TCC Magazine editie 1-2022

E D ITIE 1 - 2 02 2 - JA A RGA N G 1 2

Temperamentvolle kinderen

Early life stress Hybride werken

Resveratrol Compleet

“een ingrediënt voor een gezond leven” Draagt bij tot een normale werking van het immuunsysteem1 Met 200mg Veri-teTM 98% trans-resveratrol Gunstig effect op de cardiovasculaire gezondheid2 Beschermt, als antioxidant, cellen en lichaamsweefsel tegen oxidatieve beschadiging2 Per tablet 1000mg Vitamine C, 25mcg Vitamine D3, 10mg Zink en 82,5mcg Selenium

Ontvang éénmalig 20% korting door je aan te melden voor de nieuwsbrief op www.yours-healthcare.nl 1 2

Door de aanwezigheid van Vitamine C en D, Selenium en Zink Evaluatie gezondheidsclaims is lopende

Veri-teTM is een handelsmerk van Evolva SA

Ik hoop dat met de term temperamentvolle kinderen ouders erkenning krijgen en dat ze zien dat hun kind ‘gewoon temperamentvol’ is.

Pagina 6

Nieuw Met deze eerste editie van 2022 staan we weer aan het begin van een nieuwe jaargang van TCC Magazine! En aan het begin van het jaar laten we altijd de wind even waaien door de redactie. Dat zorgt ervoor dat je ieder jaar iets nieuws kunt vinden in de 6 edities van dat jaar. We geven de vormgeving een opfrisser, we kijken naar nieuwe rubrieken en onderwerpen en zijn altijd op zoek naar nieuwe input.

Dit jaar hebben we een nieuwe rubriek: Uit de praktijk. Hierin kun je de verhalen en ervaringen lezen van jouw NFG-collega’s. Deze keer zijn dat Anita, Ingrid, Conny en Katja. Ze geven op persoonlijke en ontroerende wijze weer wat ze meemaken in de praktijk.

In de volgende editie kun je kennismaken met Astrid, Peggy, Tinka en Annemarie.

Voor deze editie hadden we twee bijzondere interviews. Het eerste kun je lezen op de volgende pagina’s. We spraken met Eva Bronsveld over haar boek Temperamentvolle kinderen. Echt een aanrader om zelf te lezen en aan cliënten mee te geven!

Het tweede interview vind je verderop in het magazine. We spraken met televisieboswachter Marieke Schatteleijn. Zij is ervan overtuigd dat in de natuur duurzaam geluk besloten ligt.

We wensen je een sprankelend en gezond 2022 toe en veel leesplezier!

Sacha van den Ende Hoofdredacteur

Therapeut, Coach en Counselor Magazine is een initiatief van:

IN GESPREK MET MARIEKE SCHATTELEIJN Pagina 23

EARLY LIFE STRESS Pagina 42 TCC Magazine | 3

VOORWOORD

TEMPERAMENTVOLLE KINDEREN

PROVIFORM HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN

100% VITAMINE C MAGNESIUM ASCORBAAT MET QUERCETINE, VEGAN D3 EN DRUIVENPITEXTRACT

Vitamine C1000 Magnesium PLUS 100% vitamine C magnesium ascorbaat Niet zure gebufferde vorm van vitamine C met magnesium 200 mg quercetine per dagdosering VEGAN vitamine D3 druivenpit extract 100% natuurlijke hulpstoffen Geschikt voor veganisten Glazen verpakking voor optimale versheid en bescherming van de ingrediënten tegen oxidatie

• Artikelnummer P395: 90 vcaps | consumentenprijs 25,90 • Artikelnummer P397: 180 vcaps | consumentenprijs 46,80

Samenstelling per 2 capsules: RI% Vitamine C (uit 1412 mg magnesium ascorbaat)

1200 mg

1500

94 mg

26

Vitamine D3 VEGAN (uit algen) 800 IE

20 mcg

400

Quercetine

200 mg

Druivenpit extract (95% polyfenolen)

120 mg

Magnesium (magnesium ascorbaat)

EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT

Inhoud

6

INTERVIEW MET EVA BRONSVELD Temperamentvolle kinderen zijn gewone kinderen met een aantal bijzondere eigenschappen.

3

VOORWOORD

38

LIGHTHOUSE HEALING

5

INHOUDSOPGAVE

41

COLUMN

6

INTERVIEW MET

CATHELIJNE WILDERVANCK

42

EVA BRONSVELD

13

EARLY LIFE STRESS MAAKT ONTSTEKINGSGEVOELIG

DE ZES BOUWSTENEN VAN

RIA TEEUW

BREINVRIENDELIJK HYBRIDE WERKEN ELKE GERAERTS

47

COLUMN ROSEGARDEN

17

UIT DE PRAKTIJK

49

LEESVOER

18

NIEUWS

50

MINDFULNESS EN

21

IN DE BOEKENKAST

23

IN GESPREK MET

33

TELEVISIE­BOSWACHTER MARIEKE SCHATTELEIJN

ZELFEXPRESSIE SAMSARA

53

UIT DE PRAKTIJK

55

COVID-19 WORDT EEN VEEL GROTERE BEDREIGING BIJ EEN TEKORT AAN

29

UIT DE PRAKTIJK

30

ASHWAGANDHA VERSUS

BEPAALDE MICRONUTRIËNTEN ADVERTORIAL

56

SHATAVARI: WAT IS HET

OOR EN OOG VOOR HET

BESTE VROUWENKRUID?

ONBEWUSTE, DEEL 2

ADVERTORIAL

TPNET

33

NIEUWS

37

UIT DE PRAKTIJK

42

58

COLOFON

TCC Magazine | 5

FOTO’S: PIER VAN DEN ELSEN

6 | TCC Magazine

INTERVIEW

Interview met Eva Bronsveld

Temperamentvolle kinderen Eva Bronsveld is moeder van 4 kinderen en bracht in 2014 het boek Temperamentvolle kinderen uit, dat onlangs volledig is herzien. Van het boek zijn al ruim 35.000 exemplaren verkocht.

Van oorsprong is Eva een onderwijsmens. ‘Ik heb voor de klas gestaan, ben directielid geweest en was onderwijsadviseur. In die laatste rol gaf ik trainingen aan leerkrachten op het pedagogische vlak. Mijn specialisatie lag dan ook op het pedagogische aspect in het onderwijs.

Ongeveer 15 jaar geleden was ik zwanger van mijn eerste kindje Ik was altijd erg goed met kinderen. Dat kreeg ik ook vaak terug van andere mensen. Op feestjes zaten kinderen altijd bij mij op schoot en mensen zagen mij als een geboren moeder. Zelf heb ik dat ook gedacht, totdat mijn dochter 2 weken oud was. Toen bleek de praktijk een stuk weerbarstiger. ´ ZOEKTOCHT ´Mijn dochtertje reageerde veel intenser op alledaagse situaties dan andere kinderen. Ik wilde graag weten hoe ik haar zo goed mogelijk kon ondersteunen en zo ontstond mijn zoektocht. Ik dacht altijd, en achteraf schaam ik me voor die gedachte, dat wanneer je als ouder de ‘goede’ dingen doet, je kind op de gewenste manier reageert. Een soort maakbaarheidsidee. In de praktijk bleek dit echter niet zo een-op-een het geval te zijn. Ik ben me op het onderwerp gaan storten en aanvullende opleidingen gaan volgen. Ondanks dat en ondanks dat ik alles zo pedagogisch verantwoord mogelijk deed, zorgde dat ik zelf rustig was en alle opvoed­ adviezen volgde, reageerde mijn kind vaak anders en heftiger op kleine dingen. Dingen die mijn vriendinnen deden met hun kinderen, zoals naar feestjes gaan of op bezoek gaan, dat ontaardde bij mij vaak in een totaal overstuur kind. Ik begreep lang niet altijd wat er nu precies aan de hand was.

Naast mijn onderwijswerk ging ik meer en meer opvoedcursussen geven. Tegelijk besefte ik dat de adviezen die ik gaf tijdens die cursussen bij mij thuis, wel verschil maakten maar lang niet alle problemen voorkwamen of oplosten. In iedere cursus zaten er enkele ouders die hetzelfde hadden. Andere ouders kwamen de volgende keer helemaal enthousiast terug, maar er waren er altijd wel een paar die met hetzelfde gevoel bleven zitten als ik. Het hielp misschien iets, maar wat de enthousiaste ouders beschreven, was bij hen thuis toch wel anders.

Toen ben ik me daarin gaan verdiepen. Want hoe kan het dat sommige kinderen echt andere dingen nodig hebben?´ NORMALISEREN ´Tijdens dat eerste jaar als moeder kwam ik erachter, dat mijn dochter anders was dan gemiddeld. Ik richtte me vooral op wat ik zelf ervaarde, wat de theorie en de wetenschap daarover zeiden en wat erover bekend was.

Daarnaast gaf ik de opvoedcursussen en het is die praktijk geweest waar ik het meeste uitgehaald heb. Zo is mijn boek ontstaan. Uit alle voorbeelden en ervaringen van cursisten gecombineerd met informatie die ik uit onderzoeken haalde.

Ik had een soort theorie ontwikkeld over hoe ik dacht dat het zat. In mijn boek heb ik beschreven welke eigenschappen deze kinderen hebben, anders dan andere kinderen. Het zijn gewone kinderen met een aantal bijzondere eigenschappen en ik noemde ze temperamentvolle kinderen. Ik stel met mijn theorie geen diagnose en plak geen label. Juist niet. Maar toch kan ik bewoordingen zoals ´anders´ niet helemaal vermijden,

TCC Magazine | 7

ondanks dat ik wars ben van etiketten. Door de term ´temperamentvolle kinderen´ wil ik juist normaliseren.

Ik hoop dat met deze term ouders erkenning krijgen en dat ze zien dat hun kind ‘gewoon temperamentvol’ is.

Dat vraagt misschien iets extra´s van die ouders en ze kunnen veel doen om hun kind extra te ondersteunen bij de uitdagingen die deze eigenschappen met zich mee kunnen brengen maar ze hoeven zich geen zorgen te maken dat er iets mis is met hun kind. ´ EIGENSCHAPPEN EN OMSTANDIGHEDEN ´Er zijn vier eigenschappen die temperamentvolle kinderen gemeen hebben. Ze zijn opmerkzaam, intens, gevoelig en hebben een sterke eigen wil. De mate waarin een kind beschikt over deze eigenschappen, verschilt. Een kind dat extreem gevoelig is en een klein beetje meer een eigen wil heeft dan gemiddeld, ziet er heel anders uit in gedrag dan een kind met een heel sterke eigen wil dat maar een kleine beetje gevoeliger is dan gemiddeld.

Hoe een temperamentvol kind zich gedraagt, is afhankelijk van de omstandigheden. Alle eigenschappen hebben een positieve kant en een uitdaging. Op het moment dat een temperamentvol kind zich in de juiste omstandigheden bevindt en lekker in z’n vel zit, zorgt die gevoeligheid ervoor dat ze andere kinderen troosten, heel zorgzaam zijn of oog hebben voor anderen.

Hun opmerkzaamheid zorgt ervoor dat ze ieder detail zien. Ze ruiken alles, ze proeven alles en ze weten wat ze willen. Ze kunnen heel duidelijk aangeven wat goed is voor ze. Ze willen zelf ontdekken, zelf doen, zelf kiezen en zelf bepalen. Dat is heel belangrijk voor ze.

Op het moment dat de omstandigheden ongunstiger zijn, wanneer er veel dingen zijn waar ze moeite mee hebben, kunnen er driftbuien ontstaan, recalcitrant en opstandig gedrag en bijvoorbeeld hysterische huilbuien. Dan komt de lastige kant van die vier eigenschappen boven.´ OPVOEDBOEK ‘Mijn boek is zeker niet bedoeld om kinderen in een hokje te stoppen. Het is een beschrijving van kinderen

“Mijn boek is vooral een opvoedboek met adviezen over wat een kind meer nodig kan hebben dan andere kinderen.”

8 | TCC Magazine

die gevoeliger, intenser en opmerkzamer zijn dan gemiddeld en dit combineren met een sterke eigen wil met daarin tal van adviezen en handreikingen aan ouders om hun kind te helpen hiermee om te gaan. Mijn boek is vooral een opvoedboek met adviezen over wat een kind meer nodig kan hebben dan andere kinderen, maar ik denk dat de aanpak die ik beschrijf in mijn boek, voor alle kinderen geschikt is.´ DRUPPELS ´Ik vertel vaak het verhaal van een meisje dat Tess heet. Tess heeft een emmertje en gedurende de dag komen er allerlei druppels in haar emmertje. Die druppels staan voor alles wat kinderen meemaken op een dag. Temperamentvolle kinderen zijn veel gevoeliger voor situaties en ervaringen, dus hun emmertje zit sneller vol.

Die zogenaamde druppels heb ik onderverdeeld in vijf categorieën. De eerste categorie is overgangen. De overgang van het een naar het ander is voor tempera-

INTERVIEW

mentvolle kinderen ingewikkeld. Ze zijn heel gevoelig en overgangen gaan vaak gepaard met veel prikkels.

Een overgang betekent ook vaak dat ze moeten stoppen met waar ze mee bezig zijn. Dat komt er nog eens bij. Ze willen gewoon doen wat ze aan het doen waren en ze vinden het moeilijk dat een ander daarin bepaalt wat er moet gebeuren.

De tweede categorie beschrijf ik als prikkels. Temperamentvolle kinderen zijn veel gevoeliger voor harde geluiden, felle lichten, kriebelende naden, maar ook voor de sfeer die ergens hangt.

Macht is ook iets waar temperamentvolle kinderen moeite mee hebben. Iets doen omdat een ander het zegt, is echt de slechtst mogelijke reden voor een temperamentvol kind om iets te doen. Dat wil niet zeggen dat het egocentrische, vervelende kinderen zijn. Verre van. Door hun gevoeligheid willen ze het juist eigenlijk heel goed doen. Die innerlijke tweestrijd zijn enorme druppels in die emmer. Aan de ene kant willen ze dolgraag dat de juf ze hartstikke lief vindt en aan de andere kant vertikken ze het om toe te geven.

Ook spannende gebeurtenissen zijn moeilijk voor temperamentvolle kinderen. Voor een kind kan van alles spannend zijn, dingen waar we niet altijd bij stilstaan: een schooluitje, opa die komend weekend jarig is of naar de dokter gaan. Dat soort kleine dingen kunnen ze als spannend ervaren.

Ten slotte is afwijzing iets waar temperamentvolle kinderen veel moeite mee hebben. Deze kinderen voelen zich sneller afgewezen. Wanneer je feedback geeft, en door de manier waarop je dat doet, kan een temperamentvol kind volledig blokkeren.´ THUIS OF OP SCHOOL ´Het is niet zo dat alle temperamentvolle kinderen buiten de deur ook lastig gedrag tonen. Dat is belangrijk om te benadrukken. Er is een grote groep temperamentvolle kinderen die op school juist heel sociaal wenselijk gedrag toont. Een leerkracht die bijvoorbeeld zegt, dat het zo´n ontzettend makkelijk kind is. Ouders gaan zich dan nog meer afvragen, hoe dat dan kan. Die kinderen sparen de hele dag de druppels op en eenmaal thuis smijten ze die emmer over hun ouders heen.

Ik vind ouders echt een leuke doelgroep, maar ik blijf ook graag werkzaam binnen het onderwijs. Ik hoop dat leerkrachten gaan ontdekken dat zij ook iets kunnen betekenen voor temperamentvolle kinderen die op school geen lastig gedrag vertonen. Wanneer een leerkracht op school meer zorg draagt voor die emmer, ook al geeft het kind daar op school niet direct aanleiding toe, komt het kind fijner thuis en heeft hij een fijnere middag. Wat uiteindelijk iedereen ten goede komt en ervoor zorgt dat kinderen niet in een neerwaartse spiraal terecht komen.´

BEHOEFTEN ´Er is een aantal behoeften die een temperamentvol kind nodig heeft om zich fijn te voelen. Ik heb deze onderverdeeld in 5 categorieën. De eerste categorie wordt gevormd door de basisbehoeften: dus eten, drinken en slapen. Dit klinkt heel voor de hand liggend, maar ik krijg hier zoveel reacties op. Sommige kinderen zijn heel erg op de klok, maar het moment dat kinderen honger of dorst krijgen of moe worden, is niet altijd voorspelbaar.

Verbinding helpt temperamentvolle kinderen enorm.

Veel contact zoeken, een knipoog of een aai over de bol geven, bevestiging dat je het kind ziet en zijn gevoelens erkent. Denk hier ook aan positieve verbinding. Temperamentvolle kinderen zijn vaak heel enthousiast, uitbundig en vol energie. Dus ook op momenten dat een kind stuiterend in de klas zit, helpt het iets positiefs te zeggen in plaats van: zit eens stil.

Ook voorspelbaarheid helpt temperamentvolle kinderen. Temperamentvolle kinderen zien, horen, ruiken en merken alles op; dus situaties, bekend of onbekend, zijn al spannend. Alles wat je voorspelbaar kunt maken, helpt om het kind zich veiliger te laten voelen, maar ook om te voorkomen dat er andere ideeën in hem opkomen. Want wanneer hij eenmaal een idee in zijn hoofd heeft, krijg je dat er niet meer uit. Hier hoort ook bij dat je zelf in je gedrag voorspelbaar bent, zodat het kind weet waar de grens zit en weet wat er gebeurt als hij die grens over gaat. Ook de voorspelbaarheid in je eigen reactie op dingen, helpt mee. Doen wat je zegt en zeggen wat je doet.

Door kinderen autonomie te geven en mee te laten beslissen, krijgen ze controle. Dat helpt ook. Soms zie je dat er juist minder ruimte wordt gegeven vanuit het idee dat wanneer je het kind een vinger geeft, hij de hele hand pakt. Ze hebben het meer nodig en krijgen het in de praktijk vaak minder, uit angst dat ze er misbruik van maken. Als deze kinderen ergens het nut van inzien, of iets belangrijk vinden, hebben ze juist een enorme motivatie.

Temperamentvolle kinderen hebben meer behoefte aan ontspanning dan de meeste andere kinderen. Ze ervaren meer prikkels op een dag, dus het is belangrijk dat ze kunnen herstellen van alle indrukken die ze op een dag opdoen.

Sommige van deze behoeften lijken elkaar te bijten.

Botsende behoeften noem ik dat. Dat is wat het opvoeden van een temperamentvol kind lastig maakt. Aan de ene kant heeft hij behoefte aan ontspanning en aan de andere kant wil hij juist de wereld ontdekken. Hij heeft behoefte aan verbinding enerzijds en anderzijds wil hij zelf zijn eigen weg kiezen. Dat levert tweestrijd op.´

TCC Magazine | 9

Adviseert u al Vitakruid in uw praktijk?

Populairste merk volgens Google

Compleet assortiment

Toegang tot 600.000 consumenten

Vitakruid is het meest

Een compleet, up-to-date

Een gratis vermelding als verkooppunt

gezochte supplementenmerk

en hoogwaardig

op vitakruid.nl: toegang tot 600.000 advies-

volgens Google Trends.

assortiment.

behoevende consumenten per maand.

1

Vraag een zakelijk account aan op zakelijk.vitakruid.nl

2 

Plaats uw eerste order

3 

Meld u aan als verkooppunt en ervaar de vele voordelen

zakelijk.vitakruid.nl

Liever geen voorraad of verkooppunt? Bekijk dan het commissiesysteem op zakelijk.vitakruid.nl

INTERVIEW

“Wanneer je in alle rust naar je gevoel luistert en dan kijkt naar je kind, kun je eigenlijk alleen maar vanuit liefde handelen.”

Eva: ´Zelf investeer ik thuis veel in verbinding.

Daarnaast ben ik heel voorspelbaar. Mijn oudste twee zijn al tieners, maar zelfs die hebben die voorspelbaarheid nog nodig.

Wat ik ook doe, is overleggen en samenwerken.

Ik zeg zelden dat het is zoals ik zeg en niet anders. Van jongs af aan mogen ze veel meedenken.

Er zijn natuurlijk wel dingen die moeten en we hebben bepaalde afspraken in huis, maar we doen veel vanuit overleg en gelijkwaardigheid.

Ik zie nu bij mijn oudste kinderen dat zich dat terugbetaalt.

Het is niet zo dat ik mezelf wegcijfer of dat ik vind dat temperamentvolle kinderen alles mogen. Het gaat om win-win. Hoe is het oké voor het kind en hoe is het oké voor jou als ouder.

Gelukkig heb ik een hele tas vol trucjes om hun intrinsieke motivatie aan te zwengelen, bijvoorbeeld humor en liedjes.´

terug naar adviezen die ze gehad hebben en wat ze misschien ergens gelezen hebben. Wanneer je in alle rust naar je gevoel luistert en dan kijkt naar je kind, kun je eigenlijk alleen maar vanuit liefde handelen in plaats vanuit angst dat het misgaat of vanuit boosheid omdat het niet gaat zoals je zou willen.´

HANDELEN UIT LIEFDE ´Het allerbelangrijkste dat ik altijd mee wil geven, is dat begrip bij deze kinderen alle verschil maakt. Als je je als ouder inleeft in je kind, in wat hij ervaart en ziet op zijn jonge leeftijd, ontstaat er meer begrip. En hoe meer begrip je kunt hebben voor je kind en het gedrag van je kind, hoe milder je ernaar kunt kijken.

In mijn boek beschrijf ik de eigenschappen van temperamentvolle kinderen, maar het gaat verder dan alleen uitleg geven ervan. Het gaat er ook om: hoe kijk je naar je kind? Wanneer je gedachte over je kind is ´wat ben je toch koppig´, zal je iedere keer dat hij zich koppig gedraagt, denken ´daar gaan we weer´. Dan zal de insteek zijn de lastige kant van die sterke wil te onderdrukken.

Wanneer je die sterke wil kan zien als iets moois, voelt het minder vervelend en word je creatiever in hoe je ermee om kunt gaan. De basis van mijn aanpak is erop gebaseerd om die positieve kant naar boven te halen.

Ook zou ik willen benadrukken: luister naar je gevoel.

Soms gaan ouders over in de denkstand en dan gaan ze

KOESTEREN ´Op dit moment ben ik een onlinecursus voor ouders aan het ontwikkelen om een zo breed mogelijke doelgroep te kunnen bedienen. Tegelijkertijd wil ik ook graag professionals betrekken, die mij hierin kunnen ondersteunen. Er zijn ouders die het onlinetraject volgen, maar die ook graag willen dat er bij hen thuis iemand komt meekijken. Dat is het volgende: het opzetten van een netwerk van professionals.

Het is belangrijk te kijken naar hoe we de omstandigheden kunnen aanpassen om deze kinderen te helpen.

Wij als professionals hebben daarin een rol. Maken we het kind het probleem? Of stellen we een andere benadering voor, waardoor dit kind tot bloei kan komen en uit kan groeien tot een fantastische volwassene?

Want de vier eigenschappen van temperamentvolle kinderen zijn schitterend! Dus laten we deze kinderen koesteren!´

VOORLEVEN ´Opvoeden is voorleven, denk ik altijd. Niet op de korte termijn, want als je iets doet, krijg je dat niet direct terug van je vierjarige. Maar uiteindelijk krijg je alles terug. Juist bij temperamentvolle kinderen is dit belangrijk om te onthouden, juist omdat ze zo opmerkzaam zijn. Ze hebben alles feilloos door. Ook die dingen die voor andere kinderen misschien wat meer onder de waterlijn blijven. Het gaat dus niet alleen om gedrag, maar ook over voor jezelf kiezen en je eigen grenzen durven stellen. Wat jij voorleeft, heeft honderd keer meer invloed, dan wat je zegt tegen je kind dat het moet doen.´

www.temperamentvollekinderen.nl

TCC Magazine | 11

Fittergy Nootropics Hét 24/7 ritueel voor prestatie én herstel

Fittergy Zakelijk

or korting vo nals* professio

Nootropic Supercharge • Voor optimale concentratie • Goed voor geheugen • Ondersteunt tijdens een drukke werkdag

• Ideaal na een lange werkdag • Draagt bij aan normale psychologische functies

Nootropic Brainstarter • Voor een kickstart van de dag • Voor natuurlijke energie • Met cafeïne en groene thee extract

Nootropic Recovery

Het Nootropic ritueel bestaat uit een drietal supplementen die elkaar complementeren gedurende de dag.

*Vraag je zakelijk account gemakkelijk en snel aan op Zakelijk.Fittergyshop.nl

• Bevat melatonine en GABA

Supplements

De

6

HYBRIDE WERKEN

bouwstenen

van breinvriendelijk hybride werken DOOR: ELKE GERAERTS

Elke crisis is tegelijkertijd een kans. We weten al jaren wat we moeten doen om breinbewuster te leven en te werken, maar toch zetten we die kennis nauwelijks om in de praktijk.

Tot de wereld door corona ineens stilstond. Toen konden we het plots wel: op een heel andere manier werken en leven.

Het nieuwe hybride werken – waarbij we flexibel schakelen tussen thuis en kantoor – biedt enorm veel mogelijkheden om eindelijk een mentale sprong voorwaarts te maken, als we tenminste rekening houden met zes belangrijke bouwstenen.

1.

Plan elke dag focustijd in

Onderzoek leert dat ons brein na een afleiding 25 minuten tijd nodig heeft om opnieuw in diepe concentratie te gaan. Ons brein is met andere woorden niet gemaakt om te multitasken; multitaskers zijn tot 40% minder efficiënt. Zeker als we thuis aan het werk zijn, hebben we de neiging om verschillende taken door elkaar uit te voeren. Een vergadering volgen en tegelijkertijd onze mails beantwoorden, een dossier afwerken terwijl de kinderen binnenkomen, een belangrijk telefoontje plegen terwijl we staan te koken… We denken graag dat we zo tijd winnen, maar niets is minder waar.

Zorg er daarom voor dat je bepaalde taken in diepte en focus kunt uitvoeren. Mijn motto? Als je op olifanten jaagt, laat je dan niet afleiden door konijnen. Als je weet wat je olifant van de dag is, plan er dan gericht focustijd voor in. Schakel e-mailmeldingen uit, zet jezelf op ‘afwezig’ in Teams en leg andere afleiders, zoals je telefoon, desnoods in een andere ruimte.

2.

Durf af en toe onbereikbaar te zijn

Op kantoor vinden we het heel normaal dat iemand af en toe een ommetje maakt langs de koffiemachine of even binnenloopt bij een collega om kort te overleggen. Vertegenwoordigers hebben tussen klantenbezoeken in een korte of lange pauze in de auto. Je beseft het misschien niet, maar het zijn allemaal micromomenten waarop je brein even offline kan, letterlijk en figuurlijk.

Het is een fout die velen van ons maakten toen we tijdens de crisis plots thuis moesten werken: we bleven drie tot vier uur aan één stuk achter onze computer zitten. Geen collega in de buurt die je kon storen, maar ook geen collega die spontaan even kwam vragen hoe je weekend was. Het gevolg? Ons brein stond continu in de werkmodus. Geen wonder dat we ons aan het einde van de dag vaak zo uitgeput voelden.

Ik pleit ervoor om af en toe heerlijk onbereikbaar te zijn. Durf op een werkdag te recupereren wanneer je brein helemaal verzadigd is en je energie op is. Ga even offline, maak een korte wandeling en ga daarna weer met 100% energie aan de slag.

TCC Magazine | 13

4.

Ga voor een digitale detox

“Online communiceren zal altijd anders zijn dan offline, maar er zijn etiquetteregels die je kunnen helpen om digistress bij jezelf en je collega’s te voorkomen.”

3.

Bewaak je energie

Cijfers van Microsoft uit 2021 tonen aan dat de tijd die opgaat aan Teams-vergaderingen wereldwijd is verdubbeld. De gemiddelde Teams-gebruiker verstuurt bovendien 45% meer chats per week en 42% meer chats per persoon na de werkuren. We vervingen formele en informele fysieke overlegmomenten collectief door digitale meetings, maar vergaten dat digitaal communiceren ontzettend veel energie vraagt. Zo ligt de snelheid van virtueel werk vaak hoger. Terwijl we de ene meeting verlaten, zit de host van de volgende meeting al op ons te wachten.

Hetzelfde geldt voor mails en chatberichten: alles lijkt even urgent. Bovendien komen berichten via mail of app op een heel andere manier binnen dan wanneer je iemand face to face ziet.

Online communiceren zal altijd anders zijn dan offline, maar er zijn etiquetteregels die je kunnen helpen om digistress bij jezelf en je collega’s te voorkomen. Bijvoorbeeld: stel een mail zorgvuldig op en geef de nodige context mee. Maar ook: lees een mail zorgvuldig en probeer niet té veel tussen de regels door te lezen. Ook belangrijk is het om het juiste medium op het juiste moment te kiezen: een snelle app voldoet in sommige gevallen prima, maar vaak is een telefoontje of een videocall meer waard dan duizend e-mails.

14 | TCC Magazine

Dit is geen pleidooi tegen digitalisering, wel een pleidooi om de digitalisering zo in te zetten dat het ons brein – en dus ook ons welzijn – ten goede komt.

Een goed digitaal werkbeleid houdt rekening met wanneer je in focus moet zijn (en dus bij voorkeur zo weinig mogelijk gestoord wilt worden). In een ideale wereld staan er duidelijke focusblokken in je agenda.

Tijdens deze focusblokken is het goed even cold turkey te gaan en alle digitale prikkels zo veel mogelijk te mijden. Dat kan perfect thuis, maar er zijn ook mensen die op kantoor een betere focus vinden.

Als je in een team werkt, is het uiteraard ook belangrijk waar het kan rekening te houden met elkaars focusblokken. Het is handig om aan te geven wanneer jij focustijd hebt ingepland, net zoals het handig is om te weten wanneer de collega’s in je team liever niet worden gestoord. Een gedeelde digitale agenda kan uitkomst bieden.

Naast blokken voor deep work zul je ook tijd moeten inruimen voor de dagelijkse beslommeringen. Kies ook hier het juiste medium: sommige zaken kunnen perfect via mail, voor andere neem je beter de telefoon. Probeer voor een bepaald type communicatie een bepaald medium te kiezen en houd je daaraan: als je van je collega via mail, WhatsApp én de interne chat informatie doorkrijgt, raak je al snel de weg kwijt.

En wat doe je met vergaderingen? Dynamische, creatieve onderwerpen vragen om een meeting waarbij een team liefst fysiek samen rond de tafel zit. Plan deze dan ook in op momenten waarop iedereen op kantoor is. Informatieve vergaderingen, statusupdates en meer technische onderwerpen kun je vaak wel via de digitale weg oplossen.

Of je nu offline of online vergadert: geef een meeting vanaf de start een duur en een inhoudelijk doel mee. Het is dé voorwaarde voor alle betrokkenen om flow te ervaren. Stel daarom vooraf een agenda op en deel die. Denk na over wie er zal of moet zijn, begin en stop op tijd en vat de meeting in de laatste vijf minuten samen. Houd iedereen die deelneemt, betrokken en energiek. Dat doe je bijvoorbeeld door regelmatig om feedback te vragen, deelnemers rechtstreeks aan te spreken, door met wisselende verslaggevers te werken en oogcontact te houden.

Overweeg ook andere manieren van communicatie.

Vraag jezelf af voor je een videogesprek plant: hebben we echt een vergadering over dit onderwerp nodig? En zo ja, wat kan ik doen om die vergadertijd zo nuttig mogelijk te besteden? Veel informatie kun

HYBRIDE WERKEN

5.

Creëer rituelen

Een cliënt vertelde me dat ze tijdens de pandemie thuis aan de keukentafel werkte. Om aan haar werkdag te beginnen schoof ze niet zomaar het ontbijt opzij, nee, ze haalde een specifiek tafelkleed in een andere kleur tevoorschijn en creëerde zo haar eigen ritueel om haar werkdag te starten.

Het is een prima idee. Zorg voor een overgang van privé naar werk, vervang je reistijd door een korte wandeling, een kop koffie in de tuin of op het terras.

Ook tijdens de werkdag kun je rituelen integreren.

Zo kun je veranderen van ruimte of muziekzender wanneer je switcht van de ene taak naar de andere.

Misschien kan een stevige beat je wel opzwepen bij het afhandelen van je administratie en gaat mails beantwoorden het best staand. En vergeet ook niet om dat tafelkleed aan het einde van de middag weer te vervangen en de werkdag met een ritueel af te sluiten.

6.

Wees authentiek

De crisis sneed onze fysieke banden met collega’s door, maar bracht ons op een onverwachte manier ook sterker samen dan ooit tevoren. ‘I now know quite a few people, who I have been working very closely with during this past year and who I’ve never met in person. People who now know me quite well, I know them quite well, but I have never seen their legs… but I’ve seen their homes, kids & pets’, zo beschreef de Deense graficus Mona Ebdrup het treffend op Twitter.

Tijdens de pandemie leerden we onze collega’s op een andere, authentiekere manier kennen. En dat is goed nieuws! Mensen die nauwe contacten met collega’s onderhouden, ervaren niet alleen sterke werkrelaties, maar ook een hogere productiviteit en een beter algemeen welzijn. Authentieke persoonlijke interacties hebben de kracht om inclusie en innovatie te stimuleren.

Ik ben er al lang een grote voorstander van om je authenticiteit expliciet te tonen op het werk. Voor COVID-19 zag ik vaak dat mensen heel anders waren op de werkvloer dan privé. Het leek wel of ze een werkpet en een privépet hadden. Maar dat is onzin: we zijn één persoon. Ik spreek in dat verband graag over work-life integration. Als je overal je echte identiteit toont, als je je waarom en je waarden uit, zul je aan het einde van de rit veel meer energie overhouden.

©Tjorven Photography

je vooraf aan je team bezorgen, zodat het afstemmen zelf tijdens een (online of offline) meeting tot het strikte minimum beperkt blijft. Denk aan cijferrapportages: waarom stuur je ze voor een vergadering niet al even door? Dan kan iedereen ze op zijn gemak doornemen en tijdens de vergadering gericht vragen stellen. Dat is veel inspirerender dan het eerste half uur samen naar een Excel-file vol cijfers te zitten staren.

Elke Geraerts is doctor in de psychologie en bekleedde verschillende academische posities aan de universiteiten van Harvard, St. Andrews, Maastricht en Rotterdam. Ze is CEO bij Better Minds at Work, dat bedrijven helpt om het mentaal kapitaal van hun werknemers te verhogen. In haar nieuwe boek De Mentale Reset toont ze hoe we na een crisis sterker kunnen staan dan ooit tevoren.

TCC Magazine | 15

Ter ondersteuning van het energieniveau Een gezonde levensstijl is belangrijk voor het energieniveau. Verschillende vitamines en mineralen kunnen helpen als aanvulling op de dagelijkse voeding. Zo ondersteunen vitamines B en magnesium het energieniveau en helpen energie vrij te maken uit de voeding.

240 Vitamine B-complex

510 Magnesium AC

201 Riboflavine

Bij vermoeidheid en ondersteuning van de gemoedstoestand (B11, B12)

Organisch gebonden mineraal

Draagt bij aan vermindering van vermoeidheid

Goed voor de conditie van het geheugen en concentratievermogen (B1, B11, B6, B12) Voor het behoud van een gezonde huid (B2, B3) Geschikt voor vegetariërs en veganisten

Magnesium is goed voor het concentratievermogen Magnesium voor een goede geestelijke balans Geschikt voor vegetariërs en veganisten

Levert een bijdrage aan de bescherming van cellen tegen oxidatieve schade Draagt bij aan een normale energiestofwisseling Geschikt voor vegetariërs en veganisten

Kies voor puur, kies AOV 80% van de voedingssupplementen van AOV heeft een plantaardige capsule, waardoor er zo min mogelijk hulpstoffen nodig zijn.

Verder zijn ze vrij van geur-, kleur- en smaakstoffen, echte pure supplementen dus!

Scan de QR code en lees meer over AOV!

t 036 5460920 • i www.aov.nl

UIT DE PRAKTIJK

Stil

Kwetsbaar, een hart vol pijn. Beiden in rouw, tegelijk. Samen en toch zo verschillend. Samen zwanger en dan plots beslist moeder natuur om genadeloos toe te slaan. Daar waar het hartje hoorde te kloppen op de echo, is het plots stil.

Het lijf nog zo zwanger, het kind zo gewenst. Het lijf houdt het kind vast, het hoofd houdt de zwangerschap vast terwijl het lichaam moet gaan bevallen. Hoe doe je dat? Bevallen terwijl alles in jou het kind in je wil laten groeien om geboren te worden als het moment daar is.

Bevallen zonder een huil van de baby. Dat is zo stil. Geen ontlading, geen blijdschap.

Samen vader en moeder worden en toch is het stil. Met honderdduizend vragen waar heel vaak geen troostend antwoord voor is. Zo het had toch niet moeten gaan.

En dan zitten jullie samen in mijn praktijk. Samen en toch zo alleen. Want hoe doe je dat? Tegelijk verdrietig zijn, samen rouwen om het kindje dat zo gewenst is. Samen mama en papa zijn en afscheid moeten nemen van je kind. De verbondenheid die jij, mama van je kindje, zo intens hebt gevoeld in je buik. En jij vader, je wilt het fiksen, je lieve vrouw aan de hand nemen om te helpen. Om hier samen uit te komen.

Maar ze wil niet, ze is er nog niet klaar voor. Het lijf voelt nog zwanger, de borsten hadden de melk al klaar. Maar het is stil. Ze wil niet vooruit, niet loslaten, niet verdergaan.

Katja Ngo-van Hoof is als psychosociaal therapeut gespecialiseerd in het begeleiden van zwangere en kraamvrouwen.

Ze begeleidt ouderparen bij het verlies van het (on) geboren kind en bij het verwerken van een traumatische bevalling.

Ik laat de stilte toe. De stilte die ik herken van al mijn jaren als obstetrieverpleegkundige op de verloskamer. Als een levenloos kindje wordt geboren, zijn er even geen woorden. Dan is de stilte het besef dat het echt waar is, dat het kind stil geboren wordt.

Bij het sterven van een kind tijdens de zwangerschap, verlies je als ouder samen de toekomst van dat kind. De relatie met je kind heeft zich niet kunnen ontplooien. Het voelt als onnatuurlijk, niet eerlijk, zo had het niet moeten en mogen gaan. Samen tegelijk hetzelfde verlies op hetzelfde moment, en toch allebei in je eigen rouwproces.

Hoe kun je dan verder? Rouw en hoop, rouw en een blijvende kinderwens. Als je je kind verliest, verlies je een deel van jezelf. De omgeving wil je troosten maar vindt de juiste woorden niet, je ervaart zelfs dat ze een beetje bang van je zijn. Niet durven vragen naar je verhaal van het kindje dat ze niet hebben gekend.

Ik vraag je naar je verhaal. Het verhaal van de vrouw die niet verder wil. Het verhaal van de man die het wil fiksen. Ik vraag hem om te wachten, ze is daar nog niet. Vertel eens over je kindje, zo mooi, kwetsbaar en perfect. Alles heeft ze, maar haar hartje is stil. Ik laat haar een brief schrijven aan de dochter die ze niet los wil laten. En samen, met de tijd en de ruimte in mijn praktijk, kunnen jullie huilen en boos roepen in ontlading: “Ik wil haar niet loslaten, ik wil haar omarmen.”

En je hebt gelijk. Omarm de pijn, om het kind in je hart met je mee te dragen, voor altijd in stilte.

TCC Magazine | 17

Hoogtevrees vergroot kans op andere angst of depressie Mensen die een specifieke angst (fobie) hebben, zoals hoogtevrees, angst voor spinnen of de tandarts, lopen drie keer meer kans andere angststoornissen te ontwikkelen en twee keer meer kans depressief te worden. Door snel te reageren op een goed te behandelen angst, kan erger worden voorkomen.

In de zoektocht naar voorspellers van latere psychische aandoeningen is onderzocht of een specifieke fobie -zoals hoogtevrees of angst voor vliegen- een zogenaamde ‘marker’ (voorspeller) hiervoor is. In dit onderzoek is bij 6646 deelnemers gekeken of volwassenen met specifieke fobie in een periode van zes jaar nieuwe psychische aandoeningen ontwikkelen die niet toegeschreven kunnen worden aan een andere risicofactor, zoals een verleden van seksueel misbruik of bijvoorbeeld werkeloos zijn.

Het onderzoek werd uitgevoerd door het Amsterdam UMC, locatie VUmc in samenwerking met het Trimbos-instituut.

“Voorkomen is beter dan genezen”, zo zegt onderzoeker Guido Wetzer van het VUmc. “Als mensen met – schijnbaar onschuldige en goed te behandelen – psychische aandoeningen vroegtijdig worden opgespoord en behandeld, kunnen mogelijk ernstigere psychische stoornissen worden voorkomen.

HTTPS://WWW.TRIMBOS.NL/ACTUEEL/NIEUWS/ HOOGTEVREES-VERGROOT-KANS-OP-ANDERE-ANGST-OF-DEPRESSIE/

Ruim 26.000 handtekeningen voor betere medische zorg vrouwen 80% van de patiënten met onbegrepen klachten is vrouw.

Genderspecifieke zorg is in Nederland nog ver te zoeken.

Journaliste en oud-verpleegkundige Mirjam Kaijer, zelf slachtoffer van een foute diagnose, startte een petitie voor betere medische zorg voor vrouwen. Deze is intussen al ruim 26.000 keer ondertekend.

De petitie wordt ondersteund door vrouwenorganisaties Women Inc. en Zus & Zorg en door vrouwencardioloog dr. Janneke Wittekoek van HeartLife Klinieken. Kaijer pleit voor specialistische medische centra waar vrouwen beter worden gediagnosticeerd en behandeld.

De petitie wordt dit voorjaar aangeboden aan de nieuwe minister van Volksgezondheid. De petitie kan nog steeds ondertekend worden.

Ook kunnen vrouwen hun verhaal achterlaten op het Meldpunt en de enquête invullen. Mirjam Kaijer publiceerde eind vorig jaar het boek Ik ben geen man, waarin ze samen met artsen en ervaringsdeskundigen waarschuwt voor de gebrekkige genderspecifieke zorg in ons land.

HTTP://MIRJAMKAIJER.NL/PETITIE/

18 | TCC Magazine

NIEUWS

Kompas helpt bij signaleren mishandeling Integraal Werken in de Wijk ontwikkelde het Kompas, een hulpmiddel voor professionals bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Het Kompas brengt signalen, risicofactoren en beschermende factoren stelselmatig in kaart. Op basis van die inzichten kan de professional vermoedens concreet maken en besluiten om wel of geen melding te doen bij Veilig Thuis. Het Kompas volgt de stappen van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

Signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling zijn soms moeilijk te benoemen en over te dragen. Met dit instrument maken professionals die signalen concreet.

Integraal Werken in de Wijk benadrukt dat het Kompas niet bedoeld is als vragenlijst in het gezin of voor het cliëntendossier en dat het vakmanschap van de professional bepalend blijft om de juiste afwegingen te maken. ‘Je verzamelt informatie, onderbouwt vermoedens, maar de beslissing over wat je doet met de informatie, is aan jou als professional.’

HTTPS://WWW.NJI.NL/NIEUWS/ KOMPAS-HELPT-BIJ-SIGNALEREN-MISHANDELING

Gratis professioneel vertaalde patiënteninformatie in 22 talen Werk je met anderstalige cliënten?

Dan biedt het platform Voorlichting Vertaald wellicht een belangrijke schakel voor de communicatie met cliënten. Binnen dit platform is met goedkeuring van MIND informatie over onder andere angst, PTSS en depressie professioneel vertaald naar 22 talen.

Psychologen en praktijkondersteuners kunnen bij Voorlichting Vertaald per praktijk een gratis account aanvragen om de voorlichtingsinformatie op de website te delen middels een link naar de vertaalde informatie op Voorlichting Vertaald.

De volgende 10 veelvoorkomende onderwerpen zijn gratis beschikbaar in

22 talen (Afghaans, Algerijns, Arabisch, Braziliaans, Bulgaars, Chinees, Congolees, Eritrees, Frans, Iraaks, Iraans, Jemenitisch, Marokkaans, Nederlands, Pools, Portugees, Roemeens, Russisch, Soedanees, Somalisch, Syrisch en Turks): • • • • • • • • • •

Aanvragen gratis account van Voorlichting Vertaald: www.voorlichtingvertaald.nl/ pilot-aanvragen

ADHD bij kinderen Angst Antidepressiva Boulimia Depressie Paniekaanval PTSS Psychische mishandeling en emotionele verwaarlozing Stress Trilangst

HTTPS://WWW.GGZNIEUWS.NL

TCC Magazine | 19

Transformeer met IEMT!

HB

O Be -con oo fo rd rm eli g ng ea cu ccr rsi ed ste ite n 9 erd +

Welzijn Stressreductie Preventie burn-out Traumabehandeling Persoonlijke groei

Transformeer als mens én als professional!

Wil jij verlichting brengen bij je cliënten met een innovatieve methodiek? Dat kan sneller en effectiever dan je ooit had durven dromen! In een 5daagse IEMT-training leer je hoe je emoties, overtuigingen en ervaringen gebruikt als ingang voor transformatie.

Tijdens de training: Ga je de diepte in met zachtheid, zonder dat je je verhaal hoeft te vertellen.

Laat je zelf je eigen vervelende emoties, herinneringen en stress los.

Ontdek je hoe je identiteit hierdoor een upgrade krijgt.

Nieuwsgierig? Lees meer op www.iemt-training.nl. Kom IEMT zelf ervaren tijdens een gratis kennismakingsworkshop. Of duik meteen in het diepe en meld je aan.

IN DE BOEKENKAST

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

MUISJE MILA De meeste jonge kinderen vinden het heerlijk om voorgelezen te worden. Het kinderboek Muisje Mila vind ik een mooi voorbeeld van zo’n verhaal waar jonge kinderen zichzelf in terug kunnen vinden. Mila ziet haar vader iets doen dat zij ook graag wil kunnen.

Dat dit niet meteen lukt, leidt tot veel muizenemotie en frustratie. Gelukkig geeft de begripvolle moeder muis de wijze raad om het vaak te proberen. En daar ligt natuurlijk de heilige graal.

Muisje Mila is geschreven door Marita Verstegen - Vanhommerig en is bedoeld voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 8 jaar. De kleurige en vlotte aquareltekeningen zijn van de hand van Bianca Ambrosius.

In het boek is een aantal verborgen thema’s terug te vinden zoals, omgaan met iets dat je niet kan of spannend vindt, zelfvertrouwen, vertrouwen op de mensen om je heen en doorzetten. Voor een hulpverlener is Muisje Mila dus een prachtig handvat om deze onderwerpen aan te kunnen snijden.

MUISJE MILA Doorzetten en vertrouwen Marita Verstegen-Vanhommerig Uitgeverij Bullseye Publishing ISBN 9789491920905 Recensie door: Anja van de Weerd

Mijn hulpverlenershart wordt enthousiast van het thema ‘doorzetten’ dat in dit boekje een podium krijgt. Ik zie in mijn praktijk regelmatig kinderen die het erg snel opgeven (lees: zelfs niet eens willen proberen). Dit kan natuurlijk een karaktereigenschap zijn, maar wat mij betreft wil dat niet zeggen dat je het dan ook als een stukje bouwgrond maar braak moet laten liggen.

Vaak zijn ouders zich er niet van bewust dat ze, door alle moeilijke zaken voor de voeten van hun telg weg te poesten, de kans laten liggen om hem te leren ook door te gaan als het tegenzit. Om maar niet te spreken van de (onbewuste) boodschap ‘jij kunt het niet’ die hiermee kan worden doorgegeven. Wanneer ik hierover in gesprek ga en ook vertel dat het wel of niet succesvol zijn van mensen meer samenhangt met de mate waarin iemand kan doorzetten dan dat dit met intelligentie te maken heeft, zijn de meeste ouders heel snelle leerlingen. Overigens filosofeer ik met de ouders ook over de eventuele valkuil van ‘doorzetten’. Dit voor het geval ze té ijverig worden.

Achter in het prentenboek zijn (reflectie)vragen terug te vinden die ouders op weg kunnen helpen wanneer je ze het boekje mochten uitlenen. Aardig is ook dat je door de QR-code te scannen het audioboek kunt beluisteren. Fijn voor die kinderen die auditief gericht zijn, of voor die kinderen die net dat beetje extra zintuigelijke dimensie erg weten te waarderen.

TCC Magazine | 21

IN GESPREK MET

TELEVISIEBOSWACHTER MARIEKE SCHATTELEIJN:

DOOR: RIA TEEUW

‘Ik denk dat in de natuur duurzaam geluk besloten ligt’ Veel mensen kennen boswachter Marieke Schatteleijn van het tv-programma BinnensteBuiten. Daarin gaat ze regelmatig op ontdekkingstocht in gebieden waar haar collega’s werken. Samen met hen neemt ze de kijker mee naar kenmerkende en unieke details in het landschap. Kort geleden verscheen Mariekes boek Natuurzin, met als subtitel Ontdek hoe de natuur ons gezonder, gelukkiger en creatiever maakt. Een belofte die ze bespreekt aan de hand van negen Nederlandse natuurgebieden.

Foto: Sheena Schouwink

Voor elk daarvan heeft ze een andere invalshoek gekozen. Zo gaat het bij het Lauwersmeer over licht en wat dat doet met ons biologisch ritme. In de bossen van Drenthe wijzen samenwerkende mieren de weg naar oplossingen voor moderne problemen. En de bacteriën in de bodem van de Gelderse Poort leren ons over ons eigen microbioom en immuunsysteem. Een apart katern heeft ze gewijd aan de natuur en kinderen. Het zijn maar een paar voorbeelden van de vele items die aan bod komen. De verschillende perspectieven en het indrukwekkende fotomateriaal maken het boek extra levendig en gevarieerd. Je krijgt als lezer al snel de kriebels om je wandelschoenen tevoorschijn te halen.

“Zodra je de natuur in gaat, werkt die door in je denken, je weerstand, je hormonen.”

VOELBAAR Dat is precies wat Marieke voor ogen had toen ze het boek schreef: ‘Dat je zin krijgt om naar buiten te gaan en de natuur bijna voelt. Ik neem de lezer als het ware mee tijdens mijn wandeling. Vervolgens heb ik daar feiten doorheen geweven. Het moest inspirerend en laagdrempelig worden. Ook wilde ik abstracte begrippen als verlies aan biodiversiteit, klimaatverandering en luchtvervuiling persoonlijker en daardoor beter voelbaar te maken. Voor mij werkt zoiets goed. Als iets mij persoonlijk raakt, motiveert me dat enorm om in actie te komen.’

Waarom heb je als onderwerp voor dit boek ‘gezondheid’ gekozen?

‘Omdat ik zelf ervaar wat de natuur in dat opzicht met mij doet. Daar wilde ik meer van weten. Ik raadpleegde reviews, literatuur- en overzichtsstudies, las boeken en had contact met deskundigen. Zelf ben ik absoluut geen gezondheidsexpert, maar een boswachter die naar voren brengt wat anderen onderzocht hebben. Ondertussen bracht het me wel veel inzichten. Zoals dat het effect van de natuur zo ongelooflijk breed is. Zodra je de natuur in gaat, werkt die door in je denken, je weerstand, je hormonen. En dan heb je nog de ervaringen die je buiten kan opdoen en de zingeving die je er kan vinden. Door er zo intensief mee bezig

TCC Magazine | 23

24 | TCC Magazine

IN GESPREK MET

te zijn ben ik me daar veel bewuster van geworden. Toen ik met dat hoofdstuk over bacteriën bezig was, zat ik echt te stuiteren op mijn stoel om wat ik ontdekte. We nemen dat microleven letterlijk in ons op, we hebben het nodig om goed te functioneren. Een intieme relatie waaruit ook het grote blijkt.

Alles wat schade aan de natuur doet, heeft consequenties voor onszelf. Directe relaties kan je natuurlijk niet leggen, maar er wordt niet voor niets steeds meer onderzoek naar gedaan.

In het boek noem ik bijvoorbeeld een onderzoek in Finland waaruit blijkt dat het microbioom van stadskinderen aanzienlijk verbetert als ze vier à zes weken op bosgrond spelen. Dat is toch fantastisch?’

KEUZES ‘Tegenwoordig hebben steeds meer mensen last van allergieën en auto-immuunaandoeningen. Hun immuunsysteem functioneert dan niet meer goed en ook daar spelen bacteriën een rol in. Dat geeft te denken over hoe we onze wereld hebben ingericht. Gelukkig komt daar meer aandacht voor. We kunnen als mens zo ontzettend veel bereiken als we dat willen, maar dan moeten we wel andere keuzes maken.’

Kan je iets over je achtergrond vertellen?

‘Ik ben begonnen met een opleiding voor dierhouderij en ben daarna bij Stichting AAP gaan werken. Dat is een opvangcentrum voor uitheemse dieren. Het was mijn eerste baan en het was geweldig. Maar ik voelde de drang om met de natuur als geheel iets te gaan doen, dus niet alleen met dieren. Vervolgens deed ik de internationale studie Bos- en Natuurbeheer in Wageningen. Daarna wilde ik graag het veld in om praktijkkennis op te doen, zo ben ik bij het vak van boswachter terechtgekomen. Bij Staatsbosbeheer ben je de woordvoerder in het eigen gebied, dat bleek me goed te liggen. Op een gegeven moment nam de KRO-NCRV contact op met Staatsbosbeheer omdat ze voor een programma een boswachter zochten en mocht ik een pilot doen. Zo ben ik erin gerold. Het is werk dat ik nog steeds met heel veel plezier doe.’

Wat betekenen je functies afzonderlijk voor jou? Dus die van boswachter, televisiepersoonlijkheid en auteur?

‘Voor mij passen die erg goed bij elkaar. Maar eerlijk gezegd voel ik me helemaal geen televisiepersoonlijkheid. Als ik voor de camera sta, is dat voor mij bijna hetzelfde als een excursie geven, alleen weet ik dat mijn bereik groter is. Het ligt voor mij in het verlengde van mijn boswachterswerk. Het is fijn te merken dat het programma veel betekent voor mensen, dat blijkt uit de leuke reacties die ik krijg. Het boswachterswerk wil ik ernaast blijven doen. Ik kon ook overstappen naar een communicatiefunctie, maar dat wilde ik per se niet. Het boswachtersvak is voor mij echt de basis. Wel heb ik een eigen vast natuurgebied moeten opgeven, want de tijd die ik daarvoor nog beschikbaar had, was te beperkt. Ik werkte onder andere in Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Nu ben ik als projectboswachter Noord-Holland ook actief bij andere

gebieden. Het werk voor BinnensteBuiten hangt daarmee samen. Dan mijn rol als auteur. Een boek is een fantastisch medium om je verhaal te vertellen. Ik vind het heerlijk om te schrijven, maar tegelijkertijd ook moeilijk om binnen te zitten.

Daar heb ik wel eens mee geworsteld.’

Wat heeft jou geïnspireerd voor het onderwerp van het boek?

‘Ik was al lange tijd geïnteresseerd in de relatie van de natuur met de gezondheid en las er veel over. Dat de verstedelijking toeneemt en dat er allerlei problemen spelen in de natuur, is wel iets waar ik me zorgen over maak. Als mensen onze gebieden bezoeken, zie ik dat de natuur ze ontzettend goed doet. Tegenwoordig zie je coaches die hun werkterrein naar buiten verplaatsen, mensen die hun schoenen uittrekken en op blote voeten wandelen, yogadocenten die hun lessen buiten willen gaan geven. Ontwikkelingen die maakten dat ik wilde weten waarom we zo naar die natuur worden getrokken.’

Je schrijft dat je creatiever wordt in de natuur. Hoe ondervind je dat zelf?

‘De natuur schept bij mij ruimte voor een heleboel ideeën.

Soms, als ik achter de computer zit, vind ik het lastig om mijn gedachten goed te ordenen. Ga ik de natuur in, dan helpt mij dat om afstand te nemen. Mijn gedachten worden wat minder belangrijk en het wordt wat zachter vanbinnen. Dat geeft rust en meer focus. Een collega van mij zei eens dat in de natuur vragen wegvallen. Dat vond ik een heel krachtige uitspraak.

Het geldt ook voor emoties. Heb je verdriet en je gaat de natuur in, dan wordt dat zachter omdat de pijnlijke vragen die eromheen hangen, verstommen. In de natuur mag je jezelf zijn, die stelt je geen vragen.’

In een apart katern pleit je ervoor om kinderen vooral voor hun elfde een band met de natuur te laten smeden. Wat als dat bij sommigen niet gebeurt?

‘Als stadskinderen voor een schoolprogramma in een natuurgebied komen, zijn veel van hen daar voor de eerste keer. Dat is de ervaring van veel boswachters. Vaak vinden die kinderen alles wat ze tegenkomen vies en eng en bij wijze van spreken weten ze niet eens wat een eekhoorn is. Omdat ze er niet mee zijn opgegroeid, maakt de natuur ook geen deel uit van hun referentiekader. Zij zijn wel degenen die in de toekomst de natuur een goede plek in de wereld moeten geven. Maar ik vind ook dat we die kinderen zelf zoveel ontnemen als we die band niet bevorderen.’

KANSEN ‘Mijn zoon is 7. Vaak denk ik terug aan de tijd toen ik zelf die leeftijd had. Echt schrikbarend hoe de omgeving sinds die tijd is veranderd. Ik woonde ook in de Randstad, maar kon wel gewoon naar buiten om in de bosjes te spelen en hutten te bouwen. De verstening van nu is vrij saai voor kinderen én ongezond. Ik vind daarom dat we de stad anders moeten gaan inrichten, dus zo groen mogelijk maken. Een taak voor

TCC Magazine | 25

meer veerkracht meer geluk meer gezondheid

De HeartMath methode In de evidence-based HeartMathmethode staan de thema’s lichaamsbewustzijn en emotieregulatie centraal.

Door biofeedback op het hartritme leert u uw cliënten om te gaan met stress en hoe ze zichzelf in een meer optimale toestand kunnen brengen.

Uw cliënten krijgen zo meer grip op stress en angst. Uit vele studies blijkt dat dit tot toegenomen veerkracht, geluk en gezondheid leidt!

HeartMath biedt verschillende professionele opleidingen aan.

Zo komt u in aanraking met diverse interventie-technieken die u zelf kan oefenen en toepassen in uw professionele praktijk.

T: 043-36 55 626 E: info@heartmathbenelux.com www.heartmathbenelux.com

IN GESPREK MET

“Ik denk dat in de natuur een eenvoudig maar duurzaam geluk besloten ligt. De schoonheid en het leven om je heen kun je tot diep in je vezels voelen.”

Ruimtelijke Ordening, natuurbeheerders en mensen uit de gezondheidssector. Als ik door de stad loop zie ik overal kansen. Bijvoorbeeld een groenstrook op een stoep die nu immens breed is. Kinderen die in de stad opgroeien, zouden veilig moeten kunnen buitenspelen, zonder gevaar van fietsers, brommers of auto’s.

Er is al een kentering gaande en ik hoop dat die uitmondt in een groene stadsinrichting die gezondheid, welzijn en biodiversiteit bevordert. Zodat mensen ook in de stad plezierig kunnen wandelen, daar is beslist behoefte aan.

Laatst sprak ik nog iemand van de IVN, een organisatie die zich bezighoudt met natuur­ educatie. Die hebben het initiatief genomen om bedrijventerreinen te gaan vergroenen. Dat zijn vaak grote oppervlakken waar delen niet van worden gebruikt.’

Hoe zie jij de discrepantie tussen de toenemende bevolkingsdichtheid en de schaarse Nederlandse natuur?

‘Dat is inderdaad een spanningsveld, maar er zijn ook kansen. Zo is Staatsbosbeheer bezig met een groot bebossingsproject zodat er vele hectaren bos bij komen. Er wordt met boeren samengewerkt aan natuurinclusieve landbouw. Verder werken we aan het programma De Groene Metropool: onze medewerkers zitten daarbij aan tafel bij beleidsmakers om de natuur buiten de stad en de stedenkernen beter met elkaar te verbinden. Zo worden in Amsterdam de scheggen nieuw leven ingeblazen. Dat zijn een soort groene vingers die tot binnen in het centrum reiken en in verbinding staan met de parken. Als we een stadsgebied inrichten, zouden we van tevoren al moeten nadenken over hoe je dat groen maakt of met andere natuur verbindt. Dat is goed voor insecten, planten, dieren en mensen.

Bovendien heeft de coronatijd laten zien hoeveel behoefte we eraan hebben. Natuur moet onderdeel uitmaken van het beleid.’

Het is in ons land slecht gesteld met de biodiversiteit. In hoeverre denk jij dat we erin zullen slagen om die te herstellen?

‘Dat vind ik moeilijk om te zeggen. Nederland is een land waarin zoveel samenkomt.

Enerzijds hebben we veel aandacht voor de natuur. Inmiddels werk ik al jaren mee aan BinnensteBuiten en ontdek ik daardoor steeds verschillende gebieden en gebiedjes. Dat is uniek voor zo’n klein land. Anderzijds is er heel veel verstedelijking en hebben we veel wegen.

Er is verdroging en enorm veel stikstofuitstoot.

Dat zijn grote problemen. Of het ons gaat lukken die op te lossen durf ik niet te zeggen.

De tijd zal het moeten uitwijzen. Ik zet me er in elk geval maximaal voor in.’

Wil je tot slot van dit interview nog iets toevoegen?

‘Ja. De natuur is altijd ons thuis geweest en de gezondheidseffecten laten zien hoe krachtig die relatie is. Zorg voor de natuur en zelfzorg gaan samen. Eigenlijk zijn die een en hetzelfde, maar mensen moeten het weer gaan voelen.

Het wordt dan zoveel gemakkelijker om de natuur weer een plek te geven in je dagelijks leven en handelen. Je tuin vergroenen, minder consumeren, kiezen voor producten die bijdragen aan een gezonde wereld doe je dan niet omdat het moet, maar omdat het voor jezelf betekenisvol is. Daarnaast biedt de natuur alles om op een eenvoudige en goedkope manier je gezondheid te bevorderen.

Ik denk dat in de natuur een eenvoudig maar duurzaam geluk besloten ligt. De schoonheid en het leven om je heen kun je tot diep in je vezels voelen, dat is een geluk dat ik iedereen gun. Het maakt je bovendien minder afhankelijk van consumeren. Want ook dat is een zoektocht naar geluk, alleen een die slechts kortstondig bevredigt. Als je de natuur voelt en ervaart, word je gemotiveerder om voor je omgeving te zorgen. Ik hoop dat ik met dit boek daar een bijdrage aan kan leveren.’

Vast! Met je rubriek in BinnensteBuiten doe je dat ook.

‘Zo mooi dat ik dit werk mag doen. Ik ben daar heel dankbaar voor.’ www.staatsbosbeheer.nl

Afspraak Rijk en provincies: in 2030 37.000 hectare bos aangeplant Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) is van plan het bosoppervlak in Nederland tot 2030 met 37.000 ha uit te breiden. Daarvan plant Staatsbosbeheer 5000 ha aan. www.rijksoverheid.nl

TCC Magazine | 27

Shenzhou Open University of Traditional Chinese Medicine

Beroepsopleidingen Acupunctuur De meest bekende en wereldwijd erkende vorm van Traditionele Chinese Geneeskunde.

Chinese Kruidengeneeskunde Leer de recepturen van Chinese kruiden om deze op een veilige manier in te zetten in je praktijk.

Tuina massagetherapie Als alternatief voor acupunctuur, of een waardevolle aanvulling op andere complementaire geneeswijzen.

OPEN DAG - 26 MAART

3 tot 4-jarige deeltijdopleidingen

Krijg inzicht in ons aanbod van boeiende studieprogramma’s en ontmoet onze decaan, enkele docenten en de studiecoördinatoren.

HBO-conform geaccrediteerd Ervaren, internationaal docententeam

Meld je nu aan op onze website!

Stage in eigen kliniek

Geldersekade 67 1011 EK Amsterdam 020 - 620 33 71

Life Boost Een combinatie van de bloesemremedies boerenwormkruid, celenergie en kruidje roer me niet.

Goed voor de verbinding met je innerlijk vuur, je kern en je liefde: zorgt voor de integratie van je kracht om neer te gaan zetten wie je werkelijk bent.

-

Sprayset Reiniging Plus Life Boost zit ook in de nieuwe Sprayset Reiniging Plus. Te gebruiken bij ontstorings- en reinigingsprotocollen (zie webwinkel).

Sprayset Reiniging Plus bestaat uit Life Boost, Orchid Airspray Reiniging en een gratis sprayflesje van 10 ml.

www.bloesemremedies.com Bloesem Remedies Nederland | Postbus 6139 | 5960 AC Horst Tel. 077-2300011 | info@bloesemremedies.com www.bloesemremedies.com | www.primaveralife.nl

UIT DE PRAKTIJK

Pannenkoek

Emotionally Focused Therapy (EFT) is de rode draad in de relatietherapie die ik stellen aanbied. In de eerste fase van het traject kijken we naar het typische interactiepatroon waar ze telkens weer in vast lopen. In de EFT noemen we dat de ‘Duivelse dialoog’. Het is belangrijk om dit patroon te leren herkennen en te benoemen, want dat is hun vijand en die mag gestopt worden. Ze mogen een eigen naam geven aan die boosaard, zodat ze meteen begrijpen waar het over gaat, als een van hen die benoemt.

Vanmiddag zijn Jenny en Will in mijn praktijk. Hun signaalwoord is ‘pannenkoek’ omdat ze een keer enorme ruzie hadden over een flensje.

Ik vertel hun eerst over de 5 talen van de liefde: woorden, aanrakingen, cadeautjes, tijd & aandacht en zorgzaamheid. Ik schrijf en teken daarbij een aantal dingen op mijn whiteboard en maak de vergelijking met een Chinees en een Fransman die zich tot elkaar aangetrokken voelen: als die niet elkaars of een gemeenschappelijke taal leren spreken, zal hun relatie geen lang leven beschoren zijn.

Zo ontdekken Will en Jenny dat ze al jaren verschillende liefdestalen spreken. Dat geeft verrassend veel inzicht. Nu realiseren ze zich dat ze elk wel degelijk goede intenties tonen, maar dat ze die van elkaar niet doorhebben, puur door het verschil in taal. Ze nemen zich voor om elkaars taal beter te leren begrijpen en om de taal van de ander ook te leren spreken. Zo te zien, hebben ze er zin in.

Het volgende onderwerp gaat over het belang van ‘complimenten geven’ en ‘aardig zijn voor elkaar’. Ik vertel hoe Stephen R. Covey, om dat uit te leggen, het beeld van een ‘emotionele bankrekening’ gebruikte, terwijl John Gottman als metafoor een batterij nam. Het idee achter hun verhaal: een compliment of positieve toenaderingspoging is plus een, een kritische opmerking is min drie. En niemand wordt blij van een bankrekening die in het rood staat, noch van een lege batterij.

Ingrid Druyts is counselor, psychosociaal therapeut en relatietherapeut bij iD Counseling. www.idcounseling.com

Maar … in Vlaanderen en Nederland strooien we niet zo gauw met pluimen. Daarbij komt nog dat wie ontevreden is met de relatie, de focus vooral richt op dat wat er niet goed gaat. En dat wordt dan wél uitgesproken. Partners gaan daardoor twijfelen of ze überhaupt iéts goed kunnen doen in de ogen van de ander. Gevolg is dat ze de verbinding verliezen en uiteindelijk bij een relatietherapeut terechtkomen.

Vandaag koos ik ervoor om de liefdesvoorraad te vergelijken met een oplaadbare batterij. Jenny en Will doen hun best om een heleboel complimenten voor elkaar te formuleren, en ook al voelt dat nog onwennig, ze hebben er zichtbaar plezier in.

Als ik net in bed lig, krijg ik een appje van Jenny. “Ik heb ook iets op mijn ‘whiteboard’ geschreven” met een foto van een grote badkamerspiegel met daarop “Three compliments a day, keeps de pannenkoek away.”

Ik sluit mijn dag af met een luide lach.

TCC Magazine | 29

Ashwagandha versus shatavari: wat is het beste vrouwenkruid?

Yin en yang: twee kosmische zielsverwanten die ondanks een vermeende tegenstelling in elkaars verlengde liggen. Dit Chinese fenomeen symboliseert de dualiteit tussen vrouwelijk (yin) en mannelijkheid (yang). Bovendien vormt het een onontkoombare parallel met de Ayurvedische kruiden die centraal staan in dit artikel: ashwagandha en shatavari.

Deze twee onderscheidende kruiden hebben wezenlijk bestaansrecht in ieders huisraad. Ongeacht ons geslacht bezitten we namelijk zowel mannelijke als vrouwelijke energieën. Maar welk van deze kruiden is het meest geschikt voor de vrouw?

Als vrouw bezit je het bijzondere vermogen om leven te dragen en de wereld te verrijken met een unieke creatie. Een gave waardoor we als vrouw bij tijd en wijle laveren tussen emoties. Ietwat oneerbiedig duidt men dit in het algemeen als vrouwenproblemen. Voor een genuanceerde balans tussen de psychologische en fysiologische aspecten van ons lichaam zou een zogenoemd adaptogeen weleens dé toevlucht kunnen zijn.1

“Als vrouw bezit je het bijzondere vermogen om leven te dragen en de wereld te verrijken met een unieke creatie.”

Wat is ashwagandha?

Ashwagandha is een kruid met paardachtig aroma – afkomstig uit de Indische geneeskunde. De wortel van het kruid is te verkrijgen als poeder, in gedroogde vorm of als verse wortel.

30 | TCC Magazine

De werking van ashwagandha Ashwagandha behoort tot de elite van de Ayurveda (wetenschap van lang leven) in de traditionele Hindoeïstische geneeskunde. In deze omgeving is het kruid al eeuwen in gebruik tegen diverse kwalen en ongemakken.2 Om uit te leggen hoe deze lichtbruine wortel in ons lichaam te werk gaat lichten we het verband toe met een alom bekend Chinees symbool: yin en yang. Ofwel, de representatie van innerlijke balans tussen zowel de mannelijke als vrouwelijke energie. Hierbij staat ‘yin’ voor het vrouwelijke, beheerste en rustig water-energielichaam. ‘Yang’ symboliseert ons mannelijke en actieve vuur-energielichaam.

YIN- EN YANG-ENERGIE Volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde bezitten we allemaal – ongeacht ons geslacht of seksuele identiteit – deze energielichamen. De yin-yang energieën zijn voortdurend in beweging en aan verandering onderhevig, afhankelijk van onze mentale en lichamelijke gesteldheid.

Het kruid ashwagandha staat bekend om de yang-verhogende eigenschappen. In het oude India is het veel in gebruik voor een balans van de actieve energie in het lichaam.3 Het ashwagandha-extract zorgt dus voor een toename van de yang (mannelijke)-zijde van het spectrum.

ADVERTORIAL

“Ter ondersteuning van ongemakken rondom de menstruatie is het beste vrouwenkruid te allen tijde shatavari.”

Wat is shatavari?

De andere adoptogeen waar we in dit artikel aandacht aan besteden, is afkomstig van een plant uit de aspergefamilie: shatavari. De wortel en de vrucht van de aspergeplant is waar we de werkzaamheid aan toe schrijven. De zogenoemde Asparagus Racemosus is net als ashwagandha een veelgebruikt extract in de Ayurvedische geneeskunde.

Maar met de bewoording veelgebruikt doen we shatavari eigenlijk tekort. Waar men dit extract traditioneel duidt als ‘Koningin der Kruiden’ heeft de letterlijke vertaling betrekking op haar botanisch achtergrond. Door de wortelstructuur werd de plant namelijk gedoopt tot ‘Honderd Wortels’.

Toen de eigenschappen van het extract aan het licht kwamen, veranderde deze naam in ‘Honderd Echtgenoten’ of ‘Die Honderd Echtgenoten Bezit’.4 Maar wat zijn die – ogenschijnlijk – opwindende eigenschappen nu precies?

Conclusie: shatavari is het beste vrouwenkruid Er circuleren zowel mannelijke (yin) als vrouwelijke (yang) energieën in ons lichaam. Ongeacht ons geslacht of seksuele identificatie. Ter ondersteuning van ongemakken rondom de menstruatie is het beste vrouwenkruid te allen tijde shatavari. Vooral vanwege de werking op de vrouwelijke, rustende energie.

De besproken Ayurvedische kruiden ashwagandha en shatavari zien we op het eerste oog misschien als twee separate entiteiten, toch sluiten de actieve en rustende energielichamen zorgvuldig op elkaar aan. Net als hun zielsverwanten yin & yang.

Referenties zijn op te vragen bij de redactie.

Met dank aan Jeanne Viet – Research & Development Officer

De werking van shatavari Waar ashwagandha gezien kan worden als de mannelijke yang van het kruidengamma, is shatavari te categoriseren als de vrouwelijke yin-component. De Asparagus Racemosus voedt en versterkt onze vrouwelijke, rustende energie.5 Precies wat nodig kan zijn gedurende de maandelijkse periode waar we als vrouw allemaal mee te maken krijgen.

Een periode die bijwijlen neerslachtigheid of zelfs een hinderlijk gevoel in de onderrug tot gevolg heeft.

Zogenoemde yin-kruiden zorgen voor afkoeling wanneer de algehele gemoedstoestand een kookpunt lijkt te bereiken. Het gevoel van rusteloosheid maakt plaats en onnodige activiteit kalmeert. Hiermee voeden deze extracten onze innerlijke vitaliteit.6 Uit onderzoek naar de Ayurvedische geneeskunde is bovendien gebleken dat yin-kruiden gezonde cycli ondersteunen en de kenmerkende ongemakken bedwingen.7 Hierdoor beschouwen we deze kruiden als unieke vrouwenextracten.

TCC Magazine | 31

Speciaal voor die ene periode in de maand.

NIEUW

Femme 60 TA B L E T T E N

Hormoonsupport 1 voor vrouwen.



Helpt bij het reguleren van de menstruatiecyclus2



Gunstig voor een goede geestelijke balans



Goed voor het energieniveau4



Bij ongemakken rondom de menstruatie1,2



Piperine (Bioperine ) zorgt voor een betere opname

3

®

Vitakruid.nl

Femme werkt optimaal in combinatie met:

Multi Dag & Nacht Vrouw Speciaal afgestemd op de behoefte van de vrouw.

Samenstelling per dosering (1 tablet)

RI*

Maca extract (Maca-GO®, 0,3% glucosinolaten) 4 500 mg Saffraan extract (Affron®, 3,5% Lepticrosalides®) 3 15 mg Shatavari extract (10:1, Asparagus Racemosus) 2 250 mg Vitex Agnus Castus extract (0,5% agnuside, 0,6% aucubine) 1 150 mg Zwarte peper extract (Bioperine®, 95-98%) 3 mg

** ** ** ** **

* Referentie inname ** Geen RI vastgesteld

NIEUWS

Het belang van

voedingsvezels Jaren geleden dacht men dat voedingsvezels niets meer dan vulling van de voeding waren. Maar dankzij prebiotica kijken we daar nu heel anders tegenaan!

De mening onder wetenschappers omtrent vezels is de laatste jaren grondig gewijzigd. Vooral prebiotica (inuline, FOS en XOS) hebben het vezellandschap behoorlijk door elkaar geschud. Zo weet men nu dat deze voedingsstoffen meerdere functies hebben waaronder het verzadigingsgevoel reguleren, het immuunsysteem ondersteunen en de microbioombalans herstellen.

Wat zijn voedingsvezels?

Voedingsvezels behoren tot de koolhydraten. Vezels zijn koolhydraten die niet verteerd kunnen worden door de menselijke spijsvertering. De vezels komen dus onverteerd aan in de dikke darm. In de dikke darm wordt een deel van de vezels gefermenteerd door het darmmicrobioom. Daarom worden voedingsvezels ook wel onderverdeeld in fermenteerbare vezels en niet-fermenteerbare vezels. Fermenteerbare vezels worden ook wel prebiotica genoemd.

"Onderzoek laat zien dat het huidige (westerse) voedingspatroon, gekenmerkt door een lage hoeveelheid vezels, zorgt voor een afname van kwantiteit en diversiteit van het microbioom, met alle gevolgen van dien.”

Waar zitten vezels in?

Vooral groenten, fruit, zaden en noten zijn rijk aan voedingsvezels. Ook graanproducten en peulvruchten bevatten vezels, al passen deze producten niet in elk voedingspatroon. Vaak bevat onze voeding van nature zowel fermenteerbare als niet-fermenteerbare voedingsvezels. Vezelsupplementen kunnen wel enkel fermenteerbare vezels bevatten; dan spreken we over een prebioticaproduct.

Hoeveel vezels per dag?

De Nederlandse gezondheidsraad adviseert 32-45 gram vezels voor volwassenen per dag. Hiermee worden zowel

fermenteerbare als niet-fermenteerbare vezels bedoeld.

De gemiddelde Nederlander krijgt tussen de 15 en 23 gram vezels binnen. Onderzoek laat zien dat het huidige (westerse) voedingspatroon, gekenmerkt door een lage hoeveelheid vezels, zorgt voor een afname van kwantiteit en diversiteit van het microbioom, met alle gevolgen van dien.

Niet-fermenteerbare voedingsvezels Cellulose, hemicellulose en lignine zijn de meest voorkomende niet-fermenteerbare voedingsvezels. Deze voedingsvezels zijn onderdeel van de celwand van planten. De celwand beschermt de plantencel en maakt de cel ‘hard’.

Wat is de werking van niet-fermenteerbare voedingsvezels?

Cellulose, hemicellulose en lignine functioneren als een soort borsteltjes die de darmwand schoonschrapen. Hierdoor kunnen pathologische micro-organismen minder makkelijk aanhechten. Doordat niet-fermenteerbare vezels de massa van de ontlasting vergroten wordt de darmtransit versneld.

Een optimale transitsnelheid zorgt voor een verbeterde stoelgang en vermindering van de toxische belasting van het spijsverteringskanaal.

Fermenteerbare voedingsvezels Fermenteerbare voedingsvezels zijn vezels die door de goede bacteriën in het microbioom gefermenteerd kunnen worden.

Eén van de belangrijkste bacteriekolonies binnen een gezonde darmflora is de kolonie van bifidobacteriën. Bifidobacteriën zijn in staat om fermenteerbare voedingsvezels als voedingsbron te gebruiken.

Wat is de werking van fermenteerbare voedingsvezels?

Bij de fermentatie van de prebiotische vezels komen verschillende metabolieten waaronder korteketenvetzuren (zoals melkzuur en acetaat) vrij. Deze actieve metabolieten hebben functies zoals: • In stand houden van de juiste pH-waarde • Voedingsbron voor de cellen in de darmwand

TCC Magazine | 33

Stichting Orthokennis Uw leverancier van orthomoleculaire kennis

De clinics van stichting Orthokennis Stichting Orthokennis biedt een aantal zeer interessante clinics aan. In het overzicht hieronder vindt u een keur aan orthomoleculaire onderwerpen. Zoals u van ons gewend bent, houden we rekening met verschillende kennisniveaus. Onze clinics worden hoog gewaardeerd en staan erom bekend dat de gedeelde informatie altijd goed toepasbaar is in de praktijk.

Clinic

Datum

Locatie

Orthomoleculaire behandeling van post-viraal syndroom

18 maart 2022

Online

Kinderen: darmmicrobioom, voeding en suppletie

1 april 2022

Breukelen of online

Maag- en darmaandoeningen: voeding en orthomoleculaire ondersteuning

14 mei 2022

Antwerpen of online

Mondgezondheid: voeding en suppletie

17 juni 2022

Breukelen of online

Mannelijke Hormonen

1 juli 2022

Breukelen of online

Het immuunsysteem: fysiologie en orthomoleculaire ondersteuning

16 september 2022

Breukelen of online

Auto-immuunziekten en orthomoleculaire ondersteuning

7 oktober 2022

Breukelen of online

Stress, burn-out, depressie en vermoeidheid

15 oktober 2022

Antwerpen of online

Neurotransmitters: theorie en praktijk

11 november 2022

Breukelen of online

Schildklier

25 november 2022

Online

Op www.orthokennis.nl vindt u meer informatie en kunt u zich aanmelden. Mocht u vragen hebben over onze clinics of diensten, neem dan gerust contact met ons op.

Telefoon E-mail Website

+31 (0)75 640 81 80 info@orthokennis.nl www.orthokennis.nl

mede mogelijk gemaakt door:

NIEUWS

bouwsteen voor XOS. XOS is een prebiotische voedingsvezel die met name de groei van bifidobacteriën stimuleert. Het voordeel van XOS is dat de gunstige effecten al optreden bij zeer lage doseringen.

Vezels 2.0: gefermenteerde vezels Fermenteerbare vezels worden door de bacteriën in het microbioom omgezet in actieve metabolieten zoals korteketenvetzuren. Er wordt steeds meer onderzoek uitgevoerd met deze gunstige metabolieten. Wetenschappelijk onderzoek richt zich met name op het gebruik van korteketenvetzuren bij inflammatoire darmziekten. Een product met daarin de gunstige metabolieten van prebiotische vezels kan daarom een belangrijke rol spelen in de praktijk.

Wat doen voedingsvezels?

Je gebruikt een vezelsupplement bijvoorbeeld bij de behandeling van darmproblemen zoals obstipatie en antibiotica-geïnduceerde diarree en bij het verbeteren van de stoelgang.

Vezelsuppletie kan daarnaast worden gebruikt om het verzadigingsgevoel te stimuleren, bijvoorbeeld ten behoeve van gewichtsverlies. Een vezelsupplement past bovendien bij de behandeling van verschillende (chronische) aandoeningen, zoals diabetes en depressies.

• • • • • •

Reguleren van het verzadigingsgevoel Beschermen tegen pathogene bacteriestammen Verbeteren van water- en mineraalopname Remmen van de cholesterolsynthese Verbeteren van de immuunfunctie Wat zijn de beste prebioticaproducten?

De populairste vezels: Inuline en FOS De bekendste en best onderzochte fermenteerbare vezels zijn inuline en fructo-oligosacharide (FOS), vezels die opgebouwd zijn uit ketens van fructose. Ze komen voor in de wortels van cichorei, aardpeer, dahlia, paardenbloem, schorseneer, ui, prei en artisjok.

Inuline is een relatief langzaam fermenteerbare vezel omdat het een polymeer is (lange koolhydraatketen). Hierdoor heeft inuline niet alleen een prebiotische werking maar het vergroot bovendien de ontlastingsmassa.

FOS heeft dezelfde bouwstenen als inuline maar het is een kortere koolhydraatketen. Dit is dan ook de reden dat een combinatie van inuline en FOS zeer populair is; de combinatie van de makkelijk fermenteerbare FOS en langzaam fermenteerbare inuline zorgt voor een diverse prebiotische samenstelling met een breed werkingsmechanisme.

De nieuwste vezel: XOS Een relatief nieuwe vezel waar steeds meer onderzoek naar wordt gedaan is xylo-oligosaccharide (XOS). XOS kan uit hemicellulose worden gewonnen; hemicellulose is namelijk rijk aan xylose. Xylose, ook wel houtsuiker genoemd, is de

Een vezelsupplement gebruiken voor een goede mentale gezondheid?

Tot de metabolieten van voedingsvezels horen ook onder andere GABA (gamma aminoboterzuur) en serotonine. Deze neuroactieve componenten worden door het microbioom aangemaakt en hebben via de tweezijdige communicatie van de darm-hersen-as invloed op de mentale gezondheid. Deze tweezijdige verbinding tussen de darmen en de hersenen wordt in observationele studies bevestigd. Een gezonde darm is dus niet alleen belangrijk voor een goed buikgevoel maar ook op het mentale welbevinden.

Kennis in de praktijk Groenten, fruit, zaden en noten zijn van nature rijk aan voedingsvezels. Naast een gezond spijsverteringskanaal hebben vezels nog vele andere functies, zoals het ondersteunen van de immuunfunctie en het verminderen van de toxische belasting. De vezelinname van de gemiddelde Nederlander ligt onder de aanbevolen inname van 32-45 gram voedingsvezels per dag, wat voor problemen kan zorgen. Een voedingspatroon bevat idealiter een ruime hoeveelheid groenten, fruit, zaden en noten. Om de darm te ondersteunen, of bij de behandeling van diverse (darm)klachten, kunnen extra vezels worden toegediend in de vorm van een vezelsupplement.

Referenties zijn op te vragen bij de redactie.

Dit artikel is mogelijke gemaakt door Natura Foundation, www.naturafoundation.nl

TCC Magazine | 35

Martin Appelo GZ-psycholoog

€ 55 Hechting en relaties

100% online

Hoe komt (on)veilige hechting tot stand en hoe kunnen relatieproblemen die hieruit voortvloeien worden opgelost?

Leer de verschillende scripts uit de wagenmenner-metafoor toepassen in relatietherapie.

Erkend certificaat 8 NFG punten

hupper.nl

UIT DE PRAKTIJK

Authenticeit

In 2020 begeleidde ik een cliënt met depressieve gevoelens. Er speelde problematiek op meerdere gebieden en hij was volledig uit het lood geslagen omdat hij vanwege corona noodgedwongen impopulaire maatregelen moest nemen in zijn organisatie. Deze jongeman is ondernemer en eigenaar van een bedrijf, waar hij leidinggeeft aan zijn medewerkers.

We besloten om te starten met een therapietraject, waarin hij op onderzoek ging naar zichzelf en de confrontatie niet schuwde. De depressie werd behandeld, trauma’s getransformeerd en hij was in staat om de problemen in zijn organisatie op een constructieve manier op te lossen en de vervelende consequenties daarvan te aanvaarden.

De jonge ondernemer ervaarde dat de opgedane zelfkennis een positief effect had op meerdere levensdomeinen. Hij sprak de wens uit om zich verder te ontwikkelen. Hij wilde zijn ‘authentieke zelf’ ontdekken en een authentieke leider worden. Hij vroeg zich af hoe hij dat zou kunnen ontwikkelen. En stelde de grote vraag: Wanneer ben je authentiek?

Onderzoek naar authenticiteit wijst uit dat er geen definitieve omschrijving bestaat voor ‘authentiek zijn’. Verschillende auteurs die publiceerden over authenticiteit, gebruiken de volgende overeenkomstige omschrijvingen voor authenticiteit: “Diegenen die zich diep bewust zijn van hoe ze denken en zich gedragen, worden door anderen als authentiek ervaren. Iemand die authentiek is, is congruent op mentaal, fysiek, emotioneel en spiritueel niveau en komt echt, betrouwbaar, geloofwaardig en waarachtig over.”

Met andere woorden, wat iemand zegt, voelt, denkt, uitstraalt, wordt als intrinsiek en welgemeend ervaren. Zij weten door hun manier van doen anderen te bewegen en emotioneel te raken.

Iemand die als authentiek wordt ervaren, weerspiegelt zijn waarden en morele gevoelens en is zich bewust van zijn kennis, sterke punten en valkuilen. Wat opvalt is, dat hij uit de ervaring van eigen moeilijkheden, trauma’s en persoonlijk lijden een bevlogenheid heeft ontwikkeld die afstraalt op anderen.

Authenticiteit is een subjectieve ervaring. En vreemd genoeg daarentegen ook weer niet, want er schijnt een soort onuitgesproken code te heersen van wat als ‘echt’, dus authentiek wordt ervaren. (Moeder Theresa, wie vond en ervaarde haar niet als authentiek.)

Anita Laumann is integratief therapeut, poh-ggz, docent social work, schreef in 2020 het boekje De kunst van veerkracht, schildert, schrijft theaterstukken, woont samen met Joop en poes Isabelletje en is Omanita van 5 bonuskleinkinderen. www.authenticum.nl

Iemand kan ook in negatieve zin authentiek zijn. Ook als iemands daden niet zo wereld-verbeterend zijn, kan de persoon in zijn negatieve hoedanigheid als authentiek worden ervaren (Waarschijnlijk heeft iedereen hier wel een beeld bij.)

En kun je authenticiteit ontwikkelen? Ja dat kan! Kijk naar de jonge ondernemer. Vanuit zijn moeilijke periode zag hij mogelijkheden om als mens te groeien. Hij voelde diep van binnen dat hij het anders wilde doen. Niet om zelf aardig gevonden te worden, maar om een wezenlijke bijdrage te leveren aan een beter werk- en leefklimaat in zijn organisatie en persoonlijk leven.

Toen ik de jongeman een tijdje geleden weer ontmoette in zijn werkveld, zag ik een zelfbewuste, bevlogen, compassievolle leider. Hij straalde iets uit wat ik nog niet eerder bij hem had waargenomen en het duurde even voordat het tot me doordrong. Maar ineens werd het beeld helder. Wat ik waarnam, was een authentieke leider. Ik zag waarachtige authenticiteit.

TCC Magazine | 37

Van overleven naar volop leven: over de veerkracht van je immuunsysteem De coronapandemie is overtroffen door een andere pandemie: de pandemie van Onzekerheid en Angst. Deze is ongemerkt binnengeslopen.

Als therapeut of coach ben je bezig met de immense impact op de mensen en heb je misschien zelfs al gedacht: ha, werk aan de winkel! Maar sta je ook wel stil bij wat voor effect deze tijd op jouzelf als mens heeft? Ga dat eens na. Hoe is het bij jou gegaan? Ben jij ook keurig je praktijk aan het ontsmetten en aan het luchten? Wat denk jij sinds kort als er iemand in het openbaar niest of hoest? Wat gaat er bij jou om als je iemand zonder, of juist mét mondkapje ziet? Met andere woorden: in hoeverre hebben jouw innerlijke rust en het vertrouwen standgehouden? Of merk je dat deze aanhoudende onzekerheid toch ook effect heeft op jouw sociaal, fysiek en mentaal welbevinden?

Dit artikel gaat over het herpakken van je innerlijke rust, het directe herstel van je eigen veerkracht en daarmee het (hernieuwd) grip krijgen op jouw eigen geluk en gezondheid.

Wist je dat aanhoudende stress en angst een verzwakking van de werking van je immuunsysteem tot wel 50% kunnen veroorzaken? Waarom is dat belangrijke informatie voor therapeuten, coaches en counselors? En eigenlijk voor de hele mensheid? Simpelweg omdat dit dé sleutel naar geluk en gezondheid is.

Voordat we de sprong maken naar het creëren van geluk en gezondheid, eerst even een korte schets van hoe het immuunsysteem wordt beïnvloed. Hoe zit dat ook alweer?

Naast het centrale zenuwstelstel in de hersenen en het ruggenmerg is er het perifere zenuwstelsel door de rest van je lichaam. Dit perifere zenuwstelsel heeft een bewust en een onbewust deel. Ook wel het somatisch (bewust) en het autonoom (onbewust) zenuwstelsel genoemd. Het somatisch zenuwstelsel beslaat ongeveer 5% van je functioneren en betreft alle fysieke functies die je bewust ‘aan’ kan zetten. Dit

38 | TCC Magazine

zijn grofweg je zintuigen en je spieren. Het autonome zenuwstelsel betreft de fysieke processen die zonder jouw invloed ‘gewoon’ plaatsvinden en dit beslaat 95% van je functioneren.

Deze laatstgenoemde, het autonome zenuwstelsel, heeft twee belangrijke en elkaar aanvullende taken: 1.

Rust, groei en herstel van de lichaamsfuncties: het parasympatische stelsel.

Dit deel van het autonome zenuwstelsel zorgt voor energie-opbouw, celherstel en stuurt het immuunsysteem aan, waardoor het lichaam op lange termijn een gezonde staat van zijn behoudt. Het immuunsysteem zorgt er namelijk voor dat bacteriën, virussen en op hol geslagen cellen tijdig ingetoomd worden.

2. Het dagelijks functioneren en overleven in (ogenschijnlijk) acute situaties: het sympathische stelsel Dit deel van het autonome zenuwstelsel is in-the-heat-of-the-moment energie-vrijmakend, waardoor de persoon die zich in gevaar waant, in een alerte, levensreddende staat van paraatheid komt. Fantastisch is het directe effect op hartslag, ademhaling, bloeddruk, stofwisseling en spijsvertering! Mensen hebben hun eigen fysieke mogelijkheden overtroffen in noodsituaties, dankzij de werking van dit fight-flight-mechanisme.

Echter, dit mechanisme onderdrukt volledig de langetermijnbalansfunctie van het parasympathische deel. Dus bij een aanhoudende angst- of stresssituatie domineert het sympathische deel en stagneert de herstel- en immuunsysteemfunctie van het lichaam. Desastreus is het effect op de hartslag, de bloeddruk, de spijsvertering, de bloedsuikerspiegel en de werking van het immuunsysteem, met alle gevolgen van dien… Wetenschappers zijn er massaal van overtuigd dat aanhoudende angst en stress, evenzeer een aanhoudende beléving van angst en stress, de belangrijkste oorzaak is van hart- en vaatziekten, diabetes 2, overgewicht en zelfs van kanker.

En hier zijn we aanbeland bij het belang van het herpakken en

IMMUUNSYSTEEM

in stand houden van jouw innerlijke rust en vertrouwen.

Lange tijd heeft men verondersteld dat het autonome zenuwstelsel op een onbewust, niet te beïnvloeden niveau functioneerde. Echter, uit menig onderzoek (o.a. Radboud UMC, Hearthmath, Lynn MacTaggart) blijkt dat het functioneren van het autonome zenuwstelsel wel degelijk met simpele technieken zoals ademhalingsoefeningen, meditatie en intentiekracht te beïnvloeden is.

Vervang de stress- en angstbeleving met zelfvertrouwen en compassie vanuit een neutraal standpunt en het autonome zenuwstelsel komt weer in balans. Hierdoor hervat het immuunsysteem zijn taak. Dat is veerkracht, het vermogen van iets om naar zijn levenslustige staat van Zijn terug te keren. Maar hoe vervang je dan precies die constante angst- en stressbeleving? Daar heeft iedere therapeut en coach uiteraard zijn of haar beproefde methode voor.

Uit onderzoek blijkt telkenmale dat je veerkracht kunt opbouwen vanuit een combinatie van verschillende factoren: 1.

Fysiek: Zorg voor je fysieke welzijn; slaap, eet en beweeg goed.

2. Existentieel: Leer bij je innerlijke kracht, je zelfvertrouwen, te komen.

3. Mentaal-emotioneel: Ontwikkel je eigen denkwereld richting positief denken en ondervind de kracht van de intentie.

De fysieke factor weet eigenlijk iedereen wel, al heeft niet iedereen daar voldoende oog voor. Met betrekking tot de existentiële en mentaal-emotionele factor is bij menigeen nog veel winst te behalen. En dáár zit jouw eigen invloed op het creëren van geluk en gezondheid vanuit een dieper bewustzijn.

"Wist je dat aanhoudende stress en angst een verzwakking van de werking van je immuunsysteem tot wel 50% kunnen veroorzaken?"

Hernieuwde grip op jouw eigen geluk en gezondheid Eigenlijk is het heel eenvoudig: verminder aanhoudende stress en angst. Verhoog je innerlijk geluk en creëer daarmee je eigen gezondheid!

Zeer regelmatig zien wij het tijdens onze opleiding tot energetisch therapeut of tijdens een coachsessie fysiek én energetisch gebeuren. Iemand die de innerlijke kracht in zichzelf ineens weer herkent: het lijkt soms als een bliksemflits in te slaan. Het verschil tussen de gedachte ‘ik mag er zijn’ naar de gevoelsovertuiging ‘ik ben er’. Van ‘jezelf kwijt denken te zijn’ naar ‘voelen in al je vezels dat diep

van binnen die bron van levensenergie nog altijd stroomt’.

Je hoeft je er maar even bewust mee te verbinden. Als een rivier, waarvan de stroom stopte, die ineens weer op volle kracht gaat stromen doordat er simpelweg wat stenen weg zijn gehaald. De stenen van angst, stress, ‘doen wat hoort’ en ‘moeten voldoen’, waardoor het moeten voldoen verandert in Vol-Doen en Vol-Zijn. Jouw volle Zijn belichamen.

Wanneer je met regelmaat op existentieel en mentaal-emotioneel vlak deze verbinding met jouw Zijn voelt, voedt en bekrachtigt, ben je in staat om je door emotioneel lijden en spannende tijden heen te werken. Je laat je niet weerhouden door tegenslagen. Dat is veerkracht. En die veerkracht zit ook in jou. Daarmee herpak je jouw innerlijke rust en vertrouwen en geef je je immuunsysteem de kans om zijn taak te hervatten.

Deze innerlijke balans vinden én uitstralen is juist in deze coronatijden van wereldwijde onzekerheid en angst essentieel om een nog grotere gezondheidscrisis - door verwaarloosde immuunsystemen - te voorkomen!

Wil je ervaren hoe jij op een heel eenvoudige manier positieve invloed uitoefent op je immuunsysteem? Hoe jij op eigen kracht jouw geluk en gezondheid creëert? Schrijf je in voor het ‘Booster Event’ van Lighthouse Healing op 18 maart. www.lighthouse-healing.com/boosterevent

TCC Magazine | 39

Griffonia Simplicifolia •

•

Bevat 75 mg 5-HTP (5-hydroxytryptofaan) per capsule Ook geschikt voor veganisten

Zonnebloem Lecithine • • •

61% Fosfolipiden

Verkregen door natuurlijke extractie Soja-vrij

Kijk voor meer informatie op: www.naturalgoods.nl of stuur een e-mail naar: info@naturalgoods.nl

COLUMN

Voer voor coaches Magische coach gezocht!

En weer trapte ik erin. Een therapeut die fronsend keek, aangaf dat het wel heel erg met me was, dus dat het echt heel belangrijk was dat we een paar stevige sessies gingen doen! Met als belofte een groots resultaat!

Ik trap er elke keer in! Ergens van binnen heb ik kennelijk nog best vaak het gevoel dat ik niet goed genoeg ben, dat ik meer kan, gezonder kan, beter kan.

Ergens zit er een stemmetje dat vindt dat ik niet sterk genoeg ben, niet genoeg energie heb, te veel ziek ben.

Deels heeft dat stemmetje gelijk hoor: ik ben behept met een chronische ziekte. En ergens droom ik best van dat moment dat ik ineens fluitend uit mijn bed spring en alles, ja alles! moeiteloos aan kan. En dat is nou eenmaal niet de realiteit, al gaat het wel steeds beter met me.

Maar als er dan weer ‘iemand die ergens verstand van heeft’ zegt dat er nog veel winst te behalen valt omdat er nog heel veel mis is (in mijn lijf dan wel tussen mijn oortjes), dan word ik soort van hongerig!

Dan denk ik: jaag! We gaan eerst nog even door de bagger samen en dan……dan ben ik eindelijk dat mega energieke altijd fris uit bed springend gebalanceerd persoontje geworden! Ik zoek magie!

En die bagger, daar zit ‘m nou de kneep. Want als ik iets in mijn leven al genoeg gedaan heb, is het de bagger onderzoeken. Zeg maar die drek onderin de vuilniszak. En als ik iets ervaren heb, is het dat je daar meestal vrij weinig mee opschiet.

Je kan het wel of niet met me eens zijn, ik geloof in een combinatie van oplossingsgerichte en empathische therapie/coaching/hulp. Wat dat is? Een combinatie van ‘in mogelijkheden denken’ en ‘het zenuwstelsel kalmeren’ door gebruik te maken van de cliënt-coach-relatie. Door verwachting loos present te zijn én te onderzoeken wat iemand wél kan, wil of naar toe beweegt, ontstaan er nieuwe mogelijkheden.

Zowel in denken als in voelen. Als je vervolgens de prefrontale cortex activeert waardoor iemand zich bewust is van de verandering én van datgene dat de verandering veroorzaakt heeft, is er groei!

Dag 1 les 1 in mijn coachopleidingen vraag ik altijd: wat maakt een sessie een goede coachsessie? En mijn antwoord is: dat iemand in een betere stemming naar buiten gaat dan waarin hij binnen kwam en weet hoe dat zo gegaan is. Want een betere stemming maakt dat je veerkracht toeneemt, en weten hoe het zo gegaan is, maakt dat je ruimer in je mogelijkheden komt te zitten (als iets werkt, doe je er meer van).

Nog een snufje onafhankelijkheid erbij zodat de cliënt de ontwikkeling aan zichzelf toeschrijft en niet aan jouw magische coaching et voilá: groei.

We willen als cliënt vaak magie. En als coach is het zo verleidelijk die te willen geven. Alleen de vraag is wie daar wat mee opschiet.

Cathelijne

Cathelijne Wildervanck geeft in Voer voor coaches een prikkelende visie op coachen, elke keer aangevuld met een bijbehorende podcast.

Cathelijne schreef diverse psychologieboeken waaronder De Gelukspiramide en ADHD: Hoe haal je het uit je hoofd? Online blogt, vlogt en podcast ze er vlijtig op los.

Offline is ze oprichter van De eerste verdieping- opleidingen, waar ze onder andere de coachopleidingen heeft ontwikkeld en supervisie en masterclasses geeft op het gebied van coachen.

Op haar podcast-kanaal De Bovenkamer, op www.1e-verdieping.nl/podcasts kun je deze podcast en andere beluisteren: https://www.1e-verdieping.nl/voer-voor-coaches-hou-op-met-zo-zorgelijk-kijken/

TCC Magazine | 41

Early life stress maakt ontstekingsgevoelig Lang niet alle mensen met aandoeningen als gevolg van chronische laaggradige ontstekingen hebben baat bij enkel voedings- en bewegingsadviezen. Sommige mensen zijn namelijk ontstekingsgevoelig ‘geprogrammeerd’ door stress in hun eerste levensjaren.

Artsen en therapeuten leggen echter niet altijd de link tussen inflammatoire ziektebeelden en ‘early life stress’. De Vlaamse osteopaat, orthomoleculair kPNI-therapeut en researcher Fien Demeulemeester zou dat graag anders zien. Ze geeft uitleg.

‘Stress in de kinderjaren is eigenlijk een verzamelterm voor allerhande niet-optimale omstandigheden in de buik van de moeder, bij de geboorte, kort na de geboorte of in de eerste twee, drie levensjaren. Het kan nadelige gevolgen hebben wanneer niet aan bepaalde biologische behoeften wordt voldaan of als er wat gebeurt dat het kind als onveilig ervaart. Elke omgevingsfactor die gevaar met zich meebrengt, activeert namelijk het immuunsysteem en kan iets in de epigenetische programmering veranderen.

ZWANGERSCHAP EN GEBOORTE Een moeder die rookt tijdens de zwangerschap of een verstoorde bloedsuikerregulatie heeft, is een voorbeeld van een situatie die negatief kan uitwerken. Is het kind geboren, dan kan je denken aan verwaarlozing of misbruik, maar bijvoorbeeld ook aan de overdracht van pathogenen.

Ook die kunnen impact hebben op de programmering van het immuunsysteem. De moeder kan tijdens de zwangerschap voedingstekorten hebben en daardoor niet voldoende nutriënten op haar kind overbrengen. Allemaal factoren die een stressprikkel kunnen geven vroeg in het leven.

ASSOCIATIE MET INFLAMMATIE Wetenschappers hebben verband gelegd tussen klachten op latere leeftijd en early life stress door sterke associaties waarbij ze bepaalde aandoeningen bij een specifieke groep mensen opmerkten. Nadelige ervaringen uit de kindertijd blijken gelinkt te zijn aan toename van ontstekingsparameters in het bloed. Dat heeft weer te maken met bepaalde inflammatoire en metabole ziektebeelden. De vroege stress zorgt ervoor dat bepaalde fysiologische werkingen zoals die van cortisol worden beïnvloed waardoor het risico op bepaalde aandoeningen toeneemt.

42 | TCC Magazine

AANWIJZINGEN Een goed opgebouwde anamnese helpt zorgverleners inzicht te krijgen in de oorzaak van ontstekingsgevoeligheid. Belangrijk is om bij volwassen cliënten ook de prenatale periode en de kinderjaren goed in kaart te brengen zodat je een beeld krijgt van de omstandigheden tijdens de zwangerschap, de bevalling en de eerste levensjaren.

Zoek naar aanwijzingen die iets vertellen over de start van het ziektebeeld. Het is interessant om de basisprincipes te begrijpen van hoe early life stress leidt tot inflammatie. Als je weet hoe het werkt, heb je meer tools.

CORTISOL Ik leg het ontstaansmechanisme altijd uit in drie grote lijnen. De eerste lijn gaat over de twee soorten stressreacties in ons lichaam, dat zijn een neurologische en een hormonale. De hormonale stressreactie verloopt met behulp van het hormoon cortisol. Als er stress wordt ervaren vroeg in het leven, zorgt dat voor een bepaalde epigenetische programmering waardoor cortisolreceptoren minder talrijk aanwezig zijn en minder gevoelig voor cortisol. Dat hormoon werkt dan niet meer als zou moeten.

Deze cortisolhuishouding kan je gelukkig later opnieuw positief beïnvloeden met bijvoorbeeld bosbaden en meditatie, maar ook met adaptogene planten of bepaalde vetzuren. Het liefst natuurlijk een combinatie van dit alles.

DARMBARRIÈRE De tweede lijn gaat over de darmen. Mensen die te maken hadden met ‘early life stress’ hebben vaak een open darmbarrière, ook wel een lekke of permeabele darm genoemd. Dat komt omdat de darm in stressvolle situaties zeer doorlaatbaar wordt om op die manier heel snel veel nutriënten te kunnen absorberen. Met gezonde voeding

EARLY LIFE STRESS

TCC Magazine | 43

Nutritional health

Inhoud: 30 capsules Adviesprijs: € 27,20

Fibraphar

®

Synbioticum Goed voor de darmwerking1

1

Berberis vulgaris is goed voor de darmwerking.* Het veelzijdige fytonutriënt berberine is de meest interessante actieve stof die gewonnen wordt uit de wortelstok van deze plant.

Sunfiber® is afgeleid van de guarplant en heeft een traag fermentatie proces waardoor deze goed wordt verdragen. Een 100% natuurlijke vezel.

natural basics to support human systems

10 miljard goedaardige bacteriën per capsule.

Maakt gebruik van een ideale dosering aan lactobacillen, die in latente vorm gebracht werden en zo langdurig stabiel aanwezig blijven op kamertemperatuur.

Gegarandeerd lactosevrij!

www.nutriphyt.nl

EARLY LIFE STRESS

“Het is goed oog te hebben voor milde symptomen bij kinderen die erop wijzen dat ze zich onveilig voelen of stress ervaren.” alleen valt dit niet te repareren. Wel met een uitgekiend stappenplan waarbij eerst de stressreactie wordt verminderd en de cortisolgevoeligheid hersteld. Daarna kan je met de darmen aan het werk. Denk daarbij aan vezelrijk eten eventueel gecombineerd met extra prebiotische vezels en/ of probiotica om op die manier de darmwand weer gezond te maken. Prebiotische vezels zijn namelijk heel belangrijk voor de productie van korteketenvetzuren in de darm, wat de effecten van stress op de darm vermindert. Vetzuren als DHA en EPA doen dat ook, evenals polyfenolen, die behoren tot de flavonoïden. Met name kleurrijke groenten en fruit bevatten daar veel van.

vatbaarder voor inflammatoire ziektebeelden. Het is goed oog te hebben voor milde symptomen bij kinderen die erop wijzen dat ze zich onveilig voelen of stress ervaren. Denk aan een kind dat langdurig ziek is, niet zo goed slaapt of angstig is. Misschien kan je als therapeut een interventie bedenken waarbij je de stress bij deze kinderen kan verminderen en hun immuunsysteem tot rust brengt.’ www.naturafoundation.nl/opleidingen/ fien-demeulemeester

SLAAPPATROON De derde lijn gaat over de hersenen. Het brein van mensen die te maken hebben gehad met ‘early life stress’ is gevoeliger voor inflammatie, ook wel een neuro-inflammatie genoemd. Hun hersenen moet je dus extra beschermen zodat ze niet overmatig ontsteken en daardoor schade oplopen. Dat doe je door aandacht te geven aan onder meer een goed slaappatroon of melatonine te adviseren en voldoende antioxidanten in de voeding of specifieke stoffen of planten die bewezen neuroprotectief zijn. Ik heb op basis hiervan een stappenplan gemaakt om deze patiënten ook zoveel jaren na de feiten goed te helpen. Bij stap 1 hoort psychotherapie. Je moet dus vakoverschrijdend met deze mensen werken.

BRAINFOG Aanwijzingen dat het bij je cliënt wel eens zou kunnen gaan om chronische stress die al dan niet vroeg in het leven is ontstaan, zijn symptomen als ’s avonds lastig inslapen en ’s morgens moeilijk uit bed komen. Dat kan duiden op een cortisolresistentie. Ook ontstekingen die wekenlang blijven sluimeren zijn een aanwijzing dat het immuunsysteem langdurig actief is. Cortisol hoort een ontsteking op tijd uit te zetten. Een andere indicatie van chronische stress is een gebrekkige concentratie.

ONVEILIG Ik denk dat veel situaties van early life stress buiten de controle van de ouders liggen. Meestal gaat het om omstandigheden. Zo zijn kinderen uit gescheiden gezinnen

Fien Demeulemeester studeerde sport- en bewegingswetenschappen aan de Universiteit van Gent.

In 2008 studeerde ze af. In 2013 werd ze osteopaat en startte een praktijk. Vervolgens volgde ze de opleiding orthomoleculaire therapie, gevolgd door de klinische Psycho-Neuro-Immunologie (kPNI).

Ze werd freelance docent bij de opleiding orthomoleculaire therapie van Natura Foundation.

Sinds september 2018 maakt ze deel uit van het research & developmentteam.

TCC Magazine | 45

MULTIVITAMINEN VitOrtho helpt!

“Een goede basis?

Ik adviseer Meer in 1 van VitOrtho.”

• • • •

elke doelgroep een eigen multi biologisch actieve B-vitaminen de juiste mineraalverbindingen optimale doseringen van de belangrijkste nutriënten

www.vitortho.nl

VITORTHO CONGRES 2022

EYEOPENER Het oog wil ook wat

Onze ogen verschaffen onze hersenen, als kleine periscopen, informatie over wat er in onze omgeving gebeurt. Hoe houden of krijgen we ze weer in goede conditie? Welke taal spreken onze ogen? Hoe kunnen onze ogen ons helpen om een trauma te verwerken? Wilt u hier meer over te weten komen?

€48*,-* €99*,-*

VRIJDAG 17 JUNI 2022

ONLINE € 60,-

LIVE € 125,-

EX. BTW

EX. BTW

Aan het hybride VitOrtho Congres kunt u ‘live’ deelnemen op locatie in Driebergen of ‘online’ vanaf uw werkplek of thuis. Met fantastische sprekers die hun kennis en zienswijzen met u willen delen.

ANTROPIA | DRIEBERGEN-ZEIST EN ONLINE Meer informatie en aanmelden met vroegboekkorting?

Scan de QR-code of ga naar www.viteducatief.nl/eyeopener

* Vroegboekkorting geldig tot 1 maart 2022

ROSEGARDEN

Hoe lastige reacties op je cliënt gouden aanwijzingen bevatten Moe kwam ik uit de sessie. Ik zette de theekopjes op het aanrecht

van de dynamiek binnen in hemzelf. Zijn kritische innerlijke stem

en zuchtte even. Ik staarde een tijdje door het raam naar het bos

blokkeerde zijn vermogen om te voelen. Zo kon hij niet kiezen voor

achter mijn praktijk en nam een moment om mijn moeheid te door-

veranderingen in zijn leven waar hij wel naar verlangde: nieuw

voelen. Wat gek, ik voelde me naast moe ook klein. En ik voelde

werk, een relatie. Het blokkeerde hem, maar hij deed het onbewust.

twijfel over mijn bekwaamheid. Waar kwam dat ineens vandaan?

Ah, ik wist het: mijn cliënt Robert keek steeds met een blik waar iets

Begrijpen geeft nieuw inzicht

kritisch in zat, de ander op afstand zettend.

Door te begrijpen wat de ander doet én hoe dat jou raakt, wordt zichtbaar wat er moet gebeuren.

Het zegt iets over je eigen thema’s

Wat er voor Robert moest gebeuren, is ruimte krijgen om de dingen

Juist moeilijke reacties die in jouzelf worden opgeroepen door je

niet meteen precies te hoeven weten alvorens een stapje te zetten.

cliënt, hebben iets te zeggen over je eigen thema’s. Ga je daarmee

Dat zette hem vast, al jaren. Ontdekken dat je zoekend, voelend en

aan de slag, dan is het een uitgelezen kans voor innerlijke groei.

proberend de weg ontwaart die je past, dat opende voor hem een

Het is wel even puzzelen: waarom raakt dit mij? Ik ontdekte via

nieuwe wereld.

doorvoelen dat mijn innerlijk kind nogal onder de indruk was van Roberts kritische blik. Ze voelde zich klein en sloeg aan het twij-

Om hem dat te kunnen laten ervaren in de therapeutische relatie

felen. Begrijpelijk want mijn persoonlijke thema’s gaan over ‘doe

met mij, moest er aan mijn kant ook wat gebeuren. Zelfzorg voor-

ik het wel goed genoeg?’ Mijn reactie? Veel toelichten en uitleggen.

afgaand en tijdens de sessies. Begrip voor de deining die ik van

Iets wat het patroon van Robert juist versterkte in plaats van dat

binnen voel en snappen waarom ik dat zo ervaar, werkte voor mij

het hem hielp te voelen. Plus, wat werd ik er moe van!

geruststellend. Ik voel mijn innerlijke kind ontspannen. Kalmte en rust tijdens de sessies creëer ik door mijn handen om een kop

Gouden aanwijzingen

warme thee te vouwen.

Tegelijk, wat je ervaart in reactie op je cliënt geeft ook gouden aanwijzingen over je cliënt. Het zegt iets over de thema’s in het

Anders begeleiden

leven van die persoon. Roberts kritische blik naar mij onthulde iets

Als de onderliggende dynamiek van je cliënt en van jouzelf helder wordt, kun je anders begeleiden. Juist het loskomen van datgene wat de cliënt bij je oproept, opent de weg naar herstel. In het traject met Robert kon ik daardoor bewust uitspreken ‘ik weet het even niet, laten we maar even een moment rust nemen’. En dan nam ik rustig een slokje thee. Ik ging niet meer mee in de beweging die hij bij me opriep: namelijk de dingen heel goed moeten weten. Het niét weten en toch oké zijn was voor Robert een heilzame weg.

Uiteindelijk riep het geen spanning meer bij hem op en kon hij in contact komen met de verlangens van zijn hart.

Schrik niet maar werk er doorheen Schrik niet als de cliënt lastige emoties of gedrag bij je oproept.

Werk erdoorheen. Dan valt de beladenheid van je af en kan je de cliënt ontwaren voor wie hij is: iemand die hulp zoekt omdat zijn strategieën hem gevangenhouden.

Nelleke Petit Stichting Rosegarden

Rosegarden is een Stichting van Christen Psychosociaal Therapeuten. De psychosociale (kinder) therapeuten die zijn aangesloten bij Stichting Rosegarden, werken vanuit een christelijke identiteit. www.stichting-rosegarden.nl

TCC Magazine | 47

PREMIUM KWALITEIT IN IEDERE DRUPPEL

DE BESTE DETOX KRUIDENREMEDIES VAN DE NATUUR HOOGSTE KWALITEIT GRONDSTOFFEN

MEEST BIOBESCHIKBARE VORM

DETOX SPECIFIEK: BURBUR: LEVER - NIEREN - LYMFE PINELLA: HERSENEN BURBUR PINELLA: COMBI MAXIMAAL PARSLEY / SPARGA: NIEREN ALGAS / SEALANTRO: ZWARE METALEN

EXCLUSIEF DISTRIBUTEUR BENELUX:

OPTIMAAL EXTRACTIEPROCES

VRAAG INFORMATIE OVER DE NIEUWSTE PRODUCTEN: GLUCOMEDIX - MOODMEDIX RELAXMEDIX - VITALMEDIX KURKUMA - QUERCETINE - VLIERBES RESVERATROL - ZINK

NOVARO PHARMA B.V.

INFO@NOVARO-PHARMA.NL

VERKRIJGBAAR BIJ DE GROOTHANDELS

0317 411 626

LEESVOER

leesvoer

voor temperamentvolle kinderen Alles wat ik voel- het grote emotieboek

Help… ik voel zo veel Dit boekje is speciaal geschreven voor (hoog) gevoelige en snel overprikkelde kinderen van circa 7-11 jaar, betrokken ouders, onderwijzers en/ of hulpverleners.

Kinderen krijgen zeer veel informatie en prikkels te verwerken. Wanneer deze prikkels op een goede manier worden gefilterd, is er niets aan de aan de hand. Een groeiend aantal kinderen blijkt echter gevoelig te reageren en raakt overprikkeld. Dit boekje is speciaal geschreven voor (hoog)gevoelige en snel overprikkelde kinderen van circa 7-11 jaar, Door middel van spelletjes, opdrachten, vragen, tips en verhaaltjes kunnen kinderen ervaren en ontdekken hoe het te veel voelen en overprikkeld raken bij hen ontstaat en hoe zij er anders mee om kunnen gaan.

In Alles wat ik voel gaat het over je gevoelens: blijheid, jaloezie, verliefdheid, verdriet en alle andere grote emoties komen aan bod.

Waarom voel je wat je voelt?

Is het niet erg om jaloers te zijn? Kun je jezelf empathie aanleren?

Jensen schakelt moeiteloos over van een herkenbaar voorbeeld - Waarom durf ik niet te zeggen dat ik verliefd op hem ben? - naar een begrijpelijke uitleg aan de hand van bekende filosofen zoals Erasmus en Foucault, en vragen die kinderen tot filosoferen aanzetten.

Alles wat ik voel is een boek dat kinderen bewust maakt van hun eigen gevoelens én hen stimuleert erover na te denken. Maar daarnaast biedt het ouders en leerkrachten ook een mooi handvat om allerlei emoties bespreekbaar te maken.

Carla van Wensen EAN 9789085606017 Uitgeverij Niño

Stine Jensen EAN 9789020622126 Uitgeverij Kluitman

draakje vurig Het enthousiaste Draakje Vurig heeft een super-idee. Hij weet precies wat hij wil: varen naar het eiland in het meer! Als het plannetje na al zijn inspanningen toch dreigt te mislukken, wordt meteen duidelijk waarom hij Draakje Vurig heet...

Een prentenboek op rijm vol passie en vuur, dat herkenbaar is voor alle enthousiaste, wilskrachtige en toch zo gevoelige heethoofdjes.

Josina Intrabartolo en Janneke van Olphen EAN 9789491687327 Uitgeverij Scrivo Media

TCC Magazine | 49

Mindfulness & Zelfexpressie Boekfragment uit:

Mindfulness en zelfexpressie Een creatieve weg naar leven in het nu Janet Slom samsarabooks.com/ mindfulness-enzelfexpressie Bekijk een trailer en toegang tot de meditaties die horen bij het boek.

50 | TCC Magazine

Een jaar geleden klopte een man aan bij mijn studio.

rechtstreeks ervaren en het idee van bewust in het

Hij wilde privéles. Als succesvol ondernemer voldeed

huidige moment zijn. Herinneringen aan het verleden

hij in materiële zin volledig aan het maatschappelijk

weerhouden je ervan om dingen te ervaren, want dat

ideaal. Bij binnenkomst liet hij al direct merken dat hij

kan alleen in het heden. Terugdenken aan het verleden

sceptisch was over mijn lesprogramma. Hij vroeg zich

berooft je dus van het kostbare huidige moment.

af of hij er zijn tijd niet mee verdeed. ‘Hoe voelt het om

Voor de toekomst geldt dat die nog moet komen. Als

eens iets heel anders te gaan doen?’ vroeg ik hem.

je je uitsluitend op de toekomst richt, als je plannen

Na een paar seconden antwoordde Sam: ‘Ik heb er

maakt, ergens op hoopt, op zaken vooruitloopt, naar

geen idee van hoe ik me voel.’ Hij had een lange reis

dingen verlangt, je zorgen over iets maakt of bang bent

achter de rug, hij had met mensen onderhandeld en

voor het onbekende, kan dat ertoe leiden dat je het

deals gesloten en was daardoor moe, zijn gevoel een

contact verliest met wat er nu in je gebeurt. Zo word

beetje kwijt en afwezig. ‘Ik weet dat maatschappelijk

je opnieuw losgekoppeld van de ervaring van het leven

succes mij geen geluk brengt,’ zei hij ten slotte. Hoewel

zoals dat in het huidige moment is.

mensen tegen hem opkeken en hem zagen als een

Het vermogen om bewust te zijn, ontvankelijk voor het

geslaagd iemand, vond hij zichzelf een mislukkeling. Ik

leven zoals het in het huidige moment is, om dingen

merkte ook dat hij geen contact had met zijn intuïtie.

te accepteren en zelfcompassie te hebben, zonder

Ik vroeg hem om mijn studio binnen te komen en zijn

te oordelen of iets te willen veranderen, wordt ook

verwachtingen buiten te laten. We begonnen met de

wel mindfulness genoemd. Mindfulness beoefenen

opgave van lijntjes op papier zetten. Sam liet merken

wil zeggen dat je het merkt wanneer je gedachten

dat hij ongeduldig was en dat de opgave hem frus-

afdwalen naar het verleden of naar de toekomst.

treerde. Voor het eerst in lange tijd was hij niet goed in

Vervolgens breng je dan je aandacht terug naar je

iets. Over het proces bleef hij sceptisch.

lichaam, je gevoelens, je emoties en je gedachten zoals

In de twee weken die volgden begon hij onder mijn

die op dit moment zijn.

leiding aan het MBSE-proces en maakte hij kennis met

Hoe kun je leren om mindful te leven? Je kunt mind-

mindfulness, het gebruik van een dagboek, yoga en

fulness beoefenen door je bewust te worden van je

de creatieve oefeningen. Tijdens de derde sessie was

lichaam, je zintuiglijke gewaarwordingen, je gevoelens,

ik getuige van een van de indrukwekkendste veran-

je emoties en je gedachten, maar je kunt dat ook leren

deringen die ik als mindfulness-teacher in jaren had

door middel van de visuele taal van kunst. En daar

meegemaakt. Toen hij een van de opgaven deed en zijn

gaat dit boek over. In Mindfulness en zelfexpressie wordt

creativiteit begon te stromen, rolden bij Sam de tranen

een negenweeks programma uit de doeken gedaan dat

over de wangen. Ik zag ook de vreugde die hij op dat

Mindfulness-Based Self-Expression (MBSE) wordt

moment ervoer. De onzekere lijntjes van de afgelopen

genoemd. De bedoeling van dit programma is inzicht,

weken waren krachtig, direct en speels geworden. Hij

mindfulness en zelfcompassie te ontwikkelen en je

werd nieuwsgierig en raakte meer betrokken bij het

creativiteit te voeden. MBSE is geïnspireerd op de klas-

proces en hij begon zijn speelse kant te ervaren. In

sieke Mindfulness- Based Stress Reduction (MBSR)

plaats van na te denken over een concept, voelde hij

van Jon Kabat-Zinn en is een combinatie van traditi-

rechtstreeks wat hij ervoer, met alle emoties en licha-

onele mindfulnessoefeningen en creatieve opgaven,

melijke gewaarwordingen.

bedoeld om je aandacht op het huidige moment te

Vanaf die dag begreep Sam het verschil tussen iets

richten.

SAMSARA

OEFENING:

van acceptatie en ‘goed genoeg zijn’ voort?

Teken vanuit de zaden nu de stengels en de bloemen. Je kunt zo

Creatieve mindfulnessoefening [34]:

onvoorstelbaar veel vormen onderzoeken; je kunt je bloemen

Zaden zaaien, bloemen voortbrengen

voorstellen als cirkels, vierkanten, driehoeken of vrije vormen.

Hoe groeien de planten in jouw tuin? Je kunt in het hart van

Materialen:

een bloem, op de bloemblaadjes of de bladeren, of in de lucht

Papier, tekenmaterialen naar keuze, potlood of pen, dagboek

erboven een woord of een zinnetje schrijven. Ook in de verschillende zaden kun je woorden schrijven. Met welke woorden wil je

Oefening

je tuin elke dag voeden?

Welke bloemen groeien en bloeien er in de tuin van jouw leven?

Verzorg jij je tuin elke dag? Voed je de planten die er groeien met

Als je klaar bent, beantwoord dan de volgende vragen op de

liefde, voedsel, oefening en intenties?

lege regels eronder:

Met liefdevolle aandacht de tuin van je leven verzorgen kan je

Wat moet je loslaten om in jouw tuin een geschikte groeiom-

inzichten geven. We kunnen kiezen welke bloemen we in onze

geving te creëren voor de zaden van goedheid? Wat moet je

tuin zaaien, hoeveel water we die geven en hoe we ze verzorgen.

vermijden? Denk bijvoorbeeld aan gewelddadige films op

We weten dat, als we de planten in de tuin van ons leven voeden

televisie, ongezonde relaties, stoffen die je gevoeligheid vermin-

met liefdevolle vriendelijkheid, het resultaat op een of andere

deren, verslaving aan beeldschermen en telefoons, voortdurend

manier prachtig zal zijn.

bezig zijn, alcoholgebruik, shoppen, ongezond eten, niet goed

We hoeven ons niet gevangen te voelen in een tuin die overwoe-

voor jezelf zorgen, gelijk willen krijgen.

kerd wordt door onkruid, want we kunnen ons verhaal veranderen en altijd weer opnieuw beginnen. We hoeven niet eens te denken in termen van ‘onkruid’; we kunnen het ook begroeiing noemen of onkruiden zien als veldbloemen.

Veldbloemen leveren een belangrijke bijdrage aan de schoonheid van het geheel. Mijn tuin is wild en staat vol met bloemen, struiken, bomen en onkruid, en er fladderen vlinders rond. Alles

Waarvan heb je meer nodig om voor deze zaden een gunstige

voegt iets eigens toe aan de natuurlijke orde, die allerlei vormen

omgeving te creëren?

en talloze tinten groen en andere kleuren kent.

Teken op een vel papier zo veel zaden als je in de tuin van je leven zou willen zaaien. Ze kunnen verschillende vormen en groottes hebben en ze kunnen op verschillende dieptes liggen.

Sluit je ogen en ga met je gevoel naar de eigenschappen en andere zaken die je zou willen zaaien, verzorgen, water geven en koesteren. Wat zou je tot bloei willen brengen om de tuin van je leven

Schrijf telkens als je deze oefening hebt gedaan in je dagboek wat

te verrijken en te verfraaien? Zou je bijvoorbeeld zaden willen

je ervaren hebt.

zaaien van schoonheid, overvloed, wijsheid, oefening, vriendelijkheid en vreugde? Uit welke zaden komen de innerlijke gevoelens

TCC Magazine | 51

6 daagse opleiding tot energetisch therapeut De oplossing voor fysieke, emotionele en mentale klachten ligt vaak niet in je fysieke lichaam, maar in de meer subtiele lagen van je Zijn.

Ontdek en ontwikkel je intuïtieve vermogens & Leer effectief werken met energie, intentie en frequenties.

"The medicine of the future will be the medicine frequencies... " Albert Einstein

...and the future starts now!

Wil jij vanuit een nieuw perspectief een hoger niveau van gezondheid en geluk bereiken, voor je cliënten en voor jezelf? De technieken in deze opleiding zijn relatief eenvoudig en het effect ervan is magisch.

De opleiding is een combinatie van moderne wetenschappelijke inzichten, waarheden uit de oude Wijsheidstradities en een diepgaande bewustzijnsontwikkeling; gedragen door het Subtiel Meesterschap van 3 vakbekwame en ervaren docenten.

Tijdens de opleiding: Leer je over de werking van energie, de anatomie van je energetisch wezen, het pad van je Ziel en transformatie.

(Her)ontdek je jouw manier van helen en je eigen gaves.

Activeer je frequenties om gericht en met zuivere intentie energetische disbalans te herstellen.

Integreer je je inzichten in praktische oefeningen.

Er gaat een wereld aan mogelijkheden voor je open!

Praktische informatie Subtiel Meesterschap ~ level 1: Startdatum: 5 April of 27 sept 2022 ~ Tijden: 09.30 - 17.45u ~ Investering: €1875,Nieuwsgierig? Lees meer op www.lighthouse-healing.com en meld je aan!

UIT DE PRAKTIJK

Ik kan nooit meer jarig zijn Capuchon op, hoofd gebogen en starend naar zijn voeten komt de negenjarige Bas binnen. In de praktijkruimte grijpt hij het karretje uit de kast. Liggend met zijn buik op het karretje racet hij rondjes over de gladde vloer. “Bas, hoe was je familieverjaardagfeestje?”, vraag ik. “Het ging niet goed. Ik kan nooit meer jarig zijn”, antwoordt Bas, terwijl hij kleine rondjes om zijn as draait.

Twee jaar geleden is Bas naar zijn basisschool gegaan met een mand vol traktaties voor de kinderen en juf van zijn klas. Na een opeenstapeling van maanden vol moeilijkheden is er die dag een invaljuf. Bas vertelt: “Die juf was heel stom! Ik moest van haar op de gang blijven en ik mocht niet eens de klas in want ze wou me niet meer zien. Nou, en toen kon ik dus ook niet trakteren. En vorig jaar en dit jaar komt op mijn verjaardag datzelfde rotgevoel weer helemaal terug! Ik weet niet meer hoe het voelt om jarig te zijn.” “Bas, wat ontzettend vervelend”, zeg ik. Waarop Bas knikt, van het karretje afstapt en zegt: “Zullen we nu trefbal spelen?” Praten is niet echt Bas zijn ding.

Telkens met volle kracht gooit Bas de bal, scoort vaak en wint het spel. Die volle kracht van Bas… daar wil ik iets mee, bedenk ik en ik pak de bokshandschoenen en het stootkussen. Bas gaat los, en net als bij het trefbal, bokst hij met volle kracht tegen het stootkussen. Ik vraag Bas zijn kracht te koppelen aan een cijfer. Bij één is het een zachte ‘baby’ boks en als ik vijf noem is het met volle kracht. Na even oefenen heeft Bas het door en kan hij het verschil in kracht tussen één tot en met vijf in bokskracht weergeven. Ondertussen vraag ik me af hoe ik Bas ontvankelijk kan krijgen voor een uitleg. In overleg ligt Bas even later, rustiger dan ooit, op een mat in een slaapzak en onder een zwaartedeken. Ik zorg voor een fris buitenwindje rond zijn hoofd, dat nog net boven de dekens uitkomt.

Conny Hagen is psychomotorisch kindertherapeut en werkt in haar eigen praktijk. Zij geeft therapie aan kinderen met gedrags- en/ of ontwikkelingsproblematieken en kinderen die last hebben van bepaalde gebeurtenissen. Haar motto is ‘Kinderen in hun kracht zetten’. www.connyhagen.nl

Met mijn handen duw ik op verschillende plekken op zijn rug, benen en schouders. “Dit is een baby-één”, vertel ik “en dit is een drie en dit een vijf ”. Bas zucht en geeft zich volledig over. Na even oefenen kan Bas de druk van mijn handen weergeven in een cijfer. Dan vertel ik: “Als ik jarig was en mocht trakteren op school, sliep ik erg slecht. Ik vond het wel een ‘vier’ spannend!” Ik geef de druk van vier weer op Bas zijn lichaam en ik vertel verder: “Nu ben ik al 55 keer jarig geweest en vind ik het ‘één’ spannend.” Een familiefeestje voor jou voelt misschien wel als ‘drie’ spannend. Want wie komen er, en hebben ze leuke cadeaus mee?”

Dan opeens zegt Bas: “Morgen is het weer spannend, want dan komt mijn nichtje nog voor mijn verjaardag.” “Hoe spannend is dat Bas?”, vraag ik. “Een anderhalf ”, zegt Bas. Ik geef een druk van anderhalf op zijn lichaam. “Bas, kan je dat aan?” “Ja,” zegt Bas, “dat is niet te spannend. Dat kan ik wel aan.”

TCC Magazine | 53

5

KENMERKEN

van een effectief Q10-preparaat

Wetenschappelijk gedocumenteerd effect Een goedkoop Q10-preparaat kan toch duur blijken te zijn als het geen effect heeft. Dan hebt u uw geld verspild. Als de effectiviteit ervan echter gedocumenteerd is met onderzoek dat in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift werd gepubliceerd, dan weet u zeker dat u een veilig en effectief product hebt.

Metingen van de opname na innemen van het product

De actieve stof van een Q10-product moet na inname door het lichaam worden opgenomen om werkzaam te zijn. Er moet daarom documentatie aanwezig zijn die de concentratie Q10 in het bloed voor en na inname van het product laat zien.

Opneembaarheid (%) vergeleken met die van Bio-Quinon Q10

100%

(mg/liter) × uren (%)

66%

1 Bio-Quinon Q10

2

60%

58%

3

4

Dezelfde kwaliteit als medicijnen Voedingssupplementen worden gefabriceerd volgens de richtlijnen voor voedsel.

Anders dan medicijnen, hoeven supplementen hun effectiviteit niet aan te tonen. Maar als een Q10-preparaat wordt vervaardigd naar farmaceutische maatstaven, dan worden de grondstoffen en het productieproces streng gecontroleerd. Alles moet gedocumenteerd worden, net als bij medicijnen.

Q10 grondstof van medische kwaliteit

Vrij van onwerkzame Q10-kristallen Veel Q10-preparaten bevatten onoplosbare en niet opneembare Q10-kristallen in olie. Zulke kristallen kunnen alleen oplossen wanneer ze blootgesteld worden aan temperaturen ver boven onze lichaamstemperatuur. Pharma Nord heeft een patent op een methode die de kristallen in “sneeuwvlokken” verandert die snel bij lichaamstemperatuur in de maag oplossen. Dat garandeert een effectieve opname in het lichaam.

Om Q10-preparaten naar de eisen van medicijnproductie te kunnen maken, is een Q10-grondstof van medische kwaliteit vereist. Dat garandeert dat de verwerkte stof van hoge en gelijkblijvende kwaliteit is en geen onzuiverheden bevat.

3 andere Q10 producten

Het lichaam zelf Q10 aanmaken, maar onderzoek Q10 is eenkan natuurlijke energiebron die laat zien dat de lichaamseigen productie al afneemt door kan worden gebruikt. na hetiedereen 20e levensjaar.

Studies laten echter zien dat ouderen, intensieve sporters en hartpatiënten baat kunnen hebben bij een hogere dosis van de voedingsstof dan gemiddeld.

Bio-Quinon Q10 Gold van Pharma Nord is een verantwoorde keuze. Het preparaat is in meer dan 100 wetenschappelijke studies gebruikt, waarvan 25 dubbelblind en placebo-gecontroleerd werden uitgevoerd.

Het bevat gepatenteerde Q10 “sneeuwvlokken”, die het lichaam snel opneemt. De hele productie vindt plaats in Pharma Nords farmaceutische fabriek en wordt gecontroleerd door de Deense voedsel- en geneesmiddel-autoriteiten.

Abonneer u op onze nieuwsbrief en bekijk al onze producten op www.pharmanord.nl.

Meer weten? Bel ons op 035-5430991 of email naar info@pharmanord.nl 54 | TCC Magazine

www.pharmanord.nl

ADVERTORIAL FILOSOFIE

Covid-19 wordt een veel grotere bedreiging bij een tekort aan bepaalde micronutriënten Zeventig procent van de patiënten die overleden aan Covid-19, bleek volgens een Belgische studie van de Universiteit Gent een ernstig tekort te hebben aan selenium en zink. Studies uit andere landen laten vergelijkbare resultaten zien.

Nieuw Belgische onderzoek concludeert dat mensen met voldoende selenium en zink in hun bloed een veel grotere kans hebben om te herstellen van een Covid19-infectie, of slechts milde klachten ervaren.

De studie, waarbij bloedmonsters werden afgenomen van 138 coronapatiënten die vorig jaar waren opgenomen in de Belgische ziekenhuizen UZ Gent of AZ Jan Palfijn, liet opmerkelijke verschillen zien in micronutriëntenstatus en overlevingskansen.

NL_Q10_Ad_Spiegelbeeld_185x224_0121

Lage micronutriëntenstatus verslechtert de uitkomst Specialist microvoeding professor Gijs Du Laing en zijn collega’s wilden weten of de niveaus van micronutriënten in het bloed het verloop en de uitkomst van een coronabesmetting zouden beïnvloeden.

Eerdere studies hadden al aangetoond dat mensen met tekorten ernstiger werden getroffen dan mensen met voldoende hoeveelheden van de verschillende voedingsstoffen in hun bloed; dus besloten de Belgische wetenschappers om zelf een proef te doen om te zien of die een vergelijkbaar resultaat zou opleveren.

Bijna 70% had een tekort In de Belgische opzet ontdekten Du Laing en zijn collega’s dat zeven van de tien patiënten die overleden aan hun infectie, een ernstig tekort hadden aan zowel selenium als zink, twee micronutriënten die een sleutelrol spelen in de immunologische afweer.

Andersom overleefden patiënten juist vaker en herstelden ze beter als ze voldoende van deze twee micronutriënten in hun bloed hadden, of een minder uitgesproken tekort.

Een belangrijkere risicofactor dan chronische ziekte Het verrassende is volgens de onderzoekers dat een lage micronutriëntenstatus een belangrijkere risicofactor bleek te zijn dan diabetes, kanker, obesitas of hart- en vaatziekten, aandoeningen die normaal gesproken worden gekoppeld aan een slechtere uitkomst van Covid-19.

Blijkbaar is de nutriëntenstatus een factor die nader onderzoek verdient. Een eerder gepubliceerde Duitse studie koppelde een lage selenium- en zinkstatus ook al aan een slechter herstel van Covid-19, en Chinees onderzoek toonde aan dat er aanzienlijk minder Covid-19-gerelateerde sterfgevallen waren in regio’s met hogere seleniumgehaltes in de bodem.

Suppletie maakt het verschil Om te zorgen voor voldoende inname van selenium, zink en andere essentiële voedingsstoffen die betrokken zijn bij de aansturing en werking van het immuunsysteem, is het van zeer groot belang om een gezond en evenwichtig voedingspatroon te hebben. Veel mensen hebben er echter moeite mee om voldoende van de verschillende voedingsstoffen binnen te krijgen uit hun voeding.

Suppletie kan in dat geval een handig hulpmiddel zijn. Studies hebben aangetoond dat suppletie met micronutriënten inderdaad bijdraagt ​​aan een betere gezondheid.

Een goed voorbeeld hiervan is het baanbrekende, dubbelblinde en placebogecontroleerde KiSel-10onderzoek, waarbij Zweedse ouderen een supplement kregen met seleniumgist van farmaceutische kwaliteit en co-enzym Q10. Bij de deelnemers die het supplement kregen, werd een afname gezien van de cardiovasculaire sterfte met 54% en een significante toename van hun kwaliteit van leven.

Bronnen zijn op te vragen bij de redactie.

TCC Magazine | 55

Met het onbewuste en het onderbewuste worden geestelijke processen zoals gedachten en gevoelens bedoeld die niet, of niet onmiddellijk, voor het bewustzijn toegankelijk zijn, en die niettemin iemands gedrag kunnen beïnvloeden. (Wikipedia).

HET ONBEWUSTE -DEEL 2

Oor en oog voor het onbewuste Over hoe het onbewuste werkt, ging het eerste artikel (TCC-2021-6). In dit artikel gaat het over het onderscheid van het persoonlijk en het collectief onbewuste.

COLLECTIEF ONBEWUSTE Freud heeft zich met name gericht op het gebied van de verdrongen inhouden. Dit deel van de psyche heet het persoonlijk onbewuste. Jung heeft vervolgens een uitbreiding op het onbewuste gemaakt. Volgens hem bestaat het onbewuste niet alleen uit verdrongen inhouden, maar dragen wij in het onbewuste de hele menselijke ontstaansgeschiedenis met ons mee. In ons onbewuste bevindt zich een opeenstapeling van menselijke en zelfs dierlijke, archetypische inhouden.

Wanneer de herfst invalt, met zijn regen, storm en vallende bladeren, worden veel mensen onrustig. Vooral mensen met een zwak ‘Ik’ hebben hier last van. Hoewel we kunnen wegschuilen bij de centrale verwarming en er geen reden zou hoeven te zijn voor de ontstane onrust, ervaren veel mensen de herfst als bedreigend. Deze dreiging vindt haar oorsprong in ons onbewuste. Het ‘Ik’ houdt de hieraan gekoppelde angsten onder controle, maar mensen die een zwak ‘Ik’ hebben, kunnen depressief worden en in deze periode hulp nodig hebben van medicijnen of zelfs behoefte hebben aan een tijdelijke opname in een kliniek.

De angst voor de herfst heeft volgens Piet Vroon te maken met vroegere prehistorische tijden waarin de mens nog geen woning bezat. Als de wind woei en de bladeren

“In ons onbewuste bevindt zich een opeenstapeling van menselijke en zelfs dierlijke, archetypische inhouden.”

56 | TCC Magazine

ritselden, kon je het roofdier dat het op de mens gemunt had, niet horen aankomen.

Dit gaf grote onzekerheid en waakzaamheid was geboden.

Deze onrust, een oergevoel, dragen we nog steeds met ons mee. Ook bij kleine kinderen zien we dat. Iedere onderwijzer kent de onrust in de klas wanneer er slecht weer op komst is. Een mooi, wit, met zon overgoten sneeuwlandschap maakt ons daarentegen rustig. In die omstandigheden word je weer creatief, want je bent veilig genoeg om meer tijd en ruimte voor het onbewuste te hebben.

Het deel dat Jung heeft toegevoegd aan het onbewuste, de archetypische laag, noemen we het collectief onbewuste. Dat deel is voor iedereen hetzelfde, uit welke cultuur je ook komt. Althans in de diepte. In de bovenste laag splitst het zich wel wat uit. Er ontstaan cultuurverschillen tussen Europeanen en Aziaten. Of tussen Friezen en Groningers. Of tussen de ene familie en de andere.

Maar waar je ook vandaan komt of welke afstamming je ook hebt, iedereen is in het bezit van het archetype kind, man of vrouw, vader of moeder. Deze archetypische persoonlijkheden willen we het liefst ook allemaal verwezenlijken. Tenzij we daarbij door onze complexen gedwarsboomd worden. Dat gebeurt wanneer er bijvoorbeeld pijn verbonden is aan het vaderschap. Dan kan het gebeuren dat je ondanks de oorspronkelijke (oer)drang nooit toegeeft aan de wil om vader te worden. Je maakt het archetype dan niet manifest.

Op archetypisch niveau ben je vader, moeder, minnaar etc., of je er nu wel of geen vorm aan geeft. De archetypen zijn het resultaat van de evolutie en de wordingsgeschiedenis. Het zijn overlevingsstrategieën. Op de laag van de archetypen zijn alle mensen gelijk.

Er is in dit verband een belangrijk verschil tussen mannen en vrouwen in onze cultuur. De man heeft altijd meer (archetypen) kunnen ontwikkelen - man, minnaar, dokter, jager etc. De vrouw heeft vooral de moederrol ontwikkeld en heeft minder kans gehad om potentiële archetypen te ontplooien. Momenteel zijn vrouwen veel meer op zoek

TPNET

naar hun oorspronkelijke en completere ‘zijnsvorm’. In het persoonlijk onbewuste bevinden zich de complexen die zelfrealisatie tegenhouden. De inhouden die zich op het niveau van het persoonlijk onbewuste bevinden (verdrongen herinneringen en trauma’s), verbinden zich met elkaar tot een complex geheel en houden je van zelfverwezenlijking af. De complexen trekken ook elkaar aan en dan wordt het wordt een syndroom. De archetypen kunnen niet meer zo gemakkelijk ontwikkeld worden. Ze worden gefilterd en komen niet meer puur in het bewustzijn We streven desondanks naar die oervorm, die voor ons allemaal hetzelfde is, namelijk: het ontwikkelen van

zoveel archetypen als maar mogelijk is.

In de Jungiaanse psychologie wordt de samenwerking tussen het bewuste en onbewuste de complementaire werking van het onbewuste genoemd. Hoe je ook je best doet om het onbewuste te negeren, het lukt niet. Onze bestemming (zingeving en zijnsvragen) liggen in het onbewuste opgeborgen. Eigenlijk weten we die bestemming wel, maar het is nog onbewust. We moeten het ontdekken. De gesprekstechnieken in de transpersoonlijke therapie zijn erop gericht om deze ontdekkingen te kunnen doen. Wat je te ontdekken hebt, is vaak pijnlijk, of er zijn consequenties aan verbonden die grote gevolgen kunnen hebben. In therapie kun je dan beslissen wat je wilt doen. Wij ontdekken onze eigenheid aan de hand van onze dromen, door sprookjes en andere beeldende krachten die ons in contact brengen met het onbewuste.

Wij, in het westen, hebben het veel te druk, om het onbewuste een plaats te geven. Zelfs ook al doe je niets, dan nog laten we ons liever verdoven door de televisie, hard werken of iets dergelijks, dan dat we tijd inruimen voor het onbewuste. We komen aan het onbewuste niet toe.

Bij sommige Afrikaanse stammen nemen ze de tijd voor elkaars dromen en voor allerlei overgangsrituelen. Bij de volwassenwording moeten de jongens de wildernis en de eenzaamheid in. Ze hebben het daar moeilijk en in die toestand krijgen ze de grote droom, waarin hun wordt bekendgemaakt welke bestemming ze hebben. Deze mensen zijn in het besef van de importantie van het onbewuste. Het onbewuste speelt een doorslaggevende rol.

Door hiervoor ruimte te maken is de mens in staat zichzelf in al zijn oorspronkelijkheid te ontdekken. Het onbewuste vertelt dagelijks door middel van problemen, symbolen en beelden welke bestemming de mens heeft. Een goed verstaander heeft er zeer veel aan om ruimte te maken voor het onbewuste. De zorgvuldig gekozen doelen en gekweekte verwachtingen die je verzameld hebt, moeten dan wellicht drastisch bijgesteld worden, met alle problemen van dien, maar uiteindelijk is het werken met je onbewuste dé manier om jezelf te worden.

Deze tekst is een bewerking van het artikel Het onbewuste uit: Samenzijn in therapie door Ger Zuiderveen.

TRANSPERSOONLIJK.NET, NETWERK VOOR ZORGPROFESSIONALS Transpersoonlijk.net (TPnet) is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut Leden krijgen een webpagina en korting. Zie: https://transpersoonlijk.net/info-lidmaatschap/

TCC Magazine | 57

Colofon Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@inspiredcommunications.nl Bladmanagement en redactionele bewerking Maartje Albert en Ria Teeuw E-mail: maartje@inspiredcommunications.nl Eindredactie Marianne Smits en Charlotte Simons Redactieadres Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: redactie@inspiredcommunications.nl

Ontvang jij het blad

Nutrient & Supplement nog niet bij je thuis?

Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: info@inspiredcommunications.nl

JAARGANG 2 • EDITIE 1 • 2022

Vormgeving Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp | www.eefjekleijweg.nl VAK- EN PRODUCTINFORMATIE VOOR GEZONDHEIDSPROFESSIONALS OVER HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EN ORTHOMOLECULAIRE PREPARATEN

Druk Drukkerij Tesink Lezersservice TCC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt toegezonden aan alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG, ALIP, de leden van TPnet, NKS en Rosegarden en aan studenten van diverse toonaangevende opleiders.

Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95.

De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan.

U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan.

Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever.

Het therapeutisch nut van pro- en prebiotica

Vitamine B

en het immuunsysteem

Selenium

en co-enzym Q10 en de nierfunctie

De informatie in dit magazine is uitsluitend bedoeld voor medische beroepsbeoefenaars

Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@inspiredcommunications.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-in- formatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing.

Alle rechten voorbehouden.

58 | TCC Magazine

Stuur een mail met je gegevens naar redactie@inspiredcommunications.nl en krijg het magazine kosteloos toegestuurd.

KOSTELOOS ABONNEMENT Nutriënt & Supplement is een magazine voor zorgprofessionals met affiniteit voor gezonde voeding en voedingssupplementen ter bevordering van het welzijn van de cliënt.

NIEUW VAN EPIGENAR® ZUID-AMERIKAANSE KRUIDENTINCTUREN

NIEUW!

Met één van de grootste diversiteit ter wereld, is het Amazone-regenwoud een buitengewoon rijke bron van heilzame planten. De nieuwe kruidentincturen van Epigenar® worden voornamelijk bereid uit geselecteerde planten die al eeuwenlang worden gebruikt door de Indianen van Peru en Brazilië. Om materialen van de beste kwaliteit te verkrijgen, werken we nauw samen met ecologisch verantwoorde kruidenleveranciers en worden grondstoffen volgens strikte richtlijnen verwerkt. Wij bieden het beste van het regenwoud in praktisch toepasbare tincturen, waarbij de gekalibreerde druppelaar garant staat voor gemakkelijke afgifte.

Neem contact met ons op voor een compleet productoverzicht van dit nieuwe assortiment.

TS Health Products | Gelreweg 9 | 3843 AN Harderwijk | Info: 0341 - 46 21 46 | info@tshealthproducts.nl

NIEUW! SC

VE

H

100% G

E TA RI

SC

VE

H

100% G

E TA RI

MANNENFORMULE PRO TESTOSTERON Een complete formule voor het testosterongehalte1 en de vruchtbaarheid van de man2 .

.

.

.

met zink dat bijdraagt tot de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed bevat ashwagandha (KSM-66®) en maca (Maca-OG™) ter ondersteuning van de seksuele functie en vruchtbaarheid met gepatenteerd fenegriekextract (Testofen®) sterke wetenschappelijke onderbouwing

Mannenformule Pro Testosteron is een voedingssupplement dat specifiek geformuleerd is voor mannen. Het bevat een uniek gepatenteerd fenegriekextract met de naam Testofen®, dat zich heeft bewezen in meerdere humane studies. Ook het ashwagandha-extract (KSM66®) heeft een zeer sterke wetenschappelijke onderbouwing.

Mannenformule Pro Testosteron bevat zink1 dat gebruikt kan worden ter ondersteuning van de mannelijke hormoonhuishouding en normale testosterongehalten*, en selenium2, zink2, ashwagandha2 en maca2 die bijdragen aan de vruchtbaarheid*. Lees meer over Mannenformule Pro Testosteron op Vitals.nl of bel 075-6476050.

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie. Kijk voor meer informatie op Vitals.nl.

Bekijk op Vitals.nl ook de Mannenformule Pro Prostaat, met zaagpalm voor het behoud van een normale prostaat*.

ELKE DAG BETER

WWW.VITALS.NL