Scholten & Baijings
Blush
Design in Full Colour
Blush - design in full colour 1
Voorwoord Met de tentoonstelling Scholten & Baijings: Blush - Design in full colour heeft het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch (SM’s) wederom een primeur. Zoals eerder met Wieki Somers (2008) en Maarten Baas (2010) presenteert het SM’s als eerste een museaal overzicht van deze toonaangevende ontwerpers. Hiermee geeft het museum de nieuwe generatie Nederlandse ontwerpers de kans hun werk te presenteren aan een groot publiek. Bovendien doet het SM’s zo zijn ondertitel ‘museum voor hedendaagse kunst en vormgeving’ eer aan. We hebben een naam hoog te houden als het gaat om beeldbepalende presentaties. De disciplines kunst en vormgeving zijn elkaar zo dicht genaderd dat steeds vaker letterlijk sprake is van kunst én vormgeving. Scholten & Baijings maken, evenals Wieki Somers en Maarten Baas, ‘crossover’ producten, hybride unica die niet zijn ontworpen met het oog op commercieel succes. In dergelijke stukken, ook wel ‘critical design’ genoemd, doen ze uitspraken die de zuivere productvormgeving overstijgen. De thema’s en uitwerkingen daarvan zijn niet alleen verwant aan hedendaagse beeldende kunst, maar vaak zelfs origineler en relevanter. Het servies Paper Porcelain van Scholten & Baijings, een recente aankoop van het SM’s en gemaakt bij sundaymorning@ekwc (het voormalige Europees Keramisch Werkcentrum), is daar een mooi voorbeeld van. De fragiele porseleinen borden, kop-en-schotels en bekers lijken te zijn gemaakt van ingesneden en gevouwen karton, bijeengehouden door smalle stukjes schilderstape. Decoratie en illusoire werking vallen zo op subtiele wijze samen. Dit elegante tafelgoed refereert aan recycling, maar ook aan de traditie van trompe l’oeil en de wonderlijke objecten van het surrealisme. Daarmee is dit werk exemplarisch voor de werkwijze van Scholten & Baijings, die in het ontwerpproces graag vanuit papieren modellen werken. Dat Scholten & Baijings zelf tekenen voor de vormgeving van hun eerste museale overzicht is kenmerkend. Zo is Blush – Design in full colour tegelijkertijd hun meest recente product en een goed voorbeeld van wat het SM’s wil tonen: prikkelend en verrassend design dat grenzen doorbreekt. Met dank aan Carole Baijings en Stefan Scholten. René Pingen, directeur Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch
Foreword The exhibition Scholten & Baijings: Blush – Design in Full Colour marks yet another coup for the Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch (SM’s). As it did previously with Wieki Somers (2008) and Maarten Baas (2010), the SM’s is first to present a museum retrospective of the work of these noted designers, as part of its efforts to give the latest of Dutch designers the opportunity to show their work to a wider audience. And the SM’s honours its designation as a ‘museum for contemporary art and design’. We have a reputation to uphold when it comes to trendsetting presentations. The disciplines art and design have grown so close together that what we increasingly find is literally art and design. Like Wieki Somers and Maarten Baas, Scholten & Baijings create products that are really ‘crossovers’. Unique hybrids that are not designed for commercial success. With pieces like these, also called ‘critical design’, they produce statements that transcend pure product design. The themes and the resulting developments are not simply akin to contemporary visual art; often they are even more original and more relevant. The service Paper Porcelain, a recent SM’s acquisition produced at sundaymorning@ekwc (the former European Ceramic Work Centre), is a good example of this. The fragile porcelain plates, cups-and-saucers and mugs seem made of cut and folded cardboard, held together by narrow strips of masking tape, subtly merging decoration and illusion. This elegant service alludes to recycling, but also to the tradition of trompe l’oeil and the curious objects of surrealism. This makes it emblematic of the way Scholten & Baijings work: they love to work using paper models as part of their design process. The fact that Scholten & Baijings have handled the design of the first museum retrospective of their work themselves is typical. As a result, Blush – Design in Full Colour is simultaneously their most recent product and a fine example of what the SM’s aims to exhibit: stimulating and surprising design that breaks boundaries. With thanks to Carole Baijings and Stefan Scholten. René Pingen, director Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch
SCHOLTEN & BAIJINGS 2
Blush - design in full colour 3 ‘Paper Table’ 2010 in collaboration with Audax Textile Museum, Royal Leerdam Crystal and Royal VKB photography Scheltens & Abbenes Dutch Design Award 2010 Wallpaper* Design Award Best High Tea 2011 Purchased by Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch and Audax Textile Museum 2010
SCHOLTEN & BAIJINGS 4
Over the Rainbow Lidewij Edelkoort
Soms zijn designers in staat een glimp te laten zien van de toekomst; niet alleen in het product dat ze ontwerpen maar vooral in de levensstijl die ze ontwikkelen, de manier waarop ze leven en werken en les geven. In de wereld van design hebben we al vroeg de aankondiging gezien van een andere orde, een herbezinning op de maatschappij. Omstreeks de eeuwwisseling zagen we talenten klusteren en collectieven ontstaan. het collaboratieve initiatief kreeg meer plaats en het werken in Samenhang als paar en partners kwam naar voren. De tijd van het superego evolueert naar de tijd van de gezamenlijkheid, het idee van het individu als ultieme doelstelling in het leven is voorgoed voorbij. De nieuwste sociale vorm laat zien dat het individu zich geeft aan de groep en binnen de groep een eigen positie inneemt. De Campana Brothers, Studio Job, Viktor & Rolf, Kiki en Joost, Front, BCXSY, FormaFantasma en Scholten & Baijings zoeken allen naar samenhang en vestigen een dualistische dynamiek binnen de design discipline. Carole groeide op met een opa en oma die Perzische tapijten verzamelden en verkochten en had van kinds af aan een band met bijzonder textiel, exotische patronen, Oost-Europees Boheems glas en uitzonderlijke kleurstellingen. Ze leerde hoe fantasie, materiaal en tactiliteit kunnen zorgen dat het tapijt opeens gaat vliegen en de geest meesleept op reis naar onbekende bestemmingen. Terwijl Stefan altijd weer moest verhuizen en zijn eigen kinderkamer opnieuw indelen en ontwerpen. Een creatieve geest die zijn leven zou vormgeven als enig baken binnen het bestaan. Altijd al super handig, haalde hij alles uit elkaar en maakte hij alles zelf; de geboren knutselaar die pas op de Design Academy in Eindhoven begreep waar dat al niet toe kon leiden. Het duurde nog enkele jaren totdat het toeval, dat niet bestaat, de twee componenten tot elkaar bracht en aan elkaar kleefde, het bevallige vrouwelijke intu誰tieve talent samensmolt met de robuuste mannelijke intu誰tieve creativiteit. Deze belichaming van de hersenfunctie, waar de rechter en linker helft leven in een creatieve osmose, is bijzonder inspirerend en duidelijk binnen het werk van Scholten & Baijings. De gefundeerde en geometrische aanpak wordt doorkruist met de verhalende en organische fantasie waardoor er een vervreemdende en puur hybride vorm ontstaat. Het werk is bijna niet te vatten of te duiden. En krijgt daardoor een vederlicht aspect als een aan alles ontsnappend aura. Is het Modernistisch? Soms lijkt het alsof het paar de geest van Charles en Ray* uit de fles laat met een hang naar het seriele en functionele, een verantwoorde maar ludieke aanpak. Is het Arts & Crafts? Soms lijkt het alsof het paar de geest van William en Jane* re誰ncarneert met een hang naar het decoratieve en autonome, een vrijgevochten en utopische aanpak. Is het Bauhaus? Soms lijkt het alsof het paar de geest van Josef en Anni* repeteert met een hang naar het theoretische en abstracte, een gedisciplineerde, bijna educatieve en conceptuele aanpak.
Blush - design in full colour 5
Als kinderen van hun tijd weten Scholten & Baijings al deze diverse stromingen te verenigen en opnieuw uit te vinden in een totaal werk, een eigen idioom, een compact oeuvre. Ze hebben als geen ander door dat de studie van materiaal en kleur voorafgaat aan vorm en functie. Ze werken vanuit het atelier naar de industrie. De industrie herkent deze kracht van het handelend denken en vraagt om hulp en geeft een vrijbrief tot samenwerking. De fabrikanten willen niet een nieuw design maar vragen als het ware een stukje van het bestaan van de createurs, een intieme relatie met het leven van Carole en Stefan. Op die manier wordt het handschrift steeds duidelijker en prominenter. De kleurstellingen steeds helderder en bijna dwingend en de variaties nog steeds groeiend. Zo ontstaat een collectie van Scholten & Baijings uitgevoerd door de beste fabrikanten van de wereld; de wereld van het product wordt op zijn kop gezet. Het creatieve duo schommelt als een niet te stoppen buitelaar uitgelaten door de design discipline en samenwerkend met hoog en laag en klein en groot hebben zij in een recordtijd van slechts tien jaar een indrukwekkend bijdrage geleverd aan de vormgevingscultuur. Daar beiden zijn opgegroeid en opgevoed in de Lage Landen zien we de invloed van het platte Nederland in het werk; overzichtelijk en horizontaal, landschappen van kleur en materiaal. Door de samenwerking met het Zuiderzeemuseum en het Textielmuseum wordt de geschiedenis van de vormgeving van het bereisde en wereldwijze Nederlandje gebruikt om te komen tot een herbeschouwing van functie en verhaal, van ritueel en handschrift. Een nieuw stuk geschiedenis van de vorm wordt geschreven met een zeer uitdagend eigentijds karakter en unieke lokale kleur, een geschiedenis die doorborduurt op de voortvarende positie van Nederland in de wereld van de zeventiende eeuw. De macht om basisvormen en kleuren te verheffen met een bijkans magische toets fluorescerende verf of garen gaat lyrisch maar ook bijna betoverend werken. De collecties kleden, tapijten, beddengoed, tafelkleden, keramiek en glas met toverstok-kleurstellingen en rigoureuze mathematische vorm kunnen beschouwd worden als een eerste expressie van de eenentwintigste eeuw waar de fusie van het contrast zorgt voor een heel eigen dynamiek. Een soort creatieve explosie die het product meeneemt voorbij de regenboog, op zoek naar het onbekende, de belofte van een nieuwe dimensie.
* Charles en Ray Eames-Kaiser * William en Jane Morris-Burden * Josef en Anni Albers-Fleischmann
SCHOLTEN & BAIJINGS 6
Over the Rainbow Lidewij Edelkoort
At times designers succeed in showing us a glimpse of the future – not just in the product they design but more so in the lifestyle they develop, the way in which they live and work and teach. In the world of design we’ve seen the early signs of a new order, a re-examination of society. Around the turn of the millennium we witnessed talents cluster and collectives emerge: the collaborative initiative assumed greater importance, and working together as a couple or as partners came to the fore. The era of the superego is over and dissolving into the era of togetherness; the idea of the individual as the ultimate goal in life is definitely over. The latest social formations show that the individual commits to the group and carves out an individual position within the group. The Campana Brothers, Studio Job, Viktor & Rolf, Kiki and Joost, Front, BCXSY, FormaFantasma and Scholten & Baijings are all searching for coherence while establishing a dualistic dynamic within the discipline of design. Carole, growing up with a grandpa and grandma who collected and retailed Persian rugs, had an affinity for unusual fabrics, exotic patterns, East-European Bohemian glass and unique colour combinations from childhood. She learned how imagination, material and tactility can suddenly make the carpet fly and whisk the mind away on a journey to unknown destinations. On the other hand, Stefan had always to move house and re-arrange and redecorate his own childhood bedroom – a creative spirit who would fashion his own life as the only beacon within his existence. Super handy from the start, he would take everything apart and build everything himself: the born tinkerer who only understood what this could all lead to once he was at the Design Academy in Eindhoven. It would be another few years before chance – which doesn’t exist – brought these two components together as if they where glue. Graceful feminine intuitive talent merged with sturdy masculine intuitive creativity. This embodiment of cerebral function whereby the right and left halves live in creative osmosis is uniquely inspiring and evident in the work of Scholten & Baijings. Their grounded and geometric approach is traversed by narrative and organic fantasy, creating a disturbing and purely hybrid form. Their work is almost impossible to grasp or classify, giving it a feather-light aspect, like an aura beyond reach. Is it Modernist? At times it’s as if the couple are letting the spirit of Charles and Ray* out of the bottle, with a tendency toward the serial and functional, a well-founded yet fun approach. Is it Arts & Crafts? At times it’s as if the couple are reincarnating the spirit of William and Jane,* with a tendency toward the decorative and autonomous, a liberated and utopian approach. Is it Bauhaus? At times it’s as if the couple are duplicating the spirit of Josef and Anni,* with a tendency toward the theoretical and abstract, a disciplined, almost educational and conceptual approach.
Blush - design in full colour 7
As children of their time, Scholten & Baijings manage to unite all these diverse movements and find in them, in the body of their work, an idiom of their own, a compact oeuvre. They are uniquely aware of the fact that the study of material and colour comes before form and function. They work from the workshop toward the industry. The industry recognizes this power of thinking through making and asks for help, gives them carte blanche for collaboration. Manufacturers don’t want a new design; they demand, as it were, a piece of the creators’ existence, an intimate relationship with Carole and Stefan’s life. This makes their signature clearer and clearer and more and more prominent. The colour combinations get brighter and brighter, almost compulsive, and their variations keep growing. The result is a Scholten & Baijings collection produced by the best manufacturers in the world; the universe of the product is turned upside-down. The creative duo bounces exuberantly like an irrepressible gymnast around the design discipline, and working with high and low and small and large they’ve made, in the record time of only ten years, an impressive contribution to the culture of design. Both were born and raised in the lowlands, and we see the influence of the flat terrain of the Netherlands in their work: orderly and horizontal, landscapes of colour and material. In collaboration with the Zuiderzee Museum and the Textile Museum they used the history of the artifacts of the well-travelled and worldly-wise little country to arrive at a new interpretation of function and narration, of ritual and signature. A new piece of the history of form is written, with a highly challenging contemporary character and unique local colour, a history embroidered on the theme of the progressive position of the Netherlands in the world of the seventeenth century. The power to provide a basic colour and then elevate it with an almost magical touch of fluorescent dye or yarn, produces a lyrical but also almost enchanting effect. The collections of blankets, carpets, bed and table linens, ceramics and glass, with their magic-wand colour combinations and rigorously mathematical form can be seen as a first expression of the twenty-first century in which the fusion of contrast produces an entirely unique dynamic. A sort of creative explosion that propels the product over the rainbow in search of the unknown, the promise of a new dimension.
* Charles and Ray Eames-Kaiser * William and Jane Morris-Burden * Josef and Anni Albers-Fleischmann
SCHOLTEN & BAIJINGS 8 ‘Colour Scarfs’ 2008 photography Viviane Sassen 2010
Blush - design in full colour 9
SCHOLTEN & BAIJINGS 10 ‘Colour Scarf 03’ 2008 photography Viviane Sassen 2010
Blush - design in full colour 11
SCHOLTEN & BAIJINGS 12
De grammatica van kleur Een interview met Stefan Scholten & Carole Baijings Fredric Baas, conservator Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch
* Hoe hebben jullie elkaar leren kennen? Stefan: “Ik had een bar ontworpen voor een sociëteit voor creatieven in Amsterdam, van waaruit Carole als regieassistente werkte. Dat project was eigenlijk onze eerste samenwerking. Het was heel hands-on, we hebben onder meer samen een ruimte geschilderd. Je zou kunnen zeggen dat we elkaar al werkend hebben ontmoet.” Carole: “De vonk sloeg meteen over toen we elkaar in die tijd toevallig op het strand tegenkwamen.” S: “Ja, we hebben zelfs onze wittebroodsweken in het EKWC [Europees Keramisch Werkcentrum in ’s-Hertogenbosch, red.] doorgebracht. Privé en studio lopen dus onherroepelijk door elkaar.” * Jullie werken intensief samen. Op welke gebieden hebben jullie dezelfde ideeën en op welke gebieden vullen jullie elkaar aan? C: “Alles wat we doen, doen we samen. We hebben geprobeerd projecten te verdelen, zeker nu er meer opdrachten tegelijkertijd lopen, maar dat werkt niet. Onze ontwerpen ontstaan op een natuurlijke en intuïtieve wijze. Samenwerken is onze kracht. Stefan is van de grote lijnen. Hij heeft realisatiekracht waardoor ontwerpen werkelijkheid worden.” S: “Carole zorgt ervoor dat het ontwerp precies wordt zoals het is bedoeld. Ze is de bewaker van het concept. Ik ben van de centimeter, Carole van de millimeter. Bij het ontwerpen gaan we gelijk op, maar elk product moet ook worden uitgevoerd. Dat vergt een andere vorm van creativiteit, die meer procesmatig is.” * Zo te horen is die samenwerking een belangrijk onderdeel van jullie werkwijze. Welke elementen spelen daarin nog meer een rol? C: “De manier waarop we in ons atelier werken is bijzonder. Door papieren modellen te maken, komen we tot nieuwe vormen. We noemen dit ‘handelend denken’. Deze werkwijze doceren we sinds 2006 ook op de Design Academy Eindhoven, afdeling Atelier. Binnen het ontwerpproces combineren we deze methode met kleur, materiaal, textuur en tactiliteit. Nu noemen mensen dat typisch Scholten & Baijings.” S: “Alles ontstaat bij ons vanuit het werken aan een ontwerp. Nieuwe technieken zoals ontwerpen op de computer zijn erg handig, maar het gaat ons niet om die ‘tools’. Het gaat ons om ‘skills’. Handwerk geeft heel directe feedback. Het oortje aan een kopje dat op de tekening klopt, kan in een kartonnen model niet in verhouding zijn. Dat zie je dan meteen. Het gaat ons niet om een verheven notie van ‘handwerk’, maar om de verrassende uitkomst die alleen ontstaat tijdens het maakproces.” * Vanwaar die fascinatie voor ambachtelijke technieken? Zien jullie jezelf als hoeders van cultureel erfgoed? S: “Het actualiseren van een uitstervend ambacht is een mooie bijkomstigheid. Als we in een museum allerlei oude voorwerpen zien, worden we enthousiast: hoe is dat gemaakt en kan het nog gemaakt worden? Dan kom je er vaak achter dat de ambachten die we mooi vinden op sterven na dood zijn.” C: “Je ziet nu dat veel vakkennis wegvloeit. Doordat men zich steeds meer op de handel is gaan richten en massaproductie de boventoon voert, zijn verfijnde technieken zo goed als verdwenen. We zoeken telkens de grens op; hoe kan een ontwerp in productie worden genomen en toch dat ‘handgevoel’ behouden? De consument is niet bezig met hoe een product wordt gemaakt. Daarom vinden we het interessant om dat productie- en ontwerpproces zichtbaar te maken in de expositie. Het eindproduct ziet er altijd logisch en vanzelfsprekend uit, maar wat schuilt daar achter?” S: “Het is deels het naspeuren van een techniek, maar meer nog gaat het om de vertaling daarvan in een product naar de industrie. Het ambacht op zich is voor ons geen inspiratiebron, meer een vertrekpunt. Daarvoor is de techniek ook te veel veranderd. Zo zijn we bij de collectie Truly Dutch in samenwerking met het Zuiderzeemuseum op digitale printtechnieken uitgekomen, in plaats van op handschilderwerk. Dat past bij deze tijd.”
Blush - design in full colour 13
* Jullie werken niet alleen samen met ambachtslieden en kunstenaars, maar ook veel met de industrie. Waarom is dat belangrijk voor jullie? S: “Voor ons is dat inherent aan vormgeving. We kiezen ervoor met de industrie naar oplossingen te zoeken. Daar liggen de grootste problemen én kansen. In het verleden is geprobeerd de relatie tussen ontwerpers en producenten te veranderen door designstatements; eenmalige conceptuele objecten. Nu is de tijd aangebroken om het samen aan te pakken. We zoeken dat in het ambacht, maar ook bij de industrie. Het gaat erom dat je komt tot een product dat een bijdrage levert. We ontwerpen nadrukkelijk voor een publiek, al hebben sommige stukken waarden die ook terugkomen in de beoordeling van kunst. Dit speelt vooral bij de Vegetables, die zijn vrij autonoom. Voor ons valt het echter onder vormgeving, omdat het over textuur, kleur, ambacht en het vraagstuk van functionaliteit gaat. Voor ons is zo’n project een inspiratiebron voor de rest van het werk en dat is een persoonlijke noodzaak. Maar het uitgangspunt is niet om kunst te maken. Kunst stelt andere vragen.” C: “Tegelijkertijd: hoe persoonlijker je producten zijn, hoe leuker men dat vindt. De persoonlijke noodzaak wordt dus gekoppeld aan de publieke. De vraag is: hoe laat je de waarde van een techniek en de industrie zien? De interesse daarvoor aanwakkeren is ook een vorm van behoud. Tegelijkertijd willen we die herkenbaarheid, die typische Scholten & Baijings-uitstraling vasthouden. In welke klasse het ook zit.” * Wat maakt een product ‘typisch Scholten & Baijings’? Waarin schuilt die herkenbaarheid? C: “Onze signatuur in kernwoorden is: kleur, rijke detaillering, gelaagdheid en transparantie, gecombineerd met handgetekende afbeeldingen en de assemblage van verschillende materialen.” S: “Al die elementen zetten we in om de anonieme massaproductie te ontstijgen. Dat is een van de meest wezenlijke kenmerken van onze stijl. Er is behoefte aan een persoonlijk handschrift. Voorwerpen met eeuwigheidswaarde zijn altijd stukken waarin een verhaal, een manier van werken of een persoonlijke uiting is te zien. Het verhaal over vormgeving begint met de prehistorische vuistbijl. De oermens die dat voorwerp maakte, was al bezig met design. Ver voor onze jaartelling ging het hem al om méér dan functionaliteit. Hij zette er bijvoorbeeld een extra lijntje op ter versiering of paste de vorm aan voor een betere greep. Design zit wat dat betreft echt in onze genen!” * Carole noemde kleur als eerste kenmerk van jullie signatuur. Hoe onderscheiden jullie je met kleurgebruik en wanneer is dat begonnen? S: “De Colour Plaids zijn wat dat betreft het beginpunt, sindsdien zijn we kleur steeds bewuster gaan toepassen. De Plaid is bij toeval ontstaan. We deden onderzoek naar het weven van een kleurverloop. Dat bleek niet mogelijk. Er kwamen steeds kleurstrepen tussendoor die het mooie vervloeien van de kleuren teniet deden. We hebben het project moeten stoppen, in die zin was het een mislukking. Toen we de resterende samples tijdens een feestje thuis over het bed hadden gelegd, kregen we ontzettend veel enthousiaste reacties. Met die weef‘fouten’ zijn we vervolgens bewust gaan ontwerpen. Dat raakt ook aan de eerder genoemde ‘Atelier manier van werken’. ‘Fouten’ leveren soms iets verrassends op. Zo ontstond de Colour Plaids collectie, die nu één van onze best verkopende collecties is.” C: “We werken vanuit de materialen en de kleur daarvan. Combinaties van kleuren zorgen binnen een serie voor een harmonieus geheel.” S: “Interessant in dat opzicht is dat kleur geen grammatica heeft. Met de regels van taal kun je woorden combineren tot zinnen waarmee je uiteindelijk een verhaal kan vertellen. Bij kleur bestaat dat niet. Er is van alles geschreven over kleurleer en verhoudingen, maar hoe je kleur kan gebruiken en een eigen palet ontwikkelt, dat komt nooit aan de orde. Muziek is daarbij ons voorbeeld. Daarin kun je combinaties maken die wetten en regels doorsnijden, maar wel geniaal zijn. We formuleren onze eigen ‘grammatica van kleur’. Om die vervolgens weer aan onze laars te lappen!”
SCHOLTEN & BAIJINGS 14
The Grammar of Colour An interview with Stefan Scholten & Carole Baijings Fredric Baas, curator Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch
* How did you two meet? Stefan: ‘I’d designed a bar for a creatives club in Amsterdam where Carole was working as an assistant director. That project was really our first collaboration. It was very hands-on; among other things we painted a room together. You might say work brought us together.’ Carole: ‘It clicked immediately when we happened to run into each other on the beach around that time.’ S: ‘Yeah, we even spent our honeymoon in the EKWC [European Ceramic Work Centre in ’s-Hertogenbosch – ed.] So the studio and our private lives are irrevocably intertwined.’ * You work together intensively. In what areas do you have the same ideas, and in what areas do you complement each other? C: ‘Everything we do, we do together. We’ve tried to divide up projects, certainly now that more commissions tend to run concurrently, but it doesn’t work. Our designs come about in a natural and intuitive way. Working together is our strength. Stefan is all about the big picture. He’s good at getting things done, so that designs become reality.’ S: ‘Carole makes sure the design turns out exactly as intended. She’s the guardian of the concept. I’m about the centimetre, Carole about the millimetre. In the design we’re involved in equal parts, but each product has to be produced, too. That requires a different kind of creativity, one that is more process-based.’ * It sounds like this cooperation is an integral part of the way you work. What other elements play a part in that? C: ‘The way we work in our workshop is special. By making paper models, we arrive at new forms. We call this “constructive thinking”. In fact we’ve been teaching this way of working since 2006 at the Design Academy Eindhoven, in the ‘Atelier’ department. Within the design process we combine this method with colour, material, texture and tactility. People now refer to this as typically Scholten & Baijings.’ S: ‘For us everything comes out of working on a design. New techniques such as computeraided design are quite useful, but we’re not focused on these tools. We care about skills. Working by hand provides very direct feedback. The handle on a cup that looks right in the design drawing might not be in proportion in a cardboard model. You can see that right off. We’re not concerned with a glorified notion of “handicraft”, but rather with the surprising results that can only emerge during the process of making the object.’ * Where does this fascination for artisanal techniques come from? Do you see yourselves as keepers of a cultural heritage? S: ‘The updating of a dying craft is a nice side benefit. We get excited when we come across all kinds of antique objects in a museum: How was that made, and can it still be made? More often than not you find out that the crafts we find beautiful are nearly extinct.’ C: ‘These days you see a lot of expert knowledge fading away. As the focus has shifted to commercial aspects and mass production has taken over, refined techniques have virtually vanished. We’re always pushing the limit: how can a design be put in production and still retain that “handcrafted” feel? ‘The consumer doesn’t care how a product is made. That’s why we find it interesting to make that production and design process visible in the exhibition. The end product always looks logical and obvious, but what is it that’s led to that?’ S: ‘It’s partly a forensic research into a technique, but more than that, it’s about translating this in a product for industry. The craft is not a source of inspiration for us; it’s more a starting point. The technology has evolved too much for that, anyway. For the Truly Dutch collection in collaboration with the Zuiderzee Museum, for instance, we opted for digital printing techniques, rather than hand-painted work. It’s keeping up with the times.’
Blush - design in full colour 15
* You don’t just work with artisans and artists, but with the industry as well. Why is this important to you? S: ‘To us this is inherent to design. We choose to look for solutions in cooperation with the industry. That’s where the greatest problems lie, as well as the greatest opportunities. In the past, people tried to alter the relationship between designers and manufacturers with design statements: one-off conceptual objects. The time has come to address the issue together. We look for that among artisans, but also among industrial producers. The point is to arrive at a product that contributes something. We design explicitly for a public, although some pieces contain aspects that apply to evaluating art. This is particularly true of the Vegetables, they’re quite autonomous. To us, though, it’s part of design, because it’s about texture, colour, craft and the question of functionality. To us a project like this is a source of inspiration for the rest of our work, and that is a personal necessity. But the intent is not to create art. Art poses different questions.’ C: ‘At the same time, the more personal your products are, the better people like it. So the personal necessity is linked to the public imperative. The question is, how do you show the value of a technique and of the industry? Stimulating interest in that is also a form of conservation. At the same time, we want to hold on to that signature, that typically Scholten & Baijings feel. In whatever category it happens to be.’ * What makes a product ‘typically Scholten & Baijings’? Where does that signature reside? C: ‘Our signature, in key words, is colour, rich detail, layering and transparency, coupled with hand-drawn illustrations and the combination of different materials.’ S: ‘We use these elements to transcend anonymous mass production. That’s one of the most essential features of our style. There’s a need for a personal imprint. Objects that stand the test of time are always those in which you can see a story, a way of working or a personal expression. The story of design begins with the prehistoric axe-head. The primitive man who made that object was already working with design. Long before our era, he cared about more than mere functionality. He’d carve in an extra line for decoration, or adjust the shape for a better grip. So in that sense, design is really in our genes!’ * Carole named colour as the first hallmark of your signature. How do you use colour to distinguish yourselves, and when did this begin? S: ‘In that respect the Colour Plaids are the starting point; we’ve used colour more and more consciously ever since. The Plaid came about by accident. We were doing research into weaving a colour gradient. That proved impossible. Colour stripes kept cropping up, ruining the lovely flow of the colours. We were forced to stop the project; in that sense it was a failure. But when we laid out the leftover samples on the bed during a party at home, we got a lot of very enthusiastic reactions. So we decided to design by using these “weaving flaws” deliberately. This harks back to the ‘Atelier-way-of-working’ we mentioned earlier. “Flaws” sometimes produce something surprising. That’s how the Colour Plaids collection was born, and it’s now one of our best-selling collections.’ C: ‘We work based on the material and its colour. Colour combinations produce a harmonious whole within a series.’ S: ‘What’s interesting in that regard is that colour has no grammar. Using the rules of language you can combine words into sentences with which you can ultimately tell a story. That’s not the case with colour. All sorts of things have been written about colour theory and how colours relate. But how you can use colour and develop your own palette, that never comes up. We use music as our model for this. In music you can create combinations that transgress those laws and rules and yet are works of genius. We formulate our own “grammar of colour”. And then violate it entirely!’
SCHOLTEN & BAIJINGS 16
Blush - design in full colour 17 ‘How They Work’ 2009/2010 photography Inga Powilleit
SCHOLTEN & BAIJINGS 18
Blush - design in full colour 19
SCHOLTEN & BAIJINGS 20
Blush - design in full colour 21
SCHOLTEN & BAIJINGS 22
Blush - design in full colour 23
SCHOLTEN & BAIJINGS 24
Blush - design in full colour 25
SCHOLTEN & BAIJINGS 26
Kunstwonderen Alweer in een positieve bui Gerrit Komrij, NRC Handelsblad donderdag, 19 november 2009
Geen molens, kaas of tulpen – met die waarschuwing adverteert Dutch Design. De Hollandse ontwerpers hebben, als het op export aankomt, wel iets minder doms in petto. Ik hoor nu en dan een politicus oproepen tot een grotere rol van Dutch Design bij de exportbevordering. De politicus denkt daarmee innovatief te zijn en te schitteren op het kennisplatform, maar vergeet dat al honderd jaar geen artistiek handboek ter wereld het kan stellen zonder Nederlandse ontwerpers en architecten. Er is weer een politicus bezig een bal die allang rolt een duwtje te geven. Dutch Design is geen recente uitvinding. Nederlanders zijn altijd verdomd handig geweest in vormgeven. In het kneden van het bestaande. In oppervlakte en uiterlijk. Vraag me niet waarom. Soms zie ik zelfs Dutch Design dat ik zelf graag in huis zou willen hebben. Waar ik me mee zou willen verwennen. Pas nog werd een overzichtstentoonstelling geopend in Galerie Vivid in Rotterdam van het duo Scholten & Baijings. From Japanese Furniture to Vegetables heet die tentoonstelling. Daar is dan wel geen woord Dutch bij, maar de titel maakt duidelijk dat het ontwerpersduo voor niets terugdeinst. Het tweetal verjaponiseerde voor het Zuiderzeemuseum zelfs een hangoortafel en een flap-aan-de-wand. Ik gun het Zuiderzeemuseum zijn interieurhoogstandjes van harte. Mijn persoonlijke hebzucht geldt het glas van Scholten & Baijings. Teer, wonderlijk van kleur, genadeloos van eenvoud. Maar waar ik echt voor door de knieën ga zijn hun vegetables. Groenten die je niet kunt eten. “Van een afstandje lijkt de rauwe rabarberstengel net echt. De rode steel die naar het blad toe steeds zachter roze kleurt, behalve dan de donkere adertjes. Het blad dat zich grillig krult en van de groene toppen langzaam uitloopt in zachtgeel en ten slotte zacht roze. Zelfs de halfronde, licht uitgeholde vorm van de steel is hyperrealistisch. Pas als je met de neus boven deze trompel’oeil van textiel staat, worden de weefstructuur en de stiknaden zichtbaar”, schreef een recensent lyrisch. Of-ie een schilderij met engelen en elfjes aan het bespreken was. It’s de groente, stupid. Ik heb thuis al groente van glas, plastic, ivoor, zilver en blik. De Portugezen maken mooie oneetbare groente van aardewerk. Ik zou ook wel wat kool en artisjokken in Dutch Design willen. De Nederlandse exportgroente heeft in de wereld een slechte naam. Te waterig, te smakeloos. Scholten & Baijings kunnen de reputatieschade herstellen. Molens, kaas en tulpen hebben afgedaan. De toekomst aan de rabarberstengels!
Blush - design in full colour 27
Wonders of Art In a Good Mood Again Gerrit Komrij, NRC Handelsblad Thursday, 19 November 2009
No windmills, cheese or tulips – advertisements for Dutch design include this warning. When it comes to export, Dutch designers have something less daft up their sleeves. Every now and then I hear a politician call for Dutch design to assume a greater role in promoting export. The politician thinks s/he’s being innovative and shining brightly on the platform of knowledge, while forgetting that for the past hundred years no art-related reference book in the world has failed to mention Dutch designers and architects. Currently, another politician is busy nudging a ball that’s been rolling for a long time. Dutch design is not a recent discovery. The Dutch have always been damn good at design. In lending shape to the existing. In surface and exterior. Don’t ask me why. Sometimes I even spot Dutch design that I’d like to have in my own home. That I’d like to pamper myself with. Recently the duo Scholten & Baijings opened a retrospective at Vivid, a gallery in Rotterdam. They called their exhibition From Japanese Furniture to Vegetables. Not a word of Dutch in that title, but it carries a clear message: this design duo hesitates at nothing. For the Zuiderzee Museum, the pair even japanned a drop-leaf table and a tilt-top table. As far as I’m concerned, the Zuiderzee Museum is more than welcome to its interior tours de force. My personal craving is for glass objects by Scholten & Baijings. Delicate, marvellous in colour, merciless in simplicity. But what I really fall for are their vegetables. Vegetables that you can’t eat. From a distance the stalks of raw rhubarb look almost real. The red stem that becomes a paler and paler pink as it reaches the leaf, except for the darker veins. The leaf that curls whimsically and slowly spreads from tips of green to become soft yellow and, finally, pastel pink. Even the half-round, slightly hollowed out form of the stalk is photorealistic. “It’s only when this fabric trompe l’oeil is right under your nose that the woven texture and the stitching is visible,” wrote one reviewer lyrically, as if describing a painting with angels and elves. It’s a vegetable, stupid. At home I already have vegetables of glass, plastic, ivory, silver and tin. The Portuguese make lovely inedible vegetables from earthenware. I wouldn’t mind having some Dutch-designed cabbages and artichokes. Dutch export vegetables have a bad name worldwide. Too watery, too little taste. Scholten & Baijings can repair the damage to that reputation. Windmills, cheese and tulips are finished. The future belongs to the rhubarb stalks!
SCHOLTEN & BAIJINGS 28 ‘Vegetables’ 2009 photography Yves Krol
Blush - design in full colour 29 Purchased by Museum Boijmans van Beuningen and Audax Textile Museum 2010
SCHOLTEN & BAIJINGS 30 ‘Amsterdam Armoir’ In conjunction with Zuiderzee Museum 2009 Part of the collection of Established & Sons 2010
Blush - design in full colour 31 ‘Tilt-Top Table’ In conjunction with Zuiderzee Museum 2009 In collaboration with Mathieu Meijers (artwork)
SCHOLTEN & BAIJINGS 32 ‘Butte’ Wooden Travel Case In conjunction with Zuiderzee Museum 2009
Blush - design in full colour 33
SCHOLTEN & BAIJINGS 34
Blush - design in full colour 35 ‘Yellow Light’ and ‘Butte Tree’ Established & Sons 2010 ‘Paper Porcelain’ Espresso cup and saucer HAY ‘Spoon’ Paper model ID/cutlery Royal VKB 2011 photography Qiu Yang commissioned by Casa Da Abitare #10 2010
SCHOLTEN & BAIJINGS 36
> Still Life for ‘Amsterdam Armoir’ photography Scheltens & Abbenes 2009 ‘Grand Bernard’ blue 2008 t.e. collection Purchased by Zuiderzee Museum 2008 ‘Vegetables/Rhubarb’ 2009 photography Qiu Yang commissioned by Casa Da Abitare #10 2010
OEUVRE Awards
WoonbeursPin 2010 Elle Decoration International Design Awards Young Designer Talent 2011
Blush - design in full colour 37
SCHOLTEN & BAIJINGS 38 ‘Colour Plaid 03’ 2005 t.e. collection photography Inga Powilleit 2007
Blush - design in full colour 39
SCHOLTEN & BAIJINGS 40 ‘Colour Wood’ 2009 Karimoku New Standard photography Takumi Ota
Blush - design in full colour 41 Nominate Dutch Design Award 2010 ELLE Deco International Design Awards Young Designer of the year 2011 Japan Nominate iF product design award 2011 Purchased by the Museum of National History (The Netherlands) 2010
SCHOLTEN & BAIJINGS 42 ‘Colour Block Green’ 2011 HAY
Blush - design in full colour 43 ‘Grand Bernard’ rose 2008 t.e. collection Purchased by the Zuiderzee Museum 2008
SCHOLTEN & BAIJINGS 44 ‘Soft Grid’ 2010 Estd by Established & Sons
Blush - design in full colour 45 ‘Glacier Silt’ Dot Carpet 2011 HAY
SCHOLTEN & BAIJINGS 46 ‘Garlic Queen’ 2008 t.e. collection Purchased by the Zuiderzee Museum 2008
Blush - design in full colour 47
This cahier is published by the Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch to accompany the solo exhibition ‘Scholten & Baijings: Blush - Design in Full Colour’ (1 May – 28 August 2011) texts Fredric Baas Lidewij Edelkoort Gerrit Komrij René Pingen editing Madeleine Boerma Martijn van Ooststroom Thea Sterken Nina Verhaaren translation Pierre Bouvier & Donna de Vries-Hermansader (InOtherWords) photography Freudenthal/Verhagen (hair and make-up: Ferry van der Nat) Inga Powilleit Qiu Yang commissioned by Casa Da Abitare Scheltens & Abbenes Viviane Sassen graphic design Ben Lambers (Studio Aandacht) printing NPN Drukkers cahier sponsoring Established & Sons Estate Internet HAY Karimoku New Standard Lloyd Hotel & Cultural Embassy Amsterdam Museum of National History (The Netherlands) The Netherlands Consulate-General in Milan Premsela - The Netherlands Institute for Design and Fashion Royal VKB Zuiderzee Museum exhibition design Scholten & Baijings - Studio for Design exhibition construction Lex Pott still movie Scheltens & Abbenes 3D interior planner Navigram exhibition lettering Kleefkracht lenders to the exhibition Audax Textile Museum Established & Sons Gelderland HAY Karimoku New Standard Royal VKB Scholten & Baijings Thomas Eyck (t.e. collection) Zuiderzee Museum exhibition sponsoring ELLE Decoration (The Netherlands) Epson Nederland Farrow & Ball Navigram Premsela.org
Stefan Scholten and Carole Baijings wish to thank everyone whose involvement was essential in the making of the exhibition and this cahier. In particular we would like to express our gratitude to our team: Oskar Peet, Dominic Plüer, Lex Pott, Jessica Voorwinde Interns: Brit van Nerven and Thijmen van der Steen Last but not least special thanks are due to our friends and families for their love, understanding and generous support.
Scholten & Baijings Westerdoksdijk 597 1013 BX Amsterdam The Netherlands +31 (0)20 42 08 940 wwww.scholtenbaijings.com
Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch Magistratenlaan 100 5223 MB ’s-Hertogenbosch The Netherlands +31 (0)73 62 73 680 www.sm-s.nl
© 2011 No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the written permission of Scholten & Baijings, Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch and/or the authors. ISBN 978 90 6538 004 3
Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch Magistratenlaan 100 5223 MB ’s-Hertogenbosch 073 627 3680 info@sm-s.nl www.sm-s.nl