EDITIE 6 2014 4 E JAARGANG WWW.PSCMAGAZINE.NL
EUROPA: ÉÉN GROOT LAND ZONDER GRENZEN BEROEPSRISICO NUMMER 1: WERKSTRESS EEN GOED VERHAAL IS HET HELE WERK 22 POSITIEVE GEWOONTES VAN GELUKKIGE MENSEN DE INFORMATIEBRON VOOR PROFESSIONALS IN DE PSYCHOSOCIALE GEZONDHEIDSZORG AANGESLOTEN BIJ DE NFG, ROSEGARDEN EN TP.NET
WEBSITE QUICKSCAN DÉ SERVICE DIE JE HELPT MEER UIT JE BESTAANDE WEBSITE TE HALEN
“Hoe vindbaar is mijn website? Is de boodschap duidelijk en is alle belangrijke informatie helder beschreven? Sluit mijn website aan bij mijn doelgroep en is de uitstraling professioneel?” Er zijn veel aspecten waarop gelet moet worden bij het maken én onderhouden van een goede website. Omdat niet iedereen de tijd of de kennis en ervaring heeft, biedt de NFG samen met Inspired Communications de ‘Website Quickscan’ aan. Een service die u helpt meer uit uw bestaande website te halen. Kosten en informatie De kosten voor de Website Quickscan zijn normaal € 149,-. In overleg met de NFG is er nu een speciale aanbieding. U betaalt slechts € 99,- voor deze service. Wees er snel bij en ontdek wat u kunt verbeteren aan uw website! Meer informatie vindt u op de website: www.inspiredcommunications.nl onder ‘Service NFG-leden’.
2
VOORWOORD
EUROPESE SAMENWERKING Voor u ligt alweer editie 6 van 2014. In deze editie staat het Europese samenwerkingsverband van counselors centraal. De redactie sprak daarom met Seamus Sheedy, president van de European Association for Counselling (EAC) en met Yvonne de Kruijff, vice-president van de EAC en afgevaardigde van Nederland voor de EAC. De EAC heeft als doel counseling binnen Europa een gezicht te geven. Counseling is een redelijk nieuw begrip in Nederland en in Europa, en in Nederland is het niet mogelijk om counseling op universitair niveau als aparte studie te volgen. Ook zie je dat counseling deels overlap vertoont met coaching en psychotherapie. Dit maakt dat counseling in Nederland en ook in andere landen, niet zo’n duidelijke plaats heeft weten in te nemen binnen de psychosociale zorg. De EAC wil dit veranderen en het vak verder professionaliseren.
wij met respect naar hun kennis en passie en hoe zij die vertaald hebben naar verschillende boeken. Mocht u nog een interessant boek willen lezen tijdens de kerstvakantie of daarna, dan raden we u zeker aan het boek Verslaafd aan liefde en het vervolg hierop Bevrijd door liefde van Jan Geurtz en het boek Geheugen voor geluk van Rick Hanson te lezen. Beide zijn prettig te lezen en praktisch toepasbaar. Wat ons ook is bijgebleven van de interviews, zijn de rust, integriteit en de oprechtheid van beide heren. Het was een genot en een voorrecht met hen te mogen spreken.
In deze editie kunt u ook een artikel lezen van Saskia de Bel. Haar bijdrage gaat over werkstress. Het ‘turbotijdperk’ zoals zij dat noemt, heeft ertoe geleid dat één derde van het werkgerelateerde ziekteverzuim wordt veroorzaakt door werkstress. Daarmee is stress op de werkvloer het grootste beroepsrisico in ons land geworden. Uit onderzoek blijkt dat 12 procent van de werknemers burn-outklachten heeft. Ruim 40 procent van de werknemers vindt zijn of haar werk mentaal belastend en een kwart geeft aan altijd onder hoge tijdsdruk te moeten werken.
Afgelopen jaar heeft u niet alleen artikelen kunnen lezen die inhoudelijke kennis gaven over de verschillende takken van de psychosociale zorg, ook heeft u kunnen lezen over de op hand zijn de veranderingen in de zorg en hoe er het afgelopen jaar al initiatieven ontwikkeld zijn om hierop in te spelen (editie 3). De veranderingen in de zorg brengen veel teweeg en waarschijnlijk zullen er nog meer veranderingen volgen. Ook daaraan zullen we in 2015 aandacht blijven besteden.
In haar artikel beschrijft ze hoe werknemers vitaal en in balans kunnen blijven.
'De EAC heeft als doel counseling binnen Europa een gezicht te geven en het vak verder professionaliseren.'
Ook kijken we met een goed gevoel terug op de PSC-dagen: 2 leerzame en interessante dagen met een diversiteit aan sprekers! Wij kijken nu al uit naar de PSC-dagen in 2015, die op vrijdag 5 en zaterdag 6 juni zullen plaatsvinden.
In 2015 zal weer een keur aan interessante artikelen de revue passeren. Mochten er onderwerpen zijn waarover u graag eens iets wilt lezen in PSC Magazine of andere suggesties hebben, dan kunt u een mail sturen naar onze redactie. Voor nu wens ik u veel leesplezier en tot volgend jaar! Sacha van den Ende Hoofdredacteur PSC Magazine redactie@pscmagazine.nl
Op de redactie van PSC Magazine is het nooit stil. Zo zijn de voorbereidingen voor editie 1 van 2015 al in volle gang. Maar zo aan het einde van het jaar kijken we niet alleen vooruit, maar blikken we ook terug op het afgelopen jaar. Wat gebeurde er in 2014 en wat waren de hoogtepunten? Voor ons waren dat onder andere de interviews met Rick Hanson (editie 4) en Jan Geurtz (editie 5). Hoewel beide heren een verschillende achtergrond hebben, keken PSC
3
spreken zien weten zijn voelen handelen liefhebben 4
SanoConcept
synergie vanuit de bron
CHAKRA FYSIEK
ENERGIE Onbewuste drijfveren, emoties en predisposities vormen bij veel gezondheidsklachten een factor van belang. Het SanoConcept hanteert een geïntegreerd model waarin drie niveaus worden onder-scheiden: het fysieke, energetische en persoonlijkheids- of psychovegetatieve niveau. In dit concept spelen de persoonlijkheidskenmerken ofwel de chakra’s een sleutelrol. Chakra’s komen overeen met de psychovegetatieve stuurcentra in de hersenen. Daar zetelen de fixaties en remmingen die energetische en somatische verstoringen kunnen veroorzaken of beïnvloeden. Het SanoConcept biedt u een werkbaar medisch-klinisch model en uitgebreide ondersteuning middels diverse opleidingen. Vraag nu het gratis vademecum aan. Uitgebreide testset van 40 energetische producten is verkrijgbaar voor maar €15,-.
Kijk voor meer informatie op www.SiVAS.nu
SiVAS PSC
Subtiele interventies met behulp van het Vasculair Autonoom Signaal
SanoPharm Nederland bv - Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK - Barneveld T 0342-420714 - F 0342-420686 - www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
INHOUDSOPGAVE
EDITIE 6 - 2014 3 VOORWOORD SACHA VAN DEN ENDE 6 INTERVIEW EUROPA: ÉÉN GROOT LAND ZONDER GRENZEN 10
6
22 POSITIEVE GEWOONTES VAN GELUKKIGE MENSEN JUGLEN ZWAAN
13 COLUMN WILMA DE HAAS 14
IN GESPREK MET YVONNE DE KRUIJFF
16
BEROEPSRISICO NUMMER 1: WERKSTRESS SASKIA DE BEL
19
GESLAAGD EAC-CONGRES IN ATHENE
21 VOORTIJDIGE BEËINDIGING VAN DE BEHANDELOVEREENKOMST DAS
13
22
TRAUMA EN VEERKRACHT LUUC SMIT
23
25 JAAR KINDERRECHTEN: HET ‘RECHT OM TE WETEN VAN WIE JE AFSTAMT’ IS ONDERGESCHOVEN KIND
24 ZINTUIGENPRIKKELS 26
EEN GOED VERHAAL IS HET HELE WERK WINSTON SCHOLSBERG
28
ONDERNEMEN ANNO 2014 HANNEKE NIJKAMP
29 LIFESTYLE 30
HOE IS HET NU MET JOU? TP.NET
33 COLUMN MARTINE CLAUSEN 34 ZINTUIGENPRIKKELS
29
36
KINDEREN EN STRALING KARIN JANSSEN
38
COLOFON EN VOORUITBLIK
PSC
5
EUROPA: ÉÉN GROOT LAND ZONDER GRENZEN
Europa:
één groot land zonder grenzen Interview met Seamus Sheedy Seamus Sheedy heeft counseling en psychotherapie gestudeerd aan het Trinity College in Dublin (Ierland) en werkt sinds 1999 fulltime in dit vakgebied. Door diverse aanvullende opleidingen specialiseerde hij zich in verslaving, relatietherapie, ‘mental health’- problemen en supervisie. Seamus is een geaccrediteerd lid van Irish Association of Counselling and Psychotherapy (IACP), European Association for Counselling (EAC) en ACI. Tevens is hij een ‘Accredited Supervisor’ binnen het IACP. In 2012 behaalde hij de mastergraad op het gebied van supervisie. De afgelopen vijf jaar was hij Associate Lector aan het Athlone Institute of Technology. Alvorens hij president werd van het EAC, was Seamus voorzitter van de IACP en gedurende twee jaar ook vicevoorzitter van het EAC. In deze laatste rol heeft hij als lid van het bestuur actief bijgedragen aan het vaststellen van de EAC-doelstellingen. Als lid van de raad van bestuur van het IACP was hij in 2009 betrokken bij het opstellen van hun eerste strategische plan. In mei 2013 gaf hij een workshop op de BACP Research Conference en hij vertegenwoordigde de IACP tijdens een vergadering van de International Association of Counselling. Hij bouwde een uitgebreid en sterk internationaal netwerk op door zijn nationale, Europese en internationale activiteiten als voorzitter van het IACP. Hij heeft tevens samengewerkt met veel andere instanties en bureaus om het vakgebied verder vorm te geven en te professionaliseren. 6
PSC
Hoe ben je in het vakgebied van counseling terecht gekomen? “Ik heb 14 jaar mijn eigen restaurant gehad. Door een burn-out ben ik geïnteresseerd geraakt in counseling en ben met mijn loopbaan een andere richting op gegaan. Naast mijn vrijwillige werkzaamheden als president van de EAC werk ik fulltime in mijn praktijk en geef ik trainingen voor het bedrijfsleven. Het is een uitdaging om hiervoor een passend tijdschema te maken, maar door de passie die ik heb voor het werk, lukt dit meestal wel. Die passie komt voort uit de mogelijkheid die ik hiermee heb om professionals te ondersteunen hun vak uit te voeren op welke plek dan ook. Het zou mooi zijn dat counselors binnen Europa net zo gemakkelijk aan de slag kunnen als dat reizigers met een Europees paspoort binnen
Europa grenzen kunnen oversteken. Het is mijn wensbeeld dat ik als Ier bijvoorbeeld naar Nederland kan gaan en daar kan werken en op dezelfde manier behandeld wordt als Nederlandse counselors. Europa wordt steeds meer een groot land zonder grenzen. De grenzen worden op dit moment gevormd door de verschillen in opleiding en kwalificatie van counselors. Ierland is van oudsher een land van immigratie. Veel mensen zijn naar de Verenigde Staten, Canada en Engeland vertrokken. Voor mij is dit, denk ik, de basis van waaruit het wensbeeld van een groot Europa voor alle counselors is ontstaan; van immigratie van vakkennis en -kunde zonder dat je terug moet naar school. Bij de EAC erkennen en herkennen we de diversiteit in counselingpraktijken in Europa. Dat is ook één van onze uitdagingen. Het is ons doel om het vak van counselor te promoten binnen Europa. En ook het vestigen van een essentiële, solide fundering van het vak voor alle landen binnen Europa. Counseling is in veel landen binnen Europa nog niet zo’n gevestigd begrip en dat zou moeten veranderen. Hierbij kunnen we veel van elkaar leren. Bijvoorbeeld, in de Filippijnen bestaat een goed georganiseerd systeem voor counseling, en supervisie is daar goed geregeld. Daar kunnen we in Europa van leren.”
Waarom is counseling niet in alle landen binnen Europa een gevestigd begrip? “Ik denk dat je kunt zeggen dat counseling
INTERVIEW MET SEAMUS SHEEDY
een nieuw vakgebied is. En het kost tijd om counseling een plaats te geven tussen de andere takken van sport zoals psychotherapie, coaching en psychologie. Deze takken van sport bestaan al geruime tijd en nog steeds is er verwarring omdat ze elkaar gedeeltelijk overlappen. Het is dus belangrijk, dat iedere tak zichzelf onderscheidt van de andere en dit duidelijk naar buiten kan brengen. Ook counseling overlapt de andere gebieden weer en deze overlappingen maken dat counseling zich wellicht minder snel vestigt als aparte tak. Daarnaast zijn veel counselors ook opgeleid en werkzaam als psychotherapeuten en coaches, en omgekeerd geldt dat ook. Ook het feit dat counseling niet op veel universiteiten onderwezen wordt en regulatie grotendeels ontbreekt, kan ervoor zorgen dat mensen minder zeker zijn van counseling. Iedereen kan zich in principe counselor noemen en daarom zijn educatie en regulatie zo belangrijk. En dat maakt de rol van de EAC ook zo duidelijk: het beroep vestigen. Daarbij kijken we naar hoe de opleiding eruit zou moeten zien met inachtneming van de diversiteit van de verschillende landen. Ieder bij de EAC aangesloten land kan meer kennis verkrijgen over het beroep counse-
ling in de verschillende landen door betrokken te zijn bij de EAC. Ieder land rapporteert drie keer per jaar en veel informatie wordt op de website gezet. Zo kunnen we informatie delen en dat is zeer nuttig. Het lijkt een beetje op supervisie en dat is binnen ons beroep zeer nuttig. Als voorbeeld hiervan kunnen we kijken naar Engeland en Ierland. Counseling was al gevestigd in Engeland en om dit ook voor elkaar te krijgen in Ierland, is een groepje
onaal orgaan te vormen. En ook ServiĂŤ en Rusland werken op deze manier samen. Op dit moment is er een aantal sterke landen die naar regulatie zoeken, zoals Zweden, Zwitserland en Ierland. Andere landen zoeken naar een handreiking van hoe ze counseling naam zouden kunnen geven. Er is zoveel diversiteit binnen Europa. Eigenlijk is het net als binnen de Europese Unie. We zoeken bijvoorbeeld naar accreditatie van opleidingstrajecten.
'Ik denk dat je kunt zeggen dat counseling een nieuw vakgebied is. En het kost tijd om counseling een plaats te geven tussen de andere takken van sport zoals psychotherapie, coaching en psychologie.' mensen uit Ierland om de tafel gaan zitten met de BAC (British Association of Counselling and Psychotherapy) en hieruit is de IAC ontstaat. Door van elkaar te leren. En ook bij andere landen zie je dit terug. Zo hebben we om de tafel gezeten met verschillende beroepsorganisatie in ItaliĂŤ om een nati-
In Nederland bijvoorbeeld, kan counseling niet gestudeerd worden op universitair niveau. In Nederland is counseling bijvoorbeeld ontstaan vanuit leerlingbegeleiding en later ging counseling zich richten op loopbaanbegeleiding. In de jaren zestig in Ierland was counseling ook nog niet zo PSC
7
EUROPA: ÉÉN GROOT LAND ZONDER GRENZEN
het effect van bepaalde therapieën. Dat is bij counseling niet zo. Er zijn landen waar onderzoek gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld in Engeland. De BACP organiseert al 20 jaar onderzoeksconferenties. De EAC wil hier graag een rol in spelen. Wellicht kunnen hiervoor middelen beschikbaar komen uit de EU. De EAC kan dan een centrale rol innemen en om de tafel zitten met de verschillende landen en vooral ook al het onderzoek dat er landelijk heeft plaatsgevonden, samenvoegen en delen. En hoe meer onderzoek en kennis, hoe meer mensen en organisaties betrokken raken.”
Kun je het strategisch plan kort samenvatten? “Het strategisch plan wordt een belangrijk middel voor de werkzaamheden van de EAC. Het plan steunt op drie pilaren: verbinding, erkenning en vakbekwaamheid. Vakbekwaamheid komt neer op het identificeren van overwegingen, het omarmen van overeenkomsten van counseling competenties en beoefening in geheel Europa. Erkenning komt neer op het erkennen van accreditatiemechanismen in de verschillende landen.
bekend. Dit kwam pas later, toen zij zich bewees als relatiecounseling in de tijd van conflicten met de Katholieke Kerk. Psychosociale gezondheidszorg viel in de jaren zestig onder de psychische zorg en de psychiatrische ziekenhuizen. Dit is inmiddels volledig veranderd door de grote vraag naar de humane aanpak van bijvoorbeeld counseling. In de jaren tachtig is de IAC opgericht, de Irish Association for Counselling.”
Hoe is de EAC op dit moment samengesteld? “Binnen de EAC werken inmiddels een aantal landen samen: Zweden, Ierland, Engeland, Nederland, Zwitserland, Servië, Italië, Rusland, Griekenland en Malta. We zijn in overleg met Spanje, Portugal, Duitsland, Frankrijk, Cyprus en Turkije. Daarnaast voeren we overleg met ongeveer 10 organi8
PSC
saties die onze visie en doelen ondersteunen. Om meer mensen betrokken te maken, hebben we onlangs onze statuten moeten aanpassen en zijn we druk bezig een nieuw strategisch plan te ontwikkelen. Bij de EAC zien we onze organisatie als een overkoepelend middel om de stem van counseling in de verschillende landen een stem te geven. Nadrukkelijk gebruik ik tweemaal het woord stem, omdat we de verschillende stemmen een stem willen geven. En dan hebben we het over het vestigen van het vakgebeid en het leren van elkaar door het delen van informatie. Niet alleen over de praktische kant maar ook het delen van onderzoeksinformatie. Dit laatste is essentieel. Onder andere takken van sport is veel meer onderzoek gedaan over bijvoorbeeld
Ik zie een rol van de EAC in het delen en verbinden. Tegelijk is dat ook een uitdaging voor een betrekkelijk kleine organisatie als EAC. Als er meer landen betrokken zouden zijn, zouden we ook weer meer voor elkaar kunnen krijgen. Er zijn rond de 50 landen in Europa die allemaal betrokken zouden kunnen zijn bij de EAC, en dat is een grote doelstelling voor ons. En ook internationaal willen we graag de banden versterken. Dan zou de EAC een regionaal onderdeel worden van de internationale organisatie. Ik denk niet dat ik dat nog ga meemaken. Het begin voor betrokkenheid proberen we te creëren door andere landen te laten weten, dat onze organisatie bestaat en door het te laten weten wat we doen en kunnen betekenen voor ieder land. We hopen dat hierdoor een gesprek ontstaat.”
Voorzitter geeft Europese visie Nadat Seamus Sheedy werd verkozen tot voorzitter van de European Association for Counselling, schetste hij tijdens de Algemene Vergadering op 4 april 2014 een visie van acht punten als onderdeel van het strategisch plan voor de EAC op de conferentie in Malta.
INTERVIEW MET SEAMUS SHEEDY
Nieuwe Europese visie - De weg voorwaarts 1. Uitvoeren van het Strategisch Plan Hieraan wordt op het moment gewerkt. Als het plan afgerond is, zal dit de formele landkaart zijn, die beschrijft hoe de European Association for Counselling de gekozen strategie zal uitvoeren. Het plan beschrijft waar de EAC de komende 3 jaar heen wil en hoe er te komen. Het strategisch plan zal helpen om het vele werk dat al gedaan is sinds de oprichting van de EAC, voort te zetten, omdat een plan energie, middelen en tijd van iedereen in de organisatie, richting dezelfde kant op geeft. 2. Bestuur De EAC behoeft een optimaal bestuur met een mandaat voor alle commissies voor de naleving van alle wettelijke en financiële eisen en eisen met betrekking tot gegevensbescherming. Rollen, taken, verantwoordelijkheden en rapportagestructuur van vrijwilligers in de EAC moeten duidelijk beschreven zijn. Tevens moet er een duidelijke definitie zijn van wat een National Association (NA) is en ook de criteria die hen leiden, moeten helder zijn. Wat betreft de rol van de NA: wat is er nodig van de individuele vertegenwoordiger, zowel in de rol als vertegenwoordiger van de raad van bestuur als in de rol van vertegenwoordiger van de NA in het Uitvoerend Comité? Duidelijk moet zijn hoe de NA-vertegenwoordiger contact onderhoudt met de vertegenwoordiger van de PTSAC (Professional Training Standards & Accreditatie). Daarnaast moet het onderscheid tussen deze twee posities in termen van verantwoordelijkheid duidelijk zijn. Tot slot, moet er een indicatie zijn van de tijdsbesteding voor de inzet en plichten buiten persoonlijke ontmoetingen (d.w.z. Skype-vergaderingen en werk tussen de vergaderingen etc.) voor de verschillende posities. 3. Resourcing De EAC moet zorgen voor duurzame financiële en personele middelen voor de toekomst, door het instellen van een strategie ter bevordering van de betrokkenheid en inzet van alle 26 Europese landen die vertegenwoordigd zijn. Ook door betrokken te raken en vertegenwoordigd te zijn bij de Verenigde Naties (VN), UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural Organisation), World Health Organisation (WHO) en andere organisaties kunnen eventuele subsidies en fondsen beschik-
baar komen en kunnen samenwerkingsverbanden opgezet worden voor ontwikkelingsbeleid voor counseling. 4. Samenwerking De EAC wil samenwerken met de Commissie van de Europese Unie om de visie over te dragen van professionals in het vakgebied en om regulatie van het vak aan te moedigen ten behoeve van het algemeen welzijn van de Europese samenleving. 5. Sterke Europese divisie De EAC wil een sterke Europese divisie opzetten en daarmee de verdere ontwikkeling van IAC (International Association for Counselling) ondersteunen. De EAC wil de stem zijn van de stemmen van counseling in Europa en deelnemen aan internationale professionele vergaderingen en onderzoeksconferenties. De EAC wil haar zichtbaarheid vergroten door zich in te zetten voor onderzoek en deel te nemen aan nationaal en internationaal beroepsgerichte activiteiten op congressen en vergaderingen. Tevens wil de EAC de reputatie en het niveau van het werk verbeteren, zodat we wereldwijd beter zichtbaar zijn. 6. Professionele normen De EAC moet richtlijnen opstellen voor counselors en deze zullen het vak moeten verbeteren en de kwaliteit van de zorg voor alle cliënten met wie onze beoefenaars werken, vergroten. De EAC heeft een verantwoordelijkheid om het bewustzijn van professionals, overheden en de samenleving te vergroten over de unieke en effectieve bijdrage van counseling aan het welzijn van de Europese bevolking. Daarvoor moet gegarandeerd worden dat er binnen de beroepsgroep duidelijke academische en praktische normen zijn, waardoor regulering in heel Europa geïntroduceerd kan worden. Onze prioriteit is dat de voorgestelde basis van het academisch niveau voor regulering gebaseerd is op duidelijk bewijs en beweegredenen. De EAC zal evidence-based onderzoek doen naar
certificering en Europese normen instellen voor supervisie door te zorgen voor een handboek voor supervisie dat gebruikt kan worden door counselors in geheel Europa. De EAC zal duidelijke normen stellen voor supervisie die uitbuiting en discriminatie van een persoon of groep moeten voorkomen. 7. Deelname en dienstverlening De EAC wil de dienstverlening en de voordelen voor deelnemende landen vergroten. Dit loopt van het verstrekken van aansprakelijkheidsverzekeringen voor onze gecertificeerde leden tot kostenbesparingen bij hotels. Een ander belangrijk onderdeel is gerelateerd aan voortdurende professionele ontwikkeling van kansen. De EAC wil voor leden kwalitatieve, betaalbare leermogelijkheden toegankelijk maken voor verdere professionele ontwikkeling. De EAC zal de mogelijkheden onderzoeken van webinars voor leden 8. Website De EAC continueert haar op het publiek gerichte website om de samenleving bewust te maken van de rol die counseling kan spelen bij het ondersteunen van individuen, gezinnen, groepen en organisaties met problemen met betrekking tot onder andere carrière, onderwijs, familie en geestelijke gezondheid. De website moet het publiek voorzien van informatie over het vak, hoe een counselor te vinden, wat te verwachten van counseling en vele andere onderwerpen. De AEC wil de website uit breiden met alle extra middelen die voor het publiek handig kunnen zijn. •
'Ik zie een rol van de EAC in het delen en verbinden. Tegelijk is dat ook een uitdaging voor een betrekkelijk kleine organisatie als EAC. Als er meer landen betrokken zouden zijn, zouden we ook weer meer voor elkaar kunnen krijgen.' PSC
9
22 POSITIEVE GEWOONTES VAN GELUKKIGE MENSEN
Door: Juglen Zwaan Veel mensen wachten heel hun leven totdat ze gelukkig zullen zijn. Mensen denken misschien ‘als ik meer geld zou hebben…’ of ‘als ik meer gewicht zou verliezen…’, ‘…dan zal ik gelukkig zijn’. Hier is een geheimpje: je kunt nu al gelukkig zijn! Het is niet altijd gemakkelijk, maar je kunt ervoor kiezen om gelukkig te zijn. En gedurende het merendeel van de omstandigheden is er niemand die jou daarvan kan weerhouden behalve jijzelf. De waarheid is, dat geluk niet komt van rijkdom, de perfecte looks of zelfs van het hebben van een perfecte relatie. Gelukkig zijn komt van binnenuit! Wat is het geheim om gelukkig te zijn? Iedereen kan leren hoe het moet, net zoals je iedere andere vaardigheid kunt aanleren. Degenen die gelukkig zijn, lijken een aantal gewoonten te hebben waardoor er rust in hun leven is: als je leert hoe je deze gewoonten kunt toepassen in je leven, is er een grote kans dat ook jij gelukkig zult zijn. Dit artikel gaat over 22 gewoonten die helpen om meer geluk in het leven te ervaren.
1. Het loslaten van wrok Vergeven en vergeten is nodig voor je eigen geluk. Zolang je blijft vasthouden aan haat, angst, pijn en andere negatieve emoties, staat dit je eigen geluk in de weg. Het loslaten van wrok bevrijdt je van negativiteit, waardoor meer positieve emoties deze ruimte kunnen invullen.
2. Behandel iedereen met vriendelijkheid Vriendelijkheid is niet alleen besmettelijk, het is ook bewezen dat vriendelijkheid je gelukkiger maakt. Wanneer je aardig bent voor anderen, produceren je hersenen feel good-hormonen en neurotransmitters zoals serotonine.
3. Zie problemen als uitdagingen Verander je interne dialoog zodat je, iedere keer dat je een ‘probleem’ hebt, dit zult zien als een uitdaging of een nieuwe kans om je leven te verbeteren. Verban het woord ‘probleem’ in zijn geheel uit je gedachten. 10
PSC
4. Uit je dankbaarheid voor dat wat je wél hebt Mensen die dankbaar zijn voor datgene wat ze hebben, kunnen beter het hoofd bieden aan stress, hebben meer positieve emoties en zijn beter in het behalen van hun doelen. De beste manier om de positieve kracht van dankbaarheid te benutten, is om een dankbaarheidsdagboek of -lijst bij te houden. Hierin kun je precies bijhouden waarvoor je elke dag dankbaar bent. Dit is gelinkt aan een vrolijker stemming, een groter optimisme en zelfs een betere fysieke gezondheid.
5. Heb grote dromen Ga je gang en heb grote dromen! Hierdoor is het waarschijnlijker dat je je doelen zult bereiken. In plaats van jezelf te beperken door geen grote doelen na te jagen, is het zo dat, wanneer je grote dromen hebt en je jezelf openstelt voor een optimistischer toestand, je de kracht bezit werkelijk alles te kunnen bereiken wat je wenst.
6. Maak je niet druk om kleine dingen Als dat waar je boos om bent niet meer belangrijk is over een jaar, een maand, een week of zelfs al over een dag vanaf nu, waarom zou je je er dan druk over maken? Gelukkige mensen weten hoe ze de dagelijkse irritaties zo van hun rug kunnen laten rollen.
7. Praat aardig over anderen Het kan verleidelijk zijn om bijvoorbeeld op het werk bij de koffiemachine te roddelen over andere mensen, maar op een negatieve manier over andere praten is alsof je een bad neemt in negatieve emoties. Probeer in plaats daarvan om voortaan alleen nog maar positieve, aardige woorden te zeggen over andere mensen. Daarmee help je jezelf ook positief te denken.
8. Voorkom dat je je excuses moet gaan maken Het is erg makkelijk om anderen de schuld te geven van je eigen fouten, maar als je dat doet, is het niet erg waarschijnlijk dat je dit zomaar achter je zult laten. Gelukkige
mensen nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen fouten en gebruiken deze fouten als een kans om hun leven te beteren.
9. Leef in het nu Sta jezelf toe om hetgeen je doet, wat het ook is, te doen met je volle aandacht en neem de tijd om echt in het huidige moment te zijn. Voorkom dat je negatieve gebeurtenissen uit het verleden opnieuw afspeelt in je hoofd of dat je je druk maakt over de toekomst: geniet gewoon van wat er zich nú in je leven afspeelt.
10. Word iedere morgen op dezelfde tijd wakker Iedere ochtend op dezelfde tijd opstaan (zo mogelijk vroeg) is bedrieglijk eenvoudig. Als je dat op die manier doet, zal dit je natuurlijke slaap-waakritme ten goede komen waardoor je eenvoudiger en energieker wakker zult worden. Daar komt nog bij dat de gewoonte om elke dag vroeg op te staan er eentje is, die veel succesvolle mensen ook hebben; het verbetert de productiviteit en de focus.
11. Vergelijk jezelf niet met anderen Jouw leven is uniek. Meet daarom niet wat je ‘waard’ bent door jezelf te vergelijken met anderen. Zelfs jezelf als beter zien dan bijvoorbeeld je collega’s, kan schadelijk zijn voor je geluk. Dit omdat dit gepaard kan gaan met vooroordelen en ongezonde gevoelens van superioriteit. Meet je eigen succes op basis van je eigen vooruitgang, niet op die van anderen.
12. Omring jezelf met positieve mensen Het gezegde ‘Waar je mee omgaat, word je mee besmet’ is helemaal waar. Dat is ook waarom je beter vrienden kunt kiezen die optimistisch en blij met zichzelf zijn, omdat je dan omringd wordt door positieve energie.
13. Realiseer je dat je niet andermans toestemming nodig hebt Het is erg belangrijk om je eigen dromen
JUGLEN ZWAAN
en wensen na te jagen zonder dat ‘neezeggers’ je in de weg staan. Het kan fijn zijn om andermans mening te weten, maar blijf handelen naar wat je hart je ingeeft en raak niet van de koers door eventuele goedkeuring die van anderen moet komen.
14. Neem de tijd om te luisteren Luisteren helpt je om naar de wijsheid van anderen te luisteren en helpt je tegelijkertijd om je eigen gedachten stil te laten zijn. Intensief luisteren kan je helpen je goed te voelen terwijl je er verschillende nieuwe inzichten op na kunt houden.
15. Koester sociale relaties Positieve relaties zijn de sleutel naar geluk. Zorg er dus voor dat je tijd maakt om vrienden, familie en anderen bij wie je je goed voelt, te bezoeken.
16. Mediteer Meditatie helpt je om je gedachten gefocust te houden; meditatie kalmeert je zenuwen en het ondersteunt je innerlijke vrede. Onderzoek toont aan dat mediteren zelfs kan leiden tot fysieke veranderingen in je brein, welke je gelukkiger kunnen maken.
17. Eet gezond Wat je eet, heeft direct invloed op je stemming en je energieniveau, zowel voor de korte als de lange termijn. Goed eten kan je lichaam en geest in een gefocuste, vrolijke stemming brengen, terwijl geraffineerde junkfood je eerder traag en gevoelig voor chronische ziekten zal maken.
18. Ga sporten Sporten geeft de gezondheidsbevorderende chemicaliën in je hersens zoals serotonine, dopamine en noradrenaline een positieve boost die effecten van stress en symptomen van depressiviteit kunnen
neutraliseren. Zie sporten niet alleen als een medisch instrument om gewicht te verliezen, ziekten te voorkomen en langer te leven (allemaal voordelen die zich hierdoor zullen voordoen), maar probeer sporten ook te zien als een dagelijks instrument om je geestelijk vrijwel direct beter te voelen, stress te verminderen en je gelukkiger te voelen.
19. Zorg voor een opgeruimde omgeving Rommel om je heen zorgt ervoor dat alle energie uit je wordt gezogen, terwijl je gevoelens van chaos hiervoor in de plaats krijgt. Rommel is een vaak niet-herkende bron van stress die tot uiting komt in de vorm van angst, frustratie, afleiding en zelfs als schuldgevoelens. Geef je huis en kantoor dus een frisse schoonmaakbeurt, verwijder overtollig papier en prullaria, ruim digitale bestanden op net zoals alle andere ‘spullen’ die alleen ruimte in nemen, zowel in je fysieke omgeving als in je gedachten.
20. Wees eerlijk Iedere keer dat je liegt, zal je stressniveau waarschijnlijk toenemen en je zelfrespect een klein beetje afbrokkelen. Daar komt nog bij dat, als anderen erachter komen dat je een leugenaar bent, dit je persoonlijke en zakelijke relaties zal schaden. Aan de andere kant is het zo dat, als je eerlijk bent en je de waarheid spreekt, dit je mentale gezondheid een boost zal geven, en hierdoor zullen anderen een groeiend vertrouwen in je hebben.
21. Zorg voor persoonlijke controle Voorkom dat anderen jou je manier van leven voorschrijven. Zorg in plaats daarvan voor persoonlijke controle in je leven, die je toelaat om je eigen doelen en dromen na
te jagen, die zullen zorgen voor een groter gevoel van persoonlijke eigenwaarde.
22. Accepteer datgene dat je niet kunt veranderen Niet alles in je leven zal perfect zijn, en zie dát als perfect en prima. Gelukkige mensen leren om onrechtvaardigheden in hun leven die ze niet kunnen veranderen, te accepteren en om in plaats daarvan hun energie te stoppen in wat ze wél kunnen verbeteren.
Een gezonde levensstijl verbetert op een natuurlijke manier je geluksgevoel Het kan je zijn opgevallen dat sommige gewoonten van gelukkige mensen dezelfde zijn als van degenen die er een gezonde levensstijl op nahouden, bijvoorbeeld voldoende beweging en gezond eten. Op het moment dat je er een gelukkige mindset op nahoudt, en zelfs nog daarvoor, zullen gezonde gewoonten je stemming op een natuurlijke manier verbeteren, zelfs in stressvolle situaties. Gelukkige mensen zijn meestal gezonde mensen en andersom, dus in aanvulling op gezonde voeding en voldoende beweging kunnen onderstaande strategieën je ook helpen om je emotionele welzijn te verbeteren: Goede slaap: slaaptekort is gelinkt aan psychische stoornissen zoals angsten en bipolaire depressie. Daarentegen is een juiste hoeveelheid slaap gelinkt aan positieve karaktereigenschappen zoals optimisme, meer zelfvertrouwen en een beter vermogen om problemen op te lossen. Dierlijke omega-3-vetten: het hebben van lage concentraties van de omega-3-vetten EPA en DHA staan er bekend om dat ze het risico op stemmingswisselingen en stemmingsstoornissen verhogen. Degenen die aan depressies lijden, hebben lagere waarden omega-3-vetten in hun bloed vergeleken met niet-depressieve personen. Krillolie is een goede bron van omega-3-vetten. Regelmatige blootstelling aan de zon: dit is essentieel voor de productie van vitamine D. Lage niveaus hiervan zijn gelinkt aan depressie. Naast de vitamine-D-productie is van regelmatige blootstelling aan de zon ook bekend dat het de stemming verbetert en de energieniveaus verhoogt doordat het de endorfineproductie stimuleert. • Juglen is orthomoleculair therapeut en heeft zichzelf genezen door gezonder te gaan leven. Hij schreef onder andere het e-book Gezonde voeding, de basisregels (gratis te downloaden) en Gezond afvallen en het boek De supplementenwijzer. Meer informatie: www.ahealthylife.nl. PSC
11
Innovatieve nutricijnen met de hoogst mogelijk kwaliteit, zuiverheid en opneembaarheid!
Als u kiest voor Nutrisan, kiest u voor —
natuurlijke en veilige nutricijnen de hoogst mogelijke kwaliteit en zuiverheid de best opneembare vorm strenge kwaliteitscontrole innovatieve productontwikkeling wetenschappelijk onderbouwde kwaliteit ingenieuze en gepatenteerde productieprocessen perfecte prijs/kwaliteit verhouding nutricijnen conform de Europese wetgeving
Nutrisan bvba | Egide Walschaertsstraat 22 bus i | 2800 Mechelen T. +32 (0)15 21 51 00 | info@nutrisan.com | www.nutrisan.com Focused on Science, Driven by Nature
&
Psychodidact Communicatie & Psychologie
NHA en Psychodidact verzorgen in samenwerking de Opleiding Psychosociaal Counselor (OPC). Studenten worden na het behalen van het diploma van deze geaccrediteerde SNRO HBO registeropleiding toegelaten tot het register van de NFG. Meer info over deze unieke opleiding vindt u op www.nha.nl. De onderstaande modules uit deze registeropleiding kunt u ook los volgen. De te behalen certificaten voor deze modules zijn officieel erkend als na- of bijscholing door de NFG: PSCM0312 Sociale Psychologie
Klinische Psychologie 1 en 2
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - Praktijkdag verzorgd door Hein Heijen. Lesgeld: € 499 of 9x € 60,00
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - 3 Praktijkdagen verzorgd door Hein Heijen. Lesgeld: € 699 of 12x € 66,00
Medische kennis Anatomie, Fysiologie en Pathologie
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. Lesgeld: € 279 of 9x € 34,00
Bel voor GRATIS studiegids 077-3067000 of www.nha.nl PSC 0312.indd 1
02-02-12 09:26
COLUMN WILMA DE HAAS
ek worden we ervan. Helemaal gek. Knettergek zelfs. Van die markt waarin wij ons bevinden. De markt van professionals waarin wij, coaches en trainers, ons bewegen. De markt die drie basale behoeften van de mens in mij losmaakt. Erbij horen Invloed hebben Aardig gevonden worden. Twee van die drie worden niet bevredigd waardoor wij in een enorm conflict tussen Es en Super Ego zijn beland. Dat heet frustratie. Ons bureau blijkt namelijk niet in een Hokje onder te brengen. Wij zijn raar. Merkwaardig. Wij horen nergens bij. En dat Hokje is in deze markt nodig om te bepalen welke mensen erin passen. En of organisaties hun mensen daar wel aan kunnen toevertrouwen. Aan iemand in dat Hokje. Je weet het maar nooit. Zo’n Hokje moet voldoen aan bepaalde criteria, want anders zou de deur kunnen klemmen, het dak gaan lekken of in het ergste geval volledig ineenstorten. En dat is natuurlijk niet fijn voor de mensen die zich toevallig net op dat moment in jouw Hokje bevinden. Dus gaan allerlei organisaties zich buigen over strakke criteria waar een Hokje aan moet voldoen, wil het een plekje op de markt krijgen.
Een soort bouwvergunning. Binnen het bestemmingsplan. Tot zover geen raar idee. Veiligheid en betrouwbaarheid staan voorop. Ook bij ons. Maar nu komt het. Hier volgt ons dilemma. Hier volgt de spagaat waarin wij ons bevinden. Want wie bepaalt die criteria? Wat de optimale lengte, hoogte en breedte van zo’n Hokje is? Wie bepaalt welk bouwmateriaal verantwoord is? Wat de juiste fundering is? Wie bepaalt of die criteria wel kloppen of volledig zijn? Waarom zien wij nooit criteria waar wij waarde aan hechten? Zoals hersenloos kunnen werken. Heel hard om je eigen fouten kunnen lachen. Jezelf in onmogelijke situaties kunnen manoeuvreren. En, heel fundamenteel, jezelf vooral niet serieus nemen. Criteria zoals wij die hebben geformuleerd toen wij, in het kader van een niet-normaal-uit-je-strot-te-krijgen-Blik-Op-Werk-keurmerk (kunt u dit uitspreken?), onze functie-eisen moesten omschrijven van personeel-datwij-niet-in-dienst-hadden binnen een organigram-dat-uit-twee-stippen-bestond. Een andere benadering.
Een uitleg voor de minder wiskundigen onder ons. Een appel is groen en gezond. Dat wil niet zeggen dat een rode aardbei níét gezond is. De afgelopen vijf jaar hebben wij ons voortdurend met bovenstaande kwestie beziggehouden en we zijn tot de volgende conclusie gekomen. Koemerken zijn het. Merken bedacht voor de Koe. Niet voor Haas. Niet voor Konijn. Merken die ons klemmen aan de oren. Merken waar wij zo snel mogelijk vanaf willen. Dan maar geen opdrachtgever. Autonomie heeft haar prijs. Eigenheid is kostbaar. Vrijheid is onbetaalbaar. Daarom hebben we een besluit genomen. Wij wórden een merk. Ons eigen merk. Haas & Konijn® Merkwaardig. Sinds 10 september 2011 staat Haas & Konijn® als merk geregistreerd bij BBIE.
Voor de wiskundigen onder ons: laten we ons lichte Einstein-gehalte inzetten en teruggaan naar de logica. Als ‘A dan B’, geldt niet automatisch ‘Als niet-A, dan niet-B’. Concrete vertaling: Wanneer geldt dat ‘Als je aan de criteria voldoet, dan ben je goed’, geldt niet automatisch dat ‘Als je níét aan de criteria voldoet, dan níét-goed bent’. WILMA DE HAAS RICHTTE HAAS & KONIJN ®OP, EEN BUREAU VOOR PERSOONLIJKE EN PROFESSIONELE ONTWIKKELING.
PSC
13
HET GEZICHT VAN COUNSELING
Het gezicht van counseling in Nederland en Europa
In gesprek met Yvonne de Kruijff Uit het Engels vertaald, betekent counseling ‘raadgeven’. Counseling is een laagdrempelige vorm van psychosociale hulpverlening. In Nederland is counseling nog niet zo’n gevestigd begrip als in sommige andere landen waar counseling als opleiding wordt aangeboden op de universiteit. Yvonne de Kruijff hoopt dat dat gaat veranderen. De Kruijff heeft jarenlange ervaring in het onderwijs als docente lichamelijke oefening, schooldecaan, vertrouwenspersoon, voorzitter medezeggenschapsraad/docentenraad, coördinator vaksecties en organisator studiedagen voor docenten. “Ik kende Erika Stern en Nathan Deen, die destijds -in de 70'-er en 80'-er jaren- regelmatig counselingworkshops gaven aan de hogeschool in Utrecht”, vertelt De Kruijff. ”Zo ben ik in de leerlingbegeleiding en in het schooldecanaat terechtgekomen en uiteindelijk geaccrediteerd counselor geworden. Erika Stern en Nathan Deen zijn ook de iniatiefnemers die de NAC, Nederlandse Associatie voor Counseling, in 1993 hebben opgericht om het vak van counselor verder te professionaliseren, te positioneren en te profileren in Nederland. Stern en Deen hadden veel buitenlandse contacten. Zo is op initiatief van de Britse Associatie voor Counseling samen met andere belangstellenden uit Nederland, België, Italië, Ierland, Schotland, Zwitserland, Polen, Spanje en Griekenland in december 1992 een 3-daagse ronde-tafelconferentie georganiseerd in Montecatini, Italië. ‘Hoe kunnen we Counseling een gezicht geven in Europa?’ was het centrale thema. Uit deze 3-daagse bijeenkomst is de EAC, de European Association for Counselling, ontstaan. In 1994 is de Nederlandse Associatie voor Counseling (NAC) geaccrediteerd door de EAC. Dat 14
PSC
betekende dat de accreditatie-eisen van de NAC afgestemd zijn op die van de EAC. Ieder land dat lid is van de EAC, vaardigt een “representative” naar de bijeenkomsten van de EAC af en in 2004 ben ik “representative” geworden voor Nederland. De EAC, zeg ik weleens, is soms wel een beetje vergelijkbaar met de werkwijze van
Sinds de oprichting van de EAC in 1993 heeft er net als bij alle associaties een verdere professionalisering en profilering plaatsgevonden. In alle jaren dat ik Rick Denkers en de NFG ken, is professionalisering ook niet aan de NFG voorbijgegaan. In Nederland heeft deze professionalisering nog een extra sterke impuls gekregen door aangescherpte eisen die zorgverzekeraars aan geaccrediteerde counselors stellen om nog voor eventuele vergoedingen in aanmerking te blijven komen. Toen Nathan Deen in begin jaren ’70 counseling naar Nederland bracht, begon het als experiment bij het pedagogisch didactisch instituut van de Utrechtse Universiteit onder de noemer van een opleiding tot leerlingbegeleider. Dus niet als een aparte studierichting op de universiteit bij bijvoorbeeld Psychologie. In Engeland en Griekenland heeft counseling echt een plek in de universitaire wereld en ook in Amerika kun je een opleiding volgen op universitair niveau. In Nederland is het tot nu toe niet mogelijk om counseling op universitair
'In Nederland is het tot nu toe niet mogelijk om counseling op universitair niveau als aparte studie te volgen. Deze historische ontwikkeling heeft het niet gemakkelijker gemaakt om counseling in Nederland een gezicht te geven.' de Europese Commissie in de Europese Gemeenschap. Het kan soms lang duren voordat iedereen het eens is met elkaar en er een beslissing genomen kan worden, waarbij de diverse cultuurverschillen een rol spelen die je niet mag onderschatten als je goed met elkaar wilt samenwerken.
niveau als aparte studie te volgen. Deze historische ontwikkeling heeft het niet gemakkelijker gemaakt om counseling in Nederland een gezicht te geven. Counseling richt zich op het persoonlijk welbevinden in de werk- en privésituatie. Counseling is een laagdrempelige manier van psychosociale (emotionele) hulpverle-
IN GESPREK MET YVONNE DE KRUIFF
ning aan mensen die tijdelijk een probleem hebben. Als bijvoorbeeld een expat een aantal jaren in het buitenland gewoond en gewerkt heeft en terugkomt naar Nederland en zijn werk weer opvat, blijkt zijn ‘wereld’ er heel anders uit te zien dan toen hij uit Nederland vertrok. Hij kan zich verloren en eenzaam voelen, omdat zijn wereld zo veranderd is. Dan kunnen mensen tijdelijk depressieve verschijnselen vertonen. Een counselor is er goed voor toegerust om deze verschijnselen samen met de cliënt op te lossen. Je ziet vaak dat mensen én coach én counselor zijn of soms psychotherapeut en counselor. Onterecht wordt gedacht dat het ongeveer hetzelfde is. Zowel counseling, coaching als psychotherapie overlappen elkaar voor een stukje. Maar dat betekent niet dat zij niet van elkaar te onderscheiden zijn. Dat verschil zou duidelijker moeten worden en het is dan ook het doel van de EAC, dat de counselor naast de coach en de psychotherapeut een eigen gezicht gaat krijgen. Daarnaast ontstaat er nog meer verwarring door de begrippen ‘coaching’ en ‘counseling’, naast de begrippen ‘coach’ en ‘counselor’ te plaatsen en door elkaar te gebruiken. Bij coach en counselor gaat het over de professie - net als psycholoog of psychotherapeut - maar bij coaching en counseling gaat het over vaardigheden. Vaardigheden die zowel coaches, counselors als psychotherapeuten gebruiken in hun praktisch werk. Heel veel mensen hebben coachende
Van Nieuw-Zeeland naar Italië naar Griekenland In Florence, tijdens een van de EAC-bijeenkomsten, ontmoette ik haar. Zij sprak vloeiend Nederlands. Ik was helemaal verbaasd toen zij vertelde dat zij geboren is in Nederland en in haar jeugd naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd is en daar haar opleiding tot counselor voltooid heeft. Zij vertelde verder dat zij in Nieuw-Zeeland jaren als geaccrediteerd counselor haar praktijk heeft gehad. Een aantal jaar geleden is zij verhuisd naar Italië. Hier wilde ze haar werk als geaccrediteerd counselor voortzetten. Dit was niet mogelijk, omdat haar diploma’s niet erkend werden in Italië. Op mijn aanraden nam ze contact op met de Nederlandse Associatie om te kijken of haar diploma’s en ervaring voldeden aan de criteria van de EAC. Dat bleek zo en daardoor kon zij geaccrediteerd worden. Sinds kort woont zij nu in Griekenland, dat ook lid is van de EAC. Haar accreditatie gaat met haar mee. Die wederzijdse erkenning vind ik een van de grote verdiensten van een accreditatie op Europees niveau.
of counselende vaardigheden, ook mensen die niet in dit vakgebied werkzaam zijn. Maak je van counselen je professie, dan volg je een meerjarige opleiding waar theoretische kennis naast leertherapie, leersupervisie en praktijkervaring een belangrijk onderdeel van uitmaken.” Inmiddels zit De Kruijff al enige jaren in de board van de EAC als ‘treasurer’ en sinds april 2014 als vicepresident. Op dit moment is Seamus Sheedy (Ierland) EAC President en Jesmond Friggieri (Malta) EAC General Secretary. Daarnaast wordt de board ondersteund door 2 officemanagers. Alle bestuursleden, uitgezonderd de officemanager, doen hun werkzaamheden op vrijwillige basis om het vak van coun-
selor verder te professionaliseren, Europa wijd. In de loop van 2013 is de oorspronkelijke Nederlandse Associatie opgeheven. Zij heeft zich toen ook losgemaakt van de EAC. Sinds die tijd was er geen officiële representative meer voor Nederland in de EAC. Daarom is er een overgangsperiode ingebouwd om te kijken of er mogelijk een associatie in Nederland is, die zich wat meer internationaal wil gaan oriënteren. Zo hebben de NFG en de EAC elkaar dit voorjaar ontmoet en over aansluiting van de NFG bij de EAC gesproken. • Meer informatie: www.yvonnedekruijff.nl en www.eac.eu.com
PSC
15
BEROEPSRISICO NUMMER 1: WERKSTRESS
lijke verlangens, drijfveren en talenten. Het prestaties kosten nog eens het dubbele Door: Saskia de Bel gevolg hiervan is dat mensen ontevreden van het ‘gewone’ ziekteverzuim en ongeWe leven in een turbotijd- zijn met hun leven en gezondheidsklach- veer een vijfde van het personeelsverloop zou gerelateerd zijn aan perk. We worden overspoeld ten krijgen, waardoor organisaties op hun onder managers beurt niet de maximale potentie uit hun werkstress.2 door bergen informatie die mensen kunnen halen. Voor mensen én Het is nu zelfs zo ver gekomen dat minisis het dus van groot belang om ter Asscher van SZW in mei van dit jaar ons via de post, krant, tele- organisaties goed met al deze ‘nieuwe tijd stressoren’ een vierjarig plan heeft gelanceerd om foon en vooral elektronisch om te gaan en om gezond en in balans te werkstress aan te pakken. 3 Voor dit project, dat tot 2018 loopt, trekt Asscher in 2014 blijven. bereiken. Alles moet snel, nu bijna 1 miljoen euro uit. Gezien de veelheid aan mogelijke oorzaken van werkstress en meteen. De steeds weer Hoge kosten Naarmate de stress langer duurt of inten- (o.a. te hoge werkdruk, onduidelijkheid vernieuwende technologie, ser is, heb je meer tijd nodig om hiervan te over taak-en werkinstructies, onduidelijkde 24-uurs economie, de veel- herstellen en wordt de kans op negatieve heid over eisen, verwachtingen of prioriteigevolgen groter. Kenmerkend voor het ten, te weinig benutten van competenties, eisende klanten, de almaar fenomeen stress is dat hoe meer stress er is, tegenstrijdige taakeisen over verwachtingebrek aan betrokkenheid en waarhogere doelstellingen, de hoe minder je in staat bent je te ontspan- gen, dering, enzovoort) is het de vraag wat hiernen. Als de stresssituaties zich maar blijverhevigde concurrentie en ven opstapelen, ontbreken uiteindelijk de mee bereikt kan worden. Het is daarom of periodes die je nodig hebt om belangrijk dat werkgevers zelf meer actie de veranderende regelgeving momenten te herstellen. En wanneer herstel uitblijft, ondernemen om werkgerelateerde stress te gunnen ons geen moment kan dat ten koste gaan van de productivi- verminderen en gezondheid te bevorderen. teit, motivatie en de lichamelijke en psy- Maar hoe? rust. De gevolgen hiervan zijn chische weerbaarheid. En als de weerbaarduidelijk zichtbaar: een derde heid sterk vermindert, kunnen mensen ziek Stimuleren van gezondheid worden, overspannen raken en uiteindelijk Voor werkgevers is het essentieel dat hun van het werkgerelateerde zelfs arbeidsongeschikt worden. werknemers gezond blijven. Gezonde werknemers zijn immers productiever en verzuiziekteverzuim wordt veroorLange perioden van stress zijn dan ook de men minder vaak. Werkgevers proberen zaakt door werkstress. Daar- primaire oorzaak van uitputting en allerlei op verschillende wijzen aan de gezondheid Biochemicus Walther Faché stelt van hun werknemers bij te dragen, bijvoormee is stress op de werkvloer ziekten. zelfs dat 98% van alle ziekten veroorzaakt beeld door het aanbieden van een griepprik, sportfaciliteiten of een gratis fitnessahet grootste beroepsrisico in wordt door chronische stress.1 ons land geworden. Uit onderzoek blijkt dat 12 procent van de werknemers burn-outklachten heeft. Ruim 40 procent van de werknemers vindt zijn of haar werk mentaal belastend en een kwart geeft aan altijd onder hoge tijdsdruk te moeten werken. Ook heeft 40 procent van de werknemers behoefte aan extra maatregelen om werkstress te voorkomen. Hoogopgeleide werknemers hebben vaak last van emotionele uitputting en psychische vermoeidheid. Tien procent van de managers vertoont min of meer een burn-out, maar realiseert zich dat zelf vaak niet. Door permanente stress lopen we de kans steeds verder verwijderd te raken van onze inner16
PSC
'Door permanente stress lopen we de kans steeds verder verwijderd te raken van onze innerlijke verlangens, drijfveren en talenten.' Er is geen nationale registratie van stressgerelateerd verzuim, maar de kosten zijn hoe dan ook enorm: volgens schatting van TNO voor ondernemers en overheid samen ongeveer vier miljard euro per jaar. De gevolgen van werkstress gaan echter nog veel verder. Zo kan werken onder permanente druk zorgen voor vijfmaal zoveel ongelukken, verminderde werk-
bonnement. Maar er is veel meer mogelijk. Vaak wordt bij het stimuleren van gezondheid bij werknemers gedacht aan de fysieke gezondheid, maar het bevorderen van het psychische welzijn is evengoed belangrijk. Zo is deelname aan culturele activiteiten goed voor de geestelijke gezondheid en het algemene welbevinden van werknemers. In Finland, een land waar het een groot deel
SASKIA DE BEL
van de winter donker is en relatief veel mensen kampen met depressies, zag men dit jaren geleden al in. In 2005 introduceerde een bedrijf dat zich eerder al richtte op het verbeteren van de fysieke conditie bij werknemers, cultuurvouchers. En sinds 2009 mogen Finse werkgevers behalve sportvouchers, ook cultuurvouchers onbelast aan hun werknemers aanbieden. De Finse werknemer kan nu dus zelf kiezen of hij meer behoefte heeft aan het versterken van zijn lichaam of zijn psyche. 4 De reden waarom culturele activiteiten een grote bijdrage kunnen leveren aan een gezonde geest, is gelegen in de fysiologie van stress.
Fysiologie van stress Stress is een heel algemene en veel gebruikte term van deze tijd, die meestal in negatieve zin wordt gebruikt. Stress staat voor alles wat je belast: je kunt lichamelijk ziek worden, zorgen hebben over je werk, je relaties, geld, je kunt overvraagd worden en uitgeput raken. Wat de oorzaak ook is, stress ontstaat als mensen het gevoel hebben dat ze geen keuzemogelijkheid hebben. Hoewel er grote individuele verschillen kunnen zijn in het hanteren en beleven van stress, is de fysieke reactie erop over het geheel genomen voor alle mensen hetzelfde. Ons lichaam reageert in alle vormen van stress met de productie van de stresshormonen adrenaline, noradrenaline en cortisol, wat oorspronkelijk functioneel was. Als we 100.000 jaar geleden bedreigd werden, was deze stressreactie nodig om te vechten of te vluchten voor ons leven. In al die jaren zijn we echter genetisch gezien slechts 0,1% veranderd en reageert ons lichaam hormonaal nog steeds op precies dezelfde manier. Alleen is deze fysieke reactie - waarbij onze bloedsuikerspiegel wordt verhoogd, onze stofwisseling wordt geremd en ons hele lichaam wordt ingeschakeld om te overleven – totaal niet functioneel, als je bijvoorbeeld stress hebt omdat je in de file staat en te laat komt op je afspraak.
De oplossing: hersteltijd Als je overbelast bent en jezelf geen rust gunt, moet je extra inspanning leveren die je fysiologisch gezien duur betaalt. Je hebt voor de inspanning namelijk extra adrenaline nodig, waardoor de oorspronkelijke verhouding tussen benodigde rust en volledig herstel wijzigt. Je hebt dus meer rusttijd dan normaal nodig. Vanaf een bepaald moment gaat je vermoeidheid niet meer vanzelf over, want je herstelmechanisme functioneert niet meer, omdat er te veel adrenaline in je bloed zit. Het gevaarlijke en uitputtende hiervan is dat je lichaam niet
meer op een daling van de vraag reageert, maar het nieuwe verhoogde niveau als standaard beschouwt. Je lichaam bereidt zich dan zelfs in rusttoestand nog voor op vechten of vluchten, waardoor je je voortdurend rusteloos voelt. Normaal gesproken zorgt het DHEA-gehalte, een hormoon dat zowel bij vrouwen als bij mannen in de bijnieren wordt geproduceerd, ervoor dat je stressreacties niet uit de hand lopen. De balans tussen DHEA en de stresshormonen, is van groot belang. Bij langdurige blootstelling aan werkstress, daalt de productie van DHEA. Het goede nieuws is dat we met ontspannen en genieten juist DHEA aanmaken, net als endorfinen (een lichaamseigen opium). Dus als werkgevers gezonde werknemers willen, is het belangrijk hen te stimuleren zich te ontspannen en te genieten. Het is goed als Nederlandse werkgevers zich daarbij - net als de Finse - niet alleen op het fysieke, maar ook op het psychische welbevinden van hun werknemers richten. Dit vormt dan gelijk een mooie ondersteuning van het culturele leven dat door alle bezuinigingen zwaar onder druk is komen te staan.
Doen en zijn Er wordt wel gezegd: ’Van hard werken gaat niemand dood.’ Dat klopt. Maar van
hard werken zonder de nodige hersteltijd worden mensen vroeg of laat ziek. Met andere woorden: hard werken betekent ook ‘hard’ ontspannen. Als je dit vertaalt naar onze biochemie betekent dit, dat we behalve steeds gas te geven (stresshormonen aanmaken) vooral ook regelmatig moeten remmen (ontspannen, genieten, even geen planning of deadline, mindful bezig zijn). Bewust zijn betekent dat we van de ‘doe-modus’ naar de ‘zijn-modus’ gaan. De zijn-modus wordt vaak verwaarloosd. Het is een toestand van gewoon zijn, zonder iets te willen bereiken, zonder eisen te stellen aan de werkelijkheid. Gewoon zijn en vooral onze zintuigen gebruiken. Dit kan door fysiek bezig zijn met wat we plezierig vinden (in de tuin werken, joggen, sporten, klussen, yoga, meditatie), bewust adem te halen (zoals bij mindfulness) en het genieten van mooie en plezierige dingen (muziek, een voorstelling). Met het aanbieden van culturele activiteiten dragen werkgevers dus in belangrijke mate bij aan de zo noodzakelijke zijn-modus van werknemers. Door het bijwonen van een mooie voorstelling kunnen werknemers een geluksgevoel ervaren, waardoor ze (behalve DHEA) ook endorfine aanmaken, wat hun gezondheid ten goede komt. Deze anti-stresshormonen worden ook PSC
17
BEROEPSRISICO NUMMER 1: WERKSTRESS
•
aangemaakt als we bijvoorbeeld lachen. Of nog beter, dansen.
Actief stimuleren Zelfs dansen blijkt van alle sport- en culturele activiteiten nog het meest bij te dragen aan geluk, zo stond 13 mei jl. op de zakelijke nieuwssite NRC Q te lezen. Het artikel haalde een recent onderzoek aan, dat is uitgevoerd door drie gedragseconomen van de London School of Economics, in opdracht
regelwerk uit handen genomen wordt door het door de stichting Stimulering Kunst & Cultuur gestarte Bedrijfs Cultureel Abonnement (BCA). Alle medewerkers van het bedrijf dat hierbij is aangesloten, kunnen met korting kaarten boeken voor voorstellingen en museumbezoek. Op deze wijze kunnen werkgevers op een fiscaal aantrekkelijke wijze bijdragen aan de gezondheid en vitaliteit van hun werknemers. Tegelijkertijd ondersteunen ze daarmee
Rekening houdend met de toenemende krapte op de arbeidsmarkt als gevolg van de vergrijzing, kunnen organisaties mensen langdurig aan zich binden en boeien door niet alleen op maat gemaakte werkafspraken te bieden, maar ook mogelijkheden om te ontspannen en genieten van culturele en artistieke activiteiten. Het mes snijdt daarbij aan verschillende kanten. Niet alleen helpt het individuele werknemers om de balans tussen de doeen zijn-modus te verbeteren; het helpt ook om werknemers fit, gemotiveerd en gezond aan de slag te houden! • Saskia de Bel is Registerpsycholoog NIP/ Arbeid en Gezondheid en GZ-psycholoog BIG. Ze is o.a. gespecialiseerd in begeleiding bij overspanning en burn-out, assertiviteitsproblematiek, zingevingsvraagstukken en loopbaanontwikkeling. Meer informatie: www.saskiadebel.nl 1.
'Als werkgevers investeren in een betere balans tussen werk en privé bij hun werknemers, hebben zij gemotiveerdere en productievere werknemers. Daardoor kunnen zij ook onder de streep betere resultaten boeken.'
2. 3. 4.
5. van het Britse Ministerie van Cultuur, Media en Sport.5 Het onderzoek toont aan dat een paar keer per jaar naar de schouwburg gaan een groter geluksgevoel oplevert dan een salarisverhoging van 1.146 euro per jaar. Een concert leverde omgerekend 909 euro op, terwijl “zelf dansen" goed is voor 2.049 euro aan extra geluk. Als werkgevers investeren in een betere balans tussen werk en privé bij hun werknemers, hebben zij gemotiveerdere en productievere werknemers. Daardoor kunnen zij ook onder de streep betere resultaten boeken. Slimme werkgevers spelen dan ook in op de basisprincipes voor een goede balans tussen de doe- en zijn -modus. Werknemers meer stimuleren over te schakelen op de zijn-modus, wordt ondersteund met een landelijk initiatief waarmee het 18
PSC
de culturele sector en bevorderen ze de cultuurparticipatie.
Vitale werknemers Om vitaal en in balans te blijven is het dus belangrijk dat werknemers regelmatig hersteltijd inbouwen en vaker overschakelen op de zijn-modus. Samengevat kunnen werknemers dit doen door: • tijdens het werk regelmatig een paar minuten diepe ademhalingen te doen om geconcentreerd en ontspannen te blijven; • regelmatig op te staan en te bewegen, meer focus op afwisseling inspanning en ontspanning; • ‘ s nachts 7 à 8 uur te slapen binnen een vast tijdschema; • regelmatig ’s morgens 20 minuten plezierig te bewegen (joggen, dansen,
gymnastiek, yoga, al naar gelang de voorkeur); wekelijks de stress te ontladen door ontspanning, lachen, meditatie, artistieke en creatieve bezigheden, genieten van mooie en plezierige dingen door naar een musical, voorstelling, of de bioscoop te gaan. Gebruik maken van het BCA.
Walter Faché is orthomoleculair biochemicus en voedingsdeskundige. Hij is sinds 1978 voor België de pionier voor de orthomoleculaire voeding en geneeskunde. www.healthy-workplaces.eu Kamerbrief voortgang programma Duurzame Inzetbaarheid 13-05-2014 prof. dr. J.C. Hemels, Kunst en cultuur van de zaak: aantrekkelijk voor werkgever en werknemer. www.nrcq.nl/2014/05/13/wat-is-beter-dan-opslag-zwem-dans-of-brei
GESLAAGD EAC-CONGRES IN ATHENE
Zoals u hebt kunnen lezen is de NFG de procedure aangegaan om lid te mogen worden van de EAC, de European Association for Counselling. Onderdeel daarvan was dat de NFG zich kon ‘voorstellen’ aan de andere leden van de EAC. Dat gebeurde in Athene. Namens de NFG waren de voorzitter, Rick Denkers en de internationaal secretaris Yvonne de Kruijff aanwezig. Voorafgaand aan het congres waren er diverse vergaderingen met de executive board en de andere NA’s (National Associations). Bij de verslagen van de diverse NA’s viel het ons op hoe versnippert er in Europa tegen ons vakgebied wordt aangekeken. Counselors hebben in bijvoorbeeld landen als Griekenland en Ierland al een grote mate van professionaliteit bereikt en worden dus ook als zodanig herkend en erkend. Opvallend is de positie van psychosociaal werkenden in Italië. Daar mag een ‘onbevoegd’ persoon absoluut geen therapie geven. Een counselor in Italië moet dus zeer voorzichtig te werk gaan. Daardoor is zijn positie het best te vergelijken met die van een coach in Nederland. De bevoegdheid in Italië hangt samen met het bereiken van de titel psycholoog of psychiater. Een ander opvallend detail betreft onze oosterburen. Hoewel daar al sinds 1939 het systeem van Heilpraktiker ingevoerd is, heeft dat niet geleid tot een grote mate van vereniging. De ruim 7300 Duitse collega’s blijken versnipperd te zijn over enige tientallen organisaties die wel weer samenwerken, maar op een dusdanige wijze dat de vertegenwoordigers van die samenwerking een lastig mandaat hebben.
tegenwoordigt. Nu hebben de Grieken een groot voordeel boven de rest van Europa: maar liefst 5 van de 11 miljoen Grieken wonen in Attica (Groot-Athene). Dat maakt het organiseren en het in contact komen met elkaar een stuk makkelijker. De HAC is ook een van de grondleggers van de EAC. Hoewel op het congres vrijwel alle bezoekers Grieks waren, was het plenaire deel van het congres prima te volgen, doordat alles onvermoeibaar door George in het Engels vertaald werd. De voorzitter van de EAC heette alle bezoekers van harte welkom en schetste de ontwikkelingen binnen de EAC over het afgelopen jaar. Daarna was Yvonne de Kruijff aan de beurt om te vertellen waarom de NFG lid wilde worden van de EAC. Kort samengevat gaf Yvonne aan dat wij vinden dat we in Nederland niet op een eiland zitten. Veel van wat ons vakgebied aangaat, wordt in Brussel beslist. Brussel heeft een progressievere kijk op gezondheidszorg dan veel van de
nationale overheden. We hebben dus wat te winnen door samen te werken. Maar wat wij ook heel belangrijk vinden is, dat we in Europa komen tot een harmonisatie als het gaat over het vakgebied. Een counselor (of psychosociaal werker) betekent in het ene land iets anders dan in het andere. En daarmee is het bijvoorbeeld lastig om grensoverschrijdend te werken. Nog los van het feit dat, als een Nederlandse PSW-er naar een ander Europees land verhuist, hij of zij het risico loopt dat de diploma’s niet dezelfde waarde hebben. Onderling afstemmen en professionaliseren in Europa, dat moet een van onze doelen zijn. Tot slot moeten we als ‘psychosocialen’ in Europa ook onszelf veel beter presenteren aan de beslissingsnemers in Brussel. Ouderwets gezegd: we moeten een betere lobby starten. Ook dat kan alleen maar in Europees verband. We hebben een wereld te winnen! Aan het eind van haar betoog kreeg zij een warm applaus van de zaal. In de pauze moesten we menig vraag van Griekse collega’s beantwoorden. Vanuit de EAC kwam vrij snel na het congres de goedkeuring binnen: de NFG kan en mag verdergaan om het aspirant-lidmaatschap te verwerven. • de NFG
We hebben als NFG een aantal inspirerende gesprekken gehad met de executive board en in het bijzonder met voorzitter Seamus Sheedy. Hij was erg geïnteresseerd in de ontwikkelingen in Nederland en met name in de vorderingen die er in Nederland de afgelopen jaren zijn gemaakt. Het werd ons duidelijk dat wij in Nederland zeker niet in de achterhoede van Europa lopen als het gaat om het vak van psychosociaal werkende, maar in alle eerlijkheid: voorop lopen we óók niet. Op de avond voor het congres hebben de Griekse collega’s ons warm welkom geheten; met een typische Griekse maaltijd werden we begroet om kennis te maken met de Hellenic Association for Counseling. De HAC is een bloeiende vereniging, die vrijwel alle counselors in Griekenland verPSC
19
Stimuleert een goede geestelijke gezondheid Werkt ontspannend en rustgevend Tijdens het zoeken naar de oorzaak van je neerslachtig voelen, is het nuttig iets te doen om de meest vervelende verschijnselen (onbestemde onrustgevoelens, je angstig voelen, slecht slapen en dergelijke) op te heffen of zoveel mogelijk te verminderen. Neurapas® balance bevat drie werkzame bestanddelen die elkaar aanvullen en versterken en die daarbij helpen.
NEURAPAS balance
De werkzame stoffen in Neurapas® balance zijn Sint-Janskruid, valeriaan en passiflora. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Neurapas® balance bij neerslachtige, sombere gevoelens snel en zonder bijwerkingen verlichting brengt. Dit bereikt u al door 3x daags 1 tablet in te nemen. 60 tabletten € 17,50
Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK Barneveld www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
100% natuur. 100% puur.
Ashana Holistic Education
Instituut voor Eclectische Energetische Natuurgeneeskunde
Scholingen voor profesionals
Secretariaat: Mariet van Buuren BNG® Thornerweg 3A, 6097 NC Panheel, telefoon 0475 - 572988
Nieuwetijdskindercoach Energetische kindertherapie Kinder-mindfulness Hypnotherapie bij kinderen Paranormale kinderen begleiden Hoogsensitiviteit in de praktijk Voor meer info: www.ashana.biz
E-mail: info@instituuteen.nl website: www.instituuteen.nl Geaccrediteerd door CPION, SNRO, KTNO, ZHONG, VIV, VBAG, LVNG, de NFG, BATC, RING, ERC, NRR en het Rode Kruis
Opleidingen (HBO Niveau) Registeropleiding Eclectisch Energetisch Natuurgeneeskundig Therapeut SHO Registeropleiding Medische en Psychosociale basiskennis
Bijscholingen, cursussen en workshops Klassieke Homeopathie, Feng Shui, Ankhtherapie, Voetreflexologie Dolfijnenergie, Communicatie en NLP binnen de hulpverlening
Geaccrediteerd door SNRO, NBVH Door KTNO, voor BATC, LVNG, VBAG Erkend door VIV en door NFG Grotestraat 18 5931 CV Tegelen (Venlo) Tel: 077-3740538 Mail: info@ashana.biz 20
PSC
Werken met de E.E.N.® Energetica, EHBO, BLS en AED Jaarlijkse nascholing Medische vakken en EHBO, BLS en AED
DAS
Meestal verloopt een behandelrelatie gelukkig zonder problemen. Na het afronden van de behandeling eindigt de behandelovereenkomst met uw cliënt, wat soms zelfs spijtig kan zijn gezien het prettige contact met uw cliënt. Jammer genoeg gaat het niet altijd zo. Het kan gebeuren dat een cliënt gedurende de behandeling wil overstappen naar een andere behandelaar. Uw cliënt is vrij in de keuze van zijn behandelaar en kan dan ook, zonder dat hij dat hoeft te kunnen verantwoorden, overstappen. Het kan echter ook voorkomen dat u de behandelrelatie wenst te beëindigen. Bijvoorbeeld omdat de relatie met uw cliënt verstoord is geraakt. Wat te doen in zo’n geval? De wet veronderstelt dat de relatie tussen u en uw cliënt niet gelijkwaardig is. In de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst staan daarom regels ter bescherming van de cliënt. Een van die regels is, dat de behandelovereenkomst door u slechts kan worden opgezegd als er een gewichtige reden is. Deze regel staat in artikel 7: 460 BW en is opgenomen, omdat de wetgever ervan uitgaat dat uw cliënt afhankelijk is van u en het opzeggen van de behandelovereenkomst uw cliënt kan schaden. Of er sprake is van een gewichtige reden, hangt af van de omstan-
digheden. Aan de hand van drie voorbeelden zal dit worden toegelicht. Een gewichtige reden kan bijvoorbeeld aanwezig zijn als uw cliënt zich onheus of agressief gedraagt, zonder enig zicht op verbetering. Wanneer uw cliënt zich eenmalig onheus of onprettig opstelt, is dat onvoldoende. Als een dergelijke situatie zich voordoet, ligt het op uw weg, als professional, om aantoonbaar pogingen te doen om de verstandhouding te verbeteren. Ook dient u uw cliënt te waarschuwen dat u de behandelovereenkomst zult moeten opzeggen als de relatie niet verbetert, voordat u dit daadwerkelijk kunt doen. Een ander voorbeeld is de situatie waarin u persoonlijke gevoelens koestert voor uw cliënt, waardoor een goede hulpverlening wordt belemmerd. Het laatste voorbeeld van een gewichtige reden is de situatie waarin er sprake is van ernstige meningsverschillen over de behandeling en de vertrouwensband daardoor is verstoord. Dit dient wel met de cliënt te worden besproken, voordat de behandelovereenkomst kan worden opgezegd. Het is immers niet ondenkbaar dat het signaleren van de meningsverschillen reeds tot een oplossing kan leiden. Als de beëindiging van de behandelrelatie onontkoombaar is, dient u er wel voor te zorgen dat de behandeling door een collega wordt voortgezet en de zorg aldus over te dragen. Ook zult u in spoedeisende gevallen, wanneer de behandeling nog niet is overgedragen, wel de vereiste zorg moeten verlenen. •
PSC
21
TRAUMA EN VEERKRACHT
Het blijkt steeds vaker dat de reguliere hulpverlener geen of te weinig kennis bezit over wat een “normale verwerking” is van een ingrijpende gebeurtenis en welke klachten daarbij normaal zijn. Zij kunnen als naaste omgeving en dicht bij de getroffene juist van onschatbare waarde zijn in het helpen omgaan met deze klachten, zodat een gezonde verwerking kan plaatsvinden. Het laten voelen van je verbondenheid met je cliënt, geeft de cliënt veerkracht en ruimte. Dus, met andere woorden, echtheid en ‘mens zijn’ naast de ander geeft je cliënt kracht om verder te gaan. Niet je woorden zijn belangrijk, maar de gevoelde betrokkenheid en echtheid zorgen ervoor dat die ander zich gezien en erkend voelt. Dit laatste blijkt in veel situaties in de professionele hulpverlening nog wel eens problematisch. Niet in de laatste plaats, omdat men soms heeft aangeleerd om een zakelijke of afstandelijke houding aan te nemen. Zeker bij ingrijpende gebeurtenissen kan het zijn dat jij als hulpverlener, in de gevoelde betrokkenheid en aandacht, daadwerkelijk meevoelt met de pijn. Dat is op zichzelf niet verontrustend, het is namelijk niet jouw pijn, maar de pijn van de ander die je meevoelt. Luuc Smit schreef een boek dat op verschillende onderwijsniveaus kan bijdragen aan kennisverdieping. Smit leert hulverleners en docenten om kritisch en behoedzaam om te gaan met klachten van mensen die ingrijpende en schokkende ervaringen hebben meegemaakt. Het appel op eigen (herstel)kracht en eigen verantwoordelijkheid en op de positieve ondersteuning door de sociale omgeving van betrokkenen, nemen in zijn benadering van traumatische ervaringen een centrale plaats in.
Steeds vaker zien we dat Ook hulpverleners zoals maatschappelijk werkers, huisartsen, leerkrachten, pasmensen in onze maatschappij toraal werkers, predikanten enzovoort, te maken krijgen met een ingrij- kunnen in aanraking komen met personen pende gebeurtenis. Er is al veel die iets ingrijpends hebben meegemaakt. Zij kunnen van onschatbare waarde zijn onderzoek gedaan naar PTSS voor de getroffene. (posttraumatische stressstoorMet dit boek wil Smit met name eerstenis) en de daarmee gepaard lijnshulpverleners informeren over wat ze gaande klachten, maar over de kunnen doen en op welke wijze ze kunnen eerste weken na een ingrijpende aansluiten bij de veerkracht van mensen. gebeurtenis is minder bekend. Veerkracht Vaak worden mensen gecon- Mensen hebben veel in huis om een schokfronteerd met allerlei klachten kende gebeurtenis te verwerken. Volgens Luuc Smit, wordt het begrip en soms worden ze onzeker trauma te gemakkelijk gebruikt. “Iets is pas over hun eigen reacties na zo’n een trauma als de verwerking na zo’n twee maanden stagneert.” gebeurtenis. 22
PSC
Luuc Smit heeft 35 jaar ervaring in de trauma hulpverlening. Momenteel is hij werkzaam als hogeschooldocent voor het vak Psychotrauma en Verliesverwerking en heeft hij een eigen praktijk voor hulpverlening en haptonomie. Hij is tevens een veelgevraagd spreker bij lezingen en conferenties betreffende trauma en wordt als onafhankelijk deskundige betrokken bij grootschalige ingrijpende gebeurtenissen binnen de hulpverlening. • www.haptonomiezeeland.com
25 JAAR KINDERRECHTEN: HET ‘RECHT OM TE WETEN VAN WIE JE AFSTAMT’ IS ONDERGESCHOVEN KIND
mingsinformatie essentieel is, en wat voor invloed onbeantwoorde afstammingsvragen op iemands leven of identiteit hebben. Daarom stelde Fiom dit onderwerp aan de orde op een conferentie over afstammingsvragen. Zo hopen we dat wetenschap en politiek zich niet alleen focussen op de technische mogelijkheden en vooruitgang, maar ook stilstaat bij de rechten van het kind.’
Zoekacties die in 2013 behandeld zijn (voor 2013 en in 2013 gestart) 1.
Dat familieleden elkaar uit het oog verliezen, is van alle tijden. Vaak wordt dit veroorzaakt door oorlogs- of natuurgeweld. Om die reden heeft het Rode Kruis zich al ten doel gesteld deze mensen te helpen. Begin van de 20e eeuw ontstond er om economische redenen een trek vanuit de Oude Wereld (veelal Europa) naar de Nieuwe Wereld (Amerika, Canada, Australië). Vaak gingen de mannen vooruit om werk en een woning te vinden. Door het gebrek aan communicatiemiddelen, de lange reis en de beperkte financiële middelen raakten veel gezinnen onderling het contact kwijt. Daarom is in 1924 International Social Service (ISS) opgericht met als doel deze gezinnen weer bij elkaar te brengen. Dit is de start geweest van het beroepsmatige zoeken naar familie als onderdeel van maatschappelijk werk. De Nederlandse afdeling van ISS is in 1956 opgericht. Deze Nederlandse afdeling is in 1999 onderdeel geworden van Fiom. In Nederland werd tot begin van de 60'er jaren van de twintigste eeuw een ongehuwde moeder vaak geadviseerd om afstand te doen van haar kind en vervolgens geen contact meer te zoeken met dit kind. Ook werden adoptieouders geadviseerd om hun kind niets over zijn afkomst te vertellen. Datzelfde gold voor ouders die met behulp van een spermadonor, een kind kregen. Het taboe op ongehuwde zwangerschap is inmiddels achterhaald. Voor donorkinderen zijn hun rechten op afstammingsinformatie sedert 2004 zelfs wettelijk geregeld. Op 20 november was het precies 25 jaar geleden dat het Internationaal Verdrag van de Rechten van het kind werd getekend. Artikel 8 van dit VN-verdrag geeft aan dat een kind het recht heeft om zijn identiteit, zoals nationaliteit, naam en familiebanden te behouden. Een kind heeft dus het recht om te weten van wie het afstamt. Fiom signaleert dat in Nederland vaak aan dit recht voorbij wordt gegaan en organiseert een conferentie.
de impact van het ontbreken ervan op persoonlijk betrokkenen. In besluitvorming wordt hier vaak aan voorbijgegaan. Wensouders kiezen steeds vaker voor vruchtbaarheidsbehandelingen in het buitenland m.b.v. anonieme donoren. Een van de populairste bestemmingen voor het ondergaan van een in-vitrofertilisatiebehandeling (ivf) is Spanje. Jaarlijks laten zo’n achtduizend vrouwen uit Europa zich behandelen in Spaanse vruchtbaarheidsklinieken. Het aantal ‘voortplantingstoeristen’ neemt elk jaar toe. Deze wensouders ontnemen hun kind hiermee wel de informatie over zijn of haar biologische achtergrond, alsook de mogelijkheid om deze te traceren. Beseffen deze ouders wat voor impact dat kan hebben op het kind? Dezelfde problematiek komen we tegen bij de vondelingenkamers, waar vrouwen anoniem hun kind kunnen achterlaten. Hiervan zijn er in de afgelopen maanden twee geopend in Nederland. Ook hier heeft het kind geen mogelijkheid om er (op latere leeftijd) achter te komen wie zijn of haar biologische ouders zijn. Wij vinden dit een zorgelijke ontwikkeling.’ Van Hooff vervolgt: ‘Fiom weet uit 80 jaar praktijkervaring dat toegang tot afstam-
2.
Totaal behandelde internationale zoekacties in 2013: 183 (deze zijn voor of in 2013 gestart). Totaal afgesloten internationale zoekacties in 2013: 87.
Van de 183 behandelde internationale zoekacties zijn 121 zoekacties adoptie-gerelateerd. Van de 87 afgesloten zoekacties zijn 59 geheel behandeld. De resultaten? • 24 gevonden en contact; • 14 gevonden en geen contact; • 7 gevonden en onbekend of er contact is; • 1 overleden; • 13 niet gevonden. Van de 87 afgesloten zoekacties zijn 28 niet (geheel) behandeld: • 13 personen beschikten over te weinig informatie of Fiom had geen correspondent in het betreffende land. • 15 personen zijn de zoekactie gestaakt. Er vonden 36 zoekacties vanuit het buitenland in Nederland plaats (waarvan 24 afgerond in 2013).En 147 zoekacties vanuit Nederland in het buitenland (waarvan 63 afgerond in 2013). • Fiom is de specialist bij ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen. Meer informatie: www.fiom.nl
Hans van Hooff, Fiom: ‘In Nederland lijkt niet iedereen zich bewust te zijn van het belang van afstammingsgegevens en van PSC
23
ZINTUIGENPRIKKELS
In deze rubriek bespreken we elke editie vakgerel a te e r d e b o e ke n , c d ’s , d vd ’s e n ap p s .
Overstijg jezelf
Denk anders, denk beter in 4 weken. Hersenen zijn geen vaststaand gegeven. Je hoeft het niet de rest van je leven te doen met de hersenen waarmee je geboren bent. Er is een nieuwe wetenschap aan het groeien die iedereen in staat stelt de gewenste werkelijkheid te creëren. De auteur geeft de lezer de kennis om ieder aspect van zichzelf te veranderen én handvatten om die kennis ook toe te passen, zodat je binnen 4 weken ook werkelijk meetbare veranderingen kunt maken. “Joe Dispenza helpt je met dit boek hoe je kunt leren van je denkpatronen af te komen. Denkpatronen die erin gesleten zijn door ervaringen; deze ervaringen brengen ook emoties met zich mee. Hij vertelt hoe je deze denkpatronen en de emotie erbij kunt herkennen en kunt omzetten in positieve emoties. Zo leer je weer gelukkig te zijn met jezelf en met wie je bent. Het lichaam leert dan dat een ervaring die lijkt op een ervaring uit het verleden, niet meteen dezelfde emotie hoeft te hebben. Joe Dispenza onderbouwt zijn bevindingen met wetenschappelijke feiten.” Overstijg jezelf, Joe Dispenza Uitgeverij Servire, ISBN 9021554313
24
PSC
Gezond egoïsme Opkomen voor jezelf
Wie alleen egoïstisch is, krijgt conflicten met zijn omgeving. En wie alleen altruïstisch is, krijgt conflicten met zichzelf. Iemand met gezond egoïsme houdt zowel rekening met de wensen van anderen als met zijn eigen wensen. Psycholoog Jeffrey Wijnberg laat zien hoe belangrijk een gezonde dosis egoïsme is om te komen tot innerlijke rust. Kleine innerlijke conflicten kunnen grote gevolgen hebben en het dagelijks leven zwaar en frustrerend maken. Dit boek moedigt aan om te kijken naar de scheurtjes in de ziel. Wijnberg draagt niet alleen ideeën aan voor reparatie, maar stimuleert ook het probleemoplossend vermogen en de creativiteit van de lezer. Het motto van dit boek is dan ook: wie kan leven met zichzelf, is een inspiratie voor anderen. Jeffrey Wijnberg is al ruim 35 jaar werkzaam als psychotherapeut. Eerder verschenen o.a. van hem bij Scriptum: Hoe erger, hoe beter, Verbale intelligentie, Zachte heelmeesters en, samen met Jaap Hollander, Succes is ook niet alles en Provocatief coachen. Gezond egoïsme, Jeffrey Wijnberg Uitgeverij Scriptum, ISBN 9055947954
ZINTUIGENPRIKKELS
Zo ben ik nu eenmaal Lastpakken, angsthazen en buitenbeentjes
Sommige mensen raken door hun persoonlijkheid voortdurend in de knoei, of bezorgen hun omgeving enorme overlast. Slechts weinig mensen hebben een persoonlijkheidsstoornis, maar trekjes ervan heeft vrijwel iedereen. Die zijn dan ook heel herkenbaar - als je weet waar je op moet letten. Met dit boek kunt u persoonlijkheidstypen leren herkennen, en leert u ook hoe het eruitziet als het helemaal uit de hand is gelopen. Deze geheel geactualiseerde editie bevat 90 nieuw geselecteerde tekeningen van Peter van Straaten, die veelal andere aspecten van de tekst belichten dan in de vorige editie. Hiermee biedt Willem van der Does u opnieuw een kijkje in de keuken van klinisch psychologen en psychiaters en geeft hij een rake schets van de soms tragische, soms hilarische aspecten van de menselijke persoonlijkheid. Deze editie bevat ook meer voorbeelden en omgangstips, waardoor dit boek nuttig kan zijn voor iedereen die wel eens met een lastig of moeilijk te doorgronden individu te maken heeft - ook als u zelf dat individu bent. Willem van der Does is hoogleraar klinische psychologie aan de Universiteit Leiden en is ook verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum. Zo ben ik nu eenmaal, Willem van der Does Uitgeverij Scriptum, ISBN 9055942618
Wijsheid in emotie
Over de mandala van de vijf boeddha's Emoties geven kleur aan ons leven. Ze zijn de energie van onze geest. Die energie wordt gedreven door ons verlangen naar geluk, het verlangen iets van ons leven te maken. Dat verlangen vormt het kloppend hart van ons mens-zijn en komt tot uitdrukking in emoties als levensvreugde, compassie, vriendelijkheid, toewijding, ontroering. Maar als dat verlangen in het keurslijf van eigenbelang en egocentrisme wordt geperst, nemen emoties andere vormen aan, zoals afgunst, hebzucht, agressie, haat, wrok. Daar lijden we onder. We kunnen deze emoties proberen te bestrijden of te ontkennen. Maar dat is olie op het vuur, een verloren strijd. Wat is het alternatief? In het boeddhisme vinden we een intrigerend antwoord: al zijn sommige emoties nog zo destructief en pijnlijk, ook dan ligt er wijsheid in verborgen. Als we contact maken met deze wijsheid, bevrijden we zulke emoties uit hun egocentrische vervorming. Hoe daarmee ervaring op te doen, is het thema van Wijsheid in emotie. Dr. Han F. de Wit is een van de belangrijkste boeddhistische leraren in Nederland. Eerder was hij als godsdienstpsycholoog werkzaam bij de VU. De Wit heeft een aantal succesvolle publicaties op zijn naam, waaronder De verborgen bloei (13e dr. 2010) en De lotus en de roos (6e dr. 2010). Wijsheid in emotie, Han de Wit Uitgeverij Ten Have, ISBN 9025902774
Spirituele crisis
Herkenning, bewustwording, groei
God
Openbaring in 10 verhalen
Een sterfgeval, breken met je geloof en zelfs het krijgen van een kind kunnen ervoor zorgen dat je geestelijk in een crisis belandt. Als de crisis juist begrepen en behandeld wordt, biedt ze nieuwe mogelijkheden van groei en transformatie: je kunt er sterker en gelukkiger uitkomen. Helaas biedt de reguliere gezondheidszorg vaak niet de juiste hulp bij dit soort problemen. Ze worden vaak gelabeld als psychose, depressie of burnout en men gaat totaal voorbij aan het spirituele aspect. Dit boek belicht die kant juist wel en verleent als het ware eerste hulp bij spirituele levensvragen. Met (achtergrond)informatie, praktische tips en ondersteunende inzichten is het een houvast voor alle mensen in een spirituele crisis en onmisbaar voor therapeuten en andere hulpverleners. Catherine G. Lucas is mindbulness-trainer en oprichtster van het Engelse Spiritual Crisis Network. Ze heeft verschillende internationale conferenties georganiseerd over het omgaan met spirituele noodsituaties.
Een vernieuwende kijk op God te lezen als roman en als essay. God is geen vast gegeven, God verandert constant. Deepak Chopra onthult het portret van deze evoluerende God door belangrijke momenten te vertellen uit tien profeten, heiligen, mystici en martelaren. Chopra gebruikt hun verhalen om de invloed van God op ons te beschrijven, om antwoord te vinden op de vraag: `Hoe kan God tot ons spreken? ‘ Hij brengt de beslissende momenten van deze verhalen tot leven, waarmee hij de universele lessen over de ware aard van God laat zien. Alhoewel de tien verhalen enorm van elkaar verschillen, valt er toch een onmiskenbaar patroon te zien. God leidt naar een diepgaand begrip van de aard en kracht van geloof, en van de geest die in ons allemaal zit. Met de verhalen van: Job, Socrates, Paulus, Shankara, Rumi, Juliana van Norwich, Giordano Bruno, Anne Hutchinson, Baäl Sjem Tov, Rabindranath Tagore. Deepak Chopra heeft meer dan zestig boeken geschreven, die vertaald zijn in meer dan vijfentachtig talen.
Spirituele crisis, Catherine G. Lucas Uitgeverij AnkhHermes, ISBN 9020209329
God, Deepak Chopra Uitgeverij Servire, ISBN 9021553961 PSC
25
EEN GOED VERHAAL IS HET HELE WERK
Door: Winston Scholsberg Iedereen heeft een verhaal, maar niet iedereen weet hoe je een verhaal moet vertellen. Luister maar eens goed naar politici en sommige activisten. Zij hebben een goed verhaal, maar weten vaak niet hoe ze dat bewust en met overtuiging moeten overbrengen. Ook in het zakenleven vertellen mensen hun verhaal en daar is het absoluut van belang om dat goed te doen, want een goede verteller, met overtuiging, krijgt de mensen mee en kan ze beter beïnvloeden. Het is daarom voor elke verteller belangrijk te bepalen welke stijl bij hem past. Ook zal hij snel merken dat de eerste drie zinnen van groot belang zijn. Begin daarom met het ordenen van de gedachten en het beheersen van de ademhaling. Met andere woorden: leer de zenuwachtige energie beheersen, die iedereen die moet optreden, voelt. Trainingen basisonderwijs Ik heb veel trainingen gegeven aan leerkrachten uit het basisonderwijs. Tot mijn verbazing gaf zeventig procent van deze groep toe, dat ze niet durfden te vertellen in de klas. Ze kozen de veilige weg door voor te lezen. Daar is op zich niets op tegen; goed voorlezen is altijd nog beter dan slecht vertellen. Vertellen heeft echter het voordeel dat je veel meer oogcontact hebt met je luisteraars. Je staat daardoor sterker in verbinding met je publiek, je ziet en hoort sneller en beter wat er gebeurt en wat voor effect jouw verhaal heeft, waardoor je het verhaal en je stijl kunt aanpassen, als dat nodig is. Maar dan moet je je verhaal wel goed kennen en weten hoe je het stap voor stap moet brengen. Je leert door je te verdiepen in hoe je normaal spreekt of vertelt, waar je aandachtspunten liggen en wat je kunt verbeteren. Bedenk vooraf wat je wilt vertellen, hoe je dit gaat doen en met welk doel. Word één met je verhaal en vooral: houd het simpel door het persoonlijk te maken en dicht bij jezelf te blijven. Gebruik zo eenvoudig mogelijke zinnen. Hierdoor bereik je 26
PSC
bijna altijd meer mensen en je overtuigt ze eerder.
De kunst van het vertellen Als ik terugkijk op mijn loopbaan als drummer, ondernemer, verhalenverteller, presentator of trainer, kom ik steeds hetzelfde thema tegen: snel en oprecht verbinding maken met de cliënt. Ik merkte op dat, hoe beter ik mijn verhaal met passie en overtuiging kon overbrengen, hoe meer opdrachten ik kreeg. Het bleek al snel dat de kunst van het vertellen zat in het feit dat ik voor elke situ-
wel of niet de klus had gekregen. Dus simpelweg een verhaal instuderen is niet voldoende. Ik ben van mening dat je in staat moet zijn om flexibel te zijn tijdens het vertellen van je verhaal. Speel dus in op de veranderende situatie. Zo groeide mijn ambitie om in elke situatie mezelf goed te kunnen presenteren. Het maakte dan niet meer uit of dit nu aan de telefoon, of face to face was, of dat ik voor een kleine of grote groep moest staan. Ik ontwikkelde een formule voor een verhaal van 1 minuut, 5 minuten en een half uur. Ik kan mij nog heel goed mijn spreekbeurt op school herinneren. Ik vertelde over mijn held Mohammed Ali, de bokser. Ik was bloednerveus en trilde aan alle kanten. Toen ik later zelf interviews mocht geven als drummer of als verteller, merkte ik dat ik onbewust een beetje de stijl van Ali had overgenomen. Ali kon altijd als geen ander met overtuiging en humor de meest diepzinnige onderwerpen bespreken en zijn standpunt op een inspirerende manier delen. Soms had hij aan één zin voldoende om de boodschap over te brengen. “No Vietnamese ever called me nigger” om daarmee aan te geven waarom hij weigerde te gaan vechten in de toenmalige oorlog. Ik heb inmiddels al meer dan 6000 vertelvoorstellingen achter de rug en meer dan 750.00 kinderen als toehoorders gehad. Dit waren meestal voorstellingen aan kinderen
'De coach of consultant die weet hoe hij de juiste toon bij ieder verhaal kan zetten, zal succesvoller zijn dat diegene die deze kwaliteiten niet heeft.' atie razendsnel moest inschatten wat ik vertelde en hoelang ik vertelde. Achteraf bleek dat de manier waarop ik het verhaal had verteld, de doorslag was geweest of ik
in het basis- en voortgezet onderwijs. Ik had in de regel 50 minuten om het verhaal te vertellen en dat kan erg lang zijn als je de aandacht niet kunt vasthouden.
WINSTON SCHOLSBERG
De coach of consultant die weet hoe hij de juiste toon bij ieder verhaal kan zetten, zal succesvoller zijn dat diegene die deze kwaliteiten niet heeft. De grootste uitdaging is verbinding maken met elke cliënt. Voordat het coachen begint, is de instelling van de coach van essentieel belang. Met welke intentie sta jij je cliënt bij en hoe luister jij als consultant naar je cliënt? Veel van mijn cliënten zijn consultants en die vragen mij naar het geheim van effectief verhalen vertellen en luisteren. De meeste mensen denken dat je een geboren verteller moet zijn en ik ben inmiddels ervan overtuigd dat dit niet waar is.
Presentatietrainingen In 2010 gaf ik met nog 12 andere trainers onder leiding van Roy Martina tijdens een Summer Bootcamp van 28 dagen in Veldhoven training. Ik gaf elke dag 90 minuten lang presentatietraining aan een groep van 150 deelnemers uit 15 verschillende landen. Ik vond het bijzonder om te zien hoe de deelnemers in een korte tijd groeiden en zich ontwikkelden tot sprekers met zelfvertrouwen en charisma. Het was nog interessanter om te zien en horen hoe ook de meer ervaren sprekers zoveel waren vooruitgegaan. Zij verklaarden in hun reflectie unaniem dat zij na de training vonden, dat zij bij de start van de bootcamp beginnelingen waren, vergeleken met hun niveau na de training. En dat terwijl ze bij de start van de bootcamp dachten, dat ze best vaardig waren in public speaking.
Vanuit stilstand besluit je links of rechts te beginnen met het scannen van je publiek. Laten we zeggen met een groepje van vijf mensen. Dit doe je door echt oogcontact te maken met de personen individueel. Je kijkt de eerste persoon in de ogen. Doe dit met een glimlach op je gezicht. Bij de laatste persoon ga je weer terug. Veel mensen zijn vooral bezig met de inhoud van het verhaal en maken zich daar erg druk om. Ze maken zich ook erg druk over de mening van de luisteraars, voordat ze beginnen. Je druk maken over je luisteraar heeft volgens mij alleen zin als je de persoon of personen kent. Anders is het beter dat stukje los te laten en te focussen op hoe jij met je verhaal zo snel mogelijk verbinding kunt maken met je luisteraar. Ik doe dat ook vooral door te luisteren naar de verbale en non-verbale communicatiestijlen van mijn luisteraar. Vervolgens pas
ik mijn verhaal aan de cliënt aan, zodat het om hen gaat en niet om mij. Ik geef deze trainingen nu in 15 verschillende landen en het is spannend om de verschillende culturele aspecten te verwerken in de verhalen die ik aan mijn cliënten in de verschillende landen mag overbrengen. Ik zeg altijd tegen mijn cliënten:” Iedereen heeft een verhaal, ik ken jouw verhaal nog niet, maar ik kan je helpen ontdekken hoe jij je verhaal met kracht en overtuiging kunt vertellen.” • Meer informatie over de WES-methode: www.winstonscholsberg.nl
WES-methode De formule die ik heb bedacht, heet de WES-methode en telt 7 stappen. Ik beschrijf het effect in een van de 7 stappen als ’de spin in een spinnenweb’. Jij als verteller bent de spin, de ruimte waarin jij je verhaal doet is het web en het publiek is je beloning. Door de juiste technieken te gebruiken, ben jij je bewust van (bijna) alles wat er gebeurt. Elke beweging of trilling voel of zie je. Door de lijnen van het web te visualiseren, kun je jouw publiek aankijken, ook al is het donker. Elk geluid kun je beter lokaliseren. Het is mijn bedoeling om altijd de verbinding te houden en te versterken tijdens het vertellen van mijn verhaal. Een van de 7 stappen is: hoe maak je oogcontact? • Hoe maak je bijvoorbeeld oogcontact? • Hoe luister jij dan naar de lichaamstaal van je cliënten? PSC
27
ONDERNEMEN ANNO 2014
Social media, wat moet je er (niet) mee? Twitter, Facebook en LinkedIn zijn de meest bekende social media die veel mensen privé gebruiken, maar die ook zakelijk gebruikt kunnen worden. Het gebruik hiervan is privé vaak wat makkelijker dan zakelijk. Ik wil per genoemd medium samen met je kijken naar de mogelijkheden ervan en hoe jij ze optimaal zou kunnen gebruiken. Twitter Twitter werkt met korte tekstberichtjes waarin je volgers van je account op de hoogte kan stellen. Dit kan gaan om heel diverse zaken. Het kan helpen, om, als je besluit met Twitter aan de slag te gaan, bij een aantal bedrijven te kijken die Twitter gebruiken. De meeste grote instellingen maken hier bijvoorbeeld gebruik van om nieuwsberichten onder de aandacht te brengen. Het is bij Twitter namelijk mogelijk om in de tweet (het bericht) een link naar een webadres op te nemen. Zo kun je nieuws dat je elders gelezen hebt en dat interessant is voor je volgers, doorsturen via Twitter en bij hen onder de aandacht brengen.
Facebook Veel mensen hebben privé een Facebookaccount. Hiermee kun je in contact komen en blijven met vrienden, familie, collega’s en kennissen van wat zij meemaken in hun leven. Foto’s en filmpjes kunnen gedeeld worden en datgene wat jij interessant
vindt, kun je ook delen, waardoor al jouw vrienden dit kunnen lezen. Het karakter van Facebook is veel persoonlijker. Als je dus besluit om een Facebookbedrijfspagina te maken, is het belangrijk om dit in je achterhoofd te houden. Bij een privéaccount kun je reageren en zien wie jouw vrienden zijn en wie waarop reageert. Bij een bedrijfspagina van Facebook zend je vooral informatie die door je volgers gelezen wordt. Je ziet met een bedrijfspagina niet de privé-inhoud van je volgers. Je volgers kunnen reageren op jouw nieuwsberichten of deze delen, waardoor hun vrienden dit ook kunnen delen. Qua inhoud van je nieuwsberichten kun je bijvoorbeeld denken aan het delen van interessante informatie over jouw vakgebied. Of mensen attenderen op bepaalde cursussen die je zelf geeft of een collega. Ook kun je eraan denken om diverse therapieën die je gebruikt, persoonlijker uit te werken. Je kunt Facebook ook gebruiken om een link te verspreiden naar bijvoorbeeld een specifieke pagina op je website. Facebook is een heel persoonlijk medium, waarin je je volgers moet proberen aan te spreken, waardoor zij reageren, je berichtjes leuk vinden of je berichten gaan delen. Het is een kunst om dit op een goede manier te doen. Kijk eens bij een aantal bedrijfspagina’s van bedrijven binnen de zorg hoe zij dat doen en vindt vooral de manier die bij jou past.
soneel, om contacten te leggen met potentiële opdrachtnemers en opdrachtgevers, en om op de hoogte te blijven van wat de mensen die in je netwerk zitten, doen op zakelijk gebied. Ook bestaat er de mogelijkheid om een bedrijfspagina te maken van je onderneming, die mensen kunnen volgen. Ik hoop dat je door bovenstaande informatie meer inzicht hebt in de mogelijkheden van enkele social media. Het kan een keus zijn om hier niet mee te gaan werken, maar als je er al wel mee werkt of besluit ermee te gaan werken, hoop ik je wat overwegingen gegeven te hebben hoe je ze zou kunnen inzetten. Mocht je vragen hebben naar aanleiding van mijn column of vragen hebben over ondernemen, dan mag je daarvoor altijd contact met mij opnemen (info@caritasgroep.nl). Mogelijk kan ik je in een persoonlijk gesprek begeleiden of het onderwerp uitwerken in een volgende column. •
LinkedIn LinkedIn is een soort zakelijk Facebook. Een onlinekennisnetwerk, waarin je kunt netwerken met andere mensen. LinkedIn wordt wel gebruikt om te zoeken naar per-
HANNEKE NIJKAMP IS PRAKTIJKHOUDER BIJ DE CARITASGROEP. ZE IS PSYCHOLOOG, RELATIECOUNSELOR, COACH EN SUPERVISOR. INFO@CARITASGROEP.NL
28
PSC
LIFESTYLE
Iedereen kan mediteren. En voor iedereen is er een meditatievorm die bij hem of haar past. Zo kun je zittend mediteren, staand en zelfs lopend. Je kunt in stilte mediteren, naar muziek luisteren of bepaalde woorden hardop of in jezelf herhalen. En je kunt alleen mediteren of met een groep. Voor ieder wat wils. Er wordt wel eens gedacht dat het bij mediteren de bedoeling is, dat je je gedachten stopzet. En daarom denken mensen wel eens dat ze het niet kunnen. Want je gedachten helemaal stopzetten is voor ons mensen bijna onmogelijk. Dit idee levert daarom direct frustraties op. Je zit te mediteren en er komt een gedachte op. Direct denk je zoiets van (ja, daar heb je nog een gedachte): die gedachte mag er niet zijn; zie je, ik kan het niet. En hup, daar volgt nog een serie gedachten. Gelukkig hoef je je gedachten niet stop te zetten. Bij mediteren gaat het er meer om dat je geen aandacht besteedt aan gedachten. Ze zijn er wel en je kunt ze van een afstand bekijken zonder je erin mee te laten voeren. En als je je toch laat meevoeren door een gedachte, oordeel dan niet over jezelf en probeer het opnieuw.
Ademhalingsmeditatie Onze ademhaling is altijd en overal aanwezig, in een min of meer constant en rustig ritme. Ideaal dus om te gebruiken bij meditatie. Je probeert je tijdens deze meditatie te focussen op het ritme van de ademhaling. Om de focus te vergemakkelijken tel je iedere inen uitademing. Elke keer als je afdwaalt in je gedachten, keer je terug naar je ademhaling en begin je opnieuw te tellen.
Loopmeditatie
Mediteren kan lopend. Het maakt niet uit of je loopt in een ruimte of dat je van de gelegenheid gebruik maakt dat je ergens naartoe onderweg bent. Bij loopmeditatie concentreer je je op de activiteit van het lopen zelf. Je zet heel bewust de ene voet voor de andere voet en voelt hoe je voet afrolt, de aarde raakt en daarna weer loskomt. Ook kun je je concentreren op wat je om je heen waarneemt. Bekijk de route die je aflegt met aandacht. Zie bewust de bomen, het gras, de stoeptegels, een paaltje of een hekje. Zie het zonder te oordelen en laat je gedachten voor wat ze zijn.
Geleide meditatie Er zijn verschillende cd’s te krijgen met geleide meditaties. De stem op de cd helpt je door de meditatie heen en haalt je steeds weer terug uit je gedachten. Tegenwoordig zijn er ook verschillende apps beschikbaar. Zo kun je overal mediteren. Bijvoorbeeld in de trein met je oordopjes in.
Groepsmeditatie en Stadsverlichting Mediteren hoef je niet alleen te doen. Je kunt met een groepje afspreken wekelijks te mediteren onder begeleiding bijvoorbeeld. Ook ontstaan er initiatieven die uitgaan van de versterkende werking van meditatie zoals Stadsverlichting. Als mensen samen stil zijn, hebben zij een harmoniserend effect op hun omgeving, zo blijkt uit onderzoek. In steden waar regelmatig wordt gemediteerd, is er minder criminaliteit, is het minder druk op de spoedeisende hulp en zijn er minder verkeersongevallen. Voor een betere wereld hoef je de straat niet op. Je bent effectiever als je samen stil bent. Elke tweede zondag van de maand wordt in 822 huiskamers gemediteerd tussen 20.00 en 21.00 uur. • Meer informatie: www.abc-van-meditatie.nl en www.stadsverlichting.nu
Mediteren kan overal en je hoeft er niet per se voor stil te zitten. PSC
29
ZEG 'JA' TEGEN DE LIEFDE
In het hier en nu zelf kiezen Door: Piet en Hiltje van Gijssel In dit nummer aandacht voor Gestalt, een Een cliënt komt met zijn probleem bij de therapeut en de gestalttherapeut stelt dus slechts die ene vraag: Hoe is het nu met jou? belangrijk onderdeel bij de opleiding voor Daarmee kom je meteen bij een van de kernbegrippen van Gestalt: transpersoonlijk therapeuten. Gestalt werkt het ‘hier en nu’. In het hier en nu ervaar je en voel je. Het idee van maar met één protocol. En dit protocol is een- Gestalt is dat een gezond mens in balans is met zijn gevoel, zijn voudig en direct. “Hoe is het nu met jou?” Dat denken en zijn wil. Voelen staat bij Gestalt gelijk aan het in beweging komen. Dat is een natuurlijke reactie. is de vraag van de therapeut aan het begin van iedere sessie, een uitgangspositie waar- Als je bijvoorbeeld boos bent, span je je spieren en kom je in bewemee de therapeut in het samenzijn met zijn ging. Een gezond mens gebruikt de beweging die past bij de situatie. Dat is een vrije keuze en zorgt voor balans. Als je iets doet, cliënt de diepte in gaat. Belangrijk bij Gestalttherapie zijn: • • • •
Het hier en nu Onafgemaakte, onverwerkte gebeurtenissen uit het verleden Kwetsbare en open opstelling van cliënt en therapeut Persoonlijke ontwikkeling
omdat dat is opgelegd en je niet meer kunt kiezen voor wat bij jou past en je zo niet meer toekomt aan je eigen oorspronkelijkheid, leidt dat tot spanning en stress. En dat is ongezond. Bijvoorbeeld: Als jongen heeft Jan al geleerd om zijn gevoel te onderdrukken. Hij doet wat zijn omgeving van hem vraagt en niet wat zijn eigen wens is. “De buitenwereld - lees: ouders, familie, vrienden … bepaalt hoe iets hoort.” Deze aangepaste levenshouding neemt de plaats in van Jans oorspronkelijke creativiteit en eigen vrije wil. Tijdens de therapeutische gesprekken leert Jan om - afhankelijk van de situatie - een vrije keus te maken en aan te geven wat hij wil. Voorbeeld: Zijn omgeving bepaalt dat je op zondag niet mag voetballen, zondag is een rustdag en dan ga je naar de kerk. In vrije keus bepaalt Jan zélf wat goed voor hem is en kiest hij zélf voor ontspanning met zijn kinderen en gaat lekker tegen een balletje trappen. Natuurlijk kan hij ook kiezen voor bezinning en spiritualiteit in de kerkgang. Beide situaties zijn mogelijk. Belangrijk is het dat Jan zélf kiest.
Pijnlijke en onafgemaakte gebeurtenissen Ieder mens heeft te maken met pijnlijke gebeurtenissen die niet zijn verwerkt. In Gestalt heet dat ‘onafgemaakt’. Als zo’n gebeurtenis blijft doorrazen in je hoofd en je in je dagelijks leven hierdoor niet meer goed functioneert, kan therapie helpen. In therapie verwerk je deze onafgemaakte gebeurtenis. Tijdens de sessie beleef je de gebeurtenis opnieuw, rond je de gebeurtenis af en leer je er met een afstand naar te kijken. Een voorbeeldsituatie: Johan leeft vanuit het concept dat hij altijd aardig en behulpzaam moet zijn. Zijn ouders hebben hem dat van jongs af aan geleerd. ‘Als jij boos bent, vinden wij jou niet meer aardig’, is hun boodschap. Als klein jongetje neemt hij dit ter harte en probeert vriendelijk en voorkomend te zijn. Johan wordt nooit boos en is altijd vriendelijk en voorkomend. Hij is zorgzaam voor zijn ouders, werkt in de tuin en cijfert zichzelf helemaal weg. Altijd is hij bereid om een of ander klusje te doen. Dat gaat jarenlang zo door. Op een bepaald moment heeft hij geen zin meer om een klus te doen, hij wil zich bezig houden mijn zijn eigen werk en merkt bij zichzelf dat hij buikpijn krijgt als hij zijn ouders aan de telefoon krijgt. Hij heeft geleerd om aardig te zijn, maar merkt bij zichzelf 30
PSC
TP.NET
steeds meer dat het hem tegenstaat om iets voor zijn ouders te doen. Op een zaterdagochtend staan zijn ouders voor de deur en hij verkrampt plotseling en gaat zich verstoppen in de keuken. Als hij zijn hamer ziet liggen, wil hij zijn ouders daarmee het liefst te lijf gaan. Hij schrikt van zijn eigen gedachten. In therapie gaat hij hiermee aan het werk. In therapie beleeft hij zijn reactie opnieuw. Hij wordt zich bewust van de manier waarop zijn ouders hem hebben geleerd om aardig te zijn en zichzelf weg te cijferen. Dat is pijnlijk voor hem. Nu probeert hij zijn ouders te vermijden. En eigenlijk wil hij dat niet. Zijn ouders zijn goede mensen en tegelijkertijd zijn ze verbonden met zijn pijn. Als Johan zich bewust is van zijn probleem - zijn ouders zijn niet het probleem, maar het is zijn onvermogen om ‘nee’ te zeggen- besluit hij zich anders op te stellen richting zijn ouders. Soms heeft hij geen tijd en geen zin om te helpen. Dat is normaal menselijk gedrag. Hoe hij met zijn ouders om kan gaan, bespreekt hij met zijn therapeut. Dat hoeft hij dus niet alleen te doen en gebeurt in het samenzijn en in een veilige omgeving.
'Gestalttherapie is geen kunstje of techniek, het is een levensvisie. Het vraagt zowel van de therapeut als de cliënt een kwetsbare opstelling en een open houding.'
Bronnen: Samenzijn in Therapie – Ger Zuiderveen Gestalttherapie verbatim – Fritz Perls 1083 woorden
PLATFORM TP.net Transpersoonlijk.net (TP.net) is een zelfstandig platform voor de therapeut, psycholoog, filosoof, kunstenaar en belangstellende. Centraal staan de inzichten uit de transpersoonlijke psychologie (C.G. Jung, Assagioli, Ken Wilber, ...) en de wereld van transpersoonlijke ervaringen. Dit laatste gaat om ervaringen van schoonheid en eenheid. Voor transpersoonlijke therapie geldt de benadering dat problemen kunnen worden gezien als mogelijkheid tot persoonlijke ontwikkeling en groei. Verder biedt de website van TP.net actuele informatie over workshops/trainingen/ cursussen/evenementen. Alles gericht op het ont-moeten en leren van elkaar. Actueel zijn nu: • Leertraject “Kracht van zelfkennis” Start in februari 2015. SKB-accreditatie is aangevraagd. • http://www.transpersoonlijk.net/ enneagram-kracht-zelfkennis/ • De training NLP en kinderen is inmiddels door SKB geaccrediteerd met 36 studiepunten. In het voorjaar van 2015 wordt deze training opnieuw georganiseerd. Meer informatie: http://www.transpersoonlijk.net/nlp-kinderen/ De website krijgt een andere lay-out en voor leden is het straks mogelijk om zelf hun activiteit toe te voegen. Neem dus af en toe een kijkje op transpersoonlijk.net om de mogelijkheden te ontdekken.
Kwetsbare en open opstelling Gestalttherapie is geen kunstje of techniek, het is een levensvisie. Het vraagt zowel van de therapeut als de cliënt een kwetsbare opstelling en een open houding. De cliënt en de therapeut verbinden zich met elkaar. Dat is voorwaarde! Er is geen gezagsverhouding - zoals vaak in reguliere zorg - en therapie vindt plaats in een veilige omgeving. In deze situatie beleeft de cliënt de pijnlijke of verdrietige gebeurtenis opnieuw en maakt de gebeurtenis af van begin tot eind. Woede en verdriet mogen er zijn. Hierdoor kan de ervaring worden verwerkt en neemt de opgebouwde spanning af. Pijn en verdriet krijgen een plek en er komt energie vrij voor nieuwe dingen.
MEER INFO: www:transpersoonlijk.net info@transpersoonlijk.net Piet van Gijssel, tel. 050-5423892 •
Persoonlijke ontwikkeling Het doel van therapie is dat voelen, denken en willen weer in balans komen. De therapie maakt duidelijk op welke wijze je je gevoel in beweging zet. Je krijgt zicht op je eigen mogelijkheden en creativiteit. En je maakt zelf keuzes voor ander gedrag. In therapie gaan is een vrije keus, je kiest zelf hoe je met pijnlijke situaties om wilt gaan. De therapeut begeleidt en geeft handvatten, je bent uiteindelijk zelf verantwoordelijk. Wie in therapie gaat, is een moedig mens en neemt de verantwoordelijkheid voor zijn eigen leven weer in handen. Het gaat om persoonlijke ontwikkeling en groei. Uiteindelijk gaat het er om dat je na afloop van therapie van harte kunt zeggen en voelen: “Met mij is het nu goed.” PSC
31
STRIP AUKE HERREMA
www.aukeherrema.nl
Bloesem-remedies brengen de emoties in evenwicht en bevorderen daardoor indirect de gezondheid. De oorzaak aanpakken op een veilige manier.
‘Tristan lacht weer.’ Moeder van Tristan
De Dr. Schüssler Celzouten van Adler beziien kracht en kwaliteit. Zijn de cellen gezond, dan is ook het lichaam gezond. De mineralen zijn verwreven en niet geschud. Celzouten div. nummers in poedervorm, 10 verschillende mengsels, b.v. combinatie 1 t/m 12, het energie Met de hand verwreven mengsel. Alles in 250 gr. en 1 kg.
Essentïele oliën en producten voor de aromatherapie, biologische cosmetica. Het grootste assortiment biologische oliën, airsprays en massage oliën. Winkel: De 3Vrouwen St.Jansstraat 5 - 5964 AA Meterik Tel: 077-3526885 www.de3Vrouwen.nl
De kracht van een lach. 32
104x118.indd 1
PSC
WWW.BLOESEM-REMEDIES.COM Bloesem Remedies Nederland
Tel: 077-3987826 / 077-3989011 E-mail: info@bloesem-remedies.com
COLUMN MARTINE CLAUSEN
MARTINE CLAUSEN
Door de counselings-/coachings-en therapiejaren van mijn carrière heen heb ik verscheidene fases doorgemaakt op het gebied van beroepsverenigingen. Toen ik net begon, was het erg belangrijk om lid te kunnen zijn van een beroepsvereniging, omdat er via dit kanaal veel te leren viel. Bijvoorbeeld over de zakelijk praktische kant van het runnen van een eigen praktijk. Er werden dagen georganiseerd waarop informatie werd verstrekt en workshops werden georganiseerd. Het was fijn om andere counselors te ontmoeten en we leerden van elkaar. Aangezien het beroep van counselor in die tijd nog in de kinderschoenen stond, had je nog geen supervisie, hooguit wat intervisie, maar het was minimaal. Op een gegeven moment was er een enorme groei aan mensen die counseling gingen studeren, waar met scheve ogen naar gekeken werd door BIG-geregistreerden. Er werd laatdunkend gedaan, maar counselors kregen het druk, omdat de drempel voor cliënten om hen te bezoeken lager was dan die voor het bezoek aan een psycholoog/psychotherapeut. Bovendien was het veelal goedkoper.
van 10 maanden in de GGZ. Na afronding van de opleiding werd ik lid van de beroepsvereniging voor creatief therapeuten. Nu was ik lid van 2 verenigingen. De lidmaatschapsgelden waren pittig, maar de officiële bordjes aan de deur gaven (potentiële) cliënten een veilig gevoel. Daarnaast zorgde lidmaatschap voor het feit dat cliënten althans een deel van het counselingstraject vergoed kregen. Door de jaren heen ben ik lid geweest van verschillende intervisiegroepen. Daar kwam je samen met verschillende collega’s. Soms waren het mensen die benauwd regels opvolgden. Dan was er sprake van ‘als we nu zus en zo deden, dan konden we uiteindelijk lid worden van ..’ Dat zou ons steeds meer cachet geven. Ik zelf was hier niet mee bezig en raakte minder betrokken bij de verenigingen. Er ging te veel tijd in zitten. Ik had het druk. Mijn cliënten waren belangrijk. Als zij een ontwikkeling doormaakten en tevreden bij mij terugkwamen en verbeterde levenskwaliteit ervoeren, dan was ik op de goede weg.
Ik denk dat beroepsverenigingen veel te bieden hebben. Maar ik weet ook uit eigen ervaring dat er stadia zijn binnen de ontwikkeling van het vak en de therapeut. Of een therapeut al dan niet goed is voor een cliënt, hangt niet af van het aantal bordjes aan de deur. Het is een kwestie van bij elkaar passen. Het is een kwestie van rapport en van vertrouwen. Toen ik op een dag zelf wilde sparren met een therapeut, bezocht ik een psychologe die al 30 jaar praktijk voert. Ik had via via over haar gehoord. Toen ik haar voor het eerst bezocht, bleek dat zij nergens lid van is, BIG-registratie interesseert haar niet (meer). Ze rekent 50 euro per consult; dat vindt zij billijk. Ze is een verademing geweest op mijn pad. Onlangs heb ik nog een familielid naar haar doorverwezen, om maar één enkele reden: als er iemand is die hem zal begrijpen en bij wie hij zijn ei kwijt kan, dan is zij het. Dat is mijn enige criterium. •
De beroepsverenigingen voor counselors zagen in dat, om mee te kunnen tellen in therapeutenland, er geprofessionaliseerd moest worden; dus werden intervisie, supervisie en aanvullende beroepsgerichte cursussen verplicht gesteld. Het doel: serieus genomen worden en uiteraard goede counselors afleveren. Ik bevond mij in een bizarre positie, want aangezien ik van de eerste lichting counselors was, en inmiddels fungeerde als docent en supervisor, moest ik nu ook in een intervisiegroep. Dat werkte in de praktijk niet, want de leden van de groep waren aspirant-counselors en ik paste daar qua ervaring niet bij. Na een paar jaar ging ik creatieve therapie studeren. Onderdeel van de opleiding waren leertherapie en een stageperiode PSC
33
ZINTUIGENPRIKKELS
In deze rubriek bespreken we elke editie vakgerel a te e r d e b o e ke n , c d ’s , d vd ’s e n ap p s .
Teken je gesprek
Over faalangst of andere dingen waar je over piekert Misschien herken je het wel: je brengt tijdens een sessie de informatie in kaart met een mindmap. De auteur Adinda de Vreede beschrijft in het het boek Teken je gesprek een interventie die in de basis lijkt op zo’n mindmap. Het boek behandelt het faalangstsjabloon en is ook bruikbaar voor andere problematieken. In de kern is het een visueel en interactief schema waarbij, door slim gebruik te maken van kleuren en symbolen, een overzicht ontstaat waarin het probleem en de oplossingen een plek krijgen. De kleuren die gebruikt worden, zijn gekoppeld aan helpende en niet-helpende gedachten. De oplettende lezer zal algauw de oorsprong van de methodiek herkennen in de RET-methode (Rationele Emotieve Therapie). Daarnaast zijn er elementen uit NLP en oplossingsgerichte therapie (Kids Skills) terug te vinden. Het is een visuele aanpak waarvan ik denk, dat veel cliënten blij worden. Niet alleen om het feit dat beelddenkers optimaal aan hun trekken komen, maar ook zeker door het feit dat de ‘chaos’ in het hoofd, laagdrempelig gerangschikt en geordend wordt. Het sjabloon is individueel bruikbaar, maar ook als groepmethodiek inzetbaar. In het boek is er een hoofdstuk gewijd aan “Wat je zoal kunt tegenkomen in de begeleiding”. Het valt mij op dat het onderwerp ‘kleurenblindheid’ niet wordt aangeroerd. Nu wil het toeval dat er zich in mijn familie een enorme ophoping van kleurenblinden (in Nederland is 1 op de 12 mannen kleurenblind) bevindt. Ik kon het niet laten om met hen aan de slag te gaan met het aanbevolen kleurenschema. Het bleek al snel dat de essentie, door het gebruik van groen, rood en oranje, volstrekt aan mijn kleurenblinde mannen voorbijging (ze vonden overigens het schema wel begrijpelijk). Teken je gesprek kan vanaf de leeftijd van een jaar of 8 ingezet worden. Op deze leeftijd is het zeker nog niet altijd duidelijk of er sprake is van kleurenblindheid. Bij het gebruik van de interventie is het dus handig om dit in het achterhoofd te houden. Schijnbare onwil van een cliënt kan dus ook onvermogen zijn. Het bovenstaande doet geen afbreuk aan Teken je gesprek. Het is en blijft een prachtige interventie, die de hulpverlener weer aan zijn of haar palet kan toevoegen. Teken je gesprek, Adinda de Vreede ISBN 9789077671863, Uitgeverij Pica
34
PSC
ZINTUIGENPRIKKELS
Energizers & Moodboosters
Van gedragsregulering naar opvoeding
Luilekkerland voor de hulpverlener Van een groep een hecht team maken is niet altijd eenvoudig. Hoe krijg je al die neuzen dezelfde kant op? Hoe krijg je de leden van de groep zover dat ze elkaar oprapen, als er iemand valt? Elkaar de hand reiken, als er hulp nodig is? Hoe laat je de persoonlijk grenzen vervagen en het groepsbelang zwaarder wegen? Dus samen conflicten oplossen, krachten bundelen etc. In het boek Energizers & Moodboosters zijn 100 spelideeën voor een groep verzameld door Markus Kappeler. En dat heeft hij niet onverdienstelijk gedaan. De spelletjes zijn geschikt voor alle leeftijden vanaf ongeveer 10 jaar. De groepsgrootte kan variëren van 5-30 personen. De opbouw van Energizers & Moodboosters is handig op onderwerp ingericht. Ik word vooral erg blij van al die thema’s. Het boek is, gezien de titel, zeker gericht op de energetische boost. Maar als je naar de sociaal-emotionele component kijkt, krijg ik daar als hulpverlener al een energetische boost van, voordat er überhaupt een spel aan een groep is uitgelegd. Even een kleine greep uit de inhoud: elkaar leren kennen, vertrouwen opbouwen, omgaan met conflicten, optreden in het openbaar. In deze hoofdstukken komt een keur aan interessante zaken aan bod: het netwerk in een groep, gedragsregels, agressie, de rollen in een groep, buitensluiten etc. Al met al een luilekkerland voor de hulpverlener. Per activiteit worden het doel en de duur van het spel vermeld. Bij ieder spel worden er tips gegeven. Ik vind het prettig dat daarin ook wordt aangegeven of je een ervaren begeleider van dit soort spellen moet zijn, zodat je je er niet aan kan vergalopperen. Enthousiast? Een volmondig ‘JA!’ Energizers & Moodboosters is een inspirerende bundel en kan met een beetje creativiteit en aanpassing voor alles en iedereen worden gebruikt. Door: Anja van de Weerd
Het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag in De Vreedzame School Dit boek gaat over de aanpak van gedragsproblemen in scholen. Afgaande op de signalen uit het onderwijs lijkt het alsof het aantal kinderen met gedragsproblemen toeneemt. In ieder geval geven leerkrachten aan moeite te hebben met het omgaan met afwijkend gedrag van kinderen. Het aantal diagnoses van gedragsstoornissen en het medicijngebruik onder kinderen met een gedragsstoornis is de afgelopen decennia sterk toegenomen. De vraag die veel pedagogen stellen, is of er echt sprake is van een toename of dat de tolerantie ten aanzien van afwijkend gedrag afneemt. Hoe het ook zij, de school en de leerkrachten hebben behoefte aan handvatten. Een goed preventief programma zoals De Vreedzame School kan veel problemen voorkomen. Maar soms is er toch behoefte aan meer. Dit praktijkboek wil voor die situaties een handreiking bieden. In dit boek is een duidelijke keuze gemaakt. De gebruikelijke aanpak van gedragsproblemen van kinderen is een individuele, kindgerichte benadering. In dit boek leggen we er de nadruk op dat gedrag niet los kan worden gezien van de omgeving. Gedrag van kinderen ontwikkelt zich in voortdurende wisselwerking met de omgeving. In het geval van probleemgedrag wordt dus ook niet per definitie naar het kind gekeken, maar vooral naar de interactie met de omgeving. Leo Pauw is ruim dertig jaar actief in het onderwijs en de onderwijsadvisering (regulier en speciaal onderwijs), waarvan de laatste twintig jaar als adviseur en ontwikkelaar. Hij is de initiatiefnemer en ontwikkelaar van De Vreedzame School en is gepromoveerd op de relatie tussen onderwijs en burgerschap aan de Universiteit Utrecht. Van gedragsregulering naar opvoeding, Leo Pauw Uitgeverij SWP, ISBN 9789088505249
Energizers & Moodboosters, Markus Kappeler Uitgeverij: Panta Rhei, ISBN 9088400652 .
Bedwing het monster social media
Social media domineren in toenemende mate ons leven. Zowel zakelijk als privé. Maar, halen we wel het maximale uit het sociale web? In dit boek analyseert Jeroen Bertrams hoe en waarom mensen en bedrijven social media gebruiken en voor welke uitdagingen ze staan. Bedrijven slagen er nauwelijks in succes te boeken en jagen de verkeerde doelen na. Updates worden amper gelezen en fans blijken weinig waard. En: adverteren op netwerken blijkt lastig en vaak onrendabel. Mensen hebben moeite met het beheersen van netwerken, lijden aan een 'like'-verslaving, worden overspoeld met berichten en advertenties en zien hun netwerk vervuilen. De auteur beschrijft op heldere wijze hoe mensen en bedrijven weer de controle kunnen krijgen. Zodat mensen social media optimaal benutten en weer plezier beleven aan online netwerken. Zodat bedrijven in staat zijn om een echte band op te bouwen met waardevolle volgers en op gezonde wijze rendement kunnen behalen op hun investeringen. Stap voor stap leert de lezer met concrete voorbeelden hoe het 'monster' social media is te bedwingen. De auteur schreef eerder zeven boeken, waaronder de bestseller Social media expert in een week. Als expert is hij geregeld te gast bij RTL Nieuws, TROS Radar, Nieuwsuur, BNR Nieuwsradio, en 3FM. Bedwing het monster social media, Jeroen Bertrams ISBN: 9789055944354, Uitgeverij Scriptum PSC
35
KINDEREN EN STRALING
Door: Drs. K.M.W. Janssen ADHD, ADD, PDD-NOS, autisme, dyslexie… Steeds meer kinderen krijgen een label. Hoe komt dat? Zijn deze kinderen ‘anders’? Kinderen van deze tijd hebben prachtige kwaliteiten zoals (hoog)gevoeligheid, een sterke intuïtie en een grote innerlijke wijsheid. Het zijn de vernieuwers, ontdekkers en wijze beslissers van deze tijd. Ze dragen een boodschap uit: het is tijd voor verandering. En verandering vraagt niet om labelen, maar om anders denken. Deze generatie (hoog)gevoelige kinderen raakt snel overprikkeld in een wereld die steeds meer op hen afvuurt. Dit kan leiden tot allerlei klachten en problemen. Sommige kinderen reageren zelfs intens gevoelig op prikkels: ze verdragen geen labeltjes in hun kleding, hebben een andere pijnbeleving, gaan door het lint bij harde geluiden, reageren anders op voeding of medicijnen, beleven emoties intens, worden misselijk van bepaalde geuren of raken vermoeid van licht. Mijn uitgangspunt is dat gedragsproblemen en gezondheidsproblemen voortkomen uit overprikkeling. Inzicht in overprikkeling vraagt om anders kijken naar kinderen. Het nodigt uit om op zoek te gaan naar het verhaal achter een klacht, label of probleem. Ik pleit daarom voor een holistische kijk op kinderen, met de boodschap achter de klachten als uitgangspunt.
Overprikkeling We leven in een drukke wereld met een veelal drukke levensstijl. Er wordt veel gevraagd van kinderen qua informatieverwerking. Niet alle kinderen kunnen de hoeveelheid prikkels aan. Prikkels kunnen van binnenuit het lichaam afkomstig zijn door verkeerde voeding, vaccinaties, infecties, medicijngebruik of een belasting met zware metalen. Ook onverwerkte emoties en negatieve gedachten kunnen leiden tot interne overprikkeling. Kinderen met beangstigende paranormale ervaringen raken kosmisch overprikkeld. Alle prikkels ontvangen via de zintuigen, kunnen externe overprikkeling veroorzaken. Denk daarbij aan alles wat kinderen horen, zien, ruiken en voelen op een dag, luchtverontreiniging, meeroken en straling. 36
PSC
Vanuit mijn praktijk voor Kindigo® therapie streef ik ernaar om het probleem in de kern op te lossen. Ik ga op zoek naar kosmische, externe en/of interne overprikkeling. Met een holistische benadering onderzoek en behandel ik de oorzaak op fysiek, emotioneel, mentaal en/of spiritueel niveau. Doel: het kind terug in zijn kracht. Vanuit innerlijke kracht kunnen kinderen invulling geven aan hun unieke kwaliteiten, talenten en gaven.
Straling als bron van overprikkeling Straling kun je niet horen, ruiken, proeven of zien. Dat is de reden waarom een stralingsbelasting nogal eens over het hoofd wordt gezien. Het bedacht zijn op deze vorm van externe overprikkeling is van groot belang bij kinderen. Zij vormen immers een kwetsbare groep. Met hun uiterst gevoelige zenuwstelsel kunnen ze (intens) gevoelig reageren op (stralings)prikkels. Ze worden geboren met een zenuwstelsel dat veel meer prikkels signaleert en te verwerken krijgt dan iemand die dit zenuwstelsel niet heeft. Ze zijn dan ook veel meer ontvankelijk voor deze prikkels. Het is net alsof ze functioneren als een radio die vijftig frequenties tegelijk ontvangt. Het is alsof hun zenuwstelsel is uitgerust met duizenden extra sensoren (zie illustratie). Daar waar een minder gevoelig persoon twee prikkels waarneemt, neemt een gevoelig kind onder diezelfde omstandigheden wel honderd prikkels waar en moet deze dus ook
KARIN JANSSEN
verwerken. Dat kost tijd en energie. Gevolg: kinderen raken sneller overprikkeld, ze gaan uit hun kracht en ontwikkelen klachten. Als de spreekwoordelijke emmer reeds halfvol is (met prikkels afkomstig uit een andere bron), dan krijgt het kind steeds meer moeite met het verwerken van prikkels en wordt het (nog) gevoeliger voor straling. De invloed van straling mag niet onderschat worden. We houden onszelf voor de gek als we denken dat straling wel door muren heen kan (van de zendmast naar de mobiele telefoon binnenshuis) en dat straling daarentegen niet ons lichaam binnen kan dringen. En een stralingsbelasting zal eerder toe- dan afnemen: we communiceren steeds meer draadloos en het aantal laptop- en smartphonegebruikers zal alleen maar toenemen in de toekomst. Dr. Devra Davis, een ervaren wetenschapper, erkent de nadelige gevolgen van mobiel telefoongebruik.(1) Volgens dr. Davis beschadigt de mobiele telefoon het DNA van de telefoongebruiker. Zij is eveneens bezorgd over de effecten van mobiele telefoongesprekken op de hersenen van kinderen. Temeer omdat kinderen een dunnere huid hebben en hun hersenen meer water bevatten. Dit betekent dat hun hersenen nog meer ontvankelijk zijn voor straling van de mobiele telefoon. Dr. Davis startte recentelijk samen met onder meer dr. Hugh Taylor, hoofd van de afdeling Verloskunde en Gynaecologie van Yale University, het BabySafe Project.(2) Doel: het informeren van vrouwen over de risico’s van blootstelling aan straling tijdens de zwangerschap. Zij pleiten voor minimale blootstelling van de zwangere vrouw aan straling. Het is van groot belang om (aanstaande) ouders uit te leggen wat de gevolgen van straling kunnen zijn. Een moeder uit mijn praktijk legde elke avond haar mobiele telefoon met rustgevende muziek tegen het oortje van haar pasgeboren dochtertje. Uitgerekend op deze jonge leeftijd waarbij de hersenen en het gehele zenuwstelsel nog volop in ontwikkeling zijn, komt het kind in aanraking met straling. Straling kan namelijk een verandering in de trillingsfrequentie van de cellen veroorzaken, waardoor cellen niet meer optimaal functioneren en niet meer goed met elkaar samenwerken. Overprikkeling door straling leidt tot allerlei biochemische veranderingen in de cel waardoor er (neurotoxische) afvalstoffen ontstaan. Deze zijn giftig voor het zenuwstelsel. Ze kunnen de overdracht van zenuwimpulsen blokkeren. Hierdoor raakt het zenuwstelsel ontregeld. Dit kan onder meer leiden tot een verstoring in de verwerking van (zintuiglijke) prikkels en tot (ernstige) gedragsproblemen. Een andere kwetsbare groep vormen de pubers. Ik zie in mijn praktijk steeds meer pubers in de problemen komen. Enerzijds door een toename aan prikkels door nieuwe indrukken (overgang van lagere naar middelbare school), het nuttigen van minder goede voeding, huiswerkbelasting, het onderhouden van een druk sociaal leven, lange dagen op school, het uitgaansleven, het baarmoederhalskankervaccin voor meisjes, alcohol, slaaptekort en groepsdruk, waardoor de ontvankelijkheid voor een stralingsbelasting toeneemt. Anderzijds door een toename van blootstelling aan straling: de draadloze systemen op school en een meer frequent gebruikmaken van de mobiele telefoon. Het zijn mogelijke bronnen van overprikkeling die maken dat de emmer snel(ler) volloopt. Gevolg: pubers met onverklaarbare klachten, slaapproblemen, gedragsproblemen, gezondheidsproblemen, concentratieproblemen, een depressie of pubers die na een griepje gewoonweg niet meer opknappen. Er zijn zelfs pubers die niet meer in staat zijn om naar school te gaan vanwege totale uitputting: de diagnose Chronisch Vermoeidheids Syndroom wordt steeds vaker gesteld.
Op internet zijn tal van wetenschappelijke studies te vinden over de negatieve effecten van straling op de gezondheid en het welzijn van de mens. Mede naar aanleiding van deze studies raakt ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) steeds meer overtuigd van deze negatieve effecten.(3) De Raad van Europa ziet een groot risico in het gebruik van mobiele telefoons en draadloze computers en pleit daarom voor een verbod op scholen.(4) Dit verbod zet aan tot nadenken. Kinderen zijn immers niet alleen kwetsbaar op school, maar ook thuis.
Tot slot Straling kan in bepaalde gevallen bij kinderen een groot aandeel hebben in het ontstaan van klachten. Denk aan kinderen met leerproblemen, gedragsstoornissen, bedplassen, hoofdpijn, agressief en opstandig gedrag (ODD), concentratieproblemen (ADD, ADHD), teruggetrokken gedrag (ADD), hyperactiviteit (ADHD), duizeligheid en chronische vermoeidheid. In sommige gevallen kan straling zelfs de enige oorzaak zijn. Tijdens mijn werk met kinderen (en ook volwassenen) is het uiterst belangrijk om de stralingsbelasting te bepalen. Bij het niet herkennen van een stralingsbelasting blijven klachten aanhouden, waardoor het lijkt alsof het kind therapieresistent is. Het is mijn HARTenwens om het kind vanuit een holistische visie te benaderen, zodat het kind (terug) in zijn kracht komt. Daarbij mag de factor straling niet gemist worden. • Bronnen: 1. Davis, Devra, Disconnect: The Truth About Cell Phone Radiation, What the Industry Has Done to Hide It, and How to Protect Your Family, Dutton Adult, 2010 2. http://www.babysafeproject.org 3. http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2011/pdfs/pr208_E. pdf 4. Council of Europe, Document No. 12608, 6 mei, 2011 Karin Janssen studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Maastricht. Daarnaast verdiepte ze zich in tal van andere geneeswijzen. Ze pleit voor holistische geneeskunde: er is zoveel meer mogelijk na of naast het reguliere circuit. Vanuit die passie ontwikkelde ze de Kindigo® therapie. Karin is auteur van het boek ‘Kinderen bewust (op) voeden’. Voor meer informatie: www.kinderenbewustopvoeden.nl
PSC
37
COLOFON
U vindt de NFG niet alleen op
FACEBOOK maar sinds kort ook op
Om het voor u als zorgondernemer mogelijk te maken contact te leggen met collega’s uit uw regio en de onderlinge verbinding meer kracht bij te zetten, vindt u de NFG sinds kort ook op LinkedIn. Hoe meer mensen zich aansluiten hoe makkelijker u kunt zien wie er werkzaam is in uw regio. U kunt dan bijvoorbeeld samen uw gemeente benaderen en samen initiatieven ontwikkelen zoals beschreven in de vorige editie van PSC Magazine. Deze initiatieven willen we graag met u delen, zodat we met elkaar kunnen werken aan nog betere zorg.
ZELF IETS BIJDRAGEN? Wilt u zelf iets bijdragen aan PSC Magazine? Stuur dan een e-mail aan onze redactie: redactie@pscmagazine.nl.
PSC MAGAZINE, DE INFORMATIEBRON VOOR PROFESSIONALS IN DE PSYCHOSOCIALE GEZONDHEIDSZORG AANGESLOTEN BIJ DE NFG, ROSEGARDEN EN TP.NET Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@pscmagazine.nl Bladmanagement: Maartje Albert E-mail: maartje@pscmagazine.nl Eindredactie: Marianne Smits Redactieadres Ierlandlaan 15 2712 HG Zoetermeer Telefoon: +31 (0)6 12 98 64 89 E-mail: redactie@pscmagazine.nl Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Ierlandlaan 15 2712 HG Zoetermeer Telefoon: +31 (0)6 23 63 38 65 info@inspiredcommunications.nl
38 38 PSC
Vormgeving Eefje Kleijweg www.eefjekleijweg.com Druk Drukkerij Bestenzet bv, Zoetermeer Lezersservice PSC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt in 2014 toegezonden aan alle leden van beroepsorganisatie NFG (Nederlandse Federatie Gezondheidszorg), TP.net en Rosegarden. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever. Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@pscmagazine.nl
Losse edities Kijk voor losse edities op www.pscmagazine.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-informatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.
"Merk je ook dat je verder wilt?" + Specialist in sekse specifiek & lichaamsgericht werken
+ Supervisie voor hulpverleners + Training op maat
In- & outdoortraining in teamverband en individueel o.a. “Een taal erbij” en “Geweldloos verzet in gezinnen”.
VOOR EBSITE ONZE W D BEZOEK TUELE AANBO CHING HET AC A O C & G TRAININ
WWW.IKOS - HARDERWIJK.NL
Koots òf coach?
OS_PSC_105x74.indd 2
17-01-13 (w 3) 15:49
HET AANTAL PATIËNTEN MET CHRONISCHE PIJN EN CHRONISCHE STRESS STIJGT! Vergroot nu uw kennis en vaardigheden middels een korte, geaccrediteerde bijscholing waarin u leert uw patiënten effectief te behandelen met behulp van de CPSS methode. Meer info: www.cpsscentrum.nl
krachtige leerstrategie.
of stuur een email naar info@cpsscentrum.nl
Kijk voor informatie op: opleiding.ke rnvisie
methode.nl
Verlies en Verlangen
Praktijk voor psychodynamische therapie en persoonlijke ontwikkeling
Trainingen in 2014 Omgaan met rouw en verlies
2-daagse training: voor professionals die werken met cliënten met een rouw- en/of verlieservaring
Stil Verlangen, de onvervulde kinderwens
2-daagse training: voor professionals die werken met cliënten met een onvervulde kinderwens. Data: zie www.verliesenverlangen.nl accreditatie voor NFG, NVPA en Adiona leden 06-27865750 www.verliesenverlangen.nl info@verliesenverlangen.nl
€ 250-
GRATIS ADVERTENTIE
VAKANTIE IS WIELEWAAL
VAKANTIE IS... ...SPIERPIJN VAN HET LACHEN
Stichting Wielewaal zoekt vrijwilligers om kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking een onvergetelijke vakantietijd te bezorgen. Maak jij het mogelijk? www.wielewaal.nl/ vrijwilligers
Kenners Kiezen Kwaliteit
Meer informatie: www.nutrisan.com