PSC MAGAZINE EDITIE 2 – 2013

Editie 2 - 2013 | 3 e jaargang | www.pscmagazine.nl

De informatiebron voor professionals in de psychosociale gezondheidszorg aangesloten bij de NFG, Adiona en Rosegarden

Thema: RELIGIE Mens mogen zijn • PSC-dagen De ODC-drijfverentest • De kracht van de metafoor Handleiding voor de weg naar heelheid

spreken zien weten zijn voelen handelen liefhebben

SanoConcept

synergie vanuit de bron

CHAKRA FYSIEK

ENERGIE Onbewuste drijfveren, emoties en predisposities vormen bij veel gezondheidsklachten een factor van belang. Het SanoConcept hanteert een geïntegreerd model waarin drie niveaus worden onder-scheiden: het fysieke, energetische en persoonlijkheids- of psychovegetatieve niveau.

In dit concept spelen de persoonlijkheidskenmerken ofwel de chakra’s een sleutelrol.

Chakra’s komen overeen met de psychovegetatieve stuurcentra in de hersenen. Daar zetelen de fixaties en remmingen die energetische en somatische verstoringen kunnen veroorzaken of beïnvloeden.

Het SanoConcept biedt u een werkbaar medisch-klinisch model en uitgebreide ondersteuning middels diverse opleidingen. Vraag nu het gratis vademecum aan.

Uitgebreide testset van 40 energetische producten is verkrijgbaar voor maar €15,-.

Kijk voor meer informatie op www.SiVAS.nu

SiVAS

Subtiele interventies met behulp van het Vasculair Autonoom Signaal

SanoPharm Nederland bv - Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK - Barneveld T 0342-420714 - F 0342-420686 - www.sanopharm.com - info@sanopharm.com

Voorwoord

religie Religie zit verweven in het leven en is terug te vinden in onze taal en uitdrukkingen, in architectuur en het landschap, in ons ritme en patroon - zondag is voor de meesten van ons nog steeds de dag dat we niet werken – en de manier waarop we ons leven leven. Als religie zo’n grote stempel drukt op het leven, zal zij zeker ook een belangrijke rol spelen bij de problemen die we hebben in het leven en in het oplossen daarvan. Daarom is het thema van deze editie van PSC Magazine religie.

Het begrip religie is enorm breed en het lijkt onmogelijk er een universele definitie voor te geven. Vraag tien mensen op straat er een te geven en ze zullen allemaal verschillen. Kennelijk is religie dus heel persoonlijk. Er zijn natuurlijk een aantal grote wereldreligies, zoals het christendom, de islam, het jodendom en het hindoeïsme, maar ook binnen die groepen zijn er meer subgroepen dan op twee handen te tellen zijn.

Er zijn wel verschillende overeenkomsten, zoals het geloven in een god, het (gezamenlijk) bidden in een religieus gebouw en heilige geschriften. Maar ook dat lijkt weer niet helemaal te kloppen, want er zijn ook religies die het bestaan van een god of goden niet centraal stellen.

“Het begrip religie is enorm breed en het lijkt onmogelijk er een universele definitie voor te geven.”

Aangezien religie zo persoonlijk is, gaan we er ook niet vanuit dat we met de artikelen in deze editie van PSC Magazine een volledig beeld neerzetten. Eerder lichten we slechts een tipje van de sluier op wat betreft religie en de psychosociale zorg. En ook niet alle religies komen aan bod. Als we het thema volledig zouden willen belichten, zouden we heel wat edities kunnen vullen. Wij hebben gesproken met Gineke Klinkhamer, oprichtster van Bureau de Roos. Zij legt uit hoe geloof verwerkt zit in therapie. En verrassend genoeg verschilt dat niet altijd van de werkwijze waarbij geloof geen (grote) rol speelt.

Ook kunt u in deze editie een voorpublicatie lezen uit het boek Ecce Homo, een boek dat heilige geschriften uitlegt als handleiding voor de weg naar heelheid. Wanneer je dieper kijkt naar de verhalen in bijvoorbeeld de Bijbel, blijkt dat deze juist weer wel heel universeel zijn.

Youssef Azghari licht toe welke invloed het hebben van islamitische waarden in een westerse samenleving heeft op het vormen van een eigen identiteit.

In deze editie vindt u ook veel informatie over de PSC-dagen op 31 mei en 1 juni.

U vindt een overzicht van de workshops en een aantal sprekers geeft u alvast een voorproefje. Zo legt Reinhard Verlinden, auteur van het boek Nutricijnen, uit hoe u planten- en kruidenextracten kunt inzetten ter ondersteuning van cliënten.

Alle actuele informatie kunt u terugvinden op www.pscdag.nl. Hier kunt u zich ook aanmelden.

Ik wens u veel leesplezier en hoop u op 31 mei of 1 juni te ontmoeten op de PSC-dagen in Nijkerk.

Sacha van den Ende Hoofdredacteur redactie@pscmagazine.nl

PSC 3

psc dagen 2013

NFG

Zoals ieder jaar organiseert de NFG speciaal voor haar leden en geïnteresseerden uit het veld de PSC-dagen. De afgelopen keer waren het voor het eerst 2 dagen in plaats van 1. En dat was een succes! Dus ook in 2013 organiseert de NFG weer twee bijzondere en leerzame dagen. Het programma is nog niet volledig, maar op de website www.pscdag.nl kunt u alle nieuwtjes op de voet blijven volgen.

Keynote sprekers Uit alle reacties is wel gebleken dat de lezing van Rudy Vandamme een van de hoogtepunten was. Daarom zal hij ook dit jaar weer op het programma staan. Andere keynote sprekers zijn Reinhard Verlinden, auteur van het boek ‘Nutricijnen’ en meesterverteller Willem de Ridder.

Nieuwsgierig naar de inhoud? Kijk op www.pscdag.nl!

4 PSC

4

Inhoudsopgave

EDitie 2 - 2013

6

16

24

3

Voorwoord Sacha van den Ende

6

Interview Mens mogen zijn

10

PSC-dagen: Stressbeheersing in de praktijk; de rol van Nutricijnen Reinhard Verlinden

13 14

Column Wilma de Haas

Van de voorzitter Rick Denkers

15

NFG-nieuws Carry Huijink-Jansen

16

De ODC-drijfverentest Maartje Albert

18

De kracht van de metafoor Adiona

21

Mediation DAS

22

PSC-dagen Workshopoverzicht

24

Handleiding voor de weg naar heelheid Anne-Marie Wegh

26

Stichting van Christen Psychosociaal Therapeuten Marjan Berg

27

Benedictushof Maartje Albert

29

PSC-dagen: Security Awareness Elbrecht Claus

30

Vier belangrijke geheimen van de coach of therapeut als TOP-Expert Marijke Eggink

31

De zinzoekende mens heeft behoefte aan hulpverleners Gradatim

32

Islamitische waarden verschillen niet van westerse waarden, ook niet op het voetbalveld Youssef Azghari

35

Column Martine Clausen

36

Geloof, een parel in therapie Saskia Boender

38

Zintuigenprikkels

40

Sneller emotioneel gezond met Human Givenscounseling Alix Royer

42

Colofon en vooruitblik PSC 5

mens mogen zijn

6 PSC

Interview

mens mogen zijn Leven naar wat Gods bedoeling is

Een interview met Gineke Klinkha mer Vanaf 1998 heeft Gineke Klinkhamer een praktijk in Epe: bureau “de Roos”– een bureau voor christelijke hulpverlening en pedagogisch advies. Inmiddels heeft ze 11 freelance therapeuten aangetrokken om de mensen die bij bureau “de Roos” aankloppen, te kunnen helpen.

Klinkhamer was oorspronkelijk werkzaam in de gezondheidszorg in de verpleging.

Door: Maartje Albert, redactie PSC Hoe ben je vanuit de verpleging terechtgekomen in de psychosociale hulpverlening?

“Vanuit de verpleging ben ik naar het buitenland gegaan om met mishandelde en verwaarloosde kinderen te werken in een kindertehuis. Ik vond dat zo fascinerend en wilde graag meer weten. ‘Wat kun je doen aan de trauma’s die kinderen hebben?’ Daar werd de nieuwsgierigheid geboren. Je kunt gedrag van kinderen wel disciplineren, maar wat beweegt hen om te doen wat ze doen?

Ik heb daar zeven jaar gewerkt en toen ben ik teruggekomen naar Nederland. Ik ben gaan zoeken naar wat ik zou kunnen doen. Toentertijd was dat nog niet zoveel. Pas in 1990 ben ik gaan studeren en volgde de studie orthopedagogiek. De studie duurde 4 jaar en daarna heb ik de opleiding gedaan tot speltherapeute, omdat ik nog meer wilde weten en wilde werken met getraumatiseerde kinderen.

In 1998 was ik klaar met de opleidingen en wilde toen eigenlijk mijn eigen praktijk beginnen. Ik had gedacht dat het leuk zou zijn als ik twee dagen voor mijn eigen praktijk kon vullen en ik wilde dan voor de andere drie dagen een baan erbij zoeken, omdat er toch brood op de plank moest komen. Dus ik ben begonnen met twee dagen, maar dat waren al snel vijf dagen. Dat was ontzettend leuk. In het begin kwamen er vooral kinderen. Maar kinderen hebben ouders en die hadden ook allerlei vragen en problemen en daarnaast kwamen er ook vragen van andere volwassenen voor hulp. Toen ben ik gaan zoeken naar een opleiding voor psychosociaal therapeut, zodat ik ook volwassenen kon gaan helpen. Dit was een driejarige opleiding. Ik vond de opleiding ontzettend leuk en daarna is de praktijk alleen maar gegroeid. Vervolgens heb ik nog de driejarige opleiding voor transactionele analyse gevolgd, wat ik ook heel leuk vond.

Inmiddels werken we met 11 therapeuten in de praktijk. De wachtlijsten werden zo lang en dat wilde ik niet. De mensen die naar de praktijk komen, zijn jong en oud: van 3 jaar tot 80 jaar. Ook de problemen waar mensen mee komen, zijn divers. Er zijn veel mensen die komen met trauma’s, relatieproblemen en veel hechtingsproblematiek. Kinderen komen vaak met angsten en gedragsproblemen.”

Naast bureau “de Roos” heb je ook een opleidingsinstituut opgezet.

“Dat klopt. Toen ik zelf de psychosociale opleiding wilde gaan volgen, heb ik heel lang gezocht naar een passende opleiding. Ik wilde graag een opleiding volgen met een christelijk perspectief en die was er eigenlijk niet. Toen dacht ik: ‘Wat is dat eigenlijk jammer dat we dat zo hebben laten liggen als christenen’. Vanuit die gedachte leek het mij leuk, dat er ook een opleiding beschikbaar zou zijn voor mensen die vanuit een christelijk perspectief een opleiding wilden volgen.

Nou moet je weten dat veel christenen het eigenlijk niet zo op hebben met psychologie, want ze denken dat dat niet zo hoort. Ik vond het juiste de uitdaging om de Bijbel en de psychologie bij elkaar te brengen. Op die manier zou het bedreigende voor christenen wegvallen en zou duidelijk worden dat het elkaars vijanden niet zijn.

Ik bedacht dat ik dan zelf maar een opleiding zou opzetten. Ik dacht: ik kijk wel of er markt voor is. Ik heb een winterlang besteed aan het opzet-

PSC 7

mens mogen zijn

ten van de studie en bekeken wat er wel en niet in de opleiding zou moeten zitten. Ik vond het belangrijk dat het uiteindelijk een volwaardige opleiding moest zijn, die op gelijke hoogte stond met andere psychosociale opleidingen. Ik bracht de opleiding in 2005 op de markt en er bleek duidelijk dat er animo voor was. Inmiddels zijn er sinds die tijd tussen de 150 en 200 studenten opgeleid. Op het moment hebben we 100 studenten als je alle jaargangen bij elkaar optelt.

We bieden op dit moment de driejarige opleiding tot psychosociaal therapeut aan, de eenjarige specialisatie voor kindertherapie en de cursus relatietherapie.”

Hoe verschilt de opleidingen van andere opleidingen die beschikbaar zijn?

“Eigenlijk niet eens zo heel veel, denk ik en toch ook weer wel. Het is vooral dat mensen die een christelijke achtergrond hebben, er dan toch op vertrouwen dat je, in hun ogen, geen rare dingen gaat zeggen. Waar wij op uit zijn, is dat de mens weer uit zijn hart mag leven. Dat iemand weer kan gaan voor autonomie en vrijheid. Dat klinkt misschien niet zo vreemd, maar voor heel veel christenen is dat wel vreemd. Autonomie lijkt in strijd te zijn met het christen-zijn. Maar eigenlijk is dat precies wat Gods bedoeling is. Dat we weer mensen mogen zijn, zoals dat van oorsprong bedoeld was. De therapie is erop gericht erachter te komen, wat er in de weg staat om de mens te zijn, zoals dat van oorsprong bedoeld was.

Je bent dan eigenlijk bezig met het beeld dat iemand van zichzelf heeft, het beeld dat iemand van anderen heeft, maar uiteindelijk ook met het beeld dat die persoon van God heeft. Want dat beïnvloedt veel van zijn acties.”

Hoe zit het geloof verwerkt in therapie?

“De meeste mensen in de praktijk hebben een christelijke achtergrond. De benadering van niet-christelijke en christelijke cliënten is eigenlijk precies hetzelfde. Bij niet-christelijke cliënten komt alleen het Godsbeeld niet ter sprake. Als zij het er niet over hebben, hebben wij het er ook niet over.

Bij christenen zit het geloof en het beeld van God zo verweven in het leven, dat ze eigenlijk niet los te koppelen zijn. Overigens is het altijd zo dat, als de cliënt geen vragen heeft over het Godsdeel, dit ook niet ter sprake komt. Het initiatief ligt altijd bij de cliënt.

Ik merk in de praktijk dat christenen vaak opgevoed zijn met christelijke dogma’s en die zijn vrij universeel. Ik zou zo graag willen dat mensen niet lijden aan die dogma’s, maar dat ze zien dat God eigenlijk wil dat we mens zijn en leven met een hoofdletter en dat 8 PSC

we vrij mogen zijn. En dat is toch wel een nieuw idee wanneer je opgevoed bent met allerlei christelijke dogma’s.

Een belangrijk dogma is bijvoorbeeld dat je niet zelf mag kiezen, maar dat je vooral leiding moet vragen. Wat wil God? Deze gedachten maken, dat bij deze mensen het ‘ik’ niet goed ontwikkeld is. Maar eigenlijk is het juist andersom. God wil juist wel dat je zelf gaat kiezen. Dat mag, want dat hoort bij volwassen worden en zijn. Daar gaan heel veel vragen over. Veel mensen zijn zo doordrongen van het idee, dat je je eigen ik moet verloochenen en je helemaal moet overgeven aan wat God van je vraagt, dat het idee gevangenschap geeft. En dat hoeft niet. Je mag je eigen persoonlijkheid zijn in al zijn unieke facetten. En je mag ook zelf je eigen verlangens vormgeven in het leven.”

Roept deze gedachte ook wel eens weerstand op?

“Ja zeker! Vaak wordt gedacht, dat dit niet waar kan zijn. Mensen zijn zo anders opgevoed en ook de dominee zegt het anders. Doordat je probeert het goed uit leggen, ook vanuit het perspectief van de Bijbel, raken de meeste mensen wel overtuigd. Ook omdat ze ervaren dat het werkt. En dat is eigenlijk het meest overtuigende.

Het kan ook zijn dat partner van de cliënt de veranderde gedachtegang niet kan volgen. Dan nodigen we hem of haar uit en vragen waar hij tegen aanloopt, zodat we daar ook een goede uitleg aan kunnen geven.

We gaan voor vrijheid, dus wij als therapeut gaan dan ook niet zeggen hoe het moet. Met vrijheid bedoel ik een innerlijke zelfstandigheid, niet afhankelijk van beloning of straf. Vaak laten we onze keuze (nog) door angst beïnvloeden en dan zijn we niet vrij.

Als therapeut kunnen we uitleg geven, maar mensen kunnen zelf kiezen wat ze ermee gaan doen.”

Hoe ziet de therapie voor kinderen eruit?

“Bij kinderen geven we vooral speltherapie. Dat betekent dat een kind in een kamer komt, waar heel veel speelgoed is. En zoals grote mensen praten over hun problemen, spelen kinderen ze uit. Door de spelbeelden die ze neerzetten, kun je als therapeut zien hoe het kind zijn wereld beleeft, wat er speelt in die wereld en waar het vastloopt.

Bij kinderen hebben we het eigenlijk heel weinig over het geloof, tenzij het kind daar zelf een vraag over heeft. Kinderen mogen gewoon komen om te spelen en door goed te kijken kunnen we therapeutisch interventies geven.

Wanneer een kind een trauma heeft meegemaakt, kan het zich wel afvragen waar God was en waarom dingen gebeuren.

De opvoeding van kinderen is wel veranderd door de jaren heen.

Interview

“Bij christenen zit het geloof en het beeld van God zo verweven in het leven, dat ze eigenlijk niet los te koppelen zijn.”

Vroeger was het veel meer autoritair. Het kind is slecht en we moeten het flink aan de teugel houden, willen we er nog iets goeds van maken. Dat zie je wel verschuiven, niet alleen in de christelijke wereld. Er komt steeds meer oog voor hoe bijzonder een kind is en dat kinderen niet door en door slecht zijn. Daardoor krijgen kinderen ook meer ruimte; ruimte om een eigen ‘ik’ te ontwikkelen.

Zelf geef ik ook veel voorlichting over opvoeden, bijvoorbeeld bij de ouderbegeleiding van kinderen die hier in therapie zijn. Zo gaan ouders ook zien hoe belangrijk het is, dat een kind een autonoom ‘ik’ mag opbouwen. En dat het kind misschien anders is dan zij, maar dat dat niet direct slecht is. Het mag leren om te kiezen en ontdekken wat goed en verkeerd is.”

Eigenlijk komt dat weer overeen met de dogma’s waar we het eerder over hadden.

“Dat klopt. Het autonome ‘ik’ is een onderwerp dat veel voorkomt bij therapie. Daarnaast is er nog een ander onderwerp dat bij veel christenen speelt, namelijk dat veel christenen denken dat God de magische oplossing is. God is de Almachtige en als er iets naars in het leven gebeurt, vragen mensen zich af waar God op dat moment was. Kon God niet voorkomen wat er gebeurd is? Dit geeft veel teleurstelling en vragen bij mensen. Mensen kunnen er zelfs op afhaken, want als het zo moet, dan hoeft het niet voor ze.

Dan komen er naast teleurstelling ook gevoelens van boosheid bij kijken.

Anderzijds zijn er ook mensen die als het ware een passieve houding innemen. Zij denken bijvoorbeeld dat God vast een bedoeling had met het gebeurde.

Als mensen in de praktijk komen met dit soort vragen en gevoelens, geven we vooral veel erkenning aan de gevoelens. Vervolgens gaan we goed luisteren wat het precies is, waar die persoon het meest teleurgesteld in is of boos over is. Vanuit dit uitgangspunt gaan we kijken naar een ‘nieuw’ beeld van God, dat meer recht doet aan Hem. De mensen die een passieve houding aannemen, proberen we te stimuleren om ook weer dat godsbeeld aan te passen, maar ook om zelf weer op te staan. Als mens hebben wij zelf verantwoordelijkheid en kunnen we ons leven zelf vormgeven. En dat is allereerst onze eigen verantwoordelijkheid. Voor elke situatie geldt, dat je niet je eigen omstandigheden kunt bepalen, maar wel welke reactie je daarop geeft.”

respect voor ieders overtuiging heel belangrijk is. En erkenning dat het voor die mens zo is, want dat zijn zijn geloofsbeelden.”

En heb je nog iets dat je mee zou willen geven aan therapeuten die wel christelijk zijn?

“Eigenlijk zou ik hier hetzelfde willen zeggen, want christentherapeuten zijn snel geneigd om dingen uit te gaan leggen met een Bijbeltekst. Ik zou willen zeggen: ‘Houd je daarvan terug, ga niet gelijk verklaren en luister eerst hoe het voor een ander is’.”

Is er tot slot nog iets dat je zou willen zeggen?

“Ik merk dat hoe langer ik les geef en me bezighoud met dit vak, hoe leuker ik het ga vinden te zien dat psychologie en de Bijbel geen vijanden zijn. Er staan al heel lang zoveel dingen in die Bijbel die we ook in therapie toepassen. Het is een ontzettend leuke uitdaging om dat te gaan zien en ik hoop dat veel christenen dat gaan ontdekken.”

Boekentips van Gineke Klinkhamer In perspectief, Klaas Goverts In dit boek maakt de lezer kennis met de studie over de identiteit van God, een God van relatie, een God van geven en ontvangen.

Kind aan huis, Brennan Manning De schrijver maakt duidelijk, dat het geestelijk leven geen afgesloten compartiment binnen ons bestaan is, maar een levensstijl, een proces, een beleven dat God je Vader is.

Vier stappen naar een sterke identiteit, Henry Cloud Om volwassen te worden moeten we vier fasen doorlopen: hechting, individuatie, goed en kwaad begrijpen en verantwoordelijkheid nemen.

Een uitgebreide studiegids kan opgevraagd worden via de website van Bureau de Roos. Opleidingen zijn voor christenen, maar ook voor niet-christenen. Voorwaarde is mbo-niveau. Het liefst opgeleid in de richting van de hulpverlening. Vooraf vindt altijd een intakegesprek plaats.

Ieder jaar wordt een open middag georganiseerd. In september begint het nieuwe opleidingsjaar. www.bureauderoos.nl

Is er nog iets dat je mee wil geven aan niet-christelijke therapeuten die werken met christelijke cliënten?

“Het is waarschijnlijk een open deur, maar ik zou willen zeggen dat PSC 9

PSC-dagen

Stressbeheersing in de praktijk de rol van Nutricijnen

Door: Reinhard Verlinden Negatieve stress is toch wel een schaduwzijde van onze moderne maatschappij. Presteren staat centraal, voor ontspanning is nauwelijks nog tijd. Dit laat zich voelen in een toenemend aantal patiënten met angsten, slaapproblemen, vermoeidheid of burn-out.

Hoe dynamisch is het aanpassingsvermogen van het menselijk lichaam? Welke signalen stuurt het lichaam uit?

Gedurende de lezing van Reinhard Verlinden op de eerste PSC-dag in 2013 krijgt u een deskundige kijk op de fysiologie van de stressrespons en inzicht in de mogelijkheden van een natuurlijke aanpak met behulp van klinisch bewezen plantenextracten en nutriënten in stressondersteuning.

Negatieve stress Tegenwoordig lijden steeds meer mensen aan negatieve stress.

De Amerikaanse psychoanalyst, Herbert Freudenberger, bedacht de term “burn-outsyndroom” in 1974. Sindsdien kreeg deze aandoening steeds meer vaste voet op Europese bodem. Emotionele uitputting, sociaal isolement, prikkelbaarheid, verlies aan persoonlijkheid en ondermaatse prestaties zijn kenmerkend voor dit syndroom. Dikwijls is een veeleisende baan met weinig autonomie of promotieperspectief een bron van ergernis waardoor het klachtenpatroon ontstaat. Maar er is niet alleen de druk in het professionele leven, steeds vaker is men eveneens privé drukbezet, of er zijn bijvoorbeeld financiële problemen, verkrampte contacten met andere mensen, conflicten met de partner of een scheiding, waardoor negatieve stress ontstaat.

Negatieve stress gaat gepaard met fysieke en mentale problemen: slapeloosheid, nerveuze hartklachten, maagdarmproblemen, vermoeidheid, gebrek aan creativiteit, agressie, depressies, angststoornissen, chronische pijn of hoofd-, nek- en rugklachten door een voortdurende aanspanning van spieren. Chronische stress leidt zelfs tot een onderdrukking van het immuunsysteem waardoor herhaaldelijk infecties aan de bovenste luchtwegen ontstaan.

En wist u dat het immuunsysteem het meest doeltreffend werkt als we slapen? Dat negatieve stress leidt tot slapeloosheid verklaart al grotendeels waarom het immuunsysteem bij stress niet zo goed werkt. Slapen is herstellen, zowel fysiek als mentaal. Eén van de geheimen van de mediterrane levenswijze is de legendarische siësta. De 90-plussers uit de MEDIS-studie (Mediterranean Islands Study) hadden deze hoge levensverwachting te danken aan hun trouw aan het traditioneel mediterrane dieet, stoppen met roken en hun siësta.

Stressbeheersing Hoe stressgevoelig bent u? U hoort het graag zeggen: verbeter uw werkomgeving, kom uit uw sociale isolement en orden uw privéleven om te ontsnappen aan de slepende gevolgen van stress. Eenvoudig is het niet! Als u bepaalde situaties niet kunt veranderen, kunt u toch uw stressprobleem verminderen door uw kijk op de situatie te wijzigen, aan bewustzijn te doen, te relativeren. Professionele hulp, gedoseerde lichamelijke activiteit en enkele goed gekozen nutriënten of kruiden kunnen hierbij helpen.

10 PSC

Nutricijnen zullen de oorzaak van de stress niet wegnemen, maar ze geven meer kracht om boven de problemen te staan. Dat er een verband bestaat tussen de nutriëntenstatus en de psychische toestand van een individu stelde men onder meer vast in onderzoek bij gevangenen: Britse criminelen waren aanzienlijk minder agressief toen ze meer vitaminen, mineralen en essentiële vetzuren gebruikten.

Wie door aanhoudende stress gewicht blijft verliezen, een gebrek aan eetlust ervaart en zich steeds zwakker voelt, kan in het scenario van bijnieruitputting beland zijn. De bijnieren stellen het lichaam in staat een extra inspanning te leveren om met stress om te gaan. Ze produceren stoffen die nodig zijn bij ontstekingsreacties, de stofwisseling, het regelen van de vochtbalans, de bloeddruk, de doorbloeding van onze weefsels en het immuunsysteem.

Nutricijnen met vitamine C, vitamine B5, vitamine B6 of bijnierextracten zullen de bijnierfunctie ondersteunen. Ook met kruiden en planten kan men aan de slag, mits ze juist gedoseerd zijn en van hoge kwaliteit.

Adaptogenen en plantaardige rustbrengers Adaptogenen zijn planten die het lichaam ondersteunen om weerstand te bieden aan de effecten van stress. Ze helpen het lichaam adapteren (aanpassen) aan diverse stressfactoren. In 1969 vatten de wetenschappers dr. Brekhman en dr. Dardymov de eigenschappen van een adaptogeen samen in een definitie. Die luidt als volgt: een adaptogeen biedt een brede antistresswerking, herstelt in het lichaam wat door de stressfactor werd veranderd, en zal zelf de normale lichaamsfuncties niet méér dan nodig beïnvloeden.

Reeds in 1946 begreep dr. Hans Selye dat een stressrespons uit drie fasen bestaat: een alarmfase, een weerstandsfase en een uitputtingsfase.

Reactie op stress verloopt in drie fasen:

Alarm => Weerstand => Uitputting dr. Hans Selye (1946) Adaptogenen helpen om de weerstandsfase op te bouwen zodat u niet in de uitputtingsfase terechtkomt. Bij vermoeidheid helpen ze zowel concentratie, prestatie als uithoudingsvermogen verbeteren. Ze doen dit via een beïnvloeding van de hersenen en de bijnieren. Adaptogenen verhogen de vitaliteit zonder de bijwerkingen die eigen zijn aan stimulerende middelen zoals cafeïne, nicotine of amfetamines. Adaptogenen induceren een traag herstel na een uitputtende fysieke belasting, uitputting van het energieniveau of slapeloosheid.

Deze korte beschrijvingen van enkele belangrijke adaptogenen wil ik u graag vast meegeven: Siberische ginseng (Eleutherococcus senticosus) staat bekend als de plant die Russische atleten hielp/helpt ondersteunen. De plant

in kwaliteitscontroles en de opneem nutriënten, is de kans groot dat een s zal werken.

PSC-dagen

Panax ginseng (Koreaanse ginseng) ondersteunt de geheugenfunctie tijdens de eerste uren na inname, hoewel dit kan samengaan met een vermindering van het aandachtsvermogen op dat moment. Met deze plant verhogen ook de fysieke prestaties, het uithoudingsvermogen en de zuurstofopname tijdens het beoefenen van sport. Of Panax ginseng een algemeen goed gevoel zal geven, hangt heel sterk af van de kwaliteit van het gebruikte preparaat. Wie veel koffie of thee drinkt, loopt een hogere kans op bijwerkingen bij gebruik van Panax ginseng Schisandra (Schisandra chinensis) induceert bij gezonde personen een beter uithoudingsvermogen, een fijnere motoriek en een hogere mentale capaciteit. Diverse klinische studies tonen het nut van schisandra bij psychiatrische aandoeningen (neurose, depressie, alcoholisme), griepepidemieën en uiteenlopende ontstekingsprocessen (aan sinussen, oren, longen, maag). Schisandra beïnvloedt de absorptie van tal van geneesmiddelen, alsook hun verdere verwerking in het lichaam.

Rhodiola (Rhodiola rosea) werd recent erkend als een adaptogeen voor patiënten met een algemene angststoornis of milde tot matig ernstige depressie. Het stresswerend effect was al eerder bevestigd in onderzoek tijdens nachtwerk (artsen op nachtronde) en examenperiodes (studenten). Bij de meeste personen verbeteren de motivatie, de alertheid overdag, de slaapbereidheid, het libido en de geheugenfunctie.

ADAPTOGENEN

Eleutherococcus senticosus (Siberische ginseng): Panax ginseng (Koreaanse ginseng): Schisandra chinensis (schisandra): Rhodiola rosea (rhodiola):

eleutherosiden Met mijn boek wil ik correct en genua ginsenosiden meren over de toepassing van suppl schisandrinen rosavine complementaire gezondheidszorg. Ik kwaliteitshandleiding meegeven op NATUURLIJKE RUSTBRENGERS juiste vragen kan stellen aan zijn sup Avena sativa (haver): flavonoïden (bv. isovitexine) rancier.

Melissa officinalis (citroenmelisse): rozemarijnzuur Matricaria recutita (kamille): Valeriana officinalis (valeriaan):

apigenine valereenzuur

Reinha Reinhard Verlinden is auteur van het boek ‘Nutricijnen’. Verlinden studeerde als voedingsdeskundige af in 1982 te Leuven en is een autoriteit op het gebied van nutritionele geneeskunde. Vanuit zijn fascinatie voor gezonde voeding en natuurgeneeskunde bleef hij zich bijscholen in de nutritionele wetenschappen en publiceerde hij vele artikelen en columns. © Johan Martens

is geliefd bij sporters omwille van de prestatieverhogende impact waaronder een betere aanpassing aan een verlaagde zuurstofatmosfeer op grote hoogte en een beter uithoudingsvermogen. De plant wordt beschouwd als tonicum bij vermoeidheid en zwakte, concentratieproblemen en tijdens herstelperiodes. In een studie bij chronisch vermoeide patiënten ervoeren de deelnemers een verbetering in vitaliteit bij gebruik van Siberische ginseng.

Een supplement moet stabiel, zuiver opneembaar, fysiologisch actief en v gedoseerd(slaapmiddelen), zijn. Dit zijn een hoop crit den tijdens het afbouwen van benzodiazepines te verminderen. Voor overdag is valeriaan inzetbaar bij lichteHet ner-lijkt complex wat bij komt kijken. vositeit en spanning.

Daarom heb ik dit verhelderende bo Het is een samenvatting van de kenn meld heb uit bijscholingen, research ACTIEVE BESTANDDELEN PLANTEN- EN KRUIDENEXTRACTEN vooraanstaande gezondheidsprofes Plant Actieve bestanddelen sitaire onderzoeksgroepen.

Andere planten of plantaardige stoffen hebben een uitgesproken kalmerende werking. Noemenswaardige voorbeelden van plantaardige rustgevers zijn:

Een boek vol praktische tips

Nutricijnen, Op vrijdag 31 mei, PSC-dagom 1 van kunt u de lezing ‘Stressbeeen2013, kwaliteitsvol supplement heersing in de praktijk; de rol van Nutricijnen’ bijwonen. Hier kunt zelf te herkennen eenaminozuur knipoog L-theanine of Ɣ-glutamylethylamide is een uniek dat unaar in korte tijd leren hoe u actieve planten- en kruidenextracten bijna uitsluitend te vinden is in de theeplant. Het wordt niet inge- kunt inzetten in uw praktijk ter ondersteuning van uw cliënt.

Hippocrates bouwd in eiwitten zoals dit het geval is bij de andere aminozuren.

Onmisbaar voor elke gezondheidsbewuste consument.

Up-to-date wetenschappelijk onderbouwd zodat Inschrijven? Ga naar www.pscdag.nl

L-theanine induceert 40 minuten na inname een grotere activiteit van alfa-hersengolven, wat erop wijst dat een relaxatietoeoeders, capsules of tabletten met ingrediënstand intreedt. L-theanine laat ons ontspannen zonder slaperig te ten die zijn afgeleid van voedingsmiddelen worden. of planten zijn geen geneesmiddelen, maar

P

studeerd deskund ven. Vanu voor gezo natuurge hij zich b nutrition pen. Sind een bedr supplem liteit, zui beschikb nutriënte

W e

ook de professionele zorgverlener interessante nieuwigheden zal ontdekken.

nutricijnen, een allesomvattende benaming voor

voedingssupplementen en plantenbereidingen in Haver (Avena sativa) wordt gebruikt bij zenuwachtigheid en slavoorgedoseerde peloosheid. De positieve invloed op de slaap is te danken vorm. aan de aanwezigheid van tryptofaan (voorloper van melatonine) en melaSommige fabrikanten zijn heel toegewijd om de tonine zelf. Melatonine wordt het slaaphormoon genoemd omdat beste supplementen te produceren, met alleen de het enkel ’s nachts wordt aangemaakt. In periodes met eenenheel beste ingrediënten op de meest doeltreffende U moet ze alleen weten te vinden. Maar drukke agenda kan uw slaap-waakritme van manier. slag raken.

Melatoals u ze normaliseren. vindt dan doen ze hun nieuwe benaming nine (en dus Avena sativa) helpt dan het bioritme ‘nutricijnen’ alle eer aan. De woordspeling Er bestaat een haverextract dat geselecteerd van werd op de aanwe– een samentrekking van ‘nutriënt’ en ‘medicijn’ – zigheid van bestanddelen met een potentieel lijkt omwel het emotioneel een kwinkslag naar de aloude uitspraak welzijn en de geheugencapaciteit te ondersteunen. van Hippocrates: ‘Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding.’

Citroenmelisse (Melissa officinalis) wordt aangeraden bij spanning, rusteloosheid, prikkelbaarheid, krampen van het maagdarmstelsel en voor nerveuze slaapproblemen.

Kamille (Matricaria officinalis) is eveneens een aanrader bij maagdarmproblemen (krampen, opgeblazen gevoel, winderigheid) en milde slaapproblemen.

Valeriaan (Valeriana officinalis) verbetert bij langdurig gebruik het slaappatroon: men raakt gemakkelijker in slaap en ontwikkelt een diepere beginslaap. Valeriaan leidt niet tot afhankelijkheid en wordt vaak ingezet om de ontwenningsverschijnselen die optre-

Nutricijnen K ij k o p Zinwww pscd a g.nl ! en onzin van.vitaminen en supplementen Standaard Uitgeverij ISBN 978 90 02 23965 6 • € 19,95 NU VERKRIJGBA AR IN DE BOEKHANDEL

www.wpg.be

PSC 11

KE

advert_NKO_2013_kids_NL_print donderdag 17 januari 2013 17:37:54

&

Psychodidact Communicatie & Psychologie

NHA en Psychodidact verzorgen in samenwerking de Opleiding Psychosociaal Counselor (OPC). Studenten worden na het behalen van het diploma van deze geaccrediteerde SNRO HBO registeropleiding toegelaten tot het register van de NFG. Meer info over deze unieke opleiding vindt u op www.nha.nl.

De onderstaande modules uit deze registeropleiding kunt u ook los volgen. De te behalen certificaten voor deze modules zijn officieel erkend als na- of bijscholing door de NFG: PSCM0312 Sociale Psychologie

Klinische Psychologie 1 en 2

- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving.

- Contact met medestudenten via onze leeromgeving.

- Praktijkdag verzorgd door Hein Heijen.

Lesgeld: € 499 of 9x € 60,00

- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving.

- Contact met medestudenten via onze leeromgeving.

- 3 Praktijkdagen verzorgd door Hein Heijen.

Lesgeld: € 699 of 12x € 66,00

Medische kennis Anatomie, Fysiologie en Pathologie

- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving.

- Contact met medestudenten via onze leeromgeving.

Lesgeld: € 279 of 9x € 34,00

Bel voor GRATIS studiegids 077-3067000 of www.nha.nl PSC 0312.indd 1

02-02-12 09:26

column wilma de haas

Vallen en weer opstaan “Je bent spiritueel.”

Ik schrok me een hoedje. Ik? Spiritueel? Zo ervaar ik dat helemaal niet.

Als er iemand praktisch en pragmatisch is, ben ik het wel. Het grootste compliment dat ik onlangs van een vakgenoot kreeg was: “Jij bent geen zweefteef, je bent een pragmaticus.” Gelukkiger kun je me niet maken, met die feedback. Dus wat bedoelde hij daar nu mee, spiritueel.

Spiritueel, verbonden zijn met de wereld. Ja, dat is wel zo. Ik word geraakt door mijn medemens en ik heb enorme bewondering voor hoe de natuur in elkaar zit en kijk met pijn in de ziel hoe mensen hier volstrekt aan voorbijgaan. Het liefst loop ik buiten in modderlaarzen en in huis op blote voeten. Vlees eten doe ik niet en ik geloof heilig in liefde. Ja, daar zit toch wel iets van spiritualiteit in. Waarom vind ik dat woord dan niet bij mij passen? Waarom krijg ik er een wat allergisch gevoel van?

Waarschijnlijk omdat het vaak in een vage context wordt gebruikt, met kleurtjes en aura’s en andere verbindingen die ik helemaal niet zie. Want ik zie nooit iets. Dat vind ik altijd zo knap van die spirituele mensen, dat ze bij mij iets zien wat ik zelf niet zie.

Ik ben dan ook tot de slotsom gekomen dat ik over een specifieke vorm van spiritualiteit beschik, aardse spiritualiteit. Die bevindt zich in het hier en nu, die kun je vastpakken en die zet ik in ten dienste van de ander. Daadwerkelijk. Niet in vaagheden. Niet in zaken die onzichtbaar of ongrijpbaar zijn voor mijn cliënten. En helemaal niet in kleurtjes.

Het is een spiritualiteit die je ook terugvindt bij de Benedictijnen.

In het boek van Wil Derkse, Een levensregel voor beginners, wordt de kern van dat Benedictijns leven heel mooi beschreven als: “Vallen en weer opstaan. Vallen en weer opstaan.”

Dat is wat wij mensen doen. Dat is iets wat gebeurt, gebeurt en nog eens gebeurt. En daar heb ik mijn beroep van gemaakt, de ander ondersteunen bij het “vallen en weer opstaan. Vallen en weer opstaan”.

Beginners zijn we en beginners zullen we blijven. Herkenbaar voor velen, heel aards.

Aardse spiritualiteit. Klinkt niet gek. www.haasenkonijn.nl Fotografie: Anja Hagedoorn

PSC 13

Van de voorzitter

Prettige overstap Per 1 januari van dit jaar zit de NFG bij een nieuwe koepelorganisatie, de SRBAG. Als het goed is, heeft u uw nieuwe muurschildje in huis en ook uw nieuwe licentie.

Voor ons is er een geheel nieuwe periode aangebroken met de SRBAG. Daar waar we vooral tegen de RBNG praatten, mogen we nu bij de SRBAG mee praten. En dat is een prettige gewaarwording. Het is tevens een erkenning dat we binnen de NFG veel kennis in huis hebben. Veel tijd om aan elkaar te wennen is er niet geweest.

We moesten vol aan de bak.

Neem nu bijvoorbeeld het dossier ‘medische basiskennis’. Een discussie die al sinds eind 2009 speelt. Daar zijn in de loop van de jaren zaken in gaan spelen, die volstrekt niet meer te maken hebben met de oorspronkelijke grondgedachte: het zekeren van een basale medische kennis bij de therapeuten.

Ik geef u een voorbeeld. Een aantal beroepsorganisaties ijvert voor een gevorkte oplossing: een psychosociale variant en een ‘lichaamsgerichte’ variant. Wij beschouwen dat als onlogisch. De reden daarvoor is simpel: eenieder van u heeft een gedegen opleiding achter de kiezen. Zit u dan te wachten op een basale uitleg van over wat een depressie is? Wij denken van niet. Dat weet u al; het is immers uw vak en bovendien heeft u dat al in uw opleiding gehad. Het zou een overbodige herhaling zijn die zeker niet kwaliteitsverhogend werkt.

Zit u dan te wachten op een basale kennis over bijvoorbeeld de dynamische, excentrische spierarbeid? Ik wed dat velen onder u deze vraag volmondig met een ‘Nee’ zullen beantwoorden. Schoorvoetend ben ik tot het standpunt gekomen dat er een ‘zekere toegevoegde waarde’ in zit.

“De hele discussie over de medische basiskennis is aangezwengeld door de wens om tot een universele ‘ondergrens’ van bekwaamheid te komen.”

Nederlandse Federatie Gezondheidszorg

14 PSC

Weer terug naar de (vergeten) grondgedachte. De hele discussie over de medische basiskennis is aangezwengeld door de wens om tot een universele ‘ondergrens’ van bekwaamheid te komen. Daarbij werd er door de zorgverzekeraars gewezen naar het Heilpraktiker-systeem in Duitsland. Vergetende dat je daar met een dergelijk basisdiploma direct aan de slag kan. Hier kan dat niet. In Nederland hebben de zorgverzekeraars de eis bij beroepsverenigingen neergelegd, dat een gedegen vakopleiding aan de grondslag van een lidmaatschap moet liggen.

We kunnen ons dan beperken tot de basis. Een dergelijke opleiding hoeft dan ook niet al te veel tijd te kosten. En daar zit nu precies waar de NFG en de SRBAG op één lijn zitten. Andere koepels hebben een voorstel geponeerd waarbij een therapeut meer dan één jaar voltijds naar school zou moeten gaan!

Volstrekt irreëel in mijn opvatting. De SRBAG en de NFG zijn van mening dat een opleiding waar u pak-‘m-beet 3 maanden tot een jaar in deeltijd mee bezig bent, prima voldoet. De huidige situatie dus. Dat is ook voor een drukbezette therapeut - zij het met passen en meten - weg te zetten. Meer dan 1 jaar voltijd een opleiding volgen werkt ook dramatisch kostenverhogend. Nog los van het feit dat het niet te doen is voor een therapeut. Met een dergelijk voorstel kunnen we de rampenscenario’s uit de kast gaan halen. Wij denken dat dan een heleboel goede therapeuten noodgedwongen een punt achter hun praktijk moeten zetten. Niet wenselijk dus.

Uiteindelijk moeten de vakopleidingen meer aandacht geven aan ‘het lichaam’. Dat is de beste oplossing. Maar daar schort het in mijn opvatting nog aan. Veel opleidingen richten zich gelijk op de ‘geest’. Terwijl juist een van onze ‘sterktepunten’ is dat we holistisch zijn. Daar hoort het lijf bij. Wel op basisniveau. U hoeft tenslotte geen arts te worden. Als we dat bereiken, is gelijk het nut en de noodzaak van een apart diploma medische basiskennis vervallen. Ook daar zijn de NFG en de SRBAG het roerend met elkaar eens. Een prettige overstap dus.

Rick Denkers, Voorzitter NFG

NFG-nieuws

Door: Carry Huijink-Jansen, officemanager NFG De grootste drukte omtrent de verwerking van de herregistraties is achter de rug. Een enorme stapel paperassen is door ons gelezen en verwerkt. Het was goed om te zien hoe onze leden de afgelopen twee jaar massaal aan kennisvergaring hebben gedaan en hebben deelgenomen aan (soms meerdere) intervisiegroepen. Een enkele keer hebben wij ook met elkaar geconstateerd dat de gevolgde cursus of workshop niet van het niveau is zoals wij dat voor ogen hebben en dit heeft ons doen besluiten dat de NFG op termijn haar bijscholingsbeleid zal aanpassen en de richtlijnen moet gaan verbeteren. Voor 2013 zal er voor onze leden op dit gebied niets veranderen. Het betreffende formulier voor de herregistratie (dat overigens pas voor 15 december 2014 ingediend hoeft te worden) hebben wij reeds per Nieuwsflits nummer 40 naar u gemaild. In principe verleent de NFG 2 punten per dagdeel aan elke activiteit die met uw beroep te maken heeft. (Bij-)scholing dient wel op hbo-niveau te zijn. Healing, reading, gebedsgenezing etc. worden niet door ons erkend. Twijfelt u of de door u te volgen activiteit PE-punten zal opleveren, neem dan hierover contact op met het secretariaat van de NFG. In 2014 zal ons bijscholingsbeleid worden aangepast. Vanaf dat moment kennen wij alleen nog PE-punten toe aan SKB- of SNRO-geaccrediteerde activiteiten. Uiteraard moet er dan ook wel voldoende (bij)scholingsaanbod zijn waaruit u een activiteit kunt kiezen die bij u past. Hieraan zal de komende periode door de NFG veel aandacht worden besteed. Eind 2013 of begin 2014 ontvangt u dan van ons een nieuw formulier waarop u de door u behaalde PE-punten van 2014 kunt bijhouden. Wellicht kunt u uw scholingsaanbieder ook alvast vragen werk te maken van een dergelijke accreditatie?

Overigens is het de bedoeling dat u bij de aanvraag van de volgende herregistratie alle documenten digitaal kunt aanleveren.

Onze nieuwe database wordt op dit moment volop door ons

gebruikt en op nog een aantal kleine punten verbeterd. Zodra dit klaar is, komt er op onze website een inloggedeelte voor onze leden en krijgt elk NFG-lid zijn eigen inlogcode. U kunt dan bijvoorbeeld zelf adreswijzigingen doorvoeren, documenten downloaden én op termijn ook uw bijscholing en intervisie bijhouden. De door u verzamelde bewijsstukken kunt u zelf uploaden. Op deze manier hopen wij de enorme drukte omtrent de herregistraties meer te spreiden. Wij kunnen immers gedurende het hele jaar de door u ingeleverde stukken controleren.

Wij houden u op de hoogte van alle bovengenoemde ontwikkelingen via onze Nieuwsflits.

“Twijfelt u of de door u te volgen activiteit PE-punten zal opleveren, neem dan hierover contact op met het secretariaat van de NFG.” De komende weken zijn wij vooral druk met de voorbereidingen van de Psychosociale Contactdagen die wij organiseren op 31 mei en 1 juni 2013 te Nijkerk. Op de website www.pscdagen.nl vindt u alle relevante informatie en ook zal het mogelijk zijn u via deze site aan te melden. Elders in dit magazine leest u meer over de invulling van deze dagen. Ik hoop weer veel van onze leden te mogen begroeten op deze inspirerende en gezellige dagen. www.de-nfg.nl

PSC 15

de odc-drijfverentest

Wilma Kinkel werkt al 15 jaar als coach voor zowel de profit- als nonprofitsector. De pijlers van waaruit zij werkt zijn: persoonlijke energie, motivatie (innerlijke drijfveren) en leiderschap. Deze pijlers zijn door de jaren heen voor haar dé belangrijke bronnen gebleken voor manifestatie van onszelf, de mens. Ze zijn volgens haar het kompas waarmee je, als je dit kompas gebruikt, richting geeft aan persoonlijke carrière en leven, rekening houdend met wie je bent.

16 PSC

Door: Maartje Albert Verlies van energie of motivatie is vaak het eerste teken dat er “iets niet klopt”. Als dit verlies als hinder of pijn wordt ervaren en men heeft het verlangen hieruit te komen, kan coaching zeer behulpzaam zijn. Zonder dit verlangen is vanuit haar optiek coaching niet van toegevoegde waarde. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen als de cliënt niet vanuit eigen motivatie een coachtraject aangaat.

Door middel van coaching worden onbewuste patronen en overtuigingen zichtbaar. Vanuit het bewustzijn kan de keuze gemaakt worden (lees: je leiderschap op je nemen) om anders met de situatie om te gaan, nieuw gedrag in te zetten.

Sinds kort werkt Kinkel met de ODC-drijfverentest, die nog maar net in Nederland is geïntroduceerd en waar ze razend enthousiast over is.

ODC staat voor Odin Development Compass. Ze volgde een intensieve opleiding. “De ODC-test heb ik al voor diverse coachtrajecten als basis gebruikt om mensen te begeleiden naar antwoorden op hun coachvragen. Mijn enthousiasme komt voort uit de ideale aansluiting op de pijlers energie, motivatie en leiderschap, die in de ODC-drijfverentest duidelijk worden getest en besproken.”

Een belangrijke toegevoegde eigenschap van deze test ten opzichte van andere tests is, dat de ODC-test zowel meet op bewust als op onbewust niveau van de cliënt. Drijfveren van de cliënt worden zichtbaar met de daarbij behorende competenties, maar ook de door de cliënt ontwikkelde competenties die niet aansluiten bij zijn/haar (deels) onbewuste persoonlijke drijfveren.

Of de ontwikkelde competenties vanuit persoonlijke drijfveren worden aangestuurd of niet, maakt het verschil in energiewinst of -verlies in stresssituaties. Ook de niet-ontwikkelde competenties bij de persoonlijke drijfveren worden in kaart gebracht. Zo wordt zichtbaar waar een ontwikkelingsslag te maken is door het gaan inzetten van je (nog latent) talent.

De ODC-test geeft een direct overzicht van talent, waar energie wordt verloren en kan worden ge- of herwonnen, vanuit de persoonlijke motivatie/drijfveren!

De ODC- drijfverentest maak je in 15 minuten op iedere gewenste internetplek met de verstrekte inloggegevens. Daarna volgt een uitgebreide rapportage van de test met begeleidend gesprek om de resultaten en

Maartje Albert coachvraag te bespreken. “Eigenlijk kun je hierdoor een aantal coachgesprekken overslaan.”

ODC en de theorie De ODC-drijfverentest is gebaseerd op de analytische psychologie van prof. dr. Carl Jung (1875 – 1961), die meende dat bij ieder individu zowel bewuste als onbewuste processen meespelen. Juist de onbewuste processen hebben een grote invloed op het denken en handelen van mensen. Een voorbeeld hiervan is het verschil tussen verbale en non-verbale communicatie. Zo blijkt uit onderzoek, dat bij het overbrengen van een boodschap non-verbale communicatie een veel grotere rol speelt dan de verbale communicatie, zelfs tot viermaal zoveel. Met andere woorden: de manier waarop iets wordt gezegd, heeft meer effect dan wat er wordt gezegd. Zo geldt dit ook voor ons onbewuste. Dit is te vergelijken met een ijsberg, waarvan het grootste gedeelte (onbewuste aansturing) onder water ligt. Analytische psychologie behelst het geheel van bewuste én onbewuste processen waardoor mensen gedreven worden, hun verliefdheden beleven, hun emoties laten stromen, hun boosheid uiten en hun tekortkomingen herkennen of juist maskeren. De analytische psychologie werkt met termen als introvert/extravert, schaduw, anima/animus en bewustwording van de diepere drijfveren en remmingen van mensen en teams. Door bewustwording van onze natuurlijke drijfveren, onze natuurlijke kracht én remmingen, ons gedrag als we onder druk staan en onze interactie met anderen kunnen we leren om meer vanuit onze individuele kracht te werken in plaats vanuit aangepast gedrag.

Toepassingen ODC kan in verschillende situaties toegepast worden: • Coaching Coaching van individuen (en van teams) kan gerichter plaatsvinden door gebruik te maken van de ODC-test. De test geeft inzicht in de onbewuste blokkades die een persoonlijke (of team-) ontwikkeling in de weg staan en op welke gebieden ontwikkelpotentieel aanwezig is. Daarna kan op basis van de resultaten effectieve coaching plaatsvinden met blijvend resultaat.

• Competencemanagement ODC meet welke competenties wel en niet ontwikkelbaar zijn, wat natuurlijke drijfveren zijn en in welk gebied iemand aangepast gedrag vertoont en onder druk minder kan gaan presteren.

Bij selectie, aanname of benoeming in een nieuwe positie kan met behulp van ODC daarmee de best passende ‘fit’ gevonden worden.

• Verandermanagement ODC kan de essentie van de gevraagde ‘verandering’ benoemen en vertalen in de benodigde competenties. Door met behulp van ODC de juiste leiders en deelnemers daarvoor te selecteren, zal de beoogde organisatieverandering sneller en duurzamer op gang gebracht worden.

Voordelen ODC® De ODC-test heeft een aantal duidelijk onderscheidende kenmerken: • ODC biedt een heldere scheiding tussen natuurlijk talent en aangepast gedrag • ODC biedt inzicht in natuurlijke, ontwikkelbare competenties en moeilijk ontwikkelbare competenties • ODC geeft zicht op onbewuste drijfveren • ODC voorspelt functioneel én disfunctioneel gedrag onder (grote) stress

gegaan. Dit hebben we gedaan aan de hand van een rapport dat een overzicht geeft van de archetypes en de competenties.

Er zijn 8 archetypes en bij ieder archetype horen 2 talenten of competenties. In het rapport hebben deze talenten een kleur waaruit blijkt of het natuurlijke competenties of risicocompetenties betreft, die wel of niet zijn ontwikkeld.

Al met één blik op het rapport zag ik twee rood gekleurde vlakken.

We konden ook direct de link leggen naar mijn coachvraag. De rode vlakken zijn de risicocompetenties. En ik herkende ze meteen! Dat zijn inderdaad de punten die mij energie kosten en moe maken.

“Eigenlijk kun je hierdoor een aantal coachgesprekken overslaan.”

Ook direct duidelijk zijn de groene vlakken, de natuurlijke competenties en de gele vlakken, de natuurlijke ontwikkelcompetenties.

In het gesprek heeft Wilma duidelijk uitgelegd wat mijn onderliggende drijfveren zijn. En wat ook duidelijk uit het overzicht blijkt, is hoe ik mijn talenten (competenties) en ontwikkelcompetenties in kan zetten om op die manier de risicocompetenties uit te schakelen. Als ik meer aandacht richt op mijn ontwikkelcompetenties, gaat er automatisch minder aandacht naar de risicicompetenties (ofwel energievreters) en neemt de intensiteit af. Zo geeft het rapport niet alleen inzicht, maar ook praktische ‘oplossingen’.

Het rapport laat ook het balansgebied zien met bijbehorende competenties. Deze competenties zijn afzonderlijk door iedereen te ontwikkelen. Het gaat hier om de balans tussen deze verschillende competenties en niet om ze alle te gaan activeren.

Tijdens het gesprek hebben we kleine acties besproken om de aandacht te leggen op de ontwikkelcompetenties. Zo heb ik niet alleen inzicht, maar kan ik ook uitvoerbare stappen zetten naar ontwikkeling.

Ik had nooit gedacht dat ik met zo’n korte, eenvoudige test en één enkel gesprek zoveel vooruit zou komen. Ik vond het verrassend dat het rapport zo naadloos aansloot bij mijn coachvraag en dat het zo simpel en helder is waar ik sta en hoe ik verder kom. Ik had gedacht dat ik na de test meerdere gesprekken nodig zou hebben en flink in mijzelf zou moeten spitten, maar dat is helemaal niet nodig. Door de test en het gesprek kan ik zelf aan de slag en met eenvoudige stappen op weg gaan naar ontwikkeling.”

Natuurlijke competentie: een natuurlijke competentie is gedrag waar iemand van nature aanleg voor heeft en wat hij als kwaliteit ook in zijn werk kan laten zien.

Natuurlijke ontwikkelcompetentie: een natuurlijke ontwikkelcompetentie is gedrag waar iemand van nature aanleg voor heeft, maar wat hij op dit moment niet of slechts beperkt laat zien in zijn werk. Dit gedrag zou als kwaliteit ontwikkeld kunnen worden om iemand zijn volle potentieel te laten ontplooien.

Risicocompetenties: een risicocompetentie is gedrag waar iemand van nature geen aanleg voor heeft, maar wat deze wel in zijn werk laat zien. Dit gedrag kost veel energie en onder druk kan dit gedrag vervormen tot een valkuil. www.locomotiva.nl

Niet alleen inzicht, maar ook praktische ‘oplossingen’ Maaike deed de ODC-test bij Wilma Kinkel. “Ik kreeg via de mail inloggegevens en de link naar de test. In de mail stond dat het invullen van de test ongeveer 15 minuten zou duren. Ik geloof dat ik nog niet eens de helft van die tijd nodig had. Ik herinner me dat ik na het invullen dacht: ‘Was dit het?’ Ik was benieuwd wat zo’n korte test voor resultaten zou geven. Ik ging dan ook geheel zonder verwachtingen naar de afspraak met Wilma.

Wilma had me gevraagd van te voren een coachvraag te bedenken. Aan het begin van het gesprek hebben we deze vraag duidelijk geformuleerd en zijn toen met de testresultaten aan de slag

PSC 17

de kracht van de metafoor

Kinderen denken meer in beelden dan volwassenen

‘De kracht van de metafoor’

Door: TekstBuis | Rob Buisman Wanneer een kind bij een kindercoach komt, heeft dat vrijwel altijd een reden. Die verschilt per geval. Dus vraagt elke situatie om een specifieke aanpak. Daarbij kan een kindercoach zelden tot nooit terugvallen op boekenwijsheden. Immers, elk kind is anders en uniek. De kindercoach is dus zelf het belangrijkste instrument. En elke kindercoach heeft een eigen stijl, hoewel er ook wel parallellen te vinden zijn. Zo maken Adiona-bestuursleden Bart van Vliet en Jan Hein de Jong regelmatig dankbaar gebruik van de kracht van de metafoor. Beeldspraak die berust op vergelijking.

Met “Waarom?” begint Bart van Vliet aan een uitleg. “Omdat je met de directe benadering haast nooit het gewenste effect - contact met het kind - bereikt. Met een metafoor kun je spelenderwijs iets zichtbaar maken. Daarmee sluit je makkelijker aan bij de gevoelswereld van een kind. Je kunt samen als het ware naar het probleem kijken in plaats van het kind meteen het gevoel te geven dat hij of zij er deel van uitmaakt.”

‘Kinderen relateren de geschetste toestand op een bepaald moment aan zichzelf’ “Directe communicatie is soms ‘too much in your face”, vervolgt Jan Hein de Jong. “Wanneer je een boodschap plompverloren brengt, kan dat zo confronterend zijn dat een kind ervan dichtslaat in plaats van zich te openen. Dan bereik je het tegengestelde van wat je wilt bereiken. Daarbij zijn kinderen veel meer beelddenkers dan volwassenen. Ze herkennen zichzelf in de metafoor en relateren op een bepaald moment de geschetste toestand aan zichzelf.

Dat opent de weg naar oplossingen waardoor het kind bewuster met voor hem of haar lastige situaties om kan gaan.”

Kapstok “Het mooie van een metafoor is dat kinderen daardoor voelen dat ze niet de enige zijn”, weet Bart van Vliet. “Ze denken: ‘Oh, als iemand anders zoiets meemaakt, is het helemaal niet zo raar dat ik het ook meemaak’. Als kindercoach maak je daarmee een soort kapstok om de begeleiding aan op te hangen. En als je eenmaal een metaforisch verhaal bent begonnen, kun je daar steeds verder op voortborduren.”

‘Je hoeft alleen maar vragen te stellen om het verhaal verder te laten lopen’

18 PSC

Jan Hein de Jong: “Je kunt een verhaal ook open laten en het kind uitnodigen om mee te bedenken hoe het verhaal verder zou kunnen gaan. Het prettige gevolg is dan dat het kind zelf gaat zien hoe de eigen situatie op z’n minst beïnvloed kan worden en voor zijn of haar gevoel zelfs verbeterd kan worden. Door het verhaal zélf te vertellen, krijgt het kind in feite meer grip op de eigen werkelijke situatie.”

“Eigenlijk hoef je alleen maar vragen te stellen om het verhaal verder te laten lopen”, heeft Bart van Vliet ervaren. “Wanneer je directe vragen stelt, is dat lastig. Wanneer een kind met een hulpvraag bij je binnenkomt en je vraagt meteen: ‘wat is er aan de hand?’ is de kans niet zo groot dat je veel informatie over de situatie zult krijgen. Maar wanneer je een metafoor gebruikt en binnen het verhaal vragen stelt in de geest van: ‘wat zou er met die persoon aan de hand zijn?’ krijg je antwoorden waar je verder mee kunt.”

Zowel Bart als Jan Hein geven graag een praktijkvoorbeeld om duidelijk te maken hoe een metafoor ingezet kan worden in de kindercoachpraktijk.

Bart: Jongen (14), conflicten met jongere zus.

“Ik kreeg een jongen van 14 met PDD-NOS, een stoornis in het autistisch spectrum, in mijn praktijk. Deze jongen had heel vaak conflicten met zijn drie jaar jongere zus. Toen ik dat te horen kreeg, kreeg ik een beeld van een brug voor me. Die staat in mijn beleving symbool voor confrontatie en overbruggen. Als je vaart, kun je kiezen om te bukken en onder de brug door te gaan, maar je kunt er ook overheen of erlangs. Je kunt er zelfs recht op af gaan om te zien wie de sterkste is. Het laatste bleek de situatie te zijn. Daarom ben ik met deze jongen gaan kanoën over een waterroute waarbij de bruggen steeds lager werden. Bij de eerste kon je rechtop blijven zitten, bij de tweede moest je bukken en bij de derde moest je

Adiona

“De jongen bleek gek op voetbal te zijn. Daarom heb ik zijn leven vergeleken met een voetbalveld.

Omlijnd en begrensd.”

echt plat in de kano gaan liggen om er onderdoor te kunnen. Die fysieke ervaring hebben we verbonden aan de thuissituatie. Zoals je bewust kiest hoe je met een brug omgaat, kun je ook bewust kiezen hoe je met je zus omgaat. Vervolgens hebben we een vertaalslag gemaakt naar de confrontatiemomenten. Het besef brak door dat hij zelf bepaalde of hij de confrontatie met zijn zus aanging. Het uiteindelijke resultaat is dat hij nu veel bewuster omgaat met het kiezen van die momenten en beseft welke gevolgen zijn keuzes hebben.”

“Wanneer je een boodschap plompverloren brengt, kan dat zo confronterend zijn dat een kind ervan dichtslaat in plaats van zich te openen.”

Jan Hein: Jongen (8), problemen met vaderlijk gezag.

“Ik had nog niet zo lang geleden te maken met een jongen van acht jaar, die gezagsproblemen kende, met name in de relatie met zijn vader. Ik heb zowel met de jongen als met de vader apart een gesprek gehad. De jongen bleek gek op voetbal te zijn. Daarom heb ik zijn leven vergeleken met een voetbalveld. Omlijnd en begrensd.

En ik heb spelers in het veld gezet en ben aan een verhaal over een wedstrijd begonnen, waarbij ik onder meer vertelde dat de grenzen van een speelveld niet alleen handig zijn om de regels te kunnen handhaven, maar ook bedoeld zijn voor de veiligheid. Als je te hard over de zijlijn loopt, kun je namelijk zomaar tegen een reclamebord aan knallen en met een beetje pech zelfs in het ziekenhuis belanden. Die grenzen zijn er dus om jezelf te beschermen. De jongen begreep het helemaal. In een vervolggesprek met de ouders bleek dat de gezagsproblemen vooral werden veroorzaakt doordat de vader de grenzen niet duidelijk aangaf. De ene keer mocht iets wel, de andere keer niet. Bij hem heb ik dezelfde metafoor gebruikt.

En ook bij de vader viel het kwartje. Vanaf dat moment was de metafoor niet meer nodig, die had zijn werk gedaan. Vooral de

vader snapte wat de relatie met zijn zoon bemoeilijkte en wat hij daar zelf aan kon doen. Na slechts enkele weken was al een wereld van verschil merkbaar. Er was rust en balans in het gezin.

Ruimte Bart van Vliet en Jan Hein de Jong onderkennen de kracht van de metafoor. “Daarmee maak je de huidige beleving herkenbaar.

Kinderen raken, zonder directe confrontatie met zichzelf, actief betrokken bij hun eigen belevingswereld. Ze gaan meedenken over manieren om hún probleem vanuit hún optiek te verbeteren.

Het maakt dingen los. En dat geeft de ruimte om verder te gaan.”

Platform Adiona Adiona is geen beroepsvereniging, maar een zelfstandig platform voor kindercoaching. Adiona werkt samen met de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg aan verdere professionalisering van de beroepsgroep ‘kindercoaches’. Adiona houdt zich ook bezig met zingeving, ontwikkeling en kwaliteitsaspecten om kindercoaches bewust om te laten gaan met hun vak. De leden van Adiona moeten allereerst als kindercoach zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast moeten zij voor toelating een casus schriftelijk behandelen, de beroepseed onderschrijven, een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanleveren en twee referenties overleggen. Het platform verzekert zich daarmee van coaches die staan voor kwaliteit en professionaliteit. Adiona waarborgt dat de aangesloten leden zich blijven ontwikkelen binnen hun vakgebied. www.adiona.nl

PSC 19

Adiona is een professioneel platform voor kindercoaching en heeft ruim honderd leden verspreid over heel Nederland

Kinderen denken meer in beelden

De kracht van de metafoor Een oude man liep over een pad. Een jongen naderde hem vanuit de tegenovergestelde richting. De jongen had zijn ogen op het pad gericht en botste zo tegen de oude man.

De oude man bekeek de jongen aandachtig en vroeg hem: ”Waar ga je heen?”

“Mijn toekomst tegemoet!”, antwoordde de jongen.

De oude man vroeg toen aan hem: “Hoe weet je nu of je het al niet hebt ontmoet?”

platform@adiona.nl www.adiona.nl

Instituut voor Eclectische Energetische Natuurgeneeskunde

Maart 2013 PSC.indd 1

19-3-2013 15:01:05

Secretariaat: Mariet van Buuren BNG®, Thornerweg 3A, 6097 NC Panheel, telefoon 0475 - 572988 E-mail: info@instituuteen.nl website: www.instituuteen.nl Geaccrediteerd door het: SNRO, KTNO, VIV, VBAG, LVNG, De NFG, BATC, RING, ZHONG etc.

HBO Opleidingen HBO Registeropleiding Eclectisch Energetisch Natuurgeneeskundig Therapeut HBO Registeropleiding Basis Medische Vakken HBO Opleiding Psychosociale Vakken Bijscholingen, cursussen en workshops (Geaccrediteerd door KTNO) Klassieke Homeopathie, Feng Shui, Ankhtherapie, Voetreflexologie Dolfijnenergie, Communicatie en NLP binnen de hulpverlening Werken met de E.E.N.® Energetica, EHBO, BLS, PBLS en AED

✁

Gratis tuinvogelpakket Nog meer tuinvogeltips?

Vraag het gratis tuinvogelpakket van Vogelbescherming Nederland aan.

Kijk op www.vo

IN1085

Vogelbescherming mag mijn gegevens gebruiken om mij te informeren over haar projecten en producten.

Voorletters

gelbescherming.

nl/tuinvogels

Gratis online tuinvog

eladvies

Beantwoord de vragen over uw tuin en ontvang een gratis tuinvogela dvies in uw mailbox. http://actie.vogelbe scherming.nl

Achternaam

Elke maand tuinvog

Elke maand berichten

elnieuws?

over tuinvogels

M/V

, vogels

herkennen en bescherme n? Abonneer u op onze digitale nieuwsbrie f via www.vogelbescher ming.nl > actueel

Word lid

TIPS

Steun Vogelbesc herming en word lid voor € 24,50 en ontvang 5 maal per jaar ons prachtige tijdschrift

Vogels. Speciaal voor kinderen is er voor € 17,50 jaar een juniorlidm per aatschap. Juniorlede n ontvangen het magazine Vogels Junior.

Winkel en webshop

Genieten

IN1077

Servicecentrum

Met al uw vogelvrage n kunt u terecht bij ons Servicecentrum 030-6937700 of mail info@vogelbescherm ing.nl

LOWRES

Volg ons op Facebook

Adres

over vogels voeren en nestkasten ophan gen

LOWRES

In de winkel van Vogelbescherming in Zeist (Boulevard 12) vindt u alles om nog meer te kunnen genieten van vogels.

Of bezoek onze webshop: www.vogelbescher ming.nl/webshop

en Twitter voor

nieuws en nieuwtjes.

vaninvogels uw tuin

CHECKLIST

vogelvriendelijke tuinen

Postcode/Woonplaats Telefoon Vul de bon volledig in en stuur hem op naar Vogelbescherming Nederland, antwoordnummer 54040, 5004 VB Tilburg (postzegel niet nodig) 1396

DAS

Mediation de a l t ernati eve weg naar een a a n v aar dbar e oplossi ng

Door: Lisette Neuschäfer-Greebe, juriste en mediator bij DAS Iedere hulpverlener heeft het beste met zijn cliënten voor. Hij wil hen zo goed mogelijk helpen. Toch kan een cliënt ontevreden zijn over die geboden hulp. Waar kan deze cliënt dan terecht? En wat kan de hulpverlener doen om de onvrede weg te nemen?

Als lid van de NFG dient u zich te conformeren aan de beroepscode.

Deze ethische en professionele normen moet u in uw werk als hulpverlener waarmaken. Ook al zijn de normen helder omschreven, toch kan er wel eens iets misgaan. Een cliënt kan bijvoorbeeld vinden dat hij of zij onzorgvuldig of verkeerd is behandeld.

Alert en open Wees alert op signalen die op ontevredenheid duiden. Denk bijvoorbeeld aan het regelmatig afzeggen van een consult of een andere houding van de cliënt in de relatie met u als hulpverlener.

Is er sprake van onvrede? Maak dat dan direct bespreekbaar. Ga het gesprek aan en neem een open en geïnteresseerde houding aan. Probeer erachter te komen waar de schoen wringt. En probeer concrete afspraken te maken om de toekomstige behandelrelatie te verbeteren.

Blijft de cliënt ontevreden? Hij of zij kan dan een klacht indienen bij het Registratie- en Tuchtrecht -Instituut (RTI) van de NFG. Dit instituut behandelt de klachten over therapeuten. De werkwijze is omschreven in de klachtenbrochure van de NFG. Het RTI behandelt klachten op een formele wijze. Maar er is nóg een manier van geschilbeslechting: mediation.

Neutraal en onpartijdig Bij mediation proberen twee partijen - u als hulpverlener en uw cliënt - samen tot een oplossing van hun conflict te komen. Een bemiddelaar of mediator begeleidt hen hierbij. De mediator heeft de regie in handen en faciliteert als het ware het gesprek. En heel belangrijk: de mediator is neutraal en onpartijdig.

De mediator bemoeit zich niet met de inhoud van het conflict en zorgt ook niet voor de oplossing. Wél stelt de mediator partijen in staat om zelf oplossingen aan te dragen, voornamelijk door het stellen van heel veel vragen. Juist deze werkwijze leidt tot een aanvaardbare oplossing. Omdat de betrokken partijen de oplossing zelf hebben aangedragen, zijn ze eerder bereid die ook echt na te komen.

Door één deur Mediation is een snelle en informele manier om een eind aan een slepende kwestie te maken. Zo kunnen twee partijen wellicht weer met elkaar door één deur. Het kan zelfs zo zijn dat behandelrelatie wordt voortgezet!

DAS biedt ook deze vorm van dienstverlening. De mediators van DAS zijn verbonden aan het Nederlands Mediation Instituut (NMI) en ingeschreven in het register van het NMI. Zo is de kwaliteit van de DAS-mediators gewaarborgd en zijn zij onderworpen aan het klacht-en tuchtrecht van het NMI. Formeel of alternatief Ziet u zich als hulpverlener geconfronteerd met een ontevreden cliënt? En komt u er zonder de hulp van een derde partij niet uit?

Meld uw zaak dan bij DAS aan: intake@das.nl. Uw DAS-jurist zal dan in overleg met u kijken welke weg naar de meest bevredigende oplossing kan leiden: de formele of de alternatieve weg. www.das.nl

PSC 21

Een supplement moet stabiel, zuiver, veilig, goed opneembaar, fysiologisch actief en voldoende hoog psc-dagen gedoseerd zijn. Dit zijn een hoop criteria waar heel wat bij komt kijken. Het lijkt complex en dat is het ook.

Daarom heb ik dit verhelderende boek geschreven.

Het is een samenvatting van de kennis die ik verzameld heb uit bijscholingen, research en contacten met vooraanstaande gezondheidsprofessionals en universitaire onderzoeksgroepen.

Aanvullende gezondheidszorg

PSC-dagen: workshopoverzichT

© Johan Martens

Met hoogwaardige supplementen valt ongeloofelijk Ee n g reep u i t h et gev ari eerde aan bo d veel gezondheidswinst te behalen. ‘Nutricijnen’ is boek dat een genuanceerd verhaal brengt va n w o rk s h op s o p 3het 1eerste mei en 1 jun i Met mijn boek wil ik correct en genuanceerd inforover de toepassingsmogelijkheden van nutriënten en

meren over de toepassing van supplementen in de plantenbereidingen in hun meest natuurlijke vorm.

Ontwikkelingsgericht coachen: Onze cliënten zijn de kanaries in de koolmijn complementaire gezondheidszorg.

Ik wil een duidelijke Reinhard Verlinden licht een tipje van de geheime sluier Rudy Vandamme kwaliteitshandleiding meegeven opdat iedereen de dat veel van deop over de traditionele mediterrane en Japanse voe-te Meer en meer wordt het duidelijk psychosociale aanmeldingen in onze praktijk rechtstreeks maken met hoe mensen leven en hoe onze maatschappij succes geluk definieert.

De hulpverlener juiste vragen kan stellen aan zijnhebben supplementenlevedingsmodellen, maar en laat u vooral meekijken achter de zal daarom naast het aanpakken van de hulpvraag de cliënt in een willen brengen van bredere rancier. schermen van eenbewustzijn innovatieve supplementenindustrie. patronen en ontwikkelingsthema’s. In deze lezing en bijhorende gespreksdemonstraties wordt het VorkmoWat u al lang wilde weten over de kwaliteitseisen van del gebruikt om dat bewustzijn op gang te brengen. Het vierde spoor van de Vork wordt methodisch uitgeuw of supplementen wordt haarfi jn uit de werkt aan de hand van drie verschillende cases. In hetvitaminen tweede gedeelte wordt het werken met het Vorkmodel enReinhard de methodiekVerlinden van bewustzijnsverruiming gedemonstreerd. doeken gedaan. studeerde af als voedingsStressbeheersing in 1982 de praktijk; deskundige in te Leu-de rol van Nutricijnen U kunt bewust kiezen voor Reinhard Verlinden ven. Vanuit zijn fascinatie biologische voeding, dankzij Negatieve stress is toch wel een schaduwzijde van onze moderne maatschappij. Presteren staat centraal, voor gezonde voeding en de ecoeninbiolabels.

Maaraantal patiënten met angsten, voor ontspanning is nauwelijks nog tijd. Dit laat zich voelen een toenemend natuurgeneeskunde bleef of burn-out. Professionele welke criteria gebruikt u lichamelijke bij slaapproblemen, vermoeidheid hulp, gedoseerde activiteit en enkele goed gekozen nutriënten of kruiden kunnen u hierbij helpen.

Nutricijnen zullen de oorzaak van de stress niet hij zich bijscholen in de de keuze van uw supplement? wegnemen, maar ze geven wel meer kracht om boven de problemen te staan. Tijdens deze lezing leert u in nutritionele wetenschapReinhard Verlinden beschrijft korte tijd hoe u actieve planten- en kruidenextracten kunt inzetten in uw praktijk ter ondersteuning van uw pen.

Sinds 12 jaar leidt hij in zijn boek ‘Nutricijnen’ waar cliënt. een bedrijf in hoogwaardige u op moet letten om een veilig waar kwaen fysiologisch werkzaam Hetsupplementen is nooit te laat voor een gelukkige jeugd Willem Ridder en bioliteit, de zuiverheid supplement aan te schaffen.

Geestig, scherp en waar nodig Willem Ridder met alle ‘witgewassen leugens’ uit ons beschikbaarheid van de genadeloos, rekent Het gaatde per slotaf van rekening leven, de leugens die voor ons waarheid zijn geworden en die ons afhouden van het antwoord op de vraag: nutriënten staan. over uw eigen gezondheid.

‘Wat wil ik metvoorop mijn leven, wat is mijn bedoeling?’

Willem de Ridder zal ons laten zien hoe we ons eigen bestaan kunnen creëren, en hoe we de macht weer in eigen handen kunnen krijgen, hoe we zelf in het centrum staan, met alle wonderlijke gevolgen van dien.

‘Begrijpen? Snappen? Ik heb geen idee hoe het werkt, maar het werkt!’

Als je huiselijk geweld of kindermishandeling vermoedt; over de nieuwe professionele taken en verhoudingen Annemiek Beck Huiselijk geweld is het grootste geweldsprobleem in Nederland. De overheid heeft het terugdringen van huiselijk geweld en kindermishandeling tot speerpunt gemaakt. Alle professionals in zorg en welzijn, en dus ook in de psychosociale zorg, worden vanaf 1 juli 2013 geacht te handelen volgens de wet Meldcode, als zij geweld in een gezin vermoeden.

Tijdens deze presentatie krijg je een eerste beeld van de problematiek van huiselijk geweld, de beweegredenen voor de nieuwe aanpak, de betekenis hiervan voor jou als professional en de stappen die je kunt nemen om je voor te bereiden.

Talentenproeverij: een kennismaking met het Talentenspel van Willem Glaudemans.

Joan Bieger “Als er een spel zou bestaan dat jouw talenten en je levensmissie onthult, zou je dat spel dan spelen?” Op deze talentenproeverij geef Joan uitleg over het Talentenspel, hoe het werkt en maak je ook kort kennis met een paar van jouw talenten.

Ken je jouw waarden als therapeut en weet je wat jouw specifieke talenten zijn? Of vind jij het moeilijk om je eigen talenten te zien? Worstel je al een tijdje met het vinden van een nieuwe of passende richting? Maar kun je niet kiezen? Het talentenspel is diepgaand transformatiespel dat je meer waarde, richting en focus, energie en plezier kan brengen. Een gevoel van thuiskomen.

Veiligheidsbewustzijn : hoe weerbaar ben jij als werker?

ElbRecht Claus en Simon Erfmann Misschien heb je het wel eens meegemaakt: een cliënt die erg boos of agressief wordt tijdens een consult. Of een cliënt die grensoverschrijdend gedrag vertoont tijdens een coachingsgesprek. Hoe ga je om met dit soort situaties? Heb je wel eens stilgestaan bij je eigen veiligheid?

In deze interactieve workshop kijken we naar: Wat is weerbaarheid? En hoe weerbaar ben jij als werker? Ben je je bewust van je lichaamshouding, van je uitstraling, van je positie in de ruimte? Er wordt ingegaan op lichaamsbewustzijn en hoe je met je houding, uitstraling en stemgebruik (aankomende) agressie kunt reguleren. De do’s en don’ts rond kritieke situaties.

22 PSC

psc-dagen Super- (die) inter-visie!

Neeltje Hertsenberg In ons vakgebied werk je meestal alleen. Om de vragen en problemen het hoofd te kunnen bieden, is het van belang dat je regelmatig en methodisch overleg met je collega’s hebt, intervisie dus. Door intervisie te hebben, voorkom je dat er blinde vlekken ontstaan die het werken met je cliënt negatief beïnvloeden en dus schadelijk zijn voor je cliënt. In supervisie leer je leren van je eigen werkervaringen en ontwikkel je het vermogen om op jezelf te reflecteren binnen het werk met je cliënt. In deze workshop ervaar je op een leuke en interactieve manier hoe supervisie en intervisie bij kunnen dragen aan de kwaliteit van je werk.

De do’s en don’ts van relatietherapie Marieke Nijmanting Relatietherapie is zowel een boeiende als moeilijke richting binnen therapie. Als therapeut moet je leren omgaan met weerstand, coalitievorming en geheimen vanuit twee kanten. In deze interactieve workshop wordt hierop ingegaan. Ook de bekendste valkuilen binnen relaties en kenmerken van een goede relatie komen aan bod. Deelnemers aan deze workshop kunnen input geven met eigen voorbeelden. En anders fungeren Beatrice en Benedick (de hoofdpersonen uit Much ado about nothing van Shakespeare) als lichtend voorbeeld van zowel destructieve als verwarrende communicatie.

De helende kracht van de therapeutische relatie. Mogelijkheden en beperkingen van de relatie in psychotherapie.

Moniek Thunnissen Uit allerlei onderzoek in de afgelopen decennia blijkt, dat de kracht van de therapeutische relatie niet te onderschatten is in het genezingsproces van psychische klachten en zelfs bij lichamelijke problemen lijkt dit het geval. Hoe komt het dat mensen kunnen herstellen van psychische problemen via een helende relatie?

Welke elementen in deze relatie zijn van belang? En kan een therapeutische relatie ook schadelijk zijn?

In deze lezing zal Moniek Thunnissen aan de hand van praktische voorbeelden en met gebruikmaking van de theorie van de Transactionele Analyse de toehoorders meenemen op een reis door het land van de therapeutische relatie.

Chronische pijn en stress Yvonne Zoetigheid en Hilda Gijsen Wist u dat meer dan 2 miljoen volwassenen in Nederland dagelijks pijn hebben? En dat de kans dus groot is dat u een cliënt in uw praktijk tegenkomt, omdat het leven met chronische pijn stress veroorzaakt en de stress ook weer de chronische pijn verergert? Uw cliënt heeft baat bij een behandeling waarin aandacht is voor alle problematiek: zowel op somatisch, psychisch als sociaal gebied. Maar hoe stelt u een effectief behandelplan op? En hoe kunt u multidisciplinair samenwerken met reguliere en complementaire therapeuten? De CPSS-methode biedt u uitkomst! In de workshop maakt u kennis met het chronisch pijnsyndroom en stress en de CPSS-methode van begeleiden.

Een tevreden cliënt (klant), maar wel één met een openstaande factuur. Wat zijn mijn mogelijkheden?

DAS Per 1 januari heeft de NFG één collectieve rechtsbijstandsverzekering afgesloten voor haar leden bij DAS. Dat betekent ook dat er een oplossing is voor de niet-betaalde facturen. Daarover wil DAS u graag bijpraten maar DAS wil u vooral ook informeren hoe u kunt voorkomen dat uw cliënten de factuur niet betalen. U kunt proberen uw klant te dwingen tot betalen, maar u kunt ze ook verleiden. Hoe? DAS legt dat uit aan de hand van de zes verleidingsprincipes van Robert Cialdini. Uiteraard hoort u ook van DAS wat wij voor u kunnen betekenen als de klant toch niet betaalt.

De nieuwste automatiseringsmogelijkheden Logiteam Logiteam toont op zaterdag 1 juni de nieuwste automatiseringsmogelijkheden voor uw praktijk met een serie uitgekiende opties voor tijdbesparende, betrouwbare interactie met uw cliënten. Met name het nieuwe afspraaksysteem dat u moeiteloos zowel via een pc als tablet of uw smartphone kunt bedienen, met keurige automatische meldingen en herinneringen naar de cliënten. Via uw eigen website kunnen cliënten verhindering 24/7 doorgeven, waarbij het tijdstip van melding nauwkeurig is vastgelegd, zodat discussie over betaling van gemiste afspraken tot het verleden behoren. Moderniseer uw bestaande website en laat deze administratief het verlengstuk van uw praktijk zijn.

Ga naar www .pscd ag.nl o m het pro gr amma te b ekij ken!

Aanmelden en prijzen De prijs om deel te nemen bedraagt €80 per dag (ex BTW). Een arrangement voor 2 dagen kost €135 (ex BTW). Lunch zit bij de prijs inbegrepen. Leden met een voordeelpas ontvangen €10 korting en ook voor studenten geldt een aantrekkelijke korting.

Punten verplichte bijscholing Het bezoeken van de PSC-dagen levert NFG-leden punten op voor de verplichte bijscholing (6 per dag).

U kunt zich online aanmelden op www.pscdag.nl

Mis het niet en meld u snel aan, want vol is vol!

PSC 23

handleiding voor de weg naar heelheid

Handleiding voor de weg naar heelheid Het woord ‘heilig’ stamt etymologisch van ‘heel’ en verwijst daarmee naar heelheid. De Bijbel en andere heilige geschriften worden vaak alleen geïnterpreteerd op hun morele boodschappen, maar ze zijn ten diepste ook handleidingen voor de weg naar heelheid. In deze zin bevatten ze zeer waardevolle en krachtige metaforen voor de coach of therapeut die zijn cliënt hierin wil begeleiden.

Door: Anne-Marie Wegh Het meest bekende verhaal uit de Bijbel is misschien wel de parabel van De verloren zoon uit het evangelie van Lucas. Oppervlakkig gezien een verhaal over berouw en vergeving, maar op een dieper niveau gaat deze parabel over de spirituele weg van heling. Over het afwerpen van alle psychische ballast en het hervinden van jezelf. Over jezelf (her)verbinden met, en leven vanuit je diepste kern.

De parabel van De verloren zoon (Lucas 15:11-32) En Hij zei: Een zeker mens had twee zonen. En de jongste van hen zei tegen zijn vader: Vader, geef mij het deel van de goederen dat mij toekomt. En hij verdeelde zijn vermogen onder hen. En niet veel dagen daarna maakte de jongste zoon alles te gelde en reisde weg naar een ver land en verkwistte daar zijn vermogen in een losbandig leven.

De jongste zoon die op reis gaat naar een ver land en daar een losbandig leven leidt, is een metafoor voor de mens die tijdens het leven op aarde de verbinding met God niet meer ervaart en zich verliest in de materie. Het verkwiste vermogen is onze levenskracht, onze vitaliteit, die wij verspillen aan zintuiglijke bevrediging, in plaats van het voeden van onze geest en ziel. In ruimere zin staat de jongste zoon ook voor de hele mensheid, die sinds de zondeval, in spirituele zin, niet meer leeft in het paradijs, in het Koninkrijk van God. En toen hij er alles doorgebracht had, kwam er een zware hongersnood in dat land en begon hij gebrek te lijden. En hij ging heen en voegde zich bij één van de burgers van dat land, en die stuurde hem naar zijn akkers om de varkens te weiden. En hij verlangde ernaar zijn buik te vullen met de schillen, die de varkens aten, maar niemand gaf hem die. En nadat hij tot zichzelf gekomen

24 PSC

Anne-Marie Wegh

“De Bijbel en andere heilige geschriften worden vaak alleen geïnterpreteerd op hun morele boodschappen, maar ze zijn ten diepste ook handleidingen voor de weg naar heelheid.” was, zei hij: Hoeveel dagloners van mijn vader hebben brood in overvloed en ik kom om van honger. Ik zal opstaan en naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegenover u. En ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden. Maak mij als één van uw daloners. En hij stond op en ging naar zijn vader.

Een materialistische levenswijze, afgesneden van God, leidt op de langere termijn tot geestelijke hongersnood. De zoon gaat varkens weiden voor één van de inwoners van dat land. Varkens staan voor onze dierlijke, lagere natuur. De Griekse grondtekst zegt dat hij varkens gaat voeren (boskein). Slechts de dierlijke natuur van de zoon wordt gevoed, zijn ziel komt om van de honger. Het brood dat de bedienden van zijn vader in overvloed hebben, en waar de zoon naar verlangt, is het ‘hemelse brood’, het ‘manna’, het Woord van God. De zoon ‘komt tot zichzelf’ en ‘staat op’. In de symboliek staan slapen en dood voor spiritueel onbewust zijn. Iemand die ‘opstaat’, wordt spiritueel wakker. ‘En hij stond op en ging naar zijn vader’ is de kernzin van deze parabel en bergt een groot mystiek geheim in zich. Ten diepste zijn opstaan en gaan naar de Vader, gaan naar God, aan elkaar gelijk. Het Griekse woord voor opstaan, anastas, wordt in de Bijbel ook gebruikt voor de opstanding (anastasis) van Jezus, bijvoorbeeld in het volgende citaat (Joh.11:25): Ik ben de Opstanding en het Leven; wie in Mij gelooft, zal leven, ook al was hij gestorven.

De jongste zoon begint aan de lange weg terug naar zijn vader. Dit is de smalle weg met de nauwe poort uit Mattheüs 7:14, de weg die maar weinigen vinden. Het is een moeilijke en vaak eenzame reis, maar je hoeft het niet alleen te doen, God komt ieder die deze weg gaat, al van verre tegemoet. Het Griekse woord dramon betekent ‘rennen’. De vader ziet de jongen in de verte en rent op hem af! God die naar ons toe rent als wij de weg teruggaan naar Hem, een beeld om stil van te worden…

En toen hij nog ver van hem verwijderd was, zag zijn vader hem en deze was met innerlijke ontferming bewogen en hij snelde hem tegemoet, viel hem om de hals en kuste hem. En de zoon zei tegen hem: Vader, ik heb gezondigd, tegen de hemel en tegenover u. Ik ben niet meer waard uw zoon genoemd te worden. Maar de vader zei tegen zijn slaven: Haal het beste gewaad tevoorschijn en trek het hem aan en geef hem een ring aan zijn hand en sandalen aan zijn voeten. En breng het gemeste kalf en slacht het, en laten we eten en vrolijk zijn. Want deze, mijn zoon, was dood en is weer levend geworden. En hij was verloren en is gevonden. En zij begonnen vrolijk te zijn.

De jongste zoon was spiritueel ‘dood’ en is weer ‘levend’ geworden: de verbinding met God de Vader is hersteld. ‘En zij begonnen vrolijk te zijn’. Een innerlijke bron van vreugde welt op en verlaat de mens die God gevonden heeft, niet meer. De ring is symbool voor het mystieke huwelijk dat is voltrokken in de ziel van jongste zoon. Het kalf wordt geslacht: de dierlijke natuur is overwonnen.

Een maaltijd als mystieke metafoor komt vaker in de Bijbel terug.

Bijvoorbeeld in het boek Openbaring (3:20):

Lucas maakt ons duidelijk dat, om deze feestelijke hereniging te kunnen laten plaatsvinden, de jongste zoon wel eerst zijn ego moet afleggen. Hij ‘belijdt zijn zonden’ tegenover zijn vader en biedt zichzelf aan als één van zijn bedienden. Nederigheid en zelfkennis, je kleinheid in het licht van het goddelijke beseffen, zijn belangrijke eigenschappen op de mystieke weg. ‘Zonden’ mogen we hier vertalen met spirituele onwetendheid en de eventuele fouten die daaruit zijn voortgevloeid.

Blijkbaar is de zoon op blote voeten naar huis gekomen, want zijn vader zegt: ‘geef hem sandalen aan zijn voeten’. Je leest hier gemakkelijk overheen, maar dit is een belangrijke aanwijzing voor de mens die God zoekt. Blote voeten staan voor nederigheid, puurheid, kwetsbaarheid en soberheid. In het verre verleden werden Joodse priesters geacht blootsvoets de tabernakel of synagoge te betreden. God zelf instrueerde Mozes om zijn schoenen uit te doen, toen hij met hem sprak vanuit het brandende braambos (Exodus 3:5).

Gezien de impliciete verwijzing naar blote voeten, is het tevens de vraag of de zoon wel kleding droeg bij thuiskomst. ‘Haal het beste gewaad tevoorschijn en trek het hem aan’, zegt de vader. Letterlijk vertaald vanuit de oorspronkelijke Griekse tekst, luidt de zin: ‘Haal het eerste gewaad en kleed hem’. De opdracht ‘kleed hem’ betekent dat hij op dat moment niet gekleed is? Symbolisch gezien, zou het passen in de rest van het verhaal als de zoon naakt voor zijn vader is verschenen, oftewel zijn ego heeft ‘afgelegd’. De blinde Bartimeüs gooit spontaan zijn mantel weg als Jezus hem roept (Marcus 10:46-52). De genezing die daarop volgt, houdt direct verband met deze mantel. God kan ons alleen genezen als wij bereid zijn onze ‘oude kleren’ uit te doen.

‘Het beste gewaad’ waarmee de jongste zoon wordt gekleed, doet denken aan een ander verhaal in de Bijbel: de parabel van Het bruiloftsfeest (Matt 22:1-14). Jezus vergelijkt hierin het Koninkrijk van God met een koning die het bruiloftsfeest van zijn zoon voorbereidde. Als één van de gasten geen bruiloftskleding aan blijkt te hebben, wordt hij eruit gegooid, de (spirituele) duisternis in. Wat is die feestelijke kledij die wij verondersteld worden te dragen op het huwelijksfeest met God? Is het de stralend witte kleding waarin Jezus zich laat zien aan zijn geschrokken leerlingen tijdens de transfiguratie op de berg? Een kleed van goddelijk licht, ‘gedragen’ door een gezuiverde mens, die zichzelf zo volkomen heeft ontledigd, dat God zich volledig in hem of haar kan manifesteren? Zijn het de witte kleren waarmee degene die ‘overwint’, gekleed zal worden, uit het boek Openbaring (3:5)? Dit is één van de mystieke raadselen, waar we zelf het antwoord op zullen moeten vinden.

Jezus eindigt een andere parabel, de parabel van Het bruiloftsfeest, met de woorden: ‘Want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren’. God nodigt ons allen uit om weer naar huis te komen.

Zo gauw wij de eerste schreden op deze weg zetten, komt hij ons al vol vreugde tegemoet. Weinigen lukt het echter deze reis te volbrengen. Slechts degenen die naakt en blootsvoets deze weg kunnen en durven gaan, zullen slagen.

Dit is een voorpublicatie uit het boek ‘Ecce Homo’ van Anne-Marie Wegh.

Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop. Als iemand Mijn stem hoort en de deur opent, zal Ik bij hem binnenkomen en de maaltijd met hem gebruiken, en hij met Mij.

PSC 25

rosegarden

Ontmoetingen en workshops tijdens eerste ledenavond van

Door: Marjan Berg In het vorige PSC Magazine stond het eerste kennismakingsartikel van Stichting Rosegarden. In dit artikel is toen aangegeven dat er een ledenavond gehouden zou worden. Op woensdag 6 maart was het zover: de eerste ledenavond van Rosegarden.

Het was mooi om de verschillende ontmoetingen van collega-therapeuten en studenten vanuit Bureau de Roos te zien. Om acht uur leidde de voorzitter van Rosegarden de avond in. Zij vertelde iets over de algemene doelen van Rosegarden. Een van de doelstellingen van Rosegarden is: het aanbieden van verbondenheid aan christentherapeuten. Op deze eerste ledenavond is aan deze doelstelling een duidelijke impuls gegeven.

De website van Rosegarden is inmiddels gereed en ‘in de lucht’.

Via deze website kunnen bezoekers christelijke therapeuten in hun omgeving zoeken. Op de website is een kaart van Nederland te zien en per regio een lijst met aangesloten therapeuten die een eigen praktijk hebben. Hiermee is vormgegeven aan een speerpunt van Rosegarden: bekendheid geven aan christelijke therapeuten in Nederland en de vindbaarheid van hen vergroten. Dit geldt voor mogelijke cliënten; maar ook voor de therapeuten zelf is het een kapstok om actief te netwerken met therapeuten in hun omgeving.

Tijdens de ledenavond waren er drie workshops en de aanwezigen konden in twee ronden twee van de drie workshops bezoeken.

Tussen de workshops was een kleine pauze; ook weer een mooi moment om te netwerken en elkaar te ontmoeten.

Een van de workshops ging over marketing. Het is voor sommige beginnende therapeuten lastig om op gang te komen. Wat moet je doen om cliënten te krijgen? Harrie Nijland presenteerde in deze workshop enkele punten om over na te denken en om mee bezig te zijn. De workshop begon met een sketch waarin een beginnend therapeut denkt, dat het hebben van een telefoon en een grote agenda genoeg is en dat cliënten in de rij staan om afspraken te maken. De praktijk is soms wat weerbarstiger. Harrie is bekend met marketingstrategieën in het bedrijfsleven en deelde een paar belangrijke aspecten voor het ondernemerschap. Het is bijvoorbeeld erg belangrijk om te onderzoeken wat je precies met je praktijk wilt bereiken. Praat daar ook over met anderen en vraag aan anderen hoe ze tegen jouw praktijk aankijken. Verder is het belangrijk om te weten waar sterke en zwakke plekken zitten en wat je kunt doen om de zwakke plekken te verbeteren. Als therapeut mag je goed presenteren wat je te bieden hebt. Het is voor een cliënt belangrijk om te weten dat de therapeut aansluit bij de behoeften van de cliënt. Een goede locatie van je praktijk is nood26 PSC

zakelijk; goed in de zin van bereikbaarheid en veiligheid. Als laatste punt stipte Harrie Nijland aan, dat netwerken in je omgeving iets is waaraan veel beginnende therapeuten niet denken, maar wat wel een belangrijk aspect is om aandacht aan te geven: niet alleen netwerken met collega-therapeuten, maar ook met anderen die iets kunnen betekenen voor jouw praktijk. Al met al was het een praktische workshop die handvaten gaf voor beginnende therapeuten.

Een andere workshop ging over relatietherapie. Naast de 3-jarige opleiding op hbo-niveau en het specialisatiejaar kindertherapie is bij ‘Bureau De Roos’ een opleiding ontwikkeld voor het geven van relatietherapie. Deze opleiding bouwt voort op de basis die gelegd is in de 3-jarige opleiding en die kan daardoor relatief kort zijn: de opleiding wordt gegeven in 6 avonden. De opleiding gaat uit van het principe dat een relatie gebaseerd is op hechting. Transactionele analyse en beeldcommunicatie worden veelvuldig ingezet en daarin grijpt deze opleiding ook terug op de 3-jarige opleiding.

Beknopt vertelde Gineke Klinkhamer, die de cursus zelf geeft, wat er langskomt in de verschillende avonden en hoe de opleiding in elkaar zit.

De derde workshop was een oefenworkshop over beeldcommunicatie. In deze workshop kon met behulp van Playmobil beeldcommunicatie in de praktijk gebracht worden. Beeldcommunicatie is een manier om met cliënten te werken. In groepjes van ongeveer drie therapeuten kon een deelnemer een situatie neerzetten die hem/haar bezighield. Een andere therapeut kon vanuit het beeld van de deelnemer komen tot verdere bewustwording bij de deelnemer. Voor de deelnemers was het een bijzondere ervaring om er opnieuw achter te komen wat een beeld met hem/haar en dus ook met cliënten kan doen.

Deze eerste ledenavond werd afgesloten met een beknopte evaluatie: de leden waren enthousiast over de workshoprondes en de ontmoetingen. www.stichting-rosegarden.nl

ora et labora

De Benedictijnse St.-Adelbertabdij in Egmond-Binnen is een bijzondere plaats. Benedictijnse monniken vormen daar een contemplatieve gemeenschap.

Er wordt dagelijks gebeden en gewerkt - ora et labora. Deze manier van leven getuigt ervan hoe goed een leven met God is.

Ora et labora

De missie van de gemeenschap is niet alleen God en elkaar te dienen, maar dit ook naar buiten te brengen om de ruimte te laten zien die deze manier van leven geeft.

De St.-Adelbertabdij werd aan het begin van de 10de eeuw gesticht. In 1573 werd de Abdij in brand gestoken door de Geuzen. Nog eeuwenlang staan de ruïnes van de Abdijkerk en de ernaast gelegen Buurkerk in de velden bij Egmond. In 1800 worden ook deze laatste herinneringen wegens bouwvalligheid gesloopt.

In de 20ste eeuw werd het klooster herbouwd en opnieuw bewoond door monniken. Om in hun onderhoud te voorzien maakten de monniken kaarsen.

Een leven van gebed - ora Het leven van de monniken is een gebedsleven, gericht op het zoeken van God in plaats van naar God. Dit gebed vindt uitdrukking in de dagelijks gezongen liturgie van getijden en de eucharistie. Daarnaast cultiveert iedere monnik individueel zijn persoonlijk gebed in de stilte van zijn cel, in de tuin en zover mogelijk bij het werk. Zij geloven dat het bidden hen meer één maakt met God, de onderlinge liefde bevordert en ook de liefde voor alle mensen en Gods hele schepping bevordert.

Werk - labora Binnen de monnikengemeenschap is een grote verscheidenheid van werkzaamheden.

Naast de huishoudelijke taken is er volop ambachtelijk werk in de ateliers. De abdij omvat inmiddels een kaarsenmakerij, een tuin, een abdijwinkel, een kunstgalerie, een pottenbakkerij, een bibliotheek en een boekbinderij. De monniken streven ernaar om met eigen arbeid in hun levensonderhoud te voorzien.

Gastenhuis De Sint-Adelbertabdij heeft een gastenhuis dat openstaat voor bezoekers. Het gastenhuis is een plaats van gebed en ontmoeting en van rust en stilte, waar iedereen zich thuis mag voelen en op adem mag komen. Een oord waar men zich erop toelegt ´vrij te worden voor God´. Gasten kunnen een verblijf boeken van twee tot zeven nachten en zijn van harte uitgenodigd om de gebedsdiensten in de kerk mee te vieren.

Benedictushof In cursussen over Benedictijnse spiritualiteit, Bijbel, bezinning, literatuur en muziek delen de monniken wat zij zelf mochten ontdekken. Dat doen zij samen met betrokkenen van de abdij. Met een keur van activiteiten doet Benedictushof een aanbod aan wie zoekt naar waarachtig leven.

Wilt u meer weten over de St.-Adelbertabdij, het gastenhuis en de activiteiten in het Benedictushof? Bezoek de website: www.abdijvanegmond.nl.

PSC 27

Deel uw zorg direct met uw eigen jurist: 020 - 651 88 30 Als zorgverlener staat u steeds vaker voor uitdagingen die verder gaan dan het leveren van goede zorg. Zo heeft u te maken met veranderende wet- en regelgeving. Met mondige cliĂŤnten die niet bang zijn om juridische stappen te ondernemen. En dat alles in een onrustige economie. Daarom biedt DAS u als lid van de NFG kennis en persoonlijke ondersteuning.

Bel voor praktische adviezen en juridische antwoorden naar de Zorgdesk van DAS: 020 - 651 88 30. Onze gespecialiseerde juristen staan voor u klaar. Samen met DAS maakt u risico’s beheersbaar.

Dat is wat we noemen VERANTWOORD voor de zorg.

psc-dagen

1

2

3

Er wordt binnen de Security Awareness gewerkt met 4 zones: groene, gele, oranje en rode zone.

1. Gele zone: alerte luisterhouding (alert) 2. Oranje zone: zachte verdedigingshouding (bedreigend) 3. Rode zone: dubbele handduw (gevaar)

Door: Elbrecht Claus Inmiddels zijn er genoeg verhalen bekend van ambulancepersoneel dat wordt aangevallen door dronken omstanders, van portiers die in elkaar worden geslagen, van winkeliers die te maken krijgen met agressieve bezoekers en van horecapersoneel dat te maken krijgt met grensoverschrijdende gasten.

Maar hoe zit dat met hulpverleners? Misschien heb jij het ook wel eens meegemaakt: een cliënt die erg boos of agressief wordt tijdens een consult. Of een cliënt die grensoverschrijdend gedrag vertoont tijdens een coachingsgesprek. Hoe ga je om met dit soort situaties?

Heb je wel eens stilgestaan bij je eigen veiligheid? Wat moet je doen, wanneer je als hulpverlener alleen op een werkplek bent, en dit overkomt je?

Security Awareness gaat over alle aspecten van veiligheidsbewustzijn binnen je werk. Hoe zorg je ervoor dat je zelf veilig bent en blijft, ook in kritieke situaties zoals agressie of (mogelijk) geweld.

Binnen Security Awareness komen verschillende thema’s aan de orde: Weerbaar opstellen in kritieke situaties Wat is weerbaarheid? En hoe weerbaar ben jij? Ben je je bewust van je lichaamshouding, van je uitstraling? Binnen dit thema wordt ingegaan op lichaamsbewustzijn en hoe je met je houding, uitstraling en stemgebruik grenzen aan kunt geven en (aankomende) agressie kunt reguleren. De do’s en don’ts rond kritieke situaties.

Wat is Security Awareness Binnen dit thema gaan we aan de slag met onderwerpen als: Van welke aspecten moet je je bewust zijn? Wil je je eigen veiligheid kunnen waarborgen? Wat zijn signalen van een aankomende conflictsituatie. Waarop moet je alert zijn in je werkomgeving?

Geweldsbeheersing Wat te doen als de situatie uit de hand loopt? Als je je zeer onveilig voelt? Of als je daadwerkelijk wordt aangevallen. Binnen het thema Geweldsbeheersing leer je verschillende technieken die je in kunt zetten om je eigen veiligheid te waarborgen en om je zekerder te laten voelen.

Op de PSC-dagen bieden Elbrecht Claus en Simon Erfmann van BALA – Centrum voor Kracht en Balans, op zaterdag 1 juni een interactieve workshop aan, waarbinnen het eerste thema van Security Awareness wordt behandeld: Veiligheidsbewustzijn: hoe weerbaar ben jij als werker?

Heb je interesse om de andere thema’s ook uit te diepen? Dan kun je je aanmelden voor de Masterclass ‘Security Awareness voor hulpverleners’ op zaterdag 15 of 22 juni 2013. Er is plek voor maximaal 20 deelnemers per Masterclass. De NFG geeft 4 punten voor herregistratie (2 dagdelen). Voor meer informatie kun je kijken op www.balawergea.nl

Elbrecht Claus (1979) is docente Weerbaarheid en Omgaan met Agressie en sociaal pedagoog. Haar specialisatie is om mensen via fysieke methodieken uit de weerbaarheid en zelfverdediging te laten ervaren wat men uitstraalt en oproept tijdens (kritieke) (werk)situaties. Elbrecht werkte de afgelopen jaren o.a. met zwerfjongeren, slachtoffers en daders van huiselijk geweld, slachtoffers en daders van (extreem) pestgedrag en personeel binnen de gezondheidszorg, maatschappelijk werk en basis- en voorgezet onderwijs.

Simon Erfmann (1964) is manager in een tbs-kliniek. Daarnaast is hij docent Geweldsbeheersing, Omgaan met Agressie, Realistic Selfdefence en Weerbaarheid. Simon ontwikkelt trainingen op maat binnen forensische instellingen en binnen de publieke sector. Hij traint o.a. hulpverleners, sociotherapeuten, beveiligers en bewaarders. Hij heeft zelf o.m. gewerkt als sociotherapeut en beveiliger.

Op zaterdag 1 juni, PSC-dag 2 van 2013, kunt u de workshop ‘Veiligheidsbewustzijn : hoe weerbaar ben jij als werker? bijwonen. Hier maakt u op praktische wijze kennis met de Do’s en Don’ts rond kritieke situaties.

Inschrijven? Ga naar www.pscdag.nl

K ij k o p www . pscd a g.nl !

PSC 29

marijke eggink

Vier belangrijke geheimen van de coach of therapeut als TOP-Expert Door: Marijke Eggink Als je coach, therapeut of andere ‘helper’ bent, en je hebt te weinig klanten, is het belangrijk om te onderzoeken waar eigenlijk jouw expertise ligt. Het is heel geruststellend als je eenmaal beseft dat je allang een expert in je hebt, we zijn het ons alleen niet bewust. Lees hieronder mijn 4 geheimen om de TOP-expert in jou naar boven te brengen.

geheim nummer 1

therapeuten uit andere disciplines over hoe hun benadering van deze klacht is en je verdiept je in literatuur over het onderwerp.

Dit nu maakt jou tot een top-expert.

Het eerste geheim is eigenlijk helemaal geen geheim. Het gaat namelijk om jouw vakgebied. Het gaat om dat gebied waar je in opgeleid bent. Het kan zijn dat je een loopbaancoach bent, of een homeopaat. Of wellicht ben je een energetisch therapeut of coach je met paarden. Er zijn zoveel coaches en therapeuten, die zich gespecialiseerd hebben in allerlei richtingen.

Maar weet je? Dat is niet het enige wat jou tot een expert maakt.

Zeker is het een deel van het geheel, maar er is meer.

Laat me de andere ingrediënten ook eens belichten.

geheim nummer 2 Het ligt misschien voor de hand, maar het tweede geheim is je ervaring. Naarmate je meer ervaring krijgt in jouw vakgebied, word je meer expert. Je weet sneller wat er aan de hand is, je kunt eerder een diagnose stellen en je weet betere oplossingen aan te dragen voor bepaalde soorten problemen.

geheim nummer 3 Het derde geheim van expertise is de toevoeging van jouw bijzondere kwaliteiten en vaardigheden aan dit vakgebied. Laten we het voorbeeld van de homeopaat nemen: Als jij als homeopaat iemand bent die heel goed is in communicatie, of beschikt over het vermogen om mensen te motiveren om samen met de homeopathische middelen ook hun leefstijl te veranderen, dan zijn die kwaliteiten minstens zo belangrijk. Je zult met me eens zijn dat die menselijke kwaliteiten mede bepalend zijn of jij goed bent in je vak of niet en vooral ook: of jij meer klanten aantrekt.

Het goede nieuws is dat iedereen, elke coach en elke therapeut zijn of haar eigen bijzondere kwaliteiten of vaardigheden heeft die hem of haar mede tot expert maken.

geheim nummer 4 Het vierde geheim is een geheim waarvan ik heb ontdekt dat de meeste vakgenoten het nog niet kennen. Laten we eens teruggaan naar geheim nr. 2: ervaring. Doordat je ervaring opdoet, word je een betere coach of therapeut.

Het voorbeeld van de homeopaat: als je veel vrouwen met een postnatale depressie in je praktijk behandelt, kun je steeds sneller en effectiever te werk gaan. Met andere woorden: je wordt steeds succesvoller in het behandelen van vrouwen met een postnatale depressie. Je gaat meer lezen over die klacht, je praat wellicht met

30 PSC

Het is heel belangrijk om in de wereld waarin wij leven, te kiezen voor een bepaalde doelgroep binnen ons vakgebied.

Als je diëtiste bent, kan jouw doelgroep zijn (ouders van) kinderen met een glutenallergie.

Ben je loopbaancoach, dan kun je bijvoorbeeld als doelgroep kiezen hoogopgeleide vrouwen die een volgende stap willen maken in hun carrière.

Ben je een therapeut voor de begeleiding van rouwverwerking, dan kun je je bijvoorbeeld specialiseren in de begeleiding van broers en zussen van een kind dat is overleden.

Als jij je richt op 1 bepaalde groep, wordt het veel makkelijker voor jou: in de eerste plaats van je doelgroep zelf, en daarnaast kun je allerlei bronnen aanboren om zoveel mogelijk te weten te komen over deze groep. Wat houdt hen bezig, waar worstelen ze mee en hoe kan ik ze het beste helpen. Die kennis kun je vervolgens gaan delen: je kunt gaan schrijven over het onderwerp, presentaties houden en cursussen geven. Mensen beginnen je te kennen en geven je naam door aan anderen als zijnde degene die zo goed is in bijvoorbeeld het homeopathisch behandelen van vrouwen met een postnatale depressie. Vandaar ook de onthulling van dit geheim: als je meer klanten naar je toe wilt trekken, kies dan voor een doelgroep en zorg dat je expert wordt!

Ik ben heel benieuwd naar jouw reactie op dit artikel. Ervaar jij jezelf als expert? Of lijkt het je wat om een expert te zijn? Waar loop je tegenop? Zie jij nog meer geheimen die jou tot een expert maken?

Speciaal aanbod voor de lezers van PSC Magazine: Ik bied aan 9 lezers een GRATIS mogelijkheid voor een telefonisch Expert-met flair-gesprek van een half uur, t.w.v. 297 euro.

Ga naar www.watwerktwerkt.nl/nfg en meld je hiervoor aan als jij ook je een TOP-expert wilt zijn!

Marijke Eggink is gecertificeerd ondernemerscoach. Zij helpt coaches, therapeuten en andere dienstverleners, die worstelen met te weinig bereik, klanten en omzet naar een bloeiende praktijk. Wil je meer tips en artikelen ontvangen?

Ga naar www.watwerktwerkt.nl.

gradatim

De zinzoekende mens heeft behoefte aan hulpverleners

Sinds enkele decennia is er een groeiende belangstelling ontstaan voor de relatie tussen hulpverlening en religie of levensbeschouwing.

Er zijn reeds vele publicaties verschenen, zowel in boekvorm als in tijdschriften. Hieruit zou je kunnen opmaken dat de zinzoekende mens behoefte heeft aan hulpverleners die hen daarbij kunnen begeleiden.

Voor hulpverleners is het echter een nieuw terrein en vaak zijn zij er huiverig voor om religie of levensbeschouwing in de therapie bespreekbaar te maken. Interessant in dit verband is dat hulpverleners vaak veel minder gelovig zijn dan bijvoorbeeld natuurwetenschappers. Door ontkerkelijking en secularisering van de maatschappij is geloven een randverschijnsel geworden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het menig hulpverlener ontbreekt aan kennis en vaardigheden om adequaat in te spelen op de positieve of negatieve invloed die religie of spiritualiteit kan hebben op het therapeutisch proces. De oudere hulpverlener heeft zich destijds van zijn religieuze opvoeding ontdaan en ziet geloven, om met Anna Enquist te spreken, als “een collectieve psychose”. Maar ook wanneer zij hun levensbeschouwing trouw zijn gebleven, bestaat er altijd het gevaar van tegenoverdracht (A.Schreurs, Psychotherapie en religie, 2001). De jongere hulpverlener is er vaak niet mee groot gebracht, wat onwetendheid met zich meebrengt en een ongemakkelijk gevoel om over dergelijke zaken te spreken.

Mensen zoeken zin en betekenis in het leven. Vaak mondt dit uit in een moeilijk te rationaliseren geloof of levensbeschouwing. Slik, hoogleraar Boeddhisme in Leiden, meent dat academici vaak op een manier met het geloof bezig zijn die weinig van doen heeft met de dagelijkse praktijk ervan. Steeds meer mensen lijken er behoefte aan te hebben hun geloof of levensbeschouwing expliciet in de therapie aan de orde stellen. Hulpverleners zullen bij zichzelf te rade moeten gaan of zij aan die behoefte tegemoet willen komen. Cliënten vragen echter niet om commentaar op hun geloof of levensbeschouwing waarin ze zichzelf niet herkennen.

Daarom dienen hulpverleners meer kennis van de leefwereld van de gelovige te krijgen om in te kunnen spelen op diens overtuiging of spiritualiteit. Alleen zo kunnen zij het vertrouwen winnen dat de cliënt nodig heeft om zich vrij te durven en te kunnen uitspreken.

Niet voor niets stelt Van Kalmhout (in: Spiritualiteit in psychotherapie, 2001. p.14) “dat als psychotherapie op zijn best is, er gesproken kan worden van een spirituele dimensie in psychotherapie”.

Het meest toonaangevende “mensbeeld” van dit moment ligt geworteld in het humanisme. Termen als “zelfverwerkelijking” en “autonomie” spelen hierin een sleutelrol rol. De mens streeft

ernaar zichzelf te verwerkelijken, dat wil zeggen te worden wie hij in potentie al is. Hij doet dit autonoom door zijn verlangens en belangen te zien als bepalend voor wie hij is en voor hoe hij handelt. De mens is hier, zonder godsgeloof, aangewezen op zichzelf. Ieder heeft zijn eigen waarheid en ieder mag die ook hebben, zolang een ander daar geen last van heeft.

Bouwkamp (2010, p. 19) voegt daar aan toe dat mensen “naast een diepe wens tot zelfvervulling, tot autonomie, een diepe wens en grote behoefte (hebben) zich verbonden te weten.” We hebben het nodig om onszelf in relatie met anderen te kunnen realiseren. De filosoof Levinas maakt het nog wat groter en zegt dat wij mensen altijd in relatie staan tot de ander, maar ook tot de “Ander”.

Kortom: de zinzoekende mens heeft behoefte aan hulpverleners die daarmee om weten te gaan en op in willen gaan. Of zij nu geloven in een god, het transcendente of “ietsisme”; het spirituele verlangen van mensen verdient een echte ontmoeting, want zoals Buber al zei: “De mens is pas echt mens in relatie, alle werkelijk leven is ontmoeting”. Voor die zinzoekende mens zou het een zege zijn als hulpverleners aandacht hebben voor en kennis hebben van religie en de impact hiervan op de geestelijke gezondheid.

Literatuur: • Bouwkamp, R. & Bouwkamp, S. (2010) Handboek psychosociale hulpverlening, de Tijdstroom Kalmhout • M., Festen, T., De Roeck, B.P., De Dijn, H., Schreurs, A, & Maas, F. (2001) Spiritualiteit in psychotherapie?, Tilburg: Katholiek Studiecentrum voor Geestelijke Volksgezondheid • Ree, F. van (red.) (2003) GGZ en levensbeschouwing. Psychiatrische hulp aan Nederlanders en Medelanders, Lisse: Swets & Zeitlinger • Schreurs, A. (2001) Psychotherapie en spiritualiteit, Koninklijke Van Gorcum Seminar Hulpverlening en religie, 7 juni 2013. Meer informatie: www.gradatim.nl

Seminar Hulpverlening en religie

Voor een hulpverlener is het van belang om te weten hoe cliënten in het leven staan. In dit seminar krijgt of vergroot de hulpverlener zijn inzicht in de positieve

7 juni 2013

w w w . g r a d a t i m . n l

of negatieve invloed die religie en spiritualiteit op het hulpverleningsproces kunnen hebben.

PSC 31

Islamitische waarden verschillen niet van westerse waarden, ook niet op het voetbalveld!

Islamitische waarden verschillen niet van westerse waarden, ook niet op het voetbalveld!

Leidt het opgroeien van Nederlandse jongeren met een Marokkaansislamitische achtergrond en thuis met een andere set waarden tot agressief gedrag op straat? Dat is een vraag die sommigen al een tijdje op de lippen brandt na het dodelijke incident op het voetbalveld.

Daarbij werd een grensrechter slachtoffer van zinloos geweld.

De jonge verdachten waren voor het merendeel van Marokkaanse origine. Deze constatering leidde onder de populisten al snel tot de conclusie dat het een ‘Marokkanenprobleem’ is en dat de islam in zichzelf gewelddadig zou zijn.

32 PSC

Door: Youssef Azghari Maar agressief gedrag enkel verklaren vanuit een specifieke cultuur of religie is natuurlijk onzinnig. Zinloos geweld is iets wat helaas in alle culturen voorkomt. Natuurlijk mag dat nooit als een excuus gebruikt worden om zulke excessen goed te praten. Het maakt het drama met de grensrechter niet minder erg. Toch is het ook zeker waar dat kinderen van Marokkaanse afkomst die hier geboren en getogen zijn, vroeg of laat niet kunnen ontkomen aan het worstelen met de invulling van hun eigen islamitische identiteit. Daarbij botsen conservatieve en moderne idealen en opvattingen met elkaar. Ik heb dat zelf ook aan den lijve ondervonden. Hoe moet ik me thuis gedragen en hoe op school of op straat: gehoorzaam, bescheiden of assertief? Met een uitspraak als ‘Doe zoals je opgevoed bent!’ kom je er niet, want gehoorzaamheid en bescheidenheid werden thuis zeer gewaardeerd, maar buitenshuis werden ze absoluut niet op waarde geschat. Ik kon met mijn bescheiden gedrag na mijn universitaire studie moeilijk werk op mijn niveau vinden, omdat werkgevers mijn gedrag te snel interpreteerden als weinig ambitieus en onverschillig.

Op het moment dat je zulke ervaringen meemaakt en je je niet bewust bent van culturele misverstanden, is het heel zuur en naar. Maar achteraf kan ik concluderen dat het voor mij een gezonde ontwikkeling was. Ik leerde door deze cultuurverschillen mijn verstand gebruiken en nadenken over hoe ik mijn nieuwe identiteit het beste kon vormgeven. Het viel niet mee om het beste van twee culturen, de Marokkaanse en Nederlandse, met elkaar te verenigen. Ik heb hulp gehad van ervaringsdeskundigen, mensen die wisten wat het betekende om in een identiteitscrisis te belanden en hoe daaruit te geraken. In mijn geval deed elke verandering van mijn identiteit pijn. Integratie met behoud van eigen identiteit is dan ook een fabeltje gebleken. Je verliest een beetje van je oorspronkelijke identiteit, maar je krijgt daar iets rijkers voor terug. Deze wijsheid kwam pas veel later tot mij. De identiteitscrisis waar ik in zat, was niet iets bijzonders. Alle pubers overal ter wereld maken het mee. Het hoort bij het volwassen worden, een soort universele rite de passage. Als je nog een extra cultuur van thuis uit hebt meegekregen, die buitenshuis anders is dan de cultuur waar je in opgroeit, maakt het de overgang naar integratie lastiger.

Er is al veel onderzoek gedaan naar de mate waarin het gedrag van een (migranten)kind, dat ondergedompeld wordt in een overwegend niet-westerse cultuur en later opgroeit in een dominant westerse samenleving, door onder meer het acculturatieproces op latere leeftijd bepaald wordt. Het begrip acculturatie heeft hier betrekking op het integratieproces alsmede op de mate van participatie in de Nederlandse samenleving. Met name de controversiële resultaten van dit soort onderzoeken halen regelmatig de media en vormen al jaren onderwerp van maatschappelijke discussie.

Youssef Azghari Enerzijds zijn er onderzoekers die zich vooral richten op het negatieve gedrag van jongeren met een niet-westerse achtergrond, dat leidt tot contact met justitie. Zo beweerde publicist Hans Werdmölder onlangs dat de dodelijke schoppartij van de grensrechter alles te maken heeft met de gebrekkige integratie van Marokkaanse jongeren met een machocultuur. Volgens hem gaat het al mis in de opvoeding. Hij pleit dan ook voor het herinvoeren van gezag in de opvoeding. Ouders moeten zich weer vanouds gedragen als autoriteit en niet meer als vriend of vriendin. Dat werkt naar zijn idee averechts. Vaak hebben zulke opvattingen en observaties als doel om het aandeel van jeugdigen van verschillende etnische groepen, die ontsporen en met de politie in aanraking komen, te duiden. Nog heel recent concludeerden onderzoekers van CBS dat van alle in 2010 aangehouden verdachte personen met een Marokkaanse of Surinaamse achtergrond in absolute zin, de grootste groepen vormen onder allochtone verdachten. Daarbij moet vermeld worden dat -uit hetzelfde onderzoek- relatief gezien de jonge tweedegeneratie allochtonen vaker verdacht worden van gewelddadig optreden en/of misdrijven. Niet meer worden alleen verklaringen voor ontsporing of ‘afwijkend’ gedrag gezocht in gebrek aan sociale controle, achterstanden, verschil in sociale klasse, maar ook steeds vaker in diversiteit van opvoedingsstijlen en culturele factoren.

Anderzijds is er een beperkt aantal onderzoekers, zoals Trees Pels, dat zich bezighoudt met de vraag op welke wijze het opgroeien met verschillende opvoedingsdoelen impact heeft op de gezinscommunicatie en waardering voor bepaalde opvoedingsstijlen door de opvoeders. Wat deze onderzoeken naar het ‘afwijkend’ gedrag bindt is, dat zij een gemeenschappelijk doel delen: gedrag verklaren uit de opvoeding. Zo opperde Corine de Ruiter, hoogleraar forensische psychologie - samen met Kim van Oorsouw - in 2009 dat de islamitische achtergrond een mogelijke oorzaak is van het feit dat Marokkaanse (en Turkse) jongeren een ‘achterstand hebben in hun morele ontwikkeling’. Zij heeft samen met andere onderzoekers, in opdracht van het ministerie van Justitie, de aanpak van criminele Marokkaanse jongeren in kaart gebracht.

Hun conclusie was dat moslimkinderen minder opgroeien met ‘overleggen thuis’ en vaker ‘bevelen opvolgen’.

Hoewel er geen empirisch bewijs is dat het opgroeien met een islamitische moraal in een dominant westerse samenleving kan leiden tot negatief gedrag, zoals antisociaal of crimineel gedrag, concluderen de auteurs, bij monde van Corine de Ruiter, dat het ‘plausibel’ is. Dit is een gewaagde uitspraak, temeer omdat de islamitische cultuur heel diffuus is.

een directe vraag, moet dat niet meteen verkeerd worden opgevat.

Uiting geven van respect aan een autoriteit, in dit geval de professional, door een sociaal wenselijk antwoord te geven, weegt voor deze jongen kennelijk zwaarder dan eerlijkheid betonen. Om niet de verkeerde conclusies te trekken is het noodzaak om bewust te zijn van het eigen referentiekader en vertaling van de eigen waarden in de praktijk. En daar zit het pijnpunt. Om zich hiervan bewust te zijn moet men in contact treden met iemand met een geheel ander referentiekader en andere moraal. Pas als men iemand ontmoet die anders denkt en doet, gaat men zelf nadenken over de eigen identiteit. Het heeft iets weg van het ondergaan van een identiteitscrisis: om daaruit te geraken is het nodig om regelmatig van gewoontes en rituelen waar je zo aan gehecht bent, los te komen. En dat doet pijn. Natuurlijk heeft het opgroeien in meerdere culturen, naast een onuitputtelijke bron van verrijking, ook zijn schaduwzijde. Pubers die regelmatig twijfelen wie ze zijn, denken tenminste na. Maar als ze door twijfels overmand worden, omdat ze met hun vragen of dilemma’s nergens terecht kunnen, met als gevolg daarin te blijven hangen, zichzelf in een slachtofferpositie te praten of heel onzeker worden, kunnen sommigen in het nauw gedreven worden. Het klopt inderdaad dat jonge katten in het nauw zich agressief kunnen gedragen. Ze weten zich niet goed raad hoe ze met hun gevoelens van onmacht kunnen omgaan. Ze worden onvoorspelbaar. Dat kan kan ze opbreken en leiden tot geweld en marginalisatie. Het op een harmonieuze wijze omgaan met twee of meer culturen kan men leren van ervaringsdeskundigen of rolmodellen. Maar dat is in de praktijk niet genoeg.

Het antwoord op de vraag die ik aan het begin stelde is: nee, agressief gedrag wordt niet veroorzaakt doordat jongeren verward raken door het opgroeien met een hele andere set waarden. Het ontstaat op het moment dat sommigen zich te veel laten leiden door negatieve emoties, zich niet kunnen beheersen en hun verstand niet meer gebruiken. De uitweg die ik zie, is dat sociale professionals, die dagelijks met jeugdigen met een Marokkaans-islamitische achtergrond werken, meer kennis zouden moeten opdoen van welke impact de islamitische identiteit heeft op hun communicatie en participatie.

Youssef Azghari, docent Avans Hogeschool, lid kenniskring lectoraat ‘Jeugd, Gezin en Samenleving’ en schrijver van ondermeer ‘Cultuurbepaalde communicatie’ en ‘Mijn Jihad. Waarom de westerse waarden niet botsen met de islam’.

Islamitische waarden verschillen in principe niet van westerse waarden, wel in prioritering en hoe men ze inkleurt. Zo wordt ‘respect’ in de islamitische migrantengezinnen in de regel belangrijker gevonden dan ‘vrijheid van meningsuiting’. Binnen de islamitische wereld worden kinderen vaak opgevoed met waarden als ‘geduld’ en ‘gehoorzaamheid aan ouders.’ Dit contrasteert soms met de waarden die in het Westen worden benadrukt, zoals ‘assertiviteit’ en ‘zelfstandigheid’.

Bovendien is de islamitische of Marokkaanse achtergrond één van de factoren, naast vele andere factoren, zoals de sociale achtergrond en omgeving. Het lastige gedrag van Marokkaanse jongens is vaker vanuit verschillende invalshoeken belicht. Dat het opgroeien in een autoritair geleid gezin, dat meestal een sfeer van gesloten communicatie ademt, later kan leiden tot negatief gedrag, is vaker beaamd door verschillende professionals en ervaringsdeskundigen. Of ze met deze uitspraken het gedrag van deze specifieke jongeren in de juiste culturele context plaatsen is een vraag die al jaren mijn belangstelling heeft.

Naar mijn overtuiging gaat het juist mis, omdat veel professionals vanuit hun referentiekader en moraal het gedrag van de ander onbedoeld onjuist kunnen interpreteren. Een simpel voorbeeld kan het illustreren: als een traditioneel opgevoede Marokkaanse jongen een professional niet meteen een eerlijk antwoord geeft op

PSC 33

STRIP Auke Herrema www.aukeherrema.nl

Bloesem-remedies brengen de emoties in evenwicht en bevorderen daardoor indirect de gezondheid.

De oorzaak aanpakken op een veilige manier.

De Dr. Schüssler Celzouten van Adler beziien kracht en kwaliteit. Zijn de cellen gezond, dan is ook het lichaam gezond. De mineralen zijn verwreven en niet geschud.

Celzouten div. nummers in poedervorm, 10 verschillende mengsels, b.v. combinatie 1 t/m 12, het energie Met de hand verwreven mengsel. Alles in 250 gr. en 1 kg.

Essentïele oliën en producten voor de aromatherapie, biologische cosmetica.

Het grootste assortiment biologische oliën, airsprays en massage oliën.

Winkel: De 3Vrouwen St.Jansstraat 5 - 5964 AA Meterik Tel: 077-3526885 www.de3Vrouwen.nl

WWW.BLOESEM-REMEDIES.COM Bloesem Remedies Nederland

34 PSC

Tel: 077-3987826 / 077-3989011 E-mail: info@bloesem-remedies.com

column martine clausen

Diversiteit

Onlangs wandelde ik op een zondagmorgen over de Singel in Amsterdam. Ik was op weg naar het Joods Historisch Museum. Ineens merkte ik op dat mensen een kerk binnen gingen, rechts van mij. Ik volgde hun voorbeeld. De kerk heet de Krijtberg. Niet alleen had ik nog nooit van deze kerk gehoord, hij was me zelfs nog niet eerder opgevallen. Waarschijnlijk omdat ik meestal over het Spui richting Leidsestraat loop.

Eenmaal binnen belandde ik midden in de zondagochtenddienst. Die was al aardig aan de afrondende hand. De geur van wierook kwam me tegemoet. Ik zag rijk gebrandschilderde ramen, kleurig gedecoreerde randen van schilderwerk langs pilaren, zuilen en dakgewelf. Alles in, zo te zien, perfecte staat.

De kerk was stampvol. Er was niets van enige leegloop uit kerken te merken. Nu moet ik zeggen dat het kleine stukje dienst dat ik meemaakte, ook wel heel mooi was. De ijle stem van de priester die in het Latijn zong, de diepe klanken van het koor, de stemmen van de gelovigen die meezongen en af en toe het geluid van het schuifelen als er geknield werd voor gebed,of tijdens het weer opstaan voor gezang. En dan het licht! Dat viel prachtig door de gebrandschilderde ramen. Het gevoel dat mij bekroop, was esoterisch.

Het is misschien vreemd, maar waar ik ook ben, als ik langs een kerk loop en hij is open, dan stap ik naar binnen. Kan me niet schelen wat voor geloofsgemeenschap het is. In kerken heerst een energie die anders is. Het voelt alsof je een veld instapt. Stil, maar sterk aanwezig. Als een grondtoon, als het ware. Dat heeft voor mij niets met religie te maken.

Afijn, de Krijtberg is een kerk van de Jezuïetenorde. Las ik later pas, hoor. Op Google. Dat vond ik interessant, want ik heb een aantal boeken van Anthony de Mello, een Jezuïetenpriester die ik zeer bewonder. (aanrader: zijn boek ‘Bewustzijn’). Na het intermezzo in de Krijtberg liep ik dus door naar het Joods Historisch Museum (JHM), een Joodse Synagoog. Dat was ten slotte mijn doel. Qua religie ben ik vrij blanco, ik geef het eerlijk toe. Mijn ouders waren teleurgesteld in God en de kerk. Voor hen had het geloof afgedaan. Dus ben ik areligieus opgevoed. Mijn jarenlange interesse in spiritualiteit heb ik dus zeker niet van hen. Maar goed, eerlijk gezegd ging ik naar het JHM om een expositie van Sal Meijer te bekijken. Schilderijen van iemand die van Amsterdam hield en van katten. Bij aankomst bleek dat het JHM een synagoge is die prachtige informatie geeft over wat het inhoudt om Joods te zijn: de diensten, gebruiken en bijbehorende parafernalia. Daarnaast was er nog een tentoonstelling over voeding in het Jodendom. Een zeer leerzame dag dus voor deze religieus analfabete.

De energie in de synagoge voelde ook licht. Het werd erg druk. De bezoekers waren van allerlei pluimage. Ik verwonderde mij over al deze verschillende mensen.

Een paar uur later bekeek ik, terugwandelend over de gracht, de deuren van de panden. De bordjes met namen, van particulieren en bedrijven, ook daar weer zoveel diversiteit. Wat bestaat er toch veel.

En dan was dit slechts een klein stukje gracht in Amsterdam. Maar als je de wereld overgaat en je loopt door een straat in Londen, Parijs, New York of waar dan ook, is het daar net zo divers.

Ineens besefte ik: onze wereld, onze aarde, is een bron van mogelijkheden. Je kunt alle kanten op. Wat je ook maar wenst, daar kun je je aandacht op richten. Het is zonde om je bezig te houden met iets wat je niet gelukkig maakt. Je kunt opnieuw kiezen en je richten op dat wat je blij maakt. Alles is mogelijk.

Misschien is dat mijn geloof. Bevrijdend in plaats van beperkend. Wat een inzicht!

Martine Clausen, blij. martineclausen@gmail.com PSC 35

Geloof, een parel in therapie

Door: Saskia Boender Cliënten kunnen naast kracht, steun en troost – ik noem dat ook wel parels - die ze door het geloof ervaren, ook diep worstelen met allerlei vragen en problemen. Ze zijn dan het zicht op zichzelf, God, de toekomst en hun omgeving kwijt.

Als mens, therapeut en christen kan ik me zowel deze worsteling als de kracht van geloof voorstellen en deze aspecten spelen in mijn praktijk een grote rol.

De rol in het ontstaan en herstel van een probleem Hoewel ik gericht ben op de psychische kant van de mens, breng ik alle aspecten van iemands hulpvraag bij de intake zoveel mogelijk in kaart. Het is een holistische kijk waarin ik (vanuit mijn christelijke levensvisie) God en geloof niet buiten beschouwing kan laten. Ook iemands geschiedenis en opvoeding hebben vaak grote impact. Zo hebben ouders en bijvoorbeeld een wel- of niet-christelijke omgeving invloed op de diepere overtuigingen over onszelf, anderen en God. Alle factoren die hebben geleid tot een probleem, vragen om specifieke aandacht. Door het herstel als een proces te benaderen en de verschillende factoren in kaart te brengen en te behandelen, kan effectief hulp geboden worden. De kunst is gepaste hulp te bieden, die aansluit bij wat de cliënt op dat moment het meest nodig heeft.

Net zoals dat de fysiotherapeut vaak naar diepere oorzaken van een klacht zoekt, is dat ook nodig bij psychische klachten. In de Bijbel wordt het lichaam vergeleken met een eenheid. Er wordt beschreven hoe elk deel van het lichaam zijn waarde vindt in het gehele lichaam. Met alleen een hand kun je niet zoveel. De hand krijgt pas waarde als hij in het lichaam functioneert. Evenmin heeft het waarde als de hand probeert een voet te zijn. Elke deel van het lichaam heeft zijn eigen functie, bijdrage en plek en als er één deel lijdt, lijden andere delen mee; ze beïnvloeden elkaar. Zo werkt het ook met verschillende factoren of aandachtsgebieden, die samen bijdragen aan het ontstaan van een probleem.

Casus Een cliënt komt door een depressie nog maar weinig buiten. Ze trekt zich terug en voelt zich boos, schuldig en moedeloos. Ook haar eetgedrag is verstoord - ze heeft eetbuien - en daardoor komt ze nog meer in een negatieve cirkel terecht. Thuis met de kinderen komt alles op haar aan en de relatie met haar man staat onder spanning. Het lijkt alsof de emmer vol is. Alles bij elkaar speelt er te veel.

36 PSC

Diverse gebieden vragen aandacht, zoals: Omstandigheden: o.a. kinderen, werk, relatie, woonomgeving, eten, familie en geloof.

Lichamelijke aspecten: o.a. gevoeligheid (aanleg?) voor depressie, eetbuien en stress (ze kan geen ontspanning vinden).

Emotionele aspecten: omgaan met boosheid, teleurstelling, verdriet en frustratie. Ze kan moeilijk haar eigen behoeften aangeven.

Gedachten: negatieve en irreële gedachten waarmee ze (te) lang alleen blijft zitten.

Geestelijke aspecten (en achtergrond): deze vrouw komt uit Zuid-Amerika. Vanuit haar ouderlijk gezin is het gebruikelijk de geestelijke wereld in te schakelen voor raad bij problemen.

Zoals in het voorbeeld te zien is, kunnen diverse gebieden elkaar versterken en bijdragen aan het probleem. De diverse gebieden zijn ook belangrijk als we gaan werken aan herstel.

Het geloof van deze cliënt en haar achtergrond kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat zij ervan overtuigd is geraakt, dat zij eigenlijk geen probleem mag hebben; dat bepaalde emoties er niet mogen zijn. Boosheid, irritatie, depressie worden dan onderdrukt en horen volgens haar niet thuis in een christelijk leven.

Ze kan het probleem zien als zondig. De cliënt vindt zichzelf zwak, slecht en denkt dat God en anderen ook zo over haar denken. Door schuld en schaamte wordt de drempel om hulp te zoeken hoog.

Door hulp in te schakelen gaat de cliënt werken aan het probleem en komt ze door inzicht dichter bij zichzelf. Vanuit geloof kan de cliënt zichzelf en het probleem gaan plaatsen in een groter perspectief. Er is dan Iemand, die haar heeft gewild, die haar de ruimte wil geven om helemaal uit de verf te komen; bijzonder en uniek, zoals bedoeld. Dit inzicht hebben impact op alle gebieden. ...let’s just go ahead and be what we we’re made to be, without enviously or pridefully comparing ourselves with each other, or trying to be something we aren’t.

Romeinen 12: 6 (The Message-vertaling)

Saskia Boender

Mattheüs 13: 45,46: Het Koninkrijk van de hemelen doet ook denken aan een koopman die op zoek is naar mooie parels. Ineens ontdekt hij er één van grote waarde.

Hij verkoopt alles wat hij heeft en koopt die ene kostbare parel.

Het gaat het erom - en dat geldt voor iedereen - thuis te komen bij jezelf. Te vertrouwen en te geloven dat wie je bent, oké is! Eigenlijk mag je terug leren vallen in je authentieke ‘zelf’: falling back in the image of God for you!

Tijdens therapie is er ruimte voor de ontdekkingstocht naar jezelf: Wie ben ik? Welke overtuigingen mag ik bij stellen, zodat er een gezond zelfbeeld, Godsbeeld, wereldbeeld (hoe zie ik anderen en hoe zien anderen mij) en een gezond toekomstperspectief gevormd kunnen worden.

“Toen ik startte met therapie waren het mijn klachten die mij overheersten, terwijl ik mij nu meestal boven de klachten voel staan en ik ze puur als een signaal zie: let op, even rustiger aan doen en kijken waarin ik mijzelf voorbij ben gelopen. Ook is mijn zelfvertrouwen gegroeid, doordat het mij beter lukt naar mezelf te kijken zoals God dat doet. Iemand die nog niet af is, maar wel goed genoeg.”

(In)zicht Mijn passie en verlangen zijn dat mensen groeien naar een gezonde kijk op zichzelf, anderen, de wereld en God. Door verkeerde overtuigingen te herzien en op te ruimen gaan cliënten zicht krijgen op wie ze werkelijk zijn. Dit sluit aan bij de missie van Jezus, beschreven in Lucas 4: 18, 19. Hij zegt hier: “Ik ben gekomen om blinden het herstel van hun zicht te geven.” Hij heeft het hier niet alleen over mensen die letterlijk blind zijn, maar hij wil mensen ook zicht geven op wie ze werkelijk zijn én zicht geven op wie Hij werkelijk is, zodat ze ten volle gaan leven. Als mensen werkelijk gaan ‘zien’, kunnen oude beelden veranderen.

Vergelijkingen, parabels en levenservaringen van anderen maken complexe zaken in ons eigen leven begrijpelijk. We kunnen ons ermee identificeren en ze raken ons vaak op een wezenlijk niveau.

Naast de Bijbel als bron van levenswijsheid is ook gebed één van de optionele tools. Het is een moment van stilte, luisteren naar God en dingen overdenken en uitspreken. Ik vraag altijd na afloop aan de cliënt of ze een bepaalde indruk hebben gehad tijdens het gebed. God kan direct tot hen spreken, daar ben ik niet voor nodig.

Hij kent ons uiteindelijk het beste! Ze mogen zelfstandig groeien in dat besef en vertrouwen.

Als therapeut vind ik het een sterke ‘plus’ om deze parels te kunnen toevoegen. Ook cliënten zelf kunnen leren stappen te zetten om geloof niet meer als belemmerend te ervaren, maar geloof juist zijn kracht te laten bijzetten in het herstelproces.

Ik hoop en geloof dat deze ‘parels’ voor iedere therapeut hun waarde hebben. Al is het maar dat je ze als achtergrond meeneemt in de ontmoetingen die je hebt met de vele cliënten.

Saskia Boender is therapeut, trainer, spreker en oprichtster van YOUMAKESENSE - Rotterdam www.youmakesense.nl, sas@youmakesense.nl

Parels voor cliënten en therapeuten Ik zie christelijke tools als parels aanvullend op de therapeutische interventies. Het is daarin wel belangrijk rekening te houden met de cliënt, zijn hulpvraag en het doel van de therapie.

Voor het verkrijgen van inzicht en het leren toepassen van nieuwe inzichten gebruik ik vaak de Bijbel. De Bijbel zit vol met levenslessen die een bijzondere rol kunnen spelen in het vergroten van inzicht in onszelf.

Een mooi voorbeeld is Petrus, leerling van Jezus. Uit zijn leven kan zo veel levenswijsheid en kracht gehaald worden en dat terwijl hij in veel situaties zelf gefaald heeft. Juist zijn falen, lijden en moeite hebben hem gemaakt tot wie hij is en daarom haal ik hem vaak aan.

PSC 37

Zintuigenprikkels

In deze rubriek bespreken we elke editie

Ronddwalen in een spiritueel labyrint in een uithoekje van Aruba, een pelgrimstocht op de Glastonbury Tor in Engeland, scheuren in een jeep door de Afrikaanse Great Rift Valley - waar het leven op aarde begonnen zou zijn - en Maria vereren in de crypte van de kathedraal in het Franse Chartres.

Susan Smit reisde de afgelopen jaren de wereld rond op zoek naar spirituele plekken.

In 100 spirituele plekken die je gezien moet hebben, heeft ze er 100 verzameld. Ze bezocht fameuze bedevaartsoorden en beleefde magische momenten bij eeuwenoude heiligdommen. Het is dan ook hét boek om ideeën uit op te doen voor onvergetelijke reizen.

Susan Smit is literair recensent, schrijfster en columnist. 100 spirituele plekken die je gezien moet hebben, is haar achtste boek. HP/De Tijd noemde haar ‘een fenomeen in wording. Ze is een geestelijk baken in hectische, goddeloze tijden.’

v akge r e l a te e rd e b o e ke n , c d ’s , d vd ’s e n ap p s .

Over 100 spirituele plekken die je gezien moet hebben: ‘Susan brengt je met haar krachtige, gevoelige en informatieve verhalen dicht bij de mooiste spirituele plekken op aarde.

Uiteindelijk draait het om je eigen ervaring, maar dit boek is een inspirerend begin.’ Inez van Oord, oprichter van Happinez 100 spirituele plekken die je gezien moet hebben, Susan Smit Uitgeverij: prometheus ISBN: 9789044612684

Anselm Grün bespreekt de verhalen waarin Jezus zieken geneest, of mensen helpt en advies geeft. Jezus’ gelijkenissen (parabels) krijgen speciale aandacht. Grün laat daarbij zien hoe de moderne mens met hedendaagse problemen kracht en genezing kan vinden in deze oude Bijbelteksten.

In therapie bij Jezus gaat over tijdloze en universele thema’s als schuld, angst en frustratie, en helpt de lezer die zichzelf beter wil leren kennen op weg.

Anselm Grün groeide op in München in een traditioneel roomskatholiek gezin. Hij studeerde filosofie en theologie en verbond hij zich met de benedictijnen van de abdij van Münsterschwarzach.

Zijn doel is het geloof zo praktiseren en uitleggen dat anderen het kunnen of weer leren begrijpen.

In therapie bij Jezus, Anselm Grün Uitgeverij: Ten Have, ISBN: 9789025901868

38 PSC

‘Van al mijn filosofische en spirituele boeken is dit het meest toegankelijke en waarschijnlijk ook het nuttigste’, aldus Frederic Lenoir.

Hij laat niet alleen de levenslessen van grote denkers als Confucius, Aristoteles, Spinoza en Montaigne de revue passeren. Hij beschrijft ook hoe hij zelf geworsteld heeft met het ware, het goede en het schone. ‘Ons levenspad bestaat uit de overgang van onwetendheid naar kennis, van angst naar liefde.’

Frédéric Lenoir is filosoof en godsdiensthistoricus. Hij werkt als onderzoeker aan de Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales te Parijs en is hoofdredacteur van Le Monde des Religions. Hij schreef vele essays en historische romans. Zijn werk is in veel talen vertaald.

Handleiding voor een evenwichtige geest en een kalm gemoed, Frédéric Lenoir Uitgeverij: Ten Have ISBN: 9789079001286

Zintuigenprikkels

Recensie door: Anja van de Weerd Anders zijn dan de de mensen om je heen kan enorme gevolgen hebben.

Het gevoel van ‘ik ben anders’ dan de ander is een universeel gevoel. Zowel volwassenen als kinderen kennen dit innerlijke gevoel. Volwassenen hebben nog het ‘voordeel’ dat ze vaak onder woorden kunnen brengen waarin het anders zijn zit. Bij kinderen ontbreekt vaak de woordenschat en zij zitten met een gevoel waar ze geen weg mee weten. De auteur Chantal Meijerink - Jacobs heeft over dit thema het prentenboek Vos komt uit de verf geschreven. Zij maakt het ‘anders zijn’ bespreekbaar door op humoristische en beeldende wijze Vos te laten onderzoeken of zijn veel rodere vossenvacht iets te maken heeft met zijn gevoel van ‘anders te zijn’ dan alle andere vossen.

Vos komt uit de verf is de opvolger van Beer op de weg. De dierenfiguren uit het Beer op de weg zien we weer terugkomen in Vos komt uit de verf. De illustraties zijn wederom van de hand van Verna Rood.

Het prentenboek is geschikt voor kinderen tussen de 6 en 10 jaar.

Dat het boek als therapeutische ondersteuning kan dienen, is evident.

Ook dit keer kunnen lesideeën behorende bij het prentenboek worden gedownload bij uitgeverij Pica. Met een beetje handigheid en creativiteit kun je ze ook inzetten bij een individuele sessie.

Al met al weer een heel bruikbaar boek van het duo Chantal en Verna.

Stel dat het waar is…

Dit boek gaat over een nieuwe visie op psychische problemen. Het is

geschreven om dit gedachtegoed te kunnen delen met ouders, cliënten, hulpverleners en wetenschappelijk onderzoekers. Als nieuwe ideeën gedeeld worden en er een dialoog op gang gebracht wordt, kan er

ontwikkeling plaatsvinden. Maar een idee alleen stelt niet veel voor.

Juist een gedeelde visie kan het begin zijn van een veranderingsproces.

Over de auteur Paula Bartholomeus is orthopedagoog-NVO. Ze heeft ruime ervaring met de diagnostiek en begeleiding van kinderen, jeugdigen en volwassenen met complexe leer- en ontwikkelingsproblematiek.

Stel dat het waar is en dat de onbevangenheid en moed van een klein meisje het begin is van een sneeuwbaleffect. Stel dat we een

samenwerking teweeg kunnen brengen die de kloof tussen praktijk en wetenschap overbrugt. Kunt u zich voorstellen wat we dán kunnen

betekenen voor al die mensen die leiden aan een psychische aandoening?

Een beetje onterecht gaan mensen er vandaag de dag van uit dat een aantal spirituele technieken, manieren van denken en ervaringen typisch oosters zijn, zonder raakvlakken met het christendom.

In psychologische middens is mindfulness populair, hoewel het in feite een geseculariseerde vorm is van boeddhistische meditatietechnieken. Dit boek is echter een kennismaking en een ontmoeting tussen de gedragsanalyse en de christelijke mystiek. Francis de Groot verduidelijkt dat eeuwenoude christelijke tradities zeer goed aansluiten bij de resultaten van de behavioristische psychologie en bij de zoektocht van velen naar innerlijkheid.

Paula Bartholomeus

Vos komt uit de verf, Chantal Meijerink-Jacobs Uitgeverij: Pica, ISBN 9789077671795

Recensie door: Anja van de Weerd Viki’s View is een boek, geschreven door de orthopedagoog Paula Bartholomeus. Het klinkt misschien Van overleven naar beleven: een baanbrekende methode als de titel van een nieuwe film, maar we hebben het hier over een nieuwe revolutionaire therapievorm, eentje van het kaliber... stel dat het waar is...

Een therapie waarbij de therapeut Paula Bartholomeus bij de cliënt het verwerkingsproces in de hersenen beïnvloedt onder vergelijkbare omstandigheden als waarin het jonge kind emoties en gebeurtenissen verwerkt.

De behandeling lijkt hoopgevend, zelfs voor cliënten met stoornissen in het autistisch spectrum. De therapie is nog steeds in ontwikkeling en er vindt nog onderzoek plaats. Alles evidencebased. Maar dan: wat houdt het praktisch gezien in. In Viki’s View wordt er o.a. gewerkt met de schema’s en schemadomeinen van dr.

Jeffrey. Onder schema’s wordt daarin verstaan de manier waarop mensen zichzelf, de ander en de wereld om hen heen waarnemen (voorbeeld: ik moet ook alles alleen doen, ik hoor nergens bij etc).

Tevens wordt er gebruikt gemaakt van een relaxatietechniek waarbij de therapeut op de handen van de cliënt trommelt. Het limbisch systeem wordt hierdoor gestimuleerd en het stressniveau daalt, licht de schrijfster toe. Tijdens de relaxatie krijgt de cliënt denkopdrachten. Het trommelen verandert van intensiteit en heeft invloed op gedachten en emoties (aha... ik meen hier toch iets van EMDR te herkennen). De therapeut volgt tijdens de hele procedure de cliënt en diens beleving en stuurt het proces aan. In het boek Viki’s View wordt aandacht besteed aan o.a. de verschilende doelgroepen, het protocol, de uitgangspunten en de randvoorwaarden.

Als ik oprecht ben, heb ik aan einde van het boek veel vraagtekens.

Want, ondanks de vele praktijkverhalen wil ik natuurlijk precies weten hoe het er dan uitziet, welke therapeutische vaardigheden er ingezet moeten worden, hoe de opleiding eruit ziet e.d. Al googelend kom ik te weten dat Viki’s View vanaf januari 2013 is omgedoopt in de nog geavanceerder methode ReAttach, die is gebaseerd op hechting. Mijn verwarring neemt toe. Maar, eerlijk is eerlijk...what’s in a name. Ik ben toch nieuwsgierig geworden.

Want... stel dat het waar is...

Viki’s View, Paula Bartholomeus Uitgeverij: 248media ISBN 9789079603206

Van Zelf tot mystiek, Francis de Groot Uitgeverij: Altiora Averbode ISBN: 9789031726196

PSC 39

sneller emotioneel gezond met human givens-counseling

S neller emot i o neel gez o nd met Human Givens - counseling Door: Alix Royer In 2010 werd er in Nederland bijna € 5 miljard uitgegeven aan geestelijke gezondheidszorgverstrekkers, ruim tweemaal zo veel als 12 jaar daarvoor (de tijd die cliënten eraan besteden niet meegerekend). Overheid, verzekeraars én cliënten klagen steen en been over de gevolgen hiervan: de overheid wil bezuinigen, verzekeraars schroeven hun vergoedingen terug, maar cliënten hebben niet minder behoefte aan geestelijke gezondheidszorg - integendeel.

Sinds enkele jaren hebben Nederlanders gelukkig toegang tot kortere, dus goedkopere en zelfs betere wegen om een eind te maken aan het scala van psychische klachten. In 2008 startte pionier Renée van der Vloodt in Nederland met het opleiden van professionals in de Human Givens-methode.

Wat is Human Givens-therapie?

Alle vormen van geestelijk lijden ontstaan omdat op de een of andere manier onze fysieke of emotionele behoeften niet vervuld zijn. Onze wezenlijke behoeften en de aangeboren vermogens waarmee we die behoeften kunnen vervullen - de ‘gegevenheden’ van het mens-zijn - vormen de kern van de Human Givens-benadering. Als al onze behoeften evenwichtig vervuld zijn, waardoor we ons zeker voelen over onze plek op de wereld en de mensen met wie we in contact zijn, hebben we geen last van klachten zoals stress, depressie, verslavingen of paniekaanvallen.

Dat we fysieke behoeften hebben, is geen nieuws: voedsel, water, warmte, onderdak. Maar we beseffen vaak niet dat bepaalde emotionele behoeften net zo cruciaal zijn voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid. Jarenlang onderzoek naar gezondheid en welbevinden leert ons dat bijvoorbeeld een gevoel van veiligheid, sociale verbondenheid, waardering, autonomie en zingeving net zo essentieel zijn om gezond te blijven en ons leven als de moeite waard te ervaren.

Onze aangeboren vermogens om in die behoeften te voorzien zijn o.a. het vermogen tot leren, onthouden, plannen en probleem oplossen, verbeeldingskracht en een ‘observing self’. Als dergelijke behoeften langere tijd niet vervuld zijn of als we onze vermogens verkeerd inzetten, riskeren we klachten.

40 PSC

Daarom kijken Human Givens-therapeuten altijd naar wat er in het emotionele leven van hun cliënten ontbreekt en zoeken samen met hen manieren om die tekorten te herstellen en de benodigde levensvaardigheden te ontwikkelen.

Waar komt Human Givens vandaan?

Er bestaan honderden therapeutische modellen die beweren dat ze psychische klachten verhelpen. De verwarring in dit therapie-oerwoud is groot. Toch hebben we inmiddels veel wetenschappelijke kennis uit psychologie, neurobiologie, sociale wetenschappen enz. aangevuld met wijsheid uit vervlogen tijden, waarmee we duidelijkheid kunnen scheppen in deze chaos.

Wat werkt nu echt en waarom?

In 1997 kwam een groep Engelse en Ierse psychologen en therapeuten bijeen om deze vragen te bentwoorden. Minutieus onderzochten ze waarom sommige therapieën werkten (en in welke mate) en andere niet. Ze kozen voor een wetenschappelijk perspectief en namen afstand van alle dogmatische of hypothetische aanpakken, evenals alle modellen die niet overeenstemden met de recente neurowetenschappelijke inzichten.

Daaruit ontstond een synthese van alles waarvan met betrouwbaarheid kon worden gesteld dat het mensen helpt om goed te functioneren en gelukkig te zijn: de Human Givens-benadering.

Alix Royer

“Net als veel andere vormen van counseling werkt Human Givens kortdurend en oplossingsgericht. Niet wroeten in het verleden, maar vruchtbaar leren denken over verleden én toekomst.”

Daarbij kwamen opmerkelijke nieuwe inzichten in hersenprocessen die eeuwenlang niet of slecht verklaard waren: • waarom we dromen en wat dit te maken heeft met depressies en psychosen, • wat stress is en hoe het brein ermee omgaat, • het belang van de REM-staat en • waarom we zo gevoelig zijn voor verslavingen.

Deze inzichten bleken van grote waarde voor de effectiviteit van behandelingen.

Al snel bleek de Human Givens-benadering een kortdurende, snelwerkende en buitengewoon effectieve manier om het mentale welzijn te verbeteren van mensen met problemen. Het recept: emotionele onrust verlagen, het verleden herkaderen en de-traumatiseren en mensen opnieuw in contact brengen met hun innerlijke vermogens, zodat ze weer leven in plaats van overleven.

Voor wie is Human Givens?

De Human Givens-methode biedt concrete behandeladviezen voor talrijke indicaties: stress, fobieën, PTSS, depressie, agressie, verslaving, OCD. Maar ook wie minder ernstige klachten heeft, heeft baat bij deze aanpak. Immers: vrijwel alle psychisch lijden is terug te voeren op één of meer onvervulde emotionele levensbehoeften - de primaire focus van een Human Givens-counselor.

Ook voor kinderen die worstelen met zelfvertrouwen, angsten of depressie, werkt Human Givens goed en snel.

Net als veel andere vormen van counseling werkt Human Givens kortdurend en oplossingsgericht. Niet wroeten in het verleden, maar vruchtbaar leren denken over verleden én toekomst, leren ontspannen (een gespannen brein is als een kip zonder kop; de hogere cognitieve functies worden letterlijk uitgezet) en in diepe ontspanning effectief gedrag ‘oefenen’ zorgen voor snel herstel.

Ook hanteren alle Human Givens-counselors een buitengewoon snelle en pijnloze methode om herinneringen te ontdoen van hun emotionele lading, waardoor deze het leven niet langer verstoren.

Vaak is één sessie genoeg om een trauma op te lossen.

Daarnaast gaan Human Givens-counselors altijd samen met hun cliënten op zoek naar effectieve strategieën om onvervulde behoeften weer te vervullen. Hiermee krijgen cliënten snel een gevoel van grip op hun leven terug.

Heeft reguliere CGT gemiddeld 6-10 sessies nodig om iemand van een depressie of een angstklacht af te helpen, Human Givens is vaak met 4-6 sessies klaar.

Een cliënt vertelt: “Het werd tijd dat ik van mezelf ging houden, niet telkens weer mijn grenzen liet overschrijden, zowel in mijn werkomgeving als in mijn privéleven. De Human Givens-therapeut won binnen een kwartier mijn vertrouwen en hij heeft mij in vier ontmoetingen enorm geholpen issues uit het verleden op te ruimen, mijn zelfvertrouwen te herwinnen, mijn zorgvuldig gebouwde muur af te breken en met conflicten om te gaan. (...) Ik krijg van alle kanten complimenten over de rust en het vertrouwen dat ik uitstraal en dat ik over mijn gevoel kan praten.”

Hoe word je Human Givens-counselor?

Human Givens Nederland organiseert regelmatig eendaagse introductieworkshops, waarin de methode wordt toegelicht en waarin de deelnemers er zelf iets van kunnen ervaren en uitgebreid geïnformeerd worden over de opleiding. Deze is in 2 jaar te voltooien en omvat drie delen: 1. De twee workshopmodules, elk bestaande uit 9 (verspreide) lesdagen en zelfstudie, 2. De Diploma Course (tweemaal één week fulltime vervolgopleiding in Engeland), die wordt afgesloten met een examen.

3. Het Practitioner-deel, het presenteren van twee eigen sessies op video, plus verplichte supervisie. Na succesvolle afronding hiervan is men volledig gekwalificeerd Human Givens-therapeut.

Daarna kan men zich inschrijven in het Engelse beroepsregister en lid worden van de Nederlandse beroepsvereniging. Deze organiseert voor haar leden in samenwerking met de Engelse moederorganisatie bij- en nascholingen. Tevens werkt zij aan accreditatie en vergoedingsmogelijkheden door verzekeraars (in Engeland wordt Human Givens-counseling op grote schaal vergoed, mede dankzij meerjarig wetenschappelijk onderzoek).

Waarom zou ik de opleiding Human Givens gaan volgen?

Veel deelnemers aan de opleiding zijn al geschoold in psychosociaal werk of coaching. Cursisten zijn o.a. psycholoog, arts, verpleegkundige, maatschappelijk werker, of afkomstig uit het bedrijfsleven. Steevast is hun motief dat ze sneller en effectiever willen werken, meer in lijn met de nieuwste wetenschappelijke bevindingen omtrent o.a. de werking van het brein.

Waar vind ik meer informatie?

De Nederlandse website www.humangivensnederland.nl vertelt alles over de werkwijze en de opleiding en bevat links naar het Engelse Human Givens College en het Human Givens Institute.

Daarnaast is er de website www.livetoflourish.com (ook in het Nederlands).

Het Human Givens Institute heeft een aantal boeken gepubliceerd, zowel theoretische voor professionals, o.a.: • Human Givens • An idea in Practice als zelfhulpboeken voor cliënten over stress, depressie, verslaving, pijn en agressie. Alle titels zijn te bestellen via de boekhandel of bol.com.

Alix Royer is coach, counselor, trainer en facilitator. Tijdens haar psychologiestudie leerde zij dat psychotherapie mensen van ergens onder nul weer op het nulpunt terugbrengt. Dankzij haar vervolgopleiding in Human Givens-counseling beseft ze dat leven begint boven nul, en werkt zij met haar cliënten aan een waardig en vervullend bestaan.

PSC 41

COLOFON

COLOFON PSC Magazine, informatiebron voor professionals aangesloten bij de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg, Adiona, platform voor kindercoaching en Rosegarden Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@pscmagazine.nl Bladmanagement: Maartje Albert E-mail: maartje@pscmagazine.nl Eindredactie: Marianne Smits Redactieadres Sabangstraat 14 2612 BK Delft Telefoon: +31 (0)15 88 71 276 E-mail: redactie@pscmagazine.nl Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Sabangstraat 14 2612 BK Delft Telefoon: +31 (0)15 88 71 276 info@inspiredcommunications.nl Vormgeving Eefje Kleijweg www.eefjekleijweg.com Druk Drukkerij Bestenzet bv, Zoetermeer Lezersservice PSC Magazine verschijnt zes keer per jaar.

Het wordt in 2013 toegezonden aan alle leden van beroepsorganisatie NFG (Nederlandse Federatie Gezondheidszorg), Adiona, platform voor kindercoaching en Rosegarden.

Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95.

De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan.

Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever.

Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@pscmagazine.nl Losse edities Kijk voor losse edities op www.pscmagazine.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-informatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.

Veelzijdigheid

Marieke Nijmanting is psycholoog, econoom en hypnotherapeut.

Eerder woonde en werkte zij in Amsterdam en Hilversum, waar ze een eigen praktijk had. In 2003 verhuisde Marieke met haar gezin naar Drenthe. Nog steeds geeft ze op kleine schaal therapie, les en trainingen, maar voornamelijk schrijft zij nu. Met inmiddels elf boeken op haar naam, waaronder kinderboeken, novellen, toneelstukken en non-fictie voor therapeuten. Haar eerste roman verschijnt dit jaar. Een veelzijdig persoon dus.

Lachen

Lachen is gezond. Het klinkt als een open deur, maar er is inmiddels al veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Er is zelfs een wetenschappelijke stroming die onderzoek doet naar het fenomeen lachen: gelotologie.

Een onderzoek van de Universiteit van Maryland toonde aan, dat lachen de werking van de bloedvaten verbetert. Daarnaast zijn er nog meer voordelen voor de gezondheid. Er moet dus vooral gelachen worden. Zelfs daar heeft de wetenschap over nagedacht.

PSC-dagen

In de volgende editie verschijnt een uitgebreid verslag van de PSC-dagen. De hoogtepunten uit de workshops, ervaringen van bezoekers en de meest opvallende uitspraken.

Ook maken we de data van de PSC-dagen in 2014 bekend, zodat u die vast in uw agenda kunt zetten.

Talentenspel

Iedereen heeft talenten. Maar niet altijd ben je je bewust van je talenten. Bij het ontdekken van onze talenten ervaren we hoe leuk het is om ze bewust in te zetten, zowel privé als professioneel. Het talentenspel is diepgaand transformatiespel dat je meer waarde, richting en focus, energie en plezier kan brengen en antwoord kan geven op vragen zoals: ‘Weet jij jouw waarde als therapeut, wat jouw specifieke talenten zijn? Of vind jij het moeilijk om je eigen talenten te zien?’ en ‘Worstel je al een tijdje met het vinden van een nieuwe of passende richting? Maar kan je niet kiezen?’

PSC sponsors - PSC Magazine wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdrage van onze sponsors:

42 PSC

Praktijk “De Weg”

"Merk je ook dat je verder wilt?" + Specialist in sekse specifiek

Nieuw: Geaccrediteerde workshop

& lichaamsgericht werken

“Geldprobleem is een gedragsprobleem”

+ Supervisie voor hulpverleners + Training op maat

In- & outdoortraining in teamverband en individueel o.a. “Een taal erbij” en “Geweldloos verzet in gezinnen”.

VOOR EBSITE ONZE W D BEZOEK TUELE AANBO CHING HET AC A O C & G TRAININ

Voor professionals die: • Hun dienstenpakket willen uitbreiden • Willen inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen • Geld en gedrag zien als onderdeel van hun begeleiding • Counselling willen inzetten om schulden te voorkomen

www.praktijk-deweg.nl

WWW.IKOS - HARDERWIJK.NL

Koots òf coach?

OS_PSC_105x74.indd 2

Petra Kapper | Ter Aar | info@praktijk-deweg.nl | 06-29608301

17-01-13 (w 3) 15:49

krachtige leerstrategie.

Kijk voor informatie op: opleiding.ke rnvisie

methode.nl

Voor meer informatie kijk op: www.ma-donna.nl/professionals.html

Verlies en Verlangen

Praktijk voor psychodynamische therapie en persoonlijke ontwikkeling

Trainingen

Omgaan met rouw en verlies

2-daagse training: voor professionals die werken met cliënten met een rouw- en/of verlieservaring Data: 13 en 27 mei of 11 juni en 18 juni of 6 en 13 sep

Stil Verlangen, de onvervulde kinderwens

2-daagse training: voor professionals die werken met cliënten met een onvervulde kinderwens.

Data: 3 sep en 10 sep accreditatie voor NFG en Adiona leden 06-27865750 www.verliesenverlangen.nl info@verliesenverlangen.nl

E 160,-

Het aantal patiënten met chronische pijn en chronische stress stijgt!

Vergroot nu uw kennis en vaardigheden middels een korte, geaccrediteerde bijscholing waarin u leert uw patiënten effectief te behandelen met behulp van de CPSS methode.

Meer info: www.cpsscentrum.nl of stuur een email naar info@cpsscentrum.nl

Productvoorlichting in Nederland door Voor meer informatie: www.nutrilogic.nl Voor bestellingen: www.natuurapotheek.com / 015-3614477