5 minute read
GEZOND
by Solidaris
2021 was het jaar van het vaccin. Het coronavaccin blijft ook in 2022 bovenaan staan, maar er zijn nog heel wat andere vaccins die je het best tijdig in orde brengt. Welke vaccins heb je nodig? En heb jij ze allemaal gehad? ZIJN AL JE VACCINS UP-TO-DATE?
HOE WERKT EEN VACCIN?
Een vaccin beschermt vooral tegen infectieziektes die door een virus veroorzaakt worden. Het laat je lichaam antistoffen aanmaken zónder een ziekte echt door te maken. Het ‘traint’ je weerstand: je lichaam leert hoe te reageren op een virus of bacterie, zodat je minder of niet ziek wordt als je ermee in contact komt.
IS EEN VACCIN DUUR?
Veel vaccins zijn gratis in België, zeker als je het basisschema volgt. Net als herhalingsinentingen voor difterie, tetanus en kinkhoest, en het griepvaccin voor bewoners van een woonzorgcentrum. Andere (reis)vaccins betaal je zelf. Maar ons ziekenfonds zorgt voor een terugbetaling (zie kader) van erkende vaccins.
WIST JE DAT...
… het totaal geen probleem is om andere vaccins te krijgen in hetzelfde jaar als je coronavaccin(s)? Je laat het best wel minimaal 14 dagen tussen een coronavaccin en een andere vaccinatie.
Voor kinderen
Elk kind in België kan worden ingeënt volgens het basisvaccinatieschema. Daarin zitten aanbevolen vaccinaties die je optimaal beschermen tegen meer dan 12 verschillende infectieziektes. Denk aan polio, bof, rubella, mazelen, kinkhoest of tetanus. Een belangrijk vaccin uit het basisschema is het HPV-vaccin, voor meisjes én jongens. Zij krijgen het gratis op school in het 1ste middelbaar. Het beschermt tegen het humaan papillomavirus, dat bij meisjes kan leiden tot baarmoederhalskanker. Het kan ook kankers veroorzaken die jongens kunnen treffen. Kinderen vanaf 6 jaar mogen een vaccin tegen corona krijgen. Zeker voor kinderen met onderliggende aandoeningen is dat sterk aangeraden.
Voor volwassenen
Ook als je volwassen bent, blijven verschillende vaccinaties aanbevolen. Waarom? Je immuniteit neemt na sommige vaccins weer geleidelijk af. En voor sommige ziektes geldt: hoe ouder je bent, hoe meer risico je loopt. Kreeg je als kind niet alle vaccins? Vraag aan je huisarts of een inhaalvaccinatie nodig is.
Om de 10 jaar laat je het best een herhalingsvaccin zetten voor difterie, tetanus en kinkhoest. Houd dit zelf in het oog, je krijgt geen herinnering.
Ben je zorgverlener, ben je zwanger of heb je een onderliggende aandoening? Dan is het griepvaccin sterk aangeraden. Je laat het best zetten tussen oktober en januari.
Voor zwangere vrouwen Zwanger? Dan is een griepprik én een extra kinkhoestvaccin aangeraden. Het kinkhoestvaccin moet je krijgen tussen week 24 en 32 van je zwangerschap. Zo is je baby ook meteen beschermd bij de geboorte. Ook alle andere volwassenen die voor de baby zullen zorgen (zoals grootouders) doen er goed aan om het kinkhoestvaccin te nemen als jij zwanger bent.
Voor ouderen
Vanaf 65 jaar zijn enkele extra vaccins zeer nuttig. Bepaalde ziektes kunnen ernstige gevolgen hebben op latere leeftijd. Andere vaccins, zoals tetanus, difterie of kinkhoest, blijven aanbevolen.
Griepvaccin (65+): na 65 jaar loop je meer risico om ernstig ziek te worden door het griepvirus.
Pneumokokkenvaccin (65-85 jaar): beschermt je tegen een specifieke vorm van longontsteking. Voor volwassenen is dit vaccin duur, maar ons ziekenfonds betaalt tot 25 euro per jaar terug voor je vaccinaties.
IK GA OP REIS EN IK LAAT ZETTEN ... MIJN VACCIN
Reisvaccins, dat is toch enkel voor een trip naar de tropen? Fout! Zowel binnen als buiten Europa zijn extra vaccinaties sterk aangeraden. Al ga je relatief dichtbij op vakantie, controleer vooraf of al je vaccinaties in orde zijn. Plan je prikken op tijd in. Van sommige vaccins moet je meer dan 1 dosis krijgen met een tussenperiode. Vragen? Ga langs bij je huisarts. Die kan bepaalde vaccins voor reizen dichtbij zetten. Voor andere vaccins, zoals gele koorts en dyfterie, moet je in een reiskliniek zijn.
MEEST VOORKOMENDE REISVACCINS:
Een herhalingsvaccin uit het basisschema: polio, mazelen-bof-rubella en/of tetanus-difterie-kinkhoest.
Tekenencefalitis: een virusziekte die je kan krijgen na een beet van een besmette teek. Ga je trekken, jagen of kamperen, of verblijf je in bosrijke gebieden in Europa tot het Verre Oosten, dan is een vaccin aangeraden. Na de eerste 2 dosissen ben je tijdelijk beschermd, na de 3de dosis 3 jaar. Hepatitis A, gele koorts en buiktyfus: ernstige (zelfs levensbedreigende) ziektes die je kan oplopen in landen met minder goede hygiënische omstandigheden en/of in (sub)tropische regio’s (Afrika, Azië en ZuidAmerika). Een vaccin is sterk aangeraden.
NEEM WANDA MEE OP REIS
Wanda is een gratis app van het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Alle betrouwbare info over reisvaccins of gezondheid op reis altijd op zak. Ook zonder internetverbinding, want je kan hem offline raadplegen.
VACCINS: VEILIG JEZELF ÉN ANDEREN BESCHERMEN
• Als genoeg mensen zich laten vaccineren, bouwen we groepsimmuniteit op: een ziekte kan zich dan niet meer verspreiden. Met een vaccin bescherm je jezelf én anderen die zich niet kunnen laten vaccineren. • Lichte bijwerkingen, zoals koorts, roodheid en pijn op de injectieplaats, spierpijn, hoofdpijn … zijn normaal bij de meeste vaccins. Deze bijwerkingen gaan vanzelf voorbij. Ernstige bijwerkingen zijn zeer zeldzaam. Is de reactie erger of ben je ongerust? Vraag je huisarts om raad. • Sommige vaccins werken levenslang, bij andere vaccins is na een tijd een herhalingsvaccin nodig. • Heb je een specifieke ziekte of situatie, dan kunnen extra vaccins nodig zijn.
Bespreek het met je arts.
NIET VERGETEN …
• je vaccinaties goed op te volgen.
Controleer of jij en je kinderen alle nodige vaccins hebben gekregen.
Door de coronacrisis zijn sommige vaccinaties voor je kind mogelijk niet doorgegaan. Kijk het na op www.myhealthviewer.be. • het coronavaccin en de boosterprik te laten zetten. Alle info over het coronavaccin vind je op www.bondmoyson.be/corona.
