Editie 4 • 2016 • 6 e jaargang
Schreeuw! je dromen uit
Co-actief coachen
Zorgprofessional met passie DE INFORMATIEBRON VOOR PROFESSIONALS IN DE PSYCHOSOCIALE GEZONDHEIDSZORG AANGESLOTEN BIJ DE NFG, ROSEGARDEN EN TPNET
MAGNESIUM Maak kennis met onze familie!
VitOrtho biedt een uitgebreide reeks magnesium-producten voor diverse toepassingen. Magnesium is een bijzonder belangrijk mineraal voor ons lichaam omdat het een rol speelt bij vitale stofwisselingsprocessen. Daarnaast ondersteunt magnesium de werking van de spieren en het zenuwstelsel en draagt het bij aan de geestelijke veerkracht. Alle magnesium-producten van NOW en VitOrtho bevatten goed opneembare vormen van magnesium.
Bestelcode 6209 6211 6230 6507 6508 6509 6510 6511 6512 6513 6514 6516
Omschrijving Calcium Magnesium 1:1 Poeder Calcium & Magnesium DK Calcium 500 mg en Magnesium 250 mg Magnesium Trio Softgels Magnesium Trio Softgels Magnesium Citraat 200 mg Magnesium Citraat 200 mg Magnesium Citraat Poeder Magnesium Bisglycinaat Poeder Magnesium Bisglycinaat 100 mg en Taurine 200 mg Magnesium en Calcium 2:1 Magnesium Malaat 150 mg
Merk NOW NOW NOW NOW NOW NOW NOW NOW NOW VitOrtho NOW NOW
Inhoud 227 gram 180 caps 100 tabs 90 softgels 180 softgels 250 tabs 100 tabs 227 gram 227 gram 100 tabs 100 tabs 180 tabs
Adviesverkoopprijs € 22,50 € 30,95 € 14,95 € 22,95 € 39,95 € 42,50 € 18,95 € 22,50 € 34,95 € 24,95 € 29,95 € 34,50
GEAVANCEERDE VOEDINGSSUPPLEMENTEN MET EEN GEZONDE PRIJS VitOrtho levert exclusief voedingssupplementen van NOW en VitOrtho | www.vitortho.nl
Vo o rwoord
Lijstjes Op de redactie van PSC Magazine zijn we de uitdaging uitgegaan: we zijn begonnen aan een lijstje van 100 dingen/dromen/doelen in het leven. Bij mij ging het zo: ik moest even nadenken en toen kon ik er zo een paar opschrijven; grote dromen. Daarna werd het stil, dus dacht ik na. Vervolgens buitelden de gedachten weer naar buiten op papier (ja, echt papier) en kwam er een hele rits dingen naar boven, die ik graag wilde doen of bereiken en die ergens in mijn hersenen waren opgeslagen. Toen de stroom begon op te drogen, pruttelden mijn hersenen verder en werd het lijstje langzaamaan toch nog een beetje langer. Totdat er niks meer uit kwam. En ik zat nog niet aan 100! Toen moest ik echt mijn best gaan doen. Ik perste er nog wat uit, maar tot 100 ben ik nog niet gekomen. Ik geloof dat het proces bij mijn collega’s ongeveer hetzelfde verliep. We hebben onze lijstjes met elkaar gedeeld. Als ik voor mezelf spreek: sommige punten op mijn lijstje vond ik makkelijker te delen met mijn collega’s dan andere. Die vond ik een beetje beschamend. Misschien is de reden daarvoor precies datgene wat Yuval Abramovitz in het interview op een van de volgende pagina’s zegt: ”Er is ons niet geleerd over onze dromen en doelen in het leven te spreken.” Ons is geleerd onze wensen in stilte te doen. Onze nuchtere Hollandse levenshouding moedigt geen buitenissigheden aan. Gewoon is al gek genoeg en kinderen die vragen, worden overgeslagen. Gelukkig kunnen we als mensen en als samenleving veranderen. Het nuchtere volkje dat we waren, verandert langzaam in een veelzijdige en bonte mengeling van unieke wereldbewoners. Het aantal mogelijkheden, kansen en keuzes die aan onze neus voorbijkomen, is vele malen groter dan wat onze ouders ooit voor mogelijk hielden, en we maken hier meer en meer gebruik van. En als we dan worden aangemoedigd hardop te gaan dromen, zoals het boek De lijst van Yuval Abramovitz doet, komen we een heel eind met een lijstje van 100 dingen/dromen/doelen in het leven.
fessional die de NFG samen met Hupper en Koninklijke van Gorcum organiseert. Deze week voor de psychosociaal professional is een eigentijdse en moderne vervanging voor de jaarlijkse PSC-dagen en vindt plaats in de week van 24 tot en met 30 oktober 2016. U kunt on- en offline colleges volgen van onder andere Gordon Neufeld en Steven Pont en na- en bijscholing van de beste psychologen en psychiaters. Een unieke manier om uw NFG-registerpunten te behalen. Informatie over het programma en hoe u zich kunt inschrijven ontvangt u via de NFG-nieuwsbrief. Natuurlijk vindt u in deze editie van PSC Magazine weer de speciaal voor ons geschreven columns. Daarnaast kunt u deze keer artikelen lezen over niet-aangeboren hersenletsel (NAH) waarmee 650.000 mensen in Nederland leven en waar er elk jaar 16.00 bijkomen. Het artikel is geschreven door Inge Oud, die zich binnen dit gebied gespecialiseerd heeft als partner- en relatietherapeut. Ook vindt u een artikel over deBabycoach. deBabycoach helpt het signaal van baby’s te begrijpen en te doorvoelen. Samen met ouders kijkt deBabycoach naar de essentie van het signaal: wat wil de baby aan het licht brengen? Door deze vraag centraal te stellen, is deBabycoach vernieuwend in haar werkwijze en daardoor genomineerd voor de Innovatie Top 100. Ik hoop net als altijd, dat u net zo geniet van het lezen van PSC Magazine als wij van het maken ervan. Ik ben heel benieuwd wat u van het interview met Yuval Abramovitz vindt en of u ook meteen aan uw eigen lijstje begint. Ons heeft hij in ieder geval aangemoedigd. En omdat hij niet alleen aanmoedigt tot het schrijven van een lijstje, maar ook tot het delen van dit lijstje, zal ik de eerste 5 punten op mijn lijstje met u delen (willekeurige volgorde): 1. Een huisje met een moestuin en kippen, 2. Muziek maken met een aantal van mijn favoriete muzikanten, 3. Een keer het noorderlicht zien, 4. Een boek schrijven, 5. Duiken rond de Galapagoseilanden. Ik hoop dat u uw lijstje ook met ons deelt! Veel leesplezier! Sacha van den Ende Hoofdredacteur redactie@pscmagazine.nl
Misschien heeft u er al iets over gelezen in de NFGnieuwsbrief? Over de week voor de psychosociaal pro-
PSC
3
Col o fon
Colofon
PSC MAGAZINE, DE INFORMATIEBRON VOOR PROFESSIONALS IN DE PSYCHOSOCIALE GEZONDHEIDSZORG AANGESLOTEN BIJ DE NFG, ROSEGARDEN EN TPNET Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@pscmagazine.nl
Bladmanagement: Maartje Albert E-mail: maartje@pscmagazine.nl Eindredactie: Marianne Smits
Redactieadres Arthur van Schendelplein 130 2624 CV Delft Telefoon: +31 (0)6 12 98 64 89 E-mail: redactie@pscmagazine.nl
7
Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Arthur van Schendelplein 130 2624 CV Delft Telefoon: +31 (0)6 23 63 38 65 info@inspiredcommunications.nl Vormgeving Eefje Kleijweg | The Fine Line Studio www.thefineline-studio.com Druk Drukkerij Damen Lezersservice PSC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt toegezonden aan alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG en de leden van TPnet en Rosegarden. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: ₏ 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever. Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@pscmagazine.nl Losse edities Kijk voor losse edities op www.pscmagazine.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-informatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ŠCopyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.
4
PSC
Inhoud
3 6
10
13 14
Voorwoord Sacha van den Ende
Schreeuw je dromen uit! Interview met Yuval Abramovitz
Zorgprofessional met passie In gesprek met Halil Mermi - Deel 2
Column Wilma de Haas
Hersenletsel heb je niet alleen Inge Oud
I nho ud s opg ave
27
37 29
EDITIE 4 • 2016
16
18
22 24 27
De Regenboog Academy Anne Marie van Bilsen
Jip wil alles meemaken en niet slapen Meta Kierkels
Psychiater Erwin van Meekeren Hupper
Zintuigenprikkels
Ken je karakter Christa Wiersma
28 29
Column Cathelijne Wildervanck
Teamwork Hanneke Nijkamp
30 Minder doen, meer zijn TPnet 33 34 36
Column Martine Clausen
Zintuigenprikkels
Co-actief coachen Joke Botman
PSC
5
Schre e u w je dromen u it !
Schreeuw je dromen uit!
Yuval Abramovitz is 39 jaar oud, woont in Tel Aviv en heeft 2 dochters, een van 7 en een van 2 jaar oud. Hij is journalist voor het grootste tijdschrift in Israël, schrijver van 6 boeken en speelde als acteur mee in 600 afleveringen van een Israëlische televisieserie. Daarnaast heeft hij een aantal winkels, maar zijn grootste project is ‘The List’ waarvoor hij de afgelopen 2 jaar veel lezingen gegeven heeft over de hele wereld. Het boek The List zal het komende jaar in 20 landen uitgegeven worden. Onlangs is het uitgekomen in China en Nederland. The List is een boek dat in totaal een serie gaat worden van 5 boeken en er is tevens het boek The List for Children.
INTERVIEW MET YUVAL ABRAMOVITZ
Hoe ben je tot het boek The List gekomen? ‘Hier liggen eigenlijk 2 verhalen aan ten grondslag. Het eerste verhaal begint als ik 16 ben. Ik werkte in een restaurant als afruim- en afwasjongen en tijdens het werk gleed ik uit in een glibberige, olieachtige plas. Ik werd naar het ziekenhuis gebracht en na drie dagen verloor ik alle gevoel uit mijn benen waardoor ik in een rolstoel terechtkwam. De doktoren wisten niet waardoor dit kwam of wat de vooruitzichten waren. Ik moest er maar mee leren leven als jongen van 16. Op een dag pakte ik uit verveling een notitieboek en dit noemde ik ‘The List’. Ik begon op te schrijven wat ik wilde doen als ik ouder was: 17, 18 jaar. Ik schreef honderden dingen op die ik in mijn leven wilde bereiken. Na iets langer dan een jaar begon ik weer te lopen en ik werd geobsedeerd door lijstjes. Ik was de hele tijd lijstjes aan het maken: lijstjes voor de dag zelf, maar ook lijstjes voor de langere termijn zoals een jaar. Ik begon te geloven dat deze lijstjes een plattegrond voor mijn leven waren. Zeker vandaag de dag, nu ons leven nooit stilstaat, we onze smartphone de hele dag door gebruiken en we niet eens de tijd hebben om te bedenken wat we willen doen. Zelfs de jonge generatie is altijd druk en bezig met computers; zelfs zij hebben geen tijd om na te denken. Het tweede verhaal dat leidde tot het boek, begon 5 jaar geleden toen ik een lijstje terugvond van 8 jaar geleden. Ik bekeek het lijstje en ontdekte dat ik veel dingen had bereikt. Grote dingen, zoals het krijgen van kinderen, het schrijven van boeken en het openen van winkels. Maar wat betreft de kleine dingen zag ik dat ik vastzat, zoals naar de sportschool gaan of een nieuwe taal leren. Ik was nieuwsgierig waarom dit zo was, terwijl ik wist dat ertoe in staat was. 6
PSC
I nter v i ew m et Y uv a l A b r a movit z
Ik besloot een onderzoekje te gaan doen en startte een blog, omdat ik dol ben op internet en social media. In de blog (Engels en Hebreeuws) kondigde ik 10 dingen aan, die ik in 400 dagen wilde bereiken. Het was een soort spel. Het verbazingwekkende gebeurde na 24 uur. Ik begon e-mails te krijgen van over de hele wereld van mensen die mij hun hulp aanboden. Daarna begon ik mails te krijgen van mensen die mij hun lijst stuurden. Toen realiseerde ik me dat we onze lijstjes en dromen moeten delen, omdat we vanuit onze opvoeding niet gewend zijn om te praten over onze dromen en doelen in het leven. Als we op onze verjaardag de kaarsjes op de taart uitblazen, mogen we een wens doen; in stilte. Als we een vallende ster zien, mogen we een wens doen; in stilte. Hierdoor ontstond mijn behoefte om mensen aan te moedigen hun dromen uit te schreeuwen. Israël is een open samenleving waarin de mensen gewend zijn om over bijna alles te praten. Andere mensen zullen soms denken dat we onbeschoft zijn, omdat we luid spreken. In Europa zijn mensen stiller en meer bescheiden. Niet in alle landen is men gewend alles zomaar te bespreken.
Hoe ging het verder nadat je de blog startte? ‘De blog was een succes en daarna ging ik mijn ideeën uitleggen in lezingen. Eerst was dit alleen voor vrienden, maar meer en meer anderen hoorden ervan en nodigden me uit om lezingen te komen geven. Daarna begonnen mensen vragen te stellen. “Waarom schrijf je hier geen boek over?” En toen besloot ik het boek te gaan schrijven. Ik had er geen idee van dat het een succes zou kunnen worden. Ik had tot op dat moment geen werkelijk grote dingen gedaan en ik was geen miljonair, maar ik schreef het boek en wilde bewijzen dat iedereen zijn dromen uit moet schreeuwen. Ik wilde het boek zelf uitgeven en ben gaan crowd funden.
In twee maanden tijd had ik ongeveer 80.000 euro verzameld. Vanaf dat moment is mijn leven veranderd. Het boek werd een besteller in Israël en ik uploadde het boek op Amazon waar het in 1 nacht op nummer 12 belandde van 30 miljoen boeken. Ik kreeg e-mails van over de hele wereld waaronder uitgevers die het boek ook in andere landen wilden uitgeven. En dat heeft ertoe geleid dat we hier vandaag zitten.’
Dus je hebt het boek zelf uitgegeven? ‘Ja, ondanks dat mijn andere boeken door de grootste uitgeverij van Israël zijn gepubliceerd, wilde ik dit boek zelf uitgeven. Ik wilde mensen bewijzen dat je je dromen waar kunt maken, wanneer je op de juiste manier gebruikt maakt van internet.’
Wat kun je vertellen over het boek The List? ‘De eerste helft van het boek is mijn persoonlijke verhaal: het ongeluk, de lijstjes, het starten van mijn blog en het onderzoek naar de duizenden verschillende lijstjes van over de hele wereld. De tweede helft van het boek gaat over mijn ideeën over lijstjes. Ik heb in de afgelopen jaren op mijn eigen manier onderzoek gedaan naar de lijstjes die andere mensen mij gestuurd hebben. Ik had meer dan 10.000 lijstjes gelezen toen ik aan het boek begon - inmiddels zijn dat er veel meer - en ik begon te ontdekken hoe je een lijstje moet opstellen om je doelen te bereiken, op welke manier je hulp moet vragen en welke middelen je kunnen helpen. In het boek is veel ruimte voor de lezer om zelf aan de slag te gaan met lijstjes en dat vind ik zelf leuk aan het boek: ruimte voor een lijstje van films die ik nog wil zien, boeken die ik nog wil lezen, steden die ik wil bezoeken - in totaal misschien wel 40 verschillende lijstjes.
"Wanneer je specifiek bent en je precies weet wat je doel is, kun je stappen zetten." Het doel van het boek is om mensen te helpen hun specifieke lijstje samen te stellen voor het komende jaar.’
Kun je iets vertellen over hoe je het beste een lijstje kunt maken? ‘Dagelijkse lijstjes zijn makkelijk: werkzaamheden die je af moet hebben, boodschappen die je moet doen. Wat ik ontdekte aan lijstjes die voor de langere termijn bedoeld zijn, is dat het niet gaat om wat je opschrijft, maar om hoe je het opschrijft. Om een voorbeeld te geven: gisteravond gaf ik een lezing en halverwege vroeg ik aan iemand in het publiek wat zij graag wilde in haar leven. Ze vertelde dat ze graag rijk wilde worden. Dit is een doel, maar rijk worden is nog een heel algemeen en abstract doel. Daarom begon ik door te vragen: waarmee zou je rijk willen worden? Ik ontdekte dat ze een blog schrijft, dat ze een aardig meisje is, dat ze er goed uitziet, dat ze grappig is en zich goed kan uitdrukken. Toen deelde ze haar werkelijk droom met ons: ze wilde geld verdienen met het schrijven van haar blog. En dat is wat ik wilde horen. Nu was haar doel meer specifiek en met dit doel is het makkelijker specifieke stappen te zetten om van haar blog de meest gelezen blog van Nederland te maken bijvoorbeeld. Wanneer je specifiek bent en je precies weet wat je doel is, kun je stappen zetten.
PSC
7
Schre e u w je dromen u it !
cifieker en daarmee haalbaarder. Mijn tweede boek in de serie van The List gaat over het idee en hoe je een idee door middel van babystapjes werkelijkheid kunt maken. In dit boek leg ik uit dat het noodzakelijk is om je lijstje op te breken in meerdere lijstjes. Als jouw doel is het uitgeven van een boek, dan moet je een lange lijst maken van babystapjes met wat hier precies voor nodig is. Bijvoorbeeld praten met schrijvers die dit hebben gedaan, een cursus doen en andere boeken lezen. Ik denk dat veel mensen vast komen te zitten met hun idee, omdat hun idee te algemeen is, en ze niet precies weten wat ze moeten doen.’
En het derde boek in de serie, kun je daar iets over zeggen?
"Ik denk dat veel mensen vast komen te zitten met hun idee, omdat hun idee te algemeen is, en ze niet precies weten wat ze moeten doen."
8
PSC
Ik zal hier een ander voorbeeld tegenover zetten. In het eerste lijstje dat ik op mijn blog zette, stond dat ik mijn conditie wilde verbeteren en een sixpack wilde. Ik kan je vertellen dat ik geen sixpack heb. Ik zie er oké uit, maar dat doel heb ik niet gehaald. Ik vroeg mezelf af waarom het me niet gelukt is. Ik realiseerde me dat ik dol ben op lekker eten en de sportschool haat! Logisch dus dat ik mijn doel niet bereikt heb. Ik realiseerde me ook dat ik meer specifiek moest zijn, wilde ik dit doel alsnog behalen. Zo heb ik mezelf bijvoorbeeld de tijd gegeven om te ontdekken welke sport ik wel leuk vind. Gedurende een jaar heb ik van alles geprobeerd en uiteindelijk kwam ik erachter dat ik zwemmen leuk vind en dat is wat ik nu doe. Nu is mijn doel spe-
‘Het derde boek gaat over opportunities. Ik geloof dat we zoveel kansen krijgen in ons leven, maar dat we bang zijn om ze te nemen. Een van de dingen die ik altijd zeg, is dat The List een spelletje is. En ik geloof dat we dat spelletje moeten spelen nu we hier zijn op deze planeet. Ik probeer altijd te spelen. Veel mensen zijn bang om geld te spenderen aan hun droom. Als jouw droom is een succesvolle blog te hebben, besteed dan 100 of 1000 euro om deze er goed uit te laten zien. Ontwerp een logo, investeer in een goede camera om je blog te voorzien van goede foto’s. Investeer geld in je droom. Mensen zijn bang om dit te doen, maar je moet je droom helpen. Het is je kind en je moet je kind helpen.’
Hoe kunnen coaches en counselors jouw boek gebruiken in hun praktijk? ‘Ik krijg veel berichten van coaches en therapeuten van over de hele wereld en in hun reacties lees ik vaak dat het boek bruikbaar is omdat het eenvoudig is. Ik ben maar een gemiddeld mens en toch heb ik uitzonderlijke dingen bereikt. Wanneer ik praat met coaches en therapeuten, krijg ik weleens het idee dat ze
I nter v i ew m et Y uv a l A b r a movit z
niet goed uit de voeten kunnen met alle theorie. Volgens mij gaat het leven niet om theorie maar om realiteit. Voor de duidelijkheid: ik weet dat ik met The List niet de Bijbel heb geschreven. Maar ik weet dat veel therapeuten over lijstjes praten. Ik ben zeker niet de eerste. Maar misschien ben ik wel de eerste die de verbinding heeft gelegd tussen pen en papier en internet. Schreeuw je dromen uit! Deel je dromen en praat erover met andere mensen. Ik krijg nog steeds iedere dag e-mails van mensen die zeggen dat hun leven veranderd is sinds ze hun dromen zijn gaan delen met de mensen om hen heen.’
Denk je dat mensen weten wat hun dromen zijn? ‘Dat vind ik het trieste; ik denk dat veel mensen dat niet weten. En ik weet dat dit niet makkelijk is. We zijn niet gewend en aangemoedigd om na te denken over onze dromen. Ons wordt geleerd met beide voeten op de grond te staan. Kijk naar kinderen. Zij hebben het vermogen, de bekwaamheid om te dromen. Ze willen astronaut worden en ballerina. Maar waarom stoppen we met dromen als volwassenen? Ik zeg weleens tegen mensen: waarom zouden we leven als we geen dromen hebben? Dan bestaat het leven uit naar je werk gaan en terug en vervolgens naar bed om de volgende dag hetzelfde te doen. Volgens mij is het opstellen van een lijstje net als het gaan naar de sportschool. In het begin kun je niet langer rennen dan 15 minuten en kun je niet meer gewicht aan dan 5 kilo. Maar na een maand kun je 45 minuten rennen en 50 kilo aan. En zo gaat het ook met een lijstje. In het begin is het moeilijk. Een van de oefeningen in het boek is het maken van een lijstje met 100 dromen. Dat is veel. En ik vraag ze om niet verder te lezen voordat ze 100 dingen hebben opgeschreven. Natuurlijk verwacht ik niet dat mensen dit echt doen, maar ik wil ze laten zien dat het een kwestie van oefenen is.
En dromen kunnen veranderen. Wat 5 jaar geleden een droom was, hoeft dat nu niet meer te zijn. We zijn mensen en we veranderen en zo ook onze dromen. Ik denk dat iedereen zijn droom moet vinden. Ik ben altijd heel blij wanneer mensen me na een lezing vertellen dat ik hun ogen geopend heb. Soms mensen van in de 70. Aan de andere kant maakt het me verdrietig dat mensen pas op hun zeventigste hun dromen ontdekken; wat hebben ze al die tijd daarvoor met hun leven gedaan? Ik zeg niet dat we een leven moeten hebben waarin het niet gek genoeg kan. Maar zoals ik eerder zei: ik zie The List als een spel en moedig iedereen aan het te proberen. Maak een lijstje, deel het met je vrienden op Facebook bijvoorbeeld en kijk wat er gebeurt. Mensen zullen reageren. Deuren zullen opengaan. Je zult reacties krijgen en het leven zal machtiger zijn. En hoe pak je dat aan? “Hallo vrienden, dit is mijn lijst met dromen voor de komende 2 jaar. Wie kent iemand (die iemand kent) die mij kan helpen mijn doelen te bereiken?” Vraag gewoon om hulp. Ik denk dat het tijd is om niet altijd maar aan de ander te denken en politiek correct te zijn en beleefd. En durf om hulp te vragen. Het is niet alleen een kwestie van bedenken, maar ook van doen. En dat is wat ik wil: mensen aanmoedigen on te doen.’ Yuval Abramovitz is een community gestart op Facebook: The List - Shout out Your Dreams. Zijn boek De lijst kwam afgelopen juni uit in Nederland bij Uitgeverij Kosmos.
"Ik zie The List als een spel en moedig iedereen aan het te proberen. Maak een lijstje, deel het met je vrienden op Facebook bijvoorbeeld en kijk wat er gebeurt."
PSC
9
Z o rgprofe ssion al met p assie
Zorgprofessional met passie In gesprek met Halil Mermi DEEL 2
Halil Mermi is van Turkse afkomst en een echte ondernemer. Hij heeft een praktijk in Limburg en werd samenwerkingspartner van de gemeente Maastricht. In de vorige editie van PSC Magazine heeft u deel 1 van ons gesprek met hem kunnen lezen. Hierin vertelde hij over zijn achtergrond en zagen we dat hij met bewonderenswaardig doorzettingsvermogen aan tafel ging zitten met een grote samenwerkingspartner van de gemeente Maastricht. Het eerste gesprek was snel afgerond, maar gelukkig organiseerde de wethouder van Maastricht een tweede gesprek. Het tweede gesprek leverde wat anders op? ‘Dit gesprek liep inderdaad anders. De manager van Trajekt (grote samenwerkingspartner van de gemeente Maastricht) stond open voor het idee dat wij als onder10
PSC
aannemer voor hem zouden werken, maar hij zei ook dat hij ons niet te veel casussen kon geven, omdat hij anders mensen moest ontslaan. Hierop gaf ik aan dat ik bereid was om die mensen aan te nemen onder een zzp-contract. Dat zou betekenen dat, als deze mensen 3 casussen hadden, zij betaald zouden krijgen voor 3 casussen. Ik was er namelijk van overtuigd dat maatschappelijk werkers niet altijd de uren nodig hebben of besteden die er eigenlijk voor bepaalde casussen staan. Na het gesprek heeft de gemeente mij toegezegd dat ik als samenwerkingspartners mensen in de WMO en jeugd mag begeleiden. Voor mijn praktijk is dit een grote deur die is opengegaan. En van deze deur hadden wij eigenlijk gedacht dat het onmogelijk zou zijn om hem open te krijgen.'
Is het hierbij gebleven? ‘Het lijkt wel dat nu we samenwerkingspartner zijn geworden, dat we ineens overal worden opgemerkt. Zo zijn we onlangs benaderd om een spreekuur te houden op het Werkplein van het UWV. We kunnen daar 3 tot 4 dagen per week spreekuur houden en dit kan natuurlijk zorgen voor een nieuwe toestroom van mensen. Tot nu toe hebben we het gedaan met 1 kantoor en 3 medewerkers. En met deze 3 mensen hebben we een aantal van 250 cliënten bereikt. Zelf kom ik inmiddels bijna niet meer toe aan gesprekken met cliënten. Voor mij is het belangrijk dat er binnen mijn team van mensen gelijkheid heerst en
dat we een soort familieband hebben. Ik heb graag een warme lucht in mijn kantoor en wil dat de mensen met wie ik werk, zich thuis voelen en met mij kunnen delen. Dat is denk ik, ook een deel van mijn succes. Ik denk altijd dat hoe meer mensen bereiken, hoe individualistischer ze worden. Maar tegelijkertijd geldt, dat hoe groter een organisatie wordt, hoe meer een goed werkend team nodig is. Vanaf het begin heb ik het professioneel aan willen pakken. Ik begon met een nette flexplek, ik had een goede website en mooie visitekaartjes. Inmiddels heb ik een eigen kantoor en ben de website alweer helemaal aan het herzien. Met die visitekaartjes had ik mij een doel gesteld: ik wil per week 5 visitekaartjes uitwisselen. Niet alleen afgeven, maar uitwisselen. Dit leverde op dat ik steeds meer telefoontjes kreeg uit verschillenede hoeken: van huisartsen, psychiaters en psychologen bijvoorbeeld. Ik kreeg vragen van: wat heeft u eigenlijk met meneer X gedaan? Eerst dacht ik: ojee, wat heb ik verkeerd gedaan? Dus ik vroeg door. Maar dan kreeg ik bijvoorbeeld te horen dat meneer X altijd naar een grote samenwerkingspartner werd gestuurd en dat hij steeds terugviel. Nu was meneer X 1 keer naar mij gestuurd en kwam niet meer terug naar de praktijk van de huisarts of psycholoog. En dat soort verhalen geeft mij voldoening. Kennelijk doe ik iets goed. Ook heb ik bij alle huisartsen, psychologen en welzijnsinstellingen flyers achtergelaten. Collega-therapeuten zeiden dat dat
I n g es p r ek m et H a l i l M e rmi
geen zin had, maar ik heb het toch gedaan. Er ging wat tijd overheen, maar uiteindelijk kreeg ik ook hierdoor steeds meer verzoeken om samen te werken. Inmiddels heb ik een compagnon aangenomen. Naast die 250 cliënten hebben we 2 grote deuren open gekregen en ik wil graag dat iemand anders me helpt die kar te trekken. Hoe groot onze praktijk ook is of wordt, voor mij is het belangrijk dat cliënten niet behandeld worden als nummertje. En dat, als er zich een noodsituatie voordoet, we bijvoorbeeld opgebeld worden dat een cliënt uit huis geplaatst dreigt te worden, we daar binnen 24 uur een oplossing voor hebben. Desnoods laten we alles uit handen vallen en werken we ’s avonds door. Maar wij kunnen niet gaan slapen als een cliënt van ons uit huis geplaatst dreigt te worden. Ik laat me niet claimen, maar wil mijn cliënten niet de rug toe keren. En als ondernemen hoort dit er bovendien bij, vind ik. Voor mij staat op nummer 1 dat een cliënt goed geholpen wordt. En hoe help ik een cliënt goed? Op de manier waarop ik zelf geholpen zou willen worden. En daarbij maak ik gebruik van mijn eigen achtergrond en ervaringen.’
Kun je wat vertellen over de rol van jouw achtergrond en ervaringen? ‘Laat ik zeggen dat, als het ligt aan Turkse families, hun kinderen allemaal econoom, advocaat of dokter worden. De rest bestaat eigenlijk niet. Als je psycholoog wilt worden, wordt er gedacht: je gaat toch niet met gekken werken. Als ik kijk naar mijn eigen ouders: die hebben allebei hun basisschool afgemaakt. Als ik dan naar mezelf kijk en bedenk dat ik een studie heb afgerond en nu een praktijk heb met 7 medewerkers, inclusief stagiairs en vrijwilligers, dan ben ik best trots op mezelf. Wat ik tijdens mijn weg hier naartoe heb geleerd, is dat je nooit moet afgaan op wat anderen zeggen. Ik denk dat je respect moet hebben voor wat anderen zeggen en dat je uit hun feedback haalt wat je kunt gebruiken. Wat ik ook merk in mijn praktijk is, dat het belangrijk is dat je je in cliënten in kunt leven. Als je ze ziet als nummer, kun je geen goede hulpverlening bieden. Er zijn veel mensen die graag hun verhaal willen vertellen. Maar bij ons in de Turkse
gemeenschap heerst de gedachte dat je niet naar een psycholoog of maatschappelijk werker gaat. Daar heb ik doorheen kunnen prikken. Ik nodig mensen uit, wat hun probleem ook is - ook al gaat het alleen maar om papieren - hun verhaal te vertellen. En wat ik ze garandeer is, dat dat verhaal binnen onze 4 muren blijft. Het is niet zo dat we net als de buurvouw alles doorvertellen waardoor de hele gemeenschap uiteindelijk op de hoogte is. De eerste cliënten die vertrouwen in ons hadden, hebben juist aan hun buurvrouw verteld dat hun verhaal bij ons binnen 4 muren is gebleven en dit heeft andere mensen weer het vertrouwen gegeven om ook hun verhaal te komen delen met ons. Een ander punt in onze cultuur is, dat de mannen niet graag naar de praktijk komen. De vrouwen zijn geëmancipeerd, ondanks dat vaak wordt gedacht dat ze worden onderdrukt, doordat ze bijvoorbeeld hoofddoeken moeten dragen. Het is juist andersom. Een vrouw wordt enorm gewaardeerd en heeft veel te zeggen in het huis. Ik zag dat de vrouwen de ingang waren om de mannen hierbinnen te krijgen. Inmiddels zie ik hier niet alleen Turkse vrouwen met hun man naartoe komen, maar ook Somalische en Marokkaanse bijvoorbeeld. Soms duurde het even voordat een vrouw haar man meekreeg, maar inmiddels zie ik steeds meer koppels.
Ik heb met veel cultuurbelemmeringen te maken gehad. Zo is het bijvoorbeeld ondenkbaar dat ik met mijn 30 jaar iemand van 50 in de ogen kan kijken en hem of haar dan op zijn fouten wijs. Dat wordt niet geaccepteerd. Dat is een belediging en ze voelen zich aangevallen. Toch heb ik het gedaan. En daarbij geef ik voorbeelden uit mijn eigen leven (ook al pas ik die soms natuurlijk een beetje aan). Dit heeft ervoor gezorgd dat bijvoorbeeld ouders hun kinderen weer naar mij toe sturen en mij als voorbeeld stellen.’
Wat zou je de lezer tot slot nog mee willengeven? ‘Ik heb het idee dat we in een soort “wij-cultuur” leven. Als 1 iemand een hapje aanneemt op een feestje, doet de rest dat ook. Het is als een kudde dieren. Als 1 iemand begint, volgt de rest. Als we elkaar dus willen helpen, elkaar begrijpen en met elkaar aan tafel gaan zitten om over bepaalde dingen te praten, kan de wereld een stukje mooier worden.’ www.ahmw.nl
PSC
11
korte praktijkgerichte opleidingen erkend als na- of bijscholing door de NFG
NHA en Psychodidact verzorgen in samenwerking de Opleiding Psychosociaal Counselor (OPC). Studenten worden na het behalen van het diploma van deze geaccrediteerde SNRO HBO registeropleiding toegelaten tot het register van de NFG. Meer info over deze unieke opleiding vindt u op www.nha.nl. De modules uit deze registeropleiding kunt u ook los volgen. De te behalen certificaten voor deze modules zijn officieel erkend als na- of bijscholing door NFG: Studieg ids
SNRO HBO Psychosocia al Counselor (OPC) Profiteer van deze top-opleiding tot erkend Counselor.
Sociale Psychologie - Uniek lesmateriaal (gratis 15 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - Inspirerende praktijkdag.
Lesgeld: € 499 of 9 maanden x € 60,00
Klinische Psychologie 1 en 2 - Uniek lesmateriaal (gratis 15 dagen op proef). - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - Drie praktijkdagen.
Lesgeld: € 699 of 12 maanden x € 66,00
bel voor de gratis studiegids: ✆ 077-3067000 of www.nha.nl Studeer en profiteer
- Uniek lesmateriaal (gratis 15 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving.
Lesgeld: € 279 of 9 maanden x € 34 ,00
Innerlijk vuur, natuurlijk leiderschap.
Datum Oriëntatiedagen
Na deze opleiding ben je gecertificeerd en gekwalificeerd om vuurlopen te geven aan kinderen, jongeren en volwassenen.
woensdag 21 oktober, van 16.00 – 20.00 uur. zondag 8 november, van 13.00 – 17.00 uur
www.vuurlooptrainer.nl
PSCM0616
Medische kennis Anatomie, Fysiologie en Pathologie
C olumn
Want zij gelooooooft in mij Nee, hier is niet een André Hazes-fan aan het woord. Het is een coach die vandaag weer eens heeft ervaren wat de kracht van die woorden is. Hoe belangrijk dat is, geloven in iemand. Want Petra heeft een baan. Ik wist het. Ik wist dat het zou gebeuren en vandaag kreeg ik het bericht: ‘Ik begin 15 juni a.s.’
Petra, een ingenieur die door een stom bedrijfsongeval arbeidsongeschikt was geraakt. Een ongeval dat bijna te dom voor woorden is. Met haar hoofd tegen een te laag hangend zonnescherm gelopen. Gevolg: whiplash. Ongeschikt geraakt voor haar oude baan. Haar werkgever had niet echt meegewerkt bij haar re-integratie en toen ze uiteindelijk bij mij kwam voor externe re-integratie had ze twee ordners bij zich. Een administratief gewrocht van bijna een jaar. Zelfs ík raakte de kluts kwijt bij het zien van al die papieren en alle personen die langzamerhand bij dit proces waren betrokken: UWV, arbeidsdeskundige, letselschadeadvocaat, psycholoog, whiplashdeskundige, re-integratiemedewerker en verzekeraar. Niet raar dat ze helemaal daas was in haar hoofd. Want zo zat ze die eerste keer bij mij. Helemaal in een waas. Langzamerhand, heel langzamerhand werd het waas in haar hoofd minder en met engelengeduld kwamen we stapje voor stapje verder. In die hele periode van bijna twee jaar had ik óók mijn momenten van twijfel. Me afvragend of we wel op de juiste weg zaten. Haar inspanningen voldoende waren en haar beroepswensen reëel genoeg. Door dit eerlijk aan haar voor te leggen, kwamen we er ook elke keer weer samen uit en zag ik toch dat stukje groei. En bleef ik erin geloven. In haar. In haar kunnen. Haar willen. Haar mogelijkheden op de arbeidsmarkt.
Geloven in. Soms denk ik dat dit een basisvoorwaarde is om met mensen aan de slag te gaan. Niet in een soort naïviteit, maar vanuit de volle overtuiging dat iemand mogelijkheden heeft. Ook al laat ik ze ploeteren, neem ik het niet van ze over en voer ik niets voor ze uit. Want daar geloof ik juist niet in. Ik geloof alleen in mijn cliënt. Oprecht. Vanuit mijn hart. Kost niets. Niet eens voor gestudeerd. En dat geloof helpt mijn cliënten vaak om weer in zichzelf te gaan geloven. Toch jammer dat hij er niet meer is. André. Best goede teksten.
Totdat de laatste maanden plotseling alles bij elkaar kwam en ik een helderheid bij haar zag die ik tot die tijd nog niet had gezien. Toen wist ik het zeker. ‘Petra’, zei ik, ‘jij gaat een baan krijgen, hoe dan ook. En ik laat je niet gaan voordat je die baan hebt.’ En verdomd, vandaag is dat waarheid geworden.
WILMA DE HAAS IS EIGENAAR VAN HAAS & KONIJN®, EEN BUREAU VOOR PERSOONLIJKE EN PROFESSIONELE ONTWIKKELING EN AUTEUR VAN K-THERAPIE.
PSC
13
Her se n le tsel h eb je n ie t alle e n
Hersenletsel heb je niet alleen DOOR: INGE OUD Naar schatting leven in Nederland 650.000 mensen met de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Jaarlijks krijgen 160.000 (nieuwe) mensen te maken met een hersenziekte of een vorm van niet-aangeboren hersenletsel als gevolg van bijvoorbeeld een herseninfarct, ongeluk, tumor, hartstilstand, hersenbloeding of operatie. Dat aantal betreft alleen betrokkenen zelf, niet de naaste omgeving. Net als de patiënten, ondervindt de familie ook vaak allerlei problemen. De gevolgen zijn voor iedereen verschillend en kunnen merkbaar zijn op lichamelijk gebied, in iemands gedrag, emotie of cognitie. Een combinatie van gevolgen is ook mogelijk. Vaak zijn mensen met hersenletsel tijdelijk of langdurig aangewezen op hulpverlening door professionals of
•
naastbetrokkenen. Dit kan op een partner en kinderen grote impact hebben.
•
Initiatiefverlies (tot niks meer komen,
•
Overbelasting van de partner
de hele dag op de bank zitten),
•
Gedrags- en stemmingsproblemen bij
Geheugen- en concentratieproblemen
de kinderen
(waardoor werk niet altijd meer mogeGevolgen van niet-aangeboren hersenlet-
lijk is),
Uit het promotieonderzoek “Mantelzor-
sel kunnen zijn:
•
Vermoeidheid,
gers, partners bij CVA-revalidatie” (2005)
•
Onvoldoende ziektebesef en/of ziek-
•
Egocentriciteit,
van Anne Visser-Meily wordt duidelijk:
te-inzicht (waardoor bijv. een voortdu-
•
•
•
14
Zich niet kunnen verplaatsen in de
“Twee maanden na ontslag van de ouder
rende neiging tot overbelasting of niet
ander (waardoor de partner en kin-
uit het revalidatiecentrum bleek 54%
inzien dat autorijden te gevaarlijk is
deren zich niet meer begrepen en
van de kinderen gedrags- en stemmings-
geworden),
gesteund voelen).
problemen te hebben die samenhang
Persoonlijkheidsveranderingen (bijv.
hadden met de door de gezonde ouder
ontremd gedrag in praten en seks, een
Dit kan leiden tot:
hoeveelheid ervaren zorglast en NIET met
kort lontje hebben waardoor makke-
•
Relationele problemen
kenmerken van de ouder met de beroerte
lijk ontvlambaar, vloeken),
•
Seksuele problemen
of met de gegeven steun vanuit het
Problemen met oriëntatie in tijd,
•
Minder sociale contacten
revalidatiecentrum.”
ruimte of persoon (bijv. het verschil
•
Het verliezen van betaald werk
tussen een uur en vijf minuten niet
•
Isolement
Kortom: als het met de “gezonde” ouder
meer weten, ochtend en middag door
•
Rolverschuiving in het gezin
niet goed gaat, heeft het hele gezin hier-
elkaar halen en constant verdwalen,
•
Financiële problemen
onder te lijden. Het is dus belangrijk om de
PSC
I ng e O ud
mentale belastbaarheid van deze ouder
ners een onveranderd hoog stressniveau
meer toe in staat en beseft niet eens dat hij
vanaf het begin goed in kaart te hebben.
aangaven. (Scoorden hoog op de Caregivers
egocentrischer is geworden. Voorlichting
De zorglast van de “gezonde ouder” is te
Strain Index.) Ook angst en depressieve
aan de partner over deze “karakter”veran-
meten met bijvoorbeeld de Caregivers
gevoelens waren bij 43% van de patiënten
dering/beschadiging en hoe hiermee om te
Strain Index (een mantelzorgtest). Je kunt
en 34% van de partners na drie jaar nog
gaan, heeft dan wel zin.
je voorstellen dat hoe meer de getroffene
aanwezig. Met andere woorden: “Het
ernstige cognitieve en/of gedragsmatige
went niet.” Hersenletsel heeft dus ook op
Brengt hersenletsel alleen nare gevolgen?
problemen heeft, des te zwaarder het voor
langere termijn ingrijpende gevolgen voor
Ik heb eens een stel begeleid met twee
het gezin is om hier mee om te gaan.
het welzijn van de patiënt en vooral ook de
kinderen. Op het moment dat hij een her-
partner. Mijn ervaring is dat dit niet altijd
senbloeding kreeg, waren ze uit elkaar. Hij
Welke partners lopen meer risico overbe-
wordt onderkend. Ambulante begeleiding
woonde op een kamer. Door het hersenlet-
last te raken:
is vaak gericht op de hersenletselpatiënt.
sel vielen de schellen van zijn ogen. Ineens
•
Partners die depressieve kenmerken
De partner en kinderen worden m.i. zelden
werd het hem duidelijk dat hij alleen maar
hebben,
effectief in de hulpverlening betrokken.
met zijn werk bezig was geweest en zijn
Partners die moeilijk “nee” kunnen
Als de getroffene door het letsel niet meer
gezin had verwaarloosd. Zijn partner vroeg
zeggen,
goed kan plannen, geen overzicht kan
aan mij: “Kunt u mij de garantie geven dat
Partners die zich gauw schuldig
bewaren en/of constant overbelast is, zal
hij blijft zoals hij nu na het letsel is? Hij is
voelen,
de partner een groot stuk moeten overne-
weer de man op wie ik ooit verliefd ben
Partners die het lastig vinden hulp te
men. De partner moet hierin toegerust zijn.
geworden. Zorgzaam, hartelijk en lief. Hij
• • •
gaat weer naar voetbalwedstrijden van
vragen, Partners die moeite hebben hun eigen
In mijn praktijk kom ik veel partners tegen
de kinderen. Als hij zo blijft, wil ik weer bij
leven te leiden (bv. door schuldgevoel).
bij wie de rek eruit is, die overspannen
hem terug.” En dat gebeurde ook. Ik heb
zijn of ertegenaan zitten. Ik help hen
vaker meegemaakt dat mensen door her-
Kinderen zijn heel loyaal aan ouders en
hun kracht aan te boren en weer plezier
senletsel ineens inzagen dat ze hun leven
zullen niet gauw aangeven dat zij het
in hun leven, relatie en gezin te hebben.
niet leefden. Een man zei ooit tegen mij:
zwaar hebben zodra ze zien dat de ouders
Psycho-educatie (gericht op verbeteren
“Ik ben na mijn hersenbloeding een stuk
het amper redden.
van kennis over gevolgen van hersenletsel
meer beperkt en gauwer moe, maar leef
Zo heb ik een keer een gezinsgesprek geor-
en hoe hiermee om te gaan), counse-
nu veel bewuster, geniet meer en ben veel
ganiseerd. De aanleiding was dat het jong-
ling (gericht op het aanleren van actieve
gelukkiger.”
ste kind uit dat gezin slecht ging presteren
copingstrategieën) en lotgenotencontact
op school, met verkeerde vrienden uitging
(partnergroepen) zijn zeer belangrijk. Som-
Inge Oud is partner- en relatietherapeut
en niet gelukkig leek. Moeder zat vanaf de
mige partners voelen niet dat ze overbelast
bij NAH.
geboorte van deze dochter in een rolstoel
dreigen te raken, omdat het niet uitkomt.
wegens een spierziekte. Er was echter een
Wie moet dan de kar trekken? Ondertussen
evenwicht. Toen er bij de “gezonde” ouder,
liggen ze ‘s nachts wakker en piekeren over
de vader, ook een aandoening, nl. MS werd
hoe ze het allemaal rond moeten krijgen.
•
www.praktijkingeoud.nl
gediagnosticeerd, begon dit meisje problemen te ontwikkelen. Zij durfde haar ouders
In het revalidatiecentrum waar ik voorheen
niet te vertellen dat ze zich vreselijk zorgen
werkte, kwamen na revalidatie regelmatig
maakte over de toekomst en over hoe alles
partners van mensen met NAH op de poli
moest, omdat ze zag dat haar ouders het
bij de arts terug. Ze hadden hulp gezocht
zelf al zwaar genoeg hadden. Ze wilde hen
bij een “gewone” maatschappelijk werker
niet nog meer belasten met haar eigen
of psycholoog, maar voelden zich toch
zorgen. Toen alles in het gezinsgesprek
niet genoeg gesteund. Er is ruime kennis
uitgesproken mocht worden en ze thuis
over de gevolgen van hersenletsel nodig
voortaan ook regelmatig om de tafel ging
om iemand in zo’n situatie te kunnen
zitten, ontstond er een open sfeer en trok
begeleiden. Het advies aan iemand die een
het gedrag van het jongste kind weer bij.
herseninfarct heeft gehad: U zou wat meer rekening kunnen houden met uw partner
Blijvend lijden
en minder op u zelf gericht zijn, heeft geen
Uit een onderzoek in 2009 in een revalida-
zin als net dat stukje hersenen dat verant-
tiecentrum in Utrecht en Limburg bleek dat
woordelijk is om dat te kunnen, beschadigd
acht jaar na hersenletsel 70% van de part-
is. De getroffene is er dan gewoon niet PSC
15
D e R ege n boog Acade my
De Regenboog Academy DOOR: ANNE MARIE VAN BILSEN
Trots zijn wij dat we sinds kort als opleidingsinstituut voor complementaire zorg met onze opleiding Kindercoach erkend door de NFG. Met veel plezier stel ik mijn team en mijzelf aan jullie voor. Mijn naam is Anne Marie van Bilsen. Ik
start van de opleiding tot holistisch kinder-
ben holistisch kindertherapeut en alleen-
coach was geboren, nu inmiddels alweer
staande moeder van drie kinderen in de
12 jaar geleden.
leeftijd van 18, 19 en 23 jaar. Drie gevoelige kinderen, ieder op hun eigen unieke
Naast het ontwikkelen van de jaaroplei-
wijze. De manier waarop zij in de wereld
ding heb ik inmiddels ook twee boeken op
staan, informatie verwerken, ervaringen
mijn naam staan: Gevoelige kinderen, wat
opdoen en uitdagingen aangaan, verschilt
kun je voor ze doen en Opvoeden in deze
van elkaar. Dit vraagt van mij als moeder
tijd, handvatten voor ouders.
creativiteit in de omgang met mijn kin-
Gevoelige kinderen is een echt doeboek
deren. In die zin hebben mijn kinderen
waarin veel aandacht wordt geschonken
me uitgenodigd om buiten de gebaande
aan hoe jij zelf als ouder/opvoeder je kind
paden te gaan kijken. Hiervoor ben ik op
kunt helpen, zodat het beter in zijn vel
zoek gegaan naar handvatten zodat ik mijn
komt te zitten. Het tweede boek Opvoeden
kinderen en de kinderen met wie ik werk in
in deze tijd is een mooie aanvulling op het
de praktijk, op een betere manier kan bege-
eerste boek. Opvoeden in deze tijd is niet
leiden. In mijn loopbaan als therapeut heb
altijd even gemakkelijk. Hoe vaak staan
ik naar veel verschillende kinderen mogen
we niet met onze handen in het haar en
kijken en kennis mogen maken met hun
denken: wat moet ik hier nu weer mee?
werkelijke behoeftes. Ik heb mogen zien
Dit boek geeft niet alleen informatie maar
hoe ieder kind verlangt naar ondersteu-
ook diverse handvatten en tools, die essen-
ning op zijn eigen gebied en dat, als je als
tieel zijn voor de omgang met kinderen in
ouder het verlangen van het kind erkent,
elke leeftijd. Je leert op een geheel andere
dat de band onderling versterkt. Vanuit de
wijze naar je kind te kijken en daarmee
ervaring dat er vele hulpvragen zijn en niet
tegelijkertijd naar jezelf. Kinderen doen
voor ieder kind dezelfde oplossing passend
niet wat je zegt, ze doen wat jij doet en
is, heb ik een (kinder)massage ontwikkeld
houden je eigenlijk een spiegel voor! Naast
en ben ik naast mijn praktijk cursussen aan
informatie, tests en casussen bevatten
ouders gaan geven. Al snel bemerkte ik
beide boeken massagetechnieken voorzien
dat, als de ouder de methodiek eigen kan
van vele foto's om zelf mee aan de slag te
maken, dit het proces op meerdere vlakken
kunnen.
raakt en er een blijvende en stabielere ver-
Holistisch therapeut zijn is niet alleen mijn
andering plaatsvindt. Een waardevolle con-
beroep, het is geen jasje dat ik aandoe en
statering en de aanvragen in mijn praktijk
na het werk weer uittrek; ik ben holistisch.
groeide al snel ver boven mijn capaciteit.
Dat zit in mijn ‘zijn’ en zo sta ik in het leven.
Een voor mij logische stap was mensen
Het is dan ook niet voor niks dat het de
opleiden, die ouders kunnen begeleiden en
visie van De Regenboog Academy is om
de ouders de methodiek kunnen leren. De
bewustwording in gang te zetten! Ook de
16
PSC
ANN E MARI E
ERN A
AN NETTE
A nne Ma r i e v a n B ils e n
(gast)docenten zijn en werken holistisch.
door gebruik te maken van verschillende
Vanuit onze zienswijze op kinderen: wat
technieken, om adequaat bij de kern van
heeft een kind nodig van ons volwassenen?
het probleem of de hulpvraag te komen.
hebben we de leerstof, modules en metho-
Door het ruime aanbod van verschillende
dieken in de opleiding verder ontwikkeld
methodieken binnen de opleiding kun je
en willen wij een bijdrage leveren aan de
maatwerk leveren aan kinderen (van 4 tot
gezondheidszorg waarbij complementaire
18 jaar) met uiteenlopende hulpvragen en
en psychosociale ontwikkeling intensief
hen weer in balans brengen en begeleiden.
samengaan. Dit doen wij door onze stu-
Dit is uniek en hier zijn wij erg trots op.
denten in hun kracht te zetten, middels
De Kindercoachopleiding is deeltijd inge-
een hoogwaardige hbo-opleiding, waarin
richt met een totale studielast van 776
we de kennis van praktijkgerichte modules
studie-uren en is goed naast de dagelijkse
combineren met een holistisch mensbeeld.
werkzaamheden te volgen. In de praktijk
"Vanuit een holistische visie kijk je niet alleen naar de klacht, maar juist naar de oorsprong."
ziet de opleiding er als volgt uit: er zijn 22 Gaandeweg merkte ik dat steeds meer
contactdagen, in blokken van twee aan-
mensen interesse voor de opleiding kregen.
eengesloten dagen. Tussen de contactda-
Het team moest uitgebreid worden om
gen door ben je praktisch aan de slag met
alles te kunnen bolwerken. We groeien en
thuisopdrachten via het leerplein en doe
dat betekent dat mijn rol als ondernemer
je alvast ervaring op. Je leert en maakt de
verandert. Dat vergt een gestructureerde
theorie op jouw werkplek of thuis op de
manier van werken, iets waar je als onder-
bank in de voor jou meest geschikte tijd. De
nemer niet altijd goed in bent. Bovendien
thuisstudietijd bedraagt ongeveer tussen
vind ik het moeilijk om 'mijn kindje' los te
de 10 en 15 uur per week.
laten. Toch is dat noodzakelijk als je verder
Ook voor diegene die al als (kinder)coach of
wilt groeien. Kinderen groeien en dan mag
anderzijds met kinderen werken, hebben
je ze meer loslaten en vetrouwen dat het
we prachtige modules om jouw horizon
goed komt. Immers, grote kinderen kunnen
te verbreden en jezelf te verdiepen. Of je
meer zelf en zo werkt het ook met de oplei-
nu wilt werken met je handen of het liever
ding. Door de groei zijn er mensen in ons
psychologisch of spiritueel/intuïtief wilt
team gekomen die kwaliteiten meebren-
aanpakken, alles komt aan bod. Je leert
gen waar we als opleiding completer en
jouw kwaliteiten kennen en je krijgt de
professioneler van zijn geworden. Groeien
juiste kennis om jouw talenten optimaal te
is best spannend, en als je los kan laten en
benutten, zodat je deze moeiteloos in kunt
met de stroom mee vloeit, kom je ‘zomaar’
zetten als kindercoach.
bij iets nog mooiers uit.
Naast dat de opleiding erkend is door de
Samen met de docenten, stuk voor stuk
NFG is De Regenboog Academy ook inge-
vakspecialisten uit het werkveld, en onze
schreven in het Centraal Register van het
opleidingscoaches, die onze studenten
Kort Beroepsonderwijs (CRKBO). Dit bete-
begeleiden en ondersteunen in hun proces
kent dat ons instituut voldoet aan de door
naar het kindercoachvak, kunnen we een
de overheid gestelde hoge kwaliteitseisen
uniek en veelzijdig pakket methodieken
voor opleidingsinstellingen. Met deze certi-
aanbieden.
ficatie ben je zeker van de kwaliteit van de
Tijdens de erkende eenjarige opleiding
opleiding.
MARJO
NI C OL E
tot Holistisch Kindercoach ontwikkel je de competenties die nodig zijn om kinderen
De Regenboog Academy geeft je het
met gedrags- en sociaal-emotionele pro-
gereedschap om je horizon te verbreden
blemen te begeleiden. In het verlengde
en verder door te groeien. Kortom: je hebt
hiervan coach je hun ouders/opvoeders.
invloed op je eigen toekomst!
De basis van de opleiding Kindercoach is holistisch. Vanuit een holistische visie kijk
www.opleiding-kindercoach.com
je niet alleen naar de klacht, maar juist naar de oorsprong. In de opleiding leer je
SYON A PSC
17
J i p w il alle s meemak e n e n n ie t slap e n
Jip wil alles meemaken en niet slapen deBabycoach onderzoekt elk signaal DOOR: META KIERKELS
Jip is een blond jongetje van 2,5 maand oud met schattige rode appelwangetjes. Omdat Jip nauwelijks slaapt, hebben zijn vader en moeder deBabycoach gevraagd mee te denken. Jip zit bij moeder op schoot. Hij kijkt rond, zwaait met zijn armpjes, maakt pruttelende geluiden en zijn oogjes kijken gretig de wereld in. “Hij wil er graag bij zijn”, vertellen ze, “hij wil niets missen en alles onderzoeken.”
de kraamtijd sliep Jip veel. Hij moest soms zelfs wakker gemaakt
deBabycoach gaat uit van de gedachte: elk signaal vertelt een
bolletje begint steeds harder te schudden. Ouders leggen dit uit als
verhaal. Een baby gebruikt zijn lijfje om uit te drukken hoe het
enthousiasme: “Hij wil meer dan hij kan.” Vader geeft aan dat ze
met hem gaat. Wanneer er iets niet lekker zit, laat hij signalen
dat sowieso in hem herkennen. “Jip kijkt heel veel rond, is ontevre-
zien zoals: huilen, niet drinken, onrustig gedrag of lastig slapen.
den als hij wordt neergelegd, hij wil alles meekrijgen.”
Vaak reageren ouders hierop intuïtief; ze weten dat hij honger
worden voor zijn fles. Maar na zo’n twee weken veranderde dat. Jip werd sneller wakker, ook als het nog geen tijd was voor zijn voeding. En ik kreeg hem dan niet meer in slaap.” Vanaf dat moment begon Jip ook meer te huilen. Ouders lopen soms uren met hem rond. In eerste instantie was dat vooral overdag, dus dat konden ouders nog wel handelen, maar nu begint Jip ook ’s nachts meer te huilen. Het hele gesprek zit Jip bij moeder op schoot. Zijn oortjes worden steeds roder. Hij zit fier rechtop, met zijn rug tegen moeders buik. Af en toe zakt hij zijwaarts en zet moeder hem wat rechter. Zijn kleine
baby signalen geeft die ouders minder goed begrijpen. deBaby-
Niet symptoombestrijdend, maar signaalnieuwsgierig
coach helpt dan het signaal van de baby begrijpen en doorvoelen.
Slaapt slecht? “Laat maar even huilen.”
Samen met ouders kijkt de coach naar de essentie van het signaal:
Twijfels over borstvoeding? “Geef maar een flesje bij.”
wat wil de baby aan het licht brengen? Kenmerkend aan de werk-
Huilt vaak? “Hij moet er even doorheen.”
wijze is dat er, samen met ouders, gekeken wordt naar de periode
Jonge ouders geven aan voldoende ondersteuning te hebben
van kinderwens tot nu op holistische wijze. Dit betekent kijken
als het gaat om meten en wegen, maar missen afgestemde en
naar lichaam, hoofd, hart en ziel. Hiermee gaat deBabycoach op
genuanceerde adviezen en willen gewoon een blije baby. Daarom
zoek naar de oorzaak, naar het verhaal achter het signaal. Dat
werkt deBabycoach niet symptoombestrijdend, maar signaal-
klinkt ingewikkelder dan het is. De baby in de buik maakt van alles
nieuwsgierig; wat wil de baby precies vertellen en kan hij nog niet
mee; emoties van mama beïnvloeden de buikbaby. Zo vragen
zeggen?
heeft, moe is of last heeft van zijn buikje. Het kan ook zijn dat de
zwangeren die een heftige gebeurtenis meemaken, zich vanzelfsprekend af welke invloed dit heeft op hun ongeboren kind. Pre-
Na twee gesprekken, verdeeld over 3 weken, gaat het een stuk
en perinatale psychologie en pedagogische methodieken vormen
beter met Jip. Hij huilt minder, slaapt makkelijker in en slaapt ook
dus een belangrijk element van de handelingsvisie.
weer langer. Wat is er gebeurd? Veel ouders leggen de signalen van hun baby uit vanuit, wat wij,
Elk signaal vertelt een verhaal
‘het grote-mensen-perspectief‘ noemen. Een voorbeeld: een baby
Jip was een gewenst en verwacht kindje. Ouders keken erg naar
die midden in de nacht wakker wordt, geeft ouders het gevoel
hem uit. De geboorte van Jip verliep vrij soepel. Iets voor de uitge-
dat hun kind bang is in het donker. Dat is onzin. Baby’s zijn niet
rekende datum zette de bevalling in en zonder noemenswaardige
bang in het donker, immers zij hebben in de buik urenlang in
complicaties is Jip 26 uur later thuis geboren. Moeder zegt: “Het
het donker doorgebracht en daar was het altijd heerlijk warm en
was meteen een alert kind. Hij bleef ons maar aankijken. Tijdens
veilig. Tenzij er voor de baby een (aanwijsbare) reden is om bang
18
PSC
Meta Kie rk e ls
te zijn, is dat dus een ‘grote-mensen-perspectief’. Wij kijken enge
op sensitiviteit en responsiviteit van ouders voor de behoeften
films waarin midden in de nacht iemand uit bed wordt geplukt,
van hun baby, door te kijken naar hoe dit ondersteund wordt bij
maar baby’s hebben die ervaring niet.
slapen, voeden, verzorgen en bewegen. Omdat wij niet geloven
De ouders van Jip doen, vanuit goede bedoelingen en mooie ver-
in methoden die voor iedereen werken, geeft de Babycoach geen
wachtingen, iets soortgelijks. Jip is pas 2,5 maand oud. Hij heeft
advies, maar biedt groeimomenten. Die baten namelijk een leven
nog geen innerlijke rem; zolang hij iets heeft om naar te kijken kán
lang.
hij zijn ogen nog niet zelf sluiten. Ouders denken dat Jip ‘alles wil meemaken’, maar dat is het ‘grote-mensen-perspectief’: wij willen
Met ondersteuning van deBabycoach gaan de ouders van Jip zijn
alles meemaken. Papa en mama willen niets van Jip missen! En dus
signalen opnieuw interpreteren; zij gaan anders naar Jip kijken.
lopen ze met Jip rond, spelen met hem, houden hem onbedoeld
Rode oortjes betekent geen opwinding, maar vermoeiing. Het
wakker. Jip raakt hierdoor overprikkeld, waardoor inslapen moei-
schudden van zijn hoofdje is geen enthousiasme, maar uitputting.
lijker wordt. Wanneer hij in bed wordt gelegd, is hij dus eigenlijk te
Rechtop zitten overvraagt niet alleen zijn denken, maar ook zijn
moe en huilt hij. Ouders interpreteren dit als weerstand om alleen
lijfje. Wegzakken is dus letterlijk een vraag naar “Leg mij in bed en
in bed te liggen of te gaan slapen. En dus nemen ze hem weer mee
geef mij de kans in slaap te vallen.” Jips wereld mag dus weer klein
naar beneden en lopen ze nog een rondje. Jip kan zijn oogjes niet
en stil worden. Moeders armen, vaders ogen en hun zachte stem-
sluiten en krijgt niet de kans om in slaap te vallen. Hij blijft rond-
men zijn op dit moment voldoende voor hem. Zij beschermen hem
kijken, zijn hoofdje wordt zwaar en wiebelig, zijn armpjes maaien
tegen het nu al ‘alles moeten meemaken’. Want het enige dat Jip
i.p.v. zwaaien.
nu wil onderzoeken is: wie zijn mijn papa en mama?
De hele leefwereld
Meta Kierkels, founder deBabycoach
Een veelgehoorde klacht van ouders is de tegenstrijdige adviezen
Volg ons ook op Facebook en Pinterest
die zij ontvangen bij vragen over hun baby. Iedere plek waar hun baby leeft, geeft andere richtlijnen. Een baby leeft echter enkel
www.debabycoach.com
vanuit heelheid en kan dus hinder ondervinden van de verschillende werkwijzen. Precies dat is de reden waarom deBabycoach niet alleen ouders coacht, maar ook opleidingen verzorgt voor coaches, kinderopvangpersoneel, docenten, kraamverzorgenden en medici. Altijd staat hierin het element hechting centraal. Iedereen die opgeleid is binnen het netwerk van deBabycoach zet in PSC
19
Straling & Milieu
De Piramidevormen van Vita Producten B.V. werken volgens het -0- punt beginsel. Dit beginsel staat garant voor bescherming tegen elektromagnetische straling en overige ziekmakende milieu-invloeden voor mens, dier en plant. Het Internationale Gesellschaft für Elektrosmog Forschung (IGEF) heeft dit onomstotelijk aangetoond.
Trainingen Verlies en Verlangen 2016 Omgaan met rouw en verlies 2-daagse training voor professionals die werken met cliënten met een rouw- en/of verlieservaring
Verlies en Verlangen, omgaan met de onvervulde kinderwens 2-daagse training voor professionals die werken met cliënten met een onvervulde kinderwens. Data: zie www.verliesenverlangen.nl accreditatie voor NFG, NVPA en Adiona leden. 06 27865750 www.verliesenverlangen.nl info@verliesenverlangen.nl
Help haar met protheses en revalidatie op lilianefonds.nl Postbus 114 - 3890 AC Zeewolde - Netherlands Tel: +31 (0) 36 522 49 50 Fax: +31 (0) 36 523 44 26 www.vitaproducten.nl info@vitaproducten.nl
Gecertificeerd
H uppe r
"In mijn college leer ik je wat je kunt doen en vooral moet laten!" P SYC HIA TE R ER W I N V AN M EEK EREN
Toen ik tijdens mijn coschappen in aanraking kwam met ‘de psychiatrie’ was het liefde op het eerste gezicht. Ik vond een aantal andere specialisaties ook leuk, maar ineens wist ik het. Toen ik Wie is van hout (Foudraine) had gelezen, kreeg ik helemaal zin om me daarin te specialiseren. Vooral het intensieve en soms langdurige contact dat je kan opbouwen en de wetenschap dat je mensen kan helpen een beter bestaan op te bouwen, en dan vooral de mensen die veel pech en tegenslag hebben gehad, spraken me enorm aan. En dat doet het nog steeds tot de dag van vandaag!
Borderlineproblematiek is wijdverspreid; het komt veel voor, je kunt het overal tegenkomen. En vooral als je je niet beperkt tot de DSM. Dan zie je dat veel mensen tobben met emotieregulatiestoornissen, impulsiviteitskwesties en een matig zelfbeeld. Verschijnselen die leiden tot problemen in relaties, in opleiding en in werk. Het is belangrijk dat je deze problematiek herkent. Anders loop je het gevaar in allerlei onbedoelde, ongewenste interacties terecht te komen, die een negatieve spiraal teweegbrengen. Mensen die zich niet gehoord, gezien of begrepen voelen, gaan harder roepen en ‘duidelijker’ gedrag vertonen, in een poging dat alsnog te bewerkstelligen. (Zelf)destructie en vervelende interacties zijn het gevolg. In mijn college laat ik niet alleen zien hoe je borderlineproblematiek kunt herkennen, ik besteed ook uitgebreid aandacht aan de achterliggende mechanismen en hoe daarmee om te gaan.
Na mijn keuzejaar in Suriname en werkzaamheden op Curaçao
Zo gaat het bijvoorbeeld over hechtingsproblematiek en wat
werd ik gevraagd om in Endegeest (Rivierduinen) te komen
naastbetrokkenen kunnen doen in het contact. Handigere com-
werken. Daar kwam ik in aanraking met vooral vrouwen met een
municatie en interactie leiden al snel tot grote verbeteringen op
beroerd verleden, die zeer zelfdestructief gedrag vertoonden.
relationeel niveau!
Daar raakte ik door gefascineerd, met name door het waarom. Verder vond ik velen van hen ook echt leuke mensen: verras-
Het college Borderline van Erwin van Meekeren is op ieder gewenst
send, spontaan, ‘never a dull moment’. En het ging echt om
moment te volgen op www.hupper.nl
ernstige problematiek. Van het een kwam het ander. Je schrijft erover, wordt gevraagd op congressen, en zo word je steeds meer ‘specialist’. PSC
21
K en je karakter
Ken je Karakter DOOR: CHRISTA WIERSMA Zorgprofessionals zijn over het algemeen goed in hun vak en
werk waar je hart ligt. Je ontwikkelt je, leeft in gezonde relaties,
zwak in hun praktijkvoering. Of je nu therapeut, (kinder)coach,
leert en ontdekt steeds meer...
pedagoog, psycholoog, counselor, masseur of iets anders bent, er wordt heel wat afgeworsteld met het opzetten en voeren van
Als een jong kind zich vervuld voelt in zijn basale behoeften, voelt
de praktijken! Zichtbaar worden, klanten krijgen, marketing en
het zich veilig, welkom en geliefd. Het kind gedijt, ontwikkelt zich
genoeg inkomen genereren! Dit geworstel heeft verschillende
en groeit, slaapt, eet en ontdekt. Bij latere gebeurtenissen in het
oorzaken. De meest voor de hand liggende heeft te maken met
leven, waarin nieuwe ontwikkelingen of relaties zich voordoen,
een gebrek aan besef van ondernemerschap en de kennis en
wordt dit basisgevoel geactiveerd. Het geeft energie en veer-
vaardigheden hierin. De andere oorzaak ligt op een onbewuste
kracht. Je ontwikkelt je als persoon en in je beroep; het stroomt.
en meer persoonlijke laag: de eerste jaren van je leven. Als een jong kind zich bedreigd voelt in zijn prille bestaan, ervaart In deze eerste levensjaren en vooral in de 9 maanden daarvoor,
het dit als levensgevaarlijk. Het schrikt, maar heeft nog niets tot
doen we heel veel ervaring op over het leven.
zijn beschikking, psychisch of fysiek, om hiermee om te gaan en
Indrukken en gebeurtenissen in deze levensfase, zowel positief
zich te beschermen. Bij latere gebeurtenissen in het leven, of in
als negatief, zijn van invloed en hebben grote impact op onze
nieuwe relaties en ontmoetingen, worden deze oorspronkelijke
psychologische en fysiologische gezondheid, onze kijk op onszelf,
beschermingsreacties geactiveerd. De alarmbellen gaan af! Je
anderen en de wereld. Ze zijn en blijven onbewust ‘indrukwek-
voelt je niet veilig, onzeker, je blijft zitten waar je zit, verroert je
kend’ richting ons volwassen leven. Dat komt omdat het in ons
niet, houdt je adem in en…. stikt niet!
lichaam verankerd is. En dat beïnvloedt ons huidige denken,
Het blokkeert je in je ontwikkeling als persoon en in je beroep.
voelen, doen en laten. Dus ook de manier waarop we ons werk doen en onze praktijken aansturen. Deze vijf levensthema’s in deze eerste levensfase vormen de basis van ons menszijn. Het zijn basisbehoeften: 1. Verbinding: een mens voelt zich thuis in de wereld. Hij staat in verbinding met zijn lichaam en zijn emoties en is in staat tot duurzame contacten met anderen. 2. Afstemming: het vermogen van een mens om te weten wat hij nodig heeft en om de overvloed die het leven biedt te onderkennen, ernaar uit te reiken en aan te kunnen nemen. 3. Vertrouwen: een mens voelt een natuurlijk vertrouwen in zich-
"Karakter is een lang volgehouden gewoonte" Plutarchus
zelf en anderen. Hij voelt zich veilig genoeg om onderlinge afhan-
En het wonderlijke is: dat voelt als heel gewoon, vertrouwd.
kelijkheid van anderen op een gezonde manier toe te laten.
Omdat het onbewust is en dit gedrag je ooit heeft behoed voor
4. Autonomie: een mens is in staat om vanuit vrijheid NEE en
gevaarlijke situaties! Ons lichaam doet nog steeds hetzelfde als
JA te zeggen en grenzen te stellen. Hij geeft zijn mening zonder
toen, je innerlijke kompas wijst ‘veilig’ aan.
schuldgevoel of angst. 5. Liefde en seksualiteit: het hart van de mens staat open en hij
De ervaringen die we als heel jong kind gehad hebben, spelen in
is in staat om een liefdevolle relatie te verenigen met een vitale
ons volwassen leven nog een grote rol, onbewust. Ieder mens rea-
seksualiteit en levensenergie.
geert op zijn eigen unieke manier op gebeurtenissen, ervaringen
In de mate waarin aan deze basisbehoeften is voldaan, ervaar je
en vooral in contact met anderen.
welzijn, veerkracht, energie en verbinding. Je kunt vallen en weer
De karakterstijlen zijn onze onbewuste ‘antwoorden’ op onopge-
opstaan, je voelt je veilig, je ervaart vertrouwen en je doet het
loste vraagstukken in de eerste 7 jaren van onze biografie.
22
PSC
C hr i s ta Wie rs ma
Een karakterstijl toont zich in een combinatie van lichamelijke, emotionele en psychische kenmerken, aannames en gedragspatronen. Een karakterstijl is een reactie op een in de knel geraakte basisbehoefte. Je hoeft er niet vanaf, het gaat erom dat je ze leert kennen en in beweging brengt! Het maakt je een vrij mens die vol in het leven staat en zijn eigen weg weet te bewandelen. Ieder heeft zo zijn eigen hoofd karakterstijl van waaruit ‘ie zichzelf ervaart en de wereld bekijkt’. Het zijn jouw antwoorden op gebeurtenissen in je jongste jaren en ze hebben toen goed gewerkt. In je volwassen leven kan het je onbewust beperken wanneer je nieuwe stappen wilt zetten, nieuwe relaties aangaat. Of…. een eigen praktijk opzet en ondernemer gaat worden. Dat is een enorme trigger voor veel zorgprofessionals. Velen zoeken de veilige weg. En die veilige weg is vaak de weg die je als klein kind hebt geleerd te bewandelen. Oud nieuws dus en niet helpend om vooruit te komen. Door je karakters te leren kennen en te ervaren in jezelf levert het je veel begrip en handvatten op. Bepaalde karakterstijlen komen veel voor in de zorgsector! Of je mensen kunt aanvoelen, begrijpen en werkelijk helpen is mede bepaald door je karakterstijl. Maar…. precies deze zelfde stijlen hebben grote moeite bij het opzetten en voeren van je eigen Zolang het nog onbewust is, heeft je karakter meestal een beper-
praktijk. Dan is het fijn om de andere, sluimerende stijlen te
kende invloed. Op persoonlijk en zeker op professioneel terrein.
ontwikkelen.
De karakterstijlen drukken zich uit op mentaal, emotioneel, fysiek en relationeel niveau en vormen patronen.
Het goede nieuws: je kunt leren om door de beperkingen van je karakters heen te bewegen, op een speelse, prettige en inspire-
Deze patronen noemen we karakterstijlen. Wilhelm Reich heeft
rende manier. Opnieuw indrukwekkend, maar nu vanuit bewust-
hier vijf typologieën in aangegeven. Hij borduurde verder op de
zijn. Daardoor gaat het leven weer stromen en komen je kwalitei-
visie en ontdekkingen van Freud. De stijlen zijn vervolgens weer
ten en talenten tot bloei. En daardoor je praktijk ook!
uitgewerkt door leerlingen van Reich: Alexander Lowen en John
Ieder psychisch gezond mens heeft alle karakterstijlen in zich.
Pierrakos. Vanuit voortschrijdend inzicht zijn hier later nog een
Ieder mens heeft zo zijn voorkeursstijl. Dit is afhankelijk van de
zesde en zevende stijl aan toegevoegd: de tussenstijlen.
situatie waarin je je bevindt. Als hulpverlener neem je een andere houding aan tijdens het werken met je cliënten, dan wanneer je
Stel: je komt voor het eerst in een nieuwe situatie, op een onbe-
hun je verhoogde tarieven noemt. De gedachte alleen al veroor-
kende locatie, een netwerkbijeenkomst. Je bent uitgenodigd door
zaakt een reactie, nietwaar?
een vriend die daar vaker komt. Hoe voel je je van tevoren? Hoe reageer je wanneer je daar binnenstapt en je alleen maar onbekenden
Wanneer je je karakter kent, ken je je eigen gebruiksaanwijzing
ziet? Ga je op zoek naar die ene vriend die je wel kent? En…wat doe
en leer je koersen op je innerlijke kompas. Daar wijs ik je graag de
je als deze je vlak van tevoren heeft laten weten dat ‘ie ziek is en
weg in.
niet kan komen?? Christa Wiersma Het kan zijn dat je je ongemakkelijk voelt of een beetje in paniek
Master karakterstelconsultant
raakt. Je zegt de verkeerde dingen aan mensen… Of je voelt je volkomen op je plek, maakt kennis met iedereen die je tegenkomt en
www.torikindercoachopleiding.nl
hebt een prima avond. Nieuwe relaties opgebouwd, prettig. Jouw manier van reageren op zo’n situatie relateert aan een vroege herinnering, onbewust. Je lichaam weet het nog en reageert zoals het gewend is te reageren op dergelijke, vergelijkbare situaties. PSC
23
Z i nt uige n prikke ls
Nooit meer burn-out!
In deze rubriek bespreken we elke editie vakgerelateerde boeken, c d ’s , d vd ’s e n ap p s .
Het gezonde darmen kookboek Stemmingswisselingen, een opgeblazen gevoel, depressie, (chronische) vermoeidheid, allergieën, stuk voor stuk problemen die kunnen worden veroorzaakt door je darmen. Het gezonde darmen kookboek is een revolutionair 30-dagen-programma dat je in 5 simpele stappen helpt aan een rustige en gezonde buik. In dit stappenprogramma pakt Christine Bailey de oorzaken aan in plaats van de symptomen te bestrijden. Zij doet dit in vijf verschillende fases: Verwijdering, Vervanging, Herpopulatie, Heling en Balansherstel. In elke fase worden er heerlijke recepten voorgeschoteld waarmee je op de goede weg blijft. Deze recepten zijn suikerarm en graan- en glutenvrij. Door bepaalde ingrediënten uit je dieet te vervangen door waardevolle voedingsstoffen en goede bacteriën, herstellen je darmen, verbetert je spijsvertering en komen lichaam en geest in balans. Het gezonde darmen kookboek, Christine Bailey Kosmos Uitgevers , ISBN 9789021562964
24
PSC
Hondsmoe, angstig, trillerig, hyperactief. Vage lichamelijke klachten. Herkenbaar? Het zijn tekenen van burn-out: die staat van zijn, waarbij de stresshormoonbalans grondig is verstoord door langdurige roofbouw op lichaam en geest. Tijd en rust zijn belangrijke voorwaarden voor een begin van herstel. Maar alleen met gerichte actie kom je er werkelijk bovenop. Nooit meer burn-out! beschrijft de drie stappen waarmee je je stresshormoonbalans kunt herstellen en de fysieke gevolgen de kop in kunt drukken. Daarbovenop geeft het boek handvatten om terugval en/of een nieuwe burn-out te voorkomen. Hoe belangrijk fysiek ‘bijkomen’ ook is, de praktijk leert dat je van alleen stilzitten, veel slapen of een boek lezen onvoldoende herstelt. De echte sleutels voor succes zijn: conditie opbouwen, de oude valkuilen op tijd herkennen, anders omgaan met de dagelijkse uitdagingen en weer kunnen genieten. Maar hoe doe je dat? Nooit meer burn-out! geeft de antwoorden. Via een gestructureerd zelfhulpprogramma, gebaseerd op een wetenschappelijk ondersteunde protocollaire behandeling. Nooit meer burn-out! is een praktijkgids vol handvatten, tips en vragen; een uniek doe-boek met tal van oefeningen en ruimte voor aantekeningen; een handreiking aan iedereen die kampt met een (dreigende) burn-out. Nooit meer burn-out! Ook ideaal voor bedrijfsartsen, personeelsfunctionarissen, coaches en therapeuten. Zijzelf en hun cliënten en medewerkers krijgen er een praktisch en toegankelijk hulpmiddel mee in handen. Prima inzetbaar tijdens een burn-outbegeleidingstraject: de oefeningen zijn stuk voor stuk structurerend, en bieden een perfecte ondersteuning bij coachingsessies. Drs. Anita Roelands is arbeids- en organisatiepsycholoog en coach, die mensen helpt weer te genieten van werk en leven. Nooit meer burn-out! In drie stappen leren genieten van werk en leven, Anita Roelands Uitgeverij SWP, ISBN 9789088507106
Z i ntui g enprik k e ls
Ivar, de verschrikkelijke koning Een geweldig mooi geïllustreerd verhaal over Ivar, die verschrikkelijke Ivar werd doordat zijn vader en moeder hem eindeloos verwenden. En daarover gaat dit verhaal: verwennen is goedbedoeld door vaders en moeders en soms ook door onderwijzers en hulpverleners. Want dan wordt het kind gelukkig toch? En blij? En stil? En maakt het leven toch een stuk makkelijker? Maar er wordt niet altijd stilgestaan bij de gevolgen van dit verwennen. Want als je blijft geven en geven en geven.. • • • •
Dan blijft er niets meer over om naar te verlangen, Dan blijft er niets meer over om je best voor te doen, Dan blijft er niets meer over om voor te vechten, Dan ....
Kinderen denken, voelen en trekken onbewust conclusies: • • • • • • •
Dat je gewoon een beetje lastig moet doen en dan krijgt wat je wilt hebben, Dat je weinig grenzen krijgt, maar wel een boze uithaal: “Hou op!”, Dat je nooit vrij bent, want een grens maakt vrij, Dat je ouders zoveel geven om je stil te houden, Dat je ouders ook geven omdat ze zich een beetje schuldig voelen, Dat je ouders druk zijn en geen tijd voor jou hebben, Dat ...
Ivar, de verschrikkelijke koning is een fraai en gemakkelijk (voor) leesboek voor jonge kinderen. En in het verlengde van het verhaal is het ook een mooie aanleiding om met je kind te praten over waarom het niet altijd zijn zin krijgt. Ivar, de verschrikkelijke koning , Martine F. Delfos Uitgeverij SWP, ISBN 9789085606741
Een hapje uit de zon Als bij journalist en schrijfster Corien van Zweden borstkanker wordt geconstateerd, ontdekt ze dat in de brugklas van haar oudste dochter vijf ouders kanker hebben. Een bizarre situatie, die de getroffen ouders en hun kinderen tot lotgenoten maakt. Wat richt kanker in al die gezinnen aan? Hoe gaat iedereen met de ziekte om? Wat verandert er in hun leven? En hoe houd je je staande terwijl het leven op zijn kop staat? Een hapje uit de zon biedt houvast en herkenning aan iedereen die met kanker te maken krijgt. Persoonlijke verhalen en professionele meningen zijn samengevoegd tot een gelaagd verslag van de impact van deze ziekte. (Een hapje uit de zon is eerder verschenen onder de titel Kankerklas.) Corien van Zweden (1962) studeerde theologie en werkt sinds 1994 als zelfstandig journalist en schrijfster. In 2008 verscheen haar eerste literaire non-fictieboek, De kunst van het rouwen. Een persoonlijke geschiedenis. Een hapje uit de zon, Corien van Zweden Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 9186 6
Reisgenoten Reisgenoten is een spirituele roman van de Amerikaanse Sharon Garlough Brown en vertelt over vier vrouwen die op zoek gaan naar God en daagt je als lezer uit om hetzelfde te doen. Reisgenoten is zowel een heerlijke roman vol herkenning als een inspiratiebron voor je eigen geloofsleven. In het boek krijgen de vrouwen oefeningen aangereikt die voortkomen uit de christelijke traditie van monniken en wijsheden van bijvoorbeeld Henri Nouwen, die hen helpen opnieuw te ontdekken hoeveel God van hen houdt en wat Hij voorheeft met hun leven. Al lezende en meelevend met deze vrouwen, kan de lezer ook hiermee aan de slag. Achter in het boek zitten de creatieve oefeningen uit het verhaal. Ook geschikt voor Bijbelstudie- en/of vriendinnengroepen. Reisgenoten, Sharon Garlough Brown Uitgeverij Kok, ISBN 9789029724937
PSC
25
Stimuleert een goede geestelijke gezondheid Werkt ontspannend en rustgevend Tijdens het zoeken naar de oorzaak van je neerslachtig voelen, is het nuttig iets te doen om de meest vervelende verschijnselen (onbestemde onrustgevoelens, je angstig voelen, slecht slapen en dergelijke) op te heffen of zoveel mogelijk te verminderen. Neurapas® balance bevat drie werkzame bestanddelen die elkaar aanvullen en versterken en die daarbij helpen.
NEURAPAS balance
De werkzame stoffen in Neurapas® balance zijn Sint-Janskruid, valeriaan en passiflora. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Neurapas® balance bij neerslachtige, sombere gevoelens snel en zonder bijwerkingen verlichting brengt. Dit bereikt u al door 3x daags 1 tablet in te nemen. 60 tabletten € 17,50
Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK Barneveld www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
100% natuur. 100% puur.
Kennismaken met onze vakbladen? Download nu de
gratis proefnummers!
www.professioneelbegeleiden.nl/proefnummer
Magnesium
MAGNESIUM Manusje-van-alles voor geestelijk en lichamelijk evenwicht Magnesium is een bijzonder belangrijk
van de plasmawaarde van magnesium
mineraal voor ons lichaam. Het is betrok-
spelen de nieren een belangrijke rol. Onge-
ken bij meer dan 600 enzymatische pro-
veer een derde deel van het magnesium
cessen en speelt daardoor een rol bij vitale
dat is opgeslagen in het skelet, doet dienst
stofwisselingsprocessen, zoals oxidatie
als buffer om de plasmawaarden constant
van vetzuren, eiwitproductie, glycolyse
te houden.
en prostaglandinemetabolisme. Magne-
Behalve een hoge calciuminname kunnen
sium is verder belangrijk voor de DNA- en
ook diverse andere factoren een ongunstig
RNA-synthese, de productie en het trans-
effect op de magnesiumstatus hebben,
port van energie, het overbrengen van
zoals een hoge alcohol- en/of suikercon-
zenuwimpulsen en de opbouw van botten
sumptie, diabetes, langdurige diarree en
en tanden.
het gebruik van bepaalde diuretica en
umtekort van invloed zijn op tinnitus (oor-
Magnesium is tevens het antistressmine-
andere medicijnen. Ook bij stress, pijn,
suizen) en een oorzaak zijn van overgevoe-
raal bij uitstek. Het heeft een kalmerende
angst en depressie hebben mensen vaak
ligheid voor geluid.
werking en zorgt voor het ontspannen
een verhoogde behoefte aan magnesium.
IsraĂŤlische wetenschappers hebben laten
van spieren (hartspier!) en bloedvaten,
In een onderzoek met 264 mensen met
zien dat magnesium gehoorverlies na
terwijl calcium de spieren juist aanspant.
algemene, ongerichte angstklachten is
blootstelling aan lawaai kan voorkomen.
De calcium/magnesiumbalans zorgt voor
gekeken naar het effect van magnesium
Aan hun onderzoek namen 300 jonge,
het belangrijke evenwicht in het lichaam
op deze angstklachten. De ene helft van de
gezonde rekruten met een normaal gehoor
tussen spanning en ontspanning. Een
deelnemers kreeg drie maanden lang een
deel. Tijdens hun militaire basistraining
hoge calciumopname zorgt voor een
combinatiepreparaat met twee kruiden
van twee maanden werden ze regelmatig
relatief magnesiumtekort en omgekeerd.
en 300 mg elementair magnesium en de
blootgesteld aan harde impulsgeluiden
Een magnesiumtekort kan leiden tot
andere helft kreeg een placebo. De groep
terwijl ze oordopjes in hadden. Elke soldaat
hartritmestoornissen en spasmen van de
die magnesium kreeg, vertoonde een sig-
kreeg dagelijks een drank met ofwel 167
kransslagaders, waaruit op termijn angina
nificante vermindering van angstklachten,
mg magnesium in de vorm van magne-
pectorisklachten of een hartinfarct kunnen
gemeten naar de Hamilton Anxiety Scale.
siumaspartaat ofwel een placebo. In de
voortvloeien. Tevens is vastgesteld dat
Uit een Australische studie met 5.708
placebogroep kwam permanente gehoor-
een gebrekkige inname van magnesium
mensen in de leeftijd van 46-49 jaar of
beschadiging aanzienlijk vaker voor en de
zenuw- en spierklachten, zoals krampen,
70-74 jaar is een omgekeerd evenredig
beschadiging was ook ernstiger dan in de
tremors, prikkelbaarheid, nervositeit en
verband tussen magnesiuminname en
magnesiumgroep.
angststoornissen kan veroorzaken en
prevalentie van depressie en angstklachten
het optreden van restless legs syndrome,
naar voren gekomen: hoe hoger de magne-
De veelzijdigheid van magnesium blijkt
migraine en epilepsie kan bevorderen. Bij
siuminname, des te minder last men had
ook uit de rol die dit mineraal speelt bij
ouderen wordt een tekort aan magnesium
van angsten en depressie.
het behoud van gezondheid en lichamelijk evenwicht. Vele, vaak groots opgezette
in verband gebracht met de ziekte van Alzheimer.
Een bijzondere oorzaak van magnesium-
onderzoeken laten zien dat een goede
Het lichaam van een volwassene bevat
tekort is lawaai. Blootstelling aan lawaai
voorziening met magnesium het risico
ongeveer 20-28 g magnesium, waarvan
zorgt voor een toename van de serum-
op aderverkalking, plotselinge hartdood,
meer dan de helft in het skelet zit. Ruim
waarden van magnesium en een ver-
metabool syndroom en type II-diabetes
40% bevindt zich intracellulair in spieren
hoogde uitscheiding van magnesium via
kan verkleinen. Bovendien heeft magnesi-
en zachte weefsels en 1% extracellulair in
de urine, zo is vastgesteld in een Italiaans
umsuppletie een bescheiden gunstig effect
het bloedplasma. Bij het constant houden
onderzoek. Andersom kan een magnesi-
op de bloeddruk. PSC
27
Col umn
Diesel of loodvrij voor mijn vader
Mijn vader is ernstig ziek. Zo ziek dat de artsen over weken spreken. Mijn vader belt me om dit te vertellen. Het is een wat ongemakkelijke situatie, omdat we elkaar al zo’n twee jaar niet gesproken hebben. En toen was daar dat telefoontje dat het echt niet goed gaat. Wat moet je dan zeggen? Ik kwam niet zo ver. En ook niet de tweede keer, toen hij me vertelde dat het echt heel erg veel foutere boel is dan ze bij het eerste telefoontje al dachten. Hoewel ik het, na die jaren van stilte, lastig vond, ben ik wel het contact op gaan zoeken. En ook al vond ik het niet makkelijk, we hebben gepraat over het verleden. Ik vond dat niet makkelijk, omdat het voor mij niet meer nodig was om dingen op te rakelen en uit te praten. Ik geloof niet zo in uitpraten. En toch…schoorvoetend kwam er een gesprek. Een gesprek dat me ontroerd heeft. Omdat ik ontdekte dat mijn vader me donders goed gezien heeft, in al mijn kwaliteiten. Dat hij dat altijd met een zekere afstand deed, maakt dat ik het als kind niet kon voelen. Het is bijzonder, ik 44 en hij 72, nu terugkijkend te kunnen voelen hoezeer hij me wel heeft begrepen of op zijn minst heeft willen begrijpen. Hoe hij keuzes heeft gemaakt met als bedoeling mij ruimte en vertrouwen te geven. Ruimte die toen helaas voelde als afstandelijkheid en afwezigheid. Waarom ik dit schrijf? Omdat het me weer zo zichtbaar heeft gemaakt, dat er een verschil is tussen diesel en loodvrij. Huh? Ik leg het uit. Sommige auto’s rijden op diesel, daar moet je geen loodvrije benzine in gooien. En vice versa. Auto’s die op loodvrije
benzine rijden, doen het slecht op diesel.
En dus kan ik nu na al die jaren zeggen:
Als ouder denk je dat je je kind brandstof
“Lieve pap, het is mijn tankje beland. Ik
geeft, de juiste. Je gooit erin wat er bij jou
voel je liefde, ik hou van je. Voor mij is het
in moet, dat is in jouw hoofd en in jouw
goed!”
lijf het meest logische. En dus sta je ervan te kijken dat jouw kind ‘er niet op loopt’. Ik heb heel vaak te horen gekregen ‘jij kon geen positieve aandacht aannemen’. En ik zie nu, door de gesprekken met mijn vader, hoeveel er was dat niet in mijn brandstoftankje paste maar wel volop met liefde gegeven is. Het past nu wel in mijn tankje trouwens, ik ben ontroerd en geraakt doordat ik nu als volwassen vrouw zie hoezeer hij me wel degelijk begrepen heeft en mijn kwaliteiten gezien heeft. Toen voelde dat niet zo. Ik zeg daarmee niet dat ik een stom kind was, of hij een hopeloze vader. Ik zeg ook niet dat hij het dus bij nader inzien geweldig heeft gedaan. Wij allebei ergens er tussenin ofzo? Het doet er nu niet meer zo toe.
CATHELIJNE IS SCHRIJVER, MOEDER, TRAINER EN COACH. ZE WERKT BIJ TRAININGSINSTITUUT DE EERSTE VERDIEPING EN BIJ HET ADHD-CENTRUM NEDERLAND.
28
PSC
C olumn
Multidisciplinair samenwerken ins & outs
"Intern doorverwijzen naar elkaar is dé vorm van
multidisciplinair samenwerken."
Hoe maak je van een team, een goed werkend team? Wat is nu echt multidisciplinair samenwerken? Vanuit mijn eigen ervaring merk ik dat samenwerken in een team vooral te maken heeft met de bereidheid om jezelf als therapeut kwetsbaar op te stellen: waar liggen je kwaliteiten en talenten en waar liggen je grenzen. Mogen anderen je bevragen op je werkwijze of voel je je snel aangevallen? Wil je leren en groeien als therapeut, dan heb je een spiegel van je collega’s soms nodig. Zeker als het gaat om multidisciplinair samenwerken waarbij cliënten meer dan 1 therapeut zien, is dit van groot belang. Hoe zorg je samen voor het best passende behandelplan? Daarnaast speelt ook de visie mee, die de praktijk of instelling waar je werkt, uitstraalt. Kunnen de therapeuten binnen je team zich daarmee verbinden, herkennen ze die in hun manier van werken? Als ik kijk naar de wijze waarop wij, met alle verschillen die er zijn, samenwerken, dan hangt dat allemaal samen met de visie die onze praktijk heeft. De manier waarop wij willen samenwerken en hoe wij met cliënten willen omgaan, en dat krijgen we vaak terug te horen van onze cliënten. Intern doorverwijzen naar elkaar is dé vorm van multidisciplinair samenwerken. We hebben met elkaar geleerd dat het goed is om hiervoor een document te maken, dat de behandelend therapeut invult voordat er overdracht is. Hierin komen zaken aan de orde als wat de reden van doorverwijzen is, of het een volledige overdracht is of een traject ernaast. Een korte indruk van de cliënt en wat de therapeut verwacht van de betreffende collega, is daarin ook erg belangrijk. Eerder deden wij intern doorverwijzen door even kort met elkaar te bellen. We merkten dat daarin soms dingen toch niet helemaal goed gingen, waardoor een collega met de mogelijkheid kwam om een document te maken waarin je de belangrijkste informatie kan zetten. Dit document is in de loop van de tijd verfijnd en werkt naar tevredenheid, naast een telefoontje, dat natuurlijk altijd goed is om dingen af te stemmen. Een ander voordeel van de mogelijkheid om intern door te verwijzen is, dat cliënten soms even op een veilige manier kunnen proeven aan de andere therapievorm. Dat begint al met vragen stellen aan de therapeut naar wie de cliënt wordt doorverwezen. We bellen dan vaak de cliënt op om uitleg over de therapie te geven en/of een eerste afspraak te maken. Het daarna terugkoppelen naar de behandelend therapeut is een manier om het beeld van de cliënt en de hulpvraag verder compleet te krijgen. Dat is ook de reden waarom gesprekstherapie en vaktherapie zo goed samengaan. Het maakt het beeld completer. Samenwerken is meer dan alleen samen een cliënt begeleiden. Ik hoop hier met deze column wat zicht te hebben gegeven op de mogelijkheden, die er zijn om dat vorm te geven. Mocht je zelf een casus hebben waarin je zou willen weten hoe wij dat binnen een multidisciplinair team zouden aanpakken, mail dan gerust naar info@caritasgroep.nl o.v.v. PSC Magazine Teamwork.
HANNEKE NIJKAMP, PRAKTIJKHOUDER CARITASGROEP, PSYCHOLOOG, RELATIECOUNSELOR EN SUPERVISOR. WWW.CARITASGROEP.NL
PSC
29
Mi nde r doen , meer z ijn
Minder doen, meer zijn ON ZE K I J K OP W E RK IS TOE AAN VER AN D ER IN G DOOR: JITSKE BUIJS Het is voor mij vanzelfsprekend om te geloven dat wij hier als mens in deze wereld met een reden zijn. Die reden is zoiets als: het ervaren van het leven. Er gebeuren dingen en die gebeurtenissen ervaren we. Die ervaringen gebeuren in eerste instantie in ons. We kunnen ook op die gebeurtenissen reageren, door er naar buiten toe iets me te doen. Dat doen noemen we wel werk. Van ons doen - ons werk - willen we graag dat het gezien wordt en dat we er erkenning voor krijgen. Maar ik wil het minder zichtbare - het stuk dat we vooral in onszelf ervaren - ook graag werk noemen, omdat het ook een reageren op is. Dit werk zijn we geneigd minder belangrijk te vinden of het belang ervan te onderschatten. En het feit dat we dat doen, zorgt voor een dusdanige onbalans, dat veel mensen er onder lijden. Ik denk dat onze kijk op en onze houding ten opzichte van werk - van wat werk is - toe is aan een ingrijpende verandering. Die verandering is al gaande, maar wordt steeds urgenter. Het gaat iedereen aan en 30
PSC
we moeten mee veranderen, wat niet altijd gemakkelijk is. We hebben ook nog niet zoveel zicht op een alternatief.
De manier waarop we werken, lijkt niet te werken Milieuproblematiek, economische crises, de kloof tussen rijk en arm, allemaal problemen, waarvan het oplossen niet mee lijkt te vallen. In het groot op wereldniveau en in het klein in eigen land. Bijvoorbeeld de afbraak van de zorg voor mensen die om psychische en sociale redenen niet meer mee kunnen in de vaart van de samenleving. Want die vaart is duidelijk, we moeten sneller en niet te vergeten: efficiënter. Leken we eerst te gaan voor meer vrije tijd, uiteindelijk blijkt dat er juist steeds meer gewerkt moet worden. We werken ons een slag in de rondte, maar voor de echte problemen komt de oplossing nog niet echt in zicht. De manier waarop we werken, lijkt niet te werken. Dat er een grens is aan die vaart, wordt zichtbaar in het maar moeizaam opgelost worden van grote maatschappelijke problemen. En het zorgt ervoor dat steeds meer mensen lijden aan een burn-out,
slaapproblemen, depressie. Wie werkt, is niet gelukkig vanwege de stress, en wie niet kan werken, voelt zich een minder lid van de samenleving. Wat doen we nou verkeerd?
We willen iets realiseren, een doel Wat werken betreft kijken we te veel één kant op. Als het gaat om werk, denken we vaak in projecten die tot stand gebracht moeten worden. We willen iets realiseren, iets maken, problemen oplossen. We zijn daarbij gericht op een doel. Doelen liggen echter altijd in de toekomst en plaatsen onszelf daarmee in de toekomst. We stellen een doel en willen dat op een of andere manier toch nu realiseren. We hebben een plan en willen daar werk van maken. Maar dat realiseren van doelen is niet de enige drijfveer achter ons handelen. Ieder mens voelt op een of andere manier de behoefte om haar of zijn bijdrage aan de wereld te leveren. Je kunt ook het gevoel hebben van een roeping of de wens om je creatief te uiten. Het gaat hierbij om dingen die van binnenuit komen, dingen die in je opborrelen. Veel mensen proberen in hun eigen leven een evenwicht te vinden
TPne t
tussen wat moet en wat je zou willen, tussen wat er van je gevraagd wordt en wat je vanbinnen voelt. Ik vind dat dit ook in grotere verbanden moet gaan gebeuren. Dat we in elke situatie waarin we samenwerken, ruimte gaan maken voor ieder individu en haar of zijn welbevinden. Als mensen floreren, worden doelen haalbaarder.
"Processen zeggen iets over ervaring, over betekenis, en ook over de strubbelingen en hindernissen."
Al doende, ervaren we van alles We hebben een doel, maar we hebben ook de ervaring van de weg ernaartoe, van het vinden van die weg, samen met degenen met wie we samenwerken. In de opleiding transpersoonlijke therapie leerde ik onder andere dat het gesprek of de therapiesessie bepaald wordt door wat zich op dat moment voordoet, niet door de planning van de therapeut, noch door die van de cliënt. Niet door het verleden, niet door de toekomst. Voor mij was dat een omkering in mijn manier van denken, en ik ben steeds meer gaan begrijpen wat de waarde hiervan is. In therapie ben je als het goed is, veel meer bezig met processen dan met projecten. Veranderingen gaan stap voor stap en als je al een doel stelt, moet je dat vaak bijstellen en in ieder geval alert en bereid zijn om dat doel steeds bij te stellen. Processen worden ervaren in het nu. Anders gezegd: wat we ervaren, is het proces. Processen zeggen iets over ervaring, over betekenis, en ook over de strubbelingen en hindernissen. Het zijn de piketpaaltjes waarlangs een doel bereikt kan worden. Het je bewust zijn van processen is een heel belangrijke aanvulling voor het tot stand brengen van projecten. Als we dat nalaten, sluiten we niet aan op de realiteit van het moment en lopen we voorbij aan
de behoeften van de mensen die het werk moeten uitvoeren. In de totstandkoming van een project kunnen we hard en efficiënt aan het werk zijn, maar doen we half werk als we niet willen zien, dat de werkers net zo belangrijk zijn als het doel.
Troep opruimen Het is niet toevallig dat de veranderingen die er in de wereld plaatsvinden en plaats moeten vinden wat betreft werk, arbeidsverhoudingen en werkomstandigheden, samenvallen met iets waar veel mensen momenteel mee bezig zijn: leven in het nu, mindfulness, spiritualiteit. Ik noem het wel: we zijn aan het oefenen om van een ik-cultuur naar een wij-cultuur te gaan. Dat doe je in je persoonlijke leven door meer ruimte te maken voor het niet-materiële of de spirituele kant van het leven. Dat is onzichtbaar werk meestal, maar essentieel voor verandering op grote schaal. Het is het ruimte maken voor wat er voor je te ervaren is. Bij de hobbels die je hierbij tegenkomt, kun je hulp van therapeuten nodig hebben op verschillende vlakken. Wat mij betreft is dit serieus en belangrijk werk: opruimwerk. Alle shit aan denkbeelden, (voor)oordelen en weggestopte emoties, die je verzameld hebt, opruimen om ruimte te maken. Ruimte voor meer leven en levendigheid. Want het leven is zoveel meer dan alleen de materiële kant, die we nu zo gecultiveerd hebben
en waarmee de suggestie kan worden gewekt dat het leven maakbaar zou zijn.
Een nieuwe manier van werken Ik hoop van harte dat we een balans gaan vinden tussen ervaren en doen. Dat het zoeken naar en vinden van die balans een vanzelfsprekend onderdeel wordt van een nieuwe manier van werken. Dat is een flinke uitdaging, maar het kan, denk ik, ook heel inspirerend zijn.
Een verhaaltje: In een psychiatrische kliniek loopt een arts/ psychiater zijn ronde over een afdeling. In de gang kruipt een van de vrouwelijke patiënten op handen en voeten langzaam vooruit. De psychiater vraagt: ’Mevrouw X, wat bent u aan het doen?’ De vrouw kijkt op en zegt: ’Ik doe mijn best.’ Wat mij raakt hierin is, dat het zó niet strookt met hoe we vinden dat doen of werk eruit hoort te zien. Maar deze vrouw is wel degelijk iets aan het doen, en bovendien in haar eigen beleving naar beste kunnen. Natuurlijk doet zij haar best! Als ik dat zo kan zien, dan kan daar niets anders uit volgen dan dat we allemaal ons best doen. Zonder uitzondering. Dat zou ons heel wat milder kunnen maken naar elkaar.
Transpersoonlijk.net, netwerk voor zorgprofessionals Transpersoonlijk.net (TPnet) is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut
Wil je intimiteit in je relatie verbeteren? Of wil je juist graag een relatie? TPnet organiseert op 5 november een workshop in het Noorden met Paul & Jane Goudsmit van In-communication. Plaats volgt. Kosten €95,- per persoon. Inschrijven voor 1 juli: €75,-; voor 15 september €85,-. Leden van TPnet krijgen €10,- korting op de geldende prijs. SKB-accreditatie wordt aangevraagd. Hou de website www.transpersoonlijk.net in de gaten voor het laatste nieuws. Of schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws in je mailbox.
Leden Leden van TPnet hebben veel voordelen, zoals adverteren met hun activiteiten en een persoonlijke webpagina.
www.transpersoonlijk.net/info-lidmaatschap/
PSC
31
www.aukeherrema.nl
Bloesem-remedies brengen de emoties in evenwicht en bevorderen daardoor indirect de gezondheid. De oorzaak aanpakken op een veilige manier.
‘Tristan lacht weer.’
104x118.indd 1
Moeder van Tristan
De Dr. Schüssler Celzouten van Adler beziien kracht en kwaliteit. Zijn de cellen gezond, dan is ook het lichaam gezond. De mineralen zijn verwreven en niet geschud. Celzouten div. nummers in poedervorm, 10 verschillende mengsels, b.v. combinatie 1 t/m 12, het energie Met de hand verwreven mengsel. Alles in 250 gr. en 1 kg.
Essentïele oliën en producten voor de aromatherapie, biologische cosmetica. Het grootste assortiment biologische oliën, airsprays en massage oliën. Winkel: De 3Vrouwen St.Jansstraat 5 - 5964 AA Meterik Tel: 077-3526885 www.de3Vrouwen.nl
De kracht van een lach.
WWW.BLOESEM-REMEDIES.COM Bloesem Remedies Nederland
Tel: 077-3987826 / 077-3989011 E-mail: info@bloesem-remedies.com
C olumn
Kick the bucket list Moe van het reizen kwamen mijn man en ik thuis. Allereerst zette ik de deur naar de tuin open. Met genoegen zag ik dat de hortensia’s in de vijf dagen dat wij weg waren geweest, tot bloei waren gekomen, vrolijk roze tussen het groen in de tuin. De vlinderstruik was getooid met lichtpaarse bloemen. De katten die op de tuintafel zaten, keken verwonderd om. Er ritselde iets onder de struiken. Er kwam een grote egel tevoorschijn. Snuffelend zigzagde hij over ons straatje op zoek naar iets eetbaars. Ik snelde naar binnen en deed een zakje kattenvlees op een schoteltje, griste mijn telefoon en draaide het kattenluikje op slot. Voorzichtig naderde ik de egel die onmiddellijk de geur van het voer oppikte. Op zijn korte pootjes rende hij op mij af. Ik ging op de grond zitten en maakte foto’s, terwijl hij smakkend zat te eten. Hij vond het blijkbaar heerlijk. En ik vond het heerlijk om weer thuis te zijn. Het was spannend geweest om naar Londen te gaan, met mijn zieke man op reis, niet wetend hoe het hem zou vergaan en of het hem niet te zeer zou vermoeien. Maar ja, onze dochter studeert af en haar afstudeerexpositie vond plaats. Daar wilden wij graag bij zijn. Gelukkig ging alles goed, het was inderdaad vermoeiend, maar het gaf voldoening om erbij te kunnen zijn. Wij hadden alleen niet stilgestaan bij de airport security. Eigenlijk kon ik vooraf alleen maar denken of het reizen niet te zwaar zou worden. Als je dan door de security gaat en je zieke man wordt extra gefouilleerd vanwege zijn stoma en zijn nierdrain, dan voel je je behoorlijk kwetsbaar. Er werd ons verteld dat je een speciale brief bij je huisarts kunt halen. Wisten wij veel. De laatste jaren is het in schwung om een ‘bucket list’ te hebben, om toch maar vooral zoveel mogelijk uit het leven te halen alvorens de ‘bucket te kicken’; dat wil zeggen de pijp uit te gaan. De toon waarop daarover geschreven en gesproken wordt, is er een van zulke gretigheid, van zulk een aansporen tot halen, ervaren, entertainen, reizen, zorgen dat je meemaakt wat je maar kan voor het ‘te laat is’, dat het mij bijna wurgend in de oren klinkt. Alsof je een emmer vol wensen moet hebben, die je per se moet vervullen omdat je anders je leven verkwanseld zou hebben.
Als je geconfronteerd wordt met levensbedreigende ziekte, maak je allereerst pas op de plaats, je heroriënterend op wat voor jou nu werkelijk belangrijk is om vervolgens zorgvuldig te kiezen en te plannen. Mijn man wilde heel graag naar de expositie van onze dochter. Vooral voor haar, maar ook voor hem. En straks gaan we naar haar afstuderen. Zo gaan we bewust om met onze energie. Het gaat om de essentie. Om samen. Om delen. Komt het afwerken van een bucket list niet neer op het legen van een volle emmer? Blijkbaar is het doel uiteindelijk te komen tot een lege emmer die een vol-daan gevoel geeft. Er is een manier om dat heel genoeglijk zonder stress te bereiken: een piepklein emmertje nemen waar hooguit twee of drie wensjes in passen. Gezamenlijk naar de egel kijken, katten om ons heen, eksters op het vinkentouw, rustig in onze eigen achtertuin. Tevreden genieten. Dat staat voorlopig als herhalende ervaring op onze bucket list.
Ik heb niets tegen leuke dingen doen. Maar wel tegen naarstig, haastig, gulzig, het een na het ander. Het komt op mij over als een hongerig zoeken naar vervullende ervaringen. Punt is dat het volgens mij zo is dat vervulling niet van buitenaf kan plaats vinden. Vervulling komt van binnen.
MARTINE CLAUSEN, TEVREE
PSC
33
Mindset, de weg naar een succesvol leven Ouderschap, bedrijfsleven, sport, school, relaties
Carol S. Dweck
Meer dan 7500 exeMplaren verkocht
77777 www.mindset.swpbook.com 34 PSC
Uitgeverij SWP ISBN: 9789088502057
BOEKENTI
P
van Uitgever ij AnkhHerme s
Co-actie f coach en
CO-ACTIEF COACHEN DE KRACHT TUSSEN CLIËNT EN COACH
DOOR: JOKE BOTMAN
Het model van co-actieve coaching stelt de cliënt centraal. Dit in tegenstelling tot andere coachingsmodellen, waar een bepaalde expertise die de coach meebrengt, doorslaggevend is. De co-actieve coach heeft geen rol als expert of adviseur of trainer, maar staat volledig in dienst van de richting die de cliënt in wil.
De kracht van co-actief coachen is de kracht die ontstaat in de relatie tussen cliënt en coach. Het gaat er niet om hoeveel goede wil de cliënt heeft, of hoe kundig de coach is. Het zijn de chemie en de afspraken tussen coach en cliënt die het grote verschil maken. Het gevoel samen deze klus te kunnen klaren, het gevoel dat het klikt, het gevoel van vertrouwen van de cliënt dat hij veilig is bij de coach en alles kan zeggen. Maar ook de toestemming aan de coach dat hij/zij de cliënt mag wakker schudden. De relatie tussen coach en cliënt wordt ‘op maat gemaakt’: aan het begin van de co-actieve coachingsrelatie komen coach en cliënt met elkaar overeen wie zij voor elkaar moeten en willen zijn om zoveel mogelijk uit de coaching te halen.
Het model van co-actieve coaching De componenten in het model zijn: • Nieuwsgierigheid: De coach is altijd nieuwsgierig, volgt waar de cliënt heen gaat en heeft geen vooropgezette plannen of oordelen. • Luisteren: Er zijn verschillende niveaus van luisteren; de coach luistert niet alleen naar woorden maar ook naar alles daaromheen. • Intuïtie: De coach durft zijn/haar intuïtie te ontwikkelen en te gebruiken. Ook al slaat hij/zij hiermee de plank mis, dan nog kan het een prachtige aanleiding zijn om wel de goede richting te vinden. • Zelfmanagement: De coach houdt de eigen angsten, verhalen en adviezen in bedwang. • Actie/leren (forward the action, deepen the learning): De coach let er altijd op dat de cliënt vooruitgaat en diep ervaart wat hij onderweg leert. Daarnaast is er nog een aantal gereedschappen wdie een co-actieve coach gebruikt, zoals krachtige vragen, uitdagingen, opdrachten tot onderzoek en verdieping, championing en de metafoor.
Drie principes Co-actief coachen onderscheidt drie richtingen waarin gecoacht kan worden: Fulfilment, Balans en Proces. In de beschrijving van de casus worden deze drie richtingen verwerkt. Mieke is een jonge vrouw, 40 jaar, die parttime werkt. Ze heeft een man en twee jonge 36
PSC
"De kracht van co-actief coachen is de kracht die ontstaat in
de relatie tussen cliënt en coach."
J o ke B ot man
kinderen. De afgelopen jaren zijn heel druk geweest met de kinderen en de intensieve zorg voor zieke ouders. De drukte is nu grotendeels voorbij, waardoor er meer tijd voor reflectie is: waar zit ik in m’n leven? Wie ben ik zelf? Vind ik m’n werk nog wel leuk, of zou ik iets heel anders willen doen?
Fulfilment-principe De richting Fulfilment (voldoening) gaat over de toekomst. Waar wil je naar toe, en vooral: wie wil je zijn? En hoe kan je daar komen? Maar ook: wat houdt je tegen? Het is coachen over waardes: wat is belangrijk voor jou en hoe zie je dat terug in je leven? Het is actiegericht coachen, met plannen maken, stappen zetten en daarover terugkoppelen aan de coach. En het is een bewust worden van obstakels, zoals gremlins (innerlijke saboteurs). Waardes worden verkend tijdens de eerste ontdekkingssessie en zijn onderdeel van het basisplaatje, dat tijdens de sessies door de coach wordt gebruikt. Coach: “Mieke, jouw waardes die we gevonden hebben, zijn keuzevrijheid, een bijdrage leveren en verbinding met het gezin. Je ervaart de meeste voldoening in je leven als die waardes recht worden gedaan. Neem me eens mee naar een plek tien jaar van nu, waar die waardes helemaal in jouw leven terugkomen. Wat ben je dan aan het doen? Wat merk je daar op?” Mieke: “Ik sta op een zonnige, heldere plek. Ik ben op een plek waar ik bewust voor gekozen heb, waar ik al mijn talenten kan inzetten en ontplooien. Ik voel me sterk. Het voelt heel bewust.” Coach: “Hoe ziet de weg ernaartoe eruit?” Mieke: “Nou, in het begin nog een beetje slingerend en vaag, maar daarna wordt hij steeds rechter. Eerst was het ook een zandpad, maar later komen er klinkers en randen.” Coach: “En is het maar één weg, of zijn er ook zijwegen?” Mieke: “Er zijn zeker zijwegen, maar er staan duidelijke borden bij. Daar stond ik stil om een bewuste keuze te maken welke richting ik wilde kiezen. Ik heb vertrouwd op het verzamelen van informatie, maar ook op m’n gevoel, m’n intuïtie.”
Coach: “En als je nu op die weg terugkijkt, welke gevoel geeft je dat?” Mieke: “Een trots gevoel. Ik heb in het verleden de dingen gewoon over me heen laten komen, ze gebeurden gewoon. Ik dreef maar een richting op. Nu voelt het als bewust kiezen, en mijn leven in eigen hand hebben.” Coach: “Wat heb je nodig aan het begin van die weg? Welke stap kan je zetten? “ Mieke: “Bij mezelf onderzoeken wat m’n sterke kanten zijn, mijn talenten die ik verder wil uitbouwen.” Coach: “Het zal een fantastische weg worden, en ik voel al hoeveel kracht je in je hebt om die met succes af te leggen.”
Balans-principe Balans-coachen gaat over kracht ontwikkelen om bewuste keuzes te maken. Daarmee kies je om bepaalde acties te ondernemen; waar wil je wel actie in ondernemen en waar kies je ervoor om dat niet te doen, zodat er evenwicht in het leven komt. Dat evenwicht is iets dat constant in beweging is. Alle gebieden in ons leven hebben invloed op ons welbevinden. Ook partner, familie, gezondheid, leefomgeving, persoonlijke groei, vrije tijd en geld spelen een rol. Het evenwicht tussen deze acht levensaspecten wordt onderzocht tijdens de eerste ontdekkingssessie. Balans-coachen gaat over hoe wij onze plek in het leven zien en welke keuzes er zijn. Wij hebben de neiging oogkleppen op te zetten als het
onze eigen situatie betreft en het is de taak van de coach om andere perspectieven te laten ervaren, om zo nieuwe mogelijkheden te ontdekken. En niet alleen ervaren, maar er ook bewust voor kiezen en afspraken met jezelf maken. Balans-coachen werkt met geografie: mensen fysiek op een andere plek of in een andere houding neerzetten bij de diverse perspectieven, zodat het verschil echt gevoeld wordt. Mieke: “Ik wil het vandaag over m’n werk hebben. Het werk op zich is leuk en afwisselend, maar ik weet niet of ik al mijn talenten gebruik. Aan de andere kant doe ik dit al een aantal jaren, en het voelt vertrouwd maar ook een beetje saai.” Coach: “Het kijken naar je werk, hoe voelt dat in je lichaam?” Mieke: “Een zwaar gevoel, m’n schouders hangen naar beneden merk ik nu. Niet echt een gevoel van joepie, ik ga naar m’n werk.” Coach: “Laten we een ander perspectief proberen. Loop mee naar een andere plek. Dit is de plek van joepie, ik ga naar m’n werk! Hoe voelt dat hier?” Mieke: “Ik voel meteen dat ik meer rechtop ga staan. Het voelt krachtiger met veel meer energie.” Coach: “In dit joepie-perspectief, waar zeg je ja tegen, en waar nee?” Mieke: “Ik zeg ja tegen voor mezelf opkomen. Nee tegen in een vertrouwd plekje blijven zitten omdat het zo gemakkelijk is.” PSC
37
Co-actie f coach en
Coach: “Laten we nog een gezichtspunt proberen. Loop even mee naar een andere plaats. Welk perspectief zou jij willen onderzoeken?” Mieke: “Dat van carrièrevrouw. O jee, ik voel al meteen een heleboel spanning en druk opkomen. Dat is ook grappig, ik wilde juist meer aansturen op promotie.” Coach: “Als je in dit perspectief bent, waar zeg je dan ja en nee tegen?” Mieke: “Ik zeg ja tegen hogerop komen, tegen meer bereiken in mijn vak, tegen meer tijd aan mijn werk besteden. Ik zeg nee tegen meer tijd en energie overhouden voor mijn gezin.” Coach: “Nu je een paar perspectieven hebt ervaren, als je er één mocht kiezen om eens een weekje uit te proberen, welke zou dat dan zijn?” Mieke: “Nou, dan wil ik wel dat joepie-gevoel proberen!” Coach: “Hoe graag wil je dat wel? Hoeveel commitment zit er bij jou om dit echt een kans te geven? Zie je deze lijn hier? Als je hier overheen stapt, betekent dat dat je echt je uiterste best gaat doen om dit joepie-gevoel na te streven. Dit is echt serieus, ik hou je eraan! Wil je over de lijn stappen?” Mieke: “Ja, ik ben er helemaal klaar voor (en stapt over de lijn). Ha, dat voelt heel energiek, zo van kom maar op!” Coach: “Fantastisch! Wat is nu de eerste stap die je gaat nemen?” Mieke: “Als een sterker persoon tussen m’n collega’s staan. Goed rechtop staan met m’n lichaam, dat voelt sterker!" Co-actief coachen is als coachingsmethode ontwikkeld door Laura Whitworth, Henry Kimsey-House en Phil Sandahl. In 1992 startten zij het Coaches Training Institute, dat opleidt tot Certified Professional CoActive Coach. De vier pijlers van co-actief coachen zijn: 1. De cliënt is van nature vindingrijk, creatief en whole. 2. Co-actief coachen richt zich op alle aspecten van het leven van de cliënt. 3. De cliënt bepaalt de agenda van de coachingsessies. 4. Coach en cliënt dansen in het moment. www.thecoaches.com www.coachfederation.org
38
PSC
Proces-principe
Relatie
Bij Proces-coaching ligt het accent op het hier en nu, op emoties die nu gevoeld worden. Dat kunnen negatieve en positieve emoties zijn. De cliënt zakt echt in het gevoel, en de ondersteuning van de coach maakt het veilig om naar die plek te gaan. Vaak willen cliënten allerlei stappen nemen en liever voorbijgaan aan hoe naar en verdrietig het nu voelt, of hoe geweldig trots ze mogen zijn en tijd nemen om dat vieren.
Natuurlijk lopen de principes van Voldoening, Balans en Proces vaak door elkaar heen, en kunnen ze alle drie meerdere keren in een sessie gebruikt worden. Toch is het goed om als coach na te gaan of al deze principes worden gebruikt, of dat een van de drie er bekaaid vanaf komt.
Mieke: “Alles vliegt me aan vandaag. Ik moet voor zoveel mensen zorgen, en zoveel mensen vragen mijn tijd en ik wil niemand teleurstellen. En ik heb nog zoveel te doen; hele lijsten heb ik thuis liggen wat ik allemaal af moet maken.” Coach: “Hoe voelt dat in je lichaam?” Mieke: “Het voelt heel moe. Alsof ik lood in de schoenen heb. Alsof ik wel dagenlang zou kunnen slapen.” Coach: “Waar zit het gevoel? Is het koud of warm? Heeft het een kleur?” Mieke: “Het zit in m’n benen, die voelen zwaar en dik en koud en blauw, donkerblauw. Alsof ze geen stap meer willen verzetten.” Coach: “En als je nog een stukje verder in dat gevoel zakt, wat dan?” Mieke: “Dan voelt het zo alleen, alsof ik voor iedereen moet zorgen en er niemand voor mij zorgt. Het voelt echt koud en donker, ik zit te bibberen. Dit is echt niet prettig.” Coach: “Waar zit je nu?” Mieke: “In een koude ruimte, het lijkt wel een lege put. Hij is diep, en ik zit op de grond.” Coach: “Hoe voelt dat, om in een put te zitten?” Mieke: “Nou, verlaten en diep. (Denkt en voelt.) En wanhopig. Ik wou dat ik eruit kon.” Coach: “Kijk eens om je heen, is het echt pikkedonker?” Mieke: “Om me heen wel, maar als ik naar boven kijk, zie ik toch wat licht daarboven schijnen. Gelukkig, er is toch een uitweg.” Coach: “Wil je deze week dat gevoel van verlatenheid bij je toelaten en de vraag onderzoeken: wat kan ik leren van in die put zitten? "
De cliënt heeft je in de ‘relatie op maat’ toestemming gegeven om alles uit de kast te halen om hem midden in een fantastisch leven te laten staan. Dat betekent voor de cliënt af en toe slikken, omdat hij met de coach door bepaalde inzichten en ervaringen heengaat. Het betekent voor de coach de moed hebben om je er helemaal in te gooien, zonder vooropgezet plan, met al je intuïtie, kennis en persoonlijkheid. Voor allebei een geweldige ruimte voor meer groei en meer diepgang. Doordat de coach en cliënt niet de kracht aan elkaar afzonderlijk geven, maar aan de relatie tussen elkaar, komt er heel veel energie vrij - een prachtig krachtenveld dat ingezet wordt om de cliënt te ondersteunen op de weg naar wie hij wil zijn. Co-actief coachen: de kracht tussen cliënt en coach! Laura Withworth, Henry Kemsey-House en Phil Sandahl. Co-active coaching. New skills for coaching people toward success in work and life. DaviesBlack, 1998. Ned. vert. Co-actief coachen. Nieuwe vaardigheden voor professioneel en persoonlijk coachen. Thema, 2004. Joke Botman is Certified Professional CoActive Coach (CPCC) - de eerste in Nederland. Ze is eigenaar van de bedrijven Liefste Leven Coaching en the Makeover Company. Dit laatste bedrijf combineert life-coaching met metamorfose van uiterlijk en lifestyle, in workshops en individuele trajecten. www. liefsteleven.nl Dit artikel verscheen eerder in Professioneel Begeleiden.
WEEK VOOR DE PSYCHOSOCIAAL PROFESSIONAL 24 t/m 30 oktober 2016
2017 Topexperts
Online en offline
Registerpunten
Na- en bijscholing van de beste psychologen en psychiaters
Met o.a. colleges van Gordon Neufeld en Steven Pont
Verzamel nu al NFG-registerpunten voor 2017
Meer informatie over programma en inschrijving:
www.de-nfg.nl
www.hupper.nl
www.vangorcum.nl
Kindercoach worden? Download de kindercoach-test WWW.TORIKINDERCOACHOPLEIDING.NL
- WWW.TORIKINDERCOACHOPLEIDING.NL -
- INFO@TORIKINDERCOACHOPLEIDING.NL