﺽ ﻭﻗﺼﺼﻬﻢ ﺍﻟﺘﻲ ﺑﺪﺃﺕ‬،‫ﺍﺿﻄﺮﻭﺍ ﺇﻟﻰ ﺗﺮﻙ ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﻤﺠﺎﻭﺭﺓ ﻟﻬﻢ‬ .‫ ﻭﺍﻧﻀﻤﻮﺍ ﺑﻨﺎ ﺑﺄﻟﻮﺍﻥ ﺟﺪﻳﺪﺓ ﻭﺃﺻﻮﺍﺕ ﺟﺪﻳﺪﺓ‬،‫ﻫﻨﺎﻙ ﻓﻲ ﻗﻠﻮﺑﻬﻢ‬ ‫ ﺭﺑﻤﺎ ﻧﺴﺘﻄﻴﻊ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺍﻟﺪﻋﻢ ﺍﻟﻘﻠﻴﻞ ﻓﻲ‬.‫ ﻟﻜﻦ ﺭﺑﻤﺎ ﻧﺨﻔﻒ ﻋﻦ ﺁﻻﻣﻬﻢ‬،‫ﻻ ﻧﺴﺘﻄﻴﻊ ﺗﻀﻤﻴﺪ ﺟﺮﻭﺣﻬﻢ‬ .‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺣﻴﺎﺗﻬﻢ ﺍﻟﺠﺪﻳﺪﺓ ﺑﻌﺪ ﺍﻟﺨﺴﺎﺭﺓ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮﺓ ﺍﻟﺘﻲ ﻭﺍﺟﻬﻮﻫﺎ‬ .‫ﻭﻻ ﻧﻨﺴﻰ ﺃﻧﻨﺎ ﻧﺴﺘﻄﻴﻊ ﺍﻟﻘﻮﻝ ﺑﺄﻧﺎ ﻛﻨﺎ ﻏﺮﺑﺎء ﻧﺤﻦ ﺃﻳﻀﺎ ﻓﻲ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﺭﺍﺿﻲ ﺫﺍﺕ ﻳﻮﻡ‬ .‫ﻫﺆﻻء ﺍﻟﻨﺴﻮﺓ ﺍﻟﻘﺎﺩﻣﺎﺕ ﻣﻦ ﺳﻮﺭﻳﺎ‬ .‫ﺃﻫﻼ ﺑﻬﻢ‬ ‫ﻋﺎﺋﺸﺔ ﺃﻭﻛﺘﺎﻥ‬

AÇIK TOPLUM VAKFI Açık Toplum Vakfı, Türkiye’nin insan hakları, demokrasi ve evrensel değerlere karşı daha duyarlı ve daha açık bir toplum olabilmesi amacıyla 20 Ağustos 2008’de kurulmuş olup, AB-Türkiye üyelik süreci, reform, kadın hakları, eğitim, bölgesel farklılıkların giderilmesi, sivil toplumun güçlenmesi gibi öncelikli ilgi alanlarına giren girişimleri proje veya kurum ölçeğinde desteklemek amacıyla faaliyet göstermektedir. The Open Society Foundation–Turkey has worked since 2008 to create a more open society marked by increasing democratization and responsiveness to human rights. The foundation pursues many of its activities by offering grants to projects that focus on the foundation’s priority issues such as Turkey’s EU membership, political reform, gender, education, regional disparities, disadvantaged groups, and civil society. Weqfa Civaka Zelal, bi armanca ku Tirkiye ji bo mafên mirovan, demokrasî û nirxên gerdûnî bibe civake zelaltir û hestyartir, di 20ê Tebaxa 2008ê de hatiye vakirin. Di vê çarçoveyê de piştgiriya proje û saziyan dike ku yên derbarê pêvajoya endamtiya Yekîtiya Ewropayê ya Tirkiyeyê, reform, mafên jinan, perwerde û cudahiyên di navbera herêman de ne. 2008 ‫ ﺃﻏﺴﻄﺲ‬20 ‫ﺗﻢ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭﻗﻒ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﻔﺘﻮﺡ ﻓﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ‬ ‫ﺑﻬﺪﻑ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﺃﻛﺜﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺔ ﻭﺃﻛﺜﺮ ﺍﻧﻔﺘﺎﺣﺎ ﻟﺤﻘﻮﻕ‬ ‫ ﻭﻳﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻪ ﺑﻬﺪﻑ ﺩﻋﻢ‬،‫ﺍﻹﻧﺴﺎﻥ ﻭﺍﻟﺪﻳﻤﻘﺮﺍﻁﻴﺔ ﻭﺍﻟﻘﻴﻢ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ﺍﻟﻤﺒﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺪﺧﻞ ﻓﻲ ﻣﺠﺎﻻﺕ ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡ ﺍﻷﻭﻟﻴﺔ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺣﻠﺔ‬ ‫ﺍﻟﻌﻀﻮﻳﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻻﺗﺤﺎﺩ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻭﺗﺮﻛﻴﺎ ﻭﺍﻹﺻﻼﺡ ﻭﺣﻘﻮﻕ ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ‬ ‫ﻭﺍﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﻭﺍﻟﻘﻀﺎء ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﻮﺍﺭﻕ ﺍﻹﻗﻠﻴﻤﻴﺔ ﻭﺗﻘﻮﻳﺔ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ .‫ﺑﻤﻘﻴﺎﺱ ﺍﻟﻤﺸﺮﻭﻉ ﺃﻭ ﺍﻟﻤﺆﺳﺴﺔ‬ / ‫ ﺍﻟﺠﻤﻌﻴﺔ ﺍﻷﻟﻤﺎﻧﻴﺔ ﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ‬DVV International ‫ﺇﻥ‬ Deutscher Volkshochschul-Verband International “Bu kitap Açık Toplum Vakfı desteği ile hazırlan‫ﺃﻟﻤﺎﻧﻴﺎ‬ mıştır. ” ‫( ﻣﻌﻬﺪ ﺍﻟﺘﻌﺎﻭﻥ ﺍﻟﺪﻭﻟﻲ ﻫﻲ ﺃﻛﺒﺮ ﻣﺆﺳﺴﺔ ﺗﻌﻠﻴﻤﻴﺔ ﻓﻲ‬DVV) ‫ﻋﻠﻰ‬içeriğinin ‫ﻭﺗﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻬﺎ‬ ،‫ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬tamamıyla ‫ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬900 ‫ﻣﻊ‬ “Bu‫ﺍﻟﺼﻌﻴﺪ‬ kitabın sorumluluğu Cinsel .‫ ﺷﺮﻳﻚ‬200 ‫ ﺑﻠﺪ ﻣﻊ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬200 ‫ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻲ ﻓﻲ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬ Şiddete Karşı Hukuki Yardım Derneği ‘ne aittir ve Açık Toplum Vakfı’nın görüşlerini yansıtmamaktadır.” ‫ﺗﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻟﻠﺘﻔﻜﻴﺮ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﻮﻓﺪ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ‬ ‫ﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﻣﻦ ﺃﺟﻞ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺍﻟﺪﻋﻢ ﺍﻟﺴﺮﻳﻊ ﻭﺍﻟﻤﺮﻥ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻨﺎﺷﻄﻴﻦ‬ This ‫ﺍﻟﻤﺮﺍﺟﻌﺔ‬ book is ‫ﻳﺴﺘﻄﻴﻊ‬ prepared of ‫ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ‬ the Charity of ‫ ﺍﻟﺬﻱ‬with ‫ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ‬the ‫ﻭﺇﻥ‬help .‫ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ ‫ﻭﻣﻨﻈﻤﺎﺕ‬ Acik Toplum ‫ ﻳﺪﻋﻢ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﻟﻨﺸﺎﻁﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴﺘﻨﺪﺓ ﺇﻟﻰ‬،‫ﺑﺴﻬﻮﻟﺔ ﻓﻲ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻭﺍﺣﺪﺓ‬ The responsibility of the book’s contents completely .‫ﺍﻟﺤﻘﻮﻕ‬ belong to the Charity of Legal Support Against Sexual Violence and it does not reflect the views of the Charity of Acik Toplum

DVV INTERNETIONAL DVV International, Alman Yetişkin Eğitim Derneği/ Deutscher Volkshochschul-Verband International (DVV) Uluslararası İşbirliği Enstitüsü ve yaklaşık 900 yetişkin eğitim merkezi ile Almanya’nın en büyük eğitim kurumudur ve 30’un üzerinde ülkede 200’den fazla partnerle dünya çapında faaliyet göstermektedir. Eğitim yoluyla, yoksullukla mücadele eder. Sürdürülebilir ileri bir eğitim sistemi geliştirmek için vatandaşlar, eğitim organizasyonları ve hükümetlerle birlikte çalışır. DVV International is the Institute for International Cooperation of the Deutscher VolkshochschulVerband e.V. (DVV), the German Adult Education Association. DVV represents the interests of the approximately 900 adult education centres (Volkshochschulen) and their state associations, the largest further education providers in Germany and they cooperate with more than 200 civil society, government and academic partners in more than 30 countries in Africa, Asia, Latin America and Europe. Their work focuses on literacy and basic education, vocational training, global and intercultural learning, environmental education and sustainable development, migration and integration, refugee work, health education, conflict prevention and democracy education. DVV International, Komeleya Perwerdeya Kesên 2008 ‫ﺃﻏﺴﻄﺲ‬ 20 ‫ﺍﻟﻤﻔﺘﻮﺡ ﻓﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ‬ ‫ﺗﻢ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭﻗﻒ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ‬ Gihîştî ya Alman/Deutscher Volkshochschul-Ver‫( ﻭﺃﻛﺜﺮ ﺍﻧﻔﺘﺎﺣﺎ‬DVV) ‫ﺃﻛﺜﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺔ‬ ‫ﻳﻜﻮﻥ ﻣﺠﺘﻤﻊ‬ ‫ﺑﻬﺪﻑ ﺃﻥ‬ band‫ﻟﺤﻘﻮﻕ‬ International bi ‫ﺗﺮﻛﻴﺎ‬ Enstîtuya Hevkariyê ‫ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻪ ﺑﻬﺪﻑ ﺩﻋﻢ‬ ‫ﻭﻳﻘﻮﻡ‬navendên ،‫ﻭﺍﻟﻘﻴﻢ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ﺍﻹﻧﺴﺎﻥ ﻭﺍﻟﺪﻳﻤﻘﺮﺍﻁﻴﺔ‬ ya Navnetewî û bi 900 perwerdeya kesên ‫ﻣﺮﺣﻠﺔ‬ ‫ﺍﻷﻭﻟﻴﺔ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﺠﺎﻻﺕ ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡ‬ ‫ ﻓﻲ‬mezin ‫ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺪﺧﻞ‬a ‫ﺍﻟﻤﺒﺎﺩﺭﺍﺕ‬ gihîştî re, saziya perwerdeyê ya herî Alman‫ﺍﻟﻌﻀﻮﻳﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻻﺗﺤﺎﺩ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻭﺗﺮﻛﻴﺎ ﻭﺍﻹﺻﻼﺡ ﻭﺣﻘﻮﻕ ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ‬ yayê ye. Zêdetirî li 30 welatan bi 200 hevkaran re li ‫ﻭﺍﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﻭﺍﻟﻘﻀﺎء ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﻮﺍﺭﻕ ﺍﻹﻗﻠﻴﻤﻴﺔ ﻭﺗﻘﻮﻳﺔ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ tevahiya cîhanê kar dike. .‫ﺑﻤﻘﻴﺎﺱ ﺍﻟﻤﺸﺮﻭﻉ ﺃﻭ ﺍﻟﻤﺆﺳﺴﺔ‬

SİVİL DÜŞÜN AB PROGRAMI Sivil Düşün AB Programı, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından aktivistler ve sivil toplum örgütlerine hızlı ve esnek destek sağlamak üzere tasarlandı. Tek aşamada kolay şekilde başvuru yapılabilen program, hak temelli çalışmaların hayata geçmesine katkı sunuyor. Sivil Düşün EU Programme was launched by the Delegation of the European Union to Turkey towards the end of 2012 to support civil society. The programme supports activists, civil society organisations, networks and platforms under the same umbrella. Sivil Düşün was designed to strengthen the structures and values of participatory The programme 2008 ‫ﺃﻏﺴﻄﺲ‬ 20 ‫ﺗﺎﺭﻳﺦ‬democracy. ‫ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﻔﺘﻮﺡ ﻓﻲ‬ ‫ﺗﻢ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭﻗﻒ‬ supports open all the‫ﺃﻛﺜﺮ‬activities to ‫ﻟﺤﻘﻮﻕ‬are ‫ﺍﻧﻔﺘﺎﺣﺎ‬ ‫ﻭﺃﻛﺜﺮ‬to‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺔ‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺮﻛﻴﺎ‬that ‫ﻳﻜﻮﻥ‬strive ‫ﺑﻬﺪﻑ ﺃﻥ‬ contribute to ‫ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻪ‬ the strengthening democratic ‫ﺑﻬﺪﻑ ﺩﻋﻢ‬ ‫ ﻭﻳﻘﻮﻡ‬،‫ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬of ‫ﻭﺍﻟﻘﻴﻢ‬ ‫ﻭﺍﻟﺪﻳﻤﻘﺮﺍﻁﻴﺔ‬values, ‫ﺍﻹﻧﺴﺎﻥ‬ and are‫ﻣﺮﺣﻠﺔ‬ based stringent of fair ‫ﻣﺜﻞ‬on ‫ﺍﻷﻭﻟﻴﺔ‬ ‫ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡ‬principles ‫ﺗﺪﺧﻞ ﻓﻲ ﻣﺠﺎﻻﺕ‬ ‫ﺍﻟﺘﻲ‬competi‫ﺍﻟﻤﺒﺎﺩﺭﺍﺕ‬ ‫ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ‬equal ‫ﻭﺣﻘﻮﻕ‬opportunity ‫ﻭﺗﺮﻛﻴﺎ ﻭﺍﻹﺻﻼﺡ‬ ‫ﺍﻟﻌﻀﻮﻳﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻻﺗﺤﺎﺩ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ‬ tion, and transparency. ‫ﻭﺍﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﻭﺍﻟﻘﻀﺎء ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﻮﺍﺭﻕ ﺍﻹﻗﻠﻴﻤﻴﺔ ﻭﺗﻘﻮﻳﺔ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ .‫ﺃﻭ ﺍﻟﻤﺆﺳﺴﺔ‬Düşün, ‫ ﺍﻟﻤﺸﺮﻭﻉ‬ji‫ﺑﻤﻘﻴﺎﺱ‬ Programa YEyê ya Ramana Sivîl/Sivil hêla Delegasyona Yekîtiya Ewropayê ya Tirkiyeyê ve ji / ‫ﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ‬ ‫ﺍﻷﻟﻤﺎﻧﻴﺔ‬ ‫ ﺍﻟﺠﻤﻌﻴﺔ‬DVV ‫ﺇﻥ‬ bo piştgiriya bilez û piştgiriya nermInternational bide rêxistinên Deutscher Volkshochschul-Verband International sivîl û çalakvanan hatiye sazkirin. Bi rengekî hêsan ‫ﻣﺆﺳﺴﺔ ﺗﻌﻠﻴﻤﻴﺔ ﻓﻲ‬ ‫ﺍﻟﺪﻭﻟﻲ ﻫﻲ ﺃﻛﺒﺮ‬ ‫ﻣﻌﻬﺪ ﺍﻟﺘﻌﺎﻭﻥ‬pêk (DVV) û di‫ﺃﻟﻤﺎﻧﻴﺎ‬ merheleyekê de serlêdan ji programê tê û ‫ ﻭﺗﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻬﺎ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺼﻌﻴﺪ‬،‫ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬900 ‫ﻣﻊ‬ piştevaniya xebatên mafan dike. .‫ ﺷﺮﻳﻚ‬200 ‫ ﺑﻠﺪ ﻣﻊ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬200 ‫ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻲ ﻓﻲ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﺗﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻟﻠﺘﻔﻜﻴﺮ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﻮﻓﺪ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ‬ ‫ﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﻣﻦ ﺃﺟﻞ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺍﻟﺪﻋﻢ ﺍﻟﺴﺮﻳﻊ ﻭﺍﻟﻤﺮﻥ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻨﺎﺷﻄﻴﻦ‬ ‫ ﻭﺇﻥ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻟﺬﻱ ﻳﺴﺘﻄﻴﻊ ﺍﻟﻤﺮﺍﺟﻌﺔ‬.‫ﻭﻣﻨﻈﻤﺎﺕ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ ‫ ﻳﺪﻋﻢ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﻟﻨﺸﺎﻁﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴﺘﻨﺪﺓ ﺇﻟﻰ‬،‫ﺑﺴﻬﻮﻟﺔ ﻓﻲ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻭﺍﺣﺪﺓ‬ .‫ﺍﻟﺤﻘﻮﻕ‬

“Bu kitap Sivil Düşün AB Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazırlanmıştır.” “Bu kitabın içeriğinin sorumluluğu tamamıyla / ‫ ﺍﻟﺠﻤﻌﻴﺔ ﺍﻷﻟﻤﺎﻧﻴﺔ ﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ‬DVV International ‫ﺇﻥ‬ Cinsel Şiddete Karşı Hukuki Yardım Derneği ‘ne ‫ ﺑﻬﺪﻑ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ‬2008 ‫ ﺃﻏﺴﻄﺲ‬20 ‫ﺗﻢ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭﻗﻒ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﻔﺘﻮﺡ ﻓﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ‬ Deutscher Volkshochschul-Verband International ve AB’nin görüşlerini yansıtmamaktadır. ” ‫ ﻭﺍﻟﻘﻴﻢ‬aittir ‫ﻭﺍﻟﺪﻳﻤﻘﺮﺍﻁﻴﺔ‬ ‫ﻟﺤﻘﻮﻕ ﺍﻹﻧﺴﺎﻥ‬ ‫ﻭﺃﻛﺜﺮ ﺍﻧﻔﺘﺎﺣﺎ‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﺃﻛﺜﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺔ‬ ‫( ﻣﻌﻬﺪ ﺍﻟﺘﻌﺎﻭﻥ ﺍﻟﺪﻭﻟﻲ ﻫﻲ ﺃﻛﺒﺮ ﻣﺆﺳﺴﺔ ﺗﻌﻠﻴﻤﻴﺔ ﻓﻲ ﺃﻟﻤﺎﻧﻴﺎ‬DVV) ‫ ﻭﺗﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻬﺎ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺼﻌﻴﺪ‬،‫ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬900 ‫ ﻭﻳﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻪ ﺑﻬﺪﻑ ﺩﻋﻢ ﺍﻟﻤﺒﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺪﺧﻞ ﻓﻲ ﻣﺠﺎﻻﺕ ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡﻣﻊ‬،‫ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ﻭﺍﻹﺻﻼﺡ ﻭﺣﻘﻮﻕ‬ ‫ﻭﺗﺮﻛﻴﺎ‬has ‫ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ‬ ‫ﺍﻟﻌﻀﻮﻳﺔ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺣﻠﺔ‬ This book been‫ﺍﻻﺗﺤﺎﺩ‬ produced as part of ‫ﺍﻷﻭﻟﻴﺔ‬ Sivil .‫ ﺷﺮﻳﻚ‬200 ‫ ﺑﻠﺪ ﻣﻊ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬200 ‫ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻲ ﻓﻲ ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ ﺑﻤﻘﻴﺎﺱ‬ ‫ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ‬ ‫ﺍﻟﻔﻮﺍﺭﻕ ﺍﻹﻗﻠﻴﻤﻴﺔ‬ ‫ﻭﺍﻟﺘﻌﻠﻴﻢ‬ Düşün EU‫ﻭﺗﻘﻮﻳﺔ‬ Programme, with‫ﻋﻠﻰ‬ the‫ﻭﺍﻟﻘﻀﺎء‬ support of‫ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ‬ Eu.‫ﺍﻟﻤﺸﺮﻭﻉ ﺃﻭ ﺍﻟﻤﺆﺳﺴﺔ‬ ‫ﺗﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻟﻠﺘﻔﻜﻴﺮ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﻮﻓﺪ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ‬

ropean Union.

‫ﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﻣﻦ ﺃﺟﻞ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺍﻟﺪﻋﻢ ﺍﻟﺴﺮﻳﻊ ﻭﺍﻟﻤﺮﻥ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻨﺎﺷﻄﻴﻦ‬ The contents of‫ﺍﻷﻟﻤﺎﻧﻴﺔ‬ this book theInternational sole responDeutscher / ‫ﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ‬ ‫ ﺍﻟﺠﻤﻌﻴﺔ‬are DVV ‫ﺇﻥ‬ ‫ ﻭﺇﻥ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻟﺬﻱ ﻳﺴﺘﻄﻴﻊ ﺍﻟﻤﺮﺍﺟﻌﺔ‬.‫ﻭﻣﻨﻈﻤﺎﺕ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ sibility of Association Of Legal Aid Against ‫ﺍﻟﺘﻌﺎﻭﻥ‬ ‫ﻣﻌﻬﺪ‬ Volkshochschul-Verband International (DVV) ‫ ﻳﺪﻋﻢ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﻟﻨﺸﺎﻁﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴﺘﻨﺪﺓ ﺇﻟﻰ‬،‫ﺑﺴﻬﻮﻟﺔ ﻓﻲ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻭﺍﺣﺪﺓ‬ ،‫ﺍﻟﺒﺎﻟﻐﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬ 900 ‫ﻣﻊ‬ ‫ﺃﻟﻤﺎﻧﻴﺎ‬ ‫ ﻓﻲ‬in ‫ﺗﻌﻠﻴﻤﻴﺔ‬ ‫ﺃﻛﺒﺮ‬taken ‫ﺍﻟﺪﻭﻟﻲ ﻫﻲ‬ Sexual Violence and can no ‫ﻣﺆﺳﺴﺔ‬ way be to .‫ﺍﻟﺤﻘﻮﻕ‬ 200 ‫ ﻣﻦ‬reflect ‫ﺑﻠﺪ ﻣﻊ ﺃﻛﺜﺮ‬the 200views ‫ﺃﻛﺜﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻲ ﻓﻲ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺼﻌﻴﺪ‬ ‫ﻭﺗﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻬﺎ‬ of the European Union. .‫ﺷﺮﻳﻚ‬

‫ﺗﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻟﻠﺘﻔﻜﻴﺮ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﺍﻟﻮﻓﺪ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺎ‬ .‫ﻣﻦ ﺃﺟﻞ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺍﻟﺪﻋﻢ ﺍﻟﺴﺮﻳﻊ ﻭﺍﻟﻤﺮﻥ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻨﺎﺷﻄﻴﻦ ﻭﻣﻨﻈﻤﺎﺕ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ‬ ‫ ﻳﺪﻋﻢ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬،‫ﻭﺇﻥ ﺍﻟﺒﺮﻧﺎﻣﺞ ﺍﻟﺬﻱ ﻳﺴﺘﻄﻴﻊ ﺍﻟﻤﺮﺍﺟﻌﺔ ﺑﺴﻬﻮﻟﺔ ﻓﻲ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻭﺍﺣﺪﺓ‬ .‫ﺍﻟﻨﺸﺎﻁﺎﺕ ﺍﻟﻤﺴﺘﻨﺪﺓ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺤﻘﻮﻕ‬ ‫ﻳﻜﻮﻥ‬ ‫ﺃﻥ‬ ‫ﺑﻬﺪﻑ‬ 2008 ‫ﺃﻏﺴﻄﺲ‬ 20 ‫ﺗﺎﺭﻳﺦ‬ ‫ﻓﻲ‬ ‫ﺍﻟﻤﻔﺘﻮﺡ‬ ‫ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ‬ ‫ﻭﻗﻒ‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ‬ ‫ﺗﻢ‬ ‫ ﺑﻬﺪﻑ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ‬2008 ‫ ﺃﻏﺴﻄﺲ‬20 ‫ﺗﻢ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭﻗﻒ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﻔﺘﻮﺡ ﻓﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ‬ ‫ﻭﺍﻟﻘﻴﻢ‬ ‫ﻭﺍﻟﺪﻳﻤﻘﺮﺍﻁﻴﺔ‬ ‫ﺍﻹﻧﺴﺎﻥ‬ ‫ﻟﺤﻘﻮﻕ‬ ‫ﺍﻧﻔﺘﺎﺣﺎ‬ ‫ﻭﺃﻛﺜﺮ‬ ‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺔ‬ ‫ﺃﻛﺜﺮ‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺎ‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﺃﻛﺜﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺔ ﻭﺃﻛﺜﺮ ﺍﻧﻔﺘﺎﺣﺎ ﻟﺤﻘﻮﻕ ﺍﻹﻧﺴﺎﻥ ﻭﺍﻟﺪﻳﻤﻘﺮﺍﻁﻴﺔ ﻭﺍﻟﻘﻴﻢ‬ ‫ ﻭﻳﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻪ ﺑﻬﺪﻑ ﺩﻋﻢ ﺍﻟﻤﺒﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺪﺧﻞ ﻓﻲ ﻣﺠﺎﻻﺕ ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡ‬،‫ ﻭﻳﻘﻮﻡ ﺑﻨﺸﺎﻁﺎﺗﻪ ﺑﻬﺪﻑ ﺩﻋﻢ ﺍﻟﻤﺒﺎﺩﺭﺍﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺪﺧﻞ ﻓﻲ ﻣﺠﺎﻻﺕ ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬،‫ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ‬ ‫ﺍﻷﻭﻟﻴﺔ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺍﻟﻌﻀﻮﻳﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻻﺗﺤﺎﺩ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻭﺗﺮﻛﻴﺎ ﻭﺍﻹﺻﻼﺡ ﻭﺣﻘﻮﻕ‬ ‫ﺍﻷﻭﻟﻴﺔ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺍﻟﻌﻀﻮﻳﺔ ﺑﻴﻦ ﺍﻻﺗﺤﺎﺩ ﺍﻷﻭﺭﻭﺑﻲ ﻭﺗﺮﻛﻴﺎ ﻭﺍﻹﺻﻼﺡ ﻭﺣﻘﻮﻕ‬ ‫ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ ﻭﺍﻟﺘﻌﻠﻴﻢ ﻭﺍﻟﻘﻀﺎء ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﻮﺍﺭﻕ ﺍﻹﻗﻠﻴﻤﻴﺔ ﻭﺗﻘﻮﻳﺔ ﺍﻟﻤﺠﺘﻤﻊ ﺍﻟﻤﺪﻧﻲ ﺑﻤﻘﻴﺎﺱ‬

Koordinatör: Gülrihan Dinç İngilizce Çeviri: Özge Kanlı Kürtçe Çeviri: Mehmet Hakkı Yılmaz Arapça Çeviri: Ebrahem Dabbagh Ardıl Çeviri: Zeynep Muhammed Redaktör: Behlül Çalışkan-Burçak Kurt- Mehmet Hakkı Yılmaz-Ebrahem Dabbagh Fotoğrafçılar: Arat Saadetyan-Ece Güneş Saadetyan Kapak Fotoğraf: Ece Güneş Saadetyan Kapak tasarım: Utku Kaya Grafik Tasarım: Utku Kaya

Coordinator: Gülrihan Dinç English Translator: Özge Kanlı Kurdish Translator: Mehmet Hakkı Yılmaz Arabic Translator: Ebrahem Dabbagh Consecutive Translation: Zeynep Muhammed Reductor: Behlül Çalışkan-Burçak Kurt-Mehmet Hakkı Yılmaz-Ebrahem Dabbagh Photographers: Arat Saadetyan-Ece Güneş Saadetyan Book Cover Photograph: Ece Güneş Saadetyan Book Cover Design: Utku Kaya Graphic Design: Utku Kaya

Dilek Gül / Gazeteci Yeditepe Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunu. Kısa bir süre sonra, aynı üniversitede Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler üzerine yüksek lisans eğitimi almaya başladı. Bir yandan eğitimini sürdürürken, bir yandan da çeşitli televizyon kanallarında editör ve muhabir olarak görev yaptı. Bu süre zarfında mesleği gereği, Türkiye’nin farklı illerinde yaşanan önemli toplumsal olayları yakından takip etti. Suriyeli göçmen kadınların yaşam mücadeleerinin anlatıldığı ‘’Onbeş’’ isimli kitap ilk çalışmasıdır. Bu kitap çalışması ile göçmen kadınların savaşa, onca yıkıma ve kayıplarına rağmen yaşama tutunma azimleri, becerileri, kendileri için motivasyonları, dirençleri, geleceğe dair umutları ile yabancı bir ülkede var olma çabalarının görünür olmasını hedeflemiştir. Yine aynı içerik ve amaçla ‘’EŞİK’’ isimli uzun metraj bir belgesel filmin yönetmenliğini ve yapımcılığını üstlenmiştir. Dilek GÜL / Rojnamevan Dîlek Gûlê Beşa Ziman û Edebiyata Ingilîzî ya Zanîngeha Yedîtepeyê qedandiye. Piştî demeke kurt li Beşê Zanista Siyasî û Têkiliyên Navnetewî ya heman zanîngehê dest bi masterê kiriye. Li hêlekê di perwerdeya xwe de berdewam kiriye li hêla din jî li kanalên televizyonê weke nûçegîhan û editor xebitiye. Di nava vê demê de di çarçoveya karê xwe de li bajarên cuda cuda yên Tirkiyeyê bûyerên civakî ji nêz de şopandiye. Pirtûka bi navê “Panzdeh” (Onbeş) xebata wê ya yekemîn e ku behsa têkoşîna jiyanê ya jinên penaber ên Sûriyeyî dike. Bi vê xebatê armanc kiriye ku digel hemû wêranî û windahiyên wan, jinên penaber çawa cehda jiyanê dikin, motîvasyonên wan çine, jêhatîbûn, berxwedan, hêviyên wan ên derbarê dahatûyê de û hewldana wan a hebûnê ya li welatekî biyanî, berbiçav bike. Bi heman armancê û naverokê derhênerî û produktoriya belgefilmekî metraj dirêj ê bi navê “RADE” kiriye.

Dilek Gül / Journalist Graduated from Yeditepe University with a bachelor’s degree in English Language and Literature. Later, continued her postgraduate study in Political science and International Relations. Alongside her studies, she also started working as an editor and correspondent in various television channels. In this time frame, she followed many important societal events in different provinces of Turkey. Her first work was with the book called “Onbeş” which reveals the struggle of Syria’s immigrant women. This book aimed to show the Syrian immigrant women’s determination to hold on to life, their skills, self-motivation, resillience, their hopes for the future together with the struggle of trying to co-exist in a foreign country regardless of living through war, death and loss. Again, with the same aim and content she took on the role as director and producer of the feature-length documentary film named “EŞİK”.

Savaşın içinden çıkıp kendilerini yine yeniden var edebilen, kadınlardan hayata tutunma dersleri!.. Survival lessons by women who came through the war to recreate themselves!..

:‫ﺍﻟﺴﻴﺮﺓ ﺍﻟﺬﺍﺗﻴﺔ ﻟﻠﻤﺨﺮﺝ‬ ‫ ﻫﻲ ﺧﺮﻳﺠﺔ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻳﺪﻱ ﺗﺎﺑﺎ ﻗﺴﻢ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﺍﻹﻧﺠﻠﻴﺰﻳﺔ‬،‫ﺩﻳﻠﻚ ﻛﻮﻝ‬ ‫ ﺑﺪﺃﺕ ﺑﻌﺪ ﻣﺪﺓ ﻗﺼﻴﺮﺓ ﺑﺘﻌﻠﻴﻢ ﺍﻟﺪﺭﺍﺳﺔ ﺍﻟﻌﻠﻴﺎ ﻓﻲ ﻣﺠﺎﻝ‬.‫ﻭﺁﺩﺍﺑﻬﺎ‬ ‫ ﻭﺑﻴﻨﻤﺎ ﻛﺎﻧﺖ‬.‫ﻋﻠﻢ ﺍﻟﺴﻴﺎﺳﺔ ﻭﺍﻟﻌﻼﻗﺎﺕ ﺍﻟﺪﻭﻟﻴﺔ ﻓﻲ ﻧﻔﺲ ﺍﻟﺠﺎﻣﻌﺔ‬ ‫ ﻛﺎﻧﺖ ﺑﻨﻔﺲ ﺍﻟﻮﻗﺖ ﺗﻌﻤﻞ ﻙ ﻣﺤﺮﺭ ﻭﻣﺮﺍﺳﻞ‬،‫ﺗﺴﺘﻤﺮ ﺑﺘﻌﻠﻴﻤﻬﺎ‬ ‫ ﻭﺭﺍﻗﺒﺖ ﺍﻷﺣﺪﺍﺙ‬.‫ﻓﻲ ﺍﻟﻌﺪﻳﺪ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﻨﻮﺍﺕ ﺍﻟﺘﻠﻔﺰﻳﻮﻧﻴﺔ‬ ‫ﺍﻻﺟﺘﻤﺎﻋﻴﺔ ﺍﻟﻬﺎﻣﺔ ﻓﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻟﻤﺤﺎﻓﻈﺎﺕ ﻓﻲ ﺗﺮﻛﻴﺎ ﻋﻦ ﻗﺮﺏ‬ ‫ ﻭﺃﻭﻝ ﻋﻤﻞ ﻟﻬﺎ ﻫﻮ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ‬.‫ﺑﻤﻮﺟﺐ ﻣﻬﻨﺘﻬﺎ ﻓﻲ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻤﺮﺣﻠﺔ‬ ‫ﺍﻟﻤﺴﻤﻰ ﺑـ "ﺧﻤﺴﺔ ﻋﺸﺮ" ﺍﻟﺬﻱ ﻳﺮﻭﻱ ﻣﻜﺎﻓﺤﺔ ﺍﻟﺒﻘﺎء ﻋﻠﻰ ﻗﻴﺪ‬ ‫ ﻛﺎﻥ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻣﻦ ﺧﻼﻝ ﻫﺬﺍ‬.‫ﺍﻟﺤﻴﺎﺓ ﻟﻠﻨﺴﺎء ﺍﻟﺴﻮﺭﻳﺎﺕ ﺍﻟﻤﻬﺎﺟﺮﺍﺕ‬ ‫ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﻫﻮ ﺇﻅﻬﺎﺭ ﻋﺰﻡ ﺍﻟﺘﻤﺴﻚ ﺑﺎﻟﺤﻴﺎﺓ ﻭﺍﻟﻘﺪﺭﺓ ﻟﺬﻟﻚ ﻭﺍﻟﺤﺎﻓﺰ‬ ‫ﻭﺍﻟﻤﻘﺎﻭﻣﺔ ﻭﺃﻣﻞ ﺍﻟﻤﺴﺘﻘﺒﻞ ﻭﻣﻜﺎﻓﺤﺔ ﺍﻟﻮﺟﻮﺩ ﻓﻲ ﺑﻠﺪ ﺃﺟﻨﺒﻲ‬ ‫ﻟﻠﻨﺴﺎء ﺍﻟﻤﻬﺎﺟﺮﺍﺕ ﺭﻏﻢ ﺍﻟﺤﺮﺏ ﻭﺍﻟﻌﺸﺮﺍﺕ ﻣﻦ ﺍﻟﺘﺨﺮﻳﺐ‬ ‫ ﻛﻤﺎ ﺃﻧﻬﺎ ﺗﺒﻨﺖ ﻭﻅﻴﻔﺔ ﺇﺧﺮﺍﺝ ﻭﺇﻧﺘﺎﺝ ﺍﻟﻔﻴﻠﻢ ﺍﻟﻮﺛﺎﺋﻘﻲ‬.‫ﻭﺍﻟﺨﺴﺎﺋﺮ‬ .‫ﺍﻟﻄﻮﻳﻞ ﺍﻟﻤﺴﻤﻰ "ﺍﻟﻌﺘﺒﺔ" ﺑﻨﻔﺲ ﺍﻟﻤﺤﺘﻮﻯ ﻭﺍﻟﻬﺪﻑ‬ CİNSEL ŞİDDETE KARŞI HUKUKİ YARDIM DERNEĞİ DVV INTERNATIONAL TURKEY

Aya Sultan Grafiker- Dernek Genel Müdürü Graphic Artist-General Manager OF NGO

Bize neden geldiniz, niçin savaşmadınız diye soruyorlar düşünmeden, sorgulamadan… Siz hiç kardeşinizden beş yıl habersiz kaldınız mı? Kardeşinizin yokluğu ailenizi paramparça etti mi? Erkek kardeşim savaş başladıktan sonra zorla askere alındı ve yıllarca Esad’ın elinde kaldı. Acısıyla annemin kalbi karardı, babam kansere yakalandı. Biz kardeşler yönümüzü kaybettik… Öldü bildiğimiz ağabeyim yıllar sonra cezaevinden kaçıp kapımızı çaldığında, artık yerli yerinde duran bir ailesi yoktu. Ona kapıyı açan bir tek annem ve babam vardı. Beraber büyüdüğü kardeşleri bambaşka hayatlardaydı. Babam yıllarca haber alamadığı oğlunu yalnızca bir hafta görebildi; sonrasında kansere yenik düştü. Bu acıyı kim nasıl tarif edebilir, bilmiyorum… Kimin niçin öldürüldüğünü bilmediğimiz bir savaş hayatımızı altüst etti. Evimizin balkonundan izlediğim olaylara bir süre sonra sokağa çıkarak dahil oldum. ‘’Esad’ı istemiyoruz’’ sözünü duyunca ellerim titredi, çok korktum. İlk zamanlar katıldığım eylemlerde korkudan bu cümleyi bile söyleyemedim, sonraları ben de haykırdım; ‘’Esad rejimini istemiyoruz.’’ diye… Yaklaşık iki yıl boyunca Suriye’de kalmak için son ana kadar çaba sarfettik; çünkü bu yaşananların eninde sonunda biteceğini düşünüyorduk ki öyle olmadı, yılları devirdik. Bu savaş olmalı mıydı yoksa olmamalı mıydı? Bunun yanıtını vermek zor ama şunu biliyorum: Savaş kaybettiriyor. Bu savaş bana ailemi, arkadaşlarımı, toprağımı, evimi ve çocukluğumu kaybettirdi. Suriye’de olaylar başladığında 21 yaşındaydım ve bir cesaretle sokağa indim. Elimde telefonumla tanık olduğum her eylemi, çatışmayı kayda aldım ve sahte bir isimle sosyal medyada paylaştım, Dünya görmeliydi… Ama zamanla bunu da yapamaz hale geldim; çünkü artık yaşam kaygımız başlamıştı. İki yıl boyunca her gece namaz elbisemle uyudum, her an zorunlu askerlik için kapımız çalınabilirdi. Bizi Suriye’den çıkaran olay 21 Ağustos 2013’te Guta’da yaşandı. Sarin gazı katliamında gözümün önünde bebekler ölünce iki çocuğumun güvenliği için 2014 yılının Ocak ayındaSuriye’den ayrıldık. Bir arkadaşım aracılığıyla Esad askerlerine ulaştık ve bizi Lübnan’a götürmeleri için kişi başı 1250$ para ödedik. Böylelikle, bizi teftiş noktalarından geçirerek Lübnan’a ulaştırdılar. Yaklaşık üç saatlik yolculukta kimseden çıt çıkmadı. Sabiha Gökçen Havalimanı’na iniş yapınca, bir yandan savaşın bir yandan da İstanbul’un soğuğunu hissettim. Esenyurt’ta kiraladığımız evde ilk gün battaniyelere sarılarak uyuduk, ikinci gün eskiciden eşyalar satın aldık. O günü hiç unutmam. 14

Eşyaları alırken tek kelime etmedim, ağlamak istedim ama ağlayamadım. Uzunca bir süre sessizliğe gömüldüm, evden dışarı çıkmak istemiyordum. Bir süre sonra bu halimin başta kendim olmak üzere kimseye bir yararı olmadığını anladım ve günlerce umudumu kaybetmeden internetten iş ilanlarına baktım. Fatih’te bir derneğin iş ilanını gördüm, grafik-tasarımcı arıyorlardı.Türkiye’deki ikinci ayımda bu ilana başvurdum ve kabul edildim. Bir yandan işe giderken bir yandan da kendimi geliştirmek için kurslara yazıldım. Yeni işimde yardım almak için gelen Suriyelilerle ilgilenmeye başladım, derneğin medya işlerinden sorumlu oldum, sosyal medya hesaplarını oluşturdum ve daha da büyüyebilmek için projeler ürettik.Burada yaşadığım her gün benim için önemli bir deneyimdi, hiçbir yerde öğrenemeyeceğim şeyler öğrendim ve üstümdeki o ürkekliği attım. İşimin üçüncü yılında güzel bir başarı yakaladım, Bir Derneğin genel müdürü oldum. Başka bir Aya var artık, çalışarak ve öğrenerek güçlenen Aya… İlk zamanlar dil bilmiyordum ve açıkçası Türkiye’yi sevmiyordum; ama şimdi öyle değil. Ne zamanki evden dışarı adım attım, işte o zaman güçlendim ve büyüdüm. Şimdi ben yol bilmeyen Suriyelilere yardım ediyorum, hayatlarını kolaylaştırmaya çalışıyorum. Bunu yapmak bir yandan keyif verirken bir yandan da üzüyor. Çünkü biz yardıma muhtaç insanlar değildik, seçmediğimiz hayatları yaşamak zorunda bırakıldık. Kimse keyfinden toprağını terk etmedi, biz sadece kardeşlerimizi öldürmek istemedik. Sizce bu insani bir talep değil mi?

“Why did you come, why did not you fight?” They ask us without thinking, questioning... Have you ever had five years without news from your brother? Did the absence of your brother destroy your family? My mother’s heart blackened with pain, my father was caught in cancer, my sisters, we lost our ways... When my brother who we thought is dead, escaped from prison after years and knocked at the door, there was no longer a family standing there, who opened the door to him was only my mother and father. His brothers and sisters who grew up with him were all living different lives. My dad could see his son, whom he could not hear for years, only for a week then lost his battle against cancer. I do not know who can describe this pain... A war that we do not know its subjects and aims, made our lives fallen into pieces. I had watched the events from my balcony which I later became part of. “We do not want Assad ‘’ In the beginning when I heard these words, I trembled, I was very afraid of saying this. I could not even say this sentence because of the fear of regime, later I was able to scream it; “We do not want the Assad regime. We tried to stay until the end in Syria for about two years, because we thought that these people would overthrow the regime but, it did not happen, it took years from us. Was this a war or not? It is difficult to answer this, but I know that the war made us lose; this war made us lose my family, my friends, my land, my house and my childhood. When the events in Syria started, I was 21 years old and I went out to the streets with courage, I recorded every action I witnessed in the conflict and shared it on social media with a fake nickname…The World must see it… But over time, I was unable to do this because we started to worry about our lives. I slept with my prayer suit every night for two years because someone could always knock at our door for compulsory military service. The event that brought us out of Syria happened on August 21, 2013 in Guta. When the infants died in front of my eyes in the sarin gas massacre, we left Syria in January 2014 for the safety of my two children.

I never forget the day that we bought some furniture from second hand store. I could not say a single word on that day. When I wanted to cry but I couldn’t. I’d been silent for a long time; I did not want to go out of the house. After a while I realized that this mood was not beneficial for me especially, and I watched job advertisements on the internet without losing hope for days. One day I came across that an organization was looking for graphic designer in Fatih. In my second month in Turkey, I applied for this job and I was accepted. On the one hand, I was going to some courses to improve myself. In my new job, I started to deal with the Syrians who came to get help; I was responsible for the media, I created social media accounts and produced projects to grow even bigger. Every day I lived here, was an important experience for me, I learned things that I would even never imagine to learn. I got over my shyness, I got a good success in the third year of my work, and finally I was general manager of Syrian Nur Association. There is another Aya now, the Aya who is strengthened by studying and learning... At first I did not know the language and to be honest I did not like Turkey, but now it is different. When I stepped out of the house, I got stronger and I grew up. Now I am helping Syrians who do not know the way, I am trying to make their life easier. Doing this makes me emotional but at the same time it makes me happy. We did not need help before, we were forced to live a life what we did not choose. No one arbitrarily left their land; we just did not want to kill our brothers. Isn’t this an acceptable reason?

We reached Assad soldiers through a friend and paid $ 1250 per person to pass to Lebanon. So they made us pass through the inspection points to Lebanon, and all the way long for about three hours was a total silence. When I landed at Sabiha Gökçen Airport, on the one hand, I felt the coldness of Istanbul and on the other hand the war. The first day we rented an apartment in Esenyurt, we slept just with blankets. 16

Ji me re dibêjin hûn çima hatin û we şernekir bêyî ku lê bipirsin... Hûn qet ji birayê xwe yê 5 salî bê agahî mane? Nebûna birayê we bûye sedema parçe parçe bûna malbata we? Birayê min piştî şer despêkir bi zorê girtin leşkeriyê û bi salan di destê Esad de ma. Bi vê êşê dilê dayîka min reşbû. Babê min ket penceşêrê. Me birayan berê xwe windakir. Ew birayê me digot miriye piştî bi salan ji zindanê reviya û hat. Dema hatî mal, mala xwe wekî berê li cihê xwe nedît. Tenê dayîk û babê min li mal mabûn. Ew birayên wî yên bi wî re jiyan dikirin ketibûn nav jiyanên nû. Babê min kurê xwe yê bi salan nedîtibû tenê heftiyekê dît. Piştre teslîmî nexweşiya penceşêrê bû. Ma kî dikare vê êşê rave bike nizanim... ev şerê kes nizane ka kî ji bo çi kê dikuje jiyana me ser û bin kiribû. Ev bûyerên min ji dûr temaşe dikir piştî heftiyekê ez jî tevlî bûm û ketim kolanan. Dema min bihîst ku dibêjin “em Esad naxazin” destên min recifîn. Ez gelek tirsiyam. Di çalekiyên despêkê de min ji tirsa ev yek nedigot. Lê piştre min jî qîr da ku “em rejîma Esad naxazin.” Nêzîkî du salan ji bo li Suriye bimînim heya dawiyê min tekoşîn da. Ji ber em dihizirîn ku wê ev tiştên tên jiyankirin her bi dawî bibin. Wusan nebû. Ev yek bi salan dirêjkir. Pêwîste ev şer hebûya yan nebûya? Bersivdayîna vê zor bû lê ez vê dizanim şer dide windakirin. vî şerî ji min malbata min, hevalên min ax, av û zarokatiya min ji min wenda kir. Dema şer despêkirî ez 21 salî bûm. Bi cesareteke ez daketim kolanan û bi telefona destê xwe de hemû çalekiyên tên kirin min qeydkirin û bi navekî sexte min ev hemû di tevna civakî de parvekirin, pêwîste hemû cîhanê ev bidîta Bi demê re êdî min nedikarî vê yekê jî bikim. ji ber guman li ser jiyana min jî çêbûn. Nêzîkî du salan her şev bi cilên xwe yên nimêjê ez razam. Dibe ku ji bo leşkeriya neçarî destê xwe li dergehê me xistiban. Bûyera em ji Surî derxistin 21ê Tebaxa 2013 an li Guta yê çêbû. Dema bi gaza sarîn li pêş çavên min zarok mirin, ji bo parastina zarokên xwe di meha yeka 2014 an de em ji Surî derketin. Bi riya hevalekî xwe ji bo em biçin Lubnanê em gehiştin leşkerên Esad. Serê neferî me 1250 dolar dan û em derbazî Lubnanê bûn. Di riya nêzîkî 3 demjimêran de ji tu kesî deng derneket. Em bi wî awayî di xalên teftîşê re derbaz bûn. Dema em bi balefirê hatin û daketin balefirgeha Sabiha Gokçen ez bi sarbûna şer û Stenbol hesiyam. Em di xaniyê Esenyurtê de me bi kirê girtî de du rojan me xwe bi beteniyan pêçand û razan. Roja duyem me ji kevinfiroş hinek tişt kirî. Di wê demê de gotinek tenê jî ji devê min derneketibû. Min xwest ez bigirîm 18

lê ez negiriyam. Demekî dirêj ez di bêdengiyê de mam. Min nedixwest ez derkevim der ve jî. Piştî demekê min zanî ev rewşa min sûdê nade min û tu kesî. Bêy kû ez hêviya xwe winda bikim bi rojan li ser înternetê li kar geriyam. Li Fatîhê min diyardeya karekî dernekekê dît ku şêwekarekî grafîk dihat xwestin. Di duwemîn meha min ya li Turkiye de min serlêdana vî karî kir û ez hatim pejirandin. Ji aliyekê ez diçûm kar û li aliyê din ji bo xwepêşxistinê ez çûm qursê. Di karê xwe yê nû de ez bi Sûrî yan re têkildarbûm. Ez ji karê tevna civakî ya dernekê bûm berpirs. Min hesabên tevnên civakî ji dernekê re vekirin û ji bo mezinbûnê ez fêrî projeyên nû bûm û her roj li vê derê ez fêrî hinek tiştên wusan bûm ku li derek din fêr nabim. Min ew newêrekiya li ser xwe avêt û di sêyemîn sala karê xwe de min serkeftinek mezin bi destxist. Ez bûm rêveberê dernekê. Êdî Aya yek cûda hebû. Ayayek dixebite û fêrdibe û bi hêzdibe... di demên despêkê de min ziman nedizanî û bi vekirî bêjim min ji Turkiye hes nedikir. Niha ne wusaye. Kengê min gava xwe avêt ji der ve ez bihêz bûm û mezinbûm. Niha ez arîkariya Suriyeyî yên rê nizanin dikim û jiyana wan hêsan dikim. Kirina vê yekê aliyekê min keyfxweş dike û aliyekê jî min xemgîn dike. Ji ber em ne mirovên pêwîstiya wan bi arîkariyê heyî bûn em neçarî jiyanek ku nayê xwestin hatin kirin. Tu kesê ji kêfa xwe xaka xwe ne terikandiye. Tenê me nexwest em birayên xwe bikujin. Ma ev ne daxazekî miroviye?

‫يسألون بدون تفكير ملاذا اتيتم الينا ملاذا لم تحاربوا‪...،‬هل بقيتم خمس سنوات بدون اخبار عن اخوكم؟ هل حطم‬ ‫ذخي غصبا الى الخدمة العسكرية وبقي لسنوات عدة في قبضة‬ ‫غياب اخوكم عائلتكم؟ بعد بدء الحرب تم اخ ا‬ ‫األسد‪ .‬اسود قلب أمي باأللم‪ ،‬وأصيب ابي بمرض السرطان‪ ،‬نحن اخوة ضللنا طريقنا ‪...‬اخي الكبير الذي نعرفه‬ ‫مات‪ ،‬بعد سنوات هرب من السجن وعندما طرق بابنا لم تكن عائلته االصلية موجودة ‪ ،‬أبي وأمي ال ذين فتحوا الباب‬ ‫له كانوا موجودين فقط‪ ،‬اخوانه ال ذين تربى معهم كانوا في حياة مختلفة تماما‪ .‬استطاع أبي ان يرى ابنه الذي لم‬ ‫يتمكن من سماع اخباره لسنوات عديدة‪ ،‬ملدة أسبوع فقط‪ ،‬وبعدها هزمه السرطان‪ ،‬ال أدري كيف يمكن وصف ه ذا‬ ‫األلم‪...‬حرب ال نعرف ملاذا يُقتل األبرياء فيها قلبت حياتنا راسا على عقب‪ ،‬أصبحت جزءا من االحداث التي شاهدتها‬ ‫من شرفة منزلنا بعد فترة قصيرة‪ ،‬كانت يداي ترتعش عند سماع كلمة "ال نريد االسد"‪ ،‬ﻛﻧﺕت ﺧﺎﺋﻔﺔ ﺟﺩدﺍا‪ .‬ﻓﻲ ﺑﺩدﺍاﻳﯾﺔ‬ ‫ﻣﺷﺎﺭرﻛﺗﻲ ﻓﻲ ﺍاﻟﺗﻅظﺎﻫﮬﮪھﺭرﺍاﺕت ﻟﻡم ﻳﯾﻛﻥن ﺑﺎﺳﺗﻁطﺎﻋﺗﻲ ﺣﺗﻰ ﻗﻭوﻝل "ﻻ ﻧﺭرﻳﯾﺩد ﻧﻅظﺎﻡم ﺍاﻻﺳﺩد" ﻣﻥن ﺍاﻟﺧﻭوﻑف‪...‬‬ ‫ﻋﻣﻠﻧﺎ ﺟﺎﻫﮬﮪھﺩدﻳﯾﻥن ﺣﺗﻰ ﺍاﻟﻠﺣﻅظﺔ ﺍاﻷﺧﻳﯾﺭرﺓة ﻋﻠﻰ ﻣﺩدﻯى ﻋﺎﻣﻳﯾﻳﯾﻥن ﻟﻠﺑﻘﺎء ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ ﻷﻧﻧﺎ ﻛﻧﺎ ﻧﻌﺗﻘﺩد ﺍاﻥن ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻻﺣﺩدﺍاﺙث ﺳﻭوﻑف ﺗﻧﺗﻬﮭﻲ ﻓﻲ‬ ‫ﻧﻬﮭﺎﻳﯾﺔ ﺍاﻟﻣﻁطﺎﻑف ﻭوﻟﻛﻧﻬﮭﺎ ﻟﻡم ﺗﻧﺗﻬﮭﻲ ﻭوﻣﺿﺕت ﺍاﻻﻋﻭوﺍاﻡم‪ .‬ﻫﮬﮪھﻝل ﻛﺎﻥن ﻳﯾﺟﺏب ﺍاﻥن ﺗﻛﻭوﻥن ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﺍاﻡم ﻻ؟ ﻣﻥن ﺍاﻟﺻﻌﺏب ﺍاﻹﺟﺎﺑﺔ ﻋﻠﻰ ﻫﮬﮪھﺫذﺍا‬ ‫ﻭوﻟﻛﻧﻧﻲ ﺍاﻋﺭرﻑف ﺍاﻟﺗﺎﻟﻲ‪ :‬ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﻓﻘﺩدﺍاﻥن‪ ،٬‬ﻟﻘﺩد ﺍاﻓﻘﺩدﺗﻧﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﻋﺎﺋﻠﺗﻲ ﻭوﺃأﺻﺩدﻗﺎﺋﻲ ﻭوﺍاﺭرﺿﻲ ﻭوﺑﻳﯾﺗﻲ ﻭوﻁطﻔﻭوﻟﺗﻲ‪ .‬ﻋﻧﺩدﻣﺎ ﺑﺩدﺃأﺕت‬ ‫ﺍاﻷﺣﺩدﺍاﺙث ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ ﻛﻧﺕت ﻓﻲ ﺍاﻟﺣﺎﺩدﻳﯾﺔ ﻭوﺍاﻟﻌﺷﺭرﻳﯾﻥن ﻣﻥن ﻋﻣﺭرﻱي ﻭوﻧﺯزﻟﺕت ﺍاﻟﻰ ﺍاﻟﺷﺎﺭرﻉع ﺑﺷﺟﺎﻋﺔ‪ ،٬‬ﻓﻲ ﻛﻝل ﻣﻅظﺎﻫﮬﮪھﺭرﺓة ﻛﻧﺕت ﺷﺎﻫﮬﮪھﺩدﺓة ﻋﻠﻳﯾﻬﮭﺎ‬ ‫ﻛﺎﻥن ﻫﮬﮪھﺎﺗﻔﻲ ﻓﻲ ﻳﯾﺩدﻱي ﻭوﺳﺟﻠﺕت ﺍاﻻﺷﺗﺑﺎﻛﺎﺕت ﻭوﻧﺷﺭرﺗﻬﮭﺎ ﻋﺑﺭر ﻭوﺳﺎﺋﻝل ﺍاﻟﺗﻭوﺍاﺻﻝل ﺍاﻻﺟﺗﻣﺎﻋﻲ ﺑﺎﺳﻡم ﻣﺯزﻳﯾﻑف‪ ،٬‬ﻛﺎﻥن ﻳﯾﻧﺑﻐﻲ ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﻌﺎﻟﻡم ﺍاﻥن‬ ‫ﻳﯾﺭرﻯى‪ ...‬ﻭوﻟﻛﻥن ﻣﻊ ﻣﺭرﻭوﺭر ﺍاﻟﻭوﻗﺕت ﺃأﺻﺑﺣﺕت ﻏﻳﯾﺭر ﻗﺎﺩدﺭرﺓة ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﻘﻳﯾﺎﻡم ﺑﺫذﻟﻙك ﺃأﻳﯾﺿﺎ ﻻﻥن ﻗﻠﻕق ﺣﻳﯾﺎﺗﻧﺎ ﻛﺎﻥن ﻗﺩد ﺑﺩدﺃأ‪ ،٬‬ﻛﻧﺕت ﺍاﻧﺎﻡم ﺏب ﻟﺑﺎﺱس‬ ‫ﺍاﻟﺻﻼﺓة ﻛﻝل ﻟﻳﯾﻠﺔ ﻋﻠﻰ ﻣﺩدﻯى ﻋﺎﻣﻳﯾﻥن‪ ،٬‬ﻛﺎﻥن ﻣﻥن ﺍاﻟﻣﻣﻛﻥن ﺍاﻥن ﻳﯾﻁطﺭرﻕق ﺑﺎﺑﻧﺎ ﺑﺎﻱي ﻟﺣﻅظﺔ ﻣﻥن ﺍاﺟﻝل ﺍاﻟﺧﺩدﻣﺔ ﺍاﻟﻌﺳﻛﺭرﻳﯾﺔ ﺍاﻻﻟﺯزﺍاﻣﻳﯾﺔ‪ .‬ﺍاﻟﺣﺩدﺙث‬ ‫ﺍاﻟﺫذﻱي ﺃأﺧﺭرﺟﻧﺎ ﻣﻥن ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ‪ ،٬‬ﻭوﻗﻊ ﻓﻲ ﺍاﻟﻐﻭوﻁطﺔ ﻓﻲ ‪ 21‬ﺁآﺏب ‪ .2013‬ﻋﻧﺩد ﻭوﻓﺎﺓة ﺍاﻻﻁطﻔﺎﻝل ﺍاﻣﺎﻡم ﻋﻳﯾﻧﻲ ﻓﻲ ﻣﺟﺯزﺭرﺓة ﻏﺎﺯز ﺍاﻟﺳﺎﺭرﻳﯾﻥن‬ ‫ﺍاﻓﺗﺭرﻗﻧﺎ ﻋﻥن ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ ﻓﻲ ﻛﺎﻧﻭوﻥن ﺍاﻟﺛﺎﻧﻲ ‪ 2014‬ﻣﻥن ﺍاﺟﻝل ﺳﻼﻣﺔ ﻁطﻔﻠﱠﻲ‪ .‬ﻭوﺻﻠﻧﺎ ﺍاﻟﻰ ﺟﻧﻭوﺩد ﺍاﻻﺳﺩد ﺑﻭوﺍاﺳﻁطﺔ ﺻﺩدﻳﯾﻘﺗﻲ ﻭوﻣﻥن ﺍاﺟﻝل ﻧﻘﻠﻧﺎ‬ ‫ﺍاﻟﻰ ﻟﺑﻧﺎﻥن ﺩدﻓﻌﻧﺎ ﻣﺑﻠﻎ ‪ 1250‬ﺩدﻭوﻻﺭر ﻋﻥن ﻛﻝل ﺷﺧﺹص ﻭوﻫﮬﮪھﻛﺫذﺍا ﺃأﻭوﺻﻠﻭوﻧﺎ ﺍاﻟﻰ ﻟﺑﻧﺎﻥن ﻣﻥن ﺧﻼﻝل ﺗﻣﺭرﻳﯾﺭرﻧﺎ ﻋﺑﺭر ﻧﻘﺎﻁط ﺍاﻟﺗﻔﺗﻳﯾﺵش‪ ،٬‬ﻓﻲ‬ ‫ﺭرﺣﻠﺔ ﺍاﺳﺗﻣﺭرﺕت ﺣﻭوﺍاﻟﻲ ﺛﻼﺙث ﺳﺎﻋﺎﺕت ﻟﻡم ﻳﯾﻬﮭﻣﺱس ﺑﻬﮭﺎ ﺃأﺣﺩد ﻭوﻛﺄﻥن ﻋﻠﻰ ﺭرﺅؤﻭوﺳﻬﮭﻡم ﺍاﻟﻁطﻳﯾﺭر‪ .‬ﻋﻧﺩد ﺍاﻟﻧﺯزﻭوﻝل ﻓﻲ ﻣﻁطﺎﺭر ﺻﺑﻳﯾﺣﺔ ﺷﻌﺭرﺕت‬ ‫ﺑﺑﺭرﻭوﺩدﺓة ﺍاﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ ﻭوﺑﺎﻟﺣﺭرﺏب ﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ ﺍاﺧﺭرﻯى‪ .‬ﻓﻲ ﺍاﻟﻣﻧﺯزﻝل ﺍاﻟﺫذﻱي ﺍاﺳﺗﺄﺟﺭرﻧﺎﻩه ﻓﻲ ﺍاﺳﻧﻳﯾﻭوﺭرﺕت ﻓﻲ ﺍاﻭوﻝل ﻳﯾﻭوﻡم ﻧﻣﻧﺎ ﻣﺣﺗﺿﻧﻳﯾﻥن‬ ‫ﺍاﻟﺑﻁطﺎﻧﻳﯾﺎﺕت ﻭوﻓﻲ ﺍاﻟﻳﯾﻭوﻡم ﺍاﻟﺛﺎﻧﻲ ﺍاﺷﺗﺭرﻳﯾﻧﺎ ﺍاﻻﻣﺗﻌﺔ ﻣﻥن ﺑﺎﺋﻊ ﺍاﻻﺷﻳﯾﺎء ﺍاﻟﻣﺳﺗﻌﻣﻠﺔ ‪ .‬ﻻ ﺃأﻧﺳﻲ ﺫذﻟﻙك ﺍاﻟﻳﯾﻭوﻡم ﺍاﺑﺩدﺍا ﻭوﺍاﻧﺎ ﺍاﺧﺫذ ﺍاﻻﺷﻳﯾﺎء ﻟﻡم ﺍاﺗﻔﻭوﻩه‬ ‫ﻱي ﻛﻠﻣﺔ‪ ،٬‬ﺃأﺭرﺩدﺕت ﺍاﻟﺑﻛﺎء ﻭوﻟﻛﻧﻧﻲ ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﺍاﻟﺑﻛﺎء‪ .‬ﻏﺭرﻗﺕت ﻓﻲ ﺍاﻟﺻﻣﺕت ﻟﻣﺩدﺓة ﻁطﻭوﻳﯾﻠﺔ‪ ،٬‬ﻟﻡم ﺃأﻛﻥن ﺃأﺭرﻏﺏب ﻓﻲ ﺍاﻟﺧﺭرﻭوﺝج ﻣﻥن ﺍاﻟﻣﻧﺯزﻝل‪.‬‬ ‫ﺑﺄ ّ‬ ‫ﺑﻌﺩد ﻓﺗﺭرﺓة ﻣﻥن ﺍاﻟﻭوﻗﺕت ﺃأﺩدﺭرﻛﺕت ﺍاﻥن ﺣﺎﻟﺗﻲ ﻟﻥن ﺗﻌﻭوﺩد ﺑﺎﻟﻧﻔﻊ ﻋﻠﻰ ﺃأﻱي ﺃأﺣﺩد‪ ،٬‬ﻭوﺧﺎﺻﺔ ﻧﻔﺳﻲ‪ ،٬‬ﻭوﺑﺣﺛﺕت ﻷﻳﯾﺎﻡم ﻋﺩدﻳﯾﺩدﺓة ﻋﻥن ﺍاﻋﻼﻧﺎﺕت‬ ‫ﺍاﻟﻭوﻅظﺎﺋﻑف ﻓﻲ ﺍاﻻﻧﺗﺭرﻧﺕت‪ .‬ﺭرﺃأﻳﯾﺕت ﺍاﻋﻼﻥن ﺍاﺣﺩدﻯى ﺍاﻟﺟﻣﻌﻳﯾﺎﺕت ﻓﻲ ﻣﻧﻁطﻘﺔ ﺍاﻟﻔﺎﺗﺢ‪ ،٬‬ﻛﺎﻧﻭوﺍا ﻳﯾﺑﺣﺛﻭوﻥن ﻋﻥن ﻣﺻﻣﻡم ﺟﺭرﺍاﻓﻳﯾﻙك‪ .‬ﻓﻲ ﺍاﻟﺷﻬﮭﺭر‬ ‫ﺍاﻟﺛﺎﻧﻲ ﻟﻲ ﻓﻲ ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﻗﺩدﻣﺕت ﻋﻠﻰ ﺫذﻟﻙك ﺍاﻻﻋﻼﻥن ﻭوﺗﻡم ﻗﺑﻭوﻟﻲ‪ ،٬‬ﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﺫذﻫﮬﮪھﺎﺏب ﻟﻠﻌﻣﻝل ﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ ﻭوﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ ﺍاﺧﺭرﻯى ﺳﺟﻠﺕت ﺑﻌﺩدﺩد ﻣﻥن‬ ‫ﺍاﻟﺩدﻭوﺭرﺍاﺕت ﻟﻛﻲ ﺍاﻁطﻭوﺭر ﺫذﺍاﺗﻲ‪ .‬ﺑﺩدﺃأﺕت ﺑﺎﻻﻫﮬﮪھﺗﻣﺎﻡم ﻓﻲ ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﺍاﻟﻘﺎﺩدﻣﻳﯾﻥن ﻟﻠﺣﺻﻭوﻝل ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﻣﺳﺎﻋﺩدﺓة ﻓﻲ ﻋﻣﻠﻲ ﺍاﻟﺟﺩدﻳﯾﺩد‪ ،٬‬ﻭوﺍاﺻﺑﺣﺕت‬ ‫ﻣﺳﺅؤﻭوﻟﺔ ﻋﻥن ﺍاﻟﺷﺅؤﻭوﻥن ﺍاﻻﻋﻼﻣﻳﯾﺔ ﻟﻠﺟﻣﻌﻳﯾﺔ‪ ،٬‬ﻭوﺍاﻧﺷﺄﺕت ﺣﺳﺎﺑﺎﺗﻬﮭﺎ ﻋﻠﻰ ﻣﻭوﺍاﻗﻊ ﺍاﻟﺗﻭوﺍاﺻﻝل ﺍاﻻﺟﺗﻣﺎﻋﻲ ﻭوﻗﻣﻧﺎ ﺑﺈﻧﺷﺎء ﻣﺷﺎﺭرﻳﯾﻊ ﻟﻛﻲ‬ ‫ﻳﯾﻛﻭوﻥن ﺑﺎﺳﺗﻁطﺎﻋﺗﻧﺎ ﺍاﻟﺗﻭوﺳﻊ ﺃأﻛﺛﺭر‪ .‬ﻛﻝل ﻳﯾﻭوﻡم ﻋﺷﺗﻪﮫ ﻫﮬﮪھﻧﺎ ﻛﺎﻥن ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ ﻋﺑﺎﺭرﺓة ﻋﻥن ﺗﺟﺭرﺑﺔ ﻣﻬﮭﻣﺔ‪ ،٬‬ﺗﻌﻠﻣﺕت ﺍاﺷﻳﯾﺎء ﻟﻥن ﺃأﺳﺗﻁطﻳﯾﻊ ﺗﻌﻠﻣﻬﮭﺎ‬ ‫ﻓﻲ ﺃأﻱي ﻣﻛﺎﻥن ﺍاﺧﺭر ﻭوﺍاﺳﺗﻁطﻌﺕت ﺍاﻟﺗﺧﻠﺹص ﻣﻥن ﺧﺟﻠﻲ‪ ،٬‬ﻓﻲ ﺳﻧﺗﻲ ﺍاﻟﺛﺎﻟﺛﺔ ﻟﻌﻣﻠﻲ ﺍاﺳﺗﻁطﻌﺕت ﺗﺣﻘﻳﯾﻕق ﻧﺟﺎﺡح ﺑﺎﻫﮬﮪھﺭر‪ ،٬‬ﻓﻘﺩد ﺍاﺻﺑﺣﺕت ﺍاﻟﻣﺩدﻳﯾﺭرﺓة‬ ‫ﺍاﻟﻌﺎﻣﺔ ﻟﺟﻣﻌﻳﯾﺔ ﻧﻭوﺭر ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ‪.‬‬ ‫ﻣﻥن ﺍاﻻﻥن ﻭوﺻﺎﻋﺩد ﺃأﺻﺑﺢ ﻫﮬﮪھﻧﺎﻙك ﺍاﻳﯾﺔ ﺍاﺧﺭرﻯى‪ ،٬‬ﺍاﻳﯾﺔ ﻣﻌﺯزﺯزﺓة ﺑﺎﻟﻌﻣﻝل ﻭوﺍاﻟﺗﻌﻠﱡﻡم‪ ....‬ﻓﻲ ﺍاﻟﻔﺗﺭرﺍاﺕت ﺍاﻻﻭوﻟﻰ ﻟﻡم ﺃأﻛﻥن ﺍاﻋﺭرﻑف ﺍاﻟﻠﻐﺔ ﻭوﺑﺻﺭرﺍاﺣﺔ‬ ‫ﻟﻡم ﺃأﻛﻥن ﺃأﺣﺏب ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﻭوﻟﻛﻥن ﺍاﻻﻥن ﻟﻳﯾﺱس ﻛﺫذﻟﻙك‪ .‬ﻟﻘﺩد ﻛﺑﺭرﺕت ﻭوﺍاﺻﺑﺣﺕت ﺍاﻗﻭوﻯى ﻓﻲ ﻛﻝل ﺧﻁطﻭوﺓة ﺧﻁطﻭوﺗﻬﮭﺎ ﺧﺎﺭرﺝج ﺍاﻟﻣﻧﺯزﻝل‪ .‬ﺍاﻧﺎ ﺍاﻻﻥن ﺍاﺳﺎﻋﺩد‬ ‫ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻻ ﻳﯾﻌﺭرﻓﻭوﻥن ﺍاﻟﻁطﺭرﻳﯾﻕق‪ ،٬‬ﻭوﺍاﺣﺎﻭوﻝل ﺍاﻥن ﺍاﺟﻌﻝل ﺣﻳﯾﺎﺗﻬﮭﻡم ﺃأﺳﻬﮭﻝل‪ .‬ﺍاﻟﻘﻳﯾﺎﻡم ﺑﻬﮭﺫذﺍا ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻳﯾﻣﻧﺣﻙك ﺍاﻟﺳﻌﺎﺩدﺓة ﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ ﻭوﻳﯾﺣﺯزﻧﻙك ﻣﻥن‬ ‫ﺟﻬﮭﺔ ﺍاﺧﺭرﻯى‪ .‬ﻷﻧﻧﺎ ﻟﻡم ﻧﻛﻥن ﺃأ ُﻧﺎﺳﺎ ً ﺑﺣﺎﺟﺔ ﺍاﻟﻣﺳﺎﻋﺩدﺓة‪ ،٬‬ﺃأ ُﺟﺑﺭرﻧﺎ ﻋﻠﻰ ﻋﻳﯾﺵش ﺣﻳﯾﺎﺓة ﻟﻡم ﻧﺧﺗﺭرﻫﮬﮪھﺎ‪ ،٬‬ﻟﻡم ﻳﯾﺗﺧﻝل ﺃأﺣﺩد ﻋﻥن ﺍاﺭرﺿﻪﮫ ﺑﻣﻝلء ﺍاﺭرﺍاﺩدﺗﻪﮫ‪،٬‬‬ ‫ﻛﻝل ﻣﺎ ﻫﮬﮪھﻧﺎﻟﻙك ﺍاﻧﻧﺎ ﻟﻡم ﻧﺭرﻏﺏب ﺑﻘﺗﻝل ﺍاﺷﻘﺎءﻧﺎ‪ .‬ﺍاﻟﻳﯾﺱس ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺑﺭرﺃأﻳﯾﻛﻡم ﻣﻁطﻠﺏب ﺍاﻧﺳﺎﻧﻲ؟‬

‫‪21‬‬

‫‪20‬‬

Ruba Mardini Makyรถz Make-up Artist

Sokakta uyuyan insanları görünce herkes kadar üzülürdüm ama hissetmezdim; neden dışardalar diye tek soru sorduğumu hatırlamıyorum. 2013’te İstanbul’a ilk geldiğimde üç gün Taksim Gezi Parkı’nda uyuduk. Sonra defalarca kendime ‘neden’ sorusunu sordum ama cevabını bulamadım. O ana kadar hislerimin ne kadar yavan olduğunu bilmiyordum. Gece yerini gündüze bıraktığında sokak sokak dolaşıp ev aradık, ama bulamadık. Ne eşim ne de ben ağlayabiliyorduk. Gözyaşlarım üçüncü günün sonunda dayalı döşeli bir evi kiralayınca sel oldu, aktı. Bir ev için ağlayabileceğimi hiç düşünmezdim; kaybettiklerim geldi gözümün önüne. Dokuz çocukluk arkadaşım cezaevinde öldü. Dört kardeşimden, anne ve babamdan ayrıldım; işimi, evimi, ülkemi kaybettim. Şimdilerde daha iyi anlıyorum her Suriyeli gibi; ha bugün ha yarın bitecek dediğimiz savaş kolay kolay bitmeyecek. Bitse bile peki ya sonrası? Ölümleri, evlerimizin duvarlarını delen kurşunları, kulaklarımızı sağır eden bomba seslerini ve yakarışları nasıl unutacağız, hiç bilmiyorum… Savaş başladıktan kısa süre sonra güzergahımız önce Mısır, sonra Türkiye oldu. Türkiye’ye gelme nedenimiz Mısır’da iş bulamayışımızdı. Bizi her iki ülkede de zorlayan şey parasızlık oldu. Suriye’de hayat ucuzdu; rahattık, kendi evlerimiz, arabalarımız ve iş yerlerimiz vardı ve benim gibi birçok kişi de sıfırdan başlamanın ne demek olduğunu bilmiyordu… Örneğin, hayatım boyunca kiralık ev aramadım, günde on beş saat bin lira için çalışmadım. Bunlar elbette olabilecek şeyler ama dilini bilmediğiniz bir ülkede bunlara mecbur kalmak, hatta ‘Suriyeli mülteci’ olduğunuz için mecbur kalmak oldukça zor.

arkadaşım vasıtasıyla Suriye’ye yayın yapan bir televizyon kanalında makyöz olarak işe başladım. Adımın duyulması için çok fazla parasız iş yaptım, çok çalıştım ve başardım da. Şimdi daha fazlasını istiyorum. Daha çok insana ulaşmak, yeni insanlar tanımak ve işimde başarılar kazanmak istiyorum. Bu savaş bazılarımızı çok erken büyüttü; ben de onlardan biriyim. Öyle zamanlarım oldu ki, gördüğüm halüsinasyonlar nedeniyle destek almak zorunda kaldım. Dışarı çıkmaktan korktum, kendimi ifade edemediğim için ağladım. Ama hepsi camdan dışarıyı izlemeyi bırakıp sokağa çıktığım an kayboldu ve gördüm ki, eğer istersem kimse karşımda duramaz. Evin duvarları dışında bir hayat var; önemli olan bunu keşfetmek. Ve savaşı yaşayan bizler biliyoruz ki, bizim yeniden kaybetmek gibi bir şansımız yok.

Annemden öğrendiğim bir mesleğim var. Suriye’de yıllarca dizi ve film setlerinde makyöz olarak çalıştım ve çok güzel başarılar elde ettim. İstanbul’a gelince mesleğimi yapabilmenin yollarını aradım; ama ilk zamanlar pek mümkün olmadı. Önce bir turizm acentesinde işe başladım. Bilmediğim bu şehrin başka hiçbir şeyine şahit olamadan, uzunca bir süre sadece çalıştım. Bu iş çok uzun soluklu olmadı. Tacize uğrayınca ayrıldım ve bir kez daha anladım ki, tamamen erkeksi bir dünyada yaşıyoruz. İstanbul çok büyük bir şehir; çok fazla alternatif çıkıyor karşınıza. Ama önemli olan güçlü olabilmeniz ve denemekten korkmamanız. Ben de böyle yaptım; kendi mesleğimi yapabilmek için her işi, her şeyi yaptım ve sonunda bir 24

When I saw people sleeping on the street, I was feeling sorry for them but I never felt them entirely. I never asked questions about the homeless. When I first came to Istanbul in 2013, I slept in Taksim Gezi Park for three days… Then I repeatedly asked myself “why?” And I asked again “why”… But I could not find the answer. Until then I did not know that how barren my feelings were. When the night turned into morning, we were walking on the streets to find a house but we could not. Neither my husband nor I could cry. We rented a furnished house at the end of the third day, after that I shed tears of joy… I never thought I could cry for a house. At a moment I visualized the image of what I have lost in Syria. Nine of my childhood friends died in prisons, I separated from my four sisters, my mother, and father. I have lost my job, my home, my country… Recently, I understand better… Unlike many Syrians think, the war will not end tomorrow. It will not be that much easy. Or let’s say it will finish tomorrow. What is next then? I do not know how we are going to forget human deaths, the bullets that broke through our walls, the ear-splitting bombs, and desperate cries… Shortly after the war started, our first route was to Egypt and then Turkey. Our reason to come to Turkey was that we could not find a job in Egypt. Money forced us in both countries. In Syria, life was cheap; we had our own houses, cars and work places. Many people like me did not know what it was like to start from the beginning... For example, I have never looked for a rented house in my life; I have not worked for fifteen hours a day for only thousand liras. These are things, of course that can happen, but in a country where you do not know the language, it is much more difficult to settle especially as a ‘Syrian refugee’.

the most important thing is just being strong and not being afraid to try. That’s what I did; I did everything and every job to do my own profession. Finally again thanks to a friend, I started to work as a make-up artist in a television channel broadcasting to Syria. For a while, I worked for free to make my name heard. I’ve worked hard and my dreams came true. Now I want more, I want to reach more people, get to know new people and have success at work. This war has matured some of us earlier, and I am one of them. For a time, I had to get support because of the hallucinations I have seen, I was afraid to go out. I was crying for not being able to express myself. But all of them disappeared when I stopped watching outside behind the window and started to go out. So, I was able to see that if anyone feels the urge to do something, then no one could stand against it. There is life outside of the house, it is really important to discover it. And those of us who know the war, we do not have a chance to lose again.

I have a profession that I have learned from my mother, I have worked in Syria for many years as a make-up artist on TV series film sets, and I have achieved great successes. When I came to Istanbul, I searched for ways to do my profession, but at the beginning it was hardly possible. To begin with, I started to work at a tourism agency. For a long time, without witnessing the city, I only worked day and night. But, this work did not last long. After, I was abused, I left my job and once again I realized that we live in a completely masculine world. Istanbul is a very big city, so there are many alternatives, but 26

Gava ku min mirovên li kolanan razan didîtin wek hemu kesan xemgîn dibûm bes min hîs ne dikir, nayê bîra min ku carekê ji min gotî be ev mirov çima li derve dijîn. Deman 2013’an de ku cara yekemîn ez hatim Stenbolê sê rojan li Parka Gezî ya Taksîmê em razan, û piştre jî min pirs ji xwe kir û got; “Çima” lê min bersiv nedît. Heta wî demî min nizanibû hestên min ew qasî rijin. Şev heta rojê em kolan bi kolan li malan digeriyan lê me nedîtin,. Ne ez ne jî hevserê min nedikarîn bigirîn. Piştî sê rojan bi kirê girtina malek bi ser û ber hingê hêsirên min bun lihî û herikîn, Min qet ne difikirî ku ezê ji bo malêkê bigrîm. Tiştên ku min winda kirî hatin ber çavên min. Hevalê min ê bi xwediyê neh zarokan di zîndanê de mir, ji 4 xwişk û birayên xwe û ji dî û bavê xwe cuda bum, karê xwe mala xwe û welatê xwe winda kir. Wek her Suriyeyîkê ez nuha çetir dibinim ev şer bi hêsanî xilas nabe, xilas bibe jî lêv piştre? Ez qet nizanim ku mirina mirovan, gulêyên ku di dîwarên me de dişewitin, bombeyên ku guhên me kerr dikin û nalînan emê çawa ji bîr bikin? Piştî şer destpê kir di demek kin de, riya me ewil Misir û paşê ji bo Tirkiyê veguhest. Bê peretî li her du welatan tiştê herî zor bû. Di Sûriyeyê de jiyan erzan bû, em rehetbûn. malên me erebeyên me û karên me hebun û gelek kesan ji wek min nizanin bi tunebunê ve destpê bike… Minak di jiyana xwe de ez qet li malên kirî negeriyam, rojê pazdeh saetan ji bo hezar lîreyî nexebitîm Ev tiştan ku bê guman dibin.

Vî şerî hin kes gelek zûtir mezin kir, ez jî yek ji wan im. demên wisa bûn ku ji bo dîtina halusîlasyona piştevanî min stand. Ji derketina malê tirsiyam ji ber ku min nekarî xwe îfade bikim giriyam lê çawa ez ber pencereyê rabum dema derketim kolanan ev tişt qediya û tu kes nikarê beramberî min bisekine. Jiyanek derveyî dîwarên malê hene, tiştek girîng e ku ev keşf kirin. Û em ku yên şer dîtine ku dizanin êdî ji bo me şansek mina tekçuyînê nine.

Min pîşekek heye ku ji diya xwe fêrbum, li Sûrî gelek salan li setên fîlm û dîzîyan wek makyoz dixebitîm, û min serkeftinên pir baş bi dest xistin. Dema ku ez hatim Stenbolê, ez ji bo karê xwe li rêbazan geriyam, lê carên pêşî pir zehmet bû. Destpêkê min li ajansek ya turîzmê dest bi kar kir. Min tenê demekê dirêj ku bêyî şahidiya tiştek li vî bajarî ez tenê xebitim. Ev xebat pir dirêj nebu. Gava ku ez hatim tacîz kirin min dev ji kar berda û min careke din fam kir ku em di pergalek ya mêrokî de dijîn Stenbol bajarekî pir mezin e, ku gelek alternatîf hene, lê tişta girîng ewe ku hûn hêzdar bin û ji ceribandinê netirsin. Min jî ev kir, min ji bo mesleka xwe hemû kar û her tişt kir, û dawiyê min bi rêya hevalê xwe li televîzyoneke weşanê ji bo Sûrî dike dest bi makyoziyê kir. Ji bo navê min were bihîstin gelek xebat min bê dirav kirin, ez gelek xebitîm û serketim. Niha ez bêtir dixwazim, zêdetir bigihêm kesan, kesên nû nas bikim û di karê xwe de serkeftina dest bixim. 28

‫حس بهم‪ ،‬وال اذكر أنى سالت ملاذا‬ ‫كنت أحزن مثل الجميع عندما أرى الناس التي تنام في الشارع ولكن لم أكن أ‬ ‫هم في الخارج على االطالق‪ .‬نمنا ثالثة أيام فيحديقة غزي عندما وصلنا الى اسطنبول عام ‪ , 2013‬وعندها‬ ‫سالت نفسي "ملاذا" مرات عديدة ولكن لم أستطع معرفة الجواب‪ .‬حتى تلك اللحظة لم أكن اعرف كم هي ملبدةُ‬ ‫ا حاسيسي‪.‬‬ ‫ومع اشراقة الصباح بحثنا عن منزل متجولني في االزقة والشوارع ولكن لم نستطع العثور على منزل‪ ،‬لم يكن‬ ‫باستطاعتنا انا وزوجي البكاء‪ .‬وقد انهمرت دموعي كالسيل عندما استأجرنا منزال مفروشا في نهاية اليوم الثالث‪ .‬ﻟﻡم‬ ‫ﺃأﻛﻥن ﺃأﻋﺗﻘﺩد ﺃأﻧﻧﻲ ﻳﯾﻣﻛﻥن ﺃأﻥن ﺍاﺑﻛﻲ ﻣﻥن ﺍاﺟﻝل ﻣﻧﺯزﻝل‪ ،٬‬ﺟﺎء ﺍاﻟﻰ ﺫذﻫﮬﮪھﻧﻲ ﻛﻝل ﺷﻲء ﻓﻘﺩدﺗﻪﮫ‪ .‬ماتت في السجن صديقتي وهي ام لتسع‬ ‫أطفال‪ ،‬افترقت عن امي وابي واخواتي األربعة‪ ،‬فقدت عملي ومنزلي ووطني‪ .‬أصبحت افهم االن أكثر ان الحرب‬ ‫التي كنت أقول مثل كل سوري انها ستنتهي اليوم او غدا انها لن تنتهي بسهولة‪ ،‬حتى وان انتهت ماذا عما بعدها؟‬ ‫ليس عندي أي فكرة كيف سوف ننسى موت الناس‪ ،‬والرصاص الذي اخترق جدران منازلنا او أصوات القنابل التي‬ ‫اصابت اذاننا بالصم‪....‬‬ ‫بعد بدا الحرب بفترة قصيرة كانت وجهتنا مصر ثم تركيا‪ .‬وقد كان سبب مجيئنا لتركيا هو عدم الحصول على عمل‬ ‫في مصر‪ .‬كانت املصاعب التي تواجهنا في كال البلدين هي االفتقار الى املال‪ ،‬كانت الحياة في سورية رخيصة‪،‬‬ ‫كنا مرتاحني‪ ،‬كان عندنا منزلنا وسيارتنا ومكان علمنا الخاص وبالنسبة لكثير من األشخاص مثلي لم يكونوا يعرفون‬ ‫ماذا يعني البدء من الصفر‪ ...‬مثال لم ابحث فيحياتي عن منزل لإليجار‪ ،‬ولم اعمل خمسة عشر ساعة في اليوم من‬ ‫اجل ألف ليرة‪ .‬ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺃأﻣﻭوﺭر ﻣﻣﻛﻧﺔ ﺑﺎﻟﻁطﺑﻊ‪ ،٬‬ﻭوﻟﻛﻥن ﻣﻥن ﺍاﻟﺻﻌﺏب ﺟﺩدﺍا ﺍاﻥن ﺗﻛﻭوﻥن ﻣﺟﺑﻭوﺭرﺍا ﻋﻠﻰ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻷﻣﻭوﺭر ﻓﻲ ﺑﻠﺩد ﻻ ﺗﻌﺭرﻑف ﻟﻐﺗﻪﮫ‬ ‫ﻭوﺑﺎﻷﺧﺹص ﺍاﻥن ﺗﻛﻭوﻥن ﻣﺟﺑﻭوﺭرﺍا ﻷﻧﻙك "ﻻﺟﺊ ﺳﻭوﺭرﻱي"‪.‬‬ ‫ﻋﻧﺩدﻱي ﻣﻬﮭﻧﺔ ﺗﻌﻠﻣﺗﻬﮭﺎ ﻣﻥن ﺍاﻣﻲ‪ ،٬‬ﻋﻣﻠﺕت ﻟﺳﻧﻭوﺍاﺕت ﻁطﻭوﻳﯾﻠﺔ ﻛﺧﺑﻳﯾﺭرﺓة ﺗﺟﻣﻳﯾﻝل ﻓﻲ ﻣﻭوﺍاﻗﻊ ﺗﺻﻭوﻳﯾﺭر ﺍاﻷﻓﻼﻡم ﻭوﺍاﻟﻣﺳﻠﺳﻼﺕت ﻭوﺣﻘﻘﺕت ﻧﺟﺎﺣﺎﺕت‬ ‫ﻛﺑﻳﯾﺭرﺓة‪ .‬ﻋﻧﺩدﻣﺎ ﺍاﺗﻳﯾﺕت ﻹﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﺑﺣﺛﺕت ﻋﻥن ﻁطﺭرﻕق ﻟﻠﻌﻣﻝل ﻓﻲ ﻣﻬﮭﻧﺗﻲ ﻭوﻟﻛﻥن ﻟﻡم ﻳﯾﻛﻥن ﻣﻣﻛﻧﺎ ﻓﻲ ﺑﺩدﺍاﻳﯾﺔ ﺍاﻻﻣﺭر ﻓﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻋﻧﺩد ﻭوﻛﻳﯾﻝل‬ ‫ﺳﻳﯾﺎﺣﻲ‪ .‬ﺗﻔﺭرﻏﺕت ﻟﻠﻌﻣﻝل ﻓﻘﻁط ﻓﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﺩدﻳﯾﻧﺔ ﺍاﻟﺗﻲ ﺃأﺟﻬﮭﻠﻬﮭﺎ‪ .‬ﻟﻭوﻛﻥن ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﻟﻡم ﻳﯾﺳﺗﻣﺭر ﻟﻔﺗﺭرﺓة ﻁطﻭوﻳﯾﻠﺔ ﻓﻌﻧﺩدﻱي ﺗﻌﺭرﺿﻲ ﻟﻠﺗﺣﺭرﺵش ﺗﺭرﻛﺕت‬ ‫ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻭوﻓﻬﮭﻣﺕت ﻣﺭرﺓة ﺍاﺧﺭر ﺍاﻧﺎ ﻧﻌﻳﯾﺵش ﻓﻲ ﻋﺎﻟﻡم ﺫذﻛﻭوﺭرﻱي ﺗﻣﺎﻣﺎ‪.‬‬ ‫ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻣﺩدﻳﯾﻧﺔ ﻛﺑﻳﯾﺭرﺓة ﺟﺩدﺍاً‪ ،٬‬ﻫﮬﮪھﻧﺎﻙك ﺍاﻟﻌﺩدﻳﯾﺩد ﻣﻥن ﺍاﻟﺑﺩدﺍاﺋﻝل ﺍاﻟﺗﻲ ﺗﻅظﻬﮭﺭر ﺍاﻣﺎﻣﻛﻡم ﻭوﻟﻛﻥن ﺍاﻟﻣﻬﮭﻡم ﺍاﻧﻭو ﺗﻛﻭوﻧﻭوﺍا ﺍاﻗﻭوﻳﯾﺎء ﻭوﺍاﻥن ﻻ ﺗﺧﺎﻓﻭوﺍا ﻣﻥن‬ ‫ﺍاﻟﺗﺟﺭرﺑﺔ‪ .‬ﻭوﺍاﻧﺎ ﻓﻌﻠﺕت ﺫذﻟﻙك‪ ،٬‬ﻋﻣﻠﺕت ﻓﻲ ﻛﻝل ﻣﺟﺎﻝل ﻭوﻓﻌﻠﺕت ﻛﻝل ﺷﻲء ﺣﺗﻰ ﺃأﺗﻣﻛﻥن ﻣﻥن ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﺑﻣﻬﮭﻧﺗﻲ ﻭوﻓﻲ ﺍاﻟﻧﻬﮭﺎﻳﯾﺔ ﻭوﺑﻭوﺍاﺳﻁطﺔ‬ ‫ﺻﺩدﻳﯾﻘﺗﻲ ﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻛﺧﺑﻳﯾﺭرﺓة ﻣﻛﻳﯾﺎﺝج ﻓﻲ ﺍاﺣﺩدﻯى ﻣﺣﻁطﺎﺕت ﺍاﻟﺗﻠﻔﺯزﻳﯾﻭوﻥن ﺍاﻟﺗﻲ ﺗﺑﺙث ﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ‪ .‬ﻋﻣﻠﺕت ﻛﺛﻳﯾﺭرﺍا ﺑﺩدﻭوﻥن ﺍاﺟﺭر ﻟﻛﻲ ﻳﯾﺻﺑﺢ‬ ‫ﺍاﺳﻣﻲ ﻣﻌﺭرﻭوﻓﺎ‪ ،٬‬ﻋﻣﻠﺕت ﺑﺟﺩد ﻭوﻧﺟﺣﺕت‪ .‬ﻭوﺍاﻻﻥن ﺍاﺭرﻳﯾﺩد ﺍاﻟﻣﺯزﻳﯾﺩد‪ ،٬‬ﺍاﺭرﻳﯾﺩد ﺍاﻟﻭوﺻﻭوﻝل ﺍاﻟﻰ ﻋﺩدﺩد ﺃأﻛﺑﺭر ﻣﻥن ﺍاﻟﻧﺎﺱس‪ ،٬‬ﻭوﺍاﻟﺗﻌﺭرﻑف ﻋﻠﻰ ﺍاﺷﺧﺎﺹص‬ ‫ﺟﺩدﺩد ﻭوﺗﺣﻘﻳﯾﻕق ﻧﺟﺎﺣﺎﺕت ﻓﻲ ﻋﻣﻠﻲ‪.‬‬ ‫ﻟﻘﺩد ﺟﻌﻠﺕت ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﺑﻌﺿﻧﺎ ﻳﯾﻧﺿﺞ ﻣﺑﻛﺭرﺍا‪ ،٬‬ﻭوﺍاﻧﺎ ﻭوﺍاﺣﺩدﺓة ﻣﻧﻬﮭﻡم ﻓﻘﺩد ﻣﺭرﺕت ﻋﻠﻰ ﺃأﻭوﻗﺎﺕت ﺍاﺿﻁطﺭرﺭرﺕت ﻓﻳﯾﻬﮭﺎ ﻟﻠﺣﺻﻭوﻝل ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﺩدﻋﻡم‬ ‫ﺑﺳﺑﺏب ﺍاﻟﻬﮭﻠﻭوﺳﺎﺕت ﺍاﻟﺗﻲ ﻛﻧﺕت ﺍاﺭرﺍاﻫﮬﮪھﺎ‪ ،٬‬ﻛﻧﺕت ﺃأﺧﺎﻑف ﺍاﻟﺫذﻫﮬﮪھﺎﺏب ﻟﻠﺧﺎﺭرﺝج‪ ،٬‬ﻭوﺑﻛﻳﯾﺕت ﻷﻧﻲ ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﺍاﻟﺗﻌﺑﻳﯾﺭر ﻋﻥن ﻧﻔﺳﻲ ﻭوﻟﻛﻥن ﻛﻝل ﻫﮬﮪھﺫذﺍا‬ ‫ﺿﺎﻉع ﻋﻧﺩدﻣﺎ ﺧﺭرﺟﺕت ﺍاﻟﻰ ﺍاﻟﺷﺎﺭرﻉع ﻭوﺗﺭرﻛﺕت ﻣﺷﺎﻫﮬﮪھﺩدﺓة ﺍاﻟﺧﺎﺭرﺝج ﻋﺑﺭر ﺍاﻟﺯزﺟﺎﺝج‪ ،٬‬ﻭوﺍاﻳﯾﻘﻧﺕت ﺍاﻧﻪﮫ ﺇإﺫذﺍا ﺍاﺭرﺩدﺕت ﺷﻳﯾﺋﺎ ﻻ ﻳﯾﺳﺗﻁطﻳﯾﻊ ﺍاﻥن ﻳﯾﻘﻑف ﺃأﺣﺩد‬ ‫ﻓﻲ ﻭوﺟﻬﮭﻲ‪ .‬ﻳﯾﻭوﺟﺩد ﻫﮬﮪھﻧﺎﻙك ﺣﻳﯾﺎﺓة ﺧﺎﺭرﺝج ﺟﺩدﺭرﺍاﻥن ﺍاﻟﻣﻧﺯزﻝل ﺍاﻟﻣﻬﮭﻡم ﻫﮬﮪھﻭو ﺍاﻛﺗﺷﺎﻓﻬﮭﺎ‪ .‬ﻭوﻧﺣﻥن ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻋﺷﻧﺎ ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﻧﻌﺭرﻑف ﺟﻳﯾﺩدﺍا ﺍاﻧﻪﮫ ﻟﻳﯾ ﺱس ﻟﺩدﻳﯾﻧﺎ‬ ‫ﻓﺭرﺻﺔ ﻟﻠﺧﺳﺎﺭرﺓة ﻣﻥن ﺟﺩدﻳﯾﺩد‪.‬‬

‫‪31‬‬

‫‪30‬‬

Dima Al-Sayed Serbest Gazeteci Freelance Journalist

Babam devrime inanan, oldukça iyimser ve soğukkanlı bir gazeteciydi. Her zaman derdi ki: ‘’Ülkemiz hırsızların ülkesi ve hırsızların ülkesinde akıl olmaz. Bu nedenle, devrimi başarılı kılabilmek için varlığımızı yeniden sorgulamalıyız, düşünmeliyiz.’’ Suriye’de olaylar başladığında yeni bir gelecek umudum vardı. Hep şunu söyledim: Esas gayemiz Suriye’nin bütünlüğü için aynı masa etrafında toplanabilmek olmalı. Ama olmadı; işin rengi 2012’de değişti. Başta devrim olarak gördüğümüz olaylar savaşa dönüştü, silahlar ortaya çıktı ve milyonlarca insan yerinden yurdundan edildi ve ben de yeni hikayemle milyonlarca Suriyeliden biri oldum. 2012 yılında babam rejim karşıtı yaptığı haberler nedeniyle gözaltına alındı ve askerler babamı, ben ve kız kardeşim üzerinden tehdit etti. O günden sonra korktum, küçük bir çanta hazırladım, arkadaşlarım ve ailemle vedalaşarak Suriye’den ayrıldım. Şam’dan bir otobüse atlayıp önce Hatay’a ulaştım, sonra da Konya’da hiç tanımadığım akrabalarımın yanına geçtim. O günü unutamıyorum. Türkiye sınırına ulaştığımda ağlamaya başladım; çünkü yol boyunca çatışmalara denk geldik, otobüsümüz tarandı, pek çok kez rotamızı güvenli gördüğümüz noktalara çevirmemize rağmen her defasında silahların içine düştük. Yaşamak mucizeydi. Normal koşullarda 11 saat süren yol 20 saat sürdü. İki ay Konya’da yaşadım; sonrasında annem de Suriye’den çıkınca beraber iş bulmak için İstanbul’a geldik. Akrabalarımızın yardımlarıyla İstanbul’da bir ev bulduk ve etraftaki komşular bize eşya ve yiyecek yardımında bulundu. Buraya kadar olan kısmı zaten zordu ama esas zorluk iş aramaya başlayınca ortaya çıktı. Hayatımda ilk kez iş arıyordum ve aileme de bakmak zorundaydım. Suriye’de gördüklerim beni zaten değiştirmişti ama İstanbul da bir başka değiştirdi. Annem günlerce iş aradı ama bulamadı. Ben de İstanbul’daki Suriyeliler sayesinde yaklaşık altı ay sonra serbest gazeteci olarak Suriye’ye yönelik yayın yapan bir radyoda işe başladım ve kısa süre sonrada Suudi Arabistan Televizyonu ile çalışmaya başladım. Başka bir ülkede yeniden üretebildiğimi görmek beni daha çok cesaretlendirdi. Ama bu altı ay boyunca yaşadığım zorluğu hatırlamak dahi istemiyorum. Artık ailede tek çalışan bendim ve bu benim için yeni bir tecrübeydi. Güçlü olmam gerekirdi; çünkü işimdeki en ufak hatamda ailem aç kalacaktı. Bu nedenle sadece işime odaklandım ve çok çalıştım. İlk zamanlar İstanbul’da çalışmak benim için çok zordu. Gazeteciydim 34

ama haber kaynaklarım yoktu, Türkiye’yi tanımıyordum ve en kötüsü de bir dil kursuna gidecek param yoktu. Şimdi yavaş yavaş bu bağlantıları yakaladım ve artık her olayı takip edebilecek pozisyondayım. Belki mesleğimin en kötü yanı Suriyelilerle ilgili haberler yapmak; o zaman bir gazeteci gibi davranamıyorum. Bazen sadece kendimi sakinleştirmek için yaptığım röportajlara ara veriyorum. Üç ay sonra dönmeyi planladığım Suriye’ye beş yıldır dönemiyorum. Suriye’de yaşananlar şu haliyle bile beni baştan yarattı, düşüncelerim, kimliğim hatta insanları sevme şeklim bile değişti. Çok şey yaşadım ve erken büyüdüm. Türkiye’de güzel fırsatlar yakalarken kötü şeyler de yaşadım. Özellikle hem -kadın-hem de -Suriyeli mülteci-olduğum için ayrımcılıkla karşılaştım. Çoğu kez ‘’Sen Suriyelilere benzemiyorsun‘’ cümlesini duydum ve bu devam ediyor; doğrusu kafalardaki Suriyeliyi ben de merak ediyorum. Tüm bunlara rağmen, devam ediyorum. Her kötü anıyı geride bıraktım ve benim şimdi tek bir hedefim var; en iyi haber kanallarında çalışmak ve daha güzel haberler yapmak. Biliyorum ki bunun önüne kimse geçemez; çünkü ben yarını çok güzel hayal ediyorum.

My father was a highly optimistic and cold-hearted journalist who believed in revolution. He always said that; “Our country is the country of thieves and in the country of thieves, there is no logic, so we must question our existence again in order to make the revolution successfully. When events began in Syria, I had a new future hope. I always said that; our aim must be to gather around the same table for the integrity of Syria. But everything changed in 2012, the things we saw as a revolution in the beginning, turned into war, guns appeared and millions of people were taken from their homes and I also was one of the millions of Syrian people with my new story. In 2012, my father was taken into custody due to his reports of anti-regime news, and the soldiers threatened me and my sister with my father. After that day I was scared, I prepared a small bag, I left Syria by saying goodbye to my friends and family. I jumped on a bus from Damascus and then I reached Hatay and then I went next to my relatives I had never met in Konya. I cannot forget the day I reached to the Turkish border; I started crying because we came across conflicts along the way, our bus was raked through...Despite we had changed our route many times in order to have a safer journey, we came across a gunfight every time. It was miraculous to stay alive. It took 20 hours to travel which was 11 hours under normal conditions. After living in Konya for two months, my mother also left Syria, and we came to Istanbul to work together. With the help of our relatives, we found a house in Istanbul and neighbors around helped us with goods and food. This part so far was already difficult, but the real challenge emerged when I started to look for a job. For the first time in my life I was looking for a job and I had to look after my family. What I saw was that Syria had already changed me, but Istanbul changed me in another way.

For this reason I only focused on work and worked hard. It was very difficult for me to work in Istanbul in the beginning because I did not have news sources. I did not know Turkey and the worst of all was I had no money to go to a language course. Now I have slowly developed these connections and now I am in a position being able to follow every event. Perhaps the worst part of my job is that I cannot act like a journalist when I make news about the Syrians. Sometimes I just give a break to the interviews to calm myself down. I have been planning to return to Syria in three months, but it has been already five years. The events in Syria re-created me; my thoughts, my identity has changed. I had many experiences and have grown up early. While I got amazing opportunities I also experienced bad things in Turkey. I especially was exposed to discrimination for being both woman and “Syrian refugee”, and I often heard this statement; ‘You are not like a Syrian…’ I am trying to visualize the so called “Syrian” on peoples’ minds. In spite of all this, I keep going and leaving every bad illusion behind. I now have one goal; working in the best news channels and making better news. I know that no one can avert this because I dream future so beautifully.

My mother looked for a job for days long, but she could not find one. I started to work as a freelance journalist in radio broadcasting to Syria about six months later due to the Syrians in Istanbul and soon I started working with Saudi Arabia Television. It encouraged me more to see that I could produce in another country. But I even do not want to remember the difficulty I had had in those six months. In the end, I was the only employee in the family, and this was a new experience for me. I had to be strong because a small mistake I make in my job would cause my family to starve. 36

Bavê min ê ku di şoreşê de bi bawer, pir bi geşbîn û rojnamevanek sar xwîngerm bu, her tim digot ku bû; “Welatê me, buye xaka dizan, li welatê dizan ji hiş nabe. Ji ber vê yekê, ji bo serkeftîna şoreşê divê em hebûna xwe careke din, bipirsin û bifikirin.’ Dema ku bûyerên li Sûriyeyê dest pê kir hêviyeke nû ya ji bo pêşerojê hebu, min her tim ev got; Armanca me ya sereke, divê mirov li dora heman sifrê ji bo yekitîya Sûriyê kom bibin. Lê sala 2012’an rengê kar xwe guhert. Di serî de navkirina me ya bi navê şoreşê vergeriya şer, û çek derketin li holê û bi milyonan kesan li seranserê nîştimana xwe koç kirin û ez jî bi çiroka xwe ya nû tevlî bi milyonan welatiyên Sûrî bûm. Di sala 2012’an de, bavê min ji ber ku nuçeyên li dijî rêjîmê hate binçav kirin û leşkeran bavê min liser min û xwişka min hat tehdîtkirin. Piştî wê rojê ez ditirsîyam, û tûrêk biçûk min amade kir, Piştî xatir xwestina ji heval û malbatê ez ji Sûriyê derketim. Di serî de li otobusekê suwarbum û hatim Hatay’ê. Paşê ez derbasî cem xizmên xweyên ku min qet wan nas nekir yên li Konyayê bun. Ez wê rojê ji bîr nakim, Dema ez gihiştim sînorê Tirkiye min dest bi girî kir, ji ber ku di dema heman rê de şer û pevçûn hebun, otobusa me hate gulebaran kirin.Gelek caran me roteya xwe dan deren bi ewle hatî ditin jî lê disa em ketin di nav guleyan de bijîn ecêbek bû. Di şertên normal rêya 11 saet 20 saetan dom kir. Li Konyayê du mehan dijîyam, piştî ku diya min ji Surî derket û hat, ji ber ditina kar em gel yêk hatin Stenbolê. Bi alîkariya mirovên xwe me malek li Stenbol girt, cîranan alîkariyên malî û xwarinê kirin. Heta niha, hin ji zehmetî hebû û di heman demê de em li kar digerîn. ji bo cara yekemîn di jiyana min de bû û min dît ku ji bo malbata xwe binêrim. Heta vir hemu tişt zor bu, bes dema ku min dest bi gerina kar kir ew çax zortir bu. Ji ber ku cara yekem ez li kar di geriyam û êdî gerek ez bi darê zorê li malbata xwe ji binerim. Tiştên ku min li Sûriyê dîtî êdi ez guhertîbum, di heman demê de li Stenbolê guhertinêk din bû diya min bi rojan li kar geriya bes nedît. Ez bi saya Suriyeyiyan bi karê weşana radyo li Surî dike wek rojnamevanê freelance nêzîkî şeş mehan de dest pê kir, piştî vî karî demek kurt ligel televîzyona Erebîstana Siûdî min dest bi xebatê kir. Li welatek cuda ditina kar li zêdetir cesaret da min. Lê ez naxwazim bi bîr bînim û zehmetiyên di wan şeş mehan de jiyam, êdi di malbatê ez tenê xwedî kar bum. û ev bo min tecrubeyek bû, ez neçar bum ku xurt bibim, ji ber ku di karê xwe de çewtiyek biçûk malbata min 38

yê birçî bimaya, ji ber vê yekê li ser karê xwe sekinîm û gelek xebitim. Demên pêşî li Stenbol xebat ji bo min gelekî zehmet bû, ez rojnamevan im, bes çavkaniyên ji bo nuçeyan nebun. Min Tirkiye nas nedikir, û ya xirab ji bo fêrbuna tirkî pereyên fêra tirkî min nebu. Niha min van girêdayî girt hêdî hêdî niha ez ketim rewşeke wisa ku dikarim şopandina her bûyerê bikim. Dibe ku ya herî xirab beşek ji karê xwe yê ji bo ku nûçeyên di derbarê Sûrî de ez wek rojnamevanek tev nagerim, carna tenê ji bo vê hevpeyvînê de, ji bo bêdeng bibînim navberê didim hepeyvînê. Plana ku piştî sê mehan vegera Surî ve niha pênç sal derbas bu ez nikarim vegerim, ev tiştên li Sûriyê diqewimin ez ji nû ve dam afirandin, fikrên min nasnameya min heta ku hez kirina mirovan ji hatiye guhertin. Min gelek tişt jiyand û zû mezin bûm, derfetên baş li Tirkiyeyê min dîtin û gelek tiştên xirab ji min ditin ji ber ku ez hem ‘jin’ bum hem jî ‘penaberek Suriyeyî’ bum rastî cudakariyan hatim. gelek caran min bihîst ku hevoka ‘Tu ser Sûrîyê ya ve naçî’ û ev jî berdewam dike, ya rastî Sûrîyîyê di serê wan de çawene ez bi meraq im. Li gel van hemuyan ji ez berdewam dikim, hemu bîrên xerab min paş ve hişt. Niha tenê yek armanca min heye; kanalên televizyonê yên herî baş de xebat û nûçeyên xweşiktir çekirin. Ez zanim ku kes nikare ji paşeroja xwe derbas bibe, ji ber ku ez sibê gelek xweş xeyal dikim.

‫أبي مؤمن بالثورة‪ ،‬كان صحفيا متفائال وبارد القلب لدرجة كبيرة‪ ،‬وكان دائما يقول‪" :‬بلدنا هو بلد اللصوص وفي بلد‬ ‫اللصوص ال يوجد منطق‪ ،‬لهذا السبب لكي نحافظ على نجاح الثورة يجب ان نفكر ونتساءل عن وجودنا‪" .‬‬ ‫عندما بدأت االحداث في سوريا كان عندي امل بمستقبٍلجديد‪ ،‬ودائما كنت اقول‪ :‬يجب ان تكون غايتنا االساسية‬ ‫اال جتماع حول نفس الطاولة من اجل وحدة سوريا‪ .‬ولكن لم يحدث هذا وفي عام ‪ 2012‬تغير مجرى االحداث‪،‬‬ ‫االحداث التي رأيناها ثورة في البداية تحولت الى حرب‪ ،‬حيث ظهرت االسلحة وهِّجَر املاليني من الناس من منازلهم‪،‬‬ ‫واصبحت واحدة من ماليني السوريني مع قصتي الجديدة‪.‬‬ ‫في عام ‪ 2012‬تم اعتقال ابي بسبب تقاريره اإلخبارية ضد النظام‪ ،‬وهدد الجنود ابي وانا واختي‪ .‬بعد ذلك اليوم‬ ‫ت سوريا مودعًة اهلي واصدقائي‪ .‬ركبت الحافلة من دمشق‬ ‫أصبحت خائفة‪ ،‬قمت بتحضير حقيبة صغيرة وغادر ُ‬ ‫ووصلت أو ً‬ ‫ال الى هاتاي ثم ذهبت الى جانب اقاربي الذين لم أكن اعرفهم قط في قونيا‪ .‬ال أستطيع نسيان ذلك‬ ‫ت بالبكاء ألننا صادفنا االشتباكات على طول الطريق‪ ،‬وتم تفتيش‬ ‫اليوم‪ ،‬عندما وصلت الى الحدود التركية بدأ ُ‬ ‫حافلتنا‪ ،‬كنا نقع وسط االشتباكات في كل مرة على الرغم من تغيير مسارنا باتجاه نقاط رأينها امنة‪ ،‬كان العيش‬ ‫معجزة‪ ،‬يستغرق الطريق ‪ 11‬ساعة في األحوال العادية ولكنه استمر ملدة ‪ 20‬ساعة‪ .‬عشت في قونيا شهرين وبعد‬ ‫ذلك عند خروج امي من سوريةجئنا الى إسطنبول سويا ً للبحث عن عمل‪ ،‬عثرنا على منزل بمساعدة اقربائنا‪،‬‬ ‫وساعدنا الجيران من حولنا بتامني األثاث واملواد الغذائية‪ .‬ﻭوﻛﺎﻥن ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺍاﻟﺟ ﺯزء ﺻﻌﺑﺎ ﺑﺎﻟﻔﻌﻝل‪ ،٬‬ﻭوﻟﻛﻥن ﺍاﻟﺗﺣﺩدﻱي ﺍاﻟﺣﻘﻳﯾﻘﻲ ﻅظﻬﮭﺭر‬ ‫ﻋﻧﺩد ﺍاﻟﺑﺣﺙث ﻋﻥن ﻋﻣﻝل‪ .‬ﻛﺎﻧﺕت ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﺭرﺓة ﺍاﻻﻭوﻟﻰ ﻓﻲ ﺣﻳﯾﺎﺗﻲ ﺍاﻟﺗﻲ ﺍاﺑﺣﺙث ﻓﻳﯾﻬﮭﺎ ﻋﻥن ﻋﻣﻝل ﻭوﻛﻧﺕت ﻣﺟﺑﺭرﺓة ﻋﻠﻰ ﺍاﻻﻫﮬﮪھﺗﻣﺎﻡم ﺑﻌﺎﺋﻠﺗﻲ‪ .‬ﻟﻘﺩد‬ ‫ﻏﻳﯾﺭرﻧﻲ ﻣﺎ ﺭرﺍاﻳﯾﺗﻪﮫ ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ ﺑﺎﻟﻔﻌﻝل ﻭوﻟﻛﻥن ﻓﻲ ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻛﺎﻥن ﺗﻐﻳﯾﻳﯾﺭرﺍاً ﻣﺧﺗﻠﻔﺎ ً‪ .‬ﺑﺣﺛﺕت ﺍاﻣﻲ ﻋﻥن ﻋﻣﻝل ﻷﻳﯾﺎﻡم ﻁطﻭوﻳﯾﻠﺔ ﻭوﻟﻛﻥن ﺑﺩدﻭوﻥن‬ ‫ﺟﺩدﻭوﻯى ﺍاﻣﺎ ﺍاﻧﺎ ﺑﻔﺿﻝل ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﻓﻲ ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻭوﺑﻌﺩد ﺣﻭوﺍاﻟﻲ ﺳﺗﺔ ﺃأﺷﻬﮭﺭر ﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻛﺻﺣﻔﻳﯾﺔ ﻣﺳﺗﻘﻠﺔ ﻓﻲ ﺇإﺫذﺍاﻋﺔ ﺗﺑﺙث ﺍاﺧﺑﺎﺭرﺍا‬ ‫ﺣﻭوﻝل ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ ﻭوﺑﻌﺩدﻫﮬﮪھﺎ ﺑﻔﺗﺭرﺓة ﻭوﺟﻳﯾﺯزﺓة ﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻣﻊ ﺍاﻟﺗﻠﻔﺯزﻳﯾﻭوﻥن ﺍاﻟﺳﻌﻭوﺩدﻱي‪ .‬ﻗﺩدﺭرﺗﻲ ﻋﻠﻰ ﺻﻧﻊ ﻣﺣﺗﻭوﻯى ُﻳﯾﺑﺙث ﻓﻲ ﺑﻠﺩد ﺍاﺧﺭر ﺟﻌﻠﻧﻲ‬ ‫ﺃأﻛﺛﺭر ﺷﺟﺎﻋﺔ‪ .‬ﻭوﻟﻛﻧﻧﻲ ﻻ ﺃأﺭرﻳﯾﺩد ﺣﺗﻰ ﺃأﻥن ﺃأﺗﺫذﻛﺭر ﺍاﻟﺻﻌﻭوﺑﺎﺕت ﺍاﻟﺗﻲ ﻋﺷﺗﻬﮭﺎ ﺧﻼﻝل ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻷﺷﻬﮭﺭر ﺍاﻟﺳﺗﺔ‪ ،٬‬ﺍاﻧﺎ ﺍاﻟﻭوﺣﻳﯾﺩدﺓة ﺍاﻟﺗﻲ ﻛﺎﻧﺕت ﺗﻌﻣﻝل‬ ‫ﻓﻲ ﺍاﻟﻌﺎﺋﻠﺔ ﻭوﻛﺎﻧﺕت ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺗﺟﺭرﺑﺔ ﺟﺩدﻳﯾﺩدﺓة ﻛﻠﻳﯾﺎ ً ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ‪ ،٬‬ﻛﺎﻥن ﻳﯾﺟﺏب ﻋﻠﻲ ﺍاﻥن ﺃأﻛﻭوﻥن ﻗﻭوﻳﯾﺔ ﻻﻥن ﻋﺎﺋﻠﺗﻲ ﻛﺎﻧﺕت ﺳﺗﺿﻭوﺭر ﺟﻭوﻋﺎ ﻧﺗﻳﯾﺟﺔ‬ ‫ﺃأﺻﻐﺭر ﺧﻁطﺊ ﻟﻲ ﻓﻲ ﻋﻣﻠﻲ‪ ،٬‬ﻟﺫذﻟﻙك ﺭرﻛﺯزﺕت ﻓﻲ ﻋﻣﻠﻲ ﻭوﻋﻣﻠﺕت ﺑﺟﺩد‪ .‬ﻓﻲ ﺍاﻟﺑﺩدﺍاﻳﯾﺔ ﻛﺎﻥن ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻓﻲ ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ ﺻﻌﺑﺎ ﺟﺩدﺍا‪،٬‬‬ ‫ﻛﻧﺕت ﺻﺣﻔﻳﯾﺔ ﻭوﻟﻛﻥن ﻟﻡم ﻳﯾﻛﻥن ﻋﻧﺩدﻱي ﻣﺻﺩدﺭر ﻟﻸﺧﺑﺎﺭر‪ ،٬‬ﻟﻡم ﺃأﻛﻥن ﺍاﻋﺭرﻑف ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﻭوﺍاﻻﺳﻭوﺍاء ﺍاﻧﻪﮫ ﻟﻡم ﻳﯾﻛﻥن ﻟﺩدﻱي ﺍاﻟﻣﺎﻝل ﻟﻠﺫذﻫﮬﮪھﺎﺏب ﺍاﻟﻰ ﺩدﻭوﺭرﺓة‬ ‫ﺍاﻟﻠﻐﺔ‪ .‬ﺍاﻻﻥن ﺑﺑﻁطء ﺍاﻛﺗﺷﻔﺕت ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﺻﺎﺩدﺭر ﻭوﺍاﻧﺎ ﻓﻲ ﻣﻭوﻗﻊ ﺃأﺻﺑﺣﺕت ﻓﻳﯾﻪﮫ ﻗﺎﺩدﺭرﺓة ﻋﻠﻰ ﻣﺗﺎﺑﻌﺔ ﻛﻝل ﺍاﻻﺣﺩدﺍاﺙث‪ .‬ﺭرﺑﻣﺎ ﺍاﺳﻭوﺍا ﻁطﺭرﻑف ﻓﻲ‬ ‫ﻣﻬﮭﻧﺗﻲ ﻫﮬﮪھﻭو ﺻﻧﺎﻋﺔ ﺍاﻻﺧﺑﺎﺭر ﻋﻥن ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﻓﻌﻧﺩدﻫﮬﮪھﺎ ﻻ ﺃأﺳﺗﻁطﻳﯾﻊ ﺍاﻟﺗﺻﺭرﻑف ﻛﺻﺣﻔﻳﯾﺔ ﻭوﻓﻲ ﺑﻌﺽض ﺍاﻷﺣﻳﯾﺎﻥن ﺍاﻗﺎﻁطﻊ ﺍاﻟﻣﻘﺎﺑﻼﺕت ﺍاﻟﺗﻲ‬ ‫ﺍاﺟﺭرﻳﯾﻬﮭﺎ ﻟﺗﻬﮭﺩدﺋﺔ ﻧﻔﺳﻲ‪ .‬ﻣﺿﺕت ﺧﻣﺱس ﺳﻧﻭوﺍاﺕت ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﺍاﻟﻌﻭوﺩدﺓة ﺍاﻟﻰ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ ﺍاﻟﺗﻲ ﺧﻁطﻁطﺕت ﺍاﻧﻭو ﺍاﻋﻭوﺩد ﺍاﻟﻳﯾﻬﮭﺎ ﺑﻌﺩد ﺛﻼﺛﺔ ﺃأﺷﻬﮭﺭر‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫ﻋﺷﺗﻪﮫ ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ ﺧﻠﻘﻧﻲ ﻣﻥن ﺟﺩدﻳﯾﺩد‪ ،٬‬ﻟﻘﺩد ﻏﻳﯾﺭر ﺍاﻓﻛﺎﺭرﻱي ﻭوﻫﮬﮪھﻭوﻳﯾﺗﻲ ﻭوﺣﺗﻰ ﻁطﺭرﻳﯾﻘﺔ ﺣﺑﻲ ﻟﻠﻧﺎﺱس‪ .‬ﻟﻘﺩد ﻋﺷﺕت ﺍاﻟﻛﺛﻳﯾﺭر ﻭوﻧﺿﺟﺕت ﻣﺑﻛﺭرﺍاً‪،٬‬‬ ‫ﺣﺻﻠﺕت ﻋﻠﻰ ﻓﺭرﺹص ﺟﻳﯾﺩدﺓة ﻓﻲ ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﻭوﻋﺷﺕت ﺗﺟﺎﺭرﺏب ﺳﻳﯾﺋﺔ ﺃأﻳﯾﺿﺎ ﻭوﺑﺎﻷﺧﺹص ﻛﻭوﻧﻲ "ﺍاﻣﺭرﺃأﺓة" ﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ ﻭو "ﻻﺟﺋﺔ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ" ﻣﻥن‬ ‫ﺕت ﻻ ُﺗﺷﺑﻬﮭﻳﯾﻥن ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن" ﻭوﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺍاﻟﺗﻣﻳﯾﻳﯾﺯز‬ ‫ﺟﻬﮭﺔ ﺃأﺧﺭرﻯى‪ ،٬‬ﺗﻌﺭرﺿﺕت ﻟﻠﺗﻣﻳﯾﺯز ﺍاﻟﻌﻧﺻﺭرﻱي ﻭوﻓﻲ ﻛﺛﻳﯾﺭر ﻣﻥن ﺍاﻷﺣﻳﯾﺎﻥن ﻛﻧﺕت ﺍاﺳﻣﻊ ﺟﻣﻠﺔ "ﺃأﻧ ِ‬ ‫ﻻ ﺯزﺍاﻝل ﻣﺳﺗﻣﺭرﺍا‪ ،٬‬ﻭوﻓﻲ ﺍاﻟﺣﻘﻳﯾﻘﺔ ﺍاﻧﺎ ﺃأﺗﺳﺎءﻝل ﻋﻥن ﻣﺎﻫﮬﮪھﻳﯾﺔ ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﺍاﻟﺗﻲ ﻓﻲ ﺭرﺅؤﻭوﺳﻬﮭﻡم‪ .‬ﻻ ﺯزﻟﺕت ﻣﺳﺗﻣﺭرﺓة ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﺭرﻏﻡم ﻣﻥن ﻛﻝل ﺫذﻟﻙك‪،٬‬‬ ‫ﺗﺭرﻛﺕت ﺧﻠﻔﻲ ﻛﻝل ﺍاﻟﻠﺣﻅظﺎﺕت ﺍاﻟﺳﻳﯾﺋﺔ‪ ،٬‬ﻭوﻋﻧﺩدﻱي ﺍاﻻﻥن ﻫﮬﮪھﺩدﻑف ﻭوﺣﻳﯾﺩد‪ :‬ﻭوﻫﮬﮪھﻭو ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻓﻲ ﺃأﻓﺿﻝل ﻣﺣﻁطﺎﺕت ﺍاﻻﺧﺑﺎﺭر ﻭوﺻﻧﺎﻋﺔ ﺃأﺟﻣﻝل‬ ‫ﺍاﻻﺧﺑﺎﺭر‪ .‬ﺍاﻧﺎ ﻋﻠﻰ ﻳﯾﻘﻳﯾﻥن ﺑﺎﻧﻪﮫ ﻻ ﻳﯾﻣﻛﻥن ﻻ ﺃأﺣﺩد ﺍاﻥن ﻳﯾﻘﻑف ﻓﻲ ﻭوﺟﻪﮫ ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﻷﻧﻧﻲ ﺍاﺣﻠﻡم ﺑﻐٍﺩد ﺟﻣﻳﯾﻝل ﺟﺩدﺍا‪.‬‬

‫‪41‬‬

‫‪40‬‬

Kifah Murad Okul Müdürü- Dernek Genel Müdürü Headmaster- General Manager OF NGO

2013 yılında Türkiye’ye ilk geldiğimde duyduğum ilk Türkçe sözcükler; ‘-Hoş geldiniz-’ ve ‘-Daha hızlı-’ oldu. İlkini, sınırdan geçtikten sonra askerlerden duydum. Diğerini de İstanbul’a gelişimin ikinci haftasında çalışmaya başladığım bir tekstil atölyesindeki patronumdan... Suriye savaşı başlayana kadar 18 yıl boyunca öğretmenlik yaptım. Bir yandan insan yetiştirdim, bir yandan da kendime eklemeye devam ettim. On yıl sonra üniversite sıralarına bir kez daha oturdum ve 2009’da Arap Dili ve Edebiyatı bölümünü birincilikle bitirdim. Tabi bu sırada eşimi de dışardan lise okumaya teşvik ettim. Eğer savaş olmasaydı o üniversite okuyacaktı, ben de yüksek lisansa başlayacaktım. Yani ne yeni bir ülke ne de bir tekstil atölyesinde çalışmak vardı hayallerimizde. Hayallerimizi de, sevdiklerimizi de Suriye’den ayrılmak zorunda kalınca geride bıraktık. Sınırdan insan kaçakçısı ile geçmeyi denedik ama sınıra doğru yaklaşırken askerlerle karşılaşınca bizi yarı yolda bırakıp, kaçtı. Yakalanmamak için iki kilometrelik yolu yedi saatte bitirdik; önce Kilis’e kısa süre sonrada İstanbul’a geçtik. İstanbul’a gelişimin ikinci haftasında haftalığı 100 TL’den bir tekstil atölyesinde işe başladım. Günde on altı saat çalışarak çorap etiketleri yapıyordum. Sadece ben değil, Suriye’de okul birincisi olan çocuklarım da çalışmaya başlamıştı. Artık makine gibi olmuştum. İki yıl boyunca İstanbul sadece Bağcılar’dan ibaretti; bu şehrin başka hiçbir yerini görmemiştim. Türkçeyi öğrenmek için dil kursuna gittim, filmler izledim ve kendimi ifade etmeye başlayınca yeniden öğretmenlik yapabilmek için okulların kapısını çaldım. 18.08.2015 tarihini not aldım, çünkü bu tarihte hayat benim için yeniden başladı; artık bir okulda Arapça öğretmeniydim. Bu okulda 6 ay öğretmenlik yaptım; sonra okul müdürü oldum. Benimle birlikte çocuklarım da okula geri döndü. Ama okula gidemeyen binlerce Suriyeli çocuk vardı ve bu kez onlar için kolları sıvadım. İş çıkışları ev ev dolaşarak okula gitmeyen Suriyeli çocukları aradım ve gördüm ki, tıpkı benim çocuklarım gibi yıllardır okula gitmeyen yüzlerce çocuk var. Bir rapor hazırladım ve para arayışına girdim. Tam bir yıl boyunca para bulamadım ama vazgeçmedim. Suriye’de uzun yıllar muhaliflerden yana siyaset yaptığım için geniş bir çevrem vardı. Bu çevreyi kullanarak bir miktar para buldum ve okulun duyurusunu sosyalmedya üzerinden, parklarda, pazarlarda broşürler dağıtarak yaptım.

pes etmedim; önce bir dernek kurdum. Suriye Barış Zeytini Derneği ile amacım; ‘-Siz kimsiniz?-‘ sorularına karşı kendimizi tanıtacak bir resmiyetimizin olmasıydı. 18 derslikli resmi olmayan bu okulu Türkiye’deki aktivist kadınlarla dayanışarak resmileştirdim. İlk önceleri yaklaşık iki yüz öğrencinin eğitim alabileceğini planlarken, sayı beş yüz öğrenciye çıktı. Eğitime 24 öğretmenle başladık ama daha sonra sayımız Türkiye’den öğretmenlerin de katılımıyla 37’ye ulaştı. Şimdilerde bulunduğum her siyasi çevrede, katıldığım her panelde derneğimizi ve okulumuzu anlatıyorum, ihtiyaçlarımızı sıralıyorum. Çünkü bu dernek sayesinde Suriye’den Türkiye’ye gelen birçok aileye yardım ettik, çocukların okula kayıtlarını yaptık. Kadınların mücadele etmelerini istiyorum. Ben yıllar sonra işime kavuştum ve kimse gelip bu şansı ellerime bırakmadı: Ben yaptım; tekstil atölyesinde de okul koridorlarında da asla yaşamaktan vazgeçemeyen Kifah.

Bu okulun bütün aşamaları zorluydu; öğrenci, öğretmen ve para yoktu. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı değildik ama 44

The first Turkish words I heard when I first came to Turkey in 2013; ‘Welcome’ and ‘Faster’. Firstly, I heard from the soldiers after I crossed the border and the other one from my boss in a textile atelier where I started working in my second week in Istanbul… I have been teaching for 18 years until the war started in Syria. On the one hand, I raised people and on the other hand continued to develop myself. After 10 years I sat once again at university desks and in 2009 I graduated ranking first in the Arabic Language and Literature department. Of course, at the same time, I encouraged my spouse to go to high school, if the war had not started, he would have started university, and I would have started graduated school. So we did not even think about working in a new country nor in a textile atelier. When we had to leave from Syria we left our dreams and our beloved ones behind. We tried to cross the Turkey border with the human traffickers, but when we faced the soldiers while approaching the border, they left us halfway and fled away. We completed the two-kilometer road in seven hours not to get captured, we first went to Kilis and shortly after to İstanbul. In my second week in Istanbul, I started working in a textile workshop for 100 TL a week. Making sock labels, I worked sixteen hours a day. My children who were the school’s top students in Syria also started to work. I was like a machine in those years, for almost two years Istanbul was only Bagcilar, I had never seen anywhere else other than Bagcilar in this city. I went to a language course to learn Turkish, I watched movies and finally started to express myself, I started knocking the schools’ doors to be able to teach again. I took note of the date of 18.08.2015 because life has resumed for me on this date, I was finally an Arabic teacher in a school. I taught at this school for 6 months and then I became the school principal. My children, along with me returned to the school, but there were thousands of Syrian children who did not attend the school so I hit the ground running for them. After work, I started searching for the Syrian children who do not go to school. I saw that there are hundreds of children who have not been going to the school for years like my children. I prepared a report and went out in search of money. I could not find the money for a full year, but I did not give up. In Syria, I had great contacts since I stood with opposition for many years, and I found some money by using these contacts. 46

I made the school announcement by social media, distributing brochures through parks and markets. All the stages of this school were difficult; there was no student, teacher, and money, I was not affiliated with the Ministry of Education but I did not give up and decided to establish an association first. My purpose with the Syrian Peace Olive Society was to have a formality to introduce ourselves to the questions of ‘who are you?’ I formalized this unofficial school with 18 classrooms in solidarity with the activist women in Turkey. While our first priority was to plan for approximately two hundred students to be trained, the number of students reached five hundred. We started teaching together with twenty-four teachers, but then our number of teachers reached thirty-five with the participation of teachers from Turkey. In every political environment we are in now, in every panel I attend, I mention about our association and our school, I sort out our needs. Because, thanks to this association, we helped many families from Syria to Turkey, we registered children for school. I want women to fight. Years later I got my own job and nobody handed this chance over to my hands: I was the one who achieved it, Kefah who never gave up hope to live in the textile atelier and school corridors.

Dema 2013’an de hatim Tirkiyeyê gotinên pêşî min bihîst ku; ‘Bi xêr hatîn’ û ‘bileztir’ bun. Ya pêşî, dema min sinor derbas kir ji leşkeran bihîst, ya din ji piştî hatina Stenbol du hefteyan di atolyeya qumêş de min karkerî dikir ji patronê xwe... Heta ku şerê Sûriyê jî 18 salan min mamostetî kir. Li alîyekê min mirov perwerde dikir ji aliyê din ve jî min ser xwe ve zêde kir. Piştî deh salan careke din disa ez runiştim ser textebendên zanîngehê û sala 2009’de beşa Zimanê Erebî û Wêjeya wê min bi yêkemin xilas kir. Disa min hevserê xwe teşwîq kir ku ji derve lîsê biqedîne, ger ku şer nebuya wî yê zanîngeh ji bixwenda, minê dest bi hîndekariya raserî lîsansê bikira. Îcar ne welatêk nû ne ji karê nû de di atolyeya tekstîlê di xewnên me hebû. Me xewnên xwe ji hezkiriyên xwe ji dema em ji Surî derketin me paş xwe ve hiştin. Me hewil da ku sînor bi mişextvanê mirovan re derbas bikin, lê gava ku em nêzîkî sînor bun û rastî leşkeran hatin em berdan û revîn. Ji ber em neyên girtin me du kîlometre rê di heft saetan de qedand, Ewilî em hatin Kîlîsê piştî demeke kin jî derbasî Stenbolê bun. Min li Stenbol di hefteya duyemîn de di atolyeya tekstîlê de bi hefteya wê 100 lîreyi xebitîm. Rojê bi xebata şazdeh saetên etîketên goreyan min çêdikir. Ne ez tenê, zarokên min ên li dibistanên Surî ku bi dersan de yekemî serketîn jî dixebitîn. Edî wek makîneyekek bûm, du salan Stenbol ji bo min tenê Bagcilar bû çi derên din yên vî bajarî nedîtî bum. Ji bo fêrî zimanê Tirkî bibim çum kursên zimên, min fîlm temaşe kirin, dema ku edî karî xwe îfade bikim disa ji bo mamostetiyê min derîyên dibistanan da. Min dîroka 18.08.2015 not girt, ji ber ku jiyan ji bo min ji nû ve destpe kir. Edî ez mamosteyê erebî bûm li dibistanekê. Min li vê dibistanê şeş mehan mamostetî kir paşê ez bum midur. Bi min re zarokên min jî vegeriyan dibistanê, lê hezaran zarokên sûrîyeyî ku nikarin biçin dibistanê hebûn min ji wan re dest bi xebatê kir. Dema ez ji kar der diketim mal bi mal ez li zarokên Surîyeyî digeriyam min dîtin ku wek zarokên min bi sedan zarok hene û bi salanê naçin dibistanê. Min raporek amade kir û dest bi dîtina pereyan kir. Min salek sax pere nedîtin lê min dest jê berneda, ji ber ku li Surî bi salan cem muxalifan polîtîka kir derdorek fireh min hebu. Min ev derdor bi kar anî beşek dirav kom kir û dane bi hîza dibistanê li ser medyaya civakî, li parkan, bazaran bi belavkirina pirtûkokan kir.

kir. Armanca min bi ‘Komeleya Zeytunê ya Aştiyê ya Sûrî’ li hember pirsên ku ‘Hun kine?’ nasnameyek fermî bên naskirin. Min ev dibistanana fermî ya 18 kursî bi piştgiriya jinên çalakvan di Tirkiyê de fermî kir. Li dibistanê yekemîn ku bi plankirina nêzîkî du sed xwendekar were perwerdekirin, lê hejmara xwendekaran gihişt pênc sedî. Me bi bîst û çar mamosteyan re dest pê kir, lê piştre hejmar bi tevlîbûna mamosteyên Tirk jî gihîşt sih û heftan. Niha bi tevlîbuna li hemu hawîrdorên siyasî û di her panelê de ez behsa komeleya me û dibistana me dikim. Ji ber ku bi vê komeleyê, me gelek malbatên ji Sûriyeyî re alîkarî kir, me qeydên zarokan li dibistanan çêkir. Ez dixwazim jin têbikoşin, ez piştî çend salan gihîştim karê xwe û kesek nehatiye ku ev şans nedaye destên min. Min kir, Kefah, Tu carî di atolyeya tekstîlê jî di korîdorên dibistanê jî dest ji jiyanê berneda…

Hemu qonaxên vê dibistanê dijwar bû; xwendekar, mamoste û dirav nebu, em ne giredayî Wezareta Niştimanî ya Neteweyê bun, lê ji beriya ku min da komaleyek saz 48

‫عندما جئت الى تركيا في عام ‪ 2013‬كانت اولى الكلمات التركية التي سمعتها "اهال وسهال بكم" و " أسرع"‪.‬‬ ‫أولهما سمعتها من الجنود بعد عبور الحدود‪ ،‬واألخرى من صاحب العمل في ورشة النسيج التي بدأت العمل فيها‬ ‫في األسبوع الثاني من وصلي إلسطنبول‪....‬‬ ‫عملت كمدرسة ملدة ‪ 18‬عام حني بدأت الحرب السورية‪ .‬كنت أنش` انسان من ناحية ومن ناحية أخرى استمريت‬ ‫بتطوير ذاتي‪ ،‬جلست مرة أخرى في مقاعد الدراسة بعد ‪ 10‬سنوات وفي عام ‪ 2009‬تخرجت بترتيب األول على قسم‬ ‫اللغة العربية وآدابها‪ .‬وبنفس الوقت حفزت زوجي للحصول على الشهادة الثانوية‪ ،‬لو ان الحرب لم تحدث ألصبح‬ ‫زوجي طالبا جامعيا ولبدأت انا دراسة املاجستير‪ .‬أي انه لم يكن يوجد في احالمي بلدجديد او العمل في ورشة‬ ‫ت ان اترك احالمي واحبائي خلفي عندما افترقت عن سوريا‪.‬‬ ‫نسيج‪ .‬لكن أ ُجبر ُ‬ ‫حاولنا عبور الحدود مع املهربني ولكنهم تركونا هربوا في منتصف الطريق عندما أصبحنا وجها لوجه مع الجنود‬ ‫بالقرب من الحدود‪ .‬ولكيال يتم اعتقالنا عبرنا مسافة ‪ 2‬كيلومتر بمدة سبع ساعات‪ ،‬ذهبنا الى كليس أوال ثم انتقلنا‬ ‫الى إسطنبول بعد فترة قصيرة‪ .‬ﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻓﻲ ﺍاﺣﺩدﻯى ﻭوﺭرﺵش ﺍاﻟﻧﺳﻳﯾﺞ ‪ 100‬ﻟﻳﯾﺭرﺓة ﺗﺭرﻛﻳﯾﺔ ﻓﻲ ﺍاﻷ ﺳﺑﻭوﻉع ﺧﻼﻝل ﺍاﻷ ﺳﺑﻭوﻉع ﺍاﻟﺛﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻥن ﻭوﺻﻭوﻟﻲ ﺍاﻟﻰ ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل‪ .‬ﻋﻣﻠﺕت ﻓﻲ ﺗﻐﻠﻳﯾﻑف ﺍاﻟﺟﻭوﺍاﺭرﺏب ﻟﻣﺩدﺓة ﺳﺗﺔ ﻋﺷﺭرﺓة ﺳﺎﻋﺔ ﻓﻲ ﺍاﻟﻳﯾﻭوﻡم‪ ،٬‬ﻭوﻟﻡم ﺃأﻛﻥن ﺍاﻋﻣﻝل ﻟﻭوﺣﺩدﻱي ﻓﻘﺩد ﺑﺩدﺃأ‬ ‫ﺍاﻁطﻔﺎﻟﻲ ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﺍاﻳﯾﺿﺎ‪ ،٬‬ﺍاﻁطﻔﺎﻟﻲ ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻛﺎﻧﻭوﺍا ﺃأﻭوﺍاﺋﻝل ﻋﻠﻰ ﻣ ﺳﺗﻭوﻯى ﻣﺩدﺍاﺭرﺳﻬﮭﻡم ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ‪ .‬ﻛﻧﺕت ﻗﺩد ﺃأﺻﺑﺣﺕت ﻣﺛﻝل ﺍاﻻﻟﺔ ‪ ,‬ﻋﻠﻰ ﻣﺩدﻯى‬ ‫ﺳﻧﺗﻳﯾﻥن ﻛﺎﻧﺕت ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻋﺑﺎﺭرﺓة ﻋﻥن ﻣﻧﻁطﻘﺔ ﺑﺎﻏﺟﻼﺭر ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ ﻟﻡم ﺃأﺭر ﺃأﻱي ﻣﻛﺎﻥن ﺍاﺧﺭر ﻓﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﺩدﻳﯾﻧﺔ‪ .‬ﺫذﻫﮬﮪھﺑﺕت ﺇإﻟﻰ ﺩدﻭوﺭرﺓة ﺍاﻟﻠﻐﺔ‬ ‫ﻭوﺑﺩدﺍا ﻣﺷﺎﻫﮬﮪھﺩدﺓة ﺍاﻷﻓﻼﻡم ﻟﺗﻌﻠﻡم ﺍاﻟﻠﻐﺔ ﺍاﻟﺗﺭرﻛﻳﯾﺔ‪ ،٬‬ﻭوﻋﻧﺩدﻣﺎ ﺑﺩدﺃأﺕت ﺑﺎﻟﺗﻌﺑﻳﯾﺭر ﻋﻥن ﻧﻔﺳﻲ ﻁطﺭرﻗﺕت ﺃأﺑﻭوﺍاﺏب ﺍاﻟﻣﺩدﺍاﺭرﺱس ﻟﻛﻲ ﺍاﻋﻭوﺩد ﻟﻠﺗﺩدﺭرﻳﯾﺱس ﻣﻥن‬ ‫ﺟﺩدﻳﯾﺩد‪18.08.2015 .‬ﺍاﺻﺑﺢ ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺍاﻟﺗﺎﺭرﻳﯾﺦ ﻣﺣﻔﻭوﺭرﺍا ﻓﻲ ﺫذﺍاﻛﺭرﺗﻲ‪ ،٬‬ﻻﻥن ﺍاﻟﺣﻳﯾﺎﺓة ﺑﺩدﺃأﺕت ﻣﻥن ﺟﺩدﻳﯾﺩد ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ ﻓﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺍاﻟﺗﺎﺭرﻳﯾﺦ‪،٬‬‬ ‫ﻭوﺃأﺻﺑﺣﺕت ﻣﺩدﺭرﺳﺔ ﻟﻐﺔ ﻋﺭرﺑﻳﯾﺔ ﻓﻲ ﺍاﺣﺩدﻯى ﺍاﻟﻣﺩدﺍاﺭرﺱس‪ .‬ﻋﻣﻠﺕت ﻛُﻣﺩدﺭرﺳﺔ ﻓﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﺩدﺭرﺳﺔ ﻟﻣﺩدﺓة ﺳﺗﺔ ﺃأﺷﻬﮭﺭر ﻭوﺑﻌﺩدﻫﮬﮪھﺎ ﺃأﺻﺑﺣﺕت ﻣﺩدﻳﯾﺭرﺓة‪.‬‬ ‫ﻭوﻗﺩد ﻋﺎﺩد ﺃأﻁطﻔﺎﻟﻲ ﺃأﻳﯾﺿﺎ ﻣﻌﻲ ﺍاﻟﻰ ﺍاﻟﻣﺩدﺭر ﺳﺔ‪ ،٬‬ﻭوﻟﻛﻥن ﻳﯾﻭوﺟﺩد ﺍاﻻﻑف ﻣﻥن ﺍاﻷﻁطﻔﺎﻝل ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﺍاﻟﻐﻳﯾﺭر ﻗﺎﺩدﺭرﻳﯾﻥن ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﺫذﻫﮬﮪھﺎﺏب ﺍاﻟﻰ ﺍاﻟﻣﺩدﺭر ﺳﺔ‪،٬‬‬ ‫ﻱي ﻣﻥن ﺍاﺟﻠﻬﮭﻡم‪ .‬ﺑﺣﺛﺕت ﻋﻥن ﺍاﻷﻁطﻔﺎﻝل ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻻ ﻳﯾﺫذﻫﮬﮪھﺑﻭوﻥن ﻟﻠﻣﺩدﺍاﺭرﺱس ﻣﺗﺟﻭوﻟﺔ ﺑﻳﯾﻥن ﺍاﻟﺑﻳﯾﻭوﺕت‬ ‫ﻭوﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﺭرﺓة ﻛﺷﻔﺕت ﻋﻥن ﺳﺎﻋﺩد ّ‬ ‫ﻭوﺍاﻛﺗﺷﻔﺕت ﺍاﻧﻪﮫ ﻳﯾﻭوﺟﺩد ﻣﺋﺎﺕت ﺍاﻷﻁطﻔﺎﻝل ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻟﻡم ﻳﯾﺫذﻫﮬﮪھﺑﻭوﺍا ﻟﻠﻣﺩدﺍاﺭرﺱس ﻟﺳﻧﻭوﺍاﺕت‪ ،٬‬ﻣﺛﻝل ﺍاﻁطﻔﺎﻟﻲ ﺗﻣﺎﻣﺎ ً‪ .‬ﺍاﻋﺩدﺩدﺕت ﺗﻘﺭرﻳﯾﺭرﺍا ﻭوﺑﺩدﺃأﺕت ﻋﻣﻠﻳﯾﺔ ﺍاﻟﺑﺣﺙث‬ ‫ﻋﻥن ﺍاﻟﻣﺎﻝل‪ .‬ﻟﻡم ﺃأ ﺳﺗﻁطﻊ ﺍاﻟﺣﺻﻭوﻝل ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﻣﺎﻝل ﻟﻣﺩدﺓة ﻋﺎﻡم ﻛﺎﻣﻝل ﻭوﻟﻛﻧﻧﻲ ﻟﻡم ﺍاﺳﺗﺳﻠﻡم‪ ،٬‬ﻛﺎﻥن ﻟﺩدﻱي ﺍاﻟﻛﺛﻳﯾﺭر ﻣﻥن ﺍاﻟﻣﻌﺎﺭرﻑف ﻣﻥن ﺟﻬﮭﺔ‬ ‫ﺍاﻟﻣﻌﺎﺭرﺿﺔ ﻷﻧﻧﻲ ﻋﻣﻠﺕت ﻓﻲ ﺍاﻟﺳﻳﯾﺎﺳﺔ ﻟ ﺳﻧﻭوﺍاﺕت ﻁطﻭوﻳﯾﻠﺔ ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ‪ ،٬‬ﻭوﻗﺩد ﺣﺻﻠﺕت ﻋﻠﻰ ﺑﻌﺽض ﺍاﻟﻣﺎﻝل ﻣﺳﺗﻌﻳﯾﻧﺔ ﺑﻬﮭﺫذﻩه ﺍاﻟﻣﻌﺎﺭرﻑف‪،٬‬‬ ‫ﻭوﻗﻣﺕت ﺑﻧﺷﺭر ﺍاﻋﻼﻥن ﺍاﻟﻣﺩدﺭر ﺳﺔ ﻓﻲ ﻭو ﺳﺎﺋﻝل ﺍاﻟﺗﻭوﺍاﺻﻝل ﺍاﻻﺟﺗﻣﺎﻋﻲ ﻭوﺍاﻟﺣﺩدﺍاﺋﻕق ﻭوﺍاﻷﺳﻭوﺍاﻕق‪.‬‬ ‫كانتجميع مراحل هذه املدرسة قاسية‪ :‬لم يكن هناك طالب او أستاذ او نقود‪ ،‬ولم نكن تابعني لوزارة التربية ولكن لم‬ ‫استسلم فقمت بإنشاء جمعية‪ .‬كان هدفي مع جمعية زيتون السالم السورية ان يكون لنا وجود رسمي يعرف بنا في‬ ‫وجه من يسألون "من أنتم؟"‪ .‬وقد حصلت على االعتراف الرسمي باملدرسة ذات ‪ 18‬قاعة دراسية وذلك بالتضامن مع‬ ‫ناشطات تركيا‪ .‬وفي بداية االمر كنا نخطط لكي يستطيع مئتا طالب الحصول على التعليم ولكن العدد ارتفع الى‬ ‫خمسمائة طالب‪ .‬بدانا التدريس مع أربع وعشرون معلما ولكن بعد فترة ارتفع عددنا بانضمام معلمني من تركيا الى‬ ‫جمعيتنا في كل بيئة سياسي اوجد فيها وفي كل محاضرة‬ ‫سبعة وثالثني‪ .‬وفي هذه االثناء احكي عن مدرستنا و‬ ‫احضرها‪ ،‬واطلب احتياجاتنا‪ .‬ألننا بفضل هذه الجمعية ساعدنا الكثير من العوائل التي جاءت من سوريا الى تركيا‪،‬‬ ‫وقمنا بتسجيل األطفال في املدرسة‪.‬‬ ‫اريد ان تناضل النساء‪ ،‬لقد التقيت بزوجي بعد سنوات طويلة ولم يقم أحد بإعطاءي هذه الفرصة‪ .‬انا فعلتها‪ ،‬كفاح‬ ‫التي لم تتخلى عن الحياة اطالقا سواء في ورشة النسيج او في ممرات املدرسة‬ ‫‪51‬‬

‫‪50‬‬

Sozan Matar Ă&#x2013;Ä&#x;renci Student

Dera’da olaylar başladığında kardeşim elinde bir şişe su ve çiçekle barışçıl gösterilerin öncülüğünü yaptı. Her Suriyeli gibi tek istediği barış ve özgürlüktü; savaşı, şiddeti düşünmedi bile. İlk başlarda sokağa çıkmak, hakkın olanı istemek hepimiz için zordu; ama buna rağmen sokaklara çıkıp özgürlük talebimizi dillendirmekten geri durmadık. Savaşın başlamasının üzerinden çok geçmeden üç erkek kardeşim ve bir ablam katıldıkları eylemler nedeniyle gözaltına alındı. İşte o gün savaş Suriye’de değil, evimizde başladı. O güne kadar çok güzel bir hayatımız vardı; yanyanaydık ve ölüm bize çok uzaktı. Elinde bir şişe su ve çiçekle barışçıl eylemlere öncülük yapan kardeşim askerler tarafından gözaltına alındı ve günlerce ondan haber alamadık. Her ne olursa olsun ölümü kondurmak istemedik.Ama kardeşim cezaevinde gördüğü işkence nedeniyle hayatını kaybetti; tarih 10 Eylül 2011’di. Acısını sindirmek kolay olmadı, o güne kadar annem ve babam böyle büyük bir acı ile sınanmadı. Geriye kalan iki erkek kardeşim ve ablam da günler sonra gözaltına alınınca günlerce umudu kesip ölümü bekledik. Haftalar sonra sağ salim döndüklerinde gördükleri şiddet nedeniyle uzun süre kendilerine gelemediler. Babam da dahil olmak üzere bütün aile üyelerimizin gözaltına alınma nedeni sokak eylemlerine katılmaktı. Ne kadar kötülük, korku, acı ve zulüm varsa evimizde başlayan savaşla yaşadık. Ama bir adalet beklentimiz vardı; bu nedenle hiç aklımda yokken hukuk eğitimi almak için sınavlara hazırlandım ve üniversiteyi kazandım. Ailem son ana kadar Suriye’den çıkmama kararı almıştı. Yaklaşık üç yıl savaşın gölgesinde bir hayat yaşadık; patlayan bombalar, kardeşlerimizin sebepsiz ölümü yüzümüzdeki tebessümü alıp kalbimize bir acı bıraktı. Ama bir şekilde zaman akıp geçti ve ben ikinci sınıftaydım artık. Ha bugün ha yarın biteceğini düşündüğüm savaş giderek şiddetlenince, eğitimimi tamamlayamadan Türkiye’ye gelmek zorunda kaldım. Ailem Suriye’de kaldı, ben Türkiye’ye göç ettim, ablam da başka bir yere…‘Aileni özlüyor musun?’ diye sorulduğunda boğazıma takılan acının tarifini yapamıyorum.

var ve bunlar hayal olarak kalmayacak. Ne savaş ne de mülteci olmak beni durdurabilir. Dışarı çıkmaktan, iletişim kurmaktan korkmuyorum, eğer korkarsam yapamayacağımı biliyorum. Şimdilerde Türkçeyi öğrenmek için uğraşıyorum; çünkü bir sonraki hedefim kaldığım yerden hukuk eğitimime devam etmek. Daha yolun başındayım ve çok şey yaşadım. Ama nedenini bilmediğim bu savaş bende izlerini bırakamayacak, ruhumu yaşlandıramayacak. Mülteci bir kadın olarak kimsenin haklarını gasp etmeden, elimden alınan yaşam hakkımı aramakta kararlıyım.

Türkiye benim için yeni bir tecrübeydi. Uçakta gelirken aklımda sadece eğitimimi tamamlamak vardı. İş bulmak, ev bulmak,bunlar her Suriyeli için aynı zorlukta; ama inanın ki biz yaşamı seviyoruz. Hele ki, savaşı ve ölümü gören biri daha çok yaşamak istiyor. Geleceğe dair planlarım 54

When incidences started at Dera, my brother was one of the pioneers of peaceful demonstrations with a bottle of water and flowers in his hand. Just like every Syrian, what he wanted was just peace and freedom, he did not even think about violence and war. It was hard for all of us to go out on the streets at first, to ask for what was right, but we still did not stop to go out on the streets and speak our language of freedom. Not long before the war began, my three brothers and one sister were taken into custody for their actions, and that day the war began in our home, not in Syria. We had a beautiful life until that day, we were all together and death was far from us. My brother, who pioneered peaceful demonstrations with a bottle of water and flowers, was taken into custody by soldiers and we could not hear from him for days, but we did not want to think his death anyway. But my brother lost his life because of the torture he saw in prison on 10 September 2011. It was not easy to relieve my brother’s pain, until that day my parents had not yet been tested with such great pain. The remaining two brothers and sisters were taken into custody days later, and we waited for their death for many days. After a few weeks when they could return, they could not come to themselves for a long time because of the torture they had seen. The reason of that all our family members, including my father, were taken into custody, was their participation in street demonstrations. We have experienced the evil, the fear, the suffering and the persecution in the war that started in our home. But we had the expectation of justice, for this reason, I took exams to study Law even it was not in my mind and I enrolled in the university. My family had decided not to leave Syria until the last moment. For nearly three years we lived a life in the shadow of war, the bombs exploding, and our brothers’’ unreasonable death took our happiness and left pain in our hearts. But somehow time passed and I was in second grade. I was forced to come to Turkey before I could complete my education when the war that I thought would end tomorrow started to be more and more violent. My family remained in Syria, I immigrated to Turkey, and my sister to another country… When you ask “Do you miss your family?” I feel something indescribable, I have my words stuck in my throat.

Finding a job, finding a house are the same difficulty for every Syrian, but believe that we love life. Most particularly, someone who sees war and death wants to live more. I have plans for the future and it will not be a dream, neither the war nor being a refugee can stop me. I am not afraid of going out, communicating I know that I can do it. I am currently trying to learn Turkish because my next goal is to continue my education in law. I have my whole life in front of me and I’ve been through the mill, but this war, I do not know why, but will not leave a mark on me, and it will not age my soul. As a refugee woman, I am committed to claiming the right to live without taking away the rights of anyone.

Turkey was a new experience for me, when I was on the plane, I was firstly thinking to complete my education. 56

Dema ku pevçûnan li Dera dest pê kir, birayê min di destê wî de av û gul pêşengîya xwenîşandanên aştiyane kir.Wek her Sûriyeyî daxwaziya wî jî aştî û azadî bu. Ne li ser şer, ne li ser tundûtûjiyê jî ne difikirî. Demên ewil derketina derve û xwestina mafan ji bo her kesî zor bû lê li hember vê,her tim me xwesteka azadiyê anî ziman. Bi destpêka şer ve gelek derbas nebibu sê birayên min û xwişka min ji bo tevlibuna çalakiyan hatin binçavkirin, û wê rojê şer ne li Sûrî li mala me destpe kir. Heta wê rojê jiyana me pir xweş bû, em bi hevre bûn û mirin ji me re dûr bû.Biraye min ê di destê wî de şûşeyek ya avê û desteyek gulan bi pîvanên aştiyane pêşengî dikir ji hela leşkeran ve hat binçav kirin û me bi rojan agahî jê nestand. Me naxwest baweriya mirina wî bikin, lê birayê min ji ber êşkenceya ku di zîndanê de dîtî jiyana xwe ji dest da, roja dehemîn (îlon) 2011ê bû. Ew hezm kirina êşê ewqas ne hêsan bu. Heta wê rojê, dêûbavê min bi tengahiyeke wisa mezin re nehatibun îmtihan kirin û ceribandin. Dema du birayên min ên din û xwişka min rojên paşêhatin binçav kirin, me bi rojan hêvî birîli benda mirinê man. Piştî çend hefteyan sax selamet hatin lê ji ber ku tundûtûjiya wan dîtî bi rojan ser xwe ve nehatin.Binçavkirina hemî endamên malbatê, tevî bavê minji ber ku tevlî xwenîşandanên kolanan bûn. Dema ku şer li mala me destpe kir çiqas xirabî, tirs, êş û zordarî me jiyîn lê hêviya me ji bo dadê nebu. Ji ber vê yekê di hişê min de perwerdeya hiqukê min dest bi amadekariyên ezmûnan kir û zanîngeh qezenc kir. Malbata min heta dema dawî biryara li mayina Sûrî da bûn. Nezikî sê salan bin siya şer de em jiyîn, teqîna bombeyan, kuştina birayê min ê bêsebeb ji ruyê me girnijîn stand û di dilê de êşek berda. Lê belê bi şeklekê dem derbas bû û ez di pola duyem de bûm. Piştî bi fikra xilasbuna şer ya ha îro ha sibehî, şer bêtir mezin bû û min perwerdeya zanîngehê ne qedand û mecbur mam bêm Tirkiyê. Malbata min di Sûriyeyê de man. Min ji koçî Tirkiyê kir, xwişka min ji dereke din… dema pirsa “Gelo tu bêriya malbata xwe dikî?” tê kirin pênasîna êşa di gewriya min de çê dibe nikarim bikim.

hene, û ev wek xeyal namînin, ne şer û ne jî penaberî dikare min bisekinîne. Ez ne ji derketina derve û ne jî danûstandinê ditirsim, ger dizanim bitirsim nikarim bikim. Ez niha hewl dikim ku hinî tirkî bibim, ji ber ku armanca min a niha ew e ku di perwerdeya hiqukê de berdewam bikim. Di serê lşer de me û min gelek tişt dijîn lê ev şer, ku ez nizanim sedama wê çiye ez ê nehelim tesîra xwe li ser min de berde.Ewê giyanê min nekare kal bike wek jinikê penaber, ez biryar didim ku mafê jiyanê ya ji destên min hatî derxistin ez ê li mafê jiyana xwe bigerim.

Tirkiyê ji min retecrûbeyek nû bû, dema ku ez li balafirê dihatimdi hişê min de tenê temam kirina perwerdeyê hebû. Dîtina kar, xanî ji hemî Sûriyeyan re heman astengiye lê bawer bikin ku em ji jiyanê hez dikin.Heleki, yê ku şer û mirinê dibîne dixwaze bêtir bijî. Ji boy pêşerojê pîlanên min 58

‫عندما بدأت االحداث في درعا قام اخي بقيادة املظاهرات السلمية حام ً‬ ‫ال بيده زهورا وزجاجة ماء‪ .‬كل ما اراده هو‬ ‫السالم والحرية تماما مثل كل سوري‪ ،‬لم يفكر ابدا في الحرب او العنف‪ .‬في البداية كان صعبا بالنسبة لنا جميعا‬ ‫الخرو جالى الشارع واملطالبة بحقنا ولكن على الرغم من ذلك لم نتراجع عن الخرو جالى الشوارع وايصال مطلبنا‬ ‫بالحرية‪ .‬وبعد فترة قصيرة من بدء الحرب تم اعتقال اشقائي الثالثة وشقيقتي الكبرى بسبب مشاركتهم في‬ ‫التظاهرات‪ ،‬وفي ذلك اليوم بدأت الحرب في منزلنا وليس في سوريا‪.‬‬ ‫كان لدينا حياة جميلة حتى ذلك اليوم‪ ،‬كنا بجانب بعضنا البعض وكان املوت بعيدا جدا عن ّا‪ .‬قام الجنود باعتقال‬ ‫اخي الذي كان يقود املظاهرات السلمية حامال بيده زهورا وزجاجة ماء‪ ،‬ولم نستطع ان نتلقى خبر منه لعدة أيام‪،‬‬ ‫مهما حصل لم نكن نريد موته ولكن اخي توفي نتيجة التعذيب الذي تعرض له في السجن‪ ،‬كان التاريخ ‪ 10‬أيلول‬ ‫‪ .2011‬اخماد نار األلم لم يكن سه ً‬ ‫ال‪ ،‬لم يختبر ابي وامي املا ً كبيرا ً كهذا حتى ذلك اليوم‪.‬‬ ‫عندما اعتقل شقاقي االخرين وشقيقتي الكبرى فقدنا االمل وانتظرنا خبر وفاتهم أليامه عديدة‪ .‬عند عودتهم ساملني‬ ‫بعد أسابيع عديدة لم يستطيعوا العودة الى رشدهم لفترة طويلة نتيجة العنف الذي تعرضوا له‪ .‬كان سبب اعتقال‬ ‫جميع افراد عائلتي ومن ضمنهم ابي هو املشاركة في املظاهرات في الشوارع‪ .‬رغم كل األسى والخوف وااللم‬ ‫والظلم الذي عشناه مع بداية الحرب في منزلنا ولكن كان لدينا امل باإلنصاف‪ ،‬لهذا السبب وبدون تخطيط مسبق‬ ‫من اجل الدراسة في كلية الحقوق قمت باالستعداد لالمتحانات وحصلت على قبول من الجامعة‪ .‬قررت عائلتي عدم‬ ‫مغادرة سوريا حتى آخر لحظة‪ .‬عشنا في ظل الحرب ملا يقارب الثالث سنوات‪ ،‬القنابل املتفجرة وموت اخوتنا بدون‬ ‫أسباب سرقت االبتسامة من وجوهنا وزرعت حزنا في قلوبنا‪ .‬ولكن بشكل ما مر الوقت وأصبحت في السنة الثانية‪.‬‬ ‫ومع اشتداد وتيرة الحرب التي كنت اظن انها ستنتهي عاجال ام اجال اضطررت ان اتي الى تركيا بدون إتمام‬ ‫تعليمي‪ .‬بقيت عائلتي في سوريا‪ ،‬وانا نزحت الى تركيا‪ ،‬اختي الكبيرة الى مكان اخر ‪ ...‬ال أستطيع وصف الم‬ ‫اختناق الكلمات في حلقي عندما يتم سؤالي "هل تشتاقني لعائلتك؟"‪.‬‬ ‫كانت تركيا تجربة جديدة بالنسبة لي‪ ،‬عندما كنت قادمة في الطيارة لم يكن في عقلي غير إتمام تعليمي‪ .‬الحصول‬ ‫على عمل والعثور منزل بنفس الصعوبة بالنسبة لكل سوري ولكن صدقوني نحن نحب العيش‪ .‬وباألخص شخص‬ ‫رأى الحرب واملوت فانه يتشبث في الحياة أكثر‪ .‬لدي خطط للمستقبل وهذه الخطط لن تبقى خيا ً‬ ‫ال‪ ،‬ال يستطيع شيء‬ ‫ايقافي سواء الحرب او كوني الجئة‪ .‬ال أخشى الخرو جاو التواصل مع االخرين‪ ،‬اعلم أنني لن أستطيع تحقيق‬ ‫احالمي إذا شعرت بالخوف‪.‬‬ ‫في الوقت الحالي أحاول تعلم اللغة التركية الن هدفي القادم هو إتمام دراستي للحقوق‪ .‬الزلت في بداية الطريق وقد‬ ‫عشت الكثير ولكن هذه الحرب التي ال اعرف أسبابها لن تترك اثاراها علي‪ ،‬لن تستطيع ان تحطم روحي الشابة‪.‬‬ ‫وباعتباري امرأة الجئة فاني مصرة على املطالبة بحقي في الحياة الذي سرق مني دون التعدي على حقوق‬ ‫االخرين‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫‪60‬‬

Nahla Al Mustafa Doktor Doctor

Kızım yaşasaydı 25 yaşında olacaktı, okulunu bitirecekti. Tüm yıkılmışlıklara rağmen biz yanyana olacaktık; ama en önemlisi yaşımın yorgunluğuna kalbimin yorgunluğu eklenmeyecekti. Halep Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği okuyan kızım aynı zamanda da insan hakları aktivistiydi; herkes gibi savaşa karşıydı. Savaştan iki yıl sonra 2013’te Halep’in güneyindeki Bustan al-Qasr mahallesinde keskin nişancılar tarafından vuruldu. Vurulma haberi bana geldiğinde sadece kolundan yaralandığını söylemişlerdi ama hastaneye gittiğimizde durum öyle değildi. Kızım, başından vurulmuştu ve doktorlar yaşayabilmesi için tam donanımlı bir hastaneye kaldırmamız gerektiğini söyledi. Bu olay başımıza gelmeden önce eşim iş için Şanlıurfa’daydı; ona haber verdik ve kızımı acilen bir ambulansla Türkiye’ye gönderdik. Birkaç saat içinde ölüm haberini aldım. Ambulans Kilis’e vardığında onu kaybetmiştik; cenazesini Şanlıurfa’da defnettik. Bizde savaşın yarattığı yıkımı anlatmak için kullanılan bir deyim vardır; ‘-Savaş, yeşili de kuruyu da yer-’ o gün farkına vardım. Savaş hayatımdaki herşeyi yedi bitirdi;kızımı elimden aldı, kardeşlerimden ayırdı, evimden etti… Kızımı kaybettikten beş ay sonra aralık ayında Türkiye’ye gelme kararı aldık; beş çocuğumla Haseki’den karayoluyla Şanlıurfa’ya geldik. Kısa sürede döneriz diye düşündüğümüz için yanımıza çok fazla eşya almadık, kimseyle de vedalaşmadık. Bir müddet Şanlıurfa’da kaldıktan sonra Suriyeli tanıdıklarım sayesinde Yemen’deki bir hastaneden iş teklifi aldım ve tek başına Yemen’e gidip bir yıl çalıştım. Ama orada da çatışmalar şiddetlenince Türkiye’ye geri döndüm. Şanlıurfa’da bir süre bir yardım vakfında kadın doğum uzmanı olarak çalıştım; ama bu sırada da internetten iş ilanlarına bakıyordum. İstanbul’da bir hastanenin kadın doğum uzmanı ilanını görünce başvurdum ve daha sonra İstanbul’a geldim. İyi kötü bir düzen kurdum, şimdi iki hastanede birden çalışıyorum. Kocam iş bulamadığı için evin geçimini ben sağlıyorum ama mutluyum; sadece Suriye’deki kendi muayenehanemi çok özlüyorum.

içinizi, aklınızı hafifletebilirsiniz. Bize kapılarını açanlara da seslenmek isterim: Bir gün mülteci olabileceğimiz düşünmedik, ihtimallerle de yaşamadık. Ama mecbur kaldık Türkiye’ye, Lübnan’a, Almanya’ya gitmeye…

Suriye’de bana ‘Demir Lady‘ diyorlardı; çok güçlüydüm ve korkusuzdum. Savaş herşeyimi elimden aldı ama cesaretimi alamadı. Kaybettiklerimle birlikte yeniden ayaktayım ve Suriyeli kadınları tedavi eden bir doktor olarak şunu söylemek isterim: Şartlara göre kendinizi yenilemeniz, dik durmanız ve çalışmanız gerek. Evlere kapanmak yerine sokağa çıkıp etrafa bakmak gerek. Ancak o zaman yükünüzü, 64

If my daughter survived, she would have been 25 years old, her school would have finished, we would have been together despite all the difficulties, but most importantly, the sorrow of my heart would have not added to my old age. My daughter who was studying Computer Engineering at Aleppo University was a human rights activist at the same time. Two years after the war, my daughter was shot by snipers in Bustan al-Qasr neighborhood in the south of Aleppo in 2013. When the news of her shooting came to me, they told me that she was just hurt by the arm, but when we went to the hospital, this was not the case, my daughter had got shot in the head. And the doctors told me that we had to take her to a fully equipped hospital to survive. My husband was in Şanlıurfa for work before this event; we informed him and sent my daughter to Turkey with an ambulance urgently. I received news of death in a short time, we lost her when the ambulance arrived in Kilis, and we buried her funeral in Şanlıurfa. We have a saying that is used to describe the destruction created by war; ‘The war digests both green and dry...’ I realized that day; the war ended with everything in my life, took my daughter away, separated me from my brothers, and destroyed my home... Five months after I lost my daughter, we decided to come to Turkey in December. We came to Şanlıurfa by road from Haseki with my five children. We did not get too much stuff, I did not say goodbye to anyone because I thought we’d be back in a short time. After staying in Şanlıurfa for a while I got a job offer from a hospital in Yemen thanks to my Syrian acquaintances and went to Yemen alone and worked for a year but returned to Turkey when the conflicts became intense there. I worked for a while in Şanlıurfa as a gynecologist, but at the same time I was looking for job advertisements from the internet. I saw a hospital in Istanbul looking for a gynecologist, I applied and then I came to Istanbul. I somehow built an order in my life; now I work in two hospitals, my husband cannot find a job, so I afford the living but I am happy, I just miss my own clinic in Syria. In Syria they were calling me ‘Iron Lady’; I was very strong and fearless. The war took everything away from me but it did not take my courage. I got up again with what I lost. As a doctor treating Syrian women, I would like to say that; according to the circumstances you need to be able to renew yourself, stand up and work. Instead of closing yourself inyour house, you have to go out and look around. Only then 66

you can relieve yourself, your mind, your mentality. I would also like to tell those who have opened their doors to us that; we did not think that we could be refugees, we did not live depending on possibilities but we were forced to come to Turkey, Lebanon, and Germany and etc.

Keça min bijiya yê niha 25 salî ba, dê zanîngeh qedandibiya tevî hemu tevliheviyan jî emê li gel hev bûna lê ya herî girîng tengahiya jiyana min,ser tengahiya dilê min vezêde nebiya. Keça min ku Zanîngeha Helebê endezyariya komputerê xwendibû di heman demê de çalakvanek mafê mirovan bû, mîna her kesî li hemberî şer bû. Du sal piştî şer sala 2013ê de li Başûrê Helebê li taxa Bustan el-Qasr de ji hêla nîşangereke dijwar ve hate hingaftin. Gava ku ew hatin ba min, wan ji min re got ku ew tenê ji destê xwe birîndar buye lêne rast bu, gava ku em çun nexweşxaneyê, keça min di serê xwe de gule xwarî bû. û doktoran got ku gerekî ew rakin nexweşxaneyêke bi tam tesîsat. Hevserê min heta ev bûyer nehatî serê me ji bo kar li Urfayê bû, me agahdar kir û min keça xwe bi lez û bez bi ambulansê şand Tirkiyeyê Min di çend demjimaran de xebera mirinê girt, dema ku ambulans di gihîje Kîlisê jiyana xwe ji dest dide. Me cenazeyê wê li Urfayê defin kir. Cem me ji bo hilweşandina şer gotinek heye ku tê bikaranîn; ‘Şer, şîn jî û hişk jî dixwe.’Min wê rojê ferk kir ku şer hemu tiştên me xwar û xilas kir. keça min ji min stand, min ji birayên min kir, ji mala min kir. Piştî mirina keça xwe pênc mehan me biryar da ku di meha di Qanûnê de em bên Tirkiyê, bi pênc zarokên xwe bi rêya Hesekî em hatin Urfayê. Ji ber ku me difikirîn ku emê di demeke kurt de vegerin, me gelek tişt ne anîn, xatir ji tu kesî ne xwest. Piştî demekê mayîna li Urfayêbi saya hevalên min ên Sûriyeyî li nexweşxaneyek Yemenê teklîfa kar stand. Û ez bi tenê salekêli Yemenê xebitim, lê gava ku şer dijwar bû, ez vegerim Tirkiyeyê. Ez li Şanlıurfayê wek pisporê zayîna jinê li weqfekê dixebitim, lê di heman demê de ez li ser înternetê ji îlanên kar jî digeriyam. Dema ku min îlana ji bo pisporê zayîna jinê li nexweşxaneyek ya Stenbolê dît, min serlêdan kir û paşê ez hatim Stenbolê. Baş xirab min pergalek ava kir, niha ez di du nexweşxaneyan de kar dikim, ji ber ku mêrê min kar nedît debara malê ez dikim, lê ez kêfxweş im tenê ez bêriya muayanexaneya xwe ya Sûriyê dikim.

Dixwazim ji wan re biaxivim ku yên deriyên xwe ji me re vekirî; Rojekê ku me nefikirî ku emê bibin penaber, bi van îhtîmalan ji em nejîn lê em mecbur man biçin Tirkiyê, Lubnan, Almanya…

Li Sûrî ji min digotin ‘Demir Lady’Ez pir xurt bûm û bi hêz bûm, şer her tiştên min wergirt lê wêraniya min nekarî ji min bistîne. Bi windakiriyên xwe ve disa jî ser piya me û wekî doktorê ku jinên ên Sûrîyê tedawî dikim dixwazim van tiştan bibêjim;Li gorî şertan xwe nû bikin, bi vînek xurt li piya bin û divê hun kar bikin. Şuna hun li malan heps bibin divê hûn biçin derve û dora xwe binêrin. Tenê hûn wî demî dikarin barê xwe, hişê xwe, dilê xwe hênik bikîn. 68

‫لو عاشت ابنتي ألصب حت في الخامسة والعشرين من العمر ولكانت تخرجت من جامعتها‪ ،‬على الرغم من الدمار‬ ‫كانت وقفت في جانبنا ولكن اهم شيء انها لم تكن لتضيف هًم على قلبي املثقل بالهموم‪.‬‬ ‫ابنتي التي كانت طالبة في جامعة حلب قسم هندسة ال حاسوب وبنفس الوقت ناشطة حقوق االنسان‪ ،‬وكانت ضد‬ ‫الحرب مثل الجميع‪ .‬تم استهدافها من طرف قناص في حي بستان القصر جنوبي مدينة حلب في السنة الثانية من‬ ‫الحرب في عام ‪ .2013‬أخبروني انها أصيبت في ذراعها عندما اتاني خبر استهدافها ولكن عندما ذهبنا الى‬ ‫املستشفى لم يكن االمر كذلك‪ ،‬لقد تم إصابة ابنتي في راسها وقال االطباء بانه يجب علينا نقلها الى مستشفى‬ ‫مجهز بالكامل لكي تستطيع العيش‪ .‬كان زوجي في أورفه من اجل العمل قبل ان تحل على راسنا هذه املصيبة‪،‬‬ ‫اخبرناه باألمر وارسلنا ابنتنا فورا ً الى تركيا بواسطة سيارة اسعاف‪ .‬وخالل بضع ساعات تلقيت خبر الوفاة‪ ،‬كنا قد‬ ‫فقدناها عندما وصلت سيارة اإلسعاف الى مدينة كلس‪ ،‬وقد قمنا بدفنها في مدينة أروقة‪ .‬لدينا قول مأثور يصف‬ ‫دمار الحرب‪" :‬الحرب تأكل األخضر واليابس"‪ .‬الحرب اكلت كل ما في حياتي وأنهته‪ ،‬اخذت ابنتي من بني يدي‪،‬‬ ‫وفرقتني عن اخوتي ودمرت منزلي‪...‬‬ ‫بعد خمسة أشهر من فقداني البنتي اتخذنا قرار املجيء الى تركيا‪ ،‬اتيت مع اطفالي الخمسة من الحسكة الى‬ ‫أورفه عبر الطريق البري‪ .‬لم نأخذ معنا أشياء كثيرة ولم نودع أحدا ألننا كنا نظن اننا سوف نعود بعد فترة قصيرة‪.‬‬ ‫بعد فترة من مكوثي في أورفه حصلت على عرض عمل في أحد املشافي في اليمن بفضل أحد األصدقاء وذهب الى‬ ‫اليمن بمفردي وعملت ملدة عام واحد ولكن عندما اشتد النزاع عدت الى تركيا‪ .‬عملت كطبيبة نسائية لفترة قصيرة في‬ ‫احدى املؤسسات الخيرة في أورفه ولكن في نفس الوقت كنت ابحث عن الوظائف الشاغرة في االنترنت‪ .‬عندما رأيت‬ ‫اعالن طبيبة نسائية في احدى مشافي إسطنبول‪ ،‬تقدمت بطلبي ثم اتيت الى إسطنبول‪ .‬ﻗﻤﺖ ﺑﺘﺄﺳﻴﯿﺲ ﺣﻴﯿﺎﺓة ﺳﻴﯿﺌﺔ‬ ‫ﻛﺎﻧﺖ ﺍاﻡم ﺟﻴﯿﺪﺓة‪ ،٬‬ﻭوﺍاﻻﻥن ﺍاﻋﻤﻞ ﻓﻲ ﻣﺴﺘﺸﻔﻴﯿﻴﯿﻦ ﻓﻲ ﻧﻔﺲ ﺍاﻟﻮﻗﺖ‪ ،٬‬ﻭوﻻﻥن ﺯزﻭوﺟﻲ ﻟﻢ ﻳﯾﺴﺘﻄﻊ ﺍاﻟﻌﺜﻮﺭر ﻋﻠﻰ ﻋﻤﻞ ﻓﺎﻥن ﺗﺎﻣﻴﯿﻦ ﻟﻘﻤﺔ ﺍاﻟﻌﻴﯿﺶ‬ ‫ﻳﯾﻘﻊ ﻋﻠﻰ ﻋﺎﺗﻘﻲ ﻭوﻟﻜﻨﻨﻲ ﺳﻌﻴﯿﺪﺓة ﺍاﻻ ﺍاﻧﻨﻲ ﺍاﻓﺘﻘﺪ ﻋﻴﯿﺎ ﺩدﺗﻲ ﺍاﻟﺨﺎﺻﺔ ﻓﻲ ﺳﻮﺭرﻳﯾﺎ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻧﻮﺍا ﻳﯾﻠﻘﺒﻮﻧﻨﻲ ﺑﺎﻟﻤﺮﺃأﺓة ﺍاﻟﺤﺪﻳﯾﺪﺓة ﻓﻲ ﺳﻮﺭرﻳﯾﺎ‪ ،٬‬ﻛﻨﺖ ﻗﻮﻳﯾﺔ ﺟﺪﺍاً ﻭوﺟﺴﻮﺭرﺓة‪ ،٬‬ﺍاﺧﺬﺕت ﺍاﻟﺤﺮﺏب ﻣﻦ ﻳﯾﺪﻱي ﻛﻞ ﺷﻲء ﻭوﻟﻜﻦ ﻟﻢ ﺗﺴﺘﻄﻊ ﺍاﺧﺬ‬ ‫ﺟﺴﺎﺭرﺗﻲ‪ .‬ﻧﻬﮭﻀﺖ ﻣﻦ ﺟﺪﻳﯾﺪ ﻣﻊ ﻛﻞ ﺧﺴﺎﺭرﺍاﺗﻲ‪ ،٬‬ﻭوﻛﻄﺒﻴﯿﺔ ﺗﻌﺎﻟﺞ ﺍاﻟﻨﺴﺎء ﺍاﻟﺴﻮﺭرﻳﯾﺎﺕت ﺍاﺭرﻳﯾﺪ ﺍاﻥن ﺍاﻗﻮﻝل ; ﻳﯾﺠﺐ ﺍاﻥن ﺗﻄﻮﺭرﻭوﺍا ﻣﻦ ﺍاﻧﻔﺴﻜﻢ‬ ‫ﻭوﺗﻘﻔﻮﺍا ﺑﺜﻘﺔ ﻭوﺗﻌﻤﻠﻮﺍا‪ .‬ﻳﯾﺠﺐ ﺍاﻥن ﺗﺨﺮﺟﻮﺍا ﺍاﻟﻰ ﺍاﻟﺸﺎﺭرﻉع ﻭوﺗﻨﻈﺮﻭوﺍا ﻣﻦ ﺣﻮﻟﻜﻢ ﺑﺪﻝل ﻣﻦ ﺍاﻻﻧﻐﻼﻕق ﻓﻲ ﺍاﻟﻤﻨﺎﺯزﻝل‪ .‬ﻋﻨﺪﺋﺬ ﻓﻘﻂ ﻳﯾﻤﻜﻦ‬ ‫ﺗﺨﻔﻴﯿﻒ ﺍاﻻﻋﺒﺎء ﺍاﻟﺘﻲ ﺗﺜﻘﻞ ﻛﺎﻫﮬﮪھﻠﻜﻢ‪.‬‬ ‫ﺍاﺭرﻳﯾﺪ ﺍاﻳﯾﻀﺎ ﺍاﻳﯾﺼﺎﻝل ﺻﻮﺗﻲ ﻟﻠﺬﻳﯾﻦ ﻓﺘﺤﻮﺍا ﺍاﺑﻮﺍاﺑﻬﮭﻢ ﻟﻨﺎ ﻭوﺍاﻗﻮﻝل ; ﻧﺤﻦ ﻟﻢ ﻧﻔﻜﺮ ﺑﺎﻧﻨﺎ ﺳﻨﺼﺒﺢ ﻻﺟﺌﻴﯿﻦ ﻓﻲ ﻳﯾﻮﻡم ﻣﻦ ﺍاﻻﻳﯾﺎﻡم ﻭوﻟﻢ ﻳﯾﻜﻦ ﺫذﻟﻚ‬ ‫ﺿﻤﻦ ﺍاﺣﺘﻤﺎﻻﺗﻨﺎ ﻭوﻟﻜﻦ ﺟﺒﺮﻧﺎ ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﺬﻫﮬﮪھﺎﺏب ﺍاﻟﻰ ﺗﺮﻛﻴﯿﺎ‪ ،٬‬ﺍاﻟﻰ ﻟﺒﻨﺎﻥن‪ ،٬‬ﺍاﻟﻰ ﺍاﻟﻤﺎﻧﻴﯿﺎ ‪.....‬‬

‫‪71‬‬

‫‪70‬‬

Zübeyde Ali Ana Sınıfı Öğretmeni Kindergarten Teacher

Birkaç parça giysi, biraz yiyecek aldık yanımıza. Zaten daha fazlası da olamazdı o göç yolunda; bizi nelerin beklediğini bilmiyorduk. Niyetimiz İdlib üzerinden Türkiye’ye ulaşmaktı. Yollar tehlikeliydi, her an ölümle burun buruna gelebilirdik. Ama ölümden daha kötüsü, IŞİD’in yolumuzu kesmesiydi. IŞİD’in kafa kesme görüntüleri, kadınları kaçırmaları, tecavüz etmeleri ve küçük kız çocuklarını köle olarak satmaları savaşın içindeki hangi kadını korkutmaz ki… Bu yüzden birçok Suriyeli kadının yaptığı gibi ben de yola çıkmadan kapandım, çarşaf giydim. Yola çıktıktan kısa bir süre sonra IŞİD aracımızı durdudu; sesleri, görüntüleri oturduğum yere çakılıp kalmama sebep oldu. Nereye gittiğimizi sordular, kocam kızımızın hasta olduğunu ve Türkiye’ye tedaviye gittiğimizi söyledi ve kısa bakışmalardan sonra devam etmemize izin verdiler. Bizi sınıra yaklaştıran araç kontrol noktasından sonra Suriye’ye geri döndü ve biz de yolun geri kalanını yürüyerek tamamladık. Hatay Reyhanlı sınırına ulaştığımızda bizi Türk askerleri karşıladı. Hayatımda ilk kez Suriye dışında yeni bir ülke görmüştüm. Gözümü Halep’te açmıştım ve orada kapatacağımı düşünürdüm; ama tanımadıklarımız, Suriye’de insanı değil, insanlığı öldürünce, bize hiç istemediğimiz hikayeler yaşattılar. Suriye’de moda tasarımı okudum. Ancak uzun yıllar iş bulamayınca ücretli ana sınıfı öğretmenliği yaptım. Eğitimli olmam sebebiyle bir şekilde İstanbul’da da şansımın açık olacağını tahmin ediyordum; ama düşündüğüm gibi olmadı… Evsizlik, parasızlık ve işsizlik bizi bu kez başka bir ülkeye sürükledi. İstanbul’a geldikten bir ay sonra Mersin üzerinden ailemin yanına, Lübnan’a gittik. Eşimle iki ay boyunca ev ve iş aradık. İşi zaten bulamadık, ev bulmak ise başlı başına dertti. Örneğin, Lübnan’daki ev sahipleri bize çok çocuğunuz var diyerek ev vermedi; halbuki benim sadece iki kızım var… Hal böyle olunca aileme de daha fazla yük olmamak için tekrar İstanbul’a geri döndük.

Türkiye’de geçirdiğim bu koca dört yılda hayata dair çok şey öğrendim. Uzunca bir süre evden dışarı çıkamayan ben artık arkadaşlarımla dışarıda buluşabiliyorum; markete, doktora gitmekten korkmuyorum. Bunlar belki komik gelecek ama dil bilmediğim için ilk zamanlar evden dışarı çıkamıyordum. Çocuklarımı okula götürmekten bile çekiniyor, etrafa bakmaktan ürküyordum. Bendeki değişiklikler hem çocuklarımı hem de eşimi etkiledi; ben güçlendikçe onlar da büyüdüler. Örneğin ilk geldiğimizde çocuklarımın dışarı çıkmasına izin vermezdim. Ama ben dışarı çıkmaya başlayınca onlar da özgürce sokakta oyun oynamaya başladı; tıpkı Suriye’deki gibi… Bir gün bana ülkende taş üstünde taş kalmayacak deselerdi, böyle bir resmi rüyanızda bile göremezsiniz derdim. Gelin görün ki, rüyalarımızdan daha fazlasını yaşattılar bizlere ve çocuklarımıza…

Dilini, kültürünü ve insanını bilmediğiniz bir ülkede her şey çok zor. İlk zamanlar marketten tutun da hastaneye kadar her yerde azar işittim; çünkü bana söylenenleri anlamıyordum. Zaman biraz geçtikçe bir düzen oluşturduk. Suriyeli arkadaşlarım sayesinde bir merkezde Suriyeli çocuk atölyelerinde eğitmen olarak işe başladım; yeniden çocuklarla birlikte olmak kendi işimi yapmak bana oldukça güç verdi. Bu sayede insanlarla iletişim kurmaya ve biraz Türkçe öğrenmeye başladım. 74

We had got a few pieces of clothes and some food, we could not take more because we did not know what is expecting us on that migration path. Our intention was to arrive in Turkey through Idlib, the roads were dangerous and we could face with death at any moment. But worseof all was to be stopped by ISIS. Their head cutting videos, woman abduction, rape, trafficking little girls, their slavery could frighten every woman enough in the war... So, as many Syrian women did, I closed up my hair before going out and I wore a hijab. Shortly after we got out of the house, ISIS stopped our vehicle; their voices, their image rooted me to the spot. They asked where we going and my husband said that our daughter was sick therefore we were going to Turkey for treatment and they allowed us to continue after a brief look. After control points, the vehicle drove back to Syria and we walked the road after. In the Hatay border, Turkish soldiers welcomed us. It was the first time that I saw a country other than Syria, I opened my eyes in Aleppo and I always thoughtthat I would close them here. Unfortunately, when strangers killed humanity not just people in Syria, they made us experience unwanted stories. I have studied fashion design in Syria but after a really long time without a job, I started working as a kindergarten teacher. I supposed that it will be easy for me to find a job because I have been educated but I was wrong... Homelessness, moneyless-ness, and joblessness displaced us this time to the other country. We went to Lebanon over Mersin after a month in Istanbul. We had been searching for a job for two months with my husband, we could not find a way, renting a house was another difficult topic so… For example; landlords in Lebanon, despite I have only two girls, did not rent out houses because we had children. So, to not be a burden to my family, we came back to Istanbul.

I learned a lot in these four years in Turkey. Me, who hardly went out of the house, started to meet my friends outside. I am not afraid of going to the market or doctor anymore. It might be funny but, in the beginning, I could not even go out of the house and even take the kids to school because I did not know the language. My positive progress affected my husband and children in a good way, as I got stronger they also recovered. For example, before I did not let them go out but, as I started to go out of the house, they also began to play in the streets as it were in Syria. If someone had said to me “your country will be levelled with the ground.” then my answer to this would be; “that is beyond even from your wildest dreams.” However, they forced us and our children to live beyond our wildest dreams…

If you are in a country that you do not know the language, culture, and people, everything is really difficult. In the beginning, I have been rebuked many times in the shops and the hospitals because I was unable to understand what is said to me. In time, we got organized a little bit more. Thanks to my Syrian friends, I became a teacher at one Syrian centre. Doing my job with children again gave me some power and I started to communicate with people while improving my Turkish. 76

Çend parçe libas, piçek nan me li gel xwe anî jixwe zêtetir jî nedibû li ser rêya koçê me ne dizanîn ku çi pêşiya me heye, mebesta me li ser rêya Îdlibê de bigihîjin Tirkiyê, rêyên xeter bûn, dibû ku li her kêlîyê bi rasthatina mirinê bihatana, lê ya ji mirinê xirabtir ew bû ku ji hela DAİŞê ve birîna rêya me bû. Wêneyên serjêkirina DAİŞ, jinên revandî, tecawiz kirin û keçên piçûk yên wek koleyan dihatin firoştin, kîjan jina di nava şer de natirsin e…Ji ber vê yekê wek gelek jinên Sûriyê dema ez rêketim min xwe pêçand, çaroke li xwe kir. Demek kin piştî rêketinê DAİŞê erebeya me sekinand; dengên wan, şiklê wan bû sedema matmayîna min. Ji merê min re gotin ku; ‘Hûnê kû ve herin?’ mêrê min got ku keça me nexweş bûye û em ji bo tedawiya diçin Tirkiyê ûpiştî li hevnêrineke kin destûr dan ku em herin. Piştî wesayîtên di noqteya kontrolê derkirin û nêzîkî sînorê kirin ew paşve vegeriya Surî û rêya mayî jî bi lingan me temam kir. Dema ku em gihîştin li ser sînorê Hatay Reyhanliyê leşkerên tirk em peşwazî kirin. Di jiyana xwe de cara yekem ji bilî Sûrî min welatek cûda dîtibu. min çavê xwe li Helebê vekirî bû û ez di fikirîm ku ez li wir bigrim lê yên mirovên me ne naskirî gava ku li Sûrîne mirov, mirov kuştin, çîrokên qet nehatî xwestin li me dan jiyîn. Min li Sûrî sêwirîna modayê dixwend, lê ji berku demeke dirêjkar nedît û min karê mamosteya mizedarî kir, ez difikirim ku pê derfeta perwerdeya hînbûnê li Stenbolê şansê min vekirî ye lê ew ne wekî fikara min bû ... Bê malî, bê peretî û bêkarîyêberê me vê carê da ku welêtek piştî hatina Stenbolê bi mehekê berê li serrêya Mersînê ve çûm Lûbnanê li cem malbata xwe.Ez bi xwe du mehan li kar û malekê geriyan, me ji xwe kar nedît û ditina kar ji bi sere xwe derdek bû. Mînak xwediyên malan ên li Libnanê digotin gelek zarokên we hene û mal nedan me lê belê tenê min du keç hebûn... Dema rewş wisa bû, ji ber ku ez ji malbata xwe re nebim bar vegeriyam Stenbolê

gelek tiştan bûm.Eza demeke dirêj nekarîm derkevim derê malê êdî dikarîm ji derve bêm cem hevalên xwe, natirsim êdî dikarim biçim markêt û biçim bijîşkan. Dibe ku ev ji te re pêkenok were lê dema minziman nedizanî min ne dikarî ez li malê derbikevim, min şerm dikir ku zarokên xwebibim dibistanêditirsam ku li dora xwe binêrim. Guhertinên di min de hemli ser zarokên min hem jî li serhevserê min bandor kirin, wekî ku ez hêzdar bûm ew jî mezin bûn. Mînak, gava ku em pêşî hatin min destûr nedi da zarokên min derbikevin lê gava ku ez derketim ji derve ewan jî bi şeklek azad derketin li ser kolanan lehîstin wekî li Sûriyê ... Rojekê ji min re hatiba gotin ku li welatê te kevir ser kevirî namîne min ê bi gota hûn vî wêneyê holê di xewna xwe de ji nabînin.Werin bibînin ku ji xewnan pitir dan jiyîn li mê û zarokên me.

Li welatekî ku tu ziman, çand û mirovên we nezanî, her tişt pir zehmet e, carên ewil ji marketan bigre heta nexweşxaneyê gelek deran hatim azirandin. Çimkî tiştên ji min re dihatin gotin min fahm nedikir,Min bi saya hevalên xwe yên Sûriyeyî linavendakê atolyeyeke ya zarokên Sûriyeyî dest bi karê mamostetîyê kir. Dîsa bi zarokan re min karê xwe kirin hêzek heta bixwazî da min. Bi vê sayê bi mirovan re danûstan û hinek fêrî tirkî bûm. Di van çar salên min li Tirkiyê derbas kir,der barê jiyanê hînî 78

‫اخذنا معنا بعض قطع املالبس وبعض االطعمة وقد كان من املستحيل ان نحمل أكثر ذلك‪ ،‬لم نكن نعلم ماذا ينظرنا‬ ‫في طريق الهجرة‪ ،‬كان هدفنا الوصل الى تركيا عبر ادلب‪ ،‬كانت الطرقات خطيرة‪ ،‬كان هناك احتمال بان نواجه‬ ‫املوت في كل لحظة ولكن األسوأ من املوت هو قطع داعش لطريقنا‪ .‬أيُّة امرأٍة في الحرب لن تخيفها مشاهد قطع‬ ‫داعش للرؤوس‪ ،‬خطف النساء واغتصابهم وسبي الفتيات الصغيرات ؟ ‪ ...‬لذلك فعلت كما فعلت العديد من النساء‬ ‫السوريات قبل الخرو جفي الرحلة وضعت الحجاب ولبست الشرشف‪ .‬اوقفت داعش عربتنا بعد فترة قصيرة من‬ ‫مغادرتنا‪ :‬اصواتهم واشكالهم كانت سببا جعلني اتسمر في مكاني‪ .‬سألونا عن وجهتنا‪ ،‬أخبرهم زوجي بان ابنتنا‬ ‫مريضة وأننا ذاهبون الى تركيا ملعالجتها فسمحو لنا بالذهاب بعد نظرات قصيرة‪ .‬بعد عبورنا نقطة التفتيش‪ ،‬عادت‬ ‫السيارة التي كانت تقلنا نحو الحدود الى سوريا اما نحن فقد أكملنا الطريق سيرا على االقدام‪ .‬رحب بنا الجنود‬ ‫االتراك عند وصلنا الى حدود هاتاي الريحانية‪.‬‬ ‫كانت هذه املرة االولى التي ارى فيها بلدا ً غير سوريا‪ ،‬فتحت عيني في حلب وكنت اظن أنى سوف اغلقها هناك‪،‬‬ ‫ولكن مالم ندركه انهم جعلونا نعيش قصصا ً لم نكن نريدها عندما قتلوا االنسانية وليس االنسان في سوريا‪.‬‬ ‫درست تصميم األزياء في سوريا ولكن عملت كمدرسة في روضة أطفال عندما لم أتمكن من العثور على وظيفة‬ ‫لسنوات طويلة‪ ،‬كنت اظن ان الحظ سيحالفني في إسطنبول كوني متعلمة ولكن لم يحدث ما كنت أفكر به‪ ....‬دفعنا‬ ‫التشرد ونقص املال والبطالة هذه املرة الى بلد اخر‪ ،‬فبعد شهر من وصولنا الى إسطنبول ذهبنا الى لبنان الى‬ ‫جانب عائلتي عن طريق مرسني‪ .‬بحثت مع زوجي عن عمل ومنزل ملدة شهرين‪ ،‬باألساس لم نتمكن من العثور على‬ ‫عمل اما العثور على منزل كان معاناةً كبيرة‪ .‬على سبيل املثال احد أصحاب املنازل في لبنان رفض اعطائنا منزال‬ ‫قائال ان اطفالكم ُكثر على الرغم انه عندي طفلتني فقط‪ ...‬عندما وصلنا الى هذه الحالة عدنا الى إسطنبول لكي ال‬ ‫أكون حم ً‬ ‫ال إضافيا على عائلتي‪.‬‬ ‫كل شيء صعب في بلد ال تعرف شيئا عن شعبه ولغته وثقافته‪ ،‬في الفترات االولى كان يتم توبيخي في كل مكان‬ ‫ابتداء من البقال انتهاء باملشافي‪ ،‬ألنني لم أكن افهم ما يقال لي‪ ،‬ومع مرور الزمن تمكنا من خلق بعض االستقرار‪،‬‬ ‫وبفضل اصدقائي السوريني بدأت العمل كمدربة ورشات عمل لألطفال السوريني في احدى املراكز‪ ،‬العمل في‬ ‫مسلكي وتواجدي مع االطفال من جديد اعطاني قوة كبيرة‪ ،‬وبفضل ذلك تمكنت من التواصل مع الناس وبدأت بتعلم‬ ‫اللغة التركية قليال‪.‬‬ ‫لقد تعلمت الكثير عن الحياة في هذه السنوات االربعة التي قضيتها في تركيا‪ .‬انا التي كنت ال اذهب خار جاملنزل‬ ‫لفترات طويلة اصبحت التقى بأصدقائي في الخار جولم أخشى الذهاب الى البقال او الطبيب‪ .‬قد يكون هذا‬ ‫مضحكا ولكن في الفترات االولى لم أستطيع الذهاب خار جاملنزل بسبب اللغة‪ ،‬حتى انني كنت اتردد في اخذ‬ ‫اطفالي الى املدرسة‪ ،‬واستحي من النظر حولي‪ .‬التغيرات التي حصلت لي اثرت على كل من اوالدي وزوجي‪ ،‬كلما‬ ‫زادت قوتي ازدادوا نضجا‪ .‬مثال في الفترة االولى لوصولنا لم اسمح ألطفالي بالذهاب الى الخار جولكن عندما‬ ‫بدأت بالخرو جبدأوا اللعب بحرية في الشارع‪ ،‬تماما كما في سوريا‪...‬‬ ‫لو قالوا لي في يوم من االيام ان بلدكي لن يبقى فيه حجر فوق حجر‪ ،‬لقلت لهم لن تستطيعوا رؤية هذا املشهد حتى‬ ‫في احالمكم‪ .‬تعالوا وشاهدو لقد جعلونا واطفالنا نعيش أكثر من احالمنا‪...‬‬ ‫‪81‬‬

‫‪80‬‬

Zein Altounji Öğrenci Student

Küçücük ellerimle çello çalarken ve özgürce şarkı söylerken savaş, yıkım ve ölüme dair tek kelime bilmezdim. Söylediğim şarkılarda aşk, parmaklarımda mutluluk vardı. Küçük bir çocuğun aklında kötü olana pek yer yoktur; ta ki birileri öğretene kadar. Suriye’de 2011 yılında başlayan savaş çocuklara ölümü öğretti. Ailem savaşla ilgili tüm konuşmaları benden saklamaya çalışsa da ben artık olanı biteni rahatlıkla idrak ediyordum. Evimiz Halep’teydi, diğer yerlere göre daha güvenliydi. Zamanla evimize yakın yerlerde olaylar büyümeye başladığında, artık Halep Üniversitesi’nde Eczacılık Fakültesi ikinci sınıf öğrencisiydim. Diğer yerlere göre daha güvenli bölgede olmamıza rağmen sokaklarda yürümek, hatta bazen evinizin içinde bir odadan diğerine geçmek bile imkansız hale geldi. Ailem Suriye’den ayrılma kararı aldığında günlerce ağladım. Okulumu bırakmak istemiyordum ama mecburduk, artık bomba sesleri evimize kadar geliyordu. 2015 yılında tanımadığımız bir kafileyle Gaziantep için yola çıktık. Otobüsteki herkes korku içindeydi. Çünkü sınır yollarındaki arama noktalarında ÖSO ve IŞİD vardı; tüm kadınlar bu yüzden kapanmıştı… Türkiye’ye adım atar atmaz eğitimime devam edebilmenin derdine düştüm; okumaya mecburdum. Gaziantep Üniversitesi’ne gittim, Türkiye’deki üniversiteler hakkında bilgiler aldım. Daha sonra vakit kaybetmeden Türkçe dil kursuna yazıldım. Zorlu bir süreçti ama kararlıydım; eğer vazgeçseydim bir daha asla toparlanamazdım.

günlerdeki gibi… Çünkü artık daha mutluyum…

Aylar süren çabalarım sonuç verdi. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde derslere başladım. Ben hayatımda yeni bir sayfa açarken, ikiz kız kardeşlerim eğitimlerinden çoktan vazgeçmişti. Onlar Gaziantep’te kalırken, ben okumak için İstanbul’daydım; bu bile başlı başına direnmek demekti. Yeniden başlamaktan, öğrenmekten korkmadım mesela. Okulda ilk zamanlar dersleri anlamak, ortama uyum sağlamak, arkadaş edinmek ve Suriyelilere karşı olan önyargıları kırmak çok zordu. Ama bu zorlukları da her koşulda ısrarcı olarak aştım, kolay kolay köşeye çekilmedim. Türkiye’de olduğum iki yıl boyunca hayatımı yoluna koyabilmek ve geride kalmamak için sürekli çabaladım. Şimdi her şey biraz daha yolunda, ama Türkiye’ye gelirken beraberimde getiremediğim çellomu çok özledim. Tıpkı eski günlerdeki gibi çello çalmak istiyorum huzurla, tıpkı eski 84

I even did not know a single word about war, destruction, and death when I was playing cello with small hands and singing freely my song. My songs were about love and my fingers were happy because children do not have badness until someone teaches it. The war has started in 2011 taught death to children. My family tried to do not talk about war next to me; I was able to understand all. Our house was in Aleppo so it was a little bit safer than other zones. Over time, when events rose close to our home, I was a second-year student at the Faculty of Pharmacy at Aleppo University. Although I am in a safer area than other places, it has become impossible to walk on the streets or even to pass from one room to another in our home. I cried for days when my family decided to leave Syria, I did not want to leave my school, but we had to leave since bomb sounds began to come closer to our homes. We took the road to Gaziantep with a group we did not know in 2015. Everybody in the car was in fear because there were FSA and ISIS at the search points on the border roads, so all the women wore hijabâ&#x20AC;Ś As I stepped into Turkey I had only thought about my education because I could not continue my education. I went to Gaziantep University, I got information about the universities in Turkey, and then I enrolled ona Turkish language course without losing time. It was a difficult process but I was determined that if I had given up I would never be able to recover. Months later I received the fruits of my efforts and I started taking classes at Istanbul University Faculty of Pharmacy. When I opened a new page in my life, my twin sisters had already given up their education. While they were staying in Gaziantep, I was in Istanbul to study, this was to regeneratemyself. I was not afraid of learning from the beginning again. For example, it was very difficult to understand the first lectures at school, to adapt to the environment, to make friends and to break the prejudices about the Syrian people, but I persisted in all circumstances. I did not give up easily. I have been in Turkey for two yearsnow, I have been trying to put things in place without looking back. Now everything is a little bit better, but I miss my cello that I was unable to bring with me. I want to play my cello in peace, just like in the olden days because I feel I am happier... 86

Dema ku min bi destên xwe yên biçûk ve li Çello dixist û azad distira, min di derheqê şer, xirakirin û mirinê de peyvek jî nedizanî. Di stranên min di got de evîn û tiliyên min de kêfxweşî hebû, ji xwe di mejiyê zarokekî biçûk de xirabî nîne, hata ku yek nîşanî wî/wê bike. Şerê di 2011’an li Sûrî destpêkirî ji mirin nîşanî zarokan da. Malbata min hewildida hemû axaftinên di derheqê şer de ji min veşêrin, lê êdî tiştên ku rû didan min bi rehetî fêm dikirin. Mala me li Helebê bû, li gorî cihên din hîn pirtir bi ewle bû. Lê êdî bi demê re bûyerên mezin li nêzî mala me jî rû dan. Ez li zanîngeha Helabê xwendevanê refa du ya dermanxaneyê (Eczaciyê)bûm. Tevî ku Herêma em lê diman ji cihên din pirtir bi ewle bû jî, lê bi demê re li kolanan ger, heta di nava malê de jî êdî me nedikarî em ji odeyekê biçin odeya din. Dema ku malbata min bîryardan ku ji Sûrî derbikevin, ez bi rojan giriyam, min nedixwest dev ji dibistana xwe berdim, lê êdî em neçar bûn, dengê bombeyan heta mala me dihat. Di sala 2015’an de em bi grubekî nasnakin ve berbi Dîlokê ketin rê. Kesên di otobusê de hemû di nava tirsekê de bûn, ji ber ku di nokteyên ser tuxup ên lêgerînê de hêzên DAÎŞ û artêşa Sûriya Azad(ÖSO) hebûn, ji ber wan hemû jinan serê xwe girtibûn. .. çawa ku min lingê xwe avêt axa Tirkî, ez ketim derdê perwerdeya xwe û li pey wê ketim. Ez neçarbûm ku bixwînim. Ez çûm zanîngeha Dîlokê û agahî di derheqê zanîngehên liTirkî girtin. paşê bê ku dem winda bikim min xwe li qursa zimanê Tirkî qeyt kir. Pêvajoyekî dijwarbû, lê ez jî bi bîryarbûm. Ger min dest jê berdaya, êdî tucaran nedikarî xwe komî ser hev bikim.

re neanî Tirkiye kiriye. Eynî wekî berê bi aramî ez dixwazim li çelokê bixim… Ji ber ku êdî ez pirtir kêfxweş im.

Hewildanên min bi mehan encam dan û min li zanîngeha Stembolê dest bi fakulteya Dermanxaneyê (Eczaciyê) kir. Min di jiyana xwe de rûpeleke nû da destpêkirin, lê xwîşkên min ên cêwî ji mêj ve dev ji perwerdê berda bûn. Ew li Dîlokê man, lê ji bo xwendinê ez hatibûm Stembolê. Ev bi serê xwe berxwedanek bû. Ez ji nû ve fêrbûnê netirsiyam, mînak destpêkê li dibistanê ji bo fêmkirina dersan, bi navenga heyî re bûna yek, heval çêkirn û pêşderazandinên li hemberî Sûriyeyîyan dana şkandinê de min xwe neda paş. Pir zehmet bû, lê di bin her şert û mercî de min îsrarkir û serketim, min hêsanî xwe neda aliyekê. Di nava her du salên ku ez li Tirkiye mam de ji bo ez jiyana xwe sererastbikim û paş ve nemînim, min tim kar kir. Niha her tişt hinekî baştire, lê min pir bêriya çelloka xwe ya bi xwe 88

‫لم أكن اعرف أي كلمة عن الحرب او الدمار او املوت عندما كنت اعزف تشيلو بيدّي الصغيرتني وأغني األغاني‬ ‫حب في األغاني التي غنيتها‪ ،‬وفي اصابعي سعادة‪ ،‬ال يوجد هناك مكان لألشياء السيئة في عقل‬ ‫بُحرّية‪ .‬كان هناك‬ ‫طفل صغير الى ان يقوم أحد بتعليمه‪.‬‬ ‫كانت الحرب التي بدأت في ‪ 2011‬قد علمت األطفال املوت‪ .‬حتى لو حاولت عائلتي إخفاء األ حاديث املتعلقة بالحرب‬ ‫اال انني أصبحت أدرك بسهولة ما يجري حولي‪ ،‬كان بيتنا في حلب‪ ،‬كان أكثر امانا بالنسبة لباقي األماكن‪ .‬كنت‬ ‫طالبة في السنة الثانية في كلية الصيدلة في جامعة حلب عندما بدأت اال حداث تكبر في املناطق القريبة من منزلنا‪.‬‬ ‫على الرغم من وجودنا في منطقة تعتبر أكثر امانا بالنسبة لبقية املناطق فقد أصبح السير في الشارع بل حتى‬ ‫االنتقال من غرفة الى أخرى داخل املنزل شبه مستحيل‪ .‬بكيت أليام عديدة عندما قررت عائلتي االفتراق عن سوريا‪،‬‬ ‫لم أكن اريد التخلي عن جامعتي ولكن كنا ُمجبرين فقد أصبح صوت القنابل يصل الى منزلنا‪.‬‬ ‫في عام ‪ 2015‬بدانا رحلتنا الى غازي عنتاب مع مجموعة ال نعرفها‪ .‬كان الجميع في الحافلة فيحالة ذعر الن نقاط‬ ‫التفتيش التابعة ل داعش والجيش الحر كانت منتشرة على طول الطريق الى الحدود‪ ،‬ولهذا السبب ارتدت جميع‬ ‫النساء الحجاب‪ ...‬وعند قدومي الى تركيا بدأت اشعر بالقلق حول إمكانية تعليمي‪ ،‬ذهبت الى جامعه غازي عنتاب‪،‬‬ ‫واخذت معلومات حول الجامعات في تركيا‪ ،‬بعد ذلك وبدون إضاعة وقت سجلت في دروس اللغة التركية‪ ،‬كانت فترة‬ ‫قاسية ولكن كنت عازمة‪ ،‬لو انني استسلمت وتخليت عن االمر ملا استطعت ان اجمع شتات نفسي مرة أخرى‪.‬‬ ‫لقد اثمرت جهودي التي استمرت شهور طويلة‪ ،‬بدأت الدراسة في جامعة إسطنبول كلية الصيدلة‪ ،‬بينما كنت افتح‬ ‫صفحة جديدة فيحياتي كانت كال اختي التوأمني قد تخلتا عن تعليمهما قبل وقت طويل‪ .‬عندما كانوا يقيمون في‬ ‫غازي عنتاب كنت انا في إسطنبول من اجل الدراسة‪ ،‬حتى ذلك كان تحديا بالنسبة لي‪ .‬لم أخشى من البدء من‬ ‫جديد اومن التعليم‪ ،‬فمثال في الفترة األولى لي في الجامعة كان صعبا جدا ان فهم الدروس‪ ،‬وان اندمج في البيئة‪،‬‬ ‫واكون صداقات او تغيير اال حكام املسبقة عن السوريني‪ ،‬ولكني تغلبت على جميع تلك الصعوبات بإصراري وتحت‬ ‫جميع الظروف لم انسحب بسهولة‪.‬‬ ‫لقد كنت اكافح على مدى عامني في تركيا لكي اضعحياتي في طريقها القويم‪ ،‬االن كل شيء أصبح أفضل قليال‪،‬‬ ‫افتقد كثيرا التشلو الذي لم احضره معي اثناء قدومي الى تركيا‪ .‬اريد ان اعزف على التشلو بسالم تماما مثل األيام‬ ‫الخوالي‪ ،‬ألنني االن أكثر سعادة‬

‫‪91‬‬

‫‪90‬‬

Randa ReĹ&#x;id Sekreter Secretary

Türkiye’de Suriyeliler için deniyor ki: ‘Geldiler, rahatlar, gitmezler.’ Evimi, arabamı, işimi, öğrencilerimi, ailemi, köklerimi Suriye’de bıraktım; nasıl rahat olabilirim ki? Bir yıl içinde İstanbul’da tam sekiz kez ev değiştirdim. Buna rahatlık diyorsanız, ben köşeye çekiliyorum. Bazıları Suriyeliyiz diye ev vermedi, bazıları içinde kiracısı olan evi bize kiraya verdi… Yaşlı bir kadın olan ev sahibim tarafından kapanmam ve makyaj yapmamam ile ilgili baskılar gördüm. Bir süre tuvaleti ve banyosu olmayan bir dükkanda yaşadım. O göç yollarındaki korkuyu yaşayan var mı aranızda? IŞİD korkusu ile kapanmak zorunda kalan? Hiç yol boyunca duyduğunuz silah ve bomba sesleri ile sessizliğe gömüldünüz mü? Yani demem o ki, geldik ama keyfimizden değil; iliklerimize kadar savaşı hissettiğimiz için, evimiz keskin nişancılar tarafından kullanıldığı için, bin bir emekle yaptığımız evlerimiz yıkıldığı için, insan ölümleri gördüğümüz için, aç kaldığımız için, tecavüz korkusu sardığı için ve en önemlisi çocuklarımızı yaşatabilmek için… Bugün İstanbul’dan Halep’e bakınca çocukluk dikiliyor karşıma, saflık ve mutluluk… Ben bunları insanların sokaklarda kaçıştığını, evlerini terk ettiğini gördüğüm an kaybettim. Evimize kurşunlar isabet etti ama yine de ayrılmayı hiç düşünmedik; ta ki keskin nişancılar evimizin balkonunu kullanana kadar… Saatlerce evimde kalıp balkondan insanlara ateş açtılar; o sırada eşim işteydi, çocuklarımla yalnızdım. Askerler evden çıkar çıkmaz ayrılma kararı aldım. Aklımızda Türkiye’ye gelmek hiç yoktu önce. Kendi topraklarımıza, Efrin’e gittik. Ama geçim sıkıntısı baş gösterince, savaştan yaklaşık bir buçuk yıl sonra kaçak yollarla Türkiye’ye geldik. IŞİD’den çok korktuğum için çarşaf giyerek sabah altıda yirmi kişilik bir kafile ile yola çıktık; yaklaşık iki saat boyunca sadece yürüdük. Yanıma çocuklarımın elbiseleri ve evimdeki kristal süs eşyası olan bir tespih aldım, Suriye’yi hatırlamak için… Uzun yolculuğun ardından Hatay üzerinden Türkiye’ye giriş yaptık. Gaziantep’e tanıdık arkadaşlarımızın yanına gittik ve daha sonra İstanbul’a geçtik. İstanbul’u nasıl anlatsam bilmiyorum; çok büyük ve güzel bir şehir ama sadece Suriyeliler için değil, gördüğüm kadarıyla herkes için yaşamak zor. Bir telaş ve ekmek kavgası var ve biz adım atar atmaz bu kavgaya dahil olduk. Çocuklarımı okula kaydettirdikten sonra iş aramaya başladım ve dört dil (Arapça, Kürtçe, Fransızca ve İngilizce-) bilmenin avantajını yaşadım. Bizden önce gelen tanıdık Suriyelilerin yardımıyla sosyal sorumluluk projeleri yürüten ve özellikle Suriyeliler ile ilgili işler yapan bir merkezde 94

hem sekreter hem de tercüman olarak işe başladım. Aslında Suriye’de ana sınıfı öğretmeniydim; bu iş benim için yeni bir tecrübeydi. İlk zamanlar kaybolurum korkusu ile dışarı çıkamayan ben, her sabah müthiş bir heyecanla işime gittim ve gördüm ki, zamanla gülmeye başlamışım. Gülmek kimileri için normal gibi görünse de bence savaşı görenler için çok sıradan bir eylem değil, büyük bir başarı. O yüzden gülmek önemlidir benim için, güldüğümü fark ettiğim an daha da güçlendim ve ‘Sen nasıl Suriyelisin?’ diye soranlara kendimi anlatmaya başladım; korkmadan ve çekinmeden. Zannımca benim için en güzel olanı sokakta, dolmuşta yada başka bir yerde Suriyeliler ile ilgili tüm ön yargılara Türkçe yanıt vermek… Türkçeyi daha da ilerletmek için dil kursuna da gidiyorum ve böylelikle artık ana dilimle birlikte beş dilim var. Suriye’den çıktığım için değil ama yeni bir hayat kurduğum için çok mutluyum. Ama dedim ya, en önemlisi gülmek. Savaş bunu elimden alamadı; işte en çok bu yüzden mutluyum…

It is said for the Syrians in Turkey that; “They came here and are comfortable now, they will not go.” I left my house, my car, my job, my students, my family, my roots in Syria, please tell me how can I be comfortable? I have changed houses eight times during a year in Istanbul, if this means comfortable life, then I give up… Some of them did not give us a house because we are Syrian, some let us rent house but with existing tenants… Once, an old landlady pressured me into wearing a headscarf and without make-up. I lived in a shop without a toilet and a bathroom for a while. Is there anyone who experience the fear of immigration ways? Is there anyone who had to wear a headscarf or hijab because they are afraid of ISIS? Have you ever lapsed into the silence while you heard the sounds of bombs and guns along the way? What I mean is that; we came here unwillingly. We felt the war in our hearts, our housesare used by snipers, our houses that were made with commitment was destroyed, because we saw human deaths, we were hungry and we were afraid of being raped and most importantly, we came here to save our children… Today, when I look at Aleppo from Istanbul, childhood, purity, and joy surrounds me… I lost all of these when I saw people scampering away on the streets, leaving their houses. Despite the bullets that hit our house, we never thought about leaving, but that was until snipers started to use our balcony… When my husband were at work I was with my children alone in the house, and they were there, shooting people from my balcony for hours. I decided to leave as soon as the soldiers left house. Turkey was never on our mind, we first went to Efrin, of our own land but when financial difficulties arose, after a year and a half of war, we came to Turkey through illegal ways. I was badly afraid of ISIS, so I wore a hijab and made my way with a group of twenty people six in the morning. I just had taken clothes of my children and a rosary, a crystal ornament in order to remember Syria and we just walked for about two hours. After a long journey we entered into Turkey over Hatay, went to our friends in Gaziantep and later we moved to Istanbul. I do not know how to explain Istanbul, it is a very big and beautiful city, but as far as I can see it is not an easy city to live in, not only for Syrians but everyone. Here there is bread fight, and we are also involved in this fight as soon as we arrived in this city. After registering my children to school, I started looking for a job and I had the advantage of knowing four languages 96

(Arabic, Kurdish, French and English). With the help of familiar Syrians who arrived before us, I started to work as a secretary and an interpreter in a center that carries out social responsibility projects, especially with Syrian people. I was a kindergarten teacher in Syria and that was so a new experience for me. I could not go out of the house due to the fear of “I will get lost”, but I started feeling better as I was going to my job every morning. I even sometimes catch myself laughing. Although laughing seems to be normal for some people, I think it is not anordinary reaction for those who saw the war, it is a great success. So laughing is important to me. But recently when people see me laughing and ask “How could you be Syrian?” I started to explain to myself without fear and shy. In my opinion, the best thing is to answer in Turkish in response to all the prejudices about Syrians on the streets, on the bus or somewhere else, and I am also going to a language course to improve my Turkish further. Now I can speak five languages together with my own mother tongue. I am very happy not because I went out of Syria, but because I have a new life. As I said, the most important thing is to laugh; the war could not take this away from me so that’s why I am so happy…

Li Tirkiye digotin ma yên Suriye çima li berxwe nadin; “Hatin rehetin, nema diçin. Min mal, seyare, kar, xwendevan û eslê xwe li Sûrî hişt, ma ez çawa dikarim rehet bim? Min di salekê de li Stembolê tam heşt caran mal guhert, ger hûn ji vê re bêjin rehetî ez xwe dikşînim kûşeyekê. Jixwe ji ber ku em ji Sûrî ne, mal jî nedan me. Hin kesan jî malên ku kirêcî tê de dan me kirê… jina xwediyê malê ya temen mezin ji bo ku ez serê xwe bigirim û makyajê li xwe nekim gelekê li min tehdayîkir. Demekê min di dukana bê hemam û tuvalet de jiyankir. Gelo kesên ku tirsa di wê rêyê de jiyankirîn di nav we de hene? An jî kesên ji tirsa DAÎŞ’ê re ji naçarî serê xwe girtî? Di seranserê rê de jî ji ber dengê bombe û çekan, ketîn bêdengiyê? Ango ez dixwazim vê bêjim, em hatîn lê ne jî kêfan, ji ber ku heta mosilkeyên xwe me şer jiyankir, ji ber ku mala me ji aliyê sekvanan ve dihat bikar anîn, ji ber ku malên me bi zor û zehmetiyên mezin ve avakirîn xirakirin, em birçî man, ji ber tirsa tecavîz û ya herî giring jî ji bo em zarokên xwe bidin jiyankirin… îro dema ku ez ji Stembolê li Helebê dinêrim zaroktî, paqijî û kêfxweşî derdikeve hemberî min… Dema min dît mirov di kolanan de hirdewêde direvin û mala xwe diterikînin min ev tişt windakirin. Fîşek li mala me ketin lê me cardin qet nefikirî ku mala xwe berdin, heta sekvanan şaneşîna mala me bikar anîn… Bi seatan li mala me man û di şaneşînê mala me de fîşek bera mirovan dan, wê demê hevjînê min li kar bû, ez û zarokên xwe bitenêli mal bûn. Dema leşker ji mala me derketin, min jî bîryara derketinê da. Hatina Tirkiye qet di serê me re derbas nedibû, destpêkê em çûn Efrînê ser axa xwe, lê dema pirsgirêka xwedîkirina zarok û malê derket, piştî sal û nivê em bi riyên qaçax derbasî Tirkiyê bûn. Ji ber ez ji DAÎŞ’ê ditirsiyam, min çarika reş li xwe kir û bi grubekî bîst kesî re em şeşê sibê ketin rê. Nêzî du seatan destpêkê em tenê meşiyan, min cilên zarokên xwe û tezbîhê xemlê yê kiristal girte gel xwe, ji bo ez Sûrî bibîr bînim… piştî rêwîtiyekî dirêj em li ser Hatayê re ketin Tirkî, em çûn Dîlokê li gel hevalên xwe yên nas û piştî wê jî derbasî Stenbolê bûn. çawa qala Stenbolê bikim ez jî nizanim. Bajarekî pir mezin û xweşik e lê ne ji bo kesên ji Sûrî. Bi qasî ku min dîtî li vir jiyankirin zehmet e. Nerehetî û şerê nan heye. Me jî çawa gava xwe evêt vir, tevlî vî şerî bûn. piştî min qeyda zarokên xwe li dibistanê çêkir, ez li kar geriyam. Ji ber min bi “Erebî, Kurdî, Farisî û Îngilîzî” dizanî şansa min hebû. Bi alîkariya kesên berî me ji Sûrî hatîn, min di navenda cihê alîkariya kesên ji Sûrî dihatin a civakî dikirin de dest bikar kir, min hem sekreterî, hem jî wergervanî kir. Di 98

rastiyê de li Sûrî ez mamosteya refê bûm. Ev kar ji bo min tecrûbeyekî nû bû. Destpêkê ji tirsa windabûnê ez nederdiketim derve. Her sibe, bi kelecanekî mezin diçûm karê xwe û min dît ku êdî ez dikenim. Her çendî ken ji bo hin kesan tiştekî esayî jî be, li gorî min ji bo kesên şer dîtî ne çalekuyekî ji rêzê ye, serkeftinekî mezin e. ji bo wê ken ji bo min giring e, dema ku min dît ez dikenim, min hêz girt û him hewilda ku xwe ji kesên dibêjin “ tu çawa ji Sûriyî “ re bê tirs û guman xwe bidim naskirin. Li gorî min tişta herî xweş ew bû ku ez li kolan, wesayît, an jî li derekî din bi tirkî bersiv bidim hemû pêşdarizandinên di derheqê kesên ji Sûrî… ji bo ez Tirkiye xwe hîn pirtir pêş bixim niha diçim qursa zimanê tirkî û bi vî şêwazî êdî bi zimanê min ê dayîkê ez pênç zimanan zanim. Ne ji ber ez ji Sûrî derketim e, lê ji ber min jiyanekî nû avakiriye ez pir kêfxweş im, lê ku min gotî, a giring ken e, şer nekarî vê ji destê min derbixe. Herî zêde jî ez ji ber vê yekê kêfxweş im…

‫في تركيا يقال عن السوريني‪ ":‬جاؤوا‪ ،‬مرتاحني‪ ،‬لن يذهبوا " كيف اكون مرتاحة وقد تركت في سوريا بيتي وسيارتي‬ ‫وعملي وطالبي وعائلتي وجذوري؟ لقد غيرت منزلي في اسطنبول ثماني مرات خالل سنة‪ ،‬إذا كنتم تسمون هذه‬ ‫راحة‪ ،‬فانا انسحب‪.‬‬ ‫البعض لم يعطينا منزال ألننا سوريون وبعضم اعاطنا منزال لإليجار فيه مستأجرون‪ ...‬تعرضت لضغوطات‬ ‫ومضايقات حول تحجبي وعدم استخدامي مساحيق التجميل من قبل مالكة منزلي املسنة‪ .‬عشت لفترة من الزمن‬ ‫في دكان ليس فيه مرحاض او حمام‪ .‬هل يوجد بينكم أحد عاش ذلك الخوف في طرقات الهجرة؟ هل اضطر احدكم‬ ‫ان يتحجب خوفا من داعش؟ هل بقيتم بصمت محدق مع اصوات البنادق واملدافع التي تسمعونها طوال الطريق؟‬ ‫ما اريده قوله هو‪ :‬جئنا ليس ألننا أردنا ذلك ولكن‪ ،‬ألننا شعرنا بالحرب حتى نخاع عظامنا‪ ،‬الن بيتنا يستخدم من‬ ‫قبل القناصة‪ ،‬الن بيوتنا التي عمرناها ُهّدَمت‪ ،‬ألننا شهدنا موت االنسان‪ ،‬ألننا بقينا جائعني‪ ،‬الن الخوف من‬ ‫االغتصاب احاط بنا واالهم من ذلك للحفاظ على اطفالنا على قيد الحياة‪...‬‬ ‫اليوم عندما انظر من اسطنبول الى حلب ارى امامي الطفولة‪ ،‬النقاء والسعادة‪ ...‬لقد فقدتهم في الحظة التي رأيت‬ ‫فيها هروب الناس في الشوارع وتركهم بيوتهم‪ .‬لم نكن نفكر ابدا بترك منزلنا على الرغم من اصابته بالعديد من‬ ‫الطلقات النارية حتى اللحظة التي استخدم فيها القناصة شرفة منزلنا ‪ ...‬بقوا في منزلنا لساعات وفتحوا النار على‬ ‫الناس من الشرفة في هذه كان زوجي في العمل وكنت وحيدة مع اطفالي‪ .‬اتخذت قرار الفراق فور خروج الجنود من‬ ‫املنزل‪ .‬لم نكن نفكر ابدا بالقدوم الى تركيا فذهبا اوال الى عفرين ولكن عندما غلبتنا ظروف العيش جئنا الى تركيا‬ ‫بطرق غير شرعية بعد حوالي سنة ونص من الحرب‪ .‬غادرنا في السادسة صباحا مع مجوعة مكونة من عشرين‬ ‫شخص وكنت البس شرشفا لخوفي الشديد من داعش‪ ،‬مشينا ملدة ساعتني تقريبا وقد اخذت معي مالبس اطفالي‬ ‫ومسبحة مزخرفة بالكريستال‪ ،‬لكي اتذكر سوريا‪ ...‬دخلنا الى تركيا عبر هاتاي بعد رحلة طويلة‪ ،‬ذهبنا الى‬ ‫اصدقاءنا في غازي عنتاب ومن ثم انتقلنا الى اسطنبول‪ .‬ال اعرف كيف اوصف اسطنبول‪ ،‬انها مدينة جميلة وكبيرة‬ ‫جدا ولكن حسب ما رأيت فان العيش فيها صعب جدا ليس فقط بالنسبة للسورين وانما بالنسبة للجميع‪ .‬يوجد فيها‬ ‫صراع من اجل لقمة العيش وما ان خطونا فيها أصبحنا جزءا من هذا الصراع‪ .‬بدأت البح ثعن عمل بعد تسجيل‬ ‫اطفالي في املدرسة وقد كان عندي أفضلية معرفتي أربع لغات )العربية والكردية واالنجليزية والفرنسية(‪ .‬وبمساعدة‬ ‫سوريني اعرفهم بدأت العمل كسكرتيرة ومترجمة في مركز يخلق مشاريع مسؤولية اجتماعية وبشكل خاص االعمال‬ ‫املتعلقة بالسوريني‪ ،‬في االساس كنت معلمة رياض اطفال في سوريا‪ ،‬كان هذا العمل تجربة جديدة بالنسبة لي‪.‬‬ ‫في الفترة االولى كنت ال اذهب الى الخارج خوفا من الضياع‪ ،‬ولكن تغير كل شيء كنت اذهب الى عملي كل صباح‬ ‫بمحاس ال يوصف واكتشفت بدأت الضحك مع مرور الوقت‪ .‬مع ان الكثيرين يعتقدون ان الضحك شيء طبيعي‬ ‫ولكن براي انه ليس شيئا عاديا بالنسبة للذين عاشوا الحرب‪ ،‬وانما نجاح كبير‪ .‬لهذا السبب فان الضحك مهم جدا‬ ‫بالنسبة لي‪ ،‬عندما اكتشفت أنى اضحك اصبحت اقوى‪ ،‬وبدا احكي عن نفسي بدون خوف او خجل للذين يسألون‬ ‫"كيف يمكن ان تكوني سورية “‪ .‬باعتقادي أفضل شيء بالنسبة لي هو اعطاء اجابات باللغة التركية لجميع االفكار‬ ‫املسبقة حول السوريني سواء في الشارع او وسائط النقل او أي مكان اخر ‪ ...‬اذهب لدورات اللغة لكي أحسن لغتي‬ ‫التركية أكثر وهكذا يصبح عندي خمس لغات‪.‬‬

‫‪101‬‬

‫انا سعيدة جدا آلني بنيت حياة جديدة وليس ألني خرجت من سوريا‪ ،‬ولكن كما قلت سابقا ان اهم شيء هو‬ ‫الضحك‪ ،‬وهو مالم يستطع الحرب ان يأخذه مني وهذا أكبر اسباب سعادتي‪...‬‬

‫‪100‬‬

Hena İbo Öğretmen Teacher

102

103

Sıradan bir göç değil bu. Bir belirsizliğe doğru gittiğim yollardan dumanlar yükseliyordu, hava ölüm kokuyordu. Geride bıraktığım ailem, evim, toprağım, arkadaşlarım, işim değildi; geride Hena’yı bıraktım. Tüm aklımı, kalbimi ve hislerimi Türkiye’ye doğru yola çıktığımız o göç yolunda dondurdum. Yol boyunca birikti sorular: Bu savaş gerçek mi? Biteceği günler yakın mı? Ne zaman döneceğiz? Neden bitirmiyorlar bu savaşı? Savaşanlar kim? Kilometreleri hesapladığım o yolda bu soruların yanıtını vermek çok kolay değildi; ama az da olsa huzura erdiğim zamanlarda da hiçbirine yanıt bulamadım… Türkiye sınırına Hatay’dan giriş yaptığımda askerlerden duyduğum ilk Türkçe cümleyi hala unutamıyorum: ‘‘Geçmiş olsun, hoş geldiniz.’’ Bu karşılamanın ardından, sonraki adresimiz çadır kent oldu. Siz hiç çadır kentte yaşadınız mı? Canınız yumurta çekti mi? Günlerce yıkanamayıp, bitlendiniz mi? Bu soruları Suriyelilere ‘’Neden çadır kente gitmiyorsunuz?’’ diye soranlara sormak istiyorum. Kocam ve çocuklarımla iki yıla yakın yaşadım ve ben çadır hayatını çok iyi biliyorum. Beni İstanbul yoluna düşüren çocuklarımın eğitimiydi. Ben bir öğretmendim ve benim için her çocuk bir projedir. İstanbul’a ilk geldiğimizde Fatih’te tanıdık Suriyeli bir ailenin evinde kaldık; bir bodrum katıydı ve çok zordu. Günler sonra yine Suriyeliler aracılığıyla evde gelinliklere boncuk işlemeye başladım. Tanesi 60 TL’den ayda en fazla beş gelinlik işleyebiliyordum. Ama benim derdim ne iş ne de evdi, derdim çocuklarımın eğitimiydi. Onlar okula başladığında benim içinde yeni bir sayfa açıldı. Zamanla öğretmenleri ile tanıştım, Fransızca öğretmeni olduğumu ve iş aradığımı söyledim. Aylar sonra okulda gönüllü sınıf öğretmenliği yapmaya, Suriyeli çocuklara Türkçe dersi vermeye başladım. Akşamları da gelinlik işlemeye devam ettim. Bu bir süre böyle devam etti. Durumumuz biraz düzelince ayrı bir ev bulduk ve ben gelinliklere boncuk işleme işini bıraktım. Ama dedim ya her çocuk bir proje diye, ben de bunun için başka bir adım attım ve Suriye’deki savaşta ailesini kaybeden ve eğitim göremeyen çocuklara ulaşmaya çalıştım. Pazarları dolaştım, Suriyelilerin yollarını kestim ve nihayetinde 20 çocuğa ulaştım. Şimdi bu çocuklar Arapça, Türkçe, İngilizce ve Kuran dersleri alıyor. Bu çocuklar savaşı biliyorlar ama ben onlara güzel Suriye’yi anlatıyorum; Suriye’nin taştan ve binalardan ibaret olmadığını söylüyorum.

Suriye’yi yeniden inşa edecekler, bunlar Suriye’nin geleceği. Savaş bir yandan alırken bir yandan da güçlendiriyor. Bizi bölmek istediler ama umudumuz çok büyük. Topraklarımıza dönüp, sil baştan yapacağız. Buraya ilk geldiğim zamanlardaki Hena ile şimdiki çok farklı. Artık ben bana yetmiyorum, benden iki üç tane lazım diyorum. Hena bir ara ölümü düşünürken şimdi yaşamak istiyor, hem kendi hayalleri hem de bu çocukların geleceği için… Gün gelecek, dönmek için o yollara tekrar düşeceğim. Ama bu kez güle oynaya; bu yüzden mülteci değil, misafirim! Ve ben ‘mülteci’ kelimesinden hiç hoşlanmıyorum. Şu ana kadar sadece insan olarak hakkım olanı istedim ve aldım. Bize mülteci diyenlere soruyorum: Dedelerinizin nereden geldiğini biliyor musunuz? Mezarları nerede? Lütfen kendinizi bizim yerimize koyun ve düşünün; belki siz de bir zamanlar mülteciydiniz, yada gelecekte mülteci olabilirsiniz. Bu çok ince bir çizgi…

Amacım bu okul sayılarını arttırmak. Çünkü bu çocuklar 104

105

It was not an ordinary immigration, smoke was rising from the roads to ambiguity, and the air was smelling of death. What I left behind was not my family, my home, my land, my friends, I left Hena there… I have frozen my entire mind, my heart and my feelings while we were setting apart from Syria… I collected questions along the way; “Is this war real? Will it finish soon? When will we be back? Why do not they end this war? Who are the fighters?” It was not so easy to answer these questions while I was counting the kilometers. I have not been able to find answers even at times I found a little bit peace. When I entered the Turkish border from Hatay, I still cannot forget the first Turkish sentence I heard from the soldiers; “Get better soon, you are welcome!” After this meeting our next address was the tent city… Have you ever lived in a tent city? Have you ever craved for an egg? Have you ever infested with lice as you could not have a shower? People, who ask Syrians the question of “Why do not you go to tent city?” I really want to ask these questions to them. I lived there for two years with my husband and two kids, so I know very well the tent life. It was the education of my children made me a way of Istanbul, I am a teacher and every child is a project for me. When we first arrived in Istanbul, we stayed in the Syrian family department in Fatih, it was a basement and very difficult. After a few days, I started to work on beading wedding dresses at home with the help of the Syrians again. I was able to prepare five wedding dresses per month from 60 TL, but my concern was neither work nor home, it was my children’s education. When children startedschool, a new page opened for them and also for me. In time, I met teachers and I told them I was a French teacher and I looked for a job. After months, I started to give Turkish lessons voluntarily to Syrian children in school. In the evening I continued beading work. That was going on for a while and we found a separate house a little better and I left the beading work. But as I said before every child is a project, I took another step for it and tried to reach children who lost their family and could not access education because of war. I went to bazaars, I crossed Syrians’ paths and eventually I reached 20 children. Now these kids are taking Arabic, Turkish, English and Quran lessons. These children only know about the war but I tell them about beautiful Syria, I say that Syria is not just about the stones and buildings. 106

My goal is to increase the number of these schools because these children will rebuild Syria, they are the future of Syria. On one hand the war made us stronger, on the other hand it divided us. I hope we will return to our big land one day... Today Hena is very different from Hena who came to Turkey for the first time. Now, for my dreams I need two or three Henas. Hena who thinks to die before, wants to live now both for her own dreams and the future of children. I will again take on the roads one day to go back to my country, but as a happy person, not as a refugee, I am a guest here. I have not liked the word “refugee” so far, I just claimed my human rights and I took it. I want to ask people who use the word refugee to us. Do you know where your grandparents came from? Where are their graves? Please put yourself in our shoes and think maybe in the past you were a refuge for some time. You might be a refugee in the future. This is a very thin line.

107

Ev ne koçberiyek ji rêzêye. Di vê riya nediyar de duman radibû. Bêhna mirinê dihat. Tişta min şûn xwe ve hiştî ne mal, xanî, heval, malbat û karê min nebû. Min li şuna xwe Hena hiştibû. Min hemû hiş û hîsên xwe di riya diçe Turkiyê de qerisand. Di tevayî rê de pirs kombûn di serê min de. Ev şer raste? Rojên ev şer xelas bibe nêzîkin? Emê kengê vegerin? Çima vî şerî naqedînin? Kîne şerdikin? Di vê riya bi kîlometreyan dirêjkirî de bersivdayîna van pirsan ne hêsanîbû. Di wan rojên bi aram de jî min nekarî bersiva van pirsan bibînim. Dema ez di Hatayê re derbazî Turkiye bûyîm ew hevoka yekem ya leşkerên Turk ji min re gotine hîn jî li bîra mine. “derbazbûyîbe, hûn bi xêr hatin.” Piştî vê pêşwazîkirinê em derbazî bajarê çadiran bûn. Hûn qet li bajarê çadiran mane? Dilê we çûye hêkan? Bi rojan bê serşoştin mane û spihan girtiye we?Ez dixazim vê pirsê ji wan kesên ku dibêjin Suriyeyiyan ku hûn çima naçin bajarê çadiran bikim. Min bi hevjîn û zarokên xwe re nêzîkî du salan li bajarê çadiran jiyan kir û ez jiyana van bajaran baş dizanim. Tişta ez xistime ser riya Stenbolê perwerdeya zarokên minbû, ez mamosteyek bûm û ji min re her zarokek projeyekbû. Dema em nû hatin Stenbolê me li Fatihê malbatek naskir. Em li mala wan man. Li qatekî jêrzemîn bû û gelek zehmetbû. Piştî bi rojan bi navbeynkariya Suriyeyiyan me dest bi xemilandina bukaniyan kir. Yeka wan bi 60 lîreyan mehê herî zêde min dikarî 5 bukaniyan çêkim. Derdê min ne kar ne jî xanî bû. derdê min perwerdeya zarokan bû. dema wan dest bi perwerdê kir ji min re jî rûpelek nû vebû. Bi demê re min bi mamosteyê wan re nasîbûn çêkir. Min ji wan re got ku ez mamosteyê Fransî me û li kar digerim. Piştî bi mehan li dibistanê min dest bi mamostetiya refê ya xwebexş kir. Ji bo zarokên Suriye min dest bi waneya Turki kir. Bi şevê jî min bûkanî dixemiland. Vê rewşê demekê wiha domand. Rewşa me hinekê sererast bû û min xaniyek din dît û min dest ji karê xemilandina bûkaniyan berda. Mane min gotibû her zarokek projeyeke, ji bo vê yeke min gavek din avêt ji bo wan zarokên li Suriye malbatên xwe winda kirine û perwerdê nabînin min xwest xwe bigihînim wan û ez li bazarê geriyam. Min pêşiya kesên Suriyeyî girt. Di encam de min xwe gihand 20 zarokan. Niha ev zarok waneya Turki, Ingilîzî û Quranê dibînin. Ev zarok şer dizanin lê ez ji wan re Suriyeyek xweş şirove dikim. Ez ji wan re dibêjim ku Suriye ne tenê ji xanî û keviran pêkhatiye.

zarok dê Sûriyê ji nû ve avabikin. Ev pêşeroja Suriyê ne. Şer ji aliyekê distîne lê ji aliyekê ve jî bihêz dike. Dixazin me parçe bikin lê em bi hîvîne vegerin vê axa xwe ya mezin û ji nû ve çêkin. Di navbera wê Hena ya nû hatî vir û Hena ya niha de gelek ferq heye. êdî ez têra xwe nakim. Ez dibêjim du-sê yek ji min, ji min re lazimin. Ew Hena ya hizra mirinê dikir êdî jiyanê dixaze, hem ji bo xeyalên xwe, hem jî ji bo pêşeroja zarokên xwe... Roj wê bê ji bo vegerê emê carek din bikevin ser rê. Vê carê bi keyfxweşî, ji ber wê yekê ez ne penaberim, mêhvanim! Ez ji gotina penaber qet hesnakim. Heya niha wekî mirovekê min mafê xwe xwest û min stand. Ez ji wan mirovên dibêjin pebaber dipirsim hûn dizanin bapîrên we ji kû hatine? Gorên wan li kû derê ne? Hîvî dikim xwe bêxin cihê me û bihizirin dibe ku hûn jî demekê penaberbûne yan jî dibe ku hûn penaber bibin. Ev xetekî gelek zirave...

Armanca min zêdekirina jimara van dibistanane. Ji ber ev 108

109

‫هذا لم يكن نزوحا ً عاديا ً‪ ،‬لقد كانت أعمدة الدخان تتصاعد من الطرقات التي سلكتها في رحلتي الى املجهول‪ ،‬وكان‬ ‫الهواء يفوح برائحة املوت‪ .‬ما تركته خلفي لم يكن عائلتي او بيتي او ارضي او أصدقائي او زوجي وانما تركت هناء‬ ‫ت قلبي وعقلي واحاسيسي في طريق الهجرة نحو تركيا‪ .‬األسئلة التي تجمعت على طول الطريق‪ :‬هل‬ ‫خلفي‪ .‬جّمد ُ‬ ‫ُ‬ ‫هذه الحرب حقيقية؟ أقريبة هي األيام التي ستنتهي فيها؟ متى سنعود؟ ملاذا ال يُنهون هذه الحرب؟ من هم‬ ‫املتحاربون؟ لم يكن سهال اإلجابة على هذه األسئلة في الطريق الذي كنت احسب كيلومتراته ولكنني أيضا لم أجد‬ ‫أي اجابة في االوقات القليلة التي شعرت فيها بالراحة ‪...‬‬ ‫ما زلت ال أستطيع نسيان الجملة التركية االولى التي سمعتها من الجنود عندما عبرنا الحدود التركية من هاتاي‪":‬‬ ‫ال وسه ً‬ ‫ﺍاﻟﺣﻣﺩد & ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﺳﻼﻣﺔ‪ ،‬اه ً‬ ‫ال بكم " بعد هذا الترحيب مباشرة أصبح عنواننا مخيم الالجئني‪ .‬هل سبق وعشتم‬ ‫في املخيم؟ هل اشتهيتم البيض؟ هل بقيتم بدون استحمام أليام عديدة واصبتم بالقمل؟ اريد ان اسال هذه االسئلة‬ ‫للذين يسألون السوريني "ملاذا ال تذهبون الى املخيم؟”‪ .‬لقد عشت هناك ما يقارب العامني مع زوجي واطفالي وانا‬ ‫اعرف جيدا ماذا تعني حياة املخيم‪.‬‬ ‫تعليم اطفالي هو الذي اوصلني اسطنبول‪ ،‬لقد كنت معلمة وكل طفل بالنسبة لي هو مشروع‪ .‬عندما وصلنا الى‬ ‫اسطنبول مكثنا في منزل عائلة سورية نعرفها في منطقة الفاتح‪ ،‬كان املنزل في أحد االقبية وكان صعبا جدا‪ .‬بعد‬ ‫عدة ايام بدأت بأعمال تزيني فساتني الزفاف في املنزل بواسطة السوريني‪ .‬كنت أحل على ‪ 60‬ليرة عن كل فستان‬ ‫وكنت أستطيع تزيني خمسة فساتني في الشهر كحد اقصى ولكن همي لم يكن العمل او املنزل ولكن همي كان‬ ‫تعليم اطفالي‪ .‬فعندما بذءوا الدراسة فتحت صفحة جديدة بالنسبة لي‪ ،‬مع مرور الزمن تعرفت على االساتذة‬ ‫واخبرتهم باني مدرسة لغة فرنسية واني ابحث عن عمل‪ .‬وبعد عدة أشهر بدأت العمل كمدرسة لغة تركية متطوعة في‬ ‫املدرسة‪ ،‬وبدأت بإعطاء دروس اللغة التركية لألطفال السوريني‪ .‬وفي املساء واصلت اعمال تزيني فساتني الزفاف‪.‬‬ ‫استمريت لفترة من الزمن على هذه الحال‪ ،‬وعندما تحسنت احوالنا وجدنا منزال مستقال وتركت اعمال تزيني فساتني‬ ‫الزفاف‪ .‬وكما قلت سابقا بان كل طفل هو مشروع‪ ،‬وألجل ذلك خطوت خطوة وحاولت الوصول الى االطفال الذين‬ ‫فقدوا عوائلهم في الحرب في سوريا ولم يتمكنوا من اتمام تعليهم‪ .‬تجولت في االسواق بحثا عن السوريني وفي‬ ‫النهاية وصلت الى ‪ 20‬طفال‪ .‬يأخذ هؤالء االطفال االن دورس اللغة العربية واالنكليزية والتركية‪ .‬يعرف هؤالء االطفال‬ ‫الحرب والكن انا احدثهم عن سوريا الجميلة وان سوريا ليست مجرد احجار ومباني‪.‬‬ ‫هدفي هو زيادة اعداد هذه املدارس الن هؤالء االطفال سيعيدون بناء سوريا من جديد‪ ،‬انهم مستقبل سوريا‪ .‬بينما‬ ‫ٌتضِعف الحرب من جهة فإنها تقوي من جهة اخرى‪ ،‬لقد ارادوا تقسيمنا ولكن املنا كبير سنعود ألرضنا ونعيد‬ ‫اعمارها من البداية‪ .‬هناء االن مختلفا تماما عما كانت عليه عندما وصلت الى هنا واصبحت غير كافية لنفسي‬ ‫واقول أنى احتا جالى اثنتني او ثالثة‪ ،‬هناء التي كانت تفكر في املوت اصبحت تريد الحياة من اجل احالمها‬ ‫ومستقبل هؤالء االطفال‪....‬‬

‫‪111‬‬

‫سياتي يوٌم اعبر فيه اعبر تلك الطرقات مرة اخرى من اجل العودة ولكن هذه املرة سأعبرها والفرخة تغمرني لهذا‬ ‫السبب لست الجئة وانما ضيفة! وانا ال أحب ابدا كلمة "الج‪ ،"Œ‬الى االن كل مااردته وحصلت عليه هو حقي‬ ‫كانسان‪ .‬انا اريد انا سال الذين يقولون لنا الجئني‪ ،‬هل تعلمون من اين اتى اجدادكم؟ اين هي قبورهم؟ من فضلكم‬ ‫ضعوا انفسكم مكاننا وفكروا لربما كنتم أنتم الجئني ايضا في أحد االيام‪ ،‬او لربما تصبحون الجئني في املستقبل‪.‬‬ ‫هذا خط رفيع جدا‪....‬‬

‫‪110‬‬

Hevin Hamdoล Kuafรถr Hairdresser

112

113

Savaştan iki yıl sonra Irak’a gitmeye karar verdik; Türkiye aklımızda dahi yoktu. 2013 yılında çıktığımız o yolda üç gün boyunca IŞİD tarafından esir alındık. Beş otobüste yaklaşık 300 kişiydik. Otobüste en çok korkanlar Kürtler ve Ezidilerdi. Bütün kadınlar da kapanmıştı. Bizi durdurup telefonlarımızı, paramızı ve altınlarımızı topladılar, neden Irak’a gittiğimizi öğrenmek istediler, Kuran-ı Kerim ve namazla ilgili sorular sordular. Onların yüzünü görmek bile korkmaya yeterdi. Zaten hayatta kalacağımı bile düşünmüyordum. Erkekleri, kadınlar ve çocuklardan ayırdılar. Bir gün sonra kocamı gördüğümde, konuşacak hali yoktu. Her yerinde kan vardı. Onu ‘‘-Senin karın kapalı ve inançlı-’’ diyerek serbest bırakmışlar. Suriye’ye sadece iki otobüs geri dönebildik; tanık olduğum işkence görüntüleri de artık benimle beraberdi… O olaydan sonra Türkiye’ye gelmeye karar verdik. Islahiye’nin karşısındaki Meydan-ı Ekbez’deki sulu tarlalardan koşarken bile korku yerine mutluluk vardı içimde; çünkü Irak’a giderken IŞİD’i görmüştüm. Otobüsle Gaziantep’ten İstanbul’a gelir gelmez bir ev kiraladık ve iş aramaya başladım. Suriye’de yıllarca kuaförlük yaptım. Ama hangi kuaföre gittiysem ya dil bilmediğim için ya da Suriyeli olduğum için işe almadılar. Mecburen ben de bodrum katlarına indim. Bir tekstil atölyesinde temizleme ve paketleme işinde çalıştım. Sanırım tekstil atölyeleri herkes için çok kötüdür; koşullarının ne kadar zor olduğu tahmin edilebilir. Ama dil bilmeyen bir Suriyeli için çok daha zor. Söyleneni anlamadığınız zaman bir anda üstünüze doğru gelen kocaman bir çığlık duyarsınız. Günde on iki saat çalıştığım bu işte hem çok az kazanıyor, hem de çocuklarımı eve kapatmak zorunda kalıyordum. En önemlisi onların eğitimi yarıda kalmıştı ve parasız olduğumuz için sadece çalışmak zorundaydık. Bir süre sonra iş çıkışlarında kendi mesleğimi yapabilmek için kapı kapı gezdiğim kuaför salonlarından birinde işe başladım ve tekstil atölyesini bıraktım. Daha normal koşullarda çalışmak ve az da olsa insan olarak görülmem güzeldi; umut aşıladı. İlk iş olarak çocuklarımı bir okula kaydettirdim. Okulun ilk günündeki heyecanları artık İstanbul’un daha yaşanabilir olduğunu hissettirdi. Dışarda daha çok vakit geçirdikçe arkadaşlar edindim ve Suriyelilerle tanıştım. Kazandığım bu yeni çevre sayesinde Kürtçe-Arapça tercümanlık yapmaya başladım.

sürekli öğreniyorum. Şimdiki hedefim İngilizce ve Türkçeyi daha iyi öğrenmek; bunun için de kursa gidiyorum. Eve kapanan ve dışarı çıkmaktan korkan çok fazla Suriyeli kadın var. Onlara ölümden döndüğümü, IŞİD’i gördüğümü, evimi kaybettiğimi, aç kaldığımı ama asla vazgeçmediğimi söylemek istiyorum. Çünkü gördüm ki, ben güçlendikçe etrafım daha da güzelleşti ve büyüdü.

Suriye benim için ‘vatan’ demek. Ama ben kendimi İstanbul’da var ettim; pes etmemeyi ve korkmamayı burada öğrendim. Öyle günlerim oluyor ki, ben bana yetmiyorum ve 114

115

Two years after the war, we decided to go to Iraq, we did not even have the idea to go to Turkey before. We were taken captive by ISIS for 3 days in that road we went out in 2013; we were about 300 people in five buses. The most afraid people were the Kurds and the Yezidis, and all the women were wearing hijab. They stopped us and collected our phones, money and gold, they wanted to know why we want to go Iraq, and they asked questions about the Quran. Even seeing their face was enough to be scared; I did not even think I would survive anyway. They first separated men from women and children, and one day after when I saw my husband, he was unable to talk, he had blood all over. They released my husband saying ‘Your wife is closed and faithful’, we were able to return to Syria only two buses, and the torture images I witnessed were with me from that time... After that, we decided to come to Turkey, even when we ran from the watery fields in Meydan-ıEkbez opposite Islahiye, there I felt happiness instead of fear because I saw ISIS on the way to Iraq. As soon as I came to Istanbul from Gaziantep by bus I rented a house and started looking for a job. I have been a hairdresser in Syria for years, but I was not hired by any of them because I did not know the language or because I was Syrian. Then, I eventually went down to basement floors, working in a textile workshop for cleaning and packaging. I think textile workshops are very bad for everyone, and it can be predicted how difficult the conditions are. It’s a lot harder for a Syrian who does not speak the language, and when you do not understand what is being said, you get a huge scream coming right up to your top. I had earned very little in this job which I worked twelve hours a day and had to lock my children in at home. Most importantly, children could not continue their education and we had to work because we really had no money. After a while I started to work at one of the hairdressing saloons. I knocked every coiffeur door to do my own profession, and left the textile workshop at the end. It was nice to work on more normal conditions and to be seen as a human being, gave me hope. Firstly, I registered my children for a school, and the excitement of the first day of school made me feel that Istanbul is more livable. As I spent more time outside, I made friends and met with the Syrians and thanks to this new community I started to make Kurdish-Arabic translations.

afraid. I have such days that I feel I am not enough and I am constantly learning, and my current aim is to learn English and Turkish better. There are too many Syrian women who are afraid to go out. I want to tell them that I’m back from the death, I saw the ISIS, I lost my house, I was hungry but I never gave up. Because I saw that; as I got stronger, my environment got better and bigger.

Syria means ‘Homeland’ for me, but I have made it myself in Istanbul; I learned here to not give up and not to be 116

117

Piştî şer du salan me biryar da ku em biçin Iraqê. Turkiye di hişê me de tunebû. 2013 ê ew sê rojbûn em di rê de. Em li rast DAÎŞê hatin û em hatin dîlgirtin. Di 5 otobûsan de em nêzîkî 300 kesan bûn. Di otobûsê de herî zêde Kurd û êzîdî ditirsiyan. Hemû jinan xwe pêçabûn. Em rawestandin; hemû telefon, zêr û diravên me komkirin û ji me standin. Xwestin bizanin ka em ji ber çi çûne Iraqê. Di derbarê Quran û nimêj ê pirs ji me kirin. Tenê li rûyê wan meyzandin têra tirsê dikir. Ji xwe êdî min bawer nedikir em sax bimînin. Jin û zarok û zelam ji hev cuda kirin. Piştî rojekê dema min hevjînê xwe dîtî çi rewşa wî ya axaftinê jî tunebû. Ji wî re gotibûn “hevjîna te xwe pêçayî ye û bi bawere.” û ew serbest berdabûn. Ji bo Suriyê tenê em 2 otobûs vegeriyan. Ew hingavtinên ez jêre bûme bîner êdî bi min re bûn... Piştî vê bûyerê me biryar da em vegerin Turkiyê, dema ez li zeviyên li beramberî Islahiyê Meydan-ı Ekbez dibezîm li şûna tirsê keyfxweşî hebû. Ji ber dema ez çûyîm Iraqê min DAİŞ dîtibû. Çawe ez bi otobûsê ji Dîlokê hatim Stenbolê min xaniyek kirê girt û ez li karekê geriyam. Li Sûriye ez bi salan li koaforê xebitîm. Lê diçûm kîjan koaforê yan ji ber pirsgirêka ziman yan jî ji ber ez xelkê Suriye bûm kar nedan min. Bi neçarî ez jî daketim qatên jêrzemînan. Min di cihekî tekstîlê de di beşê paqijî û pakêtkirinê de dest bi xebitînê kir. Ez bawerdikim atolyeyên tekstîlê ji bo herkesê gelek xerabin. Em dikarin texmîn bikin mercên xebitînê çiqas zorin lê ji bo yekî Surîye yî ji ber nezanîna ziman hîn zortire. Dema we tiştek hatî gotin famnekir dikarin di heman kêliyê de bi dengê bilind qêrîn bê we. Di vî karê ez rojê 12 demjimêran dixebitîm hem min diravek kêm distand hem jî min ji neçarî zarokên xwe dixistin mal de. Ya herî giring perwerdeya wan nîvî de mabû lê ji ber bêdiravbûnê em neçarî xebitînê bûn. Piştî demekê ji bo ez pîşeyê xwe bikim piştî derketina kar ez dergeh dergeh geriyam û li holekî koaforê min dest bi xebitînê kir û min karê atolyeya tekstîlê berda. Di mercên hîn asayîtir de xebitîn û hinek din wekî mirovan hatina dîtin xweşbû, bi hîvî bû. wekî karê despêkê min zarokên xwe li dibistanekê qeyd kirin. Xurûşa wan ya despêka dibistanê da hîskirin ku li Stenbol jiyan gengaze. Ji derve min zêdetir dem derbazkir û bi Suriyeyiyan re nasîbûn çêkir. Bi dewle serê vê derdora min nû qezençkirî min dest bi wergêriya Kurdî û Erebî kir.

yekê ez diçim qursê. Gelek jinên Suriyeyî yên ji derketina derve ditirsin hene. Ez dixazim ji wan re bêjim ez ji mirinê vegeriyame, min Daîş dîtiye, min mala xwe winda kiriye, birsî mame lê tu caran min dest jê bernedaye. Ji ber min dît ku hindî ez bi hêz dikevim derdorê min xweşik dibe û mezin dibe.

Suriye ji bo min wateya welat e lê min xwe li Stenbolê bicihkir û min zanî ku êdî pes nekim û netirsim. Hinek rojên min wusan çêdibin ez têra xwe nakim û hertim fêrdibim. Niha armanca min ez Turkî û Ingilîzî fêrbibim. Ji bo wê 118

119

‫قررنا الذهاب الى العراق بعد سنتين من الحرب‪ ،‬لم تكن تركيا تخطر على بالنا قط‪ .‬وفي الطريق الذي سلكناه عام ‪ 2013‬تم اسرنا من‬ ‫قبل داعش‪ ،‬وقد كنا حوالي ‪ 300‬شخص في خمس حافالت‪ .‬وكان أكثر الناس خوفا في الحافلة االكراد واألزيدية‪ ،‬وكانت جميع النساء‬ ‫محجبات‪ .‬اوقفونا وقاموا بجمع هواتفنا واموالنا ومجوهراتنا‪،‬وأرادوا معرفة سبب ذهابنا الى العراق‪،‬وسألونا أسئلة حول القرآن الكريم‬ ‫والصالة‪ .‬مجرد رؤية وجههم كانت كافية لبث الرعب في قلبي‪ ،‬لم أكنأفكر حتى أنىسأبقى على قيد الحياة على أي حال‪ .‬قاموا بعزل‬ ‫الرجال عن النساء واألطفال وفي اليوم التالي عندما رأيت زوجي كان في وضع يرثى له وكان جسده ملطخ بالدماء‪ ،‬وقد افرجوه عنه‬ ‫قائلين "زوجتك ملتزمة ومحجبه“‪ ،‬لم يتمكن من العودة الى سوريا سوى حافلتان‪ ،‬عدنا وصور التعذيب التي شاهدتها ال تفارق‬ ‫مخيلتي‪...‬‬ ‫قررنا القدوم الى تركيا بعد تلك االحداث‪ ،‬حتى اثناء ركضي عبر الحقول المائية في ميدان اكبس المقابل لمدينة إصالحية كنت اشعر‬ ‫بالسعادة بدال من الخوف ألنني عندما كنت ذاهبة للعراق رأيت داعش‪.‬وبمجرد وصولي إلى اسطنبول من غازي عنتاب بالحافلة‪،‬‬ ‫استأجرنا منزال وبدأت بالبحث عن عمل‪ .‬عملت لسنوات طويلة في مجال تصفيف الشعر في سوريا ولكن عند ذهابي عند أي مصفف‬ ‫شعر كان يرفض تشغيلي اما بسبب عدم معرفتي للغة او لكوني سورية لذلك اضررت للنزول الى الطوابق السفلى وقمت بأعمال‬ ‫التنظيف والتغليف في احدى ورش النسيج‪ .‬اظن ان ورش النسيج سيئة بالنسبة للجميع ويمكن التنبؤ بمدى سوء الظروف فيها ولكنها‬ ‫أصعب بكثير بالنسبة للسوري الذي ال يعرفاللغة‪ ،‬سوف تسمعون صراخا ً عنيفا ً عندما ال تفهمونما قيللكم‪ .‬عملت ‪ 12‬ساعة في اليوم‬ ‫في عملي هذا الذيكنت اكسب فيها القليل جدا واضطر الى ابقاء اطفالي في المنزل‪ ،‬واالهم من ذلك ان تعليمهم لم يكتمل‪ ،‬وكان علينا‬ ‫فقط ان نعمل ألننا لم نكن نملك المال‪.‬بعد فترة من الزمن بدأت العمل في احدى صالونات تصفيف الشعر التي كنت أزورها وحدة تلو‬ ‫االخرى باحثة عن عمل في مجال تخصصي‪ ،‬وتركت العمل في ورشة النسيج‪ ،‬ولقد كان جميال بل ابعد من الخيال بالنسبة لي العمل‬ ‫في ظروف طبيعية وان تتم رؤيتي كإنسان حتى ولو بشكل ضئيل‪ .‬واكن شيء فعلته هو تسجيل اطفالي في احدى المدارس‪،‬‬ ‫حماس اول ايام المدرسة انا اسطنبول اصبحت مالئمة للعيش‪ .‬عندما بدأت بقضاء وقت أكثرفي الخارج كسبت صداقات‬ ‫أشعرني‬ ‫ُ‬ ‫لقد َ‬ ‫وتعرفت على السوريين‪،‬وبدأت بالعملكمترجمة لغة كردية – لغة عربية بفضل هذه البيئة الجديدة التي اكتسبتها‪.‬‬ ‫بالنسبة لي سوريا تعني "وطن" ولكنني حققت ذاتي في اسطنبول‪ :‬تعلمت هنا عدم الخوف وعدم االستسالم‪.‬تأتي ايام اكون غير كافية‬ ‫لنفسيواطور نفسي بشكل مستمر‪ ،‬هدفي الحالي هو تعلم اللغة التركية واللغة االنكليزية بشكل أفضل ومن اجل ذلك التحقت بدورات‬ ‫تعليمية‪ .‬هناك الكثير من النساء السوريات الذين يبقون حبيسي المنزل ويخاوونالخروج‪ ،‬اردي انا اقول لهم أنى عدت من الموت واني‬ ‫رأيت داعش وخسرت منزلي وتضورت جوعا ً ولكن لم اياس ابدا‪ .‬ألنني ايقنت انه كلما اصبحت اقوى أصبحما حوليأجملوأكبر‪.‬‬

‫‪121‬‬

‫‪120‬‬

Reem Srour Psikiyatris/Medya Koordinattörü Psychitrist/Media Coordinator

122

123

2013’ün Aralık ayında Suriye’de yaşananların konuşulduğu bir konferans için Lübnan üzerinden yasadışı yollarla Türkiye’ye geldim. Gaziantep’te yapılan bu konferansta amacımız, saha koordinatörü olduğum ve çalışanlarının tamamının gönüllü olduğu hastanemizin ihtiyaçlarını anlatmaktı. Ama gelin görün ki, üç günlüğüne geldiğim Türkiye’den giderek şiddetlenen savaş yüzünden bir daha ülkeme dönemedim. Ne ailemle, ne de arkadaşlarımla vedalaşabildim; savaşın bana yaşattığı en ağır yıkımlardan biriydi bu. Yanıma alabildiklerim ise birkaç parça giysi ve bir bilgisayardı… Cebimdeki parayı dışarda kalmamak için otellerde tüketince, bir süre sonra çalışmak için İstanbul’a geldim. Bilgisayarımı ve telefonumu satarak Suriye’den tanıdığım bir kız arkadaşımla birlikte bir oda kiraladık. İkimizde bir turizm acentesinde iş bulduk. Ama uzun soluklu olmadı; çünkü arkadaşım iş yeri sahibi tarafından taciz edildi ve ikimizde işten ayrıldık. Sonrasında da dokuz aylık işsizlik serüvenim başladı. Hiçbir şey yapmadan günde yirmi saat uyuyordum; yani artık depresyona girmiştim. O kadar insan vardı ki etrafımda, bir anda yalnızlaşmak bana çok kötü gelmişti. Ancak bir yandan da iş arayışındaydım. Arkadaşlarıma iş aradığımı söylemiştim ve onlardan haber bekledim aylarca… Hem üniversite yıllarımda hem de savaşla beraber yaşadığım üç yıl boyunca insanlara faydalı olabilmek için sosyal sorumluluk işleri yaptım; bu yüzden üniversitemi bile zamanında bitiremedim. Yeri geldi yeşili savundum, yeri geldi savaşta yaralılar için ilaç taşıdım. Savaşta insanlara yardım ettiğim için gözaltına alındım, defalarca ölüm tehlikesi atlattım ama asla insanlara yardım etmekten vazgeçmedim.

Ortada bir gerçek var ki, bizi bambaşka yaşamlara ve ülkelere sürüklediler, tercihlerimizi seçme fırsatı vermediler. Özcesi, şuanda yaşadığımız yaşamları zorunlu kıldılar. Bu nedenle, bu savaşa sebep olanların, benim gibi zor durumda bıraktığı insanlar için kullandıkları ‘mülteci’ kelimesini kabul etmiyorum. Misafir olarak bulunduğum ülkenizden bir gün kendi ülkemi yeniden inşa etmek için gideceğim. Bu süre zarfında sizden tek isteğim artık bana ‘‘Suriye’de ev var mı? Suriye’de et, elma, ağaç, koltuk var mı?’’ gibi soruları sormamanız…

Türkiye’de de Suriyeliler için çalışmak istiyordum; ama dilini ve insanını bilmediğiniz bir ülkede şans kolay kolay kapınızı çalmıyor. Bırakın şansı, insanlar da kapınızı çalmıyor… Suriyeli arkadaşlarım sayesinde dokuz ay sonra İstanbul Fatih’te Suriyeli çocuklara psikolojik destek sunan bir merkezde çalışmaya başladım. Aman Voluntary Team ile evden dahi çıkamayan Suriyeli çocuklar için eğitimler koordine etmek ve farklı projeler hazırlamak, onlardaki değişimleri görmek bana çok iyi geldi. Eğer bu şansı yakalayamasaydım Suriye’ye geri dönecektim. Ayrıca kısa bir süre sonra da Suriye’ye yönelik yayın yapan bazı gazetelerin de medya koordinatörü oldum. Önceleri günde yirmi saat uyuyan Reem’in artık boş vakti yok. 124

125

I arrived in Turkey illegally via Lebanon border for a conference in December 2013. Our aim at this conference in Gaziantep was to tell the attendants about the needs of the hospital. I was field coordinator there and all of the employees were volunteers. Unfortunately, I could not go back to Syria because of the increasingconflicts of war. Neither my family nor my friends said goodbye to me, I guess this was the heaviest destruction that the war caused. What I was able to take just a few pieces of clothes and my computer… I thought I was going to Turkey only for three days... When I consumed all the money staying in a hotel to avoid staying outside, I came to Istanbul to work for a while. By selling my computer and mobile phone, I rented a room with a woman friend I knew from Syria. We both found a job at a tourism agency but it was not for long-term. My friend was harassed by the business owner and we both had to leave our job. Later, my nine-month unemployment started, I was sleeping twenty hours a day without doing anything, and I went into depression. Although there were so many people around me I felt alone and that was disappointing for me but at the same time, I was looking for a job. I told my friends and I waited for news from them for months. During my college years and the three years I lived with the war, I worked on social work to help people. For this reason, I could not even finish my university on time. I sometimes defended the green, when needed, I carried medicine for the wounded in war. I was taken into custody in regard to helping people in the war, I many times overcame a lifethreatening situation but I never stopped helping people.

lifestyles. They did not give us the opportunity to choose, they made the lives that we live now a necessity for us. For this reason, I do not accept the word ‘refugee’ because it is used by people who are responsible for this war referring to people they left in a difficult situation like me. One day, we will go to rebuild my country from the country we are guests. During this period, my only request, please do not ask questions like: “Are there houses in Syria?”, “Do you have meat, apples, trees, seats in Syria?”...

I also wanted to work for Syrians in Turkey but if you are in a country that you do not know their language, people do not even knock at your door. Thanks to my friends, nine months later I started to work at a center offering psychological support to Syrian children in Fatih, Istanbul. Together with Aman Voluntary Team, we are coordinating training and preparing different projects for Syrian children who cannot even get out of the house. Seeing their development made me undoubtedly very well. If I could not have this chance, I would go back to Syria… I was also the media coordinator of some of the newspapers that broadcast to Syria shortly afterward. Reem who was sleeping twenty hours a day before, has no longer free time now. In fact, they displaced us to very different countries and 126

127

Ez di 2013 de ji bo nîqaşkirina buyerên li Sûriyê ji Lubnanê, bi rêyên qaçaxî ji bo tevlibuna konferansê hatim Tirkiyeyê. Armanca me di vê konferansa ku li Dîlokê pêk hat ew bû ku koordînatoriya qadê ez bum û hemû karmendên ku li pêdiviyên nexweşxaneya me dilxwaz re bibêjim, lê tiştên ku ne li deste min de bu ew jî şer her ku diçu li Surî dijwar bu û min ne karî vegerim welatê xwe. Di şer de yek ji bo min hilweşîna herî giran min xatir ne ji malbat, ne jî ji hevalên xwe stand, Yên min li gel xwe standî ji çend perçe kinc û kompîturek be. Ji ber ku ez nemînimli ber dere malê, perê di berika xwe de min da otelan û ji bo kar ez hatim Stenbolê, telefona xwe min firot û hevaleka ji Surî min nas dikir, me odeyek kirî girt. Durê ez û hevala xwe li acenteyak ya turîzmê dest bi kar kir. bes karê me dem dirêj nebu. Ji ber ku hevala min ji hêla xwediyê kar hate tacîz kirin û me her duyan dest ji kar berdan.Piştre maceraya min a bê karî ya neh mehan destpe kir. Rojê ez bîst saetan di razam ji ber ku ez edî ketibum depresyonê, Wusa ku ewqas mirov li dora min bu, min xwe tenê didit û pir xerab bû ji bo min, disa jî ez li karekî digeriyam û min ji hevalên xwe re gotîbu ku bi mehan li benda nûçeyek ya wan mam. Hem di salên zanîngehê de hem jî sê salên di şer de mine karên berpirsiyariya civakî dikir. Ji ber van karan zaningeh ji min dema qedandinê de nekarî xilas bikim. Dem hat min şînayî parast dem hat min ji bo birîndara derman bir. Ji ber ku ji dema şerde min alîkarî dan mirovan ez hatim binçav kirin. Gelek caran talûkeya mirinê min derbas kir, lê belê min tucaran dev ji alikariya mirovan berneda.

welatê xwe ezê herim. biçim ku welatekî welatê xwe ji rojavê welatê me em ji mêvanan re têne .Di vê demî de, enê daxwaza min ji we re pirsen wek “Mal li li Sûriyê heye? Li Sûrî goşt, sêv dar, kursî hene? Pirsan wusa hûn nepirsîn...

Min dixwest li Tirkiye jî ji bo Suriyeyiyan kar bikim Li gel tîma Aman Voluntary Team ji bo zarokên Sûreyeyî yên ne dikarîn li mal der bikevin hevrêz kirina perwerdekirina wan û ji bo amadekirina projeyên cuda, guhertina zarokan ji bo min gelekî baş hat. Eger min ev derfet dest xwe ne xista ezê ji vegeriyam Sûriyê. Ez bi xwe jî di demeke kurt debum koordînatorê medyayê rojnameyên li ser Sûriyê weşanê dikin. Reem’a di xew de bîst saetan diraza îdî dema vala nebu. Rastiyek ya jiyanê heye û ew ji berê jiyana me danwelatên cuda, derfet ji bo hilbijartinên me ne hat dayîn, bi kurtî ew jiyana em niha dijînbi zorî li me didan jiyîn.. Ji ber vê yekê, yên ku bû sebebê vî şerî û ev jiyana zorî li min dayîn jiyîn û bi min re peyva penaber bikartinê ez qebul nakim. Ez ê li welatê we wekî mevan dimînim, ji bo ji nû ve avakirina 128

129

‫ﻭوﺻﻠﺕت ﺇإﻟﻰ ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﻓﻲ ﻛﺎﻧﻭوﻥن ﺍاﻻﻭوﻝل ﻋﺎﻡم ‪ 2013‬ﺑﺷﻛﻝل ﻏﻳﯾﺭر ﻗﺎﻧﻭوﻧﻲ ﻋﺑﺭر ﻟﺑﻧﺎﻥن ﻟﺣﺿﻭوﺭر ﻣﺅؤﺗﻣﺭر ﺣﻭوﻝل ﺍاﻻﺣ ﺩدﺍاﺙث ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻥن ﻫﮬﮪھ ﺩدﻓﻧﺎ ﻓﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺍاﻟﻣﺅؤﺗﻣﺭر ﺍاﻟﻣﻧﻌﻘ ﺩدﻓﻲ ﻏﺎﺯزﻱي ﻋﻧﺗﺎﺏب ﻫﮬﮪھﻭو ﺷﺭرﺡح ﺍاﺣﺗﻳﯾﺎﺟﺎﺕت ﻣﺳﺗﺷﻔﺎﻧﺎ‪ ،٬‬ﺣﻳﯾﺙث ﻛﻧﺕت ﺃأﻧﺎ ﻣﻧﺳﻘﺔ ﻣﻳﯾ ﺩدﺍاﻧﻳﯾﺔ ﻭوﺟﻣﻳﯾﻊ‬ ‫ﺍاﻟﻌﺎﻣﻠﻳﯾﻥن ﻣﻥن ﺍاﻟﻣﺗﻁطﻭوﻋﻳﯾﻥن‪ ،٬‬ﻭوﻟﻛﻥن ﺑﺳﺑﺏب ﺍاﺯز ﺩدﻳﯾﺎ ﺩد ﻭوﺗﻳﯾﺭرﺓة ﺍاﻟﻣﻌﺎﺭرﻙك ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﺍاﻟﻌﻭو ﺩدﺓة ﻣﺭرﺓة ﺍاﺧﺭرﻯى ﺍاﻟﻰ ﺑﻠﺩدﻱي ﻣﻥن ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﺍاﻟﺗﻲ ﺟﺋﺕت‬ ‫ﺍاﻟﻳﯾﻬﮭﺎ ﻟﻣ ﺩدﺓة ﺛﻼﺛﺔ ﺍاﻳﯾﺎﻡم‪ .‬ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﻭو ﺩدﺍاﻉع ﻋﺎﺋﻠﺗﻲ ﺍاﻭو ﺍاﺻ ﺩدﻗﺎﺋﻲ ﻭوﻛﺎﻥن ﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺃأﻗﺳﻰ ﻣﺎ ﻛﺳﺭرﻧﻲ ﻓﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﺣﺭرﺏب‪ .‬ﻭوﺍاﻣﺎ ﻣﺎ ﺍاﺳﺗﻁطﻌﺕت‬ ‫ﺍاﺧﺫذﻩه ﻣﻌﻲ ﻓﻛﺎﻥن ﻋﺑﺎﺭرﺓة ﻋﻥن ﺑﻌﺽض ﺍاﻟﻣﻼﺑﺱس ﻭوﺣﺎﺳﺑﻲ ﺍاﻟﻣﺣﻣﻭوﻝل‪...‬‬ ‫ﻋﻧ ﺩدﺍاﻧﺗﻬﮭﺎء ﻧﻘﻭوﺩدﻱي ﻓﻲ ﺍاﻟﻔﻧﺎﺩدﻕق ﺍاﻟﺗﻲ ﺑﻘﻳﯾﺕت ﻓﻳﯾﻬﮭﺎ ﺣﺗﻰ ﻻ ﺃأﺑﻘﻲ ﺍاﻟﺧﺎﺭرﺝج ﺟﺋﺕت ﺍاﻟﻰ ﺍاﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻣﻥن ﺍاﺟﻝل ﺍاﻟﻌﻣﻝل‪ ،٬‬ﻗﻣﺕت ﺑﺎﺳﺗﺋﺟﺎﺭر ﻏﺭرﻓﺔ‬ ‫ﻣﻊ ﺻﺩدﻳﯾﻘﺔ ﻟﻲ ﻣﻥن ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ ﺑﺎﻟﻧﻘﻭوﺩد ﺍاﻟﺗﻲ ﺣﺻﻠﺕت ﻋﻠﻳﯾﻬﮭﺎ ﻣﻥن ﺑﻳﯾﻊ ﻫﮬﮪھﺎﺗﻔﻲ ﻭوﺣﺎﺳﺑﻲ ﺍاﻟﻣﺣﻣﻭوﻝل‪ .‬ﻭوﺟﺩد ﻛﻼﻧﺎ ﻋﻣﻼً ﻓﻲ ﺷﺭرﻛﺔ ﺳﻳﯾﺎﺣﻳﯾﺔ‬ ‫ﻭوﻟﻛﻧﻪﮫ ﻟﻡم ﻳﯾﺩدﻡم ﻁطﻭوﻳﯾﻼ ﻻﻥن ﺻﺩدﻳﯾﻘﺗﻲ ﺗﻌﺭرﺿﺕت ﻟﻠﺗﺣﺭرﺵش ﻣﻥن ﻗﺑﻝل ﺻﺎﺣﺏب ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻓﻘﻣﻧﺎ ﺑﺗﺭرﻙك ﺍاﻟﻌﻣﻝل‪ .‬ﺑﻌ ﺩدﺫذﻟﻙك ﺑ ﺩدﺃأﺕت ﻣﻐﺎﻣﺭرﺍاﺕت‬ ‫ﺍاﻟﺑﻁطﺎﻟﺔ ﻟﻣ ﺩدﺓة ﺗﺳﻌﺔ ﺃأﺷﻬﮭﺭر ﻭوﻛﻧﺕت ﺍاﻧﺎﻡم ﻋﺷﺭرﻳﯾﻥن ﺳﺎﻋﺔ ﻓﻲ ﺍاﻟﻳﯾﻭوﻡم ﺑ ﺩدﻭوﻥن ﺍاﻥن ﺍاﻓﻌﻝل ﺃأﻱي ﺷﻲء‪ ،٬‬ﺍاﻱي ﺍاﻧﻧﻲ ﻛﻧﺕت ﻗ ﺩد ﺩدﺧﻠﺕت ﻓﻲ ﺣﺎﻟﺔ‬ ‫ﺍاﻛﺗﺋﺎﺏب‪ .‬ﻟﻘ ﺩدﺳﻳﯾﺋﺎ ﺟ ﺩدﺍا ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ ﺷﻌﻭوﺭرﻱي ﺑﺎﻟﻭوﺣ ﺩدﺓة ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﺭرﻏﻡم ﻣﻥن ﻭوﺟﻭو ﺩدﻫﮬﮪھﺫذﺍا ﺍاﻟﻌ ﺩد ﺩد ﺍاﻟﻛﺑﻳﯾﺭر ﻣﻥن ﺍاﻟﻧﺎﺱس ﺣﻭوﻟﻲ ﻟﻛﻥن ﻣﻥن ﻧﺎﺣﻳﯾﺔ‬ ‫ﺍاﺧﺭرﻯى ﻛﻧﺕت ﻣﺭرﺣﻠﺔ ﺍاﻟﺑﺣﺙث ﻋﻥن ﻋﻣﻝل ﻓﻘ ﺩدﺍاﺧﺑﺭرﺕت ﺟﻣﻳﯾﻊ ﺍاﺻ ﺩدﻗﺎﺋﻲ ﺑﺎﻧﻲ ﺍاﺑﺣﺙث ﻋﻣﻝل ﻭوﺍاﻧﺗﻅظﺭرﺕت ﺟﻭوﺍاﺑﺎ ﻣﻧﻬﮭﻡم ﻟﺷﻬﮭﻭوﺭر ﻋ ﺩدﻳﯾ ﺩدﺓة ‪....‬‬ ‫ﻗﻣﺕت ﺑﺄﻋﻣﺎﻝل ﺍاﻟﻣﺳﺅؤﻭوﻟﻳﯾﺔ ﺍاﻻﺟﺗﻣﺎﻋﻳﯾﺔ ﻟﻣﺳﺎﻋ ﺩدﺓة ﺍاﻟﻧﺎﺱس ﺧﻼﻝل ﺳﻧﻭوﺍاﺗﻲ ﺍاﻟﺟﺎﻣﻌﻳﯾﺔ ﻭوﺧﻼﻝل ﺳﻧﻭوﺍاﺕت ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﺍاﻟﺛﻼﺙث ﺍاﻟﺗﻲ ﻋﺷﺗﻬﮭﺎ‪،٬‬‬ ‫ﻟﻬﮭﺫذﺍا ﺍاﻟﺳﺑﺏب ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﺣﺗﻰ ﺍاﻻﻧﺗﻬﮭﺎء ﻣﻥن ﺟﺎﻣﻌﺗﻲ ﻓﻲ ﺍاﻟﻭوﻗﺕت ﺍاﻟﻣﺣ ﺩد ﺩد‪ .‬ﻛﺎﻥن ﻫﮬﮪھﻧﺎﻙك ﺍاﻭوﻗﺎﺕت ﺍاﺩدﻓﻌﺕت ﻓﻳﯾﻬﮭﺎ ﻋﻥن ﺍاﻻﺧﺿﺭر ﻭوﺍاﻭوﻗﺎﺕت‬ ‫ﺣﻣﻠﺕت ﻓﻳﯾﻬﮭﺎ ﺍاﻟﻌﻼﺝج ﻟﻠﻣﺻﺎﺑﻳﯾﻥن‪ .‬ﻭوﻗ ﺩدﺗﻡم ﺍاﻋﺗﻘﺎﻟﻲ ﻷﻧﻲ ﻛﻧﺕت ﺍاﺳﺎﻋ ﺍاﺩدﻟﻧﺎﺱس ﻓﻲ ﺍاﻟﺣﺭرﺏب‪ ،٬‬ﻟﻘ ﺩدﻧﺟﻭوﺕت ﻣﻥن ﺧﻁطﺭر ﺍاﻟﻣﻭوﺕت ﻣﺭرﺍاﺕت ﻋ ﺩدﻳﯾ ﺩدﺓة‬ ‫ﻭوﻟﻛﻥن ﻟﻡم ﺍاﺗﺧﻠﻰ ﺍاﺑ ﺩدﺍا ﻋﻥن ﻣﺳﺎﻋ ﺩدﺓة ﺍاﻟﻧﺎﺱس‪.‬‬ ‫ﺍاﺭرﺩدﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻟﻣﺳﺎﻋ ﺩدﺓة ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﻓﻲ ﺗﺭرﻛﻳﯾﺎ ﻭوﻟﻛﻥن ﻣﻥن ﺍاﻟﺻﻌﺏب ﺍاﻥن ﻳﯾﻁطﺭرﻕق ﺍاﻟﺣﻅظ ﺑﺎﺑﻛﻡم ﻓﻲ ﺑﻠ ﺩد ﻻ ﺗﻌﺭرﻓﻭوﻥن ﻟﻐﺗﻪﮫ ﻭوﺷﻌﺑﻪﮫ‪ ،٬‬ﻭوﺣﺗﻰ‬ ‫ﺍاﻟﻧﺎﺱس ﻟﻥن ﺗﻁطﺭرﻕق ﺑﺎﺑﻛﻡم‪ ...‬ﻭوﺑﻔﺿﻝل ﺃأﺻ ﺩدﻗﺎﺋﻲ ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن‪ ،٬‬ﻭوﺑﻌ ﺩدﺗﺳﻌﺔ ﺃأﺷﻬﮭﺭر ﺑ ﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻓﻲ ﻣﺭرﻛﺯز ﻳﯾﻘﺩدﻡم ﺍاﻟﺩدﻋﻡم ﺍاﻟﻧﻔﺳﻲ ﻟﻸﻁطﻔﺎﻝل‬ ‫ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﻓﻲ ﻣﻧﻁطﻘﺔ ﺍاﻟﻔﺎﺗﺢ ﻓﻲ ﺍاﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل‪ .‬ﺗﻧﺳﻳﯾﻕق ﺍاﻟﺗﻌﻠﻳﯾﻡم ﻭوﺇإﻋ ﺩدﺍا ﺩد ﻣﺷﺎﺭرﻳﯾﻊ ﻣﺧﺗﻠﻔﺔ ﻟﻸﻁطﻔﺎﻝل ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻻ ﻳﯾﺳﺗﻁطﻳﯾﻌﻭوﻥن ﺣﺗﻰ‬ ‫ﺍاﻟﺧﺭرﻭوﺝج ﻣﻥن ﺍاﻟﻣﻧﺯزﻝل ﻭوﺭرﺅؤﻳﯾﺔ ﺍاﻟﺗﻐﻳﯾﺭرﺍاﺕت ﺍاﻟﺗﻲ ﻁطﺭرﺃأﺕت ﻋﻠﻳﯾﻬﮭﻡم ﺟﻌﻠﻧﻲ ﺍاﺷﻌﺭر ﺑﺗﺣﺳﻥن ﻛﺑﻳﯾﺭر‪ .‬ﻟﻭو ﺍاﻧﻧﻲ ﻟﻡم ﺃأﺳﺗﻁطﻊ ﺍاﻟﺣﺻﻭوﻝل ﻋﻠﻰ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه‬ ‫ﺍاﻟﻔﺭرﺻﺔ ﻛﻧﺕت ﺳﺄﻋﻭو ﺍاﺩدﻟﻰ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ‪ .‬ﺑﺎﻹﺿﺎﻓﺔ ﺍاﻟﻰ ﺫذﻟﻙك ﺑ ﺩدﺃأﺕت ﺑﻌ ﺩدﻓﺗﺭرﺓة ﻗﺻﻳﯾﺭر ﺑﺎﻟﻌﻣﻝل ﻛﻣﻧﺳﻘﺔ ﺍاﻋﻼﻣﻳﯾﺔ ﻓﻲ ﺑﻌﺽض ﺍاﻟﺟﺭرﺍاﺋ ﺍاﺩدﻟﺗﻲ‬ ‫ﺗﻧﺷﺭر ﺍاﺧﺑﺎﺭر ﻋﻥن ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ‪ .‬ﺭرﻳﯾﻡم ﺍاﻟﺗﻲ ﻛﺎﻧﺕت ﺗﻧﺎﻡم ﻋﺷﺭرﻳﯾﻥن ﺳﺎﻋﺔ ﻓﻲ ﺍاﻟﻳﯾﻭوﻡم ﻟﻡم ﻳﯾﺑﻘﻰ ﻋﻧﺩدﻫﮬﮪھﺎ ﺃأﻱي ﻭوﻗﺕت ﻓﺭرﺍاﻍغ ﺑﻌ ﺩدﺍاﻻﻥن‪.‬‬ ‫ﺣﻘﻳﯾﻘﺔ ﺍاﻻﻣﺭر ﺍاﻧﻬﮭﻡم ﺟّﺭرﻭوﻧﺎ ﺍاﻟﻰ ﺣﻳﯾﺎﺓة ﻭوﺑﻠﺩدﺍاﻥن ﻣﺧﺗﻠﻔﺔ ﺗﻣﺎﻣﺎ ً‪ ،٬‬ﻟﻡم ﻧﻌﻁطﻰ ﻓﺭرﺻﺔ ﻻﺧﺗﻳﯾﺎﺭر ﺗﻔﺿﻳﯾﻼﺗﻧﺎ‪ ،٬‬ﺑﺎﺧﺗﺻﺎﺭر ﺟﻌﻠﻭوﺍا ﺍاﻟﺣﻳﯾﺎﺓة ﺍاﻟﺗﻲ‬ ‫ﻧﻌﻳﯾﺷﻬﮭﺎ ﺍاﺟﺑﺎﺭرﻳﯾﺔ‪ .‬ﻟﻬﮭﺫذﺍا ﺍاﻟﺳﺑﺏب ﻻ ﺍاﺗﻘﺑﻝل ﻛﻠﻣﺔ "ﻻﺟﺊ" ﺍاﻟﺗﻲ ﻳﯾﺳﺗﺧ ﺩدﻣﻬﮭﺎ ﺍاﻟﻧﺎﺱس ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﺗﺳﺑﺑﻭوﺍا ﺑﻬﮭﺫذﻩه ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﻟﻭوﺻﻑف ﺍاﻟﻧﺎﺱس ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن‬ ‫ﺩدﻳﯾﻬﮭﺎ ﻛﺿﻳﯾﻑف ﻹﻋﺎ ﺩدﺓة ﺍاﻋﻣﺎﺭر ﺑﻠﺩدﻱي‪ ،٬‬ﻁطﻠﺑﻲ ﺍاﻟﻭوﺣﻳﯾ ﺩد‬ ‫ﺗﺭرﻛﻭوﺍا ﻓﻲ ﻅظﺭرﻭوﻑف ﺻﻌﺑﺔ ﻣﺛﻠﻲ‪ .‬ﺳﺄﻏﺎﺩدﺭر ﻓﻲ ﺃأﺣ ﺍاﺩدﻻﻳﯾﺎﻡم ﻣﻥن ﺑﻠﺩدﻛﻡم ﺍاﻟﻣﻭوﺟﻭو ﻓ‬ ‫ﻣﻧﻛﻡم ﺧﻼﻝل ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﻔﺗﺭرﺓة ﺍاﻥن ﻻ ﺗﻁطﺭرﺣﻭوﺍا ﻋﻠﻰ ﺍاﺳﺋﻠﺔ ﻣﺛﻝل‪ ،٬‬ﻫﮬﮪھﻝل ﻳﯾﻭوﺟ ﺩدﻣﻧﺯزﻝل ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ؟ ﻫﮬﮪھﻝل ﻳﯾﻭوﺟ ﻟﺩدﺣﻡم‪ ،٬‬ﺗﻔﺎﺡح‪ ،٬‬ﺷﺟﺭر‪ ،٬‬ﻛﺭرﺳﻲ ﻓﻲ‬ ‫ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ؟ ‪...‬‬

‫‪131‬‬

‫‪130‬‬

Hanan Hawasly Modacı-Tasarımcı Fashion Designer

132

133

Ben, 2014 yılında Türkiye’ye gelmek zorunda kaldım. Uzun zaman savaş altında yaşama sebebim tek başına zorluklarla kurduğum tekstil atölyemdi. Yaklaşık elli kişinin çalıştığı bir atölyem vardı. Yıllarca yeni başlangıçlar için gelinlikler tasarladık ve diktik. Biz savaşa inat yeni hayatlar kuran insanlarız ve bu umudumuzu hala kaybetmedik. Eğitimim on beş yaşında evlendirilince yarıda kaldı; ama hayallerim diriydi, hiç ötelemedim. Adımlarımı herkesten saklayarak attım, önce terzilik sonra da modelistlik kursuna gittim. Komşularıma, arkadaşlarıma tasarladığım ve diktiğim elbiseler bana tekstil atölyesi kurdurdu. En başta kocam karşı geldi, sonra ailem. Ama artık on beş yaşında değil otuz yaşındaydım. Sanırım biraz buna güvendim ve tüm ‘’hayır’’ ların karşısında durdum. Önce atölyemi büyüttüm, sonra diktiğimiz gelinlikleri satmak için bir mağaza açtım ve en sonunda da kendi kazandığım parayla bir araba aldım, tüm bunları kendim için yaptım. Düzenim savaşla birlikte bozuldu; önce evim yıkıldı, sonra da atölyem. En çok atölyeme üzüldüm. Ama Suriye’den çıkmayı düşünmedim. Daha güvenli bir yere geçtim, bir tanıdıkla ortak olup 2014 başlarında yeni bir atölye kurdum. Ancak bu savaş sandığımızdan da uzun sürdü. Suriye eskisi gibi değildi;sokakta yürümek zordu, geçinmek zordu, ayrıca her gün yapılan baskınlar yüzünden insanlar Suriye’den çıkmak istiyordu. Dolayısıyla atölyemizde çalışacak kişi sayısı çok azdı. Keskin nişancılar ve patlayan bombalar nedeniyle işe gidip gelmek zorlaşınca ve para da kazanamayınca atölyemi ortağıma devredip Türkiye’ye geldim. Suriye’den yanıma aldığım tek şey ikinci atölyemde dikmeye başladığım ancak bitiremediğim bir düğün elbisesiydi.Bu kez hayalimde İstanbul’da bir tekstil atölyesi kurmak var. Eğer bunu yapabilirsem, bu elbiseyi o atölyede tamamlayacağım. Bu yüzden tek bir boncuk dahi işlemiyorum. Zor günler geçirdim. Dil bilmemek kötü ama kendi işimi yapmaktan vazgeçmedim. Şimdilerde birçok tekstil atölyesinden aldığım işlerle evimde çalışıyorum; yeterli değil ama daha büyüğünü yapmak için bir adım. Ben bir markette yada bir mağazada satış elemanı olarak çalışamam; çünkü hiç yapmadım, bilmem. Ama dilim olmasa da tekstilin her kademesinde çalışabilirim, çok az kazansam da büyük bir iradeyle devam ediyorum. 134

135

In 2014 I had to come to Turkey, the textile atelier that I had set up alone with difficulties was my only reason to live under war conditions for a long time. I had an atelier where about fifty people were working, we designed and sewed wedding dresses for upcoming years. We are the people who set up new lives in the war and we still do not lose this hope. When I was married at the age of fifteen, I left my education but my dreams were alive, I never let go. I took my steps by hiding from everyone, first I went to tailoring and then to the modelling courses. The dresses I have designed and sewed for my neighbours and friends helped me to open a textile atelier. First of all my husband and my family were strictly against me, but I was thirty years old, not fifteen, I guess I trusted my wisdom and I stood my ground and said â&#x20AC;&#x2DC;noâ&#x20AC;&#x2122;. First I enlarged the atelier, then I opened a store to sell the wedding dresses, and finally, I bought a car with the money I earned, and I did all of this for myself. With the war, my entire life was broken, my house was destroyed first, and then the atelier and the atelier was the worst for me. But I did not think of leaving Syria, I went to a safer place and partnered with an acquaintance and set up a new atelier in early 2014. However, this war lasted longer than we thought. It was not like the old Syria, it was difficult to walk on the street, and it was hard to live on. Also, because of the raids made every day, people wanted to flee Syria, so the number of people who wanted to work in our workshop was decreasing. As snipers and explosive bombs made difficult us to go to work, and could not make money, I gave the atelier to my partner and we came to Turkey. The only thing I got from Syria was a wedding dress I started to sew in the second Atelier but could not finish it. This time, I have a dream to set up a textile atelier in Istanbul, so if I can do this, I will finish this dress in that workshop, so I havenâ&#x20AC;&#x2122;t even sewed on one bead. I had difficult days, it was bad not to know the language, but I did not give up on my own profession. I work in my home with the works I have received from many textile ateliers. I know it is not enough, but this is a step to make something bigger than this. I cannot work as a salesman at a market or a store because I do not know, I have never done this.But even though I do not know the language, I can work at all levels of the textile, and I will continue to do it with a great will.

136

137

Ez di 2014’an demecbur mam û hatim Turkiyê. Sedema ku bi demek dirêj ya bin siya şer de mayinjî ewe ku atolyeya min ya tekstîlê ya min bi zoriyan da bu avakirin. şer de ye.Nêzîkî 50 kesan têde dixebitîn. Bi salan ji bo despêkirinên nû me bûkanî çêkirin. Me ruxmê şer jiyanên nû dan afirandin. Me hîn jî hîviya xwe winda nekiriye. Dema di 15 saliya xwe de ez hatim zewicandin xeyalên min di nîvî de ma lê hertim zindî bûn. Min qet ferq û cudahî nexist nav kar min gavên xwe ji herkesê veşartî avêt. Pêşî ez çûm qursa terzîtî û piştre jî ez çûm qursa moda yê. Ew cilên min ji heval û cîranên xwe re dirûtîn bûn bingehê atolyeya tekstîlê. Despêkê hevjînê min û pişt re jî malbata min dijberiya min kir lê niha ez ne 15 salîme. Ez 30 salîme. Ez hinekê ji vê bawerbûm li beramber hemû nexêran rawestam. Min pêşê atolyeya xwe mezinkir û piştre ji bo firotina bûkaniyên min çêkirî mexzeyek vekir û di dawî de bi diravên min qezençkirî min trompêlek kirî. Min ev hemû ji bo xwe kir. Vesaziya min bi şer re têkçû. Pêşî xaniyê mi piştre jî atolyeya min xerab bû. ez herî zêde ji atolyeya xwe re xemgîn bûm. Ez ne hizirîm ji Sûrî derkevim. Ez derbazî cihek hîn bi ewle bûm û bi yekî nas re 2014 de me atolyeyek nû avakir. Lê vî şerî gelek dirêj kiribû. Suriye ne wekî berê bû. li kolanan rêveçûyîn zorbû. Debar zorbû. Herwiha ji ber serdegirtinan mirovan dixwestin ji Suriye derkevin. Hêjmara kesên di atolyê de dixebitin kêm bibû. Ji ber sêrekvan û bombeyên diteqiyan hatin û çûyîna kar zor bû. êdî me dirav qezenç nekir. Min atolye spart şirîkê xwe û ez derbazî Turkiye bûm. Ji Suriye tişta min bi xwe re anî tenê ji atolyeya min ya duwemîn cilek yê dawetê yê min xelas nekiribû. Niha xeyala min ewe ez li Stenbol atolyeyek avabikim. Eger ez vê yekê bikim ezê wî cilî di wê atolyê de temam bikim. ji ber vê yekê ez boncuqekê jî naxemilînim. Min rojên zor derbazkirin. Nezanîna ziman gelek xerabe lê min dest ji karê xwe bernedaye. Niha min ji gelek atolyeyan kar girtine û li malê dixebitim lê ne bese. Ev gaveke ji bo vekirina cihek mezin. Ez li marketekê yan jî li maxazeyekê wekî firoşyarekê naxebitim. Min nekiriye û nakim, nizanim bikim. lê zimanê min nebe jî dikarim di her asta tekstîlê de bixebitim. Ez gelek kêm qezenç bikim jî bi vînek mezin dewam dikim.

138

139

‫لقد اضطررت ان آتي الى تركيا في سنة ‪ ,2014‬كانت ورشة النسيج التي اسستها بنفسي رغم الصعاب هي‬ ‫السبب لبقائي في ظل الحرب لسنوات طويلة‪ .‬كان هناك حوالي خمسني شخصا يعملون في ورشتي‪ .‬وقد قمنا‬ ‫لسنوات طويلة بتصميم وحياكة فساتني الزفاف للبدايات الجديدة‪ .‬نحن شعب انشاء حياة جديدة عنادا ً للحرب واملنا‬ ‫هذا لم نفقده حتى االن‪.‬‬ ‫ت وانا في الخامسة عشر من عمري ولكن احالمي واضحة‪ ،‬ولم اتخطاها ابدا‪.‬‬ ‫توقفت عن الدراسة عندما زُّوج ُ‬ ‫ت املالبس التي صممتها‬ ‫اخفيت خطواتي عن الجميع‪ ،‬فذهبت الى دورات لتعليم الخياطة ثم التصميم‪ ،‬وقد أ َسس ْ‬ ‫ألصدقائي ورشة نسيج‪ .‬في البداية وقف زوجي في طريقي ومن ثم عائلتي ولكنني لم اعد في الخامسة عشر من‬ ‫عمري أصبحت في الثالثني من عمري‪ ،‬اظن ان ذلك اعطاني القوة لكي أقف في وجه كل من قال لي "ال"‪ .‬في‬ ‫البداية قمت بتوسيع ورشتي ومن ثم افتتحت معرضا لبيع فساتني الزفاف التي قمت بخياطتها وفي النهاية اشتريت‬ ‫سيارة بواسطة املال الذي ربحته قد فعلت كل ذلك من اجل نفسي‪.‬‬ ‫تبعثرت حياتي مع الحرب‪ ،‬في البداية تَْدمر منزلي ثم ورشتي‪ ،‬وأكثر ما أحزنني هو ورشتي‪ .‬لكن لم أفكر في‬ ‫الخروج من سوريا‪ ،‬في بداية عام‪ 2014‬نزحنا الى منطقة أكثر امنا ً وقمنا بتأسيس ورشة جدية بالشراكة مع أحد‬ ‫معارفنا‪ .‬ولكن هذه الحرب استمرت أكثر مما كنا نعتقد‪ ،‬ولم تعد سوريا كما كانت في السابق‪ ،‬كان السير في‬ ‫الشارع صعبا ً‪ ،‬الحصول على لقمة العيش كان صعبا ً باإلضافة الى ذلك أراد الخروج من سوريا بسبب حمالت‬ ‫املداهمة اليومية ولهذا كان عدد األشخاص الذين يعملون في ورشتنا قلي ً‬ ‫ال جدا ً‪ .‬وعندما أصبح الذهاب الى العمل‬ ‫صعبا بسبب القناصة والقنابل املتفجرة‪ ،‬باإلضافة لعدم كسب النقود قمت بتسليم ورشتي الى شريكي واتيت الى‬ ‫تركيا‪.‬‬ ‫كان الشيء الوحيد الذي احضرته من سوريا هو فستان زفاف كنت قد بدأت بخياطته ولكنني لم أستطع اتمامه‪.‬‬ ‫هذه املرة كان في خيالي تأسيس ورشة نسيج في إسطنبول‪ ،‬إذا كان باستطاعتي تحويل هذا الخيال الى حقيقة‬ ‫سوف أكمل خياطة ذلك الفستان‪ ،‬لذلك ال أقوم بإضافة حتى خرزة واحدة‪ .‬مررت بأيام عصيبة‪ ،‬عدم معرفتي اللغة‬ ‫كان صعبا ولكن لم اتنازل عن القيام بعملي‪ ،‬في الوقت الحالي أقوم بإنجاز االعمال التي استلمتها من بعض ورش‬ ‫النسيج في منزلي‪ ،‬اعمل انه ليس كافي ولكنها خطوة باتجاه اعمال أكبر‪ .‬انا ال أستطيع العمل بائعة في متجر او‬ ‫في السوق ألنني لم اقم بهذا العمل سابقا وليس لدي أدني فكرة عنه‪ .‬لكن حتى لو لم أكن ملمة باللغة اال انني‬ ‫أستطيع العمل في جميع مراحل املنسوجات‪ ،‬أواصل بإرادة عظيمة حتى ولو كسبت القليل‪.‬‬

‫‪141‬‬

‫‪140‬‬

Sara LaÄąla Gazeteci Journalist

142

143

Küçükken izlediğim Filistin haberlerindeki kargaşalar, kaçışmalar, feryatlar hala gözümün önünde. Ama dürüst olmak gerekirse pek umurumda değildi; neticede benim ülkemde her şey yolundaydı, ailemle birlikteydim ve gayet mutluydum. Olanları görmemek için bir tuşa basmam yeterliydi ve çoğu zamanda bu olurdu. Şimdi diyorum ki, bir insan hayatı için endişelenmemek ne büyük hata… Yaşanan olayın öznesi sana ait bir şeyler değilse görmüyorsun. Ben savaştan sonra düşünmeye başladım. 2012 yılında savaş sonrası ilk durağımız olan Suudi Arabistan’daki yeni evimizden, Suriye’deki doğduğum evimin yıkılışını izlerken savaşın en kötü hali artık bana da bulaşmıştı. Bütün haberler benim, ülkem ve insanlarım hakkındaydı; kısacası değiştirdiğimiz kanalları zorla izlettirdiler bize. Bir gazeteci olarak en kötüsünü yaşattılar bana; çünkü ülkemdeki savaşı ve getirdiği yıkımı haber yapan, yani milyonlara izlettiren Suriyeli bir gazeteciydim artık. İstanbul’a gelme nedenim iş bulmaktı. Açıkçası kendimi biraz daha şanslı hissediyorum; bana her kapıyı açabileceğine inandığım bir eğitim almıştım. Üniversitede İngilizce çevirmenlik eğitimi almış ve daha sonra Fransa’da gazetecilik üzerine yüksek lisans yapmıştım. Daha İstanbul’a gelmeden yakınlarım aracılığıyla ORIENT TV’de muhabir olarak işe başladım ve yavaş yavaş bir düzen kurdum. Şirinevler’de bir ev tuttum kendime ve eşyalar aldım. İlk zamanlar kimseyi tanımadığım için çekiniyordum her şeyden ama artık dostlarım var. Ailem, arkadaşlarım yanımda değil ancak hala yaşıyor olmaları bir gün kavuşabileceğiz anlamına geliyor; buna inancım tam… Sadece işe ve eve bağlı biri değilim artık; İstanbul’u keşfetmekten korkmuyorum. Burada yaşadığım tek zorluk Türkçe bilmemek. Öğrenmek için çaba sarf ediyorum; çünkü komşumla iletişim kurmak istiyorum. Bir gazeteci olarak İstanbul benim için yeni bir çalışma sahası. Biraz zorlanıyorum ama en çok İstanbul’daki savaş mağduru Suriyeliler ile ilgili haberler yapmak canımı acıtıyor. İnanın ki dilenmek zorunda olanların, yollarda uyuyanların, yani ülkenize gelen her bir Suriyelinin pek de iyi sayılmayan hikayeleri var… Ben bu insanları tanıdıkça kalbimin daha da büyüdüğünü hissettim. Artık insan ayrımı yapmadan herkesin yardımına koşabilirim; bu savaş kocaman bir kalp kazandırdı bana. 144

145

The chaos I was watching during my childhood in the Palestinian news, the stampedes, the screams are still in my mind, but to be honest, I did not care. After all, everything was ordinary in my country, I was with my family and I was very happy, I should have to press a key to not see incidences over there, and that would have happened most of the time. Now I say; what a great mistake to not worry about a human life... If the subject of the incident is not something about you, you do not see it… I started to think this after the war. The worst situation of the war has affected us while we were watching the collapse of my home in Syria from our new home in Saudi Arabia, our first post-war stop in 2012. All the news were about me, my country and my people. In short, they forced us to watch the channels we did not watch before. As a journalist, I experienced the worst because I was a Syrian journalist who made news about the war and the destruction. The reason I came to Istanbul was to get a job, to be honest I feel a little luckier myself. I had an education that I believed it would be enough to open every door; I studied English translation science in college and then took my master’s degree in journalism from France. I have started to work as a reporter in ORIENT TV through my relatives before coming to Istanbul and I gradually set up a life order. I rented a house in Şirinevler, I bought stuff. In the beginning I hesitated because I did not know anyone, but now I have friends. My family and my friends arenot with me but they are still alive and that means we will be able to meet one day. My life does not compose of job and home and I’m not afraid to explore Istanbul anymore. The only difficulty I experience here is that I do not know Turkish; I am trying to learn because I want to communicate with my neighbors. As a journalist, Istanbul is a new environment for me so that is a bit difficult to work in for me, but the worst of it to make news about the Syrian people who are mostly war victims in Istanbul. Believe that those who are begging and sleeping on the streets, that is, the stories of each of the Syrians who came to the country are not so good… As I get to know these people, I feel my heart growing bigger and I can help everyone without discriminating. This war has given me a huge heart.

146

147

Dema biçûkatiya min ew alozîyê, teqînê, feryadê li ser Filistînê dihatin kirin hê jî li ber çavê minin. Lêya rastî min ewqas xem nedikir. Ji ber ku di welatê min de her tişt di rêde bû, ez li gel malbata xwe bûm û ez gelek kêfxweş bûm, min çawa ne xwesta buyerên qewimî bibinim tuşek bes bû û pir caran ji min ev dikir.Niha ez dibêjim ku; Çi şaşiyek e ku di derbarê jiyana mirovan de mirov xemgîn nebin ... Piştî vî şerî min dest bi ramanê kir. Piştî destpekirina şer di 2012’an rawestegeha me bû Erebîstana Suûdî, li mala me ya nû edî temaşekirina dimenên hilweşîna mala me ya li Sûrî ve rewşa herî xerab edî sîrayetî min kiri bû. Hemû nûçe di derheqa min, welat û gelê min de bû, bi kurtasî ew kanalên ku me di guhartin bi zorî li me dan temaşekirin. Wekî rojnamevanekê ya herî xirab li min dan jiyîn ji ber ku ez êdî rojnamevanek Sûrîyêyî bûm ku ji bo şerê di welat û hilweşandina welat de min nûçê çêdikir û ew nûçe jî di gihand milyonan. Sedema hatina min aStenbolê dîtina kar bû. Bi zelalî ez xwe piçek din xwedî bext hîs dikim, min perwerdeyek wisa standî bu ku min bawer dikir ku wê ji bo min her derî vebike. min li zanîngeha perwerdeya wergera Îngilîzî dixwend û paşê li ser rojnamevaniyê li Fransayê hîndekariya raserî lîsansê kir. Hêj ez nehatî Stenbolê bi riya hevalên xwe li ORIENT TV’yê dest binûçegihaniyê kir. Hedî hedî min nîzamek da avakirin. Li Şîrinevler li malek girt û eşya standin, demên pêşi ji ber ku min kes nas nedikirmin ji hemu tiştan fedî dikir. Lê niha hevalên min hene.Malbata min, hevalên min ne li cem min in lê ji ber ku hêj dijîn wateya ku gihîştinê ji bo rojekê tîne, baweriya min tame. Êdi ez tenê ne giredayî malê û kar im êdî natirsim ku Stenbolê keşf bikim.Zoriya heri mezin a li vir dijîmnezanîna Tirkî ye. Ez hewl dikim ku hînî bibimji ber ku ez dixwazim gel cîranên xwe biaxivim. Wekî rojnamegerekê Stenbol ji min re qadeka nû ya karê hindek li min zor tê lê çêkirina nûçeyên ji bomexdurên şer ên Sûrî yênli Stenbolê dijîn dilê min di êşîne.Bawer bikin ku yên hatî welatê we parsetiyê dikin,ên li kolanan di razin, û hwd. Her Sûriyeyî çirokek ya wan a baş nayê ditin heye.Minbi naskirina van mirovan dit ku dilê min hêj mezintir bû.Ez bêyî cûda kirina mirovan dikarim biçim alîkarîya her kesî. Vî şerî, dilek mezin da min.

148

149

‫مات زال اإلضرابات والهروب والصرخات التي شاهدتها في اخبار فلسطني عندما كنت صغيرة محفورة في ذاكرتي‬ ‫ولكن لنكون صادقني لم يكن يهمني كثيرا ففي النهاية كل شيء في بلدي كان على ما يرام‪ ،‬كنت مع عائلتي وفي‬ ‫غاية السعادة‪ ،‬كان يكفي ان اضغط زرا لكيال اراهم وغالبا ماكنت افعل ذلك‪ .‬االن أقول‪ :‬كم هو خطا كبير عدم القلق‬ ‫من اجل حياة انسان‪ ...‬باختصار انت ال ترى األشياء التي ألتعود لك‪ .‬لقد بدأت التفكير بعد الحرب‪.‬‬ ‫ﺇإﻥن ﺃأﺳﻭوﺃأ ﻭوﺿﻊ ﻟﻠﺣﺭرﺏب ﻛﺎﻥن ﻗﺩد ﺍاﺻﺎﺑﻧﻲ ﻋﻧﺩدﻣﺎ ﻛﻧﺕت ﺍاﺷﺎﻫﮬﮪھﺩد ﺗﺩدﻣﻳﯾﺭر ﻣﻧ ﺯزﻟﻲ ﻓﻲ ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺎ ﻣﻥن ﻣﻧ ﺯزﻟﻧﺎ ﺍاﻟﺟﺩدﻳﯾﺩد ﻓﻲ ﺍاﻟﺳﻌﻭوﺩدﻳﯾﺔ التي كان‬ ‫اولى محطاتنا بعد الحرب ﻓﻲ ﻋﺎﻡم ‪ .2012‬ﻛﺎﻧﺕت ﺟﻣﻳﯾﻊ ﺍاﻻﺧﺑﺎﺭر ﻋﻥن ﺑﻠﺩدﻱي ﻭوﺷﻌﺑﻲ‪ ،٬‬ﺑﺎﺧﺗﺻﺎﺭر ﻗﺎﻣﻭوﺍا ﺑﺈﺟﺑﺎﺭرﻧﺎ ﻋﻠﻰ ﻣﺷﺎﻫﮬﮪھﺩدﺓة‬ ‫ﺍاﻟﻘﻧﻭوﺍاﺕت ﺍاﻟﺗﻲ ﻛﻧﺎ ﻧﻐﻳﯾﺭرﻫﮬﮪھﺎ ﻓﻲ ﺍاﻟﻣﺎﺿﻲ‪ .‬ﻭوﻛﻭوﻧﻲ ﺻﺣﻔﻳﯾﺔ ﻓﻘﺩد ﻋﱠﻳﯾﺷﻭوﻧﻲ ﺍاﺳﻭوﺍا ﻣﺎ ﻓﻲ ﺍاﻻﻣﺭر‪ ،٬‬ﻷﻧﻧﻲ ﻣﻧﺫذ ﺍاﻻﻥن ﺍاﺻﺑﺣﺕت ﺻﺣﻔﻳﯾﺔ‬ ‫ﺳﻭوﺭرﻳﯾﺔ ﺃأﻗﺩدﻡم ﺍاﺧﺑﺎﺭر ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﻓﻲ ﺑﻠﺩدﻱي ﻭوﻣﺎ َﺟَﻠﺑﺗُﻪﮫ ﻣﻥن ﺩدﻣﺎﺭر‪.‬‬ ‫ﻟﻘﺩد ﻛﺎﻥن ﺍاﻟﻌﺛﻭوﺭر ﻋﻠﻰ ﻋﻣﻝل ﻫﮬﮪھﻭو ﺳﺑﺏب ﻗﺩدﻭوﻣﻲ ﺍاﻟﻰ ﺍاﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل‪ ،٬‬ﺑﺻﺭرﺍاﺣﺔ ﺍاﺷﻌﺭر ﺃأﻧﻰ ﻣﺣﻅظﻭوﻅظﺔ ﺃأﻛﺛﺭر ﻗﻠﻳﯾﻼً‪ ،٬‬ﻛﻧﺕت ﻗﺩد ﺣﺻﻠﺕت ﺗﻌﻠﻳﯾﻡم‬ ‫ﺍاﻋﺗﻘﺩد ﺍاﻧﻪﮫ ﻳﯾﺳﺗﻁطﻳﯾﻊ ﻓﺗﺢ ﺟﻣﻳﯾﻊ ﺍاﻻﺑﻭوﺍاﺏب ﺍاﻣﺎﻣﻲ‪ ،٬‬ﺩدﺭرﺳﺕت ﺍاﻟﺗﺭرﺟﻣﺔ ﺍاﻻﻧﻛﻠﻳﯾ ﺯزﻳﯾﺔ ﻓﻲ ﺍاﻟﺟﺎﻣﻌﺔ ﻭوﺑﻌﺩدﻫﮬﮪھﺎ ﺣﺻﻠﺕت ﻋﻠﻰ ﺩدﺭرﺟﺔ ﺍاﻟﻣﺎﺟﺳﺗﻳﯾﺭر‬ ‫ﻓﻲ ﺍاﻟﺻﺣﺎﻓﺔ ﻣﻥن ﻓﺭرﻧﺳﺎ‪ .‬ﺑﺩدﺃأﺕت ﺍاﻟﻌﻣﻝل ﻛﺻﺣﻔﻳﯾﺔ ﻓﻲ ﺗﻠﻔ ﺯزﻳﯾﻭوﻥن ﺍاﻭوﺭرﻳﯾﻧﺕت ﻋﻥن ﻁطﺭرﻳﯾﻕق ﺍاﺻﺩدﻗﺎﺋﻲ ﻗﺑﻝل ﻭوﺻﻭوﻟﻲ ﺍاﻟﻰ ﺍاﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﻭوﺷﻳﯾﺋﺎ‬ ‫ﻓﺷﻳﯾﺋﺎ ﺑﺩدﺃأﺕت ﺑﺎﻻﺳﺗﻘﺭرﺍاﺭر‪ .‬ﺍاﺳﺗﺄﺟﺭرﺕت ﻣﻧﺯزﻻ ﻓﻲ ﺷﻳﯾﺭرﻳﯾﻧﺎﻳﯾﻔﻼﺭر ﻭوﺍاﺷﺗﺭرﻳﯾﺕت ﺍاﺛﺎﺛﺎ‪ ،٬‬ﻓﻲ ﺍاﻟﺑﺩدﺍاﻳﯾﺔ ﻛﻧﺕت ﺍاﺧﺟﻝل ﻣﻥن ﻛﻝل ﺷﻲء ﻷﻧﻧﻲ ﻟﻡم ﺃأﻛﻥن‬ ‫ﺍاﻋﺭرﻑف ﺍاﺣﺩدﺍا ﻭوﻟﻛﻥن ﺍاﻻﻥن ﺃأﺻﺑﺢ ﻋﻧﺩدﻱي ﺍاﺻﺩدﻗﺎء‪ .‬ﻋﺎﺋﻠﺗﻲ ﻭوﺍاﺻﺩدﻗﺎﺋﻲ ﻟﻳﯾﺳﻭوﺍا ﺑﺟﺎﻧﺑﻲ ﻭوﻟﻛﻥن ﻛﻭوﻧﻬﮭﻡم ﻻﻳﯾ ﺯزﺍاﻟﻭوﻥن ﻋﻠﻰ ﻗﻳﯾﺩد ﺍاﻟﺣﻳﯾﺎﺓة ﻫﮬﮪھﺫذﺍا‬ ‫ﻳﯾﻌﻧﻲ ﺃأﻧﻧﺎ ﻧﺳﺗﻁطﻳﯾﻊ ﺍاﻟﻠﻘﺎء ﻓﻲ ﻳﯾﻭوﻡم ﻣﺎ‪ ،٬‬ﻟﺩدﻱي ﺍاﻻﻳﯾﻣﺎﻥن ﺍاﻟﻛﺎﻣﻝل ﺑﺫذﻟﻙك‪ ...‬ﻟﺳﺕت ﺧﺎﺋﻔﺔ ﻣﻥن ﺍاﺳﺗﻛﺷﺎﻑف ﺑﻌﺩد ﺍاﻻﻥن ﻓﺎﻧﺎ ﻟﺳﺕت ﺷﺧﺹص‬ ‫ﻣﺭرﺗﺑﻁطﺎ ﺑﺎﻟﻌﻣﻝل ﻭوﺍاﻟﻣﻧﺯزﻝل ﻓﻘﻁط‪ .‬ﺍاﻟﺻﻌﻭوﺑﺔ ﺍاﻟﻭوﺣﻳﯾﺩد ﺍاﻟﺗﻲ ﻭوﺍاﺟﻬﮭﺗﻧﻲ ﻫﮬﮪھﻧﺎ ﻫﮬﮪھﻲ ﻋﺩدﻡم ﻣﻌﺭرﻓﺔ ﺍاﻟﻠﻐﺔ ﺍاﻟﺗﺭرﻛﻳﯾﺔ‪ ،٬‬ﺍاﺑﺫذﻝل ﺟﻬﮭﺩدﺍا ﻣﻥن ﺍاﺟﻝل ﺍاﻟﺗﻌﻠﻡم‬ ‫ﻷﻧﻧﻲ ﺍاﺭرﻳﯾﺩد ﺍاﻟﺗﻭوﺍاﺻﻝل ﻣﻊ ﺟﻳﯾﺭرﺍاﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﻛﺻﺣﻔﻳﯾﺔ ﺃأﺟﺩد ﺑﻌﺽض ﺍاﻟﺻﻌﻭوﺑﺔ ﻛﻭوﻥن ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل ﺳﺎﺣﺔ ﻋﻣﻝل ﺟﺩدﻳﯾﺩدﺓة ﺑﺎﻟﻧﺳﺑﺔ ﻟﻲ ﻭوﻟﻛﻥن ﺃأﻛﺛﺭر ﻣﺎ ﻳﯾﻛﻭوﻱي ﻓﺅؤﺍاﺩدﻱي ﻫﮬﮪھﻭو ﻋﻣﻝل ﺗﻘﺎﺭرﻳﯾﺭر‬ ‫ﺇإﺧﺑﺎﺭرﻳﯾﺔ ﻋﻥن ﺿﺣﺎﻳﯾﺎ ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﺍاﻟﺳﻭوﺭرﻳﯾﻳﯾﻥن ﻓﻲ ﺇإﺳﻁطﻧﺑﻭوﻝل‪ ،٬‬ﺻﺩدﻗﻭوﻧﻲ ﺍاﻥن ﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﺍاﺿﻁطﺭرﻭوﺍا ﻟﻠﺗﺳﻭوﻝل ﻭوﺍاﻟﺫذﻳﯾﻥن ﻳﯾﻧﺎﻣﻭوﻥن ﻓﻲ ﺍاﻟﻁطﺭرﻗﺎﺕت ﻭوﻛﻝل‬ ‫ﺳﻭوﺭرﻱي ﻗﺩدﻡم ﺍاﻟﻰ ﺑﻠﺩدﻛﻡم ﻟﺩدﻳﯾﻪﮫ ﺣﻛﺎﻳﯾﺔ ﻻ ﺗﻌﺗﺑﺭر ﺟﻳﯾﺩدﺓة‪ ....‬ﻭوﺍاﻧﺎ ﺃأﺣﺱس ﺍاﻥن ﻗﻠﺑﻲ ﻳﯾﻛﺑﺭر ﻛﻠﻣﺎ ﺗﻌﺭرﻓﺕت ﻋﻠﻰ ﺍاﻟﻧﺎﺱس‪ ،٬‬ﻭوﺃأﺳﺗﻁطﻳﯾﻊ ﺍاﻥن ﺍاﻫﮬﮪھﺭرﻉع‬ ‫ﻟﻣﺳﺎﻋﺩدﺓة ﺍاﻟﺟﻣﻳﯾﻊ ﺩدﻭوﻥن ﺗﻣﻳﯾﻳﯾ ﺯز ﺑﻳﯾﻥن ﺍاﻟﻧﺎﺱس‪ ،٬‬ﻟﻘﺩد ﺍاﻛﺳﺑﺗﻧﻲ ﻫﮬﮪھﺫذﻩه ﺍاﻟﺣﺭرﺏب ﻗﻠﺑﺎ ﻛﺑﻳﯾﺭرﺍا ﺟﺩدﺍا‪.‬‬

‫‪151‬‬

‫‪150‬‬

Zeynep Abşar Çevirmen-Arapça Öğretmeni Translator- Arabic Teacher

152

153

On altı yaşında ailemin baskısı ile evlendiğimde kenara çekilmeyi kabul etmiştim. Kocam evliliğimizin yedinci yılında kalp krizinden hayatını kaybedince, hem benim hem de çocuklarım için yeni bir yaşamın başladığını hissettim ki bunun mimarı ben olacaktım. Çok erken yaşta evlendirildiğim için eğitimim yarıda kalmıştı. İşe buradan başladım ve üniversite okumaya karar verdim. Ama engellenmekten korktuğum için bu kararı kimseye söyleyemedim. Ölen eşimin ailesi ile aynı evde yaşıyorduk; çünkü maddi olarak başka bir alternatifim yoktu. Ama yaratmakta kararlıydım. Evin işlerini yaparken koluma yazdığım ders notları hayatımı kurtardı ve aylar süren çalışmam sonucunda Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü kazandım. Sevincimi kimseyle paylaşmadım; dört yıl boyunca üniversite okuduğumu kendi ailem, eşimin ailesi ve çocuklarımdan sakladım. 2005 yılında diplomamı alıp ailemin ve çocuklarımın karşısına geçtiğimde yaşadıkları şaşkınlığı anlatmak mümkün değil… Artık üniversite mezunuydum ve kimse bana ‘Çalışamazsın, çocuklarına bak’ diyemezdi. 2006’da bir okulda anasınıfı öğretmeni olarak çalışmaya başladım. Yaklaşık beş yıl boyunca aynı okulda öğretmenlik yaptım. Kendime ait başka bir hayatım vardı artık; ta ki savaş hayatımın ortasına dikilene kadar… Bin bir zahmetle kurduğum düzeni bırakıp çıkmamak için tam iki yıl savaş altında yaşadık. Ama olaylar şiddetlenip evimize kurşunlar isabet edince, ölen eşimin ailesi ile yanımıza birkaç parça giysi alarak Suriye’den ayrıldık. 2013’te Türkiye’ye doğru çıktığımız yolda sadece ağladım; yeni bir düzeni tekrar nasıl kuracağımı düşünüyordum… Türkiye’ye Kilis üzerinden giriş yaptık. Önce İzmir’deki akrabalarımızın yanına, sonra da İstanbul’a geldik ve yeniden küçücük bir evde ölen eşimin ailesi ile yaşamaya başladım. Sil baştan bir düzen kurabilmek ve çocuklarımı okutabilmek için çalışmak zorundaydım. Aylarca öğretmenlik yapabilmek için İstanbul’daki okulların kapısını çaldım; ancak kimliğim olmadığı için iş bulamadım. Daha sonra, bir tekstil atölyesinde ortacı olarak işe başladım. Bir gün iş çıkışı yolun ortasında açlıktan ve yorgunluktan bayılınca ertesi gün işe gitmedim. Aylar sonra ise kendi mesleğime biraz daha yaklaşmıştım. Bir dil okulunda saati on liradan Arapça dersi vermeye başladım; çok düşük bir rakam olduğunun farkındaydım ama mecburdum. Hatta bunu okul yönetimine söylediğimde bana ‘Tekstilde çalışmaktan daha iyidir’ dediler Sanırım bu cümlenin etkisini uzunca süre 154

üstümden atamadım. Ama ne olursa olsun bu işe başlamak bana iyi gelmişti. Utangaçlığımı bir kenara bırakıp insanlarla iletişim kurmaya başladım. Zamanla Suriyeli ve Türkiyeli arkadaşlarım oldu ve onlar sayesinde belediye, hastane, vakıf ve dernek gibi birçok yerde tercümanlık yapmaya başladım. Artık biraz daha para kazanıyordum. İlk olarak bir ev kiraladım ve çocuklarımla birlikte bu eve taşındık. Başarıma çocuklarım bile inanamıyor bazen ve bana sık sık ‘anne, sen güçlü bir kadınsın’ diyorlar. Ne müthiş bir keyif… Bir gün iş çıkışı şunu söyledim kendime: Senin bir işin var, bir evin var, çocukların okula gidiyor, kendi kararlarını kendin veriyorsun, her şey tıpkı Suriye’deki gibi… Nerde olursam olayım yeni bir hayat kurmaktan, mücadele etmekten korkmuyorum ve çok daha iyisini yapabilecek tecrübem de var. Ama yeni bir göçü kaldıramam, bunu iyi biliyorum.

155

When I was forced to get married by my family at the age of sixteen, I accepted to be drawn to the edge. When my husband lost his life from a heart attack in the seventh year of our marriage, I felt that a new life would begin for me and my children and this time, I would be the architect of it. Since I was married at a very early age, my education was left half finished, so I started work and decided to go to college. But I could not share this decision with anyone because I was afraid that someone would restrain me from doing it. Also I did not have an alternative economically; we were living in the same house with my husband’s family. But I was determined to change this. The Notes that I was writing on my arm saved my life and after months of studying while doing house work, I had been accepted to the department of Turkish Language and Literature. However, I couldn’t share this magnificent news with anyone, so I kept this as a secret from my own family, my husband’s family and my own children for four years long… When I graduated in 2005 and facedmy family and children it is not possible to describe the astonishment they experienced. Finally, I was a graduate and no one could tell me any longer that “You cannot work, just take care of your kids.” I started working as a kindergarten teacher in 2006 and I kept the job at the same school for five years. I had another life of my own until the war planted in the middle of my life. We lived under war conditions for two years in order to not to leave the life that I had set up with a thousand troubles, but once violent incidences rose and the bullets started to hit our house, we left Syria with my husband’s family and took just a few pieces of clothes with us. On the way to Turkey in 2003, I was just crying and thinking how I was going to start a new life… We crossed Turkey from Kilis. At first, we went to İzmir where some of our relatives were living and later we came to Istanbul to live again in the same little house with my husband’s family. I had to work to be able to build a new life from the beginning, to send my children to school. To be able to teach, I was knocking all school doors in Istanbul, but because I did not have a work permit, I could not find a job. Then, I started to work as a menial worker in a textile atelier. One day after a long day at work, I fainted because of hunger and fatigue, so I could not go to the job next day. Months later, I became more attached to my profession, I started to teach Arabic in a language school and I was earning ten lira per an hour. I was aware that it was really low pay rate 156

but I had to do it. Even when I opened this topic to school administration, they told me “It is still better than working at a textile atelier…” which I guess I have not been able to get over the effects of this response for a really long time. But whatever, starting at that job was good for me. Leaving my shyness to one side, I started to communicate with people. Over time, I made Syrian and Turkish friends, thanks to them; I started to work as a translator in many places like municipalities, hospitals, foundations and associations… At last, I was making some more money, so firstly I rented a house to live with my children. Even my children sometimes cannot believe my success and they frequently say to me “Mom, you are a strong woman!” What a great pleasure… Again one of those days after I got out of the job I spoke to myself; “Now, you have a job, you have a house, your children go to the school, you make your own decisions, everything is just the same as it is in Syria… Wherever I will be, I will not stop fighting. I am not afraid to start a new life and I know that I have quite enough experience to do it better, but I also know that I do not have the strength for a new migration; I know that very well...

157

Gava ku hêj temenê min 16 salîbûbi zora malbatê hatim zewicandin. Min xwe dabu rexê û qebûl kirî bûm. Dema ku mêrê min di sala heftan ya zewaca me de ji ber krîza dil jiyana xwe ji dest da, hem ji bo min û hem jî ji bo zarokên min, min hîs kir ku jiyanek nû ji bo me destpêkiriye û mîmarê vê jî yê bibûya ez. Ji ber ku ez zû hatibûm zewicandin perwerdeya min di nîviyê de mabû, da ku min li vir dest bi kar kir û biryar da ku ezê zanîngehêbixwînim. Mebi malbata hevserê min di heman malê de jiyan dikir ji ber çi alternatîfên din jî ji hela pereyan ve tunebûn. Lê ji bo avakirinê xwedî biryarbûm. Dema ku min karê malê dikir, notên dersan yên min ser destê xwe nivîsî heyata min xilas kirin û bi xebata mehan ez beşdarî ezmûnên beşa Zimanê Tirkî û Wêjeya tirkî bûm û bi encama erênî serketim. Min kêfa xwe ji kesî re parve nekir, min xwendina zanîngehê çar salan ji malxezûra xwe ji malbata xwe û ji zarokên xwe veşart. Sala 2005ân dema min dîploma xwe girt û çum cem malbat û zarokên xwe şaşitiya li ser rûyên wan ne mimkune ez bikarim vebêjim. Êdî ez mezûna zaningehê bûm û kesê nedikarî ji min re bêje ‘Tu nikarî bişixulî, li zarokên xwe binêre.’ Di sala 2006’ê de min li dibistanekê dest bi karê mamostetiyêkir,nêzî penç salan li heman dibistanê min mamostetî kir. Jiyaneka min a cûda hebu, heta ku şer di nav jiyana min de hatî çandin… ji ber ku avakirina jiyana bi zehmetiyan hatî sazkirin em bernedin, du salan di nav şer de me jiyan kir ku ew jî heta gule li malê ketin,bi malbata hevserê xwe û bi standina çend perçe libasan ji Sûrî derkitin.Dema 2013’an de me berê xwe da Tirkiyê ez tenê giriyam, hizirîm ku ez ê çawa dîsa nîzamek nû bidim avakirin… Pêşiyê em li ser Kîlisê veketin Tirkiyêû ewil çun cem merovên xwe yên Îzmirê û li dû re jîhatin Stenbolê û bi malxezûra xwe li xaniyek biçûk de em dijîn ji ber ku ez dixwazim binîzamek nû zarokên xwe bidim xwendin ez mecbûr bum ku bişixulim bi mehan ji bo ku ez mamostetiyê bikim li Stenbolê destê xwe li deriyên dibistanan dam. Lê ji ber ku nasnameya min nebû min kar nedît û paşê min di atolyeyek ya tekstîlê wek navçînî dest bi xebatê kir Rojekê ez ji kar derketim û dema ez ber bi malê ve çûm ji birsa û tînîtî dilê min bihurî û ji wê rojê pê ve ez neçûm kar. Piştî bi mehan hinek din ez nêzi mesleka xwe birîbûm, li dibistaneke ya ziman saeta wê bi deh lîreyî min dest bi dersên zimanê Erebî kir. Min fêm dikir ku ew hejmareke gelekî kême, lê ez mecbûrbum. Dema min ev ji rêveberiya dibistanê re anî ziman, ji min re gotin: ‘Ji 158

şixulê tekstîlê çêtire, Min demek dirêj tesîra vê hevokê ser xwe nekarî biavêjim. Lê her çi tişt be bila be ev xebatji min re baş hatîbu, fedîkirin min ser xwe avêtibû û min dest bi danûstandinê bi mirovan dikir.Dem bi dem hevalên min ên Sûrîyeyî û Tirkîyeyîçêbûn. Bi saya wan li gelek cihanşaredariyan, nexweşxaneyan, weqfan û komeleyan dest bi wergerandinê kir,piçek din min pere qezenç dikir, û bi van tişta yekem min gel zarokên xwe xaniyek kirî girt. Heta zarokên min ji carna baweriya serkeftina min nakin. Û carinan ew ji min re dibêjin ‘tu jineka xurt î’. Çi kêfxweşiyek mezine ... Rojekê ji derketina kar min ji xwe re ev got; Karekî te heye, te xaniyek heye zarokên te diçin dibistanê, hûn biryarên xwe bi xwe didin. Her tişt wek dema tu di Sûriyê de ... ez li kû bim bila bibim bi avakirina jiyanek nû natirsim, ji têkoşînê natirsim, û tecrûbeya min heye ku ez tiştên baştir ji bikim lê ez dizanim kunikarim koçberiyek nû rabikim, ez vê baş dizanim.

159

‫كنت قبلت االنسحاب جانبا عندما تزوجت تحت ضغط عائلتي وانا في السادسة عشر من عمري‪ .‬عندما توفى‬ ‫زوجي إثر نوبة قلبية في السنة السابعة من زواجنا‪ ،‬ا حسست ببدءحياة جديدة لي وألطفالي وسأصبح انا من‬ ‫ينشئها‪.‬‬ ‫لم أستطع اكمال تعليمي ألنهم زوجوني في سن مبكرة جدا‪ ،‬بدأت الطريق من هنا وقررت الدراسة في الجامعة ولكن‬ ‫لم أستطع اخبار أحد بسبب خوفي من إعاقة هذا القرار‪ .‬كنا نعيش في نفس املنزل مع عائلة زوجي املتوفي ألنه لم‬ ‫يكن لدي بديل اخر من الناحية املادية‪ .‬ولكنني كنت عازمة على االجهاد‪ ،‬اثناء قيامي باألعمال املنزلية مالحظات‬ ‫الدروس التي كتبتها على ساعدي انقذتحياتي وبعد دراستي التي استمرت شهورا تم قبولي في قسم اللغة‬ ‫التركية وآدابها‪ .‬لم أشارك فرحتي مع أي شخص‪ ،‬اخفيت دراستي في الجامعة على مدى أربع سنني عن عائلتي‬ ‫وعائلة زوجي وأطفالي‪ .‬ال يمكن وصف الدهشة التي عاشها اهلي واطفالي عندما استلمت شهادتي وخرجت‬ ‫امامهم في عام ‪.2005‬‬ ‫من االن وصاعدا أصبحت خريجة جامعية وال يستطع أحد ان يقول لي " ال يمكن ان تعملي‪ ،‬اهتمي بأطفالك"‪ .‬في‬ ‫عام ‪ 2006‬بدأت العمل كمدرسة للصف األول في احدى املدارس‪ ،‬وعملت كمدرسة في نفس املدرسة ملا يقارب‬ ‫الخمس سنوات‪ ،‬كان ليحياة أخرى الى ان وقفت الحرب في منتصفحياتي‪ ...‬عشنا سنتني كاملتني تحت الحرب‬ ‫لكيال اترك الحياة التي تحملت من اجلها الكثير من املشقات واملتاعب ولكن عندما اشتدت اال حداث وأصابت‬ ‫الطلقات النارية منزلنا‪ ،‬افترقنا عن سوريا بصحبة عائلة زوجي املتوفي اخذين معنا بعض املالبس‪ .‬لقد بكيت في‬ ‫الطريق الى تركيا في عام ‪, 2013‬وكنت أتساءل عن كيفية انشاءحياة جديدة‪....‬‬ ‫قمنا بالدخول الى تركيا عبر كيّلس‪ ،‬ذهبنا أوال الى اقاربنا في ازمير وبعدها جئنا الى إسطنبول ومرة أخرى بدأت‬ ‫العيش في بيت صغير مع عائلة زوجي املتوفي‪ .‬كان على ان اعمل من اجل انشاءحياة جديدة وتعليم اطفالي‪،‬‬ ‫طرقت أبواب مدارس إسطنبول باحثة عمل كمدرسة ولكن لم أستطع إيجاد عمل بسبب عدم وجود بطاقة شخصية‪،‬‬ ‫وبعد ذلك بدأت العمل كعاملة في احدى ورش النسيج‪ .‬في أحد األيام أغمي علي من شدة التعب والجوع وفي اليوم‬ ‫التالي لم اذهب للعمل‪ .‬وبعد أشهر عديدة اقتربت قليال من مهنتي‪ ،‬بدأت إعطاء دورس اللغة العربية في إحدى‬ ‫مراكز اللغات مقابل عشر ليرات في الساعة‪ ،‬كنت اعلم انه مبلغ قليل جدا ولكن كنت مضطرة‪ .‬وحتى عندما قلت ذلك‬ ‫ملدير املركز اجابني بالقول " انه أفضل من العمل في النسيج “‪ ،‬اعتقد انني لم أستطع التخلص من تأثير هذه‬ ‫الجملة لفترة طويلة‪ .‬ولكن مهما يكن فقد كان البدء بهذا العمل مفيدا بالنسبة لي‪ ،‬وضعت خجلي جانبا وبدأت‬ ‫بالتواصل مع الناس‪ .‬مع مرور الزمن أصبح عندي أصدقاء سوريون وأتراك وبفضلهم بدأت العمل كمترجمة في‬ ‫اماكن كالبلدية واملشفى والجمعيات‪ ،‬وأصبحت اكسب بعض املال واستأجرت منزال وانتقلت للعيش فيه مع اطفالي‪.‬‬ ‫حتى اطفالي لم يصدقوا نجاحي وكان يقولون لي باستمرار "امي انت امراه قوية "‪ .‬يالها من متعة رائعة‪.‬‬ ‫في أحد األيام قلت لنفسي اثناء الخروج من العمل ‪ :‬لديك عمل ولديك منزل واطفالك يذهبون الى املدرسة وتتخذين‬ ‫قرارتِك بنفسِك كل شيء تماما كما كان في سوريا ‪ ....‬ايمنا كنت موجودة لن أخاف من النضال او من انشاءحياة‬ ‫جديدة وعندي تجربة تكفي لعمل ما هو أفضل من ذلك ولكنني اعلم جيدة انني غير قادرة على تحمل هجرة جديدة‪.‬‬ ‫‪161‬‬

‫‪160‬‬

162

163

164

165

166

167

168

169