TCC Magazine editie 4 - 2021 by Inspired Publishing

ED ITIE 4 - 2021 - JA A R GA NG 1 1

Spontane genezingen

Interview met Ralph Moorman en Juglen Zwaan

Leven met een bipolaire stoornis

ALLEEN VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK

Graag je aandacht voor het volgende, nee niet de zonvitamine (D) of Vitamine C maar de

B-vitamines.

Ook de B-Vitamines moeten we zeker niet vergeten omdat zij zorgen voor een normale werking van het immuunsysteem en een normale psychologische functie ondersteunen. Andere B-Vitamines dragen weer bij aan het verminderen van moeheid en vermoeidheid. Lamberts heeft een grote keuze aan B-Vitamines maar haar Methyl B -complex maakt de keuze wel heel eenvoudig.

✓ Een superieure uitgebreide B-complex (zie www.lamberts.nl)

✓ Met foliumzuur in de actieve vorm als 5-MTHF

✓ B6 als Pyridoxaal5-Phosfaat (P5P) ✓ B12 als methylcobalamine ✓ Folaat als methylfolaat ✓ Quatrefolic zorgt voor de meest geavanceerde vorm van folaatsupplementatie die beschikbaar is

Uitstekende stabiliteit en biologische beschikbaarheid, garantie voor optimale methylering

Kies voor Geschikt voor vegetariërs.

www.lamberts.nl

Op safari in de supermarkt Pagina 7

Water In de tuin hebben we een zwembad neergezet. Het is vakantie en het weer is zomers en dan is dat zwembad het toppunt van plezier voor de kinderen. En dan zijn wij ook blij. Blij dat de kinderen lekker bezig zijn en zoveel lol hebben. Aan het begin van de zomer was mijn dochter nog voorzichtig. We waren net met de zwemlessen begonnen en ze was niet enthousiast over dat idee. We moesten haar elke keer weer overhalen. En hoe heerlijk ikzelf douchen ook vind, zij was ook daar geen fan van. Zeker niet wanneer de haren gewassen moesten worden. Maar er kan een hoop veranderen in een korte zomertijd. Inmiddels is ze uren aan het plonzen in het zwembad. In en uit het zwembad, bommetje en hoofd onder water. En alsof het daarna nog niet genoeg is, douchen, haren wassen en alles nog een keer. Alle angst is verdwenen. Ze heeft zichzelf echt overwonnen en daar is ze trots op. Ik natuurlijk ook! Wat is er als ouder mooier om te zien dat je kind een angst overwint en zoveel plezier heeft. We moeten haar echt uit het water halen aan het einde van de dag. Nog één keer, zegt ze bibberend met blauwe lippen en nagels. Ondertussen werken papa en mama om beurten. Gelukkig dat we allebei thuis kunnen werken. En zo is er tussen alle zwempartijen door weer een mooi magazine af. Met het gespetter op de achtergrond hebben we gesproken met Ralph Moorman en Juglen Zwaan over de jungle van de supermarkt. Een leuk en inspirerend interview met twee gedreven mannen. Verderop in het magazine kun je een uitgebreid artikel lezen over een psychiater die spontane genezingen onderzocht en een artikel over een nieuwe kijk op dementie. Nu is het mijn beurt bij het zwembad. Ik duik er ook een keer in; nu kan het nog. Stiekem vind ik het net zo leuk als mijn kinderen om een bommetje te doen. We wensen je veel leesplezier!

Sacha van den Ende

Therapeut, Coach en Counselor Magazine is een initiatief van:

Hoofdredacteur

Hart & Hormonen bereidt vrouwen voor op de overgang. Pagina 48

Het haperende brein, nieuwe kijk op dementie. Pagina 38

TCC Magazine | 3

VOORWOORD

Een interview met Ralph Moorman en Juglen Zwaan.

PROVIFORM HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN

100% VITAMINE C MAGNESIUM ASCORBAAT MET QUERCETINE, VEGAN D3 EN DRUIVENPITEXTRACT

Vitamine C1000 Magnesium PLUS 100% vitamine C magnesium ascorbaat Niet zure gebufferde vorm van vitamine C met magnesium 200 mg quercetine per dagdosering VEGAN vitamine D3 druivenpit extract 100% natuurlijke hulpstoffen Geschikt voor veganisten Glazen verpakking voor optimale versheid en bescherming van de ingrediënten tegen oxidatie

• Artikelnummer P395: 90 vcaps | consumentenprijs 25,90 • Artikelnummer P397: 180 vcaps | consumentenprijs 46,80

Samenstelling per 2 capsules: RI% Vitamine C (uit 1412 mg magnesium ascorbaat) Magnesium (magnesium ascorbaat)

1200 mg

1500

94 mg

26 400

Vitamine D3 VEGAN (uit algen) 800 IE

20 mcg

Quercetine

200 mg

Druivenpit extract (95% polyfenolen)

120 mg

EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT

Voor meer informatie kijk op www.proviform.nl

Inhoud 6 3

INTERVIEW MET Ralph Moorman en Juglen Zwaan Op safari in de supermarkt

VOORWOORD

CATHELIJNE WILDERVANCK

INHOUDSOPGAVE

INTERVIEW MET

42 47

EN JUGLEN ZWAAN

NATUURSPIEGELINGEN CONNY DE BONT

HERSTEL IS GENEZEN MÉT

EEN ZIEKTE ANN DIERICK EN PASCAL SIENAERT

PSYCHIATER ONDERZOEKT SPONTANE GENEZINGEN RIA TEEUW

RALPH MOORMAN

COLUMN

VIJF KEER VERRASSEND GEZOND CACAO

HART & HORMONEN BEREIDT VROUWEN VOOR OP OVERGANG

DR. JANNEKE WITTEKOEK EN DRS. DORENDA VAN DIJK

COLUMN JAMIE NEDERPEL

TRANSFORMEER MET INTEGRAL EYE

NIEUWS

COLUMN WILLEM

MOVEMENT THERAPY (IEMT)

PINKSTERBOER

ANNE TEN BRINKE

GYNOSTEMMA PENTAPHYLLUM

SAMSARA

POSITIEVE INTELLIGENTIE SHIRZAD CHAMINE

VIA KOUDWATERTRAINING JE STRESS OF ANGST TE LIJF! TIM SPEK

HET HAPERENDE BREIN, NIEUWE KIJK OP DEMENTIE LEONTINE TRIJBER

JEZELF VERBINDEN MET DE AARDE

IN DE BOEKENKAST

ADVERTORIAL

VANUIT EEN ANDERE HOEK BEKEKEN

HAPTONOMIE ALS WEG NAAR JEZELF TPNET

COLOFON

TCC Magazine | 5

“Samen met andere mensen denk ik, dat we invloed hebben gehad op de vraag naar een ander soort producten, want nu krijg ik wel de ruimte om die producten die ik voor ogen zag, te ontwikkelen.”

6 | TCC Magazine

INTERVIEW

INTERVIEW MET RALPH MOORMAN EN JUGLEN ZWAAN

Op safari in de supermarkt Naar de supermarkt gaan kan op een ware safari lijken. Maar in plaats van dat we wilde dieren gaan spotten in de jungle, worden wíj achternagezeten. Supermarkten willen dat we zolang mogelijk binnenblijven en zoveel mogelijk kopen. Op verpakkingen staan gezonde beloftes, ingrediëntenlijsten zijn soms ellenlang en volkomen onbegrijpelijk en als leek vallen we makkelijk ten prooi aan dit alles. Eigenlijk moeten we goed voorbereid en goed geïnformeerd op pad gaan, maar het is onmogelijk overal op te letten. Gelukkig zijn er mensen die zich hebben verdiept in de jungle van de supermarkt. Ralph Moorman en Juglen Zwaan leggen zich al jaren toe wat er te koop is in de supermarkt en informeren mensen hierover. Door blogs en boeken te schrijven en met JouwBox; een doos met natuurlijke producten op het gebied van voeding, suppletie en lichaamsverzorging die door beide zijn goedgekeurd. Daarbij letten ze niet alleen op wat erin zit, maar ook op bruikbaarheid, verpakking en prijs.

Gezonder, natuurlijker en puurder Ralph Moorman studeerde aan de Universiteit van Wageningen en is levensmiddelentechnoloog. ‘Van wat ik tijdens mijn studie gezien heb, schrok ik eigenlijk’, vertelt Ralph. ‘Veel voeding die in de supermarkt ligt, is gemaakt met behoorlijk wat kunstgrepen en de voedingswaarde stelt enorm teleur. Ik had allemaal ideeën om producten gezonder, natuurlijker en puurder te maken, maar daar bleek op dat moment nog geen interesse voor te zijn. Ten eerste waren mensen niet bewust genoeg om dat soort producten te vragen. Daarnaast is het moeilijk om dit soort producten toe te eigenen. Je kunt nu eenmaal geen patent aanvragen op een natuurlijk iets. Dat frustreerde mij en ik zag maar één optie: de vraag naar gezonde producten vergroten en mensen bewust maken. Dat is mijn drive geworden bij het begeleiden van mensen en het schrijven van inmiddels 7 boeken. Samen met andere mensen denk ik, dat we invloed hebben gehad op de vraag naar een ander soort producten, want nu krijg ik wel de ruimte om die producten die ik voor ogen zag, te ontwikkelen.

Datzelfde zie je ook bij de huid- en haarverzorgingsbranche en de voedingssupplementenbranche. Ook daar ontstaat steeds meer vraag naar een ander soort producten.’

Gezondere keuzes in de supermarkt ‘Toen ik jong was, leefde ik heel ongezond’, zegt Juglen Zwaan. Ik at veel fastfood, bewoog nauwelijks en rookte. Toen ik 18 was, besloot ik gezonder te gaan leven en andere producten te gaan kopen in de supermarkt. Zo zag ik bijvoorbeeld eens een blikje frisdrank waarop stond “Met antioxidanten”. Dat moet ik hebben, dacht ik toen. Eenmaal thuis ging ik eens goed kijken. Er zaten misschien wel wat antioxidanten in, maar er zat ook een hele hoop suiker in. Ik was dus eigenlijk ten prooi gevallen aan de marketeers. Ik zag in dat ik mijn eigen onderzoek moest gaan doen. Wat stond er nu precies op die etiketten, en kloppen de beweringen die op de verpakking staan? Natuurlijk heb ik eerst ongelofelijk veel fouten gemaakt, maar daardoor ontstond het idee om een website te starten om anderen te inspireren en informeren om gezondere keuzes te maken en te behoeden voor de fouten die ikzelf heb gemaakt. Bovendien gaat het niet alleen om het analyseren van ingrediënten.’

Groen ‘Op verpakkingen wordt tegenwoordig veel gebruik gemaakt van greenmarketing’, zegt Juglen. ‘Iedereen wil groen zijn. Het is een stroming waarop producenten proberen mee te liften. Greenmarketing wil zeggen dat producten als groen worden aangeduid. Vaak wordt er benoemd wat er níet in die producten zit. Wij kijken dan juist wat er wél in zit wat de gezondheid zou kunnen verstoren.

TCC Magazine | 7

Ralph Moorman

Juglen Zwaan

Boeken van Ralph Moorman: • De hormoonfactor • Het hormoonbalansdieet • De boodschappencoach • Hormoonbalans voor vrouwen • Hans halveert • Gezond van kop tot teen • De testofactor www.ralphmoorman.nl

Over het algemeen genomen zijn de producten die wij selecteren, producten met weinig ingrediënten. Zo is de kans kleiner dat ingrediënten een wisselwerking op elkaar hebben. Bij het bekijken van ingrediënten moet je ook bedacht zijn op schuilnamen. Een voorbeeld hiervan is gistextract, dat een bron is voor glutamaat, wat een bekende smaakversterker is, namelijk E621. Een ander voorbeeld is aluin dat vaak in deodorant zit. Als je dat als consument leest, lijkt dat heel onschuldig, maar aluin is een aluminiumverbinding, Ook de verpakking zelf en de bruikbaarheid nemen we in overweging. Zo bevat plastic veel stoffen die invloed hebben op de hormonen. En een supergezonde mascara die na een paar uur totaal is uitgelopen, is ook geen goed product.’

SAFARI-TIPS 1. Loop gemotiveerd de supermarkt in. Anders ben je loslopend wild. 2. Maak een boodschappenlijstje en houd je daaraan. Zo kun je verleidingen het hoofd bieden. 3. Ga met een gevulde buik de supermarkt in. Zo koop je minder.

80/20 Ralph: ‘Bij een gezonde leefstijl is het belangrijk de nadruk te leggen op de juiste zaken. Je kunt je druk maken om alles wat je eet en smeert. Maar wat werkelijk telt, is wat je dagelijks eet en smeert en je dagelijkse gewoonten. Als je doorslaat, kun je overal wel iets slechts in vinden en kun je alles schrappen in je leven. Ik denk dat de 80/20 regel hier goed toe te passen is. Voor 80% doe je het goed en bij 20% gebruik je vrije punten. Bijvoorbeeld voor een product dat je maar af en toe gebruikt. Of voor een product dat je niet direct doorslikt zoals tandpasta. Zo kun je een goede balans zoeken.’

8 | TCC Magazine

Boeken van Juglen Zwaan: • De supplementenwijzer • De voedingswijzer • De receptenwijzer www.juglenzwaan.nl

Verandering, valkuilen en blinde vlekken ‘Wanneer iemand gezonder wil gaan leven, stel ik altijd een belangrijke vraag’, zegt Ralph. ‘Waarom wil iemand gezond leven? Verandering kost namelijk moeite. Wat levert het op als je het daadwerkelijk gaat doen? Dat plaatje moet helder zijn, want dat zorgt ervoor dat je aan het roer gaat staan van je eigen leven. Als coach kijk ik altijd met een helicopterview naar de verschillende leefstijlpijlers van mijn cliënten en probeer zo de grote valkuilen te ontdekken. Met bewustwording van die valkuilen kun je de meeste winst boeken. Veel mensen stellen zich eerst vragen als: Wat moet ik eten? Of: Hoe moet ik trainen? Wat veel mensen niet doen is een zelfanalyse maken van het afgelopen jaar. Als je goed kijkt naar wat je de afgelopen periode hebt gedaan, kun je concluderen wat je grote valkuilen zijn.’ ‘En probeer ook de blinde vlekken te ontdekken’, vult Juglen aan. ‘Wat je vaak doet, dat zie je niet meer. Wees daarom kritisch en eerlijk naar jezelf en zoek de oorzaak allereerst bij jezelf.’

Goed en efficiënt van start ‘Veel mensen gaan zelf dingen uitproberen en boeken lezen’, zegt Ralph. ‘Dan verlies je soms tijd. Met een professional kun je gelijk goed en efficiënt van start gaan.’ ‘Je hoeft het wiel tenslotte niet zelf uit te vinden’, vult Juglen aan. ‘Een professional begeleidt veel mensen en kan met die ervaring snel en precies de vinger op de zere plekken leggen. Daarnaast ziet een fris stel ogen dingen, die je zelf niet meer ziet. Ralph: ‘Om je leefstijl te veranderen kan een coach je helpen zelf oplossingen te vinden. Heb je aanhoudende klachten en kom je in de reguliere geneeskunde niet verder, dan kun je een complementair arts of therapeut zoeken. De complementaire geneeskunde zoekt vaak verder naar oorzaken. Als het lichaam krijgt wat het nodig heeft, zie je dat klachten op verschillende gebieden zich oplossen. Alles staat tenslotte met elkaar in verbinding.’ Juglen: ‘Een professional kan je helpen het kaf van het koren te scheiden. Je kunt van allerlei supplementen kopen, maar

INTERVIEW

de vraag is ‘Wat heeft jouw lichaam nu echt nodig?’ en ‘Wat is de rode draad in jouw klachten?’. Van daaruit kan een professional bepalen wat je nodig hebt.’

Een missie met twee kanten ‘Ik heb een dubbele missie’, zegt Ralph. ‘Ik wil mensen zo bewust en gemotiveerd mogelijk maken om gezond te leven. Aan de andere kant van dit krachtenveld staat een heel ongezonde en ondermijnende omgeving, die ons verleidt tot ongezond gedrag. Die kant wil ik graag zwakker maken. Dat wil ik doen door gezonde producten te ontwikkelen. Zo kan ik het vraagstuk aan twee kanten verbeteren. Met de bewustwording gaat het de goede kant op. Er zijn steeds meer goede coaches in Nederland die hetzelfde doel hebben als ik. Daarom wordt nu de beschikbaarheid van gezonde producten belangrijker. Enerzijds zou je minder verleid moeten worden tot ongezond gedrag. En anderzijds zou je makkelijk een gezond product moeten kunnen kopen dat net zo lekker is. Nu moet je veel meer moeite moet doen voor het gezonde product, want het is minder verkrijgbaar, duurder en soms moet je er meer werk voor doen om het klaar te maken. Dat moet anders en daar wil ik aan meewerken.’

Wetenschappelijke alternatieve informatie ‘Gezond leven is volgens mij niet zozeer een doel, maar een middel om meer uit je leven te halen’, zegt Juglen. ‘Ik wil mensen hier graag bij helpen door ze te informeren en bewust te maken om andere keuzes te maken in de supermarkt. Zo wordt de vraag anders en daarmee wordt ook het aanbod anders. Wanneer je elke dag een klein stapje maakt in je leven, heb je na een jaar een enorme afstand afgelegd. Mijn speerpunt is daarom om elke week een nieuwsbrief te schrijven om te informeren. Het grotere doel hiervan is om alternatieve informatie te onderzoeken in de wereld van de reguliere geneeskunde. Voeding zou alternatief zijn, maar er is enorm veel onderzoek naar gedaan. Ik zou graag willen dat regulier ook de kracht van alternatief zou erkennen. Ze kunnen niet zonder elkaar. Ik probeer ze dichterbij elkaar te brengen. Alternatieve informatie op een wetenschappelijke manier te onderbouwen door te kijken naar gedegen studies en twee kanten van het verhaal te belichten.’

TCC Magazine | 9

NIEUW!

Liposomale producten in poedervorm

Hoge biologische beschikbaarheid •

Natuurlijke productiemethode •

Neutrale smaak •

Lang houdbaar •

Hoeft niet gekoeld bewaard

NIEUW: Liposomale Curcumine, Glutathion en Magnesium Naast de Liposomale Vitamine C en de Liposomale Multi, voegt Epigenar nu drie nieuwe liposomale producten aan het assortiment toe: Curcumine, Glutathion en Magnesium. De liposomale producten van Epigenar zijn met LipoCellTech™ geproduceerd. De methode die hierbij gebruikt wordt bootst de natuur na. Liposomale supplementen worden tot 20x beter opgenomen dan reguliere supplementen. Epigenar maakt daarbij uitsluitend gebruik van een speciale droge vorm, die belangrijke voordelen biedt boven de gangbare vloeibare liposomale producten. Het gepatenteerde natuurlijk productieproces vindt plaats zonder toepassing van chemicaliën, hoge druk of hitte. Dit resulteert in een puur liposomaal poeder.

Neem voor een grati gratis testbuisje, productinformatie en wetenschappelijke informatie contact met ons op. TS Health Products, Harderwijk, NL | Info: 0341 - 46 21 46 | info@tshealthproducts.nl

INTERVIEW

Wist je dat Voor een hele week de boodschappen laten thuisbezorgen. Of zelf naar de supermarkt en de kar volladen zodat je voldoende in huis hebt voor langere tijd. We vinden het doodgewoon. Onze verre voorouders in de oertijd moesten er daarentegen elke dag opnieuw op uit om hun eten bij elkaar te scharrelen of te jagen. Het enige wat ze konden doen om het eten een beetje langer houdbaar te maken, was verhitten. In de loop der tijd vonden ze ‘additieven’ uit. De mens ging groenten inleggen in azijn en vlees pekelen met zout. Dat verlengde de houdbaarheid aanzienlijk. Eeuwenlang werden deze methoden toegepast. De laatste decennia zijn we steeds meer additieven aan onze voeding gaan toevoegen. Niet alleen voor de houdbaarheid, maar ook om producten te verbeteren, een mooiere kleur te geven of de smaak te versterken. Je kan je afvragen of we daarin niet erg zijn doorgeschoten. Want deze E-nummers zijn zeker niet allemaal onschuldig, vooral als ze kunstmatig in een fabriek zijn gemaakt. In 2007 kwam de gids Wat zit er in uw eten? van Corinne Gouget uit, vol waarschuwende informatie. Veel wetenschappers noemden het boek onnodige bangmakerij omdat Europa de E-nummers immers had goedgekeurd. Ondertussen zijn sinds 2007 veel van die additieven wel verboden vanwege de schadelijkheid als je ze over een lange tijd regelmatig binnenkrijgt. In 2017 verscheen een nieuwe editie van het boek. In plaats van dat we voorzichtig zijn geworden, voegt de voedingsindustrie tegenwoordig meer en meer additieven toe aan de producten. Een paar voorbeelden: • E250 – Natriumnitriet Chemisch conserveermiddel dat gebruikt wordt in vlees. Wordt ook wel ‘zelfmoordpoeder’ genoemd. (Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde – www.ntvg.nl) • E120 – Cochenille of karmijnzuur Rode kleurstof. Het pigment wordt gewonnen uit het lichaam en de eieren van de luizen en wordt, op kleine schaal, nog steeds gebruikt bij de bestrijding van mieren. (Bron: www.Food-Info.net) • E320 - Butylhydroxyanisool (BHA) Conserveermiddel dat ervoor zorgt dat voeding niet verkleurt, van smaak verandert of ranzig wordt. Wordt toegevoegd aan ontbijtgranen, kauwgom, chips en plantaardige oliën. Kan onder andere het neurologisch systeem van de hersenen aantasten. (Bron: www.leefbewust.nu) • E951 - Aspartaam Wordt toegevoegd aan onder andere (fris)dranken, gebak en toetjes als caloriearme zoetstof. Hoewel de EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) het middel als veilig heeft aangemerkt, legt een aantal wetenschappelijke instituten (het Italiaanse Ramazzini Instituut, de Amerikaanse Purdue University) de link met verschillende ernstige aandoeningen. (Bron: www.healthwatch.eu)

JouwBox Ralph en Juglen bundelen hun kennis over gezonde, betaalbare en bruikbare producten voor JouwBox, een box gevuld met de beste natuurlijke producten op het gebied van voeding, suppletie en haar-, huid- en mondverzorging. Ieder seizoen verschijnt een nieuwe JouwBox met andere, natuurlijke producten. Je kunt de box eenmalig aanschaffen voor €49.95 of een abonnement nemen op JouwBox. Dan betaal je slechts €39.95. De inhoud van elke box heeft een minimale waarde van €130.Met JouwBox willen oprichter Tim Hortensius en ambassadeur Ralph Moorman iedereen de kans bieden om op een voordelige manier in aanraking te komen met de beste producten op het gebied van gezondheid en verzorging. JouwBox werkt samen met diverse gezondheidsdeskundigen, waaronder Juglen Zwaan. Elke ambassadeur heeft zijn eigen expertise en dat zorgt voor diversiteit in elke box! Wil je meer weten over JouwBox, een box uitproberen of een abonnement afsluiten? Ga dan naar www.jouwbox.nl.

TCC Magazine | 11

Adviseert u al Vitakruid in uw praktijk?

Populairste merk volgens Google

Compleet assortiment

Toegang tot 350.000 consumenten

Vitakruid is het meest

Een compleet, up-to-date

Een gratis vermelding als verkooppunt

gezochte supplementenmerk

en hoogwaardig

op vitakruid.nl: toegang tot 350.000 advies-

volgens Google Trends.

assortiment.

behoevende consumenten per maand.

1

Vraag een zakelijk account aan op zakelijk.vitakruid.nl

2 

Plaats uw installatieorder

3 

Meld u aan als verkooppunt en ervaar de vele voordelen

zakelijk.vitakruid.nl

Liever geen voorraad of verkooppunt? Bekijk dan het commissiesysteem op zakelijk.vitakruid.nl

BIPOLAIRE STOORNIS

Herstel is genezen mét een ziekte.

‘Ook met een bipolaire stoornis kun je een aangenaam, hoopvol en bevredigend leven leiden.’ DOOR: ANN DIERICK EN PASCAL SIENAERT

Hoopverleners. Zo noemt Rebecca Müller van de Vlaamse patiëntenvereniging Ups & Downs de auteurs van Leven met een bipolaire stoornis: herstel met ups en downs. Het boek is de derde en geheel herziene uitgave van een hoopgevend boek, waarin zich, zij aan zij, twee verhalen ontplooien: het herstelverhaal van Ann en het wetenschappelijk verhaal van een bipolaire stoornis. Verhalen van ups en downs, van zoeken naar achtergronden en oorzaken, van worstelen, rouwen en aanvaarden. Het herstelverhaal van Ann en de vele klinische vignetten maken het boek geloofwaardig en pakkend. Lotgenoten zullen zich bij het lezen van dit boek herkennen, en daarmee ook een erkenning vinden. ‘Met de regelmaat van de klok ontvangen we berichten van mensen die door dit boek op weg zijn gezet naar een diagnose. Op weg naar een behandeling. Op weg naar herstel. Dat is veel meer dan we ooit hadden verwacht.’ Bipolaire stoornis is een andere naam voor een manisch-depressieve stoornis. Het is een stemmingsstoornis, die vooral – maar lang niet alleen – de gemoedsgesteldheid beïnvloedt. De term ‘bipolair’ verwijst naar twee polen van de stemming: een up en een down, een manische pool en een depressieve pool. Bij een bipolaire stoornis komen deze beide polen voor

en is er dus sprake van sterke schommelingen. De stemming is ofwel zeer uitgelaten, ofwel zeer somber. De klassieke vorm van de bipolaire stoornis, waarbij minstens één keer een manie is voorgekomen, komt bij ongeveer anderhalf procent van de bevolking voor. Dat betekent dus dat in Nederland minstens 250.000 mensen deze aandoening hebben. De vroegste signalen van een bipolaire stoornis kunnen zich al op erg jonge leeftijd voordoen. De eerste episode is in acht op de tien gevallen een depressie, waardoor de juiste diagnose vaak erg lang op zich laat wachten. Het is vooral de manie die het meest tot de verbeelding spreekt, en die jammer genoeg soms aanleiding is tot een crisismaatregel (binnen de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg).

Foto © Carla Kogelman

De hemel licht op Plots kwamen mijn emoties los. Een zalige rust kwam over me, tegelijk waren mijn gevoelens heel intens. Ik voelde me heel blij. Het was prachtig weer. Iets later de brand. Een huis van mensen in de buurt ging volledig in vlammen op. Het greep me enorm aan. Maar toch maar naar het benefiet van de school, later die middag. Ook ’s avonds keerden we er terug, om te fuiven en te dansen. Ik voelde me heel goed in mijn vel. Ik praatte met iedereen, veel meer, veel vlotter, veel vrijer dan anders. De hele week erna bleven mijn gevoelens heel intens. Hier had ik zolang naar verlangd. Ergens besefte ik dat deze toestand gevaarlijk was, dat het terug kon fout lopen zoals drie jaar geleden. En dan, ineens, voelde ik angst opduiken. Kinderlijke angst, angst voor boze blikken. Toen ik in een winkel in de ogen keek van een oude man, kromp ik bijna ineen van angst. Het ging erg snel van kwaad naar erger. Ik keek buiten naar de sterrenhemel en kreeg een visioen. De hemel lichtte op, de sterren fonkelden. Ik waande me de uitverkoren volgeling van God. Ik voelde me zweven. Elk moment zou mijn grootmoeder die tien jaar geleden stierf aan mij verschijnen… Grijnzende gezichten Ze droegen me een benauwd hok binnen. Zes onbekende grijnzende gezichten hielden me in bedwang. Ik spartelde tegen. Uiteindelijk

TCC Magazine | 13

“Met een bipolaire stoornis kun je leren leven. Meer nog, je kunt een aangenaam, hoopvol en bevredigend leven leiden.” staakte ik mijn verzet. Zes tegen één was niet eerlijk. ‘De afspraak was dat je je medicatie neemt, Ann.’ IJzig keek de vrouw me aan. Ik schatte ze enkele jaren jonger dan mezelf. Ik staarde haar stomverbaasd aan, met open mond. Ik barstte in lachen uit. ‘Wat, in ’s hemelsnaam, voeren jullie uit met mij? Jullie spelen een spel, ik weet het wel. Maar hou daarmee nu op en laat me naar huis gaan.’ ‘Kom Ann, wees nu redelijk en laat ons ons werk doen. Als je niet meewerkt, wordt het een spuit.’ Hun greep verstrakte en ik voelde een prik in mijn bil. ‘Onnozelaars,’ riep ik, ‘stop deze onzin.’ Ze luisterden niet en verwijderden zich een voor een. De sleutel draaide om in het slot. Ik was opgesloten. Ik bonsde op de deur om naar buiten te kunnen… Ik riep, maar niemand kwam… Waarom hield deze dwaze droom niet op?

GENEZEN MET MIJN ZIEKTE De bipolaire stoornis is een aandoening met een grote

14 | TCC Magazine

kans op herhaling, waardoor iemand bij voorkeur lange tijd behandeld moet worden. De beste behandeling is een behandeling die op maat is gesneden. De ingrediënten van zo’n behandeling zijn een goed contact met behandelaars, voldoende informatie en kennis over de aandoening, een goed ingestelde en zorgvuldig nagevolgde behandeling met medicijnen en, heel vaak, ook gesprekstherapie, waarbij zoveel mogelijk ook belangrijke naasten worden betrokken. Een goede behandeling moet als doel hebben de levenskwaliteit en die van de directe omgeving zo groot mogelijk te maken. Een aangenaam en bevredigend leven te leiden, en een goede manier te vinden om om te gaan met de beperkingen die de aandoening met zich brengt.

HERSTEL Herstel is niet wat je denkt dat het is. Bij herstel denk je meteen aan genezen. Maar wat wij bedoelen is iets anders. Van een kwetsbaarheid voor bipolaire stoornis kun je nooit helemaal genezen. De kwetsbaarheid blijft. Ze zit, althans voor een deel, in de genen. Maar met een bipolaire stoornis kun je wel leren leven. Meer nog, je kunt een aangenaam, hoopvol en bevredigend leven leiden, ondanks de beperking die de aandoening met zich meebrengt. En de weg daar naartoe heet ‘herstel’. Een man die kampte met een psychotische stoornis verwoordt het treffend: ‘Ik kan niet genezen van mijn ziekte’, zei de man, ‘ik wil genezen met mijn ziekte.’

BIPOLAIRE STOORNIS

STIGMA

Droomjob Toen ik ten slotte de juiste combinatie van medicijnen vond, opende zich een nieuw leven voor mij. Eindelijk stabiel. Ik had mijn aandoening aanvaard en kon ze relativeren. Ik wist dat ik psychisch kwetsbaar bleef, en bepaalde restsymptomen bleven hinderlijk, zoals bijvoorbeeld vergeetachtigheid en gebrek aan concentratie. Maar dit woog niet op tegen het geluk dat ik ervaarde. Manieën en depressies bleven uit. Als ik al eens dreigde hypomaan te worden, herkende ik de symptomen meteen, en kon ze met de juiste medicatie onderdrukken. De woelige jaren maakten plaats voor innerlijke rust. Ondanks mijn kwetsbaarheid kon het leven me weer bekoren. Ik slaagde erin een bevredigend leven te leiden. Hoop gaf me terug kracht en die kracht benutte ik om uit het diepe dal te klimmen en mijn aandacht te richten op dingen die ik graag doe en zinvol vind. Een paar jaar later kon ik als vrijwilliger aan de slag in een dienst voor beschut wonen. Mijn lotgenoten kwamen mij om raad vragen. Ik betekende iets voor hen. Toen ik hoorde van de opleiding tot ervaringsdeskundige aarzelde ik niet. Een revelatie. Ik werd er ingewijd in de herstelvisie, leerde er talloze tools om met mensen om te gaan, hen te begeleiden, te praten voor groepen. Het was een intens verrijkend bad dat me stilaan mijn zelfvertrouwen teruggaf. Na enkele jaren voelde ik me klaar voor een betaalde baan als ervaringsdeskundige. Na enkele jaren geduldig zoeken kon ik aan de slag in een organisatie voor beschut wonen. Een droomjob: mensen begeleiden in hun herstel, en in één adem ook zelf verder werken aan mijn eigen herstel.

Een deel van de mensen met een bipolaire stoornis zal langdurig zorgafhankelijk blijven, maar een grote groep zal met een minimum aan zorg verder kunnen. Maar ook voor hen loert het gevaar van de zelfstigmatisering. Ze gaan de vooroordelen die in de maatschappij over mensen met een psychiatrische problematiek de ronde doen, zelf geloven. Ze gaan geloven dat ze ‘onbetrouwbaar’ en ‘onvoorspelbaar’ zijn. Ze gaan geloven dat ‘geen enkele werkgever op hen zit te wachten’. En erger nog, ze gaan er vaak ook naar handelen. ‘Waarom nog proberen?’ speelt het steeds in hun hoofd. Het spreekt voor zich dat dat verregaande gevolgen heeft. Zelfstigmatisering brengt stress en hakt in het zelfvertrouwen. Ze kruipen nog meer in hun schulp en ze denken er niet aan over hun problemen te spreken waardoor ze elke kans op sociale steun missen. Zelfstigmatisering staat dus herstel in de weg! Om stigma te verminderen, moeten we ons eerst en vooral bewust worden van het bestaan ervan. En de tekenen van zelfstigmatisering zijn vaak erg subtiel. Vragen die je kunt stellen zijn: Noem je je bipolaire stoornis bij naam, of heb je het over ‘ups en downs’? Als je ’s ochtends je pillen vergat, slik je ze dan stiekem op het toilet van je kantoor? Merk je dat je intiemere gesprekken afhoudt, zodat je geen vragen krijgt over die periode dat je een hele tijd ‘uit’ was? Beseffen dat je een ‘denkfout’ maakt, helpt om de denkfout te vermijden. Maar de beste manier om stigma uit de wereld te helpen is echter elkaar ontmoeten. Elkaar leren kennen. Verhalen delen. Want net zoals het verhaal van Ann zijn alle verhalen de moeite waard om verteld, gedeeld en geleefd te worden.

TCC Magazine | 15

8-daagse cursus voeding en preventie 9 september 2021 Online

VOEDING

Vijf keer verrassend gezond:

Van cacao wil je natuurlijk lekker lang genieten. Daarom hebben we vijf verrassende gezondheidsvoordelen op een rij gezet. Maar let op: geniet met mate en hou het vooral puur!

1. Darmflora dol op cacao

De gezondheidsvoordelen van cacao zitten niet puur en alleen in de cacaoboon. Vooral de interactie tussen cacao en gunstige bacteriën in onze maag en darmen blijkt ons gezonder te maken. Cacao wordt onder andere door lactobacillen en bifidumbacteriën gefermenteerd tot ontstekingsremmende polyfenolen met een gunstig effect op de gezondheid.

2. Het lekkerste medicijn

Uit een meta-analyse van 21 onderzoeken blijkt dat consumptie van cacao gerelateerd is aan een verlaagde bloeddruk en een betere conditie van de vaatwand. Ook op het gebied van cholesterol komt cacao goed uit de bus: het brengt het ‘slechte’ LDL-cholesterol omlaag en het ‘goede’ HDL-cholesterol omhoog. Tel daarbij op dat cacao insulineresistentie helpt te verlagen en je zou het zomaar het lekkerste medicijn kunnen noemen. Maar let op: de populairste repen bevatten nauwelijks cacao en hebben een verhoogd suiker- en vetgehalte. Ook doorstaan de gunstige flavonolen het productieproces niet. Hou het dus puur!

3. U blijft er jong bij

Vergeleken met koffie, thee en wijn is cacao de rijkste bron van anthocyanidinen en epicatechinen. Dit zijn sterke antioxidanten die helpen bij het opruimen van vrije radicalen in het lichaam. Vrije radicalen zijn reactieve zuurstofdeeltjes die van nature in ons lichaam ontstaan bij diverse stofwisselingsprocessen. Wanneer de oxidatieve belasting in het lichaam te hoog wordt, bijvoorbeeld onder invloed van toxinen, raakt het lichaam de controle kwijt. Er ontstaat schade aan celmembranen, celstructuren en zelfs aan ons DNA. Dit versnelt het verouderingsproces. Regelmatig een stukje pure chocolade geeft hier tegengewicht aan en helpt uw lichaam dus van binnenuit jong te houden.

4. Natuurlijk multimineraal

Cacaobonen zijn buitengewoon voedzaam: ze zijn onder andere rijk aan magnesium, koper, kalium en ijzer. Deze mineralen dragen allemaal bij aan een goed functionerend hart- en vaatstelsel. Het belangrijkste mineraal in cacao is magnesium, dat betrokken is bij meer dan 300 lichaamsprocessen, waaronder eiwitsynthese en energieproductie. Daarnaast is magnesium goed tegen hartkloppingen en werkt het bloeddrukverlagend. De koper in pure chocolade is van belang voor ijzertransport en de glucosestofwisseling. Pure chocolade kan dus bijdragen aan een optimale mineralenstatus.

5. Een gezonde beloning

Chocola kan ons een lekker gevoel geven. Maar komt dit wel door de cacao? Uit divers onderzoek blijkt dat de inhoudsstoffen theobromine en cacaoflavanolen inderdaad meetbare neurocognitieve effecten hebben. Uit een systematische review blijkt overwegend dat chocolade de stemming verbetert en een negatieve stemming kan verminderen. Ook blijkt cacao het cognitieve prestatievermogen te verhogen. Bij de twee studies die dit effect niet konden bevestigen, werden wel significante veranderingen in hersenactiviteit gemeten. Naast een farmacologische werking kan het gunstige effect op cognitie en emotie ook berusten op een prettige smaaksensatie die het beloningssysteem in de hersenen streelt. Hoe het ook zij: als je pure chocola eet, word je vanzelf beloond voor je goede gedrag. Dit artikel is mogelijke gemaakt door Natura Foundation, www. naturafoundation.nl Bronnen zijn op te vragen bij de redactie.

TCC Magazine | 17

Mediagebruik kind nauwelijks toegenomen

Kinderen tot en met 6 jaar besteedden in 2021 tot nu toe slechts enkele minuten meer aan media dan voor corona. Tijdens de eerste lockdown in 2020 was het mediagebruik bijna een uur meer. Dat blijkt uit het Iene Miene Media-onderzoek dat Netwerk Mediawijsheid heeft gepubliceerd in het kader van de Media Ukkie Dagen, van 26 maart tot en met 2 april. Een ruime meerderheid van de ouders is positief over het effect van media op hun kind. Volgens hen helpen media hun kind om begrippen en de Engelse taal te leren. Ook hebben media een positieve invloed op de taal- en rekenvaardigheid en leren ze kinderen geduldiger te zijn. Peter Nikken van het Nederlands Jeugdinstituut denkt dat de schermtijd is afgenomen doordat ouders een nieuwe balans hebben gevonden in het mediagebruik van hun kind. ‘In de beginperiode van corona werden schermpjes gezien als handige en tijdelijke oplossing om kinderen bezig te houden. Toen bleek dat het allemaal veel langer ging duren, zagen ouders misschien in dat alleen een schermpje niet zaligmakend is en kinderen ook moeten kunnen spelen.’ WWW.NJI.NL/NL/ACTUEEL/NIEUWS-UIT-HET-JEUGDVELD/2021/ MEDIAGEBRUIK-KIND-NAUWELIJKS-TOEGENOMEN

Eerste Herstelpolikliniek in Nederland voor hulp na depressie Onlangs is Amsterdam UMC de Herstelpolikliniek Depressie gestart voor de behandeling van mensen die slechts deels zijn opgeknapt van een depressie. Jaarlijks kampen ongeveer 860.000 Nederlanders met een depressie. De verwachting is dat hun aantal stijgt vanwege de psychische gevolgen van de coronacrisis. Ongeveer 30% voelt zich wel beter na een depressie, maar knapt slechts deels op. Patiënten hebben bijvoorbeeld nog last van somberheid, vermoeidheid of problemen met denken of slapen. Ze ervaren een lagere kwaliteit van leven en problemen in werk, studie en sociaal functioneren. Nieuwe behandelvormen Een multidisciplinair team van psychiaters, klinisch (neuro) psychologen en gezondheidszorgpsychologen, verpleegkundigen en onderzoekers gaat mensen begeleiden met ONS.AMSTERDAMUMC.NL

18 | TCC Magazine

een combinatie van behandelingen om de depressieve klachten te verminderen. Hiervoor worden bijvoorbeeld psychotherapie, cognitieve functietraining of antidepressiva en/of met hersenstimulatie (rTMS) ingezet. Ook is er speciale aandacht voor het voorkomen van terugval bij jongeren en er lopen diverse studies naar nieuwe behandelvormen.

NIEUWS

Antibiotica op jonge leeftijd kunnen leiden tot hersenaandoeningen Blootstelling aan antibiotica op jonge leeftijd zou volgens een onderzoeker van Rutgers de ontwikkeling van het menselijk brein kunnen veranderen in gebieden die verantwoordelijk zijn voor cognitieve en emotionele functies. De laboratoriumstudie, gepubliceerd in het tijdschrift iScience, suggereert dat penicilline het microbioom verandert – de biljoenen nuttige micro-organismen die in en op ons lichaam leven – evenals genexpressie, waardoor cellen kunnen reageren op de veranderende omgeving, op belangrijke gebieden van het zich ontwikkelende brein. De bevindingen suggereren het wijdverbreid gebruik van antibiotica te verminderen of waar mogelijk alternatieven te gebruiken om neurologische ontwikkelingsproblemen te voorkomen. Penicilline en verwante geneesmiddelen (zoals ampicilline en amoxicilline) zijn wereldwijd de meest gebruikte antibiotica bij kinderen. In de Verenigde Staten krijgt het gemiddelde kind bijna drie antibioticakuren voor de leeftijd van twee jaar. Vergelijkbare of hogere blootstellingspercentages komen ook in veel andere landen voor. WWW.GGZNIEUWS.NL/ANTIBIOTICA-OP-JONGE-LEEFTIJDKUNNEN-LEIDEN-TOT-HERSENAANDOENINGEN/

Seksueel geweld: Rijksoverheid

zet Nederland aan het denken met statements van Sam 1 op de 5 vrouwen (22%) en 1 op de 16 mannen (6%) in Nederland heeft seks tegen hun wil meegemaakt. Toch houden mensen dit vaak voor zichzelf, uit schaamte-, angst- en schuldgevoelens. Dat kan grote lichamelijke en psychische gevolgen hebben. Om de drempel te verlagen om hulp te zoeken, introduceerde het ministerie van Justitie en Veiligheid met de campagne ‘Wat kan mij helpen’ het platform Sam. Sam heeft één missie: laten zien dat het niet je eigen schuld is als je een nare seksuele ervaring hebt meegemaakt en dat hulp zoeken helpt. Sam is te vinden op Instagram en verwijst voor hulp door naar watkanmijhelpen.nl. Kenmerkend voor Sam zijn de krachtige statements, zoals ‘Wie zwijgt stemt niet toe’ en ‘Jij bent de baas over je lichaam, niet jouw baas’. Met deze statements wil Sam mannen en vrouwen het vertrouwen geven dat als een seksuele ervaring niet oké voelt, het ook niet oké is. En dat als jouw grens overschreden is, je professionele hulp mag zoeken. INSTAGRAM: @SAM_IS_ER WWW.WATKANMIJHELPEN.NL

TCC Magazine | 19

Transformeer met IEMT!

O Be -con oo fo rd rm eli g ng ea cu ccr rsi ed ste ite n 9 erd +

Welzijn Stressreductie Preventie burn-out Traumabehandeling Persoonlijke groei

Transformeer als mens én als professional! Wil jij verlichting brengen bij je cliënten met een innovatieve methodiek? Dat kan sneller en effectiever dan je ooit had durven dromen! In een 5daagse IEMT-training leer je hoe je emoties, overtuigingen en ervaringen gebruikt als ingang voor transformatie. Tijdens de training: Ga je de diepte in met zachtheid, zonder dat je je verhaal hoeft te vertellen. Laat je zelf je eigen vervelende emoties, herinneringen en stress los. Ontdek je hoe je identiteit hierdoor een upgrade krijgt. Nieuwsgierig? Lees meer op www.iemt-training.nl. Kom IEMT zelf ervaren tijdens een gratis kennismakingsworkshop. Of duik meteen in het diepe en meld je aan.

COLUMN

In de ban van het midden In de Chinese filosofie draait het om het midden. Daar bevindt zich de Tao, de bron waar alles uit ontspringt en weer naar terugkeert. Tao betekent ook ‘het pad’ of ‘de weg’. Taoïsme is dus de weg van het midden. Hoe belangrijk het midden ooit in China was, zie je aan de naam van het land. China wordt geschreven met de karakters zhong en guo, wat samen ‘middenland’ betekent. In de Chinese geneeswijzen die ik beoefen, wordt gezondheid gezien als een harmonieus dynamisch evenwicht tussen alle verschillende krachten die in ons werkzaam zijn. Wie evenwicht zoekt, komt uiteindelijk in het midden uit. Ook het dynamische aspect van de gezondheid vraagt om een stabiel midden. In het midden van een wiel bevindt zich de as die een ongehinderde beweging mogelijk maakt. In het midden ontstaat bovendien contact en maken we verbinding. Daar ontstaat de relatie tussen mensen. Dat geldt ook voor de therapeutische relatie die heelt en transformeert en die in mijn werk zo’n belangrijke rol speelt. In deze tijden van polarisatie en uitgesproken standpunten vergeten we vaak het belang van het midden. De polen hebben grote waarde, want het zijn de drijvende krachten achter iedere beweging en verandering, maar zonder een stabiel midden leidt dat niet tot transformatie. Dan ontbreekt er samenhang en samenwerking; er ontstaat fragmentatie, conflict en uiteindelijk chaos. Chaos is beweging zonder richting. In de Chinese vijf elementenleer is het midden de plaats van het aarde-element. Bij ‘aarde’ moet je niet denken aan de aarde waar we stevig met onze voeten op staan, maar aan de vruchtbare voedende substantie waar zaden in ontkiemen en planten in tot bloei komen. Aarde is niet het element van de uitgesproken mening, de hoogstaande idealen, de grootse plannen of de heldenmoed. In deze kracht van het midden vind je eerder bescheidenheid en menselijkheid.

Willem Pinksterboer heeft een praktijk voor oosterse geneeswijzen en is als docent verbonden aan acupunctuuropleiding TCMA. Hij schrijft artikelen en geeft lezingen over filosofie, zingeving, gezondheid en de positie van de alternatieve geneeswijzen in de gezondheidszorg. www.willempinksterboer.com

Dat het in het leven om het midden draait, wordt mooi verwoord in Tolkiens In de ban van de ring. In dat boek, dat zich overigens afspeelt in midden-aarde, is het niet de machtige tovenaar (vuur), niet de mens en toekomstige koning (hout), niet de intelligente en gevoelige elf (metaal) en ook niet de onverschrokken dwerg (water), maar Frodo, de kleine gemoedelijke hobbit zonder opmerkelijke gaven die uiteindelijk de ring in het vuur van Mordor gooit en zo het kwaad verslaat. Die taak had hij niet kunnen volbrengen zonder de hulp van zijn trouwe vriend Sam Gewissies. Vriendschap, trouw en zorg voor de ander zijn allemaal kwaliteiten van het aarde-element. Veel mensen beseffen pas aan het eind van hun leven hoe belangrijk het midden is. Ze realiseren zich dan dat het contact met hun familie en vrienden veel belangrijker was dan de carrière en het aanzien waar ze al hun tijd en energie aan hebben besteed. Misschien komt dat omdat het midden, net als de hobbit, een beetje saai en onbeduidend lijkt. Maar niets is minder waar. Het midden is de meest dynamische plaats die er is, maar tegelijk is de plaats waar je rust vindt. Je voelt je er geankerd in jezelf, maar weet je ook verbonden en gedragen. Verbonden met het midden heb je regie, maar eigenlijk voelt het alsof het allemaal vanzelf gaat. Het midden is een magische plaats.

TCC Magazine | 21

INSCHRIJVEN KAN NU

Opleiding Orthomoleculaire Voedingsleer & Therapie 2021-2022 Start op 1 oktober met deze specialisatie! • Hooggeschoold docententeam • Breed geaccrediteerd lesprogramma • Plek voor maximaal 20 studenten Tijdens de 1-jarige deeltijdopleiding Orthomoleculaire Voedingsleer & Therapie leert u hoe u met voeding en suppletie het menselijk metabolisme bij kunt sturen. Na het afronden van deze post-HBO opleiding bent u in staat om op systematische wijze verbanden te leggen tussen klachten en symptomen, en niet optimaal verlopende biochemische processen. Hiermee kunt u zelfstandig voeding-, suppletieen leefstijladviezen geven die de gezondheid helpen te verbeteren. Specialisatie voor gezondheidsprofessionals De opleiding is bedoeld als specialisatie voor gezondheidsprofessionals, zoals artsen, diëtisten, fysiotherapeuten, verpleegkundigen, apothekers, natuurgeneeskundigen, therapeuten en mesologen, maar ook voor winkeliers die zich verder willen verdiepen in de orthomoleculaire voedingsleer. Meer informatie over de opleiding? De opleiding start op vrijdag 1 oktober 2021 en duurt tot juni 2022. Het programma bestaat uit 9 modules van elk 2 dagen. Meer informatie over de toelatingseisen, het lesprogramma en de studiebelasting vindt u op onze website: educatie-atrium-innovations.nl of neem contact op via educatie@atrium-innovations.nl

DOSSIER

(JIAOGULAN) Jiaogulan (Gynostemma pentaphyllum, onsterfelijkheidskruid) is een kruidachtige klimplant uit de komkommerfamilie die in Zuidoost-China, Japan en Thailand in het wild voorkomt en waarvan de bovengrondse delen zoals de bladeren en stengels gebruikt worden. In de Chinese provincie Guizhou wordt het ook wel het ‘kruid der onsterfelijkheid’ genoemd, omdat het regelmatig werd geconsumeerd door de oudere, inheemse bewoners. In de traditionele Chinese geneeskunde wordt Gynostemma pentaphyllum toegepast in voedsel en supplementen en gebruikt voor de behandeling van verschillende ziekten. Gynostemma pentaphyllum kan, als thee of extract, ingezet worden bij de volgende indicaties: insulineresistentie, diabetes mellitus, obesitas, dyslipidemie, NAFLD, NASH, cardiovasculaire aandoeningen, de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, Neuritis Optica, Foetaal alcoholsyndroom, vermoeidheid, angst en stress, virale infecties en veroudering.

“AMPK reguleert de energiebalans op zowel cellulair als lichaamsniveau.”

Werkingsmechanisme en functie De bladeren van de Gynostemma pentaphyllum bevatten een groot aantal gypenosides. Tot op heden zijn er zo’n 180 verschillende gypenosiden geïsoleerd die in verband worden gebracht met tal van gunstige eigenschappen zoals antioxidatieve, hypoglycemische, hypolipidemische en lever-beschermende eigenschappen. Veel van de gypenosiden zijn identiek aan de ginsenosiden die in Panax-ginseng worden aangetroffen. Uit recent onderzoek blijkt bovendien dat ook andere Gynostemma-soorten gypenosides bevatten: er zijn in totaal 328 gypenosides geïsoleerd en structureel in kaart gebracht. De medicinale werking van Gynostemma pentaphyllum wordt voornamelijk toegeschreven aan de aanwezige saponinen die bovendien veelvuldig in studies zijn gebruikt. Gynostemma pentaphyllum bevat echter ook andere bioactieve stoffen waaronder polysachariden, flavonoïden, sterolen, aminozuren en enkele andere essentiële elementen zoals koper, ijzer, zink. Polysachariden zitten vooral in de celwand van de plant en zijn in overvloed aanwezig. De laatste 30 jaar is veel onderzoek gericht op het isoleren en zuiveren van de polysachariden door middel van verschillende extractiemethoden. In zowel in vitro als in vivo modellen hebben polysacharide extracten gunstige eigenschappen laten zien voor hart, zenuwstelsel en lever. Een van de belangrijkste fysiologische werkingsmechanismen van Gynostemma pentaphyllum is het activeren van een enzym genaamd AMP-geactiveerd proteïnekinase (AMPK). AMPK reguleert de energiebalans op zowel cellulair als lichaamsniveau. Zo medieert het de metabole effecten van hormonen zoals leptine, ghreline, adiponectine, glucocorticoïden, insuline en cannabinoïden. Onder fysiologische omstandigheden wordt AMPK geactiveerd wanneer cellulaire energieniveaus uitgeput geraken als gevolg van te weinig voedingsstoffen, hypoxie of blootstelling aan toxines. AMPK remt dan ATP-consumerende anabole routes, waaronder gluconeogenese en de vetzuur- en cholesterolsynthese. Tegelijkertijd worden katabole routes die ATP produceren, zoals glycolyse, vetzuuroxidatie en glucoseopname, gestimuleerd. Cellulaire AMPK-activering neemt af met de leeftijd. Daarbij verminderen factoren zoals overvoeding, obesitas en zittend leven bovendien de AMPK-activiteit. Een verminderde AMPK-activiteit kan op zijn beurt leiden tot insulineresistentie en obesitas.

TCC Magazine | 23

Gynostemma pentaphyllum bevat 2 saponinen van het dammarane type (damuline A en damuline B) die beide AMPK sterk activeren. In een in vitro model bleek dat activering van AMPK door damulines A en B leidt tot verhoogde glucose-opname en verhoogde vetverbranding. Het nemen van Gynostemma pentaphyllum-extracten is in verband gebracht met een lager triglyceridengehalte en lagere LDL- en hogere HDL-waarden in verschillende klinische studies. Het is bekend dat AMPK-activatie kan leiden tot een beter glucose- en lipidenmetabolisme in lever, spieren en andere weefsels die een cruciale rol spelen in de ontwikkeling van obesitas, diabetes type 2 en gerelateerde stofwisselingsstoornissen. Gypenosides kunnen daarnaast direct en via AMPKactivatie invloed uitoefenen op de cardiovasculaire homeostase. AMPK-activatie in vasculaire endotheelcellen leidt tot de productie van stikstofoxide (NO), belangrijk voor een goede endotheel functie. Uit dierstudies blijkt ook dat gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum direct de NO-productie stimuleren en daarmee mogelijks de vasculaire gezondheid kunnen bevorderen. Gynostemma pentaphyllum blijkt bovendien een direct effect te kunnen uitoefenen op de cellulaire immuunrespons. Uit een in vivo studie met muizen blijkt dat een polysacharide extract van Gynostemma pentaphyllum onder meer fagocytose door macrofagen bevordert, NK-cellen en CD4+ T-lymfocyten activeert, de CD4+/CD8* ratio dosis-afhankelijk beïnvloedt en intracellulair glutathion (GSH), een belangrijke antioxidant en vrijeradicalenvanger, verhoogt. Gynostemma pentaphyllum vertoont daarmee ook immunomodulerende en antioxidatieve eigenschappen. Ook saponinerijke fracties van Gynostemma pentaphyllum hebben de potentie om immunomodulerend te zijn. Onderzoek laat zien dat ze pro-inflammatoire cytokines remmen en nuclear factor kappa-B (NF-ĸB)-activering, belangrijk in activatie van de immuunrespons bij infectie, kunnen onderdrukken. Gypenosides bleken bovendien in staat NF-ĸB-geïnduceerde vorming van osteoclasten (botafbrekende cellen) te remmen, en vormen daarmee een potentieel therapeuticum voor osteoclast-gerelateerde ziekten zoals osteoporose. Stofwisseling Na orale inname van gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum worden deze door de epitheelcellen van de darm opgenomen. De biologische beschikbaarheid van de verschillende bestanddelen van Gynostemma pentaphyllum na orale toediening is verschillend per bestanddeel. Zo worden de verschillende soorten flavonoïden en gypenosides allemaal in verschillende mate opgenomen door de darmepitheelcellen. Uit dieronderzoek met ratten bleek dat na toediening van gypenoside (300 mg/kg, i.m.) de verdeling van gypenosides

(1 uur na toediening) als volgt was: voornamelijk in de bijnieren, hersenen, hart, lever, milt en longen.

SUPPLETIE De meeste Gynostemma pentaphyllum-producten zijn gestandaardiseerd op de hoeveelheid gypenosiden of saponinen die ze bevatten. Gynostemma pentaphyllum bevat echter een brede variatie aan gypenosiden wat het standaardiseren moeilijk maakt. In de Verenigde Staten, China en verschillende andere Aziatische en Europese landen worden momenteel steeds meer Gynostemma pentaphyllum-producten gelanceerd, waaronder thee, tabletten, poeders, capsules en orale vloeistoffen. Er zijn bovendien additieven gemaakt voor gebruik in (sport)dranken, cola, bier, koekjes, brood en noedels. Thee kan op de gebruikelijke wijze gemaakt worden van verse of gedroogde bladeren. In Nederland is Gynostemma pentaphyllum verkrijgbaar als thee en als extract. Gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum kunnen, net zoals ginsenosides uit de Panax-soorten, getransformeerd worden door verschillende technieken zoals fermentatie. Fermentatie zorgt ervoor dat de actieve bestanddelen beter opneembaar worden of meer biologisch actief.

TOEPASSINGEN Insulineresistentie en diabetes mellitus Onderzoek suggereert dat Gynostemma pentaphyllum de bloedglucosespiegel kan laten dalen door de glucose-opname te bevorderen middels translocatie van de glucosetransporters 4 en 1 (GLUT4 en GLUT1) en zodoende de insulineproductie kan verhogen en de insulinegevoeligheid kan verbeteren. Onder andere de damulines A en B (saponinen) uit Gynostemma pentaphyllum lijken voor dit bloedglucose-verlagende effect verantwoordelijk. Inname van Gynostemma pentaphyllum voor het ontbijt en voor het avondmaal gedurende 12 weken resulteerde in een lagere nuchtere bloedglucosewaarde, lagere HbA1cwaarde en minder insulineresistentie in type II diabetespatiënten. In beide placebo-gecontroleerde studies werden geen neveneffecten gevonden die konden interfereren met de behandeling van lipidenwaarden, hypoglykemieën, bloeddruk of bijwerkingen. In een recente studie bij muizen met geïnduceerde type II-diabetes werden de beschreven effecten van Gynostemma pentaphyllum versterkt door een combinatie te geven van Gynostemma pentaphyllum-extract en een extract van witte thee en werd de suggestie gewekt dat het anti-diabetische effect geassocieerd is met de AMPK/ PI3K-route. Obesitas In een dierstudie met muizen werd orale toediening van het Gynostemma pentaphyllum-extract actiponine

DOSSIER

(dat grote hoeveelheden damulin A en damulin B bevat) geassocieerd met AMPK-activatie en vermindering van toename in lichaamsgewicht, levergewicht en bloed cholesterolwaarden. Door dezelfde onderzoeksgroep werd enkele jaren later eenzelfde effect gevonden bij mensen. Gedurende een 12-weken durende interventie met ofwel actiponine (225 mg tweemaal daags) ofwel placebo, werden lichaamsgewicht, BMI en andere gerelateerde parameters van obese personen gevolgd. Het bleek dat personen die actiponine hadden ontvangen, significant minder buikvet en een lager vetpercentage, gewicht en BMI hadden in vergelijking met de placebogroep zonder veranderingen in voedselinname of leefstijl. Het volume en de activiteit van bruin vetweefsel, het type vetweefsel dat zorgt voor warmteproductie en energieproductie, is lager bij obese mensen, terwijl wit vetweefsel, die vooral overtollige energie opslaat, overheerst. Een studie bij muizen liet onlangs zien dat er een belangrijke rol is weggelegd voor activatie van AMPK in het vetweefsel bij het stimuleren van bruin vetweefsel en dus bij energiehomeostase. Muizen die geen AMPK in vetweefsel kunnen activeren, ontwikkelen sneller insulineresistentie, maar ook niet-alcoholische leververvetting (NAFLD).

“Enkele gunstige effecten zijn het verhinderen van oxidatieve schade en het verminderen van inflammatie.”

Recent dieronderzoek heeft aangetoond dat gypenosides leverfunctie, vetmetabolisme, insulineresistentie en inflammatoire parameters van de lever verbetert in geval van NAFLD. Uit een gerandomiseerde klinische studie bij 56 patiënten met NAFLD bleek vervolgens dat na een behandelduur van 4 maanden met 80 ml Gynostemma pentaphyllum-extract bovenop een gestandaardiseerd dieet zorgde voor een grotere daling in BMI en minder insulineresistentie vergeleken met de placebogroep. Uit een ratmodel blijkt dat Gynostemma pentaphyllum via modulatie van het darmmicrobioom in staat is symptomen van NAFLD te verlichten. Na een behandelduur van 4 weken werden er minder pathologische bacteriën en meer gunstige bacteriën gevonden in het microbioom van de ratten. Bovendien leidde een behandeling met Gynostemma pentaphyllum tot verlaging van pro-inflammatoire cytokineproductie, vermindering van insulineresistentie en verbetering van de bloed leverwaarden en een beter lipidenprofiel. Cardiovasculaire aandoeningen Verschillende in vitro en in vivo studies hebben gunstige effecten laten zien van Gynostemma pentaphyllum op cardiovasculaire parameters. Enkele van deze gunstige effecten zijn het verhinderen van oxidatieve schade, verminderen van inflammatie en verminderen van lipidenaccumulatie in het ontstaansproces van atherosclerose. De gypenosides zijn de belangrijkste componenten in het voorkomen van atherosclerose. Daarnaast blijken gypenosides het hart te beschermen tegen ischemische schade en reperfusieschade in het geval van een acuut myocardiaal infarct. Ook diabetische cardiomyopathie kan volgens in vitro en in vivo onderzoek vermeden worden met behulp van gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum.

Hyperlipidemie Verschillende in vitro en dierstudies laten zien dat Gynostemma pentaphyllum het lipidenprofiel kan verbeteren. Uit een studie bij 48 patiënten met hypercholesterolemie naar het effect van verschillende polymorfismen blijkt dat bij een deel van de patiënten het gebruiken van Gynostemma pentaphyllum gedurende 30 dagen een gunstig effect had op totaal cholesterol en nuchtere bloedglucosewaarden. Echter, was dit niet bij iedereen het geval.

Vermoeidheid In een ratmodel had toevoeging van Gynostemma pentaphyllum-polysachariden (100, 200, 400 mg/kg/dag) een gunstig effect op fysieke vermoeidheid. Ratten konden langer zwemmen en vertoonden hogere hemoglobine en hogere lever- en spierglycogeenwaarden ten opzichte van de controlegroep. Eenzelfde effect werd gezien bij muizen na behandeling met 3 polysacharidenfracties van Gynostemma pentaphyllum.

NAFLD en NASH NAFLD, ofwel niet-alcoholische leververvetting is het opslaan van vet in de lever waardoor de normale leverfunctie in het gedrang komt. NASH, wat staat voor Non-Alcoholic Steatohepatitis, is een gelijkaardige aandoening die samengaat met ontsteking in de lever. Zowel NAFLD als NASH kunnen evolueren tot levercirrose en in sommige gevallen tot een hepatocellulair carcinoom.

Zenuwstelsel Gynostemma pentaphyllum kan neuroprotectief werken vanwege zijn antioxidatieve eigenschappen. In een dierstudie bij ratten beschermde Gynostemma pentaphyllum cellen van de hippocampus tegen hypoxie en hypoglycemische schade. In een klinische studie bij 72 volwassenen met chronische stress en angst zorgde behandeling met een extract van

TCC Magazine | 25

meer veerkracht meer geluk meer gezondheid

De HeartMath methode In de evidence-based HeartMathmethode staan de thema’s lichaamsbewustzijn en emotieregulatie centraal. Door biofeedback op het hartritme leert u uw cliënten om te gaan met stress en hoe ze zichzelf in een meer optimale toestand kunnen brengen. Uw cliënten krijgen zo meer grip op stress en angst. Uit vele studies blijkt dat dit tot toegenomen veerkracht, geluk en gezondheid leidt! HeartMath biedt verschillende professionele opleidingen aan. Zo komt u in aanraking met diverse interventie-technieken die u zelf kan oefenen en toepassen in uw professionele praktijk.

T: 043-36 55 626 E: info@heartmathbenelux.com www.heartmathbenelux.com

DOSSIER

Gynostemma pentaphyllum (200 mg, tweemaal daags) gedurende 8 weken voor een significante verlaging van angst- en stresswaarneming in vergelijking met placebo. In vitro onderzoek heeft vervolgens aangetoond dat gypenosides uit Gynostemma pentaphyllyum kunnen worden ingezet ter behandeling van de ziekte van Alzheimer. Gypenosides verminderen namelijk de ontsteking in de hersenen die aan de basis ligt van het ontstaan van alzheimer. Gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum kunnen eveneens de achteruitgang van het geheugen tegengaan bij mensen die lijden aan de ziekte van Parkinson, blijkt uit dierenonderzoek. Ook de dyskinesieën die vaak voorkomen bij parkinsonpatiënten, kunnen beter worden na toediening van gypenosides. Gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum kunnen ook worden ingezet bij het Foetaal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) die sterke mentale retardatie kan veroorzaken. Dieronderzoek heeft uitgewezen dat gypenosides de neurale stamcellen beschermt van pasgeboren ratten die prenataal werden blootgesteld aan alcohol. Recent dieronderzoek heeft daarnaast aangetoond dat gypenosides therapeutische kunnen worden ingezet bij Neuritis Optica (NO), een aandoening van de oogzenuw. Gypenosides beschermen de retinale ganglioncellen tegen apoptose als gevolg van oxidatieve schade. Antivirale werking In een in vivo studie heeft Gynostemma pentaphyllum laten zien effectief te zijn bij gele koorts. Gynostemma pentaphyllum wordt door Babich en collega’s eveneens voorgesteld als mogelijke preventie tegen het coronavirus SARS-CoV-2. Veroudering Het ouder worden gaat gepaard met verminderde AMPKactiviteit. Er ontstaat bovendien meer oxidatieve schade waardoor de vraag naar herstel- en beschermmechanismen toeneemt. Ook de huid laat veroudering zien. In een muismodel was Gynostemma pentaphyllum in staat de levensduur van huidfibroblasten te verlengen na uv-geïnduceerde oxidatieve schade. In een muismodel kon Gynostemma pentaphyllum spiercelproliferatie stimuleren door middel van het activeren van AMPK, waarmee het aan de basis kan staan van behoud van spiermassa, vooral bij ouderen.

CONTRA-INDICATIES Het gebruik van Gynostemma pentaphyllum is niet of te weinig onderzocht bij zwangerschap en borstvoeding. In diermodellen lijkt Gynostemma pentaphyllum schadelijk te zijn voor de ongeboren vrucht. Gelijktijdig gebruik tijdens zwangerschap en lactatie wordt daarom afgeraden (Natural Medicines).

Vermijd gebruik bij auto-immuunziekten, zoals reuma, multipele sclerose (MS) en systemische lupus erythematosus (SLE), vanwege immuunversterkende eigenschappen van Gynostemma pentaphyllum (Natural Medicines). Staak het gebruik van Gynostemma pentaphyllum 2 weken voorafgaand aan een operatie, vanwege de invloed op de bloedstolling (Natural Medicines). Voorzichtigheid is geboden bij gebruik door diabetespatiënten die reeds antidiabetica gebruiken. Het monitoren van bloedglucosespiegels is bij deze patiënten belangrijk (Natural Medicines).

DOSERING Het vergelijken van verschillende doseringen in studies wordt bemoeilijkt door de vele verschillende componenten die Gynostemma pentaphyllum bevat. Standaardisatie op basis van de aanwezigheid van saponinen of polysachariden wordt gedaan, maar er blijven veel verschillende componenten aanwezig in de plant. In studies waarbij Gynostemma pentaphyllum-thee (positief bevonden op saponinen en flavonoiden) werd gebruikt, was de dosering als volgt: 6 g/dag gedurende 3 maanden. Een studie waarbij gebruik werd gemaakt van een Gynostemma pentaphyllum-extract (actiponine) gebruikte als dagelijkse dosering: tweemaal 225 mg gedurende 12 weken. Gebaseerd op practice-based evidence (toepassing in de praktijk) adviseren wij therapeutische doseringen Gynostemma pentaphyllum van 100 - 300 mg/dag, waarbij rekening gehouden moet worden met de persoon, indicatie, interacties, etc. Voor het gefermenteerde extract wordt een dagelijkse dosis van 100 mg aanbevolen.

TCC Magazine | 27

EEN SPECIALE MULTI VOOR IEDERE DOELGROEP Multi Compleet

Multi Mama

Met extra toevoeging van Folaat, IJzer (-bisglycinaat) en Vitamine D

Multi Sport

Met extra Magnesium, Antioxidanten, enzymen en MACA

Multi Man

Multi Vrouw

Met toevoeging van Groene thee extract, Rhodiola en extra Jodium uit kelp

Multi 60+

Een complete multi inclusief vitamine K2, Vitamine C als ascorbaat en twee vormen van B12

Met Glucosamine, Resveratrol OPC’s en extra Vitamine D3

Multi Anti-aging Met PQQ, Collageen Peptides, Resveratrol en Curcumine

Met o.a. Saw Palmetto, Lycopeen, Mucuna Pruriens en MACA

Alle multi’s 100% vegan (m.u.v. de collageen in de anti-aging formule)

Onze multi’s Zowel in klein- als grootverpakking

Zowel in vegacapsule als in tabletvorm

Meer dan 41 unieke ingrediënten

Uitsluitend goed opneembare verbindingen

DOSSIER

bloedplaatjesaggregatie beïnvloeden, zoals kruidnagel, knoflook, ginseng, rode klaver en curcuma (Natural Medicines). Klinisch onderzoek heeft laten zien dat Gynostemma pentaphyllum de bloedglucosespiegel kan verlagen. Gelijktijdig gebruik met antidiabetica wordt daarom afgeraden om hypoglykemie te voorkomen. Voorbeelden van antidiabetica zijn: insuline, glimepiride, glyburide, pioglitazon en rosiglitazon. Voorzichtigheid is ook geboden bij gelijktijdig gebruik met kruiden met hypoglycemische effecten, zoals alfaliponzuur, fenegriek, duivelsklauw, knoflook, paardenkastanje, ginseng en psyllium (Natural Medicines). Gynostemma pentaphyllum versterkt het immuunsysteem. Door deze eigenschap kan Gynostemma pentaphyllum interfereren met medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken. Voorbeelden zijn: azathioprine, basiliximab, cyclosporine, daclizumab, OKT3 (monoklonaal antilichaam tegen de CD3-receptor), mycofenolaat, tacrolimus, sirolimus, prednison en corticosteroïden (glucocorticoïden) (Natural Medicines).

SYNERGISME

BIJWERKINGEN Gynostemma pentaphyllum wordt bij orale inname over het algemeen goed verdragen blijkt uit klinische studies bij patiënten met diabetes of obesitas die Gynostemma pentaphyllum-thee of -extracten gebruikten gedurende maximaal 12 weken. In enkele gevallen veroorzaakte Gynostemma pentaphyllum bijwerkingen zoals ernstige misselijkheid en een verhoogde stoelgang (Natural Medicines). Er is onvoldoende betrouwbare informatie over het gebruik op langere termijn. Er is geen informatie beschikbaar over toxiciteit bij de mens.

Gypenosides uit Gynostemma pentaphyllum vertonen een synergistische werking met het medicijn 5-fluorouracil dat vaak wordt ingezet bij colorectale kanker. Gypenosides vertonen ook een synergistische werking met Fuconazole bij de behandeling van resistente Candida albicans. Gypenosides vermijden namelijk de vorming van een biofilm door deze schimmel, waardoor deze gemakkelijker te behandelen is. Gelet op de antioxidatieve werking en de werking op het energiemetabolisme is de combinatie met PQQ zeer interessant. Ook andere stoffen die als antioxidant kunnen werken, de mitochondriale functie en het energieniveau verbeteren, zijn interessant als combinatie, zoals co-enzym Q10 in de vorm van ubiquinol, vitamine B12 en zink. Dit artikel is mogelijke gemaakt door Natura Foundation, www. naturafoundation.nl Bronnen zijn op te vragen bij de redactie.

INTERACTIES Gynostemma pentaphyllum kan de bloedstolling vertragen. Gelijktijdig gebruik met anticoagulantia of medicijnen die de bloedstolling vertragen, kan de kans op blauwe plekken en bloedingen vergroten. Voorbeelden van medicijnen die de bloedstolling vertragen zijn: aspirine, clopidogrel, diclofenac, ibuprofen, naproxen, dalteparine, enoxaparine, heparine en warfarine. Voorzichtigheid is ook geboden bij gelijktijdig gebruik met kruiden die de

TCC Magazine | 29

Slechts twintig procent van alle teams en individuele medewerkers presteert zo goed als ze zouden kunnen. En de meeste pogingen om prestaties te verbeteren lopen op niets uit. Hoe kan dat? Hoe zorg je dat je je ware potentie wel bereikt? Door je PQ (Positive Intelligence Quotient) te verhogen, zegt Shirzad Chamine, voorzitter en voormalig CEO van Coaches Training Institute, de grootste coachtrainingsorganisatie ter wereld. Hij deed promotieonderzoek in de neurobiologie, heeft een bachelor psychologie en trainde zelf honderden CEO’s. Het verhogen van je PQ leidt niet alleen tot blijvend betere resultaten, maar ook tot meer tevredenheid. In zijn boek Positieve intelligentie legt hij uit hoe zijn wetenschappelijke methode helpt dat te bereiken. De hulpmiddelen en technieken combineren het beste van neurowetenschappen, positieve psychologie, organisatiekunde en coaching.

“Positieve intelligentie is een indicatie van de controle die je hebt over je brein.”

Je potentieel wordt bepaald door een heleboel factoren, zoals je cognitieve intelligentie (IQ), je emotionele intelligentie (EQ) en je vaardigheden, kennis, ervaring en sociale netwerk. Maar het is je positieve intelligentie (PQ) die bepaalt welk percentage van dat enorme potentieel je daadwerkelijk benut. Je brein is je beste vriend, maar ook je grootste vijand. Positieve intelligentie zegt iets over de relatieve kracht van deze twee ‘standen’ in je hoofd. Een hoge positieve intelligentie betekent dat je brein veel vaker als je vriend fungeert dan als je vijand. Een lage positieve intelligentie wijst op het omgekeerde. Positieve intelligentie is dus een indicatie van de controle die jij over je brein hebt en van in hoeverre jouw brein in jouw belang handelt. De invloed van positieve intelligentie op hoeveel van je ware potentieel jij weet te bereiken, is vrij gemakkelijk vast te stellen. Ik zal je een voorbeeld geven: als jouw brein tegen je zegt dat je je zo goed mogelijk moet voorbereiden op die belangrijke vergadering van morgen, fungeert het als je vriend. Maar maakt je brein je om drie uur ’s nachts wakker met gepieker over de vergadering en panische gedachtes over wat er allemaal mis kan gaan, dan fungeert het als je vijand; het roept simpelweg onrust en ellende op zonder daar een oplossing voor aan te dragen. Geen enkele vriend zou dat doen. Je PQ is je positieve intelligentiescore, uitgedrukt in een percentage van 0 tot 100. Het is het percentage van de tijd dat je brein je helpt in plaats van saboteert. Een PQ van 75 betekent bijvoorbeeld dat je brein ongeveer 75 procent van de tijd behulpzaam is en ongeveer 25 procent van de tijd saboteert. De momenten waarop je brein in de neutrale stand staat, tellen we niet mee. Een PQ-score van 75 is een cruciaal kantelpunt. Boven die score weet je brein je meestal te inspireren, eronder word je voortdurend door je innerlijke dynamiek naar beneden gehaald. Van alle individuen en teams scoort 80 procent lager dan dit cruciale PQ-kantelpunt. Dat is de reden waarom die 80 procent minder succes en geluk ervaart dan mogelijk is.

CONCLUSIES UIT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Recent onderzoek op het gebied van neurowetenschappen, organisatiekunde en positieve psychologie bevestigt de principes van positieve intelligentie en

30 | TCC Magazine

POSITIEVE INTELLIGENTIE

de relatie tussen PQ en zowel prestaties als geluksgevoel. Hoewel verschillende onderzoekers verschillende methodes gebruiken om positiviteit te meten en de verhouding positiviteit-negativiteit te berekenen, zijn hun resultaten opvallend consistent. Ik heb de bevindingen van verschillende onderzoekers vereenvoudigd op een rijtje gezet: • Uit een analyse van meer dan tweehonderd wetenschappelijke onderzoeken, waaraan in totaal ruim 275.000 mensen meewerkten, bleek dat een hoger PQ tot een hoger salaris en meer succes op het gebied van werk, huwelijk, gezondheid, sociale contacten, vriendschap en creativiteit leidt. • Medewerkers met een hoger PQ melden zich minder vaak ziek. De kans dat zij een burn-out krijgen of ontslag nemen, is kleiner. • Leerlingen met een hoger PQ presteren aanzienlijk beter bij rekentoetsen. • CEO’s met een hoger PQ leiden vaker tevreden teams, die aangeven dat hun werkklimaat bevorderlijk is voor topprestaties. • Managers met een hoger PQ zijn zorgvuldiger en accurater bij het nemen van beslissingen, en hoeven zich minder in te spannen voor hetzelfde werk.

Baanbrekend onderzoek in de psychologie en de neurowetenschappen haalt de gangbare veronderstelling onderuit dat we eerst hard moeten werken om succesvol te worden, en dat we daarna pas gelukkig kunnen zijn. In werkelijkheid word je gelukkiger en productiever door een hoger PQ, en dan volgt het succes vanzelf. Met een laag PQ kun je succes hebben zonder je gelukkig te voelen. Maar structureel succes in combinatie met langdurig geluksgevoel is alleen te bereiken met een hoog PQ. Je PQ heeft niet alleen invloed op je prestaties en je geluksgevoel, het kan ook je gezondheid en je levensduur beïnvloeden. Uit onderzoek is gebleken dat een hoger PQ verband houdt met een beter functionerend immuunsysteem, lagere concentraties stresshormonen, een lagere bloeddruk, minder pijn, minder verkoudheid, betere nachtrust en een kleinere kans op hypertensie, diabetes en beroertes. Ik heb het concept positieve intelligentie oorspronkelijk ontwikkeld omdat ik zelf graag zowel meer succes als meer gemoedsrust en geluk wilde bereiken. Alle tools en technieken van positieve intelligentie heb ik eerst op mezelf uitgeprobeerd, lang voordat ik besefte dat anderen er ook baat bij zouden kunnen hebben.

TCC Magazine | 31

Shenzhou Open University of Traditional Chinese Medicine

Beroepsopleidingen Acupunctuur De meest bekende en wereldwijd erkende vorm van Traditionele Chinese Geneeskunde.

Chinese Kruidengeneeskunde Leer de recepturen van Chinese kruiden om deze op een veilige manier in te zetten in je praktijk.

Tuina massagetherapie Als alternatief voor acupunctuur, of een waardevolle aanvulling op andere complementaire geneeswijzen.

3 tot 4-jarige deeltijdopleidingen HBO-conform geaccrediteerd Ervaren, internationaal docententeam

Meer informatie vindt u op:

shenzhou-university.com

Stage in eigen kliniek

Geldersekade 67 1011 EK Amsterdam 020 - 620 33 71

UNIVERSELE VRIJHEID Universele Vrijheid is een combinatie van 8 bloesemremedies, t.w. Cel-energie, Divine Love, Hartgespan, Pepermunt, Reuzenbalsemien, Reuzenstropharia, Wilde Bertram en Zielsvrijheid. Deze combinatie helpt je om je te bevrijden van beperkingen en om de wereld te veranderen vanuit je hart/liefde. De verbinding met je ziel/ liefde als belangrijkste bron van je handelingen. Vanuit het hart van alle mensen is dit uiteindelijk de enige manier om ons van beperkingen te bevrijden.

www.bloesemremedies.com Bloesem Remedies Nederland | Postbus 6139 | 5960 AC Horst Tel. 077-2300011 | info@bloesemremedies.com www.bloesemremedies.com | www.primaveralife.nl

POSITIEVE INTELLIGENTIE

Ik ben me op de volgende twee aan elkaar verwante dynamieken gaan concentreren: 1. 1. Ons brein is onze grootste vijand; het herbergt elementen die actief ons geluk en ons succes saboteren. Deze Saboteurs zijn gemakkelijk te herkennen en te verzwakken. 2. De ‘spieren’ van ons brein, die ons toegang geven tot onze grootste wijsheid en inzichten, zijn zwak omdat ze jaren niet getraind zijn. Maar ze zijn heel gemakkelijk op te bouwen. Sterkere mentale spieren geven je toegang tot diepere wijsheid en ongebruikte krachten ( je Wijze). Oefeningen die gericht zijn op een of beide dynamieken, kunnen je PQ in relatief korte tijd drastisch verbeteren. Het resultaat: je prestaties en je geluksgevoel schieten omhoog, zowel op je werk als in je privéleven.

DRIE STRATEGIEËN OM JE PQ TE VERBETEREN Om je PQ te verhogen kun je drie afzonderlijke maar met elkaar samenhangende strategieën gebruiken: je Saboteurs verzwakken, je Wijze versterken en de spieren van je PQ-brein trainen.

VERZWAK JE SABOTEURS Saboteurs (er zijn er tien) zijn je innerlijke vijanden: De Rechter, De Perfectionist, De Pleaser, De Streber, Het Slachtoffer, De Hyperrationele, De Waakzame, De Rusteloze, De Controlefreak en De Vermijder. Het zijn automatische en gewoontegetrouwe gedachtepatronen die je tegenwerken, en ze hebben allemaal hun eigen geluid, overtuigingen en aannames. Om je Saboteurs te kunnen verzwakken moet je hun gedachtepatronen en emotionele patronen herkennen en gaan inzien dat ze je niet helpen. Het enige dat je hiervoor hoeft te doen, is de gedachtes en gevoelens van je Saboteurs observeren en benoemen op het moment dat ze zich melden. Bijvoorbeeld door tegen jezelf te zeggen: ‘O, daar heb je mijn Rechter weer, die beweert dat ik ga falen’, of: ‘Mijn Controlefreak probeert me weer nerveus te maken!’

VERSTERK JE WIJZE Je Wijze versterk je door over te stappen op zijn perspectief en jezelf toegang te verschaffen tot de vijf gaven die hij gebruikt om elke uitdaging aan te gaan. Je zult merken dat je deze Wijze in je hebt, en dat hij altijd betere oplossingen aandraagt dan je Saboteurs. De vijf gaven zijn: empathie, exploratie (nieuwsgierig en onbevooroordeeld verkennen), innovatie (nieuwe invalshoeken en originele oplossingen bedenken), navigatie (een weg kiezen die het beste past bij je diepere waarden en missie) en activatie (knopen doorhakken zonder de onrust, bemoeienissen of afleidingsmanoeuvres van de Saboteurs).

TRAIN DE SPIEREN VAN JE PQ-BREIN De spieren van je PQ-brein train je door heel vaak ten minste tien seconden (of drie inademingen) lang zo veel mogelijk van je aandacht naar je lichaam en je vijf zintuigen te verleggen. Dit noem ik een PQ-rep. Ze zijn vergelijkbaar met de reps die je in de sportschool doet (‘reps’ is een afkorting van repetitions, herhalingen). Talloze onderzoeken hebben aangetoond dat er een verband bestaat tussen gerichte aandacht voor fysieke sensaties in het hier en nu en activatie van gebieden van het PQ- brein. Stimulering van je PQ-brein maakt je overleversbrein, de oplader van je Saboteurs, zwakker. Elk van deze drie strategieën kan onafhankelijk van de andere worden ingezet en resulteert in een hoger PQ. Nog mooier is dat ze elkaar ook nog eens versterken. Elke strategie is uit te voeren met behulp van technieken die je nog geen tien seconden kosten. Ze zijn specifiek ontwikkeld voor mensen met een drukke agenda.’ Op de website www. positiveintelligence.com kun je je eigen PQ en dat van een team berekenen. Dit artikel is een boekfragment uit: Positieve intelligentie. Reken af met je saboteurs en benut je ware kracht. Shirzad Chamine, Thema, ISBN 9789462722927

“Om je Saboteurs te kunnen verzwakken moet je hun gedachtepatronen en emotionele patronen herkennen en gaan indien dat ze niet helpen.” TCC Magazine | 33

EEN GOED BUIKGEVOEL VAN JONGS AF AAN Onze Bacteri Infantis-producten bevatten een uitgebalanceerde mix van bacteriestammen, speciaal geformuleerd voor baby’s en jonge kinderen. In water of melk oplosbaar poeder uit sachets, of direct toe te dienen in druppelvorm.

Ruime hoeveelheid bacteriën tot het einde van de houdbaarheid gegarandeerd.

Zorgvuldig geselecteerde bacteriestammen die elkaar optimaal aanvullen.

Geschikt voor zwangere vrouwen, baby’s en jonge kinderen.

Ontdek het Bacteri-assortiment voor jonge kinderen op www.bonusan.com/buikgevoel

KOUDWATERTRAINING

IKOS-hulpverlening zet je in beweging:

Via koudwatertraining je stress of angst te lijf! DOOR TIM SPEK

‘Het is hartje winter. Woensdagochtend - m’n wekker gaat. Oefff, vandaag het koude water weer in! Ik zie er gelijk tegenop. Of eigenlijk gisteravond al, toen ik de heldere sterrenhemel zag. Supermooi, maar ik dacht meteen: dat wordt een koude nacht. Ik vínd dat ik niet tegen de training op moet zien, maar mijn lijf zegt wat anders. Ik probeer te ontspannen en zeg tegen mezelf: het komt goed, je hebt dit vaker gedaan. Dat werkt maar half en ik moet om mezelf lachen. Tsja, wie stoer wil zijn, moet pijn lijden…’

Hopen dat het niet doorgaat ’s Middags ontstaat er tien minuten voor het einde van onze teamvergadering een onrustige spanning. Eigenlijk zijn we in gedachten allemaal al bij het koude water. Even later lopen we naar de zwemvijver. Vier stoere kerels, bibberend in badjassen. Mensen roepen ons na: ‘Die zijn gek!’ Of: ‘Jullie liever dan ik!’ We lachen wat zenuwachtig en zwaaien hartelijk terug. Eenmaal op het strandje begint het zeuren in mijn hoofd. Stiekem hoop ik dat één van ons voorstelt vandaag wat korter te gaan. Niet-gaan is geen optie, zo ver ben ik inmiddels wel. Toch blijf ik uitwegen zoeken om de kou te vermijden. Tevergeefs: het is zover.

Knetterkoud én knettergoed Zodra mijn voeten onder water zijn, beginnen ze te steken. Het water is echt knetterkoud. Geen ontkomen aan. Man, wat heb ik hier een hekel aan! Man, wat vind ik dit gaaf! Want ik kén de beloning die me zo te wachten staat: een fantastisch overwinningsgevoel. Toch zie ik op tegen de minuten die komen gaan. We lopen tot onze nek het water in. De kou om je bovenlichaam is het ergst. Mijn ademhaling schiet omhoog. ‘Rustig ademhalen, kom op!’ roept Bas. De knop gaat om: tijd om te focussen. Langzaam blaas ik uit. In no time heb ik de schrikreactie van mijn lichaam onder controle. Ik voel de kou. Maar ook een kick. Een gevoel van overwinning: ik kán dit!

TCC Magazine | 35

KENMERKEN

van een effectief Q10-preparaat

Wetenschappelijk gedocumenteerd effect Een goedkoop Q10-preparaat kan toch duur blijken te zijn als het geen effect heeft. Dan hebt u uw geld verspild. Als de effectiviteit ervan echter gedocumenteerd is met onderzoek dat in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift werd gepubliceerd, dan weet u zeker dat u een veilig en effectief product hebt.

Metingen van de opname na innemen van het product

De actieve stof van een Q10-product moet na inname door het lichaam worden opgenomen om werkzaam te zijn. Er moet daarom documentatie aanwezig zijn die de concentratie Q10 in het bloed voor en na inname van het product laat zien. Opneembaarheid (%) vergeleken met die van Bio-Quinon Q10

100%

(mg/liter) × uren (%)

66%

1 Bio-Quinon Q10

60%

58%

3 andere Q10 producten

Het zelf Q10 aanmaken, maar onderzoek Q10lichaam is eenkan natuurlijke energiebron die laat zien dat de lichaamseigen productie al afneemt door iedereen kan worden gebruikt. na het 20e levensjaar.

Studies laten echter zien dat ouderen, intensieve sporters en hartpatiënten baat kunnen hebben bij een hogere dosis van de voedingsstof dan gemiddeld.

Vrij van onwerkzame Q10-kristallen

Veel Q10-preparaten bevatten onoplosbare en niet opneembare Q10-kristallen in olie. Zulke kristallen kunnen alleen oplossen wanneer ze blootgesteld worden aan temperaturen ver boven onze lichaamstemperatuur. Pharma Nord heeft een patent op een methode die de kristallen in “sneeuwvlokken” verandert die snel bij lichaamstemperatuur in de maag oplossen. Dat garandeert een effectieve opname in het lichaam.

Dezelfde kwaliteit als medicijnen Voedingssupplementen worden gefabriceerd volgens de richtlijnen voor voedsel. Anders dan medicijnen, hoeven supplementen hun effectiviteit niet aan te tonen. Maar als een Q10-preparaat wordt vervaardigd naar farmaceutische maatstaven, dan worden de grondstoffen en het productieproces streng gecontroleerd. Alles moet gedocumenteerd worden, net als bij medicijnen.

Q10 grondstof van medische kwaliteit

Om Q10-preparaten naar de eisen van medicijnproductie te kunnen maken, is een Q10-grondstof van medische kwaliteit vereist. Dat garandeert dat de verwerkte stof van hoge en gelijkblijvende kwaliteit is en geen onzuiverheden bevat.

Bio-Quinon Q10 Gold van Pharma Nord is een verantwoorde keuze. Het preparaat is in meer dan 100 wetenschappelijke studies gebruikt, waarvan 25 dubbelblind en placebo-gecontroleerd werden uitgevoerd.

Abonneer u op onze nieuwsbrief en bekijk al onze producten op www.pharmanord.nl. Meer weten? Bel ons op 035-5430991 of email naar info@pharmanord.nl

www.pharmanord.nl

NL_Q10_Ad_TCC_200x280_1220

Het bevat gepatenteerde Q10 “sneeuwvlokken”, die het lichaam snel opneemt. De hele productie vindt plaats in Pharma Nords farmaceutische fabriek en wordt gecontroleerd door de Deense voedsel- en geneesmiddel-autoriteiten.

KOUDWATERTRAINING

IKOS-hulpverlening – zó werkt dat Je weerstand, stress of angst de baas Door de kou raakt je lijf onvermijdelijk in de stress. Je ademhaling schiet omhoog en mogelijk heb je ook andere sensaties; dat hou je niet tegen. Eerder dan in een therapiegesprek, merk en zie je wat de stress met je doet. Tijdens de koudwatertraining zoomen we in op je ademhaling. Die brengen we omlaag, waardoor de rust in je lijf terugkeert. Het mooie is: in andere stresssituaties werkt deze techniek óók. Zo leer je via je lijf je hoofd een les. Heel concreet, maar ook heel diep. Fysieke uitdaging; mentaal effect Al is het geen must, IKOS-therapeuten vliegen andere problematiek óók graag aan door je lichamelijk iets te laten ervaren. En er dán over te praten. In die ervaring ontdek je oude patronen en nieuwe mogelijkheden. Bijvoorbeeld: je woede en kracht leren hanteren tijdens boksen of misschien juist het beteugelen van je angst. Of: ontspanningsoefeningen waardoor je ineens ervaart dat

je ook even niet in je (zeurende) hoofd hoeft te zitten. Natuurlijk wordt er ook gehuild en gelachen. Ook dáár kom je niet onderuit. Maar het levert je beslist wat op!

Meer weten? Kijk op www.ikwilverder.nl of loop ‘ns binnen bij IKOS Houten, Beusichemsetuin 5. Bas van der Brugge (psychomotorisch therapeut, systeemtherapeut, trainer) Joris Roelofs (psychosociaal therapeut, vitaliteitscoach) Tim Spek (psychosociaal therapeut, ervaringsgericht systeemtherapeut i.o.) IKOS-hulpverlening (vestigingen Houten, Harderwijk, Doetinchem) Psychosociale hulpverlening | lichaamsgerichte hulpverlening | relatietherapie | groepshulpverlening | outdoor activiteiten | coaching | leefstijlgroep | IKOS Academy

TCC Magazine | 37

Het haperende brein, nieuwe kijk op dementie Dementie of een haperend brein is het begin van een nieuwe levensfase. Vroeg of laat kan iedereen ermee te maken krijgen. Als we haperende mensen het gevoel geven dat ze niks meer waard zijn, als we ze per abuis als kinderen benaderen of downgraden, gaan ze zich ook zo gedragen. Elke vezel in mijn lijf komt hiertegen in opstand. Want ze zijn wel van betekenis. Dat wordt nog duidelijker wanneer wij ze als omgeving leren verstaan. Natuurlijk is deze breinziekte een intens droef proces, maar er kan gedurende vele jaren nog veel wél! Als we leren hoe ermee om te gaan en zo telkens weer de juiste snaar vinden én raken. Het blijkt een leerzame en waardevolle ontmoeting. Voor familie, de professional en voor elke andere betrokkene: er zodanig te zijn voor die broze ander, dat hij of zij steeds weer uit zichzelf tevoorschijn treedt en tot leven komt. Mensen met een haperend brein, van een milde cognitieve stoornis tot gevorderde dementie, kunnen de levens van niet-haperende breinen enorm verrijken met hun puurheid en hun andere kijk op de wereld om hen heen.

De sleutel ligt bij de focus op het hier-en-nu, op de mogelijkheden van het veranderende brein. Op de levendige ervaring en interactie, zoals bij het ontstaan van nieuwe relaties en vriendschappen binnen een Ontmoetingscentrum. Een geïmproviseerde familie of club. Deze aanduiding stigmatiseert niet en creëert meer onderlinge verbinding dan het weinig aansprekende ‘dagbesteding’ of ‘dagopvang’. Het is van belang deze broze mensen zo tijdig mogelijk bij zo’n club te krijgen, zonder daarmee gevoelens van schaamte, angst en (gezichts)verlies op te roepen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen met een haperend brein en hun familie structureel steun, levensgeluk en positieve bevestiging blijven ervaren? Door ze het gevoel te geven dat ze er niet alleen voor staan op deze ongevraagde en spannende ontdekkingsreis. Wat is daarvoor nodig? In het beste geval is er tijdige begeleiding. Maar zeker ook een empathische omgeving met veel creativiteit, improvisatie, uitdaging, lichtheid, durf, plezier, humor, positieve bevestiging en hartgevoel. En een heleboel andere zaken die de moeite waard zijn. Het haperende brein is een informatief

“Je verdiepen in wat er nog wél kan is verrijkende voeding voor je gedachten. Je hersenen vullen zich met goede input en daarmee kun je dementievriendelijk met de betreffende medemens omgaan. Een uitnodigende, positieve, warme en vriendelijke sfeer helpt hierbij. En het meest opvallend: er kan ook humor zijn, er mag gelachen worden.” - Familielid van iemand met een haperend brein.

38 | TCC Magazine

boek waarin ik een nieuwe visie presenteer op omgaan met een haperend brein. Het is een handleiding en hopelijk ook een handreiking om samen nieuwe wegen te ontdekken en spelenderwijs de eindeloze mogelijkheden te onderzoeken. Zintuigen prikkelen Iets voelen, horen, zien, ruiken of proeven. Het zijn de zintuiglijke ervaringen die het leven rijker maken en dynamiek, kleur en fleur geven. Prikkels, trillingen en signalen worden via de zintuigen met behulp van zenuwcellen aan je hersenen doorgegeven. Als een soort elektrische stroompjes. Omdat de hersenen als gevolg van een breinziekte anders bedraad zijn, stimuleren dergelijke prikkels heel direct een aangename beleving, een ervaring waar je het (haperende) verstand niet voor nodig hebt. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, hebben mensen met een haperend brein dus een prikkelrijke omgeving nodig. Er moet wat te beleven zijn, anders verdwijnen ze in zichzelf. Dat is voor even niet erg, maar niet wenselijk voor langere tijd. De vijf bekende zintuigen zijn: reuk, smaak, zicht, tast en gehoor. Volgens professor psychiater Iris Sommer zijn er nog twee, zo lees ik in haar boek De zeven zintuigen: de intuïtie en het evenwichtszintuig, het in balans zijn. ‘Denk je niet dat mensen met dementie overdag vooral veel rust nodig hebben, weinig prikkels?’ vraagt een medewerker uit de zorg. Nee, daar geloof ik niet in. Elk mens heeft uitdaging nodig, ook als je een haperend brein hebt. Dat kan op veel verschillende manieren. Als het maar een appel doet op de zintuigen, op het gevoel en niet direct op het (kapotte) verstand.

DEMENTIE

Het haperende brein, nieuwe kijk op dementie Leontine Trijber Uitgeverij Noordboek en Sterck & De Vreese ISBN 978 90 5615 717 3

Adviezen en eyeopeners • Het is van belang om tijdig een steunnetwerk voor jezelf en je haperende naaste te creëren. • Koers houden op het (onaangetaste) gevoelsbrein is wenselijk en veel effectiever. • Als je met een andere bril naar dementie kijkt, zie en voel je zoveel meer. • Bekwaam je in de kunst van het afleiden en verrassen. • Stilletjes aan blijkt dat je als familie meer regie moet (over)nemen. • Met een speels aanbod gaat de haperende mens vanzelf vertellen. • Spreken over tijd, welke tijdsaanduiding ook, geeft onrust en verwarring. • Herhaaldelijk complimenten maken geeft een positief gevoel. • Daadwerkelijk met elkaar in gesprek zijn, creëert een wij-gevoel. • Gebruik je vaststaande protocollen, dan belemmer je de mens met een haperend brein. • Stralen we zelf rust, positiviteit en energie uit, dan ontstaat er soortgelijk gedrag en gevoel bij de broze mens.

Over de auteur Leontine Trijber is een veelzijdig en creatief pionier. Na jaren als journalist, fotograaf en in de psychiatrie gewerkt te hebben, heeft zij met visie en bevlogenheid Zandstroom opgezet, een ontmoetingscentrum voor mensen met een haperend brein, met als belangrijkste doel: het moet en kan heel anders. Over de ziekte dementie, over mensen met een haperend brein, spreekt en publiceert men doorgaans in medische en wetenschappelijke termen. Daarbij is er veel aandacht voor de tragiek, de angst en het verval. Een gemiste kans, want er is veel meer dan zwaarte en pijn alleen.

TCC Magazine | 39

100%

Duurzamere verpakkingen Dit jaar stappen we bij AOV over op duurzamere verpakkingen van 100% gerecycled plastic, ofwel rPET. Door te kiezen voor flacons van 100% gerecycled plastic dragen we bij aan een meer circulaire economie. Hierdoor hoeft er geen nieuw plastic geproduceerd te worden. En daar zijn wij blij mee.

verbeterde multi’s

NIEUW!

Een deel van onze Multi’s krijgt een upgrade Vitamines zijn vervangen door actieve vormen wanneer deze er nog niet inzaten. Bijvoorbeeld de AOV 106 Multi Zwangerschap, 111 Multi Probiotica en 112 Multi Probiotica 50+. Deze supplementen bevatten nu ook vitamine B2, B12 en foliumzuur in de actieve vorm. Daarnaast is bij 106 Multi Zwangerschap & 112 Multi Probiotica 50+ vitamine K2 toegevoegd ter ondersteuning van de bloedstolling en het behoud van sterke botten.

1205 Probiotica Cranberry Complex: • Onze verbeterde formule van 1004 Cranberry Probiotica • Een unieke combinatie van probiotica, cranberry en vitamine C • Nu ook met een nieuw probioticum: Lactobacillus gasseri • De bacteriën uit het LAB4-complex hebben een goede maagoverleving en kunnen bij de maaltijd worden ingenomen • Vitamine C zorgt mede voor een goede weerstand en voor het behoud van gezonde cellen en weefsels

Scan de code en lees meer over AOV! t 036 5460920 • i www.aov.nl

COLUMN

Voer voor coaches Cathelijne Wildervanck ken je wellicht nog omdat ze onze vaste columnist was. Ze pakt de draad weer op! Dit keer met het thema Voer voor coaches. Een prikkelende visie op coachen, elke keer aangevuld met een bijbehorende podcast.

Cathelijne schreef diverse psychologieboeken waaronder De Gelukspiramide en ADHD: Hoe haal je het uit je hoofd? Online blogt, vlogt en podcast ze er vlijtig op los. Offline is ze oprichter van De eerste verdieping-opleidingen, waar ze onder andere de coach-opleidingen heeft ontwikkeld en supervisie en masterclasses geeft op het gebied van coachen.

De paradox van schoon coachen Als coach moet je zelf ook door de wasstraat, zeg ik altijd bij een informatie-avond. Grappend zeg ik dan: ‘De opleiding is dus eigenlijk twee voor de prijs van één.’ Maar wat bedoel ik daar nu eigenlijk mee? Elk mens neemt de wereld op zijn eigen manier waar. Gekleurd door ervaringen uit het verleden, het nest waar je uit komt, je ideeën over de toekomst. Heel vaak zijn die kleuringen hartstikke onbewust. Je kunt nu eenmaal niet al je eigen beperkende overtuigingen, waardeconflicten, overdrachtsmechanismen kennen. Nooit. Ook niet na bijna twintig jaar coachen. Nog altijd zul je super, superkritisch moeten zijn op of je dingen aanneemt vanuit jouw eigen wereldbeeld. Jouw eigen wereldbeeld doet er namelijk in wezen niet toe. De enige reden dat jouw cliënt een zetje nodig heeft, is omdat er ergens kennelijk een beperking zit in zijn wereldbeeld. Er zit ergens een schroefje vast of los en als dat gefikst is, kan de machine weer lopen. Zo zie ik het tenminste. En of ik het zinnig of niet zinnig vindt wat die machine vervolgens gaat doen, doet er niet zo toe. Nou dat was best een vage intro toch? Concreter: een vakgenoot van me had de enorme pech om in het ziekenhuis te belanden met een ontstoken hartzakje. Pijnlijk, spannend en uiteindelijk onder controle. Ze vertelde er iets over in een intervisie app-groep en er kwamen ‘sterktes’ en ‘luister wel goed naar je lichaam’ en ‘je hart heeft je duidelijk iets te vertellen’. Heel lief! Maar zo gekleurd door eigen overtuigingen over hoe lichaam en geest werken, over hoe je iemand

steunt. Want toen ik de beste persoon belde, kwamen we samen tot een soort van ontdekking: het spreekwoordelijk losgeschoten schroefje had niets te maken met niet goed naar haar lichaam luisteren, het zwaar hebben of een lichaam dat wat te vertellen had. Ze was juist stikgelukkig en dankzij vele zwaarmoedige adviezen ineens enorm gaan twijfelen! Ik moet denken aan die keer dat ik zelf naar een acupuncturist ging en ik voelde me super! Ik kwam alleen voor nog wat puntjes op de i. Maar deze man deed niet aan ‘puntjes op de i’. Diep van binnen voelde hij keer op keer de noodzaak groots en meeslepend te werken met zijn cliënt. Dus ging hij graven, op zoek naar diepere thema’s en blokkades. En ging ik als een kneus naar buiten met het gevoel dat ik er nog lang niet ben. Kijk, soms is een haperend hart psychologisch te duiden, en soms moet een acupuncturist doorprikken (sorry, kon de woordspeling niet laten) om voorbij de shiny happy face te komen. Maar laat dat dan zo zijn op basis van wat je bij de cliënt waarneemt en zo min mogelijk op basis van hoe jouw brein logica maakt van de wereld. Dát is denk ik nog de grootste paradox van het coachen: je bent het belangrijkste instrument in de sessie, maar ook het meest biased. En het is een dun lijntje tussen met je hele hebben en houwen schoon coachen en biased coachen. Een lijntje waar we allemaal denk ik geregeld nog wankelen, maar laat dat ons scherp houden!

Cathelijne

Meer hierover kun je beluisteren in mijn podcast-kanaal De Bovenkamer, op www.1e-verdieping.nl/podcasts en natuurlijk ook op de gebruikelijke podcastkanalen.

TCC Magazine | 41

Psychiater onderzoekt spontane genezingen ‘De zwarte doos die de geneeskunde nog moet openen’

Iemand heeft een ongeneeslijke, dodelijke ziekte en blijkt tegen alle verwachtingen en prognoses in toch te genezen. Een spontane remissie. Gaat het om een wonder, om toeval of was de oorspronkelijke diagnose verkeerd? Psychiater Jeffrey Rediger verbaast zich erover dat de medische wereld doorgaans geen verder onderzoek doet naar dergelijke remissies en wat er met een patiënt is gebeurd in de tijd die daaraan voorafging. Want juist daar ligt een schat aan kennis over hoe mensen weer gezond kunnen worden. Hij pakte het onderwerp dus zelf op.

“Rediger interviewde overlevenden van ongeneeslijke ziekten, hij bestudeerde hun medische dossier en observeerde menig patroon van basisprincipes en gedrag.”

‘Wie kent een verhaal over een genezing die vanuit medisch perspectief niet logisch is?’ Zo bracht Rediger het onderwerp ‘spontane remissie’ ter sprake tijdens een voordracht die hij hield voor een publiek dat voornamelijk uit artsen bestond. Een vraag die de meeste toehoorders vast niet hadden verwacht. Maar ze reageerden er wel op: bijna alle handen gingen omhoog. Toen hij vervolgens vroeg hoeveel van hen het verhaal hadden gepubliceerd, gingen alle handen prompt weer naar beneden. Dat kwam wel zo’n beetje overeen met wat hij vermoedde: dat spontane genezingen helemaal niet zo zeldzaam zijn als vaak beweerd wordt. Integendeel. Helaas bestaat er een cultuur van angst en veroordeling die artsen weerhoudt ze bekend te maken. Iets waar hij absoluut begrip voor heeft, want ook hij had in het verleden vaak getwijfeld over wat hij met bepaalde observaties zou doen. Als hij er over zou gaan schrijven, bestond namelijk het gevaar dat hij professioneel belachelijk gemaakt zou worden. Die twijfel heeft hij inmiddels achter zich gelaten. Het fenomeen is té belangrijk. Ondertussen heeft hij heel veel ‘spontane remissies’ uitvoerig onderzocht. Puzzelstukjes De resultaten bespreekt hij in een lijvig boek: Spontaan Genezen, op zoek naar de bron van ons zelfhelend vermogen. Uitgever is AnkhHermes. Rediger omschrijft zijn werk als ‘een poging om spontane remissies te verklaren door zich door persoonlijke verslagen, medische dossiers en de medische wetenschap heen te ploeteren om de puzzelstukjes bij elkaar te leggen.’ Hij heeft er overlevenden van ongeneeslijke ziekten voor geïnterviewd, hij bestudeerde hun medische dossier en observeerde menig patroon van basisprincipes en gedrag. Ook reisde hij naar Brazilië, waar genezingscentra zijn waar duizenden mensen bij elkaar komen om te genezen. Genezingen die vaker gebeuren dan logisch is op basis van het huidige medische paradigma. Dromen Hij verdiepte zich in de mensen die het leek te overkomen en ontdekte dat ze hun leven of aspecten daarvan in de tijd ervoor ingrijpend hadden veranderd. Bijvoorbeeld door heel anders te gaan eten of anders met stress om te gaan.

42 | TCC Magazine

SPONTANE GENEZING

TCC Magazine | 43

“Interessant is dat de mensen om wie het gaat, allemaal op een andere manier hun leven veranderden met het resultaat dat hun ziekte verdween. Het was beslist geen one size fits all.” Rediger: ‘Er zijn onderzoeken die zelfs aantonen dat vergeving verbonden is aan een toename van NK-cellen. Als je naar die nieuwe bevindingen kijkt, zou je kunnen zeggen dat het iets is als een knop omzetten, maar zo eenvoudig is het niet. Mensen keren naar binnen, komen zichzelf onder ogen, herinneren dromen die ze vergeten waren. Ze vinden zichzelf opnieuw uit en veranderen het fundament van hun leven. Bovendien geloven ze dat genezing mogelijk is.’ Wonderbaarlijk De veranderingen bleken een enorm positieve invloed te hebben op het immuunsysteem. Dat ging veel krachtiger functioneren. Daardoor kwam de vraag bij Rediger op waarom er niet als eerste naar de immuunfunctie wordt gekeken als iemand een chronische of ongeneeslijke ziekte heeft en daarvoor zijn arts raadpleegt. Hij kwam tot de conclusie dat we zo gefocust zijn op het doden van ziekteverwekkers en het bestrijden van ziekten ten koste van alles, dat we niet meer aan het opbouwen van gezondheid en immuniteit denken. ‘Spontane remissies geven ons een enorm inzicht in hoe we ons immuunsysteem kunnen versterken. Zo kunnen we voorkomen dat ernstige ziekten als kanker kunnen ontstaan of de schade beperken als die er al zijn’, zo stelt hij. Met eigen ogen had hij gezien dat overlevenden van ongeneeslijke ziekten veranderingen in hun leven hadden doorgevoerd. Maar als je als arts niet vraagt wat er aan zo’n ‘spontane’ remissie vooraf is gegaan, of je vraagt niet dóór, dan lijkt deze uit het niets te zijn ontstaan en krijgt al snel het label ‘wonderbaarlijk’ of ‘toevallig’. Dat komt omdat artsen volgens Rediger slechts een klein deel van het leven van hun patiënt zien. Terwijl de genezing waarschijnlijk het resultaat is van iets wat tijd nodig had om zich te ontwikkelen. ‘Net als zaden die lang geleden geplant zijn ‘opeens’ uit de aarde omhoogkomen en bloeien’, vergelijkt hij. Negativity bias Interessant is dat de mensen om wie het gaat, allemaal op een andere manier hun leven veranderden met het resultaat dat hun ziekte verdween. Het was beslist geen one size fits all. Zo schakelde de een over op een plantaardig voedingspatroon, terwijl de ander gewoon

44 | TCC Magazine

vlees bleef eten en met zijn emoties aan de slag ging. Zijn onderzoek maakte hem duidelijk dat de mindset waarmee je je leven leidt en verandert, een bepalende rol speelt. Die moet positief zijn. Om een voorbeeld te geven: als je veranderingen doorvoert in je eetgewoonten, is het belangrijk dat je je concentreert op welke voeding geschikt voor je is in plaats van dat je je richt op wat je niet kunt eten. Het is zijn visie dat leefstijlziekten hun oorsprong hebben in het waardesysteem van onze maatschappij, in hoe we succes en geluk definiëren. ‘Nieuwsprogramma’s brengen elke dag tien keer zoveel slecht nieuws dan goed nieuws’, schrijft hij. ‘Het uitgangspunt is dat sensatie verkoopt. We zijn geprogrammeerd om ons te richten op slechte dingen, crises. Sociale wetenschappers noemen dit de negativity bias, een fenomeen dat ertoe leidt dat we meer aandacht besteden aan negatieve aspecten van onze omgeving dan aan de positieve kanten.’ Liefdeshormoon Haaks op de negativity bias staat de kennis dat gevoelens van liefde en verbinding een heilzame cocktail van hormonen en chemische stoffen in onze hersenen vrijmaakt. Welke stoffen dat zijn, heeft te maken met de soort ervaring. Aantrekking, romantische liefde, platonische liefde en sociale verbinding hebben allemaal hun eigen specifieke mix, maar de meeste bestaan uit een combinatie van dopamine, testosteron, oestrogeen, vasopressine en als belangrijkste: oxytocine, het liefdeshormoon. Liefde en verbinding vallen volgens Rediger duidelijk onder de krachtigste medicijnen. Placebo-effect Rediger stelde zich ook de vraag of het fysieke lichaam op een bepaalde manier wellicht een spiegel is voor iets wat we nog niet begrijpen of proberen te leren. Hij zocht het antwoord in de kwantumtheorie en kwam uit bij het ‘waarnemerseffect’. Tijdens een experiment dat daarna nog vele malen is herhaald en dezelfde uitkomst bleef geven, bleken fotonen (subatomaire deeltjes) zich anders te gedragen zodra ze werden gadegeslagen. In het verlengde hiervan keek Rediger naar het placebo-effect. Dat laat zien dat zelfs als we een pil krijgen waarvan we weten dat het een placebo is en daarom

SPONTANE GENEZING

chemisch niets bevat dat ons kan helpen, we ons tóch beter voelen als we die innemen. De reden daarvan is volgens hem dat we dan het gevoel hebben dat er voor ons gezorgd wordt. Rediger: ‘We zijn in de loop der tijd geconditioneerd om bepaalde ervaringen te verbinden aan een beter gevoel, aan genezing. Het kan alles zijn, van de arts met de witte jas die de pil uitdeelt tot de zintuiglijke ervaring van aanwezig zijn in de spreekkamer van een arts, de steriele, met alcohol doordrenkte geur, de ervaring op het schone en krakende papier van de onderzoekstafel liggen.’ DMN Hij noemt spontane remissie een zwarte doos die niet door de geneeskunde geopend is. We hebben allemaal zo’n zwarte doos in ons die gegevens bevat over alles wat er in de loop van ons leven met ons is gebeurd. Overigens is het meer dan een metafoor. De wetenschappelijke term is: default mode network (DMN). Dat staat voor een verzameling losjes met elkaar verbonden hersengebieden, zowel oudere structuren diep in het brein, als nieuwe in de hersenschors. Ze worden geactiveerd of lichten op als je bezig bent met bepaalde soorten gedachten. Zo bevinden zich ook negatieve jeugdherinneringen in de zwarte doos. Rediger: ‘Stress en trauma kunnen je DNA letterlijk herschrijven, waardoor je lichaam gehercodeerd wordt om vatbaarder te zijn voor ziekte. Het is niet zo dat ze tot ziekteveroorzakend gedrag leiden, ze leiden rechtstreeks tot ziekte.’ Culturen Volgens Rediger kan radicale verandering, en misschien ook radicale genezing, alleen ontstaan als we in staat zijn onszelf op een compleet nieuwe manier te zien. Hij filosofeert dat het om een proces gaat waar de mensheid al duizenden jaren en in verschillende culturen mee bezig is. Het komt tot uiting in rituelen en culturele manieren om het DMN te onderbreken: ‘Alles van bidden tot meditatie, van dansen tot reizen en kunst kunnen het tot stand brengen. Misschien is dat ook waarom het verstoren van het DMN mogelijk een grote rol speelt in spontane genezing.’ Identiteit Hij ziet ook een krachtig verband tussen ons immuunsysteem en onze identiteit: ‘Misschien bepaalt hoe goed je weet wie je bent op het meest authentieke niveau uiteindelijk de gezondheid van de ‘bodem’ van je lichaam. Onder de schone schijn, onder wat ‘zou moeten’, onder de verwachtingen en alle maskers en rollen die je voor je jezelf en de wereld aanneemt. Of je over ziekte als een boodschap denkt, of als vijand of iets heel anders; het belangrijke is dat je er niet over denkt alsof jij het bent. Je bént je ziekte niet, hij definieert je

niet. Soms is het nodig dat je eerst je eigen dood onder ogen ziet en accepteert dat je eens zal sterven om je identiteit te helen en je authentieke zelf te vinden.’ Revolutie Verderop in het boek pleit Rediger ervoor dat we de kans grijpen om gezondheid en genezing op een andere manier gaan benaderen en zo een revolutie teweegbrengen. We hebben daarvoor ongelooflijk veel mogelijkheden, zo stelt hij. Maar het betekent wel dat we de structuur waarop de huidige geneeskunde is gebouwd, moeten heroverwegen. Hij ziet de toekomst op die manier voor zich. ‘Echter,’ zo richt hij zich tot zijn lezers, ‘de personen die de verandering in werking zetten zullen geen artsen of andere zorgverleners zijn, maar mensen zoals jij en ik. Mensen die besluiten dat ze niet gaan wachten op de expert om naar voren te komen met de oplossingen die ze nodig hebben. Zij die de kracht van iets hogers voelen, zijn de personen die de vooruitgang aansturen. Jouw keuzen hebben de macht om niet alleen je eigen gezondheid en vitaliteit vorm te geven, maar ook de geneeskunde.’

Dr. Jeffrey Rediger is als docent psychiatrie verbonden aan de Harvard Medical School en is medisch directeur van de McLean SouthEast Adult Psychiatric Programs. Aan Princeton behaalde hij een Master of Divinity. Hij schrijft over geneeskunde, psychiatrie en spiritualiteit.

TCC Magazine | 45

Martin Appelo GZ-psycholoog

€ 55 Hechting en relaties

100% online

Hoe komt (on)veilige hechting tot stand en hoe kunnen relatieproblemen die hieruit voortvloeien worden opgelost? Leer de verschillende scripts uit de wagenmenner-metafoor toepassen in relatietherapie.

Erkend certiﬁcaat 8 NFG punten

hupper.nl

NATUURSPIEGELINGEN

Natuur Inspiratiekaarten:

NatuurSpiegelingen DOOR CONNY DE BONT

Alweer een set kaarten toegevoegd aan het enorme aanbod voor coaching, therapie en meditatie. Waarom dan toch deze set natuurinspiratiekaarten?

I N S P I R AT I E K A A R T E N

Natuur als inspiratiebron Na de middelbare school heb ik orthopedagogiek gestudeerd. Toen ik hiermee klaar was, voelde ik me als 24-jarige nog jong om enkel vanuit kennis ouders te begeleiden: ik had nog wat meer levenservaring nodig. Met het verstrijken van de jaren leerde ik vanuit verschillende invalshoeken en mocht ik aan de basis staan van een práchtig, eigen gezin. Met het ouder worden voelde ik me wél klaar om te werken met ouders en kinderen. Ik deed dit in gespecialiseerde opvang en onderwijs. In dit specifieke werkveld ervaarde ik steeds meer de behoefte om vanuit eigenheid en vrijheid te willen werken en zo ontstond in 2012 mijn eigen praktijk. Een natuurlijk groeiproces. Ik schrijf bewust NATUURLIJK groeiproces omdat ‘De Natuur’ – in mijn hele leven – een bijzonder belangrijke plek inneemt. Als kind struinde ik al graag in de natuur; mijn moeder noemde mij een echt ‘buitenkind’. Door mijn eigen ontwikkeling én door steeds meer te luisteren naar mezelf kwam ik op latere leeftijd opnieuw in contact met de natuur. De natuur waarin ik tot rust kom, verbinding ervaar en naar binnen kan keren. De natuur als een grote inspiratiebron.

NATUURSPIEGELINGEN NATUUR OP JE PAD NATUUR RA AK T NATUUR VERBIND T JIJ ALS ONDERDEEL VA N D E N A T U U R NATUUR AL S SPIEGELING BINNENKIJKEN IN JOUW ZIJN NATUURLIJK INZICHT

De natuur als spiegel In die natuur zie ik al wandelend en fietsend beelden die uitnodigen tot reflectie, beelden die raken en spiegels kunnen zijn voor wat in ons beweegt en naar buiten mag keren. Ik neem foto’s en weet dat deze ook voor anderen een inspiratiebron kunnen zijn. Zo ontstaan de NatuurSpiegelingen.

Binnenkijken in jouw ziel Ik noem ze bewust inspiratiekaarten. De betekenis van het woord ‘inspiratie’ komt van het Latijnse woord ‘in spirare’, dat letterlijk betekent ‘inademen’. We ademen iedere dag, allemaal, De Natuur in. De Natuur die door ons stroomt en ons in beweging zet. We zijn niet altijd in de gelegenheid De Natuur buiten op te zoeken. De kaarten zijn daarom een tool om de natuur naar binnen te halen en contact te maken met wat er vanbinnen leeft. Ze nodigen uit om op een andere laag te komen. NatuurSpiegelingen Zo zijn de 52 verschillende beelden ontstaan die voor ieder een eigen taal spreken. Bewust koos ik ervoor om juist beelden uit de Nederlandse natuur te gebruiken. En inderdaad 52, het jaar rond! In de kaarten ontmoet je verschillende thema’s, zoals de levenscyclus, seizoenen, weerbeelden, gevoelens, kwaliteiten en behoeften. Voor wie en wanneer? De praktijk wijst uit dat de kaarten breed inzetbaar zijn. Voor persoonlijke inspiratie & inzicht in jezelf, maar ze zijn ook prachtig te gebruiken bij coaching, therapie of training. Daarnaast zijn deze kaarten een fijne tool voor ontspanning en meditatie. Bij de kaartenset zit een gebruikswijzer met verschillende werkvormen, die je als leidraad kunt hanteren. Denk hierbij aan diverse gespreksmogelijkheden, tot systemische en creatieve werkvormen. Natuurlijk kun je ook je eigen werkvormen toevoegen. Voor wie wil ervaren hoe de NatuurSpiegelingen werken, is er de mogelijkheid van een workshop.

www.connectoss.nl

TCC Magazine | 47

‘Wat in het hoofd gebeurt, heeft belangrijk effect op het hart’

Hart & Hormonen bereidt vrouwen voor op de overgang Fotograaf: Suzanne Muller

Janneke Wittekoek is cardioloog, gezondheids wetenschapper en auteur. Hart & Hormonen is haar vierde boek. In 2019 bracht ze samen met Freek en Hella de Jonge een theatercollege over het vrouwenhart en daarna solo de Vrouwenhartshow. Ze werkte mee aan de televisieserie ‘Hoe word ik 100’ (2016) van William Cortvriendt. Regelmatig schrijft ze columns en artikelen voor uiteenlopende media. Ze is medeoprichter van de politieke partij NLBeter. Janneke heeft enkele jaren geleden de HeartLife-klinieken opgericht, waarin ze mensen met hartklachten begeleidt, in het bijzonder vrouwen. Preventie staat bovenaan. www.heartlife.nl

48 | TCC Magazine

Begin jong met gezond oud worden. Dat is centrale boodschap van het boek Hart & Hormonen, fit de overgang in. Schrijfsters zijn cardioloog dr. Janneke Wittekoek en gynaecoloog drs. Dorenda van Dijken. Met hun wake-upcall in paperbackvorm richten de auteurs zich tot vrouwen van rond de 40. Want nog altijd zijn veel mensen, en dus ook vrouwen, totaal niet bezig met hun gezondheid. Kunnen ze zich dat in hun jongere jaren ongestraft permitteren, na de overgang wordt dat lastiger. Als je er lang ongezonde leef- en voedingsgewoonten op na houdt, word je kwetsbaarder voor aandoeningen. Die komen uitgebreid aan bod: verschillende typische en atypische overgangsklachten passeren de revue. Janneke Wittekoek (51) maakte tijd vrij om een paar vragen te beantwoorden. We vroegen haar waarom ze dit boek vooral hebben geschreven voor vrouwen van rond de 40. Het is toch ook belangrijk voor hogere leeftijden? Janneke: ‘Zeker is het dat! De American Heart Association heeft boeken uitgebracht die hartgezondheid in alle levensfasen beschrijft. Dat was wat ik aanvankelijk ook wilde doen, uitleg geven over levensfasen per tien jaar. Wanneer je kwetsbaarder wordt, waar je dan extra op moet letten, wat goed is qua leefstijl, adviezen over welke vitaminen nuttig zijn. Zoals ik het nu met Dorenda heb aangepakt, was een bewuste keuze, want het onderwerp zou anders te groot worden voor een enkel boek. Voor 60+ zou er bijvoorbeeld meer nadruk kunnen liggen op hersteltijd. Dus ja, er valt best nog wat specifieker te schrijven over het ouder wordende lichaam. Misschien ga ik dat nog eens een keer doen.’ Spierkracht en conditie Behalve duidelijke uitleg over wat er in het vrouwenlichaam gebeurt tijdens de overgang en de

relatie met hart- en vaatziekten, bevat het boek veel waardevolle tips. Twee pagina’s zijn zelfs gewijd aan een work-out van tien minuten per dag om te werken aan spierkracht en conditie. Een ander hoofdstuk gaat over risicofactoren en hoe je die kan veranderen. Daarbij maken de schrijfsters onderscheid in welke wel en welke niet beïnvloedbaar zijn. De eerste hebben alles te maken met leefstijl, de laatste gaan over leeftijd, erfelijke aanleg en etniciteit. Zoals je mag verwachten, benadrukken de schrijfsters de gevaren van roken, alcohol, overgewicht en hoge bloeddruk. Netwerk Op de vraag hoe ze tot de mix van gevarieerde items en aspecten is gekomen, antwoordt ze: ‘Vanaf de oprichting van mijn kliniek Heartlife ben ik met veel van die onderwerpen bezig geweest: een stukje voeding, beweging, ontspanning. Ik heb ook een netwerk om mij heen van deskundigen die ik regelmatig spreek en naar wie ik patiënten doorstuur. Daar word ik natuurlijk ook steeds zelf wijzer in. En ik heb de studie biologische gezondheidskunde gedaan, waarin veel aandacht was voor voeding en beweging. Dat is een goede basis en daar komt veel van mijn kennis vandaan. Voor verschillende media schrijf ik columns die mij prikkelen na te denken over wat voor adviezen ik geef, welke invloed bewegen heeft op je hart. Daarvoor moet ik veel research doen. Het mes snijdt aan twee kanten: je leert het voor jezelf en het is leuk om die kennis te delen.’ Invalshoek In het boek leggen beide artsen ook verband tussen emoties en het lichaam. Zo stellen ze dat depressie, chronisch emotionele stress en acute stress verbonden zijn met het acute infarct. Oftewel het ‘gebrokenhartsyndroom’

HORMONEN

dat vrijwel alleen voorkomt bij vrouwen. Wel is het boek over het algemeen echt vanuit een regulier geneeskundige invalshoek geschreven. Misschien heel logisch, aangezien ze beiden daar werkzaam zijn. Zo waarschuwen ze de lezer om je ‘niet gek te laten maken door angst voor hormoontherapie’ en raden ze als calciumbron een bepaalde hoeveelheid zuivel aan. Echt orthomoleculaire adviezen tref je er niet in aan. Desondanks is de invloed van natuurlijke geneeskunde toch merkbaar in de aandacht voor leefstijl. Janneke: ‘Ik sta erg open voor de integrale geneeskunde, het idee van positieve gezondheid zoals Machteld Huber dat verwoordt. Wat me fascineert, is de hele hart-hoofdconnectie. Het vrouwenhart laat zien dat wat er in het hoofd gebeurt, een belangrijk effect heeft op het hart. En dat het in de spreekkamer allang niet meer gaat om minder eten en meer bewegen. Dat hele holistische aspect heeft me zeker geïnspireerd en ik heb het ook in het boek meegenomen.’

“Het vrouwenhart laat zien dat wat er in het hoofd gebeurt, een belangrijk effect heeft op het hart. En dat het in de spreekkamer allang niet meer gaat om minder eten en meer bewegen.”

Cholesterolverlagers De aanleiding om een boek als dit te gaan schrijven, was dat ze veel vrouwen van 50+ tegenkomt die niet goed in hun vel zitten en die niet goed worden behandeld. ‘Ze ontwikkelen hartklachten omdat hun leefstijl niet goed is. Dan komen ze in mijn kliniek met hartkloppingen en pijn op hun borst. Samen met hen hun leefstijl op orde te krijgen, kost energie en tijd. Het is gemakkelijker om cholesterolverlagers voor te schrijven dan iemand echt te motiveren om anders te gaan leven en meer te ontspannen. Toch is het mijn passie en uitdaging dat ze na drie maanden fitter en gezonder terugkomen en zeggen dat ze het graag eerder hadden geweten. Daarom dit boek. Als je vanaf je 40e een goede leefstijl hebt, vermijd je dat je vanaf je 50e met verslechterde risicofactoren naar de arts moet.’ Practice what you preach. Een uitdrukking die zeker op haar van toepassing is, want ze past de adviezen die ze in Hart & Hormonen geeft zelf ook toe. ‘Door ze onderdeel te maken van mijn dagelijkse routine’, legt ze uit. ‘Ik bouw elke dag een uur in voor fysieke activiteiten en daarnaast zorg ik dat ik gezond eet en me ontspan. Want ik heb een druk leven. Daarom zorg ik er ook voor dat ik mijn gezin bij mijn werk en missie betrek. We praten er regelmatig over en blijven goed met elkaar in verbinding. Zo kan ik actief en gezond blijven.’

Dorenda van Dijken is als gynaecoloog verbonden aan het OLVG West in Amsterdam. Ze is docent aan de opleiding voor menopauzeverpleegkundigen aan het Erasmus MC, voorzitter stuurgroep Womens Health van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en lid projectgroep ontwikkeling patiënteninformatie Thuisarts.nl van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Ook is ze voorzitter van de Dutch Menopause Society. www.zusenzorg.nl

TCC Magazine | 49

Hersen Gerelateerde Aandoeningen (HGA) Van de zich ontwikkelende tot degenererende hersenen, van verstoord functionerende hersenen bij psychische en psychiatrische klachten tot beschadigde hersenen als gevolg van fysiek trauma. De kennis en ervaring uit deze reeks leert je symptomen te herkennen, klinisch te redeneren en leert je tal van interventie mogelijkheden.

9 en 10 september 2021

7 en 8 oktober 2021

HGA 1 Moleculaire Psychiatrie en Advanced Tryptofaan Metabolisme

HGA 2 Ontwikkelingsstoornissen

Oxidatie van neurotransmitters, mechanismen achter schizofrenie

Ontwikkelingsfasen van de hersenen en mechanismen die deze belangrijke fase kunnen verstoren

Angst- en stemmingsproblemen

Autistisch spectrum

Psychiatrische aandoeningen

ADHD en ADD

Stressgerelateerde problematiek

Metabole ontwikkelingsproblemen

methylering en andere

Docent: Dirk Zoutewelle Deze module is online (€ 270,-) en op locatie (€ 290,-) te volgen.

Iedere module is afzonderlijk te volgen maar ze vormen samen

Docent: Dirk Zoutewelle Deze module is online (€ 270,-) en op locatie (€ 290,-) te volgen.

ook een geheel.

18 en 19 november 2021

10% korting

bij inschrijving voor minimaal 3 modules.

HGA 3 Traumatic Brain Injury en Functionele Neurologie

16 en 17 december 2021

HGA 4 Neurodegeneratie en Neurotoxiciteit

Lactate shuttle theory, de

De mechanismen achter

mechanismen achter TBI

neurodegeneratie en de impact van organofosfaten

Fysiek trauma

Ziekte van Parkinson, MS en Neurologische consequenties

dementie

Diagnostische methodieken voor

Beroeps-gerelateerde

iedere praktijk

neurotoxiciteit

Docent: Igor Dijkers Deze module is alleen op locatie (€ 290,-) te volgen.

Docent: Dirk Zoutewelle Deze module is zowel online € 270,- op locatie € 290,- te volgen.

Docenten Hersen Gerelateerde Aandoeningen

Scan om je in te schrijven

Igor Dijkers

Dirk zoutewelle

Midden Engweg 43 - 3882 TS Putten - 0341 74 39 93 info@cellcareacademy.nl - www.cellcareacademy.nl

COLUMN

Langzame groei Jamie Nederpel is wandelend loopbaancoach en schrijver van het boek Het is altijd het goede weer. www.werkvanuitjenatuur.nl

Ik kan geen karaf water uitschenken zonder te knoeien. Onder de karaf ontstaat altijd een hele plas. Thuis weten ze dat inmiddels, maar buitenshuis zorgt het nog wel eens voor gedoe. Zo was ik afgelopen zaterdag gastvrouw in het Franciscaanse ontmoetingshuis waar ik doorgaans coördinator ben. Als gastvrouw schenk je koffie, thee en water aan iedereen die op bezoek komt voor een praatje. Het was warm en de twee karaffen met water die ik in de koelkast had gezet, vonden gretig aftrek. Uiteraard veroorzaakte ik het ene na het andere waterballet op tafel. Hilariteit alom, en zonde van het gekoelde water.

Maar mensen kunnen lang niet altijd zo snel. Ja, het ego denkt van wel. Maar de ziel, die gaat te voet.

Ik weet wel hoe het komt. De karaffen kunnen niet zo snel als ik. Ze willen zéér behoedzaam uitgeschonken worden en daar heb ik helemaal geen tijd voor. De tafels van het ontmoetingshuis zaten vol en ik moest door.

Net als ik met mijn karaffen verspillen mensen liever geen tijd. Liever pakken ze maar de helft van het probleem aan, zoals ik halve glazen water vul. Hoe anders gaat het in het kloosterleven, waar ik me graag door laat inspireren. Zuster Katharina Michiels o.c.s.o., abdis van Abdij Nazareth in Brecht, zei het in een interview met magazine Klooster! heel treffend: “In het klooster is voortdurend verandering en groei. Geen snelle groei, maar trage. Want wat lang moet blijven bestaan, moet langzaam groeien.”

Dit fenomeen komt ook veel voor in coaching. Mensen willen een snelle oplossing voor hun problemen. ‘Ze willen een quick-fix’, verzuchtte een hypnotherapeute die ik pas begeleidde. Haar cliënten verwachten hup-hup van hun klachten af te zijn en dan door te kunnen alsof er niks gebeurd is. Als therapeut moet zij daarvoor zorgen, en snel.

Het is verleidelijk om hierin mee te gaan. Het is ook de trend in coachland. Leerde ik tien jaar geleden in mijn opleiding nog dat mensen met een flinke loopbaanvraag echt wel een gesprek of zes nodig hebben om zichzelf opnieuw uit te vinden en te herijken, tegenwoordig bieden veel loopbaancoaches korte trajecten van drie gesprekken aan. Omdat mensen sneller willen. Zulke korte trajecten suggereren dat dat ook kan. Dat die quick-fix mogelijk is.

Wij mogen onze cliënten langzame groei gunnen. Omdat die groei duurzamer is. Door de tijd te nemen, leef je je cliënt voor dat een langzamer tempo oké is. Je laat haar of hem oefenen met geduld hebben met zichzelf, met mild zijn voor haar of zijn eigen gedrag. Want in het accepteren van zichzelf zit ook een deel van de oplossing. Zelf besloot ik het op die warme zaterdag na een paar glazen ook anders aan te pakken. Langzaam, voor mijn gevoel tergend langzaam, schonk ik het volgende glas in. Met aandacht bleef ik bij de stenen karaf, bij het stromende water, bij het voller wordende glas. Het duurde twee keer zo lang als anders. Al schenkend voelde ik me rustiger worden. Geen druppel werd gemorst.

TCC Magazine | 51

FILOSOFIE IEMT

Transformeer met Integral Eye Movement Therapy (IEMT) DOOR ANNE TEN BRINKE

Transformeren betekent een verandering ten goede doormaken. Van een mens met beperkende identiteitsovertuigingen en steeds terugkerende emoties tot een licht en vrij mens. Transformeren kan op verschillende manieren: door iets waar je last van hebt los te laten, door je te bevrijden van oude patronen, door je perceptie te verruimen of door te groeien in de door jou gewenste richting.

Vaak is transformatie een langdurig proces, dat begrensd wordt door aangeleerde gevoelens of manier van zijn. Donald Hebb, een Canadees die belangrijk was voor de ontwikkeling van de neuropsychologie, publiceerde in 1949 The Organization of Behaviour. Hij beschrijft hierin dat ons brein een neurologisch netwerk heeft dat over brede gebieden met elkaar in verbinding staat. Door deze verbinding kan de zintuigelijke stimulatie van een enkele cel een groot deel van een netwerk activeren. Een van zijn bekendste uitspraken is ‘neurons that fire together wire together’. Met “wiring together” bedoelen we dat zintuigelijke triggers kunnen worden gekoppeld aan een gevoel. Deze neurologische verbinding noemen we een imprint. Vanaf het moment dat de verbinding is gemaakt, zal dat wat je ziet, hoort, voelt, ruikt of proeft een automatische reactie oproepen. Die gevoelens zijn voor het grootste gedeelte aangeleerd, en zorgen dat je je identiteitsbeleving ervaart alsof het is vastgelegd in je systeem.

Gevoelens kunnen al vroeg gekoppeld zijn in ons brein Een enkele sterke ervaring kan een keten aan gevoelsreacties oproepen, maar is vaak terug te herleiden naar één moment van de imprint. De overtuiging dat je bijvoorbeeld niet goed genoeg bent, dom bent, niet de moeite waard bent, er niet mag zijn, niet gezien of gehoord wordt, zijn vaak op één moment neurologisch gekoppeld. Maar ook pijnklachten of vermoeidheid kunnen zo zijn vastgelegd. Onze neurologie ontwikkelt zich vanaf het moment van conceptie. Zolang we leven kunnen er nieuwe verbindingen worden gelegd. In de eerste drie jaar van je leven worden de meeste nieuwe verbindingen gelegd. Je zou kunnen zeggen dat alles wat daarna ontstaat, wordt gebouwd op wat je al kent. Op grond van bovenstaande kennis wordt duidelijk dat emotionele en sterk gevoelsmatige ervaringen vanaf je conceptie grote invloed hebben op de ontwikkeling - de ‘wiring’ - van je brein. Wat is het effect ervan? Enkele voorbeelden: • Iemand bij wie de overtuiging ‘ik ben niet goed genoeg’ is vastgelegd in zijn brein, kan opleidingen doen zoveel hij wil, maar blijft dit gevoel behouden. • Iemand bij wie de overtuiging ‘ik ben dom’ is verankerd op een bepaald moment met een sterke emotie erbij, kan weten dat hij heel intelligent is, maar dit niet zo ervaren.

TCC Magazine | 53

*Gezondheidsclaim op basis van venkel in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

7Mbio.com

Bio Herbal

PROBIOTIC FERMENTATION CONCENTRATE

Fermentatieconcentraat met lactobacillen en biologische kruiden zoals venkel dat de darmwerking en spijsvertering ondersteunt * 54 | TCC Magazine

FILOSOFIE IEMT

•

Iemand die het gevoel heeft ongewenst te zijn, kan dit gevoel hebben geleerd op het moment dat de ouder ontdekte ongewenst zwanger te zijn. En blijft zijn leven lang vechten met het gevoel. Dat hij/zij later -na de eerste schok- wel gewenst was, komt eenvoudigweg niet binnen. Iemand die in zijn vroege jeugd op een belangrijk moment niet gezien of gehoord werd, kan zijn leven lang last houden van het gevoel niet gezien of gehoord te worden, ook al kijken en luisteren mensen naar hem.

De overtuiging - dat wat is vastgelegd of verankerd - filtert dus de waarneming op zodanig sterke wijze dat dingen die afwijken van de overtuiging eenvoudigweg niet worden waargenomen. Pas wanneer je terug bent gegaan naar de eerste keer met dit gevoel- de imprint- en het gevoel daar geneutraliseerd hebt, kan dit gevoel in je huidige leven niet meer getriggerd worden. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je geen nieuwe andere gevoelens meer kunt hebben of krijgen.

Transformeer met de snelheid van het licht. Voor alle steeds terugkerende emoties, herinneringen, identiteitsbelevingen en overtuigingen waar je last van hebt, kan IEMT echt het verschil maken. IEMT maakt gebruik van de neuro-plasticiteit van het brein: op het hoogtepunt van een gevoel is het brein flexibel en

“IEMT maakt gebruik van de neuro-plasticiteit van het brein: op het hoogtepunt van een gevoel is het brein flexibel en in staat om nieuwe verbindingen te maken.” in staat om nieuwe verbindingen te maken. Deze nieuwe verbindingen maken we met behulp van oogbewegingen. IEMT gebruikt de vervelende gevoelens, emoties, herinneringen, identiteitsbelevingen als ingang voor transformatie. Vanuit de gevoelsbeleving in het heden gaan we met behulp van een aantal vragen terug naar de eerste herinnering met dit gevoel, de imprint, het moment waarop je geleerd hebt op een bepaalde manier te voelen of te zijn. Op het hoogtepunt van het gevoel - wanneer het brein neuro-plastisch is - vragen we de cliënt om oogbewegingen te doen. Door het volgen van bewegingen stimuleren we het brein om de ‘oude wiring’ te ontkoppelen en te kiezen voor een bredere perceptie met een neutraler gevoel. Net zoals een gevoel op één moment gekoppeld is, kan het ook op één moment weer worden losgelaten. Na de oogbewegingen volgt er een testprotocol, waarmee we alle verbonden associaties en gevoelens neutraliseren. Het grote voordeel van deze manier van werken is dat we met de cliënt niet de zwaarte van het ‘verhaal’ ingaan. Daardoor blijft het voor de cliënt en de behandelaar licht en behapbaar.

De effecten van IEMT, haast te mooi om waar te zijn… Aan het eind van een sessie komt de cliënt weer terug in het hier en nu, maar nu zonder de oude triggers en reacties. Oude programma’s zijn getransformeerd naar een vrijer leven en nieuwe manier van zijn. Als eenmaal de kern van het gevoel is geneutraliseerd, komen deze specifieke gevoelens ook niet meer op dezelfde manier terug. Cliënten rapporteren ter plekke een gevoel van bevrijding en verlichting en ervaren een toename van welzijn in het dagelijks leven. Ze voelen zich sterker en krachtiger en gaan de dingen doen die ze willen doen.

Waarvoor zet je IEMT in? IEMT is een krachtige interventie die je kunt inzetten voor welzijn, stressreductie, behandeling van angst en depressie, preventie en behandeling van burn-out, traumabehandeling en persoonlijke groei. Voor veel van onze cliënten is IEMT ‘life-changing’ www. IEMT-training.nl

TCC Magazine | 55

JEZELF VERBINDEN

met de aarde Als je een vitaal mens wilt

(onder)lichaam was zondig en slecht. In ons hoofd en hart

worden, moet je eerst weten

konden we zuiver zijn.

waar we onze energie vandaan halen. Je weet dat je zuurstof

We hebben ons inmiddels massaal losgemaakt van de kerk,

uit de lucht nodig hebt en dat

maar het gevoel dat ons lichaam inferieur is aan onze geest,

je energie krijgt uit zonlicht en

is nog net zo levend als in de middeleeuwen.

eten. Maar niet veel mensen weten dat de aarde een van

Het gevolg is dat we eigenlijk niet op aarde willen zijn en

onze allerbelangrijkste ener-

continu in ons hoofd zoeken naar fijne ervaringen.

giebronnen is. Op blote voeten lopen heeft direct effect op je

Toen ik voor het eerst echt contact maakte met de aarde,

hele lichaam. Als je dat op het

was dat een heel ontroerende ervaring. Ik was met mijn

strand of op gras doet, krijgt je immuunsysteem onmid-

tao-leraar op La Palma. Na een aantal oefeningen zaten

dellijk een impuls: je voetzolen worden gemasseerd en via

we op een bankje buiten en keken uit over een vallei. Daar

de acupressuurpunten en meridianen worden je organen

leerde hij me om mijn benen energetisch heel diep in de

gestimuleerd. Ons lichaam krijgt de hele dag elektromag-

aarde te steken. Net als mensen heeft de aarde een energie-

netische stress te verduren van de apparaten waar we mee

lichaam. Als je daarmee contact maakt, stromen je nieren

werken. Maar het elektromagnetische veld van de aarde

vol jing-energie.

kan onze energiehuishouding weer in balans brengen. Je batterij wordt dan flink opgeladen. Ook emotionele stress kunnen we weer de aarde in laten vloeien en we kunnen de schone energie van de aarde

Het moment dat ik echt contact maakte, herinner ik me

opzuigen. Als we ons contact met de aarde kwijtraken,

nog precies. Ik voelde mezelf dieper worden – ik kan

raken we snel uitgeput, zitten we te veel in ons hoofd en

het niet anders uitdrukken. Vervolgens voelde ik me één

raken we uiteindelijk het contact met onszelf kwijt. Het is

worden met de aarde, de bomen, de planten en de dieren.

jammer dat we in deze tijd van crisis en stress niet weten

Ik voelde me voor het eerst in mijn leven echt gedragen en

hoe we contact moeten maken met de aarde.

veilig. De energie van de aarde bleek heel zacht, rustig en liefdevol te zijn. Totaal niet wat ik verwacht had.

Goed aarden begint met een goed contact met je eigen lichaam. De meeste mensen in onze moderne samenleving

In de weken daarna voelde ik hoe mijn contact met de

hebben een sterke tweedeling tussen hun hoofd en hun

natuur zich verdiepte. Het was alsof er een soort magische

lichaam. Vooral ons onderlichaam komt er bekaaid vanaf.

wereld voor me openging. Ik ging met heel andere ogen

We voelen ons thuis in onze gedachten en fantasieën, onze

kijken en voelen. Ook het contact met mezelf was verdiept.

communicatie en mentale constructies. We kunnen dagen-

Aarden is een manier om een completer mens te worden.

lang in een digitale wereld doorbrengen. Misschien voelen we ons ook nog wel thuis bij onze eigen emoties en gevoe-

Diep in de aarde is er geen plaats voor ingewikkelde

lens, als die ons niet te veel afschrikken. Maar we voelen

concepten en waanideeën over hoe geweldig of verschrik-

ons niet thuis in ons eigen lichaam.

kelijk we zijn. Met je benen diep in de aarde kun je alleen nog zijn. Het is de snelste manier om contact te maken

We hebben het niet geleerd, en onze ouders ook niet. Dat

met je eigen kern en door alle bullshit in je leven heen te

is voor een belangrijk deel te danken aan het christelijke

prikken. Je mentale wereld verschrompelt als een ballon

zondebesef dat de westerse cultuur heeft beïnvloed. Het

die leegloopt. Het is allemaal lucht.

56 | TCC Magazine

SAMSARA

Daarom is aarden voor mij zo’n belangrijk

•

Stel je voor dat het been dat op de

onderdeel van het spirituele pad. Het is

grond terechtkomt telkens dieper

de manier om je voortgang te belichamen

de aarde in gaat. En dan weer het

en in de wereld te brengen.

andere been. Het is alsof je benen steeds langer worden en om de

Als we goed geworteld zijn in de aarde, als

beurt steeds dieper de aarde in gaan.

een boom, worden we niet meegesleurd

Op een gegeven moment voel je dit contact echt.

door de stormen in ons leven. We zijn meer in balans en kunnen dat uitstralen

•

Als je de beweging doorhebt,

in onze relaties. Goed geaard zijn is ook

gebruik je je handen om dit effect te

nodig als je een gezonde seksuele relatie

versterken. Als het rechterbeen de

wilt opbouwen met je partner.

aarde in zakt, gaat je rechterhand mee naar beneden. Als je linkerbeen

Boekfragment uit: Moeiteloos ontwaken Alex van Galen www.samsarabooks.com

Oefening

de aarde in zakt, je linkerhand. Zo

Deep Earth Pulsing Dit is een van de meest effectieve oefe-

gaan je handen op en neer terwijl je

ningen om contact te maken met de aarde

duwt. Zorg dat je handen niet boven

de energie steeds dieper de aarde in je hartstreek uitkomen.

en daardoor de balans tussen je geest en lichaam te herstellen.

•

Focus je aandacht alleen op de

Ga ontspannen staan met je voeten

neergaande beweging. Je duwt

iets wijder dan je heupen, maar niet

jezelf steeds dieper de aarde in. Als

te ver uit elkaar (het moet comfor-

je energielichaam contact maakt

tabel blijven). Je voeten wijzen recht

met de kern van de aarde, komt de

naar voren.

energie vanzelf naar boven terug je

Til je rechterhak op zodat je een

lichaam in. Daar hoef je niks voor te

beetje omhoogkomt en laat hem

doen. Blijf focussen op de kern van

jaar vond hij het tijd om spiritueel ‘uit

dan weer zacht neerkomen terwijl

de aarde.

de kast te komen’. Hij begon zijn erva-

je je linkerhak optilt. Rechts,

ringen te delen als tao-leraar, startte

links, rechts, links. Je deint als het

je zowel vanuit je handen als vanuit

een podcast en schreef dit boek

ware heen en weer op de bal van

je voeten een diepe verbinding met

waarin hij openhartig vertelt over zijn

je voeten. Het enige deel van je

de aarde op gang komen.

diepste dalen en hoogste spirituele

lichaam dat steeds contact houdt

pieken. Het is tegelijkertijd een prak-

met de aarde is het nierpunt bij de

voel het resultaat van je oefening. Je

tisch boek met oefeningen.

bal van je voeten.

voelt je meer geaard en de energie

www.alexvangalen.com

•

Alex van Galen was als schrijver verantwoordelijk voor succesvolle speelfilms als Michiel de Ruyter en tv-series als Kees & Co. Ook is hij vermaard thrillerschrijver. Na dertig

•

Als je dit 10 à 15 minuten doet, voel

Ga dan weer ontspannen staan en

stroomt door je benen.

TCC Magazine | 57

Stichting Orthokennis

Uw leverancier van orthomoleculaire kennis

Kom alles te weten over de meest gebruikte nutriënten in de orthomoleculaire praktijk! Het doel van stichting Orthokennis is het verzamelen, documenteren, samenstellen en verspreiden van informatie over nutriënten ter bevordering van gezondheid en welzijn. Clinics en cursussen Stichting Orthokennis organiseert speciale clinics en cursussen over variërende onderwerpen, altijd geaccrediteerd bij verschillende beroepsverenigingen als nascholing. Nieuw: webinars en webtalks Naast clinics en cursussen organiseert Orthokennis sinds kort webinars en webtalks. Met korte webtalks en informatieve webinars bent u snel op de hoogte. Meld u aan voor de Orthokennis nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze webinars en webtalks! Ga hiervoor naar www.orthokennis.nl of scan de QR-code. Wetenschappelijke artikelen Via wetenschappelijke artikelen wordt inzicht gegeven in de laatste stand van zaken met betrekking tot nutriënten die veel gebruikt worden in de praktijk, evenals monografieën met specialistische en

technische informatie die onontbeerlijk is voor elke therapeut of arts. De artikelen zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gaan altijd gepaard met referenties. Informatieve website Op www.orthokennis.nl vindt u onze wetenschappelijke overzichtsartikelen, monografieën, behandelprotocollen, nieuws en een indicatie-index. Hier kunt u zich ook aanmelden voor de aankomende clinics en voor de maandelijkse nieuwsbrief. Mocht u vragen hebben over onze diensten, dan kunt u contact met ons opnemen. Telefoon E-mail Website

+31 (0)75 640 81 80 info@orthokennis.nl www.orthokennis.nl

mede mogelijk gemaakt door:

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

Lichaamsgericht mentaliseren Gids voor de klinische praktijk Een studieboek dat zeer gedetailleerd uitleg geeft over de mogelijkheden van psychologische interventie bij SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) en lichaamsgerichte mentalisatiebevorderende therapie (L-MBT). De auteur is de klinisch psycholoog en psychotherapeut Jaap Spaans. Tot 2020 was hij verbonden aan het hoogspecialistisch TOPGGz-centrum Altrecht Psychosomatiek Eigenboom in Zeist. Hij publiceerde diverse boeken over onderwerpen als eetstoornissen, borderlinestoornis, midlife, chronische vermoeidheid, onverklaarde pijn en mindfulness. Hij geeft scholingen, trainingen en supervisies. Ernstige SOLK is een van zijn specialisaties. In dit boek bespreekt hij zijn visie en reikt hij therapeuten alles aan om het inzicht in SOLK te vergroten, de oorzaken te doorgronden en succesvolle behandelplannen te maken. Lichaamsgericht mentaliseren gaat over het vermogen om lichaamssignalen waar te nemen, te ervaren en aan te voelen dat lichamelijke en innerlijke ervaringen een geheel vormen. Daarbij gaat het ook om begrijpen wat andere personen lichamelijk uitdrukken. Vaardigheden die nodig zijn om persoonlijke relaties te kunnen onderhouden en om hechte affectieve relaties aan te gaan. Het ligt in het verlengde van empathie: je inleven in de innerlijke toestand van een ander. Dat benadrukt het sterke sociale aspect ervan, het is onderdeel van wat zich afspeelt tussen mensen. In de

Lichaamsgericht mentaliseren Gids voor de klinische praktijk Jaap Spaans Uitgeverij LannooCampus ISBN 9789401473552 Recensie door: Ria Teeuw

‘normale’ situatie zijn mensen er ontvankelijk voor en ervaren zo verbinding. Bij veel mensen met ernstige SOLK blijkt het echter anders te werken. Ze leggen dan geen verbinding tussen lichamelijke signalen en innerlijke ervaringen. Onder SOLK vallen bijvoorbeeld persoonlijkheidsproblematiek, burn-out, hardnekkige stemmings- of angststoornissen of eetproblematiek. Spaans adviseert de therapeut in dergelijke gevallen de focus te richten op hoe de geest werkt en duidelijk te maken dat emoties en andere innerlijke ervaringen onlosmakelijk verbonden zijn met het lichaam. Het gaat erom bij de cliënt lichaamsbewustzijn te bevorderen, wat te maken heeft met de bereidheid om lichamelijke impulsen en sensaties te ervaren en te verdragen zoals ze zijn, ook de minder prettige, zoals pijn, vermoeidheid of functieverlies. Om de ander te leren om zelfbewust te handelen terwijl hij/zij openstaat voor de signalen en boodschappen van het lichaam. En ontvankelijk te zijn voor minder bekende lichamelijke sensaties en innerlijke ervaringen waar deze persoon niet directe controle over heeft of nog geen betekenis kan verlenen. Met L-MBT leren mensen lichaamssignalen van zichzelf en anderen te (h)erkennen, te verdragen en verbinding te ervaren met innerlijke ervaringen zoals emoties, intenties, gedachten, herinneringen en verlangens. De therapeut creëert een therapeutische relatie met fysieke, aandachtige, reflectieve en interpersoonlijke kanten. Een veilige context waarin cliënten de gelegenheid krijgen om lichamelijke signalen, emoties en gedachten waar te nemen die ze voorheen niet mochten of konden opmerken. Spaans bespreekt in afzonderlijke hoofdstukken onder andere de algemene kenmerken en principes van behandeling, individuele basisinterventies, groepstherapie en non-verbale therapieën. Eén hoofdstuk wijdt hij aan hoe je ingaat op wat je met je therapie hebt opgeroepen, waarbij je rekening houdt met zaken als tolerantiezones van je cliënt, trauma’s, overdracht en tegenoverdracht. Zo biedt hij met dit boek een uitgebreide gereedschapskist waarmee je een stevig fundament kan leggen voor therapie gericht op mensen met ernstige SOLK. Als je slechts enigszins geïnteresseerd bent in het onderwerp, bedenk dan dat het stevige, specialistische kost is. Daar moet je maar zin in hebben. Voor de professional die zich er helemaal in wil verdiepen en er wellicht mee gaat werken, is het meer dan de moeite waard. Die zal er veel profijt van hebben.

TCC Magazine | 59

ADVERTORIAL

Ortho Health Foundation: nieuwe uitstraling, zelfde filosofie We schrijven juni 2012. Vermoeid maar voldaan strijk ik neer in het vliegtuig terug naar Nederland. Abu Dhabi, hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten is mijn bestemming geweest. Terwijl mijn hoofd rust op de stoelleuning, knijp ik mijn ogen zacht dicht. Het lijkt het startschot voor mijn brein een vlucht te nemen.

Mystieke bloem als gezondheidstonicum Mijn hersenspinsels brengen me terug naar een ontmoeting eerder die week. De Indiase heer Sajith Kumar liet me kennis maken met het zogenoemde Coccinia indica. Een maagdelijk witte bloem met gele kern, die in de regio veelvoudig gebruikt wordt in de klassieke Indiase curry. Toen ik Sajith Kumar vroeg naar het mogelijke verband tussen insuline gerelateerde aandoeningen en de Coccinia indica bemachtigde ik een haast utopisch antwoord. Diabetes was in zijn geboorteregio een plaag uit westers georiënteerde boeken, ver afstaand van de werkelijkheid. De afwezigheid van dergelijke bloedsuikerziektes was volgens de Indiër direct gerelateerd aan de overmatige consumptie van de mystieke maagdenbloem. De heilzame werking van de Coccinia indica intrigeerde me en bracht me ook aan het denken. Want we kennen meer regio’s waar het voedingspatroon ten grondslag ligt aan het ontbreken van ziektes. Herberg van de eeuwigen Wellicht heeft u wel eens gehoord van het fameuze Okinawa, een eiland aan de Japanse kust waar wereldwijd de meeste honderdjarigen wonen, zonder traditionele welvaarsziekten die wij in Nederland kennen. Kanker, menopauzeklachten, osteoporose, dementie of hart- en vaatziekten, horrorverhalen uit een land hier ver vandaan. Een vluchtige blik op het voedingspatroon leert ons het volgende. Het Okinawa-dieet sluit zich om vette vis, dat bijna elke maaltijd op het eiland vormgeeft. De hoge oceaanconsumptie zetten we af tegen een totale onthouding van zuivel, en een zeer beperkte vlees- en eierinname. Zou omega 3 in verhouding tot een lage zuivel- en vleesconsumptie de basis kunnen zijn voor een lang en ziektevrij leven?

Farmacie ontmaskert? Vragen ook, die mijn orthomoleculaire hart in beweging brengen. Want kunnen eenduidige antwoorden op mijn gestelde vragen niet leiden tot laagdrempelige oplossingen, in plaats van het gebruik van dure en veelal schadelijke medicijnen? Een interessant gegeven, dat me verdere hoofdbrekens opleverde. Want wat nu als we geografisch bepaalde ziekten kunnen toetsen aan de hand van het plaatselijke dieet? Kunnen we dan een natuurlijke behandelingswijze toepassen, zonder farmaceutische bemoeienis? Zouden we de farmacie ontmaskeren als een louter symptoombestrijdings-industrie? Vragen die door mijn hoofd schieten als een bal in een op hol geslagen flipperkast. De fundering voor de oprichting van de Stichting Ortho Health Foundation was geboren. Een stichting waarin mijn moeder en ik de wereldwijd beschikbare kennis in relatie tot voeding en aandoeningen wilden bundelen en vertalen in praktische therapieën. Een kennisinstituut waar docenten in de voedingsgeneeskunde hun kennis en ervaringen delen met de praktijkbeoefenaar. Onze daadkracht bleek een succes! Bob van Inge | Voorzitter

Bijna tien jaar na de start van Ortho Health Foundation was het tijd voor een restyle. We wilden een beeldmerk dat ons denkbeeld weerspiegelde. Een logo dat symboliseert hoe een bundeling van de wereldwijde voedselkennis ons verder kan helpen bij de bestrijding van bepaalde ziektes. Een wereldbol voor onze globale benadering, parallellen en meridianen die het samenkomen reflecteren. Samenkomend naar het witte kruis dat we zien als het universele teken van gezondheid. Ben je benieuwd welke metamorfoses onze huisstijl nog meer heeft ondergaan? Neem een kijkje op onze vernieuwde website: www.sohf.nl/

TCC Magazine | 61

Keto Powders & Oils Ter ondersteuning in een Keto Lifestyle Mattisson introduceert een nieuwe serie Keto producten ter ondersteuning in een Keto Lifestyle. De Keto serie bestaat uit een Vegan Keto Meal Shake, Vegan Keto Protein, Vegan Keto Latte, Absolute Red Keto Astaxanthine Oil en een Absolute Green Keto Avocado Oil. Tijdens het Keto Dieet komt het lichaam langzaam in Ketose. Ketose is een toestand waarin het lichaam voor haar energie behoefte primair vet verbrand. Een Keto Dieet zorgt voor verbetering van fysieke en mentale prestaties, stabiliseert de bloedsuiker en vermindert de eetlust.

universalhealthstyle

Wat zijn de voordelen van een Keto Lifestyle dieet?

Verbetering van fysieke en mentale prestaties. Reguleren van de eetlust (minder hongergevoel doordat je bloedsuiker stabiliseert). Verlagen van je insuline gehalte. Verhogen van je weerstand. Afvallen door verminderde koolhydraat inname.

Vegan Keto Meal Shake

Vegan Keto Protein

Vegan Keto Latte

Absolute Red Keto Oil

Absolute Green Keto Oil

Alles in één mix. De vet/eiwit verhouding is 3:1. Naast de vetzuren uit MCT ook ALA vetzuren uit lijnzaadpoeder.

Mix van Erwten- en Rijst Proteïne en Vegan MCT poeder. Met natuurlijk Vanille aroma.

Kant en klare Instant Koffie met Vegan MCT poeder & Amaretto smaak. Voor snelle energie.

Mix van MCT Olie C8/ C10 met Astaxanthine. Met Vanille smaak.

Mix van MCT Olie C8/C10 met Avocado & Macadamia. Bevat Omega 7. Met Limoen smaak.

mattisson.eu

ABC

Vanuit een andere hoek bekeken Een ABC van aanvullende therapieën en geneeswijzen

DEEL 3

omeopathie Het woord homeopathie is afgeleid van de Oudgriekse woorden homeos = gelijksoortig en pathos = lijden. Bij homeopathie wordt bij een ziekteklacht een middel gegeven dat bij een gezonde persoon juist die klacht opwekt. Dit wordt genoemd ‘het gelijke met het gelijkende genezen’. Tevens wordt het middel gepotentieerd, dat wil zeggen herhaaldelijk verdund totdat uiteindelijk een potentie bereikt wordt, die qua energetische trilling aansluit bij het klachtenpatroon van de patiënt. De homeopathie gaat ervan uit dat leven bestaat uit energie en dat ziekte een verstoring is in iemands energieveld. Door het toedienen van het juiste middel (plantaardig, dierlijk of mineraal) met de juiste potentie resoneert dit middel als het ware met de aard van de verstoring. Hierdoor krijgt het een ingang in het energieveld van de persoon en kan het tot de kern komen van de verstoring en de balans weer herstellen. De homeopathische zienswijze bestond al in de tijd van de Oude Grieken en de middeleeuwen maar het is de Duitse arts Samuel Hahnemann (17551843) geweest die de homeopathie systematisch verder heeft ontwikkeld. Door de milde maar effectieve werking is homeopathie toepasbaar op alle leeftijden, van baby’s tot ouderen. Kinesiologie Kinesiologie is een therapeutische werkwijze en bewegingsleer waarbij allerlei spiertesten worden toegepast om uit te zoeken waar de balans in het lichaam mogelijk verstoord is geraakt. Een verstoring in de balans van het lichaam kan resulteren in bepaalde klachten. Door de balans weer terug te brengen kunnen de klachten afnemen of verdwijnen. Een kinesioloog kan een grote verscheidenheid aan spiertesten toepassen om te kijken waar de oorzaak van de klacht(en) ligt. In de praktijk wordt er een zachte druk op verschillende spieren uitgeoefend die de onbalans van het lichaam zichtbaar

maakt. Een onbalans kan zich bijvoorbeeld uiten in stress, een verkeerde houding of verkeerde eetgewoonten. Nadat de disbalans is vastgesteld, zal de kinesioloog met nieuwe spiertesten en correctietechnieken proberen de balans weer te herstellen. Hierdoor wordt het lichaam van de cliënt in staat gesteld om het zelfgenezende vermogen aan te spreken. Het lichaam kan daarom zelf de klachten verminderen of zelfs helemaal verhelpen. Kinesiologie is voor vrijwel alle leeftijden en doelgroepen geschikt, ook voor bijvoorbeeld kinderen en hoogbejaarden. Het kan bij een groot aantal klachten een effectieve therapie zijn. Mesologie Mesologie kan men zien als een concept waarin de kennis van reguliere medische wetenschap wordt gecombineerd en/of geïntegreerd met de kennis vanuit de complementaire geneeskunde, zoals Chinese geneeswijzen, Ayurveda (uit India), de orthomoleculaire geneeskunde en homeopathie. Een mesoloog gaat op zoek naar de onderliggende oorzaak van de klachten en gebruikt daarvoor de verschillende geneeswijzen om een overzicht te maken van de balans in het lichaam. Daarbij wordt de patiënt als individu benaderd en wordt zijn/haar zelfgenezende kracht aangesproken. Een mesoloog kan een grote verscheidenheid van klachten behandelen, zoals rugpijn, hoofdpijn, hormonale stoornissen, allergieën, buikpijnen (na het eten van bepaalde voeding), oprispingen of brandend maagzuur, terugkerende blaasontstekingen, vermoeidheid, hyperactief gedrag (ook bij kinderen), eetproblemen, huiduitslagen en zwangerschapsproblemen. Een mesoloog kan ook ondersteuning bieden tijdens de zwangerschap en bij reuma, diabetes en andere chronische aandoeningen. Bron: www.zorgwijzer.nl en www.nwp-natuurgeneeskunde.nl

TCC Magazine | 63

Haptonomie als weg naar jezelf Interview met Mathilde Marsman door Piet van Gijssel Mathilde Marsman is sinds kort met haar Hapto-Atelier vanuit Haren (GN) verhuisd naar het bosrijke Zeegse in de kop van Drenthe. Ze heeft haar praktijk voor haptonomie en haptotherapie in een yurt naast haar huis. (Zie foto) Deze ruimte geeft een gevoel van rust. En al pratend gaat het over haptonomie als weg naar jezelf, het beleven van jezelf in het hier-en-nu en het ervaren van hoe je doet in contact met anderen. Kenmerkend is de lichaamsgerichte benadering waarbij je gevoel centraal staat. Naast therapie geeft Mathilde re-integratietraining op haptonomische basis. HOE BEN JE MET HAPTONOMIE IN AANRAKING GEKOMEN? “Ik werkte als re-integratiecoach en maatschappelijk begeleidster voor mensen met een niet-westerse migratieachtergrond. Als coach help je de ander inzicht te krijgen in eigen patronen. Je motiveert en inspireert. Een heel mooi vak maar ik wilde graag nog meer tot de kern van iemands willen en kunnen komen. De norse alleenstaande moeder van wie gezegd werd dat ze niets wilde en niets kon, zal ik nooit vergeten. Er was van alles geprobeerd en bedacht voor haar. Ze leefde geïsoleerd en de gezinssituatie was problematisch. Het was moeilijk om door haar verhaal heen te prikken, ze bleef vooral in haar hoofd zitten. Maar toen ze in de begeleiding meer in het voelen kwam, ervoer ze dat haar bozige geschreeuw niet voortkwam uit boosheid, maar uit verdriet en angst. Dit inzicht bracht een domino-effect aan positieve veranderingen teweeg die helemaal vanuit haarzelf kwamen. Hier wilde ik meer over weten. Met deze vraag ging ik op pad en ik kwam uit bij haptonomie, letterlijk de wetenschap van het gevoel. Waarbij niet iemands geschiedenis of zijn verhaal de ingang is voor de begeleiding maar het menselijk gevoelsleven in het hier-en-nu, het verhaal dat het lichaam vertelt.”

64 | TCC Magazine

Mathilde heeft de vakopleiding tot haptotherapeut bij Synergos in Amersfoort gevolgd. Kenmerkend voor Synergos is het werken met modellen die gaan over de manier waarop je omgaat met jezelf en met anderen; je grondpatroon. De therapeut ziet dat aan je lichaamshouding, beweging, stemgebruik en de mate of soort van interactie. OVER HAPTONOMIE Mathilde vertelt met veel enthousiasme over haar werk en over haptonomie. Haptotherapeuten werken met aanraking op de huid, met ervaringsoefeningen en gesprekken. Met de balans tussen denken, voelen en handelen. En met het laten ervaren dat je goed bent zoals je bent. “De manier waarop je beweegt verwijst naar je emotionele aansturing; boos of blij, verdrietig of angstig. Dit breng je zo over in de communicatie, waar de ander weer op reageert. Door je dit bewust te worden, kun je bewust keuzes maken voor hetzelfde of ander gedrag. Wat voel je als iemand in een gesprek rechtop gaat zitten om zijn woorden meer nadruk te geven? Waar voel je dat? Hoe is je reactie? Trek je je dan terug of maak je je zelf ook groter? Het gaat hier niet om goed of fout. Het gaat over waarneming en bewustwording van jezelf en van jezelf in de omgeving. Er is namelijk een voortdurende wisselwerking tussen jou en je omgeving. In de haptonomie benoemen we wat het lichaam laat zien. Wat je lichaam laat zien is namelijk hoe je overkomt op anderen. En of je nu directeur bent of bijstandsmoeder: bewustwording hiervan levert je aha-ervaringen op die de basis zijn van persoonlijk ontwikkelen en zelfinzicht. En daar wordt eigenlijk iedereen altijd heel enthousiast van en dat maakt mijn werk heel mooi.” WERKEN MET VROUWEN IS EEN SPECIALITEIT VAN JOU. HOE IS DIT ONTSTAAN? “Voor sommige vrouwen met bepaalde hulpvragen geldt dat het fijner is om met een vrouwelijke therapeut te werken. Omdat ik veel van dat soort hulpvragen kreeg in mijn praktijk, heb ik me daar verder in verdiept. Later kwam de vraag of ik ook groepen

TPNET

Via nascholingen heeft Mathilde zich ook gespecialiseerd in burn-out en haptonomische relatiebegeleiding. Begeleiding kan gevraagd worden bij verschillende soorten relaties als liefdes-, familie-, vriendschaps- of werkrelaties. Vaak is de aanleiding een conflict. Dit lijkt te gaan over inhoud, maar in de basis draait het meestal om interactieaspecten zoals macht en onmacht, afstand en nabijheid.

vrouwen wilde begeleiden op haptonomische basis. Het raakt me dat het zo helend en helpend is als vrouwen met elkaar delen. Het gaat over gevoeligheid en kwetsbaarheid. En over tot de bodem gaan -de bodem van het lichaam- de bodem onder het bestaan. Het basisgebied is belangrijk binnen de haptonomie. Een goed functionerende bekkenbodem brengt levenslust en -kracht. Met denken kom je niet bij deze lagen, dat staat het contact daarmee vaak alleen maar in de weg. Als jij ben ik, Vrouw ben ik, net als jij bang, boos, verdrietig, blij. Niet om dezelfde dingen, niet in dezelfde mate en toch ben ik als jij. Jouw verhaal is het mijne. Vanuit de erkenning van het diepste vrouwelijk in ons wil ik je laten (her)ontdekken wat je ware natuur is.”

RE-INTEGRATIE OP HAPTONOMISCHE BASIS Sinds een aantal jaren geeft Mathilde op haptonomische basis in opdracht van sociale diensten. Aan Nederlandse vrouwen die min of meer geïsoleerd thuis zitten en ook aan vrouwen met een migratieachtergrond met eveneens een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Haar motto: ‘Als vrouwen beter in hun vel komen te zitten, gevoel krijgen voor het eigen lijf, kunnen ze zelf vragen beantwoorden als ‘wat wil ik nu eigenlijk’?’ Mathilde werkt vanuit ‘Ik zie jou’ bij mensen die zeggen ‘Ik ben een no-body’. Niet alleen de deelneemsters maar ook de opdrachtgevers zijn enthousiast over haar vernieuwende benadering, vooral omdat de resultaten heel goed zijn: • Vrouwen zitten beter in hun vel, • leren omgaan met angstklachten en trauma, • vergroten hun netwerk en nemen regie over hun re-integratie, • komen in beweging en kiezen voor opleiding, werk of vrijwilligerswerk. Ook op individuele basis begeleidt Mathilde mensen met re-integratie of werk gerelateerde vraagstukken. Binnenkort kunnen mensen met burn-out, stress of andere klachten ook bij Hapto-Atelier terecht voor een mini-retreat op haptonomische basis in een eigen vakantieverblijf in het bos. Voor meer informatie: www.hapto-Atelier.nl contact@mathildemarsman.nl 06 46076343

TRANSPERSOONLIJK.NET, NETWERK VOOR ZORGPROFESSIONALS Transpersoonlijk.net (TPnet) is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut Balans in Beweging - Ontspannen in lichaam en geest met de Trager ApproachZondag 26 september, 10 -17 uur in Zwolle. Info: www.transpersoonlijk.net Leden krijgen een webpagina en korting. Zie: https://transpersoonlijk.net/info-lidmaatschap/

TCC Magazine | 65

Colofon Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@inspiredcommunications.nl Bladmanagement en redactionele bewerking Maartje Albert en Ria Teeuw E-mail: maartje@inspiredcommunications.nl Eindredactie Marianne Smits en Charlotte Simons Redactieadres Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: redactie@inspiredcommunications.nl Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: info@inspiredcommunications.nl

Ontvang jij het blad

Nutrient & Supplement nog niet bij je thuis? JAARGANG 1 • EDITIE 3 • 2021

VAKINFORMATIE VOOR GEZONDHEIDSPROFESSIONALS OVER HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EN ORTHOMOLECULAIRE PREPARATEN

Vormgeving Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp | www.eefjekleijweg.nl Druk Damen Drukkers Lezersservice TCC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt toegezonden aan alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG, ALIP, de leden van TPnet, NKS en Rosegarden en aan studenten van diverse toonaangevende opleiders. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever.

Zink en selenium

Astragalus membranaceus

De huid als hormoonas

De informatie in dit magazine is uitsluitend bedoeld voor medische beroepsbeoefenaars en gezondheidsadviseurs

Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@inspiredcommunications.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-informatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.

66 | TCC Magazine

Stuur een mail met je gegevens naar redactie@inspiredcommunications.nl en krijg het magazine kosteloos toegestuurd. KOSTELOOS ABONNEMENT Nutriënt & Supplement is een magazine voor zorgprofessionals met affiniteit voor gezonde voeding en voedingssupplementen ter bevordering van het welzijn van de cliënt.

Adviseer omega 3-vetzuren voor iedereen persoonlijk

Hoge dosering in 1 softgel

> Omega 3-vetzuren ondersteunen hart, hersenen,

bloeddruk, gezichtsvermogen en gewrichten. Orthica biedt visoliesupplementen van hoge kwaliteit, met omega 3-vetzuren in de vorm van natuurlijke triglyceriden en in verschillende toedieningsvormen voor gebruiksgemak. Ook belangrijk: de visolie rispt niet op. Voor een optimale ondersteuning op maat.

Dino Omega 3 Kauwgel Een unieke toedieningsvorm met een citroenlimoensmaak, best gewaardeerd door kinderen en beter opneembaar. Met een hoge dosering DHA van 250 mg per kauwgel, ter ondersteuning van normale groei en (hersen-)ontwikkeling bij kinderen.

Omega 3-375 Dagelijkse basisaanvulling visolie met hoge dosering omega 3-vetzuren; 750 mg per 2 mini softgels.

Omega 3-1000 Specifieke aanvulling visolie met hoogste dosering omega 3-vetzuren (1000 mg) in 1 softgel.

Omega 3 Vegan Dagelijkse basisaanvulling omega 3-vetzuren uit plantaardige bronnen voor vegetariërs en veganisten. Met 176 mg ALA uit echium- en lijnzaadolie, 56 mg SDA en 176 mg DHA uit zee-alg.

Omega 3 Krillolie Dagelijkse basisaanvulling omega 3-vetzuren uit krillolie, goed opneembaar door omega 3 gebonden aan fosfolipiden, met astaxanthine als natuurlijke antioxidant. Bevat 120 mg EPA en 55 mg DHA.

GLA & EPA Levert omega-6 en omega-3-vetzuren uit borage- en visolie, waarvan 72 mg GLA en 44 mg EPA per 2 mini softgels.

Omega 3 Kauwgel Dagelijkse basisaanvulling omega 3-vetzuren voor slikgemak in smakelijke, suikervrije kauwgel met betere opneembaarheid. Met 670 mg omega 3-vetzuren per 2 kauwgels. Kijk voor meer informatie op orthica.nl/professional

Al meer dan 30 jaar specialist van Nederlandse bodem in voedingssupplementen

www.orthica.nl

NIEUW!

SPIJSVERTERINGSFORMULE PRO Met gember en artisjok, die de spijsvertering ondersteunen, gecombineerd met vijgcactus en olijfblad .

gember- en artisjokextract (Prodigest®) van kruidenspecialist Indena aangevuld met uniek vijgcactus- en olijfbladextract (Mucosave™) werking onderbouwd met humane studies

Spijsverteringsformule Pro is een voedingssup-

in het bijzonder*. Het is dan ook uitstekend

plement dat bestaat uit twee wetenschappelijk

geschikt voor mensen die op dat vlak wat extra

onderbouwde plantenextracten met de merk-

ondersteuning kunnen gebruiken. Naast gem-

namen Prodigest® en Mucosave™. Het bevat

ber en artisjok bevat het product een bijzonder

gember en artisjok, die erom bekend staan dat

extract uit vijgcactus en olijfblad. Lees meer

ze een positieve invloed hebben op de spijs-

over Spijsverteringsformule Pro op Vitals.nl of

vertering in het algemeen, en de maagfunctie

bel 075-6476050.

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie. Kijk voor meer informatie op Vitals.nl.

ELKE DAG BETER