Great drives
Πάικο, Κρούσσια 1/11/2010 Οδηγώντας ανάμεσα σε δάση, τρεχούμενα νερά και αμπελώνες στα δύο βουνά του Κιλκίς, η Μαρία Κρύου απολαμβάνει εκπληκτικά μακεδονίτικα τοπία και συναντά νέους ανθρώπους που αναδεικνύουν τη γενέτειρά τους σε ανερχόμενο προορισμό. Ξενώνες που ανακαινίζονται με έμφαση στο χειροποίητο, δραστήρια οινοποιεία, νέοι επιχειρηματίες που αφήνουν την πόλη επιλέγοντας το χωριό τους, τοπικές προσπάθειες που αναδεικνύουν τα παραδοσιακά προϊόντα πανελλαδικά. Το είχαμε διαισθανθεί και καταγράψει μέσα από αυτές τις σελίδες ότι κάτι τρέχει στα ορεινά του Κιλκίς. Και νιώθουμε πραγματικά τυχεροί που τα 543 χλμ. τα οποία διανύσαμε από την Αθήνα μέχρι τη Γουμένισσα, στα βορειοανατολικά του νομού, όχι μόνο δεν διέψευσαν τις μεγάλες προσδοκίες μας, αλλά μας έφεραν μπροστά σε ένα απίστευτα όμορφο τοπίο που ξεσήκωσε μέσα μας τον οινόφιλο και τον φυσιολάτρη ταξιδιώτη. Οι πρώτες μας εμπειρίες με... ονομασία προέλευσης από τη Γουμένισσα είχαν τα αρώματα της γκράπας και του κρασιού, που τέτοια εποχή δίνουν τον τόνο στην Oι καταρράκτες του Σκρα μαζί με τη Σμαραγδένια περιοχή. Με θέα στους αμπελώνες, λίμνη είναι τα κρυφά διαμαντάκια του Νομού Κιλκίς. Αν και βρίσκονται στην καρδιά του βρεθήκαμε να συζητάμε για τις ποικιλίες δάσους, η πρόσβαση σ’ αυτά αποδεικνύεται Νεγκόσκα και Ξινόμαυρο από τις οποίες σχετικά εύκολη παράγεται ο Οίνος Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητος Γουμένισσα. Η οινική απόλαυση ήρθε αργότερα, στον αμπελώνα του Τίτου Ευτυχίδη, συνοδεία χάλκινων πνευστών από τον κ. Θανάση Ζώρα και τον γιο του Δημήτρη. Ο ήχος τους, όπως και του νταουλιού, ξεσήκωσε τα πλήθη και σύντομα στήθηκε ένα «διονυσιακό» γλέντι με πολύ χορό και φόντο το πάτημα του σταφυλιού από την πολύ δραστήρια ομάδα νέων του Ορειβατικού Συλλόγου Περιηγητών Γουμένισσας. Σε αντίθεση με άλλα μέρη της Ελλάδας, όπου οι κωμοπόλεις μαραζώνουν από την έλλειψη νεολαίας, στη Γουμένισσα μια ομάδα νέων επιχειρηματιών –και όχι μόνο– διοχετεύει όλη της τη δημιουργική ενέργεια στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της φυσικής ομορφιάς του τόπου. Όταν δεν σηματοδοτούν μονοπάτια, στήνουν τσιμπούσια στο δάσος ή σχεδιάζουν τις επόμενες δράσεις τους (ποδηλατικοί γύροι, γιορτές κ.ά.). «Επέστρεφα στην Αθήνα, αλλά αισθανόμουν ότι μου έλειπε το Πάικο», μας εξομολογήθηκε η Μαρία Μουζούρη, η νεαρότερη ιδιοκτήτρια του ξενώνα «Δημοσθένης», η οποία άφησε την πρωτεύουσα και τη σταδιοδρομία της στον τομέα της τεχνολογικής ανάπτυξης για να διαγράψει μια άλλη πορεία στην πατρίδα του πατέρα της, έχοντας μεράκι και όραμα για την «πράσινη» ανάπτυξη της περιοχής. Πάικο: Παρθένα αγκαλιά «Το Πάικο είναι το βουνό της χαλάρωσης, υπάρχουν σημεία που νομίζεις ότι μέσα από τις φυλλωσιές θα ξεπηδήσουν ξωτικά», μας έλεγε η Μαρία Μουζούρη την ώρα που δοκιμάζαμε τις θεσπέσιες χειροποίητες μαρμελάδες της κ. Πόπης στο πρωινό
Η κουκλίστικη Καστανερή
Τα νιάτα γλεντούν στη γιορτή που στήθηκε για την έναρξη του τρύγου στο οινοποιείο του Τίτου Ευτυχίδη, στη Γουμένισσα
του ξενώνα «Δημοσθένης». Κι είχε δίκιο. Αν δεν το δεις από κοντά, όμως, δεν μπορείς να καταλάβεις πόσο πυκνή είναι η βλάστηση, δεν υποπτεύεσαι πόσο λαμπερά είναι τα χρώματα σε αυτό το βουνό που αντιστέκεται στη μαζική εισβολή του Νεοέλληνα τουρίστα. Για να το γνωρίσετε, σας προτείνουμε δύο διαδρομές με βάση τη Γουμένισσα μέσα από καστανιές, οξιές και δρύες, ακόμα και από καταπράσινα λιβάδια. Καστανερή-Μεγάλα Λιβάδια Ανηφορίζοντας το Πάικο, περνάτε μέσα από την αμφιθεατρική Γρίβα και συναντάτε τη γραφική Καστανερή (950 μ.), βυθισμένη σε ένα πυκνό δάσος από –τι άλλο;– καστανιές. Αξίζει να πιείτε ένα καφεδάκι στην πλατεία. Αφήνοντας πίσω το χωριό και ακολουθώντας το φιδογυριστό δρόμο με κατεύθυνση τα Μεγάλα Λιβάδια, στα 12 χλμ. από τη Γουμένισσα, συναντάτε το πάρκο του Προφήτη Ηλία, με ξύλινες εγκαταστάσεις για τα παιδιά και μεγάλα
τραπέζια για παρεΐστικες συναντήσεις. Από το σημείο αυτό φαίνεται η υψηλότερη, κορυφή του Πάικου Γκόλα Τσούκα, στα 1.650 μ. Λίγο μετά βρίσκετε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Πάικου (επισκέψεις κατόπιν συνεννόησης με το Δασαρχείο Γουμένισσας στο τηλ.: 2343041207). Περίπου 1 χλμ. πιο κάτω, στη θέση Πριματάρι, κάντε στάση στο ξύλινο παρατηρητήριο για να θαυμάσετε την εντυπωσιακή θέα στο ομώνυμο φαράγγι. Καθώς ανηφορίζετε με το αυτοκίνητο η βλάστηση αραιώνει μέχρι το γυμνό οροπέδιο, στα 1.200 μ., όπου απλώνεται το βλαχοχώρι Μεγάλα Λιβάδια.
Ορεινή ποδηλατάδα... κι όποιος αντέξει
Καταρράκτες του Σκρα Από τη Γουμένισσα φτάνετε στην Αξιούπολη σε 10 χλμ. και παίρνετε το δρόμο για Σκρα. Μόλις περάσετε το χωριό, ακολουθήστε τις πινακίδες προς την Κούπα και στη συνέχεια τις ταμπέλες για τους Καταρράκτες. Στο υπαίθριο πάρκινγκ τραβήξτε χειρόφρενο και κατηφορίστε το πέτρινο μονοπάτι που οδηγεί σε ένα καταπράσινο ξέφωτο. Ένα ξύλινο γεφυράκι σάς οδηγεί στους καταρράκτες, που ξεπροβάλλουν μέσα από τις βελανιδιές και τα πλατάνια με τους κισσούς. Αξίζει να συνεχίσετε το ανηφορικό μονοπάτι περίπου στα 10 μ. για να βρείτε τη Σμαραγδένια λίμνη, που οφείλει τα γαλαζοπράσινα νερά της στους ασβεστολιθικούς απολιθωμένους οργανισμούς που κρύβει στον πυθμένα της. Τα κλαριά των πανύψηλων δέντρων που κρέμονται πάνω από την επιφάνειά της συνθέτουν ένα παραμυθένιο ντεκόρ. Μετά τη λίμνη, ακολουθώντας την κοίτη του ρέματος, φτάνετε στους επόμενους καταρράκτες. Kρούσσια, Λίμνη Δοϊράνη: Τα τελευταία οχυρά της φύσης Ο Νομός Κιλκίς είναι μια πραγματική αποκάλυψη για τους φυσιολάτρες. Θα το καταλάβετε ταξιδεύοντας βορειοδυτικά της πόλης προς τον ορεινό όγκο των Κρουσσίων (1.000 μ. υψόμετρο), φυσικό σύνορο με τον Νομό Σερρών. Εδώ το τοπίο χαρακτηρίζεται κυρίως από μεγάλα δάση με δρυς. Εδώ ο φυσιολάτρης μπορεί να δει και να μυρίσει 1.200 είδη ελληνικών ενδημικών φυτών κι εκατοντάδες βαλκανικά στον Βοτανικό Βαλκανικό Κήπο Κρουσσίων, ένα ζωντανό μουσείο, κοντά στην Ποντοκερασιά, που εκτείνεται σε 310 στρέμματα. (Αναζητήστε πληροφορίες στα τηλ. 2310471613, 2341070688 καθώς και στις ιστοσελίδες www.bbgk.gr και ww.fbf.gr των Φίλων της Βαλκανικής Χλωρίδας). Ακόμα ένα θαυμάσιο τοπίο και ταυτόχρονα ένας οικοτουριστικός θησαυρός, που δυστυχώς δίνει την εικόνα της εγκατάλειψης, είναι η λίμνη Δοϊράνη. Βρίσκεται στα
Ο τρύγος ξεκίνησε και η διαδικασία παραγωγής μούστου βρίσκεται σε εξέλιξη στο οινοποιείο Ευτυχίδη
σύνορα μεταξύ Eλλάδας και ΠΓΔΜ. Στα νερά της ζουν 18 είδη ψαριών και φωλιάζουν 36 είδη πουλιών. Η περιοχή γύρω της δεν είναι τουριστικά αναπτυγμένη. Θα βρείτε, ωστόσο, την ολοκαίνουργια ταβέρνα «Δόβηρος», που στον επάνω όροφο φιλοξενεί ένα φροντισμένο ξενώνα αλλά και παραλίμνιες ταβέρνες που σερβίρουν γριβάδι (λιμνίσιο ψάρι). Η εκδρομή στη Δοϊράνη θα μπορούσε να γίνει και μονοήμερη, αν βάλετε στο πρόγραμμά σας τη βόλτα μέχρι την τοποθεσία Χίλια Δέντρα και το χωριό Μουριές, περίπου 4 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Δοϊράνη. Στην περιοχή, στη θέση Κουρί, υπάρχει ένα σπάνιο φυσικό δάσος δρυός και φράξου που έχει χαρακτηριστεί Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης. H χαρά των foodies
Βαρκάδα στη λίμνη Μεταλλείου έξω από το Κιλκίς
Οι Γουμένισσες Η μαστόρισσα Δήμητρα Δάρτση, η ψυχή της εταιρείας με παραδοσιακά προϊόντα Οι Γουμένισσες, βρήκε τοπικές συνταγές, τις ετοίμασε και τις έκλεισε σε όμορφα γυάλινα βαζάκια. Θα βρείτε ό,τι γλυκό τραβά η ψυχή σας, λεμόνι, κάστανο, αγριόσυκο, μαζί με μαρμελάδες, ντιπ κ.ά. (2343043455). Κρεοπωλείο Τσιγκάς Έχοντας δοκιμάσει σε ταβέρνες πεντανόστιμα λουκάνικα, με πράσο ή χωρίς, αναζητήσαμε την πηγή τους. Είναι το κρεοπωλείο Τσιγκάς στον κεντρικό δρόμο της Γουμένισσας, το οποίο φτιάχνει εξαιρετικά λουκάνικα. Τα Γηγενή Αγαθά Η Ζουμπουλιά Τσιγάρου έχει δημιουργήσει στην πόλη του Κιλκίς ένα πανέμορφο deli για μερακλήδες. Θα βρείτε από σπιτικά γλυκίσματα και μέλι μέχρι γαλακτοκομικά είδη, εκλεκτά αλίπαστα και άλλα προϊόντα μικρών παραγωγών, γυναικείων συλλόγων και αγροτικών συνεταιρισμών (2341025030).
Ο παράδεισος του γλυκατζή Μπεζεδάκια, καριόκες, σοκολατάκια με ξηρούς καρπούς... Το ζαχαροπλαστείο του κ. Κόντου (21ης Ιουνίου 136, Κιλκίς) είναι από τα πιο παλιά της πόλης και κρατά σταθερά ψηλά την ποιότητα των γλυκών του. Kιλκίς Know How
Η Δήμητρα Δάρτση στο εργαστήριό της στη Γρίβα παρασκευάζει σπιτική μουστάρδα
Tips για να περάσετε καλά Αν αναζητάτε τη χαλάρωση, η τοποθεσία Δυο Ποτάμια, εύκολα προσβάσιμη από τη Γουμένισσα (4 χλμ. με κατεύθυνση προς το χωριό Κάπαρη), προσφέρεται για μικρές ήσυχες βόλτες και άραγμα. Αν πάλι είστε του trekking, έχετε στα υπ’ όψιν το φαράγγι του Στραβοπόταμου, που ξεκινά από το ξύλινο παρατηρητήριο, μόλις 6,5 χλμ. από την Καστανερή, στο δρόμο για τα Μεγάλα Λιβάδια (πληροφορίες από τον Ορειβατικό Σύλλογο Περιηγητών Γουμένισσας στο τηλ.: 6936905266. Δοκιμάστε λασπόλουτρα στο Πηλοθεραπευτήριο της Πικρολίμνης, στο νότιο άκρο του νομού προς τη Θεσσαλονίκη. Ιππασία και διασκέδαση στο Κτήμα Μπαΐρι, λίγο έξω από την Αξιούπολη, όπου, εκτός από τα άλογα, υπάρχουν εγκαταστάσεις flying fox (6974456252), και στο Ράντσο Τουριστικής Ιππασίας της οικογένειας Πατσιούρα λίγο έξω από το Κιλκίς, στην Κρηστώνη. Ακόμα κι αν δεν είστε fans του είδους, κάντε ένα πέρασμα από το «Sallon Bar» για να πιείτε καφέ ή να δοκιμάσετε πιάτα κρεατικών και ποικιλία από σαλάτες (2341026266, www.rancho.gr). Που να μείνετε Δημοσθένης (243041302) Εδώ, η φιλοξενία είναι προσωπική υπόθεση. Η οικογένεια Μουζούρη πιστεύει στην αυθεντικότητα και την αρμονία με τη φύση και το περιβάλλον. Στο κέντρο της Γουμένισσας, αποπνέει ζεστασιά και θυμίζει περισσότερο σπίτι παρά τυπικό ξενώνα. Λειτουργεί και παιδότοπος. Που να φάτε Η Πλατεία (2343023946) Ταβέρνα-ουζερί στην πλατεία της Καστανερής, με ντόπιες σπεσιαλιτέ: χοιρινή τηγανιά, ντόπιο λουκάνικο, γουρουνόπουλο κ.ά. Αγνάντι (2343025177) Στην καρδιά του βουνού, σε απόσταση 3 χλμ. από την
Τα χάλκινα της Γουμένισσας είναι ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του τόπου
Για χαλαρό περπάτημα προσφέρεται ο Βοτανικός Βαλκανικός Κήπος Κρουσσίων μέσα σε φυσικό δρυόδασος
Καστανερή. Δοκιμάστε αγριογούρουνο, κοντοσούβλι, μοσχαράκι κοκκινιστό και μαγειρευτά. Τζάκι (2343041020) Τα κρεατικά έχουν την τιμητική τους, όμως μη φύγετε από την ταβέρνα της Γουμένισσας χωρίς να δοκιμάσετε μπουγιουρντί. 4 Εποχές (2341023090) Ζεστός, καλοφτιαγμένος χώρος μοντέρνας αισθητικής, στην πόλη του Κιλκίς, προσφέρει τρία σε ένα: καφέ, φαγητό και ποτάκι. Εδώ θα δοκιμάσετε προτάσεις μοντέρνας μεσογειακής κι ελληνικής κουζίνας με έμφαση στα ζυμαρικά. Το κάτι άλλο (2343025100) Παραδοσιακή ταβέρνα που διαθέτει και ενοικιαζόμενα δωμάτια, στην πλατεία του Σκρα. Σπεσιαλιτέ το γουρουνόπουλο και το κατσικάκι ριγανάτο. Βαλεντίνος Θα τον βρείτε στην πλατεία του χωριού Πεντάλοφο, 5 χλμ. από τη
Γουμένισσα. Δοκιμάστε οπωσδήποτε γεμιστό μπιφτέκι, ψαρονέφρι και τα μανιτάρια που τα σερβίρει στο τηγάνι. Γεύσεις Αρχοντάκη (2343031197) Βρίσκεται έξω από την Αξιούπολη και προσφέρει νόστιμα πιάτα, λαχανικά από το βιολογικό κήπο τους, τσίπουρο και κρασί από το οικογενειακό οινοποιείο. Επισκέψιμα Οινοποιεία Η επίσκεψη σε κάποιους από τους πιο φημισμένους αμπελώνες της Κεντρικής Μακεδονίας και της Οινικής Διαδρομής «Γουμένισσας-Πέλλας» είναι άκρως ενδιαφέρουσα εκδρομική πρόταση. Σε κάθε περίπτωση θα ήταν καλό να έχετε επικοινωνήσει προηγουμένως με τα οινοποιεία Μπουτάρη (Γουμένισσα, 2343041989), Αϊδαρίνη (Πλ. 23ης Οκτωβρίου, Γουμένισσα, 2343041293), Κτήμα Λιγά (1ο χλμ. ΓιαννιτσώνΑρχοντικού, 2382024421), Κτήμα Περικλή Τάτση (2ο χλμ. ΓουμένισσαςΦιλυρίας, 2343041053), Χατζηβαρύτη (6ο χλμ. επαρχιακής οδού Γουμένισσας-Γιαννιτσών, 2343041236), Τίτου Ευτυχίδη (Γουμένισσα, 2310273620) για να επιβεβαιώσετε αν θα μπορεί κάποιος να σας ξεναγήσει. Γλυπτά έργα τέχνης του Σάκη Αραμπατζή κοσμούν το Οινοποιείο Τάτση
Μαρία Κρύου mkriou@athinorama.gr