Editie 3 - 2013 | 3 e jaargang | www.pscmagazine.nl
De informatiebron voor professionals in de psychosociale gezondheidszorg aangesloten bij de NFG, Adiona en Rosegarden
Thema: Veelzijdigheid Knikker de automatische piloot het raam uit! Meer zelfvertrouwen met de HAPPY-methode! Andere woorden, andere wereld. De praktijk van @-coaching
spreken zien weten zijn voelen handelen liefhebben
SanoConcept
synergie vanuit de bron
CHAKRA FYSIEK
ENERGIE Onbewuste drijfveren, emoties en predisposities vormen bij veel gezondheidsklachten een factor van belang. Het SanoConcept hanteert een geïntegreerd model waarin drie niveaus worden onder-scheiden: het fysieke, energetische en persoonlijkheids- of psychovegetatieve niveau. In dit concept spelen de persoonlijkheidskenmerken ofwel de chakra’s een sleutelrol. Chakra’s komen overeen met de psychovegetatieve stuurcentra in de hersenen. Daar zetelen de fixaties en remmingen die energetische en somatische verstoringen kunnen veroorzaken of beïnvloeden. Het SanoConcept biedt u een werkbaar medisch-klinisch model en uitgebreide ondersteuning middels diverse opleidingen. Vraag nu het gratis vademecum aan. Uitgebreide testset van 40 energetische producten is verkrijgbaar voor maar €15,-.
Kijk voor meer informatie op www.SiVAS.nu
SiVAS
Subtiele interventies met behulp van het Vasculair Autonoom Signaal
SanoPharm Nederland bv - Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK - Barneveld T 0342-420714 - F 0342-420686 - www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
Voorwoord
veelzijdigheid Als ik terugkijk naar de PSC-dagen op 31 mei en 1 juni en naar het thema van deze editie van PSC Magazine, zie ik een sprekende overeenkomst: veelzijdigheid. Niet alleen het programma van de PSC-dagen was veelzijdig. Ook het publiek was veelzijdig. Wij hebben genoten van de verschillende leerzame lezingen en workshops en van de ontmoetingen met alle (aankomende) therapeuten. Wat een geweldige keynote sprekers waren er ook dit jaar weer. Misschien was u erbij en heeft u net als wij genoten van het verhaal van Willem de Ridder. Met een flinke dosis humor heeft hij ons kennis laten maken met zijn ideeën. Hij liet ons bijvoorbeeld zien, dat geen enkele gedachte origineel is en dat alle gedachten ons zijn aangeleerd. Reinhard Verlinden nam ons mee de diepte in: ’Wat doet stress in het menselijke lichaam en hoe kunnen we kruiden- en plantenextracten inzetten ter ondersteuning van cliënten.’ Stress hoort bij het leven. Na iedere periode van stress dient een rustperiode te zijn. Te veel stress kan het immuunsysteem ondermijnen. Slimme nutricijnen kunnen het lichaam helpen de balans te herstellen.
“Wij hebben genoten van de verschillende leerzame lezingen en workshops en van de ontmoetingen met alle (aankomende) therapeuten op de PSC-dagen.”
Net als vorig jaar was Rudy Vandamme te gast als keynote spreker. Hij liet ons zien welke rol het vierde spoor van zijn Vorkmodel speelt bij een coachtraject en dat cliënten slachtoffers zijn van de maatschappij waarin zij leven. Ook liet hij ons zien dat we midden in een periode van transitie zitten. Als therapeut kun je niet alleen die ene cliënt helpen, maar kun je ook iets bijdragen aan de maatschappij of het grotere geheel. Verderop in dit magazine vindt u een terugblik op de PSC-dagen. Natuurlijk zijn we ook heel benieuwd hoe u deze dagen heeft ervaren. Een van de sprekers op de PSC-dagen was Marieke Nijmanting, een veelzijdig persoon. In deze editie kunt u een interview met haar lezen. Wellicht heeft u een workshop bij haar gevolgd. Dan heeft u misschien zelf al kunnen concluderen dat Nijmanting veel in huis heeft. Jarenlang heeft zij een eigen praktijk gehad. Daarnaast schreef zij verschillende boeken voor (aankomende) therapeuten. Tien jaar geleden verhuisde Nijmanting met haar gezin naar Drenthe en sindsdien legt ze zich voornamelijk toe op haar passies schrijven en schilderen. Nog altijd geeft zij les bij het NCOI. Nijmanting ziet de voordelen van een brede scholing van therapeuten. Dus veelzijdigheid is niet alleen iets wat haarzelf kenmerkt, maar wat volgens haar voor iedere therapeut zou kunnen gelden. Natuurlijk gaat niet alles in deze editie over de PSC-dagen. In deze editie vindt u ook weer nieuwe onderwerpen. Zo kunt u lezen wat tijdsurfen is, waarom lachen zo gezond is en over het onderzoek naar geluk. Ik wens u veel leesplezier.
•
Sacha van den Ende Hoofdredacteur redactie@pscmagazine.nl
PSC 3
Website Quickscan Dé service die je helpt meer uit je bestaande website te halen
“Hoe vindbaar is mijn website? Is de boodschap duidelijk en is alle belangrijke informatie helder beschreven? Sluit mijn website aan bij mijn doelgroep en is de uitstraling professioneel?” Er zijn veel aspecten waarop gelet moet worden bij het maken én onderhouden van een goede website. Omdat niet iedereen de tijd of de kennis en ervaring heeft, biedt de NFG samen met Inspired Communications de ‘Website Quickscan’ aan. Een service die u helpt meer uit uw bestaande website te halen. Kosten en informatie De kosten voor de Website Quickscan zijn normaal € 149,-. In overleg met de NFG is er nu een speciale aanbieding. U betaalt slechts € 99,- voor deze service. Wees er snel bij en ontdek wat u kunt verbeteren aan uw website! Meer informatie vindt u op de website: www.inspiredcommunications.nl onder ‘Service NFG-leden’. 4 PSC
Inhoudsopgave
EDitie 3 - 2013
6
24
27
3
Voorwoord Sacha van den Ende
6
Interview Veelzijdigheid
10
PSC-dagen 2013 Verrassend en inspirerend
13 14
Column Wilma de Haas Van de voorzitter Rick Denkers
15
NFG-nieuws Carry Huijink-Jansen
16
Knikker de automatische piloot het raam uit! Jan Jaap van Hoeckel
18
Van de koe en haar hoorns Adiona
21
Nieuwtjes
22
Zintuigenprikkels
24
Andere woorden, andere wereld. De praktijk van @-coaching drs. Johan Boogaars en drs. Michiel Lauwerijssen
27
Vette vis of krillolie voor het brein? dr. Cor J.M. Arts
29
Lifestyle Maartje Albert
30
Een event organiseren Marijke Eggink
31
Duurzame inzetbaarheid van medewerkers door vitaliteitsmanagement Gradatim
32
Meer zelfvertrouwen met de HAPPY-methode! drs. Sella van de Griend
35
Column Martine Clausen
36
Surfen over de golven Paul Loomans
38
Zintuigenprikkels
40
Een Holistische kijk op Gezondheid Els Dudink
42
Colofon en vooruitblik PSC 5
veelzijdigheid
6 PSC
Interview
veelzijdigheid
Veelzijdigheid is de beste manier om een cliënt te bedienen
Een interview met M arieke Nijmanting Marieke Nijmanting is afgestudeerd als psycholoog en als econoom. Daarnaast is zij hypnotherapeut en docent psychologie in het volwassen onderwijs. Jarenlang woonde en werkte zij in Amsterdam en Hilversum, waar ze als psycholoog en hypnotherapeut een eigen praktijk had. Zij gaf individuele therapie aan volwassenen en kinderen. Tien jaar geleden verhuisde Nijmanting met haar man en twee dochters naar Drenthe en sindsdien legt zij zich voornamelijk toe op haar passies schrijven en schilderen.
Door: Maartje Albert, redactie PSC Hoe ben je tot de beslissing gekomen om naar Drenthe te verhuizen? “Als kind al was het een droom van mij om op een boerderij te wonen. Op een gegeven moment hebben we de stap gewoon genomen. We wonen vrij tussen de bossen en hebben inmiddels dertig dieren. Met de verhuizing nam ik ook de beslissing om me vooral te richten op schrijven en schilderen. Dit heb ik altijd al wel gedaan, maar omdat ik zoveel verschillende dingen wilde doen, had ik er minder tijd voor. Op dit moment ben ik bezig met mijn eerste roman. Eerder schreef ik zes kinderboeken, toneelstukken en vijf boeken voor (aankomend) therapeuten. Ik heb dit altijd afgewisseld, want het is een compleet ander proces om een kinderboek te schrijven, dan om een boek voor therapeuten te schrijven. Die afwisseling maakt het leuk. Ik heb niet alleen mijn eigen boeken altijd zelf geïllustreerd, maar ook boeken van anderen.” Doe je nog wat met je kennis en ervaring als therapeut? “Ja zeker. Ik vind veel dingen leuk en probeer al die dingen te doen. De factor tijd speelt hier vooral een rol en dus moet ik keuzes maken. Vroeger heb ik altijd les gegeven bij Gradatim en dat doe ik nu nog steeds bij het NCOI. Ik schrijf ook studiemateriaal en geef scriptiebegeleiding. Voor studenten geef ik leertherapie. Nog steeds kloppen mensen nog wel eens via via bij me aan voor therapie. En ik geef nog wel eens relatietherapie. Die mensen komen dan bij me terecht via collega’s. Als je als therapeut al individuele therapie geeft aan een van de partners, is het moeilijk over te gaan op relatietherapie. Als therapeut heb je al een relatie met je cliënt, maar nog niet met de partner. Op dat moment sturen collega’s stellen nog wel eens naar mij door. Ook doe ik dit wel op een intensieve manier, bijvoorbeeld een weekend of een midweek. Dan kun je echt veel doen en bereiken. Kindertherapie doe ik niet meer. In Hilversum heb ik dat veel gedaan en daar zat ik in een groot netwerk van kindertherapeuten, Jeugdzorg en andere instanties en dat is belangrijk. Zo’n netwerk heb ik nu niet meer.” Hoe ben je ertoe gekomen boeken te gaan schrijven voor therapeuten? “In mijn praktijk werkte ik veel met kinderen. Ik gaf individuele en groepstherapie aan kinderen die bijvoorbeeld te maken hadden met incest, rouwverwerking of gescheiden ouders. Ik vond dat er nog geen duidelijk boek was en ben toen zelf maar gaan schrijven. Dat is het Handboek kindercounseling geworden. Zo is het ook gegaan met het Handboek relatietherapie. De boeken voor therapeuten ben ik gaan schrijven, omdat ik vond dat er geen goed boek was. Er is me bijvoorbeeld ook wel eens gevraagd een boek te schrijven over NLP. Dit heb ik niet gedaan. Er zijn al zoveel goede boeken over NLP verkrijgbaar. Ook het boek Creatieve therapie is tot stand gekomen omdat ik vond dat er nog geen goed boek was. De boeken die er waren, waren of wetenschappelijk of heel vaag. Daarom heb ik een boek geschreven dat praktisch en nuchter is met veel oefeningen. Zo kan iedere therapeut gebruik maken van creatieve therapie of creatieve oefeningen. Bij de twee handboeken ligt de nadruk meer op de theorie - al staan hier ook veel oefeningen in - en bij Creatieve therapie ligt de nadruk meer
PSC 7
veelzijdigheid
op de oefeningen. De theorie wordt ook wel belicht, maar veel korter. Dit is eigenlijk net zo in het boek Zingevingstherapie. Veel oefeningen met een beknopte beschrijving van de theorie. Ook dit boek kwam weer voort uit mijn idee dat een goed boek hierover ontbrak. De boeken die er waren, waren geschreven vanuit een geloof en dat past niet bij mij, of het bleef juist aan de oppervlakte. Therapeuten durven zingevingstherapie niet te gebruiken, terwijl het juist vaak onder de problemen ligt. Dit hoeft niet per se religieus te zijn, maar veel mensen worstelen met de vragen: ‘Wat wil ik met mijn leven? Wat is het nut ervan?’ Dit soort vragen ligt in veel gevallen onder problemen en het is zonde als je deze vragen niet aanpakt. Voor therapeuten is het dikwijls lastig hoe ze dit aan moeten pakken. En daarom heb ik het boek over zingevingstherapie geschreven. Religie komt in het boek wel voor, maar eigenlijk alle verschillende religies. Daarnaast worden ook meer praktische gebieden belicht, bijvoorbeeld het werkgebied of het relatiegebied. Hierbij gaat het dan vooral over de laag eronder: ‘Wat is het nut?’ Het laatste boek was Casussen voor de therapeutische praktijk (2011). In al mijn boeken gebruik ik casussen uit de praktijk. Dat kan nuttig zijn, maar het gaat wel óver iemand. Je kijkt er van buitenaf naar. Ik ben altijd veel bezig geweest met literatuur. En in al mijn boeken komt fictie voor. In het boek over kindercoaching staan sprookjes, in twee andere boeken staan novellen en in het Handboek relatietherapie gebruik ik Shakeapeare-verhalen als casussen om de theorie mee te illustreren. In de sprookjes, verhalen en novellen beleef je iets van binnenuit. Zo krijg je een ‘inkijk’, een kijk op wat er bij iemand van binnen omgaat. Met dit idee heb ik het laatste boek geschreven. Ik ben literaire boeken en films vanuit psychologisch oogpunt gaan analyseren. Het zijn een soort uitgebreide recensies. De boeken kunnen voor therapeuten behulpzaam zijn, maar ook voor cliënten. Cliënten kunnen zich bijvoorbeeld herkennen in een personage of in een situatie. En therapeuten kunnen bijvoorbeeld schizofrenie in een boek of film echt meebeleven en dit kan vaak veel inzicht geven. Dat is toch anders dan lezen over het onderwerp. Ik vond dit een ontzettend leuk boek om te schrijven.” Hoe ben je tot de boeken en films gekomen voor je laatste boek? “Toen ik nog mijn eigen praktijk had, maakte ik veel gebruik van boeken en films. Ik heb altijd veel gelezen. Soms vroeg ik een cliënt dan: ‘Heb je dit boek gelezen of die film gezien?’. Sommige cliënten gingen dan dat boek lezen of die film kijken en dan kwamen ze terug en hadden we stof om over na te praten. Herkenden ze zich erin of voelden ze juist iets anders? Ook bij kindertherapie en bij groepstherapie heb ik altijd veel 8 PSC
gebruik gemaakt van boeken en films. Dan liet ik bijvoorbeeld een prentenboek zien of ik las een stukje voor. Dat gaf aanleiding tot herkenning of juist niet. Of kinderen zagen dat anderen ook met dat onderwerp te maken hadden en hoe zij daarmee omgingen. Zelf gebruikte ik automatisch boeken en films in therapie. Ik dacht er van tevoren niet over na, maar het kwam gewoon bij me op tijdens gesprekken. Het ging ook andersom. Dan vroeg de cliënt of ik iets gezien of gelezen had. Dat kon een boek zijn dat belangrijk was voor hem en dan ging ik dat lezen. Dat hielp weer om een gesprek te voeren. Het ging ook wel eens om bijvoorbeeld een tv-serie. Mensen kunnen totaal opgaan in een televisieserie, zowel kinderen als volwassenen. En dan kun je als therapeut mee in die belevingswereld. Ik heb zelfs met een kind een computerspel gedaan. Zelf houd ik helemaal niet van computerspellen, maar dit kind wel. Dit kind voelde zich erg onveilig. In het spel kon de speler op een bepaald knopje drukken en dan kwam hij in een soort bel of cirkel terecht waarin hij onaantastbaar was. Dat was voor mij belangrijk. Via visualisaties en NLP hebben we geprobeerd om in de wereld van dit kind zo’n bel te creëren.” Komt er nog een zesde boek voor therapeuten? “Als er een zesde boek komt, dan gaat dat over groepstherapie. Ik weet nog niet of het ervan komt, want ik ben met zoveel andere dingen bezig. Ik vind zoveel dingen leuk en probeer tijd te vinden voor al die dingen. En soms moet je dan keuzes maken. Als ik het boek ga schrijven, moet het wel een praktisch boek worden dat echt gebruikt kan worden. Ik zou dan bijvoorbeeld negen sessies groepstherapie beschrijven met duidelijk - stap voor stap - hoe je die sessies aanpakt. Ik vind het belangrijk dat therapeuten veelzijdig zijn. Eigenlijk zou iedere therapeut tien studies moeten doen en zich moeten specialiseren in zoveel mogelijk therapievormen, maar dat kan natuurlijk niet. Iemand zou 70 zijn als hij klaar zou zijn met al z’n studies en totaal geen ervaring hebben. Daarom is het doel van mijn boeken dat een therapeut toch zoveel mogelijk mee kan nemen over een bepaald onderwerp, zonder dat daar een meerjarige opleiding voor gevolgd moet worden. Een goede therapeut kan met een goed boek erbij al veel bereiken. Zo wordt een therapeut toch veelzijdig en dat vind ik de beste manier om een cliënt te bedienen. En die veelzijdigheid is een groot voordeel als je bijvoorbeeld vastloopt in de therapie. Dan kun je makkelijk een andere weg inslaan. Voor cliënten die goed weten wat ze in therapie willen, zijn therapeuten die specialistisch zijn nuttig. Meestal is dat natuurlijk niet zo. Het is ook niet zo dat ik tegen specialisme ben, maar ik zie de voordelen van een brede algemene scholing met verschillende
Interview
“Als je iemands passie ontdekt, verdwijnen vaak de problemen waarmee ze komen.”
specialismen. Hiermee is de kans groter dat je kunt komen tot een afgeronde therapie. Als je dat tenminste wilt als therapeut. Er zijn natuurlijk ook cliënten die zelf ‘winkelen’ in therapieland en dan eens deze vorm van therapie volgen en dan weer die. Zij zorgen op die manier voor hun eigen veelzijdige aanbod.” Met jouw oproep tot veelzijdigheid heb je het echt over therapievormen en niet over doelgroepen of probleemgebieden. “Ja, dat klopt. Dat therapeuten zich richten op bijvoorbeeld rouwverwerking, omgaan met ziekten of omgaan met een scheiding, vind ik goed. En het ligt er ook aan hoe je jezelf verkoopt. Als een zingevingstherapeut zich puur richt op een bepaald geloof, is daar niks mis mee. Hier zijn ook mensen naar op zoek. Ik denk dat het wel belangrijk is, dat je dit specialisme van te voren goed duidelijk maakt. Op die manier komen de juiste cliënten bij de juiste therapeut. Het zich specialiseren in een bepaald probleemgebied is vaak nuttig. Binnen de doelgroep of het probleemgebied kan een therapeut wel gebruik maken van verschillende therapievormen. Zo’n therapeut doet veel ervaring op door de verschillende cliënten op dat gebied en zo heeft hij ook veel vergelijkingsmateriaal voor andere cliënten. Zeker voor beginnende therapeuten adviseer ik dat. Want door een specialisatie op doelgroep of probleemgebied kun je je ook zekerder voelen.” Is het niet moeilijk om in het begin al een probleemgebied of doelgroep te kiezen waar je je als beginnend therapeut op gaat richten? “Eigenlijk weten mensen meer dan ze denken. Wat ik vaak merk met studenten - en in mijn geval zijn dat volwassenen - is dat die studenten komen vanuit een andere achtergrond en die twee werelden zien als volkomen gescheiden. Terwijl ik dat helemaal niet als gescheiden zie. Ik probeer juist te kijken hoe ze die achtergrond kunnen gebruiken. Zo had ik eens een student die professioneel stijldanser was geweest en bewust bezig was met bewegen. En daar kun je een prima combinatie mee maken in therapie. Zo wordt iemand eigenlijk een unieke therapeut. Een andere student was altijd meubelmaker geweest en maakte veel houten beelden. Dat kan een hele mooie aanvulling zijn bij bijvoorbeeld rouwverwerking. Dan kun je, terwijl je praat met een cliënt of met een groep cliënten, een beeld maken dat te maken heeft met degene die rouwt. Deze student is hiermee begonnen en dat wordt een hele mooie therapievorm. En ondertussen voelt de beginnende therapeut zich zeker, want dat oude vakgebied kent hij goed. Daarna kan dit mooi uitgebreid worden. Het kan natuurlijk ook zijn dat een beginnende therapeut iets kiest
waar hij zelf mee te maken heeft of heeft gehad. Als je zelf slecht slaapt bijvoorbeeld, kun je daar alles over uitzoeken en dan wordt dat jouw specialisatie.” Is er iets wat je naast veelzijdigheid wil meegeven aan therapeuten? “Ik raad therapeuten aan zich in te leven in de wereld van de cliënt. Iedereen heeft parallelle werelden, die bijvoorbeeld te maken hebben met een hobby, een televisieserie waar ze compleet in opgaan of een boek waar ze helemaal in duiken. Het is altijd goed dit te onderzoeken, omdat je zo op een ander en soms dieper niveau contact kunt maken. Daarmee gaat het zoeken naar iemands passie gepaard. Als je iemands passie ontdekt – want vaak weten mensen dat niet of ze hebben die passie al afgesloten – verdwijnen vaak de problemen waarmee ze komen. En niet alleen wil ik dan weten wat die passie is, maar ook waarom. Een voorbeeld is iemand die arts wilde worden, maar toch iets anders is gaan doen. Als je een bepaalde leeftijd hebt bereikt, gaat het ook niet meer lukken om arts te worden. Dus dan is die deur dicht. Wat je dan kunt onderzoeken is: wat maakt het dat iemand arts wilde worden? Daar kunnen verschillende redenen voor zijn: hij vindt het technische aspect van het arts zijn leuk, het aanzien van de positie trekt hem aan, hij wil graag mensen helpen of hij houdt van de sfeer in een ziekenhuis. Als je dit helemaal uitpluist, vind je vaak de onderliggende motivatie en die kan wel altijd ingezet worden. En als iemand zijn onderliggende motivatie kan inzetten, kunnen problemen zomaar ineens verdwijnen. Dat is natuurlijk niet altijd zo, maar het is wel goed dit in het achterhoofd te houden. Met studenten doe ik dit ook altijd. Ik help ze om in te zien dat je verschillende werelden kunt combineren. Dat je een vorige loopbaan, een hobby of passie in kunt zetten om een unieke therapeut te worden. Therapeuten zijn vaak veelzijdiger dan ze denken. Je kunt altijd andere gebieden uit je leven meenemen in je werk.” Op dit moment is Nijmanting bezig aan haar eerste roman, die waarschijnlijk deze zomer uitkomt. Zij werd geïntrigeerd door de opening van een dwergenpark in China twee jaar geleden en besloot dit thema voor haar roman te gebruiken.
PSC 9
PSC-dagen 2013
O
mdat ik reeds jarenlang intensief op zoek ben naar de beste kwaliteit van vitaminetabletten, antioxidantcapsules, plantenpreparaten of probiotica weet ik dat er enorme kwaliteitsverschillen in bestaan. Als er onvoldoende geïnvesteerd wordt in kwaliteitscontroles en de opneembaarheid van de nutriënten, is de kans groot dat een supplement niet zal werken.
psc-dagen 2013
verrassend en inspirerend
Een supplement moet stabiel, zuiver, veilig, goed opneembaar, fysiologisch actief en voldoende hoog gedoseerd zijn. Dit zijn een hoop criteria waar heel Het twee geweldige dagen op 31en mei juniook. in Nijkerk. De opkomst was groot en de sprekers waren aanstekelijk en enthousiast. watwaren bij komt kijken. Het lijkt complex datenis1het We zijn nuheb alweer met het plannen van de PSC-dagen in 2014! Daarom ik ditbezig verhelderende boek geschreven. Uit workshops en lezingen hebben er op deze pagina een aantal uitgelicht om u een indruk te geven van wat er allemaal aan Hetde is vele een samenvatting van de kennis diewe ik verzabod is gekomen tijdens de afgelopen PSC-dagen. meld heb uit bijscholingen, research en contacten met vooraanstaande gezondheidsprofessionals en univerMet hoogwaardige supplementen valt ongeloofelijk Energie stoppen in wat je wilt sitaire onderzoeksgroepen. veel gezondheidswinst te behalen. ‘Nutricijnen’ is Willem de Ridder het eerste boek dat een genuanceerd verhaal brengt Wanneer we geboren worden, gaat alles volautomatisch (ademhaling en spijsvertering bijvoorbeeld). We Met mijn boek wil ik correct en genuanceerd inforoverWe de toepassingsmogelijkheden van nutriënten en Tijdens het hebben gevoel en luisteren naar dat gevoel. hebben dromen en we hebben dagdromen. meren over de toepassingopvoeden van supplementen de plantenbereidingen hun meest natuurlijke vorm. raken we in verwijderd van deze functies. Het gevoel in wordt overschaduwd door gedachten en we complementaire gezondheidszorg. Ik wildie eengedachten duidelijke in plaats van Reinhard Verlinden tipje van geheime sluier worden luisteren naar naar het gevoel: licht ‘Houeen je hoofd er de maar bij’. Dromen afgedaan als ‘dromen zijn ‘bij de les blijven’. Het ‘ik’ losgekoppeld van de kwaliteitshandleiding meegeven opdat iedereen debedrog’ en dagdromen op over met de traditionele mediterrane enwordt Japanse voerest.zijn Er ontstaat een ik, jij en de rest. We leren dat we eenmaar anderlaat boos kunnenmeekijken maken enachter maken juiste vragen kan stellen aan supplementenlevedingsmodellen, u vooral dekennis met de realiteit. Als kind verlies je zo langzaamaan je vrijheid. Je moet voldoensupplementenindustrie. aan de eisen en normaal doen. rancier. schermen van een innovatieve De Ridder legt ons uit dat er geen realiteitWat is. Wat je ziet, zit in je hoofd en ziet watvan anders. Wat je u al lang wilde weten over deiedereen kwaliteitseisen ziet, is jouw creatie. Je creëert de wereld naar jouw gelijkenis. Dat betekent dat je ongelofelijk veel macht Willem de Ridder uw vitaminen of supplementen wordt haarfijn uit de hebt. Als je daarvan uitgaat, is het niet ‘Wat overkomt me nu?’, maar ‘Wat creëer ik nu?’. Stop de energie gedaan. dan groeien problemen. Als je denkt: dat lukt in Reinhard wat je wilt, Verlinden want als je je energie stoptdoeken in je problemen, aflukt als voedingsmestudeerde nooit, dan het je ook niet! in 1982 te LeuU kunt er bewust kiezenAccepteer voor Alsdeskundige je je aandacht richt op wat je wilt, ontstaat beweging. je zelf en de ander als perfect en schaf woord af. En het belangrijkste is ‘DOEN’! ven.het Vanuit zijn‘niet’ fascinatie biologische voeding, dankzij voor gezonde voeding en de eco- en biolabels. Maar Stressbeheersing in de praktijk natuurgeneeskunde bleef welke criteria gebruikt u bij Reinhard Verlinden hij zich bijscholen in de de keuze van uw supplement? Negatieve stress gaat gepaard met fysieke en mentale problemen: slapeloosheid, nerveuze hartklachten, nutritionele wetenschapReinhard Verlinden beschrijft maag-darmproblemen, vermoeidheid, gebrek aan creativiteit, agressie, depressies, angststoornissen, pen. Sinds 12 jaar leidt hij in zijn boek ‘Nutricijnen’ waar chronische pijn of hoofd-, nek- en rugklachten door een voortdurende aanspanning van spieren. Chronische een bedrijf in hoogwaardige u op moet letten om een waardoor veilig stress leidt zelfs tot een onderdrukking van het immuunsysteem herhaaldelijk infecties aan de supplementen waarontstaan. kwaen fysiologisch werkzaam bovenste luchtwegen Reinhard Verlinden zuiverheid en biosupplement aanwerkt te schaffen. Enliteit, wist u dat het immuunsysteem het meest doeltreffend als we slapen? Dat negatieve stress leidt tot slapeloosheid, verklaart al grotendeels waarom het per immuunsysteem bij stress niet zo goed werkt. Slapen is beschikbaarheid van de Het gaat slot van rekening herstellen, zowel fysiek als mentaal. nutriënten voorop staan. over uw eigen gezondheid. Leg een BOM onder stress: Bewegen, Ontspannen en Motivatie. Nutricijnen nemen niet de oorzaak van stress weg, maar geven wel meer kracht om boven problemen te staan. Een krachtig voorbeeld van een nutricijn is L-Theanine. Dit is een uniek aminozuur dat bijna uitsluitend te vinden is in de theeplant. Het wordt niet ingebouwd in eiwitten zoals dit het geval is bij de andere aminozuren. L-Theanine induceert 40 minuten na inname een grotere activiteit van alfa-hersengolven en dat wijst erop dat er een relaxatietoestand intreedt. L-Theanine laat ons relaxen zonder slaperig te worden.
© Johan Martens
Aanvullende gezondheidszorg
Hilda Gijssen 10 PSC
Chronisch Pijn en Stress Hilda Gijssen en Yvonne Zoetigheid Onder chronische pijn wordt verstaan, pijn die langer dan drie maanden aanhoudt en een ziekte of syndroom wordt. Chronische pijn is relatief constant aanwezig en beperkt de persoon in zijn normale functioneren.
IN DIT BO
•
wat de ve niet verte stellen om schaffen
•
waarom n in het lich dan hun s
•
of u voldo voor uw a uw hart e gezichtsv
•
welke soo zijn
•
wat veilig vitaminen probiotica
•
welke sup oudere pe
•
wanneer s samengaa
•
hoe u uw e afweersys hart in op
PSC-dagen 2013 Het hebben van chronische pijn veroorzaakt vaak stress en stress kan chronische pijn weer verergeren. De CPSS-methode is een geïntegreerde aanpak middels het bio-psychosociale model. Dit model hanteert het multicausaal denken, waarbij zowel biologische als psychologische componenten gezien worden als factoren die een ziekteproces meebepalen en dus voortdurend op elkaar inspelen en in interactie zijn met elkaar. De uiteindelijke doelstelling is om de levenskwaliteit van de chronische pijnpatiënt en de algemene weerbaarheid ten aanzien van de pijnklachten te verhogen.
Yvonne Zoetigheid
Talentenproeverij Joan Bieger Het Talentenspel van Willem Glaudemans is eigenlijk een transformatiereis. Het Talentenspel bestaat uit 3 sessies van ongeveer twee tot tweeënhalf uur. In sessie 1 zoeken spelers hun talenten uit. In sessie 2 leggen de spelers de talenten op het spelbord en ontmoeten ze hun talenten in visualisatieoefeningen. Talenten hebben eigenlijk altijd raad voor de speler. In sessie 3 leggen de spelers hun talenten op de levensboom en spreken zij hun koning(in) aan. Het ontbreekt vaak aan leiderschap en de koning(in) geeft richting aan de persoon en zijn talenten. Stembevrijding Marjolein Koetsier “De stem laat horen wat er van binnen zit”, zegt Koetsier. “De stem vrijmaken, betekent energie vrijmaken.” Onze stem is als een instrument. Het lichaam is als de klankkast van een cello. De strijkstok is de adem. De snaren zijn de stembanden. Wat er in het lichaam zit, komt er ook uit. De stem heeft iets dat het instrument niet heeft, namelijk woorden. Bij de stem zijn het gehoor en het luisteren naar jezelf belangrijk. De stem dat ben je zelf.
Joan Bieger
Marjolein Koetsier
Rudy Vandamme
Kanaries in de koolmijn Rudy Vandamme Het verhaal van Vandamme borduurt voort op het verhaal over zijn Vorkmodel dat hij in 2012 op de PSCdagen hield. Steeds meer mensen kloppen met een hulpvraag aan bij een coach of therapeut. Eigenlijk zijn onze cliënten (en wijzelf ook) de signalen van de kanarie in de koolmijn die aangeven dat de omgeving, de koolmijn, niet meer veilig is om te leven. De wereld is de afgelopen vijftig jaar steeds meer gericht op consumptie. Nu bevinden wij ons in een transitiefase. Op wereldniveau ontstaan steeds meer initiatieven om de wereld en de maatschappij te veranderen. Als hulpverlener kunnen wij bijdragen aan die verandering. Het vierde spoor van het Vorkmodel helpt hierbij. “Een voorbeeld: een cliënt is zwaarlijvig en wil 20 kilo minder wegen. Als coach kun je deze cliënt voorleggen dat 25% van de bevolking zwaarlijvig is. Dus is dit alleen zijn probleem of is het een cultureel patroon? Is deze groep mensen slachtoffer van de voedingsindustrie die mensen wil zoet houden? In wat voor soort wereld wil deze cliënt leven en hoe wil hij zijn kinderen opvoeden? Met deze vragen koppelt de coach het probleem aan het grotere geheel, namelijk de maatschappij en zijn gezin. Door samen met de cliënt te bezinnen op dieperliggende culturele patronen, ontstaat er bij de cliënt meer bewustzijn over zijn leven. We moeten ervan afstappen om problemen te individualiseren. Bijna alle problemen zijn eigenlijk maatschappelijke problemen.” Zijnsoriëntatie als pad van Zelfbevrijding Chris Kersten Zijnsoriëntatie combineert spirituele en psychologische invalshoeken. Binnen de zijnsoriëntatie wordt veel gewerkt met oefening, bijvoorbeeld meditatie. De oefeningen zorgen dat er rust ontstaat van binnen. En als er rust is, krijgt dat wat er binnen zit, de ruimte. Alles wat er vanbinnen zit, mag er zijn. Wanneer we dat accepteren, ontstaat er innerlijke vrede. Op gevoelsniveau mag alles bestaan. Hoe meer je daar als mens in slaagt, hoe minder reactie er op handelingsniveau uitkomt. Stevig in je schoenen Jooske Kool “Ho, tot hier en niet verder...!” is een speelse, persoonlijke en warme benadering die niet alleen kinderen, maar ook hun ouders en opvoeders helpt. Het versterkt de psychosociale weerbaarheid van kinderen en jongeren en vergroot ook de opvoedvaardigheden van de ouders en opvoeders. Een baby heeft vijf basisbehoeften: 1. Een eigen plek, 2. Voeding, 3. Ondersteuning, 4. Bescherming en 5. Begrenzing. Als een kind ergens iets te veel of te weinig van heeft ontvangen, gaat het daarnaar op zoek. Beweging in therapie is erop gericht, dat kinderen flexibeler worden. Als dat gebeurt, worden ze ook weerbaarder.
Chris Kersten
Muurschild Op de PSC-dagen kon het oude NFG-muurschild kosteloos omgeruild worden voor het nieuwe. Dit kan natuurlijk nog steeds! Stuur uw oude muurschild met naam en adres naar de NFG (Postbus 75, 9430 AB Westerbork) en wij sturen u het nieuwe zo snel mogelijk toe (€12,50 verzend- en administratiekosten). Punten Het bezoeken van de PSC-dagen levert NFG-leden punten op voor de verplichte bijscholing (6 per dag). Bij binnenkomst is daarom uw inschrijfformulier afgestempeld. Bewaar dit formulier goed, zodat de punten volgend jaar bijgeteld kunnen worden in uw status. Kijkt u ook alweer uit naar de PSC-dagen van 2014? Houd dan regelmatig de website in de gaten. Hier vindt u het laatste nieuws over het programma en andere interessante nieuwsberichten.
Jooske Kool
www.pscdag.nl PSC 11
Stimuleert een goede geestelijke gezondheid Werkt ontspannend en rustgevend Tijdens het zoeken naar de oorzaak van je neerslachtig voelen, is het nuttig iets te doen om de meest vervelende verschijnselen (onbestemde onrustgevoelens, je angstig voelen, slecht slapen en dergelijke) op te heffen of zoveel mogelijk te verminderen. Neurapas® balance bevat drie werkzame bestanddelen die elkaar aanvullen en versterken en die daarbij helpen.
De werkzame stoffen in Neurapas® balance zijn Sint-Janskruid, valeriaan en passiflora. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Neurapas® balance bij neerslachtige, sombere gevoelens snel en zonder bijwerkingen verlichting brengt. Dit bereikt u al door 3x daags 1 tablet in te nemen. 60 tabletten € 17,50
NEURAPAS balance
Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK Barneveld www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
&
100% natuur. 100% puur.
Psychodidact Communicatie & Psychologie
NHA en Psychodidact verzorgen in samenwerking de Opleiding Psychosociaal Counselor (OPC). Studenten worden na het behalen van het diploma van deze geaccrediteerde SNRO HBO registeropleiding toegelaten tot het register van de NFG. Meer info over deze unieke opleiding vindt u op www.nha.nl. De onderstaande modules uit deze registeropleiding kunt u ook los volgen. De te behalen certificaten voor deze modules zijn officieel erkend als na- of bijscholing door de NFG: PSCM0312 Sociale Psychologie
Klinische Psychologie 1 en 2
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - Praktijkdag verzorgd door Hein Heijen. Lesgeld: € 499 of 9x € 60,00
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - 3 Praktijkdagen verzorgd door Hein Heijen. Lesgeld: € 699 of 12x € 66,00
Medische kennis Anatomie, Fysiologie en Pathologie
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. Lesgeld: € 279 of 9x € 34,00
Bel voor GRATIS studiegids 077-3067000 of www.nha.nl
column wilma de haas
Twee-zijdig Veelzijdigheid impliceert het hebben van meerdere zijden. Wanneer dat nu precies veel wordt, kan ik niet met zekerheid zeggen. Veel is een subjectief begrip. Maar er zal toch minimaal één zijde moeten zijn, anders wordt het on-zijdig. In mijn bescheiden onderzoek naar hoe de mens in elkaar zit, heb ik ontdekt dat de mens niet onzijdig, noch éénzijdig, maar in feite véélzijdig is en uit meerdere delen bestaat. Opleidingen, trainingen, workshops, symposia, vakliteratuur, intervisie plus eigen ervaring hebben mij dat de afgelopen twintig jaar wel duidelijk gemaakt. Breng je alle theoretische modellen en stromingen uit de gedragswetenschappen bij elkaar, dan kom je uiteindelijk zelfs op ontelbare delen van de mens. Onwerkbaar dus. Omdat ik van eenvoud houd en niet verder dan twee kan tellen, heb ik een psychologisch model van de mens ontwikkeld dat uit twee delen bestaat: Haas & Konijn® Konijn staat hierbij model voor het emotionele brein. Konijn is gevoelig, houdt van spelen, heeft contact met haar intuïtie, is spontaan en volgt haar eerste impuls en instincten (plant zich razendsnel voort). Ze maakt gebruik van alle zintuigen, is fysiek ingesteld en zit vooral in je lichaam. Konijn kan alleen in het Hier & Nu leven, en heeft een hoge aaibaarheidsfactor. Konijn reageert onbewust en heeft een levendige verbeeldingskracht. Alles is mogelijk. Je zou het niet zeggen, maar Konijn is veel ouder en primitiever dan Haas. Haar reacties zijn van oorsprong essentieel voor overleven. Haas staat voor het cognitieve brein. Haas kan heel goed denken en beredeneren en is verstandig. Hij analyseert en kijkt vooruit. Een echte planner. Haas leeft vooral in het verleden en de toekomst. Haas zal altijd eerst denken voordat hij tot handelen overgaat. Haas is rationeel ingesteld en zit vooral in je hoofd. Het lijkt alsof Haas ouder is dan Konijn, maar dat is schijn. Haas is piepjong vergeleken met Konijn. In mijn werk probeer ik mijn cliënten in contact te brengen met hun “Haas” én hun “Konijn”. Ik help mensen om emotie en cognitie dichter bij elkaar te brengen. Je kunt niet alleen maar in je emotie zitten en je driften volgen. Voor anderen is het juist weer goed om wat meer van het gevoel uit te gaan. Haas & Konijn kunnen niet mét elkaar, maar ook niet zónder elkaar. In feite zijn ze continu aan het strijden wie gelijk heeft. Aan de mens de uitzonderlijk lastige en essentiële taak om ervoor te zorgen dat die twee gaan samenwerken en elkaar aanvullen. Daarbij geeft Konijn de richting aan die we met ons leven op willen en helpt Haas ons om ons op die weg zo verstandig mogelijk vooruit te brengen. Dan functioneren we optimaal. Met plezier én vanuit rust van binnen. www.haasenkonijn.nl Fotografie: Anja Hagedoorn
PSC 13
Van de voorzitter
positief en negatief De PSC-dagen zijn voorbij. Voor ons als NFG mogen we terugkijken op twee succesvolle dagen. Met inspirerende sprekers. Beweging, weerbaarheid, zang, nutricijnen, film en creativiteit, het hield deze keer niet op met verrassingen. En mocht u denken dat we op onze lauweren rusten: nee hoor! De eerste afspraken met sprekers voor de volgende PSC-dagen zijn alweer gemaakt. Een goed gevoel overheerst. Dan wellicht het meest spectaculaire nieuws. Vlak voor de PSC-dagen nam het bestuur van de RBCG de beslissing om de Staat der Nederlanden voor de rechter te dagen. Dat allemaal vanwege het btw-standpunt dat de Staat inneemt en dat volgens ons en de RBCG strijdig is met de regelgeving uit Brussel. Als u dit leest, zijn de eerste gesprekken over de te voeren procedure al achter de rug c.q. nog bezig. Wat gaat de RBCG doen? Van alle therapeuten die zich hebben aangemeld, wordt er, samen met de Inspectie der Belastingdienst, een tweetal therapeuten uitgekozen die ‘model’ staan voor de hele groep. De RBCG en de Inspectie stemmen (hopelijk) daarmee in. Met die twee therapeuten wordt de gang naar de rechter gemaakt. Dat zal in Den Bosch zijn. Mocht de rechter in het voordeel van de RBCG beslissen, dan geldt dat gelijk voor alle therapeuten die zich bij de rechtszaak hebben aangesloten. De kans dat we gelijk krijgen van de rechter is groot. Zeer groot. Recentelijk heeft het Hof in Den Bosch al in een soortgelijke zaak uitgesproken dat de Brusselse regels voorgaan. Dat was bij één therapeut. In dit geval zal het gaan om honderden, hopelijk duizenden therapeuten. De kosten: die zijn voor u prima te overzien. U betaalt eenmalig 100 euro ex. btw. Niet meer en niet minder. Voor dat geld krijgt u toegang tot de site met daarop allerlei nuttige documenten en het laatste nieuws.
“Vlak voor de PSC-dagen nam het bestuur van de RBCG de beslissing om de Staat der Nederlanden voor de rechter te dagen vanwege het btw-standpunt dat de Staat inneemt.”
Hoewel ik niet houd van het woord negatief, gebruik ik het toch in de titel. Wat ons opvalt, is de stijging van het aantal klachten. Daar waar we in voorafgaande jaren af en toe eens een klacht binnenkregen, krijgen we er nu op wekelijkse basis minstens 1 á 2 binnen. In die klachtenstroom vallen me een tweetal dingen op: geld en vechtscheidingen. Die twee staan met stip op de eerste en tweede plaats. Vaak wordt de dienstverlening van de therapeut in twijfel getrokken door de cliënt op het moment dat hij/zij de rekening niet kan/wil betalen. Dan wordt er simpelweg gekozen voor een soort aanval naar voren. De therapeut heeft wanprestatie geleverd, hoor ik vaak over de telefoon. Deze gevallen zijn voor ons relatief simpel af te handelen. Bemiddeling blijkt vaak goed te werken. De vechtscheidingen zijn van een heel andere grootheid. Ook daar bespeur ik helaas een verontrustende trend. Therapeuten gaan in een vechtscheiding therapie aan beide partners geven. Het risico dat het fout gaat, is levensgroot; hoe goed je ook bent als therapeut. Ik heb meegemaakt dat de keuze van één verkeerd woord een escalatie meebracht waar het moeilijk - zo niet onmogelijk - was om grip op het gesprek te houden. En dan zit je als therapeut in een situatie waarin je niet wil zitten. Houd bijvoorbeeld in uw achterhoofd dat het al voorgekomen is, dat een cliënt stiekem het gesprek heeft opgenomen. En dat dát is toegelaten en gebruikt in een rechtszaak! In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, mag je een gesprek opnemen zonder je gespreksgenoot daarvan op de hoogte te brengen als jezelf direct betrokken bent. Ik hoef u niet te vertellen dat het voor deze therapeut bijzonder onaangenaam was. Ons advies in een vechtscheiding is dan ook: werk voor één van de partijen; niet voor alle twee of drie. Met de derde partij bedoel ik de kinderen. Dus ook niet moeder apart en kinderen apart, maar wel bij één therapeut. Ook dat kan fout gaan. Helaas hebben we ook daar inmiddels ervaring mee.
Nederlandse Federatie Gezondheidszorg
14 PSC
Om toch positief te eindigen: de groei zit er bij de NFG stevig in. Vorig jaar moest noodgedwongen een flinke groep therapeuten hun praktijk beëindigen wegens te weinig cliënten of gebrek aan cliënten. Maar sinds februari is de toestroom van nieuwe leden weer als vanouds. Alleen in de afgelopen 3 maanden hebben wij ruim 50 nieuwe leden mogen verwelkomen. Tegen hen zeg ik: welkom bij de NFG!
•
Rick Denkers, Voorzitter NFG
NFG-nieuws
Door: Carry Huijink-Jansen, officemanager NFG De Psychosociale Contactdagen zijn inmiddels achter de rug als u dit stukje leest. Maar op dit moment zijn wij nog druk bezig met de laatste voorbereidingen en dat zijn toch altijd weer drukke en spannende tijden. En naast deze extra drukte houden wij ons natuurlijk ook bezig met ons dagelijkse werk. Elke week kunnen wij meerdere nieuwe NFG-leden verwelkomen. Hiermee zijn wij natuurlijk heel erg blij. AGB-code Inmiddels werkt de coöperatie VGZ al weer geruime tijd met de digitale zorggids. Van een groot deel van onze leden staan de gegevens in deze gids vermeld. Steeds vaker bereikt ons de klacht dat onze leden moeilijk te vinden zijn omdat zij staan weergegeven met de zorgsoort “natuurgeneeswijzen”. Cliënten van onze leden worden hierdoor soms wantrouwig; heb ik wel echt met een psychosociaal werkende te maken? De reden van deze vermelding ligt in het feit dat NFG-leden doorgaans de AGB-code van de natuurgeneeskundige krijgen toebedeeld (de zogenaamde 090-code). En dit komt weer omdat er voor de psychosociaal hulpverlener geen eigen code is. Diverse malen hebben wij hierover contact gehad met Vektis, het bureau dat de AGB-codes op verzoek van de zorgverzekeraars uitgeeft. Helaas tot nu toe altijd zonder resultaat. Onlangs hebben wij bovengenoemd probleem nogmaals aangekaart bij Vektis, nu onderbouwd met de problemen waar onze hulpverleners tegenaan lopen. Zij kunnen klanten mislopen, omdat de vermelding in de zorggids niet weergeeft wat de hulpverlener nu daadwerkelijk doet. Onze wens is dat alle NFG-leden geregistreerd in de vakgroep VPMW (vakgroep voor psychosociaal en maatschappelijk werk) de code van de Psychologische Zorgverlener krijgen toebedeeld. Helaas wordt
aan dit probleem op dit moment nog niets gedaan door Vektis. Een aanpassing heeft binnen het huidige AGB-register, maar ook bij alle zorgverzekeraars een te grote impact, aldus Vektis. Echter, Vektis heeft ons ook laten weten dat het huidige AGBsysteem wordt gemoderniseerd. Na oktober 2013 zal door Vektis en de zorgverzekeraars worden gekeken naar de verschillende erkenningen en het vastleggen van de verschillende erkenningen. Hierna zullen deze aanvullende gegevens ook daadwerkelijk gebruikt kunnen worden in het nieuwe AGB-register. In dit nieuwe AGB-register zal meer informatie over de psychosociaal
“Onze wens is dat alle NFG-leden geregistreerd in de vakgroep VPMW (vakgroep voor psychosociaal en maatschappelijk werk) de code van de Psychologische Zorgverlener krijgen toebedeeld.” werkende worden toegevoegd waardoor deze hulpverlener beter herkenbaar is. Het huidige AGB-register zal voorlopig naast het nieuwe AGB-register worden gebruikt tot het moment dat alle zorgverzekeraars gebruik maken van de nieuwe gegevens uit het gemoderniseerde AGB. Voordat het nieuwe AGB-register volledig en goed zal werken, zal er heel wat tijd overheen gaan. Maar er worden eindelijk kleine stapjes gezet en daarmee zijn wij al erg blij.
•
www.de-nfg.nl
PSC 15
KNIKKER DE AUTOMATISCHE PILOOT HET RAAM UIT!
Hoe komt het toch dat wij ongelukkig worden op de automatische piloot, en dat gelukkig worden zo’n ongelooflijk moeilijke klus is? Wat is dat in ons? Als iemand kwaad wordt, vinden we dat hij moet dimmen. Als iemand niet doet wat je zegt, zijn we teleurgesteld. Als het regent, denken we: wat een rotweer! Als iemand kritiek op ons heeft, denken we: waar bemoei je je mee? Zo doen we, en dit is nou precies de manier waarop we ongelukkig worden of blijven...
Door: Jan Jaap van Hoeckel Ouders en opvoeding Al enige tijd geleden reden mijn voormalige therapeut en ik samen naar een afspraak. Mij was gevraagd om de Vereniging voor Vrijgevestigde Therapeuten te adviseren over haar houding ten opzichte van de minister in verband met de vergoedingen. Op een gegeven moment zei ik: “Nou heb je al zoveel mensen tegenover je gehad, misschien wel duizend of meer. Zou jij me kunnen zeggen of er een gemeenschappelijk factor is bij al deze mensen, een grondoorzaak waardoor ze jouw hulp nodig hebben om hun leven weer op de rails te krijgen?” Hij aarzelde geen moment: “Ouders en opvoeding, daar zit het. Bij iedereen, niemand uitgezonderd!” Zijn stelligheid verbaasde me niet; ook ik had al lang het vermoeden dat er iets schortte aan de manier waarop we worden opgevoed, waarop onze ouders ons meenemen op hun pad waarbij ze in de meeste gevallen hun eigen opvoeding als referentie zien. Nogal ongenuanceerd zeg ik wel eens: de eerste twintig jaar van ons leven leren we van alles aan en af. Vervolgens hebben we de volgende twintig jaar - of misschien nog wel langer - nodig om weer aan te leren wat we hebben afgeleerd en af te leren wat we hebben aangeleerd, waardoor we weer terug zijn bij af. En daarna zijn ons hopelijk nog de nodige jaren gegund om aan ons geluk te bouwen waardoor we eindelijk volop van ons leven kunnen genieten. Bewustzijn Als het zo is dat ouders en hun manier van opvoeden in veel gevallen kennelijk niet leiden tot evenwicht bij hun kinderen, ligt de vraag voor de hand: hoe moet het dan wel? Ik ben ervan overtuigd dat het anders kan en moet, maar hoe? Bewustzijn speelt hier naar mijn mening de hoofdrol. Je bewust zijn van de dingen die je denkt, zegt en doet. Wat denk, zeg en doe ik eigenlijk? Waarom doe ik dat? Wat doet dat met mezelf? Wat doet dat met een ander? Word ik er gelukkig van? En de ander? En zo niet, hoe kan het anders? De automatische piloot speelt ons parten. Willen we als ouders onze kinderen in evenwicht opvoeden, dan zullen we de automatische piloot toch het raam uit moeten knikkeren. Dat geldt voor
16 PSC
JAN JAAP VAN HOECKEL
ouders die de verantwoordelijkheid hebben voor hun kinderen en dat geldt in wezen voor iedereen die een gelukkig leven wil leiden. Mensenadviseur Vanaf mijn twintigste ben ik actief in de communicatiebranche. Ik werkte als copywriter bij Amerikaanse reclamebureaus in Amsterdam en later in mijn eigen bureau in Zuid-Nederland. Juist in dit vak moet je wel heel goed begrijpen waarom mensen doen wat ze doen. Wat ze bezielt om hun leven op een bepaalde manier te leiden, wat drijft ze? De reclamewereld maakt gebruik van die wetenschap om mensen te verleiden en aan te sporen bepaalde producten/diensten te kopen en te gebruiken. Overigens kan de reclamewereld niet opboksen tegen de persoonlijke ervaring van mensen. Bevalt een product niet, dan kan zelfs een miljoenenkostende reclamecampagne ze niet op andere gedachten brengen. De stap van communicatieadviseur naar ‘mensenadviseur’ is niet zo groot. Zeker niet voor mij, gezien de inhoud van mijn rugzak, waarin vele jaren therapeutbezoek zijn opgeslagen. Ook ik heb de lange weg moeten gaan van een ongelukkig naar een gelukkig leven. Samen met mijn therapeut ben ik van mijn ongelukkige leven gegroeid naar een soort nulpunt. Van daaruit moest ik het zelf doen, van nul naar honderd procent gelukkig. En ook dat is een lange, lange weg... met het vooruitzicht dat volledig geluk gewoon niet bestaat. Goedinjevel.nl In 2010 ben ik begonnen met mijn website www.goedinjevel.nl, waarop ik ongeveer om de tien dagen een column schrijf over ons dagelijkse leven, over de doodnormale dingen die we meemaken, de vragen die op ons afkomen, de situaties waarin we verzeild raken. Verhalen die voor menigeen direct herkenbaar zijn. En in elke column geef ik een hint hoe je met deze situatie om zou kunnen gaan, waardoor je je misschien wat prettiger zou kunnen voelen. In september 2012 is daaruit mijn boek ontstaan ‘Wie heeft ons in godsnaam geleerd dat regen slecht weer is?’ dat goed aanslaat in de markt. Binnenkort is het boek aan de tweede druk toe. Geluk is maakbaar Sonja Lyubomirsky schreef het al in haar boek ’De maakbaarheid van het geluk’: iedereen kan gelukkig worden. En niet alleen gelukkig, nee supergelukkig. Dat is haar conclusie na vele jaren intensief onderzoek. Wetenschappelijk heeft zij aangetoond dat ons geluk drie componenten heeft. Het stuk dat genetisch bepaald is, dus in wezen onveranderlijk, is het grootst: vijftig procent maar liefst. Onze omstandigheden, het tweede stuk, beslaat slechts een schamele tien procent. Veel mensen zijn ervan overtuigd dat de omstandigheden hun geluk bepalen: Had ik maar meer geld, had ik maar een groter huis, had ik maar een leukere baan, een aardige partner, een huisje in Frankrijk, scheen de zon maar wat vaker, was mijn baas maar leuker... Het is geen wonder dat veel mensen hun geluk niet kunnen vinden zolang ze binnen die tien procent blijven zoeken...
In de begeleidende column heb ik het onderscheid aangegeven tussen ‘gelukkig zijn’/‘niet gelukkig zijn’ en onze wisselende gevoelens als leuk/niet leuk, prettig/onprettig, vreugde/verdriet. Je een keer rot voelen betekent immers nog niet dat je ongelukkig bent. En soms plezier hebben maakt je nog niet gelukkig. Geluk kun je vergelijken met ons klimaat, onze wisselende gevoelens met het weer. Ons land heeft een zeeklimaat, wat een constante factor is. Binnen dat klimaat kan het zeer verschillend weer zijn: zon, kou, sneeuw, regen, storm, bewolkt, hitte, hagel, alles is mogelijk. Geluk, maar ook ongeluk is als het klimaat: een langetermijnstatus met weinig fluctuaties. En daarbinnen word je geconfronteerd met wisselende gevoelens, zoals het weer. Leuk, verdrietig, opgewonden, down, uitgelaten, gekwetst, blij...
“Geluk is het besef dat je knoppen hebt en dat je in staat bent ze om te zetten.” Vervolgens heb ik ze het volgende voorgehouden. Veel mensen die ongelukkig of in ieder geval niet gelukkig zijn, hebben het gevoel dat dat komt door de omstandigheden waarin ze verkeren. Terwijl er mensen zijn in dezelfde omstandigheden die helemaal niet ongelukkig zijn. Het zijn niet de omstandigheden die mensen ongelukkig of gelukkig maken, maar de manier waarop ze ermee omgaan, de manier waarop ze sowieso in hun leven staan. Vanuit die wetenschap heb ik geluk als volgt gedefinieerd: ‘Geluk is het besef dat je knoppen hebt en dat je in staat bent ze om te zetten.’ Aan de deelnemers werd gevraagd om het voorgaande goed in zich op te nemen. Als zij het begrepen en er zich in konden vinden, kregen zij een simpele keuze voorgelegd: 1. Ja, ik voel me gelukkig. 2. Nee, ik voel me niet gelukkig. Minder mensen gelukkig In totaal hebben 176 mensen aan het onderzoek deelgenomen. 115 personen gaven aan gelukkig te zijn, 61 voelden zich niet gelukkig. In procenten en afgerond komt het erop neer dat 65 % zich gelukkig voelt en 35 % aangeeft dat niet te zijn. Dit beeld is minder rooskleurig dan de cijfers die vaak bij nationale onderzoeken naar boven komen. Bij navraag bleken sommige respondenten hun mening over hun eigen geluksstatus naar aanleiding van de toelichting bij dit onderzoek herzien te hebben. Vooral mensen die hun geluk afmaten aan de incidenten in hun leven, bleken nu toch tot een ander zinzicht te zijn gekomen. Hetzelfde effect had de gegeven geluksdefinitie op sommige personen. Jan Jaap van Hoeckel Jan Jaap van Hoeckel (1941) is de schrijver van het boek ‘Wie heeft ons in godsnaam geleerd dat regen slecht weer is?’ en de drijvende kracht achter de website goedinjevel.nl. Hij schrijft vanuit zijn lange levenservaring en zijn werk als communicatieadviseur, mediator en coach. Hij begeleidt mensen die vastlopen in hun leven en de behoefte hebben om weer losgetrokken te worden. Over zijn boek, en met name de inhoud, geeft hij regelmatig voordrachten.
Blijft over veertig procent. Dat is ons dagelijks leven, ons denken, zeggen en doen, de manier waarop we met ons leven omgaan. Daar hebben we alle invloed op. In dat stuk wordt ons geluk door onszelf bepaald. Daar ligt voor iedereen de mogelijkheid om een hoge mate aan geluk te bereiken! Onderzoek naar geluk Nederlanders zijn een zeer gelukkig volkje. Dat wijzen veel nationale en internationale onderzoeken uit. We scoren zo’n 80 tot 90 %! Wat opvalt bij deze onderzoeken is, dat er nauwelijks of geen verschil wordt gemaakt tussen ‘je prettig voelen’ en ‘gelukkig zijn’. Of tussen ‘je rot voelen’ en ‘niet gelukkig zijn’. Terwijl dat naar mijn mening en groot verschil is. Voor mij een reden om in augustus 2012 via mijn website een eigen onderzoek te starten naar ons geluk.
PSC 17
van de koe en haar hoorns
Adiona heeft haar eigen vormgever en webdesigner gevraagd om licht te schijnen op de valkuilen van ’jezelf presenteren’ via je brochure en je website. Wat kunnen we verbeteren? Waar hebben we rekening mee te houden? Hier volgen belangrijke tips en feiten.
van de koe en haar hoorns Over marketing voor coaches en therapeuten en ‘Hoe breng ik mezelf aan de man?’ Door: Hendrik-Jan Wansink Goede communicatie is voor professionals in de (psycho) sociale gezondheidszorg een ‘must’. Allemaal hebben we ooit geleerd hoe we heldere doelen moeten formuleren, dat we een eenduidige boodschap moeten overdragen en dat non-verbale communicatie een belangrijk onderdeel is bij het overdragen van die boodschap. Als professional ben je in staat om je manier van communiceren qua vorm en inhoud aan te passen aan de behoefte van de situatie en de cliënt, zonder jezelf daarin te verliezen. Het vreemde is echter dat, wanneer je dat op jezelf moet toepassen ten behoeve van acquisitie en marketing, we deze kennis geheel uit het oog verliezen. Nu zijn acquisitie en marketing ook niet de meest gebruikte woorden in het vocabulaire van iemand die werkzaam is in de sociale gezondheidszorg, maar voor de zelfstandige professional komen ze nadrukkelijk in beeld wanneer hij of zij op zoek moet naar inkomsten. Frappant hierbij is dat de termen misschien anders zijn, in essentie liggen ze heel dicht bij de begrippen binnen de eigen referentiekaders. Vier hoekstenen Neem nu de vier hoekstenen van iedere marketing aanpak: Positie, Markt, Product en Publiciteit. Deze kunnen met groot gemak vertaald worden naar: Wie ben ik?, Wie zijn mijn cliënten?, Wat kan ik voor hen betekenen? en Hoe maak ik dit kenbaar? Positie
Wie of wat ben ik?
subject
Markt
Wie zijn mijn cliënten?
object
Product
Wat kan ik voor mijn cliënten betekenen?
methode
Publiciteit
Hoe maak ik dit allemaal kenbaar?
presentatie
Behalve dan het laatste punt zijn het onderdelen die je als coach, of andere professional in de (psycho) sociale gezondheidszorg, in de dagelijkse praktijk tegenkomt en gebruikt. Waarom wordt het dan ineens zo lastig als we het over onszelf moeten hebben en de vertaalslag moeten maken naar het punt waarin de publiciteit wordt gezocht en we ons moeten presenteren. Wanneer je geen goed antwoord kan vinden op de eerste drie vragen, is het verstandig om hierover advies in te winnen bij een expert (of contact met mij op te nemen). In dit artikel richt ik me meer op de vierde de vraag: Hoe maak ik dit allemaal kenbaar? En dan met name in je uitingen via website en brochure. Inhoud en vorm Wat mij opvalt, is dat op websites en in brochures, en niet alleen in die van coaches of andere hulpverleners, hele verhalen staan 18 PSC
over welke theorieën of methodes worden aangehangen, welke technieken allemaal gebruikt kunnen worden en ook een hele lijst van wie allemaal baat kan hebben bij de geboden hulp. Alles bedoeld om vooral geen potentiële klant te missen. Ook zijn de teksten vaak geschreven met een taalgebruik dat alleen aansluit bij collegae of experts. Natuurlijk kunnen we niet allemaal een tekstschrijver in de arm nemen, zeker niet als beginnende zelfstandige, maar wanneer je een cliënt of groep cliënten voor je neus hebt staan, pas je toch ook de wijze van communiceren aan naar de ontvangers en overspoel je ze niet met alle kennis en vaardigheden die je in huis hebt. Dat is juist je kwaliteit als professional. Het probleem is echter dat bij het schrijven van een tekst voor het web of papier we niet duidelijk voor ogen hebben voor wie we schrijven. Hierbij is een gezegde uit de scheepvaart wel erg toepasselijk: “Een kapitein die niet weet naar welke haven hij vaart, heeft nooit de goede wind.“ Het is belangrijk je doel en doelgroep duidelijk voor ogen te hebben op het moment dat je aan de slag gaat met acquisitie en marketing. Persona’s Voor het focussen op de doelgroep bij het ontwerpen van websites en schrijven van teksten maak ik gebruik van persona’s. Binnen de informatietechnologie is er veel aandacht voor de doelgroep in het kader van gebruiksvriendelijkheid. Usability expert en interaction designer Alan Cooper gebruikte als een van de eersten archetypen van de doelgroep bij het optimaliseren van gebruiksvriendelijkheid. Deze fictieve karakterisering van de doelgroep noemen we persona’s en kunnen met name ook heel goed gebruikt worden bij het schrijven van teksten. Voor het creëren van een goede persona ga je een stapje verder dan de beschrijving van je doelgroep. Je maakt een karakterisering van bepaalde personen uit je doelgroep. Maak deze persoon concreet door hem of haar een naam en leeftijd te geven. Beschrijf of hij/zij een relatie en wel of geen kinderen heeft. Geef aan wat voor werk hij/zij doet en wat zijn/haar hobby’s of liefhebberijen zijn. Je kunt dit beeld zo compleet mogelijk maken, mits het maar fictief is en gebaseerd is op de doelgroep. Dus geen oude dames als je je richt op jongens in de puberteit. Je kunt de desbetreffende persona’s completeren met een foto van een wildvreemde (google-afbeeldingen of photo-stocks), maar naar jouw idee passende persoon. Persoonlijkheidskenmerken Als het gaat om een zeer persoonlijke product, namelijk jezelf, is het belangrijk dat het beeld dat wordt gepresenteerd, aansluit bij wat geleverd wordt en dat het tevens aansluit bij wat de cliënt vraagt. Het is geen collega voor wie je de website maakt of brochure schrijft. Het is een geïnteresseerde op zoek naar informatie of nog waarschijnlijker, het is een potentiële klant! De informatie die je biedt, moet dus op hem aansluiten. Om dit te bereiken zouden we ons verder moeten verdiepen in de voorkeuren van die ene persoon uit je doelgroep. Dit lijkt een schier onmogelijke taak,
Adiona
maar gelukkig hebben anderen dit probleem voor ons getackeld. In de webdesign wordt namelijk gebruik gemaakt van de Myer-Briggs Type Indicator (MBTI). Op basis van de theorieën van Carl Gustav Jung hebben Katharine Cook Briggs en haar dochter Isabel Briggs Myers een systeem bedacht om persoonlijkheden te classificeren. In webdesign wordt gebruik gemaakt van een zeer vereenvoudigde vorm van dit model. Ben je een snelle of langzame beslisser en beslis je op basis van emotie of feiten? Dit leidt tot een indeling naar vier typen:
Competitief: Beslist snel en op basis van feiten! Legt snel verbanden. Je kunt volstaan met korte opsommingen en beknopte informatie. Spontaan:
Beslist snel op basis van gevoel! Vindt maatwerk belangrijk en is erg gecharmeerd van service en klantvriendelijkheid.
Methodisch: Beslist langzaam op basis van feiten! Wil zoveel mogelijk informatie krijgen. Achtergrondinformatie speelt een grote rol bij het maken van een keuze waar hij lang over nadenkt. Humanistisch: Beslist langzaam op basis van gevoel! Vindt vertrouwen belangrijk en hecht veel waarde aan de ervaringen van anderen.
Ik doe het MBTI-model ernstig te kort door het zo minimaal aan te tippen en raad iedereen aan hier meer over te lezen. Het helpt namelijk bij het maken van keuzes in de manier waarop je de informatie ordent en aanbiedt. Voor nu kunnen we de vier geschetste typen gebruiken om onze eerder gecreëerde archetypen een persoonlijkheidskenmerk mee te geven. Zo wordt het nog eenvoudiger om gericht informatie te geven aan onze doelgroep. Het is ook niet zo dat we voor onze doelgroep slecht één van de vier typen moeten kiezen. Sterker nog, hoogstwaarschijnlijk vinden we in de doelgroep alle vier de types terug. Alleen zullen we onze informatie dusdanig moeten ordenen dat we steeds de juiste persoon aanspreken. Ten slotte, druk de gecreëerde persona’s af en houd ze binnen handbereik. Maak kennis met ze en leef je in! Wanneer je vervolgens teksten gaat schrijven voor presentatiedoeleinden, neem je de persona’s in gedachten en zul je merken dat het schrijven gemakkelijker gaat en nog belangrijker, je boodschap wordt ook beter begrepen door de ontvanger.
De koe bij de hoorns vatten! Deze uitdrukking komt voor in vele talen en betekent: een moeilijke onderneming op de juiste manier aanpakken en vaak recht op je doel af gaan. Ik heb in dit artikel wat handvatten gegeven om de spreekwoordelijke koe bij de hoorns te vatten. De koe is in dit geval het schrijven voor acquisitie en marketingdoeleinden én het beter kunnen presenteren van wie je bent (positie) en wat je aanbiedt (product) aan jouw doelgroep (markt). Hierbij heb ik gerefereerd aan kennis en vaardigheden die al aanwezig zijn: pas je communicatie aan aan de boodschap en de ontvanger. Orden en richt de informatie die je geeft, specifiek op jouw doelgroep, maar het allerbelangrijkste is: houd het eenvoudig en blijf dicht bij jezelf!
•
Hendrik-Jan Wansink is een zelfstandig ontwerper. Door enkele jaren als fotograaf te werken om vervolgens het grafische vak te leren bij een drukkerij, heeft hij zich ontwikkeld tot een veelzijdig vormgever. Ervaring en creativiteit in combinatie met beheersing van veel grafische disciplines vormen de basis voor zijn werk. Verder is een gezonde nieuwsgierigheid naar nieuwe ontwikkelingen op het gebied van internet en websites een drijfveer om innovatief bezig te blijven zijn. Daarnaast is hij van origine maatschappelijk werker en heeft jarenlang gewerkt in het onderwijs en sociaal-cultureel werk in Rotterdam. Meer informatie over Hendrik-jan Wansink en zijn werk kunt u vinden op www.oncemedia.nl. Bij vragen en/of commentaar kunt u reageren naar de auteur via e-mailadres: info@oncemediawoerden.nl
PSC 19
Adiona is een professioneel platform voor kindercoaching en heeft ruim honderd leden verspreid over heel Nederland
Kinderen communiceren direct en doelgericht
De koe bij de horens vatten! Wel eens afgevraagd waarom spelende kinderen ondanks dat ze geheel verschillende talen spreken, elkaar binnen een heel korte tijd goed begrijpen. Het antwoord is even eenvoudig als confronterend. Zij doen namelijk helemaal geen moeite om elkaar te verstaan. Kinderen komen geen ogenblik op het idee om alleen taal als een middel tot communicatie te zien.
platform@adiona.nl www.adiona.nl
Instituut voor Eclectische Energetische Natuurgeneeskunde
Mei 2013 PSC.indd 1
28-5-2013 14:30:55
Secretariaat: Mariet van Buuren BNG速, Thornerweg 3A, 6097 NC Panheel, telefoon 0475 - 572988 E-mail: info@instituuteen.nl website: www.instituuteen.nl Geaccrediteerd door het: SNRO, KTNO, VIV, VBAG, LVNG, De NFG, BATC, RING, ZHONG etc. HBO Opleidingen HBO Registeropleiding Eclectisch Energetisch Natuurgeneeskundig Therapeut HBO Registeropleiding Basis Medische Vakken HBO Opleiding Psychosociale Vakken Bijscholingen, cursussen en workshops (Geaccrediteerd door KTNO) Klassieke Homeopathie, Feng Shui, Ankhtherapie, Voetreflexologie Dolfijnenergie, Communicatie en NLP binnen de hulpverlening Werken met de E.E.N.速 Energetica, EHBO, BLS, PBLS en AED
GRATIS ADVERTENTIE
VAKANTIE IS...
VAKANTIE IS WIELEWAAL
...HET BESTE IN HEM NAAR BOVEN HALEN
Bezorg jij hem een onvergetelijke vakantietijd? www.wielewaal.nl/ vrijwilligers
nieuwtjes
Apps om te stoppen met roken In 1987 introduceerde de World Health Organisation (WHO) voor het eerst de World No Tobacco day om wereldwijd aandacht te vestigen op de wijdverbreide prevalentie van het gebruik van tabak en negatieve effecten op de gezondheid, die wereldwijd op dit moment leiden tot 5,4 miljoen doden per jaar. Stoppen met roken is de beste manier om de gezondheid en levensverwachting te verbeteren. Stoppen met roken werkt voor iedereen verschillend. Een digitaal steuntje in de rug kan helpen. Een overzicht van de beste anti-rook apps: • Geleidelijk stoppen met iQuit – Engelstalig, gratis – iPhone, iPad • Morele steun met Rookvrij Pro – Nederlands, €0,89 – iPhone, iPad • Morele en sociale steun met QuitNow – Engelstalig, gratis – iPhone, iPad, Android • Interactiviteit met Livestrong MyQuit Coach Lite – Dare to Quit Smoking – Engelstalig, gratis - iPhone, iPad www.digitalezorggids.nl
Inspiration, happiness + love Inspirerende kunstwerken met liefde gemaakt. www.theloveshop.etsy.com
Meldpunt Verspilling in de zorg
Goedmarkt In kader van MVO willen bedrijven graag hun steentje bijdragen, maar uit onderzoek blijkt dat bedrijven liever geen geld geven. Zeker niet in deze tijd. Wel willen ondernemers producten of diensten in natura doneren. Maar de meeste goede doelen kunnen weinig met donaties ‘in natura’. Om hun werk goed te kunnen doen, hebben ze geld nodig. Goedmarkt maakt dat mogelijk. Zo werkt Goedmarkt Goedmarkt is een webshop waar bedrijven eenvoudig hun eigen producten of diensten kunnen schenken. Ondernemingen of consumenten kunnen deze schenkingen kopen in de webshop. De waarde van de schenking gaat vervolgens voor 100%, via Natuurmonumenten en het Oranje Fonds, naar sociale en/of natuurprojecten in Nederland die de hulp het hardst nodig hebben. Goedmarkt is de nieuwe manier van doneren, met een unieke win-win voor alle partijen! www.goedmarkt.nl
Sinds 25 mei kan iedereen melding doen van verspilling in de zorg en daarvoor eventueel oplossingen aandragen. Doel van het meldpunt is om inzicht te krijgen in waar verspilling voorkomt en welke mogelijke oplossingen hiervoor te bedenken zijn. Het meldpunt is gericht op alle mensen die met de zorg te maken hebben, cliënten, patiënten, familieleden, mantelzorgers en zorgverleners. Elke vorm van verspilling in de zorg kan gemeld worden. Gedacht kan worden aan verspilling van geneesmiddelen of hulpmiddelen, verspilling binnen een zorgverleningstraject of binnen een zorginstelling. Kortom: alle zorgkosten die gemaakt worden, zonder dat het voor de cliënt of patiënt iets oplevert. www.verspillingindezorg.nl
“Wees meester en vormgever van jezelf.” Friedrich Nietszche (1844-1900)Duitse filosoof
PSC 21
Zintuigenprikkels
In deze rubriek bespreken we elke editie v akge r e la te e rd e b o e ke n, c d ’s , d vd ’s e n ap p s .
Hoewel onze wetenschappelijke en psychologische kennis zich tot enorme hoogte heeft ontwikkeld, richten we onze nieuwsgierigheid zelden op ons eigen bewustzijn, de manier waarop we kijken, luisteren, denken en voelen. Toch bepalen deze onzichtbare structuren hoe je de werkelijkheid ervaart en of je je gelukkig voelt en je leven creatief kunt vormgeven. Hoewel het bewustzijn van oorsprong vrij en open is, zijn er vanaf de conceptie talloze patronen ontstaan om jezelf te wapenen tegen onaangename of bedreigende omstandigheden. Deze patronen zijn zo ingesleten geraakt dat je niet eens meer merkt hoe je jezelf beperkt, onderuithaalt en klemzet. Wanneer je deze onderliggende matrix van de verschillende lagen van je bewustzijn gaat onderzoeken, herkennen en uitdagen, ontstaat een ruimer perspectief op de werkelijkheid en een ongekende vrijheid. De kennis over deze lagen van het bewustzijn is afkomstig uit de meest vergaande stroming van het Tibetaans boeddhisme die dzokchen wordt genoemd. Dzokchen nodigt je uit de ramen van je zintuigen en de deuren van je hart open te gooien en de verborgen schatkamers van je geest te doorzoeken. Dimensies van Bewustzijn, Robert Hartzema Uitgeverij: Karnak, ISBN: 9789063501020
Voeding is een krachtig medicijn. Iedere groente, vrucht, noot, graan en boon heeft een unieke samenstelling en een eigen werking. Wanneer je je deze waardevolle kennis eigen maakt, worden klachten als slapeloosheid, stress, overgewicht, obstipatie en hoofdpijn verleden tijd. Kyra’s Kitchen biedt de uitkomst voor al deze problemen. En het mooiste nieuws? Je kunt nu zelf aan de slag ermee! Gezond eten is niet alleen goed voor je, maar kan ook nog eens heel erg lekker zijn! Kyra’s Kitchen is op alle mogelijke manieren een uniek kookboek. Niet alleen krijg je de heerlijkste veganistische recepten voorgeschoteld, je kunt er ook nog eens heel veel van leren. Over voeding en over jezelf. Dit boek staat vol met tips over hoe je je leefstijl aan kunt passen, precies zoals jij dat wilt. Doel? Een gezond en vooral vrolijk leven! Mind-Body Chef Kyra de Vreeze haalt haar oplossingen niet alleen uit voeding. Kyra’s Kitchen staat ook vol lifestyletips. Lijd je aan slapeloosheid? Probeer dan ook dagelijks 30 minuten yoga te doen, ga op een vaste tijd naar bed en zet je tv een uur voor het slapen gaan uit. Kyra’s Kitchen, Kyra de Vreeze Uitgeverij: Kosmos, ISBN: 9789021553627 22 PSC
Inzicht in het bestaan en de werking van Universele Wetten en de Gulden Snede De hele olifant in beeld is een synthese van de gemeenschappelijke inzichten van vele, verschillende wijsheidstradities in de werking van de Universele Wetten en de Gulden Snede en de recente baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen die met deze eeuwenoude inzichten overeenstemmen. Hierdoor wordt in feite een geheel nieuw wereldbeeld zichtbaar en wordt het mogelijk om te begrijpen wat er nodig is om de balans te herstellen, zowel in onszelf als wereldwijd. Omdat deze wetmatigheden een universeel karakter hebben, zijn ze van toepassing op alle aspecten van ons individuele en maatschappelijke leven. Ze kunnen dan ook gebruikt worden als uitgangspunt bij alle persoonlijke en maatschappelijke vernieuwingen, die tot doel hebben meer in harmonie te zijn met onszelf en met het grotere geheel. Een geheel nieuw en samenhangend wereldbeeld wordt zichtbaar. De hele olifant in beeld, Marja de Vries Uitgeverij: Ankh-Hermes B.V., ISBN: 9789020284607
Zintuigenprikkels
Recensie door: Anja van de Weerd Eenzaamheid en zingeving als leermeester Zoals ik vroeger postzegels spaarde, zo spaar ik tegenwoordig vragen. De vraag en tevens de titel van het boek ‘Mag een mens eenzaam zijn?’ is er eentje die ik nog niet had. Ik vind het een fascinerende, fundamentele vraag. Een vraag die, voordat ik ook maar een letter van de inhoud had gelezen, mij heeft gedwongen om hierover na te denken.
Kom naar buiten en laat je verrassen. Je hoeft er niet ver voor te reizen: Aat van der Harst nodigt je uit voor een ontdekkingsreis dichtbij. Tijdens je wandelingen neem je de natuur en de stad mee als coach. Dit mooi geïllustreerde boek stimuleert je om meer te ontdekken over jezelf, anderen en de wereld. Wandelen is bereikbaar voor iedereen. Door je open te stellen en alles om je heen in je op te nemen, worden de natuur en de stad een spiegel die je jezelf voorhoudt.
‘Mag een mens eenzaam zijn?’ is een bundel waarin 7 auteurs vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines schrijven over existentiële eenzaamheid en zingeving. Als een ei dat uitgebroed gaat worden, ligt in de zeven beschouwingen de vraag: Wat is er nodig om oprechte aandacht, verbinding en zorg, meer praktijk te laten zijn, zodat ieder mens wordt gehoord en gezien in de eenzaamheid waarmee het leven hem of haar heeft geconfronteerd?
Aat van der Harst begeleidt je tijdens je wandelingen met praktische oefeningen. Met foto’s van Marja Trappenburg en gedichten die zelfreflectie stimuleren. De opdrachten in het boek kun je uitvoeren bij jou om de hoek, steeds weer op een ontspannen en creatieve manier.
Iedere hulpverlener heeft te maken met existentiële thema’s. Ze zijn onlosmakelijk verbonden met ons ‘mens-zijn’. Ook als hulpverlener ontspring je dus niet de dans. De bundel laat zien dat eenzaamheid samenhangt met de andere existentiële thema’s zoals: schuld, rouw, verlies en de positieve thema’s als liefde, verlangen en stilte. Ik kan het mij goed voorstellen dat je, als hulpverlener, jezelf de vraagt stelt: Hoe herken ik existentiële eenzaamheid, en hoe onderscheid ik deze van de sociale en emotionele uitwerking van eenzaamheid. Hoe vertaal ik dit naar goede zorg? Is het onze verantwoordelijkheid als hulpverlener om eenzaamheid hoe dan ook te voorkomen of te bestrijden? Is dat wellicht een kokervisie? Want, wat nou als je eenzaamheid zou kunnen gaan zien als een mogelijkheid in plaats van een probleem? Hoe gaat de wereld er dan uitzien? Het negatieve label waarmee ‘eenzaamheid’ rondzeult, kan zo ook een positieve vertaling krijgen door bewustwording van de eigen existentie; je kunt er de mogelijkheid van ontwikkeling, groei en zingeving in vinden en zien. Je zou het daarom dan los kunnen zien van het wel of niet aanwezig zijn van sociale relaties. Het omgaan met existentiële eenzaamheid vergt van de hulpverlener vakkennis, een open blik maar ook sensitieve sociale vaardigheden, het luisteren naar de ander van hart tot hart. De bundel ‘Mag een mens eenzaam zijn?’ zie ik daarom als een zeer waardevolle aanvulling om verdere expertise en inzicht op dit gebied uit te breiden. Mag een mens eenzaam zijn, Ton Jorna e.a. Uitgeverij SWP, ISBN 9789088503412
Een boek voor iedereen die nu al graag wandelt of dat meer wil gaan doen; ook voor coaches, therapeuten, leerlingbegeleiders en pastores die meer beweging in hun begeleiding willen brengen. Wandel je wijzer, Aat van der Harst Uitgeverij Ten Have, ISBN: 9789025902155
De basis voor duurzame relaties Wat is er nodig om openheid, vertrouwen en verbinding tussen jou en de ander te realiseren? Lijkt het je niet heerlijk om je volledig vrij te voelen in contact met anderen? In dit boek dagen Judith Webber en Pauline Sibbel je spelenderwijs uit je dieperliggende wensen en verlangens helder te krijgen. Om altijd en bij iedereen puur jezelf te kunnen zijn. Op inspirerende en openhartige wijze nodigen ze je uit om de belangrijkste en meest intieme relatie aan te gaan: die met jezelf! Want 100% jij is de basis voor duurzame relaties met ieder ander, zowel in business als privé. ‘Bij de titel moet ik meteen denken aan een uitspraak van Cruijff: simpel is niet makkelijk, maar het is wel de toekomst. Zo simpel als 100% puur jij ook klinkt, het kan buitengewoon ingewikkeld zijn om alle consequenties van jezelf zijn te aanvaarden. Daar weet ik alles van!’ Humberto Tan – presentator 100% puur jij altijd en bij iedereen, Judith Webber en Pauline Sibbel Uitgeverij Scriptum, ISBN: 9789055942961
PSC 23
Andere woorden, andere wereld. De praktijk van @-coaching
Andere woorden , an d er e w er el d
De praktijk van @-coaching De tijd van het opstarten van e-coaching en e-counselling is voorbij. ‘Wat heb je nodig, werkt het wel en hoe veilig is het systeem?’ zijn vragen die betrokkenen bij e-coaching en gebruikers ervan de afgelopen jaren ruim hebben beantwoord.
24 PSC
door: Drs. Johan Boogaars en Drs. Michiel Lauwerijssen Dit artikel focust op de volgende stap in e-coaching: wat gebeurt er precies bij online sessies en welke modellen worden daarbij gebruikt? We laten aan de hand van enkele tekstfragmenten uit echte (anonieme) cliënt-trajecten, de eigenheid en mogelijkheden van e-coaching zien. We koppelen ze aan enkele theoretische kaders waarmee wij in onze trajecten werken. E-coaching is asynchronisch werken De meeste webbased coaching vindt op dit moment plaats bij wat men noemt “asynchronische” tekstboodschappen (e-mails of uitwisseling via beveiligde sites). In tegenstelling tot bijvoorbeeld face to face coaching is er qua tijd geen gelijktijdigheid van reageren naar elkaar. Daardoor ontstaat een zogenaamde “zone van reflectie” dat transfer en dieper gaande verwerking van het werken volgens veel onderzoek zeer positief beïnvloedt. Tussen het reageren van de cliënt en de reactie van de e-coach zit een tijdsfase die het voor de e-cliënt (maar ook voor de e-coach) mogelijk maakt om te reflecteren en te kaderen of herkaderen. In een op tekst gebaseerde coaching is er een cruciale relatie tussen wat er gezegd wordt en hoe en op welke manier dat gezegd wordt. Er wordt in e-coaching een tekstrelatie aangegaan. De tekst van de cliënt staat in relatie tot zijn persoonlijkheid en zijn cognitieve stijl. Kwalitatief goede “tekstpraat” is niet alleen een instrument om te antwoorden of om de tekstrelatie te ontwikkelen. Teksten beïnvloeden de relatie en de relatie is afhankelijk van de teksten.
Drs. Johan Boogaars en Drs. Michiel Lauwerijssen
“Beginnende e-coaches adviseren we om, naast een goed en beveiligd systeem om in te werken, een opleiding “online schrijvend begeleiden” te volgen.”
Taalhandelingen in e-coaching Onze woorden, beelden en ideeën zijn geen neutrale weerspiegelingen maar middelen waarmee wij onze werkelijkheid maken. Wij leven onze taal. In e-coaching is het inzicht ontstaan dat mensen (wel of niet bewust) de potentie hebben om zichzelf en de wereld te veranderen door individuele (en collectieve) woorden en zo nieuwe beelden, nieuwe ideeën en een nieuwe werkelijkheid kunnen realiseren. Velen kennen inmiddels het mooie Youtube filmpje over “The power of Words”(aanrader!) De praktijk: het eerste e-contact In het begin van het online contact heeft een beginnende e-coach de neiging om zich al direct op de inhoud te storten. Er is nog weinig contextuele informatie van de cliënt bekend en de beginnende e-coach heeft dan ook behoefte de cliënt te overstelpen met vele vragen. Toch weten ervaren e-coaches dat het juist aan het begin van een online relatie belangrijk is om juist de relatie op te bouwen. Dat betekent vooral, eerst contact maken en erkenning geven aan het feit dat de cliënt bij je gekomen is. Hieronder een voorbeeld van een geschreven vraag en de openingszin van de coach. Client: Ik weet best wel dat ik mezelf zou moeten richten op mijn studie. Maar door de financiële problemen is dat moeilijk. Daarnaast heb ik een vriend die me steeds belt of sms’t en denkt dat als ik thuis ben, ik met een ander samen ben. E-coach: Beste M…, Wat goed dat je werk maakt van je situatie! Toen ik je reactie las, begon ik te begrijpen wat je meemaakt in je leven. Je wilt hard werken voor de studie, maar je financiële situatie en de manier waarop je vriend zich gedraagt heeft grote invloed op jouw focus voor de studie. Voordat ik daar op door ga zal ik me eerst aan je voorstellen. Actief luisteren zonder dat je elkaar ziet? In dit model (1) zien we dat aan het begin van het contact de relatie-opbouw van groot belang is om een veilige en vertrouwde omgeving te scheppen waar cliënten in een gestructureerd proces samen met de coach online aan de inhoud kunnen gaan werken. De ervaren e-coach wil graag de cliënt in de eerste reactie ook laten weten dat hij of zij “gehoord” is. Hieronder weer een voorbeeld van hoe de coach dat in geschreven taal toch kan laten merken. E-coach: Beste M, Toen ik je reactie las, begon ik te begrijpen wat je meemaakt in je leven. Bij jouw verhaal over je financiële situatie en het gedrag van je vriend voelde ik mezelf knikken in begrip... Een cliënt heeft het gevoel dat er geluisterd wordt naar hem, krijgt een vertrouwd gevoel en dat maakt dat het opbouwen van de relatie en het verdiepen ervan beter mogelijk wordt. We weten hoe dat face to face werkt. Maar hoe krijgt een e-coach dat eigenlijk voor elkaar als de typische face to face mogelijkheden online niet aanwezig zijn?
Toch heeft een e-coach ook veel mogelijkheden om actief te luisteren naar zijn cliënt! Dat blijkt wel uit onderstaande voorbeelden. E-coach: Beste M, a) Toen ik je reactie las, moest ik even nadenken wat nu te schrijven… b) Ik heb dat stukje over je financiën en je vriend nog eens een keer opnieuw gelezen c) Ik was wat verward door je verhaal over je financiën en je vriend! Ervaren e-coaches hebben door de aanhef van hun reactie, door de geschreven “hoofdknik”, door verschillende lettertypes, kleuren en emoticons, middelen om een vertrouwde omgeving te creëren waarin de cliënt zich gehoord voelt en waarin de kwaliteit van de tekst uitdaagt om dieper op zoek te gaan naar inzicht en actie. Voor e-coaches is het belangrijk focus in de tekst te krijgen. We zagen eerder al dat een relatie opbouwen vooral in het begin van een traject moet plaatsvinden. Pas later komt de focus op de inhoud te liggen. Omdat je als e-coach niet even snel wat vragen op de cliënt kunt afvuren, is het zaak om focus te bepalen. Waar ga je wel op in en waar niet? De e-coach krijgt hierbij gelukkig hulp van een fenomeen wat bij online begeleiding nadrukkelijk aanwezig is, namelijk dat cliënten zich makkelijk bloot geven. Het ‘schaamtegevoel’, ook wel inhibitie-effect genoemd, blijkt kleiner te zijn wanneer mensen in de veiligheid van hun vertrouwde omgeving achter het scherm zitten en hun verhaal doen. Doorgaans komen ze dan ook snel tot de kern. Ze moeten hun gedachten en gevoelens immers in tekst omzetten wat al een reflectieve handeling op zich is. Dit geeft de e-coach voldoende mogelijkheden om te kijken wat de rode draad in het verhaal van een cliënt is en welke thema’s in zijn ogen de boventoon voeren. Nu kan de e-coach gerichter gaan doorvragen op deze thema’s. Eerst een reactie van een e-coach met weinig focus: E-coach: Beste J, Ik begrijp uit jouw reactie dat er verschillende thema´s zijn met je partner waar je last van hebt. Welke zouden dat kunnen zijn? Ik lees ook in je reactie dat je je niet veilig voelt op je werk. Kun je me aangeven wat je onveilig maakt op het werk? Verderop las ik dat je dokter je aangeraden heeft een anti-stress programma te gaan volgen. Welke is dat? Met meer focus en met benadrukking door andere tekstgrootte zou dat kunnen zijn: E-coach: Hallo J, Ik begrijp uit jouw reactie dat er verschillende thema´s zijn met je partner waar je last van hebt. Ik zou daar graag wat meer over willen weten:
- Zou je in je reactie kunnen laten weten welke thema’s je zorgen maken? Je gaf ook aan dat je je niet veilig voelt op het werk:
- Kun je me precies beschrijven wat je onveilig laat voelen op het werk?
PSC 25
Andere woorden, andere wereld. De praktijk van @-coaching
model(1) Tenslotte weet de ervaren e-coach dat er visuele, auditieve en gevoelselementen in de tekst zitten die hij kan gebruiken om kleur en richting te geven aan de dialoog die hij met de cliënt aangaat. Wat denkt u van bijgevoegde voorbeelden: Visueel: Ik kan niets meer helder zien, Mijn toekomst is zeer donker, Hij is een zwart/wit kijker, Laten we de focus zetten op…. Auditief: Hij is voor mij een goed klankbord, Ik kon goed horen wat u zei als e-coach... Gevoel: Ik voelde me verloren...,Ik heb het gevoel dat we elkaar kwijt geraakt zijn, Door wat u zegt voel ik mij begrepen. Weer een voorbeeld uit een bestaand traject waarin de e-coach focus aanbrengt en waarin hij de taal van de cliënt papegaait. Cliënt: Beste S……, Ik zie de zaken soms erg scherp en licht maar het lijkt alsof ik ze ook weer zo uit het oog verlies…. E-coach: Beste M..., Je hebt de zaken scherp en licht maar hebt wat nodig om ze niet uit het oog te verliezen. Welk licht of gezichtspunt zou dat kunnen zijn? De kernboodschap is: probeer je als e-coach steeds in te leven in de ontvanger van je reactie! De ‘state of mind’ van de ene cliënt is anders dan van een andere cliënt en kan ook nog per keer verschillen! Advies voor beginnende e-coaches Voor beginnende e-coaches hebben we het advies om, naast een goed en beveiligd systeem om in te werken i.v.m. privacy en ethische codes, ook een opleiding “online schrijvend begeleiden” te volgen. Er is een toenemende vraag naar online begeleiding en dus naar e-coaches die een erkende opleiding gevolgd hebben. Leer omgaan met bovenstaande asynchronisch taalhandelingen en 1 2
hoe je een vertrouwde omgeving kunt creëren waarin een cliënt tot inzicht en handelen komt. Leer ook als e-coach in de reflectieve zone een strategie te kiezen en te gebruiken. En bekwaam je in het omgaan met de valkuilen van overdracht en tegenoverdracht en wanneer die zich voordoen. Door het elkaar niet zien en doordat alleen de tekst tot onze beschikking staat, is de kans groot dat onzekerheid aangewakkerd wordt en dus overdracht van de cliënt. De helende kracht van taal Pennebaker2 heeft met zijn vele onderzoeken ons de kracht van taal en asynchronische handelingen laten zien. Schrijvers van teksten die veel eerste- en tweedepersoons voornaamwoorden gebruiken (ik, mij, jij), die veel positieve emotiewoorden aangeven (blij, lachen, gelukkig) en mensen die woorden die causaliteiten aangeven (omdat, want), lachen meer en slikken minder aspirines. Ze helpen zichzelf geweldig in de strijd tegen hoge bloeddruk, kanker en eenzaamheid... In dit artikel hebben we aan de hand van de kracht van taal en de mogelijkheden die we als e-coaches tot onze beschikking hebben, laten zien waarom e-coaching inhoudelijk zo succesvol is. Woorden via e-coaching kunnen de gemoedstoestand van de cliënt veranderen en zijn leven: andere woorden, andere wereld. Over de auteurs: Johan Boogaars, auteur van het basisboek “Counselling in nieuw perspectief”, is één van de oprichters van de iCounsellor. Michiel Lauwerijssen, van huis uit onderwijskundige, is mede-partner in de iCounsellor. Inmiddels is in samenwerking met opleidingsinstituut Gradatim, de erkende kop-opleiding @-coaching gestart. www.icounsellor.nl
Model 1 is afkomstig van Paul Watzlawick en is op basis van onze ervaring bewerkt. De ontdekking van de woordenschat, Inge Schilperoort, over de onderzoeken van Pennebaker, Ode, januari/februari 2012.
26 PSC
Vette vis of krillolie voor het brein?
V ette vis of krillolie v o or het brein? Tot nu toe werd aangenomen dat vette vis de beste bron was van EPA en DHA, de twee belangrijkste omega-3-vetzuren die de hersenen ondersteunen en de concentratie verbeteren. Er is echter een nog betere manier om deze essentiële vetzuren in te nemen, namelijk via de olie van Antarctische krill. Canadese onderzoekers rapporteerden onlangs dat de vetzuren uit krill biologisch beter worden opgenomen dan de vetzuren uit visolie en dat de klinische effecten spectaculairder zijn. Begin 2009 gaf de hoogste Europese autoriteit voor voedselveiligheid, de European Food Safety Authority (EFSA) een positief advies over de veiligheid van krillolie als voedingsmiddel. Door: dr. Cor J.M. Arts – Medisch bioloog Antarctische krill (Euphausia superba) behoort tot de planktonfamilie en is een zwevende massa van garnaalachtige zeediertjes, die bijzonder rijk is aan omega-3-vetzuren. Anders dan bij vette vis, waar de vetzuren EPA en DHA ingebouwd zitten in de triglyceriden, zijn de vetzuren bij krill ingebouwd in de fosfolipiden. Dit vergemakkelijkt de opname in het lichaam waardoor de effecten van suppletie met krillolie opmerkelijk beter zijn dan de resultaten die met gewone visoliesupplementen bereikt worden. Het is niet overdreven te stellen dat deze 100 procent natuurlijke omega-3bron de meeste bioactieve essentiële vetzuren levert in synergie met antioxidanten, fosfolipiden en choline. Met andere woorden: krillolie is de meest ingenieuze omega-3-bron die we tot op heden kennen. De reden waarom krillolie zo goed in het lichaam wordt opgenomen, zijn de fosfolipiden. Fosfolipiden zijn levensnoodzakelijke vetten die een belangrijk onderdeel zijn van alle cellen in ons lichaam. Ze vormen - samen met cholesterol - het omhulsel van de cellen, de celmembranen. Ze kunnen gedeeltelijk onverteerd worden opgenomen. Hierdoor blijft de fosfolipidenstructuur gekoppeld aan EPA en DHA als dragerstof, wat de biologische opname gemakkelijk maakt. Omdat krillolie zo rijk is aan omega-3-vetzuren en omdat deze vetzuren zo gemakkelijk worden opgenomen, hoef je dagelijks slechts een lage dosis krillolie in te nemen om hoge dosissen bioactieve EPA+DHA binnen te krijgen.
gen controleren. Krillolie levert hierdoor een belangrijke bijdrage in de ondersteuning van de hersenfunctie. Literatuur 1. Scientific Opinion of the Panel on Dietetic Products Nutrition and Allergies on a request from the European Commission on the safety of ‘Lipid extract from Euphasia superba’ as food ingredient. The EFSA Journal (2009) 938, 1-16. 2. Bunea R, El Farrah K, Deutsch L. Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the clinical course of hyperlipidemia. Altern Med Rev. 2004; 9(4):420-8. 3. Sampalis F, Bunea R, Pelland MF, Kowalski O, Duguet N, Dupuis S. Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the management of premenstrual syndrome and dysmenorrhea. Altern Med Rev 2003; 8(2):171-9. 4. Deutsch L. Evaluation of the effect of Neptune Krill Oil on chronic inflammation and arthritic symptoms. J Am Coll Nutr 2007; 26(1):39-48. 5. Evaluation of the effect of Neptune Krill Oil (NKOTM) on Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD):http://www.naturligkrill.no/ cms/cms_upload/file/ADHD_NTB.pdf 6. Massrieh W. Health benefits of omega-3 fatty acids from Neptune krill oil. Lipid Technol 2008; 20(5):108-11. Bron: Walter Faché; Faché Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (FIOW), Laarne, België. www.fache-instituut.be.
Ondersteunt de hersenen en verbetert de concentratie Krillolie is rijk aan choline, een voorloper van de stof acetylcholine, die een belangrijke rol speelt bij het doorseinen van zenuwprikkels die de spieren, de slaap, het concentratievermogen en het geheu-
PSC 27
Productvoorlichting in Nederland door Productvoorlichting in Nederland door Voor meer informatie: www.nutrilogic.nl meer informatie: www.nutrilogic.nl Voor bestellingen: www.natuurapotheek.com / 015-3614477 Voor bestellingen: www.natuurapotheek.com / 015-3614477
lifestyle lachen in echt gezond!
Lachen is echt gezond! Door: Maartje Albert Lachen is gezond. Het klinkt als een open deur, maar er is inmiddels al veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Er is zelfs een wetenschappelijke stroming die onderzoek doet naar het fenomeen lachen: gelotologie (afkomstig van het Griekse woord gélōs, dat lachen betekent).
Een onderzoek van de Universiteit van Maryland toonde aan, dat lachen de werking van de bloedvaten verbetert. Tijdens het onderzoek werden de bloedvaten van proefpersonen, die naar een lachfilm keken, onderzocht. Het bleek dat de bloedvaten verwijdden, waardoor de bloedsomloop toenam. Bij het kijken van een film die stress teweegbracht, werd juist geconstateerd dat de bloedvaten vernauwden. Aan diezelfde universiteit is neurowetenschapper Robert Provine verbonden. Hij schreef het boek Laughter: A Scientific Investigation. Hij stelt in dit boek, dat lachen vooral gaat over relaties en verrassend weinig te maken heeft met grappen en grappige verhalen. Lachen is een sociale, psychologische en biologische activiteit, die we delen met onze verre verwanten, de mensapen. En met verrassend effect, want lachen onthult waarom mensen kunnen praten en apen niet en leidt tot de ontdekking van de gebeurtenis, die essentieel is voor de evolutie van de menselijke spraak en taal. En niet alleen dat; er zijn nog zoveel meer lachfeiten. Wist u bijvoorbeeld dat: • Vrouwen meer lachen naar mannen dan omgekeerd, • Sprekers meer lachen dan hun publiek, • Lachen groepsleden aan elkaar bindt, • We niet lachen tijdens het praten, maar aan het einde van een zin.
Robert Provine onderzocht of we onze weg kunnen lachen naar gezondheid en geeft suggesties hoe we onze omgeving kunnen aanpassen zodat we meer gaan lachen. En dat lijken we nodig te hebben, want de Duitse gelotoloog Michael Titze heeft berekend hoe vaak we lachen. En dat lijkt af te nemen. In de jaren vijftig van de vorige eeuw was dat ongeveer 18 minuten per dag. Iets meer dan vijftig jaar later is dat nog maar 6 minuten per dag. Titze raadt aan om zeker 10 minuten per dag te lachen. Volgens hem helpt dat, zelfs als het kunstmatig is.
lifestyle
Lachen zorgt dat de hersenen endorfinen aanmaken, die stressverlagend en pijnstillend werken. Lachen zorgt dat het zuurstofgehalte in het bloed toeneemt en het bevordert de bloedcirculatie. Ook zorgt lachen voor een toename van interferonen. Dit zijn natuurlijke eiwitten die een belangrijke rol spelen bij de werking van het immuunsysteem. Als we lachen, trainen we de spieren in het gezicht en in de hals en lachen vormt een uitlaatklep voor onze emoties.
We weten nu dat lachen gezond is. Daarom wat tips voor de dagelijkse lachtraining: • Trek voor de spiegel gekke bekken naar jezelf, • Schrijf dingen op, die je aan het lachen maken, zodat je ze na kunt lezen en aan anderen kunt vertellen, • Kietel jezelf met een donsveer in je neus, • Zoek naar kinderfoto’s van jezelf waarop je lacht, en bekijk deze regelmatig, • Teken karikaturen van jezelf of van de mensen om je heen, • Laat je kietelen door je partner en andersom, • Zorg voor een vriendenkring met humor en lach regelmatig met elkaar. En nu lachen maar! Bronnen: www.umm.edu/news/releases/laughter2.htm # ixzz2NR7FhD3N www.provine.umbc.edu/books/ laughter-a-scientific-investigation www.michael-titze.de
PSC 29
marijke eggink
een event organiseren Door: Marijke Eggink Op het moment dat ik dit artikel schrijf, ben ik net teruggekomen van de PSC-dagen. Hierdoor geïnspireerd wil ik dit keer het organiseren van je eigen event onder de aandacht brengen. Wat is eigenlijk een “event”? Ik vond deze definitie bij Wikipedia: Een evenement is een verplaatsbare georganiseerde gebeurtenis, (openlucht)manifestatie, (thema)dag of week. Meestal is die publiek, maar ze kan ook besloten zijn: bedrijfsevenement. Als ZZP-er kun je ervan uitgaan dat een event dus altijd publiek is. En je hangt er een thema aan: bijvoorbeeld opvoeding, de publicatie van je boek, geweld binnen het gezin, of marketing en verkoop zoals ik dat nu geef. Het kan zijn dat bekenden van je deelnemen, klanten of collega’s, of dat je mensen uitnodigt die naar jou verwijzen. Maar het is ook een uitstekende gelegenheid voor nieuwe mensen om jou te leren kennen. Waarom zou je een event organiseren? 1. Het geeft je bekendheid als professional. Mensen lezen erover, horen erover. Professionals zijn geïnteresseerd en zullen komen als het thema hen aangaat. Je krijgt hierdoor al snel de status van “expert” op het gebied van het thema. 2. Het geeft mensen die overwegen een dienst van jou af te nemen, de mogelijkheid om kennis met je te maken, voordat ze definitief besluiten om met je in zee te gaan. 3. Mensen die klant zijn of zijn geweest, komen bij je terug. Ze willen op de hoogte blijven van jouw nieuwe ontwikkelingen, vaardigheden en inzichten. Op deze manier versterk je de band. 4. Je geeft mensen de gelegenheid om te netwerken. Zo ontstaan ook onderlinge banden tussen jouw volgers en vormt zich een hechte groep van samenwerkende partijen, ja zelfs vrienden, om je heen. 5. Je kunt je aanbod verkopen, veel makkelijker dan bijvoorbeeld alleen via je nieuwsbrief. 6. Je zet een bepaalde sfeer neer, die uniek is voor jou en je klanten. Je zoekt een geweldige locatie die bij je past en nodigt een spreker uit die dat wat jij wilt uitdrukken, benadrukt of die expert is op een onderdeel van het thema van je event.
georganiseerd, maar daarna verwatert alles weer snel, hoe waardevol het ook was. Cruciaal is dus dat aanbod, waardoor jij omzet genereert en je klant geholpen wordt met het nemen van volgende stappen! Hier mijn 7 tips: 1. Zorg voor een locatie die past bij jouw event: wil je een zakelijk event houden, een creatief event, of wil je een plek die het gevoel geeft op vakantie te zijn? Denk er goed over na van tevoren, en ga op zoek naar de juiste locatie. 2. Zorg voor een combinatie van theorie en praktijk. Theorie alleen geeft mensen geen handvatten om dingen toe te passen. Praktische oefeningen verhogen de waarde enorm. 3. Zorg voor een team dat jou ondersteunt. Op die manier kun jij je concentreren op je inhoud en het contact met de deelnemers. 4. Stel een doel voor het aantal deelnemers dat je wilt, maar hecht niet aan het resultaat. Een event heeft een eigen dynamiek en daar past een specifiek aantal deelnemers bij dat jij niet kunt controleren of manipuleren. 5. Doe altijd een “upsell”. Geef een geweldig aanbod, waardoor je mensen niet verder het zelf uit laat zoeken. Geef je deelnemers de gelegenheid om intensief verder met je te werken. 6. Kies voor werkvormen die bij je passen. Jouw deelnemers worden door jou aangetrokken, en zullen zeer waarschijnlijk ook van die werkvormen houden. Jij wordt blij van deze werkvormen en begint te stralen, dat vind jij fijn en je deelnemers ook! 7. Last but not least: nodig een – liefst bekende – gastspreker uit! Door die uit te nodigen laat je zien dat je zelf ook een expert bent en wilt zijn. Je verhoogt de waarde van je event en inspireert je deelnemers door ze te laten kijken met de invalshoek van de gastspreker.
7. Het is enorm leerzaam voor je positionering. Door events te organiseren word je je steeds bewuster van je visie, je aanpak en van hoe je je boodschap in de wereld wilt zetten. Je stelt jezelf vragen: Wat wil ik overbrengen? Wat is mijn kernboodschap? Hoe kan ik dat het beste uitdrukken? enz. Ik beveel je van harte aan om zo’n event te organiseren. Een event mag je geslaagd noemen als twee dingen gelukt zijn: 1. De deelnemers zijn heel erg tevreden en kunnen meteen aan de slag met nieuwe praktische kennis. 2. Je hebt nieuwe klanten gekregen. Vooral dat laatste is heel erg belangrijk. Er worden veel events 30 PSC
Marijke Eggink is gecertificeerd ondernemerscoach. Zij helpt coaches, therapeuten en andere dienstverleners, die worstelen met te weinig bereik, klanten en omzet naar een bloeiende praktijk. Wil je meer tips en artikelen ontvangen? Ga naar www.watwerktwerkt.nl
•
gradatim
Duurzame inzetbaarheid van medewerkers door
vitaliteitsmanagement Wanneer je het woordenboek erop naslaat, zie je bij vitaliteit de omschrijving: energiek, veerkrachtig, fit en onvermoeibaar door kunnen werken en met een groot doorzettingsvermogen. In 2009 interviewden Strijk en collega’s Nederlandse werknemers van 45 jaar en ouder in het kader van hun Vital@Work Study over vitaliteit. Volgens deze werknemers had vitaliteit een lichamelijke en geestelijke component. De mentale component bestond volgens de geïnterviewden uit de afwezigheid van mentale klachten, stress, depressie, enz. en de aanwezigheid van welbevinden (gelukkig zijn, positief ingesteld en gemotiveerd zijn) en doorzettingsvermogen als zaken tegenzitten. De fysieke component bestond uit de afwezigheid van chronische ziekten die leiden tot beperkingen in het dagelijkse leven en in fitheid, energie en kracht. Ook de Romeinen hadden het al over “Mens sana in corpore sane”, wat zoveel betekent als ‘in een fit lichaam hoort een gezonde geest’. Het is belangrijk dat we lichamelijk en mentaal in balans zijn. Velen vinden het gedoe rond mentaliteit en emotie te zweverig en richten zich liever op alleen de fysieke fitheid. Maar zonder geestelijke fitheid ontbreekt de goede balans. Deze onbalans kan leiden tot lichamelijke of mentale klachten. Een belangrijke rol in iemands vitaliteit spelen gezondheid, leefstijl, persoonlijkheidskenmerken (psychologisch kapitaal) en de intrinsieke motivatie, door de mate waarin het werk en de omgeving tegemoet komen aan iemands behoefte aan autonomie, verwantschap en competentie. Fysieke en mentale bouwstenen van vitaliteit zijn voor het eerst beschreven door de onderzoekers Ryan en Frederick. Een voorbeeld van een fysieke bouwsteen is lichamelijke gezondheid die beïnvloed wordt door verantwoord eten en voldoende bewegen. Voorbeelden van mentale bouwstenen zijn zelfverwezenlijking, zelfvertrouwen, tevredenheid met het leven die vitaliteit bevorderen en psychopathologie, depressie, negatief affect en angst verminderen. Emoties hebben enorm veel invloed op onze vitaliteit. Langdurige blootstelling aan werkdruk en agressie op het werk vormen een bedreiging voor de mentale gezondheid en vitaliteit van werknemers. Van de werknemers heeft 41% last van werkstress en 33% wordt geconfronteerd met agressie, geweld en andere vormen van ongewenst gedrag. In de publieke sector gaat het zelfs om bijna 60%. Mentaal hebben veel mensen de grens van belastbaarheid bereikt.
De stelling die binnen HRM wordt onderbouwd, is dat mensen van fundamenteel belang zijn voor het succes van de organisatie. Medewerkers moeten niet worden gezien als kostenpost maar als (menselijk) kapitaal, wat doorslaggevend is voor de prestaties van de organisatie. Tevreden en vitale medewerkers zorgen voor een hoge mate van tevredenheid bij klanten, zijn productiever, maken meer winst en zorgen voor een lager personeelsverloop (Harter, 2002). Inzetten op vitaliteitsmanagement lijkt daarmee de sleutel tot duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Literatuur • Harter, J.K., Schmidt, F.L. en Hayes, T.L. (2002). Business-Unit Level Relationship Between Employee Satisfaction, Employee Engagement, and Business Outcomes: A Meta-Analysis, Journal of Applied Psychologie. • Ryan, R.M., & Frederick, C. (1997). On Energy, Personality, and Health: Subjective Vitality as a Dynamic Reflection of Well-Being. Journal of Personality, 65(3), 529-565. • Strijk, J.E., Proper, K.I. Beek, A.J. van der & Mechelen, W. van (2009). The Vital@Work Study. The systematic Development of a lifestyle intervention to improve older workers’vitality and the design of a randomised controlled trial evaluating this intervention, BMC Public Health 9: 408. • Vuuren, T. van, (2011). Vitaliteitsmanagement: je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden! Oratie in verkorte vorm uitgesproken bij de openbare aanvaarding van het ambt van hoogleraar Strategic Human Resource Management, in het bijzonder met betrekking tot vitaliteitsmanagement bij de Open Universiteit. Bronnen • www.gezondheidsweb.eu • Gerritsen, J. (2010). Hoe zit het met je mentale vitaliteit? www. bewustmakers.nl
Congres: Mentale vitaliteit geeft duurzame inzetbaarheid
Gradatim organiseert i.s.m. InterExpert en de C&T groep een congres over mentale vitaliteit. Mentale vitaliteit is het thema van deze tijd en staat op deze dag centraal, waarbij we ons richten op
3 OKT. 2013
Congrescentrum De Schakel te Nijkerk van 9.00 - 17.00 uur
w w w . g r a d a t i m . n l
de drie kernen: Zelf, Context en Rol. Met als doel medewerkers te versterken en duurzame inzetbaarheid te waarborgen. PSC 31
Meer zelfvertrouwen met de HAPPY-methode!
Tekst: drs. Sella van de Griend HAPPY!? Ouders willen niets liever dan dat hun kinderen gelukkig en gezond zijn. Dat ze gewoon happy zijn. Toch zijn ouderschap en opgroeien helemaal niet zo eenvoudig, zo bleek uit mijn research. Ook blijkt het maar wat lastig om eerlijk te zijn over de echt lastige zaken. Ouders willen graag voldoen aan het plaatje van een happy family. Zo vertelde laatst een moeder mij dat ze het echt heel moeilijk vond om toe te geven dat haar zoon gepest wordt. Om dit taboe te doorbreken en bij te dragen aan gelukkige gezinnen, maakte ik het HAPPY KIDS boek en de CD. Daarnaast geef ik workshops en lezingen. Allemaal gebaseerd op de HAPPY-methode die ik ontwikkelde. Drijfveren Twee vragen die mij van kinds af aan bezighouden en een drijfveer voor mijn kennisvergaring zijn: ‘Waarom doen mensen zoals ze doen, ook al worden ze daar niet gelukkig van of doen ze er andere mensen verdriet mee?’ en ‘Waarom is het zo moeilijk om je gedrag te veranderen?’ De antwoorden liggen in wat we geleerd hebben tijdens onze jeugd over de wereld en over onszelf. In wat we zijn gaan denken over onszelf en de wereld. En nog specifieker in de overtuigingen die we hebben gevormd. Want hoe je over jezelf denkt, bepaalt wat je wel en niet doet, wat je wel en niet laat gebeuren. Maak je keuzes voor geluk en gezondheid of niet? Weg met taboe in ouderschap bij Sella’Vie Met mijn praktijk Sella’Vie ondersteun ik ouders bij meer plezier en ontspanning in ouderschap. Laten we vooral eerlijk zijn over ouderschap. Opvoeden brengt heel wat met zich mee. Zo lopen ouders met hun kind(eren) tegen lastige situaties aan zoals: ruzie, pesten, niet luisteren, agressie, boosheid, weerstand, verdriet, angst, onzekerheid, eenzaamheid. Ook worstelen ze vaak met hun eigen emoties en gedrag. Ouders willen graag weten hoe je met dit soort situaties omgaat. Ook vragen ze zich af hoe het zelfvertrouwen van hun kind te vergroten is. Regelmatig verzucht een ouder ‘en mijn zelfvertrouwen mag ook groter worden’. Ik ondersteun ouders bij het opvoeden en opgroeien. Door aan hen inzicht te geven in het gedrag van hun kind en in hun eigen gedrag. Lastige situaties worden er minder door en het zelfvertrouwen wordt vergroot, van kinderen én ouders. HAPPY KIDS Gezien de mooie resultaten van mijn ondersteuning en de regelmatige uitspraken ‘dit moet iedere ouder weten!’ besloot ik mijn expertise te beschrijven in het boek ‘HAPPY KIDS’. Een unieke combinatie tussen psychologie, communicatie en opvoeding. Vanuit mijn achtergrond als communicatiewetenschapper ga ik in op de - vaak onbedoelde - negatieve effecten van communicatie en op de positieve effecten van communicatie. Psychiater dr. Jeroen Terpstra noemt dit boek ‘een praktische handlei-
32 PSC
ding voor een betere opvoeding’. Roy Martina beveelt het boek van harte aan, want ‘hoe beter we onze kinderen zelfstandig maken en een grote eigenwaarde meegeven hoe meer wij bijdragen aan hun geluk en gezondheid later’. De HAPPY-methode: in 5 stappen naar een gelukkig & gezond leven In het boek beschrijf ik de HAPPY-methode, die bestaat uit 5 stappen. Dit is een eenvoudige manier van communiceren waarmee je het zelfvertrouwen van kinderen vergroot. Je kunt het gebruiken bij dagelijkse én bij de lastige situaties. De ene keer kun je precies dit ‘H-A-P-P-Y-rijtje’ volgen en de andere keer pas je 1 ‘letter’ toe of een paar letters. Elke situatie en elk kind is tenslotte anders. Het resultaat? Lastige situaties verminderen of lossen zelfs op, meer harmonie in huis en een sterkere band tussen ouder en kind. Ook wordt het zelfvertrouwen vergroot. Waar staat H-A-P-P-Y voor? H - Horen wat er is & contact maken met je kind Het gaat om aandacht hebben voor wat er echt aan de hand is. Niet om het wegwuiven ‘ach, zo eng is het niet’ of kleineren ‘doe niet zo zielig zeg’ of een ander oordeel geven. Dan kom je snel in een negatieve spiraal terecht. Het doel is duidelijk te krijgen wat er speelt. Vaak zit onder lastig gedrag een onvervulde behoefte. A - Accepteren van gevoelens & behoeften Neem het kind serieus en erken dat iets voor hem of haar belangrijk is, of gewoon zo is: ‘je vindt het eng’, ‘je bent geschrokken’. Jij hoeft het er niet mee eens te zijn, het gaat om hoe het kind iets beleeft en dat je dat accepteert. P - Problemen oplossen Problemen zijn uitdagingen die om een oplossing vragen. Kinderen willen graag onderdeel zijn van de oplossing, niet van het probleem. Vermijd oordelen. Beschrijf het probleem inclusief de oplossing: ‘Je beker is omgevallen, nu ligt er drinken op tafel, we hebben een doekje nodig.’ Hoe ouder kinderen zijn, hoe makkelijker je ze kunt betrekken in het bedenken van oplossingen. Ze zijn zo vindingrijk.
drs. Sella van de Griend
“Het meest gelukkig zijn mensen met zelfvertrouwen die zelfstandig functioneren.”
P - Persoonlijke zelfstandigheid vergroten Je kunt zelfstandig functioneren als je o.a. geleerd hebt op jezelf te vertrouwen en ervaart dat je waardevol bent. Geef het kind daarom gepaste ruimte om dingen uit te proberen. Te weinig ruimte werkt verstikkend en te veel ruimte is verwarrend. Laat hem dingen doen en leer het kind te vertrouwen op zichzelf. Let op uitspraken als ‘wat ben jij toch stout, het komt vast nooit meer goed met jou’. Dit kan een enorme negatieve impact hebben. Terwijl je dat ondeugende gedrag ook kunt zien als experimenteren, grenzen verkennen of aandacht vragen. Het is toch meer opbouwend als je zegt ‘interessant experiment, wat een creativiteit, kijk nou wat het gevolg is, was dat de bedoeling?’ Y - Yes! Succes vieren en positieve overtuigingen versterken Blij zijn en stilstaan bij de geleverde inspanningen en kwaliteiten. Ook al is het doel niet bereikt, toch is het goed te benoemen dat het kind wel lef, doorzettingsvermogen of een andere kwaliteit heeft getoond. Zelfvertrouwen; de basis voor een gelukkig en gezond leven! Het meest gelukkig zijn mensen met zelfvertrouwen die zelfstandig functioneren. Zij hebben geleerd op zichzelf te vertrouwen, gaan uitdagingen aan, nemen beslissingen, kunnen hun mening vormen én uiten, kunnen samenwerken en hebben respect voor anderen. HAPPY Family! Niet alleen wensen ouders dat hun kinderen gelukkig en gezond zijn, kinderen wensen ook dat hun ouders gelukkig en gezond zijn. De HAPPY-methode biedt uitkomst. De HAPPY-methode is namelijk ook door volwassenen op zichzelf toe te passen! De HAPPY-methode is tevens vertaald in songs op de CD ‘Geheimen van HAPPY KIDS’, voor kids van 0 - 10 jaar én hun ouders.
Zelfvertrouwen Kinderen die zich niet goed over zichzelf voelen, willen zichzelf graag overstemmen door heel druk gedrag of het pesten van andere kinderen, of trekken zich juist terug. Hoe meer zelfvertrouwen een kind heeft, hoe beter hij of zij dus op zichzelf kan vertrouwen, hoe gelukkiger hij of zij is. Pijnlijk gevangen in het verleden Een tijd terug was ik in een winkel. De verkoper vroeg mij wat ik het weekend ging doen. Daarop antwoordde ik dat ik een lezing ging geven over mijn boek, over hoe je het zelfvertrouwen van kinderen kunt vergroten. Hij begreep het meteen en zei ‘en dus niet afbreken’. Hij zei: ‘Oh, ik stuur een gesigneerd exemplaar van je boek naar mijn vader met de tekst: zo had je het moeten doen.’ Ik vroeg hem: ‘Wat heb jij vroeger te horen gekregen, waardoor je dit zegt?’ Ook nu wist hij precies wat ik bedoelde. Hij zei ‘je kan ook niks’. Keer op keer had zijn vader gezegd ‘je kan ook niks’. Hij vertelde me dat hij vroeger extra z’n best wilde doen voor zijn vader. Maar hierdoor werd de druk te hoog, waardoor hij zenuwachtig werd en dingen mislukten. Dan zei zijn vader weer ‘je kan ook niks’. Hij vertelde mij ‘ik heb hier al 36 jaar last van en ik voel nog steeds de kleinering en vernedering van mijn vader van vroeger’. Dit is precies wat de HAPPY-methode voorkomt. Ook biedt de HAPPY-methode aanknopingspunten om hier weer uit te komen.
Voor wie? Het HAPPY KIDS boek is voor zowel verzorgers van kinderen als professionals die met kinderen te maken hebben, evenals de workshop en de lezingen. Diverse professionals werken met hun cliënten met het boek. Fijke Willemse, eigenaresse van Kinderpraktijk Dol Fijn! en Counselor van het jaar 2012, zegt: ‘De HAPPY-methode is een krachtig, plezierig en laagdrempelig instrument, bruikbaar voor ouders en iedereen die met kinderen omgaat en werkt.’ Meer informatie over het HAPPY KIDS boek, de CD, lezingen of workshops vind je op: www.HappyKidsOnline.nl
PSC 33
STRIP Auke Herrema www.aukeherrema.nl
Bloesem-remedies brengen de emoties in evenwicht en bevorderen daardoor indirect de gezondheid. De oorzaak aanpakken op een veilige manier.
De Dr. Schüssler Celzouten van Adler beziien kracht en kwaliteit. Zijn de cellen gezond, dan is ook het lichaam gezond. De mineralen zijn verwreven en niet geschud. Celzouten div. nummers in poedervorm, 10 verschillende mengsels, b.v. combinatie 1 t/m 12, het energie Met de hand verwreven mengsel. Alles in 250 gr. en 1 kg.
Essentïele oliën en producten voor de aromatherapie, biologische cosmetica. Het grootste assortiment biologische oliën, airsprays en massage oliën. Winkel: De 3Vrouwen St.Jansstraat 5 - 5964 AA Meterik Tel: 077-3526885 www.de3Vrouwen.nl
WWW.BLOESEM-REMEDIES.COM Bloesem Remedies Nederland
34 PSC
Tel: 077-3987826 / 077-3989011 E-mail: info@bloesem-remedies.com
column martine clausen
Loser? ‘Weet je, ik kan soms een beetje afgunstig kijken naar bijvoorbeeld mijn tandarts. Hij heeft zijn praktijk al 20 jaar. Of naar mijn kapster, die knipt ook al zeker 10 jaar. Zelfs sommige vrouwen die bij onze lokale supermarkt werken, zitten daar al meer dan 25 jaar achter de kassa. Niet fulltime, maar toch.’ De cliënte keek me onderzoekend aan. Op zoek naar een teken van begrip mijnerzijds. Blijkbaar vond ze dat niet, want ze vervolgde. ‘Als je naar mij kijkt, ik begon met een studie toen ik 19 was. Maar na een week wist ik al dat ik mij vergist had. Dus ik stopte ermee en vertrok naar Frankrijk. Daar werkte ik au pair, maar dat hield ik maar een jaar vol. Toen ging ik studeren. Ik koos Italiaans. Ik dacht: kan ik les gaan geven in Frankrijk. Drie jaar gedaan. Toen ging ik in Italië wonen. Ik werkte in een pizzatent. Mijn diploma’s werden daar niet erkend. Na twee jaar ging ik terug naar Nederland. Ik had een man ontmoet en we kregen kinderen. Ik werkte op een schooladministratie, want mijn Franse diploma was ook in Nederland niet geldig. Je moest een hele heisa door om het om te zetten. Ik was zwanger en had er de puf niet voor. Toen kreeg ik mijn eerste kind. Ondertussen volgde ik allerlei cursussen. Alles over spirituele ontwikkeling en bewustwording. Interessant hoor, dat zeker. Na een tijdje kreeg ik er de balen van dat, ik, die eigenlijk docent was, op een schooladministratie werkte. Ik voelde me ondergewaardeerd. Ondertussen volgde ik nog meer cursussen. Snap je wat ik bedoel? Terwijl de tandarts, de kapster en de mevrouwen achter de kassa gewoon hun werk deden, deed ik van alles. De ene cursus na de andere.’ Ze keek me een beetje wanhopig aan. Ik knikte en zei: ‘Maar het klinkt heel veelzijdig. Je zult tijdens die cursussen veel geleerd hebben en veel mensen hebben ontmoet. Bovendien zul je wel een prima mondje Italiaans en Frans spreken. Maar je klinkt alsof je het gevoel hebt dat je iets verkeerd hebt gedaan, alsof er iets aan mankeert.’ Nu was het haar beurt om te knikken. Ze vervolgde: ‘Precies, kijk, jij noemt het veelzijdig. En dat is natuurlijk zo’n opmerking als: is het glas half leeg of is het half vol, maar ik noem het onstandvastigheid, rusteloosheid, steeds weer opnieuw zoeken en nooit één ding vervolmaken. Ik ben nu 48 en moet je me zien. Geen carrière, geen dik inkomen, geen eigen huis. Wat heeft het me opgeleverd? Geen bal.’ ‘Hmm, het lijkt alsof je ontevreden bent met het pad dat je hebt gekozen.’ ‘Ik voel me een loser. Dat is het gewoon.’ En daar had ze het kardinale punt te pakken. Ze voelde zich minder dan anderen. Objectief bekeken zat hier een vrouw voor mij die een schat aan kennis, ervaring en levenswijsheid had opgedaan. Alleen zag zij dat zelf niet in. Ze vergeleek zich met mensen die volgens haar succesvol en tevreden waren. In feite was zíj op zoek naar evenwicht en tevredenheid. Ik legde haar uit dat appels en peren vergelijken weinig zin heeft. Vergelijken kan dan een bron van frustratie worden. Haar hulpvraag was het onderzoeken van haar gevoel een ‘loser’ te zijn. Creatieve therapie was haar op het lijf geschreven. Al snel bleek dat zij het gevoel had, dat er nog zoveel meer in haar zat dat nog niet tot uiting was gekomen. Haar werk bestond in de begintijd voornamelijk uit zwangere vrouwen. (Zie afbeelding). De wortels van haar gevoel van minderwaardigheid lagen in haar verleden. Inmiddels voelt ze zich beter, ze begrijpt dat iedereen zijn eigen pad loopt. Ze snapt ook dat een carrière van 40 jaar op één plek haar waarschijnlijk erg ongelukkig gemaakt zou hebben. En zo ontdekte ze nóg een kant: haar liefde voor schilderen. Martine Clausen, die dit stukje met toestemming van cliënte schreef.
PSC 35
Surfen over de golven
Door: Paul Loomans Wie kan er nog echte rust ervaren? Wie kan er nog handelen vanuit innerlijke kalmte? Voor de meesten van ons is deze rust een ideaal geworden dat zich steeds verder van ons lijkt te verwijderen. We ervaren een versnelling om ons heen die de kleine lege tijdruimtes die er net nog waren, opslokt. Zoals bijvoorbeeld de pauze, de vrije zaterdag of de avond na het werk. Vervolgens lijkt de versnelling als een gretig dier ook nog kleinere oningevulde momentjes te ontdekken. Die kunnen eveneens nuttig gebruikt worden. In dit licht kun je ook het multitasken zien. Tijdens het ene ook nog het andere doen. Tijdens de maaltijd ook nog lezen. Tijdens een telefoontje ook nog een e-mail lezen. Op de wc ook nog facebook checken. Misschien kunnen we wel tripletasken… We moeten constateren dat de vooruitgang die ons zoveel uit handen neemt en ons tijd lijkt te geven om leuke dingen voor onszelf te doen, ons in feite voert naar het benauwde gevoel geen vrij beschikbare tijd meer te hebben. Waar is onze rust gebleven? Welke prijs betalen we voor de vooruitgang? Dat we een prijs betalen is duidelijk. We spreken tegenwoordig over quality time met onze kinderen. Daarmee bedoelen we: we negeren even de druk van alle kanten en proberen te genieten van onze kinderen die dit moment dan waarschijnlijk juist willen gebruiken om eens lekker tegendraads zichzelf te kunnen zijn. We voelen de stress in ons lijf, we zijn nooit klaar. We zijn meer bezig met doven van de ergste branden om ons heen dan met plezier een van onze hoofdtaken aanpakken.
“Dit gevoel van te veel stress was voor mij het begin van de omslag, het vertrekpunt van de ontdekking van een andere manier van omgaan met tijd.” Zelf had ik daar een aantal jaren geleden ook last van. In mijn onlangs verschenen boek ‘Ik heb de Tijd, handleiding in Tijdsurfen’ beschrijf ik deze periode. Dit gevoel van te veel stress was voor mij het begin van de omslag, het vertrekpunt van de ontdekking van een andere manier van omgaan met tijd. Ik ontdekte dat het daadwerkelijk mogelijk is te functioneren vanuit rust.
36 PSC
(….) Het was in het voorjaar van 2005. Ik was acteur en regisseur en nam deel aan diverse projecten na elkaar en door elkaar, zoals dat in mijn toenmalige beroep soms kon gaan. Regie van een circus in Zwitserland. Een jeugdvoorstelling door het land. Tegelijk was ik verantwoordelijk voor het European Zen Center in Amsterdam. En was ook nog vader in een gezin met nog jonge kinderen. Soms had de jongste ’s nachts nachtherrie, zoals zij het noemde, en kwam lekker bij ons liggen. De wekker ging dan voor mijn gevoel wel erg vroeg af. Om niets te vergeten, had ik een ingenieus systeem van lijstjes ontworpen. Er was een verdeling in 3 groepen: werk, zen en thuis. Elke groep had weer eigen onderafdelingen. De lijstjes kon ik direct uit de computer uitdraaien met de juiste titels er al op. Zo zag ik voortdurend wat ik al had gedaan. Maar vooral ook wat ik nog niet had gedaan. Van dat laatste kreeg ik de zenuwen, want dit was altijd veel. Het deed denken aan het spel Tetris. Wanneer je opgelucht zag dat er onder een paar rijen blokjes verdwenen, kwamen er van boven nieuwe blokjes aan, die nog sneller naar beneden vielen. Het was nooit af. De stress in mijn hoofd kwam voor een deel voort uit het feit dat ik voortdurend zag hoeveel ik nog moest doen. Voor een ander deel omdat ik onbewust verlangde dat deze altijd voortdenderende trein zou stoppen en ik klaar zou zijn. En natuurlijk ook omdat het inderdaad veel was. Ik was zenmonnik. Waar was mijn rust, mijn sereniteit? Ik was gespannen, moe en bezorgd. In die tijd begon er langzaam in mij een idee te rijpen. Ik besloot de mij aangeboden handschoen op te nemen. Ik verzamelde al mijn lijstjes en zag nog een keer hoe precies en perfect ze waren. Daarna scheurde ik ze door en gooide ze in de prullenbak. Het was het begin van mijn onderzoek naar het ontstaan van stress. De stap de lijstjes weg te doen, leek onzinnig en onbezonnen. Maar de gedachte erachter was juist: ik nam er een grote stressfactor mee weg. Door deze rigoureuze en intuïtieve stap dwong ik mijzelf als het ware van nul af aan uit te vinden waar ik de rust verloor en hoe ik hem kon behouden. Het ging er niet zozeer om af en toe tot rust te kunnen komen. Rust moest het uitgangspunt zijn. Functioneren vanuit kalmte en evenwicht.
Paul Loomans
Afbeeldingen: Niels de Hoog
Omdat ik geen lijstjes meer maakte, dreef ik volledig op wat ik mij herinnerde. Alleen de afspraken die ik maakte, mochten in de agenda. ‘De echt belangrijke dingen onthoud ik wel’, dacht ik naïef. Door de bijzondere situatie waarin ik mezelf moedwillig had geplaatst, begon ik nu ontdekkingen te doen. Om niet iets te vergeten was mijn aandacht extra gefocust op de reminders die mijn geest uitzond. Ik werd mij bewust wanneer iets innerlijk om aandacht vroeg. Dat kon op ongelegen momenten zijn. Wanneer ik net verdiept was in het uit mijn hoofd leren van een theatertekst, zei een stemmetje in mij: vergeet niet een afspraak te maken met de mondhygiëniste… Wat kwam zij zich nu er tussenin mengen? Het stoorde me. Ik was tekst uit mijn hoofd aan het leren. En ik zei tegen de gedachte: ga weg, kom mij jouw boodschap maar op een beter moment brengen. Ondertussen begon mijn barometer alarm te slaan: hij had spanning waargenomen, fysieke spanning. Doordat ik me lastig gevallen voelde, wees ik de vraag ook met mijn lichaamsspieren af. Afwijzing veroorzaakt spanning, concludeerde ik. Ik deed nog andere constateringen, die ik alleen maar kon doen doordat ik de lijstjes verbannen had. Meer en meer dreef ik op mijn gevoel. Het kwam steeds vaker voor dat ik iets deed en er ook voor in de stemming was. Met andere woorden: wanneer ik het mijzelf toestond, kon ik veel vaker dingen op het juiste moment doen. Met alle voordelen van dien. ‘Het juiste moment’ werd een nieuw begrip voor mij, zoals er andere nieuwe begrippen zouden volgen. Hoe langer ik de nieuwe methode gebruikte, hoe meer ik begon in te zien dat het profijt verder strekte dan de beoogde rust. Deze methode was niet alleen goed voor mijn innerlijk welzijn, zij was ook beter voor het beheren van mijn agenda en de kwaliteit van mijn werk. Mijn intuïtie was een betere manager dan mijn verstand. Gevoeliger, flexibeler, dieper. Ik moest haar wel van de juiste informatie voorzien. Daarin was zij net zo veeleisend als de ratio. Zij wilde alles weten wat er gebeuren moest. En ik moest ervoor zorgen dat ik geen informatie achterhield of op een negatieve manier presenteerde. Mijn experiment leidde tot een grotere aanpassing dan ik verwacht had. Ik verwisselde van bestuurder! De vorige heette controle en overzicht. De nieuwe droeg de naam
intuïtie, en de brandstof die zij nodig had, was vertrouwen. Momenteel werk ikzelf en vele anderen aan wie ik de methode mocht leren, al jaren met deze nieuwe manier van omgaan met onze taken en de tijd. Wij zijn Tijdsurfers geworden. De versnelling zal niet stoppen of van richting veranderen. Maar wij kunnen veranderen in onze wijze van benadering. In plaats van trachten met wilskracht alles in een tijdsraam te persen en vervolgens met geweld onze prioriteiten te stellen, kunnen we soepel surfen over de golven van de tijd en de juiste taken op het juiste moment verrichten. Het boek’ Ik heb de Tijd, een handleiding in Tijdsurfen’ is verkrijgbaar in de boekhandel of op internet. Zie ook de website www.ikhebdetijd.nl (prijs € 17,95). Een workshop Tijdsurfen verzorgt Paul Loomans op 30 juni in Centrum de Roos, P.C. Hooftstraat 183, Amsterdam, aanvang 14 uur. Aansluitend is de Roos omgetoverd tot het Museum van de Tijd. Kaarten à € 9,95 via www.inspirerendleven.nl Paul Loomans is oprichter en coach van De StressOntknoping. Hij begeleidt mensen individueel en in groepen, om rust te hervinden. Daarbij hanteert hij een door hemzelf ontwikkelde methode op basis van zeninzichten. Eerder was hij acteur en regisseur van mimeen bewegingstheater. Hij is zenmonnik sinds 1984 en medeverantwoordelijke voor het European Zen Center in Amsterdam. Hij is getrouwd en is vader van drie kinderen. Fotografie: Henriëtte Lohman
PSC 37
Zintuigenprikkels
In deze rubriek bespreken we elke editie v akge r e la te e rd e b o e ke n, c d ’s , d vd ’s e n ap p s .
Respectvolle opvoedtips voor gevorderde ouders, gedreven therapeuten en fantastische kinderen. De sleutel tot je kind is bestemd voor ouders die op een andere, respectvolle en liefdevolle wijze hun kinderen willen opvoeden. Ouders die bereid zijn om aan zelfonderzoek te doen. Zij kunnen dit boek gebruiken als inspiratiebron om anders naar hun kind te kijken en te luisteren. Het is wellicht verleidelijk de handige opvoedtips klakkeloos na te volgen. Dat is niet de bedoeling. Gebruik de praktische tips als antwoord op de vragen: Hoe kan ik mijn kind beter begrijpen? Hoe kan ik mijn kind helpen om zijn probleem op te lossen? Hoe kunnen wij ons zelf helpen in lastige opvoedsituaties? Je kind staat centraal en niet jouw gemak, deze opvoedtips of het management van de dag. Jouw kind is uniek, jij bent uniek. Leer van je kind en leer over jezelf. Dan wordt opvoeden pas echt leuk. Het boek is ook geschreven voor kindertherapeuten die praktische opvoedtips aan ouders en kinderen willen meegeven. Charlotte Visch ontwikkelde in 1998 een nieuwe kindertherapie, waarin de principes van het ‘gelukkig worden’ terug te vinden zijn. De sleutel tot je kind, Charlotte Visch Uitgeverij: 248media, ISBN: 9789079603039
30 inzichten over angst en moed Angst - voor verandering, voor verlies, voor het onbekende - heeft een verlammende uitwerking en tast het vermogen aan om helder te denken. Je angsten onder ogen zien en overwinnen is een van de moeilijkste dingen die er zijn, maar er is een psychologisch tegengif: moed. In zijn directe, maar altijd meelevende stijl deelt psychiater Livingston dertig waardevolle inzichten over angst en moed. Inzichten als ‘Moed is geen gevoel, maar een gewoonte’, ‘Onwetendheid kan worden hersteld; voor stupiditeit is geen remedie’, ‘Het leven is geen kijksport’ en ‘Lafheid is het onvermogen om van iets anders te houden dan jezelf’. Gordon Livingston is een Amerikaanse psychiater die woont en werkt in Columbia, Maryland. Hij schrijft voor o.a. de Washington Post, San Francisco Chronicle en Baltimore Sun. Eerder verschenen bij Scriptum: Te vroeg oud, te laat wijs, Gewoon blijven dansen en Leren lief te hebben. Leren te leven 30 inzichten over angst en moed, Gordon Livingston Uitgeverij Scriptum, ISBN: 9789055941599
38 PSC
In Nederland en Vlaanderen verlaten elk jaar tienduizenden kinderen de basisschool met een onvoldoende leesniveau. Komt dat omdat er iets mis is met die kinderen? Zijn die leeszwak of dyslectisch geboren? Elk kind kan een vlotte lezer worden. Dyslexie is namelijk geen erfelijke taalontwikkelingsstoornis, maar het gevolg van slechte onderwijsmethoden. Dwaalspoor dyslexie laat zien welke ogenschijnlijk kleine, maar in werkelijkheid kapitale fouten er worden gemaakt en stelt een alternatief voor: de alfabetcode-aanpak. Die is gebaseerd op Amerikaans onderzoek, werd in nauwe samenwerking met de Nederlandse Stichting Schriftontwikkeling uitgewerkt en heeft inmiddels bewezen zowel makkelijk hanteerbaar als dyslexieveilig te zijn. Dwaalspoor dyslexie is geen boek boordevol nuttige tips, maar een heldere handleiding die je toont hoe je elk kind goed leert lezen en schrijven. Of dat kind al leesonderwijs gekregen heeft of niet; of je onderwijzer, remedial teacher, hulpverlener of ouder bent, je kunt het. Dwaalspoor dyslexie, Erik Moonen Uitgeverij: Standaard, ISBN: 9789002252198
Zintuigenprikkels
Begrijp je gevoelens en verander je leven. Door dit boek ga je anders naar jezelf kijken, gemakkelijker in het leven staan en een betekenisvoller leven leiden! Hoe komt het toch dat de een schijnbaar gemakkelijk over een teleurstelling heen stapt en de ander er nog dagenlang door van slag is? Waarom is de een zo afhankelijk van de mening van anderen, terwijl de ander vol zelfvertrouwen zijn eigen pad volgt? Waarom zijn sommige mensen altijd vrolijk en andere altijd somber? Dat heeft alles te maken met onze emoties - hun oorsprong, de kracht ervan maar ook het soms vernietigende effect ervan. Ieder van ons heeft een manier van reageren die gebaseerd is op zes emotionele basisstijlen: veerkracht - instelling - sociale intuïtie - zelfbewustzijn fijngevoeligheid voor je omgeving - aandacht. Elke stijl heeft een schaal en de mate waarin we scoren op die zes schalen, bepaalt ons unieke emotionele type. Davidson legt uit welke processen er plaatsvinden in de hersenen als onze emoties in het spel zijn, en als je eenmaal begrijpt hoe dat werkt, kun je die processen en emoties beïnvloeden. Daarmee kun je je manier van reageren veranderen en dus je leven. Zelfs autisme en depressie kun je zo zelf bestrijden. Mijn brein is niet jouw brein, Richard Davidson en Sharon Begley Uitgeverij Kosmos, ISBN: 9789021548692
Een praktische handleiding over melancholie Hoe geef je zin aan het leven? is een vraag waarmee steeds meer cliënten de therapeutische praktijk binnenstappen. Deze toenemende behoefte aan zingevingstherapie kan te maken hebben met het feit dat materiële en immateriële behoeften in het westen redelijk vervuld zijn en er ondanks deze vervulling geen geluksgevoel is. De therapeut geeft geen antwoorden, ook in dit boek worden geen antwoorden gegeven. Er worden oefeningen aangereikt om cliënten te helpen bij hun eigen persoonlijke zoektocht. De oefeningen zijn ingedeeld naar de belangrijkste deelgebieden rondom zingeving: melancholie, relaties, werk en vrije tijd, zelfkennis en expressie, creatie en schoonheid, beweging en ontspanning en wereldbeschouwing. Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan door een inleiding en verklaring van de gehanteerde begrippen. Als metafoor en casus is het levensverhaal van Eveline opgenomen, omdat levensverhalen centraal staan in zingevingstherapie en metaforen een krachtig hulpmiddel zijn binnen therapie. Zingevingstherapie is een praktisch en verdiepend handboek voor (aanstaande) therapeuten en docenten en voor studenten een inspirerende kennismaking. Eerder verschenen van deze auteur: Handboek kindercounseling, Creatieve therapie en Handboek relatietherapie. Zingevingstherapie, Marieke Nijmanting Uitgeverij SWP, ISBN: 9789088500992
Recensie door: Anja van de Weerd Veelzijdigheid voor kinderen. Het is een aardig idee om kinderen met psychologie in aaraking te laten komen middels een boek. Het duo Bette Westera & Naomi Tieman heeft een poging gewaagd met het boek ‘Dat zou ik nooit doen!’ De doelgroep is kinderen vanaf 10 jaar. In ‘Dat zou ik nooit doen!’ wordt op een laagdrempelige wijze aan kinderen uitgelegd hoe psychologie in elkaar zit. Het gaat in op de belevingswereld van een kind en legt tevens een lijntje naar de interactie met de anderen. Het boek is verdeeld in 7 hoofdstukken waarin diverse soorten gedrag de revue passeren. Voorbeelden zijn: onthouden en vergeten, proeven, bij een groep willen horen en elkaar accepteren. De opbouw van het boek is eenvoudig. Ieder hoofdstuk start met een doe-het-zelftest. Het idee daarachter is dat het kind ontdekt waar het hoofdstuk over gaat. Daarna volgen er weetjes, doe-dingen, raadsels, spelletjes, verhaaltjes etc. Ieder hoofdstuk wordt ook weer afgesloten met een verhaaltje waarin het thema terugkomt. Het boek eindigt met theatersportspelletjes die weer bij de thema’s van de hoofdstukken aansluiten. Tevens hoort bij het boek een website. Dat is een sterk punt. Kinderen zijn vaak visueel gericht en de foto’s en filmpjes sluiten aan bij die behoefte. Nadeel is dat sommige filmpjes in het Engels zijn en je je kunt afvragen of dat handig gekozen is. Ook de mogelijkheid om via de website de formulieren te downloaden van de doe-het-zelf-tests zijn een leuk extraatje. Ondanks het feit dat ik het toejuich om kinderen op deze wijze inzichten te geven in gedrag, ga ik licht stuiteren van de lay-out. Die komt op mij (als volwassene weliswaar) rommelig over. Ik vermoed dat dat komt door de vele verschillende lettertypes en chaotische opmaak. Ik vraag me af of een kind met ADHD of een stoornis in het autistisch spectrum in ‘Dat zou ik nooit doen!’ de weg wel kan vinden. De zwart-wit illustraties zijn van de hand van Sylvia Weve en ik kan er niet enthousiast naar kijken. Misschien had het geheel wat gezelliger geoogd als het zo hier en daar met wat kleur was opgevrolijkt. Afgezien van het feit dat dit boek uitblinkt in veelzijdigheid, plaats ik dit boek als ik naar de bruikbaarheid voor de hulpverlener kijk, niet met stip op één in de categorie ‘must-have’. Aan de andere kant is het misschien wel weer leuk om het aan een cliënt mee te geven die iets meer wil weten over het onderwerp gedrag. Dat zou ik nooit doen, Bette Westera en Naomi Tieman Uitgeverij De Fontein, ISBN 9026133391 PSC 39
Een Holistische kijk op Gezondheid
Ee n Holis t i sc h e k i jk o p
G e z o n d h ei d
Door: Els Dudink Naar aanleiding van twee herseninfarcten ben ik naar een bredere betekenis van gezondheid gaan kijken. Ik werd me steeds meer bewust van het gegeven dat ik als leerling onder de leerlingen mijn eigen zoektocht mocht gaan delen. Het gaat niet om welke ziekte of welke signalen het lichaam afgeeft. We bagatelliseren onze klachten en luisteren onvoldoende naar ons lichaam. De zoektocht heeft geresulteerd in het schrijven van een boek. Dit boek heeft de titel gekregen: Geraakt in het hart van mijn emotionele brein met als secundaire titel: terugkeer in eigen kunnen.
“W E K U N N EN MEER DAN W AT W E MET ONS “V ER S T A N D ” K UNNEN W AARNEMEN.” In 2003 werd ik onverwachts uit mijn bestaande leven gezet. Ik werd tweemaal getroffen door een herseninfarct. Ik was in de diepste laag van mijn hersenen geraakt, in het lymbisch systeem, ook wel het emotionele brein genoemd. In mijn familie komt hoge bloeddruk voor en ik heb me altijd voorgenomen dit fenomeen goed in de gaten te houden. Om goed en gezond in mijn leven te staan voldeed ik aan de adviezen die via de media tot mij kwamen: beweeg voldoende, rook niet, voorkom overgewicht, eet gezond enz. Ik sportte tweemaal in de week, at mimimaal tweemaal in de week vis, ik had geen overgewicht en had nooit gerookt. Medisch is er ook geen oorzaak gevonden; geen hoge bloeddruk, geen hoog cholesterol, geen overgewicht enz. Ik ben een groot raadsel voor de medische wereld en mocht naar huis met de boodschap: kijk wat u kunt; we kunnen verder niets voor u betekenen. Daar zat ik dan, mijn altijd trouw-zijn aan mijn lichaam had geresulteerd in twee bloedverdunners en hoe nu verder. Kon ik weer werken of sporten? Ik wist het even niet. Van uit die gedachte heb ik mijn zoektocht ingezet. Ik wilde een boek schrijven. Heel belangrijk, een duidelijk en leesbaar boek voor iedereen die met bewustwording aan de slag wil. Ik hoop mensen te bereiken die door een gelijk proces van ziek-zijn gaan of zijn gegaan. Het mooiste is een preventief proces: leven vanuit een gezonde leefstijl. Mijn boek roept de mens als individu op goed naar de signalen van het lichaam te luisteren ( het lichaam geeft die als eerste af) en deze ook serieus te nemen. Tevens is mijn
40 PSC
boek een oproep tot complementair werken en een oproep naar de mens als individu om goed naar de signalen van ons lichaam te luisteren en deze ook serieus te nemen. Ik denk dat in de preventieve fase veel ‘gezondheidswinst’ is te behalen. Wat is het doel? Als psychosociaal therapeut ben ik naar de achtergrond van mezelf in relatie tot mijn ziek-worden en mijn sociale leven gaan kijken. Ik heb verschillende theorieën ernaast gelegd en stromingen doorlopen om inzicht in mijn eigen handelen en leefwijze te krijgen. Ik kreeg via mijn cliënten steeds meer de bevestiging dat, als klachtgerelateerde zaken zich voordoen, dit met stress, het boven ons eigen kunnen functioneren (zeg maar uitputten) te maken heeft. Het immuunsysteem is uitgewerkt en geeft de signalen af. Maar wat doen we met ons enige bestaan, ons eigen huis (lichaam) dat niet goed is? Zoektocht Ik ben, zoals ik al eerder aangeef, mijn eigen zoektocht gestart met het uitgangspunt: ik geloof toch in lichaam en geest. Wat doe ik met mijn lichaam dat niet goed voor mij is? Ik ben ziek geworden! Ik kwam uit bij het boek: Hersenletsel, achtergronden en aanpak. Daarin geeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een holistische kijk op wat zij als gezondheid ziet: “Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welbevinden: onze persoonlijkheid. De ontwikkeling die al in de prenatale fase gevormd wordt”.
Els Dudink
“Ons huis (lichaam) is ons enige bezit en daarin mogen we ons best thuis voelen.”
Gezondheid betekent dus meer dan alleen het afwezig zijn van een lichamelijke ziekte. Van deze bredere kijk op gezondheid was ik me wel bewust als psychosociaal therapeut. Maar ik realiseerde me nu ook dat deze gegevens als zeer belangrijk beschouwd mogen worden. Citaat uit het boek Hersenletsel: “De drie genoemde aspecten van gezondheid hangen nauw met elkaar samen. Omdat het zich welbevinden voor iedereen anders is, kunnen we wel zeggen dat gezondheid een persoonlijke en subjectieve beleving is.” Je kunt ook zeggen dat eenieder uniek is in het beleven van gezondheid en omdat we allemaal een andere achtergrond hebben, ook het individu in een gezin, is de individuele beleving anders. De een kan gevoelig voor iets zijn en de ander niet. Ik ervaar een grote meerwaarde om op deze manier naar mijn cliënten te kijken. Tijdens de intake vraag ik altijd naar zijn of haar achtergrond. Uit wat voor gezin iemand komt en welke rol en plaats de persoon daarin gehad heeft, of nog heeft. Of je geboren bent als oudste, jongste, of middelste kind. Of je broers of zussen boven of onder je in leeftijd hebt. Welke rollen je van jezelf hebt of opgedragen hebt gekregen. Hoe de sfeer was, en hoe je ouders in hun eigen leven stonden en hoe in relatie tot hun kind(eren). Daarnaast vraag ik ook altijd naar de opvoeding. Hebben zich tijdens de opvoedingsfase situaties voorgedaan die heden ten dage nog worden beleefd? Ik denk dat de groei van iemand altijd stagneert met de aannames en overtuigingen die eerder in het leven zijn aangenomen en in de huidige tijd nog nageleefd worden. Wel wordt aangevoeld deze aannames te willen veranderen. Maar hoe? Bovenstaande gegevens heb ik altijd al belangrijk gevonden en ik geef er nu met het inzicht dat ik zelf kreeg meer waarde aan. Ik geef nu aan dat ik leerling onder de leerlingen ben en dat we samen mogen inzien hoe belangrijk het is om te luisteren naar ons lichaam. Persoonlijkheid Dick Swaab geeft in zijn boek ‘We zijn ons brein’ aan, dat persoonlijkheid niet te veranderen is. Deze staat vast. Alleen gedrag kunnen we veranderen. Ik ben me gaan realiseren hoe belangrijk het is dat het gevormde van onze persoonlijkheid niet is te veranderen, maar wel ons gedrag. Er kwam een nieuwe vraag in mij op: is het daarom zo moeilijk om nieuw geleerd gedrag te handhaven? In het onderzoek bij mezelf kreeg ik steeds meer het besef dat ik op een andere manier dezelfde zaken nog in de praktijk bracht. Nu accepteer ik die terugkerende gedragingen en lach erom. Met alle leuke en minder leuke facetten. Het is het antwoord op hoe de WHO naar gezondheid kijkt. Ik word er alleen niet meer door uit balans gebracht.
Niet hoger inzetten in wie ik MAG zijn. Niet meer met mijn oude MOET-gedrag door het leven gaan. Maar genieten met HART en ZIEL. Het draagkracht- / draaglastprincipe Dit model geeft ons daar veel inzicht in. Worden de lasten groter dan we aan kunnen, dan wordt ons evenwicht verstoord en kunnen de eerste klachten zich aandienen. Welke inspanning wordt van je gevraagd en wat kan je leveren? Contact innerlijk lichaam Ik kreeg mijn vermoeidheid na mijn infarcten niet in balans. Ik realiseerde me steeds meer dat rouw in mijn situatie van groot belang is. Afscheid nemen van een gezond lichaam wordt volgens mij nog onvoldoende gedaan. Ik kwam in contact met meditatie in beweging. Deze ontmoeting en ervaring met de Taoïstische stroming hebben me inzichten gegeven in hoe in contact te komen met mijn innerlijk lichaam. Het werken met de energiestroom in je lichaam en die verbinden met de energie uit het universum. De in- en ontspanning ervaren in mijn lichaam, het autonome stelsel, de rem en het gaspedaal kwamen in balans. Door de bewegende meditatie heb ik mijn lichaam weer in balans gekregen en mijn vermoeidheid werd steeds minder. Ik doe nog dagelijks mijn oefeningen. Ons huis (lichaam) is ons enige bezit en daarin mogen we ons thuis voelen. En of we nu de medische, spirituele, wetenschappelijke of de oosterse geneeskunst erop na houden, het gaat allemaal over hetzelfde lichaam. Daarom mijn roep aan ieder individu: luister naar je lichaam. Dit geeft als eerste signalen. Els Dudink (1950) is psychosociaal therapeut en auteur van het boek: Geraakt in het hart van mijn emotionele brein. Het boek is te bestellen via haar praktijk voor bewustwording “EIGEN KUNNEN” (www.neuroki.nl) of in de boekwinkel. Heeft u interesse in een lezing over het boek, stuur dan een e-mail naar info@neuroki.nl.
PSC 41
COLOFON
COLOFON PSC Magazine, informatiebron voor professionals aangesloten bij de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg, Adiona, platform voor kindercoaching en Rosegarden Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@pscmagazine.nl Bladmanagement: Maartje Albert E-mail: maartje@pscmagazine.nl Eindredactie: Marianne Smits Redactieadres Sabangstraat 14 2612 BK Delft Telefoon: +31 (0)15 88 71 276 E-mail: redactie@pscmagazine.nl Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Sabangstraat 14 2612 BK Delft Telefoon: +31 (0)15 88 71 276 info@inspiredcommunications.nl Vormgeving Eefje Kleijweg www.eefjekleijweg.com Druk Drukkerij Bestenzet bv, Zoetermeer Lezersservice PSC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt in 2013 toegezonden aan alle leden van beroepsorganisatie NFG (Nederlandse Federatie Gezondheidszorg), Adiona, platform voor kindercoaching en Rosegarden. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever. Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@pscmagazine.nl Losse edities Kijk voor losse edities op www.pscmagazine.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, productinformatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.
rouwverwerking
Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met rouw. Afscheid nemen hoort bij het leven. Rouwverwerking is een heel persoonlijk proces, dat kan optreden bij het verlies van een geliefde, een baan, een woning of bijvoorbeeld bij ziekte. In de volgende editie van PSC Magazine komen verschillende deskundigen aan het woord over dit onderwerp. Zij delen hun ervaringen en kennis, ieder vanuit hun eigen invalshoek.
Inner Travel
Inner Travel is de naam van het workshopspel, dat individuen en/ of teams vanuit bewustwording tot essentiële keuzes brengt. Het spel is ontwikkeld voor mensen (of teams) die nieuwe wegen willen inslaan of hun pad anders willen vervolgen, veelal in een veranderende omgeving. Ieder mens beleeft veranderingen op zijn of haar eigen manier afhankelijk van zijn of haar persoonlijkheid en het type mens dat je bent. Bovendien is het maken van keuzes een persoonlijk proces: ieder mens heeft zijn of haar eigen drijfveren. Inner travel is een hulpmiddel om in korte tijd eigen keuzes te maken én te verankeren. De reis begint met een queeste: het persoonlijke speldoel. In dit doel formuleert de deelnemer een belangrijk thema. Het speldoel kan gerelateerd zijn aan een specifiek veranderproces of een teamdoel. De workshop geeft de inzichten om dit doel te kunnen bereiken.
Biografisch coachen
Bij biografisch coachen kijken de coach en de cliënt samen terug op het leven. Welke positieve en negatieve ervaringen zijn er, welke keuzes zijn er gemaakt en welke betekenis kunnen die hebben voor de toekomst?
PSC sponsors - PSC Magazine wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdrage van onze sponsors:
42 PSC
Praktijk “De Weg”
"Merk je ook dat je verder wilt?" + Specialist in sekse specifiek
Nieuw: Geaccrediteerde workshop
& lichaamsgericht werken
“Geldprobleem is een gedragsprobleem”
+ Supervisie voor hulpverleners + Training op maat
In- & outdoortraining in teamverband en individueel o.a. “Een taal erbij” en “Geweldloos verzet in gezinnen”.
VOOR EBSITE ONZE W D BEZOEK TUELE AANBO CHING HET AC A O C & G TRAININ
Voor professionals die: • Hun dienstenpakket willen uitbreiden • Willen inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen • Geld en gedrag zien als onderdeel van hun begeleiding • Counselling willen inzetten om schulden te voorkomen
www.praktijk-deweg.nl
WWW.IKOS - HARDERWIJK.NL
Koots òf coach?
OS_PSC_105x74.indd 2
17-01-13 (w 3) 15:49
Vernieuwende psychosociale trainingsmethoden voor professionals op basis van inspirerende boeken op:
krachtige leerstrategie.
23 juni 20 juli
Kijk voor informatie op: opleiding.ke rnvisie
in Den Haag
methode.nl
Voor meer informatie kijk op: www.ma-donna.nl/professionals.html
Verlies en Verlangen
Praktijk voor psychodynamische therapie en persoonlijke ontwikkeling
Trainingen
Omgaan met rouw en verlies
2-daagse training: voor professionals die werken met cliënten met een rouw- en/of verlieservaring Data: 3 en 10 sep
Stil Verlangen, de onvervulde kinderwens
2-daagse training: voor professionals die werken met cliënten met een onvervulde kinderwens. Data: 11 en 18 juni of 6 en 13 september accreditatie voor NFG en Adiona leden 06-27865750 www.verliesenverlangen.nl info@verliesenverlangen.nl
Petra Kapper | Ter Aar | info@praktijk-deweg.nl | 06-29608301
E 160,-
Het aantal patiënten met chronische pijn en chronische stress stijgt! Vergroot nu uw kennis en vaardigheden middels een korte, geaccrediteerde bijscholing waarin u leert uw patiënten effectief te behandelen met behulp van de CPSS methode. Meer info: www.cpsscentrum.nl of stuur een email naar info@cpsscentrum.nl
unieke bron van omega-3 vetzuren, antioxidanten en fosfolipiden!
Kenners kiezen kwaliteit
Distributie in Nederland: www.nutrilogic.nl