Duurzame voeding in de zorg
Van visie tot actie
Donderdag, 26 september 2024
Vis van A, Antwerpen
Welkom
Pieter Verstraete
Sales manager Public & Health
Solucious
Programma
Welke duurzaamheidsinitiatieven neemt de overheid rond voeding, specifiek in de zorgsector?
Apéro en lunch 11u20 –11u30 11u30 –11u45 11u45 –12u00 12u00 –12u40 12u40 –15u00
Peter Raeymaekers
Voeding als onderdeel van geneeskunst
Iris De Koning
Geneeskunst op weg naar duurzaamheid: de nieuwe voedselvisie van AZ Sint-Lucas
Ludo Vereecken & Valérie Wandels
Liefde van de zorg gaat door de maag: wat is haalbaar?panelgesprek
Moderatie door Christophe Maes, met Manuella Hoste, Petra Debruyne, Philip Dupont en Michaël Sels
Duurzaamheid in de zorg –een overzicht
Peter Raeymaekers
26/09/2024
Structuur en cijfers (1)
• # Deelnemers:
• # Acties:
• Keuze uit 83 acties
• Deelnemende organisaties nemen acties op uit verschillende thema’s
• Thema’s Klimaat en Infrastructuur en Materialen en Afval kennen meeste deelnemers en hoogste aantal opgenomen acties.
• 7 categorieën van deelnemers
• Totaal # deelnemers momenteel: 220
• Zorg- en welzijnsorganisaties: grote diversiteit qua sectoren en grootte van organisatie
• Grootste groepen: ziekenhuizen, psychiatrische centra, thuiszorgorganisaties, woonzorgcentra en voorzieningen voor personen met een handicap
Governance
7 ‘high impact’ acties
CSRD
• Corporate Sustainability Reporting Directive
• Richtlijn 2022/2464 dd 14/12/2022
• Uitbreiding van NFRD (Non Financial Reporting Directive)
• MVO rapport in jaarrekening
• Milieu-impact
• Sociale impact
• Omvangcriteria: minstens 2 van
• Omzet > 50mio euro
• Balanstotaal > 25 mio euro
• Aantal personeelsleden > 250
• Nog niet omgezet naar nationale wetgeving
• Zorgvoorzieningen niet gevat, maar toch weer wel
Klimaat en gezondheid
Uitdagingen
• Betrokkenheid verhogen
• Deelname ondernemingen
• Focus
• Competentieopbouw
• Masterplanning
• Financiering
• Impactmonitoring
• Rapportering
Goede Zorg Proef Je
Gezonde en duurzame voeding de norm in Nederlandse zorg
- Wat zijn de succesfactoren?
26-09-2024
Nationaal Preventieakkoord
Ruim 70 partijen tekenen voor een gezonder Nederland
aanpak roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik
NPA Maatregel A-24 In 2025 is voor patiënten, personeel en bezoekers in 50% van de ziekenhuizen het voedingsaanbod gezond, uiterlijk in 2030 is het voedingsaanbod in alle ziekenhuizen gezond. Daarnaast wordt ingezet op een gezonder voedingsaanbod in andere typen zorginstellingen.
Aangesloten ziekenhuizen
Green Deal Duurzame Zorg 3.0 Voor het voedingsaanbod voor personeel en bezoekers streven zorgaanbieders naar een 40/60-verhouding van dierlijke/plantaardige eiwitten uiterlijk in 2030, met een 50/50-verhouding als tussenresultaat in 2026. Voor de verhouding dierlijk/plantaardige eiwitten van het voedingsaanbod voor cliënten/patiënten, spannen zorgaanbieders zich in om datgene te doen wat medisch verantwoord mogelijk is.
Integraal Zorgakkoord “Per 1 januari 2030 wordt het voedingsaanbod voor patiënten, cliënten en bewoners van instellingen verstrekt op basis van de richtlijn eetomgevingen van het Voedingscentrum (tenzij om medische redenen een alternatief dieet aan de orde is), en hierbij wordt rekening gehouden met geloofs- of levensovertuigingen m.b.t. eten.”
Goede Zorg Proef Je zorginstellingen
Aangesloten zorginstellingen
Succesfactoren Goede Zorg Proef Je
Lerend netwerk ziekenhuizen & zorginstellingen
Toolkit in samenwerking met werkveld en experts
Landelijke afspraken & samenwerkingspartners
www.goedezorgproefje.nl
Voorhoede ziekenhuizen
Inspiratiesessies op locatie
Voorbeelden onderwerpen bijeenkomsten
• Kaders van ‘gezond’
• Communicatie en draagvlak
• In gesprek met je leverancier
• Doelgroep specifieke voeding
• Eiwittransitie / duurzaamheid
Goede Zorg Proef Je – toolkit
Verschuiving Voorhoede ziekenhuizen
Voedingsvisie – gezond
• Patiënten
• Bezoekers
• Medewerkers
Voedingsvisie – duurzaam
• Patiënten
• Bezoekers
• Medewerkers
Patiënten
• Richtlijnen Goede Voeding
• Voedingsaanbod voor (risico op) ondervoeding
• Voedingsaanbod voor specifieke diëten
• Interprofessionele afstemming met diëtetiek en facilitair
• Gesprek cateraar/leverancier/keuken
• Transparantie over voedingsaanbod
• Voedselvaardigheden voedingsassistent
• Vegetarische/plantaardige opties hoofdmaaltijd
Bezoekers
• Minimaal 60% van aanbod een betere keuze
• Idealiter 80% van aanbod een betere keuze
• Betere keuzes op opvallende plekken
• Gratis kraanwater
• (Snack) groente en fruit
• Promoten gezondere, vegetarische/plantaardige keuzes
• Alleen betere keuze bij kassa
Medewerkers
• Minimaal 60% van aanbod een betere keuze
• Idealiter 80% van aanbod een betere keuze
• Betere keuzes op opvallende plekken
• Gratis kraanwater
• (Snack) groente en fruit
• Promoten gezondere, vegetarische/plantaardige keuzes
• Alleen betere keuze bij kassa
Succesfactoren ziekenhuizen
• Intentieverklaring
• Geaccordeerde visie opgesteld met interdisciplinair team
• Kartrekker
• Betrek je medewerkers -> ambassadeurs
• Verleid, leg niet op
• Wat versta je onder ‘gezond en duurzaam’?
• Maak voortgang inzichtelijk
• Ga in gesprek over het assortiment
• Educatie over de kaders van gezond en duurzaam
Zoek de manier die bij jullie past
Tips bij communicatie en draagvlak
• Laat mensen proeven
• Verleiden werkt vaak beter dan communiceren - nudging
• Benadruk keuzevrijheid
• (V)erken de weerstand
“Oh, vertel eens?’
“Ik kan me voorstellen dat…”
“We snappen dat je je had verheugd op, maar…”
Erkennen van emotie is niet hetzelfde als toegeven
Heb het lef om te starten!
weerstand
tijd
Iris de Koning
idekoning@zgv.nl
Goede zorg in AZ Sint-Lucas, dat smaakt!
Een vernieuwd voedingsaanbod
26 september 2024
Ludo Vereecken – directeur Dep. Facility en Technieken
Valérie Wandels – dienstverantwoordelijke voedingsdienst
Maaltijden in een zorginstelling
Een UITDAGING
Maaltijden
Verwachtingen Budget
Personeel
Energie
Duurzaamheid
Onze strategie
Project voedingsdienst 2022 -2023
Project voedingsdienst 2022 - 2023
• Vereenvoudi
ging diëten
• Kortlangverblijf Espen guidelines
• Voedingsgewoontes
• Internationaal Uitbreiding voedingsaanbod
Project voedselver -spilling & eiwitshift
• Reductie voedselverspilling
• Duurzame eiwitbronnen
ESPEN Guidelines
ESPEN Guidelines 2021
Implementatie Espen Guidelines on hospital nutrition (2021)
European Society for Clinical Nutrition and Metabolism
• 56 aanbevelingen
• Aangepaste voeding volgens opnameduur en risicobepaling
• Korte opname = preventieve voeding
• Langere opname = energie- en eiwitverrijkte voeding
• Zoutgehalte
• Gezonde voeding (WHO) = niet meer dan 5 g zout per dag
• Zoutbeperking (ESPEN) = NIET minder dan 6 g zout per dag
• Evidence based diëten
• Reductie aantal diëten
ESPEN Guidelines
Uitbreiding voedingsaanbod
Inspelen op veranderde voedingsgewoontes
• Ontbijt
• Klassiek ontbijt met brood
• Granenontbijt met granola, vers fruit en yoghurt
• Middagmaal
• Internationale gerechten
• Avondmaal
• Eigenbereide salades en hummus
ESPEN Guidelines
Project eiwitshiftvoedselverspilling
Project eiwitshift - voedselverspilling
Eiwitshift
• Project gefinancierd door Stad Gent
• In samenwerking met Mosquito in the room
• Meer plantaardig
• Donderdag = Green Day = maximaal plantaardig
• Nieuwe recepturen
• Groene curry, Tikka Masala, Pasta Lucas, Vol au veggie
Eiwitshift
• Patiënten, personeel en bezoekers
• Patiënten
• suggestie = vegetarisch
• Keuze uit vis en kip
• Personeel en bezoekers
• Twee vegetarische suggesties
• Keuze uit vis
• Minder rood en bewerkt vlees
• Gezondheidsvoordeel + bijdrage aan het milieu
Spaghetti bolognaise versus Pasta Lucas
Het effect van een bolognaise
Voedselverspilling
• Project gefinancierd door Stad Gent
• In Samenwerking met FOODWIN
• Voedselmeting
• Nationaal gemiddelde voedselverspilling in ziekenhuizen = 30 %
• Eerste meting in maart 2021
• Analyse van de porties
• Schrappen van minder geliefde gerechten
• Verwerken van resten aan de portionering > Too Good To Go in het personeelsrestaurant
• Actie rond reservemaaltijden
Voedselverspilling
• Nieuwe meting begin 2023
• Voedselverlies van 23 %
• Doelstelling
• Voedselverlies reduceren tot 20 %
ESPEN Guidelines
Valkuilen?
Project eiwitshift - voedselverspilling
Valkuilen
• ESPEN guidelines
• Goedgekeurd door voltallig nutriteam
• Goede communicatie naar artsen, diëtisten, verpleegkundigen, logopedisten en keukenpersoneel
• Eiwitshift
• Gedragen door directiecomité
• Voldoende kennis bij koks en keukenpersoneel
• Kookworkshop
• Communicatie personeel – patiënten en bezoekers
• Lezing
• Sociale media
• Proevertjes voor personeel en bezoekers
• Maaltijdbeheersysteem
• Flexibel
Dank aan ons keukenteam en partners!
Liefde van de zorg gaat door de maag: wat is haalbaar?
Panelgesprek met moderatie van Christophe Maes
Liefde van de zorg gaat door de maag: met panelleden
Manuella Hoste
Sales & marketing director
Aramark
Michael Sels
Philip Dupont Facilitair manager
Voeding speelt een belangrijke rol bij herstel en preventie van ziekte. En heeft een grote impact op de teelten, op het productaanbod, op ons klimaat & milieu.
Zorginstellingen zijn belangrijke afnemers en aanbieders van voeding. Is het hun taak om een visie en concrete aanpak rond gezondheid en duurzaamheid van voeding op te zetten?
Publiekpoll 1
Publiekspoll 2
Dank voor je aanwezigheid!
Op de kracht van lekker & duurzaam eten in de zorg. Santé!
