ED ITIE 4 - 2020 - JA A RGA NG 1 0
LEEFSTIJLPROGRAMMA
Voor NFG-leden DE BIOGRAFIE
als medicijn HET BELANG VAN EEN GOEDE
Vitamine K-status
Wees
“EYE WISE” Een unieke één-per-dag formule met alle voordelen van de combinatie van ingrediënten als Luteïne, Zeaxanthine, Omega 3, Vitamine B12 en Vitamine D3 ✓ 20mg natuurlijke, zuivere luteïne in vrije vorm
✓ 356 Omega 3, inclusief 250mg DHA voor het behoud van gezonde ogen en een normaal gezichtsvermogen
✓ Vitamine D draagt bij aan het proces van cel vernieuwing en ondersteunt de afweer van het lichaam
✓ Met Vitamine B12 met positieve invloed op het immuunsysteem en Zeaxanthine
Ook verkrijgbaar
Eyewise Omega 3:
belangrijk bij behoud van gezonde ogen Talrijke onderzoeken tonen aan dat omega-3vetzuren ook bijzonder belangrijk kunnen zijn bij het behoud van gezonde ogen, vooral naarmate we ouder worden. Lamberts heeft 356mg omega 3 vetzuren per capsule bijgevoegd, inclusief 250mg DHA, wat bijdraagt tot het behoud van een normaal gezichtsvermogen. Bovendien is de zuivere visolie die we gebruiken, gecertificeerd van duurzame visserij.
www.lamberts.nl
Het belang van een goede vitamine K-status
Pagina 14
Zijn Op het moment dat ik dit schrijf, is het heet. Bloedje heet. Een paar dagen geleden was het amper 20 graden en nu zitten we middenin een hittegolf. Niets zo onvoorspelbaar als het Nederlandse weer. Gelukkig is het hier op kantoor goed uit te houden en kan ik rustig alles afmaken voor we de caravan inladen en er even tussenuit gaan. Met een hittegolf is het uiteraard best warm in de caravan, maar alles beter dan een week in de regen op een Nederlandse camping met 2 kinderen. En kans op een week regen in de zomer in Nederland is aanwezig. Dit jaar heb ik niet het idee dat ik de vakantie nodig heb om even helemaal los te komen van het alledaagse ritme. Want het alledaagse ritme is sinds een paar maanden heel anders dan daarvoor. Ik moet eerder bijkomen van het ontbreken van dat alledaagse ritme. Wat ik graag wil doen tijdens de vakantie, is lekker buiten zijn. Niets moeten en nergens heen hoeven. En genieten van de rust en mijn gezin. Even geen nieuws volgen en even geen ad hoc oplossingen bedenken voor een snotterend kind dat niet naar de opvang of oma kan. Even niets. Even alleen maar zijn. Dat het alledaagse ritme zorgt voor stress, blijkt ook uit het interview dat we hadden met Annet van de Rhee. Een aantal jaren geleden was een burn-out de reden dat ze met yoga begon. Yoga
hielp haar te begrijpen hoe lichaam en geest samenwerken, waardoor ze zich meer bewust werd van haar lichaam en van hoe ze dacht en voelde. Dat had een helende impact. De gedachte ‘hoe mooi zou het zijn als ik dit met kinderen kan gaan doen?’ kwam bij haar op. Als sociaalpedagoog werkte ze al met kinderen, maar nu zag ze een wereld van mogelijkheden voor zich. Haar gedachte is inmiddels uitgegroeid tot een drukbezocht kinderyogacentrum. Uit haar verhaal blijkt duidelijk, dat er te veel kinderen zijn met klachten die beslist niet bij hun leeftijd horen. Ook daarom doe ik de komende week vooral niets. Om mijn kinderen te laten zien hoe dat moet. Dat je niet altijd hoeft te rennen en te vliegen. Dat het vooral belangrijk is om te zijn. Ik wens je zoals altijd veel leesplezier. Maar bovenal wens ik je veel zijn-plezier.
Sacha van den Ende Hoofdredacteur
Therapeut, Coach en Counselor Magazine is een initiatief van:
TCC Magazine | 3
VOORWOORD
Vitamine K staat volop in de schijnwerpers. Zeer actueel is het verband dat is gelegd door onderzoekers uit Nijmegen, tussen een erg lage vitamine K-status en een ernstig verloop van COVID-19.
Multi Dag & Nacht Man Energie voor de dag, opbouw voor de nacht.
Multi Dag Man
Multi Nacht Man
Actief B-complex
D3 25 mcg en K2 VitakMK7®
Lycopeen 2 mg en Zaagpalm extract SabalSelect®
Damiana Folia extract (4:1)
Co enzym Q10 en N-Acetyl-L-Cysteïne
Zink methionine en SeleenSeLECT®: positieve weerslag op de kwaliteit van het sperma*
Hoge dosering B12 als methyl- en adenosylcobolamine Ashwagandha KSM-66®: draagt bij aan een goede geestelijke balans**
* Op basis van geoorloofde gezondheidsclaims ** Op basis van voorlopig toegestane gezondheidsclaims
Vitakruid.nl
Inhoud
6 3
VOORWOORD
5
INHOUDSOPGAVE
6 9
13
IN DE BOEKENKAST
18 21 23 30 33 35
Na enkele maanden van intensieve gesprekken hebben de NFG en Cure4Life onlangs de handen ineengeslagen. Deze unieke samenwerking biedt NFG-leden de gelegenheid zich te ontwikkelen op het gebied van leefstijl en om een integraal leefstijlprogramma aan te bieden in hun praktijk.
43 45
NIEUW TRAJECT BIJ ZORG TENDER NIEUWS
17
Unieke samenwerking tussen de NFG en Cure4Life
LEESTIJLPROGRAMMA VOOR NFG-LEDEN
11 14
LEEFSTIJLPROGRAMMA VOOR NFG-LEDEN
HET BELANG VAN EEN GOEDE VITAMINE K-STATUS OPLEIDING KINDERCOACH
51 53
14
55 57
AGRESSIEREGULATIE? VERSTERK AGRESSIE! NKS DE PRIKKELENDE COMBINATIE HOOGGEVOELIG MET EEN STERKE WIL DEEL 2 JANNEKE VAN OLPHEN IN DE BOEKENKAST COLUMN JAMIE NEDERPEL DE ADVISEUR LEGT UIT... ZORG VOOR JE ONDERNEMING ÉN JE WEBSITE TPNET
NIEUWS
61
COLUMN WILLEM PINKSTERBOER
63
KINDERYOGA ALS TEGENWICHT VOOR MAATSCHAPPELIJKE DRUK
67
10 X ELKE DAG VAN VITALS
DE BIOGRAFIE ALS MEDICIJN
69
IN DE BOEKENKAST
COLUMN WILMA DE HAAS DE EPIGENETICA VAN ADHD & GLUTAMAAT LUCAS FLAMEND
23
71 74
MUCUNA PRURIENS, VERGETEN BOON UIT DE AYURVEDA OPDAT WE LEREN VAN ELKAAR EN ELKAAR KUNNEN INSPIREREN: FRAUKE VAN HULTEN
FASCIAKLACHTEN DIAGNOSTICEREN SAMSARA COLOFON
TCC Magazine | 5
Leefstijlprogramma voor NFG-leden UNIEKE SAMENWERKING TUSSEN DE NFG EN CURE4LIFE Na enkele maanden van intensieve gesprekken hebben de NFG en Cure4Life onlangs de handen ineengeslagen. Deze unieke samenwerking biedt NFG-leden de gelegenheid zich te ontwikkelen op het gebied van leefstijl en om een integraal leefstijlprogramma aan te bieden in hun praktijk. 6 | TCC Magazine
SAMENWERKING
De handen ineen Op het eerste gezicht lijken ze weinig met elkaar gemeen te hebben: de NFG als belangenbehartiger voor professionals in het psychosociale werkveld en Cure4Life als ontwikkelaar van voedings- en gezondheidsprogramma’s. Toch delen NFG-voorzitter Rick Denkers en Cure4Life-directeur Eddy van den Berg een gezamenlijke visie op gezondheidszorg: een integrale behandelwijze waarbij niet de ziekte en het protocol centraal staan, maar de cliënt en diens context. Daarom hebben beide partijen besloten de handen ineen te slaan en zijn een vooronderzoek gestart naar het ontwikkelen van een leefstijlprogramma speciaal voor de psychosociale markt. Om het aanbod zo goed mogelijk te laten aansluiten op de behoeften van de doelgroep zijn inmiddels ruim 20 NFG-therapeuten geïnterviewd.
De relatie tussen leefstijl en psychische gezondheid Een mens is niet alleen geest en emotie, of alleen lichaam en klacht. Leefstijl kan een belangrijke rol spelen bij het herstel van mensen met psychosociale problemen, terwijl gedrag en psyche cruciaal zijn bij het doorvoeren van een duurzame leefstijlverandering. Tegelijkertijd lijden mensen met chronische klachten vaak ook psychisch. Verschillende onderzoeken wereldwijd laten een duidelijke relatie zien tussen leefstijl en psychische gezondheid. Julia Velten, onderzoeker aan de Psychologiefaculteit van de Ruhr-Universität Bochum (Duitsland), concludeert in haar onderzoek: “Het aantal gezonde leefstijlkeuzes voorspelt verminderde psychologische stress en een grotere levensvoldoening. Gezonde leefstijlkeuzes lijken een bevorderend effect te hebben op de mentale gezondheid.” GGz Centraal doet de afgelopen jaren aanvullend wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van een geïntegreerde leefstijlbehandeling op de gezondheid van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen.
“Gezonde leefstijlkeuzes lijken een bevorderend effect te hebben op de mentale gezondheid.” Ook in de praktijk blijkt telkens weer dat mensen het beste geholpen zijn met een integrale behandeling: het onderzoeken van de oorzaak van een probleem om van daaruit een multidisciplinaire maatwerkbehandeling te bieden, bij voorkeur individueel en gepersonaliseerd.
Over Cure4Life Cure4Life is in 2011 van start gegaan met de ontwikkeling van gepersonaliseerde voedings- en gezondheidsprogramma’s voor mensen met overgewicht en gerelateerde gezondheidsklachten. De programma’s zijn medisch onderbouwd en gestoeld op ruim 25 jaar kennis en ervaring op het gebied van leefstijl en leefstijlgeneeskunde. Iedere cliënt wordt begeleid door één van de ruim 40 ervaren Cure4Life-consulenten die verspreid door Nederland gevestigd zijn. Inmiddels zijn ruim 9.000 cliënten geholpen naar een gezond gewicht, een verbetering van de algehele gezondheid met een duurzaam resultaat. Een gemiddelde cliëntwaardering van 8,4 laat zien hoe tevreden de deelnemers zijn over de aanpak en het resultaat. Omdat voorkomen beter is dan genezen, heeft Cure4Life ook het Leef je gezond-programma ontwikkeld voor iedereen die proactief en preventief aan zijn of haar gezondheid wil werken.
Unieke leefstijlprogramma’s Cure4Life is ontstaan vanuit de droom om zoveel mogelijk mensen met overgewicht en gerelateerde gezondheidsklachten te begeleiden naar een duurzaam gezond leven – een gezond gewicht en een lichaam dat in balans is. Sinds 2011 zijn ruim 9.000 mensen geholpen met een gepersonaliseerd leefstijlprogramma, dat kijkt naar de oorzaken van overgewicht en disbalans. Een vervlochten geheel van belangrijke gezondheidsfacetten, die allemaal met elkaar zijn verbonden en nooit los van elkaar gezien kunnen worden. Inmiddels richt Cure4Life zich ook op de preventieve markt, met een onlineleefstijlprogramma voor mensen die proactief aan hun gezondheid willen werken. Voeding, beweging, ontspanning, slapen, persoonlijke verzorging, omgevingsfactoren, mentaal-emotionele draagkracht en gedrag – ze komen allemaal samen in de leefstijlprogramma’s van Cure4Life. Cure4Life speelt een actieve rol bij het ontwikkelen en promoten van de integrale leefstijlgeneeskunde in Nederland en is daarbij regelmatig in gesprek met medisch specialisten en onderzoeksinstituten. De Cure4Lifeprogramma’s zijn medisch-wetenschappelijk onderbouwd en worden voortdurend doorontwikkeld. Zo is er onlangs door een student van Wageningen Universiteit onderzoek
TCC Magazine | 7
gedaan naar de biomarkers die worden gemeten voor het uitbrengen van een persoonlijk leefstijladvies. Ook loopt er een onderzoek naar het gedragsaspect van de interventie door een student van Fontys Hogeschool. Daarnaast doorloopt Cure4Life momenteel het erkenningstraject voor de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) bij het RIVM om mogelijk op termijn vergoeding te kunnen aanbieden vanuit de basisverzekering.
Samenwerking NFG en Cure4Life Met het integreren van kennis vanuit de leefstijlgeneeskunde in behandeltrajecten voor psychosociale klachten ontstaat een grote meerwaarde voor de cliënt. Dit uitgangspunt vormt de basis voor de samenwerking tussen de NFG en Cure4Life. Het gezamenlijke doel is tweeledig. Ten eerste het overdragen van kennis op het gebied van leefstijl in het algemeen en de pijlers voeding, beweging, persoonlijke verzorging, omgevingsfactoren, ontspanning, slaap en de effecten van leefstijl op stress in het bijzonder. Het tweede doel is het beschikbaar stellen van een gepersonaliseerd leefstijlprogramma, speciaal ontwikkeld voor cliënten van NFG-leden. Praktisch betekent dit voor NFG-leden dat zij, na het volgen van een verkorte, door Cure4Life verzorgde cursus, een uitgebalanceerd, gepersonaliseerd leefstijlprogramma kunnen bieden aan hun cliënten. VIG-leden die beschikken over een erkend diploma Medische Basiskennis op hbo-niveau, krijgen bovendien de mogelijkheid de Cure4Life-programma’s voor mensen met overgewicht en gerelateerde gezondheidsklachten te gaan begeleiden.
8 | TCC Magazine
Interesse? Ben je als NFG-lid geïnteresseerd in het toevoegen van leefstijlinterventies aan je dienstenportfolio of wil je meer weten over de samenwerking tussen de NFG en Cure4Life? In een live webinar op donderdagavond 24 september 2020 zal in detail worden toegelicht wat dit voor jou als therapeut betekent. We zullen onder andere bespreken hoe het leefstijlprogramma eruit zal komen te zien, informatie verstrekken over de cursus, de investering en het verdienmodel toelichten en bespreken welke toegevoegde waarde het uitbreiden van je dienstenportfolio heeft voor jou als therapeut. Ook kun je live je vragen stellen. Na afloop van het webinar krijg je de mogelijkheid je aan te melden voor de pilotgroep van NFG-leden die als eerste van start gaan met het nieuwe leefstijlprogramma. Er is in de pilotgroep plaats voor maximaal 50 therapeuten. Meld je dus vooral aan voor het webinar, ook als je op het bewuste moment verhinderd bent. Iedereen die zich aanmeldt, ontvangt na afloop de opname van het webinar en de mogelijkheid zich aan te melden voor de pilotgroep. Aanmelden voor het webinar kan via www.cure4life.eu/nfg-webinar.
Op deze manier krijgen NFG-leden de mogelijkheid op laagdrempelige maar kwalitatief hoogstaande wijze hun kennis te vergroten en hun dienstenportfolio uit te breiden. Hiermee kunnen zij hun cliënten een integrale aanpak en completer behandeltraject aanbieden. Daarnaast kan het mogelijk zorgen voor een extra inkomstenstroom naast bestaande activiteiten. Cure4Life zal ondersteunen bij marketingactiviteiten ten behoeve van het werven van nieuwe cliënten. Bronnen: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC4304169/
ZORG TENDER
Nieuw traject bij Zorg Tender Ovezo Impact Traject helpt zorgcontract te verwerven Wie in aanmerking wil komen voor een zorgcontract (voor Wmo of Jeugdwet met een gemeente) heeft een kwaliteitssysteem voor zijn of haar praktijk nodig. Dat is een document dat je niet even tussen neus en lippen door schrijft. Daarom sloot de NFG een overeenkomst met Ovezo, een bureau dat is gespecialiseerd in gecontracteerde zorg. Zo ontstond Zorg Tender. Zij begeleiden therapeuten om met succes zorgcontracten te verwerven. Dat doen ze aan de hand van het ‘Ovezo Impact Traject’. Wie eraan meedoet, krijgt van de NFG drie jaar vrijstelling voor het volgen van bijscholing.
Ovezo (de organisatie achter zorg-tender.nl) heeft met het Ovezo Impact Traject twee doelen: je als praktijkhouder op een andere manier naar je praktijk te laten kijken en je zo maximaal mogelijk klaar te stomen voor contracten met de gemeente. De aanpak van Ovezo heeft inmiddels succesvol en aantoonbaar uitgewezen dat het veel inzicht in je werkwijze oplevert, je echt vooruithelpt en de kansen op een contract substantieel vergroot. Kennis waarmee je kunt sturen op impact, wat in de praktijk betekent dat je jezelf zeer positief gaat onderscheiden. Als je ervaart dat je een ondernemende, gezonde praktijk leidt, vergroot dat bovendien je zelfvertrouwen en durf. Daarnaast ondersteunt Ovezo bij het schrijven van een kwaliteitsprogramma dat voldoet aan de eisen van de meeste gemeenten.
Het bureau heeft er alles aan gedaan om het traject voor de deelnemers zo inspirerend en gemakkelijk mogelijk te maken. Wie digitaal niet echt een hoogvlieger is, kan ook met een gerust hart meedoen.
Bijeenkomsten
Voorwaarden
Ovezo organiseert daarvoor twee bijeenkomsten van één dag. Daarin gaan de deelnemers aan het werk in een kleine groep. Tussen de bijeenkomsten zit een paar weken tijd waarin ieder aan de slag gaat met het eigen kwaliteitsprogramma. Het digitale platform van Ovezo levert de input en de therapeut hoeft alleen maar vast te leggen hoe hij of zij het werk in de praktijk gaat regelen. Is daarbij hulp nodig, dan is Ovezo er voor je.
Een kwaliteitsprogramma is een van de meest voorkomende en belangrijke voorwaarden die een gemeente stelt om iemand te contracteren. Dat komt omdat gemeenten doorgaans weinig kennis hebben van behandelaren en therapeuten en ervan uitgaan dat er veel kaf onder het koren is. Een dergelijk systeem geeft hun zekerheid dat ze te maken hebben met een capabele zorgverlener.
Makkelijker De voordelen van het Ovezo Impact Traject zijn dat: • deelnemen aan aanbestedingen een stuk makkelijker wordt, • opstellen van een kwaliteitshandboek gemakkelijker en daardoor haalbaarder is, • het een financieel aantrekkelijke investering is, • het aanzienlijk meer cliënten kan opleveren.
Investering De investering kent twee componenten: een eenmalige investering in het Ovezo Impact Traject en een jaarlijkse bijdrage voor het gebruik en onderhoud aan het digitale platform. Het eerste jaar betaal je als deelnemer dus beide componenten. Vanaf het tweede jaar slechts voor het digitale platform. 2-daagse Digitale platform Type praktijk: (per persoon) per jaar Zelfstandig gevestigde praktijk € 1.200,00 € 350,Kleine praktijk (2-3 medewerkers) € 1.200,00 € 525,Grotere praktijk (4 - 10 medewerkers) € 1.200,00 € 1050,-
Als lid van de NFG krijg je maar liefst 3 jaar vrijstelling (!) voor het volgen van bijscholing. Dit komt overeen met 48 studiepunten. Dat bespaart een gemiddeld NFG-lid de komende jaren meer dan € 5000,- aan bijscholing. Er blijft dus altijd budget over om jezelf nog verder te ontwikkelen zonder dat het een must is. De NFG doet dit aanbod natuurlijk alleen omdat ze er volledig van overtuigd is dat dit echt het verschil gaat maken in jouw praktijk! De NFG heeft in haar Nieuwsflits van eind juni aangegeven dat Ovezo ook zelf contact op kan nemen met NFG-leden om geheel
vrijblijvend te onderzoeken wat voor hen en hun praktijk de mogelijkheden en kansen zijn. Je kunt je zelf kosteloos en vrijblijvend aanmelden via: www.zorg-tender.nl | www.ovezo.nl
TCC Magazine | 9
OPLEIDINGEN Mentaal Vitaal Basis Coach Energetisch Coach Gelukscoach Jongerencoach Kindercoach (HSP) Levenscoach Mental Coach Psychosociale Basiskennis Relatiecoach Seniorencoach Stervensbegeleider Stress en Burn-out Coach
Werken aan vitaliteit? Belangrijker dan ooit!
Wil jij je kennis verdiepen op het gebied van vitaliteit en een gezonde
Fysiek Vitaal
levensstijl ĂŠn leren hoe je als coach anderen daarbij kunt helpen?
Beweegcoach
Dan is een opleiding of na- en bijscholing van Sonnevelt een goede keuze. Al 25 jaar zijn wij dĂŠ opleider op het gebied van vitaal leven.
Gewichtsconsulent Lichaamsgricht Coach Medische Basiskennis Natuurvoedingsadviseur
Onze opleidingen zijn SNRO-geaccrediteerd en worden met een
Trainer Hormoonfactor
gemiddelde 9,4 hoog gewaardeerd door onze studenten.
Totaal Vitaal Leefstijlcoach
Kom kennismaken!
Vitaliteitscoach Vitaliteitsadviseur
> Open dag 13 september 2020 | Soestduinen
> Informatieavond 22 september 2020 | Online
NA- EN BIJSCHOLING Ademhaling en vitaliteit De 6 aanrakingen
Meld je aan! Ga naar onze website sonnevelt.nl.
Darmvitaal Psyche en gewicht Overgang en voeding Runningtherapie Slaapcoach
3x
op rij
Zelfvertrouwen Vitaal rouwen
NIEUWS
Hoe zorg ik voor een optimale afweer?
Een leefstijladvies! COVID-19 wordt veroorzaakt door het SARS-Cov2 virus, waar de bevolking nog geen immuniteit voor heeft. Een klein deel van de besmette personen ontwikkelt een ernstig ziektebeeld met long- en vaatschade, dat gepaard gaat met een hoge morbiditeit en mortaliteit ondanks beschikbare ondersteuning. Het risico hierop is hoger bij patiënten met onderliggend lijden zoals adipositas, diabetes en hypertensie. Deze aandoeningen hebben hoge glucose- en/of insuline- en leptinespiegels met elkaar gemeen, wat mogelijke redenen zijn waarom de normale afweer tegen infecties niet goed verloopt. Het is aannemelijk dat metabole gezondheid met lage insulinespiegels en een normale leptineregulatie een gecompliceerd ziekteverloop voor een groot deel kan voorkomen. Leefstijlfactoren zijn hiervoor bepalend, waarvan voeding de belangrijkste is. Onderstaande leefstijladviezen zijn gericht op het vergroten van de metabole gezondheid, het versterken van de natuurlijke antivirale weerstand, het remmen van een overmatige ontstekingsreactie en het behoud van spiermassa.
1. Eet gezond
Beperk of vermijd de consumptie van bewerkt voedsel, vooral suikers en zetmeel. Consumeer onbewerkte dierlijke en plantaardige voeding met essentiële aminozuren en vetzuren, vitaminen, mineralen en sporenelementen.
2.Eet minder vaak
Het beperken van het aantal maaltijden en tussendoortjes per dag, zoals het af en toe overslaan van het ontbijt, helpt in het laag houden van bloedsuikers en bloeddruk. Beperking van het aantal eetmomenten (1 tot 3 per dag) draagt bij aan vetverbranding.
3teRook niet en gebruik niet veel alcohol
Roken schaadt de gezondheid. Als stoppen met roken samengaat met het eten van gezonde voeding, is de kans op gewichtstoename kleiner. Drink liefst in het geheel geen alcohol. De nadelen van alcohol wegen niet op tegen de voordelen. Beperk in ieder geval het alcoholgebruik.
4 Slaap voldoende
Slaaptekort verhoogt de kans op het krijgen van een virusinfectie. Vooral de diepe slaap aan het begin van de nacht heeft een gunstige invloed op de afweer. Stop in de avond eerder met blootstelling aan blauw licht op computer, televisie of telefoon. Probeer de laatste maaltijd vóór 20.00 uur ’s avonds te nuttigen.
5 Blijf in beweging
Een actieve leefstijl verlaagt de kans op een luchtweginfectie. Wandel of fiets dagelijks, bij voorkeur in de natuur. Thuis kan met weinig hulpmiddelen aan beweging gedaan worden. Spelen, dansen of tuinieren in de thuissituatie werkt positief!
6 Koester zonlicht
Zonlicht doet meer dan het verzorgen van de vitamine D-aanmaak in de huid. Zonlicht stimuleert onder meer de aanmaak van endorfinen en neuropeptiden die een aangenaam gevoel geven en de behoefte aan zoet onderdrukken. Waak echter voor verbranding en vermijd te lange blootstelling aan felle middagzon in het voorjaar en de zomer.
7 Voorkom stress en angst
Langdurige stress of angst verhoogt het cortisol en doet een aanslag op het afweersysteem. Vermijd stress zoveel mogelijk en zorg voor voldoende ontspanning. Yoga, meditatie en mindfulness zijn hiervoor goede manieren. Het helpt om optimistisch en dankbaar te blijven en sociale contacten te onderhouden.
8 Supplementen
Bij een (dreigende) virusinfectie zijn micronutriënten (vitamines, mineralen, sporenelementen) en omega 3-vetzuren van onderschat belang voor een optimale afweer. Basissuppletie als aanvulling op de voeding in de vorm van een multivitamine en een vis- of algenoliesupplement is het overwegen waard.
Referenties kunnen opgevraagd worden bij de redactie. Dit artikel wordt mogelijk gemaakt door Natura Foundation: www.naturafoundation.nl
TCC Magazine | 11
PROVIFORM® HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT
Extra hoge dosering natuurlijke vitamine K2 en D3
180 mcg natuurlijke vitamine K2 en 25 mcg natuurlijke vitamine D3 per capsule Bio-actief K2 in stabiele en meest zuivere vorm - VitaMK7 ®
ingssuppleme hoogwaardige voed
nten
Vitamine D3 in meest actieve vorm 100% natuurlijke hulpstoffen Geschikt voor vegetariërs en glutenvrij
RMATIE
PRODUCTINFO
Artikelnummer: P270 Verpakking: 60 vegicaps
Ga voor meer informatie over Vitamine K2 & D3 naar www.proviform.nl
iteit e voor pure kwal Een natuurlijke keuz
Vraag het gratis informatieboek voor professionals aan via www.proviform.nl
Proviform voedingssupplementen zijn 100% glutenvrij. De donkeren glazen verpakking biedt optimale bescherming aan de ingrediënten.
Proviform: Oude Moerstraatsebaan 46, 4614 RP Bergen op Zoom, 0164 - 24 00 30, informatie@proviform.nl
In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.
Veerkracht
Een handleiding voor innerlijke rust, kracht en geluk
Veerkracht Een handleiding voor innerlijke rust, kracht en geluk Rick Hanson Uitgeverij Ten Have ISBN 9789025906863 Recensie door: Ria Teeuw
De titel van dit boek houdt meer in dan weer opstaan na tegenslag, aldus Hanson. Het gaat er ook om dat je bij tegenslag je doel blijft nastreven. Daarvoor is het belangrijk dat je het motivatiesysteem in je hersenen weet te reguleren, wat de schrijver je graag wil leren. Veel mensen proberen volgens hem gevreesde ervaringen te vermijden, met als gevolg dat ze hun dromen uiteindelijk vervangen voor iets wat minder is. Laat je daarentegen innerlijke krachten als mededogen en moed groeien, dan ontwikkel je een veerkrachtig welzijn en ontstaat een prachtige, opwaartse spiraal. Rick Hanson is neuropsycholoog en meditatieleraar. In dit boek brengt hij alles samen wat hij in zijn carrière heeft geleerd. Dat verklaart meteen de vele invalshoeken waarmee hij zijn onderwerp aanvliegt. De hoofdtitel vervangen voor de ondertitel zou de inhoud daarom meer recht doen, want het gaat over zoveel meer dan alleen veerkracht. Natuurlijk zijn er meer wegen die naar Rome leiden: ieder aspect dat aan de orde komt, valt op de een of andere manier wel te associëren met veerkracht. Een van de onderwerpen waar de schrijver veel aandacht aan besteedt, is bewustzijn. Je ontsluit voor jezelf de meeste mogelijkheden als je daar groei in doormaakt, want in je zenuwstelsel zijn duurzame, innerlijke krachten geprogrammeerd. Daarvoor heb je een groeimentaliteit nodig. Dan kan je ervaringen creëren die een hoger doel voor je dienen, want je hersenen worden gevormd door wat je meemaakt. Als je bewust bepaalt waar je je aandacht op richt, heb je invloed op dit proces. Zo kan je heilzame ervaringen omzetten in blijvende veranderingen in je neurale netwerk. Dat doe je door een ervaring te verrijken, iets wat je bereikt door deze te doorleven en te absorberen. Concreter: verleng, versterk, verfris en waardeer de ervaring en breid deze uit. Andere adviezen die hij geeft, gaan over acceptatie, sociaal relevante vaardigheden, problemen en hoe je daarop reageert, woede, de neiging de focus te leggen op fouten van anderen en dromen. Over acceptatie schrijft hij dat het daarbij niet gaat om je ergens bij neer te leggen of iets op te geven. Je kunt iets tegelijk accepteren en verbeteren. Soms is het een goed idee om je gedachten en gevoelens een gezondere, gelukkigere kant op te duwen. Dat kan alleen als je eerst je eigen reacties accepteert. Je innerlijke criticus probeert daar een stokje voor te steken en knaagt aan je gevoel van eigenwaarde. Zijn advies: geef die criticus tegengas. Een apart hoofdstuk wijdt hij aan ‘verlangen’, een emotie die hij ziet als een kenmerk van het fysieke leven. Verlangens kan je niet tegenhouden. Wel is het goed om onderscheid te maken tussen verlangen en begeren. Want van het laatste word je niet gelukkig. Het is gebaseerd op een tekort of gebrek. Je kan alleen van iets genieten als je het niet begeert. Want dan is het een ervaring zonder spanning en zonder angst dat er een einde aan komt. De verschillende invalshoeken maken het boek veelzijdig. Maar uniek kan je het niet noemen. Het is een verzameling geworden van items en adviezen waarover al heel veel zelfhulpboeken zijn uitgebracht. De vraag is of het daarom nog wel wat toevoegt. Wat je daar zelf van vindt, zal afhangen van hoeveel boeken je van dit genre al gelezen hebt.
TCC Magazine | 13
Het belang van een goede
Vitamine K staat volop in de schijnwerpers. Zeer actueel is het verband dat is gelegd door onderzoekers uit Nijmegen, tussen een erg lage vitamine K-status en een ernstig verloop van COVID-19 (Dofferhoff, 2020). Er is veel aandacht vanuit landelijke media voor dit onderzoek en de werking van vitamine K. Vitamine K is een vetoplosbaar vitamine die essentieel is voor een optimale lichaamsfunctie. Lang is gedacht dat vitamine K uitsluitend belangrijk was voor de bloedstolling, maar met het ontdekken van andere isovormen van vitamine K kwamen ook andere functies aan het licht. Zo activeert vitamine K de vorming van sterk calciumbindende eiwitten die een rol hebben in het ontstaan van botstructuren en het behoud van gezonde bloedvaten. Gelet op de rol van vitamine K in de vorming van botten, heeft deze stof mogelijk al vroeg in de evolutie een rol gehad in het ontstaan van gewervelde dieren. Vitamine K speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol in de preventie van hart- en vaatziekten en osteoporose. Ook zijn er aanwijzingen dat vitamine K betrokken is bij de aandoeningen diabetes mellitus type 2 en obesitas.
Vitamine K1 en K2 Natuurlijk vitamine K komt voor in 2 vormen: vitamine K1 (fylloquinon) en vitamine K2 (menaquinon, afgekort MK) (Halder, 2019). Vitamine K1 is de overheersende vorm van vitamine K in de voeding. Vitamine K1 komt vooral voor in groene bladgroenten zoals spinazie, broccoli, peterselie, sla en kool en groene thee en algen. In bladgroente is het zeer sterk gebonden aan chlorofyl. Het lichaam kan slechts een klein deel vrijmaken uit de plant. Vitamine K2 wordt gesynthetiseerd door bacteriën en wordt voornamelijk aangetroffen in voedsel waar bacteriën deel uitmaken van het productieproces. De voornaamste bronnen van vitamine K2 zijn gefermenteerde producten, vlees en zuivelproducten zoals harde kazen. Er bestaan verschillende MK-vormen van vitamine K2. De meest natuurlijke en effectieve vorm is MK-7, die geproduceerd wordt door fermentatie. In beperkte mate wordt vitamine K2 door onze darmbacteriën E. Coli en Bacteroïdes fragile in het ileum (dunne darm) en colon (dikke darm) geproduceerd. Toch wordt aangenomen dat zelfs kleine hoeveelheden vitamine K2 die zijn geproduceerd door darmbacteriën, een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de gezondheid. Ook de diversiteit van de darmmicrobiota is hierin belangrijk (Altves, 2020). Een studie met patiënten met de ziekte van Crohn suggereert dat een afname in diversiteit van de darmmicrobiota kan leiden tot een daling van de vitamine K-productie (Wagatsuma, 2019). Vitamine K wordt uit de dunne darm voor 20-60% opgenomen met behulp van galzouten en vervolgens in het bloed gebonden aan VLDL-cholesterol voor transport naar de lever. In de lever wordt het omgezet in de actieve vorm. Vitamine K1 accumuleert grotendeels in de lever en wordt minder in circulatie gebracht dan vitamine K2.
Functies van vitamine K Zowel vitamine K1 als K2 werken als cofactor voor het enzym gamma-glutamylcarboxylase, dat zogenoemde Gla-groepen introduceert in vitamine K-afhankelijke eiwitten. Door dit proces van carboxylering verkrijgen de eiwitten hun biologische activiteit. Vitamine K1 is voornamelijk in de lever betrokken bij het activeren van stollingseiwitten en de anticoagulanten proteïne C, proteïne S en proteïne Z, die allemaal
14 | TCC Magazine
DOSSIER
een rol hebben in de bloedstolling. Vitamine K2 wordt meer in de circulatie ingebracht en werkt voornamelijk buiten de lever. Vitamine K2 heeft een rol in de activatie van extra-hepatische vitamine K-afhankelijke eiwitten, zoals het matrix Gla protein (MGP) en osteocalcine. Deze Gla-eiwitten hebben een sterk calciumbindend domein, waardoor ze in staat zijn calcium te binden en daarmee vorming van calciumfosfaatkristallen te voorkomen. Gecarboxyleerd osteocalcine is het belangrijkste eiwit (na collageen) dat bij de botaanmaak in de botmatrix wordt ingebouwd en is daarmee essentieel voor sterke botten en tanden. Wetenschappelijke studies laten zien dat vitamine K, in synergisme met vitamine D dat de opname van calcium bevordert, van belang is voor een optimale botmineraaldichtheid en de kans op botbreuken verkleint (Van Ballegooijen, 2017). Een te lage inname van vitamine K kan bijvoorbeeld leiden tot een zogenoemde lage-energie-botbreuk bij kinderen of adolescenten in de groei (Popko, 2018). In zachte weefsels is MGP nodig voor een optimale kwaliteit van elastine en collageen. MGP zorgt er namelijk voor dat de elastine en collageen vezels niet verkalken. De laatste jaren is er veel meer inzicht gekomen in de rol van vitamine K2 in vaatwandbiologie. Zo laat een vitamine K2-suppletiestudie zien dat vitamine K2 (MK-7) vaatwandverkalking kan voorkomen, maar ook de elasticiteit van verstijfde bloedvaten kan herstellen (Knapen, 2015). Hiermee wordt het oorzakelijke verband tussen vitamine K2 en hart- en vaatziekten versterkt.
Vitamine K-tekorten worden onderschat Een tekort aan vitamine K blijkt een veelvoorkomend probleem. Maar liefst 1 op de 3 mensen blijken vitamine K-insufficiënt te zijn (Riphagen, 2017). Een te lage vitamine K-inname via de voeding is een van de mogelijke risicofactoren. De prevalentie van vitamine K-insufficiëntie was nog hoger (48%) bij ouderen en patiënten met chronische aandoeningen, zoals diabetes mellitus type 2, hypertensie, nierziekten en hart- en vaatziekten. Verminderde aanmaak en opname van vitamine K Naast een onvoldoende inname van vitamine K-rijk voedsel en onderliggende aandoeningen kan het vitamine K-metabolisme ook verstoord worden door factoren zoals het gebruik van antibiotica die onder meer vitamine K-producerende darmbacteriën kunnen doden, het gebruik van antistollingsmiddelen (bijvoorbeeld warfarine) die het hergebruik van vitamine K blokkeren en polymorfismen, die een verhoogde behoefte aan vitamine K tot gevolg hebben.
“Een tekort aan vitamine K blijkt een veelvoorkomend probleem. Maar liefst 1 op de 3 mensen blijken vitamine K-insufficiënt te zijn.” Gezondheidsraad (Gezondheidsraad, 2018) gebaseerd op de hoeveelheid vitamine K die nodig is voor een optimale bloedstolling (dit is 70 mcg per dag), maar laat alle andere functies van vitamine K buiten beschouwing. Een adequate vitamine K-inname die voorziet in maximale extra-hepatische activatie van vitamine K-afhankelijke eiwitten, bedraagt naar schatting 400-1000 mcg vitamine K (K1 en K2) per dag voor gezonde volwassenen. Er zijn goede testmethoden beschikbaar voor zowel het meten van vitamine K1 als K2 in het bloed, waardoor tekorten opgespoord kunnen worden en meer gerichte aanbevelingen gedaan kunnen worden. Denk hierbij aan het adviseren van vitamine K-rijk voedsel, een gevarieerd eetpatroon en het ondersteunen van een goede darmmicrobiota.
Kennis in de praktijk Een optimale vitamine K1- en K2-status is belangrijk in het handhaven van onze fysiologische processen, zoals bloedstolling, botstofwisseling en vaatwandbiologie, en ter voorkoming van (complicaties bij) ziekten. Naast specifiek voedings- en leefstijladvies (zoals het nuttigen van bladgroenten, gefermenteerde producten en het onderhouden van een goede darmmicrobiota) kan desgewenst suppletie met vitamine K1 en K2 worden toegepast om aan een adequate inname te voldoen. Vitamine D3 kan bovendien ondersteunend werken, omdat het de opname van calcium bevordert. De opname van vitamine K wordt bevorderd door het supplement in te nemen tijdens of vlak na een vetrijke maaltijd. Referenties kunnen opgevraagd worden bij de redactie. Dit artikel wordt mogelijk gemaakt door Natura Foundation: www.naturafoundation.nl
Optimaliseren van vitamine K De adequate inname (gedefinieerd als het niveau van inname waarvan aangenomen kan worden dat het in de behoefte van vrijwel alle mensen voorziet) is door de
TCC Magazine | 15
HET BREIN: DE REGISSEUR VAN GEZONDHEID De mens is een complex organisme dat leeft in nauwe interactie met zijn omgeving, aangestuurd door het brein. Het menselijk brein is uniek en hoort steeds beschermd te worden en voorrang te krijgen in de energievoorziening. Door omgevingsfactoren of leefstijl kan het brein zijn leidende positie verliezen aan het immuunsysteem of het metabolisme. Geheel 2020 staat onze kennisdeling in het teken van het brein als regisseur van gezondheid en het opsporen, voorkomen en oplossen van daaraan te relateren ziektebeelden. Kijk voor publicaties, bijeenkomsten en webinars op naturafoundation.nl/origins-of-the-brain
OPLEIDINGEN
Opleiding Kindercoach (HSP)
Zet kinderen in hun kracht De afgelopen maanden waren pittig en onzeker. Nu de scholen weer grotendeels open zijn en de sporten weer zijn gestart, hoeft het niet te betekenen dat alles weer bij het oude is. Het gebrek aan zekerheid over de toekomst zorgt in veel gezinnen nog voor spanning en frustraties. Veel ouders lopen daarom rond met vragen over de opvoeding en zoeken hulp bij een kindercoach. Een Sonnevelt-kindercoach beschikt over de kennis en vaardigheden om op deskundige wijze kinderen en ouders/opvoeders te begeleiden in de opvoeding en bij ontwikkelingsvraagstukken. Daarbij staat het stimuleren van de eigen kwaliteiten en het zelfoplossend vermogen van een kind centraal. Je ontdekt de taal van het kind en leert hoe je een spiegel kunt zijn voor kinderen en ouders. Een Sonnevelt-kindercoach adviseert niet, maar brengt zijn/
“Wat ons betreft is hoogsensitiviteit geen stoornis of handicap, maar eerder een 'extraatje', een verrijking van je persoonlijkheid.” - Jiska de Klerk, docent Kindercoach (HSP)
haar kennis van ontwikkeling over in een coachtraject en gaat met creatieve en speelse methodieken met een kind aan de slag. Op deze manier sla je een brug tussen de reguliere en integrale
Kindercoach HSP
kinderhulpverlening.
Deze opleiding wordt gevolgd door mensen die hooggevoelig
Wat leer ik in de opleiding Kindercoach?
naar werken met hooggevoelige kinderen.
Tijdens het klassikale onderwijs is er veel ruimte voor praktijk, zoals
Binnen deze opleiding is de locatie afgestemd op hooggevoelig-
de begeleiding van een proefcliënt. Ook kruip je zelf regelmatig in de
heid, met max. 16 deelnemers per groep. Tijdens de opleiding
rol van het kind tijdens het oefenen van methodieken. Verder wordt
komen dezelfde onderwerpen aan bod, maar zijn de werk-
er veel aandacht besteed aan jouw persoonlijke proces. De basis
vormen gericht op HSP en tijdens de gehele opleiding is er extra
voor een goede coach is inzicht in eigen thema’s en terugkerende
aandacht voor werken met hooggevoelige kinderen.
zijn en door mensen die een professionele stap willen maken
patronen.
Inhoud opleiding Kindercoach (HSP) Aan het einde van de opleiding kun je:
In 10 lesdagen komen aan bod:
•
de eigen taal en wereld van kinderen beter begrijpen
•
Ontwikkelingspsychologie
•
inzicht geven in gedrag en ontwikkelingsproblematiek
•
Coachvaardigheden
•
inzicht geven in de werking van het brein bij prikkelverwerking
•
Contextuele hulpverlening
en emotieregulatie
•
Prikkelverwerking, stoornissen en trauma, doorverwijzing
kennis van contextuele hulpverlening en ontwikkelingspsycho-
•
Toepassing van methodieken
logie inzetten
•
Kinderen spiegelen, overdracht en tegenoverdracht,
• •
effectieve coachmethodieken inzetten
•
een coachtraject uitzetten en doorverwijzen waar nodig
•
Positieve psychologie
•
een eigen professionele praktijk als kindercoach beginnen.
•
Voeren van een eigen praktijk
opvoedstijlen
De intelligente lockdown, waarin we ineens veel meer tijd met onze kinderen doorbrachten, heeft veel zichtbaar gemaakt. Zo heb ik bijvoorbeeld een moeder aan de lijn gehad, die er tot haar grote schrik achter kwam dat haar twee oudste kinderen haar jongste meisje pestten Verder hoorde ik verhalen van kinderen die helemaal tot bloei kwamen tijdens de coronacrisis en juist vastliepen toen ze weer in het schoolstramien terug moesten. Alle kinderen en ouders die coaching aanvragen, complimenteer ik op voorhand: “Wat goed dat je bereid bent met aandacht te kijken naar je kind én naar jezelf. Laten we op zoek gaan naar wat er - Jiska de Klerk, docent Kindercoach (HSP) nodig is om te groeien en te leren.”
Voor meer informatie over lesmateriaal, locaties, lestijden en prijzen verwijzen wij je graag naar de website: WWW.SONNEVELTOPLEIDINGEN.NL
TCC Magazine | 17
Aantal jongvolwassen onverminderd
rokers
hoog
Hoewel tussen 2014 en 2019 het percentage rokers onder volwassenen significant gedaald is van 25,7% naar 21,7%, is het aantal rokers in de leeftijdsgroep 20-24 jaar onverminderd hoog. In 2019 rookte 1 op de 3 jongvolwassenen in deze leeftijdsgroep. Dit blijkt uit gegevens van de Gezondheidsenquête van de Leefstijlmonitor 2019. Marc Willemsen, programmahoofd Tabak van het Trimbos-instituut: “Het percentage rokers in de leeftijdsgroep 20-24 blijft met bijna 31% consistent hoog en daar maak ik me zorgen over. Juist voor deze groep is het belangrijk om te stoppen met roken omdat de tabaksverslaving zich in deze periode verder ontwikkelt. Hoe langer zij roken, hoe moeilijker het is om er weer van af te komen. Het Trimbos-instituut doet daarom verdiepend onderzoek naar manieren om jongvolwassen rokers toch te verleiden om advies en hulp te accepteren om te stoppen met roken.” HTTPS://WWW.TRIMBOS.NL/ACTUEEL/NIEUWS/BERICHT/AANTAL-JONGVOLWASSEN-ROKERS-ONVERMINDERD-HOOG
Richtlijn Kindermishandeling geactualiseerd Sinds de eerste publicatie van de richtlijn Kindermishandeling (2016) zijn er de nodige veranderingen doorgevoerd in de aanpak van kindermishandeling. Ook ervaringen in het gebruik van de richtlijn leidden tot verbeterwensen. De Richtlijn Kindermishandeling voor jeugdhulp en jeugdbescherming is nu geactualiseerd met nieuw (literatuur) onderzoek en nieuwe interventies. De herziene richtlijn biedt jeugdprofessionals een gedragen, wetenschappelijk onderbouwd, fundament voor het handelen bij (mogelijke) kindermishandeling en -verwaarlozing. HTTPS://WWW.PSYNIP.NL/ACTUEEL/NIEUWS/2020/ RICHTLIJN-KINDERMISHANDELING-GEACTUALISEERD/
“Happiness is the highest form of health.”
- Dalai Lama
18 | TCC Magazine
NIEUWS
Buitenspelen ondersteunt de ontwikkeling van kinderen
Kinderen spelen graag buiten, met de tenen in de modder en handen in het zand. Spelen is belangrijk voor de fysieke en mentale en sociale ontwikkeling van kinderen. Vooral buitenspelen lijkt van grote waarde te zijn. Studies laten zien dat opgroeien in een groene omgeving beter is voor de cognitieve functie van kinderen (Wells 2000). Daarnaast hebben kinderen die minder buiten spelen, een hoger risico op overgewicht, obesitas en ADHD (Kimbell 2009). HTTPS://WWW.NATURAFOUNDATION.NL/KENNISCENTRUM/ARTIKELEN/20720/BUITENSPELEN-ONDERSTEUNTDE-ONTWIKKELING-VAN-KINDEREN
De top 12- voedingsmiddelen met de meeste De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zink is voor een volwassene vastgesteld op 15 milligram. De maximum aanvaardbare inname ligt op 25 mg. Zink is een mineraal dat betrokken is bij het behouden van een goede weerstand en de vorming van eiwitten en weefsel in het lichaam. DE TOP 12- VOEDINGSMIDDELEN MET DE MEESTE ZINK:
1. 2. 3.
Oesters – 59,2 mg per 100 gram = 395% van de ADH Hennepzaad – 10 mg per 100 gram = 67% van de ADH Gedeelde plaats: a. Pompoenpitten – 8 mg per 100 gram = 53% van de ADH b. Lijnzaad – 8 mg per 100 gram = 53% van de ADH 4. Cacao – 7 mg per 100 gram = 47% van de ADH 5. Lever (varken) – 6,7 mg per 100 gram = 45% van de ADH 6. Pijnboompitten – 6 mg per 100 gram = 40% van de ADH 7. Rundvlees – 6 mg per 100 gram = 40% van de ADH 8. Cashewnoten – 5,8 mg per 100 gram = 39% van de ADH 9. Sesamzaad – 5,5 mg per 100 gram = 37% van de ADH 10. Zonnebloempitten – 5,4 mg per 100 gram = 36% van de ADH 11. Pecannoot – 5,2 mg per 100 gram = 35% van de ADH 12. Chiazaad – 4,58 mg per 100 gram = 31% van de ADH HTTPS://WWW.AHEALTHYLIFE.NL/DE-TOP-12-VOEDINGSMIDDELEN-MET-DE-MEESTE-ZINK/
TCC Magazine | 19
Je effectiviteit vergroten?
Ontdek de kracht
van Integral Eye Movement Therapy • Stressreductie • Verliesverwerking • Preventie burn-out • Behandeling van angst, depressie & trauma’s
• Persoonlijke groei
Vijfdaagse opleiding voor coaches, counselors, psychologen en therapeuten Verlichting brengen bij je cliënten met een innovatieve methodiek? Dat kan sneller en effectiever dan je ooit had durven dromen.
Met Integral Eye Movement Therapy neutraliseer je steeds terugkerende vervelende herinneringen, emoties en gevoelens. Je groeit als persoon en als professional.
Cursisten waarderen de diepgang en professionaliteit van IEMT-training met een 9! Meer info? Bezoek www.iemt-training.nl of kom naar een van onze gratis kennismakingsworkshops.
COLUMN
Geen mening Ik bewonder mensen die een standpunt innemen en hun mening helder beargumenteren. Zij kunnen met hun visie voor verandering zorgen en de samenleving vormgeven. Maar de laatste tijd voel ik me overvoerd door een stortvloed aan meningen die vaak met grote stelligheid en felheid worden geuit. Iedereen heeft een mening en dat zullen we weten ook. Misschien heeft het grote belang dat mensen hechten aan een mening, te maken met de grote onzekerheid waarmee we tegenwoordig op veel verschillende vlakken geconfronteerd worden: onzekerheid over een virus waarvan we niet precies weten hoe het werkt, onzekerheid over onze gezondheid, over de economie, over de maatregelen die de overheid treft om het virus een halt toe te roepen, en vooral over de toekomst in een wereld die door dat virus in hoog tempo verandert. Een mening biedt houvast. Als je iets zeker meent te weten, ervaar je even geen onzekerheid meer. Daar komt het volgens het boeddhisme door dat je je zo snel hecht aan je meningen en standpunten. Hoe harder ik me aan mijn mening vastklamp, des te feller moet ik haar verdedigen, want als ik ongelijk zou blijken te hebben, word ik opnieuw met mijn onzekerheid geconfronteerd. Hoe groter mijn gehechtheid, des te lastiger het wordt om de mening van een ander te respecteren. Echt luisteren wordt moeilijk, want daarvoor moet ik mijn eigen standpunt even kunnen loslaten. Omdat mensen met een andere mening mijn zekerheid bedreigen, beoordeel ik hen negatief. Voor mensen die het met me eens, zijn voel ik sympathie. Zo wordt het al snel wij’ tegen ‘zij’. Als je gehecht bent aan je mening, wil je graag dat zoveel mogelijk mensen je mening delen, want dat versterkt en verstevigt je gevoel van zekerheid. Daarom proberen allerlei mensen me in kranten, talkshows en vooral op social media te overtuigen van hun gelijk. Het woord ‘gelijk’ betekent ook ‘hetzelfde’. Als jij vindt dat ik gelijk heb, denken en voelen wij hetzelfde. Het Nederlandse ‘gelijk’ is ook verwant aan het Engelse ‘like’. Het delen van een mening geeft een gevoel van verbinding en verwantschap en dat voelt prettig. Like en deel dit bericht! Maar door al die meningen die op me worden afgevuurd, krijg ik juist steeds sterker de behoefte om te zeggen dat ik het niet weet, dat ik geen mening heb en dat ik twijfel. Het trekt Willem Pinksterboer heeft een
me helemaal niet aan om onderdeel te worden van het gekrakeel van meningen, opvattingen
praktijk voor oosterse genees-
en standpunten. Gehechtheid, in welke vorm ook, leidt naar mijn ervaring nooit tot vrijheid,
wijzen en is als docent verbonden aan acupunctuuropleiding TCMA. Hij schrijft artikelen en geeft lezingen over filosofie, zingeving,
tot duurzaam geluk en welzijn. Loslaten en luisteren, belangstelling tonen en begaan zijn met de worsteling van de ander, doen dat wel. Door zonder oordeel te luisteren, verbind je je met de ander en ook zo kun je ervaren dat je hetzelfde of gelijk bent. De verwantschap en de verbinding die je dan ontdekt, wordt niet gevormd door een mening die mensen met een andere mening uitsluit en de wereld verdeelt in ‘juist’ en ‘onjuist’, ‘goed’ en ‘slecht’, maar
gezondheid en de positie van de
door de onzekerheid van het wisselvallige bestaan en de pijn die we daardoor diep vanbinnen
alternatieve geneeswijzen in de
allemaal ervaren. Omdat ik niet wil verdelen, maar wil helen, probeer ik mijn mening en mijn
gezondheidszorg. www.willempinksterboer.com
oordeel vaker los te laten. Ik vertrouw me liever toe aan de onzekerheid dan dat ik me vastklamp aan mijn gelijk.
TCC Magazine | 21
Lavendel Series
Mental Support速
Lavendel (extract 10:1) draagt bij tot een optimale ontspanning en een goede nachtrust. Eupharinus速
Sleep-All速
Relaxam速
WWW. EX END O- EPI G EN OM I C S. C OM
KINDERYOGA
als tegenwicht voor maatschappelijke druk Prestatie en competitie. Daar draait het om in onze gejaagde en onderhand overactieve maatschappij. De laatste decennia is het er steeds meer ingeslopen en wie er geen erg in heeft, wordt klakkeloos meegetrokken in die stroom. Zelfs voor volwassenen is het vaak niet gemakkelijk eruit te stappen en een eigen koers te varen. Laat staan voor kinderen, die er soms klachten van krijgen die beslist niet bij hun leeftijd horen. Kinderyogadocente Annet van de Rhee probeert daar verandering in te brengen. Onder andere door mensen bewust te maken van de druk die de maatschappij kinderen oplegt en welke gevolgen dat kan hebben. Ze doet dat vanuit een drive waarbij onder andere haar eigen verleden een rol speelt. Zo had ze als kind vaak buikpijnklachten omdat ze gepest werd op school. Een aantal jaren geleden was een burn-out de reden dat ze met yoga begon. Deze bewegings- en ontspanningsleer hielp haar te begrijpen hoe lichaam en geest samenwerken, waardoor ze zich meer bewust werd van haar lichaam en van hoe ze dacht en voelde. Dat had een helende impact. De gedachte ‘hoe mooi zou het zijn als ik dit met kinderen kan gaan doen?’ kwam bij haar op. Als sociaal-pedagoog werkte ze al met kinderen, maar nu zag ze een wereld van mogelijkheden voor zich. Haar gedachte zette ze om in daden. Ze volgde diverse yoga-opleidingen en startte daarna in Haarlem met een klein groepje. Dat initiatief is inmiddels uitgegroeid tot een drukbezocht kinderyogacentrum.
“Yoga hielp mij te begrijpen hoe lichaam en geest samenwerken. Dat had een helende impact.”
TOETSGENERATIE Haar drive is sinds die tijd alleen maar toegenomen, want in haar praktijk ziet ze bevestigd hoe hard kinderen ontspanning nodig hebben om de druk van het dagelijks leven het hoofd te bieden. In januari vorig jaar plaatste het landelijk dagblad NRC de ingezonden brief die ze had gestuurd. Die luidde: ‘Ik heb een praktijk kinderyoga en mijn zaak vaart wel bij deze toetsgeneratie. Maar hoe triest is het dat kinderen bij mij komen ontspannen en uitrusten omdat ze al drie weken stressen voor een Citotoets? Intussen vergroten ouders de druk door
TCC Magazine | 23
dure cadeaus te beloven als ze hoge cijfers halen. De afgelopen jaren heb ik gemerkt dat er steeds meer jongeren met stressklachten bij me komen. De wachtlijst groeit. Ik zie voor het eerst kinderen met burn-outklachten. Dit is geen gezonde uitdaging meer. Waar zijn we mee bezig?’ OVERWELDIGEND In haar yogacentrum werkt Annet met groepen kinderen, met groepen ouders en kinderen en met individuele kinderen. ‘Sommige kinderen lopen vast in een bepaald gebied’, vertelt ze. ‘Ze krijgen bijvoorbeeld slaapproblemen omdat ze gevoelig zijn voor prikkels en het snel te overweldigend vinden wat er in hun omgeving gebeurt. Of ouders brengen hun kinderen hier omdat die te druk zijn en denken dat yoga daar wellicht iets aan kan doen. Kinderen zitten op voetbal, op hockey, op tennis, doen mee aan een musical, ze hebben school en ze moeten naar naschoolse opvang. En ja, dan is dat kind zo druk en denken ouders: laten we het ook maar op yoga doen.’ Dat klinkt tegenstrijdig... ‘Het is wat ik signaleer. Kinderen mogen heel veel van hun ouders en er kan ook veel in deze maatschappij. Maar het is ook nodig om rustmomenten in te lassen zodat ze even uit de hectiek kunnen stappen. Gewoon even rustig thuis zijn, niet alleen maar altijd onderweg en overal naartoe. Ook is het belangrijk dat kinderen nog echt kind kunnen zijn. Zelfs peuters moeten tegenwoordig op school al testjes afleggen terwijl ze net van het kinderdagverblijf komen. Wat me ook opvalt, is dat het schoolsysteem een verdeling maakt tussen kinderen die een achterstand hebben, motorisch of cognitief. Daardoor worden ze al snel in hokjes geplaatst, zo jammer. Dat gebeurt ook met de Citotoets. Kinderen noemen zichzelf bijvoorbeeld een zonnetje omdat ze beter kunnen lezen dan een ander of een raketje omdat ze sneller zijn. Zo ontstaat competitie tussen kinderen. Dat zie je ook terug in sporten. Tijdens de yogalessen maak ik
“De afgelopen jaren heb ik gemerkt dat er steeds meer jongeren met stressklachten bij me komen.” 24 | TCC Magazine
altijd duidelijk dat hier geen competitie is, je bent wie je bent en je bent goed zoals je bent. Het is helemaal oké. Het competitieve wil ik eruit halen want dat is niet goed.’ In welke zin? ‘Dat kinderen faalangstig of perfectionistisch worden, zo van ‘ik móet het goed doen’. Ouders kunnen dat onbewust bevorderen en dan doet de school daar nog een schepje bovenop. Kinderen met een laag gevoel van zelfvertrouwen krijgen eerder psychosomatische klachten, bijvoorbeeld buikpijn of moeite met slapen. Dat laatste komt heel veel voor. Sommige ouders geven hun kind dan melatonine of een ander slaapmiddel. Ik vind dat er ergens iets niet goed gaat als kinderen dat nu al moeten gebruiken. Het mag allemaal wel een tandje minder met de drukte.’ Is dat nog te realiseren in deze maatschappij? ‘Ja, en langzamerhand begint er ook wat te veranderen. Ik heb de indruk dat er minder huis- en kinderartsen zijn die direct een pilletje voorschrijven. Ze vragen zich nu eerder af of ze het kind misschien eerst op een andere manier kunnen helpen, bijvoorbeeld door yoga of een andere vorm van ontspanning aan te raden. Ze kijken meer holistisch en dat is natuurlijk het allermooiste. Van daaruit kunnen we gaan samenwerken. Zo zie ik ook de belangstelling bij ouders voor de complementaire geneeskunde toenemen. Ze worden bewuster, waarschijnlijk ook omdat ze in hun eigen leven tegen bepaalde aspecten aanlopen. Vroeger werd yoga nog als zweverig aangemerkt, nu is het enorm in opkomst. Steeds meer mensen zoeken een rustpunt of balans. Ouders nemen hun kinderen in die veranderende zienswijze mee. Ik vertel hun altijd dat ze hun kinderen echt een waardevol cadeau geven met yoga omdat ze dan jong al bewustzijn meekrijgen dat hen later zal helpen bij het volwassen worden. In het onderwijs gaan de ontwikkelingen langzamer, ik vind dat die niet meegaat met de tijd. Daar zit een stagnatie.’ Wat bedoel je daarmee? ‘Het schoolsysteem is heel cognitief gericht. Het zou zo mooi zijn als er naast aandacht voor het cognitieve ook meer oog komt voor bewustzijn. Als ik een kringgesprek met kinderen voer, hoor ik ze soms zeggen: ‘Ik moet op tijd naar bed want ik heb morgen Citotoets. Of: ‘Ik wil wel naar het vwo.’ Dat is dan groep 7. Het zijn de ouders die tegenwoordig allemaal willen dat hun kind naar het vwo gaat. In Nederland
KINDERYOGA
“Steeds meer mensen zoeken een rustpunt of balans. Ouders nemen hun kinderen in die veranderende zienswijze mee.�
TCC Magazine | 25
Opleiding tot HeartMath® Therapeut In de HeartMath methode staan de thema’s lichaamsbewustzijn en emotieregulatie centraal. Door middel van biofeedback op het hartritme leren uw cliënten hoe ze omgaan met stress en hoe ze zichzelf in een meer optimale toestand kunnen brengen. In deze nieuwe opleiding leert u aan uw cliënten om meer grip te krijgen op stress en hun manier van omgaan daarmee, zodat ze gericht kunnen werken aan een gezondere leefstijl. Uit vele studies blijkt dat dit leidt tot een toegenomen welbevinden en functioneren, zowel lichamelijk als psychisch.
HeartMath Benelux biedt nu een 5-daagse opleiding tot HeartMath Therapeut. In de opleiding wordt aandacht besteed aan:
• Begeleiding van cliënten door • Inpassing van HeartMath middel van het Werken aan interventies in bestaande Veerkracht programma behandelmethodieken Het Werken aan Veerkracht programma De opleiding biedt een kennismaking biedt een evidencebased protocol om met diverse interventietechnieken. Om met behulp van een werkboek de cliënt deze interventies goed over te kunnen in 7 sessies te begeleiden. De cliënt brengen is het van belang om de geleerwordt zich bewust van zijn doelen, de technieken ook zélf veel te oefenen stressbronnen en energielekken en leert en toe te passen in het dagelijks leven. stapsgewijs de HeartMath technieken toepassen en integreren in het dagelijks leven. Huiswerkopdrachten en oefenen zijn belangrijke onderdelen.
Meer informatie vindt u op www.heartmathbenelux.com of persoonlijk via 043-3655626.
• Diagnostiek: Inzicht in het functioneren van het autonome zenuwstelsel Het computerprogramma van HeartMath brengt de hartritmevariabiliteit (HRV) in beeld, een belangrijke indicator voor het functioneren van het autonome zenuwstelsel en daarmee ook van ziekte en/of gezondheid. Dankzij de nieuwste versie van de emWave, de emWave Pro Plus, is het nu ook mogelijk om diverse functionele waarden uit de HRV te bepalen.
Benelux
KINDERYOGA
willen we zoveel mogelijk hoogopgeleide mensen, maar we vergeten de verdieping. Kijk bijvoorbeeld naar de talenten van kinderen, leer ze die in te zetten. Want daar worden ze blij en gelukkig van. Daarom geef ik kinderen tips en kaartjes mee naar huis met oefeningen. Of met uitleg over een thema waar ik die maand mee werk. Op die manier probeer ik de ouders te bereiken.’ Kun je een voorbeeld van een thema noemen? ‘Afgelopen keer ging het om vergeven. Hoe doe je dat? Het is prima om boos op een ander te zijn, maar niet te lang. Want dan gaat de boosheid in je lijf vastzitten. Tijdens de yoga leer ik de kinderen die emoties te voelen en hoe ze die kunnen loslaten. Bijvoorbeeld door hun lichaam de ene keer links en de andere keer rechts aan te spannen. Dan vraag ik hoe dat voelt en ook hoe het voelt als hun lijf ontspannen is. Een stukje lichaamsbewustzijn.’ Pakken ze dat op? ‘Ja. De een heel snel, de ander heeft wat meer tijd nodig. Kinderen die langer klachten hebben, geef ik een-op-een sessies, dat is therapeutische yoga. Daar ben ik speciaal voor opgeleid. Laatst kwam er een meisje met een laag zelfbeeld dat voortkwam uit een traumatische ervaring. Ik gaf haar wat grondingsoefeningen, die gaan onder andere om hoe je gaat staan. Ik liet het verschil voelen tussen ‘in je hoofd zitten’ en stevig met beide voeten op de grond staan. Bij zoiets let ik heel erg op de ademhaling. Kinderen die spanning opbouwen, ademen vooral vanuit hun borstgebied en niet vanuit de buik. Dat is mijn eerste check. Het gaat om leren voelen en hoe je spanning los kunt laten. Dat kan heel spelenderwijs. Voor het slapengaan kunnen ze bijvoorbeeld een knuffel op hun buik leggen. Het moet simpel blijven zodat ze thuis niet ook met allerlei oefeningen en opdrachten aan de slag hoeven. Dan wordt het weer zo’n moeten. Ik probeer ouders daar zoveel mogelijk bij te betrekken. Ik raad ze aan als ze hun kind naar bed brengen, even goed de tijd te nemen. Een kind kan moeite hebben over te schakelen van de dag naar de nacht. Vergeet dan dat er nog een was uit de machine gehaald moet worden, wees er echt even voor je kind, maak verbinding. Ze kunnen voeten masseren, de rug wrijven… Die dingen brengen een kind tot rust.’ Leer je dat de ouders ook tijdens de ouder-kind yoga? ‘Jazeker, die draait helemaal om de verbinding tussen ouders en kind. Het is heel mooi om te zien wat daarbij gebeurt. Ik zie ook veel diversiteit tussen hoe ouders contact leggen met hun kind. Hoe vrij ze dat laten of niet. Het ene kind wil even bewegen en rondlopen, de ene ouder houdt het kind tegen en de ander laat het gaan.’
Moet je ouders dan soms wel eens corrigeren? ‘Nee, ik laat het gewoon gebeuren. Soms zie je ineens iets in het patroon veranderen tijdens de les, maar niet altijd. Het kan zijn dat er een bepaalde struggle is bij de moeder of de vader.’ Hebben hooggevoelige kinderen meer last van stress? ‘Ja, maar die zijn van zichzelf al vrij perfectionistisch en hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Dan is er ook sneller spanning.’ Heb je voor hen een speciale aanpak? ‘Nee. Meer dan de helft van de kinderen die hier komen, is hooggevoelig. Ik herken dat, want ikzelf en mijn kinderen zijn het ook. Een paar simpele voorbeelden. We starten altijd de les met klankschalen, daarvan heb ik er twee, een grote en een kleine. De kleine is vrij schel en dan vraagt een hooggevoelig kind soms of het wat zachter mag. Ik heb een geurlamp, daar mogen ze om de beurt een etherische olie voor kiezen. Geuren kunnen heel intens zijn en laatst zei een meisje dat ze er hoofdpijn van kreeg. Dat is wat die kinderen extra oppikken en daar doe ik wel wat mee. Want ik weet uit eigen ervaring hoe storend iets kan zijn en dat je daardoor moeilijker bij jezelf kan komen.’
TCC Magazine | 27
N atuurlijke oplossingen voor onge makken van de ade r en DiosVein® is een natuurlijk, veilig en effectief gepatenteerd ingrediënt, rijk aan bioflavonoïden, afkomstig van de albedo extracten van de zoete sinaasappel (Citrus sinensis). Deze citrusflavonoïden worden vanwege hun antioxiderende en venotonische eigenschappen gebruikt als oplossing voor de verbetering van het vaatstelsel.1 Het verbetert de bloedstroom waardoor zwelling en oedeem in de benen worden verminderd.2
Meer weten over DiosVein®? Kijk dan op www.nutramin.nl
1
Kat senis, K. Micronized Purified Flavonoid Frac tion (M PFF )* A review of it s Pharmacological Ef fec t s. Therapeutic Ef ficac y and Benefit s in the Management of Chronic Venous Insuf ficienc y.
Current Vascular Pharmacology 3.1. 20 05 Jan;3(1):1-9. 2
Roz tocil, K., St vr tinov V., á Strejcek, J. Ef ficac y of a 6 - month Treatment with Daflon 50 0 mg in Patient s with Venous Leg Ulcer s associated with Chronic Venous Insuf ficienc y. Int Angiol . 20 03 Mar;22(1):24 -31.
bloedvaten ‘Vasa sanguinea’ DiosVein® bevat diosmine en bevordert daamee de doorbloeding van de bloedvaten.
wetenschap zit in onze natuur
KINDERYOGA
Zie jij yoga als de oplossing voor deze problematiek? ‘Het is een onderdeel daarvan, maar er komt meer voor kijken. Ook in de maatschappij moet er iets veranderen. Pubers spiegelen hun zelfbeeld aan de social media, dat is echt van deze tijd. Alles moet leuk zijn en ze moeten laten zien hoe succesvol ze zijn. Terwijl dat niet het echte leven is. Nogmaals, het gaat om bewustwording. En om een rustpunt te vinden. Er zijn jongeren die nu al met burn-outklachten lopen. Ben je zo jong en dan loop je al tegen je grenzen aan. Dat komt omdat de lat soms wel erg hoog wordt gelegd.’ Wat maakt je zo gedreven er wat aan te doen? ‘Dat ik het belangrijk vind dat kinderen mogen zijn wie ze zijn en bij zichzelf blijven. Ik hoop kinderen daarin mee te nemen zodat ze tot een mooi persoon kunnen uitgroeien.’
Weten ouders altijd dat hun kind hoogsensitief is? ‘Niet allemaal. Maar ik geef het wel aan ze door. En hebben ze er nog nooit van gehoord, dan stuur ik ze via de mail informatie en vraag ze of ze hun kind in dat beeld herkennen.’ Hoe kwam jij ertoe die brief naar de NRC te sturen? ‘Dat kwam door de Citotoetsen. Het valt mij altijd op dat zodra die er zijn, dat onderwerp van gesprek wordt in mijn groepen. Het speelt als het ware op. Blijkbaar worden die toetsen als zo ontzettend belangrijk ervaren, door de school, door de ouders. Het kind denkt dan dat het heel erg zijn of haar best moet doen om vooral een hoge score te halen. Er komen gedachten in ze op als ‘ik ben niet goed in rekenen’ of ‘ik ben niet goed in taal’. Het zijn gedachten die niet uit henzelf voortkomen, maar die de maatschappij hun oplegt. Ik denk dat als we het anders zouden doen, kinderen ook anders zouden reageren en minder klachten zouden hebben. Dan zouden ze onderling niet zo competitief hoeven te zijn. Dat wil niet zeggen dat ik tegenstander ben van toetsen, maar wel dat ze zo vroeg al mee moeten in een bepaald stramien. Vallen ze buiten het gemiddelde omdat ze zich nog in een andere fase van hun ontwikkeling bevinden, dan worden ze meteen een buitenstaander met alle gevolgen van dien. Dat is wat mij stoort. Het zou toch op een andere en betere manier moeten kunnen.’
Hoe is het gekomen dat jij een yogapraktijk voor kinderen bent begonnen? ‘Nadat ik van de middelbare school kwam, ben ik gestart met een opleiding in de commerciële sector. Dat lag me niet en ik vond het niet leuk. Vervolgens ben ik omgeschoold naar sociaal pedagoog. Zo kwam ik met mijn doelgroep in aanraking. Er was toen nog weinig aanbod op kinderyogagebied en omdat ik zelf met yoga bezig was, bedacht ik dat ik dat ook in een bepaalde vorm aan kinderen wilde aanbieden. Wat ik daarbij wil uitdragen, is dat ieder kind anders is. Op mijn visitekaartje staat mijn slogan: ‘Elke bloem is uniek, geen tweede identiek.’’ Hoe zie jij de toekomst van je werk? ‘Positief. In de zin dat yoga meer zal integreren in de maatschappij, want mensen zijn op zoek naar rustpunten in hun leven. Ook wat de complementaire zorg betreft, denk ik dat steeds meer mensen daar gebruik van gaan maken omdat ze steeds verder gaan kijken. Niet alleen naar de klacht op zich, maar ook naar de oorzaken.’ Zie je jezelf dit werk over tien jaar nog doen? ‘Jawel, maar ik ben het ook aan het uitbreiden. Ik heb mij gespecialiseerd in therapeutische kinderyoga voor kinderen met een speciale zorgvraag zoals downsyndroom of cerebrale parese. Ik bied voor die doelgroep nu al ‘Yoga for the special child’ aan, dat is een andere, speciale methode. Verder geef ik soms les in het speciaal onderwijs, daar word ik voor uitgenodigd. Ouders kunnen me steeds beter vinden. Dus de groei zit er flink in.’ www.yogacentrumdebloementuin.nl
TCC Magazine | 29
‘Op de vraag naar de zin van het leven antwoordt ieder met zijn levensverhaal.’ (naar A. Konrad)
Als de vanzelfsprekendheid van ons bestaan wordt doorbroken, bijvoorbeeld bij ingrijpende gebeurtenissen of crises, gaan we onszelf vragen stellen. In eerste instantie over praktische zaken, vragen over overleven. Later in het proces rijzen er vragen over het leven. Vragen als: wat is de betekenis van deze gebeurtenis, wat vraagt dit van mij, wie ben ik nu eigenlijk en wat wil ik? Levensvragen, grote vragen, vragen over zin en betekenis. Antwoorden, zin en richting zijn hoogstpersoonlijk, de ingang hiervoor vormt dan ook de eigen ervaring, het levensverhaal. In dit artikel geef ik een inkijkje in dit proces, maak ik helder dat een holistische aanpak op vier dimensies hiervoor de grondslag vormt, en reik ik concrete handvatten aan voor een belangrijke vraag van deze tijd: hoe geef ik betekenis aan de coronacrisis?
Grote vragen Grote vragen, levensvragen, dienen zich vaak aan als we met ingrijpende gebeurtenissen worden geconfronteerd en hiermee uit onze comfortzone raken. We worden ziek, ontslagen of moeten verhuizen. We gaan trouwen, scheiden of verliezen een dierbare. Het zijn ervaringen die grote impact hebben, zogenaamde life-events. Ze gaan gepaard met cruciale stappen in ons leven en roepen grote vragen op. Vragen over het omgaan met eenzaamheid, verlies, met ziekte en lijden. Vragen over de ‘gebrokenheid’ van het bestaan. Vragen over thema’s uit het geleefde leven of vragen die samenhangen met de levensfase waarin we verkeren. Vragen die ons bij de kern van onze existentie brengen: Wie ben ik? Wat kan ik? Wat ga ik doen? Het zijn vragen over zin en betekenis. Juist wanneer we tot stilstand komen, ons afgesneden voelen, de zekerheden onder ons bestaan lijken te zijn weggeslagen en we niet meer zijn wie we dachten te zijn, doemen deze existentiële vragen op. Ze zijn als het ware knooppunten in het levensverhaal en vormen de crux om verband en richting te vinden. Waar we voorheen grotendeels onbewust in onze routine zaten, worden we ons op zulke momenten bewust van de nieuwe situatie waarin we ons bevinden. Grote vragen zijn vragen die wezenlijk zijn voor onze identiteit en waarop geen
30 | TCC Magazine
snel, pasklaar antwoord valt te geven. Daarom zouden we ook kunnen spreken van ‘trage vragen’.
Een multidimensionale blik Mijn ervaring is dat er een groeiende behoefte is aan een nieuwe benadering in de omgang met -levens- vragen. Wat is onze visie op herstel, op het verlenen van zorg, hoe willen we mensen helpen? Dat hangt nauw samen met onze kijk op de wereld en ons mens-zijn. Als het leven een ontwikkelingsweg is, gaat goede zorg erover om mensen op dit pad te ondersteunen: erkenning van het lijden en hulp bieden bij het verkrijgen van kennis en inzicht om hiermee om te gaan. Hulp bij bewustwording over wie we zijn, wat we nodig hebben en hoe we verantwoordelijk kunnen zijn voor ons eigen leven. Dat vraagt een nieuwe manier van kijken en een andere houding. De huidige blik op zorg is gebaseerd op een sterk eenzijdig, materialistisch mensbeeld, uitgedrukt in de veelgehoorde kreet: ‘Wij zijn ons brein.’ Ziekte- en symptoom-denken en het geven van antwoorden in plaats van het stellen van vragen zijn hiermee nauw verbonden. Het centraal stellen van de patiënt met zijn verhaal en behoefte staat op gespannen voet met een zorg waarin diagnoses, medicatie en ‘evidence-based’ handelen het beeld bepalen. Een ruimer perspectief op het mensbeeld biedt het biopsychosociaal paradigma, waarin naast biologische ook ruimte is voor psychische en sociale aspecten. Een biopsychosociaal-spiritueel mensbeeld schenkt aandacht aan de mens op zowel biologisch (fysiek), sociaal, psychisch als spiritueel vlak. Begeleiding betekent dan ook aandacht voor het levensverhaal op deze vier dimensies aan de hand van een ontwikkelingsgerichte vraag. Spiritualiteit heeft hierin alles te maken met het omgaan met existentiële kwesties: verlies, eenzaamheid, het maken van keuzes, en de zoektocht naar een betekenisvol leven. Als het gaat over de zin van het leven, is het levensverhaal de meest persoonlijke ingang. Dat vraagt ruimte voor een werkelijke ontmoeting (die laat ik in dit artikel verder buiten beschouwing) en een aanpak op vier dimensies van het bestaan.
LEVENSVRAGEN
‘De biografie als medicijn’ concreet Met onderstaande vragen maak je kennis met de vier dimensies aan de hand van een actuele ‘grote’ vraag. Als je de vragen beantwoord hebt, ga dan eens na welke inzichten je hebt gekregen en hoe je dit concreet kunt maken.
Hoe geef ik betekenis aan de coronatijd? Fysiek: Hoe ga jij om met de gestelde grenzen aan ruimte? Waar ervaar jij ruimte? Waar voel jij je prettig? Hoe heb jij je eigen plek (opnieuw) vorm gegeven? Welke spullen zijn belangrijk geworden, welke heb je weggedaan? Sociaal: Welke rol speelt tijd voor jou in deze periode? Hoe is je vitaliteit en op welke wijze draag je daar zorg voor? Hoe ziet je dagritme eruit en ben je daar iets anders in gaan doen? Welke gewoontes of patronen heb je doorbroken? Psychisch: Waar heb jij je in deze tijd mee verbonden? Waar zeg je ‘ja’ en waar zeg je ‘nee’ tegen? Waar ben je je van bewust geworden? Welk ideaal of streven is verschenen? Spiritueel: Waar ben jij in deze periode voor jezelf gaan staan? Welke keuzes of beslissingen heb je genomen? Welke waarden zijn daarbij leidend? Welke betekenis heeft deze periode voor jou?
Susanne Kruys is medeoprichter van Square of Life www.squareoflife.nl dat zich richt op de begeleiding van professionals bij hun vragen en verlangen naar zinvol leven en werk. Daarnaast is zij auteur van de boeken: De biografie als medicijn, de zin van levensverhalen in de zorg, Lannoo Campus € 29,99, en samen met Wouter Zuurbier De biografie als medicijn, handleiding - coachen aan de hand van de vier dimensies, Lannoo Campus € 29,99. Kijk voor meer informatie en inspiratie op www.debiografiealsmedicijn.nl
TCC Magazine | 31
SNEL HERSTEL SPRAY Deze spray is niet alleen een combinatie van de bloesemremedies Terra en Terra Extra, maar bevat ook de essentiële olie van de Neroli en de Schüssler celzouten nr. 3 Ferrum phosphoricum en nr. 7 Magnesium phosphoricum. De spray geeft je ondersteuning bij iedere soort van spanning en stress en helpt je wanneer je je niet lekker voelt. In iedere acute situatie is de Snel Herstel spray een uitstekende hulp. Ze helpt niet alleen mensen, maar heeft ook al goede resultaten gegeven bij dieren.
www.bloesemremedies.com Bloesem Remedies Nederland | Postbus 6139 | 5960 AC Horst Tel. 077-2300011 | info@bloesemremedies.com www.bloesemremedies.com | www.primaveralife.nl
Instituut voor E.E.N.
®
(Eclectische Energetische Natuurgeneeskunde) Leslocaties in Zaltbommel en Panheel:
Cursussen bij- en nascholingen
• Opleidingen (HBO niveau)
• Klassieke homeopathie, Introductie
• Registeropleiding E.E.N.® Therapeut
psychosociale thematherapie,
(240 ECTS), Registeropleiding
Jin Shin Jyutsu, Ankhtherapie,
Medische Basiskennis (Plato)
Dolfijnenergie, EHBO Rode Kruis,
• Registeropleiding Psychosociale basiskennis (Plato)
Enneagram. • Bij- en nascholingen Medische en Psychosociale Basiskennis.
Geaccrediteerd door: CPION, SNRO, KTNO, VIV, CAT VVET, VBAG, LVNG, NFG, BATC, VNT, MBOG, NVST Secretariaat: Instituut voor E.E.N.® Pater Jac. Schreursweg 2B | 6097 NH Panheel | Telefoon 0475-475178
COLUMN INTERVIEW
Poelier Mensontwikkelbedrijf Wát een gedrocht van een woord. Het is maar één van de wanstaltige benamingen die ik soms in deze branche tegenkom. Wij zijn een mensontwikkelbedrijf. Zie je het al voor je. Een grote fabriek waar mensen worden ontwikkeld. Op de researchafdeling van Frank & Stein, gezeteld in een verlaten kasteel dat verstopt ligt hoog in de bergen, wordt door dokter Stein geprobeerd erachter te komen wat allemaal nodig is om te komen tot FRANK, die supermens. Aan alle kanten worden er draadjes in gestopt en in één keer komt hij tot leven. Om middernacht. Terwijl witblauwe bliksemstralen de lucht doorklieven. FRANK. De beste medewerker aller tijden! De meest krachtige sollicitant! De minst behoeftige uitkeringstrekker! Wat een idee. Om daar een heel bedrijf omheen te bouwen.
Wilma de Haas is eigenaar van Haas & Konijn®, een bureau voor persoonlijke en professionele ontwikkeling en auteur van
K-Therapie. www.haasenkonijn.nl
Naast de researchafdeling heb je de productielijn. Daar worden verschillende mensmodellen geproduceerd en op de lopende band in elkaar gezet. Drijfveren, motivatie, doorzettingsvermogen, werkvermogen, competenties en ga zo maar door worden netjes op de juiste plaatsen aangebracht door kundige medewerkers.
Soms blijkt een hele lijn niet aan te slaan en wordt die tegen een lage prijs gedumpt. Tja, het is hard werken in zo’n mensontwikkelbedrijf. Ook hier moet omzet gedraaid worden. Wat mij betreft mogen ze een dikke streep door deze wanstaltige benaming zetten en op zoek gaan naar een andere. Bijvoorbeeld facilitair bedrijf. Want is dat niet in feite waar je mee bezig bent bij mensen? Ze faciliteren. Faciliteren betekent mogelijk maken. Voorwaarden scheppend. Mensen de mogelijkheid bieden óm het eens op een andere manier te bekijken. Op een andere manier te benaderen. Ander gedrag uit te proberen. Te onderzoeken. Uitnodigend, uitdagend, plagend, spiegelend, confronterend, begrijpend, provocerend en zo zijn er nog vele manieren te bedenken waarmee we iemand de gelegenheid kunnen bieden zichzelf te ontwikkelen. Zichzelf wel te verstaan. Ik ontwikkel die ander niet. Dat doet hij zelf. Dus mensontwikkelbedrijf, alsjeblieft zeg. Ik zeg toch ook niet dat ik poelier ben?
Echt vakwerk. Op de volgende afdeling worden alle exemplaren nagekeken op de laatste foutjes. ‘Ho, daar zit nog een steekje bij los. Eruit. Hé, daar zit nog iets scheef. Kunnen we niks meer mee doen. Weg ermee. Deze moet eruit. Te veel zaagsel in zijn kop. Stop, kijk daar eens, die zegt de verkeerde tekst. Kan niet. Productiefout.’
TCC Magazine | 33
ADHD
ADHD
DEEL 4
MISVERSTANDEN (EN OPHELDERINGEN)
OVER ADHD ADHD IS EEN GENETISCHE AANDOENING
Lucas Flamend startte twintig jaar geleden een eigen praktijk als psychotherapeut. Als ADHD-ervaringsdeskundige specialiseerde hij zich gaandeweg in de ADHDproblematiek. Hij merkte dat de psychische klachten van ADHD gepaard gaan met lichamelijke klachten. Na een aantal opleidingen is hij zich meer gaan richten op de fysieke oorzaken van ADHD. Zo kwam hij uit bij de epigenetica. De epigenetica bestudeert de invloed van omgevingsfactoren zoals voeding en stress op de werking van de genen. Eind 2019 kwam zijn tweede boek uit De epigenetica van ADHD & glutamaat. In de komende edities van TCC Magazine zal hij iedere keer een onderwerp uit zijn boek uitlichten.
TCC Magazine | 35
Cursussen en opleidingen in de preventieve geneeskunde Bij het OPFG verzorgen we meerjarige opleidingen en kortere cursussen voor professionals die zich willen scholen in de preventieve geneeskunde. We bieden een vierjarige beroepsopleiding op HBO niveau tot orthomoleculair therapeut, maar ook een eenjarige opleiding tot orthomoleculair schoonheidsspecialist.Op onze site vind je ook onze losse lesdagen en de kortere cursussen. Gaan we je zien?
MEER INFORMATIE: WWW.OPFG.NL
ADHD In 2010 publiceerden dr. Nigel Williams van de Cardiff University School of Medicine en zijn collega’s een onderzoek waaruit bleek dat kinderen met ADHD genetische afwijkingen hebben. Volgens de onderzoekers waren hun bevindingen een direct bewijs dat ADHD wordt veroorzaakt door genetische factoren. Ook stelden ze er geen verband is tussen sociale oorzaken zoals opvoeding en ADHD-symptomen. Wat volgde was een stormvloed van protest van andere wetenschappers. Veel critici waren het niet eens met deze bevindingen. Een ervan merkte op dat de auteurs vergeten waren te definiëren wat ‘genetisch’ nu eigenlijk betekent. Veel mensen, voornamelijk leken, maar ook een deel van de zorgverleners, zien ‘genetisch’ als een toestand van onveranderlijkheid. Je erft het zwarte haar van je vader en de lange benen van je moeder. ‘Een genetische afwijking heb je voor het leven’ – is wat de meeste mensen denken.
De hardware en de software Erfelijkheid bestaat uit twee componenten. Het eerste is de hardware; dat deel gaat over het zwarte haar en de lange benen. De hardware vertegenwoordigt de onveranderlijke genetische eigenschappen, het domein van de genetica. De hardware kun je niet veranderen, maar wel beïnvloeden. De tweede component gaat over de software. Genen hebben informatie nodig over hoe hun omgeving eruitziet. De interactie tussen de genen en hun omgeving is het domein van de epigenetica.
De werking van de software wordt beïnvloed door omgevingsfactoren. Eet men te veel suiker, dan passen de genen zich aan door een toestand van insulineresistentie te creëren; dit noemen we epigenetische adaptatie. Een ander concreet voorbeeld van epigenetische adaptatie, maar ditmaal erfelijk, is roken. Het rookgedrag van de voorouders veroorzaakt een verhoogde kans op spataders bij hun nageslacht.
Neem je toekomst (en die van je nageslacht) in eigen hand De genen die invloed hebben op ADHD, omvatten twee componenten: enerzijds de genetische eigenschappen die onveranderlijk zijn en anderzijds de epigenetische eigenschappen. Beide componenten worden beïnvloed door de omgeving. Bijvoorbeeld iemand met een traagwerkend GAD, het enzym dat glutamaat omzet in GABA, is geholpen met een omgeving die zo weinig mogelijk glutamaat verhoogt. Ondanks de genetische afwijkingen kan men de afwijkende genen dus positief beïnvloeden. Ander voorbeeld: je erft een epigenetische afwijking van je ouders: het gen dat de insulinegevoeligheid moet reguleren is verzwakt, bijvoorbeeld omdat je vader voordat je werd verwekt, behoorlijk wat overgewicht had. Ga je dan voeding eten die insulinepieken veroorzaakt, dan vererger je de aanleg die je vader doorgaf. Door je levensstijl te veranderen, door gezond te eten, te bewegen en voldoende te slapen, ‘corrigeer’ je de epigenetische adaptatie van je vader. Met als gevolg dat je kinderen een gen erven dat minder insulineproblemen veroorzaakt. Het zal je inmiddels duidelijk zijn: door de omgevingsfactoren in je leven te verbeteren of te verergeren, heb je invloed op je epigenetische eigenschappen, die van jezelf en die van je nageslacht. Er zijn talloze onderzoeken die aantonen dat troostvoeding, chemische stoffen, geneesmiddelen en drugs epigenetische adaptaties veroorzaken die erfelijk zijn. We weten dat trauma’s via de genen van de ouders worden doorgegeven. En dat kinderen van moeders die tijdens de prenatale fase overgewicht, stress- en angststoornissen hadden, een nadelige epigenetische programmatie hebben.
Genetische screening Genetische afwijkingen (SNP’s) kun je laten onderzoeken met een commercieel genetisch onderzoek. Daar zit een aantal voor- en nadelen aan. Allereerst is het goed om te weten dat deze onderzoeken een foutmarge hebben. Ten tweede vraagt het interpreteren van de resultaten veel tijd en expertise. SNP’s vertellen iets over de afwijkingen, wat niet betekent dat er voor elke SNP een behandelprotocol klaarligt.
Epigenetische screening Het onderzoek naar epigenetische afwijkingen is hypergespecialiseerd wetenschappelijk onderzoek waarbij men cellen en weefsels onderzoekt. Het wordt soms toegepast
TCC Magazine | 37
“De inzichten over de invloed van voeding op ADHD beginnen langzaam door te dringen.”
bij patiënten, bijvoorbeeld als het gaat om kanker. Dan worden kankercellen bij de patiënt afgenomen en wordt vervolgens in een petrischaal getest welke geneesmiddelen en antikankervaccins effect kunnen hebben.
Prenatale factoren Zodra moeder en vader hun bijdrage hebben geleverd aan de conceptie – het leukste deel van het verhaal – heeft het embryo gemiddeld negen maanden om zich te ontwikkelen. De genetische eigenschappen (hardware) staan dan inmiddels vast en ook een groot deel van de epigenetische eigenschappen (software) van beide ouders. De bevruchte eicel wordt vanaf dit moment beïnvloed door de omgevingsfactoren in de baarmoeder. Factoren die daarin meespelen, zijn onder meer voeding, geneesmiddelen, chemische stoffen, maar ook liefde, beweging, muziek, stress, negativiteit en geweld. De baarmoederlijke omgeving levert vanaf het moment van de conceptie de volgende stap in het opbouwen van de epigenetische eigenschappen. Onderzoekers hebben zich lang vastgehouden aan het idee dat de prenatale fase de meeste impact heeft op de ontwikkeling van het kind. Nu weten we dat de epigenetische eigenschappen van zowel de moeder als de vader, voorafgaand aan de conceptie, minstens zo belangrijk zijn, zo niet meer invloed hebben. We weten allemaal dat het niet verstandig is om tijdens de prenatale fase te roken, alcohol te drinken of drugs te gebruiken. Maar dat je ook beter geneesmiddelen laat liggen, daar is de reguliere zorg iets minder transparant over. Toch is er geen enkel onderzoek dat met zekerheid kan zeggen dat geneesmiddelen veilig zijn voor het ongeboren kind. Ik herhaal het nog even: geen enkel onderzoek kan dat met absolute zekerheid bevestigen. De reden hiervoor is dat geen enkele ethische commissie dergelijke onderzoeken toelaat. Ziet u het al gebeuren? ‘Wij zoeken voor
38 | TCC Magazine
onderzoek 250 vrouwen die antidepressiva willen slikken tijdens de zwangerschap.’ De weinige gegevens die we hebben, zijn afkomstig van retrospectieve studies van moeders die antidepressiva namen tijdens de prenatale fase. Daar zien we een driemaal verhoogde kans op een kind met autisme. En zelfs paracetamol, dat onschuldige snoepje van 20 in een zak voor 50 cent. Neem je dat langer dan 29 dagen tijdens de zwangerschap, dan verdubbel je de kans op het krijgen van een kind met ADHD. Op de etiketten van de meeste voedingssupplementen staat vermeld dat ze niet mogen worden gebruikt tijdens de zwangerschap en de lactatieperiode. Maar hoe zit het met geneesmiddelen? Zijn deze middelen veiliger dan voedingssupplementen? Nog een andere kwestie, een vrouw is zwanger, stopt met antidepressiva en benzodiazepines. Bedenk dan dat het embryo in een omgeving van ontwenning terechtkomt. Niet bepaald de prettigste omgeving om het leven in te beginnen... Ik herinner me een Amerikaanse tv-show waarin een van de directeuren van Monsanto een half uur lang bij hoog en bij laag beweerde dat de onkruidverdelger Roundup het veiligste middel was dat er bestond – je kon het zo opdrinken! Toen de presentator hem een glas van het spul aanbood, liep de man boos weg. Dat is wat ik bedoel met beweren en onderbouwen. Een groot deel van de verplegenden weigert de griepprik en het grootste deel van de oncologen wil geen chemo ondergaan. Ik heb verschillende artsen behandeld of opgeleid in de toegepaste opioïde epigenetica. Wat artsen officieel zeggen en wat ze je vertellen onder vier ogen, is niet hetzelfde. De inzichten over de invloed van voeding op ADHD beginnen langzaam door te dringen. Recent onderzoek laat zien dat moeders met een ongezond westers dieet zeventig procent meer kans hebben op een kind met ADHD dan moeders die gezond eten. Deze studie was een herhaling van onderzoek gedaan bij ratten. Toen was al duidelijk geworden dat als moederratten een ‘cafetariadieet’ krijgen, zij nakomelingen voortbrengen met een forse dopamineen endorfineresistentie. Hun kroost lust als gevolg van het junkfooddieet van de ouders geen gewoon rattenvoer meer. Vertaal je dit naar mensen, dan heb je het over kinderen die geen groenten en fruit lusten. In de Verenigde Staten is er een organisatie van psychiaters, The International Society for Nutritional Psychiatry Research; hun behandelplan gaat uit van voeding, voedingssupplementen en andere veranderingen van levensstijl. Het is een voorbeeld van hoe Amerika op het gebied van de reguliere natuurgeneeskunde verder staat dan Nederland en België̈. Niet alleen voeding, maar ook de gemoedstoestand van de moeder en wat ze aan stress te verduren krijgt tijdens de zwangerschap, bepalen de epigenetische omgeving van het kind. Stemming en stress activeren stofjes die invloed uitoefenen op de ontwikkeling van het kind. Te veel cortisol
ADHD
bijvoorbeeld verhoogt de kans op depressie en stressstoornissen bij het kind. Ook factoren als partnergeweld, trauma’s, een negatieve persoonlijke omgeving of werkomgeving laten hun sporen na, omdat al deze ervaringen neurobiologische routes beïnvloeden die zich nestelen in de genen. Andersom hebben rust, ontspanning en positieve emoties een gunstige uitwerking op de epigenetische ontwikkeling en het lichamelijk en psychisch welzijn van het kind.
neonatologie, dr. Mikael Norman, veroorzaakt een vaginale geboorte positieve stress en weerstand die het kind voorbereiden op de wereld buiten. Het is enigszins te vergelijken met het helpen breken van de eierschaal van vogels of reptielen. Het is hulp die zich vertaalt in een minder krachtig diertje. Terug naar kinderen: premature baby’s hebben twee- tot driemaal meer kans op ADHD. Het maakt eens te meer duidelijk dat de omstandigheden voorafgaand, tijdens en vlak na de geboorte van grote invloed zijn op het ADHD-proces.
De geboorte Ook tijdens het geboorteproces kunnen er epigenetische veranderingen optreden. Bijvoorbeeld als gevolg van het langdurig toedienen van synthetische oxytocine, een hormoon dat de weeën opwekt. Het is mogelijk dat dit epigenetische veranderingen veroorzaakt bij zowel kind als moeder. Onderzoek laat zien dat 67% van de kinderen met ADHD op de wereld is gezet met weeënopwekkers. Zonder weeënopwekkers zakt dit percentage naar 35%. Het toedienen van oxytocine wordt tevens in verband gebracht met postnatale depressie. In een andere studie werden de genetische profielen vergeleken van kinderen die geboren zijn via een keizersnede of een natuurlijke bevalling. Bij de keizersnedegroep werden epigenetische veranderingen geconstateerd in 350 DNA-regio’s, regio’s die te maken hebben met immunologische functies en metabolisme. Volgens de Zweedse arts en professor in de
Omgevingsfactoren na de geboorte Omdat melk het eerste is wat een baby als voeding krijgt, is het interessant om na te gaan wat de invloed is van moedermelk of koemelk op de ontwikkeling van ADHD. Het is bekend dat de concentratie caseïne-exorfinen in koemelk vele malen hoger is dan in moedermelk. Bovendien bevat koemelk een aantal specifieke caseïne-exorfinen die we niet aantreffen in moedermelk. Koemelkexorfinen hebben een opiaatsterkte die soms krachtiger is dan eenzelfde hoeveelheid morfine. Dat is aanvankelijk ook de bedoeling van moedermelkexorfinen: de opiaten werken belonend en ontspannend en bevorderen de moeder-kindbinding. Omdat koemelkexorfinen te krachtig zijn, ze zijn tenslotte bedoeld voor een kalf, veroorzaken ze al op korte termijn resistentie van dopamine en endorfine. Een grootschalig onderzoek laat zien dat 71% van de kinde-
TCC Magazine | 39
ADHD
dat exorfinen in de eerste zes maanden van de ontwikkeling van een kind een grote rol spelen bij het al dan niet ontstaan van ADHD en autisme. Het onderwerp melk is ook van belang bij ADHD-kinderen die astma of hooikoorts ontwikkelen. Kinderen die gevoed werden met moedermelk, hebben aanzienlijk minder kans op allergische aandoeningen dan de groep met koemelk. In een wereld zonder belangengroepen zouden dergelijke conclusies bellen doen rinkelen. De realiteit is dat dergelijke onderzoeken niet worden gecommuniceerd naar de patiënt. Voeding en preventie passen niet binnen het huidige model van de reguliere zorg. Toch zou het een wezenlijk verschil kunnen maken: gezonde kinderen, ouders met minder zorgen en lagere zorg- kosten.
Besluit
ren met ADHD zijn gevoed met koemelk. Bij kinderen zonder ADHD is dat 47%. Exorfinen worden doorgegeven via de moedermelk. Dat betekent dat als de moeder gluten eet, de glutenexorfinen in de moedermelk terechtkomen. Dat roept een interessante onderzoeksvraag op: wat gebeurt er als je baby’s een middel geeft dat exorfinen neutraliseert? Dat is getest bij twee groepen van ieder 57 kinderen. De eerste groep kreeg zes maanden Lactobacillus rhamnosus GG en andere de andere groep kreeg een neppil. De Lactobacillus rhamnosus GG produceert DPP-IV-achtige enzymen die exorfinen afbreken. Dertien jaar later kwam de conclusie: 13% van de kinderen in de groep met de neppil had ADHD of autisme ontwikkeld. In de groep met de exorfineneutraliserende bacterie had geen enkel kind ADHD of autisme. Uit dit onderzoek is af te leiden
Kinderen met ADHD zijn de symptoomdragers van hun ouders. Ze erven de aandoening niet, maar wel de aanleg ervoor. ADHD heeft zowel een genetische als een epigenetische component, die je grotendeels kan beïnvloeden door omgevingsfactoren die je zelf in de hand hebt. Zoals blijkt uit het voorgaande is de aanname ‘ADHD is een genetische aandoening’ eerder wensdenken van de farmacie dan realiteit. Er zijn immers heel wat factoren die de epigenetische werking van onze genen beïnvloeden. ADHD wordt beïnvloed door verschillende routes, waaronder het beloningssysteem, het antibeloningssysteem en het stresssysteem; factoren die op hun beurt invloed hebben op het immuunsysteem, antioxidanten, ontgifting en energieaanmaak. ADHD is niet alleen een aandoening van de hersenen, het is een aandoening die betrekking heeft op het hele lichaam. Het is belangrijk hierbij stil te staan bij de keuze van de behandeling. Al was het maar omdat het behandelen van symptomen de weg opent om andere aandoeningen te ontwikkelen. Een van de belangrijkste regels van de epigenetica is ‘overstimulatie leidt tot uitputting’. De vraag is dan: wil je een aandoening die het gevolg is van overstimulatie, behandelen met geneesmiddelen die nog meer stimuleren?
“ADHD heeft zowel een genetische als een epigenetische component, die je grotendeels kan beïnvloeden door omgevingsfactoren die je zelf in de hand hebt. Met dit boek wil ik mensen handvatten geven om de regie weer in eigen hand te nemen.” De epigenetica van ADHD & glutamaat Uitgever BrainQ Publishing ISBN 9789082922110
40 | TCC Magazine
U zoekt orthomoleculaire voedingssupplementen... Op onze website www.derooderoos.nl kunt u kiezen uit ons brede assortiment van alle gerenommeerde merken. Wij leveren orthomoleculaire voedingssupplementen op uw verzoek als gezondheidsprofessional direct aan uw cliënten.
Wij werken vanuit een modern ingericht gebouw, gericht op snel en professioneel werken.
Wij verwerken al 25 jaar uw voorschrift! Onze kernbegrippen zijn: • onafhankelijk • geen advies • vraaggestuurd • korting voor uw cliënten • kwaliteit • betrouwbaar • klantgericht • conform wetgeving
www.derooderoos.nl | 070-3010701
NKS
Agressieregulatie? Versterk agressie! Een veranderde kijk op agressie, vanuit een student Systeemspecialist Jesse, een jonge man van 16 jaar, wordt aangemeld bij ons. De reden is dat hij snel ruzie maakt, een grote mond heeft tegen leerkrachten, soms met spullen gooit en sporadisch ook betrokken is bij vechtpartijen. De hulpvraag is of we Jesse kunnen helpen zijn agressie te reguleren, zodat hij minder agressief wordt. Samen verkennen we wat er zoal gebeurt en wat maakt dat Jesse tot dit gedrag komt. Vervolgens ga ik met hem werken aan zijn agressiviteit; niet om deze te verminderen maar juist om deze te versterken! Deze jongen, en vele mensen met hem, mogen leren agressiever te worden. Een stukje etymologie Maatschappelijk is agressie haast verworden tot een synoniem van destructie, een ander moedwillig kwaad doen, en daarmee wordt agressie vaak afgekeurd en is de agressor ook snel de dader. Echter, als we kijken naar de oorsprong van het woord agressie, het Latijnse Aggredior, ontdekken we dat het zoiets betekent als ‘ergens gericht op afgaan’, ‘toenadering zoeken’ (Bron: Agressie in Perspectief van Visser, Woortman en Terpstra). Agressie gaat dan over staan uit kracht, in tegenstelling tot vechten uit angst, wat we maatschappelijk vaak agressie noemen. Anders kijken Als student Systeemspecialist wordt ons geleerd anders te kijken naar mensen en hun relaties. ‘Anders’ betekent dan vrijheid van denken, buiten onze bestaande kaders en vaak anders dan maatschappelijk aangenomen. We laten ons bij agressie als mens ook snel meenemen in een stigmatisering van dader en slachtoffer, zeker als iemand op last van de rechter wordt doorverwezen. Juist dan is dit anders denken een bevrijding in het
therapeutisch proces. Op het moment dat Jesse wordt aangemeld met een vraag voor agressieregulatie, denk ik gelijk 2 dingen: waarom agressieregulatie? Agressie is juist een goed iets. En het 2e: iedereen deugt. Hij zal dus een goede reden hebben voor zijn reactie. Systemische therapie Jesse heeft, net als iedereen, een relatie met zichzelf en de ander. Tevens leeft hij in deze context waarin bepaalde posities, patronen, regels en opvattingen heersen. Van daaruit lukt het Jesse niet goed om zijn punt te maken, aan te geven wat hij wil. Hij wordt steeds verder in het nauw gedreven, tot hij het niet meer houdt en gaat dan vechten, vechten uit angst. In de therapie ga ik met hem aan de slag met als doel een sterkere relatie met zichzelf te krijgen, met behoud van de relatie met anderen. Net zoals het voor een vechtsporter essentieel is om zijn eigen krachten, emoties en kunnen te kennen, wordt dat voor Jesse ook een doel. Hierdoor kan hij eerder leren staan voor zichzelf. Bijvoorbeeld als we gaan sparren met de bokshandschoenen ga ik hem dicht op de huid zitten, ik kom op en zelfs over zijn grens, ik dwing hem mij te volgen tot hij in de hoek staat; ik tart zijn grond, zijn existentiële zijn. Op het moment dat hij dit vervelend vindt, vraag ik hem zichzelf duidelijk te maken en aan te geven wat hij wil. Hiermee spreek ik hem aan op zijn daad- en levenszin. Hij kan leren eerder, en adequater, agressief te worden. Met behulp van deze interventies vergroot Jesse zijn zelfvertrouwen en zelfbewustzijn, waardoor hij in nieuwe situaties niet vanuit angst hoeft te reageren, maar adequaat voor zichzelf kan staan, in zijn agressie!
Bas van der Brugge Psychomotorisch therapeut / Bewegingswetenschapper / Trainer/ Systeemspecialist i.o. IKOS Trainging & Hulpverlening | Houten
TCC Magazine | 43
Stichting OrthoKennis, uw leverancier van orthomoleculaire kennis Een professional in de (complementaire) gezondheidszorg wil natuurlijk graag op de hoogte blijven van de laatste stand van zaken binnen het vakgebied. Inzichten over nutriĂŤnten die gebruikt worden in de praktijk veranderen in de loop der tijd, bijvoorbeeld doordat wetenschappelijk onderzoek nieuwe toepassingen onderbouwt. Stichting OrthoKennis volgt de ontwikkelingen op de voet en is een betrouwbare leverancier van orthomoleculaire kennis. Via haar clinics en cursussen, artikelen, vademecum, website en e-mailnieuwsbrief voorziet OrthoKennis gezondheidsprofessionals van uitgebreide informatie. OrthoKennis organiseert jaarlijks meerdere clinics en cursussen waarbij uiteenlopende orthomoleculaire onderwerpen aan de orde komen. Hierbij is rekening gehouden met verschillende kennisniveaus. De lesdagen worden gegeven door gekwalificeerde professionals en accreditatie wordt door de meeste beroepsverenigingen verleend. Clinic/cursus
Datum
Locatie
Ziekte van Lyme: diagnostiek en integrale behandeling
11 september 2020
Breukelen
Verdiepingscursus Vrouwelijke Hormonen
3 oktober 2020
Antwerpen
ADHD, ADD en autisme: diagnostiek en integrale ondersteuning
30 oktober 2020
Breukelen
Verdiepingscursus Vrouwelijke en Mannelijke Hormonen in 2 dagen
13 en 27 november 2020
Breukelen
Hart- en vaatziekten
21 november 2020
Antwerpen
GeĂŻnteresseerd in een clinic of cursus van OrthoKennis? Op www.orthokennis.nl vindt u meer informatie en kunt u zich eenvoudig aanmelden. Heeft u vragen? Neem gerust contact op via info@orthokennis.nl of bel 075-6408180. Gesponsord door: Uw leverancier van orthomoleculaire kennis
HOOGGEVOELIGHEID
– DEEL 2
DOOR: JANNEKE VAN OLPHEN
Meer oog voor het hooggevoelige kind met een sterke wil, voor de kwaliteiten die deze kinderen in sterke mate hebben, voor de intense, innerlijke dynamiek en de dilemma’s die ermee gepaard gaan, voor de uitdagingen en het belang van een passende context. Dát is wat mij de afgelopen 9 jaar gedreven heeft en waar ik nog steeds elke dag mee bezig ben. In de voorgaande editie van TCC Magazine kon je het eerste deel van dit tweeluik over de combinatie van de eigenschappen hooggevoelig/hoogsensitief en strong-willed/sterke wil lezen: wat beide eigenschappen inhouden, wat kenmerkende, innerlijke dynamiek is en wat dilemma’s zijn. Waar lopen deze kinderen (en hun ouders) vaak in vast? Wat hebben zij nodig van hun ouders en verzorgers? En in de bredere context? Hier ga ik aan de hand van een voorbeeld verder op in. Een voorbeeld
De ouders van Florian
In het eerste deel beschrijf ik Florian, die het enorm leuk vindt om buiten te spelen met zijn vrienden en eindeloos kan vertellen over zijn avonturen. Vanuit zijn sterke wil heeft Florian een sterke intrinsieke motivatie voor en een grote honger naar zijn interesses. Hij is een Rupsje Nooitgenoeg als het gaat om zijn vrienden en de avonturen die hij met zijn vrienden beleeft. Vanuit zijn hooggevoelige kant merkt hij veel bewust op en heeft hij ook een intense beleving, waardoor zijn emmertje sneller dan bij de meeste andere kinderen, volloopt. Dus gaat hij door. Maar als hij thuiskomt, is hij prikkelbaar en niet te genieten.
De ouders van Florian (7) zijn het zat dat hij zich zo vaak misdraagt, thuis. Hij verpest de sfeer, de gezelligheid is dan ver te zoeken; ze hebben het gevoel op eieren te moeten lopen. Neem nou het voorbeeld van de jas op de grond. Dat Florian “laat me met rust!” naar ze brult, vinden zijn ouders echt niet oké. Ze begrijpen inmiddels heus wel dat hij dan inderdaad toe is aan rust, maar deze toon staat ze niet aan. Als ze Florian hierop proberen aan te spreken, wordt hij woest. Met flinke escalaties tot gevolg. Het vervelendste is dat Florian, nadat hij weer tot bedaren is gekomen, zich zo naar voelt over wat er is gebeurd. “Was ik maar nooit geboren”, heeft hij al een aantal keer gezegd.
Laat mij met rust!
Florian komt thuis
Florians ouders zien er onderhand tegenop dat Florian thuiskomt na het spelen met zijn vrienden. “Buitenshuis loopt iedereen met hem weg, maar ze moesten hier thuis eens komen kijken!” zuchten zijn ouders. “Florian is de drempel nog niet over of zijn gezicht staat op onweer.” Hem simpelweg vragen om zijn jas op de kapstok te hangen in plaats van op de grond te gooien, kan al tot een brullende “laat mij met rust!” leiden. “Als wij hem vragen om aan tafel te komen, doet hij net of hij ons niet hoort en als zijn zusje iets doet wat hem niet zint, kan hij haar zomaar een harde duw geven.”
Florian komt thuis na al zijn avonturen. Hij stapt zijn huis binnen en voelt zich ineens niet zo fijn. Zijn hoofd is bozig. Hij heeft geen zin om zijn ouders en zijn zusje te zien, maar daar is papa al. Papa vraagt hem of hij zijn jas aan de kapstok wil hangen. Ja, daar heeft Florian nu dus helemáál geen zin in! Papa moet hem gewoon met rust laten en dat zegt hij dan ook tegen zijn vader, heel hard. Ergens is het lekker om even een harde brul te geven, maar ergens ook weer niet. Papa vindt de brul niet leuk en gaat streng praten. Ziet papa niet dat hij mij nu MET RUST moet laten? denkt Florian. “Ga weg!” schreeuwt hij tegen zijn vader. Nu praat
TCC Magazine | 45
Positieve psychologie
Psychologie van Hoogbegaafdheid
Deze thuisstudie is speciaal geschreven voor mensen die een positieve kijk op het leven willen ontwikkelen en het beste uit zichzelf en anderen willen halen, op weg naar een waardevol en gelukkig leven.
Erkende PsBK bijscholing
Erkende PsBK bijscholing
Erkende PsBK bijscholing
Thuisstudie Start op ieder gewenst moment
Thuisstudie Start op ieder gewenst moment
Sociale psychologie
Thuisstudie Start op ieder gewenst moment
STUDEREN VANUIT DE THUISSITUATIE
46 | TCC Magazine
Op werkdagen: voor 16:00u besteld, morgen in huis
HOOGGEVOELIGHEID
“Bij hooggevoelige kinderen met een sterke wil is vaak sprake van een verminderd lichaamsbewustzijn. De sterke wil maakt dat deze kinderen hun energie richten op hun ideeën, fantasie, interesses en verbeelding.” papa boos en hij probeert Florian tegen te houden. Florian wordt heel erg boos! Later, als Florian niet meer boos is, voelt hij zich verdrietig en een beetje bang. Zou papa mij nog wel lief vinden? Ik ben echt niet lief geweest. Waarom ben ik zo?
Van binnen Wat gebeurt hier nu? Ten eerste is er de innerlijke dynamiek bij Florian, het dilemma dat speelt en zijn intense beleving. Het innerlijke dilemma noemde ik al eerder en gaat over de keus tussen Rupsje Nooitgenoeg en het emmertje dat volloopt. Rupsje Nooitgenoeg is niet makkelijk te kanaliseren en het vollopende emmertje is niet makkelijk te reguleren. Florian heeft dus zijn handen vol aan deze twee intense eigenschappen. Maar hij is pas 7… Daarbij wint Rupsje Nooitgenoeg het doorgaans van het vollopende emmertje. Meestal heeft Florian het niet door dat zijn emmertje aan het vollopen is. Daarvoor is hij veel te druk met zijn avonturen bezig. En áls hij het al merkt, dan negeert hij dit vervelende emmertje dat hem in zijn avonturen komt storen liever.
stimuleren is juist bij deze kinderen dus van groot belang voor hun welzijn.
Verandering van context Dan komt Florian thuis. Hij verandert van context. Als hij eenmaal de drempel overgaat, verdwijnt de context met zijn vriendjes en voelt hij ineens de emoties van de overstromende emmer. Eenmaal over de drempel, komt Florian namelijk letterlijk thuis (in zijn lichaam). Een overstromende emmer is geen fijn gevoel. Er zit veel spanning in zijn lijf. In zijn spieren, in zijn hoofd. Hij heeft o.a. een droge mond en kan niet meer helder nadenken. Elke prikkel erbij is er één te veel dus heeft hij ook geen zin meer in andere mensen, zoals zijn ouders en zusje. Sommige mensen neigen ernaar om te vluchten (zich sterk terug te trekken) als ze zich zo voelen. Hooggevoelige kinderen met een sterke wil neigen er eerder naar om te gaan vechten (en reageren af, gaan de strijd aan). Je emoties reguleren als de spanning zó is opgelopen is voor eenieder een uitdaging, laat staan voor een kind. Vandaar dat het juist voor deze kinderen zo van belang is om eerder signalen van vollopende emmertjes te leren herkennen.
Lichaamsbewustzijn Dat brengt mij op een tweede punt. Florian (en met hem veel hooggevoelige kinderen met een sterke wil) herkennen signalen van emmertjes die vollopen en naderende overprikkeling vaak nog niet bij zichzelf. Enerzijds heeft dit te maken met zijn jonge leeftijd en is het mede afhankelijk van de context waarin hij opgroeit, of hij deze signalen leert herkennen. Over de context straks meer. Anderzijds is er bij hooggevoelige kinderen met een sterke wil vaak sprake van een verminderd lichaamsbewustzijn (interoceptie). Ik zou een heel stuk kunnen schrijven over hoe dit komt. Kortgezegd: de sterke wil maakt dat deze kinderen hun energie in sterke mate richten op hun ideeën, fantasie, interesses, verbeelding etc. Ouders zeggen vaak: “Als mijn kind iets in zijn hoofd heeft zitten…” Dan zitten ze dus niet in hun lijf, maar in hun hoofd of heel ergens anders. Vanuit hun hooggevoeligheid merken deze kinderen bewuster op wat er om hen heen gebeurt. Dit, in combinatie met andere factoren waar ik nu niet verder op in ga, kan ertoe leiden dat ze hun aandacht meer op de buitenwereld richten dan op hun lichaam. Het lichaamsbewustzijn (op speelse wijze)
Olie op het vuur Vervolgens komt Florians vader naar Florian toe en vraagt hem om zijn jas op de kapstok te hangen. Een logische vraag waar uiteraard niets mis mee is. Het punt is echter dat Florian deze extra prikkels er nu niet bij kan hebben, waardoor hij in de vechtmodus schiet en “laat mij met rust!!!” brult. Vader herkent niet dat zijn zoon nu niets meer kan hebben. Dat is vaker het geval bij een kind dat in de vechtmodus zit. Als een kind in de vluchtmodus zit en zich sterk terugtrekt, hebben ouders vaker door dat het kind er even niets bij kan hebben en rust nodig heeft. Maar als een kind in de vechtmodus zit en verbaal en/of lichamelijk het gevecht aangaat, hebben ouders daar meer last van en herkennen ze vaak niet dat het kind er even niets bij kan hebben. Ze neigen er dan vaker naar om het kind streng aan te spreken, net als de vader van Florian. Maar dat doet de spanning bij Florian alleen maar stijgen, als olie op het vuur. Daardoor schiet Florian nog verder in de vechtmodus. Voor het welzijn van Florian is het juist van belang dat hij tot ontspanning komt.
TCC Magazine | 47
48 | TCC Magazine
HOOGGEVOELIGHEID
“Meer dan andere kinderen, dagen HG&SW hun ouders uit om kalm te blijven en hun eigen spanning te reguleren.”
Spanning bij de ouders Wat regelmatig ook meespeelt, is de spanning bij de ouders zelf. Hooggevoelige kinderen met een sterke wil hebben een sterke aanwezigheid. Ze kunnen sterk stralen en daarmee de zon in huis brengen en ze kunnen stevig donderen en daarmee het huis vullen met grijze wolken. De humeurigheid van Florian gaat niet ongemerkt voorbij. De onderlinge botsingen gaan bij zijn ouders niet in de koude kleren zitten. Florians ouders zetten zich al schrap als Florian thuiskomt en zijn al gespannen als bij binnenkomt. Met zijn hooggevoelige aard voelt Florian die spanning feilloos aan en zijn zenuwstelsel reageert hierop. Als ouders bij mij komen, is er vaak al een self-fulfilling prophecy ontstaan. Meer dan andere kinderen, dagen HG&SW hun ouders uit om kalm te blijven en hun eigen spanning te reguleren. De meeste ouders hebben echter nooit bewust geleerd hoe je spanning reguleert.
gaan neigen te gedragen. Vanwege deze thematiek heb ik samen met Josina Intrabartolo onlangs het prentenboek Draakje Vurig en de Spiegel geschreven. Via het herkenbare verhaal hopen we bij te dragen aan een positiever zelfbeeld bij deze kinderen en achterin staan uitleg en handvatten voor ouders.
Dank je wel Hooggevoelig met een sterke wil houdt in de eerste plaats in dat je veel kwaliteiten in sterke mate bezit. Tegelijkertijd komen er wel heel wat uitdagingen bij kijken waar ik er nu aan de hand van een van de dilemma’s een aantal van belicht heb. Meer inzicht in deze combinatie van eigenschappen helpt ouders om te herkennen wat er bij hun kind gebeurt en weer aansluiting te vinden bij hun kind. Dank dus voor het lezen van dit artikel.
Janneke van Olphen Lelijk monster Het ene oor in, het andere oor uit is niet bepaald van toepassing op hooggevoelige kinderen, dus ook niet op hooggevoelige kinderen met een sterke wil. Ze hebben een intense beleving; ervaringen komen vaak diep binnen en ze herkauwen de ervaring naderhand vaak uitgebreid (de diepe verwerking). Als de boosheid gezakt is, overheerst bij Florian een naar gevoel over de aanvaring met zijn vader. Hij heeft een rotgevoel over wat hij gezegd en gedaan heeft, hij vraagt zich af of zijn vader hem nog wel lief vindt. Florian herkent zelf niet dat de ‘vechtmodus’ een signaal is dat zijn emmertje vol is gelopen. Als hij terugdenkt aan wat er gebeurde, snapt hij niet waarom dit steeds weer gebeurt en veroordeelt hij zichzelf. Er zit er een lelijk monster in hem, was hij maar nooit geboren. Zijn zelfbeeld krijgt een knauw en ook bij Florian kan een self-fulfilling prophecy ontstaan. Hoe meer hij namelijk gelooft dat er een lelijk monster in hem schuilgaat, hoe meer hij zich daarnaar zal
Psycholoog en auteur Kijk voor meer informatie en de opleiding tot hooggevoelig & strong-willed specialist op
www.gevoeligheidgrootbrengen.nl
TCC Magazine | 49
www.nemacademy.nl 076-5219573
NFG erkende Bijscholingen: EMDR Emotioneel Lichaamswerk Haptonomie Individueel Systemisch werk Creatieve Interventies
SNRO erkende opleidingen: Psychosociale Basiskennis Opleiding Transformatie Therapeut Opleiding Transformatie Coach
NEM Academy Michiel de Ruyterstraat 2, 4819 AD Breda www.nemacademy.nl info@newenergymovers.nl
Boekrecensie
In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.
Rudolf Steiner Stichter van een nieuwe cultuur Een prachtig portret van de grondlegger van de biologisch-dynamische landbouw, de antroposofie en de daaruit voortvloeiende vrije scholen. Steiner was een van de belangrijkste voorvechters van een natuurlijke leefwijze. Iemand die zijn tijd wel heel erg ver vooruit was en die een enorme invloed heeft gehad op de complementaire zorg zoals we die nu kennen. Hij plaveide als het ware de weg, waarmee hij een erfenis naliet waarvan onze beroepsgroep nog altijd de vruchten plukt. Hans Stolp weet als geen ander het leven van deze bijzondere man in beeld te brengen. Hij doet dat vanuit een spirituele invalshoek. In het begin van het boek vertelt hij over zijn innerlijke aandrang om een boek over deze bijzondere man te schrijven omdat hij zich er steeds sterker van bewust werd dat deze met zijn werk de ontwikkeling van een geheel nieuwe cultuur mogelijk maakte: een spirituele cultuur, geboren uit liefde en inzicht. Stolp signaleert dat de naam van Steiner de laatste tijd steeds vaker begint te vallen, met name in de integratieve geneeskunde die de gangbare geneeskunde verbindt met alternatieve behandelingen.
Rudolf Steiner Stichter van een nieuwe cultuur
Hans Stolp Uitgeverij Ankh Hermes ISBN 9789020216509 Recensie door: Ria Teeuw
Het boek geeft onder andere een overzicht van Steiners leven vanaf zijn jeugd tot aan zijn dood. Een tijd waarin deze heel veel schreef en een enorme hoeveelheid lezingen gaf. Hij werd geboren in Oostenrijk in 1861 en overleed in Zwitserland in 1925. Als kind al had hij een zeer nauwe band met de natuur en een voorliefde voor wiskunde. Zijn begaafdheid en helderziende inzichten brachten hem tot een zeer eenzame hoogte, want zijn omgeving zat niet bepaald op die inzichten te wachten. Daar kwam hij al snel achter. De tragiek van zijn leven was daardoor dat hij betrekkelijk eenzaam opgroeide, iets wat hij volgens Stolp zijn hele verdere leven met zich meedroeg en uitstraalde. De enige in zijn jeugd die hem begreep en zijn ervaringen met de geestelijke wereld deelde, was de kruidenzoeker Felix Koguzki. Als jonge man studeerde Steiner aan de Technische Hogeschool in Wenen, waarna hij verhuisde naar het Duitse Weimar. Daar kwam hij in aanraking met geschriften van Goethe, wat jaren later resulteerde in de bouw van het Goetheanum, zijn eerbetoon aan het werk van deze veelzijdige schrijver en denker. In 1899 beleefde Steiner, zoals deze dat zelf beschreef, een doorbraak: hij stond ‘geestelijk in de meest innerlijke en ernstige inzichtsviering voor het mysterie van Golgotha’. Stolp is jarenlang bezig geweest met de vraag hoe hij die uitspraak moest opvatten. In de loop van de tijd vond hij het antwoord in de vorm van een aantal inzichten die hij met de lezer deelt. Aan het slot van het boek beschrijft hij de laatste levensjaren van Steiner, die ziek werd nadat zijn eerste Goetheanum werd vernietigd door tegenstanders die zijn boodschap niet begrepen. Vanaf die tijd had hij een zwakke gezondheid. Stolp schrijft heel toegankelijk en prettig. Hij weet de lezer te boeien en deelgenoot te maken van zijn bewondering voor een ‘groot’ mens. Daarbij onderbouwt hij zijn interpretaties grondig, waardoor dit boek staat als een huis. Het is meer dan een inkijk in het leven van Rudolf Steiner omdat Stolp je de mystiek rond deze persoon ook echt laat voelen. Het esoterisch Christendom loopt net als bij ander werk van deze pastor en auteur, ook in dit boek als een rode draad. Een stroming die Stolp ook herkent in het gedachtegoed van Steiner, dat hij samenvat in de zin: ‘Het was zijn doel om het geestelijke in de mens weer te verbinden met de geestelijke wereld.’
TCC Magazine | 51
COLUMN
“Nou, u kunt wel een bril gebruiken”, zegt de opticien niet zonder gevoel voor understatement. Mijn rechteroog ziet blijkbaar zo weinig dat het de dag erna spierpijn heeft van de oogmeting. Rechts heb ik -2,5 en links -1. Na eenenveertig jaar komt mijn brilloze bestaan ten einde.
Jamie Nederpel is wandelend loopbaancoach en schrijver van het boek Het is altijd het goede weer. www.werkvanuitjenatuur.nl
Een week later plant dezelfde opticien mijn allereerste bril op mijn neus. Ik kijk haar aan en schrik me kapot. Ze ziet er veel ouder uit dan ik dacht. Maar... is ze niet ongeveer net zo oud als ik? Vol ongeloof kijk ik opzij, naar mijn eigen spiegelbeeld. Mijn God. Al zeker twintig jaar word ik steevast vijf of meer jaar jonger ingeschat, maar de bril heeft mijn voorsprong sneller weggetoverd dan professor Anderling ooit had kunnen doen. De spiegel toont me genadeloos ieder pukkeltje, plekje en lijntje. En die wallen...! Waar de gemiddelde vrouw honderden euro’s per jaar uitgeeft om er jonger uit te zien, sta ik op het punt om meer dan honderd euro uit te geven aan een bril die me minstens vijf jaar ouder maakt. In mijn eigen ogen althans. Nog steeds in shock loop ik even later de winkel uit. Met bril. Niet in een koker in mijn tas, nee, gewoon op mijn neus. Want
het is fantastisch om zo scherp te zien. Om alle borden en bordjes van veraf te kunnen lezen. Om alle verschillende lichtgroene blaadjes van de bomen te kunnen onderscheiden. De veren van het koolmeesje dat voorbij fladdert. Maar al die gezichten... Ik kan er ook de weken erna maar moeilijk aan wennen. Zonder bril zagen alle mensen, en dus ook ikzelf, er zachter uit. Geruststellender, vriendelijker, milder. Ik vind mijn nieuwe (ge)zicht maar niks. De waas waardoor ik de wereld en mezelf al die jaren bekeek, haalde niet alleen de scherpte uit mijn blik maar ook uit mijn oordeel. En ik vind het al zo lastig om vriendelijk en mild te zijn voor mezelf en mijn naasten. Na mijn eerste brilweek word ik nog meer op de proef gesteld. De scholen gaan dicht en onze minimalistische en milieuvriendelijke dakmaisonette verandert plotsklaps in de vierkante postzegel waarop mijn vriend, kinderen en ik wekenlang dag en nacht op elkaars lip zullen zitten. Corona maakt alles nog scherper dan het al was. Ik zie iedere grote en kleine tekortkoming in mezelf als moeder en partner. Hoor mezelf zuchten terwijl ik mijn eigen plannen opzijzet om de kinderen te kunnen helpen met hun schoolwerk. En iedere dag zit ik een half uur op mijn meditatiekussen, te oefenen in vriendelijkheid. Voor mezelf, voor mijn vriend, voor mijn kinderen. Mijn leven is van compassie-voor-beginners naar compassie-voor-gevorderden gegaan. En na een paar weken snap ik het: mijn bril komt geen scherpte brengen, maar helderheid. Zodat ik helder zie dat alles in mijn leven, inclusief ikzelf, goed is zoals het is. Met of zonder pukkeltjes, plekjes, lijntjes en wallen. Waarmee ik maar wil zeggen: opticiens zijn de boodschappers van het universum. Je moet het alleen wel willen zien.
TCC Magazine | 53
Visolie + vitamine D3 en E van de hoogste kwaliteit en zuiverheid
nu in een capsule va n visgelatine
Inhoud: 60 capsules Adviesprijs: â‚Ź 30,80
Visolie in zijn natuurlijke matrix van vetzuren: hoog gedoseerd aan onverzadigde omega 3-vetzuren. Hoogwaardige visolie van de allerhoogste kwaliteit en zuiverheid, met een extra toevoeging van vitamine D3.
Vitamine E-complex toegevoegd om de olie optimaal te beschermen tegen oxidatie en zijn uitstekende eigenschappen te behouden.
Bij inname van minstens 250 mg per dag draagt DHA bij tot de instandhouding van de normale hersenfunctie en gezichtsvermogen.
Bij inname van minstens 250 mg per dag dragen DHA en EPA bij tot de normale werking van het hart.
54 | TCC Magazine
natural basics to support human systems
DE ADVISEUR LEGT UIT INTERVIEW
Noodpakket 2.0
voor ondernemers in de coronacrisis Het kabinet heeft ter bestrijding van de coronacrisis een tweede noodpakket geïntroduceerd. Dit nieuwe pakket verlengt diverse maatregelen uit het eerste pakket onder aanpassing van verschillende voorwaarden. Maak er indien mogelijk gebruik van! Het kan u door deze crisis heen helpen. Daarna kunt u hopelijk volledig op eigen kracht weer verder.
De nieuwe regelingen en/of verlengingen die u kunt benutten: 1. De Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Deze regeling wordt met vier maanden verlengd. Vanaf 6 juli tot en met 30 september kan een tegemoetkoming in loonkosten personeel worden aangevraagd, mits het omzetverlies, ten opzichte van voorgaand jaar, tenminste 20% is. Referentiemaand voor de loonsom voor sociale verzekeringen is de maand maart (de directeur-grootaandeelhouder van zijn/haar eigen BV kan daar dus niet aan meedoen, want deze is niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen). 2. Tegemoetkoming Vaste Lasten MKB (TVL). Afhankelijk van de omvang van het bedrijf, de hoogte van de vaste kosten en de mate van omzetderving (tenminste 30%) kunnen bedrijven een fiscaal onbelaste tegemoetkoming krijgen tot een maximum van € 50.000 voor vier maanden.
Willem van der Kolk is adviseur bij Van der Kolk Belastingadviseurs. www.vdkb.nl
3.Tijdelijke Overbrugging Zelfstandig Ondernemers (TOZO). De vorige TOZO liep tot 31 mei. De regeling is met vier maanden verlengd tot 30 september a.s. Nu is er wél - in tegenstelling tot de oude TOZO-regeling - een partnerinkomentoets ingevoerd. Huishoudens met een gezamenlijk inkomen boven het sociaal minimum komen dus nu niet meer in aanmerking. Indien uw onderneming (voldoende) levensvatbaar is, kan er bovendien een lening voor bedrijfskapitaal worden aangevraagd. Let op: beoordeling van uw cijfers.
4. Financieringsinstrumenten. Garantie Instrumenten Borgstellingsregeling MKB-corona en Garantie Ondernemingsfinanciering Corona worden voortgezet. Een nieuwe regeling Klein Krediet Corona wordt momenteel ingevoerd. Verder zijn er speciale regelingen voor de liquiditeitsverbetering van innovatieve bedrijven. 5. Uitstel van betaling van belastingschulden. Indien u door corona in betalingsproblemen bent gekomen waardoor tijdige betaling van bijvoorbeeld uw inkomstenbelasting even niet mogelijk is, kunt u hiervoor drie maanden uitstel aanvragen. Deze regeling geldt voor een groot aantal soorten van belastingen. Boetes worden achteraf vernietigd en de invorderingsrente is tot 1 oktober a.s. verlaagd tot een minimum (0,01%). 6. Diverse maatregelen. Hierbij moet u denken aan een btw- vrijstelling voor medische goederen (mondkapjes e.d.), versoepeling van het urencriterium, betaalpauze voor hypotheekverplichtingen en/of leasetermijnen, verruiming werkkostenregeling voor personeel en een fiscale coronareserve voor bedrijven die vallen onder de vennootschapsbelasting. Heeft u hulp nodig bij het aanvragen of verzilveren van bepaalde corona-‘subsidieregelingen’? Neemt u dan gerust contact met ons op. Lees onze brochures, waaronder één over de coronamaatregelen, eens na op onze website (zie kader).
TCC Magazine | 55
NIEUW!
Liposomale producten in poedervorm
Hoge biologische beschikbaarheid •
Natuurlijke productiemethode •
Neutrale smaak •
Lang houdbaar •
Hoeft niet gekoeld bewaard
NIEUW: Liposomale Curcumine, Glutathion en Magnesium Naast de Liposomale Vitamine C en de Liposomale Multi, voegt Epigenar nu drie nieuwe liposomale producten aan het assortiment toe: Curcumine, Glutathion en Magnesium. De liposomale producten van Epigenar zijn met LipoCellTech™ geproduceerd. De methode die hierbij gebruikt wordt bootst de natuur na. Liposomale supplementen worden tot 20x beter opgenomen dan reguliere supplementen. Epigenar maakt daarbij uitsluitend gebruik van een speciale droge vorm, die belangrijke voordelen biedt boven de gangbare vloeibare liposomale producten. Het gepatenteerde natuurlijk productieproces vindt plaats zonder toepassing van chemicaliën, hoge druk of hitte. Dit resulteert in een puur liposomaal poeder.
Neem voor een grati gratis testbuisje, productinformatie en wetenschappelijke informatie contact met ons op. TS Health Products, Harderwijk, NL | Info: 0341 - 46 21 46 | info@tshealthproducts.nl
TPNET
Zorg voor je onderneming én je website!
De zorg voor je website wordt wel eens vergeten en is net zo belangrijk als de zorg voor je cliënt. Een interview met Hiltje van Gijssel, eigenaar van jei-communicatie.
Jei-communicatie staat kort gezegd voor jij en ik - jei – en is een belangrijke sponsor van TP-net. Als eigenaar van jei heeft Hiltje met haar bedrijf meer dan 10 jaar ervaring in het ontwikkelen van WordPress-websites. Het snel in elkaar klikken van een website is niet haar ding, wél het intensief begeleiden van klanten in het proces naar online gaan. Een beetje therapeutisch dus. Daarnaast geeft ze nazorg. Want als je website online staat, ben je er nog niet. Een website vraagt namelijk onderhoud. In haar bedrijf komt ze regelmatig ondernemers tegen die in geen jaren zorg hebben besteed aan hun website en dan verrast zijn, dat hun website stuk is of gehackt is. Jei ziet het zo: je website is je onderneming, je basis. Die verdient aandacht – zorg - net als je cliënt. Essentieel bij jei is sparren tussen ‘jij en ik’, hét proces tussen haar en de klant. Dit leidt steeds tot mooie co-creaties. Vanzelfsprekend mét nazorg!
Je stelt co-creatie en het proces naar een website centraal. Hoe ziet dat er eigenlijk uit? “In de aanloop naar het ontwikkelen van een website, vertelt de ondernemer mij over zijn bedrijf. Wat vindt hij belangrijk voor zijn klant en zijn product en/of dienst? Wil de ondernemer een puur informatieve website of wil hij een website die gericht is op de verkoop van zijn diensten of producten? Wil hij een webshop of wil hij schrijven op zijn blog? Het doel en de doelgroepen moeten helder zijn. Daarbij probeer ik zo goed mogelijk te luisteren en aan te sluiten bij zijn ideeën. Hiervan maak ik een conceptplan. Daarin komen favoriete kleuren, letters, foto’s, illustraties en teksten aan de orde.“
Proces van co-creatie: schrappen en schaven “Aan mij de taak om beeld en tekst zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Aan de ondernemer de taak om input te geven over zijn bedrijf. Hij kan ervoor kiezen om zelf tekst te schrijven of dit uit te besteden aan mij of iemand anders. Het is belangrijk dat de tekst zoveel mogelijk aansluit bij de stem van de ondernemer. Zijn verhaal moet authentiek klinken en kort en krachtig zijn geschreven. Dit proces van afstemmen met de ondernemer is een creatief proces van samen. Daarbij ben ik niet bang om te schrappen en te schaven en iets nieuws te bedenken. Een voorbeeld is de website over verlies en rouw. Ik bedacht hiervoor een set gedempte, rustige kleuren. Maar de klant wilde anders: meer kleur in de website. Samen kwamen we eruit: een ander ontwerp en andere kleuren die meer passen bij hem en zijn bedrijf. Een andere klant gebruikte veel te lange koppen en lijdende vormen. Dat maakte de website minder leesbaar. In goed overleg hebben we de koppen aangepast en meer actieve zinnen gebruikt. Het sparren gaat face-to-face én digitaal. Dit proces naar een website is spannend en tegelijkertijd ook leuk!”
TCC Magazine | 57
Keto Powders & Oils Ter ondersteuning in een Keto Lifestyle Mattisson introduceert een nieuwe serie Keto producten ter ondersteuning in een Keto Lifestyle. De Keto serie bestaat uit een Vegan Keto Protein, Vegan Keto Latte, Absolute Red Keto Astaxanthine Oil en een Absolute Green Keto Avocado Oil. Tijdens het Keto Dieet komt het lichaam langzaam in Ketose. Ketose is een toestand waarin het lichaam voor haar energie behoefte primair vet verbrand. Een Keto Dieet zorgt voor verbetering van fysieke en mentale prestaties, stabiliseert de bloedsuiker en vermindert de eetlust.
universalhealthstyle
Wat zijn de voordelen van een Keto Lifestyle dieet?
Verbetering van fysieke en mentale prestaties. Reguleren van de eetlust (minder hongergevoel doordat je bloedsuiker stabiliseert). Verlagen van je insuline gehalte. Verhogen van je weerstand. Afvallen door verminderde koolhydraat inname.
Vegan Keto Protein
Vegan Keto Latte
Absolute Red Keto Oil
Absolute Green Keto Oil
Mix van Erwten- en Rijst ProteĂŻne en Vegan MCT poeder. Met natuurlijk Vanille aroma.
Kant en klare Instant Koffie met Vegan MCT poeder & Amaretto smaak. Voor snelle energie.
Mix van MCT Olie C8/C10 met Astaxanthine. Met Vanille smaak.
Mix van MCT Olie C8/C10 met Avocado & Macadamia. Bevat Omega 7. Met Limoen smaak.
mattisson.eu
TPNET
Heb je ook websitetips voor onze lezers? “Er zijn veel zaken (meer dan 200!) die bij de zorg voor een website essentieel zijn; daarbij noem ik drie belangrijke: updates, veiligheid en snelheid.“
Updaten moet “Om maar bij het eerste te beginnen: updaten moet. Waarom? Omdat WordPress open source software is, betekent dit dat er continu updates zijn van de software. En als je niet updatet, ontstaan er lekken voor hackers. Zo simpel is dat. Een klein voorbeeld: een klant had 3-4 jaar geleden een website aangeschaft en had nooit updates gedaan van WordPress of plugins (kleine stukjes extra software). Hackers drongen de website binnen en gingen duizenden e-mails versturen vanuit de website, zogenaamde malware. Dit had als consequentie dat het hostingsbedrijf het abonnement met de klant beëindigde. Vanwege de slechte reputatie kon de klant geen nieuw abonnement meer afsluiten. Dat wil je toch niet?”
Wat kun je vertellen over veiligheid? “HTTPS*) met een groen slotje in de URL-balk staat voor veiligheid voor de bezoeker en is een harde eis van Google. In de praktijk merk ik dat er steeds meer waarschuwingen
en soms storingen komen bij het gebruik van een onveilige url (HTTP). En als je op je eigen veilige website met een link verwijst naar een onveilige website, gaat je eigen website vastlopen en kun je er niets meer mee. Dit is de laatste tijd bij meerdere klanten voorgekomen. Het is dan fijn als je weet, hoe je dit probleem kunt tackelen.” *) de S staat voor secure
Waarom is de snelheid van je website zo belangrijk? “Hoe sneller je website, hoe meer kans dat de bezoeker op je website blijft. En hoe blijer Google! Je stijgt in de ranking. Technisch is het mogelijk om grote afbeeldingen van 3 Mb of meer op je website te plaatsen. Dit raad ik ten zeerste af. Je website wordt er traag van en je bezoeker wil niet wachten en verlaat daarom voortijdig je website.”
Tot slot: Denk niet lichtvaardig over het hebben van een website: je website is je bedrijf, je bron van inkomsten. Zorg er dus goed voor en doe regelmatig updates, denk om veiligheid en snelheid. De zorg voor je website is net zo belangrijk als de zorg voor je cliënt. Wil je meer informatie, ik denk vrijblijvend met je mee.”
www.jei-communicatie.nl | info@jei-communicatie.nl | 050-5423892
Transpersoonlijk.net, netwerk voor zorgprofessionals Transpersoonlijk.net (TPnet) is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut Za 19 september – Workshop Trager® Approach – Zwolle – 10 tot 17 uur Di 29 september – Corona als Eyeopener – Groningen – 20 tot 22 uur Za 3 oktober - Themadag Omgaan met dementie – Nijkerk – 10 tot 17 uur Voor informatie en opgave: info@transpersoonlijk.net of www.transpersoonlijk.net
TCC Magazine | 59
VOORLICHTING
Mucuna pruriens, vergeten boon uit de ayurveda
De Mucuna pruriens of fluweelboon is een tropische klimplant die uitzonderlijk snel groeit. De fluweelboon wordt veelal verbouwd om zijn paarse boonachtige peulen, die rijk zijn aan verschillende gezondheidsbevorderende nutriënten. De belangrijkste is het zogenoemde levodopa (l-dopa), waarvan de fluweelboon zelfs de rijkste bron wereldwijd is! De Mucuna pruriens is een minder bekend product van de traditionele Indische geneeskunde. Zonde, want de peulen hebben talloze toepassingen, eeuwen geleden geïntroduceerd door Indische wijsgeren, de afgelopen decennia onderschreven door wetenschap. L-Dopa is de voorloperstof van dopamine L-Dopa is de directe voorloperstof van dopamine, de neurotransmitter die onder meer vrijkomt bij het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Verder kan het doen van bepaalde activiteiten, zoals seks of sport zorgen voor een verhoogde dopamineactiviteit. Desalniettemin is dopamine een van de kwetsbaarste neurotransmitters; stress en slaaptekort zijn vaak boosdoeners van een verstoorde balans. Daarnaast zorgen alcohol, nicotine, cafeïne, suiker en verschillende soorten drugs voor een korte opleving van de neurotransmitter. Keerzijde, in de dagen na het gebruik van stimulerende middelen daalt de dopamineactiviteit, waardoor ontoereikende niveaus ontstaan. Murcuna pruriens vertraagt progressief verloop ziekte van Parkinson De belangrijkste toepassing van de Mucuna pruriens is de ziekte van Parkinson. Verschillende studies bevestigen het gunstige effect van een mucuna-extract op neurodegeneratie, en dan met name op dopaminerge circuits, betrokken bij het nigrostriatale systeem, dat onze bewegingen en motoriek reguleert. Hierbij remmen mucuna-extracten mogelijk de progressie van cognitieve degeneratie, in eerste instantie omdat de fluweelboon extractrijke bronnen van natuurlijk l-dopa zijn. Maar naast de verhoging van l-dopa, bleken mucuna-extracten effect te hebben op meerdere neurotransmitters. Uit dieronderzoek blijkt namelijk dat de waarden van de
neurotransmitters dopamine, serotonine en noradrenaline in het brein eveneens significant stegen. Bovendien versterkt mucuna de opname en werking van synthetische l-dopa, vaak ingezet bij het bestrijden van cognitieve degeneratie. Daarom worden fluweelboonextracten in toenemende mate gezien als alternatief voor synthetische levodopa. Mucuna-extracten zijn sterker, langer effectief, werken sneller en hebben aanzienlijk minder bijwerkingen dan synthetische l-dopa. Andere toepassingen Mucuna pruriens Fluweelboonextract heeft een rol in de verlaging van de bloedsuikerspiegel en vermindert hyperglycemie bij diabetes (type 1 en 2). Uit onderzoek blijkt dat inname van mucuna-extract leidt tot een significante daling van de kans op polyurie en diabetische cataract. Daarnaast vermindert de fluweelboon door diabetes veroorzaakte gewichtsdaling. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat suppletie met een mucuna-extract bij mannen met een verminderde vruchtbaarheid de spermakwaliteit significant verbetert. In het sperma was een verhoging van testosteron, adrenaline en dopamine te zien, terwijl juist een daling zichtbaar was van gonadotropine en prolactine. Ook bleek de concentratie van de antioxidanten vitamine C en glutathion verhoogd, net als de hoeveelheid superoxidedismutase, catalase, zogenoemde antioxidantenzymen. Bovendien is de neurotransmitter dopamine belangrijk voor de seksualiteit. Uit onderzoek blijkt dat suppletie met een mucuna-extract een positieve invloed heeft op het libido. Hieraan ligt de activering van de dopaminerge neurotransmissie en verhoging van het testosteron ten grondslag. De Mucuna pruriens is een mooi product van de ayurveda, maar vele malen onbekender dan zijn ayurvedische broers kurkuma en ashwagandha. Jammer eigenlijk, want ook de fluweelboon kan een belangrijke rol spelen in verschillende orthomoleculaire therapieën. Referenties zijn op te vragen bij de redactie.
TCC Magazine | 61
Masterclass Educatie gebaseerd op Neurotransmitters gezondheidswetenschappen 28, 29 januari & 4 maart en orthomoleculaire geneeskunde De neurotransmitters Dopamine, Acetylcholine, GABA en Serotonine spelen dagelijks een onderling spel. De werking van deze neurotransmitters is bepalend voor de interne communicatie, en de werking van je zenuwstelsel.
Ook zijn ze onder andere van essentieel belang voor de besturing van je immuunsysteem, je gedrag, gevoel en denken, en je darmwerking. Kortom, ze spelen een rol bij je totale fysieke functioneren.
Doe de quickscan en ontdek of jouw neurotransmitters balans zijn
In deze 3-daagse Masterclass wordt veel aandacht besteed aan een nieuwe manier van kijken naar de functionaliteit van neurotransmitters op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten en de vertaling naar de praktijk.
Midden Engweg 43, 3882 TS Putten - 0341 743993 info@cellcareacademy.nl - www.cellcareacademy.nl
PERSOONLIJK
DOOR: FRAUKE VAN HULTEN
Probeer Lucas te typeren en je komt uit op een vrolijke gast met een grote sociale vriendengroep die houdt van gezelligheid, dol is op zijn vriendin en gek is op mooie dingen. Lucas is vormgever en gefascineerd door mooi design. Hij is visueel ingesteld, gevoelig voor sfeer en omgeving. En hij houdt van uitgaan. Gezellig een biertje drinken, soms wat sterkers, met vrienden. Kortom: een gezellige vent! Lucas groeit veilig op in een gezin met een vader die ooit zelf moeite had met alcohol, maar rigoureus is gestopt met drinken toen Lucas nog maar 5 jaar was. Aan de periode dat vader nog dronk, heeft Lucas geen herinneringen. De eerste herinnering aan alcohol is bij oma thuis; daar ontdekt hij met een vriendje een fles Martini in de drankkast. Hij voelt zich letterlijk aangetrokken tot de vormgeving van fles en etiket. Het effect van de alcohol staat hem nog goed bij, het maakte wat lichter in het hoofd, wel lekker. Tegen de tijd dat Lucas ongeveer 19 is, begint hij meer te drinken. Maar altijd met vrienden die ook allemaal wat drinken in het weekend. Het hoort erbij. Lucas heeft een gezellige dronk en geen last van katers. Maar wanneer wordt de drank sterker dan jij? Wanneer ga je over de grenzen van je geliefde, vrienden, familie en vooral van jezelf? Daarover gaat dit verhaal. Het wordt ongemerkt steeds meer, vaker en zwaarder Lucas: “Rond mijn 22e begon ik door te krijgen dat ik meer dronk dan mijn vrienden. Ofwel ik bestelde snel even een extra biertje tussendoor, of ik bestelde wat sterkers. Ook thuis verving ik een pilsje voor een biertje met meer promillage. En ik dronk tussendoor regelmatig een wodka. Ik hoorde steeds vaker terug van vrienden, dat ik weer aardig naar de klote was geweest. Toen ik een vaste vriendin kreeg die ook een deel van onze vaste vriendenclub was, werd voor het eerst echt duidelijk wat alcohol met mij deed. Ging zij om een uur of 01.00 naar ons huis, ging ik niet met haar mee, maar kwam gerust vier of vijf uur later thuis. Ik ging vreemd, kwam in verkeerde tenten, gebruikte soms wat drugs en was al helemaal niet meer echt met mijn eigen vrienden op stap. Ik zocht ongemerkt mensen op met wie ik voornamelijk door kon drinken. Mijn relatie liep uiteraard stuk en ik ging op mijzelf wonen. Toen ging het ontzettend snel bergafwaarts. Er was geen sociale controle meer en ik kon doen wat ik wilde. Wodka was overal. Eén moment staat me nog goed bij: ik werd door een goede vriend opgepikt om samen naar zaalvoetbal te gaan. Drink ik voor ik instap nog snel wat teugen wodka. Waarom? Het was onweerstaanbaar. Zo was ik ook een keer behoorlijk onder invloed bij een babyshower. Onvergeeflijk als ik die baby uit mijn handen had laten vallen omdat ik eigenlijk te lam was. Ongepast. Gast, waaróm? dacht ik steeds bij mezelf. Maar ik stopte niet. Ik kon ook al lang niet meer stoppen, maar dat gegeven drukte ik weg. Ik merkte dat mijn vrienden mij
TCC Magazine | 63
steeds minder uitnodigden. Ik was niet meer zo welkom op onze sociale bijeenkomsten. Ik ging daar verder niet naar vragen, maar koos juist de weg van de minste weerstand en dronk steeds meer alleen. Ik besloot in die tijd voor een korte vakantie naar Berlijn af te reizen, in mijn eentje. Onder mijn arm, behalve een fles wodka, het boek Rusland
langs kon komen. Precies zoals je dat wel eens op tv ziet, zitten al mijn beste vrienden in een kring die één voor één brieven voor gingen lezen over hoe ik door mijn gedrag de vriendschap op het spel zette. Ik was én ontzettend geraakt én verdrietig. Ik voelde ook schaamte én dankbaarheid dat ze dit voor mij deden. Een vriendin van me vertelde over
“Ik was niet meer zo welkom op onze sociale bijeenkomsten. Ik ging daar verder niet naar vragen, maar koos juist de weg van de minste weerstand en dronk steeds meer alleen.” voor gevorderden van Jelle Brandt Corstius. Ik voelde me daar, volledig beneveld door de wodka, onderdeel van de Sovjettijd. Ik dwaalde net als de idioten uit het boek door Berlijn en ik merkte op dat mensen mij uit de weg gingen. Dat vond ik dan grappig. Ik maakte er een heel verhaal van in mijn hoofd, ik kleurde alle beelden zo in dat alles mooier of gekker werd. Ik was degene die het leven écht leefde. Ik was pas vrij! Anderen zagen dat natuurlijk niet. Ik voelde me superieur aan mijn (h)echte vriendengroep. Zij gingen zich settelen, samenwonen, er werden kinderen geboren. Saai! En toen werd ik, inmiddels alweer lang terug in Nederland, opnieuw verliefd. Heel erg verliefd! Opnieuw ontzettend verliefd en een interventie Anne moest mijn escape worden, al voelde ik dat denk ik niet echt zo. Maar ik deed in ieder geval mijn best haar te veroveren en dronk aanzienlijk minder. Mijn vrienden hadden het inmiddels wel met mij gehad en dachten dan ook: hij begint kennelijk opnieuw met een nieuwe liefde en nieuwe vrienden. Prima. Maar al heel snel kon ik de drank niet laten staan en begonnen de kleine, stiekeme dingetjes weer. Uit mijn werk op de fiets naar huis, maar met mijn flaconnetje wodka. Ik loog tegen Anne over mijn gebruik; zette ik bijvoorbeeld twee bierflesjes op het aanrecht en de fles wodka deed ik maar even weg. ‘Huh,’ zei ze dan, ‘ben je nou zo lam?’ ‘Nee joh, ik heb twee biertjes op, misschien verkeerd gevallen.’ Een maand of drie voor de ommekeer kreeg ik van mijn vrienden in de groepsapp de vraag of ik even
64 | TCC Magazine
hoe haar vader verstrikt was geraakt in alcoholgebruik met alle desastreuze gevolgen van dien. Een vriend van me maakte de opmerking dat ik altijd zo ijdel ben en graag mooie kleren draag, maar dat dat hele uiterlijk er geen zier meer toe doet als ik me zo waardeloos gedraag. Uiteraard kwam naar voren dat ik mijn ex-vriendin slecht heb behandeld. Het kwam ontzettend hard aan. Ik kreeg nog wel een kans. Vanaf de interventie ging ik veel minder drinken en dat ging best goed. Als dank aan mijn vrienden besloot ik een groots Oud & Nieuw feest te geven. Ik wilde laten zien dat ik weer de normale, gezellige Lucas kon zijn. Mijn lief zei nog: “Kijk uit met de drank!” Ik had het groots aangepakt met het thema ‘James Bond’. Het hele huis was in Bondsfeer, ontzettend vet. Ik maakte een toffe cocktailbar en ik oefende op de beste wodka martini’s shaken… en opdrinken. En dus, voordat iedereen arriveerde, was ik behoorlijk lam en liep het weer helemaal uit de hand. Mijn vrienden hadden genoeg gezien. De volgende ochtend had ik het helemaal gehad met mezelf. Ik ging zeker weten Anne verliezen als ik nu geen hulp zou zoeken. Ik heb de kliniek Solutions gebeld en ik kon meteen komen. Ik heb toen twee weken de tijd genomen om mijn ouders, schoonouders en mijn werk op de hoogte te stellen. Ik wilde open kaart spelen naar iedereen die belangrijk voor me was. Niet in de laatste plaats mijn vriendengroep. Iedereen reageerde steunend en positief. Ze vonden het dapper. Twee weken later op 16 januari 2015 ging ik de kliniek in, 28
PERSOONLIJK
dagen later kwam ik eruit. Ik heb er ontzettend veel geleerd over mezelf en mijn relatie met alcohol. In de kliniek heb ik geleerd open en kwetsbaar te zijn. Dat hulp vragen geen zwaktebod is. Ik heb verhalen gedeeld over de pijn die ik anderen heb aangedaan, zogenaamde schadeverhalen. Er was een volledig dagprogramma met meditatie, mindfulness, sport, rollenspellen, groepsgesprekken en heel veel therapie. Ik leerde veel over mezelf en over het feit dat ik machteloos ben tegenover alcohol. Ik kan nooit meer drinken. In de kliniek zaten mensen met allerlei verslavingen in verschillende ‘fasen’ van hun verslaving. Er waren mensen die er een stuk erger aan toe waren dan ik. Dus ik dacht wel eens: zo erg is het bij mij allemaal nog niet. Op een dag kwam Anne langs en toen wij daar door de gangen liepen, kwamen we een man tegen die zei dat hij aan zichzelf moest denken toen hij mijn leeftijd had. Toen had hij ook nog een geliefde. Hij zei: “Jij bent in het alcoholboek misschien nog maar bij hoofdstuk twee, ik heb het helemaal uitgelezen en ik ben álles kwijt. Doe dat jezelf niet aan. Lees dit boek niet uit!” Deze woorden houd ik heel dicht bij me. Net als de
woorden van mijn vader: “Lucas, het is niet moeilijk, het enige wat je hoeft te doen, is niet drinken. Dat is alles. Drink je wel, ben je alles kwijt.” Ik blijf natuurlijk wel Lucas en zoek de grenzen op. Ik drink nu al 5 jaar niet, maar dat betekent niet dat ik helemaal clean ben. Zo ben ik een keer naar de smartshop gegaan met de vraag wat er allemaal voor handen was aan ‘natural drugs’. Dus ik ging aan de herbal XTC. Al heel snel had ik door dat ik onverzadigbaar was. Met blowen hetzelfde verhaal, voor ik het wist, rookte ik elke dag. Dat gebeurt met mij, ik kan niks met één. Ik praat daarover met mensen van de AA en andere nazorg. Dat helpt wel. Ik zie de tijd dat ik dronk, nu als een goed verhaal met mooie momenten, stiekeme momenten en waardeloze momenten. Het was een pact met de duivel, ik was een onbetrouwbaar persoon geworden. Daar wil ik niet meer heen. Tussen mij en mijn vriendengroep is het helemaal goed gekomen. We zien elkaar regelmatig, hebben het nog steeds heel tof en het mooiste is dat ze mij weer kunnen vertrouwen. En Anne en ik zijn nog altijd heel gelukkig samen! Voor iedereen die zich herkent in mijn verhaal: lees het boek niet uit, maar regel hulp!
Opdat we leren van elkaar en elkaar kunnen inspireren. Dit is het vierde artikel in een serie van 6 waarin we mensen ontmoeten die ondanks teleurstellingen, tegenslagen of nare spelingen van het lot, toch de moed en de kracht hebben om door te gaan, positief te blijven, te leren en te genieten.
TCC Magazine | 65
5
KENMERKEN
van een effectief Q10-preparaat
Wetenschappelijk gedocumenteerd effect Een goedkoop Q10-preparaat kan toch duur blijken te zijn als het geen effect heeft. Dan hebt u uw geld verspild. Als de effectiviteit ervan echter gedocumenteerd is met onderzoek dat in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift werd gepubliceerd, dan weet u zeker dat u een veilig en effectief product hebt.
Metingen van de opname na innemen van het product
De actieve stof van een Q10-product moet na inname door het lichaam worden opgenomen om werkzaam te zijn. Er moet daarom documentatie aanwezig zijn die de concentratie Q10 in het bloed voor en na inname van het product laat zien. Opneembaarheid (%) vergeleken met die van Bio-Quinon Q10
100%
(mg/liter) × uren (%)
66%
1 Bio-Quinon Q10
2
60%
58%
3
4
3 andere Q10 producten
Het zelf Q10 aanmaken, maar onderzoek Q10lichaam is eenkan natuurlijke energiebron die laat zien dat de lichaamseigen productie al afneemt door iedereen kan worden gebruikt. na het 20e levensjaar.
Studies laten echter zien dat ouderen, intensieve sporters en hartpatiënten baat kunnen hebben bij een hogere dosis van de voedingsstof dan gemiddeld.
Vrij van onwerkzame Q10-kristallen
Veel Q10-preparaten bevatten onoplosbare en niet opneembare Q10-kristallen in olie. Zulke kristallen kunnen alleen oplossen wanneer ze blootgesteld worden aan temperaturen ver boven onze lichaamstemperatuur. Pharma Nord heeft een patent op een methode die de kristallen in “sneeuwvlokken” verandert die snel bij lichaamstemperatuur in de maag oplossen. Dat garandeert een effectieve opname in het lichaam.
Dezelfde kwaliteit als medicijnen Voedingssupplementen worden gefabriceerd volgens de richtlijnen voor voedsel. Anders dan medicijnen, hoeven supplementen hun effectiviteit niet aan te tonen. Maar als een Q10-preparaat wordt vervaardigd naar farmaceutische maatstaven, dan worden de grondstoffen en het productieproces streng gecontroleerd. Alles moet gedocumenteerd worden, net als bij medicijnen.
Q10 grondstof van medische kwaliteit
Om Q10-preparaten naar de eisen van medicijnproductie te kunnen maken, is een Q10-grondstof van medische kwaliteit vereist. Dat garandeert dat de verwerkte stof van hoge en gelijkblijvende kwaliteit is en geen onzuiverheden bevat.
Bio-Quinon Q10 Gold van Pharma Nord is een verantwoorde keuze. Het preparaat is in meer dan 100 wetenschappelijke studies gebruikt, waarvan 25 dubbelblind en placebo-gecontroleerd werden uitgevoerd.
Abonneer u op onze nieuwsbrief en bekijk al onze producten op www.pharmanord.nl. Meer weten? Bel ons op 035-5430991 of email naar info@pharmanord.nl
www.pharmanord.nl
NL_Q10_Ad_TCC_210x297_0120
Het bevat gepatenteerde Q10 “sneeuwvlokken”, die het lichaam snel opneemt. De hele productie vindt plaats in Pharma Nords farmaceutische fabriek en wordt gecontroleerd door de Deense voedsel- en geneesmiddel-autoriteiten.
10x
Multivitaminen De Elke Dag multi’s van Vitals zijn afgestemd op diverse leeftijdsgroepen. Voor iedereen in de familie dus een eigen potje met díe vitaminen en mineralen waar behoefte aan is.
Elke Dag Platinum | Elke dag Tabletten | Elke Dag Capsules | Elke Dag Basis Tabletten | Elke Dag Poeder
Elke Dag Mama Tabletten | Elke Dag Mama Capsules | Elke Dag Junior
Elke Dag 50+ Tabletten | Elke Dag 50+ Capsules
Lezers van Therapeut, Coach & Counselor ontvangen 10% korting op de multi-serie van Vitals. Gebruik actiecode ‘TCC20’ op www.vitals.nl. De actiecode is eenmalig te gebruiken en geldig tot 1 oktober 2020.
TCC Magazine | 67
Gezond afvallen met de CoGap MetaCheck!
• • • • •
Nieuw in Nederland Persoonlijk sport– en voedingsplan Eenvoudige afname via een swab (wangslijm) Afvalconcept gebaseerd op een combinatie van genetische testen Makkelijk toe te passen in uw praktijk!
Voor meer informatie, kijk op: Prohealth.nl/Metacheck Pro Health Medical Pannenweg 313 6031 RK Nederweert T: +31 495 545 000 www.prohealth.nl info@prohealth.nl
Boekrecensie
In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.
Hulp bij trauma in de kindertijd Wat je mag verwachten, staat erin. En wat je niet verwacht, …staat er ook in. Regelmatig komt er in mijn praktijk voor Kinder- en Jeugdtherapie een aanmelding binnen van een kind dat een ingrijpende en zeer stressvolle gebeurtenis heeft meegemaakt. Ouders merken dat troost en uitleg geven niet genoeg is en hebben dan vaak dringend behoefte aan verdere zorg en begeleiding. Psycho-educatie is een belangrijk onderdeel van het traject dat ik aanbied. Door de jaren heen heb ik gemerkt dat er een groep ouders is die graag ‘van de hoed en de rand’ wil weten. Wat is een trauma en heb je er soorten in? Wat kan ik doen als opvoeder? Waarom liegt mijn getraumatiseerde kind steeds? Vragen waarvan de antwoorden helpen om grip te krijgen op de situatie.
Hulp bij trauma in de kindertijd
Als aanvulling op de psycho-educatie was ik daarom al lange tijd op zoek naar een praktisch en verhelderend boek over trauma. Zo’n boek dat ik gemakkelijk kan meegeven of aanbevelen. Zoals je misschien al vermoedt, na mijn inleiding van hierboven, heb ik dat boek eindelijk gevonden! Hulp bij Trauma in de kindertijd is geschreven door prof. dr. Ramón Lindauer.
Prof. dr. Ramón Lindauer Uitgeverij Lanoo Campus ISBN ?
Wat je mag verwachten van een dergelijk boek, staat erin. En wat je niet verwacht, staat er ook in. Ik bedoel daarmee, dat de trauma gerelateerde onderwerpen aan bod komen. Helder uitgelegd met voorbeelden waarin ouders en verzorgers zichzelf en hun kind herkennen. Maar daarnaast komt de onverwachte bonus!
Recensie door: Anja van de Weerd
Want, wat moet het fijn en geruststellend zijn om als ouder het hoofdstuk Ouderlijke zorg doet ertoe open te slaan. Dan ga je toch meteen opgelucht met een kopje thee even lekker op de bank zitten en krijg je het gevoel dat je iets wezenlijks kunt doen voor je worstelende kind.
WINACTIE: Wil je het boek Hulp bij trauma in de kindertijd winnen? Ga dan naar de Facebookpagina van de NFG, like deze en blijf op de hoogte van deze actie, andere winacties en nieuwsberichten uit het vakgebied: http://bit.ly/2nr4KCt
De auteur gaat in op de ouder die te maken heeft met overbelasting naast de zorg voor een getraumatiseerd kind. Voor jezelf zorgen en daardoor goed voor je kind kunnen zorgen. Een belangrijk en voor de ouder vaak zo’n onderwerp met een dikke laag stof erover. Ook gehechtheidsproblemen hebben een plek gekregen in het boek. Het raakt me dat Ramón Lindauer in Hulp bij Trauma in de kindertijd benoemt, dat de diagnose PTSS gemist kan worden, omdat er gedacht wordt aan andere stoornissen zoals ADHD of stoornissen in het autistisch spectrum. Want dat is wel een beetje mijn stokpaardje. Hoeveel mensen lopen er niet rond met de een of andere diagnose waarbij er eigenlijk sprake is van een trauma? Hulp bij Trauma in de kindertijd is gestoeld op klinische praktijkervaring en wetenschappelijke kennis. Het is toegankelijk en warm geschreven. En het heeft van die prettige huis-tuin-en-keukentips waarbij iedere ouder opgelucht verder kan ademen, omdat het over ‘begrijpbare’ uitvoerbare, dicht bij hart liggende interventies gaat. Ik ben echt enthousiast over Hulp bij Hulp bij Trauma in de kindertijd en zou het iedereen, hulpverleners en opvoeders, wel cadeau willen geven. Maar ja, dat is natuurlijk weer echt een droomplan van mij dat weinig realiteitszin heeft.
TCC Magazine | 69
FASCIAKLACHTEN
‘Als je een functie wilt begrijpen, onderzoek dan de structuur.’ — Francis Crick
Fasciaklachten diagnosticeren
Fascia reageert op mechanische vraag en aanbod, verstrekt meer collageen ter ondersteuning waar nodig en scheidt enzymen uit om collageen weg te nemen waar het niet nodig is. Als het mechanisch overspannen is, ontstoken of geïmmobiliseerd (zie figuur 1.10), kunnen zich in de fascia zowel fibrose als verklevingen vormen (Langevin 2008). Pijnlijke spiercontracties en een afgenomen ROM (range of motion, bewegingsbereik) worden vaak in verband gebracht met rigide collageenachtig weefsel en andere weefsels die betrokken zijn bij krachtenoverdracht (Klingler 2012). Spieren die constant in een concentrische contractie liggen, zullen een dichter collageenweefsel ontwikkelen en vaak ‘locked-short’, ofwel verkort zijn (Myers 2009). Deze gebieden kunnen vaak en doen dat ook, andere gebieden locked-short of lockedlong, ofwel uitgerekt maken. Dit kan er na verloop van tijd toe leiden dat de lichaamshouding zichtbaar verstoord is en zo assymmetriën, compensaties en aanverwante spanningen creëren.
Hoewel alle verschijnselen op onderstaande lijst een non-fasciale oorzaak kunnen hebben, komen deze symptomen misschien wel het vaakst voor bij een fasciale dysfunctie: •
•
•
•
• •
•
Een verminderd algemeen of lokaal bewegingsbereik – dit geldt zowel voor de gewrichten als voor het zachte weefsel rond het gewricht. Pijn in het zachte weefsel bij het maken van simpele bewegingen zoals naar de andere zij draaien in bed, een shirt aantrekken, etc. Minder motorische beheersing, een gebrekkige coördinatie in eenvoudige dagelijkse bezigheden zoals wandelen, schoenen aantrekken en dergelijke. Minder lenig zijn, minder veerkracht – alleen omdat een gewricht in een bepaalde hoek kan worden gedwongen, betekent dat nog niet dat het betrokken zachte weefsel voldoende soepel is. Een slechte houding of compensatiepatronen en spanningen door het hele lichaam. Zeurende pijnen en pijntjes die maar nooit weggaan – de klacht die een patiënt het vaakst aan een behandelaar vertelt, is: ‘Ik krijg deze therapie of die behandeling en dan voelt het een dag goed, maar daarna is het weer het oude liedje.’ Een verminderde proprioceptie en/of interoceptie – dat manifesteert zich vaak als onhandigheid in het bewegen en het onvermogen om subjectieve of lichamelijke gevoelens te onderscheiden.
Daarom rijst de vraag hoe we bij de fascia nu een juiste diagnose kunnen stellen of disfuncties kunnen herkennen. Gelukkig helpt de techniek ons hier een handje, zoals we zullen zien, maar laten we eerst eens kijken welke methoden het langst gebruikt worden. Eerst wordt vaak naar de houding gekeken of, in medisch jargon, een patho-anatomische analyse gemaakt.
Patho-anatomische analyse De patho-anatomische analyse (PAA) is een beoordeling van de lichaamshouding, die soms ook wel ‘body reading’ wordt genoemd. De kern van de PAA komt erop neer, dat men benige kenmerken in het lichaam gebruikt om structurele
TCC Magazine | 71
symmetrieverstoringen waar te nemen die relevant zijn voor de klacht waar de patiënt mee komt. De relatieve scheefstand van de benige kenmerken van het lichaam biedt betrouwbare en nauwkeurige oriëntatiepunten voor de gebieden waar de fascia zoveel is verdicht dat het zichtbare verstoringen van de houding teweegbrengt. Deze verstoringen leiden meestal tot het onvermogen om bepaalde spieren en spiergroepen te gebruiken, tot een lichaamszwaartepunt dat niet in balans is en tot waarneembare spanningspatronen. Ik herhaal: deze patronen moeten duidelijk uit te leggen zijn aan de patiënten en een plausibele hypothese vormen voor de klachten die ze hebben en waar ze die voelen.
organiseerde. Er werd op dit congres ook verslag gedaan van ander onderzoek naar fasciagerichte manuele methoden. Alle presentaties werden gefilmd en zijn gratis online beschikbaar (Osher Center 2015).
Fascia en kanker
Als je eenmaal geleerd hebt hoe de menselijke structuur op deze wijze nauwkeurig te observeren, kan dat de basis zijn voor effectieve behandelplannen waar je niet op zou komen als je puur gericht zou zijn op symptomen of met een anatomische kijk op de zaak. Later in dit hoofdstuk geef ik hiervan een voorbeeld, maar het lijkt me nuttig nu eerst de terminologie helder te definiëren.
Hoewel het onderzoeksgebied nog maar net in opkomst is, is er een groeiende hoeveelheid onderzoek die lijkt te wijzen op een relatie tussen fascia en kanker (Langevin et al. 2016). Waar traditioneel kankeronderzoek zich richtte op het stoppen van de neoplastische transformatie van kankercellen, focussen de huidige inspanningen zich op de micro-omgeving van de tumoren en dat is precies waar de fascia een rol speelt.
Boekfragment uit: Fascia Wat het is en wat het doet David Lesondak www.samsarabooks.com
Ruim een eeuw geleden werd er voor het eerst over gepubliceerd (Mueller & Fusenig 2004), en dan heeft men het in de literatuur over ‘stroma’ (de fasciale micro-omgeving). Het gaat in deze relatie primair over ontstekingen en weefselstijfheid. Het lijkt erop dat deze twee elementen meer neoplastische transformatie creëren (Albini & Sporn 2007, Whiteside 2008) en de groei van tumoren bevorderen. Dus waar lichaamsgerichte, integratieve therapieën (i.e. massage, yoga en acupunctuur) worden toegepast om de symptomen te verminderen en de levenskwaliteit van kankerpatiënten te bevorderen, bestaat ook de verleidelijke gedachte dat deze therapieën zouden kunnen dienen om het lichaam te helpen vrij te komen van kanker. Tot dusver zijn de conclusies nog verre van eensluidend. Men moet nog maar bewijzen dat ECM-stijfheid op zichzelf oorzaak kan zijn van de verspreiding van tumoren. En het is al aangetoond dat tumoren zich zowel verwijderen van gebieden met stijfheid als dat ze zich ernaartoe bewegen (Spill et al. 2016). Er zijn echter genoeg opvallende correlaties die er in november 2015 toe leidden dat de Harvard School of Medicine de eerste gecombineerde Conferentie over acupunctuur, oncologie en fascia
72 | TCC Magazine
Twee zaken zijn zeker. De eerste is dat men in de oncologie de plaats van de fysieke geneeskunde in de behandeling van kanker moet heroverwegen. Ten tweede is er meer onderzoek nodig naar de lichamelijke kant om de onderliggende moleculaire mechanismen te begrijpen zodat die kunnen worden aangepast om een effectiever te kunnen worden toegepast in de behandeling van kanker.
Casus: Benjamin Ongeveer een jaar geleden begon Benjamin pijn in zijn rechterzij te krijgen, ter hoogte van T8 tot T10. Hij had het gevoel dat zijn wervels, en met name zijn ribben, ‘naar buiten bleven komen’. Hij was naar de chiropractor geweest om correcties te krijgen. En ook naar een fysiotherapeut die met hem werkte aan het versterken van zijn core. Het slechtste wat Benjamin kan doen, is zitten, en dat terwijl hij een data-verslindende computernerd is. Op zijn werk nam hij een knielstoel, wat wel iets hielp, maar lange autoritten of vliegreizen zijn voor hem onmogelijk. Zelfs de gedachte aan een lange reis veroorzaakt angst voor het reizen vanwege de mogelijkheid dat zijn klachten verergeren. Benjamin is 25 jaar oud. Ik zou zijn algemeen voorkomen omschrijven als gezond en fit – maar schijn kan bedriegen. Tijdens de PAA was ik blij te merken dat zijn bekken perfect horizontaal stond. Je kon door het sagittale vlak een rechte lijn trekken van zijn SIAS naar zijn SIPS. Zijn borstkas had echter een tilt naar rechts en stond dus dichter bij de crista iliaca. Zijn borstkas was ook nog naar links geroteerd, wat kon worden vastgesteld aan de hand van zijn uitstekende ribben aan de rechterzijde. Naar verhouding leken de linker ribben teruggetrokken.
FASCIAKLACHTEN
Vanuit het perspectief van biotensegriteit of fascia was hier sprake van een tension deficit disorder waarbij beperkingen werden gevonden in de rectus abdominis, delen van zowel de obliques internes als externes, de quadratus lumborum, de psoas en het diafragma – wat er allemaal toe bijdroeg dat zijn torso zo was gedraaid dat er een buitensporige trekkracht werd uitgeoefend op zijn ribben ter hoogte van T8 tot T10. Dit was het patroon dat Benjamins pijn veroorzaakte. Bovendien hadden het middelste en onderste deel van zijn thoracale wervelkolom een lichte buiging naar rechts, wat een gevolg was van de trekkracht door de rotatie in dat gebied. Hoewel zijn bekken horizontaal stond, creëerde de buiging spanning zonder symptomen in zijn rechterbeen, waarschijnlijk doordat zijn zwaartepunt uit het centrum lag. Dit was te zien aan een mediale verschuiving van de talus ten opzichte van de calcaneus met een iets lagere mediale voetboog in vergelijking met de rechtervoet. Bij het palperen bleken zijn bilspieren en diepere laterale heupdraaiers hypertoon. Samenvattend: Benjamin hield zijn symptomen in de hand met hulp van een fysiotherapeut en chiropractie. Ze waren niet verholpen en beïnvloedden zijn levenskwaliteit nog danig. Een therapeutisch behandelplan om een blijvend effect te bereiken zou met alle factoren rekening moeten houden.
TCC Magazine | 73
Colofon Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@inspiredcommunications.nl Bladmanagement en redactionele bewerking Maartje Albert en Ria Teeuw E-mail: maartje@inspiredcommunications.nl Eindredactie Marianne Smits en Charlotte Simons
NFG zorgt voor werk
Redactieadres Waterviolier 40 2498 ES Den Haag Telefoon: 070 - 89 14 914 E-mail: redactie@inspiredcommunications.nl Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Waterviolier 40 2498 ES Den Haag Telefoon: 070 - 89 14 914 E-mail: info@inspiredcommunications.nl Vormgeving Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp | www.eefjekleijweg.nl Druk Damen Drukkers Lezersservice TCC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt toegezonden aan alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG, ALIP, de leden van TPnet, NKS en Rosegarden en aan studenten van diverse toonaangevende opleiders. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever. Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@inspiredcommunications.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-in- formatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.
74 | TCC Magazine
Ben je coach, psycholoog of therapeut en wil je een contract voor de Wmo of Jeugdwet met de gemeente aanvragen? Ga dan naar de speciaal voor NFG-hulverleners opgerichte website: www.zorg-tender.nl.
Het aanvragen van een zorgcontract werkt heel gemakkelijk. Meld je aan en ontvang advies op maat.
ALLE EER VOOR ONS VERNIEUWDE ASSORTIMENT VETZUREN GAAT NAAR DE NATUUR
Bij alles wat we ontwikkelen kijken we goed naar de natuur. Zeker als het gaat om onmisbare omega-3 vetzuren die ons lichaam maar in beperkte mate kan aanmaken. Het zijn elementaire bouwstoffen die onder meer goed zijn voor het hart (EPA en DHA)* en de hersenen (DHA)**. Ons assortiment vetzuren is vernieuwd door de hoeveelheid EPA en DHA te verhogen, het hele visvetzuren assortiment duurzaam te maken en het assortiment completer te maken zodat we voor iedere individuele behoefte het juiste product hebben. Meer informatie op bonusan.com/vetzuren.
Dit gunstige effect wordt verkregen bij dagelijkse inname van * 250 mg EPA en DHA en ** 250 mg DHA
De weg naar soepele gewrichten
MorEPA MOVE
De beste visolie voor de gewrichten MorEPA Move is speciaal samengesteld voor de ondersteuning van soepele gewrichten. Naast visolie bevat het curcumine dat helpt de gewrichten soepel te houden en bijdraagt tot sterke botten1. Er is gekozen voor curcumine gemengd met fosfolipiden (MerivaÂŽ), die zeer goed opneembaar is. De toegevoegde vitamine C is goed voor het kraakbeen. De visolie is natuurlijk van vertrouwde zuiverheid en kwaliteit met 444 mg EPA en 136 mg DHA per softgel, beide als r-triglyceriden. Zo is MorEPA Move de kortste weg naar soepele gewrichten.
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP VITALS.NL
DISTRIBUTIE DOOR: