PSC
November 2011 • 1e jaargang • www.pscmagazine.nl
Informatie- én inspiratiebron voor professionals
aangesloten bij de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg en Adiona, platform voor kindercoaching
Zintuigenprikkels • Mindful coachen • De Twitterende therapeut Inspirerende coach • Mamazorg logeernetwerk
Verbindende communicatie 1
CHAKRA FYSIEK
ENERGIE Onbewuste drijfveren, emoties en predisposities vormen bij veel gezondheidsklachten een factor van belang. Het SanoConcept hanteert een geïntegreerd model waarin drie niveau’s worden onderscheiden: het fysieke, energetische en persoonlijkheids- of psychovegetatieve niveau. In dit concept spelen de persoonlijkheidskenmerken ofwel de chakra’s een sleutelrol. Chakra’s komen overeen met de psychovegetatieve stuurcentra in de hersenen. Daar zetelen de fixaties en remmingen die energetische en somatische verstoringen kunnen veroorzaken of beïnvloeden. Het SanoConcept biedt u een werkbaar medisch-klinisch model en uitgebreide ondersteuning middels diverse opleidingen. Vraag nu het gratis vademecum aan. Uitgebreidde testset van 40 energetische producten is verkrijgbaar voor maar €15,-.
Kijk voor meer informatie op www.SiVAS.nu
SiVAS
Subtiele interventies met behulp van het Vasculair Autonoom Signaal
SanoPharm Nederland bv - Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK - Barneveld 2 T 0342-420714 - F 0342-420686 - www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
spreken zien weten
synergie vanuit de bron
zijn voelen handelen liefhebben
SanoConcept
voorwoord Sacha van den Ende
Beste lezer, Voor u ligt het tweede PSC Magazine. Ik hoop dat de inhoud u zal prikkelen. Dat is in ieder geval bij mij wel het geval geweest. Na het lezen van het hoofdartikel ben ik mij er opnieuw van bewust dat communiceren niet altijd makkelijk is. Het lijkt makkelijk: er is een zender, een boodschap en een ontvanger. En er is ruis. Maar niet alleen die ruis kan ervoor zorgen dat de boodschap niet helemaal duidelijk aankomt bij de ontvanger. In het interview met Jan van Koert over ‘Verbindende communicatie’ leest u welke factoren nog meer bepalend zijn voor het goed aankomen van een boodschap. Zelf heb ik jaren geleden voor het eerst kennis gemaakt met Jan van Koert en verbindend communiceren. Zeer actueel in ons tijdperk van snelle communicatie en individualisering. Sinds de e-mail, de mobiele telefonie en de social media hun intrede hebben gedaan, is onze manier van communiceren steeds sneller en korter geworden. Probeer je bericht maar eens in de 160 tekens van een sms te stoppen of in de 140 tekens van een tweet! Meestal is je boodschap veel langer en streep je een hoop woorden weg om te komen tot een korte en heldere boodschap. Dit heeft voor- en nadelen. Het voordeel is, dat je als verzender goed nadenkt over je boodschap. Wat wil ik precies zeggen en welke woorden zijn belangrijk om deze boodschap over te brengen? Je komt dus echt tot de kern van je boodschap. Het nadeel is dat je veel informatie weglaat. Woorden die vorm en nuance geven aan je boodschap. Die zorgen voor een referentiekader en zij zorgen er ook voor dat een boodschap goed overkomt. Deze snelle manier van communiceren dringt steeds dieper door in ons doen en laten. We hebben allemaal wel eens dat een boodschap verkeerd begrepen wordt, zodat een misverstand ontstaat. Verbindende communicatie inspireert ons om weer in verbinding te komen met onszelf en met elkaar. Want er is geen communicatie mogelijk als er geen verbinding is. Om de principes van verbindend communiceren ook in praktijk te brengen stel ik mijzelf nu meerdere malen per dag de vraag: is mijn boodschap goed aangekomen bij de ontvanger? Heb ik gekregen wat ik wilde bereiken? Iets waar ik normaal op een drukke werkdag niet vaak aan toekom. Ik hoop dat de artikelen in deze editie u ook inspireren om de verbinding met uzelf en met elkaar te verbeteren. Ik wens u veel leesplezier en ben benieuwd naar uw ervaringen met verbindende communicatie.
Sacha van den Ende hoofdredacteur
redactie@inspiredcommunications.nl
3
Colofon
PSC sponsors
PSC Magazine wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de zeer gewaardeerde bijdrage van onze sponsors
Hoofdsponsor VSM Geneesmiddelen bv www.vsmprofessional.nl
Co-sponsors SanoPharm Nederland bv www.sanopharm.com
Vitals voedingssupplementen bv www.vitals.nl
Energetica Natura bv www.energeticanatura.com
Colofon PSC Magazine, informatie- én inspiratiebron voor professionals aangesloten bij de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg en Adiona, platform voor kindercoaching Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@pscmagazine.nl Bladmanager Doriene van Luttervelt E-mail: doriene@pscmagazine.nl Redactie Sandrine Baaij Doriene van Luttervelt Eindredactie Marianne Smits Redactieadres Sabangstraat 14 2612 BK Delft Telefoon: +31 (0)79 33 00 442 Fax: +31 (0) 84 74 40 468 Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Fokkerstraat 12 2722 NJ Zoetermeer Telefoon: +31 (0)79 33 00 442 E-mail: info@inspiredcommunications.nl
Vormgeving Eefje Kleijweg, grafisch ontwerp en illustraties Druk Drukkerij Bestenzet bv, Zoetermeer Lezersservice PSC Magazine verschijnt zes keer per jaar Het volgende nummer verschijnt in december 2011. Evt. kopij voor nummer 3/11 dient uiterlijk 4 november in het bezit te zijn van de redactie. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95 De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan, u ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Losse nummers Zie: www.pscmagazine.nl Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever. Adreswijzigingen graag
4
zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@pscmagazine.nl PSC Magazine wordt in 2011 toegezonden aan alle leden van beroepsorganisatie NFG (Nederlandse Federatie Gezondheidszorg) en alle leden van Adiona, platform voor kindercoaching. Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, productinformatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.
Inhoudsopgave
3 6 11 15 16 19
In deze editie Voorwoord : Sacha van den Ende
Geweldloos communiceren
Een interview met Jan van Koert
Holistisch ondernemen deel 2
Column Marijke van den Berg
Zintuigenprikkels
Adiona, platform voor kindercoaching
21 25 26 32 35 38 5
Mindful coachen RUPZ – De Twitterende therapeut
Liefdevol communiceren - Suzanne Unck
Mamazorg logeernetwerk
Inzicht – Onvoorwaardelijke liefde legt de illusie bloot
Nieuws
Geweldloos communiceren
Jan van Koert:
“Verbindend communiceren is een way of life� 6
interview met Jan van Koert
Geweldloos communiceren,
de weg naar verbinding
Een interview met Jan van Koert Door: Sandrine Baaij, redactie PSC
Met elkaar (goed) kunnen communiceren, lijkt zo vanzelfsprekend. Niets is minder waar. Pas wanneer wij met aandacht kunnen waarnemen wat zich om ons heen en in onszelf afspeelt, zijn wij volgens Jan van Koert, oprichter van Vine Coaching & Training, in staat om verbindend te kunnen communiceren met een ander. De verbinding begint echter bij onszelf, door zelfreflectie en zelfkennis. Wat ligt er in ons opgeslagen aan patronen, verlangens, behoeften, (niet verwerkte) ervaringen en (voor)oordelen over onszelf en de ander? Wanneer wij naar het antwoord op deze vragen durven te kijken, kunnen wij gaan zien wat er werkelijk bij de ander leeft. Dit heet empathie. Empathie zorgt ervoor dat wij niet meer vanuit onze egocentrische waarnemingen op de ander reageren. Empathie zorgt ervoor dat wij - zonder oordeel - naar de ander kunnen luisteren en de ander - op hartniveau - kunnen ontmoeten. Jan, wanneer ben jij voor het eerst in aanraking gekomen met het gedachtegoed ‘geweldloos communiceren’? Dat was in augustus 1998 tijdens een congres in Noord -Ierland. In het voorprogramma werd een training gegeven over Non Violent Communication en ik heb mij toen laten verleiden om daaraan deel te nemen. De tweede verleiding, namelijk een rollenspel met mijn trainer waarin hij de rol speelde van mijn volwassen zoon, liet mij binnen tien minuten zien dat er niets mis was met mijn zoon. Het lag aan onze manier van communiceren. Er was geen verbinding.” Hoe komt het dat wij niet standaard verbindend communiceren? “Ik denk dat wij het verleerd zijn. Wij hebben het van nature wel in ons, alleen zijn wij door onze opvoeding, onze ervaringen en door invloeden van buitenaf (ouders, scholen) de natuurlijke beweging van ‘geven’, zoals jonge kinderen dat doen, in de loop der jaren kwijtgeraakt. Als ik aangeef wat ik graag zou willen ontvangen en ik weet mijn verzoek aan jou helder over te brengen, dan spreek ik jouw natuurlijke beweging van geven aan. In de meeste gevallen zul jij dan ook bereid zijn om te doen wat ik jou vraag. Deze natuurlijke beweging van ‘geven’ is ook de kerngedachte van verbindend communiceren.”
berg vindt communicatie plaats vanuit een bepaalde behoefte. Wanneer de behoefte helder wordt geformuleerd , zal de bereidheid om in die behoefte te voorzien, aanzienlijk toenemen. Wel moet er sprake zijn van een verbinding in de communicatie. Verbinding kan alleen ontstaan wanneer wij onderscheid maken tussen behoeften en strategieën en wanneer (voor)oordelen worden voorkomen. Zijn fascinatie voor geweldloos communiceren is ontstaan vanuit een tegengestelde gedachte: hoe kan het, dat er mensen bestaan die van geweld en het leed van medemensen genieten en zich geroepen voelen om, in hun ogen, minderen te (ver)oordelen en mensen die hun medemens vanuit compassie en liefde willen helpen? Wat zorgt voor deze dualiteit in normen en waarden maar belangrijker nog, wat is er nodig om aspecten als geweld en compassie aan elkaar te verbinden? Welke vorm van communicatie kan tegenstrijdigheden aan elkaar verbinden? Rosenberg ontdekte dat deze dualiteit in de samenleving al heel lang bestaat. Zo bestonden er al 8000 jaar geleden samenlevingen waarin sommige mensen zichzelf hoger in aanzien achtten dan andere. Superieure gemeenschappen bepaalden wat goed of fout was, wie superieur of minderwaardig was. Deze dominante structuren en gedachten hebben jarenlang de normen en waarden binnen de samenleving bepaald. Gevoed door zijn onderzoek en zijn ervaring tijdens de bloedige rassenrellen in Detroit in de jaren ’60, heeft Rosenberg een vierstapsmodel Non Violent Communication (NVC) bedacht. Een methode van geweldloos communiceren met jezelf en met de ander. Volgens Rosenberg brengt Non Violent Communication (geweldloze communicatie) ons terug naar een gelijkwaardig bestaan waarin wij elkaar ontmoeten in elkaars behoeften. Binnen NVC gaat het om de behoeften en niet om de hiërarchie. De kern van zijn gedachtegoed is de verwoording van een behoefte helder te krijgen en de verbinding in het gesprek te vinden. De vier stappen om geweldloos te kunnen communiceren zijn: 1. Waarnemen: observeren zonder direct een eigen uitgesproken mening te hebben (oordelen), zonder er een eigen invulling aan te geven (interpreteren), zonder het direct in een lade te stoppen (labelen), zonder het te vergelijken, zonder soortgelijke waarnemingen te noemen (classificeren), zonder een denklijn te ontwikkelen waaruit dat wat wordt waargenomen, verklaard wordt (analyseren).
Wat is het verschil tussen geweldloos en verbindend communiceren? “Verbindend communiceren is de naam die ik zelf heb gegeven aan het gedachtegoed van Marshall Rosenberg, dat geweldloos communiceren heet. Mijn voorkeur gaat uit naar wat je wilt bereiken, namelijk verbinding. Het gedachtegoed gaat ook niet over het denken. In het denken zitten onze (voor)oordelen verpakt. Verbindend communiceren gaat over het gevoel, de taal van het hart. Verbindend communiceren is ‘a way of life’.”
2. Voelen: uitdrukking kunnen geven aan dat wat wij in onze binnenwereld voelen naar aanleiding van iets wat wij in de buitenwereld hebben waargenomen en die waarneming kunnen toetsen aan ons referentiekader en aan onze behoefte(n), zonder iemand anders daar verantwoordelijk voor te maken.
Grondlegger van het gedachtegoed ‘geweldloos communiceren’ is de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg. Volgens Rosen-
4. Verzoeken: door een verzoek helder te verwoorden om de hulp te krijgen die nodig is om de behoefte te vervullen.
7
3. Bewust zijn: ons bewust zijn van onze behoefte(n). Onze behoeften zetten ons in beweging, die ons aanzetten tot die acties die tot vervulling van onze behoeften leiden.
Geweldloos communiceren
Jan, hoe verklaar je de verandering van het (harde) zakenleven naar bevlogen trainer en vitaliteitcoach? Welke elementen hebben een rol gespeeld in deze transformatie? “Op een bepaald moment in mijn leven kwamen verschillende tegenslagen tegelijkertijd. Mijn grootste klant trok zijn opdracht in, mijn bedrijf ging failliet, mijn huwelijk liep stuk en mijn relatie met mijn kinderen was slecht. Ik liep tegen een betonnen muur aan. Totdat ik in aanraking kwam met de opleiding Neuro Emotionele Integratie (NEI), ontwikkeld door Roy Martina. Volgens Martina wordt onze kwaliteit van leven bepaald door hoe wij omgaan met onze emoties, door hoe wij reageren op onze omgeving, door hoe wij de dingen ervaren, door hoe wij onszelf saboteren. Kortom, door hoe wij in het leven staan en ons dagelijks voelen. Zo is mijn persoonlijke ontwikkeling gestart. Na twintig jaar hard werken, kwam ik er steeds meer achter dat werken met mensen mij meer voldoening en resultaten gaf dan het behalen van winst binnen het bedrijfsleven. Dit bewustwordingsproces heeft ervoor gezorgd dat ik op 1 januari 1998 met mijn praktijk Vine Coaching & Training ben gestart.”
worden bestreden. Dat heb ik ervaren tijdens mijn projecten in het buitenland. Zo heb ik een project in Kenia geleid, in het Subadistrict. Dit is een district waar 200.000 mensen leven, waarvan 50.000 gekwetste en getraumatiseerde weeskinderen. Dit was een project tegen huiselijk (seksueel) geweld naar vrouwen en kinderen, in de hoop dat de kinderen van nu, in de toekomst de volwassenen worden die geleerd hebben om op basis van compassie met elkaar te communiceren. Zo heb ik ook een aantal trainingen gegeven in Sierra Leone. Daar is een begin gemaakt met het opleiden van lokale mensen om vreedzame verbindingen te maken binnen de strijdende partijen. Dit in een gebied waarin soldaten onder extreme omstandigheden in barakken moeten leven. Dit zijn leefomstandigheden die aanzetten tot veel geweld, boosheid, frustratie, onbegrip en extremisme.” Als wij wereldwijd kijken naar de communicatiemiddelen anno 2011, versterken deze middelen dan de verbinding of juist niet? “Anno 2011 is de individualisering groot en is het geweld om ons heen sterk aanwezig. Er moet duidelijk een bepaald herstel gaan plaatsvinden in onze verbinding. Door de ‘social media’ en het ontstaan van verschillende vormen van communicatie staan wij wereldwijd in contact met elkaar. De wereld is klein geworden. In dat opzicht, is social media een ondersteuning in de verbinding met elkaar. Informatie is toegankelijk geworden en bijna iedereen is te benaderen. Keerzijde hiervan is, dat communicatiemiddelen als sms, msn, twitter en ping ons uitnodigen om kort en snel met elkaar te communiceren, waardoor er gemakkelijk misverstanden kunnen ontstaan. Men praat vaak over een ander in plaats van met de ander. Er wordt dan wel gecommuniceerd, maar er wordt geen contact gemaakt. Communicatie kan alleen communicatie zijn wanneer helder wordt vanuit welke behoefte er gecommuniceerd wordt. Het gedachtegoed van Rosenberg omschrijft duidelijk dat aspecten als contact maken en met elkaar communiceren van essentieel belang zijn. Geweldloze communicatie focust op gezamenlijke menselijke waarden en behoeften. Het moedigt taalgebruik aan dat de goede wil van mensen vergroot. Het voorkomt taalgebruik dat bijdraagt aan kwaadwilligheid en verkleinde eigenwaarde. Geweldloze communicatie gaat ervan uit, dat het verrijken van het leven de meest bevredigende motivatie is om te doen wat wij doen. Dit in tegenstelling tot gemotiveerd worden door angst, schuld, schaamte of verwijt. Rosenberg onderstreept als primair doel het nemen van persoonlijke verantwoordelijkheid voor onze keuzes en het verbeteren van de kwaliteit van onze relaties. Geweldloos communiceren werkt effectief, ook als de ander niet bekend is met het proces.”
Wat betekent de naam Vine Coaching & Training precies? “Vine betekent letterlijk wijnstok. De term komt oorspronkelijk uit de Bachbloesems, bloesems die jou kunnen helpen om weer in evenwicht te komen. Vine-mensen zijn, volgens Dr. Bach, vriendelijke en liefdevolle mensen die anderen kunnen inspireren en leiden zonder hun toevlucht te nemen tot macht. Wanneer wij naar de plant zelf kijken, kan de wijnstok er droog en dood uitzien. Wanneer de wijnstok de nodige liefde en verzorging krijgt, kan hij heel mooi groeien en bloeien en levert de wijnstok de mooiste druiven. Wijnstokken worden over de hele wereld gevonden waar het klimaat goed is.” Waar is de ambitie uit ontstaan om een internationaal gecertificeerde trainer te worden in geweldloze communicatie? “Na mijn eerste kennismaking in Noord-Ierland met geweldloze communicatie ben ik een tiendaagse training gaan volgen in Zwitserland, met Marshall Rosenberg als inspirerende leider. Die training heeft mij zo geïnspireerd dat mijn ambitie om dit gedachtegoed door te geven, toen is ontstaan. In 1999 ben ik als internationale trainer gecertificeerd. Ik ben van mening dat een samenleving gebaseerd op compassie een basis biedt voor duurzame (innerlijke) vrede; een samenleving waarin behoeften van mensen worden vervuld en waarin conflicten vreedzaam worden opgelost. Naast individuele of relationele conflicten kunnen ook wereldwijde conflicten door middel van geweldloze communicatie
8
Anaconda Instituut
Anaconda Instituut
Michel en Eva van ‘t Zand Anaconda Instituut is een no-nonsense organisatie die zich inzet voor het verbeteren van communicatie tussen personen en organisaties. Verder biedt Anaconda Instituut diverse mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling. Anaconda Instituut is opgericht door Michel en Eva van ’t Zand. Beide trainers hebben nog een eigen coachingspraktijk in Scheveningen en Den Haag. Verder werken er gasttrainers bij Anaconda Instituut die hun eigen expertises inbrengen. Anaconda Instituut heeft een goed geoutilleerd opleidingsinstituut in het Regentessekwartier in Den Haag. Hiermee is een vertrouwde omgeving ontstaan voor de cursisten . Het instituut beschikt over een trainingsruimte voor 25 personen, aparte coachingsruimte en gratis parkeermogelijkheden voor het pand. Het opleidingsinstituut bevindt zich op de begane grond en is voor iedereen goed bereikbaar. Alle trainingen vinden plaats vanuit ons eigen opleidingsinstituut. Indien gewenst kunnen trainingen ook incompany worden gegeven. Anaconda Instituut staat ingeschreven bij het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs. In het register van CRKBO kunnen opleidingsinstellingen worden ingeschreven die voldoen aan de kwaliteitscode voor het Register Kort Beroepsonderwijs. Hiermee is Anaconda Instituut tevens een erkende instelling als bedoeld in de Europese BTW-richtlijn. Anaconda Instituut heeft diverse trainingen in haar programma. Zoals Leadership Trainingen, Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP), Effectief Presenteren, Systemisch Werk en Mindfulness. Een van de meest gegeven trainingen is de Leadership Practitioner Training. Deze training is kort en krachtig. Tijdens de 4-daagse training leren cursisten nog effectiever communiceren en werken ze aan hun persoonlijke doelen. Sommige deelnemers herkennen de onderwerpen die tijdens deze training aan bod komen vanuit NLP en Systemisch Werk.
9
De Leadership Practitioner Training is voor iedereen die zichzelf verder wil bekwamen in communicatie en zich meer bewust wil worden van hoe interne processen verlopen. Bij Leadership wordt vaak gedacht aan leidinggeven aan anderen, terwijl deze opleiding ook gericht is op het leiderschap in jezelf. Naast het verkrijgen van cognitieve kennis, zul je tijdens deze opleiding ook werken aan je persoonlijke proces. Aan het eind van deze opleiding zul je beter in staat zijn om: • Jezelf en anderen te motiveren en inspireren. • Vorm te geven aan het leiderschap dat bij je past. • Je meer bewust te zijn van sturingen achter je eigen en andermans gedragingen en communicatie. • Respectvol en succesvol feedback te geven die wel het gewenste effect heeft. • Te weten hoe familiesystemen en organisaties werken. • Te weten hoe relaties werken tussen mannen en vrouwen. Uiteraard komen nog meer onderwerpen aan bod en zal er zeker invulling gegeven worden aan individuele behoeftes. De duur van deze opleiding is 4 dagen in 2 weekenden. Deze opleiding wordt gegeven vanuit ons trainingsinstituut in Den Haag, maar kan ook incompany worden gegeven. De cursuskosten bedragen € 660,00 per persoon inclusief, lunch, koffie/thee, manual, aantekenmateriaal en certificering. De totale lesduur is 28 uur. Anaconda Instituut Bezoekadres: Stephensonstraat 48 2561 XW Den Haag Telefoon: 070-3311725 info@anacondainstituut.nl www.anacondainstituut.nl
Postadres: Vissershavenweg 55c 2583 DL Den Haag
Wij feliciteren PSC Magazine met de nieuwe huisstijl!
&
Psychodidact Communicatie & Psychologie
NHA en Psychodidact verzorgen in samenwerking de Opleiding Psychosociaal Counselor (OPC). Studenten worden na het behalen van het diploma van deze geaccrediteerde SNRO HBO registeropleiding toegelaten tot het register van de NFG. Meer info over deze unieke opleiding vindt u op www.nha.nl. De onderstaande modules uit deze registeropleiding kunt u ook los volgen. De te behalen certificaten voor deze modules zijn officieel erkend als na- of bijscholing door de NFG: PSCM0811 Sociale Psychologie
Klinische Psychologie 1 en 2
Gratis infopakket
Vraag gratis en vrijblijvend het informatiepakket aan bij de NHA. - Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - Praktijkdag verzorgd door Hein Heijen. Lesgeld: € 499 of 9x € 60,00
- Uniek lesmateriaal (gratis 14 dagen op proef) - Studiebegeleiding door vakdocenten via onze digitale leeromgeving. - Contact met medestudenten via onze leeromgeving. - 3 Praktijkdagen verzorgd door Hein Heijen. Lesgeld: € 699 of 12x € 66,00
10
Kijk op
www.nha.nl of bel: 077 - 30 67 000
Marja van der Ende
Holistisch ondernemen gezond ondernemerschap
Deel 2
Gezond ondernemerschap In de vorige editie van het PSC Magazine mocht ik de aftrap doen voor een vaste rubriek over de aandoening ‘ondernemerschap’. Voordat ik begin aan de beschrijving van onderdeel 2 van holistisch ondernemen, wil ik mijn complimenten uitspreken naar de redactie en ontwerper, over de ‘look and feel’ van dit magazine. Ik waardeer de professionele uitstraling enorm en voel me nog meer gevleid gevraagd te zijn om me hieraan te verbinden. Eerst een korte samenvatting van het vorige artikel over holistisch ondernemen om uw geheugen op te frissen. Elk mens (en daarmee elke ondernemer) is een uniek holistisch geheel van onderling afhankelijke relaties tussen lichaam, verstand, emoties en spiritualiteit. Het eerste onderdeel, het fysieke brein van de ondernemer, zorgt ervoor dat deze het werk kan uitvoeren, kan sporten en gezonde voeding tot zich kan nemen om het eigen lichaam in optimale conditie te houden. Want zonder optimaal functionerend lichaam kan de ondernemer geen bedrijfsactiviteiten uitoefenen en inkomen genereren. Onderdeel 2: het mentale brein Het mentale brein van de ondernemer is in principe bedoeld om ideeën te produceren in de vorm van gedachten en om opgedane kennis op te slaan. Ons mentale brein lijkt een groot opslagvat van allerhande informatie. Wetenschappers beweren dat we nog lang niet de volledige capaciteit van ons mentale brein benutten. Ik denk dat dit ten dele waar is.
11
Tegenwoordig wanneer ik een opleiding volg, laat ik mijn mentale brein opslaan wat ik nodig heb. Voordat ik een examen moet afleggen, neem ik de lesstof nog een keer in alle rust door. Ik heb de informatie dan twee keer geregistreerd. Tijdens het examen vertrouw ik erop dat het juiste antwoord vanzelf uit het opslagvat wordt gepresenteerd, alsof er een laatje openschuift uit een ladekast. Op deze manier ben ik destijds zeer ontspannen en glansrijk mijn HBO Medische Kennis examen doorgekomen, terwijl anderen struikelden over de hoeveelheid informatie die ze probeerden niet te vergeten en vervolgens een black-out kregen. Mijn visie op de opslagcapaciteit van het mentale brein is deze: alle informatie die je als mens nodig hebt voor verwerking van het verleden, voor toepassing in het heden en in voorbereiding op de toekomst, wordt opgeslagen in dat ontzettend grote opslagvat. Het floept eruit wanneer je dat nodig hebt. Mijn ervaring is dat ik meer informatie in mijn opslagvat kan bereiken wanneer ik ‘in m’n element’ bent. Dan ontvang ik een mix van opgeslagen kennis en sta ik in contact met een bron van nieuwe ideeën. Alles wat ik denk, is dan neutraal. Niet negatief of positief. Totdat ik de stemmetjes van mijn circa negenhonderdzevenentachtig ik-jes waarneem, die een negatief of positief oordeel verbinden aan mijn nieuwe ideeën. Het sterk positieve oordeel over een idee leidt meestal tot een overdreven gehaaste poging om het idee uitvoerbaar te maken, waarna een blokkade volgt. Het sterk
Holistisch ondernemen
negatieve mentale oordeel over een idee of over mijn capaciteiten om dat idee tot werkelijkheid om te zetten, zorgt direct voor een blokkade. Deze blokkades bevinden zich niet alleen in het mentale brein. Het mentale oordeel leidt tot onderdrukking van de energie die mij in beweging had moeten zetten via het emotionele en fysieke brein. Dit wordt de superpositiewet van het mentale brein genoemd, de macht over de andere breinen.
Veel ondernemers in de gezondheid en welzijnssector gedragen zich sterk opofferend naar cliënten toe. Ze geven al hun energie weg en vragen er weinig tot niets voor terug. Dit komt meestal voort uit een negatief oordeel over egoïstisch gedrag en over geld. Totdat ze in een burn-out situatie terechtkomen (zoals ondergetekende twee keer heeft mogen meemaken) en gaan leren om wat meer aan zichzelf te denken. Totdat ze zichzelf meer op hun eigenwaarde leren in te schatten en hun tarieven daarop aanpassen.
De vraag bij elke blokkade is: is het gedrag dat geleid heeft tot deze blokkade functioneel of niet? Een voorbeeld ter illustratie: wanneer ik een netwerkbijeenkomst bezoek waar ik nog niemand ken, dan voel ik mij onzeker en verlegen. Door sterke overtuigingen vanuit opvoeding en maatschappij, die ik heb opgeslagen in mijn mentale brein, gedroeg ik me vroeger overdreven zelfverzekerd in een situatie als deze. Want verlegen en onzeker zijn, dat past toch helemaal niet bij een professioneel ondernemer? Ik merkte echter dat ik hier energie aan verloor. Ik moest me continu in een rol plaatsen waarin ik niet mezelf was.
Positief denken: Hype of oplossing? Er heerst nu een aantal jaren een golfbeweging naar positief denken. Als je van negatieve gedachten positieve gedachten maakt, dan voel je je snel beter en zul je al je doelen bereiken. In mijn optiek is dit echter niet de oplossing op lange termijn. Ik ben ook een tijdje meegegaan in de hype van The Secret, What the Bleep do we know? en allerhande afgeleide stromingen daarvan. Uiteindelijk ontdekte ik dat alleen maar positief denken je verwijdert van wat er op dat moment daadwerkelijk is. Je kunt je mentale brein van alles wijsmaken, maar als er nog steeds emotionele lading ligt op een gebeurtenis, trauma, overtuiging of gedrag, werkt alleen positief denken maar minimaal. Het blijkt dan een trucje te zijn dat je uiteindelijk toch niet helpt je doelen te bereiken.
Ik ontdekte dat verlegen en onzeker zijn eigenlijk heel functioneel bleek te zijn in de situatie waarin ik me zo voelde. Ik ontmoette daardoor namelijk juist die mensen die mij verder hielpen met een vraag waar ik al een tijdje mee rondliep of ik kon anderen helpen. Doordat ik het gedrag niet meer onderdruk op basis van het mentale oordeel en daardoor mezelf ben, lijkt dit de ‘juiste’ mensen aan te trekken. De basis voor deze manier van (zelf)coaching ligt in een combinatie van het toepassen van de principes uit twee boeken en aanverwante opleidingen tot coach: De Wet van Sinterklaas (auteur: Rob de Best) en De Ontknooping (Marinus Knoope). Eigenlijk bestaat er dus geen ‘goed’ of ‘fout’ gedrag. Er bestaat alleen neutraal gedrag dat je functioneel kunt inzetten als strategie om je ideeën te realiseren. Zodra het mentale brein begint met oordelen over het gedrag, kun je het niet meer als strategie inzetten om je doelen te bereiken. Je neigt dan naar één kant en schiet daarin door.
Onderdeel 3 van holistisch ondernemen, het emotionele brein, zal ik in het volgende artikel onder de loep leggen. Zet deze verwachting maar vast in je mentale brein, dan word je daar vanzelf weer aan herinnerd zodra de volgende editie van dit magazine uitkomt. Gebruik intussen jouw mentale brein functioneel om nieuwe kennis op te slaan, ideeën weer te geven in de vorm van gedachten, te visualiseren waar je als ondernemer naar toe wilt groeien en te onderscheiden of de blokkades die je ervaart functioneel zijn of niet.
12
Quickscan
Website Quickscan Internet is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Bovendien moet je als onderneming te vinden zijn op het wereldwijde web. Gelukkig hoeft een website maken tegenwoordig niet moeilijk meer te zijn. Moeilijker is het om een goede, vindbare en heldere website te maken. Het is de uitdaging een professionele website te creëren die bijdraagt aan het succes van een onderneming. En daar komt meer bij kijken. Niet alleen goede software en een mooie vormgeving zijn van belang, maar ook de boodschap, doelgroep en leesbaarheid. Als zorgprofessional wil je diegenen die hulp zoeken, alle informatie bieden die ze nodig hebben. Je zult dus uitleg geven over de behandelingen die je geeft en bijvoorbeeld je eigen achtergrond toelichten. Ook de meer praktische zaken moeten een plaats vinden op je website. “Wat kost een behandeling? Wordt deze vergoed door mijn zorgverzekering? Is mijn behandelaar aangesloten bij een beroepsvereniging? En wat nu als mijn behandelaar en ik een geschil krijgen?” Niet alleen hulpzoekenden willen antwoord op hun vragen. Ook de zorgverzekeraar kijkt met een steeds kritischer oog naar de website van de zorgverlener als graadmeter voor diens professionaliteit en profilering naar de zorgconsument. Er zijn dus veel aspecten waarop gelet moet worden bij het maken én onderhouden van een goede website. Een goede website is namelijk dynamisch en blijft zich aanpassen aan de wensen van de gebruiker.
13
Omdat niet iedereen de tijd of de kennis en ervaring heeft, biedt Inspired Communications de ‘Website Quickscan’ aan. De Quickscan wordt uitgevoerd door een communicatie-expert van Inspired Communications. Hij of zij bestudeert jouw website uitvoerig en schrijft een rapport met een aantal adviezen over 10 aspecten die jouw website enorm kunnen verbeteren. Dit kan gaan over bijvoorbeeld de boodschap, leesbaarheid en gebruiksvriendelijkheid van jouw website. We geven tips om jouw website te professionaliseren richting diegenen die hulp zoeken en de zorgverzekeraar. Met de uitkomsten van de Quickscan kun je zelf aan de slag. Natuurlijk is het ook mogelijk hierbij de hulp in te schakelen van het team ervaren specialisten van Inspired Communications. Zij kunnen bijvoorbeeld helpen met het (her)schrijven van teksten en het helder krijgen van je boodschap maar ook voor een volledige website met eventueel websitehosting en -ontwerp kunnen ze je van dienst zijn. De kosten voor de Website Quickscan zijn normaal € 149,. In overleg met het NFG-bestuur betalen de eerste 100 NFGleden slechts € 99,- voor deze service. Wees er dus snel bij! Meer informatie vind je op de website: www.inspiredcommunications.nl onder ‘Service NFG-leden’. Hier kun je meer lezen over de speciale diensten van Inspired Communications voor NFG-leden en kun je deze bestellen.
MorEPA, visolie voor de psyche Visolie capsules worden in de complementaire zorg zeer breed met succes ingezet. Ook binnen het psychische domein heeft men veel baat bij een natuurlijk middel als visolie. Het gebruik concentreert zich daarbij op twee gebieden. De eerste is de gemoedstoestand, visolie is goed voor positieve emoties. De tweede is aandacht. Visolie bevordert het concentratievermogen, leerprestaties en leidt tot rustiger gedrag.
Help mensen op natuurlijke wijze hun emotionele welzijn te behouden en hun leerprestaties te verbeteren. Adviseer ook MorEPA. Voor jonge gezinsleden is er ook de MorEPA Mini Junior. U kunt de producten van Minami zelf aan uw cliĂŤnten leveren of u kunt ze verwijzen naar apotheek, drogist of webwinkel. Als u meer wilt weten over de wetenschappelijke onderbouwing of waarom de visolie van Minami de beste keus is, bel dan 075 6476050 of stuur een e-mail naar info@vitals.nl. U kunt ook het informatiepakket aanvragen.
De werkzame stoffen zijn de omega-3-vetzuren. Daarbinnen zijn EPA en DHA de meest bekende en belangrijkste soorten. Voor de psyche is vooral EPA van belang. MorEPA van Minami Nutrition bevat maar liefst 850 mg omega-3-vetzuren waarvan 580 mg EPA.
14
Column Marijke van den Berg
Door: Marijke van den Berg
Erik, reclassering pedofilie ‘Erik’, ik vind het dapper wat je doet. Erik is de zwager van mijn dochter. Hij is 29, studeert geschiedenis en doet veel aan goede doelen, wil graag de wereld een beetje beter maken. Ik herken hem op de foto als ik in de krant een artikel lees over vrijwilligers bij een project van de reclassering –COSA, een methode om daders van zedenmisdrijven veilig te laten terugkeren in de maatschappij. ‘Erik, vrijwilliger bij COSA’ staat eronder. Erik… Erik zonder achternaam. Ook in het onderstaande verslag van een gesprek met hem staat zijn achternaam niet vermeld. Bewust. Want het is niet de bedoeling dat de veroordeelde delinquent te weten komt hoe de vrijwilligers heten. Daarom werken ze bij COSA alleen met voornamen. Bovendien loopt Erik met wat hij doet, niet graag te koop. Niet dat vrienden of familie rechtstreeks in zijn gezicht er iets lelijks over hebben gezegd, maar hij weet maar al te goed hoe gevoelig dit onderwerp in de maatschappij ligt. Alleen al het woord ‘pedoseksueel’ roept de nodige emoties op, iedereen heeft er wel een mening over –van genuanceerd tot aan ‘die lui moeten tegen de muur gezet of gecastreerd worden’. Denk bijvoorbeeld maar even aan de volksmenner Henk Bres die graag deze onderbuikgevoelens aanwakkert. Een ware pedohetze!
15
Natuurlijk keurt Erik seks met kinderen af. Het blijven kindermisbruikers. Oók hij begrijpt niet hoe mensen dat nou kunnen doen. Maar hij vindt wél dat, als iemand eenmaal z’n straf heeft uitgezeten, er mensen moeten zijn die ervoor zorgen, dat zo iemand goed begeleid wordt, dat er goed gekeken moet worden of het behandelingsplan effect heeft en een veilige terugkeer in de maatschappij, voor zover mogelijk, gewaarborgd is. Daarom heeft hij zich als vrijwilliger voor dit project aangemeld en vormt samen met drie anderen een cirkel rond een veroor deelde pedoseksueel. Een buddy-systeem voor pedoseksuelen. De mensen uit de cirkel helpen met het maken van een nieuwe sociale start en proberen bijtijds te signaleren, als het weer mis dreigt te gaan en te voorkomen dat de ex-delinquent weer in de fout gaat en nieuwe slachtoffers maakt. Bij eenzelfde project in Canada zijn met deze nieuwe vorm van begeleiding al goede resultaten geboekt –een vermindering van de kans op recidive met 70%. En ook in Nederland zijn de eerste resultaten veelbelovend. ‘Erik’, ik vind het mooi en dapper van je. Zelf zou ik dit werk niet kunnen opbrengen. Misschien ben ik daar ook wel te veel moeder en grootmoeder voor. Dank je wel Erik, dat je op deze manier helpt om onze samenleving voor kinderen beter en veiliger te maken.
Zintuigenprikkels Zintuigenprikkels
Het maakbare brein - The sky is the limit
Iedereen kent wel de uitdrukking: “The sky is the limit”. In de context van de hersenen gaat dat volgens het boek “Het maakbare brein” van de auteur Margriet Sitskoorn zeker op. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond, dat onze hersenen zich voortdurend aanpassen en veranderen. Deze plasticiteit gaat ver: onze hersenen blijken in staat te zijn om nieuwe verbindingen te leggen tussen hersencellen onderling. Ons brein stuurt op zijn beurt weer het gedrag aan. Maar, en dit is een nieuw inzicht, ons gedrag verandert ook weer de hersenen. Door aandacht te geven aan datgene wat je wil leren ( van autorijden, wiskunde, tot aan het omgaan met tegenslagen) maak je gebruik van het vermogen van die plasticiteit van de hersenen. Ons brein is dus maakbaar. In het boek wordt beschreven hoe de hersenen door middel van gedrag kunnen veranderen. Wat dit boek voor de hulpverlener interessant maakt, is dat je in korte tijd even “bijgepraat” wordt over de wetenschappelijke inzichten van dit moment. Daarnaast, en dat is wellicht nog interessanter, is het boek bruikbaar als bewustwording van onder andere, de innerlijke (denk) kracht en als motivator bij cliënten. Ook de vertaalslag naar pubers en jongeren is met wat creativiteit makkelijk te maken. Zo is het mogelijk om aan de hand van “Het maakbare brein” uit te leggen hoe het komt, dat het zo lastig is om gedrag te wijzigen of nieuw gedrag aan te leren. Het boek is soepel geschreven en rijk aan ‘huis- tuin- en keukenvoorbeelden’. Het draagt bij aan de fascinerende gedachten dat we kunnen zijn, wie we willen en dat we dus kunnen bereiken, wat we willen. Auteur: Margriet Sitskoorn
Uitgeverij: Bert Bakker
Fluister of praat heel zachtjes in iedere bibliotheek Ons sociale leven krijgt structuur doordat we ons aan zichtbare en onzichtbare regels houden. Niet voor iedereen is die laatste categorie zo vanzelfsprekend. Hier 2 voorbeelden: Als gezegd wordt, dat je niet op iemands lip moet zitten en er wordt een daarbij behorend geïrriteerd gezicht getrokken, is het lastig dat je niet snapt, dat je op dat moment in iemands persoonlijke ruimte zit. Wanneer je in een restaurant tegen de serveerster zegt dat haar haar in de war zit, vinden we dat zeer ongepast. Dit zijn vormen van ongeschreven regels. De meeste mensen voelen intuïtief aan dat er sprake is van zo’n verborgen regel. In het boek Verborgen regels van de auteurs: Brenda Myles, Melissa Trautman en Ronda Schelvan wordt ingegaan op deze onzichtbare regels. Tevens worden strategieën aangereikt waarmee je sociale vaardigheden kunt aanleren. Het aardige van dit boek is, dat er een aantal terreinen uit het dagelijks leven aan bod komt waarbij er een inventarisatie is gemaakt van deze regels. Enkele voorbeelden van die terreinen: de school, het klaslokaal, het toilet (als iemand vergeten is zijn rits dicht te doen, roep dit dan niet hardop maar vertel het hem zachtjes), in gezelschap, in beeldspraak en uitdrukkingen. Het boek is goed te gebruiken als naslagwerk en als bewustwording van deze regels. Het levert tevens stof op om in gesprek te gaan met ouders en leerkrachten. Natuurlijk is het niet mogelijk om al onze onzichtbare regels vast te leggen. Maar dit boek is zeker goed te gebruiken als startpunt en daagt uit tot het aanvullen van regels die bij ieder uniek persoon passen. Het aardige is dat er voor kinderen ook een Dagkalender over het jaar 2012 te koop is waarin 365 regels zijn opgenomen.
Auteur: Brenda Myles e.a.
Uitgeverij: Pica
ISBN nummer: 9789077671009 NUR 770
16
ISBN nummer: 9789035132276
Zintuigenprikkels
CD True Stories – Sangit Om Album informatie De composities van Sangit Om zijn een samensmelting van verschillende muziekstijlen en creëren een heel eigen, warme sfeer. True Stories is een gedigitaliseerde versie van het originele, zeer succesvolle album en is perfect om bij te ontspannen. Artiest informatie Sangit Om is geboren in Duitsland onder de naam Stefan Petersilge. In 1979 is hij afgestudeerd als pianist en componist. Om zijn eigen muziekstijl te ontwikkelen studeerde hij moderne jazz, ging hij op tournee met verschillende bandjes en schreef hij muziek voor het theater. Om meer te weten te komen over de muziek van andere culturen heeft hij de wereld rondgereisd en is vooral gefascineerd door India met zijn rijke muziekgeschiedenis. Hier heeft hij veel over yoga geleerd en de verscheidenheid aan spirituele rituelen. Ook heeft hij er Indiase muziek gestudeerd en leerde hij de bansuri (Indiase bamboefluit) te bespelen. Zijn artiestennaam komt uit het Sanskriet en betekent muziek (Sangit) die uit een mystieke klank (Om) voortkomt. Sangit Om heeft een eigen stijl ontwikkeld waarbij hij muziekinvloeden uit het Oosten en Westen samen laat vloeien. Andere titels van Sangit Om verkrijgbaar op het Oreade Music label: The Feng Shui Effect, The Spirit of Tai Chi, Songs from the Heart, Qi Gong en The Spirit of Yoga.
Artiest: Sangit Om
Productnummer: ORM 65942
PC code: 689973659424
Wat je vindt mag je houden Jan van Koert heeft na een dertigjarige carrière in het bedrijfsleven in 1997, zoals de schrijver Leen Zevenbergen het uitdrukte ‘zijn baard laten staan’. Dat wil zeggen, hij heeft zijn leven een wending gegeven in de richting van zijn droom door rigoureuze veranderingen aan te brengen in privéleven en werk. Sinds 1998 houdt hij zich bezig met het gedachtegoed ‘Geweldloze Communicatie’. Jan is een bevlogen trainer en een enthousiaste Vitaliteitcoach. Humor en speelsheid kenmerken zijn aanpak omdat, zo zegt hij. ‘we het grootste leereffect in plezier en spel terugvinden’. De term ‘geweldloze communicatie’ heeft internationale bekendheid, Jan heeft zelf een voorkeur voor de term Verbindende Communicatie®. Door het Center for Nonviolent Communication in de VS, opgericht door Marshall Rosenberg, is hij internationaal gecertificeerd als trainer in deze materie. Iedere gewenste verandering is mogelijk als we met aandacht waarnemen wat zich om ons heen en in onszelf afspeelt. Waarnemen van onze reacties, onze angsten en ons denken die het zuivere waarnemen storen en vervormen. J. Krishnamurti (1895-1986) Dr. Marshall Rosenberg, de grondlegger van het gedachtegoed ‘Geweldloze Communicatie’ zegt: ‘Er zijn slechts twee zaken belangrijk in de kwalitatieve verbinding die we zoeken met onze medemens: wat leeft er in ons en wat kan ik doen om het leven nog mooier te maken.’ Wat je vindt mag je houden gaat dáárover en is geschreven voor iedereen die verandering wil in de communicatie met zichzelf, in het gezin, de werksituatie en leefomgeving. Het geeft handvatten hoe dat zou kunnen; gewoon door ons bewust te worden van onze oordelen, van wat we ‘vinden’ en waar we elkaar ongewild mee kwetsen, afremmen, op een ander spoor zetten, afschrikken enzovoort. Vanuit heldere situatiebeschrijvingen voert Jan van Koert de lezer langs herkenbare en dagelijkse situaties waarin we juist níet aangeven wat er in ons leeft. Een boek dat je (samen)leven kan veranderen door een ander wijze van communiceren, die Van Koert Verbindend Communiceren noemt. Auteur: Jan van Koert
Uitgeverij Andromeda
ISBN: 9789055992102
17
Oreade Music categorie: Relaxation
Hyperiplant tabletten. Samenstelling: Per filmomhulde tablet: 300 mg droog extract van Hypericum perforatum L.[Sint Janskruid] (3-7:1), overeenkomend met 0,36 mg tot 0,84 mg hypericine en 9-18 mg hyperforine. Extractiemiddel: 80 % methanol (v/v). Indicatie: Bij milde tot matige depressieve klachten. Dosering: 3 maal daags 1 tablet. De tabletten kunnen het best ´s morgens, ´s middags en ´s avonds met een glas water, in hun geheel, dus zonder te kauwen worden ingenomen. Het innametijdstip is onafhankelijk van maaltijden. Het kan 4-6 weken duren alvorens een duidelijke verbetering van de symptomen optreedt. Indien na deze periode geen merkbare verbetering is opgetreden, heeft verdere behandeling geen zin. Het is niet aangetoond dat langer behandelen dan 6 weken effectief is.Contra-indicaties: Overgevoeligheid voor een van de bestanddelen van het product of een bestaande lichtovergevoeligheid. Niet gebruiken bij kinderen onder de 12 jaar. Waarschuwingen/voorzorgsmaatregelen: zie Interacties. Interacties: Hypericum perforatum extract versterkt de werking van het leverenzym cytochroom P450 en van de P-glycoproteinepomp. Waargenomen is dat geneesmiddelen met Hypericum perforatum extract de werking van de volgende geneesmiddelen kunnen verminderen: antidepressiva zoals nortriptyline en amitriptyline; benzodiazepinen toegepast als hypnotica zoals midazolam; diverse triptanen voor neurologische aandoeningen; remmers van het immuunsysteem bijvoorbeeld ciclosporine, tacrolimus; antistollingsmiddelen van het coumarinetype, zoals acenocoumarol en fenprocoumon; anti-epileptica: fenobarbital, fenytoïne en carbamazepine; luchtwegverwijders: theofylline; hartglycosiden bij hartfalen en hartritmestoornissen: digoxine; remmers van het HIV-virus: dit geldt voor zowel de protease remmers, zoals bijvoorbeeld indinavir, als voor non-nucleotide reverse transcriptase remmers zoals efavirenz en nevirapine; simvastatine; oncolytica zoals imatinib en irinotecan. Gelijktijdig gebruik met geneesmiddelen tegen depressiviteit van het SSRI-type wordt afgeraden, vanwege een mogelijk ontstaan van het serotoninesyndroom. Bij gelijktijdig gebruik van Hypericum perforatum extract en de orale anticonceptiepil, kan er sprake zijn van een verminderde bescherming tegen zwangerschap. Dit is gebaseerd op meldingen van doorbraakbloedingen en zeer incidenteel van gevallen van zwangerschap. Zwangerschap en lactatie: Er zijn onvoldoende gegevens bekend voor gebruik tijdens zwangerschap en lactatie. Hyperiplant behoort niet te worden gebruikt tijdens zwangerschap en gebruik tijdens lactatie wordt afgeraden. Bijwerkingen: Fotosensibilisatie kan optreden, in het bijzonder bij personen met een gevoelige huid. Gastro-intestinale klachten, allergische huidreacties, moeheid of rusteloosheid kunnen in zeldzame gevallen optreden. Afleverstatus: U.A.; RVG 32887 Verkorte productinformatie 201105. Raadpleeg voor meer informatie de geregistreerde productinformatie van VSM Geneesmiddelen bv, Postbus 9321, 1800 GH Alkmaar. www.vsm.nl.
Sinds 1980 verzorgt Academie SAGHO schriftelijke beroepsopleidingen in de alternatieve geneeskunde. Academie SAGHO is erkend/geaccrediteerd door de NOAG (www.noag.org), VBAG (www.vbag.nl) en BATC (www.batc.nl). Een selectie van onze opleidingen Natuurgeneeskundig Therapeut (TRP) Medische Basiskennis (AZ) Orthomoleculair Therapeut (ORT) Fytotherapeut (FYT) Homeopathisch Therapeut (HOM)
Schriftelijke beroepsopleidingen in de alternatieve geneeskunde Voor informatie en gratis studiegids: tel. 033 422 00 43, e-mail secretariaat@sagho.nl of www.sagho.nl AS101538_SAGHO_ADV_200x140.indd 1
18
09-12-10 15:18
Adiona
Adiona-kindercoaches stimuleren bewustwording bij kinderen
‘In beweging krijgen en houden’
Tekst: TekstBuis | Rob Buisman (rectificatie eerste editie; het vorige artikel van Adiona werd ook door Rob Buisman geschreven)
keling van kinderen op fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel niveau, zodat zij opgroeien tot volwassenen die verantwoordelijkheid kunnen dragen’.
De vraag naar ondersteuning en bewustwording op velerlei gebied neemt toe. Dat geldt ook voor kindercoaching, hoewel die vorm van begeleiding tegelijk voor een aanzienlijk deel van de bevolking een onbekend fenomeen is. Christa Wiersma en Jeannette Bakker, stuurgroepleden van Adiona, leggen graag uit wat zij doen en waar Adiona voor staat: ‘Het bevorderen van een evenwichtige ontwik-
“Anders dan bij de meeste vormen van gezinshulpverlening is bij ons het kind de gesprekspartner”, vertelt Jeannette Bakker, met LPL Coaching gevestigd in Steenwijk. “We praten niet alleen met de ouders over het kind, maar ook met het kind vanuit zijn of haar belevingswereld. De informatie die we nodig hebben om ons werk te doen, bevindt zich namelijk juist in het kind zelf.”
19
Adiona
Toch zijn het niet de kinderen, maar de ouders die de hulp van een kindercoach inroepen, weet Christa Wiersma van Mhartiste Coaching in Onna als geen ander. “Ouders kloppen bij ons aan wanneer zich met betrekking tot hun kinderen situaties in het gezinsof schoolleven voordoen waar ze vragen over hebben. Natuurlijk luisteren we dan goed naar hun omschrijving van de situatie, maar de beleving van het kind is voor ons de basis.” Jeannette: “Vanuit die invalshoek creëren we mogelijkheden. We kijken met het kind mee en koppelen dat terug met de ouders zodat ze samen weer verder kunnen.”
Platform Adiona Adiona is geen beroepsvereniging, maar een zelfstandig platform voor kindercoaching. Adiona werkt samen met de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg aan verdere professionalisering van de beroepsgroep ‘kindercoaches’. Adiona
“Alle kinderen hebben het fabelachtige vermogen zichzelf in alles te veranderen, wat ze maar willen...” (Jean Cocteau)
houdt zich ook bezig met zingeving, ontwikkeling en kwaliteitsaspecten om kindercoaches bewust
Hoewel het zonder meer nuttig kan zijn om een kindercoach in te schakelen wanneer het in het gezin met een kind even niet zo loopt zoals het zou kunnen of moeten lopen, vindt Christa dat kindercoaching ook zonder directe aanleiding een prima manier is om de vinger aan de pols te houden. “Wij worden vaak pas ingeschakeld wanneer een situatie is vastgelopen. Preventieve kindercoaching zou wat mij betreft helemaal niet zo’n raar idee zijn. Periodiek spiegelen kan enorm waardevol zijn.” Jeannette heeft een praktisch voorbeeld paraat. “Ik heb een hulpvraag gekregen van ouders van een opgroeiend kind, een kleuter nog, met een fysieke beperking. Zij wilden graag weten waar ze terechtkonden wanneer hun kind eventueel gepest zou gaan worden. Wanneer ouders daar vroegtijdig informatie over verzamelen, is dat in wezen een preventieve vorm van kindercoaching. En in dit geval nog indirect ook. Maar direct of indirect, het welzijn van het kind en daardoor ook van het gezin staat voorop.”
om te laten gaan met hun vak. De leden van Adiona moeten allereerst als kindercoach zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast moeten zij voor toelating een casus schriftelijk behandelen, de beroepseed onderschrijven, een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanleveren en twee referenties overleggen. Het platform verzekert zich daarmee van coaches die staan voor kwaliteit en professionaliteit. Adiona waarborgt dat de aangesloten leden zich blijven ontwikkelen binnen hun vakgebied.
Verantwoordelijkheid en vertrouwen Christa knikt instemmend. “Als kindercoaches beginnen we meestal met het kind over wie een vraag is, maar zijn of haar welzijn heeft absoluut invloed op de directe omgeving: gezin, familie, school…” Jeannette ziet daarbij een belangrijke rol voor het kind zelf weggelegd. “Natuurlijk zijn de ouders de opvoeders, maar het kind heeft zelf wel degelijk verantwoordelijkheid voor het eigen welzijn. Dat is mede afhankelijk van de leeftijd, de ontwikkeling en de mogelijkheden van het kind. Maar een aanzienlijk deel van ons werk is het kind te helpen ontdekken hoe die eigen verantwoordelijkheid kan worden vormgegeven.” Christa: “Met verantwoordelijkheid nemen bedoelen we, dat je als mens in staat bent om zelf iets te creëren, te veranderen. Kinderen - en dat geldt ook voor volwassenen - leren dit het best door zelf te ervaren welke gevolgen bepaalde keuzes hebben. Wij helpen om de eigen verantwoordelijkheid op te bouwen en te integreren in het dagelijks leven.”
Eigen probleem, eigen oplossing “Het begint allemaal met vragen wat het kind bedoelt en hoe hij of zij een situatie ervaart”, zegt Christa. “Ouders kunnen bijvoorbeeld vinden dat hun kind gebrek aan zelfvertrouwen heeft. Dan moet je naar ons idee geen standaardoplossing aanbieden en de spellendoos ‘Hoe krijg ik zelfvertrouwen’ uit de kast halen. Nee, wij vragen door. We willen samen met het kind achterhalen wat zelfvertrouwen eigenlijk is, wanneer het aan zelfvertrouwen schort. En óf het eigenlijk wel een kwestie van een gebrek aan zelfvertrouwen is. Hoe kijkt het kind daar zelf tegenaan? En hoe denkt hij of zij daar iets aan te kunnen doen? Hoe je het ook bekijkt, het kind is de ‘probleemeigenaar’ van het eigen probleem. Maar het mooie is dat het kind ook de eigenaar van de oplossing is. Onze expertise helpt ze die oplossing zelf te vinden. Dat is de kunst!”
‘We proberen duurzame nieuwsgierigheid aan te wakkeren’ “De uitdaging is telkens weer om kinderen zover te krijgen dat ze zichzelf durven te ontdekken en dat willen blijven doen, zodat het willen ontdekken een vanzelfsprekend deel van hun natuur wordt. We proberen duurzame nieuwsgierigheid aan te wakkeren”, ziet Jeannette als voornaam element in het proces van kindercoaching. “In beweging krijgen en houden”, vat Christa samen. “Of eigenlijk: de beweegredenen van het eigen denken, doen en laten zichtbaar maken en bewustwording stimuleren. Dat is helemaal niet zo ingewikkeld. Vaak is het voldoende om vragen te stellen en te luisteren. Niet alleen met je oren, maar ook met andere zintuigen.” Jeannette: “Luisteren doe je niet alleen met je oren, praten doe je niet alleen met je mond.” Glimlachend: “Raar hè... Maar communiceren doe je écht met alle zintuigen.”
20
Voor kind én ouders “In feite lossen wij niks op”, vindt Jeannette. “Wij helpen om de weg naar de oplossing te vinden.” Christa: “Eten kauw je ook niet voor. Je leert kinderen hoe ze aan tafel kunnen zitten, bestek vast kunnen houden, hoe ze daarmee het eten in hun mond kunnen doen en dat ze dan moeten kauwen. Slikken en verteren kunnen we niet voor ze doen.” “En daarna gaan ze zelf koken”, vervolmaakt Jeannette de beeldspraak. “Wij zetten een ontwikkeling in beweging”, vat Christa samen,“door kinderen bewust te maken van hun eigen mogelijkheden waarmee ze zichzelf verder kunnen ontwikkelen. Dat is elke keer weer een prachtig proces. Voor het kind én voor de ouders.”
Mindfulness Eerste : Rikkie private Postema kliniek
Is mindfulness een ingang voor meer boeddhisme in de complementaire zorg? Door: Rikkie Postema Door de integratie van mindfulness binnen de gezondheidszorg kun je de vraag stellen of boeddhisme een grotere rol in de gezondheidszorg kan spelen. Mindfulness is immers maar een klein onderdeel van de boeddhistische psychologie. In dit artikel wordt geen inhoudelijke aandacht besteed aan mindfulness. Daar is en wordt al heel veel over gesproken en geschreven. Wel kan het interessant zijn om de kern van boeddhisme uiteen te zetten en de plaats die mindfulness daarin heeft, weer te geven. Dit artikel bestaat uit antwoorden op veelgestelde vragen over boeddhisme. De basis wordt uiteengezet en weergegeven in een
21
schema. Na het lezen van dit artikel kun je wellichthet antwoord geven of boeddhisme binnen de disciplines in de gezondheidszorg past. Is boeddhisme een religie? Als je onder religie verstaat dat de wereld en de mens door een schepper is ontstaan of dat er een hogere macht of Godheid bestaat die over het lot van de mens beschikt, dan is boeddhisme geen religie.Praktiseren van boeddhisme betekent niet dat je “ergens” in gelooft. Je kunt het zien als een pad dat je bewandelt. Gedurende die wandeling ontwikkel je bepaalde kwaliteiten die je bevrijden van gevoelens als ‘onbevredigendheid’, afkeer en hebzucht, doordat je de oorzaak van emoties en gevoelens doorziet. Boeddhisme gaat primair over geluk en vrede voor iedereen.
Mindfulness
Praktisch alle religies gaan hierover. Boeddhisme kan zelfs een bepaalde religie versterken als het over vrede, compassie en mededogen gaat. Vanuit een zuivere intentie kunnen alle geloven en filosofieën naast veel aspecten van het boeddhisme bestaan. Het kent een schat aan wijsheden en kan op ieder individueel niveau beoefend worden. Hierin is het niet van belang of je wel of niet in reïncarnatie gelooft. Uiteindelijk gaat het om de ervaringen in dit leven in het hier en nu. Je zou kunnen zeggen dat boeddhisme voor voor elk wat wils biedt. Mindfulness is hier een goed voorbeeld van.
fulness je helpt en de behoefte aan verdere verdieping ontbreekt, dan is dat voldoende. Zo simpel is het. Belangstelling voor verdieping in boeddhisme begint meestal met het lezen van boeken. Als je niet weet vanuit welke traditie dit boek is geschreven, kan een volgend boek uit een andere traditie een andere benadering beschrijven. Deze diversiteit aan benadering kan verwarring met zich meebrengen, waardoor het bijna onmogelijk wordt om de stof te volgen. De basis is echter in iedere traditie gelijk. Deze wordt in een volgende alinea belicht. Hoe dan ook, het vraagt tijd, oefening, aandacht en een mate van volharding om het boeddhisme echt in de kern te kunnen begrijpen.
Zijn Boeddhistische lessen (Dharma) moeilijk? Het kernidee van het boeddhisme is dat ieder levend wezen een boeddhanatuur in zich heeft, maar dat deze bij het overgrote deel van de wezens in een slapende toestand verkeert. Het goede nieuws is dat deze natuur kan ontwaken en geleefd kan worden. Wanneer de boeddhanatuur volledig uitgekristalliseerd in het lichaam verankerd is, kan gesproken worden over een staat van verlichting (Nirwana). Dit is een staat van Zijn waarin “de verlichte” bevrijd is van het lijden (dukkha) aan het lijden, zoals aan ziekte, ouderdom en dood (Samsara). De Boeddha was er om te onderwijzen, hoe het leed in de wereld verzacht kan worden. Het was zijn wens dat alle levende wezens verlichting zullen bereiken.De ervaring van verlichting is niet in woorden te vatten. Toch is er een innerlijk weten dat verlichting bestaat en waar onbewust hartstochtelijk naar gezocht wordt. Meestal in iets dat buiten onszelf ligt. De lessen van de Boeddha kunnen leiden tot de staat van verlichting mits deze niet alleen op verstandsniveau begrepen worden, maar ook getoetst zijn aan eigen ervaringen. Met andere woorden, als de leer (Dharma) belichaamd is.
Wat zijn de stromingen? De Hinayana, Mahayana en Vajrayana zijn de belangrijkste stromingen in het boeddhisme, die op hun beurt ook weer diverse varianten kennen met een specifiek aandachtsgebied. Hinayana ook wel het Kleine Voertuig of Theravada Hierin is het aandachtspunt het onderzoek naar gedachten (de geest), emoties en patronen en hoe die ontstaan. Er wordt vanuit gegaan dat alles vanuit de geest ontstaat. De beoefening bestaat uit meditaties die erop gericht zijn de spanningen vanuit de geest te leren ontspannen. Dit maakt de gedachten transparanter, waardoor je losser komt van je emoties en alerter bent op wat je doet. Het effect is dat je helderder naar situaties kunt kijken. De lessen uit de Hinayana zijn op de persoon zelf gericht. Mahayana, of het Grote Voertuig Waar de Hinayana gericht is op jezelf, kijkt de Mahayana naar de bevrijding van alle andere levende wezens. In de Mahayana wordt als het ware het “ik” ontmanteld. Hierdoor komt het aspect van leegte of ruimte vrij. Met betrekking tot de ontwikkeling van de geest betekent dit dat het inzicht van leegte openheid van de geest met zich meebrengt, waarin alles kan ontstaan en weer kan oplossen. In grote lijnen ontwikkelt de Mahayana positieve gevoelens en positief handelen in relatie met anderen. Zen is een ontwikkeling vanuit de Mahayana.
De Boeddha beschikte over een geniaal vermogen om lezingen te geven die volledig aansloten op het niveau van zijn toehoorders. Dit vind je terug als je je in boeddhisme gaat verdiepen. Zo zijn er verschillende stromingen. Deze zijn niet ontstaan vanuit afsplitsing, maar vanuit het idee een mogelijkheid te bieden om iedereen in de gelegenheid te stellen met boeddhisme bezig te zijn. Zo kan op ieder niveau kennis en integratie in het leven verwezenlijkt worden. Dit betekent niet dat er een begin en een eind is of dat je bepaalde modules moet doorlopen. De leer uit de verschillende tradities zijn in elkaar verweven, maar leggen verschillende nadrukken.Je kunt beginnen met wat je het meest aanspreekt en dan zie je wel waar het naar toe gaat. Ook hier is mindfulness een goed voorbeeld. Het gebeurt regelmatig dat mindfulness de interesse voor boeddhistisch psychologie stimuleert. Maar als mind-
Vajrayana of Tantrayana of de Diamanten Voertuig De Vajrayana maakt eigenlijk deel uit van de Mahayana, maar wordt vaak als aparte stroming gezien en benoemd. De beoefening is gericht op de persoonlijke individuele verwezenlijking van bevrijding. Een belangrijke rol speelt het aspect van leegte, herkenning dat alles energie is en dat alles voortdurend onderhevig is aan verandering en op elkaar inwerkt. Yoga-oefeningen en meditaties
22
Rikkie Postema
bevorderen het ervaren van de energiestromen in het lichaam, de ademhaling, de emoties en gedachten. Dzogzen is een onderdeel van de Vajrayana en kan gezien worden als een esoterisch pad naar innerlijke bevrijding. Is boeddhistisch psychologie voor iedereen geschikt? Als je de verschillende stromingen wat nader zou bestuderen, ontdek je dat in principe alles open is binnen de boeddhistische leer. Niets is absoluut. Daardoor is deze alleen maar aan de eigen ervaring te toetsen. De te onderzoeken ervaringen, denkbeelden en patronenzijn bij iedereen verschillend. Meditatie, in diverse vormen, is hierbij de methode. In meditatie kan contact gemaakt worden met de openheid van alles wat er is. Dit maakt dat werken met meditatie niet voor iedereen geschikt is. In openheid vallen alle afweermechanismen weg waardoor de beoefenaar tot herbeleving van diep weggestopte traumatische gebeurtenissen kan komen. Een psychose kan een gevolg zijn. In die situatie werkt het boeddhisme bepaald niet bevrijdend. Bij (nog) niet verwerkte traumatische gebeurtenissen is westerse psychotherapie of traumatherapie in eerste instantie veel efficiënter. Deze methoden gaan terug naar het trauma om het vervolgens in therapie te helen. Boeddhisme werkt met de ervaring van het moment. Maar ook kan iemand die in zijn jeugd geen of weinig liefde heeft ervaren, in meditatie worden overvallen door enorme onbekende liefdevolle gevoelens, waar hij of zij zich geen raad mee weet. Dit kan te overweldigend zijn waardoor de verwarring alleen maar groter wordt. Wordt er veel met rituelen en symboliek gewerkt? Er zijn stromingen, zoals de Vajrayana, waarin rituelen een belangrijk betekenis hebben. Deze zijn afkomstig uit de eeuwenoude Tibetaanse cultuur en worden uitgevoerd door monniken. We hoeven deze cultuur niet over te nemen of monnik te worden, als we willen werken met boeddhisme. Het is, denk ik, de grootste uitdaging voor het boeddhisme om het praktiseren van de leer aan te passen aan de levensstijl in het westen, waarin rituelen veel minder passen door bijvoorbeeld alleen al het ontbreken van tijd. Boeddhisme heeft een rijke schakering aan symbolen, die zijn ontstaan voor aspecten waar moeilijk woorden aan gegeven konden worden. De lotusbloem, een schelp, het levenswiel, de eeuwige knoop, de mandala, verschillende dieren en kleuren zijn zulke betekenisvolle symbolen. Een beeltenis geeft een betekenis, energie of kwaliteit weer. Zo is een boeddhabeeld ook een symbool, met daarin diverse ver-
23
weven symbolen zoals houdingen (mudra’s). Er bestaan talloze verschillende boeddhabeelden met allemaal een eigen betekenis en kwaliteit. Doorgaans wordt een boeddha meditatief gevisualiseerd met of zonder voor een boeddhabeeld te zitten. Het gaat om de kwaliteit van de boeddha, bijvoorbeeld mededogen. Kwaliteiten kunnen gekoppeld zijn aan een klank (mantra) die gezongen kan worden. Door meditatie en klank, wordt bij degene die mediteert, de kwaliteit die hij of zij ook in zich draagt, wakker geschud. Als je bijvoorbeeld aandacht geeft aan de kwaliteit van liefdevolle vriendelijkheid, zal de energie in je lichaam anders reageren dan wanneer je aandacht geeft aan haat of hebzucht. Bij veelvuldige zuivere aandacht voor een bepaalde kwaliteit kan op celniveau transformatie plaatvinden. Een boeddhabeeld wordt overigens niet “aanbeden”. Dat is een groot misverstand. Wat zijn de universele basisaspecten? De “vier edele waarheden” zijn aspecten die in iedere stroming een rol spelen. De eerste is: lijden; de tweede: ontstaan van het lijden; de derde: beëindiging van het lijden; de vierde: het pad naar bevrijding. In het boeddhistische kader wordt de term “waarheid” in verband gebracht met levensaspecten die al eeuwenlang ervaringen bepalen. De Boeddha ontdekte deze waarheden en twijfelde in eerste instantie of hij die zou gaan onderwijzen, omdat de betekenis zo ingewikkeld is en haaks staat op de manier waarop we gewend zijn te denken. De Boeddha zei dat, als deze waarheden helemaal begrepen, gezien en gevoeld worden, de beoefenaar al een stuk gevorderd is in het boeddhisme. Zij zijn de eerste lessen van de Boeddha en de wortels van verdere ontwikkeling in de leer. Het mag duidelijk zijn dat over boeddhisme nog veel meer te schrijven valt. Tot slot geeft ik via een overzicht de basis weer, met daarin de plaats die mindfulness hierin heeft. Ik heb met dit artikel getracht de inhoud van de basis van de boeddhistische psychologie zo simpel mogelijk weer te geven. Boeddhisme bestuderen is het bestuderen van jezelf. Dit moet je aanspreken en bij je passen. Dan kan het helpen bij je pad om de ware aard van de geest te doorgronden en is het mogelijk vrijheid te ervaren in wat er is in het moment. Geschreven door Rikkie Postema, coach en auteur van het boek Mindful Coachen, docent en trainer van Adisat – opleiding Mindful Coachen www.adisat.nl.
Stimuleert een goede geestelijke gezondheid Werkt ontspannend en rustgevend Tijdens het zoeken naar de oorzaak van je neerslachtig voelen, is het nuttig iets te doen om de meest vervelende verschijnselen (onbestemde onrustgevoelens, je angstig voelen, slecht slapen en dergelijke) op te heffen of zoveel mogelijk te verminderen. Neurapas® balance bevat drie werkzame bestanddelen die elkaar aanvullen en versterken en die daarbij helpen.
De werkzame stoffen in Neurapas® balance zijn Sint-Janskruid, valeriaan en passiflora. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Neurapas® balance bij neerslachtige, sombere gevoelens snel en zonder bijwerkingen verlichting brengt. Dit bereikt u al door 3x daags 1 tablet in te nemen. 60 tabletten € 17,50
NEURAPAS balance
Prins Hendrikweg 2 - 3771 AK Barneveld www.sanopharm.com - info@sanopharm.com
Hyper-Photon 3D
100% natuur. 100% puur.
fotonentherapie | lasertherapie
Ontdek de effectieve werking van fotonen- en softlaser-therapie! De Hyper-Photon 3D: •activeert het zelfherstellend vermogen van het lichaam •zorgt voor een toename van immuunreacties •optimaliseert alle stofwisselingsfuncties •stimuleert direct energetisch alle lichaamscellen •verbetert de mentaal-emotionele conditie.
Heeft u belangstelling? Vraag dan de brochure aan bij Medifoton. www.fotonentherapie.nl
24
|
0172 - 490155
De Twitterende Therapeut
De twitterende therapeut Een aantal onderwerpen waar je bijvoorbeeld over kunt twitteren: Social media en met name Twitter zijn erg in opkomst. De weerstand is echter bij veel mensen groot, zo ook bij mij. Maar hoe je het ook wendt of keert, Twitter is een belangrijk middel geworden dat je kunt inzetten om je praktijk te promoten. Het aantal therapeuten en praktijken dat je op Twitter vindt, groeit met de dag, maar het aantal vragen hierover ook. Want wat levert het op en waarover moet je nou gaan twitteren? Om met de deur in huis te vallen, je krijgt niet meteen massa’s nieuwe cliënten via Twitter. Dit zou dus ook niet je insteek moeten zijn. Twitteren is vooral interessant om je netwerk en het aantal websitebezoeken te vergroten. Hoe groter je netwerk, hoe meer mensen jou kennen en weten wat je doet. Al deze mensen hebben ook weer netwerken die voor jou nog interessanter zijn. Áls iemand dan een therapeut nodig heeft, heb je simpelweg een grotere kans dat jouw naam naar voren komt. Twitter is een ideaal medium om je kennis te delen met je netwerk. Ook kom je veel tips, inspiratie en leuke contacten tegen die je normaal niet zo snel zou vinden. Maar waarover moet je dan ‘tweets’ sturen? Twitter staat er om bekend dat je op een persoonlijke manier contact zoekt met anderen. De lijn is erg dun, je moet altijd erg oppassen met wat je schrijft. Over sommige berichten kunnen mensen vallen en voor je het weet heb je een publieke discussie. Alles wat je zegt, kan tegen je worden gebruikt. Vooral als therapeut of coach word je namelijk geacht beter te weten. Een in een opwelling verstuurd berichtje over ‘een cliënt’ kan door anderen gezien worden als gebrek aan integriteit omdat je het over cliënten hebt, ook al noem je de naam niet en is de cliënt misschien wel fictief. Je doet er verstandig aan je bericht om te buigen naar een algemene boodschap. Misschien heb je weleens een onhandige tweet verstuurt of ben je ongewild in een discussie terechtgekomen. Dat is mij ook eens overkomen. Absoluut geen prettige ervaring! Dan let je de volgende keer goed op wat je schrijft en houd je rekening met deze aspecten. Zoek bij het twitteren je eigen modus waarin je je comfortabel voelt.
25
• Wetenswaardigheden over jouw praktijk (Ik zet EMDR steeds meer in als succesvolle methode bij de behandeling bij trauma’s) • Tips binnen jouw vakgebied (In relatietherapie om een scheiding zo soepel mogelijk te laten verlopen, het kan.) • Plaatsen of evenementen waar je naartoe gaat (Vandaag de workshop transculturele psychotherapie. Een interessante dag!) • Nieuwe artikelen op je website (Hoezo overleggen? Nieuwe weblog http://bit.ly/o4CQah #relatietherapie) • Artikelen die je gelezen hebt (Toename acute vergiftigingen door ADHD-middel http://bit.ly/ q0sYR5 via @gezondnieuws) Daarnaast kun je andere interessante tweets retweeten (doorsturen) en actief op iemands tweet(s) reageren. Maar is Twitter nu een must als therapeut? Ik zie niets als must, behalve het op een integere wijze goede resultaten boeken. Om jezelf te promoten moet je die middelen inzetten, die het beste bij je passen. Geef Twitter wel een eerlijke kans. Twitteren kan je namelijk veel goeds opleveren. Als later blijkt, dat Twitter voor jou niet goed werkt, stop je er gewoon weer mee. Misschien kom ik je tegen de komende weken (@rupzonline)! Anneke Hulsbosch helpt als eigenares van Rupz-therapeuten met het starten, groeien en bloeien van hun eigen praktijk. Op de Rupzwebsite vind je veel informatie op het gebied van marketing en ondernemen binnen een eigen praktijk, en de diensten die Rupz voor therapeuten aanbiedt. www.rupzonline.nl
Inspirerende coach
Liefdevol
communiceren Een tijdje terug dacht ik na over het grootste verschil tussen hoe mensen bij mij binnenkomen en hoe ze zijn aan het eind van een traject. Ik ontdekte dat de belangrijkste verandering is, dat ze anders met zichzelf omgaan. Het belangrijkste kenmerk hiervan is dat ze liefdevol met zichzelf communiceren. Wanneer ik ze voor het eerst ontmoet, zitten ze vaak vol met verhalen, oordelen en verwarring. Ze worden gegijzeld door hun eigen negatieve gedachten en zetten zichzelf vast in hun hoofd. De verbinding met het lichaam is vaak verbroken waardoor ze over hun grenzen gaan en een scala aan fysieke klachten opbouwen. Ze zijn streng voor zichzelf, leggen de lat te hoog en onderdrukken zichzelf. Het is mijn missie om mijn cliënten te laten ervaren hoe anders het voelt als ze het zichzelf makkelijk leren maken, als ze inzicht krijgen in menselijke processen, patronen en beschermingsmechanismen en als ze weer gaan vertrouwen op wie ze werkelijk zijn, met de focus op zichzelf in plaats van op anderen. Bewust leiding geven aan hun eigen leven dus. Verandering Die verandering komt niet tot stand door erover na te denken of er alleen maar over te praten. Weten is een andere discipline dan Veranderen. Dus werk ik eclectisch: ik gebruik veel verschillende werkvormen en technieken en zet in wat nodig is om een cliënt de transformatie te laten ervaren. Veel van mijn werkvormen zijn speels en creatief. Ik geloof dat spelen helpt om een andere levenshouding te creëren. Door te spelen, ervaar je plezier, vrijheid, ontspanning en flow. Precies dat wat mensen vaak meer in hun leven willen. Dus laat ik ze collages maken, laat ik ze praten met de spoken in hun hoofd, geef ik ze ruimte om te fantaseren en werken we met kaarten en spellen zoals tarot of het transformatiespel. Mijn ervaring is dat een speelse en leuke werkvorm ervoor zorgt, dat mensen sneller tot de kern komen; er zijn dan geen extra belemmeringen. Op deze manier ga ik ook om met beperkende overtuigingen. Ik noem ze spoken en geef ze een naam: het twijfelspook, het ik-kan-het-niet-spook of het Calimerospook (zij zijn groot en ik is klein en dat is niet eerlijk!) zijn een paar voorbeelden. Ze hebben allemaal hun eigen karakter en werkwijze waardoor je ze makkelijk herkent. Ik laat mensen ook voelen wat de spoken fysiek voor invloed hebben: spanningen in het lichaam, expressie in het gezicht, energie die ze aan woorden meegeven. De spoken komen ooit bij je als beschermingsmechanisme, maar worden al snel een starre gevangenis omdat je niets meer durft. Ze nemen de leiding over. Het is de kunst om zelf weer ruimte in te nemen, je eigen kracht in te gaan zetten, daarop te vertrouwen en zo zelf weer aan het stuur te zitten. Suzanne Unck (1972) is sinds 2003 zelfstandig coach/trainer en begeleidt mensen bij hun innerlijke veranderingsproces vanuit haar praktijk Playce in Zeist. Ook heeft ze een coachopleiding opgezet voor mensen die professioneel, creatief en resultaatgericht willen leren coachen, bedoeld voor therapeuten, mensen met een coachrol in organisaties en coaches die een basisopleiding hebben gevolgd. In januari 2012 start de volgende groep in De Bilt Zie ook www.playce.nl en www.pcr-coachen.nl
26
Spoken
Als de spoken minder invloed hebben, praat je anders tegen jezelf. Oordelen blijven achterwege, angst wordt niet meer gevoed en klagen, zeuren en mopperen matchen niet meer met je nieuwe levenshouding. De juiste wijze van omgaan met jezelf, is die van een detective: bewust van wat er gebeurt en welke verbanden er zijn, scherp maar niet oordelend en vastbesloten te onderzoeken hoe het werkelijk zit en wat er nodig is voor de oplossing. Dat is liefdevol. Dat is doen wat goed is voor jou. Dat is leiding geven aan je eigen leven. Woorden hebben energie: wat stuur jij mee met wat je zegt tegen jezelf en anderen? Is dat liefde? Of eerder manipulatie, angst, steken onder water, onderdrukking of tegenwerking? Let eens op je woorden en verander je intentie. Zie wat het gevolg is.
27
Spoken
Win een exemplaar van Spoken Bestaan – Geloof niet alles wat je denkt! Er zijn twee papieren boeken en twee e-books beschikbaar gesteld door Uitgeverij Scriptum. Je maakt kans, als je een mail stuurt naar suzanne@playce.nl met jouw beste tip om liefdevol te communiceren. Alle tips komen op www.playce.nl te staan. Vermeld erbij of je een e-book of papieren boek wilt winnen.
Boekentips
De herontdekking van het ware zelf - Ingeborg Bosch Een betere wereld – Will Bowen Play – Stuart Brown De innerlijke criticus – Hal en Sidra Stone Vrouw met PIT – Suzanne Unck Spoken Bestaan – Suzanne Unck
Fyto Facts
Hypericum (sint-janskruid) een veilig en effectief alternatief? Door: Annelies Klink
Hypericum perforatum (sint-janskruid) staat bekend om haar stemmingsverbeterende werking. Hoewel de healthcare professional nog aarzelt, lijkt de consument overtuigd van de werking. In het afgelopen jaar gaf zij meer dan 1,6 miljoen euro uit aan stemmingsverbeteraars op basis van hypericum. De consument heeft een punt. Het Hypericumextract is een van de best onderzochte plantenextracten. Effectief? Een Cochrane review uit 2008 bevestigt de effectiviteit van Hypericumextracten bij depressie. Echter, er wordt wel aangegeven dat de effectiviteit van de Hypericumextracten gebruikt in de review niet zonder meer vergeleken kan worden met andere op de markt zijnde extracten. De combinatie van de verschillende bioactieve bestanddelen in het Hypericumextract is verantwoordelijk voor het uiteindelijke antidepressieve effect dat in klinische studies waargenomen wordt. De verhoudingen van deze stoffen in het extract worden bepaald door onder andere de oogstperiode en het productieproces.
Veilig? Hypericumextracten zijn ook bekend om hun, in de volksmond genoemde, “bijwerkingen”, waarmee eigenlijk de interacties bedoeld worden. Hypericumextracten worden goed verdragen, maar, net als reguliere antidepressiva, kunnen alle hypericumextracten wél interacties hebben. Hypericumextracten zorgen er onder andere voor dat leverenzym (3A4) sneller gaat werken. De geneesmiddelen die door dit enzym gemetaboliseerd worden, worden sneller afgebroken en zijn hierdoor minder effectief. Het extract kan veilig gebruikt worden indien er vooraf een interactiecontrole plaatsvindt. Er wordt dan nagegaan of het middel gelijktijdig gebruikt kan worden met andere geneesmiddelen die de consument gebruikt. Elke Hypericumproduct dient de gebruiker te informeren over mogelijke interacties. Een goede interactiecontrole wordt verkregen via het geneesmiddelbewakingsysteem van de (huis-)arts of apotheek. In de praktijk worden de meeste Hypericumproducten gewoon bij de drogist gekocht en wordt een(huis-)arts of apotheek zelden geraadpleegd. Tegenwoordig is er een alternatief: een als geneesmiddel geregistreerd Hypericumextract met een UA-status. Een dergelijk Hypericumextract is bewezen effectief bij depressieve klachten en wordt uitsluitend via de (internet-)apotheek uitgegeven (receptvrij), waarbij er een verplichte interactiecontrole plaatsvindt voor uitgifte.
Eén van de Hypericumextracten die onderzocht werden in de Cochrane review was het hypericumextract WS®5570. Het Hypericumextract WS®5570 is een extract dat gestandaardiseerd is op (0.36-0.84 mg) en hyperforine (9-18 mg). De effectiviteit van het WS®5570 extract is dan ook uitgebreid onderzocht en bewezen in klinische studies met depressieve patiënten. Onderzoek bij mensen met een milde tot matige depressie laat zien dat WS®5570 effectiever is dan placebo. Een vergelijkende studie met paroxetine toont dat mensen met een matige tot ernstige depressie meer baat hadden bij het gebruik van WS®5570 als de mensen in de paroxetine groep. Uit een follow-up-onderzoek bleek dat het extract ook even effectief als paroxetine was in het voorkomen van een terugval. De goede verdraagzaamheid van WS®5570 komt in alle studies naar vorenNaast de effectiviteit is ook het werkingsmechanisme in verschillende studies onderzocht. Hypericumextracten remmen de heropname van verschillende neurotransmitters (oa.serotonine, noradrenaline en dopamine). Het extract bevat een groot aantal verschillende actieve bestanddelen. Een antidepressieve werking is aangetoond voor een aantal bestanddelen zoals hyperforine, hypericine en verschillende flavonoiden. Hyperforine is betrokken bij de heropname remming van de neurotransmitters. Van hypericine neemt men aan dat het onder andere een regulerende werking op de HPA-as heeft. De aanwezigheid van flavonoiden in een Hypericumextract, zoals rutine, lijkt essentieel te zijn voor de antidepressieve activiteit gemeten in de “ForcedSwimming test”.
De aarzeling van de professional is te begrijpen, immers niet alle extracten zijn effectief en de consequenties van interacties kunnen behoorlijk zijn. Toch zit er een kern van waarheid in de overtuiging van de consument. Er zijn inderdaad Hypericumextracten die wel effectief zijn bij depressieve klachten en veilig in gebruik zijn. Dergelijke extracten bevatten een gestandaardiseerd Hypericumextract, waarvan de werking uitgebreid onderzocht is. Een voorbeeld van een dergelijk extract is het als UA-geneesmiddel geregistreerde Hypericumextract WS®5570 (Hyperiplant). De rubriek Fyto Facts, wordt mede mogelijk gemaakt door VSM Geneesmiddelen bv.
28
Trimbos
Sterke toename gebruik verslavende middelen vanaf de brugklas Met de overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs, neemt het gebruik van verslavende middelen sterk toe. Op de basisschool drinkt 5% regelmatig, rookt 1% regelmatig en komt blowen nog nauwelijks voor. In de onderbouw (klas 1 t/m 3) drinkt 27% al regelmatig alcohol, steekt 10% regelmatig een sigaret op en blowt 3%. Op hun vijftiende gebruikt respectievelijk 60% van de kinderen regelmatig alcohol, rookt 31% en blowt 10%. Ouders kunnen invloed uitoefenen op het voorkomen van roken, drinken en blowen door hun kinderen. Door regels te stellen, te praten met hun kind en hun kind weerbaar te maken. Juist op het moment dat ze de spannende overstap maken naar het voortgezet onderwijs. Via de campagne van het Trimbos-instituut en STIVORO ‘Uw kind en roken, drinken en blowen. Hoe pak jij dat aan?’ vertellen ouders hoe zij het aanpakken. Om te beginnen moet je als ouder weten of je kind weleens heeft gedronken of gerookt. Veel ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs (12 – 16 jaar) weten dat echter niet. Uit onderzoek blijkt dat hier nog een wereld te winnen is. Zo denken ouders dat hun kind ‘slechts’ 1 glas alcohol in het weekend drinkt, terwijl de kinderen zelf aangeven, dat ze 5 glazen achterover slaan. Bij de vraag of ze ooit gerookt hebben, antwoordt 29% van de kinderen ja, terwijl slechts 12% van de ouders denkt dat hun kind ooit gerookt heeft. Het blowgedrag neemt toe vanaf 14 jaar. Van de 14-16-jarige kinderen die wel eens geblowd hebben, is slechts 1 op de 6 ouders hiervan op de hoogte. Regels stellen, praten en weerbaar maken “Als ouder heb je absoluut invloed op het drink- en rookgedrag van je kind. Praat met je kind over middelengebruik voordat het gaat experimenteren. Want voor kinderen is het gebruik van genotmiddelen extra schadelijk, omdat ze nog volop in de groei zijn en de ontwikkeling van de hersenen verstoord kan raken. Stel duidelijke regels, pas deze toe en help je kind om nee te zeggen”, zegt
29
René van der Most, hoofd programma Opvoeding en Educatie bij het Trimbos-instituut. “Met de vaak spannende overstap naar het voortgezet onderwijs nemen de verleidingen toe. Het is zaak om tijdig duidelijk te zijn over wat wel en wat niet mag. Zo weten kinderen waar ze aan toe zijn en maken ouders hun kind weerbaar, waardoor ze sterker in hun schoenen staan”, zegt Lies van Gennip, directeur van STIVORO. Regionale voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders Op www.hoepakjijdataan.nl vinden ouders informatie en concrete tips, waaronder een videofilmpje over ‘groepsdruk’ in het voortgezet onderwijs. Op de site staan ook filmpjes waarin ouders vertellen hoe zij de gesprekken met hun kinderen hebben aangepakt. Van der Most: “Met deze filmpjes willen we de uitwisseling tussen ouders stimuleren. Want ouders kunnen elkaar helpen en inspireren’’. Ook de GGD en instellingen voor verslavingszorg spelen een belangrijke rol in de campagne. Zij houden de komende tijd ouderbijeenkomsten op scholen, verzorgen homeparty’s voor ouders en bieden ook de nodige hulp en informatie via o.a. folders en flyers. Bron cijfers: HBSC 2009 (alcohol en cannabis), Roken Jeugd Monitor 2011 ( roken). Meer informatie: Trimbos-instituut: Marjan Heuving, tel. 030 – 297 11 38 of 06 – 5139 56 29 of Laila Zaghdoudi, tel. 030 2959 382 of 06 5345 4002. STIVORO, expertisecentrum voor tabakspreventie en -verslaving, Lies van Gennip, tel. 070 – 312 04 10 of 06 – 22 31 22 16
Column Martine Clausen
Eenzaam Onlangs kreeg ik een artikeltje uit de krant onder mijn neus waarin stond dat één (1) miljoen mensen aangeven zich eenzaam te voelen. 1 Miljoen! Dat is veel. Eenzaamheid is een heel nare kwaal waar dus 1 op de 16 mensen aan lijdt in ons land. Dat is erg veel! Eenzaamheid kan aan een mens vreten, ze komt lang niet alleen voor bij mensen die alleen zijn en ook niet alleen bij oude mensen. In mijn praktijk heb ik een cliënt van wie de vrouw aan Alzheimer lijdt en snel achteruit gaat. Haar echtgenoot voelt zich vreselijk eenzaam. Hij kan met haar nergens meer over praten en als ze thuis is (ze gaat 4 dagen in de week naar de dagopvang), leeft ze in haar eigen wereld. Haar lichaam is er wel, maar haar geest is niet meer in staat tot communicatie. Verder kan ze nog wel mopperen. Dat doet ze continu. Op hem. Het maakt niet uit of hij daarop reageert, want dat vergeet ze onmiddellijk weer. Dus hij voelt zich somber en vreselijk eenzaam. Eenzaam zijn is een moeilijke toestand. Niet ieder mens neigt naar eenzaamheid. Sommige mensen weten niet wat het is. Anderen kwijnen er onder weg. Eenzaamheid moet niet worden verward met alleen zijn. Alleen zijn is niet hetzelfde. Je kunt heerlijk alleen zijn zonder je ook maar een moment eenzaam te voelen. En bovendien kun je je in gezelschap soms vreselijk alleen voelen. Dat laatste komt vermoedelijk omdat men zich niet gezien en gehoord voelt. Dat kan heel goed in gezelschap als mensen je voor je gevoel links laten liggen of het alleen maar over zichzelf hebben. Als je het woord uit elkaar haalt, is het eigenlijk een bijzonder woord: een zaam. Want zaam betekent samen. Dus het woord heeft zowel alleen als niet alleen in zich. Zij die bekend zijn met Geweldloze Communicatie, zie het boek van Marshall Rosenberg, weten dat het belangrijk is om op taal te letten. Zowel de manier waarop je met een ander communiceert als de manier waarop je tegen jezelf praat, is van belang. Daarom is het zaak om neutrale woorden te gebruiken. Een voorbeeld: in plaats van tegen jezelf te zeggen dat je ‘altijd vergeten’ wordt, kun je beter zeggen dat je graag opgemerkt wil worden. In altijd zit een generalisatie die hoogstwaarschijnlijk niet klopt en in vergeten zit een slachtofferneiging. Beide woorden houden een oordeel in. Datzelfde geldt een beetje voor het woord ‘eenzaamheid’. In plaats van te zeggen dat je je eenzaam voelt, kun je beter zeggen: ik voel me alleen. Op de een of andere manier is dat veel minder definitief en is het mogelijk om stappen te ondernemen om je niet meer alleen te voelen. Eenzaam voelt snel als een donker gat waar je in verdwijnt en waaraan je zelf niets kunt doen om er uit te komen. Uiteraard ben ik me ervan bewust dat veel mensen dit inzicht niet hebben en nu eenmaal al erg somber zijn doordat ze zich zo eenzaam voelen. We leven niet alleen in deze maatschappij en als er 1 miljoen mensen lijden, dan zijn er nog miljoenen mensen over die iets voor de ander kunnen betekenen. Dat begint met een heel klein gebaar. In plaats van het snel langs een ander heenlopen omdat je in haast naar een winkel gaat, kun je ook mensen aankijken en naar ze glimlachen. Dat kan in de gevoelsbeleving van een eenzame ziel al enorm veel goed doen. Het kost niets, alleen een beetje aandacht. En als je een glimlach geeft, krijg je er negen van de tien keer eentje terug, dus zijn er twee mensen bij gebaat. Het is een eerste stap. Eenzaamheid is een maatschappelijk probleem. Althans dat is mijn mening. martineclausen@gmail.com Door: Martine Clausen (Counsellor)
30
Strip: Auke Herrema
Voor die twaalf miljoen andere varkens. Zij zitten op elkaar gepropt in donkere, krappe stallen.
31
Het Mamazorg Logeernetwerk
Het Mamazorg Logeernetwerk Voor ‘nieuwe moeders’ om even bij te kunnen tanken
Een kind krijgen is voor elke vrouw (en haar partner) een ingrijpende gebeurtenis. Als pas bevallen moeder maak je in korte tijd veel veranderingen door. Lichamelijk en hormonaal, maar ook emotioneel en sociaal. Je staat opeens voor een nieuwe grote verantwoordelijkheid en de baby vraagt veel zorg. Het is geen wonder dat veel vrouwen moeten wennen aan deze verandering en dat kan gepaard gaan met de nodige emoties.
Voor de partner kan het zeer zwaar zijn om zowel de zorg voor het kind als de zorg voor zijn depressieve/angstige vrouw op zich te nemen. Hiertoe is niet iedereen in staat, waardoor ook de partners risico lopen psychische klachten te ontwikkelen met alle gevolgen van dien. Gezien de verhoogde risico’s op psychiatrische stoornissen tijdens de zwangerschap en na de bevalling, en de ernstige gevolgen daarvan voor de moeder en haar gezin, is het van belang om in een zo vroeg mogelijk stadium de kans op psychiatrische problemen te identificeren en klachten van de vrouwen zo vroeg mogelijk te erkennen en te behandelen.
Het beïnvloedt het hele gezin In het eerste jaar na de bevalling maakt 13% van de pas bevallen vrouwen een depressieve episode (PPD) door. Tevens ervaart een substantieel aantal vrouwen tijdens de zwangerschap (prepartum) depressie- en angstklachten. De twee in het oog springende kenmerken van PPD zijn angst en depressiviteit. Deze gevoelens kunnen lang aanhouden als er niets aan gedaan wordt. Dit heeft niet alleen grote gevolgen voor de moeder, die steeds verder in de depressie kan raken, maar ook voor de gemoedstoestand van de partner en het kind. Het hele gezin kan hierdoor ontregeld raken. Het kan leiden tot werkloosheid en scheiding. Het kan zelfs zover gaan, dat de moeder zichzelf of het kind wat aan zal doen.
Creëren van rust Daarnaast is het uitermate belangrijk voor ‘nieuwe ouders’ om te zorgen voor rust: • • • • • •
Het is bekend dat kinderen met depressieve moeders aanzienlijke psychische klachten kunnen ontwikkelen, waaronder hechtingsproblemen en onderontwikkeling in emotie, gedrag en cognitie. Al tijdens een zwangerschap komen bij depressieve/angstige moeders allerlei stresshormonen vrij, waarvan is aangetoond dat kinderen daar op latere leeftijd last van kunnen krijgen.
om lichamelijk en geestelijk bij te kunnen tanken, om ook je eigen leven te behouden naast het ouderschap, om te kunnen denken, om goed voor jezelf te kunnen zorgen, om niet in een depressie te belanden, om je kind beter op te kunnen vangen.....
Maar één van de moeilijkste aspecten van het jonge ouderschap is juist het creëren van die broodnodige rust!! Hoe vind je rust als je dag- en nachtritme opeens is veranderd, als je niet kan slapen ‘s nachts, als je baby de hele tijd huilt, als er
32
Monique Boosman
Coach, psychologe en ervaringsdeskundige Monique Boosman, Mamazorg
zoveel nieuwe taken en eisen op je afkomen, als je moet wennen aan de nieuwe situatie, als je lichamelijk nog moet helen, als je ook psychische problemen ervaart, als je relatie opeens een andere betekenis krijgt.... Het is bekend dat in die nieuwe periode veel stellen een groot tekort krijgen aan rust. Het is ook bekend dat een chronisch tekort aan rust psychische klachten kan veroorzaken en (mede) kan leiden tot depressies. Helaas is het zo, dat het voor ouders vaak moeilijk is om er even op uit te gaan en zeker voor de moeder. De verandering is voor moeders toch nog altijd het grootst. We hebben tegenwoordig geen groot netwerk meer om ons heen dat ons kan helpen. We worden niet meer automatisch door onze familie verzorgd. En we hebben niet allemaal het geld om regelmatig erop uit te gaan. In onze maatschappij is het helaas nog niet geaccepteerd dat een ‘jonge’ moeder even weg wil van haar gezin om weer te ontdekken wie zij zelf ook al weer was. Ook de moeders zelf voelen schaamte bij deze gedachte. Je geeft toe dat je het even niet redt. Je zegt ermee dat je niet genoeg van je kind houdt en een slechte moeder bent. En dat zijn juist de gedachtes die doorbroken moeten worden. Een moeder die tijd voor zichzelf vrijmaakt, is geen slechte moeder. Ze is juist een geweldige moeder door voor zichzelf te zorgen, door oplossingen te durven zoeken. Zij kan dan met meer energie voor haar kind en gezin zorgen. Net als haar partner trouwens. Doorbreken van de vicieuze cirkel van vermoeidheid en verergering van klachten Juist voor vrouwen met psychische klachten na de bevalling (bijvoorbeeld een -milde- postpartum- depressie) is het belangrijk om bij te kunnen tanken, om de vicieuze cirkel van vermoeidheid en verergering van de klachten te kunnen doorbreken. Maar het zijn ook juist die vrouwen die niet snel weg durven gaan. Voor die vrouwen is er nu een logeernetwerk, waardoor zij op een laagdrempelige manier even weg kunnen van huis om bij te komen en alle rust en ruimte kunnen ervaren om het dagelijkse leven weer met vernieuwde energie aan te kunnen. Dit logeernetwerk is opgebouwd rond vrijwilligers die logeerplekken aanbieden waar ‘nieuwe’ moeders terecht kunnen om bij te tanken. De vrijwilligers van het netwerk bieden hun ruimte gratis aan. Dit varieert van een slaapkamer in het eigen huis tot een vakantiehuisje dat de nieuwe moeder mag bewonen voor 1 nacht, een weekend of langer met gegarandeerde privacy. De vrijwilligers zorgen doorgaans ook voor het eten en er hoeft achteraf niet opgeruimd of schoongemaakt te worden door de gasten. Voor de gemaakte kosten van eten en drinken wordt een kleine bijdrage (€15,- per dag) berekend. Omdat het gaat om bieden van rust -en niet om het aanbieden van therapie, bewaren de vrijwilligers altijd enige afstand, zodat de vrouw geheel tot rust kan komen. Uiteraard bieden zij wel een luisterend oor, indien dit gewenst is.
33
Psychologenpraktijk Mamazorg Het logeernetwerk is een initiatief van psychologenpraktijk Mamazorg in Groningen, een praktijk voor advies, voorlichting, coaching, trainingen en (groeps-) behandelingen bij psychische klachten voor en na de bevalling. Mamazorg biedt vrouwen met prepartum of postpartum psychische klachten een breed scala van groepsgewijze en individuele bijeenkomsten en therapieën aan, waar methoden aangereikt worden om anders met de klachten om te kunnen gaan. Naast groepstherapie kan men bij Mamazorg terecht voor informatie en advies, individuele begeleiding (eventueel preventief), behandeling en ondersteuning. Bovendien biedt Mamazorg screeningsvragenlijsten om een verhoogde kans op een postpartum- depressie sneller te kunnen identificeren, een gratis online forum voor lotgenotencontact en nu dus ook voor het Mamazorg logeernetwerk. Logeernetwerk binnen een paar jaar landelijke dekking Op dit moment bedient het Mamazorg logeernetwerk alleen nog het noorden van het land, maar de ambitie is om met het netwerk binnen een paar jaar landelijke dekking te hebben. Het Mamazorg Logeernetwerk werkt nu samen met de landelijke stichting voor Psychische Klachten rondom de Zwangerschap (PKZ), om deze doelstelling te halen. Hiervoor zijn natuurlijk nog veel meer vrijwilligers nodig. Vrijwilligers logeernetwerk gezocht Geïnteresseerden in het Mamazorg logeernetwerk, zowel voor de rol van vrijwilliger als die van gast, worden dan ook van harte uitgenodigd om via e-mail contact op te nemen met Mamazorg.
Website: www.mamazorg.nl E-mail: moniqueboosman@mamazorg.nl Linked-In: nl.linkedin.com/in/moniqueboosman
Aanbieding Van september 2011 t/m december 2012 (6 nummers) betaalt u slechts 20 euro en ontvangt u het boek Hartstochtelijk aanwezig zijn van Catherine Ingram geheel gratis. Daarna is een abonnement 24,50 euro per jaar. Inzicht verschijnt viermaal per jaar: in februari, mei, augustus en november. U kunt natuurlijk deze aanbieding ook gebruiken als geschenk. U krijgt dan zelf het gratis boek toegestuurd.
Voor meer informatie kunt u bellen of mailen met: Uitgeverij Inzicht Tel 0252 522001 E-mail info@inzicht.org www.inzicht.org
Inzicht put uit de levende traditie van non-dualiteit en is daarbij niet gebonden aan een bepaalde spirituele of religieuze traditie. In Inzicht worden verschillende zienswijzen naast elkaar gepresenteerd om de lezer te prikkelen tot een sterkere bewustwording en inzicht in de eigen situatie.
Maak vanwege de 50e editie gebruik van deze aanbieding!
Naam: .................................................................................................................. Adres: ................................................................................................................... Postcode: ............................................................................................................. Plaats:................................................................................................................... E-mailadres: ......................................................................................................... Wenst gebruik te maken van het abonnementsaanbod t/m eind 2011. Bon in envelop aan: Uitgeverij InZicht • Maurick 20 • 2181 LB Hillegom Abonnementen, proefnummers en boeken kunt u ook bestellen via www.inzicht.org 34 adv. voor asoka 9-11.indd 1
04-10-11 08:36
Inzicht
Onvoorwaardelijke liefde
legt de illusie bloot
Tony Parsons - interview door Han van den Boogaard Tony Parsons (1933) kwam spontaan tot realisatie van zijn ware natuur toen hij door een park in Londen liep en besefte ‘dat er niemand was’. Later gaf hij zijn riante leven en gezin op om in een Osho-commune te gaan wonen. Zijn pogingen om zijn boodschap onder woorden te brengen waren niet succesvol, totdat hij begin jaren ’90 The Open Secret schreef, waarin de boodschap heel direct en bondig werd geformuleerd. Sindsdien houdt hij bijeenkomsten, eerst in Engeland, later ook in Europa en Amerika, en heeft hij nog enkele boeken geschreven. Hij was en is een grote inspiratiebron voor zowel zoekers als spirituele leraren. Momenteel is hij bezig met een nieuw boek. Tony schrijft en spreekt op zeer toegankelijke en natuurlijke wijze over het leven ‘zoals het is’. Hij brengt zijn boodschap van authentieke spirituele realisatie met een onpersoonlijke autoriteit die geworteld is in absolute helderheid. Zijn uitnodiging is het leven vanuit het perspectief van het Open Geheim te leven, waarin geen plaats meer is voor welke vorm van persoonlijke identiteit dan ook. Tony houdt met regelmaat bijeenkomsten en residentials in Nederland (zie agenda).
35
• Alles wat ik of wie dan ook kan doen, is de illusie van de zoeker blootleggen, zijn dilemma belichten en voorkomen dat het gevoel van afgescheidenheid in de zoeker versterkt wordt. • Mensen leven het grootste deel van hun bewuste dag in de individuele identiteit, maar zonder het te beseffen zijn er ook momenten zonder identiteit. Iedereen heeft momenten dat er niemand is, in extreme situaties, maar ook in heel gewone. Tony Parsons sprak met InZicht over zuivere non-dualiteit, de rol van de spirituele leraar en het energetische aspect van afgescheidenheid en ontwaken. ‘Weg met het ego’ is zeker niet het motto van zijn bijeenkomsten. “Dat is het meest betekenisvolle deel van deze boodschap: de energie die vastgehouden wordt en de mogelijkheid dat die zich plotseling ontlaadt tot iets wat onbegrensd is.” Non-dualiteit verwijst naar een heelheid die er al is. En als er al heelheid is, en er niets buiten die heelheid valt, niets dat losstaat van iets anders, dan valt er ook niets te bereiken. Zodra je tegen iemand zegt: “Wat je moet doen is je ego vernietigen”, heeft dat wat mij betreft helemaal niets met non-dualiteit te maken. Dat is een leer die dingen voorschrijft, een weg die van A naar B loopt.
Inzicht
Binnen zuivere non-dualiteit is er sprake van A noch B en is er niemand die zich daartussenin kan bewegen.
iets moois, want ik ben tot het inzicht gekomen dat vrijheid besloten ligt in de hopeloosheid.” Dat vond ik mooi gezegd.
Het Open Geheim Als de zoeker geboren wordt, of de droom van het zoeken, als de illusie van het zoeken ontstaat, wat ik individualiteit noem, kan de zoeker of het individu alleen maar zoeken. Maar als hij gevoed wordt met ideeën over wat hij kan zoeken en vinden bij al die leraren die aangeven ‘hoe het moet’ en een leer van ‘worden en bereiken’ uitdragen, wordt zijn gevoel van afgescheidenheid alleen maar versterkt. Maar als zo iemand een bijeenkomst bijwoont waarin er niets te halen valt, dan kan er iets anders gebeuren. Dan kan er iets sterven, iets uit elkaar vallen. Aan het begin van onze residentials is er vaak veel druk, veel gespannenheid: ‘Ja, maar hoe zit het dan met …’, maar geleidelijk aan wordt het rustiger, steeds rustiger. Op het eind is het vaak helemaal stil.
Hopeloosheid Of je doet geen water bij de wijn,en dat noem ik waarlijk erbarmen waarin alleen maar de illusie van de zoeker wordt blootgelegd, of je gaat mee in de illusie en versterkt die daarmee. Voor mij is dat het ware erbarmen: erbarmen dat de illusie vernietigt. Ik voel echt mee met de zoeker, want de zoeker houdt er zijn eigen idee op na over wat verlichting is. Dat is het probleem met de zoeker. Die zoekt naar iets wat heel erg bijzonder en verbazingwekkend is, terwijl de vrijheid die iedereen ter beschikking staat, juist iets heel gewoons is. Als je iemand bent die deze boodschap wil overbrengen en je vindt het belangrijk dat mensen iets van je krijgen of het idee loslaten dat er iets te halen valt, zit je weer in de droom. Als je zegt: “Nou, ik moet ze in elk geval helpen om geen hoop meer te koesteren”, zit je alweer vast in een ander soort zoeken: de zoektocht naar hopeloosheid. Ik heb niet het gevoel tijdens mijn bijeenkomsten dat ik ergens uit moet komen, en zeker niet aan de hand van overtuigingen of gedachten om zo de ideeën van mensen te veranderen. Dit gaat niet over ideeën, over iets verkopen. Er is niemand, dus voel ik me niet geroepen om de zoeker te helpen, om aan iemands verwachtingen tegemoet te komen. Want er is niemand en er zijn geen verwachtingen. Die komen allemaal voort uit de illusie.
Dat is eigenlijk heel mooi. Ben je daar ook op uit? Nee, daar ben ik niet op uit. Als ik daar wel op uit was, als ik iets zou willen bereiken, zou dat geen non-dualiteit zijn. Er is alleen maar wat er is. Alles wat er is, is wat er is. Soms is dat een vraag en dan komt daar een antwoord op. Er is niemand die iemand anders ergens heen wil brengen, want er wordt niet meer van uitgegaan dat er iemand is die ergens zou kunnen komen. Wat het Open Geheim betreft is er absoluut geen agenda om de zoeker op wat voor manier dan ook te helpen of tevreden te stellen. De non-duale boodschap is uitsluitend onpersoonlijk. Ze komt uit het niets en wordt aan niemand gegeven. Andere boodschappen zijn vaak persoonlijk en geven de persoon iets te doen, adviseren mensen om hun leven, hun persoonlijke ervaring te veranderen.
Toch blijven er mensen naar je bijeenkomsten komen. O ja, want ergens is er sprake van een bepaalde resonantie met iets wat niets te maken heeft met iets willen bereiken. Ik geloof dat mensen er op de een of andere manier al weet van hebben. Ze worden aangetrokken tot iets wat onbekend is, onkenbaar. Deze boodschap verschilt radicaal van welke spirituele leer dan ook. Mensen zijn vaak geschokt als ze haar horen, maar ze worden er ook door gefascineerd.
Is dat de boodschap die meestal gegeven wordt? O ja, absoluut. Daarom sta ik er misschien wel zo op om non-dualiteit zuiver te houden. Want alles wat zichzelf non-dualiteit noemt maar mensen geen boodschap van heelheid brengt, houdt die mensen gevangen. Veel leraren doen water bij de wijn. Ze gooien het op een akkoordje met de zoeker. Maar alles wat ik of wie dan ook kan doen is de illusie van de zoeker blootleggen, zijn dilemma belichten en voorkomen dat het gevoel van afgescheidenheid in de zoeker versterkt wordt.
Omdat het geen leer is? Nee, het is geen leer. Het is niet meer dan een beschrijving, een aanduiding. Er wordt aangeduid dat er een andere mogelijkheid is, een andere manier van kijken. Maar hebben mensen niet de neiging om het woord ‘mogelijkheid’ te vertalen in iets wat ze kunnen doen? Natuurlijk. Maar tegelijkertijd komt het ze bekend voor, weten ze dat dit over iets heel erg eenvoudigs en directs gaat, wat aanwezig is in dat wat er is. Ze herkennen een kinderlijke verwondering die ze hadden, maar zijn kwijtgeraakt toen ze volwassen zijn geworden. En die kinderlijkheid komt weer tot leven als ze dit te horen krijgen. Dat is bevrijding wat mij betreft. Die heeft te maken met de kinderlijke verwondering over dit alles. Zo simpel is het. Maar het denken heeft zoveel macht, zoveel dat het zich afsluit voor wat er wordt gezegd of er iets heel anders van maakt.
Maak je er zo niet een strijd van? Het is geen strijd, ik maak alleen iets duidelijk, iets zichtbaar. Mensen zeggen tegen me: “Waarom zeg je, dat er iets mis is met mensen die andere iets voorschrijven?” Dan zeg ik op mijn beurt: “Ik zeg niet dat er iets mis met hen is, het is wat er gebeurt.” Maar er is ook niets mis met zichtbaar maken wat ze doen, met zichtbaar maken hoezeer de zoeker vast kan komen te zitten in zijn zoektocht. Ik denk dat het heel verhelderend kan zijn voor een zoeker om dit hele verhaal plotseling vanuit een volkomen ander perspectief te zien. Ik denk zeker dat het heel dramatisch is voor iemand om te merken dat de hele wereld die hij zo zorgvuldig heeft opgebouwd, in elkaar stort.
Onbegrensde energie Voor mij is het krachtigste element tijdens de bijeenkomsten niet wat er wordt gezegd, maar iets energetisch. Soms wordt die energie op de een of andere manier in de ruimte vastgehouden en dan gaan mensen naar huis en voelen ze een enorme ontspanning. De verkramping verlaat op de een of andere manier het lichaam. Ze laten zichzelf achter als ze de bijeenkomst verlaten. Wat ik interessant vind is, dat dat vaak enige tijd na een bijeenkomst of een residential gebeurt. Dat is het meest betekenisvolle deel van deze boodschap: de energie die vastgehouden wordt en de mogelijkheid dat die zich plotseling ontlaadt tot iets wat onbegrensd is. En dat is niet gebonden aan welke omstandigheid dan ook, aan het komen naar mijn bijeenkomsten of die van iemand anders. Die energie kan plotseling zomaar tot ontlading komen.
Ja, maar dat is ook heel confronterend en beangstigend. Ja, dat klopt. Een hoop mensen zeggen dat ze mijn boodschap niet waarderen omdat ze te confronterend is. Bovendien geef je hun niets. Nee, helemaal niets. Mensen worden boos op je. Ja, dat weet ik. Ze zeggen dat ik niet liefdevol ben. Gisteren zei iemand tijdens de bijeenkomst: “Ik voel me zo hopeloos. Ik verlang ergens naar en ik merk dat ik niets kan doen. Het is hopeloos.” Ik heb alleen maar gezegd: “Ja, het is hopeloos.” Daarna vulde de ruimte zich met een soort verbaasde stilte, en toen stond er iemand anders op die zei: “Weet je, heel vreemd, maar dat heeft
Is dat iets wat je uit eigen ervaring kent? Ik heb het gevoel dat, wat er met Tony Parsons gebeurd lijkt te zijn,
36
Inzicht
er in het begin, in zijn kinderjaren, helemaal geen identiteitsgevoel aanwezig was. Er was alleen maar wat ik ‘zijnheid’ noem. Het gevoel een identiteit te bezitten lijkt te zijn opgekomen, toen die onbegrensde energie zich ogenschijnlijk leek terug te trekken in het lichaam, ssllrrr (maakt slurpend geluid). Dan is er ineens een identiteitsgevoel en dat wordt vastgehouden. Het gevoel dat ik vele jaren ten aanzien van mezelf had, was ,dat ik werkelijk binnen de begrenzing van mijn lichaam leefde. ‘Ik’ was begrensd door de huid, die alle delen van mijn lichaam bij elkaar hield. Dat gevoel van begrensd zijn is volkomen gekoppeld aan het lichaam. Het zit in het hele lichaam. Het is geen gedachte of overtuiging of idee.” Het zit eigenlijk meer in de spieren verankerd dan in de hersenen. Ja, absoluut. Je kunt het een soort gespannenheid noemen. Het lichaam zit gevangen in een soort gespannenheid. Die permanent is. Ja, want er is een verlangen om daaraan te ontsnappen. In jouw optiek is bevrijding het ophouden van die gespannenheid, die verkramping? Ja. Bevrijding is voor mij het einde van de illusie dat er een zelf is. En die vindt in het lichaam plaats of tijdens het sterven. Het is iets energetisch. En dat vertaalt zich in een ontkramping van het lichaam. Ja, dat klopt. Het is het plotselinge loslaten van de ogenschijnlijke verkramping. Dat vindt plaats in het lichaam of in de dood. De dood is niets anders dan de beëindiging van de illusie van afgescheidenheid. Naakt, onschuldig, passievol Mensen leven het grootste deel van hun bewuste dag in de individuele identiteit, maar zonder het te beseffen zijn er ook momenten zonder identiteit. Iedereen heeft momenten dat er niemand is, in extreme situaties, maar ook in heel gewone. Want elke nacht tijdens de diepe slaap is er natuurlijk ook niemand. Het kan gebeuren als je naar muziek luistert. Muziek is iets waar het denken geen grip op kan krijgen. Ik denk dat het daarom zo vaak gebeurt dat de verkramping afneemt, als je naar muziek luistert. Ja, omdat muziek volkomen onbestendig is. Ze verzacht de verkramping. Ja, muziek is vloeiend, stroomt altijd. Er is dan niets anders dan wat er is. Maar dat zijn momenten die gewoon niet worden herkend. Maar dat is wel datgene waar mensen naar op zoek zijn. Daar verlangen mensen naar. Sport, kunst, de liefde bedrijven zijn allemaal dingen waarin het gevoel van een zelf volledig verloren kan gaan. Dat is waar mensen het meest naar verlangen: er niet meer zijn. Het is ook het engste dat ze zich kunnen voorstellen. Denk je dat het fysieke aspect van de verkramping de lichamelijke identiteit zo overtuigend maakt? Ja, zonder twijfel. De meeste mensen lopen in de volledige overtuiging rond dat ze echt zijn. Die verkrampte energietoestand wordt onophoudelijk gevoeld. En die leidt natuurlijk tot een enorme gespannenheid en vermoeidheid. Elke morgen worden we wakker en verkrampen we tot een persoon die de wereld ingaat en daar zijn rol moet spelen. Dat is ongelooflijk vermoeiend, want op een bepaalde manier is er een enorme strijd aan de gang. Voor de meeste afzonderlijke individuen bestaat de werkelijkheid uit een wereld vol andere afzonderlijke individuen en in zo’n wereld vormt iedereen een potentiële bedreiging. Een individu ziet dus nooit een boom of een ander individu zoals die is, hoort nooit muziek zoals die werkelijk is. Ze zien die als afzonderlijke dingen of gebeurtenissen. Dat geeft een gevoel van leegte, dat laat het leven niet zien
37
zoals het werkelijk is: naakt, onschuldig, passievol. Ze leven een soort ‘halfleven’. Daarom verlangen mensen uiteindelijk altijd naar heelheid. Omdat het leven eruit is gezogen, omdat het altijd ik tegen dat is. Subject-object, ja. Je voelt je dan nooit één met iets of iemand. Je ziet een boom dan nooit zoals hij werkelijk is. Een boom is gewoon wat hij is. Die leeft absoluut zonder enig doel. Die is gewoon wat hij is. Maar het individu is niet in staat om dat te zien. Het individu ziet altijd een verhaal eromheen. Liefdesrelatie Dat is wat er in bevrijding gebeurt: het geheel wordt gezien. Dan wordt als werkelijkheid ervaren dat alles wat zich voordoet, niets is dat zich voordoet als alles. Het is leegte die zich voordoet als volheid. Dat is liefde, de onvoorwaardelijke liefde die alles omarmt. Het niets is tegelijkertijd het geheel. Absoluut. Mensen spreken over het absolute en het relatieve. Maar dat klopt niet. Het relatieve is het absolute. Woorden en onderscheid als ‘relatief’ en ‘absoluut’ kunnen nogal verwarrend zijn. De woorden in de bijeenkomsten blijven voor mij behoorlijk aan de oppervlakte. Ze kunnen een geloofssysteem afbreken, maar meer ook niet. Ze kunnen valse ideeën ten aanzien van je identiteit uiteen doen vallen. Dat is alles. Voor mij gaat het uiteindelijk absoluut over energie. Ja. Maar die energie is eigenlijk altijd al aanwezig. O ja, zonder meer. Er is alleen maar onbegrensdheid. Woorden zouden dat gevoel dat die energie er altijd al is, misschien wat meer naar de oppervlakte kunnen brengen. Dat is zo. In woorden zit ook een energie. Ja, maar dan om dingen af te breken, niet om dingen op te bouwen. Nee, er wordt iets afgebroken. In zekere zin zijn er twee dingen aan de hand. Het oude verkrampte zelfgevoel wordt afgebroken en tevens is er een liefdesrelatie gaande,en die is energetisch. Het gaat over liefde. Liefde richt zich in de meeste gevallen op een individu. Dat doe jij niet. Nee. Het individu wil getroost worden en dat gaat niet gebeuren. Soms zeg ik wel eens tijdens een bijeenkomst: er is een moordenaar onder ons! En eigenlijk is dat ook zo. Dat ben ik niet, of wie dan ook, maar er is wel een moordenaar aanwezig. Want liefde doodt de illusie. Met toestemming gepubliceerd. Dit artikel komt uit het blad Inzicht Jaargang 12 – Nummer 3 – September 2010
Lezing Spiritualiteit & Zwangerschap
Unieke, eenmalige lezing over Spiritualiteit & Zwangerschap
door Anna Myrte Korteweg, Riet van Rooij en Susan Smit Deze drie vrouwen schreven ieder een boek over een van de meest
uit te diepen en verrijken met meditaties en andere oefeningen. Ontdek de mogelijkheden om zelf hele bewuste keuzes te maken tijdens de zwangerschap en bevalling. En hoe je beperkende overtuigingen en onzekerheden uit de weg kunt ruimen en deze bijzondere periode in het leven vanuit vertrouwen kunt ervaren.
bijzondere periodes in het leven van een vrouw, namelijk zwanger zijn, bevallen en moeder worden. Boeken die naadloos aansluiten bij deze tijd, waarin spirituele groei en oerkracht belangrijke thema’s vormen.
Datum:
zaterdag 19 november 2011
Zwanger zijn is immers een tijd van emotionele en spirituele groei, natuurkracht, mystiek en leven. Ieder schreef dit vanuit de eigen invalshoek en kracht.
Tijd:
14.00 – 17.00 uur
Locatie:
Centrum De Roos, P.C. Hooftstraat 183, 1071 BW Amsterdam. Kijk voor een route beschrijving op www.roos.nl
In deze interactieve lezing die Smit, Korteweg en Van Rooij samen geven op zaterdag 19 november komt alles bij elkaar en krijg je als (aanstaande) moeder, als professional of als geïnteresseerde alle informatie die je nodig hebt om er een bijzondere en hele bewuste periode van vertrouwen, persoonlijke groei en kracht van te maken. Ook als het anders loopt.
Een kaartje kost € 17,50 en is uitsluitend verkrijgbaar via www.Inspirerendleven.nl. Klik hiervoor op de banner aan de rechterzijde op de homepage. Voor meer informatie, mail naar: info@inspirerendleven.nl
Laat je als (aanstaande) ouder inspireren om dit levensavontuur
38
Groene Supervoeding
NitroGreens Rijk aan fytonutriënten, natuurlijke enzymen, vitaminen en sporenelementen biologisch mengsel van sappen, extracten en • 100% concentraten de zuur/base balans in het gemiddelde Westerse • Herstelt dagmenu • ORAC score: 3250 per 8 g • Rijk aan chlorofyl ter ondersteuning van de detoxificatie Samenstelling per 8g: 100% organisch mengsel van sappen, extracten en concentraten: biologische grassappen (gerst, tarwe, haver, alfalfa, kamut), biologische kiemgroenteconcentraten (bloemkool, boerenkool en broccoli), biologische groentesappen (bieten, wortelen), biologische acerolabes (extract), biologisch pepermuntblad, steviablad extract
Referenties: - Nantz MP, Rowe CA, Nieves C Jr, Percival SS. Immunity and antioxidant capacity in humans is enhanced by consumption of a dried, encapsulated fruit and vegetable juice concentrate. J Nutr. 2006. Oct;136(10):2606-10. - Visentainer JV, Vieira OA, Matsushita M, de Souza NE. Phisico-chemical characterization of acerola (Malpighia glabra L.) produced in Maringa, Parana State, Brazil. Arch Latinoam Nutr. 1997. Mar;47(1):70- 2. - Mezadri T, Fernandez-Pachon MS, Villano D, Garcia-Parrilla MC, Troncoso AM. The acerola fruit: composition, productive characteristics and economic importance. Arch Latinoam Nutr. 2006. Jun;56(2):101-9.
PROFESSIONELEN KUNNEN MEER UITGEBREIDE INFO AANVRAGEN
B: Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● info@energeticanatura.com ● www.energeticanatura.com NL: Energetica Natura BV ● Afrikaweg 14 - 4561 PA Hulst ● Tel 0114 32 14 61 ● Fax 0114 31 93 97 ● info@energeticanatura.com ● www.energeticanatura.com
39
Nieuw
Milde tot matige depressieve klachten Milde depressieve klachten
Start met Hyperiplant
®
Hyperiplant 300 mg gestandaardiseerd extract Hypericum perforatum L. (0,36 mg hypericine / 9 mg hyperforine) Werkingsmechanisme heropnameremming van serotonine, noradrenaline, dopamine, GABA en L-glutamat
• • • • • •
Gestandaardiseerd sint-janskruid WS®5570 Geregistreerd geneesmiddel Voor milde tot matige depressieve klachten Uitsluitend verkrijgbaar bij apotheek Bewezen effectiviteit1-7 Goed verdraagbaar, zelden bijwerkingen8,9
Referenties: 1 Anghelescu IG et al., Comparison of Hypericum extract WS®5570 and paroxetine in ongoing treatment after recovery from an episode of moderate to severe depression. Pharmacopsychiatry 2006; 39:213-219; 2 Kasper S et al., Superior efficacy of St John’s extract WS®5570 compared to placebo in patients with major depression: a randomized, double-blind, placebo-controlled, multi-center trial. BMC Medicine 2006; 4:16; 3 Kasper S et al., Placebo-controlled continuation treatment with Hypericum extract WS®5570 after recovery from a mild or moderate depressive episode. Wien Med Wochenschr 2007; 157/13-14:362-366; 4 Lecrubier Y et al., Efficacy of St John’s wort extract WS®5570 in major depression: a double-blind, placebo-controlled trial. Am J Psychiatry 2002; 159(8):13611366; 5 Szegedi A et al., Acute treatment of moderate to severe depression with hypericum extract WS®5570 (St John’s wort): Randomised controlled double-blind non-inferiority trial versus paroxetine. BMJ 2005; 330(7490):503-507; 6 Kalb R et al., Efficacy and tolerability of Hypercum extract WS® 5572 versus placebo in mildly to moderatly depressed patients: a randomized double-blind multi-center clinical trial. Pharmacopsychistry 2001; 34:96-103; 7 Laakmann G et al., St John’s wort in mild to moderate depression: the relevance of hyperforin for the clinical efficacy. Pharmacopsychiatry 1998; 31:54-59; 8 Trautmann-Sponsel RD et al., Safety of Hypericum extract in mildly to moderately depressed outpatients: A review based on data from three randomised, placebo-controlled trials. J Affect Dis 2004; 82:303-307; 9 Schulz V, Safety of St John’s wort extract compared to synthetic antidepressants. Phytomedicine 2006; 13:199-204. Lees voor meer informatie de productinformatie elders in dit blad.
40
Registratiehouder: VSM Geneesmiddelen bv Berenkoog 35 1822 BH Alkmaar Telefoon: (072) 566 11 22 Fax: (072) 562 38 83 Fabrikant: Dr. Willmar Schwabe GmbH Karlsruhe (Duitsland)