Historia – opracowanie pytań z klasy II „d” 1. Pojęcia: Faktoria- placówka handlowa położona w krajach kolonialnych, które stanowiły obszary eksploatacji przez europejskie potęgi kolonialne, głównie przez Brytyjczyków, Francuzów czy Holendrów. Lokalizowane zazwyczaj na wybrzeżu, tak by wywóz surowców z nowych obszarów był jak najbardziej ułatwiony. Kolonia- paostwa, nazywanego krajem macierzystym bądź metropolią, znajdująca się poza jego granicami i podlegająca bezpośredniej zależności politycznej i gospodarczej. Renesans - nazywany też wymiennie odrodzeniem, jest epoką historyczno literacką, kulturalną, która rozpoczyna się w Europie w XIV wieku (Włochy) i XV wiek (kraje północnoeuropejskie). Trwa on umownie do kooca XVI wieku, w niektórych krajach do początku XVIII wieku. 2. Skutki polityczne i społeczne rozwoju gospodarki w europie zachodniej W Europie w okresie kolonialnym rozwój kontynentu potoczył się dualistycznie. Na zachodzie dominowały paostwa, które odnosiły sukcesy podbijając odległe kontynenty. Doprowadziło to do coraz szerszego odstępowania od rolnictwa, zamiast tego rozwijał się handel i rzemiosło na potrzeby wypraw. W tym wypadku Europa Wschodnia nie będąca wstanie prowadzid wypraw kolonialnych musiała zająd się dostarczaniem żywności na zachód kontynentu – tak więc tam gospodarka pozostała bez zmian. Na zachodzie Europy po latach panowania monarchii stanowej zaczęto odchodzid od tego wzorca. Wspólne korzyści doprowadziły do wykształcenia się nowych ustrojów: monarchii absolutnej w Prusach i Francji oraz monarchii parlamentarnej w Anglii. 3. Monarchia absolutna – forma rządów, w której całośd władzy ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej sprawuje władca. Powstanie absolutyzmu było możliwe w tych krajach, gdzie liczące się grupy społeczne poparły wzmocnienie władzy królewskiej. Absolutyzm pozbawiał je co prawda własnej reprezentacji politycznej, ale w zamian oferował wiele korzyści. Paostwo oparte na biurokracji i armii dawało szansę na ominięcie barier stanowych dzięki karierze wojskowej albo urzędniczej. 4. Monarchia absolutna za panowania Ludwika XIV
Absolutyzm we Francji Zapoczątkowany działalnością słynnego Kardynała Richelieu, który rozprawił się z opozycją, zwiększył kompetencje urzędników i wpływ paostwa na gospodarkę. Szczytowy okres francuskiego absolutyzmu przypadł na panowanie Ludwika XIV (1638-1715). Politykę merkantylizmu w kraju prowadził Jean Baptiste Colbert. Cechy absolutyzmu we Francji:
Polityka merkantylizmu Rozbudowa armii zaciężnej Ekspansja na zewnątrz Rozbudowa dworu Rozbudowa i scentralizowanie biurokracji
Historia – opracowanie pytań z klasy II „d” Najważniejszym organem królestwa stała się kilku osobowa Tajna Rada ministrów stanu pod przewodnictwem króla 5. Tekst źródłowy o wyprawie Kolumba. Warto wiedzied, że Ameryka została odkryta w 1492 r. właśnie przez tego Pana
6. Jaka rzeka dzieli Europę na częśd zachodnią i wschodnią? Łaba Największe miasta: Amsterdam (największa giełda europejska), 7. Tekst źródłowy o humanizmie. Do czego przyczynił się humanizm. HUMANIZM- prąd umysłowy zainspirowany kulturą antyczną głoszący zainteresowanie człowiekiem w jego życiu doczesnym, zrodzony w XIV w. we Włoszech, skąd w XV-XVI w. rozprzestrzenił się na Europę; doprowadził do przewartościowania kultury europejskiej, zapoczątkowując (wbrew intencjom większości humanistów) jej laicyzację. 8. Reformacja. Podad obszary luteranizmu, kalwinizmu, prawosławia, katolicyzmu
9. Różnice pomiędzy monarchią parlamentarną a absolutną. PARLAMENTARYZM- forma rządów w paostwie, w którym pochodzący z wyborów parlament stanowi prawo i kontroluje władzę wykonawczą.
Historia – opracowanie pytań z klasy II „d” ABSOLUTYZM – forma rządów, w której całośd władzy ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej sprawuje władca. Powstanie absolutyzmu było możliwe w tych krajach, gdzie liczące się grupy społeczne poparły wzmocnienie władzy królewskiej. Absolutyzm pozbawiał je co prawda własnej reprezentacji politycznej, ale w zamian oferował wiele korzyści. Paostwo oparte na biurokracji i armii dawało szansę na ominięcie barier stanowych dzięki karierze wojskowej albo urzędniczej.
10. Granica oddzielająca wpływy odkryd Hiszpaoskich i portugalskich
Na brązowo zieloni hiszpaosko- portugalska linia podziału świata / na brązowo hiszpania, na zielono portugalia 11. Twórcy i dzieła epoki odrodzenia Autor Erazm z Rotterdamu Mikołaj Kopernik Leonardo da Vinci Michał Anioł Tomasz Morus William Szekspir
Dzieło Pochwała głupoty O obrotach sfer niebieskich Dama z łasiczką, Mona Lisa, Ostatnia Wieczerza Dawid i Mojżesz, freski w kaplicy sykstyoskiej Utopia Romeo i Julia, Makbet, Hamlet
Historia – opracowanie pytań z klasy II „d” 12. Postacie: Galileusz
Włoski fizyk, astronom i matematyk, jako zwolennik teorii heliocentrycznej został oskarżony o herezję i zmuszony do wyrzeczenia się swoich poglądów
Jan Gutenberg
Niemiecki rzemieślnik, wynalazca ruchomej czcionki
Tomasz Morus
Angielski prawnik, historyk i polityk; autor Utopii.
Erazm z Rotterdamu
Holenderski filolog, filozof i teolog, zwolennik tolerancji i kierowania się rozumiem, krytyk zabobonów i nadużyd w Kościele, autor min. „Pochwały głupoty”
Mikołaj Kopernik
Polski astronom, matematyk i ekonomista, twórca teorii heliocentrycznej
Leonardo da Vinci
Włoski malarz, rzeźbiarz, uczony, filozof, architekt i konstruktor. Autor min. Mona Lisy, i Ostatniej Wieczerzy