TCC Magazine Editie 5-2021 by Inspired Publishing

ED ITIE 5 - 2021 - JA A RGA NG 1 1

Een fit en vitaal brein Interview met

Judith Kocken

Waarom worden we verliefd, bang, verdrietig en gelukkig?

Alles draait om een goed gesmeerde darmflora

Kies voor

www.darmflora.nl

Als volwassenen zichzelf genezen, verbetert de leefomgeving van kinderen VOORWOORD

Een interview met Judith Kocken

Pagina 7

Tijd Mijn dochter is dol op knutselen. Als het aan haar ligt, wordt er de hele dag geknutseld. Toen ik las dat er hier in de buurt een knutselclubje is voor kinderen, leek ons dat net iets voor haar. Omdat we ons kind graag willen betrekken bij dit soort dingen, vroeg ik haar of ze naar het knutselclubje wilde. Dat wilde ze zeker. En wel vandaag. Toen ik zei, dat het clubje pas over 2 weken begon, was ze niet blij. Ze wilde vandaag. Toen probeerde ik haar dus uit te leggen, hoeveel twee weken is. En dat lukte uiteraard niet echt. Natuurlijk heeft een kind van 4 nog niet echt besef van tijd. Ja, vandaag en morgen. Maar over 2 weken; dat is wel heel ver vooruitdenken. Toen de eerste zwemles eraan zat te komen, hebben we het anders aangepakt. We hebben de zwemles niet twee weken van tevoren aangekondigd, maar 2 dagen van tevoren. Dat bleek een stuk overzichtelijker. Op zulke momenten vraag ik me altijd af, waarom ik niet wat meer voorbeeld aan mijn kinderen neem. Leven bij de dag en niet verder dan 2 dagen vooruitkijken. Ik weet natuurlijk wel waarom. Omdat het nu eenmaal handiger is om boodschappen in huis te hebben, voordat je ’s avonds allemaal aan tafel schuift of voordat je de wasmachine aan wil zetten omdat er geen schone onderbroeken en sokken zijn. En er zijn nog genoeg andere voorbeelden te noemen waarom het als volwassene handig is om vooruit te kijken en te plannen. Maar af en toe zou ik willen dat ik ook gewoon kind kon zijn en lekker bij de dag kon leven. Daarom plan ik soms een agenda-vrije dag in. Om niets te moeten zodat ik alle tijd heb om te doen wat er die dag op mijn pad komt. Of we gooien op vrijdagavond wat spullen in de caravan om er een weekend op uit te trekken. Onderweg zien we wel wat we nodig hebben en waar we terecht komen. Nu we het er toch over hebben, ik denk dat dat precies is waar ik zin in heb. Agenda dicht en niet racen tegen de klok in. Voor mij is dat een wandeling in het bos. Ik wens je veel leesplezier en hoop dat jij jezelf ook een agenda-vrije dag kunt geven.

Sacha van den Ende Hoofdredacteur

Kinderen van ouders met een verstandelijke beperking: een onzichtbare groep Pagina 13

Therapeut, Coach en Counselor Magazine is een initiatief van:

Een fit en vitaal brein In gesprek met Rineke Dijkinga Pagina 42

TCC Magazine | 3

PROVIFORM HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN

POLICOSANOL BERBERINE Q10

Policosanol Berberine Q10 1 per dag cholesterol formule Extra sterke dosering policosanol 60% Octacosanol Zuiver berberine extract uit de wortels van de Berberis aristata Berberine is goed voor hart- en bloedvaten* Berberine ondersteunt het behoud van een normaal cholesterol gehalte* Ondersteuning door het knoﬂook- en artisjok extract

Samenstelling per vegetarische pullulan capsule: RI%

Bio-actief Co-enzym Q10 Geschikt voor veganisten

Berberis aristata extract (uit 7500 mg berberine) 150 mg

Glazen verpakking voor een betere bescherming van de ingredienten.

Policosanol (60% octacosanol uit suikerrietwas)

20 mg

CavaQ10 (Bio-actief Q10)

30 mg

* = Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Artisjok blad-extract (uit 375 mg artisjok)

75 mg

• Artikelnummer P118: 60 vcaps

Chroom picolinaat

Knoﬂook extract (uit 1125 mg knoﬂook/3% allicine) 75 mg 80 mcg

200

EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT

Voor meer informatie kijk op www.proviform.nl

Inhoud

6 3

INTERVIEW MET Judith Kocken Maar liefst één op de vier kinderen een chronische aandoening. Daarbij gaat het om psychosomatische klachten.

VOORWOORD

CATHELIJNE WILDERVANCK

INHOUDSOPGAVE

INTERVIEW MET

42 47

VERSTANDELIJKE BEPERKING: EEN

VERTROUWEN DOOR

ONZICHTBARE GROEP LILY MENCO EN

TRANSPARANTIE

VERA RAMAKER

VAN HEEST

IN DE BOEKENKAST

NIEUWS

COLUMN WILLEM

PINKSTERBOER

KINDEREN VAN OUDERS MET EEN

DUIDELIJKHEID EN

IN GESPREK MET CATHERINE

IN GESPREK MET RINEKE DIJKINGA EEN FIT EN VITAAL BREIN

JUDITH KOCKEN

COLUMN

MAGNESIUM

COLUMN ROSEGARDEN

HANDBOEK POLYAMORIE

MORGEN STOP IK ECHT! SAMSARA

IN DE BOEKENKAST

ADVERTORIAL

VANUIT EEN ANDERE

WAAROM WORDEN WE

HOEK BEKEKEN

VERLIEFD, BANG, VERDRIETIG

EN GELUKKIG? RIA TEEUW

DE HELENDE WERKING VAN TRUFFELS

IN DE BOEKENKAST

PSYCHOLOGIE EN SPIRITUALITEIT, EEN RELATIE? LENIE VAN SCHIE

TPNET

COLOFON

TCC Magazine | 5

Als volwassenen zichzelf genezen, verbetert de leef omgeving van kinderen 6 | TCC Magazine

INTERVIEW

Interview met

Judith Kocken Volgens kinderarts dr. Judith Kocken (52) heeft maar liefst één op de vier kinderen een chronische aandoening. Daarbij gaat het om psychosomatische klachten die het gevolg zijn van chaos, angst en onrust in onze samenleving, een situatie die verder reikt dan de COVID-problematiek. De oplossing bevindt zich in onze innerlijke wereld. Als we die als volwassene gaan helen, creëren we een gezondere leefomgeving voor zowel onszelf als voor kinderen. Hoe we dat kunnen doen, legt ze uit in haar recent verschenen boek Je bent je eigen medicijn, een nieuw recept van de dokter. Daarin vertelt ze hoe belangrijk het is om onze eigen positieve en minder positieve aspecten te leren kennen, te omarmen, te accepteren en te doorleven. Daarmee geven we kinderen een beter voorbeeld dan zoals we doorgaans nu doen met de focus op een goede baan, succes en veel geld. In de inleiding van haar boek beschrijft ze hoe ze als jong meisje al besloot om de wereld voor kinderen een beetje mooier te maken. Haar moeder had haar tekeningen laten zien waarin ze zichzelf afbeeldde als kinderarts toen ze nog maar 4 jaar oud was. ‘Het was toen al overduidelijk wat ik later voor werk zou gaan doen, dat kwam regelrecht uit mijn hart en ziel. En dat komt het nog steeds iedere dag. Rationeel kan ik het niet verklaren.’ INTUÏTIE Ook dat ze zich als kinderarts zou gaan specialiseren in maag-, darmen leverproblemen, wist ze al heel lang: ‘Ik ben heel intuïtief en voor mijn gevoel zitten intuïtie en innerlijk weten in mijn buik. Toen ik ging studeren, vroeg ik verschillende hoogleraren of ze me meer konden vertellen over intuïtie en waar zich die bevindt in het lichaam. Maar niemand kon het me uitleggen. Aan de ene kant vond ik de studie geweldig, aan de andere kant geloofde ik niet alles. Omdat het zo fysiek was, zo lichamelijk allemaal. Volgens mij zijn wij als mens veel meer dan een verzameling spieren, botten en organen. De buik en de relatie met het gevoel zijn voor mij essentieel en vormen samen een belangrijk brein. Net als dat je denkt met je hersenen en waarneemt met je hart. Destijds was dat nog niet echt bespreekbaar. Mijn innerlijk weten blijf ik volgen, daar ben ik niet vanaf te brengen.’ BUITENBEENTJE Hoewel ze zich destijds al met haar zienswijze onderscheidde van veel van haar collega’s, heeft ze zich daar-

door zelden een buitenbeentje gevoeld. ‘Ik ben trouw aan mijn eigen perceptie van de waarheid, ik hoef niemand te overtuigen. Ook doet het niets af van mijn respect voor collega’s en het gezondheidszorgsysteem. Ik ben oprecht dankbaar dat ik medisch specialist mag zijn in een land als Nederland, dat ik als arts mensen weer terug naar balans mag helpen. Chronische klachten hebben echter een andere aanpak nodig dan acute problemen. Omdat ik een gevoelig mens ben en me goed kan inleven, combineer ik mijn intuïtie met het wetenschappelijke of het fysieke. Ben ik daarin dan een buitenbeentje? Misschien. Ik denk er steeds minder over na. Mijn intuïtie is mijn kompas in het leven.’ DRAAGVLAK Wel ziet Judith, zoals ze zegt, ‘zoveel strijd tussen regulier en alternatief’, terwijl in haar beleving er maar één gezondheidszorg bestaat. ‘Blijkbaar ligt het ook op mijn pad om draagvlak te creëren voor meer gevoel en een meer holistische blik op ziekte en op mensen. Veel gesprekken die ik voer, gaan over hoe ziekte ontstaat en of het mogelijk is jezelf te genezen. Daarin heb ik zelf ook een ontwikkeling doorgemaakt, dit boek had ik tien jaar geleden nog niet kunnen schrijven. Er was tijd voor nodig om me eigen te maken wat ik daarin deel.’ SNEEUWBALLEN Judith heeft drie kinderen die ze heel bewust opvoedt volgens de visie die ze in haar boek uiteenzet. ‘Maar uiteraard heb ook ik sneeuwballen in mijn regenton.’ Ze verwijst hierbij naar een metafoor die ze gebruikt in haar boek om uit te leggen hoe het bewustzijn werkt. Het bovenste deel van de ton bevat het bewuste geheugen en het onderste het onbewuste. Daar bevinden zich toegedekte herinneringen aan pijnlijke ervaringen, gesymboliseerd als ijskoude sneeuwballen. ‘Ik ben en blijf zelf net zo goed work in progress en ben niet per-

TCC Magazine | 7

fect. Als ik een keer onredelijk of te streng ben, zeg ik sorry, dat was niet zo handig. Het ging niet over jou maar over mij. Dat doe ik naar iedereen overigens, niet alleen naar mijn kinderen.’ OVERTUIGINGEN Juist de sneeuwballen die zijn verzameld vóór het achtste levensjaar, hebben volgens Judith grote impact op het verdere leven. Hoe zit het dan met stressvolle ervaringen in de jaren daarna? Judith: ‘Natuurlijk hebben ook die groot effect. Een jong kind denkt echter absoluut, in termen van alles of nooit. Krijg je in je eerste acht levensjaren niet wat je op dat moment nodig hebt, dan kan de pijn overweldigend zijn. Dan heb ik het niet alleen over ouders die een kind iets vreselijks aandoen, maar ook over iets dat we als kind nodig hadden en niet kregen, gewoon omdat het er niet was of omdat het niet gegeven kon worden. Vandaar de metafoor van de regenton. De emoties van zo’n pijnlijke ervaring gaan linea recta naar het onderbewuste deel van je regenton en je overlevingsmechanisme zorgt ervoor dat het daar blijft. Zo creëer je overtuigingen die je de rest van je leven gebruikt om te kunnen overleven. Bijvoorbeeld een denkbeeld dat je alles beter alleen kan doen of dat niemand van je houdt of dat je niet waardevol bent. Het gevolg is dat het lastig wordt om met iemand samen te werken of een ander toe te laten dicht bij je te komen, terwijl dat wel je onderliggende verlangen is. Er waren wellicht momenten dat je het als kind nodig had dat je ouder je troostte toen je verdriet had. Niet om dat verdriet op te lossen, maar om het er gewoon te laten zijn. Wat er mag zijn, hoeven we niet als sneeuwbal weg te stoppen.’

“Als we onszelf genezen en we ontmoeten elkaar daarna, dan verbinden we vanuit het hart.”

MAGNEET In Je bent je eigen medicijn stelt Judith dat kinderen ons vragen om te veranderen. ‘In wezen laat een kind voor een deel zien wat er in de omgeving speelt, het spiegelt ons.’ Op de vraag of ze het boek dan vooral heeft geschreven voor mensen die kinderen hebben, schudt ze haar hoofd. ‘Nee, zeker niet. Er zit een innerlijk kind

8 | TCC Magazine

in jou, in mij en in alle volwassenen die we ontmoeten. Heb je van binnen ongeheelde wonden, dan doen die pijn, je hebt iets nodig en er is een nog niet ingevuld verlangen. Maar wat dat is, zal je nooit meer krijgen omdat het gaat over een gebeurtenis in het verleden. Heel veel ontmoetingen, relaties en omgang met andere mensen zijn gebaseerd op een stuk innerlijke pijn van volwassen mensen die ze als kind hebben opgelopen. We zijn als een magneet. Wanneer ik gewond ben vanbinnen en jij zou dat ook zijn, dan trekken we elkaar aan vanuit die verwondingen. Dat gaat niets moois opleveren. Als we onszelf daarentegen genezen en we ontmoeten elkaar daarna, dan verbinden we vanuit het hart. Dat is heel anders. Dan ben jij vrij en ben ik vrij. Vandaar dat dit een boek is voor volwassenen, of je nu wel of geen kinderen hebt. Ik zie mijn boek als een gebaar dat ik naar mensen maak, dat hoop en vertrouwen geeft. Helen en genezen zijn een proces dat ik iedereen gun.’ HUMAN BEING Judith heeft lang over het boek nagedacht voordat ze het ging schrijven. Ook over de vorm waarin ze dat zou doen. De doorslag om het op te pakken, was het begin van de pandemie: ‘In mijn spreekkamer zag ik dat mensen steeds meer in de problemen kwamen omdat

INTERVIEW

onze binnenwereld toe. Stel, je hebt een lichamelijke klacht. Je kan daarop gaan mopperen. In plaats daarvan kan je het ongemak ook toelaten en er zacht voor zijn. Zo krijg je er een andere relatie mee. Je hoeft niets te doen om je ergens van bewust te worden, het enige is ja zeggen tegen het signaal. In principe is het niet moeilijk om contact te maken met je onbewuste geheugen. Tenslotte willen we niets anders dan helen en genezen. Meditatie kan helpen en diep werken. Daarbij maak je zelf contact met je onderbewuste geheugen door aandacht te geven waar je het gevoel ervaart in je lichaam. Dan komt vanzelf het beeld, de emotie, gedachte of situatie van vroeger naar boven, want het is niet zo dat er altijd dertig hekken rond je onderbewuste staan. Soms wel, dan kost het meer inspanning en is het goed er professionele hulp bij in te roepen. Het is logisch dat je niet vrijwillig tussen je opgeslagen ijskoude sneeuwballen springt, want die gaan over gebeurtenissen die je met je overlevingsmechanisme diep hebt weggeborgen. Wanneer je je veilig voelt bij een zorgverlener, kan deze als spiegel voor je fungeren en je helpen bewust te worden. Zo kan je jezelf genezen.’

ze niet meer naar hun werk of naar school konden. Ze moesten zich meer naar binnen richten en werden daardoor geconfronteerd met zichzelf. Dat markeerde voor mij het moment om met het boek te beginnen. Om mensen door te geven dat we de oplossing voor onze vragen juist in onze binnenwereld kunnen vinden, niet ergens daarbuiten.’ Over de spirituele aspecten van het boek zegt ze: ‘Die zijn niet iets waarmee ik nu pas naar buiten treed. Ik merk een grote behoefte aan zingeving bij veel mensen, zowel binnen als buiten de gezondheidszorg. Steeds meer mensen erkennen dat we een spiritueel wezen zijn in een stoffelijk lichaam. Het Engelse woord voor mens is dan ook human being. Human gaat over de buitenkant, je lichaam en being over de binnenkant, je binnenwereld.’ SIGNAAL De kern van haar boodschap is dat je je zelfgenezend vermogen kan activeren met doorvoelen wat niet eerder gevoeld kon worden. De overdrachtelijke sneeuwballen dus. Dat roept de vraag op hoe je dat voor elkaar krijgt met iets waar je op bewust niveau geen weet van hebt. ‘Genezen is een proces,’ legt ze uit. ‘Het gaat niet over een moment met een aan- en uitknop. Je lichaam geeft informatie over wat je je nog niet eerder bewust was. En in de loop van ons leven nemen de signalen uit

PROTOCOL Judith concludeert in haar boek daarom dat bij chronische aandoeningen op volwassen leeftijd een holistische aanpak standaard onderdeel van de medische behandeling zou moeten zijn. Op de vraag of ze hiermee pleit voor een ander medisch protocol dan nu gebruikelijk is, antwoordt ze: ‘Op dit moment wordt er met een biomedisch behandelmodel gewerkt, dat is gericht op symptomen bestrijden. Dus hetzelfde protocol als bij acute problemen. Als arts hebben we niet geleerd hoe we met chronische klachten en problemen kunnen omgaan. Daarentegen nemen die in deze tijd wel toe. Het mooie is, dat langzamerhand steeds meer

Dr. Judith M. Kocken is kinderarts, wetenschappelijk onderzoeker en arts voor leefstijlgeneeskunde. Ze heeft zich gespecialiseerd in maag-, darmen leverproblemen. In 2014 richtte ze Kinderbuik & co© op, een medisch specialistische praktijk voor kinderen en jongeren met langdurige lichamelijke of psychosociale klachten en hun ouders (Bussum). Eerder verschenen haar boeken Kinderbuik, Happy Tummy en Healthy Soul Healthy Body.

TCC Magazine | 9

NIEUW!

Liposomale producten in poedervorm

Hoge biologische beschikbaarheid •

Natuurlijke productiemethode •

Neutrale smaak •

Lang houdbaar •

Hoeft niet gekoeld bewaard

NIEUW: Liposomale Curcumine, Glutathion en Magnesium Naast de Liposomale Vitamine C en de Liposomale Multi, voegt Epigenar nu drie nieuwe liposomale producten aan het assortiment toe: Curcumine, Glutathion en Magnesium. De liposomale producten van Epigenar zijn met LipoCellTech™ geproduceerd. De methode die hierbij gebruikt wordt bootst de natuur na. Liposomale supplementen worden tot 20x beter opgenomen dan reguliere supplementen. Epigenar maakt daarbij uitsluitend gebruik van een speciale droge vorm, die belangrijke voordelen biedt boven de gangbare vloeibare liposomale producten. Het gepatenteerde natuurlijk productieproces vindt plaats zonder toepassing van chemicaliën, hoge druk of hitte. Dit resulteert in een puur liposomaal poeder.

Neem voor een grati gratis testbuisje, productinformatie en wetenschappelijke informatie contact met ons op. TS Health Products, Harderwijk, NL | Info: 0341 - 46 21 46 | info@tshealthproducts.nl

INTERVIEW

artsen zich ervan bewust worden dat er meer nodig is dan alleen medicatie om mensen te ondersteunen. Want het gaat over hoe je iemand begeleidt bij leren op een gezonde manier met zichzelf om te gaan en dat je die leert de regie van zijn of haar leven in eigen handen te nemen. Met aandacht voor stress, gewoonten en patronen. Het draait om menszijn.’

Je bent je eigen medicijn biedt een recept om te luisteren naar de signalen van je lichaam en zo in contact te komen met je onderbewuste. Arts en auteur dr. Roy Martina schreef het voorwoord. Het boek verscheen dit voorjaar bij uitgeverij Hajefa, ISBN9789463310307.

FLOW VAN CREATIE Op verschillende plekken heeft Judith in haar boek tekst afgewisseld met oefeningen en citaten van onder andere Rumi en Carl Jung. Ook staan er hier en daar stukjes tekst van haarzelf die doen denken aan gedichten. Ze zegt hierover: ‘Als beelddenker geef ik voorrang aan het gevoel in mezelf. Dit is een manier om mezelf uit te drukken. Wanneer ik in die flow van creatie ben, wat het dan ook is, word ik me bewust van wat er bij mezelf speelt. Door mijn rechterhersenhelft te gebruiken kan ik verwerken wat ik meemaak. Daarom schrijf ik graag. Ik geloof dat we als mens gespiegeld worden in de thema’s die in ons leven aandacht vragen. De werkelijkheid die ik zie, heb ik gecreëerd in mezelf. Dus al die kinderen en ouders die naar mijn praktijk komen met hun klachten en problemen, spiegelen mij iets. Zo zie ik het leven. We zijn in onze samenleving meer met elkaar verbonden dan we in de gaten hebben.

“We kunnen zóveel leren van ons lichaam en hoe dat functioneert, want het heeft een een-op-eenrelatie met onze binnenwereld.”

Zodra we ons dat realiseren, voelen we ons niet meer alleen in ons verhaal of met onze achtergrond. Je overlevingsmechanisme kan zich bijvoorbeeld uiten in de rode draad in je leven. Als je er een andere relatie mee aangaat, ga je ook

anders naar het leven kijken. Je ziet niet alweer die donkere wolken in de lucht, je krijgt ook oog voor het zonnetje.’ BRIL Judith hoopt dat haar boek mensen houvast, steun, vertrouwen en inspiratie zal bieden. ‘We kunnen zóveel leren van ons lichaam en hoe dat functioneert, want het heeft een een-op-een-relatie met onze binnenwereld. Als je daar aandacht aan geeft, zal je leven veranderen, dat kan niet anders. We zijn te vaak afhankelijk van situaties en omstandigheden buiten onszelf. Echter, als we soeverein zijn en jij en ik dat voorleven aan anderen, zullen we daarmee onze omgeving inspireren. We hebben rolmodellen nodig. Ben jij bereid om rolmodel te zijn in wie je bent en wat je doet? Zo ja, dan is mijn missie geslaagd. Want het grootste cadeau dat je jezelf kan geven, is jezelf genezen. Dan kijk je niet langer door de bril van beperkt, tekort, moeilijk en zwaar, maar door die van vrijheid, zachtheid en verbinding: de bril van overvloed. Je hebt ze allebei, maar jij kiest welke je ’s ochtends opzet.’ www.kinderbuikenco.nl

TCC Magazine | 11

Adviseert u al Vitakruid in uw praktijk?

Populairste merk volgens Google

Compleet assortiment

Toegang tot 350.000 consumenten

Vitakruid is het meest

Een compleet, up-to-date

Een gratis vermelding als verkooppunt

gezochte supplementenmerk

en hoogwaardig

op vitakruid.nl: toegang tot 350.000 advies-

volgens Google Trends.

assortiment.

behoevende consumenten per maand.

1

Vraag een zakelijk account aan op zakelijk.vitakruid.nl

2 

Plaats uw installatieorder

3 

Meld u aan als verkooppunt en ervaar de vele voordelen

zakelijk.vitakruid.nl

Liever geen voorraad of verkooppunt? Bekijk dan het commissiesysteem op zakelijk.vitakruid.nl

IN GROEPSGELUK GESPREK MET

Duidelijkheid en vertrouwen door transparantie In gesprek met Catherine van Heest over het creëren van meer gelijkwaardigheid binnen de Nederlandse gezondheidszorg. Catherine van Heest is directeur van Care for Women. Dit is een organisatie op het gebied van vrouwen en hormonale problemen. “Toen ik ruim 20 jaar geleden begon, was er weinig kennis over hormonale problemen zoals de overgang en menstruatie. We wisten niet goed of we het goed deden. Daarom zijn we gaan meten wat de effectiviteit van onze behandelingen was. Dit proces hebben we geautomatiseerd en steeds een beetje verbeterd en toen konden we practice based evidence gaan werken. Dit wil zeggen dat we in de praktijk meten wat de effectiviteit van de behandeling is en dit onze cliënt ook laten zien. Onze cliënten reageren zeer positief op deze werkwijze. Ze vinden het professioneel, hebben meer vertrouwen in onze behandelingen en voelen zich er meer bij betrokken. Bovendien kunnen we nu aantonen dat we kwaliteit leveren en dat de behandelingen effectief zijn. Het resultaat is dat we inmiddels ook in ziekenhuizen werken en met huisartsen samenwerken. Bovendien krijgen we goede vergoedingen voor onze consulten. We hebben inmiddels zelfs via een zorgverzekeraar een contract voor het bedrijfsleven gekregen.”

kwakzalver. Maar het meest betreurenswaardige vind ikzelf, dat we niet op de Zorgkaart Nederland mogen staan. Wij worden niet erkend door de partij waar we het voor doen, namelijk de patiënten. Nederland telt ongeveer 17 en een half miljoen inwoners en minder dan 2 miljoen maakt gebruik van de complementaire zorg. Wat zegt dat? Waarom is het geen logische stap om naar bijvoorbeeld een osteopaat te gaan? Wanneer je dit gaat navragen, blijkt het antwoord heel simpel. Onzekerheid. Ze weten niet wat ze bijvoorbeeld van een acupuncturist of een orthomoleculair therapeut kunnen verwachten. En waarom niet? Omdat er zoveel geneeswijzen zijn en omdat we onvoldoende de effectiviteit van onze zorg onderbouwd hebben. We kunnen vaak niet goed laten zien dat onze behandelingen wel degelijk effectief zijn en dat we wel degelijk goede zorg leveren. Dat vertrouwen ontbreekt, niet alleen bij de patiënt, maar ook bij onze collega’s uit de reguliere zorg. Samenwerking is vaak moeizaam en dat is jammer. Juist een goede samenwerking zou de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland ten goede komen. Daar moeten we iets aan doen en dat zouden we als complementair veld ook moeten willen.”

COMPLEMENTAIRE ZORG ONDERGESCHIKT “Niet alleen is complementaire zorg vaak ondergeschikt aan reguliere zorg, maar ook ons imago helpt ons niet. Een aantal concrete voorbeelden laten dit zien. Toen de lockdown kwam, moesten de complementaire praktijken dicht. De vergoedingen door zorgverzekeraars voor complementaire behandelingen worden steeds lager en steeds minder beroepsorganisaties worden nog vergoed. Bij de btw-discussie over vrijstelling tellen we niet mee. Als er iets misgaat met onze zorg, staan we gelijk volop in de media als een soort

TCC Magazine | 13

"Met het aantonen van onze effectiviteit en het bieden van transparantie creëren we duidelijkheid en vertrouwen." GEZAMENLIJK OPTREKKEN NAAR GELIJKWAARDIGHEID “Een jaar of 5 geleden werd ik benaderd door 5 beroepsorganisaties die ook graag practice based evidence wilden werken. Samen zijn we gaan kijken of we transparantie konden bieden in wat wij doen als complementair therapeuten. Ons doel is helder en eenduidig: een Nederlandse gezondheidszorg met meer diversiteit in effectieve behandelingen, waardoor patiënten meer keuze hebben en waarbij samengewerkt wordt tussen reguliere en complementaire zorgverleners. Om dit doel te bereiken hebben we met elkaar, de 6 beroepsorganisaties, een tool laten ontwikkelen, EviCare. Dit elektronische cliëntendossier is speciaal ontwikkeld voor de complementaire zorg dóór therapeuten en bevat een methode waarmee therapeuten practice based evidecce kunnen werken. Afgelopen jaar ben ik in gesprek gekomen met Zilveren Kruis Achmea over ons gezamenlijke initiatief en heb hun uitgelegd waarom die gelijkwaardigheid binnen de Nederlandse Gezondheidszorg zo belangrijk is. Hun reactie was enorm enthousiast. Ik heb duidelijk aangegeven dat het ons niet zo zeer gaat om vergoedingen of inkoopbeleid, maar om het creëren van meer gelijkwaardigheid binnen de Nederlandse gezondheidszorg. Met als gevolg dat de patiënt meer keuzemogelijkheden krijgt op basis van effectiviteit, kwaliteit en klanttevredenheid. Dit zal uiteindelijk de kwaliteit van de gezondheidszorg ten goede komen en daarmee zullen ook de kosten dalen. Wij denken dat we deze gelijkwaardigheid kunnen bereiken, wanneer we transparant zijn in wat wij doen en onze effectiviteit gaan aantonen. Toen is het idee ontstaan om een positon paper te schrijven en gezamenlijk op te trekken met het gehele speelveld, dus de beroepsorganisaties, de zorgverzekeraars én de patiëntenorganisaties. Zeker deze laatste groep is hierin essentieel. Zowel wij, als het complementaire veld, als de zorgverzekeraar bestaan immers omdat er patiënten zijn. Wat ons betreft zijn zij de belangrijkste partij. Toen we met hen contact zochten en vertelden dat wij door practice based evidence te gaan werken transparantie wilde geven als het gaat om onze effectiviteit, bleken ze waanzinnig positief te reageerden op ons initiatief. Zij gaven aan dat dit is, waar de patiënt al jaren op zit te wachten. Zij wilde dan ook graag onderdeel zijn van de position paper. Meerdere patiëntenorganisaties hebben zich dan ook al aangemeld.”

14 | TCC Magazine

GEDEELDE WENS “Waar we nu voor staan, is het inventariseren van welke organisaties het initiatief van de position paper willen ondersteunen en bereid zijn om samen met ons op te trekken om deze verandering tot stand te brengen. De positon paper beschrijft de verandering die we in gang willen zetten. De wens van patiëntenorganisaties is, dat patiënten meer transparantie en keuzemogelijkheden in de Nederlandse gezondheidszorg willen. De zorgverzekeraars hebben de wens gerichter kwalitatieve zorg in te kunnen kopen. Bij de therapeuten ten slotte bestaat de wens dat zij als zorgverlener serieus genomen willen worden en meer gelijkwaardigheid willen binnen die Nederlandse gezondheidszorg waardoor er ook beter samengewerkt kan worden. Voor alle partijen geldt dat transparantie in kwaliteit en effectiviteit het antwoord kan zijn op de behoefte die iedereen heeft. Daar vinden we elkaar. Verandering is voor iedereen noodzakelijk. Dat maakt het voor iedereen beter. Met het aantonen van onze effectiviteit en het bieden van transparantie creëren we duidelijkheid en vertrouwen.” DE POSITION PAPER De position paper ligt inmiddels bij Zilveren Kruis Achmea en gaat ook naar de andere zorgverzekeraars. Meerdere grote verzekeraars hebben positief op deze ontwikkeling gereageerd. Inmiddels hebben bijna 40 organisaties zich aangesloten en er komen nog steeds aanmeldingen binnen. De position paper gaat om visie. Het eigen vertrouwen in de eigen behandelingen. Trots zijn op het vak dat we met zoveel passie uitoefenen en op de bereidheid dit aan de patiënt te laten zien. Wij willen niet meer reageren vanuit verdediging. We gaan uit van eigen kracht en niet van angst. Dat is waar we met de position paper voor staan. Wij zijn met elkaar niet bang voor deze grote verandering, want we weten wat we waard zijn en we zijn bereid om te veranderen. Wij vinden dat complementaire zorg net zo belangrijk en effectief is als reguliere zorg. Hoogstens is de insteek anders, maar de zorg is net zo effectief. Ook daar moet een patiënt voor kunnen kiezen. Met een gezamenlijke Nederlandse gezondheidszorg, gebaseerd op gelijkwaardigheid, kunnen we dit doel bereiken.”

IN GROEPSGELUK GESPREK MET

EviCare, waar Care for Women mee werkt en dat door 6 beroepsorganisaties uit de complementaire zorg is ontwikkeld, is de praktijksoftware voor therapeuten die de effectiviteit van hun behandelingen willen meten om zo specifieker en effectiever te behandelen. Met EviCare kunnen therapeuten de effectiviteit van hun behandelingen aantonen. EviCare bevat bovendien alles om professioneel en efficiënt te werken in de praktijk, zoals cliëntendossiers, agendabeheer, facturatie, onderzoeksresultaten, rapportage en financiële administratie. Hierdoor wordt veel administratief gedoe bespaart en levert het tijd op i.p.v. dat het tijd kost. Het is ontwikkeld door therapeuten zelf en daarom helemaal gericht op dit vakgebied. Bovendien is EviCare heel simpel in het gebruik. Therapeuten die werken met EviCare, komen in aanmerking voor het Keurmerk ‘Aantoonbaar Beter’. Dit kunnen ze aan hun cliënten laten zien. Ook krijgen ze een vermelding op therapeutenkaart.nl. Dat geeft de client vertrouwen. EviCare is door de onafhankelijke keuringsdienst KIWA goedgekeurd en voldoet aan de hoogst gestelde veiligheidseisen voor het opslaan van medische gegevens, vergelijkbaar met die van ziekenhuizen. De gegevens in EviCare zijn goed beveiligd en bovendien heeft de cliënt altijd de mogelijkheid ze op te vragen of te laten verwijderen. www.evicare.nl

RICK DENKERS OVER HET INITIATIEF “De NFG steunt het initiatief van Catherine. Het is ons uit het hart gegrepen dat de branche zich meer moet richten op evidence based/ practice based werken. Want: op het moment dat wij kunnen aantonen dat het werkt dat we doen – en dat weten we – betekent dat de onderhandelingen met de zorgverzekeraars een ander karakter zullen krijgen. Ook zullen we bijvoorbeeld door Gemeenten (WMO) serieuzer genomen worden. Care for Women heeft een voortouw genomen die een unieke kans biedt voor de complementaire zorg. Zilveren Kruis staat zeer welwillend tegenover het initiatief en is bereid fors ruimere vergoedingen te geven voor de complementaire zorg vermits we cijfers kunnen aanleveren. Zilveren Kruis is de organisatie binnen de Achmae-groep die afspraken maakt met de complementaire branche. Dat betekent dus dat de reikwijdte van dit project veel breder is. Daarnaast weten wij dat de andere drie grote zorgverzekeraars met belangstelling naar dit project kijken. Een unieke kans dus om aan te tonen, maar ook om als branche eenheid en samenwerking te tonen! De komende tijd zullen we hard aan de slag gaan om ook vanuit de NFG cijfers te kunnen aanleveren. Wij zijn ervan overtuigd dat wat onze leden doen, daadwerkelijk leidt tot een verbetering van gezondheid van de cliënten.”

TCC Magazine | 15

the gut feeling Wie goed voor de darmen zorgt, voedt de hele gezondheid. Vergroot uw kennis over de darmen en het microbioom. Kijk voor actuele cursussen, workshops en webinars op www.naturafoundation.com/the-gut-feeling.

Workshop on demand Darmen herstelplan

8 daagse cursus energie en systeemdenken

8 daagse cursus voeding en preventie

Vanaf 8 november 2021 Online

16 november 2021 Online

18 januari 2022 Online

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

De emotie encyclopedie ‘Je bent niet boos, het is aan het boze in jou’ Emoties: je zit er vaak vol van, ze zijn je soms tot last, je kunt er gebruik van maken en er kan net zo gemakkelijk misbruik van gemaakt worden. Emoties en gevoelens zijn de richtingaanwijzers in het leven, wordt ook weleens gezegd. Ze vertellen je hoe het met je gaat en wijzen de weg naar dat wat je verlangt, waar je behoeftes liggen en waar je grenzen liggen. Maar, hoeveel emoties zijn er? En wat betekenen ze precies? De emotie encyclopedie van Vera Helleman zet maar liefst 350 emoties en gemoedstoestanden voor je op een rijtje. Ik ben onder de indruk van deze gigantische hoeveelheid aan emoties, gevoelens en gemoedstoestanden. Wat een monnikenwerk om deze encyclopedie samen te stellen! Hier is duidelijk een vrouw met een missie aan het werk geweest. Vera Helleman ordent de emoties in 8 groepen en geeft daarna per groep de aanverwante emoties aan. Daarna wordt iedere emotie verder uitgediept. Per emotie gaat zij in op het

De emotie encyclopedie ‘Je bent niet boos, het is aan het boze in jou’ Vera Helleman Uitgeverij Leven in Vrijheid ISBN 9789492073020 Recensie door: Anja van de Weerd

energetische gevoel ervan, wat de emotie vervolgens wil vertellen en wat die van je vraagt (en hierin liggen, verpakt, enige adviezen en tips). Ik merk dat ik het lastig vind om de energetische uitleg ten volle te snappen. Als handvat wordt in de lijst van de onderverdeling van groepen op een schaal aangegeven hoeveel Hertz de emotie is ten opzichte van de andere emoties uit de groep. Hier val ik door de mand: mijn kennis over Hertz is heel erg beperkt, blijkt nu. Ik kom niet verder dan een zure flashback van een middelbare school met een schoolbord met wat gekrabbel, een boek waar ik niets van begreep en een leerkracht die ik moest beloven het vak natuurkunde onmiddellijk te laten vallen wanneer de gelegenheid zich voordeed. Het laat mij nu in ieder geval achter met vragen als: kun je emoties dan meten in Hertz? Wat meet je dan? Hoe doe je dat? Hoe is het onderzocht? Het wordt helaas niet uitgelegd en dat vind ik persoonlijk jammer, want het maakt me wel nieuwsgierig. Het zal ongetwijfeld een bewuste keuze zijn geweest om dit niet uit te diepen. Maar ik heb wel het gevoel dat ik in ieder geval deze informatie nodig heb om alles ten volle te begrijpen (denk ik…). De omschrijvingen van de emoties zijn soms erg knap en rakend. Zoals de door mij gekozen ondertitel: Jij bent niet boos, het is aan het boze in jou. Hiervan zegt de auteur: ‘emoties zijn werkwoorden en zijn altijd in beweging. Ze komen opnieuw(!) als je de gedachte erachter blijft geloven. Emoties geven zodoende een proces weer.’ En dat is toch mooi gezegd. De emotie die we ervaren en zien, kan een uiting zijn van iets wat eronder verborgen ligt. En omdat dát soms lastig te vinden is kan, de De emotie encyclopedie van pas komen. Het naslagwerk is ook verschenen als app en als gesproken boek.

TCC Magazine | 17

Muziektherapie helpt tegen depressie Depressie is in Nederland, net als in de rest van de wereld, een veelvoorkomend probleem. Vaak ontstaat een depressie al op jonge leeftijd. Wordt een depressie niet behandeld, dan kan deze chronisch worden. Promovenda Sonja Aalbers ontwikkelde een muziektherapeutisch programma dat tot doel heeft depressieve klachten te verminderen en emotieregulatie te verbeteren en onderzocht het effect ervan op jongvolwassen studenten. Aalbers concludeert dat muziektherapie toegevoegd aan een standaardbehandeling effectief is om depressieve symptomen en angst te verminderen en het sociaal, beroepsmatig en psychologisch functioneren te verbeteren. Ook stelt zij dat muziektherapie even effectief is als andere vormen van psychologische behandelingen. Er zijn bovendien aanwijzingen dat het nieuw ontwikkelde EIMT veelbelovend is als preventieve, op zichzelf staande muziektherapeutische aanpak om depressieve symptomen, angstsymptomen en negatieve gevoelens te verminderen en emotieregulatie te verbeteren bij jongvolwassen studenten met depressieve klachten in een hogeschoolcontext. Of de ontwikkelde preventieve aanpak ook werkt bij andere leeftijdsgroepen en doelgroepen met depressieve symptomen moet nog verder onderzocht worden. WWW.OU.NL

Kindertrauma geeft ook lichamelijke klachten in volwassen leven Volwassenen die in hun jeugd misbruikt, mishandeld of verwaarloosd zijn, hebben aanzienlijk meer kans op chronische lichamelijke ziekten, al dan niet in combinatie met psychische problemen. Dat blijkt uit onderzoek van de VU en het Trimbos-instituut. Dat het meemaken van seksueel misbruik, fysieke of psychische mishandeling of verwaarlozing in de jeugd een sterke voorspeller is van het ontwikkelen van een psychische aandoening op volwassen leeftijd, was al bekend. Ook komt er steeds meer bewijs voor het verband tussen trauma’s in de kindertijd en lichamelijke ziekten tijdens het volwassen leven. De VU en het Trimbos-instituut onderzochten of kindertrauma’s de kans op verschillende lichamelijke ziekten op volwassen leeftijd vergroten, waarbij zij tevens keken in welke mate psychische aandoeningen hierin een rol speelden. Ruim een kwart van de volwassenen geeft aan voor het 16e levensjaar één of meerdere malen geconfronteerd te zijn geweest met misbruik, mishandeling of verwaarlozing. Naarmate de ernst of frequentie van de traumatische ervaring(en) in de kindertijd toenam(en), ontwikkelden zich ook vaker psychische aandoeningen (angststoornis, depressie of

18 | TCC Magazine

verslaving) of chronische lichamelijke ziekten (migraine, spijsverteringsstoornis, spier-, gewrichts- of longaandoening) op volwassen leeftijd. Degenen die aangaven veelvuldig blootgesteld te zijn geweest aan kindertrauma, hadden 2,5 keer vaker kans op twee of meer van deze lichamelijke ziekten. Het verband tussen kindertrauma en lichamelijke ziekten op volwassen leeftijd hing in ongeveer de helft van de gevallen samen met de aanwezigheid van angsten depressieve stoornissen. WWW.TRIMBOS.NL

NIEUWS

Te veel vrije tijd net zo stressvol als te weinig Veel mensen hebben het te druk en ervaren een gebrek aan vrije tijd. Als de hoeveelheid vrije tijd toeneemt, voelen mensen zich gelukkiger. Maar dit is tot op een bepaalde hoogte. Als je te veel vrije tijd hebt, neemt de hoeveelheid stress weer toe en het gevoel van welzijn af. Dat ontdekten Amerikaanse onderzoekers na een serie van studies. TUSSEN 2 EN 5 UUR PER DAG Eerst analyseerden de onderzoekers data van ruim 21.000 mensen die deelnamen aan een studie naar invulling van hun tijd. De deelnemers hielden gedetailleerd bij wat ze deden gedurende 24 uur. Ook hielden ze bij hoe hun gevoel van welzijn was. Als de mate van vrije tijd toenam, steeg ook de score op het welzijn. Maar na zo’n 2 uur stabiliseerde de toename. Na 5 uur nam het gevoel van welzijn juist weer af. Vervolgens bekeken de onderzoekers data uit een ander onderzoek onder ruim 13.000 werkende Amerikanen. In dit onderzoek was gevraagd naar vrije tijd en tevredenheid over het leven. Ook hier vonden de onderzoekers dat meer vrije tijd samenging met meer tevredenheid, totdat mensen het gevoel hadden te veel vrije tijd te hebben. Ook het hebben van een doel tijdens de vrije tijd lijkt belangrijk te zijn voor het ervaren van welzijn en tevredenheid met het leven, concluderen de onderzoekers. WWW.NIEUWSVOORDIETISTEN.NL/ TE-VEEL-VRIJE-TIJD-NET-ZO-STRESSVOL-ALS-TE-WEINIG/

Diepe schulden trigger voor angst en depressie Moeilijk aflosbare schulden kunnen leiden tot depressie, angsten, alcoholproblemen en andere psychische aandoeningen blijkt uit grootschalig bevolkingsonderzoek. Dat is iets om op te letten nu veel coronasteun afloopt. Na drie jaar hebben mentaal gezonde mensen met moeilijk aflosbare schulden drie keer meer kans op psychische aandoeningen dan mensen zonder geldzorgen. Mensen die al een psychische aandoening hadden voordat de schulden ontstonden, herstellen slechter. Na drie jaar hebben ze vier keer meer kans nog steeds een psychische aandoening te hebben dan mensen zonder diepe schulden. Het gaat om depressiestoornissen, angststoornissen en middelenverslaving. “Geldproblemen hebben grote invloed op de psychische gezondheid van mensen en de mate waarin mensen met psychische problemen herstellen”, zegt onderzoeker Margreet ten Have. Volgens haar is iets om rekening mee te houden nu veel coronamaatregelen aflopen en mogelijk meer Nederlanders met moeilijk aflosbare schulden te maken krijgen. WWW.TRIMBOS.NL

TCC Magazine | 19

Transformeer met IEMT!

O Be -con oo fo rd rm eli g ng ea cu ccr rsi ed ste ite n 9 erd +

Welzijn Stressreductie Preventie burn-out Traumabehandeling Persoonlijke groei

Transformeer als mens én als professional! Wil jij verlichting brengen bij je cliënten met een innovatieve methodiek? Dat kan sneller en effectiever dan je ooit had durven dromen! In een 5daagse IEMT-training leer je hoe je emoties, overtuigingen en ervaringen gebruikt als ingang voor transformatie. Tijdens de training: Ga je de diepte in met zachtheid, zonder dat je je verhaal hoeft te vertellen. Laat je zelf je eigen vervelende emoties, herinneringen en stress los. Ontdek je hoe je identiteit hierdoor een upgrade krijgt. Nieuwsgierig? Lees meer op www.iemt-training.nl. Kom IEMT zelf ervaren tijdens een gratis kennismakingsworkshop. Of duik meteen in het diepe en meld je aan.

COLUMN

Gewoon, een bijzonder woord ‘Ik moet mezelf gewoon een schop onder m’n komt geven.’ ‘Ik moet het gewoon een plekje geven.’ ‘Ik moet gewoon wat vaker nee zeggen.’ Ik hoor ze vaak in mijn praktijk, dit soort opdrachten die mensen zichzelf geven. Het bijwoord ‘gewoon’ viel me daarbij aanvankelijk nauwelijks op. Als je het zou weglaten, verandert er niets aan de letterlijke betekenis van de zin. Met of zonder ‘gewoon’ blijft de boodschap dat iemand vindt dat hij iets ‘een plekje moet geven’ of wat vaker ‘nee’ moet zeggen. ‘Gewoon’ vestigt niet de aandacht op zichzelf. Het is alsof het wil zeggen: let maar niet op mij, ik sta hier ‘gewoon’, als een gast die de hele avond stilletje toekijkt zonder werkelijk mee te doen aan het feest. Het werkwoord ‘moeten’, dat ook in al die zinnen voorkomt, krijgt veel meer aandacht. Toen ik uiteindelijk mijn aandacht richtte op dat ‘gewoon’, zag ik dat er een goede reden is waarom dat woord altijd half verborgen en enigszins nonchalant in de schaduw van zulke zinnen staat. Het wordt niet gebruikt om iets uit te drukken of om iets duidelijk te maken, maar staat daar juist om dingen te verbergen en te verhullen. Achter het woord ‘gewoon’ schuilt onbegrip, onmacht, zelfverwijt en soms zelfs sluimerende wanhoop. Als een cliënte zegt dat ze haar boosheid ‘gewoon’ moet loslaten, bedoelt ze daarmee dat ze vindt dat het gewoon en eenvoudig zou moeten zijn om die boosheid los te laten. Ze durft niet te erkennen dat ze eigenlijk niet weet hoe dat moet en dat het haar daarom steeds niet lukt. Ze vindt dat misschien stom van zichzelf. Misschien heeft een vriendin het met de beste bedoelingen tegen haar gezegd – ‘Ach meid, je moet het gewoon loslaten’– waarbij andere vriendinnen instemmend knikten van achter hun muntthee of cappuccino. Zij weten kennelijk wel hoe dat moet: gewoon loslaten. En dus blijft ze zichzelf steeds diezelfde opdracht geven en probeert ze het ‘gewoon’ nog een keer als ze zich boos en gefrustreerd voelt: ‘Laat het nou toch gewoon los!’ Maar het vertrouwen dat het ooit zal lukken, sijpelt langzaam weg.

Willem Pinksterboer heeft een praktijk voor oosterse geneeswijzen en is als docent verbonden aan acupunctuuropleiding TCMA. Hij schrijft artikelen en geeft lezingen over filosofie, zingeving, gezondheid en de positie van de alternatieve geneeswijzen in de gezondheidszorg. www.willempinksterboer.com

Het woord ‘gewoon’ wordt ingevoegd in allerlei adviezen en opdrachten die we elkaar geven, zoals ‘Je moet gewoon die knop omzetten’, ‘Je moet gewoon beter je best doen’ en (misschien wel de allermooiste) het woedend uitgesproken ‘Je moet gewoon normaal doen!’ Wie het woord gebruikt als hij een advies of opdracht geeft, werpt er een rookgordijn mee op. Als iemand zoiets tegen je zegt, durf je niet te vragen hoe dat dan precies in z’n werk gaat, die knop omzetten of normaal doen. ‘Gewoon’ suggereert dat je wel een enorme sukkel bent als je dat niet begrijpt. Jouw falen zit al in de boodschap ingebakken, dus de meeste mensen houden hun mond. Maar dat zou je niet moeten doen, want degene die je zo’n advies geeft, probeert door ‘gewoon’ in de zin te knutselen te verdoezelen dat hij het zelf ook niet weet. Ik ben alert op dat woord ‘gewoon’ en stel er vaak vragen over. Welk onvermogen verwijt je jezelf? Wat doet dat met je? Is de opdracht die je jezelf geeft, wel echt nodig om je probleem op te lossen? En als dat het geval is, zullen we dan eens kijken wat je nodig hebt om het wel te laten lukken? Stilstaan bij ‘gewoon’ kan me helpen de hulpvraag van cliënten te beantwoorden, maar een nog belangrijker reden waarom ik het woord aandachtig onderzoek is, dat mensen op die manier ontdekken dat, als je goed kijkt, helemaal niets in het leven gewoon blijkt te zijn.

TCC Magazine | 21

g n i g e w e b n i er n t ar Je p

Wobenzym® sport:

Wobenzym® plus:

• Voedingssupplement

Enzymcomplex aangevuld • met Vitamine D voor het behoud van soepele spieren • en vitamine C voor het behoud van gezond kraakbeen

• Met vitamine C voor extra weerstand bij lichamelijke inspanning1 • 4-5 dagen voor aanvang van de training of tijdens de training 1. Een gunstig effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 200 mg Vitamine C naast de aanbevolen dagelijkse inname van Vitamine C.

www.wobenzym.nl

DOSSIER

Magnesium is het op drie na meest voorkomende kation in ons lichaam en intracellulair komt het na kalium het meest voor. Magnesium is een activator in meer dan 600 metabole reacties, waaronder energieproductie, synthese van eiwit en nucleïnezuur, celgroei en -deling en bescherming van celmembranen. Als calciumantagonist reguleert het de neurotransmitters, spiercontractie en –ontspanning en heeft zo invloed op onder meer hersenen zenuwfuncties, (hart)spierwerking, neuromusculaire aansturing, spiertonus en bloeddruk. Het menselijk lichaam bevat bij benadering 24 gram magnesium. Magnesium ligt voornamelijk opgeslagen in bot (60%), spier (20%) en in zachte weefsels (20%). Minder dan 1% bevindt zich in het bloed. Magnesium draagt bij aan extra energie bij vermoeidheid en is gunstig voor een goede geestelijke balans. Bovendien is magnesium belangrijk voor het energiemetabolisme want het speelt een rol in de citroenzuurcyclus en het draagt bij aan de instandhouding van sterke botten. Magnesiumsuppletie kan worden ingezet ter ondersteuning van de slaap en bij de behandeling van slapeloosheid, depressies en lawaaidoofheid. WERKINGSMECHANISME EN FUNCTIE Elektrolytenbalans Magnesium is een endogene regulator van verschillende elektrolyten. Magnesium is nodig voor activering van de natrium-kaliumpomp die natrium de cel uitpompt en kalium erin. Daardoor beïnvloedt magnesium de membraanpotentiaal. Bij magnesiumtekort is er dus onvoldoende magnesium en kalium in de cel aanwezig, waardoor de cellulaire functies ernstig kunnen worden verstoord (Wester, 1992).

Calciumantagonisme Het magnesium- en calciummetabolisme zijn nauw met elkaar verbonden. Magnesium is een calciumantagonist: verscheidene enzymen die geactiveerd worden door magnesium, worden juist geremd door calcium (de Baaij, 2015). Als calciumantagonist reguleert magnesium de neurotransmittervrijgifte, spiercontractie en -ontspanning. Het gevolg hiervan is dat magnesium een cruciale rol speelt bij de hartspierfunctie, neuromusculaire functies, spierspanning, bloeddruk en andere belangrijke lichaamsfuncties (Wester, 1992). Magnesium in de cel Veel enzymen in de cel zijn afhankelijk van magnesium als cofactor. Magnesium speelt een rol bij de (an)aerobe energieproductie; direct doordat het deel uitmaakt van magnesium-ATP-complex en indirect als enzymactivator van ATP-genererende enzymen in de glycolyse en oxidatieve fosforylering (Ahmed & Mohammed, 2019).

TCC Magazine | 23

Magnesium en de NMDA-receptor Magnesium regelt de activiteit van het sympathisch zenuwstelsel. Het gedraagt zich als een antagonist van de NMDA-receptor (N-methyl-D-aspartaat) en remmer van sympathische neurotransmitters, zoals noradrenaline. Een NMDA-receptor is een receptoreiwit dat zich bevindt in het celmembraan van postsynaptische neuronen. NMDAreceptoren zijn van belang voor neuronale ontwikkeling, synapsvorming en spelen een rol bij de verwerking en opslag van informatie.

Groene bladgroenten bevatten veel magnesium, omdat het centrale onderdeel van chlorofyl bestaat uit een magnesiumion. In granen en noten zit ook een aanzienlijke hoeveelheid magnesium, maar helaas wordt er bij granen veel gebruik gemaakt van geraffineerd meel, waar dan weer weinig magnesium in zit (Jahnen-Dechent & Ketteler 2012). Kraanwater is ook een bron van magnesium. Hoe harder het water, hoe meer magnesiumzouten erin zijn opgelost (max. 50 mg/L) (WHO, 2009).

Effect op de bloeddruk Magnesium heeft effect op de bloeddruk. Door het effect op de natrium-kaliumpomp beïnvloedt magnesium het transport van natrium en kalium over de celmembranen en beïnvloedt het de vasculaire tonus (Motoyama, 1989).

STOFWISSELING Bij een normaal magnesiumgehalte wordt 40-50% van het magnesium in de voeding geabsorbeerd in het gehele spijsverteringkanaal, maar voornamelijk in het ileum (Bohn, 2003). De opname van magnesium gebeurt voor 80-90% passief, een klein maar belangrijk deel van de opname van magnesium is actief.

"Magnesiumtekort heeft een negatieve invloed op het maagdarmstelsel, hart, de spieren, het skelet en het centraal zenuwstelsel."

Immuunfunctie Allereerst zijn de eiwitten verantwoordelijk voor de synthese van immunoglobulines afhankelijk van de cofactor magnesium (Galland, 1988). Magnesium speelt een rol bij het vrijkomen van mediatoren uit mastocyten en regulatie, proliferatie en ontwikkeling van de T-cellen, waardoor het een overmatige ontstekingsreactie helpt voorkomen (Tam, 2003, Baaij, 2015). Neuromusculair effect In het centraal zenuwstelsel remt magnesium de afgifte van acetylcholine, het remt bovendien de werking van acetylcholine en vermindert de gevoeligheid van het postsynaptische membraan. Hierdoor wordt de prikkelbaarheid van de motorische zenuwuiteinden geremd (Hutter & Kostial 1954; van Dijk & Meulenbelt 2008). AANMAAK, AANVOER EN BRONNEN Het lichaam kan zelf geen mineralen aanmaken, dus ook magnesium moeten we via de voeding binnen krijgen.

24 | TCC Magazine

Mineralencompetitie Om geabsorbeerd te worden, gaat magnesium de concurrentie aan met andere mineralen. Absorptie van magnesium kan dus geremd worden door de aanwezigheid van andere mineralen (Hardwick, 1991). Calcium heeft een bijzonder voordeel ten opzichte van magnesium wat betreft de passieve opname. Als mineralen opgelost zijn in water, worden ze omgeven door water, een zogenaamd waterschild. Calcium bijvoorbeeld heeft slechts een waterschild terwijl magnesium twee lagen heeft. Dit betekent dat de radius van magnesium vele malen groter is, waardoor de opname van magnesium minder gunstig is dan die van mineralen zoals calcium (Jahnen-Dechent & Markus Ketteler, 2012). Voedingsmatrix Diverse factoren in de voeding kunnen de absorptie beïnvloeden. Ongebonden (tweewaardig geladen) magnesium gaat gemakkelijk een verbinding aan met fytaat (uit granen), oxalaat (uit o.a. rabarber), fosfaten en methylaminen, waardoor het niet meer geabsorbeerd kan worden. Met name de hoge graanconsumptie kan zo een goede magnesiumstatus in de weg staan (Schuchardt & Hahn, 2017). Eiwitten en vetten in de voedingsmatrix stimuleren de opname van magnesium uit voeding, mogelijk omdat ze de oplosbaarheid van magnesium ondersteunen. Prebiotische vezels stimuleren de opname van magnesium in de dikke darm omdat de fermentatieproducten de pH verlagen

DOSSIER

waardoor magnesium beter oplosbaar is in water en dus beter opneembaar is (Schuchardt & Hahn, 2017). BEHOEFTE EN TEKORTEN Een tekort kan ontstaan door onvoldoende inname, maar ook door een verstoring van de magnesiumregulatie. Denk hierbij aan intestinale hypoabsorptie, verlies via urine, verminderde botopname, insulineresistentie en stress (Jahnen-Dechent & Ketteler 2012). Magnesiumtekort heeft een negatieve invloed op het maagdarmstelsel, hart, de spieren, het skelet en het centraal zenuwstelsel. Magnesiumtekort manifesteert zich vaak door kramp in de spieren en door vermoeidheid (Jahnen-Dechent & Ketteler 2012). Dit wordt onder andere veroorzaakt door een verandering in de elektrolytenbalans. Het kaliumgehalte in de cel daalt terwijl het natrium- en calciumgehalte stijgt doordat Magnesium-ATP pompen minder werken en de membraanpotentiaal is gewijzigd (Huang & Kuo, 2007). Westerse voeding De inname van magnesium is laag omdat het westerse voedingspatroon een relatief tekort heeft aan magnesium. Het bewerken van voeding leidt tot een verlaging van het magnesiumgehalte, waardoor in geraffineerde voeding slechts 3-28% van het magnesium overblijft (Fawcett, 1999). Bovendien raakt de grond door intensieve verbouwing en magnesiumarme (kunst)mest uitgeput, waardoor het gehalte in plantaardig voedsel daalt (Fan, 2008).

Risicogroepen Uit de “Nederlandse voedselconsumptiepeiling 20072010” blijkt dat 16 tot 35% van de volwassenen een magnesiuminname heeft beneden de gemiddelde behoefte, voor adolescenten is dit 57 tot 72%, voor kinderen van 9 tot 13 jaar 10 tot 19%. Alleen bij kinderen van 7 en 8 jaar zijn geen innames beneden de gemiddelde behoefte waargenomen (van Rossum, 2011). Patiënten met nieraandoeningen (al-Ghamdi, 1994) en ouderen lopen een groter risico op een magnesiumtekort (Vaquero, 2002). Verminderde absorptie door chronische diarree, mal absorptie en andere darmproblematiek kan ook leiden tot een verlaagde magnesiumstatus. Aandoeningen die de magnesiumbalans verstoren, zijn diabetes, hypercalciëmie, hyperthyreoïdie en aldosteronisme. Langdurig gebruik van diuretica of maagzuurremmers (protonpompremmers) kan eveneens leiden tot een magnesiumtekort (JahnenDechent & Ketteler 2012). Diabetes, waarbij de insulineaanmaak en of gevoeligheid verstoord is, heeft invloed op de magnesiumbalans omdat insuline de influx van magnesium de cel in reguleert. Deze influx is afhankelijk van de activatie van de insulinereceptor op het celmembraan (Paolisso & Barbagallo, 1997). SUPPLETIE Organisch gebonden magnesiumvormen, zoals magnesiumcitraat, worden beter opgenomen dan anorganische magnesiumvormen zoals magnesiumchloride, magnesiumhydroxide en magnesiumsulfaat. Het nog veelgebruikte (anorganische) magnesiumoxide is vrijwel onoplosbaar en wordt daarom bijna niet opgenomen (Blancquaert, 2019). TOEPASSINGEN Magnesium kan zowel curatief als therapeutisch worden toegepast. Algemene toepassingen van magnesium zijn: • Draagt bij aan een normaal energieleverend metabolisme; • Helpt tegen vermoeidheid en moeheid; • Draagt bij aan de instandhouding van sterke botten; • Helpt bij het opbouwen van (lichaams)eiwit; • Draagt bij aan hersenen zenuwfuncties betrokken bij concentratie; • Verbetering sportprestaties. Een aantal specifieke toepassingen wordt hieronder toegelicht.

TCC Magazine | 25

meer veerkracht meer geluk meer gezondheid

De HeartMath methode In de evidence-based HeartMathmethode staan de thema’s lichaamsbewustzijn en emotieregulatie centraal. Door biofeedback op het hartritme leert u uw cliënten om te gaan met stress en hoe ze zichzelf in een meer optimale toestand kunnen brengen. Uw cliënten krijgen zo meer grip op stress en angst. Uit vele studies blijkt dat dit tot toegenomen veerkracht, geluk en gezondheid leidt! HeartMath biedt verschillende professionele opleidingen aan. Zo komt u in aanraking met diverse interventie-technieken die u zelf kan oefenen en toepassen in uw professionele praktijk.

T: 043-36 55 626 E: info@heartmathbenelux.com www.heartmathbenelux.com

DOSSIER

Migraine Onderzoekers hebben lagere magnesiumgehaltes in het hersenvocht in verband gebracht met migraine. Migrainehoofdpijn is het gevolg van een Cortical Spreading Depression (CSD). Deze CSD kan worden uitgelokt door activatie van de NMDA-receptor. Dat kan de reden zijn dat patiënten met verhoogd prikkelbare zenuwen vatbaarder zijn voor migraine-aanvallen (Chan, 2014; Baaij, 2015; Wenwen, 2019). Clusterhoofdpijn Patiënten met clusterhoofdpijn en (menstruele) migraine blijken allen een tekort aan magnesium te hebben (Facchinetti, 1991; Gallai, 1992). Na suppletie van magnesium nam de duur van de migraine-aanval af, daarvoor werd een dosis van 600 mg per dag genomen (Peikert, 1996).

"In de hersenen ondersteunt magnesium de cognitieve functies, zoals het geheugen en het concentratievermogen."

Diabetes type 2 Bij diabetes type 2 ontstaat, afhankelijk van de ernst van de ziekte, een veranderde magnesiumstatus. Het gehalte aan magnesium intracellulair en in het serum zijn lager bij diabetici dan in de totale bevolking en nog lager bij onbehandelde diabetici (Lopez-Ridaura, 2004; Larson & Wolk, 2007). Een magnesiumtekort zou kunnen ontstaan doordat glucose in de urine heropname door de nieren verhindert, met insulineresistentie en verminderde insulineafgifte als gevolg (McNair, 1982). Lawaaidoofheid Akoestisch trauma is een van de belangrijkste oorzaken van lawaaidoofheid, oorsuizen (tinnitus) en overgevoeligheid voor geluid. Gehoorverlies kan definitief of tijdelijk zijn. Akoestisch trauma resulteert niet alleen in directe mechanische beschadiging, maar ook in indirecte metabole processen. Blootstelling aan lawaai heeft vaatvernauwing en zuurstoftekort in het slakkenhuis van het oor tot gevolg. Blootstelling aan lawaai veroorzaakt een magnesiumtekort in het lichaam en magnesiumsuppletie blijkt effectief bij behandelen en voorkomen van lawaaidoofheid. Het slakkenhuis wordt beschermd doordat magnesium ter plaatse

zenuwbeschermend en vaatverwijdend werkt. Magnesium gaat het afsterven van neuronen door een overmaat aan glutamaat tegen (glutamaat-antagonisme) (Sendowski, 2006). Diverse studies bevestigen het therapeutische effect van magnesium bij gehoorbeschadiging en oorsuizen (Abaamrane, 2009; Sendowski, 2006; Scheibe, 2001). Bot- en celweefsel Magnesiumtekort heeft een negatieve invloed op alle botweefselcellen, waardoor slecht nieuwe cellen worden aangemaakt en oude afgebroken. Het botweefsel degenereert in structuur en hoeveelheid, het bot zal sneller breken. Bij postmenopauzale vrouwen en oudere mannen helpt magnesiumsuppletie botbreuken en botverlies voorkomen en zelfs de botdichtheid verhogen (Orchard, 2014; Ishimi, 2010). Een laag magnesiumniveau versnelt tevens de veroudering van de menselijke endotheelcellen en fibroblasten. Daarom valt te verwachten dat het verhogen van de magnesiuminname kan bijdragen aan gezonder ouder worden en het voorkomen van ouderdomsziekten (Killilea, 2008). Mentaal functioneren In de hersenen ondersteunt magnesium de cognitieve functies, zoals het geheugen en het concentratievermogen (Slutsky, 2010). De angstremmende werking van magnesium hangt deels samen met de ontspannende werking van magnesium op het musculaire systeem en de regulerende werking op neurotransmitters. Diverse studies wijzen op een verband tussen angstklachten en een verlaagde magnesiumstatus (Poleszak, 2004). Er zijn ook aanwijzingen dat dwangstoornissen samengaan met magnesiumtekorten (Botturi, 2020). Depressie Ook zijn er onderzoekers die stellen dat magnesium depressie kan verlichten door de NMDA-receptor te blokkeren. De NMDA-receptor vervult mogelijk een rol in de pathologie van depressie (Baaij, 2015). Parkinson Parkinsonpatiënten hebben verlaagde magnesiumconcentraties in de cortex, witte stof, basale ganglia en hersenstam. Bij dieren is aangetoond dat chronisch verlaagde inname van magnesium leidt tot significant verlies van dopaminerge neuronen. Ook Parkinson wordt gekenmerkt door het verlies van dopaminerge neuronen. Deze en andere onderzoeken zouden erop kunnen wijzen dat voldoende inname van magnesium gunstig is voor parkinsonpatiënten (Baaij, 2015; Wenwen, 2019).

TCC Magazine | 27

Fittergy Nootropics Hét 24/7 ritueel voor prestatie én herstel

Nootropic Supercharge • Voor optimale concentratie • Goed voor geheugen • Ondersteunt tijdens een drukke werkdag

• Ideaal na een lange werkdag • Draagt bij aan normale psychologische functies • Bevat melatonine en GABA

Nootropic Brainstarter • Voor een kickstart van de dag • Voor natuurlijke energie • Met cafeïne en groene thee extract

Nootropic Recovery

Het Nootropic ritueel bestaat uit een drietal supplementen die elkaar complementeren gedurende de dag. Supplements

DOSSIER

Alzheimer Zoals eerder beschreven, kan verhoogde NMDA-activiteit resulteren in excitotoxiciteit en celdood bevorderen. Mogelijk ligt dit mechanisme ten grondslag aan de neurodegeneratieve ziekte van Alzheimer. Magnesium kan een rol spelen in het verlagen van de NMDA-activiteit (Zhang, 2016; Wang, 2018; Wenwen, 2019). Slaap Slaap bestaat uit de REM (rapid eye movement) en NREM (non-rapid eye movement) slaap. Tijdens de REM-slaap zijn de hersenen actief en wordt er gedroomd. De NREMslaap bestaat uit drie fases, alle getypeerd door een vertraagde hersenactiviteit en de afwezigheid van dromen. Magnesium beïnvloedt de slaapstadia door te werken als antagonist van de NMDA-receptor, agonist van de GABA-receptor en door het beïnvloeden van dopaminerge neuronen (Ji, 2017). Magnesiumsuppletie was effectief in het verbeteren van slaap en verminderen van slapeloosheid bij een gerandomiseerd placebogecontroleerd onderzoek. De 46 deelnemers kregen gedurende 8 weken dagelijks 500 mg magnesium of placebo toegediend. In de interventiegroep werd een verbetering van onder andere de slaaptijd en slaapefficiëntie gezien. Bovendien resulteerde magnesiumsuppletie in een verlaging van de slapeloosheidsindex (Abbasi, 2012). CONTRA-INDICATIES Bij een verminderde nierfunctie, hartblok (een storing in de prikkelgeleiding van het hart) en neuromusculaire aandoeningen dient magnesiumsuppletie, indien mogelijk, enkel te geschieden onder medisch toezicht.

DOSERING De dagelijks aanbevolen hoeveelheid magnesium in Nederland bedraagt 300 mg, maar de werkelijke magnesiumbehoefte kan sterk variëren, afhankelijk van factoren als leeftijd, geslacht, zwangerschap, beroep, sport, voedingsgewoonten, leefwijze en medicijnen. Onder bepaalde omstandigheden kan de behoefte aan magnesium oplopen tot 600-700 mg per dag.

"Magnesium beïnvloedt de slaapstadia door te werken als antagonist van de NMDAreceptor, agonist van de GABA-receptor en door het beïnvloeden van dopaminerge neuronen."

VEILIGHEID, BIJWERKINGEN EN INTERACTIES Er bestaan geen veiligheidswaarschuwingen voor magnesium. Intensieve therapie met anorganisch magnesium, met name magnesiumoxide, magnesiumsulfaat en magnesiumchloride, kan tijdelijk osmotische diarree tot gevolg hebben. Gelijktijdige gebruik met tetracyclinen, digoxine, penicilline, ijzer of ciprofloxacine kan de resorptie van deze middelen verminderen door complexvorming en doordat magnesium maagzuurvorming remt. SYNERGISME Een belangrijke cofactor voor magnesium is vitamine B6. Vitamine B6 helpt om magnesium de lichaamscellen in te transporteren. Daarnaast hebben ook taurine, vitamine C, vitamine D, calcium en fosfor een synergistische werking. Calcium, vitamine D en fosfor zijn vooral synergetisch op het gebied van de stofwisseling van botten en tanden. Dit artikel is mogelijke gemaakt door Natura Foundation, www.naturafoundation.nl Bronnen zijn op te vragen bij de redactie.

TCC Magazine | 29

EXPERT SCHREEF POPULAIRWETENSCHAPPELIJK BOEK OVER EMOTIES

Waarom worden we verliefd, bang, verdrietig en gelukkig? DOOR: RIA TEEUW

Ze kunnen je naar de hoogste toppen brengen, maar ook naar de diepste dalen. En alles ertussenin. Emoties. Ze zijn reëel, ongrijpbaar en vooral complex. Soms overspoelen ze je als een vloedgolf en gaan met je op de loop. Een andere keer besluit je heel bewust hoeveel ze je handelen mogen beïnvloeden. De Duitse arts en wetenschapsjournalist Julia Fischer schreef er een boek over: ‘De innerlijke buienradar, de wetenschap achter onze emoties’. Dat verscheen afgelopen juni bij uitgeverij Ten Have.

‘Een emotie is het totaal van alle biologische processen die als direct antwoord op een ervaring in ons lichaam plaatsvindt: de activering van het autonome zenuwstelsel, het losbarsten van hormonen, de verandering van onze gezichtsuitdrukking en het aangegrepen worden door bepaalde reacties,’ schrijft ze. Je kan erover discussiëren of deze omschrijving de lading dekt of dat de spreekwoordelijke kip en ei er mogelijk mee worden omgedraaid. Interessanter is je te verdiepen in de functie en het hoe en waarom van emoties. Dat is precies wat Julia Fischer heeft gedaan en waarvan ze het resultaat heeft beschreven. Voor zorgverleners doet ze dat heel toegankelijk, maar voor de leek zal het wellicht hier en daar een stevige kluif zijn. Dat zit ‘m in de uitleg over verschillende biochemische processen in het lijf en in de hersenen. Met medische basiskennis beschik je over een kader om dat snel te begrijpen.

Oxytocine Fischer legt aan de hand van een aantal veelvoorkomende emoties uit wat er allemaal in je lijf gebeurt als ze zich aandienen. Dat zijn onder andere verliefdheid, verdriet, pijn, angst, stress, woede en geluk. Verder bespreekt ze fenomenen als huilen, stress en fomo (fear of missing out). Ze bestudeerde voor het boek vakliteratuur, las wetenschappelijke studies en raadpleegde experts. Daarbij kwam ze tot de conclusie dat alles wat ermee te maken heeft, buitengewoon gecompliceerd is. Wat voor de wetenschap in elk geval als een paal boven water staat, is dat emoties als waarborg dienen om te overleven. Een voorbeeld daarvan is het bekende ‘knuffelhormoon’ oxytocine. Dat maakt dat we hechten aan partners, kinderen en andere mensen die belangrijk voor ons zijn. De hersenstructuren die ermee te maken hebben, zijn de thalamus, de globus pallidus, de hippocampus en de raphekernen. Deze structuren werken met opioïden als signaalstof. Dat zijn een soort lichaams eigen drugs die ervoor zorgen dat we bijvoorbeeld een gevoel van geluk ervaren. Volgens Fischer is de hypothese dat het beloningssysteem in de hersenen via dopamine gevoelens van kriebelende lust en hete begeerte losmaakt en het opioïdesysteem de ervaring van kalme, diepe affectie toevoegt.

Duistere kant Niet alleen is oxytocine actief in de hersenen, maar ook in diverse organen en daardoor van invloed op verschillende lichaamsfuncties, onze psyche en het contact met anderen. Hoewel lange tijd werd gedacht dat alleen vrouwen het aanmaakten, blijken mannen dat toch ook te doen. Bijvoorbeeld als ze vader worden. Het blijkt zo te zijn dat de mate waarin iemand in zijn jeugd warmte en liefde heeft ontvangen, veel zegt over hoe zijn of haar oxytocinesysteem functioneert. En ook

30 | TCC Magazine

EMOTIES

De innerlijke buienradar Julia Fischer Uitgeverij Ten Have ISBN 9789025909802

over hoe goed iemand op zijn beurt weer warmte en liefde kan doorgeven. Maar Fischer benadrukt dat oxytocine niet alleen mooie eigenschappen heeft. Het bevat ook een duistere kant. Dat heeft onderzoek van de psycholoog Carsten de Dreu uitgewezen, die oxytocine toediende aan groepen proefpersonen. Gelijkgestemden werkten goed samen, maar reageerden vijandig op anderen die geen deel uitmaakten van hun gemeenschap. Dat verklaart fenomenen als racisme en de sterke teamgeest in een voetbalteam. In de prehistorie was het heel belangrijk en zorgde het voor een evolutionair voordeel. Mensen moesten immers strijden voor hun eigen groep. Wie als enige tegen de groepsnormen inging, werd uitgesloten. In de huidige tijd zijn we in principe nog steeds zo geprogrammeerd. Vooral is bekend dat liefdevolle aanraking oxytocine stimuleert. Echter, aanraking bevordert ook de aanmaak van dopamine en opioïde. Zo ontstaat een cocktail die volgens Fischer wonderen verricht, wat volgens haar verklaart waarom massagetherapie zo gunstig uitwerkt bij chronische angsten, depressies en dat het ook pijn kan verlichten. Ze betreurt dat daar nauwelijks erkenning voor is.

Levensgevaarlijk In het hoofdstuk ‘Het gebroken hart’ behandelt ze de vraag of het mogelijk is om te sterven aan liefdesverdriet. Biochemisch gezien blijkt dat ‘verlaten worden’ dezelfde reacties in het brein oproept als afkicken van drugs. Stimulerende drugs activeren net als liefde het beloningscentrum van de hersenen, vooral de area tegmentalis ventralis en de nucleus accumbens. Als het middel of de kus waar iemand zo naar hunkert, uitblijft, ontstaan wanhoop, angst en kwellende pijn. Dat komt naar voren uit onderzoeken bij mensen met een gebroken hart. In de functionele MRI lichten behalve het beloningssysteem ook de insula en de cingulate cortex op. Die hebben daarbij ook de functie dat ze pijn en verdriet overbrengen. Conclusie: van liefdesverdriet kun je echt ziek worden en het is zelfs mogelijk dat het levensgevaarlijk is. Het ‘gebroken-hartsyndroom’ heeft als symptomen hevige pijn op de borst, ademnood en doodsangst – net als een hartinfarct.

vocht toe. Testosteron noemt ze de tegenspeler van emotionele tranen, wat waarschijnlijk verklaart dat mannen in droevige situaties minder geneigd zijn te huilen. Ze maakt daarbij direct de kanttekening dat ook maatschappelijke opvoeding invloed heeft op dit verschil tussen de seksen. Ze schrijft: ‘Waarom we huilen weten we niet. Het bouwt emotionele spanningen af, verbetert de stemming en bevordert zelfs onze gezondheid. Freud had in 1895 het vermoeden dat huilen fungeert als ventiel waardoor ons lichaam emotionele energie kan laten ontsnappen die het anders ziek zou maken. 100 jaar later was er de wetenschappelijke stelling dat traanklieren ons bloed filteren en zuiveren van stresshormonen en giftige afvalstoffen. Studies konden dit mechanisme echter niet bewijzen.’

Greta Thunberg Heel uitgebreid gaat ze verder in het boek in op wat er in je lijf gebeurt als je angst ervaart en waarom ook die emotie bijdraagt aan het behoud van de menselijke soort. ‘We kunnen angst waarderen als een echt voordeel en er zelfs trots op zijn.’ Ze voegt daar nog een heel persoonlijke opmerking aan toe: ‘Hopelijk krijgen wij allemaal – niet alleen de generatie van Greta Thunberg – zo’n angst voor klimaatverandering, dat we de moed opvatten om er daadwerkelijk iets tegen te doen. Niet voor niets wordt wel gezegd: angst maakt ons inventief.’ Aan het slot van dit uitgebreide en gedetailleerde boek volgt een hoofdstuk over geluk. Over wat dat is, heeft ieder zo zijn eigen ideeën, aldus Fischer. En iedereen ervaart geluk ook op een eigen manier. Aan haar gedegen uitleg voegt ze een positieve boodschap toe: ‘Het is mogelijk om geluk te vinden. En dat geldt voor ieder van ons.’

Freud En dan ‘huilen’. Waarom doen we dat? Fischer beschrijft dat we basale, reflectorische en emotionele tranen hebben. De basale houden de ogen vochtig en voeden en reinigen die. De reflectorische zijn een reactie op een irriterende stof. Bij emotionele tranen voegt de traanzak grotere hoeveelheden proteïnen, mangaan, kalium en serotonine en prolactine aan het

TCC Magazine | 31

Shenzhou Open University of Traditional Chinese Medicine

Beroepsopleidingen Acupunctuur De meest bekende en wereldwijd erkende vorm van Traditionele Chinese Geneeskunde.

Chinese Kruidengeneeskunde Leer de recepturen van Chinese kruiden om deze op een veilige manier in te zetten in je praktijk.

Tuina massagetherapie Als alternatief voor acupunctuur, of een waardevolle aanvulling op andere complementaire geneeswijzen.

3 tot 4-jarige deeltijdopleidingen HBO-conform geaccrediteerd Ervaren, internationaal docententeam

Meer informatie vindt u op:

shenzhou-university.com

Stage in eigen kliniek

Geldersekade 67 1011 EK Amsterdam 020 - 620 33 71

UNIVERSELE VRIJHEID Universele Vrijheid is een combinatie van 8 bloesemremedies, t.w. Cel-energie, Divine Love, Hartgespan, Pepermunt, Reuzenbalsemien, Reuzenstropharia, Wilde Bertram en Zielsvrijheid. Deze combinatie helpt je om je te bevrijden van beperkingen en om de wereld te veranderen vanuit je hart/liefde. De verbinding met je ziel/ liefde als belangrijkste bron van je handelingen. Vanuit het hart van alle mensen is dit uiteindelijk de enige manier om ons van beperkingen te bevrijden.

www.bloesemremedies.com Bloesem Remedies Nederland | Postbus 6139 | 5960 AC Horst Tel. 077-2300011 | info@bloesemremedies.com www.bloesemremedies.com | www.primaveralife.nl

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

Pioniers in de jeugdzorg Dit boek beschrijft dertig denkers die elk op een eigen wijze hebben bijgedragen in de inhoudelijke ontwikkeling van de jeugdzorg. Wie zijn zij? De jeugdzorg kent vele pioniers, te veel om in één boek onder te brengen. Daarom is er een keuze gemaakt op basis van diversiteit. Dat betekent dat in dit boek pioniers zijn opgenomen die meer en minder bekend zijn, meer en minder direct van invloed waren, meer en minder theoretisch hebben bijgedragen, meer en minder praktijkgericht waren. Zij hebben echter gemeen dat het originele denkers en doeners zijn, die de inhoudelijke ontwikkeling van de jeugdzorg hebben gestimuleerd. In dit boek zijn bekende pioniers als Freud en Bowlby terug te vinden, maar ook in Nederland minder bekende wegbereiders zoals Hobbs en Slavson. Verder zijn er denkers en doeners in dit boek opgenomen die heel direct van invloed waren op de ontwikkeling van de jeugdzorg zoals Aichhorn en Erikson, maar zijn ook denkers vermeld met meer indirecte invloed zoals Bandura en Lazarus. Sommige van de wegbereiders hebben vooral hun verdiensten in de vormgeving van de jeugdzorg zoals Korckzak en Flanagan, terwijl anderen zoals Beck en Seligman vooral theoretisch hebben bijgedragen. We treffen ver-

Pioniers in de jeugdzorg Jan Dirk van der Ploeg

nieuwers aan van vroeger zoals Redl en Healy, maar ook grensverleggers van nu zoals Yalom en Rutter. Wie zijn deze dertig pioniers? Wie gaan er schuil achter hun denkbeelden en hun pionierswerk? Hoe groeiden ze op? Hoe brachten zij hun jeugd door? Is dat mogelijk bepalend

Uitgevrij SWP ISBN 9789085601302

geweest voor hun later ontwikkelde ideeën? In de achtergronden van deze dertig denkers blijken er grote verschillen te bestaan. Minuchin, Moreno, Rutter, Flanagan, Seligman en Beck groeiden op in een hecht gezin, maar anderen zoals Bettelheim, Freud en Lazarus maakten weinig warmte mee tijdens hun opvoeding. Relatief veel van de pioniers groeiden op in gezinnen die leefden op de grens van de armoede, meermalen het gevolg van een economische crisis, zoals Bandura, Garmezy, Rotter en Aichhorn. Dat gold niet voor Bowlby en Hobbs, zij groeiden op in welstand. Anders dan de grootheid van hun denkbeelden en werk doet vermoeden, brachten de meeste pioniers hun jeugd door in gezinnen bij ouders met heel weinig opleiding en waren zij dikwijls kinderen van immigranten zoals Bandura, Garmezy, Yalom en Slavson. In de Inleiding zijn de pioniers ingedeeld bij een van de volgende zes terreinen: residentiële jeugdzorg, ambulante zorg en preventie, gezinsinven- ties, groepstherapieën, concepten theorieën. Meerdere pioniers hebben op meerdere terreinen baanbrekend werk verricht. Voor de overzichtelijkheid zijn ze echter bij één categorie ondergebracht. In de inleiding alsook in het boek worden – buiten de dertig geselecteerde pioniers – ook andere innovatieve denkers en doeners genoemd, zoals uit het personenregister blijkt. Over de gemaakte keuze voor deze dertig pioniers valt altijd te twisten. Er is gekozen voor verscheidenheid. Dat levert een divers beeld op van denkers, die echter allen vallen onder één en dezelfde noemer: pionier.

TCC Magazine | 33

HOGE DOSERING D3 MET K2

Een onmisbare combinatie Vitamine D3 en K2 versterken elkaar als synergisten. Vitamine D3 draagt ertoe bij dat calcium goed wordt opgenomen uit de voeding en vitamine K2 zorgt vervolgens voor de opname van calcium in de botten. Bovendien draagt vitamine K2 bij tot een normale bloedstolling en ondersteunt vitamine D3 het immuunsysteem.     

Hoge dosering met 75 mcg D3 en 90 mcg K2 Actieve, goed opneembare vormen K2 in de natuurlijke vorm menaquinon-7 (MK7) In een vetmatrix van extra vierge olijfolie Het belang van deze combinatie is gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek

Bestel het gemakkelijk via www.bonusan.com/d3k2

SPIRITUALITEIT

Psychologie en spiritualiteit, een relatie? Is spiritualiteit echt zo zweverig als velen onder ons denken, of zijn er spirituele visies die juist heel nauw aansluiten bij de psychologie? In de humanistische psychologie spreekt Abraham Maslow van de behoefte aan zelfrealisatie, die ontstaat als aan andere, meer basale behoeften, is voldaan. Waar hebben we het dan over? GROEI EN ONTWIKKELING In de humanistische psychologie gaat het over de behoefte van ons mensen om te groeien, ons te ontwikkelen. Sterker: wij zouden onszelf willen ‘realiseren’. Ik maakte kennis met deze stroming tijdens mijn doctoraalprogramma in 1970 en was direct geraakt. Deze benadering vond ik terug in de lichaamsgerichte psychologie; ik volgde er een opleiding. Lenie van Schie is psycholoog, spiritueel coach, lichaamsgericht therapeut en auteur. In dit artikel is ze aan het woord en laat ze het verband zien tussen psychologie en spiritualiteit. Hiervoor gebruikt ze citaten uit haar recent verschenen boek Langs de weg van het hart.

Toen ik halverwege de jaren negentig aan mijn eerste boek werkte en zocht naar een manier om die groei en ontwikkeling, zoals beschreven in het lichaamsgerichte werk, te verbinden met andere psychologische theorieën, ervoer ik deze vooral afstandelijk; hun begrippen bleven voor mij zweven. Het was het werk van A.H. Almaas, grondlegger van de Diamantbenadering, die voor mij de basis legde onder de psychologische benaderingen, en die ging over onze spirituele oorsprong. Ik pas die uitgangspunten toe in mijn praktijk en schreef er een nieuw boek over. Groei en ontwikkeling, ze beginnen bij het begrip ‘ziel’.(1) PSYCHE EN ZIEL Psychologie is afgeleid van het woord psyche, Grieks voor ziel, en in woorden als ‘bezieling’ en ‘de ziel is eruit’, kunnen we enige notie krijgen van wat ziel is: iets dat ons motiveert, ons in beweging zet, ons warm doet lopen. In de Diamantbenadering is de ziel ons individuele bewustzijn: “Het is de ziel die gewaarwordt, die voelt, ziet, beleeft, kent. Dat bewustzijn is onderhevig aan veranderingen: ervaringen leiden tot gevoelens, gedachten, inzichten, tot nieuwe ervaringen die weer leiden tot gevoelens… Hier is continu een beweging gaande, die ons bewustzijn beïnvloedt en verandert.” (p.72)

TCC Magazine | 35

Houd uw lichaam

GEZOND

Bio-Seleen+Zink bevat uitstekend opneembare seleen en zink in combinatie met de vitamines A, B6, C en E om uw gezondheid op tal van manieren te ondersteunen.

Met maar één tablet per dag

De gepatenteerde seleengist (SelenoPrecise) wordt voor 88,7% door het lichaam opgenomen en is gedocumenteerd in studies die in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften zijn gepubliceerd.

Haar

Vol en glanzend haar is belangrijk voor uw verschijning en uiterlijke schoonheid. Seleen en zink dragen op een natuurlijke manier bij aan het behoud van gezond haar.

Huid

Zink en vitamine A dragen bij aan het behoud van een gezonde huid, terwijl vitamine C het lichaam helpt om collageen aan te maken, de proteïne die uw huid sterk en elastisch maakt.

Stofwisseling

Seleen is goed voor de schildklier en een normaal tempo van de stofwisseling. Een goed werkende stofwisseling helpt om uw gewicht en energie op peil te houden.

Nagels

Gezonde vingernagels breken of splijten niet. Seleen en zink zijn beide nuttige voedingsstoffen die helpen om nagels in goede conditie te houden.

Energie

De energieproductie in de cellen wordt bepaald door de snelheid waarmee de cel vet, koolhydraten en proteïnen in lichaamsenergie omzet. Seleen draagt bij aan de energieomzetting door de schildklier te ondersteunen. De vitamines C en B6 helpen vermoeidheid en uitputting te verminderen.

Immuunsysteem

NL_SelenZinc_Ad_TCC_200x280_1220

Seleen, zink, vitamine A en vitamine B6 helpen om uw immuunsysteem normaal te laten functioneren. Met een goed werkend afweersysteem zijn verkoudheden en infecties veel makkelijker te vermijden.

www.pharmanord.nl Schrijf u in voor onze nieuwsbrief en bekijk onze producten op www.pharmanord.nl. Wilt u meer informatie? Bel ons op 035-5430991 of e-mail naar info@pharmanord.nl

SPIRITUALITEIT

“Onze ziel wil ontdekken, leren, wil de wereld kennen. Ze doet dat door met onze ervaringen samen te vallen. Ze proeft, voelt, ruikt, tast. We zien die gretigheid – die oneindige nieuwsgierigheid – onbelemmerd aanwezig in een jong kind. Via onze zintuigen neemt de ziel alles in zich op wat zich aandient, en dat doet ze ook met meningen, standpunten, met gedachten en inzichten. ‘Werken aan onszelf’, een term die nogal eens gebezigd wordt, betekent ‘werken aan de ziel’. Als we spreken over zelfrealisatie, dan gaat het om de realisatie van het potentieel dat in onze ziel aanwezig is.”(p. 76)

"De persoonlijkheid vormt zich door ervaringen die we opdoen in wisselwerking met onze omgeving en die ontwikkeling is een stapsgewijs proces." DE ONTWIKKELING VAN DE EGOPERSOONLIJKHEID Al ‘werkend aan onszelf’ ontstaat er in dat veld van de ziel, in dat veld van bewustzijn, een zekere notie van wie wij zijn ten opzichte van onze omgeving. Er ontstaat een persoonlijkheid. “De term ‘persoon’ komt van persona, een Latijns woord en begrip uit de theaterwereld dat ‘masker’ betekent. Is onze persoonlijkheid alleen een masker? Als we kijken naar de manier waarop de ziel haar ervaringen opdoet, dan is de persoonlijkheid meer dan een masker. De persoonlijkheid vormt zich door ervaringen die we opdoen in wisselwerking met onze omgeving en die ontwikkeling is een stapsgewijs proces. Vanaf onze geboorte groeit ons vermogen tot gewaarzijn en ontwikkelen onze lichamelijke capaciteiten zich. We gaan meer nuances voelen en onze verstandelijke vermogens nemen toe. In dit hele proces vormt zich ons bewustzijn. Essentie draagt bij aan deze ontwikkeling. Specifieke kwaliteiten spelen in de vroege ontwikkelingsfasen een belangrijke rol.” (p.79) KWALITEITEN VAN ESSENTIE ‘Essentie’ of ‘Zijn’ is voor ons meestal iets wat geen rol speelt in het dagelijks leven, iets wat ver weg is, boven ons of in de Andere Dimensie. Het voelt vaag en ongrijpbaar. We zijn tijdens onze reis op Aarde vaak afgescheiden geraakt van wat ook wel de ‘Universele Grond’ of de ‘Bron’ wordt genoemd. Maar Essentie is hier, ze is dicht bij ons, leeft in ons. Zonder die Universele Grond zouden we niet bestaan. Een van de manieren om Essentie te ontmoeten is in haar specifieke kwaliteiten. Meestal ervaren we deze kwaliteiten

als gevoelens, maar ze zijn meer: ze geven je een dieper besef van Zijn als je ze gaat herkennen.” (p.48-49) Verschillende kwaliteiten van Essentie zijn aanwezig gedurende de eerste levensjaren, die periode waarin onze persoonlijkheid zijn eerste vorm krijgt. “Dat wat we de ego-persoonlijkheid zijn gaan noemen, ontstaat in de eerste vijf à zes levensjaren. In deze jaren groeit de pasgeborene uit tot een uniek individu dat zichzelf kent als een entiteit, een op zichzelf staand persoon met een specifieke identiteit die we het ego-zelf noemen. Dit is de eerste ontdekkingsreis van de ziel op aarde, die begint in een staat van Eenheid.” “Net na de geboorte is er eigenlijk nog niet zoiets als een ‘kind’. Er is ziel, puur open gewaarzijn, en er is lichamelijkheid. […] De pasgeborene verkeert in een staat van Eenheid met alles om zich heen, een staat waarin alles Liefde is. Deze Liefde heeft iets zachts en zoets en is versmeltend. Het is een veld waarin de pasgeborene geheel versmolten is met de ander, vaak de moeder.”(p.80) Versmeltende liefde, Merging Love, is de eerste specifieke kwaliteit van Essentie die zich manifesteert in dit proces van groei en ontwikkeling. Als de eerste separatie tussen

TCC Magazine | 37

moeder en kind ontstaat, manifesteert zich de essentiële kwaliteit Kracht. En als het kind, na dat alsmaar oefenen, van kruipen tot staan komt en we zijn triomf zien, zoals Margaret Mahler dat beschrijft, ervaart het kind zichzelf als een Ik, een Ik Ben. “Vol vertrouwen en geheel vervuld van zichzelf, van de eigen ontwikkeling, treedt dit jonge mensje de wereld tegemoet. Het ‘kan’ en ‘is’. Hier valt het kind samen met het Essentiële Zelf, het Wezenlijke Ik. Ze is hier ongevoelig voor wat de buitenwereld wel of niet met haar doet. Ze leeft in haar eigen bubbel.” (p.82) HET ESSENTIËLE ZELF Het essentiële zelf is in verschillende spirituele tradities beschreven als het authentieke ik. Het komt deels overeen met de zelf-theorie van Heinz Kohut, die hier een link legt met het narcisme. Mahler noemt deze ontwikkelingsfase de narcistische fase.(2) Almaas spreekt van een eerste moment van zelfrealisatie: het kind valt, zonder dat het zich daarvan bewust is, samen met dat authentieke ik. We hoeven kinderen op die leeftijd maar te observeren en we zien hun onbevangenheid en spontaneïteit. Dit zelf is het onverwoestbare, centrale deel in de ziel. “De ziel kenmerkt zich door een open, voortdurend veranderend veld én een tijdloos, onverwoestbaar Ik. Het onverwoestbare Ik kunnen we ons voorstellen als het centrum van een mandala. De mandala zelf is een open veld van gewaarzijn. Samen vormen ze het BewustZijn.”(p.72-73) Dat authentieke zelf wordt gedurende de ontwikkeling van de persoonlijkheid als het ware aangekleed en bedekt met aannames over wie en wat je bent, aannames die ontstaan in relatie tot de omgeving. INVLOED VAN DE CULTUUR “Als we geboren worden, landen we op Aarde. Maar wat voor Aarde is dat? De grond waarop we geboren worden is geen

"De feedback die we als kind van de mensen uit onze omgeving ontvangen, lezen we als informatie over hoe wij zijn."

38 | TCC Magazine

lege, vrije ruimte. Die is ingevuld, bepaald door de specifieke cultuur van de tijd en van ons geboorteland. We komen terecht in een gezin, met ouders die hun eigen motieven en achtergrond hebben. We zijn de eerste in een rij van kinderen, de laatste of het enige kind. Ons bewustzijn van onszelf en de wereld vormt zich in die specifieke omgeving, en onze blik op onszelf en op de wereld wordt bepaald door de blik van onze ouders of opvoeders. Zo ‘worden we iemand’, ontwikkelen we een persoonlijkheid. Wat voor iemand is dat? Is hier nog iets aanwezig wat helemaal van onszelf is? Dat is zeker het geval! We hoeven maar om ons heen te kijken: er is geen mens, geen kind hetzelfde. Onze uniciteit, wie en wat we in wezen zijn, is er nog steeds. Ze wordt hier gegoten in een zekere vorm, die we ‘persoonlijkheid’ noemen. Deze ontwikkeling speelt zich grotendeels af in de eerste vijf à zes levensjaren. In deze periode vindt een bijzonder proces plaats, dat we in dit hoofdstuk en in het volgende nader zullen onderzoeken. Wat betekent de persoonlijkheid voor ons? Ze geeft ons de mogelijkheid om in de wereld te functioneren en om er relaties aan te gaan. We leren en studeren, ontwikkelen ons, we sluiten vriendschap, wisselen ervaringen uit, delen de liefde, bouwen een gezin op, een mooie carrière. Het leven biedt ons tal van mogelijkheden. De persoonlijkheid heeft ook beperkingen. Dit leven is zo gericht op de uiterlijke werkelijkheid, dat de vraag opkomt

SPIRITUALITEIT

nog niet zien dat hier sprake is van een specifiek perspectief van de ouder. In die zin is het kind afhankelijk van het bewustzijn van degenen in wier spiegel het kijkt.”(p.85-86) “Zelfbeelden geven weer wie wij denken te zijn. Ze worden grotendeels bepaald door onze relatie met de omgeving, met het andere dat buiten ons is. Dat weten we inmiddels: het zijn die befaamde objectrelaties. We ‘weten’ dat we onze zelfbeelden niet zijn, maar we zijn er vaak zo mee vergroeid, dat we niet beseffen hoe groot de impact daarvan is. Een zelfbeeld zit niet alleen als een beeld in ons hoofd; het zit in ons lijf, in onze gevoelens over onszelf en anderen, in onze overtuigingen. Zelfbeelden vormen onze identiteit. We hebben er jaren aan gewerkt, jaren in die beelden van onszelf geïnvesteerd. En ze hebben een functie: ze bieden ons veiligheid, stevigheid en stabiliteit. Ze bepalen onze plek in de wereld, in de rangorde, en ons gevoel van eigenwaarde. We denken niet alleen dat we zo zijn; we geloven dat het waar is. En we moeten ons zelfbeeld hooghouden, want wie zijn we anders nog?”(p. 190)

die Peggy Lee in 1969 al stelde in haar lied dat ik aan het begin van dit deel citeerde: ‘Is that all there is…?’ Want alles waar we ons in dit leven op richten is vergankelijk, tijdelijk. Zijn we alleen onze persoonlijkheid, of zijn we meer? Het antwoord op deze vraag lijkt te zijn: ja, wij zijn meer. We móéten meer zijn, toch? In ons is iets werkzaam dat we Zijn kunnen noemen of Universele Grond. Dat brengt ons bij de vraag: Wie ben ik eigenlijk?”(p.45-46) ZELFBEELDEN “De ego-persoonlijkheid is opgebouwd uit beelden. Laten we even teruggaan naar de narcistische fase, waarin het kind ontdekt: ‘Ik Ben.’ Hier wordt het Essentiële Zelf wakker. Het kind in deze fase is dat Zelf. Er is een vanzelfsprekend Zijn en het kind valt daar als vanzelfsprekend mee samen. We zien hier Essentie in actie. Dat maakt ook dat we zo geraakt zijn als we kinderen van die leeftijd observeren. Maar het kind ‘kent’ zichzelf niet als zodanig. Het is zich niet bewust van dit Zelf. Het leert zichzelf kennen in de manier waarop het gespiegeld wordt door de ander – moeder, vader, leeftijdgenoten, meesters en juffen. Hoe het kind zichzelf leert kennen is dus voor een groot deel afhankelijk van de manier waarop anderen, met name de ouders, naar haar kijken. De feedback die we als kind van de mensen uit onze omgeving ontvangen, lezen we als informatie over hoe wij zijn. Een kind kan

“Ik vermoed dat zeker tachtig procent van de mensen lijdt onder een negatief zelfbeeld dat op allerlei manieren moet worden opgepoetst. Dat betekent dat we er – met alle kracht die in ons is – een positief zelfbeeld tegenover proberen te stellen. Een beeld waarin wij de beste zijn, iemand die altijd wint, een van de mooisten, intelligentsten, stoersten, slimsten, of handigsten. Een negatief zelfbeeld, daar willen we niet aan. Toch is dat wat hier gevraagd wordt: de negatieve beelden van onszelf te onderzoeken: de zelfbeelden die de kern van de persoonlijkheid gaan uitmaken.”(p.191) EEN VERANDERENDE TIJD In een snel veranderende tijd ontstaat er een grote druk op de aangeleerde zelfbeelden, op het lang niet altijd functionele gedrag; de onzekerheid neemt toe, verdrongen gevoelens manifesteren zich. Dat is het krachtenveld waar wij als hulpverleners in functioneren. We zijn nu niet gebaat met classificaties van ziektebeelden. Wat we nodig hebben is een heldere visie op de potentie van ons mensen tot groei en ontwikkeling. Uiteindelijk zijn wij het zelf die de toekomst vormgeven. 1.

A.H. Almaas, The Pearl beyond Price, Integration of the personality into Being: An Object-Relations Approach, 1988,1996. Vert. Marce Noorenbos, De parel van Essentie, 2000. Margareth Mahler, Fred Pine en Anni Bergman, The psychological Brith of the human infant, Symbiosis and Individuation, New York, 1975.

Alle schuingedrukte tekst is te lezen in: Langs de weg van het hart, Samsara, 2021. De paginanummers verwijzen naar de betreffende passages in het boek.

TCC Magazine | 39

Kies voor puur Doordat wij plantaardige capsules gebruiken hebben we zo min mogelijk hulpstoffen nodig. Verder zijn ze ook nog eens vrij van geur-, kleuren smaakstoffen. Echte pure supplementen dus! Nu in een nieuwe, duurzamere verpakking gemaakt van 100% gerecycled plastic (rPET). Hierdoor hoeft er geen nieuw plastic geproduceerd te worden. En daar zijn we blij mee.

310 Ester-C • Natuurlijke vorm van vitamine C die het lichaam goed herkent en opneemt • Vitamine C ondersteunt de afweer en zorgt mede voor een goede weerstand • Als antioxidant helpt vitamine C het lichaam te beschermen tegen invloeden van buitenaf

605 L-Glutamine • Meest voorkomende nietessentiële aminozuur

1204 Pre-en Probiotica • Hoge dosering pre- en probiotica van het Lab4-complex

• Glutamine is een van de bouwstenen van glutathion

• Met 500 mg fructooligosacchariden (FOS)

• Komt onder andere voor in kwark, eieren, soja, tarwe, spinazie, bonen en tofoe

• Bacteriën uit het Lab4-complex hebben een goede maagoverleving en kunnen bij de maaltijd worden ingenomen

Scan de QR code en lees meer over AOV!

t 036 5460920 • i www.aov.nl

COLUMN

Voer voor coaches Cathelijne Wildervanck ken je wellicht nog omdat ze onze vaste columnist was. Ze pakt de draad weer op! Dit keer met het thema Voer voor coaches. Een prikkelende visie op coachen, elke keer aangevuld met een bijbehorende podcast.

Cathelijne schreef diverse psychologieboeken waaronder De Gelukspiramide en ADHD: Hoe haal je het uit je hoofd? Online blogt, vlogt en podcast ze er vlijtig op los. Offline is ze oprichter van De eerste verdieping-opleidingen, waar ze onder andere de coach-opleidingen heeft ontwikkeld en supervisie en masterclasses geeft op het gebied van coachen.

Ook dat is systemisch coachen!! Een van onze coaches kwam naar me toe voor advies. Ze was bezig met een offerte voor re-integratietraject. En het bleef maar heen en weer gaan tussen coach, opdrachtgever en coachee. Steeds weer moesten er aanpassingen gedaan worden, criteria toegevoegd, werden de eisen aangescherpt. Eigenlijk om een beetje gefrustreerd van te raken. Ik heb altijd als uitgangspunt genomen dat je een niet te gedetailleerd plan moet opstellen. Het is een uitgangspunt, een verwoording van koers en wat zakelijke afspraken. Immers als het goed is zijn de coachdoelen die je stelt, al heel snel achterhaald omdat elke sessie een perspectiefverandering zal geven. Te veel investeren in gedetailleerde planning is dus ‘waste of energy’. Maar goed, deze opdrachtgever wilde dus ongeveer elke komma bespreken. Toen ik nog in het HBO werkte als docent had een collega het over ‘ZZZ-studenten’: Zielige Zekerheids Zoekers. Oftewel diegenen die voor, tijdens en na elke toets je helemaal gek kwamen zeuren. Nou, zo voelde dit ook. Maar ja, je kan moeilijk tegen een opdrachtgever zeggen: wat ben je een ZZZ en nu kappen! Hahahaha misschien ook wel hoor, zou dat wel eens gezond zijn. Maar toch voelde dat als wat ongepast.

Coach en ik waren aan het zoeken naar manieren om weer terug te kunnen naar de kern en toch niet onbeleefd te hoeven zijn. Coach zegt op een gegeven moment: “Ik ben zo bang dat, als ik al die dingen erin zet en er niet aan voldoe, ze heel veel trammelant gaan maken en misschien zelfs wel juridische stappen gaan nemen.” En op dat moment valt er een kwartje bij me. Dit is systeeminformatie! En ik vraag de coach: ”Is jouw cliënt ook heel bang in zijn werk? Ja! Zou het een symptoom kunnen zijn van dit bedrijf? Dek je altijd goed in want anders kan je kop afgehakt worden?” Kijk en dan komt het echte coachwerk al in beeld terwijl je nog geen sessie hebt gehad. Ga je mee in de systemische dynamiek van het bedrijf? Dien je daar je cliënt mee? Of blijf je bij wat je zelf als kloppend ervaart? Bij systemisch coachen denken mensen al gauw aan ‘schuiven met poppetjes op een tafel’. Maar het is zoveel meer dan dat. De coach ging terug naar de opdrachtgever en besprak het thema ‘bang zijn dat je het niet goed doet en indekken daarvoor’. Uiteindelijk was 1 zinnetje toevoegen genoeg en werd de offerte goedgekeurd. Omdat uiteindelijk iedereen een ‘systemisch weten’ heeft, is ook iedereen gevoelig voor oplossingen die beter kloppen!

Cathelijne

Meer hierover kun je beluisteren in mijn podcast-kanaal De Bovenkamer, op www.1e-verdieping.nl/podcasts en natuurlijk ook op de gebruikelijke podcastkanalen.

TCC Magazine | 41

42 | TCC Magazine

Een fit en vitaal brein

IN GESPREK MET

IN GESPREK MET RINEKE DIJKINGA

Of je nu jong of oud bent, een fit, vitaal en gezond brein staat vaak hoog op het wensenlijstje. Niet zo gek als je bedenkt dat een gezond brein in hoge mate bijdraagt aan levenslust, positieve emoties, een goede nachtrust, stressbestendigheid, mentale en emotionele stabiliteit en controle over je eetlust. En uiteraard draagt een gezond brein bij aan je leervermogen, een goede concentratie en een goed geheugen. Bovendien zorgt een gezond brein ervoor dat je zelfs op hoge leeftijd nieuwe hersenverbindingen kunt aanleggen. Zo blijf je jong van geest. Uitgaande van de normale en gezonde gang van zaken in je brein (de fysiologie) zijn er heel wat aanknopingspunten wat betreft voeding & leefstijl als het gaat om een vitaal brein. Zo is bekend dat ons brein een grootverbruiker is van vitale voedingsstoffen. Deze moeten door onze dagelijkse voeding geleverd worden. Ons brein stelt daarmee hoge eisen aan de kwaliteit, duurzaamheid en vitaliteit van ons voedsel. En een gezonde darm is misschien wel de hoofdrolspeler als het gaat om onze brein vitaliteit. Dat biedt volop aanknopingspunten om mee aan de slag te gaan. En om bovendien heerlijk te eten.

“Niemand leert je hoe je de kans op een gelukkig en gezond leven kan vergroten. Dat moet je zelf uitzoeken.” JE BREIN VITAAL Rineke Dijkinga schreef het boek Je brein vitaal - Met elke hap een gezonde stap. Ze woont in het Groningse Sellingen. Daar geeft ze trainingen en lezingen en organiseert ze informatieve wandelingen. Voor het merk ‘Puur Rineke’

ontwikkelde ze producten die verkrijgbaar zijn in onder andere natuurwinkels en drogisterijen. Om zich weer volop met haar vak te kunnen bezighouden, verkocht ze dat bedrijf 2,5 jaar geleden. Op haar eigen stukje landbouwgrond werkt ze aan biodiversiteit. Het is een passie die ze deelt met haar man, die vroeger boswachter was. Nu is hij onder andere uitgever van haar boeken: ‘We willen de mensheid vertellen over het belang van biodiversiteit en dat het verhaal van de biodiversiteit van mens en milieu hetzelfde is.’ GEBRUIKSAANWIJZING Rineke noemt het onlangs verschenen Je brein vitaal, een ‘dashboard’boek. Wat in dit geval zoiets betekent als dat het kennis aanreikt om zo gezond mogelijk te leven. Want daar ontbreekt het volgens haar aan in onze samenleving. Rineke: ‘Eigenlijk is het raar, bij elk apparaat krijg je een uitgebreide gebruiksaanwijzing. Maar niemand leert je hoe je de kans op een gelukkig en gezond leven kan vergroten. Dat moet je zelf uitzoeken. Daarom zou er op school al aandacht moeten zijn voor leefstijl en voeding.’ Waarom ben jij boeken gaan schrijven? ‘Omdat ik de wanhoop nabij was!’ Ze lacht, om dan te vervolgen: ‘Ik heb de opleiding natuurgeneeskunde en homeopathie gevolgd. In 2003 studeerde ik af, in die tijd woonde ik in Zeeland. Maar ik wilde na 17 jaar terug naar mijn roots, naar Groningen, en daar mijn praktijk starten. Ik kwam terecht in Sellingen. Er werd tegen mij gezegd dat het geen slimme zet was om hier een praktijk te beginnen, want niemand zou er interesse in hebben. Daarom besloot ik wat anders te gaan doen: met mensen de natuur ingaan en ze vertellen over eetbare bloemen, Bachbloesems, gemmotherapie, homeopathie en ook wat je uit de natuur kan eten. Dat viel zo in de smaak, dat ik in no time een heel drukke praktijk kreeg. Te druk zelfs. Ik rekende anderhalf uur voor één cliënt, maar kwam niet uit met die tijd als ik alles van die persoon wilde weten en ook nog

TCC Magazine | 43

eens uitgebreid op voeding in wilde gaan. Daarom maakte ik voedingslijstjes voor bepaalde aandoeningen, zoals migraine, blaasontstekingen, obstipatie. Het gebeurde echter regelmatig dat iemand na zes weken bij me terugkwam en vertelde er niets mee gedaan te hebben. Wat bleek, ze hadden geen idee van wat ze op tafel moesten zetten zonder hun kant-en-klare standaardproducten. Of ze wisten niet hoe ze iets met quinoa konden maken. Ik vroeg me af hoe ik ze daarbij zou kunnen helpen. Kort daarop raadde Iemand me aan een boek te gaan schrijven, tenslotte had ik al een heleboel recepten. Dat was een goed idee. Mijn boeken ben ik zelf gaan uitgeven en ze verkopen goed. Zonder iets aan marketing te doen, want mensen vertellen het aan de keukentafel aan elkaar door.’

Dit boek richt zich op 9 pijlers: • Ontstekingsremmend eten • Vitaal, volwaardig, onbewerkt en divers voedsel • Een optimale spijsvertering, darmgezondheid en ontgiftingscapaciteit • Voeding met volop beschermende stoffen • Stressregulatie & voeding • Gezonde glucose- en insulineniveaus / gezond gewicht • Gezond hart- en vaatsysteem • Gezonde kook- en bereidingstechnieken • Milieu, natuur, duurzaamheid en natuurwetten Wat je snel zult ontdekken in dit boek: deze pijlers beïnvloeden elkaar op vele manieren. En je kunt het gros ervan in één maaltijd beïnvloeden: zo kan gezond(er) eten voor je darmen ook een positief effect hebben op je gewicht, je stemming, je stressbestendigheid en de kwaliteit van je slaap.

MUESLI ‘Een poosje nadat mijn eerste boek was verschenen, vroegen mensen om nog meer recepten en zo ontstond boek nummer 2. Daarin stond het recept voor een muesli die mensen zó lekker en voedzaam vonden, dat ze vroegen of ik al die ingrediënten niet voor hen in één zakje kon stoppen. Dus vroeg ik mijn kruidenleverancier of hij de mix voor mij zou willen maken. Ik verwachtte ongeveer vijf zakjes per week nodig te hebben. Dat werden er al snel 200. Zo is het merk Puur Rineke geboren. Van de opbrengst van mijn boeken heb ik met mijn man een paar hectare landbouwgrond gekocht. Daarmee kon ik aan mijn droom werken om grond zó gezond te maken, dat wat er op groeit, weer veel antioxidanten en voedingsstoffen bevat. En veel meer variatie aan ons huidige voedingspatroon levert. We gaven het de naam ‘Heerlijk Westerwolds land’.’

44 | TCC Magazine

IN GESPREK MET

BIODIVERSITEIT ‘Met ons eigen land zijn we nu een paar jaar bezig de bodem te monitoren en voeren we analyses uit. Als er voldoende bodemleven is, kunnen planten weer mineralen en sporenelementen gaan opnemen. Want daar is zo’n gebrek aan in onze voeding. Het is gewoon shocking dat ons eten 20 tot 70% minder bevat dan 80 jaar geleden. Louise Vet, hoogleraar duurzaamheid van de WUR, heeft gezegd dat als we nu niet aan biodiversiteit gaan werken, we nog ongeveer vijftig oogsten te gaan hebben en dan houdt het op. Veel mensen weten niet hoe erg het is. De bodem is uitgeput. Hoe willen we ons immuunsysteem paraat houden als wij niet de stoffen in onze voeding hebben die het nodig heeft?’

“Het zou in deze maatschappij normaal moeten zijn dat werkgevers tegen werknemers zeggen: jij hebt zo’n drukke periode achter de rug, ik voel dat je op het randje zit.” Je bent bezig met een project genaamd ‘Bijen, Bodem, Boeren en ons Bord’. Wat houdt dat in? ‘Dat gaat ook over ons landbouwperceel waar we de biodiversiteit willen herstellen. De voedselbossen eromheen dragen daaraan bij. Gezondheid begint in de bodem. Je eigen bodem is de darm. Het ecosysteem van de aarde is net zo complex als je eigen ecosysteem, het staat of valt bij biodiversiteit. Die kan zich handhaven, regeneren of repareren als de complexiteit er maar is. Daar heb je biodiversiteit en bijen voor nodig, daar heb je de duurzame boer voor nodig, daar heb je een gezonde bodem voor nodig. Dat leidt tot een gezond bord. Wat ik doe en zeg, moet gekoppeld worden aan de gezondheid van de consument, die moet snappen wat de consequenties zijn van een verarmde bodem en verlies van biodiversiteit. De verbeteringen die we al hebben bereikt, zijn gigantisch. Er staat geen water meer op ons land als het heel hard regent omdat de capillaire werking van het land is verbeterd. Als we nu in het land spitten, komen we een hele kolonie wormen tegen. Een paar jaar geleden zag je er geen een. Ook geweldig is dat we gigantisch veel insecten, vlinders en bloemen zien bij de struiken en bomen die we in de houtwallen hebben gepoot. Aan zoiets zie je hoe snel de natuur weer kan herstellen. Dat geldt ook voor de mens. Wij zijn meesters in reparatie en regeneratie, maar dan moeten we wel de mogelijkheden hebben om de reparatie uit te voeren.’

Wat is je toekomstvisie voor je bedrijf? ‘Ik ben van plan een keer per jaar een magazine uit te gaan geven: Mooi eten. Daarin wil ik mensen meenemen in wat de natuur biedt en wat het seizoen biedt. Het eerste nummer komt in december. Verder wil ik verschillende concepten van wat we doen op het land, over heel Nederland gaan uitrollen. Met als doel dat je buiten de deur, of dat nou op het werk is of in de horeca, echt en eerlijk voedsel kan eten. Daar heeft iedereen recht op, vind ik. Ik ben bezig daar prototypes voor te ontwikkelen, zoals pesto’s, bouillonpasta, stukjes fruitleer van 100% fruit, alles zonder suiker of gluten. We willen ons concept ook bij grote cateraars in de keuken krijgen.’ BRAMEN PLUKKEN ‘En dan hebben we nog een droom. Dat het in deze maatschappij normaal wordt dat werkgevers tegen werknemers zeggen: jij hebt zo’n drukke periode achter de rug, ik voel dat je op het randje zit. We gaan jou een halve dag per week naar buiten sturen. Ga maar bramen plukken of zoiets. Dat de samenleving naast leefstijl en gezond eten ook zingeving hoog op de agenda gaat zetten. Zingeving door met voedsel bezig te zijn.’ www.rinekedijkinga.nl

Boeken van Rineke Dijkinga: • Weten van (h)eerlijk eten 1 • Weten van (h)eerlijk eten 2 • Weetjes over (h)eerlijk eten • Alles draait om je hormonen • Op weg naar meer energie • Je brein vitaal

TCC Magazine | 45

Annemarie van Elburg Psychiater

€ 55 Eetstoornissen

Online videocollege

Anorexia, boulimia, BED. Wat kenmerkt deze eetstoornissen? Krijg inzicht in de risicofactoren bij het ontstaan van een eetstoornis en ontdek hoe je als omgeving kunt bijdragen aan een beter verloop van de behandeling.

Erkend certiﬁcaat 8 registerpunten

hupper.nl

LVB

Kinderen van ouders met een verstandelijke beperking: een onzichtbare groep DOOR: LILY MENCOERT EN VERA RAMAKER

Opvoeden kan een grote uitdaging zijn voor een ouder met een (licht) verstandelijke beperking. Hun kinderen missen hierdoor vaak een thuissituatie waarin ze veilig en gezond kunnen opgroeien. Helaas zijn leerkrachten, zorgverleners en andere professionals die in contact komen met deze kinderen, veelal onvoldoende op de hoogte van de thuissituatie. Ondanks soms opvallende signalen dat er thuis iets speelt, weten velen niet goed wat deze signalen betekenen of hoe ze het kind kunnen helpen. In Nederland leven er naar schatting 1,1 miljoen volwassenen met een (licht) verstandelijke beperking (er is sprake van een IQ tussen de 50 en 85 en sociale redzaamheidsproblemen). Een grote groep mensen dus. Met name voor de mensen met een lichte verstandelijke beperking geldt dat deze beperking veelal niet ‘officieel’ vastgesteld is. Dat betekent voor henzelf en hun omgeving dat vaak niet bekend is dat er sprake is van een verstandelijke beperking. Naar verwachting heeft een aanzienlijk deel van hen ook een gezin, maar onduidelijk is om hoeveel kinderen het precies gaat. Met name kinderen zonder verstandelijke beperking blijven ongezien, omdat zij zelf meestal geen probleemgedrag vertonen of omdat de ouders niet bekend zijn bij de hulpverlening. MINDER OUDERLIJKE STEUN EN MEER HUISHOUDELIJKE TAKEN Ondanks dat de signalen aan de buitenkant meestal niet opvallen, kunnen kinderen het thuis lastig hebben. Oprechte interesse van de ouder, een vast dagritme, een schoon huis, emotionele steun, hulp bij het huiswerk of ruimte voor de eigen wensen, ouders met een verstandelijke beperking hebben extra moeite om deze opvoedingstaken te vervullen. Ook worden kinderen regelmatig te veel belast met huishoudelijke taken of de zorg voor de ouders en hun broertjes of zusjes. Uiteraard zijn er grote verschillen tussen de gezinnen, waardoor de gevolgen voor de kinderen zeer variëren. Cijfers zijn voor deze groep niet beschikbaar maar we verwachten dat de gevolgen voor deze kinderen, net als bij kinderen van ouders met psychische en/of verslavingsproblemen, groot kunnen zijn. Kinderen uit gezinnen met een kwetsbaarheid lopen

door de omstandigheden thuis een groter risico om op volwassen leeftijd (mentale) problemen te ontwikkelen ONZICHTBAAR VOOR DE BUITENWERELD DOOR SCHAAMTE EN STIGMA Vaak praten deze kinderen niet of nauwelijks over de moeilijkheden thuis en hun gevoelens. Loyaliteit naar hun ouder, schaamte en onwetendheid over hoe het anders kan, weerhouden hen hiervan. Hierdoor blijven kinderen van ouders met een verstandelijke beperking (KVBO) vaak buiten beeld. Toch is het duidelijk dat deze kinderen een grote behoefte hebben aan hulp en een luisterend oor. De hulpverleners die bij ons thuis kwamen, hadden nauwelijks oog voor mij als normaal begaafd kind. Ik had geen verstandelijke beperking en dus geen reden voor eigen hulpverlening. Ze kwamen simpelweg niet voor mij. Wel werd ik ingezet om mijn moeder op de rit te houden. Ik neem het de hulpverleners niet persoonlijk kwalijk. Er was namelijk geen kennis en begrip voor wat ik als ‘kind van’ meemaakte in het dagelijks leven en welke gevolgen dat had op de langere termijn. Ook het stigma rondom verstandelijke beperking zorgt ervoor dat deze kinderen minder bereikt worden. Ze voelen zich hierdoor vaak eenzaam. Daarnaast is het lastig om de problemen van deze kinderen te signaleren vanwege het tekort aan kennis bij professionals hierover. Een groot deel van de professionals is zich onvoldoende bewust van de thuissituatie en de gevolgen hiervan op het kind. Ook overschatten professionals regelmatig de ouder of is het niet duidelijk of er sprake is van een (licht) verstandelijke beperking. “Waar ik het meest tegenaanloop is het feit dat ik vaak niet zeker weet of er een (L)VB speelt bij ouders. Vaak is er een vermoeden. Maar ik denk zelf ook regelmatig dat het niet per se een LVB hoeft te zijn. Bepaalde gedragingen die

TCC Magazine | 47

ouders laten zien kunnen ook voortkomen uit trauma, laag opgeleid/laag geletterd, moeite met de Nederlandse taal en overbelasting in de thuissituatie. Vaak spelen meerdere van deze zaken binnen een gezin.” – zorgprofessional GEBREK AAN PROFESSIONELE ONDERSTEUNING Naast een tekort aan kennis rondom het signaleren van KVBO ervaren professionals ook problemen in het ondersteunen van deze groep kinderen. Veel professionals vinden het lastig om dit bespreekbaar te maken met het kind en het gezin. Er bestaan diverse hulpmiddelen en trainingen voor ouders met een (licht) verstandelijke beperking, maar voor de kinderen is er nauwelijks of geen specifiek ondersteuningsaanbod beschikbaar. Er is behoefte bij professionals aan erkende interventies voor KVBO, zoals interventies gericht op de ontwikkeling van het kind. HOE WE DIT KUNNEN VERANDEREN Kortom, veel professionals geven aan dat er een tekort is aan kennis en materiaal voor KVBO. De beschikbare kennis staat daarnaast verspreid op verschillende websites. Het Trimbos-instituut probeert hier, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, verandering in te brengen. Samen met een expertgroep van ervaringsdeskundigen en (L)VB-professionals maken we een overzicht van de beschikbare kennis én evalueren we bij welke organisatie deze kennis ondergebracht moet worden. Ook willen we onder KVBO inventariseren welke informatie hen heeft geholpen of had kunnen helpen, in welke vorm en op welke manier. Daarnaast maken we een

48 | TCC Magazine

overzicht van activiteiten die nodig zijn om verschillende professionals meer handvatten te geven bij het signaleren en ondersteunen van KVBO. HELP OOK MEE Samen met u willen we de volgende stappen zetten. We roepen professionals op die werken in de zorg, het onderwijs en in het sociale domein: deel uw kennis, informatiebronnen en vragen over het signaleren en ondersteunen van KVBO met ons via deze enquête. Ook zijn we op zoek naar (volwassen) kinderen van ouders met een (licht) verstandelijke beperking die over hun ervaringen en behoeften willen vertellen in groepsverband met andere ‘kinderen van’ of in een persoonlijk gesprek met ons. Kent u iemand of bent u zelf een ‘kind van’, dan kunt u met ons contact opnemen via kvbo-info@trimbos. nl. Als u liever input levert via een enquête, dan kan dat via deze link. Bron: https://www.trimbos.nl/actueel/blogs/blog/kinderen-van-ouders-met-een-verstandelijke-beperking-een-onzichtbare-groep

LVB

Leestips Mamma?

Ouder van mijn ouders

Een jeugd met een verstandelijk beperkte ouder Iris de Groot Opgroeien met een verstandelijk beperkte ouder: het is een controversieel onderwerp waar veel over gezegd is. Het perspectief van het kind blijft daarbij echter vaak buiten beeld. Iris de Groot wil met dit werk de kinderstem in de discussie luider maken, en wat er klinkt strekt zich tot verrassende breedte uit: je schoolwerk al snel beter snappen dan je moeder. Op voedsel en een dak boven je hoofd na dingen ontberen die je toch echt nodig hebt. En de omgeving die het niet ziet of - misschien erger - maar half ziet. Mamma? geeft een schrijnend overzicht van dergelijke scènes, verbonden door een ingewikkelde drie-eenheid van ergernis, gemis en liefde. Uitgever Idegro ISBN 9789082470406

omdat ik geen kind bij hen kon zijn Karel Bruinsma

Volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens heeft ieder mens recht op gezinsvorming. Ook mensen met een verstandelijke beperking hebben dat recht. Maar vaak blijkt deze groep mensen problemen te hebben met het opvoeden van een kind. Deze kinderen hebben echter, net als ieder ander kind, ook recht op een goede, veilige en stimulerende opvoeding. Het is duidelijk: hier knelt de schoen. Zijn de rechten van ouders met een verstandelijke beperking en die van hun kind(eren) wel met elkaar te combineren? En zo ja, hoe? In dit aangrijpende boek vertelt een aantal kinderen van verstandelijk beperkte ouders over hun moeizame jeugd. Daarnaast geven betrokken professionals en bewindslieden hun visie op dit thema. Uitgeverij Hollandridderkerk B.V. ISBN9789492261069

Couscous en kniekousen Martine Delfos

Mama Medina is lief en ze kan heerlijk couscous maken. Maar Mama Medina kan geen klokkijken. En ze kan ook niet goed lezen. En ze kan ook niet rekenen. Als ze samen een cadeautje gaan kopen, weet Mama Medina niet hoe ze moet betalen. Dan moet Diana haar helpen. Diana woont in een pleeggezin omdat Mama Medina, haar buikmama, niet goed voor haar kan zorgen. Het liefst zou ze een gewone mama hebben, maar ze vindt Mama Medina wel heel erg lief. Uitgever Niño ISBN 9789085605690

"Ondanks soms opvallende signalen dat er thuis iets speelt, weten velen niet goed wat deze signalen betekenen of hoe ze het kind kunnen helpen."

TCC Magazine | 49

Midden Engweg 43 - 3882 TS Putten - 0341 74 39 93 info@cellcareacademy.nl - www.cellcareacademy.nl

Masterclass Neurotransmitters (4 dagen)

Scholingsagenda t/m juni 2022 PNEI 1. Chronische Aandoeningen Ontrafeld 13 en 14 januari

Verlies van motivatie, focus, daadkracht, stressbestendigheid, een verstoorde pijnbeheersing, afname van emotionele veerkracht tot aan depressieve gevoelens zijn niet zomaar kenmerken van een persoonlijkheid. Het zijn slechts een aantal kenmerken van een verstoorde neurotransmitter functionaliteit! Docenten Dirk Zoutewelle en Casper Beukema leren je in deze 4-daagse training o.a.;

Docent: Dirk Zoutewelle

Werkingsmechanismen van verslavingspatronen 24 januari Docent: Casper Beukema

Masterclass Neurotransmitters 03, 04 februari en 10, 11 maart Docenten: Dirk Zoutewelle & Casper Beukema

PNEI 2. Gut-Brain-Immune as 10 en 11 februari Docent: Dirk Zoutewelle

neuro-biochemie en voeding de kenmerken en deficiëntie kenmerken van Dopamine, Acetylcholine, GABA en Serotonine de impact op klachten en het verband met het hormonale systeem analyse methoden de theorie en praktische toepassing van neurotransmitter-profielen invloeden van metabole processen op de neurotransmissie methylering en neurotransmitters de gut-brain-immune-as neurosteroïde werking neurotoxiciteit de werking van de NMDA-receptor Verder gaan we in op casuïstiek, het eigen neurotransmitterprofiel van de deelnemers, ontwikkelen van behandelstrategieën, voedingsbronnen, farmacologie van actieve voedingsstoffen, depressie als multifactorieel syndroom, suppletie gebruik in combinatie met medicatie en een neurotransmitter herstel protocol.

Artose, Artritis, Osteoporose en Jicht 14 februari Docent: Casper Beukema

PNEI 3. Methylatie en Genexpressie 17 en 18 maart Docent: Casper Beukema

Detoxificatie 21 maart Docent: Casper Beukema

Speciaal voor TCC magazine lezers

10% korting op de Masterclass Neurotransmitters Gebruik kortingscode: TCC10% Aanbieding geldig t/m 31 december 2021

Anti-Aging en 50+ 11 april Docent: Casper Beukema

PNEI 4. Hormoonassen 21 en 22 april Docent: Dirk Zoutewelle

PNEI 5. Adaptatieleer en Prestatieverbetering 19 en 20 mei Docent: Dirk Zoutewelle

Hoogsensitiviteit 23 mei Docent: Casper Beukema

Voedings- en leefstijlinterventie bij Diabetes 2 20 juni Docent: Casper Beukema

Iedere neurotransmitter kent een specifiek werkingsgebied en heeft daarmee een directe invloed op ons dagelijks functioneren. Dirk Zoutewelle CEO Cellcare Health Group

cellcareacademy.nl

ROSEGARDEN

Systemisch denken als psychosociaal therapeut Afgelopen half jaar heb ik een opleiding Systemisch Werken

Enkel belangrijke uitgangspunten van systemisch denken wil ik hier

gevolgd. Ik heb het voor mijn beroep als psychosociaal therapeut als

naar voren brengen:

een grote meerwaarde ervaren.

•

Fenomenologisch waarnemen en systemisch werk. Je gaat bij systemisch werken uit fenomenologisch waarnemen, uitgaan van

Veel mensen denken gelijk aan familieopstellingen als het gaat over

de verschijnselen die zich voordoen. Als waarnemers vraagt het

systemisch werken. Dat klopt, dat is er een belangrijk onderdeel van.

training om onbevangen te kunnen kijken in wat zich voordoet. Je

Toch gaat systemisch werken veel verder. Ook binnen organisaties en

kunt onbevangen kijken naar wat er is. Zonder oordeel interpreteren, puur als informatie. Dit vraagt een zekere afstand.

andere groepen mensen speelt systemisch werken een grote rol. Tijdens een familieopstelling wordt het systeem geplaatst in een ruimte. Volgens

•

De wetmatigheid dat het je goed zal gaan als je je ouders de juiste

Bert Hellinger (een van de grondleggers van het systemisch werken) is

plek geeft, respectvol en bij hen laten wat van hen is. In bepaalde

een familie een systeem. Ouders, grootouders, broers, zussen, kinderen,

situatie is het ook nodig om als volwassene zaken terug te geven,

zelfs als ouders gescheiden zijn of wanneer er een abortus wordt

als je die als kind voor je ouders gedragen hebt. Je zou dit ook

gepleegd, behoort deze persoon tot het bepaald systeem. Dit systeem

kunnen doortrekken naar je plek binnen een organisatie, heb respect voor je leidinggevende.

heeft een collectief geweten, wat voornamelijk in het teken staat van overleven binnen de familie. Wanneer iemand in het systeem wordt

•

Je plek in het gezin van herkomst. Belangrijk is dat je de juiste

buitengesloten, zal een ander familielid dit gat proberen op te vullen.

plek in de kinderrij inneemt. Het oudste kind heeft een duide-

Het systeem begint uit balans te raken. Veel problemen in het latere

lijk andere rol dan het jongste kind of een kind op een plek er

leven vinden hier hun oorsprong.

tussenin. Rolverwarring vraagt herstel, via een opstelling kan dit rechtgezet worden. •

Dynamieken. Dit zijn veelal onbewuste patronen, krachten zoals gedragingen, gevoelens en projecties die in en tussen mensen en binnen en tussen systemen spelen; ze geven stuwkracht aan de relatie. In familielijnen, verschillende generaties zie je dynamieken terugkomen. Voorbeelden van dynamieken kunnen zijn: schaamte, mensen uitsluiten, ruzie maken, geheimen, ziekte, schulden en bijvoorbeeld armoede. Daarom kan het zinvol zijn een genogram te maken van je familielijn. Ook binnen organisaties kan sprake zijn van dynamieken.

Voor mij is tijdens deze opleiding weer bevestigd dat je volwassen sociale positie in relatie tot de ander voor een groot gedeelte gelinkt is met je positie in het gezin van herkomst. Loop je vast als volwassene, dan vraagt het mogelijk herstel van die positie in je kinderjaren. Systemisch werken kan dan een stuk gereedschap zijn dat je als psychsociaal therapeut in kunt zetten. Is je belangstelling gewekt en weet je er nog onvoldoende van? Lees er een goed boek over; tip: Vonken van verlangen van Wibe Veenbaas Joke Goudswaard Ruud van Hal Psychosociaal therapeut en bestuurslid Stichting Rosegarden

Rosegarden is een Stichting van Christen Psychosociaal Therapeuten. De psychosociale (kinder) therapeuten die zijn aangesloten bij Stichting Rosegarden werken vanuit een christelijke identiteit. www.stichting-rosegarden.nl

TCC Magazine | 51

POLYAMORIE FILOSOFIE

Handboek

polyamorie MYTHEN EN WERKELIJKHEDEN

De integere slet van Janet Hardy & Dossie Easton is een cultklassieker op het gebied van polyamorie. Van de Engelse editie zijn meer dan 200.000 exemplaren verkocht. Toch is het boek niet eerder in het Nederlands vertaald, tot nu. Hardy en Easton laten zien hoe je op een moreel verantwoorde manier meerdere geliefden tegelijkertijd kunt hebben. Het boek geeft antwoord op alle mogelijke vragen over de polyamoreuze levensstijl en biedt handreikingen voor de bijbehorende uitdagingen, zoals jaloezie en oordelen uit de omgeving.

Mensen die het wagen om nieuwe soorten relaties en nieuwe levensstijlen te verkennen, worden vaak gehinderd door overtuigingen – zowel die van henzelf als die van anderen – over hoe de samenleving zou moeten zijn, hoe relaties zouden moeten zijn en hoe mensen zouden moeten zijn. Deze overtuigingen zijn diepgeworteld en worden veel te vaak niet echt onderzocht. We hebben allemaal geleerd dat een bepaalde relatievorm – het levenslange monogame heteroseksuele huwelijk – de enige juiste vorm is. Er is ons geleerd dat monogamie ‘normaal’ en ‘natuurlijk’ is. En als onze verlangens niet bij die restrictie passen, zijn we moreel gebrekkig, psychologisch gestoord of gaan we in tegen de natuur. Velen van ons hebben instinctief het gevoel dat er iets mis is met dat plaatje. Maar hoe kun je een overtuiging opdiepen en onderzoeken waarvan je niet eens weet dat je die hebt? Het ideaal van levenslange monogamie als het enige juiste model voor relaties is zo diep verankerd in onze cultuur dat het bijna onzichtbaar lijkt: we gaan van deze gedachten uit zonder te weten dat we erin geloven. Ze bevinden zich onder de oppervlakte. Ze vormen het fundament van onze aannames, onze waarden, onze verlangens, onze mythen, onze verwachtingen. We merken dat pas op als we erover struikelen. Waar zijn deze overtuigingen begonnen? Vaak ontstonden ze om ons van dienst te zijn in omstandigheden die niet meer bestaan. Onze overtuigingen over het traditionele huwelijk zijn afkomstig uit agrarische culturen, waarin de mensen zelf vervaardigden wat ze aten, droegen of gebruikten, waarin grote families elkaar bijstonden om een enorme hoeveelheid werk te verrichten, zodat niemand zou verhongeren. Het huwelijk was een instelling die daarbij paste. Als we het hebben over de ‘traditionele familiewaarden’, hebben we het over de uitgebreide familie van grootouders, tantes, neven en nichten, een organisatie die was gericht en ingesteld op overleven. Er zijn in Amerika tegenwoordig nog steeds families die functioneren op traditionele wijze. Dat kunnen culturen zijn die recentelijk vanuit andere landen zijn overgekomen, maar het kan ook gaan om basale ondersteuningsnetwerken voor economisch kwetsbare bevolkingsgroepen in de steden of op het platteland. Beheersing van het seksueel gedrag leek buiten de bezittende klassen niet zo belangrijk tot de komst van de Industriële Revolutie, die een nieuw tijdperk inluidde vol seksuele negativiteit, misschien wel vanwege de opkomst van de middenklasse en de beperkte ruimte voor kinderen in de stedelijke omgeving. Artsen en predikanten begonnen aan het einde van de achttiende

TCC Magazine | 53

Nutritional health

Inhoud: 60 capsules

Pocosyl

Helpt een normale bloedsuikerspiegel1 en normale testosterongehalten in stand houden2

Pocosyl is een voedingssupplement met een unieke combinatie van natuurlijke plantenstoffen, vitaminen en mineralen. Helpt een normale bloedsuikerspiegel1 en normale testosterongehalten2 in het bloed in stand te houden. Tevens rijk aan antioxidanten3.

Zink beschermt de cellen tegen oxidatieve stress. Bevat zowel myo-inositol als D-chiro-inositol in een gunstige verhouding. In combinatie met o.m. Berberine, Quercetine en Co-enzym Q10.

Chroom helpt een normale bloedsuikerspiegel in stand te houden.

Vitamine B6 helpt bij het regelen van de normale hormonale activiteit.

Zink draagt bij tot het behoud van normale testosterongehalten in het bloed.

Zink draagt ook bij aan de normale vruchtbaarheid van de vrouw.

Meer informatie: www.nutriphyt.nl 54 | TCC Magazine

POLYAMORIE FILOSOFIE

“Wij zijn van mening dat onze ‘zo hoort het’-overtuigingen net als al onze culturele opvattingen sociale constructies zijn en geen natuurwetten.”

eeuw te beweren dat masturbatie ongezond en zondig was, dat deze onschuldige seksuele uitlaatklep gevaarlijk was voor de samenleving – mannenbesnijdenis werd in die tijd bevorderd in een poging om masturbatie te ontmoedigen. Elk verlangen naar seks, ook met jezelf, werd daardoor een schandelijk geheim. Maar de menselijke natuur is altijd sterker. We zijn seksuele wezens, en hoe repressiever een cultuur wordt, hoe schandaliger de geheime seksuele gedachten en gedragingen worden, zoals elke fan van victoriaanse pornolectuur kan beamen.

In zijn lezingen voor jonge communisten in Duitsland tijdens de opkomst van Hitler en het nazisme, beweerde psycholoog Wilhelm Reich dat de onderdrukking van seksualiteit kenmerkend is voor een autoritair regime. Zonder het juk van een antiseksuele moraal, zo meende hij, zouden mensen vrij zijn van schaamte en zouden ze vertrouwen op hun eigen intuïties omtrent goed en kwaad. Zulke mensen zouden minder snel geneigd zijn om oorlog te voeren of vernietigingskampen in te richten. Het kerngezin, dat bestaat uit ouders en kinderen die relatief los zijn komen te staan van de aanverwante grotere familie, is een restant van de middenklasse uit de twintigste eeuw. De kinderen uit dergelijke gezinnen werken niet meer op de boerderij of in een familiebedrijf; ze worden zo ongeveer als huisdieren opgevoed. Ja, het huwelijk is in onze tijd niet meer noodzakelijk om te overleven. Vandaag de dag treden mensen in het huwelijk omdat ze op zoek zijn naar comfort, veiligheid, seks, intimiteit en een emotionele band. De toename van het aantal echtscheidingen, zo betreurd door religieus conservatieven, weerspiegelt misschien wel eenvoudig een economische realiteit. De meesten van ons kunnen het zich nu veroorloven om een relatie te verlaten als ze daarin niet gelukkig zijn. Niemand zal verhongeren. En nog steeds proberen moderne puriteinen het kerngezin en het monogame huwelijk af te dwingen door seksuele schaamte te onderwijzen. Wij zijn van mening dat onze ‘zo hoort het’-overtuigingen net als al onze culturele opvattingen sociale constructies zijn en geen natuurwetten. De natuur is wonderlijk divers en biedt ons oneindige mogelijkheden. We zouden graag leven in een cultuur die de levenskeuze van sletten net zozeer respecteert als die van het stel dat zijn vijftigjarig jubileum viert. (Waarom gaan we er trouwens zo gemakkelijk van uit dat dat stel monogaam is?) We zoeken nieuwe wegen op onbekend terrein. We hebben geen cultureel goedgekeurde modellen voor open seksuele levensstijlen. We zullen ons eigen scenario moeten schrijven. Dat vereist veel inspanning en onverschrokken eerlijkheid. Dat is geen gemakkelijke taak, maar het kan je veel geven. Misschien vind je wel de stijl die perfect bij je past en besluit je over drie jaar dat je heel anders wilt gaan leven – en dat is prima. Je schrijft zelf het scenario, jij mag zelf de keuzes maken, en je zult waarschijnlijk ook nog weleens van gedachten veranderen. Boekfragment uit: De integere slet Janet W. Hardy en Dossie Easton ISBN 978 90 259 0959 8 Uitgeverij Ten Have

TCC Magazine | 55

Morgen stop ik echt! 101 PERSONEN IN JE HOOFD

Om ons gedrag te begrijpen, gebruiken we een metafoor. Het bewuste deel van onze breinactiviteit opereert met een snelheid van maar zestig bits per seconde. Terwijl het brein op onbewust niveau 11.200.000 bits per seconde verwerkt. Dit is dus 200.000 keer méér dan waar wij ons bewust van zijn. Als je zegt: “Morgen stop ik echt met drinken,” doe je dat met die zestig bits. Dat je voornemen meestal mislukt, komt doordat die 11.200.000 bits gewoon hun eigen gang gaan. Einstein zei ooit: “Maak de dingen zo eenvoudig als mogelijk, maar niet eenvoudiger dan dat.” En precies dát gaan we ook in dit boekje doen. Om de werking van onze hersenen eenvoudig in beeld te brengen, vergelijken we ons brein met een fabriek waarin 101 medewerkers aan de slag zijn. In die fabriek zijn drie afdelingen en iedere afdeling heeft z’n eigen taken en een eigen agenda.

HOE WERKT DE AFDELING ROUTINE IN JE HOOFD? We kunnen de werking van ons brein goed uitleggen door je brein in drie lagen onder te verdelen. Uiteraard heb je niet werkelijk drie breinen, maar deze onderverdeling is nuttig om ons gedrag beter te kunnen begrijpen. De afdeling routine van ons brein staat symbool voor ons ‘reptielenbrein’, het oudste deel. Deze routine-afdeling is erop gericht om te overleven. Als er opeens een beer op je afrent, zul je verstarren, vechten of vluchten. Rijd je op de snelweg en zie je opeens een ongeluk vlak voor je, dan weet dit snelle routinedeel van het brein jou met een reflex in veiligheid te brengen. Leg je per ongeluk je hand

56 | TCC Magazine

op een hete kachel, dan zorgt dit breindeel ervoor dat je je hand er direct weer vanaf haalt. Het is niet zo dat je dan eerst denkt: hé, er smeult hier iets, waar zou deze brandlucht toch vandaan komen? O, laat ik nu mijn hand maar eens van de kachel gaan halen. Om te overleven is het voor het brein slim om energie te besparen. Daarom slaat deze routine-afdeling in je brein alle routines op en zal dit breindeel proberen jou zoveel mogelijk vanuit je routine te laten handelen. Dit maakt dat je dagelijks dingen steeds op exact dezelfde manier als altijd doet. Je hele ochtendritueel van opstaan, koffiedrinken, douchen… het gaat allemaal vanuit routine. Als je ’s ochtends een kop koffie pakt, ontstaan er niet eerst gedachten als: in welk kopje zal ik de koffie eens inschenken? Zal ik er wel of geen suiker en melk in doen? Hoe vaak zal ik eens gaan roeren? Nee, volledig automatisch pak je een kopje (vaak je ‘eigen’ kopje), doe je er een suikerklontje in en roer je ongeveer net zo vaak als je altijd doet. Dit bespaart heel wat energie. Het voordeel van het opslaan van routines is, dat wat je hebt geleerd voor altijd blijft opgeslagen. De automatische verbindingen in jouw brein worden namelijk sterker naarmate je meer oefent. Dus heb je ooit leren fietsen, dan kun je dit omdat die patronen je hele leven in dit reptielenbrein zijn opgeslagen. Als kind windsurfte ik (Paul) veel en was ik hier best bedreven in. Toen ik ging studeren, stopte ik met deze hobby en pas vijftien jaar later stapte ik voor het eerst weer eens op zo’n plank. Maar direct wist mijn brein hoe dit moest en kon ik weer surfen. De verbindingen waren in die vijftien jaar wel minder sterk geworden, waardoor mijn niveau lager was. Maar na een middag oefenen zat ik al snel weer op een redelijk niveau. Het brein is dus een zelflerend systeem, wat fantastisch is! Neem je de moeite om iets te leren, dan heb je die vaardigheid voor altijd. Kun je eenmaal fotoshoppen, dan kun je dat altijd. En kun je eenmaal autorijden, dan kun je dat voor altijd. Het nadeel is wel dat het brein niet kan

SAMSARA

‘ontleren’; de automatische verbindingen die je brein maakt, worden hooguit wat zwakker, maar de patronen blijven voor altijd opgeslagen. En je raadt het al: voor rokers en drinkers die willen minderen, werkt dit in hun nadeel. Heb je tien jaar lang tijdens feestjes gedronken en gerookt, dan blijft die automatische link in je brein bestaan. Wanneer je bijvoorbeeld op een feestje bent, is die feestelijke situatie dus een ‘trigger’ voor jouw brein om de routine weer te activeren: “Oeh, ik heb opeens trek in een sigaret”, hoor je mensen die ooit rookten, op feestjes dan ook vaak zeggen. Als je wilt veranderen, werken de vijftig personen binnen deze afdeling routine van je breinfabriek in ieder geval niet mee, want zij zullen er alles aan doen om zich aan hun vaste routine vast te houden. Hoe je deze routine-afdeling van je brein toch zover kunt krijgen om mee te veranderen, lees je verderop. Boekfragment uit: Morgen stop ik echt! Net als gisteren… Paul Smit & Esther ten Hove www.samsarabooks.com www.paulsmit.nu www.soberinlife.nl

HOE WERKT DE AFDELING PLEZIER IN JE HOOFD? De afdeling plezier in je brein staat symbool voor ons ‘zoogdierenbrein’, ons zogenaamde limbische systeem. Dit deel van het brein is gericht op het verkrijgen van plezier en het vermijden van pijn en moeite. Wanneer jij ’s avonds de koelkast opent om nog wat te snaaien, zoekt dit plezierdeel van ons brein automatisch naar iets wat het meeste plezier oplevert. En dit is precies de reden waarom je ’s avonds

vaker chips dan een mandarijn eet en vaker wijn dan kruidenthee drinkt. Bij een kind werkt dit hetzelfde, het denkt: wat zal ik eens gaan doen; huiswerk of gamen? Gamen is natuurlijk veel leuker dan leren en dus is die PlayStation veel aantrekkelijker dan het studieboek over biologie. Ook wil dit zoogdierendeel moeite vermijden en zo bespaart het, net als de afdeling routine, energie. Het is zaterdagochtend en rond half tien word je wakker. Je vraagt jezelf af: wat zal ik eens gaan doen? De afdeling plezier stelt voor een kop koffie te pakken voor een dopamineshot en laat jou vervolgens op YouTube wat grappige filmpjes bekijken om plezier te ervaren. De kans dat jij om half tien de stofzuiger pakt of de badkamer wil schrobben, is veel kleiner. Dat is namelijk én niet leuk én het kost moeite. Dit plezierbrein is lui en kiest – ook weer met als doel energie te besparen – de weg van de minste weerstand. Er is onderzoek in wachtkamers gedaan waarbij onderzoekers snoeppotten neerzetten. De onderzoekers keken of de hoeveelheid snoep die de mensen in de wachtkamer pakten, afhankelijk was van hun afstand tot de snoeppot op tafel. En wat blijkt: als de pot zo’n vijftig centimeter verder weg staat, eten mensen er al aanzienlijk minder van. Dus zelfs de moeite die het kost om je arm uit te steken, is voor de afdeling plezier al te veel.

TCC Magazine | 57

Stichting Orthokennis

Uw leverancier van orthomoleculaire kennis

Kom alles te weten over de meest gebruikte nutriënten in de orthomoleculaire praktijk! Het doel van stichting Orthokennis is het verzamelen, documenteren, samenstellen en verspreiden van informatie over nutriënten ter bevordering van gezondheid en welzijn. Clinics en cursussen Stichting Orthokennis organiseert speciale clinics en cursussen over variërende onderwerpen, altijd geaccrediteerd bij verschillende beroepsverenigingen als nascholing. Nieuw: webinars en webtalks Naast clinics en cursussen organiseert Orthokennis sinds kort webinars en webtalks. Met korte webtalks en informatieve webinars bent u snel op de hoogte. Meld u aan voor de Orthokennis nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze webinars en webtalks! Ga hiervoor naar www.orthokennis.nl of scan de QR-code. Wetenschappelijke artikelen Via wetenschappelijke artikelen wordt inzicht gegeven in de laatste stand van zaken met betrekking tot nutriënten die veel gebruikt worden in de praktijk, evenals monografieën met specialistische en

technische informatie die onontbeerlijk is voor elke therapeut of arts. De artikelen zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gaan altijd gepaard met referenties. Informatieve website Op www.orthokennis.nl vindt u onze wetenschappelijke overzichtsartikelen, monografieën, behandelprotocollen, nieuws en een indicatie-index. Hier kunt u zich ook aanmelden voor de aankomende clinics en voor de maandelijkse nieuwsbrief. Mocht u vragen hebben over onze diensten, dan kunt u contact met ons opnemen. Telefoon E-mail Website

+31 (0)75 640 81 80 info@orthokennis.nl www.orthokennis.nl

mede mogelijk gemaakt door:

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

Immuniteit Versterk je weerstand

Een actueel en uitgebreid boek over alles wat met het immuunsysteem te maken heeft. Schrijver is de Belgische huis- en sportarts Servaas Bingé die al meer boeken over gezondheid heeft uitgebracht. In de Belgische pers staat hij bekend als ‘preventieve arts’ die ervoor pleit je gezondheid meer in eigen handen te nemen. In een interview geeft Bingé aan dat hij oprecht gelooft dat het tijd wordt voor een collectieve mindshift op dit gebied, waarvan hij in zijn praktijk de voortekenen al signaleert. Met dit boek geeft hij die mindshift inderdaad een aardig zetje. Want hij voorziet de lezer van alle informatie die nodig is om een gefundeerd standpunt te bepalen in een tijd van Covid, lockdowns en vaccinatieprogramma’s. Servaas probeert dat zo objectief mogelijk te doen. Natuurlijk zou je erover kunnen discussiëren of er wel zoiets bestaat als objectieve informatievoorziening. Tenslotte is iedere aanbieder van informatie een mens met een eigen mening. Jezelf in je boodschap eventjes uitpoetsen is vrijwel onmogelijk, ook al probeer je nog zo onbevooroordeeld en neutraal mogelijk te zijn. Maar Bingé haalt in dit opzicht ruimschoots een voldoende. Neemt niet weg dat zijn vermeende objectiviteit eventjes lijkt te gaan glijden in het gedeelte over vaccinatie en de argumenten van tegenstanders daarvan. Hoewel hij daar zegt dat de waarheid zoals steeds in het midden ligt, schemert toch zijn eigen mening door via zijn woordkeuze, wat hij weer recht probeert te trekken met: ‘Laten we ons bij de feiten houden’.

Dr. Servaas Bingé Uitgeverij Kosmos ISBN 9789025909178 Recensie door: Ria Teeuw

De kracht van dit boek zit in de toegankelijke manier waarop Bingé een belangrijk stuk medische basiskennis deelt over alles wat met het immuunsysteem en met de dreiging van virussen te maken heeft. Daarnaast bouwt hij bij de lezer diens kennis heel gestructureerd op, door te beginnen met een hoofdstuk over microbiologie waarin hij uiteenzet hoe een infectie ontstaat, waarbij Covid als voorbeeld voorbij komt. Hij gaat heel ver in het beschrijven van verschillende virus- en bacterievormen, misschien verder dan waar veel lezers behoefte aan hebben. Het hoofdstuk over immunologie is wat minder lijvig en gedetailleerd, maar is daardoor voor veel mensen wellicht juist toegankelijker. In de hoofdstukken ‘Levensstijl’ en ‘In het medicijnkastje’ komen onder andere voeding, vitamine D, omega 3-vetzuren en kruiden aan de orde, waarmee hij de lezer praktische tips geeft om het immuunsysteem op een natuurlijke manier te versterken. Hij legt daarbij de nadruk op anticiperen en pleit ervoor artsen ook grondig op te leiden in de vaardigheid om mensen gezond te houden, in plaats van te focussen op ziektebestrijding. Hij sluit zijn boek af met een aantal gezonde recepten en een klein hoofdstuk over Covid-19 waarin hij nog wat meer feiten daarover op een rij zet. Daarnaast adviseert hij wat je zelf kunt doen om het virus het hoofd te bieden. Een boek dat zijn actualiteit niet alleen aan het coronatijdperk ontleent. Want terecht staat op de achterflap: ‘Een gezonder lichaam en een betere weerstand zijn altijd waardevol, niet alleen in coronatijden!’

TCC Magazine | 59

ADVERTORIAL

Relaxcomplex: Magnesiumtauraat 1250 mg & Vitamine D3 Relaxcomplex helpt bij stress-situaties en vermoeidheid.* Het supplement bevat onder andere magnesium en vitamine D: essentieel voor een goede gezondheid. Maar wist je ook dat de een niet zonder de ander kan? Indien je niveau van beide nutriënten op peil is, werken ze als duo tenslotte goed voor je gemoedstoestand.* Verschillende vormen magnesium Laten we beginnen met de gezondheidsduizendpoot magnesium. Het mineraal kent twee vormen: de organische vorm, die ons lichaam goed opneemt door de hoge biologische beschikbaarheid. Ook wel de vorm, die in tegenstelling tot zijn anorganische tegenhanger direct beschikbaar voor het lichaam is.

Vitamine D Deze zonnevitamine is officieel geen vitamine, maar een hormoonachtige stof die ons lichaam zelf kan aanmaken. Vitamines hebben doorgaans de reputatie dat ze uit voeding komen. Dat geldt echter niet voor vitamine D! Daarom noemen we deze ook wel de zonnevitamine en kunnen we deze zelf aanmaken indien – het woord zegt het al – zonlicht onze huid bereikt. De zonnevitamine is een van de belangrijkste nutriënten voor onze algehele gezondheid. Het draagt onder andere bij tot de normale opname van calcium en fosfor.* Daarnaast ondersteunt het hormoon ons immuunsysteem, een normale spierwerking en heeft het een gunstige invloed op het celdelingsproces.*

Magnesiummalaat, magnesiumtauraat en magnesiumbisglycinaat zijn echter de varianten die ons lichaam het best opneemt. Naast organisch zijn deze vormen ook aminozuurgecheleerd. Dat houdt in dat het magnesium is gebonden aan een aminozuur, zoals l-taurine. De binding is dan zo sterk dat ons lichaamssap het niet kan splitsen. Hierdoor bereikt het element in zijn geheel de dunne darm.

De synergie tussen magnesium en Vitamine D Hoe werken deze twee nutriënten nu precies met elkaar samen in het RelaxComplex? Van beide nutriënten is het in elk geval cruciaal dat het lichaam van de juiste hoeveelheid is voorzien. Magnesium helpt zelfs vitamine D-levels in het lichaam te reguleren. Is het vitamine D-gehalte te laag of te hoog? Dan helpt magnesium dit in balans te brengen. Tegelijkertijd zorgt Vitamine D ook weer voor een betere opname van magnesium.

De werking van magnesium De veelzijdige werking van het mineraal vinden we terug in meer dan 300 biochemische processen binnen ons gestel. Hierom is het van belang om je magnesiumniveau op peil te houden. Moeilijker dan je denkt, want je neemt maar 20 tot 60% magnesium uit de voeding op (anorganische vormen). Hoe minder nutriënten je samen met magnesium inneemt, hoe beter dit mineraal zelf wordt opgenomen. Anders bindt het met andere nutriënten, wat de opname vermoeilijkt. Suppletie kan hierbij een uitkomst bieden om je niveau extra te verhogen (organische vormen). Magnesium ondersteunt daarnaast onder andere de normale werking van het zenuwstelsel en is goed voor het concentratiegeheugen en de gemoedstoestand.* Daarnaast draagt het mineraal bij aan geestelijke veerkracht.*

RelaxComplex Bovendien bevat RelaxComplex magnesiumtauraat. Dit is de vorm die het beste de hersenbloed-barrière passeert. We vertelden al dat vitamine D en magnesium hand in hand opereren. Om deze reden kan vitamine D uiteraard niet achterblijven in de RelaxComplex-formule! De toevoeging van vitamine B6 en folaat zorgt verder nog voor een verbeterde opname van magnesium. De combinatie van magnesium met vitamine B12 helpt overigens ook het verminderen van vermoeidheid.* Zoek je een totaal complex van nutriënten bij vermoeidheid en stress-situaties?* Dan biedt de combinatie van magnesium, vitamine D en B12 in RelaxComplex uitkomst. Deadline? Huilende kinderen? Zeurende echtgenoot? Jij hebt de controle!

*Goedgekeurde gezondheidsclaims voor RelaxComplex. Bronnen zijn op de vragen bij de redactie.

TCC Magazine | 61

100a%n veg

Vegan Edelgistvlokken en Psyllium vezels

universalhealthstyle

EDELGISTVLOKKEN

BIO PSYLLIUM VEZELS

Gist gedijt op zoete stoffen. Mattisson Edelgist groeit op biologische melasse, een stroopachtig bijproduct van de productie van suiker uit suikerriet of suikerbieten. Hiermee voedt de gist zich tot een zachte substantie. Deze wordt gedroogd en vermalen tot Edelgist vlokken.

Psyllium (Vlozaad) bestaat uit de zogenaamde zaadhuiden van de zaden van planten en bestaat voor meer dan 80% uit vezels.

Gangbare Edelgist groeit op glucosestroop, sacharose en ammoniak of soortgelijke chemicaliën worden toegevoegd om de gist te laten groeien. Bij biologische gist wordt alleen gebruik gemaakt van plantaardige stoffen. Daardoor groeit de Edelgist langzamer.

De vezels kunnen heel veel vocht opnemen en maken de darminhoud daarmee zachter en volumineuzer wat ter ondersteuning werkt van een normale darmpassage. Psyllium ondersteunt een gezonde cholesterolspiegel.

Tijdens het fermentatieproces van de Biologische Edelgist ontstaan de in de gist aanwezige mineralen en vitaminen op natuurlijke wijze in plaats van dat deze er synthetisch aan worden toegevoegd.

mattisson.eu

ABC

Vanuit een andere hoek bekeken Een ABC van aanvullende therapieën en geneeswijzen

DEEL 4

steopathie Osteopathie is een manuele geneeswijze met als doel het lokaliseren en herstellen van functiestoornissen in de beweeglijkheid van spieren, gewrichten en weefsels. De geneeswijze is gebaseerd op de logica en toegepaste kennis van anatomie, fysiologie en pathologie. De osteopatische benadering gaat ervan uit dat het lichaam constant in beweging is, zowel bewust als onbewust. Spieren, botten, ingewanden, bloedvaten zijn allen in beweging en zijn daarmee ook van elkaar afhankelijk. Het hele lichaam is namelijk door middel van bindweefsel, zenuwen en bloedvaten met elkaar verbonden. Als de beweeglijkheid ergens in het lichaam is verstoord, om wat voor reden dan ook (bijvoorbeeld ziekte, stress, of eetgewoonten), kan dit dus lokaal of op andere plaatsen klachten veroorzaken. Osteopathie kan in dat geval helpen. Osteopathie kan bij een groot aantal klachten werken en is geschikt voor baby’s, kinderen, volwassenen en ouderen. ORTHOMOLECULAIRE GENEESKUNDE In de orthomoleculaire behandelwijze staat het streven voorop om met de voeding zoveel mogelijk nodige en nuttige voedingsstoffen binnen te krijgen en zo weinig mogelijk schadelijke stoffen. Helaas is het, ook voor een gezond persoon, bijna onmogelijk om via de voeding optimale hoeveelheden van bepaalde voedingsstoffen te consumeren. Zowel met het doel ziekten te voorkomen als met het doel ziekten te behandelen, kan het nodig zijn, naast een zo volwaardig mogelijke voeding, extra voedingsstoffen in de vorm

van voedingssupplementen in te nemen. Orthomoleculaire geneeskunde bevordert het zelfgenezend vermogen door het lichaam de voedingsstoffen aan te bieden die het nodig heeft om gezond en vitaal te zijn. SHIATSU THERAPIE Het woord shiatsu is afgeleid van twee Japanse woorden: ‘shi’ is vinger en ‘atsu’ is druk. Shiatsu betekent dus vingerdruk. Het is een massagevorm gebaseerd op de oosterse gedachte dat al het leven uit energie bestaat. Ook hier is het uitgangspunt dat bij gezonde mensen de energiestromen in balans zijn. Bij stress en ziekte ontstaat er disbalans. Door het drukken en masseren van specifieke punten op het lichaam met de duim, de vingers en de handpalm, kan de shiatsutherapeut de energiestromen weer vloeiend laten lopen. Deze massagevorm werd als volksgeneeswijze al eeuwenlang in China toegepast. Ongeveer in de 6e eeuw na Christus werd deze geneeswijze door boeddhistische monniken naar Japan gebracht. Tokujiro Namikoshi (1905-2000) heeft deze massagevorm verder ontwikkeld. In 1957 werd het door Japan erkend als een officieel behandelingssysteem. Naast de Namikoshi shiatsu bestaan er andere vormen van shiatsu. Zij hebben alle gemeen dat lichaam en geest als één geheel worden gezien en dat shiatsu het natuurlijke genezingsproces stimuleert. Daarnaast werkt shiatsu preventief, is het rustgevend en houdt het de spieren soepel. Doordat shiatsu een milde en aangename therapievorm is, is het toepasbaar op alle leeftijden, van baby’s tot ouderen. Bron: www.zorgwijzer.nl en www.nwp-natuurgeneeskunde.nl

TCC Magazine | 63

De helende werking van Een innerlijke reis naar jezelf… DOOR: ANK VAN DER MEER EN PIET VAN GIJSSEL

Ank van der Meer werkt therapeutisch met truffels. De werkzame stof hierin is de psychedelische stof psilocybine, ze is hier erg enthousiast over. In dit artikel gaat het over truffels, de werking, aandachtspunten en hoe Ank ermee werkt. HOE WERKEN TRUFFELS? Uit de neuropsychologie: onze hersenen bestaan uit verschillende gebieden die allemaal verantwoordelijk zijn voor specifieke taken en processen. Deze gebieden kunnen op meerdere manieren met elkaar in verbinding staan en zo netwerken vormen. Het zogenaamde ‘Default Mode Netwerk’ (DMN) is één van die netwerken van meerdere hersengebieden. Het DMN is vooral actief als we in rust zijn: wanneer we nadenken, de dialoog met onszelf voeren, piekeren, fantaseren of denken over het verleden en de toekomst. Het DMN is ook de thuisbasis van ons ego: voor de manier waarop we over onszelf en de wereld denken. De diepste overtuigingen over onszelf zijn hier opgeslagen. Dat geldt ook voor dwangstoornissen, depressies en verslavingen, waarover we de controle zijn kwijtgeraakt. Onderzoek heeft aangetoond dat psychedelische middelen zoals psilocybine de activiteit van het DMN enorm verminderen en zelfs bijna uitschakelen. De connecties tussen de verschillende hersengebieden die het netwerk vormen, worden ‘omgeleid’ via andere hersengebieden. Je ego wordt dus overgeslagen en je ervaart een ego-dood. Dit geeft therapeutische mogelijkheden. EFFECTEN VAN PSILOCYBINE BEHANDELING Het wetenschappelijk onderzoek, waar het Leids Universitair Medisch Centrum bij betrokken is, laat zien dat de ‘ego-dood’ ervaring een langdurig psychisch effect op mensen heeft. Deelnemers aan deze onderzoeken, bij wie een hoge dosis DMT, LSD of psilocybine werd toegediend, omschreven zichzelf jaren na de ervaring als meer empathisch, meer open voor nieuwe ideeën, visies en inzichten, en meer bereid om zonder eigenbelang klaar te staan voor de medemens en de gemeenschap waarvan zij onderdeel uitmaken. Ook rapporteren ze een sterkere connectie met de natuur, de staat van de wereld en het bestaan in het algemeen.

64 | TCC Magazine

De onderzoeken leverden een onverwacht bijeffect op: de deelnemers aan het onderzoek hebben significant minder last van depressie, angst, onrust, dwang en verslavingsgedrag. Het vermogen van psychedelica om het DMN (deels) uit te schakelen en om zo rigide, dwangmatige denkpatronen te doorbreken, lijkt ook na de psychedelische ervaring in stand te blijven. EEN TRUFFELREIS BIJ ANK Een reis met truffels is een reis naar je eigen essentie, jouw ziel! Je wekt het goddelijke in jezelf en kan je ontfermen over je kwetsbare innerlijke kind. Je gaat in jezelf op zoek naar kracht en genezing. Je geniet van de wonderbaarlijk mooie sprookjeswerelden en kleuren en ontdekt geheimen van het leven en je eigen innerlijke licht. Voordat je veilig met truffels kunt gaan reizen, is een goede screening en intake van wezenlijk belang. Hierbij zal gevraagd worden naar medicatie en gezondheidsklachten en wordt er gekeken of er contra-indicaties zijn om verantwoord een reis met psilocybine te kunnen maken. In een truffelreis is het erg belangrijk dat er op de reiziger wordt gepast, zodat die in alle veiligheid kan afreizen naar andere bewustzijnslagen. Ank voelt zich altijd dankbaar dat ze daarin een rust en steunpunt kan zijn. In een reis is de basis tussen haar en degene altijd gebaseerd op vertrouwen. Mensen vinden het fijn dat er individuele aandacht is en er echt op hen gepast wordt, alleen dat gegeven werkt al helend. Te vaak in ons leven hebben we onszelf alleen gevoeld of ons maar moeten redden. Ank haar motto is dan ook dat je wel zelf je problemen aan mag gaan, maar dat je dit niet alleen hoeft te doen. Finding a human That you can be vulnerable with While feeling completely safe Is priceless Tijdens de reis krijg je inzichten in wat er op onbewuste lagen speelt, en wordt gevoeld wat er gevoeld “mag“ worden. Hierin doorademen zorgt weer voor beweging en ontwikkeling. Het onbewuste geeft wat je nodig hebt, hier voor openstaan helpt. Ank is aanwezig met liefdevolle aandacht, maar laat je zoveel mogelijk je eigen reis maken.

TPNET

EEN REISERVARING VAN ANK Afgelopen zomer ging ik zelf reizen; vooraf deed ik een wandeling in het bos. Het was opvallend hoeveel prachtige veren ik op mijn pad vond en ik besloot om er een aantal mee naar huis te nemen. Hier bereidde ik me verder voor, dronk de truffelthee en ging mijn innerlijke reis in. Op een gegeven moment kreeg ik beelden van de veren die ik had gevonden. Veren zijn een luchtteken en ik kreeg dan ook de boodschap dat ik luchtiger mag leven. Zorgen maken is niet nodig, vertrouwen is het sleutelwoord en zaken gaan zoals ze moeten gaan, dus laat al je zorgen toch los en geniet van iedere dag. Ook kreeg ik de boodschap dat de helende werking van truffels de wereld in mag, en die boodschap is aanleiding voor dit artikel.

Ze moedigt je aan om door te ademen en is er voor je als je vast loopt in je reis. Nadien helpt ze je om beelden te duiden zodat je deze kan integreren in je leven, wat overigens een doorgaand proces is. De verwondering blijft ook na de reis. Sfeer, setting en een gezuiverde ceremonieruimte is belangrijk en daar besteedt Ank veel aandacht aan. Er wordt ondersteunend gebruik gemaakt van essentiële oliën en er is gelegenheid om een kaart te trekken, en passende muziek is onmisbaar. De ervaring verandert je leven en je bent in staat om andere keuzes te maken die beter bij je passen. Ook voel je je vaak meer met de natuur verbonden. Anderen zullen je vaker als liefdevoller ervaren.

Nog goed om te weten is dat Truffels/ Psilocybine in geen enkel geval verslaving geeft, noch mentaal noch lichamelijk. Truffels kun je legaal kopen. Ga nooit alleen reizen als je geen ervaring hebt maar vraag een sitter. Zorg voor je eigen welbevinden en veiligheid voorkomt slechte ervaringen. Bij Ank kan je individueel reizen of in koppels. Voor meer info kun je bellen naar: Ank van der Meer 06-52121515 www.relatietherapieleeuwarden.nl

“Het vermogen van psychedelica om het DMN (deels) uit te schakelen en om zo rigide, dwangmatige denkpatronen te doorbreken, lijkt ook na de psychedelische ervaring in stand te blijven.” TRANSPERSOONLIJK.NET, NETWERK VOOR ZORGPROFESSIONALS Transpersoonlijk.net (TPnet) is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut Leden krijgen een webpagina en korting. Zie: https://transpersoonlijk.net/info-lidmaatschap/

TCC Magazine | 65

Colofon Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@inspiredcommunications.nl Bladmanagement en redactionele bewerking Maartje Albert en Ria Teeuw E-mail: maartje@inspiredcommunications.nl Eindredactie Marianne Smits en Charlotte Simons Redactieadres Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: redactie@inspiredcommunications.nl Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: info@inspiredcommunications.nl

Ontvang jij het blad

Nutrient & Supplement nog niet bij je thuis? JAARGANG 1 • EDITIE 4 • 2021

VAKINFORMATIE VOOR GEZONDHEIDSPROFESSIONALS OVER HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EN ORTHOMOLECULAIRE PREPARATEN

Vormgeving Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp | www.eefjekleijweg.nl Druk Damen Drukkers Lezersservice TCC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt toegezonden aan alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG, ALIP, de leden van TPnet, NKS en Rosegarden en aan studenten van diverse toonaangevende opleiders. Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever.

Vitamine

en het immuunsysteem

Migraine en darm-breincommunicatie

GABA

belangrijkste neurotransmitter in het centraal zenuwstelsel

De informatie in dit magazine is uitsluitend bedoeld voor medische beroepsbeoefenaars

Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@inspiredcommunications.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-informatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.

66 | TCC Magazine

Stuur een mail met je gegevens naar redactie@inspiredcommunications.nl en krijg het magazine kosteloos toegestuurd. KOSTELOOS ABONNEMENT Nutriënt & Supplement is een magazine voor zorgprofessionals met affiniteit voor gezonde voeding en voedingssupplementen ter bevordering van het welzijn van de cliënt.

> Goede, uitgebalanceerde voeding en voldoende beweging en ontspanning zijn een belangrijke basis om fit te zijn en te blijven. Maar soms kan iemand wel een extraatje gebruiken. Orthica heeft daarom het multivitamine-assortiment vernieuwd. De samenstellingen van de multi-producten zijn aangepast op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten: er zijn nu actieve varianten gebruikt en vitamines toegevoegd. Zo zijn vitamine B2 en B12 vervangen door de actieve variant, waardoor de verbinding overeenkomt met de vorm in het lichaam. Zo kan het lichaam deze vitaminen direct gebruiken. Orthica biedt dan ook voor iedereen een geschikte en kwalitatief goede multivitamine: voor een kind, 50-plusser, vegetariër of zwangere. Kijk voor meer informatie op orthica.nl/professional

Welke vernieuwde multi past bij uw cliënt?

> Multi Energie ondersteunt het energieniveau met vitamine

B2 en B12, die helpen bij een moe en futloos gevoel; met hooggedoseerd B-complex, omega 3-vetzuren en vitamine D3.

> Multi Probiotica handige combi-multi met vitamine C en D3 ter

ondersteuning van de weerstand. Met probioticamix. Nu ook met actief foliumzuur (calcium L-methylfolaat als Metafolin®).

> Multi Prena Fem (voorheen Prena Fem) vóór, tijdens en na de

zwangerschap, ook bij borstvoeding; met voldoende foliumzuur (Metafolin®), vitamine D3 en het omega 3-vetzuur DHA.

> Multi 50+ speciaal voor actieve vijftigplussers; bevat nu ook

actief vitamine K2 (menachinon-7), helpt bij een normale bloedstolling. In softgel met omega 3-vetzuren EPA en DHA die goed zijn voor het hart1, vitamine D3 en rhodiola en ginseng.

> Multi 65+ voor 65-plussers in makkelijk te slikken mini softgel; met vitamine B12 ter ondersteuning van het geheugen.

1 Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg EPA en DHA.

PHYTOSOME®-TECHNOLOGIE Hoe zorgt de Phytosome®-technologie voor een betere opneembaarheid en biologische beschikbaarheid van fytonutriënten in voedingssupplementen?

De term Phytosome (of fytosoom) komt van het Griek-

fytonutriënten hechten aan de fosfolipiden. Op deze

se woord phuton (plant) en soma (lichaam). Tijdens het

manier worden ze extra goed opgenomen. Celmem-

gepatenteerde productieproces wordt het natuurlijke

branen (zoals van cellen in de dunne darm) bestaan

samenklonteren van specifieke, slecht opneembare

immers zelf ook uit een fosfolipiden dubbellaag, waar-

fytonutriënten beperkt, en worden deze gemengd met

door deze fytosomen de darmwand uitstekend kun-

fosfolipiden uit zonnebloemlecithine. De werkzame

nen passeren en de actieve bestanddelen goed opge-

stoffen worden niet ingekapseld (zoals in liposomen),

nomen kunnen worden in de circulatie.

maar er ontstaat een homogeen mengsel van kleine, goed opneembare deeltjes. Veel fytonutriënten heb-

Nieuwsgierig naar de Phytosome®-producten van

ben namelijk een natuurlijke affiniteit voor fosfolipiden.

Vitals? Bekijk de unieke producten op Vitals.nl of

Het resultaat is de vorming van fytosomen, waarbij de

bel 075-6476050.

ELKE DAG BETER