ĆWICZENIA do szkoły podstawowej
My i nasza
szkoła
3
KLASA
Część 2
Matematyka
My i nasza szkoła M a te m atyk a ĆWICZENIA do szkoły podstawowej edukacja
z klasą
Maria Lorek
S
zt
uka
u c z e nia
PODRĘCZ
z klasą S
zt
Klasa 3 Część 2
Katowice 2019 ISBN 978-83-86566-624
NIKI
uka
u c z e nia
Spis treści
5 6–7 8–9 10–11
Liczby, miary, czas Ile czasu minęło? Jak odczytujemy temperaturę? Ile to jest ćwierć litra? Powtórki przez pagórki
Działania na liczbach 13–15 Jak dodajemy? Jak odejmujemy? 16–17 Jak korzystać z osi liczbowych? 18–21 Jak mnożymy? Jak dzielimy? Figury 23 Jak mierzymy? 24–25 Jak powiększamy? Jak pomniejszamy? Działania na liczbach 27–29 Jak porównujemy liczby? 30–31 Jak dodajemy i odejmujemy coraz większe liczby? 32–33 Powtórki przez pagórki Plany, jednostki, czas 35 Jak odczytujemy informacje? 36–37 Jak ważymy?
2
Działania na liczbach 39–41 Jak dodajemy? Jak odejmujemy? Ile to jest milion? 42–43 Jak mnożymy? Jak dzielimy? 44–45 Powtórki przez pagórki Figury, miary, wagi 47 Jak mierzymy długości boków? 48–49 Jak mogą wyglądać figury przestrzenne? 51 52–53 54–55
Plany, jednostki, czas Jak planujemy? Ile to waży? Powtórki przez pagórki
Liczby, miary, czas
Ile czasu minęło?
• Od godz. 10.00 przez godzinę i 3 kwadranse będzie uczestniczył w zajęciach kółka piłkarskiego.
Teraz jest godzina 9.30. Za kwadrans nadjedzie mój pociąg. 1. Detektyw Mat wybiera się w podróż do leśniczówki znajomego leśnika pana Szymona – do Dębowa. Zgodnie z rozkładem jazdy, powinien tam dotrzeć za 2 godziny i 5 minut. O której godzinie powinien dotrzeć na miejsce?
początek
INSTYTUT MIAR I WAG
INSTYTUT LOGICZNEGO MYŚLENIA
1. Karol planuje sobotnie zajęcia. Zaznacz na zegarach początek i koniec zajęć. • Od godz. 13.30 przez pół godziny będzie pomagał mamie w przygotowaniu obiadu.
koniec
początek
• Za piętnaście trzecia umówił się z kolegą na godzinny turniej gier planszowych.
1. Czerwona strzałka oznacza „razy zero”. Niebieska oznacza „razy jeden”. Uzupełnij puste kratki.
koniec
2. Wpisz do magicznego kwadratu liczby od 1 do 9 tak by suma liczb w rzędach poziomych, pionowych i ukośnych wyniosła 15.
270
• Od 17.40 do 18.20 razem z tatą naprawiał rower.
4. Uzupełnij białe kwadraciki odpowiednimi liczbami. Pamiętaj, że każdy rząd jest sumą liczb znajdujących się poniżej.
5 47
początek
2. Pociąg spóźnił się o 15 min. Która to była godzina?
koniec
początek
• Wieczór cała rodzina spędziła w kinie. Seans rozpoczął się o 19.15 i trwał półtorej godziny.
zł –
117
Odpowiedź:
gr
zł
gr
128
45
283
20
17
31
+ 516
60
111
14
m
10
2. Wiaderko z kiszonymi ogórkami waży 2 kg. Same ogórki ważą pół kg. Ile będzie ważyć wiaderko po wyjęciu dwóch ogórków – każdy o wadze 60 g.
1. Wykonaj dodawanie i odejmowanie zgodnie ze wzorem.
cm
m
cm
632
23
983
59
+ 367
15
– 851
37
koniec
• Ile czasu poświęcił na rozrywkę i wypoczynek?
7
3. Dziewięcioletni Franek zapytał babcię o jej wiek. Babcia odpowiedziała zagadką: – Jestem dwa razy starsza od twojej mamy, a mama miała 26 lat, gdy się urodziłeś. Ile lat ma babcia Franka?
Odpowiedź: • Ile czasu poświęcił na pracę?
kg
2
6
dag
352
55
– 241
13
kg +
dag
743
60
24
16
3. Sprawdź, która jest godzina. Narysuj wskazówki. Napisz.
91 40
3. Czas dojazdu z Dębowa do leśniczówki pana Szymona trwał jeszcze kwadrans. O której godzinie dotarł na miejsce? Pokoloruj właściwy zegar.
początek
koniec
min
20
2. Trzy godziny i 45 minut to ile minut?
+
12
s
35
45
12
34
min –
s
55
35
34
35
5
4
5
LICZBY, MIARY, CZAS
Ćwiczenia praktycznych umiejętności.
52
53
Gry i zabawy matematyczne.
Jak mnożymy? Jak dzielimy?
3. Pani sekretarka złożyła zamówienie do hurtowni papierniczej. Ile zapłaci za zakupy? Wpisz kwoty do tabeli.
Liczba 1. Zastosuj się do wskazówek Oli i Darka, a potem wykonaj działania.
Gdy mnożę dowolną liczbę przez 100, wystarczy, że dopiszę dwa zera.
Gdy mnożę dowolną liczbę przez 10, wystarczy, że dopiszę jedno zero.
Ola
Darek
34 · 10 =
Edukacja polonistyczna
340
8 · 100 =
Cena jednostkowa
Papier
10 opakowań
13 zł
Ołówki
10 sztuk
30 gr
Długopisy
10 sztuk
11 zł
Kreda biała
10 opakowań
10 zł
Razem
4. Oblicz.
800
1 · 100 =
3 · 10 =
4 · 10 =
5 · 10 =
27 · 10 =
9 · 100 =
3 · 100 =
3 · 11 =
4 · 11 =
5 · 11 =
19 · 10 =
12 · 100 =
55 · 100 =
3 · 12 =
4 · 12 =
5 · 12 =
56 · 10 =
56 · 100 =
60 · 100 =
3 · 13 =
4 · 13 =
5 · 13 =
88 · 10 =
98 · 100 =
99 · 100 =
3 · 14 =
4 · 14 =
5 · 14 =
3 · 15 =
4 · 15 =
5 · 15 =
2. Uzupełnij zgodnie ze wzorem. 10 · 12 to 10 · 10
+
10 · 2
, czyli
100 + 20
, czyli razem
120
5. Każdą z liczb zapisz w postaci mnożenia, czyli iloczynu dwóch liczb.
10 · 14 to .................. + ...................., czyli .......................... , czyli razem ...........................
72
27
36
18
63
81
45
54
10 · 16 to .................. + ...................., czyli .......................... , czyli razem ........................... 10 · 17 to .................. + ...................., czyli .......................... , czyli razem ........................... 10 · 18 to .................. + ...................., czyli .......................... , czyli razem ........................... 10 · 19 to .................. + ...................., czyli .......................... , czyli razem ...........................
18
19
DZIAŁANIA NA LICZBACH
Ćwiczenia w dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu, dzieleniu.
Edukacja przyrodnicza 4. Jaką odległość pokona mama jadąc z Grajewka do Kasztanowa i z powrotem?
1. Napisz, którą godzinę pokazują poszczególne zegary.
GRAJEWKO
STOGI
27 km
5. Odczytaj z wykresu wysokość temperatur w poszczególnych dniach tygodnia. Wpisz je do tabeli.
2. Jak długo jadą te autobusy? ROZKŁAD JAZDY
ODJAZD PRZYJAZD
Edukacja
GRAJEWKO – STOGI
14.35 15.03
GRAJEWKO – ROSZKÓW
15.10 16.05
artystyczna
GRAJEWKO – KASZTANÓW
1 7.25 18.10
Edukacja społeczna
10
30 min + 27 min =
45 min + 14 min =
19 min + 29 min =
56 min + 47 min =
17 min + 49 min =
25 min + 55 min =
45 min + 15 min =
30 min + 30 min =
12 min + 58 min =
ROSZKÓW
16 km
KASZTANÓW
26 km
Temperatura maksymalna w stopniach Celsjusza od 24 do 30 marca 6°C 5°C 4°C 3°C 2°C 1°C 0°C 24.03.
25.03.
26.03.
27.03.
28.03.
29.03.
30.03.
24.03. 25.03. 26.03. 27.03. 28.03. 29.03. 30.03.
3. Ile to razem minut? Pokoloruj te okienka, których wynikiem jest więcej niż 1 godz. 25 min + 58 min =
CISY
5 km
o
4C 6. Ile jest soku pomidorowego, a ile – jabłkowego w ćwierćlitrowych buteleczkach?
Odpowiedź:
11
POWTÓRKI PRZEZ PAGÓRKI
Powtórki przez pagórki.
JAK KORZYSTAĆ Z ĆWICZEŃ
3
Liczby, miary, czas
Teraz jest godzina 9.30. Za kwadrans nadjedzie mój pociąg. 1. Detektyw Mat wybiera się w podróż do leśniczówki znajomego leśnika pana Szymona – do Dębowa. Zgodnie z rozkładem jazdy, powinien tam dotrzeć za 2 godziny i 5 minut. O której godzinie powinien dotrzeć na miejsce? Odpowiedź:
2. Pociąg spóźnił się o 15 min. Która to była godzina? Odpowiedź:
3. Czas dojazdu z Dębowa do leśniczówki pana Szymona trwał jeszcze kwadrans. O której godzinie dotarł na miejsce? Pokoloruj właściwy zegar.
4
LICZBY, MIARY, CZAS
Ile czasu minęło? 1. Karol planuje sobotnie zajęcia. Zaznacz na zegarach początek i koniec zajęć. • Od godz. 10.00 przez godzinę i 3 kwadranse będzie uczestniczył w zajęciach kółka piłkarskiego.
początek
koniec
• Za piętnaście trzecia umówił się z kolegą na godzinny turniej gier planszowych.
początek
koniec
• Wieczór cała rodzina spędziła w kinie. Seans rozpoczął się o 19.15 i trwał półtorej godziny.
• Od godz. 13.30 przez pół godziny będzie pomagał mamie w przygotowaniu obiadu.
początek
koniec
• Od 17.40 do 18.20 razem z tatą naprawiał rower.
początek
koniec
• Ile czasu poświęcił na rozrywkę i wypoczynek?
• Ile czasu poświęcił na pracę? początek
koniec
2. Trzy godziny i 45 minut to ile minut?
5
Jak odczytujemy temperaturę? 1. Franek przez tydzień zapisywał temperaturę o siódmej rano. Którego dnia było najchłodniej? Otocz pętlą te daty.
pon.
wt.
śr.
czw.
pt.
sob.
niedz.
o
3C
o
0C
o
2 stopnie poniżej zera
2C
o
5C
o
6C
4C
o
• W które dni tygodnia termometr wskazywał poniższe temperatury? ˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
A
˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
B
˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
C
˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
D
˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
E
˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
F
• Którego dnia było najzimniej? Odpowiedź:
• Którego dnia było o trzy stopnie cieplej niż dnia poprzedniego? Odpowiedź:
• Którego dnia było o jeden stopień chłodniej niż dnia poprzedniego? Odpowiedź:
6
LICZBY, MIARY, CZAS
˚C 25 20 15 10 5 0 5 10
G
2. Przeczytaj prognozę pogody i uzupełnij tabelę. W sobotę przewidujemy 3°C. W niedzielę temperatura wzrośnie o 2 stopnie. W poniedziałek temperatura będzie o 4 stopnie wyższa niż we wtorek.
sob.
niedz.
pon.
wt. 1 stopień mrozu
3. Żaneta sprawdza prognozę pogody na 16 marca. W którym mieście będzie w nocy najzimniej?
Gdańsk Szczecin
10°C 6°C
13°C 5°C
• Jaka będzie różnica temperatur między Krakowem a Poznaniem w dzień?
16 marca 4°C 1°C
Białystok Poznań
15°C 2°C
Warszawa
11°C 3°C
Wrocław
• W którym mieście różnica temperatur między dniem a nocą będzie największa?
15°C 4°C
6°C 4°C
Kraków
4. Uzupełnij tabelę z prognozą pogody odpowiednim znaczkiem lub wysokością temperatury. W poniedziałek słonecznie. Temperatura wyniesie 12 stopni Celsjusza. We wtorek pojawią się chmury i temperatura spadnie o 2 stopnie Celsjusza. W środę pogoda nie zmieni się w porównaniu z wtorkiem. Jednak w środę dalsze ochłodzenie o 3 stopnie Celsjusza i opady deszczu. W czwartek temperatura bez zmian, lecz przewidywane są burze. W piątek rozpogodzenie. Zza chmur wyjrzy słońce a temperatura wzrośnie o 4 stopnie Celsjusza w porównaniu z poniedziałkiem.
pon.
wt.
śr.
czw.
pt.
o
12 C 7
Co to jest ćwierć litra? 1. Patryk przygotowuje napój z 1l wody i dwulitrowego soku. Potem chce go przelać do ćwierćlitrowych szklanek. Ile szklanek potrzebuje? Odpowiedź:
2. Do ilu ćwierćlitrowych szklanek należy wlać wodę, aby naczynia pozostały puste?
4 litry
2 litry
póltora litra
1 litr
5 litrów
3. Ile ćwierćlitrowych szklanek herbaty zmieści się w tych termosach. Pokoloruj właściwą odpowiedź.
8
8
10
12
LICZBY, MIARY, CZAS
14
pół litra
pół litra
pół litra
1 litr
4. W spiżarni babci Wandy stoją soki. Wszystkie w ćwierćlitrowych słoikach lub butelkach. Babcia zrobiła spis wszystkich przetworów. Ile litrów soku każdego rodzaju przygotowała? Napisz w tabeli.
Rodzaj soku
Liczba słoiczków
Liczba litrów przygotowanego soku
pomidorowy jabłkowy jagodowy • Ile zostało jej litrów soku pomidorowego, jeśli zużyła 5 butelek? Odpowiedź:
• Ile zostało jej litrów soku jabłkowego, jeśli zużyła 6 butelek? Odpowiedź:
• W przyszłym roku zamierza przygotować 16 l soku z owoców róży. Ile ćwierćlitrowych słoiczków będzie potrzebowała? Odpowiedź:
5. Ile ćwierćlitrowych szklanek potrzeba, by rozlać 4 i pół litra soku?
9
1. Napisz, którą godzinę pokazują poszczególne zegary.
2. Jak długo jadą te autobusy? ROZKŁAD JAZDY
ODJAZD PRZYJAZD
GRAJEWKO – STOGI
14.35 15.03
GRAJEWKO – ROSZKÓW
15.10 16.05
GRAJEWKO – KASZTANÓW
1 7.25 18.10
3. Ile to razem minut? Pokoloruj te okienka, których wynikiem jest więcej niż 1 godz. 25 min + 58 min = 45 min + 14 min = 56 min + 47 min = 25 min + 55 min = 30 min + 30 min =
10
POWTÓRKI PRZEZ PAGÓRKI
30 min + 27 min = 19 min + 29 min = 17 min + 49 min = 45 min + 15 min = 12 min + 58 min =
4. Jaką odległość pokona mama jadąc z Grajewka do Kasztanowa i z powrotem? GRAJEWKO
STOGI
27 km
5. Odczytaj z wykresu wysokość temperatur w poszczególnych dniach tygodnia. Wpisz je do tabeli.
CISY
5 km
ROSZKÓW
16 km
KASZTANÓW
26 km
Temperatura maksymalna w stopniach Celsjusza od 24 do 30 marca 6°C 5°C 4°C 3°C 2°C 1°C 0°C 24.03.
25.03.
26.03.
27.03.
28.03.
29.03.
30.03.
24.03. 25.03. 26.03. 27.03. 28.03. 29.03. 30.03. o
4C 6. Ile jest soku pomidorowego, a ile – jabłkowego w ćwierćlitrowych buteleczkach?
Odpowiedź:
11
Działania na liczbach
Gotowe!
1. Mat przypina zdjęcia poszukiwanych osób do tablicy korkowej. Wykorzystuje do tego pinezki w taki sposób, że łączy ze sobą dwa zdjęcia. Ma do dyspozycji 24 pinezki. Ile zdjęć może przypiąć? Zrób rysunek pomocniczy i odpowiedz na pytanie.
Odpowiedź:
2. Mat kupił w poniedziałek duże pudełko z pinezkami. Jest w nim 100 sztuk. Przez 6 kolejnych dni tygodnia zużywał po 9 pinezek. Ile pinezek zostało mu w niedzielę?
12
DZIAŁANIA NA LICZBACH
Jak dodajemy? Jak odejmujemy? 1. Oblicz sumy. Uzupełnij tabelę.
+
32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45
21 53 22 23 24 25 26 27 2. Oblicz różnice. Uzupełnij tabelę.
–
99 98 97 96 95 94 93 92 91 90 89 88 87 86
21 78 22 23 24 25 26 27
13
1. Ile kosztowały zakupy? Paragon fiskalny
Paragon fiskalny
Paragon fiskalny
winogrona 21 zł
ryby 30 zł
bluzka 50 zł
mandarynki 12 zł
ser żółty 25 zł
spodenki 30 zł
gruszki
6 zł
jajka 20 zł
kapelusz
jabłka
3 zł
ogórki 12 zł
razem
zł
razem
zł
8 zł
podkoszulek 12 zł razem
zł
2. Tata w sklepie warzywniczym kupił ziemniaki, buraki i marchew. Zapłacił banknotem 200 złotowym. Otrzymał 54 zł reszty. Ile kosztowały warzywa? Działanie: Odpowiedź:
3. Darek czyta książkę która ma 81 stron. W piątek przeczytał 12 stron, w sobotę 14, a w niedzielę 23 strony. Ile stron pozostało mu do przeczytania? Działanie: Odpowiedź:
4. Napisz liczby, których brakuje w tabelce.
-18
14
19
27 29
DZIAŁANIA NA LICZBACH
61 33
69 92
100
+18
5. Wpisz w wolne pola piramidy odpowiednie liczby.
8 4
10 4
5
4
6. Wpisz w wolne pola tabeli takie liczby, aby suma liczb w pionie i poziomie była taka sama.
10 40 20 60
25
60
25 20
20
15
100 200 30
100
50 100
50
40
25
25
100 50
10
20
25
35 10
100 50 50
50
7. Oblicz i wpisz znaki: =, <, >. 22 + 9 + 19
23 + 8 + 20
49 + 19 + 7
100 – 49 – 7
77 – 8 – 18
76 + 9 + 8
28 + 28 + 15
99 – 8 – 4
90 – 11 – 6
99 – 20 – 0
56 – 44 – 3
7+6+2
15
Jak korzystać z osi liczbowych? 1. Uzupełnij grafy odpowiednimi liczbami.
– 46
55
– 54
79 + 46
– 37
99 +
+
2. Zaznacz na osiach liczbowych następujące działania. 79 + 3 + 8 + 6 =
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
81 + 9 + 2 + 3 =
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
49 + + 4 + 2 = 60
42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 67
90 – 8 – 6 – = 71
68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92
16
DZIAŁANIA NA LICZBACH
3. Zaproponuj dowolne działanie, które możesz zapisać na tej osi liczbowej. 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
4. Uzupełnij zgodnie ze wzorem.
49 50 51 52 53 54 55
68 69 70 71 72 73 74
49+3=52 87 88 89 90 91 92 93
92 93 94 95 96 97 98
5. Odczytaj na osi liczbowej liczby rzymskie. Zaznacz na czerwono wiek, w którym żyjemy. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 I III V VII IX XI XIII XV XVII XIX XXI XXIII XXV II IV VI VIII X XII XIV XVI XVIII XX XXII XIV
• Połącz strzałkami zdania z miejscem na osi liczbowej.
szy komputer. W XX wieku skonstruowano pierw W X wieku odbył się chrze
st Polski.
W XVII wieku wzniesiono Kolumnę Zygmunta III Wazy. W XVIII wieku uchwalono
Konstytucję 3 Maja.
W XIX wieku wynaleziono telefon.
17
Jak mnożymy? Jak dzielimy? 1. Zastosuj się do wskazówek Oli i Darka, a potem wykonaj działania.
Gdy mnożę dowolną liczbę przez 100, wystarczy, że dopiszę dwa zera.
Gdy mnożę dowolną liczbę przez 10, wystarczy, że dopiszę jedno zero.
Ola 34 · 10 =
Darek
340
27 · 10 = 19 · 10 = 56 · 10 = 88 · 10 =
8 · 100 =
9 · 100 =
12 · 100 =
56 · 100 =
98 · 100 =
800
1 · 100 =
3 · 100 =
55 · 100 = 60 · 100 = 99 · 100 =
2. Uzupełnij zgodnie ze wzorem. 10 · 12 to 10 · 10 +
10 · 2, czyli 100 + 20, czyli razem
120
10 · 14 to . ................. + ....................., czyli . ......................... , czyli razem ............................ 10 · 16 to . ................. + ....................., czyli . ......................... , czyli razem ............................ 10 · 17 to . ................. + ....................., czyli . ......................... , czyli razem ............................ 10 · 18 to . ................. + ....................., czyli . ......................... , czyli razem ............................ 10 · 19 to . ................. + ....................., czyli . ......................... , czyli razem ............................
18
DZIAŁANIA NA LICZBACH
3. Pani sekretarka złożyła zamówienie do hurtowni papierniczej. Ile zapłaci za zakupy? Wpisz kwoty do tabeli.
Liczba
Cena jednostkowa
Papier
10 opakowań
13 zł
Ołówki
10 sztuk
30 gr
Długopisy
10 sztuk
11 zł
Kreda biała
10 opakowań
10 zł
Razem
4. Oblicz. 3 · 10 = 3 · 11 = 3 · 12 = 3 · 13 = 3 · 14 = 3 · 15 =
4 · 10 = 4 · 11 = 4 · 12 = 4 · 13 = 4 · 14 = 4 · 15 =
5 · 10 = 5 · 11 = 5 · 12 = 5 · 13 = 5 · 14 = 5 · 15 =
5. Każdą z liczb zapisz w postaci mnożenia, czyli iloczynu dwóch liczb.
72
27
36
18
63
81
45
54
19
1. Brat Darka chce rozmienić banknot stuzłotowy na monety tej samej wartości. Ile monet może otrzymać? Zaproponuj. Napisz działania w postaci dzielenia.
2. Wykonaj działania. Porządkując wyniki od najmniejszego do największego, otrzymasz hasło.
A
Y N
1 · 9000 =
10 · 20 =
M K
R
3 · 1000 =
I
2 · 1000 =
T
10000 · 1 =
1 · 900 =
O
40 · 20 =
F
3 · 100 =
10 · 10 = 4000 · 2 =
Wynik Litera
3. Uzupełnij brakujące dane w paragonie. Paragon fiskalny razem . . . . . . . . . . . . . zł
nasiona /16 sztuk/
cena jednostkowa – 3 zł
doniczki /28 sztuk/
cena jednostkowa – 10 zł razem . . . . . . . . . . . . . zł
róże /7 sztuk/
cena jednostkowa – 9 zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
20
DZIAŁANIA NA LICZBACH
3. W Domu Kultury zorganizowano loterię. Przygotowano 20 losów wygrywających. Każdy los w kwocie 60 zł. Ile pieniędzy przeznaczono na wygrane? Działanie: Odpowiedź:
4. W sali teatralnej ustawionych jest 10 rzędów krzeseł po 12 w każdym rzędzie. Ile krzeseł stoi w sali teatralnej? Działanie: Odpowiedź:
5. Na nagrody książkowe zakupiono 160 książek. Rozdzielono je po tyle samo dla 8 klas. Ile książek otrzymała każda klasa? Działanie: Odpowiedź:
6. W sali konferencyjnej stoi 5 stołów z 6 krzesłami, 7 stołów z 8 krzesłami i 2 stoły z 12 krzesłami. Czy wystarczy krzeseł dla 120 osób? Działania:
Odpowiedź:
21
Figury 1. Pomóż Matowi ustalić, które rysunki nie pasują do pozostałych. Skreśl je. Wytłumacz, dlaczego nie pasują te właśnie rysunki.
2. Zamaluj kratki w taki sposób, aby zmieściły się w nim te figury. Zmierz długości boków. Napisz, ile mają cm.
5 mm
• Oblicz obwód tego prostokąta..
3. Narysuj punkty oddalone od punktu zielonego w odległości 1 cm, 2 cm, 3 cm, 4 cm, 6 cm, 7 cm i 8 cm.
3 cm
22
FIGURY
Jak mierzymy? 1. Zmierz długości boków tych prostokątów. Napisz, ile mają cm.
2. Narysuj figurę, korzystając z podanej instrukcji. Zacznij od miejsca zaznaczonego kropką.
2 kratki w górę, 4 kratki w prawo, 3 kratki w górę, 2 kratki w prawo, 5 kratek w dół, 6 kratek w lewo. • Uzupełnij. Narysowana figura ma Boki równej długości mają
boków.
Najkrótszy bok ma
cm.
cm.
Najdłuższy bok ma
cm.
3. Narysuj inną figurę, zaczynając od kropki, a następnie napisz do niej instrukcję.
23
Jak powiększamy? Jak pomniejszamy? 1. Narysuj niebieską kredką odcinek dwa razy dłuższy od czerwonego.
• Narysuj kredką zieloną odcinek dwa razy dłuższy od niebieskiego.
• Narysuj kredką pomarańczową odcinek dwa razy krótszy od zielonego.
2. Przeczytaj, co mówią dzieci. Podpisz imionami dzieci odpowiednie kwadraty.
24
Ja narysowałam kwadrat dwa razy mniejszy od Patryka.
Narysowałem kwadrat o boku 10 mm.
Żaneta
Patryk
FIGURY
Powiększyłam kwadrat narysowany przez Patryka trzy razy.
Zuzia
3. Bartek powiększył trzykrotnie literę „H”. Powiększ trzy razy pozostałe litery.
4. Narysuj robota dwa razy większego.
25
Działania na liczbach 1. Pokoloruj większy wynik.
550 + 500 + 25 – 120 – 652 = 1000 – 260 – 350 + 64 + 250 =
2. Odpowiedz detektywowi na pytania. • Ile jest liczb dwucyfrowych większych od 60? • Ile jest liczb większych od 290 i jednocześnie mniejszych od 900? • Jaka liczba jest o 12 mniejsza od liczby 56? • O ile liczba 89 jest mniejsza od liczby 108?
3. Które z podanych zdań są nieprawdziwe? Przekreśl je.
ujemy tę samą liczbę.
Po podzieleniu liczby przez 1 otrzym
Wynik mnożenia, czyli iloczyn do wolnej liczby i liczby 1 równa się Suma dowolnej liczby i liczby 0 równa się 0. jemy tę samą liczbę.
Gdy podzielimy dowolną liczbę przez 1 otrzymu
26
DZIAŁANIA NA LICZBACH
1.
Jak porรณwnujemy liczby? 1. Uzupeล nij tabelki i wpisz znaki: =, <, >, tak jak we wzorze. 100
10
1
100
10
1
n
n n n n n
n n n
n
n n n n n
n
100
10
1
100
10
1
n n n
n n n n n n
n n n n
n n n
n n n n
n n n n n n
100
10
1
100
10
1
n n n n n n
n n
n n n
n n n n n n
n
n n n
100
10
1
100
10
1
n n n n
n n n
n n n n
n n n n
n n n
n n n n
100
10
1
100
10
1
n n n n n
n n n n n
n
n n n n n
n n n n
n
100
10
1
100
10
1
n n
n n n n n n n n n
n n n n
n n n n
153 > 151
n n
n n n n
n n n n
n n n n n n n n n
27
1. Ile pieniędzy jest razem?
2. Oblicz i wpisz znaki: =, >, <.
3. Mama ma 6 banknotów stuzłotowych, 2 dwudziestozłotowe i 4 monety dwuzłotowe. Tata ma 1 banknot pięćsetzłotowy, 1 pięćdziesięciozłotowy i 6 monet pięciozłotowych. Kto ma więcej pieniędzy? O ile? Działania: Odpowiedź:
28
DZIAŁANIA NA LICZBACH
4. Ile cm wzrostu ma Zuzia, a ile Patryk?
Jestem o 9 cm niższy od Żanety.
Mam 148 cm.
Żaneta
Jestem 14 cm wyższa od Patryka.
Patryk
Zuzia
5. Jakie cyfry możesz wpisać na odwróconych kartach?
7 1 8 2 8 5 3 4
< < <
7 1 2 8 3 4 2
4 3 8 5 2 2 7 5
> > <
4 3 5 6 7 3 6
6. Wpisz w okienka odpowiednie liczby. Liczba
jest 2 razy mniejsza od 50.
Liczba 60 jest
razy większa od 6.
Liczba 30 jest Liczba
razy większa od 6.
jest 9 razy większa od 10.
7. Narysuj odcinek o długości 3 cm, a następnie odcinek trzy razy od niego dłuższy oraz 3 razy krótszy.
29
Jak dodajemy i odejmujemy coraz większe liczby? 1. Przeczytaj informacje o „rekordzistach” w świecie przyrody i odpowiedz na pytania. Najwyższe szczyty górskie na świecie
Najwyższe szczyty górskie w Polsce
Nazwa
Wysokość
Nazwa
Wysokość
Mount Everest w Himalajach
8 848 m n.p.m.
Rysy
2 499 m n.p.m.
K2 w Karakorum
8 611 m n.p.m.
Kanczendzonga w Himalajach
8 586 m n.p.m.
Lhotse w Himalajach 8 516 m n.p.m. Makalu w Himalajach 8 485 m n.p.m. • O ile jest wyższy najwyższy szczyt w Himalajach od najwyższego szczytu w Karakorum?
Mięguszowiecki Szczyt 2 438 m n.p.m. Niżnie Rysy
2 430 m n.p.m.
Mięguszowiecki Szczyt 2 410 m n.p.m. Czarny Mięguszowiecki Szczyt 2 393 m n.p.m. Pośredni
• O ile jest niższy najwyższy szczyt w Polsce od Lhotse w Himalajach?
• Ile wynosi różnica pomiędzy Mięguszowieckim Szczytem Czarnym a Pośrednim?
Najcięższe zwierzęta lądowe na świecie Nazwa
Waga
Długość
Wysokość
Słoń afrykański
5t
750 cm
420 cm
Słoń indyjski
4t
640 cm
350 cm
Afrykański słoń leśny
2 800 kg
600 cm
280 cm
Nosorożec biały
2 100 kg
420 cm
185 cm
Nosorożec indyjski
1 900 kg
400 cm
175 cm
• O ile jest cięższy słoń afrykański od nosorożca indyjskiego?
30
DZIAŁANIA NA LICZBACH
• O ile jest dłuższy słoń indyjski od nosorożca białego?
• O ile jest wyższy afrykański słoń leśny od nosorożca indyjskiego?
Największe ptaki na świecie Nazwa
Waga
Wysokość
Struś afrykański
104 kg
210 cm
Kazuar południowy
45 kg
155 cm
Kazuar północny
44 kg
149 cm
Emu
33 kg
153 cm
Pingwin cesarski
31 kg
114 cm
• Ile ważą 3 strusie afrykańskie?
• O ile jest wyższy kazuar południowy od emu?
• O ile jest cięższy kazuar północny od pingwina cesarskiego?
Najwyższe drzewa świata Nazwa
Wysokość
Eukaliptus królewski w Australii
143 m
Mamutowiec olbrzymi w USA
135 m
Daglezja zielona w USA
133 m
Sekwoja wiecznie zielona w USA
115 m
Sekwoja wiecznie zielona w USA
114 m
• O ile jest wyższy eukaliptus królewski od daglezji zielonej?
Eukaliptus
• O ile jest niższy mamutowiec olbrzymi od eukaliptusa królewskiego?
Mount Everest
Rysy
• Ile wynosi różnica wysokości pomiędzy dwoma sekwojami wiecznie zielonymi?
Słoń afrykański Struś afrykański
31
Powtórki przez pagórki 1. Ogrodnik zakupił do ogrodu 2 łopaty, 3 grabie, 4 łopatki i 1 kopaczkę. Ile zapłacił?
126 zł
98 zł
14 zł
49 zł
Działanie: Odpowiedź:
2. Ogrodnik sadzi 81 sadzonek pomidorów w 9 rzędach. Po ile sadzonek posadzi w każdym rzędzie? Działanie: Odpowiedź:
3. Ile m siatki potrzeba do ogrodzenia trawników?
26 m
47 m
26 m
32
POWTÓRKI PRZEZ PAGÓRKI
29 m
3. Uzupełnij brakujące dane w paragonach. Paragon fiskalny konewka /2 sztuki/
cena jednostkowa – 15 zł razem . . . . . . . . . . . . . zł
grabki /1 sztuka/
cena jednostkowa – 40 zł razem . . . . . . . . . . . . . zł
sadzonki dyni /10 sztuk/
cena jednostkowa – 2 zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
Paragon fiskalny łopata /1 sztuka/
cena jednostkowa – 26 zł razem . . . . . . . . . . . . . zł
ziemia ogrodowa /4 sztuki/
cena jednostkowa – 8 zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
sadzonki kabaczków /17 sztuk/ cena jednostkowa – 2 zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
razem . . . . . . . . . . . . . zł
4. Ile pieniędzy jest razem?
33
Plany, jednostki, czas Proponuj.
Karolu, ustalmy plan na miesiąc maj. 1. Zaznacz na kalendarzu daty, które wspólnie ustali Mat i pan Karol. • Mat zaproponował udział w uroczystościach w dniu święta uchwalenia konstytucji. • Pan Karol zaprosił Mata na swoje urodziny, które obchodzi dwa tygodnie po Święcie Narodowym Trzeciego Maja. • Mat zaproponował wyjście do kina w trzecią sobotę miesiąca. • Pan Karol zaproponował wspólnego grilla w ostatnią niedzielę miesiąca. 2. Mat zaplanował tegoroczne wakacje. Kupił bilet na pociąg dwadzieścia dni przed wyjazdem, czyli 27 maja. Którego dnia wyjedzie na wakacje? Napisz tę datę.
3. Wakacje Mata będą trwały dwa tygodnie. Kiedy się zakończą? Napisz tę datę.
34
PLANY, JEDNOSTKI, CZAS
Jak odczytujemy informacje? 1. Co ile minut odjeżdżają autobusy? Odgadnij, a potem uzupełnij niebieskie pola. • W dni powszednie od 7.00 do 11. 00.
Rozkład jazdy autobusów linii numer 5 Dzień powszednie Godz.
• W dni powszednie od 11.00 do 15.00.
• W soboty i święta od 7.00 do 11.00.
• W soboty i święta od 11.00 do 15.00.
Minuty
Święta i soboty Godz.
Minuty
7
08 20 32 44
7
12
32
8
08 20 32 44
8
12
32
9
08 20 32 44
9
12
32
10 08 20 32 44
10
12
32
11 08 20 32 44
11
12
32
12 08 20 32 44
12
12
32
13 08 20 32 44
13
12
32
14 02 17 32 47
14
12
32
15 02 17 32 47
15
12
32
2. Sławek ma do przystanku autobusowego 15 min. O której godzinie powinien wyjść z domu, by zdążyć na autobus o 13. 44?
3. Ala ma do przystanku tramwajowego 12 min. O której powinna wyjść z domu, by zdążyć na tramwaj o 15.59?
35
Jak ważymy? 1. Ile ważą same owoce?
40 g
357 g
468 g
872 g
• Ile razem ważą gruszki i banany? • Ile razem ważą gruszki i kiwi? • Ile razem ważą banany i kiwi? • Ile razem ważą wszystkie owoce? • Ile razem ważą wszystkie owoce razem z koszykami? 2. 1 litr wody waży 1 kg. Ile razem kg ważą te produkty?
półtora litra
53 dag
36
PLANY, JEDNOSTKI, CZAS
30 dag
25 dag
ćwierć litra
ćwierć litra
3. Piekarz odsypał ze 100 kg worka 45 dag mąki na chleb i 30 dag mąki na bułki. Ile mąki zostało w worku? Działanie: Odpowiedź:
4. Z 50 l baniaka z wodą odlano wodę do 2 czterolitrowych wiader, 3 trzylitrowych garnków i dwóch ćwierćlitrowych garnuszków. Ile wody zostało w baniaku? Działanie: Odpowiedź:
5. Mat ustala, ile ważą słonie. Pomóż mu ustalić ich wagę.
1000 kg to jedna tona.
1000 kg = 1 tona
• Samiec słonia afrykańskiego waży 6000 kg. Samica waży o połowę mniej. Ile ton waży słonica?
• Ile ton ważą razem słoń i słonica?
37
Działania na liczbach Każda następna liczba jest większa o 650.
126
W okienkach są liczby czterocyfrowe, których suma nie przekracza 10. 1. Detektyw Mat prowadzi Leśną Szkołę Matematyki dla zwierząt. Pomóż zwierzętom wykonać polecenia. 2. Największym ssakiem polskich lasów jest żubr. Samiec waży około 1000 kg. Jak inaczej można zapisać 1000 kg? 3. Długość skoku zająca wynosi 3 m. Ile skoków musi wykonać, aby pokonać 36 m? Działanie: • Jaką drogę pokona, wykonując 90 skoków? Działanie:
4. W lesie rosło 1670 drzew. 134 przeznaczono do wycinki. Ile drzew zostanie?
38
DZIAŁANIA NA LICZBACH
Jak dodajemy? Jak odejmujemy? Ile to jest milion? Liczba 1549 zawiera cztery cyfry. Cyfra 9 oznacza dziewięć jedności. Cyfra 4 oznacza cztery dziesiątki. Cyfra 5 oznacza pięć setek. Cyfra 1 jeden oznacza jeden tysiąc.
Łucja 1. Dokończ, zgodnie ze wzorem.
1783 =
1 · 1000
+
7 · 100
+
8 · 10
+
3·1
1618 = 2613 = 2872 = 3814 = 2. Wykonaj działania. 591 – 1 = 498 + 2 = 608 – 8 = 200 + 7 = 732 – 6 = 973 + 9 =
543 – 43 = 690 + 9 = 999 – 99 = 780 + 20 = 768 – 69 = 768 + 70 =
234 + 6 + 5 = 250 – 5 – 6 =
789 + 1 + 6 = 796 – 6 – 1 = 897 + 2 + 1 = 998 – 9 – 3 =
39
1. Tablica informacyjna przedstawia odległości z Wrocławia do kilku europejskich stolic. • O ile dalej jest do Berlina, niż do Pragi?
• O ile dalej jest do Barcelony, niż do Paryża?
• O ile bliżej jest do Kijowa, niż do Paryża?
Kijów
221 km
Praga
333 km
Berlin
344 km
Paryż
1285 km
Barcelona
2000 km
• O ile bliżej jest do Pragi, niż do Barcelony?
• Napisz inne pytanie. Wykonaj obliczenie.
2. Połącz strzałkami liczby od najmniejszej do największej.
600000
12005 287654
999999
• Odejmij od największej liczby – liczbę najmniejszą.
• Dodaj dwie najmniejsze liczby.
40
DZIAŁANIA NA LICZBACH
45111
890000 1000000
3. Ile zer mają te liczby?
Dziesięć tysięcy ma
Sto tysięcy ma
Milion ma
…… zer.
…… zer.
…… zer.
Darek
Gabrysia
Franek
4. Przedstaw liczbę milion za pomocą sumy dwóch liczb.
1 000 000 560 000 + 440 000
5. Które z liczb czytanych od przodu i od tyłu są identyczne? Podkreśl je.
75957 256652
100001
23823
999999
892298
567567
440440 41
Jak mnożymy? Jak dzielimy? 1. Kwiaciarka kupiła w hurtowni różne rodzaje pelargonii. Każdego rodzaju po 10 sztuk. Ile zapłaciła?
4 zł
8 zł
6 zł
7 zł
9 zł
• W kwiaciarni pelargonie kosztują o 1 zł drożej. Ile kosztują wszystkie kupione przez kwiaciarkę pelargonie?
• W ciągu dnia sprzedała po kilka sztuk każdego rodzaju. Notuje wyniki sprzedaży i dzienny utarg. Pomóż jej w obliczeniach. Uzupełnij tabelę.
Sprzedałam
8
Zarobiłam
8 · 5 zł
Razem
40 zł
5
4
• Ile razem pieniędzy zarobiła ze sprzedaży pelargonii?
42
DZIAŁANIA NA LICZBACH
9
6
2. Mama Darka sadzi w skrzynkach po 6 sztuk pelargonii. Będzie umieszczała je na parapetach 7 okien. Ile pelargonii musiała kupić? Działanie: Odpowiedź:
• 1 sztuka pelargonii kosztowała 4 zł. Ile zapłaciła?
• Ile reszty wydała jej kwiaciarka z banknotu 200 zł?
3. Tata Eli kupił 36 pelargonii. Chce je posadzić w skrzynkach po 4 sztuki. Ile skrzynek potrzebuje?
• Gdyby chciał posadzić pelargonie w dłuższych skrzynkach – po 6 sztuk, to ile skrzynek powinien kupić?
• Jedna sztuka pelargonii kosztowała 10 zł. Ile zapłacił?
4. Wpisz brakujące dane. zł
gr
zł
gr
890
28
543
60
– 100
10
+ 325
20
zł –
gr
zł
gr
1000
00
1167
50
99
00
+ 2411
25
43
1. Otocz kółkiem te liczby, które dzielą się przez 3.
25
33
3
12
3000
73
286
15
333
27
81
30
9
2. Otocz kółkiem te liczby, które dzielą się przez 8.
16
63
72
8000
80
400
168
23
32
3. Uzupełnij okienka. Liczba 30 jest Liczba 100 jest Liczba 48 jest Liczba 500 jest Liczba 1000 jest Liczba 480 jest
44
razy większa od liczby 10. razy większa od liczby 50. razy większa od liczby 8. razy większa od liczby 10. razy większa od liczby 100. razy większa od liczby 80.
POWTÓRKI PRZEZ PAGÓRKI
64
40
800
8
4. Dla każdej z podanych liczb znajdź liczbę 2 razy od niej mniejszą.
20
44
100
50
48
800
2000 40000
5. Autobusy odjeżdżają co 9 min. Uzupełnij rozkład jazdy. 9.00
6. Tramwaje odjeżdżają co 8 min. Uzupełnij rozkład jazdy. 15.00
7. Żółw wpisuje liczby 2 razy mniejsze. Żaba wpisuje liczby 4 razy mniejsze. Zebra wpisuje liczby 8 razy mniejsze. 8
80
800
8000
4
40
400
4000
45
Figury, miary, wagi Gdzieś tu jest ukryty skarb.
Jeśli mamy mapę, to sprawa wydaje się prosta. 1. Sąsiadka Mata dowiedziała się, że pod jej trawnikiem został ukryty skarb. Oto mapa ukrytego skarbu i szyfr. 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
A Szyfr:
B
Zacznij szukać od pola nr A5. Idź:
C
5 pól w prawo
D
2 pola w dół
E
7 pól w lewo
F
3 pola w dół 4 pola w prawo
G
1 pole do góry 4 pola w prawo
H
3 pola w dół
I
5 pól w lewo
J • Na którym polu znajduje się skarb? Pokoloruj właściwą odpowiedź.
46
FIGURY, MIARY, WAGI
A9
D6
J9
H6
J2
I9
Jak mierzymy długości boków? 1. Iwona układa jednakowe kwadratowe serwetki jedną obok drugiej. Jaką długość ma zaznaczony odcinek?
25 cm 25 cm • Ile takich serwetek można ułożyć obok siebie na kwadratowym blacie o boku długości 1 m?
• Natalia ułożyła na blacie dwa rzędy serwetek. Jakie długości boków ma otrzymany prostokąt?
2. Ile m siatki potrzeba do ogrodzenia tego trawnika? 100 m 24 m
3. Każdy z kwadratów ma obwód 44 m. Jaki obwód ma prostokąt złożony z pięciu takich kwadratów?
47
Plany, jednostki, czas Wypożyczenie łódki to 15 zł za godzinę.
Dobrze. Wypożyczam.
1. Detektyw Mat spędził sobotni wypoczynek nad jeziorem. • 8.00 – przybycie na przystań • 9.00 – 9.50 – wyprawa łódką do rezerwatu. • 9.50 – 12. 15 – spacer po rezerwacie. • 12.15 – 13.00 – wyprawa łódką na kemping. • 13.00 – 14.00 – grill, wypoczynek. • 14.00 – 14. 40 – wyprawa łódką do wieży widokowej. • 14.40 – 15.00 – obserwacja terenu z wieży widokowej. • 15.00 – 16.00 – powrót łódką do przystani. 2. Ile zł zapłacił Mat za wypożyczenie łódki?
3. Ile czasu spędził w łódce na jeziorze?
48
PLANY, JEDNOSTKI, CZAS
Jak planujemy? 1. Zaznacz na kartkach kalendarza następujące daty.
C ZERWI EC pon.
wt.
śr.
czw.
pt.
LIPIEC sob. niedz.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 2 3 4 5 • Na czerwono – wszystkie dni parzyste.
pon.
wt.
śr.
czw.
pt.
sob. niedz.
29 6 13 20 27
30 1 2 3 4 5 7 8 9 10 11 12 14 15 16 17 18 19 21 22 23 24 25 26 28 29 30 31 1 2
• Na zielono – wszystkie dni nieparzyste.
• Rodzina Oli I Majki wybiera się nad morze w czwartą sobotę lipca. Tata zarezerwował bilety na pociąg 12 dni wcześniej. Którego to było dnia? Otocz tę datę kółkiem.
2. O którym dniu myśli Łucja?
Łucja
Jest to pierwszy miesiąc trzeciego kwartału roku. Nie jest to wtorek, czwartek, piątek. Jest liczbą dwucyfrową, która nie zawiera zera i którą da się podzielić przez 5.
Tomek
Jest to ostatni miesiąc drugiego kwartału roku. Nie jest to poniedziałek, piątek, sobota, niedziela. Jet liczbą parzystą, którą da się podzielić przez 1, 2 ,3, 4, 6, 12.
3. O którym dniu myśli Tomek?
49
1 . Przeczytaj informacje, a następnie uzupełnij zdania.
1 minuta to 60 sekund.
1 min = 60 s
Hoan
sekund.
Pół minuty to
Ćwierć minuty to
sekund.
2. Odczytaj wyniki biegu na dzieci na 60 m, a następnie skreśl fałszywe zdania. Dziewczynki
Czas biegu
Chłopcy
Czas biegu
Celina
11 s
Franek
10 s
Ela
12 s
Sławek
12 s
Gabrysia
10 s
Tomek
9s
Iwona
13 s
Wojtek
10 s
gła Gabrysia.
W grupie dziewcząt najszybciej bie
Wynik Celiny różnił się od wyniku Iwony o 5 s. W grupie chłopców najszybciej biegł Tomek. Wynik Sławka różnił się od wyniku Tomka o 3 s. Największa różnica wyników
pomiędzy wszystkimi dzieć
mi wynosi 10 s.
3. Gdyby dzieci biegły w sztafecie, ile wynosiłby czas biegu dziewczynek, a ile – chłopców?
Dziewczynki
50
Chłopcy
4. Ala, Zuzia, Darek i Patryk uczestniczyli w konkursie „Mali mistrzowie sudoku”. Wszystkie dzieci otrzymały taki sam zestaw magicznych kwadratów. Konkurs rozpoczał się o godz. 9.00. Przeczytaj, jak długo pracowało każde z dzieci.
Ala
Zuzia
Darek
• Ala pracowała najdłużej.
Patryk
Imię
• Zuzia pracowała najkrócej.
Czas pracy 1 godz.
• Darek pracował o 5 min krócej niż Ola.
50 min
• Patryk pracował o 5 min dłużej niż Zuzia.
trzy kwadranse 55 min
5. Klasa 3a wybrała się do kina. Projekcja filmu, który trwa 150 min rozpoczęła się o godz. 11.30. O której godzinie zakończy się film? Działanie:
6. Uzupełnij okienka. 3 min i 25 s to
s. s.
10 min i 34 s to
126 s to
min i
s.
650 s to
min i
s.
7. Wpisz brakujące dane. godz min +
min
s
2
26
600
60
18
12
+ 200
20
godz min –
24
60
12
25
min –
s
75
30
64
17
51
INSTYTUT LOGICZNEGO MYŚLENIA
1. Czerwona strzałka oznacza „razy zero”. Niebieska oznacza „razy jeden”. Uzupełnij puste kratki.
2. Wpisz do magicznego kwadratu liczby od 1 do 9 tak by suma liczb w rzędach poziomych, pionowych i ukośnych wyniosła 15.
270
4. Uzupełnij białe kwadraciki odpowiednimi liczbami. Pamiętaj, że każdy rząd jest sumą liczb znajdujących się poniżej.
5
117
47
3. Dziewięcioletni Franek zapytał babcię o jej wiek. Babcia odpowiedziała zagadką: – Jestem dwa razy starsza od twojej mamy, a mama miała 26 lat, gdy się urodziłeś. Ile lat ma babcia Franka?
10
7
2
6
91 40 20 12 5
52
INSTYTUT MIAR I WAG
1. Wykonaj dodawanie i odejmowanie zgodnie ze wzorem. zł –
gr
zł
gr
128
45
283
20
17
31
+ 516
60
111
14
m
cm
m
cm
632
23
983
59
+ 367
15
– 851
37
kg
dag
352
55
– 241
13
min +
kg +
s
35
45
12
34
–
dag
743
60
24
16
min
2. Wiaderko z kiszonymi ogórkami waży 2 kg. Same ogórki ważą pół kg. Ile będzie ważyć wiaderko po wyjęciu dwóch ogórków – każdy o wadze 60 g.
3. Sprawdź, która jest godzina. Narysuj wskazówki. Napisz.
s
55
35
34
35
53
INSTYTUT KSZTAŁTÓW
1. Jakich zapisów brakuje na rysunku? 4. Która układanka nie została wykonana z tangramu? Skreśl ją.
10 cm 12 cm 12 cm
20 cm
2. Narysuj ten kształt bez odrywania kredki od papieru.
3. Ile klocków trzeba dołożyć, by powstała kostka o wszystkich kwadratowych ścianach?
54
PLANY, JEDNOSTKI, CZAS
INSTYTUT CZASU I POGODY 1. Zaznacz czerwoną kredką wysokość temperatury na termometrach. 20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-5
-5
-5
-5
-5
-5
-5
-5
-5
-5
-10
-10
-10
-10
-10
-10
-10
-10
-10
-10
°C
12°C
°C
18°C
°C
°C
0°C
-5°C
°C
-10°C
2. Wybierz właściwe odpowiedzi. Otocz je kółkiem.
• Ile czasu upłynie pomiędzy 18.35 a 20.00?
65 min 85 min 75 min y rozpoczął się • Spektakl teatraln ńczył po 90 o godz. 17.15 a zako dz? min. Która to była go
• Samolot z Londynu do Warszawy planowo powinien przylecieć o godz. 16.27. O której przyleciał, jeśli miał kwadrans spóźnienia?
16.24 16.42 16.37 3. Jest godz. 15.30. Która godz. była 2 i pół godziny temu?
5 18.35 18.55 18.4
55
Autorka: Maria Lorek Redakcja: Andrzej Jabłoński, Jan Lorek, Karol Lorek, Włodzimierz Porębski Fotoedycja, rekwizyty: Mirosława Łukaszek Grafika, skład i łamanie: Piotr Gorzelańczyk www.pitart.pl Korekta: Witold Ostrowski Wydanie I, 2019 rok Wydawca: Fundacja Ekologiczna – Wychowanie i Sztuka „Elementarz” 40-743 Katowice, ul. Studencka 18 Druk: FISCHER Sp. z o.o. Ilustratorzy: Magdalena Babińska – s. 6, 29, 50, 52, 53, 61; Ilona Brydak – s. 34; Marta Drapiewska – s. 4, 6, 8, 11, 12, 16, 21, 29, 33, 38; Alicja Gapińska – s. I okładka, 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 19, 20, 22, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 31, 32, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 42, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 52, 53, 54, 56, 58, 60, 62; Dominika Łabędź – s. 6; Daniel Rudnicki – s. 16, 60 (kwiatki), 62 (soki), 84; Katarzyna Trzeszczkowska – s. 30, 37, 40, 51, 53. Fotograficy: Mirosława Łukaszek – s. 4 (muszelki), 20 (kasztany, liść dębu, liść klonu, żołędzie), 22 (gruszki, jabłka), 26 (butelki, słoiki), 28 (maskotka, miś, piłka), 36 (nakrętki), 38 (bombki), 41 (jabłka, kakao, mak, miód, orzechy, śliwka), 51 (banany, gruszki, pomidory, ziemniaki), 53 (cebula, ogórek, papryka, pomarańcze, pomidor, por, winogrona), 55 (ołówek, pędzel, strugaczka, zeszyt), 58 (piłeczka, talerz, truskawki), 59 (jabłka, koszyki), 62 (butelka), 63 (dzbanki); Jarosław Pawłowski – s. 57 (auta); Piłat/Sobociński – s. 10, 11, 19, 49, 52 (zegary), 35 (dłonie), 62 (soki, termosy). Zdjęcia i agencje fotograficzne: Pixabay – s. 5 (kredki), 15 (mur), 21 (blat), 31 (zdjęcia), 32 (trawa), 33 (blat), 37 (tablica korkowa), 42 (kredki), 43 (kredki świecowe), 46-47 (trawa), 50 (stoper), 2 (trawa), 53-54 (tablica korkowa). Wzory monet i banknotów udostępnione przez FISCHER Sp. z o.o. Ćwiczenia są rozpowszechniane na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Uznanie Autorstwa 3.0 Polska. Wypróbujcie bezpłatne interaktywne podręczniki z ćwiczeniami: www.mcourser.pl/SztukaUczenia Informacje dla rodziców i nauczycieli: www.sztukauczenia.pl
My i nasza
szkoła Podręcznik do szkoły podstawowej do klasy 3 składa się z czterech części:
PODRĘCZNIK do
szkoły podstawo
wej
PODRĘCZNIK do szko�y podstawowej
3
3
3
PODRĘCZNIK do szkoły podstawowej
KLA SA
Czę�ć 1
B
KLASA
Czę�ć 1
A
My i nasza My i nasza
szkoła szkoła szko�y podstawo
PODRĘCZNIK do szko�y podstawowej
wej
3
KLASA
Czę�ć 3
A
My i nasza My i nasza
3
szkoła
Matematyka
Katowice 2019 ISBN 978-83-86566-624
KLASA
Część 2
My i nasza
My i nasza
szkoła
szkoła
Matematyka
część 2
3
PODRĘCZNIK do szkoły podstawowej
KLA SA
B
KLASA
Część 3
PODRĘCZNIK do szko�y podstawowej
3
szkoła
Matematyka
3
PODRĘCZNIK do szkoły podstawowej
KLASA
KLASA
Część 4
Czę�ć 4
My i nasza
część 3
3
PODRĘCZNIK do szkoły podstawowej
Czę�ć 2
My i nasza
Czę�ć 3
szkoła szkoła
3
KLASA
Część 1
część 1
PODRĘCZNIK do
PODRĘCZNIK do szko�y podstawowej
KLASA
My i nasza
My i nasza
szkoła
szkoła
Matematyka
część 4
Podręczniki interaktywne: www.mcourser.pl/SztukaUczenia www.podrecznikizklasa.pl