BÖLÜM 12
ANALOG ELEKTRONİK - II
Kaplan
TRANSİSTÖRLÜ GERİLİM REGÜLATÖRLERİ KONU: Gerilim regülasyonunu gerçekleştirmek amacıyla, Regülatörlerinin Özellikleri çalışmaları incelenecektir.
Transistörlü
Seri
Gerilim
GEREKLİ DONANIM: Güç Kaynağı: 12 VDC Osiloskop ( çift kanallı ) Sayısal veya Analog Multimetre Transformatör: 220V/ 12V Transistör: 3xBC108C, BD135 Zener Diyot: ZD6. 2 Silisyum Diyot: 1N4007 Direnç: 1KW, 2K2W, 4K7W, 10KW Potansiyometre: 10KW Kondansatör: 22nF, 0.1mF, 100mF, 47mF ÖN BİLGİ: Regüle işleminin amacı belli bir elektriksel büyüklüğü (gerilim veya akım) dış etkilerden bağımsız olarak sabit tutulabilmektedir. Regüleli bir gerilim kaynağının çıkış gerilimi, çıkış akımı ve yükten bağımsız olmalıdır. Örneğin 12V’luk sabit gerilim üreten regüleli bir gerilim kaynağının çıkış gerilimi daima 12V olmalıdır. Çıkış akımından, yükten veya diğer bir takım faktörlerden etkilenmemelidir. Regüle işleminin yapılabilmesi için, regüle edilecek büyüklük sürekli ölçülmek zorundadır. Ölçülen bu değer (o anki değer) olması istenilen gerçek değerle karşılaştırılarak gerekli düzenleme (regüle) yapılır. Olması istenen değer için bir referans gerilimi gereklidir. Referans gerilimi genellikle bir zener diyotla sağlanır. Zener diyot, regüle işlemi için tek başına yeterli değildir. Zener diyotla elde edilen referans gerilim, diğer bir takım yarıiletken devre elemanları kullanılarak geliştirilir. ile geliştirilerek regüle işlemi gerçekleştirilir. Regüle işlemi gerilim için yapıldığı gibi akım içinde yapılabilir. Bu bölümde gerilimi kararlı kılmak için gerçekleştirilen regülatör devreleri incelenecektir. Seri ve paralel olmak üzere iki tip Transistörlü gerilim regülatörü vardır. Regülatör devresinin yüke seri veya paralel olması regülatörün tipini belirler. Paralel gerilim regülatörleri boşta akım çekmeleri, çok güç harcamaları vb nedenlerden ötürü pek tercih edilmezler. Regüle devrelerine, çıkış akımını istenilen seviyede sınırlamak amacı ile bir takım ilave düzenekler eklenebilir.
139